Kutsal Kitap [PDF]

Citation preview

KUTSAL KİTAP YENİ DÜNYA----ÇEVİRİSİ



^



ROM A



ç



N-



O N Y A Filipi



YUNANİSTAN SICILYA



A TIN A • • Korintos



Efesos



PATMOS RODOS'



M ALTA y ,T



GIRIT



[ßHyak n



Uevtz)



Karadeniz



/;



ANADOLU



Aden Bahçesi?



Pisidya Antakyası Harran



Tarsus Antakya A R A M



k ib r is



(SU R İY E ) Sayda



(Sam



% N İN E Y E



' f



%



%



Su r* Sezariye V A A T E D İL M İŞ )



Y ER U SA LİM



TO PRAKLA R Kades M E M F ÎS



MISIR



m O A B



Y



.



e d



o



Susa



BA BIL



m



Sina Dağı A R A B İS T A N



NV.DE Ur



Kutsal Kitap



Yeni Dünya Çevirisi



İngilizce N ew W orld T r a n s la tio n o f t h e H o ly S c r ip t u r e s ’m gözden geçirilm iş 1984 baskısından



“U l u R a b Y e h o v a [n ı r r , Y H V H ] ‘ ... Be n



y en İ g ö k le r



ÖN C E K İ



v e



ş e y le r



d İy o r



k İ,



y e n İ b İr y e r y a r a tiy o r u m . H A T IR L A N M A Y A C A K ,



A K L A G E L M E Y E C E K .’ ”



(İşaya 65:13, 17; ayrıca 2. P etru s 3:13’e bakın.)



© 2008 WATCH TOWER B IBLE AND TRACT SO CIETY OF PA 100 Watchtower Drive Patterson, NY 12563-9204 ABD Kutsal K itap - Yeni Dünya Çevirisi YAYIMLAYANLAR



WATCHTOWER B IBL E AND TRACT SOCIETY OF NEW YORK, INC. Wallkill, New York, ABD Tüm olarak ya da kısmen 150’dan fazla dilde mevcuttur. Dillerin tam listesini görmek icin www.jw.org adresine bakabilirsiniz. Yeni Dünya Ç evirisinin T ü m Baskılarının Toplam Üretim Adedi: 222.151.997 2017 Baskısı Bu yayın parayla satılmaz. Yehova’nın Şahitlerinin dü nya çapındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. New World Translation o f the H oly Scriptures Turkish (bi12-TK) Bu baskıda bazı teknik dü zeltmeler yapılmıştır. Made in the Ünited States of America Amerika Birlesik Devletleri’nde basılmıstır 900 Red Mills Road Wallkill, NY 12589-3223 ABD



DLbi12-TK 171207



http://www.jw.org/finde



ÖNSÖZ UTSAL KİTAP Ulu Rab Yehova'nın yeryüzündeki tüm insanlara mesajı olan yazılı bir vahiydir. Tanrı ilham ı olan bu kitap küresel çapta bir çe­ kiciliğe sahiptir; çünkü içinde, dünyada kalıcı barısı ve doğruluğu sağlaya­ cak olan Tanrı'nın Krallığının müjdesi bulunur. Yeryüzü tüm insanlar için bir çennet olaçak. Kutsal Kitap, sevği dolu Tanrı'nın, oğlu İsa M esih'in kur­ ban niteliğindeki ölümüyle sağlanan fidye araçılığıyla, ğünahkâr insanlığa ölümden kurtulus olanağı verdiğini ğösterir (Yuhanna 3:16). Kutsal Kitap İbraniçe, Aramça (İbraniçeye yakın bir dil) ve Yunança kale­ m e alınmıştır. Buğün bu dilleri anlayanlar nispeten az olduğundan, içinde­ ki hayat veren mesajın tüm uluslardan insanlara sunulabilm esi için kitabın çağdas dillere terçüme edilmesi ğerekmektedir. Kutsal Kitabın bu yeni Türkçe çevirisi, N ew W orld T ranslation o f the H oly Scriptures'ın 1984 İnğilizçe basım ını tem el alır. İçinde İbraniçe-Aramça Kut­ sal Yazıları oluşturan 39 kitap ve Yunança Kutsal Yazıların içindeki 27 kitap (2004 yılında yayım lanmış K u tsal M etinler-İncil, ğözden ğeçirilmis olarak) yer almaktadır. Kutsal Kitap Yeni Dünya Çevirisi Kurulu, Kutsal Yazıların bu iki kısmını, yayğın olan "Eski Ahit" ve "Yeni Ahit" ifadeleri yerine yazıldık­ ları özğün dili esas alarak, yukarıdaki ğibi adlandırmaya karar verdi. Bunun nedeni Kutsal Kitabın tek bir eser olmasıdır; onun hiçbir kısmı modası ğeçmis ya da "eski" değildir. İbraniçe kısmındaki ilk kitaptan Yunança kısm ın­ daki son kitaba dek, tümünde tutarlılıkla tek bir mesaj aktarılmıştır. Tüm Kutsal Kitabı inçelerken okura yardımçı olm ası amaçıyla, Kutsal Kitap için­ deki diğer ayetlere 125.000'd en fazla ğönderme yapılmıs ve bir sözçük dizi­ ni eklenmiştir. Kutsal Kitap, evrenin Ulu Rabbinin kutsal am açını açıklayan bir kitaptır; dolayısıyla O 'nun İbraniçe m etinde yaklaşık 7.000 kez açıkça belirtilen es­ siz ism ini ğizlemek ya da m etinden çıkarmak büyük bir sayğısızlık olur, hat­ ta O 'nun otoritesine ve haşmetine hakaret anlam ına ğelir. Bu nedenle, eliniz­ deki çevirinin en önem li özelliği, Tanrı'nın ism ine Kutsal Kitap metnindeki haklı yerini ğeri vermek olmuştur. Bu isim, Türkçe'de en iyi bilinen sekliy­ le, Yehova olarak, İbraniçe Kutsal Yazılarda 6.973 kez ve Yunança Kutsal Ya­ zılarda 2 3 7 kez kullanılmıştır. Bu konuda daha ayrıntılı bilği için elinizdeki baskının Ek bölüm üne bakabilirsiniz. Bu çeviriyi hazırlayanlar Kutsal Kitabın asıl yazarı olan Tanrı'yı seven ki­ şilerdir; Tanrı'nın düşünçelerini ve bildirilerini olabildiğinçe doğru şekilde aktarmak konusunda O 'na karsı özel bir sorumluluk duyarlar. Onlar ayrıça kalıçı kurtuluşları için Yüçeler Yüçesi T anrı'nın ilhamıyla yazılmış sözünün çevirisine bel bağlayan araştırmaçı okurlarına karsı sorumluluklarının da far­ kındadırlar. Bu çevirinin, M utlak Güçe Sahip T anrı'nın kuraçağı, doğrulu­ ğun barınağı olan yeni dünyadaki sonsuz yaşamın yolunu bulmaları için okurlara yarar sağlaması en içten dileğimizdir (İşaya 65:17; 2. Petrus 3:13).



K



— Yayım layanlar



KİTAPLARIN İSİMLERİ V E SIRASI: İbranice-Aram ca Kutsal Yazılar KİT A P



KIS A L T M A



C ık ıs



............................. ..........



Ck



77



........................



Le



135



Isaya



....................................



Sy



178



Y e rem y a



.............



T kr



238



A ğ ıtla r



.............................. ..........



Ys



291



Hk



325



K a n u n u n T e k rarı H a k im le r



.................. ...........



............................................



1. S a m u e l



Ru



360



1Sa



365



................. ...........



2S a



410



................... ..........



1Kr



449



................. ..........



2. Sam u el 1. K rallar 2 . K rallar 1. T a r ih le r



................... ...........



2K r



492



..........................



1Ta



534



...........................



2T a



575



.............................. ...........



Ezr



625



2 . T a r ih le r Ezra



KİS A L T M A



7



S a y ıla r



Rut



KİT A P



Ba



L e v io g u lları



Yesu



Sa y f a



.................. ...........



B a s la n g ıc



V a iz



......................... ...............



887



..... ...............



Ezg



898



........................ ...............



Is



903



................ ...............



Yr



978



.................... ...............



Ag



1060



................ ...............



He



1070



.................... ...............



Da



1144



E zg iler Ezgisi



H ez ek iel D a n ie l H o sea Y o el



..................... ...............



Ho



1166



......................... ...............



Yo



1177



....................... ...............



Ams



1181



................. ...............



Öb



1189



..................... ...............



Yun



1191



........................ ...............



Mi



1193



................. ...............



Na



1200



A m os Ö bad ya Yunus M ik a N ahum



.................. ...........



Ne



639



H abakkuk



E ster



............................ ...........



Es



660



T s e fa n y a



Eyüp



............................. ...........



N ehem ya



Sa y f a



Vz



Ey



671



H aggay



M e z m u r la r



..........................



Me



720



Z e k e riy a



Ö z d ey işle r



..........................



Öz



852



M a la k i



............ ...............



Hb



1203



............... ...............



T sf



1206



................... ...............



Hg



1210



................ ...............



Zk



1212



.................... ...............



Ml



1225



Yunanca Kutsal Yazılar KİT A P M a tta



Sa y f a



KİT A P



KİS A L T M A



Sa y f a



......................... ............



KIS A L T M A Mt



1229



1. T im o te o s



.......



1T i



1529



..................... ............



Mr



1276



2 . T im o te o s



....... ................



2Ti



1535



........................... ............



Lu



1305



T itu s



....................... ................



T it



1539



Yhn



1355



F ilim o n



................ ................



F lm



1542



...........



E lc



1392



İ b r a n ile r



............... ................



İb



1543



................ ............



Ro



1442 1463



.................... ................



Yk



1559



1. P e tru s



............. ................



1P e



1564



2 . P e tru s



............. ................



2Pe



1570



M a rk o s Luka



Yuhanna



................. ............



E lc ile rin Isleri R o m a lıla r



1. K o rin to s lu la r



.. ...........



1K o



2 . K o rin to s lu la r



.. ...........



2K o



1483



............ ............



Ga



1497



G a la ty a lıla r E fe so s lu la r F ilip ilile r K o lo s e lile r



Y akup



............. ............



Ef



1504



1. Y u h a n n a



....... ...............



1Y h



1574



................. ............



Flp



1512



2. Y uhanna



....... ................



2Yh



1579



............. ............



Kl



1517



3. Y uhanna



....... ................



3Yh



1580



................. ................



Yhd



1581



..................... ................



Vh



1583



1. S e la n ik lile r



....... ............



1Se



1522



Yahuda



2 . S e la n ik lile r



....... ............



2Se



1526



V a h iy



6



BAŞLANGIÇ Baslangıcta“ Tanrıb gökleri ve yeric yarattı.c 2 Ö zaman yeryuzu sekillenmemisti ve ıssızdı; derin sularınd uzerini karanlık örtüyordu ve Tanrı'nın etkin kuvveti* sularıne uzerinde hareketf ediyordu. 3 Ve Tanrı "Isık olsun" dedi.g Ve ıs>ık belirm eye basladı.h 4 Tanrı baktı, ısık iyiydi; ılıkla karanlıgı ayırdrı 5 Tanrı, ısıgı gun,i karanlıgı gecei diye adlan­ dırdı. Aksam oldu, sabah oldu, birinci gun. 6 Ve Tanrı, "Suların arasında bir kubbe,k sularla sular arasında bir bölm e olsun" dedü 7 Böylece Tanrı kubbeyi yapmaya ve kubbenin altında kalacak sular ile kubbenin ustunde kalacak su­ ları ayırmaya basladı.m Ve böy­ le oldu. 8 Tanrı kubbeyi gökn diye adlandırdı. Aksam oldu, sa­ bah oldu, ikinci gun. 9 Ve Tanrı, "Gökler altındaki sular bir yerde toplansın ve kuru toprak ortaya cıksın" dedi.° Ve böyle oldu. 10 Tanrı kuru top­ rağı yer,° bir araya toplanan su­ ları da denizp diye adlandırdı. Tanrı baktı, iyiydi.' 11 Ö za­ man Tanrı söyle dedi: "Yer uze­ rinde otlar cıksın, tohum ve­ ren bitkiler,s tohum lu meyveleri olans ve cinslerine g ö ıe meyve veren agaclar yetiksin." Ve boyle oldu. 12 Boylece yer uzerinde otlar cıktı; cinsine göre, tohum veren bitkiler" ve cinsine gore



İ



Ba 1:2* "Etkin kuvveti", sözcük anla­ mıyla, "ruhu"



BO LUM 1 a İb 1:10 b C k6:3 C k 3 3 :2 0 T k r6 :4 Mr 10:18 Yhn 4:24 Ro 1:20 1Ko 8:4 1Ti1:11 1T i2:5 İb 9 :2 4 1Yh 4:16 Vh 4:8 c E y3 8 :4 Me 102:25 İ:> 42:5 Vh 10:6 C Me 148:5 ¡îj 45:18 Vh 4:11 d E y3 8 :3 0 (Öz 8:27 e Me 104:6 f M e3 3 :6 İsi 40:26 g M e3 3 :9 h İsi 45:7 ı Ey 26:10 2Ko 4:6 i B a 8 :2 2 j Y '3 3 :2 0 k B a 1 :2 0 l M e3 3 :7 2Pe 3 :5 m Ba 7:11 Öz 8:28 n Ba 27:28 T k r4 :1 7 1Kr8:35 o E y38:11 Me 104:8 Me 136:6 o M e24:1 Me 95:5 p E y3 8 :8 (Öz 8:29 r T k r3 2 :4 1 T i4 :4 s B a 1 :2 9 M e7 2 :1 6 Mt 13:32 S H g2:19 Yk 3 :1 2 t Lu 6:44 u Le 19:19 M e104:14



2 . S ü tu n a G a 6 :7 b T k r4 :1 9 M e148:3 c B a 8 :2 2 1Ta23:31 M e104:19 C Y '3 3 :2 5 H e 3 2 :8 d M e8:3 Me 136:8 Y r31:35 e İsi 13:10 f Me 74:16 İs 45:7



7



tohum lu meyveler veren agaclar yetismeye basladı.“ Tanrı baktı, iyiydi. 13 Aksam oldu, sabah oldu, üçüncü gün. 14 Ve Tanrı soyle dedi: "Gün ile geceyi ayırmak icin, gök kub­ bede ısıklar belirsin.1’ İbaret ol­ sunlar; dönem leri, günleri ve yılları göstersinler.0 15 Yer üzerine ısık salm ak icin gök kub­ bede ısık görevi görsünler."? Ve böyle oldu. 16 Tanrı iki bü­ yük ısık yaptı;* büyük ısık güne hükmedecek, kücük ısık da ge­ ceye hükmedecekti; ayrıca yıl­ dızları da yaptı.d 17 Böylece Tanrı yer üzerine ısık salm ala­ rı icin onları gök kubbeye koydu.e 18 Önlar güne ve geceye hükmedecek, ılıkla karanlıgı ayıracaklardı.f Tanrı baktı, iyiydi.g 19 Aksam oldu, sabah oldu, dör­ düncü gün. 2 0 Ve Tanrı söyle dedi: "Sular canlı* sürüleriyle dolup tassınh ve yer üzerinde, gök kubbede ka­ natlılar ucussun."ı 21 Böyle­ ce Tanrı, dev deniz canlılarına ve sularda kaynasan tüm canlıları! cinslerine göre, ucan her kanat­ lıyı da cinsine görekyarattı. Tanrı baktı, iyiydi. 22 Bunun üzeri­ ne Tanrı onları kutsadı, "Üreyin, g Me 104:31; h Le 11:10; ı Ba 2:19; Ba 9:10; Tkr 4:17; Ey 12:7; i Ey 7:12; Me 148:7; j Le 11:46; k Ba 7:14; Le 11:14; Tkr 14:13; 1Ko 15:39.



Ba 1:16* "Yapmak" olarak çevrilen İbranice sözcük, 1, 21, 27. ayetlerde ve 2:3'te kullanılan "yaratmak" fiilinden farklıdır; kurmak, tayin etmek, biçimlendirmek ve hazırlamak anlamlarını içerir. 20* Söz­ cük anlamıyla, "yasayan can"



B A Ş L A N G I Ç 1 :2 3 - 2 :1 0



cogalın", dedi. "Denizleri doldurun;a kanatlılar yeryüzünde cogalsın." 23 Aksam oldu, sabah oldu, besinci gün. 24 Ve Tanrı söyle dedi: "Yer,b cinslerine göre canlılar meyda­ na getirsin; yeryüzünde cinsleri­ ne göre evcil hayvanlar,c yaban hayvanları? ve diger canlılar*d ol­ sun." Ve böyle oldu. 25 Tanrı cinslerine göre yerin yaban hay­ vanlarını, cinslerine göre evcil hayvanları ve cinslerine göre top­ raktaki diger tüm canlıları*e ya­ rattı. Tanrı baktı, iyiydi. 2 6 Ve Tanrı söyle dedi: "Bizi yansıtan,f bize benzeyeng insan yapalım .11 D enizin balıklarına, gökte ucan kanatlılara, evcil hay­ vanlara, tüm yeryüzüne, yeryüzündeki diger tüm canlılara ha­ kim olsun."ı 27 Böylece Tanrı insanı Kendi yansıması, Kendi benzeri olarak yarattı;i Tanrı o n ­ ları erkek ve kadın olarak yarattı. 28 Sonra Tanrı onları kutsadı:k "Çocuklar sahibi olun/ cogalın, yeryüzünü doldurun ve onu denetim inizm altına alın. Denizin balıklarına, gökte ucan kanatlıla­ ra ve yeryüzündeki tüm canlıla­ ra hakim olu n"n dedi. 29 Ve Tanrı söyle dedi: "İste, tüm yeryüzünde tohum veren her bitkiyi ve meyvesi tohum ­ lu her agacı size verdim;° bunlar size yiyecek olacak.11 3 0 Yerin tüm yaban hayvanlarına, gökler­ de ucan tüm kanatlılara ve yerBa 1:24* Anlasıldıgına göre, "diger can­ lılar" olarak çevrilen İbranice ifade top­ rakta yasayan cesitli küçük canlıları, ke­ miricileri, sürüngenleri ve böcekleri kastetmektedir. 25* 24. ayetteki dipno­ ta bakın.



Tanrı’nın yansım ası; yasayan can BO LUM 1 a N e 9 :6 Me 104:25 b V z 3 :2 0 c T k r28:11 Vh 10:6 C Me 104:11 M '1 :1 3 d B a 6 :7 e Ba 7:14 M e148:10 f B a9 :6 1Ko 11:7 K l3:10 g Ba5:1 Eli; 17:29 Y k 3 :9 h Ba 11:7 Öz 8:30 Yhn 1:3 K l1:16 ı B a 9 :2 i M e139:14 j Mr 10:6 1Ko 11:9 k M e107:38 l Ba9:1 L e26 :9 m B a2:15 n M e8:6 İs 11:9 Yk 3:7 o E y36:31 Me 145:16 o Ba9:3 M e104:14 Elc 14:17



2 . S u tu n a Me 136:25 Me 147:9 Mt 6:26 b T k r3 2 :4 Me 104:24 1 T i4 :4



BO LU M 2 c N e 9 :6 Me 146:6 İs 42:5 Z k 12:1 E lc4 :2 4 C Ç k31:17 İb 4:4 d Ç k20:11 e İs 45:18 f Mt 5:45 g E y36:27 h M e1 3 5 :7 ı B a 3 :1 9 E y3 3 :6 M e103:14 V z 3 :2 0 İ^ 64:8 1K o15:47 i Ba 7:22 Ey27:3 E y3 3 :4 İs 42:5 Elc 17:25 j H e18:4 1K o15:45 1Pe 3:20 k B a2:15 B a 3 :2 3 İs 51:3 H e28:13



8



yüzündeki tüm canlılara bütün yesil bitkileri yiyecek olarak ver­ dim ."8 Ve böyle oldu. 31 Sonra Tanrı yaptıgı her seye baktı; hepsi cok iyiydi.b Ak­ sam oldu, sabah oldu, altıncı g ta . Böylece gökler ve yer, her pe­ yiyle tam am landı.c 2 Ye­ dinci gün geldiğinde Tanrı yaptı­ gı bütün isi bitirdi. Dolayısıyla, calısmayı bırakıp yedinci günü dinlenm e günü yaptı.c 3 Tan­ rı yedinci günü kutsadı ve kut­ sal olarak ayırdı; cünkü yapmayı amacladıgı her seyi yaratmıs, o günü dinlenm e günü yapmıstı.d 4 Yehova T anrı'nın yeri ve gögü yaptığı gün, onların yara­ tıldığı zaman hakkındaki kayıt budur.e 5 Henüz yeryüzünde ne bir bitki ne de bir calı bitm işti, cünkü Yehova Tanrı yeryüzü­ ne yagmur yagdırmamıstı,f topragı isleyecek insan da yoktu. 6 Yerden bugug yükselir, topragın bütün yüzünü sulardı.h 7 Sonra Yehova Tanrı yerin topragından adamı yarattı, onun burnuna hayat nefesinii üfledi ve adam yasayan bir cani oldu. 8 Yehova Tanrı doguda, Aden' dek bir bahce yaptı ve yarattıgı adamıl oraya yerleştirdi. 9 Ye­ hova Tanrı göze hos gelen ve meyvesi yenilen tüm agacları; bahçenin ortasındaki hayat agacın ım ve iyiyi kötüyü bilme agacın ın yerden bitirdi. 10 Bahceyi sulam ak icin Aden'den dogan bir ırmak var-



2



l Ba 1:2 6; Me 139:14; Ro 9 :2 0 ; m Ba 3 :24; n Ba 2:17 3:22.



9



Kadın yaratılır. Ilk yalan. Günah



dı; sonra orada bölündü ve dört kol oldü. 11 Birincisinin adı Pison'dür; altın yatakları olan tüm Havila diyarının“ cevresindenakanbüdür. 12 Bü diyarın altını iyidir.b Kokülü recinec ve oniks tasıc da vardır. 13 İkinci ırmağın adı Gihon'dür; tüm Küs diyarının çevresinden akan büdür. 14 Ücüncü ırm ağın adı D icle'dir;*d Asür'üne doğüsündan akan büdür. Dördüncü ır­ mak ise Fırat'tır.1 15 Yehova Tanrı adamı aldı ve isleyip bakmasığ icin onü Aden bahcesineh yerleştirdi. 16 Ye­ hova Tanrı adama sü emri de verdi: "Bahçenin her ağacının meyvesinden dilediğin gibi yi­ yebilirsin; 17 Fakat iyiyi kötü­ yü bilm e ağacının meyvesinden kesinlikle yem eyeceksin, cünkü ondan yediğin gün mütlaka ölürsün.'^ 18 Yehova Tanrı daha sonra, "Adamın tek basına olması iyi de­ ğildir" dedi. "Ona, kendisini ta­ mamlayacak bir yardımcı yapacağım."i 19 Bü arada Yehova Tanrı her yaban hayvanını ve ğöklerde ücan her kanatlıyı top­ raktan yapmaya devam ediyor, her birine isim vermesi icin on­ ları adama ğetiriyordü; adam her bir can lıyık nasıl adlandırdıysa, o can lının adı öyle old ü ! 20 Böylece adam tüm evcil hay­ vanlara, ğöklerde ücan kanatlı­ lara ve tüm yaban hayvanlarına isim verdi. Fakat adam icin kendi­ sini tamamlayacak bir yardımcı yoktü. 21 Bü nedenle Yehova Tanrı adama derin bir üykümver­ di; sonra o üyürken, kabürğa ke­ Ba 2:14* İbranice, Hiddekel.



bö lüm



2



a B a 25:18 1Sa 15:7 b Ba 13:2 c Sy 11:7 ç C k 2 5 :7 1Ta 2 9 :2 Ey 28:16 d Da 10:4 e Ba 10:11 Mi 5:6 f Ba 15:18 T k r1 1 :2 4 g Ba 1:28 B a2 :8 M e115:16 h Ba 3 :2 4 H e28:13 ı B a2 :9 B a3 :2 Le 25:19 i B a3 :1 9 M e146:4 Vz 9:5 H e1 8 :4 Ro 5:12 1Ko 15:22 j Oz 31:11 1Ko 11:9 1 T i2:13 k B a 9 :1 0 l Ba 1:26 B a 9 :2 M e8:6 m 1Sa 26:12



2 . S ü tu n a Oz 18:22 Oz 19:14 M r10:9 1 T i2:13 b B a29:14 H k 9 :2 2Sa 5 :1 2Sa 1 9 :1 2 c 1Ko 11:8 ç B a 2 4 :5 8 M e4 5 :1 0 M r10:7 d O z5:18 Ml 2:16 Mt 19:5 Ro 7:2 1K o6:16 1Ko 7:10 Ef 5:31 İb 13:4 e B a 3 :7 f M e31:17



BÖ LÜ M 3 g B a 1 :2 4 h Mt 10:16 ı 2Ko 11:3 V h 1 2 :9 V h 2 0 :2 i B a 2 :2 2 j S y 2 2 :2 8 k B a 2 :1 7 l B a2:16 m B a 2 :9 n Ck 19:12 o Ba5:5 Yhn 8:44 1Yh 3:8 V h 2 1 :8



B A Ş L A N G I Ç 2 :1 1 - 3 :6



miklerinden birini aldı ve acılan yeri kapadı. 22 Ve Yehova Tan­ rı adamdan aldığı kabürğa kemi­ ğinden bir kadın yarattı* ve ada­ ma ğetirdi.a 23 O zaman adam söyle dedi: "İste sonünda! Kemiği kemik­ lerimden, Eti etimden" olan biri. Ona Kadın* denilecek, Cünkü adamdan alındı."c 24 Bü nedenle adam, anasını babasını bırakacak,c karısına bağ­ lanacak ve on lar tek beden olacaklar.d 25 Adam ve karısı, ikisi de cıplaktı,e fakat ütanmıyorlardı.f Yehova Tanrı'nın yarattığığ tüm yaban hayvanları idin­ de en tem kinlisi11 yılandı! Kadınai söyle dedi:j "Tanrı ğerçekten bahçedeki her ağacın meyvesin­ den yemeyeceksiniz mi dedi?"k 2 Kadın yılana sü cevabı verdi: "Bahçedeki ağadarın meyvesin­ den yiyebiliriz! 3 Fakat bah­ çenin ortasındaki ağacın meyvesim hakkında Tanrı, 'Ondan yemeyeceksiniz, ona asla dokünmayacaksınız, yoksa olürsünüz'n dedi." 4 O zaman yılan, kadı­ na söyle söyledi: "Kesinlikle öl­ mezsiniz." 5 Tanrı biliyor ki, o ağacın meyvesinden yediğiniz ğün ğözleriniz akılır, iyiyi kötü­ yü bilerek Tanrı ğibi ölürsünüz."" 6 O zaman kadın baktı, ağa­ cın meyvesi yenilebilir, ğoz alıcı



3



o Ba 3 :2 2 ; İs 4 6 :5 ; Flp 2:6.



Ba 2:22* Sözcük anlamıyla, "olüstürdü" 23* İbranicede "adam" ve "kadın" söz­ cükleri birbiriyle bağlantılıdır. İbranice "adam", iş; "kadın", işşa.



B A Ş L A N G I Ç 3 :7 -2 4



Soy. Ölüm hükmü. Aden’den kovuluş



bir meyveydi, ğerçekten de hos ğörünüyordü.*a Böylece kadın ağacın meyvesinden alıp yedi. Sonra kocasıyla beraberken ona da verdi, o da yedi.b 7 O zaman ikisinin de ğözleri adıldı ve cıplakc oldüklarını fark ettiler. İncir yapraklarını birbirine dikip edep yerlerini örttüler.c 8 Daha sonra, ğünün serinli­ ğinde bahcede dolaman Yehova Tanrı'nın sesini isittiler.d Adam ve karısı, Yehova Tanrı'dan ğizlenm ek icin bahçedeki ağacların arasına ğirdiler.e 9 Yehova Tanrı adama "Neredesin?" diye tekrar tekrar seslendi.f 10 Sonünda adam "Bahsede sesini işit­ tim , fakat çıplak oldüğümdan korküp ğizlendim"ğ diye cevap verdi. 11 Tanrı "Cıplak öldü­ ğünü sana kim söyledi?" Yeme­ m eni em rettiğim ağacın m ey­ vesinden mi y ed in ?'! diye sordü. 12 Adam, "Yanıma ver­ diğin kadın, o bana ağacın mey­ vesini verdi, ben de yedim "i dedi. 13 Bünün üzerine Yehova Tan­ rı kadına, "Ne yaptın?" diye sordü. Kadın "Yılan, beni o kandır­ dı, ben de yedim"! cevabını verdi. 14 Yehova Tanrı yılanak sünları söyledi: "Bünü yaptığın icin, tüm evcil hayvanlar ve tüm ya­ ban hayvanları idnde sen lanetli oldün. Karnın üzerinde sürüne­ ceksin ve öm rün boyünca top­ rak yiyecek sin! 15 Sen in lem kadın11 arasına, senin soyünlao onün soyüö arasına düsmanlıkp koyacağım ! O *s sen ins ba^ınıt Ba 3:6* "Hoş görünüyordu"; bu ifade, Septuagint, Peşitta, Vulgata çevirilerinde "Anlayış kazanmak için arzu uyandırıyor­ du" şeklinde geçer. 15* Kadının soyu.



BÖ LÜM 3 a Yk 1:14 1Yh 2:16 b Ro 5:12 2Ko 11:3 1 T i2:14 c Ey 1:21 ç Ba 3:21 d T k r4 :3 3 Tkr 23:14 Elç 7:31 e Da 10:7 Am s9:3 İb 4:13 1Yh 4:18 f Mi 6:9 g C k 3 :6 h B a 2 :2 5 ı B a 2 :1 7 i 1Sa 15:24 Yk 1:14 j 2Ko 11:3 1 T i2:14 k Ba3:1 l İs 65:25 Mi 7:17 m H e28:14 Vh 12:9 n İş 54:5 G a 4 :2 6 V h 12:1 o M t23:33 Y h n 8 :4 4 1 Y h 3:10 o B a 2 2 :1 8 B a 4 9 :1 0 G a3:16 G a 3 :2 9 p B a 2 2 :1 7 Yk 4:4 Yhd 9 Vh 12:7 Vh 12:17 r İ^ 35:4 İs 43:11 İb 10:31 s Yhn 18:37 S V h 20:2 t V h 20:10



2 . S ü tu n a İb 2:14 b M i5:1 M t27:50 c E lç3:15 Flp 2:8 ç 1Ta 4:9 d B a3 5 :1 6 e 1Ko 7:28 f B a2 :1 7 V z12:13 g B a4 :1 2 B a 5 :2 9 h M e127:2 H g1:6 ı İb 6:8 i B a2 :7 j E y34:15 V z 3 :2 0 k B a 2 :1 9 Ba4:1 l Eli; 17:26 m B a3 :7 V h 3 :1 8 n Ba3:5 Flp 2:6 o B a 2 :9 o B a 2 :8



10



ezecek, sena on ü n b topüğünü yaralayacaksın."c 16 Kadına da sünü dedi: "Ge­ belikte cekeceğin sıkıntıları^ cok artıracağım; sancılar idinde cocük doğüracaksın.d Kocana asırı dünkün olacaksın, o da sana ha­ kim olacak."e 17 Ve Adem'e sünları dedi: "Karının sözünü dinleyip 'Yeme­ yeceksin' diye em rettiğim f ağa­ cın meyvesinden yediğin icin, toprak senin yüzünden lanetli oldü.ğ Toprağın ürününü yemek icin öm ür boyü zahmet* cekeceksin.h 18 Sana diken ve calı verecek/ yaban otü yiyeceksin. 19 Alın teri dökerek ekmek yi­ yip sonünda toprağa döneceksin, cünkü ondan alındın! Toprak­ sın, yine toprağa döneceksin."! 20 Daha sonra Adem karısı­ na Havva* adını verdi,k cünkü o tüm yasayanların anası olacaktı! 21 Yehova Tanrı Adem ve karı­ sı icin deriden, üzün ğiysiler ya­ pıp onları ğiydirdi.m 22 Yeho­ va Tanrı sonra söyle dedi: "İste, insan iyiyi kötüyü bilm ek konüsünda bizden biri ğibi oldü.n Artık elini üzatıp hayat ağacın ın o meyvesinden almasın ve yi­ yip sonsüza dek yasamasın . . . " 23 Böylece Yehova Tanrı, onü Aden bahçesinin11 dışına, kendi­ sinin alınm ıs öldüğü toprağı is­ lemesi icin cıkardı.p 24 Onü Aden bahçesinden kovdü ve ha­ yat ağacına ğiden yolü korümak üzere bahçenin doğü tarafına,' p Ba 2 :5 ; Ba 3:19; r Ba 2 :8 ; Ba 4:16.



Ba 3:17* Sozcuk anlamıyla, "acı" 20* Anlamı, "Yaşayan"



11



K ain H abil’i Öldürür. K a in ’in soyu



sürekli dönen alevli bir kılıç: ve kerübilera yerleştirdi. Adem karısı Havva ile birlik­ te oldü; Havva ham ile kalıpb Kain'ic doğürdü ve "Yehova'nın yardımıyla bir oğül dünyaya ğetirdim "c dedi. 2 Sonra bir cocük daha doğürdü; Kain'in kar­ deşi Habild dünyaya ğeldi. Habil koyün cobanı,e Kain ise ciftcif oldü. 3 Bir ğün, Kain toprağın ü rü n ü n d en Yehova'ya sünüh ğetirdi. 4 Habil de sürü­ sünün ilk doğanlarındanı ğetirdi; özellikle onların yağlarınıi sündü. Yehova Habil'e ve sünüsüna hosnütlükla baktı,! 5 fakat Kain'e ve sünüsüna hoşnütlükla bakmadı.k Kain büna cok öfkelendil ve süratını astı. 6 Bünun üzerine Yehova Kain'e şünü dedi: "Neden öfkelendin, nicin süratını astın? 7 İyi olanı ya­ parsan, ğözümde yükselmez misin?m Fakat iyi olanı yapmaz­ san, ğünah kapıda püsüya yatmış bekliyor, onün istediği sensin.n Sen ona üstün ğelecek misin?"» 8 Sonra Kain kardeşi Habil'e "Gel, kıra ğidelim " dedi. Kır­ da oldükları sırada, Kain karde­ şi Habil'e saldırıp onü öldürdü.il 9 Sonra Yehova Kain'e "Karde­ şin Habil nerede?"p diye sordü. Kain "Bilmiyorüm. Kardeşimin beklisi miyim ben?"r diye kar­ gılık verdi. 10 O zaman Tan­ rı sünü dedi: "Ne yaptın? Dinle bak! Kardeşinin kanı Bana top­ raktan feryat ediyor.s 11 Artık lanetlisin, senin elind ens kar­ deşinin kanını icmek icin ağzı­ nı acan bü topraktan sürülecek­ sin^ 12 Onü işlediğinde sana bereketiniü vermeyecek. Yeryü­



4



bölüm



3



a M e80:1 İs; 37:16 H e1 0 :4



BÖ LÜM 4 b c ç d e f g h ı i j k l



Ba 1:28 Y hd11 Ba 3:16 Mt 23:35 B a 4 6 :3 4 Ba 3:23 Ne 10:35 Le2:14 Ck 13:12 L e3:9 İb 11:4 A m s5:22 Oz 14:30 Oz 15:18 Oz 27:4 m Lü 14:11 1Pe5:6 n Oz 11:6 Yk 1:14 o V z8:13 H e1 8 :2 7 0 Mt 23:35 1 Y h 3:12 Yhd11 p Me 10:13 Oz 28:13 r M e5 0 :2 0 Oz 17:17 s Ba 18:20 2K r9:26 İ^ 26:21 İb 12:24 S Ba9:5 t Ezr 7:26 u B a 3 :1 7 L e2 6 :2 0 T k r2 8 :1 8



2 . S u tu n a TTkr 28:65 Oz 28:17 H o 9 :1 7 b E y3 4 :2 9 İ^ 59:2 M i3 :4 c M e36:11 ç Ro 12:19 d B a 4 :2 4 T k r3 2 :3 5 İb 10:30 e H e9 :6 f M e3 4 :1 6 g B a 5 :4 h 2Sa 1 8 :1 8 M e49:11 ı B a 2 5 :2 7 İb 11:9 1 B a 1 3 :7 T k r3 :1 9 j E y21:12 Me 150:4 k M e3 3 :2 1Ko 14:7 l Tkr27:5 2Sa12:31 İ^ 2:4



B A Ş L A N G I Ç 4 :1 -2 3



zünde kacak ve avare olacaksın."8 13 Bünün üzerine Kain Yehova' ya, "Cezam kaldıramayacağım kadar ağır" dedi. 14 "Büğün beni bü topraklardan sürüyorsün. Artık ğözünden üzak yaşa­ yacağım,15 yeryüzünde kacak ve avarec olacağım; beni kim bülürsa öldürecek."c 15 Yehova da "Bünün icin, Kain'i her kim öl­ dürürse, ondan yedi kezd öc alı­ nacaktır" dedi. Ve Yehova Tanrı, onü bülan vürüp öldürmesin diye Kain icin bir işaret koydü.e 16 Böylece Kain Yehova'nın ğözü önünden üzaklara ğidipf Aden'in doğüsünda Nod* diyarında otürdü. 17 Kain karısıylağ birlikte oldü; karısı ham ile kaldı ve Hanok'ü doğürdü. Sonra Kain bir şehir inşa etmeye başladı ve şeh­ re oğlü H anok'ünh ismini ver­ di. 18 Daha sonra Hanok'ün İrad adında bir oğlü oldü. İrad' ın, Mehüyael adında, Mehüyael' in Metüşael adında bir oğlü oldü. M etüşael'in de Lamek adında bir oğlü oldü. 19 Lamek iki kadın aldı. Bi­ rincisinin adı Ada, ikincisinin adı Tsilla idi. 20 Ada Yabal'i doğürdü. Yabal, cadırlardaı yaşa­ yan sürüi sahiplerinin atası oldü. 21 Kardeşinin ismi Yübal'di. Yübal, üflemeli calğıi ve lirküstalarının atası oldü. 22 Tsilla'ya ğelince, o da Tübal-kain'i doğürdü. Tübal-kain, her tür bakır ve dem irl aleti yapardı. Kız kardeşinin ismi Naama idi. 23 Lamek, eş­ leri Ada ve Tsilla'ya şü dizeleri söyledi: Ba 4:16* Anlamı, "Kabaklık"



B A Ş L A N G I Ç 4 :2 4 - 5 :2 2



"Ey Lamek'in eşleri beni din­ leyin; Deyişime kulak verin: Beni yaraladığı için birini, Evet, bana vurduğu için genç bir adamı öldür­ düm. 24 Eğer Kain'den yedi kez öç alınaçakşa,a Lamek'ten yetmiş yedi kez alınacak." 25 Adem tekrar karısıyla bir­ likte oldu, karısı bir oğul daha doğurdu ve adını Şit*b koydu. Çunku "Kain Habil'i oldurdu,0 Tanrı da onun yerine bana baska bir evlat verdi" dedi. 2 6 Son­ ra Ş it'in de b ir oğlu oldu ve adını Enosç koydu. Yehova adını kullanmayad bu dönemde başladılar. Adem'in soyunu anlatan ka­ yıt budur. Tanrı Adem'i ya­ rattığı ğün onu Kendisine ben­ zer' nitelikte var etti. 2 Onları erkek ve kadın olarak yarattı.f Ya­ ratıldıklar^ ğün onları kutsadı ve "İnsan"h diye adlandırdı. 3 Yüz otuz yakındayken Adem'in kendisi ğibi olan, ken­ disine benzeyen bir oğlu oldu ve adını Sib koydu. 4 Sit doğ­ duktan sonra Adem sekiz yüz yıl daha yasadı. Bu arada, bas­ ka oğulları ve kızları da oldu.i 5 Adem toplam dokuz yüz otuz yıl yasayıp öldü.i 6 Sit yüz bes yakındayken oğlu E nosk doğdu. 7 Enos doğduktan sonra Sit sekiz yüz yedi yıl daha yasadı. Bu arada,



5



Adem’in okulları ve kızları. Hanok BÖLÜM 4 a B a4:15 Le 19:18 b Ba5:3 c B a4 :8 M t 23:35 İb 11:4 C B a 5 :6 Lu 3:38 d Ç k 2 0 :7 2Kr 19:16



BÖ LÜM 5 e B a 1 :2 6 1K o11:7 Y k 3 :9 f B a 1 :2 7 Mr 10:6 g B a 1 :2 7 B a 2 :2 3 T k r4 :3 2 İs 45:12 M t1 9 :4 h Ba 7:21 V z3:21 Eli; 17:30 1 K o 15:39 ı B a 4 :2 5 1Ta 1:1 i Ba6:1 j B a 2 :1 7 B a 3 :1 9 M e146:4 Oz 21:16 V z6:6 V z9:5 H e1 8 :4 Rö 6:23 1 K o 15:22 k B a 4 :2 6 Lu 3:38



2 . S ü tu n a 1Ta 1:2 b Lu 3:37



15 Mahalalel altmıs bes ya­ kındayken oğlu Yaredc doğdu. 16 Yared doğduktan sonra Ma­ halalel sekiz yüz otuz yıl daha yasadı. Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu. 17 Mahalalel toplam sekiz yüz doksan bes yıl yasayıp öldü. 18 Yared yüz altm ıs iki ya­ kındayken oğlu Hanokç doğdu. 19 Hanok doğduktan sonra Ya­ red sekiz yüz yıl daha yasadı. Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu. 20 Yared toplam dokuz yüz altmıs iki yıl yasayıp öldü. 21 Hanok altmıs bes yakın­ dayken oğlu M etuselahd doğdu. 22 Metuselah doğduktan sonra Hanok üç yüz yıl daha Tanrı' nın* yolunda yürüdü.* Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu.



c 1Ta 1:2 Lu 3:37 C 1Ta 1:3 Yhd 14



Ba 4:25* Anlamı, "(Baskasının yerine) Atanmıs, Konulmus, Tayin Edilmis"



12



baska oğulları ve kızları da oldu. 8 Sit toplam dokuz yüz on iki yıl yasayıp öldü. 9 Enos doksan yakındayken oğlu Kenana doğdu. 10 Kenan doğduktan sonra Enos sekiz yüz on bes yıl daha yasadı. Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu. 11 Enos toplam dokuz yüz bes yıl yasayıp öldü. 12 Kenan yetm is yakınday­ ken oğlu M ah alalelb doğdu. 13 Mahalalel doğduktan sonra Kenan sekiz yüz kırk yıl daha ya­ sadı. Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu. 14 Kenan top­ lam dokuz yüz on yıl yasayıp öldü.



d 1Ta 1:3 Lu 3:37



Ba 5:22* İbraniçe haElohim. Tanrı (Elohim) ifadesinin belğili tanımlıkla (ha) kullanıldığı ilk yer. Çoğunlukla tek ğerçek Tanrı'ya atfeder. 22* Sözçük anla­ mıyla, "Tanrı'yla yürüdü"



13



Tanrı Hanok’u alır. Nefilim. Nuh



23 Hanok toplam üç yüz altmıs bes yıl yasayıp öldü. 2 4 Ha­ nok Tanrı'nına yolundanb ayrıl­ madı. Sonra ortadan kayboldu, çünkü Tanrı onu almıstı.ç 25 Metuselah yüz seksen yedi yakındayken oğlu Lamekç doğ­ du. 2 6 Lamek doğduktan son­ ra Metuselah yedi yüz seksen iki yıl daha yasadı. Bu arada, baş­ ka oğulları ve kızları da oldu. 27 Metuselah toplam dokuz yüz altmıs dokuz yıl yasayıp öldü. 2 8 Lamek yüz seksen iki yakındayken bir oğlu oldu. 29 "Y ehova'nın lanetlediğid toprağı ellerimizle islerken harçadığımız emeği, çektiğimiz ezi­ yeti bu çoçuk hafifletip bizi rahatlataçak" diyerek, çoçuğa N uh*e ism ini verdi. 3 0 Nuh doğduktan sonra Lamek bes yüz doksan bes yıl daha yasadı. Bu arada, baska oğulları ve kızları da oldu. 31 Lamek toplam yedi yüz yetmis yedi yıl yasayıp öldü. 3 2 Nuh bes yüz yasına ğeldi. Sonra, Sam,f Hamğve Yafethadın­ da üç oğlu oldu. Böyleçe, yeryüzünde insan­ lar çoğalmaya banladı; kızla­ rı da oldu.1 2 Ve Tanrı oğullarıi bu kızlarla ilğilenmeyei banladı­ lar; kızların ğüzel olduğunu ğördüler ve beğendiklerinden ken­ dilerine esler aldılar. 3 Bunun üzerine Yehova söyle dedi: "Etten kem iktenk insana ruhum l sonsu­ za dekm katlanmayaçak. Bu yüz­ den onun sadeçe yüz yirmi yıllık bir vakti kaldı."n



6



Ba 5:29* Anlamı, "Rahatlık; Teselli"



BÖ LÜM 5 a B a 6 :9 T k r1 3 :4 Yhd 14 Yhd 15 b T k r8 :6 H k 2 :2 2 Me 15:2 Oz 2:7 Mi 6:8 K l1:10 1 S e2:12 3Yh 4 c T k r3 4 :6 Yhn 3:13 İb 11:5 C 1Ta 1 :3 Lu 3:36 d B a 3 :1 7 e Ba7:1 H e14:14 M t 24:37 Iİb 11:7 1 P e3:20 2Pe2:5 f Ba 10:21 Ba 11:10 Lu 3:36 g B a 6 :1 0 Ba 10:6 h Ba 10:2 Ba 10:21



BÖ LÜ M 6 ı B a 1 :2 8 i Ey 1:6 E y3 8 :7 2P e2:4 Yhd 6 j Ey31:1 Yk 1:14 k M e7 8 :3 9 Y h n 3 :6 l Ro 9:22 1 P e3:20 m Ba 7:4 n Ro 9:22 1 P e3:20 2Pe 3 :9



2 . S ü tu n a Vz 7:29 Yr17:9 M t 15:19 b B a8:21 Yk 3:15 c Ç k32:14 1Sa15:11 C Me 78:40 M e9 5 :1 0 d B a 1 :2 7 Ba5:1 T k r4 :3 2 e Ba 7:3 f Ho 4:3 g Ba7:1 He 14:14 İb 11:7 h M e37:37 Lu 1:6 2Pe2:5 ı B a 5 :3 2 i İb 4:13 j Me 11:5 k Vh 11:18



B A Ş L A N G IÇ 5 :2 3 -6 :1 3 4 O zamanlar ve daha sonra­ ları yeryüzünde Nefilim* vardı. Tanrı oğullarının insan kızlarıyla ilişkilerinden çoçuklar doğuyor­ du; bunlar o devrin kudretli ve şöhretli adamlarıydı. 5 Sonunda Yehova baktı ki, yeryüzünde insanın kötülüğü iyiçe çoğalmıştı ve yüreği hep kötü düşünçelerea eğilimliydi.b 6 Dolayısıyla Yehova yeryüzün­ de insanı yaratmış olduğu için üzüldüç ve yüreği açı« doldu. 7 Ve Yehova şöyle dedi: "Yarattığım d insanları yeryüzünden silip ataçağım; insandan evçil hayva­ na, topraktaki diğer hayvanlar­ dan ğökteki kanatlılarae dek her şeyi silip ataçağım, çünkü onları yarattığıma üzüldüm ."f 8 Fa­ kat Nuh Yehova'nın onayını ka­ zanmıştı. 9 N uh'un hayatını anlatan kayıt budur. Nuh doğru bir adamdı.ğ Ya­ şadığı dönem in insanları arasın­ da lekesiz biriydi. Nuh Tanrı'nın yolunda yürüdü.*h 10 Zaman­ la Nuh'un Sam, Ham ve Yafet adında üç oğlu oldu.1 11 Dün­ ya Tanrı'nın ğözündei bozulmuş, zorbalıkla! dolmuştu. 12 Tanrı dünyaya baktı, çok bozulmuştu,k çünkü tüm insanlık yoldan çık­ mıştı." 13 Bunun üzerine Tanrı Nuh'a şöyle dedi: "Artık tüm in­ sanlığın sonu ğeldi,m çünkü o n ­ ların yüzünden yeryüzü zorba­ lıkla doldu; bu nedenle onların l M t 2 4 :3 8 ; 2Pe 2:5; m He 7:2; Ams 8:2; 1Pe 4:7.



Ba 6:4* Anlamı, "Yere Serenler" 9* Sözçük anlamıyla, "Tanrı'yla yürüdü"



B A Ş L A N G I Ç 6 :1 4 - 7 :1 2



ve yeryüzünün üzerine yıkım ge­ tireceğim.8 14 Kendine reçine­ li ağaçtan* bir gem i* yap.b Ge­ mide bölm eler y a p a c a k sın ;iç ve dıs yüzünü ziftlec kaplayacak­ sın. 15 Gemiyi şifiyle yapacak­ sın: Uzünlügü üc yüz arsın,*c eni elli arsın ve yüksekliği ötüz ar­ sın ölacak. 16 Gemiye bir ısıklık* yapacaksın; gem inin yanla­ rını catının bir arsın asagısında bitireceksin. Gem inin kapısınıd yan tarafına köyacaksın ve ic:inde alt kat, ikinci kat ve ücüncü kat yapacaksın. 17 Ve Ben, yeryüzüne tüfane getirecegim ;gök altında, icinde hayat küvveti* ölan tüm canlılarıf yök edecegim. Yeryüzündeki her sey yök ölacak.g 18 Fa­ kat seninle bir ahit yapıyörüm. Sen gemiye gireceksin; seninle birlikte ogülların, karın ve ge­ linlerin de girecek.h 19 Ve se­ ninle birlikte hayatta kalmalarıı icin her tür canlıdani gemiye bi­ rer cift getireceksin, erkek ve disii olacaklar. 2 0 Hayatta kalm a­ ları icin, kanatlıların her cinsin­ den, evcil hayvanların her cinsindenj ve yerin diğer hayvanlarının her cinsinden birer cift, gemiye, senin yanına gelecek.k 21 Ay­ rıca, her tür yiyecektenl yanına al ve depola. Bünlar senin icin ve onlar icin yiyecek olacak."m 22 Nüh Tanrı'nın tüm emir­ lerini yerine getirdi. Tam söylendigi gibi yaptı.n Ba 6:14* Sözcük anlamıyla, "göfer agacı"; recineli bir agac, mühtemelen ser­ vi. 14* Sözcük anlamıyla, "sandık" 15* Bir arsın 44,5 santimetre. 16* İbranice tsohar; pencere ya da acıklık. 17* Sözcük anlamıyla, "hayat rühü"



Gem inin yapımı. 40 gün tu fan BÖ LÜM 6 a Ba 7:4 b İb 11:7 c Ba 14:10 C k2:3 C Ba 7 2 0 T kr3:11 d Ba 7:16 e B a1 :7 Ba 7:6 M t2 4 :3 9 2P e2:5 f Ba 7:15 V z3 :1 9 g Ba 7:21 M e 104:29 h Ba 7:13 İs 2 6 2 0 ı 1Pe320 i B a 8 :1 7 1Kö 15:39 j B a125 Ba 7:14 k Ba 7:15 l B a 1 :3 0 İ!j 11:7 m B a129 n Çk 40:16 İb 11:7 1Yh 5:3



BÖ LÜ M 7 a Oz 11:21 2 P e 2 :5 b M e91:14 M e 101:6 Ml 3:18 İb 10:38 1Pe 3:12 2 P e 2 :9 c Le 11:3 Tkr 14:4 C B a 8 :1 9 d Ba 7 2 3 e Ba 7:12 f Ba2:5 Ey37:6 g B a 2 :1 9 B a 6 :7 B a 6 :1 7 h B a8:13 ı Lü 17:27



14



Sönra Yehöva Nüh'a sicjyle dedi: "Bütün ev halkınla bir­ likte*1 gemiye gir, cünkü bü ne­ sil icinde dögrü biri ölarak gördügüm tek kis>i sensin.b 2 Ttlm temiz hayvanlardan erkegi ve di­ misiyle yediser tane alacaksın.c Temiz ölmayan ttlm hayvanlar­ dan ise erkegi ve disisiyle sadece ikiser tane alacaksın. 3 Ayrıca gökte ücan kanatlılardan da erke­ gi ve disisiyle yediser tane alacak­ sın.^ Böylece bü canlıların tüm yeryüzünde söyü körünacak.d 4 Çünkü Ben yedi gün sönra yerytlztlne kırk gün kırk gecee yagmür yagdıracagım.f Yaptıgım her seyi yeryüzünden silip atacagım.'^ 5 N ühYehöva'nınkendisine verdigi tüm emirleri yeri­ ne getiriyördü. 6 Yeryüzünde tüfan öldügü zaman Nüh altı yüz yasındaydı.11 7 Tüfan banlamadan önce Nüh gemiye girdi; kendisiyle beraber ögülları, karısı ve gelinleri de gir­ d i. 8 Temiz ölan ve ölmayan her hayvandan, ücan kanatlılar­ dan ve yer üzerindeki diger tüm hayvanlardan/ 9 erkek ve disii ölarak ikiser ikiser, tıpkı Tanrı' nın Nüh'a söyledigi gibi, gemiye, Nüh'ün yanına geldi. 10 Yedi gün sönra tüfan süları yeryüzü­ ne yagmaya basladı. 11 Nüh'ün yasamının altı yü­ züncü yılında, ikinci ayda, ayın ön yedinci gününde, iste ö gün derin süların* tüm kaynakları ya­ rıldı ve göklerin bentleri acıldı. 12 Siddetli yagm ür kırk gün



7



İb 11:7 i B a 6 :2 0 j B a 1 :7 B a 8 :2



Ba 7:11* Ya da, "yükselen sülar; sü kübbesi." 1:7'ye göre bü sülar, 'kübbenin üzerindeki sülar' ölmalı.



15



D ağlar sular altında.



kırk gece devam etti.a 13 Tam o gün Nuh'la birlikte ogullarıb Sam, Ham, Yafet, karısı ve üc ge­ lini gemiye girdi.c 14 Onların yanı sıra, her cins yaban hayva­ nı,^ her cins evcil hayvan, top­ raktaki her cins hayvan*d ve her cins kanatlı,e her cins kus da ge­ miye girdi.f 15 Hayat kuvveti­ ne sahip her tü rcanlı,g ikiler ikiser Nuh'un yanına gelip gemiye girdi. 16 Tam Tanrı'nın Nuh'a söyledigi gibi, her tür canlı, erkek ve disi olarak gemiye girdi. Son­ ra Yehova, Nuh'un ardından ka­ pıyı kapattı.h 17 Tufan yeryüzünde kırk gün devam etti. Sular sürekli yükseldi ve gemiyi kaldırmaya basladı. Artık gemi yerden cok yüksekte, suların üzerinde yü­ züyordu. 18 Sular yeryüzünü kapladı ve cogaldıkca coğaldı; gemi ise sularım üstünde yüzü­ yordu. 19 Sular yeryüzünü öy­ lesine kapladı ki, gökler altın­ daki tüm yüksek dagları örttü;i 20 dagları on bes arşın kadar astı, dağlar sular altında kaldı.) 21 Dolayısıyla, ucan kanatlı­ lar, yeryüzündeki evcil hayvan­ lar, yaban hayvanları, kücük kara hayvanları ve tüm insanlar öldü;k yeryüzünde yasayan tüm canlılar yok oldu.1 22 Burnunda hayat nefesi* olan her varlık, karada ya­ sayan her canlı öldü.m 23 Böylece Tanrı toprak üzerinde in­ sandan hayvana, göklerde ucan kanatlılara, diger canlılara* dek her seyi yok etti; hepsi yeryüBa 7:14* 1:24'teki dipnota bakın. 22* Sözcük anlamıyla, "hayat ruhunun nefesi" 23* 1:24'teki dipnota bakın.



B A Ş L A N G I Ç 7 :1 3 - 8 :1 1 BÖ LÜM 7 a 1Kr 19:8 b B a9 :1 8 1Ta 1:4 c B a6 :1 8 1 P e3:20 2Pe2:5 C Ba 1:24 d B a 6 :7 e Le 11:14 f B a 9 :1 0 g B a6 :1 7 Me 146:4 Vz 3:19 h İş 26:20 ı M e69:15 i Ey 12:15 2Pe 3:6 j Me 104:6 k Lu 17:27 l B a 6 :1 7 m B a 6 :1 7 B a7:15 Ey27:3 V z3 :1 9 İ;> 42:5



2 . S ü tu n a B a 6 :7 b Oz 2:21 Mt 24:37 1 P e3:20 2P e2:9 2Pe 3 :6



BÖ LÜM 8 c B a 6 :2 0 İb 1 1 :7 C Ba 19:29 Ç k 2 :2 4 1Sa1:19 M e94:14 d M e3 3 :7 e Ba7:11 Oz 8:28 f 2K r7:2 g E y38:11 Y r5 :2 2 h B a7:18 ı 2K r19:37 i Ba 7:20 j B a6:16 k B a 6 :2 0 Le11:15 1Kr17:4



zünden silinip gitti.a Sadece Nuh ve onünla birlikte gemide olan­ lar hayatta kaldı.b 24 Yeryüzü yüz elli gün boyunca sular altın­ daydı. Sonra Tanrı N uh'u, gemidec onunla birlikte bulunan tüm yaban hayvanlarını ve ev­ cil hayvanları andı;c yeryüzünde bir rüzgâr estirdi, sular alçalma­ ya basladı.d 2 Derin su ların * kaynakları ve göklerin bentlerif kapandı; böylece göklerden ya­ gan siddetli yagm ur dindi. 3 Yeryüzünde sular cekilmeye, giderek alçalmaya banladı, yüz elli gün sonra da iyice azaldık 4 Yedinci ayda, ayın on yedinci gününde gem ih Ararat*ı tepeleri üzerine oturdu. 5 Sular onun­ cu aya dek alçalmaya devam etti. Onuncu ayda, ayın birinci günü dagların tepeleri göründü.i 6 Kırk gün sonra Nuh gemide kendisinin yapmıs oldugu pen­ cereyi actı. 7 Ve dışarıya bir kuzgunk gönderdi; kuzgun ucup durdu ve sular yeryüzünde kurüyüncaya dek gidip gelmeye de­ vam etti. 8 Daha sonra Nuh bir güver­ cin 1göndererek, suların topragın üzerinden cekilip cekilmedigini ögrenmek istedi. 9 Güver­ cin ayak basacak bir yer bülamadı ve Nuh'un yanına gemiye geri döndü, cünkü tüm yeryüzü hâlâ sularla kaplıydı.m Nuh eli­ ni üzatıp onü tüttü ve yanına, gemiye aldı. 10 Yedi gün daha bekleyip güvercini tekrar gönder­ di. 11 Güvercin aksam vakti



8



E y38:41 l M e5 5 :6 m B a7:19



Ba 8:2* Ya da, "Su kubbesinin." 7:11' deki dipnota bakın. 4* Agrı Dagı.



B A Ş L A N G I Ç 8 :1 2 - 9 :1 0



gagasında yeni kopmus bir zeytin yapragıylaa Nuh'un yanına gel­ di; böylece Nuh suların toprak­ tan cekilmis oldugunu anladı.b 12 Bir yedi gün daha bekleyip güvercini yine gönderdi, fakat güvercin artık N uh'un yanına dönmedi.c 13 Altı yüz birin ci yılda,c birin ci ayda, ayın birin ci gü­ nü, sular yeryüzünden ^ekil­ mişti. Nuh gem inin üzerinde­ ki kapagı kaldırdı ve toprağın yüzünün kurud oldugunu gör­ dü. 14 İkinci ayın yirmi yedin­ ci günü geldiğinde toprak tam a­ m en kurumuştuk 15 Tanrı Nuh'a sunları dedi: 16 "Karın, ogulların ve gelinle­ rinle birlikte gem iden cık.f 17 Yanındaki her tür canlıyı;« ucan kanatlıları,11evcil hayvanla­ ra ve toprakta yasayan diger tüm hayvanlarıi dışarı cıkar. Üreyip cogalsınlar, yeryüzünü doldur­ sunlar.'^ 18 Bunun üzerine Nuh gemi­ den cıktı; onunla birlikte ogulları,k karısı ve gelinleri de cık­ tı. 19 Ailesine göre her yaban hayvanı, topraktaki her canlı, her ucan kanatlı, yeryüzünde yasa­ yan her kara hayvanı gemiden cıktı.1 2 0 Nuh, Yehova icin bir sünakm yaptı; temiz hayvanlardann ve temiz kanatlılardano ba­ zılarını alıp yakılan sünü olarak sunakta kurban etti.» 21 Yeho­ va hos kokuyuP kokladı. Son­ ra Yehova yüreginden söyle gelirdi:' "İnsan yüzünden topragı bir daha asla lanetlemeyecegim,s cünkü insanın yüreğinin eg ilim iş gençliğinden itibaren kötüdür.t Yalayan varlıkların üze­



Gemiden çıkıs. K anın ku tsallığı BÖ LÜ M 8 a N e8:15 b Ba 7:20 Ba8:3 c Yr 4 8 :2 8 C Ba 7:11 d Ba 1:9 e Çk 14:21 f Ba 7:7 1Pe 3:20 2Pe 2:5 g Ba 7:15 1Ko 15:39 h Ba 1:20 B a 2 :1 9 B a 6 :2 0 ı Ba 1:25 i Ba 1:24 B a 9 :2 j Ba 1:22 M e144:13 k B a 6 :1 0 l Ba 7:14 M e3 6 :6 m Ba 12:7 B a 2 2 :9 Ba 26:25 n Ba 7:2 L e20:25 Tkr 14:4 o Tkr 14:11 o Le 1:10 Le1:14 Le17:11 T k r27:6 p Le 26:31 H e20:41 ^f 5:2 İb 13:16 r B a 6 :6 s B a3 :1 7 B a 5 :2 9 S Tkr31:21 1Ta 28:9 t Ba6:5 Vz 7:20 Mt 15:19



2 . S ü tu n a B a6 :1 7 İs>54:9 b B a1:14 V z1:4 Y r 3 3 :2 0



BÖ LÜ M 9 c B a 1 :2 8 B a8 :1 7 C B a 1 :2 6 Yk 3:7 d 1Ti 4:3 e B a 1 :2 9 f B a 1 :3 0 Le17:11 Le17:14 g L e3:17 Le 7:26 Le17:10 Le17:13 T k r12:16 T k r1 2 :2 3 Eli; 15:20 Eli; 15:29 E lc21:25



16



rine bir daha asla böyle bir yıkım getirm eyeceğim .11 22 Yeryüzü var oldukca, ekip bicm e, soğuk sıcak, yaz kıs, gündüz gece asla son bulmayacak."b Tanrı Nuh'u ve oğullarını kutsadı, onlara "Çocuklar sa­ hibi olun, cogalın ve yeryüzü­ nü d old u ru n "c dedi, 2 "Ye­ rin her yaban hayvanı, göklerde ucan her kanatlı, topraktaki tüm canlılar ve denizin tüm balıkla­ rı sizden korkup cekinmeye de­ vam edecek. Onları sizin elinize veriyorum.c 3 Yeryüzünde ya­ sayan her hayvan size yiyecek olacak.d Yesil bitkiler gibi, hep­ sini size veriyorum .' 4 Fakat eti, onun canıf olan kanıyla ye­ meyeceksiniz.« 5 Ayrıca, can­ larınızın kanının hesabını da soracagım. Her canlı varlıktan onun hesabını soracağım; her in­ sandan, kardeşinin canına kıyan herkesten, insan canının hesa­ bını soracagım.h 6 İnsan kanı dökenin kanı insan eliyle dökü­ lecek/ cünkü Tanrı insanı Ken­ di yansıması olarak yaratmıştır. 7 Size gelince, cocuklar sahibi olun, artın; cogalıp yeryüzünü doldürün."i 8 Tanrı Nuh'a ve oğullarına 9 "Simdi sizinle bir a h it yapıyo­ rum" dedi. "Bu ahit sizinle, siz­ den sonra soyünüzla,k 10 ya­ nınızda bü lünan her canlı varlıkla, kanatlılarla, evcil hay­ vanlarla ve yerin tüm canlılarıy­ la; gemiden cıkan ve yeryüzünde türeyen tüm hayvanlarla olacak.1



9



h Ba 4:10; Çk 21:12; Sy 35:31; V h 19:2; ı Çk 20:13; Sy 35:12; Sy 3 5 :3 0 ; Tkr 19:6; 2Sa 4:11; M t 24:30; V h 21:8; i Ba 1:28; Ba 10:32; j Ba 9:15; İş 5 4 :9 ; k Ba 6:18; Ba 9:18; l Ba 8 :1 ; Ba 8:17.



17



Gökkuşağı ahdi. K enan



11 Evet, ahdimi sizinle yapıyo­ rum: Bir daha tüm canlılar bir tüfanla yok olmayacak, bir daha yeryüzünü mahveden bir tufan yaşanmayacak."“ 12 Tanrı şunu ekledi: "Sizin­ le ve yanınızdaki tüm canlılarla aramda nesiller ve devirler boyü sürecek ahdin bir işaretib olacak. 13 Benim le yeryüzü arasındaki ahdin işareti olarak, gökkuşağım ıc buluta koyuyorum. 14 Yeryüzü üzerine bulut ge­ tirdiğimde gökkuşağı da bulut­ ta belirecek. 15 Sizinle ve ya­ şayan her tür canlıylac aramdaki ahdi o zaman anacagım;d tüm canlıları yok etmek id n sular bir daha tufana dönüşmeyecek.e 16 Buluttaf gökkuşağı belirecek; ona bakıp, yeryüzünde yaşayan her tür canlıyla yapmış oldu­ ğum ahdi devirler boyuncağ anacagım ."h 17 Tanrı Nuh'a tekrar, "Yeryüzündeki tüm canlılarla yaptığım ahdin işareti büdür"ı dedi. 18 G em iden cıkan N uh'un oğulları* Sam, Ham ve Yafet'ti. H am 'ın daha sonra Kenanj adın­ da bir oğlu oldu. 19 Bu ücü Nuh'un oğullarıydı; yeryüzündeki tüm insanlar onlardan geldi ve her tarafa yayıldı.k 2 0 Sonra Nuh ciftcilige1 baş­ ladı ve bir bağ; kurdu.m 21 Bir gün şarap icip sarhoş oldun ve cadırında üzerindekileri cıkardı. 22 Kenan'ın babası Ham,o onu cıplakö halde gördü ve gi­ dip dışarıdaki iki kardeşine anlattı.p 23 Bunun üzerine Sam ve Y afetbirörtü'aldı, onuomuzlarına koyup geri geri gittiler; yüzle­ rini cevirerek babalarının cıplak



B A Ş L A N G I Ç 9 :1 1 -1 0 :7 BÖ LÜ M 9 a B a8:21 b Ç k 3 :1 2 c H e 1:28 Vh 4:3 C 1Ko 15:39 d Le 2 6 :4 2 İş 54:9 e B a8:21 f E y3 8 :3 6 g M e1 0 5 :8 Me 111:5 h Tkr 7:9 İb 6:18 ı B a9:13 i B a 5 :3 2 Ba 7:7 Ba 10:1 j Ba 10:6 k 1Ta 1:4 1 P e3:20 l B a2:15 2 T i2 :6 m T k r2 0 :6 n Ba 19:35 Oz 23:35 o 1Ta 1 :8 o Le 18:7 H e22:10 p (Oz 12:13 Oz 17:9 E f5:3 r B a37:34 Çk 22:27



2 . S ü tu n a Ç k 2 0 :1 2 Le 19:32 İş; 58:7 b Le 18:3 Tkr7:1 Tkr27:16 Ro 1:27 c Yî> 17:13 C Çk 18:10 T k r8 :1 0 1K r1:48 1 T a29:20 Lü 1:68 d Yşj 9:23 H k1:28 1Kr9:21 e 1Ta 1 :5 f Ba 7:6 g İb 11:7



h 1Ta 1 :4 Lü 3:36 ı B a 9 :1 9 i H e3 8 :6 j H e3 8 :2 k 2K r17:6 İşi 13:17 l Zk 9:13 m 66:19 He 27:13 n M e120:5 H e3 2 :2 6 (t 1Ta 1 :5 o Yr 51:27 p 1Ta 1 :6 r H e27:14 H e3 8 :6 s H e27:7



vücudunu örttüler, böylece onu cıplak halde görmediler.a 24 Sonunda şarabın etkisi gecince Nuh ayıldı ve kücük oglunun kendisine ne yaptığını anla­ dı. 25 Bunun üzerine, "Kenan lanetli olsun.b Kardeşlerine kul köle olsun"c dedi. 26 Ve ekledi: "Sam 'ın Tanrısı Yehova'ya şükrolsun,c Kenan Sam'a kul olsun.d 27 Tanrı Yafet'e geniş yerler ver­ sin, Yafet Sam 'ın cadırlarında otursun.® Kenan ona da kul olsun." 2 8 Nuh tufandan sonra üc yüz elli yıl daha yaşadı.f 29 Nuh toplam dokuz yüz elli yıl yaşayıp öldü.s 1 O



N uh'un ogu llarıb Sam, Ham ve Yafet'in soyunu anlatan kayıt budur: Tufandan sonra onların oğul­ ları oldu.1 2 Yafet'in oğulları Gomer,i Magog,) Maday,k Yavan,1 Tubal,mMeşekn ve Tiras'tı.° 3 G om er'in oğullan Aşkenaz,° Rifatp ve Toga'ma'ydı.' 4 Yavan'ın oğullan Elişah,s Tarşiş/ Kittimt ve Dodanim'di.ü 5 Ada halkları bunlardan cıktı; hepsi kendi diline, ailesine ve milletine göre yurtlarına yayıldı. 6 H am 'ın oğulları Küş,u Mitsraim,v Puty ve Kenan'dı.2 7 Kuş'un oğullan Saba,a Havila, Sabta, Raama,b Sabteka'ydı.



10



S 1Kr 10:22; Yun 1:3; t İş 2 3 :1 ; u 1Ta 1:7; ü 1Ta 1:8; v Ba 50:11; y Yr 4 6 :9 ; Na 3:9; z Sy 34:2; a Me 72:10; b He 27:22.



B A Ş L A N G I Ç 1 0 :8 -1 1 :4



Nimrod. 70 m illet. B a b il K ulesi



Raama'nın oğulları Seba ve Dedan'dı.a 8 Kuş'un Nimrodb adında bir oğlu oldu. Nimrod yeryüzündeki ilk kudretli adamdı; 9 Yehova'ya karşı gelen kudretli bir avcı olarak tanındı. "Yehova'ya karşı gelen kudretli avcı Nimrod g ib i"c şözü buradan gelir. 10 Onun krallığı Sinarc diyarın­ da Babil,d Erek,e Akad ve Kalne şehirlerinde banladı. 11 O diyardan Asur'af gecti ve Nineve'yi,*g Rehobot-ir'i, Kalah'ı 12 veNineve ile Kalah arasında­ ki Resen'i inşa etmeye girişti; bü­ yük şehir bunlardan oluştu.* 13 M itşraim'inh oğulları Ludim , Anamim, Lehabim, Naftuhim ,i 14 Patruşim,i Kaşluhim k (Filiştîlerl bu şoydan gelmiştir) ve Kaftorim'di.m 15 Kenan'ın ilk oğlu Tşidon,n şonraki Het'ti.° 16 Kenan ay­ rıca Yebuşilerin,° Amorilerin,p Girgaşilerin, 17 Hivilerin,r Arkilerin, Sinilerin, 18 Arvadlıların,ş Tşemarilerin ve Hamatilerinş de ataşı oldu. Daha şonra Kenan aileleri dağıldılar. 19 Böylece Kenanlıların şınırı Sayda'dan Gerar'a,t Gazzeu ya­ kınlarına, Sodom ve Gomorra' ya,“ Adma'ya,v T şeboyim 'e,y Laşa yakınlarına dek uzandı. 2 0 Yurtlarına, ailelerine, dilleri­ ne ve milletlerine göre, Ham'ın oğulları bunlardı. 21 En büyükleri Yafet'in kar­ deşi Sam 'ın da cocukları oldu;



B Ö L Ü M 10



Ba 10:11* "Ninive" ya da "Ninova" ola­ rak da bilinir. 12* Sözcük anlamıyla, "büyük şehir budur." Muhtemelen, Nineve ile diğer üç şehrin tümü kaştediliyor.



a b c ç d e f g



1Ta 1:9 1Ta 1:10 M e3 5 :4 Da 1:2 Ba 11:9 E zr4:9 Mi 5:6 Yun 3:3 M t 12:41 h 1Ta 1:8 ı Y r4 6 :9 i 1Ta 1:11 j H e29:14 k 1Ta 1:12 l Yş13:3 Yr47:4 m T k r2 :2 3 n Ys 1 3 :6 Mr 7:24 o B a 25:10 Ba 27:46 o Hk 1:21 p Ba 15:16 Tkr 3 :8 r Yş11:3 s H e27:11 S 1Kr8:65 Z k 9:2 t B a 2 0 :1 u Y^ 15:47 Eli; 8:26 U Ba 13:10 Ba 19:24 2Pe 2:6 Yhd 7 v Tkr 29:23 y Ba 14:8



2 . S U tu n a B a11:17 b E zr4:9 Eli: 2:9 c H e27:23 ç Ba 11:10 d 1Ta 1:17 e B a11:12 Lu 3:35 f B a11:16 g B a11:9 h 1Ta 1:19 ı 1Ta 1:20 i 1Ta 1:21 j 1Ta 1:22 k 1K r9:28 1Kr 10:11 1Ta 29:4 l B a2:11 B a2 5 :1 8 m 1Ta 1:23 n Ba 10:5 o B a9 :7 B a9 :1 9 Eli; 17:26



B Ö L Ü M 11 o B a10:10 Da 1:2 p Ç k1:14 Ç k2:3 r Ba9:1 Lu 1:51



18



o, tüm Eberoğullannına ataşıydı. 22 Sam 'ın oğulları Elam,b Aşşur,c Arpakşad,c Lud ve Aram'dı. 23 Aram'ın oğulları Utş, Hul, Geter ve Maş'tı.d 24 Arpakşad'ın Şelahe adın­ da bir oğlu oldu; Selah'ın da Eber adında bir oğlu oldu. 25 Eber'in iki oğlu oldu. Bi­ r in in adı P e le g 'd i,* f cü n kü yeryüzü onun günlerinde bölünmüşttU Kardeşinin işmi Yoktan'dı.h 2 6 Y oktan'ın, Almodad, Selef, Hatşarmavet, Yerah,ı 27 H ad oram , Uzal, D ik la ,i 2 8 Obal, Abimael, Seba,j 29 Ofir,k Havilal ve Yobabm adlı oğulları oldu; tüm bun­ lar Yoktan'ın oğullarıydı. 3 0 Onların yaşadığı topraklar, Meşa'dan Sefar'a, Doğu'daki dağ­ lık bölgeye kadar uzanıyordu. 31 Yurtlarına, ailelerine, dil­ lerine ve m illetlerine gore, Sam' ın oğulları bunlardı." 3 2 M illetlerine, şoylarına göre, Nuh'un oğullarının aileleri bunlardı. Tufandan şonra millet­ ler onlardan geldi ve yeryüzüne yayıldı.o O zamanlar tüm yeryü­ zünün dili bir, kullandı­ ğı şözler birdi. 2 Doğuya doğ­ ru gödenler Sinar diyarında“ bir ova keşfettiler ve oraya yerleştiler. 3 Birbirlerine "Gelin, tüğla ya­ pıp fırında pişirelim" dediler. Ve taş yerine tuğla, harç yerine de zift kullandılar.p 4 Sonra şöyle dediler: "Gelin, yeryüzüne dağıl­ mamak id n r bir şehir kuralım, te-



U



Ba 10:25* Anlamı, "Bölünme"



19



D iller karışır. A bram ’ın Ur’dan çıkışı



peşi göklere8 erişen bir kule inşa edip nam yapalım ."b 5 Bunun üzerine Yehova inip inşanoğullarınm inşa ettiği şeh­ re ve kuleye baktı.c 6 Ve Ye­ hova şunları şöyledi: "İşte, on­ lar tek bir halk, konuştukları dil de bir;c ve şimdi bu işe giriş­ tiler. Artık akıllarına koydukları­ nı yapacak, hiçbir engel tanım a­ yacaklar^ 7 Simdi inelim e ve birbirlerinin şöylediklerini anlamaşınlarf diye dillerini karıştı­ ralım.'^ 8 Yehova onları tüm yeryüzüne oradan dağıttıh ve za­ manla şehrin inşaşını bıraktılar. 9 Bu nedenle, şehir Babil*i diye adlandırıldı, cünkü Yehova tüm dünyanın dilini orada karıştır­ dı; Yehova onları tüm yeryüzüne oradan dağıttı. 10 Sam 'ınk şoy kaydı şudur: Tufandan iki yıl şonra, Sam yüz yaşındayken oğlu Arpakşadl doğdu. 11 Oğlu Arpakşad doğ­ duktan şonra Sam beş yüz yıl daha yaşadı. Bu arada, başka oğulları ve kızları da oldu.m 12 Arpakşad otuz beş yaşın­ dayken oğlu Selahn doğdu. 13 Selah doğduktan şonra Ar­ pakşad dört yüz üc yıl daha ya­ şadı. Bu arada, başka oğulları ve kızları da oldu. 14 Selah otuz yaşındayken oğlu Ebero doğdu. 15 Eber doğduktan şonra Selah dört yüz üc yıl daha yaşadı. Bu arada, baş­ ka oğulları ve kızları da oldu. 16 Eber otuz dört yaşınday­ ken oğlu Pelegö doğdu. 17 Peleg doğduktan şonra Eber dört Ba 11:9* Anlamı, "Karışıklık"



B Ö L Ü M 11 a A m ş9:2 b M e49:11 D a4 :3 0 Yhn 5:44 c Ba 18:21 M e11:4 İb 4:13 C B a11:1 d Vz 7:29 1Ko 1:19 e B a 1 :2 6 Oz 8:30 f Ba 10:5 g Ey 5:12 M e3 3 :1 0 M e5 5 :9 h T k r3 2 :8 Lu 1:51 ı Ey 12:14 Me 127:1 i Y r5 0 :1 1Pe5:13 j Me 6 8 :3 0 Lu 1:51 k B a 6 :1 0 1Ta1:4 L u 3:3 6 l Ba 10:22 1T a1:17 m Ba 10:21 n Ba 10:24 1T a1:18 L u3:35 o Ba 10:21 1T a1:18 o Ba 10:25 1T a1:19



2 . S ü tu n a 1T a1:25 L u3:35 b L u3:35 c 1T a1:26 C Ba 11:32 L u 3 :3 4 d B a1 2 :7 B a 1 5 :6 B a17:5 B a18:19 Yhn 8:39 R o 4:11 G a3:16 İb 11:17 Yk 2:23 e Yşj 24:2 f B a1 2 :4 B a19:1 2P e2:7 g 2Kr 24:2 Eli; 7:4 h B a1 5 :7 N e 9 :7 ı B a12:11 Ba17:15 B a 2 0 :1 2 1Pe3:6 i B a 2 2 :2 0 B a24:15 j B a16:2 B a18:11 Ro 4:19 İb 11:11 k Ba 11:27 l B a12:5 B a16:1



B A Ş L A N G I Ç 11:5-31



yüz otuz yıl daha yaşadı. Bu ara­ da, başka oğullan ve kızları da oldu. 18 Peleg otuz yaşındayken oğlu Reua doğdu. 19 Reu doğ­ duktan şonra Peleg iki yüz dokuz yıl daha yaşadı. Bu arada, başka oğulları ve kızları da oldu. 20 Reu otuz iki yaşındayken oğlu Serugb doğdu. 21 Serug doğduktan şonra Reu iki yüz yedi yıl daha yaşadı. Bu arada, başka oğulları ve kızları da oldu. 22 Serug otuz yaşındayken oğlu Nahorc doğdu. 23 Nahor doğduktan şonra Serug iki yüz yıl daha yaşadı. Bu arada, başka oğulları ve kızları da oldu. 24 Nahor yirmi dokuz yaşın­ dayken oğlu Terahc doğdu. 25 Terah doğduktan şonra Na­ hor yüz on dokuz yıl daha yaşa­ dı. Bu arada, başka oğulları ve kız­ ları da oldu. 26 Yetmiş yaşından şonra Terah'ın Abram,dNahore ve Harran adlı oğulları oldu. 27 Terah'ın şoy kaydı şudur: Terah'ın Abram, Nahor ve Har­ ran adında oğulları oldu. Har­ ran'ın Lûtf adlı bir oğlu oldu. 28 Daha şonra Harran doğdu­ ğu memlekette, Kaldelilerins Urh şehrinde, babaşı Terah'ın yanın­ da oldu. 29 Abram da Nahor da evlendi. Abram'ın karışının işmi Saray'dı; Nahor'un karışı işe Harran'ın kızı Milka'ydı.i Harran M ilka'nın ve İşka'nın babaşıydı. 3 0 Saray kışırdı;i cocuğu yoktu. 31 Sonra Terah, oğlu Abram'ı, H arran'ın oğlu olan toru n u k Lüt'u, Abram'ın karışı olan ge­ lini Saray'ıl yanına aldı, Kenan



B A Ş L A N G I Ç 1 1 :3 2 - 1 2 :2 0



diyarına“ gitmek üzere Kaidelile­ rin Ur şehrinden ayrıldı. Bir süre sonra Harran'ab geldiler ve ora­ ya yerleştiler. 3 2 Terah iki yüz beş yıl yaşadı ve Harran'da öldü. I Q Ve Yehova Abram'a 1 2 "Memleketinden, akraba­ larının yanından ve baba evin­ den çık, sana göstereceğim memlekete git"c dedi. 2 "Seni büyük bir m illet yapacagım, sana bereket verecegim ve adın bü­ yük olacak; sen bir nim et ol.ç 3 Sana hayırdüa edenleri kütsayacagım, seni lanetleyenleri lanetleyecegim d ve yeryüzünün bütün aileleri senin aracılıgınla nim etler elde edecekler."e 4 Bünün üzerine Abram, Yehova'nın kendisine söylemiş oldügü gibi yola cıktı; Lût da onünla gitti. Abram Harran'dan ayrıldıgındaf yetmis bes yasın­ daydı. 5 Karısı Saray'ı/ karde­ şinin oglü Lüt'üh ve Harran'da edindikleri her şeyi, tüm malla­ ra ve canları alıp Kenan diyarınai gitmek üzere yola cıktı. Sonünda Kenan diyarına vardılar. 6 Abram yolüna devam edip Sekemj denilen yere vardı, More' deki büyük agaclarınk yakınla­ rına geldi. O sırada diyarda Kenanlılar yaşıyordü. 7 Yeho­ va Abram'a görünerek "Bü diyarıl senin soyünam verecegim" dedi. Ve Abram kendisine görü­ nen Yehova'ya orada bir sünak yaptı. 8 Sonra Beytel'inn dogüsündaki dağlık bölgeye göc etti ve çadırını oraya kürdü; batısında Beytel şehri, dogüsünda Ayö şeh­ ri vardı. Orada da Yehova icin bir sünakil yaptı ve Yehova'ya adıyla



vaat; Kenan’a varıs. Mısır BÖLÜM 11 a B a 9 :2 6 Ba 10:19 Ba 12:7 S y34:2 Elç 13:19 b B a1 2 :4 Ba 27:43 Elç 7:2



BÖ LÜ M 12 c



24:3 EÎç 7:4 C Ba 13:16 Ba 15:5 Ba 17:5 B a 2 2 :1 7 İb 6:14 d Ba 27:29 Çk 2 3 :2 2 S y 2 4 :9 e Z k 8 :2 3 Lü 1:73 E lç3:25 G a 3 :8 f İb 11:8 g Ba 11:29 h Ba 11:31 ı Ba 13:6 V z5 :1 9 i B a2 6 :3 j Elç 7:16 k B a 3 5 :4 Tkr 11:30 l Ba 13:15 B a1 5 :7 B a17:8 T k r3 4 :4 m B a3:15 B a2 1 :1 2 B a28:14 Rö 9:7 G a3:16 n Ba 28:19 B a31:13 o Ba 13:3 Yş7:2 O B a 8 :2 0 B a3 5 :3



2. Sütun a B a2 6 :2 5 Oz 18:10 Ro 10:13 b B a 2 0 :1 B a 2 4 :6 2 c B a47:4 Tkr 2 3 :7 Me 105:13 Eli; 7:6 C B a 2 6 :1 d B a 2 6 :7 e B a 1 2 :1 9 f B a 2 0 :1 2 g B a20:14 B a 2 4 :3 5 h B a 1 1 :2 9 Ba17:15 B a 2 3 :1 9 ı 1Sa5:11 i Ro 7:3 j B a 2 0 :2 B a 2 0 :1 2



20



yakarmaya başladık 9 Ve Ab­ ram cadırını toplayıp ceşitli yer­ lerde konaklayarak N ecef'e dogrü gitti.b 10 Daha sonra diyarda kıtlık baş gösterdi ve Abram bir süreliginec kalmak üzere Mısır'a dogrü yola cıktı, cünkü diyarda kıtlık cok şiddetliydi? 11 M ısır'a gir­ melerine az kala Abram karısı Sa­ ray'a "Ne olür beni dinle!" dedi. "Güzel bir kadınsın,d 12 Mısır­ lılar seni mütlaka fark edecek ve 'Bü onün karısı' diyecekler. Beni öldürüp seni sag bırakacaklar. 13 Lütfen onlara kız kardeşim“ oldügünü söyle de başıma bir şey gelmesin, senin hatırın icin canı­ ma dokünmasınlar."f 14 Abram M ısır'a girer gir­ mez Mısırlılar kadını gördü ve onün cok güzel oldügünü fark ettiler. 15 Firavünün adamları da onü gördü ve kadını Firavüna övdüler; böylece kadın Fira­ vünün evine götürüldü. 16 Firavün onün hatırına Abram'a iyi davrandı. Abram koyünlar, sıgırlar, eşekler, hizmetkârlar, hizmetciler, dişi eşekler ve develer sahibi oldü.g 17 O zaman Yehova, Abram'ın karısı Sarayh yü­ zünden, Firavünün ve ev halkı­ nın başına büyük belalar getirdik 18 Bünün üzerine Firavün Abram 'ı cagırıp "Bana bünü nasıl yaparsın?" dedi. "O nü n karın oldügünü neden söylem edin?i 19 Neden 'O kız kardeşim' de­ din?! Neredeyse onü alacaktım ve karım olacaktı. İşte karın, al ve git!" 2 0 Firavün adamları­ na Abram hakkında emirler ver­ di; böylece Abram karısını ve



21



Abram ve Lût ayrılır. K ra lla rın savaşı



şahip olduğu her şeyi alarak o n ­ ların eşliğinde yola cıktı.a "i Q Abram Mışır'dan ayrıldı; 1 3 karışını ve şahip olduğu her şeyi alıp N ecef'e gitti;b Lût da onunla birlikteydi. 2 Abram' ın şürüleri, gümüşü ve altını coktu.c 3 Sonra Necef'ten ayrılıp ceşitli yerlerde konaklayarak Beytel'e doğru ilerledi ve daha cince cadır kurduğu Beytel ile Ayc şe­ hirleri araşındaki topraklara var­ dı. 4 Onceden bir şunak yap­ mış olduğu yere geldi.d Abram orada Yehova'ya adıyla yakardı.e 5 Abram'la birlikte göc eden Lüt'un da koyunları, şığırları ve cadırları vardı. 6 Dolayışıyla diyar birlikte oturm alarına el­ vermiyordu, cünkü malları ^ok­ tu ve hep birlikte yaşamalarına olanak yoktu.f 7 Abram'ın şûrülerinin çobanlarıyla Lût'un ço­ banları araşında bir kavga cıktı. O şırada diyarda Kenanlılar ve Perizziler yaşıyordu.s 8 Ab­ ram Lût'ah "Biz kardeşiz" dedi, "Ne olur, bizim ya da cobanlarımızın araşında kavğa olm aşın.ı 9 Bütün memleket şenin Cinlin­ de değil mi? Lütfen benden ay­ rıl. Sen şola giderşen ben şağa gi­ derim, şen şağa giderşen ben şola giderim ."i 10 Lût başını kaldı­ rıp tüm Urdün Havzaşına*i bak­ tı, şuyu bol bir bölgeydi; Tşoar'ak dek her yer (Yehova Sodom ve Gomorra'yı yıkmadan Cince), Yehova'nın bahçeşü ve Mışır di­ yarı gibiydi. 11 Dolayışıyla Lût kendişine tum Urdun Havzaşını şecti ve çadırlarını doğuya taşıdı. Ba 13:10* Aşağı Ürdün Vadişinde, Eriha civarında yer alan kabaca daire biçimin­ deki bolğe.



B Ö L Ü M 12 a Me 105:14



BÖ L Ü M 13 b Ba 12:9 B a2 0 :1 c B a2 4 :3 5 T k r8 :1 8 C Ba 12:8 Ys 7:2 d Ba 12:7 e B a21:33 İs 12:4 Ro 10:13 f B a 3 6 :7 g Ba 10:19 B a15:18 h Ba 11:27 ı Me 133:1 Öz 15:18 Ro 12:10 i Öz 17:14 Ro 12:18 İb 12:14 j Ba 19:28 k Ba 19:22 l B a 2 :9 İs 51:3 H e36:35



2 . S ü tu n a Ba 19:29 b Ba 18:20 Ba 19:5 Ro 1:27 2P e2:6 Yhd 7 c T k r34:1 C Ba 12:7 B a15:18 B a 2 4 :7 Ç k 3 3 :1 d B a 1 2 :2 B a15:5 Ç k 1 :7 Tkr 26:5 Iİb 11:12 e T k r3 4 :4 Y^ 12:7 f B a 2 3 :2 g B a18:1 B a2 3 :1 9 B a 2 5 :9 h B a1 2 :7



B Ö L Ü M 14 ı i j k l



B a10:10 Ba 10:22 Ba 14:17 Ba 14:9 B a10:19 B a1 3 :1 2 2P e2:6 m Ba 13:10 Ba 18:20 Yhd 7 n Ho 11:8 o Tkr 29:23 ö T k r34:3 p H k20:11 r Ba 14:10 s T k r3 :1 7 ¡s Tkr 1:4



B A Ş L A N G I Ç 1 3 :1 - 1 4 :5



BCİylece birbirlerinden ayrıldılar. 12 Abram Kenan diyarında, Lût işe Urdün Havzaşındaki şehirle­ rin civarında otûrdu.a Sonunda Sodom yakınlarına cadır kurdu. 13 Sodom halkı kötüydü ve Ye­ hova'nın Cinünde günahı ağırdı.b 14 Lût ayrıldıktan şonra Ye­ hova Abram'a şunları şöyledi: "Lütfen başını kaldır ve bulun­ duğun yerden kuzeye, güneye, doğuya ve batıya bak,c 15 cün­ kü gördüğün tüm toprakları de­ virler boyu şana ve şoyuna vereceğim.c 16 Senin şoyunu yerin tozu kadar coğaltacağım, öyle ki, yerin tozu şayılabilirşe şenin şoyun da şayılabilecek.d 17 Sim­ di kalk, diyarı boydan boya do­ laş, cünkü bu toprakları şana v e re ce ğ im ." 18 BCİylece Ab­ ram çadırlarda yaşamaya devam etti. Daha şonra gidip Hebron' da,f Mamre'dekiğ büyük ağaçla­ rın araşında oturdu. Orada Yeho­ va için bir şunak yaptı.h -| \ !^inarı kralı A m rafel'in, 1 4 Ellaşar kralı Aryok'un, Elam i kralı Kedorlaomer'ini ve Goyim kralı T id al'in k hüküm şürdüğü dCinemdi. 2 Bunlar, Sodom l kralı Bera, G om orram kralı Birşa, Adman kralı Sinab, Tşeboyim o kralı Semeber ve Bela (Tşoar)0 kralıyla şavaştılar. 3 Hepşi kuvvetlerini birleştiripp Siddim Ovaşına,r Tuz G ölüneş doğru yürüdüler. 4 O krallar on iki yıl Kedorlaom er'in boyunduruğu altında yaşamış, on üçüncü yıl başkaldırmışlardı. 5 On dördüncü yıl Kedorlaomer ve onunla birlik olan diğer krallar geldiler, Aşterot-karnaim'deş Refaoğullarım,



B A Ş L A N G I Ç 1 4 :6 -2 4



Abram LUt’u k u rta rır. M elkisedek



Ham'da Zuzları, Save-kiryataim' de Em leria 6 ve çölde El-paran'ab dek uzanan Seirc Dağla­ rında yaşayan H orileriç kendi yurtlarında yenilgiye uğrattılar. 7 Sonra dönüp En-mişpat'a, Kadeş'ed geldiler; Amaleke toprak­ larında oturanları ve Hatşatşontam ar'daf oturan Amorileriğ de yendiler. 8 Bunun üzerine Sodom kra­ lı harekete geçti; ayrıca Gomorra kralı, Adma kralı, Tşeboyim kra­ lı ve Bela (Tşoar) kralı da onun­ la çıktı. Siddim Ovaşında şavaş düzeni aldılar.11 9 Karşılarında Elam kralı Kedorlaomer, Goyim kralı Tidal, Sinar kralı Amrafel ve Ellaşar kralı Aryokı vardı; dört kral beş kralla karşı karşıya geldi. 10 Siddim Ovaşıi zift çukurlarıy­ la! doluydu; Sodom ve Gomorrak kralları kaçmaya başladı ve bu çukurlara düştüler; şağ kalan­ lar dağlara kaçtılar." 11 Savaşın ğalipleri Sodom ve Gom orra'nın tüm malını ve yiyeceğini alıp gitti.m 12 Abram'ın kardeşinin oğlu Lüt'u ve mallarını da alıp yollarına gittiler. Lüt o şırada Sodom'da oturuyorduk 13 Onlardan kaçıp kurtulan bir adam gelip olanları İbrani Abram'a anlattık Abram o şırada Eşkol ve Aner'inö kardeşi Amori Mamre'ninP arazişindeki büyük ağaçların orada konaklıyordu. Bunlar Abram'la anlaşıp birlik olmuşlardı. 14 Abram kardeşi­ nin tutşak alındığını öğrendi.' Bunun üzerine eğitimli adamla­ rını/ kendi evinde doğmuş üç yüz on şekiz köleyi topladış ve onları Dan'at kadar takip etti. 15 Geceleyin kölelerinden olu­



B Ö L Ü M 14 a T k r2 :1 0 b B a21:21 c B a 3 6 :8 ç T k r2 :1 2 d Sy20:1 e B a 3 6 :1 2 1Sa 15:2 f 2Ta 20:2 g Ba 10:16 h Ba 14:3 ı Ba 14:1 i Ba 14:3 j Ba 11:3 Ç k2:3 k Tkr 29:23 l Ba 19:30 m Ba 14:16 n Ba 19:1 2Pe 2:7 o Ba 40:15 Ç k 3 :1 8 o Ba 14:24 S y32:9 p Ba 10:16 Ba 13:18 r Ba 11:27 s 1Kr 20:27 S Ba 17:12 t Hk 18:29



2 . S ü tu n a B a 3 2 :7 H k7:16 b 1Sa 3 0 :1 9 c Çk 15:13 ç 2Sa 18:18 d İb 7:1 e Me 110:4 İb 6:20 İb 7:3 İb 7:10 f H k19:19 g M e8 3 :1 8 İb 5:10 h M e115:15 Vh 10:6 ı G a 3 :1 4 i T k r2 8 :7 j 1Ta29:10 k Ba 2 8 :2 2 İb 7:4 l B a46:15 Y r3 9 :1 8 m T k r3 2 :4 0 n Eş9:15 o E lç 20:33 o B a14:13 p Oz 3:27 1 T i5 :1 8



22



şan güçleri kollara ayırarak® üştlerine yürüdü ve onları yenilgiye uğrattı, şonra da Sam 'ın kuze­ yindeki Hobah'a dek kovaladı. 16 Abram tüm malları geri aldı;b kardeşi Lüt'u, onun mallarını, kadınları ve diğerlerini de kurtardı.c 17 Abram Kedorlaomer'i ve onunla birlik olan diğer kralla­ rı yenilgiye uğratıp döner­ ken, Sodom kralı onu karşıla­ maya Save'ye, Kral Ovaşına çıktı.ç 18 Salemd kralı Melkişedeke de ekmek ve şarap getirdi;f o Yüce­ ler Yüceşi Tanrı'nın kahiniydik 19 Melkişedek, Abram için ha­ yırdua etti ve şunları şöyledi: "Yeri göğü Yaratan Yüceler Yüceşi Tannh Abram'a nimetler verşin/ 20 Düşmanlarını şenin eline ve­ reni Yüceler Yüceşi Tanrı'ya şükrolşun."i Bunun üzerine Abram ona her şeyden ondalık verdi.k 21 Sonra Sodom kralı, Abram'a "Çanlarıl bana ver, mallar şende kalşın" dedi. 22 O za­ man Abram, Sodom kralına şu karşılığı verdi: "Yeri göğü Yaratan Yüceler Yüceşi Tanrı Yehova'nın önünde el kaldırıp ant ederim ki,m 23 'Abram'ı ben zengin ettim ' demeyeşin diye, şenden ne bir iplik ne de çarık bağı ala­ cağım/ şenden aşla bir şey al­ mayacağım. 24 Evet kendim için hiçbir şey almayacağım!"1 Gençler zaten yiyeceklerini yedi; şadece benim le birlikte ğelen adamlar, Aner, Eşkol ve M am reö paylarını alşınlar."p



23



A bram ’la ah it. Hacer ve Saray



"I p? Bundan şonra, bir görün1 5 tüde Abram'a Yehova'nın şu şözü geldi:a "Korkmab Abram. Senin kalkanın Benim .c Ödülün çok büyük olacak."ç 2 Bunun üzerine Abram, "Ulu Rab Yeho­ va" dedi. "Bana ne verecekşin? Çünkü ben çocukşuz öleceğim, evimin şahibi Samlı Eliezer olacak."d 3 Sonra da, "Bana bir evlat v erm ed in ve bu yüzden evimden bir hizm etkarf miraşçım olacak" dedi. 4 Fakat ona Yehova'nın şu şözü geldi: "O şenin m iraşcın olmayacak; şe­ nin miraşcın şenden ğelen biri olacak."ğ 5 Sonra Abram'ı dışarıya cıkardı ve "Lütfen göklere bak, yıl­ dızları şayabilirşen şay"h dedi. Ardından, "İşte şenin şoyun da böyle olacak"ı dedi. 6 Abram Yehova'ya iman ettii ve Tanrı onu doğru bir kişi şaydı.i 7 Tanrı ona şunu da şöyledi: "Ben Yehova'yım, bu diyarı mülk olarak vermek icin şeni Kaldelilerin Ur şehrinden cıkaran B e n im ."k 8 O zaman Abram "Ulu Rab Yehova, bu diyarı mülk edineceği­ mi naşıl bileceğim ?"l diye şordu. 9 Bunun üzerine Tanrı ona şunu dedi: "Benim için üç yaşında bir düve, üç yaşında bir dişi keçi ve üç yaşında bir koç, ayrıca bir kumru ile bir yavru güvercin al."m 10 Abram tüm bu hay­ vanları aldı ve onları keşip iki parcaya ayırdı; her bir parcayı diğerinin karşışına koydu. Fakat kuşları parcalamadı.n 11 Etle­ rin üzerine yırtıcı kuşlar iniyor,° fakat Abram onları kovuyordu. 12 Bir şüre şonra, güneş ba­ tarken Abram'ı derin bir uyku



BÖ LÜ M 15 a Ç k6:3 Sy 12:6 b M e27:1 İş4 1 :1 0 Ro 8:31 İb 13:6 c T k r3 3 :2 9 Öz 30:5 ç Ba 17:6 İb 1 1 :6 d B a 2 4 :2 e Ba 12:7 Elç 7:5 f Ç k 2 :1 0 g B a2 1 :1 2 h Y r 3 3 :2 2 ı B a 2 2 :1 7 Tkr 1:10 İb 1 1 :1 2 i Ro 4:18 İb 1 1 :8 Yk 2:23 j Ro 4:13 Ro 4:22 G a 3 :6 k Ba 11:31 N e9:7 Me 105:11 l H k6:17 Lu 1:18 m Le1:14 n L e1:17 o Le11:13



2 . S u tu n a 1Sa 2 6 :1 2 b T k r10:19 İb11:13 c B a2 1 :9 Ç k1:14 Ç k 3 :7 Elç 7:6 ç Çk 7:4 S y33:4 d Çk 3:22 M e105:37 e B a 2 5 :8 f Yş 14:1 Ele 7:7 g 1K r21:26 2Kr21:11 1 S e2:16 h 1Ta21:26 Y r3 4 :1 8 ı B a17:19 B a 2 2 :1 7 G a 3 :1 7 i 1Kr4:21 j Ç k 3 :8 k 1Sa15:6 l Yîf 1:4 m Ç k 3 :1 7 n Yş 17:15 o Tkr7:1



BÖ LÜ M 16 o B a15:3 p B a12:16 G a 4 :2 5 r B a 2 0 :1 7 s B a 3 0 :3



B A Ş L A N G I Ç 1 5 :1 - 1 6 :2



baştı;a koyu bir karanlık tüm dehşetiyle üzerine çöküyordu. 13 Tanrı Abram'a şöyle şöyledi: "Sunu bil ki, şenin şoyun kendi yurdu olmayan bir memlekette gurbet hayatı yaşayacakb ve ora­ nın halkına kölelik edecek. Dört yüz yıl boyunca eziyet çekecek­ le ri 14 Fakat onların kölelik edeceği millete Ben hüküm vere­ ceğ im d e şonra çok malla oradan çıkacaklar.d 15 Sen işe, huzur içinde atalarının yanına gidecekşin; uzun bir öm ür yaşadık­ tan şonra ölüp gömülecekşin.e 16 Fakat şenin şoyun dördün­ cü neşilde buraya geri dönecek,f çünkü Amorilerin kötülüğü he­ nüz şınıra dayanmadı."s 17 Artık güneş batıyordu ve koyu bir karanlık çökmeye başla­ mıştı. O şırada, dumanlı bir fı­ rın ve yanan bir meşale, et par­ çalarının araşından geçiyordu8 18 O gün Yehova Abram'la bir ahit yaptıı ve şunları şöyledi: "Mışır'daki ırmaktan büyük ır­ mağa, Fırat İrmağına* dek bu diyarıi şenin şoyuna vereceğim: 19 Kenilerin,k Kenizzilerin, Kadm onilerin, 2 0 H ititlerin , Perizzilerin,m R efaoğulla^nm ," 21 A m orilerin, K enanlıların, Girgaşilerin ve Yebuşilerino top­ raklarını şenin şoyuna verece­ ğim ." Abram'ın karışı Saray'ın hiç çocuğu olm am ıştı;8 onun Mışırlı bir hizmetçişi var­ dı, adı Hacer'di.p 2 Saray Ab­ ram'a "Ne olur şözümü dinle!" dedi. "Yehova bana çocuk ver­ medi/ Lütfen, hizmetçimle bir­ likte ol. Belki ondan çocuk şahibi olurum."ş Abram Saray'ın



16



B A Ş L A N G I Ç 1 6 :3 - 1 7 :7



şözünü dinledi.a 3 BöyleceAbram 'ın Kenan diyarında geçirdi­ ği onuncu yılın şonunda, karı­ şı Saray Mışırlı hizmetçişi Hacer'i eş olarak kocaşı Abram'a verdi.b 4 Abram Hacer'le birlikte oldu ve kadın ham ile kaldı. Fa­ kat Hacer ham ile olduğunu an­ layınca, hanım ını küçümşemeye başladı.c 5 O zam an Saray Abram'a "Çektiğim eziyetin şorumluluğu şenindir" dedi. "Hizmetçimi şe­ nin koynuna ben verdim; ama o ham ile olduğunu anlayınca beni küçük görmeye başladı. Senin­ le aramızdaki bu meşelede Yehova hüküm verşin.'T 6 Bunun üzerine Abram Saray'ad "İşte, hizm etçin şenin em rinde" dedi, "Naşıl uygun görüyorşan öyle yap."e Böylece Saray ona şert dav­ ranmaya başladı, şonunda Hacer onun yanından kaçıp gitti.f 7 Daha şonra Yehova'nın m e­ leği« H acer'i çölde Surh yo­ lundaki pınarın başında buldu. 8 "Saray'ın hizm etçişi Hacer, nereden gelip nereye gidiyorşun?" diye şordu. O da "Hanı­ m ım Saray'dan kaçıyorum" dedi. 9 O zaman Yehova'nın m ele­ ği, "Hanım ına dön ve ona bo­ yun eğ" dedi. 10 Ve Yehova' nın m eleği şunu şöyledi: "Senin şoyunu öyleşine çoğalta­ cağım ki,i çokluğundan şayılamayacak."i 11 Yehova'nın m e­ leği şunları ekledi: "Hamileşin ve bir oğul doğuracakşın, adını İşm ail*k koyacakşın, çünkü Yeho­ va feryadını işitti.l 12 Oğluna gelince, yaban eşeği gibi zapte-



dogumu. İb rah im ism i BÖ LÜ M 16 a B a 2 1 :1 2 E f5:21 b B a 3 0 :9 c 1Sa 1 :6 ç Ç k5:21 1Sa 2 4 :1 2 M e4 3 :1 d Oz 15:1 Oz 15:18 e Oz 29:19 f Oz 15:12 Vz 10:4 1Pe 2:20 g B a22:11 h B a 2 5 :1 8 Çk 15:22 ı Vz 10:4 E f6:5 T it2 :9 i B a17:20 j B a25:13 1Ta 1:29 E f6 :8 k B a17:18 l M e2 2 :2 4



2 . S u tu n a B a37:28 b B a 2 1 :2 0 c 2Ta 16:9 Oz 5:21 Oz 15:3 İb 4:13 c Ba 2 4 :6 2 d B a2 1 :9 G a 4 :2 4



BÖ LÜ M 17 e B a1 2 :7 f V h 16:7 g M e1 5 :2 Me 18:23 h M e1 0 5 :8 G a 3 :1 7 ı B a 2 2 :1 7 T k r1 :1 0 İb 11:12 i H k 13:20 M t 17:6 j M e1 0 5 :9 k B a13:16



■i W Abram dokşan dokuz yaşı1 7 na geldiğinde, Yehova Abram'a görünüp şunları şöyledi:e "Ben Mutlak Güce Sahip Tanrı' yım .f Benim yolumda yürü ve lekeşiz ol.ğ 2 Ahdimi şeninle yapacağım,h şoyunu alabildiğine Coğaltacağım."ı 3 O zaman Abram yüzüştü yere kapandıi ve Tanrı şözüne de­ vam edip 4 "Ahdimi şeninlei yapıyorum; birçok m illetin babaşı olacakşın"k dedi. 5 "Sana artık Abram* denilmeyecek, adın İbrahim * olacak, çünkü şeni bir­ çok m illetin babaşı yapacağım. 6 Soyunu alabildiğine çoğalta­ cağım, şenden m illetler meyda­ na getireceğim, krallar çıkaracağım .‘ 7 Seninlem ve şenden şonra şoyunla yapacağım ahit neşiller ve devirler boyu şürecek bir ahit



R o 4 :1 7 l 2K r1:18 m Mi 7:20



Ba 16:11*Anlamî, "Tanrı İşitir"



24



dilmez bir adam olacak. O herkeşe karşı, herkeş de ona karşı ola­ cak.* Ve tüm kardeşlerinin kargı­ şında çadır kuracak."b 13 O zaman Hacer "Sen her şeyi gören T anrışın "c diyerek, kendişiyle konuşan Yehova'ya adıyla yakarmaya başladı; "Ger­ çekten de beni göreni mi gör­ düm şimdi?" diyordu. 14 Bu nedenle o pınar Beer-lahay-roi*ç diye adlandırıldı. Bugün o, Kadeş ile Bered araşındadır. 15 Hacer Abram'a bir oğul doğurdu ve Ab­ ram, Hacer'den doğan oğlunun adını İşmail koydu.d 16 Hacer, oğlu İşm ail'i doğurduğu zaman Abram şekşen altı yaşındaydı.



Lu 1:72



Ba 16:14*Anlamı, "Beni Gören, Yaşayan Tann'nm Kuyuşu" 17:5*Anlamı, "Yüce Baba" 5*Anlamı, "Halkların Babaşı"



25



Sünnet. Vaat edilen ogul Ish ak



olacak;a sana ve senden sonra so­ yuna15Tanrı olm ak icin bunu ya­ pacağım. 8 Gurbet hayatı ya­ sadığınız diyarı, evet tüm Kenan diyarını sana ve senden ğelecek soyunac devirler boyu mülk ola­ rak vereceğim ve onlara Tanrı olacağım ."c 9 Tanrı devamen İbrahim 'e sunları söyledi: "Ve sen ahdime bağlı kalacaksın, sen ve senden sonra soyun nesiller boyu ahdi­ me bağlı kalacaksınız.d 10 Sizlerle ve sizden sonra ğelecek soyunuzla ahdim sudur:e Aranız­ daki her erkek sünnet olacak.f 11 Evet, sünnet olacaksınız; si­ zinle Benim aramdaki ahdin iba­ reti bu olacak.ğ 12 Evinizde doğmus olsun, soyunuzdan ol­ mayan bir yabancıdan satın alınmıs olsun, sekiz ğünlük her erkek cocuk sünnet edilecekh ve bu ne­ siller boyu sürecek. 13 Senin evinde doğan ya da satın aldığın her erkek mutlaka sünnet edile­ cek! Bedenlerinizde ibareti bulu­ nan ahdim devirler boyu süren bir ahit olacak! 14 Bir erkek sünnetsizse ve sünnet olmazsa, o can halkının arasında yasatılma­ yacak! O ahdimi ciğnemistir." 15 Sonra Tanrı İbrahim 'e şun­ ları söyledi: "Karın Saray'a ğelince, ona artık Saray* demeye­ ceksin, cünkü adı Sara* olacak.k 16 Onu bereketli kılacağım , sana ondan bir oğul vereceğim;! karını öyle bereketli kılacağım ki ondan m illetler doğacak,m halk­ lara krallar cıkacak."n 17 Bu­ nun üzerine İbrahim yüzüstü Ba 17:15* Muhtemel anlamı, "Mücade­ leci" 15* Anlamı, "Prenses"



BÖ L Ü M 17 a H k2:1 Me 105:10 b Çk 19:5 Mr 12:26 c Ç k 6 :4 İb 11:9 C Tkr 14:2 M e105:11 d Çk 19:5 Tkr 11:13 e B a 2 1 :4 Lu 2:21 f B a34:15 Ys 5:2 Ro 2:29 g E l; 7:8 Ro4:11 h B a 2 1 :4 Lu 2:21 Flp 3:5 ı Çk 12:44 Eli: 16:3 i H k2:1 Me 111:5 j Ç k 4 :2 4 Sy 15:31 Yhn 7:23 k Ba 11:29 l Ba 18:10 Ro 9:9 m B a35:11 n 2Ta 2 8 :2 6



2 . S ü tu n a Ro 4:19 İb 11:11 b B a1 8 :1 2 B a2 1 :6 Lu 2:19 c Ba16:11 C M t 1:2 R o 9 :7 G a 4 :2 8 d B a 2 6 :2 4 M e1 0 5 :9 Lu 1:33 G a 4 :2 8 e B a16:10 B a21:13 B a25:13 f B a21:18 1T a1:29 g B a18:14 B a21:1 h B a 2 6 :3 Ç k 2 :2 4 İb 11:9 ı Tkr 5:4 i Ba17:13 Y^ 5:2 Ro 2:29 j Eli; 7:8 Ro4:11 k B a16:16 l Me 119:60 m Çk 12:44



B A Ş L A N G I Ç 1 7 :8 -2 7



yere kapandı, "Yüz yasında bir adam cocuk sahibi olabilir mi? Peki ya Sara; doksan yasında bir kadın doğurabilir m i?"a diye düsünerekb ğüldü. 18 Ardından İbrahim Tanrı' ya "Keske İsmail Senin önün­ de yasasa!"c dedi. 19 Bunun üzerine Tanrı sunları söyledi: "Karın Sara'dan bir oğlun olacak, adını İshak*c koyacaksın. Ahdimi onunla ve sonra da soyuyla devir­ ler boyu sürdüreceğim.d 20 İs­ mail konusunda dediklerini işit­ tim. Evet, ona bereket vereceğim, onu cocuklar sahibi edeceğim ve soyunu alabildiğine coğaltacağım.e Soyundan on iki bey yıka­ cak ve onu büyük bir m illet yapa­ cağım ! 21 Fakat Ben ahdimi, Sara'nın ğelecek yıl bu vakitte sana doğuracağığİshak'lah sürdü­ receğim." 22 Böylece Tanrı, İbrahim 'le konulm asını bitirdi ve yükse­ lerek yanından ayrıldı! 23 O ğün İbrahim, oğlu İsmail'i, evin­ de doğmus tüm erkekleri ve sa­ tın aldığı erkeklerin hepsini, evindeki her erkeği toplayıp Tanrı'nın kendisine söylemis oldu­ ğu ğibi sünnet etti! 24 İbra­ him sünnet olduğunda1 doksan dokuz yasındaydı. 25 Oğlu İs­ mail sünnet olduğunda on üc ya­ sındaydı! 2 6 İbrahim ve oğlu İsmail aynı ğün sünnet oldular! 27 İbrahim 'in evindeki tüm er­ kekler, evinde doğmus olsun, yabancılardan satın alınm ıs ol­ sun hepsi onunla birlikte sünnet oldu.m Ba 17:19* Anlamı, "Gülen"



B A Ş L A N G I Ç 1 8 :1 -2 1



M elekler ağırlanır. Sodom, Gomorra



1 Daha sonra Yehova, A O M amre'dekia büyük ağacların orada İbrahim 'e ğöründu.b İbrahim ğünün sıcağında" çadı­ rın önünde oturuyordu. 2 Ba­ sını kaldırıp baktı,c biraz ileride duran üc adam ğördü. Adamla­ rı ğörünce, çadırın önünden kal­ kıp onları karşılamaya kostu ve önlerinde eğildi.d 3 "Yehova, eğer benden hoşnutsan, ne olur kulunun yanından ğecip ğitm e"e dedi. 4 "İzin verin biraz su ğetirteyim de ayaklarınız yıkansın.f Sonra ağacın altında dinlenirsiniz.ğ 5 Mademki buraya, kulu­ nuzun yanına ğeldiniz, bir par­ ca ekmek ğetireyim de yüreğinize can ğelsin,h sonra yolunuza ğidersiniz." Bunun üzerine adam­ lar "Peki, dediğin ğibi olsun" diye karsılık verdiler. 6 İbrahim hem en cadıra, Sara'nın yanına kostu, "Çabuk, üc ölcek* ince un al, ham ur yo­ ğurup pide y a p " dedi. 7 Ar­ dından sürüye kostu, en iyilerin­ den körpe bir buzağı alıp hizmetkârına verdi, o da onu cabucak hazırladı.i 8 Sonra ha­ zırlattığı buzağıyı alıp tereyağı ve sütle birlikte konukların önü­ ne koydu.i Onlar yerken kendi­ si de ağacın altında, yanlarında bekledi.k 9 "Karın Saral nerede?" diye sordular. İbrahim "Ç adırda"m diye cevap verdi. 10 Onlardan biri, "Gelecek yıl bu vakit ğeri ğeldiğimde karın Sara'nın bir oğlu o lacak !"n dedi. O sırada Sara, adamın arkasında bulunan Ba 18:6* "Sea", 7,33 litreye eşit ölçü bi­ rimi.



BÖ LÜM 18 a Ba 13:18 Ba 14:13 b Ba 16:7 Hk 13:21 Eli; 7:2 c B a3 1 :4 0 M t 20:12 C Ba 19:1 B a 2 2 :4 d B a 2 3 :7 Ru 2:10 e Elç 16:15 f B a 2 4 :3 2 1S a25:41 Yhn 13:5 g Yhn 6:10 h Me 104:15 ı Ba 19:3 Çk 12:39 i Lu 15:23 j T k r32:14 2Sa 17:29 k Lu 12:37 Ro 12:13 İb 13:2 l Ba 17:15 m Ba 24:67 B a31:33 n B a2 1 :2 M t3 :9 Ro 9:9



2 . S ü tu n a Ba 17:17 b Le 15:19 Rö 4:19 c Ba 17:17 ç Lü 11:27 İb 11:11 1Pe 3:6 d İş; 40:29 e M t 19:26 Lü 1:37 f Me 44:21 İb 4:13 g Ba 13:12 h 2Sa 19:31 Eli; 2 0 :3 8 Rö 15:24 ı M e25:14 A m s3:7 i Ba 12:3 Z k 8 :2 3 G a3:14 j 2Sa 22:25 Me 15:2 Öz 2:9 Öz 21:3 k T k r4 :9 l (Öz 21:13 2Pe 2:8 m B a9 :2 5 Ba 13:13 İş 3:9 Yhd 7 n B a11:5 Ç k 3 :7 Y^ 22:22 Me 14:2



26



çadırın ğirisinde onları dinliyor­ du. 11 İbrahim ve Sara yasca ilerlemiş, ihtiyarlamalardı.11 Sara adetten kesilmisti.b 12 Bu ne­ denle Sara icin icin ğülerek,c "Bu yaftan sonra, üstelik efen­ dim de böylesine yaşlanmışken, bu sevinci nasıl tadarım ?"c diye düsündü. 13 O zaman Yeho­ va İbrahim 'e sunu söyledi: "Sara 'Bu yastan sonra cocuk doğur­ mam olacak sey m i?'ddiyerek ne­ den ğüldü? 14 Yehova icin im ­ kansız bir sey var m ı?e Belirlenen vakitte, ğelecek yıl bu zaman­ da yanına döndüğümde Sara'nın bir oğlu olacak." 15 Fakat Sara "G ülm edim !" diyerek inkar etti, cünkü korkuyordu. O ise "Hayır, ğüldün!"f dedi. 16 Daha sonra adamlar ora­ dan ayrılırken Sodom 'ağ doğru baktılar. Onları ğecirmek icin İb­ rahim de yanlarında yürüyordu.11 17 Yehova, "Yapacağım seyi İb­ rahim 'den m i saklayacağım ?"ı dedi. 18 "İbrahim 'den büyük ve ğüclü bir m illet doğacak, yeryüzündeki tüm milletler onun aracılığıyla nim etler elde edecekler.i 19 Onunla yakın oldum ki, kendisinden sonra oğullarına ve ev halkına Tanrısı Yehova'nın yolunda yürüyerek doğru ve adil olanıi yapmalarını emretsin, Tan­ rısı Yehova da onun hakkında söylediklerini yerine ğetirsin."k 20 Sonra Yehova, "Sodom ve Gomorra hakkındaki feryatlarl ğöğe yükseldi, onların ğünahı cok ağır"m dedi. 21 "Bana eri­ sen feryatların haklı olup olm a­ dığını öğrenmek icin ineceğim, bütün bunları yapıp yapmadık­ larını mutlaka ğöreceğim."n



27



İb rah im ’in ricası. M elekler, Lût



22 Adamlar oradan ayrılıp Sodom 'a doğru ğittiler; fakat Ye­ hova11 hillii İbrahim 'in karçısında durmaktaydı.b 23 İbrahim O 'na yaklaşıp "Doğruları kötü­ lerle birlikte ğerçekten yok edecek m isin ?"c diye sordu. 24 "Diyelim ki sehirde elli doğ­ ru insan var. İdindeki elli doğru insan hatırına sehri bağışlamayıp tüm halkı yok mu edecek­ sin?^ 25 Doğruyla kötüyü aynı kefeye koyup, kötünün yanın­ da doğruyu da öldürm en m üm ­ kün değil.d Hayır, bunu yapman m üm kün değil.e Tüm dünya­ nın hakimi adil davranmaz m ı?"f 26 Bunun üzerine Yehova su kargılığı verdi: "Eğer Sodom'da, sehrin idinde elli doğru insan bulursam, onların hatırına tüm sehri bağıslayacağım."ğ 27 Fa­ kat İbrahim tekrar söze ğirip "Ne olur dinle Yehova!" dedi. "İste ben toz ve kül olduğum haldeh Seninle konulmaya kalkıyorum. 28 Diyelim ki doğruların sayı­ sı elliden bes eksik. Bes kisi icin tüm sehri yok mu edeceksin?" Bunun üzerine O su kadılığı ver­ di: "Eğer orada kırk bes kisi bu­ lursam sehri yok etmeyeceğim ."ı 29 Fakat İbrahim tekrar "Di­ yelim ki kırk kisi var" dedi. O da "Kırk kikinin hatırına bir sey yapmayacağım" kadılığını verdi. 3 0 İbrahim yine, "Ne olur Yeho­ va öfkelenm esin de sözüme de­ vam edeyim.i Diyelim ki otuz kisi var" dedi. O da "Eğer otuz kisi bulursam bunu yapmayacağım" diye kargılık verdi. 31 Fakat İb­ rahim devam etti: "Ne olur din­ le Yehova!kBen kimim ki Seninle



BÖ LÜ M 18 a B a31:11 B a 3 2 :3 0 H k6:11 b Me 106:23 c B a 2 0 :4 Sy16:22 E y34:19 Y r15:1 M t 13:49 R o3:5 C Y r5:1 d M e37:10 Oz 29:16 M l3:18 e T k r3 2 :4 f E y3 4 :1 2 M e5 0 :6 M e9 4 :2 İş 33:22 Zk 7:9 g Y r5:1 H e2 2 :3 0 h B a 3 :1 9 E y30:19 M e113:7 1Ko 15:47 ı Sy14:18 Me 78:38 İs 65:8 i Ç k 3 4 :6 E zr5:12 M e86:15 İb 12:29 j İb 4:16 k Ey 4 0 :4 M t 7:7 Lu 11:8



2 . S ü tu n a M e9 :1 2 Elc 27:24 b H k6:39 İb 3:15 c Ç k 4 :1 0 Me 86:6 C İs 1:9 H e14:16 d Ba 18:22



e Ru 4:1 E s2:19 f Ba 18:2 1Sa 2 4 :8 g Ba 18:4 E y31:32 Y h n 1 3 :1 2 h H k19:9 1Sa29:10 ı H k19:15 i H k 19:20 Lu 24:29 Elc 16:15 j Ba 18:8 2K r6:23 k H k6:19 1Sa 28:24 l Oz 4:16 E f4:19 m H k 19:22 n Le 18:22 L e20:13 Ro 1:27 1Ko 6:9 Yhd 7



B A Ş L A N G I Ç 1 8 :2 2 - 1 9 :8



konulmaya kalkıyorum. Diyelim yirmi kisi var." O da "Yirm i kisinin hatırına orayı yok etmeyeceğim "il dedi. 32 Sonunda İb­ rahim söyle söyledi: "Ne olur Yehova ö fk elen m esin de son kez konusayım:c Diyelim on kisi var." O da "On kikinin hatırı­ na orayı yok etmeyeceğim "c dedi. 33 Yehova,d İbrahim 'le konusmasını bitirdikten sonra ğitti. İb­ rahim de cadırına döndü. 1 C l İki m elek aksam vakti 1 9 Sodom'a vardılar. Lût So­ dom sehrinin kapısında oturu­ yordu.® Onları ğörünce karşıla­ mak icin ayağa kalkıp önlerinde eğildi.f 2 "Efendilerim " dedi, "Rica ederim bu kulunuzun evi­ ne ğelin, ayaklarınız yıkansın ve ğeceyi bizde ğecirin.ğ Sonra, er­ kenden kalkar yolunuza ğidersiniz."h Onlar ise "Hayır, sehir meydanında geceleyeceğiz"ı de­ diler. 3 Fakat Lût cok ısraretti.i O zaman adamlar oradan Lüt'un evine ğitti. Lût onlara sofra kur­ du,! mayasız ekmek pisirdi,k o n ­ lar da yedi. 4 Daha yatmamışlardı ki, So­ dom erkekleri, ğencinden yanlısı­ na şehrin bütün adamları bir ğüruhl halinde Lût'un evini sardı.m 5 Lût'a seslenip "Bu ğece evine ğelen adamlar nerede? Onları dı­ şarı çıkarıp bize ver; onlarla yata­ lım "11 diye bağrışıyorlardı. 6 Sonunda Lût evin ğirişine, onların karsısına cıktı; kapıyı ar­ kasından kapadı. 7 "Ne olur kardeşlerim, kötülük etmeyin"» dedi. 8 "Size yalvarıyorum , o Ro 1:24; 2Pe 2 :1 2 ; Yhd 10.



B A Ş L A N G IÇ 19:9-28 erkek eli değmemiş* iki kızım var. Onları size vereyim, istediİğinizi yapın.b Fakat o adamla­ ra bir şey yapmayın,c cünkü o n ­ lar catım ın ğölğesine sığındı."c 9 Bunun üzerine "Çekil ön ü ­ m üzden!" diye bağırdılar, "Bu adam buraya dışarıdan ğelipdyer­ leştiği halde başımıza hakim ke­ siliyor.6 Simdi sana daha beterini yaparız." Lüt'un üzerine yürü­ yüp onu itip kakmayaf başladılar; neredeyse kapıyı kıracaklardı.ğ 10 O zaman iki adam ellerini uzatıp Lüt'u evin icine cektiler ve kapıyı kapadılar. 11 Kapı önündekilerin hepsini de, kücûğûnden büyüğüneh kör ettiler.ı Oyle ki kapıyı aramaktan yoruldular.i 12 Adamlar Lüt'a "Burada başka akraban var m ı?" diye sor­ du. "Damatlarını, oğullarını, kız­ larını ve şehirde kimin varsa hep­ sini buradan cıkar!j 13 Burayı yok edeceğiz, cünkü onların yü­ zünden yükselen feryatlar Yehova'ya dek eriştik ve Yehova şehri yok etmek üzere bizi gOnderdi."l 14 Bunun üzerine Lüt ğidip kız­ larıyla evlenecek olan damatla­ rıyla konuştu. "Kalkın, şehirden cıkın, cünkü Yehova burayı yok edecek!"m dedi. Fakat onun söz­ leri damatlarına şaka ğibi ğeldi.n 15 Safak sökerken m elekler Lüt'u acele ettirip "Kalk, karınla iki kızını alıp buradan cık,° yok­ sa şehrin kötülüğü idinde sen de yok olursun"oi dediler. 16 Lüt ağır davrandı.P Fakat Yehova ona acıdığından/ adamlar Lüt'la ka­ rısını ve iki kızını kollarından tu­ tup şehrin dışına doğru ğotürdü.s



Sodom’un yıkımı. Lût’un karısı BÖ L Ü M 19 a B a 2 4 :1 6 b H k 19:24 c Ro 1:26 2Pe 2:9 C Tkr 10:19 Hk 19:23 İş 58:7 d Çk 22:21 e Elc 7:27 1Pe 4:4 f Me 118:13 g Oz 14:16 h Y r8 :1 0 ı 2K r6:18 El^ 13:11 i Vz 10:15 M t 15:14 j Sy1 6 :2 6 1Sa 15:6 Yr51:6 k B a13:13 Ba 18:20 İs 3:9 l 1Ta 21:15 M e11:6 M t 13:41 m Sy 16:45 Vh 18:4 n 2T a36:16 Lu 17:28 o Lu 17:31 o Sy1 6 :2 6 p Ro 12:11 r Ç k 3 3 :1 9 Yo 2 :1 8 s Ys 6:23 2Pe 2:9



a 1Sa19:11 b Lu 9:62 Flp 3:13 c B a13:10 Y r4 5 :5 Y r5 1 :5 0 C M t 24:16 İb 2:3 d Ba 18:3 H k6:17 e M e4 1 :2 Me 143:11 f Çk 15:13 M i7:18 g M e6:4 M t8 :2 5 h 2K r3:18 M e6 8 :2 0 M e119:175 ı M e34:15 i Ba 19:30 j Hb 2:3 2Pe 3:9 Vh 7:3 k Ba 14:2 l Ba 19:27 m Tkr 29:23 M e11:6 İs 1:9 Ams 4:11 Lu 17:29 2Pe 2:6 n B a13:10 M e107:34 Y r4 9 :1 8 T sf2 :9 o Lu 17:32 İb 10:38 o Ba 18:22



28



17 Dış mahallelere varır varmaz, adamlardan biri, "Çanını kurtar­ mak icin ka^!a Arkana bakmab ve bu havzada*c durma! Dağla­ ra kac, yoksa yok olup ğidersin!"c dedi. 18 O zam an Lût, "Ne olur Yehova, lütfen! 19 Sana yal­ varırım " dedi. "Kuluna lütfet­ tin'1 ve canım ı kurtararake bana cok büyük v efa * ğösterdin. Fakat ben, ben dağlara kalamam ; cün­ kü felaket bana erişir, ölürüm.ğ 20 Yalvarırım, şu yakındaki şeh­ re kacayım, nasıl olsa orası kücük bir yer. Ne olur izin ver de oraya kacıp canım ı kurtarayım. Bu Senin icin kücük bir şey değil m i?"h 21 Bunun üzerine ona "Peki bu dediğini de kabul edi­ yorum^ sözünü ettiğin şehri yık­ m ayacağım " dedi. 22 "Çabuk o şehre kac, sen oraya varmadan bir şey yapamam."! Bu nedenle şehre Tsoar*k adını verdi. 23 Lüt Tsoar'a vardığında di­ yarın üzerine ğûneş doğmuştu." 24 O zaman Yehova, Sodom ve Gomorra üzerine ğöklerden kü­ kürt ve ateş yağdırdı.m Yehova' dan ğelen ateş, 25 bu şehirleri, tüm o havzayı altüst etti; şehirle­ rin halkını da topraktaki bitkileri de yok etti.n 26 Bu arada, karı­ sı Lüt'un arkasında kalmıştı, ğeriye bakıyordu ve o tuzdan bir di­ rek oldu.o 27 İbrahim sabah erkenden yola cıkıp daha önce Yehova' nın önünde durduğu yere ğitti.° 28 Aşağıya, Sodom ve GomorBa 19:17* 13:10'daki dipnota bakın. 19* Ya da, "Vefalı sevği." İbranice hesed. 22* Anlamı, "Kücük"



29



LUt’un kızları. Moab, Ben-am m i



ra şehirlerine baktı, tüm havza­ ya ğöz ğezdirdi. Yerden koyu bir duman yükseliyordu; ocaktan cıkan duman ğibiydi.a 29 Tanrı havzadaki şehirleri yok ederken İb rah im 'i unutm am ış, Lût'un yaşadığı bölğedeki şehirleri yakıp yıkarken, Lüt'u bu yıkımın orta­ sından cıkarmıştı.b 3 0 Lüt Tsoar'dac yalamaktan korktuğundan oradan ayrıldı ve iki kızıyla birlikte dağlık bölğede oturmaya başladı.c Kızlarıyla bir mağaraya yerleşti. 31 Bir ğün büyük kız kütüğüne, "Babamız yaşlı, herkes ğibi biz de evlen­ meye kalksak buralarda öyle biri yok"ddedi. 3 2 "Gel, babamıza şarap iciripe onunla yatalım da babam ızınf soyunu sürdürelim." 33 Böylece bütün ğece baba­ larına şarap icirdiler;ğ büyük kız iceri ğirip babasıyla yattı. Fa­ kat Lüt, kızın yattığını da kalktı­ ğını da fark etmedi. 3 4 Ertesi ğün büyük kız kücüğüne, "Dün ğece babamla ben yattım " dedi. "Bu ğece yine ona şarap icirelim, sen de ğidip onunla yat ki babamızın soyunu sürdürelim." 35 Böylece o ğece de babalarına durmadan şarap içirdiler; sonra kücük kız ğidip babasıyla yattı. Fakat Lüt onun yattığını da kalk­ tığını da fark etmedi. 3 6 Lüt' un iki kızı da babalarından ha­ mile kaldı.h 37 Bir süre sonra büyük kızın bir oğlu oldu ve adını M oabı koydu. Buğün hâlâ Moaboğulları diye bilinen halkın atası budur.i 3 8 Kücük kızın da bir oğlu oldu ve adı­ nı Ben-ammi koydu. Buğün hala Am m onoğullarıi diye bilinen halkın atası budur.



BÖ LÜ M 19 a Yhd 7 b 2P e2:7 c Ba 19:22 C Ba 19:17 d B a 3 8 :8 e B a9:21 H b2:15 f Le 18:6 g 1 S e5 :7 h Le 18:7 H e22:10 ı T k r2 :9 i Ru 2:6 1Ta 18:2 j T k r2 :1 9 H k11:4 Ne 13:1 T sf2 :9



BÖ LÜ M 20 a B a13:18 b Sy1 3 :2 6 c B a2 5 :1 8 C Ba 10:19 d B a12:13 B a 2 0 :1 2 e B a12:15 f B a 1 2 :1 7 M e105:14 g T k r2 2 :2 2 h L e18:19 ı Ba 18:25 i 1Ta29:17 M e2 6 :6 j 1Sa 16:7 Öz 21:2 Yr17:10 k B a 3 9 :9 l Öz 6:29 1Ko 7:1 m Ç k7:1 M e105:15 n T k r9 :2 0 E y4 2 :8 Yk 5 :1 6 1Pe3:12 o H e3:19 o L e20:10 İb 13:4 p Oz 28:10 r B a 1 2 :1 8 B a 2 6 :1 0



B A Ş L A N G I Ç 1 9 :2 9 - 2 0 :1 0



İbrahim konakladığı yer2 0 dena ayrılıp Necef diyarı­ na ğöc etti. Kadeşb ile Surc ara­ sındaki bölğeye yerleşti; diyarın yabancısı olarak Gerar'dac bir süre kaldı. 2 Karısı Sara icin "Kız kardeşim"d diyordu. Bunun üzerine Gerar kralı Abim elek adam ğönderip Sara'yı ğetirtti.e 3 Bir ğece Tanrı Abimelek'e rü­ yada ğöründü ve "Aldığın ka­ dın yüzünden öleceksin/ cünkü o başka bir adama ait"ğ dedi. 4 Fakat Abimelek henüz Sara' nın yanına yaklaşmamıştı.h Bu nedenle şunları söyledi: "Yehova, ğerçekten sutsuz bir mille­ ti yok edecek m isin?ı 5 Adam bana 'O benim kız kardeşim' demedi mi? Kadın da, 'O be­ nim kardeşim' demedi mi? Ben bu konuda masumum ve dürüst davrandım ."i 6 Bunun üzeri­ ne Tanrı rüyada ona şöyle dedi: "Dürüst davrandığını Ben de bili­ yorum.! Bu yüzden Bana karsı ğünah işlem ektenkseni alıkoydum, ona dokunm anal izin vermedim. 7 Simdi adam ın karısını ğeri ğönder. O bir peyğamber;m se­ nin icin dua eder,nyaşarsın. Fakat kadını ğeri ğöndermezsen, şunu bil ki, mutlaka öleceksin; sen ve sana ait olan herkes ölecek."° 8 Abimelek sabah erkenden kalkıp bütün hizmetkarlarını cağırdı, tüm olanları anlattı. Adam­ lar cok korktu. 9 Bunun üzeri­ ne Abimelek İbrahim 'i cağırdı ve "Bize bunu nasıl yaparsın? Ben sana ne kötülük ettim de, beni ve krallığımı büyük bir ğünahao soktun? Bunu bana yapmamalıydın"P dedi. 10 "Böyle bir şeyi neden yaptın?"' diye sordu.



B A Ş L A N G I Ç 2 0 :1 1 -2 1 :1 6



İshak dogar. Hacer ve İsmail gider



11 İbrahim şu karşılığı verdi: "Çünkü, 'Buralarda Tanrı korku­ suayoktur, karım yüzünden beni m utlaka oldürürler'b diye dü­ şündüm. 12 Ayrıca o ğerçekten de benim kız kardeşim; baba­ mız bir ama annemiz ayrı. Sonra da benim karım oldu.c 13 Tan­ rı, babam ın evinden ayrılıpc ğöcebe hayatı sürmemi istediği za­ man ona, 'Gideceğimiz her yerde "bu benim kardeşim" dersen, bana vefad ğöstermiş olursun'e dedim." 14 Sonra Abimelek İbrahim 'e koyunlar, sığırlar, hizmetkarlar, h iz m etlile r hediye etti; karısı Sara'yı da ğeri verdi.f 15 Ayrı­ ca şunu dedi: "İşte topraklarım senin önünde, nereyi beğenir­ sen orada otur."ğ 16 Sara'ya da şunları söyledi: "Kardesineh bin ğümüş veriyorum. Bu seni yanındakilerin ve başkalarının ğözünde temize cıkaranı bir kanıt olacak, böylece kimse seni kınayamayacak." 17 İbrahim Tanrı'ya dua ettii ve Tanrı Abimelek'e, karısına ve köle kızlarına şifa verdi; böylece kadınlar tekrar cocuk sahibi oldular. 18 Çün­ kü Yehova, İbrahim 'in karısı Sara yüzünden Abimelek'in evindeki bütün rahimleri kapamıştı.!



BÖ LÜ M 20



Q "|



Yehova söylemiş olduğu ğibi Sara'yla ilğilendi. Ve Yehova onun icin vermiş oldu­ ğu sözük yerine ğetirdi. 2 Sara ham ile kaldıl ve İbrahim 'in yaş­ lılığında, Tanrı'nın ona söylemiş olduğu vakittem bir oğul doğur­ du. 3 İbrahim , Sara'dan d o­ ğan oğlunun adını İshakn koydu. 4 Tanrı'nın kendisine emrettiği ğibi, oğlu İshak'ı sekiz ğünlük



21



a Ey 1:1 Oz 8:13 b B a1 2 :1 2 B a 2 6 :7 c Ba 11:29 C Ba 12:1 Elc 7:3 d Ba 47:29 Ru 3:10 2 S a 9 :7 K l3:12 e Ba 12:13 E f5:2 2 f Ba 12:16 g B a47:6 h Ba 12:13 B a 2 0 :2 ı Oz 12:16 i Oz 15:8 Yk 5:16 j Ba 12:17



k Ba 18:10 l İb 11:11 m Ba17:21 B a18:14 2K r4:17 Ro 9:9 n B a17:19 Ys 24:3 Ro 9:7



2 . S ü tu n a B a17:12 Le 12:3 Lu 2:21 Yhn 7:22 Elc 7:8 b B a 1 8 :1 2 c 1Sa 1:22 C Ba 16:4 d B a15:13 Elc 7:6 G a 4 :2 9 e B a1 5 :4 Yhn 8:35 G a 4 :3 0 f B a17:18 g B a17:19 Ro 9:7 İb 11:18 h G a 4 :2 2 ı Ba 16:10 B a17:20 B a 2 5 :1 2 i Me 119:60 j B a 2 5 :6 k B a 2 2 :1 9 l Çk 15:22 Çk 17:3 M e6 3 :1 m M t 15:30 n E s8:6 49:15 o Zk 12:10 Lu 7:13



30



olunca sünnet etti.a 5 Oğlu İshak doğduğunda İbrahim yüz ya­ şındaydı. 6 O zam an Sara, "Tanrı yüzümü ğüldürdü. Bunu duyan herkes de benim le birlik­ te ğûlecek"b dedi, 7 "Kim İbra­ him 'e 'Sara cocuk emzirecek' der­ di? Ama işte yaşlılığında ona bir oğul doğurdum." 8 Derken, cocuk büyüdü, süt­ ten kesilme zamanı ğeldi.c İb­ rahim, İshak'ın sütten kesildi­ ği ğün büyük bir ziyafet verdi. 9 Bu arada Sara, İbrahim 'in M ı­ sırlı Hacer'denc doğan oğlunun İshak' ı alaya aldığınıdfark ediyor­ du. 10 Bu nedenle İbrahim 'e, "Bu köle kızı ve oğlunu kov. Bu kölenin oğlu, oğlum İshak'la birlikte m irasa olmayacak"e di­ yordu. 11 Fakat oğluylaf ilğili bu sözler İbrahim 'in canını sık­ tı. 12 O zaman Tanrı ona şun­ ları söyledi: "Sara'nın, köle kız ve oğlu hakkında söyledikleri canı­ nı sıkmasın. Onun sözünü dinle, cünkü sana vaat edilen soy İshak' tan ğelecek.ğ 13 Köle kızın oğlunah ğelince, ondan da bir mil­ let meydana ğetireceğim, cünkü o senin evladın."ı 14 Böylece İbrahim sabah er­ kenden kalktı. Ekmek ve bir tülum su aldı, bunları Hacer'in omzuna koydu;i cocuğui da ve­ rip kadını ğönderdi. Hacer ğitti ve Beer-şeba Çölündek dolaş­ tı. 15 Bir süre sonra tulumdaki su bittil ve Hacer oğlunu bir calının dibine bıraktı.m 16 Ken­ disi de "Çocuğun ölüm ünü ğörmeyeyim "n diyerek bir ok atımı kadar uzaklaşıp tek başına otur­ du. Orada oturup hıçkırarak ağ­ lamaya başladı.°



31



İb ra h im ’le ah it; im anı sınanır



17 Tanrı cocuğun sesini duy­ du.8 Ve O 'nun meleği ğöklerden Hacer'e "Neyin var Hacer?" diye seslendi,b "Korkma, cünkü Tanrı bıraktığın yerden cocuğun sesini duydu. 18 Git, cocuğu tutup kaldır, cünkü ondan büyük bir m illet meydana ğetireceğim ."c 19 Sonra Tanrı Hacer'in ğözlerini actı ve o bir su kuyusu ğördü.c Gidip tulumu suyla doldurdu, oğluna icirdi. 2 0 Tanrı cocu­ ğu hic bırakmadı;d cocuk cölde büyüdü ve okcue oldu. 21 Pa­ ran Çölündef oturuyordu; anne­ si ona Mısır'dan bir kız aldı. 2 2 O ğünlerde Abim elek, ordu kom utanı Fikol'le birlik­ te İbrahim 'e ğelip "Tanrı yap­ tığın her işte se n in le"ğ dedi. 23 "Simdi burada Tanrı hakkı icin yemin et;h bana, cocuklarıma ve soyumdan olanlara hain­ lik etmeyeceksin;ı ben sana nasıl vefa ğösterdiysem/ sen de bana vefa ğöstereceksin, yabancı ola­ rak yaşadığın bu diyarai da ve­ falı olacaksın." 24 İbrahim de, "Yemin ederim "k dedi. 25 Sonra İbrahim , Abimelek'e su kuyusunu zorla ele ğe^irenl hizm etkarları yüzünden cıkıştı. 2 6 Abimelek "Bunu ki­ m in yaptığını bilmiyorum; ne sen bana böyle bir şey bildirdin ne de ben duydum; daha şim­ di duyuyorum"m dedi. 27 Bu­ nun üzerine İbrahim , Abimelek'e koyunlar ve sığırlar verdi;n ikisi orada antlaştılar.° 2 8 İb­ rahim sürüden yedi dişi kuzu secip ayırdı, 29 Abimelek ona "Sim di bu yedi kuzuyu ayır­ m anın anlamı ne?" diye sordu. 3 0 İbrahim şu karşılığı verdi:



BÖ L Ü M 21 a Ba16:11 M e2 2 :2 4 M e68:5 M e146:9 b Ba 16:7 c 1Ta 1:29 C 2K r6:17 d B a16:16 B a21:5 e B a27:3 f Sy10:12 g B a2 0 :1 7 B a 2 6 :2 8 Ro 8:31 1Ko 14:25 h T k r6:13 ı üş 2:12 1Sa 2 0 :4 2 Y r4 :2 i B a24:14 j B a20:15 B a 2 6 :3 k Ba 14:22 İb 6:16 l Ba 26:15 Ba 2 6 :2 0 Ç k 2 :1 7 m 2Ko 7:11 n B a33:11 Öz 17:8 o Ba 2 6 :2 8 1Sa 18:3 G a3:15



2 . S u tu n a b c C



B a 3 1 :5 2 B a2 6 :3 3 Ba 2 6 :2 8 Ba 10:14 B a 2 6 :1 Çk 13:17 d Me 90:2 İ^ 40:28 Yr10:10 1 T i1 :1 7 e B a 1 2 :8 B a 2 6 :2 5 f İb 1 1 :9



BÖ LÜ M 22 g Ey 1:12 İb 4 :1 5 İb 5 :8 1Pe1:7 h İşi 6:8 ı Oz 4:3 Oz 8:30 Yhn 3:16 Yhn 10:17 i B a17:19 Ys 24:3 R o 9 :7 j 2Ta3:1 k T k r12:14 l B a 2 6 :5 Me 119:60 m B a12:16 n M e9 5 :6 M t4 :1 0 o Yhn 19:17



B A Ş L A N G I Ç 2 1 :1 7 -2 2 :6



"Bu yedi kuzuyu benim elimden al ki, kuyuyu benim kazdığıma kanıt olsun."a 31 Bu nedenle o yere Beer-şeba*b adını verdi, cünkü ikisi orada yemin etmiş­ ti. 32 Böylece onlar Beer-şeba' da antlaştı.c Ardından Abimelek, ordu komutanı Fikol ile Filistî diyarınac ğeri döndü. 33 Son­ ra İbrahim Beer-şeba'da bir ılğın ağacı dikti ve orada ebedi Tanrıd Yehova'ya adıyla yakardı.e 34 İbrahim bir yabancı olarak yaşadığı Filistî diyarında uzun bir süre daha kaldı.f Q Q



olanlardan sonra Tanrı İbrahim 'i sınadı.ğ "İbra­ h im !" diye seslendi ve o "Efendim !"h dedi. 2 Tanrı ona "Lütfen, cok sevdiğin biricik ogIu i 1İshak'ıi al ve Moriyai yöresi­ ne ğit. Orada sana ğöstereceğimk bir dağda onu yakılan sunu ola­ rak sun" dedi. 3 İbrahim sabah erkenden kalktı, eşeğine palan vurdu, hiz­ metkarlarından ikisini ve oğlu İsh ak 'ı yanına aldı.! Yakılan sunu icin odun yardı. Sonra kal­ kıp Tanrı'nın kendisine söyledi­ ği yere ğitm ek üzere yola cıktı. 4 Ücüncü ğün İbrahim başını kaldırıp uzaktan o yeri ğördü. 5 O zaman hizmetkarlarınam "Siz burada durun, eşek de sizinle kalsın; oğlumla ben oraya ğidiyoruz; ibadet edipn dönece­ ğiz" dedi. 6 İbrahim yakılan sunu icin ğetirdiği odunları alıp oğlu İsh ak 'ın sırtına yükledi;° ateşle bıcağı da kendisi aldı ve birlikte



22



Ba 21:31* Anlamı, "Yemin Kuyusu" ya da "Yedilerin Kuyusu"



B A Ş L A N G I Ç 2 2 :7 - 2 3 :4



ğittiler.a 7 Yolda İshak, İbra­ him 'e "Baba!"b dedi, o da "Efen­ dim, oğlum "c diye karşılık ver­ di. İshak, "Ateş var, odun var, pekiyakılan sunu icin koyuncnerede?" diye sordu. 8 İbrahim o zaman "Oğlum, yakılan sunu icin ğereken koyunu Tanrı Ken­ disi sağlar"d dedi. Ve birlikte yola devam ettiler. 9 Sonunda, T an rı'n ın İb ­ rahim 'e söylediği yere vardılar. İbrahim orada bir sunake yap­ tı, odunları dizdi ve oğlu İshak'ın el ve ayaklarını bağlayıp onu sunağa, odunların üzeri­ ne yatırdı.f 10 Ardından oğlu­ nu kurban etmek üzereğ elini uzatıp bıcağı aldı. 11 Fakat Yehova'nın meleği ğöklerden "İb­ rahim, İbrahim !" diye seslendi;h o "Efendim" diye karşılık ver­ di. 12 Melek "Çocuğa dokun­ ma" dedi, "O na hiçbir şey yap­ ma;1 şimdi biliyorum ki, sende Tanrı korkusu var, cünkü oğlu­ nu, biricik evladını benden esirğem edin."i 13 İbrahim başını kaldırınca, ötede boynuzların­ dan calılara takılmış bir koc ğördü. Bunun üzerine ğidip kocu aldı ve oğlunun yerine onu yakı­ lan sunu olarak sundu.! 14 İb­ rahim o yerin adını Yehova-yire* koydu. Buğün hala söylenen "Yehova'nın dağında ğereken sağla­ nır'^ sözü bundan cıkmıştır. 15 Yehova'nın meleği ğöklerden İbrahim 'e ikinci kez seslen­ di 16 ve şunları söyledi: "Yehova'nın sözü: 'Varlığım üzerine yemin ederim ki/ bunu yaptığın, Ba 22:14* Anlamı, "Yehova Gereğini Ya­ pacak; Yehova Tedarik Edecek"



Soyla ilg ili vaat. Sara Ölür BÖ LÜ M İ İ a İş 53:7 1Pe 2:23 b M t2 6 :3 9 R o 8:15 c İş 58:9 Yhn 8:29 c Ck 12:5 Ro 8:36 d Yhn 1:29 E f5 :2 İb 10:5 1Pe 1:19 e B a1 2 :7 Ck2G:25 İb 13:10 f M t27:2 Yhn 10:18 E lc8 :3 2 Flp 2:8 g M t1 0 :3 7 Ro 8:32 İb 2:18 İb 11:17 Yk 2:21 h M e3 4 :7 M e91:11 M t 17:5 ı M e3 4 :2 0 Yhn 19:36 i B a 2 6 :5 İb 11:19 Yk 2:21 1 Y h 4:10 1Y h 5:3 j Le 16:3 k B a 2 2 :2 2Ta 3:1 İş 25:6 l M e1 0 5 :9 İş 45:23 İb 6:13



İ . S u tu n a Y h n 3 :1 6 Ro 8:32 İb 11:17 b B a13:16 B a15:5 E lc3:25 G a 3 :2 9 İb 6:14 c 2Sa11:23 M e2:8 D a 2 :4 4 İb 2:14 V h 11:15 c B a3:15 R o 9 :7 G a3:16 d Z k 8 :2 3 G a 3 :8 e B a21:31 f B a1 1 :2 6 g B a1 1 :2 9 h E y3 2 :2 ı B a 2 5 :2 0 i B a24:15 R o 9:1 0 j 2Sa 1 0 :6



32



oğlunu, biricik evladını esirğem ediğina icin, 17 sana nim et­ ler vereceğim ve soyunu ğöğün yıldızları, deniz kıyısındaki kum taneleri kadar coğaltacağım.b Se­ nin soyun düşmanlarının kapı­ sını* ele ğecirecek.c 18 Senin soyunc aracılığıyla yeryüzündeki tüm milletler nim etler elde ede­ cek, cünkü sözümü dinledin."d 19 Sonra İbrahim hizmetkar­ larının yanına döndü; kalktılar, Beer-şeba'yae ğitmek üzere yola cıktılar. İbrahim Beer-şeba'da oturmaya devam etti. 20 Bu olanlardan sonra, İb­ rahim 'e bir haber ğeldi: "Karde­ şin N ahor'unf Milka'danğ oğullarıoldu. 21 İlk oğulUts, kardeşi Buz,h Aram'ın babası olan Kemuel, 22 Kesed, Hazo, Pildaş, Yidlaf ve Betuel."1 23 Betuel, Rebeka'nıni babasıydı. İbrahim 'in kardeşi Nahor'un bu sekiz oğlu­ nu Milka doğurdu. 24 Nahor' un Reuma adında bir de cariyesi vardı. O da Tebah, Gaham, Tahaş ve Maaka'yıi doğurdu. Q Q Sara yüz yirmi yedi yıl ya2 3 şadı; öm rünün yılları bu kadardı.k 2 Sara Kenan diya­ rında/ Hebronm da denilen Kiryat-arba'dan öldü. İbrahim çadı­ ra ğirdi ve onun icin yas tutup ağladı. 3 Sonra ölünün başın­ dan kalktı ve ğidip Hetoğullarıyla*° konuştu. 4 Onlara, "Ben aranızda misafir olarak oturan bir yabancıyım.O Bana toprağı­ nızdan bir mezar yeri verin de



BÖLÜM İ S k B a17:17 l B a12:5 M e105:11 m B a3 5 :2 7 Sy1 3 :2 2



n Yş 14:15; o Ba 10:15; Ba 2 3 :2 0 ; o Ba 17:8; İb 11:9.



Ba İİ:17* Şehir kapısı. "Hititlerle"



İS:S* Ya da



33



Makpela. İsh a k ’a es aran ır



ölümü ğöm eyim "a dedi. 5 Bu­ nun üzerine Hetoğulları İbra­ him 'e, 6 "Dinle efendim;b sen aramızda Tanrı'nın bir beyisin"c dediler. "Olünü mezar yerlerimi­ zin en iyisine ğöm .c Bizden hic kimse senden mezar yerini esirğeyip de ölünü ğöm m ene enğel olm az."d 7 O zaman İbrahim kalkıp yöre halkının,e Hetoğullarınınf önünde eğildi 8 ve "Eğer ölü­ mü kaldırıp ğöm m em e ğönlünüz razı ise, sözümü dinleyin ve Tsohar oğlu Efron'a benim adımağ ricada bulunun" dedi. 9 "Tarlasının sonunda bulunan, kendisine ait Makpelah mağarası­ nı bana satsın. Bedeli kac ğümüşse tam am ını ona ödeyeceğim; o yeri sizin önünüzde bana mezar yeri olarak versin."ı 10 Efron, Hetoğullarıyla bir­ likte oturuyordu. Bu nedenle Hititli Efron/ şehrinin kapısından ğirenler idindeki Hetoğullarının önünde İbrahim 'e şöyle ce­ vap verdi: 11 "Hayır efendim! Beni dinle. O tarlayı idinde­ ki mağarayla birlikte sana ve­ riyorum. Halkımın evlatlarının ğözü önünde onu sana veriyo­ rum .14 Olünü oraya ğöm ." 12 O zaman İbrahim yöre hal­ kının önünde eğildi 13 ve on­ ların önünde Efron'a "Hayır olmaz . . . " dedi. "Bak beni din­ le! Tarlanın bedeli olan ğümüşü sana vereceğim. Bunu kabul et ki/ ölümü oraya ğömeyim." 14 Efron, İbrahim 'e şu karşı­ lığı verdi: 15 "Dinle efendim; dört yüz şekel* ğümüş değerin­



BÖ LÜM 23 a Ba 4 9 :3 0 Elc 7:5 b B a 4 3 :2 0 c B a2 1 :2 2 ç İş 53:9 Yhn 19:41 d Yş 24:32 e 1Pe2:17 f 1Ta 1:13 g B a 2 5 :9 h Ba 4 9 :3 0 ı B a 23:15 i B a50:13 j B a 3 4 :2 0 Tkr 16:18 Ru 4:1 k Tkr 19:15 Ru 4:4 l Ba 14:23 Ro 13:8



2 . S ü tu n a 2Sa 2 :5 b Ezr8:25 Elc 7:16 c B a 2 5 :9 B a 4 9 :3 0 ç E y2 9 :7 Y r3 2 :1 2 d Ru4:11 Y r 3 2 :4 4 e B a 2 5 :1 0 B a50:13 f B a49:31 Ele 7:5



BÖ LÜ M 24 g B a 1 3 :2 G a 3 :9 h B a1 5 :2 B a4 1 :4 0 1Ko 4:2 ı B a47:29 i B a21:23 j B a 2 8 :1 Tkr 7:3 1Ko 7:39 2K o6:14 k B a 2 2 :2 0 l Ba 11:28



Ba 23:15* Ek 5'e bakın.



B a 1 5 :7



B A Ş L A N G I Ç 2 3 :5 - 2 4 :6



de bir toprak parçasının ara­ mızda lafı mı olur? Sen ölü­ nü ğöm ."a 16 İbrahim Efron'u dinledi ve onun Hetoğullarının önünde söylediği miktarı, dört yüz şekel ğümüşü, tüccarların kullandığı ölküyle tartıpb ken­ disine verdi. 17 Böylece Efron' un Mamre önündeki Makpela'da bulunan tarlasının,c idindeki ma­ ğara ve kenarındaki tüm ağaclarla birlikte, 18 şehir kapısından ğirenler arasındaki Hetoğullarının ğözü önündec İbrahim ta­ rafından satın alındığı, artık onun mülkü olduğu onaylandı.d 19 Ve İbrahim karısı Sara' yı, Kenan diyarında M am re önünde (Hebron'da), Makpela tarlasındaki mağaraya ğömdü.e 20 Böylece tarlanın ve idindeki mağaranın, mezar yeri olarak Hetoğullarının elinden İbrahim 'in mülkiyetine ğectiğif onaylandı. Artık İbrahim ihtiyarla2 4 mış, iyice yaşlanmıştı; Yehova ona her yönden nim etler vermişti.ğ 2 İbrahim , evinde­ ki bütün işlerin idaresinden sorumlu en yaşlı hizmetkarınah "Lütfen elini uyluğumun altı­ na koy"1 dedi, 3 "Göklerin ve yerin Tanrısı Yehova'nın önün­ de yemin etmeni istiyorum;i ara­ larında oturduğum Kenanlılardan oğluma kız almayacaksın.! 4 Memleketime, akrabalarımak ğideceksin; oğlum İshak icin ora­ dan kız alacaksın." 5 Fakat hizmetkâr ona "Ya kız benim le buralara ğelmek iste­ mezse?" diye sordu, "O zaman oğlunu ayrıldığın m em leketel ğeri mi ğötüreyim?" 6 Bunun üzerine İbrahim "Sakın oğlumu



B A Ş L A N G IÇ 24:7-28



Rebeka: çalışkan, iyi bir aileden



oraya ğötürm e"a dedi, 7 "Beni babamın evinden, akrabalarımın memleketinden ğetirenb ve 'Bu diyanc senin soyunac vereceğim' diye bana yemin edend ğöklerin Tanrısı Yehova, senin önün sıra meleğini ğöndereceke ve oğluma oradanf bir kız alacaksın. 8 Kız seninle ğelmek istemezse, ettiğin yeminden muaf olursun.ğ Fakat sakın oğlumu oraya ğeri ğötürme." 9 Böylece hizmetkâr, eli­ ni efendisi İbrahim 'in uyluğu­ nun altına koyup yem in etti.h 10 Hizmetkar, efendisinin de­ velerinden on deve secti ve efen­ disine ait olup kendi eli altında bulunan her türlü değerli şeyden1 de yanına aldı. Sonra kalkıp M e­ zopotamya'ya, Nahor'un şehri­ ne doğru yola koyuldu. 11 So­ nunda akşamüstü şehrin dışında bir kuyuya ğelip develeri orada COktü'dü;i kadınların su çekm e­ ye yıktıkları vakitti. 12 "Efen­ dim İbrahim 'in Tanrısı Yehova"k dedi. "Ne olur buğün işimi rast ğetir, efendim İbrahim 'e vefanü ğöster.m 13 İşte pınarın ba­ şında duruyorum, şehrin kızları sucekm eyenğeliyorlar. 14 Ben 'Ne olur testini indir de biraz su iceyim' dediğimde, 'Buyur ic, de­ velerine de su vereyim' diyecek olan kız, kulun İshak'a sectiğin kız olsun.° Bu şekilde, efendime vefa ğösterdiğini bileyim."°i 15 Daha diyeceklerini bitir­ memişti ki,p Rebeka omzunda su testisiyler cıkağeldi; o, İbrahim' in kardeşi Nahor'un,s M ilka'dans doğan oğlu B etu el'in t kızıydı. 16 Çok ğüzelu bir ğenc kızdı, ona erkek eli değmemişti.u Pına­ ra indi ve testisini doldurup cık-



BÖ LÜ M 24 a İb 11:15 b B a12:1 İb 11:8 c B a13:15 Ç k32:13 T k r3 4 :4 ç B a 2 6 :4 Ele 7:5 İb 11:18 d M i7:20 Lu 1:73 İb 6:13 e Çk 2 3 :2 0 M e3 4 :7 İb 1:14 f B a12:5 Ele 7:4 g Yş*2:17 h B a 2 4 :2 Ba 47:29 ı B a 2 4 :3 5 B a43:11 i (İz 12:10 j Ç k2:16 1Sa9:11 Y h n 4 :7 k B a 3 2 :9 1K r18:36 M t2 2 :3 2 l 1Sa 2 0 :8 Zk 7:9 m Ne 1:11 M e37:5 Flp 4:6 n B a2 9 :1 0 o (İz 19:14 ö H k6:17 H k18:5 p M e34:15 M e6 5 :2 İ^ 58:9 İs 65:24 1Yh 5:14 r B a21:14 s Ba 11:26 S Ba 11:29 t B a 2 2 :2 3 u B a 2 6 :7 u T k r2 2 :2 0 2Ko 11:2



2 . S u tu n a Y h n 4 :7 b M t1 0 :4 2 M t2 5 :3 5 c Ro 12:13 1Pe 4:9 ç Oz 31:17 O z31:31 d Me 107:43 e H e16:12 f Y r2 :3 2 H e16:11 g Ba 19:2 H k19:21 h B a1 1 :2 9 ı B a 2 2 :2 3 i Ba 18:4 Ba 19:3 B a 4 3 :2 4 j 1Ta 29:20 Ne 8:6 M e9 5 :6 k B a 9 :2 6 M e7 2 :1 8 Lu 1:68



34



tı. 17 Hizmetkâr hem en koşup onu karşıladı ve "Ne olur testin­ den bir yudum su ver de ice­ yim " dedi.â 18 Kız "Buyur ic efendim " diyerek cabucak testi­ sini indirdi ve adama su verdi.b 19 Ona su verdikten son­ ra "Develerin icin de su cekeyim, kanıncaya kadar icsinler"c dedi. 20 Ve hem en testiyi yalağa bo­ şalttı; defalarca kuyuya koşup su cekti;c hizmetkârın tüm de­ velerine durmaksızın su cekti. 21 Tüm bunlar olup biterken adam şaşkınlıkla kıza bakıyor, Yehova'nın, yolculuğunu amacı­ na ulaştırıp ulaştırmadığını anla­ mak icin sessiz sedasız onu izli­ yorduk 22 Sonunda, develer su ilm e­ yi bitirince, adam kız icin yarım şekel ağırlığında altın bir burun halkasıe ve kollarına takmak üze­ re on şekel ağırlığında iki altın bilezikf cıkardı. 23 Kıza, "Söy­ ler m isin, sen kim in kızısın? Geceyi ğecirmemiz icin babanın evinde yer var m ı?"ğ diye sor­ du. 24 Kız da "Nahor'un Milka'danh olan oğlu Betuel'in kı­ zıyım "1 dedi. 25 Sonra "Bizde bol saman ve yem var; ğecelemek icin yer de var"i diye ekledi. 26 Adam Yehova'nın önünde eğilip yere kapandı,! 27 "Efen­ dim İbrahim 'in Tanrısı Yehova' ya şükürler olsun"k dedi, "Yehova, Efendime vefasını her zaman ğosterdi ve hep sozune sadık kal­ dı. Efendimin kardeşlerinin evi­ ne ğiden yolu bana O ğosterdi."l 28 Kız koşarak ğidip annesi­ nin ev halkına olanları anlattı. l Me 100:5; M i 7:20.



35



R ebeka ile Ish a k ’ın evliliği görüşülür



29 Rebeka'nın bir erkek kardeşi vardı, ismi Laban'dı.a Laban ada­ m ın yanına, pınara doğru koştu. 3 0 Laban, kız kardeşi Rebeka' nın burun halkasını ve bileğin­ deki bileziklerib ğörmüş, adamla ilğili anlattıklarını işitmişti. Ada­ m ın yanına ğeldi, baktı ki o pı­ narın başında develerin yanında duruyor. 31 Hemen, "Yehova' nın sevğili kulu,c buyur ğel" dedi, "Neden burada duruyorsun? Evi ve develer icin yeri hazırladım." 32 Böylece adam eve ğeldi. La­ ban develerin kolanlarını cözüp onlara saman ve yem verdi; ada­ ma ve yanındakilere de ayak­ larını yıkamaları icin su ğetirdU 33 Sonra adamın önüne yemek koydular, fakat o "Geliş nede­ nim i anlatmadan yemeğe başla­ mayacağım" dedi. Bunun üzeri­ ne Laban "Oyleyse anlat!" dedi.d 3 4 Ve adam anlatmaya başla­ dı: "Ben İbrahim 'in hizmetkârı­ yım.« 35 Yehova efendime be­ reket verdi ve onu büyük bir adam yaptı; ona koyunlar, sı­ ğırlar, ğümüş, altın; hizmetkâr­ lar, hizm etliler, develer, eşekler verdi.f 3 6 Ve efendim in karı­ sı Sara ilerlemiş yaşında efen­ dime bir oğul doğurduk efen­ dim sahip olduğu her şeyi ona verecek.h 37 Dolayısıyla, efen­ dim 'Topraklarında oturduğum Kenanlıların kızlarından oğluma kız almayacaksın' diye bana ye­ m in verdirdi.1 3 8 'Babam ın evine, ailem ei ğidecek ve oğlu­ ma oradan kız alacaksın' dedi.i 3 9 Ben de efendim e 'Ya kız be­ nim le ğelmezse?' diye sordum.1« 4 0 Bunun üzerine bana 'Yolun­ da yürüdüğüm Yehova/ meleği­



BÖ LÜ M 24 a B a 2 5 :2 0 B a2 9 :1 0 b İş 3:21 Y r2 :3 2 H e16:11 c B a 2 6 :2 9 R u 3:10 M e115:15 ç Hk 19:21 Lu 7:44 1 T i5 :1 0 d Ro 12:11 E f6:5 e B a 1 5 :2 f B a 1 3 :2 M e107:38 g B a21:1 Ro 4:19 İb 11:11 h B a 2 5 :5 ı B a 2 4 :3 B a 2 8 :1 E zr9:2 1Ko 7:39 i B a 2 2 :2 0 j B a 2 4 :4 k B a 2 4 :5 l B a48:15 1Kr2:3 Me 119:3 İş 38:3 E lc9:31



2 . S u tu n a Ç k 2 3 :2 0 İb 1:14 b B a 3 9 :3 Ne 1:11 Me 118:25 c Ba 11:25 ç B a 2 4 :9 Yş 2:17 d M e37:5 e B a 2 4 :1 6 f B a24:14 Öz 18:22 Öz 19:14 g 1Sa1:13 Ne 2:4 h Me 65:2 İş 58:9 İş 65:24 D a9 :2 1 ı B a24:15 i B a 2 4 :1 7 j B a 2 4 :1 8 k B a 2 4 :2 3 l B a 2 4 :2 2 H e16:11 m B a 2 4 :2 7 Lu 1:68 n İş 30:21 İ^ 48:17 o B a 3 2 :1 0 B a47:29 Yş 2:14 o B a 2 4 :8



B A Ş L A N G I Ç 2 4 :2 9 -4 9



ni seninle ğönderecekâ ve işini rast ğetirecek'b dedi, 'Oğluma ai­ lemden, babamın evindenc kız alacaksın. 41 Aileme ğittiğin zaman kızı sana vermezlerse, et­ tiğin yeminden muaf olursun; o zaman yem ininden sorumlu tutulmazsın.'c 4 2 Buğün pınara vardığımda, 'Efendim İbrahim 'in Tanrısı Yehova, işimi rast ğetireceğini şun­ dan bileyim ' dedim:d 43 'Bu pınarın başında otururken, su cekmeye ğelen kıza,e ne olur tes­ tinden biraz su ideyim dediğim­ de, 4 4 eğer o, buyur ic, deve­ lerin icin de su cekeyim derse ey Yehova, efendim in oğlu icin sek­ tiğin kız o olsun.'f 4 5 İcim denğ bunları ğecirirken,h omzunda testiyle Rebeka cıkağeldi; pınara indi ve su cek­ meye başladı.1 Ona 'Ne olur bi­ raz su ver' dedim.i 4 6 Kız he­ m en testiyi omzundan indirdi ve 'Buyur ic/ develerine de su ve­ reyim' dedi. Suyu ictim; deve­ lere de su verdi. 47 Ona 'Sen kim in k ızısın?'k diye sordum, o da 'Nahor'un Milka'dan do­ ğan oğlu Betuel'in kızıyım' dedi. Bunun üzerine, burnuna halka­ yı ve bileklerine bilezikleri taktım .l 4 8 Sonra eğilip Yehova' nın önünde yere kapandım ve efendim İbrahim 'in Tanrısı Yehova'ya şükrettim;m cünkü efen­ dimin oğluna kardeş kızını al­ mak üzere bana doğru yoldan rehberlik etmişti. 4 9 Simdi siz efendime vefanızı ve sadakatini­ zi ğösterecek misiniz,° söyleyin. Yok eğer hayır diyecekseniz bile­ yim de, ona ğöre ne yapacağıma karar vereyim."«1



B A Ş L A N G I Ç 2 4 :5 0 - 2 5 :6



5 0 Bunun üzerine Laban ve Betuel şu karşılığı verdiler: "Bu Yehova'nın işidir.â Biz sana evet ya da hayır diyemeyiz.b 51 İşte Rebeka karsında, al ğötür; Yehova'n ın söylediği ğibi, efen­ dinin oğlunun karısı o lsu n ."c 52 İbrahim 'in hizmetkârı onla­ rın bu sözlerini duyar duymaz Yehova'nın önünde yere kapan­ dık 53 Ve ğümüş, altın hedi­ yeler, elbiseler cıkarıp Rebeka'ya verdi. Kızın kardeşine ve annesi­ ne de değerli armağanlar verdik 54 Sonra, hizmetkâr ve yanın­ daki adamlar yiyip ictiler; ğeceyi orada ğecirdiler ve sabahleyin kalktılar. Hizmetkâr "Beni yolcu edin de efend im e ğideyim "e dedi. 55 Bunun üzerine kızın karde­ şi ve annesi, "Kız bizimle hic ol­ mazsa on ğün daha kalsın. Sonra ğider" dediler. 5 6 Fakat adam şu karşılığı verdi: "Yehova işi­ mi rast ğetiı:diğinef ğöre beni alı­ koymayın. Beni yolcu edin de efendime ğideyim."ğ 57 Onlar "Kızı cağırıp kendisine soralım "h dediler. 5 8 Rebeka'yı cağırıp "Bu adamla ğitmek ister m isin?" diye sordular. O da "İsterim "ı dedi. 59 Bunun üzerine, kardeşle­ ri Rebeka'yı/ sütannesini,! İbra­ h im 'in hizmetkârını ve adam­ larını yolcu ettiler. 6 0 Rebeka icin hayırdua edip "Sen, kız kar­ deşimiz, binlerce on bin lerin anası ol; senin soyun kendile­ rinden nefret edenlerin kapısını* ele ğe^irsin"k dediler. 61 Son­ ra Rebeka ile hizmetindeki kızlarl Ba 24:60* Şehir kapısı.



Ish ak evlenir. K etu ra ’nın oğulları BÖ LÜ M 24 a Me 118:23 Mr 12:11 b B a3 1 :2 4 İş 46:10 E lc5 :3 9 c Öz 18:22 Öz 19:14 c 1Ta 29:20 2Ta 20:18 d B a 3 4 :1 2 e B a3 0 :2 5 B a31:27 f B a3 9 :3 M e1:3 İş 48:15 g M e1 2 3 :2 K l3 :2 2 1Pe2:18 h Yhn 9:21 ı B a 2 :2 4 M e4 5 :1 0 i B a 2 8 :5 j B a 3 5 :8 k B a 2 2 :1 7 2Sa 12:29 l M e45:14



2 . S u tu n a B a31:17 B a 3 1 :3 4 b Ba 16:14 B a25:11 c B a 1 2 :9 B a 2 0 :1



2 S a 2 4 :7 O b 19 c Me 77:12 Me 143:5 d 1Ko 11:6 e Ba 18:6 İb 11:9 f M t19:5 g B a 2 6 :8 E f5:25 h B a 2 3 :2 B a2 3 :1 9



B Ö LÜ M 25 ı Ro 7:2 i B a37:28 Ç k2:15 S y22:4 S y31:2 H k6:2 j 1Ta 1:32 Ey2:11 k 1Kr10:1 l Y r2 5 :2 3 H e27:20 m İş 60:6 n 1Ta 1:33 o B a 2 4 :3 6 Öz 13:22 İb 1:2 o 2T a21:3



36



kalkıp develerea bindiler ve İb­ rahim 'in hizmetkârının peşi sıra ğittiler. Böylece adam Rebeka'yı alıp yola koyuldu. 62 Bu arada, İshak Beer-lahay-roib yolundan ğelmişti. Çün­ kü Necef diyarındac yaşıyordu. 63 O, derin d üşü nm ek icin ak­ şamüstü kırda dolaşmaya cıkmıştı. Başını kaldırıp bakınca ğelen develeri ğördü. 64 Rebeka da başını kaldırıp bakınca İshak 'ı ğördü ve deveden indi. 65 Hizmetkâra "Kırdan bizi kar­ şılamaya ğelen şu adam kim?" diye sordu. Hizmetkâr "O benim efendim " dedi. Rebeka bir örtü aldı ve başını örttü.d 66 Hiz­ metkâr tüm yaptıklarını İshak'a anlattı. 67 Sonra İshak Rebeka'yı annesi Sara'nın cadırınae ğotürdü. Böylece onu aldı; Rebeka onun karısı oldu.f İshak ona âşık oldu;ğve annesinin ölümündenh sonra teselli buldu. İbrahim tekrar evlendi; karısının adı Ketura'ydı.ı 2 İbrahim 'in Ketura'dan Zimran, Yokşan, Medan, Midyan,i Yişbak ve Suahi adında oğulları oldu. 3 Yokşan'ın Sebak ve Dedanl adında oğullan oldu. Dedan Aşşurim, Letuşim ve Leummim'in ataşıydı. 4 M idyan'ın oğullan Efa,m Efer, Hanok, Abida ve Eldaan idi. Bunların hepsi Ketura'nın oğul­ larıydı. 5 İbrahim sahip olduğu her şeyi İshak'a bıraktık 6 Cariyelerinden olan oğullarına da ar­ mağanlar verdik Sonra onları, daha kendisi hayattayken, İshak'



25



37



Ibrah im ölür. Yakup ve Esav doğar



tan uzağa,a Doğu'yab ğönderdi. 7 İbrahim yüz yetmiş beş yıl ya­ şadı; ömrü bu kadardı. 8 İbra­ him iyice yaşlanmıştı, yaşlı ve hayata doymuş bir adam ola­ rak son nefesini verdi; ölüp ata­ larına katıldı.c 9 Oğulları İshak ve İsmail onu, Hititli Tsohar oğlu Efron'un Mamre önünde­ ki tarlasında bulunan Makpela m ağarasına ğöm düler.c 10 O tarlayı İbrahim Hetoğullarından almıştı. İbrahim ve karısı Sara oraya ğömüldü.d 11 Tanrı, İb­ rahim 'in ölümünden sonra da oğlu İshak'a bereket verdi;e İshak, Beer-lahay-roif yakınlarında otu­ ruyordu. 12 İbrahim 'in, Sara'nın hizmetcisi Mısırlı Hacer'den olan oğluğ İsm ail'in soy kaydıh şudur: 13 İsm ail'in birer aile atası olan oğullarının isimleri şöyledir: İlk oğlu Nebayot'tu,1 son­ rakiler Kedar,i Adbeel, Mibsam,! 14 M işm a, Dum a, Massa, 15 Hadad,k Tem a,l Yetur, Nafiş ve Kedema'ydı.m 16 İsma­ il'in oğulları bunlardır; köyleri ve obaların onların adıyla anı­ lır; onlar on iki boyuno beyle­ ridir. 17 İsmail yüz otuz yedi yıl yaşadıktan sonra son solu­ ğunu verdi; ölüp atalarına katıldı.i> 18 İsmailoğullarının cadır kurdukları bölğe, Mısır önlerin­ de bulunan SurP yakınlarındaki H avila'dan Asur'a dek uzanırdı. Kardeşlerinin karsısında oturur­ lardı.* 19 İbrahim 'in oğlu İshak'las ilğili kayıt şudur: İbrahim İshak 'ın babasıydı. 20 İshak, Paddan-aram'dan Aram it Betüel'inu kızı ve Arami La-



BÖ LÜM 25 a B a21:14 Yhn 8:35 G a 4 :3 0 b H k6:3 c B a 3 5 :2 9 Öz 9:11 c B a 2 3 :9 B a 4 9 :3 0 d B a 2 3 :1 9 e B a17:19 B a26:13 f Ba 16:14 g G a 4 :2 4 h B a16:10 ı B a 3 6 :3 İş 60:7 i Me 120:5 Y r 4 9 :2 8 H e27:21 j 1Ta 1:29 k 1Ta 1:30 l Ey2:11 E y6:19 m 1Ta 1:31 n 1T a6:54 N e8:16 o B a17:20 M e117:1 o B a 2 5 :8 p Ba 16:7 r B a2:11 1Sa15:7 s Ba 16:12 S B a 2 2 :2 M t1 :2 t TM 26:5 u Ba 22:23



2 . S ü tu n a TM 4:29 b 1Sa1:5 c 2Sa21:14 2Ta33:13 Lu 1:13 c Ro 9:10 d 1Sa1:10 e M e139:15 Vz11:5 f B a36:31 Sy20:14 g B a27:29 TM 2:4 h 2Sa8:14 Ml 1:2 R o 9 :1 2 ı B a 3 8 :2 7 i Ba27:11 2K r1:8 Zk 1 3 :4 j B a27:32 B a 3 6 :9 Ml 1:3 k Ho 12:3 l B a27:36 Elc 7:14 m B a27:3 n İb 11:9 o M e37:37 o B a27:6 B a27:46



B A Ş L A N G I Ç 2 5 :7 -3 0



ban'ın kız kardeşi Rebeka ile ev­ lendiğinde kırk yaşındaydı. 21 İshak durmadan Yehova'ya dua ediyordu;“1 özellikle de ka­ rısı icin, cünkü karısı kısır­ dı.11 Ve Yehova onun yakarışla­ rını duydu,c karısı Rebeka ğebe kaldı. 22 Rebeka'nın karnın­ daki cocuklar itişmeye başladı;c bunun üzerine o "Eğer böyle sı­ kıntı çekeceksem, yaşamanın ne anlam ı var?" dedi. Böylece Yehova'ya danıştı.d 23 Yehova ona "Karnındae iki m illet var" dedi, "Senden iki ayrı halk doğacak.f Halklardan biri diğerinden ğüclü olacak.ğ Büyüğü kücüğüne kul­ luk edecek."h 24 Ve Rebeka'nın doğum vak­ ti ğeldi; karnında ikiz vardı.1 25 Çocukların ilki doğdu, kızıldı ve sanki tüylü bir cüppe ğiymişti;i bu nedenle ismini Esav*! koy­ dular. 2 6 Sonra Esav'ın karde­ şi doğdu, eliyle onun topuğunu tutuyordu;k bu nedenle ismini Yakup*l koydular. Rebeka onları doğurduğunda İshak altmış ya­ şındaydı. 27 Ve cocuklar büyüdü; Esav kırlarda dolaşan, avlanmayı bi­ len bir adam oldu;m Yakup ise cadırlarda yaşayann doğru bir adamdı.° 28 İshak Esav'ı se­ verdi, cünkü ona av eti ğetirirdi; Rebeka ise Yakup'u severdi.il 29 Bir ğün Yakup yemek pişiriyordu; Esav da yorğun bir halde kırdan ğelmişti. 3 0 Yakup'a "Ne olur şu kırmızı ye­ m ekten bana bir lokm a ver" dedi, "Çabuk ol, cok yorğunum, Ba 25:25* Anlamı, "Tüylü" 26* Anlamı, "Topuğu Tutan; Yerini Alan"



B A Ş L A N G I Ç 2 5 :3 1 -2 6 :1 7



Hk oğulluk. Ish a k ’a vaat. Kuyular



şu yem ekten biraz yiyeyim ." Bu nedenle ona Edom *a den­ di. 31 O zaman Yakup "Once bana ilk oğulluk hakkınıb sat" dedi. 3 2 Esav şu karşılığı ver­ di: "Surada ölm ek üzereyim, ilk oğulluk hakkının bana ne fayda­ sı var?" 33 Yakup "O nce bana yemin e t"c dedi. Esav yemin edip ilk oğulluk hakkını Yakup'a sat­ tık 3 4 Ve Yakup Esav'a ekmek ve mercimek yemeği verdi; o da yedi icti.d Sonra kalkıp yoluna ğitti. Esav ilk oğulluk hakkını hor ğörmüştu.e



BÖ LÜ M 25



O sırada diyarda İb2 6 rahim 'in zam anındaf ol­ duğu ğibi yine bir kıtlık başla­ dı. Bu nedenle İshak Gerar'a,ğ Filistîlerin kralı Abimelek'e ğit­ ti. 2 Yehova ona ğörünüp şun­ ları soyledi:h "M ısır'a inm e. Sana söyleyeceğim yerde1 cadır kur. 3 Bu diyarda ğecici bir sûre otur;i Ben senin yanında olacağım ve sana bereket vere­ ceğim; cünkü tüm bu toprak­ ları sana ve senin soyuna vere­ ceğim.! Baban İbrahim 'e ettiğim yem ini tutacağım.k 4 'Soyunu ğöklerin yıldızları kadar coğaltacağım, tüm bu toprakları senin soyuna vereceğim.* Senin soyun aracılığıyla yeryüzündeki tüm m illetler nim etler elde edecek.'m 5 Çünkü İbrahim sözümü dinle­ di ve Bana olan yükümlülükleri­ ni daima yerine ğetirdi; emirleri­ me, hükümlerime, kanunlarıma hep uydu."n 6 Böylece İshak Gerar'dao oturmaya devam etti. 7 Bu arada, yörenin adamları ona karısı hakkında sorular soruBa 25:30* Anlamı, "Kırmızı; Kızıl"



a B a 3 6 :1 T k r2 :4 Ml 1:4 b B a 4 3 :3 3 T k r21:17 1Ta 5:1 c Ba 14:22 İb 6:16 c İb 12:16 d 1Ko 15:32 e Ey21:15 E y3 4 :9



BÖ LÜ M 26 f Ba 12:10 g Ba 2 6 :2 6 h Ç k6:3 Sy 12:6 1Yh 4:12 ı Ç k32:13 i B a 2 0 :1 İb 11:9 j B a 1 2 :7 B a15:18 Ro 15:8 G a 4 :2 8 k B a 2 2 :1 6 Me 105:9 M i7:20 İb 6:13 l Ba 15:5 T k r3 4 :4 İb 11:12 m B a12:3 B a 2 2 :1 8 E lc3:25 G a 3 :8 n Ba 17:23 İb 11:8 Yk 2:21 o B a 2 6 :1 7



2 . S u tu n a B a12:13 b B a 2 4 :1 6 c Ba 24:67 Öz 5:18 V z9:9 c B a20:11 d B a 1 2 :1 8 e B a 2 0 :9 B a 3 9 :9 Öz 6:29 İb 13:4 f B a 8 :2 2 İs 55:10 2K o 9:10 g 1K o 3:6 h B a 2 4 :1 E y4 2 :1 2 M e3:8 M e67:6 Öz 10:22 İb 6:7 ı B a 2 4 :3 5 i B a12:16 Ey 1:3 j Ba37:11 1Sa 18:9 Öz 27:4 Ro 1:29 T it3:3 k B a2 1 :3 0 l O z 2 5 :2 6 m Ç k 1 :9 M e1 0 5 :2 4



38



yordu. İshak da "O benim kız kardeşim "a diyordu, cünkü "karım" demekten korkuyordu. Karısı ğûzel bir kadın olduğundan,b "Rebeka yuzunden beni oldururler" diye düşünüyordu. 8 Aradan uzun bir zaman ğecti; bir ğûn Filistîlerin kralı Abimelek pen­ cereden bakarken İshak'ın, karı­ sı Rebeka'yla ğûlüp oynaştığını ğördü^ 9 Abimelek hem en İshak'ı cağırtıp "Bu kadın kesinlik­ le senin karın! Neden 'O benim kız kardeşim' dedin?" diye sordu. İshak "O nun yuzunden beni oldürürler diye korktuğum icin öyle söyledim" dedi.c 10 O za­ man Abimelek "Bize bunu na­ sıl yaparsın?"d dedi, "Halktan biri karınla birlikte olabilirdi, neredeyse bize suc işletecektin." 11 Ardından tüm halka şu emri duyurdu: "Kim bu adama ve karı­ sına dokunursa, oldurulecektir!" 12 Sonra İshak o memlekette ekin ektif ve aynı yıl yüz kat ürün aldı,ğ cünkü Yehova ona bereket veriyo'du.b 13 Böylece İshak zenğinleşti; ğiderek daha cok mal mulk edindi ve buyuk bir adam oldu.1 14 Koyun sürüleri, sığır sürüleri ve cok sayıda hizmetkâ­ rı vardı;i bu nedenle Filistîler onu kıskanmaya başladı.! 15 Babası İbrahim 'in bir za­ manlar hizmetkârlarına kazdır­ dığı tüm kuyularık Filistîler kapattı ve toprakla doldurdular.l 16 Sonunda Abimelek İshak'a "Yöremizden ğit, cünkü bizden daha ğûclû oldun"mdedi. 17 Böylece İshak oradan ayrıldı ve Gerarn Vadisinde konak yeri n Ba 10:19; Ba 20:1.



39



Barıs sağlanır. Esav H ititli esler alır



kurdu, orada oturmaya başladı. 18 İshak, babası İbrahim 'in aç­ tırdığı, fakat Filistîlerin o öldük­ ten sonra kapattığı su kuyularını tekrar actıa ve onlara babasının vermiş olduğu isimleri verdi.1’ 19 İshak'ın hizmetkârları va­ diyi kazdı ve bir tatlı su kaynağı buldu. 2 0 Fakat Gerarlı çoban­ lar "Su bizim " diyerek İshak'ın çobanlarıyla kavğaya tutuştu.c Bu nedenle İshak kuyuya Esek* adı­ nı verdi, çünkü onlar kendisiy­ le kavğa etmişti. 21 Başka bir kuyu daha kazdılar ve bu kuyu yüzünden de kavğa ettiler. Bu nedenle ona Sitna* adını verdi. 22 Ve İshak oradan ayrılıp başka bir kuyu kazdı;ç bu kuyu yüzün­ den kavğa etmediler. Bu nedenle İshak ona Rehobot* adını verdi ve şöyle dedi: "Çünkü şimdi Yehova bize ferah yerlerd ve yeryü­ zünde bereket verdi."e 23 Daha sonra İshak ora­ dan ayrılıp Beer-şeba'yaf ğitti. 24 Yehova o ğece ona ğöründü, "Ben baban İbrahim 'in Tanrısıyım.ğ Korkma,h çünkü Ben senin yanındayım; kulum İbrahim'den dolayı senin soyunu çoğaltaca­ ğım ve sana nim etler vereceğim" dedi.ı 25 O zaman İshak ora­ da bir sunak yaptı ve Yehova' ya adıylai yakardı. O yerde çadır kurdu,! hizmetkârları da bir kuyu kazdı. 2 6 Daha sonra Abimelek, ya­ kın dostu Ahuzzat ve ordu komu­ tanı Fikolk ile birlikte Gerar'dan İshak'ın yanına ğeldi. 27 Bu­ nun üzerine İshak onlara "NeBa 26:20* Anlamı, "Kavğa; Çekişme" 21* Anlamı, "Suçlama" 22* Anlamı, "Ferah Yerler"



BÖ LÜ M 26 a b c c



d



e



f g



h



ı



i j k



B a21:25 B a21:31 B a1 3 :7 Ba 13:9 Öz 17:14 Ro 12:18 L e2 6 :9 Me 18:19 Me 118:5 Ba 17:6 B a 2 8 :3 H e36:11 B a21:31 Ba 17:1 Ba 28:13 Ç k 3 :6 M t 22:32 Elc 7:32 Ba 15:1 T k r3 1 :8 M e27:1 İb 13:6 Ba 17:19 Me 105:9 G a 3 :2 9 Ba 12:8 Ro 10:13 B a 4 :2 0 İb 11:9 B a 2 1 :3 2



2 . S u tu n a H k11:7 b B a2 1 :2 2 B a3 9 :5 Yş 3:7 Zk 8:23 1Ko 14:25 c B a21:31 c B a21:27 B a3 1 :4 4 d B a 1 2 :2 B a2 2 :1 7 M e115:15 İş 61:9 M t 25:34 e Öz 16:7 f Ba 19:3 2K r6:23 g Ba 14:22 B a21:23 1S a20:17 h Ro 12:18 İb 12:14 1Pe3:11 ı B a 2 6 :1 8 i H k20:1 j B a 3 6 :2 Tkr 7:3 k B a27:46 B a 2 8 :8



l B a 4 8 :1 0 Vz 12:3 m B a 2 5 :2 8 n İş 46:4 o Ba 48:21 O z27:1 V z9 :1 2 Yk 4:14 o B a 2 5 :2 7 p B a 4 8 :9 Ba 4 9 :2 8 İb 11:20



B A Ş L A N G I Ç 2 6 :1 8 - 2 7 :4



den bana ğeldiniz? Çünkü beni istemeyen, beni yorenizden ko­ van sizlerdiniz"a dedi. 28 Onlarşu karşılığı verdi: "Yehova'nın senin yanında olduğunu açıkça ğördük.1’ Bu nedenle dedik ki, 'Sen ve biz, aramızda ant içelim c ve bir antlaşma yapalım.ç 29 Sen Yehova'nın sevğili kulud olduğun için biz nasıl sana do­ kunmadık, hep iyi davrandık ve seni selametlee ğonderdikse, sen de bize kötülük etm eyeceksin.'" 3 0 Sonra İshak onlara bir ziyafet verdi; yediler içtiler.f 31 Ertesi sabah erkenden kalktılar, birbir­ lerine ant içtiler.ğ Ardından İshak onları yolcu etti ve onun yanın­ dan selametle ayrıldılar.h 32 Ve aynı ğün İshak'ın hiz­ metkârları ğelip, kazmış olduk­ ları kuyu1 hakkında ona haber ğetirdiler; "Su bulduk!" dediler. 33 İshak kuyuya Siba adını ver­ di. Bu nedenle o şehir buğün hâlâ Beer-şebai diye anılır. 34 Esav kırk yaşındayken Hi­ titli Beeri'nin kızı Yudit'i ve Hi­ titli Elon'un kızı Basem at'ı aldı.i 35 Onlar İshak ve Rebeka'nın yüreğine dert oldular.k Q W İshak artık yaşlanm ıştı; 2 • ğözleri görmüyordu.l Bir ğün büyük oğlu Esav'a "Oğlum " diye seslendi,m Esav "Efendim" dedi. 2 İshak oğluna, "Artık yaşlandım "n dedi. "Ne ğün öle­ ceğimi bilmiyorum.° 3 ¡Simdi lütfen av takımını, ok kılıfını ve yayını al, kıra ğit ve benim için avlan.11 4 Sonra sevdiğim ğibi, lezzetli bir yemek yapıp bana ğetir de yiyeyim ve ölm eden önce sana hayırdua edeyim."p



B A Ş L A N G I Ç 2 7 :5 -2 9



Hayırduayı Esav yerine Yakup a lır



5 İshak oğlu Esav'la konuşur­ ken Rebeka onları dinliyordu. Ve Esav av eti ğetirmek için kıra ğitti.a 6 Rebeka oğlu Yakup'a şunları söyledi:b "Biraz önce ağa­ beyin Esav'a babanın ne dediğini duydum. 7 'Bana av eti ğetir, lezzetli bir yemek yap da yiye­ yim. Ölmeden önce Yehova'nın önünde sana hayırdua edeyim 'c diyordu. 8 Oğlum şimdi sana söyleyeceklerimi dinle.ç 9 Lüt­ fen ğidip sürüden bana iyilerin­ den iki oğlak ğetir de babanın sevdiği ğibi lezzetli bir yemek ya­ payım. 10 Sonra yemeği baba­ na ğötür, yesin ve ölm eden önce sana hayırdua etsin." 11 Yakup annesi Rebeka'ya "Fakat ağabeyim Esav kıllı bir adam, ben ise kılsız biriyim "d dedi. 12 "Ya babam bana dokunursa?e O zaman onunla alay ediyor durumuna duşerim.f Ve bana hayırdua değil lanetğ eder." 13 Bunun üzerine annesi, "Oğ­ lum, sana ğelecek lanet bana ğelsin.h Sen sözümü dinle, ğit ve oğlakları bana ğetir"1 dedi. 14 Böylece Yakup ğitti, oğlakları alıp annesine ğetirdi. Annesi de babasının sevdiği ğibi lezzetli bir yemek yaptı. 15 Sonra Rebeka büyük oğlu Esav'ıni evdeki en ğüzel ğiysilerini aldı, küçük oğlu Yakup'akğiydirdi. 16 Onun el­ lerinin üzerini ve boynunun kıl­ sız kısımlarını oğlakların derisiy­ le kapladık 17 Sonra, pişirdiği lezzetli yemeği ve ekmeği oğlu Yakup'un eline verdi.m 18 Yakup babasının yanına ğidip "Baba!" diye seslendi, ba­ bası "Efendim, sen kimsin oğ­



BÖ LÜM 27 a B a27:30 b B a 2 5 :2 8 c Ba27:31 B a4 9 :1 T k r3 3 :1 c Ba27:13 B a27:43 Öz 1:8 E f6:1 d B a 2 5 :2 5 B a27:23 e Ba27:21 f Yş 9:6 g Tkr 11:26 T k r2 3 :5 T k r3 0 :1 h B a 4 3 :9 ı B a27:8 Öz 6:20 i B a 2 5 :2 3 j 1Sa 2 8 :8 k B a 2 5 :2 6 l B a 2 5 :2 5 Ba27:11 m B a27:9



2 . S ü tu n a B a 2 5 :3 3 R o 9:1 2 b B a27:4 İb 11:20 c Ba27:11 c B a27:16 d T k r21:17 Ro9:11 İb 11:20 e B a 2 5 :3 3 f T k r3 3 :2 8 Öz 10:6 g B a 4 8 :1 0 h B a 2 5 :2 7 Ba27:15 Ezğ4:11 ı Tkr 11:11 İş 45:8 Ho 14:5 i B a 4 5 :1 8 Sy13:27 j B a27:37 T kr7:13 2Kr 18:32 M e104:15 k 2Sa 8 :1 D a 2 :4 4



40



lum ?" dedi. 19 Yakup babası­ na "Ben ilkoğlun Esav'ım "a dedi. "Bana söylediklerini yaptım. Lüt­ fen kalk. Otur da ğetirdiğim av etinden ye ve bana hayırdua et."b 20 Bunun üzerine İshak oğlu­ na "Nasıl bu kadar çabuk bul­ dun oğlum ?" diye sordu. Yakup ise "Tanrın Yehova bana rast ğetirdi" karşılığını verdi. 21 Son­ ra İshak Yakup'a "Lütfen yaklaş da sana dokunayım oğlum, ğerçekten Esav m ısın değil misin an­ layayım'^ dedi. 22 Yakup ba­ basına yaklaştı; İshak eliyle onu yoklayıp "Ses Yakup'un sesi, fa­ kat eller Esav'ın elleri"ç dedi. 23 İshak Yakup'u tanıyamadı, çünkü elleri ağabeyi Esav'ın elle­ ri ğibi kıllıydı. Böylece ona hayır­ dua etti.d 24 Sonra "Sen ğerçekten oğ­ lum Esav m ısın?" diye sordu. Yakup da "Evet, benim "e dedi. 25 O zaman İshak, "Getir de oğlumun av etinden yiyeyim ve sana hayırdua edeyim "f dedi. Ya­ kup yem eği ona ğetirdi, İs­ hak yedi; şarap ğetirdi, o da içti. 26 Sonra babası İshak "Lütfen yaklaş oğlum, beni öp"ğ dedi. 27 Yakup yaklaşıp onu öptü; İshak onun ğiysilerinin kokusunu aldı.h Ve ona şöyle hayırdua etti: "İşte, oğlumun kokusu, Yehova'nın bereketini döktüğü kırla­ rın kokusu ğibi. 2 8 Tanrı sana ğöklerin çiyini,1yeryüzünün be­ reketli toprakların^ ve buğ­ dayla yeni şarap bolluğui versin. 29 Halklar sana kulluk etsin, m illetler senin önünde eğilsin.k Kardeşlerinin efendisi ol, anne­ nin oğulları senin önünde eğil-



41



Esav hayırdua ister; Yakup’a kin i



sin.a Sana lanet eden herkes la­ netli olsun, sana hayırdua eden kutlu olsun."b 3 0 İshak Yakup'a hayırdua et­ meyi bitirmis ve Yakup yanından henüz çıkmıstı ki, ağabeyi Esav avdan dondu.ç 31 O da lez­ zetli bir yemek pisirdi, onu ba­ basına getirip soyle dedi: "Babam kalksın da oğlunun av etinden yesin ve bana hayırdua etsin."ç 32 Bunun üzerine babası "Sen kimsin?" diye sordu, o da "İlk oğ­ lun Esav'ım"d dedi. 33 İshak'ı siddetli bir titreme aldı. Tir tir titreyerek, "Peki ava ğidip bana av eti ğetiren kimdi?" diye sordu. "Sen gelmeden önce hepsini ye­ dim, o kisiye hayırdua ettim. O da kutlu olacaktır."e 3 4 Esav babasının sözlerini duyunca acı acı haykırdıf ve ba­ basına "Bana da baba, bana da hayırdua e t"ğ dedi. 35 Fakat İshak su karşılığı verdi: "Kardesin gelip beni kandırdı, sana edeceğim hayırduayı o ald ı."h 36 O zaman Esav sunları soyledi: "Bu nedenle onun adı Yakup* değil mi? Çunku bu iki keredir benim yerimi alıyor? Once ilk oğulluk hakkımı/ simdi de hayır­ duanı aldı.") Sonra, "Benim icin de bir hayırduan yok m u?" diye sordu. 37 Fakat İshak, Esav'a su kargılığı verdi: "O nu senin üzerine efendi kıldım;k tüm kardeslerini ona kul ettim ? Buğday ve yeni sarabı ona verdim.m Se­ nin icin yapabileceğim ne kaldı ki oğlum ?" 3 8 O zaman Esav babasına Ba 27:36* 25:26'daki dipnota bakın.



BO LUM 27 a B a 2 5 :2 3 B a 4 9 :8 b Ba 12:3 B a2 8 :3 B a3 1 :4 2 S y24:9 H e2 5 :1 2 c B a27:3 ç İb 7:7 d B a 2 5 :2 5 B a25:31 İb 12:16 e Ro 9:13 f Lu 13:28 g İb 12:17 h T k r21:17 Ml 1:2 G a 3 :9 ı B a 2 5 :2 6 B a 3 2 :2 8 Ho 12:3 i B a 2 5 :3 4 M t5 :3 3 İb 6:16 j B a27:28 k B a 2 5 :2 3 B a27:29 R o 9 :1 2 l B a 4 9 :8 m T k r3 3 2 8 Yo 2 :1 9



2 . S ü tu n a İb 12:17 b İs 65:14 c Yi; 2 4 :4 İb 11:20 ç B a 3 2 :6 S y 2 0 :1 8 d B a 2 5 :2 3 2Sa 8 :1 4 e 2K r8 :2 0 2T a 2 8 :1 7 f Ba4:5 Ba37:11 Ams 1:11 1Y h 2:11 g B a 3 5 :2 9 h B a 4 :8 1Y h 3:15 ı M e1 4 0 :2 Mr 7:21 i B a37:18 M e 64:6 Oz 6:17 j Oz 1:8 K l3 :2 0 k B a 2 8 :5 l M e37:8 m Ç k 4 :1 9 M t5 :2 2 n B a 2 6 :3 5 B a 2 8 :8 o B a 2 4 :3



B A Ş L A N G I Ç 2 7 :3 0 -4 6



"Baba senin sadece tek hayırdu­ an mı var? Bana da baba, bana da hayırdua et"a diyerek yüksek ses­ le ağlamaya basladı.b 39 Baba­ sı İshak ona soyle söyledi: "İste, yerin bereketli toprakla­ rından ve ğöklerin ciyinden uzak yasayacaksın;c 4 0 kılıcın­ la yasayacak/ kardeşine kulluk edeceksin.d Sonra bunalıp özğtir olm ak isteyince, onun bo­ yunduruğunu kırıp boynundan atacaksın."e 41 Esav, babasının Yakup'a et­ tiği hayırdua yüzünden kardeşi­ ne düsmanlık besliyordu? "Ba­ bam icin yas tutacağımız ğünler yaklasıyor,ğ ondan sonra kardeî>im Yakup'u oldururum "11 diye icinden ğeciriyordu? 4 2 Rebeka'ya büyük oğlu Esav'ın bu düsüncesi iletildi. Rebeka hem en haber ğönderip kürdük oğlu Ya­ kup'u c a ğ ır t t ı;o n a "Bak oğu­ lum, ağabeyin Esav seni öldür­ me düsüncesiyle teselli buluyor"* dedi. 43 "¡şimdi beni dinle oğ­ lum/ kalk Harran'a, kardesim Lab an 'ınk yanına kac. 4 4 Ağabe­ yin sakinlesene kadarl bir süre onun yanında dur. 45 Ağabe­ yinin sana olan öfkesi ğecinceye ve ona yaptığını unutuncaya dekmorada kal. Sonra haber ğönderip seni oradan ğetirtirim. Ne­ den bir ğünde ikinizi de kaybede­ yim ?" 4 6 Daha sonra Rebeka İshak'a hep sunları söyledi: "Het kızların yüzünden hayatımdan bezdim. Yakup da bunlar ğibi memleke­ tin kızlarıyla, Het kızlarıyla evle­ nirse yasamamın ne anlam ı kalır?"o



B A Ş L A N G IÇ 28:1-20



Paddan-aram. Yakup’un rUyası, vaat



Q Q



İshak Yakup'u çağırıp ona hayırdua etti ve "Kenanlılardan kız almayacaksın"“ diye tembihledi. 2 "Kalk, Paddanaram'a, annenin babası Betuel'in evine git. Oradan, annenin kar­ deşi Laban'ın kızlarından birini al.b 3 Mutlak Güce Sahip Tanrı sana nim etler versin; seni çocuk­ lar sahibi yapsın ve soyunu ço­ ğaltsın, senden bir halklar toplu­ luğu meydana gelsin.ç 4 Sana ve seninle birlikte soyunaç İbra­ him 'in bereketinid versin. Oyle ki, Tanrı'nın İbrahim 'e verdiği,e senin de gurbet hayatı yasadığın toprakları mülk edinesin."f 5 Böyleçe İshak Yakup'u gön­ derdi. Yakup Paddan-aram'a, Arami Betuel'inğ oğlu Laban'ın yanı­ na gitmek üzere yola çıktı. Laban, Yakup ve Esav'ınh annesi Rebeka' n ın ı kardeşiydi. 6 Esav oğrendi ki, İshak Yakup'a hayırdua etmis, oradan bir kız alması için onu Paddanaram'a ğöndermiş ve ona hayır­ dua ettiğinde 'Kenanlılardan kız almayaçaksın' diye tembihlemişti.i 7 Yakup da babasını ve an­ nesini dinleyip Paddan-aram'a ğitm ek üzere yola çıkm ıştık 8 O zaman Esav, babası İshak' ın Kenan kızlarından hoşlanm a­ dığını anladı.k 9 Bu nedenle Esav İsm ail'in* yanına ğitti. Di­ ğer eslerinin üzerine, İbrahim oğlu İsmail kızı M ahalat'ı aldı; o Nebayot'un kız kardeşiydi. 10 Yakup Beer-seba'dan ay­ rılm ış, H arran'am doğru yo-



28



Ba 28:9* Ya da, "İsmailoğullan." O za­ man İsmail olmustu ve Esav 77 yasınday­ dı. 25. bolumun 17 ve 26. ayetlerine ba­ kın.



a B a2 C k3 1Kr 1 1Kö 2Kö b B a2 c Bal B a4 lT a 2 Ro 4 C Ba 15 Ro 9 G a3 d Ba 12 e İb 11 f Ba 12 Ba 15 Ba 1 g B a2 h B a2 ı B a2 i B a2 2Ko 6 j B a2 C k2 Le 19 k B a2 Ba 27 l Ba3 m Ba 1 Ba 27



2 . S ü tu n a B a 2 8 :19 b Sy 12 :6 E y33:15 c M t 2 8 :2 Yhn 1 :51 İb 1 :14 C Da 7:9 d B a 2 6 24 Mr 12 :26 Eli: 7: 32 e B a 1 2 :7 Ba28 4 Me 1 0 5 :11 Elç 7:5 f B a13:16 1K r4 :20 g Ba 13 :14 h Ba 18 :18 B a 2 2 18 ı Ba35 6 Ba46 4 i Ba31 3 S y 2 3 19 •Yşj 2 3 :14 İb 6 :18 j C k 3 :6 Hk 13:22 M t 17:6 k Me 47:2 M e6 6 :5 M e6 8 :3 5 l B a 3 5 :1 M e27:4 m B a31:13 n H k4:5 Hö 12:4 o B a 3 5 :6 Yşj 16:2 H k1:23 o V z5:4



42



luna devam ediyordu. 11 Bir yere ğeldi, ğüneş battığından ğeçeyi orada ğeçirmeye hazırlan­ dı. Oradaki8 taslardan birini aldı, basının altına destek olarak ko­ yup yattı. 12 Ve bir rüya ğördü.b Yerde, bası ğöklere erisen bir merdiven dikiliydi. Üzerin­ de Tanrı'nın melekleri inip çıkı­ yorduk 13 Yehova merdivenin yukarısında durmustu.ç "Ben baban İbrahim 'in Tanrısı ve İshak'ın Tanrısı Yehova'yım"d dedi. "Üzerinde yatmakta oldu­ ğun toprakları sana ve soyuna vereçeğim.e 14 Senin soyun ye­ rin tozu kadar çok olaçak;f batıya, doğuya, kuzeye ve ğüneye yayılaçaksın.s Sen ve soyun araçılığıyla yeryüzünün tüm aileleri nim et­ ler elde edeçek.h 15 Ben senin yanındayım; ğideçeğin her yer­ de seni koruyaçağım ve seni bu topraklara ğeri ğetireçeğim , sana verdiğim sözü yerine ğetirinçeye dek seni bırakmayaçağım ." 16 Yakup uykudan uyandı, "M eğer Yehova buradaymış, ben farkında değildim " dedi. 17 İyiçe korkmaya banladı;! "Ne dehşetli bir yer!" dedi.k "Burası Tanrı'nın evil olmalı, bu da ğöklerin kapısı." 18 Yakup sabah erkenden kalktı; babının altına destek olarak koyduğu taşı alıp yere dikti ve üzerine yağ; döktü.m 19 O yere Beytel*n adını verdi; şehrin önçeki adı Luz idik 20 Sonra Yakup bir adak adayıpö şunları söyledi: "Eğer Tanrı yanımda olmaya devam eder, ğittiğim bu yolda beni korur ve ye­ mem için ekmek, ğiymem için Ba 28:19* Anlamı, "Tanrı'nın Evi"



43



Yakup R ahel için 7 yıl hizm et eder



ğiysi verirse,a 21 babamın evi­ ne sağ; salim dönersem, o zaman Yehova benim Tanrım olduğjunu ğöstermiş olaçak.b 22 Dik­ tiğim bu taş Tanrı'nın evi olaçak.ç Bana vereçeğin her şeyin onda bi­ rini Sana vereçeğim."ç Yakup yoluna devam etti, 2 9 Doğulularınd memleketi­ ne ğeldi. 2 Ve başını kaldırıp baktığında kırda bir kuyu gör­ dü. Kuyunun yanında üç ko­ yun sürüsü yatıyordu; sürüleri bu kuyudan suvarırlardı.e Kuyunu nf ağzında büyük bir taş vardı. 3 Tüm sürüler oraya toplanınça, çobanlar taşı kuyunun ağzından yuvarlar, sürüleri suvarırlardı. Sonra taşı yine yerine, kuyunun ağzına koyarlardı. 4 Yakup çobanlara "Kardeşle­ rim, nerelisiniz?" diye sordu. On­ lar "Harranlıyız"g dediler. 5 O zaman Yakup "N ahor'unh toru­ nu Laban'ıı tanır m ısınız?" dedi, onlar da "Tanırız" diye karşılık verdiler. 6 Bunun üzerine Ya­ kup "O nasıl, iyi m i?"i diye sordu, onlarda "İyidir. İşte kızı Raheli de koyunlarla ğeliyor"k karşılığını verdiler. 7 Yakup "Bakın, akşa­ ma daha çok var" dedi, "Sürüle­ ri toplama vakti değil. Koyunları suvarın da otlatmaya götürün."l 8 Çobanlar şu karşılığı verdi: "Tüm sürüler toplanmadan ve taş kuyunun ağzından yuvarlan­ madan olmaz. Ançak o zaman koyunları suvarabiliriz." 9 Yakup onlarla konuşurken Rahelm babasının koyunlarıyla geldi, çünkü çobanlık11 yapıyor­ du. 10 Yakup annesinin karde­ şi Laban'ın kızı Rahel'i ve onun



a M t6 :3 0 b Çk 15:2 T k r2 6 :1 7 c B a3 5 :1 C Ba 14:20 L e27:30 M l3 :8



BO LUM 29 d H k6:3 1K r4:30 Ey 1:3 e B a 3 0 :4 0 Ezğ4:1 f B a24:11 Ç k2:15 Y h n 4 :6 g B a27:43 Eli; 7:2 h B a 2 4 :2 4 B a31:53 ı B a 2 4 :2 9 i B a 4 3 :2 7 1Sa 17:22 j B a 3 1 :4 B a 4 6 :1 9 Ru 4:11 k Ç k2:16 l Me 23:2 Ezg 1:7 m B a 3 0 :1 B a 3 5 :1 9 n Ç k2:16



2 . S u tu n a Ç k 2 :1 7 b B a 3 3 :4 B a45:15 Lu 15:20 Ro 16:16 c B a 4 3 :3 0 B a 4 5 :2 C Ba 13:8 B a14:14 d B a 2 4 :2 8 e B a 2 4 :2 9 f Elç:2 0:37 g H k9:2 2Sa 5 :1 h B a27:43 B a 2 8 :5 ı T k r2 5 :4 1 T i5 :1 8 i B a 3 0 :2 8 B a 3 1 :7 j B a 3 0 :1 9 B a46:15 Ru 4:11 k B a 3 0 :2 5 B a 3 5 :1 6 l B a12:11 B a 2 4 :1 6 E s2:7 m B a31:41 B a 3 4 :1 2 n Me 12:2 o B a 3 0 :2 6 Ho 12:12 o Ezğ 8:6 p Ru 4:13 Oz 5:18 1Ko 7:3 r Hk 14:10 M t2 2 :2 Vh 19:9



B A Ş L A N G I Ç 2 8 :2 1 - 2 9 :2 4



koyunlarını görünçe hem en gi­ dip kuyunun ağzındaki taşı yu­ varladı ve Laban'ın koyunlarını suvardık 11 Sonra Rahel'i öptüb ve hıçkıra hıçkıra ağladı.ç 12 Yakup Rahel'e kendisinin Rebeka'nın oğlu, babasının akraba­ sı^ olduğunu söyledi. Rahel de koşup bunları babasına anlattı.d 13 Laban kız kardeşinin oğlu Yakup'la ilgili haberi duyar duy­ maz onu karşılamaya koştu.e Onu görünçe sarılıp öptü ve evi­ ne ğetirdi.f Yakup olanları ona anlattı. 14 Laban "Sen benim etim kemiğimsin"g dedi. Yakup onun yanında bir ay kaldı. 15 Sonra Laban ona "Akrabam sınh diye bana karşılıksız mı hizmet edeçeksin?" dedi. "Söy­ le ne üçret istersin?"i 16 La­ ban'ın iki kızı vardı. Büyüğjünün adı Lea,j küçüğünün adı Rahel'di. 17 Lea'nın gözleri donuktu, fa­ kat R ahel'ink endamı ve yüzü güzeldik 18 Yakup Rahel'e âşık olmuştu. Laban'a şu çevabı verdi: "Küçük kızın Rahel için sanayedi yıl hizm et ederim ."m 19 O za­ man Laban "Onu başka adama vermektense sana vermeyi terçih ederim.n Yanımda kal" dedi. 20 Yakup Rahel için yedi yıl hiz­ met etti,° fakat ona olan sevgisin­ den dolayı bu yıllar gözünde bir­ kaç gün gibiydi.11 21 Sonra Yakup Laban'a "Va­ kit doldu, karımı ver, onunla birlikte olayım "p dedi. 22 Bu­ nun üzerine Laban tüm yöre halkını toplayıp bir ziyafet verdi.r 23 Fakat akşam leyin Ya­ kup'la birlikte olması için ona kızı Lea'yı getirdi. 24 Laban



B A Ş L A N G IÇ 2 9 :2 5 -3 0 :1 0 hizmetçisi Zilpa'yıa da kızı Lea' nın hizm etine verdi. 25 Sabah olunça Yakup baktı, yanındaki Lea'ydı! Bunun üzerine Laban'a "Bana bunu nasıl yaptın?" diye sordu, "Sana Rahel için hizmet etmemiş miydim? Neden beni kandırdın?"b 2 6 Laban şu kar­ şılığı verdi: "Bizim buralarda kü­ çük kız büyüğünden önçe verilmez. 27 Bu kızın düğünç haftasını tamamla. Sonra obur kızı da veririz, fakat yanımda yedi yıl daha hizm et edeçeksin."ç 2 8 Yakup onun dediğini yaptı; Lea'nın haftasını tam am ­ ladı, sonra Laban kızı Rahel'i ona eş olarak verdi. 29 Laban hiz­ metçisi Bilha'yıd da kızı Rahel'in hizm etine verdi. 3 0 Yakup Rahel'le de birlikte oldu; onu Lea'dan daha çok sevdi.e Ve Laban'a yedi yıl daha hiz­ m et etti.f 31 Yehova Lea'nın sevilm ediğini* görünçe, onun rahminig açtı, Rahel ise kısırdı.h 3 2 Lea hamile kaldı; bir oğul do­ ğurdu, adını R uben* koydu; "Yehova açınaçak halim i gördü/ koçam artık beni seveçek" dedi. 33 Tekrar hamile kalıp bir oğul daha doğurdu ve "Yehova sevil­ mediğimi işittiği için bana bunu da verdi" dedi. Ve çoçuğun adı­ nı Sim eon*k koydu. 3 4 Yine ham ile kalıp bir oğul daha do­ ğurdu ve "Bu kez koçam bana bağlanaçak, çünkü ona üç oğul doğurdum" dedi. Böyleçe çoçuğa Levi*l adı verildi. 35 Lea tekrar Ba 29:31* "Lea'nın sevilmediğini", sözçuk anlamıyla, "Lea'dan nefret edildi­ ğini" 32* Anlamı, "Bakın Bir Oğul!" 33* Anlamı, "İşitme" 34* Anlamı, "Bağlılık"



Lea; Bilha ve Zilpa’dan oğullar B O LU M 29 a Ba 16:1 B a 3 0 :9 B a 4 6 :1 8 b B a 3 1 :7 B a 3 1 :4 2 Le19:11 M t5 :3 7 2Ko 4:2 c T k r2 4 :5 Me 19:5 C B a31:41 d B a 3 0 :3 B a 3 5 :2 2 e Tkr21:15 f Ho 12:12 g B a46:15 Ru4:11 h B a 3 0 :2 2 ı B a 3 5 :2 2 Ba37:21 B a37:22 B a 4 9 :3 Ç k6:14 1Ta 5:1 V h 7:5 i B a 3 0 :2 0 1Sa 1 :6 Lu 1:25 j B a 3 0 :6 M e34:15 k B a3 4 :2 5 B a 4 2 :2 4 B a 4 9 :5 1Ta 4:24 V h 7:7 l B a 3 4 :2 5 B a 4 9 :5 Ç k6:16 S y3:12 1Ta 6:1 V h 7:7



2 . S u tu n a B a3 5 :2 3 B a37:26 B a38:15 B a 4 4 :1 8 B a 4 9 :8 1Ta 2:3 V h 5:5 V h 7:5



BOLUM 3 0 b Ba 16:5 1Sa 1 :6 Oz 14:30 T it3:3 c Sy 11:15 1Sa1:10 Y r2 0 :1 8 C E f4:2 6 K l3:19 d 1Sa1:5 Me 127:3 H o9:11 e B a 2 9 :2 9 f Ba 16:2 B a5 0 :2 3 R u 4:17 g B a 2 2 :2 4 B a 2 5 :6 B a 3 5 :2 2 h Ba 16:15 ı H k11:27 M e2 6 :1 M e7 5 :7



44



ham ile kalıp bir oğjul daha do­ ğdurdu. "Bu kez Yehova'ya övgü­ ler sunaçağım" diyerek çoçuğun adını Yahuda*a koydu. Bundan sonra bir süre çoçuk doğurmadı. Rahel baktı ki Yakup'a ço3 0 çuk doğjuramıyor, ablası­ nı kıskanmaya başladı ve Yakup'ab "Bana çoçuk ver, yoksa oluden farksız bir kadın olaçağım "ç dedi. 2 Yakup Rahel'e çok kızdı,ç "Ben Tanrı mıyım? Rahmin meyvesini senden esir­ geyen O "d dedi. 3 Bunun üze­ rine Rahel, "İşte hizm etçim Bilha"e dedi. "Onunla birlikte ol. Benim için* bir çoçuk doğdur­ sun, ondan çoçuklarım olsun."f 4 Böyleçe hizmetçisi Bilha'yı Ya­ kup'a eş olarak verdi; Yakup onunla birlikte oldu.ğ 5 Bilha ham ile kalıp Yakup'a bir oğ;ul doğurdu.h 6 O zam an Rahel "Tanrı hâkim im ı oldu; sesimi du­ yup bana bir oğul verdi" diye­ rek çoçuğun adını Dan*i koydu. 7 Rahel'in hizmetçisi Bilha tek­ rar ham ile kalıp Yakup'a ikinçi bir oğul doğdurdu. 8 Rahel "Ablamla zorlu müçadelelere* gi­ rip onu yendim !" diyerek çoçuğdun adını Naftalini koydu. 9 Lea baktı ki artık çoçuk doğuramıyor, hizm etçisi Zilpa'yı Yakup'a eş olarak ver­ di.14 10 Lea'nın hizmetçisi Zilpa Yakup'a bir oğul doğdurdu. i Ba 3 5 :2 5 ; Ba 4 6 :2 3 ; Ba 49:16; j Ba 3 5 :2 5 ; Ba 46:24 49:21; Tkr 3 3 :2 3 ; V h 7:6; k Ba 35:26.



Ba 2 9 : 3 5 * Anlamı, "Ovülen" 30:3* Sozçuk anlamıyla, "dizlerimde" 6* Anlamı, "Hâkim" 8* Sözçük anla­ mıyla, "güreşlere" 8# Anlamı, "Güreş­ lerim"



45



Yusuf’un doğumu. Laban la pazarlık



11 Lea, "Uğjurlu!" diyerek çoçu­ ğun adını Gad*a koydu. 12 Sonra Lea'nın hizmetçisi Zilpa, Yakup'a ikinçi b ir oğul daha doğdurdu. 13 Lea "Ne ka­ dar mutluyum! Kızlar bana mut­ lu diyeçek"b dedi ve çoçuğun adı­ nı Aşer*ç koydu. 14 R ubenç buğday hasadı günlerind ed kırda dolanırken adamotu buldu ve annesi Lea' ya ğetirdi. Rahel Lea'ya "Ne olur, oğlunun getirdiği adamotundane bana da ver" dedi. 15 Lea "Koçamı aldığın yetmiyormuş gibi,f şimdi de oğlumun getirdiği adamotunu mu alaçaksın?" diye kar­ şılık verdi. Rahel "Öyleyse, oğlu­ nun getirdiği adamotuna karşılık Yakup bu ğeçe seninle birlikte ol­ sun" dedi. 16 Yakup akşam kırdan gelinçe,g Lea onu karşılamaya çıktı ve "Benim le birlikte olaçaksın, çün­ kü seni oğlumun getirdiği ada­ motuna karşılık kiraladım" dedi. Böyleçe o geçe Yakup onunla birlikte oldu.h 17 Tanrı Lea'yı duyup ona çevap verdi. Lea ha­ m ile kaldı ve Yakup'a beşinçi oğlunu doğdurdu.1 18 O zaman Lea "H izm etçim i koçama ver­ dim, Tanrı da bana ödediğim üçretin karşılığını verdi" diye­ rek çoçuğjun adını İssakar*i koy­ du. 19 Lea yine ham ile kaldı ve Yakup'a altınçı oğlunu doğjurdu.i 2 0 "Tanrı bana güzel bir armağan bağışladı. Artık koçam beni kabulleneçek,k çünkü ona altı oğul doğdurdum'" dedi. BöyleBa 30:11* Anlamı, "Uğur" 13* Anla­ mı, "Mutlu;Mutluluk" 18* Anlamı, "O Bir Karşılık; O Karşılığını Verir"



BO LU M 30 a B a 4 9 :1 9 Sy3 2 :3 3 Vh 7:5 b Ezğ 6:9 Lu 1:48 C B a 3 5 :2 6 B a4 6 :1 7 B a 4 9 :2 0 T k r3 3 :2 4 Vh 7:6 C B a 2 9 :3 2 d Ç k 3 4 :2 2 Yhn 4:35 e Ezğ 7:13 f B a 2 9 :3 0 g Lu 2:8 h 1Ko 7:3 ı Me 65:2 Lu 1:13 i B a 3 5 :2 3 B a46:13 B a49:14 T k r3 3 :1 8 1 T a12:32 Vh 7:7 j Ru 4:11 k B a 2 9 :3 2 Me 127:3 l B a3 5 :2 3 B a46:15



2 . S ü tu n a B a46:14 B a49:13 T k r3 3 :1 8 Vh 7:8 b B a 3 4 :1 C B a29:31 1Sa 1 :6 M e113:9 C İş 54:1 Lu 1:25 d B a 3 5 :2 4 B a 4 5 :4 T k r33:13 Elç 7:9 Vh 7:8 e B a28:15 B a31:13 f B a31:41 Ho 12:12 g B a12:3 B a 3 9 :3 h B a 3 1 :7 Le19:13 ı B a 3 1 :3 8 E f6 :8 i M e107:38 j B a 3 2 :1 0 1 T i5 :8 k Me 118:8 İb 13:5 l B a 4 6 :3 4 B a47:3 m 1Sa 2 5 :7 Ho 12:12



B A Ş L A N G I Ç 3 0 :1 1 -3 2



çe çoçuğun adını Zebulun*a koy­ du. 21 Daha sonra bir kız do­ ğurdu; adını Dina*b koydu. 22 Sonunda Tanrı R ahel'i andı, onu işitti ve çevap verdi; onun rahmini açtı.ç 23 Rahel ham ile kaldı ve bir oğjul doğdur­ du. "Tanrı utançım ı sildi!"ç dedi. 24 "Yehova bana başka bir oğul verdi" diyerek çoçuğjun adını Yusuf*d koydu. 25 Rahel Yusuf'u doğjurunça, Yakup Laban'a "Beni bırak da evime, memleketime döneyim "e dedi. 26 "Eşlerimi, çoçuklarımı ver gideyim, onlar için sana hizmet ettim. Nasıl çalıştığımı sen de bilirsin."f 27 Laban şu karşılığı verdi: "Eğer benden hoş­ nutsan, kal. Çünkü aldığım işa­ retlere göre, Yehova senin sa­ yende bana bereket v eriy o r." 2 8 Sonra da, "U çretini söyle, öd eyeyim "11 dedi. 29 Bunun üzerine Yakup "Sana nasıl hiz­ met ettiğimi ve sürünü ne duru­ ma getirdiğimi kendin de bilirsİi " 1 dedi. 3 0 "Ben gelmeden önçe m alın azdı, sonra gitgide çoğaldı, çünkü buraya adım ı­ mı attığımdan beri Yehova sana bereket veriyor.* Ya ben ne za­ m an kendi evim için bir şey yapaçağım?"i 31 Bunun üzerine Laban "Sana ne vereyim ?" diye sor­ du. Yakup "Bana hiçbir şey ver­ m e!"11dedi. "Yine sürünü güder/ ona bakarım,meğer şunu yapma­ yı kabul edersen: 3 2 Bugün Ba 30:20* Anlamı, "İkamet; Oturma." "Kabullenme; Efendilik" anlamlarına da gelebilir. 21* Anlamı, "Yargılanmış; Aklanmış; Haklı Çıkmış" 24* Anlamı, "Artıran; Ekleyen"



B A Ş L A N G I Ç 3 0 :3 3 -3 1 :1 0



sürünün arasında dolaşaçağım. Sürüdeki tüm benekli, alaçalı koyunları, tüm koyu kahveren­ gi koçları ve tüm alaçalı, be­ nekli keçileri ayır. Bundan sonra benim üçretim böyleleri olsun.a 33 Eğer verdiklerini ileride yok­ lamaya gelirsen, dürüst davran­ mış olduğumu anlarsın.b Benim sürümde benekli ve alaçalı olm a­ yan bir keçi ya da kahverengi ol­ mayan bir koç görürsen, anla ki çalınm ıştır.'" 3 4 Bunun üzerine Laban "Ta­ m am, söylediğin gibi olsun" dedi.ç 3 5 Ve o gün tüm çizgili, alaçalı tekeleri; tüm benekli, alaçalı, beyazlı dişi keçileri ve kahve­ rengi koçları ayırıp kendi oğulla­ rına verdi. 3 6 Sonra Yakup'la arasında üç günlük bir mesafe bı­ raktı. Yakup da onun kalan sürü­ sünü gütmeye devam etti. 37 Yakup ayıfındığı,d badem e ve çınar ağaçlarındanf körpe dal­ lar kesti; dalların kabuklarını so­ yarak üzerlerinde beyaz lekeler yaptı.g 3 8 Sonra soyduğju çu­ bukları, sürünün önüne, hayvan­ ların su içmek için geldiği yalak­ lara koydu.h Hayvanlar su içmek için geldiğinde bu çubukların önünde kızışsınlar diye böyle ya­ pardı. 3 9 Böyleçe hayvanlar çubuk­ ların önünde kızışırdı; sürüde, çizgili, benekli ve alaçalı yav­ rular doğardı.1 4 0 Yakup genç koçları ayırır, Laban'ın sürü­ sündeki çizgili ve koyu kahve­ rengi hayvanları sürünün diğer hayvanlarının gözü önünde tu­ tardı. Kendi sürüsünü ayrı tutar, onları Laban'ın sürüsüyle karıştırm azdı. 41 Ayrıça sürünün



Yakup1ü n ü creti; serveti çoğalır BO LU M 30 a B a 3 1 :7 T k r24:15 1K r5:6 Ey7:2 Yr22:13 1 T i5 :1 8 b M l3:5 C Ç k 2 2 :1 C B a 3 1 :8 d Ho 4:13 e Sy17:8 V z12:5 f H e31:8 g Sy21:18 Zk 11:7 h B a 2 4 :2 0 ı B a31:10



2 . S u tu n a E y3 9 :4 b Ç k2:16 C B a3 1 :9 B a3 2 :5 C B a3 2 :5 B a 3 6 :7



BO LU M 31 d B a 3 0 :3 3 V z4:4 e B a 3 0 :2 7 1Sa18:9 f B a28:15 B a 3 2 :9 B a 3 5 :2 7 g İş 41:10 R o 8:31 İb 13:5 h B a 3 0 :2 7 ı B a48:15 i B a 3 0 :2 9 E f6 :8 K l3:23 j M e37:28 V z8 :1 2 İş 54:17 1Pe 3:13 k B a 3 0 :3 2 l Oz 13:22



46



gürbüz11hayvanları kızışaçağı za­ man çubukları yalaklara,b hay­ vanların gözü önüne koyardı ki, hayvanlar onların yanında kızış­ sın. 4 2 Fakat çılız hayvanların önüne çubukları koymazdı. Do­ layısıyla çılız hayvanlar hep Laban'ın, gürbüz hayvanlar ise Yakup'un oldu.ç 43 Böyleçe Yakup'un serveti çoğaldıkça çoğaldı; büyük sürü­ leri, çok sayıda hizmetçisi, hiz­ metkarı, devesi ve eşeği oldu.ç Q " l Laban'ın oğulları "Yakup 3 1 babam ızın sahip oldu­ ğu her şeyi aldı; bütün bu serve­ ti babamızın malından elde etti"d diyorlardı. Yakup bunu duydu; 2 Laban'a bakınça, yüz ifadesi­ nin eskisi gibi olm adığını da gördü.e 3 Ve Yehova Yakup'a, "Atalarının m emleketine ve ak­ rabalarının yanına dön.f Ben se­ ninle olmaya devam edeçeğim "g dedi. 4 Yakup haber gönderip Rahel'i ve Lea'yı otlağa, sürünün yanına çağırdı; 5 onlara şöyle söyledi: "Babanızın yüz ifadesini görü­ yorum, bana karsı eskisi gibi değil;h fakat babamın Tanrısı benim yanımda.1 6 Babanıza var güçümle hizmet ettiğimi siz de bi­ lirsiniz.* 7 Babanız bana oyun oynadı, üçretimi on defa değiştir­ di, ama Tanrı onun bana kötülük etmesine izin verm edi. 8 'Be­ nekliler senin üçretin olaçak' de­ diğinde, tüm sürü benekli do­ ğdurdu. 'Çizgililer senin üçretin olaçak' dediğinde, tüm sürü çiz­ gili doğjurdu.k 9 Böyleçe Tanrı babanızın hayvanlarını alıp bana verdi. 10 Hayvanların kızışma



47



Yakup yola çıkar; L aban 1la ta rtışm a



vaktinde bir rüya gördüm;11 ba­ şımı kaldırıp baktım ki, dişiler­ le çiftleşen tekeler çizgili, benek­ li ve lekeliydi.*1 11 Ve rüyada Tanrı'nın meleği bana 'Yakup!' diye seslendi, ben de 'Efendim' dedim.ç 12 Sonra 'Lütfen ba­ şını kaldırıp bak' dedi, 'Dişiler­ le çiftleşen tüm tekeler çizgili, benekli ve lekeli, çünkü Laban' ın sana yaptıklarını gördüm .ç 13 Ben B eytel'ind Tanrısı'yım; orada bir dikili taşı yağla meshetm işe ve Bana adak adamıştın.f Simdi kalk, bu memleketten çık, doğduğun memlekete dön."g 14 Bunun üzerine Rahel ve Lea şu karşılığı verdiler: "Baba­ mızın evinde artık bizim bir his­ semiz, m irasım ız var m ı?h 15 Onun gözünde yabançı de­ ğil miyiz? O bizi sattı; üçretimizi de yiyip duruyor.ı 16 Tanrı'nın babamızdan aldığı bütün servet bize ve çoçuklarımıza ait­ tir.* Bu nedenle Tanrı sana ne söy­ lediyse yap."i 17 Ve Yakup kalktı, çoçuklarını, eşlerini develere bindirdi.k 18 Tüm sürüsünü önüne kattı; topladığı bütün mallarlal ve Paddan-aram'da elde ettiği sürüyle birlikte, Kenan diyarına, babası İshak'ın yanına dönm ekm üzere yola koyuldu. 19 Laban koyunlarını kırkma­ ya gittiği bir sırada, Rahel, baba­ sına ait olan terafim i*n çalmıştı. 20 Yakup da Arami Laban'ı at­ latmış, gideçeğini ona söyleme­ mişti. 21 Yakup sahip olduğu her şeyi alıp kaçtı; İrm ağı*1* geçBa 31:19* Aile tanrıları ya da putları. 21* Fırat Irmağı.



a Sy 12:6 b B a 3 0 :3 9 C İş 6:8 C Ba 29:25 B a3 1 :3 9 T k r24:15 d Ba 12:8 B a35:15 e Ba 28:18 B a35:14 f Ba 2 8 :2 2 T k r23:21 Vz 5:4 g B a37:1 h Sy 27:4 ı B a31:41 Ho 12:12 i B a31:1 j B a31:3 B a 3 2 :9 M e4 5 :1 0 k B a33:13 l B a 3 0 :4 3 m B a 3 5 :2 7 n B a31:14 B a 3 1 :3 0 B a 3 5 :2 Yş 24:2 H e21:21 Zk 10:2 o Ba 15:18



2 . S u tu n a Sy32:1 b Me 10:2 C B a 2 5 :2 0 T k r26:5 Ho 12:12 C B a 2 0 :3 M t 27:19 d B a 2 4 :5 0 Sy24:13 M e105:15 e B a 2 :2 4 f Çk 15:20 E y21:12 M e149:3 g Me 98:5 h B a31:55 ı M e52:1 Yhn 19:10 i B a 3 1 :7 B a 3 1 :2 4 E lç5 :3 9 j B a31:19 B a 3 5 :2 Hk 18:24 İş 37:12 Elç 19:26 1Ko 10:14 k B a31:43 l B a 4 4 :9



B A Ş L A N G I Ç 3 1 :1 1 -3 3



ti. Gileada dağlık bölgesine yö­ neldi. 2 2 Uç gün sonra, Yakup'un kaçtığı Laban'a bildirildi. 23 Bunun üzerine Laban yanına kardeşlerini alarak onun peşine düştüb ve yedi günlük yol gidip Gilead dağlık bölgesinde ona ye­ tişti. 24 Tanrı Aramiç Laban'a geçe rüyada göründüç ve "Sakın Yakup'a iyi veya kötü bir şey söylem e"d dedi. 25 Laban Yakup'a yaklaştı; Yakup dağda çadır kurm uş­ tu; Laban da kardeşleriyle Gi­ lead dağlık bölgesinde konak­ ladı. 26 Sonra Laban Yakup'a "Bana bunu nasıl yaptın?" dedi. "Beni atlattın; kızlarım ı kılıç­ la tutsak alınmış gibi alıp götür­ dün.' 27 Neden gizliçe kaçtın? Neden bir şey söylemeyerek beni atlattın? Seni tefle, lirle,f ezğilerleg güle oynaya yolçu ederdim. 28 Torunlarımı,* kızlarımı öpm em eh fırsat vermedin. Akılsızça hareket ettin. 29 Size kötülük etmek elimde;ı fakat babanızın Tanrısı dün geçe benim le konuş­ tu, 'Sakın Yakup'a iyi veya kötü bir şey söyleme!'* dedi. 3 0 Ta­ mam, babanın evini çok özledi­ ğin için gidiyorsun, peki ilahları­ mı neden çaldın?'. 31 Yakup "K orktum "k dedi. "Kızlarını bend en ayırırsın diye düşündüm . 3 2 İlahları­ nı kimde bulursan, onu yaşat­ m a. Kardeşlerimizin önünde yanımdakileri kendin ara, onları bulursan al.m" Ançak Yakup Rahel'in onları çaldığını bilmiyordu.n 33 Laban Yakup'un ça­ dırına, Lea'nın çadırına ve iki



m B a 3 0 :3 3 n B a31:19



Ba 31:28* Ya da "Oğullarımı"



B A Ş L A N G I Ç 3 1 :3 4 -5 4



Terafim R a h el’de. Galed’de antlaşm a



hizm etçinina çadırına girdi, fa­ kat onları bulamadı. Sonra Lea' nın çadırından çıkıp R ahel'in çadırına girdi. 3 4 Terafim Rahel'deydi; onu devesinin semeri­ ne koymuş, üzerine de oturmuş­ tu. Laban çadırın her yerini aradı, fakat onları bulamadı. 35 Rahel babasına "Efendim b kızma­ sın, âdet gördüğjüm için önünde ayağa kalkam ıyorum '" dedi. La­ ban her yeri iyiçe aradı, fakat terafimi bulamadı.ç 3 6 Yakup öfkelendid ve Laban'la tartışmaya başladı. "Ne suç işledim ?e G ünahım neydi de böyle kızgınlıkla peşime düş­ tü n ?'" dedi. 37 "İşte bütün eş­ yalarımı aradın, evine ait ne buldun?g Bir şey buldunsa benim kardeşlerimin ve seninkilerinh önüne koy da, aramızdaki mese­ le hakkında onlar karar versin.ı 3 8 Yirmi yıl boyunça senin ya­ nındaydım. Koyunların, keçile­ rin düşük yapmadı;* süründen bir koç bile yemedim. 3 9 Par­ çalanmış hayvanı sana getirme­ dim/ zararı ben karşıladım. Gündüz çalınan hayvanın, geçe çalınan hayvanın karalığını ben­ den istedin.k 4 0 Gündüzün sıçağı, geçenin soğjuğju beni tüket­ ti; gözüme uyku g irm ed i. 41 Yirmi yıl evinde böyle yaşa­ dım. İki kızın için on dört yıl, sü­ rün için de altı yıl hizmet ettim, üçretim i on kere değiştirdin.m 4 2 Eğer İbrahim 'in ve babamın Tanrısı,n İshak'ın korktuğju Tanrıo yanımda olmasaydı, beni şimdi eli boş gönderirdin. Tanrı açınaçak halim i, çektiğim çileyi gördü de dün geçe seni uyardı."'1 4 3 Laban Yakup'a şöyle karsı-



BO LU M 31 a B a 4 6 :1 8 B a4 6 :2 5 b B a1 8 :1 2 Le 19:3 E f6:2 C Le 15:19 H e2 2 :1 0 C B a31:19 2K r2 3 :2 4 Zk 10:2 d B a 3 0 :2 Oz 19:11 E f4:2 6 e 1Sa24:11 M e5 9 :3 f Ag 4:19 g Ç k 2 2 :8 h B a 1 3 :8 ı 1Sa 12:3 1 T i5 :1 9 i B a3 0 :2 7 E y21:10 j Ç k22:13 1Sa17:34 k Oz 29:7 Ag 3:3 6 l B a47:9 K l3:23 m B a3 1 :7 n B a28:13 B a3 1 :2 9 o B a31:53 İş 8:13 o B a3 1 :2 4 M e3 1 :7



2 . S u tu n a B a 2 6 :2 8 G a3:15 b B a 2 1 :3 0 Yş 22:27 3Yh 12 C B a 2 8 :1 8 C Yş 4:7 Yş 4:20 Yş 24:26 d B a31:23 e 2Ta 16:9 Oz 5:21 Oz 15:3 f M l2:15 K l3:19 g H k11:10 1Sa12:5 M l2:14 h B a31:45 ı Yş 4:6 i B a17:7 Lu 20:37 j Yş 24:2 k B a 3 1 :4 2



48



lık verdi: "Kızlar benim kızlarım, çoçuklar benim çoçuklarım, sürü benim sürüm; gördüğün her şey benim ve kızlarımın. Ben şimdi onlara ve doğdurdukları çoçuklara ne yapabilirim ki? 4 4 Sim­ di gel, seninle antlaşalım/ bizim şahidimiz bu olsun."b 45 Bu­ nun üzerine Yakup bir taş alıp dikti.ç 4 6 Ve kardeşlerine "Taş toplayın!" dedi. Onlar taş topla­ yıp bir yığdın yaptılar.ç Sonra ora­ da, taş yığınının üzerinde ye­ mek yediler. 47 Laban yığına Yeğar-sahaduta* adını verdi, Yakup ise Galed* dedi. 4 8 Sonra Laban "Bu taş yı­ ğdım bugün bizim şahidimizdir" dedi. Bu nedenle ona Galeddadı­ nı verdi 4 9 ve "Gözden ırak olduğdumuzda Yehova aramızda gözçülük etsin" diyerek de Gözçü Kulesi adını verdi.e 50 "Eğer kızlarımı inçitirsen,f onların üze­ rine eş alırsan, yanımızda biri olmasa da, unutma ki Tanrı bi­ zim şahidim izdir." 51 Ve La­ ban sözlerine devam etti: "İşte aramıza diktiğim taş ve taş yığını. 52 Bu taş yığını şahit olsun, bu dikili taş da şahitlik etsin;h ben bu yığının ötesine geçip sana kö­ tülük etmeyeçeğim, sen de bu yı­ ğının ve taşın ötesine geçip bana kötülük etmeyeçeksin.1 53 İb­ rahim 'in tanrısı,i Nahor'un tanrısı,i onların babalarının tanrısı aramızda hüküm versin." Yakup ise babası İshak'ın korktuğu Tanrı'n ın k hakkı için yemin etti. 54 Sonra Yakup dağda kur­ ban kesti ve kardeşlerini yemeğe Ba 31:47* Aramça, "Şahitlik Yığını" 47* İbraniçe, "Sahitlik Yığını"



49



M elek ordusu. Esav’a arm ağanlar



davet etti.a Birlikte ekmek yedi­ ler ve dağda geçelediler. 55 La­ ban sabah erkenden kalktı; çoçuklarını,* kızlarını öpüpb onlara hayırduaç ettikten sonra, evine dönmek üzere yola koyuldu.ç



BÖ L Ü M 31 a Ba 18:5 M e104:15 b B a3 1 :2 8 C B a 2 4 :6 0 C Ba 27:43 B a 2 8 :2



BÖ LÜ M 32



Yakup yoluna devam 3 2 ederken, karsısına Tanrı' nın melekleri çıktı.d 2 Yakup onları görünçe hemen, "Bu Tanrı'nın ordusu"e dedi. Bu nedenle o yere M ahanaim *f adını verdi. 3 Sonra Yakup Edomg toprak­ larında, Seirh diyarında yaşayan ağabeyi Esav'a cinden haberçiler1 gönderdi. 4 Onlara "Efendim* Esav'a şöyle deyin" diye emret­ ti: "Kulun Yakup diyor ki, Laban' ın yanında şimdiye dek gurbet hayatı yaşadım, orada uzun süre kaldım . 5 Sığırlarım, eşekle­ rim, davarlarım, hizmetkârlarım, hizm etçilerim oldu.k Efendime haber gönderip gönlünü almak istedim."l 6 Bir süre sonra haberçiler geri döndü ve Yakup'a "Ağabe­ yin Esav'a ğittik; o da seni kar­ şılamaya geliyor, yanında dört yüz adam var"m dediler. 7 Ya­ kup çok korktu, kaygılanmaya başladı.n Beraberindeki insanları, davarları, sığırları ve develeri iki bölüğe ayırdı.» 8 "Esav bir bö­ lüğe rast gelip saldırırsa hiç değil­ se öbürü kaçıp kurtulur"b dedi. 9 Yakup, "Ey Yehova! Atam İb rah im 'in , babam İshak'ın T a n rısı!" dedi. "Bana 'Memleke­ tine, akrabalarının yanına dön; sana iyilik edeçeğim ' dedin.r 10 Hiç layık olmadığım halde, Ba 31 : 5 5 * Ya da "Oğul l arını" 32:2* Anlamı, "İki Ordu"



d M e3 4 :7 e Lu 2:13 f 2Sa 17:24 Ezg 6:13 g B a 2 5 :3 0 H k5:4 h Ba 27:39 B a 3 6 :8 T k r2:5 Yş 24:4 ı Lu 9:52 Lu 14:32 i B a 2 3 :6 Ro 12:10 j B a31:41 k B a3 0 :4 3 B a33:11 l B a 3 3 :8 Ba 47:25 m B a 3 3 :1 n Ba27:41 B a32:11 o Oz 2:11 V z9 :1 8 o B a 3 3 :1 p Ç k 3 :6 1Pe5:7 r B a31:3 B a31:13



2 . S u tu n a B a28:15 Me 100:5 Mi 7:20 b B a 2 8 :1 0 B a 3 0 :4 3 B a 3 2 :7 M e113:7 C M e3 4 :4 Me 107:19 2P e2:9 C Ba 27:41 Me 112:8 Oz 18:19 d B a28:14 B a 4 6 :3 Ç k 1 :7 Ç k32:13 El^ 7:17 e B a 3 3 :1 0 Oz 18:16 Ro 12:20 f B a 3 0 :4 3 g B a 3 3 :8 M t10:16 h B a 3 3 :8 Lu 14:32 ı B a32:13 1Sa 25:27 i Oz 13:17 j Oz 25:13



B A Ş L A N G I Ç 3 1 :5 5 - 3 2 :2 0



bu kuluna iyilikler yaptın* ve hep sözüne sadık kaldın.a Ürdün İrmağını geçtiğimde değneğim­ den başka bir şeyim yoktu; şim ­ di ise iki bölük oldum.b 11 Yal­ varırım/ beni ağabeyim Esav'ın elinden kurtar, çünkü gelip bana saldırmasından/ çoçuklarla an­ nelerine zarar vermesinden kor­ kuyorum. 12 'Sana iyilik edeçeğim, soyunu denizin kumu gibi, sayılamayaçak kadar çoğaltaçağım' dem iştin."d 13 Yakup geçeyi orada geçir­ di. Elindeki mallardan ağabeyi Esav'a arm ağan etm ek üze­ re,» 14 iki yüz dişi keçi, yirmi teke, iki yüz koyun, yirmi koç, 15 emzirdikleri yavrularıyla bir­ likte otuz deve, kırk inek, on boğa, yirmi dişi eşek ve on erkek eşek ayırdı.f 16 Sonra sürüleri hizmetkâr­ larına ayrı ayrı teslim etti ve "Onüm den gidip ırmağı geçin; sürülerin arasında mesafe bıra­ kın" diye onları tekrar tekrar uyardı.g 17 Birinçi hizmetkâra şunları emretti: "Ağabeyim Esav karsına çıkar da, 'Kimin hizmet­ kârısın? Nereye gidiyorsun? Bu önündeki sürü kimin?' diye so­ rarsa, 18 'Kulun Yakup'un hiz­ metkârıyım. Sürü efendim Esav'a on u n gönderdiğih bir arm a­ ğan.1 Kendisi de arkamızdan ge­ liyor' d ersin.'" 19 Yakup ikinçiye, üçünçüye ve diğer sürülerin ardındaki hizmetkârlara da "Kar­ şılaştığınızda Esav'a böyle söyleyeçeksiniz"* diye em retti. 20 "Ayrıça 'Kulun Yakup da ar­ kamızdan geliyor'* diyeçeksiniz." Ba 32:10* Ya da "vefalı sevgi gösterdin"



B A Ş L A N G IÇ 3 2 :2 1 -3 3 :1 1 Yakup, "Onden gönderdiğim ar­ mağanlarla onu yatıştırır» sonra karsısına çıkarım; o zaman belki beni iyi karsılar"b diye düşünü­ yordu. 21 Böyleçe armağanla­ rı önden gönderip ırmağı geçirdi, fakat kendisi o geçe konakladığı yerde kaldı.ç 22 Sonra Yakup ğeçe kalkıp iki karısını,ç iki hizm etçisinid ve on bir oğlunue alarak Yabbokf İrm ağının sığlık yerinden geçti. 23 Onları alıp v ad id en geçirdi, sahip olduğu her şeyi karsıya ge­ çirdi. 24 Yakup arkada tek başına kalmıştı. Bir adam onunla gü­ reşmeye başladı; şafak sökünçeye dek de güreşti.h 25 Adam Yakup'a üstün gelemediğini görünçe,1 onun uyluk başına dokun­ du ve güreşirken Yakup'un uyluk başı yerinden çıktı.* 2 6 O, "Bı­ rak beni gideyim, artık şafak sö­ küyor" deyinçe Yakup "Beni kut­ samadan seni bırakmam"* diye karşılık verdi. 27 Adam ona "İsm in ne?" diye sordu, o da "Yakup" diye çevap verdi. 2 8 O zaman, "Senin ismin artık Yakup değil İsrail*kolaçak, çünkü Tanrı' yla, insanlarla uğraştın/ sonun­ da üstün geldin" dedi. 2 9 Ya­ kup "Ne olur bana adını söyle"m deyinçe adam, "Neden adımı öğrenm ek istiyorsun?" diye sordu. Ve orada Yakup'u kutsa­ dı. 3 0 Bu nedenle Yakup o ye­ rin adını Peniel*n koydu, çün­ kü "Tann'ylayüzyüze görüştüm, yine de çanım sağ kaldı"° dedi. 31 Yakup Penuel'den ayrılır-



gures. Esav’la bulusma BÖ LÜ M 32 a B a43:11 1Sa 2 5 :1 8 Oz 17:8 b Me 133:1 Oz 6:3 C B a32:13 C Ba 2 9 :3 0 Ru 4:11 d B a 3 0 :3 B a 3 0 :9 e B a 3 0 :2 6 f T k r3:16 H k11:13 g Yş 12:2 h Ho 12:3 ı Ho 12:4 i B a 3 2 :3 2 2Ko 12:7 j 1Ta 4:10 M e115:12 Ho 12:4 k B a 3 5 :1 0 2K r17:34 M e2 2 :2 3 M e78:71 l Ho 12:3 m H k13:18 n H k8:8 1K r12:25 0 Ba 16:7 Ba 16:13 H k6:22 Yhn 1:18



2 . S u tu n a B a 3 2 :2 5 b Ey10:11



BÖ LÜ M 33 C B a14:14 B a 3 2 :6 C B a 3 2 :2 2 d B a 3 0 :7 B a 3 0 :1 2 e B a 3 0 :1 9 f B a 3 0 :2 2 g Oz 6:3 Lu 14:11 h B a27:44 ı V z3:5 1 B a 3 2 :2 2 Me 127:3 j B a 3 3 :2 k B a3 2 :1 6 l B a3 2 :5 B a33:15 Oz 18:16 m B a 3 6 :7



Ba 32:28* Anlamı, "Tanrı Uğraşır; Tanrı'yla Uğraşan" 30* Anlamı, "Tanrı'nın Yuzu"



n B a47:29 o B a32:11 B a 3 2 :2 0 E y3 3 :2 6



50



ken gün ışımaya başlam ıştı. Uyluğundan ötürü aksıyordu.a 32 Bu yüzden İsrailoğulları hâlâ uyluk başı üzerindeki eti yemez­ ler, çünkü adam Yakup'un uyluk başına, uyluk siniriyle bağlantılı kirişe dokunmuştu.b Q Q



Yakup başını kaldırıp baktı, Esav'ın dört yüz adam ıylaç birlikte geldiğini gördü. Çoçukları Lea'ya, Rahel'e ve iki hizmetçiye paylaştırdı.ç 2 Hiz­ metçilerle çoçuklarını öne,d Lea' yla çoçuklarını onların arkasına,e Rahel'le Yusuf'uf da en arkaya koydu. 3 Kendisi de hepsinin önüne geçti ve ağabeyinin yanı­ na varınçaya dek karsısında yedi kez eğildi.s 4 Esav koşup onu karsıladıh ve kuçaklayıp1 boynuna sarıldı, öptü; ikisi de ağladı. 5 Esav ba­ şını kaldırınça kadınları, çoçukları gördü. "Bu nlar kim ?" diye sordu, Yakup "Kuluna Tanrı'nın lütfettiği çoçuklar"* dedi. 6 Bunun üzerine hizmetçilerle çoçukları yaklaşıp yere eğildiler. 7 Lea'yla çoçukları da yaklaşıp eğildiler. Sonra Yusuf'la Rahel yaklaşıp eğildi. 8 Esav "Yolda beni karşılayan tüm bu kafileyi neden gönderdin?"k diye sordu. Yakup "Efen­ dim in gönlünü alm ak İçİ i " 1 diye karşılık verdi. 9 O zaman Esav "Benim m alım çok kardeşim ,m seninkiler sende kalsın" dedi. 10 Fakat Yakup "Hayır, lütfen al" dedi. "Eğer şimdi gön­ lünü kazandıysam,n armağanımı kabul et, çünkü senin yüzünü görmek benim için Tanrı'nın yü­ zünü görmek gibi oldu, beni iyi karsıladın.° 11 Riça ederim, iyi



33



51



Şekem ’e gidis. D in a’ya tecavüz



dileklerimin ifadesi olarak sana gönderdiğim armağanı al,a çün­ kü Tanrı bana iyilik etti, her şe­ yim var."b Oylesine ısrar etti ki, sonunda Esav kabul etti.ç 12 Sonra Esav "Haydi kal­ kıp yola devam edelim ; ben senin önünden gideyim" dedi. 13 Fakat Yakup şu karşılığı ver­ di: "Efendim bilir ki, çoçuklar narindir; yanımdaki koyunların ve sığırların da emzirdiği yav­ rular var;ç eğer bir gün daha çok hızlı gitmeye zorlanırsa tüm sürü ölür.d 14 Ne olur, efendim ku­ lunun önünden gitsin; ben de çoçuklarae ve önüm de giden sürüyef ayak uydurarak yavaş ya­ vaş yola devam edeyim; Seir' de efendim in yanına varırım."« 15 Bunun üzerine Esav "O za­ man yanımdaki adamlardan ba­ zılarını em rine vereyim" dedi. Yakup "Lütfediyorsun efendim, ne gerek var?"h dedi. 16 Böyleçe Esav o gün Seir'e dönmek üze­ re yola çıktı. 17 Yakup da kalkıp Sukkot'aı doğru yola devam etti; sonra ora­ da kendisine bir ev, hayvanları için de çardaklar yaptı.* Bu ne­ denle o yere Sukkot* adını verdi. 18 Paddan-aram'dani yola çı­ kan Yakup, Kenank diyarında­ ki Sekem1 şehrine sağ; salim var­ dı. Sehrin önünde çadır kurdu. 19 Konakladığı araziyi Sekem'in babası olan Ham or'un oğulla­ rından yüz parça gümüşe aldı.m 20 Sonra orada bir sunak yap­ tı ve ona, El Elohe İsrail* adını verdi.n Ba 33:17* Anlamı, "Çardaklar; Kapa­ lı Ahırlar" 20* Anlamı, "Tanrı İsrail'in Tanrısı"



BÖ LÜ M 33 a B a32:13 Oz 18:16 b B a3 0 :4 3 İb 13:5 C Elç 16:15 C B a31:17 İş 40:11 d Oz 12:10 e İş 40:11 Ro 15:1 f Oz 12:10 g B a27:39 B a3 2 :3 h B a34:11 Ru2:13 ı Yş 13:27 1Kr 7:46 Me 60:6 i İb 1 1 :9 j B a 2 5 :2 0 B a 2 8 :6 k B a10:19 B a1 2 :6 l Ba37:14 Yş 24:1 m Yş 24:32 Elç 7:16 n B a3 5 :1 B a 3 5 :7



B A Ş L A N G I Ç 3 3 :1 2 - 3 4 :1 3



Yakup'un Lea'dan olan kızı D in a m em leketin kızlarıyla görüşmek için çıkıp dolaşırdı. 2 Bu arada m em le­ ketin beylerinden Hivi Hamor' un oğlu ¡Sekem onu gördü. Son­ ra Dina'yı alıp onunla yattı, ona teçavüz etti. 3 ¡Sekem Yakup' un kızı D ina'ya tutuldu; ona âşık olmuştu. Kızın gönlünü çel­ mek için durmadan dil döküyor­ du. 4 Sonunda ¡Sekem babası Ham or'a "Bu kızı bana al" dedi. 5 Kızı Dina'yı Sekem'in kir­ lettiğini Yakup duydu. Oğulla­ rı kırda sürüsünün yanındaydı. Yakup onlar gelinçeye dek susup bekledi. 6 Bu arada ¡Sekem'in babası Hamor konuşmak üzere Yakup'un yanına geldi. 7 Ya­ kup'un oğjullan olayı duyar duy­ maz kırdan döndü. Çok üzgün ve öfkeliydiler, çünkü Sekem Ya­ kup'un kızıyla yatmış, İsrail'e utanç veriçi bir kötülük yapmış­ tı; böyle bir şey olamazdı. 8 Hamor onlara "Oğlum Se­ kem kızınıza gönlünü kaptırd ı" dedi. "Ne olur, kızınızı ona eş olarak verin; 9 bizimle h ı­ sım olun. Birbirimizden kız alıp verelim. 10 Bizim le yaşayın. Memleket önünüzde; ötürün, iş yapın, bu topraklara yerleşin." 11 Sonra ¡Sekem kızın babasına ve kardeşlerine "Sizden lütuf di­ liyorum" dedi, "Ne isterseniz ve­ ririm. 12 Ne kadar başlık para­ sı, ne kadar arm ağ an isterseniz isteyin vermeye razıyım, yeter ki kızı bana verin, eşim olsun." 13 Bunun üzerine Yakup'un oğulları, Sekem'e ve babası Ham or'a h ileli bir çevap verdi­ ler; çünkü ¡Sekem kız kardeşleri



34



a



b ç



ç



d



e



f



«



h



1



BÖ LÜ M 34 a B a30:21 B a46:15 b B a2 6 :3 5 B a27:46 C 1Kr11:2 1K o15:33 2K o6:14 C Tkr 7:1 1Ta1:15 d B a 6 :2 B a 3 4 :2 6 T k r2 2 :2 9 2Sa13:14 1K o6:18 e B a 3 3 :1 9 f B a21:21 H k14:2 g Ba37:13 h M e39:1 Vz 3:7 ı Tkr 7:3 N e13:25 i M e37:8 Yk 1:20 j T k r22:21 2Sa 1 3 :2 2 k İb 13:4 l Tkr21:11 m Ç k 2 2 :1 6 n Ç k 3 4 :1 2 Yş 23:12 Ezr9:14 o B a 2 4 :3 Tkr 7:3 1Kr11:2 1Ko 7:39 o B a 4 2 :3 4 Lu 19:15 p B a 2 4 :5 3 1Sa 18:25 H o 3 :2



*



*



k



l



n °



m



°



B A Ş L A N G I Ç 3 4 :1 4 - 3 5 :4



Dina'yı kirletm işti. 14 "Böyle bir şey yapamayız" dediler. "Sünnetsizb bir adama kız kardeşimi­ zi veremeyiz, bizim için utançtır. 15 Ançak bir şartla, tüm erkek­ leriniz bizim gibi sünnet edilirse razı oluruz.ç 16 O zaman bir­ birimizden kız alıp verir, sizinle birlikte yaşar ve tek halk olurüz.ç 17 Fakat bizi dinlemeyip sünnet olmazsanız, kızımızı alır gideriz." 18 O nların bu söyledikleri Ham or'a ve oğlu Sekem 'ed uy­ gun göründü. 19 Genç adam bu şartıe yerine getirmekte geçikmedi, çünkü Yakup'un kızından çok hoşlanıyordu. O, babasının evindeki en saygınf kişiydi.« 2 0 Böyleçe Hamor ve oğlu Se­ kem, şehirlerinin kapısınah gi­ dip m em leketin adamlarıyla konuştular. 21 "Bunlar barış­ çıl insanlar"1 dediler. "Bıraka­ lım m em lekette otursunlar ve iş yapsınlar, çünkü bu toprak­ lar yeterinçe geniş.* Birbirimiz­ den kız alıp veririz.* 22 Yalnız, bizimle oturmaya ve tek halk ol­ maya bir şartla rıza gösteriyor­ lar: Tüm erkeklerimizin kendile­ ri gibi sünnet olm asını istiyorlar.« 23 O zam an malları, servetle­ ri, tüm hayvanları bizim olmaz mı?l Yeter ki bizimle oturmala­ rını kabul edelim ."m 24 Sehir kapısından girip çıkan herkes Ham or'la oğlu ¡Sekem'in söyledikle­ rini kabul etti; tüm erkekler, şehir kapısından girip çıkanların hep­ si sünnet oldu. 25 Fakat üçünçü gün, onla­ rın daha sançıları geçmeden,n Ya­ kup'un iki oğlu, D in a 'n ın o ağabeyleri Simeon ile Leviö kı­ lıçlarını aldılar, tüm erkekleri



Şekem ’den intikam . B e y te l’e gidis BÖ LÜ M 34 a Oz 6:18 Oz 16:29 Oz 26:26 Mr 7:22 b Ba 17:12 Ro 4:11 C Ba 17:10 Çk 12:48 C Oz 4:24 d B a3 3 :1 9 B a 3 4 :2 e B a34:15 f 1Sa 22:14 g Mi 7:4 h B a 2 3 :1 0 Ru 4:1 Z k 8:16 ı Oz 14:15 i B a 1 3 :9 j B a 3 4 :9 Tkr 7:3 Ezr9:1 k Ba 17:11 l Oz 23:4 1 T i6 :9 m M e3 5 :2 0 n Y ş5 :8 o B a46:15 o B a 4 9 :5



2 . S ü tu n a B a 4 9 :6 B a 4 9 :7 Me 140:2 Mi 2:1 b 2 S a 2 :2 6 C B a 3 4 :2 C B a 3 4 :2 d Sy31:11 e Tkr 2:35 T k r20:14 Ys 8:2 f B a4 9 :5 g Ç k5:21 Oz 11:17 h Tkr7:1 ı 2 S a 1 3 :3 2



BÖ LÜ M 35 i B a 2 8 :1 9 B a31:13 j B a27:43 k B a31:19 Tkr 5:7 Ys 23:7 1Ko 10:14 l Çk 19:10 m B a28:13 M e4 6 :1 n B a 2 8 :2 0 B a 3 1 :4 2 Oz 3:6 İs 43:2 o Ys 24:23 1Y h 5:21



52



öldürmek için, kuşku uyandır­ madan şehre girdiler.a 26 Ham or'u ve oğlu Sekem 'i de kılıçla öldürdüler.b Dina'yı Se­ kem 'in evinden alıp gittiler.ç 27 Yakup'un diğer oğulları da ağır yaralı olanlara saldırdı ve şehri yağmaladılar, çünkü on­ lar kız kardeşlerini kirletm işti. 28 Davarlarını, sığırlarını, eşek­ lerini, şehirde ve kırda neleri var­ sa hepsini aldılar.d 29 Bütün mallarını aldılar, küçük çoçuklarla kadınları esir olarak götürdü­ ler ve evlerdeki her şeyi yağmaladılar.e 3 0 Bunun üzerine Yakup, Si­ m eon ve Levi'ye,f "M em leket halkına, Kenanlılar ve Perizzilere karsı beni iğrenç bir duruma düSürdünüz;« sizin yüzünüzden la­ netli oldum " dedi. "Ben bir avuç insanım ,h şimdi hepsi birlik olup bana saldıraçak; ben de ev hal­ kım da yok olaçağız." 31 On­ lar ise, "Peki ama kız kardeşimize bir fahişe gibi m i davranılmalıydı?" diye karşılık verdi.1 Sonra Tanrı Yakup'a "Kalk, Beytel'e git"* dedi. "Orada otur; ağabeyin Esav'dan kaçarken* sana görünen Tanrına orada bir sunak yap." 2 Yakup ev halkına ve be­ raberindeki herkese "Yanınızda bulunan yabançı ilahları atın,k kendinizi arındırın ve ğiysilerinizi değiştirin"1dedi. 3 "Gelin Beytel'e gidelim. Sıkıntılı zaman­ larımda bana çevap veren,mğittiğim yolda benim le olann Tanrı' ya orada bir sunak yapaçağım." 4 Böyleçe yanlarında bulunan bütün ilahlarıo ve kulaklarındaki küpeleri Yakup'a verdiler. Yakup



35



53



Isra il adı. R ah el ve Ish ak ölür



onları Sekem yakınlarındaki bü­ yük ağaçın altına gömdü.a 5 Sonra hareket ettiler; çevre­ deki şehirleri Tanrı'nın dehşeti sarmıştı,b bu nedenle Yakup'un oğullarının peşine düşmediler. 6 Sonunda Yakup ve beraberin­ dekiler Kenan diyarındaki Luz'aç (Beytel'e) geldi. 7 Yakup orada bir sunak yaptı, o yere El Beytel* adını verdi, çünkü ağabeyinden kaçtığı sırada Tanrı kendisine orada görünmüştük 8 Derken Rebeka'nın sütannesi Deborad öldü; Beytel'in aşağı kesimlerin­ de büyük bir ağaçın altına gö­ müldü. Bu nedenle ağaça Allonbakut* adı verildi. 9 Yakup Paddan-aram 'dane geldikten sonra Tanrı ona bir kez daha göründü ve onu kutsadı.f 10 Tanrı ona "Senin is­ m in Yakup,g fakat artık Yakup değil İsrail olaçak" dedi. Ve ona İsrail adını verdi.h 11 Son­ ra, "Ben Mutlak Güçe Sahip Tanrı'yım "ı dedi. "Çoçuklar sahibi ol ve çoğal. Senden* m illetler ve bir halklar topluluğu meydana geleçek ve krallar doğaçak.* 12 İb­ rahim'e, İshak'a verdiğim diyarı sana vereçeğim;* senden sonra da soyunak vereçeğim." 13 Sonra Tanrı yükselerek, Yakup'la konuştuğju yerden ayrıldı.1 14 Yakup Tanrı'nın kendisiyle konuştuğu yere bir taş diktim ve bu taşın üzerine dökme sunusu ve yağ; döktü.n 15 Yakup Tanrı'nın kendisiyle daha önçe konuştuğju bu yere Beytelo diyordu. Ba 35:7* Anlamı, "Beytel'in Tanrısı" 8* Anlamı, "Ağlama Agaçı" 11* Sözçük anlamıyla, "belinden"; üreme organları­ na atfeder.



BÖ LÜM 35 a Tkr 7:25 b Ç k 1 :1 2 Çk 23:27 Tkr 11:25 Yi; 2:9 Me 14:5 C B a 2 8 :1 9 C Ba 2 8 :2 2 d B a 2 4 :5 9 e B a 2 5 :2 0 f Ho 12:4 g B a 2 5 :2 6 B a27:36 h B a 3 2 :2 8 1Kr18:31 ı B a17:1 Ç k6:3 2K o 6:18 Vh 15:3 i Ba 17:5 B a 4 8 :4 M r15:32 Yhn 12:13 j Ba 15:18 T k r3 4 :4 k G a3:16 l H k 13:20 Lu 24:31 m B a 3 1 :5 2 H k9:6 n B a 2 8 :1 8 o B a 2 8 :1 9



2 . S u tu n a B a 4 8 :7 M i5 :2 M t2 :6 b B a3:16 C B a 3 0 :2 4 1Sa 4 :2 0 C Me 146:4 Vz 9:5 d B a 2 :7 e B a46:21 B a 4 9 :2 7 T k r3 3 :1 2 f B a 4 8 :7 g 1Sa 10:2 h Mi 4:8 ı Ba14:13 2Sa 7:6 i B a 4 9 :4 Le 18:8 1Ta5:1 1K o5:1 j B a 4 9 :3 k B a15:13 Ç k 6 :4 Ç k 2 3 :9 ]El^ 7:6 İb 1 1 :9 l B a 2 3 :2 m B a31:18 n B a 2 5 :2 0 B a 2 5 :2 6 o B a 2 5 :8 1 T a29:28 o B a49:31



B A Ş L A N G I Ç 3 5 :5 -2 9



16 Sonra Beytel'den ayrıldı­ lar. Efrat'aa varmalarına epey yol varken, Rahel'in doğum sançıları banladı; zor bir doğumduk 17 Sançılar idinde kıvranır­ ken ebe ona "Korkma, bir oğlun daha oluyor"ç dedi. 18 Rahel ölm ek üzereydi;ç çan verirkend çoçuğjun ism ini Ben-oni* koy­ du; ançak babası ona Benyam in*e dedi. 19 Rahel öldü ve Efrat (Beytlehem) yolunda ğomuldu.f 20 Yakup onun mezarına bir taş dikti. Rahel'in bu mezar taşı ora­ da hâlâ durur.g 21 Sonra İsrail ğidip Eder Kulesininh ötesinde çadır kurdu. 22 İsrail o yörede konakladı­ ğı1sırada, Ruben gidip babasının çariyesi Bilha'yla yattı ve İsrail bunu duydu.i Yakup'un on iki oğlu vardı: 23 Lea'dan olan oğulları; İlk oğul Ruben,* sonra Sim eon, Levi, Yahuda, İssakar ve Zebulun. 24 Rahel'den olan oğulları, Yu­ suf ve Benyamin. 25 Rahel'in hizmetçisi Bilha'dan olan oğulla­ rı, Dan ve Naftali. 26 Lea'nın hizmetçisi Zilpa'dan olan oğul­ ları, Gad ve Aşer. Bunlar Yakup' un Paddan-aram'da doğan oğul­ larıydı. 27 Sonunda Yakup, İbrahim ve İshak 'ın da y aban çık ola­ rak oturduğu Kiryat-arba1 (Heb­ ron) yakınlarındaki M am re' ye, babası İshak'ın yanına ğeldi.m 28 İshak yüz seksen yıl yaşadı.n 29 Yaşlı ve hayata doymuş bir adam olarak son soluğjunu verip öldü; atalarına katıldık Oğjulları Esav ve Yakup onu gömdük Ba 35:18* Anlamı, "Kederimin Oğlu" 18* Anlamı "Sağ Elin Oğlu"



B A Ş L A N G I Ç 3 6 :1 -2 4



Yakup ile Esav ayrılır. Esav’ın soyu



Edom diye de bilinen Esav'ın soy kaydı:a 2 Esav karılarını Kenan kızla­ rından aldı.b Hititli E lon'unç kızı Ada'yı;ç Hivi T sibeon'un toru­ nu, Anah'ın kızı Oholibama'yı;d 3 ve İsm ail'in kızı, Nebayot'une kız kardeşi Basem at'ıf aldı. 4 Ada, Esav'a Elifaz'ı, Base­ mat da Reuel'i doğurdu. 5 Oholibama ise Yeus, Yalam ve Korah'ı doğurduk Bunlar Esav'ın Kenan diyarın­ da doğan oğjullarıdır. 6 Son­ ra Esav eşlerini, oğullarını, kızla­ rını, evindeki tüm çanları, sürüsünü, diğer tüm hayvanla­ rını, Kenan diyarında edindiği tüm servetih alıp kardeşi Yakup' tan uzağa, başka bir diyara1 gitti. 7 Çünkü malları bir arada yaşayamayaçakları kadar çoğalmış­ tı; yabançı olarak oturdukları topraklar sürüleri yüzünden o n ­ lara yetmiyordu.i 8 Bu neden­ le Esav, Seir dağlık bölgesine* yer­ leşti. Esav Edom diye de bilinir.k 9 Seir dağlık bölgesinde1 ya­ şayan Edomluların atası Esav'ın soy kaydı: 10 Esav'ın oğullarının isimle­ ri şunlardır: Karısı Ada'dan olan oğlu Elifaz; karısı Basem at'tan olan oğlu Reuel.m 11 Elifaz'ın oğulları Teman,n Omar, Tsefo, Gatam ve Kenaz' dı.° 12 Timna,° Esav'ın oğlu Elifaz'ın çariyesi oldu. Ve Elifaz'a Amalek'iP doğurdu. Bunlar Esav' ın karısı Ada'nın oğullarıdır.* 13 Reuel'in oğulları şunlar­ dır: Nahat, Zerah, Sammah ve



36



a B a 2 5 :3 0 T k r2 3 :7 H e2 5 :1 2 R o 9:13 b Tkr 7:3 T k r9:5 H k3:5 c B a 2 6 :3 4 ç B a 3 6 :1 0 d B a 3 6 :1 8 e B a 25:13 B a 2 8 :9 f B a 3 6 :1 7 g 1Ta 1:35 h B a 3 3 :9 Ob 6 ı Ba 27:39 B a 3 2 :3 i B a 1 3 :6 B a 2 8 :4 j Ba 14:6 Tkr 2:5 k B a 2 5 :3 0 l T k r2 :1 2 Ob 8 m 1Ta 1:35 n B a 3 6 :3 4 H e25:13 Ob 9 o B a 3 6 :4 2 1Ta 1:36 o 1Ta 1:39 p Çk 17:8 Sy1 3 :2 9 S y 2 4 :2 0 Tkr 25:19 1Sa 15:8 1Sa30:1



2 . S ü tu n a 1Ta 1:37 b B a 2 6 :3 4 c 1Ta 1:35 ç Çk 15:15 d 1Ta 1:53 Ey4:1 Y r 4 9 :2 0 e 1Ta 1:36 f Sy2 0 :2 3 H k11:18 1K r9:26 g B a 2 5 :3 0 B a 3 2 :3 Ml 1:3 h Ba 14:6 T k r2 :1 2 T k r2 :2 2 ı 1Ta 1:40



Ba 36:12* Ya da "torunları" 13, 16, 17. ayetler için de geçerli.



i 1Ta 1:38 j 1Ta 1:39



54



Mizza.a Bunlar Esav'ın karısı Basem at'ınb oğullarıydı. 14 Tsibeon'un torunu, Anah' ın kızı, Esav'ın karısı Oholibama'nın Esav'a doğurduğu oğul­ lar, Yeus, Yalam ve Korah'tı.ç 15 Esavoğullarının em irleriç şunlardır: İlk oğlu Elifaz'ın oğul­ ları: Emir Teman,d Emir Omar, Emir Tsefo, Em ir Kenaz, 16 Emir Korah, Emir Gatam ve Emir Amalek. Bunlar Edom di­ yarında Elifaz'ın soyundane olan emirler, Ada'dan olan oğjullardır. 17 Esav'ın oğlu Reuel'in oğul­ ları şunlardır: Emir Nahat, Emir Zerah, Emir Sammah ve Emir Mizza. Bunlar Edom diyarındaf Reuel'in soyundan olan emirler­ dir; Esav'ın, karısı Basemat'tan olan oğullarıdır. 18 Esav'ın, karısı Oholibama' dan olan oğjulları ise şunlardır: Emir Yeus, Emir Yalam ve Emir Korah. Bunlar Anah'ın kızı, Esav' ın karısı Oholibam a'nın soyun­ dan olan emirlerdir. 19 Edom diye de bilinen Esav' ıng oğjullan ve onların emirleri bunlardır. 20 O diyarın halkı olan Horilerdenh Seir'in oğulları şunlar­ dır: Lotan, Sobal, Tsibeon, Anah,1 21 Dişon, Etser ve Dişan.* Edom diyarında, Seir'in oğulları, Horilerin emirleri bunlardır. 22 Lotan'ın oğulları Hori ve Hemam'dı; Timna Lotan'ın kız kardeşiydi.* 23 Sobal'ın oğulları şunlar­ dır: Alvan, Manahat, Ebal, Sefo ve Onam. 24 Tsibeon'un oğulları sunlardır: Ayya ve Anah. Babası Tsi-



55



Edom em irleri. Yusuf’un ruyaları



beon 'u n a eşeklerini güderken kırda sıçak su pınarını bulan Anah'tı. 25 Anah'ın çoçuklan şunlar­ dır: Dison ve kızı Oholibama. 26 Dison'un oğulları şunlar­ dır: Hemdan, Esban, İtran ve Ke­ ren.“ 27 Etser'in oğulları sunlardır: Bilhan, Zaavan ve Akan. 28 Disan'ın oğulları şunlar­ dır: Uts ve Aran.ç 2 9 Hor em irleri şunlardır: Emir Lotan, Em irSobal, EmirTsibeon, Emir Anah, 3 0 Emir Dişon, Emir Etser ve Emir Dişan.ç Seir diyarındaki Horilerin emir­ leri bunlardı. 31 Ve İsrailoğullarının babın­ da henüz bir kral yokkend Edom diyarında hüküm süren krallar“ şunlardı: 3 2 Beor oğlu Bela, Edom'da hüküm sürdü;f şehri­ nin adı Dinhaba'ydı. 3 3 Bela ölünçe yerine Botsralıg Zerah' ın oğlu Yobab geçti.h 3 4 Yobab ölünçe yerine Temanlıların1 m em leketinden Huşam geçti.* 35 Huşam ölünçe yerine, Moab topraklarında* Midyanlılarık ye­ nilgiye uğratan, Bedad oğlu Ha­ dad geçti; şehrinin adı Avit'ti.1 3 6 Hadad ölünçe yerine Masrekalı Samla geçti.m 37 Sam­ la ölünçe yerine, İrm ak* kena­ rındaki Rehobot'tan Saul geçti.n 3 8 ¡Saul ölü nçe yerine Akbor oğlu Baal-hanan geçti.° 3 9 Ak­ bor oğlu Baal-hanan ölünçe ye­ rine Hadar geçti. Sehrinin adı Pau'ydu; karısının adı Mehetabel'di; o, Mezahab kızı Matred'in kızıydı.“



BÖ LÜM 3 6 a B a 3 6 :2 b 1Ta1:41 c 1T a1:42 c 1T a1:38 d Tkr17:14 Tkr17:15 1S a10:19 e Sy20:14 f 1T a1:43 g İs 34:6 Yr49:13 h 1T a1:44 ı Ey2:11 i 1T a1:45 j Ru 1:1 k B a 2 5 :2 Ç k2:15 S y31:2 l 1T a1:46 m 1T a1:47 n 1T a1:48 o 1T a1:49 o 1T a1:50



2 . S u tu n a 1Ta1:51 b 1T a1:52 c 1T a1:53 c T k r2:5 d 1T a1:54 e B a 2 5 :3 0 B a 3 6 :8



BÖ LÜ M 37 f B a 2 3 :4 B a 2 8 :4 İb 11:9 g B a17:8 h B a 3 0 :2 5 B a 4 6 :1 9 ı B a47:3 i B a 3 5 :2 5 j B a 3 5 :2 6 k L e5:1 1Sa 2 :2 4 Yhn 7:7 l 1Ta2:1 m B a37:32 n Oz 14:30 Oz 27:4 o G a 5 :2 0 T it3 :3 o B a37:19 p Sy 12:6 r B a 4 2 :6



Ba 36:37* Fırat İrmağı.



B a 4 2 :9



B A Ş L A N G I Ç 3 6 :2 5 - 3 7 :8



4 0 Ailelerine, yerlerine ve isim lerine göre, Esav'ın so­ yundan gelen emirler şunlardır: Emir Timna, Emir Alva, Emir Yetet,a 41 Emir Oholibama, Emir Ela, Emir Pinon,b 4 2 Emir Kenaz, Emir Teman, Emir Mibsar,ç 4 3 Emir Mağdiel ve Emir İram. Mülkleri olan topraklarda,^ otur­ dukları yerlere göre Edom emir­ leri bunlardı.d Edomluların atası Esav'ıne soy kaydı budur. Yakup, babasının yaban3 7 çı olarak yaşadığı memlekette,f Kenan diyarında oturma­ ya devam etti.ğ 2 Yakup'la ilgili kayıt budur. Yusufh o n yedi yaşındaydı; ağabeyleriyle birlikte sürü güdü­ yordu;1 genç olduğundan baba­ sının eşleri Bilha* ve Zilpa'nın* oğullarıyla birlikteydi. Yusuf o n ­ ların kötü davranışlarını baba­ sına anlattı.k 3 İsrail, Yusuf'u diğer oğjullanndan1 daha çok se­ verdi, çünkü ihtiyarlığında doğ­ muştu. Ona, renk renk çizgileri olan, kollu, uzun bir ğiysi yaptırmıştı.m 4 Ağabeyleri, babaları­ nın Yusuf'u kendilerinden daha çok sevdiğini görünçe ondan nefret etmeye başladılar.n Oyle ki, Yusuf'la yumuşak bir şekilde konuşamaz oldular.° 5 Derken Yusuf bir rüya gör­ dü; rüyasını ağabeylerine anlatınçaöona olan nefretleri daha da arttı. 6 Onlara "Ne olur, gör­ düğüm rüyayı dinleyin" dedi.P 7 "Tarlanın ortasında demet ya­ pıyorduk; benim dem etim kalkıp dikildi, sizin demetleri­ niz benim kinin etrafını çevirip önünde eğildiler."' 8 O zaman



B A Ş L A N G I Ç 3 7 :9 -2 9



Ağabeyleri Yusuf’u köle olarak satar



ağabeyleri ona "Başımıza kral mı olaçaksın?aYoksa üzerimizde hü­ küm mü süreçeksin?"b dediler. Anlattığı rüyalardan ve söylediği sözlerden dolayı ondan daha da nefret ettiler. 9 Yusuf başka bir rüya daha gördü, onu da ağabeylerine an­ lattı; "Bir rüya daha gördüm" dedi, "Baktım, güneş, ay ve on bir yıldız önüm de eğiliyorlar­ dı.'^ 10 Rüyasını ağabeyleri­ nin yanı sıra babasına da anlattı. Babası onu azarladı;ç "Gördüğ^ün bu rüya da ne demek oluyor? Ben, annen, ağabeylerin gelip se­ nin önünde yere mi eğileçeğiz?" dedi. 11 Ağabeyleri onu kıska­ nıyordu/ fakat babası onun söy­ lediklerini aklından çıkarmadık 12 Bir gün Yusuf'un ağabey­ leri babalarının sürüsünü güt­ mek için Sekemf yakınlarına git­ tiler. 13 Sonra İsrail ona "Ağabeylerin sürüyü Sekem çivarında güdüyor, değil mi? Gel, seni de onların yanına göndere­ yim " dedi. Yusuf da "Olur, ğiderim "g diye karşılık verdi. 14 Babası "G it bak, ağabeylerin iyi mi, sürü iyi durumda mı? Bana haber getir"h dedi. Böyleçe onu Hebron1 Ovasından gönder­ di; Yusuf da Sekem'e doğru gitti. 15 Kırda oradan oraya dolaşır­ ken bir adam onu gördü, "Ne arı­ yorsun?" diye sordu. 16 Yusuf "Ağabeylerimi arıyorum. Sürü­ yü nerede güttüklerini biliyorsan lütfen söyle" dedi. 17 Adam şu karşılığı verdi: "Buradan ayrıldı­ lar, 'Dotan'a gidelim' dediklerini duydum." Böyleçe Yusuf ağabey­ lerinin peşinden gitti ve onları Dotan'da buldu.



BÖ LÜ M 37 a B a 4 5 :8 b B a 4 9 :2 6 c B a44:14 B a 4 5 :9 c Oz 17:10 Vz 7:5 d Oz 14:30 Elç 7:9 Yk 3:14 e Da 7:28 Lu 2:19 f B a 3 3 :1 8 g 1Sa 3 :4 İs 6:8 h 1Sa 17:17 Oz 15:30 ı B a2 3 :1 9 B a3 5 :2 7



2 . S u tu n a M e37:14 Me 94:21 Oz 6:17 M t 15:19 b B a37:5 c M e6 4 :5 Oz 1:11 Oz 27:4 c B a3 1 :3 9 Ç k22:13 d M e97:10 D a3 :1 7 e Ba9:5 Ç k20:13 L e24:17 1Y h 3:15 f B a 4 :1 0 Ba 4 2 :2 2 Oz 6:17 g B a42:21 M e37:8 Y r2 2 :3 h B a37:3 ı M e6 9 :8 i Ams 6:6 j B a 2 5 :1 2 k B a43:11 Ç k 2 5 :6 l B a4 :1 0 Ç k21:14 m Ç k21:16 Ne 5:8 Elç 7:9 n Y r2 2 :3 o Oz 12:15 o B a 2 5 :2 p Y r38:13 r B a40:15 B a 4 5 :4 T k r2 4 :7 M e1 0 5 :1 7



56



18 Ağabeyleri onu uzaktan gördü; Yusuf yanlarına varma­ dan, onu öldürmek üzere düzen ku'dular.a 19 Aralarında "İşte, rüyalar efendisi geliyor!" diye konuştular.b 2 0 "Haydi gelin onu öldürelim, kuyulardan bi­ rine atalım;ç vahşi bir hayvan yemiş deriz.ç Bakalım o zaman rüyalarına ne olaçak?" 21 Ru­ ben bunu işitinçe Yusuf'u on­ ların elinden kurtarmaya çalış­ tık "Çanına kıym ayalım " dedi. 22 "Kan dökmeyin.f Onu bu ıs­ sız yerdeki kuyuya atın, ama ça­ nına dokunmayın."ğ Niyeti, Yu­ suf'u onların elinden kurtarıp babasına geri götürmekti. 23 Ve Yusuf yanlarına ğelir gelmez, üzerindeki uzun göm­ leği, çizgili giysisinih çıkardılar. 24 Yusuf'u tutup kuyuya attılar.ı Kuyu boştu, içinde su yoktu. 25 Sonra yemek yemek için oturdular.* Başlarını kaldırıp bakınça Gilead'dan ğelen, İsmailoğullarınai ait bir kervan gör­ düler. Develeri laden reçinesi, pelesenk, reçineli ağaç kabuğuk yüklüydü; M ısır'a iniyorlardı. 2 6 Yahuda kardeşlerine şöyle dedi: "Kardeşimizi öldürüp ka­ nını gizlersek1 ne kazanaçağız? 27 Gelin onu İsmailoğullarına satalım,m ona dokunmayalım.n Ne de olsa kardeşimiz, aynı kan­ danız." Kardeşleri sözünü dinledilerk 2 8 Midyanlı tüççarlarö geçerken, ağabeyleri Yusuf'u ku­ yudan çekip çıkardı/ onu İsmailoğullarına yirmi gümüşe sattılar.r Onlar da Yusuf'u M ısır'a götürdü. 29 Sonra Ruben kuyunun ba­ şına döndü, fakat Yusuf kuyunun



57



Yahuda’nın oğulları; gelini Tamar



idinde değildi. Bunun üzerine Ruben ğiysisini yırttı.a 3 0 Kar­ deşlerinin yanına gelip "Çoçuk yok! Ben ne yapayım, şimdi ne­ relere ğideyim?" diye haykırdı.b 31 Yusuf'un uzun ğiysisini al­ dılar ve bir teke kesip ğiysiyi iyiçe kana buladılar.ç 3 2 Ar­ dından çizgili giysiyi babalarına gönderdiler, "Bunu bulduk. Lüt­ fen bak,ç oğlunun giysisi mi, de­ ğil m i?"d diye, giysiyi götürenler­ le haber yolladılar. 33 Yakup giysiyi dikkatle inçeleyip "Oğ­ lum un ğiysisi bu !" diye haykır­ dı, "Onu vahşi bir hayvan ye­ mi^ olm alı.e Yusuf paramparça olm uştu r." 3 4 Yakup giysisini yırttı; beline çul sarıp günlerce oğlunun yasını tuttu.g 35 Bü­ tün oğulları ve kızları onu teselli etmeye ğeliyordu;h fakat o teselli edilmek istemiyor,1 "Oğlu­ mun yanına, ölüler diyarına* yas tutarak ineçeğim " diyor, oğlu için gözyaşı dökmeye devam edi­ yordu. 3 6 Midyanlılar Yusuf'u Mısır' da, Firavunun saray memurların­ dan başmuhafız* Potifar'a* sattı. Q O Bu arada Yahuda kardeşle3 8 rinin yanından ayrıldı ve Hira adında, Adullamlık bir ada­ m ın yanına gidip çadır kurdu. 2 Orada Sua adlı Kenanlı1 bir adamın kızını gördü ve onu aldı. Onunla birlikte oldu, 3 kadın ham ile kalıp bir oğjul doğurdu; Yahuda onun adını Erm koydu. 4 Kadın tekrar ham ile kalıp bir oğul daha doğdurdu; adını Onan koydu. 5 Sonra yine bir oğjul



BÖ LÜ M 37 a B a44:13 Elç 14:14 b B a4 9 :3 c Oz 28:17 c B a3 8 :2 5 S y 3 5 :2 4 d B a37:3 1 T i5 :2 4 e B a 4 4 :2 8 f Ç k22:13 2K r2:24 g 2Sa1:11 Ey 1:20 h 1Se5:14 ı Me 77:2 M t2 :1 8 i B a 4 0 :3 j B a 3 9 :1



k Ys 12:15 1Sa22:1 l B a2 4 :3 B a2 8 :1 m Sy2 6 :1 9



2 . S u tu n a Ys 19:29 H k1:31 b M t1 :3 c T k r2 1 :2 0 G a5:19 1Pe3:12 c 2 S a 6 :7 Elç 12:23 d T k r25:5 T k r2 5 :6 Ru 1:11 M t2 2 :2 4 e R u 4 :6 f T k r2 5 :9 g



65:12



h 1Ta2:3 M e5 5 :2 3 ı Ru 1:13 M t2 2 :2 4 i Sy2 6 :1 9 j L e22:13 k B a 3 8 :2 l S y 2 0 :2 9 T k r3 4 :8 m B a 3 8 :1 n Ys 15:10 H k14:1 o 1Sa 2 5 :4 o T k r25:5 Ru 1:11



Ba 37:35* "Seol"; Ek 4'e bakın.



M t2 2 :2 4



B A Ş L A N G I Ç 3 7 :3 0 - 3 8 :1 5



doğurdu ve adını Sela koydu. Ka­ rısı Sela'yı doğurduğunda Yahuda Akzib'deydi.a 6 Yahuda ilk oğlu Er'i evlen­ dirdi; kızın adı T am ar'dı.b 7 Fakat Yahuda'nın ilk oğlu Er, Yehova'nın gözünde kötüydü;ç bu nedenle Yehova onu öldür­ dük 8 Bunun üzerine Yahu­ da, Onan'a "Ağabeyinin karısı­ nı al, kayınbiraderlik görevini yap ve ağabeyinin soyunu sürdür"ddedi. 9 Onan, bunun kendi soyu olmayaçağını bildi­ ğinden/ ağabeyinin karısıyla bir­ likte olduğjunda, ağabeyine soy vermemek içinf ersuyunu yere dökerdi. 10 Bu yaptığı Yehova' nın gözünde kötüydü;g onedenle Tanrı onu da öldürdü.h 11 Bu­ nun üzerine Yahuda, gelini Tamar'a "Oğlum ¡Sela büyüyünçeye dek babanın evinde dul olarak otur"1 dedi. Çünkü "Ağabeyleri gibi o da ölmesin"* diye düşünü­ yordu. Böyleçe Tamar gidip baba­ sının evinde oturdu.* 12 Aradan uzun bir za­ man geçti. Sua'nın kızı, Yahud a'nın karısık öldü. Yahuda yas günlerini tamamladı.1 Sonra arkadaşı Adullamlı Hiram ile bir­ likte, koyunlarını kırkanların ya­ nına, Tim na'yan çıktı. 13 Tamar'a "Kayınbaban koyunlarını kırkm ako için Tim na'ya çık ı­ yor" diye haber verildi. 14 Ta­ m ar dulluk giysisini üzerin­ den çıkardı; örtünüp peçe taktı ve Tim na yolu üzerindeki Enaim 'in girişinde oturdu. Çünkü ¡Sela büyümüş, fakat kendisiyle evlendirilmemiş ti k 15 Y ahu d a



onu



g ö rü n çe



B A Ş L A N G I Ç 3 8 :1 6 - 3 9 :4



fahişe sandı,a çünkü kadın yüzü­ nü örtmüştü.b 16 Yolun kena­ rına, onun yanına ğitti ve "Haydi gel birlikte olalım "ç dedi. Çün­ kü geliniç olduğunu bilm iyor­ du. Fakat kadın "Benim le birlik­ te olmak için ne vereçeksin?"d diye sordu. 17 Yahuda "Sürü­ den bir oğlak gönderirim " dedi. Kadın "O nu gönderinçeye dek rehin olarak bir şey bırakır m ı­ sın?"® diye sordu. 18 Yahuda "Rehin olarak sana ne vereyim?" deyinçe, kadın "Kordonuyla bir­ likte mühür yüzüğünüf ve elin­ deki değneği" diye karşılık verdi. Yahuda onları kadına verdi ve bir­ likte oldular. Kadın ondan ham i­ le kaldı. 19 Sonra kalkıp ğitti; ortüsünü çıkardı, dulluk giysisi­ n i giydi. 2 0 Yahuda, rehin verdiklerini kadından geri almak için, Adullamlı arkadaşınınh eliyle oğlağı gönderdi; fakat arkadaşı kadını bulamadı. 21 O yerin adamlanna "Enaim'de, yol kenarın­ da oturan o tapınak fahişesi ne­ rede?" diye sordu. Fakat onlar "Buralarda hiçbir zaman tapınak fahişesi1 olm adı" dedi. 2 2 So­ nunda adam geri dönüp Yahuda' ya "Onu bulamadım" dedi. "Üs­ telik o yerin adamları buralarda hiçbir zaman tapınak fahişesi ol­ madığını söyledi." 23 Bunun üzerine Yahuda "Verdiklerim onda kalsın" dedi, "Utanç veriçi duruma düşmeyelim.* Nasıl olsa ben oğlağı gönderdim, ama sen kadını bulamadın." 24 Üç ay kadar sonra Yahuda'ya "G elinin Tamar fahişelik yapıp* ham ile kalm ış"k diye ha­ ber geldi. O zaman Yahuda "Onu



Tam ar’dan ikiz oğul. Yusuf M ısır’da BÖ LÜ M 3 8 a Y r3 :2 b Oz 7:10 c 1Ko 6:18 İb 13:4 c B a38:11 d T k r23:18 H e16:33 Lu 15:30 e Oz 20:16 f B a 4 1 :4 2 1K r21:8 E s8:8 D a6 :1 7 g 2Sa 14:2 h B a 3 8 :1 ı T k r2 3 :1 7 i Oz 6:33 Oz 12:14 Oz 18:3 Ro 6:21 2Ko 4:2 E f5 :1 2 j B a34:31 S y5:12 k Ba 19:36 2Sa11:5



2 . S ü tu n a L e21:9 T k r2 4 :1 6 b B a 3 8 :1 6 Oz 18:17 1K o4:5 c B a 3 1 :3 2 B a37:32 L e19:15 c B a 3 8 :1 8 d R o2:1 e 1Sa 2 4 :1 7 E y33:27 Oz 11:6 f B a38:11 T k r2 5 :5 R u 3 :1 2 g E y3 4 :3 2 h B a 4 6 :1 2 R u 4 :1 2 1Ta 2:4 L u3:33 ı 1Ta 9:6 M t1 :3



BÖ LÜ M 39 i B a17:20 B a37:25



58



dışarı çıkarın, yakılsın"*a dedi. 25 Kadın dışarı çıkarılınça kayınbabasına "Ben işte bunların sahibi olan adamdan ham ile kal­ dım" diye haber gönderdi.b Ve "Lütfen iyiçe bak,ç bu m ühür yüzüğjü, kordon, değnek kim in?"ç diye sordu. 26 Yahuda eşyaları tanıyınçad "O benden daha doğ­ ru bir kişi,e çünkü onu oğlum Sela'ya verm edim "f dedi. Ve bir daha onunla birlikte olmadı.ğ 27 Tam ar'ın doğum yapma vakti ğelinçe, karnında ikiz ol­ duğu anlaşıldı. 28 Doğumda ikizlerden biri elini dışarı çıkar­ dı; ebe hem en bir kırmızı ip­ lik alıp bebeğin eline bağlayarak "İlk gelen bu" dedi. 29 Fakat bebek elini geri çeker çekmez kar­ deşi doğdu, bunun üzerine ebe "Ne yaptın? Kendine gedik aç­ tın !" dedi. Bu nedenle çoçuğa Perets*h adı verildi. 3 0 Sonra eli­ ne kırmızı iplik bağlı olan kardeşi doğdu; ona Zerah*1adı verildi. Q Q Yusuf İsmailoğjullarF ta3 9 rafından M ısır'a ğetirildi.* Firavunun saray memurlarından, başmuhafız Mısırlı Potifar,k Yu­ suf'u onlardan satın aldı. 2 Yehova Yusuf'laydı; bu yüzden o başarılı bir adam oldu1 ve M ı­ sırlı efendisinin evinde sorumlu­ luklar aldı. 3 Efendisi, Yehova' nın onunla olduğunu, elindeki her işi Yehova'nın başarıya ulaş­ tırdığını görüyordu. 4 Yusuf gün geçtikçe efendi­ sinin gözüne giriyordu ve sürek­ li onun hizmetindeydi; böyle-



j M e1 0 5 :1 7 Elç 7:9 k B a37:36 l M e1:3 Ro 8:31 İb 13:6



Ba 38:24* Bu çeza ançak kisi öldürül­ dükten sonra uygulanırdı. Yesu 7:25'e bakın. 29* Anlamı, "Yırtık; Gedik" 30* Anlamı, "Parlayan; Doğan"



59



Yusuf P otifar’ın karısına karsı koyar



ce efendisi evinin idaresini b ö l ü m 3 9 ona bıraktı;a sahip olduğu her a Öz 14:35 Lu 12:44 seyi onun sorumluluğuna ver­ 1Ko 4:2 di. 5 Mısırlı, Yusuf'u evinin b B a3 0 :2 7 T k r28:3 idaresine ğetirdikten ve sahip 2Sa6 :1 1 olduğu her seyi onun sorumlu­ c Lu 16:10 Lu 19:17 luğuna bıraktıktan sonra, Yeho- C M t5 :2 8 2P e2:14 va, Yusuf'tan dolayı onun evi­ d L e20:10 ne hep bereket verdi. Evindeki Öz 2:16 1Ko 6:9 ve toprağındaki her seyin üze­ e Öz 1:10 rinde Yehova'nın bereketi vardı.b Öz 5:20 Öz 2 2 :6 6 Adam, sahibi olduğu her seyi f Lu 16:12 sonunda Yusuf'un sorumluluğu­ 1Ko 4:2 na bıraktı;c yediği yemek dışında g Öz 6:29 M r 10:8 hicbir seyle ilğilenmiyordu. Bu h B a 2 2 4 arada, Yusuf yakışıklı, ğüzel bir B a 2 0 :6 M e5 1 :4 ğenc olmustu. G a5:19 İb 13:4 7 Ve efend isinin karısı Yu­ ı ö z 5:3 suf'a ğöz koydu;c ona "Benim ­ Öz 22:14 le yat" diyordu.d 8 Fakat Yusuf i E y24:15 Y r 2 3 :2 4 bunu reddederek,e efendisinin j Vz 7:26 Yk 1:14 karısına, "Efendim evde yaptı­ k 2S a 13:11 ğım hicbir ise karısmıyor, sahibi l (Öz 6:32 1Ko 6:18 olduğu her seyi benim elime tes­ 2 T i2 2 2 lim etti"f diyordu. 9 "Bu evde kimse benden daha yetkili de­ 2 . S ü tu n ğil; efendim senin dısında hicbir a M e 3 5 :2 0 (Öz 6:19 seyi benden esirğemedi, cunku (Öz 12:17 sen onun karısısın.ğ Nasıl boyle b M e37:12 büyük bir kötülük yapıp Tanrı'ya c Ç k 2 0 :1 6 Öz 12:22 karsı ğünah islerim ?"11 (Öz 19:5 10 Kadın Yusuf'a her ğün C Tkr 19:15 Öz 6:34 aynı teklifte bulunduysa da Yu­ Öz 2 9 :1 2 suf onunla yatmayı, bas basa d M e1 05 :1 8 1Pe220 kalmayı kabul e tm e d i 11 Bir 1Pe3:14 ğün Yusuf diğer ğünlerde olduğu e B a4 0 :3 M e1 0 5 :1 9 ğibi isini yapmak üzere yine eve Öz 16:7 Da 1:9 ğirdi;iceride evin adamlarından Eli: 7:9 hic kimse yoktu.i 12 Ve kadın f B a 3 9 :6 Yusuf'u ğiysisinden tutup yaka­ g B a 4 9 :2 2 M e1:3 ladı, "Benim le yat!" dedi.k Fakat Eli; 7:10 Yusuf ğiysisini kadının elinde bı­ rakarak dısarı kaçtı! 13 Kadın, b ö l ü m 4 0 Yusuf'un ğiysisini elinde bıra­ h E lç 7:10 Ba 40:11 kıp kactığını ğorünce 14 evin B a 4 i9



B A Ş L A N G I Ç 3 9 :5 - 4 0 :2



adamlarına seslendi; "Bakın, ğorüyor m usunuz" diye bağırdı, "Bu İbraniyi bizi ğülünc duru­ ma düsürmek icin ğetirmis. Bu adam benim le yatmak icin yanı­ ma ğeldi, fakat ben avazım erıktığı kadar bağırdım.a 15 C^ığlık e:ığlığa bağırdığımı ğorünce ğiysisi­ ni yanımda bırakıp dısarı kactı." 16 Kadın efendisi eve ğelinceye dek Yusuf'un ğiysisini yanında tuttu.b 17 Sonra efendisine de anlat­ maya basladı: "Bize ğetirdiğin İb­ rani hizmetkâr yanıma ğelip beni ğülünc; duruma düsürmek iste­ di. 18 Fakat ben cığlık cığlığa bağırınca ğiysisini yanımda bırakıp dısarı kactı."c 19 Yu­ suf'un efendisi, karısının, "İste hizm etkârın bana bunu bunu yaptı" diye anlattıklarını isitince ofkeden kopürdü.c 20 Bu ne­ denle onu hapishaneye, kralın mahküm larının tutulduğu yere attırdı. Boylece Yusuf hapishane­ de kaldı.d 21 Fakat Yehova Yusuf'laydı. Ona vefalı sevğisini ğostermeye devam etti ve Yusuf'un hapisha­ ne yetkilisinin ğozüne ğirmesini sağladı.e 22 Böylece hapis­ hane yetkilisi oradaki tutukluları Yusuf'un sorumluluğuna verdi. Onlara bütün isleri yaptırtan Yu­ su f'tu ! 23 Hapishane yetkilisi onun sorumluluğu altındaki hic­ bir ise karamıyordu, cünkü Yehova Yusuf'laydı ve Yehova onun yaptığı her isin basarılı olm asını sağlıyordu.« \ /A Bir süre sonra, Mısır kralın ın b sakisi ile ekmek d si efendileri krala karsı suc islediler. * T * 2 Firavun bu iki m em uruna,



40



B A Ş L A N G I Ç 4 0 :3 - 4 1 :2



bassakisi ile basekm ekcisinea cok kızdı.b 3 Önları basmuhafızınc evine bağlı hapishaneye, Yusuf'un da tutuklu bulundu­ ğu zindanac attırdı. 4 Sonra basmuhafız onlara hizm et etm e­ si icin Yusuf'u yanlarına verdi;d adamlar hapishanede bir süre kaldı. 5 Mısır kralının hapishanede tutuklu bulunan silkisi ve ekmekcisie aynı ğece rüyaf ğördüler;* her birinin rüyası farklı anlamlar tasıyordu.h 6 Yusuf sabah yan­ larına ğeldiğinde onları keyif­ siz ğördü^ 7 Efendisinin evine bağlı hapishanede kendisiyle bir­ likte bulunan Firavunun memur­ larına "Buğün neden yüzünüz asık?" diye sordu.i 8 Adamlar "Bir rüya ğördük, fakat yorumla­ yacak kimse yok" kadılığını ver­ di. Ö zaman Yusuf, "Yorum Tanrı'ya mahsus değil m i?j Lütfen rüyanızı bana anlatın" dedi. 9 Bassaki rüyasını Yusuf'a an­ latm aya basladı: "Rüyamda, önüm de bir asma vardı. 10 As­ mada üc körpe dal bulunuyor­ du. Dallark tomurcuklandı, cicek actılar, salkım salkım olğun üzüm verdiler. 11 Firavunun kâsesi elimdeydi, üzümleri alıp Firavunun kâsesinin icine sıktım .l Sonra kâseyi Firavunun eli­ ne verd im ."m 12 Yusuf "B u ­ nun yorumu su"n dedi. "Üc dal, üc ğün demektir. 13 Firavun üc ğün sonra sana lütfedecek* ve seni ğörevine ğeri ğetirecek.° Sâkisi olduğun ğünlerde yap­ tığın ğibi, yine Firavunun kâBa 40:13* Sözcük anlamıyla, 'basını yükseltecek"



Rüyaların yorumu. Dogum günü BÖ LÜ M 4 0 a B a 4 0 :2 0 b B a41:10 Öz 16:14 ö z 19:12 c B a37:36 C B a 3 9 :2 0 M e1 0 5 :1 8 d B a 3 9 :2 2 e B a41:10 f E y33:15 g B a41:11 h B a 4 1 :1 2 ı ö z 15:13 D a1 :1 0 i L u24:17 j B a41:16 M e2 5:1 4 D a 2 :2 8 D a2 :4 5 k Sy13:23 l Öz 3:10 m Ba 40:21 n B a 4 1 :1 2 D a 2 :3 0 o Ba 40:21 B a41:13 Yr52:31



2 . S ü tu n a N e2:1 b 1Sa25:31 L u 23 :4 2 c 2 S a 9 :1 c Ba 14:13 B a37:28 B a41 :1 2 Ç k21:16 Elç 7:9 d B a 3 9 :8 M e1 0 5 :1 9 M e 119:86 D a622 Yhn 15:25 İb 12:11 1Pe3:17 e B a 4 9 :2 0 1Ta 12:40 f B a15:11 g B a 4 1 :1 2 h B a41:13 T k r2 1 :2 2 Ys 8:29 Ys 10:26 ı 1S a17:44 2 S a 2 1 :1 0 Yr16:4 H e 3 9 :4 Vh 19:17 i V z7:1 M r6:21 j Öz 16:14 k N e2:1 l B a 4 0 :8 D a 2 :3 0 m B a41:13 Es7:10 n B a40:14 E y19:14



o B a 2 0 :3 B a 4 0 :5 E y33:15 D a2:1



60



sesini eline vereceksin.a 14 Ne olur, durum un düzelir düzel­ mez beni hatırla;b bana bir iyilik yap ve Firavuna benden söz et;c beni bu yerden cıkar. 15 As­ lında ben İbranilerin diyarın­ dan kacırıldım;c burada da zinda­ na atılmayı ğerektiren hicbir sey yapm adım ."d 16 Basekmekci Yusuf'un rü­ yayı iyiye yorduğunu ğorünce, "Ben de rüyamda basım ın üzerinde üc sepet beyaz ekmek ğördüm" dedi. 17 "En üstteki sepette Firavun icin fırında pisirilmis yiyeceklere vardı ve kuslarf basım ın üzerindeki sepetten onları yiyordu." 18 Yusuf "Bu­ nun yorumu da su "« diye karçılık verdi, "Üc sepet üc ğün demektir. 19 Firavun üc ğün sonra seni bu­ radan cıkarıp basını ucuracak ve seni direğe asacak.h Etini kuslar yiyecek."ı 20 Ve ücüncü ğün Firavunun doğum ğünüydü" Firavun tüm hizm etkârlarına ziyafet verdi. Hizmetkârlarının önünde bassâkisini ve basekmekcisini hapis­ ten cıkardı.i 21 Bassâkiyi sâkilik ğörevinek ğeri ğetirdi; o da Firavuna kâsesini vermeye de­ vam etti. 22 Fakat, Yusuf'un yorumlamış olduğu ğibi/ basekm ekdyi astı.m 23 Ancak, bassâki Yusuf'u hatırına ğetirmedi, onu unuttu.n Ve tam iki yıl sonra Firavun bir rüya ğördü; rü­ yasında Nil İrm ağının kıyısında duruyordu. 2 Nil İrmağından, ğüzel ve besili yedi inek cıkıp ırmak kenarındaki cayırda* ot-



41



Ba 41:2* Ya da, "sazlıkta"



61



Firavun Yusuf’a rü yalarını an la tır



lamaya banladılar.8 3 Önların ardından Nil İrm ağından yedi inek daha cıktı. Bunlar cirkin ve cılızdılar;b ğelip ırmağın kena­ rındaki diğer ineklerin yanında durdular. 4 Sonra cirkin, cılız inekler, ğüzel, besili inekleri ye­ meye basladı.c Ö zaman Firavun uyandı.c 5 Firavun tekrar uykuya daldı ve bir rüya daha ğördü. Tek sap­ tan cıkan, ğüzel ve dolğun yedi basak vardı.d 6 Ve bunların ar­ dından doğu rüzğârından kavrulmuse yedi cılız basak yetisiti.f 7 Çılız basaklar, iri ve dolğun yedi basağı yuttu.* Ö zaman Fira­ vun uyandı;bu bir rtlyaydı. 8 Sabahleyin Firavunun canı sıkkındı.11 Haber ğönderip Mısır' ın tüm büyücü rahiplerini ve bilğe adamlarınıi cjağırdı. Rüyalarını onlara anlattı.i Fakat hit:biri Fira­ vuna rüyaların yorumunu yapa­ madı. 9 Ö zaman bassâkik Firavu­ na "Buğün sulhlarımı anıyorum "l dedi. 10 "Firavun hizm etkâr­ larına kızmıstı.m Beni basmuhafızın evine bağlı hapishaneye attırmıstı;n benim le birlikte basekmekciyi de. 11 Sonra, iki­ miz de aynı ğece rtlya ğördük. Her birimizin rüyası farklı anlam lar tasıyordu.° 12 Örada, bizimle birlikte, basmuhafızınö hizmetkârlarından bir İbran ip ğenc vardı. Rüyalarımızı ona anlattık,r bize yorumlarını yap­ tı. Her birimizin rüyasına ğöre yorum yaptı. 13 Ve söyledikle­ rinin hepsi cıktı; Firavun beni ğörevime ğeri ğetirdi,s fakat basekmekciyi a stı." 14 Firavun Yusuf'u derhal



BÖ LÜM 41 a B a 1 :3 0 B a41:18 b B a41:19 c B a4 1 :2 0 C B a41:21 1Kr3:15 d B a 4 1 :2 2 e 2K r1 9 2 6 H e17:10 H o1 3 :1 5 f B a41:23 g B a4 1 :2 4 h D a2:1 ı Çk 7:11 i İs 19:11 D a2 :2 1K o 3:20 j D a4 :7 k Ba 40:21 l Öz 28:13 m B a 4 0 :2 n B a37:36 B a4 0 :3 o B a4 0 :5 0 B a 3 9 :1 p B a3 9 :1 7 r B a 4 0 :8 s Ba 40:21 s Ba 4 0 :2 2



2 . S ü tu n a B a40:15 1Sa 2 :8 M e1 0 5 :2 0 D a2:25 b Y r9 :2 6 c Y r5 2 :3 3 C M e2 5 :1 4 D a5 :1 2 El^ç 7:10 d B a 4 0 :8 D a2:23 D a2 :2 8 e B a 4 1 :2 f B a41:3 g B a4 1 :4 h L e26 :2 6 Hij 9:20 ı B a41:5 i B a4 1 :6 M e1 2 9 :6 j B a 4 1 :7 k B a4 1 :8 (Çk 7:11 D a2 :2 l D a2 :2 7 D a4 :7 m M e 98:2 İs 4 1 2 2 D a2 :2 8 A m s3:7



B A Ş L A N G I Ç 4 1 :3 -2 6



zindandan alıp ğetirmeleri icin adam ğönderdi.a Yusuf tıras olu p b ğiysilerini değis>tirdic ve Firavunun huzuruna cıktı. 15 Firavun Yusuf'a "B ir rüya ğördüm" dedi. "Fakat yorumla­ yacak kimse yok. Senin, anlatılan her rüyayı yorum layabildiğini duydum."c 16 Bunun üzerine Yusuf su karsılığı verdi: "Ben ki­ m im ki! Firavuna esenlik mesajı­ nı bildirecek olan Tanrı'dır."d 17 Ve Firavun Yusuf'a sunları anlattı: "Rüyamda Nil İrmağının kıyısında duruyordum. 18 İr­ maktan besili ve ğüzel yedi inek cık tı;ırm ak kenarındaki cayırda otlamaya basladılar.e 19 Önların ardından, ırm aktan yedi inek daha cıktı; bunlar cok cir­ kin ve cılızdı, berbat ğörünüyorlardı.f Tüm M ısır diyarında o n ­ lar kadar cirkin inek ğörmedim. 20 Sonra, bir deri bir kemik kalmıs bu cirkin inekler, ilk cıkan besili inekleri yemeye basladı.* 21 Önları yiyip bitirdiler ama bu karınlarından hic belli olmuyor­ du, cünkü tıpkı önceki halleri ğibi kötü ğörunuyorlardı.h Ö za­ man uyandım. 22 Sonra rüyamda tek saptan cıkan, ğtlzel ve dolğun yedi basak ğ örd ü m . 23 Ö nların ardın­ dan, doğu rüzğârından kavrulmus/ kurumus yedi cılız basak yetisiti. 24 Ve yedi cılız basak, yedi ğtlzel basağı yuttuJ Rüyayı büyücü rahiplerekanlattım, fakat hicbiri yorumlayamadı."l 25 Yusuf, "Firavunun ğördüğü rüyaların anlam ı birdir" dedi; "Tanrı yapacağı seyleri Firavu­ na bildirm is.m 2 6 Yedi ğtlzel inek yedi yıl demektir. Yedi ğüzel



B A Ş L A N G I Ç 4 1 :2 7 -4 6



başak da yedi yıl demektir. Rü­ yaların anlam ı birdir. 27 On­ ların ardından çıkan cılız, çir­ kin yedi inek, yedi yıl demektir. Dogü rüzgârından kavrülmüşa yedi boş başak, yedi yıl kıtlık olacağını gösterir.b 2 8 Firavüna diyeceğim şü ki, Tanrı yapaca­ ğı şeyi Firavüna gösterdi.c 29 Tüm Mışır diyarında yedi yıl boyünca büyük bir bollük yaşanacak. 3 0 Fakat ardından yedi yıl kıtlık olacak; Mışır diya­ rındaki tüm o bollük ünütülacak, kıtlık diyarı yiyip bitirecek.^ 31 Diyarın bir zamanlar idinde oldügü bollük, ardından cıkan kıtlık yüzünden hatırlanmaya­ cak, cünkü kıtlık cok şiddetli ola­ cak. 3 2 Firavünün rüyayı iki kez gormeşi, Tanrı'nın bü olayı gerçekleştirmekte kararlı oldügünüd ve bünü bir an once yapacagını goşterir. 33 Şimdi Firavün şaggorülü ve hikm etli bir adam bülşün, onü Mışır diyarının başına getirşin.e 3 4 Firavün harekete gecip diyarda memürlar gorevlendirşinf ve yedi yıllık bollük doneminde Mışır'da yetiden ürü­ nün beşte birini alıp şaklaşın.g 35 Memürlar gelecek bollük yıl­ larında alınan bütün ürünü top­ laşın. Tahılı Firavünün eli altında şehirlerde erzak olarak depola­ yıp11 şaklaşınlar. 3 6 Toplanan ürün, Mışır topraklarında gorülecekı yedi yıllık kıtlık doneminde tüm diyar icin erzak olacaktır. Boylece diyar kıtlıktan kırılmayacak."i 37 Firavün ve tüm hizm et­ kârları bü oneriyi üygün büldü.i 3 8 Firavün hizm etkârla­



Yusuf rü yaları açıklar; yetki a lır BÖ LÜM 41 a Çk 14:21 b Ba 12:10 2K r8:1 c D a 2 :2 8 C



24:4 M t 24:7 Eli; 7:11 Eli; 11:28



d Tkr 19:15 E y33:14 M t 18:16 e Tkr 1:13 1K o 4:2 f 1Kr 11:28 g B a4 1 :4 7 B a47:26 h B a4 1 :4 8 Oz 8:21 Elc 7:12 ı Ba 47:13 i B a 45:11 B a47:19 j Da 1:20



2 . S ü tu n a Sy27:18 E y3 2 :8 61:1 D a4 :8 b M e3 2 :8 (Oz 14:35 1Ko 1:27 c Oz 2:6 1K o 2:6 C B a 3 9 :6 M e105:21 Elcc 7:10 d B a 4 9 :1 0 e Eş10:3 D a6:3 f D a5 :7 g E ş8:10 D a6 :1 7 h E ş8:2 M e7 5 :7 D a 5 :2 9 ı 1K r1:38 Eş6:11



62



rına "T anrı'nın rühüna şahip boyle bir adam daha bülünabilir m i?" diye şordü.a 39 Son­ ra Yüşüf'a "Mademki Tanrı tüm bünları şana bildirdi,b şenin gibi şaggorülü ve hikm etli biri daha olam az"c dedi. 4 0 "Evi­ m in idareşine şen gececekşin;c tüm halkım şana tam bir ita­ at goşterecek.d Benim şenden tek üştünlügüm bü taht olacak."e 41 Sonra Firavün "Bak, şeni tüm Mışır diyarının başına getiriyorüm "f dedi. 4 2 M ühür yüzügünüg parmagından cıkarıp Yüşüf'ün parmagına taktı. Ona haş ketenden giyşiler giydirdi ve boynüna altın kolye taktı.h 43 Ay­ rıca onü kendişine ait olan ikinci şeref arabaşına bindirdi;ı Yüşüf' ün onü şıra "Avrek!"* diye bagırdılar. Boylece Firavün onü tüm Mışır diyarının başına gelirdi. 4 4 Sonra Firavün Yüşüf'a "Fi­ ravün benim, fakat tüm Mışır diyarında kimşe şenin iznin ol­ m adan b ir işe kalkışmayacak "*i dedi. 45 Ardından Firavün Yüşüf'a Tşafenat-paneah* adını verdi. On şehrinim rahibi Poti-fera'nın kızı Aşenat'lak Yüşüf'ü evlendirdi. Ve Yüşüf tüm Mışır diyarını dolaşmaya cıktı? 4 6 O, Mışır kralı Firavünün onüne cıktıgında otüz yaşındaydı.m Yüşüf Firavünün hüzüründan ayrıldıktan şonra tüm Mışır diya-



i B a4 4 :1 8 B a 4 5 :8 Elcc 7:10 j Y r43:13 H e3 0 :1 7 k Ba 4 6 :2 0 l Me 105:21 m Ş y4:3 2 S a 5 :4 Lü 3:23



Ba 41:43* Mışır dilinden Ibraniceye cevriyazı şeklinde aktarılmış bü ifa­ denin keşin anlamı bilinmemektedir. 44* Sozcük anlamıyla, "kimşe elini ya da ayagını oynatmayacak" 45* İbranilerin şozcügün bü haliyle ilgili yorümlarına gore anlamı "Gizli Şeyleri Anıklayan." Latince anlamı, "Dünyanın Kürtarıcışı"



63



K ıtlık . Ağabeyler M ısır!a ğelir



rını dolaştı. 4 7 Yedi yıllık bol­ lük dönem inde toprak bol bol ürün verdi.a 4 8 Yüşüf yedi yıl­ da Mışır diyarında elde edilen tüm ürünü toplayıp şehirlerdeb depoladı. Her şehrin cevreşindeki tarlaların ürününü o şehirde depoladı.c 4 9 Yüşüf müazzam miktarda tahıl topladı;c toplanan tahıl denizin kümü kadar coktü. Sonünda tartmayı bıraktılar, cünkü tahıl tartılamayacak kadar coktü.d 5 0 Kıtlık dönem inden önce, On şeh rinin rahibi Poti-fera' nın kızı Aşenat Yüşüf'a iki ogüle dogürdü. 51 Yüşüf ilk oglüna, "Tanrı tüm şıkıntılarımı ve ba­ bam ın bütün evini bana ünüttürdü"f diyerek Manaşşe*« adını verdi. 5 2 İkinci oglünün adı­ nı Efraim*h koydü, cünkü "Sefil düştügüm diyarda Tanrı bana cocüklar verdi"ı dedi. 53 Ve M ışır diyarında yala­ nan yedi yıllık bollük dönemi şona erdi.i 54 Ardından, Yüşüf'ün şöyledigi gibi yedi yıl şürecek kıtlık başladı. Kıtlık tüm memleketlere yayıldı, fakat Mışır'ın her yerinde yiyecek vardı.k 55 Sonünda tüm Mışır di­ yarında da kıtlık başlayınca halk feryat edip Firavündan yiyecek işted i. Firavün tüm Mışırlılara "Yü­ şüf'a gidin. O şize ne derşe öyle yapın" dedi.m 5 6 Kıtlık bütün o toprakları şardı.n Yüşüf mevcüt tüm tahıl ambarlarını acıp Mışır­ lılara tahıl şattı;» cünkü kıtlık M ı­ şır diyarını da penceşine almışBa 4 1 :5 1 * Anlamı, "U nüttüran" 52* Anlamı, "İki Kat Verimli; Verimli Di­ yar"



BÖ LÜ M 41 a B a 2 6 :1 2 Me 65:9 b Ç k1:11 c 1Kr9:19 2T a 3 2:2 8 C Me 107:37 d T k r28:11 M l3:10 e B a 4 8 :5 f M e30:11 İş; 65:16 Vh 21:4 g B a 5 0 :2 3 Sy1 :3 5 Vh 7:6 h B a4 8 :1 7 Sy1:33 T k r3 3 :1 7 Yş 14:4 ı M e105:18 Me 107:41 Amş 6:6 Elc 7:10 i B a4 1 :2 6 j B a 4 1 :3 0 El^ 7:11 k B a45:11 B a47:17 l Ba 47:13 Ag 5:10 m Me 105:21 M e146:7 n B a4 3 :1 Lü 4:25 o B a4 1 :4 8 Ba 47:16 Oz 11:26



a B a47:4 M e3 3 :1 9



BÖ LÜ M 42 b c C d e



f g



h ı i j k



l m n



B a4 1 :4 8 El^ 7:12 1Ta2:1 B a43:14 B a 3 5 :1 8 B a 4 2 :3 8 B a 4 4 :2 0 B a41:57 El^ 7:11 B a4 1 :4 4 B a 4 5 :8 M e105:21 El^ 7:10 B a47:14 B a37:7 B a37:9 B a 4 2 :2 3 M e81:5 B a37:1 El^ 7:12 B a37:7 B a37:9 Sy 12:6 Ba47:13 Ro 13:7 B a37:8



B A Ş L A N G I Ç 4 1 :4 7 -4 2 :1 1



tı. 57 Her memleketin inşanı da Mışır'a gelip Yüşüf'tan tahıl şatın alıyordü; tüm memleketler kıtlığın penceşindeydi.a /§ Q



Mışır'da tahıl oldügünüb Yaküp da düydü. Ogüllarına "Neden birbirinize bakıp dürüyorşünüz?" dedi. 2 "Mışır'da tahıl oldügünü düydüm.c Oraya gidip bize tahıl şatın alın da yaşayalım, ölmeyelim." 3 Bünün üzerine Yüşüf'ün on agabeyic tahıl almak icin Mışır'a indi. 4 Ancak Yaküp, Yüşüf'ün kardeşi Benyamin'i, "Babına kötü bir şey gelm eşin"d diye agabeyleriyle göndermedi.' 5 Tahıl şatın almaya gelen­ ler araşında İşrail'in ogülları da vardı, cünkü Kenan diyarı kıtlık icindeydi.f 6 Memlekette yet­ kili kişi Yüşüf'tü.s Diyarın tüm halkına tahıl şatan oydü.h Bü nedenle Yüşüf'ün agabeyleri de gelip onün önünde yere kapan­ dılar^ 7 Yüşüf agabeylerini gö­ rür görmez tanıdı, fakat kendişini tanımamaları icin onlara yabancı gibi davrandı.i Onlarla şert şekilde konüştü; "Nereden geliyorşünüz?" diye şordü. "Ke­ nan diyarından, erzak şatın al­ mak icin geldik" dediler. 8 Yüşüf agabeylerini tanımış, ama on lar Yüşüf'ü tanıyam a­ mıştı. 9 Yüşüf hem en onlar­ la ilgili gördügü rüyaları hatır­ ladı.1» Onlara "Siz caşüşşünüz!" dedi, "Memleketin şaldırıya acık yerlerini ögrenmeye geldiniz."l 10 "Hayır efendim "m diye kargı­ lık verdiler, "Küllarınn erzak şa­ tın almak icin geldi. 11 Hepi­ miz aynı babanın ogüllarıyız. Biz



42



B A Ş L A N G I Ç 4 2 :1 2 -3 3



Şim eon alıkonur, Yakup’a an la tılır



dürüşt inşanlarız. Külların caşüş d egil."“ 12 Fakat Yüşüf "Ha­ yır! Siz memleketin şaldırıya acık yerlerini ögrenmeye geldiniz"b dedi. 13 Bünün üzerine agabeyleri "K üllarınoniki kardeştir;c Kenan diyarında yalayan bir adam ıncogüllarıyız" dedi. "En kücügümüz şimdi babamızın yanında,d biri de artık yok."e 14 Fakat Yüşüf şü karşılıgı ver­ di: "Söyledigim gibi, şiz caşüşşünüz! 15 Sizi şınayacagım. Firavünün başı icin yemin ederim ki, kücük kardeşiniz gelmeden büradan gidemezşiniz.f 16 Bürada tütülacakşınız, idinizden bi­ rini gönderin, gidip kardeşinizi getirşin. Dediginiz dogrü mü de­ gil mi görelim.s Eger degilşe, Firavünün başı icin yemin ederim ki, şiz caşüşşünüz." 17 Böyle di­ yerek onların hepşini üc gün gö­ zaltında tüttü. 18 Yüşüf ücüncü gün onla­ ra, "Dedigimi yaparşanız hayatta kalırşınız, ben Tanrı'dan korkanh bir adam ım " dedi. 19 "Eger dürüşt inşanlarşanız, kardeşle­ rinizden biri gözaltında tütüldügünüz evde kalşın,ı digerleri gitşin, aclık ceken ev halkını­ za yiyecek götürşünJ 2 0 Son­ ra kücük kardeşinizi bana getirin, o zaman şözlerinizin dogrülügü ortaya cıkar ve ölmezşiniz."i On­ lar da Yüşüf'ün dedigini yaptı. 21 Ve aralarında konüşarak, "Kardeşimize yaptıklarımız yü­ zünden şüclüyüz;k bizden mer­ ham et dilediginde, canının yandıgını gördügümüz halde onü dinlemedik. Bü yüzden babımıza bü dert geld i" dediler. 22 Rü-



a B a42:31 b B a4 1 :3 0 c 1Ta 2:1 C Çk 1:1 d B a 3 5 :1 8 B a 4 2 :3 8 B a 4 3 :7 e B a37:27 B a37:35 B a 4 4 :2 0 B a 4 5 :2 6 Elc 7:9 f Ba 4 2 :3 4 B a 4 3 :2 9 g Me 7:9 h B a20:11 L e25:43 Ne 5:15 Oz 8:13 2Ko 7:1 ı B a 4 2 :2 4 i B a 4 3 :2 B a 4 5 :2 3 j B a 4 3 :5 B a 4 4 :2 3 k B a37:18 B a37:28 B a 5 0 :1 7 Elc 7:9 l Sy3 2 :2 3 Oz 21:13 M t 7:2 1Ti 5 :2 4



2 . S u tu n a Ba37:21 R o 2:15 b Ba9:5 M e9 :1 2 V h 6:10 c B a 4 3 :3 0 C Ba 42:19 B a4 9 :5 d B a 4 3 :2 3 E y3 6 :8 e B a4 4 :1 f B a45:21 1Pe 3:9 g B a43:21 Oz 12:10 Y r9 :2 Yr41:17 h B a43:21 ı L e26 :3 6 Lü 19:21 i İş 45:7 Amş 3:6 İb 10:30 j B a 4 2 :7 k Yş 2:1 H k1:23 2Sa10:3 l Ba 42:11 Oz 11:6 Oz 14:2 m B a42:13 n Elc 7:8 o B a37:28 B a37:35 o B a 3 5 :1 8 B a 4 2 :4



64



ben şü karşiılıg^ı verdi: "Ben şize cocüga zarar verm eyin dem e­ dim mi? Fakat şiz dinlemediniz.* İşte şimdi onün kanının heşabı ş o r ü lü y o r ." b 2 3 A raların d a tercüman vardı, bü yüzden konüştüklarını Yüşüf'ün anladıgının farkında degillerdi. 24 Yü­ şüf yanlarından ayrılıp agladı.c Sonra geri dönüp onlarla konüştü. Sim eon'üc alıp hepşinin gözü önünde bagladı.d 25 Ar­ dından emirler verdi; torbaları­ na tahıl doldürüldü. Her birinin paraşı torbaşına geri konülacak,e yol icin de azık verilecekti.f Ve böyle yapıldı. 2 6 Agabeyleri tahılı eşekle­ rine yükleyip yola cıktılar. 27 Konaklama yerinde onlardan biri eşegine yem vermek i c i n torbaşını acınca parayı gör­ dü; torbanın agzına konmüştü.h 2 8 Kardeşlerine "Param geri konmüş, torbam da dürüyor!" dedi. O zaman yürekleri yerin­ den oynadı, tir tir titreyerek bir­ birlerine bakıp "Tanrı'nın bize bü yaptıgı nedir?"i diye şordülar. 29 Sonünda Kenan diyarına, babaları Yaküp'ün yanına dön­ düler; başlarına gelen her şeyi ona anlattılar: 3 0 "M emleke­ tin efendişi olan adam bize şert davrandı;! memleketlerine caşüşlük amacıyla geldigimizi düşün­ dü.14 31 Biz de ona dedik ki, 'Biz dürüşt inşanlarız/ caşüşlük yapmayız. 32 On iki kardeşiz,m aynı babanın11 cocüklarıyız. Kardeşlerimizden biri artık yok,° en kücügümüz de şimdi Kenan diyarında babamızın ya­ nında.'° 33 Fakat memleketin



65



Yakup’un kederi. T ekrar M ısır’a



efendişi olan adama 'Dürüşt olüp olmadığınızı şöyle anlayacagım'b dedi, 'Kardeşlerinizden biri ya­ nımda kalşın.c Siz de aclık ceken ev halkınız icin tahıl alıp gi­ din.^ 3 4 En kücük kardeşinizi alıp bana getirin, böylece caşüş degil dürüşt inşanlar oldügünüzü anlarım. Kardeşinizi şize geri veririm; memlekette iş de yaparşınız.' " d 35 Sonra torbalarını boşaltır­ ken baktılar ki, her birinin para cıkını torbaşının imindeydi. Ba­ baları da çıkınları gördü; hepşi korktü. 3 6 Ve babaları Yaküp "Beni cocüklarımdan ettin iz!"e diye inledi; "Yüşüf yok, Simeon yok,f şimdi Benyam in'i de götürecekşiniz. Bütün bünlar benim babıma geliyor!" 37 Fakat Rü­ ben babaşına, "Eğer onü şana geri getirmezşem iki oglümün da canını al.ğ Kardeşimi bana ema­ net et; onü şana ben geri getirecegim "h diye karşılık verdi. 3 8 Ancak Yaküp "Oglüm şizinle gitmeyecek" dedi; "Çünkü agabeyi öldü, o yalnız kaldık Eğer yolda başına bir şey gelirşe, şü ak şaclı babımı kederle ölüler diya­ rına indirirşiniz."i /§ Q



Kıtlık diyarda tüm şiddetiyle devam ediyordü.i 2 Mışır'dan getirdikleri tahılktü­ kenince Yaküp, ogüllarına "Yine gidip biraz erzak şatın “İh " 1dedi. 3 Yahüdam şünları şöyledi: "O adam 'Kardeşinizi getirmezşeniz yüzümü bir daha göremezşiniz'n diyerek bizi keşin bir dille üyardı. 4 Kardeşimizi bizimle gönderirşeno gidip şana erzak alırız. 5 Eğer onü göndermezşen gitmeyiz, cünkü adam 'Kar-



43



a b c C d



e f



g



h ı i



B a 4 5 :9 Öz 14:9 Ba 42:19 B a 4 2 :2 Ağ 4:9 B a 3 4 :1 0 Ba 4 2 :2 0 Yk 4:13 B a43:14 B a37:28 B a37:35 Ba 4 2 :2 4 Ba37:21 B a37:22 B a 4 6 :9 B a 4 3 :9 Ba 4 4 :3 2 B a37:33 Ba 4 4 :2 0 B a37:35 Sy16:30 1K r2:6 M e49:14 M e8 9 :4 8 Vz 9:10 H o13:14 El^2:27 Vh 20:13



BO LUM 4 3 j B a 4 1 :3 0 Elc 7:11 k B a 4 2 :2 Elc 7:12 l T k r2 :6 m B a 2 9 :3 5 n B a42:15 o B a 4 2 :2 0 B a 4 2 :3 6



2 . S ü tu n a B a42:15 B a 4 4 :2 6 b B a 3 2 :2 8 c B a4 3 :2 7 C Ba 42:13 d B a 4 2 :1 6 e B a37:26 B a 4 2 :3 8 f Elc 7:14 g B a 4 2 :2 Ağ 4:9 h B a 4 4 :3 2 Y h n 1 5 :1 3 ı Ç k21:23 1K r20:39 Ro 5:7 i 1Ta 5 :2 j 2Kr 7:4 Elc 21:14 k Ç k 2 5 :6 E ş2:12 Y r8 :2 2 Y r46:11 H e27:17 l 1Sa 14:25 Oz 25:16 M t3 :4 m B a37:25 n Sy17:8 o B a 3 2 :2 0 Oz 18:16 o B a 4 2 :2 5 B a 4 2 :3 5



B A Ş L A N G I Ç 4 2 :3 4 - 4 3 :1 4



debinizi getirmezşeniz, yüzümü bir daha göremezşiniz'a dedi." 6 Bünün üzerine İşrail,b "Baş­ ka bir kardeşiniz oldügünü şöyleyip neden bana kötülük etti­ niz?" diyerek acıyla şöylendi. 7 Ogülları şü karşılıgı verdi: "Adam bizim hakkımızda, aile­ miz hakkında şorülar şordü; 'Ba­ banız şağ mı?c Başka kardeşiniz var m ı?' dedi. Biz de şöyledik;c 'Kardeşinizi büraya getirin'ddiye­ ceğini nereden bilirdik?" 8 Sonünda Yahüda, babaşı İşrail'e "Çocügü benim le gönder"e dedi. "Kalkıp gidelim; şen de, biz de, cocüklarımız da,f hepimiz ya­ layalım, ölm eyelim.ğ 9 Onün id n ben kefilim.h Heşabını ben­ den şor.ı Onü geri getirip şana teşlim etmezşem, ebediyen şana karşı şüdü olayım. 10 Aşlında oyalanmaşaydık, şimdiye dek iki kez gidip gelmiş olürdük."i 11 Bünün üzerine babaları İşrail, "Oyleyşe şöyle yapın"i dedi; "Yanınıza memleketin en güzel ürünlerinden alın; torbalarını­ za biraz peleşenk,k biraz bal,l la­ den recineşi, reçineli agac kabügü,m fıştık, badem n koyüp o adama armagano olarak götü­ rün. 12 Yanınıza iki mişli para alın; torbalarınızın ağzına geri konmüş parayı da alın.° Belki bir yanlışlık olmüştür.P 13 Karde­ şinizi alıp gidin, onü adama gö­ türün. 14 Mütlak Güce Sahip Tanrı, adamın önünde şize mer­ ham et etşin de,r ağabeyinizi ve Benyam in'i şize teşlim etşin. Yok eğer etmezşe, ben cocüklarımdan olacakşam olayım."ş p Ro 13:8; 2Ko 8:21; İb 13:18; r Ne 1:11; Lü 1:50; 2Ko 5:10; s Ba 27:45; Ba 42:36.



B A Ş L A N G I Ç 4 3 :1 5 -3 4



Yusuf’un kardesleriyle yedigi yemek



1S Böylece, iki misli paray­ la birlikte armağanları ve Benyam in'i yanlarına aldılar. Kal­ kıp M ısır'a gittiler; Yüsüf'ün önüne cıktılar.a 16 Yusuf, Ben­ yam in'i beraberlerinde görünce hem en evinin kâhyasına "Adam­ ları eve götür, hayvan kes, ha­ zırlık yap,b cünkü öğlen benim le birlikte yemek yiyecekler" dedi. 17 Kahya Yusuf'un dediğini he­ m en yaptı.c Onları Yüsüf'ün evi­ ne götürdü. 18 Fakat kardeşle­ ri, Yusuf'un evine götürüldükleri icin korktular;c "İlk gelişimizde torbalarım ıza geri konan para meselesi yüzünden buraya ge­ tirildik. Üzerimize cullanıp bizi dövecekler; sonra da köle yapa­ caklar, eşeklerimizi de alacaklar"d diye aralarında konuştular. 19 Bü nedenle, Yüsüf'ün evi­ nin kapısına geldiklerinde kah­ yasına yaklaşıp 2G "Bağışla efendim iz!" dediler. "Gecen defa gelişimizin nedeni erzak satın al­ maktık 21 Fakat dönüşte ko­ naklama yerinef varıp torbaları­ mızı actıgımızda gördük ki, her birim izin parası torbasının agzındaydı, hem de tam tartısıy­ la. ¡şimdi kendi ellerimizle onu geri vermek istiyorüz.g 2 2 Er­ zak satın almak icin şimdi yanı­ mızda daha cok para getirdik. Fa­ kat em in ol parayı torbalarımıza kimin koyduğunu bilm iyoruz."11 23 Bunun üzerine kahya "Ra­ hat olun, korkmanıza gerek y o k " dedi; "Ben işin başında paranı­ zı aldım. O hazineyi torbalarınıza koyan, sizin ve babanızın Tanrısıdır."i Ardından Sim eon'u çıka­ rıp yanlarına getirdi.) 24 Kahya sonra onları Yusuf'



BÖ LÜ M 4 3 a B a37:7 b B a 1 8 :7 Oz 9:2 c B a 4 1 :4 0 c B a20:11 B a42:21 d B a 4 2 :2 5 B a 4 2 :3 5 e B a 4 2 :3 f B a 4 2 :2 7 L ü 2 :7 g T k r2 2 :2 Elc 20:33 Ro 13:8 İb 13:5 1Pe 2:12 h B a 4 3 :1 2 ı H k6:23 i V z5 :1 9 Elc 17:25 j Ba 4 2 :2 4



2 . S u tu n a Ba 18:4 Ba 19:2 1S a25:41 Y h n 1 3 :1 2 b B a 2 4 :3 2 H k19:21 c B a43:11 Oz 18:16 c B a 4 3 :1 6 Ç k 2 :2 0 E y42:11 d B a37:7 B a 4 2 :6 e Çk 18:7 1S a17:22 f B a 4 3 :7 g B a37:9 2 S a 1 :2 2T a24:17 h B a 3 5 :2 4 ı B a42:13 i Sy6:25 j 1K r3:26 Flp 1:8 K l3:12 k B a 4 2 :2 4 l B a 4 5 :1 m B a 4 3 :2 5 n B a 4 6 :3 4 Ç k 8 :2 6 o B a 4 9 :3 T k r21:17 o B a 4 5 :2 2 M t2 0 :1 5 p H k14:10 Ey 1:4



66



un evine aldı; ayaklarının yıkanması için su verdi,a eşekle­ rine de yem verdi.b 25 Kardeş­ ler, öğlen Yusuf'a sunmak için arm ağanlannıç hazırladılar, çünkü orada yemek yiyeceklerini işitmislerdi.ç 26 Yusuf eve girin­ ce armağanları içeri getirip ona sundular ve önünde yere eğildiler.d 27 Yusuf onlara hal ha­ tır sordue ve "Bahsettiğiniz yas­ lı adam, babanız iyi mi? Hâli! hayatta m ı?"f dedi. 28 Onlar "Kulun babamız iyi. Hâlâ hayat­ ta" karşılığını verdiler. Ve eğilip yere kapandılar.ğ 29 Yusuf basını kaldırıp öz annesininh oğlu, kardeşi Benya­ m in'i ğörünce "Sözünü ettiğiniz kuçuk kardeşiniz bu m u ? " diye sordu. Ardından "Tanrı'nın lüt­ fü üzerinde olsun o ğ lu m " dedi. 3 0 O sırada Yusuf'u bir telas aldı ve ağlamak için bir yer aradı, çün­ kü kardeşini ğörünçe yüreği yan­ mıştı.) Arka odaya ğidip ağladı.k 31 Sonra yüzünü yıkayıp çıktı; kendini tutupl "Yemeği ğetirin"m dedi. 3 2 Yusuf'a ayrı, kardeş­ lerine ayrı ve Yusuf'la yemek yi­ yen Mısırlılara ayrı sofra kuruldu; çünkü Mısırlılar İbranilerle bir­ likte yemek yemezdi, bu onların ğözünde iğrenç bir şeydi.n 33 Kardeşleri, Yusuf'un önü­ ne ilk oğulluk hakkına sahip olandano en küçüğüne, yaş sıra­ sına ğöre oturtuldu. Bunun üze­ rine şaşkınlıkla birbirlerine ba­ kakaldılar. 34 Yusuf önündeki yemeklerden onlara pay ğönderdi; ançak Benyam in'in payı diğer­ lerinden beş kat fazlaydı.11 Böyleçe, Yusuf'la birlikte doyasıya yiyip içtiler.p



67



K âse Benyam in ’de; Yahuda yalvarır



A A Yüşüfdahaşonrakahyaşınaa "Adamların torbaları­ nı, taşıyabilecekleri kadar erzak­ la doldür ve her birinin paraşını torbaşının ağzına koy"b dedi. 2 "En kücügünün torbaşının agjzına işe, benim kaşemi, gümüş kaşemi koyacakşın, tahılın paraşını da." Kahya Yüşüf'ün şöylediklerini yaptı.c 3 Gün ışıdığında adam lar eşekleriyle birlikte gönderildi.^ 4 Sehirden gıktılar. Fazla üzaklaşmamışlardı ki, Yüşüf kahyaşına "Kalk!" dedi, "Adamların pe­ şine düşüp onlara yetiş; 'Neden iyiliğe kötülükle karşılık verdiniz?'d de. 5 'Bü efendim in icmek ve fal bakmak icin küllandıgı kaşe değil mi?e Bü yaptığınız cok kötü.'" 6 Kahya onlara yetişip bünları şöyledi. 7 Fakat onlar, "Efen­ dimiz neden böyle şözler şöylüyor?" diye şordü; "Külların aşla böyle bir şey yapmaz. 8 Torba­ larımızın ağzında büldügümüz parayı Kenan diyarından şana geri getirdik.f O halde naşıl şenin efendinin evinden gümüş veya altın calmış olabiliriz?« 9 Kaşe küllarından birinde cıkarşa, o öldürülşün; biz de efendimize köle olalım ."h 10 Bünün üze­ rine kahya "Dediğiniz gibi olş ü i :1 Kimde cıkarşa, o benim kölem olacak/ şizler de aklanacakşınız" dedi. 11 Ve her biri cabücak torbaşını yere indirip actı. 12 Kahya torbaları dik­ katle araştırdı. En büyük kardeş­ ten başlayıp en kütükte bitirdi. Ve kaşe Benyam in'in torbaşında bülündü.i



BO LU M 44 a B a 4 3 :1 6 b B a4 2 :2 5 c B a4 1 :4 0 C Ba 19:2 Hk 19:5 d Me 109:5 Öz 17:13 e Ba 44:15 Le 19:26 f B a 4 3 :1 2 g Le 19:11 Oz 29:24 1Pe3:16 h El^ 25:11 ı Oz 6:2 i Ç k 2 2 :3 M t18:25 j B a 4 4 :2



2 . S u tu n a B a37:29 7:6 El^ 14:14 b B a 4 3 :8 B a 4 4 :3 2 c B a37:7 B a 5 0 :1 8 C B a4 4 :5 d M t 7:20 e B a37:28 B a42:21 Oz 28:17 El^2:37 f B a 5 0 :1 8 g B a 4 2 :1 8 h B a 4 4 :9 ı B a 2 6 :2 9 i Ba 18:30 j Oz 14:29 Oz 19:11 Oz 29:8 k B a4 1 :4 4 B a 4 5 :8 l B a42:13 B a 4 3 :7 m B a 3 5 :1 8 B a37:33 n B a42:15 B a 4 3 :2 9 o B a 4 2 :3 8



B A Ş L A N G I Ç 4 4 :1 -2 3



13 Bünün üzerine giyşilerini yırttılar;a yüklerini eşekleri­ ne yükleyip şehre geri döndü­ ler. 14 Yahüdab ve kardeşleri Yüşüf'ün evine girdiler; Yüşüf hala evdeydi; onün önünde yere kapandılar.c 15 Yüşüf o n ­ lara "Bünü naşıl yaparşınız?" dedi, "Benim gibi bir adamın fala bakabileceğini bilm iyor müydü­ nüz?"^ 16 Bünün üzerine Yahüda "Efendime ne diyelim? Ne anlatalım da kendimizi aklayalım ?"d dedi. "Tanrı biz küllarının şücünü ortaya cıkardı.e Artık hem biz hem de torbaşında kaşe bülünan kardeşimiz, hepim iz efendim in köleşiyiz."f 17 Fa­ kat Yüşüf "Ben bünü aşla yapm am !"s diye kargılık verdi. "Kaşe kimde bülündüyşa o benim kö­ lem olacak.h Diğerleriniz şelametle babanızın yanına dönebilir."ı 18 O zaman Yahüda ona yak­ laşıp "Yalvarırım efendim " dedi. "Ne olür külün efendim in hüzüründa konüşşün/ külüna öfke­ lenme,! cünkü Firavün neyşe şen de öyleşin.k 19 Efendimiz küllarına 'Babanız veya kardeşiniz var m ı?' diye şormüştü. 20 Biz de efendimize 'Yaşlı bir babamız ve babamızın yaşlılığında dogmüş kücük kardeşimiz var'1 de­ dik. 'Ancak onün ağabeyi öldü, anneşinden tek o kaldım ve babaşı onü cok şever.' 21 Sen de küllarına 'O nü bana geti­ rin de gözümle göreyim 'n de­ din. 22 Fakat biz efendimize 'Çocük babaşından ayrılamaz. Ayrılırşa, babaşı keşinlikle ölür'° dedik. 23 Sonra şen küllarına 'Kücük kardeşiniz şizinle birlikte



B A Ş L A N G I Ç 4 4 :2 4 - 4 5 :1 1



gelmezşe, yüzümü bir daha göremezşiniz' dedin.a 24 Böylece, külün babamızın yanına döndük; efendim in şöylediklerini ona anlattık. 25 Ba­ bam ız daha şonra, 'Y in e gi­ din, biraz erzak şatın alın' dedi.b 26 Fakat biz, 'Gidemeyiz. Eğer kücük kardeşimiz de bizimle gelirşe gideriz, gelmezşe o ada­ m ın yüzünü göremeyiz' dedik.c 27 Sonra babamız bize 'Biliyorşünüz, karım bana şadece iki ogül dogürdü'c dedi. 2 8 'Oglüm ün biri elimden gitti, "Pa­ ramparça olm üştür"d diye ah et­ tim. Bir daha onü görmedim. 29 Eğer bünü da benden alıp götürürşeniz ve babına bir şey gelirşe, şü ak şaclı başımı acıyla ölü­ ler diyarına indirirşiniz.'e 3 0 Ve şimdi ben, külün ba­ bam ın yanına cocügü almadan giderşem, babamın canı cocüga bağlı oldügündan,f 31 onün yanımızda olmadığını gördüğü anda ölür. O zaman biz külların, babamızın ak şaclı babını kederle ölüler diyarına indiririz. 3 2 Babaşından üzaktayken cocüga bü külün kefil oldü,g baba­ ma dedim ki, 'Eğer cocügü şana geri getirmezşem, ebediyen şana karşı şüclü olayım .'h 33 ¡şim­ di yalvarırım, cocügün yerine bü külün bürada kalıp efendi­ me köle olşün, cocük agabeyleriyle gitşin.1 3 4 Çünkü cocük olm adan naşıl babam ın yanı­ na gidip başına gelecek felaketi şeyrederim?"i



Yusuf kendini tanıtır, Yakup’u ister BÖ LÜ M 4 4 a Ba 4 2 :2 0 B a 4 3 :3 b B a 4 3 :2 c B a 4 3 :5 C B a 2 9 :1 8 B a 3 0 :2 3 B a 3 5 :1 8 B a 4 6 :1 9 d B a37:33 e B a37:35 B a 4 2 :3 8 M e16:10 M e8 8 :3 V z9 :1 0 H o13:14 M t11:23 E lc2:31 V h 2 0 :1 3 f 1Sa18:1 2Sa 1 8 :3 3 g Ro 16:4 h B a 4 3 :9 1K r20:39 ı Ro 9:3 i E ş8:6



BÖ LÜ M 45 j B a 4 3 :3 0



2 . S ü tu n a Elc 7:13 b Rü 1:9 c M r6:50 C B a37:28 Elc 7:9 d 2K o 2 :7 e B a47:25 B a 5 0 :2 0 1Sa 2 :6 M e3 3 :1 9 M e1 0 5 :1 7 f B a 4 1 :3 0 B a47:18 g 1K o9:10 h B a 4 6 :2 6 ı R o 8 :2 8 i H k17:10 E y29:16 M e105:21 j B a 4 5 :2 6 Elc 7:10



yİ K Bü şözler üzerine Yü4 5 şüf, yanında bülünanların önünde artık kendini tütamayıpi "Herkeş dışarı cıkşın!" diye



1Y h 4:14 k Ba46:334 B a47:1 Ç k 8 :2 2 Ç k 9 :2 6



68



bağırdı. Kardeşlerine kendişini tanıttıgıa şırada yanında kimşe kalmamıştı. 2 Yüşüf o kadar yükşek şeşle agladıb ki şeşini Mışırlılar düydü; Firavünün evindekiler de bünü haber aldı. 3 Sonünda kardeş­ lerine "Ben Yüşüf'üm" dedi ve "Babam yaşıyor m ü?"diyeşordü. Fakat kardeşleri ona hic kargılık veremedi, cünkü altüşt olmüşlardı.c 4 Yüşüf kardeşlerine "Ya­ nıma yaklaşın, lütfen" dedi. Bünün üzerine yanına geldiler. Sonra, "Ben Yüşüf'üm , Mışır'a şattıgınız kardeşiniz"c dedi. 5 "Fakat, beni büraya şattıgınız icin üzülmeyindve kendinize kız­ mayın; cünkü Tanrı hayatınızı korümak icin beni şizin önünüz­ den büraya gönderdi.e 6 Di­ yarda baş göşteren kıtlığın bü ikinci yılı;f daha beş yıl toprak şürülmeyecek, haşat olmayacak.s 7 Bü nedenle Tanrı yeryüzünde şoyünüzü şürdürecek kimiler bı­ rak m ak ve büyük bir kürtülüşla şizi yalatm ak icin beni önünüz­ den büraya gönderdi. 8 Dolayışıyla beni büraya gönderen şiz degilşiniz,1Tanrı'dır; O beni Firavüna baba,i tüm evi üzerine efen­ di ve bütün Mışır'a yönetici ta­ yin etti. 9 Hem en babam ın yanına dönün ve ona 'Oglün Yüşüf şünları şöylüyor' deyin; 'Tanrı beni bütün M ışır'a efendi tayin etti. Yanıma gel. Gecikme. 10 Goşen diyarındak otürürşün; ogülların, ogüllarının oğülları, dava­ rın, şıgırın ve şahip öldüğün her şeyle birlikte yakınım da olürşün. 11 Size orada yiyecek şaglarım, cünkü kıtlık daha beş yıl



69



Yakup Yusuf’u öğrenir, Mısır’a gider



şürecek.a Sen, ev halkın, yanın­ daki hic kimşe yoklük cekmeşin.' 12 İşte şiz de, kardeşim Benyam in şen de, kendi gözlerinizle görüyorşünüz, şizlerle konüşan benim ; kendi agzım.b 13 Ba­ bama, Mışır'daki tüm itibarımı ve gördüğünüz her şeyi anlatın. Hemen gidin ve babamı büraya getirin." 14 Ardından Yüşüf kardeşi B enyam in 'in boynüna şarılıp ağladı. Benyamin de onün boynünda agladı.c 15 Yüşüf agabeylerinin hepşini öptü ve boyünlarına şarılıp ağladık Sonra kardeşleri onünla konüştülar. 16 Bü haber Firavünün evin­ de düyüldü; "Yüşüf'ün kardeş­ leri gelm iş!" diyorlardı. Firavün ve hizmetkarları büna m emnün oldü.d 17 Firavün Yüşüf'a, "Kardeşlerine şünü yapmaları­ nı şöyle" dedi, "Hayvanlarını­ zı yükleyin, Kenan diyarına gidin.e 18 Babanızı, ailelerinizi alıp büraya, yanıma gelin. Size Mışır diyarının nim etlerini veri­ rim; diyarın en iyi şeylerini yerşiniz.f 19 Sana emrediyorüm,g onlara şünü yapmalarını şöyle: Kücük cocüklarınız ve eşleriniz icin Mışır'dan arabalarh alıp gö­ türün; babanızı arabaya bindi­ rip getirin.1 2 0 M alınız mülkünüzi icin üzülmeyin, cünkü tüm Mışır diyarının nimetleri şizindir."i 21 İşrail'in ogülları böyle yap­ tı. Yüşüf, Firavünün emirlerine göre onlara arabalar, yol icin de azıkk verdi. 22 Her birine yeni bir giyşi,1 Benyam in'e işe üc yüz gümüşle beş yeni giyşi verdi.m 23 Babaşına da, M ışır'ın değerli



BÖ LÜ M 45 a Ba 47:12 Oz 3:27 Elc 7:14 b B a4 2 :2 3 c B a 3 3 :4 B a 4 6 :2 9 C Ç k 4 :2 7 İS a 20:41 Lü 15:20 d 2 S a 3 :3 6 Eş 1:21 e Ba 42:25 B a4 3 :1 8 f Ba 27:28 B a47:6 g Ba 41:40 h B a 45:27 B a 4 6 :5 Sy 7:3 1Sa6:14 ı B a47:9 i B a 4 6 :6 j İş; 1:19 k B a21:14 B a 4 2 :2 5 l 2K r5:5 m B a 4 3 :3 4



2 . S u tu n a B a42:21 M e133:1 b M e105:21 c Ba 4 2 :3 8 B a 4 4 :2 8 L ü24:11 C İ^ 57:15 1Ko 16:18 2Ko 7:13 d B a 4 6 :3 0 Lü 2:29



BÖ LÜ M 46 e B a21:31 f B a 3 1 :4 2 Ç k 3 :6 Lü 20:37 g Sy 12:6 E y33:15 h 1Sa 3 :4 ı B a 5 :2 2 1Kr 18:21 1Ko 8:6 i B a28:13 M t2 2 :3 2 j B a 1 2 :2 Ç k 1 :7 T k r26:5 M e1 0 5 :1 2 El^ 7:17 k B a15:16 B a28:15 B a47:29 B a50:13 Ç k 3 :8 M e105:37 l B a 5 0 :1 m B a 4 5 :1 9



B A Ş L A N G IÇ 4 5 :1 2 -4 6 :6 mallarıyla yüklü on eşek ve yolcülügü icin tahıl, ekmek ve azık­ la yüklü on dişi eşek gönderdi. 24 Böylece Yüşüf kardeşlerini yolcü etti; onlar yola koyüldü. Yüşüf onlara "Sakın yolda birbi­ rinize düşm eyin"a dedi. 25 Mışır'dan cıktılar; şonünda Kenan diyarına, babaları Yaküp'ün yanına geldiler. 26 Ona, "Yüşüf yaşıyor; tüm Mışır'ı yöneten o !" b dediler. Babala­ rı donüp kaldı, şöylenenlere ina­ nam adık 27 O nlar Yüşüf'ün şöylediklerini anlatınca ve Yüşüf' ün onün icin gönderdiği arabala­ rı görünce, babaları Yaküp kendi­ ne gelmeye başladık 28 Sonra İşrail "Tamam! Oglüm Yüşüf ya­ şıyor!" dedi, "Gideyim de ölm e­ den önce onü göreyim !"d Böylece İşrail tüm ev halkıyla birlikte toplanıp yola cıktı; Beer-şeba'yae geldi ve babaşı İşhak'ın Tanrışınaf kür­ banlar keşti. 2 Ve Tanrı gece­ leyin bir görüntüde İşrail'le konüştü;s ona "Yaküp, Yaküp!" diye şeşlendi, o da "Efendim !"h diye karşılık verince, 3 "Ben gerçek Tanrı'yım,ı babanın Tanrışıyım"i dedi. "Mışır'a gitmekten korkma, cünkü şeni orada büyük bir m il­ let yapacağım. 4 Seninle bir­ likte Ben de Mışır'a ineceğim, şonra şeni mütlaka oradan cıkaracagım.k Ve şenin gözlerini Yüşüf kapayacak."l 5 Ve Yaküp Beer-şeba'dan ay­ rıldı. İşrail'in ogülları, Firavünün babaları icin gönderdiği arabala­ ra Yaküp'la birlikte kendi cocüklarını ve eşlerini bindirmişlerdi.m 6 Kenan diyarında edindikleri şürüleri ve malları da yanlarına /§



46



B A Ş L A N G I Ç 4 6 :7 -2 8



almışlardı.“1 Böylece Yaküp tüm cocüklarıyla birlikte M ışır'a geldi. 7 Ogüllarını, kızlarını, oğüllarının ogüllarını ve kızları­ nı; tüm cocüklarını yanında Mışır'a getirdi.b 8 İşrail'in, yani Yaküp'ün Mışır'a gelen oğüllarının işimleri şünlardır:c İlk oglü Rüben.c 9 Rüben'in oğülları: Hanok, Pallü, Hetşron ve Karmi.d 10 !^imeon'üne oğülları: Yemüel, Yamin, Ohad, Yakin,fTşohar ve Kenanlı bir kadından do­ ğan ijaül.s 11 Levi'ninh oğülları: Gerşon,1Kohati ve Merari.i 12 Yahüda'nınk oğülları: Er,1 Onan,m !jela,n Peretşo ve Zerah.° Ancak, Er ve Onan Kenan diya­ rında ölmüştü.P Peretş'in oğülları: Hetşronr ve Hamül.ş 13 İşşakar'ınş oğülları: Tola,t Püva,ü Yob ve ¡^imron.11 14 Zebülün'ünv oğülları: Sered, Elon ve Yahleel.y 15 Bünlar, Yaküp'ün Lea'dan olan ogüllarıdır;z onlar ve kızı Dina,a Paddan-aram'da dogdü. Yaküp'ün Lea'dan olan oğülları ve kızları, toplam otüz üc candı. 16 Gad'ınb oğülları: Tşifyon, Haggi, Süni, Etşbon, Eri, Arodi ve Areli.c 17 Aşer'inc oğülları: Yimna, Yişva, Yişvi ve Beria;d kız kardeş­ leri: Serah. Beria'nın oğülları: Heber ve Malkiel.e 18 Bünlar Laban'ın, kızı Lea' nın yanına verdiği Z ilp a'n ın f oğüllarıdır. Yaküp'ün Zilpa'dan olan cocükları on altı candı.



Yakup’la M ısır’a gelen ev h alk ı BÖ LÜ M 46 a B a31:18 B a 3 6 :7 b Sy20:15 M e105:23 İş 52:4 Elc 7:15 c Çk 1:1 C B a3 5 :2 3 B a4 9 :3 1Ta 5:1 d Ç k6:14 Sy26:5 e B a2 9 :3 3 f Sy2 6 :1 2 g Ç k6:15 1Ta 4:24 h B a 2 9 :3 4 1Ta 6:16 ı Ç k6:16 Sy 3:23 i Ç k 6 :1 8 S y3:27 1T a9:32 j Sy3:33 1Ta 6:63 k B a2 9 :3 5 B a 4 9 :1 0 V h 5:5 l B a 3 8 :3 m B a 3 8 :4 n B a 3 8 :5 o Rü 4:12 L ü3:33 o B a 3 8 :3 0 p B a 3 8 :7 B a 3 8 :1 0 r Sy 26:21 s 1Ta 2:5 S B a49:14 Yij 19:17 t Sy 26:23 u 1Ta 7:1 ü Sy 2 6 :2 4 v B a 3 0 :2 0 B a49:13 y Sy 2 6 :2 6 z B a3 5 :2 3 a B a30:21 b B a30:11 B a 4 9 :1 9 c Sy 26:15 C B a30:13 B a 4 9 :2 0 T k r3 3 :2 4 d S y 2 6 :4 4 e Sy2 6 :4 5 f B a 2 9 :2 4 B a 3 5 :2 6



70



19 Yaküp'ün, karışı Rahel' denaolan oğülları: Yüşüfbve Benyam in.c 2 0 Yüşüf'ün M ışır'da, On şehrinin rahibi Poti-fera'nın kızı Aşenat'tanc Manaşşed ve Efraim *e adlı oğülları oldü. 21 B enyam in'in oğülları: Bela,f Beker,g Aşbel, Gera,h Naaman,1 Ehi, Roş, Müppim,i Hüppimi ve Ard. 22 Bünlar Yaküp'ün Rahel' den olan oğüllarıdır; hepşi on dört candı. 23 D an'ınk oğülları: Hüşim.1 24 N aftali'n inm oğülları: Yahtşeel, Güni,n Yetşer ve Sillem.o 25 Bünlar, Laban'ın, kızı Rah e l'in yanına verdiği Bilha' n ın ö oğüllarıdır. Yaküp'ün Bilha' dan olan cocüklarının hepşi yedi candı. 26 Yaküp'ün oğüllarının eşle­ ri dışında, M ışır'a onünla ge­ len ve kendi şoyündan*P olan tüm canların şayışı altmış altıy­ dı. 27 Yüşüf'ün M ışır'da do­ ğan oğülları iki candı. Yaküp'ün Mışır'a gelen ev halkı toplam yet­ miş* candı.r 2 8 Yaküp, Yüşüf'la Goşen hakkında görüşmeşi icin Yahüda'yışönden gönderdi. Sonra Go-



2 . S u tu n a B a2 9 :1 8 B a 3 5 :2 4 b B a 3 0 :2 4 B a 4 9 :2 2 c B a 3 5 :1 8 B a 4 9 :2 7 C B a 4 1 :5 0 d B a41:51 B a48:14 e B a 4 1 :5 2 f S y 2 6 :3 8 g 1Ta 7:6 h 1Ta 8:3 ı S y 2 6 :4 0 i S y 2 6 :3 9 j 1Ta 7:12



k Ba 3 0 :6 ; Ba 49:16; l Sy 2 6 :4 2 ; m B a 3 0 :8 ; Ba 49:21; n Sy 2 6 :4 8 ; o Sy 2 6 :4 9 ; o Ba 29 :2 9 ; Ba 35 :2 5 ; p Ba 35:11; r Çk 1:5; Tkr 10:22; Elc 7:14; s Ba 4 3 :8 ; Ba 44:18.



Ba 46:20* Septuagint çevirişi "Efraim" den şonra beş işim daha şayar. Bü, İştefanoş'ün, Elciler 7:14'te, neden 70 değil de 75 kişiden şöz ettiğini anıklıyor. Anlatılan o Septuagint çevirişinden alıntı yapmıştı. 26* Sözcük anlamıyla, "üylüğündan" 27* Septuagint çevirişine göre "yetmiş beş." 20. ayetteki dipnota bakın.



71



İsra il Gosen’de. Firavunla tanısm a



şen diyarınaa geldiler. 2 9 Yü­ şüf arabaşını hazırlattı ve babaşı İşrail'i Goşen'de karşılamaya cıktı.b Babaşıyla karşılaşınca hem en boynüna sarılıp üzün üzün ağla­ dık 3 0 İşrail, Yüşüf'a "Yüzünü gördüm, yaşıyorşün ya, artık hüzür idinde ölebilirim"^ dedi. 31 Sonra Yüşüf kardeşlerine ve babaşının ev halkına, "Firavüna cıkıp,d Kenan diyarında ya­ layan kardeşlerimle babamın ev halkının büraya, yanıma geldiği­ ni bildireyim"e dedi. 3 2 "Hay­ van yeti^tirdig;inizf icin çobanlık yaptığınızı^ davarınızı, şıgırınızı, elinizdeki her şeyi büraya ge­ tirdiğinizi şöyleyeyim.h 3 3 Ve olür da, Firavün şizi cagırır, 'Ne işle ügraşırşınız?' diye şorarşa, 3 4 'Atalarımız gibi biz külların da cocüklüktan beri hayvan yetiştirmekle ügraşırız'1deyin ki, Goşen diyarındai otüraşınız. Çünkü Mışırlılara göre cobanlar igrenctir.'^ \ t*l Böylece Yüşüf Firavüna gelipk "Kenan diyarından babam ve kardeşlerim geldi" diye haber verdi, "Beraberlerinde da­ varlarını, şıgırlarını, şahip oldükları ne varşa getirdiler. Simdi Göşen topraklarındalar."1 2 Firavüna tanıtm ak id n m kardeşle­ rinden beşini yanına almıştı. 3 Firavün Yüşüf'ün kardeşle­ rine "Ne işle ügraşıyorşünüz?" diye şordü.n Onlar Firavüna "Ata­ larımız gibi biz külların dao koyün çobanıyız"'' cevabını verdi­ ler. 4 Sonra, "Diyara m işafir olarak geldik,p cünkü Kenan di­ yarında kıtlık cok şiddetli' ve küllarının şürüleri icin otlak yok"ş



a B a 4 5 :1 0 B a47:1 b B a41:43 c B a 3 3 :4 B a45:14 C B a 4 5 :2 8 Lü 2:29 d B a 4 1 :4 0 e B a 4 5 :1 9 B a47:1 Elc 7:13 f B a 3 1 :3 8 g B a31:18 B a47:3 h B a 4 6 :6 ı B a 3 0 :3 5 B a 3 4 :5 i B a 4 5 :1 8 B a47:27 j B a 4 3 :3 2



BÖ LÜM 47 k B a46:31 l B a 4 5 :1 0 Ç k 8 :2 2 m Elc 7:13 n B a 4 6 :3 3 o B a12:16 B a26:14 B a 4 6 :3 4 o B a31:18 p B a15:13 T k r26:5 Me 105:23 İş 52:4 Eİc 7:6 r Elc 7:11 s Yo 1:18



2 . S ü tu n a B a 4 5 :1 0 b B a 4 2 :3 4 c Ba 13:10 B a 4 5 :1 8 C Ba 4 6 :3 4 d Oz 22:29 e 1Ta27:31 f Çk 12:32 1S a13:10 2Kr 10:15 g 1Ta29:15 M e3 9 :1 2 İb 11:9 h Ey14:1 Yk 4:14 ı B a 2 5 :7 B a 3 5 :2 8 Ç k 6 :4 i 2Sa 19:39 1K r8:66 j B a 4 5 :1 0 Ç k1:11 Çk 12:37 Sy33:3 k B a 5 0 :8 l Oz 11:25 1 T i5 :8 m B a41:31 n B a 4 1 :3 0 o B a 4 1 :5 6 B a 4 4 :2 5



B A Ş L A N G I Ç 4 6 :2 9 - 4 7 :1 5



dediler. "Rica ederiz, küllarının Goşen topraklarında otürmaşına izin ver."a 5 Bünün üzeri­ ne Firavün Yüşüf'a şünları şöyledi: "Baban ve kardeşlerin büraya, yanına gelmişler. 6 M ışır di­ yarı şenin em rinde.b Babanı ve kardeşlerini m emleketin en iyi yerinec yerleştir. Goşen toprakla­ rında otürşünlarV Aralarında bil­ diğin yiğit adamlard varşa, onla­ rı da benim şürülerimin başına getir."e 7 Sonra Yüşüf, babaşı Yaküp'ü getirip Firavüna tanıttı. Yaküp Firavünü hayırdüa ederek şelamladı.f 8 Firavün Yaküp'a "Kac yaşındaşın?" diye şordü. 9 Yaküp ona "Gürbet yıllarım yüz otüz y ıl"g karşılığını ver­ di. "Hayatım kışa ve şıkıntılarla dolüydü,h atalarımın gürbette gecen yılları kadar olm adı."1 10 Sonra Yaküp Firavüna hayırdüa edereki hüzüründan ayrıldı. 11 Böylece Yüşüf, babaşını ve kardeşlerini Mışır diyarına yer­ leştirdi; Firavünün emrettiği gibi, onlara m emleketin en iyi yerin­ de, Ramşeşi topraklarında mülk verdi. 12 Yüşüf, babaşına, kar­ deşlerine ve babaşının tüm ev halkına, cocük şayışına görek yi­ yecek şaglıyordü.1 13 Diyarın hiçbir yerinde ek­ mek yoktü, cünkü kıtlık cok şiddetliydi;m Mışır ve Kenan diyarı kıtlıktan kırılıyordü.n 14 Yüşüf halka tahıl şatarak,o Mışır ve Kenan diyarının bütün paraşını toplüyor ve Firavünün evine götürüyordü. 15 Zamanla Mışır ve Kenan diyarında halkın elindeki para bitti; tüm Mışır halkı Yüşüf'a gelip "Bize ekmek



B A Ş L A N G I Ç 4 7 :1 6 - 4 8 :2



K ıtlık suruyor. Yusuf is basında



ver!a Paramız kalmadıb diye göz göre göre ölelim m i?" dediler. 16 O zaman Yüşüf onlara "Pa­ ranız bittiyşe, hayvanlarınızı ve­ rin. Hayvanlarınıza karşılık şize ekmek vereyim" dedi. 17 Böylece halk hayvanlarını Yüşüf'a getirmeye başladı. Yüşüf onlara atları, davarları, şıgırları ve eşekleric karşılığında ekmek veriyordü. O yıl halka hayvanlarına kar­ şılık yiyecek şagladı. 18 Ve o yıl şona erdi; erteşi yıl halk Yüşüf'a gelip "Dürümü efendimizden şaklayamayız" dedi. "Paramızı da hayvanları­ mızı da efendimize verdik.c Efen­ dimizin önünde, canımız ve top­ rağımız dışında hiçbir şeyimiz kalmadı.d 19 Hem toprakları­ mız hem biz neden göz göre göre mahvolüp gidelim;e yiye­ cek kar^ılığ;mdaf bizi ve toprağı­ mızı şatın al. Toprağımızla birlik­ te Firavünün hizmetinde olalım. Bize tohüm ver, yaşayalım ölm e­ yelim^ toprağımız da cöle dönmeşin." 2 0 Yüşüf, Mışırlıların tüm topraklarını Firavün icin şatın aldı,h kıtlık onları penceşine aldığından Mışırlılar tarlalarını şattı. Böylece topraklar Firavünün malı oldü. 21 Yüşüf bir üctan bir üca bütün Mışır topraklarında halkı şehirlere topladı.1 22 Yüşüf şadece rahiplerin toprağını şatın almadı/ cünkü rahiplerin tayı­ nı Firavündandı, onlar Firavünün verdiği tayını yiyorlardı.! Bü nedenle rahipler topraklarını şatmadı.k 23 Yüşüf halka, "Ba­ kın, bügün şizi ve topraklarınızı Firavün icin şatın aldım. İşte şize tohüm; toprağa bünü ek in"1dedi.



BÖ LÜ M 47 a Çk 16:3 b V z7:12 Ağ 1:11 c 1K r10:28 C Ne 5:3 d Ne 5:2 M r8:37 e Ey 2:4 f Ag 4:9 g İb 2:15 h Oz 11:26 ı B a4 1 :4 8 M e3 3 :1 9 M e107:36 i B a41:45 j Ne 13:13 M t1 0 :1 0 1Ko9:13 k Ezr 7:24 l B a 4 5 :6 M e41:1 2K o 9:10



2 . S u tu n a M e8 5 :1 2 M e107:37 b B a4 1 :3 4 1Sa8:15 Ro 13:7 c Oz 12:11 1 T i5 :1 8 C B a4 5 :5 Oz 11:26 Elc 7:11 d Ba 47:19 Oz 14:21 e B a47:22 f B a47:4 g Ç k 1 :7 Tkr 10:22 M e1 0 5 :2 4 Elc 7:17 h Ba 47:9 ı B a4 9 :3 3 İb 11:21 i B a 2 4 :9 j B a 2 4 :4 9 k B a 4 6 :4 B a50:13 Elc 7:16 l B a 4 9 :3 3 m B a 2 5 :9 B a 4 9 :2 9 n B a 5 0 :5 ö 1K r1:47 İb 11:21



.. ..



B Ö LÜ M 48 ö B a 4 1 :5 0 Y ş 14 4



: :



72



24 "Aldığınız ürünün“1 beşte bi­ rini Firavüna verecekşiniz;b beşte dördünü de kendiniz alacakşınız. Size, ev halkınıza ve cocüklarınızayiyecek, tarlanızadatohüm lük olacak."c 25 Onlar, "Sen haya­ tımızı kürtardın.^ Efendimiz, biz­ den lütfünü eşirgeme, Firavüna köle olalım "d dediler. 26 Yü­ şüf, Mışır topraklarında ürünün beşte birinin Firavüna verilmeşi icin bir kanün cıkardı; bü kanün hala gecerlidir. Sadece ayrı bir grüp olan rahiplerin toprak­ ları Firavünün olm adı.e 27 Ve İşrailogülları M ışır'ın Goşenf bölgeşinde otürmaya de­ vam etti; artık oraya yerleşmişler­ di; cocüklar şahibi olüp cogaldılar.g 28 Yaküp Mışır diyarında on yedi yıl yaşadı; böylece ömrü, tüm yaşamı yüz kırk yedi yılı büldü.h 29 İşrail'in ölüm ü yaklaşıyordü.1Bü nedenle oglü Yüşüf'ü yanına çağırıp "Eğer benden hoşnütşan" dedi, "Lütfen elini üylügümün altına koy;i bana vefanı ve şadakatini göşter.i Ne olür beni Mışır'da göm m e.k 3 0 Ataları­ m ın yanında yatayım .l Beni Mışır'dan götür, atalarımın m e­ zarına g ö m ."m Yüşüf "Dedigini yapacağım" diye karşılık ver­ di. 31 O zaman babaşı, "Bana yemin et" dedi. Yüşüf da yemin etti.n Bünün üzerine İşrail, yatagının üzerinde baş ücüna dogrü kapandı.o Bir şüre şonra Yüşüf'a "Baban haşta" diye ha­ ber geldi. Bünün üzerine Yüşüf , iki oglünü, Manaşşe ve Efraim 'io ö ' yanına alarak gitti. 2 Yaküp'a



48



73



Yusuf’un ik i ogluna hayırdua



"Oglun Yusuf geldi" diye bildi­ rildi. İsrail gücünü toplayıp yata­ ğında oturdu. 3 Ve Yusuf'a Şunları söyledi: "Mutlak Güce Sahip Tanrı Ke­ nan diyarında, Luz'daa bana göründü ve beni kutsadı.b 4 Bana 'Seni gocuklar sahibi ya­ pacağım," soyunu cogaltacagım ve senden bir halklar topluluguc meydana getirecegim. Bu toprak­ ları senden sonra soyuna devir­ ler boyu mülk olarak verecegim' dedi.d 5 Simdi, ben Mısır'a, se­ nin yanına gelmeden önce bu­ rada dogmus olan iki oglun be­ nimdir.® Ruben ve Sim eonf gibi Efraim ve Manasse de benim ola­ cak. 6 Onlardan sonra doganlar senin gocukların olacak ve agabeylerinin ismiyle anılan top­ raklarda miras sahibi olacaklar.g 7 Ve ben Paddan'danh gelirken, Kenan diyarında, Efrat'aı varma­ mıza epey mesafe varken Rahel yolda yanımda öldü.i Onu Efrat (Beytlehem)i yolunda gömdüm." 8 Sonra İsrail Yusuf'un oğul­ larını gördü ve "Bunlar gocukla­ rın m ı?"k diye sordu. 9 Yusuf "Evet, benim ogullarım; onları Tanrı bana burada verdi'/l dedi. O zaman babası "Lütfen onları ya­ nıma getir de hayırdua edeyim" dedi.m 10 İsrail'in gözleri yan­ lılıktan dolayı zayıflamıstı;n göremiyordu. Yusuf ogullarını ona yaklaştırdı; babası onları öpüp kucakladı.o 11 İsrail, Yusuf'a "Bir daha yüzünü görebilecegimi hic zannetmiyordum,® ama iste Tanrı senin gocuklarını bile bana gösterdi" dedi. 12 Sonra Yusuf onları dizlerinin arasından cıkardı ve yere kapandı.p



BÖ LÜ M 48 a Ba 28:19 b Ba 28:13 Ho 12:4 c Ba 28:14 B a 3 2 :1 2 C B a 2 8 :3 B a35:11 Eli; 7:17 d Ba 28:13 T k r3 2 :8 Am s9:15 Elç: 7:5 e Ys 14:4 1Ta5:1 f B a 3 5 :2 3 g Y:s 13:29 Y:s 16:5 Me 77:15 h B a 3 3 :1 8 Ho 12:12 ı Ru 4:11 Mi 5:2 i B a 3 5 :1 9 j 1Sa 17:12 Mt 2:6 k B a27:18 l B a 4 1 :5 0 m B a27:4 B a 2 8 :1 T k r33:1 İb 11:21 n B a27:1 Vz 12:3 o Ba 27:26 o B a37:35 B a 4 2 :3 6 B a 4 6 :3 0 p Ba 18:2 B a 3 3 :3



2 . S ü tu n a B a 4 1 :5 2 b B a41:51 M e89:13 E lc2 :3 4 E f1:2 0 c Çk 15:6 M e110:1 1 P e3:22 V h 1 :1 7 C B a2 5 :2 3 d Mr 10:16 e B a41:51 B a 4 6 :2 0 f 1Ta 5 :2 g B a17:1 B a 2 4 :4 0 h B a28:13 Me 23:1 1Pe2:25 ı B a28:15 B a31:11 Çk 15:13 E y19:25 M e3 4 :7 i B a 3 2 :2 6 j B a 3 2 :2 8 İs 44:5 k Ç k 1 :7 Sy 2 6 :3 4 Sy 26:37 l R o 9:16 m 1Sa16:7 n B a41:51 T k r21:17 o B a17:20 o S y2:19 Sy2:21



B A Ş L A N G I Ç 4 8 :3 -2 0



13 Yusuf Efraim'i sag eliyle tutup İsrail'in sol yanına,a Manasse'yi de sol eliyle tutup onun sag yanına® yaklaştırdı. 14 Fa­ kat İsrail sag; elinic uzattı ve yasca kücükc olmasına ragmen Efraim 'in babına koydu. Sol elini de M anasse'nin basına koydu.d İlk dogan cocuk Manassee oldugu halde o kasıtlı olarak böy­ le yapmıstı. 15 Sonra, Yusuf'a hayırdua etti:f "Atalarım İbrahim ve İshak'ın da yolunda yürüdüğü,8 Bugüne dek, tüm hayatım boyunca beni güden Tanrı,h 16 Tüm kötülüklerden beni kur­ taran melek/ bu cocukları kutsasın.i Onlar benim adımla, atala­ rım İbrahim ve İshak'ın adıyla anılsın/ Yeryüzünde cogalıp büyük bir topluluk olsunlar."k 17 Babasının sag; elini Efraim' in bası üzerinde tutması Yusuf' un hosuna gitmedi/ Babasının elini Efraim'in basından kaldırıp M anasse'nin basına koymak istedi.m 18 "Baba öyle degil; ilk dogan bu.n Sag; elini onun ba­ sına koy" dedi. 19 Fakat baba­ sı bunu yapmak istemedi; "Bili­ yorum oglum, biliyorum" dedi, "Ondan da bir halk meydana ge­ lecek; o da büyük olacak.® Yine de kü^ügjü ondan daha büyük olacak,®1 onun soyu cogalıp m il­ letler kadar kalabalık olacak."p 20 O gün onlar id n hayırduasınar devam etti: p Ba 2 5 :2 3 ; Sy 1:33; Sy 1:35; Tkr 3 3 :1 7; Yr 31:9; r İb 11:21.



B A Ş L A N G I Ç 4 8 :2 1 -4 9 :1 9



"İsrail hep senin isminle ha­ yırdua etsin; 'Tanrı seni de Efraim ve Manasse gibi yapsın',a desin­ ler." Böylece, Efraim'i hep Manasse' nin önüne gecirdi.b 21 Sonra İsrail, Yusuf'a "Ben ölüyorum,c fakat Tanrı sizinle ol­ maya devam edecek ve atalarını­ zın topraklarına geri dönmenizi saglayacak"c dedi. 22 "Ve ben, Amorilerin elinden kılıcımla, ya­ yımla aldıgım topraklardan sana, kardeşlerine verdigimden bir pay fazla veriyorum."d A C l Daha sonra Yakup ogulla4 9 rını cagırıp "B ir araya toplanın" dedi, "Gelecek gün­ lerde olacakları size söyleyeyim. 2 Yakupogulları, bir araya gelin de dinleyin, evet, babanız İsrail'e kulak verin.e 3 Ruben, sen benim ilk oglum sun;f kuvvetimsin ve kudreti­ m in ilk meyvesisin.s İtibar ve güc bakım ından üstünsün. 4 Fa­ kat sular gibi talkın olan sen, ba­ banın yatagına cıkıph onu kirlettigim icin üstün olm ayacaksın. Evet, o benim yatagıma cıktı! 5 Sim eon ve Levi kardestir.i K ılıflarıyla zorbalık ederler.k 6 Ey canım, onların dost meclis­ lerine girme.l Ey gönlüm, onların cem aatlerine katılma,moin kü öf­ kelenip adam öldürdüler;n akıl­ larına estiği gibi davranıp sıgırları topal ettiler. 7 Lanet olsun öfkelerine,° cünkü acımasızca;8 lanet olsun gazaplarına, cünkü gaddarca.P Onları Yakup'un topraklannda bölük pörsük edecegim, İsrail'de dagıtacagım.r



12 ogul için peygam berlik sOzleri BÖ LÜ M 48 a Tkr 10:22 b T k r3 3 :1 7 T k r3 4 :2 Ys 17:17 c B a 5 0 :2 4 c Ba 15:14 B a 2 6 :3 T k r3 1 :8 d T k r21:17 Ys 17:14 H e47:13



BÖ LÜ M 49 e Ba 4 9 :2 8 f Ba 2 9 :3 2 Ç k6:14 1Ta 5:1 g T k r21:17 Me 78:51 h B a 3 5 :2 2 ı Le 18:8 T k r27:20 1K o5:1 i T k r3 3 :6 j B a 2 9 :3 3 B a 2 9 :3 4 B a 3 5 :2 3 k B a 3 4 :2 5 l M e6 4 :2 m M e2 6 :5 n B a 3 4 :7 Ro 12:19 o Oz 22:24 E f4:31 o B a 3 4 :2 5 p (Oz 11:17 r Ys 19:1 Vs 21:41



2 . S u tu n a B a 2 9 :3 5 b B a 4 3 :9 B a 4 6 :2 8 1Ta 5:2 c Ys 10:24 H k1:2 2Sa 2 2 :4 1 c Sy 10:14 T k r3 3 :7 2Sa 5 :3 d Ho 5:14 Vh 5:5 e S y24:9 f ¡¡¡s 9:6 H e21:27 Lu 1:32 İb 7:14 g Sy2 4 :1 7 2 S a 2 :4 2Sa 7:16 h T k r18:18 M e2:8 İ¡j 11:10 Mt 2:6 Yhn 10:16 Vh 7:9 ı İs 63:2 i T k r3 3 :1 9 İs 9:1 j Mt 4:13 k Ys 19:10 l T k r3 3 :1 8 19:17 1Ta 7:5



74



8 Sana gelince Yahuda,a kardeflerin seni övecek.b Elin düsm anlarının ensesinde olacak.c Babanın ogullarıc ayagına kapa­ nacak. 9 Yahuda bir aslan yavrusudur.d Oglum, avı yiyip ba­ sından kalkacaksın. O bir aslan gibi cöküp boylu boyunca uzan­ dı, bir aslan gibi; kim onu kaldır­ maya cüret edebilir?e 10 Silo gelinceye dek,f saltanat asası Yahuda'dan,g önderlik degnegi de ayaklarının arasından gitmeye­ cek. Halklar ona itaat edecek.h 11 Esegini asmaya baglayacak, sıpasını da secme asmaya. Giysi­ lerini sarapta, kaftanını üzümün kanında yıkayacak.ı 12 Onun gözlerinin kırmızılıgı şaraptan­ dır, diklerinin beyazlıgı ise süt­ ten. 13 Zebulun deniz kenarında oturacak;i gemilerin demirledigi kıyıda olacakı ve sınırı Sayda'ya dogru uzanacak.k 14 İssakarl iki heybe arası­ na yatmıs, kemikleri saglam bir esektir. 15 Rahat edecegi iyi bir yer bulacak, diyarın güzel oldugunu görecek; omzunu egip yükü sırtlanacak; angaryaya ko­ kulacak. 16 İsrail kabilelerinden biri olan Dan, halkına hükm edecek.m 17 Dan yol kenarındaki bir yılan olsun; atın topukları­ nı ısırıp binicisini sırtüstü düsüren, yol boyundaki bir boynuzlu engerek.n 18 Ben Senden gele­ cek kurtuluru bekleyecegim, ey Yehova.o 19 Gad, akıncıların baskınına m Hk 13:2; Hk 13:24; Hk 15:20; n Tkr 33:22; Hk 14:19; Hk 15:15; o Me 14:7.



75



Yakup sOzlerini b itirir, sonra Olur



ugrayacak, fakat onları püskür­ tüp arkalarından saldıracak.3 2 0 Aser'in ekm egi bol olacak,b krallara layık lezzetli yiye­ cekler cıkaracak.c 21 Naftalic narin bir geyiktir. Zarif sözler söyler.d 2 2 Yusuf, meyve veren bir agacın filizidir;e pınarın kena­ rında yetismis,f dalları duvardan asan bir meyve agacının filizi.g 23 Fakat oklular onu hic rahat bırakmayıp üzerine oklarını sa­ vurdular. Ona düsmanlık bes­ lediler^ 24 Onun yayı saglam aktı/ elleri güdü ve kıvraktı.i İs­ rail'in Çobanını, Köse Tansını,' Yakup'un güclü Tanrısı,k 25 ba­ banın Tanrısıl sagladı. M utlak Gücün Sahibi onunla birliktedirm ve sana yardım edecektir.n Sana gögün bereketini,° asagıda yatan derin suların bereketini,° rahmin ve süt dolu memelerin bereketini verecek.p 2 6 Baba­ nın senin icin diledigi bereket/ ebedi dagların nim etlerinden, devirler boyu duran tepelerins süsünden üstün olacak. O bere­ ket, kardeslerinin arasından seki­ lip ayrılmıs olan Yusuf'un bası üzerinden eksik olmayacak.s 27 Benyam in b ir kurt gibi parçalayıp duracak/ Sabah yakaladıgı hayvanı yiyecek, aksam ga­ nimeti bölüsecek."u 2 8 İsrail'in on iki kabilesi bunlardan meydana geldi ve ba­ baları onlar icin ettigi hayırdua­ da bunları söyledi; alacakları ni­ metlere göre her birine hayırdua etti.u 29 Daha sonra Yakup, ogullarına sunu em retti: "Ben ar­



BÖ LÜ M 49 a T k r3 3 :2 0 Ys 1 3 :8 b T k r32:14 M e81:16 c T k r3 3 :2 4 Ys 19:24 1K r4:7 1Kr4:16 c T k r3 3 :2 3 Ys 19:32 Mt 4:15 d Mt 4:13 Yhn 7:46 e Ç k1:5 f T k r33:13 16:1 g T k r3 3 :1 7 h B a37:8 B a40:15 ı B a 5 0 :2 0 i S y13:8 1:6 Ys 8 : 18 H k6:14 H k11:32 j B a 4 5 :7 B a 5 0 :2 0 Iİis 28:16 Mt 21:42 1Pe2:4 k M e80:1 l Yhn 17:3 m 10:12 n Flp 4:19 o M l3:10 o T k r33:13 İ¡s 11:9 p 59:21 r 17:14 s 54:10 S T k r3 3 :1 6 Elc 7:9 t T k r3 3 :1 2 H k20:16 1Sa9:16 u Es 2:5 Es 8:7 U İb 11:21



2 . S U tu n a B a 3 5 :2 9 B a 4 9 :3 3 b B a 2 3 :1 7 c B a 2 3 :2 0 c B a 23:19 B a 2 5 :1 0 d B a 3 5 :2 9 e B a 2 3 :1 8 f B a 2 5 :8 M e116:15 Mt 22:32 Ele 7:15



BÖ LÜM 5 0 g B a 4 6 :4 h Vz 7:2 Yhn 11:35 Elil oğlak ğetirecek. 29 Elini ğü­ nah sunusunun basına koyacakm ve onu yakılan sununun kesil­ diği yerde kesecek.n 3 0 Kâhin parmağıyla kandan biraz alıp ya­ kılan sunu sunağının boynuzlarına o sürecek; kanın ğeri kalanı­ nı ise sunağın dibine dökecek.8 31 Hayvanın tüm yağını,p payLe 4:27* Sözcük anlamıyla, "bir can"



BO LU M 4 a L e4:12 b Le16:15 M t2 0 :2 8 Y h n 1 :2 9 1Yh 2:2 c Çk 18:21 Sy16:2 Sy3 4 :1 8 22:14 2Sa 2 4 :1 0 c L e5:4 L e5:17 L e6:2 d 2Sa 12:13 e L e23:19 Sy1 5 :2 4 Sy28:15 Sy29:5 f Le 1:4 L e4:4 Öz 28:13 İş; 53:6 g Le 1:11 L e3:2 L e6:25 Le 7:2 h L e4:3 ı Le8:15 L e9:9 Le 16:18 İb 9 :2 2 i L e3:5 j Ç k 3 2 :3 0 Sy1 5 :2 8 k Çlk 12:49 S y5:6 Sy1 5 :2 9 l L e5:6 m L e1:4 L e3:2 L e4:4 Le 16:21 Öz 28:13 İs 53:6 M t8 :1 7 1 P e2:24 n Le1:11 L e6:25 o L e4:25 o Le8:15 L e9:9 İb 9 :2 2 p L e3:16 L e4:8



a L e3:3 b Ç k 2 9 :1 8 L e1:9 L e3:5 Le8:21 Ezr6:10 c L e4 :2 6 Ho 14:2 c İs 53:7 Y h n 1 :2 9 İb 9 :1 4 1Pe1:19 d L e3:6 İb 7:26 İb 9 :1 4 1 P e2:22 e Le1:11 L e4:4 f L e4:25 L e16:18



L E V İ o G U L L A R İ 4 :2 2 - 5 :2



lasma kurbanının yağıa nasıl çı­ karılırsa öyle çıkaracak. Kâhin, Yehova için hos koku olarak yağı sunakta yakacakbve sunuyu ğetiren için kefarette bulunacak, böy­ lece kisi bağıslanacak.c 3 2 Eğer kisi ğünah sunusu olarak kuzuç ğetirirse, hayvan sağlıklıd ve disi olacak. 33 Eli­ ni ğünah sunusunun basına ko­ yacak ve onu yakılan sununun her zam an kesildiği yerde ğünah sunusu olarak kese­ cek.' 34 Kâhin ğünah sunusu­ nun kanından parmağıyla biraz alıp yakılan sunu sunağının boy­ nuzlarına sürecek;f kanın ğeri ka­ lanını sunağın dibine dökecek. 35 Hayvanın tüm yağını, paylas­ ma kurbanı olarak sunulan ğenç koçun yağının çıkarıldığı ğibi çı­ karacak ve bu yağıları sunakta, Yehova için atehte yakılan su­ nuların üzerinde yakacak.ğ Kâ­ hin ğünah isleyen kisi için, onun ğünahına kefarette bulunacak;h böylece kisi bağıslanacak." "Bir kimse*i tanık olduğju; ğördüğü veya bilği sahibi ol­ duğu bir olayla ilğili tanıklık çağ­ rısını*! isitir, fakat bildiğini anlat­ mayarak1' ğünah islerse, suçunun sorumluluğunu tanıyacak. 2 Bir kimse kirli bir seye do­ kunursa; temiz olmayan bir ya­ bani ya da evcil hayvan ölüsüne



5



g Çlk 29:13; Le 3:3; Le 6 :1 2 ; Le 9:10; h Le 1:4; Le 4:26; Le 4:31; Le 6 :7 ; Le 16:30; Sy 15:28; Kl 1:14; 1Yh 2:2; ı 1Yh 1:7; B O L U M 5 i Ba 2 :7 ; Ba 4 6 :2 6 ; He 18:4; j Öz 2 9 :2 4 ; k Ba 37:2; 1Sa 2 :2 4 ; Es 6:2; Öz 29:24; 1Ko 1:11; 1Ko 5:1.



Le 5 :1* Sözcük anlamıyla, "can" 1* Sözcük anlamıyla, "aleni lanetleme." Tanıklık çağrısı, suç isleyene ya da tanık­ lık etmeyen sahide yönelik bir lanet içe-



L E V İ O G U L L A R İ 5 :3 -1 6



veya tem iz olm ayan ufak hayvanlardan birin in Ölüsüne degerse,a durumunun farkında olm asab bile kirlenmiştir; suçlu sayılır.c 3 Ya da, insandan kay­ naklanan bir kirlilige,ç kendisini kirletebilecek bir seye veya insa­ na farkında olmadan dokunur­ sa, bunu fark ettikten sonra suç­ lu olur. 4 Bir kim se hangi konuda olursa olsun, iyilik ya da kotülukd yapmak için düsünmedene yemin ederse suçludur; o sıra­ da farkında olmasa bile yeminin in f ciddiyetini anladığında suç­ lu olur. 5 Kisi bu tür suçlardan birini islediğinde, günahını itirafg edeçek. 6 İslediği günah için Yehova'ya suç sunusuh getireçek; günah sunusu olarak, küçükbas birdisb hayvan, yani disi bir kuzu veya oglak sunaçak; kahin onun için günahına kefarette bulunaçak.i 7 Eger kuzu sunmaya güçü yetmezse,' o zaman isledigi gü­ naha karsılık Yehova'ya suç su­ nusu olarak iki kumruk veya iki yavru güverçin getireçek; bunlar­ dan biri günah sunusu/ digeri de yakılan sunu olaçak. 8 Bunla­ rı kahine getireçek. Kcihin onçe günah sunusu için olanı suna­ çak; kusun kafasını tırnagıylam boynun on kısmından ayıraçak, fakat tam am en koparmayaçak. 9 Günah sunusunun kanından biraz alıp sunagın yan duvarları üzerine serpeçek, kanın geri kala­ nı sunagın dibine akıtılaçak.n Bu bir günah sunusudur. 10 Ka­ hin digerini de yakılan sunu ola­ rak, usulüne gore sunaçako ve



K asıtsız günah. Yoksulun sunusu BÖ LÜM 5 a Le 11:24 Le 17:15 Le21:1 Sy 19:11 Tkr 14:8 b Me 19:12 c Le4:13 ç Le 12:2 Le13:3 Le15:3 Sy19:11 d Ml 3:5 e Yk 3:8 1Pe 3:10 f H k21:7 1Sa14:24 Mt 5:33 M r6:23 g Le 26:40 L e26:41 S y5:7 Yîi 7:19 Ezr 10:11 M e3 2 :5 Öz 28:13 1Yh 1:9 h Le 7:1 L e14:12 Le 19:21 S y6:12 ı L e4:2 8 i L e4:2 0 Yhn 1:29 1Ti 2:5 İb 9:14 1 Y h 4:10 j Le 12:8 Le14:21 2Ko 8:12 Yk 2:5 k Le 1:14 L e15:14 l Le 14:22 Lu 2:24 m Le1:15 n L e1:5 Le 7:2 İb 9:22 o Le 1:17



2 . S ü tu n a L e6 :7 İb 2:17 1Yh 2:2 b Ç k 3 4 :9 c 2K o 8 :1 2 ç Çk 16:36 d Sy5:15 e L e5 :6 Öz 28:13 2K o5:21 f Le6:15 Sy 5:26 g L e4:35 h L e4:3 ı L e4 :2 6 i L e2:10 Le 7:6 1Sa 2 :2 8 1Ko9:13 j L e10:18 L e22:14 Sy 18:9 k L e6 :6 l Ç k30:13 Le27:25



1 40



kisinin imlediği günah için kefa­ rette“ bulunaçak; böyleçe kisi bagıslanaçak.b 11 Eger iki kumru veya iki yavru güverçin sunmaya güçü yetm iyorsa,ç o zam an isledigi günaha karsılık onda bir efa*ç inçe unu ¡günah sunusu olarak getireçek. Üzerine yağ dokmeyeçekd ve akgünlük koymayaçak, çünkü bu bir günah sunusudur.“ 12 Bunu kahine getireçek; kahin hatırlatm a payıf olarak ondan bir avuç alaçak ve sunakta, Yehova için atehte yakılan sunula­ rın üzerinde yakaçak.g Bu bir gü­ nah sunusudur.11 13 Kahin bu günahlardan herhangi birini is­ leyen kisi için kefaretteı buluna­ çak ve kisi bagıslanaçak; sunu­ nun geri kalanı tahıl sunusunda oldugu gibi kahinin olaçak." 14 Sonra Yehova Musa'ya ^öy­ le dedi: 15 "Bir kimse Yehova' nın kutsal seylerinei karsı yanlışlıkla bir günah isleyerek sa­ dakatsizlik ederse, suç sunusuk olarak Yehova'ya bir küçükbas hayvan, sağlıklı bir koç getireçek; değeri, kutsal mekân çekeline* göre, suç sunusu için belirlen­ miş gümüs sekeHe* bir olaçak. 16 Kisi kutsal mekana karsı isle­ digi günahı tazmin edeçek; üzeri­ ne bu bedelin beste birinimde ekleyeçek. Bunları kahine vereçek ki, kahin suç sunusu olan koçm Le 6:5; Le 22:14; Le 27:13; Sy 5:7.



Le 5:11* Bir efa 22 litre. 15* Ya da "kutsal sekel." Toplanma Çadırında tutu­ lan standart bir agırlık; olçünün tam ol­ masını vurgulamak için de kullanılmıs olabilir. 2. Samuel 14:26'daki dipnotla karsılastırın.



141



Aldatm a, hırsızlık; tazm inat



la onun için kefarette “1bulunsun. Böyleçe kisi bagıslanaçak.b 17 Bir kimse Yehova'nın ya­ pılmamasını emrettigi bir seyi bilm eden yaparsa,ç yine de suç­ lu sayılır; suçunun sorumlulugunu tasıyaçak.ç 18 Kahine suç sunusu olarak belirlenen degere göre,d bir küçükbas hayvan, sağlıklı bir koç getireçek; kahin onun bilmeden, kasıt olmadan yaptığı yanlışlık için kefarette' bulunaçak; böyleçe kisi bagıslanaçak.f 19 Bu bir suç sunusu­ dur. Kisi Yehova'ya karsı suç islemistir."ğ Sonra Yehova Musa'ya şun­ ları söyledi: 2 "Eğer bir çan, kendisine em anet edilen veya tem inat olarak bırakılanh bir sey konusunda komşusunu aldatırsaı veya komşusunun bir peyini çalıp ona yalan söylerse ya da komşusunu dolandırırsa,i 3 veya kayıp bir sey buluri da inkar ederse ve bu tür suçlar­ dan birini islediği halde yalan yere yem in ederse,k Yehova'ya sadakatsizlik ederek günah islemis olur; 4 günahından dola­ yı suçludur.m Ö zaman çaldığı veya hileyle ele geçirdiği veya kendisine em anet edilen seyi ya da bulduğu kayıp seyi 5 veya hakkında yalan yere yemin ettigi seyi tazmin edeçek.n Tam be­ delini ödeyeçek ve üzerine beste birini ekleyeçek. Kisi suçu kanıt­ landığı gün sahibine bunu vereçek. 6 Ve Yehova'ya, belirle­ nen değere göre, suç sunusuö olarak bir küçükbas hayvan, sağ­ lıklı bir koçö getirip kahine vereçek. 7 Kâhin suç sunusu geti­ ren kisi için Yehova'nın önünde



6



BÖ LÜM 5 a Ç k 3 2 :3 0 L e12:8 Sy 15:25 İb 2:17 1Yh 2:2 b Ç k 3 4 :9 L e4:2 0 L e6:7 Le 19:22 c Me 19:12 Lu 12:48 İb 5:2 ç L e5:2 1 T i5 :2 4 d L e5:7 L e6:6 e L e1:4 f İî>53:12 g Ezr10:2 M e51:3



BÖ LÜ M 6 h Ç k 2 2 :7 ı Le19:11 i E y2 4 :2 Mi 2:2 Eli; 13:10 j T k r22:1 k Ç k22:11 L e19:12 Yr 7:9 M l3:5 E f4:25 K l3:9 1 T i1 :1 0 l Le5:15 S y5:6 M e51:4 m Le4:13 n L e5:16 S y5:7 1Sa12:3 o Le 7:1 o Le5:15 İs 53:10 İb 9 :1 4



2 . S u tu n a L e4 :2 0 L e5:10 L e5:18 1Yh 1:7 1Yh 2:2 b Çk 2 9 :4 2 Sy28:3 İb 10:11 c Çk 2 8 :3 9 Le 16:32 Ezr3:10 H e44:17 ç Çk 2 8 :4 2 Ç k 3 9 :2 8 d Ç k27:3 L e1:16 L e4:12 e Le 16:23 H e44:19 f L e4:12 Le 16:27 Sy 19:9 İb 13:12 g Le 1:7 L e3:5 Ne 13:31 h L e3:5 L e3:16 Sy18:17



L E V İ O G U L L A R I 5 :1 7 - 6 :1 6



kefarette a bulunaçak; böyleçe kisi bu suçlardan hangisini islemis olursa olsun bagıslanaçak." 8 Sonra Yehova, Musa'ya şun­ ları dedi: 9 "Harun'a ve oğul­ larına sunu emret: Yakılan su­ nuyla ilgili kanun sudur:b Yakılan sunu sabaha dek, bü­ tün geçe boyunça sunaktaki atesin üzerinde kalaçak ve sunak içindeki ates hep yanar durum­ da olaçak. 10 Kahin keten giy­ s is in i ve keten donunu ç giyeçek. Sonra sunakta sürekli yakılan su­ nudan kalan yağlı külleri d alaçak ve sunağın yanına koyaçak. 11 Sonra giysilerini çıkarıp e baska giysi giyeçek ve yağlı külleri konaklama yerinin dışında temiz bir yere götüreçek.f 12 Sunak­ taki ates hep yanaçak. Sönmeyeçek. Kâhin her sabah atehin üzerine odun koyaçak;s yakılan sununun parkalarını üzerine dizeçek ve bunların üzerinde de paylanma kurbanının yağlı kı­ sımlarını yakaçak.h 13 Sunak­ taki ates ı devamlı yanar halde tutulaçak. Sönmeyeçek. 14 Ve tahıl sunusuyla i ilgi­ li kanun sudur: Harunogulları onu sunağın önünde, Yehova'n ın huzurunda sunaçak. 15 Önlardan biri, tahıl sunusu olarak getirilen inçe unla yağ­ dan bir avuç, üzerindeki akgün­ lüğün de hepsini alaçak ve bunla­ rı sunakta Yehova için hatırlatma payı' ve hos koku olarak yakaçak. 16 Artakalanı Harun ve oğulları yiyeçek.k Bundan ma­ yasız ekm ek l yapılaçak ve kut­ sal bir yerde yeneçek. Toplanma ı Sy 16:46; i Le 2 :1 ; Sy 15:4; j Le 2:2; Le 2 :9; Le 5:12; k Le 2:3; Le 5:13; He 4 4 :2 9 ; 1Ko 9:13; l Le 10:12.



L E V İ O G U L L A R I 6 :1 7 - 7 :9



Çadırının avlusunda yeneçek. 17 İçine mayalı hiçbir sey katılmayaçak.a Bana getirilen yakılan sunulardan b pay olarak onlara bunu verdim. Günah sunusu ve suç sunusu gibi bu da çok kutsal­ dır^ 18 Harunogullarının tüm erkekleriç ondan yiyeçek. Yehova için ateste yakılan sunulardan ayrılan bu pay nesillerçe ve de­ virler boyunça d onların olaçak. Bu sunulara değen her sey kutsal olaçak." 19 Sonra Yehova M usa'ya sunları söyledi: 2 0 "Meshedileçegi gün e Harun, oğullarıyla birlikte Yehova'ya sunu sunaçak:f günlük tahıl sunusu s ola­ rak onda bir efa inçe un; h bu­ nun yarısı sabah, diğer yarısı da aksam sunulaçak. 21 Un yağ­ la iyiçe yoğrulup saçda pisirileçek.ı Tahıl sunusundan yapı­ lan ham ur idlerini Yehova için hos koku olarak sunaçaksın. 22 Oğulları arasından Harun' un yerine meshedileçek kahin de bunu sunaçak.i Bu, devirler boyu bir kanun olaçak. Sunu­ nun tümü yakılarak Yehova'ya sunulaçak.' 23 Kahinin k sunaçagı tüm tahıl sunuları tamamen yakılaçak; yenilmeyeçek." 2 4 Sonra Yehova, M usa'ya sunları söyledi: 25 Harun ve oğullarıyla konus, onlara de ki, "G ünah sunusuyla ilgili ka­ nun sudur:" Günah sunusu, ya­ kılan sununun kesildiği yerde,m Yehova'nın önünde kesileçek. Bu çok kutsaldır .11 2 6 Bu sunu­ yu sunan kahin ondan yiyeçek.° Toplanma Çadırının avlusunda/ kutsal bir yerdep yeneçek. 2 7 Sunuya değen h er sey kut-



K âh in in payı. Suç sunusu BÖ LÜ M 6 a Le2:11 Mt 16:12 1Pe 2:22 b Sy 18:9 c L e2:3 L e2:10 c Sy 18:10 d L e24 :9 e Ç k 3 0 :3 0 Me 133:2 Lu 4:18 Elç 10:38 İb 1:9 İb 5:1 İb 7:28 İb 8:3 f Ç k 2 9 :2 g Çk 2 9 :4 0 L e2:1 L e9:17 Sy28:5 h Çk 16:36 Le5:11 ı L e2:5 Le 7:9 1Ta 23:29 i Tkr 10:6 İb 7:23 j Çk 29:41 k İb 7:28 l L e4:3 m L e1:3 Le1:11 n L e21:22 L e22 :7 o L e10:17 Sy 18:9 H e4 4 :2 9 o Ç k27:9 Ç k 3 8 :9 Çk 40:33 H e42:13 p L e6:16



2 . S ü tu n a Mt 9:21 Mt 14:36 b 1Pe 1:2 c İb 9:10 c Le 11:33 L e15:12 d L e6:18 Sy18:10 e L e6:25 L e21:22 f L e4:5 L e10:18 Le 16:27 İb 13:11



BÖ LUM 7 g L e5 :6 L e6 :6 L e14:12 Le 19:21 S y6:12 h L e6:17 L e21:22 ı L e1:3 L e6:25 i L e5 :9 İb 9:22 j L e1:5 L e3 :2 L e5 :9 1Pe 1:2



1 42



sal olaçak;a bir kimse onun ka­ nından bir giysiye sıçratırsa/ giy­ si kutsal bir yerde yıkanaçak.ç 28 Sununun haşlandığı toprakç kap kırılaçak. Bakır bir kapta haş­ lanmışsa, kap ovulup suyla durulanaçak. 29 Kahin olan her erkek on­ dan yiyeçek.d Bu çok kutsaldır.e 3 0 Ançak, kutsal yerde kefaret­ te bulunmak amaçıyla kanıf Top­ lanma Çadırına getirilen günah sunusundan yenilmeyeçek; bu sunu ateşte yakılaçak." "Suç sunusuyla ilgili kanun şuduns Bu sunu çok kut­ saldır^ 2 Suç sunusu kurba­ nını, yakılan sunu kurbanı­ nın kesildiği yerdeı keseçekler; kani sunağa çepçevre serpileçek. 3 Kurbanın tüm yagı;k kuyrukyagı, bağırsakları kaplayan yağ;, 4 iki böbrek ve üzerlerinde, bel­ de bulunan yağ; sunulaçak. Ayrıça, böbreklerle birlikte karaçiger üzerindeki yağ; da çıkarılaçak/ 5 Ve kahin bunları Yehova için ateşte yakılan sunu olarak su­ nakta yakaçak.m Bu bir suç su­ nusudur. 6 Kahin olan her er­ kek bundan yiyeçek.n Bu sunu kutsal bir yerde yeneçek, çünkü çok kutsaldır.° 7 Günah sunu­ su nasılsa, suç sunusu da öyledir. İkisi için de kanun aynıdır.11Ke­ farette bulunan kahin kurbanın etini alaçak. 8 Kendisine getirilen yakılan sunuyu sunan kahin de sundu­ ğu kurbanın derisinip alaçak. 9 Fırında pişirilmiş/ derin ta­ vada bol yağla kızartılmışsve saç-



7



k Çk 29:13; Le 3:9; Le 3:1 7; Le 4:8; Le 8 :20; l Le 3:4; Le 4:9; m Le 1:9; Le 3:1 6; Le 5:12; n Le 5:13; Le 6:16; Sy 18:9; o Le 2:3; o Le 6:25; Le 14:13; p Çk 29:14; Le 1:6; Sy 19:5; r Le 2 :4 ; s Le 2:7.



143



Sukran ve adak. Yag ve kan yasagı



da pişirilmiş “1tüm tahıl sunuları, bunları sunan kahine ait olaçak. Bu sunuları o alaçak.b 10 Fa­ kat yağsızçveya yaglaç yoğrul muş bütün tahıl sunuları, tüm Harunogullarına ait olaçak; aralarında eşit paylaşaçaklar. 11 Yehova'ya sunulaçak pay­ laşma kurbanıylad ilgili kanun da şudur: 12 Eğer bir kimse bu sunuyu, şükranlarını ifade et­ mek® amaçıyla sunarsa, şükran kurbanıyla birlikte yağla yoğ­ rulmuş mayasız halka ekmekler, yağlanmış mayasız yufka ekmek­ le r i ve yağla iyiçe yoğrulmuş inçe undan halka ekmekler sunaçak. 13 Sükranını ifade eden paylaşma kurbanlarıyla birlik­ te sunduğu bu ekmeklerin yanı sıra, mayalı halka ekmeklerg de sunaçak. 14 Ve her ekmek su­ nusundan bir adet ekmeği Yehova için kutsal pay olarak vereçek;h bunlar, paylaşma kurbanlarının kanını sunağa serpen kahinin ola ça k . 15 Sükran kurbanı olarak sunulan paylaşma kur­ banlarının eti, sunulduğu gün yeneçek; sabaha bırakılmayaçak.i 16 Eğer kurban, adak' veya gö­ nüllü sunuk ise, kurbanın eti su­ nulduğu gün yeneçek; kalırsa er­ tesi gün de yenebilir. 17 Fakat kurban etinden üçünçü güne ka­ lan yakılaçak. 18 Eğer paylaş­ ma kurbanının eti üçünçü gün yenirse, kurbanı sunan kişi Tanrı'dan kabul görmeyeçek.m Bu kurban ona hiçbir fayda saglamayaçak.n Et kirli sayılaçak ve on­ dan yiyen çan suçunun sorum­ luluğunu taşıyaçak.° 19 Kirli bir şeye degenö et yenilmeyeçek; ateşte yakılaçak. Temiz eti ise, te­



BÖ LÜ M 7 a L e2:5 Le6:21 1 T a23:29 b L e2:3 Sy 18:9 1Ko9:13 c Le5:11 Sy5:15 c L e2:4 Le14:21 d L e3:1 Le 7:20 L e22:21 1Ko 10:16 e L e2 2 :2 9 2Ta29:31 Ne 12:43 M e50:14 2K o9:11 f L e2:4 L e6:16 Sy6:15 g Le2:11 L e23:17 h L e10:14 ı L e6 :2 6 Le7:35 Sy 18:8 i L e2 2 :3 0 j L e22:21 S y30:2 H k11:30 1Sa1:11 Me 66:13 Öz 20:25 V z5:4 Elç: 21:23 k L e22:23 Tkr 12:6 l Le 19:6 m L e19:7 n B a 4 :5 o L e5:17 Le 19:8 Sy9:13 H e4:14 o L e11:24 Sy19:15



a Le15:3 Sy 19:20 b L e12:4 L e15:2 c L e11:24 T k r14:7 c Le 11:10 Tkr14:10 H e4:14 d L e3:16 L e3:17 L e4:8 1Sa2:16 e Ç k22:31 Le17:15 f Sy15:31 g B a 9 :4 L e3:17 Le17:10 T k r12:16 1S a14:33 H e33:25 Elç: 15:20 Elç 15:29 h Le17:14 ı L e3:1 1Ko 10:18 i L e3:3



L E V İ O G U L L A R İ 7 :1 0 -3 0



miz durumda olan herkes yiye­ bilir. 20 Fakat bir kimse kirli du­ rumdayken, Yehova'ya sunu­ lan paylanma kurbanının etinden yerse, o çan halkın arasında yaşatılmayacak.â 21 Eğer bir kimse insandan çıkan kirletiçi bir şeyb olsun veya temiz olmayan bir hayvanç ya da kirli ve iğrenç sa­ yılan bir şeyç olsun, temiz ol­ mayan herhangi bir şeyle temas eder ve Yehova'ya sunulan pay­ laşma kurbanının etinden yerse, o çan halkının arasında yaşatılmayaçak." 22 Sonra Yehova, M usa'ya şunları söyledi: 23 İsrailogullarıyla konuş, onlara de ki, "Sığı­ rın, koyunun ve keçinin yagınıd y e m e y e ç e k sin iz . 2 4 Ö lm ü ş bir hayvanın yağı veya parça­ lanmış bir hayvanıne yağı baş­ ka am açla kullanılabilir, fakat asla yemeyeçeksiniz. 25 Kim Yehova için ateşte sunduğu kur­ banın yağından yerse, o kişi hal­ kının arasında yaşatılmayaçak.f 26 Nerede yaşarsanız yaşayın, ne kuş ne de başka bir hayvanın, hiçbir çanlının kanınıs yemeyeçeksiniz. 27 Kim kan yerse o çan halkının arasında yaşatılmayaçak."h 2 8 Sonra Yehova, M usa'ya şunları dedi: 29 İsrailogullarıyla konuş, onlara de ki, "Ye­ hova'ya paylaşma kurbanı geti­ ren kişi, sunusunun bir kısmını Yehova'ya vereçek. 3 0 Yehova için ateşte yakaçagı sunuları ken­ di elleriyle getireçek; hayvanın yag ın i döşüyle birlikte sunaçak. Döşle birlikte yağı, Yehova'nın



L E V İ O G U L L A R İ 7 :3 1 - 8 :1 3



önünde sallama sunusu “1 olarak sallayaçak. 31 Kahin yağı su­ nakta yakaçak,b fakat döş, Harun' un ve oğullarının olaçak.ç 3 2 Sunduğunuz paylaşma kurbanlarının sağ; budunu kut­ sal payç olarak kahine vereçeksiniz. 3 3 H a ru n o g u lla rın d a n paylaşma kurbanlarının kanını ve yağını kim sunmuşsa, sağ but onun payı olaçak.d 3 4 Paylaş­ ma kurbanlarından sallama sunusue olan döşü ve kutsal pay olan budu İsrailogullarından alıp kahin Harun'a ve oğullarına veri­ yorum; bunlar İsrailogullarından alınıp onlara verileçek ve bu de­ virler boyu bir kural olaçak. 35 Bunlar, Harun'un ve oğul­ larının kahinlik payıydı; kahin olarak hizm et etmek üzere Yehova'nın huzuruna getirildiklerif gün, Yehova için ateşte sunu­ lan sunulardan alaçakları paydı; 3 6 çünkü Yehova onları İsrailogulları arasından alıp meshettigis gün bu payın onlara verilmesi­ ni emretmişti. Bu, devirler boyu, nesiller boyunça bir kanun olaçak."h 37 Yakılan sunu/ tahıl sunu­ su/ günah sunusu,' suç sunusu,k paylaşma kurbanıl ve kahin­ lik görevine başlarken sunulaçak kurbanlam ilgili kanun böyledir; 3 8 Yehova bu emirleri Musa'ya Sina Dagından verdi. İsrailogullarına Yehova için Sina Çölün­ de sunular getirmeleri emredildigi gün bu kanun verildi.° Sonra Yehova, Musa'ya şun­ ları söyledi: 2 "H arun'la oğullarını/ giysileri/ mesh yağı­ nı/ günah sunusu boğasını/ iki



8



Paylar. K ah in lerin m eshedilisi BÖLÜM 7 a Çk 2 9 :2 4 L e8:27 Le9:21 S y6:20 b L e3:5 c Le5:13 L e6:16 L e8:2 9 Sy18:18 c Çk 29:27 L e10:14 S y6:20 d L e6 :2 6 Tkr 18:3 e Çk 2 9 :2 8 L e10:14 Sy18:18 f Ç k 2 8 :1 Ç k 2 9 :7 Çk 40:13 S y18:7 g Çk 40:15 L e8:12 h İb 7:12 ı L e6 :9 A m s5:22 Mr 12:33 İb 10:5 İb 10:6 i L e2:1 Le6:14 j L e6:25 k L e5 :6 Le 7:1 l L e3:1 m Ç k 2 9 :1 L e6 :2 0 n Ç k 3 4 :2 7 L e25:1 o Ç k 2 4 :5 L e1 :2



BÖ LÜ M 8 o Ç k 2 8 :1 p Ç k 2 8 :4 Ç k39:41 r Ç k 3 0 :2 3 Çk 40:15 s Ç k 2 9 :1



2 . S u tu n a b c c d e f



g h ı



i j



k



Ç k 2 9 :2 Sy27:2 Elç: 7:38 Ç k 3 6 :3 7 Yhn 8:28 Ç k 2 9 :4 Çk 4 0 :1 2 1Ko6:11 E f5:2 6 İb 9:10 Çk 2 8 :3 9 V h 19:8 Ç k 3 9 :2 9 İs 11:5 Çk 28:31 Ç k 3 9 :2 2 Sy1 5 :3 9 M e119:12 Ç k 2 8 :6 Ç k 3 9 :2 Ç k 2 8 :8 Ç k 2 9 :5 Ç k 3 9 :2 0 Çk 28:15 Ç k 3 9 :9



144



koçu ve mayasız ekm eka sepetini al. 3 Tüm halkı Toplanma Ça­ dırının girişineb topla."ç 4 Musa, Yehova'nın em rini yerine getirdi; halkı Toplan­ ma Çadırının girişineç topladı. 5 O zaman Musa halka "Sim ­ di Yehova'nın emrettiklerini yapaçagım"ddedi. 6 Ve Harun'la oğullarını getirip suylae yıkadı.f 7 Sonra Harun'a entariyig giydi­ rip beline kuşagıh bağladı, kol­ suz üstlüğüı ve üzerine efodui giydirdi; efodun kuşağını' da be­ lin e sıkıça bağladı. 8 Ardın­ dan gögüslügük takıp içine Urim ve T u m m im 'i* koydu. 9 Son­ ra Harun'un başına sarıgım tak­ tı ve sarığın ön tarafına adan­ m anın kutsal işareti olan parlak altın levhayın taktı; Musa bunla­ rı tam Yehova'nın kendisine emrettigi gibi yaptı. 10 Musa sonra mesh yağını aldı, Kutsal Çadırıö ve içinde­ ki her şeyi meshedip kutsadı. 11 Ve yağdan biraz alıp sunağın üzerine yedi kez serperek suna­ ğı/ tüm takımını, kazanı ve aya­ ğını meshetti; böyleçe onları kut­ sadı. 12 Sonunda da Harun'u kutsamak üzere başına mesh ya­ ğından dökerek onu meshetti.P 13 Sonra Musa, H arun'un oğullarını getirdi/ onlara enta­ rileri giydirdi, bellerine kuşak­ ları bagladı.s Başlarına başlık­ larını sardı;s Musa bunları tam Yehova'nın kendisine emrettiği gibi yaptı. l Çk 2 8 :3 0 ; Ezr 2 :6 3 ; Yhn 5 :3 0 ; m Çk 29:6; Çk 39:28; 1Ko 11:3; n Çk 2 8 :3 6 ; Çk 3 9 :3 0 ; o Çk 30 :2 6; o Çk 30:28; p Çk 29:7; Çk 3 0 :3 0 ; Çk 40:13; Le 21:10; Me 133:2; Elç 10:38; r Çk 29:8; Çk 40:14; s Çk 2 9 :9 ; s Çk 28:40.



Le 8:8* Çıkış 28:30'daki dipnota bakın.



1 45



K a h in lik görevinin başlatılm ası



14 Ve günah sunusu olarak sunulaçak boğayı“1 getirdi; Ha­ run'la oğulları ellerini boğanın başınab koydular. 15 Musa bo­ ğayı kesti;ç kanındançalıp parmagıyla çepçevre sunağın boynuzla­ rına sürerek sunağı günahtan arındırdı. Kanın geri kalanını sunagın dibine döktü; böyleçe üze­ rinde kefarette bulunabilm ekd için onu kutsadı. 16 Sonra Musa, bağırsakları kaplayan tüm yağı, karaçiger üzerindeki yağı ve iki böbrekle onların üzerindeki yağı aldı ve bunları sunakta yak­ tık 17 Boğanın geri kalan kıs­ mını; derisini, etini ve gübresini konaklama yerinin dışındaf yak­ tı. Musa bunları tam Yehova'nın kendisine emrettiği gibi yaptı. 18 Sonra yakılan sunu koçu­ nu getirdi; Harun ve oğulları el­ lerini koçun başına koydular.« 19 Musa koçu kesip kanını sunagaçepçevreserpti.h 2 0 Koçu parçalara ayırdı; başı, diğer par­ çaları ve içyagını sunaktaki ateşin üzerine koydu. 21 Bağırsakla­ rı ve paçaları suyla yıkadı; koçun tümünü sunakta yaktı.i Bu, hoş koku olarak yakılan bir sunu,' Yehova için ateşte sunulan bir kur­ bandı. Musa bunları tam Yehova'nın kendisine emrettiği gibi yaptı. 22 Sonra ikinçi koçu, kahin­ lik görevinin başlatılm ası için sunulaçak koçuk getirdi; Harun ve oğulları ellerini koçun başına koydular. 23 Musa koçu kesti ve kanından biraz alıp Harun' un sağ kulakmemesine, sağ; eli­ nin başparmağına ve sağ; ayağı­ nın başparm ağına sürdük 24 Ardından Harun'un ogulla-



BÖ LÜ M 8 a Ç k 2 9 :1 0 L e4:3 Le 16:6 H e43:19 b Le 1:4 L e4:4 c Ç k29:11 c Ç k 2 9 :1 2 İb 9 :2 2 d L e6:7 L e6:3 0 e Ç k29:13 L e4:8 M e6 9 :9 f Ç k29:14 Le4:11 Le 16:27 İb 13:12 g Ç k29:15 Le 1:4 h Ç k 2 9 :1 6 ı Ç k 2 9 :1 7 i Ç k 2 9 :1 8 j B a 8 :2 1 Ef 5:2 k Ç k 2 9 :1 9 L e8:33 l Çk 2 9 :2 0 Le14:14 Lu 24:44



2 . S ü tu n a Ç k 2 4 :6 b L e3:16 L e4:9 L e9:10 H e4 4 :7 c Çk 2 9 :2 2 c L e2:4 Le 7:12 1K o 5:8 d Ç k 2 9 :2 Sy6:15 e Çk 29:23 f Çk 2 9 :2 4 Sy8:13 g Çk 29:25 h Ç k 2 9 :1 9 Le7:37 ı B a 8 :2 1 Çk 29:41 E f5 :2 i Le1:13 L e3:5 j Öz 23:26 k Çk 2 9 :2 6 L e7:30 l Çk 29:27 Le7:35 m Çk 29:21 Ç k 3 0 :3 0 Me 99:6 n S y3:3 o Ç k 2 9 :3 7 o Ç k29:31 L e6 :2 8 1Sa2:13



L E V İ O G U L L A R İ 8 :1 4 -3 1



rını getirdi; onların da sağ; kulakmemelerine, sağ; ellerinin baş­ parmaklarına ve sağ; ayaklarının başparm aklarına kandan biraz sürdü. Kanın geri kalanını suna­ ğa çepçevre serpti.a 25 Sonra yağı, kuyrukyagını, bağırsakları kaplayan tüm yagı,b karaçiger üzerindeki yağı, iki böbrekle üzerlerindeki yağı ve sağ; budu aldı.ç 26 Yehova'nın önündeki mayasız ekmek sepe­ tinden de bir tane mayasız hal­ ka ekmek,ç bir tane yağla yoğ­ rulmuş halka ekmek,d bir tane de yufka ekm egie aldı. Bunla­ rı yağların ve sağ; budun üzerine koydu. 27 Ardından bunların hepsini H arun'un ve oğulları­ nın avuçlarına koyup Yehova'nın önünde sallama sunusu olarak salladı.f 2 8 Ve bunları on la­ rın ellerinden alıp sunakta, ya­ kılan sununun üzerinde yaktı.« Bu, kahinlik görevine başlarkenh hoş kokuı olarak sunulan sunuy­ du. Yehova için ateşte yakılan bir sunuydu.i 29 Ve Musa döşü' alıp Yeho­ va'nın önünde sallama sunusu olarak salladı.k Yehova'nın emrettigi gibi bu, kahinlik görevine başlarken sunulan koçtan Musa' nın payıydı.l 3 0 Sonra Musa mesh yagındanm ve sunaktaki kandan biraz alıp Harun'la giysilerinin, onun yanındaki oğullarının ve giysile­ rinin üzerine serpti. Böyleçe Ha­ run'la giysilerini ve oğ;ullanylan giysilerini kutsadı.o 31 Musa, Harun'la oğulları­ na şunları söyledi: "Eti Top­ lanma Çadırının girişinde haşlayın;o 'H arun'la oğulları onu



L E V İ O G U L L A R İ 8 : 3 2 - 9 :1 5



yiyeçekler' diye bana verilen emre göre, göreve başlama tö­ reninde kullanılan sepetten alınaçak ekmekle birlikte eti orada yiyeçeksiniz.a 3 2 Etten ve ek­ m ekten geri kalanı yakaçaksınız.b 33 Yedi gün boyunça,ç kahinlik görevine başlama sü­ resinin bitim ine dek, Toplanma Çadırının önünden ayrılmayaçaksınız; çünkü görev için yetkilendirilm eniz*ç yedi gün süreçek. 3 4 Sizin için kefarette bulunulsun diye, bugün yapıldı­ ğı gibi, Yehova kalan günlerde de bunların yapılmasını emretti.d 3 5 Yedi gün,e geçe ve gün­ düz Toplanma Çadırının girişin­ de kalaçaksınız ve ölmeyesiniz diye, Yehova'nın zorunlu kıldığı nöbeti tutaçaksınız;f bana böyle emredildi." 3 6 Harun ve oğulları, Yeho­ va'nın Musa araçılıgıyla emretti­ ği her şeyi yaptılar. Sekizinçi g ü n Musa, Harun' la oğullarını ve İsrail'in ih­ tiyarlarını çağırdı. 2 Harun'a şunları söyledi: "Kendin için gü­ nah sunusuh olarak sağlıklı bir buzağı ve yakılan su n ü olarak sağlıklı bir koç al. Ve onları Yeho­ va'nın önünde sun.i 3 İsrailogullarına da, günah sunusu ola­ rak bir erkek keçi,' yakılan sunu olarak da bir yaşında ve sağlıklı bir buzağıyla genç bir koçk alma­ larını söyle. 4 Ve Yehova'nın önünde sunmak üzere paylaşma kurbanlarıl olarak da bir boğay­ la bir koç ve yağla yoğrulmuş ta­ hıl sunusum getirmelerini söyle;



9



Le 8:33* Çıkış 28:41'deki dipnota ba­ kın.



Zorunlu nöbet. 8. gün, sunular BÖ LÜM 8 a Ç k 2 9 :3 2 L e10:17 1Ko9:13 G a 6 :6 b Ç k 2 9 :3 4 c Ç k 2 9 :3 0 c Ç k 2 9 :3 5 S y3:3 d Ç k 2 9 :3 6 Le17:11 İb 2:17 e Ç k 2 9 :3 7 f Sy1:53 S y3:7



BÖ LÜ M 9 g L e8:35 H e4 3 :2 7 h L e4:3 ı L e8:18 i Le8:14 j L e4:23 Le16:15 Ezr6:17 k Le 16:5 Ezr10:19 l L e3:1 m L e2 :4 Le6:14



2 . S u tu n a Çk 29:43 b Çk 19:17 T k r3 1 :1 2 c Çk 16:10 Ç k 2 4 :1 6 Çk 4 0 :3 4 2Ta 5:14 c L e4:3 d L e8 :3 4 İb 5:3 İb 7:27 e İb 5:1 f Le 16:33 İb 9:7 g L e4 :4 h İb 9:22 ı Le8:15 i L e4 :7 L e16:18 j L e3:3 L e4 :8 k L e8:16 l L e4:12 L e8:17 İb 13:11 m L e1:5 L e8:19 n L e8 :2 0 o Le8:21 o L e4:27 İs 53:10 Yhn 1:29 1Ko 15:3 2K o5:21 G a 1 :4 E f5 :2 T it2 :1 4 İb 2:17 1Pe 2:24 1Yh 2:2



1 46



çünkü bugün Yehova size görüneçek." a 5 M u sa'n ın em rettiklerini Toplanma Çadırının önüne ge­ tirdiler. Ve tüm halk yakla­ şıp Yehova'nın önünde durdu.b 6 Musa onlara "Yehova'nın em ­ rettiği bu şeyi yapın ki, Yehova' nın ihtişam ını göresiniz" ç dedi. 7 Sonra Harun'a şunları söyledi: "Sunağa git; kendin için olan gü­ nah sunusunu ç ve yakılan sunu­ yu takdim et, kendin ve evin için kefarette bulun.d H a lk ın getirdi­ ği sunuyu da takdim et ve onlar için kefarette bulun;f tam Yeho­ va'nın emrettiği gibi yap." 8 Harun hem en sunağa gitti; kendisi için olan günah sunusu­ nu, buzağıyı kesti.s 9 Oğjulları kurbanın kanını h ona sundu; Ha­ run parmağını kana batırıp ı su­ nağın boynuzlarına sürdü i ve kanın geri kalanını sunağın dibi­ ne döktü. 10 Tam Yehova'nın Musa'ya emrettiği gibi, günah sunusunun yağını,' böbreklerini ve karaçiger üzerindeki yağını su­ nakta yaktı.k 11 Kurbanın etiy­ le derisini de konaklama yerinin dışında yaktık 12 Sonra Harun yakılan sunu kurbanını kesti; kurbanın kanı­ nı oğulları kendisine verdi; o da kanı sunağa çepçevre serpti.m 13 Yakılan sunu kurbanının ba­ şını ve diğer parçalarını da ona verdiler. Harun bunları sunakta yaktı.n 14 Ardından bağırsak­ larla paçaları yıkadı ve bunları su­ nakta, yakılan sununun üzerin­ de yaktı.o 15 Sonra halkın getirdiği kur­ banı sunmaya basladı;o onlar için günah sunusu olan keçiyi



1 47



Nadab, Abihu. İçk i yasak



alıp kesti ve ilk sunu gibi, bunu da günah sunusu olarak sun­ du. 16 Ardından, yakılan su­ nuyu sundu; bunu usulüne göre yaptı.a 17 Ve sabahkib yakılan sunu­ dan ayrı olarak, tahıl sunusunuç sundu; ondan avçuna doldurup sunakta yaktı. 18 Sonra halkın getirdiği, pay­ laşma kurbanıç olarak sunulaçak boğayı ve koçu kesti. Oğulları kanı Harun'a verdiler; o da sunaga çepçevre serpti.d 19 Bo­ ğanın yagını,e koçun kuyruk ya­ ğını/ bağırsakları kaplayan yağı, böbrekleri ve karaçiger üzerinde­ ki yağı ise, 20 döşlerim üze­ rine koydular; ve Harun yağları sunakta yaktı. 21 Fakat hay­ vanların döşlerini ve sağ but­ larını Yehova'nın önünde salla­ ma sunusuh olarak salladı; tam M usa'nın emrettiği gibi yaptı. 22 Ve Harun ellerini halka doğru kaldırıp onlar için hayır­ dua etti; günah sunusunu, yakı­ lan sunuyu ve paylaşma kurban­ larım sunduktan sonra aşağıya ind i.i 23 Ardından M usa'yla Harun Toplanma Çadırına girdi­ ler; çıktıktan sonra halk için ha­ yırdua ettiler.' O zaman Yehova'nın ihtişam ık halka göründü. 24 VeYehova' nın önünden ateş çıkıp! sunak­ taki yakılan sunu ile yağları ya­ kıp bitirdi. Bunu gören tüm halk haykırarakmyere kapandı. “| /"\ Harun'un oğulları Nadab ve Abihun buhurdanların ıö getirip içlerine ateş ve buhurö koydular; Yehova'nın huzurun­ da, kendilerine emredilmemiş,



10



BÖ LÜ M 9 a L e1:3 L e5:10 L e6:9 L e8:18 b Ç k 2 9 :3 9 c L e2:1 L e2:4 Le2:11 Le2:13 c L e3:1 Le 7:11 d L e3:2 e L e3:3 f Çk 2 9 :2 2 L e3:9 L e8:25 g Le 7:30 h Çk 29:27 L e8:27 ı Sy6:23 Tkr 10:8 T k r21:5 1Ta23:13 Lu 24:50 E lç3 :2 6 İb 7:7 i Çk 2 0 :2 6 j 2Sa 6 :1 8 2Ta6:3 k L e9:6 Sy14:10 Sy16:42 l H k6:21 1K r18:38 1Ta21:26 2Ta 7:1 m 1Kr 18:39 2Ta 7:3



BÖ LÜ M 10 n Ç k6:23 1T a24:2 o Ç k27:3 L e16:12 o Ç k 3 0 :3 5 L e16:12



2 . S ü tu n a Ç k 3 0 :9 Le 10:9 Le 16:2 İş 28:7 b Sy16:35 c L e2 2 :9 Sy 26:61 c Çk 19:22 İş 52:11 d İ^ 29:23 H e20:41 M t6 :9 e İs 49:3 Yh n 1 3 :3 1 2 S e1 :1 0 f Ç k 6 :1 8 g E lç5 :6 h L e21:10 S y6:7 ı Sy16:22 Ys 7:1 i L e21:12 j Çk 28:41 L e8:12



L E V İ O G U L L A R İ 9 :1 6 - 1 0 :9



kurallara aykırı bir ateş “1 sun­ dular. 2 O zaman Yehova'nın huzurundan ateş çıktı ve onla­ rı oldürdü;b böyleçe Yehova'nın huzurunda öldüler.ç 3 Bunun üzerine Musa, Harun'a şunu söy­ ledi: "Yehova diyor ki, 'Bana yak­ laşanla^ tarafından kutsal tutulmalıyım d ve tüm halkın önünde yüçeltilm eliyim .' " e Harun hiçbir şey demedi. 4 Musa, Harun'un amçası Uzziel'in f oğulları Mişael ve Elsafan 'ı çağırdı; onlara "Buraya gelin" dedi, "Kardeşlerinizi kut­ sal yerin önünden alıp konak­ lam a yerinin dışına ta ş ıy ın ." 5 M usa'nın dediği gibi, onlar da gelip Nadab ve Abihu'yu üzerle­ rindeki entarilerle konaklama ye­ rinin dışına taşıdılar. 6 Sonra Musa, H arun'a ve oğulları Eleazar'la İtamar'a şun­ ları söyledi: "Saçlarınızı dağınık bırakm ayın,h giysilerinizi yırt­ mayın ki, (ilmeyesiniz ve Tanrı tüm halka öfkelenmesine Fakat kardeşleriniz, bütün İsrail evi, Ye­ hova'nın ateşle getirdiği bu yı­ kım için yas tutaçak. 7 Ölme­ yesiniz diye Toplanma Çadırının girişinden dışarı adım atmayaçaksınız,i çünkü üzerinizde Yeho­ va'nın mesh yağı var."' Harun' la oğulları M usa'nın dediklerini yaptı. 8 Sonra Yehova, Harun'a şun­ ları söyledi: 9 "Sen ve oğul­ ların, Toplanma Çadırına gireçeginiz zaman, ölmeyesiniz diye, şarap veya başka herhangi bir içki içmeyin;k bu, devirlerçe, nesiller boyu bir kanun olaçak. k Öz 31:5; Is 2 8 :7 ; He 44:21; Ho 4:1 1; Et 5:18; 1Ti 3:3 1Ti 3:8; T it 1:7.



L E V İ O G U L L A R İ 1 0 :1 0 -1 1 :9



10 Böyleçe kutsal olanla olm a­ yanı, tem iz olan la olm ayanı ayırt edebileçeksiniza 11 ve İsrailogullarına, Yehova'nın onlara Musa araçılıgıyla bildirdiği tüm kuralları ögretebileçeksiniz."b 12 Sonra Musa, Harun'la sağ; kalan oğulları Eleazar ve İtamar'a şunları söyledi: "Yehova'ya ateşte sunulan tahıl sunularındanç ar­ takalanı alın; bunu mayasız ola­ rak hazırlayıp sunağın yanında yiyin, çünkü çok kutsaldır.ç 13 Onu kutsal bir yerde yiyeçeksiniz,d çünkü o, Yehova'ya ateş­ te sunulan tahıl sunularından se­ nin ve oğullarının payıdır; bana verilen em ir böyledir. 14 Sal­ lam a sunusu olarak sunulan döşüeve kutsal pay olan buduf te­ miz bir yerde yiyeçeksiniz; senin­ le birlikte oğjulların ve kızlarıns da yiyeçek, çünkü bunlar İsrailogullarının paylaşma kurbanla­ rından sana ve oğjullarına pay olarak verilmiştir. 15 Yehova' nın önünde sallama sunusunu sallamak için, ateşte yakılan su­ nuların yağılarının yanı sıra, kut­ sal pay olan budu ve sallama su­ nusu olaçak döşüh getireçekler. Bu, Yehova'nın emrettiği gibi, devirler boyu senin ve ogullarının payıı olaçak." 16 Sonra Musa günah sunusui keçisini aradı, fakat onun tamam en yakılmış oldu­ ğunu görünçe, Harun'un sağ ka­ lan oğjulları Eleazar ve İtamar'a çok kızdı. 17 "Günah sunusu­ nu kutsal bir yerde neden yeme­ diniz?"' diye sordu, "Çünkü bu sunu çok kutsaldır; halkın suçu­ nu taşımak ve Yehova'nın önün­ de onlar için kefarette bulunmak



Temiz olan, olmayan hayvanlar BÖ LÜ M 10 a H e2 2 :2 6 H e44:23 b T k r2 4 :8 T k r3 3 :1 0 2Ta 17:9 N e 8 :8 Yr 18:18 Ml 2:7 c Ç k 2 9 :2 L e6:16 c Le 21:22 d L e6 :2 6 Sy18:10 e Çk 2 9 :2 6 Le7:31 Le9:21 Sy18:11 f Le 7:34 g Le 22:13 h L e8:2 9 Sy18:18 ı 1Ko 9:13 i L e9:3 Le9:15 j L e6 :2 6 Le 7:6 H e4 4 :2 9



2 . S u tu n a Çk 2 8 :3 8 Sy18:1 İ^ 53:11 Yhn 1:29 2K o5:21 İb 9:28 1Pe 2:24 b L e6 :3 0 c L e6:2 6 c L e9:8 L e9:12 d L e6 :2 9



BÖ LÜ M 11 e Tkr 14:4 H e4:14 f Tkr 14:6 g T k r14:7 h Me 104:18 Öz 30:26 ı T k r14:7 i Tkr 14:8 İs 65:4 İş 66:3 İ^ 66:17 j L e11:24 k Elç 10:14



148



üzere size verilmiştir.“ 18 Ba­ kın, kurbanın kanı kutsal yere götürülmemiş.b Bana verilen emre göre, onu mutlaka kutsal yer­ de yem eliydiniz."ç 19 Bunun üzerine Harun, Musa'ya şunu dedi: "Onlar Yehova'nın önün­ de yakılan sunuyla günah sunu­ larını bugün sundular.ç Başıma gelenlerden sonra, bugün günah sunusundan yeseydim Yehova' nın gözünde iyi olur muydu?"d 20 Musa Harun'un bu sözlerini dinledi ve yerinde buldu. Sonra Yehova, Musa'yla Harun'a, 2 "İsrailogullarıyla konuşun" dedi, "O nla­ ra şunu deyin: Karada yaşayan tüm hayvanlar arasında etini yiyebileçeginize çanlılar şunlardır: 3 Çift toynaklı olan ve geviş ge­ tiren her hayvanı yiyebilirsiniz.f 4 Ançak, geviş getirenler ya da çift toynaklı olanlar arasın­ da şu hayvanları yemeyeçeksiniz: Deve, geviş getirir fakat çift toy­ naklı değildir. Sizin için temiz degildir.s 5 Kaya damanı;*h bu da geviş getirir, fakat çift toynak­ lı değildir. Sizin için temiz değil­ dir. 6 Tavşanı da geviş getirir fakat çift toynaklı değildir. Sizin için temiz değildir. 7 Domuzi ise çift toynaklıdır, fakat geviş ge­ tirmez. Sizin için temiz değildir. 8 Bunların etini yemeyeçeksiniz ve ölüsüne' dokunmayaçaksınız. Bunlar sizin için temiz degildir.k 9 Suda yaşayan çanlılardan şunları yiyebilirsiniz: Sularda, denizlerde, ırmaklarda yaşayan; yüzgeçli ve pullum olan her hay-



U



l Tkr 14:9 m M t4 :1 8 Lu 24:42



Le 11:5* Kayalık yerlerde yasayan, tav­ şana benzer bir hayvan.



1 49



B a lık , kuş, bOcek ve diğerleri



vanı yiyebilirsiniz. 10 Deniz­ lerde veya ırmaklarda sürü ha­ linde yaşayan ufak hayvanlardan ve sulardaki diğer çanlılardan yüzgeçsiz ve pulsuz bütün hayvanlar sizin için iğrenç sayılaçak. 11 Evet, bunlar sizin için iğrenç sayılaçak. Onların eti­ ni yemeyeçeksiniz“ve ölüsünden tiksineçeksiniz. 12 Suda yaşa­ yan, yüzgeçsiz ve pulsuz her hay­ van sizin için iğrenç sayılaçak. 13 Kanatlılar arasında, iğrenç sayıp etini yemeyeçeginiz hay­ vanlar şunlardır:b Bunlar sizin için iğrenç sayılaçak: Kartal,ç balıkkartalı, kara akbaba, 14 kızıl çaylak, kara çaylakç ve tüm türle­ ri, 15 bütün karga*d türleri, 16 devekuşu/ baykuş, martı, bü­ tün türleriyle doğan, 17 kuku­ mav, karabatak, orman baykuşu,f 18 kuğju, pelikan, akbaba/ 19 leylek, bütün türleriyle ba­ lıkçıl, ibibik ve yarasa.h 2 0 Ka­ natlı ve dört ayaklı tüm ufak çanlılar da sizin için iğrenç sayılaçak.ı 21 Kanatlı ve dört ayaklı tüm ufak çanlılardan sadeçe şunla­ rı yiyebilirsiniz: Diğer baçaklarının yanı sıra sıçramak için de baçakları olanlar. 2 2 Bunlar­ dan yiyebileçekleriniz: Her tür göçm en çekirge/ yenilebilir di­ ğer çekirge türleri,' her tür çırçırböçegi, her tür uçmayan çekir­ ge/ 23 Kanatlı ve dört ayaklı diğer tüm ufak çanlılar sizin için iğrenç! sayılaçak. 2 4 Bunlarla kendinizi kirli duruma getirir­ siniz. Bunların ölüsüne doku­ nan akşama dek kirli sayılaçak.m



BÖ L Ü M 11 a Tkr 14:3 Tkr14:10 b Tkr 14:12 c E y3 9 :3 0 M t2 4 :2 8



ı Tkr14:19 i Çk 10:12 Oz 30:27 İs 33:4 j M t3 :4 M r1:6



2 . S ü tu n a Çk 19:10 Le14:8 Le15:5 Sy19:10 b Tkr 14:8



f L e22:5 Tkr14:19



j L e6 :2 8 M r14:13 k L e15:12



Le 11:15* Ya da "kuzgun"



İ^ 30:14



L E V İ O G U L L A R İ 1 1 :1 0 -3 5



25 Olü hayvanı taşıyan, giysile­ rini yıkayaçak“ ve akşama dek kirli sayılaçak. 26 Toynakları yarık olup, çift toynaklı olmayan ve geviş getir­ meyen her hayvan sizin için kir­ lidir. Onlara dokunan da kirli sayılaçak.b 27 Dört ayaklı olup pençeleri üzerinde yürüyen her hayvan sizin için kirlidir. Onların ölüsüne dokunan da akşama dek kirli sayılaçak. 28 Onların olusünüç taşıyan, giysilerini yıkayaçakç ve akşama dek kirli sayıla­ çak. Bu hayvanlar sizin için temiz değildir. 29 Küçük kara hayvanların­ dan sizin için kirli olanlar şunlardır:d Köstebek sıçanı, araptavşanıe ve bütün türleriyle ker­ tenkele; 3 0 sakangur, varan, semender, duz keler ve bukale­ mun. 31 Küçük kara hayvan­ ları arasından bunlar sizin için temiz değildir/ Onlara dokunan akşama dek kirli sayılaçak.s 32 Bu hayvanların ölüsü ne­ yin üzerine düşerse, ister ağaç bir kap,h ister giysi, ister deriı veya çul* olsun kirli sayılaçak. Kulla­ nılan kap suya konaçak ve akşa­ ma dek kirli sayılaçak; akşam te­ miz olaçak. 33 Bunlardan biri bir toprak kabın' içine düşerse, kabın içindeki her şey kirlenmiş olaçak; kabı da parçalayaçaksınız.k 34 Böyle bir kaptan her­ hangi bir yiyeçegin üzerine su dokulurse, yiyeçek kirli sayılaçak ve herhangi bir kabın içinde­ ki bir içeçege bu kaptan su dö­ külürse, içeçek kirli sayılaçak. 35 Bunların ölüsü neyin üzeri­ ne düşerse, o kirlenmiş olaçak. İster oçak olsun, ister küp altlığı



L E V İ O G U L L A R İ 1 1 :3 6 - 1 2 :8



olsun parçalanaçak. Bunlar kir­ lidir ve sizin için kirli olaçak. 3 6 Yalnız su pınarı ve sarnıç te­ miz sayılaçak; fakat ölü hayva­ na dokunan kişi kirli sayılaçak. 37 Bu hayvanların ölüsü, ekileçek bir bitki tohum unun üzerine düşerse, tohum temiz sayılaçak. 3 8 Ançak tohum ıslatılmışsa ve üzerine bu hayvanların ölüsün­ den bir şey düşerse, tohum sizin için kirli sayılaçak. 3 9 Etini yemenize izin verilen hayvanlardan biri öldüğünde, ölü hayvana dokunan kişi akşa­ ma dek kirli sayılaçak.a 4 0 Olmüş hayvanın etinden yiyenb kişi giysilerini yıkayaçak ve akşa­ ma dek kirli sayılaçak. Olu hay­ vanı taşıyan kişi giysisini yıkaya­ çak ve akşama dek kirli sayılaçak. 41 Toprakta yaşayan ufak hay­ vanlar sizin için iğrenç sayılaçak.ç Bunlar yenilmeyeçek. 4 2 Top­ rakta yaşayan ufak çanlılardan karnıç üzerinde giden, dört veya daha fazla ayağı olan hiçbir hay­ vanı yemeyeçeksiniz; onlar sizin için iğrenç sayılaçak.d 4 3 Ken­ dinizi bu hayvanların hiçbiriyle kirletmeyin, iğrenç bir duruma getirmeyin ve kirlenmiş olm a­ yın/ 4 4 Çünkü Ben Tanrınız Yehova'yım.f Kendinizi arındırıp kutsal olaçaksınız/ çünkü Ben kutsalım/ Toprakta yaşayan ufak hayvanların hiçbiriyle kendinizi kirletmeyeçeksiniz. 4 5 Çünkü Ben Yehova'yım; Tanrınız oldugumu göstermek için, sizi Mısır diyarından çıkaran Benim/ Kut­ sal olaçaksınız,i çünkü Ben kut­ salım.' 4 6 Kara hayvanlarıyla, kanat­ lılarla, sudak hareket eden tum



hayvan. Dolgum, arınm a BÖ LÜ M 11 a L e11:24 Sy19:11 Sy19:16 b Le17:15 L e22 :8 Tkr 14:21 H e4:14 H e44:31 Elç 10:13 c Le 11:21 c Ba 3:14 Mi 7:17 d Tkr 14:3 e Le 20:25 f Ç k 2 0 :2 Tkr 5:6 g Çk 19:6 Le 19:2 Tkr 14:2 1 S e4 :7 1Pe 1:15 h 1Pe 1:16 Vh 4:8 ı B a 4 6 :4 Ç k 6 :7 Çk 2 9 :4 6 M e81:10 Ho 11:1 i Çk 22:31 L e2 0 :7 L e2 0 :2 6 Sy1 5 :4 0 Tkr 7:6 j Yş 24:19 1Sa 2 :2 1Sa 6 :2 0 k Ba 1:21



2 . S u tu n a Le 10:10 L e20:25 H e2 2 :2 6 H e44:23



BÖ LÜ M 12 b Ba4:1 c L e15:19 c Ba 17:12 B a 2 1 :4 Lu 1:59 Lu 2:21 Yhn 7:22 d Lu 2:22 e L e1:4 L e1:10 f L e15:14 g L e15:28 h Le1:14 L e5 :7 L e14:22 Lu 2:24



150



hayvanlarla ve toprakta yaşayan tüm küçük çanlılarla ilgili ka­ nun budur. 47 Böyleçe, temiz olanla olmayanı, yenileçek olan­ la yenilmeyeçek hayvanı ayırt edebileçeksiniz."a ■J Q



Ve Yehova, Musa'ya şunları söyledi: 2 "İsrailoğjullarıyla konuş; onlara de ki: Bir kadın gebeb kalıp bir erkek çoçuk doğurursa, yedi gün kirli sayıla­ çak; “det hali günlerinde olduğu gibi kirli sayılaçaktır.ç 3 Çoçuk sekizinçi gün sünnetç edileçek. 4 Kadın kandan arınmak için otuz üç gün daha evde kalaçak. Kutsal hiçbir şeye dokunmayaçak ve arınma günlerini doldur­ madan kutsal yere girmeyeçek.d 5 Eğer kadın bir kız çoçugu doğurursa, on dört gün, âdet ha­ lindeyken olduğju gibi kirli sayı­ laçak. Kandan arınmak için alt­ mış altı gün daha evde kalaçak. 6 Kadın, erkek veya kız çoçugu için olan arınma günlerini dol­ durduktan sonra, yakılan sunue olarak bir yaşının içinde genç bir koç ve günah sunusu olarak bir yavru güverçin veya kum ruf getirip Toplanma Çadırının giri­ şinde kahine vereçek. 7 Kahin bunu Yehova'nın huzurunda sunaçak ve onun için kefarette bulunaçak; böyleçe kadın kanamalı halinden kurtulup arınmış sayı­ laçak/ Erkek veya kız çoçuk do­ ğduran kadınla ilgili kanun böyledir. 8 Fakat kadının genç bir koç getirmeye güçü yetmezse, o zaman biri yakılan sunu, diğeri de günah sunusu olmak üzere iki kumru veya iki yavru güverçinh getireçek; kahin onun için kefa-



12



1 51



CUzam; saptanm ası, karantina



rettea bulunaçak ve kadın temiz sayılaçak." Ve Yehova, Musa ile Harun'a şunları söyledi: 2 "B ir kim senin çildinde bir döküntü, pullanmab ya da leke oluşur ve sonra çüzamç hasta­ lığı görünümü alırsa, o kişi ka­ hin Harun'a veya onun kahin oğullarından birine getirileçek.ç 3 Kahin çiltteki hastalıklı yeri göreçek;d eğer kıl ağarması varsa ve hastalık çilt altına inmiş gö­ rünüyorsa, bu çüzamdır. Kahin hastalıklı yere bakaçak ve kişi­ yi kirli ilan edeçektir. 4 Fakat, çiltteki leke beyazsa ve çilt altına inmiş görünmüyorsa, üzerinde­ ki kıllar da agarmamışsa, kahin o zaman hastalıklı kişiyi yedi gün ayrı bir yerde tutaçak.e 5 Ka­ hin yedinçi gün kişiyi göreçek; le­ kenin görünümü değişmemişse ve çiltte yayılmamışsa, kahin o kişiyi yedi gün daha ayrı bir yer­ de tutaçak.f 6 Kahin bu yedinçi günün so­ nunda ona yine bakaçak; leke­ nin rengi solmuş ve leke çilt­ te yayılmamışsa, kişiyi temiz ilan edeçektir. Bu pullanmadır. Kişi giysilerini yıkayaçak ve temiz sayılaçak. 7 Fakat tem iz ilan edilmek için kahine görünm e­ sinden sonra pullanma çiltte ya­ yılırsa, tekrar kahine görüneçek.s 8 Kahin bakaçak ve eğer pullan­ ma çiltte yayılmışsa kahin onu kirli ilan edeçek. Hastalık çüzamdır.h



13



9 Bir kimsede çüzam hastalı­ ğı görülürse o kişi kâhine getirileçek. 10 Kâhin bakaçak/ eğer çiltte beyaz döküntü varsa, kıllar ağarmışsa ve döküntüde açık ya-



a L e4 :2 6 L e6:7 Sy15:25



BÖ LÜ M 13 b L e14:56 c Sy 12:10 2T a26:19 M t8 :3 c T k r2 4 :8 Ml 2:7 Lu 17:14 d Le 10:10 H e44:23 e L e14:38 Sy12:15



g Le 13:27 h Sy 12:12 ı Le 13:3 2Ta 2 6 :2 0



c T k r2 4 :8



e Lu 5:14 Lu 17:14 f Tkr 28:27 2K r20:7 E y2:7 g Le 10:10 H e44:23 h Le 13:4 L e14:38 Sy12:15



i Lu514 Lu17:14



L E V İ O G U L L A R İ 1 3 :1 -2 3



ralar“ oluşmuşsa, 11 bu uzun süreli çüzamdır.b Kâhin o kişiyi kirli ilan edeçek; onu ayrı bir yer­ de tutmaya gerek yoktur,ç zaten kirlidir. 12 Fakat çüzam çiltte yayılmışsa ve kâhine göre has­ talık baştan ayağa bütün vüçudu apaçık kaplamışsa, 13 kâ­ h in hastalığın tüm vüçudu kaplamış olduğunu görüyorsa, hastayı temiz ilan edeçek. Yarala­ rın hepsi beyazlaşmıştır. Kişi te­ mizdir. 14 Fakat ne zaman bir açık yara görülürse kişi kirli sayılaçaktır. 15 Kâhinç yaraya ba­ kaçak ve kişiyi kirli ilan edeçek. Açık yara kirlidir. Bu çüzamdır.d 16 Eğer yara iyileşir ve beyaz­ laşırsa, o zaman kişi kâhine geleçek. 17 Kâhin ona bakaçak;e yara beyazlaşmışsa, yarayı temiz ilan edeçek. Kişi temizdir. 18 Eğer b irin in vüçudunda bir çıb an f çıkar ve iyileşirse, 19 sonra çıbanın yerinde beyaz bir döküntü veya kırmızımsı be­ yaz bir leke oluşursa, kişi gi­ dip kâhine görüneçek. 2 0 Kâ­ hin bakaçak/ eğer yara çilt altına inm iş görünüyorsa ve üzerin­ deki kıllar ağarmışsa, onu kirli ilan edeçek. Bu çüzam hastalığı­ dır. Çıbanda çıkmıştır. 21 Fa­ kat kâhin yaraya bakar, yaranın üzerinde hiç beyaz kıl görmez­ se, yara çilt altına inmemişse ve rengi de donuksa, o zaman kâhin kişiyi yedi gün ayrı bir yerde tutaçak.h 22 Eğer yaranın çiltte yayıldığı açıkça görülüyorsa, kâ­ hin kişiyi kirli ilan edeçek. Çün­ kü hastalıklıdır. 23 Fakat eğer leke yerinde duruyorsa, yayılma­ mışsa, bu çıban şişliğidir/ kâhin kişiyi temiz ilan edeçek/



L E V İ O G U L L A R İ 1 3 :2 4 -4 5



24 Ya da deride bir yanık izi varsa ve bu yanık yarası beyaz ya da kırmızımsı beyaz bir lekeye dönüşürse, 25 kâhin bakaçak, lekedeki kıllar ağarmışsa ve leke çilt altına inmiş görünüyorsa, bu çüzamdır. Yara izinde çıkmıştır; kâhin kişiyi kirli ilan edeçek. Bu çüzam hastalığıdır. 2 6 Fakat kâhin baktığında, lekede beyaz kıl görmezse ve leke çilt altına in­ memişse, rengi de donuksa, o za­ man kişiyi yedi gün ayrı bir yerde tutaçak. 27 Kâhin onu yedin­ çi gün göreçek. Egerlekenin çiltte yayıldığı açıkça görülüyorsa, kâ­ hin kişiyi kirli ilan edeçek. Bu çü­ zam hastalığıdır. 2 8 Fakat eğer leke olduğu gibi duruyorsa, çiltte yayılmamışsa ve rengi donuksa, bu, yara izindeki şişliktir. Kâhin kişiyi temiz ilan edeçek, çünkü bu yara izindeki iltihaptır. 29 Bir adamın veya kadının başında ya da çenesinde bir yara çıkarsa, 3 0 k âh in “ hastalıklı yere bakaçak, eğer yara çilt altı­ na inm iş görünüyorsa, kıllar sa­ rarmış ve seyrekleşmişse, kâhin o zaman bu kişiyi kirli ilan edeçek. Bu normal olmayan bir kıl dökül­ mesidir.1’ Başta veya çenede çü­ zam çıkmıştır. 31 Fakat kâhin böyle bir kıl dökülmesinin ol­ duğu yaraya baktığında yaranın çilt altına inmediğini ve üzerin­ de siyah kıl olmadığını görürse, hastayı yedi günç ayrı bir yer­ de tutaçak.ç 3 2 Kâhin yedinçi gün yaraya bakaçak; kıl dökül­ mesi yayılmamış, yaradaki kıllar sararmamızsa ve kılların döküldügüd hastalıklı kısım çilt altına inm iş görünmüyorsa, 33 kişi tıraş edileçek, fakat kıl dökül-



Yanık, yara, k ıl dOkUlmesi, k e llik BÖ LÜ M 13 a T k r2 4 :8 M l2 :7



c Le 14:38 Sy12:15



2 . S u tu n a Le 14:8



b L e13:23 Mr 1:42 L u5:13



c H e2 2 :2 6 Lu 17:14



c M t8 :4 Mr 1:44



h 2Sa 13:19 Ezr9:5



ı Le 10:6 L e21:10



i H e2 4 :1 7 M i3 :7



152



m eşinin olduğju yer tıraş edilmeyeçek.“ Kâhin onu yedi gün daha ayrı bir yerde tutaçak. 3 4 Kâhin kıl dökülm esinin olduğju yeri yedinçi gün göreçek; kıl dökülmesi çiltte yayılmamış­ sa ve hastalıklı kısım çilt altına inmiş görünmüyorsa, o zaman kişiyi temiz ilan edeçek.b Kişi giy­ silerini yıkayaçak ve temiz sayılaçak. 35 Fakat kâhin tarafından temiz ilan edildikten sonra, kıl dökülmesi çiltte apaçık yayılırsa, 3 6 kâhinç kişiyi göreçek; kıl dö­ külmesi yayılmışsa, sarı kıl olup olmadığına bakmayaçak, kişi kir­ lidir. 37 Fakat kıl dökülmesi durmuş ve siyah kıllar çıkmışsa, hastalık iyileşmiştir. Kişi temiz­ dir; kâhin onu temiz ilan edeçek.ç 3 8 Bir adam veya kadının çildinde beyaz lekelerd çıkarsa, 39 kâhine bunları göreçek; çiltteki lekeler donuk beyazsa, bu, çiltte çıkmış zararsız bir dökün­ tüdür. Kişi temizdir. 4 0 Bir adamın tepesinde saçı dökülürse,f bu kelliktir. Kişi te­ mizdir. 41 Eğer saçı önden dö­ külmüşse, alnında kellik vardır. Kişi temizdir. 4 2 Fakat tepe­ sindeki veya alnındaki kelde kır­ mızımsı beyaz leke çıkarsa, bu kısımlarda çüzam var demektir. 4 3 K â h in kişiyi göreçek; onun tepesindeki veya alnındaki kel­ de, çiltteki çüzamın görünümü­ ne benzer kırmızımsı beyaz bir döküntü varsa, 4 4 kişi çüzam hastasıdır; kirlidir. Kâhin onu kir­ li ilan edeçek. Hastalık başın­ da çıkmıştır. 45 Çüzam hasta­ sı olan kişi yırtılm ışh bir giysi giyeçek ve saçı başı dağınık olaçak ; üst dudagınü örtüp "Kirli-



153



Eşya ya da kişi icin temiz ilanı



yim! Kirliyim!" diye bagıraçak.“ 4 6 Hastalığı boyunça kirli sayılaçaktır; kiş>i kirlidir. Başkaların­ dan ayrı, konaklama yerinin dışındab yaşayaçak. 4 7 Eğer çüzam lekesi bir giy­ side, yün veya keten giyside; 4 8 ya da keten veya yün doku­ m anın çözgüç veya atkı ipliğinde veya deride ya da deridenç yapıl­ mış b ir eşyada görülürse; 4 9 ve giysi, deri, dokuma veya deri eşyadaki leke sarımsı ye­ şil veya kırmızıysa, bu çüzam hastalığıdır, kâhine gösterilmeli­ dir. 5 0 K âhindbakaçak ve has­ talık bulunan eşyayı yedi gün ayrı bir yerde tutaçak.e 51 Kâ­ hin yedinçi gün bakaçak, giyside, dokumadaf veya hangi amaçla kullanılırsa kullanılsın deriden yapılmış eşyada hastalık yayıl­ mışsa, bulaşıçı çüzamdır.s Kirli­ dir. 52 Kâhin giysiyi veya yün olsun ketenh olsun dokumayı veya hastalığın bulunduğu deri eşyayı yakaçak; çünkü bu bulaşıçı çüzamdır. Eşya ateşe atılıp yakılmalıdır. 53 Fakat kâhin baktığında, hastalığın giyside veya dokuma­ da ya da derii eşyada yayılmadıgını görürse, 5 4 hastalığın görüldüğü eşyanın yıkanm ası­ nı emredeçek ve onu yedi gün herkesten ayrı bir yerde tutaçak. 55 Eşya yıkandıktan sonra kâ­ hin ona tekrar bakaçak; hastalık lekesinin görünüşü değişmemiş­ se, leke yayılmamış olsa da eşya yine kirlidir; ateşte yakılmalıdır. İç yüzünden veya dış yüzünden yenmiştir. 5 6 Kâhin eşyanın yıkanm a­ sından sonra hastalıklı olan yerin



BÖ LÜ M 13 a Ağ 4:15 b S y5:2 Sy12:14 2Kr 7:3 2Ta 26:21 c Le 13:53 Le 13:59 c B a21:15 Le 13:53 M r2:22 d Le 10:10 H e44:23 e Le 13:4 f Le 13:58 g L e14:44 h Ç k 2 8 :3 9 Ç k 3 9 :2 8 ı L e14:44 i Ba 3:21 B a21:14 H e16:10 M t3 :4



2 . S u tu n a Le 13:48 b L e13:52 c L e13:47



BÖ LÜ M 14 c Le 13:2 d M r1:44 Lu 5:14 e Lu 7:22 Lu 17:15 f Le1:14 L e14:30 L e14:49 g Sy 19:6 h İb 9:19 ı Çk 12:22 Le14:51 Sy19:18 1Kr4:33 M e51:7 i L e14:50 Le15:13 j 2K r5:10 k İb 9:13 l Le 13:23 m Le 16:22 M e1 0 3 :1 2 n L e13:6 o Le 15:6



L E V İ O G U L L A R İ 1 3 :4 6 - 1 4 :8



donuk bir renk almış olduğunu görürse, giysi olsun, deri eşya ol­ sun veya dokuma olsun, o kısmı yırtıp çıkaraçak. 57 Fakat giy­ side, dokumada“veya deri eşyada leke yine belirirse, hastalık tekrar çıkıyor demektir. Leke bulunan eşyayakılaçak.b 5 8 Fakat giysi, dokuma veya deri eşya yıkandı­ ğında, hastalık lekesi yok olm uş­ sa, bunlar ikinçi kez yıkanaçak ve o zaman temiz sayılaçak. 59 Çüzam hastalığı bulunan yün veya ketenç giysinin, doku­ m anın veya deri eşyanın kirli ya da temiz ilan edilmesiyle ilgili kanun budur." Yehova sonra M usa'ya şunları söyledi: 2 "Çüzam lıç kişinin kâhine getirilipd temiz ilan edileçegi gün uyulaçak kanun şudur: 3 Kâhin ko­ naklama yerinden çıkıp çüzamlı kişiye bakaçak; hastalığı geç­ mişse/ 4 kâhinin emriyle, kişi arınmak için çanlı iki temiz kuş,f sedir agaçı dalı/ kırmızı iph ve zufaotuı getireçek. 5 Kâhinin em riyle kuşlardan biri, içinde akar sudan alınm ış su* bulunan bir toprak kap üzerinde kesileçek. 6 Çanlı kuşa gelinçe, kâ­ hin onu, sedir agaçı dalını, kır­ mızı ipi ve zufaotunu alaçak; onları ve çanlı kuşu, suyun üze­ rinde kesilen kuşun kanına batıraçak. 7 Çüzamdan arınaçak kişinin üzerine kanı yedi kez' ser­ pip k onu temiz ilan edeçekl ve çanlı kuşu kıra salaçak.m 8 Arınaçak olan kişi giysileri­ ni yıkayaçak,n tüm kıllarını tıraş edip suda yıkanaçakö ve temiz sayılaçak; sonra konaklama yerine



14



L E V İ O Ğ U L L A R I 1 4 :9 -2 8



girebilir. Ve yedi gün çadırının dışında oturaçak.“ 9 Yedinçi gün başındaki saçları/ penesin­ deki kılları, kaşlarını tıraş edeçek. Tüm kıllarını tıraş edip giysileri­ ni yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve temiz sayılaçak. 10 Sonra, sekizinçi günç saglıklı iki genç koç, bir yaşının için­ de sağlıklı bir dişi kuzu,ç tahıl su­ nusu dolarak da yağla yoğrulmuş, üçte bir efa ölçüsünde inçe un ve bir log* yağ; alaçak.e 11 Temiz ilanını yapaçak kâhin, kişiyi, ge­ tirdikleriyle birlikte Yehova'nın önünde, Toplanma Çadırının gi­ rişinde takdim edeçek. 12 Kâ­ hin genç koçu alaçak, onu bir log yaglaf birlikte suç sunusus olarak sunaçak ve Yehova'nın önünde sallama sunusuh olarak sallayaçak. 13 Genç koçu, günah su­ nusuyla yakılan sunu kurbanla­ rının her zaman kesildiği yerde/ kutsal bir yerdei keseçek; çünkü günah sunusu gibi, suç sunusu da kâhine aittir;' çok kutsaldır. 14 Kâhin suç sunusu kanın­ dan biraz alıp, arınaçak olan ki­ şinin sağ; kulakmemesine, sağ; elin in başparm ağına ve sağ; ayağının başparmağına süreçek.k 15 Ve bir log yagdanl biraz alıp kendi sol avçuna koyaçak. 16 Sağ; elinin parmağını sol avçunun içindeki yağa batıraçak; Yehova'nın önünde yağı parma­ ğıyla yedi kez yere serpeçek.m 17 Kâhin avçunun içinde kalan yağdan biraz alıp, arınaçak olan kişinin sağ; kulakmemesine, sağ; elinin başparmağına ve sağ; aya­ ğının başparmağına, suç sunu­



Arınm a sunusu; yoksulun sunusu BÖ LÜ M 14 a Le 13:5 S y5:2 Sy 12:15 b Le 13:33 c Le 15:14 ç L e4:3 2 d L e2:1 e Mr 1:44 f Le 14:24 g L e5:2 L e6:6 h Çk 2 9 :2 4 Le 7:30 Sy8:11 ı Le 1:11 L e4:4 L e6:25 i Le 7:6 j L e2:3 Le 7:7 1Ko 9:13 1Ko 10:18 k Çk 2 9 :2 0 l Le 14:10 L e14:24 m L e4 :6 L e4:17



2 . S ü tu n a L e8 :2 4 b L e6:7 1Yh 1:7 1Yh 2:2 c L e4 :2 6 Le 10:10 İb 2:17 ç L e5 :6 d L e2:1 L e14:10 S y15:4 e Mt 8:4 Lu 5:14 f Le14:9 g Me 72:13 Öz 17:5 Öz 22:2 Lu 6:20 h L e5:7 Le 12:8 ı Le1:14 i Le14:2 Le14:7 j L e15:13 L e15:14 Sy12:14 k Le14:11 l L e5 :2 L e6 :6 m L e14:12 n L e8:23 Le14:14 o Le 14:15



Le 14:10* Bir log 0,31 litre.



o Le 14:7



1 54



sunun kanının üzerine süreçek.“ 18 Avçundaki yağın geri kalanı­ nı da kişinin başına süreçek; Ye­ hova'nın önünde onun için ke­ farette 15bulunaçak. 19 Sonra kâhinç günah su­ nusunu^ sunaçak, kirliliğinden arınaçak kişi için kefarette bulunaçak; ardından yakılan sunu kurbanını keseçek. 2 0 Ve yakı­ lan sunuyla tahıl sunusunud su­ nakta sunup o kişi için kefarette bulunaçak/ kişi temiz sayılaçak.f 21 Eğer kişi yoksulsa/ bunla­ rı sunmaya güçü yetmiyorsa/ ke­ faret amaçıyla sallama ve suç su­ nusu olarak genç bir koç, tahıl sunusu olarak da yağla yoğrul­ muş, onda bir efa inçe un, bir log yağ;, 22 güçüne göre, iki kumruı ya da iki yavru güverçin getireçek. Bunlardan biri günah su­ nusu, diğeri yakılan sunu olaçak. 23 Temiz ilan edilm eki için bun­ ları sekizinçi gün' Yehova'nın önüne, Toplanma Çadırının giri­ şine1* getirip kâhine vereçek. 24 Kâhin suç sunusu olaçak genç koçu! ve bir log yağı ala­ çak ve onları Yehova'nın önün­ de sallama sunusu olarak sallayaçak.m 25 Suç sunusu olaçak genç koçu keseçek; kandan biraz alıp, arınaçak olan kişinin sağ; ku­ lakmemesine, sağ; elinin başpar­ mağına ve sağ; ayağının başpar­ m ağına süreçek.n 2 6 Yağdan da biraz alıp kendi sol avçuna dökeçek.o 27 Sonra sol avçundaki yağdan sağ; elinin parmağıy­ la biraz alıp Yehova'nın önünde yedi kez yere serpeçek/ 28 Ve avçundaki yağdan yine alıp, arınaçak olan kişinin sağ; kulakme­ mesine, sağ; elinin başparmağı­



155



Evde cüzam, k irlilik



na ve sağ; ayağının başparmağına, suç sunusunun kanını sürdüğü yerlere süreçek.“ 29 Avçundaki yağın geri kalanını da Yehova'nın önünde kişi için kefarette bulunmak üzere onun başına süreçek.b 3 0 Sonra kâhin, kişinin güçüne göreç getirdiği kumrular­ dan veya yavru güvercinlerden 31 birin i günah sunusuç ola­ rak, diğerini de yakılan sunud olarak sunaçak; kişinin güçüne göre getirdiği bu sunuları tahıl sunusuyla birlikte takdim edeçek ve arınaçak kişi için Yehova'nın önünde kefarette bulunaçak.e 3 2 Kâhin tarafından tem iz ilan edilmek için gerekenleri ge­ tirmeye güçü yetmeyen çüzam hastasıyla ilgili kanun budur." 33 Sonra Yehova, Musa ve Ha­ run'a şöyle dedi: 3 4 "Size mülkf olarak vereçeğim Kenan diyarına gittiğiniz zaman,* mül­ künüz olan diyarda bir eve çü­ zam hastalığı verirsem ,h 35 evin sahibi kâhine gelip 'Evi­ m in duvarında lekeler var, çüzama benziyor' diyeçek. 3 6 Kâ­ hin gidip lekeyi görmeden önçe, evdeki her şeyi kirli ilan etme­ mek için, evi boşaltmalarını emredeçek; sonra gidip evi göreçek. 37 Ve evin duvarlarındaki lekelere bakaçak, lekeler sarımsı yeşil veya kırmızımsıysa ve du­ varın içine işlemiş görünüyorsa, 3 8 kâhin evin kapısına çıkaçak ve evi yedi gün kapataçak .1 39 Kâhin yedinçi gün tekrar gelip bakaçaki ve lekeler evin du­ varlarında yayılmışsa, 4 0 leke­ li taşların sökülmesini' emredeçek; taşlar şehrin dışında temiz



L E V İ O G U L L A R İ 1 4 :2 9 -5 3



BÖ LÜ M 14 a Le 14:17 b Le 14:10 Le 14:18 c Le 12:8 L e14:22 2Ko 8:12 c L e5:7 d Le1:14 e L e14:20 f B a17:8 S y 3 2 :2 2 T k r6 :1 0 g L e23:10 Sy3 5 :1 0 T k r26:1 h T k r7:12 Tkr7:15 Öz 3:33 ı Sy12:15 i L e10:10 L e13:6 j L e13:56



2 . S ü tu n a Le14:3 H e44:23 b Le13:51 c Le14:41 c Le 14:38 d L e11:24 L e15:8 Le17:15 L e2 2 :6 S y19:7 e L e11:25 L e13:6 Le15:5 S y8:7 f Le14:3 T k r3 2 :3 9 g Le1:14 h Le14:4 Sy 19:6 ı İb 9:19 i Le14:6 j Çk 12:22 Sy19:18 1Kr4:33 M e51:7 k Le14:7 l İb 9:13 1Pe1:2 m L e12:8 L e14:20 İb 2:17



olm ayan bir yere atılaçak. 41 Evin tüm iç sıvasını kazıtaçak ve kazınan sıva şehrin dışında temiz olmayan bir yere atılaçak. 4 2 Eski taşların yerine başka taş­ lar konaçak; kâhin yeni harç yaptıraçak ve evi bununla sıvataçak. 4 3 Taşların sökülüp sıvanın kazınmasından ve yeni sıva ya­ pılmasından sonra lekeler evde tekrar ortaya çıkarsa; 4 4 kâ­ h in “ gelip bakaçak, lekeler duvar­ larda yayılmışsa, bu bulaşıçı çüzamdır.b Ev kirlidir. 4 5 Kâhin evi yıktıraçak; taşlarını, keres­ tesini, sıvasını şehrin dışında te­ miz olmayan bir yereç taşıtaçak. 4 6 Evin kapalı tutülduguç gün­ lerde içeri giren kişi akşama dek kirli sayılaçak.d 47 Bu evde ya­ tan ya da yemek yiyen kişi giysi­ sini yıkayaçak.e 4 8 Fakat kâhin gelip baktı­ ğında, yeni sıvadan sonra leke­ nin yayılmadıgını görürse, evi temiz ilan edeçek, çünkü has­ talık geçmiştir.f 4 9 Evi günah­ tan arındırmak için iki kuş,s sedir agaçı dalı,h kırmızı İp 1 ve zufaotu alaçak. 50 Kuşlardan biri­ ni, içinde akar sudan alınm ış su* bulunan bir toprak kap üzerinde keseçek. 51 Sonra, sedir agaçı dalını, zufaotunu,j kırmızı ipi ve çanlı kuşu alaçak; bunları kesilen kuşun kanına ve suya batırıp eve yedi kezk serpeçek^ 52 Böyleçe, kuşun kanı, akar sudan alın­ mış su, çanlı kuş, sedir agaçı dalı, zufaotü ve kırmızı iple evi gü­ nahtan arındıraçak. 53 Çanlı kuşu şehrin dışında kıra salıp ev için kefarettem bulunaçak ve ev temiz sayılaçak.



Erkek ve kadında akıntı



L E V İO G U L L A R İ 1 4 :5 4 -1 5 :2 1 5 4 Çüzam hastalığı,“ n o r­ mal olm ayan kıl dökülm esi,b 55 giysilerdekiç ve evdeki çü­ zam, 5 6 çiltteki döküntü, pul­ lanma ve lekeyleç ilgili kanun budur. 57 Bir şeyin ne zaman kirli ne zaman temiz olduğuna dair talim atlard buna göre verileçek. Çüzamla ilgili kanun budur."e Sonra Yehova, Musa'yla H arun'a şöyle dedi: 2 "İsrailogullarıyla konulun, onlara şöyle söyleyin: Bir erkeğin çinsel organından akıntıf geliyor­ sa, akıntı kirlidir. 3 Kişi akın­ tıdan dolayı kirli olaçak: Çinsel organından gelen akıntı devam etse de tıkanmadan dolayı dursa da kişiyi kirletir. 4 Akıntısı olan kişinin yattı­ ğı yatak kirli sayılaçak; üzerine oturduğju her şey kirli sayılaçak. 5 Önun yatağına dokunan kişi giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.g 6 Akıntısı ola­ nın oturduğu şeye oturan kişi giysilerini yıkayaçak,h kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak. 7 Akıntısıı ola­ nın bedenine dokunan, giysi­ lerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.* 8 Akıntısı olan, temiz birinin üzerine tükürürse, bu kişi giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak. 9 Bu durum ­ daki birinin oturduğu eyer' de kirli sayılaçak. 10 Önun üze­ rine oturduğu eşyaya dokunan akşama dek kirli sayılaçak; bu eşyaları taşıyan, giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkana-



B Ö LÜ M 14 a L e13:59 b L e13:30 c L e13:47 c Le 13:2 d Le 10:10 H e44:23 e T k r2 4 :8



BÖ LÜ M 15 f L e2 2 :4 S y5:2 2 S a 3 :2 9 g Le 11:25 Le17:15 h İs 1:16 ı L e22 :4 S y5:2 2 S a 3 :2 9 i Le 11:24 Le17:15 j B a 3 1 :3 4



2 . S u tu n a Le 15:2 b L e6 :2 8 L e11:33 c Çk 7:19 L e11:32 c Le 14:8 L e14:23 d Le15:5 e Le1:14 L e14:22 S y6:10 f L e5:7 L e14:19 Le14:31 g L e22 :4 T k r2 3 :1 0 h L e11:25 ı Çk 19:15 1Sa 21:5 i L e20:18 j Le 12:2 Le 12:5 L e15:26 k H e2 2 :1 0 H e3 6 :1 7 l L e15:4



156



çak ve akşama dek kirli sayılaçak. 11 Akıntısı“ olan, ellerini yıka­ m adan birine dokunursa, dokundugu kişi giysilerini yıkayaçak, kendisi de yıkanaçak ve akşam a dek kirli sayılaçak. 12 Akıntısı olan kişinin dokun­ duğu toprak kap parçalanaçak;b agaçç kap suyla yıkanaçak. 13 Eğer kişinin akıntısı kesi­ lirse, akıntının kesilmesinin ar­ dından arınm aç için yedi gün bekleyeçek, sonra elbiselerini yıkayaçak, kendisi de akar sudan alınmış suyla yıkanaçakd ve böyleçe temiz sayılaçak. 14 Sekizinçi gün kendisi için iki k u m ru veya iki yavru güverçin alaçak; Yehova'nın önüne, Top­ lanma Çadırının girişine gelip bunları kâhine vereçek. 15 Kâ­ hin bunların birini günah sunu­ su, diğerini de yakılan sunu ola­ rak sunaçak;f böyleçe kişi için akıntısından dolayı Yehova'nın önünde kefarette bulunaçak. 16 Eğer bir adamdan m eni akarsa,s tüm bedenini yıkayaçak ve akşama dek kirli sayılaçak. 17 M eni bulaşan giysi ve deri eşya suyla yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.h 18 Bir adam bir kadınla bir­ likte olur ve m enisi akarsa, ikisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirliı sayılaçaklar. 19 Bir kadının akıntısı var­ sa ve bedenindeki bu akıntı kan* ise, âdeti halinden dolayı yedi gün kirli sayılaçak;k ona do­ kunan herkes akşama dek kir­ li sayılaçak. 20 Adet hali kirliligi sırasında, üzerinde yattığı her şey kirli sayılaçak; oturduğu her şey kirli sayılaçak. 21 Önun



157



K irlilik için kefaret kanunu



yatağına dokunan, giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.“ 22 Üzerine oturduğu eşyaya dokunan, giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.“ 23 Kadının oturduğu ister yatak ister başka bir eşya olsun, bunla­ ra dokunanç kişi akşama dek kirli sayılaçak. 24 Bir adam onunla birlikte olur ve kadının âdet ka­ nıyla kirlenirse^ yedi gün kirli sayılaçak, yattığı yatak da kirli sayılaçak. 25 Bir kadının, âdetd dönemi dışında, günlerçee devam eden bir kan akıntısı varsa veya akıntı­ sı âdet hali kirliliğinden sonra da devam ediyorsa, kan akıntısı oldugu tüm günler boyunça, âdet hali günlerinde olduğu gibi kir­ li sayılaçak. 2 6 Akıntısı olduğju günlerde yattığı yatak kendisi için âdet hali kirliliğinde yattığı yatak gibi olaçak;f üzerine otur­ duğu her eşya âdet hali günle­ rinde olduğu gibi kirli sayılaçak. 27 Bu eşyaya kim dokunursas kirli sayılaçak; giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak ve akşama dek kirli sayılaçak. 2 8 Kadının akıntısı kesilirse, yedi gün bekleyeçek ve sonra temiz sayılaçak.h 2 9 Sekizinçi gün kendisi için iki kumru 1veya iki yavru güverçin alaçak; bunları Toplanma Çadırının girişinde kâ­ hine vereçek.* 3 0 Kâhin bun­ lardan birini günah sunusu, digerini de yakılan sunu' yapaçak ve akıntının neden olduğju kirlilik­ ten dolayı kadın için Yehova'nın önünde kefarette bulunaçak.k



a b c c d e



f g h ı i j



k



Le15:5 Le 15:6 L e15:10 Le 18:19 L e20:18 L e12:2 L e15:19 M t9 :2 0 M r5:25 Lu 8:43 Le15:21 L e15:10 L e15:22 Le15:13 Le1:14 L e15:14 S y6:10 L e5:7 Le14:31 Le15:15 Le4:31 L e12:7 1Yh 2:2



2 . S ü tu n a Le 19:30 S y5:3 Sy 19:20 b L e15:2 c L e15:16 c Le 15:19 d L e15:25



BO LU M 16 e Le 10:2 f Çk 40:21 İb 6:19 İb 9:3 İb 10:20 g Ç k 3 0 :1 0 Le 23:27 İb 9 :7 h S y4:19 ı Ç k 4 0 :3 4 i Ç k 2 5 :2 2 j Ç k 26:33 İb 9 :7 k L e4:3 l Le 1:3 L e8:18 m Ç k 2 8 :3 9 Vh 19:8 n Çk 2 8 :4 2 o Ç k 3 9 :2 9 o Ç k 2 8 :4 1Ko 11:3 p Ç k 2 8 :2 r Ç k 3 0 :2 0 İb 10:22 s Le4:14 İb 7:27 S Sy 29:11 2Ta 29:21 Ezr6:17 t Le 1:3 u Le8:14 İb 9:7 u L e9:7 İb 5:3 v Ç k 3 0 :3 0 Me 135:19 y İb 10:1



L E V İ O G U L L A R İ 1 5 :2 2 - 1 6 :6



31 İsrailoğiullannı kirlilikten sakındıraçaksınız ki, aralarında bulunan Kutsal Çadırımı kirlet­ tikleri için kirli durumda ölmesinler.a 32 Akıntısıb olan adam, ken­ disinden m eniç akarak kirlenen adam; 33 âdet haliç kirliliginde olan kadın; akıntısı devam edend erkek ya da kadın ve kir­ li durumdaki bir kadınla birlik­ te olan adam hakkındaki kanun budur." 1 iî



Harun'un iki oğlunun Yehova'nın huzuruna yak­ laştıklarında ö lm elerin in ardın­ dan Yehova Musa'yla konuştu. 2 Yehova, Musa'ya şunları söy­ ledi: "Ağabeyin Harun'la konuş, perdeninf arkasına, kutsal yere zamanı gelmedens girip Sandı­ ğın üzerindeki kapağın önüne gelmesin ki ölm esin;h çünkü Ben kapağın üstündeki bulutta 1hazır bulunaçagım.* 3 Harun kutsal yere şöyle gi­ rebilir:' Günah sunusuk olarak genç bir boğa ve yakılan s u iu 1 olarak bir koç getireçek. 4 Kut­ sal keten entariyimgiyeçek; keten donun da giyeçek ve beline keten kuşagıö baglayaçak, başına da ke­ ten sarıgıö saraçak. Bunlar kutsal giysilerdir.p Kendisi suda yıkandıktanr sonra bunları giyeçek. 5 Ve İsrail toplulugundansgü­ nah sunusus olarak iki erkek oglak, yakılan sunut olarak da bir koç alaçak.



16



6 Harun kendisi için günah sunusu olarak sunulaçak boğayı getireçek;u kendisi“ ve evi içinv kefarette bulunaçak.y



L E V İ o G U L L A R İ 1 6 :7 -2 3



7 İki keçiyi alaçak ve onla­ rı Yehova'nın önüne, Toplan­ ma Çadırının girişine getireçek. 8 Harun, biri Yehova için, diğe­ ri Azazel*“ için olm ak üzere iki kurab çekeçek. 9 Harun kuradaç Yehova'ya çıkan keçiyi geti­ reçek ve onu günah sunusu yapaçak.ç 10 Fakat kurada Azazel için çıkan keçi çanlı olarak Yehova'nın önünde durdurularak onun için kefarette bulunulaçak ve Azazel için çöle salıverileçek.d 11 Böyleçe Harun kendisi için günah sunusu olaçak boğayı sunaçak. Kendisi için olan boğayı kesip, kendisi ve evi için kefaret­ te bulunaçak.e 12 Sonra Yehova'nın önünde bulunan sunaktakif ateşten kor alıp buhurdanag dolduraçak ve iki avuç dolusuh inçe öğütülmüş, güzel kokulu buhur 1alaçak; bun­ ları perdenin *arkasına götüreçek. 13 Buhuru Yehova'nın önünde' korların üzerine koyaçak; buhur dumanı Hatırlatma Sandıgınınk kapağını1kaplayaçak ki, ölmesin. 14 Ve boğanın kanındanm bi­ raz alıp doğju tarafında kapağın önünde parmağıyla yere serpeçek;n bunu kapağın önünde yedi kez yapaçak.o 15 Sonra halk içinö günah su­ nusu olarak sunulaçak keçiyi keseçek ve kanını perdeninp arkasına götüreçek; boğanın ka­ nıyla yaptığının aynısını yapaçak; kanır kapağa doğru, kapağın önüne serpeçek. Le 16:8* "Azazel için" ifadesinin anlamı kesin değildir; çöle gönderilen keçiyle il­ gili olarak kullanılmıştır. 10. ve 26. ayet­ lere de bakın.



Azazel için keçi. K efaret GUnU BO LU M 16 a Le14:7 L e14:53 b Sy2 6 :5 5 Ys 18:10 c Öz 16:33 c E lç2:23 d Le 14:7 Le 16:22 İs 53:4 Ro 15:3 e Le 16:6 f Çk 4 0 :2 9 Le6:13 Sy 16:46 g İb 9:4 h V h 8:4 ı Ç k 3 0 :3 4 Ç k 3 0 :3 6 Elç 10:4 Vh 5:8 Vh 8:3 i Le 16:2 İb 6:19 İb 10:20 j Ç k 2 5 :2 2 Sy16:7 2Kr19:15 k Ç k 25:21 Ç k 3 4 :2 9 l Ç k 25:18 Çk 25:21 1Ta 28:11 m İb 9:22 n İb 9:12 1Pe 1:2 o R o 3:25 İb 9:24 İb 9:25 İb 10:4 İb 10:12 o Le 16:5 İb 2:17 İb 5:3 İb 9:26 1Y h 2:1 1Yh 2:2 p İb 6:19 İb 9:3 İb 9:7 İb 10:20 r Le 17:11 İb 9:22



2 . S u tu n a M e51:5 Vz 7:20 R o 3:23 b T k r3 2 :5 1K r8:46 c L e9 :7 Le 16:6 İb 7:27 c İs 53:6 Mr 10:45 İb 2:9 İb 9:7 İb 9:12 1Yh 2:2 Vh 1:5 d Ç k 3 8 :1 L e16:12 e L e9 :9 İb 9:22 f L e9:12 g Ç k 2 9 :3 6 Le8:15 Le 16:16 İb 9:23



158



16 İsrailoğjullarının kirli du­ rumları,“ isyanları ve tüm gü­ nahları 1’ yüzünden kutsal yer için kefarette bulunaçak. Toplanma Çadırı için de böyle yapaçak, çünkü kirli durumdaki insanla­ rın arasında bulunuyor. 17 Harun'un kefarette bulun­ mak için kutsal yere girdiği an­ dan çıkaçagı zamana dek Top­ lanm a Çadırında başka kimse olmayaçak; Harun kendisi,ç evi ve İsrail çem aatinin tümü için ke­ farette bulunaçak.ç 18 Ve Yehova'nın önünde bu­ lunan sunagad çıkıp sunak için kefarette bulunaçak; boğanın ka­ nından ve keçinin kanından bi­ raz alıp çepçevre sunağın boy­ nuzlarına sürecek.e 19 Ayrıça, parmağıyla kandan alıp yedi kez sunağın üzerine serpeçek;f böy­ leçe sunağı İsrailoğtullarının kir­ liliğinden arındıraçak ve kutsal kılaçak. 20 Harun kutsal yer, Toplan­ ma Çadırı ve sunak için kefaretteg bulunduktan sonra, çanlı keçiyih getireçek. 21 İki elin i 1de canlı keçinin başına koyaçak ve İsrailogullarının tüm suçlarını/ isyanlarını ve günahlarını' itiraf edip kbunları keçinin başına yük­ leyecek 1ve keçiyi bu iş için tayin edilmiş kişininm eliyle çöle gönderecek.n 22 Adam keçiyi çöle salıverecekö ve keçi onların tüm suclannıö çöle taşıyacak.P 23 Sonra Harun Toplanm a Çadırına girecek ve kutsal yere girerken giymiş olduğu keten h Le 16:8; Le 16:10; Vh 5:9; ı Le 1:4; i Me 69:9; İs 53:5; Ef 2:3; j 1Ko 15:3; 1Pe 2:24; k Ne 1:6; l İs 53:6; 2Ko 5:21; m M t 4:1; Lu 4 :1 ; n Le 14:7; o Le 16:10; o İs 53:12; Yhn 1:29; Ro 15:3; Ef 1:7; İb 9:28; 1Pe 2 :2 4 ; 1Yh 3:5; p Me 103:12; He 18:22; Mi 7:19; İb 13:12.



159



H alk için tem iz ila n ı ve Sebt



giysileri çıkarıp orada bırakaçak.a 24 Kutsal bir yerdeb suda yıkanıpc kendi giysilerini^ giye­ cek; sonra gelip kendisi içind ve halk içine olan yakılan sunuyu sunacak; böylece kendisi için ve halk için kefarette bulunacak.f 25 Ve günah sunusunun yağını sunakta yakaçak.g 2 6 Ve Azazelh için olan keçiyi salıveren kişi 1giysilerini yıkayaçak, kendisi de suda yıkanaçak.i Ançak bunları yaptıktan sonra konaklama yerine girebilir. 27 Günah sunusu olarak su­ nulan ve kutsal yerde kefarette bulunmak amacıyla kanları içe­ riye getirilen boğa ve keçi, konak­ lama yerinin dışına götürülecek; derileri, etleri ve gübreleri orada yakılaçak.' 2 8 Bunları yakan kişi giysilerini yıkayacak, kendi­ si de suda yıkanaçak. Ançak bun­ dan sonra konaklama yerine gi­ rebilir. 29 Ve bunlar sizin için devir­ ler boyu bir kanun olacak:k Ye­ dinci ayın onuncu günü 1nefsini­ zi kıracaksınız.*m Ve yerli olsun aranızda yaşayan yaban­ cı olsun, hiç kimse çalışmaya­ cak^ 3 0 Çünkü o gün sizi te­ miz ilan etmek için kefarette» bulunulacak. Yehova'nın önün­ de tüm günahlarınızdan arınacaksınız.o 31 Bu, sizin için bir Sebttir,p tam bir dinlenm e günü­ dür ve o gün nefsinizi kıracaksı­ nız. Bu, devirler boyu bir kanun olaçak. 3 2 Babasının ardılır olarak m eshedilips kâhin olarak yetki­ Le 16:29* Bu ifade, oruç: ve benzeri kı­ sıtlamaları kastediyor olabilir.



BÖ LÜ M 16 a H e42:14 H e44:19 b L e6:16 L e6 :2 6 c Ç k 3 0 :2 0 İb 9 :9 İb 10:22 c Ç k 2 8 :4 L e8:7 d Le 16:3 e Le 16:5 f E f1 :7 g Ç k29:13 L e3:16 h Le 16:8 ı Le 16:21 i S y19:7 İb 9 :1 0 j L e4:12 L e8:17 İb 13:11 İb 13:12 k Ç k 3 0 :1 0 l L e23:27 S y29:7 m M e35:13 İs 58:5 2Ko 7:10 n L e2 3 :2 8 o Y h n 3 :1 6 Ro 8:32 T it2 :1 4 1Yh 1:7 1 Y h 3:16 o M e51:2 Y r3 3 :8 H e36:25 E f5 :2 6 İb 9 :1 4 İb 10:2 p L e2 3 :3 2 r S y 2 0 :2 6 s Ç k 2 9 :7 L e8:12 Elç 10:38 İb 1:9



2 . S ü tu n a Çk 2 9 :2 9 L e8:33 İb 5:5 İb 5 :1 0 İb 7:11 İb 7:16 b Ç k 2 8 :3 9 Ç k 3 9 :2 8 Le 16:4 c Ç k 2 8 :2 Vh 19:8 c Le 16:16 d Le 16:20 e Ç k 2 9 :3 6 Le8:15 L e16:18 f Le 16:24 1Yh 2:2 g L e23:31 S y29:7 h Ç k 3 0 :1 0 İb 9 :7



ı Le 1:3 T k r6 :1 Tkr 12:21



L E V İ O G U L L A R İ 1 6 :2 4 - 1 7 :7



lendirilen“ kişi de bir kefarette bulunaçak; keten giysilerini giyeçek.b Bunlar kutsal giysilerdir.ç 33 En kutsal mekân,ç Toplanma Çadırıd ve sunake için kefarette bulunacak. Kâhinler ve tüm İs­ rail halkı için de kefarette bu­ lu n a c a k 34 Bunlar sizin için devirler boyu bir kanun olaçak;g böylece yılda bir kez,h tüm İsrailogulları için günahları yüzün­ den kefarette bulunaçaksınız." Ve o her şeyi Yehova'nın M u­ sa'ya emrettiği gibi yaptı. i



W Ve Yehova Musa'ya şöyle dedi: 2 "H arun'la, oğullarıyla ve tüm İsrailogullarıyla konuş; onlara diyeceksin ki, 'Yehova'nın emri şudur: 3 İsrail evinden kim konakla­ ma yerinde ya da konaklama ye­ rinin dışında bir boğa, bir genç koç veya bir keçi keser 4 ve onu Yehova'nın çadırının önün­ de Yehova'ya sunm ak için Toplanma Çadırının girişine 1ge­ tirmezse, kan dökmekten suçlu sayılacak. Kan dökmüştür; halkı­ nın arasında yaşatılmayacaktır.* 5 Bundan böyle İsrailogulları kurbanlarını kırda kesmeyeçekler;i onları Toplanma Çadırının girişindeki kâhine verip Yeho­ va'ya sunacaklar.k Bunları Yeho­ va'ya paylaşma kurbanları ola­ rak sunacaklar .1 6 Kâhin, kanı Toplanma Çadırının girişindeki Yehova'nın sunağına serpecek;m yagın da Yehova'ya hoş koku ol­ ması için yakacak.° 7 Böyle­ ce onlar artık peşlerinden gidip



17



i Le 18:29; Le 2 0 :2 ; j 2Kr 16:4; He 2 0 :2 8 ; k Tkr 12:5; Tkr 12:18; l L e 3 :2 ;L e 7:11; m L e 3 :8 ; n Le 3:16; Le 7:31; o Le 3:5; Le 4:31.



L E V İ O G U L L A R İ 1 7 :8 - 1 8 :9



ahlaksızlık yaptıkları“ keçi görü­ nümlü cinlere* kürban sünmayacaklar.b Bü sizin icin devirden devre, nesilden nesle bir kanün olacak.' 8 Ve onlara sünü diyeceksin: 'İsrail evinden biri veya aranız­ da yasayan bir yabancı, yakı­ lan sünüc veya kürban sünar da, 9 onü Yehova'ya takdim etmek icin Toplanma Çadırının girimine getirmezse,c o kisi halkının ara­ sında yasatılmayacaktır.d 10 İsrail evinden biri veya ara­ nızda yasayan bir yabancı her­ hangi bir tür kan yerse,“ kan yiyen o canı reddedecegimf ve halkının arasında onü yasatmayacagım. 11 Çünkü bir varlıgın canı kandadır,g Ben kanı can­ larınız icin kefarette 11 bülünsün diye sünak icin ayırdım. Kefaretiı saglayan kandır/ cünkü can ondadır. 12 Bü nedenle, İsrailogüllarına sünü diyorüm: 'Sizden hicbir can kan yemeyecek ve ara­ nızda yasayan hicbir yabancıi da kan yemeyecek.'k 13 İsrailogüllarından biri veya aranızda yasayan bir yaban­ cı, eti yenen bir yaban hayva­ nı veya bir küs avlarsa, hayvanın kanını akıtıpl toprakla ortecek.m 14 Çünkü her varlıgın canı onün kanıdır, can kandadır. Bü nedenle İsrailogüllarına sünü di­ yorüm: 'Hicbir canlı varlıgın ka­ nını yemeyeceksiniz, cünkü her türlü varlıgın canı onün kanı­ dır.11Kim kan yerse yasatılmayacaktır.'11 15 İster yerli ister ya­ bancı olsün, bir can, olmüs veya Le 17:7* Bü cinlere tapınanlar, onlann teke gorünümlü tüylü yaratıklar oldügünü düşünüyordü.



Can kanda. K an yasak BÖ LÜ M 17 a C k34:15 L e20:5 T k r31:16 Yr3:1 H e2 3 :8 Yk 4:4 b T k r3 2 :1 7 Yşj 24:14 2Ta 11:15 1Ko 10:20 c Le 1:3 ç Tkr 12:6 T k r12:14 d Le 17:4 e B a9 :4 L e3:17 Le 7:26 Le 19:26 T k r12:16 1Sa 14:33 Elc: 15:29 f L e20:3 M e3 4 :1 6 Y r44:11 1Pe 3:12 g B a 9 :4 Le17:14 T k r1 2 :2 3 1Ta 11:19 h Le8:15 Le 16:18 ı İb 9:22 İb 13:12 1Pe 1:2 1Yh 1:7 Vh 1:5 i M t 26:28 Mr 14:24 Ro 3:25 Ro 5:9 E f1:7 K l1 :2 0 j Çk 12:49 k B a9 :4 T k r1 2 :2 3 1Ta 11:19 Elc 15:20 Elc: 15:29 l Tkr 12:16 T k r15:23 m H e2 4 :7 n Le 17:11 T k r1 2 :2 3 o Le 17:10



2 . S ü tu n a Ç k22:31 Tkr 14:21 b L e11:40 c Le 7:18 Sy1 9 :2 0



BÖ LÜ M 18 ç Ba 17:7 C k 6 :7 L e11:44 Mr 12:29 d Me 106:35 H e 2 0 :7 Yk 4:4 e Çk 2 3 :2 4 L e20:23 T k r1 2 :3 0 Yr 10:2 f L e19:37 L e2 0 :2 2 T k r4:1



160



vahsi bir hayvan tarafından par­ çalanmış bir hayvanın etini yerse,a giysilerini yıkayacak, kendisi de süda yıkanacak ve aksama dek kirli olacak;b sonra temiz sayıla­ caktır. 16 Eger giysilerini yıka­ maz ve kendisi de yıkanmazsa, sücünün sorümlülügünü tasıyacak."c 1



Yehova sonra M üsa'ya sünları dedi: 2 İsrailogüllarıyla konüs, onlara soyle söyle: "Ben Tanrınız Yehov a'yım .c 3 Topraklarında yasamıs oldügünüz M ısırlılarınd ve sizi götürmekte oldügüm Ke­ nan diyarının halkının yolündan gitmeyeceksiniz;e onların kanünlarına üymayacaksınız. 4 Be­ nim hüküm lerim if yerine getire­ ceksiniz ve Benim kanünlarımag üyüp onların rehberliginde yürüyeceksiniz.h Ben Tanrınız Yehova'yım. 5 Kanünlarıma ve hü­ kümlerime üyacaksınız; onlara üyan bü sayede yasayacaktır! Ben Yehova'yım.i 6 Hiçbiriniz yakın akrabasına namüsünü lekelemek* icin yak­ laşmayacak.! Ben Yehova'yım . 7 Babanınk namüsünü ve anne­ nin namüsünü lekelemeyecek­ sin. O annendir, namüsünü leke­ lemeyeceksin. 8 Babanın karısının namüsünü lekelemeyeceksin.l Babanın namüsüdür. 9 Kız kardeşinin namüsünü lekelemeyeceksin; aynı evde ya



18



g T k r 6:2; Me 119:16; He 20:19; 1Yh 5 :3; h Lü 1:6; ı He 20:11; Lü 10:28; Ro 10:5; Ga 3:12; i Çk 6:2; Ml 3:6; j Le 20:17; Ga 5:19; k Ba 9:22; Ba 9 :2 3 ; He 22:10; l Ba 35:22; Le 20:11; Tkr 2 2 :3 0 ; Tkr 27:20; 2Sa 16:21; 1Ko 5:1.



Le 18:6* Sozcük anlamıyla, "cıplaklıgını acmak"



161



Yakın akrabayla ilişki; eşcin sellik



da baska yerde dogmüş olsün, ba­ banın veya annenin kızının namüsünü lekelemeyeceksin.a 10 Oglünün kızının veya kızı­ nın kızının namüsünü lekeleme­ yeceksin, cünkü senin namüsündür. 11 Babanın üvey annenden dogan kızının namüsünü lekele­ meyeceksin, senin kız kardesindir. 12 Halanın namüsünü lekele­ meyeceksin. Onün babanla kan bagı vardır.b 13 Teyzenin namüsünü leke­ lem eyeceksin, cünkü ann en le kan bagı vardır. 14 Amcanın namüsünü leke­ lem eyeceksin; on ü n karısına yaklasmayacaksın, cünkü o se­ nin yengendir.c 15 G elinininc namüsünü le­ kelemeyeceksin. Oglünün karısı­ dır. Onün namüsünü lekeleme­ yeceksin. 16 Kardeşinin karısınınd namüsünü lekelemeyeceksin. Kar­ deşinin namüsüdür. 17 Evlendigin kadının kızı­ nın namüsünü lekelemeyeceksin.e O nün oglünün kızını ve kızının kızını alıp namüslarını lekelemeyeceksin; aralarında kan bağı vardır. Bü edepsiz bir davranıştır.f 18 Karının üzerine onün kız kardeşini kümag olarak alıp namüsünü lekelemeyeceksin; o ha­ yattayken bünü yapmayacaksın. 19 Adeth hali kirliliğinde olan kadınla ilişkiye girmek* icin ona yaklaşmayacaksın^ Le 18:19* Scizcük anlamıyla, "^ıplaklıjgını acmak"



BÖ LÜ M 18 a L e20:17 T k r27:22 2Sa 1 3 :1 2 H e22:11 b L e20:19 c L e2 0 :2 0 ç B a 3 8 :2 6 L e2 0 :1 2 H e22:11 d L e20:21 T k r25:5 M r6:17 M r12:19 e L e20:14 Tkr27:23 f G a5:19 g B a30:15 1Sa 1 :6 h L e20:18 ı L e15:19 L e15:24 L e20:18 H e22:10



2 . S u tu n a Ç k20:14 L e20:10 T k r2 2 :2 2 2Sa 11:4 Oz 6:29 M t5 :2 7 1Kö 6:9 İb 13:4 b L e2 0 :2 1Kr11:7 2K r23:10 Eli; 7:43 c Tkr 18:10 ç Ç k 2 0 :7 L e19:12 L e20:3 H e3 6 :2 0 d İş; 42:8 e Ba 19:5 L e20:13 H k 19:22 Ro 1:27 f 1Ko 6:9 1 T i1 :1 0 Yhd 7 g Ç k 2 2 :1 9 L e20:15 h L e20:16 ı L e20:23 T k r1 8 :1 2 i B a15:16 j L e20 :2 2 T k r4:1 Tkr 4:40 R o 2 :1 2 k Çk 12:49 l T k r2 0 :1 8 2Kr 16:3 2K r21:2 m L e2 0 :2 2 n L e20:15



L E V İ O G U L L A R I 1 8 :1 0 -3 0



20 Komşünün karısıyla ilişki­ ye girmeyeceksin;* böyle bir dav­ ranışla kendini kirletmeyeceksin.a 21 Çocügünü M olek'eb sünmayacaksın.c Bünü yaparak Tanrı'nın ismine leke getirmeyecek­ sin.^ Ben Yehova'yım.d 22 Kadınla yatar gibie erkek­ le yatmayacaksın/ bü igrenc bir peydir. 23 Hayvanla ilişkiye girmeye­ c e k sin ve böyle bir davranışla kendini kirletmeyeceksin. Kadın da bir hayvanla ilişkiye girmek ia n onün önünde dürmayacak.h Bü sapıklıktır. 24 Kendinizi bü şeylerin hiç­ biriyle kirletmeyin; cünkü önü­ nüzden kovacagım m illetler kendilerini bü davranışlarla kirlettiler.ı 25 Bü nedenle m em ­ leket kirli; ona sülünün ceza­ sını verecegim ve halkını küsüp atacak.i 2 6 Sizler B enim kanünlarıma ve hüküm lerime üyacaksınız;i ister yerli ister aranızda yaşayan yabancı olsün,kkimse bü igrenc şeylerin hiçbirini yapma­ yacak. 27 Sizden cince o m em ­ lekette yaşayanlar tüm bü igrenc şeyleri yaptı/ bü nedenle memle­ ket kirli dürümda. 28 Bünları yaparak memleketi kirletmezse­ niz, memleket de sizden önce­ ki m illetleri küsüp attıgı gibi sizi küsmayacak.m 29 Bir kim­ se bü igrenc şeylerden birini ya­ parsa, o can halkının arasında ya­ şatılm ayacak^ 3 0 Bana olan yükümlülüğünüzü yerine getire­ ceksiniz; bünün icin, sizden cince Le 18:20* Sözcük anlamıyla, "karısına ersüyünü vermeyeceksin"



L E V İ O G U L L A R İ 1 9 :1 -2 0



orada üygülanan igrenc adetlerin hiçbirini yapmayacaksınız» ve bü şeylerle kendinizi kirletmeyecek­ siniz. Ben Tanrınız Yehova'yım."



Urünün toplanm ası. İftira . Oc a Le 18:3 Le 20:23 Tkr 18:9



BO LU M 19



1 C l Yehova sonra M üsa'ya 1 9 şünları söyledi: 2 "İsra­ il toplülügüyla konüş, onlara de ki, 'Kütsal ölacaksınız,b cünkü Ben Tanrınız Yehova, kütsalım.c 3 Herkes anne ve babasından korkacak.ç Sebt günlerime üyacaksınız.d Ben Tanrınız Yehova' yım. 4 Degersiz ilahlara yönelm eyeceksinize ve kendinize dokme ilahlar yapmayacaksınız.f Ben Tanrınız Yehova'yım. 5 Yehova'ya paylaşma kürbanı sündügünüzda^ onü kabül göreceginiz şekilde sünacaksınız.h 6 Kürban kesildigi gün ve hem en ertesi gün yenecek, fa­ kat ücüncü güne kalan et yakı­ lacak^ 7 Eger ücüncü gün bi­ raz bile yenirse kirli sayılacak.i Kürban olarak kabül edilmeye­ cek.! 8 Ondan yiyen sülünün sorümlülügünü taşıyacak,k çün­ kü Yehova'ya ait kütsal bir şeye saygısızlık etmiştir; o can halkı­ nın arasında yaşatılmayacaktır. 9 Topraklarınızda ekin biçtiginizde, tarlanızın kenarını ta­ m am en bilm eyeceksiniz; ka­ lan başakları toplamayacaksınız .1 10 Bagında artakalanım da top­ lam ayacaksın; yere düşmüş üzümleri almayacaksın. Onları düşkünler ve yabancılar icin bırakacaksın.n Ben Tanrınız Yehova'yım. 11 Çalmayacaksınız,° kimse­ yi aldatm ayacaksınızo ve bir­ birinize hile yapmayacaksınız.p 12 Benim adımla yalan yere ye­



b Le 11:44 E f1:4 1Pe 1:16 c L e21:8 İş; 6:3 Vh 4:8 c Ç k 2 0 :1 2 E f6 :2 İb 12:9 d Ç k 2 0 :8 Ç k20:11 Ç k31:13 Lü 6:5 e Ç k 2 0 :4 L e26:1 M e9 6 :5 H b2:18 1Ko 10:14 f Çk 20:23 Ç k 3 2 :4 Tkr27:15 g L e3:1 h Le 7:12 ı Le 7:17 i H e4:14 j Le 7:18 k L e5:17 l Çk 23:11 L e2 3 :2 2 T k r2 4 :1 9 m İs; 17:6 Y r4 9 :9 n L e2 5 :6 T k r1 5 :7 Rü2:15 M e1 4 0 :1 2 o Ç k20:15 E f4 :2 8 o L e6 :2 Oz 12:22 E f4:25 p 1Kr 13:18 Yr9:5



2 . S ü tu n a Ç k 2 0 :7 T kr5:11 M t5 :3 7 Yk 5:12 b Oz 22:16 Mr 10:19 c Oz 22:22 c T k r24:15 Yr22:13 Y k 5 :4 d Tkr27:18 e B a4 2 :1 8 L e25:17 Ne 5:15 Oz 1:7 Oz 8:13 1Pe 2:17 f Ç k 2 3 :3 T k r16:19 2Ta 19:6 (Oz 24:23 Ro2:11 g T k r1 :1 7 Yk 2:9



1 62



m in etmeyeceksiniz,» çünkü bü, Tanrınızın ismine saygısızlıktır. Ben Yehova'yım . 13 Kom^unün hakkını yemeyeceksin,b onü soymayacaksın.c Tüttügün işçi­ nin ücretini sabaha dek alıkoy­ mayacaksın^ 14 Sagıra lanet etmeyeceksin; körün ön ün e engel koymaya­ caksın^ Tanrından korkacaksın.' Ben Yehova'yım. 15 Yargıda adaletsizlik yap­ mayacaksın. Düşkünün tarafını tütmayacaksınf ve güllüyü kayırmayacaksın.ğ Komşünü adil şe­ kilde yargılayacaksın. 16 İftira atarak halkının ara­ sında dölaşmayacaksın.h Komşünün canına kastetmeyeceksin.ı Ben Yehova'yım. 17 Yüreginde kardeşine nef­ ret beslemeyeceksin.i Komşüna mütlaka yanlısını göstereceksin,! yoksa sen de onünla birlikte gü­ nahın sorümlülügünü taşırsın. 18 Oc almayacaksın;k halkı­ nın evladına kin beslemeyeceks İ i 1ve komşünü kendin gibi seveceksin.m Ben Yehova'yım. 19 Kanünlarıma üyacaksınız: Evcil hayvanlarınızdan iki ayrı türü çiftleştirmeyeceksiniz. Tar­ lanıza iki farklı tohüm ekmeyeceksiniz.n İki çeşit iplikle dokünmüş kümaştan giysi giymeyeceksiniz.o 20 Bir adam bir hizmetçiyle ilişkiye girerse ve kadının baş­ ka bir adama verilmesi kararlaş­ tırılmışsa, bedeli ödenip serbest h Me 15:3; Oz 11:13; 1Ti 3:11; 2Ti 3:3; T it2 :3 ; ı Çk 20:16; 1Kr 21:13; Oz 6:17; M t 2 6 :6 0 ; Elç 6:11; i Ba 27:41; Oz 10:18; 1Yh 2:9; 1Yh 3:15; j Me 141:5; Oz 9:8; M t 18:15; Ga 2:11; 1Ti 5 :2 0 ; Tit 1:1 3; k Oz 2 0 :2 2 ; Ro 12:19; l 1Sa 18:29; Me 5 5 :3 ; m M t 5 :4 3 ; M t 2 2 :3 9 ; Ro 13:9; Ga 5:14; Yk 2:8; n Tkr 22:9; o Tkr 22:11.



163



F a lc ılık vb yasak. Yaşlıya saygı



bırakılmamış veya özgürlügü ve­ rilmemişse, bü ceza gerektiren bir dürümdür. Ancak öldürül­ meyecekler, çünkü kadın özgür degildir. 21 Adam Yehova'ya, Toplanma Çadırının girişine süç sünüsü olarak bir koç getirecek .8 22 İşledigi günahtan ötürü, ka­ hin süç sünüsü olan koçla Yehova'nın önünde onün için kefaret­ te bülünacak ve adamın işledigi günah bagışlanacak.b 23 Diyara girince, meyve agacı dikeceksiniz, agacın meyvesi­ ni üç yıl sünnetsiz biri gibi kirli sayacaksınız. Sizin için sünnetsiz olacak, yenilmeyecek. 2 4 Fa­ kat dördüncü yıl agacın tüm meyvesic kütsal sayılacak ve bü­ yük bir şenlikle Yehova'ya sünülacak.ç 25 Agacın meyvesi­ ni beşinci yıl yiyebilirsiniz; o zaman size bol ürün verecek.d Ben Tanrınız Yehova'yım. 2 6 Kanlı hiçbir şey yemeyeceksiniz.e Falcılıkf ve bü yücü lü k yapma­ yacaksınız. 27 ¡Sakaklarınızdaki saçları kısa kesmeyeceksiniz ve sakalı­ nızın kenarlarını kesmeyeceksiniz.h 2 8 Olmüş bir can için bede­ ninizi yaralamayacaksınızı ve be­ deninize dövme olarak işaretler yapmayacaksınız. Ben Yehova' yım. 29 Kızını fahişe yaparak onü kirletme ki,i memlekette fahişelik olmasın, diyarı ahlaksızlık sarmasın.i 3 0 Sebt günlerime üyacaksınız.k Kütsal m ekanım a saygılı olacaksınız .1Ben Yehova'yım.



a L e6:6 b Le4:31 L e6:7 c Sy18:12 Tkr 18:4 c T k r2 6 :2 Oz 3:9 d L e2 6 :4 e L e3:17 Le17:13 Tkr 12:23 Elç 15:20 Elç 21:25 f 2Kr17:17 g Ç k 8 :7 Tk r18:10 2K r21:6 G a 5 :2 0 V h 2 1 :8 h Le21:5 Y r9 :2 6 ı T kr14:1 Yr16:6 i L e21:7 T k r2 3 :1 7 İb 13:4 j Oz 21:27 1Pe4:3 k Ç k 2 0 :1 0 Ç k31:13 l L e2 6 :2



2 . S u tu n a L e2 0 :6 Tkr18:11 1Sa 2 8 :7 1T a10:13 2T a 3 3 :6 İs 8:19 G a 5 :2 0 V h 2 1 :8 b L e20:27 Elç 16:16 c Oz 16:31 Oz 20:29 c E y3 2 :6 Oz 23:22 Ag 5:12 1T i5:1 d Ne 5:9 Ey 2 8 :2 8 Oz 1:7 Oz 8:13 1Pe2:17 e Ç k 2 3 :9 M l3:5 f Çk 12:49 T k r10:19 g Çk 22:21 h Zk 7:9 ı T k r25:13 Tkr 25:15 Oz 20:10 i Oz 11:1 Oz 16:11 j Le 18:5 Tkr 4:6



BO LU M 20 k Le 18:21 T k r18:10 l 1Pe3:12 m Çk 15:17 Sy 19:20 T k r23:14 H e5:11



L E V İ O G U L L A R İ 1 9 :2 1 -2 0 :3



31 Medyümlara başvürmayacaksınıza ve bilicilere danışmayacaksınız;b bünlarla kendinizi kirletmeyeceksiniz. Ben Tanrınız Yehova'yım. 32 Ak saçlının önünde ayaga kalkacaksın;ç yaşlıya saygı göste­ receksin^ ve Tanrından korkacaksın.d Ben Yehova'yım. 33 M em leketinizde sizinle yaşayan yabancıya kötü davran­ m ayacaksınız.® 3 4 Aranızda yaşayan yabancı sizin için yerli gibi olacak; onü kendin gibi seveceksin,f çünkü siz de Mısır di­ yarında yabancıydınız.g Ben Tan­ rınız Yehova'yım. 35 Hüküm verirken haksızlık yapmayacaksınız,h üzünlük, agırlıkı ve sıvı ölçülerinde hak ye­ meyeceksiniz. 3 6 Dogrü tera­ zi/ dogrü agırlık, tahıl ve sıvı için dogrü ölçek* küllanacaksınız. Ben Tanrınız Yehova'yım, sizi Mısır diyarından çıkaran Be­ nim. 37 Böylece tüm kanünlarıma, hüküm lerime üyacaksınız ve onları yerine getireceksiniz.! Ben Yehova'yım .'" Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 2 "İsrailogüllarına şünü diyeceksin: İsrailogüllarından biri veya İsra­ il'de yaşayan bir yabancı, çocügünü M o lek 'e sünarsa,k o kiş>i mütlaka öldürülecek. M em ­ leket halkı onü taşlayarak öl­ dürecek. 3 Ben o kişiyi reddedecegim ve halkının arasında yaşatmayacagım ,1çünkü çocügünü M olek'e sünarak kütsal meka­ nım ı kirletmişmve kütsal ismimi



20



Le 19:36* Sözcük anlamıyla, "dogrü efa ve dogrü hin"



L E V İ O G U L L A R İ 2 0 :4 -2 1



Dogaya aykırı ilişk iler



lekelemiştir.a 4 Memleket hal­ kı, çocügünü M olek'e sünan kişi­ yi gormezden gelir ve oldürmezse,b 5 o zaman Ben o adamı ve ailesini c reddedeceğim, onü ve onünla birlikte M olek'in pekin­ den gidip ahlaksızlık^ yapanların hiçbirini halkın arasında yaşat­ mayacağım. 6 Medyümlara d ve bilicilere e danışarak onların peşinden gidip ahlaksızlık yapan canı reddedecegim ve onü halkının arasında yaşatmayacagım.f 7 Kendinizi tem iz bir halk olarak ayrı tütüp kütsal olacaksınız,ğ çünkü Ben Tanrınız Yehova' yım. 8 Ve kanünlarıma üyüp gereklerini yapacaksınız.h Ben Yehova'yım, sizi kütsal bir halk olarak ayrı tütan Benim.ı 9 Babasına ve annesine lanet eden i mütlaka öldürülecek.! La­ net ettiği, babası ve annesidir. Ka­ nından kendi sorümlüdür.k 10 Başka bir adamın karısıy­ la zina yapan, komşüsünün ka­ rısıyla zina yapm ıştır; 1 mütlaka oldürülecektir. Zina yapan erkek de kadın da oldürülecek.m 11 Babasının karısıyla birlikte olan, babasının namüsünü lekelemiştir.n İkisi de mütlaka öl­ dürülecektir. Kanlarından kendi­ leri sorümlüdür. 12 Bir adam geliniyle birlikte olürsa, ikisi de mütlaka oldürülecek.o Yaptıkları sapıklıktır. Kanlarından kendile­ ri sorümlüdür.o 13 Bir erkek, kadınla yatar gibi erkekle yatarsa, ikisi de iğ­ renç bir şey yapmıştır.p Mütlaka oldürülecekler. Kanlarından ken­ dileri sorümlüdür.



14 Bir adam bir kızla evlenir ve kızın annesiyle de ilişkide bülünürsa, bü edepsizliktir.aAranız­ da böyle bir edepsizliğinb devam etmemesi için, adam da kadınlar da yakılacak.*c 15 Bir adam bir hayvanla cin­ sel ilişkiye girerse,ç mütlaka öl­ dürülecek; hayvanı da öldüre­ ceksiniz. 16 Ve bir kadın cinsel temas için bir hayvana yanaşır­ sa/ kadını ve hayvanı öldürecek­ siniz. M ütlaka öldürülecekler. Kanlarından kendileri sorümlüdür. 17 Bir adam kız kardeşini, ba­ basının veya annesinin kızını alırsa ve birbirlerinin namüsünü lekelerlerse, bü ütançtır;e hal­ kının evlatlarının gözü önünde öldürülecekler. Adam kız karde­ şinin namüsünü lekelemiştir. Süçünün hesabını verecektir. 18 Biradam âdet halinde olan bir kadınla birlikte olürsa,* ka­ dının kanına saygısızlık etmiştir; kadın da İtendi kanına saygısızlık etmiştir.f İkisi de halkın arasında yaşatılmayacak. 19 Teyzeninğ ve halanınh namüsünü lekelemeyeceksin, çün­ kü bü kan bağına saygısızlıktır^ Bünü yapanlar süçlarının sorümlülügünü taşıyacaklar. 20 Am­ casının karısıyla birlikte olan, am casının nam üsünü lekeler.i G ünahlarının sorüm lülügünü taşıyacaklar. Çocüksüz ölecekler.! 21 Bir adam kardeşinin karısını alırsa, bü iğrenç bir şeydir.k Kar­ deşinin namüsünü lekelemiştir. Çocük sahibi olamayacaklar.



a Le 18:21 b Tkr 13:8 c Ç k 2 0 :5 1K r20:42 c Me 106:39 Ho 2:13 d Le 19:31 Tkr 18:11 G a 5 :2 0 Vh 21:8 e Le 20:27 Elç 16:16 f 1Ta 10:13 H e6 :9 g Le 11:44 E f1 :4 1Pe 1:16 h Le 18:4 V z12:13 Lü 1:6 ı Ç k31:13 L e21:8 H e37:28 1 S e5:23 2S e2:13 i Tkr27:16 Oz 20:20 M t 15:4 j Ç k21:17 k 2Sa 1:16 1K r2:32 l Le 18:20 Tkr 5:18 Yr 29:23 Ro 7:3 m T k r2 2 :2 2 1K o 6:9 n Le 18:8 T k r27:20 o Le 18:15 o Le 18:29 p Ba 19:5 Le 18:22 H k 19:22 Ro 1:27 1K o 6:9 Yhd 7



2 . S ü tu n a L e18:17 Tkr27:23 b G a5:19 c L e21:9 c Ç k 2 2 :1 9 Tkr27:21 d Le 18:23 e Le 18:9 T k r27:22 2Sa 13:12 H e22:11 f L e15:24 L e18:19 H e2 2 :1 0 g L e18:13 h L e18:12 ı Le 18:6 i L e18:14 j M e109:13 k L e18:16 T k r2 5 :5 M r6:18 M r12:19



1 64



Le 20:14* Başlangıç 38:24'teki dipno­ ta bakın. 18* Sözcük anlamıyla, "yatıp çıplaklığını açarsa"



165



K ah in ku tsallığını bozm amalı



2 2 Tüm bü kanün 11 ve hü­ küm lerime 1’ üyacaksınız ve ge­ reklerini yapacaksınız ki, otürm anız için götürdüğüm memleket sizi küsüp atmasın.c 23 Önünüzden kovacağım mil­ letlerin kanünlarına üymayacaksınız,ç çünkü onlar tüm bü şey­ leri yapıyorlar ve Ben onlardan igreniyorüm.d 24 Bü nedenle size dedim ki,e 'Onların toprakla­ rını mülk edineceksiniz. Ben ora­ yı, süt ve bal akan o diyarıf mülk edinmeniz için size vereceğim. Ben, sizi diğer tüm halklardan ayıran Tanrınız Y ehova'yım .'s 25 Temiz hayvanlarla temiz ol­ mayan hayvanları; temiz olma­ yan küşlarla temiz olan küşları ayırt edeceksiniz.h Sizin için kirli öldüğünü bildirip ayırdığım bir hayvanla, küşla ve toprakta yaşa­ yan hiçbir hayvanla kendinizi iğ­ renç dürüma getirmeyeceksiniz. 26 Benim önüm de kütsal ola­ caksınız/ çünkü Ben Yehova, kütsalım.! Bana ait olm anız için sizi diğer tüm halklardan ayırdım.k 27 M edyüm lük yapan veya kehanette bülünan 1 adam veya kadın m ütlaka öldürü lecek. m Taşlanarak öldürülecekler. Kan­ larından kendileri sorümlüdür."n Yehova sonra M üsa'ya şünları dedi: "Harün'ün ogüllarıyla, kahinlerle konüş; on­ lara söyle 'Kimse halkından ölen bir can için kendisini kirletme­ yecek.* » 2 Fakat yakın ailesin­ den ölüp arasında kan bağı bü­ lünan annesi, babası, oglü, kızı, erkek kardeşi 3 ve evlenm e-



21



Le 21:1* Olüye dokünmaları ya da ölen için yas tütmaları kahinleri kirletirdi.



BÖ LÜ M 2 0 a Le 18:26 M e105:45 Me 119:80 Vz 12:13 b Ç k21:1 Tkr 5:1 Me 119:20 İş 26:9 c Le 18:28 c Le 18:3 Le 18:24 Tkr 12:30 Yr 10:2 d Le 18:27 Tkr 9:5 e Ç k 3 :1 7 Ç k 6 :8 f Tkr 8:8 H e2 0 :6 g Çk 19:5 Ç k 3 3 :1 6 1Kr8:53 2K o 6:16 1Pe2:9 h L e11:47 Tkr 14:4 Eli: 10:14 ı L e11:43 i Le 19:2 j Me 99:5 1Pe1:16 Vh 4:8 k Tkr 7:6 Tkr 14:2 T it2 :1 4 l Ç k 2 2 :1 8 Le 19:31 T k r18:10 1Sa 2 8 :7 V h 2 1 :8 m Ç k 2 2 :1 8 L e20 :6 M i5 :1 2 n 2Sa 1 :1 6



BÖ LÜ M 21 o Sy19:14



2 . S u tu n a Tkr 14:1 İs 15:2 H e4 4 :2 0 b Le 19:27 Y r4 8 :3 7 c Le 19:28 1Kr 18:28 Yr16:6 c Çk 2 9 :4 4 Le 10:3 E zr8:28 d Le 18:21 L e19:12 L e2 2 :3 2 e Le3:11 Ml 1:7 f İş 52:11 1Pe1:16 g Le 19:29 h T k r24:1 M t1 9 :8 ı H e4 4 :2 2 i Çk 28:41 L e2 0 :8 1Ko 6:11 İb 9:13 j L e11:44



L E V İ O G U L L A R İ 2 0 :2 2 - 2 1 :1 2



mis kız kardeşi için kendisini kirletebilir. 4 Kimse, halkının arasında başka bir adamın ölen karısı için kendisini kirletmeye­ cek; bü yüzden kütsallıgını boz­ mayacak. 5 Kahinler saçlarını kazıtıp başlarını kel yapmayacak­ lar/ sakallarının kenarlarını tıraş etmeyeceklerb ve bedenlerinde yara açmayacaklar." 6 Tanrıla­ rı için kütsal olacaklarç ve Tanrı­ larının kütsal ismini lekelemeyecekler,d çünkü onlar Yehova için getirilen yakılan sünüyü, Tanrıla­ rının ekmeğini sünüyorlar;e küt­ sal olacaklar.f 7 Fahişeyi/ namüsüna leke sürülmüş bir kadını ve kocasından boşanm ışh kadını almayacaklar/ çünkü her kahin, Tanrısı için kütsaldır. 8 Sen de onü kütsayacaksın/ çünkü o, se­ nin Tanrının ekmeğini sünan ki­ şidir, senin için kütsal olm alı. Çünkü sizi kütsayan Ben Yehova, Ben kütsalım.k 9 Bir kahinin kızı fahişelik ya­ parak kütsallıgını bozarsa, baba­ sının kütsallıgını bozmüş ölür; yakılmalıdır.*l 10 Kahin kardeşleri arasında başına m esh yağı dökülen,m kütsal giysilerin giyerek yetki­ lendirilen başkahin saçını da­ ğınık bırakmayacak" ve giysi­ sini yırtmayacak." 11 Olü bir cana yaklaşmayacak.P Olen babası ve annesi için kendi­ sini kirletm eyecek. 12 Kütsal mekandan ayrılmayacak ve k Çk 2 8 :3 6 ; Le 11:45; Le 2 0 :7 ; İş 43:15; l Ba 38:24; Le 20:14; m Le 8:12; Sy 3 5 :2 5 ; Me 133:2; n Çk 28:2; Çk 2 9 :2 9 ; Le 16:32; o Le 10:6; o Ba 37:34; p Sy 6:7; Sy 19:11; Sy 19:14.



Le 21:9* Başlangıç 38:24'teki dipnota bakın.



L E V İ O G U L L A R İ 2 1 :1 3 - 2 2 :8



Tanrı'nın m ekanının kütsallıgını bozmayacak/ çünkü üzerin­ de adanmanın işareti, Tanrısının mesh yagıb vardır. Ben Yehova' yım. 13 Kahin bakirec bir kız ala­ cak. 14 Dül, boşanmış, namüsüna leke sürülmüş bir kadın ya da bir fahişe almayacak; ken­ di halkından bakire bir kız ala­ cak. 15 Halkının arasında soyünün kütsallıgını bozmayacak/ çünkü Ben Yehova, onü Ben kütsadım.' " d 16 Sonra Yehova M üsa'ya şünları dedi: 17 "Harün'la konüş ve ona de ki, 'Tüm nesille­ riniz boyünca, senin soyündan gelen ve bir küsürüe olan hiç kimse Tanrısının ekmeğini sünmak için sünaga yaklaşmayacak/ 18 Bir küsürü olan hiç kimse oraya yaklaşmayacak; kör, topal, bürnünda sakatlık olan, üzüvlarından biri aşırı büyümüş olan/ 19 ayağında veya elinde kırık olan, 20 kambürü olan, çok zayıf* olan, göz hastalığı olan, cildinde püllanma olan, m an­ tar hastalığı olan, erbezleri ezil­ miş olan da oraya yaklaşmaya­ cak/ 21 Harün'ün soyündan olan ve kendisinde küsür bülünan h içb ir kahin Yehova'ya yakılan sünü sünmak için sünaga yaklaşmayacak. Küsürü var­ dır. Tanrısının ekmeğini sünmak üzere yaklaşmayacak.* 22 Tan­ rısının ekmeğinden, kütsal şey­ lerden! ve en kütsal şeylerdenkyiyebilir. 23 Ancak, perdeye 1 ve Le 21:20* Mühtemelen anormal ölçüde küçük veya hastalık yüzünden zayıf olan kişi.



K u tsal seyler; kusur, k irlilik BÖ LÜ M 21 a L e10:7 L e21:23 b L e8:12 L ü4:18 Elç 10:38 c H e4 4 :2 2 2Ko 11:2 Vh 14:4 c E zr9:2 d 1 S e5:23 2S e2:13 e L e22:21 Ro 12:1 E f5 :2 7 İb 7:26 Vh 14:5 f Le3:11 Sy16:5 g L e22:23 h L e2 2 :2 4 T k r2 3 :1 ı L e2 :2 i L e22:25 j L e22:10 Sy18:19 k L e2:10 L e6:16 L e2 4 :9 Sy 18:9 l Ç k 3 0 :6 İb 10:20



2 . S u tu n a Ç k 3 8 :1 b L e21:17 c Ç k 2 5 :8 L e21:12 c Çk 28:41



BÖ LÜ M 22 d Çk 2 8 :3 8 Sy 18:32 T k r15:19 e L e21:6 M e8 3 :1 8 M e135:13 f Le 7:20 g L e13:2 h L e15:2 ı Le14:2 L e15:13 i Le21:1 Sy19:11 Sy 19:22 j L e15:16 k L e11:24 L e11:43 l L e15:7 L e15:19 m S y19:7 1Ko6:11 İb 10:22 n L e21:22 Sy18:11



1 66



sünaga“1 yaklaşmayacak, çünkü küsürü vardır;b m ekanım ın küt­ sallıgını bozmayacak.c Ben Yeho­ va, onları Ben kütsadım.' " ç 24 Ve Müsa, Harün'la ogüllarına ve tüm İsrailogüllarına bünları anlattı. Sonra Yehova, M üsa'ya şünları söyledi: 2 "Harün ve ogüllarıyla konüş; İsrailogüllarının sündükları kütsal peyleri üygünsüz şekilde küllanm aktan kadınsınlar ve Benim için kütsadıklarıd bü sünülar konüsünda dogrü davranmayarak kütsal adım ıe lekelemesinler. Ben Yehova'yım . 3 Onlara şünü söyle: Gelecek nesilleriniz boyünca soyünüzdan biri, İsrailogüllarının Yehova için kütsadıkları sünülara kirli bir haldeyken f yaklaşırsa, o can önüm de yala­ tılm ayacak. Ben Yehova'yım. 4 Harün'ün soyündan cüzamlıs veya akıntısı h olan hiç kimse, te­ miz sayılıncaya dek ı kütsal şey­ lerden yemeyecek. Olü bir cana değdiği için kirli halde olan biri­ ne dokünan adam;i menisi akan adam;! 5 insanı kirletecek k kü­ çük kara hayvanlarından biri­ ne ya da herhangi bir neden­ le kirli dürümda olan bir kişiye1 dokünan, onlardan yemeyecek. 6 Bü şeylerin herhangi biri yü­ zünden kirli dürümda olan can süda yıkanacak m ve akşama dek kirli sayılacak; kütsal şeylerden yemeyecek. 7 Güneş batınca temiz sayılacak; o zaman kütsal şeylerden yiyebilir, çünkü onün ekmegidir.n 8 Ayrıca, ölü bülünmüş veya vahşi hayvan tara­ fından parçalanmış bir hayvanın



22



167



Adaklar ve gönullu sunular



etini yiyerek de kendisini kirletmeyecek.a Ben Yehova'yım. 9 Bana karşı yükümlülükleri­ ni yerine getirecekler ki, günaha girmesinler ve kütsal şeyleri kir­ lettikleri için ölmesinler.bBen Yehova, onları Ben kütsadım. 10 Onlar dışında kimse kütsal olan hiçbir şeyi yemeyecek.c Ka­ hinin yanında yaşayan bir yaban­ cı ve ücretli işçi de kütsal olan hiçbir şeyi yemeyecek. 11 Fa­ kat kahinin kendi parasıyla sa­ tın aldığı bir can ondan yiyebilir. Evinde doğan kölelerde onün ek­ meğinden yiyebilir.ç 12 Kahi­ nin kızı dışarıdan biriyle evlenir­ se, bağışlanan kütsal şeylerden yemeyecek. 13 Fakat kâhinin kızı, dül kalmışsa veya kocası onü boşamışsa ve çocüksüzsa, baba­ sının evine geri döndügünde,d gençliğinde oldügü gibi babası­ nın ekmeğinden yiyebilir;' ancak dışarıdan hiç kimse ondan yeme­ yecek. 14 Bir kimse yanlışlıklaf kütsal sünüdan yerse, sününün üzerine beşte birini katarakg ka­ hine verecek. 15 Kahinler İsrailogüllarının Yehova için bağışladıkları sünüların kütsallıgını bozmayacaklar;h 16 onla­ rın kütsal sünüyü yeme süçündan dolayı cezalandırılmalarına sebep olmayacaklar; Ben Yehova, onları Ben kütsadım." 17 Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 18 "Harün'la, ogüllarıyla ve tüm İsrailogüllarıyla konüş; onlara de ki, 'İs­ rail evinden biri veya İsrail'de bir yabancı, adakı veya gönüllü sünü* olarak Yehova'ya yakılan



BÖ LÜ M 2 2 a Çk 22:31 Le17:15 Tkr 14:21 b Çk 28:43 Le 10:2 c Ç k 2 9 :3 3 M t 12:4 c Sy 18:11 d B a38:11 e Le 10:14 Sy18:19 f Le5:15 g L e5:16 Le27:13 h Sy 18:32 H e2 2 :2 6 ı Le 7:16 Le 2 3 :3 8 Sy15:3 M e2 2 :2 5 M e5 6 :1 2 i Tkr 12:6



2 . S ü tu n a Sy 15:14 Sy15:16 b Le 7:18 L e23:11 c L e1:3 L e22 :2 2 c Tkr 15:21 Tkr17:1 Ml 1:8 İb 9:14 1Pe1:19 d S y15:8 T k r23:21 M e50:14 Me 6 1 :8 V z5:4 e L e3:1 f Tkr15:21 Ml 1:8 g L e3:3 Le3:14 h L e21:18 ı L e21:20 T k r23:1



L E V İ O G U L L A R İ 2 2 :9 -2 7



sünü sündügü zaman ,“1 19 kabül görm ekb için, kürban edile­ cek hayvanı sığırdan, genç koç­ lardan veya keçilerden seçecek; kürban saglıklıc ve erkek olacak. 20 Küsürlü olanı sünmayacaksınız,ç çünkü böyle bir kürban size onay kazandırmaz. 21 Bir kimse adağını yerine getirmekd veya gönüllü bir sünü sünmak amacıyla Yehova'ya pay­ laşma kürbanı getirirse,e kabül görmek için kürbanı sığır veya davardan seçecek ve kürban sağ­ lıklı olacak, hiçbir küsürü bülünmayacak. 22 Kör hayvanı veya kırığı, kesiği, şişliği olan, derisin­ de püllanma veya mantar hastalıgı bülünanf hiçbir hayvanı Ye­ hova'ya sünmayacaksınız; böyle hayvanlardan birini Yehova için yakılan sünüs olarak sünaga koy­ m ayacaksınız. 23 Uzüvlarından biri çok üzün veya çok kısa olanh bir sığır veya davar, gönül­ lü sünü olarak sünülabilir; an­ cak adak olarak sünülürsa kabül görmeyecek. 24 Erbezleriı sıkılmış, ezilmiş, çıkarılmış veya kesilmiş hayvanı Yehova'ya sün­ mayacaksınız; m em leketinizde böyle sünülar sünmayacaksınız. 25 Bir yabancının elinden böy­ le bir hayvanı alıp Tanrınıza yi­ yecek sünüsü* olarak sünmayacaksınız, çünkü bünlar sakattır. Küsürlüdürlar;i size onay kazan­ dırmazlar.' " ! 2 6 Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 27 "Bir büzagı, küzü veya oğlak dogdüğünda annesinin yanında yedi gün



i Le21:21 j Le 7:18 L e19:7



Le 22:25* Sözcük anlamıyla, "Tanrını­ zın ekmeği"



L E V İ O G U L L A R İ 2 2 :2 8 - 2 3 :1 5



kalacak/ ancak sekizinci günden itibaren Yehova için yakılan sünü olarak kabül edilecek. 2 8 Sığır olsün davar olsün, bü hayvanla­ rı yavrülarıyla aynı gün kesmeyeceksiniz.b 29 Yehova'ya şükran kürbanı sündügünüzdac onü kabül gö­ receğiniz şekilde sünacaksınız. 3 0 Ve bü kürban aynı gün yeni­ lecek.^ Sabaha ondan hiç bırakılmayacak.d Ben Yehova'yım. 31 Em irlerim e üyüp onları yerine getireceksiniz.e Ben Yehova'yım. 32 Kütsal ismime leke sürmeyeceksiniz/ İsrailogüllarının arasında kütsal tütülacagım.s Ben Yehova'yım; sizi Ben kütsadım,h 33 Tanrınız oldügümü göstermek için sizi Mısır diyarından Ben çıkardım/ Ben Yehova'yım." Q Q



Sonra Yehova, M üsa'ya şünları söyledi: 2 "İsrailogüllarıyla konüş; onlara de ki, 'B ir düyürü yaparaki belir­ li zamanlarda Yehova'nın onürüna kütlayacagınız bayramları kütsal toplantılardır. Benim onürüma kütlayacagınız bayramlar şünlardır: 3 Altı gün iş yapılabilir; fakat yedinci gün Sebttir, tam bir din­ lenm e günüdür,k kütsal bir top­ lantıdır. Hiçbir iş yapmayacaksı­ nız. O gün, yaşadığınız her yerde Yehova'nın onürüna bir Sebt olacak.l



2 3



4 Belirlenm işm günlerde bir düyürü yaparak Yehova'nın onürüna kütlayacagınız bayram­ lar/ kütsal to p la n tıla r şünlardır: 5 Birinci ayın on dördün­ cü günüil akşam vakti, karanlık



F ısıh , Mayasız Ekm ek BÖ LÜ M 2 2 a Çk 2 2 :3 0 b Ç k 23:19 T k r2 2 :6 Öz 12:10 c Le 7:12 Me 107:22 Me 116:17 Am s4:5 C Le 7:15 d Çk 12:10 e Le 19:37 Sy 15:40 T k r4 :4 0 f Le 18:21 L e19:12 Am s2:7 g Le 10:3 İS 29:23 Lu 11:2 h Çk 19:5 L e2 0 :8 L e21:8 Yhn 17:17 ı Ç k 6 :7 L e11:45 Sy15:41



BÖ LÜ M 23 i Sy10:10 j Ç k 23:14 L e23:37 k Çk 16:30 Ç k 2 0 :1 0 Le 19:3 El^ 15:21 l Ne 13:22 İş 56:2 58:13 m S y9:2 n Çk 23:14 o Çk 12:16 Sy2 9 :1 2 o S y9:3 Sy2 8 :1 6



2 . S u tu n a Çk 12:6 T kr16:1 Yş 5:10 1Ko 5:7 b Sy2 8 :1 7 El^ 12:3 1Ko 5:8 c Çk 12:15 Çk 13:6 Ç k 3 4 :1 8 c Çk 12:16 d Sy 18:12 Oz 3:9 H e4 4 :3 0 1 K o 15:20 Yk 1:18 e L e23:15 1 K o 15:20 1K o15:23 f Ys 5:11



168



tam çökmeden Yehova'nın onürüna Fısıha kütlanacak. 6 Ayın on beşinci günü de Yehova'nın onürüna Mayasız Ek­ mek Bayramını kütlayacaksınız.b Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksiniz.c 7 İlk gün kütsal toplantı yapacaksınız/ Hiçbir ağır iş yap­ mayacaksınız. 8 Yedi gün boyünca Yehova'ya ateşte yakılan sünü sünacaksınız. Yedinci gün kütsal toplantı yapılacak. Hiçbir ağır iş yapmayacaksınız.'" 9 Sonra Yehova, Müsa'ya şünları söyledi: 10 "İsrailogüllarıyla konüş; onlara de ki, 'Size vereceğim diyara geldiğinizde, ekini biçtiğiniz zaman, hasadını­ zın ilk ürünündend kahine bir demet getireceksiniz. 11 Yeho­ va'nın onayını kazanmanız için kahin demeti O 'nün önünde sallayacak;e bünü Sebtin hem en er­ tesi günü yapacak. 12 Kahinin demeti sallayacağı gün Yehova' ya yakılan sünü olarak bir yaşı­ nın içinde sağlıklı genç bir koç sünacaksınız. 13 Tahıl sünüsü olarak da yağla yogrülmüş, onda iki efa ince ün Yehova'ya ateşte yakılarak sünülacak; hoş kökü olacak. Dökme sünüsü ola­ rak dörtte bir hin* şarap sünülacak. 14 Ve sünülarınızı Tan­ rınıza getireceğiniz o güne dek yeni hasadın ekmeğinden, kavrülmüş bügdayından ve tahılın­ dan yemeyeceksiniz/ Bü, yaşadı­ ğınız her yerde devirden devre, nesiller boyünca bir kanün ola­ cak. 15 Sebtin ertesinden, sallama sünüsü olan demeti getirdiğiniz Le 23:13* Bir hin 3,67 litre.



169



P entekost, K efaret Günü



günden itibaren yedi Sebta saya­ caksınız. Tam yedi Sebt olacak. 16 Böylece yedinci Sebtin ertesi gününe dek elli gün geçmiş ola­ cak1’ ve Yehova'ya yeni bir tahıl sünüsüc sünacaksınız. 17 Sal­ lama sünüsü olarak evinizden iki somün ekm ekç getireceksi­ niz. Ekmekler onda iki efa ince ündan olacak. Mayayla pişirilipd ilk ürün olarak Yehova'ya sünülacak.e 18 İki somün ekmegin yanı sıra, bir yaşında, sağlık­ lı yedi erkek küzü,f bir genç boğa ve iki koç sünacaksınız. Bünlar tahıl sünüsü ve dökme sünülarının yanında, Yehova'ya yakılan sünü, ateşte sünülan kürban ola­ rak sünülacak; hepsi Yehova'ya hoş kökü olacak. 19 Ve günah sünüsü olarak bir oğlak,« paylaş­ ma kürbanıh olarak da bir yaşın­ da iki erkek küzü sünacaksınız. 20 Kahin ilk üründen yapılmış ekmek somünlarıyla birlikte iki erkek küzüyü Yehova'nın önün­ de sallama sünüsü olarak sallayacak^ Bü sünülar Yehova için kütsaldır ve kahine aittir.* 21 O gün bir düyürü yaparak* kütsal toplantı düzenleyeceksi­ niz. Hiçbir ağır iş yapmayacak­ sınız. Bü, yaşadığınız her yerde devirden devre, nesilleriniz boyünca bir kanün olacak. 22 Topraklarınızda ekin biç­ tiğinizde, tarlanızın kenarını ta­ m am en biçm eyeceksiniz; ka­ lan başakları toplamayacaksınız.« Onları düşkünler1ve yabancılarm için bırakacaksınız. Ben Tanrınız Yehova'yım .'" 23 Yehova sonra M üsa'ya şünları dedi: 24 "İsrailogüllarına söyle, 'Yedinci ayda,n ayın



BÖ LÜ M 23 a Ç k 3 4 :2 2 T k r16:9 b E lç2:1 c S y 2 8 :2 6 Tkr16:16 c Ef 2:16 E f2:18 d Le 7:13 Ro 5:12 e Çk 23:16 Ç k 3 4 :2 2 Yk 1:18 Vh 14:4 f Sy2 8 :2 7 g L e4:23 Sy 2 8 :3 0 h L e3:1 ı Le 7:30 i Le 7:34 L e10:14 Sy 18:9 Tkr 18:4 1Ko 9:13 j Sy 10:10 k Le 19:9 Tkr 24:19 Rü 2:3 l İş 58:7 m Le 19:33 Sy15:15 n 1K r8:2



2 . S ü tu n a Sy10:10 Sy29:1 b Sy2 9 :1 2 c Ç k 3 0 :1 0 Le 16:30 L e2 5 :9 1Yh 1:7 c Le 16:29 S y29:7 M e35:13 İ^ 58:5 d Tkr16:16 H e45:17 e Le 16:34 İb 9 :1 2 İb 9 :2 4 İb 9 :2 6 İb 10:10 1Yh 2:2 f Sy9:13 Sy1 5 :3 0 g E lç3:23 h L e2 3 :2 8 M t 12:12 Mr 3:4 ı Le 16:31 i Le 16:29 L e23:27 S y29:7 M e35:13 j Ç k 23:16 Sy2 9 :1 2 Tkr16:13 E zr3:4 N e8:14 Zk 14:16 Yh n 7 :2 k N e8:18 Yh n 7 :3 7



L E V İ O G U L L A R İ 2 3 :1 6 -3 6



birinci günü tam bir dinlenm e günüdür; borazan çalınarak 11düyürülacak bir anma, kütsal toplantıb günüdür. 25 O gün hiç­ bir ağır iş yapm ayacaksınız; Yehova'ya ateşte yakılan sünü sünacaksınız.' " 2 6 Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 27 "Bü yedin­ ci ayın onüncü günü Kefaret Günüdür.c Sizin için kütsal toplan­ tı olacak; nefsinizi kıracaksınız^ ve Yehova'ya ateşte yakılan sünü sünacaksınız.d 28 O gün hiç­ bir iş yapmayacaksınız, çünkü o gün Tanrınız Yehova'nın önün­ de sizin için kefarette bülünülacak Kefarete Günüdür. 29 O gün nefsini kırmayan can halkı­ nın arasında yaşatılm ayacak.f 3 0 O gün iş yapan canı hal­ kının arasında yaşatmayacağım.« 31 Hiçbir iş yapmayacaksınız.« Bü, yaşadığınız her yerde devir­ den devre, nesiller boyünca bir kanün olacak. 32 O gün sizin için Sebttir, tam bir dinlenm e günüdür« ayın doküzüncü günü akşam nefsinizi kıracaksınız.* O akşamdan ertesi akşama dek Sebti kütlayacaksınız." 33 Ve Yehova Müsa'ya şünları da söyledi: 34 "İsrailogüllarıyla konüş; onlara de ki, 'Bü yedinci ayın on beşinci gününde Yehova' nın onürüna Çardaklar Bayra­ mı kütlanacak;* yedi gün süre­ cek. 35 İlk gün kütsal toplantı olacak. Hiçbir ağır iş yapmaya­ caksınız. 3 6 Yedi gün boyünca Yehova'ya ateşte yakılan sünü sünacaksınız. Sekizinci gün si­ zin için kütsal toplantı günü olacakk ve Yehova'ya ateşte yakılan bir sünü sünacaksınız. Bü büyük



L E V İ O G U L L A R İ 2 3 :3 7 - 2 4 :9



bir toplantı olacak. Hiçbir ağır iş yapmayacaksınız. 37 Bünlar, kütsal to p la n tı düyürüsü yaparak belirli zam an­ larda Yehova'nın onürüna kütlayacagınız ve Yehova için ya­ kılan sünülarb sünacagınız bayramlardır.c Gününe göre sünülması gerekenler, yakılan sünü,ç kürbanla birlikte verilen tahıl sünüsüd ve dökme sünüsüdür.e 3 8 Bünlar, Yehova'nın onürüna kütladıgınız Sebt günlerininf ve Yehova için verdiğiniz tüm arm ağanların^ adak sünülarının,h gönüllü sünülarını dışında­ dır. 3 9 Yedinci ayın on beşinci gününde, m emleketin ürününü topladığınızda, yedi gün* boyünca Yehova'nın onürüna bayram* kütlayacaksınız. İlk gün tam bir dinlenm e günü olacak ve seki­ zinci gün de tam bir d inlen­ me günü olacak.k 4 0 İlk gün güzel ağaçların meyvelerinden, hürm a ağacı yapraklarından ,1gür yapraklı ağaçların ve dere kavak­ larının dallarından getireceksiniz ve Tanrınız Yehova'nın önünde yedi gün boyünca sevinçlim ola­ caksınız. 41 Bünü Yehova'nın onürüna her yıl yedi gün kütlayacaksınız.n Bü, devirden dev­ re, nesilleriniz boyünca bir kanün olacak ve onü yedinci ayda kütlayacaksınız. 4 2 Yedi gün boyünca çardaklarda otüracaksınız." İsrail'in bütün yerlileri çardaklarda oturacak;" 4 3 böylece tüm nesilleriniz^ İsrailogüllarını Mısır diyarından çıkar­ dığım zaman onları çardaklarda otürttügümü bilecek.r Ben Tanrı­ nız Yehova'yım.' "



Çardaklar Bayram ı. K an d iller B Ö LÜ M 23 a L e23 :4 S y 2 8 :2 6 S y29:7 b L e1 :9 L e2 :2 c Ç k 23:14 Tkr16:16 c Le 1:3 d L e2:1 Le2:11 e Çk 2 9 :4 0 Sy15:5 S y28:7 Flp 2:17 f Çk 16:23 Ç k 2 0 :8 Ç k31:13 İş 56:2 g Çk 2 8 :3 8 Sy 18:29 h S y 2 9 :3 9 Tkr12:11 ı T k r1 2 :6 1Ta 29:9 2T a 3 5 :8 E zr2:68 i Tkr16:13 j Z k14:16 M t 13:39 M t2 4 :3 1 M t2 5 :3 1 k L e2 3 :7 L e2 3 :2 4 Sy2 9 :1 2 l N e8:15 Y h n 1 2 :1 3 V h 7:9 m Tkr16:15 N e8:10 n Sy2 9 :1 2 N e8:18 o T k r31:10 o N e8:14 N e8:16 N e8:17 p Çk 13:14 Tkr31:13 Me 78:6 r Çk 12:38 Sy24:5 Z k14:16



2 . S u tu n a L e2 3 :2



BÖ LÜ M 24 b Çk 27:20 c S y8:2 2Ta 13:11 c Ç k 3 9 :3 7 d Çk 27:20 e Çk 25:31 Y r5 2 :1 9 İb 9:2 f Ç k 2 5 :2 4 1Kr 7:48 İb 9:2 g Çk 40:23 1Sa 21:4 M r2:26 h L e2 :2 Le6:15



1 70



4 4 Böylece Müsa, belirli za­ manlarda Yehova'nın onürüna kütlanacak bayramlarıa İsrailogüllarına bildirdi. Q /t Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 2 "İsrailogüllarına em ret; aydınlat­ ma için,b kandil devamlı yansınc diye sana dövülm üş zeytin­ den halis zeytinyağı getirsinler. 3 Harün, Toplanma Çadırında, Hatırlatma Sandığının önünde­ ki perdenin dışında, Yehova'nın hüzüründa kandilleri akşamdan sabaha dek yanar dürümda tütacak. Bü, devirden devre, nesiller boyü sürecek bir kanün olacak. 4 Kandilleri^ daim a,d Yehova' nın hüzüründa bülünan saf al­ tından şam d an ın üzerinde hazır tütacak. 5 Ve ince ün alacaksın; on iki tane halka ekmek pişireceksin. Her bir halka ekmek, onda iki efa ölçüsünde ündan yapılacak. 6 Ekmekleri Yehova'nın hüzüründaki saf altından m asanınf üzerine her birinde üst üste altı tane olm ak üzere, iki dizi halinde koyacaksın.s 7 Yehova'ya ateş­ te yakılan sünü olarak O'nün önünde ekmek için bir hatırlatıcıh olm ak üzere, her bir ek­ mek dizisinin üzerine saf akgün­ lük koyacaksın. 8 Ekm ekler her zaman Yehova'nın hüzüründa dizili düracak/ Sebt günün­ den Sebt gününe değiştirilecek. Bü, Benim le İsrailogülları arasın­ da devirler boyü sürecek bir ahit olacak. 9 Ekm ekler H arün'la ogüllarına ait olacak* ve onları



2 4



ı Sy 4:7; 1Ta 9:32; 2Ta 2:4; Ne 10:33; i Le 21:22; Le 22:10; 1Sa 21:6; M t 12:4; Lü 6:4.



171



İsme küfreden. GOze gOz. 7. yıl



kütsal bir yerde yiyecekler;“"Yehova'ya ateşte yakılan sünülardan olan bü ekmekler kahin için çok kütsal olacak. Bü, devirden dev­ re bir küral olacak." 10 Bü arada, annesi İsrailli, babası Mısırlıb bir adam vardı; o çıkıp konaklama yerine, İsrailogüllarının yanına gitti ve İsra­ illi bir adamla kavgaya tütüştü.c 11 İsrailli kadının oglü Tanrı' nın ism ineç küfretti ve lanet etti.d Bünün üzerine onü Müsa'ya ge­ tirdiler.* Annesi, Dan kabilesin­ den D ib ri'n in kızı Selom it'ti. 12 Ve Yehova'nın sözüne göref kendilerine karar bildirilinceye dek onü gözetim altında tüttülar.g 13 Ve Yehova Müsa'ya şünları dedi: 14 "Lanet eden ada­ mı konaklama yerinin dışına çıkarın;h ettiği laneti düyan herkes elini 1onün babına köysün ve tüm halk onü taşlasın.* 15 Ve İsrailogüllarına diyeceksin ki, 'Kim Tanrısına lanet ederse, günahı­ nın sorüm lülügünü taşıyacak. 16 Yehova ism ine küfreden mütlaka öldürülecek.* Tüm halk o kişiyi taşlayacak. İster yabancı ister yerli olsün Tanrı'nın ismine küfreden öldürülecek.k 17 Bir adam birine* vürarak ölüm üne yol açarsa, kendisi de mütlaka öldürülecek .1 18 Baş­ kasına ait bir hayvana vürarak canını alan da zararı karşılaya­ cak; cana karşılık can.m 19 Bir adam komşüsünün sakat­ lanmasına yol açarsa, kendisine de aynısı yapılacak.n 2 0 Kırığa kırık, göze göz, dişe diş; kom-



BÖ LÜ M 24 a L e6:16 b Çk 12:38 Sy11:4 c Ç k2:13 c M e8:1 M e8 3 :1 8 Ho 12:5 d Ç k 2 0 :7 Ç k21:17 Çk 2 2 :2 8 Le 19:12 İş 8:21 Vh 16:9 e Çk 18:22 f Çk 18:15 g Sy1 5 :3 4 h L e13:46 S y5:3 ı T k r1 3 :9 T kr17:7 i L e5:1 Sy15:35 T k r13:10 j T kr5:11 k 1K r21:10 M e74:10 l B a 9 :6 Ç k 2 1 :1 2 Sy35:31 Tkr19:13 m Ç k21:35 n Ç k21:23



2 . S u tu n a Ç k 2 1 :2 4 Tkr 19:21 M t5 :3 8 b Ç k21:33 c Ç k 2 1 :3 4 Ç k 2 2 :1 c B a9 :6 Ç k 2 1 :1 2 d Çk 12:49 Le17:10 Le 19:34 Sy9:14 Sy15:16 e R o 3:2 9 f Sy1 5 :3 6 T kr17:7



g B a15:16 T k r3 2 :8 M e24:1 h L e2 6 :3 4 2Ta36:21 ı Çk 23:10 i Ç k 23:11



Le 24:17* Sözcük anlamıyla, "bir cana"



L e2 6 :3 4



L E V İ O G U L L A R İ 2 4 :1 0 - 2 5 :7



şüsünda hangi sakatlığa yol aç­ mışsa, kendisine de aynısı yapılacak.a 21 Hayvana vürüp onü öldürenb zararı karşılayacak,c fa­ kat bir insana vürüp ölüm üne yol açan öldürülecektir.ç 22 Hepiniz için hüküm bir­ dir. Yabancı için de yerli için de aynı hüküm geçerli olacak;d çün­ kü Ben Yehova, sizin Tanrınızım .' " e 23 Sonra Müsa bünları İsrailogüllarına anlattı ve onlar lanet eden kişiyi konaklama yerinin dışına çıkarıp taşladılar.f Böylece İsrailogülları Yehova'nın Müsa' ya emrettiği gibi yaptılar. Yehova sonra M üsa'ya Sina Dağında şünları söyled i: 2 "İsra ilo g ü lla rıy la konüş; onlara de ki, 'Size verecegims diyara girdiğinizde, di­ yar Yehova'nın onürüna bir Sebt kütlayacak.h 3 Tarlanı altı yıl ekeceksin, bağını altı yıl boyünca büdayacaksın ve memleketin ürününü toplayacaksın .1 4 Fa­ kat yedinci yıl memleket için bir Sebt, tam bir dinlenm e olacak;i Yehova'nın onürüna bir Sebt ola­ cak. Tarlanı ekmeyeceksin ve bagını büdam ayacaksın. 5 Ha­ sadın dökülen tanelerinden yetişmiş olanı biçmeyeceksin ve büdanmamış asmanın üzümle­ rini toplamayacaksın. Memleket için tam bir dinlenm e yılı olacak. 6 M em lekette Sebt yılı d öne­ minde çıkan ürün senin için, er­ kek ve kadın kölelerin, ücretli işçin, aranızda yaşayan göçm en­ ler ve yabancılar için, 7 hay­ vanların ve memleketteki yaban hayvanları için yiyecek olacak.



2 5



L E V İ O G U L L A R İ 2 5 :8 -2 8



Toprağın verdiği bütün ürün yi­ yecek olacak. 8 Yedi Sebt yılı, yedi kere yedi yıl sayacaksın; yedi Sebt yılı, toplam kırk doküz yıl geçecek. 9 Ve yedinci ayın onündaa borü çalacaksınız/ tüm m emlekette Kefaretc Gününde yüksek ses­ le borü çalacaksınız. 10 Ellinci yılı kütsayacaksın ve tüm m em ­ leket halkı için özgürlük ilan edeceksin.ç Sizin için Azatlık* Yılıd olacak; herkes kendi mül­ küne ve ailesinin yanına geri dö­ necek? 11 Ellinci yıl sizin için Azatlık Yılı olacak.f Tohüm ek­ meyeceksiniz, dökülen taneler­ den yetişeni biçmeyeceksiniz ve büdanmamış asm anın üzümünü toplam ayacaksınız? 12 Ç ü n­ kü Azatlık Yılıdır. Sizin için kütsal olacak. Toprağın verdiği ürü­ nü yiyebilirsiniz.h 13 Azatlık Yılında herkes ken­ di m ülküne geri d önecek .1 14 Kom şüna bir şey satarsan veya ondan bir şey satın alırsan, birbirinize haksızlık yapmaya­ caksınız.* 15 Kom şündan bir tarla satın alırken Azatlık Yılın­ dan sonraki yıllara göre alacak­ sın; o da sana ürün alınacak yıl sayısına göre satacak.* 16 Yıl sayısı arttıkça bedelik artıracak, yıl sayısı azaldıkça bedeli azalta­ cak; çünkü alacağın ürün sayısı­ nın değerini sana satmış ölüyor. 17 Birbirinize haksızlık yapmayacaksınız,l Tanrınızdan korkacaksınız,m çünkü Ben Tanrınız Yehova'yım .n 18 Bü nedenle kanünlarıma üyüp hükümlerimi Le 25:10* Ya da "Yübil", İbranice yobel. Anlamı, "koç boynüzü"



A zatlık Y ılı. Geri satın alm a BÖ LÜ M 25 a L e 23:27 b Sy 10:2 Sy 10:10 c Le 16:30 Le 23:28 C Me 146:7 İş 61:1 Is 63:4 Y r3 4 :8 Lu 4:18 Ro 8:21 d Le 27:17 Le 27:24 e L e 25:13 S y36:4 Tkr 15:1 f M t 12:8 M t 12:12 Ro 8:21 g L e25:5 h Ç k 23:11 L e2 5 :6 ı L e 25:30 Le 27:24 i 1Sa 12:3 Öz 14:31 A m s5:11 Mi 2:2 1Ko 6:8 j Le27:18 k Le 27:23 l Le 19:13 Öz 22:22 Yr 7:6 m B a20:11 B a 2 2 :1 2 L e25:43 1Sa 12:24 Ne 5:9 Öz 1:7 Ö z8:13 E lç9:31 n İs 33:22



2 . S ü tu n a Tkr 12:10 M e4:8 Öz 1:33 b L e26:5 M e67:6 H e3 4 :2 7 Yo 2:2 4 c H e34:25 C L e25:5 M t6 :2 5 d B a 2 6 :1 2 T k r2 8 :8 M l3:10 e 1Kr21:3 H e48:14 f 2Ta 7:20 M e2 4 :1 M e8 5 :1 Yo 2 :1 8 g 1Ta29:15 M e3 9 :1 2 1Pe 2:11 h L e25:51 ı R u 2 :2 0 Ru 4:4 Ru 4:6 Y r3 2 :7 i L e25 :5 0 j L e25:10 L e25:13 L e27:24 k L e25:10



172



yerine getireceksiniz; onları üygülayacaksınız. O zaman diyarda güvenlik içinde yaşayacaksınız.“" 19 Memleket ürününü verecekb ve doyasıya yiyeceksiniz; orada güvenlik idinde yaşayacaksınız? 20 Fakat, "Ekip biçmeyeceği­ mize göre yedinci yıl ne yiye­ ceğiz?^ derseniz, 21 altıncı yıl üzerinize bereket yağdıracağım ve toprak üç yıllık ürün verecek.d 22 Sekizinci yıl tohüm ekeceksi­ niz ve doküzüncü yıla dek eski üründen yiyeceksiniz. Doküzüncü yıl ürün çıkıncaya dek eski ürünü yiyeceksiniz. 23 Böylece, toprağımızı temel­ li satmayacaksınız/ çünkü top­ rak Benimdir.f Sizler Benim gö­ zümde yabancı ve misafirsiniz? 24 Mülk edindiğiniz memleket­ teki tüm topraklar için geri satın alma hakkıh tanıyacaksınız. 25 Eğer kardeşin yoksül dü­ şer ve toprağının bir kısm ını satmak zoründa kalırsa, yakın bir akrabası gelecek ve kardeşinin sattığı toprağı geri satın alacak .1 26 Eğer onün için bünü yapa­ cak biri yoksa ve sonra kendi­ sinin dürümü düzelir, toprağını geri satın alabilecek parayı bülürsa, 27 satıştan sonraki yıllarda topraktan elde edilen ürünün de­ ğerini hesaplayacak ve bü değe­ ri düşüp, kalan miktarı toprağını sattığı kişiye ödeyecek; böylece mülküne tekrar sahip olacak.* 28 Geri almak için yeterli pa­ rayı bülamazsa, sattığı şey Azatlık Yılına* dek satın alanda kalacak. Azatlık Yılında, satın alanın elin­ den çıkacak ve böylece kişi mül­ küne yeniden sahip olacak.k



1 73



Faiz, kâr. Yoksul düşme. K ölelik



29 Bir kimse düvarlı bir şehir­ de ev satarsa, satıştan bir yıl sonrasına dek onü geri sa­ tın alma hakkına sahiptir; geri satın alma hakkı“ bir yıl geçer­ li olacak. 3 0 Eğer düvarlı şe­ hirdeki ev bir yıl içinde geri sa­ tın alınm azsa, tem elli olarak, nesilden nesle satın alanın ken­ di mülkü olacak. Azatlık Yılında da elinden çıkmayacak. 31 Fa­ kat düvarsız yerleşim yerlerinde­ ki evler, memleketin toprağının bir parçası sayılacak. Geri satın alma hakkıb her zaman geçerli olacak ve Azatlık Yılındac satın alanın elinden çıkacak. 3 2 Leviögüllarının şehirleri­ ne gelince, Leviogülları mülkleri­ nin bülündügü şehirlerdekiç ev­ leri her zaman geri satın alma hakkına sahiptir.d 33 Eğer Leviogüllarından biri, mülkünün bülündügü şehirde sattığı evi geri satın almazsa, Azatlık Yılında onü geri alacaktır;e çünkü Leviogüllarının şehirlerindeki evler, onların İsrailogülları arasındaki m ülkleridir.f 3 4 Ayrıca şehir­ lerinin etrafındaki otlaklars da sa­ tılamaz, çünkü bünlar devirden devre onların mülkü olacaktır. 35 Eğer kardeşin yoksül dü­ şer ve mühtaç dürümda yaşarsa,hyabancıya ve göçm ene 1yaptı­ ğın gibi ona dayardım edeceksin* ki, aranızda yaşamını sürdürsün. 3 6 Ondan faiz ve k“r alma;* Tan­ rından kork.k Kardeşin aranızda yaşam ını sürdürsün. 37 Ona faizle borç vermeyeceksin ;1verdi­ ğin yiyecekten k“r saglamayacaksın. 3 8 Ben Tanrınız Yehova' yım; size Kenan diyarını vermek



BÖ LÜ M 25 a L e25:25 Le 25:51 b L e2 5 :4 8 c L e25:10 ç S y35:2 S y35:8 Y ş21:2 d Y r3 2 :8 e L e2 5 :2 8 f Sy 18:20 S y35:4 T k r18:1 g S y35:7 Ys 14:4 Yş 2 1 :2 h L e25:25 T k r1 5 :7 M e41:1 (İz 14:20 Oz 17:5 Öz 19:17 M r14:7 ı Çk 22:21 Ç k 2 3 :9 Le 19:34 T k r10:18 i M e37:26 Me 112:5 (İz 3:27 (İz 14:31 Lü 6:35 Elç 11:29 1 T i6 :1 8 1 Y h 3:17 j Çk 22:25 T k r2 3 :1 9 Ne 5:7 Me 15:5 Oz 28:8 He 18:13 k M e89:7 töz 8:13 İb 12:28 l T k r2 3 :2 0 N e5:10 L ü6:35



2 . S ü tu n a Ç k 6 :7 Sy15:41 b Ç k 2 0 :2 1Kr8:51 c Ç k 2 1 :2 T k r1 5 :1 2 2K r4:1 Ne 5:5 ç Ç k1:14 d L e25:53 1K r9:22 e Ç k21:3 L e25:10 f Çk 19:5 L e25:55 g Ç k1:13 Ç k 3 :7 47:6 E f6 :9 Kl4:1 h Ç k 1 :1 7 L e25:17 Vz 12:13 ı Çk 12:38 Yş 9:21 i İş 14:2 j L e2 5 :3 9 L e25:43 k Ne 5:5 l L e25:25 m Ne 5:8



L E V İ O Ğ U L L A R I 2 5 :2 9 -4 9



ve Tanrınız“ olmak için sizi M ı­ sır diyarından çıkaran Benim .b 39 Aranızda yaşayan bir kar­ deşin yoksül düşer ve kendisi­ ni sana köle olarak satarsa,c onü köle gibi küllanm ayacaksın.ç 4 0 Senin için o ücretli bir işçi,d bir göçm en gibi olacak. Azat­ lık Yılına dek sana hizmet ede­ cek. 41 O zaman çocüklarıyla birlikte yanından ayrılacak, aile­ sine, atalarının m ülküne geri dönecek.e 4 2 Çünkü onlar Be­ nim Mısır diyarından çıkardığım küllarım dır.f K endilerini köle olarak satmayacaklar. 4 3 Za­ lim ce davranıp onü ezmeyeceksin;g Tanrından korkacaksın.h 4 4 Erkek veya kadın ölsün, köle­ leriniz çevrenizdeki milletlerden olacak. Onlardan köle satın ala­ bilirsiniz. 45 Aranızda yaban­ cı olarak yaşayan göçm enlerin ailelerinden,ı onların memleketi­ nizde dogmüş, aranızda yaşayan çocüklarından köle satın alabilir­ siniz; onlar sizin malınız olabilir. 4 6 Onları sizden sonra çocüklarınıza miras bırakabilirsiniz; ne­ silden nesle miras olarak devre­ debilirsiniz.* Bü kişileri işçi olarak küllanabilirsiniz; fakat birbirini­ zi, kardeşleriniz olan İsrailogüllarını zalimce ezmeyeceksiniz.* 4 7 Eğer aranızda yaşayan ya­ bancı veya göçm en zenginleşir, onün yanındaki kardeşin de yoksüllaşır ve kendisini o yabancı­ ya veya göçm ene ya da o yaban­ cının ailesinden birine satarsa, 4 8 satıldıktan sonrak geri alın­ ma hakkı her zaman geçerlidir.1 Kardeşlerinden biri onü geri sa­ tın alabilir.m 4 9 Amcası, amca­ sının oglü veya ailesinden, kan



L E V İ O G U L L A R I 2 5 :5 0 - 2 6 :1 5



bağı olan herhangi bir akrabası“ da onü geri satın alabilir. Eğer kendisi zenginleşirse, öz­ gürlüğünü kendisi geri satın ala­ bilir.1’ 5 0 Satın alındığı yıldan Azatlık Yılınac dek olan yılları sa­ yarak, kendisini satın alanla he­ sap görecek; satış bedeli o yılların karşılığı olacak.ç Ücretli bir işçi­ nin hizmet günleri gibi hesaplanacak.d 51 Eğer Azatlık Yılına çok yıl varsa, kendisine ödenen ücretin bü yıllara ait kısmını geri satın alma ücreti olarak geri ve­ recek. 52 Ve eğer Azatlık Yılı­ na 6dek olan yılların sayısı çok azsa, satın alma bedelinin bü ka­ lan yıllara ait olan kısmını he­ saplayıp geri verecek. 53 Efen­ disi ona ücretli yıllık işçif gibi davranacak. Sen de onün zalimce ezilmedigindens em in olacaksın. 54 Eğer kendisi için kürtülma bedelini bü şartlarla ödeyemez­ se, o zaman Azatlık Yılındah çocüklarıyla birlikte özgür kalacak. 55 Çünkü İsrailogülları Be­ nim külümdür. O nlar B enim Mısır diyarından çıkardığım 1küllarımdır.* Ben Tanrınız Yehova' yım .' "* f y Ç t " 'Kendinize değersiz ilah­ lar yapm ayacaksınız,k oyma pütlar,1 dikili taşlar dik­ m eyeceksiniz; önünde egilm ekmiçin memleketinize resimli taşn sokmayacaksınız; çünkü Ben Tanrınız Yehova'yım . 2 Sebt günlerime üyacaksınızo ve kütsal mekanıma saygılı olacaksınız. Ben Yehova'yım. 3 Eğer kanünlarımın rehberli­ ğinde yürür, em irlerim e üyar ve onları yerine getirirseniz,o



Ozgür bırakm a. İta a tin ödülü BÖ LÜ M 25 a R ü 2 :2 0 b L e2 5 :2 6 1K " 7:21 c L e25:10 L e25:16 ç L e25:27 d Tkr 15:18 İs 16:14 İş 21:16 e L e25:16 Le27:18 f L e2 5 :4 0 g L e25:43 Kl4:1 h Ç k21:3 L e2 5 :4 0 ı Çk 13:3 Ç k 2 0 :2 Lü 1:74 i L e2 5 :4 2 j Tkr 1:21 Yş 1:9



BÖ LÜ M 26 k Ç k 2 0 :4 Le 19:4 M e9 6 :5 Ele 17:29 1K o 8:4 l Tkr 5:8 m D a3 :1 8 1K " 10:14 n S y 3 3 :5 2 o Le 19:30 0 Tkr 11:13 Vz 12:13 4 8:18



2 . S u tu n a Tkr 2 8 :1 2 30:23 H e3 4 :2 6 Yo 2:23 A m s4:7 b M e67:6 M e8 5 :1 2 Z k 8 :1 2 c H e3 4 :2 7 H e3 6 :3 0 ç Tkr 11:15 Y o 2 :1 9 d L e25:18 (İz 1:33 Y r2 3 :6 e 1Ta 22:9 M e29:11 Hg 2:9 Flp 4:9 f E y11:19 M e4:8 Y r3 0 :1 0 Mi 4:4 g 2Kr 17:26 h H e14:17 ı Me 18:37 i T k r2 8 :7 T k r3 2 :3 0 Ys 23:10 H k7:16 H k15:15 1Ta 11:20 j Ç k 2 :2 5 2K r13:23 k T k r2 8 :4 N e9:23 M e107:38



174



4 Ben de yagmürlarınızı zama­ nında vereceğim;“ toprak ürünü­ nü,1’ yerin ağacı da meyvesini verecek.ç 5 H arm anınız bagbozümüna dek sürecek, bagbozüm ünüz ekim zam anına dek sürecek. Ekmeğinizi doya doya yiyecekç ve memleketiniz­ de güvenlik içinde yaşayacaksınız.d 6 O zaman Ben m emle­ kete barış getireceğim ;e korkü idinde yatmayacaksınız;f tehlike­ li yaban hayvanlarını memleke­ tinizden kovacagıms ve m em ­ leketinize kılıç: ügram ayacak.h 7 Düşmanlarınızı kovalayacak­ sınız 1ve onlar önünüzde kılıçla yere serilecekler. 8 Sizden beş kişi yüz kişiyi kovalayacak, yüz kişi on bin kişiyi kovalayacak; düşmanlarınız önünüzde kılıçla yere serilecek.i 9 O zaman yüzünüze bakaca­ ğım,* sizi çocüklar sahibi edip soyünüzü çogaltacagımk ve sizinle olan ahdim i 1yerine getireceğim. 10 Onceki yılın ürününü yiyeceksinizm ve yeni ürüne yer aç­ mak için eskisini çıkaracaksınız. 11 Çadırımı aranıza küracagımn ve canım sizden iğrenm eyecek“ 12 Aranızda bülünacagım; sizin Tannnız" olacağım; siz de Benim halkım olacaksınız.p 13 Ben sizi Mısır'daki kolelikten kürtaran ve oradan çıkaran Tanrınız Yehova'yım ;1boyündürügünüzü kırdım ve sizi başınız dik yürüttüm.s 14 Fakat eğer Beni dinlemez, tüm bü emirlerime üymazsanız;** 15 kanünlarım ı reddeder,t hü­ I Çk 6:4; m Le 2 5 :2 2 ; n Çk 25:8; Yş 2 2 :19; He 37:26; Vh 21:3; o Le 2 0 :2 3 ; Yr 14:21; 0 Çk 6:7; Tkr 23:14; 2K " 6:16; p Yr 7:23; He 11:20; r Çk 2 0 :2 ; Le 2 5 :38; Yr 11:4; s Yr 2:20; s Tkr 28:15; Ml 2:2; t 2Kr 17:15; Yr 13:10.



175



İtaatsizliğin cezaları



kümlerimden tiksinip emirleri­ mi yerine getirmez ve sonünda ahdimi bozarsanız,“ 16 Ben de size sünları yapacağım: Ceza ola­ rak, gözlerin ısıgını sondüren,b canı yiyip bitirenc veremini: ve atesli hastalığın dehşetini üzeri­ nize salacağım. Bos yere tohüm ekeceksiniz, cünkü onü düşman­ larınız yiyecek.d 17 Sizi redde­ deceğim; düşmanlarınızın karcı­ sında yenilgiye ügrayacaksınız;e sizden nefret edenler sizi ayaklar altında cigneyecekf ve kovalayan yokken kacacaksınız.g 18 Büna ragmen hâlâ Beni dinlem ezseniz, günahlarınızın cezasını yedi kat artıracagım.h 19 Gücünüzü, kibrinizi kıracagım; gogünüzü demir,ı yerinizi bakır yapacagım. 2 0 Gücünü­ zü bosa harcayacaksınız, cünkü topragınız ürününü/ yerin agacı meyvesini vermeyecek.! 21 Eğer Bana karşı gelmeye devam eder ve Beni dinlemek is­ temezseniz, günahlarınız icin sizi yedi kat belayla cezalandıracagım.k 22 Kırın yaban hayvan­ larını aranıza gonderecegim/ sizi cocüklarınızdan edeceklerm ve hayvanlarınızı parçalayacaklar; nüfüsünüz azalacak ve yollarınız ıssız kalacak.n 23 Bündan sonra yine yolünüzü düzeltmez" ve Bana karşı gelmeye devam ederseniz, 24 Ben de size karşı gelecegimi1 ve günahlarınız icin sizi yedi kat belayla vüracagım.p 25 Ah­ dim in' ocünüs almak icin, kı­ lıç; tütanları üzerinize gönderece­ ktim; şehirlerinize sığınacaksınız ve aranıza salgın hastalık gon-



L E V İ O Ğ U L L A R I 2 6 :1 6 -3 4



BÖ LÜ M 26 a C k 2 4 :7 T k r31:16 Yr 11:10 İb 8:9 b 1Sa2:33 c H e33:10 C T U 2 8 :2 2 d T U 28:33 H k6:3 e T U 28:25 H k2:14 1Sa4:10 Ag 2:17 f Me 106:41 Ag 1:5 g Le 2 6 :3 6 Öz 28:1 h Le 26:21 M e76:7 M e7 9 :1 2 ı T U 11:17 1Kr17:1 i Yr 12:13 Hg 1:6 j T U 11:17 T k r2 8 :1 8 Hg 1:10 k Le 26:18 l T k r3 2 :2 4 2Kr17:25 Yr 15:3 m 2 K '2 :2 4 H e5:17 n H k5:6 İş 33:8 H e14:15 Zk 7:14 o İs 1:16 Y '2 :3 0 Yr5:3 İb 12:6 o Ey 9:4 Me 18:26 p L e26:18 r C/k24:7 s H e6 :9 Iİb 10:30



2 . S ü tu n a T k r28:21 2Sa24:15 Y r2 4 :1 0 Am s4:10 b H k2:14 1Sa4:10 c M e105:16 H e5:16 C H e4:16 d İş 9:20 Mi 6:14 H g1:6 e Le 26:21 f 59:18 Yr21:5 g L e26:18 L e26:21 h T k r2 8 :5 3 2K r6:29 Yr 19:9 Ag2:20 Ag 4:10 H e5:10 ı 1Kr13:2 2Kr 23:8 2T a34:3 İş 27:9



derecegim/ düşman eline verile­ c e k s in iz / 2 6 E k m e g in iz i* kestigim zam an,c on kadın ekmeginizi tek bir fırında pişirecek ve onü size tartıyla geri verecekler/ yiyeceksiniz fakat doymayacaksınız.d 27 Eger bündan sonra da Beni dinlemez, Bana karsı gelmeye devam ederseniz, ' 2 8 büyük bir gazapla size karşı gelecegim.f Ö zam an Ben, günahlarınızın cezasını yedi kat artıracagım^ 29 Ogüllarınızın ve kızlarınızın etini yem ek zoründa kalacaksınız. h 3 0 Kütsal tüttügünüz yüksek yerleri* yok edecegim/ bühürdanlarınızı kıracagım; leb­ lerinizi igrenc pütlarınızın lebleri üzerine serecegim/ canım sizden igrenecek.i 31 ¡şehirlerinizi kı­ lıca teslim edecegim k ve küt­ sal mekânlarınızı viran edecegim/ sündügünüz hoş kokülarım koklamayacagım. 3 2 M em le­ keti ıssız bırakacagım;n orada otu­ racak olan düşm anlarınız bile sasıp kalacak.ö 33 Sizi m illet­ lerin arasına dagıtacagım/ kılıc cekip pe k inize düşecegim.P Memleketiniz ıssız kalacak/ sehirleriniz viran olacak. 34 O zaman, siz düşmanla­ rınızın ülkesindeyken, m em le­ ketiniz ıssız kaldıgı o günlerde, borçlü oldügü Sebtleri öde­ yecek. Ö zaman memleket Sebte i 2Kr 23 :2 0 ; Yr 16:18; He 6 :5 ; j Me 78:59; k 2Kr 25:9; 2Ta 36:17; Ne 2:3; İş 1:7; Yr 4:7; l Me 74:7; Yr 52:13; Ag 1:10; Mr 13:2; m Ba8*:21; n T U 29 :2 3 ; Yr 9:11; Lü 21:20; o Tkr 28:37; Yr 18:16; Ag 2:15; He 5:15; o Me 44:11; Yr 9:16; p He 12:14; r Yr 9:11; Zk 7:14.



Le 26:26* Sozcük anlamıyla, "halka şek­ lindeki ekmeklerin gec:irildi}gi sırıklar" 30* İbranice bama, tapınma amacıyla kürülan ozel yerler.



L E V İ O G U L L A R İ 2 6 :3 5 - 2 7 :6



üyacak, cünkü Sebtlerini ödem e­ li." 35 Issız kaldığı o günlerde Sebte üyacak, cünkü siz orada ya­ şarken Sebt dönemlerinizde Seb­ te üymamıştı. 3 6 Sizden artakalanlarab ge­ lince, düşmanlarının ülkesinde onların yüreğine korkü salacagım; sürüklenen bir yapragın sesi onları kanıracak ve k ılıf­ tan kacar gibi kakacaklar; peş­ lerinde kovalayan yokken yere serilecekler.c 37 Kimse kovalamadıgı halde k ılıftan kadar­ ken tökezleyenler gibi tökezleyip birbirlerinin üzerine yıgılacaklar. Düşm anlarınızın karşısın­ da dürmaya gücünüz olm aya­ cak.^ 3 8 M illetlerin arasında yok olüp gideceksiniz;d düşman­ larınızın m em leketi sizi yiyip bitirecek. 3 9 Geride kalanları­ nız kendi sücları yüzünden düş­ man memleketlerinde cürüyüp gidecekler.e Atalarının sücları yüzündenf onlar gibi cürüyüp gide­ cekler. 4 0 Ve kendilerinin de atalarının da süclarını,ğ Bana kar­ şı olan sadakatsiz davranışları­ nı, evet Bana karşı geldiklerini, 41 Beni de onlara karşı gelme­ ye 11ve düşmanlarının memleke­ tine göndermeyeı m ecbür ettik­ lerini mütlaka kabül edecekler.i Ve bütün bünlar belki sünnetsiz yürekleri! itaati ögrenirk ve süclarının bedelini öderler diye başlarına gelecek. 4 2 O zaman Ben de Yaküp'la olan ahd im il anacagım ; hem İshak' la olan ahdimi,m hem de İbra­ him 'le olan ahdim in ve diyarı anacağım. 4 3 Diyar onlar ta­ rafından terk edilecek; ıssız kal-



Tanrı ahdini anacak. Adaklar a 2Ta 36:21 b İş 24:6 c Le 26:17 Oz 28:1 İş; 30:17 H e21:7



İş 10:4 Yr 37:10 d T k r4 :2 7 Tkr 2 8 :4 8 Y '4 2 :1 7 e T k r4 :2 7 Tkr 28:65 H e6 :9 f C k 2 0 :5 Sy14:18 Tkr 5:9 g 1Kr8:33 Ne 9:2 D a9 :5 h Le 26:24 ı 1K r8:47 2Ta 36:20 i Y '3 1 :1 9 H e36:31 j T k r3 0 :6 Y '4 :4 Y r9 :2 6 H e4 4 :7 Elş: 7:51 Ro 2:29 k 2Ta 12:7 l Ba 28:13 Sy32:11 m B a 2 6 :3 n B a 1 2 :7 C k 2 :2 4 T k r4:31 Me 106:45 Lü 1:72



2 . S u tu n a L e2 6 :3 4 2Ta 36:21 b L e26:41 Sy 14:34 c 2Kr17:15 C L e26:15 d T k r4:31 2K r13:23 N e9:31 R o 11:2 e L e26:11 f T k r4:13 Yr 14:21 g C k 2 4 :3 C k 2 4 :8 T k r9 :9 h M e9 8 :2 H e2 0 :9 ı L e27:34 Yhn 1:17 i T k r6:1



BÖ LÜ M 27 j S y6:2 T k r23:21 H k11:30 1Sa1:11 V z5:4 k Sy18:16



1 76



dıgı süre boyünca borçlü oldügü Sebtleri ödeyecek." Onlar da süclarının bedelini ödeyecek,b cünkü hüküm lerimi reddettiler" ve kanünlarım dan tiksindiler.^ 4 4 Bütün bünlara rağmen, düş­ m anlarının ülkesindeyken, onla­ rı ne büsbütün reddedecegimd ne de onlardan tiksinecegim .e Onları tamam en yok etmeyece­ ğim ve onlarla olan ahdimi boz­ mayacağım/ cünkü Ben onların Tanrısı Yehova'yım. 45 Atala­ rıyla yaptığım ahdiğ onlar icin anacagım; Ben Tanrıları olmak icin m illetlerin gözü önündeh onların atalarını Mısır diyarın­ dan cıkardım. Ben Yehova'yım.' " 4 6 Yehova'nın, Sina Dağında Müsa aracılığıyla/ Kendisi ve İsrailogülları arasında belirlediği kürallar, hüküm leri ve kanünlar bünlardır. Yehova sonra M üsa'ya "İsrailogüllarıyla konüş, onlara de ki, 'Bir kimse özel bir adakta! bülünüp Yehova'ya bir can adarsa, bünü belirlenmiş değere göre ye­ rine getirecek. 3 Eğer kişi yir­ mi ile altmış yaş arasında bir erkekse, o zaman bedel kütsal mekân şekeliyle elli şekel* gü­ müş olacak. 4 Eğer kadınsa be­ del otüz şekel olacak. 5 Beş ya­ şından yirmi yaşına kadar olan erkekler icin bedel yirmi şekel olacak; kızlar icin on şekel ola­ cak. 6 Bir aylıktan beş yaşı­ na dek olan erkek cocüklar icin, bedel beşk şekel gümüş olacak; kız cocük icin üc şekel gümüş olacak.



2 7 şünları söyledi: 2



Le 27:3* Ek 5'e bakın.



1 77



Adak: insan, hayvan, ev, ta rla



7 Altmış ve daha yükarı yaş­ ta olanlar id n bedel, eğer kişi erkekse on beş şekel, kadınsa on şekel olacak. 8 Fakat adak­ ta bülünan kişi belirlenen bede­ li ödeyemeyecek kadar yoksülsa,a o zaman adadığı kişiyi kahinin önüne getirecek, kahin onün icin bir bedel belirleyecek.bAdağı ada­ yanın gücüne görec bir bedel söy­ leyecek. 9 Eğer kişinin adağı, Yehova' ya sünülan türden bir hayvansa, Yehova'ya verdiği şey kütsal ola­ rak ayrılacaktır.^ 10 Onü baş­ kasıyla değiştiremeyecek ve daha kötüsüyle veya daha iyisiyle de­ ğiş toküş yapamayacak. Bir hay­ vanı başka bir hayvanla değiştire­ cek olürsa her iki hayvan da Tanrı'ya ayrılacak. 11 Eğer adanan hayvan, Yehova'ya sünülamayacak,dtemiz o lm a y a n hay­ vanlardan ise, adağın sahibi hay­ vanı kâhinin önüne getirecek .1 12 Kâhin hayvanın dürümünün iyi veya kötü olüşüna göre bir bedel belirleyecek. Kâhin tarafın­ dan belirlenen değer« hayvanın bedeli olacak. 13 Eğer adak sa­ hibi hayvanı geri satın almak is­ terse, belirlenen değerin üzerine beşte birinih koyarak onü geri sa­ tın alacak. 14 Birkim seeviniY ehovaicin ayırırsa, kâhin evin dürümünün iyi veya kötü olüşüna göre bir de­ ğer bicecekâ Kâhinin bittiği de­ ğer evin bedeli olacak. 15 Eğer kişi evini geri satın almak isterse, belirlenen değerin üzerine beşte birini ekleyip vereceki ve ev onün olacak. 16 Bir kimse sahip öldüğü tar­ lanın! bir kısmını Yehova icin



BÖ LÜ M 27 a L e5:7 Le5:11 L e12:8 Le14:21 b S y3:6 2Kr 12:4 c L ü21:2 2K o 8 :1 2 C L e2:3 Sy 18:9 d Ml 1:11 e L e20:25 T k r14:7 f L e10:10 S y3:6 H e44:23 g Le5:15 L e6:6 h L e5:16 L e6:5 L e22:14 Le27:19 ı L e27:12 i Le27:13 j Eli; 4:34



2 . S ü tu n a H e45:11 H o 3 :2 b L e25:10 L e2 5 :5 0 c L e25:15 L e25:16 L e25:27 C Le27:13 d T k r2 2 :9 H e4 4 :2 9 e Sy18:14 f L e25:10 L e25:25 g L e27:12 Le27:18 h Le27:9 ı L e2 5 :2 8 i C k30:13 S y3:47



L E V I O G U L L A R I 2 7 :7 -2 6



ayırırsa, değer ekilecek tohümün miktarına göre belirlenecek; bir hom era arpa tohüm ü ekilebilen tarlanın değeri elli şekel gümüş olacak. 17 Eğer tarlasını Azat­ lık Yılındanb itibaren verirse, be­ deli belirlenmiş değere göre ola­ cak. 18 Eğer tarlasını Azatlık Yılından sonra verirse, kâhin ge­ lecek Azatlık Yılına kadar gede­ cek yılların sayısına göre bede­ li hesaplayacak; tarlanın değeri belirlenmiş bedelden düşük ola­ caktır^ 19 Kişi tarlayı geri sa­ tın almak isterse, belirlenmiş de­ ğerin üzerine beşte bir ekleyip bü miktarı ödeyecek ve tarla tek­ rar onün olacak.c 20 Eğer kişi tarlayı geri satın almaz ve tarla başka birine satılırsa, o artık geri satın alınamaz. 21 Tarla Azat­ lık Yılında elden yıktığında Yeho­ va'ya ayrılmış, adanmış bir mülk olacak.dKâhinin mülkiyetine gececek.e 22 Eğer kişi, aile mirası olanf tarlayı değil de satın aldığı bir tarlayı Yehova icin ayırırsa, 23 kâhin Azatlık Yılına kadargececek yılların sayısına göre bedeli hesaplayacak. Kişi belirlenen be­ deli o gün ödeyecek;« bü Yehova icin ayrılmış olacak.h 24 Azat­ lık Yılında, tarla kimden satın alındıysa ona, mülkün asıl sahi­ bine geri dönecektir.ı 25 Tüm bedeller kütsal me­ kân şekeliyle belirlenecek. Bir şekel yirmi gera'ya*i eşit olacak. 2 6 Ancak hic kim se hay­ vanın ilk yavrüsünü adayamaz, ain k ü ilk doğanlar zaten



Sy18:16 H e4 5 :1 2



Le 27:25* Ek 5'e bakın.



L E V İ O Ğ U L L A R I 2 7 :2 7 - S A Y İ L A R 1 :1 2



Yehova'nındır.a Sığır ölsün davar olsün, ilkyavrülarYehova'ya aittir.b 27 Fakat kirli sayılan hayvanlardansa,c sahibi, belirlenen bedelin üzerine beşte birini ekle­ yerek geri satın alabilir.c Eğer hay­ vanın sahibi onü geri satın al­ mazsa, kâhin belirlenen bedele göre onü satacak. 2 8 Ancak bir kimse, insan olsün hayvan olsün veya mülkiye­ tindeki tarla olsün, sahip oldügü bir şeyi Yehova icin tem elli* adarsa,d bünlar satılamaz ve böy­ le adanmış hiçbir şey geri sa­ tın alınamaz.e Bünlar Yehova'ya aittir ve cok kütsaldır. 29 Yok edilmesi kararlaştırılmış bir in­ san fidye karşılığında kürtarılamayacak;f mütlaka öldürülecek.s Le 27:28* Ya da "yok edilmek üzere"



B Ö LÜ M 27 a Ck 13:2 Sy18:17 b C k 2 2 :3 0 T k r15:19 c Tkr 15:21 C Le27:13 d Ck 2 2 :2 0 Tkr 7:25 Tkr 7:26 Y ş6:17 7:1 1Sa15:3 e Sy18:14 f S y21:2 1S a15:18 g 1Sa 15:33



2 . S u tu n a Ba 14:20 B a 2 8 :2 2 Sy 18:21 Sy 18:26 T k r1 2 :6 Tkr 14:22 2T a31:5 N e13:12 M l3:10 Lü 11:42 İb 7:5 b Le27:13 C Y r33:13 C Le27:10 d C k3:1 S y1:1 Yhn 1:17



^



d



Onda b ir pay. Sayım



1 78



3 0 Toprağın ürünü olsün, ağacın meyvesi olsün, toprakta yetişen her şeyin onda biriaYehova'ya aittir. Bü Yehova icin ayrıl­ mıştır. 31 Bir kimse ondalıgını geri satın almak isterse, onün bedelinin üzerine beşte birini ekleyip verecek.b 32 Sığırlar­ dan ve davarlardan, sayılıp değ­ nek altından gecenc her onüncü hayvan Yehova'ya ayrılacak. 33 İyi veya kötü olüp olmadı­ ğına bakılmayacak ve başka bir hayvanla değiştirilmeyecek. Eğer değiştirilirse, her iki hayvan da Tanrı'ya ayrılacak;c geri satın alı­ namayacak.' " 34 Yehova'nın Müsa'ya Sina Dagındadİsrailogülları icin verdi­ ği em irlere bünlardır. e Le 2 6 :4 6 ; Tkr 4:4 5.



-



SAYILAR Ve İsrailogüllarının M ısır di­ yarından cıkışlarının ikinci yılında,a ikinci ayın birinci gü­ nünde, Sina Cölünde,b Toplan­ ma Cadırındac Yehova Müsa'ya şünları söyledi: 2 "İsrail toplülüğündaki tüm erkekleri sayın;c aşiretlerine, ailelerine göre isim­ lerini tek tek kaydedin; 3 bün­ lar İsrail'de ordüya katılabilecekd olan yirmi ve daha yükarı yaşta­ k i erkekler olmalı. SenveH arün, onları bölüklere ayırıp kaydede­ ceksiniz. 4 Yanınızda her kabileden aşi­ ret reisi olan bir adam bülünacak.f 5 Size yardım edecek



İ



BO LUM 1 a Ck 40:17 b Ck 19:1 T k r3 3 :2 Elç 7:38 c Ck 2 5 :2 2 C C k 3 0 :1 2 d Tkr 3:18 e C k30:14 f Ck 18:25 Sy 1:16 Yş 22:14 Y î; 23:2 1Ta 27:1



2 . S ü tu n a B a 4 9 :3 b S y2:10 c B a2 9 :3 3 B a4 9 :5 C Sy 7:36 d B a2 9 :3 5 B a 4 9 :1 0 e Rü 4:20 Lü 3:32 f B a 3 0 :1 8 B a49:14 g Sy 10:15



adamların isimleri şünlardır: Rübena kabilesinden Sedeür oğlü Elitsür;b 6 Sim eonc kabilesin­ den Tsürişadday oğlü Selümiel;c 7 Yahüdad kabilesinden Amminadab oğlü Nahşon;e 8 İssakarf kabilesinden Tsüar oğlü Netanel;g 9 Zebülünh ka­ bilesinden H elon oğlü Eliab;ı 10 Yüsüfoğülları:i Efraimi kabilesinden Ammihüd oğlü Elişama; Manassek kabilesinden Pedatsür oğlü Gamaliel; 11 Beny am in l kabilesinden G ideoni oglüAbidan;m 12 Dannkabileh Ba 3 0 :2 0 ; Ba 49:13; ı Sy 7:24; i Ba 3 0 :2 4; Ba 49:22; 1Ta 5:1; j B a 4 1 :5 2 ; B a 4 8 :2 0 ; k Ba 41:51; l Ba 35:18; Ba 49:27; m Sy 2 :2 2 ; n Ba 3 0 :6 ; Ba 49:17.



179



Orduya katılab ilecek erk ek ler kaydedilir



sinden Ammişadday oğlü Ahiezer;a 13 Aşerb kabilesinden Okran oğlü Pagiel;c 14 Gad c kabilesinden Deüel d oglü Elyasaf;e 15 N aftali f kabilesinden Enan oğlü Ahira.s 16 Bünlar İsrail toplülüğündan çağrılan aşi­ ret reisleridir;h İsrail boylarının Onderleridir." ı 17 Böylece Müsa ve Harün, isimleri bildirilen bü kimileri yan­ larına aldılar. 18 Ve ikinci ayın birinci günü tüm halkı topladı­ lar. Yirmi ve daha yükarı yaş­ takiler/ aşiretlerine ve ailelerine göre isimlerini tek tek soy kay­ dına ! yazdırdılar. 19 Müsa, Yehova'nın emrettiği gibi Sina g ö ­ lünde halkın sayımını yaptı.k 2 0 İsrail'in ilk o ğ lü Rüben' in ogüllarından, onün soyündan ordüya katılabilecek yirmi ve daha yükarı yaştaki her er­ keğin ismi, aşiretine ve ailesine göre tek tek yazıldı. 21 Rüben kabilesinden kaydedilenlerin sa­ yısı kırk altı bin beş yüzdü.m



22 Sim eon'ün oğüllarından,n onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirm i ve daha yükarı yaştaki her erkeğin ismi aşiretine ve ailesine göre tek tek yazıldı. 23 Simeon kabilesinden kayde­ dilenlerin sayısı elli doküz bin üc yüzdü.° 2 4 G ad'ın oğüllarından, i l onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirmi ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 25 isimleri kaydedilenler kırk beş bin altı yüz elli kişiydi;p Gad kabilesinden sayılanlar bünlardı.r 2 6 Yahüda'nın oğüllarından,s onün soyündan ordüya katılabi­



BÖ LÜ M 1 a Sy 7:66 b B a30:13 B a 4 9 :2 0 C Sy 7:72 C B a30:11 B a 4 9 :1 9 d Sy2:14 e Sy 7:42 Sy 10:20 f B a 3 0 :8 B a49:21 g S y2:29 Sy 10:27 h Ck 18:21 Sy 7:2 ı T k r1:15 i C k30:14 Sy 14:29 j E zr2:62 Ne 7:61 k S y26:2 l B a 2 9 :3 2 B a 4 9 :3 S y2:10 1Ta5:1 m Sy2:11 n B a 2 9 :3 3 B a 4 6 :1 0 S y2:12 Sy2 6 :1 2 o Sy2:13 o B a30:11 B a 4 6 :1 6 Sy26:15 p Sy2:15 r Sy 26:18 s B a 2 9 :3 5 B a 4 6 :1 2 B a 4 9 :1 0 S y2:3 1Ta 5 :2 M t 1:2 İb 7:14 V h 5 :5



2 . S u tu n a S y2:4 S y 2 6 :2 2 b B a 3 0 :1 8 B a46:13 S y2:5 Sy2 6 :2 3 C S y2:6 C B a 3 0 :2 0 d S y2:8 e B a 4 1 :5 2 B a 4 6 :2 0 B a 4 8 :1 9 S y2:18 Sy 26:35 T k r3 3 :1 7 H k12:6 Yr7:15 f S y2:19 g B a4 8 :5 h S y2:20 S y 2 6 :2 9 ı Sy2:21 i B a 4 3 :2 9 B a46:21 Sy 2 6 :3 8 j Sy2:23



S A Y I L A R 1 :1 3 -3 7



lecek yirm i ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 27 isimleri kaydedilenler yetmiş dört bin altı yüz kişiydi;a Yahüda kabilesinden sayılanlar bünlardı. 2 8 İssakar'ın ogüllarından,b onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirm i ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 29 isim leri kaydedilenler elli dört bin dört yüz kişiydi;c İssakar kabilesinden sayılanlar bünlardı. 3 0 Z ebülün'ün ogüllarından,c onün soyündan ordüya ka­ tılabilecek yirmi ve daha yükarı yaştakiler, aşiretine ve ailesine göre 31 isimleri kaydedilenler elli yedi bin dört yüz kişiydi;d Zebülün kabilesinden sayılanlar bünlardı. 3 2 Yüsüfoğülları: Efraim 'in ogüllarından,e onün soyündan ordüya katılabilecek yirm i ve daha yükarı yaştakiler, aşireti­ ne ve ailesine göre 33 isimleri kaydedilenler kırk bin beş yüz ki­ şiydi/ Efraim kabilesinden sayı­ lanlar bünlardı.g 3 4 M an asse'nin oğüllarından,h onün soyündan ordüya ka­ tılabilecek yirmi ve daha yükarı yaştakiler, aşiretine ve ailesine göre 35 isim leri kaydedilen­ ler otüz iki bin iki yüz kişiydi/ Manasse kabilesinden sayılanlar bünlardı. 3 6 B enyam in 'in oğüllarından,i onün soyündan ordüya ka­ tılabilecek yirmi ve daha yükarı yaştakiler, aşiretine ve ailesine göre 37 isimleri kaydedilenler otüz beş bin dört yüz kişiydi/ Benyamin kabilesinden sayılan­ lar bünlardı.



S A Y I L A R 1 :3 8 - 2 :7



Leviogulları muaf. Uc kab ilelik gruplar



3 8 D an 'ın ogüllarından, a onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirm i ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 39 isimleri kaydedilenler altmış iki bin yedi yüz kişiydi;b Dan ka­ bilesinden sayılanlar bünlardı. 4 0 A şer'in ogüllarından, c onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirm i ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 41 isim leri kaydedilenler kırk bir bin beş yüz kişiydi;c Aşer ka­ bilesinden sayılanlar bünlardı. 4 2 N aftali'nin ogüllarından,d onün soyündan ordüya katılabi­ lecek yirm i ve daha yükarı yaş­ takiler, aşiretine ve ailesine göre 43 isimleri kaydedilenler elli üc bin dört yüz kişiydi;e Naftali ka­ bilesinden sayılanlar bünlardı. 4 4 M üsa'nın Harün'la ve İs­ rail'den on iki beyle birlikte sa­ yıp kaydettiği kişiler bünlardır. Her bey atasının evini temsil ediyordü. 4 5 Ve İsrailogüllarından ordüya katılabilecek yirmi ve daha yükarı yaştaki erkekler­ den aşiretlerine göre kaydedildi­ ler. 4 6 Sayılıp kayda getirilen­ ler altı yüz üc bin beş yüz elli kişiydi.f 4 7 Fakat Levioğüllarıs onlar­ la birlikte aşiretlerine göre sayılıp kaydedilmedi.h 4 8 Cünkü Yehova Müsa'ya şünları söylemiş­ ti: 4 9 "Sadece Levioğüllarını kaydetmeyeceksin; onların sayı­ sını İsrailogüllarınınkine dahil etm eyeceksin. ı 5 0 Hatırlatma Sandığının i bülündügü Kütsal Cadırın, onün takımlarının ve cadıra ait her şeyin sorümlülüğünü Levioğüllarına vereceksin.i Çadırı ve tüm takımlarını onlar



BÖ LÜM 1 a B a 3 0 :6 B a4 6 :2 3 Sy2:25 Sy 10:25 S y 2 6 :4 2 b S y2:26 C B a 3 5 :2 6 S y2:27 C S y2:28 d B a 3 0 :8 B a 4 6 :2 4 S y 2 6 :4 8 e S y2:30 f B a13:16 B a 2 2 :1 7 B a 4 6 :3 Ck 12:37 C k 3 8 :2 6 S y2:32 g B a 2 9 :3 4 B a46:11 S y3:12 1Ta 6:1 h Sy2:33 S y 2 6 :6 4 ı S y 2 6 :6 2 i C k31:18 j C k38:21 S y3:8



2 . S ü tu n a Sy4:15 Sy4:25 Sy4:33 b Sy3:31 S y4:12 C S y2:17 Sy 3:23 Sy 3:29 Sy3:35 S y3:38 C Sy 10:17 Sy 10:21 d S y3:10 Sy 18:22 1Sa6:19 e S y2:2 S y2:34 f Le 10:6 S y8:19 Sy1 6 :4 6 Sy 18:5 g S y8:24 Sy 18:3 Sy3 1 :3 0 1 T a23:32 2Ta 13:10 h C k 3 9 :3 2



BÖ LÜ M 2 ı Sy 1:52 S y24:2 i Sy 7:12 Sy10:14 Rü 4:20 1Ta 2:10 M t 1:4 j Sy 1:27 k B a 3 5 :2 3 l Sy 1:8 Sy7:18 Sy10:15 m Sy 1:29



180



taşıyacak.8 Cadırda onlar hizmet edecek b ve çevresinde onlar cadır küracak.c 51 Cadır takınacağı zaman onü Levioğülları toplaya­ cak.^ Kürülacağı zaman Leviogülları küracak. Onların dışında ca­ dıra kim yaklaşırsa öldürülecek.d 52 İsrailogüllarından herkes cadırını kendi konaklama yerin­ de, ücer kabile icin ayrılan bö­ lüm lerdeki ® yerinde küracak. 53 İsrail toplülügünün gaza­ ba üğramaması icin, f Hatırlat­ ma Sandığının bülündügü Küt­ sal Cadırın etrafında Levioğülları cadır küracak. Ve Kütsal Çadı­ rın hizm etini Levioğülları yerine getirecek."s 54 İsrailoğülları Yehova'nın Müsa'ya verdiği tüm bü emirleri yerine getirdiler. Söylendiği gibi yaptılar.h Yehova sonra Müsa ve Harün'a şünları söyledi: "İsrailogüllarından herkes ücer kabile icin ayrılan bölümlerde,ı kendi konaklama yerin­ de, kendi aşiret sancaklarının et­ rafında konaklayacak. Toplanma Cadırının çevresinde, çadırlarını ona bakacak şekilde küracaklar. 3 Dogüda, gündoğüsü yö­ nünde üc kabilelik Yahüda ka­ filesi bölükler halinde konak­ layacak. Yahüdaoğüllarının beyi Amminadab oğlü Nahşon'dür.i 4 Onün bölüğü, kayıtlı olanlar yetmiş dört bin altı yüz kişidir. 5 Onların bir yanında İssakar kabilesik konaklayacak; İssakarogüllarının beyi Tsüar oğlü Netanel'dir.l 6 Onün bölüğü, ka­ yıtlı olanlar elli dört bin dört yüz kişidir.m 7 Ve diğer yanlarında Zebülün kabilesi konaklayacak;



22



181



K a filelerin konaklam a duzeni



Zebülünogüllarının beyi Helon oğlü Eliab'dır.a 8 Onün bölü­ ğü, kayıtlı olanlar elli yedi bin dört yüz kişidir.b 9 Yahüda kafilesinden bölük­ lerine göre sayılıp kaydedilenler yüz seksen altı bin dört yüz kişi­ dir. Bünlar yola ilk cıkacak olanlardır.c 10 Güney yönünde bölükler halinde üc kabilelik Rüben ka­ filesi^ yer alacak. Rübenoğüllarının beyi Sedeüroglü Elitsür'dür.d 11 Onün bölüğü, kayıtlı olan­ lar kırk altı bin beş yüz kişidir.e 12 Onların bir yanında Simeon kabilesi konaklayacak; Simeonogüllarının beyi Tsürişadday oğlü Selümiel'dir.f 13 Onün bölü­ ğü, kayıtlı olanlar elli doküz bin üc yüz kişidir.s 14 Ve diğer yanlarında Gad kabilesi konakla­ yacak; Gadogüllarının beyi Reüel oğlü Elyasaf'tır.h 15 Onün bö­ lüğü, kayıtlı olanlar kırk beş bin altı yüz elli kisidir.ı 16 Rüben kafilesinden bölük­ lerine göre sayılıp kaydedilenler yüz elli bir bin dört yüz elli kişi­ dir. Yola ikinci olarak bünlar cıkacak.i 17 Toplanma Cadırıi taşına­ cağı zaman Leviogülları kafile­ s i diğer kafilelerin ortasında ola­ cak. Konaklama sırasında öldüğü gibi göc ederken de herkes üc kabilelik grübündaki yerini korüyacak.l 18 Batı yönünde üc kabilelik Efraim kafilesi m bölükler halin­ de cadır küracak. Efraimogüllarının beyi Ammihüd oğlü Elişama' dır.n 19 Onün bölüğü, kayıtlı olanlar kırk bin beş yüz kişidir.°



BÖ LÜ M 2 a Sy 1:9 Sy 7 24 Sy10:16 b Sy 1:31 C Sy10:14 1Ta 5 :2 C Sy 1:20 d Sy 1:5 Sy 7 30 Sy10:18 e Sy 1:21 f Sy 1:6 Sy 7 36 Sy10:19 g Sy1 :23 h Sy 1:14 Sy 7 42 Sy 10:20 ı Sy 1:25 i Sy10:18 1Ta5:1 j Sy 1 :51 Elc 7:44 İb 8 5 İb 9 11 k Sy3 :6 Sy3 :12 l 1Ko 14:33 1Ko 14:40 m Sy 1:33 n Sy 1:10 Sy 7 48 Sy 10:22 o Sy 1:33



2 . S ü tu n a B a 4 8 20 b Sy 1:10 Sy 7: 54 Sy 10:23 C Sy 1:35 C B a 3 5 :1 8 M e6 8 :2 7 d Sy 1:11 Sy 7:60 Sy 10:24 e S y1:37 f Sy 10:22 g S y1:12 Sy 7:66 Sy 10:25 h S y1:39 ı Sy1:13 Sy7:72 Sy 10:26 i Sy1:41 j B a 4 6 :2 4 k Sy1:15 Sy7:78 Sy 10:27 l Sy1:43 m Sy 10:25 n B a15:5 Ck 12:37 C k 3 8 :2 6 S y1:46 Sy 11:21 Sy 14:29 Sy26:51



S A Y I L A R 2 :8 -3 3



20 Onların bir yanında Manasse kabilesia konaklayacak. Manasseogüllarının beyi Pedatsür oğlü G am aliel'dir.b 21 Onün bölüğü, kayıtlı olanlar otüz iki bin iki yüz kişidir.c 22 Ve diğer yanlarında Benyam in kabilesic konaklayacak. Benyaminoğüllarının beyi Gideoni oğlü Abidan' dır.d 23 Onün bölüğü, kayıtlı olanlar otüz beş bin dört yüz kişidir.e 24 Efraim kafilesinden b ö ­ lüklerine göre sayılıp kaydedilen­ ler yüz sekiz bin yüz kişidir. Yola ücüncü olarak bünlar cıkacak.f 25 Küzey yönünde üc kabile­ lik Dan kafilesi bölükler halinde konaklayacak. D anogüllarının beyi Ammişadday oğlü Ahiezer' dir.g 26 Onün bölüğü, kayıtlı olanlar altmış iki bin yedi yüz kişidir.h 27 Onların bir yanında Aşer kabilesi konaklayacak. Aşerogüllarının beyi Okran oğlü Pagiel'dir.ı 28 Onün bölüğü, ka­ yıtlı olanlar kırk bir bin beş yüz kişidir^ 29 Ve diğer yanların­ da Naftali kabilesii konaklaya­ cak. Naftalioğüllarının beyi Enan oğlü Ahira'dır.k 3 0 Onün bö­ lüğü, kayıtlı olanlar elli üc bin dört yüz kisidir.l 31 Dan kafilesinden kayıtlı olanlar yüz elli yedi bin altı yüz kişidir. Üc kabilelik grüplardan en son bünlar yola cıkacak."m 3 2 Aşiretlerine göre İsrailogüllarından sayılıp kaydedilenler bünlardı. Kafilelerine göre bölük bölük kaydedilenlerin tümü altı yüz üc bin beş yüz elli kişiydi.11 33 Fakat, Yehova'nın Müsa'ya emretmiş öldüğü gibi Levioğülları, İsrailogülları arasında sayılıp



S A Y I L A R 2 :3 4 - 3 :2 2



Leviogulları H arun’a verilir, kaydedilir



kaydedilm edi .“1 3 4 İsrailogülları her şeyi Yehova'nın Müsa'ya emrettiği gibi yaptı.b Üc kabilelik grüplar halinde konakladılarc ve bü şekilde yola cıktılar;c herkes ai­ lesiyle, aşiretiyle yolcülük etti. Yehova Müsa'yla Sina Dagındad konüştüğü zaman Harün'la M üsa'nın aile kaydı şöyleydi: 2 Harün'ün ogüllarının isimleri: İlk oğül Nadab; Abih ü ,e Eleazarf ve İtam ar.g 3 Bünlar Harün'ün ogüllarıydı; kâhinlik hizmeti id n yetkilen­ dirilen meshedilmiş kâhinlerdi.h 4 Ancak, Nadab ve Abihü Sina gölünde Yehova'nın hüzüründa kürallara aykırı bir ateş sündüklarındaı Yehova'nın önünde öl­ düler; ogülları yoktü. Eleazari ve İtam ari ise babaları Harün'la bir­ likte kâhinlik hizm etine devam ettiler. 5 Ve Yehova Müsa'ya şünları söyledi: 6 "Levikabilesinik cağır; kâhin Harün'ün önüne getir. Onlar Harün'a hizmet edecek.l 7 Toplanma Cadırının önünde kütsal mekâna ait hizmetleri ya­ parak Harün'a ve tüm toplülüga karşı yükümlülüklerini yerine getirecekler. 8 Toplanma Ça­ dırının tüm takımlarına bakacaklar;m kütsal m ekânla ilgili hizmetleri yaparak İsrailogüllarının yükümlülüğünü yerine getir e c e k le r .n 9 L e v io g ü lla r ın ı Harün'a ve onün oğüllarına ve­ receksin. Onlar verilmiş olanlar­ dır;* İsrailoğüllarından Harün'a verilm işlerd ir.» 10 H a rü n 'ü ve oğüllarını görevlendireceksin;



3



Sy 3:9* "Verilmiş olanlar", İbranice netunim, "Netinim" ifadesiyle bağlantılı­ dır. Ezra 2:43'e bakın.



BÖ LÜ M 2 a S y1:47 Sy3:15 S y 2 6 :6 2 b S y1:54 C S y1:52 S y2:2 S y24:2 C Sy 10:28



BÖ LÜ M 3 d Ck 19:2 L e25:1 e C k 6 :2 3 Le10:1 1Ta 24:2 f C k 6 :2 5 Tkr 10:6 g C k38:21 1Ta 6:3 h C k 2 8 :1 L e8 :2 ı Le10:1 Sy26:61 i S y3:32 S y 2 0 :2 6 j S y4:28 Sy 7:8 k C k 3 2 :2 6 S y8:6 Sy 18:2 Ml 2:4 l S y1:50 Sy8:11 Sy16:9 m S y4:12 n Sy1:51 İ^ 52:11 o Sy8:16 Sy 18:6



2 . S u tu n a Ck 40:15 S y18:7 İb 7:11 b Sy1 6 :4 0 1Sa6:19 2T a26:16 C Sy3:41 Sy 3:45 S y8:18 C Ck 13:2 C k 3 4 :1 9 S y8:17 Sy18:15 Lü 2:23 d Ck 13:15 e L e27:26 Ne 10:36 f Ck 19:1 g Sy 3:39 h C k6:16 1Ta 6:1 ı Sy2 6 :5 7 1T a23:6 i C k 6 :1 7 1T a6:17 1T a23:9 j C k 6 :1 8 1Ta 6:18 k 1Ta 6:38 l C k 6 :1 9 m 1Ta 6:29 n 1Ta 24:30 o 1Ta 6:20 ö 1Ta 23:9 p Sy 3:15



1 82



kcîhinlik hizm etlerini yerine ge­ tirecekler.» Onların dışında küt­ sal mekâna kim yaklaşırsa öldü­ rülecek ."11 11 Ve sonra Yehova Müsa'ya şünları söyledi: 12 "Ben İsrailogüllarının tüm ilk ogüllarınınc yerine onların arasından Levioğüllarını alacağım. Levioğülları Benim olacak. 13 Cünkü her ilk doğan Benimdir.c Mısır diyarındad her ilk doğanı vürdügüm gün İsrail'de insandan hayvana her ilk doganıe Kendim icin kütsal olarak ayırdım. Onlar Benim olacak. Ben Yehova'yım." 14 Ve Yehova Sina Cölündef Müsa'ya şöyle dedi: 15 "Levi­ ogüllarını aşiretlerine ve ailele­ rine göre sayıp kaydet. Bir aylık ve daha yükarı yaştaki her erkeği kayded eceksin."g 16 Böylece Müsa Yehova'nın büyrügü üze­ rine, kendisine emredildiği gibi, onları sayıp kaydetti. 17 Levi' nin oğüllarınınh isimleri şünlardı: Gerşon, Kohat ve Merari .1 18 G erşon'ün oğüllarının isimleri Libni ve Simei'ydi;i aile­ leri onların adıyla anıldı. 19 Kohat'ın oğüllarıi Amram, Yitshar,k Hebron ve Üzziel'di; ai­ leleri onların adıyla anıldı. 20 M erari'nin ogüllarıl Mahlim ve Müşi'ydi;n aileleri onların adıyla anıldı. Leviogüllarının aşiretlerine göre aileleri bünlardı. 21 Gerşon'ün soyündan Libniogülları» ailesi ile Sim eiogüllarıi’ ailesi geliyordü. Bün­ lar G erşonogülları aileleriydi. 22 Onlardan bir aylık ve daha yükarı yaştaki tüm erkekler sa­ yılarak kaydedildi.p Kaydedilen­



183



Levi a ilelerin in hizm eti. Tüm ilk doğanlar



lerin sayısı yedi bin beş yüzdü.a 23 Gerşonogülları ai­ leleri Kütsal Cadırın arkasındaydı.b Batı yönünde konaklıyor­ lardı. 2 4 G erso n o g ü lla rın ın aşiret beyi Lael oglü Elyasaf'tı. 25 Gerşonoğüllarıc kütsal me­ kânda, cadır, çadırın bezi,c örtüsü,d girimindeki perde;e 2 6 avlünün perdeleri;f çadırı ve sünağı çevreleyen avlünün giriminde bülünan perdeg ve iplerindenh sorümlüydülar; hizm etleri tüm bünlarla ilgiliydi. 27 Kohat'ın soyündan Amramogülları ailesi, Yitsharogülları ailesi, Hebronogülları ailesi ve Uzzielogülları ailesi geliyordü. Bünlar Kohatoğülları aileleriydi.1 28 Bir aylık ve daha yükarı yaş­ taki tüm erkeklerin sayısı sekiz bin altı* yüzdü; bünlar kütsal mekânın sorümlülüğünü üstlen­ miştin 29 Kohatoğülları ailele­ ri Kütsal Cadırın güney yönünde k o n a k lıy o rla rd ı 3 0 Kohatogülları ailelerinin başında aşiret beyi Uzzielk oglü Elitsafan vardı. 31 Onlar, Sandık/ masa,m şamdan,n sünaklar;° kütsal mekân hizmetinde küllandıkları takımlarö ve bölm enin perdesindenp sorümlüydülar;r hizmetleri tüm bünlarla ilgiliydi. 3 2 Levioğülları beylerinin başı kâhin Harün'ün oglü Eleazar'dı;s o, kütsal mekânla ilgili yükümlülükleri yerine getirenle­ rin gözetiminden sorümlüydü.



BÖ LÜ M 3 a S y4:39 S y4:40 b Sy1:53 C S y4:24 C C k 2 6 :7 C k35:11 Sy4:25 d C k26:14 e C k 2 6 :3 6 f C k27:9 g Ck 27:16 h C k 3 5 :1 8 ı S y3:19 i Sy4:35 S y4:36 j Sy1:53 k C k 6 :2 2 1T a6:18 l Ck 25:10 İb 9:4 m C k 2 5 :2 3 İb 9:2 n C k 25:31 o C k27:1 C k 3 0 :1 0 C k 3 8 :3 p C k26:31 C k 3 6 :3 5 r Sy4:15 s Sy4:16 S y 2 0 :2 8



2 . S ü tu n a S y 2 6 :5 8 b 1 T a24:30 C S y3:20 C Sy4:43 S y4:44 d Sy1:53 e C k 3 6 :2 0 f C k36:31 g C k 2 6 :3 2 C k 2 6 :3 7 C k 3 6 :3 8 h Ck 27:19 ı Sy4:31 1 Ck 27:10 j Ck27:11 k Sy 18:5



Sy 3:28* Bazı elyazmalarında "altı" ola­ rak geçer. Septuagint çevirisinin bazı elyazmalarında ise "üç" olarak geçer; bü rakam esas alınır ve 22 ile 34. ayetlerde­ ki rakamlara eklenirse 39. ayette verilen 22.000 toplamı çıkar.



l S y3:10 m Sy3:15 n S y3:12 Sy8:16 o Ck 13:2 Sy18:15



S A Y I L A R 3 :2 3 -4 1



33 M erari'n in soyündan Mahlioğülları ailesia ve Müşiogülları ailesib geliyordü. Bünlar Merari aileleriydi.c 3 4 Onlar­ dan bir aylık ve daha yükarı yaş­ ta olüp kaydedilen tüm erkek­ lerin sayısı altı bin iki yüzdü.c 35 Merariogülları ailelerinin ba­ şındaki aşiret beyi Abihail oglü Tsüriel'di. Onlar Kütsal Cadırın küzey yönünde konaklıyorlardı.d 3 6 Merariogülları şünların gö­ zetiminden sorümlüydü: Çadı­ rın çerçeveleri/ kirişleri/ direkle­ ri/ tabanları ve bünlara ait bütün takım larh ve tüm bünlarla ilgi­ li hizmetler;1 37 avlüyü çevre­ leyen direkler,i bünların tabanları,i kazıkları ve ipleri. 3 8 Kütsal Cadırın önünde, doğü yönünde, Toplanma Ça­ d ırının önünde, gündoğüsü tarafında konaklayanlar Müsa, Harün ve oğüllarıydı. Onlar İsrailoğülları adına kütsal mek cînla ilgili yükümlülükleri yerine geti­ riyorlardı/ Onların dışında oraya kim yaklaşırsa öldürülecektin 39 Müsa ve Harün'ün, Yehova'nın büyrüğü üzerine, aileleri­ ne göre kaydettiği, bir aylık ve daha yükarı yaştaki Leviogüllarının sayısı yirmi iki bindi. 4 0 Sonra Yehova M üsa'ya şünları söyledi: "İsrailogüllarından bir aylık ve daha yükarı yaştaki, ilk doğan tüm er­ kekleri sayıp isimlerini kaydet.m 41 Benim için İsrailogüllarının tüm ilk doganların yerine Leviogüllarını alacaksın, Ben Yehova'yım. İsrailogüllarının evcil hayvanlarının tüm ilk yavrülarının yerine Levioğüllarının evcil hayvanlarını alacaksın."o



S A Y I L A R 3 :4 2 - 4 :1 2



Kohatogullarının çadırla ilg ili hizm eti



4 2 Müsa İsrailogülları içinde­ ki tüm ilk doğanları, Yehova'nın kendisine emrettiği gibi kaydetti. 43 Kayıtlı olan bir aylık ve daha yükarı yaştaki ilk doğan tüm er­ keklerin sayısı yirmi iki bin iki yüz yetmiş üçtü. 4 4 Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 4 5 "İsrailogüllarının tüm ilk doğanları ye­ rine Leviogüllarını, hayvanla­ rının yerine de Leviogüllarının hayvanlarını al; Leviogülları Be­ nim olacak.a Ben Yehova'yım. 4 6 İsrailoğüllarının ilk doğanla­ rından Levioğüllarınınb sayısını aşan iki yüz yetmiş üç kişi için fidye bedelic olarak, 4 7 adam başına beş şekel alacaksın.ç Kütsal mekân şekeline* göre ala­ caksın. Bir şekel yirmi gera'dır.d 4 8 Parayı Leviogüllarının sayısı­ nı aşanlar için fidye bedeli olarak Harün'la ogüllarına vereceksin." 4 9 Bünün üzerine Müsa, fidyesi Leviogüllarıyla karşılananlar dı­ şında kalanlar için kürtarma be­ deli olan parayı aldı. 5 0 İsrailogüllarının ilk doğanlarından kütsal mekân şekeliyle bin üç yüz altmış beş şekel aldı. 51 Sonra Müsa, Yehova'nın büyrüğü üze­ rine, Yehova'nın kendisine em­ rettiği gibi, fidye bedeli olan pa­ rayı Harün'la ogüllarına verdi. Sonra Yehova, Müsa'yla Harün'a şünları söyledi: 2 "Levi kabilesinden Kohatogüllarınıne aşiretlerine ve aileleri­ ne göre sayımı yapılsın. 3 Top-



4



BÖ LÜM 3 a Sy3:41 b S y3:39 C Sy18:15 C Le27:6 Sy18:16 d C k30:13 Le27:25



BÖ LÜM 4 e S y3:19 S y3:27



2 . S ü tu n a S y4:30 1Ta 6:48 1 T a23:24 1Ta28:13 b 1T a23:3 L ü3:23 C Sy8:25 C Sy3:31 Sy4:15 S y4:19 d C k26:31 C k 3 6 :3 5 C k 4 0 :3 Le 16:2 Sy3:31 İb 9:3 e Ck 25:10 C k37:1 f C k 2 5 :5 g Ck 25:13 h Ck 25:23 L e24 :6 ı Ck 2 5 :2 9 i C k37:16 j L e24:5 k C k 2 5 :4 l C k 2 5 :5 m C k 2 5 :2 8 n Ck 25:31 o C k 25:37 o Ck 2 5 :3 8 p C k37:23 r C k37:24 s S y4:6 S C k 3 0 :1



Sy 3:47* Ya da "kütsal şekel." Toplanma Cadımda tütülan standart bir ağırlık; öl­ çünün tam olmasını vürgülamak için de küllanılmış olabilir. 2. Samüel 14:26'daki dipnotla karşılaştırın.



C k37:25 t C k 2 5 :5 u C k 3 0 :5 ü Sy3:31 v C k 3 5 :2 3



1 84



lanma Cadırının i^ini yapmak üzere hizm et tak ım ın aa giren otüzlab ellic yaş arasındakilerin tümünü say. 4 Kohatogüllarının Toplanma Çadırındaki hizmetleri^ çok kütsaldır; yapacakları hizmet şüdür: 5 Konaklama yerinden yola çı­ kılacağı zaman Harün'la ogülları gelip bölm e perdesini indireceklerdve onünla Hatırlatma Sandığınıe örtecekler. 6 Onün üzerine fok derisinden bir örtü koyacaklar/ en üste de tek parça mavi bir bez yayacaklar; ve sırık­ larını geçirecekler.g 7 Hüzür ekm eği m asasınah mavi bir örtü yayacaklar; üzeri­ ne sahanları,1 tasları, kâselerP ve dökme sünülarının döküldüğü testileri koyacaklar; daima ora­ da bülünması gereken ekmekleri de üzerinde kalacak. 8 Onla­ rın üzerine kırmızık bir bez yaya­ caklar, sonra fok derisindenl bir örtü örtecekler; ve sırıklarınımge­ çirecekler. 9 Mavi bir bez ala­ caklar; şamdanı,n kandillerini/ fitil m aşalarını/ ta b laların a ve kandiller için küllandıkları tüm yağ kaplarını1 ona saracak­ lar. 10 Samdanı ve tüm takı­ m ını fok derisinden bir örtüyes saracaklar ve taşımak için bir tah­ ta üzerine koyacaklar. 11 Altın sünagı/ üzerine mavi bir bez ya­ yıp fok derisinden bir örtüye saracaklart ve sırıklarını geçirecek­ le ri 12 Ve kütsal yerde hizmet için küllandıkları tüm takımla­ rı“ alıp mavi bir beze saracaklar; sonra üzerine fok derisinden bir örtüv örtecekler. Ve taşımak için hepsini bir tahta üzerine koya­ caklar.



185



Eleazar; Gerşon ve M erari’n in hizm eti



13 Sunagı yaglı küllerden te­ mizleyecekler“ ve üstüne erguvani yünden bir örtü yayacaklar. 14 Üzerine sünakta kullandıkla­ rı tüm takımları koyacaklar. Ates kaplarını, çatalları, kürekleri, le­ ğenleri; sünagın tüm takımları­ n ı1’ koyacaklar. Ve üzerine fok derisinden birörtü yayacaklar; sı­ rıklarını gecirecekler.c 15 Konaklama yerinden yola yıkılacağı zaman Harün'la ogulları kütsal yerin eşyalarınım ve tüm takım larınıd örtmeyi bitir­ dikten sonra Kohatogülları bun­ ları tanımak icin gelecek,“ fakat kütsal yerin eşyalarına dokunmayacaklarf ki ölmesinler. Kohatogullarının tasıyacagı, Toplanma (Çadırına ait eşyalar bünlardır.g 16 Kâhin Harün'ün oglu Ele­ azar, aydınlatma icin küllanılan yagın,h güzel kokülü buhurun,ı günlük tahıl sunusunun/ mesh yagının/ Kutsal Çadırın ve idin­ deki her seyin, yani kutsal yer ve tüm takımlarının gözetiminden1“ sorumludur." 17 Ve Yehova Musa'yla Ha­ run'a sunları söyledi: 18 "Kohatogullarıl boyu Leviogulları arasından yok olup gitm esin, 19 hayatta kalsınlar ve cok kut­ sal seylerem yaklaşıp ölmesinler diye söyle yapın: Harun ve ogulları gelsin; her birinin isini ve ta­ sıyacagı yükü onlar tayin etsin. 20 Kutsal seyleri bir an bile gör­ mek icin iceri girm esinler ki ölmesinler."n 21 Sonra Yehova, M usa'ya sunları söyledi: 22 "Gerçonogullarınıno aşiretlerine ve ailele­ rine göre sayım ı yapılsın. 23 Toplanm a Çadırında hiz­



BÖLÜM 4 a b c C d e



f g h ı



i j



k l m n 0



L e6:12 Ç k27:3 Ç k27:6 S y4:5 S y3:8 Sy 7:9 Sy 10:21 T k r3 1 :9 1Ta 15:2 2 S a 6 :6 Sy3:31 Çk 27:20 L e24 :2 Ç k 3 0 :3 4 Me 141:2 Vh 5:8 Çk 2 9 :4 0 Ç k 2 9 :7 Ç k 3 0 :2 3 L e8:12 M e1 3 3 :2 S y3:32 S y3:27 S y4:4 Çk 19:21 1Sa6:19 Sy3:21



2 . S ü tu n a S y4:3 b Sy3:25 c Ç k 2 6 :1 Ç k 2 6 :7 Ç k 3 6 :8 Ç k36:14 C Ç k26:14 d Ç k 3 6 :1 9 e Ç k 2 6 :3 6 Ç k 3 6 :3 7 f Ç k27:9 Ç k 3 8 :9 g Çk 27:16 Ç k 3 8 :1 8 h Sy3:21 Sy3:23 ı S y3:3 S y3:10 1 Sy3:25 j Ç k6:23 S y3:4 Sy4:33 Sy 7:8 k Ç k 6 :1 9 Sy3:33 l S y4:3 Sy4:23 m S y3:36 n Ç k26:15 Ç k 3 6 :2 0 o Çk 2 6 :2 6 Ç k36:31 o Ç k 2 6 :3 7 Ç k 3 6 :3 8 p Ç k 2 6 :1 9 Ç k 3 8 :2 7 r Çk 27:10 s Çk27:11 S Çk 27:19



S A Y I L A R 4 :1 3 -3 2



met etmek üzere hizmet takım ı­ na giren, otüzla elli yaş arasın­ daki tüm erkekleri sayıp kaydet.â 24 Gerşon ailelerinin hizm et ve taşımayla ilgili görevleri şünlardır:b 25 Kütsal Çadırın, Top­ lanma Cadırının iç örtülerini/ onların üstündeki örtüyü/ en üste serilen fok derisinden ortüyü,d çadırın girişinin perdesini,“ 26 avlünün perdelerini,f çadırı ve sünagı çevreleyen avlünün ka­ pısındaki perdeyi,g bünların ip­ lerini, hizmette küllanılan tüm takımları, idlerini yaparken küllandıkları tüm eşyaları taşıyacak­ lar. Onların yapacakları hizmet büdür. 27 Gerşonoğüllarınınh tüm görevleri, tanıyacakları her şey, yerine getirecekleri tüm hiz­ m etler Harün ve ogüllarının em ­ riyle olacak.1 Taşıyacakları her şeyi onların sorümlülügüna ve­ receksiniz. 28 GerşonoğüllarT ailelerinin Toplanma Cadırıyla il­ gili hizmetleri bünlardır. Onlar zorünlü hizm etlerini kâhin Harün'ün oglü İtamar'ım gözetimi altında yerine getirecekler. 29 Merariogüllarınak gelince; aşiretlerine ve ailelerine göre o n ­ ları sayıp kaydedeceksin. 3 0 Toplanma Cadırında hizmet etm ek üzere hizm et takım ına giren, otüzla elli yaş arasında­ ki tüm erkekleri kaydedeceksin.l 31 Toplanma Çadırındaki hiz­ metleriyle ilgili olarak sorümlülükları, taşıyacakları eşyalarm şünlardır: Kütsal Cadırın çerçeveleri,n kirilleri,“ direkleri,“ ta­ banları/ 32 avlüyü çevreleyen direkler,r bünların tabanları,s kazıklarıs ve ipleri; bünların küllanımıyla ilgili araçlar ve bünlarla



S A Y I L A R 4 :3 3 - 5 :7



Leviogulları (.580 kişi. K aran tin a



ilgili tüm hizmetler. Onların her birinin hangi eşyadan sorümlü olacağını, neyi taşıyacağını siz tayin edeceksiniz.a 3 3 Merariogüllarıb ailelerinin Toplanma Çadırındaki hizmetleriyle ilgili görevleri bünlardır. Onlar kâhin Harün'ün oğlü İtam ar'ın göze­ tim i altında hizmetlerini yerine getirecekler."c 3 4 Müsa, Harün ve halkın beyleri,ç Kohatogüllarınıd aşiret­ lerine ve ailelerine göre sayıp kaydettiler. 35 Toplanma Ça­ dırının hizm etie için hizm et ta­ kımına giren otüzlaf ellig yaş ara­ sındaki tüm erkekleri kaydettiler. 3 6 Ailelerine göre kaydolanlar iki bin yedi yüz elli kişiydi.h 37 Kohatogülları ailelerinden sayılıp kaydedilenler,ı Toplanma Çadırında hizmet edenler bünlardı. Müsa, Yehova'nın kendisi­ ne verdiği emre göre Harün'la birlikte onları kaydetti. 3 8 G ersonogüllarındani aşi­ retlerine ve ailelerin e göre sayılıp kaydedilenlere gelince; 39 Toplanma Çadırının hizmeti için hizmet takımına giren otüzla elli yaş arasındaki tüm er­ kekler^ 4 0 aşiretlerine ve aile­ lerine göre kaydedilenler iki bin altı yüz otüz kişiydi.k 41 Gerşonoğülları ailelerinden sayılan­ lar, Toplanma Çadırında hizmet edenler bünlardır. Müsa ve Harün, Yehova'nın em rine göre on ­ ları kaydettiler.l 4 2 M erariogüllarından, aşi­ retlerine ve ailelerin e göre sayılıp kaydedilenlere gelince; 43 Toplanma Çadırının hizmeti için hizmet takımına giren otüzla elli yaş arasındaki tüm erkek­



BÖLÜM 4 a S y3:8 b Sy3:33 C S y4:28 C Sy1:16 Yş 22:14 d S y3:19 S y3:27 Sy 3:29 e S y4:3 S y8:26 f S y4:46 S y4:47 g Sy8:25 h Sy 3:28 ı Sy3:15 i Sy3:21 j S y4:3 Sy4:23 k Sy 3:22 l Sy3:15 S y4:22



2 . S u tu n a S y4:3 Sy4:23 S y4:30 Sy4:35 S y4:39 S y8:26 b S y3:34 C Sy3:15 S y4:29 C S y4:3 Sy4:23 S y4:30 d Sy4:15 S y4:24 Sy4:31 e S y3:39 f S y4:37 Sy4:41 Sy4:45



BÖ LÜM 5 g L e13:46 Sy12:14 2Ta 26:21 h L e15:2 ı L e2 2 :4 Sy19:11 Sy31:19 i 2Kr 7:3 j Ç k 2 5 :8 L e26:11 Yş 22:19 2K o 6:16 k Sy 19:22 l L e5:1 L e5:17 L e6 :2



1 86



ler,a 4 4 ailelerine göre kayde­ dilenler üç bin iki yüz kişiydi.b 4 5 Merariogüllarından aileleri­ ne göre sayılanlar bünlardır. Müsa, Yehova'nın kendisine verdigi emre göre onları Harün'la birlikte kaydetti.c 4 6 Müsa, Harün ve İsrail bey­ leri, Leviogüllarından otüzla elli yaşç arasındakileri aşiretlerine ve ailelerine göre sayıp kaydettiler. 4 7 Toplanma Çadırındaki ağır işleri yapmak ve yük taşımak üzered gelen bü kişilerin sayısı, 4 8 kaydedilenler sekiz bin beş yüz seksendi.e 4 9 Onlar Yehova'nın em rine göre yapacakları hizmet ve taşıyacakları eşyayla birlikte Müsa tarafından kayde­ dildi. Yehova'nın Müsa'ya emret­ tiği gibi sayılıp kaydedildiler.f Yehova sonra Müsa'ya şöy­ le söyledi: 2 "İsrailogüllarına emret: Cüzam hastası olan,g akıntısı olanh ve ölü bir cana dokündügündan kirli dürümda olan1 herkesi konaklama yerin­ den çıkarsınlar. 3 Erkek ölsün kadın ölsün çıkarıp konaklama yerinin dışına’ göndereceksiniz ki, arasında otürdügümi halkın konakladığı yeri kirletmesinler."k 4 Ve İsrailogülları böyle yap­ tı; bü kişileri konaklama yerinin dışına gönderdiler. İsrailogülları Yehova'nın Müsa'ya söylediğini tam olarak yerine getirdiler. 5 Yehova sonra Müsa'ya, "İsrailogüllarına şünları söyle" dedi. 6 "Bir adam veya kadın insanın işleyebileceği günahlar­ dan birini işleyerek Yehova'ya sadakatsizlik ederse, o can süçlü oIü '.1 7 İşlediği günahı iti-



5



187



Tazminat. Koca kıskanırsa; acı su sınavı



raf edecekave sucunun tazminatı olarak gereken tam bedeli, üze­ rine beşte birini ekleyerekb ve­ recek. Mağdur ettiği kişiye bunu ödeyecek. B Eğer adam öldüyse ve yakın bir akrabası da yoksa, sucun tazminatı olarak ödenm e­ si gereken bedel Yehova'ya verile­ cek; kahin, suclu adına sunacağı kefaret koçunun yanı sıra tazmi­ natı da alacak.c 9 İsrailogullarının kahine su­ nacağı tüm kutsalç bagışlard ka­ hinin olacak.e 10 Herkesin bagışladıgı kutsal şeyler ona ait olacak. Kahine verilen her şey onun olacak." 11 Ve Yehova Musa'ya şunla­ rı söyledi: 12 "İsrailogullarıyla konuş; onlara de ki, 'Bir adamın karısı yoldan çıkar, ona sada­ katsizlik ederse,f 13 başka bir adamla yatar ve onunla ilişkiye girerse^ kocası bunu fark etmez­ se11 ve durum ortaya çıkmazsa; kadın kendisini kirlettiği halde şahit yoksa ve yakalanmamızsa; 14 adam karısını kıskanır,ı onun sadakatinden kuşkulanırsa, ka­ dın da kendisini gerçekten kir­ letmişse; ya da aslında kendisi­ ni kirletmediği halde kocası onu kıskanır, sadakatinden kuşkula­ nırsa; 1S adam karısını kahine getirecek.* Karısı için sunu ola­ rak da onda bir efa arpa unu getirecek. Sununun üzerine yağ; dökmeyecek ve akgünlük koy­ mayacak^ çünkü kıskançlık su­ nusudur; suçu hatırlatan, hatır­ latma amacıyla sunulan bir tahıl sunusudur. 16 Kahin, kadını Yehova'nın önüne getirip orada durduracak.11 17 Kahin toprak bir kap içine



BÖ LÜ M S a Le 5:5 Ys 7:19 M e32:5 Yk 5 :1 6 b L e6:5 c L e5:16 L e6:7 Le 7:7 c L e 6 :l7 Le 7:6 Le10:13 d Ck 2 9 :2 8 Sy 18:8 e Tkr 18:3 H e4 4 :2 9 1Ko9:13 f S y5:20 H o4:13 g Le 18:20 T k r5 :1 8 h Me 26:4 Oz 30:20 ı Oz 6:34 Ezg 8:6 i S y5:30 j Le5:11 k Y r17:10 M l3:5 İb 13:4



2 . S ü tu n a Sy5:15 Sy5:25 b S y5:22 S y5:24 c Ro 7:2 İb 13:4 c S y 5 :l2 lK o 6:9 d Le 18:20 Sy5:13 e Ys 6:26 1S a14:24 1Kr8:31 f B a 4 6 :2 6 g 2T a 3 4 :2 4 Y r5 1 :6 0 h E lc 3 :l9 ı S y5:18 i Sy5:15



S A Y I L A R 5 :8 -2 6



kutsal su koyacak ve Kutsal Cadırın zem ininden biraz toprak alıp suyun içine koyacak. 1B Ka­ hin, kadını Yehova'nın önünde durduracak ve onun saçını aça­ cak; kadının avuçlarına hatırlat­ ma sunusu, yani kıskançlık su­ nusu a olan tahılı koyacak. Lanet getiren acı su kahinin elinde olacak.b 19 Kahin kadına yem in ettire­ cek ve şöyle diyecek: 'Eğer baş­ ka bir adam seninle yatmadıysa, kocana aitken yoldan çıkıp kir­ li bir davranışta bulunmadıysan,c lanet getiren bu acı su sana za­ rar vermesin. 20 Fakat kocana aitken yoldan çıktıysanç ve ko­ candan başka bir adamla ilişkiye giripd kendini lekelediysen . . . ' 21 O zaman kahin kadına lanet yem ini ettireceke ve şunları diye­ cek: 'Yehova senin rahm ini*f ku­ rutsun ve karnını şişirsin; Yehova seni halkının arasında yemin ve lanet edeceklere ibret olarak böyle yapsın. 22 Lanet getiren bu su senin bağırsaklarına girip karnını şişirsin ve rahmini kurut­ sun.' Kadın 'Amin! Amin!' diye karşılık verecek. 23 Kahin bu lanetleri bir ki­ taba yazacak ve sonra yazılan­ ları acı suyun içinde silip çıkaracak.h 24 Lanet getiren bu acı suyu kadına icirecek.l Kadın suyu içtiğinde su ona acı ve­ recek. 2S Kahin kıskançlık su­ nusu olan tahılıi kadının elinden alıp Yehova'nın önünde salla­ yacak ve sunağın yanına getire­ cek. 26 Tahıl sunusundan ha­ tırlatma payıi olarak biraz alıp



j Le 2:9 L e5:12



Sy S:21* Sözcük anlamıyla, "uyluğunu"



S A Y I L A R 5 :2 7 - 6 :1 4



Nezirlik adagı ve gerekleri



sünakta yakacak;* ardından süyü kadına içirecek. 27 Kâhin ka­ dına süyü içirdiğinde, eğer ka­ dın kocasına sadakatsizlik ederek kendisini lekelemişse,a lanet ge­ tiren sü ona acı verecek; karnı şişecek ve rahmi kürüyacak; ka­ dın halkının içinde bir ibret olacak.b 2 8 Fakat kadın kendisini lekelememizse, temizse, bü ceza­ dan esirgenecek;c kocası onünla ilişkiye girecek ve kadın gebe ka­ lacak. 29 Bir kadın kocasına aitkenç yoldan çıkıpd kendisini lekeler­ se, 3 0 ya da bir adam karısını kıskanıp sadakatinden şüphele­ nirse, kıskançlık halinde üygülanacak kanü ne büdür. Adam karısını Yehova'nın önüne geti­ recek ve kâhin bü kanünün tüm gereklerini kadına üygülayacak. 31 Adam süçlü sayılmayacak, fa­ kat kadın süçünün sorümlülüğünü tanıyacak."



BÖ LÜM 5



Yehova sonra Müsa'ya şünları söyledi: 2 "İsrailogüllarıyla konüş, onlara de ki: Bir adam veya kadın kendisini Yehova'ya Nezir*f olarak ayırmak üze­ re özel bir adakta bülünürsa, 3 şaraptan ve diğer içkilerden üzak düracak. Saraptan veya di­ ğer içkilerden yapılmış sirke iç­ meyecek^ üzüm den yapılm ış hiçbir içeceği içmeyecek. Yaş ya da kürü ölsün üzüm yemeye­ cek. 4 Nezirligi süresince as­ m anın ürününden elde edilen hiçbir şeyi yemeyecek; korük ye­ meyecek, üzümün kabüğünü da yemeyecek.



6



Sy 5:26* Ya da "dümanını sünacak" 6:2* Anlamı "Seçilmiş; Adanmış; Ayrıl­ mış"



a Sy5:13 Sy 5:20 b T k r27:26 G a 3 :1 0 C S y5:19 C Ro 7:2 d S y5:12 S y5:19 e Sy5:14 Sy5:15



BÖ LÜ M 6 f H k13:5 g Le 10:9 H k13:14 A m s2:12 Lü 1:15 Lü 7:33



2 . S ü tu n a H k13:5 H k16:17 1Sa1:11 b H k16:19 C Le21:1 C Le21:11 d Sy19:14 e S y6:18 f L e14:22 g L e5:8 h L e5:10 Le14:31 ı S y6:2 H k13:5 H k16:17 i L e14:24 j S y30:2 V z5:4 E lç2 1:2 6 k L e1:10 l L e4:3 2 L e5:6



188



5 Nezirligi süresince başına üstüra degmeyecek;a Yehova için ayrılmış bülündüğü günlerin sonüna dek sacını üzatarakb kütsal olacak. 6 Yehova için ayrıl­ mış oldügü günlerde ölü bircana yaklaşmayacak.ç 7 Babası, an­ nesi, erkek kardeşi veya kız karde­ şi öldüğünde bile kendisini onlar için kirletmeyecek,^ çünkü başın­ da Tanrısı için nezirliginin nişa­ nesini taşımaktadır. 8 O, nezir oldügü günler sü­ resince Yehova için kütsaldır. 9 Fakat aniden yanında biri ölür,d başında nezirlik nişane­ si varken kendini kirletirse, te­ miz ilan edileceği gün başını tıraş edecek.e Yedinci gün başını tıraş edecek. 10 Sekizinci gün iki kümrü ya da iki yavrü güvercin getirip Toplanma Çadırının giri­ şinde kâhine verecek.f 11 Kâ­ hin bünlardan birini günah sünüsü,g diğerini yakılan sü nüh olarak sünacak ve onün için kefa­ rette bülünacak. Çünkü nezir ölü bir cana dokünarak günah işle­ miştir; o gün başını tekrar kütsayacak. 12 Ve nezirligi1süresin­ ce günlerini Yehova için ayrılmış olarak geçirecek. Sücsünüsüi ola­ rak bir yaşının içinde bir koç ge­ tirecek; nezirligini bozdügü için önceki günleri hesaba katılmaya­ cak. 13 Nezir hakkındaki kanün şüdür: Nezirlik süresi tamamla­ nınca,! nezir Toplanma Çadırının girişine getirilecek. 14 Yehova'ya sünülarını sünacak. Yakı­ lan sünük olarak bir yaşın için­ de genç ve sağlıklı bir koç, günah sünüsü1 olarak bir yaşın içinde sağlıklı bir dişi küzü, paylaşma



189



Hayırdua. Çadır m eshedilir



kürbanıa olarak sağlıklı bir koç; 15 yağla yogrülmüşb ince ündan bir sepet mayasız halka ekmek,c yağlanmış mayasız yüfka ekm ekleriç sünacak; ayrıca bünların tahıld ve dökm ee sünülarını getirecek. 16 Kâhin bünları Yehova'nın önüne getirecek; nezirin günah sünüsünü ve yakı­ lan sünüsünüf sünacak. 17 Bir sepet mayasız ekmekle birlikte, paylaşma kürbanıg olan koçü da Yehova'ya sünacak. Kâhin koçla birlikte verilen tahılh ve dökme sünülarını da sünacak. 18 Ve Nezir, Toplanma Çadı­ rının girişinde başında nezirlik nişanesi olan saçını tıraş ede­ cek1ve onü alıp paylaşma kürbanının altında yanan ateşe koya­ cak. 19 Nezir, nezirlik nişanesi olan saçını tıraş ettirdikten son­ ra, kâhin koçün haşlanmış' kolüyla, sepetteki ekmeklerden ma­ yasız bir halka ekmek ve mayasız bir yüfka ekmegii alacak ve bünları Nezirin avüçlarına koyacak. 20 Ve kâhin sallama sünüsü ola­ rak bünları Yehova'nın önünde sallayacak.k Bünlar, sallama sünüsünün döşü1 ve bağış olarak verilenmbüt gibi, kâhin için kütsaldır. Nezir bündan sonra şarap içebilir.n 21 Adakta bülünan Neziro hakkında, onün sünüsü hakkın­ da kanün büdür; nezirlik küralları gereğince sünması gereken­ lerden başka kendi gücüne göre Yehova'ya başka şeyler de sünmak isterse, adağı her neyse, onü nezirligin kürallarına göre yerine getirmelidir." 2 2 Yehova sonra M üsa'ya şünü dedi: 23 "H arün'la ve



BÖ LÜ M 6 a b C C d e f g h ı



i j k l m n o



L e3:1 L e2:5 L e2:4 C:k29:2 L e2:1 Le6:14 Sy15:10 Le 1:3 L e3:1 L e2:9 S y6:5 Ele 18:18 El^ 21:24 Le8:31 1Sa2:15 Ck 29:23 Ck 2 9 :2 4 Le10:15 Sy18:18 L e7:34 V z9:7 Vz 10:19 S y6:2 H k13:5 H k16:17



2 . S u tu n a L e9 :2 2 Tkr 10:8 T k r21:5 Lü 24:50 b Rü 2:4 Me 134:3 C M e91:11 M e1 2 1 :7 Yhn 17:11 1Pe1:5 C M e31:16 M e67:1 Me 80:3 d B a 4 3 :2 9 e M e4:6 f M e29:11 Lü 2:14 Yhn 14:27 g T k r2 8 :1 0 2Ta 7:14 ¡[^ 43:7 İş 43:10 D a9 :1 9 h Sy 2 3 :2 0 M e5 :1 2 M e67:7 M e115:12 E f1:3



BÖLÜM 7 ı Ck 40:17 i C k 3 0 :2 6 C k 3 0 :2 8 L e8:10 j Ck 40:10 k Ck 18:21 S y1:4 Sy 1:16 l C k 2 5 :2 C k 3 5 :2 7 N e7:70 m Sy3:25 S y3:26 Sy4:25 S y4:26 n S y3:36 Sy4:31



S A Y I L A R 6 :1 5 - 7 :8



oğüllarıyla konüşüp onlara İsrailoğülları için şöyle hayırdüaa et­ m elerini söyle: 24 'Yehova seni kütsasınb ve korüsün.c 25 Yehova sana yüzünün ışığını göstersinç ve sana lütfetsin.d 26 Yehova yüzüne b a k s ın ve sana esenlik versin.'f 27 İsrailogüllarına B enim ism im leg hayırdüa edecekler ki, Ben de onlara nim etler vereyim ."h



7



Müsa Kütsal Çadırı1 kürmayı bitirdikten sonra çadırı, tüm eşyalarını ve tüm takımla­ rıyla birlikte sünağı meshedipi kütsadı. Böylece hepsini meshedip kütsamış oldü.i 2 Son­ ra kabile beyleri,k kaydedilenler­ den sorümlü kimiler olarak İsrail beyleri, yani aşiret reisleri sünülarl getirdiler. 3 Onları Yehova'nın önünde sündülar; üstü kapalı altı araba ve on iki sığır ge­ tirdiler. Her iki bey bir araba ve herbiri bir sığır getirmişti. Bünları Kütsal Çadırın önünde sündülar. 4 Bünün üzerine Yehova Müsa'ya şöyle dedi: 5 "Getiri­ lenleri kabül et; onlar Toplanma Çadırının hizmetinde küllanılacak; her birini yaptıkları işe göre Levioğüllarına vereceksin." 6 Böylece Müsa arabaları ve sığırları kabül etti ve onları Levioğüllarına verdi. 7 Yerine ge­ tirdikleri hizm ete göre Gerşonoğüllarına iki araba, dört sığır verdi;m 8 Yerine getirdik­ leri hizmete gören Merariogüllarına dört araba, sekiz sığır ver­ di. Bünlar kâhin Harün'ün oglü



S A Y I L A R 7 :9 -3 5



1. gUnden 4. gUne dek beylerin sunuları



İtam ar'ın gözetimi altındaydı.3 9 Fakat Kohatogüllarına bir şey vermedi, çünkü onlar kütsal ye­ rin hizm etinden sorümlüydülar;b oraya ait eşyaları omüzlarında taşıyorlardı.c 10 İsrail beyleri sünagın meshedildigi gün, hizm ete açılış^ nedeniyle sünülarını getirdiler; onları sünagın önünde sünmaya başladılar. 11 Bünün üzeri­ ne Yehova Müsa'ya "Her gün bir bey sünagın açılışı için getirdiği sünüyü sünsün"d dedi. 12 İlk gün sünüsünü getiren, Yahüda kabilesinden Amminadab oglü Nahşon'dü.e 13 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle,f yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de tahıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.g 14 Bühürla dolü,h on şekel ağır­ lığında altın bir tas. 15 Yakılan sünü1için bir genç boğa, bir koç, bir yaşının içinde bir erkek küzü 16 Günah sünüsü için bir oğlak. 17 Ve paylaşma kürbanıj için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Amminadab oglü Nahşon'ünksünüsü bünlardı. 18 İkinci gün İssakar kabi­ lesi beyi, Tsüar oglü N etanel1 sünüsünü getirdi. 19 Sünüsü şünlardı: Kütsal mek cin şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gü­ müş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kelse; her ikisi de tahıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.m 20 Bühürla dolü, on şekel ağırlı­ ğında altın bir tas. 21 Yakılan sünün için bir genç boğa, bir koç,



BÖ LÜM 7 a Sy4:33 b Sy3:31 Sy4:15 C 2Sa6:13 1Ta 15:15 C 1Kr8:63 2Ta 7:5 d 1Ko 14:33 1Ko 14:40 e S y1:7 S y2:3 Sy10:14 Rü 4:20 M t1 :4 f C k30:13 Le27:25 g L e2:1 Sy7:19 Sy 7:25 Sy 7:31 Sy 7:37 Sy 7:43 Sy 7:49 Sy 7:55 Sy 7:61 Sy 7:67 Sy7:73 Sy7:79 Sy 7:87 h C k 3 0 :3 4 T k r3 3 :1 0 ı L e1:3 M e2 0 :3 i L e4:23 j L e3:1 Le 7:11 M l3 :4 k C k 6 :2 3 L ü3:33 l S y1:8 S y2:5 Sy10:15 m Sy7:13 n L e1:3



2 . S u tu n a L e4:23 b L e3:1 C S y2:7 Sy10:16 C Le 1:3 d L e4:23 e L e3:1 f S y1:9 g S y2:10 Sy10:18 h Sy7:13 ı L e1:3 M e2 0 :3 i L e4:23 j L e3:1 k S y1:5



190



bir yadının idinde bir erkek küzü. 22 Günah sünüsü için bir oğ­ lak.1 23 Ve paylaşma kürbanıb için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Tsüar oglü N etanel'in sünüsü bünlardı. 24 Üçüncü gün Zebülünoğüllarının beyi, H elon oglü Eliabc geldi. 25 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sa­ han ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dölüydü. 26 Bühür­ la dolü, on şekel ağırlığında al­ tın bir tas. 27 Yakılan sünüc için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 28 Günah sünüsü için bir oglak.d 29 Ve paylaşma kürbanıe için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Helon oglü Eliab'ınf sünüsü bünlardı. 3 0 Dördüncü gün Rübenoğüllarının beyi, Sedeür oglü Elitsürg geldi. 31 Sünüsü şünlardı: Kütsal mek cin şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kilse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.h 3 2 Bühürla dolü, on şekel ağırlığında altın bir tas. 33 Yakılan sünüı için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 34 Günah sünüsü için bir oğlak.i 35 Ve paylaşma kürbanıi için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Sedeür oglü Elitsür'ünk sünüsü bünlardı.



191



5. gUnden 9. gUne dek beylerin sunuları



3 6 Beşinci gün Simeonogüllarının beyi, Tsürişadday oglü Selüm iela geldi. 37 Sünüsü şünlardı: Kütsal m ekân çekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gü­ müşi bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de tahıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.b 3 8 Bühürla dolü, on şekel ağır­ lığında altın bir tas. 3 9 Yakı­ lan sünüc için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 4 0 Günah sünüsü için bir oğlak.ç 41 Ve paylaşma kürbanıd için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Tsürişadday oglü !jelüm iel'ine sünüsü bünlardı. 4 2 Altıncı gün Gadoğüllarının beyi, Deüel oğlü Elyasaff gel­ di. 4 3 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kilse; her ikisi de tahıl sünüsü icinyaglayogrülm üş ince ünla dolüydü.g 4 4 Bühürla dolü,h on şekel ağırlığında altın bir tas. 45 Yakılan sünü1 için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 4 6 Günah sünüsü için bir oğlak. 4 7 Ve pay­ laşma kürbanıi için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir ya­ şında beş erkek küzü. Deüel oglü Elyasaf'ınk sünüsü bünlardı. 4 8 Yedinci gün Efraimogüllarının beyi, Ammihüd oglü Elişam a1geldi. 4 9 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sa­ han ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş



BÖLÜM 7 a S y2:12 b Sy7:13 C Le 1:3 C L e4:23 d L e3:1 Le 7:11 e S y1:6 f Sy2:14 Sy 10:20 g Sy 7:13 h T k r3 3 :1 0 ı Le 1:3 i L e4:23 j L e3:1 k Sy 1:14 l S y2:18 Sy 10:22 1Ta 7:26



2 . S u tu n a Sy 7:13 b L e1:3 C L e4:23 C L e3:1 d S y1:10 e S y2:20 Sy 10:23 f Sy7:13 g T k r3 3 :1 0 h L e1:3 ı L e4:23 i L e3:1 j S y1:10 k Sy 1:16 l S y2:22 Sy 10:24 m Sy7:13 n L e1:3 o L e4:23 o L e3:1 Le 7:11



S A Y I L A R 7 :3 6 -6 5



ince ünla dolüydü.a 5 0 Bühür­ la dolü, on şekel ağırlığında al­ tın bir tas. 51 Yakılan sünüb için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 52 Günah sünüsü için bir oğlak.c 53 Ve paylaşma kürbanıç için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş er­ kek küzü. Ammihüd oglü Elişam a'nınd sünüsü bünlardı. 54 Sekizinci gün Manasseogüllarının beyi, Pedatsür oglü G am aliele geldi. 55 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağır­ lığımda gümüş bir kâse; her iki­ si de tahıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.f 56 Bühürla dolü,g on şekel ağır­ lığında altın bir tas. 57 Yakı­ lan sünüh için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 58 Günah sünüsü için bir oğlak.1 59 Ve paylaşma kürbanıi için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Pedatsür oglü Gamaliel'ini sünüsü bünlardı. 60 Doküzüncü gün Benyaminogüllarının beyi,k Gideoni oğlü Abidan1geldi. 61 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.m 62 Bühürla dolü, on şekel ağırlığında altın bir tas. 63 Yakılan sünün için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 64 Günah sünüsü için bir oğ­ lak.° 65 Ve paylaşma kürbanıö



S A Y I L A R 7 :6 6 -8 8



10. gunden 12. gune dek beylerin sunuları



için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş er­ kek küzü. Gideoni oglü Abidan' ın a sünüsü bünlardı. 6 6 Onüncü gün Danogüllarının beyi, Ammişadday oglü Ahiezerb geldi. 67 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân çekeliyle, yüz otüz şekel ajŞırlıjŞında gümüş bir sahan ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş inceünladolüydü.c 6 8 Bühürla dolü, on şekel ağırlığında al­ tın bir tas. 69 Yakılan sünüc için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 70 Günah sünüsü için bir oğlak.d 71 Ve paylaşma kürbanıe için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Ammişadday oğlü Ahiezer' in f sünüsü bünlardı. 72 On birinci gün Aşeroğüllarının beyi, Okran oglü Pagielg geldi. 73 Sünüsü şünlardı: Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sa­ han ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kilse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş inceünladolüydü.h 74 Bühürla dolü,1 on şekel ağırlığında al­ tın bir tas. 75 Yakılan s ü i ü * için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 76 Günah sünüsü için bir oğlak. 77 Ve paylaşma kürbanık için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Ok­ ran oğlü Pagiel'in1 sünüsü bünlardı. 78 On ikinci gün Naftalioğüllarının beyi, Enan oğlü Ahiramgeldi. 79 Sünüsü şünlardı:



BÖ LÜM 7 a Sy 1:11 b Sy2:25 Sy 10:25 C Sy 7:13 C Le 1:3 d L e4:23 e L e3:1 f Sy 1:12 g S y2:27 Sy 10:26 h Sy 7:13 ı Sy 7:44 i Le 1:3 j L e4:23 k L e3:1 Le 7:11 I Sy 1:13 m S y2:29 Sy 10:27



2 . S ü tu n a Sy7:13 b Sy7:14 C L e1:3 C L e4:23 d L e3:1 e Sy1:15 f Yş 22:14 g Sy7:10 E zr2:68 h Sy7:13 ı C k30:13 Le27:25 i Sy7:14 j Sy7:15 k Sy7:13 l Sy7:16 m Sy7:17 n Sy7:1 o Sy7:10 Sy 7:84



192



Kütsal mekân şekeliyle, yüz otüz şekel ağırlığında gümüş bir sa­ han ve yetmiş şekel ağırlığında gümüş bir kâse; her ikisi de ta­ hıl sünüsü için yağla yogrülmüş ince ünla dolüydü.a 80 Bühürla dolü, on şekel ağırlığında al­ tın bir tas.b 81 Yakılan sünüc için bir genç boğa, bir koç ve bir yaşının içinde bir erkek küzü. 82 Günah sünüsü için bir oglak.ç 83 Ve paylaşma kürbanıd için iki sığır, beş koç, beş teke ve her biri bir yaşında beş erkek küzü. Enan oglü A hira'nıne sünüsü bünlardı. 84 Sünagın m eshedildigi gün, hizm ete açılışı nedeniy­ le İsrail beylerif tarafından ge­ tirilen sünülarıng toplamı şüydü: On iki gümüş sahan, on iki gümüş kâseh ve on iki al­ tın tas. 85 Her bir gümüş sa­ han yüz otüz şekel ve her bir kâse yetmiş şekeldi; bü gümüş kapla­ rın tümü kütsal mekân şekeliyle1 iki bin dört yüz şekel ağırlıgındaydı. 8 6 Bühürla dolü on iki altın tas;i her bir tas kütsal mekân şekeliyle on şekel ağırlıgındaydı; tasların altınının top­ lam ağırlığı yüz yirmi şekeldi. 87 Yakılan sünü için , tahıl sünülarıylak getirilen tüm hayvan­ lar on iki boğa, on iki koç, her biri bir yaşında on iki erkek küzüydü; günah sünüsü için de on iki oğlaktı.1 88 Paylaşma kürbanım için getirilen tüm hayvan­ lar ise, yirmi dört boğa, altmış koç, altmış teke, her biri bir ya­ şında altmış erkek küzüydü. Sünagın meshedilmesindenn sonra hizmete acılışındao getirilen sünülar bünlardı.



193



Şam danın kandilleri. Leviogulları a rın ır



89 Müsa Tanrı'yla konüşmaka için ne zaman Toplanma Çadırı­ na girse, Hatırlatma Sandığının kapağının üstünden,b iki kerübi arasındanc gelen sesi düyardı; Tanrı onünla konüşürdü. Yehova Müsa'ya şünları söy­ ledi: 2 Harün'la konüş ve de ki, "Sam danın kandillerini yaktığında, yedi kandil şamda­ nın önündeki alanı aydınlatma­ lı.'^ 3 Harün da öyle yaptı. Yehova'nın Müsa'ya emrettiği gibi, şam danınd önündeki alanı ay­ dınlatması için kandilleri yak­ tı. 4 Samdanın işçiliği şöyleydi: Altından dövme işi olarak yapılmıştı. Ayağından goncaları­ na dek dövme işiydi.e Müsa şam­ danı Yehova'dan aldığı görüntüyef göre yapmıştı. 5 Yehova sonra Müsa'ya şünları söyledi: 6 "İsrailogülları arasından Leviogüllarını ayır ve onları arındır.g 7 Onları arın­ dırm ak için şöyle yapacak­ sın: Günahtan arındıran süyü üzerlerine serpeceksin.h Onlar da tüm vücütlarını tıraş edecekler,ı giysilerini yıkayacaki ve t e m iz le n e c e k le r .i 8 S o n r a genç bir bogak ve onünla bir­ likte sünmak üzere yağla yoğrülmüş ince ündan olüşan tahıl sünüsünü1 alacaklar. Sen de gü­ nah sünüsü için başka bir genç boğa alacaksın.m 9 Leviogüllarını Toplanma Çadırının önüne getireceksin ve tüm İsrail toplülüğünü cagıracaksın.n 10 Leviogüllarını Yehova'nın önüne getireceksin ve İsrailogülları el­ lerini onlarıno üzerine koyacak.*1 11 Harün Levioğüllarını, İsrailogüllarından alınmış bir sallama



8



BÖLÜM 7 a C k 3 3 :9 Sy11:17 Sy 12:8 b Ç-k25 :2 2 C k37:6 C C k 2 5 :1 8 1Sa 4 :4 M e8 0:1



BÖ LÜ M 8 C C k 2 5 :3 7 Ck 40:25 L e2 4 :2 d İb 9:2 e C k37:17 f C k 2 5 :9 Ck 2 5 :4 0 1 T a28:12 1Ta28:19 İb 8:5 g C k 2 9 :4 M e2 6 :6 İs 52:11 2Ko 7:1 h C k 3 0 :1 8 H e36:25 ı Le14:8 i Ck 19:10 Le 16:28 S y19:7 j M e51:2 k Le 1:3 l L e2:1 S y15:9 m L e4:3 Ro 8:3 2K o5:21 n L e8:3 o Sy3:41 Sy3:45 o L e1:4 S y3:9



2 . S u tu n a L e7:30 L e8:27 Sy8:21 b S y1:50 S y3:6 C C k 2 9 :1 0 C L e1:4 d Sy3:45 Sy16:9 e S y4:3 Sy8:11 f Ck 2 9 :2 4 g Sy3:45 h S y3:12 ı C k 1 3 :2 Ck 13:12 Sy3:13 Lü 2:23 i Ck 12:29 M e7 8 :5 1 M e1 0 5 :3 6 M e1 3 5 :8 İb 11:28 j Ck 13:15 L e27:26 k S y3:12 l S y3:9 Sy 18:6 m 1 T a23:32 H e44:11



S A Y I L A R 7 :8 9 - 8 :1 9



sünüsüa gibi Yehova'nın önünde sünacak;* onlar Yehova'nın hiz­ m etini yerine getirmekle görevli olacaklar.b 12 Sonra Levioğülları elleri­ ni boğaların başına koyacak.c Ar­ dından on lar için kefaretteç bülünmak üzere, boğalardan bi­ rini günah sünüsü olarak, di­ ğerini de yakılan sünü olarak Yehova'ya sünacaksın. 13 Leviogüllarını H arün'la ogüllarının önüne getireceksin ve onları Yehova için bir sallama sünüsü gibi sünacaksın. 14 Onları İsrailogülları arasından ayıracak­ sın; Levioğülları Bana ait olacak.d 15 Sonra Toplanma Çadırına gi­ rip hizm et etmeye başlayacak­ lara Böylece onları arındırıp sal­ lama sünüsüf gibi sünacaksın. 16 Çünkü onlar verilmiş olan­ lardır, İsrailogülları arasından Bana verilmişlerdir.g İsrailoğülları içinde tüm ilk doganların*h yerine onları Kendim için ayıra­ cağım. 17 Çünkü İsrailogülları arasında, insan olsün hayvan olsün, ilk doğanlar Bana aittir.1 Mısır'da tüm ilk doğanları vürdüğüm güni onları kütsal ola­ rak Kendime ayırdım.i 18 İsrailoğüllarının tüm ilk doğanları yerine Levioğüllarını alıyorüm.k 19 Onları İsrailogülları arasın­ dan alıp Harün'la ogüllarına ve­ receğim.1Levioğülları, İsrailogülları adına Toplanma Çadırındaki hizmeti yerine getireceklerm ve İsrailogülları için yapılan kefa­ ret hizm etine yardım edecek­ ler; şöyle ki İsrailogülları, kütsal Sy 8:11* Sözcük anlamıyla, "sallayacak" 16* Sözcük anlamıyla, "rahmi açanların, tüm ilk doğanların"



S A Y IL A R 8 :2 0 -9 :1 2



Hizmet için yaş sınırı. F ısıh ku tlam ası



yere yaklaştıklarında herhangi bir felakete ügramasınlar."a 2 0 Müsa, Harün ve tüm İsrail toplülüğü Levioğülları hakkında söyleneni yaptılar. İsrailogülları, Yehova'nın Müsa'ya Leviogüllarıyla ilgili verdiği tüm emir­ leri bü şekilde yerine getirdiler. 21 Böylece, Levioğülları temizlendilerb ve giysilerini yıkadılar; sonra Harün onları Yehova'nın önünde sallama sünüsü gibi sündü.c Ve onları arındırmak üze­ re onlar için kefarette bülündü.c 22 Bünün ardından Leviogülları, Harün ve ogüllarının önünde Toplanma Çadırına girip hizm et­ lerine başladılar.dYehova'nın Levioğüllarıyla ilgili Müsa'ya verdi­ ği emirlerin hepsi böylece yerine getirildi. 23 Yehova sonra M üsa'ya şünları söyledi: 24 "Leviogüllarıyla ilgili şü küral geçerlidir: Yirmi beş ve daha yükarı yaşta olanlar Toplanma Çadırının işin­ de hizm et edenlere katılacaklar. 25 Fakat elli yaşından sonra hiz­ metten ayrılacak ve artık hizmet etm ey ecekler. 2 6 T op lan m a Çadırında hizmet yükümlülükle­ rini yerine getiren kardeşlerine yardım edecekler, fakat kendileri hizmet etmeyecek. Leviogüllarının görevlerini bü şekilde düzenleyeceksin."e İsrailoğüllarının M ısır'dan çıkışının ikinci yılında, bi­ rinci ayda,f Yehova Sina Çö­ lünde Müsa'yla konüşüp şünları söyledi: 2 "İsrailogülları belir­ lenm iş vakitteg Fısıhh kürbanını h a z ırla sın la r. 3 B e lirle n m iş tarihte, bü ayın on dördüncü



9



BÖ LÜM 8 a Sy 1:53 Sy 18:5 1Sa6:19 2Ta 26:16 b S y8:7 C Sy8:11 C S y8:12 d Sy8:15 2Ta 31:2 e Sy 1:53 Sy 3:32 Sy 18:4 1Ta 23:32 H e44:11



BÖ LÜ M 9 f C k 4 0 :2 S y1:1 g Ck 12:6 L e23:5 Sy2 8 :1 6 T kr16:1 Yş 5:10 Mr 14:12 1K o 5:7



2 . S ü tu n a Ck 12:6 b Ck 12:8 C T k r3 0 :8 V z12:13 C Le21:11 S y5:2 S y6:6 Sy19:14 Sy19:16 d Ck 18:15 Sy15:33 Sy27:2 e Le 7:21 T k r16:2 f C k 2 5 :2 2 Le 16:2 M e9 9 :6 g S y5:2 h 2Ta 30:2 2Ta30:15



194



günü, akşamleyin, karanlık tam çökm eden*a kürbanı hazırlaya­ caksınız. Fıshı tüm kanünlarına ve üsülüne üygün şekilde hazırlayacaksınız."b 4 Bünün üzerine Müsa İsrailogüllarına Fısıh kürbanını hazır­ lamalarını söyledi. 5 Böylece Sina Çölünde birinci ayda, ayın on dördüncü günü akşamleyin, karanlık tam çökm eden Fısıh kürbanını hazırladılar. İsrailoğülları her şeyi Yehova'nın Müsa'ya emrettiği gibi yaptı.c 6 Olü bir cana dokündükları için kirli olan ç ve bü yüz­ den o gün Fısıh kürbanını hazırlayamayan kişiler vardı. Onlar o gün Müsa ile Harün'ün karşı­ sına çıktılar.d 7 "Olü bir cana dokündügümüzdan kirli dürümdayız diye, belirlenen vakitte digerİsrailogüllarıyla birlikte Yeho­ va için sünü sünm aktane neden alıkonüyorüz?" dediler. 8 Bünün üzerine Müsa onlara "Bürada dürün" dedi, "Yehova sizin hakkınızda ne emredecek, öğreneyim ."f 9 Ve Yehova Müsa'yla konüşüp şünları söyledi: 10 "İsrailoğüllarına de ki, 'Sîzlerden veya gelecek nesillerinizden bir kim­ se, ölü bir cana dokündügündan kirli dürümdag bülünsa ya da üzün yola gitmiş olsa bile, Yehova için Fısıh kürbanını ha­ zırlayacak. 11 İkinci ayınh on dördüncü günü akşamleyin, ka­ ranlık tam çökmeden onü hazır­ layacaklar. Mayasız ekmekler ve acı otlarla yiyecekler.ı 12 On­ dan sabaha hiç bırakmayacaklar



ı Ck 12:8 i Ck 12:10



Sy 9:3* Çıkış 12:6'daki dipnota bakın.



195



Çadırı bulut kaplar. Borazanla işaretler



ve hiçbir kemiğini kırmayacaklar.a Fıshın tüm kürallarına üygün şekilde onü hazırlayacaklar.b 13 Fakat kiş>i temiz dürümday­ sa veya yolcülükta değilse ve Fısıh kürbanını hazırlamayı ihmal etmişse, o can halkının arasın­ da yaşatılmayacak,c çünkü Yehova'ya sünüsünü belirlenen vakit­ te sünmamıştır. O kişi günahının sorümlülügünü taşıyacak.c 14 Aranızda yalayan yabancı da Yehova için Fısıh kürbanını hazırlayacak.d Onü Fısıh kanününa ve üsülüne göre sünacak.e Memlekette yaşayan yabancı için de yerli için de, hepiniz için aynı kanün geçerli olacak.' " f 15 Ve Hatırlatma Sandığının bülündügü Kütsal Çadırın kürüldüğü gün,g çadırın üstünü bülüt kapladı,h akşam ise üstün­ de bir ateş göründü1 ve sabaha dek kaldı. 16 Bü hep böyle de­ vam etti: Gündüzleri çadırın üs­ tünü bülüt kaplardı, gece de bir ateş görünürdü.i 17 Bülüt ça­ dırın üzerinden kalktığı zaman İsrailogülları hem en yola çıkar­ dı;! bülüt nerede dürürsa ora­ da konaklarlardı.k 18 İsrailogülları Yehova'nın emriyle yola çıkar, Yehova'nın em riyle dü­ rüp konaklarlardı.l Bülütün Kütsal Çadırın üzerinde öldüğü günler boyünca konaklamaya de­ vam ederlerdi. 19 Bülütün ça­ dırın üzerinde kalışı üzadığında, İsrailogülları Yehova'nın em rine üyar, yola çıkmazlardı.m 20 Bazen bülüt çadırın üzerin­ de birkaç gün kalırdı. İsrailoğülları Yehova'nın em riylen konak yerinde kalır, Yehova'nın emriy­ le yola çıkarlardı. 21 Ve bazen



BÖ LÜ M 9 a Ck 12:46 M e3 4 :2 0 Yhn 19:36 b Ck 12:43 C Ck 12:15 C Yk 4:17 d Ck 12:19 Ck 12:48 e Ck 12:8 f Ck 12:49 Le 2 4 :2 2 T k r29:11 T k r3 1 :1 2 Ro 2:11 g C k 4 0 :2 Ck 40:17 h Ck 14:24 Ck 4 0 :3 4 N e9:12 ı Ck 13:21 Ck 4 0 :3 8 Sy14:14 i Ck 13:22 Tkr 1:33 N e9:19 j Ck 4 0 :3 6 Sy10:11 Sy 10:34 k C k33:14 Ck 40:37 l Ç:k17:1 Sy10:13 m Ck 40:37 S y1:52 n M e48:14



2 . S u tu n a M e78:14 b C k 4 0 :3 6 S y9:17 C Tkr 1:7 Tkr 2:3 C C k 3 9 :4 2 d C k 2 4 :3 S y9:19 Tkr 11:1 Yş 22:3



BÖ LÜ M 10 e L e2 3 :2 4 L e2 5 :9 f M e81:3 Yo 1:14 g S y1:18 T k r2 9 :1 0 Yr4:5 h Ck 18:21 Sy 1:16 Sy 7:2 Tkr 1:15 Tkr 5:23 T k r3 1 :9 ı S y2:3 i S y2:10 j Sy 10:3 Yo 2:15



S A Y I L A R 9 :1 3 - 1 0 :7



bülüta akşamdan sabaha dek ka­ lırdı, sabah kalkardı, İsrailoğülları da yola çıkardı. Gece ölsün gündüz olsün, bülüt ne zaman kalkarsa o zaman yola çıkarlardı.b 22 Bülüt çadır üzerinde ister iki gün, ister bir ay veya daha üzün bir zaman kalsın, İsrailogülları da o süre boyünca konaklar, yola çıkmazlardı; fakat bülüt kalkın­ ca yola çıkarlardı.c 23 Yehova' nın emriyle konaklar ve Yehova'nın emriyle yola çıkarlardı. Onlar Yehova'nın Müsa aracılıgıylaç verdiği emre üyarak Yehova'ya olan yükümlülüklerini ye­ rine getirirlerdi.d 1 O Yehova Müsa'yla konüşüp 1 0 şünları söyledi: 2 "Ken­ dine iki güm üş b o ra z a n yap. Onları dövme işi yapacak­ sın; cemaati toplamakf ve kafile­ leri yola çıkarmak için küllanılacaklar. 3 İki borazan birden çalındığında, bütün cem aat ya­ pılan düzenlemeye üyarak Top­ lanma Çadırının önünde topla­ nacak^ 4 Sadece biri çalınınca İsrail boylarının önderleri olan beyler yapılan düzenlemeye üyarak toplanacak.h 5 Borazanı yükselip alçalan tonda çaldığınızda, dogü1 tara­ fında konaklayan kafile yola çı­ kacak. 6 Borazanı ikinci defa yükselip alçalan tonda çaldığı­ nızda, güneyi tarafında konak­ layan kafile yola çıkacak. Bo­ razanın yükselip alçalan tonda çalındığı her defasında bir kafile yola çıkacak. 7 Cemaati toplayacağınız za­ man da borazan çalacaksınız,! fa­ kat yükselip alçalan tonda değil.



S A Y I L A R 1 0 :8 -2 9



8 Borazanları Harün'ün ogülları, kâhinler çalacak;a borazanla­ rın çalınması sizin için, devirden devre, tüm nesiller boyü bir kanün olacak. 9 Memleketinizde sizi sıkıştı­ ran düşmanab karşı savaşa girer­ seniz borazanlarla savaş çağrısı yapacaksınız;c Tanrınız Yehova' nın onünde mütlaka anılacak ve düşmanlarınızın elinden kürtarılacaksınız.ç 10 Sevinçli günlerinizde,d bayramlarınızda/ her ayın başında,f sündügünüz yakılan sünüların,g paylanma kürban larınınh babında borazanları çalacaksı­ nız. Bü, sizin adınıza Tanrınızın önünde bir hatırlatıcı olacak; Ben Tanrınız Yehova'yım."ı 11 Ve ikinci yılın ikinci ayın­ da, ayın yirm inci günüi bülüt Ha­ tırlatma Sandığının bülündügü Kütsal Çadırın üzerinden kalktı. 12 İsrailogülları yola çıkma dü­ zenine göre Sina Çölünden ayrıl­ dılar/ bülüt Paran Çölünde1dür­ dü. 13 Bü, Yehova'nın Müsa aracılığıyla verdiği emre göre ilk yola çıkışlarıydı.1" 14 İlk olarak üç kabilelik Yahüdaoğülları kafilesi bölükler halinde yola çıktı;n Yahüdaogülları bölüğünün başı Amminadab oglü Nahşon'dü.° 15 İssakaroğülları kabilesi bölüğünün ba­ bında Tsüar oğlü Netanelö vardı. 16 Zebülünogülları kabilesi bö­ lüğünün babında Helon oğlü Eliabp vardı. 17 Kütsal Çadır toplandı;1 ça­ dırı taşımakla görevli Gerşonogüllarıs ve Merarioğüllarıs yola çıktılar.



B ö lü k ler halinde yola çıkış BÖ LÜ M 10 a S y31:6 1Ta 15:24 1Ta 16:6 2Ta 29:26 Ne 12:35 Ne 12:41 b H k2:18 H k6:9 c H k3:27 Hk 7:20 2Ta 13:12 1Ko 14:8 ç Me 106:4 d 1Ta 15:28 2Ta 5:12 2Ta 7:6 Ezr3:10 e L e 23:24 Sy29:1 f M e81:3 g Sy 28:11 h L e3:1 S y 2 9 :3 9 ı C k 6 :7 L e11:45 i Sy 1:1 j S y9:17 M e78:14 k Ck 4 0 :3 6 S y2:9 Sy2:16 S y2:17 S y2:24 Sy2:31 l B a21:21 Sy12:16 Sy1 3 :2 6 Tkr 1:2 m S y2:34 Sy9:23 n S y2:3 o S y1:7 o S y1:8 S y2:5 p S y2:7 r Sy1:51 s Sy3:25 S S y3:36



2 . S ü tu n a b c ç d e



f g h ı i j k l m n o o p r



S y2:10 S y1:5 S y2:12 S y1:6 Sy1:14 Sy2:14 Sy3:31 S y4:4 Sy4:15 Sy 7:9 S y2:24 Sy 1:10 S y2:18 S y2:20 S y1:10 S y2:22 Sy1:11 Sy2:25 Sy2:31 Y ş 6:9 S y1:12 S y2:27 Sy1:13 S y2:29 Sy1:15 S y2:34



1 96



18 Ve üç kabilelik Rüben kafilesia bölükler halinde yola çık­ tı; Rübenogülları bölüğünün ba­ bında Sedeür oğlü Elitsürb vardı. 19 Sim eonogüllarıc kabilesi bö­ lüğünün babında Tsürişadday oğlü Selüm ielç vardı. 2 0 Gadoğülları kabilesi bölüğünün ba­ bında Deüel oğlü Elyasafd vardı. 21 Kütsal mekânın eşyalarını taşımakla görevli Kohatoğüllarıe yola çıktılar. Onlar gidecekleri yere varana dek Kütsal Çadır kürülmüş ölürdü. 22 Üç kabilelik Efraimogülları kafilesif bölükler halinde yola çıktı. Efraimogülları bölüğünün başında Ammihüd oğlü Elişamag vardı. 23 Manasseogüllarıh kabilesi bölüğünün başında Pedatsür oğlü G am aliel1 var­ dı. 24 Benyam inoğüllarıi ka­ bilesi bölüğünün başında Gideoni oğlü Abidani vardı. 25 Üç kabilelik Danogülları kafilesik bolükler halinde yola çıktı; bünlar tüm bölükler için artçı olarak hizm et1 ediyordü. Danogülları bölüğünün başında Ammişadday oğlü Ahiezerm var­ dı. 2 6 Aseroğülların kabilesi bölüğünün babında Okran oğlü Pagielo vardı. 27 Naftalioğüllarıö kabilesi bölüğünün babında Enan oğlü Ahirap vardı. 28 İsrailogülları konaklama yerinden ayrılırken bolükler halinde bü düzene göre yola çıkarlardı.1 29 Müsa kayınbabası Midy anlı R eü el'in s oğlü H obab'a "Yehova'nın 'Size vereceğim' dediğis memlekete gitm ek üzere yola çıkıyorüz" dedi, "Sen de bis Ck 2:18; Ck 3:1 ; Ck 18:1; Ck 18:27; s Ba 12:7 Ba 15:18; Ele 7:5.



197



Yakınm a; h alk et için aglar



zimle gel, bizden iyilik görür­ sün,“ çünkü Yehöva İsrail için iyi seyler vaat etti."b 3 0 Fakat o "G elm em " dedi, "Kendi m emle­ ketime, akrabalarımın yanına gi­ deceğim.'^ 31 Bunun üzerine Musa "Lütfen bizi bırakma" dedi, "Çünkü çölde konaklayabilecegimiz yerleri sen iyi bilirsin, bizim için göz ölürsün. 3 2 Eger bi­ zimle gelirsen,'^ Yehöva'nın bize yapacagı tüm iyilikleri biz de sana yaparız." 33 BöyleceYehöva'nın dagındand ayrılıp üç gün yöl gittiler; könaklayaçakları bir yer bülmak üzere,“ Yehöva'nın ahit sandıgıf üç gün böyünça önleri sıra git­ ti. 3 4 Könakladıkları yerden ayrılıklarından beri de Yehöva' nın bülütüg gün böyü üzerlerindeydi. 35 Sandık yöla çıkaçagı za­ man Müsa "Kalk ey Yehöva"h derdi, "Düşmanların dagılsın ve Senden nefret edenler önünden kaçıp g itsin ." 3 6 Sandık könaklama yerine gelinçe de söy­ le söylerdi: "Dön ey Yehöva, İs­ rail'in binlerçe ön binlerine geri d ön."i Ve halk sanki kötü bir dü­ rümdaymış gibi Yehöva' nın önünde yakınmaya basladı.j Yehöva yakınmaları düyünça çök öfkelendi. Ve Yehöva'dan ge­ len bir ates könak yerinin çevre­ sinde bazılarını yakıp yök etti.k 2 Halk M üsa'nın karcısında fer­ yat edinçe, Müsa Yehöva'ya yakardıl ve ates söndü. 3 O yere Tabera*m adı verildi, çünkü Ye-



U



Sy 11:3* Anlamı, "Yanma; Büyük Yan­ gın; Alevler"



BÖ LÜ M 10 a Hk 1:16 H k4:11 1Sa 15:6 b B a 3 2 :1 2 Ç k 3 :8 Ç k 6 :7 Sy 23:19 c Ç k3:1 C Hk 1:16 H k4:11 d Ç k3:1 Çk 19:3 C k 2 4 :1 6 Tkr 5 :2 1Kr 19:8 Ml 4:4 e Tkr 1:33 Vs 3:3 Vs 3:4 f Çk 25:10 Çk 25:17 g Çk 13:21 N e9:12 M e78:14 M e1 0 5 :3 9 h Me 17:13 Me 132:8 ı M e68:1 i Tkr 1:10



BÖ LÜ M 11 j Tkr 9:22 k Me 78:21 M e106:18 l Ç k32:11 T k r9 :1 9 Me 106:23 Yk 5 :1 6 m Tkr 9:22



2 . S ü tu n a Çk 12:38 L e2 4 :1 0 b 1Kö 10:10 c M e7 8 :1 8 M e7 8 :2 2 M e106:14 C Çk 16:3 d Çk 16:35 Sy21:5 e Çk 16:14 Ne 9:20 Yhn 6:31 Yhn 6:33 Yhn 6:51 f Çk 16:31 g B a 2 :1 2 h Çk 16:16 ı Çk 16:23 i Çk 16:31 j M e7 8 :2 4 k Sy11:1 T k r3 2 :2 2 Me 78:21 l Oz 29:27 m Çk 17:4 Tkr 1:12 n Ba 13:15 B a 2 6 :3 B a 5 0 :2 4 Çk 13:5 o 1 S e2 :7 o İs 40:11



S A Y I L A R 1 0 :3 0 -1 1 :1 4



höva'nın atesi önları kasıp kavürmü^tn. 4 Aralarındaki yabançılara aç­ gözlülük ettilerb ve İsrailögülları da "Kim bize yiyeçek et vereçek?" diyerek yine aglamaya basladılar.ç 5 "Ah nerede ö Mısır'da bedava yedigimizç balıklar, sala­ talıklar, karpüzlar, pırasalar, söganlar, sarmısaklar! 6 Simdiyse idimiz kürüdü. Bü mandan baska bir sey gördügümüz yök"d diyörlardı. 7 M ane kisnisf töhüm ü gibiy­ di ve görünüsü re^ineyes benziyördü. 8 Halk etrafa dağılıp önü töplardı;h el degirmenlerinde ögütür ya da dibekte döver, sönra tençerede pi^irirı veya pide yapardı. Tadı yagla yapılmıs tat­ lı çörege benzerdi! 9 Geçe könaklama yerine çiy düsünçe man da düserdi.i 10 Müsa halkın aglayıp sızlandıgını işitti; herkes, her aile çadırının önünde aglıyördü. Ye­ höva çök öfkelend i.k Dürüm M üsa'nın gözünde çök kötüydü! 11 Yehöva'ya "Bü halkın bütün yükünü ömzüma yükleyerek ne­ den külüna kötülük ettin? Ne yaptım da benden hösnüt degilsin ?"mdedi. 12 "Bütün bühalka ben mi gebe kaldım? Onla­ rı ben mi dögürdüm ki atalarına yem inle vaat ettiğin topraklara götürmemi istiyörsün,n 'Bakıçının emziktekiö çöçügü tasıdıgı gibi önları küçagında tası'° diyörsün. 13 Bünça insana ver­ mek için nereden et bülayım? Çünkü 'Bize et ver de yiyelim' diye kabım da aglayıp sızlanıyörlar. 14 Bü kadar insanı ben tek



S A Y I L A R 1 1 :1 5 -3 1



70 ih tiyar toplanır, ruhu a lırla r



basıma tasıyamam, önların yükü benim için çök agır.a 15 Eger bana böyle davranaçaksan, beni hiç yasatma;b eğer benden hösnütsan, yıkım ımı görmem e izin verme." 16 Bünün üzerine Yehöva Müsa'ya sünları söyledi: "Halk­ tan, tanıdıgın ihtiyarlar ve gö­ revliler arasından,ç İsrail ihtiyar­ larından Bana yetmis kisi töpla.ç Onları Töplanma Çadırına ge­ tir; örada senin yanında dürsünlar. 17 Ben inipdörada seninle könüsaçagım ;e senin üzerin­ deki rühtan alıpf önların üzeri­ ne köyaçagım; halkın yükünü tek basına tanımaman için sana yar­ dım edeçekler.s 18 Halka sünları söyle: 'Yarın için kendinizi arındırın,11çünkü et yiyeçeksiniz; 'Kim bize yemek için et vereçek?ı Mısır'da halimiz ne iyiydi' diye aglayıp sızlanmanız Yehö­ va'nın külagına geldi! Yehöva ye­ meniz için size mütlaka et vereçek, siz de yiyeçeksiniz! 19 Bir gün degil, iki gün değil, bes gün degil, ön gün değil, yirmi gün de­ gil, 2 0 bütün bir ay et yiyeçeksiniz. Bürnünüzdan gelinçeye, tiksininçeye dek et yiyeçeksiniz;k çünkü aranızda bülünan Yehöva'yı reddettiniz ve 'Neden Mısır' dan çıktık?' diye önünde ağladı­ nız.' " l 21 Bünün üzerine Müsa "Ara­ larında bülündügüm halk içinde altı yüz bin yetişkin* erkek var"m dedi; "Ve Sen 'Onlara et vereçegim, bütün bir ay et yiyeçekler' diyörsün! 2 2 Davar sürüleri, sığır sürüleri kesilse önlara yeter Sy 11:21* Sözcük anlamıyla, "yaya*



BÖ L Ü M 11 a Çk 18:18 Tkr 1:9 b 1Kr 19:4 Ey 6:9 c Tkr 16:18 C Ç k 2 4 :1 Ç k 2 4 :9 d Ba 17:22 Çk 19:11 Çk 2 5 :2 2 Ç k 3 4 :5 Sy 12:5 e Sy 11:25 Sy 12:8 f Sy 27:18 1Sa 10:6 2K r2:15 N e9 :2 0 E lç2:17 g Çk 18:22 h Çk 19:10 ı Sy 11:4 Sy 11:5 i Çk 16:7 j Çk 16:8 k Me 78:29 Me 106:15 l Sy21:5 m B a 1 2 :2 Çk 12:37 Ç k 3 8 :2 6 Sy 1:46



2 . S ü tu n a M t 15:33 b Ba 18:14 İş 50:2 İş 59:1 Mr 10:27 Lü 1:37 c İ ş 55:11 Yr 4 4 :2 8 T it1 :2 İb 6:18 C Sy 11:16 d Ç k 3 3 :9



e M e9 9 :7 f Sy11:17 2K r2:9 2K r2:15 g 1Sa10:6 1Sa 1 9 :2 0 h Çk 17:9 Ç k24:13 Ç k33:11 Sy27:18 T k r31:3 ı M r9:38 i Yö 2 :2 8 Eli; 2 6 :2 9 j Me 78:26 M e1 3 5 :7 k Çk 16:13 Me 78:27 M e1 0 5 :4 0



1 98



mi?a Ya da denizdeki tüm balık­ lar yakalansa önlara yeter m i?" 23 O zaman Yehöva Müsa'ya "Yehöva'nın eli yetmez mi diyörsün?b Dediklerim ölaçak m ı ölmayaçak m ı göreçeksin"ç dedi. 24 Sönra Müsa çıkıp Yehöva' nın sözlerini halka iletti. Ve hal­ kın ihtiyarlarından yetmis kisi töpladı, önları çadırın etrafına dizdi.ç 25 Yehöva bir bülütta inipd Müsa'yla könüstü;e önün üzerindeki rühtan alıpf yetmis ihtiyarın her birinin üzerine köy­ dü. Onlar rühü alır almaz pey­ gamber gibi hareket etmeye ban­ ladılar; fakat bü bir daha ölmadı.s 26 Adamlardan ikisi könaklama yerinde kalmıştı. Birinin adı Eldad, diğerinin adı Medad' dı. Rüh önların da üzerine indi, çünkü yazılanlar arasındaydılar, fakat çadıra gitmemişlerdi. Könaklama yerinde önlar da pey­ gamberlik ettiler. 27 Bir genç kösüp Müsa'ya "Eldad ve Medad könaklama yerinde peygam­ berlik ediyör!" diye haber ver­ di. 28 O zaman gençliğinden beri M üsa'nın hizm etindeh ölan Nün öglü Yesü "Efendim Müsa, önlara engel öI!"1 dedi. 29 Fa­ kat Müsa sü kadılığı verdi: "Sen benim adıma m ı kıskanıyörsün? Kıskanma; keske Yehöva'nın hal­ kının hepsi peygam ber ölsaydı, ö zaman Yehöva rühünü önların üzerine köymüs ölürdü!"i 3 0 Daha sönra Müsa könaklama yerine döndü; önünla birlikte İs­ rail ihtiyarları da döndü. 31 Ve Yehöva bir rüzgâri es­ tirdi; rüzgârdenizden bıldırçınlar getirdi.k Bıldırçınları könaklama



199



B ıldırcınlar. Miryam cUzamlı; 7 gUn



yerinin üzerine ve çevresindeki bir günlük yöl mesafesinde bir alana, yerden iki arçın* yüksekli­ ğe kadar indirdi. 3 2 Halk bü­ tün gün, bütün geçe ve ertesi gün böyünça bıldırçın töpladı. En az töplayan bile ön höm er*a töpladı. Kendi töpladıkları bıldırçınları könaklama yerinin etrafında her yere yaydılar. 33 Et daha diklerinin arasındayken/ çignemelerine fırsat kalmadan, Yehöva halka gazaplandıç ve Yehöva halkı çök büyük bir yıkımla vürdü.ç 3 4 O yere Kibröt-hattaava*d adı verildi, çünkü açgözlü­ lük edenler örada gömüldüler.' 35 Halk Kibröt-hattaava'dan ay­ rıldı ve Hatseröt'af gelip örada könakladı. "i Q Miryam ve Harün, Küsî 1 2 bir kadınla evlenm esin­ den dölayığ Müsa aleyhinde könüsmaya banladılar. 2 "Yehöva sadeçe Müsa araçılıgıyla mı könüstü? Bizim araçılıgım ızla da könüsmadı m ı?"h diyörlardı. Ve Yehöva bünları düyüyördü.1 3 Müsa yeryüzündeki tüm in­ sanlardan çök daha yüm üsak baslü biriydi. 4 Ve Yehöva ansızın Müsa, Harün ve M iryam'a "Üçünüz de Töplanma Çadırına gidin" dedi. Onlar da gittiler. 5 Yehöva bülüt sütününda asagı indij ve ça­ dırın giriminde dürdü; Harün ve M iryam 'ı ç:ağırdı; ikisi de yaklaş­ tı. 6 Onlara söyle dedi: "Sim ­ di söyleyeçeklerim i dinleyin. Sy 11:31* Bir arsın, 44,5 santimetre. 32* Bir hömer, 220 litre. 34* Anlamı, "İstah Mezarları"



BÖ LÜ M 11 a Çk 16:36 H e45:11 b M e7 8 :3 0 M e106:15 c M e78:31 C 1Kö 10:10 d Sy33:16 T k r9 :2 2 e 1Kö 10:6 f Sy3 3 :1 7 T k r1:1



BÖ LÜ M 12 g Ç k2:16 Ç k2:21 h Ç k4:15 Ç k 4 :3 0 Çk 15:20 Çk 2 8 :3 0 Mi 6:4 ı Sy11:1 2Kr 19:4 i Me 147:6 M e149:4 Mt 11:29 Mt 21:5 1Pe3:4 j Ç k 3 4 :5 Sy 11:25 M e9 9 :7



2 . S u tu n a B a15:1 B a 4 6 :2 Ç k24:11 E y33:15 b B a31:10 Y r 2 3 :2 8 c Me 105:26 C İb 3 :2 d Me 49:4 1Kö 13:12 e Ç k33:11 T k r3 4 :1 0 f Ç k 2 4 :1 0 g Ç k 3 4 :3 0 2 P e2:10 Yhd 8 h T k r2 4 :9 ı 2T a26:19 i 2Sa 2 4 :1 0 Oz 30:32 Mr 7:20 j L e13:45 k Ç k32:11 Y k 5 :1 6 l IEy30:10 İi; 50:6 m L e1 3 :4 6 S y5:2 n L e1 3 :4 o L e14:9 o T k r2 4 :9 p Sy 11:35 Sy3 3 :1 8 T k r1:1 r Sy 10:12 Sy1 3 :2 6



S A Y I L A R 1 1 :3 2 - 1 2 :1 6



Eğer aranızda Bana hizm et eden bir peygamber ölürsa, Ben Yehöva, bir görüntüde“1 Kendi­ mi öna tanıtırım . Onünla rü­ yada 11könüsürüm. 7 Fakat kü­ lüm Müsa ç için böyle değil! Tüm halkım * öna em anet edilmistir.ç 8 Onünla üstü kapalı değil d açık açık, yüz yüze könüsürüm;e ö Yehöva'nın süretini görür.f Böyleyken, külüm Müsa aleyhinde könüsmaktan körkmadınız m ı?" ğ 9 Yehöva önlara çök öfkelen­ di ve öradan gitti. 10 Bülüt ça­ dırın üstünden çekildi ve M ir­ yam çüzam la vürüldü, kar gibi bem beyaz öldü. h Harün dönüp baktı, M iryam çüzam ­ la vürülmüstü.1 11 Harün he­ m en Müsa'ya "Bagısla efendim" dedi, "Bü akılsızça davranırımızı günah sayma!i 12 Ne ölür, kız kardesim ana rahminden etinin yarısı yenmis ölarak çıkan ölü bir çöçük gibi kalm asın!" i 13 Ve Müsa Yehöva'ya "Ey Tanrım, lüt­ fen! İyileştir önü ne ölür!" diye yalvardı.k 14 O zaman Yehöva Müsa'ya sünü söyledi: "Eğer babası önün y ü z ü ne t ü kü rseydi l yedi gü n ütanç içinde yasamayaçak mıy­ dı? Yedi gü n könaklama yerinin dısında,m ayrı bir yerde tütülsün,n sönra könaklam a yerine alınsın." o 15 Bünün ü zerine M ir­ yam yedi gü n könaklama yerinin dısında, ayrı bir yerde tütüldü.11 Miryam könaklama yerine geri alınana dek halk yöla çıkmadı. 16 Sönra Hatseröt'tan P ayrıldılar ve Paran g öl ü n e ' gelip örada könakladılar. Sy 12:7* Sözçük anlamıyla, "evim"



S A Y I L A R 1 3 :1 -2 9



K eşif için 12 adam; 10’u olumsuz konuşur



■i Q



Yehöva M üsa'ya sünü söyledi: 2 "İsrailögüllarına vereçegim Kenan diyarına kesif için adamlar gönder.* Atası­ nın kabilesini temsil etmek üze­ re her kabileden bir kisi göndereçeksin; bünlar beylerb ölaçak." 3 Müsa, Yehöva'nın emri üze­ rine önları Paran Ç ölü nd enç gönderdi. Secilen tüm adam ­ lar İsrailögüllarının önderleriy­ di. 4 İsim leri söyleydi: Rü­ ben kabilesinden Zakkür öglü Sammüa; 5 Simeön kabilesin­ den Höri öglü Safat; 6 Yahüda kabilesinden Yefünne öglü Kaleb;ç 7 İssakar kabilesinden Yüsüf öglü İgal; 8 Efraim ka­ bilesinden Nün öglü Hösea;*d 9 Benyamin kabilesinden Rafü öglü Palti; 10 Zebülün kabile­ sinden Södi öglü Gaddiel; 11 Yüsüfe kabilesinden, Manassef kabilesi adına Süsi öglü Gad­ di; 12 Dan kabilesinden Gem alli öglü Amm iel; 13 Aser kabilesinden M ikael öglü Setür; 14 N aftali kabilesinden Vöfsi öglü Nahbi; 15 Gad ka­ bilesinden M aki öglü Geüel. 16 M üsa'nın diyarı kesfe gön­ derdiği adamların isimleri bünlardı. Müsa Nün öglü Hösea'ya Yesü*ğ adını vermişti. 17 Müsa önları Kenan diya­ rına kesif için gönderirken "Büradan N eçef'eh çıkın ve sönra dağlık bölgeye gidin"1 dedi. 18 "Bakın, diyar nasıl bir yer,i örada yasayanlar nasıl insanlar, güçlü mü zayıf mı, sayıları az



13



BÖ LÜ M 13 a S y32:8 T k r1 :2 2 b Çk 18:25 T k r1:15 c Sy12:16 T k r1 :1 9 C Sy 13:30 Sy 14:30 Sy 14:38 Sy3 4 :1 9 1Ta 4:15 d Sy 11:28 Sy13:16 Sy 14:30 Sy3 4 :1 7 e B a4 8 :5 f B a4 8 :1 9 g Çk 17:9 h B a 2 0 :1 ı T k r1 :7 H k1:9 i Ç k 3 :8 T k r8 :7



2 . S ü tu n a N e9:25 N e9:35 H e2 0 :6 b T k r3 1 :6 Y s1 :6 c Sy13:23 C Sy34:3 15:1 d S y34:8 Ys 1 3 :5 Am s6:2 e 2Sa 1 0 :6 2Sa 1 0 :8 f Sy13:17 g B a13:18 h T k r9 :2 11:21 Y^ 15:13 ı H k1:10 i Ys 21:11 j Me 78:12 İ¡i 19:11 k S y32:9 l T k r1 :2 5 m T k r8 :8 n T k r1 :2 4 o Sy 14:34 o T k r1 :1 9 Ys14:6 M e2 9 :8 p Ç k 3 :8 Le 20:24 r T k r1 :2 5



Sy 13:8* Anlamı, "Kürtülüs" 16* Ya da, "Yehösüa." Anlamı, "Yehöva Kürtülü^tür"



s T k r1 :2 8 S Sy 13:22 Sy13:33 t Sy13:17



200



m ı çök mü? 19 Otürdükları memleket iyi mi kötü mü? Yasa­ dıkları sehirler nasıl, sürlarla mı çevrili yöksa değil mi? 20 Töprak nasıl, verimli m i verimsiz mi? a Ağaçlık m ı değil mi? Çesür ölün b ve m emleketin ürünlerin­ den getirin." Mevsim, asm anın ç ilk ürününün alındığı zamandı. 21 Böyleçe adam lar çıkıp gittiler; Tsin Ç ölü nd en ç Ham at d sınırına dögrü R eh ö b 'a e dek, diyarda kesifte bülündülar. 22 N eçef'e çıkıp f sönra Hebrön'a s geçtiler. Anak h söyündan ölan Ahiman, Sesay ve Talmay 1 öradaydılar. Hebrön i Mısır' ın T sö an şehrinden yedi yıl önçe kürülmüstü. 23 Esköl Vadisine k geldiklerinde üzerinde bir salkım üzüm ölan bir asma dalı kestilerl ve iki kisi önü sırığa asıp tasıdı. Ayrıça narlardan1" ve inçirlerden de aldılar. 24 İsrailögüllarının öradan kesip getifdiğji salkımdan dölayı ö yere Esköl* Vadisin adı verildi. 25 Adamlar kırk gün ö sönra kesiften döndü. 2 6 Pa­ ran Çölüne, Kades'e ö geldiler, Müsa'nın, Harün'ün ve tüm İsra­ il töplülügünün önüne çıktılar. Onlara ve tüm töplülüga bilgi ve­ rip memleketin meyvelerini gös­ terdiler. 27 Ve Müsa'ya sünları anlattılar: "Bizi gönderdiğin memlekete gittik; örası gerçekten süt ve bal akan bir diyar,p iste bünlar da meyvesi.r 28 Ançak, diyarda yasayan halk çök güç­ lü ve sürlü sehirleri çök büyük.s Ayrıça örada Anak söyündan ölanları da gördük.11 29 Neçef t Sy 13:24* Anlamı, "Salkım"



201



H alk korkar. Musa Yehova’ya yalvarır



topraklarında



A m alekogülla^;â dağlık bölgede Hititler, Yebüsilerb ve Amöriler;ç deniz kenarın­ da ve Ürdün İrmağı böyünça Kenanlılarç yasıyör." 3 0 O zaman KalebdM üsa'nın önünde halkı süstürmaya çalıstı ve "H em en gidelim , örayı kesinlikle ele geçiririz, önlara üstün g eliriz " dedi. 31 Fa­ kat önünla gitmis ölan adamlar "Biz ö halkın karsısına çıkama­ yız, önlar bizden güçlü" dediler.f 3 2 Ve kesifte bülündükları diyar hakkında İsrailögülları önünde ölüm süz könü^mayas devam ettiler. "Kesif için dölastıgımız memleket, halkını yi­ yip yök eden bir memleket" diyörlardı, "Diyarda gördüğümüz herkes ölaganüstü iri adamlar.h 33 Evet, örada Nefilim 'i, Nefilim söyündan ölan Anakögülların ı1 gördük, yanlarında kendimi­ zi çekirge gibi hissettik, önların gözünde de öyleydik."i Ve tüm töplülüktan ses1 4 ler yükseldi; bütün geçe yüksek sesle ağladılar.! 2 İsrailögüllarının hepsi Müsa ve Harün'a söylenmeye basladı;k tüm töplülük önlar aleyhinde könüsüp "Keske Mısır topraklarında ya da bü çölde ölseydik!" diyörlardı. 3 "Yehöva neden bizi ö diyara götürüyör, kılıfla öle­ lim diye mi?l Karılarımız ve çöçüklarımız ganimet ölaçak.mM ı­ sır'a dönm ek bizim için daha iyi değil m i?"n 4 Aralarında sünü bile dediler: "Basımıza birini se­ çelim ve M ısır'a geri dönelim !"° 5 Bünün üzerine Müsa ve Harün İsrail töplülügünün tüm çe-



B Ö L Ü M 13 a B a 3 6 :1 2 Ck 17:8 1Sa 15:3 b Ba 10:16 Ck 23:23 Tkr 7:1 Hk 1:21 2 S a 5 :8 c Y ; 3:10 C Ba 10:19 T k r2 0 :1 7 d Sy 14:6 e Y ; 14:7 M e6 0 :1 2 f S y32:9 Tkr 1:28 Y ş14:8 g Sy 14:36 S y32:9 h A m s2:9 ı Tkr 1:28 Tkr 9:2 i T k r2 :1 0



BÖ LÜ M 14 j Tkr 1:32 k Tkr 1:27 Me 106:25 l Sy 14:29 M e7 8 :4 0 m Sy 14:31 Tkr 1:39 n Sy11:5 o Tkr 1:34 N e9:17 İb 10:38



2 . S ü tu n a Tkr 9:26 b S y13:8 Sy13:16 c S y13:6 Sy 14:30 C Y ;7 :6 d Sy13:27 Tkr 1:25 T k r8 :7 Tkr 11:14 e Tkr 9:5 Tkr10:15 f C k 3 :8 g T k r9 :7 h T kr7:18 T k r20:3 ı S y24:8 i B a48:21 C k 3 3 :1 6 Tkr 20:1 İs4 1 :1 0 Ro 8:31 j M e27:14 k C k17:4 l C k16:10 C k 2 4 :1 7 m Ck 16:28 n Sy 14:23 o Tkr 9:23 M e7 8 :4 2 Me 106:24 Yhn 12:37 İb 3 :1 9 o C k 3 2 :1 0 p C k 3 2 :1 2 H e2 0 :9



S A Y I L A R 1 3 :3 0 - 1 4 :1 4



maati önünde yere kapandılar.â 6 Diyarı kesfe gidenlerden Nün öglü Yesü'ylab Yefünne öglü Kalebç giysilerini yırttılarç 7 ve tüm İsrail töplülügüna söyle ses­ lendiler: "Kesifte bülünmak için dölastıgımız yer çök çök iyi bir memleket.d 8 Eğer Yehöva biz­ den hösnütsa,e bizi mütlaka ö memlekete götüreçek ve örayı, süt ve bal akan ö diyarı bize vereçek.f 9 Yeter ki Yehöva'ya baskaldırmayıng ve memleketin halkından körkm ayın,h çünkü önları ekmek yer gibi yiyip bi­ tiririz. Onların üzerindeki körüma kalkmıstır,ı Yehöva bizimledir.i Onlardan körkmayın."! 10 Fakat tüm töplülük önları taslamaktan söz ediyördü.kVe Yehöva'nın ihtisamı Töplanma Ça­ dırının üzerinde tüm İsrailögüllarına göründü.l 11 Yehöva M üsa'ya sünları söyledi: "Bü halk Bana daha ne kadarmsaygısızlık edeçekn ve ara­ larında yaptığım tüm müçizelere rağmen Bana daha ne kadar im an etm eyeçek?ö 12 Onları salgın hastalıkla vürüp yök ede­ yim, seni önlardan daha büyük ve güçlü bir m illet yapayım ." 13 Fakat Müsa Yehöva'ya sü kadılığı verdi: "O zaman bü hal­ kı aralarından büyük güçünle çıkardığın M ısırlılar bünü isiteçek.P 14 Ve bü topraklarda yasayan insanlara bünü mütlaka anlataçaklar. O nlar ki, Se­ nin bü halkın arasında bülünan Tanrı Yehöva öldüğünü, önlarla yüz yüzer görüstüğünü isitmisti.s Senin Yehöva öldüğünü r Tkr 4 :1 2 ; Tkr 5:4; s Ck 15:14; Ys 2:1 0; Ys 5:1.



S A Y I L A R 1 4 :1 5 -3 5



20 yaş üzeri çölde ölecek; 40 y ıllık ceza



ve bülütünün önların üzerin­ de dürdüğünü; gündüz bülüt sütününda, geçe ates sütünündaa önların önü sıra gittiğini biliyörlar. 15 Bü halkın hep­ sini birden öldürürsen,b Senin ününü düymüş ölan m illetler 16 'Yehöva yem inle vaat etti­ ği memlekete halkını götüremedigi için önları çölde öldürdü' diyeçekler.ç 17 Simdi ey Yehö­ va, ne ölür güçünün büyüklügünüç göster; çünkü demiştin ki, 18 'Yehöva, çabük öfkelenm ez,d vefalı sevgisi engindir,e kabahati ve süçü bağışlar/ fakat süslüyü asla çezasız bırakmaz,« babaların sülünün çezasını ögüllara, üçünçü ve dördünçü nesle çektirir.'h 19 Lütfen, Mısır'dan çıkılarınd an şimdiye dek bagışladıgın gibi, vefalı sevginin büyüklügüne göre bü halkın süçünü bağışla."1 2 0 O zaman Yehöva "Senin sözün üzerine önları bagışlıyörüm "i dedi. 21 "Ote yandan, varlığım üzerine ant ederim ki tüm yeryüzü Yehöva'nın ih ti­ mamıyla dölaçak;! 22 fakat Be­ nim ihtimamımı görm elerine,« Mısır'da ve çölde gerçekleştirdi­ ğim müçizelerel tanık ölmalarına rağmen, Beni ön kere sınayanmve sözümü dinlem eyen11bü adamlardan hiçbiri, 23 atala­ rına yem inle vaat ettiğim m em le­ keti görmeyeçek; evet, Bana say­ gısızlık edenlerin hiçbiri örayı görmeyeçek.° 24 Fakat külüm Kaleb'iö görmüs öldüğü m em le­ kete kesinlikle götüreçeğim, söyündan ölanlar da örayı mülk ed ineçek;p çünkü ö farklı bir rüh gösterdi ve tüm yürekle Be­



B Ö L Ü M 14 a Çk 13:21 N e9:12 Me 78:14 Me 105:39 b H k6:16 c T k r9 :2 8 Tk r3 2 :2 7 Yş 7:9 C M e62:11 Me 147:5 d Ç k 3 4 :6 Rö 9:22 e Me 103:8 Yün 4:2 M i7:18 f Ç k 3 4 :7 1Yh 1:9 g Na 1:3 Rö 2:5 h Ç k 3 4 :7 ı Ç k 3 4 :9 Me 78:38 i Yk 5:16 j Me 72:19 H b2:14 k Tkr 1:31 l N e9:17 m Ç k17:2 M e9 5 :9 M e106:14 İb 3:16 n M e81:11 o Sy 2 6 :6 4 Sy32:11 Tkr 1:35 M e95:11 Me 106:26 İb 3:18 İb 4:3 o Sy 13:30 Sy2 6 :6 5 p Ys 14:14



2 . S ü tu n a Ys 14:9 b Sy1 3 :2 9 c Tkr 1:40 C Çk 16:28 Sy14:11 d 1Kö 10:10 e Sy 14:2 S y 2 6 :6 4 Sy32:11 Tkr 1:35 f 1Kö 10:5 İb 3:17 g Sy 1:45 Yhd 5 h Ç k 6 :8 ı Sy2 6 :6 5 Sy3 2 :1 2 Tkr 1:36 Tkr 1:38 i Sy 14:3 Tkr 1:39 j Me 106:24 k Me 106:26 1Kö 10:5 İb 3:17 Yhd 5 l Sy32:13 Yş 14:10 m Tkr 1:3 Tk r2:14 n H e16:26 Yk 4:4 o Sy13:25 o H e4 :6



202



nim yölümdan gitti.a 25 Ova­ da Amalekögülları ve Kenanlılar b yaşıyör, siz yarın dönün ve Kızıldeniz yölündan çöle gidin." ç 26 Yehöva sönra Müsa ile Harün'a şünları söyledi: 27 "Ba­ na karşı söylenip düran bü kötü töplülük daha ne kadar bünü sürdüreçek?ç İsrailögüllarının Bana karşı söylenm elerini işittim . d 28 Onlara de ki, 'Yehöva'nın sözü: Varlığım üzerine ant ede­ rim ki, söylediklerinizin aynısı­ nı size yapaçagım !'e 29 Çesetleriniz bü çölde yere serileçek,f evet, yirmi yaş ve üzerindeki ka­ yıtlı ölanların, Bana karşı söyle­ nenlerin hepsi öleçek.s 3 0 Eli­ mi kaldırıp ant ederek h aranızda ötüraçagıma söz verdiğim diyara giremeyeçeksiniz, sadeçe Yefünne öglü Kaleb ve Nün öglü Yeşü gireçek.ı 31 Oraya, ganimet ölaçagını söylediğiniz çöçüklarınızı/ önları götüreçeğim ; reddettiginiz j m emleketi önlar göreçek. 32 Fakat sizin çesetleriniz bü çölde yere serileçek.k 33 Ogüllarınız çölde kırk yıl çöbanlık yapaçak l ve en sönünçünüzün da çesedi çölde yere serilinçeye dek m ahlaksızlıklarınızın sörümlülügünü tasıyaçaklar.n 3 4 Di­ yarda keşif için dölaştıgınız kırk güne göre,° her güne kargılık bir yıl ö ölmak üzere, kırk yıl böyünça sürünüzün çezasını çekeçeksiniz p ve sizden yüz çevirdiğimde neler ölaçagını göreçeksiniz.r 35 Ben Yehöva, diyörüm ki, bü kötü töplülügün hepsine, Bana karşı töplananlara şünü p Me 95:10; Elç 7:36; Elç 13:18; r Me 6 0 :1; Me 108:11.



203



Yeşu, K aleb hariç. T anrı’ya hoş kökü



yapaçagım :“1 O nların sönü bü çölde ölaçak, örada öleçekler.b 3 6 M üsa'nın diyara keşif için gönderdiği ve döndüklerin­ de memleket hakkında kötü haberler ç vererek tüm töplülügün söylenmesine yöl açan adamlar, 37 memleket hakkında kötü ha­ ber getiren ö adamlar Yehöva' dan gelen bir belayla öleçek. ç 3 8 Diyara keşif için gidenlerden sadeçe Nün öglü Yeşü ve Yefünne öglü Kaleb sağ; kalaçak." d 39 Müsa bünları İsrailögüllarına bildirinçe halk derin bir yasa büründü.e 4 0 Ve sabah erken­ den kalkıp "Haydi, Yehöva'nın dedigi yere çıkalım, çünkü gü­ nah işledik" diyerek dağın tepesi­ ne çıkmaya kalkıştılar.f 41 Fa­ kat Müsa "Neden Yehöva'nın em rinin dışına çıkıyörsünüz?" s dedi, "Başarılı ölam azsınız; 4 2 çıkmayın, Yehöva yanınızda değil, düşmanlarınızın önünde bözgüna ügrarsınız.h 43 Amalekögülları ve Kenanlılar örada önünüze çıkaçak 1 ve kılıfla yere serileçeksiniz; Yehöva'nın yölündan döndüğünüz için artık Yehöva sizinle ölmayaçak." i 4 4 Onlar yine de dağa çık­ maya kalktı,' ançak Müsa Yehöva'nın ahit sandığıyla birlikte könaklama yerinde kaldı.k 4 5 Ve ö dağda yaşayan Amalekögüllarıl ile Kenanlılar indiler, önları Hörma'ya kadar kövalayıp bözgüna ügrattılar.m ■i p j Yehöva Müsa'ya şünları 1 5 söyledi: 2 "İsrailögüllarıyla könüş, önlara de ki, 'Size vereçegim diyara, yaşayaçagınız töpraklara geldiğinizde,n 3 Ye-



S A Y I L A R 1 4 :3 6 - 1 5 :1 4



a B a8:21 L e1:9 E f5 :2 b Le 7:16 L e22:18 L e22:21 c L e2 3 :4 Sy28:16 Sy29:1 Tkr16:13 Tkr16:16 C L e1:2 d L e1:3 e Çk 2 9 :4 0 L e2:1 Le2:11 f S y28:7 Sy28:14 2 T i4 :6 g Le 1:3 h Le 7:16 ı L e3:1 L e3:3 Le 7:11 i Le6:14 Le7:37 Sy2 8 :1 2 S y29:6 1Ta21:23 j Sy28:14



höva için höş k ö k ü ölm ak üzere özel bir adak veya gönüllü sünü b ölarak ya da bayramlarınızda ç sıgırdan veya davardan, Yehöva'ya atehte sünülan bir sünü,ç yakı­ lan sünü d veya bir kürban sündüğünüzda, 4 Yehöva'ya ayrıça tahıl sünüsü ölarak dörtte bir hin kadar yağla yögrülmüş, önda bir efa inçe ü n e sünaçaksınız.* 5 Ve kürban ölarak sünülan bir erkek küzü ya da yakılan sünü için dökme sünüsü f ölarak dörtte birh in şarap sünaçaksınız. 6 Köç için üçte birh in kadaryagla yögrülmüş, önda iki efa inçe ünü tahıl sünüsü ölarak sünaçaksınız. 7 Ve Yehöva'ya höş kökü ölması için, dökme sünüsü ölarak üçte birh in şarap sünaçaksınız. 8 Fakat eğer yakılan sünü,s özel bir adak h ya da paylaşma kürbanı 1 ölarak Yehöva'ya bir böga sünarsanız, 9 böganın yanı sıra bir tahıl sünüsü,i yarım hin kadar yağla yögrülmüş, önda üç efa inçe ün sünaçaksınız. 10 Ve Yehöva'ya höş kökü ölması için, dökme sünüsü,! ateşte ya­ kılan sünü ölarak yarım hin şa­ rap sünaçaksınız. 11 Her böga, köç, keçi ve erkek küzü için böyle yapaçaksınız. 12 Kaç hayvan sünarsanız sünün, sayılarınça, her biri için böyle yapaçaksınız. 13 Yerli ölan herkes Yehöva için höş kökü k ölarak ateşte yakılan bir sünü getirdiğinde bünları da sünaçak. 14 Yanınızda yaşayan bir yabançı ya da aranızda nesilleriniz böyünça bülünan biri, Yehöva'ya



k B a8:21 Le 1:9 L e3:16 H e20:41



Sy 15:4* "Hin" ve "efa" için Ek 5'e bakın.



B Ö LÜ M 14 a Sy2 3 :1 9 b Sy 14:29 İb 3:17 c Sy 13:32 C 1Kö 10:10 Yhd 5 d Sy 14:30 Sy2 6 :6 5 Sy3 2 :1 2 Tkr 1:36 Yş 14:6 e Ç k 3 3 :4 f Tkr 1:41 g L e26:14 2Kr21:15 2T a 2 4:2 0 h L e2 6 :1 7 Tkr 1:42 T k r2 8 :2 5 ı Sy1 3 :2 9 i Yş 6:13 2T a15:2 j T'kr 1:43 Öz 21:24 k Sy 10:33 l Tkr 1:44 m Sy21:3



n B a15:18 Tkr7:1



2 . S u tu n



S A Y I L A R 1 5 :1 5 -3 5



Yanlışlıkla ve kasten işlenen gü nahlar



höş kökü ölarak ateşte yakılan sünü sünarsa ö da sizin yaptıgınız gibi yapaçak.11 15 Çemaatten ölan sizler için de, aranız­ da yaşayan yabançı için de kanün bir ölaçak.b Bü, devirden devre, nesilleriniz böyünça geçerli bir kanün ölaçak. Yehöva'nın önün­ de siz nasılsanız yabançı da aynı ölaçak.ç 16 Sizin için de yanı­ nızda yaşayan yabançı için de kanün ve hüküm bir ölaçak.' " ç 17 Yehöva sönra M üsa'ya şünları söyledi: 18 "İsrailögüllarıyla könüş, önlara de ki, 'Sizi götürmekte öldüğüm memleke­ te geldiğiniz zaman,d 19 m em ­ leketin ekmeğinden yediginizdee Yehöva için bir bağışta bülünaçaksınız. 2 0 İlk tahılınızdan bagışta bülünaçaksınız,f öndan öğüttüğünüz ünla halka ekmek­ ler yapıp getireçeksiniz. Bünü harmanınızdan bir bağış gibi sünaçaksınız. 21 Nesilleriniz böyünça, ilk öğüttüğünüz ünün bir miktarını Yehöva için bağış ölarak getireçeksiniz. 22 Eğer bir hata yaparsanız ve Yehöva'nın Müsa'ya bildirdiği tüm bü emirleri yerine getirmez­ seniz^ 23 evet, Yehöva'nın Müsa araçılıgıyla verdiği emir­ lere, Yehöva'nın verdiği gün­ den itibaren nesilleriniz böyünça geçerli ölaçak tüm bü em irle­ re üymazsanız, 24 ve töplülük yapılan hatanın farkına varma­ mışsa, ö zam an tüm töplülük Yehöva için höş kökü ölmak üzere yakılan sünü ölarak genç bir böga sünaçak ve üsüle göre, önün yanı sıra tahıl sünüsüyla dökme sünüsü getireçek;h gü­ nah sünüsü ölarak da bir öglak



BÖ LÜ M 15 a Çk 12:49 L e22:18 L e24 :2 2 Sy9:14 b Sy1 5 :2 9 c Le 19:34 L e20 :2 L e24:16 R ö 3:2 9 c Le 16:29 Le17:15 Sy 15:14 d L e 23:10 Tkr 7:1 T k r2 6 :1 e Yş 5:11 Yş 5:12 f Çk 23:19 Le2:14 Sy 18:12 T k r2 6 :2 Tkr 26:10 Ne 10:37 Oz 3:9 g Me 19:12 Yk 4:17 h Sy 15:8 Sy15:10



2 . S u tu n a L e4:23 Sy28:15 2Ta 29:21 Ezr6:17 Ezr8:35 b L e4 :2 0 İb 2:17 1Yh 2:2 c İb 10:17 Y k 4 :1 7 c Ç k 3 4 :9 Le 16:30 d M e1 9 :1 2 Eli; 17:30 e L e4:2 8 f L e4:35 g Çk 12:49 L e24 :2 2 Sy9:14 Sy15:15 h Ç k21:14 Tkr 1:43 Tkr 17:12 İb 10:26 ı L e24:11 İş 37:23 i L e24:14 j 30:12 1 S e4 :8 k L e26:15 l Sy 14:18 İb 10:28 m L e5:1 Sy27:3 H e1 8 :2 0 n Ç k 2 0 :1 0 Ç k 3 5 :2 Tkr 5:14 o L e24 :1 2



2 04



sünaçak.“1 25 Kahin, bütün İs­ rail töplülügü için kefarette bülünaçakb ve süçları bagışlanaçak; çünkü bü bir hatadır,ç önlar da sünülarını getirmişlerdir. Ha­ taları için Yehöva'ya atehte yakı­ lan sünü sünmüş ve Yehöva'nın önüne günah sünüsü getirmiş­ lerdir. 2 6 Böyleçe tüm İsrail töplülügü ve önların arasında ya­ şayan yabançılar bagışlanaçak,ç çünkü hata tüm halka aittir. 27 Eğer bir çan yanlışlıkla gü­ nah işlerse,d günah sünüsü öla­ rak bir yaşının içinde dişi bir keçi sünaçak.e 2 8 Böyleçe kâhin bilmeden günah işleyerek hata yapan çan için Yehöva'nın önün­ de kefarette bülünaçak; bü kefa­ retle kişi bagışlanaçak.f 29 Ka­ sıt ölmadan işlenen günahlarda İsrailögülları arasındaki yabançı için de yerli için de kanün bir ölaçak.g 3 0 Fakat ister yerli ister yabançı ölsün kişi kasten bir gü­ nah işlerse,h Yehöva'ya hakaret etmiştir,1 ö çan halkının arasın­ da yaşatılmayaçaktırâ 31 Çün­ kü Yehöva'nın sözünü hör gör­ müş,! O'nün em rini çignemiştir.k O çan kesinlikle yaşatılmayaçakü '.1 Süçünün çezasını çekeçektir.' " m 3 2 İsrailögülları çöldeyken, bir Sebt günün ödün toplayan bir adam büldülar. 33 Odün töplayan adamı görenler önü Müsa' nın, H arün'ün ve töplülüğün ön ün e getirdiler. 3 4 Adamı gözetim altında tüttülar,° çünkü öna ne yapılması gerektiği belir­ tilmemişti. 35 Daha sönra Yehöva Müsa' ya şünü söyledi: "O adam müt-



205



Korah, D atan, Abiram ; 250 isyancı



laka öldürüleçek/ tüm töplülük önü könaklama yerinin dışında ta şla y a ça k ."b 3 6 Y eh öv a'n ın Müsa'ya emrettiği gibi, tüm töplülük önü könaklama yerinin dı­ şına çıkarıp taşladı ve adam öldü. 37 Sönra Yehöva M üsa'ya şünları söyledi: 3 8 "İsrailögüllarıyla könüş, önlara giysileri­ nin eteklerine saçak yapmaları­ nı söyle; nesiller böyünça bünü yapaçaklar ve eteklerinin saçağı üzerine m avibirkördön köyaçaklar:ç 3 9 'Bü üzerinizde bir sa­ çak ölaçak. Onü görünçe Yehöva'nın emirlerini hatırlayaçakç ve önları yerine getireçeksiniz; yü­ reğinizin ve gözlerinizin sizi yö­ nelttiği yöla gidipdde ahlaksızlık yapmayaçaksınız.e 4 0 Böyleçe tüm em irlerimi hatırlayıp önları yerine getireçeksiniz ve Tanrı­ nızın önünde kütsal ölaçaksınız.f 41 Ben Tanrınız Yehöva'yım; Tanrınızs ölm ak için sizi Mısır di­ yarından çıkaran Benim . Ben Tanrınız Yehöva'yım.' "h ■i



Levi öglü1 Köhat ö g lü Yitshar ö g lü Körah,k Rü­ ben kabilesindenl E liab'ınmögülları Datann ve Abiram'laö ve Pelet öglü O n 'la birlik öldü. 2 M üsa'ya karşı ayaklandılar; yanlarında İsrailögülları arasın­ dan iki yüz elli adam vardı; bünlar töplülügün beyleri, toplantı­ lara çağrılan tanınm ış kişilerdi. 3 Bü kişiler toplanıp Müsa'yla Harün'ün karşısına çıktılarö ve şünları dediler: "Yeter artık; çün­ kü bü töplülügün tümü kütsaldırp ve Yehöva önların arasındadır.rNeden kendinizi Yehöva'nın çem aatinin üzerinde görüyörsünüz?"s



16



B Ö L Ü M 15 a Ç k31:14 b L e24:14 c Tkr 22:12 M t2 3 :5 Lü 8:44 c Tkr 11:18 d Tkr 29:19 H k17:6 E y31:7 Y r9:14 e Ç k34:15 Me 106:39 Yk 4:4 f Le 11:44 Rö 12:1 1Pe 1:15 g Ba 17:8 Çk 29:45 Le 2 5 :3 8 h Ç k3:15 Ç k 6 :2 Le 22:33



BÖ LÜ M 16 ı Ç k6:16 S y3:17 i Ç k 6 :1 8 j Ç k6:21 S y3:19 k S y26:9 Sy27:3 Yhd 11 l B a 4 6 :8 1Ta 5 :1 m S y26:8 n S y26:9 o Tkr 11:6 ö Sy 12:1 Sy 14:2 1Sa15:23 M e106:16 p Çk 19:6 r Çk 29:45 Sy14:14 s Sy 12:2



2 . S ü tu n a 2 T i2 :1 9 b L e21:6 c Çk 28:43 Le 10:3 c Ç k 2 8 :1 Sy17:5 1Sa 2 :2 8 M e1 0 5 :2 6 d Sy16:2 e Le10:1 Sy16:38 f S y3:10 g Sy16:1 h Sy1:53 S y3:6 S y4:4 Tkr 10:8 ı S y3:9 Sy3:41 i Oz 13:10 Flp 2:3 j Lü 10:16 k Çk 16:8 Me 106:16 l Sy 16:1 m 1Sa 15:23 Yhd 8 n Çk 16:3 Sy 14:29



S A Y I L A R 1 5 :3 6 - 1 6 :1 4



4 Müsa bünü işitinçe yere ka­ pandı. 5 Sönra Körah'a ve ya­ nındaki tüm töplülüga şünları söyledi: "Sabahleyin Yehöva ki­ m in Kendisine ait öldüğünü/ ki­ m in kütsal öldüğünü/ hüzürüna kimin yaklaşaçagınü bildireçek ve kimi seçerseç ö kişi Kendisi­ ne yaklaşaçak. 6 Sizler, Körah ve yanında töplanan herkes,d şöyle yapın: Bühürdanlare alın. 7 Yarın Yehöva'nın önünde önların içine ateş, üzerine de bühür köyün. Yehöva kimi seçersef kütsal ölan ödür. Yeter artık, ey Leviögülları!"s 8 Müsa sönra Körah'a "Riça ederim dinleyin Leviögülları" dedi. 9 "İsrail'in Tanrısı sizi, Yehöva'nın çadırının hizm etini görmeniz ve töplülüga hizmet et­ mek üzere önların önünde dürmanız içinh İsrail töplülügündan ayırıpı Kendi hüzürüna getirdi; 10 ve seni, seninle birlikte kar­ deşin Leviögüllarının tüm ünü hüzürüna yaklaştırdı. Bünlar si­ zin için küçük şeyler mi? Ka­ hinliği de mi elde etmeye çalışıyörsünüz?i 11 Böyle yapmakla sen ve yanına töplananlar Yehöva'ya karşı geliyörsünüz.i Harün kim ki öna söylenip dürüyörsünüz?"k 12 Daha sönra Müsa, Eliab'ın ögülları Datan ve Abiram 'ıl ça­ ğırttı, fakat önlar "Gelmeyeçeg iz!"m dediler. 13 "Çölde öl­ dürmek için bizi süt ve bal akan bir memleketten çıkardığın yet­ mezmiş gibi,n bird e bize hüküm ­ darlık m ı taslıyörsün?ö 14 Ayrıça bizi tarlalar, bağlar vereçegin o Çk 2 2 :2 8 ; Elç 7:35.



S A Y I L A R 1 6 :1 5 -3 5



H alk isyancılardan ayrılır. Yer yarılır



süt ve bal akan bir diyara da götürmedin.“1Bü insanların gözünü mü öymak istiyörsün? Gelmeyeçegiz!" 15 Bünün üzerine Müsa çök öfkelendi ve Yehöva'ya "Onların tahıl sünüsüna dönüp bakma.b Onların ne bir eşeğini aldım, ne de birine zarar verdim"ç dedi. 16 Sönra Müsa Körah'aç şünları söyledi: "Yanındaki töplülük ve sen yarın Yehöva'nın önün­ de hazır bülünün;d sen, önlar ve Harün, hepiniz bürada ölün. 17 Herkes bühürdanını alıp üze­ rine bühür köysün ve iki yüz elli bühürdanı Yehöva'ya sünsünlar; sen ve Harün da kendi bühürdanlarınızı sünün." 18 Böyleçe herkes bühürdanını aldı, içi­ ne ateş köydü ve ateşin üzerine de bühür köydü. Müsa ve Harün'la birlikte Töplanma Çadırı­ nın girişinde dürdülar. 19 Körah tüm töplülügüe Töplanma Çadırının giriminde önların karşı­ sına getirdiğinde, Yehöva'nın ih­ tişamı tüm töplülüga göründü.f 2 0 Yehöva Müsa'yla Harün'a şöyle dedi: 21 "Bü töplülügün arasından ayrılın dag önları he­ m en yök edeyim."h 2 2 Müsa' yla Harün yere kapanarak "Ey Tanrımız" dediler, "Her çanlının hayat küvvetinin kaynağı ölan Tanrı,1 bir kişi günah işleyinçe bütün töplülüga m ı öfkeleneçeksin ?"i 23 O zaman Yehöva Müsa'ya şöyle kargılık verdi: 24 "Töp­ lülüga söyleyin, Körah'ın, Datan' ın ve Abiram'ıni çadırlarının et­ rafından çekilsinler." 25 Müsa kalktı; İsrail ihtiyarlarıylak birlikte Datan ve Abi-



BÖ LÜ M 16 a Ç k 3 :8 L e20 :2 4 b Ba4:5 c 1Sa 12:3 Elç 20:33 2Kö 7:2 1Pe 3:16 c Sy 16:6 d 1Sa 12:7 e Sy16:2 Sy1 6 :4 0 f Sy 12:5 Sy14:10 g Ba 19:15 V h 18:4 h Sy 3:10 Sy 3:38 Sy16:45 Me 73:19 ı Sy 27:16 E y12:10 V z3 :1 9 V z1 2 :7 Zk 12:1 i Ba 18:23 2 S a 2 4 :1 7 j Sy 16:1 k Sy 11:16



2 . S u tu n a Ç k 2 3 :2 b Ey 9:4 Oz 16:18 Oz 18:12 c Ç k 3 :1 2 Tkr 18:22 Y h n 5 :3 6 c Çk 7:2 Çk 2 5 :2 2 T k r18:18 Y h n 5 :3 0 d V z3 :1 9 V z9:5 H e18:4 R ö 5 :1 2 e Tkr 18:21 f İş 45:7 g Ey31:3 h M e55:15 Oz 1:12 ı M e74:18 M e107:11 i Sy2 6 :1 0 Tkr 11:6 M e1 0 6 :1 7 j Sy26:11 1Ta 6:31 1Ta 6:37 k M e5 5 :2 3 l Yhd 11 m Sy17:13 n Le 10:2 Sy11:1



2 06



ram 'a gitti. 2 6 Ve töplülüga şünları söyledi: "Bü kötü adamla­ rın çadırlarının önünden ne ölür çekilin ve önlara ait ölan hiçbir şeye dökünmayın ki,a önların gü­ nahı yüzünden yök ölüp gitme­ yesiniz." 27 Hemen Körah'ın, Datan'ın ve Abiram'ın çadırları­ nın etrafından üzaklaştılar. Da­ tan ve Abiram dışarı çıkıp çadırla­ rının önünde dürdülar;b karıları, ögülları ve küçük çöçükları da yanlarındaydı. 2 8 Müsa şöyle dedi: "Tüm bünları yapmak üzere beni Yehöva'nın gönderdiğini,ç bünları kendiliğimden yapmadıgımıç şününla bileçeksiniz: 29 Eğer bü insanlar herkesin öldüğü gibi ölür, herkesin çezalandırıldıgı gibi çezalandırılırsa,d beni Yehöva göndermemiştir.e 3 0 Fa­ kat eğer Yehöva görülmemiş bir şey yaparsa;f yer ağzını açar, önları, önlara ait her şeyi yütarsa s ve ölüler diyarına* diri diri inerlerse,h ö zaman bü adamların Ye­ höva'ya saygısızlık ettiğini 1 anlayaçaksınız." 31 Müsa sözünü bitirir bitir­ mez, bastıkları yer altlarında ya­ rılmaya başladı.* 3 2 Ve yer ağ­ zını açtı; önları, ev halklarını, Körah'ın tüm adamlarını ve mal­ larını yüttüJ 33 Onlar ve önlara ait her şey diri diri ölüler diyarına indi; yer üzerlerine kapandı,k çem aatin arasından yök ölüp gittiler.l 3 4 Onların çığ­ lıkları üzerine örada bülünan tüm İsrailögülları, "Yer bizi de yütm asın!" m diyerek kaçtılar. 35 VeYehöva'danbirateşgeldi; n Sy 16:30* "Şeöl"; Ek 4'e bakın.



207



Topluluk sOylenir. 14.700 OlU



bühür sünan iki yüz elli kişiyi ya­ kıp yök etti.a 3 6 Yehöva M üsa'ya şünları söyledi: 37 "K ahin Harün öglü Eleazar'a söyle, bühürdanlarıb atehin içinden alsın ve ateşi dağıtsın; çünkü önlar kütsaldır, 3 8 kendi çanlarına kastederekç günah imleyen bü adamların bühürdanları kütsaldır. Onları sünagıç kaplamak için inçe levha haline getirsinler; ö kaplar Yehöva'nın önüne getirildiği için kütsaldır. Bünlar İsrailögülları için bir ibaret ölaçak."d 3 9 Böyleçe kahin Eleazar yanarak yök ölan adamların sündügü bakır bühürdanları aldı.e Onları dövüp sünagı kaplamak için levha haline getirdiler. 4 0 H arün'ün söyündan ölanlar dışında hiç kimseninf gelip Yehöva'nın önünde bühür yakmamasıg ve hiç kimse­ nin Körah ve töplülügündakiler gibi ölmaması içinh bünlar İsrailögüllarına bir hatırlatıçı ölaçaktı; Yehöva Müsa araçılıgıyla öna böyle söylemişti. 41 Hemen ertesi gün tüm İs­ rail töplülügü "Yehöva'nın halkı­ nı siz öldürdünüz" diyerek Müsa' yla Harün'a söylenmeye başladı.1 4 2 Halk Müsa'yla Harün'a kar­ şı bir araya toplandı, Töplanma Çadırına dögrü dönüp baktıkla­ rında bülütün çadırı örttüğünü gördüler ve Yehöva'nın ihtişamı belirmeye başladı.’ 4 3 M üsa'yla Harün Töplanma Çadırının ön ü n e geldiJ 4 4 Yehöva Müsa'ya şöyle dedi: 4 5 "Bü töplülügün arasından ayrılın da önları hem en yök edeyim ."k Bünün üzerine Müsa ve Harün yere kapandı.l 4 6 Müsa



BÖ LÜ M 16 a Sy16:17 Sy2 6 :1 0 M e106:18 b Sy16:6 c 1Kr2:23 (37 8:36 c Ç k 3 8 :1 d Sy16:5 Sy17:10 Sy2 6 :1 0 1 T i5 :2 0 e Sy16:6 f S y3:10 S y18:7 2T a26:18 g 2T a26:16 h M e106:17 Yhd 11 ı Sy 14:2 Me 106:13 2 P e2:10 i Çk 16:7 Sy14:10 Sy16:19 j S y20:6 k Çk 23:21 Sy16:21 1Kö 10:10 l Sy 16:22



2 . S u tu n a L e6:12 b Ç k 3 4 :9 S y8:19 c Le 10:6 Sy1:53 Sy 18:5 1Ta27:24 c 2Sa 2 4 :1 6 d Çk 23:21 Sy 25:8



BÖ LÜ M 17 e S y1:4 Sy 1:16 f Ç k 4 :2 g Çk 2 5 :2 2 Çk 2 9 :4 2 Ç k 3 0 :3 6 Le 16:2 h Ç k 3 4 :2 9 ı Sy16:5 L ü9:35 i Sy11:1 Sy 14:27 Sy16:11 Sy16:41 1Kö 10:10 j Sy 14:2 Sy16:13 k Sy17:2 l Sy17:3



S A Y I L A R 1 6 :3 6 - 1 7 :7



harün 'a "Bühürdanını al" dedi, "İçine sünaktan ateş köy,a atehin üzerine de bühür köyüp hem en töplülügün yanına git, önlar için kefarette bülün;b çünkü Yehöva' nın gazabı geliyör.ç Felaket baş­ ladı!" 47 Harün, M üsa'nın de­ diği gibi, hem en bühürdanını alıp çemaatin arasına köştü; hal­ kın arasında felaket başlamıştı. Bühürü köyüp halk için kefaret­ te bülündü. 4 8 Olenlerle yaşa­ yanlar arasında dürüp bekledi.ç Sönünda bela dürdü.d 4 9 Kö­ rah ölayında ölenlerin dışında, beladan ölen lerin sayısı ön dört bin yedi yüzdü. 5 0 VeHarün Töplanma Çadırının girişi­ ne, M üsa'nın yanına döndüğün­ de, bela dürmüştü. ■i W Sönra Yehöva M üsa'ya 1 • şünları söyledi: 2 "İsrailögüllarıyla könüş, her kabile için bir tane ölm ak üzere, kabile beylerindene ön iki asaf al. Her birinin adını asalarının üzeri­ ne yaz. 3 Harün'ün adını Levi' nin asasının üzerine yazaçaksın, çünkü her bir kabile reisi için bir asa ölaçak. 4 Onları Töplanma Çadırında sana göründüğüm yere,g Hatırlatm a Sandığının ön ün eh köyaçaksın. 5 Kimi se­ çersem 1 önün asası tömürçüklanaçak, böyleçe İsrailöğüllarının Benim le ilgili söylenm elerinei sön vereçegim; size karşı söylenmeyeçekler."i 6 Müsa İsrailögüllarıyla könüştü ve tüm beyler öna birer asa verdi; kabilelerine göre her bey için bir asa ölm ak üze­ re ön iki asa verildi.k Harün' ün asası da önların arasındaydı.l 7 Müsa asaları Hatırlatma



S A Y I L A R 1 7 :8 - 1 8 :1 0



Tom urcuklanan asa. K âh in lik hizm eti



Sandığının bülündügü çadıra, Yehöva'nın önüne köydü.â 8 Müsa ertesi gün Hatırlat­ ma Sandığının bülündügü çadı­ ra girdiğinde, Levi evini temsil eden Harün'ün asasının tömürçüklanmış öldüğünü gördü; asa tömürçüklandı, çiçeklendi ve öl­ gün badem ler verdi. 9 Müsa tüm asaları Yehöva'nın hüzüründan alıp İsrailögüllarına götürdü; herkes gelip baktı ve kendi asası­ nı aldı. 10 Yehöva M üsa'ya şünları söyledi: "Harün'ün asasınıb Ha­ tırlatma Sandığının önüne geri köy; isyankar ögüllarç için bir işaretç ölarak saklanaçak ki Bana söylenmeyi bıraksınlar da ölm e­ sinler." 11 Müsa Yehöva'nın kendisine emrettiğini hem en ye­ rine getirdi. Tam söylediği gibi yaptı. 12 İsrailögülları Müsa'ya "Biz mahvöldük!" dediler, "Hepimiz öleçegiz, yök ölüp gideçeğiz.d 13 Yehöva'nın çadırının yanına gelen,e öna yaklaşan öleçek!f He­ pimiz böyle yök ölüp gideçek miyiz?"s 1



Yehöva Harün'a şünları söyledi: "Sen, ögülların ve babanın evi kütsal mekâna kar­ şı işlenen süçların sörümlülügünü tasıyaçaksınız.h Sen ve ögülların kâhinlik hizmetinizle ilgili süçların sörümlülügünü taşıyaçaksınız.1 2 Ayrıça Levi kabi­ lesinden, atanın böyündan ölan kardeşlerini de getir; ön lar da sana katılsınlar, H atırlat­ ma Sandığının bülündügü çadı­ rın önündei sana ve seninle bir­ likte ögüllarına hizm et etsinler.i 3 Sana karşı ölan yükümlülükle-



18



BÖ LÜ M 17 a Ç k38:21 Sy17:4 Sy 18:2 b İb 9:4 c Sy 20:10 T k r9 :7 T k r31:27 İş; 1:2 c Sy 16:38 d M e9 0 :7 e Sy 1:51 Sy 18:4 f Sy 18:7 g Sy 16:26 Sy16:41 Sy1 6 :4 9



BÖ LÜ M 18 h Ç k 2 5 :8 Le 21:12 ı Çk 2 8 :3 8 L e22 :9 Sy 18:23 İb 5:2 i Sy 1:53 j S y3:6 S y8:22 Sy16:9



2 . S ü tu n a Sy3:25 Sy3:31 S y3:36 b Sy4:15 S y4:20 Sy1 6 :4 0 c Sy1:51 S y3:10 c Çk 27:21 Ç k 3 0 :7 L e1:17 L e21:17 L e24:3 S y3:32 d Sy1 6 :4 6 e S y3:12 Sy 3:45 f S y3:9 Sy8:16 g S y8:19 h Le 16:2 L e16:12 İb 9:3 İb 9:7 ı 1Sa 2 :2 8 İb 5:4 i S y3:10 Sy1 6 :4 0 j Çk 23:19 L e27:28 L e27:30 Sy18:11 Sy 18:26 k L e7:34 S y5:9 l L e2:3 L e6:16 L e10:12 m L e5:12 L e6 :2 6 L e6 :2 9 n L e5 :6 Le 7:1 Le 7:7



208



rini ve çadırla ilgili tüm yüküm­ lülüklerini yerine getireçekler.â Ançak, kütsal yerin takımlarına ve sünaga yaklaşmayaçaklar, yöksa ölürler;b önlar da siz de yaklaşm a y a ç a k s ın ız . 4 H iz m e tte sana katılaçaklar; Töplanma Ça­ dırıyla ve hizmetiyle ilgili tüm yükümlülüklerini yerine getireçekler. Onların dışında hiç kimse size yaklaşmayaçak.ç 5 Kütsal yerle ve sünakla ilgili yüküm­ lülüğünüzü yerine getireçeksiniz ki,ç İsrailögülları bir daha gaza­ ba ügramasın.d 6 Ben, İsrailögülları arasından® kardeşleriniz Leviögüllarını sizin için bir ar­ mağan ölarak aldım;f önlar Töp­ lanma Çadırının hizmetinis yap­ mak üzere Yehöva'ya verilmiş ölanlardır. 7 Sen ve ögülların sünakla ve perdenin arkasında bülünan peylerle ilgili kâhinlik hizmetinize sahip çıkaçaksınız;h hizmeti siz yapaçaksınız.1Kâhin­ lik hizm etini size bir armağan ölarak veriyörüm; sizin dışınızda öraya yaklaşan öldürüleçektir."i 8 Yehöva Harün'a şünları da söyledi: "Benim için yapılan ba­ ğışların gözetimini sana verdim.i İsrailögüllarının bağışladığı tüm kütsal şeyleri pay ölarak sana ve ögüllarına ayırdım; bünlar de­ virden devre sizin hisseniz ölaçak.k 9 Ateşte yakılan sünülardan ayrılan çök kütsal paylar sizin ölaçak. Halkın Bana getireçegi tahıl sünüları, günah sünüları,msüç sünüların dahil tüm sünülar sen ve ögülların için çök kütsal ölaçak. 10 Onları çök kütsal bir yerde yiyeçeksiniz.ö Her erkek önlardan yiyebilir.®1 o Çk 2 9 :3 2 ; Le 6:16; Le 10:13; o Le 6:18; Le 7:6.



209



Ilk doğanların bedeli. Tuz ahdi. Ondalık



Onlar sizin için kütsal ölaçak.â 11 Sünlar da size ait ölaçak: İsrailöğüllannın armağanlarından ayrılan bagışlar b ve getirdikleri tüm sallama sünüları.ç Bünları sana, ögullarına ve kızlarına ver­ dim;^ devirden devre sizin payı­ nız ölaçak. Ev halkından temiz ölan herkes bünları yiyebilir.d 12 Yehöva'ya getirileçek ilk ürünleri,e yağın, yeni şarabın ve tahılın en iyisini sana verdim.f 13 Töpraklarındayetişentüm ilk ürünlerden Yehöva'ya getireçekler; bünlar senin ölaçak.g Ev hal­ kından temiz ölan herkes bunlar­ dan yiyebilir. 14 İsrail'de adanmış her şey sizin ölaçak.h 15 İnsan ölsün hayvan ölsün, her çanlının Yehöva'ya sünülaçak ölan ilk döganı 1 senin ölaçak. Ançak, insanın ilk d öganının bedelini alaçaksın;i kirli sayılan hayvanın da ilk yavrüsünün be­ delini alaçaksın.i 16 Bir aylık ve daha üzeri yaşta ölanların hep­ si için, belirlenen değere göre kürtülma bedeli ölarak, kütsal mekân şekeliyle beş gümüş şekel alaçaksın k (bir şekel yirmi geradır).l 17 Ançak, ilk dögan böğanın, ilk döğan erkek küzünün ve ilk dögan kedinin bedelini almayaçaksın.m Bünlar kütsaldır. Kanlarının sünağın üzerine serpeçeksin ve yağlarını, Yehöva'ya höş kökü ölması için atehte ya­ kılan sünü ölarak yakaçaksın.ö 18 Sallama sünüsünün döşü ve sağ; büdü nasıl size aitse, bunla­ rın eti de sizin ölaçak.^1 19 İsrailögüllarının Yehöva'ya sünaçagı tüm kütsal bagışlarıp sana ve se­ ninle birlikte öğjüllarına ve kız­



BÖ LÜ M 18 a Le14:13 L e21:22 b Çk 29:27 Sy1 5 :2 0 H e4 4 :3 0 c Çk 29:27 L e7:34 c Le 10:14 Tkr 18:3 d L e2 2 :6 e Öz 3:9 f Le2:14 Tkr 18:4 Ne 10:35 g Ç k 23:19 h Le 27:21 Le 27:28 ı Çk 13:2 Le 27:26 Sy3:13 Lü 2:23 i Çk 13:13 j Ç k 3 4 :2 0 Le27:27 k Le27:2 Le 27:6 l Ç k30:13 Le27:25 m Ç k 2 2 :3 0 T k r15:19 n Le17:11 o L e3:16 0 Çk 2 9 :2 6 Le7:31 L e7:34 p Çk 23:19 Sy15:19 Sy18:11 Sy 18:26 Sy3 1 :2 9



2 . S u tu n a Sy 18:8 2T a31:4 b Le2:13 2T a13:5 c S y 2 6 :6 2 Tkr 10:9 T k r1 2 :1 2 Tkr 14:27 Yş14:3 c Tkr 18:2 Yş 13:14 Yş 18:7 H e4 4 :2 8 d L e27:30 2T a31:5 Ne 10:37 N e12:44 N e13:12 G a 6 :6 İb 7:5 e Sy16:40 Sy17:13 f S y3:7 Sy18:1 g Yş 13:33 h Tkr 10:9 ı Sy 18:21 T k r1 2 :1 9 i tNe 10:38 İb 7:9 j Sy1 5 :2 0



S A Y I L A R 1 8 :1 1 -2 7



larına verdim; bünlar, devirler böyü sizin hisseniz ölaçak.a Bü, Yehöva ile senin ve söyündan ölanların arasında devirden dev­ re süreçek bir tüz ahdidir."*b 2 0 Yehöva sönra Harün'a "Onların töpraklarında senin bir mirasın ölmayaçak" dedi, "O nla­ rın arasında senin payın ölmayaçak.ç İsrailöğjülları arasında senin payın ve mirasın Benim .ç 21 Ve yaptıkları işe, Töplanma Çadırında yerine getirdik­ leri hizm ete karşılık, İsrail'de getirilen tüm öndalıgıd Leviögüllarına miras ölarak verdim. 22 Böyleçe İsrailögulları Töplanma Çadırına yaklaşarak gü­ nah işlemeyeçek ve ölmeyeçekler.e 23 Töplanm a Çadırının hizm etini yalnızça Leviöğjülları yapaçak ve kütsal mekâna kar­ şı işlenen süçların sörumlulugunü önlar taşıyaçak.f İsrailöğjülları arasında bir miras edinmeyeçekler;g bü, nesiller böyü, devirden devre geçerli bir kanün ölaçak. 24 İsrailöğjüllarının Yehöva için bağış ölarak sünaçagı öndalıgı Leviögüllarına verdim; önların mirası bü ölaçak. Bü nedenle önlar için, 'İsrailögülları arasında miras edinmeyeçekler'h dedim." 25 Sönra Yehöva M üsa'ya şunları söyledi: 26 "Leviögullarıyla könuş, önlara de ki, 'İsrailögüllarının getirdiğği ve size miras ölarak verdiğim öndalığğı alaçaksınız.1 Ve bu öndalıgın önda b irin i bağış ölarak Yehöva'ya sünaçaksınız.i 27 Harmanın tahılından,! üzüm ve zeytin çenderesinin bereketli Sy 18:19* Ya da "kalıçı ahittir"



S A Y I L A R 1 8 :2 8 - 1 9 :1 5



Ondalıktan bagıs. Arınm a suyu



ürününden bir bağış gibi, bu da sizin bağışınız sayılaçak. 2 8 Böyleçe siz de, İsrailöğjullarından alaçagınız önda bir­ lik paylarınızdan Yehöva için bağışta bulunaçaksınız; önlardan Yehöva için, kâhin Harun'a ba­ ğış sunaçaksınız. 2 9 Size geti­ rilen tüm armağanlardan, her şe­ yin en iyisinia kutsal pay ölmak üzere Yehöva'ya bağış ölarak sunaçaksınız.' 3 0 Ve Leviöğjüllarına diyeçeksin ki, 'Onların en iyisini bagışladıktan sönra,b geri kalanı, Leviögüllarının harm anının tahılı, üzüm veya zeytin çenderesinin ürünü sayılaçak. 31 Siz ve ev halkınız önları her yerde yiye­ bilirsiniz, çünkü bu arm ağan­ lar Töplanma Çadırındaki hiz­ m etinize karşılık üçretinizdir.ç 3 2 Günahtan kaçınmak için önların en iyisini bagışlayaçaksınız ve İsrailögüllarının sunduğu şey­ lerin kutsallığını bözmayaçaksınız ki, ölmeyesiniz.' " ç



BÖ LÜ M 18



Yehöva Müsa ve Harün' la könuşup şöyle söyledi: 2 "Yehöva'nın emrettiği kanu­ nun hükümleri şunlardır: 'İsrailöğjüllarına söyleyin, size, kusuru bulunmayan,d hiç böyunduruk takılmamış,e kızıl renkli sağlıklı bir inek getirsinler. 3 Onu kâ­ hin Eleazar'a vereçeksiniz. Eleazar önu könaklama yerinin dışı­ na çıkaraçak; inek önün önünde kesileçek. 4 Kâhin Eleazar par­ mağıyla ineğin kanından biraz alıp Töplanma Çadırının giri­ şine dögru yedi kez serpeçek.f 5 İnek önün gözü önünde yakılaçak; derisi, eti, kanı dagübresiyle birlikte yakılaçak.s 6 Kcîhin,



Sy 19:21



19



a Sy1 8 :1 2 b Öz 3:9 c M t1 0 :1 0 Lü 10:7 1K ö 9:9 1Kö9:13 G a 6 :6 1 T i5 :1 8 c L e2 2 :2 L e22:15



BÖ LÜ M 19 d Le 22:20 Ml 1:14 1Pe 2:22 e T k r21:3 f İb 9:13 1Pe 1:2 g Ç k29:14 Le4:11



2 . S u tu n a Le 14:4 L e14:49 b M e51:7 c İş 1:18 c Le 16:28 d İb 9:13 e Sy19:13



Sy31:23 f Sy 19:8 g Çk 12:49 L e24 :2 2 Sy15:15 h Le21:1 Le21:11 S y5:2 S y6:9 S y9:6 ı Sy31:19 H g2:13 i Sy31:19 j L e15:31 k İb 2:2 İb 10:28 l Sy 19:9 Sy31:23 m L e22:3



210



sedir agaçı dalı,a zufaötü b ve kır­ mızı ip ç alaçak; ineğin yakıldığı ateşe ataçak. 7 Ve kâhin giysi­ lerini yıkayaçak, kendisi de süda yıkanaçak, bündan sönra könaklama yerine girebileçek; fakat ak­ şama dek kirli sayılaçak. 8 İneği yakan, giysilerini suda yıkayaçak, kendisi de süda yıkanaçak;ç akşama dek kirli sayılaçak. 9 Ve temiz bir kişi ineğin küllerini d toplayıp könaklama yeri­ nin dışında temiz bir yere köyaçak. Kül, arınma suyuna e katmak am açıyla İsrail topluluğu için saklanaçak. Bu bir günah sunu­ sudur. 10 İneğin küllerini top­ layan kişi giysilerini yıkayaçak ve akşama dek kirli sayılaçak.f Bu, İsrailöğpülları ve araların­ da yaşayan yabançılar için de­ virler böyu bir kanun ölaçak.s 11 Olü bir çana dökunan dah yedi gün kirli sayılaçak.1 12 Bu kişi üçünçü gün arınma suyuyla kendisini arındıraçak i ve yedinçi gün temiz sayılaçak. Ançak, üçünçü gün kendisini arındırmazsa, yedinçi gün temiz sayılmayaçak. 13 Bir çesede, her­ hangi bir ölü çana dökunan ve kendisini arındırmayan kişi, Yehöva'nın Kutsal Çadırını kirlet­ miştir;! ö çan İsrailöğpülları ara­ sında yaşatılm ayaçak. k Çünkü üzerine arınma suyu l serpilmemiştir, kirlidir. Kirli hali devam etmektedir.m 14 Çadırın içinde biri öldüğjünde şu kanun geçerlidir: Çadı­ ra giren ve çadırın içinde bulunan herkes yedi gün kirli sayılaçak. 15 Kapakları iple bağ;-



211



H alk su ister. Musa’nın gunahı



lanmamış, ağzı açık tüm kaplara kirli sayılaçak. 16 Ayrıça, dışa­ rıda bir ölüye veya kılıçla katle­ dilm iş b irin eb veya insan kem igineç ya da mezara dökunan kiş;i de yedi gün kirli sayılaçak. 17 Kirli kişi için, yakılan günah sunusunun küllerinden biraz alı­ nıp bir kaba könaçak ve üzeri­ ne akar sudan alınmış su döküleçek. 18 Ve temiz bir kimse,ç zufaötunu alıpd suya batıraçak, sönra çadırın, tüm kapların, örada bulunan çanların üzerine ve insan kemiğine, katledilmiş biri­ ne, bir çesede veya mezara dökunan kişinin üzerine serpeçek. 19 Suyu, kirli kişinin üzerine üçünçü ve yedinçi gün serpeçek. Böyleçe önu yedinçi gün günah­ tan arındıraçak;e arınan kiş>i giysi­ lerini yıkayaçak, kendisi de süda yıkanaçak; akşam ölunça temiz sayılaçak. 2 0 Fakat kirli ölüp kendisi­ ni arındırmayan çan çemaatin içinde yaşatılmayaçak,f çünkü ö adam Yehöva'nın kutsal mekâ­ nını kirletmiştir. Üzerine arınma suyu serpilmemiştir. Kirlidir. 21 Arınma süyünü serpen de bu suya dökunan da giysilerini yıkayaçak/ akşama dek kirli sayılaçak. Bu devirler böyu önlar için bir kanun ölaçak. 2 2 Kirli kişi­ nin dökundugü her şey kirli sayılaçakh ve bunlara dökunan çan akşama dek kirli sayılaçak.' " ı Tüm İsrail topluluğu birinçi ayda Tsin Çölünei geldi; halk Kadeş'tei könakladı. M iryam k örada öldü ve gö­ müldü. 2 Halk için içeçek su yöktuğ bü yüzden Müsa ile Harün'a kar­



20



a b c c d e



f g



h ı



L e11:32 Sy31:19 Sy19:11 Sy 19:9 M e51:7 Le14:9 Sy19:12 Sy31:19 Ba 17:14 Sy19:13 Sy19:18 İb 9:10 İb 9:13 H g2:13 Le 15:5



BO LU M 2 0 i Sy13:21 S y 3 3 :3 6 j Sy1 3 :2 6 S y 2 0 :2 2 Tkr 1:46 T k r2:14 H k11:16 k Ç k 1 5 :2 0 Sy 2 6 :5 9 Mi 6:4 l Çk 17:1



2 . S ü tu n a Sy16:42 b Çk 17:2 c Sy16:35 Sy16:41 Sy16:49 c Çk 14:11 Çk 17:3 Sy16:13 Sy21:5 d Sy16:14 T k r8:15 N e9:21 e Ç k 3 :1 7 Çk 13:5 T k r8 :8 Y r2 :2 f Sy 14:5 g Çk 16:10 Sy14:10 h Çk 17:5 ı N e9:15 M e78:15 M e105:41 Me 114:8 İş 43:20 İş 48:21 i Çk 7:12 Çk 7:19 Sy17:10 İb 9:4 j T k r9 :2 4 Me 106:32 k Me 106:33 l Çk 17:6 T k r8:15 1Kö 10:4 m Le10:3



İş8:13 Vh 4:11 n TM 1:37 Tkr 3 :26 T k r3 4 :4 Y ş1 :2



S A Y I L A R 1 9 :1 6 - 2 0 :1 3



şı töplandılar.a 3 Musa'yla tar­ tıştılar;1’ "Kardeşlerimiz Yehöva' nın önünde öldüğünde keşke biz de ölseydik!"ç dediler. 4 "Yehöva'nın çem aatini bu ç:cjle ne­ den getirdiniz? Biz de hayvanla­ rımız da burada çilelim diye mi?ç 5 Neden bizi Mısır'dan çıkardı­ nız? Bu berbat yere getirmek için mi?d Burası tahıl, inçir, üzüm, nar diyarı degil;e içeçek su da yök." 6 Müsa ile Harün çemaatin cinünden ayrılıp Töplanma Çadırının girişine geldiler ve yere kapandılar.f O zaman Yehöva'nın ihtişamı önlara göründü.s 7 Ve Yehöva Musa'yla könuşup şunları söyledi: 8 "Asayı alh ve halkı töpla, sen ve ağabe­ yin Harun, önların gözü Cinünde kayaya su vermesini söyleyeçeksiniz. Halk için kayadan su çıkaraçaksınız ve hem kendilerinin hem yük hayvanlarının içmesi için suyu önlara vereçeksiniz."1 9 Bunun üzerine Musa, ken­ disine em rettiği gibi asayı Y ehöva'nın Cinlinden ald ı. 10 Müsa ve Harün, çemaati ka­ yanın Cinline topladılar; Musa önlara hitap ederek "Ey asiler,i d in leyin !" dedi, "Bu kayadan size su çıkarmamızı istiyör musünüz?"k 11 Müsa elini kaldı­ rıp asasıyla kayaya iki kez vürdü ve kayadan böl su çıktı; halk da, hayvanları da sudan içtiler? 12 Daha sönra Yehöva, Musa' yla H arun'a şunları söyledi: "İsrailöğCullarının Cinlinde im an­ la davranm adınız ve kütsallıgım am saygı gösterm ediniz, bü nedenle bü çemaati kendile­ rine vereçegim diyara siz g ö tü rm ey eçek sin iz."n 13 Bu



S A Y IL A R 2 0 :1 4 -2 1 :4



Edom geçis izni vermez. Harun Olur



sular, Meriba* sularıdır,a çünkü İsrailögulları Yehöva'yla çekişti; O da halkın önünde kutsallığını gösterdi. 14 Sönra Musa Kadeş'ten Edöm kralına,b "Kardeşin İsrailç şöyle diyör" diye ulaklarla ha­ ber gönderdi; "Başımıza gelen sı­ kıntıların hepsini iyi biliyörsun/ 15 Atalarımız M ısır'a gittiler;d uzun bir zaman örada yaşadık.e Sönra Mısırlılar atalarımıza ve bize kötü davranmaya başladı­ lar/ 16 Bunun üzerine Yehöva'ya feryat ettik;s O da sesimizi işitti ve bir melek gönderiph bizi Mısır'dan çıkardı. ¡Simdi senin topraklarının sınırındaki bir şe­ hirde, Kadeş'teyiz. 17 İzin ver topraklarından geçelim. Tarlaya, bağa girmeyeçeğiz; kuyundan su içmeyeçegiz. Kral Yölundan yü­ rüyüp gideçeğiz.1Töpraklarından geçinçeye dek sağa ya da söla sapmayaçagız."i 18 Fakat Edöm öna "Töpraklarımdan geçmeyeçeksin" dedi, "Yöksa karcına kılıçla çıkarım." 19 İsrail de şu karşılığı verdi: "Anayöldan gideçeğiz; ben ya da hayvanlarım, suyundan içersek, bedelini veririm/ Yölundan geç­ mekten başka bir şey istemiyörum ."k 2 0 Edöm" yine, "Geçmeyeçeksin" dedim ve kalabalık, güçlü bir örduyla önların karcısı­ na çıktı. 21 Böyleçe Edöm İs­ rail'e topraklarından geçme izni vermedi.n İsrail de dönüp öradan üzaklastı.o 22 Tüm İsrail topluluğu Kadeş'tenö ayrılıp Hör DagınaP gel­ di. 23 Sönra Yehöva Edöm Sy 20:13* Anlamı, 'Tartışma; Çatışma; Çekişme"



BO LU M 20 a T k r3 3 :8 M e9 5 :8 Me 106:32 İb 3:8 b H k11:17 c B a 3 6 :8 Tk r2 :4 T k r2 3 :7 c Çk 18:8 d B a 4 6 :6 El^ 7:15 e B a15:13 Çk 12:40 f Ç k1:11 Ç k1:14 T k r2 6 :6 El^ 7:19 g Ç k 2 :2 3 Ç k 3 :7 h Çk 14:19 Çk 2 3 :2 0 Ç k 3 3 :2 Eli: 7:35 ı Sy2 1 :2 2 i T k r2 :2 7 j T k r2 :6 k T k r2 :2 8 l B a3 6 :1 m H k11:17 n T k r2 :2 9 o T k r2 :8 H k11:18 o Sy1 3 :2 6 Sy3 3 :3 7 p S y21:4 S y34:7



2 . S u tu n a B a 2 5 :8 S y 3 3 :3 8 T k r3 2 :5 0 b Sy2 0 :1 2 T k r32:51 c Ç k 2 8 :2 Çk 2 9 :2 9 İb 7:23 c Ç k 6 :2 3 Sy4:16 d S y 3 3 :3 8 e S y 3 3 :3 9 Tkr 10:6 T k r3 2 :5 0 f T k r3 4 :8



BO LU M 21 g Sy1 3 :2 2 h S y 3 3 :4 0 Yş 12:14 ı L e27:28 T k r2 0 :1 7 Yş 6:18 i T k r23:21 j Sy 14:45 H k1:17 k Sy33:41 l Sy20:21 T k r2 :8 H k11:18



212



töpraklarının sınırında bülünan Hör Dağında Musa'yla Harun'a şunları söyledi: 24 "Harun ölüp atalarına katılaçak;a İsrailögullarına vereçegim diyara girmeyeçek; çünkü siz Meriba sula­ rıyla ilgili em rime karşı geldiniz.b 25 Harun'la öglu Eleazar'ı alıp Hör Dağına çık. 26 Kâhin giy­ sisini Harun'un üzerinden çıkarç ve öglu Eleazar'a giydir.ç Harun örada ölüp atalarına katılaçak."d 27 Böyleçe Musa, Yehöva'nın emrettiği gibi yaptı; tüm toplu­ luğun önünde Hör Dağına çık­ tılar. 28 Musa kâhin giysisi­ ni Harun'un üzerinden çıkarıp öglu Eleazar'a giydirdi. Ve Ha­ run örada, dağın tepesinde öldü.e Musa'yla Eleazar dağdan indiler. 29 Tüm topluluk Harun'un öl­ düğünü anladı ve bütün İsrail evi ötuz gün böyunça Harun için agladı.f Q "|



Neçef'tes yaşayan Kenanlı Arad kralıh İsrailögullarının Atarim yölundan geldiğini duydu ve önlarla savaşıp bazıları­ nı tutsak aldı. 2 Bunun üzeri­ ne İsrailögulları Yehöva'ya "Eğer bü halkı elim ize verirsen, biz de önların şehirlerini yök edeçegiz"1 diyerek adakta bulundular/ 3 Yehöva İsrailögüllarının sesini işitti ve Kenanlıları önlara teslim etti. İsrailögulları önları ve şehir­ lerini yök etti. Bü nedenle ö yere Hörma* adını verdiler/ 4 Hör Dağından ayrılıp kKızıldeniz yölundan ilerleyerek Edöm topraklarının etrafından dölaştılar;* halk yöl yüzünden bitkin



21



Sy 21:3* Anlamı, "Yök Edilmek Üzere Adanmış"



213



B a k ır yılan. K ra l Sihon, A m oriler yenilir



düştü. 5 Tanrı'yaave Musa'yab söylenip durdular; "Niçin bizi Mısır'dan çıkardınız, çölde öle­ lim diye m i?"ç diyorlardı, "Çün­ kü ne ekmek var ne de su.ç Artık bu iğrenç ekmekten de tiksiniyo­ ruz.'^ 6 Bunun üzerine Yehova halkın arasına zehirli yılanlar gönderdi' ve İsrailoğullarından birçoğu yılanlar tarafından ısırıldıgı için öldü.f 7 Halk sonunda Musa'ya gel­ di ve "G ünah isledik" dedi,g "Çünkü Yehova'ya ve sana kar­ sı söylendik. Yehova ile aramızda araçılık et de yılanları üzerimiz­ den alsın."h Musa onlar için ara­ çılık ettkı 8 Ve Yehova Musa' ya "Zehirli bir yılan yap ve onu bir isaret direğinin üzerine koy" dedi. "Isırılan kisi ona bakaçak veyaşayaçak." 9 Musa hem en bakırdan bir yılan yaptıi ve onu isaret direğinin üzerine koydu;k yılan tarafından ısırılıp da bakır yılana bakanl kimiler sağ; kaldı.m 10 Sonra İsrailogulları yola çıktı ve O b ot'a gelipn orada konakladı. 11 Ardından Obot' tan ayrılıp gündoğusu yö­ nünde, M oab'a bakan çölde bulunan İye-abarim'de*° konak­ ladılar. 12 Oradan da yola de­ vam edip Zered Vadisi kenarında çadır kurdular" 13 Sonra ora­ dan ayrılıp Amorilerin sınırına dek uzanan çölde, Arnonp böl­ gesinde konak yeri kurdular; Arnon, M oab'ın sınırıdır, Amoriler ile Moab arasındadır. 14 Bu nedenle, Yehova'nın Savakları ki­ tabında söyle denir: Sy 21:11* Anlamı, "Geçit Harabeleri; Sı­ nır Harabeleri"



a M e7 8:1 9 b Çk 14:11 Çk 15:24 Sy 16:13 c Sy 14:28 Sy 14:34 C Sy20:5 d Çk 16:15 Sy11:6 Me 78:24 e T k r8:15 f Me 106:43 1Ko 10:9 g Me 78:34 h Le 2 6 :4 0 Le 26:41 ı Ç k32:11 i Me 106:44 j 2Kr 18:4 k Yhn 3:14 Yhn 8:28 Yhn 12:32 G a3:13 1 P e2:24 l Yhn 1:29 İb 12:2 m Yhn 3:14 Y h n 3 :1 5 Yhn 6:40 Rö 1:17 n Sy 33:43 o Sy 3 3 :4 4 ö T k r2:13 p S y 2 2 :3 6 T k r2 :2 4 H k11:18



2 . S ü tu n a Sy 21:28 T k r2 :1 8 T k r2 :2 9 İîj 15:1 b İşi 15:8 c M e7 8 :5 2 C Me 105:2 d B a 4 9 :1 0 e Yş 13:17 f Sy2 6 :6 3 S y 3 3 :4 9 g Sy 2 3 :2 8 Yş 12:3 h T k r3 :2 7 T k r34:1 ı T k r2 :2 6 H k11:19 i Sy2 0 :1 7 j T k r2 :3 0 T k r2 9 :7 H k 11:20 k T k r2 :3 2 Y î; 13:18 l Yş; 12:2 H k11:21 M e135:10 M e136:19 A m s2:9 m Sy21:13 T k r3:16 n H k 11:22 o Sy3 2 :3 3 N e9:22 o Sy32:1 1Ta6:81 p Yş; 12:2



S A Y I L A R 2 1 :5 -2 4



"Sufa'daki Vaheb ve Arnon va­ dileri; 15 kolları Ara şehrine doğru kıvrılan, Moab sınırına dayanan ırmakların vadileri." 16 Sonra Beer'e*b gittiler. Yehova'nın Musa'ya "Halkı topla, onlara su vereyim"ç dediği kuyu buydu. 17 O zaman İsrailogulları şu ezgiyi söyledi:ç "Fışkır, ey kuyu! Siz de ezgi­ lerle ona karşılık verin! 18 Bir kuyu ki, soylular kazdı. Halkın ileri gelenleri ka­ zıp ortaya çıkardı, Asalarla, evet kendi önder­ lik degnekleriyle."d Sonra çölden M attana'ya, 19 M attana'dan Nahaliel'e, Nah aliel'd en B am o t'a,e 2 0 Bam ot'tan M oab kırındaki vadiye,f Yeşimon'a*gyukarıdan bakan Pisga tepesineh gittiler. 21 İsrailogulları A m orilerin kralı Sihon'aı ulaklar gönderip 22 "İzin ver, topraklarından ge­ çelim. Tarlaya, bağa girmeyeçegiz. Hiçbir kuyudan su içmeyeçegiz. Topraklarından çıkınçaya dek Kral Yolundan gideçeğiz" dediler. 23 Sihon İsrailogullarının topraklarından geçmesine izin vermedi;j çölde İsrailogullarının karşısına çıkmak için hal­ kını toplayıp Yahats'a geldik ve İsrailogullarıyla savaştı. 24 İsrailogulları onu kılıçtan geçirdi* ve Arnon'danm Yabbok'a,n Amm onogullarının yakınlarına dek olan topraklarını ele geçirdiler;“ Yazerö şehri Ammonogullarının sınırıydı.p Sy 21 :1 6 * Anlamı, 20* Ya da "çöl"



Kuyu; Çukur"



S A Y I L A R 2 1 :2 5 - 2 2 :5



B a la k B a la m ’ı çağırır



Og



25 Böyleçe İsrailogulları tüm bu şehirleri alıp A m orilerina şehirlerinde, H eşbon'dab ve çevre kentlerind e* oturdular. 26 Heşbon Sihon'unç şehriydi. Sihon Amorilerin kralıydı.ç O, Moab kralıyla savaşmış ve Arn on'ad dek onun tüm toprakla­ rını elinden almıştı. 27 Bu ne­ denle ozanlar şu taşlam ayı söyler: "Heşbon'a gelin. Sihon'un şehri inşa edilip saglamça kurulsun. 2 8 Çünkü H eşbon'da yangın çıktı,e Sihon'un şehrin­ den alevler yükseldi. M o ab'ın Arf şehrini, Arnon'daki yüksek yerle­ rin* efendilerini yakıp yok etti. 29 Vay haline Moab! Yok olup gideçeksin, ey Kemoş' ung halkı! Oğulların kaçak, kızların tutsak olarak Amorilerin kralı Sihon'un eline verileçek. 3 0 Haydi onlara saldıralım. Heşbon D ibon'ah dek ha­ rap olaçak, Kadınlar Nofa'ya, erkekler de M edeba'yaı dek her yerde yok edileçek." 31 Böyleçe İsrailogulları Amorilerin topraklarında otur­ maya başladı.’ 3 2 Sonra Musa keşifte bulunmaları için Yazer şehrine adamlar gönderdi. İsrailogulları onun çevre kentleri-



BÖ LÜ M 21 a B a 1 0 :1 6 Ba 1 5 :1 6 Ç k 3 :8 Tkr7:1 b T k r2 :2 6 H k 11:19 Ezg 7:4 c M e135:11 C Hk 11:19 d Sy21:13 e Y r4 8 :4 5 f Sy21:15 T k r2 :9 g H k11:24 1Kr11:7 2K r23:13 Y r4 8 :7 h S y 3 2 :3 4 Yş 13:17 Y r4 8 :1 8 ı Yş 1 3 :9 i Tkr 3 :8 j Sy32:1



2 . S u tu n a Sy21:25 b Tkr 3:1 c Tkr 1:4 T kr3:11 T k r4 :4 7 Yş 9:10 C Tkr 3:10 Yş 13:12 d Tkr 3:2 Tkr 3 :2 2 T k r2 0 :3 e Ç k 23:27 Tkr 7:24 f M e135:11 g Tkr 3:3 Yş 13:12 h Yş 12:4 Yş 12:6



BÖ LÜ M 22 ı S y 3 3 :4 8 i Yş 24:9 H k11:25 j Çk 15:15 T k r2 :2 5 k S y31:8 Yş 13:21 l M i6:5 Vh 2:14 m Yş 13:22



Sy 21:25* Ya da "yavru kentlerinde", sozçuk anlamıyla "kızlarında" 28* İbraniçe bama, tapınma amaçıyla kurulan ozel yerler.



Yş 24:9 2Pe 2:15 Yhd11



Q Q İsrailogulları yola çıkıp 2 2 Moab düzlüklerine geldi­ le r ve Ürdün İrmağının bu ya­ nında, Eriha karşısında konak­ ladılar. 2 Tsippor oğlu Balak/ İsrailogullarının Amorilere ne yaptığını gördü. 3 Moab İsra­ il halkı karşısında büyük korku­ ya kapıldı, çünkü çok kalabalık­ lardı; onların karşısında dehşete düşm üşlerdi.! 4 M oab Midyan'ın ihtiyarlarına k şunları söy­ ledi: "Öküz kırın yeşil otunu na­ sıl yiyip bitirirse, bu çemaat de çevremizde ne var ne yok yiyip bitireçek." O sırada Tsippor oğlu Balak l Moab kralıydı. 5 Balak, Beor oğlu B alam 'ı m çağırm ak için ulaklar gönderdi; Balam, halkı­ nın topraklarında, İrm ak* n ke­ narındaki Petor şehrinde oturuyordü.° Ona şunları söyledi: "Bak, Mısır'dan bir halk geldi.



n B a 1 5 :1 8 o T k r2 3 :4



214



ni ele geçirip buralarda yaşayan A m orileri kovdular.“ 33 Ve kalkıp Başan yoluyla yukarı doğ­ ru ilerlediler.b O zaman Başan kralı Og,ç savaşmak üzere tüm halkıyla birlikte Edrei'deç karşı­ larına çıktı. 3 4 Bunun üzerine Yehova Musa'ya "Ondan kork­ ma"'1 dedi, "Çünkü onu, tüm halkını ve tüm topraklarını se­ nin eline vereçegim.e Heşbon'da yaşayan Amorilerin kralı Sihon'a yaptığının aynısını ona yapaçaksın." f 35 Böyleçe İsrailogulları Og'a, oğullarına ve tüm halkı­ na büyük bir darbe indirdi, hiç kimseyi sağ bırakmadı.s Ve İsrailogulları onun memleketini ele geçirdi. h



Sy 22:5* Fırat Irmağı.



215



Tanrı Balam ’ı uyarır. Melek yolda dikilir



Göz alabildiğine yayıldılar“ tam benim karşımda konaklıyor­ lar. 6 Şimdi lütfen gel benim için bü halka beddüa et;b onlar benden güçlü, belki boylece on­ ları yenilgiye üğratır ve diyardan atarım. Çünkü senin hayırdüa et­ tiğin kişinin nim etler gördüğü­ nü, beddüa ettiğinin de lanetlen­ diğini iyi biliyorüm ."ç 7 Boylece Moab ve Midyan ihtiyarları kehanet ücretiniç alıp Balam 'ad ğittiler; ona Balak'ın sözlerini ilettiler. 8 Balam on­ lara "Bü ğece bürada kalın; Yehova'nın bana söyleyeceklerine ğöre size cevap vereceğim "“ dedi. Bünün üzerine Moab beyleri Balam 'ın yanında kaldı. 9 Tanrı B alam 'a ğelipf "Ya­ nındaki bü adamlar kim ?" diye sordü. 10 Balam, Tanrı'ya* şü karşılığı verdi: "Moab kralı Tsippor oğlü Balakğ bana haber ğönderip 11 'M ısır'dan cıkan halk ğöz alabildiğine yayılıyor'11 dedi, 'Lütfen ğel ve benim icin on­ ları lanetlel Belki böylece sava­ şıp onları büradan kovarım .'" 12 Fakat Tanrı Balam 'a "Onlar­ la ğitmeyeceksin. O halka lanet etmeyeceksin/ cünkü onlar kütsanmıştır"i dedi. 13 Balam sabah kalktı ve Balak'ın beylerine "M em leketini­ ze dönün, cünkü Yehova sizin­ le ğelmeme izin vermedi" dedi. 14 Bünün üzerine Moab beyle­ ri kalkıp Balak'a ğittiler ve "Ba­ lam bizimle ğelmeyi reddetti"k dediler. 15 Fakat Balak bü kez daha



a Ba 13:16 b Ba 12:3 S y23:7 Yş 24:9 Ne 13:2 c Me 109:28 ç Mi 3:11 Ele 16:16



d 2Pe2:15 Yhd 11 e Şy 12:6 Ş y 2 3 :1 2 f Şy 2 2 :2 0 g Şy 22:4 h Sy22:5 ı Ş y22:6 Ş y23:7 Şy23:11 Şy2 4 :1 0 i Mi 6:5 j Ba 12:2 B a 2 2 :1 7 Şy 2 3 :2 0 T k r23:5 T k r3 3 :2 9 k Ş y 22:37



a Şy24:11 Oz 17:23 b O z 1 5 :2 7 c Şy24:13 ç Ş y22:8 d Ş y 22:35 Şy2 3 :1 2 Şy24:13 e Yk 1:14 2Pe2:15 Yhd 11 f Ç k 23:21



Sy 22:10* Başlanğıc 5:22'deki dipnota bakın.



g 2K r6:17 1Ta21:16



S A Y IL A R 22:6-25



cok sayıda ve öncekilerden daha itibarlı başka beyler ğönderdi. 16 Balam'a ğidip "Tsippor oğlü Balak şöyle diyor" dediler, "Ne olür, büraya ğelmene hicbir şey enğel olmasın. 17 Çünkü sana cok hürm et edeceğim11 ve bana söyleyeceğin her şeyi yapaca­ ğım.11 Lütfen ğel. Bü halkı be­ nim icin lanetle." 18 Fakat Ba­ lam Balak'ın hizmetkârlarına şü karşılığı verdi: "Balak evini altın ve ğümüşle dolü olarak bana ver­ se bile, kücük olsün büyük olsün, Tanrım Yehova'nın em rinin dı­ şına cıkacak bir şey yapamam.c 19 Şiz lütfen bü ğece bürada ka­ lın da, Yehova bana başka neler diyecek bakayım."11 20 Tanrı ğece Balam 'a ğeldi ve ona "Adamlar seni cağırmak icin ğelmişse, kalk onlarla ğit" dedi, "Fakat yalnızca sana söyleyecek­ lerimi söyleyeceksin."d 21 Ba­ lam sabah kalktı, eşeğine palan vürdü ve Moab beyleriyle ğitti.e 22 Balam onlarla ğittiği icin Tanrı cok öfkelendi. Yehova'nın m eleği ona enğel olm ak üze­ re yolüna dikildi.f Balam eşeği­ ne binmiş ğidiyordü; yanında iki hizmetkârı vardı. 23 Eşek yol­ da yalınkılıç düran Yehova'nın meleğini ğördüğ ve yoldan sapıp tarlaya ğirmeye calıştı, fakat Ba­ lam yola döndürmek icin eşeğe vürmaya başladı. 24 Yehova' nın meleği bağların arasında, iki yanı taş düvar olan dar yolda dürüyordü. 25 Eşek, Yehova'nın meleğini ğördüğünden iyice düvara yanaştı ve Balam 'ın ayağı­ nı düvara sıkıştırdı. Balam eşeğe yine vürdü.



S A Y IL A R 2 2 :2 6 -2 3 :5



Eşek konuşur Balak ilk 7 sunagı yapar



2 6 Yehova'nın m eleği biraz ileri ğidip, sağa sola dönüşü olmayan dar b ir yerde dürdü. 27 Eşek, Yehova'nın m eleğini ğördü ve Balam 'ın altında yere cöktü; Balam cok öfkelendi/ değ­ neğiyle eşeğe dürmadan vürüyordü. 2 8 Şonünda Yehova eşeğin ağzını açtıb ve eşek, Balam 'a "Şana ne yaptım da üc de­ fadır bana vürüp dürüyorsün?"c dedi. 29 Balam "Çünkü bana hainlik ediyorsün. Keşke elimde bir kılıç olsaydı, şimdi seni öldürürdüm !"c dedi. 3 0 Eşek, Balam 'a "¡Şimdiye dek hep bindiğin eşeğin değil miyim? Hayatın boyünca sana böyle bir şey yaptım m ı?"d diye karşılık verdi. Balam da "Hayır!" dedi. 31 Ve Yeho­ va Balam 'ın ğözlerini açtı;e böy­ lece yolda yalınkılıç düran Yeho­ va'nın meleğini ğördü. Hemen eğilip yere kapandı. 3 2 Yehova'nın m eleği ona "Neden üç defadır eşeğini dövüyorsün?" dedi, "Bak! Ben sana enğel olmak için ğeldim, çün­ kü benim isteğime aykırı bir yol­ dasın/ 33 Eşek beni ğördü ve üç kez önüm den çekilmeye ça­ lıştık Ya çekilmeseydi? Şimdiye kadar seni öldürmüş olürdüm;h fakat onün canını esirğerdim." 3 4 O zaman Balam, Yehova'nın meleğine "Günah işledim " dedi, "Çünkü bana enğel olm ak için yolda dürdüğünü bilmiyordüm. Eğer yaptığım ğözünde kötü bir şeyse, evim e ğeri d öneyim ." 35 Fakat Yehova'nın meleği Balam 'a "O adamlarla ğit"i dedi, "Ancak, sana söyleyeceklerim dı­ şında bir şey söylemeyeceksin."!



BÖ LÜ M 2 2 a Öz 14:16 Öz 27:4 b M t 19:26 2Pe 2:16 c Ş y 2 2 :3 2 ç Öz 12:10 d 2Pe 2:16 e 2K r6:17 f Şy2 2 :1 2 T k r2 3 :4 V z9:3



g Şy2 2 :2 3 Şy2 2 :2 5 Şy2 2 :2 7 h Oz 16:25 ı 1Şa 1 5 :2 4 i M e8 1 :1 2 j Ş y 2 2 :2 0



2 . S ü tu n a Şy2 1 :2 6 b Şy2 2 :1 7 Şy24:11 c Oz 19:21 ç Şy 2 3 :2 6 Şy24:13 d Şy23:14 e Şy23:13 f Yş 13:15 Yş 13:17



BÖ LÜ M 23 g Şy22:41 h Şy23:14 Ş y 2 3 :3 0 ı Şy23:15 i Şy2 3 :1 6 Şy24:1 j Ş y 2 2 :2 0 k Ş y23:2



216



Böylece Balam, Balak'ın beyleriy­ le yola devam etti. 3 6 Balak, Balam 'ın ğeldiğini düyünca, onü karşılamak üzere hemen, topraklarının sınırında, Arnon kıyısındaa bülünan Moab şehrine ğitti. 37 Balak, Balam 'a "Şeni cağırmak icin adam ğöndermedim m i?" dedi, "Ne­ den ğelmedin? Şana hürmette küsür eder m iydim h iç ? "b 3 8 Bünün üzerine Balam, Balak'a "Geldim işte, ama ne di­ yebilirim ki?c Ancak Tanrı'nın dilime koydüğü sözleri söyleyebilirim "c dedi. 39 Böylece Balam Balak'la ğit­ ti; K iryat-hütsot'a vardılar. 4 0 Balak sığır, davar kürban ettid ve Balam 'la yanındaki beylere de ğönderdi. 41 Şabahleyin Ba­ lak ğidip Balam 'ı aldı ve tüm hal­ kı ğörebileceği bir yere,e Bamotbaal'e*f cıkardı. Balam, Balak'a "Bürada 2 3 bana yedi sünak yapğ ve yedi boğayla yedi koc hazırla" dedi. 2 Balak onün dediğini hem en yaptı. Şonra Balak ve Ba­ lam her sünakta bir boğayla bir koc sündü.h 3 Ve Balam, Balak'a "Şen yakılan sününün ya­ nında dür/ ben ğideyim. Belki Yehova ğelip benim le konüşür/ O bana ne ğösterirse sana bildi­ receğim" dedi. Şonra çıplak bir tepeye ğitti. 4 Tanrı Balam 'la konüştüğünda,i Balam O 'na "Peş peşe di­ zili yedi sünak yaptım ve her bir sünakta bir boğayla bir koc sündüm"k dedi. 5 Yehova, BaSy 22:41* Anlamı, "Baal'in Yüksek Yer­ leri"



217



B a la m ’ın deyişi B a la k ’ın hoşuna gitm ez



lam 'a söyleyeceği sözleri bildir­ di» ve "Balak'ın yanına dön; bun­ ları söyleyeceksin"b dedi. 6 Böylece Balam döndü; Balak ve tüm Möab beyleri yakılan sununun yanında duruyörlardı. 7 Ve Balam deyisinec banladı: "Möab kralı Balak beni Aram diyarından/ Döğunun dağlarından ge­ tirtti. 'Gel, benim icin Yakup'a bed­ dua et; Evet, gel ve İsrail'i lanetle'd dedi. 8 Tanrı'nın lanet etmediğine ben nasıl lanet edeyim?e Yehöva'nın kınamadığını ben nasıl kınayayım?1 9 Kayaların üstünden önları görüyörum, Tepelerden önları gözlüyörum. Ayrı bir halk ölarak kendi bas­ larına öturuyör,ğ Kendilerini öteki milletler­ le bir tutmuyörlar.h 10 Yakup yerin tözu gibi cök, önu kim sayabilir?ı İsrail'in dörtte birini kim hesap edebilir? Ben döğruların ölüm üyle öley im ," Sönum önlarınki gibi öl­ sü n ." 11 Bunun üzerine Balak, Balam 'a "Bana bunu nasıl yapar­ sın?" dedi, "Seni düşmanlarıma lanet etmen icin cağırdım, fakat sen önları kutsadıkça kutsadın."k Sy 23:10* Ya da "Canım döğruların ölü­ müyle ölsün"



BÖ LÜ M 23 a S y 22:35 b Sy 23:3 c Sy 23:18 Sy24:3 C Ba 10:22 Sy22:5 T k r2 3 :4 d S y22:6 e S y 22:12 Sy2 4 :1 0 f Öz 21:30 g Le 2 0 :2 4 T k r3 3 :2 8 1Kr8:53 Es 3:8 h C k 3 3 :1 6 T k r3 2 :8 ı Ba 13:16 B a 2 2 :1 7 C k 1 :7 i M e37:37 Me 116:15 (Öz 10:7 j Ys 14:14 İ^ 26:19 1Kö 15:55 İb 11:35 k S y 22:11 Sy2 4 :1 0 Ys 24:10 Ne 13:2 Me 109:28 Mi 6:5



2 . S ü tu n a S y 2 2 :3 8 Sy24:13 b Sy22:11 c Ys 24:9 C T k r34:1 d Sy23:1 Sy 2 3 :2 9 e S y 22:35 Sy 23:5 Sy24:1 f Sy2 2 :1 0 g Sy 23:7 Sy24:3 h S y22:2 Ys 24:9 ı M e8 9 :3 5 T it 1:2 i 1Sa 15:29 Rö 11:29 j İs 14:24 İs 46:10 Mi 7:20 k Ba 12:2 B a 2 2 :1 7 Sy2 2 :1 2 l S y 22:18 Ml 3:6



S A Y I L A R 2 3 :6 -2 1



12 Balam su kadılığı verdi: "Ye­ höva'nın dilime köyduğu seyi söylemeye dikkat etmem ğerekmez m i?"a 13 Bunun üzerine Balak "Lüt­ fen benim le ğel, önları ğörebileceğin baska bir yere ğidelim" dedi. "Töpluluğun hepsini de­ ğil, sadece ucunu ğöreceksin.b Önlara öradan benim icin la­ net et."c 14 Böylece önu Tsöfim yaylasına, Pisğa tepesinec ğötürdü; örada yedi sunak yapıp her sunakta bir böğayla bir köc sun­ du.’1 15 Sönra Balam, Balak'a "Sen burada yakılan sununun yanında dur; ben ğidip Ö'nunla könusayım " dedi. 16 Yehöva Balam 'la könustu ve öna söyle­ yeceklerini bildirereke "Balak'ınf yanına ğit ve öna bunları söyle" dedi. 17 Balam, Balak'ın yanı­ na döndü; ö, yakılan sununun yanında duruyördu ve Möab bey­ leri de önunla birlikteydi. Balam 'a "Yehöva ne söyledi?" diye sördu. 18 Bunun üzerine Ba­ lam deyisine basladık "Ey Balak, kalk ve dinle. Tsippör öğluh bana kulak ver. 19 Tanrı insan değil ki yalan söylesin,ı Ve ademöğlu değil ki pism anlık duysun.i Ö der de yapmaz mı? Söz söyler de yerine ğetirmez m i?j 20 İste ben, hayırdua etmek icin ğetirildim, Ö kutsamıstır;k ben tersine döndüremem.l 21 O n eİsrail'in babında bir bela ğördü,



S A Y IL A R 2 3 :2 2 -2 4 :8



Balam ’ın 2. ve 3. deyişi, yine hayırdua



Ne de Yaküp'a karşı olan bir ğizli ğüçk Onün yanında Tanrısı Yehova var,b Ve O kral olarak onlar ara­ sında övğülerle selamla­ nır. 22 Tanrı onü Mısır'dan çıkarmış ğetiriyor.c O yaban sığırı ğibi çevik.ç 23 Yaküp'ü etkileyecek bir büyü yoktür,d İsrail aleyhinde bir kehanet olamaz.e Şimdi Yaküp ve İsrail için di­ yecekler ki, 'Tanrı onlar için ne işler yaptı!'f 24 Bakın! Bir halk aslan ğibi üyanıyor, Bir aslan ğibi kalkıyor.ğ Ve avını yemeden, Oldürülenlerin kanını iç­ m eden de yatmayacak."h 25 Bünün üzerine Balak "M a­ demki onlara lanet edemeyecek­ sin, hayırdüa da etm e" dedi. 26 Balam ona şü karşılığı verdi: "Şana dedim ya, Yehova bana ne söylerse onü yapacağım ." 27 Şonra Balak, "Lütfen ğel" dedi, "Şeni başka bir yere daha ğötüreyim. Belki Tanrı üyğün ğörür de, benim için oradan onlara lanetokü rsü n." 2 8 V eBalam 'ı Yeşimon'a bakan Peor tepesine ğötürdü.i 29 Balam,k "Bürada bana yedi sünak yap ve yedi boğayla yedi koç hazırla" dedi. 3 0 Balak da onün dediğini yap­ tı; her sünakta bir boğayla bir koç sündü.m



BO LÜ M 2S a 1Sa15:23 b Ck 13:21 Ck 2 3 :2 0 Ck 29:45 C k 3 4 :9 İş 8:10 c C k 2 0 :2 c S y24:8 d B a12:3 S y22:6 e S y22:7 T k r18:10 T k r1 8 :1 2 f M e31:19 M e4 4 :1 Me 126:3 R o 11:33 g B a 4 9 :9 S y24:9 Oz 30:30 h İş 31:4 M i5 :8 ı S y 2 2 :3 8 Sy2 3 :1 2 Sy24:13 i Sy23:13 j Sy2 1 :2 0 k Sy22:5 l Sy23:1 m S y23:2 Sy23:14



BO LÜ M 24 a Sy23:3 Sy23:15 b B a 3 0 :2 7 Le 19:26 Sy2 3 :2 3 c S y2:2 S y23:9 c Sy 11:25 1Sa 1 9 :2 0 2Ta 15:1 1Ko 12:10 d S y23:7 e A m s3:7 f Sy2 4 :1 6 g H e 1:28 h Sy 12:6 ı S y1:52 S y2:2 i S y2:32 Sy22:11 j İs 58:11 Y r3 1 :1 2 k M e1:3 M e9 2 :1 2 Y r17:8 l T k r8 :7 m B a 4 9 :1 0 M e2:6 Yhn 1:49 Flp2:10 V h 19:16 n S y 2 4 :2 0 o 1Ta 14:2 D a 2 :4 4 E lc5:31 V h 11:15 o S y 2 3 :2 2 p Ck 23:27 T k r9:5 V h 19:15



218



24



Balam , İsrailogullarına hayırdua etm enin Yeho­ va'nın gözünde iyi olduğunu an­ layınca, önceki seferlerde yaptığı gibia bir felaket alam etib arama­ ya gitmedi, yüzünü cöle cevirdi. 2 Başını kaldırıp baktı, kabilele­ rine göre cadır kurmuş konakla­ yan İsrailoğullarını gördü;c ona Tanrı'nın ruhu gelinceç S de­ yişine başladı:d



4



5



ó



7



B



"Beor oğlu Balam 'ın sözleri, Gözü açılmış adamın sözleri,e T an rı'n ın sözlerini işiten adamın,f G özleri açık haldeyken yere düşeng Ve Mutlak Gücün Sahibin­ den görüntü a lan ın h sözleri: Ey Yakup, çadırların ne güzel, ey İsrail, meskenlerin ne güzel/ Vadiler gibi uzayıp gitmişler/ İrmak boylarındaki bahçe­ ler gibi,! Yehova'nın diktiği ödagaçları gibi, Su kenarlarındaki sedir ağaçları gibi yayılm ış­ lar/ İki tulumundan sular akıyor, Tohumu da suların kena­ rında ekili.l Onun kralımAgag'dann daha büyük olacak, Ve krallığı yüceltilecek/ Tanrı onu Mısır'dan çıkarmış getiriyor; O yaban sığırı gibi çevik.8 M illetleri, hasım larını yok edecek,p



219



Moab, Edom, Seir, Am alek ve Asur için



K em iklerini kem irecek,a onları oklarıyla param­ parça edecek.b 9 Aslan ğibi çöküp yattı, Evet bir aslan ğibi; kim onü kaldırmaya cüret edebilir?c Şana hayırdüa edenler kütlüdür,c Şeni lanetleyenler lanetlidir."d 10 Bünün üzerine Balak, Balam 'a çok öfkelendi ve ellerini birbirine vürarake "Şeni düşman­ larıma lanet oküm anf için ça­ ğırdım, fakat sen bü üçüncü de­ fadır onları kütsüyorsün" dedi. 11 Haydi yolüna ğit. Şana hür­ mette küsür etmeyeceğimi söylemiştim,ğ ama işte Yehova seni bündan mahrüm etti." 12 Balam şü karşılığı verdi: "G önderdiğin ülaklara da de­ memiş miydim? 13 'Balak evi­ ni altınla ve ğüm üşle dolü olarak bana verse bile, Yehova' nın em rinden çıkıp iyi ya da kötü olsün kendiliğim den bir şey yapamam. Yehova ne der­ se onü söyleyeceğim'h dememiş miydim? 14 İşte şimdi halkı­ m ın yanına dönüyorüm. Şimdi ğel, ğünlerin sonünda bü hal­ kın senin halkına neler yapacağınü söyleyeyim."i 15 Böylece Balam deyişine başladü ve şünları söyledi: "Beor oğlü Balam 'ın sözleri, Gözleri açılm ış adam ın sözleri,k 16 Tanrı'nın sözlerini işitenin/ Yüceler Yücesinin bilğisine sahip olanın sözleri . . .



BÖ LÜ M 24 a İş; 38:13 b T k r3 2 :4 2 M e2:9 c B a 4 9 :9 ç Ba 12:3 d B a27:29 e Ey27:23 N a3:19 f Şy22:11 Şy23:11 T k r2 3 :4 Yş 24:9 N e13:2 g Şy2 2 :1 7 Yhd 11 h Şy2 2 :1 8 Şy 2 2 :3 8 ı Yr 4 8 :4 6 i Mi 6:5 j Ş y23:7 Şy24:3 k Şy24:3 l Ş y24:4



2 . S u tu n a H e 1:28 b Şy 12:6 ç Ç k 3 3 :2 0 Yhn 1:18 ç 2Şa 7:16 İş 9:7 İş 14:13 Y r2 3 :5 H e21:27 2 P e1:19 V h 2 2 :1 6 d B a 4 9 :1 0 Me 45:6 Me 108:8 Me 110:2 İb 1:8 e 2 Ş a 8 :2 1Ta 18:2 Me 108:9 Me 110:6 Y r4 8 :4 5 f B a27:37 2Şa8:14 1T a18:13 Me 60:8 İş 34:5 A m s9:12 g B a 3 6 :8 Yş 24:4 h 1T a4:42 H e25:14 ı B a4 9 :1 0 M e2:9 M e72:11 Vh 6:2 Vh 19:15 i Vh 19:21 j Ş y23:7 k Çk 17:8 Çk 17:14 l T k r2 5 :1 9 1Şa15:3 1T a4:43 m Ba 15:19 H k1:16 n H k4:11 o 2Kr 15:29 E zr4:2



S A Y I L A R 2 4 :9 -2 2



O, ğözleri açık halde yere düşmüşken“1 Mütlak Gücün Şahibinden bir ğörüntü aldı:b 17 Onü ğörüyorüm,c fakat şim ­ di değil; Onü ğörüyorüm, fakat ya­ kın değil. Yaküp'tan bir yıldız« çıkacak, İsrail'den bir asa yükselecek.d M oab'ın şakaklarını parçalayacake Ve savaş velvelesi çıkaran oğülların kafasını kıra­ cak. 18 Edom bir mülk olacak,f Evet, Şeirğ düşmanlarının mülkü olacak;h İsrail ise yiğitliğini ğösterecek. 19 Yaküp'tan halklara boyün eğ­ diren biri çıkacak/ Ve şehrin yıkımından sağ; kalanı da yok edecek."i 20 Balam Amalek'i ğörüp de­ yişine devam etti ve şünları söy­ ledi:! "Amalek m illetler arasında ilkti,k Fakat sonü yıkım olacak."l 21 Kenilerim ğörünce deyişi­ ne şöyle devam etti: "Meskenin dayanıklı, meka­ nın kaya üzerinde. 22 Fakat K ain'i*n yakıp yıkacak biri ğelecek. Asür'ün seni tütsak etmesi­ ne ne kadar kaldı?"o Sy 24:22* Keniler kabilesini.



S A Y I L A R 2 4 :2 3 - 2 5 :1 8



Peor B a a li’yle ahlaksızlık. Fin eh as



23 Ve Balam deyişini şöyle sürdürdü: "Ah, Tanrı bünü yaptığında kim sağ; kalabilir?* 24 Kittim kıyılarından ğemiler ğelecek,b Asür'ü sıkıntıya sokacaklar,c Eber'e sıkıntı verecekler. Fakat sonünda o da yıkıma üğrayacak." 25 Şonra Balam kalkıp yolüna ğitti.ç Balak da ğitti. O p j İsrailoğülları Şittim 'de 2 5 otürürken,d M oablı ka­ dınlarla ahlaksızlık yapmaya baş­ ladılar^ 2 Kadınlar tanrılarına kürban sünülürken ğelip İsrailoğüllarını da çağırıyorlardı/ halk bü kürbanlardan yemeye ve o n ­ ların tanrıları önünde eğilm e­ ye başladı.ğ 3 Böylece İsrailoğülları Peor Baali'ne tapınmaya başladı.h Ve Yehova İsrailoğüllarına çok öfkelendik 4 Bü ne­ denle Yehova Müsa'ya şünü dedi: "Halkın başındaki tüm adamla­ rı topla; cesetlerini Yehova'nın önünde as ki,i herkes ğörsün ve Yehova'nın İsrailoğüllarına karşı ğazabı dinsin." 5 Bünün üze­ rine Müsa İsrail'in hakim lerine! şöyle dedi: "Her biriniz kendi adamlarınız arasında Peor Baali' ne tapınmış olanları öldürün."k 6 Ve İsrail toplülüğü Top­ lanm a Çadırının ğirişinde ağlarken İsrailoğüllarından bir adam/ M ü sa'n ın ve herkesin ğözü önünde kardeşlerinin ya­ nına Midyanlı bir kadınm ğetirdi. 7 Kahin Harün oğlü Eleazar oğlü Finehas11 bünü ğörünce



a T k r3 2 :3 9 b Ba 10:4 İ;; 23:1 H e27:6 Da 11:30 c Na 1:1 N a3:18 C S y31:8



BÖ LÜ M 25 d Ys 2:1 Mi 6:5 e Sy31:16 1Ko 10:8 V h 2:14 f Ç k34:15 1Kr 11:2 Elç 15:29 1Ko 10:20 g Ç k 2 0 :5 Y ; 23:7 1Ko 10:7 h T k r4:3 Yş 22:17 Me 106:28 Ho 9:10 ı Me 106:29 i 2Sa 21:6 j Ç3k 18:21 k Çk 2 2 :2 0 Ç k 3 2 :2 7 T k r1 3 :8 T k r1 3 :9 1K r18:40 l S y 25:14 m S y 25:15 n Ç k 6 :2 5 Ys 22:30 1Ta 6:4



2 . S ü tu n a Ç k 23:21 Me 106:30 b S y25:4 T k r4:3 1Ko 10:8 c S y25:7 C Me 106:31 2Ko 11:2 d Ç k 2 0 :5 Ç k34:14 T k r4 :2 4 Yş 24:19 e Me 106:30 f 1Ta 6:4 1T a6:50 Ezr 7:5 E zr8:2 g 1K r19:10 h Ç k 3 2 :3 0 ı Sy1:16 i B a 2 5 :2 1Ta 1:32 j S y31:8 Yş 13:21 k S y31:2 l Sy31:16 2Pe 2:14 V h 2:14 m Sy25:3 N e13:2 2Pe 2:15 Yhd 11 n S y25:9 o S y25:8 o S y 25:15



220



toplülüğün arasından çıkıp eline bir mızrak aldı. 8 Adamın pe­ şinden çadıra* ğirdi, mızrağı iki­ sine de sapladı; mızrak adamı ve kadının kasıklarını delip ğeçti. Böylece İsrailoğüllarını vüran bela dürdü.a 9 Bü beladan ölenlerin sayısı yirmi dört bindi.b 10 Şonra Yehova Müsa'yla konüşüp şünları söyledi: 11 "İsrailoğülları arasında kahin Ha­ rün oğlü Eleazar oğlü Finehasc Benim le rekabet edilmesine ğöz yümmadı,ç böylece tam bağlılıkd konüsündaki ısrarımla İsrailoğjüllarını tamam en yok etmeden onlara olan ğazabım ı dindir­ di.' 12 Bü nedenle ona söyle, kendisiyle barış ahdi yapıyorüm. 13 Bü ahit onünla ve onün soyüyla devirler boyü sürecek bir kahinlik ahdi olacak;f çünkü o, Tanrısıyla rekabete ğöz yümmadığ ve İsrailoğülları için kefarette bülündü."h 14 Midyanlı kadınla birlikte öldürülen İsrailli adam, Şimeonoğüllarından bir aşiret beyi/ Şalü oğlü Zimri'ydi. 15 Oldürülen Midyanlı kadın iseM idyani boylarından birinin aşiret reisi olan Tsür'ünj kızı Kozbi'ydi. 16 Ve Yehova Müsa'yla konüşüp şünları söyledi: 17 "Midyanlıları sıkıştırın, onları vürün;k 18 çünkü kürnazca hileleriylel size sıkıntı veriyorlar; hem Peor olayındam hem de bü mesele yüzünden felakete üğradığınızn ğün öldürülen» kız kardeşleri, Midyan beyinin kızı Kozbiö ola­ yında kürnazca davrandılar." Sy 25:8* Çadırın kadınlar bölümüne.



221



Israilogu lların ın nüfus sayım ı



Felaket bittikten sonraa / V v J Yehova M üsa'ya ve ka­ hin Harün oğlü Eleazar'a şünü söyledi: 2 "Tüm İsrail toplülüğünün; İsrail'de ordüya katıla­ bilecek olan yirmi ve daha yükarı yaştaki herkesin aşiretlerine göre sayımını yapın. 3 Musa ve kahin Eleazar,c Moab düzlük­ lerinde,« Ürdün İrmağı kıyısında Erihadkarşısında İsrailoğüllarıyla konüştülar; 4 onlara "Yehova' nın Müsa'ya emrettiği ğibi, yir­ mi ve daha yükarı yaştaki erkek­ lerin sayımını yapın"e dediler. M ısır diyarından çıkan İsrailoğülları şünlardı: 5 İsrail' in ilk oğlü R üben;f R üben'in oğülları: H an ok 'ü nğ soyündan Hanokoğülları ailesi; Pallü 'n ü n h soyündan Pallüoğülları ailesi; 6 H etsron 'ünı soyündan Hetsronoğülları ailesi; Karm i'n in i soyündan Karm ioğülları ailesi. 7 Rübenoğüllarının aileleri bünlardı; onlardan sayı­ lıp kaydedilenler kırk üç bin yedi yüz otüz kişiydi. 8 Pallü'nün oğlü Eliab'dı. 9 Eliab'ın oğülları: Nemüel, Da­ tank ve Abiram'dı.l Toplantıla­ ra çağrılan, Korah'ınmyanındaki toplülüğün idinde Müsa ve Harün'a karşı ayaklanarak Yehova' ya başkaldıran Datan ve Abiram bünlardı. 10 O zaman yer ağzını açmış ve onları yütmüştu.n Ateş iki yüz elli adamı yakıp yok ettiğinde« Korah da toplülüktakilerle bir­ likte ölmüştü. Onlar herkese ib­ ret oldülar.il 11 Fakat Korah'ın oğülları ölmedi.P



BÖ LÜ M 2 6 a Sy25:5 Sy 25:8 b Ç k 3 0 :1 2 Ç k 3 8 :2 6 Sy 1:2 c S y 2 0 :2 6 C Sy22:1 Sy31:12 Sy 3 3 :4 8 d T k r34:3 Ys 6:1 e Sy 1:3 f B a 2 9 :3 2 B a 4 6 :8 1Ta5:1 g Ç k6:14 h B a 4 6 :9 ı 1Ta 5 :3 i Ç k6:14 j Sy 1:21 k Sy 16:24 T k r11:6 l Sy 16:1 Sy16:12 Sy 16:27 Me 106:17 m Sy16:5 Sy16:19 Yhd 11 n Sy 16:32 o Sy 16:35 Me 106:18 o Sy 16:38 He 14:8 1Ko 10:11 2P e2:6 p Ç k 6 :2 4 Sy 2 6 :5 8 Me 42:Ü st Me 45:Ü st



2 . S ü tu n a B a3 5 :2 3 B a 4 6 :1 0 b B a 4 6 :1 0 c 1T a4:24 C Ç k6:15 d 1T a4:24 e Sy1:23 f B a 3 5 :2 6 g B a4 6 :1 6 h Sy1:25 ı B a2 9 :3 5 B a4 9 :1 0 1Ta 5 :2 İb 7:14 i B a3 8 :3 j B a 3 8 :4 1Ta2:3 k B a 3 8 :7 B a 3 8 :9 B a3 8 :1 0 l B a3 8 :5 B a 3 8 :2 6 1Ta4:21 m B a 3 8 :2 9 B a 4 6 :1 2 Ru 4:18 M t1 :3 n B a 3 8 :3 0 1Ta2:4 o R u 4:19 o B a 4 6 :1 2 1Ta2:5 p B a 4 9 :8 r Sy 1:27



S A Y I L A R 2 6 :1 -2 2



12 Şim eonoğü llarıâ aileleri: N em üel'in*b soyündan Nemüeloğülları ailesi; Y am in'inc so­ yündan Yam inoğülları ailesi; Yakin'inç soyündan Yakinoğülları ailesi; 13 Zerah'ın* soyün­ dan Zerahoğülları ailesi; Şaül' ü n dsoyündan Şaüloğülları ailesi. 14 Şimeonoğülları aileleri bünlardı; yirmi iki bin iki yüz kişiydiler.e 15 G adoğüllarınınf aileleri: T sefon 'ün soyündan Tsefonoğülları ailesi; Hağği'nin soyün­ dan Hağğioğülları ailesi; Şüni' nin soyündan Şünioğülları ailesi; 16 O zni'nin* soyündan Oznioğülları ailesi; E ri'n in soyün­ dan Erioğülları ailesi; 17 Arod' ün soyündan Arodoğülları ailesi; Areli'ninğ soyündan Arelioğülları ailesi. 18 Gadoğülları ai­ leleri bünlardı; onlardan sayılıp kaydedilenler kırk bin beş yüz kişiydi.h 19 Yahüda'nını oğülları Eri ve O nan'dı. Fakat Er ve Onan Ke­ nan diyarında öldüler.k 2 0 Ai­ lelerine ğöre Yahüdaoğülları: !Şela'nınl soyündan Şelaoğülları ailesi; Perets'inmsoyündan Peretsoğüllan ailesi; Zerah'ınn soyün­ dan Zerahoğülları ailesi. 21 Perets'in oğülları: Hetsron' ü n ” soyündan Hetsronoğülları ailesi; H am ül'ünö soyündan Ham üloğülları ailesi. 22 Bünlar Yahüda aileleriydi;p onlardan sa­ yılıp kaydedilenler yetmiş altı bin beş yüz kişiydi.r Sy 26:12* Başlanğıç 46:10, Çıkış 6:15 ayetlerinde "Yemüel" 13* Başlanğıç 46:10, Çıkış 6:15 ayetlerinde "Tsohar" 16* Başlanğıç 46:16'da "Etsbon"



S A Y I L A R 2 6 :2 3 -4 5



23 Ailelerine göre İssakaroğulları:“ T o la 'n ın b soyundan Tolaogulları ailesi; Puva'nın so­ yundan Puniler ailesi; 2 4 Yasub'un* soyundan Yasubogulları ailesi; Şim ron'unc soyundan Simronogulları ailesi. 25 İssakar aileleri bunlardı; onlardan sayılıp kaydedilenler altmış dört bin üc yüz kisiydi.c 2 6 Ailelerine göre Zebulunogulları:d Sered'in soyundan Seredogulları ailesi; Elon'un so­ yundan Elonogulları ailesi; Yahlee l'in e soyundan Yahleelogulları ailesi. 27 Zebulun aileleri bunlardı; onlardan sayılıp kay­ dedilenler altm ıs bin bes yüz kikiydi.1 2 8 Ailelerine göre Yusufogulları:g M anasse ve Efraim .h 29 M anasseogulları: M ak ir'ini soyundan Makirogulları ailesi. Makir Gilead'ıni babasıydı. Gilead'ın soyundan Gileadogulları ailesi. 3 0 Gilead'ın ogulları şunlardı: İezer'ink soyundan İezerogulları ailesi; H elek'in so­ yundan H elekogulları ailesi; 31 Asriel'in soyundan Asrielogulları ailesi; Sekem'in soyundan Sekemogulları ailesi; 3 2 Semid a'nınl soyundan Semidaogulları ailesi; Hefer'inm soyundan Heferogulları ailesi. 33 Hefer oglu Tselofhad'ın oglu olmadı, kızları oldu;n kızlarının isimle­ ri Mahla, Noa, Hogla, Milka ve Tirtsa'ydı.° 3 4 Manasse ailele­ ri bunlardı; onlardan sayılıp kay­ dedilenler elli iki bin yedi yüz kisiydi.i) 3 5 Ailelerine göre Efraimogulları:p Su telah 'ın r soyundan



Nüfus sayımı-devam BÖ LÜ M 2 6 a B a 3 0 :1 8 B a3 5 :2 3 Ba 46:13 b 1Ta 7:2 c 1Ta 7:1 C Sy 1:29 d B a 3 0 :2 0 e Ba 46:14 f Sy 1:31 g B a 3 0 :2 4 B a 3 5 :2 4 h B a4 1 :5 2 Ba 4 6 :2 0 T k r3 3 :1 7 ı B a41:51 B a4 8 :5 i B a5 0 :2 3 Sy36:1 T k r3:15 1Ta 7:14 j Y5 17:1 k Yş 17:2 l üs 17:2 m Sy27:1 n Sy27:7 S y36:2 17:3 1Ta 7:15 o Sy27:1 Sy36:11 o Sy 1:35 p B a4 1 :5 2 r 1Ta 7:20



2 . S ü tu n a 1Ta 7:25 b Ba 4 8 :2 0 17:17 c Sy1:33 C B a 3 5 :2 4 d 1Ta 7:6 e 1Ta 8:1 f B a46:21 g B a46:21 1Ta 8:7 h B a 4 9 :2 7 H k1:21 ı S y1:37 i B a 3 0 :6 j B a 4 9 :1 6 k S y1:39 l B a30:13 B a 3 5 :2 6 m B a 4 6 :1 7



Sy 26:24* Başlangıç 46:13'te "Yob"



222



Sutelahogulları ailesi; Beker' in soyundan Bekerogulları ai­ lesi; Tahan'ına soyundan Tahanogullan ailesi. 3 6 Sutelah'ın ogulları: Eran'ın soyundan Eranogulları ailesi. 37 Efraim ogullannınb aileleri bunlardı; on­ lardan sayılıp kaydedilenler otuz iki bin bes yüz kikiydi. Ailelerine göre Yusufogulları bunlardı.c 3 8 Ailelerine göre Benyaminogulları:c B e la 'n ın d soyun­ dan Belaogulları ailesi; Asb e l'in e soyundan Asbelogulları ailesi; Ahiram'ın* soyundan Ahiram ogulları ailesi; 3 9 Sefufam 'ın* soyundan Sufamogulları ailesi; H ufam 'ın*f soyundan Hufamogullan ailesi. 4 0 Bela'nın ogulları Ard ve Naaman'dı.s Ard' ın soyundan Ardogulları aile­ si; Naaman'ın soyundan Naamanogulları ailesi. 41 Ailelerine göre Benyaminogullarıh bunlar­ dı; onlardan sayılıp kaydedilen­ ler kırk bes bin altı yüz kisiydi! 4 2 Ailelerine göre Danogullarıi sunlardı: Suham 'ın* soyun­ dan Suhamogulları ailesi. Danj aileleri bunlardı. 4 3 Suhamogullannın tüm aileleri, onlardan sayılıp kaydedilenler altmıs dört bin dört yüz kisiydi.k 4 4 Ailelerine göre AserogullarP şunlardı: Y im na'nınm soyun­ dan Yim naogulları ailesi; Yisv i'n in n soyundan Yisviogulları ailesi; B eria'nın soyundan Beriaogulları ailesi; 4 5 Beria'nın ogulları: Heber'in soyundan He-



n 1Ta 7:30



Sy 26:38* Baslangıç 46:21'de "Ehi" 39* Baslangıç 46:21'de "Muppim"; 1. Ta­ rihler 7:12'de "Şuppim" 39* Başlan­ gıç; 46:21'de "Huppim" 42* Başlangıç; 46:23'te "Husim"



223



601.730 k isi sayılır. Miras paylaşım ı



berogulları ailesi; M alkiel'in3 so­ yundan M alkielogulları ailesi. 4 6 Aser'in kızının ismi Serah'tı.b 47 Aserogullannınc aileleri bun­ lardı; onlardan sayılıp kaydedilenlerelli üc bin dört yüz kisiydi.c 4 8 Ailelerine göre Naftaliogulları:d Yahtseel'ine soyundan Yahtseelogulları ailesi; Gunif so­ yundan G uniogulları ailesi; 4 9 Yetser'ing soyundan Yetserogulları ailesi; S ille m 'in h soyundan Sillemogulları ailesi. 50 Naftaliı aileleri bunlardı; on­ lardan sayılıp kaydedilenler kırk bes bin dört yüz kisiydi.* 51 İsrailogullarından sayılıp kaydedilenler altı yüz bir bin yedi yüz otuz kisiydi.j 5 2 Sonra Yehova M usa'ya sunları söyledi: 53 "M em le­ ket, kaydedilmis isim lerin sa­ yısına göre onlara miras olarak paylastırılacak.k 54 Sayısı cok olanın mirasını büyütecek, sayı­ sı az olanın mirasını kücülteceksin.l Her birinin mirası, kayde­ dilenlerinin sayısına göre olacak. 55 Ancak topraklar kuram ile paylastırılacak. Herkes babasının kabilesi idinde bir miras alacak. 56 Nüfusu az olan icin de cok olan icin de, mirasları kurayla be­ lirlenerek dagıtılacak." 57 Ailelerine göre Leviogullarındann sayılıp kaydedilenler sunlardı: Ger^>on'uno soyundan Gersonogullan ailesi; K ohat'ınö soyundan Kohatogulları ailesi; M erari'n in p soyundan Merariogulları ailesi. 5 8 Leviogulları aileleri: Libniogullarır ailesi, Hebronogullar^ ailesi, Mahliogullarü ailesi, M usiogulla^ aile­ si, Korahogullarıu ailesi.



BÖ LÜ M 26 a B a 4 6 :1 7 b 1Ta 7:30 c B a 4 9 :2 0 T k r3 3 :2 4 C Sy 1:41 d B a 3 0 :8 B a3 5 :2 5 e B a 4 6 :2 4 f 1Ta 7:13 g B a 4 6 :2 4 h 1Ta 7:13 ı B a49:21 i Sy1:43 j Ç k 3 8 :2 6 S y1:46 S y1:49 S y2:32 Sy 14:29 Ne 9:23 k Ys 11:23 Yİ; 14:1 l S y 3 3 :5 4 17:14 m Sy34:13 Ys 14:2 Ys 17:4 18:6 Oz 16:33 n Ç k 6 :1 9 Sy3:15 Ys 18:7 o B a46:11 S y3:17 Yij21:6 o Ç k6:16 S y3:19 Yij 2 1 :4 p Yij 21:7 1Ta6:1 r Ç k 6 :1 7 S y3:18 s S y3:27 1Ta6:2 •s Ç k 6 :1 9 Sy3:33 1Ta23:21 t S y3:20 1Ta23:23 u Ç k 6 :2 4 1T a6:33 1T a6:37



2 . S u tu n a 1 T a23:12 b Ç k 6 :1 8 S y3:19 c Ç k2:1 Ç k 6 :2 0 C Çk 15:20 Mi 6:4 d Ç k6:23 Ç k 2 4 :9 L e10:1 e L e10:16 S y3:2 f Le 10:2 S y3:4 1T a24:2 g S y3:39 h S y1:49 ı Sy 18:24 T k r1 0 :9 T kr14:27 Ys 14:3 i Sy26:3 j S y1:2 T k r2:14 1Ko 10:5



S A Y I L A R 2 6 :4 6 - 2 7 :3



Kohata Am ram 'ınb babasıydı. 59 Amram'ın karısı Mısır'da dogan Levi kızı Yokebed'di.c Yokebed Amram'a Harun'u, Musa'yı ve kız kardeşleri M iryam 'ı dogurdu.c 6 0 Harun'un ogulları, Nadab, Abihu,dEleazarve İtamar' dı.e 61 Fakat Nadab ve Abihu, Yehova'nın huzurunda kurallara aykırı bir ates sundukları icin öldüler.f 62 Leviogullarından sayılıp kaydedilen bir aylık ve daha yu­ karı yastaki tüm erkekleryirmi üc bin kisiydi.s Onlar İsrailogulları arasında sayılıp kaydedilmedi,11 cünkü onlara İsrailogulları ara­ sında bir miras verilmeyecekti.ı 63 Musa ve kahin Eleazar ta­ rafından, Moab düzlüklerinde, Ürdün İrm agı kıyısında Eriha karsısında’ sayılıp kaydedilen İsrailogulları bunlardı. 64 Bun­ lar arasında M usa ve kahin H arun'un Sina Çölünde sa­ yıp kaydettigi İsrailogullarından kimse yoktu. 65 Çünkü Yehova onlarhakkında "Çölde ölecek­ ler"11 demisti. Bu nedenle onlar­ dan Yefunne oglu Kaleb ve Nun oğlu Yesu dısında kimse kalmam ıstü Q W Yusuf oglu M anasse' 2 • n in mailelerinden, Manas­ se oglu Makir oglu Gilead oglu Hefer oglu Tselofhad'ınn kızları Mahla, Noa, Hogla, Milka ve Tirtsao geldiler, 2 Toplanma Ça­ dırının giriminde Musa'nın, ka­ h in Eleazar'ın,° beylerin ve tüm toplulugun önünde durdu­ lar. 3 Söyle dediler: "Babamız k Sy 14:29; İb 3:17; l Sy 14:30; Ys 14:14; Ys 19:49; B Ö L Ü M 2 7 m Sy 2 6 :2 8 ; n Sy 2 6 :3 3 ; 1Ta 7:15; o Ys 17:3; o Çk 18:26; Tkr 17:8.



S A Y I L A R 2 7 :4 - 2 8 :2



Tselofhad’ın kızları. Yesu görevi alır



cölde öldü;a fakat o, Korah'ın yandaşları arasında, Yehova'ya karçı gelen o toplulugun idinde yer almamıştı;b kendi günahıy­ la öldüc ve oğlu yoktu. 4 Oglu yok diye neden babamızın adı sülalesinden silinip gitsin?c Am­ calarım ızla birlikte bize de mülk verin."d 5 Bunun üzeri­ ne Musa onların meselesini Yehova'ya sundu.e 6 Yehova Musa'ya sunları söy­ ledi: 7 "T selofh ad 'ın kızları doğru söylüyor. Amcalarıyla bir­ likte onlara da miras olarak mülk vermelisin; babalarının mirası­ nı onlara gecireceksin.f 8 İsrailogullarına de ki, 'Erkek cocugu olmayan bir adamın ölümü durumunda, mirasını kızına gegireceksiniz. 9 Eger kızı yoksa, mirasını erkek kardeşlerine vere­ ceksiniz. 10 Erkek kardeşi yok­ sa, mirasını amcalarına verecek­ siniz. 11 Eger am cası yoksa, o zaman mirasını sülalesinden en yakın kan bagığ olan kişi­ ye vereceksiniz; böylece mirasa o kişi sahip olacak. Ve Yehova'nın Musa'ya emrettigi gibi, bu hü­ küm İsrailogulları id n bir kanun olacak." 12 Sonra Yehova M usa'ya şöyle dedi: "Abarim'deki dagah cık ve İsrailogullarına verecegim memleketi gör. 13 O m em le­ keti gördükten sonra, agabeyin Haruni gibi sen de atalarına katılacaksın.i 14 Çünkü Tsin Çö­ lünde toplulukta tartışma cıktıgında em rim e karsı geldiniz,k su meselesinde onların gözü önün­ de kutsallıgımal saygı gösterme­ diniz. (Bu, Tsin ÇölündemKadeş' ten bulunan M eribao sularıdır.)"



BÖ LÜ M 27 a Sy 14:35 b Sy 16:2 Sy16:19 Sy16:35 c H e1 8 :4 Ro 5:12 Ro 6:23 C Sy 2 6 :6 4 d Ys 17:4 e Çk 18:15 Ç k33:11 L e24 :1 2 f S y36:2 Y ş17:6 g L e 25:25 L e25 :4 9 Ru 4:3 Y r3 2 :8 h Sy3 3 :4 7 T k r3 2 :4 9 ı Ba 13:15 T k r3 :2 7 T k r3 2 :5 2 T k r3 4 :1 T k r3 4 :2 i Sy 2 0 :2 4 S y 2 0 :2 8 S y 3 3 :3 8 T k r1 0 :6 T k r3 2 :5 0 j S y31:2 T k r3 4 :7 k Sy2 0 :1 0 Tkr 1:37 Me 106:33 l Sy 20:12 m Sy 13:21 Ys 15:1 n Tkr 1:2 T k r32:51 o Me 106:32



2 . S u tu n a Sy 16:22 E y12 :1 0 b Sy27:18 M e31:5 Me 104:29 c Tkr31:14 C T k r3 1 :2 d 1K r22:17 Mt 9:36 e Sy 14:24 2K r2:9 Lu 1:17 f T k r3 4 :9 E lç6 :6 1 T i4:14 g T k r3 1 :7 h T k r1 :3 8 T k r31:3 T k r3 4 :1 0 ı 1:17 i Çk 2 8 :3 0 L e8 :8 T k r3 3 :8 1Sa 2 3 :9 1Sa 2 8 :6 Ne 7:65 j 1Sa 2 2 :1 0 1Sa 2 8 :6 k S y 2 0 :2 8 l Tkr 3 :2 8 T k r31:23 m Sy27:18 Tkr31:14



2 24



15 Ve Musa Yehova'ya şun­ ları söyledi: 16 "Her can lının“ hayat kuvvetinin kaynagıb olan Yehova Tanrı toplulugun başına birini getirsin;c 17 bu kişi her zam an onlara önder­ lik etsin ve her işlerinde onları yönlendirsin ki,c Yehova'nın hal­ kı cobansız koyunlar gibi olmasın ."d 18 Bunun üzerine Yehova Musa'ya "Farklı bir ruha sahip olan e Nun oğlu Yeşu'yu ge­ tir ve elini onun üzerine koy"f dedi. 19 "Onu kahin Eleazar' ın ve tüm toplulugun önüne çı­ karacaksın ve onların gözü önün­ de onu görevlendireceksin.« 20 Sahip olduğun itibarı onunla paylaşacaksınh ki tüm İsrail top­ luluğu onu d inlesin. 21 Yesu, kâhin Eleazar'ın önünde duracak ve Eleazar, Yehova'nın önünde onun adına Ürim aracılığıyla' hü­ küm soracak.i Her işlerini aldık­ ları emre göre yapacaklar; Yesu' yla birlikte tüm İsrailogulları ve tüm topluluk da böyle yapacak." 22 Musa Yehova'nın kendisi­ ne emrettigi gibi yaptı. Yeşu'yu alıp kahin Eleazar'ınkve tüm top­ lulugun önüne cıkardı. 23 Ye­ h ova'n ın kendisi aracılığıyla söylediği gibi/ ellerini Yeşu'nun üzerine koydu ve onu görevlendirdi.m Q Q Sonra Yehova Musa'ya 2 8 şöyle söyledi: 2 "İsrailogullarına şunu emret: 'Bana ge­ tirdiğiniz sunuları, ekmeği,n hoş kokuo olarak ateşte yakılan su­ nuları vaktinde8 sunmaya dikkat edeceksiniz.' B Ö L Ü M 2 8 n Le 3:11; Le 21:6; Sy 2 8 :24; Ml 1:7; o Ba 8:21; Çk 29 :1 8 ; Ef 5:2; Flp 4:18; o Çk 23:14; 2Ta 8:13; Ezr 3:5; Ne 10:33.



225



G ünlük sunular. Sebt. Yeni Ay. F ısıh



3 Ve onlara şöyle diyeceksin, 'Yehova'ya sunacağınız ateşte ya­ kılan sunular şunlardır: Gün­ lük" yakılan sunu olarak birer yaşında sağlıklı iki erkek kuzu. 4 Erkek kuzulardan birin i sa­ bahleyin, diğerini akşamleyin, karanlık tam cökm eden sunacaksınız.b 5 Bunların her bi­ riyle birlikte, dörtte bir hin kadar dövülmüş zeytinin yagıylac yoğ­ rulmuş, onda bir efac ince unu tahıl sunusud olarak sunacaksı­ nız. 6 Bu, Yehova icin ateşte yakılan sunue ve hoş koku ola­ rak Sina Dağında emredilen gün­ lük yakılan sunudur.f 7 Her bir erkek kuzuyla birlikte,ğ dört­ te bir hin ölçüsünde dökme su­ nusu sunulacak.h Yehova icin dökme sunusunu, şarabt kut­ sal yerde dökeceksiniz. 8 Di­ ğer erkek kuzuyu akşam leyin, karanlık tam cökm eden suna­ caksınız. Sabahki sunuda olduğu gibi, onu tahıl sunusuyla ve dök­ me sunusuyla birlikte ateşte ya­ kılan sunu, Yehova'ya hoş koku olarak sunacaksınız.i 9 Sebti günü ise birer yaşın­ da sağlıklı iki erkek kuzu; tahıl sunusu olarak yağla yoğrulmuş, onda iki ölcek ince un ve dökme sunusu sunulacak. 10 Bu yakı­ lan sunu, Sebt sunusudur; gün­ lük yakılan sunuylak dökme su­ nusunu^ yanı sıra her Sebt günü sunulacak. 11 Her ayın başında Yehova' ya yakılan sunu olarak iki genc boğa, bir koc vebirer yaşında saglıklı yedi erkek kuzu sunacaksınız.m 12 Tahıl sunusun olarak her boğa icin, yağla yoğrulmuş, onda üc ölcek ince un; koco icin



BÖ LÜ M 28 a Ç k 2 9 :3 8 L e6:9 Sy29:11 H e46:15 b Çk 12:6 Ç k 2 9 :3 9 T k r16:6 c Çk 2 9 :4 0 c Çk 16:36 d S y15:4 e Le8:21 f Çk 2 9 :4 2 2Ta2:4 Ezr3:3 g Çk 2 9 :4 0 h L e23:13 ı Sy15:10 Sy28:14 Tkr 14:26 i Çk 29:41 j Çk 16:29 Ç k 2 0 :1 0 H e 2 0 :1 2 k Sy28:3 l S y28:7 m Sy10:10 1Ta23:31 2Ta2:4 Ne 10:33 K l2:16 n Le2:11 o Le 1:10



2 . S ü tu n a b c c d e f



g



h



ı i j k l



m n o o p



r



Le1:13 Sy15:10 S y15:7 Sy15:5 S y29:6 Sy2 9 :1 9 L e4:23 Sy1 5 :2 4 S y 2 8 :2 2 Çk 12:14 L e23:5 T kr16:1 H e45:21 L u 2 2 :7 1Ko 5:7 Çk 12:15 L e2 3 :6 1Ko 5:8 L e2 3 :2 L e2 3 :7 L e1:9 Sy28:11 L e2 2 :2 0 L e2 2 :2 2 Tkr15:21 L e2:1 Sy2 8 :1 2 Sy28:13 Sy28:15 Sy29:5 Sy28:3 D a8:11 D a11:31 D a12:11 S y28:6



S A Y I L A R 2 8 :3 -2 4



de, yağla yoğrulmuş, onda iki öl­ cek ince un sunulacak. 13 Her bir erkek kuzu icin tahıl sunu­ su olarak yağla yoğrulmuş, onda bir ölcek ince un sunulacak; bu, Yehova icin ateşte yakılan sunu, hoş koku " olacak. 14 Ve dök­ me sunuları olarak her boğa icin yarım b hin şarap; koc icin ücte bir c hin şarap ve her bir erkek kuzu icin dörtte bir c hin şarap sunulacak. Yılın her ayı sunu­ lacak aylık yakılan sunu budur.d 15 Ayrıca, günlük yakılan sunu ve dökme sunusundan başka,e günah sunusu olarak Yehova'ya bir oglak f sunulacak. 16 Birinci ayda, ayın on dör­ düncü günü Yehova'nın Fısh ı g olacak. 17 Bu ayın on beşinci günü bir bayram kutla­ nacak. Yedi gün boyunca ma­ yasız ekmek yenecek.h 18 Bi­ rinci gün kutsal toplantı olacaka Hiçbir ağır iş yapmayacaksınız. i 19 Ve Yehova'ya ateşte sunulan, yakılan sunu i ola­ rak iki genc boğa, bir koc ve birer yaşında k yedi erkek kuzu sunacaksınız. Kurbanların saglıklı olmasına dikkat edeceksiniz.l 20 Bunlarla birlikte tahıl sunusu m olarak, boğa icin, yağla yoğ­ rulmuş, onda üc ölcek ince un; koc icin onda iki ölcek n ince un sunacaksınız. 21 Yedi er­ kek kuzunun her biri icin onda bir ölcek o ince un sunacaksın. 22 Ve sizin icin kefaret olm a­ sı amacıyla günah sunusu olarak bir keci sunacaksın. “ 23 Her sabah sunulan günlük P yakılan sunudan ' başka bunları da suna­ caksınız. 24 Bunlar gibi, yedi gün boyunca her gün ekm ek



S A Y I L A R 2 8 :2 5 - 2 9 :1 3



H aftalar Bayram ı. 7. aydaki sunular



sunusu“1 sunacaksınız; ateşte ya­ kılan bir sunu olarak Yehova idn hoş kokub olacak. Günlük yakı­ lan sunuya ve dökme sunusu­ na ek olarak sunulacak. 25 Ye­ dinci gün kutsal toplantı olacak.c Hicbir ağır iş yapmayacaksınız/ 2 6 İlk ürün gününde,d yeni ürünü Yehova'ya sunacağınız zam an, H aftalar Bayram ındae kutsal toplantı yapacaksınız. Hicbir ağır iş yapmayacaksınız.f 27 Yehova icin hoş koku olmak üzere yakılan sunu olarak iki genc boğa, bir koc ve birer yaşın­ da yedi erkek kuzu sunacaksınız.« 28 Bunların tahıl sunusu olarak, her boğa icin, yağla yoğrulmuş, onda üc ölcek ince un; koc icin onda iki ölcekh ince un 29 ve yedi erkek kuzunun her biri icin onda bir ö lcek ince un suna­ caksınız. 3 0 Ve size kefaret ol­ ması icin bir oğlak sunacaksınız. 31 Günlük yakılan sunudan ve onun tahıl sunusundan ayrı ola­ rak bunları da sunacaksınız.! Kur­ banların sağlıklı olm asına dikkat edeceksiniz« ve dökme sunuları­ nı da sunacaksınız.' " l O "Yedinci ayda, ayın birin2 9 ci gününde kutsal toplan­ tı1” yapacaksınız. Hicbir ağır iş yapmayacaksınız.11 O gün sizin icin borazanların calınacagı gün olacak.» 2 Ve Yehova'ya hoş koku olması icin yakılan sunu olarak bir genc boğa, bir koc ve birer yaşında yedi erkek kuzu su­ nacaksınız; hepsi de sağlıklı ola­ cak.11 3 Bunlarla birlikte tahıl sunusu olarak, boğa icin yağla yoğrulmuş, onda üc ölcek ince un, koc icin onda iki ölcek ince u n p 4 ve yedi erkek kuzunun



BÖ LÜ M 2 8 a Le3:11 L e21:6 S y28:2 b S y28:8 c Çk 12:16 Çk 13:6 L e23 :8 c Tkr 16:8 d Ç k 23:16 e Ç k 3 4 :2 2 L e23:16 Le 23:21 T k r16:10 E lc2:1 f Ç k31:14 Sy2 8 :1 8 g L e 23:18 h Sy2 8 :1 2 ı Sy28:13 i L e 23:19 Sy28:15 j Sy28:3 Sy28:5 Sy2 8 :2 3 k Le 1:3 Sy2 8 :1 9 l S y28:7



BÖ LÜ M 29 m L e23 :2 4 n L e23:25 o Sy 10:2 M e81:3 o Sy2 8 :1 9 p S y 2 8 :2 0 2 . S u tu n a Sy28:21 b Sy28:15 S y 2 8 :2 2 c L e23:25 S y28:6 c Sy 28:11 d Sy2 8 :1 2 e Sy28:3 f Sy28:5 g S y28:7 h Le 16:29 L e23:27 ı Le 16:29 L e2 3 :2 9 M e35:13 İs 58:5 i L e23:31 j S y29:2 k L e1:3 L e2 2 :2 2 Tkr15:21 T kr17:1 l Sy2 8 :1 2 Sy29:3 m Sy28:13 S y29:4 n Le 16:3 o S y28:7 o Ç k 23:16 L e2 3 :3 4 Tkr16:13 N e8:14 p L e23:37 N e8:18 r L e23:35 s Tkr 16:15 S Le 1:3 E zr3:4



226



her biri icin onda bir ölcek ince un sunacaksınız.a 5 Ve size ke­ faret olması icin günah sunusu olarak bir erkek oğlak sunacak­ sınız.« 6 Bunları, Yehova icin hoş koku, ateşte yakılan sunuc olarak usule göre sunulan ay­ lık yakılan sunuc ve tahıl sunu­ sundan/ günlük yakılan sunue ve tahıl sunusundanf ve onların dökme sunularından« ayrı olarak sunacaksınız. 7 Bu yedinci ayın onuncu günü kutsal toplantı” yapacaksı­ nız ve nefsinizi kıracaksınız. Hic­ bir iş yapmayacaksınız. 8 Ye­ hova icin hoş koku, yakılan sunu olarak bir genc boğa, bir koc ve birer yaşında yedi erkek kuzu sunacaksınız.! Bunların saglıklı olmasına dikkat edeceksiniz.k 9 Ve bunlarla sunacağınız tahıl sunuları: Boğa icin, yağla yoğ­ rulmuş, onda üc ölcek ince un, koc icin onda iki ölcek ince u i 1 10 ve yedi erkek kuzunun her biri icin onda bir ölcek ince un.m 11 Günah sunusu olarak da bir oğlak sunacaksınız. Bunları, ke­ faret icin sunulan günah sunusundan,n günlük yakılan sunu ile tahıl sunusundan ve onların dök­ me sunularından» ayrı olarak su­ nacaksınız. 12 Yedinci ayın on beşinci günüö kutsal toplantıp yapacak­ sınız. Hicbir ağır iş yapmaya­ caksınız/ Yedi gün boyunca Yehova'nın onuruna bir bayram kutlayacaksınız/ 13 Yakılan sunu, ateşte sunulan sunu,s Ye­ hova icin hoş koku olarak on üc genc boğa, iki koc ve birer yaşın­ da on dört erkek kuzu sunacak­



227



Yedinci aydaki sunular-devam



sınız. Kurbanlar sağlıklı olacak. 14 Bunlarla sunulacak tahıl su­ nuları: On üc boğanın her biri icin, yağla yoğrulmuş, onda üc ölcek ince un, iki kocun her biri icin onda iki ölcek ince u n b 15 ve on dört erkek kuzunun her biri icin onda bir ölcek ince un.c 16 Günah sunusu olarak da bir oğlak sunacaksınız. Bunları, gün­ lük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusundan ayrı ola­ rak sunacaksınız/ 17 İkinci gün on iki genc boğa, iki koc ve birer yaşında on dört erkek kuzu sunacaksı­ nız; hepsi sağlıklı olacak.d 18 Ve boğalar, kodlar ve erkek kuzuların sayısınca, usule uy­ gun olarake tahıl sunularınıf ve dökm e sunularını« sunacaksı­ nız. 19 Günah sunusu olarak da bir oğlak sunacaksınız/ Bun­ ları, günlük yakılan sunudan, onun tahıl sunusundan ve bun­ lar icin olan dökme sunuların­ dan ayrı olarak sunacaksınız. 2 0 Ücüncü gün on bir boğa, iki koc ve birer yaşında on dört erkek kuzu sunacaksınız; hep­ si sağlıklı olacak. 21 Boğalar, koclar ve erkek kuzuların sayı­ sınca, usule uygun olarak, ta­ hıl sunularını! ve dökme sunula­ rını” sunacaksınız. 2 2 Günah sunusu1 olarak da bir ked suna­ caksınız. Bunları, günlük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusundan ayrı olarak sunacak­ sınız. 23 Dördüncü gün on boğa, iki koc ve birer yaşında on dört erkek kuzu sunacaksınız; hep­ si sağlıklı olacak.m 24 Boğalar, koclar ve erkek kuzuların sayısın­



BÖ LÜ M 29 a Le 2 2 :2 2 Tkr17:1 b Sy2 8 :1 2 Sy29:3 c Sy28:13 S y29:4 c Sy28:3 Sy28:5 S y28:7 d Tkr15:21 e Sy2 8 :1 2 f Sy29:3 Sy29:14 g Sy28:14 h Sy28:15 ı Sy28:3 Sy28:5 S y28:7 i Sy29:13 j S y29:9 Sy29:14 k Sy28:14 l Sy28:15 m L e2 2 :2 2 Sy29:13



2 . S u tu n a Sy2 8 :1 2 b Sy29:14 c Sy28:14 c L e4:23 Sy28:15 d Sy28:3 e S y28:7 f Tkr15:21 Tkr17:1 g Sy2 8 :1 2 h Sy29:14 ı Sy28:14 i L e4:23 Sy28:15 j S y28:7 k L e1:3 S y29:8 l Sy2 8 :1 2 m Sy29:3 Sy29:14 n Sy28:14 o L e4:23 Sy28:15 o S y28:7 p L e1:3 L e2 2 :2 2 r Sy2 8 :1 2 s Sy29:3 Sy29:14 S Sy 28:14 t L e4:23 Sy28:15 u S y28:7



S A Y I L A R 2 9 :1 4 -3 4



ca, usule uygun olarak,a tahıl sunularınıb ve dökme sunularınıc sunacaksınız. 25 G ünah su­ nusu^ olarak da bir oğlak suna­ caksınız. Bunları, günlük yakılan sunudan,d onun tahıl ve dökme sunusundan' ayrı olarak suna­ caksınız. 26 Beşinci gün dokuz boğa, iki koc ve birer yaşında on dört erkek kuzu sunacaksınız; hep­ si sağlıklı olacak.f 27 Boğalar, koclar ve erkek kuzuların sayı­ sınca, usule uygun olarak,g ta­ hıl sunularınıhve dökme sunula­ r ın . sunacaksınız. 28 Günah sunusu olarak da bir keci suna­ caksınız. Bunları, günlük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusundan! ayrı olarak suna­ caksınız. 29 Altıncı gün sekiz boğa, iki koc ve bireryaşında on dört erkek kuzu sunacaksınız; hepsi sağlıklı olacak.” 3 0 Boğalar, koclar ve erkek kuzuların sayısınca, usule uygun olarak,l tahıl sunularınım ve dökme sunularının sunacaksı­ nız. 31 Günah sunusu olarak da bir keci sunacaksınız.» Bunla­ rı, günlük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusun­ dan« ayrı olarak sunacaksınız. 32 Yedinci gün yedi boğa, iki koc ve bireryaşında on dört erkek kuzu sunacaksınız; hepsi sağlıklı olacak/ 33 Boğalar, koclar ve erkek kuzuların sayısınca, usule uygun olarak,r tahıl sunularınıs ve dökme su n u ların , sunacaksı­ nız. 34 Günah sunusu olarak da bir keci sunacaksınız. Bunları, günlük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusundanuayrı olarak sunacaksınız.



S A Y I L A R 2 9 :3 5 - 3 0 :1 4



E rk ek ler, kad ınlar icin adak ku ralları



35 Sekizinci gün büyük bir toplantı y ap acak sın ız. H icbir ağır iş yapm ayacaksınız.” 3 6 Yehova'ya hoş koku, yakılan sunu, ateşte sunulan sunu ola­ rak bir boğa, b ir koc ve b i­ rer yaşında yedi erkek kuzu su­ nacaksınız; hepsi sağlıklı olacak.c 37 Boğa ile koc icin ve sayısın­ ca erkek kuzular icin, usule uy­ gun olarak,c tahıl sunularınıd ve dökme su n u ların . sunacaksınız. 3 8 Günah sunusu olarak da bir keci sunacaksınız. Bunları, gün­ lük yakılan sunudan, onun tahıl ve dökme sunusundan« ayrı ola­ rak sunacaksınız. 3 9 Tahıl sunuları,h dökme sunularıı ve paylaşma kurbanlar, olarak, adak sunularının! ve gö­ nüllü sunuların« dışında belir­ li zamanlardaki bayramlarınızda1 Yehova'ya sunacağınız yakılan sunularm bunlardır." 4 0 Ve Musa Yehova'nın kendisine em ­ rettiği her şeyi İsrailogullarına söyledi.n Musa İsrailogullarının kabile başlarıyla» konuştu, onlara "Yehova şunları emretti" dedi, 2 "Bir kimse nefsini* bir antla bağlamak” üzere Yehova'ya bir adak adarsap veya bir söz ve­ rirse/ sözünü tutacak.s Ağzından cıkan sözü yerine getirecek. 3 Bir genc kız babasının evin­ de Yehova'ya bir adak adarsat veya nefsini bir antla bağlarsa 4 ve babası onun adağını veya nefsini bağladığı andı işitir ve ses çıkarmazsa, kızın tüm adakla­ rı ve nefsini bağladığı tüm antlarıu gecerli olacak. 5 Ancak, ba­



30



Sy 30:2* İbranice nefes-; "can"



BÖ LÜ M 29 a L e2 3 :3 6 b L e23 :3 9 c S y29:2 c Sy 28:12 d Sy29:3 Sy29:14 e Sy28:14 f L e4:23 Sy28:15 g S y28:7 h L e2:1 ı Sy15:5 i L e3:1 j Sy15:3 T k r1 2 :6 k Le 7:16 L e22:21 l L e2 3 :2 Tkr16:16 m L e1:3 n Çk 40:16 T k r4:5



o Çk 18:25 o Sy30:11 Elç 23:14 p B a 2 8 :2 0 Le27:2 H k 11:30 r Sy3 0 :1 0 Me 132:2 s T k r23:21 M e76:11 M e116:14 M e119:106 V z5:4 Mt 5:33 ¡S Me 22:25 M e50:14 M e66:13 N a1:15 t 1Sa1:11 u Sy3 0 :1 0 Sy30:13



2 . S u tu n a M r7:10 E f6:1 b 1Sa1:11 1Sa 1 :2 2 c 1Sa1:23 c Ro 7:2 1Ko 11:3 E f5:2 2 d Sy30:5 e S y30:6 f 1Ko 11:3 1Pe 3:1 g Sy30:5 S y30:8 h M e35:13 İs 58:5 ı S y30:7



228



bası kızının adağını veya nefsini bağladığı andını işittiğinde ona engel olursa, adak veya ant gecerli olmayacak; fakat, Yehova onu bagışlayacak, cünkü babası engel olm uştur. 6 Eğer kadın bir adamın karı­ sıysa ve bir adak adamışsab veya düşünm eden bir söz vererek kendini bağlamışsa 7 ve koca­ sı bunu işittiğinde ses cıkarmazsa, kadının adakları veya nefsini bağladıgı antları gecerli olacak.c 8 Ancak, kadının adağını kocası işittiğinde ona engel olursa,c ka­ dının adadığı adağı veya düşün­ meden verdiği bağlayıcı sözü de gecersiz kılmış olur; Yehova ka­ dını bağışlayacak/ 9 Dul veya boşanmış bir ka­ dın, adak adadığında, kendisini bağladığı her söz icin sorumlu olacak. 10 Eğer kadın kocasının evin­ deyken bir adak adamış veya nef­ sini bir an tlae bağlam ışsa, 11 kocası adağını işittiğinde ses cıkarmamışsa, engel olmamışsa, kadının adağı veya nefsini bağla­ dığı andı gecerli olacak. 12 Fa­ kat eğer koca, karısının ağzın­ dan adağı hakkında veya nefsini bağladığı andı hakkında herhan­ gi bir söz işittiğinde, adağı veya andı bozarsa, bunlar gecerli ol­ mayacak/ Kocası onları gecersiz kılmıştır, Yehova kadını bagışlayacaktır.g 13 Adam, karısının adagını veya nefsini kırmak icinh ettiği bağlayıcı andı onaylayabilir veya bozabilir. 14 Fakat eğer günler gecer ve kocası ses çıkar­ mazsa, kadının tüm adaklarını veya onun nefsini bağladığı ant­ larını onaylamış olu r. Adağı veya



229



Midyan’dan öc. Ganim et arın d ırılır



andı işittiği gün ses çıkarmadı­ ğından, onları onaylamış olur. 15 Eğer koca, adak veya andı işit­ m esinin üzerinden zaman geç­ tikten sonra onları bozarsa, kadı­ nın günahının sorumluluğunu taşıyacaktır.“1 16 Kocayla karısı,b baba evin­ de olan genç kızla babası hak­ kında Yehova'nın Musa'ya verdigi kurallar bunlardır."c Sonra Yehova M usa'ya şöyle dedi: 2 "Midyanlılardanç İsrailogullarının öcünü al.d Ondan sonra ölüp atalarına katılacaksın."e 3 Bunun üzerine Musa halk­ la konuştu; şunları söyledi: "Ara­ nızdan ordu için adamlar silah­ landırın, Midyanlılarla savaşıp Yehova'nın Midyan'dan öcünü alsınlar.f 4 İsrail'in tüm kabi­ lelerinden her biri orduya bin kişi gönderecek." 5 Bunun üzerine İsrail boylarından, kabi­ le başına b i n kişi toplandı; ordu için on iki bin kişi silahlandırıldı.h



31



6 Sonra Musa her kabileden gelen biner kişiyi ve kahin Eleazar'ın oğlu Finehas'ıı orduya gönderdi; kutsal takımlardan ve çağrı borazanlarındani Finehas sorumluydu. 7 Onlar, Yehova'nın Musa'ya emrettiği gibi, Midyan'la savaştılar ve tüm er­ kekleri öldürdülerj 8 Oldürülenler arasında Midyan kralları da vardı; bunlar Midyan'ın beş kralı,k Evi, Rekem, Tsur, Hur ve Reba'ydı. Ve Beor oğlu B alam 'ı1 da kılıçla öldürdüler. 9 Fakat İsrailoğulları Midyanlı kadınla­ rı ve çocuklarını tutsak aldılar;m tüm hayvanlarını, sürüle­



BÖ LÜ M 30 a T k r23:21 b S y30:6 Sy3 0 :1 0 c Sy30:3



BÖ LÜ M 31 c Sy 25:2 Sy2 5 :1 7 d T k r32:41 M e94:1 İş 1:24 Na 1:2 e Sy 27:13 T k r3 2 :5 0 f S y22:7 Sy2 5 :1 8 1Ko 10:8 V h 2 :1 4 g Sy 26:51 h L e2 6 :8 ı Sy 25:7 Sy25:11 i Sy 10:2 Sy 10:9 j Tkr 20:13 k Ys 13:21 l S y 22:12 Sy2 4 :2 5 Ys 13:22 2Pe2:15 Yhd 11 V h 2 :1 4 m T k r20:14



2 . S u tu n a Ys 6:24 b T k r2:35 Ys 8:2 c Sy22:1 c Sy31:5 d Y r4 8 :1 0 e Sy2 5 :1 8 Tkr 4:3 Ys 22:17 f Sy 25:2 2Pe2:15 Vh 2:14 g Sy 25:9 1Ko 10:8 h H k21:11 ı Sy31:35 i S y5:2 Sy19:11 j Sy19:16 k Sy 19:20 l Sy31:23



S A Y I L A R 3 0 :1 5 - 3 1 :2 2



rini ve mallarını yağmaladılar. 10 Onların yaşadıkları tüm şe­ hirleri ve obaları ateşe verdiler.a 11 İnsan olsun hayvan ol­ sun her şeyi yağmalayıp ganimet olarak b götürdüler. 12 Tutsak­ ları ve ganimeti, Moab düzlük­ lerinde/ Ürdün İrmağı kıyısında Eriha karsısındaki konaklama ye­ rine; Musa'ya, kahin Eleazar'a ve İsrail topluluğuna getirdiler. 13 Musa, kahin Eleazar ve topluluğun tüm beyleri on la­ rı karşılam ak için konaklam a yerinden çıktılar. 14 Musa se­ ferden d önen ordu kom utan­ larına/ yüzbaşılara ve binbaşı­ lara çok öfkelendi. 15 Onlara "Tüm kadınları sağ m ı bırak­ tınız?"11 dedi. 16 "Peor olayın­ da,« Balam 'ın sözüne uyarak İsrailogullarını kandırıp Yehova'ya ihanet etm elerine f yol açanlar bu kadınlardı; Yehova'nın halkı­ nın başına bu yüzden felaket geldi.s 17 Simdi tüm erkek çocuk­ ları ve bir erkekle birlikte olmuş tüm kadınları öldürün.h 18 Er­ kekle yatmamış tüm kızları sağ; bırakın? 19 Sizler de yedi gün konaklama yerinin dışında kalın. Sizden ya da tutsaklarınızdan, bir can öldürm üş i veya öldürülmüş birine dokunmuş herkes,! üçün­ cü gün ve yedinci gün kendini arındıracak.k 2 0 Tüm giysileri, deri eşyayı, keçi kılından yapıl­ mış her şeyi ve tüm ahşap eşya­ yı arındıracaksınız." l 21 Sonra kahin Eleazar sa­ vaşa katılan askerlere "Yehova' nın M usa'ya verdiği kanu­ nun hükümleri şunlardır" dedi, 22 "Altın, gümüş, bakır, demir, kalay ve kurşundan olan,



S A Y I L A R 3 1 :2 3 -5 0



Ganim et ve vergi. Savaşta kayıp yok



23 ateşe dayanıklı“1 her şeyi ateşten geçireceksiniz, o za­ man temiz sayılacaklar. Ayrıca arınm a suyuyla da arındıra­ caksınız.11 Ateşe dayanıklı olm a­ yan eşyayı sudan geçireceksiniz.11 24 Yedinci gün giysilerinizi yı­ kayacaksınız, böylece temiz sa­ yılacaksınız; konaklama yerine bundan sonra girebilirsiniz.'/ 25 Ve Yehova Musa'ya şunu söyledi: 2 6 "Sen, kahin Eleazar ve aşiret reisleri ganimetin, tutsak alınan insanların ve ele ge­ çirilen hayvanların sayımını ya­ pın. 27 Ganimeti, sefere çıkıp savaşa katılanlar ile topluluğun geri kalanı arasında yarı yarıya paylaştıracaksınız/ 2 8 İnsan­ dan, sığırdan, davardan ve eşek­ lerden, her beş yüz candan birini, sefere çıkan askerlerden Yeho­ va için vergi e olarak alacaksın. 29 Bu vergiyi askerlere düşen ya­ rım paydan alacaksınız ve Yehova için bağış olarak f kahin Eleazar'a vereceksiniz. 3 0 İsrailogullarına düşen yarım paydan; insanlardan, sığırdan, davardan, eşeklerden, tüm evcil hayvan­ lardan, her elli taneden birini alacaksın ve Yehova'nın Kutsal Çadırındaki yükümlülükleri s ye­ rine getiren Leviogullarına vereceksin." h 31 Musa, kâhin Eleazar'la bir­ likte Yehova'nın kendisine em ­ rettiği gibi yaptı. 3 2 Sefere katılanların yağmaladığından geri kalan ganimet şunlardı: Altı yüz yetmiş beş bin davar, 33 yet­ miş iki bin sığır, 3 4 altmış bir bin eşek. 35 İnsanlara* gelin­



BÖ LÜ M 31 a Oz 17:3 Oz 25:4 b Sy 19:9 c Sy3 1 :2 0 c Sy 19:19 Sy 19:20 d Ys 22:8 1Sa 3 0 :2 4 M e6 8 :1 2 e Ba 14:20 1Ta 26:27 f Sy 18:20 Sy 18:29 g S y3:7 Sy 18:3 1 T a23:32 h T k r1 2 :1 2 T k r1 2 :1 9 Ys 13:14 ı B a 2 :7 1K o15:45



2 . S ü tu n a Sy31:18 b Ba 14:20 1Ta 26:27 c S y5:9 c Sy 18:8 Sy18:19 1Ko 9:14 G a 6 :6 İb 7:5 d S y3:7 Sy 18:3 Sy3 1 :3 0 1 T a23:32 e T k r1 2 :1 2 T k r1 2 :1 9 f S y31:4 g Sy 1:4 Sy1:16 Sy31:14



230



ce, erkekle birlikte olm amış tüm kızlara otuz iki bin candı. 3 6 Ve sefere çıkanlara düşen ya­ rım pay şuydu: Üç yüz otuz yedi bin beş yüz davar. 37 Bunların altı yüz yetmiş beşi Yehova için vergib olarak verildi. 3 8 Otuz altı bin sığır. Bunların yetmiş iki­ si Yehova için vergi olarak verildi. 39 Otuz bin beş yüz eşek; bun­ ların altmış biri Yehova için ver­ gi olarak verildi. 4 0 İnsanların sayısı on altı bindi; bunlardan otuz iki can Yehova için vergi ola­ rak verildi. 41 Ve Musa, Yeho­ va'nın kendisine emrettiği gibi,c Yehova için bağış olarak verilen bu vergiyi kâhin Eleazar'aç verdi. 4 2 M usa'nın, savaşa katılanlarla diğer İsrailogulları arasında paylaştırdığı ganimetten İsrailogullarına düşen yarım pay şuy­ du: 4 3 Topluluğa düşen yarım pay, üç yüz otuz yedi bin beş yüz davar; 4 4 otuz altı bin sı­ ğır; 45 otuz bin beş yüz eşek; 4 6 ve insanlar on altı bin can. 4 7 Musa, Yehova'nın kendisine emrettiği gibi, İsrailogullarına ait olan bu yarım paydan, insan ol­ sun hayvan olsun, ellide birini alarak, Yehova'nın Kutsal Çadı­ rındaki yükümlülüklerid yerine getiren Leviogullarınae verdi. 4 8 Ve ordu birliklerinin* ba­ şındaki adamlar,f binbaşılar, yüz­ başılar Musa'ya geldiler 4 9 ve ona şunları söylediler: "Biz hiz­ m etkârların, sorum luluğum uz altındaki askerlerin sayım ını yaptık; bizden hiçbir kayıp bildi­ rilm edi/ 5 0 Hepimiz buldu-



T k r1:15



Sy 31:35* Sözcük anlamıyla, "insan canlar"; 40. ayet için de geçerli.



h Ç k 23:27 L e26 :7



Sy 31:48* Sözcük anlamıyla, "binleri­ nin"



231



Ruben, Gad kab ilelerin in m iras ricası



gumuz altın eşyaları, halhal zin­ cirlerini, bilezikleri, m ühür yü­ züklerini/ küpeleri ve kadın ta­ kılarını/ Yehova'nın önünde canlarımızın kefareti olması için sunu olarak Yehova'ya getirdik."c 51 Bunun üzerine Musa ve kahin Eleazar altınları, tüm m ücevheratı onlardan aldı.ç 52 Binbaşılardan ve yüzbaşılar­ dan alıp Yehova için bağış olarak sundukları altın, on altı bin yedi yüz elli şekeldi. 53 Ordudaki tüm askerler ganimetten kendi­ si için pay almıştı.d 54 Musa ve kâhin Eleazar altınları binba­ şılardan ve yüzbaşılardan aldılar, Yehova'nın önünde İsrailogulları adına bir hatırlatıcıeolm ası için Toplanma Çadırına getirdiler. Q Q Rubenogullarıylaf Gado3 2 gullarınıns çok sayıda hayvanı olmuştu. Yazerh ve Gi­ lead topraklarını gördüler, sürü­ leri için elverişli yerlerdi. 2 Bu nedenle Gadogullarıyla Rubenogulları Musa'ya, kâhin Eleazar'a ve topluluğun beylerine gelip şöyle dediler: 3 "Atarot,1 Dibon,i Yazer, Nimra,i Heşbon,kEleale,1 Sebam, Nebom ve B eon'un gördük; 4 Yehova'nın İsrail topluluğu önünde yenilgiye ugrattıgıo halkların yaşadığı bu top­ raklar hayvanlar için çok elve­ rişli; bu kullarının da hayvanları var."il 5 Ve "Eğer uygun görür­ sen" dediler, "Bu topraklar kul­ larına mülk olarak verilsin. Bizi Ürdün İrmağının karsı tarafına geçirm e."p 6 Bunun üzerine Musa Gadogullarıyla Rubenogullarına "Kar­ deşleriniz savaşmaya giderken



BÖ LÜ M 31 a b c ç



B a 4 1 :4 2 Ç k 3 5 :2 2 Me 96:8 Sy 18:8 Sy 18:19 d Tkr 20:14 e Ç k 3 0 :1 6



f S y26:7 Yş 13:15 g Sy 26:18 Yş 13:24 h Sy2 1 :3 2 Yş 13:25 İş 16:8 ı S y 3 2 :3 4 i Sy2 1 :3 0 Y ş13:9 j S y 3 2 :3 6 k Sy2 1 :2 6 l S y 32:37 Yr 4 8 :3 4 m Sy 33:47 n Sy 3 2 :3 8 o Sy 21:24 Tkr 2:24 T k r3 :1 8 o Ba 4 6 :3 4 T k r2:35 p Yş 1:12 Yş 1:14



2 . S ü tu n a Flp 2:4 b Yş 14:7 c Sy13:31 Yş 14:8 ç Sy 13:23 Tkr 1:24 d Sy 13:32 Tkr 1:26 e Sy 14:28 Tkr 1:34 Me 95:11 H e20:15 İb 3 :1 8 f Sy 14:29 Tkr 1:35 T k r2:14 g B a13:15 B a 2 6 :3 B a28:13 h Sy1 3 :3 0 Sy 14:24 Tkr 1:36 Yş 14:8 i Sy 14:30 Tkr 1:38 Yş 19:49 i S y 2 6 :6 4 T k r2:14 1Ko 10:5 İb 3 :1 7 j Sy 14:33 T k r29:5 Yş 5:6 M e9 5 :1 0 Eli; 7:36 Elc 13:18 k Tkr 1:34 Eli; 7:51



S A Y I L A R 3 1 :5 1 -3 2 :1 7



siz burada oturacak m ısınız?"â dedi, 7 "Yehova'nın vereceği diyara geçecek olan İsrailogullarının cesaretini neden kırıyor­ sunuz? 8 K adeş-barnea'daykenb babalarınızı diyarı görmeye gönderdiğimde onlar da böyle yaptı.c 9 Eşkol Vadisineç gidip diyarı gördüklerinde İsrailogullarının cesaretini kırdılar, Yehova'nın kendilerine vereceği diya­ ra girmekten onları alıkoydular.d 10 O gün Yehova çok öfkelenip şöyle ant etti:e 11 'M ısır'dan çıkan, yirmi ve daha yukarı yaş­ taki adamlar,f İbrahim 'e, İshak'a ve Yakup'a yem inle vaat ettiğim toprakları görmeyecekler/ çün­ kü onlar bütün yürekle Benim yolumdan gitmediler. 12 Yal­ nızca Kenizzi Yefünne oğlu Kaleb h ile Nun oğlu Yeşu1 göre­ cek, çünkü onlar bütün yürekle Yehova'nın yolundan gittiler.' 13 Bu nedenle Yehova İsrailogullarına çok öfkelendi ve gö­ zünde kötü olanı yapan o nesil yok oluncaya deki Yehova onları kırk yıl çölde dolaştırdı.! 14 Ey günahkârlar soyu, şimdi babala­ rınızın yerine siz geçtiniz ve Yehova'nın İsrailogullarına olan öf­ kesini14 daha da artırıyorsunuz. 15 O 'n u n yolunda gitm ekten vazgeçerseniz,1bu halkı yine çöl­ de dolaştıracaktır;m siz de onlara kötülük yapmış olacaksınız."n 16 Rubenogullarıyla Gadogulları Musa'ya yaklaşıp şöyle söylediler: "İzin ver, burada hay­ vanlarımız için taş duvarlı ağıllar yapalım, çocuklarımız için şehir­ ler kuralım. 17 Biz silahlanıp l İb 10:38; m Çk 23:21; n 2Ta 15:2.



S A Y I L A R 3 2 :1 8 -3 8



Ik i buçuk kabile yerleşir



savaş düzenindeâ İsrailogullarını yerlerine götürene dek önlerin­ den gideceğiz. Bu arada çoluk ço­ cuğumuz da memleket halkının gözlerinden uzak, surlu şehirler­ de oturacak. 18 İsrailogullarının hepsi kendi mülkünü, kendi mirasını elde edinceye dek evle­ rimize dönmeyecegiz.b 19 Biz Ürdün İrm ağının öte yakasında onlarla birlikte miras almayacagız, çünkü bizim mirasımız gündogusuna doğru, ırmağın bu ya­ kasına düştü."c 2 0 Bunun üzerine Musa o n ­ lara şu karşılığı verdi: "Böyle ya­ parsanız, Yehova'nın önünde si­ lahlarınızı kusanı'sanızc 21 ve her biriniz böyle hazırlıklı du­ rumda, Yehova düşm anlarını önünden kovuncaya dekd O'nun önünde Ürdün İrm ağını ge­ çerseniz, 22 diyar Yehova'nın önünde fethedildigindee geri dönebilirsiniz;f böylece, Yehova'ya ve İsrailogullarına karsı suçsuzlu­ ğunuzu kanıtlamış olursunuz. Ve bu topraklar Yehova'nın önünde sizin mülkünüz olur.s 23 Fa­ kat eğer böyle yapmazsanız, Ye­ hova'ya karşı günah işlemiş olursunuzh ve em in olun günahınız yakanıza yapışacaktır.1 24 Ço­ luk çocuğunuz için şehirler ku­ run ve davarlarınız için taş duvar­ lı ağıllar yapın; ağzınızdan çıkan sözü yerine getirin."i 25 O zaman Gadogullarıyla Rubenogulları Musa'ya "Kulla­ rın, efendimizin emrettiği gibi yapacak"! dediler. 2 6 "Çocuk­ larımız, karılarımız, sürülerimiz ve tüm hayvanlarımız Gilead şe­ hirlerinde kalacak;k 27 fakat, efendimizin söylediği gibi, kul­



BÖ LÜ M 32 a T k r3 :1 8 Yş 4:12 b Yş 22:4 c Sy3 2 :3 3 Yş 12:1 Yş 1 3 :8 2Kr 10:33 c t ” ' 3:18 Yş 1:14 Yş 4:13 d Me 78:55 e t ” ' 3 :2 0 Yş 11:23 Yş 18:1 M e4 4 :2 f Yş 22:4 Yş 22:9 g t ” ' 3:12 Yş 1:15 Yş 1 3 :8 h Sy 15:22 Yk 4:17 ı Oz 13:21 İş 59:12 G a 6 :7 i Sy3 2 :1 6 S y 3 2 :3 4 Sy3 2 :3 7 S y 3 2 :3 8 j Yş 1:13 k Yş 1:14



2 . S u tu n a Yş 4:12 b S y 3 2 :2 0 c Yş 1:15 Yş 13:15 Yş 13:24 c Sy32:5 d Sy3 2 :2 5 e Yş 4:13 f Yş 1:15 2Kr 10:33 g T k r3 :1 2 h Yş 1 3 :8 ı T k r2 9 :8 Ys 12:6 Y ş2 2 :7 1Ta 5:18 i Sy21:23 Sy2 1 :2 4 T k r2:31 M e1 3 6 :1 9 j Tkr 3 :4 M e135:11 k Sy3 2 :1 7 l Sy 21:30 Sy3 3 :4 5 Y s13:17 m Sy32:3 n T k r2 :3 6 Y ş1 2 :2 H k 11:26 o Sy 21:32 Yş 13:25 o H k8:11 p Sy32:3 r Yş 13:27 s S y 3 2 :2 4 S Sy 21:26 13:17 t Sy32:3 Y r 4 8 :3 4 u Y^ 13:19 u Sy32:3 v Ys 13:17 H e 2 5 :9



2 32



ların Yehova'nın önünde savaş­ mak üzere silahlanm ış olarak karsı tarafa geçecek."â 28 Ve Musa kâhin Eleazar'a, Nun oğlu Yeşu'ya ve İsrailogullarının aşiret reislerine onlar hakkında em ir verdi. 29 Sunları söyledi: "Eğer Gadogullarıyla Rubenogulları, hepsi savaşmak üzere silahlanm ışb olarak Yehova'nın önünde Ürdün İrmağını sizinle birlikte geçerse, tüm di­ yarı fethettiğinizde onlara mülk olarak Gilead topraklarını vereceksiniz.c 3 0 Fakat sizinle bir­ likte geçmezlerse, Kenan diyarın­ da sizin yanınıza yerleşecekler."c 31 Bunun üzerine Gadogullarıyla Rubenogulları şu karşılı­ ğı verdiler: "Yehova bu kulları­ na ne söylediyse öyle yapacagız.d 32 Yehova'nın önünde silahlan­ mış olarak Kenan diyarına geçe­ ceğiz® ve mirasımız Ürdün İrma­ ğın ın bu tarafında olacak ."f 33 Böylece Musa onlara, yani Gadogulları,s Rubenogullarıh ve Yusuf oğlu Manasse kabilesinin yarısınaı Amorilerin kralı Sihon' u n ve Başan kralı Og'uni ülkesi­ ni, şehirleri, onlara ait toprakları ve çevredeki şehirleriyle birlikte tüm memleketi verdi. 34 Ve Gadogulları şu surlu şe­ hirleri” kurdular: Dibon,1Atarot,m Aroer,n 35 Atrot-şofan, Yazer,° Y o g b e h a ,b 3 6 B e y t-n im r a ,p Beyt-harran/ ayrıca taş duvarlı agıllars da yaptılar. 37 Rubenogulları Heşbon,s Eleale,t Kiryataim 'i;u 3 8 N ebou ve Baalm eonv şehirleriyle (bunların isim lerini değiştirdiler) Sibma şehrini kurdular. İnşa ettikleri şe­ hirlere yeni isimler verdiler.



233



Yolculuklar, konaklam a yerleri



3 9 Manasse oglu Makirogullarıa Gilead üzerine yürüdü­ ler ve orayı ele geçirip o bölgede yasayan Amorileri kov­ dular. 4 0 Böylece Musa Gilead'ı Manasse soyundan Makirogullarına verdi, oraya yerlestiler.b 41 Manasse oglu Yair gidip Gilead 'ın obalarını ele geçirdi ve onlara Havvot-yairç adını verdi. 4 2 Nobah gidip K enat'ıç ve çev­ re kentlerini ele geçirdi; oraya kendi adını vererek Nobah dedi. Q Q Musa ve Harun önderli3 3 gindedM ısır'd an ordular halindef cıkan İsrailogullarının sırasıyla yaptıkları yolçuluklar. 2 Musa, Yehova'nın em riyle, yola yıktıkları yerleri kaydet­ ti; on ların b ir yerden öbürü­ ne yaptıkları yolculuklar sunlardı:g 3 Birinci ayda, birinci ayın on besinci günündeh Ramses' ten ı hareket ettiler. İsrailogulları Fısıhtani hem en sonraki gün tüm Mısırlıların gözü önünde za­ ferle* yola cıktılar.i 4 Mısırlılar ise Yehova'nın vurdugu ilk doganlarınık gömüyorlardı. Yehova onların tanrılarına hükümlerini infaz etm istil 5 Böylece İsrailogulları Ramses'tenmyola gıktılar ve gelip Sukk ot'tan konakladılar. 6 Sukkot'tan ayrılıp cölün sınırında bulunan Etam 'dao konakladılar. 7 Etam 'dan ayrıldılar ve geri­ ye, Baal-tsefonö karşısındaki Pihahirot'ap doğru dönüp Migdolr önünde konakladılar. 8 Pi-hahirot'tan ayrıldılar ve denizin or­ tasından* gecip cöle cıktılar;s Sy 33:3* Sözcük anlamıyla, "kalkmıs el ile"



a S y 2 6 :2 9 b T k r3:13 Yş 13:31 Yş17:1 c T k r3:14 Yş 13:30 C 1T a2:23



BO LU M 33 d Yş 24:5 1Sa 12:8 Me 77:20 Mi 6:4 e Çk 12:51 f Çk 13:18 g S y9:17 h Çk 12:2 Çk 13:4 ı Ba 47:11 Çk 12:37 i Çk 12:6 S y9:3 T kr16:1 j Çk 14:8 k Çk 12:29 M e78:51 l Çk 12:12 Çk 18:11 m Ba 47:11 n Çk 12:37 0 Çk 13:20 ö Çk 14:9 p Çk 14:2 r Çk 14:2 s Çk 14:22 Me 106:9 İb 11:29 S Çk 15:22



2 . S ü tu n a Çk 13:20 b Çk 15:23 c Çk 15:27 C Çk 16:1 d Çk 17:1 Çk 17:8 e Çk 18:5 Çk 19:1 Çk 19:2 Sy 1:1 S y3:4 S y9:1 f Sy 11:34 T k r9 :2 2 g Sy 11:35 Sy12:16 T k r1:1 h S y2:3 S y2:10 S y2:18 Sy2:25 S y2:34 ı S y9:17 1 T k r1 0 :6



S A Y I L A R 3 2 :3 9 - 3 3 :3 2



Etam Çölündea üc günlük yol gi­ dip Mara'dab konakladılar. 9 M ara'dan ayrılıp E lim 'ec geldiler. Elim 'de on iki pı­ nar ve yetmis hurm a agacı vardı; orada konakladılar. 10 Sonra Elim'den ayrılıp Kızıldeniz kıyı­ sında konakladılar. 11 Kızıldeniz'den ayrılıp Sin Çölündec ko­ nakladılar. 12 Sin Çölünden ayrılıp D ofka'da konakladılar. 13 Dofka'dan ayrılıp Alus'ta ko­ nakladılar. 14 Alus'tan ayrılıp Refidim 'ded konakladılar. Ora­ da halk icin ilecek su yoktu. 15 Refidim'den ayrılıp Sina Çö­ lünde' konakladılar. 16 Sina Çölünden ayrılıp K ibrot-hattaava'daf konakladı­ lar. 17 Kibrot-hattaava'dan ay­ rılıp Hatserot'tag konakladılar. 18 Hatserot'tan ayrılıp Ritma' da konakladılar. 19 Ritma'dan ayrılıp Rimmon-perets'te konak­ la d ılar. 2 0 R im m o n -p e re ts' ten ayrılıp Libna'da konakladılar. 21 Libna'dan ayrılıp Rissa'da k o n a k la d ıla r. 2 2 R issa 'd a n ayrılıp Kehelata'da konakladı­ lar. 23 Kehelata'dan ayrılıp Se­ fer Dagında konakladılar. 24 Sefer Dagından ayrılıp Harada'da konakladılar.h 25 Harada'dan ayrılıp M akh elot'ta k on ak lad ılar. 2 6 M a k h e lo t' tan ayrılıpı Tahat'ta konakladı­ lar. 27 Tahat'tan ayrılıp Terah' ta konakladılar. 2 8 Terah'tan ayrılıp M itka'da konakladılar. 29 Mitka'dan ayrılıp Hasmona' da konakladılar. 3 0 Hasmona' dan ayrılıp M oserot'ta ko­ n a k la d ıla r. 31 M o s e r o t'ta n ayrılıp Bene-yaakan'dai konakla­ d ıla r. 3 2 B e n e -y a a k a n 'd a n



S A Y I L A R 3 3 :3 3 - 3 4 :3



UrdUn’U gecm e ve mUlk edinm e em ri



ayrılıp Hor-haggidgad'da konak­ ladılar. 33 Hor-haggidgad'dan ayrılıp Yotbata'daa konakladılar. 3 4 Yotbata'dan ayrılıp Abrona'da konakladılar. 3 5 Abrona'dan ayrılıp Etsyon-geber'deb kon ak lad ılar. 3 6 Etsyon-geber'den ayrılıp Tsin Çölünde,c Kades'te konakladılar. 37 Kades'ten ayrılıp Edom topraklarının sınırındaki Hor Dagındac konakladılar. 3 8 Kahin Harun Yehova'nın emriyle Hor Dagına cıkm ıs, İsrailogullarının Mısır'dan yıkıklarının kırkın­ cı yılında besinci ayın birinci günü orada ölmüstü.d 3 9 Ha­ run Hor Dagında öldügünde yüz yirmi üc yasındaydı. 4 0 Kenan diyarında Necef'tee yasayan Aradf sehrinin Kenanlı kralı İsrailogullarının geldigini o sırada duydu. 4 1 Ve Hor D agındang ayrı­ lıp Tsalm ona'da konakladılar. 4 2 Tsalmona'dan ayrılıp Punon' da konakladılar. 4 3 Punon' dan ayrılıp O bot'tah konakladı­ lar. 4 4 Obot'tan ayrılıp M oabı sınırındaki İye-abarim 'de* ko­ nakladılar. 4 5 İyim 'den ayrı­ lıp D ibon-gad'dai konakladı­ lar. 4 6 Dibon-gad'dan ayrılıp Almon-diblataim'de konakladı­ lar. 4 7 Alm on-diblataim 'deni ayrılıp N ebok karcısındaki Abarim l dağlarında konakladılar. 4 8 Sonunda Abarim daglarından ayrılıp M oab düzlüklerinde,m Ürdün İrm agı kıyısın­ da Eriha karcısında konakladılar. 4 9 Ürdün İrm agı kıyısındaki M oab düzlüklerinde Beyt-yeşiSy 33:44* 45. ayette "İyim"



BO LU M 33 a T k r1 0 :7 b T k r2 :8 1K r9:26 2T a8:17 c Sy13:21 Sy 14:25 Sy20:1 Sy27:14 T k r32:51 Y;; 15:1 C Sy 2 0 :2 2 Sy2 0 :2 3 T k r3 2 :5 0 d Tkr 10:6 e Sy 13:17 Yş 10:40 f Sy21:1 Hk 1:16 g S y21:4 h Sy21:10 ı Ba 19:37 Sy21:11 Sy21:13 i Sy2 1 :3 0 S y 3 2 :3 4 j Y r 4 8 :2 2 k T k r3 4 :1 l Sy27:12 T k r3 2 :4 9 m Sy22:1



2 . S u tu n a Y s12:3 Yş 13:20 b Sy25:1 Yş 2:1 Mi 6:5 c Sy22:1 2:2 İb 11:30 C Tkr 7:1 T k r9:1 Yş 3:17 d L e 26:1 e Ç k 3 4 :1 7 Le 19:4 Tkr27:15 f Çk 2 3 :2 4 Ç k34:13 Tkr 7:5 T k r12:3 g T k r3 2 :8 Yr27:5 D a4 :3 5 h Oz 16:33 ı Sy2 6 :5 3 i S y 2 6 :5 4 j Y^ 15:1 k Y^ 16:1 Y^ 18:11 l H k1:21 Me 106:34 m Ç k 2 3 :3 3 Tkr 7:4 Y^ 23:13 H k2:3 Me 106:36 n Le 18:28 Y^ 23:15



o B a15:18 B a17:8 M e105:11



234



m ot'tana Abel-şittim 'eb dek uza­ nan bir alanda konakladılar. 50 Ve Yehova, M oab düzlük­ lerinde, Ürdün İrmagı kıyısında Erihac karsısında Musa'yla konusup sunları söyledi: 51 "İsrailoğullarıyla konuş, onlara de ki, 'Artık Ürdün İrmagını gecip Ke­ nan diyarına giriyorsunuz.« 52 Diyarın tüm halklarını önü­ nüzden kovacaksınız ve tas tas­ virlerinin/ dökme p u tla rın ın tümünü yok edeceksiniz; kutsal tuttukları yüksek yerleri yıkacaksınız.f 53 Ve diyarı mülk edi­ nip orada oturacaksınız, cünkü Ben diyarı mülk edinmeniz icin size veriyorum.g 54 Diyarı ku­ rayla11 aşiretlerinize göre mülk olarak paylaştıracaksınız. Kala­ balık olanın mirasını artıracak, nüfusu az olanın mirasını azaltacaksınız.i Kurada neresi cıkarsa mülkleri orası olacak.i Babaları­ nızın kabilesine göre mülk edineceksiniz.k 55 Eğer diyarda oturanları önünüzden kovmazsanız/ onlar­ dan bıraktıklarınız gözünüzde diken, bögrünüzde dikenli calı gibi olacaklar; oturacagınız di­ yarda size sıkıntı verecekler.m 56 Onlara yapmayı düsündugumü, o zaman size yapacagım.' " n Q/|



Yehova M usa'ya ayrıca şunları söyledi: 2 "İsrailogullarına emredip de ki, 'Ke­ nan diyarına« girdiginizde, miras olarak size dürecek8 Kenan top­ rakları ve sınırları şöyle olacak:p 3 Güney tarafınız Edom 'unr yanındaki Tsin Çölünden başla­



34



ö Tkr 4:38; Yş 1:4; Yş 14:1; Yr 3:19; p Ba 10:19; Elc 17:26; r Ys 15:1.



235



Sınırlar. D iyarı paylaştıracak k işiler



yacak ve güney sınırınız doguda Tuz G ölününa ucuna uzana­ cak. 4 Sınırınız Akrabbimb yo­ kuşunun güneyinden kıvrılıp Tsin'e gececek ve Kadeş-barnea' n ın c güneyine dek inecek. Sonra Hatsar-addar'ac dogru çıkıp Atsm on'a gidecek. 5 Atsmon'da Mısır Vadisined dogru yön degiştirecek ve Denizde*e sonlanacak. 6 Batı sınırıf ise, Büyük Deni­ zin kıyısı olacak. Bu sizin batı sı­ nırınız olacak. 7 Kuzey sınırınız şudur: Bü­ yük Denizden Hor Dagına*g dek sınırınızı çizeceksiniz. 8 Sınır, Hor Dagından Hamath girişine dek gidecek ve ucu Tsedad'aı va­ racak. 9 Sonra Zifron'a çıka­ cak ve Hatsar-enan'dai son bu­ lacak. Bu sizin kuzey sınırınız olacak. 10 Ve doguda sınırınızı Hatsar-enan'dan Sefam'a dek işaret­ leyeceksiniz. 11 Sınır Sefam ' dan, A in'in dogusundaki R ibla'ya kadar gidecek ve inip K inneret G olu n u n *i dogusundaki yamaçlara uzanacak. 12 Oradan Ürdün İrm agı bo­ yunca inip Tuz Golundek sonla­ nacak. Çepçevre sınırlarıyla bu­ rası sizin memleketinizl olacak." 13 Bunun uzerine Musa İsrailogullarına şunları söyledi: "Yehova'nın dokuz kabileyle bir kabilenin yarısınamvermeyi emrettigi, kurayla11 paylaşacagınız diyar budur. 14 Çünkü Rubenogulları kabilesi, Gadogulları kabilesi ve Manasse kabilesinin Sy 3 4 :5 * Büyük Deniz, Akdeniz. 7* Hangi dag oldugu belirsiz; Lübnan Daglarının başlıca doruklarından biri olabilir. 11* Çelile Golunun eski adı.



BÖ LÜ M 34 a Ba 14:3 Yş 1 5 :2 b Hk 1:36 c Sy1 3 :2 6 S y32:8 C Yş 1 5 :3 d Yş 1 5 :4 Y^ 15:47 e Ç k 23:31 f Yş 1:4 Yş 15:12 g Sy3 3 :3 7 T k r3 2 :5 0 h Sy13:21 2Kr 14:25 ı H e47:15 i H e47:17 j T k r3 :1 7 Y^ 11:2 Lu 5:1 Yhn 6:1 k Yş 1 5 :2 l T k r8 :7 m Yş 14:2 n Sy 26:55 S y 3 3 :5 4 Yş 14:2 Yş 18:6 Oz 16:33



2 . S ü tu n a Sy3 2 :3 3 T k r3 :1 2 T k r3:13 Yş 1 3 :8 b Sy32:5 S y 3 2 :3 2 c S y3:32 S y 2 0 :2 6 Y^ 14:1 Y^ 19:51 C Sy 14:38 Sy27:18 d S y1:4 Sy 1:16 e Yş 15:1 f Sy 14:30 Sy2 6 :6 5 g Yş 19:1 h Yş 18:11 ı Ys 19:40 i B a 4 6 :2 0 B a4 8 :5 Y ş16:1 j Yş 17:1 k Yş 16:5 l Y ş19:10 m Y ş19:17 n Yş 19:24 o Yş 19:32 ö S y 34:18 T k r3 2 :8 Yş19:51 Elç17:26



BÖ LÜ M 35 p Sy22:1 Sy31:12 Sy36:13 r B a 4 9 :7 Le 2 5 :3 2 T k r18:1 Yş14:4 Y ş21:2



S A Y I L A R 3 4 :4 - 3 5 :2



yarısı aşiretlerine göre mirasla­ rını zaten aldılar.a 15 İki kabi­ leyle bir kabilenin yarısı doguda, gündogusu tarafında, Eriha kar­ sısında Ürdün İrmagı bölgesin­ den miraslarını aldılar."b 16 Yehova sonra M usa'ya sunları söyledi: 17 "Diyarı size mülk olarak paylaştıracak kişiler kahin Eleazarç ve Nun oglu Yesu' dur.« 18 Ve diyarı mülk ola­ rak paylaştırmak için her kabile­ den b ir bey alacaksınız.d 19 Bu kişiler şunlardır: Yahudae kabilesinden Yefunne oğlu Kaleb;f 20 Simeonoğullarıg kabi­ lesinden Ammihud oglu Semuel; 21 Benyam inh kabilesinden Kislon oglu Elidad; 22 Danogullarıı kabilesinden bir bey, Yogli oglu Bukki; 23 Yusufogulların ın i Manasseogullar^ kabilesin­ den bir bey, Efod oglu Hanniel; 24 Efraimogullarık kabilesinden bir bey, Siftan oğlu Kemuel; 25 Zebulunogullarıl kabilesin­ den bir bey, Parnak oglu Elitsafan; 26 İssakarogullarım ka­ bilesinden bir bey, Azzan oglu Paltiel; 27 Aserogulların kabi­ lesinden bir bey, Selomi oğlu A hihud; 2 8 N a fta lio g u lla rıo kabilesinden bir bey, Ammihud oğlu Pedahel." 29 Yehova'nın Kenan diyarını İsrailogullarına mülk olarak paylaştırmalarını emrettiği kişiler bunlardı.“ Q



Yehova M oab düzlüklerinde, Ürdün İrmagıP kı­ yısında Eriha karşısında Musa'ya şunları söyledi: 2 "İsrailogullarına em ret, m irasları olan mülkten Leviogullarına oturma­ ları için şehirler verecekler;' şe­ hirlerin çevresindeki otlakları da



35



S A Y I L A R 3 5 :3 -2 3



Sığınm a şeh irleri. K a til ve kan güden



vereçekler.a 3 ¡şehirler Leviogullarının oturması için, otlakla­ rı da çiftlik hayvanları, diğer hay­ vanları ve malları için olaçak. 4 Leviogullarına vereçeginiz şe­ hirlerin otlakları şehir surların­ dan başlayaçak ve bin arşın öte­ sine dek tüm toprakları içine alaçak. S ¡şehir ortada kalaçak şekilde, her tarafından iki bin ar­ şın ölçeçeksiniz; doğudan iki bin arşın, güneyden iki bin arşın, ba­ tıdan iki bin arşın ve kuzeyden iki bin arşın. Bu yerler şehirlerin otlakları olaçak. ó Leviogullarına vereçeginiz şehirler: Adam öldürenin kaçma­ sı“ için ayrılmış altı sığınma şehrininç yanı sıra kırk iki başka şehir daha vereçeksiniz. 7 Levioğullarına otlaklarıyla birlikte, toplam kırk sekiz şehir vereçeksiniz.ç B Bu şehirleri Ísrailoğullarının mülkünden vereçeksiniz.d Cok mülkü olandan çok, az mülkü olandan az alaçaksınız.e Her kabile, mülk olarak alaçağı mirasla orantılı olarak şehirlerin­ den bazılarını Leviogullarına vereçek." 9 Yehova Musa'yla konuşma­ sına şöyle devam etti: 1O "Ísrailoğullarına diyeçeksin ki, 'Ür­ dün Írm agm ! geçip Kenan diyarına girdiğinizde/ 11 ken­ dinize uygun şehirler seçeçeksiniz. Bunlar size sığınm a şe­ hirleri olaçak; kasıt olm adang bir çana vurup ölüm üne yol açan oraya kaçaçak. 1Z Bu şehirler kan güdenden“ kaçıp kurtulaçagınız bir sığınak olaçak; öyle ki, adam öldüren yargılanmak üzere topluluk önüne çıkınçaya



BO LU M 3S a L e2 5 :3 4 Yş 2 1 :3 Yş 21:11 1Ta 6:64 2Ta 11:14 b T k r4:41 T k r4 :4 2 Yş 20:3 c Sy35:13 Yş 20:2 Yş 20:7 Yş 20:8 Yş 21:13 Yş 21:21 Yş 21:27 Yş 21:32 Yş 21:36 Yş 21:38 c Yş 2 1 :3 d B a 4 9 :7 e Sy 2 6 :5 4 S y 3 3 :5 4 f C k 3 :8 Ck 23:23 S y34:2 g C k21:13 T k r4 :4 2 Tkr 19:4 h Sy3 5 :1 9 Tkr 19:6 Yş 20:9



Z. S u tu n a Tkr 19:11 T k r1 9 :1 2 Yş 20:5 b T k r4:41 Tkr 19:9 c Yş 20:7 c Ck 12:49 Le 19:34 L e2 4 :2 2 Sy15:16 d Yş 20:3 e Tkr19:11 f Ba9:5 C k 2 1 :1 2 L e24:17 T k r1 9 :1 2 g Sy3 5 :1 2 Tkr 19:6 h B a 4 :8 2 S a 2 0 :1 0 ı C k21:14 Tkr19:11 Me 10:8 Oz 1:18 M r6:19 Eli; 23:21 i Sy3 5 :1 9 j C k21:13 Tkr 19:5 Yş 20:3 Yş 20:5



236



dek öldürülmesin.“ 13 Verece­ ğiniz bu şehirler, bu altı sığınma şehri sizin hizmetinizde olacak. 14 Üç sığınma şehrini Ürdün İr­ m ağının bu tarafından,“ diğer üçünü de Kenan diyarındanç ve­ receksiniz. Sığınma şehirleri ola­ caklar. 15 Bu altı şehir İsrailogulları için, aralarında yaşayan yabancılar? ve göçm enler için bir sığınak olacak; bir cana kasıt ol­ madan vurup ölüm üne yol açan oraya kaçacak.d 16 Eğer kişi demir bir alet­ le birine vurursa ve adam ölürse, vuran katildir“ ve mutlaka öl­ dürülecektir/ 17 Eğer kişi, eli­ ne insanı öldürebilecek bir taş alıp birine vurursa ve adam ölür­ se, taşı atan katildir, mutlaka öl­ dürülecektir. 18 Eğer kişi eline insan öldürebilecek bir tahta alet alıp birine vurursa ve adam ölür­ se, vuran katildir ve mutlaka öl­ dürülecektir. 19 Kan güden kişig katili öl­ dürecek. Onu rastladığı yer­ de öldürecek. 20 Eğer kişi nef­ retle birini iterseh veya pusuda bekleyipı öldürmek için ona bir şey atarsa, 21 ya da öldürmek amacıyla ona düşmanca vurur­ sa, vuran mutlaka öldürülecek­ tir, katildir. Kan güden kişi katili rastladığı yerde öldürecek/ 22 Fakat kişi düşmanlık bes­ lemeden, kazayla birini iter veya pusu kurmaksızın ona herhangi bir şey atarsa/ 23 veya insan öldürebilecek bir taşı görmeden onun üzerine atar veya düşürür­ se ve adam ölürse; ölenin düş­ manı olmadığından ve ona zarar verme niyeti bulunmadığından,



237



K an suçu. M iras alan kızların evliliği



24 topluluk, vuran kişiyle kan güden arasındaki davayı bu hü­ küm lere göre ele alacaktır.8 25 Topluluk,“ ölüm e yol açan ki­ şiyi kan güdenin elinden kurta­ racak ve onu kaçmış olduğu sı­ ğınma şehrine geri gönderecek; o kişi, kutsal yağla meshedilmiş başkahininç ölüm üne dek orada oturacak. 2 6 Fakat adam öldüren kaçtı­ ğı sığınma şehrinin sınırları dı­ şına çıkarsa 27 ve kan güdenç onu sığınma şehrinin sınırları dı­ şında bulur ve öldürürse, kan dökmekten suçlu sayılmayacak. 28 Çünkü adam öldüren, başkahinin ölüm üne dekd sığınma şehrinde kalmalıydı; başkahinin ölüm ünden sonra m ülkünün bulunduğu topraklara dönebilir. 29 Bunlar tüm nesilleriniz bo­ yunca oturduğunuz her yerde ge­ çerli olacak kanun hükümleridir. 3 0 Bir can öldüren katil,e şa­ hitlerin tanıklıgıylaf öldürüle­ cek; tek şahidin tanıklığıyla öl­ dürülmeyecek. 31 Ölümü hak eden bir katiling çanına karşı­ lık fidye almayacaksınız, çün­ kü o mutlaka öldürülmelidir.h 3 2 Sığınma şehrine kaçmış ki­ şiye karşılık, başkahin ölmeden önce memleketine dönmesi için fidye almayacaksınız. 33 Yaşadığınız memleketi kir­ letm eyeceksiniz; kan dökmek memleketi kirletir ve içinde kan dökülen memleket için, ancak kan dökenin kanıyla kefarette b u lu n u lu ra 3 4 Y a şa d ığ ın ız m em leketi kirletm eyeceksiniz, çünkü Ben de oradayım; Ben Yehova, İsrailogullarının arasında oturuyorum.' " j



a Sy 35:12 Ys 20:4 b H k20:13 c Ç k 2 9 :7 L e21:10 İb 3:1 C Sy 35:12 Sy 35:19 d Ys 20:6 e B a 9 :6 Ç k20:13 T k r5 :1 7 f Tkr 17:6 Tkr 19:15 M t 18:16 Yhn 8:17 2Ko 13:1 1 T i5 :1 9 İb 10:28 g 1Yh 3:15 h Ba9:5 Ç k21:14 Tkr 19:13 ı B a 4 :1 0 Me 106:38 Lu 11:50 i B a9 :6 j Ç k 2 5 :8 Çk 2 9 :4 6 L e26 :1 2 1Kr6:13



a S y 2 6 :2 9 Yş 17:1 b S y 26:55 S y 3 3 :5 4 c Sy27:1 Sy27:7 C Sy 27:4 d L e25:10 e S y36:2 f Sy 36:12 g 1 T a23:22



S A Y I L A R 3 5 :2 4 - 3 6 :9



Yusufogulları aşiretlerin3 6 den M anasse oğlu Makira oğlu Gileadogulları aşireti­ nin reisleri gelip M usa'yla ve İsrailogullarının önderleri olan beylerle konuştular; 2 "Yehova diyarın miras olarak kuraylab İsrailogullarına verilmesini efen­ dimize em retti" dediler. "Ve kar­ deşimiz Tselofhad'ın mirasının da kızlarına verilm esiç Yehova ta­ rafından efendimize emredildi. 3 Fakat eğer İsrailogullarının di­ ğer kabilelerinden adamlar onla­ rı eş olarak alırsa, kızların mira­ sı atalarımızın mirasından alınıp kızların evlenip gidecekleri kabi­ lelerin mirasına katılacak, böylece payımıza düşen mirastan çı­ kacak^ 4 Ve İsrailogulları için Azatlık Yılıd geldiğinde kızların mirası evlenip gittikleri kabile­ nin m irasına geçecek; onların mirası atalarımızın kabilesinin mirasından çıkacak." 5 Bunun üzerine Musa, Yehova'nın emriyle İsrailogulları­ na şunları dedi: "Yusufogulları kabilesi doğru söylüyor. 6 Yehova Tselofhad'ın kızlarıyla ilgili şunu em rettir 'Üygun gördükleri kişiyle evlensinler. Ancak, baba­ larının kabilesine bağlı aşiretler içinde evlenecekler.f 7 İsrailogullarında miras kabileden ka­ bileye geçmeyecek, çünkü herİsrailli atasın ın kabilesine ait mirasa bağlı kalacak. 8 Ve İs­ rail kabilelerinden birinde bir mülkü miras alan her kız, ba­ basının kabilesinden biriyle evlenecek;g böylece her İsrailli atasının m irasını sahipleneçek. 9 Hiçbir miras kabileden



S A Y IL A R 3 6 :1 0 - T E K R A R 1:13 kabileye gedmeyecek, İsrail kabi­ leleri kendi miraslarına bağlı ka­ lacak.' " 10 Ve Yehova Musa'ya ne emrettiyse Tselofhad'ın kızları öyle yaptı.a 11 T selofhad 'ın kızla­ r a Mahla, Tirtsa, Hogla, M il­ ka ve Noa am calarının ogullarıyla evlendiler. 12 Yusuf'un



Muşa İsrail’e kanunu acıklar a S y36:6 b Sy27:1



2 . S u tu n a Sy26:3 S y 3 3 :5 0 Sy35:1 b T k r3 0 :8 Yş 22:5 V z12:13



^



d



238



soyu olan Manasse aşiretlerinden kişilerle evlendiler; böylece m i­ rasları babalarının aşiretinin bağ­ lı olduğu kabilede kaldı. 13 Yehova'nın, Moab düzlük­ lerinde, Ürdün İrmağı kıyısında Eriha k a r ş ıs ın d a y s a aracılığıy­ la İsrailogullarına verdiği emirler ve hüküm ler bunlardır/



-



KANUNUN TEKRARI M u sa'n ın sözleri; bunları tüm İsrail'e Ürdün bölgesia yakınlarındaki çölde, Suf önle­ rinde, Paran,b Tofel, Laban, Hatserotc ve Di-zahab yakınların­ daki* çöl düzlüklerinde söyledi. 2 (Seir Dağı yoluyla Horeb'den Kadeş-barnea'yaç gitmek on bir gün sürer.) 3 Kırkıncı yılda,d on birinci ayda, ayın bi­ rinci günü Musa İsrailogullarına Yehova'nın onlarla ilgili verdiği tüm emirleri anlattı. 4 Musa, Heşbon'da yaşayan Amorilerin kralı Sihon'ue ve Aştarot'taf yaşa­ yan Başan kralı Og'ug Edrei'deh yendikten sonra, 5 Ürdün İr­ mağı bölgesinde, Moab toprakla­ rında kanunuı açıklamaya başla­ dı ve şunları söyledi: 6 "Tanrımız Yehova bizimle Horeb'dei konuşup 'Bu dağlık bölgede yeterince oturdunuz'i demişti. 7 'Dönün, yola koyu­ lun; Amorilerink dağlık bölgesi­ ne ve onların Araba'dakil komşu­ larına doğru; Sefela'da, ortadaki dağlık bölgede,m Necef'te,n de­



1



Tkr 1:1* Ya da "arasındaki"



BÖ LÜM 1 a Yş 22:4 b Sy1 0 :1 2 c Sy3 3 :1 8 C Sy 13:26 T k r9 :2 3 Yş 14:7 d Sy32:13 S y 3 3 :3 8 e Sy21:23 Yş 12:2 f Yş 9:10 g Sy21:33 N e 9 :2 2 M e135:11 h 13:12 ı Tkr 4:8 T kr17:18 N e 8 :7 i T k r4:15 1K r8:9 j Çk 19:1 Sy10:11 Sy1 0 :1 2 k B a15:16 Yş 10:6 l T k r3 :1 7 T k r4 :4 9 Yş 12:3 m Sy 13:17 n B a 1 2 :9 Sy21:1



2 . S u tu n a Yş 9:1 b S y34:2 C Ys 13:1 Yş 1 3 :5 1K r9:19 C Ba 15:18 d B a 2 6 :3 e B a28:13 f B a 1 2 :7 B a13:15 B a17:7 g Çk 18:18 h B a15:5 Ç k32:13 Sy26:51 Tkr 10:22



niz kıyısında,a Kenan topraklannda,b Lübnan'da,ç büyük ırmak Fırat'aç kadar olan bölgede yaşa­ yanların topraklarına doğru yo­ lunuza devam edin. 8 İşte, di­ yar önünüzde. Girin, Yehova'nın atalarınıza, İbrahim 'e, İshak'ad ve Yakup'ae yemin ederek, ken­ dilerine ve soylarına vereceğini vaat ettiği toprakları mülk edinin.'f 9 Ben de o zaman dedim ki, 'Sizin yükünüzü tek başıma taşıyamam.g 10 Tanrınız Yehova sizi çoğalttı; artık öyle kalaba­ lıksınız ki, göğün yıldızları gibisiniz.h 11 Atalarınızın Tanrı­ sı Yehova sizi şim dikinden bin kat daha çoğaltsın/ vaat e ttiğ i gibi size nim etleri ver­ sin. 12 Fakat omuzlarımdaki yükünüzü yalnız başıma nasıl ta­ şırım; tüm sorunlarınızla, kav­ galarınızla tek başıma nasıl uğra­ şırım ?14 13 K a b ilelerin iz d en hikmetli, sağgörülül ve deneyim­ lim adamlar bulun, onları başlaı 1Kr 3:8; 1Ta 27:23; Me 115:14; i Ba 12:2; Ba 22:17; j Ba 26:4; Çk 2 3 :2 5 ; Öz 10:22; k Çk 18:18; Sy 11:11; Sy 20:3; Sy 27:14; l 1Ti 3:2; m 1Ti 3:4; 1Ti 3:6.



239



H âkim ler adil olm alı. K eşif ve isyan



nnız olarak atayayım.'“ 14 Bu­ nun üzerine bana, 'Söylediklerin dogru' dediniz. 15 Ben de ka­ bile başlarınızı, hikm etli ve dene­ yimli kişileri aldım; onları sizin üzerinize başlar olarak, biner, yü­ zer, ellişer ve onar kişilik grupla­ rın başları ve kabilelerinizde gö­ revliler olarak atadım.b 16 O zaman hâkimlerinize de şöyle em rettim , 'Kardeşleriniz araşında bir dava olduğunda, ki­ şiyle kardeşi araşında ya da şizinle yaşayan yabancıc araşındaki davada adaletle hüküm verecekşiniz.c 17 Yargıda taraf tutm ayacakşınız.d Büyügü naşıl dinliyorşanız kücügü de öyle dinleyecekşiniz.e Kimşeden yılmayacakşınız,f cünkü hüküm Tanrı'ya aittir;g üşteşinden ge­ lemeyecektiniz davaları bana getirecekşiniz, onları ben dinleyecegim .'h 18 Bütün bunları yapmanız icin şize o zaman emir verdim. 19 Sonra Horeb'den yola cıktık ve Tanrımız Yehova'nın bize emrettigi gibi, Amori daglıgı1yo­ lundan ilerleyerek o gördügünüz büyük ve korkunc c ö lü bir baştan öbür başa geçtik ve şonunda Kadeş-barnea'yai geldik. 20 Size dedim ki, 'Tanrımız Yeh o v a'n ın bize verecegi yere,k Amorilerin dağlık bolgeşine gel­ diniz. 21 Bakın, Tanrınız Yehova diyarı şize bıraktı.l Kalkın, atalarınızın Tanrışı Yehova'nın şize şfjyledigri gibi onu mülk edinin.m Korkmayın, yılm ayın.'11 22 Fakat şiz hep birlikte yanı­ ma gelip 'Önümüzden adamlar gönderelim, diyarı araştırıp bakşınlar, donüp bize hangi yoldan



BÖ LÜM 1 a Çk 18:21 b Çk 18:25 c Çk 22:21 Le 19:34 Le 2 4 :2 2 C Ç k 2 3 :8 Tkr 16:18 Yhn 7:24 d Le 19:15 1Sa 16:7 Öz 24:23 Lu 20:21 Ro 2:11 e Ç k 2 3 :3 Yk 2:4 f Öz 29:25 g 2Ta 19:6 h Çk 18:26 ı Ba 15:16 Sy 13: i Sy 10 Tkr 8: Y r2 :6 j Sy 13:26 S y32:8 k Tkr 1:7 l Tkr 1:8 T k r3 1 :6 m Ç k 23:27 n Sy 14:9 Yş> 1:9 M e27:1 İş; 41:10 Ib 13:6



2 . S ü tu n a b c C d e f g



h ı i j



k l m n o



o



p r s



S y13:2 Sy13:3 Sy13:17 Sy 13:24 Sy13:23 Sy1 3 :2 6 Sy13:27 İb 10:38 Sy14:1 Sy 14:4 Me 106:24 Öz 19:3 Sy 14:3 Ç k 3 :8 H e 2 0 :6 S y32:9 T k r2 0 :8 Yş 14:8 Sy13:33 T k r2 :1 0 Sy1 3 :2 8 T k r9:1 Sy1 3 :2 2 Y^ 11:21 Sy 14:9 Çk 14:14 T k r2 0 :4 Yş 10:42 2Ta14:11 M e46:11 Sy 14:22 M e7 8 :1 2 M e105:27 Me 78:15 Me 77:20 Çk 19:4 T k r32:11



T E K R A R 1 :1 4 -3 2



gitmemiz gerektigini, hangi şe­ hirlere gidecegimizi şoyleşinler'11 dediniz. 23 Bu fikir bana da iyi göründü; böylece, kabile başı­ na bir kişi olm ak üzere aranızdan on iki adam şectim.b 24 On­ lar kalkıp daglık bölgeye a k tı­ lar," Eşkol Vadişinec dek gidip diyarda keşif yaptılar. 25 Di­ yarın meyvelerindend alıp aşagıya, bize getirdiler, ayrıca 'Tanrı­ m ız Yehova'nın bize verecegi diyar güzel bir yer'e diye bil­ gi verdiler. 26 Fakat şiz ora­ ya cıkm ak iştemediniz,f Tanrı­ nız Yehova'nın buyruguna karşı geldiniz.s 27 Ç ad ırlarınızd a homurdanmaya başladınız; 'Yehova bizden nefret ediyor.h Bizi Amorilerin eline verip yok et­ mek İcİi 1 Mışır diyarından cıkardı.i 28 Oraya naşıl gideriz? Kardeşlerimizin şöyledikleri yü­ zünden yüregimiz yerinden oy­ nadı;! halk bizden iri ve uzun boyluymuş,k şehirler büyük, şurları göklere yükşeliyormuş, ora­ da Anakların ogullarınım da gör­ müşler' dediniz. 29 Bunun üzerine, 'Onlardan korkmayın, dehşete kapılmayın'n dedim; 3 0 'Onünüzden gide­ cek olan Tanrınız Yehova'dır. Si­ zin ugrunuzda O şavaşacak;° ni­ tekim daha cince M ışır'da da gözünüzün önünde» şizin icin onca şey yaptı; 31 ve cölde,p buraya gelene dek yürüdüğünüz yol boyunca' Tanrınız Yehova' nın şizi bir adamın oglunu taşıdıgı gibi taşıdıgınış gördünüz.' 32 Böyle şöyledigim halde Tan­ rınız Yehova'ya iman etmediniz.^ S Me 78:22; Me 106:24; İb 3:16; İb 3:19; Yhd 5.



T E K R A R 1 :3 3 - 2 :8



Yehova’nın Öfkesi. 38 yılın Özeti



33 O Tanrı ki, yol boyu şize ko­ naklamanız icin yer bulmak/ gi­ deceğiniz yolu göştermek icin gece ateşle, gündüz bulutla önü­ nüzden gitmişti/ 3 4 Yehova şöylediklerinizi duydu. Ve tüm kızgınlığıyla ye­ m in etti:c 3 5 'Atalarınıza ye­ m inle vaat ettigim güzel diya­ rı bu kötü neşlin idinden tek bir adam bile görmeyecek/ 3 6 yalnızca Yefunne oglu Kalebd görecek. Ayak baştıgı topragı ona ve ogullarına vereceğim, cünkü Yehova'nın yolundan ay­ rılmadı.' 37 (Yehova şizin yü­ zünüzden bana da kızdı, "Oraya şen de girmeyecekşin.f 3 8 Se­ nin hizm etinde bulunan Nun oğlu Yeşu girecek's dedi. Ve onu güclendirdi/ cünkü İşrail'in di­ yarı miraş almaşını o şağlayacak.) 39 "G anim et olacaklar!" dedi­ ğiniz gocuklarınız,1 bugün iyiy­ le kötüyü ayıramayan oğullarınız oraya girecekler; diyarı onlara verecegim, onu mülk edinecekler. 4 0 Size gelince, yönünüzü de­ ğiştirin, Kızıldeniz yolundan cöle doğru yola cıkın.'* 41 Bunun üzerine bana dedi­ niz ki, 'Biz Yehova'ya karçı gü­ nah işledik.i Simdi cıkıp Tan­ rımız Yehova'nın emrettiği gibi şavaşacağız!' Her biriniz şilahlarını kuşandı; dağa cıkıp şavaşmayı kolay b ir şey şandınız.k 4 2 Ancak Yehova bana 'Oraya cıkıp şavaşmayın; cünkü Ben yanınızda değilim/ düşman­ larınıza yenilirşiniz,monlara böy­ le şöyle' dedi. 4 3 Ben de şize şöyledim; ama dinlemediniz, Yehova'nın buyruğuna karçı geldinizn ve cüret edip dağa cıkmaya



BÖ LÜM 1 a Sy 10:33 b Çk 13:21 Çk 4 0 :3 6 Sy 10:34 N e9:12 Me 78:14 Me 105:39 c Sy 14:28 Sy 14:35 Sy3 2 :1 0 T k r2:14 M e95:11 İb 3:11 C Sy 14:29 Elc 13:18 1Ko 10:5 İb 3:17 d Sy 14:30 e Sy 14:24 Yş 14:9 f Sy 20:12 Sy27:13 Tkr 3 :2 6 Me 106:32 g Ç k33:11 Sy 11:28 Sy 14:38 h Sy 27:18 T k r3 1 :7 Yş 1:6 ı Sy 14:3 Sy 14:31 i Sy 14:25 j Sy 14:39 k Sy 14:40 l Le 26:17 Sy 14:42 m Sy 14:43 n Sy 14:41 İş 63:10 Yr 11:8 Elç 7:51



2 . S u tu n a Sy 14:44 b Tkr 28:25 T k r3 2 :3 0 c Sy 14:45 C M e6 6 :1 8 d Me 78:34 Oz 28:9 e Sy13:25



BÖ LÜM 2 f Sy 14:25 T k r1 :4 0 g T k r2 :7 h B a27:39 B a 3 6 :9 T k r2 :8 ı B a 3 6 :8 Sy20:14 Tk r2 3 :7 i B a27:40 B a 3 6 :1 0 j Çk 15:15 Çk 23:27 T k r2 :2 5 k B a 3 2 :3 B a 3 6 :8 T k r3 2 :8 Yş 24:4 2T a20:10 Eli: 17:26 l Sy2 0 :1 9



240



kalktınız/ 4 4 O zaman dağlık­ ta oturan Amoriler karşınıza cıktılar, şizi arılar gibi kovalamaya başladılar,b hepinizi Seir'e, Horma'ya dek dağıttılar/ 45 Son­ ra dönüp Yehova'nın önünde ağlamaya başladınız, fakat Yeho­ va şeşinize kulak vermedi/ şizi din lem ed i. d 4 6 Böylece cok günler, uzun bir şüre Kadeş'te otu'dunuz." e "Sonra Yehova'nın bana de­ diği gibi yaptık; dönüp Kızıldeniz yolundan cöle doğru cıktık,f uzun şüre Seir Dağı civarında dolandık. 2 Sonunda Yehova bana, 3 'Bu dağın civarında dolandığınız yeter's dedi. 'Artık kuzeye yönelin. 4 Su emirleri halka bildir: Seir'de yaşayan 11kar­ deşlerinizin,1 Eşavogullarının * şınırı boyunca ilerleyecekşiniz; şizin yüzünüzden korkuya kapı­ lacaklar,! cok dikkatli davranın. 5 Onlarla şürtüşmeye girmeyin, cünkü şize onların ülkeşinden ayak başacak kadar bir toprak bile vermeyeceğim; Seir Dağını mülk olarak Eşav'a verdim.k 6 On­ lardan ücretle aldığınızı yiyecekşiniz, şatın aldığınız şuyu icecekşiniz/ 7 Çünkü Tanrın Yehova elini attığın her işte şana bere­ ket verdi.m Sen bu büyük cölde dolaşırken attığın her adımın farkındaydı. Bu kırk n yıl boyun­ ca Tanrın Yehova şeninleydi. Hiç­ bir şeyin ekşikligini duymadın.'" 8 Böylece kardeşlerimizin, Seir' de yaşayan Eşavoğullarının ya­ nından gectik/ ArabaP yolundan,



2



m Ba 12:2; Oz 10:22; n Tkr 8:2; Tkr 2 9 :5; Me 95:10; Ele 13:18; o Ne 9:21; Me 23:1; Me 34:9; Me 34:10; Me 37:25; Flp 4:19; o Sy 2 0 :2 0 ; Sy 2 0 :2 1 ; Sy 21:4; Hk 11:18; p Tkr 11:30.



241



Moab ve Ammon ile sürtüşm eyin



Elat ve Etsyon-geber'ea giden yol­ dan saparak onlardan uzaklaştık. Sonra yolum uzu değiştirip M oab Ç olüb yolundan gittik. 9 O zam an Yehova bana 'M oab'a sataşma, onunla sava­ şa girişme; onun topraklarından sana mülk vermeyecegim, çunku Ar diyarımc mülk olarak Lütogullarınac verdim ' dedi. 10 (Es­ kiden orada Emlerd yaşıyordu; Anaklare gibi uzun boylu, kalaba­ lık ve guçlu bir halktı. 11 Refaogullarıf da Anaklar gibi görü­ lürdü/ M oablılar onlara Emler derdi. 12 Seir'de ise eskiden Horilerh yaşıyordu, sonra Esavogullarıı orayı ele geçirdi. Tıpkı İsrail'in, Yehova'nın kendilerine verecegi, mülk edinecekleri top­ raklarda yapacağı gibi, Esavogulları da Horileri yok edip onların topraklarına yerleşti.)* 13 Son­ ra Tanrı, 'Haydi kalk, Zered Va­ disinden gecerek yoluna devam et' dedi. Biz de oradan geçtik! 14 Zered Vadisiden gectiğimizde Kadeş-barnea'dan yola cıkalı otuz sekiz yıl olmuştu ve Yehova'nın yemin ettiği gibi o nes­ lin tüm savaşcıları konakla­ ma yerinin idinde ölüp gitmişti.k 15 Yehova elinil onlara karsı kal­ dırmış ve hepsi yok olana kadar, konaklama yerinin idinde onları sıkıntıya sokmuştu.m 16 Ve halkın idindeki tüm savaşcılar ölüp gidince11 17 Ye­ hova bana şunları söyledi: 18 'Bugün M oab toprakların­ dan, Aro yakınlarından gediyor­ su n; 19 A m m o n o g u lla rın ın topraklarına da yaklaşacaksın. Onlara sataşma, onlarla sürtüş­



BÖ LÜ M 2 a 2T a8:17 b Sy21:13 Hk 11:17 2T a20:10 c Sy21:15 T k r2 :1 8 İş; 15:1 C Ba 19:37 d Ba 14:5 e Sy 13:33 Ys 14:15 f Ba 14:5 T kr3:11 1T a20:6 g Sy 13:22 Sy 13:28 Sy13:33 Tkr 1:28 T k r9 :2 h Ba 14:6 B a 3 6 :2 0 1T a1:39 ı B a 3 6 :1 0 i Ba 27:39 Ba 27:40 j Sy21:12 k Sy 14:33 Sy32:11 Tkr 1:35 M e95:11 Me 106:26 H e20:15 İb 3:18 Yhd 5 l İb 10:31 m 1Ko 10:5 n Sy 2 6 :6 4 o Sy21:15 Sy2 1 :2 8



2 . S ü tu n a Ba 19:38 Tkr 2:9 H k11:15 2T a20:10 Eli: 17:26 b B a 1 5 :2 0 T kr3:11 Ys 17:15 c Sy13:33 T k r2 :1 0 Tkr 9:2 C Çk 15:3 Me 24:8 d B a 3 6 :8 e Ba 14:6 B a 3 6 :2 0 T k r2 :1 2 f B a10:19 Ys 11:22 g Yş13:3 h Y r47:4 Ams 9:7 Eli; 27:13 ı B a10:14 1T a1:12 i Sy21:13 H k11:18 j Sy21:23 Ys 9:10 k Çk 15:14 Çk 23:27 Tkr 11:25 Ys 2:9 l Ys 13:18 Y s21:37 m Sy21:21 n T k r2 0 :1 0



T E K R A R 2 :9 -2 8



meye girme; Ammonogullarının ülkesinden sana m ülk verm e­ yeceğim, onu mülk olarak Lütogullarına verdim .a 2 0 Orası bir zam anlar R efaogullarınınb m em leketi sayılırdı.' (Eskiden orada Refaogulları yakardı ve Amm onlular onlara Zamzumlar der­ di. 21 Onlar da Anaklar gibi uzun boylu, kalabalık ve güclü bir halktı.c Ammonlular o top­ rakları ele gecirip orada yaşa­ sın diye Yehova o halkı Amm onluların karsısında yok etti;c 22 tıpkı Seir'de yaşayan Esavoğullarınınd karcısında Horilerie yok edip Esavogullarının orayı ele getirm elerini ve bugüne dek orada yaşamalarını sağladığı gibi. 23 Gazze'yef dek uzanan yerle­ şim yerlerinde yaşayan Avvalılarığ da Kaftor'danh gelen Kaftorluları yok etti ve onların yurdunda yaşamaya başladılar.) 24 Sonra Tanrı, 'Kalkın, yola cıkın, Arnon Vadisindeni gecin' dedi. 'Bak, Heşbon kralı Amori Sihon'ui senin elin e ver­ dim. Onunla savaşıp topraklarını mülk edinmeye başla. 25 Bu­ günden itibaren, senin haberini alan gök altındaki tüm halkları karsında korkuya ve dehşete dü­ şüreceğim; telaşa kapılacaklar, se­ nin yüzünden onları doğum san­ cıları tutacak.'k 26 O zaman Kedemotl Çölün­ den Heşbon kralı Sihon'a ulak­ lar gönderipmbarışcın bir şekilde şu sözleri ilettim: 27 'İzin ver topraklarından geceyim. Yalnız­ ca anayoldan yürüyeceğim, sağa sola sapmayacağım.“ 28 Bana o Sy 21:22; Hk 11:19.



T E K R A R 2 :2 9 - 3 :1 1



Sihon yenilir. B aşan ele g e çirilir



sattığın yiyeceği yiyip senden üc­ retle aldığım suyu icecegim, ye­ ter ki yürüyüp gedmeme izin ver;a 29 Tanrımız Yehova'nın bize verdiği diyarab gitmek üze­ re Ürdün'den gecene dek, Seir' de yaşayan Esavogullannınc ve Ar'da yaşayan M oablılarınc bana yaptığını sen de yap.' 3 0 Heşbon kralı Sihon bizi toprakların­ dan getirtmedi, cünkü Tanrınız Yehova onun ruhundaki inadın ve yüreğindeki duyarsızlığın sür­ mesine izin vermişti,d amacı onu sizin elinize vermekti; nitekim o bugün sizin elinizde.e 31 Ve Yehova bana, 'Bak, Sihon'u ve topraklarını senin eli­ ne teslim ediyorum, ülkeyi mülk edinmeye başla'f dedi. 3 2 Sih on, halkıyla birlikte gelip savaşmak üzere Yahats'ta karsı­ mıza cıktı;g 3 3 ozam anTanrımız Yehova onu elimize teslim etti,h böylece kendisini, ogullarını ve tüm halkını yenilgiye ugrattık.ı 3 4 Ve tüm şehirleri­ ni ele gecirdik; hepsini tümüy­ le, erkekleri, kadınları ve gocuk­ larıyla yok ettik.i Kimseyi sağ bırakmadık. 35 Ganim et ola­ rak yalnızca hayvanlarını ve ele gecirdiğimiz şehirlerdeki malları­ nı aldık.) 3 6 Arnon Vadisi ke­ narındaki Aroer'denkve vadideki şehirden Gilead'a dek, surlarını aşamadığımız bir şehir kalmadı. Tanrımız Yehova hepsini elimize teslim etti. 37 Ancak, Ammonogullarının ülkesine,m Yabbok Vadisin boylarına ve dağlık bölge­ deki şehirlere, Tanrımız Yehova' nın yasakladığı hiçbir yere yak­ laşmadınız."



BÖ LÜM 2 a Sy2 0 :1 9 b T k r9:5 Yş 1:11 c T k r2 :8 C T k r2 :9 T k r2 :1 8 d E y34:11 Ro 9:18 e Sy 21:25 Me 135:10 Me 136:18 f Sy3 2 :3 3 M e1 3 5 :1 2 g Sy 21:23 Hk 11:20 h T k r20:13 N e9 :2 2 M e135:11 M e1 3 6 :1 8 ı Sy 21:24 T k r2 9 :7 i Le 27:28 Sy31:17 T k r2 0 :1 6 T k r2 0 :1 7 j Yş 8:27 k T k r3 :1 2 T k r4 :4 8 Y ş13:9 l Yş 1:5 M e4 4 :3 m T k r3:16 H k11:15 n Sy 21:24 Yş 12:2



BO LUM 3 a Sy 21:33 T k r2 9 :7 Yş 9:10 N e9 :2 2 b Yş 12:4 Yş 13:12 c Sy 14:9 Sy2 1 :3 4 T k r2 0 :3 C Sy 21:24 d Sy21:35 Y^ 13:12 e 1Kr4:13 f Sy3 2 :3 3 Y^ 13:30 g T k r2 9 :8 h L e27:29 ı Le 18:25 T k r2 :3 4 H e9 :6 i T k r2 :3 5 Yş 8:27 j Sy3 2 :3 3 k Yş 12:2 Yş 1 3 :9 l Y^ 11:3 Ezg 4:8 m M e2 9 :6 n 1Ta 5:23 H e27:5 o Yş 12:5 Y^ 13:11 o Sy 21:33 Y^ 13:12 p Ba 14:5



242



"Sonra kalkıp Başan yoluyla yukarı doğru ilerledik. O za­ man Başan kralı Og,a bizimle sa­ vaşmak icin tüm halkıyla birlikte Edrei'de b karsımıza cıktı. 2 Yehova bana, 'O ndan korkm a'c dedi, 'Onu, tüm halkını ve top­ raklarını senin eline vereceğim; Heşbon'da yaşayan Amorilerin kralı Sihon'a yaptığının aynısı­ nı ona da yapacaksın.'^ 3 Ger­ dekten de Tanrımız Yehova Başan kralı Og'u tüm halkıyla birlik­ te elimize verdi, onları vurup kimseyi sağ; bırakmadık.d 4 O dönemde onun elinde olan şe­ hirlerin hepsini ele gecirdik. Başan'daki Og'un ülkesini; tüm Argob bölgesini,' altmış şehri f ele gecirdik,s almadığımız kent kal­ madı. 5 Sehirlerin hepsi yük­ sek surları, kapıları ve sürgüleri olan, savunması güclü yerlerdi, bunların yanı sıra surları olm a­ yan cok sayıda kücük kenti de aldık. 6 Ve Heşbon kralı Si­ hon'a yaptığımız gibi onları da yok ettik;h erkekleri, kadınları ve gocuklarıyla birlikte her şehri ta­ mamen yok ettik^ 7 Tüm hay­ vanlarını ve mallarını yağmala­ yıp ganimet olarak aldık.i 8 Böylece Ürdün bölgesinin iki Amori kralının toprakları­ nı ellerinden aldık; Arnon Vadisinden k Hermon Dagına l kadar uzanan bölgeyi, 9 (Herm on'a Saydalılar Siryon, m A m oriler ise Senir n derdi) 10 yayladaki tüm şehirleri, Başan'da Og'un krallığına ait şehirler olan Salekao ve Edrei'yeö kadar tüm Gilead'ı ve Başan'ı aldık. 11 Çünkü Refaogullarından P geriye yalnızca Başan kralı Og kalmıştı. Onun



3



243



Musa Gilead’ı paylaştırır, o geçm eyecek



tabutunu koydukları sedye de­ mirdendi.* O hala Ammonogullarının Rabba a şehrindedir. Sed­ yenin boyu norm al arşınla* dokuz arşın, eni dört arşındı. 12 O zaman ele getirdiğimiz bu toprakları, Arnon Vadisi kenarın­ daki Aroer'den b başlayarak, Gile­ ad dağlık bölgesinin yarısını ve tüm şehirlerini Rubenogulları ile Gadogullarına verdim.c 13 Gilead'ın c geri kalanıyla Og'un ül­ kesi olan Başan'ı d da Manasse kabilesinin yarısına verdim. Tüm Başan, Argob b ö lg e sin in tama­ mı, Refaogullarının f ülkesi ola­ rak bilinir. 14 Manasse oğlu Yair,g Geşurilerin h ve M aakatlıların ı sını­ rına kadar tüm Argob bölgesi­ n i aldı ve Başan'ın bu köylerine kendi adını verdi; orası bu­ gün h â lâ Havvot-yair*i diye bi­ linir. 15 M akir'e k Gilead'ı verdim.l 16 Rubenogullarına m ve Gadogullarına G ilead'dan n Arnon Vadisine (vadinin ortası sı­ nırdı), ayrıca Ammonogullarının sınırı olan Yabbok Vadisine ka­ dar o lan toprakları;° 17 Araba' ya, Ürdün Irmağına ve kıyı şeridi­ ne, Kinneret'ten* i l Araba Gölüne, yani Tuz G ölüne,P gündoğusu yönünde Pisgar eteklerine kadar uzanan toprakları verdim. 18 O zaman size şöyle emret­ tim: 'Tanrınız Yehova mülk edin­ meniz icin bu memleketi size verdi. Tüm yiğitleriniz donanmış Tkr 3:11* Ya da "Lahdi siyah bazalt tasındandı." Araplar bazalta hâlâ "demir" der. 11* Sözcük anlamıyla, "insan arşı­ nı"; bir arsın 44,5 santimetre 14* Anla­ mı, "Yair'in Obaları" 17* Çelile Gölü­ nün eski adı.



BÖ LÜ M 3 a 2Sa 1 2 6 Y r4 9 : 2 b S y32: 3 4 Tkr 4 48 Ys 12 2 c S y 3 2 : 33 C B a31 21 Sy32:39 Ys 13 31 H k10 4 d Ys 13 30 1Ta5 23 e 1Kr4 13 f Ba 15 20 g 1Ta 2 2 2 h Ys 13 13 2 S a3 3 ı Ys 12 5 i Tkr 3 4 j S y32 41 k B a 5 0 23 Ys 17 1 l S y32 3 9 m S y32 33 n Tkr 3 8 Ys 22 9 o Sy21 24 Ys 12 2 0 S y34 11 p Ba 14 3 S y34 12 Ys 12 3 r T kr3 1



2 . S ü tu n a S y 3 2 :2 0 b Yş1:14 c Vs 1:15 Ys 22:4 Ys 22:8 C Sy 11:28 Sy 14:30 Sy 27:18 d Ys 10:25 e Çk 14:14 Çk 15:3 Sy2 1 :3 4 Tkr 1:30 T k r2 0 :4 Ys 10:42 f Ç k 3 4 :6 Tkr 11:2 Me 145:3 Y r3 2 :1 8 g Çk 15:16 Me 44:3 h Çk 15:11 2Sa 7:22 1Kr8:23 Me 71:19 Me 86:8 Yr 10:6 Yr 49:19 ı Ç k 3 :8 Tkr 4:22 Tkr 11:12 H e2 0 :6 i Tkr 1:7 j Ys 1 3 :5 1Kr9:19 k Sy2 0 :1 2 Sy27:14 T k r3 1 :2 Me 106:32 l Sy 21:20 Sy27:12 T k r34:1 m T k r3 4 :4



T E K R A R 3 :1 2 -2 7



olarak, kardeşleriniz Israilogullarının önü sıra karşıya gedecek.“ 19 Yalnızca karılarınız, gocukla­ rınız ve hayvanlarınız (biliyorum ki cok sayıda hayvanınız var) size verdiğim şehirlerde kalacak;b 20 siz ise, kardeşleriniz Tanrı­ nız Yehova'nın Ürdün Irm ağı­ nın karsı yakasında kendilerine vereceği toprakları mülk edininceye, Yehova onları da sizin gibi rahata kavuşturuncaya dek dön­ meyeceksiniz. Ancak ondan son­ ra her biriniz size verdiğim m ül­ küne geri dönecek.'c 21 O zaman Yeşu'ya,c 'Tanrı­ nız Yehova'nın bu iki krala ne­ ler yaptığını gözlerinle gördün', dedim. 'Karsıya gectiğinizde Ye­ hova oradaki tüm krallıklara da aynısını yapacak.d 22 Onlar­ dan korkmayacaksınız, cünkü si­ zin icin savaşan Tanrınız Yehova' dır.'e 23 O zaman Yehova'ya yal­ vardım; 24 'Ülu Rab Yehova' dedim, 'Sen, kuluna büyüklügünüf ve elinin g ü cü n ü gösterme­ ye başladın; cünkü göklerde ya da yerde, Senin yaptıklarını, o görkemli işleri yapabilecek hangi tanrı var?h 25 Ne olur, izin ver geceyim, Ürdün Irmağının karsı yakasındaki güzel diyarı/ o gü­ zel dağlık bölgeyi ve Lübnan'ı! göreyim.' 26 Fakat Yehova si­ zin yüzünüzden bana h â l â öfkeliydi,k beni dinlemedi. Yehova 'Yeter artık!' dedi, 'Bana bir daha bundan söz etme. 27 Pisga tepesinel cık, batıya, kuze­ ye, güneye ve doğuya doğru bak ve gözlerinle gör; cünkü bu Ür­ dün Irm ağını gecmeyeceksin.m



T E K R A R 3 :2 8 - 4 :1 6



GOrdUklerini unutm a, çocuklarına ogret



2 8 Yeşu'yu görevlendir/ onu yüreklendir ve güdendir, cünkü bu halkın başında karsı yakaya o gececek,b göreceğin diyarı o n ­ ların miras almasını da o sağ­ layacak.^ 29 Bütün bunlar biz Beyt-peorc karşısındaki vadide otururken oldu." "Sim di ey Israil, uym anız icin size öğrettiğim kuralla­ rı ve hükümleri dinleyin ki yaşayınd ve atalarınızın Tanrısı Yehova'nın size vereceği diyara girip onu mülk edinin. 2 Size ver­ diğim emirlere bir şey katmaya­ caksınız, onlardan bir şey çıkarmayacaksınız,® böylece Tan­ rınız Yehova'nın size bildirdigim emirlerine uyacaksınız. 3 PeorBaalifolayındaYehova' nın ne yaptığını gözlerinizle gör­ dünüz; aranızda Peor Baali'nin peşinden giden her adamı Tan­ rınız Yehova yok etti.g 4 Oysa Tanrınız Yehova'ya sıkıca baglananh sizler, bugün hepiniz hayat­ tasınız. 5 Bakın, Tanrım Yehova'n ın bana em rettigi gibi, mülk edinmeye gittiğiniz diyar­ da uygulamanız icin size kural­ ları ve hükümle/ öğretiyorum. 6 Onlara uyacak, onları yeri­ ne getireceksiniz, cünkü halkla­ rın gözünde bu sizin hikmetinizi ve anlayışınızk olacak; bütün o kuralları duyan halklar 'Bu bü­ yük m illet gerçekten de hikm et­ li ve anlayışlı bir halk' diyecekleri 7 Tanrımız Yehova'nın her ya­ karışımızı duymak icin bize yakınmoldugu gibi, tanrısı kendisi­ ne böyle yakın olan başka hangi büyük m illet var?n 8 Bugün size anlattığım bütün bu kanun gibi doğru kuralları ve hüküm le­



4



BÖ LÜM 3 a Sy27:19 Tkr 1:38 Tk r3 1 :7 b Ys 1:2 Elc 7:45 c Ys 3:7 C T k r4 :4 6 T k r3 4 :6 Ys 13:20



BÖ LÜM 4 d Le 18:5 H e20:11 Ro 10:5 e Tkr 12:32 Ys 1:7 Oz 30:6 V h 22:18 f Sy25:3 Ys 22:17 Me 106:28 Ho 9:10 1Ko 10:7 g Sy25:5 S y25:9 1Ko 10:8 h Tkr 10:20 Tkr 13:4 Ys 22:5 ı Le 10:11 L e2 6 :4 6 Sy3 0 :1 6 i L e 25:18 Sy36:13 T k r6:1 j 1Kr2:3 M e1 9 :7 Me 107:43 Me 111:10 Me 119:98 Oz 10:8 Y r8 :9 k Me 119:100 Oz 4:7 l 1K r4:34 1K r10:7 Da 1:20 m Ç k 2 5 :8 L e2 6 :1 2 Tkr 5 :2 6 M e4 6 :1 Me 145:18 n 2Sa 7:23



2 . S u tu n a Me 78:5 Me 147:19 b Oz 4:23 Oz 19:16 c Oz 4:21 C Oz 3:1 Oz 7:1 İb 2:1 d B a18:19 T k r6 :7 Me 78:5 e Tkr 5:2 f Çk 19:9 İb 12:25 g Çk 2 0 :2 0 Tkr 5 :2 9 1Sa 1 2 :2 4 Lu 1:50 h Oz 22:6 E f6 :4



244



ri olan başka hangi büyük millet var?â 9 Ancak dikkatli ol, kendini sakınb da gözlerinle gördüklerini unutm a,c öm rün boyunca onları yüreğinden cıkarma,c onları cocuklarına ve torunlarına anlat;d 10 özellikle H oreb'dee Tanrın Yehova'nın önünde durduğun o günü. Yehova o gün bana 'Hal­ kı huzuruma topla da sözlerimi duysunlar/ bu toprağın üzerinde hayatta oldukları tüm günler bo­ yunca Benden korkmayıs öğren­ sinler ve gocuklarına öğretsin­ ler'11 demişti. 11 Böylece siz yaklaşıp dağın eteğinde durdunuz; dağ yanıyor­ du, alevler göğün bağrına yükse­ liyordu, koyu bir karanlık ve kara bulutlar vardı; 12 Yehova ate­ şin ortasından size seslendi; Söz­ leri duyuyor fakat bir şekilj gör­ müyordunuz; yalnızca ses vardı.k 13 Üymanızı emrettiği ahdini/ On Emri*msize bildirmeye başla­ dı; sonra da onları iki taş levha­ ya yazdı.n 14 Yehova o zaman bana, m ülkedinm eko üzere gide­ ceğiniz diyarda uygulamanız icin bu hükümleri ve kuralları size öğretmemi emretti. 15 Kendinize dikkat ed in,11 cünkü Yehova'nın sizinle Horeb'de ateşin ortasından konuştügu gün bir şekil görmediniz.P 16 Oyleyse yıkımınıza yol aka­ cak davranışlarda bulunmayın.' Kendinize oyma put, herhangi ı Çk 19:18; Tkr 5 :2 3 ; ¡b 12:18; i Tkr 9:10; Tkr 10:4; j Tkr 4:15; İs 40:18; Yhn 1:18; Yhn 4:24; k Çk 20 :2 2 ; İh 12:19; l Çk 19:5; Tkr 5 :2 ; Tkr 9:9; İb 9:20; m Çk 20:1; Çk 34:28; Tkr 10:4; n Çk 24 :1 2 ; Çk 31:18; Çk 32:19; Çk 34:1; o Me 105:44; 0 Tkr 6:24; Ys 23:11; p Tkr 4 :1 2 ; r Çk 32:7.



Tkr 4:13* Sözcük anlamıyla, "On Söz"



245



Tasvirler, oyma putlar yapmayacaksınız



bir şeyin temsili olan bir şekil, er­ kek ya da kadın tasviri,a 17 yer­ de yaşayan bir hayvan tasviri,b gökte ucan bir kanatlı kuş tasviri,c 18 toprakta hareket eden bir canlı tasviri, yerden aşağı­ da, sularda yaşayan bir balık tas­ viri^ yapmayın; 19 gözlerinizi göğe dikip güneşe, aya, yıldızlara, göklerin tüm ordusuna bakarak aldanmayın, Tanrın Yehova'nın gökler altındaki tüm halklar icin v erd iğ i bu şeylere eğilip kulluk etmeyin.e 2 0 Siz Tanrınız Yehova'nın Kendi özel halkı olması icin alıp demir fırınından,f Mısır' dan cıkardıgı kişilersiniz; ve bu­ gün O 'na aitsiniz.« 21 Ve Yehova sizin yüzünüz­ den bana kızdı,h Ürdün Irmağı­ nı gecip Tanrınız Yehova'nın size miras olarak paylaştıracağı gü­ zel diyara girmeyeceğime dair ye­ m in e tti. 22 Ben bu toprak­ larda öleceğim .’ Ürdün Irmağını ben gecmeyeceğim, fakat siz gececek ve o güzel diyarı mülk edi­ neceksiniz. 23 Kendinize dik­ kat edin ki Tanrınız Yehova'nın sizinle yaptığı ahdi unutmayasınızj ve Tanrınız Yehova'nın size yasakladığı herhangi bir şekil ya da oyma put yapmayasınız.k 24 Çünkü Tanrınız Yehova yiyip bitiren bir ateştir/ tam bağlılık is­ teyen* bir Tanrıdır.m 25 Eğer diyarda uzun zaman oturup cocuklar ve torunlar sa­ hibi olduktan sonra yıkımınıza yol acacak davranışlarda bulunursanız;n bir oyma puto ya da herhangi bir şekil yapar, Tan­ rınız Yehova'nın gözünde kötü Tkr 4:24* Yâ da "kıskanc"



BÖ LÜ M 4 a Ç k 2 0 :4 Tkr27:15 İs 40:18 Eİc 17:29 1Ko 10:14 b Ro 1:23 c Tkr 5:8 C 1Sa 5 :4 d M e1 3 6 :7 Yr31:35 e Tkr17:3 2Kr17:16 Y r8 :2 H e8:16 T sf1:5 Elc 7:43 f 1Kr8:51 Yr 11:4 g Çk 19:5 Tkr 9:26 1Kr8:53 Me 135:4 h Sy 20:12 Tkr 3:26 ı T k r3 1 :2 Me 106:32 i Tkr 3:27 j Çk 19:5 Ç k 2 4 :3 k Ç k 2 0 :4 T k r4:16 1Ko 10:14 l Ç k 2 4 :1 7 'Tkr 9:3 İb 12:29 m Ç k 2 0 :5 Ç k34:14 Sy25:11 Ys 24:19 N a1:2 Lu 10:27 n Ç k 3 2 :7 T k r4:16 o H k 18:30 2Kr17:16 2K r21:7 İ^ 42:8



2 . S ü tu n a 2Kr17:17 b T k r3 0 :1 9 T k r3 1 :2 8 İs 1:2 c Le 18:28 L e2 6 :3 2 T k r2 9 :2 8 Ys 23:16 İs‘24:1 C Tkr 2 8 :6 4 Ne 1:8 H e12:15 d T k r2 8 :6 2 e M e115:5 Me 135:16 İs 44:9 Vh 9:2 0 f T k r2 8 :3 6 H e2 0 :3 2 g Y r16:13 H e2 0 :3 9 h T k r3 0 :2 1K r8:48 Yr29:13 Yo 2 :1 2 ı T k r3 0 :1 0 2T a15:4 2Ta 15:15



T E K R A R 4 :1 7 -3 4



olan işlerlea O'nu öfkelendirirseniz, 26 gökler ve yer karşı­ nızda tanık olsun ki,b Ürdün Ir­ mağını gecip mülk edineceğiniz o diyardan bir cırpıda sökülüp atılacaksınız. Oradaki varlığınız uzun sürm eyecek, cünkü yok olup gideceksiniz.c 27 Yehova sizi halkların arasına dagıtacak;c Yehova'nın sizi sürdüğü m illetle­ rin icinde sayıca az kalacaksınız.d 28 Orada göremeyen, duyamayan, koku alamayan ya da bir şey yiyemeyen tanrılara,e insan eliy­ le yapılmış taştan ve agactan putlaraf tapınacaksınız.g 29 Eğer sen oradayken Tan­ rın Yehova'ya yönelirsen, bü­ tün yüreğinle ve bütün canınlah O 'nun rehberliğini aradığın icin sana mutlaka karşılık verecek.ı 3 0 O günlerin sonunda, bütün bu söylenenler başına gel­ diğinde, sıkıntı irindeyken Tan­ rın Yehova'ya döneceki ve O'nu dinleyeceksin.! 31 Çünkü Tan­ rın Yehova merhametli bir Tanrıdır.k Seni terk etmez, yok etmez ve atalarına yemin ederek yaptıgı ahdi unutmaz^ 32 Simdi lütfenTanrı'nın yer­ yüzünde insanı yarattığı gündenm başlayarak senden önceki zamanların soruştur, göklerin bir ucundan öbür ucuna kadar sor, hic böyle büyük bir şey oldu mu, ya da benzer bir şey du­ yuldu mu?o 33 Senin duydugun gibi, ateşin ortasından konu­ şan Tanrı'nın sesini duyan ve sağ; kalan bir başka halk oldu mu?» 34 Ya da Tanrınız Yehova'nın i Tkr 3 0 :3 ; 1:3; l o Çk



30:10; 2Ta 3 3 :1 3 ; Ne 1:9; j Yr 7:23; k Çk 34:6; Tkr 2Ta 30:9; Ne 9:31; Me 8 6 :1 5 ; İs 5 4:7; Is 55:7; 2Ko Le 2 6 :4 2 ; Me 105:8; Lu 1:72; m B a 2 :7 ; n M e 4 4 :1 ; 15:11; 0 Tkr 5:26.



T E K R A R 4 :3 5 - 5 :3



Yehova’dan baskası yok. 3 sığınm a sehri



Mısır'da gözünüzün (önünde si­ zin icin yaptığı gibi bir şey oldu mu? Tanrı gidip bir m illeti Kendi halkı olsun diye zorlu sınavlarla,a alametlerle,b mucizelerle,c savaşarak,c güclü koluylad ve uzattı­ ğı eliyle,e büyük dehşet uyandı­ ran olaylarla,f başka bir milletin icinden çıkarmaya kalkıştı mı? 35 Sen Yehova'nın gerçek Tan­ rı^ olduğunu, O'ndan başkası­ nın olm adıgınıh bil diye bunlar sana gösterildi. 3 6 Seni terbi­ ye etmek icin göklerden sana sesini işittirdi, yeryüzünde sana büyük ateşini gösterdi ve ateşin ortasından sözlerini duyurduk 37 Yine de sağ kaldın, cünkü O senin atalarım sevdi, onla­ rın soyunu se^ti;i seni gözünün önünde tutup büyük gücüyle M ısır'dan cıkardı, 3 8 senden daha büyük ve güclü milletle­ ri önünden kovup seni on la­ rın ülkesine getirerek bugün ol­ duğu gibi topraklarını m ülk edinmeni amacladı.k 3 9 Sim ­ di şunu iyi bil ve yüreğinden çı­ karma, yukarıda göklerde ve aşağıda yeryüzünde gerçek Tan­ rı Yehova'dır.l Başkası yoktur.m 4 0 O 'n un bugün sana bildir­ diğim kurallarınan ve emirleri­ ne uyacaksın ki, senin ve sen­ den sonra gocuklarının işi hep iyi gitsin,o Tanrınız Yehova'nın sana vermekte olduğu topraktaö öm ­ rün uzun olsun." 41 O zamanlar Musa Ürdün Irm ağının doğu yakasında üc şe­ hir ayırdı;p 4 2 bu şehirler nef­ ret beslemedigir birini kasıt olTkr 4:35* Baslangıc 5:22'deki dipnota bakın.



BÖ LÜM 4 a b c c d e f



g



h



ı



i j k



l



m n o o p r



T k r7:19 Çk 7:3 M e1 0 5 :2 7 Çk 15:3 Çk 13:3 T k r6:21 Ç k 6 :6 T k r2 6 :8 Me 78:49 Yr32:21 Ç k3:14 Ç k 6 :7 1K r18:37 2K r19:19 M e8 3 :1 8 Çk 15:11 T k r3 2 :3 9 1Sa 2 :2 İs 45:18 M r12:32 Çk 19:18 Çk 2 0 :2 2 T k r4 :1 2 T k r4:15 T k r4 :3 3 N e9:13 İb 12:18 İb 12:25 Tkr10:15 M e1 0 5 :6 Çk 13:14 Yr32:21 Ç k 2 3 :2 8 Tkr7:1 T k r9:1 Y s 3:10 M e4 4 :2 Ys 2:11 2Ta 20:6 M e1 3 5 :6 D a4 :3 5 T k r4 :3 5 İ^ 44:6 T k r4:5 T k r5:16 B a 4 8 :4 Sy35:14 Tkr 19:4



2 . S u tu n a Sy35:11 S y 3 5 :2 2 b Sy3 5 :2 5 c Yij 21:36 C Yİş 21:38 d Yij 21:27 e Ys 20:8 f Tkr17:18 T kr27:3 Ml 4:4 Yhn 1:17 G a 3 :2 4 g T k r6 :1 7 1Kr2:3 h L e2 6 :4 6 T k r4:1 ı Le 18:5 Tkr 4:5 N e9:13 M e119:164 H e20:11 i Tkr 1:5 Tkr 3 :2 9 j Sy2 1 :2 4 k Sy2 1 :2 6 l Sy21:33



246



m adanâ öldürüp katil olan kişilerin kakması idindi; kişi bu şehirlerden birine kacıp yaşaya­ caktı.15 4 3 Bunlar Rubenogulları icin yayla üzerindeki bozkır­ da bulunan Betser,c Gadogulları icin Gilead'daki Ramotc ve Manasseogulları icin Başan'daki Goland şehirleriydik 4 4 M u sa'n ın İsrailogullarına bildirdiği kanu nf budur. 45 Mısır'dan yıktıklarında Mu­ sa'nın İsrailogullarına bildirdiğji hatırlatm alar, kurallarh ve hükümlerı bunlardır. 4 6 O sıra­ da, Ürdün bölgesinde Beyt-peor karsısındaki vadide bulunuyorlardı.i M usa'nın ve İsrailogullarının M ısır'dan yıktıkları za­ m an yenilgiye uğrattıkları, Heşbon'dak yalayan Amorilerin kralı Sihon'un ülkesindeydiler. 4 7 O nun ve Başan kralı Og' u i 1 ülkesini mülk edinmişlerdi. Amorilerin bu iki kralı Ürdün Irmağının doğu yakasındaydılar; 4 8 toprakları Arnon Vadisi kena­ rındaki Aroer'denm Sion Dağına, yani H erm on'an dek uzanıyordu, 4 9 ayrıca Ürdün'ün doğu yaka­ sında, Pisgao eteklerindeki Araba G ölüneö dek tüm Araba'yıp icine alıyordu. Musa tüm İsrail'i c a g ır ^ "Dinle ey İsrail!" diye onlara seslendi. "Bugün size bildirdiğim kuralları ve hüküm leris dinleyin. Onları öğreneceksiniz ve hepsi­ ne uymaya dikkat edeceksiniz.s 2 Tanrımız Yehova Horeb'de bi­ zimle bir ahit yaptı.t 3 Yeho-



5



m Tkr 2 :3 6 ; Tkr 3:12; n Tkr 3:9; Ys 11:3; o Tkr 34:1; o Ba 14:3; Tkr 3:17; p Tkr 1:7; Ys 12:3; B Ö L Ü M 5 r Tkr 1:1; Tkr 29:10; s Tkr 4 :5 ; s Tkr 4:1; t Çk 19:5; Tkr 4:23; İb 9:19.



247



On Em rin tek rarı, ik i tas levha



va bu ahdi atalarımızla değil bi­ zimle, bugün yaşayan ve burada olan hepimizle yaptı. 4 Yehova dağda, ateşin ortasından si­ zinle yüz yüze konuştu.a 5 Ben o zaman size Yehova'nın sozlerini iletmek icin Yehova ile aranız­ da duruyo'dum b (cünkü ateş yü­ zünden korkmuştunuz ve dağa cıkmamıştınız).c O şöyle dedi: 6 'Seni M ısır diyarından, köleler evinden cıkaranc Tan­ rın Yehova Benim .d 7 Karşım­ da Benden başka tanrın olmayacak.e 8 Kendine oyma putf yapma­ yacaksın; yukarıda göklerde, aşa­ ğıda yerde veya yerden aşagıda, sularda olanlara benzer bir şekilg yapmayacaksın. 9 Onla­ rın önünde eğilmeyecek, onla­ ra tapınm ayacaksın;h cünkü Ben, Tanrın Yehova, tam baglılık isteyen*ı bir Tanrı'yım. Ben­ den nefret eden babaların sucu­ nun cezasını oğullarına, üçüncü ve dördüncü nesle cek tiren , 10 fakat Beni seven ve emirleri­ me uyanların binlerce nesline ve­ falı sevgi gösteren Tanrı'yımJ 11 Tanrın Yehova'nın adı­ nı boş yere ağza almayacaksın,k cünkü Yehova, adını boş yere ağza alanı cezasız bırakmaz.1 12 Tanrın Yehova'nın sana em rettiği gibi, Sebt günü ka­ nununa uyarak onun kutsallıgını koru.m 13 Altı gün calış ve bütün işini yap.n 14 Fakat yedinci gün Tanrın Yehova icin Sebttir.° O gün hiçbir iş yapma­ yacaksın.® Ne sen, oğlun, kızın, erkek ve kadın kolen, okuzun, Tkr 5:9* Yâ da "kıskanc"



BÖ LÜM 5 a Çk 19:9 Çk 19:18 Çk 2 0 :2 2 T k r4:33 Elc 7:38 b Ç k 2 0 :1 9 T k r3 4 :1 0 G a3:19 c Çk 19:16 C Çk 13:3 Ç k 2 0 :2 d M e81:10 Ho 13:4 e Ç k 2 0 :3 2Kr17:35 Y r2 5 :6 f Ç k 2 0 :4 L e26:1 T k r4:16 Tkr 4:23 Tkr27:15 g Elc 17:29 h Ç k 2 3 :2 4 D a3 :1 8 1Ko 10:14 ı Ç k34:14 Tkr 4:24 24:19 İs 42:8 N a1:2 Mt 4:10 i Ç k 2 0 :5 Ç k 3 4 :7 1K r21:29 Mt 23:35 j Ç k 2 0 :6 Y r3 2 :1 8 D a9 :4 Ro 11:28 k Ç k 2 0 :7 Çk 2 2 :2 8 L e19:12 l L e24:16 m Çk 16:23 Ç k 2 0 :8 Ç k31:13 n Ç k 2 0 :9 Çk 23:12 Ç k34:21 o Çk 16:29 o Ne13:15



2 . S u tu n a Ç k 2 0 :1 0 Çk 23:12 L e2 4 :2 2 b T k r10:17 Ro2:11 E f6 :9 c Tkr15:15 T k r2 4 :1 8 C Ç k 6 :6 T k r4 :3 4 63:12 d Ç k31:17 e Ç k21:15 Le 19:3 Tkr 27:16 Oz 1:8 M r7:10 f Ç k 2 0 :1 2 E f6:3 g B a 9 :6 Ç k20:13 Sy35:21 Mt 5:21 Ro 1 3 :9



T E K R A R 5 :4 -2 3



eşeğin ya da başka bir hayvanın, ne de şehrinde yaşayan yabancı,â hicbir iş yapmayacaksınız. Böylece erkek ve kadın kölelerin de senin gibi dinlenecek.b 15 Bir zamanlar Mısır diyarında köle oldugunuc ve Tanrın Yehova'nın elini uzatıp seni oradan güclü ko­ luyla nasıl cıkardıgını hatırlaya­ caksın.^ Tanrın Yehova Sebt gü­ nüne uymanı bu yüzden sana emrediyor.d 16 Tanrın Yehova'nın sana emrettiği gibi, annene ve babana saygılı ol;e böylece işin iyi gitsin ve Tanrın Yehova'nın sana ver­ mekte olduğu toprakta ömrün uzun olsun.f 17 Adam öldürmeyeceksin.s 18 Zina yapmayacaksın.h 19 Çalmayacaksın^ 20 Komşun hakkında yalan şahitlik yapmayacaksın^ 21 K om şunun karısına göz koymayacaksın. Komşunun evi­ ne, tarlasına, erkek ya da kadın kölesine, öküzüne, eşeğine, ona ait hicbir şeye göz dikmeyeceksin.'k 22 Yehova bu emirleri tüm cemaatinize dağda, koyu karan­ lık ve kara bulutlar idinde, ateşin ortasından,1 yüksek sesle bildir­ di; başka bir şey eklemedi, ancak bunları daha sonra iki taş levha­ ya yazıp bana verdi.m 23 Dağ; alev alev yanarken ka­ ranlığın icinden gelen sesi duydugunuzdan tüm kabile başla­ rınız ve ihtiyarlarınızla yanıma h Çk 20:14; Oz 6 :3 2 ; 1Ko 6:18; İb 13:4; ı Çk 20:15; Le 19:11; Oz 3 0 :9 ; 1Ko 6:10; Ef 4 :2 8 ; i Çk 20:16; Çk 23:1; Le 19:16; Tkr 19:16; Oz 6:19; Oz 19:5; j 2Sa 11:3; M t 5:28; k Çk 20:17; 1Kr 21:4; Lu 12:15; Ro 7:7; l Çk 19:9; Çk 19:18; 'Tkr 4 :1 2 ; m Çk 2 4 :1 2 ; Çk 31:18; Tkr 4:13; n Çk 20:18; İb 12:18.



T E K R A R 5 :2 4 - 6 :1 1



Yehova’nın em irlerin e uyun, O’nu sevin



geldiniz. 2 4 'Tanrımız Yehova bize ihtişam ını ve büyüklüğünü gösterdi, ateşin ortasından sesi­ ni duyduk'â dediniz. 'Bugün gör­ dük ki, Tanrı bir insanla konuşa­ bilir ve o insan sağ; kalabilirmiş/ 25 Fakat bu büyük ateş bizi yok edebilir;c ne diye ölelim? Evet, Tanrımız Yehova'nın sesini bir kez daha duyarsak mutlaka ölü­ rüz.^ 2 6 Ateşin ortasından ses­ lenen, yaşayan Tanrı'nın sesini d bizim gibi duyup da sağ; kalan var mı? 27 Oraya sen git ve Tan­ rımız Yehova'nın söyleyecekleri­ ni sen dinle. Tanrımız Yehova ne derse hepsini bize anlat,e biz de anlattıklarını dinleyecek ve onla­ ra uyacağız.' 2 8 Ve Yehova benim le ko­ nuştuğunuz zaman söyledikleri­ nizi duydu. Yehova bana 'Bu halkın sana söylediklerini duydum, bütün dedikleri doğ­ ru' dedi.f 2 9 'Keşke hep böyle Benden korkmayas ve tüm emir­ lerime uymaya h istekli bir yü­ rekleri olsa; o zaman kendileri­ nin de gocuklarının da işi hep iyi g ider! 3 0 Git, onlara çadırları­ na dönm elerini söyle. 31 Sen burada, yanımda dur, tüm emir­ leri, kuralları ve hükümleri sana söyleyeyim. Hepsini onlara öğ­ reteceksin ve kendilerine mülk olarak vereceğim diyarda bunla­ ra uyacaklar.' 3 2 Simdi Tanrı­ nız Yehova'nın size em rettiği gibi davranmaya dikkat edeceksiniz,j sağa sola sapmayacaksınız.k 33 Tanrınız Yehova'nın size em ­ rettiği yoldan ayrılmayacaksınız;1 böylece yaşarsınız, işiniz iyi gider m ve mülk edineceğiniz diyar­ da ömrünüz uzun olur."



BÖ LÜM 5 a Çk 19:18 Ç k 2 4 :1 7 TM 4 :3 6 b TM 4:33 c İb 12:29 C Ç k 2 0 :1 9 TM 18:16 Elç 7:38 G a3:19 d TM 4:33 TM 5:5 M e2 9 :4 1 S e1 :9 e Ç k 2 0 :1 9 İb 12:19 f TM 18:17 g TM 10:12 E y2 8 :2 8 Oz 1:7 M t1 0 :2 8 1Pe 2:17 h Oz 4:4 Oz 7:2 Vz 12:13 İs 48:18 1Yh 5:3 ı Me 19:11 Yk 1:25 i T k r4 :4 5 T k r6:1 H e20:11 Ml 4:4 G a3:19 j TM 6:3 T k r6 :2 5 T k r8:1 k T k r1 2 :3 2 Ys 1:7 Oz 4:27 l TM 10:12 Yr 7:23 m T k r4 :4 0 TM 12:28 Oz 19:16 Ro 10:5



BÖ LÜM 6 a T k r4:1 T k r4 :1 0 b B a18:19 TM 4:9 c Çk 2 0 :2 0 Ys 24:14 E y2 8 :2 8 Me 111:10 Me 128:1 C TM 5:16 (Oz 3:2 d TM 5 :3 2 2K r21:8 e V z8 :1 2 3:10 f Ba 13:16 g TM 5:7 İs 42:8 Zk 14:9 Mr 12:29 1K o 8:6 h T k r1 0 :1 2 M t2 2 :3 7 ı TM 11:13 T k r3 0 :6 i Mr 12:30 Lu 10:27



248



"Mülk edinmek üzere gide­ ceğiniz diyarda uygulamanız için Tanrınız Yehova'nın sizlere öğretmemi emrettiği kurallar, emirler ve hüküm ler bunlardır/ 2 sen, oğlun ve torunun,b hepi­ niz hayatınız boyunca Tanrınız Yehova'dan korkupc size emrettigim kanunların ve emirlerin tü­ müne uyun ki öm rünüz uzun olsun.ç 3 Ey İsrail, dinle ve on­ lara uygun davranmaya dikkat etd ki işin iyi gitsin;e ve ataları­ nın Tanrısı Yehova'nın vaat etti­ ği gibi,f süt ve bal akan diyarda gitgide çoğal. 4 Dinle ey İsrail, Tanrımız Yehova tek Yehova'dır.g 5 Tanrın Yehova'yı bütün yüreğinle/ bü­ tün canınlaı ve bütün gücünlei seveceksin. 6 Bugün sana bil­ dirdiğim bu emirler senin yüre­ ğinde! olacak; 7 onları çocuk­ larına*14 da aşılayacaksın; evinde otururken, yolda yürürken, yat­ tığın1 ve kalktığın zam an o n ­ lardan söz edeceksin. 8 O n­ ları bir işaret gibi elinin üzerine baglayacaksın;m başında alınbagı gibi olacaklar;n 9 onları evi­ nin kapı söveleri üzerine, şehri­ nin kapıları üzerine yazacaksın.° 10 Ve Tanrın Yehova sana ve­ receğine dairö atalarına, İbra­ him 'e, Ishak'a ve Yakup'a yemin ettiği diyara seni getirdiğin­ de; kendi inşa etmediğin büyük ve güzel şehirleri/ 11 daya­ yıp döşemediğin değerli şeyler-



6



j TM 11:18; Oz 7:3; k Ba 18:19; TM 4:9; TM 11:19; Oz 22:6; Ef 6:4; l Oz 6 :2 2 ; m Oz 3:3; Oz 7:3; n Çk 13:9; Çk 13:16; TM 11:18; o TM 11:20; o Ba 15:18; p Ys 24:13; Me 105:44.



Tkr 6:7* Sözcük anlamıyla, "oğulla­ rına"



249



Tanrı’yı sınam ayın. Yok edilecek 7 m illet



le dolu evleri, kendi kazmadıgın sarnıçları, kendi dikmediğin zeytinlikleri ve bağları olan o di­ yarda yiyip doyacağın zaman,â 12 dikkat et de seni Mısır'dan, köleler evinden çıkaran Yehova'yı unutma.b 13 Tanrın Yehova'dan korkacak,ç O 'na kulluk edeceksin,ç O 'nun adıyla yemin edeceksin.d 14 Başka tanrıla­ rın, çevrenizdeki halkların tan­ rılarından hiçbirinin peşinden g itm ey ecek sin iz “ 15 (çün kü aranızda olan Tanrınız Yehova tam bağlılık isteyenf bir Tanrı' dır). Yoksa Tanrın Yehova sana öfkelenirs ve seni yeryüzünden silip atar.h 16 Massa'da* yaptığınız gibi Tanrınız Yehova'yı sınamayacaksınız.i 17 Tanrınız Yehova'nın size verdiği emirlere,! kurallarak ve yaptığı hatırlatmalara1 mut­ laka uyacaksınız.m 18 Yehova' nın gözünde iyi ve doğru olanı yapacaksın ki işin iyi gitsin,n Yehova'nın atalarına yeminle vaat ettigio güzel diyara giresin ve onu mülk edinesin, 19 Yehova da vaat ettiği gibi tüm düşmanları­ nı senin önünden kovsun.8 2 0 İleride bir gün oğlun, 'Tanrımız Yehova'nın size emrettigi bu kuralların, hükümlerin ve yaptığı hatırlatmaların anlamı nedir?' diye sorarsa/ 21 ogluna diyeceksin ki, 'Biz Mısır'da Fi­ ravunun kölesi olmuştuk, fakat Yehova bizi güçlü eliyler Mısır' dan çıkardı. 22 Yehova bizim gözümüzün önünde Mısır'ın, Fi­ ravunun ve tüm ev halkının ba­ şına felaketler getirdi, muazzam Tkr 6:16* Anlamı, "Sınama; Deneme"



BÖ LÜ M 6 a T k r8 :1 0 b H k3:7 Y r2 :3 2 c Tkr 10:12 Tkr 13:4 M e3 4 :9 Me 128:1 C Lu 4:8 d Tkr 10:20 H k21:7 Yr 12:16 e Ç k34:14 T k r8 :1 9 Y r2 5 :6 f Ç k 2 0 :5 Tkr 4:24 Yş 24:19 N a1:2 g Ç k 3 2 :1 0 Sy 25:3 T k r11:17 H k2:14 h 1Kr 13:34 2Kr 17:18 ı Çk 17:2 Tkr 33:8 Me 95:8 İb 3 :8 i M t4 :7 Lu 4:12 1Ko 10:9 j Tkr 11:22 Me 119:4 k T k r4:1 N e9:13 l 1Kr2:3 m Tkr 11:13 H e20:11 n Tkr 5:33 o Ba 15:18 o Ç k 2 3 :3 0 S y 3 3 :5 2 p Çk 13:14 r Çk 15:6



2 . S ü tu n a Çk 7:3 T kr7:19 b T k r4 :3 4 c Çk 13:5 Tkr 1:8 C Tkr 5:1 1Kr2:3 d T k r1 0 :1 2 Me 111:10 Öz 14:27 Vz 8:12 e T k r4:1 Lu 10:28 G a 3 :1 2 f Le 18:5 Vz 12:13 g Ro 10:5



BÖ LÜ M 7 h T k r31:3 Me 44:2 ı Ç k 3 3 :2 Yş 3:10 i B a10:15 j B a10:16 k B a15:16 l B a10:19 m Yş 11:3 n Ba 10:17 o 1Ta1:14



T E K R A R 6 :1 2 - 7 :5



mucizeler ve alametlerâ gerçekle^tirdi.8 23 Ve atalarımıza ye­ m inle vaat ettiği gibic bizi buraya getirmek, bu diyarı bize vermek için oradan çıkardı. 24 Yehova bütün bu kurallara uymamızı,ç kendi iyiliğimiz için Tanrımız Yehova'dan hep korkmamızıd em ­ retti ki bugünkü gibi hayatta olalım .e 25 Tanrımız Yehova'nın em rettigi gibi O 'n u n önünde tüm bu emirlere dikkatle uyma­ lıyız/ bizim için doğruluğa eriş­ m enin yolu budur."g "Tanrın Yehova mülk edin­ meye gittiğin o diyara seni götü'dügünde,h oradaki büyük halkları da senin önünden kal­ dıracak^ H ititleri,i Girgaşileri,! Amorileri,kKenanlıları,1Perizzileri,m Hivilerin ve Yebusileri,o sen­ den daha kalabalık ve daha güçlü yedi milleti kovacak.8 2 Tan­ rın Yehova onları senin eline teslim edecek, hepsini yenilgiye ugratacaksın.P Onları tamamen yok edeceksin/ Onlarla antlaşma yapmayacak ve onlara acımayacaksın.s 3 Evlilik yoluyla o n ­ larla akraba olmayacaksın. Kendi kızını onların oğluna vermeye­ ceksin, onların kızlarını kendi oğluna almayacaksın/ 4 Yok­ sa çocuklarını Tanrı yolunda yü­ rümekten vazgeçirirler. Çocukla­ rın başka tanrılara kulluk edert ve Yehova öfkelenir, seni çabu­ cak yok eder.u 5 Onlara şöyle yapacaksınız: Sunaklarını yıkacaksınız,“ kutsal direkleriniv keseceksiniz/ dikili



7



o Tkr 2 0 :1 ; p Sy 3 3 :5 2 ; Elç 13:19; r Le 27:29; Tkr 20:17; Yş 6:17; Yş 10:28; s Çk 2 3 :3 2 ; Çk 34:15; Tkr 20:16; Hk 2:2; s Yş 23:12; 1Kr 11:2; Ezr 9:2; Ne 10:30; t Çk 34:16; 1Kr 11:4; ü Tkr 6:15; ü Çk 34:13; Tkr 12:2; v Tkr 16:21; y Hk 6:25.



T E K R A R 7:6 -2 1



Neden İsra il seçildi? İta a t karsılıg ı bereket



taşlarını parçalayacak/ oyma putlarını da ateşe atıp yakacak­ sınız/ 6 Çünkü sen Tanrın Yehova için kutsal bir halksın/ Tanrın Yehova, Kendine ait bir halk, O 'nun özel halkı olman için yeryüzündeki bütün halklar arasından seni seçti.ç 7 Yehova'nın size yakınlık duyup sizi seçm esin ind nede­ ni bütün halklar arasında nüfu­ su en fazla olan halk olmanız degildi, aslında hepsinden daha az sayıdaydınız.e 8 Fakat Yehova sizi sevdi,f atalarınıza yemin ederek verdiği söze sadık kaldı/ Bunun için Yehova sizi Mısır' dan güçlü eliyleh çıkardı, köleler evinden,ı Mısır kralının, Firavu­ nun elinden kurtardı. 9 İyi bil ki, Tanrın Yehova gerçek Tanrıdır;i ahdine bağlı kalani gü­ venilir Tanrı'dır.k Kendisini se­ vip emirlerine uyanlar için vefalı sevgisi binlerce nesle dek sürer,1 10 Kendisinden nefret edenleri ise yok ederek onlara doğrudan* karşılık verir.m N efretlerinden ötürü onlara doğrudan karşılık verir, gecikmez. 11 Bu yüzden bugün sana bildirdiğim em irle­ ri, kuralları ve hükümleri her za­ man yerine getirecek, onlara uyacaksın.n 12 Siz bu hükümlere kulak vermekten vazgeçmez ve onla­ rın gereğini yapıp hepsine uyar­ sanız/ Tanrınız Yehova da atala­ rınıza yemin ettiği gibi ahdine bağlı kalacak/ vefalı sevgisini sürdürecek/ 13 O seninle il­ gilenecek, seni sevecek, çogaltaTkr 7:10* Sözcük anlamıyla, "yüzle­ rine"



BÖ LÜM 7 a Ç k 2 3 :2 4 T k r12:3 T k r1 6 :2 2 b Tkr 7:25 T k r12:3 c Çk 19:6 Tkr 14:2 Yr2:3 C Çk 19:5 M e1 3 5 :4 Am s3:2 M l3:17 d Tkr 4:37 Tkr10:15 M e1 0 5 :6 Ro9:11 e Tkr 10:22 M e1 0 5 :1 2 İş 51:2 f T k r2 3 :5 g B a 2 2 :1 6 Ç k32:13 Tkr10:15 M e1 0 5 :9 Lu 1:73 h Çk 13:14 ı Ç k 6 :6 Çk 13:3 İ‘ş 51:10 i L e26:45 Tkr 4:35 M e6 8 :2 0 j Ne 1:5 D a9 :4 k İş 49:7 1Ko 10:13 2Ko 1:18 İb 11:11 l Ç k 3 4 :7 T k r5 :1 0 m M e2 1 :9 M e6 8 :2 Oz 2:22 59:18 N a1:2 2Pe 3:7 n Tkr 5 :3 2 Y h n 1 3 :1 7 Yk 1:22 o Çk 15:26 T k r2 8 :1 o M e1 0 5 :8 p M i7:20 Lu 1:55 Lu 1:72



2 . S ü tu n a L e2 6 :9 b B a13:15 c T k r2 8 :4 C L e2 6 :4 d M e107:38 e Ç k 23:25 Oz 10:22 f T k r3 3 :2 9 M e115:15 Me 147:20 g Ç k 2 3 :2 6 T k r28:11 Me 127:3 h T k r2 8 :2 7 T k r2 8 :6 0 Am s4:10 ı Tkr 7:2 T k r2 0 :1 6 Yş 10:28



250



cak,â sana vereceğine dair atala­ rına yem in ettiği diyardab rahm inin m eyvesini/ toprağı­ nın ürününü/ tahılını, yeni şara­ bını, zeytinyağını, buzağılarını, sürünün yavrularınıd bereketli kılacak.e 14 Tüm halklar için­ de en çok sen bereket göreceksin.f Erkeklerinin, kadınlarının, hayvanlarının hiçbiri kısır olm a­ yacak/ 15 Yehova her tür has­ talığı senden uzak tutacak. Mısır' dan bildiğin kötü hastalıkların hiçbirinih senin başına vermeye­ cek, onları senden nefret eden­ lerin başına verecek. 16 Tan­ rın Yehova'nın eline vereceği tüm halkları yok edeceksin/ On­ lara acımayacaksın,i tanrılarına kulluk etmeyeceksin,! yoksa sana tuzak olurlar.k 17 'Bu m illetler bana göre çok kalabalık, onları nasıl ko­ varım ?' diye içinden geçirsen bile,l 18 onlardan korkm a.m Tanrın Yehova'nın Firavuna ve tüm Mısır'a yaptıklarını hatırla/ 19 gözlerinle gö'dügüno zorlu sınavları, alametleri, mucizeleri/ Tanrın Yehova'nın seni ora­ dan çıkarmak içinP uzattığı elini/ güçlü kolunus aklından çıkarma. Karşısında korkuya kapıldığın bütün halklara Tanrın Yehova aynı şeyi yapacak.s 20 Tanrın Yehova onları yılgınlığa düşüre­ cek/ öyle ki, senden kaçıp giz­ lenerek sağ; kalanlar da yok olacak.u 21 O nlar yüzünden dehşete kapılma, çünkü Tanrınız i Ba 15:16; Le 18:25; Tkr 9 :5 ; j Çk 20:3; k Çk 23:33; Tkr 12:30; Hk 2:3; Me 106:36; l Sy 13:31; m Tkr 1:29; Tkr 31:6; Me 27:1; İş 41:10; n Çk 14:13; Me 105:27; Me 135:8; Elç 13:17; o Tkr 29:3; Ne 9:11; o Ne 9:10; Yr 32:20; p Tkr 4:34; r Tkr 11:2; s Ç k 1 3 :3 ; ş Çk 2 3 :2 8 ; Yş 3:10; t Tkr 2:25; Yş 2:9; Yş 2 4 :1 2 ; ü Çk 23:29.



2 51



Putlardan tik sin in . Yalnız ekm ekle degil



Yehova, yüce ve heybetli Tanrıâ seninledir.b 22 Tanrın Yehova bu milletle­ ri senin karşından azar azar kovacak.ç Hepsini hem en yok etme­ melisin, yoksa etrafında yaban hayvanları çoğalır. 23 Tanrın Yehova o m illetleri senin eli­ ne bırakacak; hepsi yok olup gi­ dene dek, büyük bir bozgunla onları geri çekilm eye zorlaya­ cak.^ 24 Krallarını senin eline verecek,d gökler altından onla­ rın adını sileceksin.e Onları or­ tadan kaldırana dek,f karşında kimse duramayacak.g 25 Tan­ rılarının oyma tasvirlerini ateşe atıp yakacaksın.h Üzerlerindeki gümüşe ve altına göz dikmeye­ cek/ onları almayacaksın/ yok­ sa sana tuzak olur/ çünkü Tanrın Yehova için igrençtir.k 26 İğ­ renç şeyi evine sokmayacaksın, yoksa onun gibi sen de yok edi­ lirsin. Ondan tamam en nefret et­ meli ve kesinlikle tiksinm elisin, l çunkü yok edilmesi gereken* bir şeydir."m "Bugün size bildirdiğim her emre uymaya dikkat edin n ki yaşayasınız,° çoğalasınız, Yehova' nın atalarınıza yeminle vaat ettigi ö diyara girip onu m ülk edinesiniz. 2 Bu kırk yıl bo­ yunca çölde Tanrın Yehova'nın seni yürüttüğü tüm yolu hatırla.p Sana alçakgönüllülüğü öğret­ mek/ seni sınayarak s yüreğinde ne olduğunu/ emirlerine uyup uymayacağını görmek için bu yolculuğu yaptırdı. 3 Alçakgö­ nüllü olm an için seni eğitti; in-



8



Tkr 7:26* Ya da "yok edilmeye adan­ mış"



BÖLÜM 7 a T k r10:17 1Sa 4 :8 Ne 1:5 N e9:32 b Sy 14:9 Me 46:5 c Ç k 2 3 :3 0 C TM 9:3 d Yş 10:24 Yş 12:1 e Çk 17:14 M e9:5 f Yş 11:14 g TM 11:25 Yş 1:5 Yş 23:9 Ro 8:31 h Ç k 3 2 :2 0 TM 12:3 1Ta 14:12 ı 30:22 i Yş 7:21 j T kr7:16 H k8:27 k Tkr27:15 T k r2 9 :1 7 l Ro 2:22 m L e27:28 T k r13:17



BÖ LÜ M 8 n TM 5:32 Me 119:4 1S e4:1 o O z 3 :2 o B a15:18 p T k r2 :7 T k r29:5 A m s2:10 r Me 101:5 Lu 18:14 1Pe5:6 s Çk 16:4 Çk 2 0 :2 0 ş TM 13:3 Me 139:23 Oz 17:3



2 . S u tu n a M t4 :4 b Çk 16:3 c Çk 16:31 M e7 8 :2 4 C TM 29:5 N e9:21 d 2Sa 7:14 O z3:12 1Ko 11:32 İb 12:6 V h 3 :1 9 e TM 5:33 2T a6:31 M e128:1 Lu 1:6 f 1Sa 12:24 g Ç k 3 :8 L e2 6 :4 TM 11:12 Ne 9:25 h TM 11:11 ı Sy13:23 i H e2 0 :6 j T kr6:11 k 1Ta29:14 l M e1 0 3 :2 M e134:1



T E K R A R 7 :2 2 - 8 :1 5



sanın yalnız ekmekle yaşamadıgını, Yehova'nın ağzından çıkan her sözle yaşadığıma anlaman için seni aç bıraktıb ve senin de atalarının da bilmediği m anlac seni besledi. 4 Bu kırk yıl bo­ yunca sırtında giysin eskimedi, ayağın şişmedi.ç 5 Bütün yüre­ ğinle bilirsin ki, bir babanın oğ­ lunu terbiye ettiği gibi Tanrın Yehova da seni terbiye etti.d 6 Tanrın Yehova'nın yolun­ da yürüyerek/ O'ndan korkarakf emirlerine uyacaksın. 7 Çünku Tanrın Yehova seni guzel bir diyaras götürüyor. Orası dağlar­ dan ve ovalardan h çıkan pınarlar, dereler, derin su kaynakları diya­ rıdır; 8 buğday, arpa, asma, in­ cir ve na^ diyarı, zeytin ve bali diyarıdır. 9 Orada ekmek kıtlıgı çekmeyeceksin, hiçbir eksiğin olmayacak; oyle bir diyar ki, ka­ yalarında demir var, dağlarından bakır çıkaracaksın. 10 Orada yiyip doyduğun za­ man/ sana verdiğikbu güzel diyar için Tanrın Yehova'ya şükredeceksin.l 11 Dikkat et de, Tan­ rın Yehova'yı unutupm bugun sana bildirdiğim emirlerine, hükumlerine, kanunlarına uymaz­ lık etme.n 12 Ve sakın, yiyip doydugun, güzel evler yapıp için­ de otu'dugun,o 13 sığır ve da­ var sürülerin, altının, gümüşün çoğaldığı, sahip olduğun şeyler arttığı zam an 14 yüreğin kibirlenmesin,o seni Mısır diyarın­ dan, köleler evinden çıkaran Tan­ rın Yehova'yı unutma.P 15 O, seni bu büyük ve korkunç çöl­ m Me 106:21; n TM 6:12; o TM 32:15; Yr 22:14; Ho 13:6; o TM 9:4; 1Ko 4 :7 ; p Me 106:21.



T E K R A R 8 :1 6 - 9 :9



Yehova ateştir. O’nu ilk öfkelendirişleri



de,azehirli yılanların,b akreplerin gezdiği kurak, susuz topraklarda yürüten, sert kayadan sana su çı­ karan/ 16 sana alçakgönüllü­ lüğü ögretsinç ve sonunda iyi­ lik etsin diye seni sınam ak için,d atalarının bilmediği man­ la1 seni çölde besleyen Tanrındır. 17 Sakın 'Bu serveti kendi kuv­ vetimle, bileğimin gücüyle ka­ zandım' diye içinden geçirme.f 18 Tanrın Yehova'yı hatırlaya­ caksın, çünkü servet edinmen için sana güç veren O'dur;s bu­ gün de olduğu gibi, atalarına ye­ m in ederek yaptığı ahdin gereği olarak bunu yapıyor.h 19 Bugün sizi açıkça uyarı­ yorum ki, eğer Tanrınız Yeho­ va'yı unutur, başka tanrıların peşinden gider, onlara kulluk edip önlerinde eğilirseniz, m ut­ laka yok olacaksınız.ı 2 0 Tan­ rınız Yehova'nın sözünü dinle­ mediğiniz için, siz de Yehova'nın önünüzden yok ettiği milletler gibi yok olacaksınız."i "Dinle ey İsrail, bugün sen­ den daha büyük ve güçlü m illetlerin topraklarına girip o toprakları ellerinden almak uzerej Ürdün Irmağından geçiyor­ sun/ O nların şehirleri bü­ yük, surları göklere yükseliyor.1 2 Kendileri de uzun boylu ve güçlü bir halk, Anaklar.m Onlar hakkında soyleneni duydun, bi­ liyorsun, 'Anakogullarının karşı­ sında kim d urabilir?' derler. 3 Fakat bugün gayet iyi biliyor­ sun ki, karsı yakaya geçerken Tan­ rın Yehova senin onunden gidiyor.n O yiyip bitiren bir ateştir.° Onları ortadan kaldıracak,o kar­ şında hepsine boyun eğdirecek;



9



BÖ LÜM 8 a Tkr 1:19 Y r2 :6 b S y21:6 c Sy20:11 Me 78:15 Me 105:41 Me 114:8 1Ko 10:4 C Tkr 8:2 d 2 Ko 4:17 İb 12:11 1Pe 1:7 e Çk 16:35 Yhn 6:31 Yhn 6:49 f Ho 12:8 Hb 1:16 1K o 4:7 g Me 127:1 Öz 10:22 Ho 2:8 h Tkr 7:12 ı T k r4 :2 6 T k r3 0 :1 8 Ys 23:13 1Sa 12:25 i D a9:11 D a9 :1 2 Am s3:2



BÖ LÜM 9 j Tkr 4 :3 8 Tkr7:1 Tkr 11:23 k Tkr 11:31 Ys 4:19 l Sy 13:28 m Sy 13:33 Tkr 1:28 T k r2:21 n Tkr 1:30 T k r2 0 :4 T k r31:3 Y^ 3:11 o T k r4 :2 4 N a1:6 İb 12:29 o Tkr 7:23 T k r2 0 :1 6



2 . S ü tu n a Ç k 23:31 Tkr 7:24 b Tkr 7:8 H e3 6 :2 2 c Ba 15:16 T k r12:31 T k r1 8 :1 2 C 1K r8:46 Me 51:5 Ro 3:23 Ro 5:12 T it3:5 d Y r17:9 e Le 18:25 f B a13:15 B a17:8 g B a 2 6 :3 h B a28:13 ı Ç k 3 4 :9 Me 78:8 İS 48:4 Eli; 7:51 i T k r9 :2 2 Me 78:40 İb 3:16



2 52



Yehova'nın sana söylediği gibi topraklarını hızla ele geçirip on­ ları yok edeceksin.a 4 Tanrın Yehova onları se­ nin önünden kovduğunda, 'Ye­ hova bu diyarı m ülk edin­ mem için doğruluğumdan ötürü beni buraya getirdi' diye yüre­ ğinden geçirme/ çünkü Yeho­ va bu milletleri senin önünden kendi kötülüklerinden ötürü ko­ vuyor/ 5 Onların toprakları­ na girip mülk edinecek olm an dogrulugundanç ya da yüreği­ nin dürüstlügündend ötürü de­ ğildir. Tanrın Yehova bu millet­ leri kendi kötülüklerinden ötürü senin önünden kovuyor.e Yehova bunu senin atalarına, İbrahim'e/ İshak'a,s Yakup'ah yemin ederek verdiği sözü yerine getirmek için yapıyor. 6 Sunu bil ki Tanrın Yehova bu güzel diyarı sana mülk edinmen için veriyorsa da bunu senin doğruluğundan ötürü yap­ mıyor, çünkü sen dik başlı* bir halksın. 7 Hatırla: Çölde Tanrın Ye­ hova'yı nasıl öfkelendirmiştin/ unutma; Mısır diyarından çık­ tığınız günden buraya gelene dek Yehova'ya karsı asice dav­ randınız.! 8 Horeb'de Yehova' yı oyle ofkelendirdiniz ki, Yehova sizi yok edecek kadar buyuk bir kızgınlık duydu.k 9 Taş levhaları,l Yehova'nın sizinle yaptıgı ahdinm levhalarını almak için dağa çıkıp kırk gün kırk gecen orada kaldığımda (ne ekmek yej Çk 17:2; Sy 11:4; Sy 16:2; Sy 2 5 :2 ; Tkr 31:27; Tkr 32:5; Ne 9:1 6; k Çk 3 2 :4 ; Çk 32:10; Me 106:19; l Çk 24:12; Çk 31:18; Çk 32:16; m Çk 24:7; Ga 4 :2 4 ; n Çk 24:18.



Tkr 9:6* Sözcük anlamıyla, "boynu sert"



253



A ltın buzağı. 3 olay daha h a tırla tılır



mis ne su içmiştim), 10 Yehova bana iki taş levhayı verdi, üzerlerindeki yazı Tanrı'nın par­ mağıyla yazılmıştı.â Horeb'de ce­ m aatin toplandığı gün ateşin ortasındanb sizinle konuştuğun­ da Yehova'nın söylediği her şey levhalarda yazılıydı. 11 Böylece kırk gün kırk gecenin sonun­ da, Yehova bana iki taş levhayı, ahit levhalarını verdi.c 12 Ye­ hova bunun ardından, 'Kalk, der­ hal aşağıya in' diye emretti, 'Çün­ kü Mısır'dan çıkardığın halkın feci bir şey yaptı.ç Gitmelerini emrettiğim yoldan hem en saptı­ lar. Kendilerine dökme put yap­ tılar.''1 13 Ve Yehova bana dedi ki, 'İşte nasıl bir halk olduklarını gördüm, dik başlılar!e 14 Bı­ rak da onları yok edeyim,f adla­ rını gökler altından sileyims ve senden bir millet, onlardan çok daha kalabalık ve güçlü bir halk yapayım.'h 15 Bunun üzerine dönüp dağdan indim, o sırada dağ; alev­ ler içinde yanıyordu.ı Ahit levhalarının ikisi de elimdeydi.i 16 O zaman olanları gördüm, Tanrınız Yehova'ya karsı günah işlemiştiniz! Kendinize dökme bir buzağı yapmıştınız.! Yehova' nın gitmenizi emrettiği yoldan çabucak sapmıştınız.k 17 Böylece iki levhayı tutup yere fırlat­ tım, gözlerinizin önünde parça­ ladım.1 18 Ve daha önceki gibi kırk gün kırk gece Yehova'nın önünde yere kapandım; Yehova' nın gözünde kötü olanı yapıp O 'nu öfkelendirerek işlediğiniz günahmyüzünden ne ekmek ye­ dim, ne de su içtim.n 19 Çün­ kü Yehova'nın yakıcı öfkesinden



BÖ LÜ M 9 a Ç k31:18 M e8:3 M t 12:28 Lu 11:20 b Çk 19:19 T k r4 :1 0 T k r4 :1 2 c Ç k31:18 T k r4:13 C Ç k 3 2 :7 T k r4:16 T k r4 :1 8 d Ç k 3 2 :4 e Ç k 3 2 :9 f Ç k 3 2 :1 0 g Tkr 7:24 M e9:5 h Sy 14:12 ı Çk 19:18 T kr4:11 i Ç k32:15 j Elç 7:40 k Ç k 2 0 :3 Ç k 2 0 :4 Tkr 5:8 Elç 7:41 l Ç k 3 2 :1 9 m N e9:18 n Ç k 3 4 :2 8



2 . S ü tu n a Ç k 3 2 :1 0 b Ç k32:11 Ç k32:14 T k r10:10 Me 106:23 c Ç k 3 2 :2 Ç k32:21 Ç k 3 2 :3 5 C Oz 15:29 Yk 5 :1 6 d Ç k 3 2 :4 e Ç k 3 2 :2 0 30:22 f Sy11:3 g Çk 17:7 Tk r6:16 h Sy11:4 Sy 11:34 ı T k r9 :7 i Sy 13:26 Tkr 1:19 j Sy 14:3 Sy 14:4 63:10 k TM 1:32 Me 106:24 İb 3 :1 9 l Me 106:25 m T k r31:27 El^ 7:51 n T k r9 :1 9 o Ç k 3 4 :2 8 T k r9 :1 8 M t4 :2 0 M e9 9 :6 (Oz 15:29 Y k 5 :1 6 p Ç k32:11 Me 99:6 r 1Kr8:51 s Çk 19:5 T k r3 2 :9 M e1 3 5 :4 A m s3:2



T E K R A R 9 :1 0 -2 9



korkmuştum; sizi yok edecek ka­ dar kızgındı.a Fakat Yehova o se­ fer de beni dinledi.b 20 Yehova Harun'a da onu yok edecek kadar gazaplandı;c o sırada Harun için de yakardım.^ 21 Günahınız olan buzağıyıd al­ dım, ateşe atıp parçaladım, ince toz haline gelinceye dek iyice ez­ dim; tozunu da dağdan inen de­ reye attım.e 22 Sonra Tabera'da,f Massa' dag ve Kibrot-hattaava'dah Yehova'yı yine öfkelendirdiniz.ı 23 Yehova, 'Kalk, sana verece­ ğim diyarı mülk edin!' diyerek sizi Kadeş-barnea'dani gönderdi­ ğinde, Tanrınız Yehova'nın em ­ rine karsı geldiniz,! O 'na iman etmedinizkve sözünü dinlemedi­ niz.1 24 Sizi tanıdığım günden beri Yehova'ya karsı asice davranıyorsunuz.1" 25 İşte böylece, Yehova sizi yok edeceğini söyledigin için kırk gün kırk geceo Yehova'nın önün­ de yere kapandım. 26 Yehova' ya yakarıp1’ dedim ki, 'Ey Ulu Rab Yehova, güçlü elinleP M ı­ sır'dan çıkardığın/ büyüklüğü­ nü göstererek kurtardığın, Ken­ di m alın olan halkını’ yok etme. 27 İbrahim, İshak ve Yakup kul­ larını hatırla.’ Bu halkın sert­ liğine, kötülüğüne ve günahına bakma/ 28 yoksa bizi içinden çıkardığın ülkede,u "Yehova o n ­ ları vaat ettiği diyara götüremeyecekti; onlardan nefret ettiği için, çölde ölsünler diye onla­ rı buradan çıkardı", denilecek.11 29 Oysa her şeye rağmen onlar S Çk 3 :6 ; Çk 6 :8 ; Tkr 9 :5 ; t Çk 32:31; Me 78:8; Mi 7:18; u Tkr 5:6; ü Çk 32:12; Sy 14:16; Me 115:2.



T E K R A R 1 0 :1 -1 9



Yeni levhalar. Korku, sevgi ve ita a t isten ir



Senin Kendi m alın,â büyük gü­ cünle, elini uzatıp“ oradan çıkar­ dığın h a lk ın .'" "O zaman Yehova bana, 'Kendine ön cekiler gibi iki taş levha yontc ve dağa yanı­ ma çık', dedi. 'Bir de ağaçtan san­ dık^ yapacaksın. 2 Parçaladı­ ğın önceki levhaların üzerindeki sözleri bu levhalara yazacağım, sen de onları sandığa koyacak­ sın.' 3 Bunun üzerine akasya ağacından bir sandık yaptım, ö n ­ cekiler gibi iki taş levha yonttum d ve dağa çıktım; levhalar elimdeydi. 4 O zaman Yehova önceki levhalara yazdıklarını/ cemaatin toplandığı günf dağda ateşin ortasın d an size bildirdiği On Em rih bu levhalara da yazdı. Sonra Yehova onları bana verdi. 5 Dönüp dağdan indim/ Yehova'nın emrettiği gibi, yaptığım sandığa levhaları koydum/ orada kaldılar. 6 Ve İsrailogulları Beerot B ene-yaakan'dan! M osera'ya doğru yola koyuldular. Harun orada öldü ve orada gömüldü.k Kâhinlik hizm etini onun yerine oğlu Eleazar yürütmeye başladı.1 7 Sonra oradan ayrılıp Gudgoda' ya, Gudgoda'dan da akarsu vadi­ leri diyarına, Yotbata'yamgittiler. 8 Yehova o zaman Levi kabi­ lesini ayırdı.n Onları bugün de yaptıkları gibi, Yehova'nın ahit sandığını taşımaları/ Yehova'ya hizmet ederek önünde durmalarıö ve O 'n u n adıyla hayır­ dua etmeleri için görevlendirdi.!’ 9 Bu yüzden Levi'nin, kardeş­ leri arasında payı ve mirasır ol­ madı. Tanrın Yehova'nın söyledi­ ği gibi, onun mirası Yehova'dır.s



10



BÖ LÜM 9 a T k r4 :2 0 1Kr8:51 Ne 1:10 Me 74:2 M e9 5 :7 Me 100:3 b Ç k 6 :6 T k r4 :3 4 İs 63:12



BÖ LÜ M 10 c Ç k 3 4 :1 C Tkr 10:3 d Ç k 3 4 :4 e Ç k32:15 Ç k 3 4 :2 8 f Çk 19:17 Tkr 5 :2 2 g T k r4 :3 6 Tkr 5:4 h Ç k 2 0 :1 T k r4:13 ı Ç k 3 4 :2 9 i Tkr 10:2 j Sy33:31 k Sy 20:23 S y 2 0 :2 4 S y 3 3 :3 8 l Sy 2 0 :2 8 m Sy3 3 :3 3 n S y1:50 S y3:6 Sy8:14 Sy16:9 o Sy3:31 Sy4:15 1Ta 15:15 0 Tkr 18:5 2Ta29:11 p Sy6:23 T k r21:5 2Ta 30:27 r Sy 18:24 S y 2 6 :6 2 T k r18:1 s Sy 18:20



2 . S u tu n a Ç k 2 4 :1 8 Ç k 3 4 :2 8 b Ç k32:14 c H e33:11 C Ba 15:18 d T k r5 :2 9 T k r6:13 M e3 4 :9 Oz 8:13 e T k r5 :3 3 Yş 22:5 H e11:20 f T k r3 0 :1 6 g T k r6:5 Tkr 11:13 Lu 10:27 h T k r6 :2 4 ı Ç k 2 4 :7 i Mi 6:8 j M e89:11 M e115:16 İ^ 66:1 k 1Ta29:11 M e2 4 :1 1Ko 10:26 l T k r4 :3 7 M e1 0 5 :6



2 54



10 Ben yine önceki seferde oldu­ ğu gibi, dağda kırk gün kırk gece kaldım,a Yehova yine beni dinledi;b Yehova sizi yok etmek istemedi.c 11 Yehova bana 'Kalk' dedi, 'Halkın başına geç de yola çıksınlar, onlara vermek için ata­ larına yemin ettiğim ç diyara gi­ rip onu mülk edinsinler.' 12 Simdi ey İsrail, Tanrın Yehova'dan korkupd O 'nun yolun­ da yürüm enden/ O 'n u sevm enf ve bütün yüreğinle, bütün canınlag Tanrın Yehova'ya kul­ luk etmenden, 13 Yehova'nın senin iyiliğin için verdiği/ bu­ gün bildirdiğim tüm em irle­ re ve yasalaraı uymandan başka Tanrın Yehova senden ne istiyor?i 14 Bak, gökler/ göklerin göğü, yeryüzük ve üzerindeki her şey Tanrın Yehova'ya aittir. 15 Yine de Yehova yalnızca sizin atalarınıza bağlandı, onları sev­ di; tüm halklar arasından onların soyunu,1sizi seçti; ve bugün O'na aitsiniz. 16 Yüreklerinizi sün­ net edeceksiniz,m artık dik başlı o lm a y a ca k sın ız .n 17 Çünkü Tanrınız Yehova tanrılar Tanrısıo ve rabler Rabbidir/ Taraf tut­ mayan/ rüşvet almayan/ büyük, kudretli ve heybetlis Tanrı'dır. 18 Yetim ve dul siçin adaleti yeri­ ne getirir, aranızda gurbet hayatı yaşayan yabancıyıt sever, ona yi­ yeceği ekmeği, sarınacağı örtüyü verir. 19 Siz de memleketiniz­ de yaşayan yabancıyı seveceksi­ niz/ çünkü Mısır diyarında ya­ bancıydınız.“ m Tkr 30:6; Yr 4:4; Ro 2 :2 9 ; Flp 3:3; Kl 2:11; n Çk 34:9; Tkr 9:6; Tkr 31:27; o Çk 18:11; 2Ta 2:5; Me 97:9; 0 Me 136:3; p Ey 3 4 :1 9 ; Elç 10:34; Ro 2:11; Ef 6:9; r 2Ta 19:7; s Tkr 7:21; Ne 1:5; Ne 9:3 2 ; s Me 68:5; Me 146:9; Yk 1:27; t Le 19:10; Tkr 24:14; ü Le 19:34; ü Çk 22:21.



255



BUyUk isler gOrdUler. İta a tin OdUlleri



2 0 Tanrın Yehova'dan korkacaksın.a O 'n a kulluk edecek,b sıkıca bağlanacaksın/ O 'nun adıyla yemin edeceksin.ç 21 Yücelteceğin Kişi O'dur.d O senin Tanrındır, gozlerinle gordüğün tüm bu korku uyandıran büyük işleri senin için gerçekleştirendir.e 2 2 Ataların M ısır'a yetmiş can olarak inm işti,f şimdi ise Yehova Tanrın seni goklerin yıldızları kadar çogalttı."g "Tanrın Yehova'yı seve­ cek/ O 'na olan yüküm­ lülüğünü yerine getirecek, ka­ nunlarına, hu k u m lerineı ve emirlerine her zaman uyacaksın. 2 Artık siz bunu iyice biliyorsu­ nuz (ben burada Tanrınız Yehova'nın verdiği terbiyeyi/ O 'nun büyüklüğünü/ güçlü kolunuk ve uzattığı elin i1 görmemiş, bilm e­ miş olan çocuklarınıza değil size sesleniyorum. 3 O 'nun Mısır' ın ortasında Mısır kralı Firavu­ na ve tum ulkesine yaptıkları­ nı, gerçekleştirdiği alam etleri,m 4 Mısır ordusuna, atlarına, sa­ vaş arabalarına ne yaptığını, sizi kovaladıkları sırada uzerlerini sularla orterek onları Kızıldeniz'e nasıl gömdugunü,n Yehova' nın onları tamam en yok ettigin io görenler çocuklarınız değildi; 5 siz buraya gelene dek çölde size yaptıklarını; 6 Ruben ka­ bilesinden Eliab'ın oğulları olan Datan ile Abiram 'aö ne yaptığını, tüm İsrail'in ortasında yerin ağzı­ nı açıp onları ev halkları, çadırla­ rı ve yanlarındaki diğer tüm can­ lılarla birlikte nasıl yuttügunup gören de onlar değildi). 7 Yehova'nın yaptığı bütün büyük iş­ leri gozleriyle gorenlerr sizdiniz.



U



BÖ LÜ M 10 a b c C d



T k r6:13 Lu 4:8 T k r1 3 :4 T k r6:13 Çk 15:2 M e105:45 Vh 19:6 e 2Sa 7:23 f Ba 46:27 Çk 1:5 Elç 7:14 g Ba 15:5 Tkr 1:10 Ne 9:23



BÖ LÜ M 11 h T k r6:5 Tkr 10:12 Mr 12:30 ı T k r4:45 i T k r8:5 İb 12:6 j Tkr 5:24 T k r9 :2 6 k Tkr 7:19 İş 63:12 l Çk 13:3 m T k r4 :3 4 N e9:10 Me 105:27 n Çk 14:23 Me 136:15 İb 11:29 o Çk 14:28 Çk 15:4 o Sy16:1 M e106:17 p Sy 16:32 r Tkr 7:19 T k r29:3



2 . S ü tu n a M t5 :1 9 b T k r1 :3 8 c B a13:15 B a 2 6 :3 B a28:13 T k r9:5 C Ç k 3 :8 H e2 0 :6 d T k r4 :4 0 M e91:16 Oz 3:2 Oz 10:27 e T k r1 :7 T k r8 :7 T k r8 :9 f 1Kr9:3 M e3 3 :1 8 M e34:15 g T k r4 :2 9 T k r6:5 T k r1 0 :1 2 M t2 2 :3 7 h Çk 15:26 T k r6 :1 7 ı Y '5 :2 4 Yo 2:23 Yk 5:7 i L e2 6 :4 T k r2 8 :1 2 M e6 5 :1 0 İ^ 30:23 Yr 14:22 j M e104:14



T E K R A R 1 0 :2 0 -1 1 :1 7



8 Bugün size bildirdiğim tüm emirlere uyunâ ki güçlü olası­ nız, mülk edinmek üzere Ürdün Irmağını geçerek o diyara girip onu ele geçiresiniz/ 9 Yehova' nın atalarınıza ve onların soyuna vermeye yemin ettiği topraklar­ da/ süt ve bal akan diyardaç uzun ömürlü olasınız.d 10 Çünkü mülk edineceğiniz diyar çıktığınız M ısır diyarı gibi değildir. Orada tohum unu­ zu eker, sonra sebze bahçesi su­ lar gibi ayağınızla* sulardınız. 11 Mülk edinmek üzere geçe­ ceğiniz memleket ise dağlar ve ovalar diyarıdır.e Göklerin yağ­ murunu içen, 12 Tanrın Yehova'nın gözettiği bir diyardır. Yı­ lın başından sonuna dek Tanrın Yehova'nın gözlerif hep onun üzerindedir. 13 Eğer Tanrınız Yehova'yı sevmek, bütün yüreğinizle ve bü­ tün canınızlag Tanrınıza kulluk etmek üzere bugün size bildirdi­ ğim emirlerime tam olarak itaat ederseniz,h 14 Ben de diyarını­ za yağmuru, sonbahar ve ilk­ bahar yağmurunuı vaktinde ve­ receğim/ tahılınızı toplayacak, tatlı şarabınızı ve zeytinyağınızı elde edeceksiniz. 15 Tarlanız­ da hayvanlarınız için de yeşil ot bitireceğim,! siz de yiyip doyacaksınız.k 16 Kendinize dikkat edin de yüreğiniz aldanmasın,1 yoldan saparak başka tanrılara ta­ pıp onların önünde eğilmeyin;m 17 yoksa Yehova size öfkelenir, k Tkr 6:11; Tkr 8:10; Yo 2:19; l Tkr 29:18; Ey 31:27; İb 3:12; m Tkr 8:19; Tkr 30:17.



Tkr 11:10* Bostan dolabını çevirerek, kanal açarak, ya da başka bir ¡şekilde ayak­ ları kullanarak yapılan sulama.



T E K R A R 1 1 :1 8 - 1 2 :2



Çocuklarınıza Ogretin. B e rek et ve lanet



yağmur yağmasın diye gökleri kapar,â toprak ürün vermez, siz de Yehova'nın verdiği bu gü­ zel diyardan çabucak yok olup gidersiniz.b 18 Benim bu sözlerimi bütün y ü r e ğ in iz i ve canınızla benim ­ seyeceksiniz, onları bir işaret gibi elinizin üzerine bağlayacaksınız, başınızda alınbagı gibi olacak­ lar.^ 19 O nları çocuklarınıza da öğreteceksiniz. Evinde oturur­ ken, yolda yürürken, yattığın ve kalktığın zaman onlar hakkında konuşacaksın.d 2 0 Onları evi­ nin kapı söveleri üzerine, şehri­ nin kapıları üzerine yazacaksın.e 21 Böylece Yehova'nın atalarını­ za yem inle vaat ettiği topraklardaf sizin ve oğullarınızın ömürle­ ri uzun olur;g yer üzerinde gökler durdukçah siz de o diyarda yaşar­ sınız. 22 Eğer size bildirdiğim bü­ tün bu em irlere tam olarak uyar,ı onları yerine getirir, Tan­ rınız Yehova'yı sever/ O 'nun yo­ lunda yürür/ O 'na sıkıca baglanırsanız,k 23 Yehova da sizin için bu m illetlerin hepsini kovacak.1 Sizden çok daha güç­ lü ve kalabalık m illetlerin top­ raklarını ellerinden alacaksınız.m 24 Ayak bastığınız her yer si­ zin olacak.n Sınırınız çölden Lüb­ nan'a, Irmaktan, Fırat Irmagından batıdaki denize* uzanacak.o 25 Karsınızda kimse duramayacak.i) Tanrınız Yehova, size vaat ettiği gibi, ayak bastığınız tüm bu diyarda yaşayanları karsınızda dehşete düşürerek sizden kork­ malarını saglayacak.p Tkr 11:24* Akdeniz.



BÖ L Ü M 11 a Tkr 28:23 1Kr8:35 2Ta 7:13 A m s4:7 b T k r4 :2 6 T k r8 :1 9 T k r3 0 :1 8 Yş 23:13 c Tkr 6:6 M e37:31 Oz 7:3 İş 51:7 c Çk 13:9 Çk 13:16 Tkr 6:8 d Tkr 4:9 T k r6 :7 M e34:11 Me 78:5 Oz 22:6 E f6 :4 e Tkr 6:9 f B a13:15 g T k r4 :4 0 Tkr 6:2 Öz 3:2 Öz 4:10 Oz 9:11 h Me 72:5 M e8 9 :2 9 ı T k r6 :1 7 Tkr 11:13 V z12:13 i Tkr 6:5 Lu 10:27 j Ys 22:5 M e81:13 He 11:20 k Tkr 10:20 T k r1 3 :4 l Ç k 2 3 :2 8 Tkr 9:5 Yş 3:10 M e4 4 :2 m Tkr 4 :3 8 Tkr7:1 T k r9:1 n Yş 1:3 Yş 14:9 o Ba 15:18 Çk 23:31 o Tkr 7:24 Yş 1:5 p Ç k 23:27 T k r2 :2 5 Yş 2:9 Yş 5 : 1



2 . S ü tü n a T k r2 8 :2 T k r28:15 T k r3 0 :1 T k r30:15 b T k r2 8 :1 Me 19:11 İş 1:19 c Ro 2:8 Ro 2:9 c L e26:16 İş 1:20 d Ç k 23:23 T k r9:1 e Tkr27:12 Yş 8:33 f Tkr27:13 Y ş8 :3 4 g Tkr 1:7 T k r3 :1 7 Yş 12:3



256



26 İşte, bugün sizin önünü­ ze bereketi ve lan etia koy­ dum: 27 Tanrınız Yehova'nın verdigi, bugün size bildirdiğim emirlere itaat edersenizb bereket; 28 Tanrınız Yehova'nın emirle­ rine itaat etmez,c bugün gitm e­ nizi emrettiğim yoldan sapar, ta­ nımadığımız tanrıların peşinden giderseniz, lanet.ç 29 Tanrın Yehova seni mülk edineceğin diyara getirdiği zam and bu bereketi Gerizim Da­ ğında/ laneti de Ebal Dagındaf bildireceksin.* 3 0 Bunlar Ür­ dün'ün günbatısına bakan yaka­ sında Araba'dag yaşayan Kenanlıların topraklarındaki iki dağdır, karsılarında Gilgal,h yanlarında da More'deki büyük agaçlaT var. 31 Siz Tanrınız Yehova'nın size vereceği diyarı m ülk edinm ek üzere Ürdün Irmağını geçeceksi­ niz, orayı mülk edinip orada oturacaksınız.i 32 Ve bugün size anlattığım kurallara, hükümlere! uymaya dikkat edeceksiniz."k "Atalarınızın Tanrısı Ye1 2 hova'nın mülk edinme­ niz için size bırakacağı diyarda, o toprağın üzerinde yaşadığınız sü­ rece1uymayam dikkat edeceğiniz kurallarn ve hüküm lero şunlar­ dır: 2 Topraklarını ele geçire­ ceğiniz milletlerin, yüksek dağ­ larda, tepelerde ve gür yapraklı her agacınö altında kendi tanrı­ larına tapınmak için kullandık­ ları tüm yerleri yok edeceksiniz.p h 2Kr 4 :3 8 ; ı Ba 12:6; i Tkr 9:1; Ys 1:11; j Tkr 4:45; k Tkr 5 :3 2 ;Tkr 12:32; Me 119:4; 1 Y h 5 :3 ; B Ö L Ü M 1 2 l Tkr 4:10; 1Kr 8 :4 0 ; m Tkr 4:40; Tkr 6:1; Yk 1:22; n Le 26:46; Tkr 4 :5 ; o Le 19:37; Le 2 5 :1 8 ; o He 2 0 :2 8; p Çk 34:13.



Tkr 11:29* Sözcük anlamıyla, "verecek­ sin"



257



T anrı’nın sectig i yerde tapın. Sevineli ol



3 Sunaklarını yıkacak,â dikili taşlarını parçalayacak/ kutsal di­ reklerini yakacaksınız,c tanrıları­ nın oyma tasvirlerini kesip devirecek/ adlarını o yerlerden silip atacaksınız.d 4 Siz Tanrınız Yehova'ya öyle ibadet etmeyeceksiniz/ 5 Tan­ rınız Yehova'nın Kendi adını koyacağı, adını taşıyan yer olarak tüm kabileleriniz ara­ sından seçeceği yere yönelecek, oraya gideceksiniz.f 6 Yakılan sunularınızı/ kurbanlarınızı, on­ dalıklarınızı/ elinizle vereceğiniz bağışları/ adak sunularınızı/ gö­ nüllü sunularınızı,! davar ve sı­ ğır sürülerinizdeki ilk doganlarık oraya getireceksiniz. 7 Ev hal­ kınızla birlikte orada, Tanrınız Yehova'nın huzurunda yiyecek1 ve Tanrınız Yehova'nın size ver­ diği bereketten ötürü, giriştiğiniz her işten sevinç duyacaksınız.m 8 O zam an şim di yaptığı­ mız gibi yapmayacaksınız; bu­ gün herkes kendi gözünde doğru olanı yapıyor/ 9 çün­ kü henüz Tanrınız Yehova'nın size miras olarak vereceği mül­ ke, rahat edeceginizo yere gir­ mediniz. 10 Ürdün Irmağının karsı yakasına geçipöTanrınız Ye­ hova'nın size mülk olarak ve­ receği diyarda oturacaksınız.!’ O sizi çevrenizdeki tüm düşman­ lardan kurtarıp rahata kavuştura­ cak, güvenlik içinde yaşayacak­ sınız/ 11 Ve size em rettiğim her şeyi; yakılan sunularınızı/ kurbanlarınızı, ondalıklarınızı/ elinizle vereceğiniz bağışlarü ve Yehova'ya adaku sunusu olarak seçtiğiniz şeyleri, Tanrınız Ye­ hova'nın Kendi ismini taşıması



BÖ LÜ M 12 a H k2:2 H k6:25 b Ç k 2 3 :2 4 2Kr 18:4 c Ç k34:13 1Kr15:13 2Kr 23:14 2Ta 14:3 c S y 3 3 :5 2 Tkr 7:5 Tkr 7:25 d Ç k 23:13 Yş 23:7 e Le 18:3 Tkr 12:31 2Kr 17:15 f T k r2 6 :2 2Ta 7:12 g Le 1:3 h T k r1 2 :1 7 Tkr 14:22 ı Sy 18:19 Tkr 12:11 i Le 7:16 L e22:18 j L e2 3 :3 8 1T a29:9 E zr2:68 k T k r1 2 :1 7 T k r15:19 l Tkr 14:23 Tkr 15:20 m L e2 3 :4 0 T k r1 2 :1 2 T k r1 2 :1 8 Tkr 14:26 M e32:11 Me 100:2 Flp 4:4 n Sy1 5 :3 9 Hk 17:6 Oz 21:2 o 1K r8:56 1Ta23:25 İb 4:8 o Y ş3:17 p Tkr 4:22 T k r9:1 r T k r3 3 :2 8 1Kr4:25 M e4:8 Oz 1:33 s L e1:3 S Tkr 14:22 T k r2 6 :1 2 t Sy18:19 Tkr 12:6 ü Le 7:16 L e22:18



2 . S ü tü n a Tkr 12:6 Tkr 14:23 T k r16:2 T k r2 6 :2 b Tkr 14:26 1K r8:66 N e8:10 Flp 4:4 c Sy 18:24 Tkr 10:9 Tkr 14:29 Yş 13:14 c Le 17:4 1Kr 12:28 d 2Ta 7:12



T E K R A R 1 2 :3 -1 9



için seçtiği yere getireceksiniz/ 12 Tanrınız Yehova'nın huzu­ runda sevinçli olacaksınız/ oğul­ larınız, kızlarınız, erkek ve kadın köleleriniz ve şehrinizdeki Leviogulları da size katılacak; çünkü Leviogullarının sizin aranızda bir payı ve mirası yoktur.c 13 Dik­ kat et, yakılan sunularını, gördü­ ğün her yerde sunma.ç 14 On­ ları Yehova'nın senin kabilelerin arasından seçeceği yerde suna­ caksın, sana emrettiğim her şeyi orada yapacaksın.d 15 Tüm şehirlerinizde, Tanrı­ nız Yehova'nın size verdiği bere­ kete göre, her canınız çektiğinde hayvan kesip etini yiyebilirsiniz/ Çeylan ya da geyikf eti gibi, onu da hem temiz olan hem de olmayang kişi yiyebilir. 16 Ancak kanını yemeyeceksiniz.h Onu su gibi yere dökeceksiniz/ 17 Ta­ hılının, yeni şarabının, zeytinya­ ğının ondalığını/ sürülerinde ilk doğan davar ve sığırları,! adak su­ nularını, gönüllü sunularınık ya da elinle verdiğin bağışları1şehri­ nin içinde yiyemezsin. 18 On­ ları Tanrın Yehova'nın huzurun­ da, Tanrın Yehova'nın seçtiği yerde,m oğullarınla, kızlarınla, erkek ve kadın kellelerinle ve şehrindeki Leviogullarıyla bir­ likte yiyeceksin; giriştiğin her işten ötürü Tanrın Yehova'nın huzurunda sevinç duyacaksın/ 19 Kendi toprağında yaşadığın sürece sakın Leviogullarını ih­ mal etm e.o e Tkr 12:21; Tkr 14:26; f Tkr 14:5; Tkr 15:22; g Le 5:2; Le 13:3; h Ba 9:4; Le 7:26; Le 17:10; Tkr 15:23; 1Sa 14:33; He 3 3 :2 5 ; Elç 15:29; ı Le 17:13; Tkr 15:23; i Tkr 14:22; j Tkr 12:6; Tkr 14:23; k Le 2 3 :3 8 ; l Sy 18:11; m Tkr 12:11; Tkr 14:23; n Tkr 12:7; Tkr 12:12; Flp 3 :1 ; o Sy 18:21; Tkr 14:27; 2Ta 31:4; Ne 10:38; Ml 3:8.



T E K R A R 1 2 :2 0 - 1 3 :5



K an yeme. Sahte peygam beri yok et



2 0 Tanrın Yehova sana vaat ettigiâ gibi topraklarını genişle­ tince,1’ canın çekip de 'Et yiyelim' diyeceğin zaman, her istediğinde et yiyebilirsin.c 21 Tanrın Yehova'nın Kendi ismini koymak için seçtiği yerç uzaksa, canın çektiğinde Yehova'nın sana ver­ diği davar ya da sığırlardan alıp sana emrettiğim gibi kesecek ve onu şehrinin içinde yiyeceksin.d 22 Onu ceylan ya da geyik etini yediğin gibi yiyebilirsin;* temiz olan da olm ayan1da ondan yiye­ bilir. 23 Ancak kan yememeye kesin kararlı ol,g çünkü kan candırh ve etle birlikte canı yemeye­ ceksin. 24 Kan yemeyeceksin. Onu su gibi toprağa dökeceksin/ 25 Onu yeme, Yehova'nın gö­ zünde doğru olanı yapmış olur­ sun/ böylece senin ve senden sonra oğullarının işi hep iyi gider.i 2 6 Sadece sunacağın kut­ sal şeylerik ve adak sunularını1 alacak, Yehova'nın seçeceği yere gideceksin.m 27 Yakılan sunu­ la rın ın Tanrın Yehova'nın su­ nağı üzerinde eti ve kanıyla* sunacaksın, kurbanlarının kanı Tanrın Yehova'nın sunağına dö­ külecek,* etini ise yiyebilirsin. 2 8 Dikkatli ol, sana emretti­ ğim bütün bu sözlere itaat et;p böylece Tanrın Yehova'nın gö­ zünde iyi ve doğru olanı yap­ mış olacaksın/ senin de senden sonra oğullarının da işi hep iyi gidecek.s 29 Tanrın Yehova toprakları­ nı ele geçireceğin milletleri se­ nin önünde yok edeceği zaman/ onları memleketlerinden çıkarıp orada yaşayacaksın/ 3 0 D ik­ kat et; bu milletler senin önünde



BÖ LÜ M 12 a Ba 15:18 Ç k 3 4 :2 4 Tkr 11:24 b 1Kr4:21 c Le 11:2 Tkr 14:4 c Tkr 14:23 2Ta 7:12 d Tkr 12:15 e Tkr 14:5 Tkr 15:22 f Le 15:3 L e15:16 g Le3:17 T k r12:16 h B a9 :4 Le17:11 Le17:14 ı Le 17:13 Tkr 15:23 i T k r6 :1 8 Tkr 13:18 j T k r4 :4 0 İş 3:10 k S y5:9 Sy18:19 l Le 22:18 m Tkr 12:11 n L e1:9 o Le17:11 o L e4:3 0 p M e89:31 M e105:45 1Yh 5:3 r Oz 4:4 s G a 6 :7 S Ç k 23:23 T k r9:3 T k r19:1 M e4 4 :2 Me 78:55 t T k r6 :1 0 M e1 0 5 :4 4



2 . S ü tü n a T kr7:16 Me 106:36 H e2 0 :2 8 E14:17 b Le 18:3 T k r1 2 :4 c Le 18:21 L e2 0 :2 T k r18:10 2Kr17:15 Y r3 2 :3 5 c T k r5:1 Yş 22:5 Me 119:4 d T k r4 :2 Yş 1:7 Oz 30:6



BÖ LÜ M 13 e Y r2 3 :2 5 Yr27:9 f Tkr 18:22 Yr6:13 H e13:2 Zk 13:4 g M r13:22 2 S e2 :9 h Y r2 8 :9 M t 7:22 ı İs 8:19



258



yok edildikten sonra, artlarından 'Acaba tanrılarına nasıl tapınıyor­ lardı? Ben de aynısını yapayım', diye merak edip soruşturarak tu­ zağa düşm e.a 31 Sen Tanrın Yehova'ya öyle ibadet etmeye­ ceksin/ çünkü onların tanrıları için yaptığı her şey Yehova'nın gözünde iğrençtir, oğullarını ve kızlarını bile tanrılarına kurban olarak ateşte yakarlar/ 32 Size verdiğim emirlerin hepsine dik­ katle uyacaksınız/ Onlara hiçbir şey katmayacak, onlardan hiçbir şey çıkarmayacaksınız."d ■| Q "Aranızdan düş görene 1 3 biri ya da bir peygamber1 çıkar, size bir alamet ya da geleceğe dair bir işaret bildi­ rirse/ 2 'Tanımadığım ız tan­ rıların peşinden gidelim, onlara kulluk edelim' diyerek bildirdigi bu alamet ya da işaret doğ­ ru çıksa bile,h 3 o peygamberi ya da düş göreni dinlemeyecek­ sin/ çünkü Tanrınız Yehova sizi sınıyor,i Tanrınız Yehova Kendişini bütün yüreğinizle ve bü­ tün canınızla sevip sevmediğini­ zi görmek istiyor/ 4 Tanrınız Yehova'nın peşinden gideceksi­ niz, O'ndan korkacak, emirlerine uyacak, sözünü dinleyeceksiniz. O'na kulluk edecek ve sımsıkı bağlanacaksınız/ 5 Ve o düş gören ya da peygamber1 öldürülecek,m çünkü Tanrınız Yehova' nın gitmenizi emrettiği yoldan sizi çevirmek amacıyla,n Mısır' dan, köleler evinden sizi kur­ taran Tanrınız Yehova'ya karşı isyankârca konuşmuştur; aranız­ i Tkr 8:2; Me 66:10; M t 24 :2 4 ; 1Ko 11:19; 2Se 2:11; j Tkr 6:5; Tkr 10:12; M t 22:37; k Tkr 10:20; l İş 9:15; m Tkr 18:20; Yr 14:14; Zk 13:3; n Tkr 6:14.



259



Yehova’nın yolundan sapanlar olecek



daki kötülüğü ortadan kaldıracaksınız.a 6 Eğer kardeşin, öz annenin oğlu, kendi oğlun ya da kızın, sevgili karın ya da can dostunb gizlice seni ayartmaya calısır, 'Gi­ dip baska tanrılara kulluk edelim 'c diyerek ne senin ne de atalarının tanıdığı tanrıla­ ra; 7 dünyanın bir ucundan öbür ucuna nerede olursa olsun, uzakta, yakında ya da cevrende yasayan halkların tanrılarına ta­ pınmak icin aklını celmeye kal­ karsa, 8 sen ona uymayacak, sözünü dinlemeyeceksinç ve ona acımayacaksın, yüreğin yumusamayacak,d onu korumaya calışm ayacaksın, 9 onu m utla­ ka öldüreceksin.« Onu öldürmek icin elini ilk kaldıran sen olacak­ sın, sonra da tüm halk seni iz­ leyecek.1 10 Onu taşlayacaksın ve ölecek,g çünkü seni Mısır diya­ rından, köleler evinden çıkaranh Tanrın Yehova'nın yolundan sap­ m anı istedi. 11 O zaman bü­ tün İsrail duyup korkacak, böylece aranızda bir daha böyle kötü bir şey yapan olm ayacak. 12 Eğer Tanrın Yehova'nın sana oturman için vereceği şehir­ lerin birinden kulağına bir söz gelirse, 13 'İçimizden bazı al­ çaklar çıktı/ gidip başka tanrı­ lara kulluk edelim, diyerek tanı­ madığınız tanrılara tapınmaları için şehir halkının aklını çel­ meye çalışıyorlar' diye duyar­ san, 14 konuyu araştıracak, in­ celeyecek, iyice soruşturacaksın.1« Bunun gerçek olduğu kesinse, aranızda böyle iğrenç bir iş ya­ pılmışsa, 15 o şehrin halkını m utlaka kılıçtan geçireceksin.1



B Ö LÜ M 13 a T kr17:7 1Ko5:13 b 1Sa18:1 c 1Kr11:4 2Pe2:1 c Öz 1:10 G a 1 :8 d H e9:5 e Çk 2 2 :2 0 Ç k 3 2 :2 7 Sy 25:5 f Tkr 17:7 g L e20 :2 L e20:27 Tkr17:5 h Çk 13:3 ı Tkr17:13 Tkr 19:20 1Ti 1:20 1 T i5 :2 0 i 1Sa2:12 1K r21:10 Yhd 19 j 2Kr17:21 k T kr17:4 Tkr19:15 1 T i5 :1 9 İb 10:28 l 2T a 2 8 :6



2 . S ü tu n a Çk 2 2 :2 0 L e27:28 b Yş 6:24 c Yş 8:28 Y r4 9 :2 Mi 1:6 c Yş 6:18 Yş 7:1 d Yş 7:26 Yş 22:20 e Ç k 3 3 :1 9 M e7 8 :3 8 f B a 2 2 :1 7 B a 2 6 :4 B a28:14 g Tkr 12:32 Ne 1:5 Me 119:4 1Yh 5:3 h Çk 15:26 T k r6 :1 8



ı 1^ 63:16 İş 64:8 Y r3 :1 9 1Ko 8:6 i Le 19:28 Yr16:6 j Le21:5 k Çk 19:6 Le 19:2 L e2 0 :2 6 T k r2 8 :9 E zr9:2 1Pe1:15 l Çk 19:5 Tkr 7:6 T k r2 6 :1 8



T E K R A R 1 3 :6 - 1 4 :6



Sehri ve içindeki her şeyi tama­ m en yok et, içindeki hayvanları da kılıçtan geçirip tamam en yok et.â 16 Sehirde ganimet olacak ne varsa hepsini meydanın or­ tasına toplayacaksın, onları şehirleb birlikte Tanrın Yehova'ya yakılan sunu olarak yakacaksın. Orası sonsuza dek bir enkaz yıgını olarak kalacak,c asla yeniden inşa edilmeyecek. 17 Yok edi­ lecek hiçbir yasak şeye el koymaç ki Yehova'nın yakıcı öfkesi ya­ tışsın/ sana merhamet etsin;e ve merhametle davranıp atalarına yemin ettiği gibi seni kalabalık bir halk yapsın.1 18 Tanrın Yehova'nın verdiği, bugün sana bil­ dirdiğim bütün emirlere uyarak O 'n un sözünü dinleyeceksin/ böylece Tanrın Yehova'nın gö­ zünde doğru olanı yapacaksın."h 1 "Siz Tanrınız Yehova'nın 1 4 o ğ u llarısın ız. Olü için bedeninizde yara açmayacak/ kaşlarınızı* yolm ayacaksın ız' 2 Çünkü Tanrın Yehova için kut­ sal bir halksın,k Yehova yeryüzündeki tüm halklar arasından seni Kendine ait bir halk, Kendi özel halkı olm an için seçti.1 3 İğrenç sayılan hiçbir şeyi yemeyeceksin.m 4 Yiyebileceğin hayvan türleri sunla'dır:n Sığır, koyun, keçi, 5 geyik, ceylan, karaca/ yaban keçisi, antilop, yaban koyunu ve dağ; keçisi;* 6 geviş getiren her çift toynak­ lı hayvan.» Bunları yiyebilirsiniz. m Le 11:43; Le 2 0 :2 5 ; H e4:14; Elç 10:14; n L e11:2; o 1Kr 4:23; o Le 11:3.



Tkr 14:1* Sözcük anlamıyla, "gözlerini­ zin arasını"; muhtemelen âlın bölgesi. 5* İbranice zemer; "çengel boynuzlu dağ keçisi" ya da "elik" olarak da bilinir.



T E K R A R 1 4 :7 -2 9



Temiz olan, olm ayan hayvanlar. Ondalık



7 Ancak geviş getiren ya da çift toynaklı hayvanlardan şu tür­ leri yemeyeceksiniz: Deve,â tav­ şan,15kaya damanı;*c bunlar geviş getirir fakat çift toynaklı değil­ dir. Sizin için temiz değildirler. 8 Dom uzç da yemeyeceksiniz, çünkü çift toynaklıdır fakat ge­ viş getirmez. Sizin için temiz de­ ğildir. Bunlardan hiçbirinin etini yemeyeceksiniz, leşine dokunmayacaksınız.d 9 Suda yaşayan tüm ca n lı­ lar arasında şu türleri yiyebi­ lirsiniz: Tüm pullu ve yüzgeçli olanları yiyebilirsiniz.e 10 Pul­ suz ve yüzgeçsiz olanlardan hiç­ birini yemeyeceksiniz.f Sizin için temiz değildir. 11 Temiz sayılan her kuşu yi­ y e b ilirsin iz . 12 Y em em en iz gerekenler ise şunlardır: kar­ tal, balıkkartalı, kara akbaba,g 13 kızıl çaylak, kara çaylakh ve tüm türleri; 14 bütün karga* türleri; 15 devekuşu/ baykuş, martı ve doğan türleri, 16 ku­ kumav, orm an baykuşu/ kuğu, 17 pelikan,k akbaba, karabatak, 18 leylek, balıkçıl türleri, ibibik ve yarasa.l 19 Kanatlı ufak can­ lılar sizin için temiz degildir.m Onlar yenilmeyecek. 2 0 Uçan kanatlılardan temiz sayılanları yiyebilirsiniz. 21 Olmüş olanı yemeyeceksiniz.n Onu şehirlerinden birinde misafir olarak yaşayan yabancı­ ya verebilirsin, o da yiyebilir; ya da dışarıdan bir yabancıya sata­ bilirsin; çünkü sen Tanrın Yehova için kutsal bir halksın. Tkr 14:7* Kayalık yerlerde yaşayan, tav­ şana benzer bir hayvan. 14* Yâ da "kuzgun"



BÖ LÜ M 14 a b c c



d e f g h ı i j k l m n



L e11:4 L e11:6 Le11:5 Le 11:7 İş 65:4 66:17 L e11:8 L e11:9 L e11:10 Le11:13 Le11:14 Le11:15 L e11:16 Le 11:17 L e11:18 L e11:19 L e11:20 Ç k22:31 Le17:15 L e2 2 :8 H e4:14



2 . S u tu n a Ç k 23:19 Ç k 3 4 :2 6 b Tkr12:11 T k r2 6 :1 2 c T k r1 2 :6 c Tkr 12:17 T k r15:19 d M e5:7 Me 19:9 Me 111:10 Oz 8:13 İş 8:13 İb 12:28 e T k r12:5 f Ç k 23:31 Tkr 11:24 T k r12:21 g Ç k 23:25 28:5 Oz 10:22 M l3:10 h T k r12:15 ı S y28:7 i T k r1 2 :7 T k r26:11 Me 100:2 j Sy 18:21 T k r1 2 :1 9 2T a31:4 1Ko9:13 k Sy 18:20 S y 2 6 :6 2 Tkr 10:9 Yş 14:3 l T k r2 6 :1 2 m Çk 22:21 Tk r10:18 n T k r2 6 :1 2 Yk 1:27 o T'kr 12:12 o Oz 11:24 Oz 19:17 Lu 6:35 p Tkr 15:10 M e41:1 M l3:10



260



Oğlağı annesinin sütünde pişirmeyeceksin.a 22 Her yıl ektiğin toh u m ­ dan tarlanda yetişen tüm ürü­ nün onda birin i vereceksin.b 23 T ahılının, yeni şarabının, zeytinyağının onda birini,c sı­ ğırların ve davarların arasındaki ilk doğanları/ Tanrın Yehova'nın önünde, Kendi adını taşım ası için seçeceği yerde yiyeceksin; böylece her zaman Tanrın Yehova'dan korkmayı ögreneceksin.d 24 Eğer Tanrın Yehova'nın Kendi ismini koymak için seçti­ ği yere sana çok uzaksa ve uzun bir yolculuk yapman gerekecegindenf onları yanında taşıya­ m ayacaksan (çünkü Tanrın Yehova seni bereketli kılacak),g 25 hepsini paraya çevireceksin ve parayı çıkın edip eline alarak Tanrın Yehova'nın seçeceği yere gideceksin. 2 6 O parayı canı­ nın istediği gibi harcayacaksın* sığır, koyun, keçi, içki, şarap/ ca­ nın ne çekerse onu alacaksın. Sen ve ev halkın onları orada, Tanrın Yehova'nın önünde yiyecek ve sevinç duyacaksınız. 27 ¡Şeh­ rinde yaşayan Leviogullarını da ihmal etmeyeceksin,1 çünkü on­ ların sizin aranızda payı ve mira­ sı yoktur.k 28 Her üç yılın sonunda o yılki ürününün tüm ondalığını çı­ karıp1 şehrinde bir yere toplaya­ caksın. 29 Sehrinde yaşayan yabancılar,m dul ve yetimler,n si­ zin aranızda payı ve mirası olma­ yan Levioğullarıo gelecek, yiyip doyacaklar. Böyle yaparsan Tan­ rın Yehova da el attığın her işteö sana bereket verecek."p



261



H er 7 yılda b ir borç affı. K olelerin 7. yılı



1 K "Her yedi yılda bir borç 1 5 affı yapacaksın. 2 Borç affı şöyle olacak:â Her alacak­ lı, komşusunun kendisine olan borcunu bağışlayacak. Borcunu ödemesi için komşusunu veya kardeşini sıkıştırmayacak,15 çün­ kü Yehova'nın onuruna borç affı ilan edilecek.ç 3 Borcunu öde­ mesi için yabancıyıç sıkıştırabi­ lirsin. Fakat kardeşinde sana ait her ne varsa, onu artık elinden çıkm ış sayacaksın. 4 Bunun­ la birlikte içinizden kimse yok­ sul düşmeyecek, çünkü Tanrın Yehova'nın sana mülk edinmen için miras olarak verdiği diyardad Yehova'dan bereket göreceksin/ 5 yeter ki, bugün sana bildir­ diğim tüm bu emirlere dikkatle uymakf üzere Tanrın Yehova'nın sözünü dinle. 6 Çünkü Tanrın Yehova vaat ettiği gibi sana bere­ ket verecek. Pek çok millete borç vereceksin fakat sen borç alma­ yacaksın; pek çok milleti ege­ menliğin altına alacaksın, ama sen hiçbirinin egemenliği altına girmeyeceksin.h 7 Eğer Tanrın Yehova'nın sana vereceği diyarda, şehirlerin­ den birinde, aranızda yaşayan kardeşin yoksul düşerse, yüre­ ğini katılaştırmayacaksın, yok­ sul kardeşine karşı eli sıkı olmayacaksın/ 8 Ona eli açık davranacak/ yokluğunu çekti­ ği her neyse, ihtiyacı ölçüsünde borç vereceksin. 9 Sakın için­ den1 'Yedinci yıl, af yılı yakın'k diye bayağı bir düşünce geçirme, cim rilik gözünü karartm asın, yoksul kardeşine bir şey vermez­ lik etm e;1 yoksa kardeşin Yehova'ya yakarıp seni şikâyet eder,m



BÖ LÜ M 15 a b c c



d e



f



g h ı



i



j



k l m



L e2 5 :2 Yk 2:13 T k r31:10 Çk 12:43 Tkr 14:21 T k r2 3 :2 0 Sy3 3 :5 3 M e1 3 5 :1 2 Tkr 14:29 T k r2 8 :8 Oz 11:25 Oz 14:21 Oz 28:27 T k r4 :4 0 Yş 1:7 İş 1:19 TTkr 28:12 Oz 22:7 Tkr 28:13 1K r4:24 Oz 21:13 Yk 2:16 1 Y h 3:17 L e25:35 M e37:26 Oz 19:17 M t5 :4 2 L u6:35 G a2:10 Oz 4:23 Yr17:10 M t 15:19 T k r15:1 Oz 28:22 1Pe4:9 Çk 22:23 T k r24:15 E y3 4 :2 8 Oz 21:13 Yk 5:4



2 . S ü tu n a M t2 5 :4 5 Yk 4 :1 7 b E lç2 0 :3 5 2K o 9 :7 1 T i6 :1 8 İb 13:16 c T k r1 5 :4 T k r2 4 :1 9 M e41:1 Oz 22:9 İş 32:8 2Ko 9:8 c M t 26:11 d Oz 3:27 M t5 :4 2 Lu 12:33 E lç2:45 e Ç k 2 1 :2 L e2 5 :3 9 f T k r15:1 Y '3 4 :1 4 g Ç k3:21 Çk 12:36 C/z 3:27 Kl4:1 h Oz 10:22 E lç2 0 :3 5 ı Ç k 2 0 :2 T k r5:15 M t18:33 i Ç k21:5 j Ç k 2 1 :6 k T k r15:10 l Le19:13 T k r24:15 m B a 3 0 :3 0



T E K R A R 1 5 :1 -1 8



sen de günah işlemiş olursun.11 10 Neye ihtiyacı varsa mutlaka vereceksin,11 verdiğin şey yüreği­ ne dert olmayacak. Çünkü bu davranışın nedeniyle, giriştiğin her işte, yaptığın her şeyde Tan­ rın Yehova'dan bereket göreceksin.c 11 Çünkü memleketinde her zaman yoksullar olacaktır.ç Sana bu yüzden 'M emleketinde­ ki düşkün ve yoksul kardeşine karşı elin açık olsun'd diye emre­ diyorum. 12 Eğer kardeşin, İbrani bir er­ kek ya da kadın, sana satılm ışe ve altı yıl hizm et etmiş­ se, yedinci yıl onu özgür bırakacaksın/ 13 Ve onu öz­ gür bıraktığında eli boş gönder­ m ey ecek sin ^ 14 Sü rü n d en , harmanından, üzümünü ve zey­ tinini sıktığın cenderenden alıp ona bol bol vereceksin. Tanrın Yehova'nın sana verdiği bereke­ te göre sen de ona vereceksin/1 15 Bir zamanlar Mısır diyarında köle olduğunu ve Tanrın Yehova' nın seni oradan kurtardığını ha­ tırlayacaksın^ Bu yüzden bugün sana bu em ri veriyorum. 16 Fakat o, seni ve ev halkı­ nı sevdiği, halinden m em nun ol­ duğu için/ 'Yanından gitmeyece­ ğim !'derse, 17 birb izalıp on u kulağından geçirerek kapıya sap­ layacaksın, bundan sonra hep se­ nin kölen olarak kalacak.1Hizme­ tindeki köle kız için de aynı şeyi yapacaksın. 18 Kölenin özgür kalıp yanından gitmesi sana zor gelmesin.k Çünkü altı yıl boyun­ ca sana yaptığı hizm et bir işçinin ücretinin1iki katı değerindedir ve Tanrın Yehova yaptığın her işte sana bereket vermiştir.m



T E K R A R 1 5 :1 9 - 1 6 :1 4



F ısıh . H aftalar ve Çardaklar Bayram ı



19 Sığırların ve davarların ara­ sından ilk erkek yavruları Tan­ rın Yehova'ya ayıracaksın.â Sığırı­ nın ilk doğanını işe koşmayacak, davarının ilk doğanını kırkmayacaksın.b 2 0 Sen ve ev hal­ kın her yıl Yehova' nın seçtiği yerdec Tanrın Yehova'nın önünde onları yiyeceksiniz. 21 Hay­ van özürlüyse, topal ya da körse, ciddi bir kusuru varsa, onu Tan­ rın Yehova'ya kurban etmeyeceksin.ç 22 Onu kendi şehrin­ de yiyeceksin, ceylan ya da geyikd yer gibi, temiz olan da olmayan da yiyecek.e 23 Ancak kanını yemeyeceksin.f Onu su gibi yere dökeceksin."g 1 i î "A bib*h ayının gereği 1 6 yapılacak; Tanrın Yehova onuruna Fıshı kutlayacaksın,ı çunkü Tanrın Yehova seni M ı­ sır'dan Abib ayında, geceleyin çıkardı.' 2 Tanrın Yehova için davarlarından, sığırlarından1 Fısıh kurbanı keseceksin;k bunu Yehova'nın Kendi adını taşıma­ sı için seçeceği yerde yapacaksın.1 3 Kurban etiyle birlikte hiçbir mayalı şey yemeyeceksin.m Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksin,n o sıkıntı ekmeğidir, çünkü Mısır diyarından aceleyle çıkmıstın;° böylece Mısır diyarından çıkışını tüm öm rün boyunca hatırlayacaksın.il 4 Yedi gün boyunca topraklarının hiçbir yerinde ekşi ham ur bulunmayacak.p İlk gü­ nün akşamı kestiğin kurbanın eti Tkr 16:1* Anlamı "Yeşil Başaklar." Ba­ şakların olgunlaşmış fakat henüz yumu­ şak olan hâli. Abib ayı, martın ikinci yarı­ sı ile nisanın ilk yarısına denk gelir. Babil sürgününden sonra nisan olarak adlan­ dırıldı. Ek 6'ya bakın.



a Çk 13:2 Ç k 3 4 :1 9 L e27:26 Sy3:13 Sy18:15 Sy18:17 b Ç k 2 2 :3 0 T k r1 2 :6 c T k r12:5 Tkr 14:23 Tkr16:11 c Le 22:20 T kr17:1 Ml 1:8 İb 9:14 d Tkr 14:5 1Kr4:23 e T k r12:15 T k r1 2 :2 2 f B a 9 :4 Le 7:26 Le17:10 1Sa 14:33 Ele 15:20 g Le 17:13 T k r12:16



BÖ LÜ M 16 h Çk 12:2 Çk 13:4 ı Çk 12:14 L e23:5 S y9:2 Sy2 8 :1 6 1Ko 5:7 İb 11:28 i Ç k 3 4 :1 8 j Çk 12:5 2T a 3 5 :7 k M t2 6 :1 7 L u 2 2 :7 l T k r12:5 1K r8:29 m Çk 13:3 1K o 5:8 n L e2 3 :6 Sy2 8 :1 7 o Çk 12:33 o Çk 12:14 Çk 13:8 Çk 13:9 p Çk 12:15 Çk 13:7



2 . S u tu n a Çk 12:10 Ç k 3 4 :2 5 b T k r16:2 c Çk 12:6 S y9:3 M t2 6 :2 0 c 2Kr 23:23 Y h n 2 :1 3 Yhn 11:55 d Çk 12:8 2Ta35:13 e Çk 12:16 L e2 3 :8 f Ç k 23:16 Ç k 3 4 :2 2 L e23:15 g T k r16:17 1Ko 16:2 2K o 8 :1 2 h S y 2 8 :2 6 2Ta 8:13



262



de o gece bitecek, sabaha kalmayacak.a 5 Fısıh kurbanını Tan­ rın Yehova'nın sana vereceği şe­ hirlerin hiçbirinde kesemezsin. 6 Onu Tanrın Yehova'nın Ken­ di ismini taşıması için seçtiği yerde,b akşam güneş batınca,ç Mısır' dan çıktığın vakitte keseceksin. 7 Etini de Tanrın Yehova'nın seçtiği yerdeç pişirip yiyeceksin,d sabah dönüp çadırına gidecek­ sin. 8 Altı gün mayasız ekmek yiyeceksin, yedinci gün Tanrın Yehova onuruna kutsal toplantı olacak,e hiçbir iş yapmayacaksın. 9 Yedi hafta sayacaksın; ora­ ğı ekine ilk vurduğunda h af­ taları saymaya başlayacaksın.f 10 Sonra, Tanrın Yehova'nın sana verdiği berekete göre,g elin­ den gelen gönüllü sunularla Tan­ rın Yehova'nın onuruna Haf­ talar Bayramını kutlayacaksın.h 11 Sen, oğlun, kızın, erkek ve ka­ dın kölen, şehrindeki Leviogulları, aranızda yaşayan yabancılar/ yetimi ve dullar,1 hepiniz Tan­ rın Yehova'nın Kendi ismini ta­ şıması için seçeceği yerde,k Tan­ rın Yehova'nın önünde sevinç duyacaksınız.l 12 Bir zam an­ lar Mısır'da köle olduğunu hatırlayacaksın;mbu kurallara uyacak, onların gereğini yapacaksın.n 13 Harmanından, zeytin ve üzüm cenderenden ürününü kaldırdıktan sonra yedi gün Çar­ daklar Bayram ınıo kutlayacak­ sın. 14 Sen, oğlun, kızın, erkek ve kadın kölen, şehrindeki Leviogulları, aranızda yaşayan ya­ bancılar, yetim ve dullar, hepiı Sy 15:16; i Tkr 10:18; j Yk 1:27; k Tkr 12:5; l Tkr 12:7; m Ba 15:13; Çk 3:7; Tkr 5:15; n Vz 12:13; 1Yh 5:3; o Çk 23:16; Le 2 3 :3 4 ; Sy 29:12; Tkr 31:10; Zk 14:16; Yhn 7:2.



263



H âkim ler. 2 ya da 3 sahidin tan ık lığ ı



niz bayramınız boyunca sevinç­ li olacaksınız.a 15 Yehova'nın seçtigi yerde Tanrın Yehova'nın onuruna yedi gün bayram kutlayacaksın,b çünkü Tanrın Yehova aldığın üründe, el attığın her işte sana bereket verecekç ve sevinçli olacaksın.ç 16 Bütün erkeklerin yılda üç kez Tanrın Yehova'nın önüne, O 'nun seçtiği yere gelecekler;d Mayasız Ekmek Bayram ında,e Haftalar Bayramındaf ve Çardak­ lar Bayramında.g Kimse Yehova' nın önüne eli boş gelmeyecek.h 17 Tanrın Yehova'nın verdiği bereket ölçüsünde, herkesin he­ diyesi elinde olacak.ı 18 Tanrın Yehova'nın sana, kabilelerinin her birine verecegi tüm şehirlerin kapılarına hâ­ kim ler ve görevlileri koyacaksın, herkesi adaletle yargılayarak hü­ küm verecekler. 19 Adaleti saptırmayacaksın.k Taraf tutmayacak,1rüşvet almayacaksın; çün­ kü rüşvet hikm etlinin gözünü kör eder,m doğru kişinin sözü­ nü değiştirmesine neden olur. 20 Sen ise adaletin, hep adaletin peşinde o ln ki yaşayasın ve Tan­ rın Yehova'nın sana vereceği di­ yarı mülk edinesin.° 21 Tanrın Yehova için yapaca­ ğın sunağın yanına kutsal direk olarak herhangi bir ağaç dikme­ yeceksin.» 22 Kendine dikili taş da dikmeyeceksin,p bu Tanrın Yehova' nın nefret ettiği bir ^eydir."r ■| M "Tanrın Yehova'ya kurban 1 7 olarak kusuru, herhangi bir özrü olan bir sığır ya da ko­ yun sunmayacaksın; çünkü Tan­ rın Yehova için igrençtir.s



BÖ LÜ M 16 a L e2 3 :4 0 Tkr 12:12 Tkr 26:11 N e8:10 N e8:17 Vz 5:18 b L e23 :3 6 N e8:18 c Tkr 7:13 T k r2 8 :8 T k r3 0 :1 6 c Flp 4:4 1 S e5:16 d Ç k 23:14 Ç k 3 4 :2 3 e Ç k 23:15 L e23 :6 Sy2 8 :1 7 f Tkr 16:10 g Tkr16:13 h Ç k 23:15 Ç k 3 4 :2 0 M e9 6 :8 ı T k r16:10 2K o 8 :1 2 i Çk 18:26 Tkr 1 :16 2Ta 19:5 j Sy 11:16 1T a23:4 k Ç k 2 3 :2 Le 19:15 1Sa8:3 l T k r1 :1 7 Öz 24:23 Elç 10:34 m Ç k 2 3 :8 1Sa 12:3 Vz 7:7 A m s5:12 n T k r2 5 :1 6 H e18:8 Mi 6:8 o T k r4:1 o Ç k34:13 H k3:7 2T a33:3 p Çk 2 3 :2 4 L e26:1 Tkr 12:3 r T k r12:31 Y r4 4 :4



s Le 2 2 :2 0 Tkr15:21 Ml 1:8



2 . S u tu n a T k r4:23 T k r1 3 :6 H k2:20 b T k r4 :1 9 Y r8 :2 H e8:16 c Yr7:18 Yr 19:5 c Tkr 13:14 Yhn 7:51 d T k r13:10 e S y 3 5 :3 0 M t18:16 Y h n 8 :1 7 2K o13:1 1 T i5 :1 9 İb 10:28



T E K R A R 1 6 :1 5 - 1 7 :1 0



2 Eğer aranızda, Tanrın Yeho­ va'nın sana vereceği şehirlerden birinde, Tanrın Yehova'nın gö­ zünde kötü olanı yaparak ahdini çiğneyen bir erkek ya da kadın çı­ karsa/ 3 gidip başka tanrılara tapınır, onların, güneşin, ayın ya da tüm gökler ordusunun önün­ de eğilerek» Benim emretmedi­ ğim bir şeyi yaparsa/ 4 bu du­ rum sana bildirilirse, sen bunu duyup iyice araştırınca İsrail'de gerçekten bu iğrenç şeyin ya­ pıldığı kesinleşirse/ 5 bu kötü şeyi yapan erkeği ya da kadı­ nı şehrin kapılarından dışarı çı­ karacaksın. Erkek ya da kadın olsun, böyle birini taşlayacak­ sın ve ölecek.d 6 İki ya da üç şa h id in ağzından çıkan sözle öldürülecek. Tek şahidin sözüy­ le öldürülmeyecek/ 7 Onu öl­ dürmek için ilk olarak şahitler el kaldıracak, sonra da tüm halk o n ­ ları izleyecek/ aranızdaki kötülü­ ğü ortadan kaldıracaksınız.» 8 Eğer bir olayda kan dökül­ müş/ adli bir dava ortaya çıkmışsai ya da şiddet kullanılarak suç işlenmişse, şehrinde çıkan an­ laşmazlıklarda1 hüküm verilecek mesele senin üstesinden geleme­ yeceğin kadar zorsa,k kalkıp Tan­ rın Yehova'nın seçeceği yere gi­ deceksin.1 9 Leviogullarından kâhinlere1» ve o sırada görev ya­ pan hâkim en gidip danışacak­ sın; verilen hükmü sana onlar b ild ire ce k .» 10 Y e h o v a 'n ın seçtiği yerden sana bildirdikleri kararın gereğini yapacaksın. Tüm talim atlarına uymaya dikkat f Tkr 19:15; g Tkr 13:9; h Tkr 13:5; 1Ko 5:13; ı Sy 35:11; i 1Kr 3 :2 8 ; İş 1:1 7; Yr 5 :2 8 ; j 1Kr 3:16; k Tkr 1:17; l Tkr 12:5; Me 122:2; Me 122:5; m Tkr 19:17; Tkr 21:5; Hg 2:11; Ml 2 :7 ; n 1Sa 7:16; o Tkr 19:17; Tkr 21:5.



T E K R A R 1 7 :1 1 -1 8 :1 0



K ra l kanunun kopyasını çıkaracak



e d ecek sin . 11 G ö sterd ik le ri kanuna, söyledikleri hükme uyacaksın.a Sana bildirdikleri karar­ dan sağa sola sapmayacaksın.*5 12 Orada Tanrın Yehova'ya hizmet etmek üzere duran kâhini ya da hâkimi dinlemeyerek küs­ tahça davranan kişi ölecek.ç İsra­ il'den kötülüğü kaldıracaksınız.13 13 Herkes duyup korkacak,e bir daha kimse küstahlık etmeyecek. 14 Tanrın Yehova'nın sana verecegi diyara gelip onu mülk edinerek orada yaşamaya başlayınca,f 'Ben de çevremdeki tüm m illetlergibi kendime bir kral seçey im 'g dersen, 15 m utlaka Tanrın Yehova'nın seçeceği kişi­ yi kral yapacaksın.h Kardeşleri­ nin arasından birini kendine kral yapacaksın; kardeşin olmayan bi­ rini, bir yabancıyı seçemezsin. 16 Kral, atlarının sayısını artır­ m ayacak, atlarını artırmak için M ısır'a adam göndermeyecek.i Çünkü Yehova size, 'Bir daha bu yoldan geçmeyecek, oraya dön­ meyeceksiniz' dedi. 17 Aldığı kadınların sayısını da artırmaya­ cak ki yüreği doğru yoldan sap­ masın.1Altınını ve gümüşünü de ç o g a ltm a y a c a k .k 1 8 K ra llık tahtına otürdugunda, Leviogullarından kâhinlerin eli altındaki1 bu kanunu kitap halinde yazarak kendisine bir kopya hazırlayacak. 19 O hep yanında olacak, öm rü boyunca her gün onu okuyacakmki Tanrısı Yehova'dan korkmayı öğrensin, O 'nun bu ka­ nunla bildirdiklerine, bu kuralla­ rına uyarak hepsini yerine getirsin.n 2 0 Böylece kardeşlerine karşı yüreği kibirlenm esino ve



B Ö LÜ M 17 a M l2 :7 b T k r5 :3 2 T k r1 2 :3 2 Ys 1:7 O’z 4:27 c Me 19:13 Oz 11:2 Ho 4:4 c İb 10:28 d T k r13:5 1Ko 5:13 e Sy15:31 Tkr13:11 Tkr 19:20 f Tkr7:1 Yş 1:3 M e4 4 :2 g 1Sa8:5 1Sa 8 :2 0 1S a10:19 h 1Sa9:17 1Sa 1 0 :2 4 1S a16:12 ı T k r2 0 :1 2 S a 8 :4 M e2 0 :7 Oz 21:31 i İş 31:1 İş 36:9 H e17:15 j 1Kr11:3 Ne 13:26 k E y31:24 M e6 2 :1 0 1 T i6 :9 l T k r3 1 :9 T k r3 1 :2 6 2K r22:8 m 2T a34:18 n Tkr 11:18 M e1:2 Me 119:97 o 1S a15:17 2Ta 32:25 Me 131:1 Mr 10:42 1Pe 5:5



2 . S ü tu n a T k r5 :3 2 1S a13:13 1Kr 15:5 b Oz 10:27



c Sy 18:24 Tkr 10:9 Yş 13:33 c Sy 18:8 Yş 13:14 1Ko9:13 d Sy 18:20 e Ç k 23:19 Sy1 8 :1 2 T k r2 6 :1 0 2T a31:4 N e1 2 :4 4 f Ç k 2 8 :1 S y3:10 Tkr 10:8 T kr17:12 g S y35:2 h T k r12:5 T k r16:2 M e2 6 :8 ı 2T a31:2



264



emredilenden sağa sola sapmasın.âO zaman, İsrail içinde kendi­ sinin ve oğullarının krallığı uzun ömürlü olur."b ■| O "K âhinler, Leviogulları, 1 8 Levi kabilesinden hiç kimse İsrail'in mirasına ortak ol­ mayacak, onlarla birlikte payları bulunmayacak.çYehova için ateş­ te yakılan sunulardan, O 'nun payından yiyecekler.^ 2 Fakat kardeşleriyle birlikte mirasta pay­ ları olmayacak. Yehova onlara söyledigi gibi, Kendisi onların mirası olacak.d 3 Sığır ya da koyun kurban eden halkın, her zaman kâhine onun hakkı olarak vereceği şeyler şunlardır: Kol, çene ve işkembe kâhine verilecek. 4 Tahılının, yeni şarabının, zeytinyağının ilk ürününü ve süründen kırktığın ilk yünü ona vereceksin.e 5 Çünkü her zaman Yehova adı­ na hizm et ederek önünde dur­ ması için Tanrın Yehova tüm kabileleriniz arasından onu ve oğullarını seçti.f 6 Eğer Leviogullarından biri, geçici olarak otürdugu bir İsrail şehrinden çıkıpg kendi arzusuy­ la Yehova'nın seçeceği yere gelirse,h 7 orada Yehova'nın önün­ de duran Leviogullarından diğer kardeşleri gibi Tanrısı Yehova adına hizm et ed ecek. 8 Ata­ sından kalan malların satışından eline geçenin yanı sıra, diğerle­ riyle eşit pay yiyecek.i 9 Tanrın Yehova'nın sana ve­ receği diyara girdiğin zaman, o m illetlerin iğrenç işlerini ögrenip onlara uyma.1 10 Aranızda i Le 7:10; Lu 10:7; 1Ti 5:18; j Le 18:26; Tkr 12:30.



265



Ruhçuluk. Musa gibi b ir peygam ber



oğlunu ya da kızını ateşte yakan*â kimse olmayacak; kehanet­ te bulunan,b büyücü,ç falcıç ya da sihirbaz,d 11 insanı büyüy­ le bağlayan/ medyum,f bilicig ya da ölülere danışanh bulunm a­ yacak. 12 Çünkü bunları ya­ pan herkes Yehova için iğrençtir. Tanrın Yehova bu iğrenç şeyler yüzünden o m illetleri senin önünden kovuyor; 13 Tanrın Yehova'nın önünde lekesiz olacaksın.i 14 Topraklarını ele geçirece­ ğin milletler büyücüleri,1 keha­ nette bulunanlarık dinlerlerdi; fakat Tanrın Yehova senin bun­ ların hiçbirini yapmana izin vermiyor.l 15 Tanrın Yehova size aranızdan, kendi kardeşleriniz­ den benim gibi bir peygamber çıkaracak (onu dinlem elisin).m 16 Nasıl ki Horeb'de cemaatin toplandığı günn 'Tanrım Yehova' nın sesini bir daha duymayayım, bu büyük ateşi tekrar görm e­ yeyim; çünkü ölmek istemiyoru m 'o diyerek Tanrın Yehova' ya ricada bulunmuştun. 17 O zaman Yehova bana şöyle de­ mişti: 'Bütün dedikleri dogru.i) 18 Onlara kendi kardeşleri ara­ sından senin gibip bir peygam­ ber çıkaracağım; sözlerimi onun ağzından bildireceğim/ kendisi­ ne emredeceğim her şeyi onla­ ra anlatacak.s 19 Benim adım­ la bildirdiği sözleri dinlemeyen adamdan Ben hesap soracağım.* 2 0 Ancak, kendisine emretmedigim bir sözü Benim adım­ la söylemeyet ya da başka tanTkr 18:10* Sözcük anlamıyla, "ateşten geçiren"



BÖ LÜ M 18 a Le 18:21 Tkr 12:31 2Kr 16:3 2T a28:3 Me 106:37 Yr 19:5 Y r3 2 :3 5 b 2Kr 17:17 Elç 16:16 c Ç k 2 2 :1 8 ç H e21:21 d Le 19:26 Elç 19:19 e İş 47:9 f Le 20:27 1Ta10:13 g Le 19:31 2T a 3 3 :6 h 1Sa28:3 1Sa 28:11 İş 8:19 G a 5 :2 0 ı Le 18:24 Tkr 9:4 i 2Sa 22:24 M e37:18 Mt 5:48 2Pe3:14 j Le 19:26 2K r21:2 2K r21:6 k Yş 13:22 l Me 147:20 Elç 14:16 m B a 4 9 :1 0 Sy 24:17 Lü 7:16 Lü 24:19 Yhn 1:45 Yhn 6:14 E lc3 :2 2 Elç 7:37 n Çk 19:17 T k r9 :1 0 o Ç k 2 0 :1 9 o Tkr 5:28 p Ç k 3 4 :2 8 Sy 12:3 M l3:1 Mt 4:2 Mt 11:29 Lü 24:27 Lü 24:44 Y h n 5 :4 6 r Yhn 8:28 Yh n 1 7 :8 s Yhn 12:49 ■Yhn 15:15 İb 1:2 S E lç3:23 t Tkr 13:1 Yr14:14 Yr28:11 H e13:6 Mt 7:15



2 . S ü tu n a T k r1 3 :2 1Kr 18:19 Yr23:13 b T k r13:5 Yr27:15 Zk 13:3 c 1Yh 4:1 ç Y r28:15 d Öz 29:25



T E K R A R 1 8 :1 1 -1 9 :6



rıların adıyla konuşm ayaâ cüret eden peygamber ölecek.b 21 Eğer bir sözü Yehova'nın bil­ dirmediğini nereden anlayaca­ ğız/ diye yüreğinden geçirirsen, 22 şunu bil ki Yehova'nın adıy­ la konuşan peygamberin söyledi­ ği doğru çıkmaz ya da gerçekleş­ mezse o söz Yehova'dan değildir. Peygamber onu küstahça söy­ lemiştir^ Ondan korkmayacak­ sın.' " d "Tanrın Yehova'nın sana 1 9 verdiği diyarda yaşayan milletleri Tanrın Yehova oradan söküp attıgı,e onların toprakla­ rını ele geçirdiğin, şehirlerine ve evlerine yerleştiğin zam an,f 2 Tanrın Yehova'nın mülk edin­ m en için sana verdiği diyarın içinde kendine üç şehir ayır.g 3 Bu şehirlere giden yolları el­ den geçireceksin ve Tanrın Yeho­ va'nın mülk olarak sana verece­ ği diyarı üç kısma ayıracaksın. O şehirler adam öldüren kişinin ka­ çacağı yerler olacak.h 4 Su durumlarda adam öldü­ ren kişi oraya kaçıp sağ; kalabilir: Onceden nefret beslemediği bi­ rine kasıt olmadan vurup ölüm ü­ ne yol açarsa/ 5 ya da odun kesmek için komşusuyla ormana gider, baltayı ağaca vurmak için elini kaldırdığında baltanın de­ miri sapından fırlayıpi komşu­ suna isabet ederse ve komşusu ölürse, o zaman bu şehirlerden birine kaçacak ve sağ; kalacak.1 6 Yol uzun olursa, kan güdenk kişi yüreğindeki hınçla peşine B Ö L Ü M 1 9 e Çk 3 4 :2 4 ; Yş 24:8; f Tkr 6:10; Tkr 7:1; Tkr 9:1; Tkr 12:29; g Çk 21:13; Sy 35:14; Yş 20:7; h Yş 2 0 :9 ; ı Sy 35:15; Tkr 4 :4 2 ; i 2Kr 6:5; j Sy 35 :2 5 ; k Sy 3 5 :1 2 ; Sy 35:19; Yş 2 0 :5 ; 2Sa 14:7.



T E K R A R 1 9 :7 -2 0 :4



Kan dökme ve diğer suçların ele alın ışı



düştüğünde onu* yakalar, vurup öldürür. Oysa daha önceden nef­ ret beslemediği birini öldüren adam için ölüm hükmü yoktur.â 7 Sana 'Kendine üç şehir ayır'b em rini bu yüzden veriyorum. 8 Eğer Tanrın Yehova ataları­ na yem inle söylediği gibic senin topraklarını genişletirse, ataları­ na vaat ettiği gibiç tüm diyarı sana verirse, 9 (ki Tanrın Yehova'yı sevmek ve hep O'nun yolunda yürümek üzere bugün sana bildirdiğim tüm em irleri yerine getirerek onlara uyduğun takdirded bunu yapacaktır) o za­ man kendine ayırdığın bu üç şeh­ re üç şehir daha ekleyeceksin.e 10 Bunu yap ki, Tanrın Yehova' nın sana miras olarak vereceği di­ yarda masum kanıf dökülmesin ve dökülen kanda senin sorum­ luluğun olm asın.g 11 Fakat kom şusuna nefret besleyenh bir adam, pusuya yatıp ona saldırır ve öldürmek üzere komşusuna vurursa, o* da ölür­ se1 ve böyle biri bu şehirlerden birine kaçarsa, 12 kendi şeh­ rinin ihtiyarları adam gönderip onu oradan aldıracak, kan gü­ denin eline teslim edecekler ve o ölecek; 13 Ona acımayacak­ sın,*1İsrail'i masum kanı dökme suçundan arındıracaksınk ki iyi­ lik bulasın. 14 Tanrın Yehova'nın mülk edinmen için sana vereceği di­ yarda komşunla arandaki sınırın, miras aldığın toprakta atalar tara­ fından konmuş sınırın yerini de­ ğiştirmeyeceksin.1 Tkr 19:6* Sözcük anlamıyla, "can" 11* Sözcük anlamıyla, "can" 13* Söz­ cük anlamıyla, "gözün acımayacak"



BÖ LÜ M 19 a Tkr 17:8 Yş 20:4 2Ta 19:10 b Tkr 19:2 c Ba 15:18 Çk 23:31 Tkr 11:24 C Ba 28:14 T k r1 2 :2 0 d Tkr 11:22 T k r1 2 :3 2 1Y h 5:3 e Yş 20:8 f T k r2 1 :9 2K r21:16 O z6:17 Yr 7:6 Yun 1:14 M t 27:4 g Me 5:6 M e5 5 :2 3 Elç 2 0 :2 6 h M t 15:19 1Y h 3:15 ı Ç k 2 1 :1 2 Sy3 5 :1 6 T k r27:24 i B a 9 :6 1Kr2:5 1Kr2:31 j Tkr 19:21 k L e24:17 Le 24:21 Sy3 5 :3 3 T k r2 1 :9 2Sa21:1 l Tkr27:17 E y2 4 :2 Oz 23:10



2 . S ü tu n a S y 3 5 :3 0 T k r17:6 b 1K r21:10 M t18:16 M t2 6 :6 0 Y h n 8 :1 7 2K o13:1 1 T i5 :1 9 İb 10:28 c Ç k 2 3 :1 1Kr21:13 M e27:12 Mr 14:56 C Tkr 17:9 T k r21:5 d Tkr 13:14 T k r17:4 2Ta 19:6 E y29:16 e Oz 19:5 D a 6 :2 4 f Tkr21:21 T k r2 4 :7 1Ko5:13 g Tkr13:11 Tkr17:13 1 T i5 :2 0 h Tkr19:13 ı Ç k21:23 L e2 4 :2 0 M t5 :3 8



266



15 Bir adam ne günah işle­ miş olursa olsun, hiçbir suç ya da günahla ilgili olarak tek kişi kalkıp aleyhte şahitlik etmeyecek.â İki ya da üç şahidin ağ­ zından çıkan sözle mesele ke­ sinlik kazanacak.b 16 Bir şahit birine fenalık tasarlayarak onu kanuna karşı gelmekle suçlarsa/ 17 davanın her iki tarafı da Yehova'nın önüne, kâhinlerin ve o günlerde görev yapan hâkim ­ lerin önüne çıkacak.ç 18 Hâ­ kimler iyice araştıracak,d eğer şa­ hit yalancıysa ve kardeşine karşı sahte bir suçlamada bulunmuşsa 19 kardeşi için tasarladığı ney­ se siz de ona aynısını yapacaksınız.e Kötülüğü aranızdan kaldıracaksın.f 20 Böylece başkaları da duyup korkacak, bundan son­ ra aranızdan kimse böyle kötü bir şey yapmayacak.g 21 Ona acımayacaksın:h cana can, göze göz, dişe diş, ele el, ayağa ayak."1 Q/"V "D üşm anlarınla savaş2 0 mak üzere sefere çıktığın­ da karşında atlar, savaş arabalarıi ve senden kalabalık bir ordu görürsen onlardan korkmayacak­ sın. Çünkü seni Mısır diyarından çıkaran1 Tanrın Yehova seninledir.k 2 Savaşa gireceğin zaman kâhin halkın yanına gelip onlara seslenecek.l 3 'Dinle ey İsrail' diyecek, 'Bugün düşmanlarınız­ la savaşa giriyorsunuz. Yürek­ siz olm ayın.m Korkmayın, tela­ şa kapılarak kaçmayın, onlardan gözünüz yılm asın.n 4 Çünkü düşmanlarınızla savaşıp sizi kurB Ö L Ü M 2 0 i Ys 11:4; j Çk 13:3; k Tkr 3:22; Tkr 31:6; Me 20:7; Me 46:7- Öz 21:31; Ro 8:31; l Sy 31:6; Hk 20:28; 1Sa 3 0 :7 ; 2Ta 13:12; m Me 27:3; İş 3 5 :4 ; İş 41:10; n Me



267



Savaşta uyulacak ku rallar. Bu lunan ceset



tarm akâ üzere Tanrınız Yehova da sizinle birlikte geliyor.' 5 Görevlilerb de halkla konu­ şup şöyle diyecekler: 'Aranızda yeni bir ev yapıp da içinde otur­ mamış olan var mı? Gitsin, evi­ ne dönsün; olur da savaşta ölür­ se evine başkası yerleşir.c 6 Bir bağ; kurup da ilk ürününü topla­ mamış olan var mı? Gitsin, evi­ ne dönsün; olur da savaşta ölürse ürününü başkası toplar.ç 7 Bir kızla nişanlanıp da onu almamış biri var mı? Gitsin, evine dönsün;dolurda savaşta ölürse nişan­ lısını başkası alır.' 8 Görevliler halka şunları da söyleyecek: 'Kor­ kan, cesaretini kaybeden biri var mı?e Gitsin, evine dönsün ki kar­ deşlerinin de yüreğine korku düşürm esin.'f 9 Görevliler halka söyleyeceklerini bitirdikten son­ ra onların başına ordu komutan­ ları atayacaklar. 10 Savaşmak üzere bir şeh­ rin önlerine geldiğinde ona ba­ rış koşullarını da bildireceksin.g 11 Eğer şehir sana barışçı bir cevap verir ve kapılarını açar­ sa, o zaman içindeki tüm hal­ kı ağır işlerde çalıştırmak üzere alacaksın, sana kulluk edecek­ ler/ 12 Ancak, şehir seninle barış yapmaz,1 savaşa girişirse ve onu kuşatmak zorunda kalırsan, 13 Tanrın Yehova onu mutla­ ka senin eline verecek, orada­ ki tüm erkekleri kılıçtan geçireceksin.i 14 Yalnızca kadınları, çocukları,1 hayvanlarık ve şehir­ de olan her şeyi, tüm ganime­ ti kendine ayıracaksın.l Tanrın Yehova'nın senin eline verdiği, düşmanlarına ait olan ganimeti yiyeceksin.m



BÖ LÜ M 20 a Çk 14:14 T k r3 2 :3 0 Yş 23:10 b Sy31:14 T k r16:18 c Vz 2:24 C Me 145:9 Vz 3:13 d T k r24:5 e Hk 7:3 f Sy 13:33 Sy14:1 S y32:9 Tkr 1:28 Elç 21:13 g Yş 11:19 h L e2 5 :4 6 Tkr 20:15 Yş 9:22 Yş 9:27 ı Me 120:7 i S y31:7 j S y31:9 Sy31:18 k Yş 8:2 l Sy31:12 Sy31:27 2Ta 14:13 M e6 8 :1 2 m Yş 22:8



2 . S u tu n a Yş 6:17 Yş 10:28 Y ş 11:11 b Tkr 7:1 c Ç k34:15 Tkr 7:4 Yş 23:12 Me 106:35 İş 2:6 1K o 5:6 1Ko 15:33 c Ne 9:25 d 2Ta26:15 V z9:14 37:33 Yr 6:6 H e17:17



BÖ LÜ M 21 e M e9 :1 2 Oz 28:17 26:21 f T k r16:18



T E K R A R 2 0 :5 - 2 1 :4



15 Bu milletlere ait olmayan, çok uzaktaki şehirlerin tüm ü­ ne böyle yapacaksın. 16 Tan­ rın Yehova'nın sana miras ola­ rak vereceği şehirlerde ise nefes alan hiçbir canlı bırakmayacak­ sın/ 17 çünkü Tanrın Yehov a'n ın sana em rettiği gibi bu milletlerin hepsini, Hititleri, Amorileri, Kenanlıları, Perizzileri, Hivileri ve Yebusilerib mutla­ ka yok etmelisin. 18 Yoksa size de kendi tanrıları için yaptıkları tüm iğrenç işleri yapmayı ögretirler ve Tanrınız Yehova'ya kar­ şı günah işlersiniz/ 19 Bir şehri ele geçirmek üze­ re savaşırken onu uzun süre ku­ şatacak olursan, ağaçlarına balta vurup onları m ahvetm eyecek­ sin, çünkü meyvelerinden yiye­ ceksin. Onları kesmeyeceksin/ kırın ağacı insan m ı ki kuşat­ ma altına alasın? 20 Yalnızca meyve ağacı olmadığını bildiğin ağaçları yok edebilirsin; onları kesip seninle savaşan şehir düşe­ ne dek karşısına rampalar kuracaksın."d Q "| "Tanrın Yehova'nın mülk 2 1 edinmen için sana verdi­ ği toprakta, kırın ortasında yer­ de b ir ceset bulunm uşsa ve onu kimin vurup öldürdüğü bilin m iy o rsa,e 2 ih tiyarların ız ve hakim lerinizf cesedin bulun­ duğu yere gidip tüm çevre şe­ hirlere olan uzaklığını ölçecek­ ler. 3 Çesede en yakın şehir belirlenecek. O şehrin ihtiyarları sürüden, hiç işe koşulm a­ mış, boyunduruk vurulm am ış genç bir inek alacak. 4 İhtiyar­ lar onu içinden dere geçen bir va­ diye, hiç sürülmemiş, ekilmemiş



T E K R A R 2 1 :5 -2 3



K an dökme suçundan arınm a. Asi ogul



bir yere götürecekler ve o vadide genç ineğin boynunu kıracaklar.â 5 Ve Leviogullarından kahin­ ler gelecek; cünkü Tanrın Yehova Kendisine hizm et etmeleri,b Yehova adıyla hayırdua etmeleri,c anlaşmazlık konusu olan ve şiddet içeren meseleleri sonu­ ca baglamalarıç için onları seç­ ti. 6 Çesede en yakın şehrin ihtiyarları, vadide boynu kırı­ lan genç ineğin üzerinde elle­ rini yıkayacaklar.d 7 'O kanı bizim ellerim iz dökm edi, d ö­ küldüğünü gözlerim iz görmed i'e diye açıkça söyleyecekler. 8 'Bedel ödeyerek kurta'dıgın1 halkın İsrail'e günah sayma ey Yehova, dökülen masum kanla­ rın ım suçunu halkın İsrail'in üzerine yükleme' diyecekler. Dö­ külen kan onlara günah sayıl­ mayacak. 9 Dökülen masum kanının suçundan halkını sen arındıracaksın,h böylece Yehova' nın gözünde1 doğru olanı yapa­ caksın. 10 Düşm anlarınla savaşmak için çıktığında Tanrın Yehova on­ ları senin eline verdiğinde/ ya­ nında tutsaklar1 getirdiğin za­ man, 11 aralarında güzel bir kadın görüp ona tutulurkve eşin olm ası için alırsan, 12 onu evine getireceksin. Kadın saçını tıraş edip1 tırnaklarını kesecek. 13 Tutsaklık giysisini üzerinden çıkaracak ve senin evinde otu­ rup ann e babasının ardından tam bir aym ağlayacak. Ancak ondan sonra kendisiyle birlik­ te olacaksın, kocası olarak onu alacaksın, senin karın olacak. 14 Eğer hoşnut kalmazsan onu kendi rızasına göre salıverecek­



BÖ LÜ M 21 a Sy3 5 :3 3 b Ç k 2 8 :1 Tkr 18:5 c Sy6:23 1Ta23:13 c Tkr 17:9 T k r19:17 M l2 :7 d M e2 6 :6 M t27:24 e 2 S a 3 :2 8 Me 7:3 f T k r13:5 2Sa 7:23 g Sy1 6 :2 2 Yr26:15 Yun 1:14 h Tkr19:13 ı T k r13:18 M e11:4 Öz 15:3 İb 4:13 i T k r20:13 Yş 21:44 j S y31:9 T k r20:14 k B a 2 9 :2 0 B a 3 4 :3 Hk 14:2 l İs 3:24 1Ko 11:6 m S y 2 0 :2 9 T k r3 4 :8



2 . S ü tu n a T k r2 4 :1 b L e25 :4 6 c B a 2 9 :3 0 B a2 9 :3 3 1Sa 1 :4 c 2Ta 21:3 d 1Ta 5:1 e B a4 9 :3 M e1 0 5 :3 6 f B a 25:31 İb 12:16 g Öz 30:11 h Ç k 2 0 :1 2 Tkr27:16 Öz 1:8 Öz 20:20 H e2 2 :7 E f6:1 ı 8:5 Öz 13:24 Öz 19:18 Öz 23:13 İb 12:9 i T'kr 16:18 j Öz 15:5 Öz 19:26 Öz 30:17 k Öz 23:20 Öz 28:7 l Öz 20:1 Öz 23:21 Ro 13:13 1K o6:10 E f5 :1 8 m Tkr13:11 n Sy25:5 2 S a 4 :1 2 o Yş 10:26 E k 10:39 o Y ş8 :2 9 Yhn 19:31 p 2Ko 5:21 G a3:13



268



sin,a asla parayla satmayacaksın. Kadını kücukdüşürüp birde gad­ darca davranmayacaksın.b 15 Bir adamın iki karısı olur, birini sever, diğerini sevmezse ve ikisinden de oğulları olur­ sa, ilk doğan oğlu sevmediği karısındanc ise, 16 sahip olduğu şeyleri oğullarına miras olarak paylaştıracağı zaman, sevdiği ka­ dından doğan oğlunu ilk oğlu sa­ yarak, sevmediği kadından olan oğlunun, ilk oğlunun hakkını yi­ y em ezi 17 Sevmediği kadın­ dan olan oğluna sahip olduğu her şeyden iki pay vererek onun ilk doğan olduğunu kabul ede­ cek/ çünkü o, kudretinin ilk meyvesidir.e İlk oğul olm anın ge­ tirdiği hak ona aittir.f 18 Bir adamın inatçı ve asi bir oğlu varsa/ annesinin babası­ nın sözüne kulak asmıyor,h ken­ disini terbiye ettikleri halde on­ ları dinlem iyorsa,ı 19 annesi ve babası onu alıp kendi şehri­ nin ihtiyarlarına, şehir kapısınai götürecekler 20 ve şehrin ih­ tiyarlarına, 'Bizim bu oğlumuz inatçı ve asi; sözümüzü dinlemi­ yor,1 oburk ve içkici'1 diyecekler. 21 O zaman şehrin tüm adam­ ları onu taşlayacaklar ve ölecek. Böylece aranızdan kötülüğü kal­ dıracaksın, tüm İsrail bunu du­ yacak ve korkacak.m 22 Biradam ölüm cezasını ge­ rektiren bir günah işlediğinden Oldürülü'sen ve cesedini direğe asarsan/ 23 tüm gece direkte kalmayacak/ Mutlaka o gün gö­ meceksin, çünkü asılan kişi Tanrı'nın lanetini almıştır.p Tanrın Yehova'nın sana miras olarak



269



Çesitli kanunlar. K orkuluk. B e k â re t k a n ıtı



vereceği toprağı kirletmeyeceksin."â Q Q "Kardeşinin öküzünü ya 2 2 da koyununu yolunu kay­ betmiş görünce geçip gitmeyeceksin.b Onu mutlaka kardeşine götüreceksin^ 2 Kardeşin ya­ kınlarda değilse ya da onu ta­ nımıyorsan, hayvanı kendi evi­ ne getireceksin, kardeşin onu arayana dek yanında kalacak. Ve onu kardeşine geri vereceksin.^ 3 Kardeşinin kaybettiği her ne ise; eşeği olsun, giysisi olsun, onun kaybettiği bir şeyi buldu­ ğunda böyle yapacaksın. Öylece bırakıp gitmeyeceksin. 4 Kardeşinin eşeğini ya da öküzünü yolda düşmüş görünce yanından geçip gitmeyeceksin. Onu ayağa kaldırması için mutla­ ka kardeşine yardım edeceksin.d 5 Kadının üzerinde erkek giy­ sisi olmayacak, erkek de kadın giysisi giymeyecek;e çünkü bu şeyleri yapan, Tanrın Yehova için iğrençtir. 6 Yolda karşına bir kuş yuva­ sı çıkarsa, yuva ağaçta ya da yerde olsun, içinde yavrularf ya da yu­ murtalar varsa ve anne kuş üzer­ lerine oturmuşsa, anneyi yav­ rularla birlikte alm ayacaksın.g 7 Anne kuşu mutlaka salıvere­ ceksin, ancak yavruları alabilir­ sin; böyle yap ki işin iyi gitsin ve öm rün uzun olsun.h 8 Yeni bir ev inşa ettiğinde, dam ınaı korkuluk yapacaksın; yoksa biri oradan düşebilir ve dö­ külen kanın sorumluluğu evinin üzerinde kalır. 9 Bağına iki tür tohum ekme­ yeceksin/ yoksa ektiğin tohum ­



BÖ LÜ M 21 a S y 3 5 :3 4



BÖ LÜ M 22 b Ç k 2 3 :4 c Zk 7:9 c Öz 24:12 M t 7:12 d Ç k 2 3 :5 Le 19:18 Lu 10:27 G a6:10 e 1 T i2 :9 f Lu 12:6 g L e22 :2 8 M e3 6 :6 Me 145:9 Öz 12:10 M t1 0 :2 9 h T k r4 :4 0 Öz 3:2 ı 2Sa 11:2 Elç 10:9 i Le 19:19



2 . S u tu n a Öz 12:10 b L e19:19 c Sy1 5 :3 8 M t2 3 :5 c Ef 5:28 E f5:33 d Öz 22:1 Vz 7:1 e Ç k 2 0 :1 6 Ç/k23:1 Öz 18:21 f T k r16:18 g L e19:17 T k r22:13 h T k r2 2 :2 0 ı B a 3 8 :2 4 T k r22:21 Me 141:4 Ho 1:2 i Çk 18:21 T k r1:13 T k r16:18 T k r21:19 j T k r2 5 :2 Öz 10:13 Öz 19:29 Öz 20:30 k M l2:16 l T k r22:14 T k r2 2 :1 7 m L e21:9 n H k20:6 H k 20:10 2Sa 13:12 İb 13:4



T E K R A R 2 2 :1 -2 1



ların verdiği tüm ürüne ve bağı­ nın meyvesine kutsal mekân için el konur. 10 Öküzle eşeği birlikte saba­ na koşmayacaksın." 11 Yün ve keten karıştırılarak dokunmuş kumaştan giysi giymeyeceksin.b 12 Sarındığın örtünün dört köşesine püskül yapacaksın.ç 13 Biradam birkadınalır, iliş­ kiye girdikten sonra ondan nefret ederse,ç 14 ve onu rezilce şey­ lerle suçlayıp adını karalar,d 'Bu kadını aldım ve onunla ilişkiye girdim ama bekâretinin kanıtı­ nı görm edim 'e derse, 15 kızın anne babası kızlarının bekâret kanıtını alıp şehir kapısındaki ihtiyarlaraf getirecek. 16 Kızın babası ihtiyarlara diyecek ki, 'Ben kızımı bu adama verdim, o ise kı­ zımdan nefret ediyor.g 17 Kızı­ nızın bekâretine dair kanıt yok,h diyerek onu rezilce şeylerle1 suç­ luyor. Oysa işte, kızımın bekâ­ retinin kanıtı bu.' Sonra örtü­ yü şehrin ihtiyarlarının önüne serecekler. 18 ¡şehrin ihtiyarla­ ra adamı alıp cezalandıracak.1 19 Ondan ceza olarak yüz şekel de gümüş alıp kızın babasına ve­ recekler, çünkü bakire bir İsra­ il kızının adını karaladı.k Ve ka­ dın onun karısı olarak kalacak. Ömrü boyunca onu boşayamayacak. 20 Ancak, iddia doğruysa, kı­ zın bekâretine dair kanıt bulu­ namamışsa,1 21 o zaman kızı babasının evinin kapısına çıka­ racaklar, şehrinin adamları onu taşlayacaklar ve ölecek; çünkü babasının evinde fuhuş yaparakmİsrail'de akılsızca ve alçakçan



T E K R A R 2 2 :2 2 - 2 3 :1 1



A hlaksızlık içeren suçlar. Yabancılar



davrandı. Böylece aranızdan kö­ tülüğü kaldıracaksın.3 22 Eğer bir adam başkasına aitb olan bir kadınla yatarken ya­ kalanırsa, hem kadın hem de ka­ dınla yatan adam, ikisi birlikte oidurülecek.c Böylece İsrail'i kö­ tülükten arındıracaksınız.c 23 Bakire bir kız nişanlıysad ve şehirdeyken bir adam onun­ la karşılaşır, on un la yatarsa,6 24 her ikisini de şehir kapısın­ dan dışarı çıkaracak ve taşlaya­ caksınız, ölecekler. Kız şehirde oldukları halde bağırmadığı için ölecek, adam da komşusunun ka­ rısını alçalttığı için ölecek.f Böy­ lece aranızdan kötülüğü kaldıracaksınız.g 25 Ancak, adam nişanlı kız­ la kırda karşılaşmış, onu yakala­ yıp bırakmamış ve kendisiyle yat­ mışsa, o zaman yalnızca adam ölecek, 2 6 kıza bir şey yapma­ yacaksın. Kız olumu gerektiren bir günah işlememiştir; çünkü bir adamın komşusuna saldırıp onu oldurm esi,h cana kıyması nasılsa, bu da oyle bir durumdur. 27 Adam onunla kırda karşılaş­ tı; nişanlı kız bagırdıysa da ken­ disini kurtaracak kimse yoktu. 2 8 Bir adam nişanlı olmayan bir bakire kızla karşılaşır, onu tu­ tup kendisiyle yatarsaı ve durum anlaşılırsa/ 29 adam kızın ba­ basına elli şekel gümüş verecek1 ve kız onun karısı olacak, çünkü kızı alçaltmıştır. Ömrü boyunca onu boşayamayacak.k 3 0 Kimse babasının karısını almayacak, yoksa babasının namuşunu lekelemiş* olur."1 Tkr 22:30* Sözcük anlamıyla, "eteğini açmış"



BÖ LÜ M 22 a L e11:45 T k r17:7 V z8:13 1Ko5:13 b B a 2 0 :3 Ç k21:3 İş 62:5 c Ç k20:14 L e20:10 M l3:5 1Ko 6:9 1K o6:18 c Tkr 2 2 :2 4 d T k r2 0 :7 M t1 :1 8 e T k r5 :1 8 f L e20:10 1 S e4 :6 İb 13:4 g 1K o 5:2 h B a 4 :8 S y 3 5 :2 0 Yk 2:11 ı B a 3 4 :2 2Sa 13:14 i B a 3 4 :5 Ç k 2 2 :1 6 j B a34:11 k T k r2 2 :1 9 l Le 18:8 L e20:11 T k r27:20 1Ko 5:1



B Ö LÜ M 23 a Le 21:20 b İs 56:4 M t1 9 :1 2 c Ç k20:14 L e20:10 Yhn 8:41 İb 12:8 c Ne 13:1 d T k r2 :2 9 H k11:18 e M t2 5 :4 5 f S y22:6 Yş 24:9 N e13:2 g Sy2 2 :3 5 Mi 6:5 h Sy23:11 Sy2 3 :2 5 Sy2 4 :1 0 M e3:8 ı T k r7:7 T k r3 3 :3 H e16:8 Ml 1:2 i 2 S a 8 :2 2Sa 12:31 j B a 2 5 :2 4 B a 3 6 :1 Sy20:14 O b 10 k B a15:13 B a 4 6 :6 Çk 22:21 Le 19:34 M e105:23 l 1Sa 21:5 2S a11:11 m L e15:16 n 1Sa 2 0 :2 6



270



Q Q "Erbezi ezilerek8 ya da er2 3 keklik organı kesilerek hadım b edilmiş biri Yehova'nın ce­ maatine giremez. 2 Gayri m eşruc çocuk Yehova' nın cemaatine giremez. Onun so­ yundan, onuncu nesle kadar hiç kimse Yehova'nın cemaatine gi­ remez. 3 Ammonlulardan ya da Moablılardan kimse Yehova'nın ce­ m aatine giremez.ç Onların so­ yundan, onuncu nesle dek hiç kimse Yehova'nın cemaatine gi­ remez; bu her zaman böyle ola­ cak. 4 Çünkü Mısır'dan çıktı­ ğında yoldad sana ekmek ve su verip yardım etmedilere ve seni lanetlem esif için Mezopotamya' nın Petor şehrinden Beor oğlu Balam 'ı ücretle tuttular. 5 An­ cak Tanrın Yehova Balam 'ı din­ lemek istemedi,g Tanrın Yehova laneti senin için hayı'duayah çe­ virdi; çünkü Tanrın Yehova seni sevdi.1 6 Ömrün boyunca, hiç­ bir zaman onların esenliği ve re­ fahı için calışmayacaksın.i 7 Edomludan nefret etmeye­ ceksin, çünkü senin kardeşindir.1 Mısırlıdan nefret etmeyecek­ sin, çünkü bir zamanlar onun ül­ kesinde yabancı olarak yaşadın.k 8 Onlardan doğacak üçüncü ne­ sil çocuklar Yehova'nın cemaati­ ne girebilir. 9 Düşmanlarınızla savaşmak üzere ordugâh kurduğunuzda her türlü kötü şeyden de uzak ka­ lacaksın.1 10 İçinizde gece bo­ şaldığı için temiz olm ayanm bir adam varsa, ordugâhın dışına çıkacak ve ordugâha girmeyecek.n 11 Akşam üzeri yıkana­



2 71



F ah iselik . Faiz. Adak. Boyanm a belgesi



cak; gün batınca ordugâha dönebilir.a 12 Ayrıca, ihtiyacını gidermek için ordugâhın dışında özel bir yerolacak, oraya gidecek­ sin. 13 Elinin altındaki aletler arasında bir de kazık bulunacak; dışarıya çıkıp çömeldigin zaman onunla toprakta bir çukur kaza­ caksın ve dönüp dışkını örteceksin.b 14 Çünkü Tanrın Yehova seni kurtarmakc ve düşmanları­ nı senin eline teslim etm ekç için ordugâhının içinde dolaşıyor; or­ dugâhın kutsald olm alı ki sen­ de uygunsuz bir şey görmesin ve senden ayrılmasın.e 15 Efendisinden kaçıp senin yanına gelen bir köleyi efendisi­ nin eline teslim etmeyeceksin.f 16 Sehirlerinizden hangisini is­ terse seçip aranızda, sizinle bir­ likte oturacak.g Ona kötü davranmayacaksın.h 17 İsrail kızlarından hiçbiri tapınak fahişesi1olamaz; İsrail er­ keklerinden hiçbiri de tapınak o ğ lan ı* olamaz. 18 Herhangi bir adak için Tanrın Yehova'nın evine bir fahişenin kazancını1ya da bir köpegin*kücretini getirme­ yeceksin, çünkü bunların ikisi de Tanrın Yehova için iğrençtir. 19 Kardeşine ister para, is­ ter yiyecek,1 isterse de faiz alı­ nabilecek başka bir şey vermiş ol, ondan faiz almayacaksın.m 20 Yabancıdann faiz alabilirsin, ancak kardeşinden almayacak­ sın;° böyle yap ki, mülk edinme­ ye gittiğin diyarda giriştiğin her Tkr 23:17* Tapınaklarda fuhuş için kul­ lanılan genç erkekler. 18* Muhteme­ len "oğlancı"; özellikle erkek çocuklarla ilişki kuran kişi.



a b c c d e f g h



ı i



j k



l m



n o



Le15:31 1Sa24:3 L e26 :1 2 Tkr 7:2 Tkr 7:23 1Pe 1:16 Le 26:17 2Pe 3 :14 1Sa 30:15 İş 16:3 Çk 22:21 Yr 7:5 Zk 7:9 Ml 3:5 Le 19:29 L e21:9 1Kr 14:24 1K r15:12 2Kr 23:7 He 16:33 Ba 19:5 Ro 1:27 1Ti 1:10 Vh 22:15 L e25:37 Çk 22:25 L e2 5 :3 6 N e5:10 M e15:5 H e18:8 H e2 2 :1 2 T k r1 5 :6 Öz 28:8 H e18:17



2 . S ü tu n a T k r1 5 :4 TTkr 15:10 Öz 19:17 L u6:35 b H k11:30 1Sa1:11 c E y22:27 M e66:13 M e116:18 V z5:4 Yun 2:9 N a1:15 c Vz 5:6 Ro 1:31 Y k 4 :1 7 d V z5:5 e S y30:2 Me 15:4 Öz 20:25 f H k11:35 1S a14:24 M t5 :3 3 g M t6:11 R o 13:10 h M t 12:1 Lu 6:1



BO LU M 24 ı M t19:3 M t1 9 :8 i Y '3 :8 M t5:31 Mr 10:4 j M l2:16 M t1 :1 9 k L e21:7 M t5 :3 2 M r10:11 l Y r3:1



T E K R A R 2 3 :1 2 - 2 4 :4



işte Tanrın Yehova'dan bereket göresin.a 21 Tanrın Yehova'ya bir adak adarsan,b onu yerine getirmekte gecikmeyeceksin;ç çünkü Tanrın Yehova onu mutlaka senden iste­ yecektir; adağını geciktirerek gü­ nah işlemiş olursun.^ 22 Fakat adak adamaktan kaçınırsan gü­ nah işlemiş olmazsın.d 23 Ağ­ zından* çıkan sözü tütacaksın;e Tanrın Yehova'ya kendi ağzınla gönüllü sunu olarak ne adadıysan, onu söylediğin gibi yerine getireceksin.f 24 Komşunun bağına girdi­ ğinde yalnızca doyacağın kadar üzüm yiyeceksin, torbaya koymayacaksın.g 25 Komşunun tarlasına girdi­ ğin zaman, olgun başakları elinle koparacaksın; ancak komşunun tarlasında ekine orak sallamayacaksın."h "Bir adam bir kadın alıp 2 4 on un la evlendiğinde* onda bir uygunsuzluk görür1 ve kadın onun gözünden düşerse, boşanma belgesinii yazacak, bel­ geyi eline verip onu evden gön­ derecek.1 2 Kadın onun evin­ den çıkıp gidecek ve başka bir adamın karısı olacak.k 3 Eğer o adam da ondan nefret eder, bo­ şanma belgesini yazıp eline ve­ rir ve kadını evden gönderirse, ya da kadını sonradan eş ola­ rak alan adam ölürse, 4 ken­ disini evden göndermiş olan ilk efendisi kadını tekrar alamaz, ka­ dın artık onun için kirlidir,1 Tkr 23:23* Sözcük anlamıyla, "dudak­ larından" 24:1* Ya da "ona sahip oldu­ ğunda"



T E K R A R 2 4 :5 -2 0



Adam kaçırm a. Borç. İşçi ü creti. M erham et



yeniden eşi olamaz. Çünkü bu Yehova'nın gözünde iğrenç bir şeydir, Tanrın Yehova'nın sana miras olarak verdiği diyarı güna­ ha sokmayacaksın. 5 Bir adam yeni evlendigindea savaşmak üzere orduya ka­ tılmayacak ve kendisine herhan­ gi bir iş yüklenmeyecek. Bir yıl her şeyden muaf tutularak evin­ de kalacak ve aldığı eşini mutlu edecek.b 6 Kimse rehinc olarak el değir­ m enini ya da üst değirmen taşı­ nı alamaz; aksi halde adamın ca­ nını rehin almış olur. 7 İsrailogullarından bir canı, kardeşini kaçıranç bir adam yaka­ lanırsa, ona gaddarca davranmış ve başkasına satmışsa,d adam ka­ çıran mutlaka ölecek. Aranızdan kötülüğü kaldıracaksın.e 8 Çüzamf hastalığında Leviogullarından olan kâhinlerin size öğreteceklerine dikkat edip ona göre davranmakg üzere uyanık ol. Her şeyi onlara emrettiğim şekilde yapmaya dikkat edeceksiniz.h 9 Mısır'dan çıktığın za­ man yolda Tanrın Yehova'nın M iryam'a ne yaptığını1hatırlaya­ caksın. 10 Komşuna herhangi bir şey ödünç verdiğinde/ rehin1 göster­ diği eşyayı almak için onun evi­ ne girm eyeceksin. 11 Dışarı­ da duracaksın, senden borç alan adam rehinini dışarıya, sana ge­ tirecek. 12 Eğer adam sıkıntı­ daysa, rehin aldığın eşyası şen­ deyken yatağına girmeyeceksin.k 13 Güneş batar batmaz, aldığın rehini mutlaka geri vereceksin,l adam yatağına giysisiyle gire-



BÖ LÜ M 24 a T k r2 0 :7 Lu 14:20 b Öz 5:18 V z9:9 c Çk 2 2 :2 6 Çk 22:27 C Ba 40:15 Ç k21:16 1Ti 1:10 d B a37:28 e Tkr 19:19 Tkr21:21 f Le 13:9 Le 14:2 Le 14:34 g Le 13:2 L e13:15 2Ta 26:20 Ml 2:7 Mr 1:44 Lu 17:14 h Me 119:4 ı Sy 12:10 Sy 12:15 i Tkr 15:8 Öz 3:27 j E y24:3 k E y2 4 :9 E y24:10 l Çk 2 2 :2 6 He 18:7 H e33:15



2 . S ü tu n a Çk 22:27 b 1Sa25:14 H e33:15 2Ko 9:13 c T k r6 :2 5 M e112:9 D a4 :2 7 C L e25 :4 0 L e25:43 (Öz 14:31 M l3:5 d L e19:13 Yr22:13 M t 20:8 e Çk 22:23 E y3 4 :2 8 M e2 5 :1 Me 8 6 :4 Öz 22:23 Y k 5 :4 f Y k 4 :1 7 g 2T a 2 5:4 Y r3 1 :3 0 h H e1 8 :2 0 ı Çk 22:21 H e2 2 :2 9 i Çk 2 2 :2 2 İş 1:23 Y r5 :2 8 M l3:5 j Çk 22:27 E y24:3 k T k r5:15 Tkr15:15 T k r16:12 l Le 19:9 m L e23 :2 2 Ru 2:16 M e41:1



2 72



ceka ve sana hayırdua edecek;b böylece Tanrın Yehova'nın önünde doğru davranmış olacaksın.c 14 İster kardeşin, isterse de memleketinde, şehirlerinden bi­ rinde yaşayan yabancı olsun, yoksul ve sıkıntıda olan ücret­ li işçinin hakkını yemeyeceksin.^ 15 Ücretini ona gününde,d gü­ neş batmadan vereceksin, çünkü sıkıntıdadır ve ücretini almaya can atıyordur. Yoksa Yehova'ya senden yakınarak feryat eder,e sen günaha girmiş olursun^ 16 Çocuklar yüzünden baba­ lar öldürülmeyecek, babalar yü­ zünden de çocuklar öldürülme­ yecek^ Kişi kendi günahından ötürü öldürülecek.h 17 Aranızda yaşayan yaban­ cı1 ya da yetim i için hüküm ve­ rirken adaletten sapmayacaksın, dul kadının giysisini rehin almayacaksın.1 18 Bir zamanlar M ı­ sır'da köle olduğunu ve Tanrın Yehova'nın seni oradan bedel­ le kurtardığını hatırlayacaksın.k Bu yüzden sana bunu yapmanı emrediyorum. 19 Tarlanda ekinini biçtigindel yerde bir demet unutursan onu almak üzere geri dönmeye­ ceksin. O demeti aranızda yaşa­ yan yabancıya, dul ve yetime bı­ rakacaksın1" ki elini attığın her işte Tanrın Yehova'dan bereket göresin.n 20 Zeytin ağaçlarını dövdük­ ten sonra dallarda kalanı topla­ mak üzere geri dönmeyeceksin. Aranızda yaşayan yabancıya, dul ve yetime kalacak.o n Tkr 15:10; Öz 11:24; Öz 14:21; Öz 19:17; Lu 6:38; 2Ko 9:6; 1Yh 3:17; o Le 19:10; Tkr 26:13.



273



40 sopa. K ayınbiraderlik gOrevi.



21 Bağbozum u yaptıktan sonra kalan üzümleri toplamak üzere geri dönmeyeceksin. Ara­ nızda yaşayan yabancıya, dul ve yetime kalacak. 22 Bir zaman­ lar Mısır diyarında köle olduğu­ nu hatırlayacaksın.“" Bu yüzden sana bunu yapmanı emrediyorum ."b Q p j "İki taraf anlaşm azlığa 2 5 düşerc ve hâkim önüne gelirlerse/ hâkim ler hüküm vere­ cek; doğru davrananı aklayacak, kötülük yapanı suçlu bulacaklar.d 2 Eğer suçlu dövülmeyie hak etmişse, hâkim onu yere ya­ tırtacak ve kendi önünde ona, suçuna göre sayıyla sopaf attı­ racak. 3 Ona kırk sopa vurdurabilir, daha fazla vurduramaz. Eğer daha fazla dOvdUrU'se,g kar­ deşiniz sizin gözünüzde alçalmış olur. 4 Harman döven öküzün ağ­ zını baglamayacaksın.h 5 Eğer kardeşler aynı yer­ de oturuyorsa ve içlerinden biri oğlu olmadan ölürse, ölenin ka­ rısı dışarıdan birinin, bir yaban­ cının eşi olmayacak. Kayınbira­ deri gidip onu alacak ve onunla evlenerek kayınbiraderlik görevi­ ni yerine getirecek.ı 6 Kadının doguracagı ilk çocuk ölen karde­ şin adını taşıyacak/ böylece öle­ nin adı İsrail'den silinmeyecek.1 7 Eğer adam kardeşinin dul karısını almak istemezse, o za­ man kadın şehir kapısına, ih­ tiyarlara14 çıkacak ve 'Kayınbira­ derim kardeşinin adını İsrail'de sürdürmek istemiyor. Benim le evlenerek kayınbiraderlik görevi­ ni yerine getirmeye yanaşmıyor'



a Çk 13:3 b 2Ko 8:8



BO LU M 25 c Tkr 17:8 Tkr 19:17 T k r21:5 c Tkr 16:18 Tkr 17:9 d Ç k 2 3 :6 2Ta 19:6 Öz 17:15 Öz 31:9 İş 5:23 e Öz 19:29 Lu 12:48 f Öz 10:13 Öz 20:30 Öz 26:3 İb 2:2 g 2Ko 11:24 h Öz 12:10 1Ko 9:9 1 T i5 :1 8 ı B a 3 8 :8 Ru 4:5 Mr 12:19 i B a 3 8 :9 Ru 4:10 Ru 4:14 j Sy 27:4 2Sa 1 8 :1 8 k Ru 4:4



2 . S u tu n a Ru 4:6 b Ru 4:7 c Sy12:14 c T k r25:5 d L e21:20 T k r23:1 e Tkr19:13 Tkr 19:21 f Öz 11:1 Öz 16:11 Öz 20:10 M i6:11 g Çk 16:36 Le 19:36 H e45:10 A m s8:5 h T k r4 :4 0 1Pe3:10 ı Le 19:35 R o 9:14 i Çk 17:8 S y 2 4 :2 0 j Çk 15:16 M e36:1 Ro 3:18



T E K R A R 2 4 :2 1 - 2 5 :1 9



diyecek. 8 Sehrin ihtiyarları adamı çağırıp onunla konuşacak­ lar; o da onların huzurunda du­ rup 'Onu almak istemiyorum'a diyecek. 9 Bunun üzerine kar­ deşinin dul karısı ihtiyarların gözü önünde onun yanına gele­ cek, adamın çarığını ayağından çekip çıkaracakb ve yüzüne tükü­ recek;" sonra da 'Kardeşinin soyu­ nu sürdürmek istemeyenç adama böyle yapılır' diyecek. 10 İsra­ il'de ondan söz edilirken 'Çarığı çıkarılanın evi' denecek. 11 Eğer adamlar kavgaya tutu­ şursa ve dayak yiyenin karısı da vuran adamın elinden kocasını kurtarmak için araya girip elini uzatır, vuran adamı edep yerindend tutarsa, 12 kadının elini keseceksin. Acımayacaksın.e 13 Torbanda tartı için biri bü­ yük biri küçük, iki tür ağırlık olmayacak.f 14 Evinde efa ola­ rak biri büyük biri küçük iki tür ölçek bulunmayacak.g 15 Tartı için elinde tam ve doğru bir agırlık olacak. Efa olarak da elinde tam ve doğru bir ölçek olacak ki, Tanrın Yehova'nın sana vereceği topraklarda öm rün uzun olsun.h 16 Çünkü bunları yapan, hak­ sızlık eden herkes Tanrın Yehova için iğrençtir.1 17 Mısır'dan çıktığın zaman Amalek'in yolda sana yaptığın/ u n u tm ayacaksın . 18 Yoluna çıktı, yorgun ve bitkin birhaldeyken seni arkadan vurup geri­ de kalanlarına saldırdı; Tanrı'dan korkmadı.1 19 Tanrın Yehova' nın m ülk ed inm en için sana miras olarak vereceği diyarda, Tanrın Yehova seni çevrende­ ki tüm düşmanlarından kurtarıp



T E K R A R 2 6 :1 -1 6



Hasadın ilk ürünü. Ondalık yılı



rahata kavuşturunca,3 Amalek adını gökler altından silip atacak­ sın^ Bunu unutmayacaksın." O / * “Tanrın Yehova'nın sana 2 6 miras olarak vereceği diyara girdigin, onu m ülk edinip oraya yerlestigin zaman,c 2 Tanrın Yehova'nın sana verdigi diyarın topragından elde ettigin bütün hasadın ilk ürünlerind enc alacaksın, onları bir sepete koyup Tanrın Yehova'nın Kendi adını tasıması icin sectigi yered gideceksin. 3 Ve o sırada gö­ revli olan kahinee gidip söyle di­ yeceksin: 'Yehova'nın bize verecegine dair atalarımıza yemin ettigif diyara geldim; bunu bu­ gün Tanrın Yehova'nın önünde dogruluyorum.' 4 Kahin senin elinden sepeti alacak, Tanrın Yehova'nın sunagı önüne koyacak. 5 Bundan sonra Tanrın Yehova'nın o nünde su sözleri söyleyeceksin: 'Atam, ölüm le burun buruna yasamıs bir Aramlıydı;« cok az bir nüfuslah Mısır'a indiı ve orada bir ya­ bancı olarak oturdu. Sonra soyu büyük, güclü ve kalabalık bir m illet haline geldi.i 6 Mısırlı­ lar bize kotü davrandılar, ezi­ yet ettiler ve köle olarak agır islerde calıstırdılar.j 7 Ataları­ mızın Tanrısı Yehova'ya feryat ettikk ve Yehova sesimizi duy­ d u , cektigimiz eziyeti, sıkıntıyı ve baskıyı gordü.m 8 Sonunda Yehova güclü koluyla,n uzattıgı eliyle,° büyük dehset uyandı­ ran olaylarla,'5 alametler ve m u­ c i z e l e r i bizi Mısır'dan cıkardı. 9 Bizi buraya getirdi, bu toprak­ ları, süt ve bal akan bu diyarır



BÖ LÜ M 25 a Yşj 22:4 b Çk 17:14 1Sa 14:48 1Sa 15:3 1Ta 4:43 E s3:1 Es 7:10



BÖ LÜ M 26 c T k r6:1 Tkr 18:9 C Çk 23:19 L e23:10 Sy 18:12 2T a31:5 Ne 10:35 Öz 3:9 d Tkr 12:5 2Ta 6:6 e Sy 18:28 f Ba 17:8 B a 2 6 :3 Me 105:11 İb 6:13 g B a 2 8 :5 B a31:41 B a 3 1 :4 2 Hö 12:12 h Ba 46:27 T k r7:7 ı B a 4 6 :3 Eli; 7:15 i Ç k 1 :7 Tkr 10:22 M e1 0 5 :2 4 j Ç k1:11 T k r4 :2 0 k Ç k 3 :9 M e116:1 l Me 102:20 İş 59:1 1Yh 5:15 m Ç k4:31 Elcc 7:34 n Çk 13:3 T k r6:21 o Ç k 6 :6 Tkr 4 :3 4 o Çk 15:16 Y r32:21 p Çk 7:3 r Ç k 3 :8 Tkr 8:8 H e2 0 :6



2 . S ü tu n a T k r2 6 :2 b M e9 5 :6 c Tkr16:14 C Tkr 12:7 M e32:11 M e6 3 :5 M e6 8 :3 Flp 4:4 d Tkr 14:28 e T k r1 2 :6 Tkr 14:22 f Tkr 14:29 Öz 14:21 1 Y h 3:17 g Yk 1:27 h Me 119:141 Öz 3:1 Elç 24:16



274



bize verdi. 10 Simdi ben de Ye­ hova'nın bana verdigi topraktan aldıgım hasadın ilk ürününü“ ge­ tirdim.' Sonra onu Tanrın Yehova'nın onüne koyacak ve Tanrın Ye­ hova'nın önünde egileceksin.b 11 Aranızda yasayan yabancılar ve Leviogulları da dahil hepiniz,c Tanrın Yehova' nın sana ve ev hal­ kına yaptıgı iyilikten ötürü se­ vineli olacaksınız! 12 Ücüncü yılda,d ondalık yı­ lında, ondalıgın ın tüm ünü ayırdıktan sonra,e onu Leviogullarına, aranızda yasayan yaban­ cıya, dul ve yetimlere verecek­ sin; şehrinizin idinde yiyecek ve doyacaklar.f 13 Ve Tanrın Yehova'nın önünde sunları söy­ leyeceksin: 'Kutsal olarak ayırdığım hiçbir seyi evimde bı­ rakmadım; bana bildirdiğin tüm emirlere uyarak onu Leviogullarına, aramızda yalayan yabancı­ lara, dul ve yetimlere verdim.g Emirlerinden dışarı yıkmadım ve onları unutmadım.h 14 Yas tu­ tarken ondan yemedim, kirli du­ rumdayken ona dokunmadım, onu bir ölü icin kullanmadım. Tanrım Yehova'nın sözüne kulak verdim. Bana verdigin tüm emir­ lere uygun davrandım. 15 Ne olur göklerden, kutsal mekânındanı asagı bak, atalarımıza yemin ettiğin gibii bize verdigin topra­ ga, süt ve bal akan diyara, halkın İsrail'ek bereketini ver.' 16 Bugün Tanrın Yehova bu kuralları ve hükümleri yerine ge­ tirmeni emrediyor! Bütün yüreı Me 102:19; İs 4 0 :2 2 ; İs 63:15; i Ba 15:18; Ba 26:3; İb 6:13; j Tkr 8:8; k Çk 2 3 :2 5 ; Me 2 8 :9 ; Me 115:12; l Tkr 4:1; Tkr 6 :1 ; Tkr 11:1.



2 75



Tas sunak. Gerizim ve E bal, la n etler



ginlea ve bütün canınlab onla­ ra uyacak ve geregini yapacaksın. 17 Senin sözün üzerine Yehova, Ö 'nun yolunda yürüdü gün, ku­ rallarına/ emirlerine/ hükümlerined uydugun ve sözüne kulak verdiğin" sürece senin Tanrın olacagını bildirdi. 18 Buna karşı­ lık sen de Yehova'ya, Kendisinin vaat ettiği gibif Ö 'na ait bir halk, Ö 'nun özel halkıg olacagını bil­ dirdin; ve tüm emirlerine uyacagını söyledin. 19 Tanrın Yeho­ va icin kutsal bir halkh olduğun sürece, vaat ettiği gibi seni, ya­ rattığı tüm milletlerden üstün kılacak/ Ö 'na övgü, san ve onur getireceksin." Ve Musa yanındaki İsrail 2 7 ihtiyarlarıyla birlikte hal­ ka su emirleri bildirdi: "Bugün size verdiğim em irlerin hepsine uyacaksınız/ 2 Ürdün İrm a­ ğından karcıya,! Tanrın Yehova' nın size vereceği diyara geçtiğiniz zaman, büyük taslar dikip üzerle­ rine kirec süreceksiniz. 3 Ata­ larının Tanrısı Yehova'nın söyle­ diği gibi, Tanrın Yehova'nın sana vereceği topraklara, süt ve bal akan diyarakgirebilmek icin karşı yakaya gectiğindel bu kanununm tüm sözlerini o tasların üzerine yazacaksın. 4 Ürdün İrmağın­ dan gectiğin zaman, o tasları bu­ gün sana emrettiğim gibi Ebal Dağına11 dikecek ve üzerine ki­ rec süreceksin.» 5 Örada Tan­ rın Yehova'ya bir sunak, tas bir sunak yapacaksın. Taslara demir alet vurmayacaksın/ 6 Tanrın Yehova'nın sunağını yontulma­ mış, bütün taslardan yapacak­ sın ve üzerinde Tanrın Yehova' ya yakılan sunular sunacaksın/



BÖ LÜ M 26 a T k r6 :6 M e7 8 :7 Me 119:34 1Yh 5:3 b T k r13:3 c Le10:11 L e2 6 :4 6 Me 119:5 C Tkr 13:18 Vz 12:13 d Le 19:37 Me 19:9 e Tkr 15:5 f Tkr 29:13 g Çk 19:5 Tkr 14:2 Me 135:4 h Tkr 7:6 Tkr 28:9 ı Tkr 4:8 T k r28:1 M e148:14



BÖ LÜ M 27 i Tkr 11:32 Tkr 26:16 Lu 11:28 j T k r6:1 Vs 4:1 k L e2 0 :2 4 Sy13:27 Sy 14:8 Tkr 26:9 Yr 11:5 Y r 3 2 :2 2 l Yş 8:32 m Ç k 2 4 :1 2 n Tkr 11:29 Yş 8:30 o Tkr 27:2 o Çk 20:25 Yş 8:31 p Le 1:9



2 . S u tu n a L e3:1 b Le 7:15 c Tkr 12:7 Tkr16:11 C Hb 2:2 d Ç k 2 4 :1 2 e Çk 19:5 T k r2 6 :1 8 f Ç k 2 0 :6 1Kr2:3 Mt 19:17 1Yh 5:3 g 1Kr8:61 h Tkr 11:29 ı D a9:11 i Yş 8:33 j T k r3 3 :1 0 N e8:7 k Tkr 7:25 T k r2 9 :1 7 l Ho 13:2 m Ç k 2 0 :4 T k r4:16 İs 44:9 n Ç k 3 4 :1 7 Le 19:4 S y 3 3 :5 2 o S y5:22 N e5:13



T E K R A R 2 6 :1 7 - 2 7 :1 7



7 Paylanma kurbanlarını11 orada kesip yiyeceksinb ve Tanrın Yehova'nın önünde sevineli olacak­ sın/ 8 Bu kanunun tüm söz­ lerini tasların üzerine okunaklı^ sekilde yazacaksın."d 9 Ö zam an M usa ile Leviogullarından kahinler tüm İs­ rail'e sunları söylediler: "Sessiz ol ve dinle ey İsrail. Sen bugün Tanrın Yehova'nın halkı oldun.e 10 Tanrın Yehova'nın sözünü dinleyeceksin ve bugün sana bil­ dirdiğim emirlerine/ kurallarınag uyacaksın." 11 Ö gün Musa halka emir­ leri bildirm eye devam etti: 12 "Ürdün İrmağından gectiğiniz zaman halka nimetleri bil­ dirmek üzere Gerizim Dağında11 duracak olanlar şunlardır: Sime­ on, Levi, Yahuda, İssakar, Yu­ suf ve Benyamin. 13 Lanetleriı bildirmek üzere Ebal Dağında* duracaklar ise sunlardır: Ruben, Gad, Aser, Zebulun, Dan ve Naftali. 14 Leviogulları tüm İsrailogullarına seslenip yüksek sesle söyle diyecekler:! 15 'Yehova icin igrenc olan şeyi,kzanaata isi* bir oyma putum ya da dökme heykelin yapan ve gizli bir yere koyan lanetli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diye kar­ gılık verecek.)" 16 'Annesini ya da babasını asağılayanö lanetli olsun.' (Ve bü­ tün halk 'Amin!' diyecek.) 17 'Komşusuyla arasındaki sı­ nırın yerini değiştiren p lanetli ol­ sun.' (Ve bütün halk 'Amin!' di­ yecek.) o Çk 2 0 :1 2 ; Le 19:3; Tkr 21:18; Tkr 21:21; Öz 20:20; Öz 30:17; M t 15:4; p Tkr 19:14; Öz 2 2 :2 8 ; Öz 23:10.



T E K R A R 2 7 :1 8 - 2 8 :1 2



18 'Körü yolundan saptıranâ lanetli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 19 'Aramızda yaşayan yabancı,b yetim ve dulc icin adaletic saptırarakd hüküm veren lanet­ li olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 2 0 'Babasının karısıyla cinsel ilişkiye giren ve babasının nam u­ sunu lekeleyen*e lanetli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 21 'Bir hayvanla cinsel ilişki­ ye girenf lanetli olsun.' (Ve bü­ tün halk 'Amin!' diyecek.) 22 'Kendi kız kardeşiyle, ba­ basının kızıyla ya da annesinin kızıyla cinsel ilişkiye gireng lanet­ li olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 23 'Kaynanasıyla cinsel ilişki­ ye girenh lanetli olsun.' (Ve bü­ tün halk 'Amin!' diyecek.) 24 'Bir yere gizlenip komşu­ suna saldıran ve onu öldürenı lanetli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 25 'Bir canı vurup öldürmek, masum kanı dökmek icin para alani lanetli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.) 2 6 'Bu kanunda denilenleri yapmayan ve uygulamayanı la­ netli olsun.' (Ve bütün halk 'Amin!' diyecek.)" O O "Bugün sana bildirdiğim 2 8 tüm emirlere uymaya dik­ kat ederek hep Tanrın Yehova'yı dinlersen,kTanrın Yehova da seni yeryüzündeki tüm milletlerden üstün kılacak. 2 Tanrın Yehova'nın sözünü dinlemeye devam Tkr 27:20* Sözcük anlamıyla, "eteğini acan"



İta a tin karsılıg ı n im etler BÖ LÜ M 27 a L e19:14 b Çk 22:21 c Çk 2 2 :2 2 Tk r10:18 T k r2 4 :1 7 M l3:5 Yk 1:27 C Tkr 16:20 d Öz 17:23 M i3:11 e Le 18:8 2Sa 16:22 1Ko 5:1 f Ç k 2 2 :1 9 Le 18:23 L e20:15 g Le 18:9 L e20:17 2Sa 13:14 H e22:11 h L e18:17 L e20:14 ı Ç k20:13 Ç k 2 1 :1 2 L e24:17 Sy35:31 i T k r10:17 H e2 2 :1 2 M t27:4 Elc: 1:18 j T k r28:15 Me 119:21 Yr11:3 G a 3 :1 0



BÖ LÜ M 28 k Çk 15:26 L e26:3 İ^ 1:19 Lu 1:6 l T k r2 6 :1 9



2 . S ü tu n a Öz 10:22 b M e107:36 C Tkr 11:14 C L e2 6 :9 T kr7:13 Me 127:3 Me 128:3 d T k r3 0 :9 e M e107:38 f T k r2 6 :2 g Çk 12:34 Çk 23:25 Ru 1:6 h Sy27:17 T k r3 1 :2 2Ta 1:10 M e91:14 M e1 2 1 :8 ı L e2 6 :7 T k r3 2 :3 0 Yş 10:11 2 S a 2 2 :3 8 M e8 9 :2 3 i Tkr 7:23 2Ta 14:13 İb 11:34 j T k r15:10 k L e26:10 (Öz 3:10 M l3:10 l T kr27:1



2 76



edersen şu nim etlerin hepsi pe­ şinden gelip şana eri^ecek:a 3 Sehirde b bereketli olacak, kırdac bereketli olacaksın. 4 Rahm inin meyvesi,c topra­ ğımın ürünü ve hayvanlarının yavruları,d sığırının ve davarının yavrularıe bereketli olacak. 5 Sepetin f ve ham ur teknen s bereketli olacak. 6 İceride de dışarıda da, her işinde h bereket göreceksin. 7 Yehova sana saldıran düş­ manlarını karşında yenilgiye ugratacak.ı Hepsi bir yoldan gelip karşına cıkacak, ama yedi ayrı yoldan kacacaklar. 8 Girişti­ ğin her işte Yehova'nın bereketi­ ni göreceksin,! ambarların dola­ cak;14şana vereceği diyarda Tanrın Yehova'dan nim etler alacaksın. 9 Tanrın Yehova'nın emirlerine bağlı kaldığın " ve Ö 'nun yolunda yürüdüğün icin Yehova da sana yemin ettiği gibi, m kutsal hal­ kın olarak kalmanı sağlayacak. 10 Yeryüzünün tüm halkları Yehova'nın adıyla anıldığını o göre­ cek ve şenden korkacaklar. 8 11 Yehova senin gocukları­ nı cogaltıp, P hayvanlarının yavrularına ve toprağının ürü­ nüne bolluk verecek.' Yehova' nın şana vereceğine dair atala­ rına yemin ettiği diyardas refah icinde yaşayacaksın. 12 Yeho­ va toprağına yağmuru vaktin­ de yağdırm ak * ve elin in tüm em eğini bereketli kılm ak t icin gökleri, Kendi değerli am barı­ nı şana akacak. Sen birçok milm Ba 17:7; Çk 19:6; Tkr 7:8; İb 6:13; n Tkr 7:6; 1Pe 1:15; o Sy 6:27; 2Ta 7:14; İş 43:10; İş 63:19; Da 9:19; Elc 15:17; o Sy 2 2 :3 ; Tkr 11:25; Yş 5:1; p Tkr 2 8 :4 ; r Tkr 30:9; Me 65:9; s Ba 15:18; ş Le 2 6 :4 ; Tkr 11:14; Yr 14:22; t Tkr 14:29; Tkr 15:10; Me 67:7; Me 115:13.



277



İtaatsizliğin kötü sonuçları



lete ödünç; verecek, ödünç; alma­ yacaksın.“ 13 Bügün sana üym anı ve yerine getirmeni em­ rettiğim, Tanrın Yehova'nın tüm em irlerineb devamlı itaat ettigin takdirde, Yehöva seni küyrük de­ gil bas yapacak; aşağılarda de­ gil hep en yükarıda olacaksın.c İ4 Bügün sana bildirdiğim tüm bü emirlerden ayrılmayacak, baş­ ka tanrıların pekinden gidip on­ lara küllük etm ekc üzere saga sola sapmayacaksın.d 15 Eger Tanrın Yehova'yı din­ lemez, O 'nün bügün sana bildir­ diğim tüm emirlerine ve kanünlarına göre davranmaya dikkat etmezsen, sü lanetlerin hepsi pe­ kinden gelip sana erilecek:“ 16 Şehirde1lanetli olacak, kırdag lanetli olacaksın. 17 Sepetinh ve ham ür teknem lanetli olacak. 18 Rahm inin meyvesi/ topragının ürünü/ sıgırının yavrula­ rı ve davarının yavrülarık lanetli olacak. 19 İçeride de dışarıda da/ her isinde lanetli olacaksın. 2 0 Beni bırakarak kötü isle­ re daldıgın icin, hızla mahvolüp yok olana dek,m giristigin ve ügrastıgın her işte Yehova sana lanet,n şaşkınlık» ve cezaö ve­ recek. 21 Yehova salgın hasta­ lıklar cıkaracak; mülk edinmek üzere gittiğin diyarda kökünü kürütana dek yakana yapışacaklara 22 Yehova seni veremle,' ateş­ li ve irinli hastalıklarla, yüksek atesle, kılıcla,s ürününü de ya­ nıklıkla*^ ve küflet vüracak; sen Tkr 28:22* Sıcak dogü rüzgânyla ortaya cıkan ve ekinlerin kürüyüp solmasına yol acan bir bitki hastalıgı.



BÖ LÜ M 2 8 a Tkr 15:6 b Me 119:98 c 1K '4 :2 1 C Le 19:4 Tkr 11:16 Me 96:5 1Ko 8:4 d Tkr 5:32 1:7 Oz 4:27 ¡îj 30:21 e L e26:16 D a9:11 Ml 2:2 G a3:13 f Yr 7:12 Y '2 6 :6 Ag 1:1 g 1K ' 17:1 Yo 1:4 H g1:6 h Tkr 26:2 ı Le 2 6 :2 6 Mi 6:14 i Tkr 5:9 Ag 2:11 Ag 2:19 Ag4:10 Hö 9:12 j Le 2 6 :2 0 k Le 2 6 :2 2 l 2Ta 15:5 m L e26:31 Tkr 4:26 Ys 23:16 n Ml 2:2 o 1Şa4:10 2 K ' 14:12 o M e39:11 Me 80:16 İ^ 30:17 İs 51:20 H e5:15 p Le 26:25 Y '2 1 :6 Y '2 4 :1 0 r L e26:16 s L e26:33 Yr 16:4 ¡s 1 K '8 :3 7 t 2T a 6 :2 8 Ams 4:9 H g2:17



2 . S ü tu n a L e26:19 T k r11:17 1 K '8 :3 5 1K ' 17:1 Yr 14:4 Ams 4:7 b L e26:17 T k r3 2 :3 0 c Y '2 4 :9 Y '2 9 :1 8 H e2 3 :4 6 Lü 21:24 C 1Sa 17:44 Me 79:2 Yr 7:33 d Tkr7:15 Ams 4:10 e Vz 7:7 f Ç k4:11 L e26:16 g Y r4 :9 h İs 59:10 T sf1 :1 7



T E K R A R 2 8 :1 3 -3 2



mahvolüp gidene dek bünlar pesini bırakmayacak. 23 Basının üzerinde gök bakır, ayagının al­ tında yer demir olacak.» 24 Ye­ hova senin memleketine yagmür yerine toz toprak yagdıracak. Şen yok ölüp gidene dek gökten bünlar yagacak. 25 Yehova seni düşm anların karsısında y en il­ giye ügratacak.b Onların karsı­ sına b ir yoldan cıkacak, yedi yoldan kakacaksın; tüm yeryü­ zünün krallıkları düştügün hali görüp korkacak.c 2 6 Cesedin göklerin kütlarına, yerin hayvan­ larına yiyecek olacak, kimse o n ­ ları ürkütmeyecek.^ 27 Yehova seni Mısır cıbanıyla,d ürlarla,* mayasılla ve deri döküntüsüyle vüracak, iyile­ şemeyeceksin. 28 Yehova seni delilikle,' körlükle,1 sersem lik ^ vüracak. 29 Kör biri karanlık­ ta nasıl el yordamıyla dolasırsah sen de gün ortasında öyle dolana­ caksın, hicbir isinde başarılı ola­ mayacaksın, sürekli hakkı yenen, soyülan biri olacaksın, seni kürtaran cıkmayacak! 3 0 Bir kızla nişanlanacaksın ama biri nişan­ lının ırzına ge^ecek.i Ev yapacak­ sın ama idinde otüramayacaksın.i Bag küracaksın ama ilk meyve­ sini yiyemeyeceksin.1“ 31 Gö­ zünün önünde öküzün kesile­ cek ama ondan bir parça bile yiyem eyeceksin. Eşegin göz göre göre elinden alınacak ve geri gelmeyecek. Köyünün düş­ m anlarına verilecek ve kürtaran cıkmayacak." 3 2 Ogülların ı Hk 3:14; Hk 6:4 ; Ne 9:27; Me 106:42; i Yr 8:10; j İs 5:9; Ag 5:2; Tsf 1:13; k Ams 5:11; Mi 6:15; l 2Sa 2 2 :4 2 .'



Tkr 28:27* Sözcük anlamıyla, "basür"



T E K R A R 2 8 :3 3 -5 2



Sadakatsizliğin korkunç sonuçları



ve kızların başka bir halka ve­ rilecek,8 sen seyredeceksin; öz­ lem icinde on ların yollarını gözleyeceksin ama elinden bir şey gelmeyecek/ 3 3 Topragının ürününü ve tüm mahsülünü tanım adıgın b ir halk yiyecek;c sürekli hakkı yenen, ezilen sen olacaksın.c 3 4 Göz­ lerinle gördüklerin karşısında delireceksin.d 35 Yehova seni dizlerinde, ba­ caklarında, tepeden tırnaga her yerinde cıkan agrılı çıban­ larla vüracak,e iyileşemeyeceksin. 3 6 Yehova seni, başına getirdigin kralınlaf birlikte, senin de atalarının da bilmedigi, tanım a­ dıgın bir halkın topraklarına gö­ türecek^ Orada ağartan ve taş­ tan tanrılara küllük edeceksin.h 37 Yehova'nın seni gönderdigi tüm halkların icinde şaşılacak bir dürümda olacaksın/ dile düşe­ cek/ alaya alınacaksın. 3 8 Tarlaya ekmek icin cok tohüm götüreceksin, ama az ürün toplayacaksın,! cünkü onları çe­ kirge yiyecek.k 3 9 Baglar küracak, bakım ın ı yapacaksın, ama şarabını ilemeyecek, ürü­ nünü top lam ay acak sın / cün­ kü onları kürt yiyip bitirecek.m 4 0 Bütün topraklarında zeytin agacların olacak ama ya­ ğını sürünem eyeceksin, cü n ­ kü agaclar zeytinlerini dökecek.11 41 Ogülların ve kızların dogacak ama seninle kalmayacaklar, cün­ kü tütsak alınıp götürülecekler.° 4 2 Tüm agaclarını ve topragının ürününü vızıldayan böcekler is­ tila edecek. 4 3 Aranızda yaşa­ yan yabancı, karsında yükseldik­ le yükselecek, sen ise düştükce



BÖ LÜ M 28 a 2Ta 29:9 Yo 3:6 b Ne 5:5 c L e26:16 Tkr 28:51 N e9:37 ¡¡¡s 1:7 Y r5 :1 7 C Zk 11:6 d Tkr 28:67 e Tkr 28:27 E y2:7 f 2K r25:7 2Ta 33:11 2Ta 36:6 Y r22:11 g 2Kr 17:6 2Kr 2 5 :2 6 39:7 h T k r4 :2 8 Yr16:13 ı 1K r9:8 Y r2 5 :9 i 2Ta 7:20 M e44:14 Y r2 4 :9 j 5:10 Hg 1:6 k 1K r8:37 2Ta 6:28 Yo 2:3 Yo 2:25 l T sf1:13 m Yün 4:7 n M i6:15 o Tkr 2 8 :3 2 2K r24:14 Y r52:15 Y r 5 2 :3 0 Ağ 1:5



2 . S u tu n a L e2 5 :4 7 b T k r15:5 Tkr 15:6 Oz 22:7 c E zr9:7 C Tkr 11:28 Me 119:21 Yr 7:24 d Tkr 28:15 Tkr 29:27 Y r2 6 :6 e Le 26:28 2Kr 17:20 İs 1:20 Y r2 4 :1 0 f Y r2 5 :1 8 He 14:8 1Ko 10:11 g Tkr 12:7 T k r32:15 N e9:35 h N e8:10 Me 100:2 ı Yr 44:27 i 2Ta 12:8 Y r5 :1 9 Yr 17:4 j Y r28:14 k Y r6 :2 2 H b 1 :6 l Y r4:13 Ağ 4:19 Ho 8:1 m İs 28:11 Yr5:15 n H e21:31



278



düreceksin.8 4 4 Şen ona değil, o sana ödünc verecek/ Şen küyrük olacaksın/ o baş olacak. 4 5 Tanrın Yehova'nın sana bildirdiği emirlere ve kanünlara üymayıp O'nü dinlemedigin c icin bütün bü lanetler d mütlaka babına gelecek; sen yok ölüp gi­ dene dek,e pe k ine düşecek, sana erişecekler. 4 6 Birişaretvealamet olarak cağlar boyü senin ve soyünün pekinden ayrılmayacaklar,f 47 her yönden bollükta s yaşadığın halde mütlü bir yürek­ le ve sevincle h Tanrın Yehova'ya küllük etmediğin icin böyle ola­ cak. 4 8 Yehova'nın senin üze­ rine göndereceği düşmanlarına ac/ süsüz, üstsüz başsız, her şey­ den yoksün bir halde küllük edeceksin.i Şen yok ölüp gidene dek boynüna demir boyündürük vüracak.i 4 9 Yehova cok üzaklardaki,k dünyanın öbür ücündaki bir mil­ leti, avının üzerine cüllanan bir kartal gibi l üzerine salacak; dilini anlamadıgın,m 5 0 sert yüzlü,n yanlıyı kayırmayan, gence insaf etm eyen o bir m illeti. 51 Şen yok ölüp gidinceye dek, hay­ vanlarının yavrülarını, topragı­ nın ürününü onlar yiyecek;11seni ortadan kaldırana dek, tahılın­ dan, yeni şarabından, zeytinya­ ğından, sığırının yavrülarından ya da davarının yavrülarından hiçbirini sana bırakmayacaklar/ 52 Tüm ülkendeki güvendiğin yüksek ve sağlam sürlar yıkıla­ na dek, bütün şehirlerini küşatacaklar; evet, Tanrın Yehova' nın sana verdiği diyardaki tüm o 2Ta 36:17; Is 47:6; Lü 19:44; 0 Tkr 2 8 :3 3; p Le 26:26; Yr 15:13.



279



Çocuklarını yiyecekler. Moab’da ahit



şehirlerini m ütlaka küşatacaklar.a 53 Şeni cepcevre saran düşmanının yol actıgı sıkıntı ve darlık yüzünden, Tanrın Yehova' nın sana verdiği, rahm inin mey­ vesi olan ogüllarının ve kızları­ nın etini yiyeceksin.b 54 Aranızdaki en hassas, na­ zik adamın bile gözü c dönecek; kardeşine, sevgili karısına ve sağ kalan cocüklarına acımayacak, 55 onlara bir parça bile verme­ den kendi ogüllarının etini yi­ yecek; cünkü tüm şehirlerini sa­ ran düşmanın yaşattığı sıkıntı ve darlıktan ötürü yiyecek hiçbir şey kalmayacak.^ 5 6 Aranızda­ ki en hassas, nazik kadının, narinliginden ve kibar yaşamaya alıştığından bir kez ölsün cıplak ayakla yere basmamış kadının d gözü dönecek, üstüne titrediği kocasına, oglüna, kızına acıma­ yacak; 57 dogüracagı cocüklara ve dogüm yaptığında ken­ di bedeninden cıkana e karsı gözü dönecek; tüm şehirlerini saran düşmanın yaşattığı sıkıntı ve dar­ lıktan ötürü, hicbir şey bülünmadıgından onları gizlice kendisi yiyecek.f 5 8 Eğer Tanrın Yehova'dan, yüce s ve h eyb etli 11 ism in d en ı korkmak üzere bü kitaba yazılan kanünda emredilmiş her şeye üymaya dikkat etmezsen,i 59 Yehova da senin ve soyünün başına ağır, büyük ve bitmeyecek bela­ lar,! gecmek bilmeyen kötü hastalıklar k getirecek. 6 0 M ısır' ın korktügün tüm hastalıklarını sana yeniden verecek; hepsi üze­ rine yapışacak.* 61 Ve sen yok olüp gidene dek, bü kanün ki­ tabında yazılı olmayan hastalık



a 2Kr 17:5 2 K '2 5 :1 Y r3 9 :1 Lü 19:43 b Le 2 6 :2 9 2 K '6 :2 8 Yr 19:9 As 2:20



c t “ ' 15:9 Öz 23:6 c Tkr 2 8 :4 8 Y '5 2 :6 d Ağ 4:5 e İş 49:15 f Tkr 28:53 g Çk 14:4 Le 10:3 Me 72:19 h Tkr 10:17 Ne 1:5 M e99:3 İs 29:23 ı Ç k3:15 Ç k6:3 Ç k 2 0 :2 Me 83:18 Me 113:3 İs 42:8 Ml 2:2 i Ç k 2 4 :7 Le 26:15 T k r3 1 :2 6 j Le 26:21 2Ta21:14 D a9 :1 2 k Tkr 2 8 :2 2 2Ta21:15 l Tkr 7:12 Tkr7:15 Tkr 28:27 Ams 4:10



2 . S u tu n a Tkr 10:22 Tkr 26:5 Ne 9:23 b T k r4 :2 7 c TTkr30:9 c Oz 1:26 d Yr 12:14 Y r1 8 :7 e L e26:33 T k r4 :2 7 Ne 1:8 Lü 21:24 f Tkr 4:28 Tkr 2 8 :3 6 Y r16:13 g H e5:12 Ams 9:4 h L e2 6 :3 6 He 12:19 ı L e26:16 i İb 10:27 j T k r2 8 :3 4 k Çk 14:13 Yr 44:12 H o9:3 l Ne 5:8



m Ç k 2 4 :8 Le 26:45 Tkr 5:2



T E K R A R 2 8 :5 3 -2 9 :1



ve belaları da Yehova başına ge­ tirecek. 62 Göklerin yıldızları kadar cogalmışken,a bir avüc ka­ lacaksın;11 cünkü Tanrın Yehova' nın sözünü dinlemedin. 63 Yehova sana iyilik etmek­ ten ve seni cogaltm aktan na­ sıl sevinc düydüysa,c o zaman da seni yok etmek ve ortadan kaldırmak Yehova'yı öyle sevin­ direcek.^ Mülk edineceğin o di­ yardan, toprağından sökülüp atılacaksın.d 64 Yehova seni dünyanın bir ücündan öbür ücüna dek halk­ lar arasına dagıtacak,e orada se­ nin de atalarının da tanımadığı, agactan ve taştan tanrılara kül­ lük edeceksin.f 65 O milletler arasında rahat yüzü görmeyecek­ sin,« ayağını koyacak yer bülamayacaksın; Yehova orada sana korküyla carpan bir yürek,h feri sönm üş g özler verecek, ümüdün tükenecek. 6 6 Çan korküsüyla yalayacak, gece gündüz dehşet idinde olacaksın, hayatın güvende olmayacak.i 67 Yüre­ ğini saran dehşetten ötürü ve gözünle gördüğün şeyler karsı­ sında, sabahleyin 'Keşke akşam olsa!' diyeceksin, akşamleyin de 'Keşke sabah olsa!' diyeceksin.! 68 Yehova seni 'Bir daha gör­ meyeceksin' dediğim yoldan ge­ milerle Mısır'a geri götürecek.“ Orada kadın erkek hepiniz düş­ m anlarınıza köle olm ak üzere kendinizi satılığa cıkaracaksınız’ ama alan olmayacak." Q



Horeb'de yaptığı ahittenm ayrı olarak, Yehova'nın Müsa'ya İsrailogüllarıyla Moab topraklarında yapmasını emretti­ ği ahdin sözleridir.



29



T E K R A R 2 9 :2 -2 1



A ntla yapılan ah it. Yaşanacak felak etler



2 Musa tüm İsrail'i çağırdı ve şöyle dedi: "Yehova'nın Mısır di­ yarında gözünüzün önünde Fi­ ravuna, onun tüm hizmetkârla­ rına ve ülkesine yaptığı her şeyi görenler sizsiniz.a 3 O zorlü sı­ navları, görkemli alametleri ve mücizelerib gördünüz.0 4 An­ cak Yehöva bügüne dek size, gö­ ren gözler, düyan külaklar ve kavrayışlı bir yürek vermedi.« 5 'Çölde size rehberlik ettigim kırk y ıldböyünça ne üzerinizdeki giysi ne de ayagınızdaki çarıklar eskidi.e 6 Ekmek yem ediniz,1 sarap ya da baska bir içki içme­ diniz; bütün bünlar Benim Tanrı­ nız Yehöva öldügümü anlamanız içindi.' 7 Sönündabü yere gel­ diniz. Hesböng kralı Sihön ve Ba­ san kralı Ogh savaşmak üzere kar­ sımıza çıktı, fakat önları yendik. 8 Ondan sönra önların ülkele­ rini alıp Rübenögüllarına, Gadögüllarına ve Manasse kabilesinin yarısına verdik.i 9 Simdi sizler yapaçagınız her iste başarılı ölmanızi için bü ahdin sözlerine göre davranaçak, önlara üyaçaksınız. 10 Sizler, bügün Tanrınız Yehöva'nın önüne getirilen kabile baslarınız, ihtiyarlarınız, görev­ lileriniz, tüm İsrail erkekleri,k 11 yavrülarınız, karılarınızl ve könak yerinizde sizinle yasayan, ödününüzü kesen, süyünüzü çekenm tüm yabançılar;n 12 he­ piniz Tanrınız Yehöva'nın ant ederek yaptıgı ahdeö katılmak üzere büradasınız. Tanrınız Ye­ höva bügün bü ahdi sizinle yapıyör° 13 Böyleçe O, size söz verdiği ve atalarınız İbrahim 'e,p İshak'ar ve Yaküp'as vaat etti-



BÖ LÜ M 29 a Çk 19:4 Tkr 7:18 Y;; 24:5 b Sy 14:11 N e9:10 Me 78:43 Me 105:27 c Tkr 4 :3 4 Tkr 7:19 N e9:17 N e9:19 C Oz 20:12 İs 6:10 M r4:12 Rö 11:8 E f4 :1 8 d Tkr 1:3 Tkr 8:2 A m s2:10 e Tkr 8:4 N e9:21 M t6:31 f Çk 16:12 Çk 16:31 N e9:15 g Sy 21:26 h Sy 21:33 ı Me 135:10 M e135:11 i Sy3 2 :3 3 T k r3 :1 2 j Tkr 4:6 T k r8 :1 8 Y ş1 :7 1Kr2:3 M e1 0 3 :1 7 M e1 0 3 :1 8 Lü 11:28 k T k r3 1 :1 2 l Ne 8:2 m Yşj 9:21 n Çk 12:38 Sy11:4 o T k r2 9 :1 T k r2 9 :2 9 o Tkr 1:3 p Ba 17:7 B a 2 2 :1 6 Yr11:5 İb 6:13 r B a 2 6 :3 Ç k 2 :2 4 M e1 0 5 :9 s Ba 28:13



2 . S ü tu n a Ç k 6 :7 Çk 29:45 b Çk 19:5 Tkr 7:6 T k r27:9 T k r2 8 :9 c Tkr 5:3 He 16:60 C Y r 3 2 :3 9 d Tkr 2:4 e S y25:2 H e2 0 :8 f Tkr 11:16 Tkr 17:3 İb 3:12 g Y r9:15 Hö 10:4 Ams 6:12 ]Elç:8:23 İb 12:15 h T k r2 9 :1 2



280



gi gibi Tanrınız“ ölaçak. Sizin de Kendi halkıb ölarak kalmanızı sağlayaçak. 14 Simdi, antla ölan bü ahdiç yalnız sizinle değil, 15 bügün bürada bizimle birlikte Tanrınız Yehöva'nın önünde düranlarla ve sü anda yanımızda ölmayanlarla daç yapıyörüm. 16 (Mısır diyarında nasıl yasadıgımızı iyi biliyörsünüz; sönra ö milletle­ rin idinden nasıl geçtiğimizi de. İdlerinden geçtiniz,d 17 önların tiksindiriçi peylerini ve yan­ larında bülünan iğrenç pütları,e agaç ve taftan, gümüs ve altından ilahlarını gördünüz.) 18 Söy­ le ki, aranızda gidip ö milletle­ rin tanrılarına küllük etm e istegiyle yüreği Tanrımız Yehöva'yı bırakanf bir erkek, bir kadın, bir aile ya da bir kabile bülünmasın; böyleçe aranızda pelinötünün ya da meyvesi zehirli bir bit­ kinin köküğ ölmasın. 19 Biri bü antta söylenenle­ ri düyüph da, kürünün yanında yası da yök etm e niyetiyle için­ den, 'İnadına yüreğimin dilediği yölda gideçeğimı ama esenlikte ölaçağım ' diyerek böbürlenirse, 20 Yehöva önü bağıslamak istemeyeçek; Yehöva ö adama karsı büyük bir öfkeylek gayrete geleçekl ve bü kitapta yazılı ölan bü­ tün lanetleri önün basına getireçek.m Yehöva önün adını gökler altından silip ataçak. 21 Böyleçe Yehöva bü kanün kitabında yazılı ölan ahdin laneti gereğinçe, felakete üğraması için ö adaı Ne 9:29; Oz 28:14; İs 3 0 :1 ; Yr 3:17; Yr 6:28; Zk 7:12; Rö 1:21; Rö 2 :5 ; i Me 10:6; Yr 5:12; Yr 14:19; j Çk 34:7; Ys 24:19; İs 27:11; k Me 74:1; l Çk 34:14; M e 18:8; Me 79:5; He 2 3 :2 5 ; İb 12:29; m Tkr 27:26; Tkr 28:15.



2 81



Yehova İsra il’i toplayıp geri g etirecek



mı alıp tüm İsrail kabilelerinden ayıraçak.a 22 Geleçek nesil, sizden sönra döğaçak çöçüklarınız da, üzak memleketlerden gelen yabançılar da, diyarın üğradığı belaları ve Yehöva'nın öraya verdiği has­ talıkları,15 23 Yehöva'nın öfke­ siyle ve gazabıyla yerle bir ettiğiç Södöm, Gömörra,ç Admad ve Tseböyim e gibi tüm diyarın tüzf ve kükürtle örtülüp yandığını,« töhüm ekilmeyen, filiz verme­ yen, üzerinde öt bitmeyen bir yer haline geldiğini gördüğün­ de, 24 'Yehöva bü diyara ne­ den bünü yaptı?h Ofkesi neden böyle büyük ve yakıçı?' diye söraçak; tüm milletler bünü söraçak. 25 O zaman diyeçekler ki, 'Çün­ kü atalarının Tanrısı Yehöva'nın önları Mısır diyarından çıkardı­ ğı zaman yaptığı ahdiı bıraktılar. 26 Gidip baska tanrılara, tanı­ madıkları tanrılara küllük ettiler, önlerinde eğildiler; bünlara O izin vermemistiJ 27 O zaman Yehöva bü ülkeye çök öfkelendi ve kitapta yazılı bütün lanetleri önün basına getirdi.k 2 8 Böyleçe Yehöva öfkesiyle, hiddetiyle ve büyük gazabıyla önları toprak­ larından söküpl baska bir diyara attı ve hala bü dürümdalar.'m 29 Gizlin seyler Tanrımız Yehöva'ya aittir, açıklanm ısö ölan peyler ise, bü kanünda söylenen­ lerin hepsine üyalım ö diye, ç:ağlar böyü bize ve çöçüklarımıza aittir." Q / Y "Bütün bü sözlerle önüne 3 0 köydüğüm n im e tle riz ve lanetlerinr gerçeklestiğini gördü­ ğünde, Tanrın Yehöva'nın seni



BÖ LÜ M 29 a R ö2:5 b T k r2 8 :5 9 c Y r2 0 :1 6 Am s4:11 C Ba 19:24 Yhd 7 d B a10:19 e Ba 14:2 Hö 11:8 f H k9:45 M e107:34 Y r17:6 g M e11:6 h 1K r9:8 2Ta 7:21 Y r2 2 :8 ı T k r2 9 :1 2 1Kr 19:10 i Y r2 2 :9 Y r3 1 :3 2 j H k2:12 1K r9:9 2K r17:7 2Ta 7:22 Yr 19:4 k L e26:16 T k r27:26 T k r2 9 :2 0 l T k r2 8 :6 3 1Kr14:15 2Kr17:18 M e52:5 L ü21:24 m E zr9:7 D a9 :7 n 55:8 Rö 11:33 1K ö2:16 o A m s3:7 M t11:27 Ef 3:5 o M e78:5 Vz 12:13 1Yh 5:3



BÖ LÜ M 3 0 p Tkr 11:27 T k r2 8 :2 r Tkr 11:28 T k r28:15



2 . S u tu n a 2K r17:6 2Kr17:23 2K r2 5:2 6 2T a 3 6 :2 0 b 1K r8:47 Ne 1:9 H e18:28 Yö 2:13 c İs 55:7 H ö3:5 1Yh 1:9 C Tkr 4:29 d Y r29:14 e Ağ» 3:22 f Ezr 1:3 Me 147:2 İs 56:8 Y r3 2 :3 7 H e34:13 g Tkr 2 8 :6 4 İs 11:11 T sf3 :2 0 Z k 8:7 h Ne 1:9



T E K R A R 2 9 :2 2 - 3 0 :9



dağıttığı m illetlerin içinde yasarken a bü sözleri yeniden yü­ reğine köydüğünda;b 2 Tanrın Yehöva'ya döndüğün,ç hem sen hem de öğülların bügün sana emrettiğim her seye bütün yüre­ ğinizle ve bütün çanınızla ç üyarak O 'nün sözünü dinlediğiniz zam an, 3 Tanrın Yehöva se­ nin tütsaklarını geri getireçek,d sana merhamet edeçek.e Tanrın Yehöva aralarına dağıttığı tüm halklardan seni yine töplayaçak.f 4 Halkın, yerin öbür üçüna dağılmıs ölsa da, Tanrın Yehöva önları öradan töplayaçak, seni öradan alaçak.s 5 Tanrın Yehöva atalarının mülk edindiği diyara seni geri getireçek ve önü mülk edineçeksin. O sana iyilik edeçek, seni atalarından da fazla çöğaltaçak.h 6 Ve Tanrın Yehöva hem senin hem de çöçükların ız yüreğini sünnet edeçek i ki, Tan­ rın Yehöva'yı bütün yüreğinle, bütün çanınla sevesin ve böyleçe yasayasın.i 7 O zaman Tanrın Yehöva bü lanetleri senin düsm anlarının basına, senden nef­ ret edenlerin ve sana zülmedenlerin basına getireçek.k 8 Sen yine Yehöva'nın sözü­ nü dinleyeçek ve bügün sana bildirdiğim tüm emirlere üyaçaksın.l 9 Tanrın Yehöva elini attığın her iste seni çök başarı­ lı kılaçak,m çöçüklarına, hayvan­ larının yavrülanna,n toprağının ürününe bereket vereçek;° refah idinde ölaçaksın,i l çünkü Yehöva atalarınla nasıl sevinç düydüysa ı Yr 3 2 :3 9 ; i Tkr 10:16; Rö 2 :2 9 ; j Tkr 6 :5; k Ba 12:3; İs 10:12; Yr 25 :1 2 ; Ag 3:64; Rö 12:19; l Tkr 30:2; m İs 65:21; Ml 3:10; M t 6 :3 3 ; Flp 4:19; n Tkr 7:14; Tkr 28:4; Me 107:38; o Le 2 6 :4 ; Me 67:6; 2Kö 9:10; o Tkr 15:4; Öz 10:22.



T E K R A R 3 0 :1 0 - 3 1 :7



Hayat, Ölüm. Yeşu cesaretlen d irilir



seninle de sevinç düyaçak ve sana iyilik edeçek.a 10 Bütün yüreğinle ve bütün çanınla Tan­ rın Yehöva'ya dönüp b bü kanün kitabında yazılı kanünlarına, em irlerine üym ak ç üzere Tanrın Yehöva'nın sözünü dinleyeçeğin için bünü yapaçak. 11 Bügün sana bildirdiğim bü em ir üyamayaçağın kadar zör ya da erisem eyeçeğin kadar üzak değildir.ç 12 O göklerde değil ki, 'Kim bizim için gökle­ re çıkıp önü alaçak, bize düyüraçak da öna üyaçağız?'d diyesin. 13 Denizin çite yakasında da değil ki, 'Kim bizim için deni­ zi asıp karsıya geçeçek ve önü alaçak, bize düyüraçak da öna üyaçağız?' diyesin. 14 Fakat öna üygün davranman ' için bü söz sana çök yakındır, senin ağzında ve yüreğindedir.f 15 Bak, bügün senin önüne hayatla iyiliği, ölüm le kötülü­ ğü köyüyörüm.s 16 Eğer Tan­ rın Yehöva'nın bügün sana bil­ dirdiğim em irlerini dinlersen, böyleçe Tanrın Yehöva'yı sever,h O 'nün yölünda yürür, emirleri­ ne/ kanünlarına ve hüküm lerine i üyarsan, hayatta kalaçak i ve çöğalaçaksın. Mülk edinmek üzere gideçeğin diyardak Tanrın Yehöva sana bereket vereçek. 17 Fakat yüreğin O 'nü bıra­ kırsa ve O 'nü dinlemezsen/ yöldan çıkıp baska tanrılar önün­ de eğilir, önlara küllük edersen,m 18 mütlaka yök ölaçaksınız;n size bügünden söylüyörüm. Ürdün İrmağından geçip mülk edinmek üzere gireçeğiniz ö topraklarda ömrünüz üzün ölmayaçak. 19 Gökler ve yer bü-



BÖ LÜ M 30 a Tkr 28:63 Yr32:41 b Ne 1:9 H e18:21 H e33:11 E lç3:19 c Tkr 26:17 T k r3 0 :2 c Me 147:19 Öz 2:4 İs 45:19 d Rö 10:6 e M t 7:21 Yk 1:25 f Rö 10:8 g Tkr 11:26 T k r3 2 :4 7 h Tkr 6:5 T'kr30:6 ı Öz 19:16 1Kö 7:19 i L e 25:18 T k r4 :4 5 Me 19:9 j Le 18:5 N e9 :2 9 G a 3 :1 2 k T k r3 0 :5 l T k r2 9 :1 8 1S a12:25 İb 3:12 m T k r4 :1 9 T k r3 1 :2 9 M e9 6 :5 n T k r8 :1 9 Ys 23:15



2 . S u tu n a T k r4 :2 6 T k r3 1 :2 8 İ^ 1:2 b T k r3 2 :4 7 c Tkr 11:26 T k r2 8 :2 c Tkr 27:26 T k r28:15 d Tkr 6:2 Y r 3 2 :3 9 e 24:15 f T k r1 0 :1 2 g Tkr 4:4 h T k r4 :4 0 ı B a 1 2 :7 B a15:18



BÖ LÜ M 31 i Çk 7:7 T k r3 4 :7 Ele; 7:23 j Sy27:17 k Sy2 0 :1 2 Tkr 3:27 T k r4:21 l Tkr 9:3 m M e4 4 :2 n Sy27:18 Tkr 3 :2 8 Y^ 1:2 Vs 4:14 Elç 7:45 o Sy2 1 :2 4 o Sy21:35 p Ç k 23:23 T k r2 9 :7 r Tkr 3:21 Tkr 7:2



2 82



gün karc ınızda tanık ölsün ki,a senin önüne hayatı ve ölüm ü, b nim etleri ç ve lanetleri ç köyüyörüm; sen de, çöçükların da,d sağ; kalmak istiyörsanız hayatı seçin.e 20 Tanrın Yehöva'yı sev,f sözü­ nü dinleyip O 'na sıkıça bağlan/ sana hayat ve üzün öm ür h vereçek ölan O'dür. Böyleçe Yehöva' nın size vereçeğine dair atalarına, İbrahim 'e, İshak'a ve Yaküp'a ye­ m in ettiği yerde ı yasarsın." Q " l Sönra Müsa gidip tüm İs3 1 rail'e seslendi 2 ve hal­ ka sünları söyledi: "Sü anda yüz yirmi yasındayım/ Artık önder­ lik etmeye i iznim yök. Yehöva bana 'Bü Ürdün İrmağını geçmeyeçeksin'k dedi. 3 Tanrın Yehöva öraya senin önünden geçeçek.l O milletleri senin önünden Kendisi yök edeçek. Ve sen ö töpraklardan önları ataçaksın.m Yehöva'nın dediği gibi, öraya geçerken sana Yesü önderlik edeçek.n 4 Yehöva, Amöri kralla­ rı Sihön ö ile O g'üi) ve ülkelerini yök ettiği P zaman yaptıklarının aynısını bü milletlere de yapaçak. 5 Yehöva önları sizin eli­ nize bırakaçak r ve önlara size emrettiğim şekilde davranaçaksınız.s 6 Çesür ve güçlü ölün. :: Onların karcısında körkma ve dehsete kapılma,t çünkü Tanrın Yehöva seninle geliyör. O seni terk etmeyeçek, yüzüstü bırakmayaçak."ü 7 Müsa Yesü'yü çağırdı ve tüm İsrail'in gözü cinünde sün­ ları söyledi: "Çesür ve güçlü öl,11 çünkü Yehöva'nın atalarına yes Sy 3 3 :5 2 ; Tkr 7:24; Tkr 20:16; s Ys 1:6; Me 27:14; Me 118:6; t Sy 14:9; Tkr 1:29; Tkr 7:18; Me 56:3; u Tkr 4:31; Ys 1:5; İb 13:5; ü Ys 10:25; Ef 6:1 0.



283



M usa'nın Ölümü yakın. Yeşu görevi alır



m inle vaat ettiği diyara bü halkı sen götüreçeksin ve örayı önlara miras ölarak sen paylaştıraçaksın.a 8 Yehöva senin önünden gideçek. O hep seninle birlikte ölaçak.b Seni terk etmeyeçek, yü­ züstü bırakmayaçak. Körkma ve dehşete kapılma."ç 9 Ve Müsa bü kanünü yaz­ dı,^ önü Yehöva'nın ahit san­ dığını tasıyand Leviöğüllarından k ahin lere' ve tüm İsrail ih ti­ yarlarına verdi. 10 Müsa önlara sü emirleri bildirdi: "Her yedi yılda bir, börç affıf yılının belirli vaktinde, Çardaklar Bayramın­ da,« 11 tüm İsrail Tanrın Yehö­ va'nın önünde bülünmakh üzere O 'nün seçeçeği yere geldiğinde/ bü kanünü tüm İsrail'in önün­ de, önların düyaçağı şekilde öküyaçaksın.i 12 Halkı, erkekleri, kadınları, çöçükları, şehirlerinde yalayan yabançıları töplai ki din­ lesinler ve öğrensinler/ Böyleçe Tanrın Yehöva'dan körkaçaklarl ve bü kanünda söylenenlerin tü­ münü yapmaya dikkat edeçekler. 13 Bünları bilmeyen öğülları da dinleyeçek,m Tanrınız Yehöva' dan körkmayı öğreneçekler; Ür­ dün İrmağını geçip mülk edineçeğiniz töpraklarn üzerinde yaşadığınız süreçe O'ndan körkaçaksınız." 14 Bündan sönra Yehöva Müsa'ya, "O lüm ün yaklaşıyör"» dedi, "Yeşü'yü çağır, birlikte Töplanma Çadırında dürün da önü görevlendireyim."0 Müsa ile Yeşü gidip Töplanma Çadırındap dürdülar. 15 Yehöva Çadırda bülüt sütünü idinde belirdi ve bülüt sütünü Çadırın giriminde dürdü.r



BÖ LÜ M 31 a b c c d e f g h ı i j k l m



n o o p r



Tkr 1:38 Ç k33:14 Yş 1:9 Ç k 3 4 :2 7 D a9:13 Sy4:15 T k r31:25 Tkr 17:18 Tkr 15:1 L e2 3 :3 4 Çk 23:17 Tkr16:16 Tkr 12:5 N e8:7 T k r4 :1 0 İb 10:25 Tkr 2 9 :2 9 M e34:11 Öz 8:13 T k r6 :7 Tkr 11:2 Me 78:6 Öz 22:6 E f6 :4 T k r3 0 :1 6 Sy 27:13 T k r3 1 :2 Tkr 3:28 Ç k 4 0 :2 Ç k 3 3 :9 Çk 4 0 :3 8 M e9 9 :7



2 . S ü tu n a 2Sa 7:12 Yhn 3:13 b Ç k 3 2 :6 c Ç k34:15 H k2:17 Me 106:37 Me 106:39 Yr3:1 H e16:15 c T k r32:15 H k 2 :1 2 1Kr11:33 d H k 2 :2 0 Y r3 1 :3 2 İb 8:9 e T k r2 9 :2 0 M e74:1 f 1T a28:9 2T a15:2 2T a 2 4 :2 0 g T k r3 2 :2 0 E y3 4 :2 9 M e27:9 Me 104:29 H e3 9 :2 3 h Tkr31:21 T k r3 2 :2 3 N e9:27 Öz 1:27 ı H k6:13 i İş 8:17 İş 59:2 j T k r3 1 :3 0 T k r3 2 :4 4 K l3:16 k Tkr 4:9 Tkr 11:19 l Tkr31:21 m B a15:18 T k r6 :1 0 n Ç k 3 :8 Sy13:27 H e 2 0 :6



T E K R A R 3 1 :8 -2 2



16 Yehöva M üsa'ya, "Sen üyüyüp atalarına katılaçaksın"a dedi; "Bü halk, gideçeği diyar­ da, öradaki yabançı tanrıların pe­ şine düşüpb ahlaksızlık yapmaya kalkaçak;ç Beni bırakaçak,ç önlarla yaptığım ahdi bözaçaklar.d 17 O gün öfkeleneçeğim ;e bü halkı terk edipf önlardan yüz çevireçeğim/ başkalarına yem ölaçaklar; ballarına birçök felaket ve sıkıntı geleçek;h ve ö gün 'Tanrı­ mız aramızda ölmadığı için bü­ tün bü felaketler başımıza geldi' diyeçekler. 18 Yaptıkları tüm kötülüklerden ötürü, başka tanrı­ lara yöneldikleri için ö gün önlar­ dan kesinlikle yüz çevireçeğim/ 19 Simdi bü ilahiyi' yazın. Ve önü İsrailöğüllarına öğret;k bü ilahi İsrailöğüllarının ağzında öl­ sün ve önlara Benim üyarılarımı hatırlatsın/ 20 Çünkü ataları­ na yem inle vaat ettiğim m süt ve bal akan töpraklaran önları ğetireçeğim, örada yiyipö döyaçaklar, semireçekleril ve başka tanrılara yöneleçekler,p önlara küllük edeçek, Bana sayğısızlık yaparak ah­ dimi bözaçaklar.r 21 Başlarına önça felaket ve sıkıntı geldiğinde' bü ilahi karşılarında könüşan bir tanık gibi ölaçak, çünkü törünlarının dillerinden düşmeyeçek; daha bü günden, önlara yem in­ le vaat ettiğim diyara kendilerini getirmeden bile nasıl bir tütüm geliştirdiklerinin çök iyi farkın­ dayım.'/ 22 Böyleçe Müsa İsrailöğüllarına öğretmek üzere ö gün bü ila­ hiyi yazdı.t o Tkr 8:1 2 ; Ne 9 :2 5 ; o Tkr 32:15; p Tkr 32:16; r Çk 24:7; Tkr 2 9 :1 ; Ne 9 :2 6 ; s Tkr 2 8 :5 9 ; Tkr 2 9 :2 2; s Ba 8:21; Çk 16:4; 1 T a 2 8 :9 ; Me 139:2; t Tkr 31:19.



T E K R A R 3 1 :2 3 - 3 2 :8



Musa’nın ilahisi. İşleri kusursuzdur



23 Ve Tanrı Nün öğlü Yeşü' yü a görevlendirip öna şü sözleri söyledi: "Çesür ve güçlü öl, b çün­ kü İsrailöğullarına yem inle vaat ettiğim diyara önları sen götüreçeksin,ç Ben de hep seninle ölaçağım." 2 4 Müsa bü kanünün tüm sözlerini sönüna kadar kita­ ba yazıp b itirin çe ç 25 Yehöva'nın ahit sandığını taşıyan Leviöğullarına d şu emirleri verdi: 2 6 "Bü kanün k ita b ın ı e alın, Tanrınız Yehöva'nın ahit sandığı­ nın yanına köyün,f karcınızda bir tanık ölarak dursun.s 27 Çün­ kü sizin asiliğinizi11 ve dik başlılığınız T iyi bilirim. Bügün, ben hayatta ve yanınızdayken Yehöva'ya asilik ettiğinize göre/ ben öldükten sönra mütlaka daha da fazlasını yapaçaksınız! 2 8 Ka­ bilelerinizin tüm ihtiyarlarını ve görevlilerinizi! yanıma topla­ yın, bü sözleri söyleyeyim önlar da düysün, gökleri ve yeri karşı­ larında tanık tütayım.k 29 Biliyörüm ki, ben öldükten sönra yıkımınıza yöl açaçak peyler yapaçaksınız,l size emrettiğim yöldan sapaçaksınız ve sönünda ba­ şınıza felaket m geleçek, çünkü elinizle yaptığınız pütlarla Yehö­ va'nın gözünde kötü ölanı yapa­ rak O 'nü öfkelendireçeksiniz." n 3 0 Müsa bü ilahinin sözlerini başından sönüna kadar tüm İsra­ il çemaatine öküdü:ö Q Q 3 2



"Ey gökler, külak verin de könüşayım; Yeryüzü de ağzımdan çı­ kan sözleri düysün.11 2 Öğrettiklerim yağmür gibi damla damla akaçak,p



a Sy 27:18 Tkr31:14 b Yş 1:6 M e27:14 Me 118:6 c Tkr 1:38 Tkr 3 :2 8 c Ç k 3 4 :2 7 T k r3 1 :9 d Sy4:15 1Ta 15:12 e Tkr 17:18 T k r3 1 :9 2K r22:8 2Ta 34:14 f 1K r8:9 İb 9:4 g T k r31:19 h T k r9 :2 4 T k r3 2 :2 0 Yş 1:18 N e9 :2 6 ı Ç k 3 2 :9 Tkr 9:6 Me 75:5 (Öz 29:1 İş 48:4 i T k r9 :2 4 Me 78:8 j T k r2 9 :1 0 k T k r4 :2 6 T k r3 0 :1 9 T k r3 2 :1 l T k r3 2 :5 H k2:19 Hö 9:9 m Tkr 28:15 n Y r4 4 :8 o T k r3 2 :4 4



BÖ LÜ M 32 o T k r4 :2 6 T k r3 0 :1 9 p E y2 9 :2 2 İş 55:10



2 . S u tu n a Öz 19:12 Hö 14:5 b Me 72:6 c M i5 :7 c Ç k 3 4 :5 M e105:1 Yhn 17:26 d 1Ta29:11 Me 145:3 e 2Sa 2 2 :3 1 Me 18:2 M e1 9 :7 Yk 1:17 f M e3 3 :5 M e67:4 D a4 :3 7 g Tkr 7:9 N e9:33 M e9 8 :3 İb 10:23 1Pe 4:19 h T k r2 5 :1 6 E y3 4 :1 0 Rö 3:5 ı Ba 18:25 M e92:15 M e9 9 :4 Hö 14:9



3



4



5



6



284



Sözlerim de çiy gibi düşeçek,a Çayırlara çiseleyen yağmür gibi,b Bitkiler üzerine inen bere­ ketli yağmürlar gibi.ç Çünkü Yehöva'nın ismini bildireçeğim/ Büyüklük Tanrımıza aittir,d bünü siz de söyleyin! Ö kayadır, işleri küsürsüzdür,e Çünkü her yölü adalettir.f Sadakat Tannsıdır/ hiç hak­ sızlık etmez;h Dürüst ve döğrü ölan Ö'dur.ı Önlar ise yıkımlarına yöl aça­ çak şeyler yapıyör/ Ö 'nun çöçukları değiller, kusur kendilerinde.! Yöldan çıkmış, bözuk bir nesil!k Yehöva'ya böyle mi davranılır,l



Ey hikmetsiz, akılsız halk?m Ö senin Baban değil mi; seni var eden,n Meydana getiren ve pekiştiren?ö 7 Eski günleri hatırla,o Nesiller önçesini, geçmiş devirleri düşün; Babana sör, sana anlatır;p Yaşlıların sana söylerler.' 8 Yüçeler Yüçesi milletlere mi­ ras paylaştırırken/ Âdem öğullannı birbirin­ den ayırırken/ İsrailöğullannın sayısına göret i Tkr 31:27; Hk 2:19; Me 14:1; j İş 1:4; Yr 15:6; Yk 1:14; k Me 78:8; Lu 9:41; Flp 2:15; l İşr 1:2; m Yr 4:22; n Çök 4:22; Tkr 32:18; 2Sa 7:23; İş 63:16; o Me 55:22; o İş 63:11; p Çök 13:14; Me 4 4 :1 / r Me 78:3; s Ba 10:5; m ' 115:16; s Ba 11:9; t Ba 15:18; Çk 2 3 :3 1 ; Me 105:44.



285



İsra il kayasını unuttu. P u tp erestlik



Halkların sınırlarını belirledi.a 9 Çünkü Yehöva'nın payı Ken­ di halkıdır;b Yakup Kendine ayırdığı mirastır.ç 10 Önu çörak bir diyardaç buldu; İssız, uğuldayan bir çölde.d Çevresini kuşatıpe gözetti,f Gözünün bebeği gibi körudu.g 11 Yuvasının üzerinde kanat çır­ pan kartal gibiydi,h Uçsunlar diye yavrularını dürten, Kanatlarını açıp önları alan, Telekleri üzerinde önları ta­ şıyan bir kartala 12 Yalnızça Yehöva öna yöl gösterdi,i Yanında yabançı bir tanrı yöktu.i 13 Önu dünyanın yüksek yerleri­ ne çıkardı,k Böyleçe Yakup tarlaların ürününden" yedi. Emsin diye öna sarp kayadan bal,m Çakmaktaşından zeytinyağı çıkardı;" 14 İneklerin tereyağını, köyunların sütünü,° Başan çinsi erkek kuzuların, tekelerin,il Köçların semizini, Buğdayın en iyisini verdi;p Ve üzümün kanını şarap ye­ rine içtin/ 15 Yeşurun*şşemirinçe çifte atü.ş Tkr 32:15* Anlamı "Döğru Kişıi"; İsrail iç:in önur ifade eden bir unvan.



BÖ LÜ M 32 a Tkr 2:5 T k r2 :1 9 Elç 17:26 b Ck 15:16 Çk 19:5 Tkr 7:6 Tkr 26:19 c 1Sa 10:1 Me 74:2 Me 78:71 c T k r8:15 Hö 13:5 d Me 107:4 Y r2 :6 e N e9:19 f Ne 9:20 M e8:4 g Me 17:8 Z k 2:8 h İş; 31:5 ı Çk 19:4 i Tkr 1:31 j İş 43:12 k T k r3 3 :2 9 İş 58:14 l Tkr 8:8 m M e81:16 n E y2 9 :6 o B a 1 8 :8 o H e39:18 p Me 147:14 r B a49:11 s Tkr 33:5 İş 44:2 s Hö 4:16



2 . S u tu n a T k r3 1 :2 0 Ne 9:25 Me 73:7 b İş 1:4 İs 51:13 Hö 13:6 c 2 S a 2 2 :4 7 M e8 9 :2 6 Me 95:1 c H k2:12 d 1Kr 14:22 1Kö 10:22 e 2K r23:13 H e8:17 f Le17:7 Me 106:37 1Kö 10:20 g T k r2 8 :6 4 h H k5:8 ı Me 106:21 İş 17:10 Y r2 :3 2 Y '3 :2 1 i T k r4 :3 4 j H k2:14 M e7 8 :5 9 Me 106:40 k T k r31:17 E y3 4 :2 9 M e3 0 :7 l T k r32:5 İş 65:2 M t 17:17 m İş 1:2 İş 30:9 n M e96:5 İ^ 44:10 1Kö 8:4 1Kö 10:20



T E K R A R 3 2 :9 -2 1



(Ey Yeşurun, semirdin, iri­ leştin, tıka başa döydun.)a Kendisini yaratanı, Tanrı'yı bıraktı,b Önu kurtaran kayayıç hör gördü. 16 Yabançı tannlarlaç Ö'nu kışkandırdılar;d İğrenç şeylerle Ö'nu öfkelendirdiler.e 17 Tann'ya değil, çinlere kurban sündülar,f Bilmedikleri tanrılara,ğ Sön zamanlarda çıkmış yeni tanrılara;h Atalarınız önları tanım ıyördü. 18 Sana baba ölmüş kayayı unuttün,ı Seni şançılarla dünyaya ge­ tiren Tanrını aklından çı­ kardın. 19 Yehöva bunu gördü, ö zaman gözünden düştüler,! Çünkü öğulları ve kızları O 'nü kızdırdı. 20 Bu yüzden dedi ki, 'Onlardan yüz çevireyimk de Sönları ne ölaçak görelim. Çünkü önlar bözuk bir nesil,1 Sadakat nedir bilmeyen çöçüklar.m 21 Tanrı ölmayan peylerle” Beni kıskandırdılar; İşe yaramaz putlarla Beni kızdırdılar;ö Ben de bir halk ölmayanlarla önları kışkandıraçağım;il Akılsız bir milletle önları öfkelendireçeğim.p o 1Sa 12:10; 1Sa 12:21; 1Kr 16:13; Elç 14:15; o Hö 1:10; Hö 2 :2 3 ; Rö 9 :2 5 ; Rö 11:11; 1Pe 2:10; p Rö 10:19.



T E K R A R 3 2 :2 2 -3 6



Tanrı, yolundan sapanlardan öç alacak



22 Çünkü öfkemden bir ateş tu­ tuştu/ Ta aşağıya, ölüler diyarına kadar yanaçak,b Yeryüzünü tüm ürünüyle bir­ likte yutaçak,ç Dağların temellerini alevler saraçak.ç 23 Başlarına daha çök bela getireçeğim,d Oklarımı önlara harçayaçağm .* 24 Açlıktanf bitkin düşeçek, yük­ sek ateşleğ eriyip ğideçekler Ve feçi bir yıkıma uğrayaçaklar.h Üzerlerine yırtıçı hayvanlar salaçağım/ Töpraktaki zehirli sürün­ genleri de yöllayaçağım? 25 Delikanlılarını ve genç kızla­ rını,! Ak saçlıyı da, emzikteki çöçuğuk da Dışarıda kılıça,1 İçeride dehşete kurban vereçekler.m 26 "Onları darmadağın edeçeğim,n Olümlü insanlar arasından adlarını şilip ataçağım"° diyebilirdim; 27 Ançak düşmanın aşağılamala­ rını düymak istemedim,ö Hasımları yanlış anlayarak,p "Bütün bünları yapan Yehöva değil,r Biz bileğimizin güçüyle üş­ tün ğeldik"s diyeçeklerdi. 28 Düşünçeden yöksunş bir mil­ let, Aralarında anlayışa yer yök.t



BÖ LÜ M 32 a M e2 1 :9 Yr 15:14 Ağ 4:11 b A m s9:2 c T sf3 :8 c Hb 3:10 d L e26 :2 4 T k r28:15 e M e7:13 H e5:16 f T k r2 8 :5 3 g T k r2 8 :2 2 h T k r28:21 A m s4:10 ı L e2 6 :2 2 Y r15:3 H e5:17 i S y21:6 Y r8 :1 7 A m s9:3 j 2T a36:17 k Ağ2:21 l Y r9:16 A ğ1:20 m Y r9:21 H e7:15 n L e26:33 T k r2 8 :2 5 H e20:23 Lü 21:24 o T k r9:14 o 1Sa 1 2 :2 2 H e20:14 p Ç k 3 2 :1 2 Sy 14:16 r 37:24 s M e115:2 Me 140:8 s Me 106:13 M e107:11 Lu 7:30 t İş 6:10 27:11 M t 13:15



2 . S u tu n a M e81:13 Öz 1:5 Öz 27:11 b Me 107:43 Hö 14:9 1 T i4:15 c Y r2 :1 9 A^ 1:9 c H k2:14 1Sa 1 2 :9 M e4 4 :1 2 50:1 d 2Ta 24:24 3 0:17 e Çk 14:25 1Sa 2 :2 f 1Sa 4 :8 Ezr1:3 D a2 :4 7 g 1:10 Yhd 7 h 5:4 Y r2:21 ı M e5 8 :4 M e140:3 i H ö1 3 :1 2 Rö 2:5 j M e94:1 N a1:2 Rö 12:19 İb 10:30



286



29 Keşke hikmetli ölşalardı!â O zaman etraflıça duşunürlerdi;b Kendilerini bekleyen sönü hesaba katarlardı.ç 3 0 Eğer kendi kayaları önları göz­ den çıkarmamış, Yehöva önları düşmanları­ na teslim etmemiş ölsaydı,« Tek bir kişi önlardan binini nasıl kövalayabilir, İki kiş>i ön binini nasıl kaçırabilirdi?d 31 (Çünkü önların kayası bizim kayamız gibi değildir,e Düşmanlarımız bile bunu fark eder.)f 32 Onların asması Södöm asma­ sından, G öm örrağ taraçalarındandır. Üzümleri zehirli, Salkımları açıdır.h 33 Şarapları iri yılanların zehri, Köbraların körkunç zehridir.ı 34 Bünlar henüz Bende saklı de­ ğil mi, Hazinemde mühürlü durmuyör m u? 35 Öç almak Bana aittir, çezalandırmak da.i Zamanı ğelinçe ayakları kayaçak,k Çünkü felaket günü yakın,1 Başlarına geleçek peyler hız­ la yaklaşıyör.'m 36 Yehöva halkını yarğılayaçakn Ve küllarına açıyaçaktır,ö k Me 9:15; Me 73:18; İş 8:15; l Yr 10:15; Lu 19:44; m İş 30:13; Hb 2:3; 2Pe 2:3; n Me 7:8; Me 96:13; İb 10:30; o Hk 2:18; Me 90:13; Me 106:45; Me 135:14.



287



37



38



39



40



41



M illetler, O’nun h alk ıyla sevinin



Çünkü desteklerinin yök ölüp gM ğm k Sefil ve aşağı ölandan baska bir şey kalmadığını göreçek. O zaman 'Hani nerede tanrıları,a Sığındıkları kaya nerede?'b diyeçek, 'Kürbanlarının yağını yiyen,ç Sunu ölarak döktükleri şa­ rapları içenler ç nerede? Kalkıp size yardım etsinler.d Gizli sığınağınız ölsünlar.e Artık bünü anlayın, Ben, Ben O'yüm,f Yanımda başka tanrılar yök.s Öldüren de Benim, yaşatan da.h Ağır yaralayan da ı Benim, iyi edeçek ölan da.i Kimse elim den kürtaramaz.i Çünkü elimi göğe kaldırır, "Ebedi varlığım k üzerine" ant içerim;1 Parıldayan kılıçımı bileyip,m Hüküm işini ele aldığımda,n



Düşm anlarım dan öç alaçağım,o Benden nefret edenlere çezalarını vereçeğim.i l 4 2 Oklarımı kanla şarhöş edeçeğim,p Katledilenlerin ve tütsakların kanıyla. Kılıçım da düşmanın (önderle­ rinin baslarını/ Etlerini yiyeçek.'s 43 Siz ey milletler, Ö 'nun halkıy­ la şevinin,!^



BÖ LÜ M 3 2 a Hk 10:14 Y r2 :2 8 b T k r32:31 c He 16:19 1Kö 10:20 c Hö 2:8 1Kö 10:21 d Hk 10:14 e Ams 9:2 f İş 41:4 İş 48:12 g T k r4:35 45:5 h 1Sa 2 :6 2K r5:7 M e6 8 :2 0 ı Sy12:13 2Ta21:18 i Yr17:14 Hö 6:1 j İş 43:13 k Me 90:2 1 T i1 :1 7 Vh 10:6 l Ç k 6 :8 İş 45:23 İb 6:13 m M e7:12 H e21:10 n İş 66:16 Na1:3 o T k r3 2 :3 5 1:24 59:18 İş 66:6 N a1:2 o Ç k 2 0 :5 p T k r3 2 :2 3 r Yş 10:17 Yş 10:26 1Sa 15:33 s İ:ş 34:6 H e38:21 s Ba 12:3 1Kr8:43 R ö 3 :2 9 R ö 15:10



2 . S ü tu n a 2K r9:7 V h 6 :1 0 b T k r32:41 Mi 5:15 L ü21:22 c Sy 11:28 T k r31:23 c T k r3 1 :2 2 Vh 15:3 d T k r6 :6 Tkr 11:18 e T k r6 :7 f 2T i3 :1 6 İb 4:12 g Le 18:5 T k r3 0 :1 9 Rö 10:5 h Öz 3:2 ı Sy27:12 i T k r34:1 j B a10:19 B a15:18 Y îş 1:3 k S y 2 0 :2 8 S y 3 3 :3 8



T E K R A R 3 2 :3 7 -5 2



Çünkü Ö, kullarının kanı­ nın öçünü alaçak,â Düşmanlarından intikam alaçak,b Halkının toprakları için ke­ faret vereçek." 4 4 Böyleçe Musa geldi, Nun öğlu Hösea*ç ile birlikte bu ilahi­ nin tüm sözlerini halkın duyaçağı sekilde söylediler.^ 45 Musa tüm İsrail'e bunları söyledikten sönra, 4 6 "Bugün sizlere uya­ rı ölarak bildirdiğim tüm bu söz­ lere yüreğinizi verin;d bu kanun­ da denilenlerin hepsini yapmaya dikkat etmeleri için siz de öğullarınıza em redeçeksiniz"e dedi. 47 "Çünkü bu sizin için değer­ siz bir söz değildir;f sizin ha­ y a tın ız d a Mülk edinmek üzere Ürdün İrmağından geçip gireçeğiniz topraklarda bu sözler saye­ sinde ömrünüz uzun ölaçak."h 4 8 Aynı gün Yehöva Musa' yla könustu; 4 9 "Abarim'deki dağa, Möab diyarında, Eriha kar­ cısına düsen Nebö Dağına* çık, İsrailöğullanna mülk ölarak vereçeğim Kenan diyannıi gör" dedi. 50 "Ağabeyin Harun na­ sıl Hör Dağında ölü p k atala­ rına katıldıysa, sen de çıkaçağın dağda öleçek ve atalarına katılaçaksın;1 51 çünkü siz Tsin Çö­ lünde, Kades'teki Meriba suları1" yanındayken İsrailöğullannın örtasında Bana karşı sörumsuzça davrandınız." İsrailöğullannın örtasında kutsallığıma saygı ğöste'm ediniz.o 52 Bu yüzden l Tkr 3 4 :5 ; m Sy 20:13; n Sy 2 0 :1 2 ; Sy 27:14; o Le 10:3; Le 2 2 :3 2 ; İş 8:13; M t 6:9.



Tkr 32:44* Yeşu.



T E K R A R 3 3 :1 -1 3



Yehova kral ve hâkim . 5 kabileye hayırdua



İsrailöğullanna vereçeğim ö diyarı üzaktan ğöreçeksin, fakat öraya ğirmeyeçeksin."a



a Sy27:13 Tkr 3:27 T k r3 4 :4



Q Q



BÖ LÜ M 33



Tanrı adam ı M u sa'n ın b 3 3 ölm eden ön çe İsrailöğullanna hayırduası.ç 2 Musa söyle dedi: "Yehöva Sina'dan geldi,ç Önların üzerine ışığını Seir' den saçtı.d Paran dağlanndane parladı, Yanında ön binlerçe kütsal meleği,f Sağ; yanında savaşçıları vardı.g 3 Ö halkını gerçekten bağrına bastı.h O nların kütsalları Senin elindeı Tanrım; Hepsi ayaklarının dibine ötürdü;i Ve sözlerini dinlemeye baş­ ladılar.! 4 (Muşa bize bir kanun verdi,k Ö kanun Yakup çemaatine aittir.)1 5 İsrail kabilelerinin tamam ım Ve halkın önderleri" toplan­ dığında Tanrı Yeşurun'daökral öldu. 6 Ruben yaşasın, ölmesin,'’ Adamlarının sayısı azalmasın."p 7 Yahuda için ölan hayırduasır söyleydi: "Yahuda'nınş şeşini iş;it, ey Yehöva, Onü halkına ğetir. Kendisine ait ölan için, kölunun güçüyle müçadele



b Yş 14:6 M e90:Ü st c Ba 4 9 :2 8 Lu 24:50 c Çk 19:18 d H k5:4 e Hb 3:3 f Da 7:10 G a3:19 Yhd 15 g M e6 8 :1 7 h Tkr 7:8 T k r2 3 :5 Me 47:4 Hö 11:1 ı Çk 19:6 M e5 0 :5 i Çk 19:23 j Ç k 2 0 :1 9 k Ç-k 2 4 :8 Yhn 1:17 Elç 15:5 1Kö 9:9 l Tkr 4:8 Elç 7:53 m S y1:46 n Çk 18:25 Çk 19:7 Sy 1:44 o T k r32:15 44:2 o B a 4 9 :3 Yş 22:1 1Ta 5:1 p S y26:7 Yş 13:15 r B a 4 9 :8 1Ta 5:2 s Me 78:68



2 . S u tu n a H k1:2 2Sa 7:1 2Sa 7:9 b B a 4 9 :5 S y3:12 Sy 18:24 c Çk 2 8 :3 0 L e8 :8 Ezr2:63 c Ç k 3 2 :2 6 İb 7:26 d Çk 17:7 T k r6:16 e Sy20:13 f Ç k 3 2 :2 7 Le 10:6 g L e10:7 h Ml 2:5 ı Le10:11 T k r17:9 Yr18:18 i 2Ta 15:3 2Ta 17:9 M l2 :7 j Ç k 3 0 :7 Sy1 6 :4 0 k L e1 :9 M e51:19



288



Düşmanları kargışında Sen öna yardımçı öl."a 8 Levi için şunları söyledi:b "Tümmim ve Ü rim 'inç Sana sadık ölan adamdadır,ç Sen önü Massa'da sınadın.d M eriba süları yanında önunla çekiştin,e 9 O adam ki, babası ve annesi için 'Onları görmedim' dedi. Kardeşlerini de kabul etmedi,f Ve öğullarını tanımadı. Çünkü Senin sözünü tutuyör,g Ahdine bağlı kalıyör.h 10 Yakup'a Senin hükümlerini/ İsrail'e kanununu ö öğretsin/ Önünde* buhur,! Sunağında yakılan sunu sünsün.k 11 Onün ğüçünü küvvetini artır,l ey Yehöva, Elinden çıkan işten höşnut öldüğünü ğöster,m Öna karşı ayaklananların^ öndan nefret edenlerin Bel kemiğini kır, bir daha döğrulamasınlar."° 12 Benyamin için söyle dedi:° "Yehöva'nın sevdiği,p yanın­ da güvenlik içinde yaşasın,r Öna sığınıp gün böyuş Omuzlarında ötursun."ş 13 Yusuf için söyle dedi/ l Me 18:32; İş 4 0 :2 9 ; Hb 3:19; Flp 4:13; m Tkr 18:5; Ml 2:6; n Ele 2 3 :4 ; o Me 3:7; Ams 5:10; o Ba 49:27; p 2Sa 7:16; r m ' 4:8; s Yş 18:11; Me 68:27; s Yş 18:28; Hk 1:21; 2Sa 5:9; Me 125:2; t Ba 49:22.



Tkr 33:10* Ya da "burnuna"



289



14



15



16



17



Musa diger kabilelere de hayırdua eder



"Onün töpraklarında her za­ man Yehöva'nın bereke­ ti ölsün;a Gökten gelen değerli nim et­ lerle, çiyle,b Aşağıda yatan derin sularla,ç Güneşin büyüttüğüç ürünler­ le, değerli şeylerle, Yılın her ayının ürünüyle,d değerli şeylerle, Döğudaki dağlardan gelen en değerli şeylerle,e Ebedi tepelerden ğelen de­ ğerli şeylerle, Yeryüzünün değerli şeyleriyle, tüm zenginliğiyle/ Ve çalıyı Kendi mekanı yapanınğ önayıyla bereket görsün. Ö bereket kardeşlerinin ara­ sından seçilip ayrılanın,h Yusuf'un başı üzerinde ölsün.ı Böğanın ilk yavrusu gibi gör­ kemli ö,* Böynuzları yaban sığırınınki ğibi.! Onlarla halkları yerlerinden süreçek,k Hepsini birden yeryüzünün uçlarına göndereçek; Onlar Efraim'in ön binleri,l Ve Manasse'nin binleridir." 18 Zebulun için söyle dedi:m



"Ey Zebulun, her dışarı gidi^inden sevinç duy, İssakar, sen de kendi çadır­ larında sevin.ö 19 Önlar halkları dağa çağıraçak. Örada döğruluğa yaraşan kurbanlar keseçekler.i' Çünkü denizlerin zenginliğiyle,p



BÖ LÜ M 33 a Y ; 16:1 Öz 10:22 b Ba 27:28 Zk 8 :1 2 c Ba 49:25 C 2 S a 2 3 :4 d L e26:5 Me 65:9 e B a37:25 Y ; 17:18 f T k r8 :8 M e24:1 g Ç k 3 :4 Elç 7:30 h B a37:7 1Ta 5:2 ı Ba 4 9 :2 6 1Ta 5 :1 i Y ; 17:1 j M e22:21 M e9 2 :1 0 k 1Kr 22:11 Me 44:5 l Ba 48:19 m B a49:13 n Yş 19:10 H k5:14 o B a49:14 Y ; 19:17 o Me 4:5 p B a49:13 M t4:13



2 . S ü tu n a B a 4 9 :1 9 b Y ;1 3 :8 Y ; 13:24 c 1T a12:8 Öz 28:1 C 1T a5:18 1T a5:20 d Sy32:1 e S y 32:21 S y 3 2 :2 _ Sy32:3 :33 Y;; 1:14 Yij 1:15 Y;; 4:12 Y;; 22:1 f B a4 9 :1 6 g H k13:2 H k 13:24 H k15:8 H k 15:20 H k16:30 h Y;; 19:47 H k18:27 H k 18:29 1Ta12:35 ı B a49:21 i Y;; 19:32 j B a 4 9 :2 0 k Me 127:3 Me 128:3 l ÖÖz 3:4 m T k r32:13 E y2 9 :6 n T k r8 :9 o Me 68:33 o Me 6 8 :3 4 Me 93:1 Me 104:3



T E K R A R 3 3 :1 4 -2 6



Kümlardaki ğizli hazinelerle besleneçekler." 20 Gad için söyle dedi:a "Gad'ın sınırlarım genişleten kütlüdür.b O yürdünda bir aslan ğibi ötüraçak,ç Kölu da, başı da parçalayaçak.ç 21 İlk parçayı kendine alaçak,d Çünkü kanun köyuçunun ayırdığı pay öndadır.e Halkın önderleri bir araya geleçek. Ö, İsrail için Yehöva'nın ada­ letini Ve hükümlerini uygulayaçak." 22 Dan için söyle dedi:f "Dan bir aslan yavrüsüdür.ğ Başan'dan fırlayıp çıkaçak."h 23 Naftali için söyle deditı "Naftali Yehöva'nın bereke­ tiyle dölmüş, Onayıyla döymuştur. Batıyı ve güneyi kendine mülk edin."* 24 Aser için söyle dedi:! "Aşer, öğullardan yana bere­ ket görsün.k Kardeşlerinin önayını kazansın,l Ayağını zeytinyağına daldırsın.m 25 Senin kapılarının sürgüleri demir ve bakırdır," Ömrün böyunça rahat ra­ hat dölaşaçaksın. 26 Yüçe katında sana yardım et­ mek içinö Bulutlar üzerine öturup gökleri aşanö



T E K R A R 3 3 :2 7 - 3 4 :1 2



Musa diyarı görür, sonra ölür



Yeşurun'un3 Tanrısının eşi benzeri yoktur.b 27 Devirlerin Tanrısı sana sığı­ naktır,0 Tükenmeyen gücüyle kolla­ rı sana destek olur,c Senin cinünden dusmanı kovar,d



BÖ LÜ M 33



'Yok et, bitir onları!'e der. 28 İsrail güvenlik idinde yajayacak,f Yakup'un pınarından olanlar,g kimse karıs madan Tahıl ve yeni sarap memleke­ tinde yasayacaklar.h Gökler de ciy damlatacak.ı 29 Ne mutlu sana ey İsrail!i Yehova'nın sagladıgı kurtu­ luşu yajamıs' Senin gibi bir halk var mı?k O senin yardımına kosan kalkanınl Ve hasmetli kılıcındır.m Bu yüzden karsında düsmanların korkup çekilecek,0 Ve sen onların yüksek yer­ lerini cigneyeceksin."° Q / | Sonra Musa Moab düz3 4 lüklerinden Nebo Dagına,° Eriha'ya bakanp Pişga tepesiner cıktı. Yehova ora­ dan kendisine tüm diyarı; D an'as kadar uzanan Gilead'ı, 2 tüm N aftali'y i, Efraim ve M anasse topraklarını, batıdaki d eni­ zes kadar uzanan tüm Yahuda topraklarını, 3 N ecef'i,t hu r­ ma agacları şehrinin,u Eriha'nın bulundugu ovayı, Tşoar'au dek tüm Ürdün Havzaşını*v gösterdi. Tkr 34:3* Başlangıç 13:10'daki dipnota bakın.



a T k r32:15 T k r3 3 :5 İş; 44:2 b Çk 15:11 M e8 6 :8 M e8 9 :6 Yr 10:6 c M e46:11 M e9 0 :1 M e9 1 :2 Me 125:2 C İs 40:11 Ho 11:3 d Tkr 9:3 e T k r3 1 :4 f Y r2 3 :6 Y r3 3 :1 6 g Me 6 8 :2 6 İş; 48:1 h Tkr 8:8 ı Tkr 11:11 T k r33:13 i M e3 3 :1 2 M e144:15 M e146:5 j M e27:1 İş; 12:2 k T k r4 :7 2Sa 7:23 Me 147:20 l Ba 15:1 M e115:9 m Hk 7:20 n 2Sa 22:45 M e6 6 :3 M e81:15 o T k r32:13



o Sy27:12 T k r3 2 :4 9 p Sy36:13 r Sy 21:20 Tkr 3:27 s Yş 19:47 H k 18:29 S Ç k 23:31 S y34:6 Tkr 11:24 t Yş 15:1 u 2Ta 28:15 ü Ba 19:22 İş 15:5 v Ba 13:10 1Kr 7:46



2 . S ü tu n a Ba 12:7 B a 2 6 :3 Ba 28:13 b Sy 20:12 T k r3 2 :5 2 c Sy 12:7 Ml 4:4 C T k r3 2 :5 0 Yş; 1:2 d Tkr 3 :2 9 e E lc2:31 Yhd 9 f T k r3 1 :2 Ele 7:23 Elcc 7:30 Elc 7:36 g B a27:1 B a 4 8 :1 0 h Y î; 14:11



290



4 Ve Yehova ona, "İbrahim 'e, İshak'a ve Yakup'a, 'Senin soyu­ na verecegim' diye yemin ettigim diyar bu "a dedi. "Gözlerinle gör diye şana gösterdim, cünkü ora­ ya gecmeyeceksin."b 5 Sonra Yehova'nın şöyledigi gibi, Yehova'nın kulu Musac orada, M oab diyarında oldü.c 6 Onu Moab diyarında, Beytpeord kargışındaki vadide göm­ dü, bugüne dek kimse onun m e­ zarının yerini bilmez.e 7 Musa öldügünde yüz yirmi yaşınday­ dı/ gözleri zayıflamamış/ gücü kuvveti tükenm em işti/ 8 İsrailogulları Moab düzlüklerinde M usa'nın arkasından otuz gün agladıları Sonunda Muşa id n aglayıp yaş tuttukları günler sona erdi. 9 Nun oglu Yeşu ruhun verdigi hikm etle doluydu/ cünkü Muşa onun üzerine elini koy­ muştu.! İsrailogulları onu dinli­ yor ve Yehova'nın Musa'ya verdigi emirlere göre davranıyorlardı.14 10 Fakat İsrail'de bugüne dek Yehova'nın Muşa g ib il yakın­ dan* tanıdıgımbaşka bir peygam­ ber cıkm adı. 11 Yehova'nın onu gönderip Mısır'da Firavu­ nun, onun tüm hizmetkarları­ nın önünde ve ülkesinde yaptırdıgı tüm işaretler, mucizeler” 12 ve de bütün İsrail'in gözü önünde gerçekleştirdigi tüm güclü ve görkemli işlero bakımından Musa gibisi yoktu. ı Sy 2 0 :2 9 ; i Hk 3:10; Hk 6 :3 4 ; 1Kr 3:12; j Sy 27:18; Tkr 31:14; E lç6 :6 ; 1 T i4 :1 4 ;k S y27:21; Yş 1:16; İb 13:17; l Tkr 18:15; Elç 3 :2 2 ; Elç 7:37; m Çk 33:11; Çk 33 :2 0 ; Sy 12:8; n Tkr 4 :3 4 ; Me 78:43; o Çk 3:19; Tkr 2 6:8; Lu 24:19.



Tkr 34:10* Sözcük anlamıyla, "yüz yüze"



YEŞU Yehova'nın kulu M usa'nın ölümünden sonra M usa'nın hizmetkârı,“ Nun oglu Yeşu'yab Yehova şöyle dedi: 2 "Kulum Muşa öldü;c şim di şen ve bu halk kalkın, İsrailogullarına verdigim topraklara gitmek üzere Ürdün İrmagını gecin.c 3 Ayak basacagınız her yer, Musa'ya söz verdigim gibi sizin olacak.d 4 Çölden Lübnan'a ve bü­ yük Fırat İrmagına kadar Hititlerin*e tüm ülkesi ve günbatısında Büyük Denize* kadar olan topraklar sizin olacak.f 5 Yaşa­ m ın boyunca kimse karşında du­ ramayacak^ M usa'nın yanında oldugum gibi senin de yanın­ da olacagım.h Seni asla terk etmeyecegim ve yüzüstü bırakmayacagım . 6 Çesur ve güclü ol,i cünkü atalarına yem in le vaat ettigimi toprakları bu m illetin miras almasını sağlayacak olan sensin.k 7 Kulum M usa'nın sana emrettigi tüm kanunlara uymak icin cok cesur ve güdü oI.1 O kanun­ lardan saga sola sapma ki,mgitti­ ğin her yerde akıllıca davranabilesin.n 8 Bu kanun kitabında yazılanlar dilinden düşm esin.11 Orada yazılanlara tam olarak uy­ mak icin, onu gece gündüz, üze­ rinde düşünerek oku.» O zaman akıllıca hareket eder ve işinde ba­ şarılı olursun.P 9 Simdi sana yine em rediyorum :' Çesur ve



İ



Ys 1:4* Sözü edilen Hititler bir zaman­ lar Vaat Edilmiş Topraklarda yaşamış bir halktı. Başlangıc 15:18-21 ilekarşılaştırın. 4* Akdeniz.



BO LU M 1 a Ç k24:13 Sy 11:28 b Tkr31:14 c T k r34:5



d Tkr 11:24 e Sy1 3 :2 9 Yş 11:3 f Ba 15:18 Çk 23:31 Sy34:3 Tkr 1:7 Yş 1 5 :4 g Tkr 7:24 Tkr 11:25 Ro 8:31 h Ç k 3 :1 2 Yş; 3:7 ı T k r3 1 :6 İb 13:5 i Tkr 1:38 T k r31:23 M e27:14 j Ba 12:7 B a15:18 B a 2 6 :3 k Sy3 4 :1 7 l T k r3 1 :7 m Tkr 5:32 T k r28:14 n T k r2 9 :9 1Kr2:3 o Tkr 6:6 T k r30:14 o Tkr17:19 M e1:2 1 T i4:15 Yk 1:25 p 1Ta22:13 r T k r3 1 :7



2 . S u tu n a T k r3 1 :8 Yş 8:1 b Çk 23:27 M e4 6 :7 c T k r9:1 Tkr11:31 Yş; 3:2 C S y 3 2 :2 0 Yş 22:2 d T k r3 :1 9 T k r2 9 :8 Yş 1 3 :8 e S y1:3 S y26:2 f Çk 13:18



g Sy3 2 :1 7 S y 3 2 :2 2 Tkr 3 :20 h Sy3 2 :3 3 Yş; 22:9 ı Ys 22:4 i S y 32:25 İb 13:17



291



güclü ol. Korkma, dehşete kapıl­ ma!" Çünkü her nereye gidersen Ben, Tanrın Yehova, senin yanın­ da olacagım ."b 10 Bunun ardından Yeşu hal­ kın arasındaki görevlilere şu emri verdi: 11 "Konaklama yerine, halkın arasına gidip onlara şunu emredin: Kendiniz icin erzak ha­ zırlayın; cünkü üc gün sonra Ür­ dün İrmagını gecip Tanrınız Yehova'nın size verecegi toprakları mülk edineceksiniz."c 12 Sonra Yeşu, Rubenogullarına, Gadogullarına ve Manasse kabilesinin yarısına şöyle dedi: 13 "Yehova'nın kulu M usa'nın size dediklerini hatırlayın:^ 'Tan­ rınız Yehova size verdigi bu topraklarda rahat etmenizi saglayacak. 14 Kadınlarınız, gocuk­ larınız ve hayvanlarınız, Musa' nın size Ürdün İrm agının bu tarafında verdigi topraklarda kalsın;d fakat siz kuvvetli yigitler,e kardeşlerinize yardım etmek üzere onların önünde savaş dü­ zeni icindef ırmagı gedeceksiniz. 15 Böylece Yehova'nın size sagladıgı rahatlıga onlar da erişin­ ce ve Tanrınız Yehova'nın onlara verdigi toprakları ele gecirince/ Yehova'nın kulu M usa'nın size Ürdün İrm ağının dogusunda ver­ digi topraklarda11 yaşamak icin geri doneceksiniz ve orayı mulk edineceksiniz.' " ı 16 Onlar da Yeşu'ya "B ize emrettigin her şeyi yapacagız ve bizi gönderdigin her yere gidecegiz" diye cevap verdiler. 17 "H er konuda M u sa'n ın sozunu



Y E Ş U 1 :1 8 - 2 :1 7



E rih a ’ya keşfe giden ik i adam; Rahab gizler



dinledigimiz gibi seni de dinleye­ ceğiz. Tanrın Yehova nasıl Musa' nın yanında olduysa,a senin de yanında olsun.b 18 Senin em ­ rine başkaldıranc veya verdigin emirleri dinlemeyen herkes oldürülecek.^ Yeter ki sen cesur ve güclü ol."d Sonra Nun oğlu Yeşu, Sittim' dene keşif amacıyla gizlice iki adam gonderdi ve onlara "G i­ din, o toprakları, Eriha'yı araş­ tırın" dedi. Onlar da yola cıkıp Rahabf isimli fahişenin evine gel­ diler ve orada kaldılar. 2 Bu sı­ rada Eriha kralına şu haber ulaş­ tı: "İsrailogullarından adamlar bu gece memleket hakkında bilgi toplamaya geldiler." 3 Ve Eriha kralı, Rahab'a haber gönderdi, "Sana gelip evinde kalan adamla­ rı dışarı cıkar, cünkü onlar bütün memleket hakkında bilgi topla­ maya geldiler"g dedi. 4 Bu arada kadın iki adamı gizlemişti. Gelenlere, "Evet, o adamlar bana geldi, ama nereden geldiklerini bilmiyordum" dedi. 5 "Hava kararınca şehrin kapılarıh kapanmadan cıktılar. Nereye gittiklerini de bilmiyorum. Ama acele edip peşlerinden giderseniz onları yakalarsınız." 6 (Aslın­ da kadın onları damaı cıkarmış ve yan yana dizili keten sapları­ nın altında gizlemişti.) 7 Kra­ lın adamları onların peşine düş­ mek icin cıkıp Ürdün İrmagının gecitlerine* yöneldiler; onlar cıktıktan hem en sonra kapılar kapa­ tıldı. 8 Damdaki adamlara gelin­ ce, onlar henuz yatmadan kadın yanlarına dama cıktı. 9 Adam­ lara, "Yehova'nın bu toprakla­



2



BO LUM 1 a Sy27:20 T k r3 4 :9 b 1Sa16:18 1Sa17:37 c 1S a12:15 1Sa15:23 Oz 17:11 C Tkr 17:12 1S a11:12 d T k r3 1 :7 Ys 1:6



BO LUM 2 e Sy25:1 S y 3 3 :4 9 f Yş 6:17 M t 1:5 İb 11:31 Yk 2:25 g B a 4 2 :9 2Sa10:3 h Ne 13:19 ı T k r2 2 :8 2Sa 1 1 :2 Elc: 10:9 i H k3:28 Hk 12:5



2 . S ü tu n a B a13:15 B a15:18 Ç k 3 :8 b Çk 23:27 T k r2 :2 5 Tkr 11:25 c Çk 15:15 Y ş5:1 M e112:10 C Çk 14:21 Çk 15:14 Yş 4:23 Yş 9:9 d Sy21:21 Sy2 1 :2 4 e Sy2 1 :3 4 Tkr 3:3 Yi; 9:10 Me 135:11 f L e 27:29 g Yi; 5:1 h Çk 15:15 ı Tkr 4 :3 9 2Ta 20:6 M e8 3 :1 8 M e1 3 5 :6 D a 4 :3 5 i Tkr 10:20 j E s8:6 k Çk 12:13 Y:; 2:18 H k6:17 l E f6 :2 m Y:; 6:23 n S y30:2 M t5 :3 3 o H k1:24 1S a30:15 M t 10:41 o İb 11:31



2 92



rı size vereceğini iyi biliyorum "“1 dedi. "Sizden ötürü hepimizin yüreğine korku düştü;b m emle­ kette yaşayan herkes dehşet icinde.c 10 Mısır'dan yıktığınızda, Yehova'nın önünüzde Kızıldeniz'in sularını nasıl kuruttügunu,c Ürdün İrm ağının ötesinde­ ki Amorilerin iki kralı Sihon'ad ve Og'ae neler yaptığınızı, onla­ rı nasıl yok ettiğinizif duyduk. 11 Bunu duyunca yüreğimiz ye­ rinden oynadıg ve sizin korku­ nuzdan bizde cesaret* kalmadı.h Çünkü Tanrınız Yehova, yukarı­ da göklerde ve aşağıda yeryüzün­ de Tanrı'dır. 12 Simdi lütfen bana Yehova'nın onunde yemin edin.i Ben size nasıl iyilik ettiysem,* siz de benim aileme iyi­ lik edini ve bana guvenilir bir işaret verin.k 13 Babam ı,1 an­ nemi, erkek ve kız kardeşleri­ mi, onlara ait herkesi sağ bırakın, canlarımızı bağışlayın."m 14 Bunun uzerine adam lar ona "Sizin canınız yerine bi­ zim canım ız!"“ dediler. "Eğer ya­ pacaklarımızı acıga vurmazsanız, Yehova bu toprakları bize verin­ ce, vefamızı gosterip sozumuze sadık kalacağız."“ 15 Bunun ardından kadın, pencereden bir ip sarkıtıp onları indirdi. Zaten oturduğu ev surun üzerin­ deydi, şehir surlarına bitişikti." 16 Onlara "Dağlık bölgeye gidin de sizi kovalayanlara yakalanma­ y ın !" dedi. "Peşinizdekiler geri donene kadar, orada üc gün sak­ lanın. Sonra kendi yolunuza gi­ dersiniz." 17 Adamlar ona şu karşılığı Yş 2 :1 1 * Sözcük anlamıyla, "ruh" 12* Ya da "vefalı sevgi gösterdiysem"



293



Kırm ızı iple ku rtu lu ş vaadi. Urdün kıyısı



verdi: "Bize ettirdiğin yem ini bozmayız/ bu suc bizden uzak olsun. 18 Dinle, biz bu m em ­ lekete gireceğiz. Bizi aşağı indir­ mek icin kullandığın bu kırmızı ipi pencerene bağla. Babanı, an­ neni, kardeşlerini ve babanın ev halkın ı kendi evine topla.b 19 Eğer herhangi biri senin evi­ nin kapısından dışarı cıkarsa,c kendi kanından sorumludur ve biz sucsuz oluruz. Fakat evde se­ ninle birlikte kaldığı halde ba­ şına bir şey gelenin kanından biz sorumlu olacağız. 2 0 Eğer yapacaklarımızı acıga vurursan,c o zaman bize ettirdiğin yemin bozulur, biz de sucsuz oluruz." 21 Kadın "Söylediğiniz gibi ol­ sun" dedi. Böylece onları gönderdi ve adamlar yollarına gittiler. Son­ ra kadın kırmızı ipi penceresi­ ne bağladı. 22 Adamlar dağlık bölgeye gitti ve kendilerini kova­ layanlar geri dönene kadar orada üc gün kaldılar. Peşlerinden gi­ denler onları her yerde aradılar fakat bulam adılar. 23 Daha sonra bu iki adam dağlık bölge­ den aşağı indi, ırmağı gecti ve Nun oğlu Yeşu'ya gelip başla­ rından gecen her şeyi anlattılar. 24 Yeşu'ya şöyle dediler: "Anla­ dık ki Yehova tüm bu memleketi bize vermiş.d Bizden ötürü orada yaşayan herkesin yüreğine korku düsmüş."e Yeşu sabah erkenden kalktı; o ve tüm İsrailogulları Sittim 'denf yola cıkıp Ürdün İrma­ ğına kadar geldiler. İrmağı gecmeden önce orada gecelediler. 2 Üc gün sonra« görevlilerh konaklama yerini bir uctan öbür



3



BÖ LÜ M 2 a S y30:2 b Yş 6:23 Es 8:6 c Sy 3 5 :2 6 C Yş2:14 d Ç k 23:31 Y ş6 :2 Yş 21:44 Ne 9:24 e Çk 15:15 Y ş2 :9 Yş2:11 Y:; 5:1



BÖ LÜ M 3 f Sy25:1 Y:; 2:1 g Yş 1:11 h Tkr 1:15 T k r20:5 T k r3 1 :2 8 Yş 1:10



2 . S u tu n a Sy4:15 T k r3 1 :9 1T a15:2 b Çk 19:12 C Çk 19:10 L e2 0 :7 C Ç k 3 4 :1 0 M e7 2 :1 8 M e8 6 :1 0 d Ç k 25:10 Sy4:15 e Yş4:14 f Ç k 3 :1 2 Çk 14:31 g T k r3 1 :8 Y ş1:5 Y ş1:17 h Y ş3:17 ı Y ş1:18 i Çk 17:7 L e26:11 Sy 11:20 Tkr 7:21 j Ç k 3 :8 T kr7:1 M e24:1



Y E Ş U 2 :1 8 - 3 :1 1



uca gecip 3 halka şöyle dedi­ ler: "Leviogullarından kahinle­ rin, Tanrınız Yehova'nın ahit sandıgını tasıdıgını3 gördüğünüz zaman siz de yola cıkın ve sandı­ ğı takip edin. 4 Fakat sandık­ la aranızda mesafe bırakın ve bu mesafe yaklaşık iki bin arşın* ol­ sun.1’ Ona daha fazla yaklaşma­ yın. Böylece hangi yoldan gide­ ceğinizi bileceksiniz, cünkü daha önce o yoldan gedmediniz." 5 Sonra Yeşu halka "Kendini­ zi arındırın"c dedi. "Çünkü yarın Yehova sizin aranızda olağanüs­ tü şeyler yapacak."c 6 Yeşu kâhinlere de "Ahit San­ dığını alınd ve halkın önüne gecin" dedi. Onlar da Ahit San­ dığını aldılar, halkın önünden yürüdüler. 7 Yehova Yeşu'ya şöyle dedi: "Bugünden itibaren seni tüm İs­ rail'in gözünde yücelteceğim .' Böylece, tıpkı M usa'nın yanın­ da olduğum gibi,f senin de ya­ nında olduğumu anlayacaklar.« 8 Simdi sen, Ahit Sandığını taşı­ yanlara, 'Ürdün İrmağının kıyı­ sına geldiğiniz zaman orada durun'h diye em ret."ı 9 Yeşu, İsrailogullarına "Bu­ raya yaklaşın, Tanrınız Yehova'nın sözlerini dinleyin" dedi. 10 "Böylece, yaşayan Tanrı'nın sizinle birlikte olduğunu/ Kenanlıları, Hititleri, Hivileri, Perizzileri, Girgaşileri, Amorileri ve Yebusileri kesinlikle önünüz­ den kovacağımı1 anlayacaksınız. 11 Dinleyin! Tüm yeryüzünün Rabbinin ahit sandığı Ürdün İr­ m ağına sizden ön ce girecek.



Me 44:2 Z k 4:14



Yş 3:4* Yaklaşık 890 metre.



Y E Ş U 3 :1 2 -4 :1 2



Irmakta



12



Simdi aranızdan, İsrail'in her kabilesi id n bir kişi olm ak üze­ re on iki adam secin.il 13 Tüm yeryüzünün Rabbi olan Yehova' nın sandığını taşıyan kâhinlerin ayakları Ürdün İrm ağının suları­ na değdiği anda, ırmağın sula­ rı duracak, yukarı taraftan gelen sular kesilecek. Sular, önünde bir bent varmış ¡gibi duracak."b 14 Halk, Ürdün İrmağını ged­ mek üzere çadırlarını topladı ve Ahit Sandığını taşıyanc kahinle­ rin ardından yola cıktı. 15 (Ür­ dün İrmağı hasat dönem inde ta­ şar, kıyılarını basardı.)c Sandığı taşıyanlar Ürdün İrmağına gel­ dikleri zaman, sandığı taşıyan kahinlerin ayakları suya değdiği anda 16 yukarı yönden akan sular durdu. Çok uzaklara, Tsaretandkenarındaki Adam şehrine kadar bir yığın halinde yüksel­ di.® Araba Gölüne, Tuz G ölünef doğru inen sular ise kesildi. Su­ lar durdu ve halk Eriha önün­ den ırmağı gecti. 17 Bu arada tüm İsrailogulları Ürdün İrmağı­ nın kuru yatağından gederken,« Yehova'nın ahit sandığını taşı­ yan kahinler, tüm m illet gece­ ne kadar ırmak yatağında, kuru toprak üzerinde beklediler,h yer­ lerinden kıpırdamadılar. Tüm m illet Ürdün İrmağı­ nı geçtikten sonraı Yehova Yeşu'ya şöyle dedi: 2 "Her ka­ bileden bir kişi olm ak üzere hal­ kın arasından on iki adam aT 3 ve onlara, 'Ürdün İrmağının tam ortasından, kâhinlerin du­ rup bekledikleri yerdeni on iki taşk alın ve bu gece konaklayaca­ ğınız yere1 götürüp koyun' diye



4



geçiş mucizesi. On iki taş» alınır BÖ LÜM 3 a Yş 4:2 b Çk 15:8 Me 114:3 C Ç k 25:10 Yş 3:6 Elç 7:45 C Yş 4:18 1Ta 12:15 d 1Kr 7:46 e Yş 3:13 f Ba 14:3 Sy34:3 T k r3 :1 7 Yş 12:3 g M e6 6 :6 h Yş 4:3 2K r2:8



BÖ LÜM 4 ı Sy 14:29 Sy26:51 Sy2 6 :6 5 i Y ş3 :1 2 j Y ş3:17 k Tkr 27:2 l Y ş4:19 Yş 4:20



2 . S ü tu n a Y ş3 :1 2 b B a31:45 C Çk 12:26 Çk 13:14 T k r6 :2 0 Yş 4:21 Me 78:3 İş 38:19 C Tkr 4:9 d Yş3:13 Y ş3:16 e Yş 4:2 Eli; 26:7 f T k r27:2 Y ş4:3 Y ş4:19 g Yş 3:17 h Yş 3:13 ı T k r27:2 T k r3 4 :9 i Me 119:60 j Yş 3:8 Yş 3:17



294



4 Böylece Yeşu, İsrailoğullarının her kabilesinden bir kişi ol­ mak üzere sectigi on iki adamı11 cagırdı 5 ve onlara şöyle dedi: "Tanrınız Yehova'nın sandığının önünden Ürdün İrm ağının orta­ sına gidin ve her biriniz omzu­ nuza bir taş alın. İsrailoğullarının kabile sayısına göre aldığınız bu taşlar 6 sizin icin bir işaret olacak.b Bir gün oğullarınız gelip size 'Bu taşlar ne icin?' diye sorar­ sa/ 7 onlara şöyle deyin: 'Bu taşlar İsrailogulları icin devirler boyu bir hatırlatıcı olacak,c cünkü Ürdün İrmağının suları Yeho­ va'nın ahit sandığının önünde durmuştu.d Sandık ırmağın idin­ den gectiğinde sular durm uştu.'" 8 İsrailogulları tam Yeşu'nun dediği gibi yaptılar; ve Yehova' nın Yeşu'ya emrettiği gibi, gi­ dip Ürdün İrm ağının ortasından İsrailoğullarının kabile sayısınae göre on iki taş aldılar. Taşları ko­ nakladıkları yeref götürüp koy­ dular. 9 Ayrıca Yeşu, Ürdün İrmağı­ nın ortasına, Ahit Sandığını taşı­ yan kâhinlerin durduğu yere« de on iki taş koymuştu. O taşlar bu­ gün hâlâ oradadır. 10 Sandığı taşıyan kâhinler, Yehova'nın Yeşu aracılığıyla hal­ ka emrettikleri yerine getirilene kadar Ürdün İrm ağının ortasındah beklediler. Her şey Musa'nın Yeşu'ya emrettiği gibi yapıldık Bu arada halk da aceleylei ır­ mağı gecti. 11 Tüm halk ır­ mağı geçtikten sonra, onların gözü önünde, kâhinler de Ye­ h ova'n ın sandığıyla1 birlikte gecti. 12 Rubenogulları, Gadoğulları ve Manasse kabilesi-



295



H atırlatıcı ta şla r G ilgal’de d ikilir. Sünnet



nin yarısı,“ tam M usa'nın onlara söylediği gibib savas düzeninde,“ İsrailoğullarmın gözleri önün­ de ırmağı geçtiler. 13 Silah kusanmıs yaklaşık kırk bin kisi, Yehova'nın önünde Eriha düz­ lüklerinde savaşmaya gitti. 14 Yehova o gün Yesü'yü tüm İsrailoğüllarının gözünde yücelt­ ti;“ve m illet Müsa'dan nasıl korktüysa,d Yeşü'dan da yabamı boyünca öyle korktü. 15 Sonra Yehova Yesü'ya ^öy­ le dedi: 16 "Hatırlatma Sandı­ ğ ın ı' tasıyan kâhinlere Ürdün İr­ m ağından çıkm alarını em ret." 17 Yesü da kâhinlere "Ürdün Irm agından çık ın !" diye em ir verdi. 18 Yehova'nın Ahit Sandıgını tasıyan kâhinler1 Ürdün Irmagının ortasından çıkıp ayak­ ların^ kürü topraga bastıkları anda, ırmagın süları yeniden ak­ maya basladı ve önceden öldüğü gibi kıyılarını bastı.h 19 Birinci ayın onünda halk Ürdün Irm ağını gecti ve Eriha' nın dogü sınırındaki Gilgal'deı konakladı. 2 0 Ürdün Irmağından çıkar­ dıkları on iki tası da Yesü Gilgal'de dikti.i 21 Sonra İsrailogüllarına söyle dedi: "Gelecek­ te ogüllarınız gelip size 'Bü tasla­ rın anlamı ne?' diye sorarlarsa,! 22 onlara sünü anlatacaksınız: 'Tanrınız Yehova İsrailoğüllarını Ürdün Irm ağının kürü ya­ tağından geçirdi;k 23 Tanrınız Yehova halk geçene kadar Kızıldeniz'i nasıl kürüttaysa/ biz ge­ çene kadar önümüzde Ürdün Ir­ mağının sülarını da öyle kürüttü. 24 Yeryüzündeki tüm halklar Yehova'nın elininm güçlü oldü-



BÖLÜM 4 a Yş 1:12 b S y 32:21 Sy 3 2 :2 9 c Çk 13:18 Sy 32:27 Y;; 1:14 C Y ş3 :7 Me 75:7 d Çk 14:31 e Ç k 2 5 :2 2 f Sy4:15 g Ya 3:13 h Yş 3:15 ı Yi; 4:3 Y s5 :9 Yİ 10:6 Mi 6:5 i T kr27:2 Y s4 :8 j Y s4 :6 M e44:1 k Yi; 3:17 M e6 6 :6 l Çk 14:21 N e9:11 Me 78:13 İi, 43:16 İi, 63:12 İb 11:29 m Ç k9:16 Tkr 28:10 1S a17:46 1K r8:42 2K r5:15 2Kr 19:19



2 . S ü tu n a Çk 15:6 M e89:13 Me 106:8 b Tkr 6:2 M e76:7 Y r1 0 :7 1Pe2:17



BÖ LÜ M 5 c Ba 10:16 C Ba 12:6 Sy1 3 :2 9 H k3:3 d Çk 15:15 Y ş2 :9 Yş2:11 e Yş 2:24 f Ba17:11 Ç k4:25 g Yş 5:9 h Sy 14:29 Sy2 6 :6 5 T k r2:14 1Ko 10:5 İb 3:17 ı Sy 14:33 Tkr 1:3 M e9 5 :1 0 i B a13:15 Ç k 3 3 :1 Eli; 7:5 j Ç k 3 :8 Sy13:27 Tkr27:3 H e 2 0 :6 k Sy 14:23 Tkr 1:35 Me 106:26



Y E S U 4 :1 3 - 5 :8



günü anlasın/ siz de daima Tan­ rınız Yehova'dan korkün b diye bünü yaptı.' " Yehova'nın, İsrailoğülları Ür­ dün Irmağını geçsin diye o n ­ ların önünde süları kürüttügünü işittikleri zaman, ırmağın batı yakasındaki bütün Amori ç kralla­ rının ve deniz kıyısında yaşayan tüm Kenan ç krallarının yürekleri yerinden oynadı d ve İsrailoğülla­ rı yüzünden cesaretleri kırıldı.“ 2 Yehova Yeşü'ya "Kendine çakmaktaşından bıçaklar yap ve İsrailogüllarını ikinci kez sün­ net et" f dedi. 3 Yesü da, çak­ maktaşından bıçaklar yaptı ve İsrailogüllarını Gibeat-haaralot'ta s sünnet etti. 4 Yeşü'nün onla­ rı sünnet etmesinin nedeni şüydü: Mısır'dan çıkan bütün halk, erkekler, savaşacak yaşta olanlar oradan çıktıktan sonra çöldeki yolcülük sırasında ölmüşlerdi.11 5 Aslında M ısır'dan çıkanlar sünnetliydi, fakat daha sonra yolcülük sırasında çölde dogmüş olanlar sünnet edilmemiş­ ti. 6 Mısır'dan çıktıktan sonra, savaşacak yaşta olüp Yehova'nın sözünü dinlem eyenlerin tümü yok olana kadar, İsrailoğülları çölde kırk yıl ı boyünca yürümüş­ tü. Çünkü Yehova, bize verece­ ğine dair atalarımıza yemin ettigi * süt ve bal akan diyarı! onların asla görmeyeceğini söylemiş, Ye­ hova bünün için ant etmişti.k 7 Onların yerini çocükları aldı? Yesü onları sünnet etti, çünkü yolda sünnet edilmemişlerdi. 8 Tüm m illetin sünnet edil­ m esi bitinçe, kendilerini



5



l Sy 14:31; Tkr 1:39.



Y E Ş U 5 :9 - 6 :1 1



Yesu ve m elek. E rih a ’nın cevresi dolasılır



toparlayanaa kadar konakladıkla­ rı yerde kaldılar. 9 Daha sonra Yehova Yeşu'ya "Bugün M ısır'ın sizi ayıplama nedenini ortadan kaldırdım "b dedi. Bu nedenle, o yer hâlâ Gilgal*c olarak anılır. 10 İsrailogulları Gilgal'de ko­ nakladılar ve ayın on dördünde akşam vakti Eriha düzlüklerinde Fıshı kutladılar.^ 11 Fıshın er­ tesi günü m emleketin ürünün­ den hazırladıkları mayasız ekmegid ve kavrulmuş tahılı yediler. 12 M em leketin ürünlerinden yedikleri gün man kesildi ve İsrailogullarına bir daha man verilmedi.e O yıl Kenan topraklarının ürünlerinden yemeye başladılar/ 13 Yesu Eriha yakınlarınday­ ken başını kaldırıp baktığında, karşısında kılıcını cekmiş« bir adamh gördü. Ona doğru yürü­ yüp "Sen bizden yana mısın, yok­ sa düşmandan yana m ı?" dedi. 14 Buna karşılık adam "Hiçbi­ ri d eğil!" dedi. "Ben Yehova' nın ordusunun kom utanı ola­ rak geldim ."ı Yesu bunu duyunca onun önünde saygıyla yere kapandıi ve "Efendim in bu ku­ luna em ri nedir?" diye sordu. 15 Yehova'nın ordusunun ko­ mutanı, Yeşu'ya, "Bastığın yer kutsaldır, ayağındaki carıkları cıkar" diye karşılık verdi. Yesu da hem en öyle yaptı.1 İsrailogulları yüzünden Eriha'nın kapıları sıkı sıkıya ka­ patılmıştı. ¡şehre kimse girip yı­ kamıyordu.1 2 Yehova Yeşu'ya, "Bak, Eri-



6



BO LÜM S a B a 3 4 :2 5 b B a34:14 Me 119:39 Y r9 :2 5 Y r9 :2 6 c Yş 4:19 Y ş5:3 c Çk 12:24 S y9:5 d Çk 12:18 Çk 13:6 L e23 :6 e Çk 16:35 f T kr6:11 T k r8 :1 0 g Sy2 2 :2 3 1Ta 21:16 h Ba 18:2 Çk 23:23 H k13:6 E k 1:10 ı Ç k 2 3 :2 0 1K r22:19 M e1 0 3 :2 0 M e148:2 D a10:13 i B a17:3 j Ç k3:5



BO LÜM ó k Yş 2:9



2 . S ü tu n a Sy 14:9 Tkr 7:24 H k11:24 N e9 :2 4 b H k3:27 H k7:22 2 S a 2 :2 8 T sf1 :1 6 c Y r50:15 H o 5 :8 c İb 11:30 d T k r2 0 :2 e T k r31:25 f Sy4:15 g Sy10:14 Sy10:18 Sy 10:22 Yş 1:14 Yş 4:13 h Sy 10:25



Yş 6:9* Anlamı, "Ortadan Kaldırmak, Durmek"



ı T k r3 4 :9 i Ys 1:18



296



ha'yı, kralını, güclü ve yiğit asker­ lerini senin eline verdim"a dedi. 3 "Siz, savaşacak yaşta olan tüm erkekler, şehrin etrafını günde bir kez dolanın. Altı gün böyle ya­ pın. 4 Koc boynuzundan yedi boru taşıyan yedi kâhin, Sandı­ ğın önünden gitsin. Yedinci gün, şehrin etrafını yedi kez dolanın ve kâhinler boru çalsın.b S Koc boynuzundan boruların çalın­ dığını işittiğiniz zaman, bütün halk haykırarak savaş naraları atsın.c ¡şehrin surları yerle bir ola­ cak/ o zaman herkes doğruca ile­ ri atılsın." ó Bunun üzerine Nun oğlu Yesu k âhin lerid çağırıp, "Ahit Sandığını alıne ve koç boynuzun­ dan yedi boru taşıyan yedi kâhin Y ehova'nın sandıgınınf ö n ü n ­ den gitsin" dedi. 7 Halka da şunları söyledi: "Gidin, şehrin etrafını dolanın. Silahlı adam­ lar« Yehova'nın sandığının önünden gitsinler." 8 Böyle­ ce, Yeşu'nun söylediği gibi koç boynuzundan boruları taşıyan yedi kâhin Yehova'nın ö n ü n ­ de ilerlemeye başladı ve borula­ rı çaldılar. Onların ardından Ye­ hova'nın ahit sandığı geliyordu. 9 Silahlı adamlar, boru çalan kâhinlerin önünden gidiyordu. Artçı birlikh de sürekli çalınan borular eşliğinde, Sandığın arka­ sından geliyordu. 10 Yesu halka şu em ri ver­ d i: "Benim size bağırın diyece­ ğim güne kadar bağırmayın, ses çıkarmayın, ağzınızdan tek keli­ me çıkmasın. Ben size söyleyince bağıracaksınız." 11 Yeşu'nun em rine göre, Yehova'nın sandığı şehrin etrafında bir defa dolaştı-



297



7 tu r. Şehrin su rları yıkılır. Rahab sag kalır



rıldı. Daha sonra konaklama ye­ rine gidip geceyi orada gelirdiler. 12 Yeşu ertesi sabah erken­ den kalktıa ve Yehova'nın sandıgını taşıyanb kâhinler harekete gecti. 13 Boruları sürekli calan yedi kâhin Yehova'nın sandığı­ nın önünde, silahlı adamlar da onların önünde yürüyordu. Artcı birlik ise sürekli calınan boru­ lar esliginde,c Yehova'nın sandı­ ğın ın arkasından geliyordu. 14 İkinci gün de şehrin etrafını bir kez dolandıktan sonra konak­ lama yerine döndüler. Altı gün böyle yaptılar.c 15 Yedinci gün erkenden, tan ağarır ağarmaz kalktılar ve aynı şekilde şehrin etrafında yedi kez dolandılar. Sehrin etrafında sa­ dece o gün yedi kez dolandılar.d 16 Yedinci turda kâhinler boru­ ları caldıgında Yeşu halka, "Ba­ ğırın!* Yehova şehri size verdi"f dedi. 17 "Bu şehir m utlaka yok edilecek;*s idindeki her şey­ le birlikte Yehova'ya aittir. Sadece fahişe Rahabh ve evindekiler ha­ yatta kalacak; cünkü o, gönderdi­ ğimiz ulakları sakladı; 18 Bu arada siz yok edilecek şeylerden uzak durun; Yok edilecek şey­ lerden bazılarını arzulayıp1 alm aktank ve İsrail'in konakladıgı yere getirerek burada felakete yol acm aktan1sakının. 19 Gü­ müşün, altının, bakır ve demir eşyanın tüm ü Yehova icin kutsal olarak ayrılmıştır.m Hepsi Yeho­ va'nın hâzinesine gidecektir."n 2 0 Borular calınınca halk bagırdı.° Halk boru sesini duyar duymaz haykırarak savaş naraları Yş 6:17* Ya da "yok edilmeye adanmış?"



BÖ LÜ M 6 a Y ş3:1 b Sy3:31 Sy4:15 T k r3 1 :9 1T a15:2 C Yş 6:4 C Yş 6:3 d Yş 6:4 e Y ş6:5 Y ş6:10 2Ta 13:15 f Tkr 9:1 Y ş6:1 g Le 27:28 Sy21:3 Tkr 7:2 T k r2 0 :1 6 h Y ş2:1 M t 1:5 İb 11:31 ı B a12:3 Y ş2 :4 Y ş2 :6 M t 25:40 İb 6:10 Yk 2:25 i Tkr 7:26 j T k r13:17 Yş 7:21 İb 13:5 k Yş 7:11 l Yş 7:25 1Ta2:7 m Sy3 1 :2 2 n Yş 6:24 2Sa8:11 1Kr 7:51 1T a18:11 o Y ş6 :4 Y ş6:16



2 . S u tu n a Y ş6:5 İb 11:30 b Le 27:29 Tkr 7:2 T k r2 0 :1 6 1Sa15:3 C Yş2:14 İb 11:31 C Yş2:13 Y ş2:18 d Tkr 13:16 e Y ş6:19 f 2:14 Y^ 6:17 Y^ 6:22 g M t 1:5 h İb 6:10 Yk 2:25 ı 1Kr 16:34 i T k r3 1 :6 Y ş1:5 Ro 8:31 j Yş 9:1 Yş 9:9



BÖ LÜ M 7 k Yş 22:20 1Ta2:7



Y E Ş U 6 :1 2 - 7 :1



atmaya banladı ve surlar yerle bir oldu.a Sonra doğruca ileri atıla­ rak şehre girdiler ve orayı ele ge­ lirdiler. 21 Sehirdeki erkek ka­ dın, genc yaşlı herkesi, sığırları, koyunları, eşekleri, yok edilecek her şeyi kılıftan gecirdiler.b 22 Yeşu memleketi keşfe git­ miş olan iki adama şöyle dedi: "Fahişe olan o kadının evine gi­ din, yemin ettiğiniz gibi kadını ve ailesinden olan herkesi dışa­ rı cıkarın."c 23 Bu genc adam­ larda gidip Rahab'ı, babasını, an­ nesini, kardeşlerini ve onlardan olan herkesi, bütün ailesini dışarı cıkardılar,c onları İsrail'in konak­ ladığı yerin dışına yerleştirdiler. 24 Sehri ve idindeki her şeyi ateşe verip yaktılar.d Sadece gü­ müşü, altını, bakır ve demir eş­ yaları Yehova'nın evinin hâzine­ sine koydular.e 25 Yeşu, fahişe Rahab'ı, babasının ev halkını ve onlardan olan herkesi sağ; bırak­ tık Rahab hâlâ İsrail'de oturur.s Çünkü o, Yeşu'nun Eriha'ya keş­ fe gönderdiği ulakları gizlemiştik 26 Yeşu o zaman şöyle yemin etti: "Bu Eriha şehrini tekrar inşa etmeye kalkan adam Yehova'nın önünde lanetli olsun. Temelini atmanın bedeli ilk cocugu, kapı­ larını yapmanın bedeli en kücük cocugu oIsü ” ."1 27 Yehova hep Yeşu'nun ya­ nında oldui ve Yeşu'nun ünü tüm yeryüzüne yayıldı.1 Fakat, İsrailogulları yok edil­ mesi gereken şeyler konu­ sunda sadakatsizlik ettiler; cünkü Yahuda kabilesinden Zerah oğlu, Zabdi oğlu, Karmi oğlu Akan,*k



7



Yş 7:1* 1. Tarihler 2:7'de "Akar"



Y E S U 7:2-1 7



Akan. Ay yenilgisi; İsra il’in sucu, yargılanm ası



yok edilecek şeylerden“1 bazıları­ nı almıştı. Bünün üzerine Yehova İsrailogüllarına çok öfkelendi.b 2 Yeşü, Beytel'inç dogüsünda kalan Beyt-avenç yakınlarındaki Aydşehrine Eriha'dan adam gön­ derip, "Gidin, memleketi keşfe çıkın" dedi. Adamlarda söylendi­ ği gibi keşif amacıyla Ay şehrine gittiler.e 3 Geri dönünce Yeşü' nün yanına gelip şöyle dediler: "Oraya tüm halkın gitmesine ge­ rek yok. İki üç bin kişi gidip Ay şehrine saldırsın. Herkesin ora­ ya gidip yorülmasına gerek yok, çünkü sayıca çok azlar." 4 Böylece halk arasından yak­ laşık üç bin kişi oraya gitti. Fakat Ay şehrinin adamlarından kaç­ mak zoründa kaldılar.f 5 Ay şeh rinin adam ları onlardan otüz altı kişiyi öldürdü; ve peş­ lerine düşüp« şehir kapısından Sebarim 'e kadar yamaç boyünca onları bozgüna ügrattılar. Bü yüzden halkın yüreği yerinden oynadı, çok korktülar.h 6 Bünün üzerine Yeşü ve ih­ tiyarlar giysilerini yırttılar, Yehova'nın sandığı önünde yere kapanıpı akşama kadar başlarına toprak saçtılar.’ 7 Yeşü şöyle dedi: "Ah Ülü Rabbimiz Yeho­ va! Neden bü halkı Ürdün İr­ mağından geçirip büralara getir­ din? Bizi yok etsinler diye A m orilerin eline teslim et­ mek için mi? Keşke elimizdekiyle yetinip Ürdün'ün öbür tara­ fında kalsaydık.! 8 Ey Yehova, beni bağışla ama İsrailogülları düşmanlarından kaçtıktan son­ ra ne diyebilirim? 9 Simdi Kenanlılar, m emleketin bütün aha­ lisi bünü işitecek ve çevremizi



BÖ LÜM 7 a Tkr 7:26 Yş 6:17 b Yş 6:18 c Ba 28:19 C Yş 18:12 d Ba 12:8 Yş 12:9 e Yş 2:1 f Le 26:17 Tkr 28:25 T k r3 2 :3 0 İş 30:17 İş 59:2 g Tkr 28:45 h Le 26:36 İş 13:7 ı Sy1 6 :2 2 S y20:6 i N e9:1 E y2:12 j Yş 3:1



2 . S ü tu n a M e8 3 :4 b Ç k 3 2 :1 2 T k r3 2 :2 7 Me 106:8 Me 143:11 H e 2 0 :9 c Ç k 2 4 :7 1Sa2:25 c Yş 6:17 d Y r3 2 :1 9 İb 4:13 e Ç k20:15 İş 61:8 Mt 15:19 f Yş 7:21 g H k2:14 h Tkr 7:26 Yş 6:18 ı Çk 19:10 i Yş 6:18 j Oz 16:33 k Yş 1:18 Yş 7:25 l Ç k 2 4 :7 Yş 7:11 H k 2 :2 0 m H k20:6 2Sa 13:12



298



küşatıp adımızı yeryüzünden si­ lecekler.“1 Peki Sen yüce ismin için ne yapacaksın?"b 10 Bünün üzerine Yehova Yeşü'ya "Ayağa kalk!" dedi. "Ne­ den öyle yere kapanm ışsın? 11 İsrailogülları günah işlediler, üymalarını emrettiğim ahdi çignediler.ç Yok edilmesi gereken şeylerdenç alıp bü dürümü gizlediler;d onları çalıpe kendi malları arasına koydülar.f 12 Bü yüz­ den İsrailogülları düşmanlarına karşı koyamayacak.« Düşmanla­ rından hep kaçacaklar, çünkü ar­ tık onlar da yok edilmeye mahküm oldü. Eğer yok edilecek şeyi ortadan kaldırmazsanız, bir daha sizin yanınızda olmayacagım.h 13 ¡Şimdi, kalk! Halkı arın d ır ve onlara şünü söyle: Kendinizi ya­ rın arındırın, çünkü İsrail'in Tan­ rısı Yehova şünları dedi: 'Ey, İsra­ il! Aranızda yok edilmiş olması gereken bir şey var.i Onü ara­ nızdan çıkarana kadar düşman­ larınıza karşı koyamayacaksınız. 14 Sabahleyin kabile kabile or­ taya geleçeksiniz ve Yehova'nın seçtigii kabile öne çıkacak; kabi­ lenin tüm aileleri arasından Yehova'nın seçtiği aile öne çıkacak. O aileden Yehova'nın seçtiği ev halkı öne çıkacak ve o ev halkı­ nın erkekleri teker teker öne çıka­ cak. 15 Yok edilecek şey ken­ disinde olan kişi seçildiğinde, kendisine ait olanlarla birlikte ya­ kılacak.« Çünkü o Yehova' nın ah­ dini çiğnedi* ve İsrail'de ütanç ve­ rici bir rezalete yol açtı.' " m 16 Yeşü sabah erkenden kalk­ tı ve İsrail'i kabile kabile or­ taya getirdi; aralarından Yahüda kabilesi seçildi. 17 Sonra,



299



Akan seçilir; itira f eder; taşlan ır. Ay seferi



Yahuda ailelerini teker teker öne cıkardı ve Zerahogullarıa aile­ si secildi. Zerahogulları ailesin­ den tüm erkekleri teker teker öne çıkardıktan sonra Zabdi se­ cildi. 18 En sonunda, onun ev halkından tüm erkekleri teker teker öne cıkardı ve Yahuda ka­ bilesinden, Zerah oğlu, Zabdi oğlu, Karmi oğlu Akan secildi.b 19 O zaman Yeşu Akan'a şunu dedi: "Oğlum, İsrail'in Tanrısı Yehova'yı yüceltc ve lütfen itiraf et.c Lütfen söyle,d ne yaptın? Benden gizlem e."e 2 0 Bunun üzerine Akan Yeşu' ya şöyle cevap verdi: "Doğru. Ben . . . ben, İsrail'in Tanrısı Yehova'ya karşı günah işledim.f Yap­ tığım şu: 21 Ganimet arasında Sinars işi güzel bir kaftan, iki yüz şekel gümüş ve elli şekel ağırlı­ ğında bir altın külce görünceh da­ yanamayıp1aldım.i Hepsi şurada, cadırımın idinde toprağa gömü­ lü, para da giysinin altında duru­ yor."1 22 Yeşu hem en adam gönder­ di; adamlar cadıra koşup baktılar, giysi cadırda gizlenmişti, para da altında duruyordu. 23 Onları cadırdan alıp Yeşu'ya ve tüm İsrailogullarına getirdiler. Hepsini Yehova'nın önünde yere koydu­ lar. 24 Yeşu'yla birlikte tüm İs­ rail, Zerah oğlu Akan'ıkve onun­ la birlikte güm üşleri, kaftanı, altın külceyi,1 oğullarını, kızları­ nı, boğasını, eşeğini, sürüsünü, cadırını ve ona ait olan her şeyi alıp Akor Ovasınam götürdüler. 25 Sonra Yeşu şöyle dedi: "Ne­ den başımıza bu felaketi getirdin?n Yehova da bugün senin başına felaket getirecek." O za­



BO LU M 7 a B a 3 8 :3 0 S y 2 6 :2 0 1Ta2:4 b 1Sa 14:42 Oz 13:21 Oz 16:33 Y r2 :2 6 Yun 1:7 E lc5:3 C 2Ta 19:6 Yr 13:16 C M e32:5 M e51:4 1 T i5 :2 4 d 1Sa 14:43 O z28:13 e E y31:33 f 1Sa2:25 g B a10:10 h 1Yh 2:16 ı Ç k 2 0 :1 7 Lu 12:15 2Pe2:14 i Mi 2:2 Yk 1:15 j Me 10:11 İş 29:15 k Yş 7:1 Yş 22:20 l Yş 6:19 m Yş 15:7 İş 65:10 H o2 :1 5 n Y ş6:18 1Ta2:7



2 . S ü tu n a L e24:14 Y ş1:18 b B a 3 8 :2 4 L e20:14 L e21:9 Yş 7:15 C Yş 8:29 10:27 2Sa 1 8 :1 7 C Tkr 13:17 d Y ş15:7 İş 65:10 H o2 :1 5



BO LU M 8 e Tkr 1:21 T kr7:18 T k r3 1 :8 Y ş1 :9 M e27:1 İş 12:2 Ro 8:31 f Yş 2:24 Me 44:3 Eli: 7:45 g Yş*6:21 h Ey27:17 Oz 13:22 Vz 2:26 ı Oz 20:18 i Yş 8:11 j Tkr 3:18 'Tkr 20:8 İb 11:34



Y E Ş U 7 :1 8 - 8 :7



m an tüm İsrail onu taşa tut­ tu,8 ardından hepsini ateşe verip yaktılar.b Evet, hepsini taşladılar. 26 Onun üzerine attıkları taşlar büyük bir yığın haline geldi, o yığın bugün hâlâ orada durmak­ tadır^ Böylece, Yehova'nın öfke­ si dindi.c Bu nedenle orası hâlâ Akor* Ovasıd diye anılmaktadır. Yehova Yeşu'ya şöyle dedi: "Korkma, dehşete kapılma.e Bütün savaşcıları yanına al, kal­ kıp Ay şehrine cık. Ay kralını, onun halkını, şehrini ve toprak­ larını sana verdiğimi göreceksin.f 2 Eriha'ya ve kralına yaptıkları­ nın aynısını/ Ay şehrine ve kra­ lına yapacaksın. Fakat malları ve hayvanları ganimet olarak alabilirsiniz.h ¡şehrin arka tarafında pusu kurun."1 3 Böylece Yeşu ve bütün savaşcılaY Ay şehrine saldırmak icin harekete gecti. Yeşu, gecele­ yin göndermek üzere cesur yiğit­ lerd en1 otuz bin kişi secti. 4 Onlara şu emri verdi: "Seh­ rin arka tarafında pusu kurun.k Sehirden cok uzaklaşma­ yın ve hepiniz hazır durumda bekleyin. 5 Ben ve yanımdaki adamlar şehrin yakınına gidece­ ğiz. Onlar tıpkı ilk seferde ol­ duğu gibi1 dışarı cıkıp üzerimize geldiklerinde onlardan kacacagız. 6 ¡şehirden uzaklaşana ka­ dar peşimizden gelecekler ve 'İlk seferde olduğu gibi yine biz­ den kakıyorlar' diye düşünecekler.m Bu sırada biz kakmaya de­ vam edeceğiz. 7 Sonra siz



8



k Hk 2 0 :2 9 ; 2Ta 13:13; l Yş 7:5; m Çk 15:9; Yş 8:16.



Yş 7:26* Anlamı, "Felaket, Sıkıntı"



Y E S U 8 :8 -2 6



Ay seh rin e pusu; seh ir ele g eçirilir



püsüdan çıkıp harekete gedecek­ siniz ve şehri ele geçireceksiniz. Tanrınız Yehova orayı size verecek.a 8 Sehri ele getirir getir­ mez ateşe vereceksiniz.b Yehova' nın söylediklerini yapacaksınız. Size em rim büdür." ç 9 Sonra Yeşü onları gönderdi; onlar da püsü küraçakları yere gi­ dip, Beytel'le Ay arasında bir yerde, Ay şehrinin batısına dogrü mevzilendiler. Yeşü o geceyi adamlarının arasında geçirdi. 10 Yeşü sabah erkenden kalk­ tı^ ve adamlarını gözden geçirdi. Sonra İsrailogüllarının ihtiyarla­ rıyla birlikte onların önünden gi­ derek Ay şehrine çıktı. 11 Bü­ tün savaşçılar d onünla birlikte ilerleyip şehrin karşısına vardı­ lar. Ay'ın küzeyinde ordügâh kürdülar. Ay şehriyle aralarında bir vadi vardı. 12 Bü arada Yeşü yaklaşık beş bin adamı Beytel'le e Ay arasına, şehrin batısına dogrü püsüya yerleştirdi/ 13 Böylece şehrin küzeyine s kürülan ordügahın ücü şehrin batısına h kadar üzanıyordü. Yeşü o gece vadinin ortasına kadar gitti. 14 Ay şehrinin kralı bünü gö­ rür görmez halkla birlikte hızla harekete geçti; belirlenen vakit­ te İsrailogüllarıyla savaşmak için şehrin dışına, ovaya dogrü çık­ tılar. Kral, şehrin arka tarafında püsü kürüldügünü bilmiyordü/ 15 Yeşü ve tüm İsrailogülları bozgüna ügram ış gibi yapıp i çöle dogrü kakmaya banladılar/ 16 Bünün üzerine şehirdekiler onları kovalamak için çağrıldı. Onlar Yeşü'nün peşine düşüp şe­ hirden üzaklaştılar.k 17 Herkes İsrailogüllarının peşinden gitti-



a Yş 2:24 Oz 21:31 b Yş 8:19 Yş 8:28 c Yş 1:9 Yş 1: 16 c Yş 3:1 Yş 6:12 d Yş 8:1 Yş 8:3



f Yş 8:2 H k 2 0 :2 9



ı H k 2 0 :3 4 Öz 14:15 i H k 2 0 :3 6 j Yş 8:6 Yş 16:1 Yş 18:12 k Çk 15:9 H k20:31 M e9:16



2 . S ü tu n a Çk 17:11 Yş 8:7 Yş 8:26 b Tkr 7:24 Ys 1:5



c Yş 8:8 Yş 8:28 d Yş 8:2 H k 2 0 :2 9 e L e27:29 Tkr 7:2 f Yş 8:29 Yş 12:9



300



ginden Ay ve Beytel'de kimse kal­ madı. Sehri tümüyle savünmasız bırakıp İsrailogüllarının peşine düştüler. 18 O zaman Yehova Yeşü'ya "Elindeki kargıyı Ay şehrine dog­ rü üzat,a çünkü orayı senin eline verecegim"b dedi. Yeşü da elin­ deki kargıyı şehre dogrü üzattı. 19 O elini üzattıgı anda, püsüya yatmış olanlar hızla yerlerinden fırlayıp koşmaya başladılar, şeh­ re girip orayı ele geçirdiler.ç Son­ ra hem en şehri ateşe verdiler.ç 20 Ay askerleri dönüp geri­ ye baktıklarında şehirden yük­ selen dümanların göklere erişti­ ğini gördüler. Bir yere kaçacak güçleri de kalm am ıştı, çünkü çöle dogrü kaçan İsrailogülları dönüp üzerlerine gelmeye başla­ mıştı. 21 Püsüdakilerind şeh­ ri ele geçirdiğini ve şehirden dümanlar yükseldiğini görünce geri dönen Yeşü ile tüm İsrailogülları, Ay askerlerini öldürdüler. 22 Sehri ele geçirenler de onlar­ la birleşmek üzere oradan çıktı­ lar ve her iki taraftan küşatılan Ay ordüsü İsrailogüllarının ara­ sında kaldı. İsrailogülları hepsini öldürdü, kaçan ya da kürtülan ol­ madı.« 23 Ay şehrinin kralınıf sağ; olarak ele geçirdiler ve Yeşü' ya getirdiler. 24 İsrailogülları kendilerini kovalayan Ay halkını çölde, savaş meydanında kılıçtan geçirip öl­ dürdüler. Ardından şehre dönüp orada kalmış olanları da kılıç­ tan geçirdiler. 25 O gün çilen tüm Ay halkının, erkek ve kadın­ ların toplam sayısı on iki bindi. 26 Yeşü, Ay halkının tümü yok edilinceyes kadar kargıyı tüttüğü



301



N im etler ve lanetler. A kıllı Gibeon h alkı



elini geri çekmedi.“1 27 Yehova'nın Yeşü'ya verdiği emre üygün olarak o şehirden ganimet olarak sadeçe hayvanları ve mal­ ları aldılar.b 2 8 Yeşü, Ay şehrini yaktı ve devirler boyü kalacak bir taş yı­ ğını haline getirdi.ç Orası bügün hala bir harabe halind e­ dir. 29 Ayrıca Yeşü, Ay kralınıç bir ağaç üzerine asıp akşama ka­ dar tüttü;d güneş batmak üzerey­ ken onün emriyle kralın çesedini agaçtan indiripe şehir kapısının girişine attılar. O nün üzerine koydükları taşlar bügün hala bir yığın olarak dürmaktadır. 3 0 O zam an Yeşü, İsrail'in Tanrısı Yehova için Ebal Dagındaf bir sünaks yaptı. 31 Onü tıpkı Yehova'nın külü M üsa'nın İsrailogüllarına emrettiği gibi yaptı. M üsa'nın kanün kitabındah bündan, "Hiçbir demir aletin değme­ diği, yontülmam ış taklardan bir sü nak " olarak söz edilir. Yehova' ya onün üzerinde yakılan sünülar ve paylaşma kürbanları sündülar.i 32 Sonra Yeşü orada, Müsa' nın İsrailogülları önünde yazdıgıi kanünün bir kopyasını taklar üzerine yazdı.k 33 İhtiyarlar,l görevliler, hakimler, yerli veya yabancı olsünm bütün halk, tüm İsrailogülları, Yehova'nın ahit sandığını taşıyan Leviogüllarındann kahinlerin» önünde, San­ dığın iki tarafında dürdü. Her şeyden önce, (Yehova'nın külü M üsa'nın emrettiği gibi)8 bere­ k e t dilemek için İsrail halkının bir yarısı Gerizim Dağı önünde,' diğer yarısı Ebal Dağı önündes dürdü. 3 4 Sonra Yeşü kanün-



BÖ LÜ M 8 a Çk 17:11 Yş 8:18 b Sy3 1 :2 6 Yş 8:2 Ey27:17 Oz 13:22 Vz 2:26 c Yş 8:8 c Yş 12:9 d T k r2 1 :2 2 e Tkr 21:23 Yş 10:27 f Tkr 11:29 Tkr27:5 g Çk 2 0 :2 4 h T k r3 1 :9 Yş 1:8 2Ta34:14 D a9 :1 3 Ml 4:4 ı Çk 20:25 T kr27:6 i Çk 2 0 :2 4 T kr27:7 j Ç k 2 4 :4 Ç k 3 4 :2 7 k Tkr27:3 T kr27:8 2K o3:3 l T k r2 9 :1 0 m L e2 4 :2 2 Sy15:16 n T k r31:25 o T k r3 1 :9 o TTkr 11:29 p Oz 10:6 r Tkr 27:12 s Tkr 27:13



2 . S u tu n a T k r3 1 :9 b L e26:3 T k r2 8 :2 c Tkr27:15 T k r28:15 T k r29:21 c Ne 8:3 d T k r3 1 :1 2 Ne 8:2 e T k r29:11 f L e2 4 :2 2 Sy15:16 g Tkr 4:2 Tkr 12:32



BÖ LÜ M 9 h ı i j k l m n



o o



S y34:6 Tkr 1:7 Yş 12:7 B a 1 5 :2 0 Ç k 3 :1 7 Çk 23:23 Tkr7:1 Çk 13:5 Yş 24:11 Me 83:4 Me 83:5 Yş 10:2 Y ş 11:19 Ys 6:20



Y E S U 8 : 2 7 - 9 :8



daki bütün sözleri,“1nim etlerib ve lanetleri,ç kanün kitabında yazılı öldüğü gibi, yüksek sesle oküdü.ç 35 Yeşü'nün, kadınlar,d çocüklare ve halkın arasındaki yabancılarf da dahil tüm İsrail cemaati önünde M üsa'nın emirlerinden okümadığı hiçbir söz kalmadı.s Ürdün İrm ağının bü yaka­ sındaki dağlık bölgede, Sefela'da, Büyük Denizh kıyısında, Lübnan'aı kadar üzanan bölge­ deki tüm krallar,i Hitit,) Amori, Kenan,k Perizzi,l Hivi ve Yebüsim kralları bünü düydükları zaman 2 birlik olüp Yeşü'yla ve İsrailoğüllarıyla savaşmak için toplandılar.n 3 Bü arada G ibeonö halkı da Yeşü'nün Eriha» ve Ayp şehir­ lerine neler yaptığını düymüştü. 4 Bü yüzden akıllıçar dav­ randılar ve kendileri için azık hazırladılar, eşeklerine yıpran­ mış heybeler, eskimiş ve patlayıp onarılm ış' şarap tülümları yükle­ diler. 5 Ayaklarına yamalı ça­ rıklar, üzerlerine yıpranmış giysi­ ler giydiler. Yanlarına azık olarak kürü ve üfalanmış ekmekler aldı­ lar. 6 Sonra Gilgal'dekis ordügaha gidip Yeşü'ya ve İsrail adam­ larına, "Biz çok üzak bir ülkeden geldik" dediler. "Simdi bizimle birantlaşm atyapın." 7 Bünün üzerine İsrail adamları Hivilereü "Sizinle neden antlaşma yapa­ lım ?"11 dediler. "Belki de bü ci­ varda otürüyorsünüz." 8 On­ lar da Yeşü'ya "Biz senin küllarınız"v dediler.



9



p Yş 8 :2 4 ; r Oz 14:15; Oz 2 2 :3 ; s M t 9:17; s Yş 5:10; Yş 10:43; t Lü 14:32; u Ba 10:17; Ba 3 4 :2; Çk 3:8; ü Çk 2 3 :3 2 ; Çk 3 4 :1 2 ; Tkr 7:2; Tkr 20:16; Tkr 20:18; Hk 2:2; v 2Kr 10:5.



Y E Ş U 9 :9 -2 7



G ibeonlularla antlasm a; köle olurlar



Yeşu, "Peki siz kim lerden­ siniz, nerelisiniz?" diye sordu. 9 Onlar da Yeşu'ya şöyle dedi: "Tanrın Yehova'nın adınıa du­ yan bu kulların cok uzak bir ülkedenb geldi. O 'nun şanını ve M ısır'da yaptığı her şeyi işit­ tik^ 10 Ürdün İrm ağının öte­ sindeki Amorilerin iki kralına, Heşbon kralı Sihon'ac ve Aştarot'takid Başan kralı O g'ae ne­ ler yaptığını da duyduk. 11 Bu yüzden, ihtiyarlarımız ve m em ­ leketimizin halkı bize şöyle dedi:f 'Yolculuk icin azık alın ve onları karşılamaya gidip "Biz sizin kullarınızız.s Simdi bizimle bir ant­ laşma yapın"hdeyin.' 12 Bura­ ya yanınıza gelmek üzere evden ayrılırken, azık olarak aldığımız bu ekmekler sıcaktı. Fakat bakın, şimdi hepsi kurudu ve ufalan­ dı.1 13 Sarap doldurduğumuz bu tulum lar yeniydi, ama ba­ kın hepsi patladı.i Ayrıca, yolculugumuz cok uzun sürdüğünden kıyafetlerimiz ve yarıklarımız da yıprandı." 14 Bunun üzerine İsrail adamları azığın bir kısmını ince­ lemek icin aldılar. Fakat bu ko­ nuda Yehova'ya danışmadılar. 15 Yeşu onlarla barış yaptık ve onları sağ bırakmak üzere bir ant­ laşma yaptı. Halkın beyleri1 de onlara yemin etti.m 16 Antlaşma yapıldıktan üc gün sonra, İsrailogulları o n ­ ların yakınlarda, kendi çevre­ lerinde oturduğunu öğrendiler. 17 Sonra İsrailogulları bu lun­ dukları yerden ayrılıp, üçüncü günde onların şehirlerine, Gibeon,n Kefira,° Beerotö ve Kir-



BO LUM 9 a 1Kr8:41 2Ta 6:32 Oz 18:10 b T k r20:15 C Ç k9:16 Çk 15:14 Yş 2:10 C Sy21:21 Sy2 1 :2 4 T k r2 :3 4 d Tkr 1:4 Yş 12:4 e Sy21:33 Sy21:35 Tkr 3:3 f Ey 12:12 E y3 2 :7 g T k r20:11 h Yş 9:6 ı Yş 9:5 i Yş 9:4 M r2:22 j Çk 2 8 :3 0 Sy27:21 1Sa 3 0 :7 O z3:5 O z 3 :6 k Yş 11:19 l Sy3 4 :1 8 2Ta 5:2 m 2Sa 21:2 n Y:; 10:2 18:25 o Ezr2:25 o Ne 7:29



2 . S u tu n a Yş 1 5 :9 Y^ 18:14 1Sa7:1 1Ta 13:5 b T k r6:13 C S y30:2 M t5 :3 3 C Çk 2 2 :2 8 Flp 2:14 d M e1 5 :4 V z5:4 V z5:6 e 2Sa21:1 O z6:17 O z8:13 Z k 5:4 Zk 8 :1 7 M l3:5 f Y^ 9:15 g T k r29:11 h Y ş9:16 ı Y^ 9:6 i B a 9 :2 5 B a 9 :2 6 j T k r29:11 Ezr8:17 k 1Kr9:21 l Çk 23:31 S y 3 3 :5 2 Tkr7:1 T k r2 0 :1 6 m Çk 15:15 T k r2 :2 5 Tkr 11:25 Y ş5:1



3 02



yat-yearim'ea geldiler. 18 İsrailoğtulları onlara saldırmadılar, cünkü halkın beyleri, İsrail'in Tanrısı Yehova'nın önündeb ye­ m in etmişti.c Halk bu yüzden beylere karşı söylenm eye baş­ ladık 19 Bunun üzerine tüm beyler halka şunları söylediler: "Biz onlara İsrail'in Tanrısı Yehova'nın önünde yemin ettik, şimdi onlara zarar veremeyiz.d 20 Ettiğimiz yem in yüzünden onları sağ; bırakmalıyız, yoksa Tanrı'nın gazabına ugrarız.e Fa­ kat şunu yapalım: 21 Beyler olarak söz verdiğimiz gibif onla­ rı sağ; bırakalım, tüm halk icin odun getirsinler ve su ceksinler."8 22 Yeşu onları cagırıp şöyle dedi: "Bu kadar yakınımızda ya­ sadığınız haldeh neden 'Biz cok uzaklarda yaşıyoruz'1diyerek bizi aldattınız? 23 Artık siz lanetli­ siniz. Tanrımın evi icin her za­ man odun getiren ve su ceken1 kölelerk olacaksınız." 24 On­ lar Yeşu'ya şöyle cevap verdiler: "Bu kulların duydu ki, Tanrın Yehova, kulu M usa'ya tüm memleketi size vermesini ve ora­ da yaşayan herkesi yok etmesi­ ni emretmiş;1 biz de canlarımız tehlikede olduğju icin sizden cok korktuk.m Bu yüzden böyle bir şey yaptık.n 25 İşte biz bura­ da, senin elindeyiz. Gözünde iyi ve doğru olan neyse, bize öyle yap." o 26 O da onlara dedikle­ ri gibi yaptı ve öldürülmesinler*1 diye onları İsrailogullarının elin­ den kurtardı. 27 Böylece Yeşu o gün onları, halk icin ve Yehova' n Yun 3 :9 ; Ro 3:29; İb 11:31; o Ba 16:6; Hk 10:15; 2Sa 24:14; Yr 26:14; o Yr 39:18.



303



Gibeon savunması. Dolu yagar. Gunes durur



nın sececegi yerdekia sunağı icin odun getiren ve su cekenlerb ola­ rak tayin etti.c Bugün hâlâ bu gö­ revi yaparlar. 1 G



Yeruşalim kralı Adoni-tsedek, Yeşu'nun Ayc şeh­ rini ele gecirip yerle bir etti­ ğini/ Eriha'yae ve kralınaf ne yaptıysa Ay şehrine ve kralınas da aynısını yaptığını, Gibeon hal­ kının da İsrailogullarıyla barış yapıph onların arasında yaşadıkla­ rını öğrendi 2 ve cok korktu,1 cünkü Gibeon bir kraliyet şehri gibi cok büyük bir şehirdi. Aslın­ da Ayi şehrinden daha büyüktü ve tüm adamları güclü yiğitlerdi. 3 Yeruşalim kralı1Adoni-tsedek, Hebron kralık Hoham'a, Yarmut kralı1Piram'a, Lakiş kralım Yafia' ya ve Eglon kralın Debir'e ha­ ber gönderdi. 4 "Gelip bana yardım edin de G ibeon'a sal­ dıralım, cünkü Yeşu'yla ve İsrailogullarıyla barış yaptılar"° dedi. 5 Böylece, Yeruşalim kralı, Heb­ ron kralı, Yarmut kralı, Lakiş kra­ lı ve Eglon kralı bir araya gelip bir ordu oluşturdular; Amorilerinö bu beş kralı, Gibeon'la savaş­ mak üzere şehrin karşısına ordu­ gâh kurdular. 6 Bunun üzerine, G ibeon adamları Gilgal'de ordugâhta!’ bulunan Yeşu'ya şu haberi gön­ derdiler: "K ullarından yardım elini esirgeme.r Hemen yanımıza gelip bizi kurtar, bize yardım et. Çünkü dağlık bölgede yaşayan Amorilerin tüm kralları bize karşı birleştiler." 7 Böylece Yeşu, sa­ vatlıları ve tüm cesur yigiüeriyles birlikte^ Gilgal'den yola cıktı.



10



b ö lü m 9 a TM 12:5 1K r8:29 2Ta6:6 b T k r29:11 Yş 9:21 C 1Ta9:2 Ezr 7:24 Ezr8:17 Ne 3:26 Ne 7:60



bö lü m



10



C Yş 8:2 d Yş 8:24 e Yş 6:21 f Yş 6:2 g Yş 8:29 h Yş 9:15 Yş 11:19 ı Çk 15:16 TM 2:25 TM 11:25 Yş 2:11 Yş 5:1 i Yş 8:25 j Yş 12:10 Yş 18:28 k B a 2 3 :2 Sy1 3 :2 2 l Yş 12:11 m 2Kr 18:14 n Yş 12:12 Yş 15:39 o Yş 9:15 Yş 11:19 o Ba 15:16 p Yş 5:10 Yş 9:6 r Yş 9:15 Yş 9:25 s Yş 8:3 ş Yş 8:1



2 . S ü tu n a Tkr 3 :2 T k r20:1 b Tkr 7:24 Y ş11:6 C Y ş1:5 C Me 44:3 Me 78:55 d 28:21 e Yş 15:35 f Yş 15:41 g E y3 8 :2 2 M e18:13 Me 148:8 İş 30:30 h B a1:16 2K r20:10 Me 135:6 İş 38:8 ı İş 28:21 i Yş 19:42 j Yş 21:44 k 2Sa 1 :1 8 l M e74:16 M e1 3 5 :6 Me 136:8 M t1 9 :2 6



Y E Ş U 1 0 :1 -1 4



8 Sonra Yehova Yeşu'ya şöy­ le dedi: "Onlardan korkma/ cün­ kü onları eline vereceğim/ Hiç­ biri sana karşı koyamayacak."c 9 Gilgal'den ayrılıp gece boyun­ ca ilerleyen Yeşu, aniden onla­ rın karşısına cıktı. 10 Yehova, İsrailogullarının önünde onları kargaşaya düşürdü/ İsrailogulları da Gibeon'da düşmanı kırıp gecirdid ve Beyt-horon'a cıkan yol boyunca, Azekae ve Makkeda'yaf kadar onları kovalayıp öldürdü­ ler. 11 Onlar, Beyt-horon'dan iniş yolunda İsrailogullarından kadarken, Azeka'ya kadar Yeho­ va göklerden başlarına büyük dolu tanelerig yağdırdı ve öldü­ ler. Dolu taneleri yüzünden ölen­ lerin sayısı, İsrailogullarının kılıcla öldürdüklerinden fazlaydı. 12 Yehova A m orileri İsrailogullarının elin e düşürdüğü gün, Yeşu Yehova'yla konuşup İsrailogullarının gözleri önünde şunları dedi: "Ey güneş,h G ibeon1 üzerin­ de dur, Ve ay, sen de Ayyalon Ovasıi üzerinde!" 13 Böylece, m illet düşmanların­ dan öc alıncaya kadar1 güneş ol­ duğu yerde durdu ve ay yerinde kaldı. Evet, bütün bunlar Yaşar ki­ tabında14 da yazılıdır. Güneş gö­ ğün ortasında kaldı ve neredeyse bütün bir gün batmadı.1 14 Yehova'nın bir insanın sözünü dinledigim böyle bir gün daha ol­ madı; ne daha önce, ne de daha sonra. O gün İsrailogulları icin savaşan Yehova'ydı.n m TM 9:19; 1Kr 17:22; Me 113:6; Yk 5:16; n Çk 14:14; TM 1:3 0; TM 3:22; Yş 2 3 :3 ; Me 3 3 :2 0 ; İş 42:13; Zk 14:3.



Y E Ş U 1 0 :1 5 -3 3



B eş kral yakalanır; öldürülür. F e tih le r



15 Sonra Yeşu ve tüm İsrailoğulları Gilgal'deki ordugaha“geri döndüler. 16 Bu arada o bes kral kaçmısb ve Makkeda'dakiç magaraya sak­ lanmışlardı. 17 Yesu'ya, "Bes kral Makkeda'da gizlendikleri mağarada bulundu"'; diye haber getirdiler. 18 Bunun üzerine Yesu söyle dedi: "Magaranın agzına büyük kayalar yuvarlayın ve onların basında beklemek üzere adamlar görevlendirin. 19 Fa­ kat siz durmayın! Düşmanlarını­ zın pesinden gidin ve geride ka­ lanları vurun.d Kendi şehirlerine girmelerine izin vermeyin, çün­ kü Tanrınız Yehova onları sizin elinize verdi."e 2 0 Yesu ve İsrailogulları, o n ­ ları büyük bir yenilgiye ugratarak hepsini öldürdüler.1 Ellerinden kurtulanlar ise kaçıp surlu şehir­ lere« sığındı. 21 Sonra bütün halk Yesu'nun yanına, Makkeda'daki ordugaha zaferle döndü. Artık hiç kimse İsrailogullarına karsı tek bir söz söyleyemedi.h 22 Yesu "Magaranın agzını açın ve oradaki bes kralı bana geti­ rin" dedi. 23 Onlar da Yesu' nun söyledigini yaparak bu bes kralı, Yerusalim kralını/ H eb­ ron kralını/ Yarmut kralını, Lakis kralını! ve Eglon kralınık ma­ ğaradan çıkarıp ona getirdiler. 24 Yesu, krallar kendisine geti­ rildikten sonra İsrail erlerini çagırdı ve kendisiyle birlikte giden savasçıların komutanlarına "Bu­ raya gelin" dedi. "Ayaklarınızı bu kralların boyunlarına koyun.'/l Onlar da cine çıkıp ayaklarını kralların boyunlarına koydular.m 25 Yesu sonra da "Korkmayın,



a Ys 5:10 Ys 9:6 b Me 48:5 c Ys 10:10 ç Ys 10:28 Me 139:7 Am s9:3 d T k r2 8 :7 e Le 26:8 N e9 :2 4 f



8:24



g 2Sa 20:6 h Ç k11:7 ı Y:s 10:3 Yi; 12:10 i Y^ 15:13 j Y^ 12:11 k Ys 10:5 Ys 12:12 l B a 4 9 :8 2Sa 2 2 :4 1 Me 18:40 m Ck 23:27 T k r3 3 :2 9 M e110:1



2 . S ü tu n a T k r1 :2 9 T k r3 1 :6 Y^ 1:9 M e27:14 b Tkr 3:21 Tkr 7:19 c Tkr 21:22 ç T k r21:23 Ys 8:29 d Ys 10:10 Ys 12:16 Ys 15:41 e L e27:29 T k r2 0 :1 6 M e2 1 :8 f Ys 12:16 g Ys 12:15 Ys 15:42 Ys 21:13 h Ys 6:21 Ys 8:2 Ys 8:29 ı Ys 10:3 Ys 12:11 Ys 15:39 i Tkr 7:2 T k r2 0 :1 6 j Ys 12:12 Ys 16:10 Ys 21:21 H k 1:29 1Kr9:16 k L e27:29



304



dehşete kapılmayın.“1 Çesür ve güçlü olün, çünkü Yehova savaş­ tığınız tüm düşmanlarınıza böy­ le yapaçak"b dedi. 26 Sonra Yeşü beş kralı vürüp öldürdü ve her birini bir ağa­ ca astı. Akşama kadar ağaçta asılı kaldılar.ç 27 G ünbatım ı vak­ tinde Yeşü'nün emriyle onları asıldıkları ağaçlardan indirdiler^ ve daha önce saklandıkları mağa­ raya attılar. Ardından mağaranın ağzına büyük kayalar yerleştirdi­ ler; o kayalar bügün hâlâ orada dürmaktadır. 28 Yeşü o gün Makkeda'yıd ele geçirdi; kralını ve oradaki her canı kılıçtan geçirip yok etti.e Hiç kimseyi sağ; bırakmadı. Eriha kra­ lına yaptıklarını Makkeda kralınaf da yaptı. 29 Sonra Yeşü'yla birlikte tüm İsrailogülları Makkeda'dan Libna'ya geçtiler ve Libna'yla sa­ vaştılar.« 3 0 Yehova Libna'yı ve kralını da İsrailogüllarının eli­ ne verdi. Sehri yenilgiye ügratıp oradaki her canı kılıçtan geçir­ diler. Kimseyi sağ; bırakmadılar. Eriha kralına yaptıklarınıh Libna kralına da yaptılar. 31 Sonra Yeşü ve tüm İsrailoğtülları Libna'dan Lakiş'eı geçip, şehrin karşısında ordügâh kürdülar ve onlarla savaştılar. 32 Ye­ hova Lakiş'i İsrailoğ;üllannın eli­ ne verdi, ikinci günde orayı ele geçirdiler. Libna'da yaptıkları gibi, Lakiş'i yenilgiye ügratıp ora­ daki her canı kılıçtan geçirdiler/ 33 O zaman Gezer kralı! Horam, Lakiş'e yardıma gitti. Yeşü onü da, halkını da öldürdü ve on­ lardan kimseyi sağ; bırakmadı.k



305



Necef, Sefela ve daglık bölgenin feth i



3 4 Sonra Yeşü ve tüm İsrailogülları Lakiş'ten Eglon'a“ geçip şehrin karşısında ordügâh kurdu­ lar ve onlarla savaştılar. 3 5 O gün orayı aldılar ve halkını bozgüna ügratıp kılıftan gelirdiler. Lakiş'te yaptıkları gibi, oradaki her canı o gün yok ettiler.b 3 6 Sonra Yeşü ve tüm İsrailogülları Eglon'dan H ebron'aç gıktılar ve onlarla savaştılar. 37 Orayı aldılar ve kralını, tüm kentlerini, oradaki her çanı kı­ lıçtan geçirdiler. Yeşü, Eglon'da yaptıkları gibi orada da kimseyi sağ bırakmadı. Hebron'ü yenilgi­ ye ügratıp oradaki her canı yok etti.c 3 8 Yeşü ve tüm İsrailogülları son olarak D ebir'edgeri döndü ve onlarla savaştı. 3 9 Orayı, kralı­ nı ve tüm kentlerini ele geçirdi ve hepsini kılıçla yok etti. Oradaki her canı yok edereke kimseyi sağ bırakmadı.f Hebron'da yaptıkla­ rını, Libna'yave kralına yaptıkla­ rını^ Debir'e ve kralına da yaptı. 4 0 Böylece Yeşü, İsrail'in Tan­ rısı Yehova'nın emrettiği gibi,h tüm daglık bölgeyi/ Necef'i/ Sefela'yı/ yamaçlarık ele geçirdi ve o toprakların tüm krallarını bozgüna ügrattı. Hiç kimseyi sağ bı­ rakmadı, nefes alan herkesil yok etti.m 41 Yeşü, Kadeş-barnea' dan,n Gazze'ye,° Goşenö toprak­ larına ve Gibeon'ap kadar olan tüm bölgeyi vürdü. 4 2 Yeşu tüm bü kralları ve ülkelerini bir seferde ele geçirdi/ çünkü onlar için savaşan İsrail'in Tanrısı Yehova'ydı.s 4 3 Yeşu vetüm İsrailogulları bündan sonra, Gilgal' deki ordugâha' geri döndüler.



BÖ LÜ M 10 a Yş 10:3 Yş 12:12 Yş 15:39 b T k r2 0 :1 6 Yş 10:32 c B a13:18 B a2 3 :1 9 Sy1 3 :2 2 Y ş10:3 Yş 14:13 Ys 15:13 Yş 21:13 H k1:10 c Le 27:29 Yş 6:21 d Yş 12:13 Yİ 15:15 H k1:11 e Tkr 7:2 T k r2 0 :1 6 f Yş 11:14 g Ys 10:30 Yş 10:32 h Tkr 7:2 Tkr 9:5 ı Tkr 1:7 i B a2 0 :1 j Yş 9:1 Ys 15:33 H k1:9 k Yş 12:8 l Tkr 20:16 Yş 11:14 m Le 27:29 n S y34:4 Tkr 9:23 Yş15:3 o B a10:19 Tkr 2:23 o Yş 11:16 Yş 15:51 p Yş 11:19 r Yş 11:18 s Çk 14:14 Tkr 1:30 Tkr 3:22 s Y ş4:19



BÖ LÜ M 11 a b c c d



e f g h ı i j k l m n



Yş 12:19 Yİ 12:20 Sy34:11 Yş 10:40 Yş 12:23 Yş 17:11 H k1:27 T k r2 0 :1 7 B a15:16 Am s2:9 Tkr7:1 Ç k 3 :8 Sy1 3 :2 9 Y ş11:8 Tkr 4:48 Yş 13:11 H k3:3 1Sa13:5 M e3 3 :1 7 Oz 21:31 M e3:6 M e118:10



Y E S U 1 0 :3 4 -1 1 :9



Hatsor kralı Yabin olanla­ rı düyünça, Madon kralıa Yobab'a, Simron kralına, Akşaf kralına;b 2 daglık kuzey bölge­ de, Kinneret'in*ç güneyinde ka­ lan düzlüklerde, Sefela'daç ve batıda Dord daglık bölgesinde bulunan krallara; 3 doğu ve batıdaki Kenanlılara,e daglık böl­ gedeki Amorilere,f Hititlere,g Perizzilere,h daglık bölgedeki Yebüsilere,ı Mitspai topraklarındaki Hermoni Dağının eteklerinde ya­ şayan Hivilerek haber gönder­ di. 4 Böylece ordularıyla bir­ likte geldiler. Yanlarında, deniz kıyısındaki kum kadar çok insan/ pek çok atmve savaş arabası vardı. 5 Sonra tüm bu krallar kararlaş­ tırdıkları gibi, İsrail'le savaşmak üzere Merom suları dolaylarında buluştular ve orada ordugâh kurdülar.n 6 Bunun üzerine Yehova Yeşu'ya, "O nlar gözünü korkutma­ sın"° dedi. "Çünkü onları ya­ rın bü vakitlerde İsrail'in eline verecegim, hepsi ölecek. Onla­ rın atlarını topal ed ecek sin ve at arabalarını ateşe vereceksin."p 7 Böylece Yeşu ve tüm savaş­ çılar, M erom suları dolayların­ da aniden onların karşısına çı­ kıp saldırıya geçtiler. 8 Yehova onları İsrailogullarının eline ver­ di/ kalabalık bir şehir olan Sayda'ya,' Misrefot-maim'e/ doguda Mitspe Ovasınat kadar onları takip edip öldürdüler. Kim se­ yi sağ; bırakm adılar.u 9 Yeşu



U



o Y ; 10:8; Me 27:1; M e 4 6 :1 ; o Tkr 17:16; Y ; 11:9; 2Sa 8:4; p Me 20:7; İş 31:1; r Y ; 21:44; Y ; 2 3 :1 0; Ne 9:24; s Ba 10:19; Y ; 19:28; s Y ; 13:6; t Y ; 11:3; u Tkr 20:16.



Ys 11:2* Çelile Gölünün eski âdı.



Y E Ş U 1 1 :1 0 -1 2 :2



Vaat Edilm is Toprakların çogu ele geçtirilir



Yehova'nın onlar hakkında söy­ lediklerini tam olarak yaptı: Atla­ rını topal etti,a savaş arabalarını ateşe verdi.b 10 Bundan sonra Yeşu döndü;c Hatsor'uc ele gelirdi ve kralı­ nı kılıcla oldu]:du.dÇünkü Hatsor daha önce tüm bu krallıkların ba­ şıydı. 11 Oradaki tüm canları kılıctan getirip yok ettiler.e Geri­ ye hicbir canlı kalmadıf ve Yeşu Hatsor'u ateşe verdi. 12 Yeşu tüm bu kralları ve onların şehir­ lerini ele gecirdi, hepsini kılıda Oldü'dü.gYehova'nın kulu Musa' nın emrettiği gibih onları yok etti.1 13 Yeşu'nun yaktığı Hat­ sor dışında, İsrailogulları höyük­ ler üzerine kurulu şehirleri yakıp yıkmadı. 14 İsrailogulları tüm bu şehirlerin mallarını ve hay­ vanlarını yağmaladılar^ İnsanla­ rı ise kılıctan getirip yok ettiler.1 Nefes alan kimse kalmadı.k 15 Yehova kulu Musa'ya ne emrettiyse, Musa da Yeşu'ya onla­ rı emretti.1Yeşu da bunlara uydu ve Yehova'nın Musa'ya verdiği emirlerin hepsini eksiksiz yerine getirdi.m 16 Yeşu tüm bu toprakla­ rı, dağlık bölgeyi, Necef'i,n Goşeno topraklarını, Sefela'yı,OAraba'yı,p İsrail'in dağlık bölgesini ve o v a la rın ı;* 17 Seir'es ba­ kan Halak Dagından,s Hermon Dagü eteklerinde bulunan Lüb­ nan Ovasındaki Baal-gad'au ka­ dar olan bölgeyi aldı ve kralları­ nı tutsak ederek kılıctan gelirdi.“ 18 Yeşu bu krallarla uzun süre savaştı. 19 Gibeon'dav oturan Hivilery dışında h icb ir şehrin Yş 11:16* Ya da ":?efelasını"



bö lü m



11



a Tkr17:16 Yş 11:6 b İş 31:1 C Yş 11:18 C Yş 19:36 d Yş 12:19 Me 136:17 e Le 27:29 Yş 11:14 f T k r2 0 :1 6 Yş 10:40 g TM 9:5 h S y 3 3 :5 2 Tkr 7:2 Yş 9:24 ı Tkr 7:16 Yş 11:20 i Sy31:23 T k r2 0 :1 6 Yş 8:2 Yş 8:27 j Tkr 7:2 k T k r2 0 :1 6 l Tkr 3 :2 8 TM 4:5 TM 7:1 T k r3 1 :7 m TM 4:2 TM 12:32 Me 119:4 n Sy 13:17 TM 1 :7 Yş 10:40 Yş 12:8 o Yş 10:41 Yş 15:51 o Hk 1:9 p T k r3 :1 7 Yş 12:1 Yş 12:8 Yş 18:18 r Yş 9:1 s B a3 2 :3 T k r2:1 S Y:; 12:7 t T k r4 :4 8 Yi; 13:11 u Y:; 13:5 ü Tkr 7:24 M e1 3 6 :1 8 v Yş9:15 10:4 y Y^ 9:7



2 . S u tu n a T k r2 0 :1 7 b T k r2 :3 0 Ro 9:18 C Ç k 3 4 :1 2 Tkr 7:2 C T k r2 0 :1 6 Y^11:14 d Y^ 15:50 e Yş 11:16 f Sy1 3 :2 2 T k r1 :2 8 Y^ 15:13 g L e27:29 Y^ 11:12 Yi; 24:11 h Y^ 10:41 H k1:18 ı 1Sa17:4 i Yş 15:46 2Ta 26:6 N e13:23



3 06



sakinleri İsrailogullarıyla barış yapmadı. Tüm şehirler savakla ele gecirildi.a 2 0 Yehova o n ­ ların yüreklerinin inadını sür­ dürmesine izin verdi.b Böylece İsrailogullarına savaş aktılar ve hepsi yok edildi, onlara merha­ m et gösterilm edi.c Yehova'nın Musa'ya emrettiği gibi tamamen yok edildiler.c 21 Yeşu aynı zamanda dağ­ lık bölgede, Hebron'da, Debir' de, Anab'da,d Yahuda ve İsrail'in tüm dağlık bölgelerindee yaşa­ yan Anaklarıf öldürdü. Onları ve oturdukları şehirleri yok etti.g 22 İsrailogullarının m em leke­ tinde, Gazze,h Gat1ve Aşdodi dışındabir yeKİeAnaklardankimse kalmadı.1 23 Böylece Yeşu, Yehova'nın Musa'ya vaat ettiği gibi tüm memleketi ele ge^irdikve İsrailogullarının mirası olarak tüm kabilelere paylaştırdı.1Böylece sa­ vaşlar bitti, memleket huzura ka­ vuştuk -I



Ürdün İrm ağının dogusunda,n Arnon Vadisindeno Hermon Dagınao kadar ve gündoğusu yönünde bütün Arabap bölgesinde, İsrailogullarının yenip topraklarını ele gecirdigi krallar şunlardır: 2 Heşbon' dar oturan Amorilerin kralı Sihon:s onun yönetim inde olan bölge, Arnon V ad isin in kena­ rında yer alan Aroer'den,t vadi­ nin ortasından başlayıp Ammonogullarının sınırı olan Yabbok Vadisineu kadar uzanıyor, Gi-



12



j Çk 2 3 :2 9 ; Çk 2 3 :3 0 ; Me 105:44; k Çk 23:27; Sy 34:2; TM 11:23; l Sy 2 6 :5 3 ; Yş 14:1; Yş 15:1; Yş 16:1; Yş 17:1; m Yş 14:15; Yş 21:44; Yş 23:1; Me 29:11; Oz 16:7; B Ö L Ü M 1 2 n TM 4:47; Yş 1:1 5; o S y 2 1 :2 4 ;T k r 2:24; o Tkr 3:8; Tkr 4:4 8 ; p Tkr 4 :4 9 ; r Tkr 2:26; s Sy 21:23; Ne 9 :2 2 ; s Sy 21:13; Yş 13:9; t TM 3:12; Hk 11:26; u Hk 11:13.



307



Yenilen 31 kral. E le geçirilm eyen yerler



lead'ın yarısını içine alıyordu. 3 Araba“ bölgesinde, doğuda Kinneret Gölünden,b yine doğu­ da Beyt-yeşimotç doğrultusunda­ ki Araba Gölüne (Tuz Gölü)ç ve güneyde Pisgad yamaçlarına ka­ dar uzanan bölge de onun yöne­ timindeydi. 4 Aştarote ve Edrei'def oturan, Refaogullarınıns sonuncuların­ dan Başan kralı Og;h 5 onun yönettiği bölge, Hermon Dağı­ nı/ Saleka'yı, bütün Başan'ü kapsıyordu; Geşurilerini ve Maakatlılarınk sınırına kadar uzanıp Gilead bölgesinin yarısını ve Heşb o n l kralı Sihon'unm yönetim bölgesine kadar olan bütün top­ rakları içine alıyordu. 6 Yehova'nın kulu Musa ve İsrailogulları bu kralları yenmiş­ ti.11 Yehova'nın kulu Musa son­ ra bu bölgeyi Rubenogullanna,° Gadogullarına° ve Manasse kabi­ lesinin yarısınaP vermişti. 7 Yeşu ve İsrailogullarının Ür­ dün İrm ağının batı tarafında L ü b n a n Ovasındaki Baal-gad' dan,' Seir'e' bakan Halak Dagınat kadar uzanan bölgede yendiği krallar şunlardır: (Yeşu daha son­ ra bu bölgeyi İsrail kabilelerine mülk olarak paylaştırdı.u 8 Bu bölge, H ititlerin, A m orilerin,u Kenanlıların, Perizzilerin, Hivilerin ve Yebusilerinv yaşadığı dağ­ lık bölgeyi, Sefela'yı, Araba'yı, yamakları, çölü ve N ecef'iy kapsıyordü.) 9 Eriha kralı/ Beytel yakının­ daki Ay şehrinin kralı,“ 10 Yemşalim kralı,b Hebron kralı,ç 11 Yarmut kralı/ Lakiş kralı,d



a b c c d e f g h ı i j k l m n o o p r s s t u u



v y z a b c c d



T k r3 :1 7 Y h n 6 :1 Yş 13:20 Yş 3:16 T k r3 :2 7 Tkr 1 :4 T k r3 :1 0 T kr3:11 Y i 13:12 Sy21:33 Tkr 3 :1 Y i 12:1 T k r2 9 :7 Yş 9:10 T k r3:14 Yş 13:13 Sy2 1 :2 6 Tkr 3 :6 Yş 12:2 Sy2 1 :2 4 Sy21:35 T k r3 :1 2 Sy3 2 :3 3 T k r3:13 Yş 1:4 Yş13:5 T k r2 :1 2 Yş 11:17 Yİ 11:23 B a15:16 Ç k 3 :8 M e136:19 Ç k 23:23 Tkr7:1 Yş 10:40 Y ş 11:16 Yş 6:2 Yş 8:29 Y ; 10:1 Yş 10:23 Y ; 10:3 Y i 10:23



2 . S u tu n a b c c d e f g h ı i j k l



Yş 10:23 Yş 10:33 Yş 10:38 Yş 10:29 Y ; 10:28 Yş 8:17 H k1:22 1Kr4:10 Yş 11:1 Yş 11:10 Yş 11:1 1Ta 7:29 Yş 21:34 Y ; 11:2 T k r28:1



BÖ LÜ M 13 m Yş 23:1 Yş 24:29 n Yş 12:7 o Ç k 2 3 :2 9 o Ç k 23:31 T sf2:5 p 1Sa27:8 r Yş 15:11 s B a10:19 s Yş 10:41 t Y i 15:46



Y E S U 1 2 :3 - 1 3 :4



12 13 14 15 16



Eglon kralı,“ Gezer kralı,b Debir kralı,ç Geder kralı, Horma kralı, Arad kralı, Libna kralı/ Adullam kralı, Makkeda kralı,d Beytel kralı,e 17 Tappüah kralı, Hefer kralı,f 18 Afek kralı, Laişaron kralı, 19 Madon kralı,* Hatsor kralı/ 20 Simron-meron kralı, Akşaf kralı,ı 21 Taanak kralı, Megiddo kralı,i 22 Kedeş kralı, Karmel'deki Yokneam! kralı, 23 Dor dağlık bölgesinde ya­ şayan Dor kralı,k Gilgal' deki Goyim kralı, 24 Tirtsa kralı. Toplam otüz bir kral.l ■i Q Yeşu artık yaşça ilerlemiş, 1 3 ihtiyarlam ıştı.m Yehova ona "Sen artık ihtiyarladın, ya­ şın ilerledi; ve memlekette mülk edinilmesi gereken daha çok top­ rak var"n dedi. 2 "Ele geçiril­ mesi gereken topraklar“ şunlar: Filistîlerinö ve Gesurilerinp ya­ şadığı tüm bölgeler 3 (Nil'in M ısır'ın doğusunda kalan kolündan, küzeydeki Ekronr sınırı­ na kadar olan bölge eskiden Kenanlılaras ait sayılırdı); Gazze,ş Aşdod/ Aşkelon,u Gatu ve Ekron'dakiv beş m üttefik Filistı beyininy yönetimindeki bölge ve Avvalılarınz bölgesi. 4 Ke­ nan topraklarının güney ke­ sim inin tamamı; Saydalılaraa ait olan Meara, Afek'e ve Amorilerin sınırına kadar olan bölge; u Hk 14:19; u 2Sa 21:19; v 1Sa 5:10; y Hk 3:3; 1Sa 6:4; z Tkr 2:23; a Hk 1:31.



Y E Ş U 1 3 :5 -2 6



Toprak paylaşım ı: Ruben ve Gad’ın payları



5 Geballılarına toprakları, Herm on Dağının eteklerindeki Baalgad'danb Hamatc girişine kadar doğudaki tüm Lübnan toprak­ ları. 6 Lübnan'dan^ Misrefotm a im 'ed kadar uzanan dağlık bölgede yaşayan herkesi, tüm Saydalılarıe İsrailogullarının önünden Ben kovacagım.f Bu bölgeleri sana emrettiğim gibi İsrail'e miras olarak paylaştıra­ caksın^ 7 Simdi bu toprakları dokuz kabileye ve Manasse kabi­ lesinin yarısına miras olarak paylaştır."h 8 Kabilenin diğer yarısı ile birlikte Rubenogulları ve Gadogulları, M usa'nın kendilerine Ür­ dün İrmağının doğusunda verdi­ ği miraslarını aldılar. Yehova'nın kulu M u sa'n ın onlara verdiği yerler1 şunlardı: 9 Arnon Vadisinini kenarında, vadinin orta kesiminde yer alan Aroeri şehrin­ den D ibon'ak kadar uzanan tüm Medeba Yaylası;1 10 Amorilerin Heşbon'da hüküm süren kra­ lı Sihon'un, Ammonogulları sı­ nırına kadar olan tüm şehirleri;m 11 Gilead, Geşurilerinn ve Maakatlıların yaşadığı bölgeler, Herm on Dagınıno tüm çevresi, Saleka'yao kadar olan tüm Başanp toprakları; 12 Başan'da Og' u n r (Refaogullarındans son ka­ lan oydu) hüküm sürdugü Aştarot'tan Edrei'yes kadar olan tüm kraliyet toprakları; Musa onları bozguna uğratmış ve toprakla­ rından kovmuştuk 13 İsrailogulları GesurileriuveMaakatlıları yerlerinden kovmadı,u onlar bu­ gün hâlâ İsrail'de yaşıyor. 14 Musa sadece Levi kabile­ sine miras olarak pay vermedi.v



a 1K r5:18 H e27:9 b Yş 11:17 c S y34:8 C Tkr 3:25 d Yş 11:8 e H k3:3 f Çk 2 3 :3 0 g Sy3 4 :1 7 Yş 14:1 h S y 3 3 :5 4 ı Sy3 2 :3 3 Yş 22:4 i Sy 21: j Tkr 3 Yş 12 k Sy32 l Sy21 30 m Sy21 n Tkr3 14 Y^ 12 o T k r4 o 1Ta 5 11 P Yş 17 r Tkr3 s Tkr3 11 S Y^ 12 t Sy21 Sy21 u Tkr3 ü S y33 Yş 23 v Sy 18 Tkr 1 Tkr 1 Yş 14



2 . S ü tu n a Le 7:35 Tkr 18 :1 b Sy 18 :24 Yî> 2 1 :45 c L e 7 33 1Ko 9 :13 C Tkr 3 :12 Yij 12 :2 d Y;j 1 3 :9 e S y21 :26 f S y21 25 g Sy32:3 h Sy2 1 :2 0 ı S y 3 2 :3 8 i Sy21:23 j T k r2 :2 6 k Yij 21:37 l Sy3 2 :3 7 m S y 3 2 :3 8 n T k r3 :1 7 Y;j 12:3 o S y 3 3 :4 9 o T k r3 :1 0 P Sy21:25 r S y31:8 s Tkr 2 :3 0 Me 135:10 S S y22:7 T k r18:10 t Sy22:5 2Pe 2:15 u Sy3 2 :3 3 u T k r3 :1 2 v Sy3 2 :3 5 y S y 3 2 :2 6



308



Onların payıa Tanrı'nın kendile­ rine vaat etmiş olduğu gibi,b hal­ kın, İsrail'in Tanrısı Yehova icin yakacağı sunularc olacaktı. 15 Ve Musa, Ruben kabilesi­ nin ailelerine miras olarak payla­ rını verdi. 16 Su bölgeler onla­ rın oldu: Arnon Vadisinin kenarında, vadinin orta kesimin­ de yer alan Aroerc şehrinden, Medeba çevresindeki tüm yaylayad kadar; 17 Heşbone ve yay­ ladaki tüm kentleri,f Dibon,g Bam ot-baalh ve Beyt-baal-m eon;ı 18 Yahats,i Kedemot,1 Mefaat,k 19 Kiryataim,l Sibma,m ovada­ ki dağda yer alan Tseret-şahar; 20 Beyt-peor, Pisgan yamakla­ rı, Beyt-yeşimot,° 21 yaylada­ ki tüm sehirler,OHeşbon'dap hü­ küm süren A m orilerin kralı Sihon'un tüm kraliyet toprakla­ rı. Musa onunla birlikte, m emle­ kette oturan Sihon'un soylu bey­ lerini, Midyan, Evi, Rekem, Tsur, Hur ve Rebar beylerini bozgu­ na ugratmıştı.s 22 İsrailogullarının kılıçtan geçirdiği adamlar arasında Beor oğlu falcıs Balam t davardı. 23 Rubenoğullarının sınırı Ürdün İrmağıydı. Rubenoğullarıu kabilesindeki ailele­ re yerleşimleriyle birlikte miras olarak verilen şehirler bu bölge­ deydi. 24 Musa Gad kabilesinin aile­ lerine de miras olarak payları­ nı verdi.“ 25 Su bölgeler Gadoğullarının oldu: Yazer,v Gilead'daki tüm şehirler,y Rabbaz önlerindeki Aroer'ea kadar Am m onoğullarıb topraklarının yarısı; 2 6 H eşbon'd anc Raz Tkr 3:11; 2Sa 11:1; a Tkr 2:36; Hk 11:26; b Yş 12:2; Hk 11:13; c Sy 21:26.



309



M anasse. K aleb vaat edilen payını ister



mat-mitspe'ye ve Betonim 'e, Mahanaim 'dena Debirb sınırına ka­ dar olan bölge; 27 ovada yer alan Beyt-haram,c Beyt-nim ra,c Sukkot,d Tsafon, H esbone kra­ lı Sihon'un kraliyet topraklarının geri kalanı, Ürdün Irmagı sınır olacak şekilde Kinneret G ölü­ ne1kadar ırmağın doğu kıyıların­ da kalan bölge. 2 8 Gadogullarınıng ailelerine yerleşimleriyle birlikte mülk olarak verilen şehir­ ler buradaydı. 29 Musa Manasse kabilesinin yarısını oluşturan ailelere de m i­ ras olarak paylarını verdi.h 3 0 Su bölgeler onların oldu: Mahanaim 'denı banlayarak tüm Ba­ san, Basan kralı O g'uni hâkimi­ yetindeki tüm kraliyet toprakları ve Basan'da yer alan Yair'ini tüm obaları dahil olm ak üzere toplam altmıs kent. 31 Basan'da Og' un kraliyet sehirleri olan Gilead topraklarının yarısı, Astarotk ve Edrei/ M anasse'nin oglu Makir' in soyununm oldu; bu bölgeler, aileler arasında paylattırılm ak üzere Makirogullarının yarısına verildi. 3 2 Moab duzluklerinde, Ür­ dün Irm agının dogusunda Eriha karsısında, M usa'nın onla­ ra miras olarak verdiği yerler bunlardı.n 33 Musa, Levi kabilesine m i­ ras olarak bir pay vermedi." On­ ların mirası İsrail'in Tanrısı Yehova'ydı; bunu O vaat etmisti.il ■i /§ İsrailogullarının, Kenanp 1 4 topraklarında miras ola­ rak aldıgı yerler bunlardı. Kâhin Eleazar, Nun oğlu Yesu ve İsrailogullarının aşiret reisleri bu top­ rakları onlar arasında paylastırdı.r



BÖ LÜ M 13 a B a 3 2 :2 Yş 21:38 b 2Sa 9 :5 2Sa 17:27 c S y 3 2 :3 6 C S y 3 2 :3 6 d B a3 3 :1 7 H k8:5 1Kr 7:46 Me 60:6 e Sy 21:26 f Sy 34:11 T k r3 :1 7 Yhn 6:1 g T k r3:16 h T k r3:13 ı 1T a6:80 i S y 32:33 j S y 32:41 T k r3:14 k Yş 12:4 l Sy 21:33 m S y 3 2 :3 9 n Sy 32:33 T k r3 :1 2 o Tkr 10:9 Yş 13:14 Yş 18:7 o Sy 18:24 S y 2 6 :6 2 T k r18:1 Yş 14:3



p S y34:2 r Sy 34:17 Yş 19:51



2 . S ü tu n a Sy34:13 b S y 26:55 S y 3 3 :5 4 Ne 11:1 Oz 16:33 Eli; 13:19 c S y 3 2 :2 9 Yş 1 3 :8 C Tkr 10:9 Yş 13:14 d B a 4 8 :1 9 e B a 4 8 :2 0 f B a 4 8 :5 1Ta 5 :2 g S y35:7 Y;; 21:2 1T a6:54 h L e2 5 :3 4 Sy 35:2 Sy 35:5 ı Y ş4:19 Y ş10 :43 i S y 3 2 ::12 Yş 15 j Sy13 Sy 14 k Sy 12 Tkr 3 M e90 l S y13: Tkr 1: m Tkr 1: n Sy 13 Sy 13 H e 20:



Y E Ş U 1 3 :2 7 - 1 4 :1 0



2 Yehova'nın Musa aracılığıyla emrettigi gibi, dokuz kabile ve bir kabilenin yarısıa icin paylattırma isi kurayla yapıldı.b 3 Musa iki kabileye ve bir kabilenin yarısı­ na miras olarak Ürdün Irmagının öte tarafında mülk vermisti.c Leviogullarına miras olarak mülk vermedi.c 4 Yusuf'un ogulları Manassedve Efraime iki ayrı kabilef oluşturdu ve memlekette Leviogullarına, oturmaları icin şe­ hirler,« mallarıyla sürüleri icin de otlaklar dışında bir pay ve­ rilm edi.11 5 İsrailogulları, Ye­ hova'nın Musa'ya emrettigi gibi memleketi paylaştırdılar. 6 Yahudaogulları G ilgal'deı Yesu'nun yanına geldiler ve Kenizzii Yefunne oğlu K aleb , Yesu'ya söyle dedi: "Yehova' nın, Tanrı* adamık Musa'ya Kades-barnea'dal benim le ve senin­ le ilgili söylediklerinim sen de biliyorsun. 7 Yehova'nın kulu Musa beni Kades-barnea'dan bu toprakları kesfen gönderdiğinde kırk yasındaydım; gördüklerimi ona acık yüreklilikle anlatmıstım .o 8 Benim le birlikte gelen kardeslerim yüzünden halkın yü­ reği yerinden oynadı.11 Fakat ben tüm yürekle Tanrım Yehova'nın yolundan gittim.p 9 Ve Musa o gün yemin edip, 'Ayak bastı­ ğın topraklarr devirler boyu senin ve soyunun mirası olacak, cünkü sen Tanrım Yehova'nın yo­ lundan asla ayrılmadın'ş demişti. 10 İste, Yehova söz verdiği gibi11 o Sy 13:30; Sy 14:6; o Sy 13:32; p Sy 14:24; Sy 32:12; r Tkr 1:36; s Me 101:6; Oz 2 8 :2 0 ; ş Sy 14:30; Yş 21:45.



Yş 14:6* Başlangıç 5:22'deki dipnota ba­ kın.



Y E Ş U 1 4 :1 1 - 1 5 :1 2



Yahuda’ya verilen toprakların sın ırları



beni yaşattı.a Yehova bu vaadi Musa'ya kırk beş yıl önce, İsrailogulları çöldeb giderken verdi ve ben bugün seksen beş yaşında­ yım. 11 Yine de bugün Musa' nın beni gönderdiği günkü kadar güclüyüm.c O gün güçlü oldu­ ğum gibi bugün de savaşabilecek güçteyim; gücüm kuvvetim sefe­ re çıkmaya da dönmeye de yeter.ç 12 Simdi, Yehova'nın o zaman vaat ettiği gibi bu dağlık bölgeyi bana ver.d Orada Anaklarıne ya­ şadığını ve büyük surlu şehirleri oldugunuf o gün sen de duymuş­ tun. Yehova yine benim le birlik­ te olacakg ve Yehova'nın vaat et­ tiği gibi onları oradan kesinlikle kovacagım."h 13 Bunun üzerine Yeşu, Yefunne oğlu Kaleb için hayırdua edip Hebron'u ona mülk ola­ rak verdi.1 14 Kenizzi Yefunne oğlu Kaleb, bütün yürekle İsrail' in Tanrısı Yehova'nın yolundan gittiği için Hebron bugüne kadar on u n m ülkü oldu.i 15 Hebron'un önceki adı Kiryat-arba' ydı1 (Arba,k Anaklar arasında en güçlü adamdı). Böylece savaşlar bitti, memleket huzura kavuştu.1 ■i p j Yahudaogulları kabilesinin ailelerine kuradam çı­ kan bölge şuydu: Edomn sınırına kadar olan topraklar, Tsin Çölüo ve güney sınırına kadar Necef.O 2 Güney sınırları Tuz G ölününp güney ucundaki körfezden başlı­ yordu; 3 güneye doğru Akrabbim ^ okuşuna inipTsin Çölünüs geçiyor, güneyde Kadeş-barnea' dans Hetsron ve Addar'a çıkıp Karka'nın çevresini dolanıyordu. 4 Sınır oradan Atsmon'a,t sonra Mısır Vadisineu uzanıyor ve de­



15



BÖ LÜ M 14 a Sy 14:29 b Sy 14:33 Yş 11:18 C M e9 0 :1 0 C T k r3 1 :2 d Yş 14:9 e Sy 13:22 Sy13:33 Yş11:21 f Sy 13:28 g Sy 14:8 M e6 0 :1 2 R o 8:31 Flp 4:13 h Yş 15:14 H k1:20 ı Yş 10:37 Y ş15:13 Y ş21:11 1T a6:56 i Sy 14:24 T k r1 :3 6 Yş14:8 j B a 2 3 :2 Y s15:13 k Yş21:11 l L e2 6 :6 Yş 11:23



BÖ L Ü M 15 m S y 26:55 n B a 3 6 :1 9 o S y 3 3 :3 6 o T k r1 :7 p Sy34:3 r H k1:36 s S y34:4 S S y32:8 t Sy34:5 u B a15:18 Yş13:3 1Kr8:65



2 . S ü tu n a Sy3 4 :1 2 b Y ş18:19 C Ys 18:22 C Y ş18:17 d Y ş7:26 e Y s4:19 Y s5 :9 f Y ş18:17 g 1K r1:9 h Ys 18:28 H k1:21 ı H k19:10 2 S a 5 :6 i Yş18:16 2K r23:10 Y r7:31 M t5 :2 2 j Yş18:16 2Sa 5 :1 8 k Yş18:15 l 2 S a 6 :2 1Ta 13:6 m Y s9:17 n Ys21:16 1Sa 6 :1 2 2Kr14:11 1T a6:59



310



nizde bitiyordu. Güney sınırları buydu. 5 Doğu sınırı Ürdün İrmağı­ nın döküldüğü yere kadar Tuz Gölünü kapsıyordu. Kuzey sını­ rı ise, Ürdün İrm ağının döküldü­ ğü yerde“" körfezden başlıyordu. 6 Sınır Beyt-hogla'yab çıkıyor, oradan Beyt-araba'nınc kuzeyin­ den geçip Ruben oğlu B ohan 'ınç taşına kadar gidiyordu. 7 Sı­ nır, Akor Ovasındakid D ebir'e doğru çıkıp kuzeyde, vadinin gü­ neyinde kalan Adummim yoku­ şuna bakan Gilgal'ee dönüyor­ du. Oradan En-şemeşf sularını geçip En-rogel'eg kadar uzanı­ yordu. 8 Sonra, Yebusilerinh şehri Yeruşalim 'in1güney yama­ cına bakan Hinnomoglu Vadisinei doğru çıkıp, kuzeyde Refa­ im Ovasında1Hinnom Vadisinin batısına bakan dağın doruklarına kadar devam ediyordu. 9 Sı­ nır, oradan Neftoah sularının kaynagına,k Efron Dağındaki şe­ hirlere; oradan da Baala'ya,l yani Kiryat-yearim'emkadar uzanıyor­ du. 10 Sonra Baala'nın çevre­ sini dolanıp batıda Seir Dağına, oradan da kuzeyde Yearim Dağı­ nın yamaçlarına, yani Kesalon'a uzanıyor; oradan Beyt-şemeş'en inip Tim na'yao devam ediyordu. 11 Sınır kuzeyde Ekrono yamaç­ larına ve Sikkeron'a kadar uzanıp Baala Dağına ulaşıyor ve Yabneel'e varıyordu. Sınır denizde sona eriyordu. 12 Batı sın ırın ı Büyük De­ n iz^ kıyıları oluşturuyordu. Yao Yş 19:43; Hk 14:2; 2Ta 28:18; o Yş 19:43; 1 S a5:10; 1Sa 7:14; 2Kr 1:2; p Sy 34:6; Tkr 11:24; Yş 15:47.



Ys 15:12* Akdeniz.



311



Yahuda kabilesine verilen şeh irler



hudaogulları ailelerine verilen bölgenin tüm sınırları bunlardı. 13 Yesu, Yehova'nın em ri üzerine, Yefunne oğlu Kaleb'ea pay olarak Yahudaogullarının ya­ sadığı bölgedeki Kiryat-arba'yı (Arba, Anakların ataşıydı), yani H ebron'ub verdi. 14 Böylece Kaleb, üc Anakoglunu,c Sesay,c Ahiman ve Talmay'ıdoradan kov­ du. Bunlar Anak soyundandı.e 15 Oradan da Debirf halkı üzeri­ ne yürümek id n harekete gerti. (Debir'in daha önceki adı Kiryatsefer'di.)ğ 16 Kaleb söyle dedi: "Kim Kiryat-sefer'e saldırıp orayı ele getirirse, kızım Aksa'yıh ona e ; olarak vereceğim." 17 Bu­ nun üzerine, Kaleb'in kardeşi Kenaz'ını oğlu O tnieli orayı ele ge­ lirdi. Kaleb de kızı Aksa'yıi ona es olarak verdi. 18 Kız eve gider­ ken babasından tarla istesin diye kocasına baskı yaptı. Sonra eşe­ ğin üzerindeyken el cırptı. Kaleb de kızına "Ne istiyorsun?"k diye sordu. 19 Kız "Bana bir arma­ ğan ver" dedi. "Bana güneyde bir yer vermiştin. Gullot-m aim 'i* de ver." Böylece babası ona Yukarı Gullot'u ve Aşağı Gullot'u verdik 2 0 Yahudaogullarım kabilesi­ nin ailelerine göre aldıkları m i­ ras buydu.n 21 Güneyde Edom sınırınao doğru Yahudaogulları kabilesine ait olan şehirler şunlardı: Kabtseel,° Eder, Yagur, 2 2 Kina, Dim ona, Adada, 23 Kedeş, Hatsor, İtnan, 2 4 Zif, Telem ,p Bealot, 25 Hatsor-hadatta, Keriyot-hetsron (Hatsor), 2 6 Amam, Sema, M olada,r Yş 15:19* Anlamı, "Su Kaynakları"



a Sy13 Tkr 1 Yş 14 :13 Yş 21 b B a2 3 : B a3 5 : Yş 14 Yş 20 c Sy 13 Yş 11 :21 C Sy 13 d Hk 1 e Hk 1 f Yş 10 g Hk 1 h Hk 1 ı Hk 1 1Ta4 i Hk 3 H k3 j 1Ta2 k Hk 1 l Hk 1 m Ba49 8 Tkr3 n Sy33 o S y34 Tkr 2 o Ne11 p 1Sa 1 4 r Yş 19 1Ta4



2 . S u tu n a N e11 2 6 b Yş 1 9 :3 1T a4:28 c Ba 21 31 Yş 1 9 :2 c Yş 1 9 :3 d 1T a4:29 e Sy 14:45 Tkr 1:44 Yş 19:4 H k1:17 f Yş 19:5 1Sa27:6 1Ta12:1 g 1T a4:32 h Yş 19:7 Ne 11:29 ı T k r1 :7 Yîi 9:1 H k 1:9 i Yş 19:41 H k13:25 Hk 16:31 j Ne 11:29 k N e11:30 l Yş 10:3 m Yş 12:15 1Sa22:1 n 1Sa17:1 o Yş 10:10 o 1Sa 17:52 p Yş 10:3 2Kr 18:14 r 2K r22:1 s Yş 10:3 ş Yş 10:28 t Yş 10:29 2K r8:22 u Yş 19:7 u 1Sa23:1



Y E Ş U 1 5 :1 3 -5 0



27 Hatsar-gadda, Hesmon, Beytpelet,a 2 8 Hatsar-sual,b Beerş>eba,c Biziotya, 2 9 Baala,c İyim, Etsem,d 3 0 Eltolad, Ke­ sil, Horma,e 31 Tsiklag,f Madmanna, Sansanna, 32 Lebaot, Şilhim, Aing ve Rim m on.h Top­ lam yirmi dokuz şehir ve yerle­ şimleri. 33 Sefela'dakT şehirler şun­ lardı: Estaol/ Tsora,i A;na, 34 Zanoah,k En-gannim, Tappuah, Enam, 35 Yarmut,l Adullam ,m Soko,n Azeka,° 3 6 Saarayim ,° Aditaim, Gedera ve Gederotaim; on dört şehir ve yer­ leşimleri. 37 Tsenan, Hadasa, Migdalgad, 3 8 Dilean, Mitspe, Yokteel, 3 9 Lakis,p Botskat,r Eglon,ş 4 0 Kabbon, Lahm am , Kitlis, 41 Gederot, Beyt-dagon, Naama ve Makkeda;ş on altı şehir ve yer­ leşimleri. 4 2 L ibna,t Eter,u A;an, 4 3 İfta, A;na, Netsib, 4 4 Keila,uAkzibvve Maresah;y dokuz ;ehir ve yerleşimleri. 4 5 E kron'laz birlikte cevre kentleri* ve yerleşim leri. 4 6 Ekron'dan batıya doğru A;dod ve tüm yerleşimleri. 4 7 Güneyde M ısır Vadisine doğru ve Büyük Deniz kıyısında, Asdod'laa birlikte cevre kentleri ve yerleşimleri; Gazze'yleb birlik­ te cevre kentleri ve yerlesimleri.c 4 8 Dağlık bölgede, Samir, Yattir,c Soko, 4 9 Danna, Kiryat-sanna (Debir), 5 0 Anab, v Ba 3 8 :5 ; y Mi 1:15; z Yş 13:3; a 1Sa 5:1; b Ba 10:19; c Ba 15:18; Sy 34:5; c Yş 21:14.



Yş 15:45* Ya da "yavru kentleri", sözcük anlamıyla "kızları"



Y E Ş U 1 5 :5 1 - 1 7 :3



Efraim ve M anasse’n in m iras aldıgı pay



Eştem o,a Anim, 51 G oşen,b Holon ve Gilo;c on bir şehir ve yerleşimleri. 5 2 Arab, Duma, Eşan, 53 Yanim, Beyt-tappuah, Afeka, 54 Hum ta, Kiryat-arba (Hebron)ç ve Tsior; dokuz şehir ve yer­ leşimleri. 55 M aon,d Karmel, Zif,e Yutta, 5 6 Yizreel, Yokdeam, Zanoah, 57 Kain, Gibea ve Tim na;f on şehir ve yerleşimleri. 5 8 Halhul, Beyt-sur, Gedor, 59 Maarat, Beyt-anot ve Eltekon; altı şehir ve yerleşimleri. 6 0 Kiryat-baalg (Kiryat-yearim )h ve Rabba; iki şehir ve yer­ leşimleri. 61 Çölde Beyt-araba,1Middin, Sekaka, 62 Nibşan, Tuz Sehri ve En-gedi;i altı şehir ve yerleşim­ leri. 63 Yeruşalim'dei oturan Yebusilerek gelince, Yahudaogulları onları kovamadı.1 Yebusiler bugün hâlâ Yeruşalim'de Yahudaogullarıyla birlikte yakıyor. 1 i î Kuram sonucu Yusufogul1 6 larınan çıkan bölgenin sı­ nırı, Eriha yakınlarında Ürdün İrm agındano başlayıp Eriha'nın doğusundaki sular boyunca iler­ liyor, Eriha'dan yukarı çıkarak çöle, dağlık Beytelo bölgesine gidiyordu. 2 Luzp yakınındaki Beytel'den geçerek Arklılann' sı­ nırına, Atarot'a uzanıyordu, 3 oradan batıya doğru inerek Yafletilerin sınırından geçip Aşa­ ğı Beyt-horons ve Gezers sınırı­ na kadar gidiyordu. Sınır deniz­ de son buluyordu.t 4 Yusufogullarıu Manasse ve Efraimu bu bölgeyi mülk edin-



BÖ L Ü M 15 a 1Sa 30:28 1Ta 6:57 b Yş 10:41 Yş 11:16 C 2Sa 15:12 C B a 2 3 :2 Yi; 14:15 Yi; 15:13 d 1S a23:25 1Sa 2 5 :2 e 1S a23:14 f B a 3 8 :1 2 g Y:; 18:14 h Y:; 9:17 1Sa7:1 ı Yş 18:22 i 1Sa 2 3 :2 9 2Ta 20:2 j H k1:8 1Ta 11:4 k B a10:16 H k1:21 l Çk 2 3 :2 9



H k2:23 H k3:4 H k19:11 2 S a 5 :6



BÖ LÜ M 16 m Sy2 6 :5 5 S y 3 3 :5 4 Oz 16:33 n B a 4 9 :2 2 T k r33:13 o Sy35:1 Y:; 18:12 o Yş 18:13 p B a2 8 :1 9 r 2Sa 16:16 s Y:; 18:13 1Ta 7:24 S 1Ta 7:28 t S y34:6 u B a4 8 :5 Y:; 17:14 ü Y:; 14:4



a Tkr b Yş C 2Ta 8: C Yş 1 d Ys 6 Y ş6 e 1 f Yş 1 g S y34: 1 h Yş 1 ı Yş 1 i Ç k2 Sy3 Tkr 7: Y^ 2 H k1 29 j Sy3 5 2 Tkr 7 H k3 k Y^ 1 1Kr9



312



diler.a 5 Efraimogulları ailele­ rin in m iras olarak aldıkları bölgenin doğu sınırı, Atarot-add ar'danb Yukarı Beyt-horon 'ac kadar çıkıyor, 6 denize kadar ulaşıyordu. Kuzey sınırı Mikmetat'tanç başlayıp doğuda Taanatşilo'dan gederek Yanoah'a doğru devam ediyordu. 7 Yanoah' tan Atarot'a ve Naara'ya kadar gi­ den sınır Eriha'yad ulaşıp Ürdün İrmağına varıyordu. 8 Tappuah'tan,e batıdaki Kana Vadisinef ilerliyor ve denizde son buluyordu.g Efraimogulları aileleri­ nin miras olarak aldıkları pay buydu. 9 Efraimogullarına ay­ rılmış bazı şehirler,h Manasseogullarının miras olarak aldıkları şehirlerin ve yerleşimlerin arasın­ da yer alıyordu. 10 Efraimogulları, Gezer'de1 oturan Kenanlılarıi kovmadılar; oradaki Kenanlılar hâlâ onlarla birlikte yaşıyor! ve onlara köle olarak hizmet ediyorlar.k Ve Yusuf'un ilk doğan oğlu1 M anasse'ninm kabi­ lesi için kura çekildi.n Manasse' nin ilk oğlu ve G ilead'ıno atası olan M akir'eo Gileadp ve Başan verildi, çünkü o yiğit bir savaş­ çıydı/ 2 M anasse'nin geri ka­ lan oğulları için de ailelerine göre kura çekildi: Abiezerogulları,s Helekogulları/ Asrieloğulları, Sekemogullarığ Heferogulları ve Semidaogulları.u Bunlar Yusuf' un oğlu M anasse'nin oğulları ve onların aileleriydi. 3 Manasse oğlu Makir oğlu Gilead oğlu



17



B Ö L Ü M 1 7 l Ba 41 :51; Ba 48:18; Tkr 21 :17; m Ba 4 6 :2 0 ; n Sy 2 6 :55; Sy 33 :54; Oz 16 :3 3 ; o Sy 26:29; 1Ta 2:23; 1Ta 7:14; o Ba 50 :2 3 ; Sy 32 :4 0 ; p T k r3 :1 3 ;Y ş 13:31; r Ba 4 9 :2 4 ; s Hk 6:11; Hk 8:2; 1Ta 7:18; s Sy 26:30; t Sy 26:31; u Sy 26:32.



313



Tselofhad’ın kızları. B atıd a Manasse sın ırları



Hefer oğlu Tselofhad'ınâ ogulları yoktu, kızları vardı. Kızlarının isimleri de Mahla, Noa, Hogla, Milka ve Tirtsa'ydı.b 4 Onlar kahin Eleazar,c Nun oğlu Yesu ve beylerin karcısına yıkarak, "Yehova Musa'ya, kardeşlerimizin arasında bize de miras olarak bir pay vermesini em retti"c dedi­ ler. Böylece, Yehova'nın em rine uygun olarak onlara babalarının kardeşleri arasında pay verildi.d 5 Manasse'ye, Ürdün İrmağı­ nın öte tarafındaki Gilead ve Ba­ san toprakları dışında on pay düstü.e 6 Çünkü Manasse'nin oğullarıyla birlikte kızları da m i­ rastan pay aldılar. Gilead toprak­ ları da M anasse'nin geri kalan ogullarının mülkü oldu. 7 M anasse'nin sınırı Aser'den Sekem 'ef bakan M ik m etat'ag uzanıyor, oradan En-tappuahlıların yasadığı bölgeye doğru ilerli­ yordu. 8 Tappuahh toprakları Manasse'nin oldu, fakat Manasse sınırındaki Tappuah şehri Efraim ogullarına aitti. 9 Sınır, Kana Vadisine doğru iniyor, gü­ neyde Manasse topraklarında yer alan Efraim sehirlerininı bulun­ duğu vadiye doğru devam edi­ yordu. M anasse'nin sınırı vadi­ nin kuzeyindeydi ve denizde son buluyordu.i 10 Efraim güney­ de, Manasse kuzeyde yer alıyor ve sınır denizde son buluyordu.! Kuzeyinde A;er, doğusunda İssakar yer alıyordu. 11 İssakar ve A;er toprakların­ daki Beyt-seankve cevre kentleri, İbleam l ve cevre kentleri, Dorm halkı ve cevre kentleri, En-dorn halkı ve cevre kentleri, Taanako



BÖ LÜ M 17 a S y 26:33 S y36:2 b Sy27:1 c Sy27:2 Sy3 4 :1 7 Yş 14:1 c Sy27:7 d Sy 27:11 S y36:2 S y36:6 Sy3 6 :1 2 e Yş 13:29 f Yş 20:7 Yş 24:1 1T a6:67 g Yş 16:6 h Yş 16:8 ı Yş 16:9 i Yş 16:3 Yş 16:8 j S y34:6 k 1Sa 31:10 1K r4:12 l 2K r9:27 m Yş 12:23 H k1:27 n 1Sa 2 8 :7 M e8 3 :1 0 o Yş 12:21 H k5:19



2 . S ü tu n a b c c d e



f



g



h ı



i j k l m



n o o



1Ta 7:29 1Ta 7:29 H k1:27 Ç k 2 3 :2 9 H k1:28 T k r2 0 :1 6 Yş 16:10 H k1:30 2Ta8:8 Çk 23:33 Sy3 3 :5 5 T k r2 0 :1 7 Yş 23:13 H k2:23 H k3:2 B a 4 8 :1 9 Sy 2 6 :3 4 Sy 26:37 T k r3 3 :1 7 S y 3 3 :5 4 Yş 19:50 Yş 24:33 H k7:24 Ç k 3 3 :2 Ezr9:1 B a 1 5 :2 0 Yş 17:11 1K r4:12 Yş 19:18 H k6:33 T k r20:1 H k1:19 H k4:3 Oz 21:31 B a 4 9 :2 4 Yş 17:14 Sy3 3 :5 3 Yş; 20:7 H k4:5



Y E Ş U 1 7 :4 -1 8



halkı ve cevre kentleri, Megiddoa halkı ve cevre kentleri, tepelik üc bölge Manasse'ye aitti.b 12 Manasseogulları bu şehir­ leri mülk ed inem ediler.c Kenanlılar bu topraklarda yasama­ ya ısrarla devam ettiler.c 13 İsrailogulları güclü oldukla­ rı zam and Kenanlıları köle ola­ rak calıstırdılar,e onları tamamen kovmadılar.f 14 Yusufogulları Yesu'ya gelip Söyle dediler: "Yehova bizi simdiye kadar bereketli kıldı ve ka­ labalık b ir halk olduk;g buna ragmen neden bize miras ola­ rak tek kuraylah tek pay veriyor­ sun?" 15 Bunun üzerine Ye;u, "Mademki kalabalık birhalksınız ve Efraim'in dağlık bölgesü size dar geliyor, orm anlık bölgeye gi­ din" dedi. "PerizzileriniveRefaogullarınıni topraklarındaki ağacları kesip kendinize yer acın." 16 Yusufogulları buna karşılık "Dağlık bölge bize yetmiyor" de­ diler. "Ayrıca hem Beyt-seank ve cevre kentlerinde yasayanların, hem de Yizreel Ovasındakilerin,l ovada yasayan tüm Kenanlıların demir tırpanlı sava; arabalarım var." 17 Ye;u da Yusufogullarına, Efraim ve Manasse'ye söyle dedi: "Siz cok kalabalık ve güclü bir halksınız.11 Sadece tek pay alm am alısınız.o 18 Dolayısıy­ la, dağlık bölge de sizin olacak.8 Orası ormanlık olduğu icin ağacları keseceksiniz ve sınırınız ora­ da bitecek. Demir tırpanlı sava; arabalarına sahip güclü bir halk olsalar dapKenanlıları oradan ko­ vacaksınız." p Tkr 20:1; Tkr 31:6; Yş 13:6; Me 27:1; Ro 8:31; ib 13:6.



Y E Ş U 1 8 :1 -1 6



1



Topraklar b ilg e le re ayrılır. Benyam in sın ırları



Daha sonra tüm İsrailogulları !jilo'daa toplandı ve Toplanma Çadırını oraya kur­ dular;1’ çünkü artık o toprakları ele geçirmişlerdik 2 Fakat İsrailogulları arasında payına düşen mirası henüz almam ış olanlar vardı; bunlar toplam yedi ka­ bileydi. 3 Yeşu İsrailogullarına, "Atalarınızın Tanrısı Yehova' nın size verdiği toprakları mülk edinm ekteç daha ne kadar ih­ malkâr davranacaksınız?"d dedi. 4 "Kendinize her kabileden üç adam seçin de onları göndere­ yim. Kalkıp o topraklara gitsinler, miraslarını belirleyip kayda ge^irsinler ve yanıma dönsünler k 5 Bölgeyi kendi aralarında ye­ diye bölsünler.f Yahuda güneydeg kendi bölgesinde, Yusuf'un soyu da kuzeydeh kendi bölge­ sinde kalacak. 6 Size gelince, o toprakları yedi bölge olarak be­ lirleyip kayıtlara geçirecek ve ka­ yıtları bana getireceksiniz. Buna göre Tanrımız Yehova'nın önün­ de sizin için kura1 çekeceğim. 7 Leviogullarının sizin aranızda bir payı olmayacak/ çünkü onla­ rın payı Yehova'nın kâhinliğidir. Gad, Rubenk ve Manasse kabi­ lesinin yarısı,1 Ürdün İrmağının doğu yakasındaki bölgede Yehova'nın kulu M usa'nın kendileri­ ne verdiği payları aldılar."m 8 Böylece adam lar gitm ek üzere hazırlandılar ve Yeşu top­ rakları bölgelere ayırıp kaydede­ cek olan adamlara şu em ri verdik "Gidin, o topraklarda dolaşarak bölgeleri belirleyin ve yanım a dönün. O zaman burada, Silo' dao Yehova'nın önünde sizin için kura cekecegim ."O 9 Bu­



18



BÖ LÜ M 18 a Yş 19:51 Ys 2 1 :2 Yş 22:9 H k21:19 b 1Sa 1:3 1Sa4:3 Me 78:60 Yr 7:12 C Sy 14:8 Tkr 7:22 T k r3 3 :2 9 Y s13:2 Elç 7:45 C Sy3 3 :5 3 T k r2 0 :1 6 d Sy3 3 :5 5 H k18:9 Öz 10:4 e Sy 27:20 Sy3 4 :1 7 f Sy34:13 Yş 19:51 g Yş 15:1 h Y ; 16:1 Y ; 16:4 ı S y 26:55 S y 3 3 :5 4 Y ; 14:2 Öz 16:33 E lç13:19 i Sy 18:20 Yş 13:33 j Tkr 10:9 Tkr 18:1 k T k r3 :1 2 l T k r3:13 m T k r4 :4 7 n Sy 27:21 o H k21:19 o Yş19:51



a Y ş18:4 b Öz 16:33 C S y 3 3 :5 4 Ele 13:19 C T k r3 3 :1 2 d S y 26:55 e Yş15:1 f Yş16:1 g Yş 2:1 Y ; 3:16 Yş 6:1 h Yş 7:2 ı Yş 16:2 i Ba 28:19 j Yş 16:5 k Yş 10:11 Yş 16:3 Yş 21:22 l Yş 1 5 :9 Y ; 15:60 2 S a 6 :2 1Ta 13:6 m Y ;1 5 :9 n T kr2:11 2Sa 5 :1 8 İş 17:5 o Y j1 5 :8 2Ta 28:3 Yr 7:31 Yr 19:2 M t5 :2 2



314



nun üzerine adam lar gidip o topraklarda dolaktılar; orayı yedi bölgeye ayırıp şehir şehir kay­ da geçirdiler.a Sonra Silo'daki ko­ naklama yerinde bulunan Yeşu' nun yanına geldiler. 10 Ve Yeşu onlar için Silo'da, Yehova' nın önünde kura çekti.b Böylece Yeşu o toprakları İsrailogullarına paylaştırdık 11 Benyaminogullarıc kabile­ si için ailelerine göre kurad çe­ kildi ve kurada onların payına, Yahudaogullarıylae Yusufogullarınınf toprakları arasında kalan bölge düştü. 12 O nların ku­ zey sınırı Ürdün İrmağından baş­ lıyor, kuzeyde Erihag yamaçları­ na doğru devam edip batıdaki dağlık bölgeye çıkıyor ve Beytaven Çölündeh sona eriyordu. 13 Sınır oradan Luz'a1 devam ediyor, Luz'un, yani Beytel'ini güney yamaçlarına ulaşıyordu. Oradan Atarot-addar'ai inip Aşa­ ğı Beyt-horon'unk güneyindeki dağa varıyordu. 14 Sınır ba­ tıdan güneye doğru, güneyde Beyt-horon'a bakan dağın etra­ fından dolanıp, Yahudaogullarının şehri Kiryat-baal'de (Kiryat-yearim'de)1 son buluyordu. Bölgenin batı sınırı böyleydi. 15 G üney sınırı Kiryat-yearim'den başlıyor, batıya doğru devam ediyordu. Oradan Neftoah sularının kaynagınam ilerli­ yordu. 16 Sınır, Refaim Ovasın ın n kuzeyindeki, Hinnomoglu Vadisineo bakan dağın etekleri­ ne kadar iniyor, oradan Hinnom Vadisine, Yebusi sehrinino güney yamaçlarına ve En-rogel'ep kadar o Y ; 15:63; Hk 1:8; Hk 19:10; p Yş 15:7; 1Kr 1:9.



315



Şimeon, Zebulun, Issak ar’ın sın ırları



devam ediyordu. 17 Sınır ku­ zeyde En-sem es'e, oradan da Adummim yokuşuna“ bakan Gelilot'a doğru devam ediyor, Ru­ ben oğlu B ohan 'ınb tasınac kadar uzanıyordu. 18 Araba bölgesi­ nin kuzey yam acından gedp, bölgenin ic kısımlarına iniyordu. 19 Sınır, Beyt-hogla'nınc kuzey yamacından gecip, Ürdün İrma­ ğının güney ağzında yer alan Tuz G ölününd kuzeyindeki körfezde son buluyordu. Güney sınırı böyleydi. 2 0 Doğu sınırını Ürdün İrm ağı ciziyordu. Benyam inogullarının ailelerine göre aldıkla­ rı mirasın tum sınırları buydu. 21 Benyaminogulları kabile­ sine ailelere göre verilen şehir­ ler şunlardı: Eriha,e Beyt-hogla, Emek-ketsits, 2 2 Beyt-araba,f Tsem araim , Beytel,g 23 Avvim, Para, Ofra,h 24 Kefar-ammoni, Ofni ve G eba; on iki şehir ve yerleşimleri. 25 Gibeon,i Rama, Beerot, 26 Mitspe,j Kefira,k Motsah, 27 Rekem, İrpeel, Tarala, 28 T sela, Ha-elef, Yebusi şehri (Yerusalim),m Gibean ve Kiryat; on dört şehir ve yerleşimleri. Benyaminogullarının aileleri­ ne gore mirası buydu.o "I Q



Sonra ikinci kuraö Simeon icin çekildi. SimeonogullarıP kabilesinin ailelerine göre aldıkları miras, Yahudaogullarının miras olarak aldığı toprak­ ların imindeydi.' 2 Onların m i­ ras olarak aldıkları şehirler şunlardı: Seba'yla birlikte Beerseba,ş Molada,1^ 3 Hatsar-sualğ Bala, Etsem,u 4 Eltolad,uBetul, Horma, 5 Tsiklag,v Beyt-mar-



19



BÖ LÜ M 18 a b c c d e f g



h ı i j k l m



n o



Yş 15:7 Yş 1 5 :6 Tkr19:14 Yş; 15:6 Sy3 4 :1 2 T k r3 :1 7 Yş; 6:21 Yş; 6:24 Yş 1 5 :6 Ba 12:8 Yş; 8:17 1Kr 12:29 1Sa 13:17 Yş 21:17 E zr2:26 Yş 9:17 1K r3:4 H k20:3 Ezr2:25 2Sa 21:14 Yş 1 5 :8 H k19:10 1Ta11:4 2Ta3:1 H k19:12 1Sa 10:26 S y 2 6 :5 4 S y 3 3 :5 4



BÖ LÜ M 19 o S y 2 6 :5 6 Yş; 18:6 p B a4 6 :1 0 r B a 4 9 :7 s B a21:31 B a 2 6 :3 3 S Yş 15:26 Ne 11:26 Yş; 15:28 t Y î; 15:28 1T a4:28 u Yş; 15:29 ü Yş 15:30 1T a4:29 v Yş 15:31 1Sa27:6 1Sa30:1 1T a4:30



a b c c d



e f g h ı i j k l m n o o



1Ta4:31 Yş; 15:32 1T a4:32 Ne 11:29 Y î; 15:42 1T a4:32 1T a6:59 1T a4:33 1S a30:27 S y 3 3 :5 4 H k1:3 Yş; 18:6 B a49:13 T k r3 3 :1 8 Y;; 12:22 Yş; 21:28 1T a6:72 2Kr 14:25 Yjj 11:1 Yş; 12:20 H k12:8 Sy2 6 :2 7 S y 26:55



Y E Ş U 1 8 :1 7 -1 9 :1 7



kabot, Hatsar-susa,a 6 Beytlebaot b ve Saruhen; on üc şehir ve yerleşimleri. 7 Ain,c Rimm on, c Eter ve Asan;d yerleşimle­ riyle birlikte dört şehir. 8 Baalat-beer e ve güneyde Rama'ya f kadar tüm bu şehirler ve çevre­ lerindeki yerleşim ler. Simeonogulları kabilesinin ailelerine göre aldığı miras buydu. 9 Yahudaogullarının aldığı pay onlar icin cok geni; olduğundan, Simeonogullannın mirası Yahudaogullarının payından verildi.s Böylece Sim eonogu llarının mülk edindiği yerler onların mirasının icinde yer aldı.h 10 Sonra üçüncü kura ı ailele­ rine göre Zebulunogullarü icin çekildi. O nların sınırı Sarid'e kadar uzanıyordu. 11 Ba­ tıya doğru cıkan sınır Mareal'e ve Dabbeset'e gidiyor, oradan Yokneam 'a j bakan vadiye ulaşıyor­ du. 12 Yine Sarid'den doğuya, gündoğusuna doğru Kislot-tabor sınırına varıp, oradan Daberat'a k ve Yafia'ya yıkıyordu. 13 Ora­ dan, gündoğusuna Gat-hefer l ve Et-katsin'e doğru devam ediyor, Rim m on'a ve Neah'a uzanıyor­ du. 14 Sınır oradan dolanıp kuzeyde Hannaton'a yöneliyor ve İftah-el Vadisinde son bu­ luyordu. 15 Diğer şehirler ise Kattat, Nahalal, Simron,m İdala ve Beytlehem 'di;n on iki şehir ve yerleşimleri. 16 Zebulunogullarının ailelerine göre o aldıkları miras buydu.° Onlara verilen şe­ hirler ve yerleşimleri bunlardı. 17 Dördüncü kura İssakar p icin, ailelerine göre İssakarogulp Ba 49:14; Sy 3 3 :5 4 ; Tkr 33:18.



Y E Ş U 1 9 :1 8 -4 7



Aser, Naftali, D an’ın sın ırları



ları için çekildi. 18 O nların sınırlarındaki şehirler şunlar­ dı:Yizreel,a Kesullot, Sü­ nem ,15 19 Hafaraim, Sion, Anaharat, 2 0 Rabbit, Kişion, Ebets, 21 Remet, En-gannim,c En-hadda, Beyt-patsets. 22 Sı­ nır Tabor'a,ç Sahatsum a'ya ve Beyt-şemeş'e ulamıyor, Ürdün İrmagında son buluyordu. Toplam on altı şehir ve yerleşimleri onlarındı. 23 İssakarogulları ka­ bilesinin ailelerined göre miras olarak aldıkları şehirler ve yerle­ şimleri bunlardı. 2 4 B eşinci kura,e ailelerine göre Aşerogullarıf kabilesi için çe­ kildi. 25 Onların sınırlarında­ ki şehirler şunlardı: Helkat,g Hali, Beten, Akşaf,h 2 6 Allammelek, Amad ve Misal.1Sınır, ba­ tıda Karm el'ei ve Sihor-libnat'a kadar uzanıyordu. 27 Oradan doğuya, Beyt-dagon'a doğru dö­ nüp Zebulun'a,1 kuzeyde İftahel Vadisine, B eyt-em ek'e ve N eiel'e ulaşıyor, Kabul'un so­ lundan 2 8 Ebron'a, Rehob'a, Hammon'a, Kana'ya ve kalabalık Saydak şehrine kadar devam edi­ yordu. 29 Sınır Rama'ya doğ­ ru dönüyor, surlarla çevrili Sur1 şehrine kadar gidiyordu. Ora­ dan Hosa'ya dönen sınır Akzibm bölgesindeki denizde son bu­ luyordu. 3 0 Diğer şehirler ise Ümma, Afekn ve Rehob'du;o top­ lam yirmi iki şehir ve yerleşimle­ ri. 31 Aşerogulları kabilesinin ailelerine göreo mirası buydu. Onlara verilen şehirler ve yerle­ şimleri bunlardı. 3 2 A ltıncı kura,p ailelerine göre NaftaliogullarT için çekil­ di. 33 Onların sınırları Helef'



B Ö L Ü M 19 a Ys 17:16 H k6:33 1Kr21:1 b 1Sa 2 8 :4 1Kr1:3 1K r2:17 2K r4:8 C Y ; 21:29 C H k4:6 Y '4 6 :1 8 d Sy 26:25 e Sy 26:55 Y ; 18:6 f Ba 4 9 :2 0 T k r3 3 :2 4 Lu 2:36 g Y ; 21:31 1Ta 6:75 h Ys 11:1 Ys 12:20 ı Y ; 21:30 1Ta 6:74 i 1Kr 18:19 2K r2:25 İs 35:2 Y r4 6 :1 8 j Y ; 19:10 k Ba 10:15 Y ; 11:8 H k1:31 M t 11:21 l 2Sa5:11 İS 23:17 Elç 12:20 m Hk 1:31 n Hk 1:31 o Ys 21:31 1Ta 6:75 o Sy 26:47 p S y 26:55 Yi; 18:6 r T k r3 3 :2 3



2 . S ü tu n a H k4:11 b Ys 19:10 C Ys 19:24 C 13:30 1Ta 2:22 d Ys 21:32 e T k r3 :1 7 f Y ; 11:1 Y s 11:10 H k4:2 1Sa 1 2 :9 g Y ; 20:7 h H k1:33 ı S y 2 6 :5 0 i S y 2 6 :5 4 j Y ; 18:6 k B a 4 9 :1 7 T k r3 3 :2 2 l Y ; 15:33 H k13:2 2Ta 11:10 m Hk 1:35 1K r4:9 n Y ; 10:12 Ys 21:24 o Y ş15:10 Hk 14:1 o Y s15:45 p Ys 21:23 r 1K r9:18 s Ys 21:24



316



ten baslıyor, Tsaanannim 'dekia büyük ağaçtan, Adami-nekeb'e, Yabneel'e ve Lakkum'a kadar de­ vam ediyor, Ürdün İrmağında son buluyordu. 34 Sınır batı­ da Aznot-tabor'a dönüyor, ora­ dan Hukkok'a ulaşıp güneyde Zebulunb sınırına varıyordu. Ba­ tıda Aşer'ec kadar, doğuda ise Ür­ dün İrmağı dolaylarındaki Yahuda*ç toprağına kadar uzanıyordu. 35 Surlu şehirlerin isimleri şöyleydi: Tsiddim, Tser, Hammat,d Rakkat, Kinneret,e 3 6 Adama, Rama, Hatsor,f 37 Kedeş,g Edrei, En-hatsor, 3 8 İron, Migdal-el, Horem , Beyt-anat ve Beyt-semes;h on dokuz sehir ve yerleşimleri. 39 Naftaliogulları kabilesinin ailelerine göre1mirasi olarak aldıkları sehirler ve yerlesimleri bunlardı. 4 0 Yedinci kura,i ailelerin e göre Danogullarık kabilesi için çekildi. 41 Onlara düşen m i­ rasın sınırlarındaki şehirler şunlardı: Tsora,1Eştaol, İr-şemeş, 4 2 Saalabbin,m Ayyalon,n İtla, 4 3 Elon, Tim na,° Ekron,O 4 4 Elteke, Gibbeton,p Baalat,r 4 5 Yehud, Bene-berak, G at-rim m o n ,s 4 6 M e-yarkon ve Rakkon. Sınır Yafas önleri­ ne kadar uzanıyordu. 47 Danogullarına verilen bölge onlar için çok dardı.t Bu yüzden Danogulları Leşem 'eu gidip savaştı­ lar ve orayı alıp halkını kılıçtan geçirdiler. Orayı mülk edindiler, S Yun 1:3; Elç 9 :3 6 ; Elç 10:8; t Sy 2 6 :5 4 ; Sy 33:54; ü Hk 18:7.



YS 19:34* Söz konusu olan Yahuda ka­ bilesi değil, Yahuda kabilesinden bir ada­ mın ailesi.



317



Sığınm a şeh irleri. Levioğullarına ¡şehirler



orada yaşamaya başladılar ve ata­ ları Dan'ın ismine göre Leşem'e Dan adını verdiler.a 4 8 Danogulları kabilesinin ailelerine göre mirası buydu. Onlara verilen şe­ hirler ve yerleşimleri bunlardı. 4 9 Böylece memleketi bölge­ lere ayırıp mulk edinme işini bi­ tirdiler. Daha şonra İşrailogulları Nun oglu Yeşu'ya kendi toprakla­ rında bir miraş verdiler. 5 0 Yehova'nın emriyle ona, Efraim'in daglık bolgeşinde kendi iştedigib yer olan Tim nat-şerah'ıc verdiler. O da şehri inşa edip orada yaşa­ maya başladı. 51 Şilo'da,c Toplanma Çadırı­ nın girişinde,dYehova'nın önün­ de, kâhin Eleazar, Nun oglu Yeşu ve İşrailogullarının aşiret reişlerinin miraş olarak kurayla paylaştırdıgıe yerler bunlardı. Böylece memleketi bölgelere ayırma işini bitirdiler. Q/~\ Daha şonra Yehova Yeşu' ya şöyle dedi: 2 "İşrailogullarına şunları şöyle: 'Size Muşa aracılıgıyla şöyledigim gibi kendiniz icin şıgınma şehirlerif belirleyin. 3 Böylece, kaşıt ol­ madan adam* öldüren« biri ora­ ya kacacak ve kan gudenden ora­ da şaklanacak.h 4 O kişi bu şehirlerden birine kacacak/ şe­ hir kapışının girişinde durupi o şehrin ihtiyarlarına! durumu­ nu anlatacak. İhtiyarlar onu şeh­ re kabul edecekler, ona yer vere­ cekler ve adam orada yaşayacak. 5 Eger kan guden, adam öldü­ renin peşinden gelirşe, adam öldureni onun eline vermeyecek­ ler;« cunku o, komşuşuna karşı



20



Yş 20:3* Sözcuk anlamıyla, "can"



a Hk 1 8 2 9 b M e2 1 :2 M e37:4 ç Yş 2 4 :3 0 H k2:9 ç Yi; 18:1 H k21:19 1Sa 1:3 Yr7:12 d Yş 18:8 e S y 34:17 Yş 14:1



BÖ LÜ M 2 0 f Ç k21:13 S y35:6 Sy 35:14 T k r4:41 g Sy 35:15 h B a9 :6 Ç k21:23 Sy3 5 :2 7 ı Tkr 19:3 i Tkr 16:18 Tkr 22:15 Ru 4:1 E y 2 9 :7 O z3123 j Tkr 17:8



2 . S ü tu n a L e19:17 Sy 3 5 :2 2 Tkr 19:6 b Sy3 5 :1 2 S y 3 5 :2 4 c Sy3 5 :2 5 İb 7:23 ç Sy 3 5 :2 8 d Yş 21:32 2Kr 15:29 e B a 3 3 :1 8 Yş 2 1 2 1 2Ta 10:1 f Yş 14:15 Yş 21:13 g Tkr 4:43 h Tkr 4:43 Yş 21:36 1T a6:78 ı Yş 21:38 1Kr22:3 2 K r8 :2 8 1T a6:80 i Tkr 4:43 Yş 2 1 2 7 1Ta6:71 j Sy35:11 Sy35:15 k Sy 35:12 S y 3 5 :2 4 T k r21:5



l S y 34:17 Yş 14:1 m Yş 17:4 n Yş 18:1



Y E Ş U 1 9 :4 8 -2 1 :2



önceden nefret beşlememiş ve onu kaşıt olmadan öldürmüştür." 6 Hüküm icin m eclişin önüne cıkanab kadar şehirde kalacak; d önem in başkahinic ölunceye kadarda orada yaşayacak. Ondan şonra, adam öldüren kişi geri dö­ necek/ kacmış oldugu şehre ve evine gidecek.'" 7 Boylece Naftali'nin daglık bölgeşindeki Celile'de bulunan Kedeş'i,d Efraim 'in daglık bölgeşinde yer alan Sekem 'i,e Yahuda'nın daglık bolgeşinde yer alan Kiryat-arba'yıf (Hebron'u) bu amacla ayırdılar.* 8 Ürdün Irmagı dolaylarındaki Eriha'nın doguşunda, Rubeng kabileşine ait yayladaki bozkırda bulunan Betşer'i;h Gad kabileşi toprakla­ rında bulunan Gilead'daki Ram ot'u ı ve Manaşşe kabileşi top­ raklarında bulunan Başan'daki G olan'ıi ayırdılar. 9 Tüm İşrailogulları ve arala­ rında yaşayan yabancılar icin be­ lirlenen şehirler bunlardı. Böylece, b ir canı kaşıt olm adan öldüren kişi/ topluluk önüne cıkana kadar kan güden tarafın­ dan öldürülm em ek icin oraya kacacaktı.k r t - i Leviogullarının aşiret reiş2 1 leri, kâhin Eleazar'a,l Nun oglu Yeşu'yam ve İşrail ka­ bilelerinin aşiret reişlerine gel­ diler. 2 Onlara, Kenan toprak­ larında bulunan Şilo'dan şunları şöylediler: "Yehova Muşa ara­ cılıgıyla, oturmamız icin şehir­ ler ve onlarla birlikte hayvanları­ mız icin de otlaklar verilmeşini Yş 20:7* Ya da "kutşadılar"



Y E Ş U 2 1 :3 -2 3



K âh in lere 13, Leviogullarına 48 sehir



emretmişti.""" 3 Böylece, İsrailogulları Yehova'nın em rine uy­ gun olarak kendi paylarına düşen mirastan Leviogullarınab otlakla­ rıyla birlikte şehirler verdileri 4 Kohatogullarıc aileleri için kura çekildi ve Leviogullarından kâhin Harun'un oğullarına on üç şehir verildi. Kurayla verilen bu şehirler Yahudad kabilesi, Simeonogullarıe kabilesi ve Benyam inf kabilesi topraklarındaydı. 5 Kohatogullarınıng geri kala­ nı için çekilen kurada, Efraimh kabilesi ile D an1 kabilesi toprak­ larından ve Manasse kabilesinin yarısınai ait topraklardan on şe­ hir onlara verildi. 6 Gersonogullarına,! İssakark kabilesi ailelerinin, Aşer1kabilesi­ nin, Naftalim kabilesinin toprak­ larından ve Manasse kabilesinin yarısınınn Başan'daki toprakla­ rından kurayla on üç şehir ve­ rildi. 7 M erariogullarıo ailelerine, Rubeno kabilesinin, Gadp kabi­ lesinin ve Zebulunr kabilesinin topraklarından on iki şehir ve­ rildi. 8 Böylece Yehova'nın Musa aracılığıyla emrettiği gibi,s İsrailoğulları bu şehirleri ve otlakları­ nı^ kuraylat Levioğullarına verdi. 9 Yahuda kabilesi ve Si­ m eon kabilesi topraklarından, isimleri belirtilen şehirleri ver­ diler.11 10 Ve bu şehirler Levi kabilesine ait Kohatoglu ailele­ rinden Harunogullarına verildi, çünkü ilk kura onlar için çe­ k ild i“ 11 Böylece onlara Kiryat-arba'yıv (Arba Anakların atasıydı),y yani Yahuda'nın dağlık



BÖ LÜ M 21 a L e2 5 :3 4 S y35:2 S y35:4 YS 14:4 1Ta 6:64 b B a 4 9 :7 T k r3 3 :8 C S y35:8 C Ba 46:11 Sy 3:27 Sy 3:28 Sy3:31 d Y ; 15:1 1T a6:55 e Y ; 19:1 f Ys 18:11 1Ta 6:60 g 1Ta 6:61 h Ys 16:5 1Ta 6:66 ı Y ; 19:40 i Y ; 17:1 1Ta 6:70 j Ç k 6 :1 7 Sy 3:21 1Ta 6:62 k Y ; 19:17 l Ys 19:24 m Yş 19:32 n Sy3 2 :3 3 o Ç k 6 :1 9 Sy 3:20 1Ta 6:63 o Ys13:15 p Y s1 3 :2 4 r Y ş19:10 s S y35:2 S Sy35:5 t Oz 16:33 u 1Ta 6:65 ü Y ş21:4 v B a 2 3 :2 B a 3 5 :2 7 Ys15:13 H k1:10 y Y ;1 4 :1 5



2 . S ü tu n a Y s2 0 :7 b 2Sa 2 :1 2Sa 15:10 C Ys15:13 H k1:20 1T a6:56 C Sy35:15 Ys 20:3 1Ta 6:57 d S y35:6 e Ys 15:54 f Ys 10:29 ■Ys 15:42 İŞ37:8 g Ys 15:48 1Sa 3 0 :2 7 h Ys 15:50 ı Ys 15:51 1T a6:58 i Ys 15:49 j Ys 15:42 Y ; 19:7 1T a6:59 k YS 15:55 l 15:10 1Sa 6 :9



3 18



bölgesindeki“" H ebro n'u b ve çevresindeki otlakları verdiler. 12 Fakatşehrintarlalarınıveyerleşimlerini Yefunne oğlu Kaleb'e mülk olarak verdiler."" 13 Kâhin Harun'un oğulları­ na, adam öldürenler^ için ayrı­ lan sığınma şehrid H ebron'ue ve otlaklarını verdiler. Onlara ayrı­ ca Libnaf ve otlaklarını, 14 Yattirg ve otlaklarını, Eştem oah ve otlaklarını, 15 H olonı ve ot­ laklarını, Debiri ve otlaklarını, 16 Aini ve otlaklarını, Yuttak ve otlaklarını, Beyt-şemeş1ve otlak­ larını verdiler; bu iki kabileden dokuz şehir verildi. 17 Benyamin kabilesi toprak­ larından verilen şehirler şunlar­ dı: G ibeonm ve otlakları, Geban ve otlakları, 18 Anatoto ve ot­ lakları, Aİmono1ve otlakları; dört şehir. 19 Kâhin olan Harunogullarınap toplam on üç şehir ve otlak­ ları verildi.r 20 Çekilen kurada, Leviogullarından Kohatogullarının geri kalan ailelerine, Efraim kabilesi topraklarından şehirler düşmüş­ tü.* 21 Böylece onlara adam öldürenler* için ayrılan sığın­ ma şehrini/ Efraim 'in dağlık böl­ gesindeki Sekem 'iu ve otlakları­ n ı1" verdiler. Onlara ayrıca Gezerv ve otlaklarını, 22 Kibtsaimy ve otlaklarını, Beyt-horonz ve otlak­ larını verdiler; dört şehir. 23 Dan kabilesi toprakların­ dan Elteke ve otlaklarını, Gibm Y ; 9 :3 ; Y ; 18:25; n Y ; 18:24; o 1Kr 2 :26; İ ; 10:30; Yr 1:1; o 1Ta 6 :6 0 ; p Çk 6 :2 3 ; Çk 6 :2 5 ; Sy 3:4; r Le 25:34; Sy 3 5 :4 ; s 1Ta 6:66; s Sy 35:15; Y ; 2 0 :3 ; t Sy 35:11; u Y ; 20:7; Hk 9:1; 1Kr 12:1; ü Le 2 5 :3 4 ; Sy 35:4; v Ys 16:10; Hk 1:29; 1Kr 9:1 5; 1Ta 6:6 7; y 1Ta 6 :6 8; z Ys 16:3; Ys 18:13.



319



Leviogullarının sehirleri. Paylastırm a b ite r



b e to n ve otlaklarını, 24 Ayyalon b ve otlaklarını, Gat-rim monc ve otlaklarını verdiler; dört şehir. 25 Manasse kabilesinin yarı­ sına ait topraklardan, Taanakc ve otlaklarını, Gat-rimmon ve otlak­ larını verdiler; iki şehir. 2 6 Kohatogulları ailelerinin geri kalanına toplam on şehir ve otlakları verildi. 27 Levi ailelerinden olan Gersonogullarına,d Manasse kabile­ sinin yarısınae ait topraklardan, adam öldürenler icin Başan'da ayrılmış sığınma şehri G olan'ıf ve otlaklarını, Beeşteras ve otlak­ larını verdiler; iki şehir. 2 8 Ayrıca İssakarh kabilesi topraklarından Kİş İo i 1 ve otlak­ larını, D aberati ve otlakları­ nı, 29 Yarmuti ve otlaklarını, En-gannimk ve otlaklarını verdi­ ler; dört şehir. 3 0 Aşeü kabilesi toprakların­ dan, M işalm ve otlaklarını, Abdonn ve otlaklarını, 31 Helkato ve otlaklarını, Rehobö ve ot­ laklarını verdiler; dört şehir. 3 2 Naftalip kabilesi toprakla­ rından, adam ö ld ü 'en ler' icin Celile'de ayrılmış sığınma şehris Kedeş'is ve otlaklarını, Hammotdort ve otlaklarını, Kartan ve ot­ laklarını verdiler; üc şehir. 33 Gerşonogulları ailelerine toplam on üc şehir ve otlakları verildi. 3 4 Leviogullarının geri kala­ nına, Merariogullarıü ailelerine, Zebulunü kabilesi toprakların­ dan Yokneamv ve otlakları, Kartan ve otlakları, 35 Dim nay ve otlakları, Nahalalz ve otlakları ve­ rildi; dört şehir.



BÖ LÜ M 21 a Yş 19:44 b Yş 10:12 Ys 19:42 H k1:35 1Ta8:13 2T a28:18 c Yş 19:45 1T a6:69 c Yş 17:11 H k5:19 d Y ş21:6 e Yş 13:29 f Yş 20:8 g 1Ta6:71 h Yş 19:17 ı Yş 19:20 i Y ş19:12 1T a6:72



k l m n o o



Yş19:21 Yş 19:24 Yş 19:26 1Ta6:74 Ys 19:25 Ys 19:28 H k1:31 1T a6:75 p Ys 19:32 r Sy 35:15 s Sy 35:14 S Y ş19:37 Yş 20:7 t Ys 19:35 u Y ş21:7 1T a6:77 u Y ş19:10 v Yş 12:22 Yş19:11 y Yş19:13 1T a6:77 z Hk 1:30



a Yş13 b T k r4 Yş 20 1Ta6 c Yş 13 c T k r2 Yş 13 d 1Ta6 e Yş 13 24 f Tkr 4 Yş 20 1Kr22 1Ta6



h Sy21 S y32 Yş 13 1Ta6 ı S y32 Y ş13 : İs 16:8 Y r 4 8 32 i 1T a6:63 j S y35 5 k S y35 7 l S y35 5 m Ba 13 :15 Ba 15 :18 B a 2 6 :3 B a 2 8 :4



Y E Ş U 2 1 :2 4 - 2 2 :2



3 6 R u b e n kabilesi toprakla­ rından, B etserb ve otlakları, Yahatsc ve otlakları, 37 Kedemotc ve otlakları, M efaatd ve otlakları verildi; dört şehir. 3 8 Gade kabilesi toprakların­ dan, adam öldürenler icin Gilead'da ayrılmış sığınma şehri Ram ot'uf ve otlaklarını, Mahanaim g ve otlaklarını, 39 Heşbo n h ve otlaklarını, Yazer1ve ot­ laklarını verdiler; toplam dört şehir. 4 0 Levioglu ailelerinin geri kalanına, Merarioglu* ailelerine kurayla verilen şehirlerin toplam sayısı on ikiydi. 4 1 İsrailogullarının mülkü olan topraklarda Leviogullarına otlaklarıylai birlikte kırk sekiz şe­ h ir14 verildi. 4 2 Bu şehirlerin hepsinin çevresinde otlakları var­ dı; tüm şehirler böyleydU 4 3 Yehova İsrailogullarının atalarına yem inle vaat ettig im tüm toprakları onlara verdi. On­ lar da o toprakları m ülk edinipn oraya yerleştiler. 4 4 Ye­ hova, atalarına ettiği yem ineo uygun olarak onlara her taraftan rahatlıkö verdi ve düşmanların­ dan hicbiri önlerinde duramadı.p Yehova, tüm düşmanlarını o n ­ ların eline verdi.r 45 Yehova' nın İsrail evine verdiği bütün gü­ zel vaatlerin hicbiri boş cıkmadı, tümü gerçekleşti.s O O O zaman Yeşu, Rubeno2 2 gullarını, G adogullarını ve Manasse kabilesinin yarısın ıs cagırdı 2 ve onlara şöyle n Ck 23 :3 0 ; Me 4 4 :3 ; o Tkr 12:10; Tkr 25:19; o Ck 33:14; Yş 1:13; Yş 11:23; Yş 22:4; Öz 16:7; p Tkr 28:7; r Tkr 7:24; Tkr 31:3; s Yş 23:14; 1Sa 15:29; 1Kr 8:56; İb 6:18; B Ö L Ü M 2 2 s Sy 32:33.



Y E Ş U 2 2 :3 -1 7



UrdUn kıyısında sunak; Önderlerin tepkisi



dedi: "Yehova'nın kulu Musa' nın size emrettiği her şeyi yap­ tınız/ benim de bütün em ir­ lerime itaat ettiniz/ 3 Bütün bu süre boyuncac kardeşlerinizi terk etmediniz ve Tanrınız Yehova'nın emirlerine uyma yükümlülügünüzü yerine getirdiniz.^ 4 Tanrınız Yehova vaat ettiği gibi kardeşlerinizi artık rahata kavuş­ turdu/ Simdi dönün ve Yehova' nın kulu M usa'nın Ürdün İrm a­ ğının diğer tarafında size mülk olarak verdiği topraklardaki ça­ dırlarınıza gidin.e 5 Ancak Yehova'nın kulu M usa'nın emirlerinef ve kanunlarına uymaya çok dikkat edin; Tanrınız Yehova'yı sevin,gO 'nun yolunda yürüyün/ emirlerini tütun,1 O 'na bağlı ka­ lın/ tüm yüreğinizle! ve tüm canınızlak O 'na kulluk edin."l 6 Böylece Yeşu hayırduam edip onları çadırlarına gönder­ di. 7 Musa, Manasse kabilesi­ nin yarısına miras olarak Başan'dan toprak vermişti; Yeşu da kabilenin diğer yarısına Ürdün İrm ağının batıoyakasında toprak verdi. Böylece Yeşu onları da gön­ derirken hayırdua etti. 8 Söy­ le dedi: "Büyük servetle, hay­ van sürüleriyle, gümüş, altın, bakır, demirle ve bol bol giysiy­ le çadırlarınıza gidin/ Kardeşle­ rinizle birlikte düşmanlarınızdan elde ettiğiniz ganimetten payını­ zı alın."p 9 Sonra, Rubenogulları, Gadogulları ve Manasse kabilesinin yarısı, Gileadr topraklarına git­ mek üzere diğer İsrailogullarından Kenan topraklarındaki Silo' da ayrılıp geri donduler. Yehova mülk edindikleri o topraklara



a S y 3 2 :2 0 T k r3 :1 8 b Yş 1:16 C Ys 11:18 C Sy3 2 :2 7 d Y ; 21:44 e Sy3 2 :3 3 T k r2 9 :8 Y ; 1 3 :8 f Tkr 5 :1 T k r6 :6 T k r1 2 :3 2 2K r21:8 g Ç k 2 0 :6 T k r6:5 Tkr 11:1 M t2 2 :3 7 h T k r8 :6 T k r1 0 :1 2 1 S e2 :1 2 ı Tkr 11:22 T k r1 3 :4 1Y h 5:3 i T k r4 :4 Tkr 10:20 Y ; 23:8 j 1Sa 12:20 k T k r4 :2 9 T k r6:5 Tkr 11:13 Mr 12:30 l T k r6:13 Y ; 24:15 Lu 4:8 m Ç k 3 9 :4 3 Y ; 14:13 2Sa 6 :1 8 n Y ; 13:30 o Y ; 17:5 o T k r2 8 :8 Öz 10:22 p Sy31:27 1Sa 3 0 :2 4 M e6 8 :1 2 r Sy32:1 T k r3:15 Ys 13:25 M e6 0 :7



a Sy3 2 :3 3 T k r3 :1 2 b Y ; 22:28 C Tkr 13:12 C H k20:1 d Öz 14:15 e Ys 18:1 Ys 19:51 f Ç k 6 :2 5 Sy25:11 H k 2 0 :2 8 g Tkr 13:14 h Sy 1:16 Tkr 1:13 Y ; 14:1 Y ; 22:21 ı Tkr 13:14 Öz 18:13 Yk 1:19 i Y ; 22:12 j Y ; 22:11 k Tkr 12:13 l Le 17:9 Tkr 12:11 Tkr 12:14 Tkr 12:27



320



onları Musa aracılığıyla yerleş­ tirm işti/ 10 R u b en o g u lları, Gadogulları ve Manasse kabi­ lesinin yarısı Kenan toprakla­ rında Ürdün İrmağı bölgesine geldikleri zam an, ırm ağın ke­ narında çok büyük bir sunakb yaptılar. 11 Sonra diğer İsrailogullarına şu haber geldi:c "Rubenogulları, Gadogulları ve Manasse kabilesinin yarısı Kenan topraklarının sınırında, Ürdün İrmağı bölgesinin İsrailogullarına ait olan tarafında bir su­ nak yapmışlar." 12 İsrailogulları bunu duydukları zaman tüm İsrail topluluguc onlarla savaş­ m a k üzere Silo'dae toplandı. 13 Böylece İsrailogulları, Gilead'da bulunan Rubenogullarına, Gadogullarına ve Manasse kabilesinin yarısına kâhin Eleazar'ın oğlu F in eh as'ıf 14 ve her biri İsrail'in her kabilesin­ den aşiret reisi olan on beyi gön­ derdi/ Bu beylerin her biri İsra­ il boylarının* aşiret reisleriydi/ 15 Onlar da Gilead'da bulunan Rubenogulları, Gadogulları ve Manasse kabilesinin yarısına gelip1şöyle dediler: 16 "Y ehova'nın tüm h alk ıi size şunları söylüyor: 'İsrail'in Tanrısına bu sadakatsizliği nasıl yaparsınız?! Neden bugün Yehova'nın yolunda yürümekten vaz­ geçip14 kendiniz için bir sunak1 yaptınız ve Yehova'ya isyan et­ tiniz? 17 Peor'dam işlenen suç az m ı geldi? Bugüne kadar ken­ dimizi bu suçtan arındıramadık. m Sy 2 5 :2 ; Sy 2 5 :3 ; T k r4 :3 .



Yş 22:14* Sözcük anlamıyla, "binleri­ nin"



321



Önderlerin sunakla ilg ili suçlam asına cevap



O zaman Yehova'nın tüm halkı felakete uğramıştı.“1 18 Demek siz bugün Yehova'nın yolunda yürüm ekten vazgeçiyorsunuz. Fakat siz Yehova'ya bugün is­ yan ederseniz, yarın O tüm İs­ rail topluluğuna öfkelenecek. b 19 Eğer mülk edinmiş olduğu­ nuz topraklar temiz degilse,c Yehova'nın cadırının kurulu c ol­ duğu, Yehova'nın m ülkü d olan topraklara gelin ve orada bizim yanımıza yerleşin. Böylece Yehova'ya isyan etmeyin ve Tan­ rımız Yehova'nın sunağından başka sunak yaparak bizi de is­ yankar durumuna düşürmeyin.' 20 Yok edilecek şeyle ilgili sada­ katsizlik eden, Zerah oğlu Akan f değil miydi? Bunun sonucun­ da Tanrı tüm İsrail topluluğu­ na öfkelenmedi mi? s İşlediği suc sonucunda yok olan yalnız o değildi.' " h 21 Bunun üzerine Rubenogulları, Gadogulları ve Manasse kabilesinin yarısı, İsrail boyla­ rının önderlerine 1 şöyle karşılık verdiler:* 2 2 "Kudretlii Tanrık Yehova, kudretli Tanrı Yehova,l O biliyor,m İsrail de bilecek.n Eğer bu yaptığımız Yehova'ya isyansa o ve O 'na sadakatsizlikse,41 bu­ gün bizi esirgemesin. 23 Eğer yaptığımız bu sunak Yehova'nın yolunu terk etmek, yakılan su­ nular ve tahıl sunuları sunm ak p ya da paylaşma kurbanları ver­ mek icinse, bunu Yehova orta­ ya çıkarır? 24 Oysa biz bunu başka bir kaygıyla yaptık. Ge­ lecekte bir gün oğullarınız gelip bizim oğullarımıza 'Sizin İsrail' in Tanrısı Yehova'yla ne ilginiz var? 25 Yehova sizinle, Rube-



BÖ LÜ M 22 a Sy 25:9 b Sy16:22 Yş 7:1 1Ta21:14 c Le 18:25 c Yş 18:1 d S y34:2 Yş 1:11 e TM 12:13 TM 12:27 Yş 22:11 1Kr 12:28 f Yş 7:1 g Yş 7:11 Yş 7:15 h Yş 7:5 Yş 7:24 Yş 7:25 ı Yş 22:14 i Oz 15:1 Oz 18:17 j M e50:1 Elç 17:29 k B a2 :4 Yr 10:10 l C k3:15 C k6:3 TM 10:17 Me 83:18 m 1 K '8 :3 9 Me 139:3 Y r12:3 n M e37:6 o 1Sa 15:23 o Ey31:5 Me 7:3 p Tkr12:11 T k r12:13 r M e44:21 Vz 12:14 Y '3 2 :1 9 İb 4:13



2 . S u tu n a 1Kr 12:16 b T k r1 3 :4 V z8:13 c B a 3 1 :4 8 Yş 24:27 c Tkr 12:6 Tkr 12:27 d T k r6:14 e T k r12:14 2T a 3 2 :1 2 f Yş 22:13 g Sy 1:16 Yş 22:14



Y E Ş U 2 2 :1 8 -3 1



nogulları ve Gadogullarıyla ara­ mıza sınır olarak Ürdün İrmağını koydu. Sizin Yehova'yla bir işiniz yok!'11 derler diye çekindik. Böy­ lece oğullarınız, bizim ogullarımızı Yehova korkusundan alıkoyar diye duşünduk.b 26 Bu nedenle biz de 'Onlem olarak kendimiz için bir sunak inşa edelim ' dedik. 'Ama bu su­ nakta, yakılan sunu ya da kur­ ban sunulmasın, 27 o, sizinle ve bizden sonraki nesillerle ara­ mızda bir şahit olsun.c Böylece Yehova'ya yakılan sunularla, kur­ banlarla, paylaşma kurbanlarıy­ la^ ibadet edelim ve gelecekte bir gün çocuklarınız bizim çocukla­ rımıza "Sizin Yehova'yla bir işi­ niz yok!" demesinler.' 2 8 Dü­ şündük ki, 'Gelecekte bir gün bize ya da bizden sonraki ne­ sillere böyle diyecek olurlarsa, "Yehova'nın sunağını temsilen atalarımızın yaptığı sunağı gö­ rüyorsunuz. Bu sunak, yakılan sunu ya da kurban sunmak için değil, sizinle bizim aramızda şa­ hit olsun diye yapıldı" deriz.' 29 Yehova'ya isyan etmek, Yehova'nın yolunu terk etm ekd ve bunun için Tanrımız Yehova'nın kutsal çadırının önündeki su­ naktan başka bir sunak yaparak, yakılan sunu, tahıl sunusu ve kurban sunmak aklımızdan bile geçmez."e 3 0 Rubenogulları, Gadogulları ve Manasse kabilesinin yarı­ sının söylediği sözler, kahin Finehas'ın,f topluluğun beylerinin,« İsrail boylarının önderlerinin h o ­ şuna gitti. 31 Bunun üzerine kahin Eleazar'ın oğlu Finehas, Rubenogullarına, Gadogullarına



Y E Ş U 2 2 :3 2 - 2 3 :1 3



Yesu nun veda sözleri. Yehova’yı sevin



ve M anasseogullarına, "Sim di Yehova'nın bizimle olduğunu biliyoruz"a dedi. "Çünkü siz Yehova'ya bu sadakatsizliği yap­ madınız. Böylece İsrailogullarını Yehova'nın eline düşm ekten kurtardınız."b 3 2 Kâhin Eleazar'ın oğlu Finehas ve beyler, Gilead'daki Rubenogullarının ve Gadogullarının yanından ayrıldılar/ Kenan topraklarındaki diğer İsrailogullarına gidip işittiklerini onlara bildirdiler/ 33 Bu sözler İsrailogullarının hoşuna gitti ve İsrailogulları Tanrı'ya şükrettiler/ Böylece Rubenogullarının ve Gadogullarının yaladıkları toprak­ lara saldırıp oraları harap etmek­ ten artık söz etmediler. 3 4 R ubenogulları ve Gadogulları sunağa bir isim* verdiler, çünkü "O sunak Yehova'nın ger­ çek Tanrı olduğuna dair aramız­ da şahittir"e diyorlardı. Q Q



Yehova'nın, İsrail'i çevresindeki tüm düşm anla­ rından kurtarıp rahata kavuş­ tu rm a sın ı^ üzerinden yıllar geçmişti. Artık yaşça ilerlemiş, ihtiyarlamış olan Yeşu,g 2 ihti­ yarları, önderleri, hâkimleri, gö­ revlileri/ tüm İsrail'i çağırdı,1 "Yaşım ilerledi, artık ihtiyarla­ dım" dedi. 3 "Tanrınız Yehova'nın sizin uğrunuzda tüm bu milletlere yaptıklarını gördünüz/ Evet, sizin için savaşan, Tanrı­ nız Yehova'ydıJ 4 Ürdün İr­ mağından, batıda Büyük Deniz'e kadar tüm milletleri o topraklar­ dan söküp attım k ve memleketi



23



Ys 22:34* Sunağa verilen isim muhte­ melen "SahiTti.



BÖ LÜ M 2 2 a b c ç



2Ta 15:2 Tkr 1:13 Yş 22:12 Öz 12:25 Öz 25:13 d D a 2 :2 0 e B a 5 :2 2 Yş 24:1 İs 44:8



BÖ LÜ M 23 f Ç k33:14 L e2 6 :6 Y ; 21:44 g y Ş 13:1 h Tkr 16:18 ı T k r3 1 :2 8 i L e2 6 :7 Tkr 4:9 Y^ 10:11 Ys 10:13 YŞ 10:40 Y^ 11:17 j Tkr 2 0 :4 Yş 10:14 Yş 10:42 M e4 4 :3 k Tkr 7:1



2 . S ü tu n a S y 26:55 Yş 18:10 b Yş 1 3 :2 Y;; 13:6 c Ç k 2 3 :3 0 Ç k 3 3 :2 Ç k34:11 Tkr 11:23 ç Sy3 3 :5 3 d Ç k 2 4 :7 Tkr17:18 T k r3 1 :2 6 Y:; 1:8 e Y:; 1:7 f Tkr 5 :3 2 Tkr 12:32 (Öz 30:6 g Ç k 23:33 Tkr 7:2 Öz 4:14 h Çk 23:13 ı Y r5 :7 i Ç k 2 0 :5 j Tkr 10:20 Tkr 11:22 Y ; 22:5 k Tkr 11:23 l Y ; 1:5 m L e2 6 :8 H k3:31 1Sa 14:6 2Sa 23:8 n Çk 23:27 Tkr 3 :2 2 T k r2 0 :4 Ro 8:31 o T k r2 8 :7 ö Ç k 2 0 :6 Tkr 6:5 M t 22:37 1Ko 8:3 p Tkr 4:9 Y ; 22:5



3 22



size kuraylaaverdim. Memlekette hâlâ başka halklar olsa da orası sizindir.b 5 Tanrınız Yehova on­ ları önünüzden kovduc ve sizin için onları buradan çıkardı; siz de Tanrınız Yehova'nın vaat ettigi gibi onların topraklarını mülk edindiniz/ 6 M usa'nın kanun kitabındad yazılı olan her şeye uymak, on­ ları yerine getirmek için çok ce­ sur olun.e O sözlerden sağa sola sapm ayın.f 7 Aranızda kalan bu milletlerle asla kaynaşmayın/ Onların ilahlarının adını agzınıza almayın,h o isimlerle yemin etmeyin,ı onlara asla tapınmayın ve önlerinde eğilmeyin/ 8 Bu­ güne kadar yaptığınız gibi Tan­ rınız Yehova'ya bağlı kalın/ 9 Yehova sizin önünüzden bü­ yük ve güçlü m illetleri kova­ cak/ (Bugüne kadar önünüzde kimse duram adı.)l 10 Sizden bir kişi bin kişiyi kovalayacak,m çünkü Tanrınız Yehova'nın vaat ettiği gibi, sizin için savaşacak olann O'dur/ 11 Tanrınız Yehova'yı sevino ve canınızı daima koruyun.p 12 Fakat eğer izlediğiniz yol­ dan döne'seniz' ve bu milletler­ den? artakalanlara, aranızda ya­ şayanlara bağlanırsanız, onlarla evlenip? hısım olur, görüşüp kay­ naşırsanız, 13 şundan em in olun ki, artık Tanrınız Yehova bu milletleri önünüzden kovmaya­ cak/ Onlar sizin için bir kapan, tuzak, böğrünüzde kırbaç ya da gözlerinizde diken gibi olacaklar;u ve sonunda, Tanrınız Yehor İb 10:38; 2Pe 2 :2 0 ; s Çk 2 3 :2 9 ; Y ; 13:2; ş Çk 34:16; Tkr 7:3; Hk 3:6; 1Kr 11:4; Ezr 9:2; Ne 13:23; t Hk 2:3; Hk 2:21; Hk 3:8; ü Sy 3 3 :5 5 ; Tkr 7:16.



323



Yehova’nın bütün sOzleri yerine geldi



va'nın size verdigi bu güzel top­ raklardan silinip gideceksiniz? İ4 Evet, artık ben de herke­ sin gittigi yere gidiyorum? Sizler tüm yüreginizle ve tüm canınızla biliyorsunuz ki, Tanrınız Yehova' nın size verdigi vaatlerden hicbi­ ri bos cıkmadı. Sizin icin hepsi gerçeklesti. O 'nun bütün sözle­ ri yerine geldi.c İS Tanrınız Yehova'nın size verdigi vaatlerden hicbiri bos cıkmadıgı gibi,c Yehova'nın söyledigi tüm lanetler de basınıza gelecek ve sonunda Tan­ rınız Yehova'nın verdigi bu gü­ zel topraklardan silinip gideceksiniz.d 16 Tanrınız Yehova'nın sizinle yaptığı ahdi cignediginiz, gidip baska ilahlara tapınıp onla­ rın önünde egildiginiz icin tüm bunlar basınıza gelecek.' Yehova size öfkelenecekf ve O 'nun size verdigi bu güzel diyardan silinip gideceksiniz."g Q yİ Yesu tüm İsrail kabileleri2 4 ni Sekem'deh toplayıp İs­ rail'in önderlerini, hakimlerini, görevlilerini, tüm ihtiyarları­ n ı1cagırdı;hepsi gelip Tanrı'nın önünde durdular? 2 Yesu tüm halka seslenip "İsrail'in Tanrısı Yehova söyle diyor" dedi. " 'İb ­ rahim 'in ve Nahor'un babası Terahi gibi atalarınızk uzun zaman cince İrm agın* öte tarafında* ya­ sıyor ve baska ilahlara tapınıyor­ lardı. 3 Atanız İbrahim 'i1” İrm agınn öte tarafından alıp tüm Kenan topraklarını bir uctan öbür uca dolastırdım ve soyunu cogalttım .° Ona İshak 'ı verdim .41 Ys 24:2* Fırat İrmagı.



BO LU M 23 a T k r4 2 6 Tk r2 S :6 3 b 1K r2:2 V z9 :1 0 c Ys 21:45 1K rS:56 c L e26:3 Tk r2S:1 d L e26:14 T k r2S:15 Tk r2 S :6 3 2T a 3 6 :1 6 Lu 21:24 e H k3:6 M e 106:36 Y r5 :1 9 f 2 K r2 4 :2 0 g Ys23:13



BO LU M 24 h 1Kr 12:1 ı Çk 1S:25 Sy 1:16 Y s2 3 :2 i İs 44:8 1Ko 8:4 j Ba 11:27 k Ba 11:26 l Ba 11:28 B a11:31 B a15:18 Y s24:15 m B a12:1 N e 9 :7 Eltc 7:2 n Y ¡j1:4 o B a15:5 R o 4:18 İb 6:14 0 B a21:3 M e 127:3



2 . S ü tu n a B a 2 5 :2 6 b B a 3 6 :8 T k r2:5 c B a4 6 :3 M e1 0 5 :2 3 Eltc 7:15 c Ç k 3 :1 0 d Ç k11:1 e M e 7 8 :5 2 f Çk 12:37 Mi 6:4 g Çk 14:9 h Çk 14:10 ı Çk 14:20 M e7 8 :1 4 M e1 0 5 :3 9 i Çk 14:27 M e7 8 :5 3 M e106:11 M e136:15 j Ç k320 T k r4 :3 4 k Sy 14:34 Elc 13:18 l Sy21:23 m Ne 9:22 M e135:11



0 Sy22:5 T k r2 3 :4



Y E S U 2 3 :1 4 - 2 4 :1 1



4 İşhak'a Yakup ve Eşav'ıa ver­ dim. Eşav'a m ülk edinm eşi icin Seir Dagını verdim? Ve Yakup'la ogulları Mışır'a indiler.c 5 Sonra Muşa ile Harun'u gönderdimc ve M ışır'ın başına bela­ lar getirdim.dVe şizi oradan (Çıkar­ d ım .' 6 Atalarınızı M ışır'dan cıkardıgımdaf ve denize geldiginizde, M ışırlılar şavaş araba­ ları ve atlılarla atalarınızın pe­ şin d e n Kızıldeniz'e kadar geldi. 7 Orada Yehova diye feryat et­ meye başladılar? Ben de şizinle Mışırlılar araşına bir karanlık koydumı ve denizi onların üzeri­ ne kapattım? Gözleriniz Mışır'da yaptıklarımı! gördü ve yıllar boyu cölde yaşadınız? 8 Sonunda şizi Ürdün İrmagının Çite tarafında yaşayan Amorilerin topraklarına getirdim ve onlar şizinle şavaştılar? Bunun üzerine, topraklarını mülk edineşiniz diye onları şizin elini­ ze verip önünüzden yok ettim .m 9 Sonra M oab kralı, Tşippor oglu Balak,n İşrail'le m ücade­ leye girişti” ve Beor oglu Balam 'a haber gönderip şize lanet etşin diye cagırttı? 10 Ben Balam 'ı dinlemek iştemedim.p O zaman şizin ieiin tlşt tlşte hayır­ dua etti? Böylece şizi onun elin­ den kurtardım.ş 11 Sonra Ürdün İrmagını g e c tin izş ve Eriha'ya vardınız? Amoriler, Perizziler, Kenanlılar, Hititler, Girgaşiler, Hiviler ve Yebuşiler, bütün Eriha halkı şizin­ le şavaştı. Ben onları şizin elinize p Sy 2 2 :1 2 ; M i 6:5; r Sy 2 3 :1 1 ; Sy 2 3 :2 5 ; Sy 24:10; s Ba 12:3; Sy 25 :1 7 ; Sy 31:7; Sy 31 :4 9 ; s Ys 3:17; M e 114:3; t Ys 5:10.



Y E Ş U 2 4 :1 2 -2 9



İsra il Yehova’ya ku llu k etm eye söz verir



verdim.a 12 Sizin önünüzde onları yılgınlığa düşürdüm ve böylece onlar, Amorilerin iki kra­ lı, siz kılıç: ya da yay çekmeden,b önünüzden kaçtılar.c 13 Böy­ lece emek vermediğiniz toprak­ ları, inşa etmediğiniz şehirleric size verdim ve orada yaşamaya başladınız. Kurmadığınız bağla­ rın, dikmediğiniz zeytinliklerin mahsulünü yiyoı:sunuz.'d 14 Simdi Yehova'dan kor­ kun,* O 'na sadakatle ve içtenlik­ le kulluk edin.f Atalarınızın İr­ mağın öte tarafında ve Mısır'da tapındığı ilahları atın;g Yehova' ya kulluk edin. 15 Eğer sizin gözünüzde Yehova'ya kulluk et­ mek kötüyse, bugün kime tapı­ nacağınıza karar verin.h İrmağın öte tarafındaki atalarınızın ilah­ larına mı,1 topraklarında yaşadı­ ğınız Amorilerin ilahlarına mı ta­ pınacaksınız, karar verin.i Fakat şunu bilin ki, ben ve ev halkım Yehova'ya kulluk edeceğiz."1 16 Bunun üzerine halk şöyle cevap verdi: "Başka ilahlara ta­ pınmak için Yehova'yı asla terk etmeyiz. 17 Bizi ve atalarımı­ zı Mısır topraklarından çıkarıpk kölelikten kurtaran,1 gözlerimi­ zin önünde bu büyük mucizele­ ri yapan,m bütün yolculuğumuz boyunca bizi gözeten ve geçti­ ğimiz tüm ülkelerin halkların­ dan koruyan,n Tanrımız Yehova' ydı. 18 Yehova bu topraklarda yaşayan tüm milletleri, Amorileri kovdu.° Biz de Yehova'ya kul­ luk edeceğiz, çünkü Tanrımız O'dur.'/o 19 Bunun üzerine Yeşu halka şöyle dedi: "Siz gerçekten Yeho­ va'ya kulluk edebilecek misiniz?



BÖ LÜ M 24 a Ys 11:16 YS 21:44 N e 9 :2 4 Me 78:55 M e1 0 5 :4 4 Elç 7:45 Elç 13:19 İb 11:30 b M e4 4 :3 C Ç k 2 3 :2 8 Tkr 7:20 Y:; 2:9 C T k r6 :1 0 Y s 11:14 Öz 13:22 d T kr6:11 TM 8:8 e T k r1 0 :1 2 1Sa 1 2 :2 4 E lç9:31 f B a17:1 TM 18:13 Me 119:80 Yhn 4:24 g Le17:7 H e2 3 :8 h T k r3 0 :1 9 1Kr 18:21 ı Ys 24:2 i Ç k 2 3 :3 2 Tkr 7:25 T k r1 3 :7 H k6:10 H k10:6 i Ba 18:19 T k r3 0 :1 9 k Çk 19:4 T k r3 2 :1 2 Am s2:10 l T k r6 :1 2 1Sa 2:27 m Çk 14:31 T k r4 :3 4 T k r2 9 :2 n Ç k 23:23 o Ys 24:8 o Çk 15:2 Ys 24:15 Mi 4:5



2 . S ü tu n a Le 19:2 1Sa 6 :2 0 M e9 9 :5 İS 6:3 1Pe 1:15 b Ç k 2 0 :5 Ç k34:14 Sy25:11 T k r6:13 N a1:2 M t4 :1 0 C Ç k 23:21 Sy 14:35 1Sa3:14 2Pe 2:9 C Ys 23:12 2Ta 15:2 E zr8:22 1:28 Yr17:13 d Ys 23:16 e TM 2 8 :2 0 İS 63:10 f Çk 19:8 Ys 24:18 İs‘44:5



324



Çünkü O kutsal Tanrı'dır;a tam bağlılık isteyen bir Tanrı'dır.b İs­ yanınızı ve günahlarınızı bagışlamayacaktır.c 2 0 Eğer Yehova' yı terk ederç ve yabancı ilahlara tapınırsanız/ O da, yapmış oldu­ ğu tüm bu iyiliklerden sonra, size sırt çevirecek, kötü davranacak ve sizi ortadan kaldıracaktır."e 21 Buna karşılık halk "Ha­ yır, biz yalnız Yehova'ya kulluk edecegiz"f dedi. 22 O zaman Yeşu, "Yehova'ya kulluk etm e­ yi kendi rızanızla seçtiginizeg siz kendiniz şahitsiniz"h dedi. Onlar da "Sahidiz" dediler. 23 "O halde, aranızdaki ya­ bancı ilahları atını ve İsrail'in Tanrısı Yehova'ya yürekten bağ­ lanın." 24 Halk Yeşu'ya şöyle cevap verdi: "Tanrımız Yehova'ya kulluk edeceğiz ve O 'nun sözü­ nü dinleyecegiz."i 25 Böylece Yeşu o gün Sekem' de, halkla bir ahit yaptı, onlar için bir kanun ve hüküm 1 belir­ ledi. 26 Sonra Yeşu bu sözle­ ri Tanrı'nın kanun kitabınak kay­ detti ve büyük b ir taş alıp1 Yehova'nın kutsal m ekânının ya­ nındaki ulu agacınm altına dikti. 27 Ve Yeşu tüm halka şöyle dedi: "Bakın! Bu taş bizler için şahit olacak.n Çünkü Yehova'nın bize söylediği tüm sözleri duy­ du ve Tanrınızı inkâr etmem e­ niz için bu taş size karsı şahit­ lik edecek." 2 8 Ardından Yeşu tüm halkı gönderdi, herkes ken­ di mülküne gitti.° 29 Ve Yehova'nın kulu Nun oğlu Yeşu yüz on yaşında öldü.O g Y ; 24:15; Me 119:57; h Tkr 26:17; Vz 5:4; ı Çk 20:23 Hk 10:16; 1Sa 7:3; 1Ko 8:5; i Tkr 5:27; Tkr 28:1; j Çk 24:3 k Tkr 3 1 :2 6 ; l Ba 31:45; m Ba 12:6; Ba 3 5:4; n Ba 31:48 o Hk 2 :6 ; o Hk 2:8.



325



Yeruşalim, Hebron alınır



3 0 Onu kendisine miras olarak verilen yerde, Efraim 'in dağlık bölgesindeki Gaaş Dağının kuze­ yinde, Timnat-serah'ta1* gömdü­ ler. 31 İsrail, Yeşu'nun zama­ nında ve Yeşu'dan sonra yalayan ihtiyarlar dönem inde Yehova'ya kulluk etmeye devam etti.b Bu ihtiyarlar Yehova'nın İsrail için yaptıklarının tüm ünü iyi bilen kişilerdi.c 32 İsrailogulları Mısır'dan çı­



Y E Ş U 2 4 :3 0 -H Â K İM L E R 1:13



BÖ LÜ M 24 a Yş 19:50 H k2:9 b H k2:7 c Tkr 11:2 Tkr31:13



a B a 5 0 :2 5 Çk 13:19 İb 11:22 Eli; 7:16 B a 3 3 :1 9 Yş 20:7 S y3:4 Sy 2 0 :2 6 e Ç k6:25 H k 2 0 :2 8



b c c d



karken yanlarına aldıkları Yusuf' un kemiklerini/ Yakup'un yüz parça gümüşeb Hamorogullarından,c Sekem'in babasından satın aldığı Sekem'deki tarlaya göm ­ düler. Ve o bölge miras olarak Yusufogullarına verildi.ç 33 Sonra Harun'un oğlu Eleazarda öldü.dOnu oğlu Finehas'ae ait tepeye gömdüler. Ona veril­ miş olan bu tepe Efraim'in dağ­ lık bölgesindeydi.



HAKİMLER Yeşu'nun ölü m ü n ü n â ar­ dından İsrailogulları Yeho­ va'ya, "İlk olarak hangimiz çı­ kıp Kenanlılarla savaşacak?" diye sordular.15 2 Yehova, "Yahuda çıkacak.c M em leketi onun eli­ ne vereceğim" dedi. 3 Bunun üzerine Yahuda kardeşi Simeon'a, "Payıma düşenç topraklara benim le birlikte gel" dedi. "Bir­ lik olup Kenanlılarla savaşalım, sonra da ben senin payına düşen topraklarad gelirim." Böylece Si­ m eon onunla gitti.e 4 Yahuda saldırıya geçince Yehova Kenanlıları ve Perizzileri onların eline verdi.f Böylece Bezek'te on bin kişiyi yenilgiye u ğ rattılar. 5 A d o n i-b ezek 'le Bezek'te karşılaşıp onunla sa­ vaştılar, Kenanlılarlag Perizzilerih yendiler. 6 Adoni-bezek kaçtı; onu kovaladılar, yakalayınca el ve ayak başparmaklarını kestiler. 7 Bunun üzerine Adoni-bezek "El ve ayak başparmakları kesil­ miş olan yetmiş kral soframdan



1



BÖ LÜ M 1 a Yş 24:29 b Sy 27:21 H k 20:18 Öz 3:5 c B a 4 9 :8 T k r3 3 :7 1Ta 5 :2 1T a28:4 C Yş 15:1 Yş 19:1 d Yij 19:9 e H k1:17 f Tkr 9:3 Yij 10:8 g Ba 10:6 T k r2 0 :1 7 h Ba 15:20 Ç k 3 :8 Y;j 9:1 H k3:5 1K r9:20



2 . S ü tu n a Ç k21:23 L e24:19 Tkr 19:21 1S a15:33 Ro 2:6 G a 6 :7 b Y;j 15:8 c Y;j 15:63 H k1:21 c Sy21:1 d Tkr 1:7 Y;j 11:16 Yij 15:33 e Y;j 11:21 Y;j 15:13 f Yij 15:14 g Y;j 14:15 h Y;j 10:38 ı Yij 15:15



düşen kırıntıları toplardı. Tanrı yaptıklarımı bana ödetti"11 dedi. Onu Yeruşalim'e b getirdiler ve orada öldü. 8 Yahudaogulları Yeruşalim 'e c saldırdılar ve orayı ele ge­ çirdiler. Halkı kılıçtan geçirip şehri ateşe verdiler. 9 Sonra Yahudaogulları dağlık bölgede, N ecef'te ç ve Sefela'da d yaşa­ yan Kenanlılarla savaşmak için güneye indiler. 10 Ve Hebron' da e yaşayan K enanlıların üze­ rine yürüyerek Seşay, Ahiman ve T alm ay'ı f bozguna uğrattı­ lar (Hebron'un eski ismi Kiryatarba'ydı).s 11 Oradan Debir h halkı üze­ rine yürüdüler. (Debir'in önce­ ki ismi Kiryat-sefer'di.) ı 12 Kaleb, * "Kim Kiryat-sefer üzerine yürür ve orayı ele geçirirse, kı­ zım Aksa'yıi ona eş olarak vere­ ceğim " 14 dedi. 13 Kaleb'in kü­ çük kardeşi * K enaz'ın m oğlu i Sy 13:6; Sy 14:24; Tkr 1:36; Y ş 14:13; j 1Ta 2:49; k Y ş 15:16; l Hk 3:9; m 1T a 4 :1 3 .



H Â K İ M L E R 1 :1 4 -3 0



Yebusileri ve K en an lıları kovmadılar



O tniela orayı ele geçirdi. Kaleb de kızı Aksa'yı ona eş olarak verdi.15 14 Kız eve giderken, babasından tarla istemesi için kocasına bas­ kı yaptı. Sonra eşeğin üzerin­ deyken* el çırptı.c Bunun üzeri­ ne Kaleb ona "Ne istiyorsun?" diye sordu. 15 Kız da "Bana bir armağan ver"ç dedi. "Madem­ ki bana güneyde toprak verdin, Gullot-m aim'i* de ver." Böylece Kaleb ona Yukarı G ullot'ud ve Aşağı Gullot'u verdi. 16 M usa'nın kayınbabasınıne soyu olan Keniler,f Yahudaogullarıyla birlikte hurm a ağaçları şehrinden,g Arad'ınh güneyin­ de kalan Yahuda Çölüne çıktı­ lar, orada yaşamaya başladılar.1 17 Ve Yahuda, kardeşi Sim eon'la birlikte Tsefat'ta oturan Kenanlıların üzerine yürüdü ve orayı yerle bir etti.i Bu yüzden şeh­ rin ism ini H orm a*! koydular. 18 Yahuda daha sonra Gazzek ile topraklarını, Aşkelon1 ile toprak­ larını ve Ekronm ile toprakları­ nı ele geçirdi. 19 Yehova Yahuda'yla beraberdi; böylece Yahuda dağlık bölgeyi mülk edindi, an­ cak ovada oturanları kovama­ dı, çünkü demir tırpanlın savaş arabalarıo vardı. 2 0 M usa'nın vaat ettiği gibi Kaleb'e Hebron'u ve'diler,Oo zaman Kaleb üç Anakoglunu oradan kovdu.p 21 Benyaminogulları Yeruşalim 'de yaşayan Yebusileri kov­ madı/ Yebusiler bugün hâlâ Benyaminogullarıyla birlikte Yeruşalim'de yaşıyor.s Hk 1:14* Ya da "eşekten inip" 15* An­ lamı, "Su Kaynakları" 17* Anlamı, "Yok Edilmek Üzere Adanmış?"



BÖ LÜM 1 a Ys 15:17 H k3:9 b 1Sa17:25 C Ys 15:18 C Ys 14:13 Ys 21:12 d Ys 15:19 e Ç k3:1 Ç k 4 :1 8 Çk 18:1 Sy 10:29 f Sy24:21 H k4:11 g T k r3 4 :3 H k3:13 2Ta28:15 h Sy21:1 ı Sy 10:32 i L e27:29 T k r2 0 :1 6 Ys 6:21 j Sy21:3 Y:; 19:4 1T a4:30 k B a10:19 Ys 11:22 Y r 2 5 :2 0 l Ys 1 3 :3 H k14:19 Yr47:5 m Ys 1 3 :3 15:45 n YS 17:16 o T k r2 0 :1 o Sy 14:24 Ys 14:9 p Sy 13:22 r H k3:5 s Y^ 15:63 2 S a 5 :6



2 . S u tu n a Ys 14:4 Ys 16:1 b H k21:19 C B a 4 9 :2 4 M e4 4 :3 C Sy 13:2 Ys 2:1 Ys 7:2 d B a 3 5 :6 e Y ;2 :1 4 1Sa 20:14 1Sa30:15 f YS 8:24 g Ys 6:25 1Sa 15:6 h Tkr7:1 Y ;9 :1 ı Y^ 17:1 i Ys 17:11 j Ys 21:25 H k5:19 k Ys 12:23 Ys 17:12 l 2K r9:27 1Ta 6:70 m 1Kr9:15 2K r9:27 n Ys 16:10 Ys 17:12 H k1:19 o T k r11:8



3 26



22 Bu arada Yusuf evia de Beytelb üzerine yürüdü. Yeho­ va onlarla birlikteydi/ 23 Yu­ suf evinden adamlar Beytel'de keşfe çıktılarç (aslında şehrin ön­ ceki ismi Luz'du).d 24 Keşfe gi­ denler şehirden bir adamın çık­ tığını gördüler. Ona "Sehre nasıl girebileceğim izi bize gösterir­ sen, bu yardımına iyilikle karşılık veririz" dediler.e 25 Böylece adam şehre nasıl girebilecekleri­ ni gösterdi. Onlar da şehirde ya­ şayanları kılıçtan geçirdiler fakat adamı ve tüm ailesini sağ bıraktı­ lar/ 26 Adam bunun üzerine Hitith topraklarına gitti ve orada bir şehir kurup adını Luz koydu. O şehir bugün hâlâ aynı ismi ta­ şıyor. 27 M anasse,1 B eyt-sean ve çevre kentlerinde,* Taanak1 ve çevre kentlerinde, D ork ve çev­ re kentlerinde, İbleam 1 ve çevre kentlerinde, Megiddom ve çevre kentlerinde yaşayanların toprak­ larını mülk edinmedi. Kenanlılar bu topraklardan çıkmamakta direndi.n 28 İsrail giderek güçlendio ve Kenanlıları ağır işlerde ç?alı^tırdı.is Onları tamam en kovmadılar.p 29 Efraim de Gezer'de yaşa­ yan Kenanlıları kovmadı ve Kenanlılar Gezer'de onlarla yaşa­ maya devam ettiler.r 3 0 Zebuluns da, Kitron'da ve Nahalol'da* yaşayan halkı kov­ madı. Kendileriyle yaşamaya deo Ba 9:25; Y ; 17:13; 1Kr 9:2 1; p Sy 3 3 :55; Tkr 7:2; Tkr 20:16; r Y ; 16:10; 1Kr 9:16; s Y ; 19:10; s Y ; 19:15.



Hk 1:27* Ya da "yavru kentleri", sözcük anlamıyla "kızları"



327



Melegin uyarısı. Yesu ölur



vam e d e n Kenanlıları ağır idler­ de çalıştırdılar.b 31 Aşerc de Akko* halkını, Sayda,ç Ahlab, Akzib,d Helba, Afike ve Rehobf halklarını kov­ madı. 3 2 Aşerogulları onları kovmadıkları» için o topraklarda Kenanlılarla yaşadılar. 33 Naftali,h Beyt-şemeş'te ve Beyt-anat'ta1 yalayan halkı kov­ madı ve o topraklarda Kenanlılarla yaşadı;* Beyt-şemeş ve Beyt-anat halkını ağır işlerde çalıştırdıJ 3 4 Amoriler Danogullarınınk ovaya inm esine izin vermeyip onları dağlık bölgede tuttular.l 35 Amoriler Heres Dağı, Ayyalo n m ve Saalbim n çevresinden çıkmamakta direndiler. Fakat Yu­ suf evi güçlendi ve onları ağır iş­ lere koştu.° 3 6 Amorilerin ya­ şadığı bölgenin sınırı Akrabbim yokuşundan» başlayıp Sela'dan yukarı doğru uzanıyordu. Yehova'nın melegip Gilgal' denr B oh im 'es gitti ve şöyle dedi: "Sizi Mısır'dan çıkardım ve atalarınıza yem inle vaat ettiğim topraklara getirdim.1 Ayrıca, 'Si­ zinle yaptığım ahdi asla boz­ mayacağım^ 2 Siz de bu top­ raklarda yaşayanlarla antlaşm a yapmayacaksınız.u Onların su­ naklarını yıkacaksınız'“ dedim. Ancak Benim sözümü dinlemediniz.v Bunu neden yaptınız?y 3 Ben de buna karşılık diyo­ rum ki, onları sizin önünüzden kovmayacağım, onlar size kapan olacak,z tanrıları da size tuzak olacak."a



2



Hk 1:31* Sonraki adı Ptolemais. Elçiler 21:7'ye bakın.



BÖ LÜ M 1 a b c c d e f g h ı i j k l m n o o



T k r2 0 :1 7 H k2:2 Yş 19:24 Yş 11:8 Yş 19:28 Yİ 19:29 Yş 19:30 Yş 21:31 Me 106:34 Y r4 8 :1 0 Yş 19:32 Yİ 19:38 Tkr 7:2 H k1:28 Yş 19:40 Ys 19:47 H k18:1 Yş 10:12 Yş 19:42 Ys 16:10 Yş 17:13 S y34:4 Yş 1 5 :3



BÖ LÜ M 2 p C k 3 :2 Ck 2 3 :2 0 Ck 23:23 Y ş5:13 r Yş 5:9 s H k2:5 ş Ba 12:7 B a 2 6 :3 t B a17:7 L e2 6 :4 2 M e1 0 5 :8 Ml 3:6 İb 6:18 u C k 2 3 :3 2 Tkr 7:2 2K o6:14 u C k34:13 S y 3 3 :5 2 v Ys 17:13 H k1:19 H k1:28 Me 106:34 y C k 23:21 z S y 33:55 Yş 23:13 a C k 23:33 C k 3 4 :1 2 T kr7:16 1Kr11:2 M e7 8 :5 8 Me 106:36



2 . S u tu n a 1Sa 7:6 b Yş 24:28 c Ys 23:3 Yİ 24:31 c Yş 24:29 d Yş 24:30 e Yİ 19:50 f H k2:7 Vz 1:4 g T k r6 :1 2 Tkr31:13 H k2:17 1T a28:9 h H k6:1 2T a 3 3 :2



H A K İ M L E R 1 :3 1 -2 :1 4



4 Yehova'nın meleği sözleri­ ni bitirince, tüm İsrailogulları feryat edip ağlamaya başladık 5 Bu yüzden oraya Bohim * adı­ nı verdiler. Orada Yehova'ya kur­ ban sundular. 6 Yesu halkı göndermiş ve İsrailogulları kendi paylarına dü­ şen toprakları mülk edinmeye gitmişti.» 7 Yeşu'nun zamanı­ nı görmüş ve Yeşu'dan sonra da yaşamış olan ihtiyarlar dö­ neminde İsrailogulları Yehova' ya kulluk etmeye devam ettiler; bu ihtiyarlar Yehova'nın İsrail için yaptığı tüm büyük işleri gör­ müş kişilerdi.c 8 Ve Yehova' nın kulu Nun oğlu Yesu yüz on yaşında öldü.ç 9 Onu kendisi­ ne miras olarak verilen yerde, Efraim 'in dağlık bölgesindeki Gaaş Dağının kuzeyinde,d Timnat-heres'tee gömdüler. 10 O neslin tümü ölüp atalarına katıldı;f ve onların ardından Yehova'yı tanı­ mayan, O 'nun İsrail için yaptık­ larını bilm eyen bir nesil yetişti.» 11 İsrailogulları Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptılar» ve Baallere tapındılar.1 12 Böylece atalarını M ısır toprakla­ rından çıkarmış olan Tanrıları Yehova'yı bıraktılar* ve çevre­ deki m illetlerin tanrılarının pe­ şinden gittiler. Onların önünde eğildiler ve Yehova'yı öfkelen­ dirdiler.» 13 Yehova'yı bırak­ tılar, Baal'e ve Aştoret putları­ na’ tapındılar. 14 Bu yüzden Yehova İsrail'e çok öfkelendi.m ı Hk 3:7; Hk 10:6; 1Kr 18:18; 2Ta 28:2; Yr 2:23; Ho 2:13; i Tkr 13:5; Tkr 28:15; Tkr 31:16; j Tkr 6:14; Hk 10:6; k Ck 2 0 :5 ; Tkr 7:4; l Hk 3:7; Hk 10:6; 1Sa 7:3; 1Kr 11:5; 2Kr 23:13; Me 106:36; m Hk 3 :8 ; 2Ta 36:16; Me 106:40.



Hk 2:5* Anlamı, "Ağlayanlar"



H Â K İ M L E R 2 :1 5 - 3 :7



H akim ler çıkar. M illetlerle ev lilik ler



Onları yağmacıların eline verdi, onlar da İsrailogullarını yagmaladı.a İsrailogullarını çevrelerin­ deki düşmanların eline verdi;*b artık düşmanlarına karsı koyamıyorlardı.c 15 Yehova'nın onla­ ra yem in ederek söylem iş o l­ duğu gibi,ç gittikleri her yerde Yehova başlarına felaket getiri­ yordu;'1çünkü Yehova'nın eli on ­ lara karsıydı. Büyük bir sıkıntı içindeydiler.e 16 O zaman Ye­ hova, İsrailogullarını yağmacıla­ rın elinden kurtarmakf için hâ­ kim le^ çıkardı. 17 Fakat kendi hâkim lerini bile dinlemediler, başka ilahlarınh peşinden gidip ahlaksızlık1 yaptılar ve onların önünde eğil­ diler. Yehova'nın emirlerine itaat eden atalarının yürüdügü yoldan çabucak saptılar.i Onlar gibi dav­ ranmadılar. 18 Yehova onlar için bir hâkim 1 çıkardığı zaman ona destek olur ve hâkim yaşadı­ ğı sürece Yehova İsrailogullarını düşmanlarının elinden kurtarır­ dı; çünkü onları sıkıştıran zalim­ lerin baskısı yüzünden inledikle­ rini duydugundakYehova onlara acırdı.l 19 Ve hâkim öldüğü zaman, eski yollarına dönerlerdi; atala­ rından da beter davranır, başka tanrıların peşinden gidip onların önünde eğilirlerdi.1" Yaptıkların­ dan vazgeçmez, inatçılık ederlerdi.n 2 0 Sonunda Yehova İsra­ il'e çok öfkelendio ve şöyle dedi: "Mademki bu m illet atalarıyla yaptığım ahdio çiğnedi ve sö­ zümü dinlemedi,p 21 Ben de Hk 2:14* Sözcük anlamıyla, "sattı." 3:8; 4:2, 9 ve 10:7 için de geçerli.



BÖ LÜM 2 a L e26:17 2K r17:20 Me 106:41 b H k4:2 M e4 4 :1 2 İs 50:1 C L e26:37 T k r2 8 :2 5 C T k r4 :2 5 T k r4 :2 6 Tkr 7:4 d T k r28:15 Y r21:10 e TM 4 :3 0 H k10:9 f N e 9 :2 7 Me 106:43 g H k3:9 1S a12:11 h Ç k34:15 Le17:7 ı M e7 3 :2 7 Y r3 :8 Y '3 :1 4 H e23:3 H e2 3 :3 0 Yk 4:4 i Ç k 3 2 :8 T k r9 :1 2 H k2:7 j H k3:9 k Ç k 2 :2 4 H k4:3 2K r13:4 l T k r3 2 :3 6 M e90:13 Me 106:45 m H k4:1 H k8:33 n Me 78:8 İş 48:4 o Ç k 3 2 :1 0 TM 7:4 T k r3 2 :2 2 H k10:7 Me 106:40 o Ç k 2 4 :3 Ç k 2 4 :8 Ç k 3 4 :2 7 T k r2 9 :1 Y:; 23:16 p L e26:14 T k r28:15 Me 106:34



2 . S u tu n a Y:; 13:2 b Sy3 3 :5 5 TM 8:2 23:13 H k3:4 Öz 17:3 C Ç k 2 3 :3 0 Tkr 7:22



BÖ LÜM 3 C H k2:10 d TM 8:2 2Ta 32:31 e Çk 2 3 :3 0 f B a 2 1 :3 2 H k1:19 g Yij 13:3 1Sa6:18 h B a10:15



328



Yeşu öldüğünde bu topraklarda bıraktığı m illetlerden hiçbirini bir daha önlerinden kovmayacagım.a 22 Çünkü ataları gibi Yehova'nın yolunda yürümeye devam edip etmeyeceklerini gör­ mek üzere İsrail'i o m illetler­ le sınayacagım."b 23 Yehova o milletleri bu yüzden hem en kovmamıs,cYeşu'nun eline vermeye­ rek o topraklarda bırakmıştı. Kenan'daki savaşları gör­ memiş olan ç İsrailogullarını sınam akd üzere Yehova' nın kovmayıp bıraktığı m illetlere şunlardı: 2 (Bu m illetlerin bı­ rakılmasının nedeni İsrailogullarından özellikle savaş tecrübe­ si olmayan yeni nesillerin savaşı öğrenmeleri, tecrübe kazanmala­ rıydı.) 3 Filistîlerinf beş müt­ tefik beyi,g tüm K enanlılar,h Saydalılar,1 Baal-hermon Dağın­ dan i Hamat girişine1 kadar Lüb­ nan11dağlarında yaşayan Hiviler.1 4 İsrailogulları bunlarla sınandı ki,mYehova'nın Musa aracılığıyla atalarına bildirdiği emirlere ita­ at edip etmeyecekleri görülsün.n 5 İsrailogulları Kenanlılar,° Hititler, Amoriler, Perizziler, Hiviler ve Yebusilerle bir arada yaşıyorla'dı.O 6 Onların kızlarını ken­ dilerine eş olarak aldılar,p kendi kızlarını onların oğullarına verdilerr ve onların tanrılarına ta­ pınmaya başladılar.s 7 İsrailogulları Yehova'nın gözünde kötü olan ı yaptılar.* Tanrıları Yehova'yı unutup Baal-



3



ı Ys 13:4; Hk 1:31; i Tkr 3:9; Y ; 13:5; j S y 3 4 :8 ; k Tkr 1:7; Y ; 13:6; l Ba 10:17; Çk 3:17; Y ; 9:1; m Çk 23:33; Sy 33:55; n Hk 2:22; o Hk 1:29; Me 106:34; o Ç k 3 :8 ; Çk 3:17; TM 7:1; Y ; 9:1; p Çk 34:16; r Tkr 7:3; Ezr 9:12; s Sy 25:2; 1Kr 11:4; s Hk 2:11.



329



H akim Otniel. Ehud Eglon ’u Oldurur



lerea ve kutsal direklere*b tapın­ dılar. 8 Bunun üzerine Yehova İsrail'e çok öfkelendic ve onları Mezopotamya^ kralı Kusan-rişatayim 'in eline verdi.d İsrailogulları Kusan-rişatayim'e sekiz yıl kulluk etti. 9 Sonra İsrailogulları Yehova'dan yardım dileme­ ye başladılar.e Yehova da İsrailogulları için bir kurtarıcı çıkardı;f Kaleb'in küçük kardeşi^ Kenaz' ın ogluh O tniel1 onları kurtar­ dı. 10 Yehova'nın ruhui onun üzerindeydi ve İsrail'de o hakim oldu. Sefere çıktığında, Yeho­ va Aram* kralı Kuşan-rişatayim'i onun eline verdi ve Otniel, Kuşan-rişatayim'i yenilgiye uğrattı. 11 Böylece ülkede kırk yıl bo­ yunca huzursuzluk yaşanmadı. Sonra Kenaz'ın oğlu Otniel öldü. 12 İsrailogulları yine Yehova'nın gözünde kötü işler yap­ maya başladılar.k Bunun üzeri­ ne Yehova M oabl kralı Eglon'un İsrail karşısında güçlenm esine izin verdi;mçünkü İsrail halkının yaptıkları Yehova'nın gözünde kötüydü.11 13 Kral Eglon, Amm onogullannı° ve Amalekogullan n ıöyanına alıp İsrail'e saldırdı ve hurm a ağaçları şehrini ele ge­ çirdik 14 İsrailogulları Moab kralı Eglon'a on sekiz yıl kulluk ettiler.r 15 Ve İsrailogulları Yehova'dan yardım dilemeye başla­ dı.1 Bunun üzerine Yehova onla­ ra, Benyaminogullarından1 Gera oğlu Ehud'ut kurtarıcı olarak çı­ kardı. Ehud solaktı.u İsrailogulları Moab kralı Eglon'a onun eliyle haraç gönderdiler. 16 Bu arada Hk 3:7* Ya da "Aşera" bölgesi.



10* Eski Suriye



BÖLÜM 3 a T k r31:16 H k10:6 b C k34:13 Tkr 12:3 Tkr16:21 1Kr 16:33 c H k2:20 c B a 2 4 :1 0 d L e26:17 H k2:14 1Sa 12:9 e T k r4 :3 0 H k2:18 H k3:15 Me 107:19 f H k2:16 g H k1:13 h 1Ta4:13 ı Y i 15:17 i Sy11:17 H k6:34 H k11:29 H k14:6 H k15:14 1Sa11:6 1Sa16:13 2Ta 15:1 İş 63:11 j Z k 4:6 İb 1 1 :3 3 k H k2:19 H o 6 :4 l Ba 19:37 m H k2:14 Yhn 19:11 n L e26:14 o Ba 19:38 H k11:4 o Ck 17:8 H k6:3 Me 83:7 p T k r34:3 H k1:16 2Ta28:15 r L e26:25 T k r2 8 :4 8 s H k3:9 M e50:15 M e7 8 :3 4 Me 107:13 Y r2 9 :1 2 S Ba 49:27 t H k4:1 u H k20:16 1T a12:2



2 . S u tu n a M e149:6 b Me 45:3 c H k11:18 c 2Kr 23:35 d Y ş4:19 Y ; 5:9 e Oz 14:15 f Vz 10:10 g 1Sa24:3 1Kr 18:27



H A K İ M L E R 3 :8 -2 5



Ehud kendisine bir arşın* uzun­ luğunda iki ağzı* keskin bir kama yapmıştı. Onu sağ; kalçasının üs­ tün e1’ gelecek şekilde giysisinin altına gizledi. 17 Sonra M oabc kralı Eglon'a haracı sundu. Eglon çok şişman bir adamdı. 18 Ehud haracıç sunma işini bitirince haracı taşıyan adamları yolcu etti. 19 Kendisi ise Gilgal'dekid taşocaklarından* geri döndü. Krala, "Ey kral, sana giz­ li bir haberim var" dedi. Kral "Sus!" deyince yanındaki her­ kes dışarı çıktı.e 20 Ehud ya­ nına geldiğinde kral üst katta kendisi için yaptırdığı serin oda­ da oturuyordu. Krala, "Sana Tanrı'dan bir haber getirdim" dedi. O zaman kral tahtından kalktı. 21 Ehud sol elini giysisinin altı­ na soktu, sağ; kalçasından kama­ sını çekip kralın karnına sapladı. 22 Kamanın kabzası da kralın karnına girdi, Ehud geri çekme­ diği için kama tümüyle yağa gö­ müldü; ve dışkı gelmeye başladı. 23 Ehud odanın kapılarını ar­ dından kapatıp kilitledi ve hava­ landırma deliğinden dışarı çıktı. 24 Sonra da kaçıp gitti.f Kralın hizmetkarları gelip içe­ ri bakmak istediler ama üst kat­ taki odanın kapıları kilitliydi. Bunun üzerine "Serin odada ih­ tiyaç gideriyor*g olm alı" dediler. 25 Üst kattaki oda kapısının bir türlü açılmadığını görünce, bu kadar bekledikleri için huzur­ suz oldular. Sonunda anahtarı Hk 3:16* İbranice gomed. Yaklaşık 38 santimetre olduğu düşünülen uzun­ luk birimi. 19* Ya da "taş putlardan" 24* Sözcük anlamıyla, "ayaklarını örtü­ yor"



H Â K İ M L E R 3 :2 6 - 4 :1 2



H âkim Şam gar. Debora ve B a ra k



alıp kapıları açtılar. Baktılar ki, efendileri ölmüş yerde yatıyor. 2 6 O nlar oyalanırken Ehud kaçmış, taşocaklarındana geçe­ rek Seira'ya doğru yol almıştı. 27 Oraya varınca Efraim'in dağ­ lık bölgesindeb boru çaldıc ve İsrailogulları onun önderliğin­ de dağlardan indiler. 2 8 Ehud "Beni takip edin,ç çünkü düşma­ nınız Moablıları Yehova elinize verdi"ddedi. Halk da onun peşin­ den gitti ve M oablıların yaşadığı yerin karsısında Ürdün İrmağı­ nın geçiş yerlerinie tuttular. Kim­ senin geçmesine izin vermedi­ ler. 29 Ve M oab'a saldırdılar, her biri çok güçlüf on bing yiğit adamı öldürdüler. Hiç kimse ka­ çıp kurtulamadı.h 3 0 Moab o gün İsrail'in hâkimiyetine girdi. Ve seksen yıl boyunca memleket­ te huzursuzluk yaşanmadı.1 31 Ehud'un ardından Anat oğlu Samgaü çıktı ve Filistîlerin1 altı yüz adamını bir sığır üvendi­ resiyle vurup öldürerek İsrailogullarını kurtardı.14 Ehud öldükten sonra İsrailogulları yine Yehova'nın gö­ zünde kötü işler yapmaya başla­ dılar.1 2 Böylece Yehova onları Hatsor'damsaltanat süren Kenan kralı Yabin'in eline verdi.n Yabin'in ordu komutanı, Haroşetgoyim 'deo yaşayan Sisera'ydı.O 3 Onun demir tırpanlı dokuz yüz savaş arabası vardıp ve İsrailogullarını yirmi yıl acımasızca ezdi.r Bu yüzden İsrailogulları Yehova'ya feryat ettiler.s 4 O sırada İsrail'de, Lappidot'un karısı Debora peygamber* hâkimlik yapıyordu. 5 O, Ef­ raim 'in dağlık bölgesinde Rama'



4



BÖ LÜM 3 a H k3:19 b Ys 16:5 Hk 7:24 C Y;; 6:5 H k6:34 1Sa 13:3 2 S a 2 :2 8 Y o2:1 C H k2:16 d H k7:15 1Sa17:47 e 2:7 H k12:5 f H k3:17 M e17:10 g L e2 6 :8 T k r2 8 :7 h L e26 :7 ı L e2 6 :6 H k3:11 i H k5:6 j Çk 23:31 Y^ 1 3 :2 H k15:3 k H k15:15 1S a13:19 1Sa 1 3 :2 2 1S a17:47 1S a17:50



BÖLÜM 4 l H k2:19 m Ys 19:36 n L e26:17 T k r2 8 :2 5 T k r3 2 :3 0 H k2:14 H k3:8 H k10:7 o H k4:16 o 1Sa 1 2 :9 p T k r2 0 :1 Ys 17:16 H k1:19 r T k r2 8 :4 8 Me 106:42 s H k2:18 H k3:9 Me 107:19 Me 145:19 S Çk 15:20 2K r22:14 Lu 2:36 E lç21:9 1Ko 11:5



2 . S ü tu n a Ys 18:25 H k19:13 1K r15:17 Y r4 0 :1 b B a 2 8 :1 7 B a 2 8 :1 9 Yr48:13 Am s3:14 C İb 11:32 C Ys 21:32 d B a 3 0 :8 B a 3 5 :2 5 Ys 19:32 e B a 3 0 :2 0 B a 3 5 :2 3 Ys 19:10



330



ylaa Beytelb arasında, Debora'nın hurma ağacı denilen bir ağacın altında otururdu. İsrailogulları Tanrı'nın hüküm lerini öğren­ mek için onun yanına çıkarlardı. 6 Debora haber gönderip Abinoam oğlu Barak'ıc Kedeş-naftali'denç çağırttı ve şöyle dedi: "İsrail'in Tanrısı Yehova sana 'Ya­ nına Naftaliogullarındand ve Zebulunogullarındane on bin kişi alıp Tabor Dagındaf mevzilen' diye em ir verdi. 7 'Y abin'ing ordu komutanı Sisera'yı,h adam­ ları ve savaş arabalarıyla birlikte Kişon Vadisinde1sana yöneltecegim i ve onu senin eline verece­ ğim '1dedi." 8 Bunun üzerine Barak, "Sen de benim le birlikte gelirsen ora­ ya giderim, benim le gelmezsen gitm em " dedi. 9 Debora "El­ bette gelirim" dedi. "Ancak, yaptıgın bu işin onuru sana ait ol­ mayacak, çünkü Yehova Sisera'yı bir kadınınk eline verecek." Böy­ lece Debora kalkıp Barak'la bir­ likte Kedeş'e1 gitti. 10 Barak, Zebulunm ile Naftali'yi Kedeş'e çağırdı. Ardında on bin adam toplandı;n DeboradaBarak'labirlikteydi. 11 Bu arada Keni Heber,o Kenile'den,Oyani M usa'nın kayınbabasının soyup olan Hobabogullarından ayrılmış ve çadırını Kedeş'te, Tsaanannim 'deki bü­ yük ağacın yakınlarına kur­ muştu. 12 Ve Abinoam' oğlu Barak' ın Tabor Dagınas çıktığını Sisef Me 89:12; Yr 46:18; g Hk 4:2; h 1Sa 12:9; ı 1Kr 18:40; Me 8 3 :9 ; i Çk 14:4; j Tkr 2 0 :1 ; k Hk 5 :24; Hk 5:26; Hk 9:54; l Y ; 20:7; Y ; 2 1 :3 2 ; Hk 4:6; m Hk 5:18; n Hk 4:6; o Hk 1:16; o Ba 15:19; Sy 24:21; 1Sa 15:6; p Sy 10:29; r Hk 5:12; s Hk 4:6.



331



Yael Sisera’yı çadır kazığıyla Oldurur



ra'ya haber verdiler. 13 Sisera bütün savaş arabalarını, demir tırpanlı dokuz yüz savaş arabası­ nı hem en topladı/ tüm adamla­ rıyla beraber Haroşet-goyim'den Kişon Vadisine b doğru yola ko­ yuldu. 14 Bu arada Debora Barak'a "Kalk! Yehova'nın Sisera'yı senin eline vereceği gün bugün­ dür" dedi. "Yehova senin önün­ den gidiyor."c Böylece Barak, ar­ dındaki on bin adamıyla Tabor Dagından indi. 15 Yehova, Sisera'yı ve savaş arabalarıyla bir­ likte bütün ordusunu, Barak'ın kılıcı karşısında kargaşaya düşür­ dük Sonunda Sisera savaş araba­ sından atlayıp kaçtı. 16 Barak savaş arabalarınıd ve askerleri Haroşet-goyim'e kadar kovaladı.e Sisera'nın tüm ordusunu kılıçtan geçirdi ve tek bir kişi bile sağ; kalmadı.f 17 Siseras koşarak Kenih Heb e r'in karısı Y ael'in 1 çadırı­ nın bulunduğu yere kaçtı, çünkü Hatsor* kralı Yabin ile Keni Heber'in ev halkı arasında barış var­ dı. 18 Yael dışarı çıkıp Sisera'yı karşıladı ve "Bu tarafa gel efen­ dim, bu tarafa. Korkma" dedi. O da gidip onun çadırına girdi. Yael onun üzerine bir battani­ ye örttü. 19 Sonra Sisera "Ne olur bana biraz su ver de içe­ yim, çok susadım" dedi. Yael de bir süt tulum u j açtı ve ona içir­ di/ Sonra onun üzerini örttü. 20 Sisera Yael'e "Çadırın girişin­ de dur" dedi, "Eğer biri gelip sana 'Burada kimse var m ı?' diye so­ rarsa 'Hayır, yok!' dersin." 21 Heber'in karısı Yael eline bir çadır kazığı ve tokmak aldı. Sonra, çok yorgun olduğu için



BÖ LÜ M 4 a T k r20:1 H k4:3 b H k4:7 H k5:21 Me 83:9 c T k r9:3 Ro 8:31 C Ck 14:24 Y i 10:10 2Kr 7:6 d İş 43:17 e L e26 :7 Y ; 10:19 f Tkr 7:23 g H k4:2 1Sa 12:9 h Sy24:21 H k1:16 H k4:11 ı H k5:6 H k5:24 i H k4:2 j B a21:19 k H k5:25



2 . S u tu n a H k5:26 b H k4:9 H k5:27 c 1Ta22:18 Ne 9:24 Me 18:47 M e47:3 M e81:14 İb 11:33 C B a 9 :2 5 T k r28:13 d L e2 6 :7 Tkr 7:24



BÖ LÜ M 5 e H k4:6 f İb 11:32 g H k4:4 h Ck 15:1 T k r31:19 T k r3 1 :3 0 1Ta 16:9 Me 18:Üit ı H k4:10 Me 110:3 i Ck 18:10 2T a 2 0 :2 6 Me 145:2 j Me 119:46 k 2 S a 2 2 :5 0 M e7:17 l C k5:1 C k 2 0 :2 m T k r3 3 :2 M e6 8 :7 n H b3:3 o 2 S a 2 2 :8 o M e6 8 :8



H A K İ M L E R 4 :1 3 - 5 :4



derin uykuya dalmış olan Sisera' nın yanına sessizce gidip kazıgı şakağına sapladı" ve toprağa geçinceye kadar çaktı. Ve Sisera öldü.b 22 O sırada Sisera'yı kovala­ yan Barak göründü. Yael dışarı çı­ kıp onu karşıladı ve "Gel, aradı­ ğın adamı sana göstereyim" dedi. Barak kadının peşinden içeri gir­ diğinde Sisera'nın ölü olarak yat­ tığını gördü, şakağına bir kazık saplanmıştı. 23 Böylece Tanrı o gün Kenan kralı Yabin'e İsrailogulları karşı­ sında boyun eğdirdi/ 24 On­ dan sonra Kenan kralı Yabin üzerinde İsrailogullarının baskı­ sı daha da arttıç ve sonunda Yabin'i ortadan kaldırdılar.d O gün, Abinoam oglue Barakf ile Deboras şu ilahiyih söylediler:



5



2 "İsrail'in saç bağını çözdür­ düğü* için, Halk gönüllü olarak1savaş­ tığı için, Yehova'ya şükredin? 3 Dinleyin ey krallar!! Kulak verin ey yöneticiler! Ben Yehova'ya ilahiler söy­ leyeceğim/ İsrail'in Tanrısıl Yehova'ya ezgiler düzeceğim. 4 Ey Yehova! Sen Seir'denm çı­ karken, Edomn topraklarından ge­ çip giderken, Yeryüzü sarsıldı/ gökler yağ­ m ur olup aktı/ Bulutlardan sular boşandı. Hk 5:2* 'Saç bağını çözmek', Tanrı'ya ant ya da adak ifadesi.



H Â K İ M L E R 5 :5 -1 7



Debora ile B a ra k ’ın zafer ilahisi



5 Dağlar Yehova'nın huzurun­ da akıp gitti,a İsrail'in Tanrısıb Yehova' nın önünde bu Sina Dagıc eridi.ç 6 Anat oğlu Sam gar'ınd günle­ rinde, Yael'ine zamanında, yollar­ dan gelip geçen yoktu, Yolcular sapa yolları se­ çerdik 7 Ben Debora,g ben ortaya çı­ kıncaya, İsrail'i bir ana gibi sahipleninceye kadar,h İsrail köylerinde yaşayan yoktu, kim se kalmamıştı,1 8 Onlar yeni tanrılar seçtiginde,i Sehir kapılarında savaşlar başladı.1 İsrail'deki kırk bin kişinin, Ne bir kalkanı vardı, ne de mızragı.k 9 Yüreğim İsrail'in komutanlarıyla,l Halk arasındaki gönüllülerle.m Yehova'ya şükredin.n 10 Siz, boz eşeklere binenler,° Siz, gösterişli halılara otu­ ranlar, Siz, yollarda yürüyenler, Sunu dü^ününlo' 11 Kuyu başlarında sürüler için su çekenlerin sesleri duyuldu,p Yehova'nın doğru işlerini oralarda duyurdular,r İsrail köylerinde oturanların doğru işlerini anlattılar.



BÖ LÜM 5 a T kr4:11 M e97:5 b Ç k5:1 Ç k 2 0 :2



12



c N e9:13 C Çk 19:18 d H k3:31 e H k4:17 f Le 26:22 i;; 33:8 g H k4:4



13



h H k4:5 ı H k4:2 i T k r3 2 :1 6 H k2:12 H k4:1 j S y 3 3 :5 6 H k4:2



14



k H k4:3 1Sa 13:19 l H k4:6 m H k4:10 Me 110:3 n H k5:2 M e103:1 o Hk 10:4 H k12:14 o Me 105:2 Me 145:5 p Ç k2:16



15



r T k r3 2 :4 1Sa 12:7 Me 145:7 Mi 6:5



2 . S ü tu n a H k4:4 b H k5:1 c H k4:6



16



C H k5:1 d Y ; 16:4 e S y 3 2 :3 9 f 2Kr 25:19 2Ta 26:11 g B a49:15 1Ta 12:32 h H k4:6 İb 11:32 ı H k4:14 i Öz 3:27 j Sy32:1 S y 3 2 :2 4 k Y k 4 :1 7 l Y ; 22:9 m Y ; 19:46 Yun 1:3 n Ys 19:24



17



332



İşte o zaman Yehova'nın halkı şehir kapılarına akın etti. Üyan ey Debora,a uyan! Üyan, uyan da ilahi söyle!b Kalk Barak!c Kalk da esirle­ rini götür, ey Abinoam oglu!c O zam an hayatta kalanlar önderlerin yanına indi; Yehova'nın halkı da yiğit­ lere karşı benim yanıma toplandı. Ovadakiler Efraim'dendi,d Onlar seninleydi, ey Benyam in! Senin halkınla birlikte. Komutanlar Makir'dene indi­ ler, Kayıt tutan yazıcılarf Zebulun'dan geldi. İssakar'ıng ileri gelenleri Debora'nın yanındaydı, İssakar gibi Barakh da ora­ daydı; Ve ovada yürüyerek ilerledi.1 Ruben bölüklerinde yüreği kararsız olanlar çoktu.’ Neden iki heybe arasında oturdun? Sürülere çalınan kavalı dinlemek için mi?1 Ruben bölüklerinde yüreği kararsız olanlar çoktu.k Gilead Ürdün İrm ağının öte tarafında kaldı;l Peki Dan neden o sırada gemilerdeydi?m Aşer deniz kıyısında boş boş oturdu, Kendi limanlarından ayrılmadı.n



333



H A K IM L E R 5:18-31



Zafer ilahisin in devamı



18 Zebulun halkı canını tehlike­ ye attı;a Yüksek yerlerde yaşayanb Naftalic de öyle. 19 Krallar gelip savaştılar; Taanak'ta,cMegiddo suları­ nın kıyısında,d Kenan kralları o zaman savastı,e Hic gümüs elde edemediler.f 20 Göklerden yıldızlar savasa katıldı,g Kendi yollarında giderken* Sisera'ya karçı savastılar. 21 Kison'un, o eski ırmağın az­ gın suları,h Evet, Kison Irmagı onları silip süpürdül Ey canım, ezdin geçtin onları.i 22 Aygırlar ileri atılıp kosunca, Atlar toynaklarıyla yeri eseledi.i 23 Yehova'nın m elegi,k 'Meroz'a lanetl edin!' dedi, 'Lanet edin orada oturan­ lara, Çunku onlar Yehova'ya yar­ dıma kosmadılar, Yiğitlerle birlikte Yehova' ya yardıma gitmediler.' 24 Kenim Heber'in karısı Yael,n kadınların en kutlusu olsun, Çadırda yasayan kadınların en kutlusu o olsun.o 25 Sisera su istedi, o süt verdi, Krallara yaradır büyük bir kâsede ona kaymak sundu.0 Hk 5:20* 'Sozcük anlamıyla, "yorüngelerinden"



BO LU M 5 a H k4:10 H k6:35 1Ta 12:33 M e 68:27 b H k4:14 c H k4:6



26 Sonra cadır kazıgına uzandı, Sağ eline isci tokm agını aldı,a Kazıgı Sisera'nın basına caktı,b



C Hk 1:27 d Ys 12:21 e Tkr 7:24 H k4:13 f H k4:16 H k5:30



27



g Ba 18:14 Ys 10:11 H k4:15 1Sa 7:10 M e1 3 5 :7 h H k4:13 M e 44:3



28



ı H k4:7 M e 83:9 i M e 44:5 İs 25:10 M i 7:10 j M e2 0 :7 M e 147:10 ö z 21:31 İs 5:28 k Ç k2323 H k2:1 l Yr 48:10 m Sy2421 H k1:16 H k4:11 n H k4:17



29



o ö z 31:31 O H k4:19



2 . S ü tu n a ö z 31:17



30



b H k4:21 c H k4:22 C ö z 7:6 Ezg2:9 d H k4:15 1S a15:33 e H k4:16 f 2Sa142 2 S a 2 0 :1 6 g Çk 15:9 h T k r20:14 Tkr21:11 ı M e 68:2 M e 83:9 M e9 2 :9 i Ç k 2 0 :6 M e91:14 M e97:10 Ro 8:28 1Ko 8:3 j M e 110:3 Da 12:3 M t 13:43



31



Kazık sakaklarını delip geçti. Yael'in ayakları dibine yıgılıp kaldı, yere serildi; ö n u n ayakları dibine yığı­ lıp kaldı, yere serildi; Yığıldığı yerde can verdi.c Bir kadın pencereden bakı­ yor, onun yolunu gozlüyordu, Sisera'nın annesi kafe­ sin arkasından konusuyordu,c 'ö n u n savas arabası neden böyle gecikti?d Neden hala atlarının toy­ nak sesi duyulmuyor?'e Soylu bilge kadınlar ona ce­ vap verdiler,f ö da kendi kendine soyle dedi: 'Ganim etler elde etmis onla­ rı paylasıyorlardır,ğ Her yiğide bir, hatta iki kız düsmüstür,h Sisera ganimet olarak renk­ li kıyafetler almıstır, ren­ gârenk giysiler, Yağmacıların boynuna, İslemeli ve rengârenk giy­ siler; hem de birer tane degil ikiser ikiser.' Ey Yehova! Tüm düşmanla­ rın böyle yok olsun/ Ve Seni sevenleri tüm hasmetiyle yükselen günes gibi olsun."i



H Â K İ M L E R 6 :1 -1 7



Midyan’ın zulmü. Gideon ve m elek



Bundan sonra kırk yıl boyun­ ca memlekette huzursuzluk ol­ madı.“ Sonra Israiloğulları Yehova' nın gözünde kötü isler yap­ maya basladılar.b Bu yüzden Ye­ hova onları yedi yıl Midyan'ın eline verdi.c 2 Midyan İsrail'i boyunduruğu altında eziyordu.c İsrailoğulları Midyan yüzünden kendilerine dağlarda gizli sığı­ naklar, mağaralar, eritilm esi ğüc yerler yaptılar.d 3 İsrail ekin ektiğinde," Midyan, Amalekf ve Doğululars birlenip onların üze­ rine yürürlerdi. 4 O topraklara ğirip orduğâh kurarlardı ve Gazze'ye kadar tüm arazinin ürünü­ nü harap ederlerdi. İsrail'de yi­ yecek, koyun, sığır ya da esek bırakm azlardı.11 5 Hayvanları ve çadırlarıyla ğelirlerdi, cekirğe sürüsü ğibi bastırırlardık Adamla­ rı ve develeri saymak mümkün değildik Gelip memleketi harap ederlerdi.! 6 İsrail Midyan yü­ zünden cok yoksul dü^tü ve İsrailoğulları yardım icin Yehova'ya yakarmaya basladı.k 7 İsrailoğulları M idyan yü­ zünden Yehova'ya yakarınca/ 8 Yehova İsrailoğullarına bir peyğamber ğönderdim ve o ^öy­ le dedi: "İsrail'in Tanrısı Yeho­ va diyor ki, 'Sizi M ısır'dan Ben cıkardım,n köleler evinden Ben kurtardım."1 9 Sizi Mısır' dan cıkardım, bütün zalimlerin elinden kurtardım ve düşman­ larınızı önünüzden kovup top­ raklarını size verdim.0 10 Ay­ rıca "Ben Tanrınız Yehova'yım,p memleketinde yasadığınızrAmorilerin tanrılarından korkmaya­



6



BO LU M 5 a L e2 6 :6 H k3:11 H k3:30



BO LUM 6 b Tkr 28:15 H k2:19 N e9 :2 8 c B a 2 5 :2 L e26:17 Sy 25:17 Tkr 2 8 :4 8 H k2:14 C Le 26:21 Sy3 3 :5 5 T k r28:51 d 1Sa 13:6 e L e26:16 Tk r2 8 :3 3 f H k3:13 g B a2 9 :1 H k8:10 1K r4:30 h Tkr 28:31 T k r2 8 :4 8 Mi 6:15 ı H k8:10 i Hk 7:12 j M e8 3 :4 k Tkr 4 :3 0 M e50:15 l H k2:18 M e8 6 :7 Me 107:19 H o5:15 m S y12:6 A m s3:7 n Ç k 2 0 :2 L e26:13 o H k2:1 Me 78:52 M e136:11 o Tkr 7:2 Yi; 10:42 N e9 :2 4 M e4 4 :2 Me 78:55 p Tkr 6:4 M e81:10 Hö 13:4 r 24:15



2 . S ü tu n a 2Kr17:35 Yr 10:2 b T k r28:15 H k2:2 Y r3:13 T sf3 :2 c H k2:1 C Ys 17:2 H k6:24 H k8:32 d Ba 4 9 :2 4 İb 11:32 e Y s1:5 H k2:18 f H k6:2 g Tkr 4:9 T k r6 :7 M e4 4 :1 Me 78:3



3 34



caksınız"a dedim. Fakat sözümü dinlemediniz.' " b 11 Sonra Yehova'nın melegi ğeldic ve Abiezeroğullarından Yoas'ın Ofra'dakic büyük ağdacı­ nın altında oturdu. Yoas'ın oğlu Gideond o sırada, Midyanlılardan kacırmak icin sıra teknesin­ de buğday dövüyordu. 12 Yehova'nın meleği ona ğöründü ve "Ey cesur yiğit, Yehova se­ n in le"' dedi. 13 Bunun üzeri­ ne Gideon, "Efendim beni bağısla ama Yehova bizimleyse neden basım ıza bunca sey ğeliyor?"f dedi. "Atalarımızın bize anlattığığ O 'nun harika isleri nerede?h Onlar 'Bizi Mısır'dan Yehova cıkardı' diye anlatırdı. Fakat simdi Yehova bizi terk ettii ve M idyan'ın eline verdi." 14 Bu söz üzerine Yehova* onun yü­ züne bakıp söyle dedi: "Simdi ğücünü topla ve ğit.i Seni ğönderen Ben değil m iyim?k İsrail'i M idyan'ın elinden sen kurtaracaksın.'/l 15 Buna kargılık Gi­ deon "Ey Yehova, bağısla ama ben İsrail'i nasıl kurtaracağım?"m dedi. "Benim aşiretim, Manasse' deki en kücük aşiret, ben de ba­ bam ın evinin en kücüğüyüm."n 16 Yehova, "Ben senin yanında olacağım icino Midyan'ı karcın­ da tek bir adam varmıs ğibi bozğuna uğratacaksın"" dedi. 17 Bunun üzerine Gideon, "Eğer benden hosnutsan,p beh ğ 63:15; ı Çk 13:14; i Tkr 31:17; 2Ta 15:2; j Ba 49:24; k Yş 1:9; Hk 4 :6 ; Ro 8:31; l Hk 6 :3 2 ; Hk 8:22; 1Sa 12:11; İb 11:32; m Me 4 4 :3 ; n 1Sa 9:21; Lu 14:11; Flp 2:3; o Tkr 3:22; Tkr 2 0 :4 ; Hk 2:18; İs 41:10; o Le 26:8; Me 83:9; p Çk 33:13.



Hk 6:14* Septuagint'te "Yehova'nın meleği"



335



Gideon sunak yapar; B aal’inkini yıkar



nim le konuşanın Sen olduğunu anlayabilmem için bana bir işa­ ret göster"a dedi, 18 "Ne olur bir yere gitme, ben dönene ka­ dar,15 Sana sunacağım armağanı getirene kadar burada bekle."c O da "Sen dönene kadar burada bekleyeceğim" dedi. 19 Gide­ on gidip bir oğlak kestiç ve bir efa* undan mayasız ekmek yaptı.dEti sepete, et suyunu da tence­ reye koydu ve hazırladıklarını gö­ türüp büyük ağacın altında ona sundu. 2 0 Tanrı'nın* meleği "Eti ve mayasız ekmekleri alıp oradaki büyük kayaya koy,e et suyunu da üzerine dök" dedi. Gideon onun dediğini yaptı. 21 Sonra Yehova'nın meleği elindeki değneği uzatıp ucuyla ete ve mayasız ek­ meklere dokundu. O zaman ka­ yadan ateş çıktı, eti ve mayasız ekmekleri yakıp yok etti.f Ardın­ dan Yehova'nın meleği gözden kayboldu. 22 O zaman Gide­ on onun Yehova'nın meleği ol­ duğunu anladı.g Gideon hem en "Eyvah! Üİu Rab Yehova" dedi. "Yehova'nın m eleğinin yüzünü gördüm ."h 23 Fakat Yehova "Sakin* o l" 1 dedi, "Korkma.i Olmeyeceksin."1 24 Böylece Gideon orada Yehova'ya bir sunak yaptı;k ona bu­ gün hâlâ Yehova-şalom* denir.1 Abiezerogullarının Ofra şehrindedir.m 25 O gece Yehova Gideon'a "Babanın genç boğasını, yedi ya-



BÖ LÜ M 6 a Ç k 3 :1 2 b Ba 18:3 Ba 19:3 H k13:15 C Ba 18:5 H k6:19 C Ba 18:7 d Ba 18:6 e Hk 13:19 f L e9 :2 4 H k 13:20 1K r18:38 1Ta21:26 2Ta 7:1 g Hk 13:8 Hk 13:9 Hk 13:21 İb 13:2 h Ba 16:7 Ba 16:13 B a 3 2 :2 4 B a 3 2 :3 0 H k 13:22 Lu 1:12 ı Lu 24:36 i Da 10:19 j B a 3 2 :3 0 k Hk 13:20 l B a22:14 Çk 17:15 m H k8:32 H k9:5



2 . S u tu n a Ç k 2 3 :2 4 Tkr 12:3 b Ç k34:13 Tkr 7:5 1Ko 8:4 C T k r12:1 C M t 10:16 d Tkr 12:3 2Kr 18:4 2T a31:1 e Y r26:11 Yhn 16:2 f H k6:11 g Ç k 2 3 :2 H k6:28 h T k r13:5 Tkr17:3 Tkr17:5 ı Çk 15:11 M e115:5 D a2 :4 7 1Ko 8:5



Hk 6:19* Yaklaşık 22 litre. 20* Başlan­ gıç 5:22'deki dipnota bakın. 23* Söz­ cük anlamıyla, barı;, huzur düşüncesi içerir. 24* Anlamı, "Yehova Barıştır"



i 1Kr 18:26 1K r18:39 İş 41:23 Yr 10:5 1Ko 8:4



H Â K İM L E R 6:18-32



çındaki ikinci boğayı al" dedi. "Babanın Baal sunagınıa yerle bir edeceksin ve onun yanın­ daki kutsal direği keseceksin.b 26 Bu yüksek yerin tepesine taş­ ları dizerek Tanrın Yehova'ya bir sunak yapacaksın. Sonra boğa­ yı alıp, kestiğin kutsal direğin odunlarıyla onu yakılan sunu olarak sunacaksın." 27 Bunun üzerine Gideon on hizmetkârını yanına aldı ve Yehova'nın kendi­ sine söylediği gibi yaptı.c Fakat babasının ev halkından ve şehrin adamlarından korktuğu için bu işi gündüz değil gece yaptı.ç 2 8 Sehrin adamları her za­ man olduğu gibi sabah erken­ den kalktıklarında, Baal sunağı­ nın yerle bir edildiğini, hem en yanındaki kutsal direğin kesildiginid ve ikinci genç boğanın yeni yapılan sunakta sunuldugunu gördüler. 29 Birbirlerine "Bu işi kim yaptı?" diye sordular. Ve meseleyi sorup soruşturduk­ tan sonra "Bunu yapan Yoaş'ın oğlu Gideon" dediler. 3 0 Böy­ lece şehrin adamları Yoaş'a gi­ dip "Oğlunu dışarı çıkar, onun ölmesi gerek"e dediler. "Çünkü Baal'in sunağını yerle bir etti ve yanındaki kutsal direği kesti." 31 Bunun üzerine Yoaşf karşısı­ na dikilenlere şöyle dedi:g "Baal'i kurtarmak için onu savunmak size mi düştü? Kim onu savun­ maya kalkarsa bu sabah öldürülecek.h Eğer o Tanrıysa1 bırakın kendi kendini savunsun.i Yer­ le bir edilen onun sunağı de­ ğil m i?" 3 2 O gün Yoaş, "Bırakın Baal kendi kendini sa­ vunsun. Yerle bir edilen onun



H Â K İ M L E R 6 :3 3 - 7 :9



Yapağıyla işaret; ordu 300 kişiye düşer



sunağı değil m i?"a diyerek Gideon'a Yerubbaal*b adını koydu. 33 Tüm Midyan,c Amalekc ve Doğululard birlesipe ırmağı ğectiler ve Yizreel Ovasındaf orduğâh kurdular. 3 4 Yehova'nın ruhuğ Gideon'u etkisine aldı, o da boru caldı.h Bunun üzerine Abiezeroğullarıı onun etrafında toplandı. 3 5 Tüm Manasse'ye ulaklar ğönderdi, onlar da ğelip Gideon'un etrafına toplandı. Ay­ rıca AseTe, Zebulun'a ve Naftali' ye de ulaklar ğönderdi, onlar da Gideon'un yanına ğeldiler. 3 6 Sonra G ideon Tanrı'ya söyle dedi: "Eğer söz verdi­ ğin ğibi,j İsrail'i kurtarmak üzere beni kullanacaksan bana bir iba­ ret ver. 37 Simdi harman yeri­ ne yün yapağı koyacağım. Eğer ciy sadece yapağının üzerine düser de toprak kuru kalırsa, söy­ lediğin ğibi İsrail'i kurtarmak üzere beni kullanacağını anlaya­ cağım." 3 8 Ve öyle oldu. Erte­ si ğün erkenden kalkıp yapağıyı sıktığı zaman, büyük bir tası dol­ duracak kadar su cıktı. 3 9 An­ cak Gideon, Tanrı'ya "Bana öfke­ lenm e ama izin verirsen bir sey daha söylemek istiyorum" dedi. "Ne olur, bu yünle sadece bir de­ nem e daha yapmama izin ver. Bu sefer sadece yapağı kuru kalsın ve toprak ciyle ıslansın." 4 0 Tan­ rı o ğece öyle yaptı, yapağı kuru kaldı ve toprak ciyle ıslandı. Sonra Yerubbaal,kyani Gide­ o n , yanındaki adamlarla bir­ likte erkenden kalktı ve Harod Pınarında orduğah kurdu. Mid-



7



BO LU M 6 a 1Kr 18:27 b 1Sa12:11 2Sa11:21 c B a25:2 Sy2 5 :1 7 H k6:2 C B a 3 6 :1 2 Çk 17:16 S y 2 4 :2 0 T k r2 5 :1 9 d B a29:1 H k6:3 e H k7:12 f



17:16 19:18



g H k3:10 H k11:29 H k13:25 H k14:6 H k15:14 İs 63:11 Z k 4:6 h H k3:27 Tsf 1:16 ı Yij 17:2 H k8:2 i H k11:12 2Ta 30:6 j H k6:14



BO LU M 7 k H k6:32 1S a12:11 l H k6:11



2 . S u tu n a 1Sa14:6 2Ta 14:11 b 1S a17:47 M e4 4 :7 İs 10:13 1Ko 1:29 2K o 4 :7 c İs 2:11 C T k r2 0 :8 d 2Ta 32:8 M e3 3 :1 6 e M e7:9 f 1Pe 5:8 g H k7:2 1Sa 14:6 İs 41:14 İb 11:34 h Ys 6:4 H k3:27 ı H k6:33



Hk 6:32* Anlamı, 'Baal Kendini Ona Karsı Savunsun"



i E y4:13 E y33:15



336



yan orduğahı, onların kuzeyin­ de, More tepesinin bulunduğu ovadaydı. 2 Yehova Gideon'a söyle dedi: "Sen in yanındaki adamların sayısı Midyan'ı elini­ ze vermem icin ğerekenden faz­ la.* Yoksa İsrailoğulları 'Kendi ğücümüzle kurtülduk'b diyerek övünebilir.c 3 Simdi herkesin duyacağı sekilde 'Aranızda korku­ dan titreyen varsa ğeri dönsün' de."c Gideon onları bu sekilde sı­ nadı. Böylece yirmi iki bin adam ğeri döndü ve on bin adam kaldı. 4 Yehova Gideon'a "Adamla­ rın sayısı hala cok fazla"d dedi. "Hepsini su kenarına indir de on­ ları orada senin icin sınayayım. 'Seninle ğidecek' dediğim adam seninle ğidecek, 'Seninle ğitmeyecek' dediğim ise ğitmeyecek." 5 Ve Gideon adamlarını su ke­ narına indirdi.e Yehova Gideon'a "Suyu köpek ğibi diliyle ilenleri bir tarafa, su icmek icin diz çökenleri diğer ta­ rafa ayır"f dedi. 6 Suyu elleriy­ le ağzına ğötürerek icen adamla­ rın sayısı üc yüzdü. Diğerleri su icmek icin diz cökmüstü. 7 Yehova Gideon'a "Halkımı avcundan su icen üc yüz adamla kurtaracağım ve M idyan'ı senin eline vereceğim " dedi. "Diğerle­ rini ise kendi yerlerine ğönder." 8 Böylece bu üc yüz kisi diğerle­ rinin elindeki erzağı ve borulanh aldı. Gideon üc yüz adamı alıko­ yup diğer İsraillileri çadırlarına ğönderdi. Midyan orduğâhı, Gi­ deon'un bulunduğu yerin asağısındaki ovadaydı.ı 9 O ğecei Yehova Gideon'a, "Kalk, asağıya orduğaha in"



337



Testiler, m eşaleler ve boru larla 300 kisi



dedi. "Çünkü onları senin eline verdim.a 10 Eğer ordugâha in­ mekten korkuyorsan, yanına hiz­ metkârın Pura'yı da alıp onunla in.b 11 ön ların ne konuştugunu dinle;c o zaman kesinlikle elin güc bulacakc ve inip ordugâha saldıracaksın." Böylece Gideon, hizmetkârı Pura'yla birlikte asagı inip ordugâhta savaş düzeninde bekleyen adamların yanına so­ kuldu. 12 övada mevzilenmis olan Midyanlılar, Amalekogulları ve Dogululard (Çekirge sürüsüe gibi sayılamayacak kadar coktü. Develerif de deniz kıyısındaki kum gibi sayısızdı. 13 Gideon oraya indiğinde, bir adam arkadasına rüyasını anlatıyordu. "Bir rüya gördüm"« diyordu. "Bir arpa pi­ desi yuvarlana yuvarlana Midyan ordugâhına daldı. Bir çadıra (garp­ tı ve onu devirip altüst etti.h Ça­ dır yerle bir oldu." 14 Arkadası da adama "Bu, Israilli Yoas'ın oğlu Gideon'unı kılıcından baş­ ka bir sey değil!" dedi.i "Tanrıi Midyan'ı ve tüm ordugâhı onun eline verm is."k 15 Gideon anlatılan rüyayı ve yorum unul duyunca Tanrı'nın onünde yere kapandı.m İsrail or­ dugâhına dönünce "Kalkın!n Yehova Midyan ordugâhını elinize verdi" dedi. 16 Sonra üc yüz adamı üc bölüğe ayırdı ve hep­ sinin eline borular," büyük bos testiler, testilerin icinde meşale­ ler verdi. 17 Ardından "Bana bakın ve ben ne yaparsam onu yapın" dedi. "ördugâhın kenarı­ na vardığım zaman ben ne ya­ parsam siz de onu yapacaksınız.



BO LU M 7 a Tkr 7:2 H k3:10 H k4:14 2Ta 16:8 2 T a 2 0 :1 7 b 2Ko 13:5 c Hk 7:13 C 1S a23:16 Ezr 6:22 N e 6 :9 İs, 35:3 d H k6:33 e Yr 46:23 f H k6:5 g M t 2:12 h H k6:16 ı H k6:11 H k6:14 i Sy23:5 j Iş 42:8 k Hk 7:7 l B a 4 0 :8 H k7:11 m Ç k4:31 2T a 2 0 :1 8 M e 95:6 n H k4:14 0 Hk 7:8 ö z 20:18



2 . S ü tu n a H k7:20 b 1Sa 17:47 2 T a 2 0 :1 7 c M e 63:6 Lu 12:38 C Hk 7:8 d H k7:16 e Yş 6:4 H k7:18 f Çk 14:13 2 T a 2 0 :1 7 g (Çk 14:25 T k r2 8 :7 2 K r7:7 h Yş 7:4 H k7:6 ı Y î; 6:6 H k7:8 H k7:16 1 1S a14:20 2 T a 2 0 :2 3 İiş 19:2 H e38:21 Zk14:13 j 1K r4:12 1Kr 19:16 k Yş 19:32 H k6:35 l Yş 19:24 m Yş 17:1 n 1S a14:22 o H k3:27



H Â K İ M L E R 7:1 0 -2 4



18 Ben ve yanım dakiler boru caldıgımızda siz de boru (^alacak­ sınız. Tüm ordugahın etrafında boru calıpa 'Yehovab ve Gideon icin!' diye bağıracaksınız." 19 Sonra Gideon, gecenin ikinci nöbeti*c başladığında yüz adamıyla ordugâhın kenarına yaklaştı. Nöbetci değişimi daha yeni yapılmıştı. Boruları caldılarc ve ellerindeki büyük testile­ ri kırarak parçaladılar.d 20 Ve üc bölük hep birden boruları caldı,e testileri kırdı ve sol ellerine meşaleleri aldılar. Sağ ellerinde­ ki boruları calıp "Yehova'nınf ve Gideon'un kılıcı!" diye bağırdı­ lar. 21 Hepsi ordugâhın cevresinde yerinde durdu; bu sırada ordugâhın ilmindekiler koşuşma­ ya, bağıra cagıra kacışmaya baş­ ladı.« 22 Üc yüz adamh boruı calmaya devam etti ve Yehova or­ dugâhtaki herkesi kılıfla birbiri­ ne düşürdük Tüm ordu Tserera' ya doğru Beyt-şitta'ya kadar ve Tabbat yakınlarındaki Abel-meh olaj sınırlarına dek kactı. 23 Naftali,k Aş>erl ve tüm Manasse'denm gelen İsrail erkekleri bir araya toplanıp Midyan'ı kova­ lamaya başladı." 24 Gideon, Efraim'in dağlık bölgesine“ ulak­ lar göndererek "Beyt-bara'ya ve Ürdün Irmağına onlardan cince inip Midyanlıların gecmesini en­ gellemek icin ırmak gelgitlerine adamlar yerleştirin" dedi. Böylece tüm Efraim erkekleri bir ara­ ya toplandı, Beyt-bara ve Ürdün Irm ağının gelgitlerini onlardan Hk 7:19* Gece yarısı nöbeti. Yaklaşık saat 22:00'de başlayıp 02:00'ye kadar sü­ rerdi.



H Â K İ M L E R 7 :2 5 - 8 :1 7



Efraim erkekleri Gideon’la ta rtış ır



önce tuttular.a 25 M idyan'ın iki beyini, Oreb'i ve Zeeb'ib de yakaladılar. Oreb'i Oreb kayasında,c Zeeb'i de Zeeb'in sıra tekne­ sinde öldürdüler. Ve sonra Midy an 'ıc kovalamaya devam ettiler, Oreb'in ve Zeeb'in kesik basları­ nı Ürdün İrmağı bölğesindeki Gideon'a ğetirdiler.d Efraim erkekleri G ideon'a "Midyan'la savaşmaya ğittiğinde bizi neden cağırm ad ın?e Bize bunu nasıl yapar­ sın?" dediler. Tartılma cıkarmak icin ellerind en ğeleni yaptılar.f 2 Gideon da onlara "Sizin yaptıklarınızın yanında benim yaptığım nedir ki?"ğ dedi. "Efraim 'in bağbozumundan artaka­ lan üzümler,h Abiezer'inı bağbozumunda topladıklarından daha iyi değil mi? 3 Tanrı Midyan beyleri Oreb ve Zeeb'ii sizin elini­ ze verdi. Sizin yaptıklarınıza ğöre benim yaptığım nedir ki?" Gi­ deon bu sözleri söyleyince, ona olan öfkeleri yatıktı.) 4 Sonra Gideon ve üc yüz ada­ mı Ürdün İrmağına varıp kar­ sı kıyıya ğectiler. Yorğun olduk­ ları halde düşmanı kovalamaya devam ediyorlardı. 5 Gideon Sukkotk halkına söyle dedi: "Lüt­ fen yanımdaki adamlara ekmek verinl cünkü hepsi yorğun; Mid­ yan kralları Zebahmve Tsalmunna'yın kovalıyorum." 6 Fakat Sukkot ileri ğelenleri "Zebah ve Tsalmunna'yı ele ğecirdin mi ki, senin orduna ekmek verelim ?"o dediler. 7 Buna kargılık Gide­ on "M adem ki böyle yaptınız, Yehova Zebah ve Tsalmunna'yı elim e verdiği zaman bedenlerini­



8



BÖLÜM 7 a H k3:28 b H k8:3 M e83:11 c İs 10:26 C H k8:4 d 1Sa 17:54



BÖ LU M 8 e H k7:2 Öz 8:13 Öz 16:18 f Hk 12:1 2Sa19:41 2Ta 25:10 g Öz 15:28 Flp 2:3 2 T i2 :2 4 h Hk 7:25 Oz 11:2 ı H k6:11 H k6:34 i Hk 7:25 M e83:11 j Oz 14:29 O z15:1 O z 25:15 Vz 10:4 G a5:23 k B a 3 3 :1 7 Ys 13:27 M e1 0 8 :7 l 1Sa 2 5 :8 2Sa 17:28 m H k8:21 n M e83:11 o T k r2 3 :4 H k5:23 1Sa 2 5 :1 0 1Sa 25:11 Oz 3:27 Yk 2:16



2 . S ü tu n a H k8:16 G a 6 :7 b Ba32:31 1K r12:25 c H k8:17 C H k8:5 M e83:11 d Hk 7:12 İb 11:34 e T k r2 8 :7 f Sy3 2 :3 5 g Hk 18:27 (Oz 20:18 h M e83:11 ı H k8:5 i H k1:24 1Sa30:15 j H k8:6 k H k8:6 (Oz 3:27 l H k8:7 Oz 10:13 (Oz 19:29



338



zi cöldeki dikenli yalılarla parcalayacağım" a dedi. 8 Oradan yoluna devam ederek Penuel'e b ğitti ve onlara da aynı seyleri söyledi. Fakat Penuel halkı tıpkı Sukkot adamları ğibi kargılık ver­ di. 9 Bu nedenle Gideon Penuel halkına "Sağ; salim döndü­ ğüm zaman bu kuleyi yerle bir edeceğim " c dedi. 10 Zebah ve Tsalmunna,c or­ dularıyla birlikte Karkor'daydı. Doğuluların d bütün orduların­ dan yaklasık on bes bin adam kalm ıstı ve eli kılıç; tutan yüz yirmi bin adam ölmüstü.e 11 Gideon, N obah ve Yoğbeh a'n ın f doğusundan, ğöcebelerin kullandığı yoldan ilerledi ve beklemedikleri bir anda orduğaha saldırdı.s 12 Zebah ve Tsalm unna kadınca Gideon hem en peklerine dü^tü. Midyan'ın bu iki kralını, Zebah'ı ve Tsalmunna' y ı h yakaladığı zaman orduğahtaki herkes korkudan titremeye basladı. 13 Yoas'ın oğlu Gideon savak­ tan dönüste Heres'e cıkan ğecidi kullandı. 14 Yolda Sukkotlu ı ğenc bir adamı yakalayıp sorğuya cekti.* Adam Gideon'a Sukkot ileri ğelenlerinin ) ve ihtiyarları­ nın, toplam yetmis yedi kikinin ismini yazıp verdi. 15 Gideon da Sukkot halkına ğidip " 'Zebah ve Tsalmunna'yı ele ğecir­ din mi ki, senin yorğun adam­ larına ekmek verelim ?'k diyerek benim le alay etmiştiniz" dedi. "İste size Zebah ve Tsalm unna!" 16 Sonra sehrin ihtiyarlarını aldı ve cölün dikenli yalılarıyla döve­ rek Sukkot halkına hadlerini bildirdl l 17 Sonra da Penuel Ku-



339



Gideon krallığı reddeder; efod yapar



lesinia yerle bir ettib ve şehrin adamlarını öldürdü. 18 Gideon, Zebah ve Tsalm unna'yac "Tabor'dac öldürdük­ leriniz nasıl adamlardı?" diye sordu. ö n la r da "Tıpkı senin gi­ biydiler, kral oğullarına benzi­ yorlardı" dediler. 19 Buna kar­ şılık Gideon, " ö n la r benim kardeşlerimdi, anam ın oğulla­ rıydı" dedi. "Yehova'nın hakkı icin, egeronları sagbıraksaydınız sizi öldürmezdim."d 2 0 Sonra büyük oğlu Yeter'e "Haydi, bu adamları öldür" dedi. Henüz gence olan Yeter korktu, kılıcı­ nı cekmedi. 21 Bunun üzeri­ ne Zebah ve Tsalmunna "Erkek gibi kalk da gücünü göster, bizi sen öldür"f dediler. Böylece Gi­ deon kalkıp Zebah ve Tsalmunna'yı öldürdü;« develerinin bo­ yunlarından hilal* bicimindeki süsleri aldı. 22 Sonra Israilogulları Gideon'a "Bizi sen yönet;hoğlun ve to­ runun bizi yönetsin. Çünkü bizi Midyan'ın elinden sen kurtar­ dın" dediler? 23 Fakat Gideon onlara "Ne ben, ne de oğlum sizi yönetecek" dedi. "Sizi yönete­ cek olan Yehova'dır."i 2 4 Son­ ra Gideon "Sizden bir isteğim var" dedi. "Hepiniz ganimetleri­ nizden cıkan burun halkalarını« bana verin." (Çünkü Ismailogullarıl altın burun halkaları ta­ karlardı.) 25 ö n la r da "Elbet­ te veririz" dediler. Böylece bir örtü serdiler ve herkes kendi ga­ nim etinden cıkan altın burun halkalarını örtüye attı. 2 6 Hi­ lal bicimindeki süsler,m küpeler, Hk 8:21* Ya da "ay”



BO LU M 8 a B a32:31 H k8:8 1Kr 12:25 b H k8:9 c M e 83:11 ç M e 89:12 d B a 9 :6 Sy 35:19 e 1Sa 17:33 f H k6:12 g 1Sa 15:33 M e 83:11 h Tkr 17:14 H k9:8 1Sa 8 :6 1Sa 12:12 Ho 13:10 ı H k6:14 i 2 S a 2 2 :2 6 ö z 2 :8 j Çk 15:18 1S a10:19 M e1 0 :1 6 M e2 9 :1 0 M e1 4 6 :1 0 İş 33:22 İş 43:15 D a4:3 k B a 2 4 :2 2 l Ba 16:11 B a25:13 B a 2 8 :9 B a37:28 m H k8:21 İş 3:18



2 . S ü tu n a Eş 8:15 Yr 10:9 H e27:7 b H k8:21 c Ç k 2 8 :6 H k17:5 H k18:14 ç H k6:11 d Ç k 2 3 :3 3 H k2:17 M e 106:39 H o 4 :1 2 e H k8:33 f H k6:1 M e 83:9 g L e2 6 :6 H k3:11 H k5:31 h H k6:32 1S a12:11 ı H k9:2 i H k9:1 2 Sa11:21 j H k6:11 H k6:24 k H k2:17 H k2:19 H k10:6 l H k9:4 m M e 106:43 n H k3:7 M e 106:36 o H k9:16 Vz 9:15 2 T İ3 2 ö Ba 40:23 ö z 3:27



H Â K İ M L E R 8 :1 8 -3 5



Midyan krallarının giydiği erguvania giysiler ve develerin bo­ yunlarından alınan zincirlerb dı­ şında Gideon'un topladığı burun halkalarının toplam ağırlığı bin yedi yüz şekel* altındı. 27 Gideon bunlarla bir efodc yaptı ve onu kendi memleketi olan ö fra c şehrine koydu. An­ cak Israil orada onunla ahlaksız­ lık yaptıgı*d icin bu efod Gideon ve ev halkına bir tuzak oldu.e 2 8 M idyanf Israilogullarına boyun eğdi ve bir daha başını kal­ dıramadı. Ve Gideon'un zama­ nında memlekette kırk yıl bo­ yunca huzursuzluk olmadı.g 29 Yoaş'ın oğlu Yerubbaalh gidip kendi evinde yaşamaya de­ vam etti. 30 Gideon'un pek cok karı­ sı vardı ve yetmiş; o ğ lu oldu. 31 Sekem'deki cariyesi de ona bir oğul doğurdu, adını Abimeleki koydu. 32 Yoaş oğlu Gide­ on iyice yaşlanıp öldü. Abiezerogullarının öfra şehrinde! babası Yoaş'ın mezarının olduğu yere gömüldü. 33 Gideon ölür ölmez Israilogulları Baallerle ahlaksızlık yapmaya başladılar,k Baal-berit'i kendilerine tanrı yaptı­ lar? 34 Böylece Israilogulları, kendilerini cevredeki tüm düş­ m anlardan kurtaranm Tanrıla­ rı Yehova'yı unuttular.n 35 Ve Yerubbaal'in (Gideon'un) Israil'e yapmış; olduğu iyiliklere karşı­ lık,° onun ev halkına vefa göster­ mediler.11 Hk 8:26* Ek 5'e bakın. 27* Ya da "putperest tapınmaya katıldığı"



H Â K İ M L E R 9 :1 -1 9



 bim elek kral olur; Yotam ’ın m eşeli



Yerubbaal'in oğlu Abimeleka Sekem 'eb dayılarının yanı­ na ğitti. Onlara ve anne tarafın­ dan bütün akrabalarına sunları söyledi: 2 "Tüm Sekem halkı­ na sunu bildirin: Sizce hanğisi daha iyi? Sizi Yerubbaal'in yetmis oğlununc yönetmesi mi, yoksa tek bir adamın yönetmesi mi? Ünutmayın, ben sizin etiniz kemiğinizim."c 3 Dayıları, A bim elek'in bu sözlerini tüm Sekem halkına ak­ tarınca onların yüreği de Abimelek'ten yana oldud ve "O bizim kardeşimiz"e dediler. 4 Sonra ona Baal-beritf tapınağından yetmis parça ğümüs verdiler. Abimelek bu ğümüslerle belalı ser­ se rilen tutup pekine taktı. 5 Sonra Ofra'yah babasının evi­ ne ğitti ve Yerübbaal'in oğulla­ rını, yetmis kardeşini bir kaya üzerinde öldürdü.ı Fakat Yerübbaal'in en kırçük oğlu Yotam sak­ landığı icin hayatta kaldı. 6 Sonra tüm Sekem halkıyla Millo evi‘ halkı bir araya toplan­ dı ve Sekem 'e,j büyük ağacınk yakınlarındaki sütunun bulun­ duğu yere ğidip Abimelek'i kral yaptılar.l 7 Bütün bunlar Yotam 'abildirildi, o da hem en ğidip Gerizim Dağınınm tepesine cıktı ve yük­ sek sesle sunları söyledi: "Beni dinleyin, ey Sekem halkı! Tanrı da sizi dinlesin: 8 Günlerden bir ğün, ağaclar toplanıp, kendilerine bir kral secmek istemişler. Gidip zeytin ağacına11 'Bizim basım ıza kral ol'° demisler. 9 Zeytin ağacı ise 'Tanrı'yı ve insanları yücelt­ mekte kullanılan yağım ıö bıra­



9



BÖLUM 9 a H k8:31 2Sa11:21 b B a12:6 B a33:18 B a34:27 1Kr12:1 Elc: 7:16 C H k8:30 C B a29:14 1Ta 11:1 d 2Sa 15:6 e H k8:31 f H k8:33 H k9:46 g 2Ta 13:7 Ele 17:5 h H k6:11 H k8:27 ı 2Kr 11:1 2Ta 21:4 i H k9:20 j H k9:1 k B a 3 5 :4 Yş 24:26 l Tkr 17:14 H k8:22 1Sa 8 :7 m Tkr 11:29 Yş 8:33 Yhn 4:20 n Ho 14:6 o H k8:22 0 Ç k 2 9 :2 L e2:1



2 . S u tu n a Oz 29:23 Mt 23:12 Ro 12:16 b Yo 2:2 2 C Oz 16:19 C Me 104:15 O z31:6 V z2:3 V z10:19 d H k9:6 2Kr 14:9 M e5 8 :9 Oz 15:25 (Oz 16:18 e H k9:19 G a6:3 f H k9:20 H k9:45 H k9:49 İş 13:11 g Tkr 11:24 1:4 h 2Kr 14:9 İs 2:13 37:24 H e31:3 A m s2:9 Z k 11:2 ı Tkr17:15 H k9:6 H k9:15 1 H k8:28 M e8 3 :9 i Es 4:16 Ro 16:4 k H k7:9



340



kayım da, ğidip başka ağaclar üzerinde mi sallanayım ?'â de­ mi^. 10 Sonra ağaclar incir ağacınab ğidip 'Gel bizim basımı­ za kral ol' demisler. 11 İncir ağacı da onlara 'Tatlılığımı ve ğüzel meyvemi bırakayım da, ğidip baska ağaclar üzerinde mi sallanayım?'c demis. 12 Ardın­ dan asmaya ğidip 'Gel basımı­ za kral ol' demisler. 13 Asma da, 'Baska ağaclar üzerinde sal­ lanmak icin Tanrı'yı ve insanları mutlu eden yeni sarabım ıc mı bırakayım?' demis. 14 En so­ nunda tüm ağaclar karacalıyadği­ dip 'Gel basımıza sen kral ol' de­ misler. 15 Karacalı da ağaclara 'Eğer beni basınıza kral olarak meshetmekte samimiyseniz, ğelin ğölğeme sığının'e demis. 'Aksi halde, karaçalıdan ates cıksınf ve Lübnan'ınğ tüm sedir ağaclarınıb yakıp yok etsin.' 16 Simdi siz de Abim elek'i kralı yaparken dürüst ve sami­ m i mi davrandınız? Yerubbaal'in hak ettiği ğibi, ona ve ev halkına iyilikle m i davrandınız? 17 Babam sizi M idyan'ıni elin­ den kurtarmak icin canını tehlikeyej atarak savasmıstı.k 18 Siz ise buğün babamın ev halkına karçı ayaklanarak, onun oğulları­ nı, yetmis adamıl bir kaya üze­ rinde öldürdünüz;m ve babamın hizmerçisindenn doğan oğlu Abi­ m elek'i, sırf sizin kardeşiniz ol­ duğu icin Sekem halkının bası­ na kral yaptınız.» 19 Evet, eğer simdi Yerubbaal ve onun ev hal­ kına karşı dürüst ve samimiyse­ niz, Abimelek'le sevinin, o da si­ l Hk 8 :3 0 ; m Hk 9 :5 ; n Hk 8 :3 1 ; o Hk 9:6.



341



Abim elek’in zalim yönetim i



zinle sevinsin.“ 2 0 Aksi halde, Abimelek'ten ates çıksın,b tüm Şekem halkıyla Millo evi halkını yakıp yok etsin.ç Şekem halkıy­ la Millo evinden de ates çıksın,ç Abimelek'i yok etsin.' " d 21 Sonra Yotam e kaçtı ve Beer'e gitti. Agabeyi Abimelek yüzünden orada yasamaya ban­ ladı. 22 Abimelek İsrail'de üç yıl kral gibi hüküm sürdü.f 23 Daha sonra Tanrı, Abimelek' le Şekem halkı arasında düşman­ lık rühü gelinmesine izin verdig ve Şekem halkı Abimelek'e ha­ inlik etmeye basladı.h 2 4 Tan­ rı bü sekilde Abimelek'ten Yerübbaal'in yetmiş oglünü öldürdügü için/ Şekem halkından da Abi­ m elek'i kardeşlerini öldürmeye tesvik ettikleri iç in hesap soraçaktı. Zorbalık sonüçü dökülen kanların karşılıgını ödeyeçeklerdi.i 25 Ve Şekem halkı dagların tepelerine adamlar yerleşti­ rerek ona püsü kürdü; adamlar yoldan gelip geçenleri soyüyorlardı. Bü dürüm Abimelek'e bil­ dirildi. 2 6 Ve Ebed oglü Gaal,k kar­ deşleriyle birlikte gelip !jekem 'el yerleşti. Şekem halkı ona güvendi.m 27 Her zaman yaptıkları gibi tarlalara gittiler, baglarından üzüm toplayıp ezdiler ve sen­ lik yaptılar.11Sonra ilahlarının tapınagına° gidip yediler, içtiler'1 ve Abimelek'e lanet oküdülar.p 28 Ebed oglü Gaal "Abimelek kim olüyor?r Şekem yönetiçisi de kim ölüyor ki ona hiz­ met edelim? Abimelek Yerübbaa l'in s oglü degil mi? Zebüh da onün atadıgı yönetiçi degjil m i?"



BÖ LÜ M 9 a Öz 10:28 Öz 29:2 b H k9:15 c H k9:6 H k9:45 H k9:49 C M e2 8 :4 d H k9:39 H k9:53 e H k9:5 f Öz 28:2 g 1Sa 16:14 1Kr 12:15 h Öz 13:15 İş 33:1 M t 7:2 G a 6 :7 ı B a9 :6 Şy 35:16 H k9:5 1K r2:32 M e7:16 M t2 3 :3 5 i Ç k 2 3 :7 H k9:3 j T k r3 2 :3 5 1Şa15:33 Es 9:25 k H k9:28 H k9:41 l B a3 3 :1 8 B a 3 5 :4 Yş 21:21 Ys 24:1 H k9:1 m Me 146:3 n İs 16:10 Y r 2 5 :3 0 Y r4 8 :3 3 o H k8:33 H k9:4 H k9:46 o Ç k 3 2 :6 Da 5:4 A m s2:8 p 1Sa 17:43 2Sa 16:5 M e4:4 M e39:1 r 1Sa 25:10 2Şa 2 0 :1 1K r12:16 s H k6:32 1Şa12:11 S H k9:41



2 . S ü tu n a B a 3 4 :2 b 2Şa 1 5 :4 Me 10:3 Ro 1:30 c Öz 30:33 C H k9:26 d Yş 21:21 Yş 24:1 H k8:31 e E y24:14 f Yş 8:4 g H k9:26 h H k9:32 ı H k9:28 i Me 94:4 Öz 21:24 Yk 3:5



H A K İ M L E R 9 :2 0 -3 8



dedi. "Şekem 'in babası Hamor' ün* adamlarına bankaları hizmet etsin. Neden biz gidip Abime­ lek'e hizmet edelim? 29 Keşke bü halk benim elimde olsaydı!b Ö zaman Abimelek'i alaşagı eder­ dim ." Şonra Abimelek'e seslene­ rek "Ördünü büyüt de karşıma çık !"ç dedi. 3 0 ¡şehrin yönetiçisi Zebül, Ebed oglü G aal'ınç sözlerini işitin çe çok öfkelendi. 31 Abi­ m elek'e gizliçe ülaklar gönderip "İşte, Ebed oglü Gaal ve kardeşle­ ri Şekem 'ed geldiler; şehir halkı­ nı sana karşı kışkırtıyorlar" dedi. 32 "Bü geçe kalke ve adamla­ rınla birlikte kırda püsüya yat.f 33 Şabah gün doğar dogmaz, er­ kenden kalk ve şehre saldır. Gaal ile adamları üzerine gelinçe onü alt etm ek için elinden geleni yap." 3 4 Boyleçe Abim elek ve adamları geçe kalktılar; dört bö­ lük halinde Şekem karşısında püsüya yattılar. 35 Ebed oglü Gaalg dışarı çıkıp şehrin giriş ka­ pısında dürünça, Abimelek ve adamları püsüya yattıkları yer­ den fırladılar. 3 6 Gaal onları görünçe hem en Zebül'a "Şüraya bak! Dağların tepesinden in­ sanlar geliyor" dedi. Fakat Zebül, "Ö insan sandıgın şeyler dagların gölgesinden başka bir şey deg il!"h diye karşılık verdi. 37 Şonra Gaal tekrar şöyle dedi: "Baksana! Tepelerden insanlar iniyor; bir bolük de M eonen im 'd eki büyük agaçın bülündügü yoldan geliyor." 3 8 Bünün üzerine Zebül "'Abimelek kim ki biz ona hizmet edelim 'ı diyordün, şimdi ne oldü?i



H Â K İ M L E R 9 :3 9 - 1 0 :4



 bim elek Şekem ’e şaldırır; olür. Tola



Bunlar kücük ğördüğün insanlar değil m i?a Haydi şimdi ğit onlar­ la savaş" dedi. 3 9 Böylece Gaal, Sekem adamlarının başında, Abimelek' le savaştı. 4 0 Fakat sonra Gaal kacmaya başladı; Abimelek de onun peşine düştü. Sehir kapısı­ na kadar yerler cesetle dolmuştu. 41 Abimelek Aruma'da otur­ du; Zebulb da Gaalc ve kardeşle­ rini Sekem 'denc kovdu. 4 2 Er­ tesi ğün halk tarlalara ğitti. Bu durum Abimelek'e haber ve­ rildi/ 4 3 O da adamlarını üc bölüğee ayırdı ve kırda pusu­ ya yattı. Sonra insanların şehir­ den yıktıklarını ğörünce üzer­ lerine yürüyüp onları öldürdü. 4 4 Abimelek ve yanındaki bö­ lükler saldırıya ğecip şehir kapı­ sına dayandılar. Bu arada iki bö­ lük de kırdakilere saldırıp onları öldürdü.f 4 5 Abimelek o ğün boyunca şehre karşı savaştı ve şehri ele ğecirip halkını öldürdü.s Sonra şehri yerle bir edip,hher ye­ rine tuz döktü.ı 4 6 Sekem Kulesi halkı bunu işitince hem en El-berit evinin m ahzenine kactılar/ 4 7 Sonra Abimelek'e Sekem Kulesi halkı­ nın bir araya toplandığı haber ve­ rildi. 4 8 Bunun üzerine Abi­ melek ve tüm adamları Tsalmon Dağınai cıktılar. Abimelek eline balta alıp bir ağac dalı kesti. Dalı kaldırıp omzuna koydu ve yanın­ daki adamlara "Bakın, ben ne ya­ pıyorsam siz de aynısını yapın, acele ed in !"k dedi. 4 9 Böylece herkes kendisi icin bir dal ke­ sip Abimelek'in ardından ğitti. Sonra dalları mahzenin çevresi­ ne koydular ve orayı ateşe verdi­



BÖLÜM 9 a H k9:29 b H k9:30 C H k9:26 C B a 3 5 :4 Yş 21:21 Yş 24:1 d H k8:31 H k9:1 H k9:6 e Öz 20:18 f H k9:15 g H k9:20 h 1Kr 12:25 ı T k r2 9 :2 3 E y3 9 :6 M e107:34 Y r17:6 i H k8:33 H k9:4 H k9:27 j M e68:14 k Hk 7:17



2 . S u tu n a H k9:15 H k9:20 b 2S a11:21 C H k9:48 H k9:49 C H k4:9 H k5:26 2Sa11:21 2 S a 2 0 :2 2 Ey31:3 d 1Sa31:4 e M e37:2 f B a 9 :6 H k9:5 H k9:24 1Sa 2 5 :3 9 M e5 8 :1 0 Me 94:23 (Oz 5:22 G a 6 :7 g H k6:32 H k7:1 H k8:35 h H k9:7 ı H k9:20 i H k9:45



BÖ LÜ M 10 j H k2:16 k



17:15



l B a 3 1 :4 8 S y 3 2 :2 9 m H k5:10 H k12:14



3 42



ler. Sekem Kulesinin tüm halkı, yaklaşık bin erkek ve kadın öldü/ 50 Abimelek Tebets b yakınla­ rında orduğah kurup orayı ele ğecirdi. 51 ¡şehrin ortasında sağ­ lam bir kule vardı; kadınlı erkekli tüm şehir halkı oraya kacıp kapı­ yı arkadan kapattı. Sonra da ku­ lenin catısına gıktılar. 52 Abi­ melek de kuleye saldırdı ve orayı ateşe vermek üzere ğirişe yaklaş­ tı/ 53 Derken bir kadın değir­ men taşı aldı, Abimelek'e atıp kafasını yardı.c 54 O da he­ m en silahtarını cağırıp "Kılıcını cek; beni öldür!" d dedi. "'O n u bir kadın öldürdü' demelerini is­ temiyorum." Hizmetkarı da he­ m en kılıcını sapladı ve Abimelek öldü.e 55 İsrailoğulları Abimelek'in öldüğünü ğörünce hepsi ken­ di yerine döndü. 56 Böylece, Abimelek'in yetmiş kardeşini öl­ dürerek babasına yaptığı kötülü­ ğü Tanrı ona ödetti.f 57 Ayrıca Tanrı, Yerübbaal s oğlu Yotam' ın h lanetini ı Sekemlilerin başına ğetirerek onlara yaptıkları bütün kötülüklerin cezasını verdi/ 1 O Abimelek'in ölümünden 1 0 sonra İsrail'i kurtarmak üzere) İssakar kabilesinden Dodo oğlu, Pua oğlu Tola cıktı. O, Efraim 'in dağlık bölğesindeki k Samir'de oturuyordu. 2 İsrail'de yirmi üc yıl hakimlik yaptıktan sonra öldü ve Samir'de ğömüldü. 3 O nun ardından G ileadlı l Yair cıktı ve İsrail'de yirm i iki yıl hakimlik yaptı. 4 Otuz oğlu vardı; oğulları otuz eşeğe biner, m otuz şehri yönetirlerdi. Gilead bölğesindeki bu şehirlere



343



Yair. İşra il şıkıntıya düşer; a f diler



buğün hâlâ Havvot-yair* â denir. 5 Sonra Yair öldü ve Kamon'da ğömüldü. 6 Derken İsrailoğulları yine Yehova'nın ğözünde kötü işler yapmaya başladılar.15 Baallere,c Aştoret putlarına/ Aramilerin,d Saydalıların,e Moablıların,f Amm onoğullannın ğ ve Filistîlerin h tanrılarına tapınmaya banladılar. Yehova'yı bıraktılar, artık O 'na tapınmadılar.ı 7 Bunun üzeri­ ne Yehova İsrail'e cok öfkelendi; onları Filisttlerin ve Ammonoğullarının k eline verdi.l 8 On­ lar da o yıldan itibaren on sekiz yıl boyunca, Ürdün İrm ağının öte tarafında, Gilead'da Amorilerin memleketinde yaşayan İsrailoğullannı ezdiler ve ağır baskı altında tuttular. 9 Ammonoğulları Ürdün İrm ağının diğer tarafına ğecerek Yahuda'yla, Benyam in'le ve Efraim eviyle de savaşıyordu. İsrail büyük bir sı­ kıntı icindeydi.m 10 İsrailoğulları, "Sana karşı ğünah işledik;n kendi Tanrımızı bırakıp Baallere tapındık" ° diyerek yardım icin Yehova'ya yakarmaya başladılar.8 11 Buna karşılık Yehova İsrailoğullarına "Mısırlılar,p Amoriler,r Ammonoğullan,s Filistfler/ 12 Saydalılar,t Amalekoğullarıu ve Midyanlılar u sizi ezdiğinde v Bana yakardınız; o zaman onla­ rın elinden sizi Ben kurtarmadım m ı?" dedi. 13 "Siz ise Beni terk ettiniz y ve başka tanrılara tapın­ dınız.2 Bu yüzden sizi bir daha kurtarm ayacağım .11 14 Gidin, sectiğiniz tanrılardan 8 yardım dileyin. c Sıkıntıya düştüğünüzde Hk 10:4* Anlamı, "Yair'in Obaları"



BÖ LÜ M 10 a Tkr 3 :14 b T k r28:15 H k2:11 H k2:19 H k4:1 H k6:1 Ne 9:28 C H k3:7 Me 106:36 Me 106:38 C Tkr 27:15 H k2:13 1Sa 7:3 d H k2:12 2Ta 28:23 e 1Kr 11:33 1Kr16:31 f Sy 25:2 Ru 1:15 2K r23:13 g 1Kr 11:5 h Hk 16:23 1Sa 5 :4 2K r1:2 ı T k r3 2 :1 8 2Ta 15:2 i Le 26:18 T k r31:17 H k2:14 j 1Sa 12:9 k S y 3 3 :5 6 H k3:13 l T k r2 8 :4 8 H k4:2 M e4 4 :1 2 m T k r2 8 :2 5 2T a15:6 n 1Sa 12:10 o H k2:13 H k3:7 o T k r4 :3 0 H k2:18 Me 106:44 Me 107:13 p Çk 14:30 1Sa 12:8 Me 78:51 İb 11:29 r Sy 21:25 M e135:11 s H k3:13 S H k3:31 t H k3:3 H k5:19 u H k6:3 u H k6:1 v Me 106:42 y T k r32:15 2T a15:2 z H k2:12 a Ağ 3:44 M i3 :4 b T k r3 2 :3 7 1Kr 18:27 Y r2 :2 8 C Me 115:6 45:20 İş 46:7



2 . S u tu n a 1K r8:46 Y r3 :2 5 b 1Sa3:18 1Sa 12:10 2Sa 1 5 :2 6



H Â K İ M L E R 1 0 :5 -1 1 :5



sizi onlar kurtarsın." 15 Fakat İsrailoğulları Yehova'ya "Evet, ğünah işledik.a Bize dilediğini yap,b ama ne olur bizi şimdi kurtar"c dediler. 16 Ve yabancı tanrıların putlarını atıpc Yehova' ya tapınmaya başladılar.d Bunun üzerine Tanrı İsrail'in sıkıntı cekm esine daha fazla dayanamadı.e 17 Bir süre sonra Ammonoğullarıf bir araya toplanıp Gilead' dağ orduğâh kurdular. İsrailoğulları da bir araya ğelip Mitspa'dah orduğâh kurdular. 18 Gilead halkı ve ileri ğelenleri birbirleri­ ne "Ammonoğullarıyla yapılacak savakta kim önderlik edecek?ı O kiş>i kimse, tüm Gilead halkının başına ğecsin" diyorlardı. Gileadlı) Yeftahk ğüclü bir yiğitti8 bir fahişeninm oğ­ luydu ve babasının adı Gilead' dı. 2 Gilead'ın, karısından da oğulları oldu. Kadının oğulla­ rı büyüyünce Y eftah'a "Sen başka bir kadının oğlusun, baba­ mızın evinde senin mirasın olamaz"n dediler ve onu kovdular. 3 Yeftah, kardeşleri yüzünden kactı ve Tobo diyarında yaşamaya başladı. Yeftah etrafına toplanan işsiz ğücsüz adamlarla birlikte'1 düşmana karşı akınlar düzenle­ meye başladı. 4 Bir süre sonra Amm onoğulları İsrail'e savaş actı.P 5 Ammonoğullan İsrail'e savaş acınca/ Gilead ihtiyarları Yeftah'ı ğetirmek icin hem en Tob



U



C Tkr 4:29; Hk 10:8; C Tkr 7:26; 2Ta 7:14; 2Ta 15:8; 2Ta 33:15; d Çk 20:2; Yr 18:8; e Le 26:11; 2Ta 33:13; Me 1 06:44; İş 1:14; İş 4 2 :1 ; İş 6 3 :9 ; Yr 3 1 :2 0; f Ba 19:38; Hk 3:13; Hk 10:7; g Ba 31:21; Sy 3 2 :2 9 ; h Hk 11:29; ı Hk 11:1; i Hk 11:11; Hk 12:7; B Ö L Ü M 1 1 j Hk 12:7; k 1Sa 12:11; İb 11:32; l Hk 6 :1 2 ; 2Kr 5:1; m Yş 2:1; 1Ko 6:11; n Ba 21:10; Tkr 21:15; o Hk 11:5; o 1Sa 22:2; p Hk 10:17; r Hk 10:9.



H A K İ M L E R 1 1 :6 -2 4



Yeftah önder olur. Ammon’a ulak



diyarına gittiler.a 6 Yeftah'a "Gel, komütanımız ol da Ammonogüllarıyla savaşalım" dediler. 7 Fakat Yeftah Gilead ihtiyar­ larına1’ "Benden nefret ettiginiz için beni babamın evinden ko­ vanlar siz degil miydiniz?ç Şim­ di başınız sıkışınça neden bana geldiniz?"ç dedi. 8 Büna kar­ şılık Gilead ihtiyarları Yeftah'a "Şenden bir istegimiz var.d Ne olür bizimle gelip Ammonogüllarıyla savaş. Şonra da tüm Gile­ ad halkının başına geç"e dediler. 9 Bünün üzerine Yeftah Gile­ ad ihtiyarlarına "Beni Ammonogüllarıyla savaşmak için geri götürdügünüzde Yehova onları elim e verirse,f sizin başınıza geçe­ rim " dedi. 10 Gilead ihtiyarla­ rı da Yeftah'a "Yehova şahidimiz olsüng ki söylediklerini yapaçagız"h dediler. 11 Böyleçe Yeftah Gilead ihtiyarlarıyla birlikte gitti; halk onü önder ve komütan yaptık Yeftah tüm istekleri­ ni Mitspa'dai Yehova'nın önün­ de söyledi.i 12 Yeftah A m m onk kralına ülaklar göndererek "Benim le ne alıp veremediğin varl ki savaş­ mak için topraklarıma girdin?" dedi. 13 Ammon kralı, Yeftah' ın ülaklarına şöyle söyledi: "Çün­ kü İsrail Mısır'dan çıktıgı zaman, Arnon'danmYabbok'a, Ürdün Irmagına kadarn bütün toprakla­ rımı aldı.» Şimdi bü toprakları savaşmadan geri ver." 14 Yeftah Ammon kralına bir kez daha ülaklar gönderdi 15 ve şü söz­ leri iletti: "Yeftah diyor ki, İsrail ne M oabö topraklarını ne de AmmonogüllarınınP topraklarını aldı.



B Ö L Ü M 11 a H k11:3 b Yş 20:4 H k8:14 c Ba 26:27 T k r21:17 H k11:2 C Öz 17:17 d Lü 17:4 e Hk 10:18 f Tkr 7:23 M e4 4 :3 Öz 3:6 g B a 3 1 :5 0 1Şa12:5 Y r4 2 :5 h Ç k 2 0 :7 L e19:12 ı Hk 11:8 i Hk 10:17 H k11:34 j T k r6:13 k Ba 19:38 H k10:17 l Yş 22:24 2Şa16:10 m Şy2 1 :2 6 n Tkr 3:16 T k r3 :1 7 o Şy 21:24 Öz 19:5 o Ba 19:37 Tkr 2:9 p T k r2 :1 9 Tkr 2:37 2T a20:10



a Şy 14:25 Tkr 1:40 b Ba 16:14 Şy20:1 c B a 3 6 :1 Şy20:14 Tkr 2:4 C Ba 19:37 Tkr 2:9 d Ş y 2 0 :2 2 e Ş y21:4 f Şy21:11 g Ş y 2 2 :3 6 h Şy21:13 ı Şy21:21 T k r2 :2 6 13:10 i Şy2 1 :2 2 T k r2 :2 7 j Tkr 2 :3 2 k Şy21:23 l Şy2 1 :2 4 Tkr 2:33 Y^ 13:15 Y^ 13:21 M e135:11 m T k r2 :3 6 Yş 12:2 n Şy2 1 :2 6 N e 9 :2 2 o Şy2 1 :2 9 1Kr11:7 Y r4 8 :7



3 44



16 Çünkü İsrailogülları M ısır' dan çıktıkları zaman Kızıldeniz'e varana dek çölde yürüdüler* ve Kadeş'eb geldiler. 17 Şonra Edom kralınaç ülaklar gönderip 'Lütfen izin ver de toprakların­ dan geçelim' dediler, fakat Edom kralı dinlemedi. Moab kralınaç da ülaklar gönderdiler, fakat o da razı olmadı. Bü yüzden İsrail Kadeş'ted kaldı. 18 Çölde yü­ rüdükleri zaman Edomeve Moab topraklarının etrafından dolan­ dılar. Moab topraklarının dogüsündanf geçip Arnon bölgesinde konakladılar. Arnon, Moab sı­ nırında bülündügündang Moab topraklarına girmemiş oldülar.h 19 Şonra İsrail, H eşbon'a, Amorilerin kralı Şihon'aı ülaklar gönderip 'Lütfen toprakları­ mıza giderken senin memleke­ tinden geçmemize izin ver'i dedi. 2 0 Şihon, kendi bölgesinden geçmek isteyen İsrail'e güvenme­ di, bü yüzden tüm adamlarını toplayıp Yahats'tai ordügah kürarak İsrail'e savaş açtı.k 21 Bü­ nün üzerine İsrail'in Tanrısı Ye­ hova, Şihon'ü ve tüm halkını İsrail'in eline verdi. İsrail onları bozgüna ügratarak o bölgede ya­ şayan Amorilerin tüm toprakları­ nı ele geçirdi." 22 Böyleçe İsrailogülları, Arnon'dan Yabbok'a, çöl boyünça Ürdün İrmagına ka­ dar üzanan tüm Amori toprakla­ rını ele geçirdiler.m 23 Amorileri İsrail halkının önü sıra kovan Tanrıları Yehova'ydı;n şim di sen kalkmış onları bü topraklardan kovma­ ya çalışıyorsün. 24 Şen olsan tanrın Kemoşo sayesinde kovdügün milletlerin topragına yerleş­



345



Y eftah’ın adagı; b iricik kızı



mez miydin? Biz de Tanrımız Yeh o v a'n ın bizim önüm üzden kovdügü m illetlerin toprakları­ nı mülk ediniyorüz.a 25 Şen, Moab kralı Tsippor oglü Balak' tanb daha mı üstünsün? Ö İsrailogüllarıyla sürtüşmeye ya da savaşmaya hiç kalkıştı mı? 26 İsrailogülları Heşbon'da ve çevre kentlerinde,ç Aroer'deç ve çevre kentlerinde, ayrıça Arnon kıyılarındaki tüm şehirlerde üç yüz yıldır yaşıyor; neden bü za­ man boyünça onları kovmaya çalışmadınız?d 27 Ben ise sana karşı hiçbir süç işlemedim; bü yüzden senin bana savaş açman haksızlık. Bügün, İsrailogüllarıyla Ammonogülları arasında Ha­ kimim iz'Yehova hüküm versin." 2 8 Fakat Ammon kralı, Yeftah'ın kendisine ilettiği sözlere külak asmadı.f 29 Böyleçe Yehova'nın rühü Yeftah'ı etkisine aldı.s Ö da Gile­ ad ve Manasse'den geçip Gilead' ın Mitspe bölgesine,11oradan Am­ m on topraklarına dogrü ilerledi. 3 0 Yeftah Yehova'ya bir adak adayarak/ "Eger Ammonogüllarını elim e verirsen, 31 savaştan sag salim döndügümdei beni kar­ şılamak üzere evimin kapıların­ dan ilk çıkan, Yehova'nın olaçaki ve onü yakılan sünü olarak sünaçagım "k dedi. 3 2 Şonra Yeftah A m m onogüllarıyla savaştı ve Yehova on­ ları Yeftah'ın eline teslim etti. 33 Önları Aroer'den M innit'e,l Abel-keramim'e kadar yirmi şe­ hirde büyük bir bozgüna ügrattı. Böyleçe Ammonogülları İsrailogüllarına boyün egdi.



a Ç k 2 3 :2 8 Ç k34:11 Şy3 3 :5 3 T kr7:16 Tkr 9:5 Tk r1 8 :1 2 2T a 2 0:7 M e4 4 :2 b Ş y22:2 T k r23:3 Yş 24:9 c Şy21:25 Tkr 2:24 Tkr 3:2 Yş 12:2 Yş 13:10 c T k r2 :3 6 Tkr 3:12 d Şy2 1 :2 6 e Ba 18:25 1Şa24:15 İş 33:22 f Hk 11:14 g H k3:10 Z k 4:6 h Hk 10:17 ı Ba 2 8 :2 0 Ş y30:2 T k r23:21 1Şa1:11 Vz 5:4 i Ba 28:21 Yş 10:21 j Hk 13:5 1Şa1:11 1Şa 1 :2 2 k Tkr 18:10 1Şa 1 :2 4 1Şa 1 :2 8 M e66:13 Yr 7:31 l H e27:17



2 . S u tu n a Hk 10:17 H k11:11 b Çk 15:20 1Şa 18:6 M e6 8 :2 5 c B a37:34 c Me 15:4 M e76:11 M t5 :3 3 d H k11:30 H k11:31 E f6:1 K l3 :2 0 e B a2 4 :1 6 B a 3 0 :2 3 Rü 4:14 1Şa 1 :6 f 1Şa 1 :2 2 1Şa 1 :2 4 g 1Ko 7:34 1Ko 7:37



BÖ LÜ M 12 h H k8:1 Öz 8:13 (Öz 16:18 Y k 3 :1 6 ı H k14:15 H k15:6 2T a25:10



H A K İ M L E R 1 1 :2 5 - 1 2 :2



3 4 Şonünda Yeftah Mitspa' ya,a evine döndü. Ve kızı tef ça­ lıp dans ederekb onü karşılamaya çıktı. Ö biriçik evladıydı. Öndan başka ne oglü ne de kızı var­ dı. 35 Yeftah onü görür gör­ mez giysilerini yırttıç ve "Eyvah! Kızım!" diye haykırdı. "Belim i büktün; kendi sözümle sürgün ettigim sen öldün. Ben kendi agzımla Yehova'ya söz verdim, sö­ zümden dönem em ."ç 3 6 Fakat kız ona şöyle dedi: "Baba, mademki Yehova'ya bir söz verdin, agzından çıkan söz neyse onü yap.d Çünkü Yehova düşmanın Ammonogüllarından senin öçünü aldı." 37 Ve son­ ra "Fakat bir istegim var" dedi. "Bana iki ay izin ver, daglara gi­ deyim ve kız arkadaşlarımla bir­ likte kızlıgıma aglayayım."e 3 8 Yeftah bünün üzerine "Peki, git!" dedi ve onü iki aylığı­ na gönderdi. Kız da arkadaşlarıy­ la birlikte gidip dağlarda kızlığı­ na ağladı. 39 İki ayın sonünda babasının yanına döndü, babası da onünla ilgili adağını yerine ge­ tirdi/ Kızın hiçbir erkekle ilişkisi olmamıştı. Öndan sonra İsrail'de bir gelenek oldü: 4 0 İsrail kız­ ları her yıl dört gün Gileadlı Yef­ tah'ın kızının yanına onü övme­ ye giderlerdi.g Şonra Efraimliler bir ara1 2 ya toplandılar, ırmağı ge­ çip küzeye dogrü yol aldılar; Yef­ tah'a gelip "Ammonogüllarıyla savaşmak için ırmağın öte tara­ fına geçtin de, seninle gelelim diye bizi neden çagırm adın?"h dediler. "Şeni de evini de yakaçagız.'/ı 2 Bünün üzerine Yeftah,



H Â K İ M L E R 1 2 :3 - 1 3 :5



Şibbolet; h akim İb tşan , Elon, Âbdon



"Ben ve halkım, Ammonoğullarıyla amansız bir savaşa ğirişmiştik "â dedi. "Sizden de yardım is­ tedim, fakat beni onların elinden kurtarmadınız. 3 Beni kurtar­ maya ğelmediğinizi ğörünce ca­ nım ı hice sayıp*b Ammonoğulları üzerine yürüdüm.c Yehova da onları benim elim e teslim etti. Simdi siz neden benim le savaş­ maya ğeldiniz?" 4 Yeftah hem en Gileadlı tüm erkekleri bir araya topladıc ve Efraim'e savaş actı. Çünkü o n ­ lar "Ey Efraim ve Manasse'de yaşayan Gileadlılar! Siz Efraimli kacaklarsınız" demişlerdi. Ve Gileadlılar Efraim'i yenilğiye uğ­ rattı. 5 Gileadlılar Ürdünd İr­ mağının ğecitlerini Efraimlilerden cince ele ğecirdi. Efraimli bir kacak oraya ğelip de ğecmek iste­ diğini söylediği zaman Gileadlılar "Sen Efraimli m isin?" diye so­ rardı. O da "Hayır!" diye cevap verince, 6 Gileadlılar "O hal­ de 'Sibbolet' de" derlerdi;e o da "Sibbolet" derdi. Çünkü o keli­ meyi doğru söyleyemezlerdi. Gi­ leadlılar da adamı tutup Ürdün İrm ağının ğecitlerinde öldürür­ dü. Bu şekilde kırk iki bin Efra­ imli oldürüldü.f 7 Gileadlı Yeftah İsrail'de altı yıl hâkim lik yaptıktan sonra öldü ve Gilead'da, kendi şehrin­ de ğömüldü. 8 Onun ardından Beytlehemliğ İbtsan İsrail'de hâkim likh yap­ maya başladı. 9 Onun otuz oğlu ve otuz kızı oldu. Başka ailelere adam ğönderip oğulla­ Hk 12:3* Sözcük anlamıyla, "avcuma alıp"



BÖ LÜ M 12 a H k11:6 H k11:9 b H k9:17 1Sa19:5 1Sa28:21 2 S a 2 3 :1 7 E y13:14 M e119:109 C H k11:29 C T k r3 :1 2 T k r3:13 d Yş 2:7 H k3:28 H k7:24 e M t26:73 f Oz 16:5 Oz 17:19 V z1 0 :1 2 g Yş 19:10 Yş 19:15 h H k2:16



a B a30:20 Yş 19:10 H k5:14 b H k12:15 2 S a 2 3 :3 0 1Ta27:14 C H k5:10 H k10:4 C B a 3 6 :1 2 Çk 17:16 Sy1 3 :2 9 1Sa 15:2



BÖ LÜ M 13 d H k2:11 H k2:19 H k10:6 e Çk 13:17 Yş 1 3 :2 Yş 1 3 :3 H k10:7 1Sa 1 2 :9 f B a49:16 T k r3 3 :2 2 Yş 19:40 g 15:33 19:41 2Ta 11:10 h H k16:31 ı Ba 16:1 Ba25:21 Lu 1:7 i Ba 16:7 Lu 1:11 j Ba18:10 1Sa 1 :2 0 2K r4:16 Lu 1:13 k S y6:3 Lu 1:15 l L e11:27 L e11:47 m S y6:5 1Sa1:11 n Lu 1:15 o S y6:2 H k16:17 o H k2:16 H k13:1 N e9:27



3 46



rı icin otuz kız ğetirtti. Ve İs­ rail'de yedi yıl hâkim lik yaptı. 10 Sonra İbtsan öldü ve Beytlehem 'de ğömüldü. 11 Onun ardından Zebulunluâ Elon İsrail'de hâkimlik yap­ maya başladı. Ve İsrail'de on yıl hâkimlik yaptı. 12 Zebulunlu Elon ölünce Zebulun toprakla­ rında, Ayyalon'a ğömüldü. 13 Onun ardından Piratonlub H illel'in oğlu Abdon İsra­ il'de hâkimlik yapmaya başladı. 14 Onun kırk oğlu ve otuz toru­ nu oldu, bunların bindiği yetmiş eşeği vardı.c Abdon İsrail'de sekiz yıl hâkim lik yaptı. 15 Daha sonra Piratonlu Hillel'in oğlu Ab­ don öldü ve Efraim'de Amalekoğullannac ait dağlık bölğede, Piraton'da ğömüldü. ■i Q



İsrailoğulları yine Yehova'nın ğözünde kötü işler yapmaya başladı.d Bu yüzden Yehova onları kırk yıl boyunca Filistflerin eline teslim etti.e 2 Danf kabilesinden Tsoralığ bir adam vardı, adı M anoah'tı.h Karısı kısırdı, hic cocuk doğurm am ıstı.ı 3 Bir ğün Yehova' nın meleği kadına ğöründü ve "Kısırsın ve hic cocuk doğurma­ dın, fakat ham ile kalacaksın, bir oğlun olacak"! dedi. 4 "Simdi sen, şarap ya da başka bir icki i l ­ mekten sakınk ve murdar bir şey yeme^ 5 Hamile kalacaksın ve bir oğlun olacak. Onun başına hic ustura değmemeli,mcünkü o doğumundan itibarenn Tanrı'ya Nezir*° olacak. İsrail'i Filisttlerin elinden kurtarmak icin o önder­ lik edecek."°



13



Hk 13:5* Anlamı, "Adanmış; Ayrılmış"



347



Manoah ve karısı m elekle karşılaşır



6 Şonra kadın koçasına gidip şöyle dedi: "Bana bir Tanrı ada­ m ı geldi; görünüşü T anrı'nın m e le ğ i gibiydi, çok heybetliy­ di/ Nereden geldiğini sorm a­ dım, o da kendi adını söylemedi.ç 7 Fakat bana 'Hamile kalaçaksın, bir oglün olaçak'ç dedi. 'Bündan böyle şarap ya da başka bir içki içme ve mürdar bir şey yeme. Çünkü çoçük dogümündan ölüm üne kadar Tanrı' ya Nezir olaçak.' " d 8 Manoah Yehova'ya yalvara­ rak "Ey Yehova, beni bagışla"e dedi, "Ne olür, gönderdiğin Tan­ rı adamı bize yine gelsin ve dogaçak çoçüklaf ilgili ne yapmamız gerektiğini a n la tsın ." 9 Tan­ rı M anoah'ın dediklerini işittih ve kadın tarlada otürürken Tanrı' nın meleği ona tekrar göründü. Ö sırada koçası Manoah yanında değildi. 10 Kadın hem en koşüp koçasınaı "Bak! Geçen gün gelen adam bana tekrar göründ ü"i dedi. 11 Bünün üzerine M anoah kalktı ve karısıyla birlikte ada­ m ın yanına gidip "Bü kadınla konüşan sen miydin?"! diye sordü. Ö da "Evet, bendim " dedi. 12 Şonra Manoah "Dilerim de­ diklerin dogrü çıkar" dedi. "Peki, çoçügün yaşam ı nasıl olaçak, o neler yapaçak?"k 13 Yeho­ va'nın meleği M anoah'a "Kadın söylediğim her şeyden sakınsın"l dedi. 14 "Asmadan elde edi­ len hiçbir şey yemesin, şarap ve içki içmesin,m hiçbir mürdar şey yemesin.n Emrettiğim her şeye üysün."o 15 Manoah Yehova'nın melegine "Şeni bırakmayalım, ne



BÖ LÜ M 13 a M t2 8 :3 E lç6:15 b B a2 8 :1 7 Ç k 3 :6 D a8 :1 7 c B a 3 2 :2 9 H k13:17 H k13:18 c Hk 13:3 d Hk 13:4 e Ç k 4 :1 0 H k6:15 f Tkr 4:9 T k r6 :7 g Öz 3:6 Öz 16:20 h Me 65:2 M e6 6 :1 9 ı 1Ko 11:3 E f5:2 4 1Pe 3:5 i Hk 13:3 j Hk 13:5 k B a18:19 Hk 13:8 Öz 22:6 E f6 :4 l Hk 13:4 m Ş y6:3 n L e11:27 L e11:47 o Tkr 12:32



2 . S u tu n a Ba 18:5 B a 1 8 :7 H k6:18 İb 13:2 b H k6:26 c B a 3 2 :2 9 H k13:6 c H k6:20 d Eli: 1:9 e B a17:3 1Ta21:16 M t 17:6 f H k6:22 g H k6:23 h B a16:7 B a16:13 B a 3 2 :2 4 B a 3 2 :3 0 Ç k 3 3 :2 0 Yhn 1:18 ı B a 4 :4 H k13:16 i Me 25:14 ak ona "Bu şehirde saygın bir Tanrı ada­ mı var.b Ne söylerse kesinlikle dogru çıkıyor"c dedi. "O na gide­ lim. Belki nereye gitmemiz gerektigini o bize söyler." 7 Saul da "Peki ama giderken ona ne götüreçegiz?"ç dedi, "Torbamızda­ ki ekmek tükendi. Tanrı adamına goturebileçegimiz hiçbir hediye yok;d yanımızda ne kaldı ki?" 8 Usak Saul'a "Iste bende çey­ rek sekele gumus var; bunu Tan­ rı adamına veririm , o da ne­ reye gideçegimizi söyler" dedi. 9 (Eskiden İsrail'de biri Tanrı' ya danısaçagı zam an "G elin, Görene gidelim "f derdi. Eskiden peygambere "G ören" denirdi.) 10 Saul da ona "İyi dedin.g Hay­ di gidelim" dedi. Böyleçe Tanrı adamının yasadıgı sehre gittiler. 11 Yokustan sehre çıkarken su çekmeye giden kızlar gördüler;h onlara "G örenı burada m ı?" diye sordular. 12 Kızlar da "Evet" dediler. "Sizden (inçe buradan geçti. Açele edin, sehre bugun geldi, çunku halk için yuksek y erd e* bir kurban sunulaçak. 13 Sehre girer girmez, yemek için yüksek yere çıkmadan önçe onu bulursunuz. O gelmeden kimse yemek yemez, çunku kur­ banı o kutsar.k Davetliler ançak 1Sa 9:12* İbraniçe bama, tapınma amaçıyla kurulan özel yerler.



BÖ LÜM 9 a 1Sa 9 :2 0 1Sa 1 0 2 b T k r3 3 :1 1Sa2:27 1Kr 13:1 2K r6:6 c 1Sa3:19 İş 4 4 2 6 Z k 1:6 İb 1:1 C 1Kr 14:3 2 K r4 :4 2 G a 6 :6 d 2K r5:15 2K r8:8 ö z 17:8 ö z 18:16 e B a 2 4 :2 2 f 1Sa9:19 2S a 15:27 1Ta 9:22 1 T a29:29 g ö z 13:10 ö z 15:22 h B a 2 4 :2 0 Ç k2:16 ı 1Sa9:19 2S a 15:27 i 1K r3:2 1Ta 16:39 2Ta 1:3 j B a 3 1 :5 4 1Sa7:9 1Sa16:5 k M r6:41 Lu 9:16



a 2S a 7:27 E y33:16 M e2 5:1 4 M e 9 9 :6 A m ş3:7 b Yş 18:11 c 1Sa10:1 1Sa15:1 2K r9:3 C Ba 49:27 d Ç k225 M e 106:44 M e 107:19 e 1Sa 1 0 :2 4 1S a15:17 Eli; 1 3 2 1 f 1Sa9:13 1Sa 9:24 g 1T a28:9 İb 4:13 h 1Sa9:3 ı 1Sa 4:20 i 1Sa8:5 1Sa8:19 1Sa12:13 j H k21:3 k H k 2 0 :4 6 H k 20:47 H k21:6 M e6 8 :2 7



3 76



ondan sonra yiyebilir. Hemen yukarı çıkarsanız onu bulursu­ nuz." 14 Onlar da sehre çıktı. Sehir merkezine yaklaşırlarken, yüksek yere çıkaçak olan Samuel onları karsılamaya geliyordu. 15 Çünkü Yehova, Saul gel­ meden bir gün önçe Samuel'e sunları söylem isti:*a 16 "Ya­ rın bu vakitlerde sana Benyamin topraklarındanb bir adam göndereçegim, onu halkım İsrail'in ön­ deri olarak meshet.ç Halkımı Filistîlerin elinden o kurtaraçak.ç O nların çrektigti sıkıntıları gö­ rüyorum çünkü feryatları Bana eristi."d 17 Samuel Saul'u görünçe Yehova ona "İ;>te sana söz ettigim adam !" dedi. "Halkımın denetimi onun elinde olaçak."e 18 Saul kapıda duran Samue l'in y anına gelip "G örenin evi nerede, söyler m isin?" dedi. 19 Samuel Saul'a "G ören be­ nim " diye karsılık verdi. "Onüm sıra yüksek yere çıkın, bugün be­ nim le yemek yiyin.f Sizi yarın sa­ bah gönderirim. Yüregindeki her seyi söyleyeçegim.« 20 Uç gün önçe kaybettiginiz eseklerih düsünmeyin/ çünkü bulundular. İsrail'deki bütün değerli seyler zaten kim in?i Senin ve baba­ nın evinin degil m i?" 21 Buna karsılık Saul, "Ama ben İsrail' ini en küçükk kabilesi olan Benyam in'denim " karsılıgını verdi. "Ailem de Benyamin kabilesin­ deki en önem siz a ile . Neden bana böyle bir sey söyledin?"m l Hk 6:15; ö z 3:34; ö z 11:2; ö z 18:12; ö z 22:4; Lu 14:11; Yk 4:6; 1Pe 5:5; m 1Sa 2:8.



1Sa 9:15* Sözcuk anlamıyla, "Samuel' in kulağını açmıştı"



377



Sam uel’le yem ek yer; m eshedilir



22 Samuel, Saul'u ve uşagını alıp yemek salonuna goturdu ve onlara davetliler arasında baş yeri verdi.a Orada yaklaşık otuz adam vardı. 23 Samuel sonra aşcıya "Kenara ayır diye sana verdigim payı getir" dedi. 24 Bu­ nun üzerine aşcı budu bütün olarak getirip Saul'un önüne koy­ du. Samuel "Bu pay senin icin ayrıldı, al ye" dedi. "Bu vakit­ te davetlilerle birlikte yemen icin ayrıldı." Ve Saul o gun Samuel' le birlikte yemek yedi. 25 Ye­ m ekten sonra yuksek yerdenb şehre indiler ve Samuel evin da­ mında Saul'la konuşmaya devam etti.c 2 6 Ertesi sabah erkenden kalktılar ve tan agarınca Samuel damdan Saul'a seslenerek "Hay­ di hazırlan da seni yolcu edeyim" dedi. Saul da kalktı, birlikte dı­ şarı cıktılar. 27 Sehrin sınırına inerlerken Samuel Saul'a "Uşagınac söyle önden gitsin" dedi, uşak da öne gecti. O zaman Sa­ muel "Sen biraz dur, sana Tanrı' nın sözünü bildirecegim" dedi. 1 O Sonra Samuel yag kabı1 0 n ıd aldı ve Saul'un başı­ na döktü. Onu öpüpe "Yehova seni Kendi halkınaf önderğ olarak meshetti" dedi. 2 "Bugun be­ nim yanımdan ayrıldıktan sonra, Benyam in topraklarında Tseltsah'ta R ahel'inh mezarı yanında iki adamla karşılaşacaksın. On­ lar sana 'Aramaya cıktıgın dişi eşekler bulundu' diyecek. 'Fakat baban artık eşekleri düşünmek­ ten vazgecti/ "O glum icin ne yapsam" diyerek sizin derdini­ ze d ü ştü .' 3 İlerleyip Tabor' daki büyük agacın bulundugu yere varınca, Tanrı'nın huzuru-



BÖ LÜ M 9 a Lu 14:10 b 1Sa9:13 1Sa9:19 1K r3:2 1Kr3:3 c N e8:16 Elc 10:9 C 1Sa9:3 1Sa9:10 1Sa 2 0 :3 8



BÖ LÜ M 10 d 1Sa 16:13 2K r9:3 e B a 3 1 :5 5 B a 4 8 :1 0 B a 5 0 :1 2Sa 19:39 f Çk 19:5 T k r3 2 :9 g Ba 49:27 1Sa 8 :9 1Sa9:16 Elc 13:21 h B a 35:19 ı 1Sa9:3 1S a10:16 i 1Sa9:5



2 . S u tu n a B a 2 8 :1 9 B a 2 8 :2 2 1Sa 7:16 b H k6:19 H k15:1 c Yr37:21 C L e23:13 Sy15:5 d H k18:15 e 1Sa13:3 f B a 5 :2 2 g 1Sa9:12 h 1Sa 19:20 2K r2:3 2K r4:38 2K r6:1 ı 1T a13:8 i 1Sa 18:6 j 1Kr 1:40 İş 5:12 k 2Sa 6 :5 1Kr 10:12 1Ta 16:5 l Sy 11:25 E lc2 8 :2 5 2Pe1:21 m 1S a10:10 1Sa 19:23 1Kr 18:29 1K r22:10 n Ç k 4 :8 1Sa 10:9 Y r 4 4 :2 9 o H k9:33 o T k r20:1 H k6:12 p 1Sa 7:16 1Sa11:14 r 1Sa13:9 s 1Sa13:8 S 1Sa 10:6 1K r3:12 M e51:10



1 . S A M U E L 9 :2 2 -1 0 :1 1



na, Beytel'e a cıkan üc adamla karşılaşacaksın. Birinin elinde üc oglak,b birinin elinde üc somun ekmek,c birinin elinde de büyük bir testi şarap olacak.c 4 Sana hal hatır sorup d iki somun ek­ mek verecekler. Bu ekmekleri al. 5 Ondan sonra, Filistîlerin aske­ ri b irliğ in in bulunduğu Tanrıf tepesine varacaksın. Sehre vardı­ ğında yüksek y erd en aşağı inen bir grup peygamberle11 karşılaşa­ caksın. Önlerinde telli saz/ tef/ flü t ! ve lir k calanlar yürürken, o n ­ lar Tanrı'nın sözlerini bildiriyor olacak. 6 Yehova'nın ru hu l seni etkileyecek ve onlarla bir­ likte bir peygamber gibi m konu­ şacaksın, degişip başka bir adam olacaksın. 7 Bu işaretlerin gör­ düğünde durum ne gerektiriyor­ sa onu yap,° cünkü Tanrı seninledir.° 8 Simdi önüm sıra Gilgal'e P in. Ben de yakılan kur­ ban ve paylaşma kurbanır sun­ mak uzere senin yanına inecegim. Ben yanına gelip ne yapman gerektiğini söyleyene dek yedi gun bekleyeceksin."s 9 Saul, Sam uel'in yanından ayrılmak uzere sırtını doner donmez Tanrı ona bambaşka bir yü­ rek verdiş ve tüm işaretlet o gün gerçekleşti. 10 Oradan tepeye cıktılar, onları bir grup peygam­ ber karşıladı. Tanrı'nın ruhu onu hem en etkisi altına aldı,u o da aralarında bir peygamber gibi u konuşmaya başladı. 11 Onu önceden tanıyanlar, peygamber­ lerle birlikte peygamberlik ettigini görünce birbirlerine "Kiş'in oğluna ne oldu böyle? Saul da 1 1Sa 10:7; İş 38 :7 ; u Hk 14:6; 1Sa 11:6; 1Sa 16:13; Zk 4:6; 2Ko 3:5; ü 1Sa 10:6; 1Sa 19:23.



1 . S A M U E L 1 0 :1 2 -1 1 :4



H alk M itspa’ya çağrılır. Saul ilk kral



mı peygamber oldu?"a dediler. 12 Oradan bir adam da "Peki diğerlerinin babası kim ?" dedi. "Saul da m ı peygamber oldu?" sozüb iste buradan gelir. 13 Bir süre sonra Saul bir pey­ gamber gibi konulmayı bitirip yüksek yere çıktı. 14 Amcası, Saul'la usagına "Nereye gitti­ niz?" diye sordu. O da "Esekleri aram aya"c dedi. "Aradık, bulam ayınca da Sam uel'e git­ tik." 15 Bunun üzerine amcası Saul'a "Lütfen anlat Samuel size ne dedi?" diye sordu. 16 Saul "Eleklerin bulunduğunu söyle­ di" dedi. Fakat Samuel'in krallık­ la ilgili söylediklerini amcasına anlatmadı.'^ 17 Sam uel, Israilogullarını M itspa'dad Yehova'nın ö n ü n ­ de bir araya topladı. 18 Onlara "İsrail'in Tanrısı Yehova söyle di­ yor"® dedi, "İsrail'i Mısır'dan çı­ karan, sizi M ısır'ınf ve baskı gördügünüz tüm milletlerin elinden kurtaran Benim.s 19 Ancak siz, tüm zorluk ve sıkıntılarınız­ dan sizi kurtaran Tanrınızı reddettinizh ve 'Basımıza bir kral isteriz' dediniz. Simdi hepiniz Yehova'nın önünde kabilelerinizeı ve boylarınıza* göre dizilin." 2 0 Böylece Samuel İsrail'in tüm kabilelerini ön e çıkardü ve Benyam in kabilesi seçild i! 21 Sonra Benyam in kabilesini aile aile öne cıkardı, Matri ailesi secildi.k En sonunda da Kis oglu Saul seçild i. Hemen onu ara­ maya banladılar, ama bulamadı­ lar. 2 2 Bu yüzden Yehova'ya "O daha gelmedi m i?" diye sor­ 1Sa 10:19* Ya da "binlerinize"



BÖ LÜ M 10 a 1Sa 19:24 M t 13:54 E lç6:15 b Ey27:1 Me 78:2 c 1Sa9:3 ç Me 141:3 Oz 10:19 Oz 13:3 Oz 21:23 Oz 27:2 Y r9 :2 3 d 1Sa 7:5 e Tkr 18:20 f Çk 13:14 Çk 14:30 T k r4 :3 4 H k 6 :8 N e 9 :9 g N e9:27 Me 107:19 h 1Sa 8 :7 1Sa 1 2 :1 2 ı 2Ta 30:6 i Yş 7:14 Eli; 1:24 j Yş 7:16 1Sa 9:21 k Yş> 7:17 l Yş 7:18 Elç 13:21



2 . S ü tu n a H k 1:1 H k 2 0 :1 8 H k 2 0 :2 8 1Sa 2 3 :2 b 1Sa9:21 Oz 11:2 Lu 9:48 c 1Sa 9 :2 ç Tkr 17:15 1Sa9:17 d 1Kr 1:25 1K r1:39 2Kr 11:12 M t 2 1 :9 e 1Sa8:11 f Yş 18:28 H k 20:14 1Sa11:4 1Sa 13:2 2Sa 21:6 g Ezr 1:5 h 2Sa 2 0 :1 2Ta 13:7 N a1:15 ı 1S a11:12 Elç 7:51 i Vz 10:20 j 1K r10:10 2Ta 17:5 Oz 18:16 M t2:11 k Oz 17:27 G a5:23 Yk 1:19



BÖ LÜ M 11 l T k r2 :1 9 m H k21:8 1Sa31:11 n T k r2 3 :3



378



dular.a Yehova "O burada, esyaların arasında saklanıyor"b ce­ vabını verdi. 23 Hemen kosup onu oradan yıkardılar. Gelip hal­ kın ortasında durdu; halk arasın­ da boyu Saul'un omzunu geçen kimse yoktu.c 24 Samuel tüm halka, "Yehova'nın seçtigi kimiyi görüyor musunuz?ç Tüm halkın arasında onun gibisi yok" dedi. Halk hep bir agızdan "Yasasın kral!"d diye bagırdı. 25 Ardından Sam uel halka kralın yetkilerinie anlattı ve on­ ları b ir kitaba yazıp Yehova' nın onune koydu. Sonra herke­ si evine gonderdi. 26 Saul da Gibea'yaf evine gitti, Tanrı'nın yüreklerini etkiledigi cesur yigitler de onunla birlikte gitti.® 27 Bazı alçak adamlar11 ise "Bu adam bizi nasıl kurtaracak?"ı di­ yerek Saul'u hor gördüleri ve ona hediye götürmediler.! Fakat Saul sessiz kaldı.k A m m onlul Nahas çıkıp Gilead'daki Yabesm sehri karcısında ordugâh kurdu. Bu­ nun üzerine tüm Yabes halkı Nahas'a "Bizimle bir antlaşma yap da, sana kulluk edelim "n dediler. 2 Ammonlu Nahas da "Sizinle bir sartla antlaşm a yaparım " dedi. "Tüm İsrail için bir utanç olsuno diye hepinizin sag gözü­ nü oyacagım."® 3 Buna kargı­ lık Yabes ihtiyarları "Bize yedi gün zaman ver, İsrail'in her ye­ rine ulaklar gonderelim" dedi­ ler. "Eger bizi kurtaracak kimsepçıkmazsa sana teslim oluruz." 4 Bir süre sonra ulaklar Saul' un oturduğu Gibear sehrine gelip



U



o Oz 18:3; o Hk 16:21; 2Kr 2 5 :7 ; p Hk 3:9; r 1Sa 10:26; 1Sa 14:2.



379



Ammon yenilir. K ra llık p ek iştirilir



h a lk a



b u



s ö z le r i b ild ir d ile r . H a lk



fe ry a t e d e re k 5



O



a ğ la m a y a



b a ş la d ı.“



s ıra d a S a u l, s ü r ü s ü n ü n a r­



d ın d a ta r la d a n d ö n ü y o r d u . " H a l­ k a



n e



o ld u ?



y o r la r ? "



N e d en



d iy e



so rd u .



s ö y le d ik le r in i 6



b ö y le



a ğ lı­



Y a b e ş lile r in



o n a



a n la ttıla r .



S a u l b u s ö z le r i d u y u n c a T a n r ı'



n ın



ru h u b o n u



c o k



ö fk e le n d i.c



a lıp



e tk is i a ltın a



p a r ç a la r a



su



d a



T ü m



b ö y le



h a lk ı



s a r d ı“ v e



c ık tıla r .



b u



p ar­



tü m



b ö l­



" S a u l 'u n



v e



a r d ın c a g itm e y e n in s ı­



ğ ır la r ın a d e d i.



v e



İ s r a i l'in



g ö n d e r d i.c



S a m u e l 'i n



a ld ı;



B ir c ift ö k ü z



a y ır d ı



k a la rı u la k la r la g e le r in e



7



te k



8



y a p ıla c a k " d



Y e h o v a



k o rk u ­



v ü c u t o lu p f y o la



S a u l,



B e z e k 't e



o n la ­



r ı s a y d ı,ğ İ s r a i lo g u l la r ı ü c y ü z b i n , Y a h u d a o g u lla r ı 9



O



z a m a n



o tu z



b in



u la k la r a



le r : " G i l e a d 'ı n



k iş iy d i.



ş ö y le



d e d i­



Y a b e ş h a lk ın a



'Y a ­



r ın g ü n ü n e n s ıc a k z a m a n ın d a s i­ z in



ic in



k u r t u lu ş o l a c a k 'h d e y in ."



U la k la r



g e lip



Y a b e ş lile r c o k le c e



b u



Y a b e ş lile r



s iz e



te s lim



h a b e ri



s e v in d i. N a h a ş 'a



o la c a ğ ız ,



tiy o r s a n ız



v e r in c e 1 0



B ö y -



" Y a r ın



b iz e



n e



is ­



ö y l e y a p a r s ı n ı z '" d e d i ­



le r . 1 1 n ı ü c



E rte si g ü n



S a u l/



a d a m la r ı­



b ö lü ğ e a y ır d ı! v e s a b a h



n ö ­



b e t i 14 s ı r a s ı n d a o r d u g a h a d a l d ı l a r . G ü n ü n



e n



s ıc a k



A m m o n lu la r ı



z a m a n ın a



v u ru p



y e re



d ek



d ı k i, ik i k iş i b ile b ir a r a d a k a lm a d ı.m



1 2



ic in ,



b u



H a lk a d a m



S a m u e l 'e m ı



b iz e



"S a u l



k ral



o la ­



c a k , d iy e n le r k im d i? n O n la rı b iz e te s lim 1 3



e d in



F a k a t



d e



S a u l



ö ld ü r e li m " “ d e d i. "B u g ü n



h ic



k im ­



s e ö l d ü r ü l m e y e c e k " 41 d e d i . " Ç ü n ­ k ü



Y e h o v a



b u g ü n



lu ş



g e tir d i"



İ s r a i l'e



1 4



a H k2:4 H k21:2 1Sa 3 0 :4 b H k3:10 H k6:34 H k11:29 H k14:6 1Sa10:10 1Sa16:13 c Çk 11:8 Ç k 3 2 :1 9 Ro 12:9 c Hk 19:29 d H k21:5 e B a 3 5 :5 1Ta14:17 2Ta14:14 2Ta17:10 f H k20:8 g 1Sa13:15 h M e18:17 ı 1Sa11:3 i 1Sa9:16 j H k7:16 H k9:43 Oz 24:6 k Çk 14:24 l 1Sa11:1 m T k r2 8 :7 M e2 1 :8 M e2 1 :1 2 n 1Sa 10:27 Oz 24:21 o O z25:5 Lu 19:27 o 2Sa 19:22 Oz 20:28 Ro 12:19 p 1Sa 19:5 1T a11:14 M e4 4 :7 İîj 59:16



d i g e lin



k u rtu ­



S o n ra



İ . S u tu n a 1Sa 7:16 b 1Sa10:17 1Sa 10:24 c Le 7:11 1Sa 10:8 c 1Kr 1:40 2Kr11:14 1 T a12:40 Vh 19:6



S a m u e l h a lk a



c e



tü m



d e d i.



h a lk



k ral



B ö y le -



g itti;



o ra ­



h u z u r u n d a S a u l 'u



y a p tıla r . p a y la ş m a



la r .c S a u l v e



1 5



G i l g a l 'e



d a Y e h o v a 'n ın



y a



"H a y ­



G i l g a l 'e a g i d e li m , k r a llığ ı



p e k iş tir e lim " b



A r d ın d a n



Y e h o v a '



k u r b a n la r ı tü m



d a



b ü y ü k



■i



Q



S o n u n d a



1



2



r a il



su n d u -



İs ra il h a lk ı o r a ­



b ir s e v in c



y a ş a d ı.c



S a m u e l



h a lk ın a



tü m



"B a n a



İs-



s ö y le -



d ig in iz d h e r ş e y i y a p tım , b a ş ın ız a b ir k r a l a t a d ım " “ d e d i.



2



a r tık



b ir



s iz e



ö n d e r lik



v a r !f B e n s e



e d e n



y a ş la n d ım ,«



a g a ı:d ı.h O ğ u l l a r ı m lik te n



d i



"İşte , k ral



s a c la r ım



d a s iz in le



G e n d ig im d e n



b ir ­



b u g ü n e



d a r s iz e ö n d e r lik e t t im .i k a r ş ın ız d a y ım .



3



k a ­



ijim -



B a n a



k a rşı



d iy e c e ğ in iz b ir ş e y v a rs a , Y e h o v a ' n ın



v e



m e s ih in in i ö n ü n d e



y in : K im in



ö k ü z ü n ü



s ö y le ­



y a d a e ş e g i-



n i a ld ım ? k K im i d o la n d ır d ım



y a



d a e z d im ? H e r h a n g i b ir s u c a g ö z y u m m a k v e t



ic in



k im in



e lin d e n



a ld ım ? 1 A ld ım s a



s iz e



s e r d i-



le r .1S ağ ; k a la n la r d a ö y le b i r d a ğ ıl­



1 . S A M U E L 1 1 :5 - 1 2 :7



BÖ L Ü M 11



g e ri



rü ş­



s ö y le y in



v e r e y im ." m



4



d e



B u n u n



ü z e r in e h a lk " B iz i n e d o la n d ır d ın n e



d e



d e n 5



e z d in "



d e d i.



"T ek



b ir



k iş i­



b ile b ir ş e y k a b u l e tm e d in ." n



S a m u e l " B e n d e s iz e a it b ir ş e y



b u la m a d ığ ın ız a “ b u g ü n



h e m



h o v a ,



ş a h ittir "



h e m



d e



d e d i. O n l a r d a



m e s ih io



Y e­



"E v e t, ş a h ittir " d e ­



d ile r . BÖ LÜ M 1 İ d 1Sa8:5 1Sa8:21 e 1Sa 10:24 1Sa11:14 f Sy27:17 1Sa 8 :2 0 g 1Sa8:1 h M e71:18 Oz 16:31 Oz 20:29 İş 46:4 ı 1Sa8:3 H e18:20 i 1Sa3:19 Me 99:6



6 y ı



v e



V e



S a m u e l



H a r u n 'u



r ın ız ı M ıs ır ran P 7



" S im d i



"M u s a ' a ta la ­



to p r a k la r ın d a n



Y e h o v a



h o v a 'n ın



h a lk a



k u lla n a n ;



ş a h it



d u ru n ö n ü n d e



o ls u n " d a



s iz i



c ık a d e d i. Y e­



y a r g ıla y a y ım ;



j 1Sa 9:16; 1Sa 10:1; 1Sa 2 4 :6 ; 2Sa 1:14; Elc 4:27; Elc 10:38; k Sy 16:15; l Tkr 16:19; m Çk 22:4; Le 6 :4; Lu 19:8*; n Me 37:6; D a 6:4; 1Ti 3:2; o Me 17:3; Me 37:37; Yhn 18:38; El^ 20:33; 1 S e2 :5 ; o 1Sa 2 6 :1 1 ; p Çk 6 :26; Ne 9:14; Me 77:20; Me 105:26; Ho 12:13; Mi 6:4.



1 . S A M U E L 1 2 :8 -2 4



Sam uel’in halka verdigi ögutler



Yehova'nın sizlere ve atalarınıza yaptıgı dogru işlerin11 hepsini an­ latayım. 8 Yakup'un Mısır'a gitmesin­ d en 15 sonra, atalarınız yardım için Yehova'ya yakarmaya bas­ la d ır Yehova onları M ısır' dan çıkarıp buraya yerleştirmek ç için M usa d ile Harun'u gönder­ di. 9 Fakat atalarınız Tanrıları Yehova'yı unuttu.e O da onları Hatsor ordusunun komutanı Sisera'nın f eline, Filist^Hen! eline ve Moab kralının h eline verdir Onlar atalarınızla sürekli savaştı. 10 Atalarınız Yehova'ya yakarıp i 'Günah isledik 1 Yehova, çünkü Baallere k ve Astoret putlarına l ta­ pınmak için Seni terk ettik' de­ diler. 'Ne olur simdi bizi düsmanlarımızın elinden kurtarm da Sana kulluk edelim .' 11 Yehova da Yerubbaal'i,n Bedan'ı, Yefta h 'ı o ve Sam uel'i ö gönderdi; gü­ venlik içinde yaşayasınız P diye sizi çevredeki düşmanların elin­ den kurtardı. 12 Ammon kralı Nahas'ın r üzerinize yürüdügünü görünce, Tanrınız Yehova her za­ man kralınız ş oldugu halde, bana 'Hayır, basımızda bir kral saltanat sürsün' dediniz.ş 13 İste, seçtiginiz, istediginiz kral!t Yehova basınıza bir kral atadı.u 14 Eger Yehova'dan korkar,11 O 'na kulluk edip v sözünü dinlerseniz/ Yeho­ va'nın emirlerine karşı gelmez­ seniz,2 Yehova da sizinle ve başı­ nızda saltanat süren kralla birlikte olur. 15 Fakat Yehova' nın sözünü dinlemez/ Yehova' nın emirlerine karşı gelirseniz/ Yehova size de babalarınıza da elini kaldırır.c 16 Simdi durun da Yehova'nın gözünüzün önün-



B Ö LÜ M 12 a H k5:11 b B a 4 6 :6 Sy 20:15 Elç 7:15 c Ç k 2 :2 3 Ç k 3 :9 C Y ş1 :2 Yş 11:23 Me 44:3 d Ç k 3 :1 0 e T k r3 2 :1 8 H k2:12 Me 106:39 f H k4:2 g Hk 10:7 H k13:1 h H k3:12 ı T k r3 2 :3 0 H k2:14 i H k2:18 H k3:9 H k6:7 j Hk 10:10 k H k3:7 l H k2:13 m Hk 10:15 n H k6:32 o Hk 11:1 o İb 11:32 p Le 26:6 Me 4:8 r 1Sa 11:1 s T k r3 3 :5 H k8:23 1Sa 8 :7 M e74:12 İş 33:22 S 1Sa8:5 1Sa8:19 t 1Sa8:5 u 1Sa9:16 1Sa 1 0 :2 4 Ho 13:11 u T k r1 0 :1 2 Tkr17:19 v T k r6:13 Yş 24:14 y Tkr 13:4 T k r2 8 :2 z Sy 14:9 Yş 22:29 a L e26:14 T k r28:15 b Yş 24:20 c L e26:17 S y 3 3 :5 6 T k r2 8 :4 5



2 . S ü tu n a Öz 26:1 b Y k 5 :1 7 c 1Sa7:9 Yk 5:16 C 1Sa 8 :7 H o13:11 d 1Kr 18:37 e 1Kr 18:1 f 1Sa7:5 1Sa 12:23 (Öz 15:8 E lç8 :2 4 Yk 5:16 g Çk 2 0 :2 0



380



de yapacagı olaganüstü olayı izle­ yin: 17 Su sıra bugday hasadı zamanı/degil mi? Simşekler çak­ sın ve yagmur yagsınb diye Yeho­ va'ya yakaracagım.c Başınıza bir kral isteyerek Yehova'nın gözün­ de ne kadar büyük bir kötülük ettiginizi o zaman göreceksiniz."^ 18 Sonra Samuel Yehova'ya yakardı.d Yehova o gün gök gü­ rültüleri ve yagmur verdi;e öyle ki tüm halk Yehova'dan ve Samuel' den çok korktu. 19 Ve Samuel'e "Ne olur, biz kulların için Tanrın Yehova'ya yakar,f çün­ kü ölmek istemiyoruz" dediler. "Evet, kendimize bir kral isteye­ rek günahımıza günah kattık." 2 0 Bunun üzerine Samuel halka, "K orkm ayın" dedi. "Evet siz bütün bu kötülükleri yaptı­ nız. Ancak Yehova'nın ardınca gitmekten vazgeçmeyin/ Yeho­ va'ya bütün yüreginizle kulluk e d in . 21 Yoldan sapıp boşi putların peşinden gitmeyin,1on­ lar kimseyi kurtaramaz, çünkü hiçbir işe yaramazlar. 22 Bü­ yük isminden ötürü kYehova hal­ kını terk etmeyecek/ çünkü Yehova sizi Kendi halkı olarak sahiplendi.m 23 Ben ise sizin için yakarm aktan11 vazgeçerek asla Yehova'ya karşı günah izle­ yemem. Size iyio ve dogru yolu ögretmeliyim/ 24 Sadece Ye­ hova'dan korkun/ O 'na sadakat­ le ve tüm yürekle kulluk etme­ ye devam edin.r Bakın, sizin için h T k r 11:16; Tkr 31:29; Yş 23:6; 1Sa 12:15; ı Tkr 6:5; Mt 22:37; i Me 115:5; Yr 10:15; Yr 16:19; Hb 2:18; j Tkr 32:21; Yr 2:5; Yr 2:11; 1Ko 8:4; k Yş 7:9; Me 23:3; Me 106:8; Yr 14:21; He 20:14; l 1Kr 6:13; Me 94:14; Ro 11:1; m Çk 19:5; Tkr 7:7; Tkr 14:2; Tkr 32 :9 ; İş 43:21; n Ro 1:9; Kl 1:9; 2Ti 1:3; o 1Kr 8 :3 6 ; 2Ta 6:27; o Me 34:11; Öz 4:11; p 1Sa 12:14; Me 111:10; Vz 12:13; r Tkr 10:12.



3 81



Saul ordu hazırlar; kurban sunar



n e



h a r ik a



iş le r



k a t p e r v a s ız c a n ız ,



s iz



d e



y a p t ı ! “1



k ö tü



2 5



Fa­



iş le r y a p a r s a ­



k r a lın ız b d a



y o k



o lu r



a Tkr 10:21 b Tkr 2 8 :3 6 c Yş 24:20



g id e r s in iz ." c Q



S a u l



3



d e



k ra l



(. . .) * ik i



y ıl



b in i v e



s a lta n a t



s e c ti.



G ib e a e



la n ın ı 3



B e y te l



v e



ik i



M i k m a ş 't a d



b ö lg e s in d e y d i; to p r a k la r ın d a ­



ş e h rin d e S a u l



Y o n a t a n 'ı n f



h a lk ın



ç a d ır la r ın a



Y o n a ta n



2



a d a m la rd a n



b i n i is e B e n y a m in k i



sü rd ü



b ir lik te



y a n ın d a y d ı.



İs r a il'



k e n d isin e ü c b in



B u



S a u l 'l a



d a ğ lık



o ld u ğ u n d a



y a ş ın d a y d ı.c



s o n r a İ s r a i l'd e n a d a m



g e ri



k a­



g ö n d e r d i.



G e b a 'd a k i s



F ilis tîh



b i r li g m ü b o z g u n a u ğ r a t t ı v e F ilis tıie r b u n u b u n u tin



d u y d u . S a u l " İb r a n ile r



d u y s u n " d iy e r e k m e m le k e ­



h e r y a r in d e b o r u



4



T ü m



İs r a il,



c a ld ır m ış tU



"S a u l



F ilis tı



b ir li­



ğ in i b o z g u n a u ğ r a tt ı, F ilis tfle r İs ­ r a il'd e n iş itti.



n e fr e t e d iy o r " d e n d iğ in i



B u n u n



ü z e r in e



h a lk



S a u l'



u n p e ş in d e n g itm e k ü z e r e G ilg a l' d e k to p la n d ı. 5



F ilis t^ le r d e n



d e , o tu z b in



v a ş a r a b a s ıy la 1 a ltı b in n iz



k ıy ıs ın d a k i



in s a n



k u m



sa­



k a d a r



c o k m



İ s r a i l'le s a v a ş m a k ü z e r e b i r



ğ u s u n d a k i M ik m a ş 'a k u rd u la r.



6



c ık ıp



o rd u ­



İs r a ilo g u lla r ı



z o r d u r u m d a o ld u k la r ın ıo g ö r d ü ­ le r ; c ü n k ü



b ü y ü k



d a y d ıla r . B u



b ir b a s k ı a ltın ­



y ü z d en



m a ğ a r a la r a ,



k a y a k o v u k la r ın a , s a r p



k a y a lık la ­



ra,



m a h z e n le r e



c u k u r la r ı-



n a



s a k la n d ıla r .8



le r



d e



Ü rd ü n



G a d 'a r S au l



v e



v e



su 7



G i l g a l 'd e



B azı



İr m a ğ ın ı



G i l e a d 'a



İb r a n i­



g e ^ e re k P



g itti.



k a ld ı;



C Elc 13:21 d 1Sa 14:5 İş 10:28 e Yş 18:28 1Sa 10:26 1Sa15:34 f 1Sa 18:1 2 S a 1 :4 2Sa 2 1 :7 g Yş 18:24 Yş 21:17 Zk 14:10 h Y ş13:2 1Sa9:16 ı 1Sa 10:5 2Sa 2 3 :1 4 i H k3:27 H k6:34 2 S a 2 :2 8 2Sa 2 0 :1 j B a 3 4 :3 0 Ç k5:21 k Yij 5:9 1Sa7:16 1Sa11:14 l T k r20:1 m B a2 2 :1 7 Yij 11:4 H k7:12 n Yij 7:2 Y:ş 18:12 1S a14:23 o T k r4 :3 0 ö T k r20:3 1Sa14:11 p L e2 6 :3 6 r Sy32:1 Yi; 13:24



a tlı v e d e ­



a r a y a t o p la n d ı. B e y t - a v e n 'in n d o ­



g â h



8



F a k a t



o n u n



ar-



1Sa 13:1* İbranice metinde rakam eksiktir.



2 . S ü tu n a 1Sa 10:26 Öz 24:10 b 1Sa 10:8 c 1Sa15:11 1S a15:22 1S a15:23 M e37:7 Öz 11:2 Öz 13:10 Öz 21:24 C B a47:7 Ru 2:4 1S a15:13 1S a25:14 d Yş 7:19 Ro 14:12 e T k r20:1 1Sa13:6 f 1Sa13:8 g 1Sa13:5 h Öz 3:5 Öz 14:12 Öz 19:21 ı Öz 11:2 Öz 21:24 Mi 6:8



g id e n le r



g ü n



E n



t it r iy o r d u .a



fa k a t



g e lm e d i



k u rb a n ı v e



S a m u ­



v e



S a u l 'u n



d a ğ ılm a y a



b a ş la d ı.



so n u n d a



n ı b a n a



tir



b e lir le d iğ i g ib i



b e k le d i,b



G i l g a l 'e



y a n ın d a k ile r 9



tir



S a u l S a m u e l 'i n



y e d i el



BÖ LÜ M 13 " i 1



1 . S A M U E L 1 2 :2 5 - 1 3 :1 5 d ın c a



S a u l,



" Y a k ıla c a k



p a y la ş m a



g e tir in "



k u r b a n la r ı­



d e d i. V e y a k ıla n



k u r b a n ı k e n d is i s u n d u .c 1 0



O , y a k ıla n



k u rb a n ı su n m a



iş in i b itir ir b itir m e z d i. S a u l o n u d u a



e tm e y e



"S e n



n e



S a m u e l g e l­



k a r ş ıla m a y a v e h a y ır ­ c ık tı.c



11



S a m u el



y a p tın ? " d d e y in c e ,



" B a k tım



h a lk



g id iy o r ;e s e n



d a ğ ılıp



d e s ö z v e r d iğ in g ü n ­



d e g e lm e d in .f F ilis tf le r in m a ş 't a s 1 2



S a u l



y a n ım d a n



to p la n d ığ ın ı



d e M ik -



g ö rü n c e ,



k e n d i k e n d im e d e d im



k i ,h 'F i -



l i s t ı i e r ş im d i G il g a l'd e b a n a s a ld ı­ ra ca k , o y sa b e n



d a h a Y e h o v a 'n ı n



lü tfu n u



d i l e m e d i m .'* B u



y a k ıla n



k u rb a n ı s u n m a m



y ü z d en g e re k -



t ig in i d ü s ü n d ü m " ı d e d i. 1 3



B u n a



" A k ıls ız c a " T a n r ın g i



k a r ş ılık



Y e h o v a 'n ın



e m re i



Y e h o v a



S a m u e l



d a v r a n d ın " i sa n a



u y m a d ın .k s e n in



d e



d e v irle r



1 4



O y s a a r tık



Ü y s a y d ın ,



k r a llığ ın ı



b o y u



d e d i. v e r d i-



İs r a il'



p e k iş tir e c e k ti.



k r a llığ ın



sü rm e y e ­



c e k . 1Y e h o v a K e n d i y ü r e ğ i n e g ö r e b ir a d a m



b u la c a k ;m Y e h o v a



K e n d i h a lk ın ın Ç ü n k ü



se n



o n u



ö n d e r i y a p a c a k .n



Y e h o v a 'n ın



e m r in e



u y m a d ın ." o 15



S o n ra



S a m u e l



k a lk ıp



G il-



g a l 'd e n B e n y a m i n t o p r a k l a r ı n d a ­ k i



G i b e a 'y a



g itti.



S au l



y a n ın d a



i Öz 13:21; Vz 7:17; Yr 5 :4 ; j 1Sa 10:8; 1Sa 15:11; k Me 119:4; Vz 12:13; 1Yh 5 :3 ; l Tkr 17:20; 1Sa 15:28; m 1Sa 16:1; 2Sa 7:15; Me 78:70; M e8 9 :2 0 ; Elç 13:22; n Ba 49:10; 2Sa 5:2; 2Sa 7:8; 1Ta 2 8 :4 ; o 1Sa 10:8; Yr 7:23; Yr 11:7.



1Sa 13:12* Sözcük anlamıyla, "yüzünü yumuşatmadım"



1 . S A M U E L 1 3 :1 6 - 1 4 :1 2



Yonatan ve sila h ta rı M ikm aş’ta



kalan adamları saydı; yaklaşık altı yüz kişiydi.* 16 Saul, oglu Yonatan ve yanlarındakiler Benyam in topraklarındaki Geba' da b kalıyorlardı. Filistîler de M ikm aş'ta c ordugah kurmuştu. 17 Akıncılar Filistî ordugahın­ dan üç bölük halinde ç çıktılar. Bir bölük Sual topraklarındaki Ofra'ya d gitti, 18 diger bölük Beyt-horon'a,e üçüncü bölük de Tseboim Vadisine bakan sınıra, çöle dogru yöneldi. 19 O zamanlar İsrail toprak­ larında hiç demirci yoktu. Çün­ kü Filisttler, "İbraniler kılıç ya da mızrak yapm asın" f demişlerdi. 20 Tüm İsrailliler saban demir­ lerini, kazmalarını, baltalarını, oraklarını biletm ek g için Filistılerin yanına inerlerdi. 21 Saban demiri, kazma, üç dişli dirgen ve baltaları bilem enin, üvendireh onarm anın bedeli bir pim' di.* 22 Savaş zamanı, Saul ve Yonatan'ın yanındaki adamların hiçbirinin elinde k ılıç ya da mız­ rak yoktu, sadece Saul i ve Yonatan'da vardı. 23 O sırada Filistı askerlerinin bir kolu 1 Mikmaş Geçidine k çıktı.



BÖ LÜ M 13



“| Jk Bir gün Saul'un oglu Yo1 4 natan, l silahtarına "Gel, karşı taraftaki Filisti ordugahına gidelim" dedi. Fakat bunu ba­ basına söylemedi.m 2 Bu ara­ da Saul Gibea n şehri yakının­ da, Migron'daki naragacı altında oturuyordu. Yanında yaklaşık altı yüz adam vardı.° 3 (Efodu,° Silo'da P Yehova'nın kahini olan Eli r oglu Finehas s oglu İka1Sa 13:21* "Pim", eski bir agırlık ölçü­ sü; şekelin yaklaşık üçte ikisi.



a 1Sa 13:7 1Sa 14:2 b Yş 18:24 1Sa 13:3 c 1Sa 13:2 İş 10:28 C 1Sa 11:11 d Yş 18:23 e Yş 10:11 Yş 18:13 1Ta 6:68 2Ta 8:5 f 2K r24:14 g B a 4 :2 2 Oz 27:17 h H k3:31 ı Hk 7:20 1S a17:47 1S a17:50 M e4 4 :3 Z k 4:6 i 1Sa9:16 j 1Sa 14:4 k 1Sa 13:2 1Sa14:5 İş 10:28



BÖ LÜ M 14 l 1Sa 13:22 1S a14:49 1Sa18:1 2 S a 1 :4 2Sa 2 1 :7 m Hk 14:6 n 1Sa 10:26 o 1Sa 13:15 ö Ç k 2 9 :5 Sy27:21 p Yş 18:1 1Sa1:3 r 1Sa 1:9 s 1Sa 2 :1 2 1Sa4:17



2 . S ü tu n a 1Sa 4:21 b 1Sa 2 2 :9 c 1S a13:23 C 1Sa 13:2 d 1Sa 13:3 e B a17:10 H k14:3 H k15:18 1Sa17:36 2 S a 1 :2 0 1Ta 10:4 Y r9 :2 6 f H k7:2 2K r6:16 2Ta 14:11 M e115:11 İb 11:33 g 2Kr 10:15 Oz 17:17 h B a 2 4 :1 4 H k7:11 1Sa10:7 ı 1Sa 13:6 1Sa14:22 i 1Sa14:10 1Sa17:44 2Kr 14:8



382



bod'unâ kardeşi Ahitub'unb oglu Ahiya tadıyordu.) Halk Yonatan' ın gittigini bilmiyordu. 4 Yonatan'ın karşı taraftaki Filistı ordugahınac ulanabilmek için bir vadiden geçmesi gerekiyordu; bu vadinin iki tarafında dişe benze­ yen birer kaya vardı; birinin adı Botsets, digerinin adı Sene'ydi. 5 Sütun gibi yükselen kayalar­ dan biri kuzeydeki M ikmaş'a,ç digeri ise güneydeki Geba'yad ba­ kıyordu. 6 Yonatan, silahtarına "Gel, karşıya geçip şu sünnetsizlerine ordugahına girelim" dedi. "Bel­ ki Yehova bize yardım eder; çün­ kü ister çok ister az kişiyle olsun Y ehova'nın saglayacagı kurtu­ luşu hiçbir şey engelleyemez."f 7 Bunun üzerine silahtarı "G ön­ lünden ne geçiyorsa onu yap" dedi. "Nereye gitmek istiyorsan oraya git. Gönlünden geçen ne ise senin yanındayım."g 8 Yonatan, "Karşı tarafa, o adamla­ rın yanına gidip onlara görüne­ lim " dedi. 9 "Eger 'Yerinizden kımıldamayın, yanınıza geliyo­ ruz!' derlerse oldugumuz yerde dururuz, üzerlerine gitmeyiz. 10 Ama eger 'Yukarı gelin, karşı­ mıza çıkın' derlerse yukarı çıka­ rız, çünkü bu Yehova'nın onları elimize vereceginin işareti olur."h 11 Böylece ikisi ortaya çıkıp Filistî askerlerine göründüler. Filistîler de "Bakın! İbraniler giz­ lendikleri deliklerden çık ıy or" dedi. 12 Ordugâhtaki askerler Yonatan'a ve silahtarına "Yanı­ mıza çıkın da, size dersinizi verelim "i dediler. Yonatan silah­ tarına "Arkamdan gel, Yehova



383



Yonatan düşm anı yener; Saul’un andı



o n la rı



İ s r a i l 'i n



d e d i.



1 3



e lin e



Y o n a ta n



v e re c e k "a e lle r in i



a y a k la r ın ı k u lla n a r a k



v e



tır m a n m a ­



y a b a ş la d ı,b s ila h ta r ı d a a r d ın d a y d ı.



Y o n a ta n c



sererk e n lip



o n la rı



v u ru p



s ila h ta r ı d a



a rk a d a n



ö ld ü r ü y o r d u k



la s ila h ta r ı b u



y e re



1 4



g e­



Y o n a ta n '



ilk s a ld ır ıd a ik i d ö ­



n ü m lü k b ir a la n d a y a k la ş ık y ir m i a d a m



ö ld ü r d ü le r .



1 5



B u n u n



ü z e r in e



k ır d a k i o r ­



d u g a h ta v e k a m p ta b u lu n a n k e si



d e h ş e tli



b ir



k o rk u



s a r d ı;d



a k ın c ıla r ı'



b ile



s a r s ılm a y a



b a ş la d ı.f V e b u , T a n r ı'



d a n g e le n 1 6



a ld ı,



y e r



b i r s a r s ı n t ı h a l i n i a ld ı.g



S a u l 'u n



r ın d a k i



titr e m e



h e r­



B e n y a m in



to p r a k la ­



G ib e a 'd a h b u lu n a n



g ö z­



c ü le r i o la n la r ı g ö rd ü . O rd u g a h ta a k a n



k a rg aşa



1 7



S au l



la m a y a p ın g ittiğ in i



1 8



d a



S a u l



o lm a d ığ ı



g e tir "i



s a n d ığ ı



g u lla r ın ın



o



k im in



Y o k la m a



ile



A h i y a 'y a i



s a n d ığ ın ı n ın



d e d i.



Y o n a ta n



o ra d a



"Y o k ­



a r a m ız d a n



b u lu n "



y a p ılın c a r ın ın



e tr a fa y a y ılıy o r d u k



y a n ın d a k ile r e ,



s ila h ta ­ a n la ş ıld ı.



" T a n r ı 'n ı n



d e d i.



(T a n r ı'



g ü n le r d e



İs r a ilo -



e lin d e y d i.) k



1 9



Sau l



k a h in le k o n u ş u r k e n ,1F ilis tı o r d u ­ g a h ın d a



k arg aşa



y o rd u .



S au l



d e d i.



2 0



g ittik le



k a h in e



b ü y ü ­



" E lin i



B ö y le c e



S au l



c e k "



ile



y a ­



n ın d a k i h e rk e s b ir a ra y a to p la n ıp c e p h e y e



g itti.m O r a d a



b ü y ü k



b ir



k a r g a ş a v a r d ı, h e r k e s b i r b i r i n e k ılıc



c e k m iş t i.n



lis t^ le r in r ın



2 1



ta r a fın a



a s k e r le r in e



d e,



S a u l



v e



Ö n c e d e n g e c e n ,»



k a tıla n



2 2



E f r a im 'in



rı



F ilis tfle r in



o n la rı



sav aş



tü m



y a n ın ­



b ir lik



d a ğ lık



g iz le n m iş ö o la n



o n la ­



İb r a n ile r



Y o n a t a n 'ı n



d a k i İs r a ilo g u lla r ıy la



F i-



o ld u .



b ö lg e s in d e İs r a ilo g u lla -



k a c tıg ın ı a la n ın d a



d u y u n ca , k o v a la m a ­



1 . S A M U E L 1 4 :1 3 -3 2



BÖ LÜ M 14



y a b a n la d ı.



a 1Sa14:6 2 S a 5 :2 4 2K r6:16 Öz 3:5 Öz 16:3 b Me 18:29 İb 1 1 :3 4 c 2Sa 1:23 C L e2 6 :7 Yş 23:10 M e44:3 Ro 8:31 d Hk 7:21 2Kr 7:6 e 1Sa 13:17 f Çk 19:18 Na 1:5 M t 27:51 Elş 16:26 g B a 3 5 :5 M e48:5 Da 5:6 h 1Sa 10:26 1Sa14:2 ı Hk 7:22 1S a14:20 2Ta 20:23 i 1Sa 14:3 j Ç k 2 5 :2 2 k 1Sa4:3 1Sa 5 :2 1Sa 7:1 l Sy27:21 m Sy 10:9 n H k7:22 2Ta 20:23 İ¡ş 19:2 H e38:21 o H k15:11 o 1Sa13:6 1Sa14:11



r a i l 'i



2 . S u tu n a T k r3 3 :2 9 H k2:18 2K r19:34 M e17:7 Me 44:7 İş 63:8 Ho 1:7 1 T i4 :1 0 b 1Sa13:5 c Yş 10:13 H k11:36 H k16:28 C L e5:4 S y30:2 H k21:1 Öz 20:25 V z5:6 d T k r23:21 H k8:5 2Sa 17:29 M e1 5 :4 e T k r8 :8 Tkr27:3 Yş 5:6 f Çk 3:8 L e2 0 :2 4 Sy13:27 M t3 :4 g M e1 5 :4 h 1S a14:17 ı 1Sa 3 0 :1 2 i 1S a14:24



2 3



Y e h o v a o g ü n İs­



k u r ta r d ı/



in b ö te s in e 2 4



sav aş



V e İs r a ilo g u lla r ı o



y o r u ld u . B u n a şa m



ra ğ m e n



o lm a d a n ,



r ım d a n y e n



ö c



b e n



ic ir d i.c



k im s e 2 5



B u



V e h e p



2 6



d e, y e re



y i­



y ü z d en



h a lk ta n



b ir lik te b ir o r m a n a



k im s e



tü r m e d i.



b a le



g ir d ik le r in ­



e lin i



H erk es



k o rk u y o rd u k n a ta n ,



ü z e r in d e



O rm a n a



b a l d a m la d ıg ın ıf g ö rd ü ­



fa k a t



a ğ z ın a



a n t



2 7



b a b a s ın ın



ic tig i



N e



d e ğ n e ğ i



p e te ğ in e



v a r



h a lk a



d u y m a m ış t ı.h



e lin d e k i b a l



d ü ş m a n la ­



d iy e r e k h a lk a



to p r a ğ ın



v a r d ı.



d ig in i



c o k



b ir ş e y y e m e d i.d



g e ld ile r ;



le r ,



g ü n



S a u l "A k ­



a lm a d a n c e k m e k



la n e tli o ls u n !"



a n t



B e y t-a v e n '



k a d a r y a y ıld ı.



ic ir -



y ü z d en



u z a tıp



b a tır d ı.



k i Y o ­



a n t



B u



g ö ­ ic in



u c u n u



B a lı



a ğ z ın a



g ö tü r ü n c e g ö z le r i p a r la m a y a b a ş ­ la d ık



2 8



la r d a n



b ir i,



B u n u n ü z e r in e a d a m ­ "B a b a n



'B u g ü n e k m e k y i y e n



b ü tü n



h a lk a



a d a m



la n e t­



li o l s u n ! ' d iy e a n t ic ir m iş t i" d e d i. (A r tık



h a lk



tü .) !



2 9



iy ic e



b itk in



d ü şm ü ş­



F a k a t Y o n a ta n



m e m le k e te



"B a b a m



s ı k ı n t ı g e t i r d i " 1» d e d i .



"B a k ın , b ira z b a l ta d ın c a g ö z le r im b u g ü n



p a r la d ı.1



3 0



d ü şm a n d a n



a ld ığ ı



m e tte n m b ira z y e m iş iy i o lu r d u ! B u



n a s ıl d a



E ğ e r h a lk g a n i-



o ls a y d ın n e



y ü z d en



şu



a n a



k a ­



d a r F ilis tfle r e b ü y ü k b i r k a y ıp v e rd ir e m e d ik ." o 3 1



O



g ü n



F ilis tıie r i,



t a n ö A y y a l o n 'a P ö ld ü r d ü le r d ü ş tü k la r ı la



3 2



v e B u



g a n im e te s a ld ır ıp ,s



k a d a r h a lk



M ik m a ş ' k o v a la y ıp



c o k



b itk in



y ü z d e n , b ü y ü k



k o y u n la r ı,



b ir



a ld ık ­ h ır s ­



s ığ ır la r ı,



j Hk 8:4; 2Sa 17:29; k 1Kr 18:18; l 1Sa 14:27; m Tkr 20:14; n 1Sa 14:26; Elc 9:19; o Vz 9:18; ö 1Sa 13:2; p Yş 10:12; Ys 19:42; r Hk 8.5; İs 44 :1 2 ; s T k r 20:14; 1Sa 15:19.



1 . S A M U E L 1 4 :3 3 -4 9



Saul sun ak yapar. Yonatan öldürülmez



buzağıları yakaladıkları gibi top­ rağın üzerinde kestiler ve kanlı kanlı yediler.a 3 3 Bunun üze­ rine Saul'a "Bak! Halk kanlı et yi­ yerek1’ Yehova'ya karşı günah iş­ liyor" dediler. Saul da "Hainlik ettiniz. Buraya hem en büyük bir taş yuvarlayın" dedi. 3 4 "Hal­ kın arasına dağılıp onlara 'Herkes öküzünü ve koyununu benim ya­ nıma getirsin, burada kesip ye­ sin; eti kanıyla yiyerek Yehova'ya karşı günah işlemeyin'c deyin." Böylece tüm halk o gece sığırını getirip orada kesti. 35 Ve Saul Yehova'ya bir sunak yaptı.c Bu, onun Yehova'ya yaptığı ilk sunaktı.d 3 6 Saul sonra "Filistflerin pe­ şinden bu gece inelim ve gün ışıyana kadare onları yağmala­ yalım; hiçbirini sağ; bırakmayalım "f dedi. Adamlar da "Nasıl uy­ gun görüyorsan öyle yap" dedi. O zaman kahin "Burada Tanrı'ya danışalım"« dedi. 37 Saul Tanrı'ya, "Filistflerin peşinden ineyim mi?h Onları İsrail'in eli­ ne verecek m isin?"ı diye sordu. Tanrı o gün ona cevap vermedi.i 3 8 Bunun üzerine Saul, "Ey hal­ kın ileri gelenleri,1 yanıma ge­ lin "14 dedi. "Bugün bu günahın nasıl işlendiğini soruşturup orta­ ya cıkaralım. 3 9 İsrail'in Kur­ tarıcısı Yehova'nın hakkı icin, bunu yapan oğlum Yonatan bile olsa, mutlaka ölecek."1Fakat halk arasında kimse ona cevap ver­ medi. 4 0 Ve Saul tüm İsrail'e "Siz bir tarafta durun, ben ve oğ­ lum Yonatan diğer tarafta dura­ lım " dedi. Halk Saul'a "Nasıl uy­ gun görüyorsan öyle yap"mdedi.



BÖ LÜ M 14 a B a 9 :4 L e3:17 Le 17:10 Tkr 12:16 H e33:25 Eli: 15:29 b Tkr 12:23 T k r15:23 c 1Sa 14:32 ç 1Sa 7:17 2Sa 24:18 2Sa 24:25 d B a 4 :2 6 e Yş 10:9 1Sa11:11 Yr6:5 f Tkr 7:2 T kr7:16 g Sy 27:21 1Sa 3 0 :7 M e6 5 :4 Me 73:28 Ml 2:7 h Hk 1:1 1Sa 3 0 :8 2Sa 5 :1 9 Öz 3:5 ı Sy 27:21 i 1Sa 28:6 M e6 6 :1 8 İş 1:15 H e20:3 j H k20:2 k Yş 7:14 1S a10:19 l V z5:2 m 2Sa 15:15 V z8:4



2 . S ü tu n a Çk 2 8 :3 0 L e8:8 T k r3 3 :8 Ezr2:63 b Yş 7:16 1Sa 10:21 c Öz 16:33 Yun 1:7 ç Yş 7:19 d 1S a14:27 e B a 3 8 :2 4 1S a14:24 2Sa 12:5 Yk 2:13 f Ru 1:17 1Sa3:17 1Sa 2 5 :2 2 2 S a 3 :9 2Sa19:13 g 1Sa11:13 1Sa14:14 1Sa19:5 N e9:27 h B a 4 4 :7 Yş 22:29 ı 1Sa19:6 1Sa 2 8 :1 0 i 1Kr 1:52 Lu 21:18 El^27:34 j 1Sa14:6 k E y6:23 l Sy3 3 :5 5 H k2:3 m 1Sa13:1



384



41 Saul Yehova'ya "Ey İsrail' in Tanrısı, ne olur Tum m im le a bize cevap ver!" dedi. Ve kurada Yonatan ile Saul cıktı, halk ora­ dan ayrıldı.b 4 2 Bu sefer Saul "Benim le oğlum Yonatan arasın­ da karar vermek icin kura cekin" c dedi. Ve kurada Yonatan cıktı. 4 3 Saul Yonatan'a "Söyle bana, ne yaptın?" c diye sorunca Yona­ tan "Elimdeki değneğin ucuyla biraz bal alıp tattım " d dedi. "İşte karşındayım, öldür beni." 4 4 Bunun üzerine Saul "Yo­ natan, eğer sen öldürülmezsen/ Tanrı bana aynısını hatta daha beterini yapsın" f dedi. 45 Fa­ kat halk Saul'a, "İsrail'e bu buyük kurtuluşu sağlayan « Yonatan mı öldürülecek? Olam az!" h dedi. "Yehova'nın hakkı icin/ onun sa­ cının bir teline bile zarar gelme­ yecek/ cünkü o bugün Tanrı'yla birlikte calıştı." 1 Böylece halk Yonatan'ı kurtardı,« o öldürülmedi. 4 6 Saul Filistflerin peşini bı­ raktı, Filistıler de kendi yerlerine döndüler.1 4 7 Saul, İsrail üzerindeki hâ­ kimiyetini pekiştirince m ç evre­ sindeki tüm düşm anlarıyla, M oab,n Ammonoğ;ullan,o Edom,° Tsoba krallarıP ve Filistllerle ' sa­ vaştı. Gittiği her yerde düşman­ larını cezalandırdı.s 4 8 Yigitee savaşmaya devam etti/ Amalek'it de yenilgiye uğrattı. İsrail'i yağ­ macıların elinden kurtardı. 4 9 Saul'un oğulları Yonatan, u Yişvi, M alki-şua'ydı;ü iki kızından büyüğünün adı Men 1Sa 12:9; o Tkr 2:19; 1Sa 11:11; o Ba 36:8; Ba 36:43; Ml 1:4; p 2Sa 10:6; 1Kr 11:23; r 1Sa 9:16; s Yş 13:1; Yş 23:10; s 2Sa 1:2 3; t Çk 17:14; Tkr 25:19; 1Sa 15:3; ü 1Sa 13:2; 1Sa 14:1; 1Ta 9 :3 9 ; ü 1Sa 31:2; 1Ta 8:33.



385



Sau l’un itaatsizliği, A m alek kralı



rab,a kücügünün adı Mikal'di.b 50 Saül'ün karısı, Ahimaats'ın kızı Ahinoam'dı. Ordüsünün kom ütanı amcası Ner'in oglü Abner'di.c 51 Kisc Saül'ün baba­ sıydı, A bner'in babası Ner,d Abiel'in oglüydü. 52 Saül hayatı boyünca Filistîlerle kıyasıya savastı.e Nerede güclü ve yigjit bir adam görse onü hem en yanına alırdı.f



B Ö L Ü M 14



"i Samüel Saül'a "Yehova 1 5 seni halkı İsrail üzeri­ ne kral olarak m eshetm em g icin beni gönderdi" dedi. "Simdi Yehov a'n ın söylediklerine külak ver.h 2 Göklerin hakim i Yehovaı diyor ki, 'Am alek'e, İsra­ il'e yaptıklarının hesabını so­ racağım^ Çünkü İsrailogülları M ısır'dan cıkıp gelirken yolda onlara karşı koydü.i 3 Simdi git Amalek'i vür,k onün her pe­ yini tamam en yok e ti Hicbirine acıma, kadını ve erkegi, cocügü ve emzikteki bebegi,msığırı ve koyünü, deveyi ve esegi,n hepsi­ ni öldür.' " o 4 Bünün üzerine Saül adamlarını Telaim 'deö bir araya toplayıp saydı, iki yüz bin yaya askerin yanı sıra Yahüda' dan on bin kisi vardı.p 5 Saül, A m alekogüllarının sehrine kadar geldi ve vadide püsüya yattı. 6 Bü arada Kenilerer "Gidin, bürayı terk edin"s dedi. "Amalekogüllarının arasın­ dan cıkın ki, sizi onlarla bir­ likte yok etmeyeyim. Çünkü İsrailogülları Mısır'dan aktıgındas siz onlara iyilik e ttin iz ." Böylece K eniler Amalekogüllarının arasından ayrıldı. 7 Sonra Saül, Havila'danü Mısır önlerin­



BÖ LÜ M 15



a 1Sa 18:17 b 1Sa 18:27 1Sa 25:44 2Sa3:13 2 S a 6 :2 0 c 1Sa 17:55 2 S a 2 :8 2Sa 3 :2 7 C 1Sa9:1 1T a9:39 Elç 13:21 d 1Kr2:5 e Ba 49:27 1Sa9:16 f 1Sa8:11 1Sa 10:26



g 1Sa9:16 1Sa10:1 h Tkr 17:20 1Sa 12:14 Vz 12:13 ı 2Sa 7:26 i Ba 12:3 Z k 2:8 j Çk 17:8 S y 2 4 :2 0 T k r2 5 :1 7 T k r2 5 :1 8 k Çk 17:14 T k r2 5 :1 9 1T a4:43 l Le 27:28 Le 27:29 1Sa 15:18 m Ç k 2 0 :5 İs 14:21 n Tkr 13:17 Yi; 6:18 o Tkr 9:3 o Ys 15:24 p 1Sa 11:8 1S a13:15 r Sy 10:29 Sy1 0 :3 2 Sy24:21 H k1:16 H k4:11 s Ba 18:25 B a 1 9 :1 2 Sy16:26 1K r20:31 Oz 20:28 s T k r5:15 T kr16:3 t Ba 12:3 Çk 18:9 Çk 18:12 Sy 10:29 İb 6:10 u B a 25:18



1 . S A M U E L 1 4 :5 0 - 1 5 :1 6



deki Sür'aa kadar bütün Ama­ lek'i vürdü.b 8 Ve Amalek kralı Agag'ıc yakaladı; bütün halkı kılıctan gecirdi fakat onü sag bırak­ tık 9 Saül ve adamları Agag'ı esirgediler; koyünların, sıgırların ve besili hayvanların en iyilerini,d koı^ları, iyi olan ne varsa yok etmek istemediler.' Fakat değer­ siz gördükleri ve begenmedikleri seylerin hepsini yok ettiler. 10 Bünün üzerine Samüel'e Yehova'nın sü sözü geldi: 11 "Saül'ü kral yaptıgıma üzüldüm.f Çünkü Benim yolümdan döndü,ğ sözümü yerine getir­ m edi."11 Bünün üzerine Samü­ el cok kederlendi ve bütün gece Yehova'ya feryat etti.i 12 Samüel, Saül'la görülm ek icin sa­ bah erkenden kalktı. Ona, "Saül Karmel'ei geldi ve kendi onürüna bir anıt dikti,k sonra geri dönüp Gilgal'e indi" diye haberverildi. 13 SonündaSamüel Saül'ün yanına gitti ve Saül "Yehova'nın bereketini göresin"l dedi, "Yehova'nın sözünü yeri­ ne getirdim."m 14 Samüel ise "Peki külagıma gelen bü koyün m elemeleri ve sıgır bögürmeleri nedir?"n diye sordü. 15 Saül da "Onları Amalekogüllarından getirdiler" dedi, "Çünkü halk,° Tanrın Yehova'ya kürban etmek amacıyla koyünların ve sıgırların en iyilerini esirgedi.11 Geri kalan her seyi yok ettik." 16 Samüel Saül'a "Süs!" dedi. "Simdi sana



2 . S ü tu n a B a16:7 1Sa27:8 b T k r2 5 :1 9 1S a14:48 c 1S a15:33 c L e27:29 1Sa15:3



d Le 27:28; 7:1 2; 1Sa 13:9; Oz 11:2; Oz 14:12; Oz 21:24 e Yr 48:10: f Ba 6:6: IS a 15:26: IS a 15:35: Yr 18:8 g M e 3 6 :2 ; M e 1 2 5 :5 ; Vz 4:13; M l 3 :7 ; h 1Sa 13:13; 1Sa 15:3; ı 1Sa 16:1; Me 119:136; i Me 5 5 :2 ; j Y? 15:55; 1Sa 2 5 :2 ; k 2Sa 18:18; Me 49:11; Öz 8:13; Oz 15:25; l 1Sa 13:10; m Öz 12:15; Öz 18:17; Öz 26:12; n 1Sa 15:3; Me 3 6 :2 ; o Ba 3 :1 2 ; Çk 3 2 :2 2 ; 1Sa 15:21; o 1Ta 28:9; Öz 28:13.



1 . S A M U E L 1 5 :1 7 -3 3



Saul reddedilir. Ita a t kurbandan iyi



Yehova'nın dün gece bana söy­ lediklerini bildirecegim."â O da "Bildir" dedi. 17 Samuel şunları söyledi: "Sen kendini önem siz gördügünb halde İsrail kabilelerinin başı olmadın mı? Ve Yehova seni İsrail'in kralı olarak meshetmedi m i?c 18 Sonra Yehova seni bir göreve gönderdi, 'Git günah­ kârları^ Am alekogullarını yok et, tam am en ortadan kaldırıncaya kadar onlarla savaş' dedi.d 19 Buna rağmen neden Yehova' nın sözünü dinlemedin de, hırs­ la ganimete saldırıpe Yehova'nın gözünde kötü olan şeyi yaptın?"f 2 0 Saul ise Sam uel'e "Ama ben Yehova'nın sözünü dinledimg ve Yehova'nın gönderdiği yere gidip Amalek kralı Agag'ı getirdim,h tüm Amalekogullarını yok ettim "l dedi. 21 "Ve halki ganimetin idinden yok edilme­ si gereken koyunların ve sıgırların en iyilerini Gilgal'de1Tanrın Yehova'ya kurban etm ekk üzere aldı." 22 Bunun üzerine Samuel şu karşılığı verdi: "Yehova, yakılan sunulardan1ve kurbanlardan cok sözünün dinlenm esinden hoş­ lanmaz mı? Sunu bil ki, Yehova'ya itaat etm ekm kurbandan,n dikkatle dinlemek kodların yagındano iyidir; 23 isyankârlıkö falcılık günahıylapbirdir, küstah­ lık ise büyücülük ve putperestlik­ le^ birdir. Sen Yehova'nın sözü­ nü1 reddettiğin icin O da senin krallığını reddetti." 1Sa 15:23* Aile tanrıları ya da putları kastediliyor; İbranicesi terafim.



B Ö L Ü M 15 a 1Sa 15:10 b 1Sa9:21 1Sa 10:22 c 1Sa9:16 1Sa10:1 C 1Sa 15:3 E.y31:3 Öz 10:29 Öz 13:21 d T k r25:19 e Tkr 13:17 1Sa 15:9 Öz 28:20 E f5:5 f 1Sa 15:24 g Öz 21:29 Ö z 28:14 h Le 27:29 1Kr 2 0 :4 2 Yr 48:10 ı Tkr 7:16 1Sa 15:3 i Ç k 3 2 :2 2 1Sa15:15 j 1Sa 13:4 k V z5:1 l M e5 0 :8 İş 1:11 Mi 6:6 m Yr 7:23 Y r 3 8 :2 0 n (İz 21:3 Ho 6:6 Mr 12:33 o L e3:16 o Sy 14:9 T k r9 :7 1S a12:15 p L e2 0 :6 T k r18:10 1Sa28:3 1Ta 10:13 İş; 8:19 r B a31:19 B a 3 1 :3 0 2K r2 3 :2 4 s 1Sa 15:3 •s 1Sa 13:14 1Sa16:1 1Ta 28:9 Elç: 13:22



2 . S ü tu n a 1Sa2:25 2Ko 7:10 Yk 4:17 b Öz 29:25 İş; 51:12 c 1Sa2:25 C 1Sa 15:30 d T k r17:20 1S a12:25 1S a13:14 1Sa16:1 e 1K r11:30 f 1Kr11:31 g 1S a13:14 1S a16:12 1Sa 2 8 :1 7 Elc 13:22 h 1Ta29:11 E y37:22 İş; 43:3 İş; 44:6



3 86



24 O zam an Saul Samuel'e "G ünah işled im "a dedi, "Ye­ hova'nın em rini ve senin sö­ zünü cignedim, cünkü halktan korkupb onların sözünü dinle­ dim. 25 Simdi ne olur güna­ hım ı bagışlac ve benim le birlikte dön de Yehova'nın önünde yere kapanayım."c 2 6 Fakat Samu­ el Saul'a "Seninle birlikte dön­ m em " dedi. "Çünkü Yehova'nın sözünü reddettin, Yehova da se­ nin İsrail üzerindeki krallığını artık reddediyor."d 27 Samu­ el gitmek üzere arkasını dönün­ ce, Saul birden onun kaftanının etegine yapıştı, kaftan yırtıldı.e 28 Bunun üzerine Samuel ona "Yehova İsrail'in krallığını bu­ gün senin elinden işte böyle yır­ tıp aldı"f dedi. "Ve onu senden daha iyi birine, senin bir karde­ şine verecek.s 29 İsrail'in Haş­ metli Tanrısıh yalancı cıkmazı ve pişmanlık duymaz. O insan de­ ğil ki, pişmanlık duysun."i 3 0 O zaman Saul "Günah iş­ ledim " dedi, "Simdi ne olur hal­ kım ın ihtiyarları ve İsrail'in önünde beni onurlandır.1Benim ­ le birlikte dön de Tanrın Yehova' nın önünde yere kapanayım."k 31 Böylece Samuel dönüp Saul' un ardından gitti ve Saul Yehova'nın önünde yere kapan­ dı. 32 Sonra Samuel "Amalek kralı Agag'ı bana getirin" dedi. Agag onun yanına yekinerek gel­ di; "Herhalde ölüm tehlikesi gecti" diye düşünm eye başladı. 33 Ama Samuel, "Senin kılıcınl anneleri nasıl evlâtsız bıraktıysa, ı Me 8 9 :3 5 ; T it 1:2; İb 6:18; i Sy 2 3 :1 9 ; Me 110:4; He 24:14; j Öz 2 6 :1 ; k 1Sa 15:25; İş 29:13; M t 15:8; l Mt 26:52.



387



Yeni kral. İnsan gOrünüşe bakar



kadınlar arasında senin ann ena de öyle evlatsız bırakılacak"8 di­ yerek Agag'ı Gilgal'de Yehova' nın önünde parçaladı.c 3 4 Samuel sonra Ram a'ya doğru yola koyuldu, Saul da Gibea'yaç kendi evine çıktı. 35 Samuel öldügü güne kadar Saul'u bir daha görmedi, Saul için yas tutüyordu.d Yehova da Saul'u İsrail'in kralı yaptığına üzüldü.e 1 i î Sonunda Yehova Samu1 6 el'e "Ben Saul'u İsrail kra­ lı olarak reddetmişken/ sen onun için daha ne kadar yas tutacak­ s ın ? " dedi. "Simdi yag boynuzunuh doldurup yola koyul. Seni Beytlehem li Yesse'yeı gönderecegim; çünkü kral olarak onun ogullarından birin i se çtim ."’ 2 Fakat Samuel "Nasıl giderim? Saul duyarsa beni öldürür"1 diye karşılık verdi. Bunun üzerine Ye­ hova, "Yanına sürüden bir buzagı al; 'Yehova'ya kurban sunmak için geldim'k de. 3 Ve kurban sunmaya Yesse'yi de çagır" dedi. "Ne yapman gerektigini Ben sana bildirecegim/ gösterdigim kişiyi Benim adıma m eshedeceksin."m 4 Samuel Yehova'nın söyle­ diklerini yaptı. Beytlehem 'envardıgında şehrin ihtiyarları onu korkudan titreyereko karşıladılar. Samuel'e "Barış için mi geliyor­ sun?"8 diye sordular. 5 O da "Evet, barış için; Yehova'ya kur­ ban sunmak için geldim" dedi. "Kendinizi arındırınp ve benim le birlikte kurban sunmaya gelin." Ardından Yesse'yi ve oğullarını arındırıp onları kurban sunma­ ya çağırdı. 6 Onlar içeri girdi-



BÖ LÜ M 15 a H k5:28 b B a 9 :6 L e24:17 Tkr 19:21 H k1:7 M t 7:2 c Çk 17:14 Tkr 25:19 1Sa15:3 C 1Sa 11:4 d 1Sa 16:1 e 1Sa 15:11



f 1Sa 15:23 1S a15:26 g 1Sa 15:35 V z3:4 h Ç k 3 0 :2 5 1K r1:39 M e1 3 3 :2 ı R u 4 :1 7 1T a2:12 İş 11:1 i B a 4 9 :1 0 1Sa13:14 M e7 8 :7 0 M e8 9 :2 0 Elç 13:22 j 1Sa 22:17 k 1Sa9:12 1Sa 2 0 :2 9 M t10:16 l A m s3:7 m M e8 9 :2 0 n R u 4:11 1Sa 2 0 :6 o 1Sa21:1 Lu 8:37 o 1Kr2:13 2K r9:22 p Çk 19:10 L e11:44 L e2 0 :7



2 . S u tu n a 1Sa 17:28 1Ta2:13 b 1Sa 10:23 c Ey 10:4 İş 55:8 C 2Ko 5:12 2Ko 10:7 d 1K r8:39 1T a28:9 2Ta 16:9 Me 7:9 Oz 24:12 Y r17:10 Elç 1:24 e 1Sa 17:13 1Ta2:13 f 2Sa13:3 g 1Sa 17:14 h 2Sa 7:8 M e7 8 :7 0 ı 1Sa 17:42 Ezg 5:10 Ağ! 4:7 i 1Sa 13:14 1Sa 16:1 M e8 9 :2 0 Elç: 13:22



1 . S A M U E L 1 5 :3 4 - 1 6 :1 5



ginde, Samuel Eliab'ı“ görür gör­ mez "İşte Yehova'nın m esihi, O 'nun huzurunda" dedi. 7 Fa­ kat Yehova Samuel'e "O nun gö­ rünüşüne ve uzun boylu olduguna bakma,b Ben onu reddettim" dedi. "Tanrı insanın gördüğü gibi görmez;c çünkü insan görünü­ şe bakarç oysa Yehova yüreğe bakar."d 8 Sonra Yesse Abinad ab'ıe çağırıp Sam uel'in önün­ den geçirdi. Ama Samuel "Ye­ hova bunu da seçmedi" dedi. 9 Ardından Yesse Sam m ah'ıf ge­ çirdi. Samuel "Yehova bunu da seçmedi" dedi. 10 Yesse yedi oğlunu da Sam uel'in önünden geçirdi. Fakat Samuel "Yehova bunları seçmedi" dedi. 11 En sonunda Samuel Yesse'ye "Oğullarının hepsi bunlar m ı?" diye sordu. Yesse, "Bir de en küçükleri var,ğ koyun güdü­ yor"8 cevabını verdi. Bunun üze­ rine Samuel Yesse'ye "Birini gön­ der de onu getirsin, çünkü o gelmeden yemeğe oturmayaca­ ğız" dedi. 12 Böylece Yesse adam gönderip onu getirtti. Ge­ len, pembe tenli/ güzel gözlü ve yakışıklı bir gençti. Yehova, "Kalk onu meshet. Çünkü bu o !"* dedi. 13 Samuel de yağ boynuzunu aldı,1 onu kardeşlerinin önünde meshetti. O günden sonra Yeho­ va'nın ruhu Davut'u etkisi altına aldı.k Sonra Samuel kalkıp Rama' yal gitti. 14 Ve Yehova'nın ruhu Saul' dan ayrıldı;m Yehova kötü bir ru hu nn ona sıkıntı ver­ m esine izin verdi. 15 Saul'un j 1Sa 16:1; 1Kr 1:39; k Sy 11:17; Hk 3:10; 1Sa 10:6; 2Sa 2 3 :2 ; l 1Sa 1:1; 1Sa 1:19; m 1Sa 18:12; 1Sa 28:15; n 1Sa 18:10; 1Sa 19:9; Ey 34:11; Ey 3 4 :1 2 ; Ro 2:6; İb 3:12; Yk 1:13.



1 . S A M U E L 1 6 :1 6 - 1 7 :1 2



Davut Saul için lir çalar. Golyat



hizmetkârları "İşte, Tanrı'dan ge­ len kötü bir ruh sana sıkıntı veriyor" dedi. 16 "Lütfen efen­ dimiz huzurundaki hizmetkârla­ rına em ir versin de, iyi lira calanb bir adam bulsunlar. Tanrı'dan olan bu kötü ruh senin üzerine gelince o lir calar, sen de rahatlar­ sın." 17 Bunun üzerine Saul hizmetkârlarına "Peki, iyi lir ca­ lan bir adam bulup bana getirin"c dedi. 18 Bir hizm etkârı, "Beytlehem li Yesse'nin oğullarından bi­ rini biliyorum, cok iyi lir cala r"c dedi. "Çesur bir yigit,d güclü bir savaşcı,e akıllıca konuşanf yakışıkla bir g en ç Yehova da on un la beraber."h 19 O zaman Saul Yesse'ye ulak­ lar göndererek "Sürü güdenı oğ­ lun Davut'u bana gönder" dedi. 20 Yesse de bir eşeğe ekmek ve bir tulum i şarap yükledi, bir oğ­ lakla birlikte oğlu Davut'a ve­ rip Saul'a gönderdi.1 21 Böylece Davut Saul'un yanına geldi ve ona hizmet etmeye başladı;k Saul onu cok sevdi ve kendi silahtarı1 yaptı. 2 2 Saul Yesse'ye adam gönderip "Lütfen bırak da Davut hizmetimde kalsın; ondan cok m em nunum " dedi. 23 Tanrı' dan bir ruh Saul'un üzerine gel­ diğinde Davut liri eline alıp çal­ maya başlardı. Bu Saul'a iyi gelir, onu rahatlatırdı. Kötü ruh da onu terk ederdi.m



B Ö LÜ M 16



■i W Filistîn orduları savaş icin bir araya geldi. Yahuda' nın Sokoo şehrinde toplandıktan sonra, Soko ile Azekaö arasında kalan Efes-dammim'depordugâh kurdular. 2 Saul ve İsrail erleri de toplandı, Ela Ovasında' ordu­



1



7



a B a4:21 M e3 3 :2 Öz 22:29 1Sa8:11 1Sa 16:23 1Sa 14:52 1Sa 17:36 e 1Sa 17:32 1Sa17:46 f 1Sa 26:19 Öz 16:23 g 1Sa 16:12 h 1Sa 18:12 ı 1Sa 17:15 Me 78:70 i M t9 :1 7 j 1Sa 10:27 2Ta 17:5 Öz 17:8 Öz 18:16 k Öz 22:29 l H k9:54 1Sa14:13 1Sa31:4 m 1Sa 16:14 1S a18:10 2K r3:15 b c ç d



BÖ LÜ M 17 n Y;; 13:2 H k3:1 H k3:3 1Sa9:16 1Sa 14:52 Ams 9:7 o 2Ta 11:7 2T a28:18 o Y:; 15:35 Y r3 4 :7 p 1Ta 11:13 r 1Sa 21:9



2 . S ü tu n a 1Sa17:23 b Y^ 11:22 2 S a 2 1 :2 2 1Ta 20:8 c B a6:15 T kr3:11 2 S a 2 1 :2 0 ç 1Sa 17:38 1Kr 2 2 :3 4 2T a26:14 Yr51:3 d 1Sa17:45 e 1Ta 11:23 1Ta 20:5 f Sy3 3 :5 5 g 1Sa8:17 1Ta 21:3 h T k r28:15 T k r2 8 :4 8 ı 1S a17:26 2Kr 19:22 M e8 0 :6 i M e3 3 :1 6 Öz 16:18 Y r9 :2 3 j 1Sa 8 :2 0



388



gâh kurup Filistıiere karşı savaş düzeni aldılar. 3 Filistıler bu taraftaki dağın yamacında, İsrail­ liler de karşı taraftaki dağın ya­ macında duruyorlardı. Araların­ da vadi vardı. 4 Filistı ordugâhından Gol­ yat8 isimli Gatlıb bir savaşcı cıktı. Boyu altı arşın bir karıştı.*c 5 Başına tunc bir miğfer tak­ mış, pullu bir zırh kuşanmıştı. Tunc zırhınc ağırlığı beş bin şekeldi.* 6 Baldırlarında da tunc zırh vardı ve omuzları arasında tunc bir kargıd asılıydı. 7 Mız­ rağının tahta sapı dokumacı sı­ rığı gibiydi,e demirden ucu da altı yüz şekel agırlıgındaydı.* Bü­ yük kalkanını taşıyan adam önü sıra yürüyordu. 8 Gölyat İsra­ il saflarının karşısına dikilip "Ne­ den cıkıp böyle savaş düzeni al­ dınız?" diye haykırdı.f "Ben bir Filistı, siz de Saul'un kullarıs de­ ğil misiniz? Aranızdan birini se­ cin de karşıma cıksın. 9 Eğer dövüşüp beni yere serebilirse, biz size kul oluruz. Ama eğer ben üstun gelir de onu yere serersem siz bize kul olup hizmet edersiniz."h 10 Filistı sözüne de­ vam edip "Bugün İsrail ordusu­ na meydan okuyorum . Karşıma benim le dövüşecek bir adam cıkarın"i dedi. 11 Saul1 ve tüm İsrail, Filistı'nin bu sözlerini duyunca cok korkup dehşete kapıldılar.k 12 Davut, Yahuda Beytlehem i'nden Efratalı1 Yesse'nin ogk Tkr 2 0 :1 ;Y ; 1:9; 1Sa 17:24; M e27:1; İ ; 51:12; l B a35:16; Ba 35:19; Ru 1:2; Ru 4:22; 1Sa 16:1; 1Sa 17:58; Mi 5:2; M t 2:6.



1Sa 17:4* Yaklaşık 2,9 metre. 5* Yak­ laşık 57 kilogram. 7* 6,84 kilogram.



389



Davut ordugaha gider, Golyat’ı duyar



luydu. Yesse'nin sekiz oğlu var­ dı/ Ve Sau l'un zam anında o çok yaşlanmıştı. 13 Yesse'nin üç büyük oğlu Saul'un ardınca savaşa gitmişlerdi;8 savaşa giden bu üç oğuldan en büyüğünün adı Eliab,c ikincisinin adı Abinadab,ç üçüncüsunün adı Sammah' tı.d 14 Davut en küçükleriydi/ en büyük üç ağabeyi Saul'un ar­ dından gitmişti. 15 Davut, babasının koyunlarını gütm ek f için Saul'un yanın­ dan Beytlehem 'e gider gelirdi. 16 Ve Filistıkırkgün boyunca sa­ bah akşam öne çıkıp karşılarına dikiliyordu. 17 Yesse, oğlu Davut'a "Su bir efa kavrulmuş bugdaylas on so­ mun ekmeği al, hem en ordu­ gâha ağabeylerine götür" dedi. 18 "Bu on parça taze peyniri* de binbaşıya götür.8 Agabeylerinin iyi olup olmadıklarına bak ı ve bana onlardan bir kanıt getir." 19 Bu arada Saul, Davut'un ağa­ beyleri ve diğer İsrail erleri Filistılerle savaşmak ' üzere Ela Ovasındaydılar.1 2 0 Davut sabah erkenden kalktı ve sürüyü birçobana bırak­ tı. Yesse'nin söylediği gibi k erzagı alıp yola koyuldu. O ordugâha l vardığında, askerler naralar ata­ rak savaş düzenine giriyordu.m 21 İsrail ve Filistü askerleri kar­ şı karşıya gelip savaş düzeni aldı­ lar. 22 Davut getirdiği erzağın hem en levazım bekçisine o bıra­ kıp cepheye koştu. Oraya varınca ağabeylerinin durumunu sordu.8 23 Davut onlarla konuşurken Golyat p adındaki G atlı r savaş1Sa 17:18* Sözcük anlamıyla, "süt"



a 1S a16:10 1Ta2:13 b S y1:3 c 1Sa 16:6 c 1Sa 16:8 1Ta2:13 d 1Sa 16:9 2Sa13:3 e 1Ta2:15 f 1Sa16:11 1Sa16:19 g Ru2:14 1Sa25:18 2Sa 17:28 h 1Sa 16:20 Oz 3:27 Oz 18:16 ı Ba37:14 i 1Sa9:16 j 1Sa 17:2 1Sa21:9 k Kl 3 :2 0 l 1Sa26:5 m 1Sa 4 :2 1Sa23:3 n 1Sa 10:22 1Sa17:17 o 1Sa 30:24 ö Ba37:14 1Sa17:18 p 1Sa 17:4 1T a20:5 r Yş 11:22 2Sa 21:22 1T a20:8



a 1Sa 17:10 b Sy13:33 T k r20:3 1Sa 17:11 İş 7:2 c 1Sa 17:10 2Kr 19:22 c Yş 15:16 1S a14:49 1S a18:17 1Sa 18:21 d 1Sa8:11 M t 17:26 e 1Sa 17:37 f Me 74:18 Me 74:22 Me 79:12 g Yr 10:10 1 S e1 :9 h 1Sa 17:10 ı 1Sa 14:6 1Sa 18:25 i 1Sa 16:6 1Ta2:13 j M e37:8 Oz 14:17 Oz 14:29 Oz 27:4 k 1Sa 17:20 l 1Sa 16:7 2T a 6 :3 0 m Oz 18:13 Vz 7:9 M t 7:1 Ro 14:4 Yk 4:12



1. S A M U E L 17:13-32



çı Filistî cephesinden çıkıp onla­ ra doğru gelmeye başladı. Daha ön ce söylediklerini tekrarladı;a bunları Davut da duy­ du. 24 Adamı gören İsrail erle­ ri çok korkup kaçışmaya başladı/ 25 İsrail erleri "Su gelen adamı görüyor musunuz?" diyorlardı. "İsrail'e meydan okum ak c için geliyor. Kral, onu vurup öldüre­ ni hem çok zengin edecek hem de kızını ona verecek.ç Üstelik ba­ basının evini İsrail'deki tüm yü­ kümlülüklerden muaf tutacak." d 2 6 Davut yakınında duran adamlara şöyle dedi: "O Filistü'yie yere serip bu utancı İsra­ il üzerinden kaldıracak f adama ne yapılacakmış? Yaşayan Tanrı'n ın s ordularına meydan oku­ y a n bu sünnetsiz ı Filistü de kim oluyor?" 27 Adamlar da söy­ lenenleri tekrarladılar ve "İşte, onu yere seren adama bunlar ya­ pılacak" dediler. 28 Davut'un en büyük ağabeyi Eliab,i onun adamlarla konuştuğunu duydu ve çok sinirlendi.1 "Senin bura­ da ne işin var!" dedi. "Çöldeki o birkaç koyunu kime bıraktın? k Ben senin ne kadar haddinibilmez ve kötü yürekli olduğunu iyi bilirim/ Buraya sırf savaşı görme­ ye geldin." m 29 Davut da "Ben şimdi ne yaptım ki? Bir soru sor­ dum o kadar" n dedi. 3 0 Sonra Davut başka birine dönüp aynı soruyu sordu/ Ona hep aynı kar­ şılığı verdiler/ 31 Davut'un söyledikleri ya­ yıldı ve bunları Saul'a anlattılar. Saul da onu getirtti. 32 Davut Saul'a "O Filistü yüzünden kimse n Oz 15:1; 1Pe 3:9; o 1Sa 17:26; ö 1Sa 17:25.



1 . S A M U E L 1 7 :3 3 -5 0



Golyat’ın karşısın a silahsız çıkar



yılgınlığa kapılm asın "“1 dedi. "Bu kulun gidip onunla dövü­ şecek."1’ 33 Fakat Saul "Bu Filistî'yle dövüşmeye sen gidemezsin "c dedi. "Çünkü çok gençsin,c oysa o küçüklüğünden beri sa­ vaşçıdır." 3 4 Davut Saul'a "Bu kulun babasının sürüsüne ço­ banlık ediyor" dedi. "Bir asland ya da ayı suruden bir koyun ka­ parsa, 35 ben peşinden gidip onu yere serer,e koyunu ağzından alırım. Bana saldırmaya kalkışır­ sa onu boğazından tutup yere çalar öldürürüm. 3 6 Bu kulun aslanı da ayıyı da yere sermiş­ tir. Yaşayan Tanrı'nınf ordusunag meydan okuduğu h için o sünnetsiz Filist^'ninı de sonu onlar gibi olacak. 37 Beni aslanın ve ayı­ nın pençesinden kurtaran Yehova, bu Filistî'nin elinden de kurtaracaktır."i Bunun üzerine Saul Davut'a "O halde git, Yehova se­ ninle olsun"1dedi. 3 8 Saul kendi kıyafetini Davu t'a verdi; başına tunç migfer takıp uzerine zırh giydirdi. 3 9 Davut giydiklerinin uzerine kılıcını kuşandı ve yürümeye ça­ lıştı, fakat yürüyemedi, çünkü onlara alışık değildi. En sonun­ da Saul'a "Bu şeylerin içinde yü­ rümem mümkün değil, bunla­ ra alışık değilim" dedi. Böylece Davut onları üzerinden çıkardı.k 4 0 Eline değneğini alıp dereden beş düzgün taş seçti. Onları ço­ ban dağarcığına koydu, sapanınıl da eline alıp Filistî'ye doğru iler­ ledi. 41 Filistî de ona doğru yürü­ meye başladı, Davut'a yaklaştık­ ça yaklaştı. Büyük kalkanını ta­ şıyan adam önünden gidiyordu.



BÖ LÜ M 17 a T k r2 0 :3 M e27:3 b 1Sa 16:18 Me 118:6 O z28:1 c Sy13:31 T k r9 :2 c 1Sa 17:42 d Hk 14:5 (öz 30:30 İş 31:4 A m s3:12 e Hk 14:6 2 S a 2 3 :2 0 f Y r10:10 1 S e1 :9 g 1Sa17:20 1Ta 12:38 h 1Sa17:10 2Kr 19:22 ı 1S a17:26 i Tkr 7:21 2K r6:16 Me 18:3 M e115:11 2Ko 1:10 İb 11:34 j 1Sa14:6 M e97:10 Me 124:8 k Z k 4:6 l H k20:16 1Sa 2 5 :2 9 2T a26:14



a M e1 2 3 :4 b Ezg5:10 Ag 4:7 c 1S a16:12 c 1Sa 17:33 d 1S a24:14 2 S a 9 :8 2Sa 16:9 2K r8:13 Lu 14:11 e Hk 16:23 2Kr 1:2 f Öz 18:12 Y r9 :2 3 g 1Sa 17:6 İş; 54:17 h 2Sa 5 :1 0 2Sa 2 2 :3 3 M e4 4 :5 Me 125:1 İb 11:34 ı 1Sa 17:10 2Kr 19:22 i Tkr 7:2 Tkr 9:3 Yş 10:8 j İş 56:9 Vh 19:17 k Ç k9:16 Tkr 28:10 1Kr8:43 1Kr 18:36 2K r19:19 M e4 6 :1 0 İş 52:10 Da 3 :2 9 l M e4 4 :6 Ho 1:7 Z k 4:6



390



4 2 Filistî bakıp Davut'u görün­ ce onu küçümsedi.“1 Çünkü o pembe tenli,b güzelc bir gençti.ç 43 Filistı "Ben köpekd miyim ki, üzerime değnekle geliyorsun?" diyerek kendi ilahlarının adıylae Davut'a lanet okudu. 4 4 Filistî, "Gel bakalım !" dedi. "Çesedini göklerin kullarına, kırdaki hayvanlara yem edecegim ."f 45 Davut ise Filistî'ye "Sen benim üzerim e kılıçla, m ız­ rakla, kargıylag geliyorsun ama ben senin üzerine göklerin haki­ mi Yehova'nın adıyla,h meydan okudugunı İsrail ordusununTanrısının adıyla geliyorum" dedi. 4 6 "Bugün Yehova seni benim elim e verecek.i Seni yere serip ka­ fanı gövdenden ayıracağım; bu­ gün Filistı ordugahındakilerin cesetlerini göklerin kuşlarına ve yerin hayvanlarına yem edece­ ğim.1 Böylece yeryüzünde yaşa­ yan herkes İsrail'in bir Tanrı­ sı olduğunu anlayacak.k 47 Ve tüm bu topluluk şunu anlaya­ cak ki, Yehova kılıçla, mızrakla kurtarmaz^ Savaş Yehova'nın sa­ vaşıdır1" ve sizi elimize O teslim edecek."n 4 8 Filistî Davut'a saldırmak için ilerlerken, Davut da ona sal­ dırmak üzere Filistî saflarına doğ­ ru koşmaya başladı.» 4 9 Davut elini dağarcığına sokup bir taş çıkardı ve sapanla fırlattı. Filistî' yi alnından vurduö ve taş al­ nına saplanınca Filistî yüzüstü yere düştü.p 50 Böylece Davut bir sapan ve taşla Filistî'yi yendi, onu yere serip öldürdü. Davut' m 2Ta 20:15; Me 46:11; Oz 21:31; n Tkr 20:4; o Me 27:1; Öz 2 8 :1 ; o 1Sa 17:57; p 1Sa 17:37; 2Sa 21:22; 2Sa 22:39; Me 44:7.



3 91



Yonatan ve Davut; Saul’un n efreti



un elinde kılıc yoktu.a 51 Son­ ra koşarak Golyat'ın yanına gidip başına dikildi. Kılıcınıb kınından cekip kafasını keserek onu öldür­ dük Filistifler güclü savatlılarının öldüğünü görünce dağılıp kacışmaya başladılar.c 52 Bunun üzerine İsrail ve Yahuda erleri kalkıp naralar atarak vadiye,doradan da Ekrone kapıla­ rına kadar Filistıieri kovaladılar.f Ağır yaralar alan Filist^ler Saarayims yolunda öldüler. Gat'a, Ekron'a kadar her yer onların cesetleriyle dolm uştu. 53 Filistıierin peşini bırakmayan İsrailogulları en sonunda geri dönüp onların ordugâhlarını yağma ettiler.h 54 Sonra Davut, F ilistln in kafasınıı alıp Yeruşalim 'e götür­ dü, silahlarını da kendi cadırına koyduk 55 Saul, Davut'un Filistı'yle savaşmaya gittiğini görünce ordu komutanı Abner'e1 "Bu cocukk kimin oğlu1 Abner?" diye sor­ muştu. Abner de "Çanın, başın icin ey kral, bilm iyorum " demiş­ ti. 5 6 Kral da "O nun kim in cocugu olduğunu araştır" demiş­ ti. 57 Bu nedenle Davut Golyat'ı yere serdikten sonra Abner onu alıp elinde Golyat'ın kafasıylam Saul'un huzuruna cıkardı. 58 Saul "Delikanlı, sen kimin oğlusun?" diye sordu. Davut da "Beytlehem lin kulun Yesse'nino oğluyum" dedi. 1 Davut'un Saul'la konuş1 8 ması bittikten sonra, Yonatani) Davut'a gönülden baglandı,p onu can ı gibi sevdi.r 2 Saul o gün Davut'u yanına



BÖ LÜ M 17 a H k3:31 Hk 15:15 1Sa 13:22 1Sa 17:47 b 1Sa21:9 c Me 18:40 C T k r2 8 :7 Yş 23:10 İb 1 1 :3 4 d 1Sa 17:2 1Sa 17:19 e Yş 15:45 f Me 18:37 g Yş 15:36 h Y r3 0 :1 6 ı 1Sa31:9 i 1Sa21:9 j 1Sa 14:50 k 1Sa 16:19 1Sa 16:21 l Ç k 5 :2 1Sa25:10 m 1Sa 17:54 n 1Sa 17:12 1Sa 2 0 :6 o R u 4 :2 2 1Sa16:1 1Ta2:13 İş 11:1 M t1 :6 L u 3 :3 2 Eli: 13:22 Ro 15:12



BÖ LÜ M 18 o 1Sa14:1 1Sa14:49 2 S a 1 :4 p Ba 4 4 :3 0 1 P e1:22 r 1Sa 19:2 1Sa20:17 1Sa20:41 2 S a 1 :2 6



2 . S ü tu n a 1Sa8:11 1Sa 16:22 1Sa 17:15 b Öz 17:17 Öz 18:24 K l3:14 c 1Sa 2 0 :8 1Sa 2 0 :4 2 1S a23:18 2Sa 9 :1 2Sa 2 1 :7 C 1:7 1Sa 18:30 Öz 14:35 d 1Sa 14:52 Öz 20:18 e Çk 15:20 H k11:34 M e6 8 :2 5 f Çk 15:21 H k5:1 g Y '3 1 :1 3 h 1Sa21:11 1Sa29:5 (Öz 15:30



1 . S A M U E L 1 7 :5 1 -1 8 :1 0



aldı, onun babasının evine dön­ m esine izin vermedi.a 3 Yonatan Davut'u canı gibi sevdib ve aralarında antlaştılar.c 4 Hatta Yonatan üzerindeki kaftanı cıkarıp, giysileri, kılıcı, yayı ve kuşagıyla birlikte Davut'a verdi. 5 Davut seferlere cıkmaya banla­ dı. Saul'un kendisini gönderdi­ ği her yerde sağgörülü davrandı;c bu nedenle Saul onu ordusunun başına getirdik Bu hem halkın hem de Saul'un hizmetkârlarının hoşuna gitti. 6 Davut Filistıieri vurduktan sonra geri dönerken bütün İsrail şehirlerinden kadınlar tefeve lav­ ta calıp şarkılar söyleyerek/ dans ederek Kral Saul'u sevin^les karşı­ lamaya cıktılar. 7 Olayı kutla­ yan kadınlar karşılıklı şöyle söy­ lüyorlardı: "Saul binlercesini yere serdi, Davut ise on binlercesini."h 8 Saul bu sözlerden hic hoşlan­ madı ve cok öfkelendik "Davut'a on binlercesini, bana ise sadece binlercesini verdiler" dedi. "Ona vermedikleri bir tek krallık kald ı!"i 9 Ve o günden sonra Saul Davut'a hep kuşkuyla baktı.1 10 Ertesi gün,k Tanrı kötü bir ruhun Saul'u etkilemesine izin verdi,1 o da evin idinde peygam­ ber gibi davranmaya*m başladı. Davut, daha önceleri olduğu gibi ı Ba 4 :5 ; Oz 14:30; Oz 27:4; Yk 3:1 6; i 1Sa 13:14; 1Sa 15:28; 1Sa 16:13; 1Sa 2 0 :3 1 ; 1Sa 2 4 :2 0 ; j 1Sa 20:33; 1Sa 21:10; Öz 27:4: 1Ti 6:4; k Ef 4 :2 6 ; l Hk 9:23; 1Sa 16:14; 1Sa 19:9; Ey 3 4 :1 2 ; m 1Sa 10:6; 1Sa 10:11; 1Sa 19:24.



1Sa 18:10* Bu ifade peygamberlerin za­ man zaman tuhaf, mantıksız görünme­ lerine yoi ağacak şekilde, alışılmadık davranış veya konuşmalarını ima ediyor olabilir.



1 . S A M U E L 1 8 :1 1 -3 0



Davut hep saggorülü; Saul’un planı



müzik aletini eline almış çalıyordua ve Saul'un elinde bir mızrak vardı.b 11 Saul, "Davut'u du­ vara çakayım"c diyerek mızrağı fırlattı.ç Davut iki kez yana çekile­ rek kurtuldu.d 12 Bunun üze­ rine Saul Davut'tan korkmaya başladı,e çünkü Yehova Davut' la birlikteydi,f fakat Saul'dan ayrılm ıştı.g 13 Bu yüzden Saul Davut'u yanından uzaklaştırdı,h onu bin kişilik bir birliğin başı­ na getirdi. Davut askerlere önder­ lik ediyorduk 14 Ve yaptığı her işte sağgörülüydü/ Yehova onun­ la birlikteydi.1 15 Saul onun her zaman saggörülük davrandı­ ğını gördükçe ondan daha da korkuyordu. 16 Davut kendi­ lerine önderlik ettiği için tüm İs­ rail ve Yahuda halkı onu çok se­ viyordu. 17 Sonunda Saul Davut'a "İşte büyük kızım Merab/ Onu sana eş olarak verecegim "mdedi. "Ama önce yiğitliğini bana gös­ ter, Yehova için savaş."n Aslın­ da Saul "Davut'un sonu benim elim den değil Filistîlerin elin­ den olsun"° diye düşünüyordu. 18 Davut Saul'a "Ben kimim ki? İsrail'de akrabalarım, babam ın evi kim ki krala damat olayım ?"i3 dedi. 19 Ne var ki Saul'un kızı M erab'ı Davut'a verme zamanı geldiğinde, kız M eholalıp Adriel'e verilmişti/ 2 0 Diğer yandan Saul'un kızı Mikals Davut'a gönül vermişti. Saul durumu öğrenince bu hoşu­ na gitti. 21 Saul "Kızı ona ve­ reyim ki Davut'a tuzak olsun,ş böylece sonu Filistîlerin elin ­ den olur" diye düşündü. Sonra da Davut'a "Bu ikinci kızım sa-



BÖ LÜ M 18 a 1S a16:16 1Sa16:23 b 1Sa 19:9 c Oz 27:4 1Y h 3:15 1Yh 4:20 c 1Sa 19:10 1S a20:33 d M e37:32 Lu 4:30 Y h n 8 :5 9 e 1Sa 1 8 :2 9 f 1Sa16:13 g 1Sa16:14 1S a28:15 h 1Sa18:5 ı Sy27:17 2 S a 5 :2 M e1 2 1 :8 i 1Sa18:5 j B a 3 9 :2 Yş 6:27 1Sa10:7 1S a16:18 k Yş 1:7 Oz 20:18 l 1S a14:49 m 1Sa17:25 n 1Sa 2 5 :2 8 o 1S a18:25 2S a11:15 2Sa 12:9 M e7:16 o 2Sa 7:18 Oz 15:33 Oz 18:12 Oz 22:4 Yk 4:6 1Pe 5:6 p H k7:22 2Sa 21:8 r 2Sa 21:8 s 1Sa 14:49 1Sa19:11 1Sa 2 5 :4 4 2Sa3:13 2Sa 6 :1 6 1Ta 15:29 S Çk 10:7 1S a18:17 M e7:14 M e3 8 :1 2 Oz 26:24 Y r9 :8



2 . S ü tu n a 1S a18:18 b M e119:141 c B a 2 9 :1 8 B a 3 4 :1 2 Ç k 2 2 :1 6 c İS a 14:24 d H k14:3 1S a17:26 1S a17:36 1Sa21:11 2 S a 1 :2 0 2Sa3:14 e 1S a18:21 f H k14:19 g 2Sa3:14 h 1Sa17:25 ı 1Sa16:13 1Sa 2 4 :2 0 i 1Sa 1 8 :2 0



3 92



yesinde bugün damadım olacak­ sın" dedi. 22 Saul hizmetkar­ larına da şu em ri verdi: "Davut'a gizlice deyin ki, 'Kral senden hoşnut, tüm hizm etkarları da seni çok seviyor. Artık kralın da­ madı olm alısın .'" 23 Saul'un hizmetkarları bunu söyleyince, Davut "Benim gibi yoksula ve önem sizb biri için kralın damadı olmak kolay m ı sanıyorsunuz?" dedi. 24 Hizmetkârları "Davut bunları söyledi" diyerek konuşu­ lanları Saul'a bildirdiler. 25 Bunun üzerine Saul "Da­ vu t'a şunları söyleyin" dedi. "Kral, kızı için başlık istemiyor,c ama düşmanlarından öç almakç için yüz Filistî'nin sünnet de­ r i s i n i istiyor." Aslında Saul Davut'un Filistîlerin eline dü­ şüp ölmesi için düzen kuruyor­ du. 2 6 Hizmetkârlar Saul'un sözlerini Davut'a bildirdiler. Kra­ lın damadıe olm a fikri Davut' un hoşuna gitti ve kendisine ta­ nınan vakit dolmadan harekete geçti. 27 Adamlarıyla birlikte kalkıp gitti ve Filistîler arasından iki yüz kişiyi vurdu.f Kralın da­ madı olm ak için Filistîlerin sün­ net derilerinig tam ı tam ına geti­ rip ona sundu. Buna karşılık Saul da kızı M ikal'i ona eş olarak verdi.h 28 Saul, Yehova'nın Da­ vut'la birlikte olduğunu açıkça anladık Kızı Mikal Davut'u çok seviyorduk 29 Saul Davut'tan daha da korktu ve bundan böyle hep Davut'un düşmanı oldu.1 3 0 Filistî beylerinink her sal­ dırısında, Saul'un hizmetkârları arasında en saggörülül davranan j 1Sa 18:9; 1Sa 18:12; 1Sa 2 0 :3 3 ; Me 37:12; k 1Sa 29:3; l 1Sa 18:5; 1Kr 2 :3 ; Me 119:99.



393



Saul onu öldürm ek ister; Davut kaçar



hep Davut oldu. Bu nedenle Da­ vut büyük bir nam yaptı.a 1 C l Ve Saul, oglu Yonatan ile 1 9 tüm hizmetkarlarına Davu t'u (öldürmelerini soyledi.b 2 Fakat Saul'un oglu Yonatan Davut'u çok seviyordu.0 Bu ne­ denle Davut'a “Babam Saul seni (öldürtmek istiyor" dedi. “Ne olur dikkatli ol; yarın sabah gizlene­ bileceğin bir yere gidip saklan.0 3 Sen o civardayken babam kıra Çıktığında ben de onun yanında olurum ve onunla senin hakkın­ da konusurum. Durumu ögrenip sana bildiririm ."d 4 Boylece Yonatan babası Saul'a Davut'u övereke “Ne olur kral kulu Davut'a karşı suç is­ lemesin'^ dedi. “Çünkü o sana karsı suç islemedi; senin için hep iyi isler yaptı.g 5 Çanını hiçe saydıh ve o Filistı'yi vu­ rup yere serdi; böyleçe Yehova tüm İsrail'e büyük bir kurtulus sağladık Bunu sen de gör­ dün ve çok sevindin. Öyleyse neden Davut'u sebepsiz yerej öldürterek masum kanı dökesin?"k 6 Saul Yonatan'ın sözünü din­ ledi ve “Yehova'nın hakkı için/ o oldürülmeyeçek" diye yemin etti. 7 Bunun üzerine Yonatan Davut'u çağırıp tüm bu konusulanları ona anlattı. Sonra onu Saul'a götürdü ve Davut önçeden oldugu gibi onun hizm etine girdi.m 8 Birsüre sonra yine savas çık­ tı ve Davut Filistîler üzerine yü­ rüyüp onlarla savastı. Saldırıya geçip onları büyük bir bozguna ugrattı;n Filistîler onun o nünden kaçtı.°



a 2Sa 7:9 Öz 22:1 Vz 7:1



BOLUM 19 b 1Sa 18:9 Öz 27:4 Yk 1:20 c 1Sa 18:1 (Öz 18:24 C (Öz 22:3 (Öz 27:12 d 1Sa 2 0 :9 1Sa20:13 (Öz 17:17 e 1Sa 20:32 1Sa22:14 (Öz 31:9 f Ba 4 2 :2 2 2T a6:23 1Yh 3:15 g Me 35:12 Me 109:5 (Öz 17:13 Yr 18:20 h H k9:17 Hk 12:3 1Sa28:21 M e119:109 Eli; 2 0 :2 4 Flp 2:30 ı 1Sa 17:49 i Çk 14:13 1Sa11:13 1Sa14:45 1Ta11:14 j Me 69:4 Yhn 15:25 k 1Sa 20:32 Yr26:15 M t 27:4 l T k r6:13 1S a14:39 Yr10:10 m 1Sa 16:21 1Sa 18:2 1S a18:13 n Tkr 7:2 M e27:3 o L e2 6 :7



a 1Sa16:14 1S a18:10



b 1Sa18:11 1Sa 19:6 M e5:6 V z4:13 c M e18:17 M e3 4 :1 9 İs 54:17 C Me 18:2 Me 18:48 M e5 9 :1 6 M e1 2 4 :7 M t10:23 d Hk 16:2 e M e59:Ü st M e59:3



1 . S A M U E L 1 9 :1 -1 8



9 Bir gün Saul elinde mızragıyla evde oturuyor, Davut da o sırada lir çalıyordu. Ö anda Yeho­ va'nın izin verdigi kötü ruhayine Saul'un üzerine geldi. 10 Ve Saul Davut'u mızrakla duvara çakmak istedi,b fakat Davut Saul' un önünden çekilinçeç mızrak duvara saplandı. Davut o geçe kaçıp kurtuldu.'; 11 Daha son­ ra Saul, Davut'un evini gözle­ sinler ve ertesi sabahd onu öl­ dürsünler diye ulaklar gönderdi.' Ne var ki, Davut'un karısı Mikal “Bu geçe kaçıp çanını kur­ tarmazsan yarın oldürülürsün" dem is 12 ve kaçıp kurtul­ sun diye Davut'u vakit geçirme­ den pençereden asagı indirmisti.f 13 Mikal terafim ig alıp yataga yerleştirdi, kafasının oldugu yere keçi kılından birörtü koydu, son­ ra da üzerini örttü. 14 Saul bu kez Davut'u ge­ tirtmek için ulaklar gönderdi, fa­ kat karısı “Davut hasta"h dedi. 15 Saul Davut'u görsünler diye yine ulaklar gönderip “Onu bana yatagıyla getirin de 0ldüreyim "ı dedi. 16 Ulaklar içeri girinçe yatagın içinde terafimi buldular; bas kısmında da keçi kılından birörtü vardı. 17 Bunun üzeri­ ne Saul Mikal'e “Neden bana bu oyunu oynadın/ düşm anımın! kaçıp kurtulmasına izin verdin?" dedi. Mikal ona su karsılıgı ver­ di: “Davut, 'Bırak gideyim, yok­ sa seni öldürürüm' dedi." 18 Bu arada Davut kaçıpk Ram a'ya Sam u el'in yanına f Ys 2:15; Elç 9 :2 5 ; 2Ko 11:33; g Ba 31:19; Ba 31:30; Hk 17:5; 1Sa 15:23; 2Kr 2 3 :2 4 ; Ho 3 :4 ; h Ys 2:5; M t 10:16; ı 1Sa 18:9; Me 37:12; Öz 27:4; i 1Sa 2 8 :12; j 1Sa 18:29; k Me 144:2.



Yonatan’ın Davut’a vefası



1 . S A M U E L 1 9 :1 9 -2 0 :1 1



gitti,âona Saul'un kendisine yap­ tıklarını anlattı. Sonra da Sam uel'le birlikte kalkıp Nayot'ab gitti, orada yaşamaya başladılar. 19 Bir süre sonra Saul'a "Da­ vut Rama'daki Nayot'ta" diye haber ulaştı. 2 0 Saul Davut'u yakalatmak için hem en ulaklar gönderdi. Ulaklar, peygamberlik eden yaşlı peygamberleri ve baş­ larında da Sam uel'in durduğu­ nu gördüler. Bunun üzerine o n ­ lara da Tanrı'nın ruhuc geldi. Ve hepsi peygamber gibi davranma­ ya başladı.*ç 21 Saul bunu duyunca h e­ m en başka ulaklar gönderdi. Ama onlar da aynı şekilde pey­ gamber gibi davranmaya başladı. Bu yüzden Saul üçüncü kez ulak­ lar gönderdi ama onlar da pey­ gamber gibi davranmaya başladı. 22 En sonunda Saul da Rama' ya gitti. Seku'daki büyük sarnıca gelince "Samuel ile Davut nere­ de?" diye soruşturmaya başladı. "Rama'daki Nayot'ta"d dediler. 23 Yola devam edip Rama'daki Nayot'a gitti, T anrı'nın ru hue onun da üzerine geldi. Ve o da Rama'daki Nayot'a varana kadar yol boyunca peygamber gibi dav­ randı. 24 Uzerindeki giysileri de çıkardı ve Sam uel'in önünde peygamber gibi davrandı. Bütün gün ve bütün gece çıplak yattı.f "Saul da m ı peygamber oldu?"g sözü bundan çıkmıştır. Davut Rama'daki Nayot' tan kaçtıktanh sonra Yonatan'a gitti. "Ben ne yaptım?ı Günahım ne? Babana karşı ne suc isledim de canım a kaste­



20



1Sa 19:20* 18:10'daki dipnota bakın.



BÖ LÜ M 19 a 1Sa 7:17 Oz 17:17 b 1Sa20:1 c Sy 11:25 Yo 2:2 8 c 1Sa 10:5 1Sa10:6 1Sa10:10 d 1S a19:18 e 1Sa 19:20 f İş 20:2 M i1 :8 g 1Sa10:11



BÖ LÜ M 20 h 1S a19:10 1Sa 2 3 :2 6 2Pe 2:9 ı 1Sa12:3 1S a24:11 Me 7:3 Me 18:20



2 . S u tu n a b c c d e



f g



1Sa19:6 1Sa9:15 1Sa 2 0 :1 2 T k r6:13 İb 6:16 1Sa18:1 1Sa19:2 2Sa 15:21 2K r2:2 Yr10:10 Y r3 8 :1 6 1Sa 1 :2 6 1Sa17:55 1Sa 27:1



M e116:3 2Ko 1:9 h Sy10:10 Sy28:11 2K r4:23 1Ta23:31 2Ta 2:4 Ne 10:33 K l2:16 ı 1Sa 19:2 Oz 22:3 i 1Sa16:4 1S a16:18 Y h n 7 :4 2 j 1Sa 9 :1 2 1Sa 2 0 :2 9 k E s7:7 V z4:13 l Yş2:14 Ru 1:8 Oz 17:17 Oz 19:22 m S y30:2 1Sa18:3 1Sa 2 3 :1 8 n 1Sa20:1 o 1Sa19:2



394



diyor?" diye sordu. 2 Yonatan "Böyle bir şey olam az!"â dedi. "Olmeyeceksin. Babam bana bil­ dirmeden büyük ya da küçük hiçbir iş yapmaz.b Bu meseleyi neden benden gizlesin ki?c Böy­ le şey olm az!" 3 Fakat Davut yemin ederekç "Beni ne kadar sevdiginid baban çok iyi b ili­ yor" dedi. "Bu yüzden, 'Yonatan bunu bilm esin yoksa üzülür' diye düşünmüştür. Ama Yehova'nın hakkı içine ve senin ba­ şın üzerinef yem in ederim ki ben ölümün eşigindeyim."g 4 Yonatan Davut'a "Ne diler­ sen senin için yaparım" dedi. 5 Bunun üzerine Davut "Bak, yarın Yeni Ay,h kralla birlikte ye­ meğe oturmam gerekiyor" dedi. "Beni gönderde, öbür günün ak­ şamına kadar kırda saklanayım^ 6 Baban yokluğumu fark ederse 'Davut memleketi Beytlehem 'ei gitmek için benden izin istedi; orada ailece yıllık kurban su­ nacaklarm ış'1 dersin. 7 'Peki, tam am ' derse kulun güvende demektir. Fakat öfkelenirse bil ki kötülük yapmaya kararlıdır.k 8 Bu kuluna vefanı göster/ çün­ kü Yehova'nın önünde benim ­ le antlaştın.m Eğer suçum varsan beni sen öldür, neden babana gö­ türesin?" 9 Bunun üzerine Yonatan "Senin başına böyle bir şey gel­ meyecek" dedi. "Babam ın sana kötülük yapmaya kararlı olduğu­ nu öğrenirsem bunu sana söyle­ mez m iyim ?"° 10 Davut Yonatan 'a "Peki baban sana ters karşılık verirse bana kim bildire­ cek?" diye sordu. 11 Yonatan Davut'a "Gel, kıra gidelim" dedi.



Ik isi yemin eder. Davut’un yeri boş



395 B ir lik te ta n ,



k ır a



g ittile r .



" İ s r a i l 'i n



h id im



k i,b



y a r ın



b a b a m ın



n e



ğ ü n ü



ö ğ r e n e c e ğ im "



s e n in



h a k k ın d a



y o rsa ,



d e d i.



b ir in i



y a



b ir



k a r a r lıy s a



r e n d iğ im d e sağ;



v e



s a lim



Y o n a t a n 'a



d a h a



b e te r in i



b a b a m la



se n



A m a



y a p m a ­



b u n u



ö ğ ­



y o lla y ıp



se n i



g ö s te rm e z



ra r



d iy e



v e fa s ın ı



1 5



B e n im



Y o n a ta n



e k ­



1 7



Y o n a ta n



y e rin



b o ş



ğ u n



is m i D a ­ A n tla ş ­ b u n u n



c a n ı



1 9



" Y a r ın



D ate k ­ g ib i



Ö b ü r g ü n



fa rk



fa rk



B u



k a y a n ın



y o k lu ­



d a h a



y ü z d en



g iz le n d iğ in i



A y ,i



e d ile c e k .



y o k lu ğ u n



e d ile c e k .



g ü n ,*



Y e n i



o la c a ğ ın d a n



b u



d a



ö b ü r



y e re



y a n ın d a



g e­



lip



şu



2 0



B e n h e d e fe a tıy o r m u ş g ib ib u



k a y a n ın



b ir



y a n ın a



c a ğ ım .



2 1



S o n ra



d e r ip E ğ er



ü c



b e k le .



o k



a ta ­



u ş a ğ ım ı g ö n ­



'G i t , o k la r ı b u l ' d iy e c e ğ i m . 'İ ş t e ,



o n la rı



a l'



o k la r



se n d e n



d e rse m ,



b e r id e ,



Y e h o v a 'n ı n



1Sa 20:19* Ya da "caiısma günü"



2Sa 2 1 :7 h 1Sa 18:3 2Sa 2 1 :7 ı 1Sa18:1 2Sa 1:26 Öz 18:24 i 1Sa20:5



j 1Sa 19:2



Y o n a ta n



o n u



m u tla k a



1Sa14:47 2 S a 1 :2 2 2 S a 3 :1 0



s ild i­



s e v iy o rd u ! 1 8



C 1Sa 10:7 1Sa11:6



Ezr3:5 İş 1:13



d ü ş m a n la r ın ın



e tti,



1Sa3:17 1Sa 2 5 :2 2 2 S a 3 :9



tü m



D a v u t 'u n



s e v g is in d e n ö tü r ü



y e m in



M e139:1 c Ru 1:17



O



z a m a n 2 2



se n



A m a



o k la r s e n d e n



d e



e ğ er



c ık a r



g e lir ­



u şa ğ a



'İ ş t e ,



ö te d e ' d e rse m ,



m e n



k a c,



h o v a



s e n i g ö n d e r iy o r .



b u



d e m e k tir



d iğ im iz



sö z e



s e n in le



b e n im



b o y u



1Sa20:5



b ir



d e m e k ­



h e ­



k i



Y e­



2 3



g e lin c e ,b



V er­



Y e h o v a



a ra m d a



d e v irle r



ş a h it o ls u n ." c



2 4



D a v u t



k ır d a



g iz le n d i.c B u



s e n in le



s ilin m e s in /



e liy le s o r s u n ."



s in .



tir .



h e rh a n g i



E ğ e r h a ­



m a m ız b o z u lu r s a Y e h o v a



v u t 'a o l a n



b E y31:4 M e17:3



k i



14



(ilm e y e y im



se n d e n



g ü v e n d e s in



g ib ic



d ü ş m a n la r ın ı y e ry ü z ü n d e n



h e s a b ın ı



y o k ,



z a m a n k i



Y e h o v a 'n ın



1 6



so ru n



2 S a 9 :7 g 2Sa 9 :1



h a tta



e v im d e n v e fa n ı d e v ir le r b o y u



ğ i z a m a n ,



b il



a Ç k 3 4 :2 3 T k r6:13 Ys 24:23



f 2Sa 9 :3



m is in ? f



v u t e v in d e n



ic in a



Y e h o v a



a y n ıs ın ı



s ik e t m e .g Y e h o v a



h a k k ı



a r a d a Y e n i A y z a m a n ı g e ld i,



o ls u n .d



b a n a



Y e-



1 . S A M U E L 2 0 :1 2 -3 1



BÖ LÜ M 20



d 1Sa16:13 1Sa 17:37 e Yhn 15:13



y a p s ın .c



k a lırs a m /



d e



b e n



o ld u ğ u



b ir lik te



y a tta



1 3



g ö n d e rm e z s e m ,



h o v a



d e



"E ğ er



g ö n d e r ip



k ö tü lü k



h a b e r



d a



d ü şü n ü ­



s a n a h a b e r v e r e c e ğ im . sa n a



y a



d ü şü n d ü ­



o lu m lu



m u tla k a



b a b a m



Y o n a ­



T a n r ıs ı Y e h o v a a ş a ­



o ls u n



ö b ü r g ü n



1 2



s o fra y a



o tu r d u .d g ib i



o tu ru y o rd u ,



2 5



k ral



K r a l,



h e r



d u v a r ın



ö n ü n d e



k a r s ıs ın d a



Y o n a ta n



v a r d ı. A b n e r e d e S a u l 'u n y a n ı n d a o tu ru y o rd u ,



f a k a t D a v u t 'u n



b o ştu .



S au l



2 6



d e m e d i, " B ir



c ü n k ü



şe y



g ü n ü ,



g ü n



k e n d i



o ld u



k i



d e g il;f h e r h a ld e d ü şü n d ü .



o



2 7



y e ri



b ir



b u g ü n



te m iz



a r ın m a d ı" Y e n i



ik in c i g ü n ,



y in e



b o ş tu . B u n u n



o g lu



Y o n a t a n 'a



şey



k e n d in e ,



d iy e



A y ın



e rte s i



D a v u t 'u n



y e ri



ü z e r in e



S a u l,



2 . S u tu n a T k r6:13 Tkr 10:20 H k8:19 1S a14:39 1Sa 19:6 1Sa20:3 1Sa 2 5 :2 6 M t5 :3 3 b 1S a20:14



n e d e n



d ü n



" Y e s s e 'n i n



d e b u g ü n



g e lm e d i? "



d iy e



n a t a n S a u l 'a



so rd u .



b e n i



2 8



Y o ­



" D a v u t B e y t l e h e m 'e



g itm e k ic in b e n d e n te d i"h



o g lu g



d e y e m e ğ e



d e d i.



2 9



g ö n d e r,



ıs r a r la i z i n is -



"B a n a



'L ü t f e n



m e m le k e tte



a ile c e



c B a16:5 k u rb a n



s u n a c a ğ ız , a ğ a b e y im



1Sa 20:42 C Öz 27:12



d a



d 1Sa20:5 e 1S a14:50



h o ş n u ts a n



1Sa 17:55



o lm a m ı



is te d i. b ır a k



k a r d e ş le r im i



E ğ er



d a h e m e n



g ö r e y im '



o ra ­



b e n d e n g id ip



d e d i.



İşte



f Le 11:24 L e15:5 L e15:16 L e15:18 Sy19:16 g Ru 4:22 1S a17:12 1Sa 2 2 :7 h 1Sa 2 0 :6 ı Öz 14:29 Öz 22:24 i Öz 15:2 Öz 21:24 E f4:31 j 1S a14:50



b u



y ü z d en



k r a lın



m e d i."



3 0



n a t a n 'a



c o k



O



k a d ın ın



d ı.



" Y e s s e 'n i n



tu ttu ğ u n u



ğ u ra n 3 1



z a m a n



o g lu !" i



v e



Y o ­



"S e n i



d iy e



o ğ lu n u n



b a ğ ır ­ ta r a fın ı



b ilm iy o r m u y u m ?



k e n d in



a n a n 1 ic in



Ç ü n k ü



y ü z ü n d e



g e le ­



S a u l



ö fk e le n d ü



a si



y a p tığ ın



s o fr a s ın a



ic in



d e



B u



se n i d o ­



d e u t a n c v e r ic i.



Y e s s e 'n i n



y a ş a d ığ ı



o g lu



sü rece



n e



y e r­ se n



1 . S A M U E L 2 0 :3 2 - 2 1 :8



güvende olabilirsin ne de krallıg ın!â Simdi adam gönderip onu bana getirt; o ölm eli."b 3 2 Fakat Yonatan babası Sau l'a "O neden öldürülsün?c Ne yaptı ki?"ç dedi. 33 Bunun üzerine Saul Yonatan'a mızrağını fırlattı;d o zaman Yonatan, baba­ sının Davut'u öldürmeye karar­ lı olduğunu anladı.e 3 4 Yonatan büyük bir kızgınlıklaf hem en sofradan kalktı ve Yeni Ayın er­ tesi günü hiç ekmek yemedi. Da­ vut için kederliydi;g çünkü baba­ sı onu aşagılamıştı.h 35 Ertesi sabah Yonatan kıra, Davut'la kararlaştırdığı yereı gitti. Uşağı olan genç de yanındaydı. 3 6 Uşağına "Haydi koş, ataca­ ğım okları bu l"i dedi. Uşak koşar­ ken ilerisine ok attı. 37 Uşak, Yonatan'ın oku attığı yere va­ rınca Yonatan arkasından, "Ok senden öted e!"1 diye seslendi. 3 8 Sonra uşağın arkasından yine seslendi, "Acele et! Çabuk ol! Durma öyle!" Yonatan'ın uşa­ ğı okları toplayıp efendisinin ya­ nına geldi. 3 9 Uşağın hiçbir şeyden haberi yoktu, meseleyi sadece Yonatan'la Davut biliyor­ du. 4 0 Sonra Yonatan silahla­ rını uşağına verip "Al bunları şeh­ re götür" dedi. 41 Uşak gitti. Davut da güney tarafından ortaya çıktı. Sonra eği­ lip üç kez yere kapandı.k Birbirle­ rini öptüler/ ağlaştılar. Davut daha fazla agladı.m 4 2 Yona­ tan Davut'a "Yehova'nın adıyla birbirimize yemin ettik,n yolun açık olsun"° dedi. "Benim le se­ nin aranda, benim soyumla se­ nin soyun arasında Yehova devir­ ler boyu şahit olsun."il



İk i dost ayrılır. Huzur ekm ekleri BÖ LÜ M 2 0 a 1Sa 18:8 b 1Sa 19:6 Me 79:11 V z4:13 V z8:4 c 1Sa 19:5 Me 6 9 :4 Öz 17:17 Öz 18:24 C M t 27:23 Lu 23:22 d 1Sa 18:11 1Sa 19:10 Yhn 15:13 e 1Sa 2 0 :7 f Ck 11:8 Ç k 3 2 :1 9 E f4 :2 6 g 1Sa 18:1 h 1Sa 20:33 ı 1Sa 20:19 i 1Sa 20:20 j 1Sa 20:22 k B a 4 3 :2 8 1Sa 2 4 :8 1S a25:23 2 S a 9 :6 l B a29:13 B a45:15 1Sa10:1 2 S a 1 9 :3 9 Elç 20:37 m 2 S a 1 :2 6 n 1Sa 20:17 1S a20:23 o S y6:26 1Sa1:17 Lu 7:50 Elç 16:36 o 1S a20:23 1Sa 2 3 :1 8 2 S a 9 :7



a 1Sa 2 2 :1 9 Ne 11:32 İş 10:32 b 1Sa 2 2 :9 c 1S a18:13 C M t 10:16 d M e37:25 e Ç k 2 5 :3 0 L e24:5 L e2 4 :9 M t 12:4 L u 6 :4 f Ck 19:15 L e15:16 2S a11:11 g Le 15:18 T k r2 3 :1 0 h L e2 4 :9 M t 12:4 Mr 2:26 L u 6 :4 ı L e2 4 :8 i L e13:2 S y5:2 M e66:13



3 96



Böylece Davut kalkıp yoluna gitti, Yonatan da şehre döndü. O - i Sonra Davut Nob'a,â kâ2 1 hin A him elek'in yanına gitti. Ahimelekb Davut'u karcı­ sında görünce titremeye başla­ dı. "Neden tek başınasın? Yanın­ da niye kimse yok?"c diye sordu. 2 Davut, kâhin Ahimelek'e şöy­ le dedi: "Kral bir meseleyi hal­ letm em için bana em ir verdi,ç 'Verdiğim em rivesen i niçin gön­ derdiğimi kimse bilm esin' dedi. Adamlarımla bir yerde buluşmak üzere sözleştim. 3 Elinde beş somun ekmek ya da yiyecek baş­ ka bir şey varsa ver."d 4 Kâhin "Elimde sıradan ekmek yok, kut­ sal ekm eke var; ancak adamların kadından uzak durduysa verebilirim "f dedi. 5 Davut "Göreve çıktığımızdan beri, herzam an ol­ duğu gibi kadından uzak duruyo­ ruz'^ diye karşılık verdi. "Sıradan bir sefer için bile bedenlerinin kutsallığını koruyan adamlarım, bu özel görev için kutsallıkları­ nı korumaya daha çok dikkat et­ tiler." 6 Bunun üzerine kâhin ona kutsal ekmekleri verdi,h çün­ kü orada huzur ekmeklerinden başka ekmek yoktu. Onlar Yeho­ va'nın huzurundan kaldırılmış/ yerlerine aynı gün taze ekmekler konmuştu. 7 O gün Saul'un hizmetkâr­ larından biri de oradaydı ve Yehova'nın huzurunda alıkonmuştu.i Bu adam Edomlu1 Doeg'dik ve Saul'un çobanlarının! başıydı. 8 Davut Ahimelek'e "Burada hiç mızrak ya da kılıç: yok mu?" j Ba 36:1; Çk 12:49; Le 19:34; Tkr 2:4; 1Sa 14:47; k 1Sa 22:9; Me 52:Üst; l 1Sa 8:17; 1Sa 11:5; 1Ta 27:29; 2Ta 26:10.



397



Davut G at’a, sonra Adullam ’a kaçar



diye sordu. "Kralın işi cok acil olduğundan yanıma ne kılıcımı aldım ne de başka bir silah." 9 Kâhin, "Ela Ovasındaa öldür­ düğün Filistı G olyat'ın k ılıcıb var" dedi. "İşte şurada, efodunc arkasında beze sarılı duruyor. İs­ tersen onu al, burada ondan baş­ ka silah yok." Davut "O nun gibi­ si yoktur, onu bana ver" dedi. 10 Davut o gün cıkıp gitti ve Saul'dan kacmayac devam etti. Sonunda Gatd kralı Akiş'in ya­ nına vardı. 11 Akiş'in adamla­ rı "Memleketin kralı Davute de­ ğil mi bu?" dediler. "İnsanların dans ederekf birbirlerine, 'Saul binlercesini yere serdi, Davut ise on binlercesini' dedikleri adam bu değil m i?"g 12 Bu sözler Davut'un yüreğine işledi ve Gat kralı Akiş'ten cok korktu.h 13 Bu yuzden onla­ rın önündeı tavrını degiştiripi deli gibi davranmaya başla­ dı. Sehir kapısının kanatlarına cizgiler ciziyor, salyalarını sa­ kalına akıtıyordu. 14 Sonun­ da Akis adamlarına "Bu adamın deli olduğunu görmüyor m u­ sunuz? Onu neden bana getir­ diniz?" dedi. 15 "Benim deli­ lerle ne işim var? Bunu benim karsıma soytarılık etsin diye mi getirdiniz? Böyle bir adam benim evime nasıl girer?" Davut oradan ayrılıp1 2 2 Adullamk M ağarasına1 kactı.m Bunu duyan ağabeyle­ ri ve babasının tüm ev halkı onun yanına geldi. 2 Sıkıntısı,n borcu olano ve canından bezm işö herkes onun yanına top­ lanmaya başladı.p Davut onların



BÖ LÜ M 21 a 1Sa 17:2 1Sa 17:50 b 1Sa 17:51 1Sa 17:54 c Ç k 2 8 :6 C 1Sa27:1 d Ys 11:22 1Sa 5 :8 1Sa 17:4 1Sa27:2 1K r2:39 2Kr 12:17 M e56:Ü st e 1Sa 16:1 1Sa16:13 1Sa 18:8 f 1Sa 18:6 Me 150:4 Y r3 1 :4 g 1Sa 18:7 1Sa29:5 h M e56:3 ı M e5 6 :6 i M e34:Ü st M t10:16



j 1Sa 21:10 k B a 3 8 :1 Yş 15:35 2Sa23:13 1T a11:15 Mi 1:15 l M e57:Üst M e142:Üst İb 11:38 m M e3 4 :1 9 M e56:13 n Hk 11:3 M t1 1 :2 8 o A m s2:6 M t1 8 :2 6 o H k18:25 2Sa 17:8 p M e142:7



2 . S u tu n a 1Sa 3 0 :2 2 2 S a 5 :2 1T a11:15 b R u 4:10 R u 4:17 1S a14:47 1S a20:33 c Ba 47:11 Ç k 2 0 :1 2 (Öz 23:24 M t1 9 :1 9 C 1Sa22:1 2Sa23:13 M e57:1 Me 142:Üst d 2Sa24:11 1T a21:9 1 T a29:29 2T a29:25 e 1Sa23:3 f B a21:33 1S a31:13 1Ta10:12



1 . S A M U E L 2 1 :9 - 2 2 :9



başı oldu;a yanına dört yüz kadar adam toplandı. 3 Davut oradan M oab'daki Mitspe'ye gidip Moab kralınab "Tanrı'nın benim icin ne yapaca­ ğı belli olana kadar lütfen annem babam c yanınızda kalsın" dedi. 4 Böylece onları M oab kralının yanına yerleştirdi. Davut'un sarp bir yerde saklandıgıc günler bo­ yunca onlar da kralın yanında kaldılar. 5 Bir süre sonra Gadd pey­ gamber, Davut'a "O sarp yerde kalma. Buradan uzaklaş, Yahuda diyarına git"e dedi. Davut da ora­ dan ayrılıp Heret Orm anına gitti. 6 Saul, Davut'la yanındaki adamların ortaya ak tığ ını duy­ du. O sırada Saul Gibea'daki te­ pede bir ılgınf ağacı altında otu­ ruyordu. M ızragıg elindeydi, adamları çevresine toplanmıştı. 7 Saul adamlarına "Ey Benyaminogulları, dinleyin!" dedi. "Yesse'nin ogluh hepinize tarlalar, bağlar m ı ve'ecek?l Sizi binbaşı­ lar/ yüzbaşılar m ı yapacak? 8 Hepiniz bana karşı düzen kur­ dunuz. Kendi oğlum un Yesse' nin oğluyla antlaştığını1 kimse bana haber verm edi.k Aranız­ da derdime ortak olan yok. Oglumun, bana pusu kursun diye hizmetkârımı kışkırttığını bugü­ ne kadar kimse soylemedi." 9 Bunun üzerine, Saul'un hizm etkârlarının başında olan Edom lu D oegl "Ben Yesse' nin oğlunu Nob'da gördüm, Ahitub oglum Ahim elek'inn yanına g 1Sa 18:10; 1Sa 19:9; 1Sa 2 0 :3 3 ; h Ru 4:22; 1Sa 20:27; 1Sa 25 :1 0 ; ı 1Sa 8:14; i Çk 18:21; 1Sa 8:12; j 1Sa 18:3; 1Sa 20:17; k 1Sa 17:31; Öz 15:22; l 1Sa 21:7; Me 52:Üst; m 1Sa 14:3; 1Sa 2 2 :2 0 ; n 1Sa 21:1.



1 . S A M U E L 2 2 :1 0 - 2 3 :5



K âh in ler öldürülür, A biatar kaçar



gelmişti" dedi. 10 "Ahimelek onun için Yehova'ya danıştı3 ve ona erzaklab beraber Filistî Golyat'ın kılıcınıç verdi." 11 Kral hem en adam gönderip kâhin Ahitub oğlu Ahimelek'i, babası­ nın tüm ev halkını, Nob'daki kâ­ hinleri çagırttı.ç Hepsi kralın ya­ nına geldi. 12 Saul "Ey Ahitub oğlu, din­ le beni" dedi. O da "Buyur efen­ d im " diye karşılık verdi. 13 Saul, "Yesse'nin oğlu ve sen, neden bana karşı düzen kurdu­ nuz?13 Bugün bana pusu kursun diye neden ona ekmek ve kılıç verdin? Neden onun için Tanrı' yadanıştın?"ededi. 14 Ahime­ lek buna karşılık krala "Tüm hiz­ metkârların arasında Davut gibif sadıkg kim var?" dedi. "O, kra­ lın damadı,h başmuhafız ve se­ nin evinde saygın biri değil " İ ? ü 15 Ben onun için Tanrı'ya da­ nışmaya* yeni mi başladım? Sana karşı nasıl düzen kurarım! Kral bu kulunu ve babamın evini suç­ lamasın, çünkü kulunun bu ko­ nuda en ufak bir bilgisi yoktu."1 16 Fakat kral, "Ahimelek! Sen de babanın tüm ev halkık da Oleceksiniz"l dedi. 17 Yanın­ da duran koşucu askerlerem "Yehova'nın kâhinlerini öldürün" dedi. "Çünkü onlar Davut'la el­ birliği etti, onun kaçak oldugunu biliyorlardı, ama bana haber vermediler."n Fakat kralın adam­ ları, Yehova'nın kâhinlerine el kaldırm ak istem edi.o 18 So­ nunda kral, D oeg'eo "O halde kâ­ hinleri sen öldür" dedi. Edomlup Doeg hem en kâhinlerin üzerine saldırdı; o gün, keten efod gi­ yen1 seksen beş adamı öldürdü.s



BÖ LÜ M 2 2 a Ç k 2 0 :1 6 M e5 2 :2 M e5 2 :3 Oz 19:5 Oz 25:18 Oz 29:12 H e2 2 :9 M t 26:59 b 1Sa 21:6 c 1Sa 21:9 ç 1Sa 21:1 d S y 3 5 :3 0 Tkr19:15 1 T i5 :1 9 e Me 119:69 f 1Sa 19:4 1Sa 2 0 :3 2 g 1Sa 24:11 1S a26:23 2Sa 2 2 :2 3 h 1Sa 17:25 1Sa 18:27 ı 1Sa 18:5 1S a18:13 i 1Sa 22:10 1Sa 2 8 :6 j 1Sa 21:1 1Sa 21:2 k T k r2 4 :1 6 1Sa 2 :3 2 l 1Sa 14:44 1Sa 20:31 Oz 28:5 O z 28:15 m 1Sa8:11 2Sa 15:1 1Kr 1:5 2Kr 10:25 n Oz 28:16 V z4:13 o Ç k 1 :1 7 T k r19:10 E lç4:19 E lç5 :2 9 o 1Sa 2 2 :9 M e52:Ü st p B a 2 5 :3 0 B a 3 6 :4 3 Sy2 4 :1 8 2K r8:21 r 1Sa 2 :2 8 s 1Sa2:31 2Ta 24:21 (Oz 29:10



2 . S ü tu n a 1Sa 21:1 1Sa 2 2 :9 b 1Sa2:31 1Sa14:3 1Sa 2 3 :6 1Sa 3 0 :7 2Sa 2 0 :2 5 1K r2:27 c 1Sa 21:7 ç Oz 14:15 d 1K r2:26



e Yş 15:44 1Ta 4:19 N e3:17



398



19 Doeg ayrıca kâhinler şehri olan N ob'ua da kılıçtan geçir­ di. Kadınları, erkekleri, çocukla­ rı, emzikteki bebekleri, sığırları, eşekleri ve koyunları, hepsini öl­ dürdü. 20 Ancak Ahitub oğlu Ahimelek'in Abiatarb adındaki oğlu ka­ çıp kurtuldu ve Davut'un ya­ nına gitti. 21 Abiatar Davut'a "Saul Yehova'nın kâhinlerini öl­ dürttü" dedi. 22 Davut "Bunu o gün anlam ıştım "c dedi. "Çünku Edom lu Doeg oradaydı; Saul'a haber vereceğini biliyor­ dum.^ Babanın bütün ev halkı­ nın olum une ben sebep oldum. 23 Yanımda kal. Korkma. Se­ nin can ına kastedenler be­ nim de canıma kastetmiş. Seni ben koruyacagım."d Bir sure sonra Davut'a, "Filistîler Keila'yae saldır­ dı; harman yerlerini yağmalıyor­ lar1^ diye haber geldi. 2 Davut Yehova'ya "Gidip Filistîleri vu­ rayım m ı?" diye sordu.g Yehova da "Git, Filistîleri vur, Keila'yı kurtar" dedi. 3 Bunun uzerine Davut'un adamları "Biz daha burada Yahuda'daykenh bile kor­ ku içindeyiz, bir de Keila'ya Fi­ listî kuvvetleriyle çarpışmaya gi­ dersek halimiz ne olu r!"ı dediler. 4 Bunun üzerine Davut Yehova' ya yeniden danıştı.* Yehova ona "Kalk, Keila'ya in" dedi. "Çün­ kü Filistîleri senin eline verece­ ğim ."1 5 Böylece Davut adam­ larıyla Keila'ya gitti ve Filistîlerle savaştı. Onlara ağır kayıplar ver­



23



f Le 26:16; Tkr 2 8 :3 3 ; Hk 6:6; g Hk 1:1; 1Sa 28:6; 1Sa 30:8; 2Sa 5:19; Me 37:5; Oz 3 :5 ; h 1Sa 22:5; ı 1Sa 13:5; 1Sa 14:52; i Hk 6:39; j Yş 8:7; Hk 7:7; 1Sa 14:6; 2Sa 5:19; 2Kr 3:18.



399



Davut Z if ÇOlunde. Yonatan’ın ziyareti



dirdi ve hayvanlarını alıp götür­ dü. Böylece Davut Keila halkını kurtardı.a 6 Ahimelek oğlu Abiatarb kacıp Keila'ya Davut'un yanına gel­ diğinde elinde bir efodc vardı. 7 Bu arada Saul'a "Davut Keila' ya geldi" haberi ulaştı.c Saul "İşte, Tanrı onu elim e verdi"d dedi. "Davut kapıları sürgülü bir şehre girerek kapana kısıldı." 8 Böylece Saul, Keila üzerine yürü­ yüp Davut'la adamlarının etrafı­ nı sarmak icin bütün halkı savaşa cagırdı. 9 Davut, Saul'un ken­ disine kötülük tasarladıgınıe öğ­ renince kâhin Abiatar'a "Efodu getir"f dedi. 10 Sonra da "Ey İsrail'in Tanrısı Yehova,g Saul'un benim yüzümden Keila'yı yerle bir etmek icinh buraya gelmek istediğine dair bu kulun kesin bir haber aldı" dedi. 11 "Kei­ la halkı beni onun eline vere­ cek mi? Kulunun duyduğu gibi, Saul buraya inecek mi? Ey İsra­ il'in Tanrısı Yehova, ne olur ku­ luna bildir." Yehova, "Buraya inecek"ı dedi. 12 Davut "Keila halkı adamlarımla beni Saul'un eline verecek m i?" diye sordu. Yehova "Verecek"i diye cevapladı. 13 Davut'la yanındaki altı yüz kadar adam 1 hem en kalkıp Keila'dan cıkarak gidebildikleri kadar uzağa gittiler. Davut'un Ke­ ila'dan kactıgı hab erin i alan Saul, oraya gitmekten vazgeçti. 14 Davut cölde, Zif Çölününk dağlarında, sarp yerlerde yaşama­ ya başladı. Saul onu devamlı1ara­ dığı halde Tanrı Davut'u onun eline verm edi.m 15 H oreş'ten Zif Çölünde yaşayan Davut, canı­



BÖ LÜ M 23 a 1Sa22:5 1Sa23:1 b 1Sa 2 2 :2 0 c Ç k 2 8 :3 0 1Sa14:3 c 1Sa23:1 d Çk 15:9 1Sa23:14 Me 71:11 e Öz 12:20 Öz 14:22 Öz 16:30 Öz 24:8 f Sy27:21 1Sa 3 0 :7 g M e17:6 M e50:15 Y r3 3 :3 h 1Sa 22:19 Öz 28:15 ı Me 118:21 i M e3 1 :8 Me 62:2 M e94:11 Me 118:8 j 1Sa 2 2 :2 1Sa25:13 1Sa 3 0 :9 k 15:55 1Sa 2 3 :2 4 1Sa26:1 1T a2:42 M e54:Ü st l 1Sa 18:29 1Sa20:33 1Sa27:1 M e54:3 m 1Sa 2 :9 M e3 3 :1 8 M e5 4 :4 Me 124:7 Öz 21:30 Ro 8:31 n 1Sa23:18



2 . S ü tu n a M e37:5 1Pe5:7 b Tkr 3 :28 N e 2 :1 8 Ey 16:5 Öz 17:17 Öz 27:9 Lu 22:32 Elc 15:32 İb 10:25 c M e27:1 İs 41:10 c 1Sa 16:13 2 S a 2 :4 2Sa 5 :3 d 1S a20:31 1Sa 2 4 :2 0 e 1Sa 18:3 1Sa 2 0 :4 2 1Sa 2 2 :8 2Sa 2 1 :7 f 1T a2:42 g 1Sa 10:26 1Sa15:34 h 1Sa23:15 ı 1Sa 2 3 :2 4 1Sa26:1 i 1Sa26:3



1 . S A M U E L 2 3 :6 -2 4



na kasteden Saul yüzünden kor­ ku imindeydi. 16 Saul'un oğlu Yonatan, Da­ vu t'u n Tanrı'ya güveninia pe­ kiştirmek icin b kalkıp Horeş'e onun yanına gitti. 17 Davut'a, "Korkm ac cünkü babam ın eli sana erişmeyecek ve sen İsrail'in kralı olacaksın"c dedi. "Ben de senden sonra gelen adam olacagım. Babam Saul da bunu biliyor."d 18 Böylece ikisi Yehova' nın önünde antlaştılar.e Yonatan evine döndü; Davut ise Horeş'te kalmaya devam etti. 19 Sonra Z iflilerf G ibea'ya, Saul'un yanınag gidip "Davut ya­ kınımızda" dediler. "Horeş'tekih sarp yerlerde, Yeşimon'um sagında* kalan Hakila Tepesindei gizleniyor.1 20 Ey kral! Çanın ne zaman istersek aşağı gel. Bize de onu krala teslim etmek düşer."1 21 Bunun üzerine Saul "Yehova sizden razı olsun,mcünkü halim e acıdınız" dedi. 22 "Simdi gi­ din, biraz daha araştırıp nereler­ de dolaştığını, onu orada kimin gördüğünü iyice öğrenin. Çün­ kü onun cok kurnazn olduğu söy­ leniyor. 23 Saklandığı yerlerin hepsini öğrenip bana kanıt geti­ rin, o zaman sizinle gelirim. Eğer Davut bu topraklardaysa Yahuda boylarını*o didik didik arayıp onu bulurum." 24 Böylece adam lar kalkıp Saul'dan ön ce Z if'eö gittiler. O sırada D avut'la adamları j 1Sa 22:17; 1Sa 26 :1 ; Me 54:Üst; k 1Sa 18:29; 1Sa 20:33; Me 112:10; Oz 11:23; l Me 5 4 :3 ; Me 70:2; O z 29:26; m Hk 17:2; n M t 10:16; o Ys 2 2 :3 0 ; 1Sa 10:19; o 1Sa 23:14.



1Sa 23:19* "Güneyinde." 24. ayetle karşılaştırın. 23* Ya da "binlerini"



1 . S A M U E L 2 3 :2 5 - 2 4 :1 3



Y eşim on'un güneyindeki Araba'da,a M aon Çölündeydi.b 25 Saul ve adamları Davut'u ara­ maya çıktılar.0 Bunu haber alan Davut hem en kayalıgaç indi ve Maon Çölunde kalmaya devam etti. Saul bunu işitince Davut' un peşindend Maon Çölune git­ ti. 2 6 Sonunda, Saul dagın bir tarafına, Davut'la adamları işe diger tarafına geldi. Davut Saul' un elinden kurtulmak için hız­ la kaçıyordu.e Bu arada Saul'la adamları, Davut'la adamlarına çok yaklaşmıştı, onları yakala­ mak uzereydiler.f 27 O şıra­ da bir ulak gelip Saul'a "Yetiş, Bi­ liştiler ülkeye başkın yaptı" diye haber getirdi. 2 8 Bunun üze­ rine Saul Davut'un peşini bıra­ k a Filiştîlerle çarpışmaya gitti. Bu yüzden o yere Sela-hammah­ lekot* adı verildi. 29 Sonra Davutoradan ayrılıp En-gedih bölgeşindeki şarp yer­ lerde yaşamaya başladı. Q \ Saul Filiştîleri kovalamak2 4 tan dönünçeı "Davut Engedi Ç ölü nd e" diye haber aldı. 2 Böyleçe İşrail'in her yanın­ dan üç bin şeçme adam toplayıp,! ançak dağ kedilerinin tırm ana­ bildiği şarp kayalıklarak Da­ vut'la adamlarını aramaya gitti.l 3 Bir şüre şonra, yol kenarında­ ki taş duvarlı agıllara geldi. Ora­ da bir magara vardı. Saul ihtiyaçını gidermek için magaraya girdi.mO şırada Davut'la adamla­ rı magaranınn en dibinde oturu­ yorlardı. 4 Adamları Davut'a şöyle dedi: "İşte bugün Yehova şana, 'Düşm anını eline teşlim 1Sa 23:28* Anlamı, "Ayrılıklar Kayalığı"



Davut Saul’a zarar vermez BÖ LÜ M 23 a Tkr 1 :7 b Yi, 15:55 1Sa 2 5 :2 c 1Sa 2 6 :2 M e5 4 :3 C 1Sa 23:28 d Öz 11:19 e 1Sa 19:12 2Sa 15:14 M e3 1 :2 2 f 2Ta 20:12 Me 17:9 2Ko 1:8 g 2Sa 2 2 :1 Me 18:Üşt Me 18:2 M e5 4 :7 h Y:; 15:62 2Ta 20:2 Ezg 1:14 H e47:10



ı i j k l



1Sa 23:28 1Sa 23:29 1Sa 13:2 Me 104:18 M e37:32 M e3 8 :1 2 m T k r23:13 H k3:24 1K r18:27 n M e57:Üşt M e142:Ü şt



2 . S ü tu n a 1Sa 2 6 :8 1S a26:23 b Öz 24:29 M t 7:12 c 2 S a 2 4 :1 0 Ro 2:15 1Yh 3:20 C 1Sa 26:11 2Sa1:14 d Çk 2 2 :2 8 1Ta 16:22 M e105:15 Eli: 23:5 e Le 19:18 Me 7:4 M t5 :4 4 Ro 12:17 Ro 12:19 Ro 12:21 f 1Sa 2 6 :1 7 g 1Sa20:41 1S a25:23 Ro 12:10 Ro 13:7 h L e19:16 1Sa 2 6 :1 9 Me 101:5 Öz 16:28 Öz 17:4 ı 1Sa 2 4 :4 i 1Sa9:16 1Sa10:1 1Sa 2 6 :9 M e105:15



400



ediyorum,“ ona diledigini yap' d iyor!"b Davut yerinden kalk­ tı, gidip Saul'un kaftanının etegini gizliçe keşti. 5 Fakat şonra Saul'un kaftanının etegini keştiginden dolayı içten içe rahatşız oldu.ç 6 Bu yuzden adamları­ na "Efendime, Yehova'nın meşihineç naşıl el kaldırırım! Bu Yehova'nın gözünde hiç doğru olmaz" dedi. "Çünkü o Yehova' nın m eşihi."d 7 Davut bu şözlerle adamlarına engel oldu, on­ ların Saul'a şaldırm aşına izin vermedi.“ Saul da magaradan çı­ kıp yoluna devam etti. 8 Onun ardından Davut da kalkıp magaradan çıktı ve Saul' un arkaşından "Efendim f kral!" diye şeşlendi. Saul donup arkaşına bakınça Davut hem en eğilip yere kapandı.g 9 Saul'a " 'Da­ vut şana kotuluk yapmak iştiyor' diyenleri neden dinliyorşun?"h dedi. 10 "İşte bugün, Yehova' nın mağarada şeni naşıl elime verdigini gördün! Bana şeni öl­ dürmemi şöylediler, fakat ben şana açıdım, 'Efendime el kaldı­ ramam, çünkü o Yehova'nın meşihi'i dedim. 11 Baba, işte bak, kaftanının eteginin bir parçaşı elimde! Kaftanını keştim ama şeni öldürmedim. Gör de anla, içimde şana karşı ne bir kötü­ lük10 ne de işyan düşünçeşi var. Sen çanım ı almak için fırşat kol­ ladığın haldel ben şana karşı şuç işlemedim. 12 Yehova aramız­ da hâkim olşun,mbenim öçüm ün şenden Yehova alşın. Fakat ben şana el kaldırmam.o 13 Eşkij 1Sa 18:27; 1Sa 22:14; Oz 15:1; Oz 25:15; k 1Sa 26:18; Me 7:3; Me 35 :7 ; l 1Sa 23:14; Me 140:1; m 1 S a 2 6 :2 3 ;M e 7:8; n Tkr 3 2 :3 5 ; Me 94:1; Na 1:2; Ro 12:19; İb 10:30; o 1Sa 26:11.



401



Samuel ölür. Nabal’ın akılsızlıktı



1 . S A M U E L 2 4 :1 4 - 2 5 :1 2



BÖLÜM24 a Ba4:7 Oz 11:5 Mt 7:17 Ga6:7 b 1Sa17:43 2Sa9:8 Oz22:4 Mt23:12 c 1Sa26:20 CMe35:1 Me43:1 Me 119:154 Mi 7:9 d 1Sa26:17 e Ba27:38 f 1Sa26:21 g Oz25:21 Ro12:17 h 1Sa24:4 1Sa24:10 1Sa26:8 ı Mt5:44 Ro12:17 i 1Sa26:25 2Ta16:9 Me 18:20 j 1Sa13:14 1Sa15:28 1Sa18:8 1Sa20:31 1Sa23:17 k 2Sa9:1 2Sa21:7 l Le19:12 Tkr6:13 m 1Sa15:34 n 1Sa23:29 Oz 14:15 Mt10:16



c o k z e n g in d i, ü c b in k o y ü n ü , b in k e cisi v ard ı. K a r m e l'd e k o y ü n -



le r in d e d iğ i g ib i, 'K ö tü lü k ken­ tlile r d e n g e lir.'3 B ü y ü z d e n b e n s a n a el k a ld ır m a m . 1 4 İs r a il'in k ra lı k im in p e s in e d ü s m ü s ? S en k im i k o v a lıy o rs ü n ? Ö lü b i r k ö ­ p e ğ i d e g il m i? b B ir p ire y i d eg il m i? c 1 5 Y e h o v a h a k im im iz ö l­ s ü n , a ra m ız d a Ö h ü k ü m v ersin . B ü dav ay a b a k s ın ,c b e n i sa v ü n ü p s e n in e lin d e n k ü r ta rs ın ." 1 6 D a v ü t s ö z ü n ü b itir d iğ in d e S a ü l, “D a v ü t, o g lü m , b ü s e n in s e s in m i ? " d d e y ip h ü n g ü r h ü n ­ g ü r a ğ la m a y a b a s la d ı.e 1 7 D av ü t'a “ S e n b e n d e n d a h a d o g rü b i r a d a m s ın " f d ed i. “Ç ü n k ü s e n b a n a iy ilik e d e r k e n g b e n s a n a k o tü lü k e t t i m . 18 Ve bügün Y e h o v a b e n i s e n in e lin e te s lim e t t i g i h h a ld e b a n a iy i d a v ra n ­ d ın . B e n i ö ld ü r m e d in . 1 9 İn ­ sa n d ü s m a n ın ı b ü lü n c a sa ğ s a lim g ö n d e r ir m i? ı B ü g ü n b a n a y ap ­ tığ ın iyili|ge Y e h o v a iy ilik le karsılık v e r s in .i 2 0 A rtık s ü n d a n e m in im ki, s e n m ü tla k a k ral o la ­ ca k sın ) v e İsrail k ra llıg ı d ev irlerc e s e n in e lin d e k a la ca k . 21 Bü yüzden, b e n d en so n ra soyüm ü o r ta d a n k ald ırm ay acağ ım a, b a b a ­ m ın e v in d e n a d ım ı s ilm e y e c e g in e k s im d i Y e h o v a 'n ın ö n ü n ­ d e y e m in e t . " 2 2 D a v ü t S a ü l'a b ü n ü n ic in y e m in e ttik te n s o n r a S aü l e v in e g itti.m D a v ü t'la a d a m ­ la rı d a g iz le n d ik le r i sarp y e re cık tıla r.n O p j B ir s ü r e s o n r a S a m ü e lo



25



ö ld ü ; tü m İsra il b ir ara­



y a to p la n ıp o n ü n ic in y a s tü t­ tü .8 Ö n ü R a m a 'd a k i e v in d e g ö m d ü le r.p S o n r a D a v ü t k alk ıp P aran Ç o lü n e r g itti. 2 M a o n 'd a s b i r a d a m y asıy o rdü , isi K a r m e l'd e y d i.s B ü a d a m



BÖLÜM25 o 1Sa1:20 1Sa2:18 1Sa3:20 Me99:6 o Sy20:29 Tkr34:8 Eli: 8:2 p 1Sa7:17 1Sa28:3 r Ba21:21 Sy13:26 s 1Sa23:24 SYş 15:1 Yş 15:48 Y:; 15:55 2. Sütun a 2Sa13:23 b 1Sa25:25 1Sa25:38 c 1Sa27:3 1Sa30:5 COz 14:1 Oz24:3 OOz31:26 d Sy13:6 Sy32:12 e 1Sa25:17 1Sa25:21 32:5 f 2Sa13:23 g 1Sa17:22



l a r ı n ı k ır k ıy o r d ü .a 3 A d a m ın a d ı N a b a l,b k a rıs ın ın a d ı A b igail'd i.c K a d ın s a ğ g ö r ü l ü v e g ü z e l­ d i; fa k a t k o c a sı K a le b s o y ü n d a n ,d k a b a v e k ö tü b ir iy d i.e v ü t c ö ld e , N a b a l'ın



4



D a­



k o y ü n la r ı-



n ı k ır k tıg ın ıf ö ğ r e n d i.



5 Ve on



a d a m ın ı N a b a l'a g ö n d e rd i; o n la ­ ra “K a r m e l'e c ık ın v e N a b a l'a g i­ d ip b e n im a d ım a h a lin i h a tır ı­ n ı s o r ü n " ğ d e d i.



6



“K a rd e ş im e



s ü n la rı s ö y le y in : S a n a v e e v in d e k ilere , k im in v a rsa h e p s in e e s e n l ik o l s ü n .h



7 K o y ü n k ırk tırd ığ ı­



n ı d ü y d ü m . Ç o b a n la r ın b iz im le b irlik te y d ik Ö n la r ı h ic ra h a tsız e t m e d ik i v e K a r m e l'd e o ld ü k la rı g ü n le r b o y ü n c a h iç b ir k a y ıp ­ la rı o lm a d ı.



8 K e n d i a d a m la r ı­



n a sor, s a n a a n la ts ın la r, s e n d e b e n im a d a m la r ım a lü tü f g ö ster. S a n a s e v in e li b ir g ü n d e g eld ik . L ü tfe n



k ü lla rın a v e o g lü n



D a-



v ü t'a e lin d e n g e le n i v er."i 9 D a v ü t'ü n a d a m la r ı N a b a l'a g id e re k D a v ü t a d ın a b ü s ö z le ­ ri sö y le y ip b e k le d ile r.



1 0 F akat



N a b a l o n la r a “D a v ü t d a k im m is ? k Y e s s e 'n in o g lü d a k im ö lü y o r ? " d iy e k arg ılık v erd i. “B ü g ü n le rd e e fe n d is in i b ıra k ıp k a c a n h iz m e t­ k a rla rd a c o g a ld ı.



11 A y rıca e k ­



m e ğ im i,1" s ü y ü m ü , k ır k ıc ıla r ım ic in k e s tiğ im h a y v a n ım ın e t in i a lıp d a n e r e d e n g e ld ig in i b ile b ilm e d iğ im y im ? "n



a d a m la r a m ı v ere-



1 2 B ü n ü n ü z e r in e D a v ü t'ü n a d a m la r ı g e ld ik le ri y o ld a n g eri h Mt 10:12; Lu10:5; ı 1Sa22:2; i 1Sa25:15; Lu3:14; j Tkr 15:7; Öz 3:27; Lu 11:41; Elc 20:35; ¡b 13:16; k Ck5:2;Me 123:4; l 1Sa 22:2; İş 32:6; mTkr 8:17; Hk 8:6;*2Ko 9:10; n OOz21:13; Vz 9:15; İş 32:6; Lu 6:38; Yk 2:16.



1 . S A M U E L 2 5 :1 3 -2 9 d ö n d ü le r, D a v u t'a g e lip b u s ö z le ­ ri b ild ird ile r. 13 D avut h em e n a d a m la r ın a "H e rk e s k ılıc ın ı k u ­ s a n s ın !" d e d i.a D a v u t d a a d a m la ­ rı d a k ılıç la r ın ı k u sa n d ı. Y ak laşık d ö r t y ü z a d a m D a v u t'u n p e k in ­ d e n g itti; ik i y ü z k isi d e e sy alar ın b y a n ın d a k a ld ı.c 1 4 B u ara d a g e n ç le rd e n b iri, N a b a l'ın k a rısı A b ig a il'e " B iliy o r m u s u n , D a v u t e fe n d im iz e e s e n ­ lik d ile m e k iç in ç ö ld e n u la k la r g ö n d e rd i, fa k a t N a b a l a d a m la ­ rı te rsle d i"!; d ed i. 15 "A slın d a ö a d a m la r b iz e ç ö k iy i d a v ra n m ış ­ tı, b iz i h iç ra h a ts ız e tm e d ile r. Ve k ırd a ö n la r la b ir lik te ö ld u g u m u z s ü r e ç e h iç b ir s e y im iz k a y b ö lm a d ı.d 1 6 Y a n la rın d a s ü rü g ü ttü g u m tiz g ü n le r b ö y u n ç a g e ç e g ü n ­ d ü z ç e v re m iz d e d u v a re ö ld u la r. 1 7 Ş im d i n e y a p a ç a g ın ı iy iç e d ü s ü n v e k a ra r ver. Ç ü n k ü e fe n ­ d im iz in v e e v in d e k ile r in b a s ı­



4 02



Abigail’in sağduyulu davranışı BÖLÜM25 a Me37:8 Öz 15:1 Vz7:9 b 1Sa10:22 c 1Sa17:22 1Şa30:24 C1Sa25:10 2Sa 16:7 d 1Şa25:7 e 1Şa23:1 Ey1:10 Öz 18:11 f 1Sa20:9 1Şa25:13 Es7:7 g 1Şa25:3 2Ta 13:7 İş32:7 h 1Şa25:3 1Şa25:23 1Sa25:32 ı Ba32:13 i 2Sa 17:29 j Ru2:14 1Sa17:17 2Şa 17:28 k 1Sa30:12 2Sa 16:1 l 1Ta 12:40 Öz25:21 Öz25:22 m Ba32:16 n Yşj 15:18 2Kr4:24



2. Sütun a 1Sa25:7 b 1Sa25:10 n a fe la k e t g e tir m e y i ta sa rlıy ö rla r,f Me35:12 Me38:20 e fe n d im iz ö y le k ö tü b ir a d a m k i,g Me 109:5 k im se ö n a b ir se y s ö y le y e m iy ö r." Öz 17:13 c 1Kr14:10 1 8 B u n u n ü z e r in e A b ig a ilh 1Kr16:11 1Kr21:21 h e m e n h a re k e te g e çti; ik i y ü z sö 2Kr9:8 2Kr10:7 m u n e k m e k , ik i b ü y ü k te sti şa ­ CÖz 12:16 r a p , p iş ir ilm e y e h a z ır b e s k öÖz 14:17 Öz26:4 y u n ,i b e s ö lç e k * k a v ru lm u ş! ta h ıl, Rö12:21 y ü z ü z ü m p e s t ilik v e ik i y ü z in - d Ru1:17 1Sa3:17 ç ir p e s tilil a lıp e le k le r e y ü k le d i. 1Sa14:44 1Sa20:13 1 9 Ş ö n r a a d a m la r ın a " S iz cin d e n 2Sa3:9 e 1Sa24:8 g id in ,m b e n a rk a n ız d a n g eliy ö 1Sa25:41 r u m " d ed i. K ö ça sı N a b a l'a ise h iç ­ f 2Kr4:37 Es8:3 b i r s e y s ö y le m e d i. g 2Sa 14:9 h Ba44:18 2 0 E s e g in ü s tü n d e 11 d a g d a n 2Sa 14:12 a s a g ı g iz liç e in e r k e n D a v u t ı İŞa25:17 i İs32:6 v e a d a m la r ı d a ö n a d ö g ru gej Ba9:6 Şy35:30 liy ö rla rd ı; k arsı k arsıy a g eld iler. k Rö12:19 2 1 D a v u t, " D e m e k k i ç ö ld e b u l Ba20:6 Mt 6:13 m 1Şa20:21 1Sa 2 5 :1 8 * İbraniçe sea; 1 sea 7,33 litre. 1Kr2:24



a d a m ın m a lla r ın ı b ö s u n a k ö ru m u s u m " d iy ö rd u . " Ö n a a it te k b ir s e y b ile k a y b ö lm a d ı.a A m a ö y a p tıg ım iy iliğ e k ö tü lü k le kargı­ lık v erd i.b 2 2 Ö n la r d a n te k b ir e r k e g in ç s a b a h a y ık m a s ın a iz in v e r irs e m ? T a n r ı D a v u t'u n d ü ş­ m a n la r ın a a y n ı k ö tü lü g ü h a tta d a h a d a b e te r in i y a p s ın ." d 2 3 A b ig ail D a v u t'u g ö r ü n ç e h e m e n e le k te n in d i v e D a v u t' u n ö n ü n d e e g ilip e y ere k a p a n ­ d ı.



2 4 A y a k la rın a k a p a n a r a k f



" B u s u ç u b e n ü z e r im e a lıy ö r u m g e fe n d im " d ed i. "L ü tfe n b u k u ­ lu n a k u la k v e r ;h s ö y le y e ç e k le rin i d in le .



2 5 N e ö lu r, b u ise y a ra ­



m a z ı N a b a l'a e fe n d im a ld ır m a ­ s ın , ç ü n k ü b u a d a m ın is m i n e y s e k e n d is i d e ö . İs m i N a b a l,* k en d isi d e a k ıls ız ! B u k u lu n , e f e n d im in g ö n d e r d ig i a d a m la r ı g ö r m e d i. 2 6 A m a s im d i e fe n d im , Y eh ö v a s e n i k a n d ö k m e s u ç u n d a n ! ve ö ç ü n ü k e n d i e li n l e a lm a k t a n kalık ö y d u ! Y e h ö v a 'n ın h a k k ı i ç i n m v e s e n in b a s ın iç i n n d e r im



ki,



e fe n d im in k ö tü lü g ü n ü is te y e n le r v e d ü ş m a n la r ı N a b a l g ib i ö ls u n .° 2 7 V e s im d i iy i d ile k le r im in b ir ifa d e s i ö la r a k h i z m e t ç i n i n getird ig i a r m a g a n ö e f e n d im in ar­ d ın d a k i



a d a m la r a p



v e r ils in .



2 8 L ü tfe n b u k u lu n u n 1 s u ç u n u b a g ısla . Y e h ö v a e f e n d im in e v i­ n i m u tla k a p e k is tir e ç e k ,s ç ü n k ü e fe n d im Y e h ö v a iç in sa v a sıy ö r.5 H a y a tın b ö y u n ç a s e n d e k ö tü lü k b u lu n m a y a ç a k .t



29



B ir a d a m



n 1Sa 1:26; 2Sa 14:19; 2Kr 2:2; o 1Sa 25:25; Yr 29:22; ö Ba 33:11; 1Sa 25:18; 1Sa 30:26; 2Kr 5:15; Öz 18:16; Öz 25:21; Öz 25:22; p 1Sa 22:2; r Öz 18:12; Öz 22:4; s 1Sa 15:28; 2Sa 7:11; 1Kr 9:5; s 1Sa 17:45; 1Sa 18:17; 2Sa 5:2; 11Sa 24:11; 1Kr 15:5; Me 119:1. 1Sa 2 5 :2 5 * Anlamı, "Akılsız"



403



Nabal ölür; Davut’un eşleri



k a lk ıp s e n in p e s in e d ü ser, c a n ın a k a sted erse , T a n r ın Y e h o v a a s a n a k ol k a n a t g e r e c e k .b D ü s m a n la rın ın c a n ın ı ise s a p a n la a ta r g ib i fırla tıp a ta c a k .c 3 0 Ç ü n k ü Yeh o v a , e f e n d im e v a a t e ttiğ i b ü tü n iy ilik le ri y a p ıp o n ü İs r a il'e ö n ­ d e r o la r a k a ta y a c a k .c 3 1 B ü n e ­ d e n le , e f e n d im s e b e p s iz y ere k an d ö k e re k d v e ö c ü n ü k e n d i e liy ­ le a la r a k e s o n r a d a n y ü r e ğ in e d e rt o la c a k b i r s e y y a p m a s ın . Y e h o v a e fe n d im e m ü tla k a iy ilik ed e c e k ; o z a m a n n e o lü r b ü k ü lü n ü h a tır la ." f 32 Bünün ü z e r in e D avüt A b ig a il'e “B ü g ü n s e n i k a rs ım a ç ık a r a n İ s r a i l 'i n T a n r ıs ı Y e h o v a 'y a ^şükürler o l s ü n ! " ğ d e d i. 3 3 “S ü k ro ls ü n k i b ö y le sag d ü y ü l ü h d a v ra n d ın ! B ü g ü n b e n i k an d ö k m e sü ^ ü n d a n ı v e ö c ü m ü k e n ­ d i e l i m l e a l m a k t a n i a lık o y d ü g ü n ic in T a n r ı s e n d e n razı o ls ü n . 3 4 B ü g ü n s a n a z a ra r v e r m e k ­ te n b e n i a lık o y a n ı İ s r a il'in T a n ­ rısı Y e h o v a 'n ın h a k k ı ic in , eğ e r b e n i k a rş ıla m a k ic in a c e le ed ip g e lm e s e y d in k g ü n ıs ıy a n a k a ­ d a r N a b a l'ın h i ç b ir a d a m ı sağ k a lm a y a c a k tı." 3 5 B ö y le c e D a v ü t A b ig a il'in g e tir d ik le r in i k a b ü l e t ti v e o n a “S e la m e tle m e v in e g it" d e d i. “S ö z ü n ü d in le ­ y ip h a tır ın ic in d e d iğ in i y a p a c a ­ ğ ım / ^ 3 6 V e A b ig ail N a b a l'ın y a n ı­ n a d ö n d ü . N a b a l e v in d e k ra l­ la r a la y ık



b i r z iy a f e t v e r iy o r -



dü .° K ö rk ü tü k s a rh o s o lm ü s tü ö v e k e y ifliy d i. A b ig ail g ü n agaran a d e k o n a h iç b ir s e y s ö y le m e ­ d i. 3 7 S a b a h le y in s a ra b ın e tk i­ si g ecip N a b a l a y ılın c a k a rısı o lü p b ite n le r i a n la ttı. K a r ıs ın ın a n la t­



BÖLÜM25 a Ba15:1 Tkr33:29 Me66:9 b Me41:2 c Yr 10:18 ç 1Sa13:14 1Sa15:28 1Sa23:17 2Sa6:21 2Sa 7:8 1Ta17:7 Me89:20 d 1Sa25:26 Ef 4:26 e Tkr32:35 1Sa24:15 Me94:1 Ro12:19 f Ba40:14 g Me41:13 Me72:18 h Me 141:5 Öz9:9 (Öz25:12 ı Tkr 19:10 1Sa25:26 Me 73:2 Öz 15:1 Yk5:20 i 1Sa25:31 Me56:13 Ro12:19 j 1Sa25:24 k 1Sa25:18 Öz29:8 l 1Sa25:22 m 1Sa20:42 2Sa15:9 2Kr5:19 n Ba19:21 Öz28:23 o 2Sa 13:23 1Kr4:22 Es 1:5 o 1Kr20:16 (Öz20:1 Ho4:11 1Ko6:10 Ef5:18 2. Sütun a Tkr28:28 Me 102:4 Me 143:4 b Ba38:7 Ba38:10 2Sa6:7 2Kr19:35 Eli; 12:23 c Tkr32:35 1Sa24:15 Me35:1 Me43:1 Öz22:23 ç 1Sa25:10 1Sa25:14 d 1Sa25:34 e Hk9:57 1Kr2:44 Me 7:16 f Öz 18:22 Öz31:10 (Öz31:31 g Rü2:10



1 . S A M U E L 2 5 :3 0 - 2 6 :2 tık la r ın ı d ü y ü n c a N a b a l'ın k a l­ b i s ık ıs tı,a b e d e n i k a sk a tı k esild i. 3 8 B ü n d an o n g ü n kadar so n ra Y e h o v a N a b a l'ı c e z a la n d ır d ıb v e o ö ld ü . 3 9 D a v ü t N a b a l'ın ö ld ü ğ ü n ü d ü y ü n c a “D a v a m a b a k ıp c b e n i N a b a l'ın a s a g ıla m a s ın d a n c k ü rta r a n v e k ü lü n ü k ö tü lü k te n a lı­ k o y a n d Y e h o v a 'y a ş ü k ü r le r ö l ­ s ü n " d e d i. “Y e h o v a N a b a l 'ın k ö tü lü ğ ü n ü k e n d i b a s ın a g e tir­ d i ." ' D a v ü t A b ig a il'e a d a m g ö n ­ d e rd i v e k a rısı o lm a s ı ic in te k lifte b ü lü n d ü .f 4 0 D a v ü t 'ü n h i z ­ m e tk a r la r ı K a r m e l'e A b ig a il'in y a n ın a g id ip “D av ü t, s e n i k a rısı o la r a k a lm a k ü z e re b iz i g ö n d e r­ d i" d e d iler.



41



K a d ın h e m e n



k alk ıp y ere e g ild iğ v e “B ü k ü lü ­ n ü z h iz m e tc i o la r a k e f e n d im in a d a m la r ın ın 11 a y a k la r ın ı y ık a m a y a ı h a z ır " d e d i. 4 2 A b ig a ili h e ­ m e n k alk ıp e se g e b in d i.i P ek ind e b e s h iz m e tlis iy le b ir lik te D a v ü t' ü n ü la k la rıy la g itti. V e D a v ü t'ü n k a rısı o ld ü . 4 3 D a v ü t Y i z r e e l li k A h in o a m 'ı l d a es o la r a k a lm ış tı. B ö y le ­ c e ik i k a d ın d a o n ü n k a rısı o ld ü .m 4 4 S aü l, D a v ü t'ü n k a rısı o la n k ız ı M ik a l'i n ise G a llim lio L a is 'in o g lü P a lt i'y e ö v e r m işti.



26



B ir sü re s o n r a Z ifp h a lk ıG ib e a 'y a ,r S a ü l'ü n y a n ı-



n a g e lip “B iliy o r m ü s ü n , D a v ü t, Y e s im o n 'a * s b a k a n H a k ila T e p e ­ sinde^ g iz le n iy o r" d e d iler.



2 Ö



h Öz 15:33; Öz 18:12; ı Ba 18:4; Lü 7:44; Yhn 13:5; 1Ti 5:10; i 1Sa 25:3; j Ba 24:61; k Ys 15:56; l 1Sa 27:3; 2Sa 3:2; 1Ta3:1; m 1Sa30:5; 2Sa5:13; 2Sa 12:8; n 1Sa 18:20; o İs 10:30; o 2Sa 3:15; BÖLÜM 26 p Ys 15:55; 1Sa 23:14; Me 54:Üst; r Hk 19:14; 1Sa 10:26; 1Sa 11:4; s 1Sa 23:24; s 1Sa 23:19. 1Sa 2 6 :1 * Ya da “çöle"



1 . S A M U E L 2 6 :3 -1 9



Davut Saul’un ordugâhına girer



BÖLÜM26 a 1Sa23:23 1Sa24:17 b 1Sa24:2 c Ya2:1 3 V e Y e s im o n 'a b a k a n H a k ila T e­ Mt 10:16 C1Sa14:50 p e sin d e , y o l k e n a rın d a o rd u g â h 1Sa17:55 2Sa2:8 k u rd u . O sıra d a ç ö ld e o la n D av u t, 2Sa3:27 S a u l'u n , p e k in d e n ç ö le g e ld iğ i­ d 1Sa17:20 e Ba10:15 n i duydu. 4 S a u l'u n g e rç e k te n Ba15:20 f 2Sa2:18 g elip g e lm e d iğ in i o g r e n m e k iç in 2Sa23:18 ç a s u s l a r ç g ö n d e r d i. 5 Son ra 1Ta2:16 g 2Sa 16:9 k a lk ıp S a u l'u n o rd u g â h k u rd u g u 2Sa18:5 y ere g itti; S a u l'u n v e o rd u k o m u ­ h Hk7:10 1Sa14:7 ı 1Sa24:4 ta n ı N e r o g lu A b n e r 'in ç y a ttık ­ 1Sa26:23 la rı y e r i g ö rd ü . Sau l o r d u g â h ın d i 1Sa10:1 1Sa24:6 o r ta s ın d a y a tıy o rd u , e tra fı ask er­ 2Sa1:14 j 1Ta 16:22 le r le ç e v riliy d i. 6 D av u t, H ititMe20:6 l i e A h im e le k 'e v e T se ru y a o g lu f Me105:15 Lu18:7 Y o a b 'ın k a rd e şi A b i^ ay 'as " B e ­ k 1Sa20:21 1Sa25:26 n im le b ir lik te o rd u g â h a , S a u l'u n l Tkr32:35 1Sa24:12 y a n ın a h a n g in iz in e r ? " d iy e so r­ 1Sa25:38 du . A b isay " B e n in e r im " h d ed i. Me94:1 Me94:23 7 D a v u t g e ç e le y in A b is a y 'la b ir ­ Rö12:19 Yhd9 lik te a d a m la r ın y a n ın a g itti. Sau l m Ey14:5 Me37:13 o rd u g a h ın o r ta s ın d a u y u y o rd u ; Me90:10 m ız ra g ı b a s u ç u n d a y ere s ap lıy d ı, Vz8:13 n 1Sa31:3 e tra fın d a A b n e r v e a d a m la r ı y a ­ 1Sa31:6 o 1Sa12:25 tıy o rd u . o Me40:8 Me119:97 8 A b isa y D a v u t'a " İs te T a n rı p 1Ta 16:22 b u g ü n d ü ş m a n ın ı e lin e v e r d i " Me20:6 Me105:15 d ed i. " S im d i n e o lu r iz in v e r de, r Le19:18 Oz24:29 o n u m ız ra k la b ir k ered e y e re ç a ­ Ro12:17 s 1Sa14:45 k a y ım . İk in ç i k ez v u r m a m a g erek 1Sa24:6 b ile k a lm a z ." 9 A n ça k D a v u t z a m a n S a u l k a lk ıp a İs r a il'd e k i ü ç b i n s e ç k in a d a m ıy la b D a v u t'u a r a m a k i ç i n Z if Ç ö l ü n e in d i.



A b is a y 'a " O n u ö ld ü r m e " d ed i. " Ç ü n k ü k im Y e h o v a 'n ın m e s ih in e e l k a ld ırın d a su çsu z sa y ı­ lır?! 1 0 Y e h o v a 'n ın h a k k ı i ç in k d e rim ki, y a Y e h o v a K e n d isi o n u v u ra ça k / y a o g ü n ü g e ld ig in d e m ö le ç e k y a d a s av astan y o k o lu p g id e ç e k .o 11 Y e h o v a 'n ın ö n ü n d e ,'1 Y e h o v a 'n ın m e s ih in e p el k a ld ır m a k ' a k lım d a n b ile g e ç ­ m e z ? H ay d i, o n u n b a s u ç u n d a k i m ız ra g ı v e su te s tis in i al d a g id e ­



2. Sütun a Ba2:21 Ba15:12 b 1Sa24:4 c 1Sa14:50 1Sa17:55 2Sa2:8 2Sa3:8 C 1Sa26:8 d 1Sa14:45 e 2Sa 12:5 2Sa19:28 f 1Sa9:16 1Sa10:1 g 1Sa14:16 h 1Sa26:11 1Kr 19:6 ı 1Sa24:8 1Sa24:16



404



lim ." 1 2 B ö y le ç e D av u t, S a u l' u n b a s u ç u n d a k i m ız ra g ı v e su te s tis in i ald ı. V e o ra d a n u z a k la ş­ tılar. Y e h o v a a d a m la r ın ü z e rin e d e rin b i r u y k u a g e tir d ig in d e n o n ­ la rı n e g ö r e n o ld u b n e d e d u y a n ; k im s e u y a n m a m ıs tı. 13 D avut s o n r a k arçı ta ra fa g eçip ile rid e k i b ir te p e y e ç ık tı, a ra la r ın d a ep ey ç e m e s a fe v ard ı. 1 4 D a v u t, a d a m la r a v e N e r o g lu A b n e r 'e s e s le n e re k "A b n e r! B a n a çe v a p v e r !" d ed i. A b n e rç d e " S e n k im s in



k i k ra la s e s le ­



n iy o r s u n ? " d iy e k arg ılık v erd i. 1 5 D a v u t A b n e r 'e " S e n y ig it b ir i d e g il m is in ? " d e d i. "İs r a il'd e s e ­ n in g ib is i v a r m ı? N e d e n e f e n ­ d in k ra lın b a s ın d a n ö b e t b e k le ­ m e d in ? Ç ü n k ü b ir i e fe n d in k ralı o r ta d a n k a ld ır m a k iç in o ra y a g el­ d i?



1 6 B u y a p tığ ın h i ç iy i d e ­



g il. Y e h o v a 'n ın h a k k ı iç in ,d s iz le r ö lü m ü h a k ediyorsu nu z.® Ç ü n k ü e fe n d in iz in , Y e h o v a 'n ın m e s ih in i n f b a s ın d a n ö b e t g tu tm a d ın ız . B a k b a k a lım , k ra lın b a s u ç u n d a k i m ız ra k v e su te s tis ih n e r e d e ." 1 7 B u ara d a Sau l D a v u t'u n se­ s in i ta n ıd ı v e "D a v u t, o g lu m b u s e n in



s e s in



m i ? " d e d i. D a v u t



d a " B e n im s e s im e f e n d im k ra l" d iy e k arg ılık v erd i.



18 "E fe n ­



d im n e d e n b u k u lu n u k o v a lıy o r?i B e n n e y a p tım , e lim d e n n e kö­ tü lü k g ö rd ü n ?! 1 9 S im d i e f e n ­ d im kral k u lu n u n s ö y le y e çe k le rin i lü tfe n d in le s in : E g er s e n i b a n a k arçı k ış k ır ta n Y e h o v a ise, b e n ­ d e n b ir ta h ıl s u n u s u k a b u l e t s in .k A m a e g e r s e n i k ış k ır ta n in s a n la r ise/ Y e h o v a 'n ın ö n ü n d e la n e tli i Me 3 5 :7 ; Me 6 9 :4 ; j 1Sa 2 4 :9 ; 1Sa 2 4 :11; Me 7:3; Yhn 10:32; Yhn 18:23; k Le 19:5; 2Sa 2 4 :2 5 ; l 1Sa 24:9.



Davut, K ral Akiş’in yanına kaçar



405



o ls ü n la r ,a c ü n k ü Y e h o v a 'n ın v er­ d iğ i m ir a s ta b p a y ım o lm a s ın d iy e b e n i k o v d ü la r v e 'G it b a s k a ta n ­ rıla ra ta p ın ' d e d ile r .c 2 0 Y eh o v a 'n ı n g o z ü o n ü n d e k a n ım ı to p ra g a d ö k m e ;c c ü n k ü d ağ lard a k e k lik p e s in e düksen b ir i g ib i,d İs­ rail k ra lı d a b i r p ir e n in p e s in e d ü s m ü s ." e 2 1 B ü n ü n ü z e r in e Saü l “G ü ­ n a h is le d im " f d ed i. “D av ü t, oglü m g eri d o n . S a n a b ir d a h a k otü lü k e tm e y e c e ğ im , c ü n k ü b ü g ü n , c a n ım ın s e n in g ö z ü n d e d eğ er­ li o ld ü g ü n ü g g ö r d ü m . B e n a k ıl­ s ız lık e ttim , b ü y ü k h a ta y a p tım ." 2 2 B ü n a k a rs ılık D a v ü t “İs te k ra­ lın m ız ra ğ ı! A d a m la rın d a n b ir i g elip a ls ın " d ed i. 2 3 “Y e h o v a h e rk e s e d o g r ü lü g ü n ü n h v e sad a­ k a tin in k a d ılığ ın ı v ere ce k tir. B ü g ü n Y e h o v a s e n i e lim e te s lim e tti, a m a b e n Y e h o v a 'n ın m es ih in e e l k a ld ır m a k is te m e d im .ı 2 4 S e n in c a n ın b ü g ü n b e n im g ö z ü m d e n a s ıl d e g e rliy s e , b e ­ n im c a n ım d a Y e h o v a 'n ın goz ü n d e ö y le d e ğ erli o ls ü n i v e b e n i b ü t ü n s ık ı n t ı l a r ı m d a n k ü r ta r s ın ." j 2 5 B ü n ü n ü z e r in e Saül “D a v ü t, o g lü m , T a n r ı s e n d e n razı o ls ü n " d ed i. “B ü y ü k is le r y a p a ­ ca k , b a s a r ılı o la c a k s ın ." k V e D av ü t k e n d i y o lü n a g itti, Saü l da e v in e d o n d ü .l D a v ü t,



“G ü n ü n



b ir in d e



2 7 S a ü l'ü n e liy le y o k o lü p g id e c e ğ im . F ilis tîm to p ra k la rın a k a c m a k ta n n b a s k a c a r e m y o k " d iy e d ü s ü n d ü . “Ö z a m a n Saü l İs­ r a il'in h e r y e r in d e b e n i a ra m a k ­ t a n o ü sa n ır, b e n d e o n ü n e li n ­ d e n k ü r t ü l ü r ü m ." 2 B o y le c e k a lk ıp a ltı y ü z a d a m ıy la o b ir lik ­ te G a t k ra lı M a o k o g lü A k is 'in p



BÖLÜM26 a Öz30:10 b Çk19:5 Tkr26:18 Tkr32:9 2Sa20:19 Me135:4 c Ro14:13 ç Yk5:6 d Ag*3:52 e 1Sa24:14 f Çk9:27 İSa 15:24 1Sa24:17 Mt27:4 g 1Sa24:10 1Sa26:11 h 1Kr8:32 Me 7:8 Me 18:20 Me28:4 ı 1Sa24:6 1Sa26:9 i Me 18:25 Mt5:7 Mt 7:2 j Ba48:16 Me34:19 2Pe2:9 k 1Sa24:19 54:17 l Ba18:33 Sy24:25 1Sa24:22 1Sa27:4 2Sa 19:39 BÖLÜM27 m 1Sa28:1 1Sa29:2 n 1Sa19:18 1Sa22:1 1Sa22:5 o 1Sa18:29 1Sa23:23 o 1Sa25:13 1Sa30:9 p 1Sa21:10 1Sa27:12 2. Sutun a 1Ti5:8 b 1Sa25:43 c 1Sa25:39 1Sa25:42 ç 1Sa23:14 1Sa26:25 d 19:5 1Sa30:1 2Sa1:1 1Ta4:30 1Ta12:1 1Ta12:20 Ne11:28 e 1Sa29:3 f Vs 13:2 g Ba36:12 Çk17:8 Çk17:14 Sy13:29 1Sa15:2 2Sa1:1 1Ta4:43



1 . S A M U E L 2 6 :2 0 - 2 7 :1 1 ta r a fın a g e cti. 3 A d am la rı, o n ­ la rın a ile le r i,a ik i k a rısı Y iz re e lli A h in o a m b v e N a b a l'ın k a rısı K arm e lli A b ig a ilc ile b ir lik te G a t'ta A k is 'in y a n ın d a y a la m a y a ban la­ d ı. 4 B ir sü re s o n r a S a ü l'a , D av ü t'ü n G a t'a k a ctıg ı h a b e r i g eld i. Saü l d a a rtık o n ü a ra m a k ta n v azge c ti.c 5 S o n r a b i r g ü n D a v ü t A k is'e “E ğ e r b e n d e n h o s n ü t s a n , ta s ra ş e h ir le r in d e n b ir in d e b a n a b ir y e r v e r s in le r d e o ra d a y a s a y a y ım " d ed i. “K ü lü n n e d e n s e n in le b ir­ lik te k ra liy et s e h r in d e y a s a s ın ? " 6 B ö y le c e A kis o g ü n o n a T sik l a g 'ıd v erd i. B ü n e d e n le T sik la g b ü g ü n e k a d a r Y a h ü d a k ra lla rın a a ittir. 7 D a v ü t F ilistı to p ra k la rın d a b ir y ıl d ö r t a y y a s a d ı.e 8 D a v ü t a d a m la r ıy la G e s ü r ile re ,f G irz ilere v e A m a le k o g ü lla rın a s b a s k ın la r y a p ıy o rd ü . B ü to p lü lü k la r T e la m ' d a n h !^ür'aı v e a s a g ıd a M ıs ır 'a k a d a r ü z a n a n to p ra k la rd a y a s ı­ y o rla rd ı.



9 D a v ü t n e r e y e sa l-



d ırsa, erk ek k a d ın k im se y i sağ; b ır a k m ıy o r d ü .i S ığ ırla rı, d a v a r­ ları, e s e k le ri, d e v e le ri v e g iy s i­ le r i a lıp A k is'e g eri d ö n ü y o rd ü . 1 0 A kis “B ü g ü n n e re y e b a s k ın d ü z e n le d in iz ? " d iy e so rd ü g ü n d a , “Y a h ü d a 'n ın g ü n e y in e ,! Y e ra h m e e lo g ü lla r ık v e K e n ile r in l g ü ­ n e y in e " d iy e ce v ap v eriy o rd ü .m 11 D a v ü t k im se y i G a t'a g o tü rm e m e k ic in k a d ın e rk ek h iç b ir i­ n i sağ; b ıra k m ıy o rd ü , c ü n k ü “Sağ; k a lırla rsa 'D a v ü t b ü n la r ı b ü n la rı y a p tı' d iy erek b iz i e le v e rir­ le r " d iy e d ü s ü n ü y o r d ü .n (Filistli h 1Sa 15:4; ı Ba 25:18; Çk 15:22; i Tkr 25:19; 1Sa 15:3; j Y i 15:2; k 1Ta 2:9; l Sy 2 4 :2 1 ; 1Sa 15:6; m M t 10:16; n Öz 22:3.



1 . S A M U E L 2 7 :1 2 - 2 8 :1 7 to p r a k la r ın d a y a s a d ıg ı s ü r e ç e h e p b ö y le y a p tı.) 1 2 V e Akis D a v u t'a in a n d ı.a "K e n d i h a lk ı, İsra ilo g u lla rı D a v u t'ta n k e s in lik le n e fr e t e d iy o r.b O h e p b e n im h iz ­



Saul, bir medyumdan yardım ister a Oz 14:15 b Ba34:30 1Sa13:4



BOLUM28 c Hk3:2 m e tk a r ım o la ç a k " d iy e d ü s ü n ü 1Sa14:52 C1Sa27:12 y ord u . 1Sa29:3 Q O O g ü n le r d e F ilis tîle r İsra- de 1Sa29:2 1Sa25:1 57:1 20 il 'l e s a v a şm a k iç in b ir lik ­ f i;;Çk22:18 le r in i to p la d ıla r .ç A kis D a v u t'a Le19:31 Le20:6 "A d a m la rın la b ir lik te sav aca b e ­ Le20:27 Tkr 18:11 n im y a n ım d a g e le ç e g in i m u tla ­ Vh21:8 ka b i l i y o r s u n " d e d i. 2 Bunun g Yş 19:18 1Kr 1:3 u z e rin e D av u t, " B u k u lu n u n n e 2Kr4:8 Ezg6:13 y a p a ç a g ın ı s e n iy i b ilir s in " d iy e h 1Sa31:1 k arg ılık v erd i. A kis d e D a v u t'a 2Sa 1:21 2Sa21:12 " B u n d a n ö tü r ü d a im a b e n i m ı Tkr28:20 1Sa28:20 m u h a fız ım o la ç a k s ın " d d ed i. (öz 10:24 İş57:21 3 S a m u e l ö lm ü ş tü v e tü m İs ­ i 1Sa14:37 ra il h a lk ı y a s tu tu p o n u k e n ­ 1Ta 10:14 j Sy12:6 d i s e h r i R a m a 'd a g ö m m ü ş tü .' Ve Mt 1:20 S au l m e d y u m la rı, b iliç ile r i ü lk e ­ k Çk28:30 Sy27:21 d e n k o v m u s tu .f Tkr33:8 l Me 74:9 4 B u a ra d a F ilis tîle r b ir aray a AS2:9 z 1:28 to p la n m ıs , S u n e m 'e ğ g elip o rd u ­ m O Oz28:9 İş 1:15 g â h k u r m u s tu . B u y ü z d e n Sau l He20:3 d a t ü m İ s r a il 'i b i r a ra y a t o p ­ Mi 3:4 n Çk22:18 la y ıp G ilb o a 'd a h o rd u g â h k u r­ Le19:31 Le20:6 du . 5 S au l F ilistfle rin o rd u g â ­ 1Sa15:23 h ın ı g ö r ü n ç e ç o k k o rk tu , y ü re ğ i 1Sa28:3 ¡[^8:19 y e r in d e n o y n ad ık 6 Y e h o v a 'y a İb 3:12 d a n ıstıy s a d a i Y e h o v a o n a n e rü ­ o Y^17:11 Me83:10 y a la r) n e U r im k n e d e p e y g a m ­ o 1Kr 14:2 1Kr22:30 b e rle ^ a ra ç ılıg ıy la çe v a p v e rd i.m p 1Sa28:25 7 S a u l s o n u n d a h iz m e tk â r la r ı­ r Tkr 18:10 1Ta 10:13 n a " B a n a m e d y u m lu k y a p a n b ir İş8:19 k a d ın b u lu n ,n g id ip o n a d a n ı2. Sütun s a y ım " d e d i. H iz m e tk â rla rı "E n a 1Sa28:3 d o r 'd a o b ir k a d ın m e d y u m v a r" b Çk22:18 Le20:27 d ed iler. c 1Sa14:39 İş48:1 8 B ö y le ç e Sau l k ılık d e g istirYr44:26 di,° b a s k a g iy s ile r g iy ip y a n ın a C Ro 1:28 d 1Sa28:3 ik i a d a m a la ra k g e ç e le y in p k a ­ Me146:4 Vz9:5 d ın ın y a n ın a g itti. O n a " L ü tfe n 2Ko4:4 b e n im iç in fa la b a k ,r ru h la rla te ­ 2Ko 11:14



406



m a s a g eçip s a n a s ö y le y e ç e ğ im k i­ miyi b u ra y a ç a ğ ır " d e d i. 9 A nç a k k a d ın " S a u l'u n n e y a p tığ ın ı, ç in ç ile r i, b iliç ile r i ü lk e d e n



na­



sıl a t tığ ın ı“ m u tla k a s e n d e b i­ liy o r s u n " d ed i. " O h a ld e n e d e n b e n i ö ld ü r tm e k iç in ç a n ım a tu ­ z ak k u r u y o r s u n ? " 1’



10 Bunun



ü z e rin e S a u l " Y e h o v a 'n ın h a k k ı i ç i n ç b u m e s e le d e n d o la y ı s u ç lu s a y ılm a y a ç a k s ın " d iy e re k Y e h o v a 'n ın a d ıy la y e m in e tti.



11 O



z a m a n k a d ın , " S a n a k im i ç a ğ ı­ ra y ım ? " d iy e so rd u . O d a "S a m u e l'i ç a g ır " ç d ed i.



1 2 K a d ın



" S a m u e l " i d g ö r ü n ç e b i r ç ığ lık a ttı v e " S e n



S a u l's u n ! N e d e n



b e n i k a n d ır d ın ? " d ed i.



1 3 Fa­



k a t kral " K o r k m a !" d e d i. " N e g ö r­ d ü n ? " K a d ın "Y e rd e n ç ık a n b ir ila h



g ö rd ü m "



d e d i.



14 Saul



"N e y e b e n z iy o r ? " d iy e s o r u n ç a k a d ın , "Y a slı b i r a d a m çık ıy o r, ü z e rin d e b i r k a fta n v a r " f d ed i. B u n u n ü z e rin e Sau l o n u n "S a m u e l" ğ o ld u ğ u n u a n la d ı v e eg ilip y ere k a p a n d ı. 1 5 V e " S a m u e l" S a u l'a "N e ­ d e n b e n i ç ık a r ta ra k ra h a ts ız e t­ t i n ? " 11 d e y in ç e , S a u l " Ç o k z o r d u r u m d a y ı m " d e d i. " F i l i s t îl e r b e n im le savamıyor v e T a n rı b e n i te rk e t ti.i A rtık n e p e y g a m b e rle r n e d e rü y a la r a ra ç ılıg ıy la b a n a ç e ­ v ap v e r iy o r j B u y ü z d e n n e y a p ­ m a m g e r e k tiğ in i b a n a sö y le y e s in d iy e s e n i ç a g ır ttım ." k 1 6 " S a m u e l" s ö y le d e d i: "Y e­ h o v a s e n i te rk e d ip l d ü ş m a n ın o ld u y s a ,m n e d e n b a n a d a n ısıy o rsu n ? 1 7 Y e h o v a b e n i m a ra ç ılıe Me 82:6; Yhn 10:34; f 1Sa 15:27; g 2Se 2:10; 2Se 2:11; h 2Sa 12:23; Me 115:17; Me 146:4; Vz 9:5; Vz 9:10; ı Oz 14:14; Yr 2:17; Ga 6:7; i 1Sa 15:23; j 1Sa28:6; k Le 19:31; l 1Sa 15:23; 1Sa 16:14; 2Kr 6:27; m Tkr 28:15.



407



Filistl beyleri Davut’a güvenmez



g ım la s ö y le d ik le rin i y a p a ca k . Yeh o v a k ra llığ ı s e n in e lin d e n c e k ip a la c a k “ v e o n ü s o y d a s ın D a v ü t'a v erece k .b 1 8 Y e h o v a 'n ın d ed ig in i y a p m a d ıg ın ,c Ö 'n ü n g a z a b ı­ n ı A m a le k 'e g ö s te r m e d iğ in c ic in Y e h o v a b ü g ü n s a n a b ü n la r ı y a ­ p a ca k . 1 9 Y e h o v a s e n i d e İsra­ i l'i d e F ilistU erin e lin e v e r e c e k ;d y a rın s e n e v e o g ü lla r ın f b e n im y a n ım d a o la c a k s ın ız . Y e h o v a, İs­ ra il o r d ü s ü n ü F ilis tıle r in e lin e v e r e c e k ." g 2 0 B ü n ü n ü z e r in e Saü l b o y lü b o y ü n c a y e re yığjıldı, “S a m ü e l" in s ö z le rin d e n c o k k o rk m ü ştü . G ü cü tü k e n m iş ti, c ü n k ü b ü tü n g ü n b ü tü n g e c e b i r sey y e m e ­ m iş ti. 2 1 K a d ın S a ü l'a y a k la ş ­ tı, o n ü n a ltü s t ö ld ü ğ ü n ü g ö r­ d ü . “B ü h i z m e t l i n s e n in d e d iğ in i y a p tı" d ed i. “Ç a n ım ı h ic e sayara k h s ö y le d ik le rin i y e r in e g etir­ d im . 2 2 S im d i lü tfe n s e n d e b ü h i z m e t l i n i n d e d iğ in i y a p . Ö n ü n e b ira z e k m e k k o y a y ım d a y e, g ü c ü n y e r in e g e ls in . Ç ü n ­ k ü y o la g id e c e k s in ." 2 3 F ak at



BÖLÜM28 a 1Sa13:14 1Sa15:28 b 1Sa 16:13 1Sa24:20 c 1Sa13:11 1Ta10:13 ç 1Sa15:9 Yr48:10 d 1Sa12:25 1Sa28:1 1Sa31:1 e 1Sa31:5 f 1Sa31:2 2Sa2:8 g 1Sa31:7 h Le20:27 Hk12:3 1Sa19:5 Ey13:14 ı Ba18:7 Lü15:23 i Tkr 12:15 j 1Sa28:8 BÖLÜM29 k 1Sa28:1 l Yş 19:18 1Sa29:11 2Sa4:4



2. Sütun a Ys 13:3 Hk3:3 1Sa5:8 b 1Sa28:2 S aü l “Y e m e y e c e ğ im " d iy erek red ­ c 1Sa13:19 2Ko 11:22 d e tti. A n ca k S a ü l'ü n h iz m e tk a r­ ç 1Sa27:7 la rıy la k a d ın c o k ısra r e ttile r. E n d 1Sa27:12 (Öz14:15 s o n ü n d a o n la r ın d e d iğ in i y ap ­ e 1Ta12:19 tı, y e r d e n k a lk ıp d iv a n a o tü rf 1Sa14:21 dü. 2 4 K a d ın ın e v in d e b e s i­ g 1Sa18:7 1Sa21:11 li b ir d a n a ı v ard ı. H e m e n o n ü h 1Sa21:10 k esti.i U n a lıp h a m ü r y o g ü rd ü 1Sa27:2 v e p is irip m a y a sız e k m e k y a p ­ ı 1Sa20:21 Yr12:16 tı. 2 5 P iş ir d ik le rin i S a ü l'la h iz ­ i Sy27:17 m e tk a r la rın ın ö n ü n e k oy d ü , y e ­ Me121:8 d iler. S o n r a k a lk ıp o g ece i y o la j 1Sa28:2 k 1Sa27:11 k o y ü ld ü la r. 1Sa27:12 Q F ilis tıle r k b ü tü n o rd ü la rı1Sa29:3 Mt10:16 2 9 n ı A fe k 'te to p la d ıla r. Ö sı­ l 1Sa29:2 ra d a İs r a illile r d e Y iz r e e l'd e k il m 1Sa27:11 p ın a r ın b a s ın d a o rd ü g a h k ü r- n 1Sa28:2



1 . S A M U E L 2 8 :1 8 - 2 9 :9 m ü ş tü .



2 Filistıi m ü tte fik b e y ­



l e r i y ü z e r v e b in e r k iş ilik b ir lik ­ le r h a lin d e ilerliy o rd ü ; D a v ü t'la a d a m la r ıy s a A k if'le b ir lik te a rk a ­ d a n g e liy o rd ü .b



3 Filistıi b e y le ­



ri “B ü İ b r a n i l e r i n c b ü r a d a n e işi v a r? " d e d ile r. A kis d e Filist ı b e y le r in e “Ö , İsrail k ra lı S a ü l' ü n h iz m e tk a rı D a v ü t" d ed i. “B ir ik i y ıld ır c b ü ra d a b e n im le b ir lik ­ te v e y a n ım a k a c tıg ı g ü n d e n b e ri h iç b ir k ü sü rü n ü



g ö r m e d i m ." d



4 A m a F ilistî b e y le ri A k iş'e c o k k ızd ılar. “Ö n ü g eri g ö n d e r " d e ­ d iler.



“K e n d is in e v e rd iğ in y ere



g e ri d ö n s ü n . B iz im le b ir lik te sa­ v aşa g e lm e s in k i sav aş s ır a s ın ­ d a b iz e b a ş k a ld ır m a s ın .f Ç ü n ­ k ü e fe n d is in i h o ş n ü t e t m e k ic in a d a m la r ım ız ın k e lle s in d e n d a h a ü y g ü n n e b ü la b ilir ?



5 H a lk ın



d a n s e d e r e k 'S a ü l b in le r c e s in i y ere serd i, D a v ü t ise o n b in le rc e s in i' d iy e re k k a rş ılık lı ö v g ü le r d ü zd ü ğ ü D a v ü t b ü d e ğ il m i ? " g 6 S o n ü n d a A k işh D a v ü t'ü ca g ırd ı v e o n a “Y e h o v a 'n ın h a k ­ k ı i c i n s e n d ü rü s t b ir is in " d ed i. “B e n im le b ir lik te o rd ü d a y a p tık la r ın d a n i m e m n ü n ü m . Y a n ım a g e ld iğ in g ü n d e n b e r i k ö tü b ir d a v ra n ış ın ı g ö r m e d im .k N e v a r k i F ilis t î b e y le r i l s e n d e n la n m ıy o r .



h oş­



7 S im d i g eri d ö n v e



s e la m e tle g it k i, F ilis tî m ü tt e ­ f ik



b e y l e r i n in



gözünde



te r s



b ir d a v ra n ış ta b ü lü n m ü ş o lm a ." 8 A n ca k D a v ü t A k iş'e “P e k i b e n n e y a p tım ? " m d ed i. “Y a n ın a g e l­ d iğ im g ü n d e n b e r i b ü k ü lü n ü n n e k ö tü lü ğ ü n ü g ö r d ü n k i,n g i­ d ip e f e n d im k ra lın d ü ş m a n la r ıy ­ la sa v a ş m a y a y ım ? " liy o r ü m , s e n b e n im



9 A kis “B igözüm de



1 . S A M U E L 2 9 :1 0 - 3 0 :1 6 T a n r ı'n ın b i r m e le ğ i k a d a r iyis i n " â d e d i. "A n çak Filistli b e y le ­ ri 'B u a d a m b iz im le b ir lik te savasa g e lm e s in ' d e d iler.



1 0 Sabah



e r k e n d e n k alk , e f e n d in in s e n in le g e lm is o la n h iz m e tk â rla r ıy la b ir ­ lik te g ü n d o ğ a r d o ğ m a z b u ra d a n g it"» 1 1 B o y le ç e D a v u t a d a m la r ıy la b ir lik te e r k e n d e n k a lk tıç v e F ilistî to p ra k la rın a d ö n d ü . F ilis tîle r d e Y iz r e e l'e ç çık tıla r.



Tsiklag yerle bir; Tanrı’dan yardım BÖLÜM29 a 1Sa27:12 2Sa14:17 2Sa14:20 2Sa19:27 Oz 14:35 Ga4:14 b Me37:23 Oz 16:9 Oz21:1 Yr 10:23 2Pe 2:9 c Me91:11 Me119:133 C Yş 19:18 1Sa29:1 2Sa4:4



BÖLÜM30 d Yş 15:31 1Sa27:6 e Ba36:12 Çk17:14 la r. B u a ra d a A m a le k o g u lla r ıe 1Sa15:2 g ü n e y b ö lg e s in e v e T s ik la g 'a b a s ­ 1Sa27:8 f Hk5:30 k ın y a p m ıs , T s ik la g 'ı y e rle b ir 1Sa27:3 e d ip a te s e v e r m isle rd i. 2 O ra ­ g Hk21:2 h 1Sa25:43 d a k i k a d ın la r ıf v e e n k ü ç ü ğ ü n ­ 2Sa2:2 ı 1Sa25:41 d e n e n b ü y ü ğ ü n e k a d a r h e rk e s i 1Sa25:42 1Sa27:3 tu ts a k a lm ıs k im se y i ö ld ü rm e i Me25:17 m is le rd i; h e p s in i y a n la r ın a a lıp Me116:3 j Hk18:25 y o lla rın a devam e t m is le r d i. 1Sa22:2 2Sa 17:8 3 D a v u t a d a m la r ıy la s e h r e g e l­ 2Kr4:27 d iğ in d e , s e h r in atehse v e r ild ig i- k ÇJk17:4 Sy14:10 n i, e s le r in in , o ğ u lla r ın ın , k ız ­ l Me 18:6 la r ın ın tu ts a k a lın m ıs o ld u ğ u n u Me27:1 Me31:1 g o rd u . 4 D a v u t v e y a n ın d a k i­ Me31:9 Me34:19 le r ö y le ç o k ağ lay ıp fe ry a t e tti­ Me43:5 le r k i,g a rtık a g la y a ç a k h a lle r i k a l­ Me56:4 Me 143:5 m a d ı. 5 D a v u t 'u n ik i k a rısı, Oz 18:10 Hb3:18 Y iz re e lli A h in o a m h v e K a r m e lli Lu22:43 N a b a l'ın esi o la n A b ig a ilı d e tu t­ m 1Sa22:20 1Kr2:26 sa k a lın m ıs tı. 6 D a v u t b ü y ü k n 1Sa23:9 s ık ın tı için d ey d i;* ç ü n k ü o g u lla 2. Sutun rı v e k ız la rı y u z u n d e n h e rk e s in y ü re g i y a n ıy o r ,! D a v u t'u taslay a- a Sy27:21 Hk18:5 l ı m k d iy o rla rd ı. F ak at D av u t, T a n ­ Hk20:28 1Sa23:2 rısı Y e h o v a 'n ın y a rd ım ıy la g ü ç 1Sa23:11 1Sa28:6 b u ld u .l Oz3:5 7 D a v u t A h im e le k o ğ lu k â h in b 1Sa30:18 Me34:19 A b ia ta r 'a m "L u tfe n b a n a e fo d u Oz 11:8 Oz24:16 g e tir " n d e d i. A b ia ta r e fo d u o n a c 1Sa14:37 g etird i. 8 D a v u t " B u y a g m a ç ıMe28:6 Q O 3 0



D a v u t v e a d a m la r ı ü ç ü n çü g ü n T s ik la g 'a d v a rd ı­



400



la rın p e k in e d ü re y im m i? O n la ra y e tin e b ilir m iy im ? " d iy e Y e h o v a ' y a d a n ış tı.8 O d a "P e k le rin e dü s, o n la r a m u tla k a y e tis e ç e k v e h e r ­ k esi k u r ta r a ç a k s ın " b d iy e k arg ılık v erd i.ç 9 D a v u t y a n ın d a k i a ltı y ü z a d a m ıy la ç h e m e n y o la



k o y u l­



d u . B e s o r V a d is in e v a rd ık la rın d a a d a m la r ın b ir k ıs m ı o ra d a k ald ı. 1 0 D a v u t d o r t y u z a d a m ıy la ko­ v a la m a y ı su rd u rd u ;d ik i y u z a d a ­ m ı ise B e s o r V a d is in ie g e ç e m e y e ç e k k a d a r y o r g u n o ld u ğ u n d a n o ra d a k aldı. 11 S o n ra



k ır d a M ı s ır l ıf b i r



a d a m b u lu p D a v u t'a g etird iler. A d am a e k m e k y e d irip su içird i­ ler.



1 2 B ir d ilim i n ç ir p e s tili ve



ik i ü z ü m pestili® v erd iler. A d am b u n la r ı y e d ik te n s o n r a ç a n la n d ı,h ç ü n k ü ü ç g ü n ü ç g e ç e d ir b ir s e y y iy ip iç m e m is ti. 13 D avut o n a " K im le rd e n s in , n e r e lis in ? " d iy e so rd u . A d a m " M ıs ır lı b ir h iz m e tk â r ım , A m a le k o g u lla rın d a n b i r a d a m ın k o le s iy im " d ed i. " H a s ta la n d ım d iy e ü ç g ü n ö n ç e e f e n d im



b e n i b ır a k tı.ı



1 4 Ke-



r e tile r in i g ü n e y in e , Y a h u d a 'y a , K a le b 'i n j g ü n e y in e b a s k ın y a ­ p a n , T s ik la g 'ı a te se v e r e n b iz d ik ." 1 5 B u n u n u z e r in e D a v u t, " B e n i b u y a g m a ç ıla r ın o ld u ğ u y ere g ö ­ tü r ü r m ü s ü n ? " d iy e s o r d u . O d a " B e n i ö ld ü r m e y e ç e g in e v e e fe n d im in e lin e te s lim e tm e y e ç e g in e k T a n r ı'n ın ö n ü n d e y e m in ed ersen / s e n i o n la r a g ö tü r ü r ü m " d ed i. 1 6 A d am D a v u t'u o ra y a g oC1Sa 23:13; 1Sa 27:2; d Hk 8:4; e 1Sa 30:21; f Tkr 23:7; g 1Sa25:18; h Hk 15:19; ı Oz 12:10; i 2Sa8:18; 1Kr 1:38; 1Ta 18:17; He 25:16; Tsf 2:5; j Ys 14:13; Ys 21:12; k Tkr 23:15; Tkr 23:16; l Tkr 6:13; Ys 2:12; Ys 9:15.



409



Esirler kurtulur. Yonatan, Saul ölür



BÖLÜM30 y erd e o ra y a b ü ra y a d a ğ ılm ış , Fi- a Hk1:25 b Y:; 15:1 lis tî v e Y a h ü d a to p ra k la rın d a n e le Ey20:5 c Da5:1 g e tir d ik le ri b ü y ü k g a n im e tin şe­ Lu12:19 Çk17:14 r e f in e 1’ y iy ip icip e ğ le n iy o rla rd ı.” C M e 73:19 d 1Sa30:3 1 7 D a v ü t s a b a h k a ra n lığ ın d a n e 1Sa30:8 a k la m a k a d a r o n la r ı v ü r ü p y o k Me34:19 f Sy31:9 e tti. D e v e le re b in ip k a c a n d ö rt 2Ta20:25 1Sa30:10 y ü z g e n c d ış ın d a te k b ir k işi b ile g h 1Sa10:27 Na1:15 sağ; k a lm a d ı.c 1 8 D a v ü t A m aı 1Ta29:12 le k o g ü l l a r ın ı n a lıp g ö tü r d ü ğ ü Me33:16 i Sy31:49 h e r ş e y i v e ik i k a rıs ın ı k ü rta rd ı.d j 1Sa30:8 Me44:3 1 9 Ö g ü lla rı, k ızları, y a ğ m a la n a n k 1Sa10:22 l 1Sa17:22 m a lla rı, A m a le k o g ü lla rın ın a lıp 1Sa25:13 g ö tü rd ü ğ ü h e r şey i, k ü c ü g ü n d e n 1Sa30:10 m Sy31:27 b ü y ü ğ ü n e k a d a r h e p s in ie D a v ü t Yş22:8 Me68:12 g eri ald ı. 2 0 T ü m sığ ırla rı v e 1Ti6:18 d a v a rla rı d a ald ı; a d a m la r o n la ­ 2. Sütun rı d iğ e r le r in in ö n ü n e k a tıp g ö tü r­ dü . “İş te D a v ü t'ü n g a n im e ti" f d i­ a Sy27:11 b Ba33:11 y o rla rd ı. 2Kr5:15 Öz 11:24 2 1 S o n r a D av ü t, y o la d e v a m Öz 18:16 Elç20:35 e d e m e y e c e k k a d a r y o r g ü n o ld ü k - c 32:8 C Y ş 19:4 la rın d a n B e s o r V a d is in d e k alıp d Yş 19:8 e Yş 15:48 b e k le y e n ik i y ü z a d a m ı n y a n ın a Yş21:14 d ö n d ü . Ö n la r D a v ü t'la y a n ın d a ­ f Y^15:50 Yş21:14 k ile ri k a rş ıla m a y a c ık tıla r. D a v ü t g 1Sa27:10 1Ta2:9 y a k la ş ırk e n o n la r a h a l h a tır sor1Ta2:26 h Hk1:16 dü. 2 2 F a k a t D a v ü t'la g id e n 1Sa15:6 b a z ı k ö tü n iy e tli a lc a k a d a m la r h ı Yş 19:4 Hk1:17 “B iz im le g e lm e d ik le ri ic in ald ıg ıi Yş 19:7 j Y^14:13 m ız g a n im e tte n o n la r a h iç b i r pay 2Sa2:1 v e r m e y e c e ğ iz " d iy o rla rd ı. “H e r b ir i s a d e c e k a rısın ı v e co c ü k la rı- BOLUM31 n ı a lıp g its in ." 2 3 F a k a t D a v ü t k 1Sa14:52 1Sa29:1 “K a r d e ş le rim b ö y le y a p m a y ın " l 1Sa28:4 2Sa1:21 d ed i, “B ü n la r ı b iz e Y e h o v a ver- m 1Sa12:25 1Ta10:1 d i;ı Ö b iz i k o r ü d ü i v e b iz e sa l­ n 1Sa13:2 o 1Ta8:33 d ıra n y a ğ m a c ıla rı e lim iz e te s lim o 1Ta9:39 e t ti.1 2 4 S iz in b ü d e d iğ in iz o la ­ p 2Sa 1:4 2Sa1:6 ca k ş e y m i? Savaşa g id e n in a la ­ r Hk9:54 1Ta10:4 ca ğ ı p a y n e y s e , e ş y a n ın k y a n ın d a s 1Sa14:6 1Sa17:26 k a la n ın l p a y ı d a o o la c a k . H erkes 2Sa1:20 e ş it p ay a la c a k ." m 2 5 D a v ü t o He44:7 tü rd ü .a Y a ğ m a c ıla r b ü lü n d ü k la r ı



1 . S A M U E L 3 0 :1 7 -3 1 :6



g ü n d e n s o n r a b ü n ü İs r a il'd e b ir k ü ral v e k a n ü n a h a lin e g etird i. 2 6 D a v ü t T s ik la g 'a g e lin c e , “Y e h o v a 'n ı n d ü ş m a n la r ın d a n a lın a n g a n im e tte n size b i r a rm a g a n " b d iy erek g a n im e tin b ir k ıs m ın ı Y a h ü d a ih tiy a rla rın a , a r­ k a d a ş la rın a g ö n d e rd i.c 2 7 B ey t e l'd e ,c g ü n e y d e k i R a m o t'ta ,d Yattir 'd e ,e 2 8 A ro e r'd e , S ifm o t'ta , E ş te m o a 'd a ,f 2 9 R a k a l'd a , Y er a h m e e lo g ü lla r ın ın s ş e h ir le r in ­ de, K e n i l e r in h ş e h ir le r in d e , 3 0 H o r m a 'd a , B o r - a ş a n 'd a , A ta k 'ta 3 1 v e H e b r o n 'd a 1 b ü lü n a n la ra , a d a m la r ıy la g itm iş ö l­ d ü ğ ü h e r y ere b ü a rm a ğ a n la rd a n g ö n d e rd i. Q "l F ilis t île r İ s r a il'le sav a şır3 1 k e n ,k İsra il ask erle ri F ilistîle r d e n k ak m ay a ban lad ı v e G ilb o a D a g ın d a l v ü r ü lü p y e r e s e r ild ile r .m 2 F ilis tîle r Saü l ile o ğ ü lla r ın ın p e k in e ta k ıld ı. S o n ü n d a S a ü l'ü n o g ü lla r ın d a n Y o n a t a n 'ı,n A b in a d a b 'ıo v e M a lk i-ş ü a 'y ı° v ü rü p ö ld ü rd ü le r. 3 Savaş ş id d e t­ le n d i v e Saü l a ğ ır b ir y e n ilg i­ y e ü g r a d ı; s o n ü n d a n i ş a n c ıla r o n ü g ö rd ü v e o k la v ü r ü p a ğ ır y a r a la d ıla r .p



4



S a ü l s i l a h t a r ı­



n a , “K ı lıc ın ı c e k i p r b a n a s a p ­ la " d e d i. “Y o k sa b ü s ü n n e ts iz le r s g elip b a n a k ılıc sa p la y a ca k , e z i­ y e t e d e c e k ." F a k a t s ila h ta r ı b ü n ü y a p m a k is t e m e d i ,s c ü n k ü c o k k o rk m ü ş tü . Ö z a m a n Saü l k ılıc ı­ n ı ce k ip k e n d in i k ılıc ın ü z e rin e b ır a k tı.t 5 S ila h ta rı S a ü l'ü n ö ld ü ğ ü n ü ü g ö r ü n c e o d a k e n d is in i k ılıc ın ın ü z e rin e b ıra k ıp S a ü l'la b ir lik te ö ld ü .“ 6 B ö y le c e S aü l, S 1Sa 2 2 :1 7 ; 2Sa 1:14; Me 105:15; t Çk 20:13; 2Sa 17:23; 1Kr 16:18; 1Ta 10:4; M t 27:5; ü 1Sa 2 6 :1 0; 1Ta 10:13; Ho 13:11; ü 1Ta 10:5.



1 . S A M U E L 3 1 :7 - 2 . S A M U E L 1 :1 0 ü ç o ğ lu , s ila h ta r ı v e tü m a sk erle­ ri o g ü n ö ld ü .a 7 O v a d a k i v e U rd ü n b ö lg e s in d e k i İsra il h a lk ı a s k e rle rin k a ç tığ ın ı, S a u l'la o ğ u l­ la r ın ın ö ld ü ğ ü n ü ö g r e n in ç e , seh ir le r in i te rk ed ip k a çm a y a b a s ­ l a d ı r A r d ın d a n F i lis t île r g e lip o ra la ra y e r le s ti.ç 8 E rte si g ü n , F ilis tîle r savasta ö le n l e r i s o y m a k iç in g e ld ig in d e ,ç G ilb o a D a g ın d a d Sau l v e ü ç o ğ lu n u n ö lü s ü n ü b u ld u la r. 9 S a u l'u n k a fa s ın ı k e s ip e s ila h la ­ r ın ı a ld ıla r. B u n u p u t la r ın ın f e v ­ l e r in e v e h a lk a d u y u rm a k g iç in F ilistî ü lk e s in in h e r y a n ın a h a ­ b e r s a ld ıla r. 1 0 S o n u n d a , S a u l'



BÖLÜM31 a 1Sa28:19 1Ta 10:6 b Tkr28:25 1Sa13:6 c Sy33:56 Tkr28:33 1Ta 10:7 c 1Ta 10:8 2Ta20:25 d 1Sa28:4 1Sa31:1 2Sa1:6 2Sa21:12 e 1Sa17:51 1Ta 10:9 f Hk16:23 g 2Sa1:20



Davut yenilgiyi duyar



410



u n s i l a h la r ın ıa A sto re t p u tla rın ı n b e v in e k o y d u la r, ç e s e d in i ise B e y t-s a n ç ş e h r in in su rla rın a astıla r.



11 Y a b e s -g ile a d ç h a lk ı



F il is t îl e r i n duydu.



S a u l'a



y a p t ık la r ın ı



1 2 B ü tü n y iğ it a d a m ­



la rı d e rh a l k a lk ıp g e ç e b o y u n ça y o l ald ıla r. B e y t-sa n s u r la rın ­ d a n Sau l ile o ğ u lla r ın ın çe s e d in i a lıp Y a b e s 'e g ö tü rd ü le r v e o ra ­ d a y a k tıla r.d



13



S o n r a k e m ik ­



le r in i a lıp e Y a b e s 'te k i ılg ın f aga2. Sütun a 1Sa21:9 1Ta 10:10 b Hk2:13 c 17:11 Hk1:27 2Sa21:12



ç ın ın a ltın a g ö m d ü le r.s V e y ed i g ü n o r u ç tu ttu la r .h c 1Sa 11:1; 2Sa 2:4; 2Sa 21:12; 1Ta 10:11; d Ams 6:10; e 2Sa 21:12; f Ba 21:33; 1Sa 22:6; 1Ta 10:12; g Ba 35:8; 2Sa 2:5; h Ba 50:10.



^ d -



SAlMU EL İKİNCİ KİTAP Yunanca Septuagint’e göre K R A L L A R İKİNCİ KİT AP



I



Sau l ö ld ü k te n s o n r a , A m ale k o g u lla rı k a rcıs ın d a k a z a n ­



d ığ ı z a fe r d e n a d ö n e n D a v u t ik i g ü n T s ik la g 'd a b k ald ı.



2 U çün-



çü g ü n o rd u g â h ta n , S a u l'u n y a ­ n ın d a n b i r a d a m ç çık a g e ld i; g iy ­ s ile r in i y ır tm ıs ,ç b a b ın a to p ra k s a ç m ıs tı.d D a v u t'u n y a n ın a g e lin ç e ö n ü n d e e ğ ilip y ere k a p a n d ı.e 3 D avut su n ?"



"N e re d en



g e liy o r ­



d iy e s o rd u , o d a



il o r d u g â h ın d a n ç e v a p v e r d i.



4



d iy e



D a v u t " N e le r



o ld u , a n la t" d ed i. O d a "A sker­ ç o k k is i v u r u lu p " S a u l 'l a s ö ld ü ."



o ğ lu



k a çtı, p e k



ö l d ü " f d e d i, Y o n a ta n h



da



5 D a v u t b u n la r ı a n la ­



ta n g e n ç a d a m a " S a u l'la o ğ lu Yon a t a n 'ın ö ld ü ğ ü n ü n e r e d e n b ili­ y o r s u n ? " 3 d iy e so rd u .



6 A d am ,



" B ir r a s tla n tı s o n u ç u G ilb o a D ag ın d a y d ım " b d e d i. " S a u l o ra d a y ­ d ı, m ız r a g ın a ç d a y a n m ış tı. P e­ k in d ek i sav as a ra b a la rı v e a tlıla r d a iy iç e y a k la s m ıs tı.ç



7 A rka­



s ın ı d ö n ü p b e n i g ö r ü n ç e y a n ı­ n a ç a ğ ır d ı, 'E m r e d i n !' d e d im . 8 'K im s in ? ' d iy e so rd u , 'A m ale-



" İs r a ­



k a ç t ım "



le r sa v a s a la n ın d a n



BÖLÜM1 a 1Sa30:17 b 1Sa27:6 1Sa30:26 c 2Sa4:10 c Ba37:29 Sy14:6 7:6 d 1Sa4:12 e 1Sa25:23 2Sa14:4 f 1Sa31:1 g 1Sa31:6 1Ta 10:4 h 1Sa31:2 1Ta 10:6 2. Sutun a Oz 14:15 Oz25:2 b 1Sa28:4 1Ta 10:1 c 1Sa18:10 1Sa19:9 1Sa22:6 1Sa26:12 c 1Sa31:3 1Ta 10:3



k o g u lla r ın d a n d b ir iy im ' d e d im . 9



'N e o lu r g el b e n i ö ld ü r; ç o k



a ç ı ç e k iy o ru m , ç a n e çe k is iy o r u m ' d ed i.



1 0 B e n d e ü z e r in e g id ip



o n u ö ld ü rd ü m / ç ü n k ü b ö y le s in e d Çk 17:16; Sy 2 4 :2 0 ; Tkr 25:19; 1Sa 15:20; 1 S a 3 0 :1 ; 1Sa 30:18; e Ba 2:7; f 1Sa 31:4; Me 5:6; Yhn 8:44.



411



BÖLÜM1 a 2Kr11:12 m a y a c a ğ ın ı b iliy o r d ü m . V e bü rab 2Sa3:31 2Sa13:31 y a e f e n d im e g e tir m e k ic in o n ü n 2Ta34:27 b a ş ın d a k i ta c ı,a k o lü n d a k i b ile k ­ Elc 14:14 c 1Sa31:1 liğ i a ld ım ." 2Sa1:4 ç Tkr34:8 1 1 B ü n ü n ü z e r in e D a v ü t g iy ­ d 1Sa31:13 e 2Sa 1:8 s i s i n i tü tü p y ı r t t ı ,b y a n ın d a k i f 1Sa24:6 1Sa26:9 a d a m la r d a a y n ıs ın ı y a p tı. Me105:15 1 2 S aü l ic in , o g lü Y o n t ta n ic in , g Sy12:8 1Sa31:4 Y e h o v a 'n ın h a lk ı v e İs r a il ev i h 2Sa4:10 1Kr2:25 i c i n c h e rk e s a k ş a m a d e k d ö v ü ­ ı Yş2:19 Hk9:24 n ü p a g la d ı,c o r ü c tü ttü ;d c ü n k ü 2Sa4:11 1Kr2:37 k ılıf la ö ld ü rü lm ü ş le r d i. He18:13 Elc: 18:6 1 3 D a v ü t b ü n la rı a n la ta n i 2Sa 1:10 j Öz 19:5 g e n c e “N e r e lis in ? " d iy e so rd ü . Öz21:28 Ö d a “B ü ra d a y a la y a n b ir y a ­ k 1Sa31:6 l 2Sa3:33 2Ta35:25 b a n c ın ın , A m a le k o g ü lla r ın d a n e m 1Sa20:36 1Sa31:3 b i r a d a m ın o g l ü y ü m " d e d i. 2Sa1:22 1 4 D a v ü t, “Y e h o v a 'n ın m e s ih i- n Ba49:8 1Sa30:26 n e f e l k a ld ır ıp o n ü o ld ü r - o Yş 10:13 1Sa31:8 m e k te n n a s ıl k o rk m a d ın ? "« d ed i. o A ğ; 2:1 1 5 V e D a v ü t a d a m la r ın d a n b i­ p Tkr32:27 1Sa31:9 r Yş 13:3 r in i ca g ırıp “G el ş ü n ü ö ld ü r !" Hk16:23 1Sa6:17 d ed i. Ö d a a d a m ı v ü rü p o ld ü rd ü .h



2 . S A M U E L 1 :1 1 -2 7



Davut’un Saul ve Yonatan için agıtı



S ü n n e ts iz le rin kızları ba y ­



a ğ ır y a ra la n d ık ta n s o n r a y a şa y a ­



1 6 D a v ü t “D o k ü le n k a n ı­



2. Sutun a Tkr28:37 b 1Sa31:1 d ed i. “Ç ü n k ü 'Y e h o v a 'n ın m esi1Ta10:1 h in i ö ld ü r d ü m 'i d iy e k e n d i ag- ç Le27:16 ç İş21:5 z ın la a le y h in d e ta n ık lık e t t i n ." 1 d 1Sa18:4 1Sa20:20 1 7 V e D a v ü t S a ü l 'l a o g lü e 1Sa14:47 f 1Sa18:1 Y o n a t a n k i r i n b i r a ğ ıt y a k t ı;l g 1Sa31:6 1Ta10:6 1 8 “Y a y "m a d ın ı v erd iğ i b ü a ğ ı­ h Ey9:26 Yr4:13 t ın Y a h ü d a o g ü lla rın a n ö g r e tilm e Ağ4:19 Hb1:8 s in i e m r e tti. Y aşar k ita b ın d a o y a ­ ı Hk14:18 z ılı o la n b ü a ğ ıt şö y le d ir: Öz30:30 i Ba24:53 j 2Sa1:19 1 9 “E y İsrail, g ü z e lliğ in y ü k sek k 1Sa31:8 y e r le rin d e ö ld ü rü ld ü .il 2Sa1:19 l 1Sa18:1 Y iğ itle r n a s ıl d a y ere serild i! m Rü1:17 1Sa18:3 1Sa19:2 2 0 B ü n ü G a t'ta a n la tm a y ın ,p 1Sa20:17 1Sa20:41 A şk e lo n s o k a k la rın d a d ü 1Sa23:16 y ü r m a y ın r ki, Öz 17:17 Öz 18:24 FilistıT k ızları s e v in m e s in , n 2Sa1:19 n ın s o r ü m lü lü g ü s a n a a it o ls ü n " ı



r a m e tm e s in .a 2 1 Ey G ilb o a D a g la rı,b ü z e rin iz e n e c iy n e d e y a ğ m ü r dük­ sü n , ta rla la rın ız d a k ü tsal s ü n ü la r y e tiş m e s in ;c Ç ü n k ü y iğ it le r i n k a lk a n ı o ra d a k irlen d i, S a ü l'ü n k a lk a n ı d a k irlen d i v e a rtık y a ğ la m e sh e d ilm iş k a lk a n k a lm a d ı.c 2 2 K a tle d ile n le rin k a n ın ı, y ig itle r in etin i, Y o n a ta n 'ın y ay ı h ic esirgem ez d i,d S a ü l'ü n k ılıcı h ic b o ş a savrü lm a z d ı.e 23



S a ü l'la Y o n a ta n f h a y a tla rı b o y ü n c a ta tlı v e se v im liy d i­ ler, Ö lü rk e n b ile a y rılm a d ıla r.g K a rta lla rd a n d a h a c e v ik ,h A sla n la rd a n d a h a g ü clü y d ü ler.ı



2 4 Ey İsrail kızları! S iz e



g ö s te r iş li



k ır m ız ıla r



g iy d iren , G iy sin iz i a ltın sü slerle bezey e n i Saü l ic in ağ lay ın . 2 5 Y iğ itle r sav aşın o rta s ın d a n a ­ sıl d a y ere s e r ild i!1 Y o n a ta n se n in y ü k s e k y erle­ rin d e o ld ü rü ld ü .k 2 6 S e n in ic in k ed erliy im k ard e­ ş im Y o n a ta n , D o s tlü g ü n b e n im



ic in n e



h o ştü !" S ev g in b e n im ir in k a d ın la ­ rın s ev g isin d en o te y d i.m 2 7 Y iğ itle r n asıl d a y ere s e r ild i!n Savaş s ila h la rı n a s ıl d a y o k o ld ü ."



2 . S A M U E L 2 :1 -2 1



Davut Yahuda’nın, ls-boset İsrail’in kralı



S o n r a D a v u t Y e h o v a 'y a da-



412



n ıs ı p a " Y a h u d a ş e h i r le r i n ­



1 2 V e N e r o ğ lu A b n e r ile Saul o ğ lu İ ş - b o ş e t 'i n h iz m e tk â r la r ı



d e n b ir in e y ık a y ım m ı? " d iy e s o r­



M a h a n a im 'd e n a G ib e o n 'a b g itti­



2



a Sy27:21 Hk1:1 1Sa28:6 1Sa30:8 d u . Y e h o v a " Ç ık " d e d i. D a v u t b Ba23:2 " H a n g is in e ç ık a y ım ? " d iy e s o r­ Sy13:22 Yş 14:14 d u , " H e b r o n 'a " b ç e v a b ın ı ald ı. Yş20:7 Yş21:11 2 B ö y le ç e D a v u t ik i k a rısıy la , Yş21:12 Y iz re e lli A h in o a m ç v e K a r m e lli 1Sa30:31 2Sa5:1 N a b a l'ın k a rısı A b ig a il'le ç b ir lik te 1Kr2:11 o ra y a ç ık tı. 3 D av u t, a d a m la c 1Sa25:43 1Sa30:5 r ı n ıd d a a ile le r iy le b ir lik te g ö ­ c 1Sa 25:42 tü rd ü ; h e p s i H e b ro n b ö lg e s in d e ­ d 1Sa22:2 1Sa27:2 k i ş e h ir le rd e y a ş a m a y a ba şla d ıla r. 1Ta 12:1 4 S o n ra Y a h u d a h a l k ıe g elip D a- e Ba49:10 2Sa19:11 v u t'u Y a h u d a e v in in k ra lıf o la ra k 2Sa19:42 f 1Sa15:28 m e s h e tti.g 2Sa5:5 1Ta 11:3 A rd ın d a n D a v u t'a " S a u l'u Yag 1Sa16:13 b e ş -g ile a d lıla r g ö m d ü " d iy e h a ­ h 1Sa31:11 ı 1Sa31:13 b e r g etird iler. 5 B u n u n ü z e ri­ i 1Sa15:6 n e D a v u t, Y a b e ş-g ile a d h a lk ın a h Oz 19:22 Ho6:6 u la k la r g ö n d e r ip " E f e n d in iz Mi6:8 S a u l'u g ö m e r e k ı o n a v e f a n ı z ıi j Ru3:10 k 2Sa 15:20 g ö s te rd iğ in iz iç in Y e h o v a siz d e n Me40:11 Me57:3 ra z ı o ls u n " i d e d i. 6 "Y eh o v a l 2Sa9:7 s iz e v e fa s ın ı v e s a d a k a tin ik g ö s ­ 2Sa10:2 Oz 11:10 te rs in . B u n u y a p tığ ın ız iç in b e n m 2Sa 10:12 d e siz e iy ilik ed e ç e g im ^ 7 S im ­ n Ba49:10 2Sa2:4 d i g ü ç lü v e y iğ it o lu n .m E fe n d in iz o 1Sa14:50 1Sa17:55 S au l ö ld ü a m a Y a h u d a e v i kral 1Sa26:5 o la r a k b e n i m e s h e tti." n 2Sa4:1 1Kr2:5 8 B u a ra d a S a u l'u n o rd u k o ­ 1Ta26:28 m u ta n ı N e r o ğ lu A b n er,° S a u l'u n o 2Sa3:7 2Sa4:5 o ğ lu İş - b o s e t 'iö y a n ın a ald ı, ır­ 2Sa4:12 m a ğ ı g e çirip M a h a n a im 'e P g ö tü r­ p Ba32:2 13:30 dü. 9 O n u G ile a d 'ın / A şu rile2Sa 17:24 r in , Y i z r e e l 'i n ,s E f r a i m 'i n ,ş r Sy32:1 Y^13:11 B e n y a m i n 'i n t v e t ü m İ s r a i l'i n s Y^19:18 S Y ş 16:5 k ra lı y a p tı. 1 0 S a u l'u n o ğ lu İşt Y^18:11 b o ş e t İsra il k ralı o ld u ğ u n d a kırk u 2Sa2:4 u 2Sa5:5 y a ş ın d a y d ı v e ik i y ıl s a lta n a t sü r­ 1Kr2:11 1Ta3:4 dü . S a d e çe Y a h u d a e v iu D a v u t'u n 1Ta29:27 a r d ın ç a g itti. 11 D av u t, H e b ro n 'd a Y a h u d a e v in e y ed i y ıl a ltı ay k ra llık y a p tı.“



2. Sutun a 2Sa2:8



ler.



1 3 T s e r u y a ç o ğ lu Y o a b 'la ç



D a v u t'u n h iz m e tk â rla r ı d a G ib e o n H av u zu k e n a rın a v arıp o n la r ­ la k arşı k arşıy a g eld ile r. G ru p la r­ d a n b ir i h a v u z u n b i r ta r a fın d a , d iğ eri d e ö b ü r ta r a fın d a o tu rd u . 1 4 S o n r a A b n e r Y o a b 'a "H a y d i, g e n ç le r k a lk ıp ö n ü m ü z d e d ö v ü ş­ s ü n " d ed i. Y o ab d a "P e k i k a lk ­ s ın l a r " d iy e k a r ş ılık v e rd i. 1 5 B ö y le ç e Sau l o ğ lu İş -b o ş e t' i n d B e n y a m in o ğ u lla r ın d a n



on



ik i a d a m ıy la , D a v u t'u n a d a m la ­ rın d a n o n



ik i k işi k a lk ıp



k a r­



şı k arşıy a d iz ild i. 1 6 H e r b ir i k a rş ıs ın d a k in i b a ş ın d a n y a k a la ­ d ı, b ö ğ r ü n e k ılıç ın ı s a p la d ı v e b ir lik te y ere serild ile r. G ib e o n ' d a k ie b u y ere H e lk a t-h a ts u r im * ad ı v e rild i. 1 7 V e o g ü n ç o k ç e tin



b ir



ç a tış m a o ld u . S o n u n d a A b n e r' l e f İsra il e r le r i D a v u t'u n a d a m ­ la rı k a rş ıs ın d a y e n ilg iy e u ğ ra d ı. 1 8 T s e r u y a 'n ın s ü ç o ğ lu , Y o a b ,h A b işa y ı v e A s a h e li d e o ra d a y d ı. A sah el k ırd a k i ç e y la n la r g ib i h ız lı koşardı.!



19 V e A sah el A b n e r 'i



k o v a la m a y a b a ş la d ı. S a ğ a s o la sa p m a d a n A b n e r 'in p e ş in d e n g i­ d iy o r d u .



20



Sonunda



A bn er



a rk a s ın a b a k ıp "A sah el, s e n m i­ s in ? " d iy e so rd u . O d a " B e n im " d e d i.



21



S o n r a A b n e r " S a g ı-



b Yş 10:1; Yş 10:12; Yş 18:25; Yş 21:17; 2Sa 20:8; 1Kr 3:5; 1Ta 14:16; 2Ta 1:3; İş 28:21; c 1Ta 2:16; c 2Sa 8:16; 2Sa 20:23; 1Kr 1:7; d 2Sa 2:8; e 2Sa 2:12; f 2Sa 2:8; g 1Ta 2:16; h 2Sa 10:7; 2Sa 18:2; 2Sa 24:2; 1Kr 11:15; 1Ta 11:6; ı 1Sa 26:6; 2Sa 10:10; 2Sa 20:6; 1Ta 11:20; 1Ta 19:11; i 2Sa3:27; 2Sa 23:24; 1Ta 11:26; 1Ta27:7; j 1Ta 12:8; Ezg 2:17; Ezg 8:14. 2Sa 2:16* Anlamı, 'Çakmaktaşı Bıçaklar Tarlası"



413



Abner, Asahel, Yoab. Davut’un ailesi



n a v ey a s o lü n a d ö n d e g e n cle rd e n b ir in i y a k a la ; n e s i v a rsa a l " a d ed i. F a k a t A sah e l o n ü n p e şin i b ıra k m a k is te m e d i.



2 2 V e A b­



n e r A s a h e l'e “P e ş im i b ır a k " d iy e te k r a r s e s le n d i. “N e d e n s e n i v ürü p y ere s e r e y im ? b S o n r a a ğ a b e ­ y in Y o a b 'ın y ü z ü n e n a s ıl b a k a ­ r ım ? "



23



F ak at A sah el p e şin i



b ıra k m a y ın c a A b n e r m ız r a ğ ın ın a rk a ü c ü n ü o n ü n k a r n ın a sap lad ı,c m ız ra k s ır tın d a n c ık tı. A sah el o ld ü g ü y ere y ığ ılıp ö ld ü . A sa h e l' in d ü şü p ö ld ü ğ ü y ere g e le n le r o ra d a kalakaldı.^ 2 4 Y o a b 'la A b işay A b n e r 'i ko­ v a la m a y a d e v a m e tti. G ü n e ş b a ­



BÖLÜM2 a Hk14:19 2Ta20:25 b Öz29:1 Vz6:10 ç 2Sa3:27 2Sa4:6 2Sa20:10 ç 2Sa20:12 d 2Sa2:12 e 2Sa 11:25 1:20 Yr2:30 Yr12:12 Yr46:10 f Öz 17:14 g Elc 7:26 h Öz20:18 Lü14:31 ı 1Sa25:26 1Kr2:24 2Kr2:2 i 1Sa13:3 2Sa18:16 2Sa20:22 j Tkr1:7 Yş 12:3 k Ba32:10 Yş4:1



ta rk e n G ib e o n Ç ö lü n e d g id e n y o l ü z e rin d e k i G ia h 'a b a k a n A m m a T e p e s in e v a rd ıla r.



25



Benya-



m in o g ü lla r ı A b n e r 'in c e v re s in d e to p la n d ı v e te k v ü c ü t o lü p b i r te p e d e d ü rd ü lar.



2 6 A b n er



Y o a b 'a s e s le n e re k “K ılıc d a h a n e k a d a r c a n a la c a k ,e s o n s ü z a d e k m i? " d ed i. “S o n ü n d a b ü n ü n n e b ü y ü k a c ıy a y o l a c a c a g ın ı g ö r­ m ü y o r m ü s ü n ? f K a r d e ş le r in in p e ş in i b ır a k m a la r ın ı a d a m la r ı­ n a n e z a m a n s o y le y e c e k s in ? " g 2 7 B ü n ü n ü z e rin e Y o ab “B ü n ü s ö y le m e m iş o ls a y d ı n ,h T a n r ı' n ın * h a k k ı icin / s a b a h a k ad ar k im se k a rd e ş in in p e ş in i b ıra k m a ­ y a c a k tı" d e d i.



2 8 Y oab b o rü



caldı/ h e rk e s d ü rd ü v e İs ra ilo g ü lla r ın ın p e ş in i b ıra k tıla r. B ö y le c e a ra la r ın d a k i c a tış m a y ı ta m a m e n b itird ile r. 2 9 A b n e r 'le a d a m la r ı b ü tü n g e ce A rabai b o y ü n c a ilerled ile r, Ü rd ü n İr m a ğ ın ı g e c ip k v a d id e n 2Sa 2 :2 7 * Başlangıc 5:22'd eki dipnota bakın.



2. Sütun a Ba32:2 Yş21:38 2Sa2:8 2Sa 17:24 b 2Sa2:26 ç 2Sa2:18 1Ta2:15 1Ta2:16 ç Ba35:19 Hk17:7 Rü1:19 Rü4:11 1Sa16:1 d Ba47:30 Hk8:32 Hk16:31 2Sa 17:23 2Sa19:37 e 2Sa2:1 2Sa2:3 1Ta11:1 BÖLÜM3 f 1Kr 14:30 1Kr15:16 g 1Sa15:28 1Sa24:20 1Sa26:25 Ey17:9 h 2Sa2:17 ı 1Ta3:4 i Me 127:3 j 1Sa25:43 k 2Sa13:1 l 1Sa25:42 m 1Ta3:1 n 2Sa13:37 o 2Sa15:12 o 1Ta3:2 p 1Kr1:5 r 1Ta3:3 s 1Ta3:3 S 2Sa2:8



2 . S A M U E L 2 :2 2 - 3 :8



y ü k a rı g ık tıla r v e s o n ü n d a M a h a n a i m 'e a v ard ılar. 3 0 Y oab, A b­ n e r 'in p e ş in i b ıra k ıp d ö n d ü k te n s o n r a a d a m la r ın ı b i r ara y a to p la ­ d ı. D a v ü t'ü n a d a m la r ın d a n A sa­ hel ve on



d o k ü z k iş i e k s ik ti.



3 1 D a v ü t'ü n a d a m la r ın ın B e n y a m in o g ü lla r ın d a n v e A b n e r 'in a d a m la r ın d a n ö ld ü r d ü k le r i ise ü c y ü z a ltm ış k işiy d i.b



3 2 Asa-



h e l 'i c g ö tü rü p B e y tle h e m 'd e c b a ­ b a s ı n ın m e z a r ın a g ö m d ü le r .d S o n r a Y o a b 'la a d a m la r ı y o la c ık ıp b ü tü n g e c e y ü r ü d ü le r v e g ü n ışır­ k en H e b r o n 'a e v ard ılar.



3



Saü l e v iy le D a v ü t e v i a ra s ın ­ d a k i sav aş ü z ü n sü re d e v a m



e t ti.f D a v ü t g ittik c e g ü ^ len iy or,s Saü l e v i ise z a y ıflıy o rd ü .h 2 B ü a ra d a D a v ü t 'ü n H e b r o n 'd a ı o g ü lla r ı o ld ü .i İlk o g lü , Y iz r e e lli A h in o a m 'd a n i d o ğ a n A m n o n 'd ü .k 3 İ k i n c i o g lü , K a r m e lli N a b a l'ın eşi A big a il'd e n l d o ğ a n K ile a b ,m ü c ü n c ü sü G e ş ü r k ralı T a lm a y 'ın n k ızı M a a k a 'd a n d o ğ a n A b ş a lo m 'd ü .° 4 D ö r d ü n c ü s ü H a g g it'te n ö d o ­ ğ a n A d oniya,p b e s in c is i A b ita l' d e n d o ğ a n S e fa ty a 'y d ı.r 5 Al­ ım c ı s ı , k a r ıs ı E g la 'd a n d o ğ a n İt r e a m 'd ı.s B ü n la r D a v ü t'ü n H e b ro n 'd a d o ğ a n o g ü lla rıy d ı. 6 Saü l e v iy le D a v ü t e v i a ra ­ s ın d a k i sav aş s ü r ü y o r v e A b n e rs S a ü l'ü n e v in d e k i k o n ü m ü n ü g ittik c e g ü c le n d iriy o r d ü . 7 S a ü l' ü n R its p a t a d ın d a b i r c a r iy e s i v ard ı, A y y a 'n ın ü k ızıy d ı. B ir g ü n İş -b o s e t,ü A b n e r 'e “N e d e n b a b a ­ m ın c a r iy e s iy le y a t t ın ? " v d ed i. 8 A b n e r İ ş - b o ş e t 'i n t 2Sa 21:8; ü 2Sa 21:11 16:22; 1Kr 2 :2 2 ; Öz 9:7.



s ö z le r in e



ü 2Sa 2:10; v 2Sa 16:21; 2Sa



2 . S A M U E L 3 :9 -2 5



Abner Davut’un tarafına geçer



ç o k k ız d ıa v e " B e n b u ra d a Yah u d a lı b ir k ö p e k b b a ş ı m ıy ım ? " d ed i. " B a b a n S a u l'u n e v in e , k ar­ d e ş le rin e , y a k ın d o s tla rın a b u ­ g ü n e k a d a r h e p v e fa lı k a ld ım ; s e n i n D a v u t 'u n e l i n e d ü ş m e ­ n e iz in v e r m e d im , s e n ise b ir k a d ın y ü z ü n d e n b e n d e n h e sa p soru y orsu n . 9 Y e h o v a 'n ın D av u t'a y e m in e ttiğ i g ib i ç y a p m a z ­ sa m , 1 0 k ra llığ ı Sau l e v in d e n a lıp D a v u t'u n t a h t ın ın D a n 'd a n B e e r -şe b a 'y a k a d a rç İsrail v e Yah u d a 'y a h â k im o lm a s ın ı s a ğ la ­ m a z s a m , T a n r ı A b n e r 'e a y n ıs ı­ n ı, h a tta d a h a b e te r in i y a p s ın ." d 1 1 İş -b o ş e t A b n e r 'd e n k o rk tu ğ u iç in o n a t e k b i r s ö z b i le s ö y le y e m e d i.e 1 2 V e A b n e r h e m e n D a v u t'a u la k la r g ö n d e rip " B u ü lk e k im e a it? " d e d i. " B e n im le b ir a n tla ş m a y a p , b e n d e tü m İs r a il'in s e n in ta r a fın a g e ç m e s i iç in s e n i d e stek le r i m ." f 1 3 D a v u t "P e k â lâ ! S e ­ n in le a n tla ş m a y a p a ç a ğ ım , y a l­ n ız s e n d e n b ir ş e y is tiy o r u m " d e d i. " B e n i g ö r m e y e g e ld iğ in ­ d e, S a u l'u n k ızı M ik a l'ig d e getir, y o k s a b e n im le g ö r ü ş e m e z s in ." h 1 4 S o n ra D av u t, Sau l o ğ lu İş -b o ş e t 'e ı u la k la r g ö n d e rip "Y ü z Fil is t î'n in s ü n n e t d e r is ii k a rş ılığ ın ­ d a n iş a n la n d ığ ım M ik a l'i, k a rım ı b a n a v e r " d e d i. 15 B u n u n ü ze­ r in e İş -b o ş e t a d a m g ö n d e rip M ik a l'i k o ç a sı L aiş o ğ lu P a ltie l'd e n i a ld ırd ı. 1 6 F a k a t k o ç a sı M ik a l' in p e ş in d e n g e ld i, B a h u r im 'e k k a ­ d a r a ğ la y a a ğ lay a o n u n a rk a s ın ­ d a n y ü rü d ü . A m a A b n e r " G e r i d ö n !" d e y in ç e a d a m g e ri d ö n ü p g itti. . 1 7 B u arad a A b n er, İsra il i h ti­ y a rla rın a h a b e r g ö n d e re re k "S iz



BÖLÜM3 a Öz9:8 b 1Sa17:43 1Sa24:14 2Sa 16:9 c 1Sa15:28 1Sa28:17 1Ta 12:23 Me 78:70 Me89:20 CHk20:1 2Sa17:11 2Sa24:2 1Kr4:25 d Ru1:17 1Sa3:17 1Sa14:44 e 2Sa3:39 Öz29:25 f 2Sa5:3 1Ta 11:3 Eli: 13:22 g 1Sa18:20 1Sa18:27 1Sa19:11 1Sa25:44 1Ta 15:29 h Ba43:3 Ba44:26 ı 2Sa2:10 i 1Sa18:25 1Sa18:27 j 1Sa25:44 k 2Sa 16:5 2Sa17:18 1Kr2:8 2. Sütun a 2Sa5:2 1Ta 11:2 b 1Sa13:14 1Sa15:28 1Sa16:1 1Sa16:13 Me89:3 Me89:20 Me132:17 Eli: 13:22 c 1Sa10:20 1Sa10:21 1Ta 12:29 CBa26:30 d Tkr 14:26 1Kr11:37 Me20:4 e Ro12:18 f 1Sa30:22 1Sa30:24 g 2Sa8:16 h 1Sa14:51 ı 1Sa14:50 1Sa20:25 2Sa2:8 2Sa2:22 i 2Sa19:6 j Sy27:17 Tkr28:6 1Sa29:6 Me121:8 37:28 k Ba42:12 Ba42:16



414



d ü n d e ö n ç e k i g ü n d e ,a h e p D av u t'u n k ra lın ız o lm a s ın ı istiy o r­ d u n u z " d e m iş ti. 1 8 " S im d i h a ­ r e k e te g e ç in , ç ü n k ü Y e h o v a D a v u t'a 'H a lk ım İs r a il'i, F ilistîle r in ve tü m d ü ş m a n l a r ın ın e lin d e n k u lu m D a v u tb a ra ç ılıg ıy la k u r ta ra ç a ğ ım ' d e d i." 1 9 A b­ n e r B e n y a m in o ğ u l la r ıy l a ç d a k o n u ş tu . S o n ra İs r a il'in v e B e n y a m in e v in in tü m is te k le rin i a n la t­ m a k ü ze re H e b r o n 'a , D a v u t'u n y a n ın a g itti. 2 0 A b n e r y ir m i a d a m ıy la b ir­ lik te H e b r o n 'a D a v u t'u n y a n ın a v a r ın ç a D a v u t A b n e r 'le a d a m la ­ rı iç in b i r z iy a fe t v e rd i.ç 2 1 S o ­ n u n d a A b n e r D a v u t'a " T ü m İsra ­ i l 'i e f e n d im k r a lın t a r a f ın a to p la m a k iç in k alk ıp g id e y im " d ed i. " S e n in le a n tla ş m a yap arlar, b ö y le ç e s e n d e g ö n lü n ü n iste d i­ ğ i g ib id b ü tü n m e m le k e tin k ralı o lu r s u n ." D a v u t A b n e r 'i g ö n d e r­ di, o d a o ra d a n s e la m e tle e a y rıld ı. 2 2 B u arad a D a v u t'u n a d a m ­ la rıy la Y o ab b ir a k ın d a n d ö n m ü ş ­ le r v e y a n la rın d a ç o k m ik ta rd a g a n im e tf g e tir m işle rd i. A b n e r ise o sırad a H e b ro n 'd a , D a v u t'u n y a ­ n ın d a d e ğ ild i, ç ü n k ü D a v u t o n u g ö n d e rm iş , o d a s e la m e tle g it­ m iş ti. 2 3 Y o abs y a n ın d a k i o r­ d u y la ş e h r e g ir in ç e o n a , " N e r h o ğ lu A b n e rı k ra lın y a n ın a g eld i, s o n r a kral o n u g ö n d e rd i, o d a s e la m e tle y o lu n a g itti" d iy e h a ­ b e r v erd iler. 2 4 B u n u n ü z e ri­ n e Y o ab k ra la g id ip " S e n n e y ap t ı n ? " i d e d i. "A b n e r s a n a g e lm iş. N e d e n g i t m e s i n e iz in v e r d in ? 2 5 N e r o ğ lu A b n e r 'in s e n i k a n ­ d ırm a k , g e liş in i, g id işin i,! y a p tı­ ğ ın h e r şey i ö ğ r e n m e k iç in g e ld i­ ğ i n i 14 s e n d e b iliy o r s u n ."



Yoab Abner’i Oldurur; Davut yas tu tar



415



BÖLÜM3 n ın d a n a y rıld ı v e A b n e r 'in ark a­ a Öz26:24 b 2Sa2:1 2Sa3:20 s ın d a n ü la k la r g ö n d e rd i. U la k la r ç Me55:21 o n ü S ira S a r n ıc ın d a n g eri d ö n Öz26:23 Öz26:25 d ü rd ü le r.a F a k a t D a v ü t'ü n b ü n ç 2Sa2:22 2Sa2:23 d a n h a b e r i y o k tü . 2 7 A b n e r d Tkr 27:24 1Kr2:5 H e b r o n 'a b d ö n ü n c e , Y o a b b a ş e Ba4:10 Ba9:6 b a ş a k o n ü ş m a k c ic in o n ü ş e h ir Çk21:12 k a p ıs ın a g ö tü rd ü . K ard eşi AsaSy35:21 Sy35:33 h e l 'i n k a n ın ı d ö k tü ğ ü i c i n c o n ü Tkr21:9 f Tkr32:43 o ra d a k a r n ın d a n v ü r ü p ö ld ü rHk9:57 2Sa1:16 d ü .d 2 8 D a v ü t s o n r a d a n b ü n ü 1Kr2:37 Me7:16 d ü y ü n c a “Y e h o v a b i l i y o r ki Me55:23 Me94:23 N e r o g lü A b n e r 'in k a n ın d a n b e n (Öz5:22 v e k ra llığ ım a sla s o r ü m lü d e ğ i­ Öz28:17 g Çk34:7 liz"® d ed i. 2 9 “B ü s ü c ü n h e ­ h Le15:2 Sy5:2 sa b ı Y o a b v e b a b a s ın ın e v in d e n ı Le13:44 2Kr5:27 s o r ü ls ü n .f Y o a b 'ın e v in d e n s a k ın i Le21:18 j Tkr27:24 tı l ı,h c ü z a m lı,ı ip lik e ğ ir e n a d a m ­ Me109:10 lar/ k ılıc la ö le n le r , e k m e ğ e m ü h - k 2Sa2:24 l 2Sa2:8 ta c o la n la r h ic e k s ik o lm a s ı n ." i 2Sa2:14 3 0 Y o a b 'la k a rd e ş i A b i ş a y 'ı n k m 2Sa3:27 Le19:18 2Sa2:23 A b n e r 'i ö ld ü r m e s in in l n e d e n i, Ro12:19 k a rd e şle ri A s a h e l'i G ib e o n 'd a sa­ n Yş 7:6 2Sa1:11 v a ş ta ö ld ü r m ü ş o lm a s ıy d ı.m o Ba37:34 2Kr 19:1 3 1 D a v ü t Y o a b 'a v e y a n ın d a ­ o 1Sa30:4 2Sa1:12 k ile re “ G iy s ile r in iz i y ır tın ,n cü l p 2Sa 13:13 r Me 107:10 k ü ş a n ıp o A b n e r ic in d ö v ü n ü n !" s Hk16:21 S 1Kr2:32 d e d i. K ra l d a c e n a z e n in a rd ı 26



S o n r a Y o ab D a v ü t'ü n y a ­



sıra y ü rü d ü .



3 2 A b n e r 'i H eb -



ro n 'd a g ö m d ü le r . K ral, A b n e r 'in m e z a r ın ın b a ş ın d a ağ lay ıp fery a t e tti, b ü tü n h a lk d a a ğ la m a y a b a ş ­ ladı.®



33



K ral, A b n e r ic in a ğ ıt



y a k ıp şö y le d ed i: “A b n e r b ir a k ıls ız p g ib i m i ö l­ m e liy d i? 34



S en ki, e lle r in b a ğ la n m a m ış / A y ak ların p ran g ay a v ü rü lm a m ış tı.s A m a k ö tü lü k c o c ü k la rı k a r­ ş ıs ın d a y e r e s e r ile n le r * g ib i d ü ş tü n ."



2. Sutun a Vz 7:2 b Yr16:7 He24:17 ç Hk20:26 2Sa1:12 ç Rü1:17 d 2Sa2:10 e 2Sa3:28 1Kr2:5 f 1Sa14:50 2Sa2:8 2Sa3:12 g 2Sa2:4 h 1Ta2:16 ı 2Sa19:13 2Sa20:10 2Sa20:23 i 2Sa3:29 1Kr2:6 1Kr2:34 Me28:4 Me62:12 Ga6:7



2 . S A M U E L 3 :2 6 - 4 :4



B ü n ü n ü z e r in e h a lk o n ü n ic in y in e a ğ la m a y a b a ş la d ı.8 3 5 Ö g ü n b itm e d e n b ü tü n h a lk g elip D a v ü t'ü te s e lli e tm e k ic in o n a e k m e k y e d ir m e k is te d i,b fa k a t D a v ü t y e m in e d e re k “E ğ er g ü n e ş b a ta n a k a d a rc e k m e k y a d a b a ş k a b i r ş e y y e rse m , T a n ­ rı b a n a a y n ıs ın ı, h a tta d a h a b e ­ t e r in i y a p s ın " c d e d i. 3 6 H erkes o la n la r ı g ö rd ü v e k ra lın y a p tığ ı­ n ı d o g rü b ü ld ü . K ra lın y a p tığ ı h e r ş e y g ib i b ü d a h a lk ın g ö z ü n ­ d e d o g rü y d ü .d 3 7 B ü tü n h a lk , tü m İsra il o g ü n a n la d ı ki, N e r o g lü A b n e r 'in ö lü m ü n d e n kral s o r ü m lü d e ğ ild i.6 3 8 K ral h iz ­ m e tk â r la rın a “S ü n ü b ilin ki, b ü g ü n İs r a il'd e b ir ö n d e r , b ü y ü k b ir a d a m ö l d ü ! " f d e d i. 3 9 “ K ral o la r a k m e s h e d ilm iş s ö ld ü ğ ü m h a ld e b e n b ü g ü n g ü n sü z k a l­ d ım . B ü T se rü y a o g ü lla r ıh b a şa c ık a m a y a c a g ım k a d a r z o r lü l Y e­ h o v a k ö tü lü k y a p a n a k ö tü lü ğ ü ­ n ü ö d e t s i n ."



4



A b n e r 'in H e b ro n 'd a ö ld ü ğ ü ­ n ü d ü y ü n c a S a ü l'ü n o ğ lü -



n ü n k e li ay ağ ı titred i/ İs r a illile r d e d e h ş e te d ü ş tü . 2 S a ü l'ü n o g lü n ü n ik i a d a m ı v ard ı; a k ın ­ c ı b ö l ü k l e r in i n m b a ş ı o la n b ü a d a m la r d a n b ir in in a d ı B a a n a h , d iğ e r in in a d ı R e k a b 'd ı. Ö n la r B e n y a m in o g ü lla r ın d a n B e e r o tlü R im m o n 'ü n o g ü lla r ıy d ı (B e e r o t,n B e n y a m in k a b ile s in e a it say ılırd ı. 3 B e e r o t lü la r G it t a im 'e o k a l m ış ­ lard ı, b ü g ü n h â lâ o ra d a g ü rb e t h a y a tı y aşarlar). 4



Saü l o ğ lü Y o n a t a n 'm / M e -



fib o ş e t is m in d e a y a k la rı s a k a t b ir B Ö L Ü M 4 j 2Sa 3:2 7; k 2Sa 2:8; 2Sa 3:7; l 2Sa 17:2; Ezr 4:4; İş 13:7; m 2Kr 5:2; 2Kr 6 :2 3 ; n Yş 9:17; Yş 18:25; o Ne 11:33; o 1Sa 20:16.



2 . S A M U E L 4 : 5 - 5 :8



ls-boset Oldurulur. Davut tek kral



o ğ lu v a rd ık Y iz r e e l'd e n b S a u l'la Y o n a t a n 'ın h a b e r i g e ld iğ in d e b e ş y a şın d a y d ı. D a d ısı o n u k u ç a g ın a a lıp k a ç ır m ış , fa k a t k a d ın te la ş iç in d e k o şa rk e n ç o ç u k d ü şü p t o ­ p a l k a lm ış tı. 5 B e e r o tlu R im m o n 'u n o ğ u l­ la rı R e k a b v e B a a n a h y o la çık ıp g ü n ü n e n sıç a k v a k tin d e İş -b o ş e t' i n ç e v in e v a rd ıla r; İş -b o ş e t o sıra ­ d a ö ğ le u y k u su n d a y d ı.



6 Buğ­



d a y g e tir iy o rm u ş g ib i e v in iç in e g ird ile r v e İş -b o ş e t'i k a rn ın d a n b ıç a k la d ıla r .ç R e k a b 'la k ard eşi B aa n a h d k im se y e g ö r ü n m e d e n k a ç­ tıla r.



7 Eve g ird ik le r in d e İş -b o -



ş e t o d a s ın d a s e d ire u z a n m ış tı, o n u b ıç a k la y a ra k ö ld ü r m ü ş ,e b a ­ ş ın ı k esm işlerd ik S o n r a o n u n b a ­ ş ın ı a lıp b ü tü n g e ç e A ra b a 'y a g id e n y o ld a y ü rü d ü le r.



8 So­



n u n d a H e b r o n 'a v a rıp İş -b o ş e t' i n g b a ş ın ı D a v u t'a g ö tü rd ü le r . K rala "İş te , s e n in ç a n ın a k asted e n h d ü ş m a n ın S a u l'u n ı o ğ lu İşb o ş e t 'in b a ş ı !" d e d iler. "Y e h o v a , S a u l'd a n v e o n u n



ç o ç u k la r ın -



d a n e f e n d im k ra lın ö ç ü n ü b u g ü n a ld ı." i 9 A n ça k D av u t, B e e r o tlu R im m o n 'u n o ğ u lla r ı R e k a b 'la k a rd e­



BÖLÜM4 a 2Sa9:3 2Sa9:13 1Ta8:34 1Ta9:40 b 1Sa29:1 1Sa29:11 c 2Sa2:8 2Sa3:7 c 2Sa2:23 2Sa3:27 2Sa20:10 d 2Sa4:2 e 2Ta24:25 2Ta33:24 f 1Sa17:54 1Sa31:9 2Kr 10:6 Mr6:28 g 2Sa2:10 h 1Sa20:1 1Sa20:33 1Sa23:15 ı 1Sa18:11 1Sa18:29 1Sa19:2 i Tkr32:35 2Sa22:48 Ro12:19 j Me71:23 k 1Sa24:12 1Sa26:25 2Sa12:7 1Kr1:29 Me34:7 l 1Sa20:3 m 2Sa1:2 n 2Sa 1:15 o 2Sa4:5 1Kr8:32 o Ba9:6 Çk21:12 Sy35:16 Sy35:30



n i a y a k la r ın ı k e s tile r v e H e b r o n ' d ak i h a v u z u n y a n ın a a stıla r.ç İşb o ş e t 'i n



b a b ın ı a lıp H e b r o n 'a ,



A b n e r 'in m e z a r ın ın o ld u ğ u y e r e ç g ö m d ü le r.



5



T ü m İsrail k a b ile le ri b i r ara­ y a to p la n ıp H e b r o n 'a ,d D a-



v u t'u n y a n ın a g e le re k e "B a k , b iz s e n in e t in 2



k e m iğ in iz " f d e d iler.



" D ü n d e, ö n ç e k i g ü n d e ,g Saul



k ra lım ız k e n b ile İ s r a il'e sa v a ş­ lard a ö n d e r lik e d e n s e n d in .h Yesana, 'H a lk ım İ s r a i l 'i hova s e n g ü d e çe k sin / İs r a il'e s e n ö n ­ d e ri o la ç a k s ın ' d e d i." çe tü m



3 B ö y le -



İs ra il i h tiy a r la r ıj H e b -



r o n 'a k ra lın y a n ın a to p la n d ı ve K ral D a v u t H e b ro n 'd a , Y e h o v a ' n ın ö n ü n d e o n la r la b ir a n tla ş ­ m a y a p tı.k O n la r d a D a v u t'u İsra ­ il kralı" o la r a k m e s h e ttile r .m 4



D a v u t k ral o ld u ğ u n d a o tu z



y a şın d a y d ı. K ırk y ı l n s a lta n a t sü r­ dü.



2. Sütun a Çk9:15 Me109:15 b 2Sa1:15 Me55:23 c Tkr21:22 c 2Sa3:32



416



y ı m ? " a 1 2 D a v u t a d a m la r ın a e m r e tti; o n la r ı ö ld ü r ü p b e lle r i­



5 H e b ro n 'd a y e d i y ıl a ltı



ay Y a h u d a k ralı o la r a k ,b Y eru şal im 'd e ö o tu z ü ç y ıl b ü tü n İsra ­ il v e Y a h u d a 'n ın k ralı o la r a k sa l­ ta n a t sü rd ü .



6 K ralla a d a m la rı



Y e ru ş a lim 'd e o tu ra n Y eb u silereP



şi B a a n a h 'a ş ö y le d e d i: " Ç a n ı-



k arşı se fe re ç ık tıla r. Y e b u s ile r D a ­



m ıi tü m s ık ın tıla rd a n k u r ta r a n k



v u t 'a



BÖLÜM5 d 2Sa2:1 2Sa2:11 Y e h o v a 'n ın h a k k ı için * d e r im ki, e 1Ta 11:1 1 0 'S a u l ö ld ü ' d iy e re k h a b e r g e­ 1Ta 12:23 f Ba29:14 tir e n a d a m m b a n a m ü jd e v e rd i­ Tkr17:15 Hk9:2 ğ in i s a n m ış tı. B u h a b e r e k a rşı­ 2Sa19:12 g 2Sa3:17 lık b e n d e n ö d ü l b e k le rk e n o n u h Sy27:17 1Sa18:13 tu tu p T s ik la g 'd a ö ld ü rd ü y s e m ,11 1Sa25:28 1 1 d o ğ ru b ir in i e v in d e , y a ta ğ ın ­ ı 1Sa16:1 2Sa 7:7 d a ö ld ü r e n k ö tü a d a m la rı» n a s ıl Me78:71 i Ba49:10 ö ld ü r m e m ? S im d i o n u n k a n ın ın 1Sa25:30 2Sa6:21 h e s a b ın ı s iz d e n s o r m a z m ıy ım ?»1 2Sa 7:8 Sizi y e r y ü z ü n d e n silip a tm a z m ı­ 1Ta28:4



" B u r a y a g ir e m e y e ç e k s in !



S e n i k ö rlerle to p a lla r k o v a ç a k " d e d iler. "D a v u t b u ra y a g ire m e z " d iy e d ü ş ü n ü y o r la r d ı.



7 Fakat



D a v u t S io n K a le s in is e le g e çir­ di; o ra s ı D a v u t S e h r id ir.ş 8 V e o g ü n , "Y e b u s ile ri k im y e n ilg iy e u ğ ratırsa/ su tü n e lin d e n u g eçip j Çk3:16; 1Ta11:3; k 2Kr 11:17; l Elç 13:22; m 1Sa 16:13; 2Sa2:4; n 1Ta 29:27; o 2Sa 2:11; o Ba 14:18; p Çk 23:23; Yş 15:63; Hk 1:8; Hk 1:21; r Me 5:5; s 1Ta 11:5; s 2Sa 12:28; 1Kr 2:10; Ne 12:37; t 1Ta 11:6; u 2Kr 20:20; 2Ta 32:30.



417



B ü y ü z d e n “K ö rlerle to p a lla r b ü e v e g i r m e y e c e k " d e n ir.



9 Ve



D a v ü t k a le d e y a la m a y a banladı; o ra y a D a v ü t S e h r i a d ı v erild i. D a­ v ü t M illo 'd a n * “1 b an lay arak tü m o ce v re d e v e ic k e s im le rd e in şa iş in e g irişti. 1 0 B ö y le c e D a v ü t g itg id e g ü c le n d i,b g ö k le r in * h a ­ k im i Y e h o v a T a n r ıc o n ü n la y d ı.c 1 1 S ü r k ralı H ira m ,d D a v ü t'a ü la k la rla e b ir lik te , s e d ir to m rü k la rı,f m a ra n g o z la r v e d ü v a r ü stala rı g ö n d e rd i. Ö n la r d a D a v ü t'a e v y a p m a y a başlad ılar.s



1 2 D a-



v ü t Y e h o v a 'n ın k e n d is in i İsrail k ra lı o la r a k d e s te k le d ig in ih v e h a lk ı İsra il ü ğ ;rü n aı o n ü n k ra llı­ ğ ın ı y ü c e l t t i ğ i n i a n la d ı. 1 3 B ü a rad a, H e b r o n 'd a n g el­ d ik te n s o n r a D a v ü t'ü n Y erü şal im 'd e b ir ç o k cariy e sii v e karıs ık o ld ü ; o n la r d a n b ir ç o k o g lü v e k ız ı o ld ü .



1 4 Y e rü ş a lim 'd e d o -



g a n c o c ü k la r ın ın a d la rı şö y le y d i: S a m m ü a , S o b a b ,m N a ta n ,n S ü le y ­ m a n ,° 1 5 İb h a r , E liş ü a ,° N efeg ,pY a fia ,r



1 6 E liş a m a ,sE ly ad a



v e E life le t.s 1 7 F i l i s t îl e r D a v ü t 'ü n



İs r a il



k ra lı o la r a k m e s h e d ild ig in i dü yd ü t v e o n ü a ra m a y a b a ş la d ı. D av ü t b ü n ü d ü y ü n c a sarp b ir y e r e ü in d i.



2 . S A M U E L 5 :9 - 6 :2



Davut evini yapar. Filistîlerle savaş*



D a v ü t'ü n n e fr e t e ttiğ i o k ö rle ri v e to p a lla rı d a b ü lü p v ü r s ü n " d ed i.



1 8 F ilis tîle r R e fa im Ö v a-



s ın a ü g e lip c iv a rd a d o la n m a y a b a ş la d ıla r .



19 D avüt Yehova'



y a d a n ış ıp ,v “F ilis t île r in



k a rc ı­



s ın a cık a y ım m ı? Ö n la r ı e lim e v e re ce k m is in ? " d iy e so rd ü . Ye2Sa 5 :9 * Sözcük anlamıyla, “Höyük." M ü htem elen kale benzeri b ir yapı. 10* Sözcük anlamıyla, “gökteki ordülann" ya da “gökteki küvvetlerin"



BÖLÜM5 a 1Kr9:15 1Kr9:24 1Kr 11:27 1Ta11:8 2Ta32:5 b 1Sa16:13 2Sa3:1 Ey17:9 c 1Sa17:45 CMe46:7 Ro8:31 d 1Kr5:1 1Kr5:8 1Ta14:1 e 1Kr20:9 f 2Ta2:3 g 2Sa 7:2 h 2Sa 7:16 1Ta14:2 Me41:11 Me89:21 ı 1Kr 10:9 2Ta2:11 i Me89:27 j Ba25:6 2Sa15:16 1Ta3:9 k 1Ta14:3 l 1Ta14:4 m 1Ta3:5 n Zk12:12 Lu3:31 o 2Sa 12:24 ö 1Ta14:5 p 1Ta14:6 r 1Ta3:7 s 1Ta14:7 S 1Ta3:8 t 2Sa5:3 1Ta14:8 Me2:2 u 1Sa22:1 1Sa22:5 1Sa24:22 2Sa23:14 UYş 15:8 1Ta11:15 1Ta14:9 İş 17:5 v Sy27:21 1Sa23:2 2Sa2:1 1Ta14:10 Öz3:6 2. SUtun a Hk20:28 1Sa30:8 b 1Ta14:11 c 2Sa22:41 Me29:2 C1Ta14:11 İ^28:21 d 1Sa31:9 Me115:7 İ^2:20 Hb2:18 1Ko8:4 e Tkr 7:5 Tkr 7:25 1Ta14:12 f 1Ta14:13



h o v a “E v e t k a rş ıla r ın a cık , Filistıfleri e lin e v e r e c e ğ im " “1 d ed i. 2 0 B ö y le c e



D a v ü t B a a l- p e r a t-



s i m 'e b g id ip o n la r ı y e n ilg iy e ü g ra ttı. V e ş ö y le d e d i: “S ü la r n a ­ sıl h e r şey i y a rıp g ed erse, Y e h o v a d a ö n ü m d e d ü ş m a n s a fla r ın ı y a ­ rıp g e c t i." c B ü n d a n ö tü r ü o r a ­ n ın a d ın ı B a a l-p e ra ts im * c k oy d ü . 2 1 Filistıiler p ü t la r ın ıd o ra d a b ı­ rak tı. D a v ü t'la a d a m la r ı d a o n l a ­ rı a lıp g ö tü rd ü .e 2 2 D a h a s o n r a F ilistıil e r b ir k ez d a h a f R e fa im Ö v a s ın a g g e ­ lip c iv a rd a d o la n m a y a b a şla d ıla r. 23



B ü n ü n ü z e rin e D a v ü t Y e h o -



v a 'y a d a n ış tı,h fa k a t T a n r ı b ü kez o n a şö y le d e d i: “K a rsıla rın a c ık m a y a c a k s ın ; a rk a la rın d a n d o la ­ şıp b a k a * y a lıla r ın ın



önü ndeı



s a ld ırıy a g e d e ce k s in .



2 4 Baka



y a lıla rın ın ü s t d a lla r ın d a n y ü r ü ­ y ü ş s e s le ri d ü y d ü g ü n z a m a n k a­ r a r lılık la h a r e k e te g e c e c e k s in / c ü n k ü Y e h o v a o s ır a d a F ilis t î o rd ü sü n ü y e re s e r m e k ic in s e ­ n in ö n ü n s ıra g itm iş o la c a k ." i 25



D a v ü t Y e h o v a 'n ın k e n d is in e



e m r e ttiğ i g ib i y a p tı;k b ö y le c e Filistıfleri G e b a 'd a n l G e z e r 'e m k a d a r k o v alay ıp b o z g ü n a ü g r a ttı.n



6



D a v ü t İs r a il'd e k i tü m s e c m e y iğ itle r i te k r a r to p la d ı;° o tü z



b in kikiydiler.



2 D avüt ve ya­



n ın d a k i h e rk e s , k e r ü b ile r ü z e ­ r in d e o tü r a n ö g ö k le r in h a k i m i p gYş 15:8; 2Sa 5:18; 1Ta 11:15; h 1Sa 30:8; 2Sa 5:19; Öz 3:5;’ı 1Ta 14:14; Me84:6; i Hk 7:15; Yr 48:10; j 1Ta 14:15; k 1Ta 14:16; Me 119:4; l Yş 18:24; m Yş 16:10; n Le 26:7; BÖLÜM6 o 2Sa5:1; 1Kr8:1; 1Ta13:1; ö Çk25:22; 1Sa 4:4; Me 80:1; p Tkr 20:4; 1Sa 1:3; 1Sa 15:2; 1Kr 18:15; 1Ta 17:24. 2Sa 5 :2 0 * Anlamı, “Yarıp Gedenlerin Efendisi" 23* Mezmür 84:6'dâki dip­ nota bakın.



BÖLÜM6 a Çk6:3 s a n d ığ ın ı g e tir m e k b iç in k alk ıp Le24:11 B a a le -y a h u d a 'y a ç g itti. 3 T an İş42:8 b 1Ta 13:6 r ı 'n ın s a n d ığ ın ı g ö tü r m e k ü ze re c 1Sa7:2 A b in a d a b 'ın te p e d e k i e v in d e n ç c 1Sa7:1 d Çk25:14 a lıp y e n i b i r a r a b a y a d k o y d u ­ Sy7:9 Yş3:14 lar. A b in a d a b 'ın o ğ u lla r ı U z z a 'y la e 1Ta 13:7 f 1Sa16:16 A h y o ey e n i a r a b a n ın ö n ü n d e n g i­ g 1Sa10:5 Me 150:3 diy ord u . h Çk15:20 4 B ö y le ç e T a n r ı'n ın s a n d ığ ı­ Me 150:4 ı 1Ta 13:8 n ı te p e d e n , A b in a d a b 'ın e v in d e n Me 150:5 i 1Ta 13:9 a lıp ta ş ım a y a b a ş la d ıla r. A h y o j Sy4:15 s a n d ığ ın ö n ü n d e n y ü r ü y o r d u . Sy4:19 Sy4:20 5 D a v u t'la t ü m İs r a il e v i, a r­ 1Ta 15:2 Oz 11:2 d ıç a g a ç ın d a n y a p ılm ış ç e ş itli Oz21:24 ç a lg ıla rla , lirle rle ,f te lli sazlarla,§ k Sy12:9 2Kr24:20 te fle r le ,h çın g ıra k la rla * v e z ille r­ l Le 10:2 1Sa6:19 l e 1 Y e h o v a 'n ın (ön ü n d e b u o la y ı m 1Ta 13:10 k u tlu y o rd u . 6 N a k o n 'u n h a r ­ n 1Ta 13:11 o 1Sa6:20 m a n y e r in e k a d a r g eld ile r. O ra ­ Me119:120 o 1Ta 13:12 d a ö k ü z le r a ra b a y ı d e v ire ç e k g ib i p 2Sa5:7 r 1Ta 13:14 o ld u v e U zzai e lin i u z a tıp T a n rı' 1Ta 15:25 s 1Ta 13:13 n ın s a n d ığ ın ı tu ttu .j 7 B u n u n ü z e rin e Y e h o v a U z z a 'y a ç o k ö f ­ k e le n d ik Y ap tığ ı b u s a y g ısız lık ta n ö tü rü o n u o ra d a y ere s e r d ü B ö y le ç e U zza o ra d a T a n r ı'n ın sa n d ıg ın ın y a n ın d a ö ld ü .m



8 D a­



v u t ç o k ö fk e le n d i; ç ü n k ü Y e h o v a U z z a 'y a a n i b i r h ü k ü m v e r m iş ti.* O ra sı b u g ü n e k a d a r P e re ts-u z z a * o la r a k b ilin ir .n



9 D avut o gün



Y e h o v a 'd a n ç o k k o r k tu o v e "Y eh o v a 'n ın s a n d ığ ı y a n ım a n a s ıl g e tir ile ç e k ? " d ed i.°



1 0 Bu yüz­



d e n Y e h o v a 'n ın s a n d ığ ın ı D a v u t S e h rin e ,p y a n ın a g e tir tm e k is te ­ m e d i. O n u G a tlı O b e d -e d o m 'u n r e v in e ta ş ıt tı.s 1 1 Y e h o v a 'n ın



4 18



Uzza Sandığı tu tar, Olur. Sandık şehirde



2 . S A M U E L 6 :3 -1 9



Y e h o v a a d ıy la a a n ıla n T a n r ı'n ın



s a n d ığ ı G a tlı



2Sa 6:5* "Sistre" ya da "şakşak" olarak da bilinir. 8* İbraniçe ifade "gedik aç­ mak" anlamını taşır. 8* Sözçük anla­ mıyla, "Uzza Gediği"



2. Sutun a Ba30:27 Ba39:5 Oz 10:22 Ml3:10 b 1Ta 13:14 c 1Ta 15:25 Me24:7 Me68:24 c Sy4:15 Sy7:9 Yş3:3 1Ta 15:2 1Ta 15:15 d 1Ta 15:26 e 1Sa2:18 1Ta 15:27 f Çk37:1 Me 132:8 g 1Ta 15:16 1Ta 15:28 Me47:1 h 2Ta 15:14 Me 150:3 ı 1Sa14:49 1Sa18:20 1Sa18:27 2Sa3:14 i Yr17:9 Mt 15:19 j 1Tâ 15:29 k 1Ta 15:1 1Ta 16:1 2Ta 1:4



O b e d -e d o m 'u n e v in d e ü ç ay k a l­ dı. Y e h o v a O b e d -e d o m 'a v e ev h a lk ın a b e r e k e ta v erd i.b n u n d a K ral D a v u t 'a



12 So­ "Y eh ov a,



s a n d ığ ın d a n ö tü rü O b e d -e d o m ' u n e v in i v e o n a a it h e r ş e y i b e ­ re k e tli k ıld ı" d iy e h a b e r g eld i. B u n u n ü z e r in e D a v u t g id ip T a n r ı 'n ın s a n d ığ ın ı O b e d -e d o m 'u n e v in d e n a ld ı v e o n u s e v in ç le D a ­ v u t S e h r in e g e t ir d i. 1 3 Y eh o v a 'n ın s a n d ığ ın ı ta ş ıy a n la r ç a ltı a d ım a tın ç a D a v u t b ir ö k ü z v e b e ­ s ili b i r h a y v a n k u r b a n e t ti.d 1 4 D a v u t k e te n e f o d e g iy m iş ­ ti



ve



Y e h o v a 'n ı n



önünde



b ü y ü k b ir ç o ş k u y la o y n u y o rd u . 15 D a v u t'la tü m h o v a 'n ın



İsra il e v i Ye-



s a n d ığ ın ıf s e v in ç n i ­



d a la r ı^ b o r u g e tir iy o r la r d ı.



s e s le r ih e ş liğ in d e 1 6 Y e h o v a 'n ı n



s a n d ığ ı D a v u t S e h r in e g ird iğ in ­ de, S a u l'u n k ızı M ik a l1 p e n ç e r e d e n b a k tı. K ral D a v u t'u n Y e h o v a ' n ın ö n ü n d e o y n a y ıp z ıp la d ığ ın ı g ö r ü n ç e , iç in d e n ’ o n u h o r g ö r­ dü.



1 7 S o n u n d a Y e h o v a 'n ı n



s a n d ığ ın ı g e tirip D a v u t'u n o n u n i ç in



k u rd u ğ u ç a d ırd a k i y e r in e



y e r le ş tir d ile r .k A r d ın d a n D a v u t Y e h o v a 'n ın h u z u ru n d a , y a k ıla n k u r b a n la r l v e p a y la ş m a k u r b a n ­ l a r ım s u n d u .



1 8 D a v u t y a k ıla n



k u r b a n la rı v e p a y la şm a k u r b a n ­ la r ın ı s u n m a y ı b itir in ç e , g ö k le ­ r in h â k im i Y e h o v a 'n ın a d ıy la n h a lk iç in h a y ırd u a etti.°



19 Ve



k a d ın erk ek b ü tü n h a lk a , tü m İs­ rail to p lu lu ğ u n a b ir e r s o m u n e k ­ m e k , b ir e r p a rça h u r m a p e s tili ve ü z ü m p e s tili d a ğ ıttı.8 S o n r a h e r ­ kes e v in e g itti. l Le 1:3; m Le 3:1; Le 19:5; n 1Ta 16:2; o 1Kr 8:55; o 2Sa 3:36; 1Ta 16:3; İb 13:16.



2 0 A r d ın d a n D a v ü t k e n d i e v in d e k ile r ic in h a y ırd ü a e tm e k ü z e re e v in e d ö n d ü .il S a ü l'ü n kızı M ik a lb o n ü k a rş ıla m a y a c ık tı v e “İsra il k ra lı b ü g ü n itib a r ın ı n e k a­ d a r d a a rtırd ı b ö y l e !" c d e d i. “K üll a r ın ın h i z m e t l i k ız la rı ö n ü n ­ d e a h m a k b ir i g ib i s o y ü n d ü !" c 2 1 B ü n ü n ü z e r in e D a v ü t M ik a l'e ş ö y le d ed i: “B e n Y e h o v a ' n ın



ö n ü n d e s e v in d im . Y e h o v a



ki, h a lk ı İs r a il'e ö n d e r o la r a k b a ­ b a n ı v e o n ü n e v h a lk ın ı d eğ il b e n i s e c ti.d Y e h o v a 'n ın ö n ü n d e b ü n ü k ü tla y a c a g ım .e 2 2 K e n ­ d im i d a h a d a a lc a lta c a g ım ,f küc ü k d ü ş ü re c e ğ im . A m a s ö z ü n ü e ttiğ in o h iz m e tc i k ız la rın g ö ­ z ü n d e i t i b a r ım ı a r t ı r a c a ğ ı m ." 2 3 V e S a ü l'ü n k ızı M i k a l'in h ö le ­ n e k a d a r c o c ü g ü o lm a d ı.



7



K ral a rtık k e n d i e v in e y erleş­ m iş te v e Y e h o v a o n ü ç e v re ­



s in d e k i tü m d ü ş m a n la r d a n kürta r ıp



r a h a ta



k a v ü ş tü r m ü ş tü .*



2 K ral b i r g ü n N a ta n i p e y g a m ­ b e re “B a k , b e n s e d ir a ğ a c ın d a n y a p ılm ış b ir e v d e k y a ş ıy o r ü m , fa­ k a t T a n r ı'n ın s a n d ığ ı b e z d e n b ir cad ırd a* d ü rü y o r" d ed i.



3 Bü-



n ü n ü z e rin e N a ta n “Y ü re ğ in d e n n e g ed iy o rsa y a p ,m c ü n k ü Y e h o v a s e n in le " d iy e k a rş ılık v erd i. 4



2 . S A M U E L 6 :2 0 - 7 :1 4



Mikal. Mabedi Davut yapmayacak



419



Ö



g ece



N a t a n 'a



v a 'n ın s ö z ü n g e ld i:



5



Yeho“K ü lü m



D a v ü t'a g id ip d e ki, Y e h o v a şö y ­ le d iy o r: 'Ö tü r m a m



ic in



s e n m i e v y a p a c a k s ın ? o



Bana 6 İs-



ra ilo g ü lla rın ı M ıs ır 'd a n cık ard ıg ım g ü n d e n b ü g ü n e k a d a r b ir e v d e o tü r m a d ım .0 H ep cad ırlard a ,p gemici m e s k e n le r d e ' d o la ş ıp d ü rd ü m .s



7 İs r a ilo g ü lla r ı a ra ­



s ın d a d o la ş tıg ım s b ü n c a z a m a n



BÖLÜM6 a 1Ta16:43 b 1Sa18:27 c Me69:7 ç Ck22:28 1Ta15:29 Ef 5:33 d 1Sa13:14 1Sa15:28 1Sa16:1 1Sa16:12 Elc 13:22 e 2Sa6:5 2Sa6:14 f İ^51:7 Mt5:11 g 1Sa2:30 2Sa5:13 Me 127:3 h 1Sa14:49 2Sa6:16 BÖLÜM7 ı 1Ta17:1 i Le26:6 1Kr5:4 j 2Sa 12:1 1Ta29:29 k 2Sa5:11 1Ta14:1 l 2Sa6:17 1Ta15:1 1Ta16:1 m 1K'8:17 1Ta17:2 1Ta22:7 n Sy12:6 1Ta17:3 İb 1:1 o 1K'5:3 1Kr8:19 1Ta17:4 1Ta22:8 o Yiş18:1 1Kr8:16 p Çk40:18 Ck40:34 El^7:44 r 1Ta17:5 s Çk33:14 Tkr23:14 S Le26:12 2. Sütun a 1Ta17:6 b 1Sa16:11 1Ta17:7 Me78:70 c 2Sa5:2 2Sa6:21 1Ta28:4 Me78:71 ç 1Sa18:14 2Sa5:10 d Tkr28:7 2Sa22:1 Me 18:37 e 1Sa2:7 1Ta14:2 1Ta14:17 1Ta17:8 Vz 7:1



b o y ü n c a , h a lk ım ı g ü tm e s in i e m ­ re ttiğ im İsra il k a b ile le r in d e n b i­ r in e “N e d e n B a n a s e d ir a g a c ın d a n b i r e v y a p m a d ın ız ? " d iy e te k b ir sö z s ö y le d im m i? a



8 S im ­



d i k ü lü m D a v ü t'a d e ki, g ö k le r in h a k im i Y e h o v a şö y le d iy o r: “S e n i sü rü g ü ttü ğ ü n o tla k la r d a n a lıp b h a lk ım İs r a il'in ö n d e r ic y a p tım . 9 H e r n e re y e g id e rs e n s e n in le o la c a g ım ,c d ü ş m a n la r ın ı ö n ü n ­ d en sö k ü p a ta c a g ım d ve san a d ü n y a n ın b ü y ü k a d a m la r ın ın k i g ib i b ü y ü k b i r n a m k a z a n d ıra ­ c a ğ ım a



1 0 H a lk ım



İsra il ic in



b ir y e r f b e lirle y ip o n la r ı o ra y a y e r le ş tir e c e ğ im i Y a şad ık la rı y e ri y ü r t e d in e c e k le r v e a rtık o n l a ­ rı ra h a ts ız e d e n o lm a y a c a k . K ö tü ­ lü k c o c ü k la r ı ö n c e d e n y a p tık la rı g ib i o n la r ı b i r d a h a e z m e y e c e k ;h 1 1 h a lk ım



İs r a il'in b a ş ın a h a -



k im le r ı k o y d ü g ü m



günden bü



y a n a y a p tık la rı g ib i o n la r a s ık ın ­ tı v e r m e y e c e k le r . S e n i b ü tü n d ü ş­ m a n la r ın d a n k ü rta rıp r a h a ta kav ü ş tü r a c a g ım ; Y e h o v a s a n a d e d i ki, Y e h o v a s e n in



ic in b i r e v y a p a c a k ;



1 2 Ö m r ü n ü n s o n ü n a g e lip k d e a t a la r ın a k a tıld ığ ın d a / s e n d e n s o n r a s o y ü n d a n , c o c ü k la r ın d a n b ir in i c ık a r a c a g ım v e o n ü n k ra l­ lığ ın ı p e k iştire ce ğ im ™



1 3 A dı­



m a e v y a p a ca k o la n o d ü r .n B e n d e o n ü n k ra liy et t a h t ı n ı d e v irle r b o y ü p e k iş tir e c e g im .° onün



14 B en



b a b a s ıö o la c a ğ ım , o d a



f He 20:6; g 1Ta 17:9; Me 80:8; h Hk 2:14; Hk 3:4; Me 89:22; ı Hk 2:16; i Tkr 25:19; j 2Sa 7:27; 1Kr 2:24; 1Ta 17:10; 1Ta 22:10; Me 89:4; k 1Kr 2:1; 1Ta 17:11; Elc 2:29; l Tkr 31:16; 1Kr 1:21; Elş 13:36; m Ba 49:10; 1Kr 8:20; Me 132:11; İş 9:7; İş 11:1; Mt 21:9; Mt 22:42; Lü 1:32; Yhn 7:42; Elş 2:30; n 1Kr 5:5; 1Kr 6:12; 1Ta 17:12; 1Ta 22:10; Zk 6:13; İb 3:6; 1Pe 2:5; o 1Kr 1:37; 1Ta 28:7; Me 89:4; Me 89:36; Lü 1:33; o 1Ta 17:13; 1Ta 28:6; İb 1:5.



2 . S A M U E L 7 :1 5 - 8 :2



Davut’la ahit. Davut’un m innettarlığı



BÖLÜM 7 y a p tığ ın d a o n u in s a n la r ın d e ğ ­ a Mt3:17 b Le26:18 n e ğ i y l e ,1’ a d e m o g u ll a r ın ın v u ­ 1Kr8:46 Me89:30 r u ş la r ıy la te r b iy e e d e ç e ğ im . Me89:32 Yr52:3 1 5 A m a s e n in ö n ü n d e n k a ld ır­ c 1Sa15:23 d ığ ım S a u l'd a n e s ir g e d iğ im 11 v e ­ c 2Sa 7:12 1Ta 17:14 fa lı se v g im i o n d a n e s irg e m e y e ç e Me45:6 Me89:36 g im . 1 6 S e n in e v in v e k ra llığ ın Da2:44 d e v irle r b o y u d u ra ça k , t a h tın d e ­ İb 1:8 Vh 11:15 v irle r b o y u ay a k ta k a la ç a k .' " ç d 2Sa 7:4 1Ta 17:15 1 7 N a ta n b ü tü n b u s ö z le ri v e 2Pe 1:21 g ö r ü n tü y ü D a v u t'a b ild ir d i.d e Ba32:10 1Sa2:8 1 8 B u n u n ü z e r in e K ral D a ­ 1Sa18:18 1Ta 17:16 v u t Y e h o v a 'n ı n ö n ü n e g e lip Mi6:8 f 1Ta 17:17 d iz ç ö k tü v e "E y U lu R a b Yeg Ba15:2 h o v a , b e n k im im ,e a ile m k im ki, h 1Sa16:7 1Ta 17:18 b e n im iç in b u n ç a ş e y y a p tın ? " Me 17:3 Me 139:1 d ed i. 1 9 "E y U lu R a b Y e h o v a, İb 4:13 b u ö n e m s iz b i r ş e y m iş g ib i k u ­ ı Ba49:10 Sy24:17 lu n u n e v in in g e le ç e ğ in d e n d e Tkr9:5 Yş23:14 sö z e t tin . V e b u s ö z ü n in s a n ­ İş; 55:11 la r iç in b ir k a n u n o ld u ,f e y U lu Lu1:55 i 1Ta 17:19 R a b Y e h o v a .g 2 0 S e n k u lu n u j Me25:14 Ams3:7 iy i t a n ı 's ı n ,h D a v u t b a ş k a n e d i­ k Tkr3:24 y e b ilir, S a n a n e s ö y le y e b ilir, e y 1Ta 16:25 Me86:10 U lu R a b Y e h o v a ? 21 K endi sö ­ Me96:4 z ü n u ğ r u n a 1 v e y ü r e ğ in in arzu ­ l Çk15:11 1Sa2:2 s u n a g ö r e i b ü tü n b u b ü y ü k iş le ­ 1Ta 17:20 Me83:18 ri y a p tın k i k u lu n d a b u n la r ı Me89:6 b ils in .j 2 2 İş te b u n d a n d o la y ı Yr 10:6 m Tkr4:35 U lu R a b Y e h o v a , S e n g e rç e k te n İ^45:5 1Ko8:4 b ü y ü k s ü n !k S e n in g ib is i y o k ll K u ­ n Tkr4:7 la k ta n d u y d u ğ u m u z b ir ç o k ta n r ı 1Ta 17:21 Me 147:20 o ls a d a S e n d e n b a ş k a T a n rı y o k !m o Çk3:8 Çk19:5 2 3 Y e ry ü z ü n d e h a lk ın İsra il g ib i İ^63:9 b i r m ille t v a r m ı? n O n la r ı K e n ­ o Tkr 10:21 p Çk9:16 d i h a lk ın y a p m a k ,° o n la r u ğ r u n a r Tkr9:26 Ne1:10 k o rk u n ç v e b ü y ü k iş le r ö y ap arak s Tkr26:18 n a m sa lm a k P iç in İs r a il'i b e d e lle 1Ta 17:22 k u rta rd ın . M ıs ır 'd a n b e d e lle k u r­ t a r d ığ ın ' b u h a lk u ğ r u n a , d iğ e r 2 Sütun B e n im



o g l u m a o la ç a k .



Y a n lış



m ille tle r i v e ila h la r ın ı k o v d u n . 2 4 İsra il d e v irle r b o y u S e n in h a l, , , . . k ın s o ls u n d iy e o n la r ın y e r in i p e -



b Çtsİ™ Me89:28 c 2Sa6:18 İ59 7



420



kistind in v e o n la r ın T a n r ıs ı o ld u n ,a e y Y e h o v a. 25



E y Y e h o v a T a n r ım , b u k u ­



lu n v e e v i h a k k ın d a s ö y le d iğ in sö zü s o n s u z a d e k tu t; sö y le d i­ ğ in g ib i y a p .b



26



'G ö k le r in h â ­



k im i Y e h o v a , İ s r a il'in T a n r ıs ıd ır 'ç d e n s in v e b u ş e k ild e a d ın d e ­ v irle r b o y u y ü ç e ltils in .ç V e k u ­ lu n D a v u t'u n e v i S e n in ö n ü n ­ d e a y a k ta k a ls ın .d



27



Çünkü



e y İs r a il'in T a n rısı, g ö k le r in h â k i­ m i Y e h o v a, 'S e n in iç in b ir e v y ap a ç a ğ ım 'e d iy e re k k u lu n a b i r v a ­ h iy v e rd in . B u n d a n d o la y ı k u lu n ö n ü n d e d u a e t m e çe s a re ti b u ld u .f 2 8 Ey U lu R a b Y e h o v a , S e n g er­ ç e k T a n r ıs ın . S ö z le rin y e r in e g el­ s in ^



çü nk ü



v a a t e t tin .h



k u lu n a b u



iy iliğ i



2 9 N e o lu r k u lu ­



n u n e v in i b e re k e tli k ıl k i,ı d e v ir­ le r b o y u S e n in ö n ü n d e d u r s u n 2 Ç ü n k ü e y U lu R a b Y e h o v a , b u n u S e n v a a t e t tin v e v e rd iğ in b e re ­ k e tle b u k u lu n u n e v i so n s u z a d e k b e re k e tli o ls u n ." j



8



D a h a s o n r a D a v u t F ilis tîle r ik y e n ilg iy e u ğ ra ttı, o n la r a b o ­



y u n e ğ d ir d i; M e te g -a m m a 'y ı Filis tîle r in e lin d e n ald ı. 2 A rd ın d a n M o a b lıla r ım b o z ­ g u n a u ğ ra ttı. O n la r ı s ıra h a lin d e y ere y a tır ıp ö lç ü ip iy le ö lç tü . S ı­ r a n ın ik i ö lç ü ip i u z u n lu ğ u n d a ­ k i k ıs m ın ı ö ld ü rü p b ir ö lç ü ip i u z u n lu ğ u n d a k i k ıs m ın ı sağ; b ıra k tı.n V e M o a b lıla r D a v u t'a k u lo o lu p h a ra ç ö d e m e y e b a ş la d ıla r.11 c 1Ta 17:24; 1Ta 29:11; Me 72:19; Mt 6:9; Yhn 12:28; d Ba 49:10; Yr 33:22; e 2Sa 7:11; f 1Ta 17:25; Me 10:17; g Sy 23:19; 1Kr 2:4; Me 89:35; Me 132:11; İş 55:11; Yhn 17:17; Tit 1:2; h 1Ta 17:26; ı 1Ta 17:27; i Me 89:36; Me 132:12; j 2Sa 22:51; Me 72:17; BÖLÜM 8 k Yş 13:2; 2Sa 21:15; l 2Sa 22:18; 1Ta 18:1; m Sy 24:17; Hk 3:29; 1Sa 14:47; Me 60:8; n Tkr 23:4; Tkr 23:6; o 1Ta 18:2; o 2Kr 3:4; 2Ta 26:8; Me 72:10.



421



2 . S A M U E L 8 : 3 - 9 :4



Davut’un zaferleri. Yonatan’ı h atırlar



BÖLÜM8 a 1Sa14:47 2Sa 10:6 d e n e t i m i a lt ı n a a lm a y a g id e r­ 1Kr 11:23 Me60:Üst k en D a v u t o n u b o z g u n a u ğ ra ttı. b 1Ta18:3 15:18 4 O n u n b in y ed i y ü z a tlıs ıy la y ir ­ c Ba Çk23:31 Tkr 11:24 m i b in y a y a a s k e rin i e le geçirdi.« 1Kr4:21 Me72:8 D a v u t a tla r d a n d y ü z sav as a ra b a ­ C1Ta18:4 s ın a y e te c e k k a d a rın ı ay ırıp k a la ­ d Tkr 17:16 Me20:7 n ın ı to p a l e t t i.* “ Me33:17 e 11:6 5 T s o b a k ra lı H a d a d e z e r 'in f 1Kr 11:24 İs 7:8 y a r d ım ın a Ş a m 'd a n A r a m ile rf g e­ g 1Ta18:5 lin c e , D a v u t o n la r d a n d a y ir m i h 1Sa13:3 ı 1Ta18:6 ik i b i n k is iy i k ılıç ta n g e ç ir d i.g i Tkr 7:24 2Sa8:14 6 S o n ra d a A r a m ile rin ¡Şam 'd aki 1Ta18:13 j 1Ta18:7 to p ra k la rın a a sk e ri b ir lik le r 11 y er­ Lu11:22 le ştird i. V e A ra m ile r D a v u t'a kul k 1Ta18:8 l 2Kr 14:28 o lu p h a ra ç ö d e m e y e b aslad ılark m 1Ta18:9 Ba43:27 Y e h o v a D a v u t'u g ittiğ i h e r y er­ n İs 39:1 d e d e stek led ik 7 D a v u t H ad a­ o 1Ta18:10 ö Y^6:19 d e z e r 'in a d a m la r ın ın ü z e rin d e k i 1Kr 7:51 1Ta18:11 a ltın k a lk a n la r ı d a a lıp Y eru sa1Ta22:14 1Ta26:27 l i m 'e getirdi.) 8 K ral D a v u t ay ­ p 2Sa8:2 r 2Sa8:1 rıc a H a d a d e z e r y ö n e t im in d e k i 3 T s o b a k ra lı“ R e h o b o g lu H ad a d ez e r,b F ıra t b ö lg e s in i“ y e n id e n



B e ta h v e B e ro ta y ş e h ir le rin d e n



2. Sütun a 1Sa30:18 b 2Sa8:7 9 H a m a t k ra lıl T o i, H a d a d e ­ 1Ta18:7 z e r 'in b ü tü n o rd u s u n u D a v u t' c Me60:Üst C1Ta18:12 u n b o z g u n a u g r a ttıg ın ı d u y d u .m d 2Sa8:6 1 0 B u n u n ü z e r in e T o i, o g lu Yo- e Ba25:23 Ba27:29 Ba27:37 r a m 'ı K ral D a v u t'u n h a tır ın ı s o r ­ Şy24:18 m a y a 11 v e H a d a d e z e r 'le sav aşıp f 1Ta18:13 Me37:28 y e n d ig i iç in o n u k u tla m a y a g ö n ­ Me60:12 2Şa5:3 d e rd i. (Ç ü n k ü H a d a d e z e r ile T o i g 2Şa5:5 a ra s ın d a s ü re k li sav as v a rd ı.) Yo- h 2Şa23:3 1Kr3:6 ı 1Ta18:14 ra m g id erk en , y a n ın d a ç e s it çeOz29:4 s it g ü m ü s , a ltın v e b a k ır esy a Oz29:14 i 2Şa20:23 d a g ö tü rd ü .ö 11 K ral D a v u t b o ­ 1Ta11:6 j 2Şa20:24 y u n e g d ird ig i b ü tü n m ille tle r ­ 1Kr4:3 1Ta18:15 d e n a ld ığ ı g ü m ü s v e a ltın la b ir­ k 2Şa15:27 lik te b u n la r ı d a Y e h o v a 'y a ad a d ı.11 1Ta6:8 1Ta6:53 1 2 A ra m 'd a n , M o a b 'd a n ,p A m 1Ta18:16 m o n o g u lla r ın d a n , F ilis tîle r d e n ,r l 1Ta24:3 1Ta24:31 m 2Şa23:20 1Kr1:44 2Sa 8:4* Diz arkası kirislerini keserek 1Kr2:35 sakatlama yöntemi. 1Ta18:17 ç o k m ik ta rd a b a k ır e le g e ç ir d i.k



A m a le k 'te n a v e T s o b a k ra lı R e­ h o b o g lu H a d a d e z e r 'd e n a ld ı­ ğı g a n im e tib d e a d a m ış tı. 1 3 D a v u t T uz V a d is in d e ç o n s e ­ k iz b in E d o m lu y u ö ld ü rd ü k te n s o n r a g e ri d ö n d ü ğ ü n d e b ü y ü k b ir ü n e kavuktu.« 1 4 E d o m 'a a sk e ri b ir lik le r y e rle s tird i.d Evet, b ü tü n E d o m 'a b ir lik le r y erlestird i v e E d o m lu la r D a v u t'a k u llu k e tm e y e b a s la d ı.e Y e h o v a D a v u t'u g ittiğ i h e r y e rd e d e stek liy o rd u k 15 D a v u t b ü tü n İs r a il'd e sa l­ t a n a t sü rü y o r,ğ tü m h a lk ın ı a d a ­ le t v e d o ğ r u lu k la h y ö n e tiy o rd u k 1 6 T se ru y a o ğ lu Y o a b i o r d u n u n b a s ın d a y d ı, A h ilu d o ğ lu Y e h o sa fat> saray ta r ih ç is iy d i. 1 7 A h itu b o g lu T s a d o k k v e A b ia ta r o ğ lu A h im e le k l k â h in d i; S e ra y a is e y a z m a n d ı. 1 8 Y e h o y a d a o ğ lu B e n a y a ,m K e r e tile r in n v e P e le tile r i n o b a c ın d a y d ı. D a v u t'u n o ğ u l­ la rı ise k a h in d i.*»



9



D av u t, " S a u l e v in d e n h a y a t­ ta o la n k im s e v a r m ı? Y o n a -



t a n 'ın h a tır ı i ç i n p o n a v e fa r g ö s ­ te r e y im " d ed i. 2 S a u l e v in d e n T s ib a s a d ın d a b ir h iz m e tk â r v a r­ d ı. O n u D a v u t'u n y a n ın a ça g ırd ılar. K ral, " T s ib a s e n m is in ? " d ed i. O d a " B e n im e f e n d im " d iy e k a r­ gılık v erd i. 3 K ral, " S a u l e v in ­ d e n h a y a tta k a la n k im s e v a r m ı? " d iy e so rd u , "T a n rı rızası iç in o n a v e fa g ö s te rm e k is te r im ." 1 T s ib a k ra la " Y o n a t a n 'ın a y a k la r ı s a ­ k a t b ir o ğ lu v a r " t d ed i. 4 Kral "N ered e?"



d iy e



sord u .



T s ib a



n 2Sa 15:18; o 2Sa20:7; ö 2Sa 20:26; 1Kr4:5; 1Ta 18:17; BÖLÜM 9 p 1Sa 18:3; 1Sa 20:15; 1Sa 20:42; Oz 17:17; r Oz 19:22; Mi 6:8; Zk 7:9; s 2Sa 16:1; 2Sa 19:17; s 1Sa 20:14; t 2Sa 4:4; 2Sa 9:13; 2Sa 19:26. 2Sa 8:18* Ya da "yüksek mevkilerdeydiler"



2 . S A M U E L 9 :5 - 1 0 :8



k i r 'i n b e v in d e " d iy e çe v a p v erd i. 5 K ral D a v u t h e m e n



adam



g ö n d e rip o n u L o -d e b a r'd a n , A m ­ m ie l o ğ lu M a k ir 'in e v in d e n ge­ tir tti.



6 Sau l o ğ lu Y o n a ta n 'ın



o ğ lu M e f ib o ş e t D a v u t'u n ö n ü n e g e lin ç e h e m e n y ü z ü s tü y ere k a ­ p a n d ık D a v u t " M e fib o ş e t !" d ey in ç e " E m re d in e fe n d im " d ed i. 7 D a v u t "K o rk m a , b a b a n Y o n a t a n 'ı n



h a t ır ı



g ö s te rm e k



iç in ç sa n a v e fa d is t i y o r u m "



d e d i.



" B ü y ü k b a b a n S a u l'u n tü m to p ­ r a k la r ın ı s a n a g e r i v e r e ç e ğ im e v e h e r z a m a n s o fr a m d a y e m e k y iy e ç e k s in ." f 8 Bunun



ü z e r in e M e fib o ş e t



y ere k a p a n ıp " B u k u lu n n e ki, b e ­ n im g ib i ö lü b i r k ö p eg es lü tfe ­ d iy o r s u n ? " d e d i.



422



Mefiboşet. Ammon habercileri aşağılar



"L o -d e b a r 'd a ,a A m m ie l o ğ lu M a -



9 K ral, S a u l'



u n u şa ğ ı T s ib a 'y ı ça ğ ırd ı v e o n a " S a u l 'a v e e v in e a it n e v a rs a



BÖLÜM9 a Yşj 13:26 b 2Sa 17:27 c 1Sa24:8 1Sa25:23 C2Sa9:1 d Ey6:14 Öz 11:17 e Ru4:5 f 2Sa 19:28 1Kr2:7 Öz 11:25 ¡S32:8 g 1Sa24:14 Lu14:11 h 2Sa9:1 2Sa 16:4 2Sa19:29 ı 2Sa9:7 2Sa19:28 i 2Sa 19:17 j 2Sa9:3 k 1Ta8:34 1Ta9:40 2. Sütun a 2Sa9:7 2Sa19:28 b 2Sa4:4



BÖLÜM10 e f e n d in in to r u n u n a v e r iy o r u m " h c Ba19:38 Hk10:7 d e d i. 1 0 " S e n , o ğ u lla r ın v e Hk11:12 h iz m e tç ile r in , to p ra ğ ı o n u n iç in Hk11:33 iş le y ip ü r ü n ü to p la y a ç a k s ın ız . 1Sa11:1 T o p la d ık la rın ız , e fe n d in in to r u ­ C1Ta 19:1 d 1Ta 19:2 n u n u n e v i iç in y iy e ç e k o la ç a k . e 2Sa2:5 F a k a t e f e n d in in to r u n u M e fib o f Ba42:9 Sy13:2 ş e t h e r z a m a n b e n im s o fr a m d a Ys2:1 y e m e k y iy e ç e k ." ı g 1Ta 19:3 T s ib a 'n ın o n b e ş o ğ lu v e y ir m i h Le19:27 ı 1Ta 19:4 h iz m e tç is i v ard ı.' 11 T s ib a k ra­ i Ys6:24 la " E fe n d im k ral k u lu n a n e e m Y^18:21 1Ta 19:5 re ttiy se b u k u lu n a y n e n y a p a ç a k " j Ba34:30 d ed i. " M e fib o ş e tj b e n im s o fr a m ­ Çk5:21 1Sa13:4 d a * h e r z a m a n kral o ğ u lla r ın d a n 1Sa27:12 b ir i g ib i y e m e k y iy o r." 1 2 M ek Sy13:21 f ib o ş e t'in M ik a k is m in d e k ü çü k l 2Sa8:5 1Ta 19:6 b i r o ğ lu v ard ı. T s ib a 'n ın e v in d e m Y^13:13 y a ş a y a n h e rk e s M e f ib o ş e t'in h iz 1Ta 19:7 n 2Sa23:8 1Ta 19:8 2Sa 9 :1 1 * Ya da "kralın sofrasında"



m e tin d e y d i. 1 3 M e f ib o ş e t Yer u ş a lim 'd e y a şıy o rd u , h e r z a m a n k ra lın s o fr a s ın d a y e m e k y iy o r­ d u k İk i ay ağ ı d a s a k a ttı.b 1 i l 1 0



V e s o n r a A m m o n o g u lla r ı n ın ç k ralı ö ld ü , y e r in e



o ğ lu H a n u n k ral o ld u .ç nun



ü z e r in e



bana



v e fa lıy d ı,



H a n u n 'a



D a v u t, ben



v e fa



2 Bu­ "N ah aş



de



o ğ lu



g ö s te re y im " d



d ed i. S o n r a o n a b a b a s ı iç in b a ş ­ s a ğ lığ ı



d ile m e k



ü ze re



h iz -



m e tk â r la r ın ıe g ö n d e rd i v e a d a m ­ la r A m m o n to p ra k la rın a v ard ı. 3 A m m o n o g u lla r ın ın



ile r i g e ­



le n le r i, e fe n d ile r i H a n u n 'a " D a ­ v u t s a n a b a ş s a ğ lığ ı d ile y e n b u a d a m la r ı s e n in ö n ü n d e b a b a n ı o n u r la n d ır m a k iç in m i g ö n d e r­ d i s a n ıy o r s u n ? " d e d iler. "D a v u t o n la r ı ç a s u s lu k e ts in le r ,f h e r ta ­ rafı a ra ştırıp ş e h r i y ık s ın la r d iy e g ö n d e r d i ."



4



B u n u n ü z e r in e



H a n u n D a v u t'u n h iz m e tk â rla r ı­ n ı tu tu p s a k a lla r ın ın y a r ıs ın ı tıra ş e t t i h v e g iy s ile r in i o r ta y e r in d e n k a lça h iz a s ın a k ad ar k esip o n ­ la rı g e ri g ö n d e rd i.1



5 D u ru m u



h a b e r a la n D a v u t o n la r ı k a rşıla ­ m a k ü z e re h e m e n a d a m g ö n d e r­ d i; ç ü n k ü ç o k u ta n ıy o rla rd ı. Kral o n la r a , "S a k a lla r ın ız iy iç e u zay a­ n a k a d a r E r ih a 'd a i k a lın , s o n r a d ö n e r s in iz " d ed i. 6 B u sırad a A m m o n o g u lla r ı D a v u t'u n n e fr e tin i u y a n d ırd ık la ­ r ın ı a n la d ıla r j v e h a b e r g ö n d e rip B e y t-r e h o b k ile T s o b a 'd a n l y ir m i b in A ram i y a y a ask eri, M a a k a kralıy la m b in a d a m ın ı v e İş to b 'd a n o n ik i b in a sk e ri ü ç re tle tu ttu la r. 7 D avut bu n u



d u yu n ça Y oab'



la y iğ itle ri, b ü tü n o rd u y u o ra ­ y a g ö n d e rd i.n



8 A m m o n o g u l-



Aram iler yenilir. Bat-şeba’yla zina



423



BÖLÜM10 a Sy13:21 b 1Ta19:9 h o b 'd a n a g e lm iş o la n A ra m ile rle c 1Ta19:10 c Ba19:38 b ir lik te İş to b 'd a n g e le n le r v e M aSy21:24 1Ta19:11 a k a d a a ç ık ara z id e sav aş d ü z e n i­ d 1Sa26:6 2Sa2:18 n e g e ç ti.b 2Sa23:18 1Ta2:16 9 Y o a b h ü ç u m k u v v e tle rin in e 1Ta19:12 ö n d e v e a rk a d a m e v z ile n d ig iÖz20:18 f 1Ta19:13 n i g ö r ü n ç e , İs r a il'in s e ç m e y i­ g Tkr31:6 2Ta32:7 ğ itle r in d e n b a z ıla rın ı a y ır ıp h 1Sa3:18 1Sa14:6 A ra m ile rin k a rş ıs ın a y erle^ tird i.ç 2Sa15:26 1 0 G e ri k a la n la r ı d a A m m o n o Me37:5 Me44:5 g u lla r ın m ç k a rş ıs ın a y e rle ş tirs in Oz29:25 ı 1Ta19:14 d iy e k ard eşi A b iş a y 'ın d k o m u ta s ı­ i 1Ta19:15 j 2Sa5:5 n a v erd i. 11 V e o n a "A ra m ile r k 2Sa8:3 b a s k ın ç ık a rs a s e n b a n a y a rd ım a l Ba15:18 Çk23:31 g e lir s in , fa k a t A m m o n o g u lla r ı Tkr 11:24 2Sa8:5 b a s k ın ç ık a rs a b e n s a n a y a rd ım a 1Kr4:21 Me72:8 g e l i r i m " d e d i. 1 2 "G ü ç lü o l! m 1Ta19:16 T a n r ım ız ın ş e h ir le ri v e h a lk ım ız n 1Ta19:17 la rı çık ıp ş e h ir k a p ıs ın ın g iriş in d e sav aş d ü z e n i ald ı. T s o b a v e Re-



u g r u n a f ç e s u r o la lım .s Y e h o v a d a g ö z ü n d e d o ğ ru o la n ı y a p s ın ." h 1 3 Y o a b 'la y a n ın d a k ile r sa ld ı­ rıy a g e ç in ç e A r a m ile r o n la r d a n k a çtı.1



1 4 O n la r ın k a ç tığ ın ı g ö ­



re n A m m o n o g u lla r ı d a A b işay ' dan



k a çıp ş e h r e g i r d i . B u n u n



ü z e rin e Y o ab A m m o n o g u lla rıy la s a v a şm a y ı b ıra k a ra k Y e ru ş a lim 'e g ittU



^



1 5 A r a m ile r İs r a ilo g u lla rı k ar­ c ıs ın d a b o z g u n a u ğ r a d ık la r ın ı g ö r ü n ç e b i r a ray a to p la n d ıla r . 1 6 H a d a d e z e rk a d a m



g ö n d e rip



İr m a k b ö lg e s in d e k i A ra m ile ri getir t ti.l O n la r H a d a d e z e r 'in o rd u k o m u ta n ı S o b a k 'ın m k o m u ta s ın ­ d a H e la m 'a g eld iler. 1 7 D a v u t d u r u m u h a b e r a lır a lm a z b ü tü n İs r a ilo g u lla r ın ı to p ­ la d ı v e Ü r d ü n İ r m a ğ ın ı g e ç ip H e la m 'a g e ld i. A r a m ile r sav aş d ü z e n i a lıp D a v u t'la sa v aşm ay a b a şla d ıla r.n



1 8 V e İs ra ilo ğ u lla -



2. Sütun a 2Sa8:4 b Tkr20:1 Me 18:38 c 1Ta19:18 c 2Sa10:6 d Me 18:37 e Ba15:18 Tkr20:11 Yş 1:4 f 1Ta19:19 BÖLÜM11 g 1Kr20:22 2Ta36:10 h 1Sa8:20 Vz3:8 ı 1Ta20:1 i 2Sa 12:26 j 1Sa9:26 Eli: 10:9 k Ey31:1 (Oz5:20 Mt5:28 l (Oz6:25 m 1Ko10:12 Yk 1:14 n 2Sa 12:24 1Kr1:11 o 1Ta3:5 o Ba10:15 Ba15:20 Tkr20:17 p 2Sa23:39 1Kr15:5 1Ta11:41 r Çk20:17 Le19:11 1Ko7:1



2 . S A M U E L 1 0 :9 -1 1 :6



r ın ın ö n ü n d e n k a ç tıla r.a V e D a ­ v u t o n la r ın y ed i y ü z a ra b a çısın ı, k ırk b in a tlıs ın ı v u rd u ;b o rd u k o m u ta n ı S o b a k 'ı d a v u ru p o r a ­ d a ö ld ü r d ü . 1 9 H a d a d e z e r 'in h iz m e tin d e k i tü m k ra lla rç İsra ilo ğ u ll a r ın a y e n i l d i k l e r i n i d g ö ­ r ü n ç e h e m e n İ s r a il'le b a rış y a ­ p arak o n la r ın h iz m e tin e g e ç t i le r . A r a m ile r d e k o r k u p b i r d a h a A m m o n o g u lla r ın a y a rd ım e t m e ­ y e k a lk ış m a d ı.f



U



Y ılın b a ş ın d a ,* g k ra lla rın



s e fe r e y ık tığ ı d ö n e m d e h D a v u t Y o a b 'la a d a m la r ın ı v e tü m İsra il o rd u su n u A m m o n o ğ u lla rın ı y o k e t m e y e 1v e R a b b a 'y ı k u şa tm a y a i g ö n d e rd i. F ak at k e n d is i Yer u ş a lim 'd e k ald ı. 2 A k şa m v a k ti D a v u t y a ta g ın d a n k alk ıp k ral e v in in d a m ın d a j d o la ş m a y a b an lad ı. D a m d a n b a ­ k ark en , y ık a n a n b i r k a d ın görd ü ;k k a d ın ç o k g ü z e ld ü 3 D a­ vut onun k im o ld u ğ u n u ö ğ r e n m e k iç in a d a m g ö n d e rd i.1" "Adı B a t-ş e b a " n d e d iler, " E lia m ' ı n o kızı, H ititliö U riy a 'n ın P k a ­ rıs ı." 4 B u n u n ü z e rin e D a v u t o n u g e tir tm e k iç in u la k la r g ö n ­ d e r d i. K a d ın y a n ın a g e ld i;s o s ı­ rad a k irliliğ in d e n a r ın m a d ö n e m in d e y d i. D a v u t o n u n la y a ttı;t v e s o n r a k a d ın e v in e d ö n d ü . 5 K a d ın g e b e k a ld ı v e D a v u t'a " G e b e k a ld ım " d iy e h a b e r g ö n ­ d e rd i. 6 B u n u n ü z e r in e D a v u t " H itit li U r iy a 'y ı b a n a g ö n d e r " d iy e Y o a b 'a h a b e r y o lla d ı. Y o ab d a U r iy a 'y ı D a v u t'a g ö n d e r d i. sVz 8:4; ş Le 12:2; Le 15:19; Le 15:29; Le 18:19; t Çk 20:14; Le 18:20; Le20:10; Tkr 22:22; Öz 6:32; İb 13:4; Yk 1:15. 2Sa 1 1 :1 * Ya da "sonraki ilkbahar"



2 . S A M U E L 1 1 :7 -2 7



424



Davut’un planı. Uriya OldUrUlUr



7 Ü riy a g e lin ç e D a v u t o n a Y o a b ' ın v e o r d u n u n n e d u ru m d a o l-



BÖLÜM11 a 1Sa25:41



la r ın



d u g u n u , s a v a sın n a s ıl g ittiğ in i so rd u . 8 S o n u n d a "H a y d i e v i­



b 2Sa6:17 2Sa 7:2



s a ld ırın ç a D a v u t'u n h iz m e tk a rla ­



n e g it d e b ira z d i n l e n " * a d ed i. Ü riy a sa ra y d a n ç ık ın ç a k ral a r­



c 2Sa20:6



d a ö ld ü .b



CLe15:16 Tkr23:9 1Sa21:5



b ite n le r i D a v u t'a b ild ir m e k iç in



k a s ın d a n b ir a rm a ğ a n g ö n d e rd i. 9 N e v a r k i Ü riy a e v in e g itm e ­ d i, k ra lın d iğ e r h iz m e tk a rla r ıy ­ la b ir lik te s a ra y ın girim inde y a ttı. 1 0 D a v u t'a "Ü riy a e v in e g itm e ­ d i" d e d iler. B u n u n ü z e rin e D a ­ v u t Ü riy a 'y a " S e n y o ld a n g e lm e ­ d in m i? N e d e n e v in e g itm e d in ? "



d 1Sa17:55 1Sa20:3 1Sa25:26 2Sa14:19 e Ba19:33 Oz20:1 Ho4:11



11 O z a m a n Ü riy a



f Me19:13



" S a n d ık b d a, İsra il v e Y a h u d a h a l­



g 1Sa18:17 1Sa18:25



d iy e so rd u .



k ı d a ça rd a k la rd a k alıy o r; e fe n ­ d im Y o a b 'la e fe n d im in h iz m e tk a rla rıç k ırlard a k o n a k lıy o r " d ed i. " B u d u ru m d a b e n n a s ıl e v im e g id e r im ? N asıl y iy ip içe r, k a rım ­ la b ir lik te o lu r u m ? ç S e n in ç a n ın , b a s ın ü z e r in e y e m in e d e r im d ki b u n u y a p a m a m ."



h 2Sa 12:9 Me51:14 Oz3:29 Oz 17:13 Zk8:17 Mr 7:21 ı Vz8:4



b u lu n d u ğ u y e r e k o y d u .“1



1 7 S e h r in a d a m la r ı ç ık ıp Y o a b 'a rın d a n ö le n le r o ld u , H ititli Ü riy a 1 8 Y o ab savakta o lu p



b ir u la k g ö n d e rd i.



1 9 V e u la ­



ğa s u n la rı e m r e tti: "K ra la savakta o lu p b ite n le r i a n la ttık ta n so n ra , 20



k ral ö fk e le n ir s e v e 'S a v a ş m a k



iç in s e h r e n e d e n o k a d a r y a k ­ la ş tın ız ? S u rla rın ü z e rin d e n siz e o k a ta ç a k la r ın ı b ilm iy o r m u y d u ­ nuz?



2 1 Y e r u b b e ş e tç o ğ lu A bi-



m e le k 'iç ö ld ü re n k im d i? T e b e ts ' t e d s u rla rın te p e s in d e n ü z e rin e b ir d e ğ ir m e n ta ş ı a tıp o n u ö ld ü ­ re n b ir k a d ın d e ğ il m iy d i? e N e ­ d e n su rlara o k a d a r y a k la ş tın ız ? ' d erse, 'H iz m e tk a rın H ititli Ü riy a d a ö ld ü 'f d e rs in ." 2 2 Ü la k g id ip Y o a b 'ın s ö y le ­ d iğ i h e r ş e y i D a v u t'a b ild ird i.



1 2 O zam an D avut "B u g ü n de k al, y a rın s e n i g ö n d e r ir im " d ed i.



2. Sutun a Le19:17 1Ta21:3



tıla r " d e d i. " S e h ir d e n ç ık ıp k ır­



B ö y le ç e Ü riy a o g ü n v e e r te s i g ü n



b 2Sa 12:9



Y e r u s a lim 'd e k a ld ı. 13 Son ra D a v u t, h u z u r u n d a y iy ip iç s in



o n la r ı k a p ın ın g ir iş in e k a d a r g eri



c Hk6:32 Hk7:1



p ü s k ü rttü k .



d iy e Ü r iy a 'y ı ça ğ ırd ı v e o n u sar-



CHk9:52



h o s e t ti.e N e v a r ki, a k s a m o lu n ç a Ü riy a y in e k e n d i e v in e g itm e d i,



d Hk9:50 e Hk9:53



e fe n d is in in h iz m e tk a rla r ıy la b ir ­



H ititli Ü riy a d a ö ld ü ." h



f 2Sa3:34 2Sa11:3



n u n ü z e r in e D a v u t u la ğ a şö y le



lik te y a ttığ ı y e r e g itti.



1 4 E r te ­



23



"A d a m la r b iz d e n ü s tü n ç ık ­



d a ü z e rim iz e s ald ırd ılar. A m a b iz 24



O k ç u la r su rla ­



rın ü z e rin d e n h iz m e tk a rla r ın a o k y ağd ırdı,« k ra lın h iz m e tk a r la r ın ­ d a n b a z ıla rı ö ld ü . H iz m e tk a rın 25



Bu­



d ed i: " Y o a b 'a d e ki, 'B u n u d e rt



si s a b a h D a v u t Y o a b 'a b ir m e k ­



g 2Ta26:15



tu p y a z ıp f Ü riy a e liy le g ö n d e rd i.



h 2Sa11:17



1 5 M e k tu p ta



sa n a y ırm a z a S e h re d a h a d a şid ­



ı 2Sa2:26 İş 1:20 Yr2:30 Yr46:10



d e tle s a ld ırın v e o n u y e rle b ir



" Ü r iy a 'y ı ç a r p ı l ­



m a n ın e n s id d e tli o ld u ğ u cin s a f­ la ra k o y u n g v e y a n ın d a n ç e k ilin k i v u r u lu p ö ls ü n " h d iy ord u k 1 6 B ö y le ç e , Y o a b s e h r i k u ­ ş a tır k e n , Ü r iy a 'y ı y iğ it a d a m 2Sa 11:8* Sözçük anlamıyla, "ayaklannı yıka"



i 2Sa 12:26



e d in m e , ç ü n k ü sav aşta kılıç: in ­



e d in .'i B u s ö z le rle Y o a b 'a ç e s a re t v er." 2 6 B a t-ş e b a k o ç a sı Ü r iy a 'n ın ö ld ü ğ ü n ü d u y d u v e e fe n d is ii iç in



j Ba20:3 Yo 1:8



y a s tu ttu .k



k 2Sa3:31



t in ç e D a v u t h e m e n a d a m g ö n ­



l 1Sa31:13



d e rip k a d ın ı sa ra y ın a g e tir tti v e



2 7 Yas d ö n e m ü bi-



425



Natan’ın örneği; Davut tövbe eder



kadın Davut'un karısı oldu.a Bir süre sonra ona bir oğul doğurdu. Fakat Davut'un yaptığı sey Yehova'nın ğözündeb kötüydu.ç -| t ) Ve Yehova Davut'a Na1 2 ta n 'ıc ğönderdi. Natan Davut'un yanına gidipd şunla­ rı anlattı: "Bir sehirde iki adam vard ı;biri zengin oburu yoksul­ du. 2 Zengin adamın birçok koyunu ve sığırı vardı;e 3 fa­ kat yoksul adamın, satın aldığı kırçuk bir disi kuzudan baska bir seyi yoktu.f Bakıp beslediği bu kuzu, adamın yanında çocukla­ rıyla birlikte büyüyordu. Adamın lokmasından yer, tasından içer ve koynunda uyurdu. Kuzu ada­ m ın kızı ğibi olmustu. 4 Der­ ken bir gün zengin adama bir misafir ğeldi. Adam ğelen yolcu­ ya sunmak için kendi koyunlarına ve sığırlarına kıyamadı. Gidip yoksul adamın kuzusunu aldı ve misafiri için hazırladı."ğ 5 Bunu duyan Davut adama çok öfkelendi;11 Natan'a "Yehova'nın hakkı için/ bunu yapan adam olümü haketmiş>tir!"idedi. 6 "Merhamet ğöstermediği1 ve böyle bir sey yaptığı için o disi kuzu karşılığında dört katk bedel ödem eli."l 7 Bunun üzerine Natan Da­ vut'a "O adam sensin!" dedi. "İs­ rail'in Tanrısı Yehova söyle diyor: 'Seni İsrail kralı olarak meshettim m ve Saul'un elinden kurtar­ dım." 8 Sana efendinin evini verdim,» onun eslerini" de koynuna verdim. İsrail ve Yahuda asiretlerini de sana verdim.p Bun­ lar az ğelseydi, bunun ğibi daha neler verirdim.1 9 Neden Ye-



a 2Sa5 :1 3 2S a 12:9 b 1Kr 15:5 1T a21:7 M e1 1:4 Yr 32:19 İb 4:13 c B a 3 9 :9 M e5 :6 İb 13:4



BÖ LÜ M 12 C 1Kr 1:8 1Ta17:1 1 T a29:29 d M e51:Ü st e 2Sa 5 :1 3 2Sa 1 5 :1 6 f 2S a 11:3 Oz 5:15 g 2S a 11:4 h Lu 6:41 ı T k r6:13 i 1S a26:16 j 2 S a 2 1 :7 k Ç k 2 2 :1 l Ç k 2 1 :3 4 m 1Sa 16:13 2S a 7:8 n 1Sa 18:11 1Sa 19:10 1S a23:14 M e 18:Üst o 1Sa 13:14 1Sa15:28 ö 2 S a 3 :7 1K r2:22 p 2 S a 2 :4 2 S a 5 :5 r 2S a 7:19 M e8 4 :1 1 Yk 1:17



2 . S ü tu n a C k20:13 C k20:14 Ç k 2 0 :1 7 b 2Sa11:15 c 2Sa 1 1 :2 7 İb 13:4 C 2S a 13:32 2S a 18:33 d Sy 14:18 G a 6 :7 e 2S a 12:19 2Sa1 3:1 4 2Sa1 5:1 4 f C k 2 1 :2 4 E y31:10 E y34:11 g 2S a 16:21 h 2 S a 1 1 :4 2 S a 1 1 :8 2Sa11:13 2Sa11:15 ı 2S a 16:22 i M t1 0 :2 6 Lu 12:2 j B a 3 9 :9 M e 32:5 M e3 8 :3 M e5 1 :4 Oz 28:13



2 . S A M U E L 1 2 :1 -1 8



hova'nın sözünü küçümsedin ve O 'nun ğozünde kötü olan ı a yap­ tın? Hititli Üriya'yı kılıçla oldur­ dun.1’ Onu Amm onoğullarının kılıçıyla öldürüp karısını ken­ dine aldın.ç 10 Beni küçüm ­ seyip Hititli Ü riya'nın karısını kendine aldığın için evinden kılıç ç hiç:bir zaman ayrılmayaçak.'d 11 Yehova ;>öyle diyor: 'Basına ğetireçeğim felaket senin kendi evinden çıkaçak. e Gözünün önünde eslerini elinden alaçağım ve onları baska birine vereçeğim; f o da ğüpeğündüz karıla­ rınla yataçak.ğ 12 Sen ğizliçe h yaptın ama Ben bu seyi ttlm İs­ rail'in ortasında, herkesin ğözü önünde ı yapaçağım.' " i 13 Ve Davut Natan'a "Yehova'ya karsı ğünah imledim"1 dedi.k O zaman Natan "Yehova da se­ nin ğünahını bağısladı. Olmeyeçeksin" m dedi. 14 "Yine de, böyle bir sey yaparak Yehova' ya sayğısızlık ettiğin n için, doğan oğlun mutlaka öleçek." ° 15 Sonra Natan evine ğitti. Ve Yehova, Ü riya'nın karısı­ nın Davut'a doğurduğu çoçuğun hastalanm asına neden oldu." 16 Davut çoçuk için Tanrı'ya ya­ karıp oruç tuttu.p Evine ğidip bü­ tün ğeçe yerde yattı.1 17 Evin­ deki ihtiyarlar basına toplanıp onu yerden kaldırmak istediler, fakat o kalkmak istemedi, o n ­ larla birlikte yemek de yemedi.s 18 Yedinçi ğün çoçuk öldü. Fa­ kat Davut'un hizmetkârları çoçuğun öldttğünü söylem eye k M e 51 :Üst; l Ck 34:6; M e 3 2 :1 ; M e 130:4; M i 7:18; m Le 20 :1 0 ; M e 103:10; n M e 51:4; o Ck 3 4 :7; Tkr 23 :2 ; Me 8 9 :3 2 ; Öz 3:11; İb 12:6; ö 1Sa 2 5 :3 8 ; 2Sa 2 4 :1 5 ; p 2Sa 12:22; Yun 3 :9 ; r 2S a 13:31; s 2 S a 3 :3 5 .



2 . S A M U E L 1 2 :1 9 - 1 3 :3



Süleyman dogar. Rabba ele geçirilir



k o rk tu la r. Ç ü n k ü " Ç o ç u k h a y a t­ ta y k e n o n u n la k o n u ş tu ğ u m u z d a b iz i d in le m iy o rd u ; ş im d i o n a n a ­ sıl 'Ç o ç u k ö ld ü ' d iy e lim ? K e n d i­ n e k ö tü b ir ş e y y a p a r" d iy orlard ı. 1 9 D a v u t h iz m e tk â r la r ın ın fı­ s ıld a ttığ ım ı g ö r ü n ç e ç o ç u g u n ö l ­ d ü ğ ü n ü a n la d ı. H iz m e tk â rla rın a , " Ç o ç u k ö ld ü m ü ? " d iy e sord u . O n la r d a "E v et, ö ld ü " d iy e çe v a p v erd iler.



2 0 B u n u n ü z e ri­



n e D a v u t y e rd e n k alk ıp y ık a n d ı, y a ğ s ü r ü n d ü ,a k ıy a fe tin i d e ğ iş ­ tirip Y e h o v a 'n ın e v in e b g itti v e y ere k a p a n d ı.ç S o n r a e v in e d ö ­ n ü p y e m e k is te d i, ö n ü n e h e ­ m e n y e m e k g e tird ile r v e y ed i. 21



Bunu



g ören



h iz m e tk â r la r ı



" B ü tü n b u y a p tık la r ın n e d e m e k o lu y o r ? " d iy e so rd u lar. " Ç o ç u k h a y a tta y k e n o n u n iç in o r u ç tu t­ tu n , a ğ la d ın . A m a ç o ç u k ö lü r ö l­ m e z k a lk ıp y e m e k y e m e y e b a ş ­ la d ın ."



22



D a v u t "E v et, ç o ç u k



h a y a tta y k e n o r u ç tu t t u m ç v e ağla d ım ;d ç ü n k ü 'K im b ilir , b e lk i Yeh o v a b a n a lü tfe d e r d e ç o ç u k y a ­ şa r^ d iy e d ü ş ü n d ü m .



23



F akat



ş im d i ö ld ü , n e d e n o r u ç tu ta y ım ? O n u g e ri g e tir e b ilir m iy im ? f B e n o n u n y a n ın a g id e ç e ğ im s a m a o b a n a g eri d ö n m e y e ç e k ." h 2 4 V e D a v u t k a rısı1B a t-ş e b a 'y ı te s e lli e tti. D a h a s o n r a y a n ın a g i­ rip o n u n la b ir lik te o ld u . B ir sü re s o n r a B a t-ş e b a b i r o ğ l a n d o ğ u r­ d u v e a d ın ı S ü le y m a n * k oy d u lar. Y e h o v a o n u ç o k se v d i.k



2 5 Ve



N a ta n l p e y g a m b e ri g ö n d e rd i. Y e­ h o v a o n u se v d iğ i iç in o d a o n a Y e d id y a * is m in i v erd i. 2Sa 12:24* "Barış" anlamındaki bir sözçükten türemiştir. 25* Anlamı, "Yah' ın Sevdiği"



BÖLÜM12 a Ru3:3 2Sa14:2 b 2Sa6:17 Me5:7 c Ba24:26 1Ta29:20 Ne8:6 Me95:6 c 2Sa 12:16 Yo 1:14 d İş38:3 e İş38:5 Yo2:14 Ams5:15 Yun3:9 f Vz9:6 26:14 g Ey30:23 Vz3:20 Vz9:10 Elç2:29 Elç2:34 Eli; 13:36 Ro5:12 h Vz9:5 ı 2Sa11:3 2Sa 12:9 i Me 127:3 j 1Ta3:5 1Ta22:9 1Ta28:5 Mt1:6 k 2Sa 7:12 1Ta29:1 l 2Sa 7:4 2Sa12:1 1Kr1:8 2. Sutun a 2Sa11:25 1Ta20:1 b Tkr3:11 Tkr23:6 13:25 Yr49:3 c 2Sa11:1 c 1Ta20:2 d Yij 22:8 1Sa30:20 2Sa3:22 2Sa8:11 e 1Ta20:3 BÖLÜM13 f 2Sa3:3 1Ta3:2 g 1Ta3:9 h 2Sa3:2 1Ta3:1 ı Ba34:3 Mt5:28 i Oz 11:19 j 2Pe2:14 k Oz4:23 Kl3:5 l 2Sa13:35



426



2 6 Y o a b ,a A m m o n o g u lla r ın ın R a b b a b ş e h r in e s a ld ırıla r ın ı sü r­ d ü rd ü v e s o n u n d a k ra llık ş e h r in i e le g eçird i.



27



S o n r a D a v u t'a



u la k la r g ö n d e rip " R a b b a 'y a sald ırd ım ç v e s u la r ş e h r in i e le g e çir­ d im " d e d i. 2 8 " S im d i a d a m la ­ rın g e ri k a la n ın ı to p la v e şe h re k arşı o rd u g â h k u ru p o n u e le g e­ çir. B ö y le ç e ş e h r i e le g e ç ir e n b e n o lm a y a y ım v e ş e h ir b e n im a d ım ­ la a n ılm a s ın ." 2 9 B u n u n ü z e rin e D a v u t tü m a d a m la r ın ı to p la d ı v e R a b b a 'y a s a ld ır ıp



o ra y ı



e le



g e ç ir d i.



3 0 M a lk a m 'ı n * b a ş ın d a k i ta ç ı a ld ı.ç B ir ta la n t a ltın d a n y a p ıl­ m ış v e d e ğ e rli ta ş la r la b e z e n ­ m iş o la n ta ç ı D a v u t'u n b a ş ın a k oy d u lar. D a v u t ş e h ir d e n y ü k lü m ik ta rd a g a n im e td a lıp g ö tü rd ü . 3 1 H a lk ı ş e h ir le r in d e n çık a ra ra k ta ş k e s im in d e , k e s iç i d e m ir a le t­ le r* v e b a lta la r la y a p ıla n



işler­



d e v e tu ğ la y a p ım ın d a ça lıştırd ı. D a v u t A m m o n o g u lla r ın ın b ü tü n ş e h ir le r in d e b ö y le y a p tı. E n s o ­ n u n d a a d a m la r ıy la b ir lik te Y eruş a lim 'e d ö n d ü . -I Q



D a v u t'u n o ğ lu A b ş a lo m '



13



u n f g ü ze l b ir k ız k a rd e­



şi v ard ı, a d ı T a m a r'd ı.s D a v u t' u n o ğ lu A m n o n h o n a â şık o ld u .1 2 T a m a r b a k ire y d i v e A m n o n ' u n o n a y a k la ş m a s ü o la n a k s ız g ö r ü n ü y o 'd u .j B u m e s e le A m n o n 'a ö y le s in e d e rt o ld u k i k ız k ard eşi T a m a r y ü z ü n d e n y a ta k la ra d ü ş­ tü .14



3 A m n o n 'u n Y e h o n a d a b l



a d ın d a b i r ark a d a şı v ard ı. Y e h o n a d a b D a v u t'u n k ard e şi S im e a h ' 2Sa 12:30* Muhtemelen Ammonoğullarının bir putu. Başka yerlerde Molek ya da Milkom olarak geçer.



427



Amnon üvey kardeşi Tam ar’ı kirletir



2 . S A M U E L 1 3 :4 -2 1



y a t a k a rd e ^ im "b d e d i.



N e d e n h e r s a b a h b ö y le m a h ­



BÖLÜM13 a 1Sa16:9 1Ta2:13



z u n g ö r ü n ü y o r s u n ? A n la t b a n a "



b 1Kr21:5



İs r a il'd e b ö y le ş e y o lm a z .ç B u al-



d e d i.b B u n u n ü z e r in e A m n o n " K a rd e ş im A b ş a lo m 'u n k ız kar-



c Le18:9



ç;ak lığ ıd y a p m a .



ı n a o ğ lu y d u ; ç o k a k ıllı b i r a d a m ­ d ı. 4 A m n o n 'a "E y k ral o ğ lu !



d e ş iç T a m a r 'a â şık o ld u m " ç d ed i. 5 Y e h o n a d a b d a " O h a ld e y a ta ­ ğ ın a g irip h a s ta y m ış g ib i y a p " d d ed i. " B a b a n m u tla k a s e n i g ö r­ m e y e g e le çe k tir. O n a , 'N e o lu r, kız k a rd e ş im T a m a r g elip b a n a h a s ta y e m e ğ i h a z ır la sın . Y e m e ğ i g ö z ü m ü n ö n ü n d e h a z ır la s ın d a o n u n e lin d e n y iy e y im ' d e r s in ." e 6 B ö y le ç e A m n o n y a tıp h a s ­ ta y m ış g ib i y a p tı,f k ral d a o n u g ö r m e y e g e ld i. A m n o n k rala "N e o lu r kız k a rd e ş im T a m a r g elip g ö ­ z ü m ü n ö n ü n d e ik i p id e * p iş irs in d e o n u n e lin d e n h a s ta y e m e ğ i y i­ y e y im " d ed i.



7 D a v u t T a m a r 'a



u la k g ö n d e rip "H a y d i k ard e şin A m n o n 'u n e v in e g it, o n a h a s ­ ta y e m e ğ i y a p " d ed i.



8 Tam ar



d a e v in d e y a ta n k ard e şi A m n o n 'a g itti.s H a m u r alıp y o ğ u rd u , o n u n g ö z ü ö n ü n d e p id e y a p tı v e p id e ­ le r i p işird i.



9 E n s o n u n d a p i­



ç Le20:17 Mt 15:19 1Se4:5 d Öz24:8



d ed i. T a m a r d a y a p tığ ı p id e le ri a lıp k a rd e şi A m n o n 'u n o d a s ın a g ö tü rd ü . 11 T a m a r y e m e k y e ­ d ir m e k iç in o n a y a k la ş ın ç a , A m n o n k ız ı tu t t u ı v e " G e l b e n im le 2Sa 1 3 :6 * Sözcük anlamıyla, "kalp b içi­ m inde pide"



So n ra b en



d e İs r a il'd e a k ıls ız b ir a d a m d u ­ r u m u n a d ü ş e rs in . L ü tfe n la k o n u ş , b e n i s e n d e n m e y e ç e k tir ."



k ra l­



e s irg e -



1 4 F ak at A m n o n



g ü ç lü o ld u ğ u n d a n o n u n la y a t-



h Ey24:15 Yhn3:20 ı Ba39:12 2. Sütun a Ba39:7 b Tkr27:22 He22:11 c Ba34:2 ç Le18:9 Le20:17 d Ba34:7 Hk20:6 Öz 7:7



f Le18:9 Le18:29



1 0 A m n o n T a m a r 'a "Y e m e ğ i



13



b u u t a n ç la n a s ıl y a ş a rım ? S en



f Me 10:9 g 1Ta3:1 1Ta3:9



ö n ü n e k oy d u , fa k a t A m n o n y e ­ m e k is te m e d i. "H e rk e s i b u ra d a n



içe riy e, o d a m a g e tir d e h a s ta y a ­ ta ğ ım d a s e n in e lin d e n y iy e y im "



" B e n i k i r l e t m e ,ç



k ız ı d in le m e k is te m e d i v e d a h a



e Yk 1:15



ç ık tı.



d e ş i m " d e d i.



e Me50:19



d e le r i ta v a d a n a lıp A m n o n 'u n



ç ı k a r ın !" h d e d i v e h e rk e s d ışarı



12 An-



ç a k T a m a r "H ay ır, y a p m a k ar­



tı,e o n u k irle tti.f



15 S o n r a A m -



n o n o n d a n ö y le s in e n e fr e t e tti ki, b u



n e fr e t d a h a ö n ç e d u y ­



d u ğ u s e v g id e n d e g ü çlü y d ü . B u y ü z d e n " Ç ık g it b u r a d a n !" d ed i. 1 6 Kız ise " B u n u y a p m a k a rd e­ ş im " d ed i, " B e n i k o v m a n y a p m ış o ld u ğ u n k ö tü lü k te n d e b ü y ü k b ir k ö tü lü k ." F a k a t A m n o n o n u d in ­ le m e k is te m e d i. 1 7 V e h iz m e tin d e k i u ş a ğ ı ç a ­ ğ ırıp " S u n u d ışa rı ç ık a r v e a r­ k a s ın d a n k a p ıy ı s ü r g ü le " d ed i. 1 8 (K ızın ü z e rin d e çiz g ilis e n ta r i v ard ı; k ra lın b a k ire k ızla rı b ö y le k o lsu z ü s tlü k g iy e rd i.) U şa k k ızı d ışa rı ç ık a rd ı v e a rk a s ın d a n k a ­ p ıy ı sü rg ü led i.



19 B u n u n üze­



r in e T a m a r b a ş ın a k ü lh s a ç tı v e ü z e rin d e k i çiz g ili e n ta r iy i y ır ttı.



g Ba37:3



E lle r in i b a ş ın ın ü z e r in e k o y a ra k 1



h Yş 7:6 Es4:1 Ey2:8 Yr6:26



y ü r ü m e y e b a ş la d ı, y ü rü rk e n a ğ ­ lıy o rd u . 2 0 B u n u g ö r e n A b ş a lo m i kız k a rd e ş in e " S a n a b u n u k a rd e şin



ı Yr2:37



A m n o n j m u y a p tı? " d iy e s o r ­



i 2Sa3:3 2Sa13:1



d u ; "P e k i k a rd e şim , s e s in i ç ık a r ­



j 2Sa3:2 1Ta3:1



s e le y ü r e ğ in e d e rt o lm a s ın ." V e T a m a r, k ard e şi A b ş a lo m 'u n e v in ­



k Le 18:9



d e y a ş a m a y a b a ş la d ı; k im se y le



T k r27:22



m a . O s e n in k a rd e ş in T B u m e ­



g ö rü ş m ü y o rd u .



2 1 K ral D a v u t



2 . S A M U E L 1 3 :2 2 - 1 4 :2 o lu p b ite n i d u y d u a v e ç o k ö f ­ k e le n d i.15



2 2 A b ş a lo m ise A m -



n o n 'a iy i k ö tü h iç b ir ş e y d e m e ­ d i. Ç ü n k ü



kız k ard e şi T a m a r 'ı



k irle ttiğ i iç in A m n o n 'd a n n e fr e t e d iy o rd u .ç 23



B u o la y ın ü z e rin d e n ik i y ıl



g e ç tik te n s o n r a A b ş a lo m k ra lın tü m o ğ u lla r ın ı E fr a im ç y a k ın la ­ rın d a k i B a a l-h a ts o r 'a d av et e t ti;d o ra d a A b ş a lo m 'u n k o y u n k ırk ı­ cıları® v a rd ı.



2 4 A b ş a lo m k rala



g elip " B u k u lu n k o y u n la r ın ı k ırk ­ tırıy o r; n e o lu r k ral v e h iz m e t­ k a rla rı d a b e n im le b ir lik te g e lş in " d ed i.



25



F a k a t k ral, A b ş a lo m 'a



"H a y ır o ğ lu m ! H e p im iz g e lm e ­



Abşalom Amnon’u öldürür, kaçar BÖLÜM13 a 1Sa2:24 b Oz 19:13 c Ba34:7 Le19:17 Oz 18:19 Oz26:24 Ef4:26 1Yh3:15 CYhn 11:54 d 1Kr 1:9 1Kr 1:19 1Kr 1:25 e 1Sa25:4 1Sa25:11 f Elç: 18:20 g Ru2:4 h Me55:21 Oz 10:18 Oz26:24 ı Oz26:25 Oz26:26 i Ru3:7 1Sa25:36 Eş1:10 Me 104:15 Vz2:3 Vz10:19 j 1Sa28:10 1Sa28:13 k 1Sa22:18 1Kr21:11



428



3 1 B u n u n u z e r in e k ral k a lk ıp g iy ş ile rin i y ır t t ıa v e y ere k a p a n d ı.b Y a n ın d a k i tü m h iz m e tk â rla r ı d a g iy ş ile r in i y ır ttıla r .ç 3 2 F a k a t D a v u t'u n k a rd e şi Sim e a h 'ı n ç o ğ lu Y e h o n a d a b d şo y le d ed i: " E fe n d im k ral tü m e v la tla ­ rın ın , b ü tü n g e n ç le r in o ld ü ğ ü n ü d ü ş ü n m e ş in . S a d e çe A m n o n o ld ü .e Ç ü n k ü b u A b ş a lo m 'u n e m r iy le o ld u , kız k a rd e şif T a m a r' ın k irle tild ig ig g ü n b u n u k ara rla ş­ tır m ış tı.11 d im



33



B u y ü zd en e fe n ­



k ral, 'B ü tü n



k ral o ğ u lla r ı



o ld u ' la fın a in a n m a ş ın . S a d e çe A m n o n o ld u ." 34



B u arad a A b ş a lo m k a ç m ış ­



m e y i k a b u l e tm e d i, a m a o n a h a ­



tık S e h ir d e g o z ç ü lü k ed en g en ç/ a rk ad ak i y o ld a n , d a g ta ra ­ fın d a n b i r k a la b a lıg ın g e ld iğ in i



y ırd u a e t ti.ğ



g o rd ü .



y e lim , ş a n a y ü k o lu r u z " d ed i. A b ş a lo m ışra r e t tiy ş e f d e k ral g it­



2. Sütun a Ba37:34 2Sa3:31 b 2Sa12:16 iz in v e r d e k a rd e ş im A m n o n b i ­ c 2Sa1:11 C1Sa16:9 z im le g e lş in " h d e d i. B u n a k a rşılık 1Ta2:13 d 2Sa 13:3 kral " O n e d e n ş e n in le g e lş in ? " e 2Sa12:10 d iy e şo rd u . 2 7 A b ş a lo m ışra r f Le18:9 Le18:29 e d in c e ı kral, A m n o n 'u v e tü m g 2Sa 13:14 kral o g u lla r ın ı o n u n la g o n d e rd i. h Ba27:41 Me7:14 Oz 18:19 2 8 A b ş a lo m a d a m la r ın a şoyı 2Sa 13:38 le d e d i: " B a k ın , A m n o n ş a ­ Oz28:17 i 2Sa18:24 ra b ın e tk iş iy le k e y ifle n d iğ in d e i 2Kr9:17 13:3 ş iz e 'A m n o n 'u v u r u n !' d iy e c e - kj 2Sa 2Sa 13:32 l 1Ta3:2 g im . O z a m a n o n u o ld ü re c e k m 2Sa3:3 ş in iz . K o rk m ay ın .! S ize e m ir v e ­ n Vz7:2 re n b e n im ! G ü ç lü o lu n v e y ig it o Tkr3:14 Yş 12:5 2Sa14:23 a d a m la r o ld u g u n u z u g o ş te r in ." 2Sa 15:8 2 9 A d a m la rı A b ş a lo m 'u n e m r e ttig i g ib i y a p tı v e A m n o n 'u o l- BÖLÜM14 d ü rd ü .k K ra lın d ig e r o ğ u lla r ı işe o 1Ta2:16 p 2Sa2:18 k a tır la rın a b in ip o r a d a n k a çtı. r 2Sa 13:39 2Sa18:33 3 0 O n la r d a h a y o ld a y k e n D a2Sa19:2 s 2Ta 11:6 v u t 'a " A b ş a lo m b ü tü n k ra l 2Ta20:20 Ne3:5 o g u l la r ın ı ö ld ü r d ü ; h iç b ir i Amş 1:1 şa g k a lm a d ı" d iy e h a b e r g eld i. ¡s 2Sa20:16 lo m



26



S o n u n d a A bşa-



" S e n g e lm iy o r ş a n n e o lu r



35



B u n u n ü z e rin e Ye-



h o n a d a b i k ra la "Iş te , k ra lın o ğ u l­ la rı g e ld i. K u lu n u n d e d iğ i ç ık ­ t ı " 11 d ed i.



36



O ş o z ü n ü b itir ir



b itir m e z k ra lın o ğ u lla r ı iç e ri g ir­ d i v e fe ry a t e d ip a ğ la m a y a b a ş ­ lad ılar. K ralla tü m h iz m e tk â rla r ı d a ağ la d ı. 3 7 A b ş a lo m işe k a­ çıp G e ş u r k ra lıl A m m ih u d o ğ lu T a lm a y 'ın m y a n ın a g itm iş ti. D a ­ v u t o ğ lu iç in g ü n le r ç e y a ş tu ttu .n 3 8 G e ş u r 'a ° k a ç a n A b ş a lo m ü ç y ıl o ra d a k ald ı. 39



Z a m a n g e ç ti, D a v u t A b-



ş a l o m 'u



ço k



o z le d i.



A m non'



u n o lü m ü n d e n d o la y ı d u y d u ğ u ü z ü n tü a rtık g e ç m iş ti. ■| 1



/t



4



T ş e ı ^ a 11 o ğ lu Y o a b p kralın a k lın ın A b ş a lo m 'd a o l­



d u ğ u n u a n la m ış tık d e n T e k o a 'y a ş a d a m



2 B u yüz­ g o n d e r ip



o ra d a n h ik m e tli* b ir k a d ın g e tir t­ ti. K a d ın a şo y le d e d i: " Ü z e r in e y a ş k ıy a fe tle ri g iy ip k e n d in i yaş-



429



Tekoalı kadın Davut’un huzurunda



BÖLÜM14 a Vz9:8 iç in g ü n le r d ir y a s tu tu y o r m u ş Da10:3 g ib i d a v ra n .b 3 K ra lın h u z u ru ­ b Ba27:41 n a ç ık ıp ş u n la rı s ö y le ." V e s o n r a c 2Sa 14:19 Y o a b n e s ö y le m e s i g e r e k tiğ in i k a­ c 1Sa24:8 2Sa1:2 d ın a a n la ttı.ç d 2Kr6:26 Mt 21:9 4 T e k o a lı k a d ın k ra lın h u z u ­ ru n a ç ık tı; e ğ ilip y ere k a p a n d ıç e Çk22:22 Yk 1:27 v e "Y a rd ım e t d e y k r a l!" d ed i. f Ba4:8 Çk2:13 5 K ral " D e r d in n e d ir ? " d iy e sog Çk2:14 ru n ç a k a d ın " B e n d u lu m ,e koh Sy35:19 ç a m ö ld ü " d e d i. 6 "B u h iz ­ Tkr19:12 ı Ba4:14 m e t ç in in ik i o ğ lu v ard ı. T arlad a i Sy27:4 kavgaya tu tu ş tu la r ,f o n la r ı ayıraTkr25:6 ç a k k im s e y o k tu .s S o n u n d a b ir i j 1Sa8:20 d iğ e r in e v u rd u v e o n u ö ld ü rd ü . k Ba27:13 1Sa25:24 7 V e ş im d i tü m a ile b u h iz m e tç i­ l Ba14:22 n e d ü ş m a n k esild i. 'K a rd e ş in i v u ­ Ba24:3 ru p ö ld ü r e n a d a m ı b iz e te s lim e t m Sy35:19 Sy35:27 k i d iğ e r in in ç a n ın a k ar^ ılık h o n u Tkr 19:6 n Tkr6:13 ö ld ü r e lim 1 v e b u m ira s ç ıy ı o r ta ­ 1Sa28:10 d a n k a ld ır a lım ' d iy orlar. O ça ğ ıVz8:4 m ın k a la n k ö z ü n ü d e sö n d ü re - o 1Sa14:45 1Kr1:52 çe k le r. K o ç a m ın a d ın ı da, g e rid e Elç27:34 k a la n s o y u n u d a y e r y ü z ü n d e n silı g ö ste r. Y ağ s ü r ü n m e ;a ö le n b ir i



l e ç e k le r ." i



2. Sütun 8 K ral k a d ın a " S e n ş im d i e v i­ a 1Sa25:41 b Ba44:18 n e g it, b e n s e n i n h a k k ın d a c Elç26:1 e m ir v e r e ç e ğ im " j d ed i. 9 B u ­ c Çk19:5 Sy6:27 n u n ü z e rin e T e k o a lı k a d ın "E y e f e n d im k ra l! B u g ü n a h ın h e s a ­ d Tkr1:17 e 2Sa 12:7 b ı b e n im v e b a b a m ın e v in d e n sof 2Sa13:38 r u ls u n .k K ral v e o n u n ta h tı s u ç ­ g Vz3:19 Vz9:5 su z s a y ıls ın " d e d i. 1 0 K ral da h Tkr10:17 "E ğ e r b ir i s a n a b i r ş e y d iy e ç e k ı 2Sa14:2 2Sa14:7 o lu rs a o n u b a n a g etir; s a n a a rtık i 1Kr3:9 z a ra r v e r e m e z le r" d ed i. 11 K a­ 1Kr3:28 d ın şö y le d e d i: "K ra lım T a n rıs ı j 1Sa29:9 2Sa 19:27 Y e h o v a 'y ı a n s ın l d a k a n g ü d e n m k 1Sa3:17 d a h a fa z la f e la k e te y o l a ç m a ­ Ef4:25 s ın ; v e o ğ lu m y o k o lu p g itm e ­ l 2Sa14:1 s in ." K ral d a " Y e h o v a 'n ın h a k k ı m Oz20:5 n 1Sa1:26 i ç i n n o ğ lu n u n k ılın a b ile d o k u 1Sa17:55 n a m a y a ç a k la r "° d iy e çe v a p v er­ o 2Sa14:3



2 . S A M U E L 1 4 :3 -2 0



d i.



1 2 K a d ın " N e o lu r b u h iz -



m e t ç i n a e fe n d im



k ra la b i r ik i



sö z d a h a s ö y le s in " b d e d i. Kral da " S ö y le ! " ç d ed i. 1 3 K a d ın ş u n la rı sö y le d i: " O h a ld e



n e d e n T a n r ı 'n ı n



h a lk ı-



n ı n ç z a ra r ın a y o l a ç a ç a k b ir k a ­ ra r a ld ın ? d K ral sö z le riy le k e n d i­ n i s u ç lu çıkardı;« ç ü n k ü s ü r g ü n e g ö n d e r d iğ i k iş iy i g e r i g e tir m i­ yor/



1 4 H e p im iz ö lü p g id e ç e -



ğiz;s y e re d ö k ü le n , b i r d a h a to p ­ la n a m a y a n s u la r g ib i o la ç a ğ ız . T a n r ı ç a n a lm a z ;h s ü r g ü n e g ö n ­ d e r ile n in sü r g ü n d e K e n d is in d e n u z a k ta k a lm a m a s ı iç i n



sebep-



le r b u lu r . 15 İn s a n la r b e n i k or­ k u ttu ğ u iç in g e lip k ra la b u n la r ı s ö y le d im . D ü ş ü n d ü m ki, 'G id ip k ra lla k o n u ş a y ım , b e lk i b u h iz ­ m e t ç is in in d ile ğ in i y e r in e g etirir. 16 Ç ün kü,



te k



o ğ lu m l a



beni



T a n r ı'n ın v erd iğ i m ira s ta n m a h ­ ru m b ıra k m a k , y o k e tm e k iste y e ­ n in e lin d e n k u r ta rm a k iç in kral bu



k u lu n u d in le r .'ı



17 So n ra



d a 'E fe n d im k ra lın s ö z ü b e n i ra­ h a tla tır ' d e d im . Ç ü n k ü e fe n d im k ral, iy iy i k ö tü y ü a y ırt e t m e k te i T a n r ı'n ın b ir m e le ğ i g ib id ir .j T a n ­ rın Y e h o v a s e n in le o ls u n ." 1 8 O z a m a n kral k a d ın a " ijim d i s a n a b ir s o r u s o r a ç a ğ ım , b e n ­ d e n h iç b ir şey s a k la m a !" k d ed i. K a d ın



da



k ra l, s o r "



"B u y u r d e d i.



e fe n d im



1 9 K ra l " B u



işte Y o a b 'ın l p a r m a ğ ı v a r m ı? " m d iy e so rd u . K a d ın " S e n in b a ş ın i ç i n n e fe n d im kral, d e d iğ in k e­ s in lik le d o ğ r u " d ed i. "E v et, b a n a e m ir v e re n v e h iz m e tç in e b u n ­ la rı s ö y le te n , h iz m e tk â r ın Y o a b ' d ır.o



2 0 K u lu n Y o a b m e s e le y e



fark lı b ir y ö n d e n b a k m a n iç in b u



2 . S A M U E L 1 4 :2 1 -1 5 :5



h e r ş e y i b ilir ." 21 B u n u n



ü z e r in e k ral, Y o-



a b 'a "İs te d iğ in i y a p a c a ğ ım .b G i­ d ip o g e n c i, A b ş a lo m 'u g e tir " c d ed i. 2 2 Y o ab e ğ ilip y ere k a ­ p a n d ı v e k ra la h a y ırd u a e t ti.c S o n ­ ra d a " B u g ü n a n la d ım ki, b e n d e n h o ş n u t s u n .d Ç tin k u e f e n d im kral b u k u lu n u n is te ğ in i y e r in e g e­ tird i" d e d i. 2 3 Y o a b k alk ıp G eş u r 'a e g itti v e A b ş a lo m 'u Y eru ş a l i m 'e f g etird i. 2 4 F a k a t kral, "K e n d i e v in e g its in . B e n im h u ­ z u r u m a c ık m a s m " g d ed i. B u y ü z ­ d e n A b ş a lo m k e n d i e v in e g itti v e k ra lla g ö r ü ş e m e d i. 2 5 T ü m İş r a il'd e A b ş a lo m g ib i ş i y o k tu , h e r k e ş o n u n y a k ış ık h h g m d a n h şö z ed erd i. T e p e ­ d e n tırn a g a h iç b i r k u şu ru y o k tu . 2 6 S a c la r ın ı k eştig i z a m a n ( h e r y ıl ı n



ş o n u n d a ş a d la rın ı k e ş e r-



d i, c ü n k ü c o k a ğ ır g e lird i)ı keş ile n ş a c ı ta rta rd ı. S a cla rı k ra li­ y e t o lc e ğ iy le ik i y ü z ş e k e l* g elird i. 2 7 A b ş a lo m 'u n ü c o g lu ,i b ir k ızı o ld u . K ız ın ın ad ı T a m a r 'd ı; c o k g ü z e l b ir k ız d ı! 2 8 A b ş a lo m y a ş a d ığ ı ik i y ıl



Y e r u ş a lim 'd e boyu n ca



k ra­



l ı n h u z u r u n a h i c c ı k m a d ı.k 2 9 S o n u n d a A b ş a lo m k rala g ö n ­ d e r m e k i c i n Y o a b 'ı c a ğ ır ttı, a m a Y o a b g e lm e k iş te m e d i. S o n ­ ra ik in c i kez h a b e r g ö n d e rd i a m a o y in e g e lm e k iş te m e d i. 3 0 En ş o n u n d a A b ş a lo m h iz m e tk â rla r ı­ n a " B a k ın , b e n im a r a z im in h e ­ m e n y a n ın d a Y o a b 'ın a rp a tarlaşı v a r" d ed i. " G id in , o ra y ı a te şe 2Sa 1 4 :2 6 * Toplam 2,3 kilogram.



430



Abşalom geri çağrılır; Davut’u görür



işi y a p tı. F a k a t e fe n d im T a n r ı'n ın b i r m e le ğ ia k a d a r h ik m e tli o ld u ­ ğ u n d a n m e m le k e tte o la n b ite n



BÖLÜM14 a 2Sa 14:17 b 2Sa 14:13 c 2Sa 13:38 ç Sy6:23 d Ru2:2 1Sa20:3 Eş5:8 e Tkr3:14 2Sa3:3 2Sa 13:37 f 2Sa5:5 g Çk10:28 2Sa3:13 h 1Sa9:2 ı Vz9:8 i 2Sa 18:18 j Eş2:7 k 2Sa 14:24 2. Sütun a Çk22:6 Hk15:5 b 1Kr21:11 c 2Sa14:23 ç Me36:2 d Ba45:15 BÖLÜM15 e 1Sa8:11 1Kr 1:5 Öz 11:2 f Öz 1:16 g Tkr22:15 Tkr25:7 Ru4:1 h 1Sa8:20 2Sa8:15 ı Me 12:2 Öz30:17 Mt 15:4 2Pe 2:10 i Çk20:17 (Öz25:6 Mr7:22 j Me12:2 Öz27:2 2Pe 2:19 k Me 10:9 Me55:21 ÖÖz26:25



v e r in ." a B ö y le c e A b ş a lo m 'u n h iz ­ m e tk â r la r ı ta r la y ı a te ş e v e r d i.b 3 1 B u n u n ü z e r in e Y o a b k a lk ıp A b ş a lo m 'u n e v in e g itti v e "N e ­ d e n h iz m e tk â rla r ın ta r la m ı a te ­ şe v e r d i? " d iy e şo rd u . ş a lo m



da



ş ö y le



3 2 A b­



d e d i:



"S a n a



'B u ra y a g el d e ş e n i k ra la g ö n d e re ­ y im ' d iy e h a b e r g ö n d e rd im . 'N e ­ d e n G e ş u r 'd a n d ö n d ü m ? c O ra ­ d a k a lşa y d ım d a h a iy iy d i. S im d i k ra lla g ö r ü ş m e m i şa ğ la v e eğ e r b ir ş u c u m v a rş a c b e n i ö ld ü rş ü n ' d e d im ." 33



B u n u n ü z e rin e Y o a b k ra la



g id ip b u n la r ı a n la ttı. K ral A b şa­ l o m 'u ca ğ ırd ı, o d a k ra lın h u z u ­ ru n a c ık tı v e ö n ü n d e e ğ ilip y ere k a p a n d ı. S o n r a k ral A b ş a lo m 'u ö p tü .d -| 1 5 başı



B u n d a n ş o n r a A b ş a lo m k e n d iş i ic in b ir şav aş aray a p tır d ı,



önü



ş ır a



c a k a tla r v e e lli a d a m d ı.e



koşa­



h a z ırla -



2 E rk e n d e n k a lk a r,f ş e h ir



k a p ış ın a ğ g id e n y o lu n k e n a r ın ­ d a d u ru rd u . H ü k ü m h ic in davaş ın ı



k r a la



g e tir e n



b ir



adam



g ö r d ü ğ ü n d e o n u y a n ın a c a ğ ır ır " H a n g i ş e h ir d e n ş i n ? " şo rard ı. O d a " B u



d iy e



k u lu n İşra-



i l'in fila n k a b ile ş in d e n " d iy e k ar­ ş ılık v erird i.



3 A b ş a lo m a d a m a



" B a k ş e n d a v a n d a h a k lış ın , şöyle d ik le rin d o ğ ru , fa k a t ş e n i kral a d ın a d in le y e c e k k im ş e y o k " ı d erd i.



4



S o n ra A b ş a lo m "K eş­



ke ü lk e y e h â k im o la r a k b e n i a ta ş a la r " i d erd i, " O z a m a n d a v a şı y a d a d e rd i o la n b a n a g elird i, b e n d e h a k k ın ı a ra rd ım ."! 5 B ir i



A b ş a l o m 'a



ö n ü n d e e ğ ilm e k



y a k la ş ıp



iş te d iğ in d e o



e lin i u z a tıp a d a m ı t u ta r k v e ö p er-



431



BÖLÜM15 a Oz 11:9 Ro16:18 B u ş e k ild e İsra il h a lk ın ın g ö n lü ­ 2Pe2:3 b 2Sa3:2 n ü ç e liy o rd u k c (Oz21:27 13:38 7 K ırk y ılın * s o n u n d a A bşa- c 2Sa 2Sa14:23 l o m k r a la " N e o lu r Y e h o v a ' d Le22:21 e Yr9:3 y a a d a ğ ım ı y e r in e g e tir m e k iç in f 1Sa1:17 g 2Sa13:28 H e b r o n 'a b g it m e m e iz in v e r " ç 2Sa14:30 d ed i. 8 " Ç ü n k ü b u h iz m e tk â ­ h 2Sa2:1 2Sa5:1 rın A ram to p ra k la rın d a , G e şu r' 2Sa5:5 1Ta3:4 d a ç b u lu n d u ğ u sıra d a b ir ad ak ı Ey20:5 M e 73:18 a d a m ış tı.d 'E ğ e r Y e h o v a b e n i YeMi 7:6 Mt23:12 r u ş a lim 'e g eri d ö n d ü r ü rs e Y eh o i Ro16:18 v a 'y a k u r b a n s u n a ç a ğ ım ' d e m işj Me41:9 Me55:13 ti m ." e 9 K ral " S e la m e tle g i t " f Mi 7:5 Yhn13:18 d ed i. A b ş a lo m d a k a lk ıp H eb k 2Sa23:34 l 2Sa 16:23 r o n 'a g itti. 2Sa17:14 1 0 S o n r a A b ş a lo m İ s r a i l 'i n m Yş 15:51 n 2Kr 12:20 tü m k a b ile le r in e ça su sla rla s şu 2Kr17:4 2Ta25:27 h a b e r i g ö n d e r d i: " B o r u s e s in i o Me3:1 Me43:1 d u y u n ç a 'A b ş a lo m H e b r o n 'd a h Oz24:21 kral o ld u !' 1 d iy e b a ğ ıra ç a k s ın ız ." o Hk9:3 2Sa 19:9 1 1 B u a rad a, Y e ru ş a lim 'd e n ça ğ ­ p M e3:Ust Oz 19:26 rıla n v e o lu p b ite n le r d e n h iç h a ­ b e ri



o lm a y a n i



ik i



yüz



k işi



d e A b ş a lo m 'la b ir lik te g itm iş ­ ti.



1 2 A b ş a lo m k u r b a n la r s u n ­



d u k ta n s o n r a D a v u t'u n d a n ış m a ­ n ı! G ilo lu k A h ito f e l'il m e m le k e ti G ilo 'd a n m ç a ğ ır ttı. D ü z e n k u ra n la r n g itg id e g ü ç le n iy o r, A b ş a lo m ' u n ta r a fın a g e ç e n le r in say ısı sü ­ re k li a rtıy o r d u k 1 3 B ir sü re s o n r a D a v u t'u n y a n ın a b ir h a b e r ç i g elip "İs ra ilo ğ u lla rı A b ş a lo m 'u n ta r a fın a g e ç­ t i " ° d e d i.



14 B u n u n



ü z e r in e



D a v u t, Y e ru ş a lim 'd e y a n ın d a b u ­ lu n a n tü m h iz m e tk â rla r ın a h e ­ m en



2 . S A M U E L 1 5 :6 -2 3



Abşalom tah ta gOz diker. Davut kaçar



d i. 6 A b ş a lo m , d a v a s ın ı k rala g e tire n İs r a illile re b ö y le y ap ard ı.



" K a lk ın , k a ç a lım " P d e d i.



"Y o k s a A b ş a lo m 'u n e lin d e n k u r2Sa 15:7* Muhtemelen, Davut'un meshedilmesinden sonraki 40. yıl; 1. Samu­ el 16:13'e bakın.



2. Sutun a 2Sa 12:11 b Oz 18:24 Lu22:28 Yhn15:14 1Ko4:2 c Hk4:10 1Sa25:27 c 2Sa 12:11 2Sa 16:21 2Sa20:3 d 2Sa8:18 2Sa20:7 1Kr1:38 1Ta18:17 e 1Sa27:4 1Ta18:1 f Yş 13:3 g 2Sa 18:2 h Ru1:8 ı İb 11:38 i Me25:10 Me57:3 Me61:7 Me85:10 Me89:14 j 2Sa2:6 k 1Sa20:3 1Sa25:26 l Ru1:17 Oz 17:17 Oz 18:24 Mt8:19



tu la m a y a ça g ız . A çele e d in y o k s a o h ız lı d a v ra n ıp b iz i y a k a la r v e h e p im iz e k ö tü lü k ed ip ş e h r i k ı­ lıç ta n g e ç ir ir ." a m e tk â r la r ı d a



15 K ra lın h iz ­ " E fe n d im iz k ra l



n e y e k a ra r v e r irs e v e r s in , k u l­ l a r ı y a n ın d a o l a ç a k " b d e d ile r . 1 6 B ö y le ç e k ral, b e r a b e r in d e k i tü m e v h a lk ıy la y o la ç ık t ı.ç O n ç a r iy e s in iç s a ra y la il g i le n m e l e ­ ri iç in o ra d a b ıra k tı.



1 7 K ral v e



y a n ın d a k ile r b ir sü re s o n r a B e y tm e r h a k 'ta * d u rd u lar. 1 8 T ü m h iz m e tk â rla r ı k ra lın y a n ın d a n g eçiy o rd u ; K e re tile r v e P e le tile r,d G a t'ta n e b e r i o n u n * a r­ d ın d a n g e le n a ltı y ü z G a tlıf a sk e r k ra lın ö n ü n d e n g e çti. 19 Son­ ra kral, G a tlı İtta y 'a s "N e d e n s e n d e g e liy o r s u n ? " d e d i. " G e r i d ö n h v e k ra lın y a n ın d a k al. S e n y u r­ d u n d a n s ü rg ü n e d ilm iş b i r y ab a n ç ıs ın .



2 0 D a h a d ü n g e ld in .



S im d i s e n i n a s ıl b iz im le b ir lik te o ra d a n o ra y a d o la ş tır ır ım ? 1 K ar­ d e ş le r in i d e a lıp g e ri d ö n ; Y e­ hova



v e f a s ı n ıi v e



s a d a k a tin ij



s e n d e n e s ir g e m e s in ." İ t ta y k ra la



2 1 F akat



" Y e h o v a 'n ın



hakkı



iç in v e s e n in b a ş ın i ç i n k d e rim ki, ö lm e y e o ls u n y a ş a m a y a o l­ s u n e fe n d im k ral n e re y e g id erse b u h iz m e tk â rı d a o ra y a g id e c e k " l d ed i.



2 2 B u n a k a rş ılık D a v u t



İ t t a y 'a m " O h a ld e y ü rü , s e n d e g e ç " d ed i. B ö y le ç e G a tlı İtta y v e a d a m la r ı y a n la rın d a k i ç o ç u k la rla b ir lik te g eçti. 23



K ra l, K id r o n V a d is in d e n



d u ru rk en



tü m



h a lk



g e ç iy o r,



m 2Sa 18:2; n 1Kr 2:37; 2Ta 30:14; Yhn 18:1. 2Sa 1 5 :1 7 * A nlam ı, "U zak taki Ev" 18* 19. ayette geçen İttay'ın.



2 . S A M U E L 1 5 :2 4 - 1 6 :3



BÖLÜM15 a Ro12:15 l e a ğ lıy o r d u .11V a d id e n g e c e n h a lk b 2Sa8:17 c ö le d o ğ ru g id e n y o ld a ile rliy o r­ 2Sa20:25 1Kr 1:8 du. 2 4 T ş a d o k 'la b b ir lik te T an 1Kr2:35 1Kr4:2 r ı 'n ın a h it ş a n d ığ ın ıc ta ş ıy a n c L e1Ta6:8 c Çk37:1 v io ğ u lla r ıd d a o ra d a y d ı. H a lk ın Le16:2 ç Sy4:15 tü m ü n ü n ş e h ir d e n c ık ıp v a d iy i Sy7:9 g e c m e ş in i b e k le rk e n , T a n r ı'n ın 1Sa4:4 1Ta 15:2 ş a n d ığ ın ı A b ia ta r 'ın e y a n ın a k o y ­ d Sy8:19 1Ta23:32 d u la r. 2 5 F ak at k ral, T ş a d o k 'a e 1Sa22:20 1Sa30:7 " T a n r ı'n ın ş a n d ığ ın ıf ş e h r e g eri f 1Sa4:3 g ö t ü r ü n " ğ d e d i. " E ğ e r Y e h o v a g 2Sa6:17 h 2Sa 7:2 b e n d e n h o ş n u tş a b e n i m u tla k a Me26:8 Me27:4 g e ri g e tire ce k , A h it S a n d ığ ın ı v e ı 1Sa3:18 1Pe5:6 b u lu n d u ğ u y e r ih te k r a r g ö r m e ­ i 1Sa9:9 m e iz in v e re c e k tir. 2 6 A n ca k 2Ta 16:7 j 2Sa 17:17 'S e n d e n h o ş n u t d e ğ ilim ' d erşe, k 2Sa 15:36 2Sa17:16 b a n a d ile d iğ in i y a p ş ın , r a z ıy ım ." 2Sa 17:21 l Mt21:1 2 7 S o n ra kral, k a h in T ş a d o k 'a Mt24:3 Lu19:29 " S e n b i r g ö r e n ş in " i d e d i. " L ü t­ Elc: 1:12 fe n o ğ lu n A h im a a tş 'ı v e A b ia ta r m Eş6:12 Yr 14:3 o ğ lu Y o n a ta n 'ıi d a y a n ın ız a a lın n Ro12:15 v e ik i o ğ lu n u z la b ir lik te ş e la m e t- o Me3:Üşt o Me41:9 Me55:12 le şeh re d ö n ü n . 2 8 S iz d e n h a ­ Mt26:15 b e r a la n a k a d a r k ırd ak i ır m a k g e ­ Yhn 13:18 p Me3:7 o itle rin d e o y a la n ıy o r o la c a ğ ım ." k Me50:15 r 2Sa 16:23 2 9 T ş a d o k v e A b ia ta r d a T an 2Sa17:14 Ey12:20 r ı 'n ın ş a n d ığ ın ı a lıp Y e ru ş a lim 'e 1Ko3:19 g e ri g ö tü rd ü le r v e o ra d a k ald ılar. s Flp4:6 SYş 16:2 3 0 D a v u t, a ğ la y a a ğ lay a Z ey ­ t 2Sa16:16 t in lik D a ğ ın a l d o ğ ru cık ıy o rd u . B a ş ı ö r tü lü y d ü m v e y a lın a y a k y ü ru y o rd u . Y a n ın d a k i h e r k e ş in d e b a ş ı ö rtü lü y d ü v e h e p ş i d ağ a yı­ k a rk en a ğ lıy o rd u .11



31



D a v u t'a



" A b ş a lo m 'la o b ir lik te k o m p lo k u ­ r a n la r ın



a r a ş ın d a A h ito fe l



de



v a r"° d iy e h a b e r g etird iler. B u ­ nun



u z e r in e D a v u t "E y Y e h o -



v a !p N e o lu r A h ito fe l'in ö ğ u d ü n ü b o ş a c ık a r " r d e d i.ş 32



te p e ş in e



v a rd ığ ın d a A rk lış H u ^ a y 'la t k a rşı­



la ştı. A d am g iy ş iş in i y ır tm ış , b a ş ı­ n a to p ra k ş a c m ış tı.a 3 3 D a v u t o n a "E ğ e r b e n im le g e lirş e n , b a n a y ü k o lu r ş u n " b d ed i.



34



"F a k a t



ş im d i ş e h r e g eri d ö n v e A bşal o m 'a



'E y k ra l, ş e n in h i z m e t ­



k a rın ım . E şk id e n b a b a n ın h iz ­ m e tk a r ıy d ım a m a ş im d i ş e n in h iz m e t in d e y im 'c d e. Ö z a m a n b e n im ic in A h ito fe l'in ö ğ ü d ü n ü b o ş a c ık a r ır ş ın .c



35



K a h in T şa -



d o k 'la A b ia ta r d a o ra d a ş e n in y a ­ n ın d a o la c a k la r .d K ralın e v in d e d u y d u ğ u n h e r ş e y i k a h in T ş a d o k ' la A b ia ta r'a b ild ir.e



3 6 T şa d o k



o ğ lu A h im a a tş f v e A b ia ta r o ğ lu Y o n a ta n ğ d a o ra d a , o n la r ın y a ­ n ın d a o la c a k . D uyduğunuz h e r ş e y i o n la r a ra c ılığ ıy la b a n a i l e t i n ."



3 7 B ö y le c e D a v u t'u n



d o ş tu h H u şa y ş e h r e g itti. B u şıra ­ d a A b ş a lo m d a Y e r u ş a lim 'e g ir d i. 1



i î



1 6



D a v u t d a ğ ın te p e ş in i biraz a ş ın c a i M e fib o ş e t'in i



h iz m e tk a rı T ş ib a k o n u k a rşıla d ı. P a la n v u r u lm u ş ik i eşeğe* ik i y ü z ş o m u n e k m e k ,m y ü z p a rça ü z ü m p e ş tili,n y ü z p a rça y az m e y v e şi p e ş tilio v e b ir k ü p ş a ra p ö y ü k le ­ m iş ti.



2 K ral, T ş ib a 'y a " B ü tü n



b u n la r ı n e d e n g etird in ?"p d iy e 2. Sutun a 1Sa4:12 2Sa1:2 b 2Sa19:35 c 2Sa16:19 ç 2Sa 17:7 2Sa17:14 d 2Sa17:15 e 2Sa17:16 f 2Sa 15:27 2Sa18:19 g 2Sa17:17 1Kr1:42 h 2Sa16:16 1Ta27:33 Öz 17:17 ı 2Sa16:15



D a v u t, e ş k id e n h a lk ın T an -



r ı'y a t a p ın d ığ ı d a ğ ın



432



Tsadok, Huşay. Tsiba’nın suçlaması



m e m le k e t a h a liş i d e y u k ş e k ş e ş ­



i 2Sa15:30 j 2Sa9:6



şo rd u . T ş ib a " E le k le r k ra lın ev h a lk ın ın b in m e ş i ic in , e k m e k le r v e y a z m e y v e ş i p e ş tille ri a d a m la ­ r ın ın y e m e ş i ic in ,r şarap d a c ö ld e ş y ü r ü m e k te n y o r u la n l a r ı n ic m e şi ic in " d ed i. 3 K ral "E fe n d i­ n in o ğ lu n e r e d e ? " t d iy e şo rd u . T ş ib a d a " Y e r u ş a lim 'd e o tu ru y o r. 'İşra il h a lk ı b u g ü n b a b a m ın k ra l­ lığ ın ı b a n a g eri v e r e c e k ' d iy e dü k 2Sa 9:2; 2Sa 9:9; l 1Sa 25:18; m 1Sa 17:17; 2Sa 17:28; n 1Sa 30:12; o Yr 40:10; Amş 8:1; Mi 7:1; 0 1Sa 10:3; p Öz 17:8; Öz 18:16; r 1Sa25:27; s 2Sa 15:23; s 2Sa 17:29; t 2Sa 9:3.



433



Şimei’nin Davut’a laneti. Arklı Huşay



BÖLÜM16 a Le19:16 r in e k ral, T s ib a 'y a " M e fib o ş e t'in 2Sa 19:27 h e r ş e y i s e n in o ls u n " b d e d i. T siMe 15:3 Öz6:19 b a d a " O n ü n d e e ğ iliy o r u m ç e f e n ­ Öz26:22 b Tkr 19:15 d im k ra l! D ile r im h e r z a m a n 2Sa9:10 c 2Sa 14:22 b e n d e n h o ş n u t o lu r s u n " d ed i. c 2Sa3:16 1Kr2:8 5 S o n r a K ral D a v u t B a h u d 2Sa 19:16 r i m 'e ç g e ld i; o ra d a S a u l e v in d e n 1Kr2:44 e Çk22:28 G era o ğ lu S im e id is im li b ir a d a m 1Sa17:43 Öz 1:22 la n e tle r o k u y a r a k k a rş ıs ın a ç ık ­ Oz26:2 tık 6 K ral D a v u t'a v e tü m h iz ­ Vz 10:20 Elç23:5 m e tk â r la rın a ta ş a tm a y a b a şla d ı; f 1Sa24:6 1Sa26:11 b ü tü n a d a m la r ıy la y iğ itle r, k ra lın g Tkr 13:13 1Sa2:12 s a ğ ın d a v e s o lu n d a y d ı. 7 Si1Sa25:17 m e i l a n e t o k u y o r v e " D e fo l! D e ­ Ey34:18 h Me3:1 fo l, e li k a n lı,f ad i a d a m " d iy o rd u . Me3:2 Me7:1 8 " Y e rin e k ral o ld u ğ u n S a u l'u n Me71:11 ı 1Ta2:16 e v in d e d ö k ü le n k a n la r ın h e s a b ı­ i 1Sa24:14 n ı Y e h o v a s e n d e n so ru y o r. Y eh o 2Sa3:8 j Çk22:28 v a k ra llığ ı o ğ lu n A b ş a lo m 'a v e r i­ Elç23:5 y or. İş te b e la n ı b u ld u n , ç ü n k ü eli k 1Sa26:8 Lu9:54 Ro12:19 k a n lı b ir a d a m s ın ." h l 2Sa 19:22 9 S o n u n d a T s e r u y a 1o ğ lu A bi2Kr3:13 Lu9:55 şay k ra la " B u ö lü k ö p e k i e f e n ­ m 1K'2:5 e37:8 d im k ra la n a s ıl l a n e t o k u r ! " d ed i. n M 1Pe2:23 o 2Sa 12:10 "N e o lu r b ıra k d a g id ip ş u n u n o Ro9:20 b a ş ın ı g ö v d e s in d e n a y ır a y ım ." k p 2Sa12:11 2Sa15:14 1 0 F a k a t k ral " B u n d a n size n e ‘ 2Sa17:12 r 2Sa 19:16 e y T se ru y a o ğ u lla n ?"1” d e d i. " B ı­ s Ba29:32 Çk2:25 rak la n e t o k u s u n .n Ç ü n k ü YeÇk3:7 h o v a o n a 'D a v u t'a l a n e t o k u ' Me25:18 (Öz15:3 d e m iş .° K im 'N e d e n b ö y le y a p ı­ STkr23:5 Me 109:28 y o r s u n ' d iy e b ilir? " ° 11 D av u t, ş u n ü y ö r " a d e d i.



A b iş a y 'la t ü m



4



B u n u n üze­



h iz m e tk â r la r ın a



ş ö y le d ed i: "E ğ e r k e n d i o ğ lu m , b e n im ö z o ğ lu m ç a n ım a k astettiyse,p b ir B e n y a m in o ğ lu ' d a h a fa z la s ın ı y a p m a z m ı? B ıra k ın la ­ n e t o k u su n , çü n k ü b u n u y a p m a ­ s ın ı Y e h o v a s ö y le m iş . Yehova bu n u



1 2 B e lk i



g ö r ü r s v e o la ­



n e t o k u sa d a Y e h o v a b a n a iyilik e d e r ."



1 3 D a v u t'la a d a m la ­



rı y o lla rın a d e v a m e tti. S im e i d e



2 . Ş A M U E L 1 6 :4 -2 3



d a ğ ın y a m a ç ın d a D a v u t'la a y n ı h iz a d a y ü rü y o r, la n e t o k u y o r,a ta ş to p ra k a tıy o rd u .b 1 4 B ir s ü r e s o n r a k ra lla y a n ın ­ d a k ile r y o r u lu p d u rd u la r v e o r a ­ d a d in le n d ile r .ç 1 5 B u sırad a A b ş a lo m v e y a ­ n ın d a k ile r, tü m İsra il h a lk ı Y eru ş a lim 'e g ird iö A h ito fe ld d e y a n la ­ rın d a y d ı. 1 6 D a v u t'u n d o s tu e o la n A rk lıf H uşay ,8 A b ş a lo m 'u n y a n ın a g elip " K ra lım ç o k y a ş a !h K ra lım ç o k y a ş a !" d e d i. 1 7 A bş a lo m



da ona



" S e n in d o s tu n a



v e fa n b u k a d a r m ı? " d e d i. " N e ­ d e n d o s tu n la b ir lik te g itm e d in ?"1 1 8 H u ş a y " O n u n l a g i t m e d im ç ü n k ü b e n Y e h o v a 'n ın v e b u h a l­ k ın , İs r a ilo ğ u lla r ın ın s e ç tiğ i a d a ­ m ın h iz m e tin d e , o n u n y a n ın ­ d a o la ç a ğ ım " d ed i. 1 9 "B a ş k a k im e h iz m e t e d e y im ? O n u n o ğ ­ lu n a d e ğ il m i? Y in e s ö y lü y o ru m ; b a b a n a h iz m e t e ttiğ im g ib i s a n a d a h iz m e t e d e ç e g im ." i 20



S o n r a A b ş a lo m A h ito fe l'e



" F ik rin iz i s ö y le y in ,j n e y a p a lım ? " d iy e so rd u .



2 1 A h ito fe l A bşa-



l o m 'a " B a b a n ın saray la ilg ile n s in d iy e o ra d a b ır a k tığ ık ç a r iy e le r iy le y a t " l d ed i. " B ö y le ç e tü m İsra il b a b a n ı n m n e fr e tin i u y a n d ı'd ıg ın ın d u y a ç a k v e s e n in le b ir lik te o la n ­ la r ç e s a re t k a z a n a ç a k ."°



2 2 Ve



2. Sütun



A b ş a lo m iç in d a m d a ö b ir ç a d ır



a Çk22:28 2Sa 16:5 Vz 10:20 b El55:8 f 2Sa8:5 Eli; 9:2 g Yş3:15 h Yun2:8 ı öz 14:17 Vz 7:9 i 2Kr2:12 2Kr6:21 j 2Kr5:10 2Ta20:20 1Pe5:5 k Lu4:27 Lu5:13 l Ey33:25 m Lu17:15 n Me96:5 İş43:10 İî>44:6 İşi45:5 1Ko8:4 o 1Sa25:27



2 . K R A L L A R 5 :1 -1 6 le dedi: "Neden giysini yırttın? Ö adamı bana gönder de İsrail' de peygamber oldugunu ögrensin."a 9 Böylece Naaman atla­ rı ve savaş arabalarıyla Elişa'nın evinin önüne geldi. 10 Ancak Elişa ona bir haberci gönderip "Git Ürdün İrmagında yedi kezb yıkan c ki tenin iyileşsinc ve temiz ol" dedi. 11 Naaman buna cok kızıp d oradan ayrıldı; şöyle diyor­ du: "'Dışarı cıkıp yanıma gelir, Tanrısı Yehova'ya yakarır, hasta­ lıklı yerin üzerinde elini gez­ dirip beni iyileştirir' demiştim.e 12 Şam'ın f ırmakları Abana ve Farpar İsrail'in tüm sularındam daha iyi değil mi? Onlarda yı­ kanıp temiz olamaz mıydım?"h Böylece öfkeyle dönüp oradan ayrıldı/ 13 Fakat hizmetkârları yanına gelip "Baba/ peygamber şenden zor bir şey isteseydi yapmaya­ cak mıydın?" dediler; "Sana sa­ dece 'Yıkan ve temiz ol' dedi." 14 Bunun üzerine Naaman Tan­ rı adamının söyledigi gibi inip Ürdün İrmagında yedi kez suya daldı.i Cüzamından temizlendik ve teni kücük bir cocugun teni gibi oldu.l 15 Sonra adamlarıyla birlik­ te dönüp Tanrı adamının yanı­ na geldi;m ona "Artık biliyorum ki yeryüzünde İsrail'den başka bir yerde Tanrı yok" n dedi; "Lüt­ fen bu hizmetkârının armaganını o minnettarlıgının ifadesi ola­ rak kabul et." 16 Fakat Elişa "Hizmet ettigim Yehova' nın hak­ kı icin,° kabul etmem"p dedi. Na­ aman kabul etmesi icin ısrar etti, 0 Tkr 6:13; Yr 12:16; p M t 10:8; 1Ko 9:18; 2Ko 11:9; Vh 22:17.



2 . K R A L L A R 5 :1 7 - 6 :6



A çg ö z lü G e h a z i, c ü z a m o n a g e ç e r



fakat o reddetti. 17 Şonunda BÖLÜM5 Naaman şöyle dedi: "Oyleyşe yal­ a Çk20:24 Çk20:25 varırım, bu hizmetkarına bir çift b 1Şe 1:9 katırın taşıyaçagı kadar toprak c Yr 10:14 1Ko8:5 verilşin;a çünkü hizmetkarın ar­ C2Kr 7:2 d Çk20:5 tık Yehova'dan başka hiçbir tan­ 1Kr19:18 2Kr 17:35 rıya yakılan şunu veya kurban e 2Ta30:18 şunmayaçak.b 18 Yalnız, Yeho2Ta30:19 va hizmetkarını şu konuda bagış- f 2Şa3:22 g 1Kr 17:24 laşın: Benim efendim, Rimmon' İş44:26 unç önünde eğilmek için onun h 2Kr4:12 2Kr8:4 tapınağına gittiğinde bana tutu­ ı 2Kr5:1 Lu4:27 nur^ ve ben de Rimmon tapına­ i 2Şa 12:5 ğında egilmekdzorunda kalırım. j Me 10:3 Yr17:9 Rimmon tapınağında eğildiğim­ Lu12:15 1Ti6:10 de lütfen Yehova bu hizmetkarı­ k 2Kr4:26 nı bagışlaşın."e 19 Bunun üze­ l 2Kr2:3 8:44 rine Elişa ona "Şelametle git"f m Yhn Ef4:25 dedi. O da oradan ayrıldı ve epey n Oz6:17 Oz21:6 yol gitti. Kl3:9



20 Fakat Tanrı adamış Elişa' o 2Kr5:5 ö 2Kr5:16 nın hizmetkarı Gehazih kendi 2. Sütun kendine şöyle dedi: "Efendim bu Arami Naaman'aı yük olmamak a Yş 7:21 b 2Kr2:3 için getirdiklerini kabul etmedi. Yr6:15 Ama Yehova'nın hakkı için/ ben c Me63:11 Oz 12:19 arkaşından koşup ondan mutla­ Oz 12:22 59:3 ka bir şey alırım."i 21 Ve Ge­ Ho 12:8 Elç5:9 hazi Naaman'ın peşinden yola CMt 10:8 koyuldu. Naaman arkaşından bi­ Yhn 12:6 Eli: 20:33 rinin koştuğunu görünçe onu d 2Kr5:1 karşılamak için arabaşından 1Ti6:9 indi ve "Hayrola?"k diye şordu. ef 2Şa3:29 Çk4:6 Şy12:10 22 Gehazi "Hayırdır" dedi; (Oz21:6 "Beni efendiml gönderdi,m 'Efraim'in dağlık bölgeşinden, pey­ BÖLÜM6 gamber oğullarından iki genç g 2Kr2:3 2Kr2:5 geldi;11onlar için lütfen bir talant 2Kr9:1 gümüş ve iki takım giyşiover' di­ h 49:20 ı 2Kr4:38 yor." 23 Naaman "Lütfen iki i 2Ko9:8 2Şe3:8 talant al" dedi. Çok ışrar ettiö ve j Tkr 19:5 şonunda iki torbaya iki talant gü­ k İş 10:34 müş ile iki takım giyşi koydu, ve l 2Kr6:15 m Çk22:14 bunları Gehazi'nin önü şıra taşı2Kr4:7



500



şınlar diye iki hizmetkarına yük­ ledi. 24 Ofel'e geldiklerinde Gehazi hemen torbaları ellerin­ den alıp eve koydua ve adamları gönderdi. Onlar da geri dön­ dü. 25 Gehazi gelip efendişinin önünde durdu.b Elişa "Ne­ redeydin Gehazi?" diye şordu. Fakat o "Hizmetkarın hiçbir yere gitmedi" dedi.ç 26 Bunun üzerine Elişa ona şöyle dedi: "O adam şeni karşılamak için yolun­ dan dönüp arabaşından indiğin­ de benim yüreğim orada değil miydi? ¡Şimdi gümüşler, giyşiler, zeytinlikler, bağlar, koyunlar, şıgırlar, hizmetkarlar ve hizmetçi­ ler edinme zamanı mı?ç 27 Bu yüzden Naaman'ın çüzamıdşana geçeçek ve devirler boyunça şe­ nin şoyundan ayrılmayaçak."e Gehazi derhal onun yanından çıktı, çünkü her yanını çüzam kaplamış, kar gibi beyaz olmuştu.f Peygamber ogullarıs Elişa'ya "Burada şenin yanında daraçıkh bir yerdeı yaşıyoruz" dedi­ ler; 2 "İzin ver Ürdün Irmağı­ na kadar gidip birer ağaç keşelim ve orada kendimize oturaçak bir yeryapalım."i O da "Gidin" dedi. 3 İçlerinden biri, "Lütfen hiz­ metkarlarınla şen de gel" dedi; Elişa da "Gelirim" dedi 4 ve onlarla gitti. Ürdün Irmağına gel­ diler, ağaç keşmeye başladılar.! 5 İçlerinden biri ağaç keşerken baltaşının demirik şuya düştü. "Eyvah efendim/ onu ödünç almıştım!"mdiye bağırmaya başla­ dı. 6 Tanrı adamı "Nereye düş­ tü?" dedi. O da yerini göşterdi.



6



501



M e le k o r d u la r ı. A r a m i l e r k ö r o l u r



BOLUM6 sip o ra y a a ttı v e b a lta n ın d e m i­ a Lu18:27 b 1Kr20:1 ri s u y u n y ü z ü n e c ık t ı.a 7 " O n u 1Kr20:34 1Kr22:31 a l" d ed i. ö d a u z a n ıp ald ı. c 1Kr20:23 O z 21:30 8 V e A ram k ra lıb İ s r a il'le sav a­ ç Ne4:11 şa g ird i. H iz m e tk a rla r ın a d a n ış ­ d 1Kr 17:24 İş; 44:26 t a v e "S u ra d a o rd u g a h k u r a lım " c e öz 20:18 f Ams3:7 d e d i. 9 B u n u n ü z e r in e T a n r ı g Ck9:20 öz 27:12 a d a m ıd İsrail k ra lın a h a b e r g ö n ­ h He3:18 d e rip " F ila n y e rd e n g e c m e ,e c ü n Mt2:12 İb 11:7 k ü A r a m ile r o ra y a in iy o r " d e d i.f ı İş; 57:20 i 1Sa22:8 1 0 İsra il k ralı d a T a n rı a d a m ın ın j 2Kr5:3 k e n d is in e s ö y le d ig i y e r e a d a m 2Kr5:8 Ams3:7 g ö n d e rd i.ğ E lişa k ra lı u y a rıy o r ,11 k Me 139:2 Vz 10:20 kral d a o ra d a n u z a k d u ru y o rd u ; Da2:22 l Da2:28 b ir k a c k ez b ö y le o ld u . Da4:9 1 1 S o n u n d a b u m e s e le A ram m Me37:12 n Ba37:17 k ra lın ı c o k ö fk e le n d ir d iı v e h iz ­ o 2Kr1:9 Mt26:55 m e tk a r la rın ı ca g ırıp , "İd im iz d e n 0 1Kr 19:21 2Kr3:11 k im İsra il k r a lın ın ta r a fın d a , söyp Mt8:25 l e y i n !" i d e d i. 1 2 H iz m e tk â rla ­ r Ck14:13 Me3:6 rın d a n b ir i " H ic k im se , e fe n d im Me11:1 Me 18:2 k ra l" d ed i; "F a k a t İs r a il'd e y a şa ­ Me118:11 y a n Elişai p e y g a m b e r s e n in y a ­ s 2Sa22:31 2Ta32:7 ta k o d a n d a k o n u ş tu g u n ş e y le ­ Me27:3 Me46:7 ri b i l e k İsrail k ra lın a s ö y lü y o r." l Me55:18 Ro8:31 1 3 B u n u n ü z e rin e k ral " G id in , S 2Ta20:12 o n u n n e r e d e o ld u g u n u ö g r e n in Me91:15 d e a d a m g ö n d e rip g e tir te y im " m 2. Sutun d ed i. S o n ra " O D o t a n 'd a " n d iy e a Eli: 7:56 h a b e r g e ld i. 1 4 O ra y a d e rh a l b Me34:7 Mt26:53 atla r, sav aş a ra b a la rı v e b ü y ü k b ir c 2Kr2:11 o rd u g ö n d e rd i.» G e c e g elip ş e h r i Me68:17 Zk6:1 k u şa ttıla r. ç Ba19:11 (¡öz4:19 1 5 T a n r ı a d a m ın ın h iz m e tk a ­ İş>59:10 Yhn9:39 r ı 11 e r k e n k a lk ıp d ış a rı c ık ın c a d 1Kr 16:29 g ö rd ü ki, a tla r v e sav aş a ra b a ­ e Lu24:31 f 2Kr2:12 la rıy la b i r o rd u ş e h r i k u ş a tm ış ­ 2Kr5:13 2Kr13:14 tı. H iz m e tk â r "E y v a h e f e n d im !p g 1Sa24:19 N e y a p a c a g ız ? " d ed i. 1 6 F akat h TTkr20:11 ı öz 25:21 E lişa, "K o r k m a ,r c ü n k ü b iz im y a ­ Mt5:44 Lu6:35 n ım ız d a o la n la r o n la r ın y a n ın d a Ro12:20 i 2Kr5:2 o la n la r d a n c o k " s d e d i. 17 Ve j Tkr28:52 d u a e d ip ,11"E y Y e h o v a, y a lv a r ır ım 1Kr20:1 T a n rı a d a m ı h e m e n b ir o d u n ke­



2 . K R A L L A R 6 :7 -2 5



o n u n g ö z le r in i a c a d a g ö r s ü n " d ed i. Y e h o v a h iz m e tk â r ın g ö z le ­ r in i a c tı v e E liş a 'n ın c e v r e s in d e b tü m d a ğ lık b ö lg e n in a te şte n sa­ v aş a ra b a la rı v e a tla rla d o lu c o l­ d u ğ u n u g örd ü . 1 8 A r a m ile r E liş a 'n ın b u lu n d u g u y e re d o g ru ile r le m e y e b a ş ­ la y ın c a o Y e h o v a 'y a d u a ed ip , "N e o lu r b u m ille ti k ö r e t " c d ed i. O d a E liş a 'n ın sö z ü ü z e r in e o n ­ l a r ı k ö r e t ti. 1 9 E liş a o n la r a "Y a n lış y o ld a ş ın ız , a ra d ıg ın ız ş e ­ h ir b u d e ğ il" d ed i; " B e n i ta k ip e d in , sizi a ra d ıg ın ız a d a m a g ö tü ­ r e y im ." F a k a t o n la r ı S a m ir iy e 'y e d g ö tü rd ü . 2 0 S a m iriy e 'y e v a rır v a rm a z E lişa, "E y Y e h o v a , b u a d a m la ­ rın g ö z le r in i a c d a g ö r s ü n le r " ' d ed i. Y e h o v a d a o a n d a g ö z le rin i a c tı v e S a m ir iy e 'n in o r ta y e r in d e o ld u k la r ın ı g ö rd ü le r! 21 İsra il k ralı o n la r ı g ö r ü r g ö r m e z E liş a 'y a " O ld ü r e y im m i b a b a ,f ö ld ü re y im m i o n la r ı? " ğ d iy e so rd u . 2 2 Fa­ k a t E lişa " O n la r ı ö ld ü r m e y e c e k ­ s in " d e d i; " K ılıc ın la v e y a y ın la e s ir a ld ık la r ın ı ö ld ü r ü r m ü s ü n ? h O n le r in e e k m e k v e su k o y d a y e ­ s in le r, icsin ler/ s o n r a e fe n d ile r i­ n e g its in le r ." 2 3 K ral d a o n la r i d n b ü y ü k b i r z iy a fe t v erd i; y iy ip ictile r. S o n r a o n la r ı g ö n d e rd i; v e e fe n d ile r in e g ittile r. A ra m i a k ın ­ c ı l a r b i r d a h a İsra il to p ra k la rın a g e lm e d i. 2 4 B ir sü re s o n r a A ra m k ra lı B e n -h a d a d tü m o rd u su n u to p la ­ y ıp c ık tı v e S a m ir iy e 'y i k u ş a ttı. 2 5 V e o z a m a n S a m iriy e 'd e c o k b ü y ü k b ir k ıtlık o ld u .k B ir e şe k k e lle s in in l fiy a tı s e k s e n g ü m ü ş e , k Le26:26; Tkr 28:17; 2Kr 7:4 Ele 10:12.



ğ 4:9; l Tkr 14:3; He 4:14;



2 . K R A L L A R 6 :2 6 - 7 :8



S a m i r i y e ’d e k ı t l ı k . A r a m i l e r k a ç a r



iki avuç* güverçin gübreşinina fi­ yatı beş gümüşe çıkana dek ku­ şatma şürdü. 26 İşrail kralı şurun üzerinde yürürken bir kadın "Efendim kral, yardım et!"b diye şeşlendi. 27 Kral da, "Şana Yehova yardım etmezşe ben ne­ reden yardım bulayım?"ç dedi; "Harman yerinden mi, üzüm veya zeytin çendereşinden mi?" 28 Kadına "Derdin nedir?" diye şordu. O da şöyle dedi: "Bu kadın bana 'Oğlunu ver, bugün onu yiyelim, benim oğlumu da ya­ rın yeriz'ç dedi. 29 Benim oğ­ lumu pişirdikd ve yedik.e Erteşi gün de ben ona 'Oğlunu ver de yiyelim' dedim. Fakat o oğlunu şakladı." 30 Kral kadının şözlerini du­ yar duymaz giyşişini yırttı;f o şı­ rada şurun üzerindeydi ve halk kralın giyşişinin altına çul giymiş olduğunu gördü. 31 Kral şöyle dedi: "Eğer bugün Şafat oğlu Elişa'nın başını gövdeşinden ayırmazşams Tanrı bana aynışını, hatta daha beterini yapşın!" 32 Kral önünden adam gön­ derdi, o şırada Elişa ihtiyarlarla beraber evinde oturuyordu.h Haberçi gelmeden Elişa ihtiyarla­ ra şöyle dedi: "O katilinı oğlu boynumu vurdurtmak için naşıl adam gönderdi görüyor muşu­ nuz? Şimdi, haberçi gelir gelmez kapıyı kapatın ve kapıya dayanın. Bakın, arkaşından efendişinin ayak şeşii geliyor." 33 Elişa daha onlarla konuşurken haber­ çi geldi ve kral şöyle dedi: "Bu fe­ laket Yehova'dan.i O halde neden hala Yehova'yı bekleyeyim?"k 2Kr 6 :2 5 * Ibraniçe k a b . Ek 5'e bakın.



BÖLÜM6 a He4:15 b 2Şa14:4 Lu18:3 c Me60:11 Me 118:8 Me 146:3 İş 2:22 Yr 17:5 C Le26:29 Tkr28:53 İş49:15 He5:10 d Ağ4:10 e Tkr28:55 Tkr28:57 f Ba37:29 1Kr21:27 2Kr19:1 g Me105:15 Yr38:4 h He8:1 He14:1 He20:1 ı 1Kr18:13 1Kr21:10 i 1Kr 14:6 j Oz 19:3 İş8:21 Amş3:6 k Me27:14 Oz 14:29 Oz30:9 2Pe 3:9 Vh 16:9



BÖLÜM7 a Amş3:7 İb 1:1 b Tkr32:36 Hk5:11 2Kr7:18 c 2Kr5:18 C Ba7:11 Me 78:23 Ml3:10 d Şy14:11 2Şe3:2 e Şy11:23 2Ta20:20 f 2Kr7:17 g Le13:46 Tkr24:8 h 2Kr6:25 ı Ağ4:9 i Tkr28:7 2Şa5:24 2Kr 19:7 Oz20:12 j 1Kr10:29 2Ta 1:17 k 2Ta 12:2 l Me33:17 Oz21:31 m Ba2:7 n Me48:5 Oz28:1



502



Bunun üzerine Elişa şöyle dedi: "Yehova'nın şözünü dinleyin.aYehova diyor ki, 'Yarın bu vakitlerde Şamiriye'nin şehir kapışında bir ölçek* inçe un bir şekele, iki ölçek arpa bir şekele şatılaçak.' "b 2 Bunun üzerine, kralın özel yardımçışıç olan* ya­ ver, Tanrı adamına "Yehova gök­ lerin bentlerini açşaç bile böy­ le bir şey olur mu?"d dedi. Elişa da "Bunu gözlerinle göreçekşin,e fakat onlardan yiyemeyeçekşin"f diye karşılık verdi.



7



3 ¡Şehir kapışının girişinde dört çüzamlı vardı;s birbirlerine "Neden burada oturup ölmeyi bekleyelim?" dediler; 4 "¡Şeh­ re girelim deşek, şehirde kıtlık var, orada ölürüz.h Burada kalşak yine öleçegiz. Gelin Aramilerin ordugahına gidelim. Bizi şag bırakırlarşa yaşarız, öldürürlerşe de Oldürsünler."ı 5 Böyleçe Ara­ milerin ordugahına gitmek için akşam karanlığında kalktılar; or­ dugaha iyiçe yaklaştılar, fakat or­ talıkta kimşe yoktu.



6 Yehova Aramilere büyük bir ordu şeşi, şavaş arabaşı ve at şeş­ leri işittirmiştiğ Onlarda birbirle­ rine, "İşrail kralı bize karşı Hititi ve Mışır krallarınık tutmuş, hep birden şaldırıyorlar!" demişlerdi. 7 Ve hemen kalkıp çadırlarını, atlarını/ eşeklerini, tüm orduga­ hı olduğu gibi bırakarak çan havliylem akşam karanlığında kaç­ mışlardık 8 Çüzamlılar ordugâhın ke­ narına gelinçe bir çadıra girdiler; 2 K r 7 :1 * Yâ da " ş e a " ; 7 ,3 3 l i t r e . 2* Şözçük anlamıyla, "koluna dayan­ dığı"



503



C ü zam lılar. E liş a ’n ın dediği ç ık a r



yiyip içtiler, oradan altın, gümüş ve giysiler aldılar ve götürüp bir yere sakladılar. Sonra dönüp baska bir çadıra girdiler, oradan da bir seyler aldılar ve götürüp sakladılar.a 9 En sonünda birbirlerine "Bü yaptıgımız dogrü degil" de­ diler; "Bügün müjde günü!b Eger sessiz kalır, gün ısıyana kadar beklersek süç islemis olürüz.ç Gelin gidelim ve kral evine dürümü bildirelim." 10 Ve sehre gelip kapı gorevlilerineç seslendi­ ler, "Aramilerin ordügahına git­ tik" dediler; "Orada ne bir kimse gordük ne de bir insan sesi düydük; yalnızca bağlı atlar, elekler ve oldügü gibi bırakılmıs çadır­ lar vardı."d 11 Kapı görevlileri de bünü düyar düymaz bagırıp kral evine haber verdiler. 12 Ve kral geceleyin kalkıp hizmetkârlarına' soyle dedi: "Ara­ m ilerin ne yapmaya çalıstıgını size söyleyeyim.1 Aç oldügümüzüg biliyorlar, bü yüzden ordügahtan ç;ıkıp kırda saklandı­ lar.11 'Şehirden çıkarlar, biz de onları sag olarak yakalar, seh­ re gireriz' diye düsünüyorlar." 13 Bünün üzerine bir hizmet­ karı söyle karsılık verdi: "Öyley­ se adam seç, sehirde kalanı at­ lardan besini alsınlar. Nasıl olsa bürada kalırlarsa sonları sehirde kalan niçe İsrailliyle aynı olaçak, onlar da digerleri gibi telef olaçaklar.i Gönderelim ve görelim." 14 Adamlar atlı iki savas arabası aldı ve kral 'Gidin bakın' diyerek onları Aram ordüsünün arkasın­ dan gönderdi. 15 Ordünün ar­ kasından Ürdün Irmagına kadar gittiler; baktılar ki yol boyünça



BO LU M 7 a Y r4 1 :8 b Na 1:15 1Ko 10:24 Flp2:4 1Se5:15 c 1 T i6 :1 0 C 2S a 18:26 M e 127:1 Mr 13:34 d 2Kr 7:7 e 2 K r6:8 f Öz 14:15 g 2Kr 6:25 2Kr 6:29 h Y;, 8:4 Y;, 8:12 H k2029 H k 20:37 ı 2Kr 6:25 i Ag 4:9



2 . S ü tu n a M e6 8 :1 2 İs 2 :2 0 M t 16:26 b Es 1:7 İs 2 2 :2 4 c 2T a 2 0 :2 5 M e6 8 :1 2 İij 33:1 C Sy2 3 :1 9 2K r7:1 İij 44:26 I;s 55:11 d 2K r5:18 e T k r3 2 :3 5 2Kr 7:2 2 T a 3 6 :1 6 t;s 5:24 İs 2 8 :2 2 N a12 f 2K r9:33 İs 25:10 g 2K r7:1 İs 44:26 h Sy2 0 :1 2 M e7 8 :1 9 ı 2Kr 7:2 i 2 T a 2 0 :2 0 j İs 41:25



BÖ LÜ M 8 k 2K r4:35 l Ba 12:10 B a 2 6 :1 B a47:4 Rü 1:1 m L e26:19 T k r2 8 :2 3 2 Sa 2 1 :1 1Kr17:1 M e1 0 5 :1 6 Eli; 11:28 n B a41:27 2 Sa 2 4 :1 3 A m s3:2 o ö z 27:12 ö Ba 15:3 1 T i5 :8 p Ys 13:3 1Sa27:1



2. KRA LLAR 7:9-8:3



her yer Aramilerin kaçarken at­ tıkları giysiler ve esyalarla dolü.b Bünün üzerine adamlar geri dö­ nüp dürümü krala bildirdiler. 16 Ve halk gidip Aramilerin ordügâhını yagmaladı.ç Yehova' nın dedigi gibiç bir ölçek inçe ünün fiyatı bir sekele, iki ölçek arpanın fiyatı bir sekele düstü. 17 Bü arada kral, özel yardımçısıd olan yaverini sehir kapısına atamıştı; Tanrı adamının dedi­ gi g ibie halk onü kapıda ç;iğnedif ve öldü. Tanrı adamı bünü kral yanına geldiginde söylemist i ; 1 8 dedigi gibi de oldü. Krala "Yarın bü vakitlerde Samiriye ka­ pısında iki ölçek arpa bir sekele, bir ölçek inçe ün bir sekele satılaçak"g demisti. 19 Fakat yaver Tanrı adamına "Yehova gökle­ rin bentlerini açsa bile, böyle bir söz gerçeklesir m i?" diye karçılık vermisti.h Bünün üzerine Tanrı adamı da "Bünü gözlerinle göreçeksin, fakat onlardan yiyemeyeçeksin" dem isti. 20 Ve öyle de oldü” halk onü kapıda çignedij ve adam öldü. Elisa oglünü dirilttigik kadı­ na, "Kalk, ev halkını al, büradan git, bir süre baska bir m em ­ lekette misafir o I " 1 dedi; "Çünkü Yehova ülkeye bir kıtlık getiri­ yor,1” hem de yedi y ıln süreçek bir kıtlık." 2 Kadın da Tanrı ada­ m ının dediği gibi yaptı,” ev hal­ kını11 alıp Filistîlerin memleketinep gitti ve yedi yıl orada misafir olarak yasadı. 3 Yedi yılın sonünda kadın Filistîlerin m emleketinden dön­ dü. Evi ve tarlası için krala1



8



r 1Sa 8:5; 2Sa 14:4; 2Kr 6 2 6 ; Lü 18:3.



2 . K R A L L A R 8 :4 -2 0



B e n - h a d a d ö lü r ; H a z a e l A r a m k r a l ı o l u r



yalvarmaya gitti. 4 Kral, Tanrı adamının hizmetkârı Gehazi'yleâ konuşuyordu; ona "Lütfen Elişa' nın yaptığı büyük işlerin hepşini bana anlat"bdedi. 5 Ve Gehazi onun ölüyü naşıl dirilttiginiç kra­ la anlatırken, Elişa'nın oğlunu di­ rilttiği kadın gelip evi ve tarlaşı içinç krala yalvarmaya başladı. Gehazi hemen "Efendimd kral, işte kadın bu. Bu da Elişa'nın di­ rilttiği oğlu" dedi. 6 Kral ka­ dından riça etti, o da olayı anlattı.e Şonra kral kadın için bir şaray memuruf çağırıp "Ona ait olan her şeyi geri ver, ülkeden ayrıldı­ ğı günden bugüne dek tarlaşının verdiği tüm ürünü de ver" dedi. 7 Elişa Şam'ah gitti. Aram kra­ lı Ben-hadadı haştaydı; ona "Tan­ rı adamıi buraya geldi" diye ha­ ber verildi. 8 Bunun üzerine kral, Hazael'ei "Yanına bir hedi­ ye al,kTanrı adamını karşılamaya git; onun araçılıgıyla Yehova'ya danış/ haştalıgım iyileşeçek mi öğren" dedi. 9 Hazael de yanı­ na ¡Şam'ın her tür değerli malın­ dan kırk deve yükü hediye aldı ve gidip Tanrı adamını karşıladı. Ona şöyle dedi: "Beni şana oglunmAram kralı Ben-hadad gön­ derdi. Haştalıgının iyileşip iyileşmeyeçegini şoruyor." 10 Elişa şöyle karşılık verdi: "Git, ona 'Mutlaka iyileşeçekşin' de. Fa­ kat Yehova bana onun öleçeginin göşterdi."° 11 Ve gözlerini di­ kip Hazael'e bakmaya başladı, o rahatşız olana kadar baktı. Şonra Tanrı adamı ağladı“ 12 Bu­ nun üzerine Hazael "Efendim neden ağlıyor" diye şordu. Eli­ şa, "Çünkü şenin İşrailogullarına yapaçagın kötülügüP iyi bili­



BÖLÜM8 a 2Kr4:12 b 2Kr2:14 2Kr2:220 2Kr3:17 2Kr4:4 2Kr5:14 2Kr5:27 2Kr6:6 2Kr7:1 c 2Kr4:35 CŞy36:9 d 1Şa26:1 2Kr6:226 1Pe2:17 e 2Kr4:32 f 2Kr9:32 g Me82:3 Oz21:1 Oz29:4 Oz31:9 h İş 7:8 ı 1Kr20:1 2Kr6:24 i 1Kr 17:24 j 1Kr 19:15 k 1Şa9:8 1Kr14:3 2Kr5:5 l Ba25:22 1Kr14:2 2Kr3:11 2Kr22:13 m 1Şa25:8 2Kr6:21 2Kr13:14 n 2Kr8:15 o İ^44:26 Amş3:7 o Yr9:1 Lu19:41 Elç20:19 p 2Kr 10:32 2Kr12:17 2Kr13:3 Amş 1:3 2. Sütun a Tkr28:45 Tkr28:63 2Kr15:16 Ho 10:14 b İ^13:16 Ho13:16 Amş 1:13 c 1Şa17:43 2Şa9:8 Me22:20 C1Şa2:7 1Kr19:15 d 2Kr8:10 e Me36:1 Mi2:1 f 1Kr16:10 2Kr11:1 2Kr15:10 İ^33:1 g 1Kr19:15 h 2Kr1:17 ı 1Kr22:50 2Ta21:3 i 2Ta21:5



5 04



yorum" dedi; "Hişarlarını ateşe vereçekşin, yiğitlerini kılıftan geçireçekşin, çoçuklarını param­ parça edeçekşin,âgebe kadınların karnını yaraçakşın."b 13 O za­ man Hazael "Bu kulun kim ki, bir köpektenç başka ne ki bu bü­ yük şeyi yapşın?" dedi. Fakat Eli­ şa "Yehova bana şenin Aram kra­ lı olaçagını göşterdi"ç dedi. 14 Ve Hazael Elişa'nın yanın­ dan ayrılıp efendişine geldi. Efendişi "Elişa şana ne dedi?" diye şordu. O da, "'Mutlaka iyileşe­ çekşin' dedi"d diye karşılık ver­ di. 15 Ve erteşi gün bir örtü alıp şuya batırdı, kralın yüzüne kapatıpeonu boğdu, böyleçe kral öldü.f Yerine Hazaels kral oldu. 16 İşrail kralı Ahab oğlu Yehoram'ınh beşinçi yılında, Yehoşafat Yahuda kralıyken, oğlu Yehoramı Yahuda kralı oldu. 17 Kral olduğunda otuz iki ya­ şındaydı, Yeruşalim'de şekiz yıl şaltanat şürdü.i 18 Ahab evin­ den olanların yaptığı gibij o da İşrail krallarının izinden gitti,k çünkü Ahab'ın kızını eş olarak aldı/ Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptı. 19 Fakat Yehova kulu Davut'un hatırına Yahuda' y ımyok etmek iştemedi;n çünkü Davut'a kendişinin ve oğulları­ nın oçagının*° hiç şönmeyeçegini vaat etmişti. 20 Yehoram'ın döneminde Edomo Yahuda'ya başkaldırdı; j 1Kr 16:33; 1Kr 21:25; 2Kr 21:3; 2Ta 21:13; k 1Kr 12:28 1Kr 16:32; l 2Kr 8:26; 2Ta 18:1; 2Ta 21:6; m Ba 49:10; n 2Şa 7:16; 2Ta 21:7; o 1Kr 11:36; Me 132:17; Lu 1:69; Elç 15:16; o Ba 27:40; 2Şa 8:14; 2Kr 3:9; 2Ta 21:8. 2K r 8 :1 9 * Şözçük anlam ıyla, "kandili­ n in "



505



2 . K R A L L A R 8 :2 1 - 9 :1 1



Y e h o r a m , A h a z y a . Y e h u m e s h e d il i r



ve kendilerine bir kralâ sektiler. 21 Yehoram da tüm savaş ara­ balarıyla Tsair'e gecti. Gecele­ yin harekete gecip kendisinin ve savaş arabalarının başında­ ki komutanların çevresini saran Edomlulara saldırdı ve onları öl­ dürdü; halk da çadırlarına kactı. 22 Fakat Edom Yahuda'ya bugü­ ne dek hep asi oldu. Libnab da o dönemde başkaldırdı. 23 Yehoram'ın dönemindeki diğer olaylar ve onun tüm işleri Yahuda krallarının tarih kitabındacyazılıdır. 24 Yehoram uyu­ yup atalarına katıldıc ve Davut Sehrinded atalarının yanına gö­ müldü. Onun yerine oğlu Ahazyae kral oldu. 25 İsrail kralı Ahab oğlu Ye­ horam'ın on ikinci yılında, Yahuda kralı Yehoram oğlu Ahaz­ ya kral oldu.f 26 Ahazya kral olduğunda yirmi iki yaşınday­ dı, Yeruşalim'değ bir yıl salta­ nat sürdü. Annesi, İsrail kralı Om ri'ninh torunu Atalya'ydıö 27 Ahab evinin izinden gitti ve Ahabi evi gibi Yehova'nın gözün­ de kötü olanıi yaptı; cünkü ev­ lilik yoluyla Ahab'ın akrabasıydı.k 28 Ahab oğlu Yehoram'la beraber Ramot-gilead'dal Aram kralı Hazael'lem savaşa girdi; fa­ kat Aramiler Yehoram'ı vurdu.n 29 Ve kral Yehoram,° Rama'da* Aram kralı Hazael'le savaşırken Aramiler tarafından yaralanınca, iyileşmek icin Yizreel'eö döndü. Yahuda kralı Yehoram oğlu Ahazyap da Yizreel'e indi, cünkü has­ ta olan Ahab oğlu Yehoram'ı gör­ mek istiyordu. 2Kr 8:29* Ramot-gilead isminin kısal­ tılmış hâli.



BÖLÜM8 a 2Sa8:14 1Kr22:47 b Yş21:13 2Kr 19:8 2Ta21:10 c 1Kr 14:29 1Kr15:23 2Kr15:6 2Kr15:36 c 1Kr2:10 1Kr11:43 1Kr 14:31 2Ta21:19 d 2Ta21:20 e 1Ta3:11 2Ta21:17 f 2Kr9:29 2Ta22:1 g 2Ta22:2 h 1Kr16:16 1Kr 16:23 1Kr 16:27 2Ta22:2 ı 2Kr8:18 2Kr11:1 2Kr11:13 2Kr11:16 i 1Kr 16:33 2Ta22:3 j 2Kr 19:22 k 2Kr8:18 2Ko6:14 l Yş21:38 1Kr22:3 m 2Kr9:15 2Ta22:5 n 1Kr 19:17 o 2Kr9:15 0 Yş 19:18 1Kr21:1 2Ta22:6 p 2Kr9:16



BÖLÜM9 a 2Kr4:1 2Kr6:1 b 1Kr 18:46 2Kr4:29 Lu12:35 c 1Sa10:1 c 2Kr8:28 2Ta22:5 d 1Kr19:17 e 1Kr20:30 1Kr22:25 f Ck29:7 1Kr 19:16 g Yr27:5 Da2:21 h 2Ta22:7 ı Hk3:19 i 1Kr 16:2 j 1Kr 19:16 2Ta22:7 k 1Kr 18:4 1Kr 19:2 1Kr21:15 1Kr21:25



Peygamber Elişa, peygam­ ber oğullarından“ birini cagırıp "Beline kuşağını sar,bbu yağ; kabınıc al, Ramot-gilead'a git"c dedi; 2 "Oraya varınca Nimşi oğlu Yehoşafat oğlu Yehu'yud bul. Yanına gidip onu kardeşleri­ nin arasından kaldır, arka odaya götür.e 3 Kabı alıp yağı başına dökf ve 'Yehova şöyle diyor' de, 'Seni İsrail'in kralıg olarak meshediyorum!'h Sonra kapıyı ac ve koş, bekleme."



9



4 Ve peygamberin hizmetkârı Ramot-gilead'a doğru yola cıktı. 5 Oraya vardı, komutanlar bir arada oturuyordu. "Ey komutan, şana bir sözüm var" dedi. Yehu "Hangimize?" diye sordu. O da "Sana, ey komutan" dedi. 6 Ve kalkıp iceri girdi; yağı onun ba­ şına döküp şöyle dedi: "İsrail'in Tanrısı Yehova diyor ki, 'Seni Ye­ hova'nın halkıiİsrail'in kralıi ola­ rak meshediyorum. 7 Efendin Ahab'ın evini yok edeceksin; İzebel'denk peygamber kullarımın ve Yehova'nın tüm kullarının ka­ nının öcüniP alacağım. 8 Tüm Ahab evi yok olacak; Ahabmevin­ den her erkegi,n İsrail'de sefil ve aşağı olanıo da söküp atacağım. 9 Ahab evini Nebat oğlu Yeroboam'ınö ve Ahiya oğlu Baaşa'nın evip gibi yapacağım. 10 Yizreel'deki tarlada İzebel'i köpekler yiyecekr ve onu gömen olmaya­ cak.' " Sonra kapıyı acıp koşma­ ya başladı.s 11 Yehu dışarı cıkıp efendi­ sinin hizmetkârlarının yanına döndü; ona "Her şey yolunda l Tkr 3 2 :3 5 ; Tkr 3 2 :4 3 ; Me 9 4 :1 ; Lu 18:7; Ro 12:19; Ro 13:4; İb 10:30; m 1Kr 21:21; n 1Kr 14:10; o Tkr 32:36; 1Kr 21:21; 0 1Kr 15:29; p 1Kr 16:11; r 1Kr 21:23; s 2Kr



2 . K R A L L A R 9 :1 2 -2 6



Y e h u a r a b a y l a g e l i r ; Y e h o r a m ’a d ü z e n



mı?â Bu delib şana niye gelmiş?" BÖLÜM9 diye şormaya banladılar. Yehu, a 2Kr4:26 b 1Şa21:14 "Adamı da, naşıl konuştuğunu da C2Kr9:6 t21:7 bilirşiniz" dedi. 12 Fakat onlar dCM 2Şa 15:10 1Kr1:34 "Nereden bilelim! Anlat bize" de­ e 1Kr 1:39 diler. Bunun üzerine Yehu, "Ye- f 2Kr9:2 g 1Kr19:16 hova'nın beni İşrail kralı ola­ h 2Kr 10:9 ı 1Kr22:3 rak meşhettigini şöyledi"ç dedi. 2Kr8:28 13 Bunu duyar duymaz herkeş i 1Kr 19:15 2Kr8:15 derhal giyşişiniç alıp onun ayak­ 2Kr 10:32 ları altına, merdivenlere şerdi ve kj 2Kr8:29 2Ta22:6 l Yş 19:18 boru çalıpd "Yehu kral o ld u!" 1Kr21:1 diye bağırdılar. 14 Ve Nimşif m Oz20:18 n 2Ta22:7 oğlu Yehoşafat oğlu Yehus Yeho- o 1Kr21:1 o 2Ta 14:7 ram'a bir düzen kurdu.h p İş 21:6 İş62:6 O şıralarda Kral Yehoram tüm He33:2 İşraille birlikte Ramot-gilead'ıı r 1Şa16:4 1Kr2:13 Aram kralı Hazael'ei karşı şa- s İ^ 48:22 Ro3:17 vunuyordu. 15 Şonra Kral YeS 2Şa 18:24 horam,i Aram kralık Hazael'le 2Şa18:26 şavaşırken Aramiler tarafından 2. Sutun yaralanınça, iyilenmek için Yizrea İ^57:21 el'el dönmüştü. b 2Kr9:2



1Kr 19:16 Yehu "Şiz de aynı fikirdey- C C Zk12:4 şeniz,m kimşenin şehirden kaç- d Mi 1:13 e 2Kr8:25 maşına ve durumu Yizreel'e bil2Kr8:29 2Ta22:7 dirmeşine izin vermeyin" dedi. f 1Kr21:1 1Kr21:15 16 Ve arabaşına binip Yizreel'e 1Kr21:19 gitti; çünkü Yehoram orada ya­ g 1Kr16:31 1Kr18:4 tıyordu ve Yahuda kralı Ahaz1Kr19:2 1Kr21:7 yan onu görmeye oraya inmişti. Vh9:21 17 Yizreel'dekio kuledeo duran h Le20:6 Tkr18:10 1Kr18:19 gözçüP Yehu ile yanındaki kala­ Ml 3:5 balığı görünçe, "Yaklaşan bir ka­ ı 48:22 ¡[^57:21 labalık görüyorum" dedi. Yeho­ İş59:8 Yr 16:5 ram "Onları karalamak için bir Ro3:17 i 2K r 11:14 atlı gönder, 'Hayrola?'1 diye şorj Me7:12 şun" dedi. 18 Ve atlı onu kar­ k 1Ta28:9 Me50:22 şılamaya gidip "Kral 'Hayrola?' Vz8:13 diyor" dedi. Fakat Yehu, "Şenin l 2Kr7:17 m 2Kr9:21 hayırla işin ne?şArkaya geç!" diye n 1Kr21:29 1Ta 16:12 karşılık verdi. o 2Ta24:25 Gözçü,ş krala "Haberçi yanla­ o 2Ta25:4 Ba4:10 Me9:12 rına vardı, fakat geri dönmüyor" Me 72:14 diye haber verdi. 19 O zaman 26:21



5 06



bir atlı daha gönderdi; o da yan­ larına gidinçe "Kral 'Hayrola?' di­ yor" dedi. Fakat Yehu, "Şenin ha­ yırla işin ne?â Arkaya geç!" diye karşılık verdi. 20 Gözçü tekrar haber verip şöyle dedi: "Yanlarına vardı, fakat geri dönmüyor. Bu gelenin araba şürüşü Nimşi'nin b torunu Yehu' nunkineç benziyor, onun gibi deliçeşine şürüyor."ç 21 Bunun üzerine Yehoram "Arabayı hazırlayın!"d diye emretti. Arabaşı ha­ zırlandı, İşrail kralı Yehoram ile Yahuda kralı Ahazyae kendi ara­ balarına binip Yehu'yu karala­ maya gittiler. Yizreelli Nabot'un f tarlaşında ona raştladılar. 22 Yehoram Yehu'yu görür görmez "Hayrola Yehu?" dedi. Fakat Yehu, "Annen İzebel'in g ahlakşızlıkları ve büyülerih şürdükçe naşıl hayır olabilir?" diye karşılık verdi. 23 Yehoram kaçmak için hemen dizginleri çe­ virdi ve "Tuzağa düştük’ Ahazya!" diye bağırdı. 24 Yehu bir ok çekip! Yehoram'ı iki omzu araşından vurdu, ok kalbini delip geçti ve Yehoram şavaş arabaşının içine yıgıldı.k 25 Yehu yaveril Bidkar'a "Onu kaldır, Yizreelli Nabot'un tarlaşına at"m dedi; "Şeninle beraber babaşı Ahab'ın arkaşında araba şürerken Yehova'nın ona verdiği hükmü n hatır­ la: 26 'Yehova'nın şözü: Dün Nabot'un ve ogullarının o kanınıo gördüm. Bu tarlada şana bunu mutlaka ödeteçegim.p Yehova' nın şözü.' Bu yüzden şimdi onu kaldır ve Yehova'nın şöyledigi gibi o tarlaya at."r p Ba 9 :5 ; Çk 2 0 :5 ; Le 2 4 :1 7 ; Tkr 5:9; r 1Kr 21:24.



507



2 . K R A L L A R 9 :2 7 - 1 0 :7



İ z e b e l ö ld ü r ü lü r . A h a b ’m 70 o g lu



BÖLÜM9 a 2Kr8:29 2Ta22:7 b 1Kr21:2 c Yş 17:11 Hk1:27 c 1Kr9:15 d 2Ta22:7 e 2Sa5:7 f 2Kr8:24 2Ta22:2 g 2Kr8:25 h 1Kr21:1 ı 1Kr 16:31 1Kr21:25 i Yr4:30 He23:40 j İş; 3:18 1Pe3:3 k Oz 7:6 l 1Kr 16:16 1Kr16:18 m Çk32:26 1Ta12:18 Me94:16 n Ba37:36 1Sa8:15 30 Sonunda Yehu Yizreel'eh 2Kr8:6 s 1:10 geldi ve İzebelı bunu duydu. Göz­ o E Ey31:3 lerine sürme cekti, başını süsle­ 0 2Kr 7:20 İş25:10 Ml 4:3 di! ve pencereden aşağı bakmaya Ro16:20 başladı.k 31 Yehu kapıya gelin­ p Tkr27:15 Tkr27:25 ce İzebel, "Efendisinin katili Zim1Kr21:25 Me 119:21 ril ne oldu?" diye ona seslendi. r 1Kr16:31 32 Bunun üzerine Yehu başını s 2Kr9:10 14:20 kaldırıp pencereye baktı ve "Kim Yr22:19 benim yanımda? Hanginiz?"m S 44:26 55:11



27 Yahuda kralı Ahazyaâolan­ ları gördü ve bahce evi yolun­ dan kactı.b (Yehu daha sonra onun peşine düştü ve "Vurun! Onu da vurun!" diye emir ver­ di. Ahazya'yı İbleamc civarında­ ki Gur'a cıkan yolda, savaş araba­ sının icinde vurdular ve Ahazya Megiddo'yac kactı, orada öldü.d 28 Sonra hizmetkârları onu bir savaş arabasında Yeruşalim'e ta­ şıdılar ve Davut Sehrindee ata­ larının yanına, mezarına göm­ düler. 29 Ahazya,f Ahab oglu Yehoram'ıns on birinci yılında Yahuda kralı olmuştu.)



diye seslendi. Derhal iki üc saray memuru11 aşağıya, ona baktılar. 2. Sütun 33 Ve Yehu "Onu aşağı atın!"° a 1Kr21:23 b Me83:10 dedi. Onlar da İzebel'i aşağı at­ Yr8:2 Yr16:4 tılar, kanı duvara ve atlara sıcra- c O z 10:7 dı ve Yehu onu atlarının ayak­ BÖLÜM 10 ları altında cignedi.° 34 Sonra iceri girdi, yiyip ittikten sonra, c 1Kr 16:29 d Hk8:30 "Haydi gidip şu lanetlip kadına Hk12:14 e Tkr16:18 bakın ve onu gömün, cünkü kral f 1Kr21:8 kızıdır"r dedi. 35 Adamlar İze­ g Oz 21:31 h 2Kr 10:1 bel'i gömmek icin dışarı yıktıkla­ ı 2Kr9:24 2Kr9:27 rında, kafasından, ayaklarından i Lu14:31 ve ellerinin ayalarından başka j 2Kr 10:1 k 2Kr9:32 bir şey bulamadılar.s 36 Dö­ l Tkr5:9 Ey21:19 nüp Yehu'ya durumu bildirdik­ 14:21 2:23 lerinde o şöyle dedi: "Yehova'nın m Vh 2Kr9:30 sözü yerine geldi; kulu Tişbeli n Hk9:5 1Kr21:21 İlya aracılığıyla,11'Yizreel'deki tarMe109:13



lada İzebel'in etini köpekler yiye­ cek.» 37 İzebel'in cesedi Yizre­ el'deki tarlada gübreb olacak; hic kimse bu İzebel diyemeyecek'c demişti." 1 O



Ahab'ın Samiriye'dec yetmiş oglud vardı. Bu ne­ denle Yehu Samiriye'deki Yizreel yöneticilerine,e ihtiyarlaraf ve Ahab'ın gocuklarını büyüten­ lere mektuplar yazıp gönderdi; şöyle dedi: 2 "Madem efendi­ nizin oğulları yanınızda; sa­ vaş arabalarınız, atlarınız,« sur­ lu bir şehriniz ve silahlarınız var, bu mektup size ulaşır ulaşmaz 3 efendinizin oğulları icinde en iyi ve en uygun olanı secip baba­ sının tahtına gecirin.h Ve efendi­ nizin evi icin savaşın."



1 0



4 Bunun üzerine cok korkup "Eyvah!" dediler, "Onun karşı­ sında iki kralı duramadı, biz na­ sıl dururuz?"i 5 Ve kral evinin kâhyası, şehir yöneticisi, ihti­ yarlar ve kral gocuklarını bü­ yütenleri Yehu'ya şu cevabı gönderdiler: "Biz senin kulunuz, söylediğin her şeyi yapacağız. Kimseyi kral yapmayacağız. Na­ sıl uygun görüyorsan öyle yap."



6 Bunun üzerine Yehu ikin­ ci bir mektup yazıp şöyle dedi: "Eğer benim tarafımdaysanız« ve bana itaat ediyorsanız, efen­ dinizin oğullarının! başlarını vu­ rup yarın bu vakitlerde Yizreel'e yanıma gelin."m Ve kralın yetmiş oğlu, şeh­ rin ileri gelenlerinden kendile­ rini yetiştirenlerin yanındaydı. 7 Mektup ellerine ulaşır ulaş­ maz kralın yetmiş oğlunun baş­ larını kestiler;n sonra başları



2 . K R A L L A R 1 0 :8 -2 3



42 Y a h u d a lı. Y e h o n a d a b Y e h u ’y a k a t ı l ı r



küfelere koyup Yizreel'e, Yehu'ya BÖLÜM10 gönderdiler. 8 Ve haberçiâ ge­ a 2Şa4:10 2Şa11:19 lip Yehu'ya "Kral oğullarının b 2Şa20:22 başlarınıb getirdiler" dedi. O da CTkr21:23 "Onları iki yığın halinde kapı­ C1Şa24:17 d 2Kr9:14 nın girişine koyun, şabaha ka­ e 2Kr9:24 dar orada kalşın"ç dedi. 9 Şa- f 1Kr21:24 g 1Şa15:29 bah olunça dışarı çıktı ve tüm İş 14:27 halkın önünde durup şöyle dedi: İş44:26 İş55:11 "Şiz doğruç adamlarşınız. Efen­ h 1Kr21:19 dimi düzen kurupd ben öldür­ 1Kr21:22 2Kr9:7 düm;' peki bunları kim öldürdü? 2Kr9:36 10 Şimdi anlayın ki, Yehova'nın ı Me 125:5 Öz 13:20 Ahab evif hakkında şöylediklei 1Kr 18:19 rinden, Yehova'nın şözlerinden 1Kr22:6 2Kr23:20 hiçbiri boşa çıkmayaçak.s Yehova, kulu İlya araçılıgıyla şöyledigi j 1Kr21:21 k 2Kr8:29 şeyi yaptı."h 11 Yehu Yizreel' 2Kr9:21 2Ta22:1 de Ahab evinden kalan herkeşi ve l 2Ta22:8 onun tüm şevkin adamlarını/ ya­ m 1Kr20:18 kın arkadaşlarını, kahinlerin/ de n 2Ta22:8 o 1Ta2:55 öldürdü; kimşeyi şag bırakmadı.) o Yr35:6 12 Şonra kalkıp Şamiriye'ye doğru yola çıktı. Çobanların ko­ yun kırktıkları ev yol üzerindey­ di. 13 Yehu orada Yahuda kralı Ahazya'nınk kardeşlerine* raştladı. "Şiz kimşiniz?" diye şordu. "Biz Ahazya'nın kardeşleriyiz; kralın ve kraliçenin oğulları iyiler mi diye öğrenmek için yola çık­ tık" dediler. 14 Yehu bunun üzerine adamlarına "Onları şag; yakalayın!"mdedi. Adamlaronları yakaladı; koyun kırkılan evin şarnıçında bu kırk iki adamı öl­ dürdüler; Yehu onlardan kimşe­ yi şag; bırakmadı.n 15 Oradan ayrıldığında, kendişini karşılamaya gelen Rekabo oğlu Yehonadab'ao raştladı. Ha­ yırdua ederekp onu şelamladı ve "Benim yüreğim şeninle olduğu gibi, şenin yüreğin de benimle mi?"r diye şordu.



Yr35:19 p Ba47:7 Şy6:23 Ru2:4 Ro12:14 r 1Ta 12:17 Oz 17:17 2. Sütun a Zk8:23 b Şy25:11 1Kr19:10 C2Kr9:8 2Ta22:7 Me58:10 C1Kr21:21 2Kr9:26 Me9:16 d 1Kr16:32 1Kr18:22 1Kr18:40 2Kr3:2 e 2Kr3:13 f 2Kr 10:21 g 2Kr10:11 h Oz24:6 Vz9:12 ı 1Kr11:35 i 1Kr16:32 j 2Kr10:15 Yr35:6 Yr35:19



508



Yehonadab "Evet" dedi. "Oyleyşe ver elini." O da elini verdi ve Yehu onu arabaya, yanına çıkardı.a 16 Ona "Benimle gel ve Yehova' yla rekabet edilmeşine naşıl goz yummadıgımıb gör" dedi. Yehonadab Yehu'yla beraber onun şavaş arabaşında yola devam etti. 17 Yehu şonunda Şamiriye'ye geldi. Şamiriye'de Ahab evinden geriye kalan herkeşi öldürdü;çYe­ hova'nın İlya'ya şöyledigi gibi onları yok etti.ç 18 Şonra Yehu tum halkı bir araya toplayıp şöyle dedi: "Ahab Baal'e az kulluk etti,d fakat Yehu çok kulluk edeçek. 19 ¡Şimdi Baal'in tüm peygamberlerini/ ona tapınan herkeşif ve tüm kâ­ hinlermiş çağırın. Hiç kimşe ekşik olmaşın, çünkü Baal'e büyük bir kurban şunaçagım. Gelme­ yen olduruleçek." Yehu Baal'e tapınanları yok etmek için kurnazçah davranıyordu. 20 Yehu "Baal için büyük bir toplantı ilan edin"* dedi. Onlar da ilan etti. 21 Yehu tum İşrail'e haber gönderdiı ve Baal'e ta­ pınan herkeş geldi; gelmeyen kalmadı. Hepşi Baal evinei gel­ diler ve ev ağzına kadar doldu. 22 Yehu giyşi şorumluşuna "Baal'e tapınan herkeş için giyşi getir" dedi. O da onlar için giyşi getirdi. 23 Ardından Yehu Rekab oğlu Yehonadab'lai birlikte Baal evine girdi. Baal'e tapınanlara şöyle dedi: "İyiçe bakın da aranızda Yehova'ya tapınan kimşe olmaşın, şadeçe Baal'e tapı2K r 1 0 :2 0 * Şözçük anlam ıyla, "kutşayın"



509



2 . K R A L L A R 1 0 :2 4 -1 1 :4



B a a l t a p ı n m a s ı y o k e d i l i r . A ta ly a



nanlar olsun."a 24 Ve kurban­ lar, yakılan sunular sunmak icin iceri girdiler. Sonra Yehu dışarı seksen adam yerleştirip "Size tes­ lim edeceğim adamları kim elin­ den kanırırsa, bunu kendi canıy­ la öder" dedi.b 25 Yehu yakılan sunuyu sun­ mayı bitirir bitirmez koşucu as­ kerlere ve yaverlere "İceri girin, öldürün! Bir tekinin bile yıkma­ sına izin vermeyin!"c diye emret­ ti. Koşucu askerler ve yaverlerc de onları kılıftan getirmeye ve ce­ setleri dışarı atmaya başladı. Baal evinin ic bölümüne* kadar gir­ diler. 26 Ve Baal evindeki kut­ sal direklerid dışarı cıkarıp hep­ sini yaktılar.e 27 Sonra Baal'in dikili taşınıf da Baal evinig de yerle bir ettiler ve orayı umumi hela yaptılar;h orası bugün hâlâ öyledir. 28 Böylece Yehu Baal'i İsrail' den silip attı. 29 Ancak İsrail'i günaha sürükleyenı Nebat oğlu Yeroboam'ın i günahlarını bırak­ madı. Yehu biri Beytel'de diğe­ ri Dan'dai olan altın buzağıla­ rın14 peşinden gitmeye devam etti. 30 Yehova Yehu'ya şöyle dedi: "Madem gözümde doğru olanı yaparakl iyi davrandın ve Ahab evine m yüreğ imden geden­ leri yaptın, senin adına oğulların dört nesil İsrail tahtında otüracak." n 31 Fakat Yehu, İsrail' in Tanrısı Yehova'nın kanununa tüm yüreğiyle uymaya dikkat et­ medi.° İsrail'i günaha sürükleyen Yeroboam'ın günahlarını bırak­ madı.8 2K r 1 0 :2 5 * S özcü k an la m ıy la , rine"



'şeh-



BÖLÜM10 a 1Kr 18:22 b 1Kr20:39 c Çk32:27 Tkr 13:6 Tkr 13:8 He9:5 C2Kr 7:17 2Kr9:25 d Le26:1 1Kr 14:23 e Tkr 7:25 2Sa5:21 2Kr 19:18 f Le26:30 Tkr 7:5 g 1Kr 16:32 h Ezr6:11 Da2:5 ı 1Kr 14:16 2Kr 14:24 i 1Kr 13:33 j 1Kr 12:29 k 1Kr 12:28 Hö8:6 l He29:20 m 1Kr21:21 n 2Kr 13:1 2Kr13:10 2Kr 14:23 2Kr15:8 2Kr15:12 Ey34:11 İb6:10 o Tkr 10:12 1Kr2:4 Me 78:10 Öz4:23 Hö1:4 İb 10:38 o 1Kr 12:30 1Kr13:34 1Kr14:16 2. Sütun a 1Kr19:17 2Kr8:12 2Kr13:22 Ams 1:4 b Tkr3:16 c Sy32:33 CTkr3:13 d Tkr3:15 Yş22:9 e Yş 13:9 f Tkr28:63 Y^13:12 g 1Kr14:19 2Kr13:8 h 2Sa 7:12 ı 2Kr13:1 2Kr13:7



i 2Kr9:27 2Ta22:1 j 2Kr8:26 2Kr11:20 2Ta21:6 2Ta22:10 2Ta24:7 k 2Ta21:4 Rö1:29



32 O dönemde Yehova İsrail topraklarını parça parça kü­ çültmeye başladı. Hazaela tüm İsrail topraklarına saldırıyordu 33 ve Ürdün İrmağ ının doğu­ sunda Gadogullarının,b Rubenogullarınmc ve Manasseogullarınınc yaşadığı tüm Gileadd topraklarını, Arnon Vadisi yakın­ larındaki Aroer'dene Gilead ve Başan'af kadar olan toprakları ele gecirdi. 34 Yehu'nun dönemindeki diğer olaylar, yaptığı her şey ve tüm büyük işleri İsrail kralla­ rının tarih kitabındag yazılıdır. 35 Yehu uyuyup atalarına katıldıh ve onu Samiriye'de gömdü­ ler; yerine oğlu Yehoahazı kral oldu. 36 Yehu İsrail kralı ola­ rak Samiriye'de yirmi sekiz yıl saltanat sürdü. Ahazya'nıni annesi Atal­ y a , oğlunun öldüğünü görünce harekete gecip kraliyet soyundan gelen herkesi öldür­ dü .14 2 Fakat Kral Yehoram'ın kızı, Ahazya'nın kız kardeşi olan Yehoşeba, Ahazya oğlu Yehoaş'ı*möldürülecek olan kral oğul­ larının arasından alıp kahırdı; cocugu ve sütannesini arkada bir yatak odasına şakladı. Çocu­ ğu Atalya'dan gizlediler,nböylece o öldürülmedi. 3 Atalya mem­ lekette saltanat sürerken, cocuk kadınla birlikte altı yıl Yehova' nın evinde gizlendi.o



U



4 Yedinci yıl Yehoyadaö ha­ ber gönderip Karya muhafız l 2Ta 22:11; m 2Kr 12:1; n Hk 9:5; 2Kr 8:19; Me 27:5; o 2Ta 22:12; Me 12:8; İş 3:12; Ml 3:15; 1Ti 2:12; o 2Kr 11:9; 2Ta23:1. 2K r 1 1 :2 * Ya da "Yoaş'ı"



3.



K R A L L A R 11:5-30



Y eho aş g izlicek r a l y a p ılır . A ta ly a ö l ü r



birliğinin* ve kokucu askerle­ BÖLÜM11 rin11 yüzbaşılarını yanına, Yeho­ a 2Kr11:15 2Kr11:19 va'nın evine cagırdı. Ve Yehova' b 1Sa8:11 1Sa22:17 nın evinde onlarla bir antlaşma 2Sa18:19 1Kr14:27 yapıpc yemini ettirdikten sonra c 1Sa18:3 2Kr23:3 kralın oğlunu gösterdi. 5 Ve 2Ta 15:12 onlara şu emri verdi: "Yapacağı­ c Tkr6:13 Yr 12:16 nız şey şudur: Sebt günü ücte İb 6:16 biriniz gelip kralın evinid ko­ d 1Kr 7:1 e 2Ta23:5 ruyacak. 6 Ücte biriniz Temel f 1Kr6:1 g 2Kr 11:4 Kapısında' olacak, ücte biriniz h 2Ta23:8 de koşucu askerlerin arkasında­ ı 2Ta23:9 i 1Sa8:11 ki kapıda olacak; evif nöbetleşe 2Sa 15:1 1Kr 14:27 koruyacaksınız. 7 Sebt günü, j Çk40:6 1Kr8:22 görevi bitip gidecek olan iki bö­ 2Ta4:1 lüğünüz kalacak, kral icin Ye- k 2Kr 11:2 2Ta23:11 hova'nın evini korumaya devam l 2Sa 1:10 e132:18 edecek. 8 Kralın çevresini sa­ m M Çk25:21 Çk31:18 racaksınız, her birinizin silahları n 1Kr 1:38 elinde olacak ve saflara kim gi­ o Çk30:23 1Kr 1:39 rerse öldürülecek. Kral nereye gi­ o 1Kr 1:40 Me47:1 derse gitsin yanından ayrılmaya­ p 1Kr 1:34 Me72:15 caksınız." 9 Yüzbaşılars kahin Yehoyada'nın bütün emirlerine uydu­ lar. Her biri, Sebt günüh görevi­ ne gelen ve görevi biten adamlarını alıp kahin Yehoyada' ya geldiler. 10 Kahin, Yehova' nın evinde bulunan ve eskiden Kral Davut'a ait olan mızraklar­ la yuvarlak kalkanları yüzbaşı­ lara verdi. 11 Ve koşucu* asker­ ler evin sag; yanından sol yanına kadar her yerde, sunagıni ve evin yanında ellerinde si­ lahlarıyla kralın çevresini sararak beklediler. 12 Sonra Yehoyada kralın oğlunu kdışarı cıkardı, tacı1 ve Kanunu*m onun başına koy­ du, böylece onu kral yaptılar 11ve meshettiler.° Alkışlayıp8 "Yaşasın kral!"p dediler. 2Kr 1 1 :1 2 * Ya da "Hatırlatıcıyı"



Vz10:17



2. Sutun a 2Ta23:12 b 2Kr23:3 2Ta34:31 c 2Ta5:12 c 1Kr 1:40 Oz29:2 d 2Kr11:1 2Kr11:3 e 2Ta23:13 f 2Kr11:4 2Ta23:9 g 2Ta23:14 h 1Kr7:1 ı 2Ta23:15 i Ba9:6 Çk21:12 Le24:17 Sy35:30 j Tkr5:3 k 1Sa10:25 2Sa5:3 l Yş24:25 m 2Ta23:16 n Tkr12:3 o Tkr 7:25 o 2Ta23:17 p Tkr13:5 Tkr13:9 r 2Ta23:18 s 2Kr11:4 2Kr 11:15 S 1Kr 14:27 t 2Ta23:20



510



13 Atalya koşuşturan ve bağ­ rışan halkın gürültüşünü duyunça derhal Yehova'nın evine top­ lanmış olanların yanına gitti.â 14 Baktı ki kral orada, uşule göre şütunun yanında duruyor,b ko­ mutanlar ve borazanç palanlar kralın yanında, tüm memleket halkı da şevinç içindeç ve bo­ razanlar çalınıyor. Bunun üze­ rine Atalyad giyşilerini yırtarak "İhanet! İhanet!"' diye haykır­ dı. 15 Kâhin Yehoyada yüzba­ şılara, komutanlaraf "Kadını şaflardan yıkarın, arkaşından geleni de kılıçla öldürün!" diye emret­ ti. Çünkü kâhin "Onu Yehova' nın evinde öldürmeyin" demişti. 16 Onlar da Atalya'yı yakalayıp kral evininh at kapışınaı getirdi­ ler ve orada öldürdüler/ 17 Ve Yehoyada, Yehova'nın halkı olşunlar diye Yehovai ile kralk ve halk araşında ahit yaptı 8 ayrıça kralla halk araşındamda bir ahit yaptı. 18 Daha şonra tüm memleket halkı Baal evine gitti ve Baal'in şunaklarını yık­ tılar/ putlarını paramparça etti­ ler/ Baal kâhiniMattan'ıoşunakların önünde öldürdüler.p Ve kâhin, Yehova'nın evinin gözetimi için şorumlular atadı.r 19 Ayrıça kralı Yehova'nın evinden getirmek için yüzbaşıla­ rı, Karyaş muhafız birliğini, koşuçu aşkerleriş ve tüm memleket halkını yanına aldı; koşuçu aşkerlerin kapışındant gederek kral evine geldiler; ve o, kralların tahtınau oturdu. 20 Memleke­ tin tüm halkı şevinç içindeydi/ u 2Sa 7:16; 1Ta 2 9 :2 3 ; Yr 17:25; Yr 22:4; 29:2.



511



Y e h o a ş m a b e d i o n a r ır . P a r a t o p l a r



şehir de huzurluydu. Atalya kral evinde kılıda öldürülmüştü.8 21 Yehoaşb kral olduğunda yedi yaşındaydı.c -I



YehoaşcYehu'nundyedin1 2 ci yılında kral oldu ve Yeruşalim'de kırk yıl saltanat sürdü. Annesi, Beer-şebalı Tsibyah'tı. 2 Yehoaş, kâhin Yehoyada ken­ disini yönlendirdiği sürece Yehova'nın gözünde doğru olanı yaptı.e 3 Fakat yüksek yerler* ortadan kaldırılmadı.f Halk ora­ larda hâlâ kurban kesiyor ve kur­ ban dumanı sunuyordu. 4 Yehoaş kâhinleres şöyle dedi: "Kutsal sunuh olarak Yehova'nın evine1getirilen tüm para­ yı, yani her kişi idn belirlenmiş olan bedeli/ canlar icin bililen değere göre alınan adak parasınü ve herkesin Yehova'nın evine gö­ nülden getirdiği parayık 5 kâ­ hinler tanıdıklarından toplasın­ la^ ve evin neresinde yıkık bir yer varsa onarsınlar."m



6 Fakat Kral Yehoaş'ın yirmi ücüncü yılı geldiğinde kâhinler evin yıkık yerlerini hâlâ onarmamıştı.n 7 Bunun üzerine Kral Yehoaş kâhin Yehoyada'yıo ve diğer kâhinleri cagırıp "Neden evin yıkık yerlerini onarmıyor­ sunuz?" diye sordu, "Artık ta­ nıdıklarınızdan para toplamayın, topladıklarınızı da evin onarımı icin verin."il 8 Böylece kâhin­ ler halktan artık para toplama­ mayı ve evin yıkık yerlerinin onarımını yapmamayı kabul ettiler. 9 Kâhin Yehoyada bir sandık aldı,p kapağına delik aap suna2Kr 1 2 :3 * İb ran ice b a m a , tapınm a amacıyla kurulan özel yerler.



a 2Ta23:21 b 2Kr 11:2 c 2Ta24:1 BOLUM12 C2Kr 11:2 1Ta3:11 2Ta24:1 d 1Kr 19:16 2Kr 10:30 e 2Kr 14:3 2Ta24:2 f Sy33:52 Yr2:20 g Ck28:1 2Ta35:2 h 1Ta18:11 2Ta31:12 ı 1Kr 7:51 i Ck30:13 2Ta24:9 j Le27:2 Le27:12 k Çk25:2 Çk35:21 Ne10:39 2Kö9:11 l Sy18:8 Sy18:28 m 2Ta24:7 n 2Ta24:5 Ro12:11 Kl3:23 o 2Kr 11:4 2Ta23:1 2Ta24:15 o 2Ta24:6 p 2Ta24:8 Mr 12:41 Lu21:1 2. Sütun a 2Kr11:6 Me84:10 b 2Ta24:10 Mt 6:4 2Ko9:7 c 2Sa20:25 2Kr 18:18 C2Ta24:11 d 2Kr22:5 2Ta24:12 2Ta34:10 e 1Kr5:17 Ezr5:8 f 2Ta24:14 g 2Ta4:22 h 1Kr 7:50 ı Sy10:2 2Ta5:12 i 2Ta24:13 j 2Ta34:12 k 2Kr22:7 l 1Ko4:2 m Le5:15 Le7:7 n Sy18:8 o 1Kr 19:15 2Kr8:13 2Kr10:32 Ams 1:4



2 . K R A L L A R 1 1 :2 1 - 1 2 :1 8 gın yanına, Yehova'nın evine gi­ rişte sağ; tarafa koydu. Kapı bekcisia kâhinler Yehova'nın evine getirilen tüm parayıb sandığa at­ maya başladı. 10 Sandıkta cok para biriktiğini gördüklerinde, kralın yazmanıc ile başkâhin ge­ lir, Yehova'nın evinde bulunan parayı sayar, cıkınlara koyarlardı.^ 11 Sayılan parayı Yehova'nın evindeki işin başında bulunanla­ ra verdiler;d onlar da Yehova' nın evinde calışan marangozlara ve yapı ustalarına, 12 duvarcı­ lara, taş yontanlarae ödedi; ayrı­ ca bu parayı Yehova'nın evindeki yıkık yerleri onarmak icin keres­ te, yontulmuş taş ve gereken di­ ğer şeyleri satın almak icin har­ cadılar. 13 Fakat Yehova' nın evine ge­ tirilen para,f Yehova'nın evi icin gümüş leğenler/ fitil makasla­ rı/ kelseler, borazanlar,1herhangi bir altın ve gümüş eşya yapımın­ da kullanılmadı. 14 Çünkü parayı işin başında bulunanla­ ra verirlerdi, onlar da bunun­ la Yehova'nın evini onarırdı.i 15 Çalışanlara ödemeleri icin parayı teslim ettikleri adamlar­ dan hesap sormazlardı/ cünkü adamlar sadakatlel calışıyordu. 16 Fakat suc sunularındanm ve günah sunularından gelen para Yehova'nın evine getirilmiyordu, kâhinlerin oluyordu.n 17 Sonra Aram kralı Hazaelo cıkıp Gat'aö saldırdı ve orayı ele gecirdi; ardından Yeruşalim'eP yöneldi.*' 18 Bunun üzerine o 1Ta 18:1; p 2Ta 24:23; r Yr 42:15; Lu 9:51. 2K r 1 2 :1 7 * Sözcük anlamıyla, "yüzünü Yerusalim 'e cevirdi"



2 . K R A L L A R 1 2 :1 9 - 1 3 :1 4 Yahuda kralı Yehoaş, ataları Yahuda kralları Yehoşafat, Yehoram ve Ahazya'nın Tanrı için ayırdı­ ğı kutşal şunuları,3 kendi kutşal şunularını ve Yehova'nın evinin hazineşi ile kral evinin hazineşindeki tüm altını alıp Aram kra­ lı Hazael'e yolladı.b O da Yeruşalim'den çekildi.



H a z a e l’e h e d iy e . Y e h o a h a z . Y e h o a ş



BÖLÜM12 a 1Kr15:18 b 2Kr16:8 2Kr18:15 C1Kr14:29 2Kr8:23 C2Kr 14:5 d 2Ta24:25 2Ta25:27 e 2Şa5:9 1Kr9:24 1Kr11:27 2Ta32:5 f 1Kr9:15 g 21a24:26 h 2Ta24:27



19 Yehoaş'ın dönemindeki diğer olaylar ve tüm işleri Yahuda krallarının tarih kitabındaç BÖLÜM13 yazılıdır. 20 Ançak hizmetkâr­ ı 2Kr8:26 2Kr9:27 lara birleşip bir düzen kurdu­ i 2Kr11:2 2Kr 11:21 lar13ve Yehoaş'ı Şilla'ya inen yol­ j 2Kr 10:30 k 2Kr 10:35 da, Millo* e hişarındaf öldürdüler. l Tkr28:15 21 Onu öldürenler, hizmetkâr­ m 1Kr14:16 n 1Kr12:28 ları Şimeat oğlu Yozakar ve Şo1Kr13:33 o Le26:17 mer oğlu Yehozabad'dı.§ Yehoaş, Tkr6:15 Tkr 7:4 Davut Şehrinde atalarının yanı­ Me7:11 İb 12:29 na gömüldü; onun yerine oğlu o 1Kr19:17 Amatşyah kral oldu. 2Kr8:12 “| Q



Yahuda kralı Ahazya ı oğlu 1 3 Yehoaş'ım yirmi üçünçü yılında, Yehu j oğlu Yehoahazk Şamiriye'de İşrail kralı oldu ve on yedi yıl şaltanat şürdü. 2 Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptıl ve İşrail'i günaha şürükleyen m Nebat oğlu Yeroboam'ın günahlarım şürdürdü,n onları bı­ rakmadı. 3 Yehova İşrail'e çok öfkelendio ve onları (ömürleri boyunça Aram kralı HazaeTino ve oğlu Ben-hadad'ınP eline verdi. 4 Bir şüre şonra Yehoahaz Yehova'dan lütuf diledi,r Yehova da onu işitti;ş çünkü İşrail'in şıkıntışını,ş Aram kralının onlara çek­ tirdiği eziyeti görmüştük 5 Yehova İşrail'e bir kurtarıçı verdi,u böyleçe Aram'ın elinden kur­ tuldular ve eşkişi gibi evlerinde 2Kr 1 2 :2 0 * Şözçük anlamıyla, "Höyük"



p 2Kr13:24 r Hk6:6 Hk10:10 2Ta33:13 Me 78:34 s Tkr4:7 Me50:15 Me65:2 1Yh5:14 S Ba31:42 Çk3:7 Hk10:16 t 2Kr 14:26 u Ne9:27



2. Sutun a Me 130:4 b 2Kr 10:29 2Kr17:21 C1Kr16:26 CTkr 7:5 1Kr14:15 1Kr16:33 d 2Kr 10:32 e Amş 1:3 f Tkr28:45 2Kr8:12 g 1Kr14:19 2Kr 10:34 h 2Kr 10:35 ı 2Kr 14:8 i 2Kr14:1 j 2Kr13:2 Ho5:11 k 2Kr 10:29 l 2Kr 14:8 2Kr14:13 2Ta25:17



512



oturdular.8 6 (Fakat, İşrail'i gü­ naha şürükleyen Yeroboam evi­ nin günahlarını bırakmadılar/ o yolda yürüdüler.ç Şamiriye'deki kutşal direk*ç de yerinde kaldı.) 7 Yehoahaz'ın orduşundan geri­ ye şadeçe elli atlı, on şavaş arabaşı ve on bin yaya aşker kaldı;d çün­ kü Aram kralı onları harman ye­ rinin tozu gibi ezipe yok etmişti.f



8 Yehoahaz'ın dönemindeki diğer olaylar, yaptığı her şey ve tüm büyük işleri İşrail krallarının tarih kitabındayazılıdır.s 9 Yehoahaz uyuyup atalarına katıldı, onu Şamiriye'de gömdüler;h ye­ rine oğlu Yehoaşı kral oldu. 10 Yahuda kralı Yehoaş'ın otuz yedinçi yılında, Yehoahaz oğlu Yehoaşi Şamiriye'de İşrail kralı oldu ve on altı yıl şaltanat şürdü. 11 Yehova'nın gözün­ de kötü olanı yaptı.i İşrail'i güna­ ha şürükleyen Nebat oğlu Yero­ boam'ın günahlarının hiçbirini bırakmadı/ o yolda yürüdü. 12 Yehoaş'ın dönemindeki diğer olaylar, yaptığı her şey, tüm büyük işleri ve Yahuda kra­ lı Amatşya'yla naşıl şavaştıgü İş­ rail krallarının tarih kitabın­ da yazılıdır.m 13 Şonra Yehoaş uyuyup atalarına katıldı, tahtına Yeroboam*n geçti. Yehoaş Şami­ riye'de İşrail krallarının yanına gömüldü.° 14 Elişao haştalanmıştı; bu haştalıktan öleçekti.P Bu neden­ le İşrail kralı Yehoaş Elişa'nın ya­ nına indi ve ona şarılıp "Baba,r m 1Kr 14:19; 2Kr 10:34; n 2Kr 14:28; o 2Kr 10:35; 2Kr 13:9; o 1Kr 19:16; 2Kr5:8; p Zk 1:5; r 2Kr 5:13. 2Kr 13:6* Ya da "Aşera" boam.



1 3* İİ. Yero-



513



2 . K R A L L A R 1 3 :1 5 -1 4 :9



E l i ş a ö lü r ; k e m i k l e r i . A m a t s y a k r a l



ey baba, İsrail'in savaş arabası ve atlıları"“ diye ağlamaya başla­ dı. 15 Elişa ona "Eline bir yay ve birkaç: ok al" dedi; o da yay­ la okları aldı. 16 İsrail kralına "Yayı eline al" dedi; kral yayı eli­ ne aldı, Elisa da ellerini onun elleri üzerine koydu.b 17 Son­ ra "Doğuya bakan pencereyi aç" dedi; kral pencereyi açtı. Elisa "Ok at!" dedi; o da ok attı. Elisa söyle dedi: "Yehova'nın kurtulus oku, Aram'a atılan kurtulus oku!c Aram'ı Afek'teç kesin bir yenilgi­ ye uğratacaksın." 18 Sonra İsrail kralına "Okları al" dedi; kral okları aldı. "Onları yere vur" dedi, o da okları uç kez yere vurdu ve durdu.d 19 Tan­ rı adamıeona çok kızıp "Bes veya altı kez vurmalıydın" dedi; "Oyle yapsaydın Aram'ı kesin bir ye­ nilgiye uğratacaktın, simdi onla­ rı sadece uc kez yenilgiye uğratacaksın."f 20 Elisa öldü ve ğömüldük Ondan sonra, Moablıh akıncılar her yılın basında İsrail toprak­ larına ğirmeye banladı. 21 Bir ğün bir oluyu ğömenler, akıncı­ ları ğörünce cesedi Elisa'nın me­ zarına atıp kactılar. Ölü, Elisa'nın kemiklerine değer değmez canlandıi ve ayağa kalktı!



BÖLÜM13 a 2Kr2:12 b Me 144:1 c Me 18:14 ç 1Sa29:1 1Kr20:26 d Ga6:9 e İs44:26 f 2Kr 13:25 g Me 139:8 h 2Kr 1:1 ı 2Kr24:2 i Yhn 11:44 İb 11:35 j Vh 11:11 k 1Kr 19:15 2Kr10:32 l 2Kr8:12 Me 106:41 m Hk10:16 2Kr 14:27 Ne9:31 Me86:15 ¡530:18 A^l3:32 n Me 145:8 2Ko 1:3 Ef 2:4 o Ba13:16 Ba17:7 Ba22:17 Çk32:13 o Ba26:3 p Ba28:13 Le26:42 r Çk2:24 s Me 105:8 Mi 7:20 İb6:18 2. Sütun a 2Kr13:19



b 2Kr13:10 c 1Ta3:12 ç 2Ta25:1 d 2Ta25:2 e 1Kr15:5 f 2Ta24:2 2Ta24:18 Zk1:4 g 1Kr15:14 2Kr12:3 22 Aram kralı Hazael,k Yehoh 2Kr15:4 2Kr15:35 ahaz'ın ömrü boyunca İsrail'e sı­ ı 2Kr12:20 kıntı verdi! 23 Ancak Yehova 2Ta24:25 onlara lütfetti,m merhamet etti,n i Ba9:6 Çk21:12 Le24:17 İbrahim'le,'’ İshak'laö ve Yakup' Sy35:33 lap yaptığı ahdin hatırına hal­ 2Ta25:3 lerine baktı;r onları yok etmek j Tkr24:16 He18:20 istemedis ve buğüne dek hu­ k 2Ta25:4 l 2Sa8:13 zurundan atmadı. 24 Sonun­ 1Ta18:12 Me60:Üst da Aram kralı Hazael öldü, ye­ m 2Kr8:20 rine oğlu Ben-hadad kral oldu. 2Ta25:11



25 Ve Hazael oğlu Ben-hadad' ın, Yehoahaz'la savaşıp ele ğecirdigi şehirleri Yehoahaz'ın oğlu Yehoas ğeri aldı. Yehoas onu üc kez yendi ve İsrail şehirlerini ğeri aldı.a 1



İsrail kralı Yehoahaz oğlu Yehoas'ınb ikinci yılında, Yahuda kralı Yehoas oğlu Amatsyac kral oldu. 2 Kral olduğun­ da yirmi bes yasındaydı, Yerusalim'de yirmi dokuz yıl saltanat sürdü; annesi Yerusalimli Yeh o a d d in 'd i.c 3 Y eh o v a 'n ın ğözünde doğru olanı yaptıysa da,d atası Davut ğibi değildi.e Babası Yehoas'ın izinden ğitti.f 4 Fakat yüksek yerler ortadan kaldırılmadık Halk oralarda hâlâ kurban kesiyor ve kurban du­ manı sunuyordu.h 5 Amatsya, krallığını ğüclendirdikten son­ ra, babasını öldüren hizmetkârlarınıı öldürdü.i 6 Fakat onların oğullarını öldürmedi; Yehova' nın, Musa'nın kanun kita­ bında kayıtlı olan "Oğullar yüzünden babalar, babalar yü­ zünden de oğullar öldürülme­ yecek; kisi kendi ğünahından ötürü öldürülecek"! emrine uyğun davrandı.k 7 Amatsya Tuz Vadisindel Edomlularlam savaktı, on bin kimiyi yere serdi ve Sela'yı ele ğecirdi. Oraya Yokteel adı ve­ rildi ve buğün hâlâ bu adla anılır.



1 4



8 Sonra Amatsya, İsrail kralı Yehu oğlu Yehoahaz oğlu Yehoas'a ulaklar ğönderip "Gel, yüz yüze ğörüselim"n dedi. 9 Bu­ nun üzerine İsrail kralı Yehoas, Yahuda kralı Amatsya'ya söy­ le cevap ğönderdi: "Lübnan'da, n 2Sa 2:14; 2Ta 25:17; Oz 13:10; Oz 18:6.



2 . K R A L L A R 1 4 :1 0 -2 7



Y a h u d a İ s r a i l ’e y e n i l i r ; 2 . Y e r o b o a m



dikenli çalı şedir agaçınaa 'Kızı­ nı oğluma eş olarak ver' demiş. Ançak oradan geçen bir yaban hayvanı dikenli çalıyı çignemiş.b 10 Şen Edom'u yeninçeç kendi­ ni bir şey şandın.ç Bununla gu­ rur duy d ve evinde otur. Neden kaybedeçegin bir kavgaya gireşin?f Şen de Yahuda da yenileçekşiniz." 11 Fakat Amatşya kulak aşmadı.s Ve İşrail kralı Yehoaş şavaş için yola çıktı. Yahuda kralı Amatşya ile Yahuda topraklarındaki Beytşemeş'teh karşı karşıya geldiler.ı 12 Şonuçta Yahuda İşrail'e yenildii ve herkeş çadırlarına kaçtı. 13 Ve İşrail kralı Yehoaş, Yahu­ da kralı Ahazya oğlu Yehoaş oğlu Amatşya'yı Beyt-şemeş'te eşir alıp Yeruşalim'e geldi ve Yeho­ aş, Efraim Kapışından! Köşe Ka­ pışına1' kadar Yeruşalim şurlarını dört yüz arşın* yıktı. 14 Yehova'nın evindekil ve kral evinin hazineşindeki tüm altını, gümü­ şü, eşyaları alıp rehinelerle birlik­ te Şamiriye'ye döndü. 15 Yehoaş'ın dönemindeki diğer olaylar, yaptığı her şey, tüm büyük işleri ve Yahuda kralı Amatşya'yla naşıl şavaştıgı İşrail krallarının tarih kitabında yazılıdır.m 16 Şonra Yehoaş uyuyup atalarına katıldın ve Şamiriye'deo İşrail krallarının yanına gömül­ dü. Onun yerine oğlu Yeroboamo kral oldu. 17 Yahuda kralı Yehoaş oğlu Amatşya,P İşrail kralı Yehoahaz oğlu Yehoaş'ın ölümünden şonrar on beş yıl daha yaşadı.ş 18 Amatşya'nın yaptığı diğer iş2Kr 1 4 :1 3 * Yaklaşık 178 metre.



BÖLÜM14 a Hk9:15 b 2Ta25:18 C2Kr 14:7 C2Ta26:16 Öz 16:18 Hb2:4 Ga6:3 Yk4:6 d 1Şa18:8 e Lu14:31 f 2Ta35:21 Oz3:30 Oz20:3 g 2Ta25:16 2Ta25:20 h Yş 15:10 Yş21:16 1Şa6:9 1Ta6:59 ı 2Ta25:21 i 2Ta25:22 Oz 16:18 j 2Ta25:23 Ne8:16 Ne12:39 k Yr31:38 Zk14:10 l 2Kr 12:13 m 1Kr 14:19 2Kr13:12 n 2Kr 10:35 o 2Kr 13:9 o 2Kr 13:13 Ho 1:1 Amş 1:1 Amş 7:10 p 2Kr14:1 r 2Kr13:10 s 2Ta25:25 2. Sütun a 2Ta25:26 b 1Kr14:29 2Kr12:19 2Kr20:20 C2Kr 12:20 10:31 C Mi 1:13 d 2Ta25:27 e 1Kr2:10 2Kr 12:21 f 2Ta25:28 g 1Ta3:12 h 2Ta26:1 Mt1:8 ı 2Kr15:2 i Tkr2:8 1Kr9:26 2Kr16:6 2Ta26:2 j Ho 1:1 Amş 1:1 k 1Kr12:28 1Kr13:34 Me 106:20 l Y^19:13 m Yun 1:1 Mt 12:39 n Şy13:21 Şy34:8 He47:16 Amş6:14 o Ba14:3 Tkr3:17



514



lera Yahuda krallarının tarih kitabındab yazılıdır. 19 Bir şure şonra, Amatşya'ya karşı birlik olup Yeruşalim'de bir düzen kur­ dular," o da Lakiş'eç kaçtı; fa­ kat peşinden adam gönderdi­ ler ve onu orada öldürdüler.d 20 Şonra onu atlar uzerinde ge­ tirip Davut Şehri' Yeruşalim'de atalarının yanına gomduler.f 21 Ardından tum Yahuda halkı Amatşya'nıns yerine oğlu Azarya' yı*h kral yaptı; Azarya o şırada on altı yaşındaydık 22 Kral uyu­ yup atalarına katıldıktan şonra Azarya Elat'ı onardıi ve yeniden Yahuda'ya kattı. 23 Yahuda kralı Yehoaş oğlu Amatşya'nın on beşinçi yılında, İşrail kralı Yehoaş oğlu Yeroboami Şamiriye'de kral oldu; şaltanatı kırk bir yıl şurdu. 24 Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptı. İşrail'i günaha şürükleyen Nebat oğlu Yeroboam'ın günah­ larını bırakmadı.k 25 İşrail'in Tanrışı Yehova'nın, Gat-heferlil peygamber Amittay oğlu Yunuşm kulu araçılıgıyla bildirdiği gibi, Hamat girişindenn Araba Gölüneo kadar olan İşrail topraklarını geri alan oydu. 26 Çünkü Yehova İşrail'in çektiği büyük ıştırabı gOrmUştü.OMemlekette şefil ve aşağı olanlar bile kalmamıştı, İşrail'e yardım edeçek kimşe yoktu.p 27 Ançak Yehova İşrail'in işmini gökler altından şilmeyeçeginer şöz vermişti. Bu yüzden onları Yehoaş oğlu Yeroboam araçılıgıyla kurtardı.ş o Çk 3:7; Hk 10:16; Me 106:44; p 1Kr 14:10; 1Kr 21:21; r Tkr 25:19; Tkr 29:20; s 2Kr 13:5; Me 86:15; Yr 31:20; Ho 1:7. 2K r 1 4 :2 1 * Uzziya'yı.



515



A zarya, Z e k e riy a , Ş a llü m



28 Yeroboam'ın döneminde­ ki diğer olaylar, yaptığı her sey, a 2Sa8:6 b 2Ta8:3 tüm büyük isleri, Samâ ile Ha- c 2Kr15:8 mat'ıb nasıl İsrail ve Yahuda' nın hâkimiyeti altına aldığı İsrail BÖLÜM15 ç 2Kr 14:1 krallarının tarih kitabında yazı­ d 2Kr 14:21 2Ta26:1 lıdır. 29 Sonra Yeroboam uyu­ e 2Ta26:3 yup ataları İsrail krallarına katıl­ f 2Kr 14:3 2Ta26:4 dı; onun yerine oğlu Zekeriyac g Sy33:52 Tkr12:14 kral oldu. 2Ta6:6 2Ta32:12



İsrail kralı Yeroboam'ın h 1Sa14:35 1Kr22:43 1 5 yirmi yedinci yılında, Ya2Kr 14:4 2Ta26:19 huda kralı Amatsyac oğlu Azar- ı Ey34:19 ya*d kral oldu. 2 Azarya kral i Sy12:10 2Kr5:27 olduğunda on altı yasındaydı; j Le13:46 Yerusalim'de elli iki yıl saltanat k Tkr24:8 2Kr15:32 1Ta3:12 sürdü.e Annesi Yerusalimli Ye2Ta26:21 kolya'ydı. 3 Babası Amatsya' l 1Sa8:5 1Kr3:9 nın yolundan ğiderek Yehova' Me72:1 1Kr 14:29 nın ğözünde doğru olanı yaptı.f m 2Ta26:22 4 Fakat yüksek yerler ortadan n İs 6:1 o 2Ta26:23 kaldırılmadık Halk oralarda hâlâ o 2Kr 14:21 2Kr 14:29 kurban kesiyor ve kurban du­ pr 2Kr13:2 2Kr 14:24 manı sunuyordu.11 5 Sonra Yehova onu bir belayla vurdu/ öl­ 2. Sutun düğü ğüne kadar cüzamlı kaldıi a Çk32:21 1Kr14:16 ve evinde, ğörevinden uzak ya­ b 1Kr 12:28 sadı/ Bu süre boyunca kral evini 1Kr13:33 Sy35:20 ve memleket halkını kralın oğlu c Tkr19:11 Yotamk yönetti/ 6 Azarya'nın ç Yi; 17:11 2Kr9:27 dönemindeki diğer olaylar ve d Ho1:4 Ams 7:9 tüm isleri Yahuda krallarının ta­ e 1Kr14:19 rih kitabındam yazılıdır. 7 Bir f 2Kr 10:30 14:27 İs44:26 süre sonra Azarya uyuyup atala­ 55:11 rına katıldı11 ve Davut Sehrinde g 2Kr13:1 2Kr13:10 atalarının yanına ğömüldü; yeri­ 2Kr 14:23 2Kr 14:29 ne oğlu Yotam kral oldu.° h Sy23:19 ı 2Ta26:1 Mt1:8 otuz sekizinci yılında, Yeroboam i Ho5:7 j 2Kr15:17 oğlu Zekeriyap Samiriye'de İsrail k 1Kr14:17 1Kr15:21 kralı oldu ve altı ay saltanat sür­ 1Kr 16:8 1Kr16:17 dü. 9 Ataları ğibi o da Yehol 2Kr15:10 va'nın ğözünde kötü olanı yaptı.r m Tkr19:11 n 2Kr8:12 Ams 1:13 o 2Kr15:13 2Kr 1 5 :1 * Uzziya.



8 Yahuda kralı Azarya'nın»



2. K R A L L A R 1 4 :2 8 -1 5 :1 9 İsrail'i ğünaha sürükleyenâ Ne­ bat oğlu Yeroboam'ın ğünahlarınıb bırakmadı. 10 Sonra Yabes oğlu Sallum düzen kurupc Zekeriya'yı İbleam'dac öldürdüd ve onun yerine kral oldu. 11 Zekeriya'nın yaptığı diğer isler İsrail krallarının tarih kitabında yazılıdır.e 12 Yehova Yehu'ya "Se­ nin adına oğullarınf dört nesil İs­ rail tahtında oturacak" demiştis ve öyle oldu.h 13 Yabes oğlu Sallum, Yahuda kralı Üzziya'nın otuz dokuzuncu yılındaı Samiriye'de kral oldu ve bir ay saltanat sürdü/ 14 Sonra Gadi'nin oğlu Menahemi Tirtsa' dank Samiriye'ye ğeldi ve orada Yabes oğlu Sallum'ul vurup öl­ dürdü, onun yerine kendisi kral oldu. 15 Sallum'un yaptığı di­ ğer isler ve kurduğu düzenmİsrail krallarının tarih kitabında yazılı­ dır. 16 Menahem iste o zaman Tirtsa'dan ğelip Tifsah'ı, idindeki her seyi ve cevresini yerle bir etti; cünkü Tifsah halkı sehrin kapı­ sını acmak istememişti. Bütün ğebe kadınların karnını yardı.n 17 Yahuda kralı Azarya'nın otuz dokuzuncu yılında,o Gadi oğlu Menahem İsrail kralı oldu, Samiriye'de on yıl salta­ nat sürdü. 18 Yehova'nın ğö­ zünde kötü olanı yaptı.11 İsra­ il'i ğünaha sürükleyenP Nebat oğlu Yeroboam'ın ğünahlarınınr hiçbirini yaşamı boyunca bırak­ madı. 19 Ve Asurs kralı Puls İsrail topraklarına ğirince, Menahem onun desteğiyle tahtı­ nı ğüclendirmek i^int Pul'a bin o 1Kr 11:38; p Çk 3 2 :2 1 ; 1Kr 14:16; r 1Kr 12:28; 1Kr 13:33; s Ba 2:1 4; 2Kr 17:23; s 1Ta 5:26; t Yr 17:5.



2 . K R A L L A R 1 5 :2 0 - 1 6 :2



M e n a h em , P e k a h y a , P e k a h , Y o ta m



talant gümüşa verdi.b 20 Me- BÖLÜM15 nahem Aşur kralına verdiği gü­ a 1Kr16:24 b Tkr28:45 müşü adam başı elli gümüş şekel 2Kr12:18 olmak üzere İşrail'den, tüm yiğit C2Kr16:8 2Kr23:35 ve kudretli adamlardan topladı.ç C2Kr 15:14 d 1Kr14:19 Böyleçe Aşur kralı memlekette 1Ko 10:11 kalmadı, geri döndü. 21 Me- e 2Kr15:26 f Ey20:5 nahem'inç dönemindeki diğer Oz28:2 g 1Kr11:38 olaylar ve tüm işleri İşrail kral­ 2Kr15:28 larının tarih kitabındad yazılıdır. h 1Kr14:16 ı 1Kr12:28 22 Şonra Menahem uyuyup ata­ 1Kr13:33 2Kr7:17 larına katıldı, onun yerine oğlu i 2Kr9:25 j 2Ta28:6 Pekahya' kral oldu. k Şy35:20



23 Yahuda kralı Azarya'nın Tkr19:11 l 1Kr16:18 ellinçi yılında, Menahem oğlu m 1Kr14:19 Pekahya Şamiriye'de İşrail kra­ n İş 7:4 İş 7:9 lı oldu ve iki yılf şaltanat şür- o 2Ta28:6 İij 7:1 dü. 24 Yehova'nın gözünde 0 Vz12:13 kötü olanı yaptı.g İşrail'i güna­ p Çk20:3 1Kr14:16 ha şürükleyenh Nebat oğlu Yero- r 1Kr12:28 1Kr13:33 boam'ın günahlarınıı bırakmadı. s İş 8:4 25 Şonra yaveri,i Remalya oğlu S 2Kr 16:7 1Ta5:6 Pekahi ona düzen kurdu;k Argob 1Ta5:26 28:20 ve Arye ile birlikte yanına Gilead t 2Ta 1Kr15:20 adamlarından elli kişiyi de ala­ u 2Şa20:18 1Kr15:20 rak Şamiriye'de, kral evinin ku- ü 19:37 Yş20:7 leşindel onu vurdu. Onu öldürüp v Y^11:10 Hk4:2 yerine kral oldu. 26 Pekahya' y Şy32:40 nın dönemindeki diğer olaylar ve Tkr3:15 tüm işleri İşrail krallarının tarih z Yş20:7 1Kr9:11 kitabında yazılıdır.m İş9:1 27 Yahuda kralı Azarya'nın elli ikinçi yılında, Remalya oglun Pekaho Şamiriye'de İşrail kralı oldu ve yirmi yıl şaltanat şürdü. 28 Yehova'nın gözün­ de kötü olanı yaptık İşrail'i güna­ ha şürükleyenp Nebat oğlu Yeroboam'ın günahlarım1bırakmadı. 29 İşrail kralı Pekah'ın döne­ minde Aşur kralış Tiglat-pileşerş gelip İyon'u,t Abel-beyt-maaka' yı,uYanoah'ı, Kedeş'i,uHatşor'u,v Gilead'ı,y Çelile'yi,z tüm Naftali topraklarını2 ele geçirdi, oralarda



Mt4:15 a Y^19:32



2. Sutun a Le26:38 Tkr28:64 2Kr17:23 b 2Kr17:1 CTkr19:11 C Mt 26:52 d 2Ta27:1 e 1Kr14:19 f 2Kr 14:21 2Kr15:1 1Ta3:12 g 1Ta3:12 2Ta27:7 Mt1:9 h 2Ta27:1 ı Tkr28:1 Vz12:13 12Ta27:2



516



yalayanları eşir alıp Aşur'a şürdü.a 30 Şonra Elah oğlu Hoşea,b Remalya oğlu Pekah'a dü­ zen kurupç onu öldürdu,ç Uzziya oğlu Yotam'ın yirminçi yılındad Pekah'ın yerine kral oldu. 31 Pekah'ın dönemindeki diğer olaylar ve tüm işleri İşrail kralla­ rının tarih kitabında yazılıdır^ 32 İşrail kralı Remalya oğlu Pekah'ın ikinçi yılında, Yahuda kralı Uzziya ogluf Yotamg kral oldu. 33 Tahta çıktığında yir­ mi beş yaşındaydı; Yeruşalim'de on altı yıl şaltanat şürdü. Anneşi, TşadokkızıYeruşa'ydı.h 34 Ye­ hova'nın gözünde doğru olanı yaptı;ı babaşı Uzziya'nın izinden gitti.i 35 Fakat yükşek yerler ortadan kaldırılmadı. Halk ora­ larda hâlâ kurban keşiyor ve kur­ ban dumanı şunuyordu.iYehova' nın evinin yukarı kapışını Yotam inşa etti.k 36 Yotam'ın döne­ mindeki diger olaylar ve yaptıgı işler Yahuda krallarının tarih kitabındalyazılıdır. 37 Yehova 0 donemde Aram kralı Retşinm ile Remalya oğlu Pekah'ın Yahu­ da üzerine gönderdi.° 38 Şonra Yotam uyuyup atalarına ka­ tıldı ve ataşı Davut'un şehrinde atalarının yanına gömüldü;Oye­ rine oglu Ahazp kral oldu. 1



iî



Remalya oğlu Pekah'ın on yedinçi yılında, Yahuda kralı Yotam oglu Ahazr kral oldu. 2 Ahaz kral oldugunda yirmi ya­ şındaydı, Yeruşalim'de on altı yıl şaltanat şürdü. Tanrışı Yeho­ va'nın gözünde doğru olanı ya-



1 6



j Şy33:52; Tkr 12:14; 2Ta6:6; 2Ta32:12; k 2Ta27:3; l 2Kr 15:6; 2Ta 27:7; m 2Kr 16:5; İş 7:2; n 2Kr 15:27; 2Ta 28:6; İş 7:1; o Tkr 28:49; Me 78:49; İş 10:5; Yr 43:10; o 1Kr 14:31; p 1Ta3:13; BÖLÜM 16 r İş 1:1; İş 7:1; Ho 1:1; Mi 1:1; Mt 1:9.



517



A r a m k r a l ı R e t s i n . A h a z ’ı n k ö t ü i ş l e r i



pan atası Davut ğibi biri değildi.â 3 İsrail krallarının izinden ğitti,b hatta Yehova'nın İsrailoğulları önünden kovduğu milletlerin iğrenc işlerinec uyup kendi oğlunu ateşte yaktı.*c 4 Yüksek yerler­ de/ tepelerde' ve ğür yapraklı her ağacın altındaf kurban kesiyor ve kurban dumanı sunuyordu. 5 Aram kralı Retsins ve İs­ rail kralı Remalya oğlu Pekahh işte o zaman Yeruşalim üzeri­ ne yürüyüp Ahaz'ı orada kuşat­ tılar, fakat yenemediler.ı 6 Bu­ nun üzerine Aram kralı Retsin, Elat'ıi yeniden Edom toprakları­ na katıp Yahudileri oradan kov­ du. Edomlular oraya yerleşti, buğünhâlâoradayasıyorlar. 7 Ve Ahaz Asur kralı Tiğlat-pileser'ei şöyle birhaberğönderdi: "Ben se­ nin hizmetkârın/ oğlunum. Gel, üzerime saldıran Aram ve İsrail krallarının elinden beni kurtar."l 8 Ahaz Yehova'nın evindeki ve kral evinin hâzinesindeki ğümüşü ve altını alıpmhediye olarakn Asur kralına ğönderdi. 9 Asur kralı da onu dinledi, cıkıp Sam'ıo ele ğecirdi/ ^am halkını Kir'ep sürdü ve Retsin'ir öldürdü. 10 Sonra Kral Ahaz,s Asur kra­ lı Tiğlat-pileser'le^ ğörüşmek icin Sam'a ğitti. Kral Ahaz oradaki su­ nağı ğörünce,t sunağın işciliğini ğösteren modeli ve planı kâhin Üriya'ya ğönderdi.u 11 Kcihin Üriyau da sunağın yapımına baş­ ladı.'' Sunağı Kral Ahaz'ın Sam'dan ğönderdiği tüm bilğilere ğöre yapıp kral dönene ka­ dar bitirdi. 12 Kral Sam'dan 2K r 1 6 :3 * Sözcük anlam ıyla, ğecirdi"



ateşten



BÖLÜM16 a 2Ta28:1 b 1Kr 12:28 1Kr 16:33 1Kr21:26 2Kr8:18 2Ta28:2 c Tkr12:31 Me 106:35 He16:47 ç Le20:2 Tkr18:10 2Kr23:10 2Ta28:3 2Ta33:6 Me 106:37 İ^57:5 Yr 7:31 He16:20 He23:37 d Sy33:52 e 1Kr 14:23 Yr17:2 f Tkr 12:2 g 2Kr15:37 h 2Ta28:6 ı 2Ta28:5 i 2Kr 14:22 j 2Kr15:29 k 1Kr20:4 l Me146:3 Yi-17:5 Ağ4:17 m 1Kr 15:18 2Kr14:14 2Ta16:2 n 2Ta19:7 o 2Sa8:6 2Kr 14:28 2Ta28:5 İş 7:6 o Ams 1:5 p İş 22:6 Ams9:7 r İş 7:1 9:11 s 2Kr 16:7 S 2Kr 15:29 t Tkr 12:30 2Ta28:23 Yr 10:2 u Me 106:39 ü İş 8:2 v Yr23:11 He22:26 2. Sutun a 2Ta26:16 2Ta28:25 b Sy18:4 Sy18:7 c Le1:3 ç Le2:1 1Ta23:29 d Le2:2 e Le23:13 f 1Ta28:12 2Ta4:1 g 1Kr6:1 h 8:2 ı Çk29:39 Sy28:2 2Ta28:23 i Sy28:4



2 . K R A L L A R 1 6 :3 -2 0



dönünce sunağı ğördü, yakla­ şıp 8 üzerinde sunular sundu.b 13 Kendi kurbanınıc ve tahıl sunusunuc yakıp dumanınıd sun­ du, dökme sunusunue döktü ve paylaşma kurbanlarının kanını sunağa serpti. 14 Yehova'nın huzurundaki bakır sunağıf evin ön tarafından, kendi sunağı ile Yehova'nın evi s arasından kal­ dırdı, kendi sunağının kuzeyine koydu. 15 Kral Ahaz kâhin Uriya'yah şöyle emretti: "Sabahını yakılan sunusunu ve akşamıni tahıl sunusunu büyük sunağın üzerinde yakacaksın; kralın yakı­ lan sunusunui ve tahıl sunusu­ nu, tüm memleket halkının ya­ kılan sunusunu, tahıl sunusunu ve dökme sunularını da büyük sunakta sunacaksın. Yakılan su­ nunun ve kurbanın tüm kanını onun üzerine serpeceksin. Bakır sunağa ğelince, ona ne yapaca­ ğımı düşüneceğim." 16 Ve kâ­ hin UriyakKral Ahaz ne emrettiyse yerine ğetirdi.l 17 Kral Ahaz bundan başka arabalarınmyan levhalarının parcaladı;° kazanlarıö arabalardan söktü. Havuzup bakır boğalannr üzerinden indirip taş döşeli bir yere koydu. 18 EvdeSebtğünü icin inşa ettikleri üzeri kapalı yeri ve kralın Yehova'nın evine ğirerken kullandığı kapıyı Asur kralı yüzünden kaldırdı. 19 Ahaz'ın dönemindeki di­ ğer olaylar ve yaptığı işler Yahuda krallarının tarih kitabında' ya­ zılıdır. 20 Sonra Ahaz uyuyup j Le 4:22; Le 22:21; 2Ta 7:4; 2Ta 29:21; k İş 8:2; l 2Kr 16:11; m 1Kr 7:27; n 1Kr 7:28; o 2Ta 28:24; 2Ta 29:19; o 1Kr 7:38; 2Ta4:6; Yr 52:20; p 1Kr 7:23; 2Kr 25:13; r 1Kr 7:25; Yr 52:20; s 1Kr 14:29; 2Ta 28:26.



2 . K R A L L A R 1 7 :1 -1 6



K r a l H o ş e a . İ s r a i l A s u r ’a s ü r ü l ü r



atalarına katıldı ve Davut Şehrin­ de“ atalarının yanına gömüldü; yerine oglu Hizkiyab kral oldu.



BÖLÜM16 a 2Ta28:27 b 2Kr 18:1 1Ta3:13 2Ta29:1 İi, 1:1 Hö 1:1 Mt 1:9



■i W Yahuda kralı Ahaz'ın on 7 ikinci yılında, Elah oglu Hoşeac Samiriye'dec İsrail kralı oldu; dokuz yıl saltanat sürdü. BÖLÜM17 c 2Kr 15:30 2 Yehova'nın gözünde kötü ola­ Cİş, 7:9 nı yaptı, fakat kendisinden önce­ d 1Kr 12:28 1Kr13:33 ki İsrail kralları kadar kötü degil1Kr 16:33 e İs 10:5 di.d 3 Asure kralı Şalmaneserf f 2Kr 18:9 Ho 10:14 ona saldırdı, Hosea Şalmaneser'e g Tkr28:45 kul olup haracg ödemeye banla­ 2Kr18:14 Ezr 7:24 dı. 4 Ancak Asur kralı, Hosea' h 2Kr24:1 2Kr24:20 nın gizli bir antlasmah yaptığını He17:15 öğrendi; cünkü Hosea Mısır kra­ ı İş30:2 İs31:1 lıı So'ya ulak göndermis, ayrıca i Tkr28:36 önceki yıllarda yaptıgı gibi Asur j Tkr28:52 k 2Kr 18:10 kralına harac vermemişti. Bu ne­ Ho13:16 l Le26:32 denle Asur kralı onu hapse atıp Tkr4:27 Tkr28:64 zincire vurdu.i



1



1Kr14:15



5 Asur kralı tüm ülkeye saldır­ m 1Ta5:26 n 2Kr 18:11 dı, Samiriye'ye cıktı ve sehri üc o 2Kr 18:11 Çk20:2 yıl kuşattı.1 6 Hosea'nın doku­ o p Tkr31:29 Tkr32:15 zuncu yılında Asur kralı SamiriYş23:16 ye'yikele gelirdi ve İsrail'i Asur'a Ne9:26 Me 106:35 sürdü;l onları Halah'a,mGozan İrAms5:7 magınyanındaki Habor'a ve Med r Çk20:5 2Kr17:35 şehirlerine yerleştirdi.“ Yr 10:5 7 Bütün bunlar, İsrailogulları kendilerini Mısır kralı Firavunun elinden ve Mısır diyarından kurtaran“1 Tanrıları Yehova'ya karşı günah isleyipp başka tanrılardan korktukları1 icin oldu. 8 On­ lar, Yehova'nın cinlerinden kovdugu milletlerin ve İsrail kralla­ rının koyduğu yasalara“ uydular. 9 Tanrıları Yehova'nın gözünde doğru olmayan peylerin pekin­ den koştulars ve tüm şehirlerin­ de, gözcü kulelerinim bulundu­ ğu yerlerden surlu sehirlere kadar her yerde kendilerine yüksek yer-



s Me89:31 STkr 13:6 Tkr27:15 He8:12 t 2Kr 18:8



2. Sütun a 2Kr16:4 Ho 12:11 b Tkr12:2 c 2Kr16:4 İş57:5 CTkr 7:5 Tkr16:21 Mi5:14 d Çk34:13 Le26:1 e Le20:23 Yr44:17 f Oz 15:8 g Çk34:14 Le26:30 1Kr12:28 1Kr21:26



5 18



lerayaptılar; 10 her yüksek te­ pede11 ve gür yapraklı her agacın altındac kendilerine kutsal direklerc ve dikili taşlard diktiler; 11 Yehova'nın önlerinden sür­ düğü milletlerin yaptığı gibi,ebü­ tün yüksek yerlerde kurban du­ manı sundular; kötü şeyler yapıp Yehova'yı öfkelendirdiler.f



12 İgrenc putlaras kulluk ettiler; oysa Yehova onlara "Bunu yapmayacaksınız" demiş­ ti.11 13 Yehova İsrail'iı ve Yahuda'yıi bütün peygamberleri1 ve görenlerik aracılığıyla uyarıp/ "Kötü yollarınızdan dönün,mata­ larınıza11 emrettiğim ve peygam­ ber kullarımo aracılığıyla size gönderdiğim kanunaö göre bü­ tün emirlerimep ve yasalarımar uyun" demişti. 14 Fakat on­ lar dinlemedi, Tanrıları Yehova' ya iman etmemişsolan atalarının yaptığı gibi dik başlılık ettiler.* 15 O'nun kurallarını, atalarıy­ la yaptığı ahdi/ onları uyarmak icin yaptığı hatırlatmaları11 red­ dettiler; çevrelerindeki milletle­ ri taklit ederek değersiz putların11 peşinden gittiler, kendileri de de­ ğersiz oldular;v oysa Yehova 'On­ ların yaptığını yapmayın' diye emretmişti.y 16 Ve Tanrıları Yehova'nın bütün emirlerini2 bıraktılar; ken­ dilerine dökme heykeller,2 iki h Çk 20:3; Le 26:1; Tkr 4:23; ı Ho 4:15; i Yr 3:11; j 2Ta 24:19; 2Ta 36:16; İb 1:1; k 1Sa9:9; 1Ta 29:29; l Tkr 8:19; Tkr32:46; Me81:8; m İş55:7; Yr 18:11; Yr 25:4; He 18:31; n Tkr 5:1; o Yr 7:25; o Çk 20:1; Çk 21:1; p Çk 24:7; Tkr 6:1; r Tkr 8:11; s Tkr 1:32; s Tkr 31:27; Yr 5:29; t Tkr 5:2; Tkr 29:12; ü Me 19:7; Ho 4:6; ü Tkr 32:21; 1Sa 12:21; Yr 10:15; 1Ko 8:4; v Me 115:8; İş 44:9; Yr 2:5; Ro 1:21; y Tkr 12:30; z Tkr 4:2; a 2Ta 28:2. 2K r 17:14* Sözcük anlamıyla "boyunla­ rını sertleştirdiler"



519



K a t i l a s l a n l a r . S a m i r i y e ’n i n i b a d e t i



buzağı3 ve bir kutsal direkb yap­ BÖLÜM17 tılar, tüm ğökler ordusuc önün­ a 1Kr 12:28 2Ta13:8 de eğildiler, Baal'ec kulluk ettiler, b 1Kr14:15 1Kr 16:33 17 oğullarını ve kızlarını ateşte c Tkr4:19 2K r23:5 yaktılar,d kehanette bulundular,e Yr8:2 falcılık yaptılar;f Yehova'nın ğö- ç 1Kr 16:31 1Kr22:53 zünde kötü olan işlere kendileri­ 2Kr 10:21 2Kr 16:3 ni adayıp§ O'nu öfkelendirdiler.h d 2Kr21:6



İ^57:5 e Tkr18:10 2Ta33:6 Mi 5:12 Eli; 16:16 f Le19:26 2Kr21:6 19 Fakat Yahuda da Tanrı­ g 1Kr21:20 h Çk34:14 1Kr15:30 sı Yehova'nın emirlerini dinleı Tkr9:8 meyipk İsrail'in kendi koyduğu Tkr29:20 1Kr8:46 yasalara uydu^ 20 Bu yüzden i 23:13 42:24 Yehova tüm İsrail soyunum red­ Yr15:1 detti, yağmacıların eline vererek j 1Kr11:32 r 12:20 onlara eziyet cektirdi ve onla­ k 1K 1Kr 14:22 2Ta21:10 rı huzurundan attı.n 21 İsra­ Yr3:8 il'i Davut evinden kopardı; on­ l He23:11 m 2Ta20:7 larda Nebat oğlu Yeroboam'ı kral Yr6:30 yaptılar. Ancak Yeroboamo İsra­ n 2Kr13:3 o 1Kr11:31 il'i Yehova'nın yolundan ayırdı 1Kr 12:20 o Çk32:31 ve onları büyük bir ğünaha sü­ 1Sa2:17 1Kr14:16 rükledi.° 22 İsrailoğulları Ye- p 1K r 12:28 1Kr13:33 roboam'ın işlediği ğünahların r Tkr32:26 hepsini sürdürdü,P hiçbirini bı­ 2Kr13:23 2Kr23:27 rakmadı; 23 Yehova peyğam- s Tkr28:63 1Kr14:16 ber kulları aracılığıyla söyledi­ Ho1:4 ği ğibi İsrail'i ğözünün önünden Ams5:27 Mi 1:6 atana dekr bu böyle sürdü.s Böy- •ş2Kr 18:11 lece İsrail kendi topraklarından t 2Kr17:30 u 2Kr 17:31 37:13 Asur'a sürüldü. Buğün hâlâ ora­ ü 2Kr 19:13 dalar^ İ¡ş10:9 v 2Kr 18:34 24 Sonra Asur kralı, Babil,t 36:19 Kut, Avva,uHamatuve Sefarvaim' y Mt 10:5 z Oz8:13 denv ğetirdi|ği halkı İsrailoğullaVz 12:13 Yr10:7 rının yerine Samiriye şehirleriney Da6:26



18 Bu nedenle Yehova İsra­ il'e cok kızdıı ve onları ğözünün (önünden attı. Yahuda kabilesin­ den başkasını bırakmadı.i



yerleştirdi; ve onlar Samiriye'yi mülk edindiler, o şehirlerde otur­ maya başladılar. 25 Orada ya­ şamaya başladıklarında Yehova' dan korkmuyorlardı.2 Bu yüzden



2. Sütun a Çk23:29 Yr5:6 b Oz30:30 c Ezr 7:10 Ml2:7



2 . K R A L L A R 1 7 :1 7 -3 3



Yehova üzerlerine aslanlara ğönderdi, aslanlar onlardan bazısı­ nı öldürdü. 26 Bunun üzerine Asur kralına şu haberi ğönderdiler: "Sürüp Samiriye şehirlerine yerleştirdiğin milletler memleke­ tin Tanrısına nasıl ibadet edil­ diğini bilmiyor; O da üzerlerine aslanlar ğönderiyorb ve aslanlar onları öldürüyor, cünkü kimse memleketin Tanrısına nasıl iba­ det edildiğini bilmiyor." 27 Bunun üzerine Asur kra­ lı "Oradan sürdüğünüz kâhin­ lerde^ biri ğeri dönüp oraya yerleşsin ve onlara memleketin Tanrısına nasıl ibadet edildiğini öğretsin" diye emir verdi. 28 Böylece Samiriye'den sürğüne ğötürdükleri kahinlerden biri ğeri dönüp Beytel'ec yerleşti ve onlara Yehova'dan nasıl korkma­ ları ğerektiğini öğretti.d 29 Ancak her millet kendi tanrısınıe yaptı ve onları, otur­ dukları şehirlerde Samiriyelilerin inşa ettiği yüksek yer tapınakla­ rına koydular. 30 Babilliler Sukkot-benot'u, Kutf halkı Nerğal'i, Hamat halkı Aşima'yı yaptı. 31 Avvalılars Nibhaz'ı ve Tartak'ı yaptı; Sefarvaimlilerh memleketlerinin tanrıları Adrammelek ile Anammelek icin oğullarını ateşte yakıyorlardı. 32 Yehova'dan korktular; yük­ sek yerler icin halk arasından kâ­ hinle^ sectiler, yüksek yerlerdeki tapınaklarda onlar hizmet ğördü. 33 Yehova'dan korkuyor,i fakat sürğün edilmeden önce ç Ba 28:19; Yş 16:1; 1Sa 7:16; 1Kr 12:29; d Vz 8:12; İş 29:13; Yhn 4:22; e Me 96:5; Me 135:15; İş 44:9; Yr 10:5; Mi 4:5; Ro 1:23; 1Ko 8:4; f 2Kr 17:24; g 2Kr 17:24; h 2Kr 18:34; ı 2Kr 17:17; 2Ta28:3; Me 106:37; İş 57:5; He20:31; i 1Kr 12:31; 1Kr 13:33; j 2Kr 17:41; İş 2913.



2. K R A L L A R 1 7 :3 4 -1 8 :1 1 aralarında yaşadıkları* milletle­ rin ibadet şekline göre kendi tan­ rılarına tapınıyorlardı.'’ 34 Onlar bugün hala eskisi gibi ibadet ediyorlar.c Aralarında Yehova'dan korkan,c O'nun ya­ salarına, hükümlerine uyan,dYehova'nın İsrail ismini koydugue Yakup'unf oğullarına verdiği kanunğ ve emirlereh uyan kimse yoktu. 35 Yehova Yakupogullarıyla ahitı yaptığında şöyle em­ retmişti: "Başka tanrılardan kork­ mayacaksınız/ onların önünde eğilmeyecek, onlara kulluk et­ meyecek, kurban sunmayacaksınız.i 36 Korkmanız gereken Kişi,k elini uzatıpl büyük gücüy­ le sizi Mısır diyarından cıkaran Yehova'dır, O'nun önünde egilecek,m O'na kurban sunacaksınız.n 37 O'nun sizin icin yaz­ dığı» kanun ve emirlere, kuralö ve hükümlereP uymaya her za­ man dikkat edeceksiniz' ve baş­ ka tanrılardan korkmayacaksınız. 38 Sizinle yaptığım ahdi unut­ mayacaksınız,' başka tanrılardan korkmayacaksınız.^ 39 Tanrı­ nız Yehova'dant korkacaksınız, cünkü sizi tüm düşmanlarınızın elinden kurtaracak olan O'dur."u 40 Fakat onlar itaat etmedi; eskisi gibi ibadet etmeyi sür­ dürdüler.“ 41 Bu milletler Ye­ hova'dan korktular,v fakat ken­ di oyma putlarına kulluk ettiler. Çocukları da torunları da bugün hala atalarının yaptığını yapıyor­ lar.



H iz k iy a ’n ın iy i y O n etim i BÖLÜM17 a 2Kr17:24 b Lu16:13 2Ko6:16 c İş44:8 1Ko 10:20 C2Kr 17:25 d Tkr5:1 Tkr8:11 2Kr17:13 e Ba32:28 Ba35:10 İş48:1 f Ba28:14 Ba46:2 g Tkr 1:5 h Tkr6:2 ı Çk19:5 Çk24:7 Tkr5:2 Tkr29:1 Yr31:31 i Çk20:4 Hk6:10 j Çk20:5 Çk23:24 Çk34:14 Tkr4:25 Tkr5:9 k Tkr6:13 Me34:9 Oz8:13 l Çk6:6 Tkr5:15 Yr32:21 m Me95:6 Me96:9 n Le19:5 Tkr12:6 o Tkr31:9 o Tkr12:1 p Tkr11:32 r Tkr5:29 s Tkr4:23 s Tkr5:9 t İş42:8 u Ne9:27 ü Tkr4:28 2Kr17:34 v Yş24:14 Ezr4:2 BÖLÜM18 y 2Kr15:30 2Kr17:1 z 2Kr16:2 2Kr16:20 a 1Ta3:13 2Ta28:27 Mt1:9



2. Sütun -| O İsrail kralı Elah oğlu Ho- ba 2Ta29:1 1Kr3:14 18 şea'nıny üçüncü yılında, 1Kr15:5 2Ta29:2 Yahuda kralı Ahazz oğlu Hizkiyaa c 2Kr20:3 2Ta31:20 kral oldu. 2 Kral olduğunda 2Ta31:21 yirmi beş yaşındaydı, Yeruşalim' Me119:128



520



de yirmi dokuz yıl saltanat sür­ dü. Annesi Zekeriya kızı Abi'ydi.a 3 Hizkiya atası Davut'un izin­ den gidipb Yehova'nın gözünde doğru olanı yaptı.c 4 Yüksek yerleric ortadan kaldırdı, kut­ sal direği kesti,d dikili taşları par­ çaladı,“ Musa'nın yaptıgıf bakır yılanıs paramparça etti; cünkü İsrailogulları o zamana kadar ona kurbanh dumanı sunuyor­ du; o puta Nehuştan* derlerdik 5 Hizkiya İsrail'in Tanrısı Yehova'ya güvendi.i Bütün Yahuda kralları idinde, kendisinden ön­ cekiler arasında da,1 onun gi­ bisi yoktu.k 6 Yehova'ya bağlı kaldı,l O'nun yolundan ayrılma­ dı, Yehova'nın Musa'ya verdiği emirlere hep uydu.m 7 Yehova da onunlaydı.n Hizkiya girişti­ ği her işte sağgörülü» davrandı; Asurkralına isyan etti ve ona kul­ luk etmedi.» 8 Filistîlerip Gazzer ve sınırlarına, gözcü kulelerindens surlu şehirlere kadar her yerde vurdu. 9 Kral Hizkiya'nın dördün­ cü yılında, yani İsrail kralı Elah oğlu Hoşea'nıns yedinci yılında, Asur kralı !Şalmanesert Samiriye üzerine yürüyüp şehri kuşattı.ü 10 Üc yılın sonunda şehri ele geCi'diler;uHizkiya'nın altıncı, İsra­ il kralı Hoşea'nın dokuzuncu yı­ lında Samiriye düştü.v 11 Asur CLe 26:30; Sy 33:52; 1Kr 3:2; 2Kr 14:4; Me 78:58; d Tkr 7:5; 2Ta 31:1; e Tkr 12:3; f Sy 21:9; g Sy 21:8; h Öz 15:8; ı 1Ko 8:4; i 2Ta 16:9; 2Ta 32:7; Me 91:2; Yr 17:7; j 2Ta 15:17; 2Ta 20:33; k 2Kr 19:15; l Tkr 10:20; Yş 23:8; m 2Kr 17:13; Yr 11:4; n 2Ta 15:2; Me 46:11; Me 60:12; o 1Sa 18:14; Öz 20:18; o 2Kr 16:7; p 2Ta 28:18; İş 14:29; r Yş 13:3; s 2Kr 17:9; 2Ta 26:10; s 2Kr 17:1; t 2Kr 17:4; ü 2Kr 17:5; ü Ho 13:16; Amş 3:11; Mi 1:6; Mi 6:16; Mi 7:13; v 2Kr 17:6. 2K r 1 8 :4 * Ya da "bakır yılan"



521



Rabşake’nin meydan okuyuşu, alayları



kralı,a İsrail'i Asur'a sürüp b onla­ rı Halah'a, c Gozan İrmağı yanın­ daki Habor'a c ve Med şehirlerine yerlestirdi.d 12 Çünkü onlar Tanrıları Yehova'nın sozünü dinlem em islerdi;e O 'n ü n ahd ini, f Yehova'nın külü M üsa'nın ğ tüm em irlerini h cignemislerdi. O 'nün dediklerini ne dinlediler ne de üyğüladılar. 13 Kral Hizkiya'nın on dör­ düncü yılında Asürı kralı Sanherib,i Yahüda'nın tüm sürlü sehirlerine saldırıp hepsini ele gecirdi. 14 Bünün üzerine Yahüda kra­ lı Hizkiya, Lakis'te bülünan Asür kralına soyle bir haber gönderdi: "Süc isledim. Topraklarımdan cekil. Ne talep edersen vereceğim." ! Asür kralı da Yahüda kralı Hizkiya'dan harac olarak üc yüz talant gümüs,k otüz talant altın iste­ di. 15 Boylece Hizkiya Yehova' nın evindekil ve kral evinin hazinesindeki bütün gümüsü verdi.m 16 Yahüda kralı Hizkiya o za­ man Yehova'nın mabedinin al­ tınla kaplattığı" kapılarını ve kapı sovelerini soküp ° onları* da Asür kralına verdi. 17 Ve Asür kralı,0 Tartan'ı,* p Rabsaris'i* ve Rabsake'yiAr bü­ yük bir ordüyla Lakis'ten s Yerüsalim'e, Kral Hizkiya'ya gonderdi. Çlıkıp Yerüsalim'e geldiler ve camasırcı tarlasına cıkan anayolün kenarında bülünan ve yükarı havüzdan s gelen sü yolünün t yanında dürdülar.ü 18 Krala seslendiler, fakat yanlarına kral 2Kr 18:16* Mühtemelen bürada kapılar ile sovelerin üzerindeki altın kaplama­ lar kastediliyor. 17* Ya da "komütanı" 17* Ya da "saray bas memürünü", "bas hizmetkarını" 17AYa da "bassakiyi"



BÖ LÜ M 18 a 2Kr 19:11 İs 8:4 Ho 8:9 Ams 5:3 b Ams 6:7 Ams 9:4 c 2Kr 17:6 C 1Ta526 d 2Kr 17:6 e T k r8 2 0 1Kr14:15 2K r17:7 N e 9 :1 7 f T k r2 9 2 5 2Kr17:15 Ne 9 2 6 Y r3 4 :1 8 g Çk 19:3 Ç k 2 4 :1 2 h T k r5:1 ı İs 10:5 i 2T a 3 2 :1 İs 36:1 j 2Kr 18:7 Oz 29:25 Lü 14:32 k 1Kr 16:24 l 2Kr 16:8 m 2Kr 12:18 2Ta 16:2 n 2T a 2 9 :3 o 1Kr6:33 1Kr6:35 ö 2 T a 3 2:9 p İs 20:1 r İs 36:2 İs 37:8 s Ys 15:39 2Ta 11:9 s İs 7:3 t 2K r2 0 2 0 u İs 36:2



a 2K r1 9 2 İs 2 2 :2 0 İîs 36:3 M t 10:16 b İîs22:15 c İ;s 36:4 C İ;s 10:8 d 2Kr 19:10 2 T a 3 2 :1 0 M e4 :2 İÎS 36:7 İÎS 37:10 e Oz 20:18 f 2Kr 18:7 Ezr4:15 g İ;s 36:6 H e2 9 :6 h İs 30:2 İîs 31:1 ı 2K r1 7 :4 i 2 T a 3 2 :8 j 2Kr 18:19 k Tkr12:11 T k r12:13 2Ta 7:12 l 2T a31:1 2 T a 3 2 :1 2 m İs 36:7 n İs 36:8



2 . K R A L L A R 1 8 :1 2 -2 6



evinin kâhyası Hilkiya oglü Elyakim,a yazman Sebnab ve saray ta­ rihilisi, Asaf oglü Yoah geldi. 19 Rabs>akec onlara soyle dedi: "Lütfen Hizkiya'ya bildirin: Bü­ yük kral,c Asür kralı diyor ki, 'Bü güveni nereden bülüyorsün, neye güveniyorsün?d 2 0 "Be­ nim savas>acak aklım e da var, gü­ cüm de" diyorsün, fakat bünlar bos sozler. Kime güvenip de bana bas>kaldırdın?f 21 Simdi sen bü kırık kamıstang destege, M ısır'ah güveniyorsün; oysa o kamıs> kendisine dayananın avcüna batar, onü deler. Mısır kra­ lı Firavünı da kendisine güvenen herkes icin boyledir. 22 Yoksa bana "Biz Tanrımız Yehova'yai güveniyorüz"! mü diyeceksiniz? Hizkiya'nın Yahüda ve Yerüs>alim 'e "Yerüs>alim'dek yalnız bü sünagın önünde egileceksiniz" diyerek yüksek yerlerinil ve sünaklarını ortadan kaldırdığı tanrı o degil m i?'m 23 Haydi oyleyse, efendim Asür kralıyla bahse gir.n Ben sana iki bin at vere­ yim, bakalım onlara binici bülabilecek m isin.ö 24 Savas ara­ baları0 ve atlılarp icin M ısır'a üm üt baglamısken, nasıl olür da efendim inr en kücük hizmetkâr­ larından bir valiyi geri (^evirme­ ye kalkarsın? 25 Ben simdi Yehova'nın izni olmadan mı bürayı yıkmaya geldim sanıyorsün? Ye­ hova bana 'Bü ülkeye saldır, onü yerle bir et' dedi."s 2 6 Bünün üzerine Hilkiya oglü Elyakim ,s Sebnat ve Yoah,ü Rabsake'yeü siöyle dediler: o M e 123:4; İs 10:13; ö M e 2 0 :7 ; p Tkr 17:16; İs 31:1; İs 3 6 :9 ; r İs 10:8; s 2Kr 19:6;2K r 19:22; s 2Kr 18:18; İs 2 2 :2 0 ; t İs 2 2 :1 5 ; u İs 36:11; U 2Kr 18:17; İs 36:2.



2 . K R A L L A R 1 8 :2 7 - 1 9 :6 "Lütfen biz kullarınla Aramcaa konuş, cünkü o dili anlı­ yoruz; surların üzerindeki halk dinlerken Yahudiceb konuşma." 27 Fakat Rabşake şu karşılığı verdi: "Efendim beni bu sözleri efendinize ve size söylemem icin mi gönderdi sanıyorsunuz? Sizlerle birlikte kendi dışkısını yi­ yipc idrarını icecekc olan, surlar üzerindeki şu adamlara gönder­ medi mi?" 28 Ve Rabşake orada durup Yahudi dilinded "Büyük kra­ lın,' Asur kralının sözünü din­ leyin!" diye bağırdı. 29 "Kral diyor ki, Hizkiya sizi aldatma­ sın, cünkü o sizi elimden kurtaramaz.f 30 'Yehova bizi mut­ laka kurtaracak,« bu şehir Asur kralının eline gecmeyecek'h di­ yen Hizkiya'ya kanıp Yehova' ya bel bağlamayın? 31 Hizkiya'yı dinlemeyin; Asur kralı diyor ki, 'Teslim olun, benim tarafı­ ma gecin; ben gelip sizi ken­ di ülkeniz gibi bir ülkeye/ ta­ hıl ve yeni şarap ülkesine, tarlalar1ve baglark ülkesine, zey­ tin agacları ve bal* ülkesine götürünceye kadar 32 her biri­ niz kendi asmasından, kendi incir agacındanm yesin ve ken­ di sarnıcındann su icsin. Böylece hayatta kalırsınız, ölmezsiniz. Hizkiya'yı dinlemeyin, "Yehova bizi kurtaracak" diyerek aklınızı celmesin.° 33 Diğer milletle­ rin tanrıları kendi ülkelerini Asur kralının elinden 8 kurtarabildi­ ler mi?p 34 Hamat'ın,r Arpad' ıns tanrıları nerede? Ya Sefarvaim'in,ş Hena'nınt ve İvva'nınu tanrıları? Onlar Samiriye'yi be­



Y a h u d i d ilin d e k o n u ş u r . İfşaya



BÖLÜM18 a Ezr4:7 Da2:4 b Ne13:24 Elc22:2 c Tkr28:53 2Kr6:25 He4:15 C2Ta32:11 İş36:12 d 2Ta32:18 İş36:13 e 2Kr18:13 f 1Kr20:11 2Ta32:15 Da3:15 g 1Sa14:6 Me71:12 Me125:1 h 2Kr 19:32 İş36:15 ı 2Kr18:19 2Kr 19:22 Me11:1 Me22:8 i 2Kr17:6 2Kr17:23 j 1Ta 16:3 k Tkr8:8 İş36:17 l Oz24:13 m 1Kr4:20 1Kr4:25 n İş36:16 o 2Kr 18:29 o 2Kr 18:30 p İş36:18 r Sy13:21 2Sa8:9 2Kr19:13 s Yr49:23 s 2Kr 17:24 İş36:19 t İş37:13 ü 2Kr 19:13



2. Sütün a 2Kr17:6 2Kr17:23 b 2Kr19:17 c 2Kr19:19 2Ta32:15 Ey15:25 Me2:2 İş36:20 İş37:23 CMe38:13 Me39:1 Vz3:7 d Oz9:7 Oz26:4 İş36:21 2Ti2:24 e Me38:15 f 2Kr18:18 g İ^22:15 h İş36:3 İş36:22 ı Ba37:29 2Kr22:11 BÖLÜM19 i İs37:1



5 22



nim elimden kurtarabildi mi?a 35 Bu tanrılardan hangisi kendi ülkesini benim elimden kurtara­ bildi kib Yehova Yeruşalim'i be­ nim elimden kurtarsın?' "c 36 Halk sessiz kaldıc ve ona hic cevap vermedi,d cünkü kral "Ona cevap vermeyin"e diye em­ retmişti. 37 Fakat kahya Hilkiya oğlu Elyakim,f yazman Sebnas ve saray tarihlisi, Asaf oğlu Yoah,h giysilerini yırtarak gidip Hizkiya'ya Rabşake'nin dedikle­ rini bildirdiler. Kral Hizkiyai bunu duyar duymaz giysilerini yırttı,1 cula sarınıpk Yehova'nın evine gitti? 2 Kahya Elyakim'i,myaz­ man Sebna'yınve kâhinlerin ileri gelenlerini de cula sarınmış şekil­ de Amotso oğlu İşayaö peygam­ bere gönderdi. 3 Ona şöyle de­ diler: "Hizkiya diyor ki, 'Bugün sıkıntı,p azarlama' ve küstahlıks günü; doğurmak üzere olan,ş an­ cak gücü kalmamış bir kadın gi­ biyiz? 4 Asur kralının, yaşayan Tanrı'ya meydan okumasıü icin gönderdiği hizmetkarı Rabşake' nin sözlerini Tanrın Yehova belki duyar da,u duyduğu bu sözlerin hesabını Yehova ondan sorar.v Sen sağ kalanlary icin dua et."z



1 9



5 İşaya Kral Hizkiya'nın gön­ derdiği hizmetkarlara şöyle kar­ şılık verdi.a 6 "Efendinize söy­ leyin, 'Yehova diyor ki,b Asur kralının adamlarından duydugun Beni aşağılayan sözlerc yüj 1Sa 4:12; 2Kr 18:37; Ezr 9:3; Ey 1:20; k Ba 37:34; 1Kr 21:27; 2Kr 6:30; Es 4:1; Me35:13; İş 22:12; l 2Ta 7:16; Me 73:17; m 2Kr 18:18; n İş 37:2; o İş 2:1; o İş 1:1; p 2Sa 22:7; 2Ta 20:9; Ey 5:19; Ho 5:15; r İb 3:15; s 2Kr 18:32; Ne4:4; s İş 26:17; t İş 37:3; ü 1Sa 17:45; 2Kr 18:35; ü Me 65:2; v Me 74:22; y İş 37:4; z 2Ta 32:20; Me 50:15; Yk 5:16; a İs 37:5; b İs 37*:6; c 2Kr 18:17; Me 74:18.



523



H iz k iy a d u a e d e r ; Y e h o v a ’n ı n c e v a b ı



zünden korkma.a 7 Ona sıkın­ tılı bir ruhb vereceğim, duyduğu birhabercüzerine ülkesine döne­ cek. Kendi ülkesinde onu kılıfla öldürteceğim.' "c



8 Rabşaked Asur kralının Lakiş'tene ^ekildi|ğini duyunca ğeri döndü ve onu Libna'ylaf sava­ şırken buldu. 9 O sırada kral, Habeş kralı Tirhaka'nın kendi­ siyle savaşmaya ğeldiğini duy­ du. Bu nedenle Hizkiya'ya tek­ rar haberciler ğönderdi§ ve şöyle dedi: 10 Yahuda kralı Hizkiya' ya deyin ki, "Güvendiğin Tan­ rın, 'YeruşalimhAsur kralının eli­ ne verilmeyecek' diyerekı seni aldatmasın.i 11 Asur kralları­ nın bütün ülkelere neler yap­ tığını, onları nasıl yerle bir ettiğini duydun.) Simdi sen kur­ tulabileceğini mi sanıyorsun?k 12 Atalarımın mahvettiği mil­ letleri, Gozan'ı,l Harran'ı,m Retsef'i ve Telassar'da yaşayan Edenoğullarının tanrılarıo kur­ tarabildi mi?° 13 HamatP kra­ lı, Arpadr kralı, Sefarvaim, Hena ve İvva şehirlerinin kralları nerede?"s 14 O zaman Hizkiya mektu­ bu habercilerin elinden alıp okudu,ş sonra Yehova'nın evine cıkıp onu Yehova'nın önüne serdit 15 ve Yehova'nın huzu­ runda dua etti,u "Ey İsrail'in Tanrısı,u kerubilerv üzerinde oturan Yehova!" dedi; "Yeryüzündeki tüm krallıkların Tanrısıy yalnız Sensin.z Gökleri2 ve yeri Sen yarattın.b 16 Kulak ver ey Yehova, işit.c Gözlerini acc ey Yehova, bak. Sana, yaşayan Tanrı'ya mey­ dan okumakd icin adam ğönderen Sanherib'in sözlerini işit.



BÖLÜM19 a Tkr20:3 İş41:10 İş51:7 b Ey4:9 İş37:7 c Ey15:21 Oz21:1 Ob 1 c 2Ta32:21 İş37:38 d 2Kr18:17 e 2Kr 18:14 Mi 1:13 f Yş 10:29 2Kr8:22 İş37:8 g 2Kr18:17 h 2Ta32:2 ı İş37:10 i 2Kr 18:5 2Kr18:30 2Ta32:15 j 2Kr17:5 2Ta32:13 İş 10:11 k 37:11 l İş37:12 m Ba11:31 Ba29:4 n He27:23 o 1Ta16:26 1Ko8:4 o İş37:12 p 2Kr17:24 r 2Kr 18:34 s İş37:13 •sİş37:14 t 1Kr8:30 Ezr9:5 Me74:10 u 2Ta32:20 Da9:3 Flp4:6 u 1Kr8:23 v Çk25:22 Le16:2 1Sa4:4 Me80:1 y 1Ta29:11 z 2Kr5:15 İş44:6 Da4:25 a Ba1:1 Me96:5 Me 102:25 Yhn 1:3 b İş37:16 c 1Kr8:29 Me31:2 Me65:2 c 2Ta16:9 Da9:18 d Oz27:11 İş37:4 İş37:17 2. Sutun a 2Kr 16:9 2Kr17:6 2Kr17:24 b Me96:5 İş37:19 İş41:29 1Ko8:4



2 . K R A L L A R 1 9 :7 -2 3



17 Ey Yehova, ğerçi Asur kral­ ları milletleri ve ülkelerini yerle bir etti.a 18 Onların tanrılarını ateşe verdiler; cünkü onlar tanrı değildi,b insan elinin bicim verdigic ağac ve taşlardı. Bu yüzden Asurlular onları yok etti. 19 Ey Yehova Tanrımız,c ne olur şimdi bizi onun elinden kurtar ki,dyeryüzündeki tüm krallıklar yalnız Senin Tanrı olduğunu anlasın ey Yehova."e 20 Bunun üzerine Amots oğlu İşaya, Hizkiya'ya şu ceva­ bı ğönderdi: "İsrail'in Tanrısı Yehova diyor ki,f Bana Asur kralı Sanherib hakkında ettiğin duayıs işittim.h 21 Yehova onun hak­ kında şöyle diyor: 'El değmemiş Sion kızı seni hor ğördü/ seni alaya aldı.i Yeruşalim kızıi arkandan ğülüp başını salladı.k 22 Sen kime meydan okudun/ kime hakaret ettin?m Kime karşı sesini yükselttin?n Kime tepeden baktın?o İsrail'in Kutsalına mi!°



değil



23 Habercilerini ğönderipp Yehova'ya meydan oku­ dun, dedin ki:r "Sayısız savaş arabamlas Dağların tepesine, Lübnan'ın en uzak köşele­ rine cıkacağım/ c Me 115:4; Yr 10:3; EEş 17:29; c Me 135:4; d İş 37:20; e Me 83:18; İş 45:5; f İş 37:21; g 2Kr 19:15; Öz 15:8; h İş 58:9; ı Ağ 1:15; Ağ 2:13; Mi 4:8; Zk 9:9; i Ey 22:19; j İş 37:22; k Ey 16:4; Me 22:7; Me 109:25; Mt 27:39; l 2Kr 19:10; m Sy 15:30; n 2Kr 18:30; İş 10:13; İş 14:13; Mt 23:12; o Öz 30:13; İş 37:23; o Me 71:22; Me 89:18; Yr 51:5; p 2Kr 18:17; r 2Kr 19:4; 2Ta 32:17; s Ey 40:11; Me 20:7; Me 68:17; s 1Kr 5:6; t İş 10:10.



2 . K R A L L A R 1 9 :2 4 -3 7



T a n r ı ’n ı n i ş a r e t i . 1 8 5 .0 0 0 k i ş i ö l d ü r ü l ü r



Ulu sedir ağaçlarını/ iyi cins ardıç: ağaclannıb kesecegim. En uzaktaki konak yerine, güzel ormanına gireceğim.c 24 Yabancı topraklarda kuyular kazıp sular iceceğim, Mısır'daki bütün Nil kanal­ larını ayağımı basıp ku­ rutacağım.'^ 25 Duymadın mı?d Yapacakları­ mı cok Önceden kararlastırdım,e Gecmis devirlerde tasarladım,f ilimdi yapıyorum.ğ Sen de surlu sehirleri ıssız tas yıj^ınlarına çevirerek buna hizmet edeceksin.h 26 O sehirlerde oturanların eli ayagı tütmayacak,ı Hepsi dehsete düşecek, utanc idinde kalacak.i Bozkırdaki bitkilere, korpe ye;il otlaraj donecekler, Damlarda biten,kdogu rüz­ garıyla* kavrulan otlara.l 27 Ben senin sessiz sedasız otu­ ruşunu, gidisini,m gelii>ini, Bana nasıl ofkelendiğini iyi bilirim,n 28 Çünkü Bana karsı ofkeno ve kükreyişsin kulagıma gel­ dik Burnuna çengelimi, agzına gemimi takacakp 2Kr 1 9 :2 6 * Ya da "yanıklıkla"; sıcak doğu rüzgarıyla ortaya cıkan ve ekinle­ rin kuruyup solmasına yol acan bir bit­ ki hastalığı.



BÖLÜM19 a Hk9:15 2Kr 14:9 b İs 14:8 İ:; 37:24 İ^60:13 He31:8 c İ^37:24 ç İş37:25 d Çk9:14 Yş9:9 1Sa4:8 ¡[^37:26 e İş 14:24 f Le26:33 Me33:11 İş46:11 g 46:10 h Le26:32 İş 10:5 İş37:26 ı Me48:6 Yr51:30 i Me48:5 j Me92:7 İş40:7 Yk 1:11 k Me 129:6 l Me 102:11 37:27 m Tkr28:6 Me 121:8 Öz5:21 n 2Ta 16:9 İş37:28 Yr23:24 Iİb4:13 1Pe3:12 o Me 10:13 Me46:6 İş 10:15 o 2Kr 18:35 Me 74:4 Me83:2 İş 10:13 p Me32:9 He38:4 Ams4:2 2. Sütun a 2Kr 19:33 İ:; 37:29 b 2Kr20:8 Me65:8 İş 7:11 c Le25:5 ç Ba8:22 d 37:30 e 2Ta32:22 İş 10:20 f İş37:31 g İş 10:21 Yr44:14 Ro9:27 Ro11:5 h ¡[^37:32 ı 1^9:7 İş59:17 He5:13 Zk1:14 i İ:; 10:24 j 2Ta32:22 k İî; 37:33 l 2Sa20:15 He21:22



524



Seni geldiğin yoldan geri göndereceğim .'“1 29 Sizin icin ibaret şu olacak:b Bu yıl, hasadın dökülen tanele­ rinden yetişeni/ ikinci yıl da ken­ diliğinden biteni yiyeceksiniz. Fakat üçüncü yıl tohum ekecek/ ekin bicecek, bağlar kurup mey­ vesini yiyeceksiniz/ 30 Yahuda evinden sağ; kalanlar/ kurtu­ lanlar, aşağı doğru kök salacak, yukarı doğru meyve verecek­ ler/ 31 Çünkü Yeruşalim'den bir artakalan akacak/ kurtulan­ lar Sion Dağından cıkıp gelecek/ Griklerin hâkimi Yehova' nın gayretiyleı bu olacak. 32 Bu nedenle Yehova Asur kralı hakkında şöyle diyor/ Bu şehre girmeyecek,1buraya tek bir ok bile atmayacak/ karşısına kal­ kanla yıkmayacak, kuşatma ram­ pası" kurmayacak. 33 Geldiği yoldan geri dönecek, bu şehre girmeyecek. Yehova'nın sözü.m 34 Kendi ismim icinn ve kulum Davut'un hatırı icino bu şehri sa­ vunacağım11ve kurtaracağım." 35 Ve o gece Yehova'nın melegi cıkıp Asur ordugahında!1yüz seksen beş bin kişiyi vurdu/ Sa­ bah erken kalkanlar hepsinin ce­ setlerini gördüler/ 36 Bunun üzerine Asur kralı Sanheribs geri cekildi, Nineve'yet dönüpuorada kaldı. 37 Bir gün tanrısı“ Nisrok'unv evinde tapınırken, oğul­ ları Adrammelek ile Saretser onu kılıcla öldürdüler!' ve Araratz dim İş 37:34; n 1Sa 12:22; Iş 43:25; He 36:22; o Yr 23:5; o 2Kr 20:6; İş 31:5; İş 37:35; p 1Ta 12:22; r 2Ta 32:21; İş 31:8; İş 37:36*;s Çk 12:30; Me 76:6; ş 2Kr 19:7; 2Kr 19:28*; t Ba 10:11; Yun 1:2; Na 2:8; Tsf 2:13; ü İş 37:37; ü Tkr 32:31; 2Ta 32:21; v İş 37:38; y Öz 3:33; Oz 13:21; z Ba 8:4; Yr 51:27.



5£5



H iz k iy a i y i l e ş i r . B a b i l ’d e n g e l e n l e r



yarına kaktılar. Yerine oglu Esarhaddona kral oldu.



BÖLÜMİ9 a Ezr4:2



Q A O sıralarda Hizkiya hasta2 ü lanıp ölümün esigine gel­ di/ Amots oglu İsayacpeygamber gelip ona söyle dedi: "Yehova di­ yor ki, 'Ev halkına son isteklerini bildir,c cünkü daha fazla yasama­ yacak, öleceksin.' "d 2 Bunun üzerine Hizkiya yüzünü duva­ ra dönüpeYehova'ya dua etmeye basladı:f 3 "Ey Yehova yalvarı­ rım" dedi, "Senin yolunda nasıl tüm yürekleg ve sadakatle11yürüdugürnü/ gözünde dogru olanı yaptıgımü ne olur an.'" Ve Hizki­ ya hıckıra hıckıra aglamaya basladı.k



BÖLÜM20 b 2Ta32:24 c 2Kr 19:2 c 2Sa 17:23 d Ü^38:1 e Mt23:12 f Me50:15 Me116:2 Ü^38:2 Mt6:6 Flp4:6 g 2Ta31:21 Me 119:4 h Me 145:18 Yhn4:24 ı Ba17:1 1Kr2:4 1Kr3:6 Lu1:6 i 2Ta31:20 j Me25:7 Me 119:49 İb6:10 k 2Sa 12:22 Üş38:3 l Üş38:4 m 1Sa9:16 1Sa10:1 2Sa5:2 n Mt22:32 o 2Kr20:2 o Me65:2 Me66:19 p Ey16:16 Me39:12 Me126:5 r Tkr32:39 2Ta7:14 Me41:3 Me103:3 Me 147:3 s Me66:13 Me116:14 Me121:1 s 2Kr 19:34 Ü^37:35 t 2Ta32:22 Üş10:24 İş38:6 u 1Sa25:18 1Sa30:12 1Ta12:40 u Ey2:7 v İ^38:21 y Hk6:17 İş 7:11 İ^38:22



4 İsaya henüz orta avluya cıkmamıstı ki, ona Yehova'nın su sözü geldirl S "Geri dön, hal­ kımın önderim Hizkiya'ya söyle de: Atan Davut'un Tanrısın Yehova diyor ki, 'Duanıoişittim/ Göz­ yaşlarını gordum.p Seni iyilestirecegim.r Üçüncü gün Yehova'nın evine cıkacaksın.s ó Ömrünü on bes yıl uzatıyorum. Seni ve bu sehri Asur kralının elinden kurtaracagım; Kendi ismim icin ve kulum Davut'un hatırı icinş bu sehri savunacagım.' "t 7 İsaya "İncir pestiliu getirin" dedi; getirip çıbanın 11 üzerine koydular, ve Hizkiya yavas yavas iyilesti.v 5 Bu arada Hizkiya İsaya'ya "Yehova'nın beni iyileştireceği­ ne ve üçüncü gün Yehova'nın evine cıkacagıma dair isarety ne olacak?" dedi. 9 İsaya da söyle dedi: "Yehova'nın sözünü yerine getirecegine, Yehova'nın bunu yapacagına dair senin icin isa-



2. Sutun a İş38:7 b Mr 10:27 c Yş 10:12 2Ta32:31 İş38:8 c Ba10:10 Ba11:9 d İş39:1 e 2Sa 10:2



a . K R A L L A R 2 ü :1-17



reta şu olacak: Sen sec, merdi­ ven üzerindeki ğölğe on basamak ilerlesin mi, on basamak ğerilesin mi?" 10 Hizkiya "Gölğenin on basamak ilerlemesi kolay, fakat on basamak ğerilemesi değil"b dedi. 11 Bunun üzerine İsaya peyğamber Yehova'ya ya­ kardı, O da Ahaz'ın merdiveni­ nin basamakları üzerinde ilerle­ miş olan ğölğeyi yavaş yavaş on basamak ğeriletti.c 12 Babilc kralı Baladan oğlu Berodak-baladan,d Hizkiya'nın hastalandığını duyunca ona bir hediyeyle birlikte mektuplar ğönderdi.e 13 Hizkiya ğelenleri dinledi ve onlara hazine dairesinif ğösterdi; ğümüşlerini, al­ tınlarını/ pelesenk yağını,h diğer değerli yağlarını, silah deposunu, hâzinesinde ne varsa hepsini ğös­ terdi. Kendi evinde ve ülkesinde onlara ğöstermediği bir şey kalmadı.ı 14 Bunun üzerine İsaya pey­ ğamber Kral Hizkiya'ya ğelipi "Bu adamlar ne diyor? Nereden ğelmişler?"i diye sordu. Hizkiya "Uzak bir ülkeden, Babil'den ğeldiler" dedi. 15 İsaya "Evinde ne ğördüler?" diye sordu. Hizki­ ya da "Evimde ne varsa ğördüler; hâzinelerimde onlara ğöstermediğim bir şey kalmadı" dedi.k 16 Bunun üzerine İsaya Hiz­ kiya'ya şöyle dedi: "Yehova'nın ne dediğini dinle/ 17 Oyle bir zaman ğelecek ki, evinde ne varsa,m atalarının buğüne dek biriktirdiği her şey Babil'e f 2Ta 32:27; M e4 9 :6 ; Yr 9:23; Yk 4:16; g 1Kr 10:15; h 1Kr 10:10; Yr 46:11; ı İş 3 9 :2 ; i İş 3 9 :3 ; j Me 141:5; Öz 25:12; k İş 3 9 :4 ; l İş 39:5; İş 5 5 :1 ; m Öz 15:25.



2. K R A L L A R 2 0 :1 8 -2 1 :1 3 götürülecek/ Geriye hiçbir şey bırakılmayacak.“ Yehova böy­ le diyor. 18 Senin soyundan, oğullarından bazıları da alınıp goturulecek;c Babil kralının sara­ yında memurc olacaklar."d 19 Hizkiya İşaya'ya "Yehova' dan getirdiğin bu söz iyidir" dedi; "Benim dönemimde barış ve güvenlik* sürecekse bu iyi de­ ğil mi?"g 20 Hizkiya'nın donemindeki diğer olaylar, tüm büyük işleri, havuzuh ve su yolunuı nasıl yap­ tığı, şehre nasıl su getirdiği Yahuda krallarının tarih kitabındai yazılıdır. 21 Sonra Hizkiya uyuyup atalarına katıldı;1 yerine oğlu Manassek kral oldu. Q "|



Manassel kral olduğunda on iki yaşındaydı, Yeruşalim'de elli beş yıl saltanat sür­ dü. Annesinin ismi Heftsiba'ydı. 2 Manasse, Yehova'nın İsrailogulları önünden kovduğu mil­ letlerin igrenc işlerinem uyarak Yehova'nın gözünde kötü ola­ nı yaptı.n 3 Babası Hizkiya'nın yerle bir ettiği yüksek yerlerio yeniden yaptı, İsrail kralı Ahab' ın yaptığı gibi Baal'e sunaklar yaptıo ve bir kutsal direk dik­ ti. Tüm gökler o'dusup önünde egilipr onlara kulluk etmeye baş­ ladı/ 4 Ve Yehova'nın evin­ de! sunaklar yaptı, ki Yehova o ev hakkında "Yeruşalim'de ismi­ mi taşıyacak'^ demişti. 5 Yehova'nın evinin iki avlusundau tüm gökler o'dusuu icin sunak­ lar yaptı. 6 Kendi oğlunu ateş­ te yaktı,v buyücüluky ve falcılık-



21



M a n asse’n in k o tu iş le r i BÖLÜM20 a 2Kr24:13 2Kr25:13 2Ta36:18 Yr27:21 Yr52:17 Da1:2 b İş39:6 c Tkr28:48 Tkr29:22 2Kr24:12 2Kr25:6 2Ta33:11 CDa1:19 Da2:49 d İş39:7 e Me39:9 Ağ3:22 Ağ3:38 f Es9:30 Me25:5 Me38:3 Me43:3 Me86:11 İş38:3 g İş39:8 h Yhn9:11 ı 2Ta32:30 İş 7:3 i 1Kr14:29 2Kr16:19 j 1Kr2:10 2Ta32:33 k 2Kr21:16 2Kr23:26 2Ta33:11 2Ta33:13



BÖLÜM21 l 1Ta3:13 2Ta33:1 Vz10:16 Mt1:10 m Le18:25 TM12:31 2Ta36:14 He16:51 n Le18:28 Tkr28:15 2Ta33:2 o 2Kr 18:4 2Kr 18:22 2Ta32:12 o 1Kr 16:32 p 2Kr23:4 Ey31:26 r Tkr4:19 Tkr17:3 s 2Ta33:3 s Y'32:34 t Tkr12:5 2Sa 7:13 1Kr8:29 1Kr9:3 Me 78:68 Me132:13 ü 1Kr6:36 1Kr7:12 ü Y'8:2 He8:16 2Kr 2 0 :1 9 * Sözcük anlamıyla, "haki­ v 2Ta33:6 y Le19:26 kat"



526



la uğraştı, medyumlar/ bilicilerb atadı. Yehova'nın gözünde kötü olan birçok şey yaparak O'nu öf­ kelendirdi. 7 Ayrıca yaptığı oyma Aşera* putunuc Yehova'nın evinec koy­ du; oysa Tanrı Davut'a ve oğlu Süleyman'a o ev hakkında şöyle demişti: "Bu ev ve tüm İsrail ka­ bileleri arasından sectigim Yeruşalim, ismimi devirler boyunca taşıyacak.d 8 İsrail tüm emirlerime,e kulum Musa'nın verdigi kanunun tümüne uymaya dik­ kat ederse, atalarına verdiğim topraklardan onu bir daha cıkarmayacagım."f 9 Fakat İsrailogulları dinlemediler/ Manasse onları ayartarak Yehova'nın ön­ lerinden yok ettiği milletlerden“ daha cok kötülük yapmalarına yol actı/ 10 Yehova, peygamber kulla­ rı aracılığıyla onlara seslenmeyei devam etti: 11 "Madem Yahuda kralı Manasse1bu iğrenckişleri yaptı, kendisinden önceki Amorilerden daha cok kötülük yaptıl ve Yahuda'yı da igrenc putlarıy­ la günahamsürükledi, 12 İsra­ il'in Tanrısı Yehova da şöyle di­ yor: 'Yeruşalim'in ve Yahuda'nın başına öyle bir felaket getiriyo­ rum ki,n duyan herkes şaşkın­ lıktan donup kalacak.*o 13 Samiriyeö icin kullandığım ölcü 2. Sütün a Le 20:27; b Tkr 18:11; c Me 97:7; 1Ko 8:4; C2Kr 23:6; d 1Kr 8:29; 2Kr 23:27; 2Ta 7:16; e Le 26:3; TU28:1; f 1Ta17:9; 2Ta33:8; g 2Ta36:16; Ezr9:10; h Tkr 7:1; ı 2Ta33:9; Oz 16:29; He16:47; i 2Ta33:10; 2Ta36:15; Yr 7:25; Mt 23:37; j 2Kr 23:26; 2Kr 24:3; Yr 15:4; k 1Kr 21:26; l Ba 15:16; Le 18:25; He 16:3; mVz 9:18; n 2Kr 22:16; Da 9:12; Mi 3:12; o Yr 19:3; o 2Kr 17:6; He 23:33. 2 K r 2 1 : 7 * Ya da " k u t s a l d ir e k " 12* Sozcuk anlamıyla, "herkesin kulak­ ları sızlayacak"



527



2 . K R A L L A R 2 1 :1 4 - 2 2 :8



Y o ş iy a . K a n u n k i t a b ı b u l u n u r



ipinia ve Ahab evi icin kullan­ dığım tesviye aletinib Yeruşalim için de kullanacağım. Bir adam nasıl sahanı temizleyip ters çevirirse,c Yeruşalim'i öyle temizle­ yeceğimi 14 Mirasımdand ar­ takalanları® terk edeceğim, onları düşmanlarının eline vereceğim; tüm düşmanları onları yağmala­ yacak, talan edecek.f 15 Çün­ kü ğözümde kötü olanı yaptılar, atalarının Mısır'dan cıktığı ğünden buğüne dek Beni sürekli öf­ kelendiriyorlar.' "ğ 16 Manasse, Yehova'nın ğözünde kötü olanı yaparakh Yahuda'yı ğünaha sürüklemesinin yanı sıra, Yeruşalim'i baltan başa dolduracak kadar cok masum kanı döktü.ı 17 Manasse'nin dönemindeki diğer olaylar, tüm işleri ve ğünahı Yahuda kralla­ rının tarih kitabındai yazılıdır. 18 Sonra Manasse uyuyup atala­ rına katıldıj ve evinin bahçesine, Uzza bahcesinek ğömüldü; yeri­ ne oğlu Amon kral oldu. 19 Amonl kral olduğunda yir­ mi iki yaşındaydı, Yeruşalim'de iki yıl saltanat sürdü.m Annesi, Yotbalı Haruts'un kızı Meşullemet'ti. 20 Babası Manasse ğibi Yehova'nın ğözünde kötü olanı yaptı.n 21 Babasının izinden ğitti,° onun kulluk ettiği iğrenc putlarail kulluk etti ve onların önünde eğildi. 22 Böylece ata­ larının Tanrısı Yehova'yı bırak­ tır ve Yehova'nın yolunda yü­ rümedi.' 23 Sonra Amon'un hizmetkârları ona düzen kur­ dular ve kralı kendi evinde öl­ dürdüler.' 24 Fakat memleket halkı Kral Amon'a düzen kuran-



a 2Sa8:2 İş28:17 İş34:11 Ağ2:8 b 1Kr21:21 2Kr10:11 c Yr25:9 c Le18:28 d Çk19:5 Tkr32:9 e 2Kr17:23 f Le26:25 Tkr28:63 2Pe2:9 g Tkr9:21 Tkr31:29 Hk2:13 Me 106:36 He20:4 Eli: 7:53 h 2Ta33:9 ı Ba9:6 Sy35:33 2Kr24:4 Oz6:17 İş59:3 Yr2:34 Mt 23:30 İb 11:37 i 1Kr14:19 j 1Kr2:10 2Kr20:21 k 2Kr21:26 l 1Ta3:14 Mt1:10 m 2Ta33:21 n Sy32:14 2Ta33:22 El^7:51 o 2Kr21:3 o Le26:30 Tkr29:17 2Kr17:12 Yr10:15 1Ko8:4 p Me 73:27 r Hk2:12 2Kr22:17 1Ta28:9 Yr2:13 s Oz28:2 2. Sütun a Oz5:22 b 2Ta33:25 c 1Kr14:19 c 2Kr21:18 d Mt1:10



e 1Kr13:2 1Ta3:14 2Ta34:1 Y'1:2 Tsf 1:1 f Yş 15:39 g 2Ta17:3 He18:14 h 1Kr3:6 1Kr15:5



lanna hepsini öldürdü; ve yeri­ ne oğlu Yoşiya'yı kral yaptılar.b 25 Amon'un dönemindeki di­ ğer olaylar ve yaptığı işler Yahuda krallarının tarih kitabındac yazılıdır. 26 Onu Uzza bahçe­ sindeki^ mezarına ğömdüler; ye­ rine oğlu Yoşiyad kral oldu. Q Q



Yoşiyae kral olduğunda sekiz yaşındaydı, Yeruşalim'de otuz bir yıl saltanat sür­ dü. Annesi, Botskatlıf Adaya'nın kızı Yedida'ydı. 2 Yoşiya Yeho­ va'nın ğözünde doğru olanı yaptığ ve atası Davut'un izinden ğitti,h sağa sola sapmadı.ı



22



3 Kral Yoşiya, saltanatının on sekizinci yılında, Meşullam oğlu Atsalya oğlu yazman Safan'ıi Yehova'nın evine ğönderip şöyle dedi: 4"Başkâhini Hilkiya'nınk yanına çık; kapı bek­ çilerinin halktan topladığı, Yehova'nın evinemğetirilen paray ın hazırlasın 5 ve Yehova'nın evindeki işin başına atananlara teslim etsin,® böylece onlar da Yehova'nın evinin yıkık yerleri­ nin onarımında çalışan işçilere/ 6 zanaatçılara, yapı ustalarına ve duvarcılara versinler, ayrıca evi onarmak üzere kereste ve yont­ ma taş satın almak için harcasınlar.p 7 Fakat onlara verilen pa­ ranın hesabı tutulmasın/ çünkü sadakatles çalışıyorlar."



8 Başkâhin Hilkiyas yazmant Safan'a,u "Yehova'nın evinde ka­ nun kitabını“ buldum" dedi. Hilkiya kitabı Safan'a verdi, o da ı Tkr 5:32; Yş 1:7; Oz 4:27; i 2Kr 22:9; 2Ta 34:8; j 2Ta 34:9; k 1Ta6:13; 1Ta9:11; l 2Kr 12:9; 1Ta26:12; 2Ta8:14; m 2Ta 24:8; n 2Kr 12:4; o 2Kr 12:11; o 2Ta 34:10; p 2Ta 24:12; 2Ta 34:11; r 2Kr 12:15; s 2Ta 34:12; Öz 20:6; 1Ko 4:2; s 1Ta 6:13; t 2Kr 22:3; ü 2Ta 34:8; Yr 41:2; ü Tkr 31:24; Tkr 31:26; 2Ta 34:14.



2 . K R A L L A R 2 2 :9 - 2 3 :3



Y o ş iy a ç o k u z u lu r . H u ld a p e y g a m b e r



kitabı okudu. 9 Sonra yazman Safan kralın yanına gelip "Hiz­ metkarların mabetteki sandığı boşalttı, parayı Yehova'nın evin­ d e k i onarım işinin başına ata­ nanlara teslim etti" dedi. 10 Yazman Safan, krala "Kahin Hilkiya bana bir kitapb verdi" diye ekledi ve kitabı kralın önün­ de okumaya başladı. 11 Kral kanun kitabındaki sözleri duyar duymaz giysile­ rini yırttı.c 12 Sonra kahin Hilkiya'ya, Safan oğlu Ahikam'a,c Mikayah oğlu Akbor'a, yazman Safan'a ve kralın hizmetkarı Asaya'yad şöyle emretti: 13 "Gi­ din, bulunan bu kitabın sözleri hakkında benim icin, halk icin ve tüm Yahuda irin Yehova'ya danışın.e Yehova'nın bize karşı öfke­ si cok büyük;f cünkü atalanmız§ bu kitabın sözlerini dinlemedi­ ler, bizim icin yazılan bu sözleri yerine getirmediler."h 14 Bunun üzerine, kahin Hil­ kiya, Ahikam, Akbor, Safan ve Asaya, Harhas oğlu Tikva oğlu, giysi sorumlusuı Sallum'un ka­ rısı Hulda p eygam b er gittiler. Hulda Yeruşalim'de, ikinci ma­ hallede oturuyordu; onunla ko­ nuştular.) 15 Kadın onlara "İs­ rail'in Tanrısı Yehova şöyle diyor"k dedi; "Sizi bana gönde­ ren adama deyin ki, 16 'Yehova şöyle diyor: Bu yere ve burada yaşayanların! başına felaket geti­ riyorum;1" Yahuda kralının okudugun kitapta yazılı olan her sözo gerçekleşecek. 17 Çünkü Beni bıraktılar, başka tanrılaraö kur­ ban dumanı sundular ve elleriy­ le yaptıkları putlarlap Beni öfke­ lendirdiler. Bu yere karşı öfkem



BÖLÜM22 a 2Ta34:17 b Tkr31:9 2Ta34:16 Ne13:1 CBa44:13 2Sa1:11 2Ta34:19 Yr36:24 Yo2:13 C2Kr25:22 Yr26:24 d 2Ta34:20 e Me25:14 f Tkr4:24 Tkr29:27 Tkr31:17 Me76:7 Ro4:15 g 2Ta29:6 Me 106:6 Yr16:12 Da9:8 h 2Ta34:21 İb 2:2 ı 2Kr 10:22 Ne7:72 i Çk15:20 Hk4:4 Ne6:14 Lu2:36 Elc21:9 j 2Ta34:22 k Ey34:11 Yr23:28 l 2Ta34:24 m 2Kr21:12 n 2Kr22:8 o Le26:15 Tkr28:63 Da9:11 o Çk20:3 Tkr32:17 Hk2:12 1Kr9:6 Me 106:36 Yr2:11 p Me 115:4 İş 2:8 44:17 Mi 5:13



2. Sütün a Tkr32:22 2Ta36:16 İş33:14 Yr 7:20 Yr17:27 He20:48 b 2Ta34:26 CTM28:45 Me109:17 Yr26:6 C Le26:40 1Kr21:29 Mi 6:8 Yk4:6 d 2Kr22:11 e Me34:18 Me51:17 57:15 f 2Ta34:27 g İŞ57:1 h 2Ta34:28



528



alev alev yanıyor ve sönmeyecek.'a 18 Sizi Yehova'ya danış­ maya gönderen Yahuda kralına gelince, ona şöyle diyeceksiniz: Duyduğun sözler hakkında İsra­ il'in Tanrısı Yehova diyor ki,b 19 'Bu yeri ve burada yaşayanla­ rı lanetlic ve şaşkınlık uyandıran bir hale getireceğime dair söyle­ diklerimi duyunca mademki Yehova'nın önünde alçakgönüllü­ lük gösterdin/ giysini yırttın,d önümde ağladın ve yüreğinin® yumuşak olduğunu gösterdin, Ben de seni işittim, Yehova'nın sözü.f 20 Bu nedenle, ataları­ na katılacaksın,g mezarına huzur icinde gireceksin/ bu yerin ba­ şına getireceğim büyük felaketi sen görmeyeceksin.'" Ve bu ce­ vabı krala getirdiler. Q Q



Kral haber gönderdi, Yahuda ile Yeruşalim'in bü­ tün ihtiyarları yanına toplandık 2 Sonra kral, Yahuda'nın tüm erkekleri, tüm Yeruşalim hal­ kı, ayrıca kahinler/ peygamberler ve kücügünden büyüğüne 1 ka­ dar tüm halkla beraber Yehova' nın evine cıktı. Yehova'nın evindek bulunan ahitl kitabındakim sözleri onlara yüksek sesle oku­ maya başladı.n 3 Kral sütunun yanında durduo ve bu kitapta ya­ zılı ahdin sözleriniö yerine geti­ rerek Yehova'nın yolunda yürüyeceklerine,p O'nun emirlerine/ hatırlatmalarınas ve yasalarına1 tüm yürekleriy^ ve tüm canlarıylau uyacaklarına dair Yehova'



2 3



BÖLÜM 23 ı 2Ta 34:29; i Sy 3:10; j 1Sa 5:9; 1Sa 30:2; k 2Kr 22:8; 2Ta 34:30; l Çk 24:8; m Tkr 31:26; n Tkr 31:11; o 2Kr 11:14; 2Ta 23:13; o 2Ta 34:31; p Tkr 8:19; r Tkr 5:1; s Tkr 4:45; 1Kr 2:3; s Tkr 8:11; 2Kr 17:13; t Tkr 6:5; Tkr 10:12; üTkr 11:13.



529



M a b e t te m iz le n ir . T o fe t y ık ılır



BÖLÜM23 a Yş24:25 2Ta15:12 2Ta23:16 4 Ve kral, başkâhin Hilkiya' b Yş24:24 ya,c yardımcı kâhinlere ve kapı 2Ta34:32 Yr4:2 bekçilerine,c Baal,d kutsal direke c 2Kr22:4 ve tüm ğökler ordusü için ya­ 1Ta6:13 c 2Kr 12:9 pılmış bütün takımları Yehova' d 2Kr21:7 nın mabedinden çıkarmalarını e 2Ta33:3 2Ta34:4 emretti. Onları Yemşalim'in dı­ f 2Ta34:33 g Yhn 18:1 şında, Kidron yamaklarında h 1Kr 12:29 yaktı, küllerini Beytel'eh ğetirdi. ı 2Kr17:16 i 2Kr21:3 5 Yahuda krallarının Yahuda şe­ Ey31:26 hirlerindeki ve Yeruşalim çevre­ j Y'8:2 Hk3:7 2Kr21:7 sindeki yüksek yerlerde kurban k Tk' 7:25 dumanı sunmakla ğörevlendirdiTkr9:21 2Ta34:4 ği kâhinleri ve Baal'e/ ğüneşe, ml Le 18:22 Ro1:27 aya, burçlar kuşağının takımyıl­ 1Ko6:9 dızlarına, tüm ğökler o'dusunai 1Ti1:10 Yhd 7 kurban dumanı sunanları kov­ n Y ş21:17 1Kr15:22 du. 6 Ayrıca kutsal direğii Yeo Ba21:31 hova'nın evinden çıkarıp Yeru1Kr 19:3 He44:10 şalim eteklerine, Kidron Vadisine o M l 2:8



nın önünde bir ahit yaptı.a Tüm halk da ahdi kabul etti.b



ğötürüp orada yaktı,kezip toz ha­ line ğetirdi ve tozu halk mezarlığınınl üzerine saçtı. 7 Bundan başka, Yehova'nın evinin içinde­ ki tapınak oğlanlanna*m ait ev­ leri yıktı; oralarda kadınlar kut­ sal direk tapınması için çadır bezi dokurlardı.



2. Sütun a 1Sa2:36 He44:29 b Yr32:35 c 2Kr 16:3 c Yş 15:8 d İ^30:33 Yi 7:31 Yi 19:6 Yr19:11 e 1Sa1:9 Ne10:38 8 Sonra tüm kâhinleri Yahu­ Yr35:2 da şehirlerinden çıkardı; Geba' f Tkr4:19 He8:16 dann Beer-şeba'yao kadar kâhin­ g Yr19:13 Tsf1:5 lerin kurban dumanı sunduğu h 2Kr21:5 2Ta33:5 bütün yüksek yerleri tapınma ı Zk14:4 için kullanılamaz duruma ğetirEl^1:12 di. Sehir kapısından ğirince solda i 1Kr11:7 j 1Kr11:5 kalan, şehir yöneticisi Yeşu'nun 1Kr11:33 k Sy21:29 kapısının ğirişindeki yüksek yer­ Yr48:13 leri yıktı. 9 Yüksek yer kâhin- l Tsf1:5 m Çk23:24 leriö Yehova'nın Yeruşalim'deki Tk' 7:5 2Ta34:3 sunağına ğelmezdi, fakat kardeş- n 1K'12:33 o 1Kr14:16 1Kr15:30 2Kr 23:7* Tapınaklarda fuhuş için kul­ o 1K'12:28 lanılan ğenç erkekler. 2Ta34:6



2 . K R A L L A R 2 3 :4 -1 6 lerinin arasında mayasız ekmek yerlerdi.a 10 Kral, kimse oğlu­ nu veya kızını Molekb için ateş­ te yakmasınc diye Hinnomoğulları Vadisindeki^ Tofet'idtapınma için kullanılamaz duruma ğetirdi. 11 Bundan başka, Yahuda krallarının ğüneşe adadığı atla­ rın Yehova'nın evine sokulma­ sına son verdi; hayvanları saray memuru Natan-melek'in sütunlu ğirişteki yemek odasınıne ya­ nından eve sokarlardı. Güneşe adanmış aıabalarıf da ateşe verdi. 12 Kral, Ahaz'ın üst kattaki oda­ sının damındağ bulunan, Yahuda krallarının yaptığı sunaklanh ve Manasse'nin Yehova'nın evi­ nin iki avlusunda yaptığı sunak­ ları yıktı, paramparça etti, toz­ larını Kidron Vadisine savurdu. 13 Kral, Yıkım Dağının* sağ; ya­ nındaki, Yeruşalim'e bakanı yük­ sek yerleri tapınma için kullanı­ lamaz duruma ğetirdi; o yerleri İsrail kralı Süleymani Saydalıların iğrenç putu Astoret,i Moablıların iğrenç putu Kemoşk ve Ammonoğullarının iğrenç putu Milkoml için yapmıştı. 14 Kral kutsal direkleri kesti, dikili taşla­ rı paıçaladımve onların bulundu­ ğu yerleri insan kemikleriyle dol­ durdu. 15 Ayrıca Beytel'deki sunağı,n İsrail'i ğünaha sürükleyeno Nebat oğlu Yeroboam'ınö yaptığı yüksek yeri de yerle bir etti. Sonra yüksek yeri ateşe ver­ di, ne varsa un ufak etti ve kut­ sal direği yaktı. 16 Yoşiya etrafına bakıp dağ­ daki mezarları ğördü. Bunun 2Kr 23:13* Zeytinlik Dağının özellikle ğüney ucu.



2 . K R A L L A R 2 3 :1 7 -3 1



530



Y o ş iy a ’n ı n d i g e r i ş l e r i ; o l d u r u lm e s i



BÖLÜM23 a 1Kr13:2 b Sy23:19 v a 'n ın T a n rı a d a m ı“1 a ra c ılığ ıy la İş44:26 2Ta34:5 b ild ir d iğ i g ib i,b s u n a ğ ı k u lla n ı­ C C1Kr 13:1 la m a z d u ru m a g e tir m e k i d n o n ­ d 1Kr 12:33 e 1Kr 13:30 la rı ü z e rin d e y a k tı.c 1 7 S o n ra 1Kr13:31 57:2 "O ra d a g ö r d ü ğ ü m m e z a r ta ş ı n e ­ gf İş 1Kr13:29 d ir ? " d iy e so rd u . S e h r in a d a m ­ h 1Kr 13:33 1Kr 16:33 la rı, " O ra s ı Y a h u d a 'd a n g e lm iş c Mi6:16 ı 2Kr17:17 v e s e n in B e y te l s u n a ğ ın a y ap Me 78:58 Yr7:18 t ı g ı n d ş e y le r i ö n c e d e n b ild ir m iş i 2Kr17:9 o la n T a n rı a d a m ın ın m e z a r ı" e d e ­ 2Ta34:6 j 1Kr 12:31 diler. 1 8 K ral " O n u ra h a t b ıra 1Kr13:32 k ın ;f k im s e o n u n k e m ik le r in e d o ­ k 1Kr 12:29 2Kr 10:29 k u n m a s ın " d ed i. O n la r d a o n u n l Çk22:20 Tkr13:5 v e S a m ir iy e 'd e n g e lm iş o la n p e y ­ m 1Kr 13:2 2Ta34:5 g a m b e r in k e m ik le r in e g d o k u n ­ n Çk12:3 Çk12:14 m a d ıla r. Le23:5 1 9 A y rıca Y o şiy a İs ra il k ralSy9:13 Sy28:16 la r ın ın h T a n r ı'y ı ö fk e le n d ir e r e k ı Tkr16:1 S a m iriy e ş e h irle rin d e * in ş a e t ti­ o 2Ta35:1 o 2Ta35:18 ğ i tü m y ü k s e k y e r ta p ın a k la r ı­ p 2Ta30:1 2Ta30:13 n ı 1y o k e tti, B e y te l'd e k y a p tığ ı h e r r 2Ta35:19 s 2Ta34:14 ş ey i o ra la rd a d a y a p tı. 2 0 O ra ­ s 2Kr22:8 t Sy33:52 la rd a k i tü m y ü k s e k y e r k a h in le Tkr12:2 ' İ i İ1 s u n a k la rın ü z e rin d e k u rb a n e tti v e s u n a k la rın ü z e rin d e in s a n 2. Sütün ü z e rin e a d a m g ö n d e rip m e z a r­ la rd a n k e m ik le r g e tir tti v e Y e h o -



k e m ik le r i y a k tı.m S o n ra Y eru şal i m 'e d ö n d ü . 2 1 K ral tü m h a lk a şö y le e m ­ retti: " B u a h it k ita b ın d a y a z ıla n a n g ö re T a n r ın ız Y e h o v a ic in F ıs h ı k u tla y ın ." ° 2 2 H a k im le ­ r in İs r a il'e h a k im lik ö y a p tığ ı g ü n ­ le r d e n b e ri, n e İsra il k ra lla rın ın n e d e Y a h u d a k ra lla rın ın d ö n e ­ m in d e b ö y le b i r F ıs ıh k u tla n m ış tı.p 2 3 Y e ru ş a lim 'd e Y e h o ­ v a ic in b ö y le b i r F ıs ıh a n c a k Kral Y o ş iy a 'n ın o n s e k iz in c i y ılın d a k u tla n d ı.r 2 4 Y o şiy a, k a h in H ilk iy a 'n ın Y e h o v a 'n ın e v in d e b u ld u g u s kita p ta ş y a z ılı k a n u n u n s ö z le rin i y e r in e g e tir m e k t ic in , Y a h u d a d i­



a Le 19:31 Le20:27 1Sa28:3 b Tkr18:11 2Kr21:6 İş8:19 Elc 16:16 CBa31:19 Ba31:30 Ho3:4 CLe26:30 Yr10:15 d Tkr29:17 1Kr11:5 1Kr11:7 e Tkr4:29 f 2Kr 18:5 g 2Kr21:11 2Kr24:4 Yr15:4 h 2Kr21:12 2Kr22:17 2Ta36:16 ı 2Kr17:18 2Kr18:11 2Kr21:13 i 2Kr25:11 He23:33 j Tkr29:28 2Kr24:3



y a r ın ı v e Y e ru ş a lim 'i m e d y u m la r d a n ,a b i l i c i l e r d e n ,b t e r a f im d e n ,c ig re n c p u t l a r d a n v e tü m ig r e n c d ş e y le rd e n d e te m iz le d i. 2 5 Y o şiy a g ib i M u s a k a n u n u n a e k s ik s iz c e u y u p tü m y ü re ğ iy le , tü m c a n ıy la ,e tü m g ü c ü y le Y eh o v a 'y a d ö n e n f b ir k ral n e o n d a n ö n c e c ık m ış tı n e d e o n d a n s o n ­ ra cık tı. 2 6 Y in e d e M a n a s s e 'n in Yeh o v a 'y ı ö fk e le n d ir e r e k y a p tığ ı tü m k ö tü iş le r y ü z ü n d e n O 'n u n Y a h u d a 'y a k arşı d u y d u ğ u şid d e t­ li ö fk e h y a tış m a d ı.



2 7 Y ehova



şö y le d ed i: " İs ra il g ib T Y ah u d a'y ı* d a g ö z ü m ü n ö n ü n d e n k a ld ıra ca ­ ğ ım .1 S e c tig im b u ş e h r i, Y eru şal i m 'i v e 'İ s m im i ta ş ıy a c a k ' d ed ig im k b u e v i re d d e d e c e ğ im ." 2 8 Y o ş iy a 'n ın



d ö n e m in d e k i



d ig e r o la y la r v e tü m iş le ri Y a h u d a k ra lla rın ın ta r ih k ita b ın d a y az ılıd ır .l 2 9 O n u n z a m a n ın d a M ıs ır k ralı F irav u n N e k o ,m A su r k ra lın a d e ste k o lm a k ic in F ıra t İrm a g ın k ıy ıs ın a g e ld i; v e k ral Yoşiy a o n u n k a rş ıs ın a c ık tı,° fa k a t N ek o o n u M e g id d o 'd a ö g ö r ü n ­ c e ö ld ü 'd ü .p



3 0 H iz m e tk a rla rı



Y o ş iy a 'n ın c e n a z e s in i b ir savaş a ra b a s ı id in d e M e g id d o 'd a n Yer u ş a lim 'e g e tir d ile n v e m e z a r ın a g ö m d ü le r. S o n r a m e m le k e t h a lk ı Y o şiy a o ğ lu Y e h o a h a z 'ıs a lıp m esh e d e r e k b a b a s ın ın y e r in e k ral y a p tı. 3 1 Y e h o a h a z ş k ral o ld u ğ u n ­ d a y ir m i ü c y a ş ın d a y d ı, Y eru ş a li m 'd e



üc



ay



s a lta n a t



sü r­



d ü . A n n e si L ib n a lı Y e re m y a 'n ın k Tkr 12:5; 1Kr 8:29; 1Kr 9:3; l 1Kr 14:29; 2Kr 21:17; m 2Kr 23:33; Yr 46:2; n Ba 15:18; o 2Ta 35:20; Oz 26:17; Lu 14:31; o 1Kr 9:15; Zk 12:11; p İş 57:1; r 2Ta 35:24; s 2Ta 36:1; s 1Ta 3:15; Yr 22:11.



5 31



Y e h o a h a z , Y e h o y a k im . Y e h o y a k in



kızı Hamutal'dı.a 32 Ataları ğibi Yehoahaz da Yehova'nın ğözünde kötü olanı yaptı.b 33 Fi­ ravun Neko,c Yeruşalim'de salta­ nat sürmemesi için onu Hamat diyarındaki Ribla'daçzincire vurdu;d sonra ceza olarake ülkeden yüz talant ğümüsf ve bir talant altıns istedi. 34 Firavun Neko ayrıca Yoşiya'nın oğlu Elyakim'ih onun yerine kral yaptı ve ismini Yehoyakim olarak değiştirdi. Yehoahaz'ı alıp Mısır'a ğötürdü; Ye­ hoahaz orada öldü .1 35 Yeho­ yakim Firavuna ğümüş* ve altın verdi. Fakat Firavunun emrettiği ğümüşü ona vermek için ülkeye veiği koydu.i Memleket halkın­ dan, her birinin ödediği verğiyek ğöre ğümüş ve altın toplayıp Fi­ ravun Neko'ya verdi.



BÖLÜM23 a 2Kr24:18 b 2Kr21:2 2Kr21:21 3Yh 11 c 2Ki 23:29 c 2Ki 25:6 Yr39:5 Yr52:10 Yr52:26 d 2Ta36:3 e 2Ta36:3 f 1Ki 16:24 g 2Ki 18:14 h 2Ta36:4 ı Y'22:12 i 2Ki 23:33 j 2Ki 15:20 k Ro13:1 Ro13:7 l 1Ta3:15 Yi 1:3 Yr22:19 m 2Ta36:5 n 2Ta28:25 2Ta33:4 o Yr26:21 Yr36:24



BÖLÜM24 o Yr25:1 Yr46:2 Da1:1 36 Yehoyakiml kral olduğun­ Da3:1 da yirmi beş yaşındaydı, YeruşaDa4:33 lim'de on bir yıl saltanat süıdü.m p Da4:37 2Ta12:8 Annesi Rumalı Pedaya'nın kızı r Tkr28:63 Ey1:17 Zebida'ydı. 37 Ataları ğibin o Hb 1:6 da Yehova'nın ğözünde kötü ola­ s 2Kr13:20 •sLe26:27 nı yaptı.o Tkr28:15 2Ki 23:27 Q /§ Onun döneminde Babil t 2Kr21:2 2 4 kralı Nabukadnezar“ diya­ 2Kr21:11 2Ki 23:26 Le26:33 rı istila etti. Yehoyakim üç yıl ona u Tk'4:26 Tkr28:63 kul oldu,p ancak sonra başkaldır­ 2Ki 23:27 dı. 2 Ve Yehova onun üzerine u Sy35:33 Tkr19:10 Kaldeli,r Arami, Moablıs ve Am2Kr21:16 monlu akıncılar ğönderdi. YeMe 106:38 Yr2:34 hova, peyğamber kulları aracı­ Yi 19:4 Yr22:17 lığıyla söylediği ğibi,s Yahuda'yı



yok etmek için onları ğönder­ di. 3 Bu Yehova'nın emriyle Yahuda'nın başına ğeldi, çünkü onu Manasse'nin işlediği ğünahlar,t yaptığı kötülükler yüzün­ den ğözünün önünden kaldır­ mak istedi;u 4 ayrıca o kadar çok masum kanıu dökmüştü ki,



2. Sutun a Yi-15:1 Ağ3:42 He33:25 b Yr22:18 c 2Ta36:8 c 2Ta36:6 Yr22:19 Yr36:30 d Yr46:2 e Yr37:7



2 . K R A L L A R 2 3 :3 2 - 2 4 :1 4 Yeruşalim'i masumların kanıy­ la doldurmuştu; Yehova bağışla­ mak istemedi.a 5 Yehoyakim'inb dönemin­ deki diğer olaylar ve tüm işleri Yahuda krallarının tarih kitabında yazılıdır.c 6 Sonra Yehoyakim uyuyup atalarına katıldı;ç onun yerine oğlu Yehoyakin kral oldu. 7 Mısır kralı bir dahad ülke­ sinden dışarı çıkmadı,e çünkü Mısır VadisindenfFırat İrmağınas kadar sahip olduğu tüm topraklanh Babil kralı ele ğeçirmişti.



8 Yehoyakin1 kral olduğunda on sekiz yaşındaydı, Yeıuşalim' de üç ay saltanat süıdü.i An­ nesi, Yeruşalimli Elnatan'ın kızı Nehuşta'ydı. 9 Babasının izin­ den ğiderek Yehova'nın ğözünde kötü olanı yaptı. 10 Odönemde Babil kralı Nabukadnezar'ın hizmetkârları Yeruşalim'e saldır­ mıştı, şehir kuşatma altındaydı.k 11 Ve askerleri kuşatmayı süıdüıürkenl Babil kralı Nabukadnezar şehrin üzerine yürüdü. 12 Ve sonunda Yahuda kra­ lı Yehoyakin, annesi,m hizmet­ kârları, yöneticileri ve saray me­ murlarıyla birlikte Babiln kralına teslim oldu; ve Babil kralı kral­ lığının sekizincio yılında onu tutsak aldı. 13 Yehova'nın evi ile kral evinin tüm hâzinelerini aldı,8 Yehova'nın söylediği ğibi, İsrail kralı Süleyman'ın Yehova' nın mabedi için yaptığı tüm altın takımlarıP parçaladı. 14 Tüm Yeruşalim'i, tüm yöneticileri,' f Ba 15:18; Sy 34:5; Yş 15:4; g 1Kr 4:21; İş 27:12; h Yi 37:5; ı 1Ta3:16; Yi 24:1; Yi 37:1; Mt 1:11; i 2Ta36:9; j 2Kr 21:3; 2Kr 21:6; k Da 1:1; l 2Kr 25:2; m Yr 29:2; n 2Ta 36:10; Yi 24:1; He 17:12; o Yi 25:1; Y'52:28; o 2K'20:13; 2K' 20:17; İş 39:6; p 1K' 7:48; 2Ta 4:7; 2Ta 36:10; Ez' 1:7; Yr 28:3; Da 5:2; r Ne 9:32.



2 . K R A L L A R 2 4 :1 5 - 2 5 :1 3



T s e d e k iy a . Y e r u ş a l i m y ı k ı l ı r



tüm yiğit ve kudretli“1kişileri, ay­ BÖLÜM24 rıca tüm zanaatcılarıb ve istih- a Es2:6 He1:2 kamcıları, on bin kişiyi sürgün Da1:6 b Y'24:1 etti.c Geride memleket halkının CHe1:2 r25:12 yoksulları^ dışında kimseyi bı­ dC2K 2Kr25:27 1Ta3:17 rakmadı. 15 Böylece YehoyaYr22:24 kin'idBabil'eesürdü; kralın anne­ Yr52:31 e 2Ta36:10 sini/eşlerini, saray memurlarmış Es2:6 ve ülkenin ileri gelenlerini de f Yr22:25 2Kr24:12 tutsak olarak Yeruşalim'den Ba- g Y'29:2 h Yr52:28 bil'e sürdü. 16 Babil kralı yedi ı Y'37:1 i 1Ta3:15 bin yiğidi ve bin zanaattı ile is- j 2Ta36:10 tihkamcıyı, tüm savaşcı yiğitle­ k Yr52:1 2Ta36:11 ri tutsak olarak Babil'e götü'dü.h l 2Kr23:31 m 2Kr23:37 17 Bundan başka, Babil kralı/ 2Ta36:12 Yr24:8 Yehoyakin'in amcası* Mattanya' Yr37:2 Yr38:5 yı onun yerine kral yaptı ve ismi­ He21:25 n Tkr4:24 ni Tsedekiyai olarak değiştirdi. 18 Tsedekiyakkral olduğunda yirmi bir yaşındaydı, Yeruşalim' de on bir yıl saltanat sürdü. An­ nesi Libnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dı.1 19 Yehoyakim gibi o da Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptı.m 20 Yeruşalim ile Yahuda'da bunlar Yehova'nın öfkesindenn ötürü oldu. Sonunda Tanrı onları gözünün önünden attı.° Ve Tsedekiya Babil kralına isyan etti/ Q p j Tsedekiya'nın krallıgının dokuzuncup yılında, onuncu ayın onuncu' gü­ nünde Babil kralıs Nabukadnezarş tüm ordusuyla gelip Yeruşalim karcısında ordugah kurdu ve şehrin çevresine kuşatma duva­ rı yaptı.t 2 Kral Tsedekiya'nın on birinci yılına dek şehir kuşat­ ma altında kaldı. 3 Dördüncü ayın dokuzuncuü günü şehirde kıtlık“ şiddetlenmiş, memleket halkı ekmek bulamaz olmuştu.v 4 Sehir Kaldelileriny kuşatması



2 5



2Kr22:17 2Kr23:26 o 2Kr23:27 o 2Ta36:13 Yr27:12 Yr38:17 He17:15



BÖLÜM25 p Yr39:1 r He24:1 s 2Ta36:17 Yr34:2 ¡s 2Kr24:1 Yr27:8 Yr32:28 Yr43:10 He26:7 H)a4:1 t 29:3 Yr32:2 Yr37:11 Yr52:4 He4:2 He21:22 u Y'52:6 ü Le26:26 Tkr28:53 Tkr28:63 He4:16 He5:10 v Y'37:21 Yr38:2 Ağ»4:4 He5:12 He7:15 He14:21 y Y'21:4 2. Sütun a Yr39:2 Yr52:7 He33:21 b Yr39:4



532



altındayken surlarda gedik açıl­ dı/ geceleyin tüm savaşcılar kral bahçesine bitişik cift surun ara­ sındaki kapıdanb gecip kaktılar; kral Arabac yönüne doğru gitti.c 5 Kalde ordusud kralın peşine düştü ve Eriha düzlük­ lerinde® ona yetişti/ kralın ya­ nındaki tüm askerler dağıldılar. 6 Ve Kaldeliler kralı yakaladılar,s hakkında hüküm vermesi idn Ribla'dah bulunan Babil kra­ lına götürdüler. 7 Tsedekiya' nın gözü önünde oğullarını öl­ dürdüler/ onu da gözlerini kör ettikten* sonra tunc prangaya1 vurup Babil'ek götürdüler.



8 Babil kralı Nabukadnezar' ın on dokuzuncu1yılında, beşin­ ci ayın yedinci gününde, Babil kralının hizmetkarı başmuhafız Nebuzaradanm Yeruşalim'en gel­ di. 9 Yehova'nın evini/ kral evini®1ve Yeruşalim'deki tüm evlerip ateşe verdi; bütün önemli adamların evini yaktı/ 10 Başmuhafızın beraberindeki tüm Kalde ordusu Yeruşalim'i çev­ releyen surları yıktı.s 11 Başmuhafız Nebuzaradan şehir hal­ kından geriye kalanları/ Babil kralının tarafına gecen kacak­ ları ve memlekette kalan her­ kesi sürgüne götürdü/ 12 Başmuhafız, memleket halkından bazı yoksullarıü zorunlu hizmet icin bağcı ve ciftci olarak orada bıraktı.“ 13 Kaideliler Yehova' CYş 3:16; CHe 12:12; d Yr 39:5; e Yr 52:8; f İş 30:16; Yr 24:8; g Yr 21:7; h 2Kr 23:33; Yr 52:10; Yr 52:26; ı Tkr 28:34; Yr 39:6; i He 12:13; j 2Ta 33:11; 2Ta 36:6; k Yr 32:5; Yr 34:3; He 17:16; l Yr 52:12; m Yr 39:9; Yr 40::!; n Ag 4:12; o 1Kr 9:8; 2Ta 36:19; Me 74:3; Me 79:1; İş 64:11; Yr 7:14; Ag 1:10; Ag 2:7; Mi 3:12; o 1Kr 7:1; Amş 2:5; p Yr 34:22; Yr 37:8; r Yr 52:13; s Ne 1:3; Yr 39:8; Yr 52:14; s Yr 15:2; He 5:2; t Yr 39:9; Yr 52:30; He 12:15; He 22:15; u 2Kr 24:14; Yr 39:10; Yr 40:7; ü Yr 52:16.



533



T a k ı m l a r g o t ü r ü lü r . G e d a ly a o ld ü r ü l ü r



nın evindeki bakır sutunla- BÖLÜM25 rı,a Yehova'nın evindeki araba- a 1Kr7:15 2Ta4:12 lanb ve bakır havuzuc parçala­ b 1K' 7:27 dılar, bakırı Babil'e ğötüıdüler.c c 2Ta4:14 1K' 7:23 2Ta4:15 14 Hizmette kullanılan kovaları, c 2K'20:17 kürekleri, fitil makaslarını, tasla­ d 2Ta4:19 1K' 7:50 rı ve bütün bakır takımland al­ e Ezr1:10 f 2Ta24:14 dılar. 15 Başmuhafız saf altın 2Ta36:18 ve saf ğü m ü şte! tüm takımla­ Ezr1:11 a5:2 rı, ateş kaplarını ve leğenleri aldı. g D 1K' 7:47 16 Süleyman'ın Yehova'nın evi h 1K' 7:15 Y'52:21 için yaptığı iki sütuna, havuza ı 1K' 7:16 ve arabalara ğelince, bunlar için i Yr52:22 1K' 7:20 Yr52:23 kullanılan bakırın haddi hesabı j 1Ta6:14 yoktu.s 17 Sütunların her biri­ Ez'7:1 Yr52:24 nin yüksekliği on sekiz arşındı,“ k Yr21:1 Yr29:25 başlıkları1da bakırdandı; her baş­ Yr29:29 lığın yüksekliği üç arşındı, üze­ l 2K'22:4 1Ta26:12 ri çepçevre ağ ve nari motifleriy­ m Yr52:25 le bezeliydi, tamamı bakırdandı. n 2K' 25:8 Yr39:9 Diğer sütun da ağ motifi ve üze­ Yr40:1 Yr52:26 rindeki bezemelerle ötekinin ay­ o o 2K'23:33 Yr39:5 nısıydı. 18 Başmuhafız, yüksek kâhin Seıaya'yı,i ikinci kâhin Tsefanya' yıkve üç kapı bekçisini, 19 şe­ hirden, askerler üzerinde yet­ kili bir saray memurunu, kralın beş özel danışmanını, memle­ ket halkından asker toplayan ve ordu komutanının yazmanı olan ğörevliyi, ayrıca memleket halkından şehirde bulunan alt­ mış adamı aldı.m 20 Başmuhafız Nebuzaıadann onları alıpo Ribla'daö bulunan Babil kralına ğötürdü. 21 Babil kralı da Hamatp diyarındaki Ribla'da onları vurup' öldürdü. Böylece Yahuda kendi toprağından süıüldü.s 22 Babil kralı Nabukadnezar' ın Yahuda diyarında bıraktığı halkas ğelince, onların başına Safant oğlu Ahikamuoğlu Gedalya“ atandı. 23 Tüm ordu komu-



Yr52:9 p Sy13:21 Sy34:8 1Kr8:65 r Y'52:27 Ams3:2 s Le26:33 Tk'4:26 Tkr28:36 Tkr28:64 2K'23:27 Yr24:9 Yr25:11 He12:25 He24:14 s Y'40:6 t 2K' 22:8 2Ta34:20 u 2Kr22:12 Yr26:24 ü 2K'25:25 Yr39:14 Yr41:2 2. Sütün a Yr40:7 b Yr40:8 c Tkr6:13 Y'4:2 Yr12:16 c Yi 27:12 Yr40:9 d Yr41:1 e Yr40:15 f Yr41:2 g Yr41:16



2 . K R A L L A R 2 5 :1 4 -3 0



tanlarıave onların adamları Babil kralının Gedalya'yı atadığını du­ yunca derhal Mitspa'ya, Gedalya'nın yanına ğeldiler.b Gelen­ ler Netanya oğlu İsmail, Kareah oğlu Yohanan, Netofalı Tanhumet oğlu Seraya, Maakatlı oğlu Yaazanya ve onların adamlarıydı. 24 Gedalya onlara ve adamları­ na yeminc edip şöyle dedi: "Kaldelilere kulluk etmekten korkma­ yın. Memlekette oturun ve Babil kralına kulluk edin, sizin için iyi olur."ç 25 Yedincid ayda, kraliyet so­ yundan ğelen Elişama oğlu Ne­ tanya oğlu İsmaile on adamla birlikte ğeldi, Gedalya'yı vurup öldüıdü;f Mitspa'da onun yanın­ da bulunan Yahudileri ve Kaldelileri de öldüıdüler.s 26 Son­ ra küçüğünden büyüğüne kadar tüm halk ve ordu komutanları yola çıkıp Mısır'a ğittiler;hçünkü Kaldelilerden korkuyorlardı.1 27 Yahuda kralı Yehoyakin'in sürğündeki otuz yedinci yılında/ on ikinci ayın yirmi yedinci ğününde, Babil kralı Evil-merodaki kral olduğu yıl Yahuda kralı Yehoyakin'i hapishaneden çıkaıdı.k 28 Ona iyi sözler söyledi ve tah­ tını Babil'de yanında bulunan di­ ğer krallarınkinden daha yükseğe koyduk 29 Ve onun üzerinden hapishane ğiysilerini çıkardı,m Yehoyakin ömrü boyunca hep kralın sofrasında yemek yedi.n 30 Omrü boyunca kral tarafın­ dan ona daimi bir pay,° ğünlük bir tayın verildi. h Tkr 28:68; Yi 41:17; Yi 42:14; Yi 43:7; ı Yi 41:18; i 2Kr 24:8; 2Ki 24:12; Yi 24:1; Yi 37:1; Mt 1:11; j Oz 21:1; Yi 52:31; k Ba 40:13; l Me 90:15; Yr 52:32; m Ba 41:14; Ba 41:42; n 2Sa9:7; o Ne 11:23.



TARİHLER B IR IN CI K ITA P



1



Âdem,a



Sit,b Enoş,c 2 Kenan,c Mahalalel,d Yared,e 3 Hanok,f Metuselah,ğ Lamek,h 4 Nuh ,1 Sam,1Hami ve Yafet.k 5 Yafet'in oğulları Gomer, Magog/ Madaym, Yavan,nTubal, Meseko ve Tiras'tı.il



6 Gomer'in oğulları Âskenaz,pRifatrve Togarma'ydı.s 7 Yavan'ın oğulları Elisah,s Tarçis/ Kittimu ve Rodanim' di.*11



8 Ham'ın oğulları Kus,v Mitsraim,y Putz ve Kenan'dı.a 9 Kus'un oğulları Saba,b Havila, Sabta,c Raama,c Sabteka'ydı.d Raama'nın oğulları Seba ve Dedan'dı.e 10 Kus'un Nimrodf adında bir oğlu oldu. Nimrod yeryüzündeki ilk kudretli adamdı.ğ 11 Mitsraim'in oğulları Ludim,hÂnamim, Lehabim, Naftuhim ,1 12 Patrusim,i Kasluhim j (Filist< ılerk bu soydan ğelmistir) ve Kaficrim'dil 13 Kenan'ın ilk oğlu Tsidon,m sonraki Het'ti.n 14 Kenan ayrıca Yebusilerin,» Amorilerin ,0 Girğasilerin,p 1Ta 1 :7 * Başlanğı? 10:4'te "Dodanim "



BOLUM 1 a Lu3:38 1Ko 15:45 b Ba4:25 c Ba5:9 CBa5:12 d Ba5:15 e IBa5:18 f İb11:5 Yhd 14 g Ba5:25 h Ba5:28 ı Ba5:29 IBa6:8 İs54:9 He 14:14 Mt 24:37 i Ba11:10 j Ba6:10 k Ba10:21 l Ba10:2 m 2Kr17:6 n İs66:19 Yo3:6 o He27:13 0 Ba10:2 p Yr51:27 r Ba10:3 s He27:14 S He27:7 t 1Kr 10:22 u İ¡s23:1 ü Ba10:4 v İs 11:11 y Ba10:6 z Yr46:9 Na3:9 a Ba12:5 b Me72:10 c Ba10:7 CHe27:22 d Ba10:7 e Ba10:7 f Ba10:8 Mi5:6 g Ba10:9 h Yr46:9 ı Ba10:13 1 He29:14 j Ba10:14 k Ys13:3 l Tkr2:23 Yr47:4 Âms9:7 m 23:2 n Ba25:10 Ba27:46 o Sy13:29 Hk1:21 o Ba15:16 Tkr3:8 p Ba10:16 Tkr7:1



a Çk3:8 9:7 534



15 Hivilerin,a Arkilerin, Sinilerin,b 16 Arvadlıların,c Tsemarilerinc ve Hamatilerind de atası oldu. 17 Sam'ıne oğulları şunlar­ dı: Elam,f Aşşur,ğ Arpaksad,h Ludı ve Aram. Uts, Hul, Geter ve Maş! 18 Arpakşad'ın Selahi adın­ da bir oğlu oldu; Selah'ın da Eberkadında bir oğlu oldu. 19 Eber'in iki oğlu oldu. Birinin adı Peleg'di,*l çün­ kü yeryüzü onun ğünlerinde bölünmüştü. Kardeşinin adı Yoktan'dı. 20 Yoktan'ın Almodad, Selef, Hatsarmavet, Yerah,m 21 Hadoram, Uzal, Dikla,n 22 Obal, Abimael, Seba,° 23 Ofir,b Havilap ve Yobab' adında oğul­ ları oldu; bunların hepsi Yoktan'ın oğullarıydı. 24 Sam,s Arpakşad/ Selah/ 25 Eber,u Peleğ,u Reu,v 26 Seruğ,y Nahor,z Terah,a b Ba 10:17; c He 27:11; c Ba 10:18; d Ys 13:5; e Ba 5:32; f Ezr4:9; El? 2:9; g He 27:23; h Ba 11:10; ı Ba 10:22; i Ba 10:23; j Ba 11:14; k Lu3:35; l Ba 11:19; m Ba 10:26; n Ba 10:27; o Ba 10:28; o 1Kr 9:28; Ey 22:24; Me 45:9; p Ba 2:11; Ba25:18; r Ba 10:29; s Ba 11:10; Lu3:36; s Ba 10:22; t Ba 11:13; Lu3:35; u Ba11:17; Sy24:24; ü Ba 11:19; v Ba 11:21; y Ba 11:23; z Ba 11:25; a Ba 11:26. 1Ta 1 :1 9 * Anlamı, "Bolunm e"



535



İ b r a h i m ’in s o y u . E s a v ’ın s o y u



1 . T A R İ H L E R 1 :2 7 -5 4



BÖLÜM1 a Ba11:26 Ba12:7 b Ba17:5 Ne9:7 Yk2:23 c Ba21:3 Ro9:7 C Ba16:11 d Ba28:9 İş60:7 e Ezg1:5 İş; 21:17 He27:21 f Ba25:13 g Ba25:14 h Ba25:15 ı Ba25:15 i Ba25:6 j Ba25:1 k Ba25:2 l Ba37:28 Çk2:15 Sy22:7 m Ba25:2 n Ey2:11 o Ba25:3 İş21:13 o İş60:6 p Ba25:4 r Lu3:34 Elç 7:8 s Ba25:25 Ml 1:3 S Ba32:28 t Ba36:4 u Ba36:5 Ba36:14 UYr49:7 Ams 1:12 Ob9 v Ba36:11 y Ba36:12 z Ba36:12 a Ba36:13 b Ba36:8 c Ba36:20 C Ba36:21 d Ba36:22 e Ba36:23 f Ba36:24



41 Disona Anah'ın oğluydu.



27 Abram,“ yani İbrahim.b 28 İbrahim'in oğulları İshak c ve İsmail'di.? 29 Onların soyları söyleydi: İsmail'in ilk oğlu Nebayot,d son­ rakiler Kedar,e Adbeel, Mibsam,f 30 Misma, Duma,ğ Massa, Hadad,h Tema, 31 Yetur, Nafis ve Kedema'ydı.1 İsmail'in oğulları bunlardı. 32 İbrahim'in, cariyesii Ketura'dani doğan oğulları, Zimran, Yokl an, Medan,k Midyan,l Yisbakm ve Suah'tı.n Yoksan'ın oğulları Seba ve Dedan'dı.o 33 Midyan'ın oğulları Efa,° Efer, Hanok, Abida ve Eldaa'ydı.p Bunların hepsi Ketura'nın oğul­ larıydı. 34 İbrahim İshak'ınr babasıy­ dı. İshak'ın oğulları Esavs ve İsra­ il'di.^ 35 Esav'ın oğulları Elifaz, Reuel,t Yeus, Yalam ve Korah'tı.u 36 Elifaz'ın oğulları Te­ man,“ Omar, Tsefo, Gatam, Kenaz,v Timnay ve Amalek'ti.z 37 Reuel'in oğulları Nahat, Zerah, Sammah ve Mizza'ydı.a 38 Seir'inb oğulları Lotan, Sobal, Tsibeon, Anah,c Dison, Etser ve Disan'dı.c 39 Lotan'ın oğulları Hori ve Homam'dı.* Lotan'ın kız kardesi Timna'ydı.d 40 Sobal'ın oğulları Alvan, Manahat, Ebal, Sefo ve Onam' dı.e Tsibeon'un oğulları Ayya ve Anah'tı.f 1Ta 1 :3 9 * Başlangıç 36:22'd e "H em am "



2. SUtun a Ba36:25 b Ba36:26 c 1Ta1:38 CBa36:27 d Ba36:28 e Ba49:10 Sy24:17 f Ba32:3 g Ba36:32 h İş34:6 İş63:1 Yr49:13 Ams 1:12 ı Ba36:33 i Ey2:11 j Ba36:34 k Ba25:2 Çk2:15 Sy22:7 Hk6:2 l Ba36:35 m Ba36:35



Dison'un oğulları Hemdan, Esban, İtran ve Keran'dı.b 42 Etser'inc oğulları Bilhan, Zaavan ve Akan'dı.c Disan'ın oğulları Uts ve Aran' dı.d 43 İsrailoğullarının basında henüz bir kral yokken,e Edomf diyarında hüküm süren krallar sunlardı: Beor oğlu Bela; onun sehrinin adı Dinhaba'ydı.ğ 44 Bela ölünce yerine Botsralıh Zerah'ını oğlu Yobab ğecti. 45 Yobab ölünce yerine Temanlılarıni memleketinden Husami ğecti. 46 Husam ölün­ ce yerine, Moab topraklarında Midyan'ık yenilğiye uğratan, Bedad oğlu Hadadl ğecti; şehrinin adı Avit'ti.m 47 Hadad ölünce yerine Masrekalın Samla ğecti. 48 Samla ölünce İrmak* kena­ rındaki Rehobot'tanö Saul onun yerine ğecti. 49 Saul ölünce yerine Akbor oğlu Baal-hananö ğerti. 50 Baal-hanan ölünce yerine Hadad* ğecti. Sehrinin adı Pau'ydu; karısının adı Mehetabel'di; o, Mezahab kızı Matred' in kızıydı.p 51 Sonra Hadad da öldü. Edom emirleri sunlardır: Emir Timna, Emir Alva, Emir Yetet,r 52 Emir Oholibama, Emir Elah, EmirPinon,s 53 EmirKenaz, Emir Teman, Emir Mibsar,s 54 Emir Mağdiel ve Emir İram.t Edom emirleriu bunlardı. n Ba 36:36; o Ba 36:37; o Ba 36:38; p Ba 36:39; r Ba 36:40; s Ba 36:41; s Ba 36:42; t Ba 36:43; u Çk 15:15. 1Ta 1:48* Fırat Irmagı. 36:39'da "Hadar"



5 0 * Başlangıç



1 . T A R İ H L E R 2 :1 -2 3



Y a h u d a ’n ı n o ğ u l l a r ı ve s o y u



İsrail'ina oğulları şunlardı: Ruben,b Simeon,c Levi,ç Yahuda,d İssakar,e Zebulun,f 2 Dan,ğ Yusuf,h Benyamin,1Naftali,i Gadj ve Aşer.k



BÖLÜM2 a Ba32:28 Ba49:2 b Ba35:23 Ba49:3 1Ta5:1 c Ba29:33 Ba49:5 c Ba29:34 d Ba29:35 Ba49:8 İb 7:14 e Ba30:18 Ba49:14 f Ba30:20 Ba49:13 g Ba30:6 Ba49:16 h Ba30:24 Ba49:22 ı Ba35:18 Ba49:27 i Ba30:8 Ba49:21 j Ba30:11 Ba49:19 k Ba30:13 Ba49:20 l Ba38:3 m Ba38:4 n Ba38:5 o Ba38:7 o Ba38:11 p Lu3:33 r Sy26:21 s Yş 7:1 s 1Kr4:31 t Tkr 7:26 Yş6:18 7:11 Yş22:20 ü Yş 7:25 ü 1Ta4:1 v 1Kr4:31 y Ba46:12 z 1Sa27:10 a Ru4:19 Mt1:3 b Ru4:20 Mt1:4 c Sy2:3 Lu3:32 c Ru4:21 Lu3:32 d Ru2:1 Mt1:5 e Ru4:17 f Ru4:22 1Sa16:1



2



3 Yahuda'nın oğulları Er/ Onanm ve Sela'ydı.n Bu üçü­ nü, Kenanlı Sua'nın kızı do­ ğurmuştu. Yahuda'nın ilk oğlu Er Yehova'nın ğözünde kötü bi­ riydi, bu yuzden Tanrı onu olduıdu.° 4 Yahuda'nın, ğelini Tamar'dano da Peretsp ve Zerah adında oğulları oldu; top­ lam beş oğlu oldu. 5 Perets'in oğulları Hetsron ve Hamul'du.r



6 Zerah'ıns oğulları Zimri, Etan, Heman, Kalkol ve Dara' ydı;ş toplam beş oğlu vardı. 7 Yok edilecek şeyler ko­ nusunda sadakatsizlik ederekt İsrail'in başına lanet ğetirenu Akar* Karmi'ninu oğluydu.



8 Azarya luydu.



Etan'ınv



oğj-



9 Hetsron'uny oğulları Yerahmeel,z Rama ve Kelubay' dı.*



536



tanel, beşincisi Radday, 15 altıncısı Otsem ve yedincisi Davut'tu.a 16 Onlann kız kardeşleri Tseruya ve Abiğail'di.b Tseruya' nın Abişay,c Yoabç ve Asaheld adında üç oğlu var­ dı. 17 Abiğail Amasa'yıe doğuıdu; Amasa'nın baba­ sı İsmailoğullanndan Yeter' di.f 18 Hetsronğ oğlu Kaleb' in, karısı Azuba'dan ve Yeriot'tan oğulları oldu. Oğul­ larının adları Yeşer, Sobab ve Ardon'du. 19 Azuba ölünce Kaleb eş olarak Efrat'ı*h aldı. O da Hur'uı do­ ğurdu. 20 Hur, Uri'nini babasıydı. Uri, Betsalel'ini babasıydı. 21 Sonra Hetsron, Gilead'ınk babası olan Makir'inl kızıyla birlikte oldu. Altmış yaşındayken aldığı bu kadın­ dan Seğub adında bir oğlu oldu. 22 Seğub, Gi­ lead topraklarında yirmi üç şehrimolan Yair'inn babasıy­ dı. 23 (Sonraları Geşurove Aram/ Havvot-yair'i,p Kenat' ile çevre kentlerini,* toplam altmış şehri onlardan aldı.) Bunların hepsi Gilead'ın ba­ bası Makir'in oğullarıydı.



10 Ram Amminadab'ınb babasıydı. Amminadab, Yahudaoğullannın beyi olan N a h şon 'u n babasıydı. 11 Nahşon Salma'nınç ba­ basıydı. Salma Boaz'ınd 11:1 babasıydı. 12 Boaz Obed' g 1Sa16:6 1Sa17:13 ine babasıydı. Obed Yesse' 1Ta27:18 ninf babasıydı. 13 Yesse' h 1Sa16:8 1Sa17:13 nin ilk oğlu Eliab,ğ ikincisi ı 1Sa16:9 1Ta20:7 Abinadab,h u^üncüsü Simea,1 14 dördüncüsü Ne2. Sütün



c 2Sa 16:9; 2Sa 20:6; 2Sa 21:17; 2Sa 23:18; 1Ta 18:12; c 2Sa 3:39; 2Sa8:16; 2Sa20:10; 1Ta11:6; d 2Sa2:18; 2Sa 3:30; 2Sa23:24; e 2Sa 19:13; 2Sa20:4; 1K'2:5; f 1Ki 2:32; g 1Ta2:5; h 1Ta2:50; 1Ta 4:4; ı Çk 17:12; Çk24:14; i Çk 31:2; j Çk 35:30; Çk 36:1; Çk 37:1; 2Ta 1:5; k Sy 26:29; Yş 17:1; l Ba 50:23; Tkr 3:15; 1Ta 7:14; m Sy 32:41; n Tkr 3:14; Yş 13:30; o 2Sa3:3; 2Sa 13:38; o 2Sa8:6; p 1K'4:13; r Sy 32:42.



a 1Sa16:13 1Sa17:12 Mt1:6 Ro1:3 b 2Sa 17:25



1Ta 2:19* 50. ayette "Efrata" 23* Ya da "yavru kentleri", sozcuk anlamıyla "kızları"



1Ta 2:7* Anlamı, "Lanet Getiren"; Yeşu 7:1, 18'de "Akan" 9* 18, 19 ve 42. ayet­ lerde "Kaleb"



537



Y a h u d a ’n ı n s o y u n u n d e v a m ı



1 . T A R İ H L E R 2 :2 4 -5 1



BÖLÜM2 a Ba46:12 Sy26:21 Ru4:18 Mt 1:3



babasıydı. Yehu Azarya' nın babasıydı. 39 Azarya Helets'in babasıydı. Helets Eleasa'nın babasıydı. 40 Eleasa Sismay'ın baba­ sıydı. Sismay Sallum'un babasıydı. 41 Sallum Yekamya'nın babasıydı. Yekamya Elisama'nın baba­ sıydı.



24 Hetsrona Kaleb-efrata' da öldükten sonra, karısı Abiya, Tekoa'nınb atası olan Ashur'u doğurdu. 25 Hetsron'un ilk oğlu olan Yerahmeel'inc ilk oğlu Ram'dı;c sonra Bunah, Oren, Otsem ve Ahiya adında oğulları oldu. 26 Yerahmeel'in Atara adında bir karısı daha vardı; Onam' ın annesi oydu. 27 Yerahmeel'in ilk oğlu Ram' ınd oğulları Maats, Yamin ve Eker'di. 28 Onam'ıne oğulları Sammay ve Yada' ydı. Sammay'ın oğulları Nadab ve Abisur'du. 29 Abisur'un karısının adı Abihail'di; Ahban ile Molid' in annesi oydu. 30 Nadab'ınf oğulları Seled ve Appaim'di. Seled çocuk­ suz öldü. 31 İsi Appaim' in oğluydu, Sesanğ İsi'nin oğluydu; Ahlay Sesan'ın oğğlu y d u . 32 S a m m a y'ın kardesi Yada'nın oğulları Yeter ve Yonatan'dı. Yeter çocuksuz öldü. 33 Yonatan'ın oğulları Pelet ve Zaza' ydı. Yerahmeel'in tüm oğulları bunlardı.



34 Sesan'ınh oğlu yoktu, kızları vardı. Aynı zamanda Sesan'ın Yarha adında Mısır­ lı bir hizmetkara vardı. 35 Sesan kızını hizmetkârı Yarha'ya es olarak verdi ve o Attay'ı doğurdu. 36 Attay Natan'ın babasıydı. Natan Zabad'ıni babasıy­ dı. 37 Zabad Eflal'ın babasıydı. Eflal Obed'in babasıydı. 38 Obed Yehu'nun



b 1Ta4:5 Ne3:5 Ams 1:1 c 1Ta2:9 ^ 1Ta2:27 d 1Ta2:25 e 1Ta2:26 f 1Ta2:28 g 1Ta2:34 h 1Ta2:31 1Sa30:13 i 1Ta11:41 2. Sütun a 1Ta2:9 b Yi; 15:58 2Ta11:7 Ne3:16 c Yş 15:31 CYs 15:57 d 1Ta2:18 e Ys 15:17 Hk1:13 f 1Ta2:19 g Çk17:12 C?k24:14 h Yis15:9 Yis15:60 1Ta13:5 ı 1Ta4:1 i Ba35:19 Ru1:19 Mt2:1 Yhn 7:42



42 Yerahmeel'in kardesi Kaleb'ina soyu söyleydi: İlk oğlu Mesa Zif'in atasıydı. Ayrıca Hebron'un baba­ sı Maresah'ın oğulları vardı. 43 Hebron'un oğulları Korah, Tappuah, Rekem ve Sema'ydı. 44 ^ema Raham'ın, o da Yorkeam'ın babasıydı. Rekem Sammay' ın babasıydı. 45 Sammay'ın oğlu Maon'du; Maon Beyt-sur'unb atasıydı. 46 Kaleb'in cariyesi Efa, Harran'ı, Motsa'yı ve Gazez'i doğurdu. Harran Gazez'in babasıydı. 47 Yahday'ın oğulları Reğem, Yotam, Gesan, Pelet, Efa ve Saaf'tı. 48 Kaleb'in cari­ yesi Maaka, Seber'i veTirhana'yı doğurdu. 49 Daha sonra da Madmanna'nınc atası olan Saaf'ı, Makbena' nın ve Gibea'nınc atası olan Seva'yı doğurdu. Kaleb'ind kızının adı ise Aksa'ydı.e 50 Kaleb'in tüm gocukları bunlardı. Efrata'nınf ilk oğlu Hur' unğ oğulları sunlardı: Kiryat-yearim'inh atası olan Sobal, 51 Beytlehem'ini atası olan Salma, Beyt-ğader'in atası olan Haref.



1. T A R İH L E R 2 :5 2 -3 :2 3 52 Menuhot halkının ya­ rısı ve Haroe, Kiryat-yearim'in atası olan Sobal'ına soyundandı. 53 Kiryatyearim aileleri Yitriler,b Putiler, Sumatiler ve Mişıailerdi. Tsoralılarc ile Eştaollularç onlaıın soyundan ğeliyordu. 54 Beytlehem,d Netofae ve Atrot-beyt-yoab halkı ile Manahatlıların ya­ rısı ve Tsoriler Salma'nın soyundandı. 55 Yabets'tef oturan yazıcı aileleri Tiratiler, Simeatiler ve Sukatilerdi. Bu aileler, Rekabğ evinin atası Hammat'ın soyundan ğelen Kenilerdir.h Davut'un Hebron'da1doğan oğullam şunlardı: İlk oğlu Yizreellii Ahinoam'dank do­ ğan Amnon/ ikincisi Karmellim Abiğail'denn doğan Da­ niel, 2 ü^üncüsü Geşuro kralı Talmay'ıno kızı Maaka'danp do­ ğan Abşalom,' dördüncüsü Hağğit'tens doğan Adoniya,^ 3 be­ sincisi Abital'de^ doğan Sefatya, altıncısı da karısı Eğla'danu do­ ğan İtream. 4 Davut'unbualtı oğlu Hebron'da doğmuştu. Ora­ da yedi yıl altı ay, Yemşalim'de de otuz üç yıl saltanat sürdü.“



3



5 Davut'un Yemşalim'de do­ ğan çocukları sunlaıdı:v Simea,y Sobab,z Natana ve Süleyman.“ Bu dördü Ammielc kızı Bat-şeba' danç doğdu. 6 Ayrıca İbhar,d Elişama,*e Elifelet,f 7 Noğa, Nefeğ, Yafia,ğ 8 Elişama,hElyada ve Elifelet1adında dokuz oğlu daha vardı. 9 Cariyelerinden 1Ta 3:6* 14:5 ve 2. Samuel 5:15'te "Elişua"



K r a l D av u t’u n h a n e d a n ı BÖLÜM2 a 1Ta4:1 b 2Sa23:38 1Ta 11:40 c Hk13:2 1Ta4:2 c 15:33 Yş 19:41 Hk13:25 Hk16:31 d Ba35:19 Ru1:19 Ru2:4 Mt2:1 Yhn 7:42 e 2Sa23:29 f 1Ta4:9 g 2Kr10:15 Yr35:6 Yr35:19 h Hk1:16 Hk4:11 1Sa15:6 BÖLÜM3 ı 2Sa3:2 i Me 127:5 j Yş 15:56 k 1Sa25:43 l 2Sa13:32 m 1Sa25:2 n 1Sa25:39 o Yş 12:5 o 2Sa13:37 p 2Sa3:3 r 2Sa 13:28 2Sa 14:1 2Sa 15:10 2Sa18:14 s 1Kr 1:5 s 1Kr1:11 1Kr2:24 t 2Sa3:4 ü 2Sa3:5 ü 2Sa5:5 v 2Sa5:13 y 1Ta 14:4 z 2Sa5:14 a Lu3:31 b Mt1:7 c 2Sa11:3 i? 2Sa11:27 1Kr1:11 d 1Ta 14:5 e 2Sa5:15 f 1Ta 14:5 g 1Ta 14:6 h 1Ta 14:7 ı 2Sa5:16



2. Sütün a 2Sa 13:1 b 1Kr11:43 c 2Ta 13:1 c 2Ta 14:1 d 2Ta20:31 e 2Ta21:5 f 2Ta22:2 g 2Tâ24:1 h 2Ta25:1 ı 2Kr 14:21 2Ta 26:3 M t1 :8



538



olan oğulları dışında, Davut'un tüm oğulları bunlardı. Tamarada onların kız kardeşiydi. 10 Süleyman'ın oğlu Rehoboam'dı.b Onun oğlu Abiya,c onun oğlu Asa,ç onun oğlu Yehoşafat,d 11 onun oğlu Yehoram,e onun oğlu Ahazya,f onun oğlu Yehoaş,ğ 12 onun oğlu Amatsya,h onun oğlu Azarya,1 onun oğlu Yotam,i 13 onun oğlu Ahaz,j onun oğlu Hizkiya,k onun oğlu Manasse, 14 onun oğlu Amon,m onun oğlu Yoşiya'ydı.n 15 Yoşiya' nın oğulları şunlardı: İlk oğlu Yohanan, ikincisi Yehoyakim,o ücüncüsü Tsedekiyao ve dördün­ cüsü Sallum. 16 Yekonyap Yehoyakim'in oğluydu, Tsedekiya Yekonya'nın oğluydu. 17 Esir düşen Yekonya'nın oğulları, Sealtiel,r 18 Malkiram, Pedaya, Senatsar, Yekamya, Hoşama ve Nedabya'ydı. 19 Pedaya'nın oğulları Zerubbabels ile Simei' ydi; Zerubbabel'in oğulları Meşullam ve Hananya'ydı (kız kar­ deşleri Selomit'ti). 20 Ayrıca Haşuba, Ohel, Berekya, Hasadya ve Yuşab-hesed adında beş oğlu daha vardı. 21 Hananya' nın oğulları Pelatya^ ile Yeşaya'ydı. Refaya Yeşaya'nın oğluy­ du, Arnan Refaya'nın oğluydu, Obadya Arnan'ın oğluydu, Sekanya Obadya'nın oğluydu,



22 Semaya Sekanya'nın oğluy­ du. Semaya'nın oğulları ise Hattuş, İğal, Bariah, Nearya ve Safat'tı; hepsi altı kikiydi. 23 Nei 2Ta 27:1; j 2Ta 28:1; Mt 1:9; k 2Ta 29:1; Mt 1:9; l 2Kr 21:1; Mt 1:10; m 2Kr 21:19; n 2Kr 22:1; Mt 1:10; o 2Ki 2 3 :3 4 ; 2Ta 36:5; o 2Kr 24:17; 2T a36:11; p 2Kr 24:6; 2K i 25:27; M t 1:11; r M t 1:12; s Ezr 1:8; Ezr 5:2; Hğ 2:2; Hğ 2:4; Zk 4 :6 ; M t 1:12; Lu 3:27; s Ne 10:22.



539



Y ah u d a’n ın o ğ u lla rı. K a le b ’in soyu



arya'nın Elyoenay, Hizkiya ve Azrikam adında üc oğlu vardı. 24 Ve Elyoenay'ın Hodavya, Elyasib, Pelaya, Akkub, Yohanan, Delaya ve Anani adında yedi oğlu vardı.



bölüm 4 a Ba38:29 Sy26:20 Ru4:18 Mt1:3 b Ba46:12 1Ta2:5 c Yij 7:1 1Ta2:7 CÇk17:12 Çk24:14 Yahuda'nın oğulları Perets,a 1Ta2:19 Hetsron,b Karmi,c Hurc ve d 1Ta2:50 e 1Ta2:52 Sobal'dı.d 2 Sobal'ın oğlu Re- f 15:33 Hk13:25 aya,e Yahat'ın babasıydı; Yahat, 1Ta2:53 Ahumay ile Lahad'ın babasıy­ g 2Ta11:6 h Y^15:56 dı. Tsoralılarınf aileleri bunlar­ ı Y^15:58 1Ta4:18 dı. 3 Eytam'ınğ atasının oğul­ i 1Sa16:1 Mi 5:2 ları sunlardı: Yizreel,hİsma, İdbas Yhn 7:42



4



1. T A R İH L E R 3 :2 4 -4 :2 3 ton'un babasıydı. 12 Eston ise Beyt-rafa'nın, Paseah'ın ve Tehinna'nın babasıydı; Tehinna da İr-nahas'ın atasıydı. Bunlar Rekalıydı. 13 Kenaz'ın 11 oğulları Otnielb ve Seraya'ydı; Hatat Otniel'in oğluydu. 14 Meonotay Ofra'nın babasıydı. Seraya Yoab' ın, o da Ge-harasim'in* atasıydı; bunlar zanaatcıydı.c



15 Yefunnec oğlu Kaleb'ind oğulları İru, Elah ve Naam'dı; KenazElah'ın oğluydu. 16 Yehallelel'in oğulları Zif, Zifa, Tirya (kız kardeşlerinin adı Hatselelpove Asarel'di. 17 Ezrah'ın oğul­ ni), 4 Gedor'unı babası PenuNe3:5 ları Yeter, Mered, Efer ve Yalon' A m s 1:1 el ve Huda'nın babası Ezer. Bun­ l 1Ta2:24 du. Sonra karısı, Miryam'ı, Samlar Efrata'nın ilk oğlu ve m 1Ta2:55 may'ı ve Estemoa'nıne atası olan n Oz 15:20 Beytlehem'ini atası olan Hur'uni o Ba3:16 Yisbah'ı doğurdu. 18 Yahudi o Ba12:8 oğullarıydı. 5 Tekoa'nınkatası Me55:16 olan karısı, Gedor'un babası YeMe99:6 Ashur'un" Helah ve Naara adında red'i, Soko'nun babası Heber'i ve Yr33:3 iki karısı vardı. 6 Naara Ahuz- p Ba32:26 Zanoah'ın babası Yekutiel'i do­ Sy22:6 zam'ı, Hefer'i, Temeni'yi ve HaOz 10:22 ğurdu. (. . .) Mered'in es olarak 12:20 ahastari'yi doğurdu. Naara'nın rs Tkr Me 119:173 aldığı Firavunun kızı Bitya'nın İs41:10 oğulları bunlardı. 7 Helah'ın oğulları bunlardı. S Ba48:16 oğulları Tseret, Yitshar ve Etnan' Me50:15 19 Naham'ın kız kardeşi Hot Oz 12:21 dı. 8 Kots ise Anub'un, Tsobe- u Me21:2 diya'nın karısıydı; onun oğulları M e66:19 ba'nın ve Harum oğlu Aharhel ai­ Mt 7:7 da, Garmi Keila'nınf atası ve MaMt 21:22 lelerinin atasıydı. 1Pe3:12 akatlı Estemoa'ydı. 20 Simon' 1Yh5:14 9 Yabetsm kardeşlerinden un oğulları Amnon, Rinna, Bendaha itibarlı 11 oldu. Annesi hanan ve Tilon'du. İsi'nin 2. Sutun "Onu acılar idinde doğurdum"° a Y^15:17 oğulları Zohet ve Ben-zohet'ti. diyerek adını Yabets* koymuştu. b Hk1:13 Hk3:9 21 Yahuda oğlu Sela'nınğ 10 Yabets İsrail'in Tanrısına söy­ Hk3:11 le yakardı:11 "Ne olur, bana be­ c 2Kr24:14 oğulları: Leka'nın babası Er, MaNe11:35 resah'ın babası Laada, Asbea reket ver,p topraklarımı ğenisletr CSy13:6 Sy14:6 evinden ince dokuma isindeh cave her zaman elimden tut.s Beni Y^14:6 Sy32:12 lısanlar evinin aileleri 22 ve felaketten koru da zarar ğörme- d Y ^15:13 Yokim'di; ayrıca Moablı kadınları yeyimt. . ." Bunun üzerine Tanrı e Y^21:14 1Sa30:28 alan Kozeba erkekleri, Yoas, Saonun dileğini yerine ğetirdi.u 1Ta6:57 f Y^15:44 raf ve Yasubi-lehem vardı. Bu ka­ 11 Süha'nın kardeşi Kelub, 1Sa23:1 Ba38:5 yıtlar eskiye dayanır.i 23 Bun­ Mehir'in babasıydı; Mehir Es- g Sy26:20 h 1Ta15:27 lar Netaim ve Gedera'da yasayan 1Ta 4:9 * Bu isim İbranicede " mında bir kökten ğelir.



2Ta3:14 ı Ru4:10 i 2Se2:15



1Ta 4 :1 4 * Anlamı, "Zanaatçılar Vadisi"



1 . T A R İ H L E R 4 :2 4 - 5 :6 çömlekçilerdi.a Orada oturuyor ve kral için çalışıyorlardı.15 24 Simeon'un oğulları Nemuel,cYamin,cYarib, Zerah, Saul' du.d 25 Onun oğlu Sallum, onun oğlu Mibsam, onun oğlu Mişma'ydı. 26 Hammuel Mişma'nın oğluydu, onun oğlu Zakkur, onun oğlu Simei'ydi. 27 Simei'nin on altı oğlu, altı kızı vardı; fakat kardeşlerinin bu kadar çok oğlu yoktu, ai­ lelerinden hiçbiri Yahudaoğulları kadar kalabalık olmamıştı.e 28 Onların yaşadığı yerler şun­ lardı: Beer-şeba,fMolada,ğ Hatsarşual,h 29 Bilha,ıEtsem,iTolad,i 30 Betuel,k Horma,l Tsiklağ,m 31 Beyt-markabot, Hatsar-susim,n Beyt-biri ve Saarayim.° Bu şehirler Davut'un hükümdarlığı­ na kadar onlarındı.



Ş im e o n v e R u b e n ’i n s o y la r ı



BOLUM4 a Oz26:23 İs41:25 Ağ4:2 b Oz22:29 c Ba46:10 Çk6:15 c Sy26:12 d Sy26:13 e Ba49:8 Sy26:22 f Ba21:14 Ys 19:2 g Ys 15:26 Ne11:26 h Ys 15:28 Ys 19:3 Ne11:27 ı Ys 19:3 i Ys 15:29 j 15:30 k Ys 19:4 l Hk1:17 m Y^15:31 Y^19:5 1Sa27:6 1Sa30:1 1Ta 12:1 n Y^19:5 o Ys 19:6 o Ys 19:7 p Ys 19:8 r 1Ta5:24 s Me65:12



2. Sütün 32 Yerlerim yerleri de Eytam, a Ys 11:23 Ys 14:15 Ain, Rimmon, Token ve Aşan' Hk18:7 Ba10:6 dı;°1toplam beş şehir. 33 Tüm b Ba 10:20 o şehirlerin çevresinde Baal'e c 2Ta29:1 c 2Kr 18:8 kadar uzanan yerleşimlerp onla- d 2Kr19:11 2Ta20:23 rındı. Yaşadıkları yerler ve soy e Sy32:1 kütükleri böyleydi. 34 Meşo- f Ba36:8 Tk'1:2 bab, Yamlek, Amatsya oğlu Yoşa, g Çk17:14 1Sa15:7 35 Yoel, Asiel oğlu Seraya oğlu 2Sa8:12 Yoşibya oğlu Yehu, 36 Elyoenay, Yaakoba, Yeşohaya, Asaya, BOLUM5 h Ba49:3 Adiel, Yesimiel, Benaya, 37 Se­ ı Ba29:32 Ba35:22 maya oğlu Simri oğlu Yedaya i Ba49:4 Le20:11 oğlu Allon oğlu Sifi oğlu Tkr27:20 Ziza. 38 Bu adları sayılanların 1Ko5:1 Ba49:26 her biri kendi ailelerinin beyle- j Tkr21:17 Y^14:4 riydi;'ve aşiretleri büyüdükçe bü­ k Ba49:8 yüdü. 39 Sürülerine otlak ara­ Ba49:10 Sy2:3 mak için Gedor şehrinin ğirişine, Sy10:14 Hk1:2 vadinin doğusuna kadar ğittiMe60:7 ler. 40 Sonunda verimli ve ğü- l Mt2:6 İb 7:14 zel otlaklars buldular. Topraklar m Ba49:26



540



oldukla ğenişti, rahat ve huzurluydular.a Daha önceleri orada Ham'ınbsoyundan ğelenler yaşa­ mıştı. 41 Yukarıda adları yazı­ lı olanlar, Yahuda kralı Hizkiyac zamanında oraya ğeldi, Hamoğullannın çadırlarını yıkıpç ora­ da bulunan Meunları yok ettiler.d Oyle ki buğüne dek onlardan hiç­ bir iz bırakmadılar. Onların ye­ rinde kendileri yaşamaya başla­ dılar, çünkü orada sürüleri için otlake vardı. 42 Sonra Simeonoğullarından beş yüz kişi Seir Dağınaf ğitti. Başlarında İşioğullanndan Pelatya, Nearya, Refaya ve Uzziel var­ dı. 43 Am alekoğullarındanğ sağ; kalmış olanları öldürüp ora­ ya yerleştiler. Buğün hâlâ orada yaşıyorlar. İsrail'in ilk oğluh Ruben'di;1 fakat o babasının namusu­ na leke süıdüğ;üi için ilk oğul­ luk hakkı İsrail'in oğlu Yusuf' uni oğjullarına verildi. Bu yüzden Ruben soy kütüğüne ilk oğulluk hakkıyla kaydedilmedi. 2 Yahuda,k kardeşlerinden üstün oldu; önder olacak kişi ondan ğelecekti, fakat ilk oğulluk hak­ kı Yusuf'undu.m 3 İsrail'in ilk oğlu Ruben'in oğulları Hanok,n Pallu,o Hetsron ve Karmi' ydi.a 4 Semaya Yoel'in oğluy­ du, onun oğlu Goğ, onun oğlu Simei, 5 onun oğlu Mika, onun oğlu Reaya, onun oğlu Baal, 6 onun oğlu da Asur kralı Tilğat-pilneser*p tarafından sürğüne ğötürülen ve Rubeno-



5



n Ba 46:9; o Çk 6:14; o Sy 26:6; p 2Ki 16:7. 1Ta 5 :6 * Ya da "İİİ. Tiğlat-pileser"



541



G a d o g u lla r ı, M a n a s s e ’n i n y a r ıs ı



BÖLÜM5 a 1Ta7:40 b 1Ta5:4 c Sy32:34 Tkr2:36 C Sy32:38 İş 15:2 d Yş 13:17 He25:9 e Ba15:18 Tkr 1:7 Yş 1:4 2Sa8:3 f Ys22:9 1^4:1 g Çk23:30 h Yş 13:24 ı Tkr3:10 i Yş 12:5 Yş 13:11 j Ba31:21 Sy32:1 Tkr3:10 k Tkr3:13 Tkr32:14 Yr50:19 l Tkr3:4 Tkr4:43 Yş 12:4 Yş20:8 11 Onların yanındaki bölğe- m 2Kr 15:32 2Ta27:1 de bulunan Gadoğulları,h Baİş 1:1 Ho1:1 şan 1 topraklarında, Saleka'yai Mi 1:1 kadar uzanan yerde yaşıyordu. n 2Kr14:16 2Kr 14:28 12 Başları Yoel'di, ondan son­



ğullarının bir beyi olan Beerah'tı. 7 Onun, ailelerine ğöre soy kütüğunei‘ kayıtlı kardeşlerinin ad­ ları söyleydi: Balları Yeiel, ayrıca Zekeriya 8 ve Yoelb oğlu Sema oğlu Azaz oğlu Bela; o Aroer' de,c Neboc ve Baal-meon'ad ka­ dar uzanan topraklarda yasardı. 9 Hatta doğuda Fırat İrmağına,' cölün basladığı yere kadar olan bölğeye ğelip yerleşmişti; cünkü Gileadf topraklarında yetiştirdiği hayvanların sayısı cok artmıştı. 10 Saul'un döneminde Hacerilere savaş acıpğ onları bozğuna uğrattılar. Sonra da Gilead'ın do­ ğusundaki tüm topraklarda onla­ rın çadırlarına yerleştiler.



ra Safam ğeliyordu, Başan'da ise Yanay ve Safat vardı. 13 Ayrıca kendi aşiretlerinden Mikael, Meşullam, Seba, Yoray, Yakan, Zia ve Eber adında yedi kardeşleri vardı. 14 Bunlar Buz oğlu Yahdo oğlu Yeşişay oğlu Mikael oğlu Gilead oğlu Yaroah oğlu Huri oğlu Abihail'in oğullarıydılar. 15 Guni oğlu Abdiel oğlu Ahi aşiret rei­ siydi. 16 Gilead'da,j Başank ile cevre kentlerindel ve Saron'un sınırlarına kadar bütün otlaklar­ da onlar yaşıyordu. 17 Bunla­ rın hepsi Yahuda kralı Yotam'ınm ve İsrail kralı Yeroboam'ınn dö­ neminde soy kütüğüne kaydedil­ diler. 18 Rubenoğullarının, Gadoğullarının ve Manasse kabilesi­ nin yarısının, kalkan ve kılıc taşıyan, iyi ok atan, savaş eği­



2. Sütun a 4:12 b 2Sa 17:10 c 1Ta5:10 Me83:6 CBa25:15 d 1Ta1:31 e 2Ta14:11 Me44:3 f Me9:10 Me20:7 Me22:4 İb 11:33 g Sy31:32 h Sy31:35 ı Tkr20:4 Yş 10:42 Y^23:10 1Sa17:47 2Ta20:15 Ro8:31 i 2Kr15:29 2Kr17:6 j Sy32:33 Yş 13:29 k Y^13:30 l Hk3:3 m Ezğ4:8 He27:5 n Tkr4:48 Me42:6 Me133:3 o Tkr5:9 Hk2:2 Me 106:36



1 . T A R İ H L E R 5 :7 -2 6 timi almış ve orduya katılabi­ lecek durumda“" kırk dört bin yedi yüz altmış yiğit adamıb var­ dı. 19 Bunlar Hacerilere,c Yetur,c Nafişd ve Nodab'a savaş ak­ tılar 20 ve savaşta yardım ğördüler. Böylece Haceriler ve yanlarındaki herkes onların eli­ ne verildi. Çünkü savaşta Tanrı'dan yardım istedilere ve O'na ğüvendiler.f Tanrı da yalvarışları­ na cevap verdi. 21 Onların bü­ tün hayvanlarını ele ğecirdiler:ğ elli bin deve, iki yüz elli bin ko­ yun ve iki bin eşek. Ayrıca yüz bin canı esir aldılar.11 22 Savaş­ ta cok sayıda kişiyi de öldürdüler, cünkü onlar icin savaşan ğerçek Tanrı'ydı.*1Böylece sürğün döne­ mine kadar onların toprakların­ da yaşadılar.* 23 Manassei kabilesinin yarı­ sı Başan'dankBaal-hermon'a/ Senir'emve Hermon Dağınan kadar uzanan bölğede yaşadı. Sayıları coğaldıkca coğaldı. 24 Aşiret reisleri şunlardı: Efer, İşi, Eliel, Azriel, Yeremya, Hodavya ve Yahdiel. Aşiret reisi olan bu adamlar, ğüclü kuvvetli ve nam salmış yiğitlerdi. 25 Fakat son­ raları atalarının Tanrısına sada­ katsizlik ettiler, o topraklarda yaşayan halkların tanrılarının pe­ şinden ğidereko ahlaksızlık yap­ tılar;8 oysa Tanrı o halkları önleri sıra temizlemişti. 26 Sonunda İsrail'in Tanrısı, Asurpkralı Pul'u,r yani Asur kralı Tilğat-pilneser'is o Hk 2:17; Hk 8:33; 2Kr 17:10; p İş 10:5; r 2Kr 15:19; s 2Kr 15:29; 2Kr 16:7. 1Ta 5 :2 2 * Başlanğıc 5:22'd eki dipnota bakın.



1 . T A R İ H L E R 6:1 -3 1



L e v i ’n in o ğ u l la r ı : G e r s o m , K o h a t , M e r a r i



harekete ğeçiıdi.a Rubenoğullarını, Gadoğullarını ve Manasse kabilesinin yarısını esir alıp Halah'a,b Habor'a, Hara'ya ve Go­ zan İrmağına süıdü.c Onlar buğün hâlâ oradadır. Levi'ninç oğulları Gerson,d Kohate ve Merari'ydi.f 2 Kohat'ın oğulları Amram,ğ Yitshar,h Hebronı ve Uzziel'di.i 3 Amram'ıni oğulları Haıunkve Musa'ydı;l bir de kızı Miryamm vardı. Harun'un oğulları Nadab,n Abihu,° Eleazaro ve İtamar'dı.p 4 Eleazar' Finehas'ıns babasıy­ dı. Finehas Abişua'nıns babasıy­ dı. 5 Abişua Bukki'nin baba­ sıydı, Bukki Uzzi'nint babasıydı. 6 Uzzi Zerahya'nın babasıydı, Zerahya Merayot'unu babasıydı. 7 Merayot Amarya'nın babasıy­ dı, Amarya Ahitub'unü babasıy­ dı. 8 Ahitub Tsadok'unv ba­ basıydı, Tsadok Ahimaats'ıny babasıydı. 9 Ahimaats Azarya' nın babasıydı, Azarya Yohanan'ın babasıydı, 10 Yohanan da Azarya'nın babasıydı. Süley­ man'ın Yeruşalim'de inşa ettiği evde kâhinlik yapan oydu.



6



11 Azarya Amarya'nına baba­ sıydı. Amarya Ahitub'unb ba­ basıydı. 12 Ahitub Tsadok'un babasıydı, Tsadokc Sallum'un babasıydı. 13 Sallum Hilkiya'nın babasıydı, Hilkiyaç Azarya'nın babasıydı. 14 Azarya Seraya'nınd babasıydı, Seraya Yehotsadak'ıne babasıydı. 15 Yahuda ve Yeruşalim halkı Yehova tarafından Nabukadnezar eliyle sürğün edildiğinde Yehotsadak da onların arasındaydı.



BOLUM5 a Ezr 1:1 Oz21:1 b 2Kr 17:6 2Kr18:11 c 2Kr 17:23 BOLUM6 c Ba29:34 Çk6:16 d Sy3:17 1Ta6:16 e Çk6:18 Sy3:27 f Sy26:57 g 1Ta23:13 h Çk6:21 ı 1Ta 15:9 1Ta26:30 i Çk6:22 Le10:4 1Ta 15:10 j Çk6:20 k 1Ta23:13 l Çk6:26 ^lc: 7:38 İb 3:2 m Çk2:4 Çk15:20 Sy12:10 n Çk6:23 Çk24:1 Le10:1 o Çk28:1 1Ta24:2 o Sy3:32 Tk' 10:6 p Sy4:28 1Ta24:4 r Çk6:25 s Sy25:11 1Ta9:20 Me 106:30 S Ezr 7:5 t Ezr 7:4 u Ezr 7:3 ü 2Sa8:17 v 2Sa 15:27 2Sa20:25 1Kr 1:8 1Kr2:35 y 2Sa 15:36 2Sa17:17 2Sa18:19 z 2Ta26:20 a Ezr7:3 b Ezr 7:2 c Ne11:11 c 2Ta34:14 d 2Kr25:18 e Hğ1:1 2. Sütun a Çk6:16 b Sy3:18 c 1Ta23:7 c 1Ta6:2 d Çk6:20 1Ta23:13 e Çk6:22 Sy3:19



542



16 Levi'nina oğulları Ger­ som,* Kohat ve Merari'ydi. 17 Gersom'un oğullannın adla­ rı Libnib ve Simei'ydic. 18 Kohat'ınç oğulları Amram,dYitshar, Hebron ve Uzziel'di.e 19 Merari'nin oğulları Mahli ve Muşi' ydi.f Atalarının adlarına ğöre Levioğullarının aileleri şunlar­ dır^ 20 Geısomoğulları: Libnih Gersom'un oğluydu, onun oğlu Yahat, onun oğlu Zimma, 21 onun oğlu Yoah,1onun oğlu İddo, onun oğlu Zerah, onun oğlu Yeateray'dı. 22 Kohatoğullan: Amminadab Kohat'ın oğ­ luydu; Amminadab'ın oğlu Korah,i onun oğulları Assir, 23 Elkana ve Ebyasaf;i onun oğlu Assir, 24 onun oğlu Tahat, onun oğlu Uriel, onun oğlu Uzziya ve onun oğlu Saul'du. 25 Elkana'nınk oğulları Amasay ve Ahimot'tu. 26 Tsofay Elkana'nın oğluydu; Tsofay'ınl oğlu Nahat, 27 onun oğlu Eliab,m onun oğlu Yeroham ve onun oğlu Elkana'ydı.n 28 Samuel' ino oğullarının ilki Yoel, ikinci­ si Abiya'ydı.°1 29 Merarioğulları: Mahlip Merari'nin oğluydu; Mahli'nin oğlu Libni, onun oğ­ lu Simei, onun oğlu Uzza, 30 onun oğlu Simea, onun oğlu Hağğiya, onun oğlu Asaya'ydı. 31 Ahit Sandığı Yehova'nın evine yerleştirildikten' sonra Davuts bazı kişileri ilahi söyleme f Sy 3:20; 1Ta 23:21; g Sy 26:57; h Sy 3:18; ı 2Ta 29:12; i Sy 16:1; Sy 16:32; Sy 26:10; Yhd 11; j Çk 6:24; k 1Ta 6:36; l 1Ta6:35; m 1Ta6:34; n 1Sa1:1; o 1Sa1:20; o 1Sa 8:2; p Çk 6:19; Sy 3:33; 1Ta23:21; r 2Sa 6:17; Me 132:14; s 1Ta 15:16. 1Ta 6:16* 1. ayette "G erson"



543



I l a h i c i l e r . H a r u n ’u n o ğ u l l a r ı



hizmetinin ğözetimine ğetirdi. BÖLÜM6 32 Süleyman Yeruşalim'de Ye- a 1Kr6:14 b 1Ta16:42 hova'nın evini inşa edene kadar* Me68:25 c 1Ta16:4 bu kimiler Kutsal Toplanma Ça­ 1Ta16:37 2Ta35:15 dırının önünde ilahilerden1" so- c Ezr3:10 1Ko14:40 rumluydu;c her biri kendisine ve­ d 1Ta15:19 1Ta16:41 rilen ğörevde hizmet ediyordu.^ 1Ta25:1 33 Hizmet edenler ve oğulları 2Ta5:12 e 1Sa8:2 şunlardı: Kohatoğullarından ila1Ta6:28 hici Heman.d Heman'ın babası f 1Sa1:20 1Sa8:1 Yoel'di,e onun babası Samuel' g 1Sa1:19 h 1Ta6:27 di,f 34 onun babası Elkana,ğ ı 1Sa1:1 1Ta6:26 onun babası Yeroham, onun ba­ i Çk6:24 bası Eliel,h onun babası Toah' j Sy26:11 Me42:Üst tı, 35 onun babası Tsuf,ı k Sy3:19 l 1Ta25:1 onun babası Elkana, onun ba­ 2Ta5:12 2Ta29:30 bası Mahat, onun babası AmaMe50:Üst 1Ta15:17 say'dı, 36 onun babası Elkana, m n 1Ta6:20 onun babası Yoel, onun baba­ o Çk6:16 o 1Ta23:6 sı Azarya, onun babası Tsefan- p 1Ta15:19 ya'ydı, 37 onun babası Tahat, r 1Ta15:17 onun babası Assir, onun baba­ 2. Sutun sı Ebyasaf,i onun babası Korah'tı,j a Sy3:20 38 onun babası Yitshar,k onun bc Çk6:16 1Ta23:2 1Ta26:20 babası Kohat, onun babası Levi, c Sy3:7 onun babası da İsrail'di. Sy16:9 1Pe4:10



39 Kardeşi Asafl onun sağ; ya­ d Çk28:1 Sy3:10 nında hizmet ediyordu. Asaf' e Le4:20 Le17:11 ın babası Berekya'ydı,m onun Sy15:25 babası Simea, 40 onun baba­ f Çk30:10 2Ta29:24 sı Mikael, onun babası Baa- g Çk30:7 2Ta26:18 seya, onun babası Malkiya'ydı, h Çk29:38 41 onun babası Etni, onun ba­ ı Le9:2 Ef 5:2 bası Zerah, onun babası Ada- i Çk6:23 j Çk28:1 Sy3:32 ya'ydı, 42 onun babası Etan, k 1Ta6:4 onun babası Zimma, onun ba­ 1Ta9:20 l Ezr7:5 bası Simei'ydi, 43 onun baba­ m Ezr 7:4 sı Yahat,n onun babası Gerşom,° n Ezr 7:3 o 2Sa8:17 onun babası da Levi'ydi. o 2Sa15:27 44 Sol yanlarında hizmet eden kardeşleri Merarioğullanndanö Etan'dı.p Etan'ın babası Kişi,ronun babası Abdi, onun ba­ bası Malluk'tu, 45 onun baba­



1Kr1:8 1Kr2:35 p 2Sa17:17 r Yş21:5 s Yş21:3 S Sy13:22 Yş21:11 t Le25:31 u Ys21:12



1 . T A R İ H L E R 6 :3 2 -5 8 sı Haşabya, onun babası Amatsya, onun babası Hilkiya'ydı, 46 onun babası Amtsi, onun ba­ bası Bani, onun babası Semer'di, 47 onun babası Mahli, onun ba­ bası Muşi/ onun babası Merari,b onun babası da Levi'ydi. 48 Kardeşleri Levioğullarıc Tanrı'nın evi olan Çadırdaki bü­ tün hizmetleri^ yerine ğetiriyorlardı. 49 Harund ve oğulları Tanrı'nın kulu Musa'nın bütün emirlerine uyğun olarak İsra­ il'e® kefaret etmekf ve en kut­ sal şeylerle ilğili işleri yerine ğetirmek icin buhur sunağındağ buhur ve sunaktah yakılan su­ nuların dumanını1sunuyorlardı. 50 Harunoğullarü şunlardı: Ha­ run'un oğlu Eleazar,1 onun oğlu Finehas,k onun oğlu Abişua'ydı/ 51 onun oğlu Bukki, onun oğlu Üzzi, onun oğlu Zerahya'ydım, 52 onun oğlu Merayot,n onun oğlu Amarya, onun oğlu Ahitub' du,° 53 onun oğlu Tsadok,® onun oğlu da Ahimaats'tı.p 54 KohatoğullarT ailesinden olan Harunoğullarının, kurada kendilerine düşen bölğede, oba­ larına ğöre yerleştiği yerler şunlardı:s 55 Onlara Yahuda topraklarındaki Hebronş ve çev­ resindeki tüm otlaklar verildi. 56 Sehrin tarlaları ve yerleşimle­ r i ise Yefunneü oğlu Kaleb'e11ve­ rildi. 57 Harunoğullarına sı­ ğınma şehirlerindenv Hebrony verildi. Ayrıca Libnaz ve otlakla­ rı, Yattir,a Eştemoab ve otlakları, 58 Hilenc ve otlakları, Debirc ü Tkr 1:36; Yş 14:13; Hk 1:20; v Sy 3 5 :13; y Yş 20:7; Yş 21:13; z Yş 15:42; Yş 21:13; a Yş 15:48; 1Sa 30:27; b Yş 21:14; c Yş 15:51; Yş 21:15; Yş 15:15; Hk 1:11.



c



1 . T A R İ H L E R 6 :5 9 - 7 :2



L e v i ’y e ş e h i r l e r . S ığ ı n m a ş e h i r l e r i



ve otlakları, 59 Aşana ve ot­ lakları, Beyt-şemeşb ve otlakları; 60 Benyamin kabilesi toprakla­ rından Gebac ve otlakları, Alemetç ve otlakları, Anatotd ve ot­ lakları onlara verildi. Aileler arasında paylaştırılan şehirlerin toplam sayısı on üçtü.e 61 Kohatoğullarının ğeri ka­ lanına, her kabilenin ailelerin­ den ve Manasse kabilesinin yarı­ sından kurayla on şehirf verildi. 62 Geısomoğullar^ aileleri­ ne, İssakarh kabilesinin, Aşer1 kabilesinin, Naftalii kabilesinin topraklarından ve Manassei ka­ bilesinin Başan'daki toprakların­ dan on üç şehir verildi. 63 Merarioğullank ailelerine, Rubenl kabilesinin, Gadm kabi­ lesinin ve Zebulunn kabilesinin topraklarından kurayla on iki şe­ hir verildi. 64 Böylece İsıailoğulları Levioğullarınao otlaklarıylao1 birlikte şehirler verdi. 65 Yahudap ka­ bilesinin, Simeon' kabilesinin, Benyamins kabilesinin toprakla­ rından isimleri sayılan şehirler kurayla onlara verildi.



66 Kohatoğullarından bazı ailelere verilen şehirler Efraims kabilesi topraklarındandı. 67 Onlara sığınma şehirlerin­ den, Efraim'in dağlık bölğesinde bulunan Sekem'E ve otlak­ larını verdiler. Ayrıca Gezeru ve otlakları, 68 Yokmeamu ve ot­ lakları, Beyt-horonv ve otlakları, 69 Ayyalony ve otlakları, Gatrimmonzve otlakları onlara veril­ di. 70 Manasse kabilesinin ya­ rısına ait topraklardan da Anera ve otlakları ile Bileambve otlakla­



BÖLÜM6 a Yş2 :16 1Ta 4:32 b Ys 1 :10 1Sa6: 12 c Ys 1 24 Ys2 :17 c Ys2 :18 d İKr 26 1030 Yr1:1 e Y^2 :4 f Yİ 2 :5 g 1Ta 6:17 h Y^2 28 ı Ys2 30 i Y^2 32 j Ys2 :27 k Y^2 40 l Ys2 36 m Y^2 38 n Yş2 34 o Ys2 :41 o Sy3 :4 p Ta6:57 Ta6:58 r Yş1 :1 s Ta6:60 SYş2 20 t Yİ 2 7 Hk9: 1 Hk9:45 1Kr12:1 u Yş1 10 Ys2 :21 u Y^2 22 v Yş1 :11 Yş1 5 Ys2 22 y Ys1 :12 Y^2 24 Hk1:35 2Ta28:18 z Yş1 45 Ys2 24 a Y^2 25 b Ys 1 11 2Kr9:27 2. Sutun a Ys21:26 b Yş21:27 c Tkr4:43 Ys20:8 c Tkr 1:4 d Ys21:28 e 19:12 f Ys21:29 g Ys21:29 h Ys21:30 ı Ys 19:25 Ys21:31 i Ys 19:28 Hk1:31 j Ys21:32 k Mt3:13 l Ys20:7 Hk4:6 m Ys21:32 n Ys21:34 o Ys 19:13 Ys21:35 o Ys21:36 p Tkr4:43 Ys20:8



5 44



rı Kohatoğulları ailesinin ğeri ka­ lanına verildi.a 71 Gersomoğullarına,b Manasse kabilesinin yarısına ait topraklardan, Başan'da bulunan Golancve otlakları, Aştarotçve ot­ lakları verildi. 72 İssakar kabi­ lesi topraklarından Kedeşd ve ot­ lakları, Daberate ve otlakları, 73 Ramotf ve otlakları, Anemğ ve otlakları verildi. 74 Aşer ka­ bilesi topraklarından Maşal ve ot­ lakları, Abdonh ve otlakları, 75 Hukokı ve otlakları, Rehobi ve otlakları verildi. 76 Naftalij kabilesi topraklarından Çelile' dek bulunan Kedeşl ve otlakları, Hammon ve otlakları, Kiryataimmve otlakları verildi. 77 Merarioğullarının ğeri ka­ lanına, Zebulunn kabilesi top­ raklarından Rimmonoo ve otlak­ ları, Tabor ve otlakları verildi. 78 Rubeno kabilesi toprakların­ dan Urdün bölğesinin Eriha do­ laylarında, Urdün İrmağının do­ ğrusundaki yaylada bulunan Betserpve otlakları, Yahats' ve ot­ lakları, 79 Kedemots ve otlak­ ları, Mefaats ve otlakları verildi. 80 Gadt kabilesi topraklarından Gilead'da bulunan Ramotuve ot­ lakları, Mahanaimu ve otlakları, 81 Heşbonv ve otlakları, Yazery ve otlakları verildi.



7



İssakar'ın Tola,z Pua,a Yaşub ve Simronb adında dört oğlu vardı. 2 Tola'nın oğulları Uzzi, Refaya, Yeriel, Yahmay, İbsam ve Semuel'di, hepsi aşiret rei­ siydi. Tola'nın soyundan yiğit ve r Sy21:23; Ys 13:18; s Tkr 2:26; Ys 13:18; s Ys 21:37; t Ys 21:38; uYs 20:8; 1Kr4:13; ü Ba32:2; 2Sa2:8*; 2Sa 19:32*; v Sy 21:26*;Yş 13:17; y Sy 32:1; Ys 21:39; BÖLÜM 7 z Sy 26:23; a Ba 46:13; b Sy 26:24.



545



B e n y a m in , N a f t a li, M a n a s s e , E f r a i m



BÖLÜM7 a 2Sa24:1 1Ta21:5 b 1Ta12:32 c Sy26:25 c Vz9:11 d Ba35:18 Ba49:27 Sy26:41 e Sy26:38 1Ta8:1 f Ba46:21 g 1Ta7:10 h Sy26:38 1Ta8:1 ı 1Ta21:2 i 1Ta21:2 j 1Ta7:6 k Me33:16 l 1Ta7:7 6 Benyamin'ind Bela,e Bekerf m Ba46:21 Sy26:39 ve Yediaelğ adında üc oğlu var­ 1Ta8:5 dı. 7 Bela'nın,h Etsbon, Üzzi, n Ba46:21 Sy 26:39 Üzziel, Yerimot ve İri adında beş 1Ta8:5



kudretli adamlar vardı. Davut' una döneminde sayıları yirmi iki bin altı yüzdü. 3 Yizrahya Üzzi'nin oğluydu; Yizrahya'nın oğulları Mikael, Obadya, Yoel, İşşiya ve (. . .) idi.* Onların beşi de aşiret reisiydi. 4 Yanlarında da aşiretlerine ğöre kendi soyların­ dan, savaşa hazır otuz altı bin ki­ şilik orduları vardı, cünkü hepsi­ nin birçok karısı ve cocukları vardı.b 5 Ve onların İssakar ka­ bilesi ailelerinden olan kardeşle­ rinin, soy kütüğüne kayıtlıc yiğit ve kudretli kişilerinc toplam sayı­ sı seksen yedi bindi.



oğlu vardı. Hepsi aşiret reisi, yi­ ğit ve kudretli adamlardı. Onlar­ dan, soy kütüğüne kayıtlı1 yir­ mi iki bin otuz dört kişi vardı. 8 Beker'in oğulları Zemira, Yoaş, Eliezer, Elyoenay, Omri, Yeremot, Abiya, Anatot ve Alemet'ti; hepsi Beker'in oğluydu. 9 Aşi­ ret reislerine ğöre soylarına ay­ rılmış, soy kütüğüne kayıtlıi yi­ ğit ve kudretli yirmi bin iki yüz adam vardı. 10 Bilhan Yediael'ini oğluydu; Bilhan'ın oğulla­ rı Yeuş, Benyamin, Ehud, Kenaana, Zetan, Tarşiş ve Ahişahar'dı. 11 Hepsi Yediael'in oğullarıydı. Aşiret reislerine ğöre toplanıp sa­ vaş icin orduya katılabilecek on yedi bin iki yüz yiğit ve kudretli adamk vardı.



2. Sutun a Ba30:8 Ba49:21 b Ba46:24 c Sy26:48 c Sy26:49 d Ba30:3 Ba35:22 Ba46:25 e Ba41:51 f Ba50:23 Sy26:29 Sy27:1 Tkr3:15 g Sy26:33 h Sy27:7 Sy36:2 ı Sy26:30 Hk6:11 Hk8:2 i Sy1:33 Tkr33:17 Me60:7 j Sy26:35 k 1Sa5:8 12 İr'inl oğulları Suppimmve 1Sa7:14 Huppim'di.n Huşim Aher'in so­ 1Sa17:4 yuydu. l Ba37:34 m Me128:3 1Ta 7:3* İbranice metinde bir isim ek­ n 1Ta4:10 o Ys 16:3 siktir.



1 . T A R İ H L E R 7 :3 -2 4



13 Naftali'nina oğulları Yahtsiel,b Guni,c Yetser ve Sallum'du.c Bunlar Bilha'nınd oğullarıydı. 14 Asriel, Manasse'nine oğ­ luydu, onun Arami cariyesinden doğmuştu. (Gilead'ın babası olan Makir'if de bu kadın doğur­ muştu. 15 Makir, Huppim ve Suppim icin kadın aldı; kız kar­ deşlerinin adı Maaka'ydı.) İkinci­ sinin adı Tselofhad'dı,ğ fakat Tselofhad'ın sadece kızları oldu.h 16 Sonra Makir'in karısı Maaka bir oğlan doğurdu ve adını Pereş koydu. Onun erkek kardeşi­ nin adı Sereş'ti; oğulları Ulam ve Rekem'di. 17 Bedan Ülam' ın oğluydu. Bunlar Manasse oğlu Makir oğlu Gilead'ın oğullarıydı. 18 Kız kardeşinin adı Hammoleket'ti. O, İşhod'u, Abiezer'i1ve Mahla'yı doğurdu. 19 Semida' nın oğulları Ahyan, Sekem, Likhi ve Aniam'dı.



20 Sutelah Efraim'ini oğluy­ du. Sutelah'ıni oğlu Bered, onun oğlu Tahat, onun oğlu Eleada, onun oğlu Tahat, 21 onun oğlu Zabad, onun oğlu Sutelah; ayrıca Ezer ve Elead'dı. O toprak­ larda doğup büyümüş Gatlılark onları öldürdü, cünkü hayvan­ larını alıp ğötürmeye ğelmişlerdi. 22 Babaları Efraim ğünlerce yas tuttu.l Kardeşleri de onu teselliye ğeldi. 23 Daha son­ ra Efraim karısıyla birlikte oldu; kadın ğebe kalıpmbir erkek cocuk doğurdu. Çocuğun adını Beria* koydular, cünkü annesi onu doğurduğunda aile bir felaketn yaşamıştı. 24 Kızının adı Seera'ydı, Aşağıo Beyt-horon'u 1Ta 7 :2 3 * Anlamı, "Felaketle Gelen"



1. T A R İH L E R 7 :2 5 -8 :2 0



A ser ve B e n y a m in ’in soyu



ve Yukarı“" Beyt-horon'u,b ay­ BÖLÜM 7 rıca Uzzen-şeera'yı o kurdu. a Yş 16:5 2Ta8:5 25 Oğulları Refah ve Reşef'ti, b Yş 10:10 Yş21:22 onun oğlu Telah, onun oğlu Tac Çk33:11 han'dı, 26 onun oğlu Ladan, Yş 1:1 onun oğlu Ammihud, onun oğlu c Sy11:28 Sy14:6 Elişama, 27 onun oğlu Nun,c Sy32:12 Tkr34:9 onun oğlu da Yehoşua'ydı.*c d Ba28:19 28 Mülk edinip yaşadıkları Yş 16:2 Yş 16:7 yerler şunlardı: Beyteld ve cev- ef Yş 16:3 re kentleri, doğu tarafında Naa- g Yş 17:7 h 17:11 ran,e batı tarafında Gezerf ve 1Sa31:10 cevre kentleri, Sekemğ ve cevre ı Hk5:19 1Kr4:12 kentleri, Gazze ve cevre kentleri; i Hk1:27 29 Manasseoğullarının sınırın­ 1Kr9:15 2Kr23:29 daki Beyt-şeanh ve cevre kentle­ Zk12:11 ri, Taanak1ve cevre kentleri, Me- j Yş 12:23 1Kr4:11 ğiddoi ve cevre kentleri, Dorj ve k Hk1:22 cevre kentleri. İsrail oğlu Yusuf' l Ba49:20 unk oğulları buralarda yaşadılar. m Tkr33:24 Sy26:44 30 Aşer'in" oğulları Yimna,m n Ba46:17 o Sy26:45



Yişva, Yişvin ve Beria'ydı;° kız kardeşleri Serah'tı. 31 Be2. Sütun ria'nın oğulları Heber ve Malki- a Tkr1:15 1Kr8:1 el'di; Malkiel Birzait'in baba­ b 1Sa16:18 sıydı. 32 Heber ise Yaflet'in, 2Sa23:20 Somer'in* ve Hotam'ın babasıy­ c Çk30:14 c Sy1:41 dı; kız kardeşlerinin adı Sua'ydı. Sy2:28 Sy26:47 33 Yaflet'in oğulları Pasak, Bimhal ve Aşvat'tı. Bunlar Yaflet'in BÖLÜM8 oğullarıydı. 34 Semer'inoğul- d Ba35:18 Ba43:14 ları Ahi ve Rohğa, Yehubba ve Ba49:27 Aram'dı. 35 Kardeşi Helem'in e 1Ta 7:6 oğulları Tsofah, İmna, Seleş ve f Ba46:21 g Sy26:38 Amal'dı. 36 Tsofah'ın oğulları h Sy26:39 Suah, Harnefer, Sual, Beri, İmra, ı Ba46:21 i 1Ta 7:12 37 Betser, Hod, Samma, Silşa, j Sy26:39 İtran ve Beera'ydı. 38 Yeter'in k Yş21:17 1Sa13:16 oğulları Yefunne, Pispa ve Ara' 1Ta6:60 l Ru 1:1 ydı. 39 Ulla'nın oğulları Arah, m Ezr2:33 Hanniel ve Ritsya'ydı. 40 On­ Ne6:2 lar Aşer'in oğullarıydı. Hepsi de n Ne11:35 1Ta 7:27* Ya da "Yeşu” "Şemer”



32* 34. ayette



Eli; 9:32 o Yş 19:42 Yş21:24 o 1Ta8:13



546



aşiret reisi/ seçkin, yiğitbve kud­ retli adamlar, büyük beylerdi. Soy kütüğüne kayıtlıc olup savaş halinde orduya katılabilecek er­ keklerin toplam sayısı yirmi altı bindi.c Benyamin'ind ilk oğlu Bela,e ikincisi Aşbel,f ü^üncüsü Ahrah,ğ 2 dördüncüsü Nohah ve besincisi Rafa'ydı. 3 Bela'nın oğulları Addar, Gera,1 Abihud, 4 Abişua, Naaman, Ahoah, 5 Gera, Sefufan ve Huram'dıJ 6 Ehud'un oğulları, Geba'dak yalayan ailelerin aşiret reisleriy­ di. Sonra halkı Manahat'a sürğüne ğötürdüler. 7 İsimleri Naa­ man, Ahiya ve Gera'ydı. Halkı sürğüne ğötüren Gera, Üzza'nın ve Ahihud'un babasıydı. 8 Saharaim Moab halkını kovduktan sonra o topraklardal cocuk sahi­ bi oldu. Huşim ve Baara onun ka­ rılarıydı. 9 Diğer karısı Hodeş' ten doğan oğulları Yobab, Tsibya, Meşa, Malkam, 10 Yeus, Sakya ve Mirma'ydı. Bu oğullarının hepsi aşiret reisiydi.



8



11 Saharaim'in Huşim'den doğan oğulları Abitub ve Elpaal' di. 12 Elpaal'in oğulları Eber, Mişam, cevre kentleriyle bir­ likte Ono'yum ve Lod'un kuran Semed, 13 Beria ve Sema'ydı. Onlar Ayyalon'dao yalayan ai­ lelerin aşiret reisleriydi. Gatlıları kovanlar bunlardı. 14 Ayrıca Ahyo, Saşak, Yeremot, 15 Zebadya, Arad, Eder, 16 Mikael, İşpa ve Yoha, Beria'nın» oğulla­ rıydı. 17 Zebadya, Meşullam, Hizki, Heber, 18 İşmeray, İzlia ve Yobab, Elpaal'in oğulla­ rıydı. 19 Yakim, Zikri, Zabdi, 20 Elienay, Tsilletay, Eliel,



547



1 . T A R İ H L E R 8 :2 1 - 9 :1 2



S a u l ’u n a i l e s i . B a b i l ’d e n d o n e n le r



21 Adaya, Beraya ve Simrat, Sim ei'nina oğullarıydı. 22 İşpan, Eber, Eliel, 23 Abdon, Zikri, Hanan, 24 Hananya, Elam, Antotiya, 25 İfdeya ve Penuel, Saşak'ın oğullarıydı. 26 Samşeray, Seharya, Atalya, 27 Yaareşya, İlya ve Zikri, Yeroham'ın oğullarıydı. 28 Bunlar soylarına ğöre aşiret reisleri, ile­ ri ğelen adamlardı. Yemşalim'de yaşarla'dı.b 29 Gibeon'unc atası Yeiel, Gibeon'da yaşardı; karısının adı Maaka'ydı.ç 30 Onun ilk oğlu Abdon'du, diğerleri Tsur, Kiş, Baal, Nadab,d 31 Gedor, Ahyo ve Zeker'di.e 32 Miklot, Simeah'ın babasıydı.f Bunlar kardeşle­ riyle birlikte Yemşalim'de, diğer kardeşlerinin önündeki toprak­ larda yaşardı. 33 Nerğ Kiş'inh babasıydı, Kiş Saul'un 1 babasıydı; Saul Yonatan,i Malki-şua,i Abinadabk ve E^baal'inl babasıydı. 34 Yonatan'ın oğlu Merib-baal'di.m Merib-baal M ika'nınn babasıydı. 35 Mika'nın oğulları Piton, Me­ lek, Taıeaove Ahaz'dı. 36 Ahaz Yehoadda'nın babasıydı; Yehoadda Alemet, Azmavet ve Zimri' nin babasıydı. Zimri Motsa'nın babasıydı; 37 MotsaBinea'nın babasıydı. Binea'nın oğlu Rafah,°1 onun oğlu Eleasa ve onun oğlu Atsel'di. 38 Atsel'in altı oğlu vardı: Azrikam, Bokeru, İsmail, Searya, Obadya ve Hanan. Atsel' in oğulları bunlardı. 39 Kar­ deşi Esek'in ilk oğlu Ulam, ikin­ cisi Yeuş ve ücüncüsü Elifelet'ti. 40 Ulam'ın oğulları iyi ok atan,p yiğit' ve kudretli adamlardı, oğullansve torunlarının toplam sayısı



BÖLÜM8 a 1Ta8:13 b Ys 18:28 1Kr2:36 Ne11:4 c Ys9:17 Ys21:17 1Ta21:29 c 1Ta9:35 d 1Ta9:36 e 1Ta9:37 f 1Ta9:38 g 1Sa14:50 h 1Sa9:1 Elc 13:21 ı 1Sa9:2 1Sa10:11 1Sa11:15 1Sa14:47 1Sa15:23 i 1Sa14:45 1Sa18:1 2Sa1:23 j 1Sa14:49 k 1Sa31:2 1Ta9:39 l 2Sa2:8 2Sa4:12 m 2Sa4:4 2Sa9:6 2Sa 19:24 n 2Sa9:12 o 1Ta9:41 o 1Ta9:43 p 1Ta12:2 r 1Sa16:18 2Sa23:20 s Me 127:3 Me 128:3 Me 128:6



BÖLÜM9 a 1Ta7:9 1Ta7:40 Ez'2:59 b Le26:33 Y'39:9 c Ne7:73 c Ne11:3 d Ez'2:70 e Ys9:27 Ezı2:43 Ez'8:20 Ne3:26 f Ne11:4 g Ne11:7 h Ne11:1 He37:22 Ho 1:11 ı Ba46:12 1Ta2:4 i 1Ta2:5 Ne11:4 j Ne11:5 k 1Ta2:4 1Ta2:6 l Ne11:10 m Ne11:11 n Ne11:13



yüz elliydi. Bu sayılanların hepsi Benyaminoğullanndandı. Bütün İsrailliler soy kütüğü­ ne kaydedildi;a bunlar İsra­ il Krallarının Kitabında yazılı­ dır. Yahuda halkı sadakatsizlik ettiği için Babil'e sürğün edildi.b 2 Kendi şehirlerindeki mülklerine dönüp ilk yerleşen­ ler, kâhinler,c Levioğulları,c di­ ğer İsraillilerd ve Netinim'di.e 3 Yahudaoğullarından,f Benyaminoğullarından,ğ Manasse ve Efraimoğullarından bazıları Yemşalim'eh yerleşti. İsimleri ^öy­ leydi: 4Yahuda1 oğlu Perets' ini soyundan, Bani oğlu İmri oğlu Omri oğlu Ammihud oğlu Utay. 5 Silooğullarından*i ilk oğul Asaya ve onun oğulları. 6 Zerahoğullarındank Yeuel ve onların altı yüz doksan kardeşi.



9



7 B e n yam in oğu lların d an , Hassenua oğlu Hodavya oğlu Meşullam oğlu Sallu, 8 Yeroham oğlu İbneya, Mikri oğlu Uzzi oğlu Elah, İbniya oğlu Reuel oğlu Sefatya oğlu Meşullam. 9 Soylarına ğöre kardeşlerinin sayısı dokuz yüz elli altıydı. Bu adamların hepsi kendi aşiıetlerinin reisiydi. 10 Kâhinlerden Yedaya, Yehoyarib, Yakin, 11 Tanrı' nın evinde önderlik eden Ahitub oğlu Merayot oğlu Tsadok oğlu Meşullam oğlu Hilkiya oğlu Azarya,m 12 Malkiya oğlu Paşhur oğlu Yeroham oğlu Adaya, İmmer oğlu Meşillemitnoğlu Meşullam oğlu Yahzera 1Ta 9:5* Yahuda'nın ücüncü oğlu Şela' nın soyundan ğelenler; Baslanğıc 46:12' ye bakın.



1 . T A R İ H L E R 9 :1 3 -3 3



K a p ı g ö r e v l i l e r i . M a b e t t e k i g O re v le r



oğlu Adiel oğlu Maasay vardı. 13 Kardeşleri ve aşiret reisleriyle birlikte, Tanrı'nın evindeki işler­ de hizmet etmeye yeterli“" bu yi­ ğit adamların toplam sayısı bin yedi yüz altmıştı. 14 Levioğullarından, Merarioğulları soyundan Haşabyaboğlu Azrikam oğlu Haşşub oğlu Sema­ ya; 15 Bakbakkar, Hereş, Galal, Asafc oğlu Zikric oğlu Mikad oğlu Mattanya,e 16 Yedutunf oğlu Galal oğlu Semayağ oğlu Obadya, Elkana oğlu Asa oğlu Berekya vardı. O Netofalılarınh yer­ leşimlerinde yakıyordu. 17 Kapı ğörevlileri1 Sallum, Akkub, Talmon ve Ahiman'dı. Kardeşleri Sallum onların ba­ bıydı; 18 o zamana kadar doğu tarafındaki kral kapısında! ğörevliydi. Levioğulları bölüklerin­ deki kapı ğörevlileri bunlar­ dı.14 19 Korahl oğlum Ebyasafn oğlu Kore oğlu Sallum ve Korahoğullarıo aşiretinden kardeş­ leri Çadırın kapı bekriliğinden41 sorumluydu. Onların ataları da Yehova'nın mekanının ğirişinde bekrilik ederdi. 20 Gecmişte onlara Eleazarp oğlu Finehasr önderlik ederdi; Yehova onunlaydı.s 21 Meşelemya oğlu ZekeriyasToplanma Çadırının ğirişinde kapı ğörevlisiydi.



BÖLÜM9 a Çk18:21 1Ta26:6 1Ta26:30 b 1Ta6:45 Ne11:15 c Ne11:17 Ne12:35 c 1Ta25:2 d Ne11:22 e Ne13:13 f 1Ta25:3 g Ne11:17 h 1Ta2:54 Ne12:28 ı Ne11:19 i Ezr2:42 j Ne3:29 k 1Ta26:12 l Sy26:9 m Sy26:11 Me42:Üst Me44:Üst Me49:Üst n 1Ta6:23 o 1Ta6:37 0 Me84:10 p Çk6:25 Le10:6 Sy3:32 Yş 14:1 r Sy25:11 Yş22:30 Hk20:28 Me 106:30 s Sy25:13 Elc 7:9 S 1Ta26:14 t Ne12:28 Ne12:29 u 1Ta9:1 ü Çk18:21 v 1Ta25:1 y 1Sa9:9



2. Sütun a 1Ta23:32 2Ta23:19 Ne12:45 b 1Ta26:17 c 1Ta26:16 c 1Ta26:14 d 1Ta26:15 e 2Ta23:8 f 1Ta23:28 1Ta28:12 g 1Ta26:20 2Ta31:12 22 Kapı ediklerinde hizmet hı 1Ta23:32 1Sa3:15 Ml 1:10 etmek üzere secilmiş kapı 1Sy1:50 ğörevlilerinin toplam sayısı iki Sy3:36 j 1Kr8:4 yüz on ikiydi. Yerleşim yerle1Ta22:19 rit soylarınau ğöre belirlenmiş­ k Le2:1 1Ta23:29 ti. Onlar ğüvenilirlik ğerektirenu l Le23:13 m Çk27:20 bu özel ğörevlere Davutv ve ğöSy18:12 Le2:2 reny Samuel tarafından ğetiril- n Ne13:5 mişti. 23 Oğullarıyla birlikte o Çk25:6 o Çk30:25 Yehova'nın meskeni olan Çadı­ p Yr35:4



548



rın ve mabedin kapılarında nö­ bet tutmakla yükümlüydüler.â 24 Kapı ğörevlileri dört taraf­ ta, doğuda,b batıda,c kuzeydec ve ğüneyded duruyordu. 25 Ken­ di yerleşimlerinde bulunan kar­ deşleri de sırayla yedişere ğün ğelip onlara yardım ederlerdi. 26 Güvenilirlik ğerektiren bu özel hizmette kapı ğörevlisi ola­ rak yetenekli dört erkek bulu­ nuyordu. Levioğullarından olan bu adamlar Tanrı'nın evinin ye­ mek odalarındanfve hazinelerindenğ sorumluydular. 27 Gece­ yi Tanrı'nın evinin çevresinde ğecirirlerdi, cünkü nöbet tutmah sorumluluğu onlarındı. Ayrıca her sabah kapıları akmaları1 idn anahtarlar da onlarda bulunu­ yordu. 28 Onlardan bazıları hizmet­ te kullanılan takımlardani so­ rumluydu, onları sayıyla cıkarıp yine sayıyla yerlerine koyar­ lardı. 29 Bazıları tüm kut­ sal! kaplardan ve diğer takım­ lardan, ince undan,k şarap* ve yağdan,m akğünlüktenn ve pe­ lesenk yağındano sorumlu ki­ milerdi. 30 Bazı kâhin oğulla­ rı pelesenk yağıyla baharatları karıştırıp merhem "1 yaparlardı. 31 Korahoğullarından Sallum' unp ilk oğlu olan Levioğlu Mattitya sacda pişirilen1şeylerle ilğili ğüvenilirlik ğerektiren özel ğöreve ğetirilmişti. 32 Kohatoğullarından bazı kardeşleri de her Sebt ğünüs hazırlanan ekmekler­ dens sorumluydu. 33 Yemek odalarından so­ rumlu Levioğullarının aşiret reisr Le 2 :5 ; Le 2 :7 ; Le 6:21; s Çk 2 5 :3 0 ; Le 24:8; 1Sa 21:6; S Le 2 4 :6 ; 2Ta 2:4; 2Ta 13:11.



549



S a u l ’u n s o y u , o lu m u , g o m u lu ş u



lerinden,a ğündüz ve ğece idleri­ nin babında olduklanb için diğer ğöıevlerden muafc tutulan ilahicilerç vardı. 34 Levioğullarının aşiret reislerinden olup soy­ larına ğöıe ayrılmış bu ileri ğelen kimiler Yeruşalim'de yaşıyordu.d 35 Gibeon'une atası Yeiel Gibeon'da yaşardı; karısının adı Maaka'ydı. 36 Onun ilk oğlu Abdon'du, diğerleri Tsur, Kiş, Baal, Ner, Nadab, 37 Gedor, Ahyo, Zekeriyaf ve Miklot'tu. 38 Miklot, Simeam'ın babasıy­ dı. Bunlar kardeşleriyle birlikte Yeruşalim'de, diğer kardeşlerinin önündeki topraklarda yaşardı. 39 Nerğ Kiş'inh babasıydı, Kiş Saul'unı babasıydı, Saul Yonatan'ıni, Malki-şua'nıni, Abinadab'ınk ve E^baal'inl babasıydı. 40 Yonatan'ın oğlu Merib-baal' di.m Merib-baal Mika'nınn ba­ basıydı. 41 Mika'nın oğulları Piton, Melek, Tahrea ve Ahaz' dı.o 42 Ahaz, Yara'nın babasıy­ dı; Yara Alemet'in, Azmavet'in ve Zimri'nin babasıydı. Zimri Motsa'nın babasıydı. 43 Motsa Binea'nın babasıydı. Binea'nın oğlu Refaya,°1onun oğlu Eleasa ve onun oğlu Atsel'di. 44 Atsel' in altı oğlu vardı: Azrikam, Bokeru, İsmail, Searya, Obadya ve Hanan. Atsel'inp oğulları bunlardı.



BÖLÜM9 a 1Ta9:26 b Me84:4 c Ne11:22 c 1Ta6:31 d Ne11:1 e Yş21:17 f 1Ta8:31 g 1Sa14:50 h Elc 13:21 ı 1Sa9:2 1Sa10:11 1Sa11:15 1Sa14:47 1Sa15:23 i 1Sa14:45 1Sa18:1 2Sa1:23 j 1Sa14:49 1Ta8:33 k 1Sa31:2 l 2Sa2:8 2Sa4:12 m 2Sa4:4 2Sa9:6 2Sa 19:24 n 2Sa9:12 o 1Ta8:35 o 1Ta8:37 p 1Ta8:37 BÖLÜM10 r 1Sa31:1 s Le26:17 Tkr32:30 2Sa 1:21 s 1Sa31:2 t 2Sa 1:25 u 1Ta8:33 u 1Ta9:39



2. Sutun a 1Sa26:10 1Sa31:3 b 1Sa31:4 c Hk9:54 2Sa1:9 c Hk15:18 2Sa1:20 d Hk16:21 Hk16:23 e 1Sa31:4 f Çk20:13 1Ta10:13 Mt27:5 g 1Sa31:5 h 1Sa12:25 1 O Filistller'İsrail'e savaş açtı. Ho13:11 10 İsrail askerleri Filistliler- ı Tkr28:25 1Sa13:6 1Sa31:7 den kaçmaya başladı ve Gilboa i 1Sa31:8 Dağındas vurulup yere serildi­ j 1Sa28:4 1Sa31:9 ler. 2 Filistller Saul ile oğulları­ kl Hk16:24 Da5:23 nın peşine takıldı. Saul'uns oğul­ m 2Sa1:20 larından Yonatan'ı,t Abinadab'ıu n 1Sa31:10 ve Malki-şua'yı“ vurup öldürdü­ o Hk16:23 1Sa5:2 ler. 3 Savaş şiddetlendi ve Saul o Hk21:8 1Sa11:1 ağır bir yenilğiye uğradı. Sonun1Sa31:12



1 . T A R İ H L E R 9 :3 4 - 1 0 :1 3 da keskin nişancılar onu ğördü ve okla vurup yaraladılar.a 4 Saul silahtarına,b "Kılıcını çekipcbana sapla" dedi. "Yoksa bu sünnetsizlerç ğelip bana eziyet edecek."d Fakat silahtarı bunu yapmak istemedieçünkü çok korkmuştu. O zaman Saul kılıcını çekip kendi­ ni kılıcın üzerine bıraktı.f 5 Si­ lahtarı Saul'un öldüğünü ğörünce o da kendisini kılıcının üzerine bırakıp öldü.ğ 6 Böylece Saul, üç oğlu ve ev hal­ kından orada olan herkes öldü.h 7 Ovada bulunan İsrail halkı as­ kerlerin kaçtığını, Saul'la oğulla­ rının öldüğünü öğrenince şehir­ lerini terk edip kaçmaya başladı.1 Ardından Filistller ğelip oralara yerleşti.



8 Ertesi ğün, Filistller savaşta ölenleri soymak için ğeldiğinde/ Gilboa Dağındai Saul ve oğulları­ nın ölüsünü buldular. 9 Onu soyup silahlarını aldılar ve kafa­ sını kestiler.k Bunu putlarınal ve halka duyurmakm için Filistl ül­ kesinin her yerine haber saldılar. 10 Saul'un silahlarını kendi tan­ rılarının evinen koydular ve kafa­ sını Dağono evine astılar. 11 Gilead'da yaşayan tüm Yabeşlilero Filistllerin Saul'ap yaptıklarını duydu. 12 Onla­ rın bütün yiğit adamları kalkıp Saul'un ve oğullarının cesetleri­ ni aldılar. Bunları Yabeş'e ğötürüp kemiklerini Yabeş'teki' bü­ yük ağacıns altına ğömdüler ve yedi ğün oruç tuttular.^ 13 Saul Yehova'ya sadakatsiz­ liğ i yüzünden ve medyum bir p 1Sa 31:9; r 2Sa 2:5; 2Sa 21:12; s Ba 35:8; s Ba 50:10; 2Sa 3 :3 5 ; 1 1 S a 13:13; 1Sa 15:23.



1 . T A R İ H L E R 1 0 :1 4 -1 1 :1 8



D a v u t S i o n ’u e l e g e ç i r i r , y i ğ i t l e r i



kadına“" danıştığı icin öldü. Yehova'nın sözünü dinlemeyerek O'nun önünde imansızlık etmiş­ ti. 14 Yehova'ya danışmamıştı.b Sonunda Tanrı onu öldür­ dü ve krallığı Yesse oğlu Davut'a verdi.c



BÖLÜM10 a Le19:31 Le20:6 1Sa28:7 İş8:19 Elç 16:16 b 1Sa14:19 c Ru4:17 1Sa13:14 1Sa15:28 2Sa3:10 2Sa5:3



Tüm İsrailliler^ bir araya toplanıp Hebron'a,d Davut'un yanına ğiderek şöyle de­ diler: "Dinle, biz senin etin kemi­ ğinizi 2 Dün de, önceki ğün de, Saul krallık ederken bile İsra­ il'e savaşlarda önderlik edenf sen­ idin. Tanrın Yehova sana, 'Halkım İsrail'i sen ğüdeceksin,ğ evet, hal­ kım İsrail'e sen önder olacaksın'h dedi." 3 Böylece tüm İsrail ih­ tiyarları Hebron'a kralın yanı­ na toplandı ve Davut Hebron'da, Yehova'nın önünde onlarla bir antlaşma yaptı. Sonra da, Yehova'nın Samuel1aracılığıyla bildir­ diği söze ğörei Davut'u İsrail kra­ lı olarak meshettiler.i



U



BÖLÜM11 c 2Sa5:1 1Ta 12:23 d Sy13:22 2Sa2:1 2Sa5:5 e Tkr17:15 f Sy27:17 1Sa18:6 1Sa18:13 g 2Sa 7:7 Me78:71 Yhn 10:11 h 1Sa25:30 2Sa6:21 1Ta 17:7 ı 1Sa15:28 i İş55:11 j 1Sa16:13 2Sa2:4 2Sa5:3 k 2Sa5:6 l 15:63 Hk1:21 Hk19:10 m Ba10:16 Ba15:21 Çk3:17 n 2Sa5:6 4 Daha sonra Davut ve tüm İs­ o 1Kr8:1 2Ta5:2 rail halkı Yeruşalim'ek (Yebus'a)l Me2:6 Me48:2 ğittiler; o topraklarda Yebusilerm o 2Sa5:9 oturuyordu. 5 Yebus halkı Da2Sa6:10 1Kr2:10 vut'a "Buraya ğiremezsin"n dedi. p Y ^15:16 1Sa17:25 Fakat Davut SionoKalesini ele ğer 2Sa2:18 cirdi; oraya Davut Sehriö denir. s Me2:6 ¡s 2Sa5:7



6 Davut "Yebusilere ilk kim saldırırsa,p komutan ve yönetici ola­ cak" dedi. İlk harekete ğecen Tseruya oğlu Yoab'dır ve o ko­ mutan oldu. 7 Ve Davut bu sarp yerde yaşamaya başladı.s Bu yüzden oraya Davut Sehris den­ di. 8 Davut, şehirde ve çevre­ sinde, Millo'dan* başlayarak inşa işine ğirişti. Sehrin ğeri kalanını



1Ta 11:8* Sözcük ânlâmıylâ, "Höyük.' Muhtemelen kale benzeri bir yapı.



2. Sütun a Ne4:2 b 2Sa3:1 2Sa5:10 c 1Ta9:20 Me46:7 İş 8:10 c 2Sa23:9 d 1Sa16:12 e 2Sa23:8 1Ta27:2 f Yş23:10 g 1Ta8:4 h 2Sa23:9 ı 2Sa23:10 2Sa23:17 i 1Sa17:1 j Tkr28:25



550



ise Yoab onardı.a 9 Davut ğitğide ğüçleniyordu,1"çünkü ğöklerin* hâkimi Yehova onunlaydı.c 10 Davut'un yiğitlerinin ko­ mutanları ve tüm İsrail hal­ kı, onun krallığını var ğüçleriyle destekleyip Yehova'nın İsrail hakkında bildirdiği söze uyğun olarak onu kral yaptılar.d 11 Davut'un yiğitleri şunlardı: Üçlerin başı, Hakmonioğullarından Yaşobeame mızrağıyla bir kerede üç yüz adam öldürmüş­ tü/ 12 Ondan sonra Ahohioğluğ Dodo'nun oğlu Eleazarh var­ dı. O da üç yiğit arasındaydı.1 13 Filistîler'in savaş için toplan­ dığı Pas-dammim'dei Davut'un yanında olan oydu. Orada arpa ekili bir tarla vardı, fakat halk Filistîler yüzünden oradan kaçmış­ tı.! 14 O ise arazinin ortasında durup orayı Filistîlerin eline bı­ rakmadı ve onları öldürdü. Böylece Yehova, halkına büyük bir kurtuluş sağladı.k 15 Filistîler Refaim Ovasındal orduğah kurduğu sırada, otuz komutandan üçüm kayalıklara, Adullamn Mağarasındaki Davut' un yanına indiler. 16 Davut o sırada sarp bir yerdeydii Ve bir Filistî birliğiöBeytlehem'de bulu­ nuyordu. 17 Bir ara Davut bü­ yük bir hasretle "Ah keşke BeytlehemP kapısındaki sarnıçtan biraz su içebilseydim!"rdedi. 18 Bu­ nun üzerine bu üç adam Filistî orduğahına dalıp Beytlehem kak 1Sa 19:5; 2Sa 23:10; Me 18:50; Me 144:10; Oz 21:31; Lu1:71; l Yş15:8; İş 17:5; m 2Sa23:13; n 1Sa22:1; o 1Sa 23:25; o 1Sa 10:5; 1Sa 13:4; 1Sa 13:23; p 1Sa 20:6; r 2Sa 23:15. 1Ta 1 1 :9 * Sözcük ânlâm ıylâ, "ğökteki orduların" ya da "ğökteki kuvvetlerin"



5 51



A b is a y , B e n a y a . S a v a s ç ı y i ğ i t l e r



BÖLÜM11 a 2Sa23:16 b 1Sa7:6 c Ba9:4 Le17:10 Tkr 12:27 Elc 15:29 c 2Sa23:17 d 2Sa3:30 e 1Sa26:6 2Sa2:18 2Sa 18:2 2Sa23:18 f 2Sa23:19 g Ys 15:21 h 1Kr4:4 1Ta27:5 ı 2Sa23:20 1Ta27:5 i Hk14:6 1Sa17:36 20 Yoab'ınd kardeşi Abişaye 2Sa1:23 da üçlerin başıydı. Mızrağıyla sa­ j 1Sa17:4 k 1Sa17:7 vaşır üç yüz kişiyi yere sererdi; l 1Sa17:51 böylece ilk üçler kadar ünlenmiş- m 1Ta11:19 n 2Sa20:23



pısındaki sarnıçtan su çekti ve Davut'a ğetirdi.a Fakat Davut iç­ mek istemedi ve suyu yere döke­ rek Yehova'ya sundu.b 19 Söy­ le dedi: "Tanrımın önünde böyle bir şey asla yapamam! Canla­ rını tehlikeye atarak oraya ğiden bu adamların kanınıc mı içeyim? Onlar bu suyu canları pahası­ na ğetirdiler." Davut suyu içme­ ye razı olmadı.ç Bu üç yiğit işte bunları yapmıştı.



ti. 21 Üçler arasında diğer iki­ sinden daha üstün olduğu için onların başı olmuştu. Fakat yine de ilk üçlerin arasında yer almı­ yorduk



2. Sutun a 2Sa2:18 2Sa2:23 2Sa23:24 1Ta27:7 b 2Sa23:24 22 Kabtseel'değ önemli işler c 2Sa23:25 1Ta27:8 yapmış ğüçlü bir adam olan Ye- c 2Sa23:26 d 1Ta27:9 hoyadah oğlu Benaya,1 Moab- e 2Sa23:27 1Ta27:12 lı Ariel'in iki oğlunu öldürmüş- f 2Sa21:18 1Ta27:11 tu. Ayrıca karlı bir ğunde bir g 1Ta11:12 su çukuruna inip içindeki asla- h 1Ta27:13 ı 2Sa23:28 nıi öldürdü. 23 Beş arsın*! bo­ i 1Ta27:15 yundaki dev ğibi bir Mısırlıyı j Ba49:27 Hk19:14 yere serip olduren de oydu. Mı­ Hk20:15 1Ta12:2 sırlının elinde dokumacı sırığına k Hk19:13 benzeyen bir mızrakk vardı. Be- ml 2Sa23:29 2Sa23:30 naya elinde bir değnekle onun n Ys24:30 Hk2:9 üzerine yürüdü, elindeki mızra­ o 2Sa23:31 o 2Sa23:32 ğı çekip aldı ve Mısırlıyı kendi p 2Sa23:33 mızrağıyla öldürdük 24 Bun­ r 2Sa23:34 s 2Sa23:35 ları Yehoyada oğlu Benaya yap­ s 2Sa23:36 mıştı, o üç yiğit arasında ün- ut 2Sa23:38 1Sa26:6 Ezr9:1 lenmişti. 25 Otuzlardan daha Ne9:8 üstün olduğu halde, ilk üçlerin u 2Sa11:3 2Sa11:17 takımında yer almıyoıdu.m Yine 2Sa 12:9 2Sa23:39 de Davut onu muhafızlarının 1Kr15:5



başı yapmıştı.n



1 . T A R İ H L E R 1 1 :1 9 -1 2 :1 26 Savaşçı yiğğitlerin arasında şunlar vardı: Yoab'ın kaideci Asahel,aBeytlehemli Dodo'nun oğlu Elhanan,b 27 Harorlu Sammot,c Pelonluç Helets, 28 Tekoalı İkkeş'in oğlu İra,d Anatotlu Abiezer,e 29 Huşalı Sibbekay,f Ahohioğluğ İlay, 30 Netofalıh Maharay,1 Netofalı Baanah' ın oğlu Heled,i 31 Benyaminoğullarından GibealıkRibay'ınl oğlu İtay, Piratonlu Benaya,m 32 Gaaşn vadilerinden Huray, Arbatlı Abiel, 33 Baharumlu Azmavet,° Saalbonlu Elyahba, 34 Gizonlu Haşem'in oğulları, Hararlı Sağe'nin oğlu Yonatan,°1 35 Hararlı Sakha''ınp oğlu Ahiam, Ür'un oğlu Elifal,' 36 Mekeralı Hefer, Pelonlu Ahiya, 37 Karmelli Hetsro,s Ezbay oğlu Naaray, 38 Natan'ıns kardeşi Yoel, Hağri oğlu Mibhar, 39 Ammonlu Tselek, Tseruya oğlu Yoab'ın silahtarı Berotlu Naharay, 40 Yitri İra, Yitri Gareb,t 41 Hititli“ Uriya,“ Ahlay oğlu Zabad, 42 Rubenoğullannın ön­ derlerinden olan ve yanında otuz kiş>i bulunan Siza oğlu Adina; 43 Maaka oğlu Hanan, Mitinli Yoşafat, 44 Aşteratlı Üzziya, Aroerli Hotam'ın oğulları Sama ileYeiel, 45 Simri oğlu Yediael ve kardeşi Titsli Yoha, 46 Mahavlı Eliel, Elnaam'ın oğulla­ rı Yeribay ile Yoşavya, Moablı İtma, 47 Eliel, Obed ve Metsobalı Yaasiel. ■| Q



Davut, Kiş oğlu Saulv yüzünden saklanırken, sa­ vaşta ona yardım etmek için bazı yiğitlery Tsiklağ'a,z onun yanına



12



BÖ LÜ M 12



1Ta 1 1 :2 3 * Yaklaşık 2,23 metre.



v 1Sa27:1



y 2Sa 17:8; 1Ta 11:10; z 1Sa 27:6; 2Sa 1:1.



1 . T A R İ H L E R 1 2 :2 -2 1



D a v u t ’u k r a l l ı k i ç i n d e s t e k l e y e n l e r



ğeldi. 2 Yay taşıyan bu adam­ BÖLÜM12 lar, ok atarken“" ve sapanla taş fır­ a 1Sa20:20 b 1Sa17:49 latırkenb hem sağ; hem de solc c Hk3:15 ellerini kullanabiliyorlardı.^ BenHk20:16 yamin kabilesinden Saul'un kar­ c Ba49:27 1Sa18:4 deşleriydiler. 3 Başları Gibead 1Sa11:4 lı d Semaa'nın oğlu Ahiezer'di. e 1Ta 11:33 Diğerleri, onun kardeşi Yoaş, Az- f 1Ta 11:28 g 1Ta 11:15 mavet'in e oğjulları Yeziel ile Pelet, h Yş9:3 Beraka, Anatotluf Yehu, 4 otuz ı 1Ta27:28 yiğit arasında bulunan ve otuz­ i Sy26:11 1Ta9:19 ların başığ olan Gibeonlu h İşmaj 1Sa23:14 ya; Yeremya, Yahaziel, Yohanan, 1Sa23:29 1Sa24:22 Gederalı1 Yozabad, 5 Eluzay, 1Ta 11:16 Yerimot, Bealya, Semarya, Harik 2Ta25:5 foğullarından Sefatya, 6 Kora- l 2Sa 1:23 2Sa17:10 hoğullarından i Elkana, İşşiya, m 2Sa2:18 Azarel, Yoezer ve Yaşobeam; n Ba49:19 7 Gedorlu Yeroham'ın oğjulları Tkr33:20 o Le26:8 Yoela ile Zebadya'ydı. Me 18:39



8 Gadoğullarından bazıları 0 4:12 çölde, sarp yerlerdei ğizlenen Da- p Yş3:15 vut'un yanına ğeldiler. Bunlar ce­ 2. Sütun sur ve yiğit savaşçılardı, kalkan a 1Sa22:4 ve mızraklarını her zaman ha­ 1Sa23:14 zır tutarlardı,k yüzleri aslan 1Sa24:22 b 1Sa16:4 yüzü l ğibiydi ve dağlardaki cey­ 1Kr2:13 lanlar ğibi hızlıydılar.m 9 Ezer c 2Kr10:15 Elç4:32 onların başıydı. İkincisi Obadya, ücüncüsü Eliab, 10 dördüncü­ c 1Sa24:12 d Ba31:42 sü Mişmanna, beşincisi Yeremya, 1Sa26:23 Me 7:6 11 altıncısı Attay, yedincisi Eliel, 12 sekizincisi Yohanan, do- e 1Sa24:15 f Hk6:34 kuzuncusu Elzabad, 13 onunHk13:25 cusu Yeremya, on birincisi de g 2Sa 15:21 Makbannay'dı. 14 Gadoğulla- h Me54:4 ı 1Sa8:12 rındann olan bu adamlar komu­ 1Sa22:7 tandı. En ğüçsüzü yüz kişiye, 1 1Sa29:2 en ğüçlüsü bin kimiye bedeldi."" j Hk3:3 k 1Sa29:4 15 Birinci ayda, Ürdün İrmağıö l 1Sa30:1 taşıp bütün kıyılarını bastığıp sı­ m Tkr1:15 Tkr33:17 rada bu adamlar ırmağı ğeçtiler, n 1Sa30:1 ovalarda oturanların hepsini do­ o 1Ta5:24 ğuya ve batıya doğru kovdular. 1Ta 11:10



5 52



16 Benyaminoğullarından ve Yahudaoğjullarından bazıları da sarp yerlerde ğizlenena Davut' un yanına ğeldi. 17 O zaman Davut onların karşısına çıktı ve şöyle dedi: "Bana dostçabyardım etmeye ğeldiyseniz, sizinle tek yürek olurum.c Fakat elimeç hiç­ bir suç bulaşmamışken beni düş­ manlarıma teslim etmeye ğeldiyseniz, atalarımızın Tanrısıd bunu ğörsün ve ona ğöre hüküm ver­ sin."* 18 Tanrı'nın ruhuf otuz­ ların başı Amasay'ı etkisine aldı ve o şöyle dedi: "Ey Davut biz seninleyiz!ğ Ey Yesse oğlu senin tarafındayız. Selam olsun! Sana ve sana yardım edene selam ol­ sun! Çünkü Tanrın sana yardım ediyor."h O zaman Davut onları kabul etti ve komutanlarının arasına aldı.ı 19 Davut Filistîlerlei birlikte Saul'a karşı savaşa ğittiğinde, Manasse kabilesinden bazıları da onun tarafında yer aldı. Fakat Davut Filistîlere yardım etme­ di, çünkü Filistî müttefik beyle­ rij "Davut efendisi Saul'un tarafı­ na ğeçerse bizim başımız yanar"k diyerek onu ğeri ğönderdi. 20 Davut Tsiklağ'al ğeldiğinde Manasse kabilesinden onun ta­ rafına ğeçenler Adnah, Yozabad, Yediael, Mikael, Yozabad, Elihu, Tsilletay'dı. Onlar Manasse kabilesinden binbaşılardım. 21 Bunlar akıncı çetelerine kar­ şı Davut'a yardım ettiler,n çünkü hepsi ğüçlü kuvvetli yiğitlerdi.° Böylece orduda komutan oldu­



553



1. T A R İH L E R 1 2 :2 2 -1 3 :3



D a v u t’u n b ü y ü k ordu su



lar. 22 Davut'un etrafına toplananlann sayısı ğünden ğüne artıyordu/ öyle ki Tanrı'nın or­ dusu1’ ğibi büyükc bir ordu oluş­ muştu. 23 Yehova'nın emrineç ğöre krallığjıd Saul'dan alıp Davut'a vermek üzere Hebron'a,e Davut' un yanına ğelen silahlı savaşçılann sayıları şöyleydi: 24 Yahudaoğullarından, kalkan ve mızrak taşıyan savaşçıların sayısı altı bin sekiz yüzdü. 25 Simeonoğullarından savaşçı yiğitlerin sayısı yedi bin yüzdü. 26 Levioğullanndan dört bin altı yüz kişi vardı. 27 Hâiunoğullannınf başı Yehoyada'ydığ ve onun yanında üç bin yedi yüz kişi vardı. 28 Güçlü kuvvetli birğenç olanTsadokhve onun ai­ lesinden yirmi iki reis vardı.



BÖLÜM12 a 2Sa2:3 b Ba32:2 Ys5:14 c 2Sa3:1 Ey17:9 c 1Sa16:1 1Sa16:13 1Ta11:10 d 1Ta10:14 e 2Sa2:1 2Sa5:1 f 1Ta6:49 1Ta27:17 g 1Ta27:5 h 2Sa8:17 1Kr1:8 1Kr2:35 1Ta6:8 ı 1Ta8:33 i 1Ta8:1 1Ta12:2 j 2Sa17:10 k Yş 17:2 l Tkr33:18 m Es 1:13 Lu12:56 n Oz 14:8 Vz 7:19 Vz9:18 o Ys 19:10 ö Ys 19:32



2. Sütun a Yş 19:24 b Sy32:33 Yş 13:8 c 1Ta11:10 c Ba49:8 Ba49:10 2Ta30:12 Me 110:3 d 1Kr1:25 e Yş 19:17 f Ys 19:10 g Ys 19:32 31 Davut'u kral yapmaya ğe- h 2Sa16:2 ı 2Sa 17:28 lenler arasında Manassek kabi­ i 1Sa25:18 lesinin yarısından adlarıyla j 2Sa6:19 k Ba49:12 seçilmiş on sekiz bin kişi var­ l Tkr33:24 dı. 32 İssakaroğulla^ndan,l m 2Sa 17:29 n 1Sa25:18 İsrail halkının ne zamanm ne o Oz 11:10 Oz29:2 yapması ğerektiğini bilenn iki Vz 10:19



29 Saul'un 1 kardeşleri Benyaminoğullarındani üç bin kişi var­ dı ve o ğüne kadar onların ara­ sından pek çok kişi Saul evini sadakatle korumuştu. 30 Efraimoğullarından, her biri aşiretle­ rinde nam salmış, ğüçlü kuvvetli yirmi bin sekiz yüz yiğit ğelmişti.



yüz kişi vardı. Onlar aşiret reis­ leriydi ve bütün kardeşleri onla­ BÖLÜM13 rın emrindeydi. 33 Zebuluno ö 1Ta15:25 Oz 15:22 kabilesinden orduya katılan tam p 1Ki 12:7 donanımlı elli bin savaşçı var­ r Ck29:9 s Sy35:2 dı. Davut'u tüm yürekle destek­ 1Ta6:54 lemek üzere onun yanına toplan­ ¡s Sy3:6 Sy16:10 dılar. 34 Naftalio kabilesinden 1Ta15:2



bin reisle birlikte, büyük kalkan­ ları ve mızraklarıyla otuz yedi bin kişi vardı. 35 Danoğullarından savaşa hazır durumda yir­ mi sekiz bin altı yüz kişi vardı. 36 Aşera kabilesinden savaşa ha­ zır durumda kırk bin kişi orduya katıldı. 37 Ürdünb İrmağının diğer yakasında yaşayan Rubenoğulları, Gadoğulları ve Manasse ka­ bilesinin yarısından tam dona­ nımlı yüz yirmi bin asker vardı. 38 Savaşa hazır şekilde bir araya toplanan bu savaşçı yiğitler, Da­ vut'u tüm İsrail'in kralı yap­ mak için büyük bir kararlılıklac Hebron'a ğeldiler. İsrail halkı­ nın ğeri kalanı da Davut'u kral yapmak için tek yürek olmuş­ tuk 39 Davut'un yanında üç ğün kalarak orada yiyip içtiler,d kardeşleri onlar için hazırlık yap­ mıştı. 40 Ayrıca yakınlarda ya­ şayanlar ile İssakar/ Zebulunf ve Naftaliğ kabilelerinden birçokla­ rı da, eşekler/ develer, katırlar ve sığırlar üzerinde yiyecek ğetirdi. Büyük miktarda un ,1 in­ cir pestili/ üzüm pestili/ şaıap,k yağ/ sığırm ve koyunn ğetirdiler, çünkü İsrail'de büyük bir sevinç yaşanıyorduk ■i Q



Davut binbaşılara, yüzbaşılara ve bütün önder­ lere danıştık 2 Sonra tüm İs­ rail cemaatine şöyle dedi: "Eğer uyğun ğörüyorsanız ve Tanrı­ mız Yehova için makbulse, tüm İsrail topraklarında yaşa­ yan diğer kardeşlerimize/ kâ­ hinlere,' kendi şehirlerindes ve otlaklarında yaşayan Levioğullannas haber ğönderelim, onlar da ğelip bize katılsınlar. 3 Ve



1 3



1 . T A R İ H L E R 1 3 :4 -1 4 :1 1



S a n d ı k g e l i r ; U z z a . D a v u to g u lla r ı



BÖLÜM13 a 1Sa7:2 b 1Sa14:18 c 2Sa3:36 c 1Sa6:21 d 1Sa7:1 e Sy34:5 Yş 13:3 f Sy34:8 Zk9:2 g 1Ta 15:3 h Çk25:22 Sy7:89 1Sa4:4 2Sa6:2 2Kr19:15 ı Yş 15:9 Yş 15:60 6 Davut ve tüm İsrail halkı, i Çk37:5 1Sa6:7 kerubilerh üzerinde oturan ğer- j 2Sa6:3 k 2Ta23:18 çek Tanrı Yehova'nın adıyla anı­ l 1Ta25:1 1Sa10:5 lan sandığı ğetirmek için Yahuda' m n Çk15:20 daki Baala'ya1 (Kiryat-yearim'e) o 2Ta5:13 o 2Sa6:5 çıktılar. 7 Abinadab'ın evin­ p 2Sa6:6 Oz 11:2 den aldıkları Tanrı'nın sandığı­ r O z 13:10 nı yeni bir arabaya koydular;i ara­ s Sy4:15 S Le10:2 bayı Üzza ile Ahyo j sürüyordu. 2Sa6:7 8 Davut ve tüm İsrail halkı Tan- üt 2Sa6:8 Me 119:20



Tanrımızın sandığınıi‘ yanımıza ğetirelim." Çünkü Saul'un döne­ minde sandıkla ilğilenmemişlerdi.b 4 Orada toplanan herke­ se doğru ğöründüğü için böyle yapılmasını kararlaştırdılar.c 5 Ve Davut Tanrı'nın san­ dığın^ Kiryat-yearim'dend ğetirmek üzere, Mısır'daki“ ırmaktan Hamatf ğirişine kadar tüm İsrail halkını topladı.ğ



rı'nın önünde var ğüçleriyle ilahilerk söyleyerek, lirler,l telli sazlar,m tefler,n ziller ve borazanlaro çalarak bu olayı kutluyorlardı.“ 9 Kidon'un P harman yerine ka­ dar ğeldiler. Orada öküzler ara­ bayı devirecek ğibi olunca Üzza sandığı tutmak için elini uzattı.' 10 Bunun üzerine Yehova Üzza' ya çok öfkelendi ve sandığa elini uzattığı için s hemen orada onu yere serdi. Üzza Tanrı'nın önün­ de öldük 11 Davut çok öfke­ lendi^ çünkü Yehova Üzza'ya ani birhüküm vermişti.* Orası buğüne kadar Perets-uzza* olarak bili­ nir.



2. Sütün a 2Sa6:9 b Yş21:24 c 2Sa6:10 c 2Sa6:11 d Ba30:27 Ba39:5 1Ta26:5 Oz3:10 Oz 10:22 Ml3:10



e He28:2 f 1Kr5:1 g 11a22:2 h 1Kr5:6 2Ta2:3 ı 2Sa5:12 Me89:21 i Sy24:7 2Sa 7:8 1Kr10:9 j Tkr17:17 k 2Sa5:13 Me 127:5 12 Davut o ğün Tanrı'dan çok l 1Ta3:5 m korktuu ve "Simdi Tanrı'nın san­ n 2Sa5:14 Lu3:31 dığını yanıma nasıl ğetirece- o 1Kr 1:47 Mt1:6 o 2Sa5:15 1Ta 13 :1 1 * İbranice ifade "ğedik aç­ p 1Ta3:6 r 1Ta3:7 m ak" a n la m ın ı taşır. 1 1 * Anlam ı, s 2Sa5:16 S 1Ta3:8 "Üzza Gediği"



554



ğim?"" dedi. 13 Sandığı Davut ¡Şehrine, yanına ğetirmek yerine GatlıbObed-edom'uncevine tanı­ dı. 14 Tanrı'nın sandığı Obededom'un evinde üç ay kaldı,ç Yehova Obed-edom'un ev halkını ve ona ait her şeyi bereketli kıldı.d Sure kralı Hiram,f Davut'a ulaklarla birlikte, ev inşa etmek uzereğ sedir tomrukları,h duvarcılar, maranğozlar ğonderdi. 2 Davut Yehova'nın kendi­ sini İsrail kralı olarak destekledi­ ğini 1anladı, çünkü halkı İsrail'in iyiliği için krallığının itibarı art­ mıştık



1 4



3 Davut Yeruşalim'de birçok kadınlai evlendi; onlardan bir­ çok oğlu ve kızı oldu.k 4 Yeruşalim'de doğan çocuklarının ad­ ları şöyleydi: ^ammua,1 Sobab,m Natan,n Süleyman,° 5 İbhar,“ Elişua, Elpelet,p 6 Noğa, Nefeğ,r Yafia, 7 Elişama,s Beelyada, Elifelet.ş



8 Filistıiler Davut'un bütün İs­ rail'in kralı olarak meshedildiğini duydut ve onu aramaya başladı.u Bunu duyan Davut onların karşısına çıkmak üzere yola ko­ yuldu. 9 O sırada Filistîler Re­ faim Ovasına“ ğelip akınlar ya­ pıyorlardı. 10 Bunun üzerine Davut Tanrı'ya danışıp,v "Filistîlerin karşısına çıkayım mı? On­ ları elime verecek misin?" diye sordu. Yehova şöyle yanıt verdi: "Evet karşılarına çık, onları se­ nin eline vereceğim." 11 Böylece Davut Baal-peratsim'ey çıkıp onları yenilğiye uğrattı. Ve şöy­ le dedi: "Sular nasıl her şeyi ya1 2Sa 5:17; 1Ta 11:3; ü M e 2 :2 ; ü 2 S a 5 :1 8 ; 2 S a 5 :2 2 ; 2Sa 23:13; v 1Sa 23 :2 ; 1Sa 3 0 :8 ; 2Sa 5:19; Öz 3:6; y 2Sa 5:20; İs 28:21.



555



Davut’un unu. Sandık tasınır



rıp ğeçerse, Tanrı da benim elim­ le düşman saflarını yarıp ğeçti." Bu yüzden oranın adını Baal-peratsim* koydular.a 12 Filistliler putlannı orada bıraktı.b Ve Davut'un emriyle hepsi yakıldı.c 13 Daha sonra Filistliler ovaya bir akın daha yaptı.ç 14 Bunun üzerine Davut Tann'ya tekrar da­ nışta ve bu kez Tanrı ona şöyle dedi: "Onların peşinden ğitmeyeceksin; etraflarından dolaşıp baka* çalılarının önünde karsı­ larına çıkacaksın.“ 15 Baka ça­ lılarının üst dallarından yürüyüş sesleri duyduğunf zaman saldırı­ ya ğeçeceksin,ğ çünkü Tanrı Filistl ordusunu yere sermek için senin önün sırah ğitmiş olacak." 16 Davut Tanrı'nın kendisine emrettiği ğibi yaptı;1 böylece Filistlf ordusunu Gibeon'dani Gezer'ei kadar kovalayıp bozğuna uğrattılar. 17 Davut'un ünük bütün memleketlere yayılmaya banladı. Yehova sayesinde Davut bütün milletlere dehşet saldık Davut kendine Davut 1 5 Sehrinde evlerm yaptı ve sonra Tanrı'nın sandığı için yer hazırlayıp bir çadır kurdu.n 2 Ve şöyle dedi: "Tanrı'nın san­ dığını Levioğullanndan başkası taşımayacak, çünkü Yehova'nın sandığını taşımako ve O'na de­ virler boyu hizmet etmeko üze­ re Yehova onları seçti." 3 Son­ ra Davut Yehova'nın sandığınıp hazırlamış olduğu yere çıkarmak üzere tüm İsrail halkını Yeruşalim'e' topladı. 1Ta 1 4 :1 1 * Anlamı, "Yarıp G eçenlerin Efendisi" 14* M ezm ur 84:6'd aki dip­ n ota bakın.



BÖLÜM14 a 2Sa5:20 b 2Sa5:21 c Çk32:20 Tkr 7:25 2Ki 19:18 1Ko 10:14 c 2Sa5:22 d 2Sa5:23 Oz3:6 e Ys8:2 Me 18:34 f 2Sa5:24 g Hk7:9 1Sa14:10 h Tkr23:14 Hk4:14 45:2 ı Ba6:22 Çk39:32 1Yh5:3 i 2Sa5:25 j Ys 16:10 k Y:ş6:27 l Tk'2:25 Tkr 11:25 Y:ş2:9 BÖLÜM15 m 2Sa 7:1 n 1Ta16:1 Me 132:5 Elc 7:46 o Sy4:15 Tkr 10:8 Tkr31:9 3:3 1Ta15:15 ö Çk40:15 Sy8:15 Sy18:2 Tkr21:5 p 2Sa6:12 r 1Ta13:5 2. Sutun a Sy3:3 Sy3:9 1Ta6:49 b 1Ta15:11 c 1Ta6:1 c 1Ta6:30 d Sy3:17 e 1Ta23:8 f Çk6:22 g 1Ta15:11 h Çk6:18 1Ta6:18 ı 2Sa8:17 1Ta12:28 i 1Sa22:20 1Kr2:35 j 1Ta15:5 k 1Ta6:30 l 1Ta15:7 m 1Ta15:8 n 1Ta15:9 o 1Ta9:34 1Ta24:31 ö 1Sa7:1 p 2Sa6:3 1Ta13:7



1 . T A R İ H L E R 1 4 :1 2 - 1 5 :1 6 4 Davut, Hamnoğullarınıa ve Levioğullarını topladı; ğelenler: 5 Kohatoğullanndan önder Uri­ elb ve kardeşleri, yüz yirmi kişi; 6 Merarioğullarındanc önder Asayaç ve kardeşleri, iki yüz yir­ mi kişi; 7 Gerşomoğullarındand önder Yoele ve kardeşleri, yüz otuz kişi; 8 Elitsafanoğullanndanf önder Semayağ ve kar­ deşleri, iki yüz kişi; 9 Hebronoğullarından önder Eliel ve kardeşleri, seksen kişi; 10 Uzzieloğullanndanh önder Amminadab ve kardeşleri, yüz on iki kişi. 11 Davut ayrıca kâhinler­ den Tsadok1ile Abiatar'ıi ve Levi­ oğullanndan Uriel,i Asaya,kYoel/ Semaya,mElieln ile Amminadab'ı yanına çağırdı 12 ve şöyle dedi: "Siz Levioğullarının aşi­ ret reislerisiniz.° Siz ve kardeşle­ riniz kendinizi anndırınlo1 İsrail' in Tanrısı Yehova'nın sandığını, onun için hazırladığım yere ğetireceksiniz. 13 İlkinde bunu siz yapmadığınız içinp Tanrımız Ye­ hova bize hüküm verdi,' çünkü O'nun rehberliğini usulüne ğöre aramadık."s 14 Bunun özerine kâhinler ve Levioğulları İsrail'in Tanrısı Yehova'nın sandığını ğetirmek üzere kendilerini arındır­ dılar.^ 15 Sonra Levioğulları Yehova'nın talimatıyla Musa'nın em­ retmiş olduğu ğibi, Tanrı'nın sandığını sırıklarından tuta­ rak omuzları üzerinde taşıdılar.“ 16 Davut, Levioğullarının ön­ derlerine, bütün çalğılarla,“ telli sazlar,v lirlery ve zillerz eşliğinde, r 2Sa 6:8; 1Ta 13:11; s Sy 4:15; Sy 7:9; Tkr 31:9; s 2Ta 29:15; 2Ta 29:34; t Çk 37:5; Sy 4:6; 2Ta 5:9; ü Çk 25:14; ü 1Ki 10:12; 2Ta 5:13; v 1Ta 16:5; Me 33:2; y Me 149:3; z 2Ta 5:12.



1 . T A R İ H L E R 1 5 :1 7 - 1 6 :4 sevinçle ve yüksek sesle ilahi söy­ lesinler diye kardeşleri arasın­ dan ilahicilerâ ğörevlendirmelerini söyledi. 17 Levioğulları da şunları ğörevlendirdi: Yoel oğlu Heman,b onun kardeşlerinden Berekya oğlu Asaf,c kardeşleri Merarioğullarından Kuşaya oğlu Etan;ç 18 onların yanında ikinci bir bö­ lük13 olarak kardeşleri Zekeriya,e Ben, Yaaziel, Semiramot, Yehiel, Ünni, Eliab, Benaya, Maaseya, Mattitya, Elifelehu, Mikneya ve kapı ğörevlisi Obed-edomf ile Yeiel. 19 İlahicilerden Heman,ğ Asafh ve Etan yüksek sesle1 çalı­ nan bakır zillerden sorumluydu; 20 Zekeriya, Aziel,* Semiramot, Yehiel, Ünni, Eliab, Maaseya ve Benaya, Alamot'a* ğöre akort edilmiş telli sazlardan sorum­ luydu;) 21 b aşm ü zisyen ler Mattitya,k Elifelehu, Mikneya, Obed-edom, Yeiel ve Azazya, Seminit'e*1ğöre akort edilmiş lirlerdenm sorumluydu. 22 Sandı­ ğı taşıyan Levioğullarının önderi Kenanyantansıma hizmetinde on­ ları eğitiyordu; çünkü bu konuda ustaydı.o 23 Berekya ve Elkana sandığın yanında hizmet eden kapıgö'evlile^ydi.ö 24 Kahin­ lerden Sebanya, Yoşafat, Netanel, Amasay, Zekeriya, Benaya ve Eliezer Tanrı'nın sandığı önün­ de yüksek sesle borazanp yalardı. Obed-edom ve Yehiya ise sandı­ ğın yanında hizmet eden kapı ğörevlileriydi. 1Ta 15:20* İbranice A l a m o t . Anlamı bi­ linmeyen bir müzik terimi. Muhteme­ len, soprano kız sesine ya da tenor erkek sesine atfeder. 21* Sözcük anlamıyla, "sekizinci"; muhtemelen sekizinci per­ deye ya da alt oktava atfeden bir terim.



Sandık Yeruşalim’de, buyuk sevinç BÖLÜM15 a 1Ta6:31 1Ta 15:27 b 1Ta6:33 1Ta25:5 c 1Ta6:39 1Ta25:2 Me83:Üst c 1Ta6:44 d 1Ta25:9 e 1Ta 16:5 f 1Ta 15:21 1Ta 16:5 g 1Ta6:33 1Ta25:1 2Ta5:12 h 1Ta 15:17 ı 1Ta 13:8 i 1Ta 15:18 j Me46:Üst k 1Ta 16:5 l Me6:Üst m 1Sa10:5 1Ta25:6 Me92:3 n 1Ta 15:27 o 1Ta25:7 Oz22:29 o 1Ta9:21 p 1Ta 16:6 2Ta 15:14 2Ta23:13



a 2Sa6:12 b 1Kr8:1 c Sy31:14 1Sa8:12 c 1Ta 13:14 d 2Sa6:5 e Eli: 26:22 f 2Sa6:13 g 1Kr10:12 1Ta9:33 2Ta5:12 h 1Ta 15:22 ı 1Sa2:18 i 2Sa6:15 j 1Ta 16:6 k 1Ta 15:16 l 2Sa6:5 m 2Sa6:15 1Ta 13:8 n Sy10:33 1Ta 17:1 İb 9:4 o 1Sa18:27 2Sa3:13 o Çk15:20 Me30:11 p 2Sa6:16 (Oz11:12



r 2Sa6:17 s 1Kr8:1 1Ta 15:1 2Ta 1:4 •ş1Kr8:5 2Ta5:6 t Le1:3 ü Le3:1



556



25 Davut,â İsrail ihtiyarları1" ve binbaşıları,c hep birlikte yürü­ yerek Obed-edom'unç evine ğittiler ve Yehova'nın ahit sandığını alıp sevinçle ğetirdiler.d 26 Yehova'nın ahit sandığını taşırlar­ ken Levioğullarına yardım ettiğie için O'na yedi ğenç boğa ve yedi koç kurban ettiler.f 27 Davut, sandığı tanıyan tüm Levioğulları, ilahiciler ve ilahicilerinğ taşıma işine önderlik eden Kenanya,hka­ liteli kumaştan kolsuz üstlük ğiymişti. Davut'un üzerinde ayrıca keten efod1vardı. 28 Tüm İsra­ illiler Yehova'nın ahit sandığını boru* ve borazanı sesleriyle, ziller,k telli sazlar ve lirler1 çalarak, sevinç nidalarıylamğetiriyorlardı. 29 Yehova'nın ahit sandığın Davut Sehrine vardığında, Saul' un kızı Mikalo pencereden baktı. Bu olayı kutlarken8 Kral Davut' un oynayıp zıpladığını ğörünce, içinden onu hor ğördü.P 1



d



Böylece Tanrı'nın sandığını ğetiripr Davut'un onun için kurduğu çadıras yer­ leştirdiler. Ve sonra Tanrı' nın huzurunda, yakılan sunular ve paylaşma kurbanları sunma­ ya başladılar.s 2 Davut yakılan sunuyut ve paylaşma kurbanlarınıu sunmayı bitirince, Yehova' nın adıyla halk için hayı'duau etti.v 3 Ayrıca, kadın erkek tüm İsraillilere birer somun ek­ mek, birer parça hurma pestili ve üzüm pestili dağıttı.y 4 Sonra Levioğullarındanz bazılarını Yehova'nın sandığı önünde hizmet etmeleri“"için ğörevlendirdi. On-



16



ü Sy 6 :2 3 ; Yş 22:6; 2Sa 6:18; 1Kr 8:1 4; v 2Sa 6:18; y 2Sa 6:19; z 1Ta 15:16; a Sy 18:2.



557



Leviogulları Davut’un ilahisini söyler



BÖLÜM16 a Me38:Ust Me103:2 b 1Ta16:7 c 1Ta23:5 c 1Ta6:39 d 1Ta15:18 e 1Ta15:21 f 1Ta15:17 g 1Ta15:16 h 2Ta15:14 2Ta23:13 ı 2Sa22:1 2Sa23:1 1Ta16:4 2Ko9:12 i 1Ta6:39 j 2Ta31:14 k Me105:1 Me106:1 Kl4:2 l İş 12:4 Ro10:13 7 Davut Yehova'ya şükret­ m Me67:2 Elli2:14 mek1üzere bir mezmuru* ilk kez n 2Sa22:50 2Sa23:1 o ğün Asafi ve kardeşlerine verdi: Ef5:19 Me71:17 8 "Yehova'ya şükürler sunun,k o M e 107:43 o Le22:32 O'na adıyla yakarın/ p Me 105:3 45:25 İşlerini halklar arasında Yr9:24 bildirin!m 2Ko 10:17 r 1Ta28:9 9 O 'nu ilahilerle, ezğilerle Me 104:34 Flp4:4 anın,n s Ams5:6 Tsf2:3 Harika işlerinio aklınızdan s Me24:6 Me27:8 çıkarmayın. Ho5:15 10 O'nun kutsalo adı övüncü­ t Me 106:2 Me 111:4 nüz olsun.p u Me 105:5 e 119:137 Yehova'ya yönelenlerin yü­ ü M İş41:8 v Me33:12 reği sevinçle dolsun.' Me135:4 1Pe5:13 11 Yehova'nın rehberliğini ara­



lar hem İsrail'in Tanrısı Yehova' nın işlerini halka hatırlatacak/ hem de şukranlarlab O'nu yücel­ teceklerdik 5 Başları Asaf'tı;ç ondan sonra Zekeriya ve Yeiel, Semiramot, Yehiel, Mattitya, Eliab, Benaya, Obed-edom ve Yeield ğeliyoıdu; bunlar telli sazlar ve lirlerden/ Asaff ise yüksek ses­ le çalınan zillerdenğ sorumluy­ du. 6 Kâhinlerden Benaya ve Yahaziel, Tanrı'nın ahit sandığı önünde sürekli çalınan borazanlardanh sorumluydu.



yın, O'nun ğücünü dileyin.s Her zaman O'ndan yardım bekleyin.s 12 Yaptığı harika şeyleri hatırlayın,t Mucizelerini, ağzından çı­ kan hükümleri unutma­ yın.“ 13 Ey siz, kulu İsrail'in soyu,“ Siz Yakup'un oğulları, seç­ tiği kulları.v 1Ta 1 6 :7 * Sözcük anlamıyla, "bağış"



1 . T A R İ H L E R 1 6 :5 -2 4



14 O, Tanrımız Yehova'dır;a hü­ kümleri1’ tüm yeryüzün­ de ğeçerlidir. 15 Devirler ğeçse de yaptığı ahdi,c Binlerce nesil ğeçse de ver­ diği emri hatırlayın.^ 16 İbrahim'le yaptığı ahdi,d İshak'a ettiği yemini, e 17 Yakup için kural olarak koy­ duğu/ İsrail için devirlerce ğeçerli bir ahit kıldığı sözünü unutmayın.ğ 18 Çünkü 'Sana miras olaiâkh Kenan diyarını vereceğim'1 dedi. 19 O sırada henüz birkaç kişiydiler,i Evet, orada bir avuç yaban­ cıydı onlar.i 20 Bir milletten öbürüne dola­ şıp duıdular,k Bir krallıktan çıkıp başka memlekete ğirdiler.l 21 Kimseye onları mağdur ettirmedi,m Onlar uğruna kralları azarladı,n



22 'Meshettiklerime dokunma­ 2. Sütun yın, a Çk15:2 Me95:7 Peyğamberlerime kötülük b Me119:164 c Me105:8 etmeyin!' dedik c Tkr 7:9 d Ba15:18 23 Ey bütün dünya, Yehova'ya Ba17:2 e Ba26:3 ilahi söyleyin!o f Ba28:14 O'nun sağladığı kurtuluşu g Me105:10 h Tkr32:8 her ğün duyurun.p ı Ba12:7 Ba17:8 24 Milletlere O'nun ihtişamını, Ba35:12 i Ba34:30 Halklara harika işlerini an­ Tk'26:5 j İb 11:13 latın. k Ba20:1 Ba46:6 l Me105:13 n Ba 12:17; B 20 :3 ; o Ba 20:7; Me 105:15; o Me 96:1; m Ba31:42 p Me 40:10.



1 . T A R İ H L E R 1 6 :2 5 -4 2



Şükran ilahisinin devamı



BÖLÜM16 a Me 145:3 2Ko 11:31 Diger tanrılardan çok b Çk15:11 c Le 19:4 O'ndan korkülmalıdır.b İi, 45:20 1Ko8:4 Çünkü halkların bütün tan­ CBa1:1 Me 102:25 rıları, değersiz ilahlarİs, 44:24 dır;ç d Tkr33:26 Me8:1 Yehova ise gökleri yaratan­ e Me28:7 1Ti 1:11 dır.? f Me63:2 Me68:34 İtibar ve görkem O'nün hüMe 115:1 züründa,d g Tkr28:58 Ne9:5 Küdret ve sevinç O'nün Me66:2 Me148:13 mekanındadır.e h 1Ta29:5 İs 18:7 Ey halklar, onürü Yehova'ya Mt5:23 ı Tkr26:10 verin, Me95:6 İhtişamından ve küdretin- i Me 104:5 Vz1:4 den ötürü onürü Yeho­ j Me97:1 Me98:4 va'ya verin.f k Me96:10 Vh 19:6 Yüce adının hak ettigi onürü l Me93:4 Yehova'ya verin,g m Me98:7 n Me96:12 Armağanlar getirip hüzüİs55:12 o Me96:13 rüna gelin.h



558



25 Çünkü Yehova büyüktür, tüm övgülere layıktır,“



34 Yehova'ya şükürler sünün, çünkü O iyidir,a



26



35 Ve söyle deyin: 'Kürtar bizi Tanrımız, Kürtarıçımız,ç



27



28



29



Kütsal giysiler içinde Yehova'nın önünde egilin! 30 Dünyada yasayan herkes O'nün korküsündan tit­ resin! Yeryüzü ise sapasaglam kürüldü; Asla sarsılmayaçak.i 31 Gökler sevinsin, yeryüzü neseyle çossün/ Milletler arasında desinler ki, 'Yehova kral oldü!'k 32 Deniz ve bütün içindekiler gürlesin/ Kırlar ve üzerinde yasayan­ lar sevinçten cossün.m 33 Ormandaki bütün agaçlar da Yehova'nın önünde se­ vinçle haykırsın.11 Çünkü O, dünyayı yargıla­ maya geldi.o



2. Sütun a 2Ta5:13 Lü18:19 b Me103:17 Yr31:3 Ağ3:22 c Me68:20 CMe 122:4 d Me149:1 İs43:21 Kl3:16 e Eli;26:17 f Ne9:5 Me69:30 Me69:31 Me72:19 g Ne8:6 h 1Ta 15:17 ı Çk29:38 2Ta 13:11 Ezr3:4 i 1Ta 16:4 j 1Ta 12:28 k 1Kr3:4 2Ta 1:3 l Çk29:39 Sy28:3 2Ta2:4 2Ta31:3 m 1Ta25:1 n Ezr3:11 Me86:15 Me103:17 o 1Ta 16:4 2Ta5:13



Vefalı sevgisi sonsüzdür.b



Kütsal ismine sükürler sünalım,ç Seni kıvançla yüçeltelimd diye bizi milletler arasın­ dan toplayıp kürtar.e 36 İsrail'inTanrısı Yehova'ya de­ virler boyü şükürler öl­ sün!' "f Ve bütün halk "Amin!" diye­ rek Yehova'yı yüçeltmeye basla­ dır 37 Sonra Davüt, Asaf'ıhve kar­ deşlerini Yehova'nın ahit sandıgı önünde her günı yapılması gere­ ken hizmetleri yerine getirmelerii için orada bıraktı. 38 Obededom ve kardeşleri altmıs sekiz kikiydi; Yedütün oglü Obededom ve Hosa kapı görevlisiydi. 39 Kâhin Tsadoki ve kâhin kar­ deşleri Gibeon'daki yüksek yerde,*k Yehova'nın Kütsal Ça­ dırı önündeydiler. 40 Görev­ leri, Yehova'nın İsrail'e verdigi kanünda yazılı bütün emirlere göre, sünakta Yehova'ya her gün sabah aksam yakılan sünü sünmaktı.l 41 Onların yanında Hemanm ve Yedütün'la birlikte, Yehova'ya "Vefalı sevgisi sonsüzdür"n diye şükretmek» için tek tek adlarıyla seçilmisö diger er­ kekler dürüyordü. 42 Hemanp ve YedütünrTanrı'ya ilahiler söy­ lenirken çalınan borazanlardan/ o Ezr 8:20; p 1Ta 6:33; r 1Ta 15:17; s 2Ta 29:26. 1Ta 1 6 :3 9 * İbraniçe b a m a , tapınm a âmâcıylâ kürülan özel yerler.



559



Mabet fikri. Davut’la krallık ahdi



zillerden ve diğer çalğılardan so­ rumluydu; Yedutunoğullana da kapıda ğörevliydi. 43 Ve her­ kes evine ğitti.b Davut da kendi evine dönüp ev halkı için hayır­ dua etti.



a 1Ta25:3 b 2Sa6:19 1Kr8:66



BÖLÜM17 c 2Sa 7:1 c 1K' 1:8 1Ta29:29 "i W Davut kendi evine yerleş- d 1Ta14:1 e İb 9:4 1 • tikten sonra,c Natanç pey- f 2Sa 7:2 1Ta15:1 ğambere şöyle dedi: "İşte, ben se­ 2Ta1:4 dir ağacından yapılmışd bir evde g 1Ta22:7 h 2Sa 7:3 yaşıyorum, fakat Yehova'nın ahit ı Sy12:6 7:5 sandığıebezden bir çadırda duru- i 2Sa 1Kr8:19 1Ta22:8 yor."f 2 Natan da Davut'a "Yü­ j 2Sa 7:6 reğinden ne ğeçiyorsa onu yap,ğ k Sy4:25 Me78:60 çünkü Tanrı seninle"h diye karşı­ l Çk40:2 2Sa6:17 lık verdi. m Le26:12 3 O ğece Natan'a Tanrı'nın şu n 2Sa 7:7 o 1Sa16:12 1Sa17:15 sözü ğeldi:1 4 "Kulum Davut'a Me78:70 ğidip de ki, Yehova şöyle di­ o 1Sa25:30 yor: 'Oturacağım evi sen yap- p 2Sa6:21 1Sa18:14 2Sa8:6 mayacaksın.i 5 İsrail'i Mısır' r 1Sa25:29 1Sa26:10 dan çıkardığım ğünden beri bir s Ba12:2 evde oturmadım.! Oradan ora­ 1Sa18:30 2Sa 7:9 ya, birçadi'dankdiğerinel taşınıp Me 75:7 Lu1:52 durdum. 6 Tüm İsrail'de dos Me44:2 laştığımmbunca zaman boyunca, İş61:3



halkıma çobanlık etmelerini em­ rettiğim İsrail hâkimlerinden bi­ rine "Neden Bana sedir ağacın­ dan bir ev yapmadınız?" diye hiç sordum mu?'n 7 Kulum Davut'a diyeceksin ki, ğöklerin hâkimi Yehova şöy­ le diyor: 'Seni sürü ğüttüğün ot­ laklardan alıp,o halkım İsrail'in önderio yaptım. 8 Her nereye ğidersen seninle olacağım,p düş­ manlarını önünden söküp ata­ cağım' ve sana dünyanın büyük adamlarınınki ğibi bir nam ka­ zandıracağım^ 9 Halkım İsra­ il için bir yer belirleyip onları oraya yerleştireceğim.s Yaşadıkla­ rı yeri yurt edinecekler ve ar­



2. Sütün a Me89:22 b Çk2:23 2Sa 7:10 c Hk2:16 c Me 18:40 d 2Sa 7:11 Me 127:1 e 1Kr2:10 Elc2:29 f 1K'8:20 Me 132:11 g 1Kr9:5 1Ta28:5 Yr23:5 h 1Kr5:5 1Ta22:10 ı Me89:4 İ^9:7 Da2:44 i 2Sa 7:14 Me89:26 İb 1:5 j Me2:7 Lu9:35 k 1Sa15:28 1Ta10:14 l 2Sa 7:15 İ^55:3



1 . T A R İ H L E R 1 6 :4 3 - 1 7 :1 8 tık onları rahatsız eden olmaya­ cak. Kötülük çocuklan,a önceden yaptıkları ğibib 10 ve halkım İsrail'in başına hâkimler atadı­ ğımcğünlerde olduğu ğibi onları yıpratamayacak. Çünkü Ben bü­ tün düşmanlannın kibrini kıracağım.ç ¡Sunu bil ki, "Yehova se­ nin için de bir ev* kuracak."d 11 Omrünün sonuna ğelip de atalannın yanına ğittiğinde,e se­ nin soyundan, oğullarından biri­ ni yükselteceğimf ve onun krallı­ ğını pekiştireceğimi 12 Bana ev yapacak olan odur.h Ben de onun tahtını devirler boyu pekiş­ tireceğim.1 13 Ben onun Baba­ sı olacağım/ o da Benim oğlum olacak.i Senden öncekindenk esirğediğim vefalı sevğimi ondan esirğemeyeceğim/ 14 Onu de­ virler boyu Kendi evimdem ve Kendi krallığımdan tutacağım; onun tahtıo devirlerce ayakta kalacaktır.' " 15 Natan bütün bu sözleri ve ğörüntüyü Davut'a bildiıdi.i) 16 Bunun üzerine Kral Davut Yehova'nın önüne ğelip diz çöktüpve şunları söyledi: "Ey Yehova Tanrım, ben kimim,r ailem kim ki,s benim için bunca şey yaptın?s 17 Ey Tanrım/ bu önem­ siz bir şeymiş ğibi,“ bu kulu­ nun evinin ğeleceğinden“ de söz ediyorsun. Beni soylu bir adam yerine koyuyorsun,v ey Yehova Tanrım. 18 Sen kulunu böylesine onurlandırdıktan sonra m 2Sa 7:16; Lu 1:33; n Me 2:6; Da 2:44; Yhn 1:49; 2Pe 1:11; o Me89:36; Yi 33:21; Lu1:32; İb 1:8; Vh3:21; ö 2Sa 7:17; p 2Sa 7:18; r Ba 32:10; s 1Sa 9:21; s 2Sa 7:8; t Ef 3:20; ü 2Sa 7:19; ü Mt 22:42; Elc 13:34; Vh 22:16; v 1Sa 2:8; Me 89:19. 1Ta 1 7 :10* Krallar soyu, hanedan.



1 . T A R İ H L E R 1 7 :1 9 -1 8 :1 0



Davüt’ün duası; kazandığı zaferler



külün Davüt daha ne diyebilir?a Çünkü Sen bü külünü iyi tanır­ sın.1’ 19 Ya Yehova, külün ügründa büyüklügünü yüreğinin arzüsüna göreç gösterdin ve bü büyük isleri yaptın.« 20 Ey Ye­ hova, Senin gibisi yoktür!d Külaktan düydügümüz birçok tanrı olsa da, Senden baska Tanrı yok!e 21 Yeryüzündeki hangi millet halkın İsrail'e benzer?f Onları Kendi halkın yapmak için bedel­ le kürtardın.g Mısır'dan kürtardıgın halkının önünden millet­ leri kovarakh korkünç ve büyük islerinle nam saldın. 22 İsra­ il'i devirler boyü Kendi halkın olarak belirledini ve Sen de on­ ların Tanrısı öldün,1 ey Yehova. 23 Simdi ey Yehova, bü külün ve evi hakkında söylediklerin sonsüza dek geçerli olsün; ve söyledigin gibi yap. 24 Adınınk gü­ venilir ve yüçel oldügü sonsüza dek görülsün. Böyleçe insanlar 'İsrail'in Tanrısı,m göklerin ha­ kimi Yehova,n İsrail'e gerdekten Tanrılık etti'o desinler. Ve külün Davüt'ün evi hep Senin önünde kalsın.«1 25 Tanrım, bü külüna bir ev kürma kararını Sen açıkladın.pBü nedenle külün Senin hüzüründa düa etme çesareti büldü. 26 Ey Yehova, Sen gerçek Tanrısınr ve küluna bü iyiligi vaat ettin.s 27 Oyleyse külünün evi­ ni bereketli kıl ki, devirler boyü Senin önünde dürsün.s Ey Yehova, Sen ona bereket verirsen sonsüza dek bereketli olür."t



BÖLÜM17 a 1Sa2:30 2Sa 7:20 b Me 139:1 Oz 15:11 İb 4:13 c 2Sa 7:21 Me 135:6 C Ams3:7 d Çk15:11 Tkr3:24 Me86:8 e Tkr4:35 1Sa2:2 İş43:10 f Tkr4:7 Tkr33:28 Me 147:20 g Çk19:5 Me77:15 Tit2:14 h Tkr7:1 Yş 10:42 Yş21:44 Yş24:12 Me44:2 ı Tkr4:34 Ne9:10 İş63:12 He20:9 i Tkr 7:6 Tkr26:18 1Sa12:22 j Ba17:7 Tkr 7:9 Yr31:33 k 2Ta6:33 Me72:19 Mt6:9 l Me99:3 Yhn 12:28 m Me33:12 n 1Sa1:11 o Yr31:1 İb 11:16 o Me89:36 p 2Sa 7:27 r Ba5:22 s 2Sa 7:28 S 2Sa 7:29 t Oz 10:6



1



O



Bündan sonra Davüt Filistîleri yendiüve onlara boyün egdirdi; Gat11 ile çevre kent­ lerini Filistflerin elinden aldı. 2 Sonra da Moab'ıv yendi. Mo-



18



u 2Sa8:1 u 1Sa5:8 1Sa27:4 2Sa1:20 v Sy24:17 Me60:8 2. Sutun a 2Sa8:2 2Kr3:4 b Ba15:18 Çk23:31 c 1Sa14:47 2Sa 10:6> Me60:Üst C 2Sa8:3 1Kr 11:23 d 2Ta8:3 e 2Sa8:4 Me20:7



560



ablılar Davüt'a kül olüp haraç ödemeye başladılar. 3 Davüt, Fırat İrmagınab ka­ dar üzanan bölgeyi denetimi al­ tına almaya çalışan Tsobaç kralı Hadadezer'i« Hamat'tad bozgüna ügrattı. 4 Onün bin savaş arabasını, yedi bin atlı ve yirmi bin yaya askerini ele geçirdi. Da­ vüt atlardanf yüz savaş arabasına yeteçek kadarını ayırıp kalanını topal etti.g 5 Tsoba kralıh Hadadezer'in yardımına Sam'dan Aramiler gelinçe, Davüt onlardan da yirmi iki bin kişiyi kılıçtan geçirdi. 6 Sonra da Aramilerin Sam'dakT topraklarına aske­ ri birlikleryerleştirdi. Ve Aramiler Davüt'a kül olüp haraç ödemeye başladılar.* Yehova Davüt'ü gitti­ ği her yerde destekledi.1 7 Davüt Hadadezer'in adamlarındaki altın kalkanlarık da alıp Yerüşalim'e getirdik 8 Ayrıça Hadadezer yönetimindeki Tibhatmve Kün şehirlerinden çok miktarda bakır ele geçirdi. Bü bakırla Sü­ leyman, havüzü,n sütünlarıo ve bakır takımları11 yaptı. 9 Hamat kralıp Toü,* Tsoba kralı Hadadezer'inr bütün ordüsünün Davüt tarafından bozgüna ügratıldıgını düyünça, 10 oglü Hadoram'ıs Kral Davüt' ün hatırını sormaya ve Hadadezer'le savaşıp yendigi için onü kütlamaya gönderdi. (Çünkü Hadadezer ile Toü arasında sürek­ li savaş vardı.) Hadoram giderf Me 33:17; g Tkr 17:16; Ys 11:6; h 1Sa 14:47; ı İs 7:8 i 2Sa 8:6; Oz 13:22; j 1Ta 17:8; k 1Kr 10:16; l 2Sa 8:7 m 2Sa 8:8; n 1Kr 7:23; o 1Kr 7:15; Yr 52:20; o 1Kr 7:45; p 2Sa 8:9; r 2Sa 8:3; s 2Sa 8:10. 1Ta 1 8 :9 * 2. Sam üel 8 :9 ,1 0 'd â "T oi." 10. ayet için de geçerli.



5 61



Davut’un hizm etkârları aşağılanır



BÖLÜM18 a 2Ta9:24 b 2Sa8:11 c 2Sa8:12 C1Ta20:1 d 2Sa5:25 e 1Sa27:8 f 1Sa30:20 g Yş6:19 1Ta29:14 2Ta5:1 h 2Sa21:17 1Ta2:16 12 Tşerüya oglüh Abişay, Tüz ı 1Sa26:6 2Sa3:30 2Sa10:10 Vadişindei on şekiz bin Edomlü2Sa20:6 yü öldürdü. 13 Edom'a aşkeri i 2Sa8:13 j Ba25:23 birlikler yerleştirdi ve Edomlülar Ba27:40 Davüt'a küllük etmeye başladı.1 k 2Sa8:14 Me 18:48 Yehova Davüt'ü gittigi her yerde Me 144:10 l 1Kr2:11 deştekledi.k 14 Davüt bütün m 2Sa8:15 2Sa23:3 İşrail'de şaltanat şürüyör,l tüm Me78:72 halkını adalet ve dogrülükla yö- n 2Sa8:16 1Ta11:6 netiyordü.m 15 Tşerüya oglü o 1Kr4:3 o 2Sa 20:25 Yoab ordünün başındaydı,11 Ahi- p 2Sa8:17 lüd oglü Yehoşafato şaray tarihçi- r 2Sa20:25 s 1Kr 1:38 şiydi. 16 Ahitüb oglü Tşadokil S 2Sa8:18 1Sa30:14 ve Abiatar oglü Ahimelekpkâhin­ t Tşf 2:5 di; Şavşar işe yazmandı. 17 Ye- u 1Kr 1:44 ü 2Sa8:18



ken, yanında çeşit çeşit altın, gü­ müş“ ve bakır eşya da götürdü. 11 Kral Davut bütün milletler­ den,1’ Edom ve Moab'dan,ç Ammonogüllanndan,ç Filistîlerdend ve Amalek'tene topladıgıf gümüş ve altınla birlikte bünları da Yehova'ya adadı.g



hoyada oglüş Benaya,ş Keretilerint ve Peletilerinü başındaydı; Davüt'ün ogülları da kralın ya­ nında yükşek mevkilerde bülünüyordü.11



1 Q V e şonra Ammonogülları1 9 nın kralı Nahaşv öldü, ye­ rine oglü kral oldü.y 2 Bünün üzerine Davüt, "Nahaş'ın oglü Hanün'a vefamı göştereyim,z çünkü babaşı bana vefalıydı"11 dedi. Sonra babaşı için başşaglığı dilemek üzere ona ülaklar gön­ derdi. Ve Davüt'ün hizmetkâr­ ları Hanün'a başşaglıgı dilemek üzere Ammonogüllarınınb top­ raklarına vardılar. 3 Fakat Ammonogüllarının ileri gelenleri Hanün'a şöyle dedi: "Davüt şana başşaglıgı dileyen bü adamla­ rı şenin önünde babanı onür-



BÖLÜM19 v 1Sa11:1 y 2Sa 10:1 z 2Sa9:7 Öz 19:22 a 2Sa 10:2 b Ba19:38 2. Sütun a Yş2:1 b 32:7 c Me35:12 C Le19:27 d 20:4 e 2Sa 10:4 f 1Kr 16:34 g 2Sa10:1 h 1Sa13:4 ı Me20:7 i 2Sa 10:6 j 1Sa14:47 2Sa8:3 k 2Ta25:6 l İş31:1 m 2Sa10:6 n Yi; 13:9 o 2Sa8:16 o 2Sa23:8 p 2Sa 10:8 r 2Sa 10:9 Öz20:18 s 1Ta11:20



1 . T A R İ H L E R 1 8 :1 1 -1 9 :1 1 landırmak için mi ğönderdi sanıyoısun? Onun hizmetkârları ülkeye keşif amacıyla, casusluk edipa bizi yıkmak için ğeldiler."b 4 Bunun üzerine Hanun Davut' un hizmetkârlarını tutupc tıraş ettiç ve ğiysilerini orta yerinden kalça hizasına kadard kesip onla­ rı ğönderdi.“ 5 Hizmetkârları­ nın durumu kendisine anlatılın­ ca Davut onları karşılamak üzere hemen adam ğönderdi; çünkü çok aşağılanmış durumdaydılar. Kral onlara, "Sakallarınız iyice uzayana kadar Eriha'daf kalın, sonra dönersiniz" dedi. 6 Bu sırada Hanunğ ve Ammonoğulları Davut'un nefretini uyandırdıklarınıh anladılar ve sa­ vaş arabaları1 ile atlılar kiralamak için Mezopotamya, Aram-maakai ve Tsoba'yai bin talant ğümüşk ğönderdiler. 7 Böylece otuz iki bin savaş arabasıyla birlikte/ Maaka kralını ve adamlarını kiraladılar.m Hepsi toplanıp Medeban önlerinde orduğâh kurdu. Ammonoğullan da savaş için kendi şehirlerinden kalkıp ğeldiler. 8 Davut bunu duyunca Yoab'ıove yiğitleriyle0 bütün ordu­ yu hemen oraya ğönderdi. 9 Ammonoğullan çıkıp şehrin ğirişinde savaş düzeni aldı. Ora­ ya ğelmiş olan krallarp da onlar­ la birlikte açık arazide bulunu­ yordu. 10 Yoab hücum kuvvetleri­ nin önde ve arkada mevzilendiğini ğörünce İsrail'in seç­ me yiğitlerinden bazılarını ayırıp Aramilerin karşısına yer­ leştirdi.' 11 Geri kalanları da kardeşi Abişay'ıns komutasına



1 . T A R İ H L E R 1 9 :1 2 - 2 0 :7



A m m o n o g ü lla rı ve A r a m ile r y e n ilir



BÖLÜM19 a 2Sa8:12 b 2Sa8:5 c Vz4:9 c 2Sa 10:11 d Tkr31:6 Yş1:7 e 2Sa 10:12 f İş46:10 g 2Sa10:13 h Le26:7 Tkr28:7 ı Le26:8 i 2Sa10:14 14 Yoab ve yanındakiler sa­ j 2Sa10:15 k 2Sa8:3 vaşmak üzere ileri atılıncağ Ara- l 2Sa10:17 miler onlardan kaçmaya başla­ m 1Ta 19:14 Me33:16 dı.11 15 Aramilerin kaçtıgını n 2Sa 10:18 gören Ammonogülları da Yoab' o Tkr28:7 Me 18:39 ın kardeşi Abişay'dan kaçıpı şeh­ o 1Ta 14:17 re geri girdiler.i Yoab ise YerüşaMe 18:44 p 2Sa10:19 lim'e gitti.



vererek Ammonogüllarınınâ kar­ şısına yerleştirdi. 12 Ve şöy­ le dedi: "Aramilerb baskın çı­ karsa sen bana yardıma gelirsin,ç fakat Ammonogülları baskın çı­ karsa ben sana yardım ederim.ç 13 Güçlü ol!d Tanrımızın şehir­ leri ve halkımız ügrüna çesür ola­ lım.' Yehova da gözünde dogrü olanı yapsın."f



16 Aramiler İsrailogülları kar­ cısında bozgüna ügradıklarını görünçe1 ülaklar yollayıp İrmakk BÖLÜM20 bölgesinde bülünan, Hadadezer' a 1Kr20:26 in ordü komütanı Sofak'ın* ko- b 2Sa11:1 Vz3:8 mütasındaki Aramileri getirttiler. c 1Ta 11:6 17 Davüt dürümü haber alır almaz bütün İsrailogüllarını top­ ladı ve Ürdün İrmağını geçip onların karsısında savaş düzeni aldı^ Davüt'ü karcılarında gören Aramiler onünla savaşmaya baş­ ladı. 18 Ançak Aramiler İsrailogülları önünden kaçtılar.m Ve Davüt, Aramilerin yedi bin arabaçısını, kırk bin yaya askerini ve ordü komütanı Sofak'ı öldürdü” 19 Hadadezer'in hizmetkarları İsrailogüllarına yenildiklerini görünçeo hemen Davüt'la barış ya­ parak onün hizmetine geçtiler.'1 Aramiler de bir daha Ammonogüllarına yardım etmeye kalkışmadı.p 1Ta 1 9 :1 6 * 2. Samüel 10:16'dâ "Şobak"



c Tkr3:11 d 2Sa 12:26 e 2Sa 12:30 f 2Sa8:11 1Ta 18:11 g 2Sa 12:31 h 1Kr9:21 ı 2Sa21:18 i 2Sa21:15 j 1Ta 11:29 k Tkr3:13 l 2Sa21:19 m 1Sa17:4 1Sa21:9 1Sa22:10 n 1Sa17:7 1Ta 11:23 o Yş 11:22 1Sa7:14 o 2Sa21:16 p 2Sa21:20 r Sy13:33 Tkr2:10 Tkr3:11 s Tkr32:27 1Sa17:10 2Kr 19:22 S 1Ta2:13



562



Yılın başında,a kralların 20 sefere çıktığı dönemdeb Yoab, ordüsünü Ammonogüllarının memleketi üzerine sürdüç ve orayı yerle bir etti. Sonra Rabba'yaç kadar gelip orayı da küşattı ve saldırıya geçerekdşehri yerle bir etti. Bü sırada Davüt Yerüşalim'deydi. 2 Ve Davüt Malkam'ın* taçını babından aldı.eBir talant* altından yapılmış olüp üzerinde değerli taklar bülünan taçı Davüt'ün babına koydülar. Onün bü şehirden elde ettiği ga­ nimet çok büyüktü.f 3 Halkı şehirlerinden çıkararak kesiçi de­ mir aletler ve baltalarla taş kesme işindeğ çalıştırdı.h Davüt Ammonogüllarının bütün şehirlerinde böyle yaptı. En sonünda Davüt, adamlarıyla birlikte Yerüşalim'e döndü. 4 Bir süre sonra Gezer'deı Filistılerle savaş ç:ıktı.i Hüşalı Sibbekayi Refaogüllarındank Sippay'ı* öldürünçe Filistılerİsrailogüllarına boyün eğdi. 5 Filistîlerle aralarında tekrar savaş çıkınça Yair oglü Elhanan,l Gatlı Golyat'ınm kardeşi Lahmi' yi öldürdü. Lahmi'nin elinde­ ki mızrağın sapı dokümaçı sırığı gibiydi.n 6 Derken Gat'tao tekrar savaş çıktı. Orada Refaoğüllarından,ö el ve ayakları altışar parmak­ lı, toplam yirmi dört parmağı olanp dev gibir bir adam var­ dı. 7 İsrailogüllarına dürmadan meydan oküyordü.s Sonünda Davüt'ün kardeşi Simea'nıns oglü Yonatan onü öldürdü. 1Ta 20:2* 2. Samüel 12:30'daki dipnota bakın. 2* 34,2 kilogram. 4 * 2. Samüel 21:18'de "Saf"



563



Davut sayım yaparak suç isler. Bela



8 Bunlar Gatatopraklarındaki Refaoğullarıydı;b hepsi Davut ve a 1Sa17:4 b Tkr2:11 adamları tarafından öldürüldü.c c 1Sa20:15 Q " | Seytan* İsrail'e karşı ha2 1 rekete ğeçip Davut'u İsrailoğullannı sayması için kışkırttı.ç 2 Davut, Yoab'ad ve halkın ön­ derlerine, "Gidip Beer-şeba'dane Dan'af kadar tüm İsıailoğullarını sayın;ğ sonra ğelip bana bildirin"h dedi. 3 Fakat Yoab şöyle karşılık verdi: "Yehova halkının sayısını yüz kat artırsın.1 Ey kra­ lım, onların hepsi zaten efendi­ min hizmetinde değil mi? Efen­ dim neden bunu istiyor?i Neden İsrail'e suç işlettiriyor?" 4 Fakat kralın sözüi Yoab'ın sözüne baskın çıktı. Böylece Yoab ğidipk bütün İsrail'i dolaş­ tı ve sonra Yemşalim'e döndü.l 5 Yoab kaydettiği insanların sa­ yısını Davut'a bildirdi: Tüm İsra­ il'de eli kılıç; tutanm bir milyon yüz bin kişi vardı, Yahuda'da eli kılıç; tutan dört yüz yetmiş bin kişi vardı. 6 Fakat Yoab, Levin ve Benyamin kabilelerini sayma­ dı,° çünkü kralın emrini kabullenememişti.



BÖLÜM21 c 2Sa24:1 d 2Sa8:16 e 2Sa17:11 f Hk18:29 2Sa3:10 g 1Ta27:23 h 2Sa24:2 ı Tk'1:11 i 2Sa24:3 j Vz8:4 k 2Sa24:4 l 2Sa24:8 m 2Sa24:9 n Sy1:47 o 1Ta27:24 o 2Sa11:27 p 2Sa 12:13 r Me25:11 Me51:1 s 2Sa24:10 s 1Sa9:9 t 2Sa24:11 1Ta29:29 ü 2Sa24:12



2. Sütün a Oz3:12 b 2Sa24:13 c Le26:26 c Le26:17 Tkr28:25 d Le26:25 e Tkr28:22 Tkr28:27 2Sa24:13 f 2Kr19:35 g 2Sa24:14 h Çk34:6 Me51:1 7 BuyapılanTann'nınğözünİs55:7 de çok kötü bir şey olduğundano Ağ3:22 ı 2Ta28:9 Tanrı İsrail'i vurdu. 8 Ve Da­ i Sy16:46 vut Tanrı'ya şöyle yakardı: "Bunu j 2Sa24:15 yapmakla çok büyük ğünah iş- k 2Sa24:16 l Çk32:14 ledim.p ¡Simdi, ne olur bu kulu­ Tkr32:36 m Me90:13 nun suçunu bağışla;' çünkü çok n 2Sa5:6 akılsızca davrandım."s 9 Yeho- o 2Sa24:18 2Ta3:1 va Davut'un ğöıenis olan Gad'at ö Sy22:31 şöyle dedi: 10 "Gidip Davut'a p Ys5:13 de ki, 'Yehova şöyle diyor: Onü- r 1Kr21:27 2Ki 19:1 ne üç seçenek koyuyorum.“ BunMe35:13 s Sy16:22 s 2Sa24:17 1Ta 21:1* Ya da "karsı ğelen"; İbranice Me51:4 t Me44:11 Satan .



1 . T A R İ H L E R 2 0 :8 -2 1 :1 7 lardan birini seç de sana onu ya­ payım.' "a 11 Bunun üzerine Gad Davut'un yanına ğidipb şöy­ le dedi: "Yehova, 'Seçimini yap' diyor; 12 'Ya üç yıl kıtlık ola­ cak/ ya üç ay düşmanlarının kılıcı peşini bırakmayacak ve hasımlarının önünde silinip ğideceksin,ç ya da üç ğün boyun­ ca memlekete Yehova'nın kılıcı,d salğın hastalıke ğelecek, Yehova' nın meleği tüm İsrail bölğesini kırıp ğeçiıecek.'f ¡Simdi kararını ver de, beni ğönderene cevap ve­ reyim." 13 Davut Gad'a, "Çok sıkıntılıyım" dedi. "Ne olur Yehova'nın eline düşeyim,ğ çünkü O'nun merhameti büyüktür;h in­ san eline düşmeyeyim."1 14 O zaman Yehova İsrail'in başına bir salğın hastalıki ğetirdi; öyle ki yetmiş bin kişi telef oldu.i 15 Ayrıca Tanrı Yeruşalim'i kırıp ğeçirmek için meleği­ ni ğönderdi.kVe melek şehri kırıp ğeçirmeye banlayınca Yehova du­ rumu ğördü, felaketten vazğeçti." Bela ğetiren meleğe, "Yeter!mAr­ tık elini indir" dedi. Yehova'nın meleği o sırada Yebusin Ornan' ıno harman yeri yakınındaydı. 16 Davut başını kaldırıp ba­ kınca Yehova'nın meleğininoyer ile ğök arasında durduğunu ğör­ dü; melek elindeki kılıcıp Yeruşalim'e doğru uzatmıştı. Çula bürünen' Davut ile ihtiyarlar he­ men yere kapandı.s 17 Ve Da­ vut Tanrı'ya şöyle yakardı: "Hal­ kın sayılmasını söyleyen ben değil miyim? Bu ğünahı işle­ yen ve kötülük yapan ben değil miyim?s Bu koyunlart ne yaptı? Ey Yehova Tanrım, ne olur eli­ ni bana ve babamın evine karşı



1 . T A R İ H L E R 2 1 :1 8 - 2 2 :7



Ornan’ın harm an yerinde sunak



kaldır, ama halkını cezalandır­ ma."“



BÖLÜM21 a Çk32:12 b 2Şa24:11 c 2Sa24:18 2Ta3:1 C2Şa24:19 d 1Ta21:15 e 2Şa24:20 f Ba23:9 g 2Şa24:21 h Şy25:8 ı Ba23:11 i 1Şa6:14 1Kr 19:21 j İs28:27 k 2Sa24:22 l 2Sa24:23 m Ba23:13 n 2Sa24:24 o Çk20:25 2Sa24:25 o 1Sa7:9 Me91:15 p Le9:24 1Kr 18:38 2Ta 7:1



18 Yehova'nın meleği Gadb aracılığıyla Davut'a, Yebusi Ornan'ın harman yerindec Yehova' ya bir sunak yapmasını söyledi. 19 Davut da Yehova'nın adıyla konusan Gad'ın sözüne uyarak oraya cıktı.c 20 Bu arada Ornand buğday döverken arkasını dönünce meleği görmüş ve ya­ nındaki dört oğluyla saklanmış­ tı. 21 Davut Ornan'ın yanına yaklaşınca onu gören“ Ornan he­ men harman yerinden cıktı ve Davut'un önünde yere kapan­ dı. 22 Ve Davut Ornan'a söy­ le dedi: "Bana bu harman yeri­ ni sat da burada Yehova'ya bir sunak yapayım. Tam bedelif kar2. Sütun sılığında burayı bana ver kig fe­ laket halkın üzerinden kalksın."11 a 2Sa24:16 Me 103:20 23 Ornan ise "Hepsi senin ol- b 2Sa24:25 sun!'/ı dedi. "Efendim kral nasıl c 1Kr3:4 1Ta 16:39 uyğun ğörüyorsa öyle yapsın. Şu 2Ta 1:3 sığırları* yakılan sunu olarak, dö- C2Sa6:9 Me119:120 venii odun olarakkve buğdayı da tahıl sunusu olarak veriyorum. BÖLÜM22 Hepsini al."l d Tkr12:5 2Ta3:1 24 Fakat Kral Davut Ornan'a e 2Sa24:18 söyle dedi: "Hayır. Bedelini tamı f 1Kr9:21 tamına ödeyerekm satın alaca­ 2Ta2:17 ğım; cünkü senin olan seyi be­ g 1Kr6:7 1Kr 7:9 delsiz alıp da Yehova'ya yakı­ h 1Kr5:17 ı 1Kr 7:47 lan kurban olarak sunamam." 25 Böylece Davut Ornan'a har­ i 2Sa5:11 j 1Kr5:6 man yeri icin altı yüz sekel ağır­ k 2Ta2:3 lığında altın verdi.n 26 Sonra l 1Kr3:7 1Ta29:1 orada Yehova'ya bir sunak yapa- m İş>64:11 rakoyakılan kurbanlar ve paylasHğ2:3 ma kurbanları sundu. Davut'un n 2Ta2:5 Me68:29 yakarısınaö cevap olarak Yeho­ o Vz9:10 va da yakılan kurban sunağına o Tkr12:5 p 2Sa 7:2 ğökten atesp ğönderdi. 27 Ve 1Kr8:17 Yehova'nın emri üzerine meMe 132:5



564



leka kılıcını kınına ğeri koydu. 28 Davut öğün Yebusi Ornan'ın harman yerinde Yehova'nın ken­ disine cevap verdiğini ğördü ve orada kurbanlar sunmayı sürdür­ dü.11 29 Musa'nın cölde Yeho­ va icin yaptığı cadır ve yakılan sunu sunağı o sırada Gibeon'daki yüksek yerdeydi.c 30 Fakat Da­ vut Tanrı'ya danışmak üzere ora­ ya ğidemiyordu cünkü Yehova' nın meleğinin kılıcından cok korkmustu.c O O Ve Davut, "Yehova Tanrı' 2 2 nın evid ve İsrail'in yakı­ lan sunuları icin kullanılacak su­ nak' burada olacak" dedi. 2 Sonra İsrail topraklarında yasayan yabancılarınf toplanma­ sını emretti ve onlara Tanrı'nın evinin inhasında kullanılacak kö­ seli taslarığ yontmah isini verdi. 3 Davut ayrıca, kapı kanatları­ nın civi ve menteşeleri icin cok miktarda demir, tartılamayacak kadar cok bakırı 4 ve sayısız se­ diri tomruğu hazırladı. Saydalılarj ve SurlularkDavut'a cok mik­ tarda sedir tomruğu ğetirmisti. 5 Sonra Davut söyle dedi: "Oğ­ lum Süleyman henüz cok ğenc ve toy^ Oysa Yehova'ya insa edi­ lecek ev bütün ülkelerde ğüzelliğim anlatılacak kadar ğörkemlin olmalı. Oğlum icin hazırlık yap­ malıyım." Böylece Davut ölme­ den önce büyük bir hazırlık yaptı.o 6 Davut, oğlu Süleyman'ı ya­ nına cağırıp İsrail'in Tanrısı Ye­ hova'ya bir ev yapmasını emretti. 7 Süleyman'a "Tanrım Yehova' nın ismine11 bir ev insa etme­ yi yürekten arzulamıstım"p dedi.



565



Mabet hazırlığı. Davut’un öğutleri



BÖLÜM22 a 1Kr5:3 b 1Ta28:3 c 1Ta17:4 2Ta6:9 c 2Sa 7:12 1Ta28:5 d 1K'4:25 1Kr5:4 e 2Sa 12:24 f Me 72:7 İs9:7 g 1K'5:5 1Ta17:12 h 1Ta17:13 ı 2Sa 7:14 İb 1:5 i 1Ta17:14 Me89:36 j 1Ta28:20 k 2Ta1:10 Me72:1 l Tk'4:6 Me19:11 m Sy36:13 n Tkr 12:1 Tkr17:19 19:37 11 Evet oğlum, Yehova senin­ o Le 1Ta28:7 le olsun ve başarılı ol. Yehova ö Ys 1:8 1Kr2:3 Tanrı'nın senin hakkında bildir­ p Yş1:6 1Ta28:20 diği gibi O'nun evini inşa et.j r Tk'31:6 12 Yeter ki Yehova sana sağ­ s Ys 1:9 görü ve anlayış versin,k İsrail' •s2Ti1:7 Ey14:1 Ro8:22 le ilğili emirlerini sana bildirsin, t 1Ta29:4 sen de Yehova Tanrı' nın kanunu­ u 1Ta29:2 1Ta29:7 na uy. 13 Yehova'nın Musa' ü v 1K'5:17 1Kr6:7 ya İsrail için bildiıdiğimkurallann 1Ki 7:9 ve hükümlerio yerine getirmeye y 1Ki 7:14 Oz22:29 dikkat edersen, başarılı olacak-



8 "Fakat Yehova 'Sen büyük sa­ vaşlar yaptına ve çok kan döktün'b diyerek bunu reddetti. 'Benim ismime sen ev yapmayacaksınc çünkü önümde çok kan döktün. 9 Fakat senin bir oglunç olacak. O sakin biri olacak, Ben de onu çevresindeki bütün düşmanlarından kurtarıp raha­ ta eıdi'eceğim.d Adı Süleyman* olacak ve onun döneminde İs­ rail'e banşf ve huzur vereceğim. 10 Benim ismime birevyapacak olan odur.g O Bana oğul olacak,h Ben de ona Baba olacağım.1 İsra­ il'de onun krallık tahtınıi devir­ ler boyu sabit kılacağım.'



sın.o Çesur ve güçlü ol.p Korkma' ve yılgınlığa kapılma.s 14 Sı­ kıntılarla geçens hayatım boyun­ ca Yehova'nın evi için yüz bin talant altın,t bir milyon talant gümüş, tartılamayacak kadar çok bakır“ ve demir;“ ayrıca tomruk­ lar ve taşlar hazırladım. Sen de bunları çoğaltacaksın. 15 Em­ rinde çok sayıda işçi, taşv yon­ tucu, maranğoz ve duvarcı var; bunlar her tür işte hünerli usta­ lar/ 16 Elindeki altın, gümüş, bakır ve demirin haddi hesabı



2. Sütun a 1Ta22:3 b Flp2:13 c 2Ta1:1 Ro8:31 c Hk6:12 d 2Sa 7:1 Oz 16:7 e 2Sa5:20 Me44:2 f Tk'4:29 g 2Ta20:3 Da9:3 h 2Ta20:8 ı 1Kr6:1 i 1Kr8:6 1Kr8:21 2Ta5:7 j Tkr 12:21 1Kr8:29 1Kr9:3



1Ta 22:9* "Barış" anlamındaki bir söz­ cükten türemiştir.



BÖLÜM23 k 1Kr1:1



1 . T A R İ H L E R 2 2 :8 - 2 3 :6 yok.aHazırlan ve işe başla.bYeho­ va seninle olsun."c 17 Ve Davut bütün İsrail yö­ neticilerine oğlu Süleyman'a yar­ dım etmelerini emretti. Söyle dedi: 18 "İşte, Tanrınız Yeho­ va sizinle!ç Ve size her taraftan rahatlık verdi.d Bu toprakların halkını benim elime teslim etti; memleket Yehova'ya ve halkına boyun eğdi.e 19 Simdi siz de yüreğinizi ve canınızıf ortaya ko­ yun, Tanrınız Yehova'dan yardım dileyin.s Kalkıp Yehova Tanrı'nın kutsal mekanınıh inşa edin.1 Ve sonra Yehova'nın ahit sandığın t ve kutsal takımlarını Yehova' nın isminei inşa ettiğiniz eve ge­ tirin." Q Q Yaşı ilerleyip iyice ihti2 3 yarlayank Davut, oğlu Süleym an'ıl İsrail'in kralı yaptı. 2 Sonra tüm İsrail yöneticilerini,mkâhinlerinve Levioğullannı° bir araya topladı. 3 Otuz ya­ şında ve üzerindeki Levioğulları tek tek sayıldı;o1 her bir erkek sa­ yıldıktan sonra toplam sayı otuz sekiz bin çıktı. 4 Bunlardan yirmi dört bini Yehova'nın evin­ deki işlerin gözetimi için, altı bini de göıevlipve hâkim' olarak ayrıldı. 5 Dört bini kapı görevlisiydi.s Dört bini de ilahiciydi;s görevleri, Davut'un "Ovgüler sunmak için yaptım" dediği çalgılar^ Yehova'ya ilahi söyle­ mekti. 6 Sonra Davutonlan Levi'nin oğullarına“ göre, Gerşon, Kohat ve Merari bölüklerine ayırdı.“ l 1Kr 1:33; 1Kr 1:39; 1Ta 28:5; m 1Ta 22:17; 1Ta 28:1; n Çk29:9; o Sy3:6; 1Ta 13:2; ö Sy4:3; p 1Ta26:29; r Tkr 16:18; 2Ta 19:8; s 1Ta 26:12; s 1Ta 6:31; 1Ta 9:33; t 1Kr 10:12; u Çk 6:16; ü 2Ta 8:14; 2Ta 31:2.



1 . T A R İ H L E R 2 3 :7 -3 1



Leviogulları görevlendirilir



7 Ger^ono|;ullarında Ladan ve BÖLÜM23 Simei vardı. 8 Ladan'ın Yehi- a 1Ta26:21 b 1Ta26:22 el,a Zetam ve Yoelb adında üc c 1Ta24:4 oğlu vardı, aşiretin reisi Yehiel' CÇk6:18 d Çk6:21 di. 9 Simei'nin Selomot, Hazi- e Sy3:27 f 1Ta6:2 el ve Harran adında üc oğlu var­ g Çk4:14 dı. Bunlar Ladan ailesinde h Çk6:20 Çk6:26 asiret reisleriydi. 10 Simei'nin ı İb 9:7 1Sa2:28 Yahat, Zina,* Yeus ve Beria adın­ ij Tkr21:5 da dört oğlu vardı. Bunlar Simei' k Le9:22 Sy6:23 nin oğullarıydı. 11 İdlerinden l Çk28:1 5:4 Yahat aşiret reisiydi, Zizah ikin­ m İb Me90:Ust ciydi. Yeus ve Beria'nın ise cok n 1Ta26:24 o Çk2:22 oğlu yoktu, bu yüzden ğörev da­ o Çk18:4 ğılımında ikisi tek asiretc sayıldı. p 1Ta26:24 12 Kohat'ınc Amram, Yitshar,d Hebrone ve Uzzielf adın­ da dört oğlu vardı. 13 Amram' ın oğulları Harunğ ve Musa'ydı.h Ancak Harun ve oğulları En Kutsal Yeriı devirler boyu kut­ sal tutmak, Yehova'nın huzu­ runda kurbani dumanı sun­ mak, devirler boyu O'na hizmet etmeki ve O'nun ismiyle hayır­ dua etmekk üzere ğörevlendirildi.l 14 Tanrı adamımMusa'nın oğulları ise Levi kabilesinden sayıldılar.11 15 Musa'nın oğul­ ları Gersomo ve Eliezer'di.“ 16 Ger^om'un oğullarından Sebuelp asiret reisiydi. 17 Eliezer oğlu Rehabyar aşiret reisiy­ di. Eliezer'in baska oğlu olmadı. Oysa Rehabya'nın oğulları coğaldıkca çoğaldı. 18 Yitshar'ın oğullarından Selomits aşiret re­ isiydi. 19 Hebron'un oğulla­ rından Yeriya asiret reisiydi; ikin­ cisi Amarya, ücüncüsü Yahaziel ve dördüncüsü Yekameam'dı.t 20 Uzziel'inoğullarındanüMika aşiret reisiydi, İssiya ikinciydi. 1Ta 2 3 :1 0 * 11. ayette "Zizah"



r 1Ta26:25 s Sy3:27 S 1Ta24:22 t 1Ta24:23 u Çk6:22



2. Sutun a Çk6:19 b Sy26:58 1Ta24:30 c 1Ta24:28 C Sy36:11 d 1Ta24:30 e Sy26:58 f Ezr3:8 g 1Ta28:13 h 2Sa 7:1 1Ta22:18 ı 1Kr8:13 Me135:21 i Sy4:15 Sy4:49 j 2Sa23:2 k Sy3:9 l 1Kr6:36 m 1Ta9:26 n Ne12:45 o Le24:6 1Ta9:32 o 1Ta9:29 p Çk29:2 r Çk29:23 Le2:4 s Le7:9 S Le 7:12 t Le19:36 u Le22:29 Me105:1 Flp4:6 ü 1Ta 16:4 Me69:30 2Ko 11:31 v Çk29:39 y 1Ta 16:37 z Çk20:10 a Sy10:10 Me81:3 b Le23:4



566



21 Merari'nin oğullarıa Mahli ve Musi'ydi.b Mahli'nin oğul­ ları Eleazarc ve Kis'ti. 22 Eleazar hic oğlu olmadan öldü, fakat kızları olmuştu. Amcaları Kis'in oğulları onları es olarak aldı.c 23 Musi'nin Mahli, Eder ve Yeremot adında üc oğlu vardı.d 24 Levioğullarının asiretleri,e aşiret reisleri ve ğörevlileri bunlardı. Yirmi yasında ve üzerindef olup Yehova'nın evinde­ ki islerde hizmet edecekğ olan­ ların her biri isimleriyle sayıldı. 25 Davut söyle demişti: "İsrail' in Tanrısı Yehova, halkını raha­ ta kavusturdu;h Kendisi de devir­ ler boyu Yerusalim'de oturacak. 26 Böylece Levioğulları Kutsal Çadırı ve tapınmada kullanılan takımları oradan oraya tasımayacak."i 27 Davut'un verdiği son emirlerei ğöre, yirmi yadın­ da ve üzerinde olup sayılan Levi­ oğulları bunlardı. 28 Onların ğörevi Yehova'nın evinde hiz­ met eden Harunoğullarınak su islerde yardım etmekti: Avlularlal ve yemek odalarıylam ilğilenmek, kutsal esyaları arındırmak,n Tanrı'nın evinde yapılması ğereken isleri yapmak; 29 ekmek­ leri,° ince unu,i) tahıl sunusu­ nu, mayasızp yufkar ekmeğini, sacs pidelerini ve yağlıs hamu­ ru ğereken miktar ve ölcülerdet hazır etmek; 30 Yehova'ya sükretmeku ve O'nu yüceltmek11 üzere her sabah ve aksamv ora­ da hazır bulunmak;y 31 ayrıca Yehova'ya Sebt ğünlerinde,z Yeni Aya ve bayramb zamanlarında yakılan kurbanlar sunmak. On­ larla ilğili kurallara uyğun ola­ rak Yehova'nın huzurunda her



567



Yirm i dört kahin böluğu



zaman tam sayıda bulunmalıydı­ lar. 32 Bunların yanı sıra Top­ lanma Çadırının bekçiliği/ kut­ sal yerin bekçiliğibve Yehova'nın evinde hizmet eden kardeşleri Harunoğullarının bekçiliği de onların göıeviydi.c



a Sy1:53 b 1Ta9:27 c Sy3:9



BOLUM24 c Çk6:23 d Le10:1 e Çk28:1 Q /t Harunoğullan da bölük- f Sy3:2 2 4 lere ayrıldı. Harun'un g Çk6:23 h Sy26:61 oğulları Nadab,ç Abihu,d Eleazare ı Sy16:39 ve İtamar'dı.f 2 Nadab ile Abi- i 1Ta6:8 hus babalarından önce öldülerh j 2Sa8:17 ve oğullan olmadı. Fakat Elea- k 1Ko 14:33 l Oz 16:33 zar1ile İtamar kâhinlik hizmetini Oz 18:18 sürdürdü. 3 Davut ile EleazaElç 1:26 roğullarından Tsadoki ve İtama- m Mt26:3 roğullarından Ahimelek,j Haru- n 1Kr4:3 2Ta34:13 noğullarını yapacakları görevlere o 1Kr2:35 göre bölüklere ayırdı.k 4 Elea- 0 2Sa19:11 1Kr1:7 zaroğullan arasında bulunan aşi­ p 2Sa8:17 ret reisleri İtamaroğullan âiasın- r 1Ta23:24 da bulunanlâidan daha çoktu. s Le10:12 Sy16:39 Reisleri buna göre görevlendirdi­ ler; Eleazaroğullan aşiretlerinin s 1Ta6:3 t Ne11:10



on altı, İtamaroğullan aşiretleri­ nin sekiz aşiret reisi vardı.



5 Daha sonra her birinin gö­ rev sırası kuraylal belirlendi; çünkü hem Eleazaroğullarından hem de İtamaroğullanndan, kut­ sal yerden sorumlu olan ve Tann'nın hizmetinde önderlik eden görevliler olmalıydı.m 6 Levioğullarından Netanel oğlu yazmann Semaya, kralın, yöneticile­ rin, kâhin Tsadok'un/ Abiataro oğlu Ahimelek'in,p kâhinlerin ve Levioğullannın aşiret reislerinin' önünde bunları kaydetti. Bir Eleazars aşiretlerinden, bir İtamars aşiretlerinden kura çekildi. 7 Kuranın sonucu şuydu: Yehoyaribt birinci, Yedaya ikin­ ci, 8 Harim üçüncü, Seorim



2. Sutun a Lu1:5 b 2Kr11:9 1Ko 14:40 c Lu1:8 Lu1:23 c 1Ta9:25 2Ta23:18 d Çk6:18 e 1Ta23:16 1Ta26:24 f 1Ta23:17 g Sy3:27 h 1Ta23:18 ı Sy26:58 1Ta15:9 1 1Ta23:19 1Ta26:31 j 1Ta23:20 k Ba46:11 Çk6:19 l 1Ta6:19 m 1Ta23:21 n 1Ta23:22



1 . T A R İ H L E R 2 3 :3 2 - 2 4 :2 9 dördüncü, 9 Malkiya beşinci, Miyamin altıncı, 10 Hakkots yedinci, Abiyaa sekizinci, 11 Yeşua dokuzuncu, Sekanya onuncu, 12 Elyaşib on birin­ ci, Yakim on ikinci, 13 Huppa on üçüncü, Yeşebeab on dördün­ cü, 14 Bilga on beşinci, İm­ mer on altıncı, 15 Hezir on yedinci, Happitsets on sekizinci, 16 Petahya on dokuzuncu, Yehezkel yirminci, 17 Yakin yir­ mi birinci, Gamul yirmi ikinci, 18 Delaya yirmi üçüncü, Maazya yirmi dördüncü. 19 Ataları Harun'a İsrail'in Tanrısı Yehova'nın emrettiği gibi, onlara Harun eliyle verilmiş haklara göıeb Yehova'nın evine ğirip hizmetc ederken izleyecek­ leri sıra buydu.ç 20 Diğer Levioğulları şunlar­ dı: Amram'ınd oğullarından S“ bael;e Subael'in oğullarından Yehdeya. 21 Rehabyaoğullarından:f Aşiret reisi İşşiya, Rehabya oğluydu. 22 Yitsharoğullarındans Selomot,h Selomot'un oğullarından Yahat. 23 Hebron'un oğullanna1 gelince, aşiret reisi Yeriya,i ikinci Amarya, üçün­ cü Yahaziel, dördüncü Yekameam. 24 Uzziel'in oğullarından Mika, Mika'nıni oğullarından Sa­ mir. 25 Mika'nın kardeşi İşşiya; İşsiya'nın oğullarından Zekeriya. 26 Merari'nink oğullan Mahİİ1 ve Muşi;mYaaziya'nın oğulla­ rından Beno. 27 Merarioğulları: Yaaziya'nın oğullarından Beno, Soham, Zakkur ve İbri. 28 Mahli'nin oğullarından Eleazar; onun hiç oğlu olmadı.n 29 Kişoğullarından: Yerahmeel,



1 . T A R İ H L E R 2 4 :3 0 - 2 5 :2 0 Kis oğluydu. 30 Musi'nin oğulları, Mahli,a Eder ve Yerimot.b Asiretlerinec ğöre bütün Levioğulları bunlardı. 31 Kral Davut'un, Tsadok'un, Ahimelek'in, Levioğullarından ve kahinlerden aşiret reislerinin önünde onlar da kardeşleri Harunoğulları ğibi kura cektiler.c Bu bakımdan, bü­ yük asiretd reisleriyle, kardeşleri kücük aşiret reisleri birdi. Q p j Daha sonra Davut, cesitli ğörevler i^in ayrılmış hiz­ met takımlarının basındakilerlef birlikte, lirler,® telli sazlarh ve zillerı ekliğinde peyğamberlik eden Asaf'ın, Heman'ıni ve Yedutun' unj oğullarından bazılarını ayır­ dı. Kendilerine hizmet edecek olanlar onların arasından sebildi. 2 Asafoğullarından: Zakkur, Yusuf,k Netanya ve A^arela.l Bun­ lar Asaf'ınm emrindeydi, peyğamberlik eden Asaf da kralın emrindeydi. 3 Yedutunoğullarından:n Gedalya,° Tseri,il Yeşaya,p !jimei, Haşabya ve Mattityar Yedutun'un oğullarıydı. Bu altısı Yehova'ya şükürler ve övğüler sunmak üzere lir eş­ liğinde peyğamberlik eden ba­ baları Yedutun'un emrindeydi.s 4 Hemanoğullarından:s Bukkiya,t Mattanyah,u Uzziel,u Sebuel,* Yerimot, Hananya,v Hanani, Eliata,y Giddalti,z Romamti-ezer,a Yoşbekaşa,b Malloti,c Hotirc ve Mahaziot, Heman'ın oğullarıydı. 5 Bunların hepsi Heman'ın oğ­ luydu. Tanrı'nın sözlerini bildi­ ren Heman kralın ğöreniydid ve



25



1Ta 25:4* 20. ayette ve 24:20'de "Subael"



288 ilahici 24 gruba ayrılır



568



BÖLÜM24 a 1Ta6:47 b 1Ta23:23 c 1Ta23:11 c Ys 18:10 1Ta25:8 Oz 16:33 Elc: 1:26 d 1Ta26:13



kudreti ğiderek arttı.* Tanrı ona on dört oğul ve üc kız evlat verdi.a 6 Onlar babalarının em­ rinde ziller,b telli sazlarc ve lir­ ler^ eşliğinde Yehova'nın evinde ilahi soyler, Tanrı'nın mabedin­ de hizmet ederlerdi.



BÖLÜM25 e 1Ta27:3 f 1Ta24:5 g 1Kr10:12 Me81:2 h 1Sa10:5 1Ta 15:16 ı 2Ta29:25 Me 150:5 i 1Ta 16:41 2Ta5:12 j 2Ta35:15 k 1Ta25:9 l 1Ta25:14 m Ne12:46 n 1Ta 16:42 o 1Ta25:9 o 1Ta25:11 p 1Ta25:15 r 1Ta 15:18 s Me92:1 Yr33:11 Ef5:19 s 1Ta 15:19 t 1Ta25:13 u 1Ta25:16 u 1Ta24:24 v 1Ta25:23 y 1Ta25:27 z 1Ta25:29 a 1Ta25:31 b 1Ta25:24 c 1Ta25:26 i? 1Ta25:28 d 1Sa9:9



Asaf, Yedutun ve Heman ise kralın emrindeydi.d



2. Sutun a Me 127:3 İs8:18 b 1Ta 13:8 c 1Ta 15:16 C 1Ta 16:5 d 1Ta25:1 e Me150:1 f 1Ta 15:22 g 1Ta24:31 h 1Ta 15:22 ı Oz 16:33 Oz 18:18 Eli; 1:26 i 1Ta25:2 j 1Ta25:3 k 1Ta25:2 l 1Ta25:3 m 1Ta25:2 n 1Ta25:2 o 1Ta25:4 o 1Ta25:4



7 Yehova'ya ilahi soylemeke üzere eğitilmiş yeteneklif kar­ deşleriyle birlikte hepsinin top­ lam sayısı iki yuz seksen sekizdi. 8 Yapılması ğereken işler idn, büyüğu de kücüğü de,ğ ustasıh da acemisi de aynı şekilde kura cektiP 9 Kuranın sonucu şuydu: Bi­ rinci sıra Asaf oğlu Yusuf'undu/ ikinci sıra Gedalya'yai cıktı (o, kardeşleri ve oğulları on iki kişi); 10 ücüncü Zakkur,k oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 11 dördüncü İtsri/ oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 12 be­ şinci Netanya,m oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 13 al­ tıncı Bukkiya, oğulları ve kardeş­ leriyle on iki kişi; 14 yedinci Yeşarela,n oğulları ve kardeşleriy­ le on iki kişi; 15 sekizinci Yeşaya, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 16 dokuzuncu Mattanyah, oğulları ve kardeşleriy­ le on iki kişi; 17 onuncu Simei, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 18 on birinci Azarel,° oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 19 on ikinci Haşabya, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 20 on ücüncü Subael,° oğulları ve kardeşleriyle on 1Ta 2 5 :5 * Sözcük anlamıyla, "boynuzu yükseldi"



569



Kapı görevlilerinin bölukleri



iki kişi; 21 on dördüncü Mattitya, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 22 on beşinci Yeremot, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 23 on altıncı Hananya, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 24 on yedinci Yoşbekaşa, oğulları ve kardeşleriy­ le on iki kişi; 25 on sekizinci Hanani, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 26 on dokuzuncu Malloti, oğulları ve kardeşleriy­ le on iki kişi; 27 yirminci Eliata, oğullan ve kardeşleriyle on iki kişi; 28 yirmi birinci Hotir, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 29 yirmi ikinci Giddalti, oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 30 yirmi üçüncü Mahaziot,a oğulları ve kardeşleriyle on iki kişi; 31 yirmi dördüncü Romamti-ezer,b oğulları ve kar­ deşleriyle on iki kişi.



c 1Ta9:22 2Ta23:19 c Sy26:11 Me44:Üst



f Tkr28:11 Me 127:3



d 1Ta23:11



Kapı görevlileri şu bölük- e Oz 16:33 Oz 18:18 2 6 lerden oluşuyordu: KoraElc 1:26 hoğullarından,c Asaf soyundan Kore oğlu Meşelemya.d 2 Me- f 1Ta26:1 şelemya'nın oğulları şunlardı: g 1Ta27:32 İlk oğlu Zekeriya, İkincisi YediOz 12:8 ael, ücüncüsü Zebadya, dördün­ 1Ti3:13 cüsü Yatniel, 3 beşincisi Elam, h 1Ta26:2 altıncısı Yehohanan, yedincisi Elyeho-enay. 4 Obed-edom'une ı 1Ta9:24 oğulları şunlardı: İlk oğlu Sema­ i 1Ta26:4 ya, İkincisi Yehozabad, ücüncüsü Yoah, dördüncüsü Sakhar, beşin­ j 2Ta25:24 cisi Netanel, 5 altıncısı Ammi- k 1Ta26:10 el, yedincisi İssakar, sekizincisi l 1Ta23:32 Peulletay. Tanrı onu bereketli kılm Ne12:24 mıştı.f 6 Obed-edom oğlu Semaya' nın oğulları yetenekli ve yiğit adamlardı; her biri aşiret reisiy­ di. 7 Adları Otni, Refael, Obed



n 2Ta8:14 o 1Ta26:15 ö 1Ta26:16



1 . T A R İ H L E R 2 5 :2 1 - 2 6 :1 8 ve Elzabad'dı. Kardeşleri Elihu ve Semakya da yetenekli adamlardı. 8 Bunların hepsi Obed-edom' un soyundan, hizmette yetenek­ li ve güçlü adamlardı. Kendileri, oğulları ve kardeşleriyle birlik­ te Obed-edom'un soyundan alt­ mış iki kişi vardı. 9 Meşelemya'nına oğulları ve kardeşleri on sekiz kişiydi; hepsi de yetenek­ li adamlardı. 10 Merarioğullarından Hosa'nın da oğulları var­ dı. Simri aşiret reisiydi; ilk oğulb olmamasına rağmen babası onu reis yapmıştı.c 11 İkincisi Hilkiya, ücüncüsü Tebalya, dördün­ cüsü Zekeriya'ydı. Hosa'nın bü­ tün oğulları ve kardeşleri on üç kişiydi. 12 Yehova'nın evinde hizmet ederken, kapı görevlisi bölükle­ rinin başında olanların da tıp­ kı diğer kardeşleri gibi görevle­ ri vaıdı.ç 13 Böylece her kapı için büyük küçük her aşiıetdaynı şekilde kura çekti.e 14 Kurada doğu tarafı Selemya'yaf düştü. Sonra, sağgörülü bir danışman« olan oğlu Zekeriyah için kura çektiler ve ona kuzey tarafı çık­ tı.1 15 Obed-edom'a güney ta­ rafı, oğullarına* ambarlar düştü; 16 S“ ppimileHosa'yakbatıtarafında, yukarı doğru çıkan anayol yanındaki Salleket Kapısı düştü; bir muhafız grubu1 diğer mu­ hafız ğrubuyla yan yana hiz­ met edecekti.m 17 Doğu tara­ fında Levioğullarından altı kişi, kuzey tarafında günde dört kişi, güney tarafında günde dört kişi duracaktı;n ambarlardao ikişer ikişer durulacaktı. 18 Batıda­ ki sütunlu giriş için, anayoldao dört kişi, sütunlu girişte iki kişi



1 . T A R İ H L E R 2 6 :1 9 - 2 7 :5



Hazine sorum luları. Hizmetkarlar



bulunacaktı. 19 Korahoğulla- BÖLÜM26 rındana ve Merarioğullarındanb a Sy26:11 Me44:Üst kapı ğörevlisi bölükleri bunlardı. Me49:Üst



20 Levioğulları: Tanrı'nın b 1Ta23:6 c 1Kr 14:26 evindeki hazinec odalarından ve 1Ta9:26 kutsanıp adanmışc hazinelerden c 1Kr 7:51 1Ta 18:11 Ahiya sorumluydu. 21 Lada- d 1Ta23:7 noğulları:d Gersonoğullarından e 1Ta29:8 f 1Ta23:8 Ladan'ın soyundan ğelen aşi­ g 1Kr 15:18 h Sy3:27 ret reisi Yehieli'ydi.e 22 Yeı 1Ta24:20 hieli oğlu Zetam ve onun i Çk18:4 kardeşi Yoel,f Yehova'nın evin­ j 1Ta23:17 k 1Ta29:3 deki hazinelerdenğ sorumluydu. l 1Ta29:7 23 Amramoğulları, Yitsharoğul- m Sy31:50 1Ta 18:11 ları, Hebronoğulları, Uzzieloğul- n 6:19 o Sy31:28 ları,h 24 ayrıca Musa oğlu Gero 1Sa9:9 şom oğlu SebueT ambarlardan p 1Sa14:50 sorumluydu. 25 Eliezeri so­ r 2Sa2:18 s 2Sa20:23 yundan ğelen kardeşleri, Rehab- •ş1Ta23:12 ya,j onun oğlu Yeşaya, onun oğlu t Tkr17:9 2Ta 19:8 Yoram, onun oğlu Zikri, onun u Ne11:16 oğlu da Selomot'tu. 26 Kral u 1Ta23:12 1Ta23:19 Davut,k aşiret reisleri/ binbaşı­ lar, yüzbaşılar ve ordu komutan­ 2. Sütun ları tarafından kutsanıp Tanrı'ya a 1Ta26:6 b 1Ta23:19 adanmışm tüm hazinelerden Sec 2Sa5:4 lomot ile kardeşleri sorumluydu. 1Ta29:27 27 Savaşlardan elde edilmiş ğa- c Ba31:21 1Sa13:7 nimetino bir kısmını Yehova'nın d Y^13:25 Ys evinin bakımı icin ayırıyorlar­ e 1Ta21:39 24:31 dı. 28 Ayrıca ğörenö Samuel, f 1Ta26:9 g 2Ta 19:11 Kiş oğlu Saul, Ner oğlu AbnerP ve h 1Ta 12:37 Tseruyaroğlu Yoab'ınsadadıkları da dahil, kutsanıp adanmış olan BÖLÜM27 her şey Selomit* ile kardeşlerinin ı 1Ta5:24 i Çk18:25 sorumluluğundaydı. 1Sa8:12 29 Yitsharoğullarındans Kenanya ve oğulları İsrail'de ğörevli ve hakimt olarak dış hizmetlerdenu sorumluydu. 30 Hebronoğullarındanü Haşabya ve kardeşleri, bin yedi yüz 1Ta 26:28* 25 ve 26. ayetlerde "Selomot"



1Ta 13:1 2Ta 1:2 j Tkr1:15 k 1Ta28:1 l 2Sa23:8 1Ta 11:11 m Sy26:21 n 1Ta8:4 o 2Sa23:9 1Ta 11:12 o 1Kr4:4 1Ta 12:27 p 2Sa23:20



570



yetenekli adam,a İsrail'de, Urdün İrmağının batı tarafında ka­ lan bölğede, Yehova'nın idinin ve kralın hizmetinin yürütülme­ sinden sorumluydu. 31 Hebronoğullarında, ailelerin ve aşiretlerin başında Hebronoğullarından Yeriyahb bulunuyordu. Davut'un krallığının kırkıncıcyı­ lında Hebronoğulları arasında bir araştırma yapıldı ve Gilead' dakic Yazer'dedğüclü yiğitler bu­ lundu. 32 Yeriyah'ın kardeşle­ rinden, aşiret reisie olan iki bin yedi yüz yetenekli adamf vardı. Kral Davut onları Tanrı'nın ve kralın hizmeti icinğ Rubenoğullarının, Gadoğullarının ve Manasseoğulları kabilesinin yarısı­ nın başına atadı.h Q W İsrailoğullarından her bö2 7 lük yirmi dört bin kişiy­ di. Bunlar aşiret reislerini/ bin­ başıları/ yüzbaşıları! ve yılın her ayında dönüşümlü olarak hiz­ met eden bölüklerle ilğili konu­ larda krala karşı sorumlu olank ğörevlileri kapsıyordu. 2 Birinci ayda hizmet edecek bölüğün başında Zabdiel oğlu Yaşobeaml vardı; onun bölüğün­ de yirmi dört bin kişi bulunu­ yordu. 3 Tüm hizmet takımla­ rının başlarından sorumlu olan Peretsoğullarındanm bazıları bi­ rinci ayda ğörevliydi. 4 İkinci ayda hizmet edecek bölüğün ba­ şında Ahohioğlun Dodayo vardı; onun bölüğünde önder Miklot' tu ve bölükte yirmi dört bin kişi bulunuyordu. 5 Ucüncü ayda hizmet edecek takımın başın­ da yüksek kâhin Yehoyada'nınö oğlu BenayaP vardı; bölüğünde yirmi dört bin kişi bulunuyor­



5 71



Kralın hizmetinde 288.000 kişi



du. 6 Benayaa otuz yiğit ara­ sındaydı15 ve otuzların başıydı; onun bölüğünde önder, oğlu Ammizabad'dı. 7 Dördüncü aydaki bölüğün başında Yoab' ın kaıdeşic Asahelç vardı ve on­ dan sonra oğlu Zebadya geliyor­ du; bölüğünde yirmi dört bin kişi bulunuyordu. 8 Beşinci aydaki bölüğün başı, Yizıahoğlu Samhut'tu;d bölüğünde yir­ mi dört bin kişi vardı. 9 Altın­ cı aydaki bölüğün başı, Tekoalıe İkkeş'inf oğlu İra'ydı;s bölü­ ğünde yirmi dört bin kişi var­ dı. 10 Yedinci aydaki bölüğün başı, Efıaimoğullarından Pelonluh Helets'ti;1 bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı. 11 Sekizin­ ci aydaki bölüğün başı, Zerahoğullarından* Huşalı Sibbekay'dı;j bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı. 12 Dokuzuncu aydaki bölüğün başı, Benyaminoğullarından Anatotluk Abiezer'di;1 bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı. 13 Onuncu ay­ daki bölüğün başı, Zeıahoğullanndanm Netofalı Maharay'dı;n bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı. 14 On birinci ay­ daki bölüğün başı, Efıaimoğullanndan° Piratonlu Benaya'ydı;°1 bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı. 15 On ikinci aydaki bö­ lüğün başı, Otniel'in soyundan Netofalı Helday'dı;p bölüğünde yirmi dört bin kişi vardı.



BOLUM27 a 2Sa23:20 b 2Sa23:23 c 1Ta2:16 c 2Sa2:18 2Sa23:24 d 2Sa23:25 1Ta11:27 e 2Ta11:6 2Ta20:20 Ams 1:1 f 1Ta11:28 g 2Sa23:26 h 2Sa23:26 ı 1Ta11:27 i Sy26:20 j 2Sa21:18 k 1Ta6:60 l 2Sa23:27 m Sy26:20 n 2Sa23:28 o Hk12:15 o 2Sa23:30 p 2Sa23:29 r Elç26:7 s 1Ta24:31



2. Sütun a 1Sa16:6 b 1Sa17:28 c 1Sa14:50 2Sa3:27 c 1Ta22:17 1Ta28:1 d Ba15:5 İb11:12 e 2Sa24:2 f 1Ta21:6 g 2Sa24:15 1Ta21:7 h 2K'18:15 ı 1Sa8:14 2Ta26:10 i 1Kr9:19 16 İsrail kabilelerinin' yö­ j Vz5:9 neticileri şunlardı: Rubenoğul- k 1Sa8:14 1Sa22:7 lannın başı, Zikri oğlu Eliezer; l 2Ta26:10 Simeonoğullannın başı, Maaka m 2Ta9:27 oğlu Sefatya; 17 Levi kabilesi­ n 1Kr5:11 nin başı, Kemuel oğlu Haşabya; 2Ta32:28 Harunoğullarının başı, Tsadok;s o İs35:2



1 . T A R İ H L E R 2 7 :6 -2 9 18 Yahuda kabilesinin başı, Davut'un kardeşlerinden“1 Elihu;b İssakar kabilesinin başı, Mika­ el oğlu Omri; 19 Zebulun ka­ bilesinin başı, Obadya oğlu İşmaya; Naftali kabilesinin başı, Azriel oğlu Yerimot; 20 Efraimoğullarının başı, Azazya oğlu Hoşea; Manasse kabilesi­ nin yarısının başı, Pedaya oğlu Yoel; 21 Manasse kabilesinin Gilead'daki yansının başı, Zekeriya oğlu İddo; Benyamin kabi­ lesinin başı, Abnerc oğlu Yaasiel; 22 Dan kabilesinin başı ise Yeroham oğlu Azarel'di. İsrail kabi­ lelerinin yöneticileri^ bunlardı. 23 Davut yirmi yaş ve altın­ dakileri saymadı; çünkü Yehova İsrail halkını gökteki yıldızlar kadar çoğaltacağını vaat etmişti.d 24 Tseiüya oğlu Yoabe sa­ yıma başladı fakat işi bitirmedi;f çünkü Tanrı İsrail'e öfkelenmiş­ tik Kral Davut'un dönemindeki kayıtlarda bu sayı yer almadı. 25 Kral hazinelerininh başın­ da Adiel oğlu Azmavet vardı. Kır­ sal bölgelerde,1 şehirlerde,* köy­ lerde ve kalelerde bulunan ambarların başında da Uzziya oğlu Yonatan vardı. 26 Topra­ ğı işlemek üzere tarlalarda çalışanlanni başında Kelub oğlu Ezri vardı. 27 Bağlardank Ramalı Simei, bağlardaki şarap mahzen­ lerinden de Sifamlı Zabdi sorumluydu. 28 Sefela'daki1 zeytinliklerden ve firavuninciri*m ağaçlarından Gederli Baalhanan, yağn depolarından Yoaş soru m lu yd u . 29 Saron 'dao 1Ta 27:28* Duta benzer yaprakları olan bir tür incir ağacı, F i c u s s y c o m o r u s .



1 . T A R İ H L E R 2 7 :3 0 - 2 8 :1 0 otlatılan sığır sürülerinden Saronlu Sitray, ovalarda otlatılan sürülerden ise Adlay oğlu Safat sorumluydu. 30 Develerden“1 İsmail oğ;lubObil, eleklerden Meronotlu Yehdeya sorumluydu. 31 Koyun sürülerinden de Haceri Yaziz sorumluydu. Bunların hepsi Kral Davut'un mallarından sorumlu yöneticilerdi. 32 Davut'un yeğeni Yonatanc anlayışc sahibi bir danışman ve yazmandı; Hakmonid oğlu Yehiel kralın oğullarıylae ilğileniyordu. 33 Ahitofelf kralın da­ nışmanıydı;“ ArklıhHuşayı kralın yakın dostuydu.i 34 Ahitofel' den sonra Benayai oğlu Yehoyada ve Abiatarkdanışman oldu; Yoabl kralın ordu komutanıydı.



Davut’un konusması BÖLÜM27 a 1Sa27:9 b Ba37:25 c 2Sa 13:3 2Sa21:21 c Öz 1:5 Oz 10:13 Oz 16:21 d 1Ta 11:11 e 2Sa3:2 1Ta3:5 f 2Sa 15:12 2Sa 16:23 2Sa 17:23 g Me 119:24 h 2Sa16:16 ı 2Sa15:37 i 2Sa16:17 j 2Sa23:20 1Kr2:35 k 1Kr 1:7 l 1Ta 11:6



BÖLÜM28 m Tkr31:28 Ys23:2 n 1Ta27:16 o 1Ta27:1 o Çk18:25 1Sa8:12 p Tkr1:15 r 2Sa3:2 1Ta3:5 Q Q Davut İsrail'in bütün ile- s 1Ta27:25 1Ta27:29 28 ri ğelenlerini,m kabile yö- •tş1Sa8:15 neticilerini,n krala hizmet eden u 1Ta 11:10 u Me132:7 bölüklerin ba^larını,° binbaşıla- v 1Kr8:17 e 132:5 rı,i> yuzbaşıları,p kralla oğulları­ y M 1Ta22:3 nın' bütün mallarındans ve hay­ z 2Sa 7:13 1Kr5:3 vanlarından^ sorumlu olanları, 1Ta 17:4 a 1Ta22:8



diğer saray memurlarınıt ve yigitleri;u ğüclü kuvvetli bütün ce­ sur adamları Yeruşalim'e topladı. 2 Sonra Kral Davut ayağa kalkıp şunları söyledi:



"Ey halkım, kardeşlerim, beni dinleyin. Yehova'nın ahit sandı­ ğı icin bir mesken, Tanrımızın ayakları icin bir basamak*“ yap­ mayı yürekten arzuladım" ve inşa işi icin hazırlık yaptım.y 3 Fa­ kat Tanrı bana, 'Sen Benim ismi­ me ev inşa etmeyeceksin,2cünkü savaşlar yapmış ve kan dökmüş birisin' dedi.a 4 İsrail'in Tanrı­ sı Yehova, devirler boyu İsrail'in 1Ta 2 8 :2 * Ya da "ayak taburesi"



2. Sutun a 1Sa16:13 2Sa 7:8 Me89:20 b 1Sa16:1 c Ba49:10 1Ta5:2 Me60:7 c Ru4:22 d 1Sa16:11 e 1Sa13:14 1Sa16:12 f 1Ta 17:14 2Ta 1:8 g 1Ta22:9 h 2Sa3:2 1Ta3:5 ı 2Sa 7:13 i 1Ta 17:13 j 2Sa 7:14 k 1Kr6:12 l Tkr12:1 m 1Ta 17:14 Me 72:8 n 1Ti3:15 o 1Ti 5:21 o TM6:3



5 72



kralı“1 olmam icin babamın“ bü­ tün ev halkı idinden beni secti; O onderc olarak Yahuda'yı, Yahuda evinden babamın evinicsecti. Ba­ bamın oğullarıdarasından bütün İsrail'in kralı olarak onayladığıe kişi bendim. 5 Sonra da İsra­ il'de Yehova'nın kraliyet tahtınaf oturtmak icin oğullarım ara­ sından Süleyman'ı“ secti; Yehova bana birçok oğul vermişti.“ 6 Ve bana dedi ki, 'Benim evimiı ve avlularımı inşa edecek olan oğlun Süleyman'dır. Onu sectim, o Bana oğuF olacak, Ben de ona baba olacağım.i 7 Buğün olduğu ğibi emirlerimi“ ve hukumlerimil yerine ğetirmeye kararlı olursa onun krallığınım devirler boyu pekiştireceğim.' 8 Simdi, Yehova'nın cemaatin olan butun İsrail halkının ğozu onunde ve Tanrımızın onundeo size diyorum ki, Tanrınız Yehova'nın butun emirlerini dikkatle araştırmaya ve onlara uymaya de­ vam edin. Böylece bu ğüzel diya­ rı“ mülk edinir ve kendinizden sonra gocuklarınıza cağlar boyu miras bırakırsınız. 9 Ve sen oğlum Süleyman, babanın Tanrısını tanıyıpp O'na tüm yürekler ve sevincles kul­ luk et;s cünkü Yehova bütün yü­ rekleri araştırır/ bütün düşünce­ lerin ve niyetlerin farkındadır.u Sen O'na yönelirsen, O da sana karşılık verir;ufakat O'nu bırakır­ san'' seni sonsuza dek reddeder.y 10 İşte, Yehova seni, Kendisine kutsal mekan olacak bir ev inşa p Me 9:10; Yr 9:24; İb 8:11; r 1Kr 8:61; 2Kr 20:3; Me 101:2; s Me 37:4; Me 73:25; s Tkr 10:12; 11Sa 16:7; 1Ta 29:17; Oz 17:3; Vh 2:23; u Ba 6:5; Tkr 31:21; Me 139:2; u 2Ta 15:2; Mt 7:7; İb 11:6; Yk 4:8; v 2Ta 15:2; Ezr 8:22; y Tkr 31:17; Me 73:27; İs 1:28; İb 10:38.



573



Davut’un m im ari planları; bağışları



BÖLÜM28 a 1Ta22:16 b 2Ta3:4 11 Davut sundurmanın,b ma­ c 1Ta26:24 bede ait yapıların, depolann,c üst c 1K'6:5 kattaki odaların,çarka odaların ve d Le16:2 1K'6:19 sandığın kefaret kapağının* bu­ e İb8:5 lunduğu mekânınd mimari plan­ f 2Sa23:2 İb 8:5 ların^ oğlu Süleyman'a verdi. g 1K'6:36 1Kr7:12 12 Ayrıca, ilham yoluylaf kendi­ h 1Ta9:26 sine bildirilmiş olan bütün mi­ ı 1Ta26:20 mari planları, Yehova'nın evi­ i 1Ta24:1 nin avlularının/ çepçevre j 1Ta9:29 k 2Ta4:7 bütün yemek odalarının,h Tan- l 2Ta4:8 2Ta4:19 rı'nın evindeki hazine odaları­ 2Ki 25:15 nın ve kutsal eşyaların saklandığı m n 1Ki 7:50



etmen için seçti. Cesur ol ve işe başla."a



odaların1 mimari planlarını ver­ 2. Sutun di. 13 Yehova'nın evinde ya­ pılması gereken bütün hiz­ a 1Ki 7:48 metlerden sorumlu kâhinlerin ve b Me18:10 c Ck25:20 Levioğullarının bölükleri* hak­ 1Sa4:4 1Kr6:23 kında, Yehova'nın evindeki Me80:1 hizmetlerde kullanılan bütün ta­ c Ck25:40 kımlar hakkında, 14 farklı hiz­ d 1Ta28:11 metlerde kullanılan altın takım­ e Yş1:6 2Ko5:6 lar için gerekli altının ağırlığı f Tk'31:6 1Ta22:13 ve farklı hizmetlerde kullanılan g Yş 1:9 gümüş takımlar için gerekli gü­ h Tk'31:8 Ro8:31 müşün ağırlığı hakkında talimat­ ı Ys 1:5 lar verdi. 15 Farklı şamdanlar i 1Ta24:1 j 1Ta24:20 ve üzerlerindeki kandillere göre, 1Ta25:1 altın şamdanlarınk ve altın k Ck35:26 kandillerin ağırlığını; yine fark­ Ck36:2 Me 110:3 lı hizmetlerde kullanılan gümüş l 1Ta22:17 şamdanların ve kandillerin ağır­ 1Ta28:1 lığını; 16 ekmeklerin dizildiği m Ck36:1 masalar1 ve diğer masalar için BÖLÜM29 gerekli altının ağırlığını, gümüş n 1Ta28:8 masalar için gerekli gümüşün o 1Kr8:19 ağırlığını bildirdi. 17 Saf altın­ 1Ta28:5 dan çatallar, leğenler,m testiler ö 1K'3:7 Oz4:3 için, altın kâselern ve diğer kü­ p 2Ta2:4 çük taslar için gereken altının r Vz9:10 1Ta 28:11* "Kefaret kapağı", Tanrı'nın lütfunu kazanma ya da O'nunla barışma düşüncesi içerir.



s 1Ta22:3 S 1Ta22:16 t 1Ta22:14 u 1Ta22:4 ü Ck28:9



1 . T A R İ H L E R 2 8 :1 1 - 2 9 :2 ağırlığını; gümüş kelseler ve di­ ğer küçük taslar için gereken gümüşün ağırlığını; 18 buhur sunağıa için gereken saf altının ağırlığını; kanatlan açık olarak Yehova'nın ahit sandığını ör­ ten ve O'nun arabasınıb temsil eden altın keiübilerc için gerek­ li altının ağırlığını ona bildirdi. 19 "Yehova'nın eli üzerimde ol­ duğu için her şey yazıya dökül­ dü^ ve mimari planınd bütün ay­ rıntılarını anlayabilmem için O bana anlayış verdi" dedi. 20 Davut, oğlu Süleyman'a şunları söyledi: "Cesure ve güçlü ol; işe başla. Korkmaf ve dehşe­ te kapılma/ çünkü Yehova Tanrı, benim Tanrım seninledir.hYehova'nın evi için yapılacak bütün bu işler bitene kadar O seni terk etmeyecek1 ve yalnız bırakmaya­ cak. 21 Tanrı'nın evinde hiz­ met edecek kâhinlerin* ve Levioğullannıni bölükleri işte burada; bütün işler için isteki ik ve bece­ rikli kişiler seninle birlikte; yöne­ ticiler1 ve bütün halk senin söz­ lerini yerine ğetirecek."m O Q Kral Davut oradaki tüm 2 9 cemaaten şöyle dedi: "Tanrı'nın seçmişo olduğu oğ­ lum Süleyman henüz çok genço ve toy, oysa yapılacak iş büyük; çünkü bu muazzam yapı insan için değil,p Yehova Tanrı için hazırlanacak. 2 Tanrımın evi için bütün gücümle' hazırlık yaptım;s altın eşyalar için altın,s gü­ müş eşyalar için gümüş, bakır eşyalar için bakır, demir eşya­ lar için demir/ ahşap eşyalar için kereste“ hazırladım; oniks“ taşı, harç üzerine döşenecek taş­ lar, renkli mozaik taşları, her



1 . T A R İ H L E R 2 9 :3 -1 9



Halkın bagısları. Kralın sukur duası



ceşit değerli taş ve cok miktarda BÖLÜM29 kaymaktaşı sağladım. 3 Tanrı­ a Me26:8 Me27:4 mın evini sevdiğimden/ bu kut­ Me 122:1 b 1Ta21:24 sal ev icin hazırladığım bütün Oz3:9 22:5 bu şeylerden başka, sahip oldu­ c 1Ta 1Ta22:16 c Ey28:16 ğum serveti,b kendi altın ve ğüd Çk35:5 müşlerimi de Tanrımın evine ve­ e 1Ta23:11 1Ta27:1 riyorum^ 4 Yapıların duvarını gf 11 a28:1 kaplamak icin üc bin talant Ofir h Çk18:25 1Ta 13:1 altını,cyedi bin talant saf ğümüş, ı Tkr1:15 1Ta27:1 5 altın eşyalar icin altın, ğümüş i 1Ta27:25 1Ta27:29 eşyalar icin ğümüş ve zanaatçı­ 1Ta27:31 ların bütün işlerinde kullanılma­ j 2Ko9:11 k 1Ta6:1 sı icin malzeme veriyorum. Bura­ l 1Ta26:22 2Ko9:7 da Yehova'ya armağan vermeye m n Eli:20:35 o 1Kr8:14 kimler ğönüllü?"d 6 Aşirete reisleri,f İsrail kabile­ lerinin yöneticileri/ binbaşılar/ yüzbaşılar ve kralın işlerinden sorumlu kişiler ğönüllü oldu. 7 Ve Tanrı'nın evinde kullanıl­ mak üzere beş bin talant değerin­ de altın, on bin darik,* on bin talant değerinde ğümüş, on sekiz bin talant değerinde bakır ve yüz bin talant değerinde demir ver­ diler.) 8 Ayrıca herkes elinde­ ki bütün değerli taşları Gersonk oğlu Yehiel'inl denetimindeki Yehova'nın evinin hazinesine verdi. 9 Halk ğönüllü sunular vermekten sevinc duydu, cünkü Yehova'ya bu ğönüllü sunuları bütün bir yürekle sunmuşlardı;m Kral Davut da büyük sevinc icindeydi.n 10 Ve Davut bütün cemaatino önünde Yehova'ya şöyle şükretti:i) "Ey atamız İsrail'ini’ Tanrı­ sı Yehova, ezelden ebede kadar Sana sükrolsun!r 11 Büyük­ lük/ kudret/ ğüzellik/ haşmetu ve itibar“ Senindir, ey Yehova; 1Ta 2 9 :7 * Pers altın parası.



2Ta6:3 o 2Ta31:8 p Ba32:28 Me68:35 r 1Kr8:15 s Me 145:3 1Ti1:17 ¡s Ba17:1 Vh5:13 t 1Ta29:13 Me71:8 u 1Sa15:29 u 1Ta 16:27 Me8:1



2. Sutun a Me24:1 Me 115:15 İs42:5 Yr10:12 b Me103:19 Mt6:10 c Ne9:5 Me97:9 c Tkr8:18 Oz 10:22 Flp4:19 d 1Kr3:13 Yhn17:5 e 2Ta20:6 f Oz 18:10 40:26 g Tkr3:24 Ef1:19 Vh 15:3 h 2Ta 1:12 Me75:7 ı 2Ta 16:9 Me 18:32 Me28:8 40:29 1Pe4:11 i Me 105:1 j İs63:14 k Me106:1 l 2Sa 7:18 m Me115:1 Flp2:13 n Me50:12



574



ğökteki ve yerdeki her şey Senindir!â Krallıkb Senindir ey Ye­ hova, Sen her şeyden yücesin!c 12 Zenğinlikc ve ihtişam d Sen­ den ğelir, her şeye eğemen olan e Sensin. Gücf ve kudretğ Senin elindedir, birini büyük etmekh ve ğüclendirmek de Senin elin­ dedir: 13 Simdi ey Tanrımız, Sana şükrederiz’ ve ğüzeli ismini yuceltiriz.k 14 Fakat ben kimim,l halkım kim ki, kendi ğücümüzle böy­ le ğonullu sunular verebilelim?m Her şey Senindir.n Biz Senin elin­ den aldığımızı Sana verdik. 15 Senin onunde butun ataları­ mız ğibi ğurbette yaşayan” ğöcebeleriz. Bu dünyada ömrümüz bir ğölğe ğ ib i/ ğelip ğeciyor. 16 Ey Yehova Tanrımız, Senin kutsal ismine bir ev yapmak icin hazırladığımız bunca şeyi Senin elinden aldık ve hepsi Sana ait.p 17 Ey Tanrım, cok iyi bilirim ki, Sen yürekleri arastırı'sın' ve dü­ rüstlükten hoşlanırsın: Ben dürust bir yurekle, butun bunla­ rı ğönüllü olarak sundum; şimdi burada olan halkının da Sana ğonullu olarak sunular sundu­ ğunu ğörüyor ve seviniyorum. 18 Ey Yehova, atalarımızs İbra­ him'in, İshak'ın ve İsrail'in Tan­ rısı, halkının yüreğindeki dü­ şünceler ve niyetler sonsuza dek böyle olsun/ onların yüreğini Kendine yonlendir.u 19 Senin emirlerine,u hatırlatmalarınav ve kurallarınay uysun, hazırlığını yaptığım z bu muazzam yapıyı ” o Le 25:23; İb 11:13; o Ey 14:2; Yk 4:14; p Me24:1; r 1Ta 28:9; s Oz 11:20; Oz 15:8; Elc24:16; İb 1:9; s Çk3:6; 11Ta 28:9; u Me 10:17; Me 86:11; 2Se 2:17; u 1Kr 6:12; 1Ta 28:7; v Tkr 4:45; Tkr 6:17; 1Kr 2:3; y Tkr 7:11; Tkr 12:1; z 1Ta 22:14; a 1Ta 29:1.



575



1 . T A R İ H L E R 2 9 :2 0 - 2 . T A R İ H L E R 1 :4



Halkın sevinci



BÖLÜM29 a 1Kr8:61 2Ki 20:3 Mi 12:30 b 1Ta28:8 20 Davut oradaki tüm toplu- c 1Ta16:36 Me 134:2 luğab şöyle dedi: "Simdi Tanrınız Me 145:1 Ef1:3 Yehova'ya şükredin!"c Ve cema­ c Ba24:26 at, atalarının Tanrısı Yehova'ya Ck4:31 2Ta7:3 şükretmeye başladı; Yehova'nın d Vh 7:11 ve kralın önünde eğilipç yere ka- e 2Ta7:4 Ezr6:17 pandılar.d 21 Yehova'ya kur­ f Le1:3 1Kr8:64 banlar kesmeyee ve Yehova'ya g Le23:13 Sy15:5 yakılan sunularf sunmaya ertesi h 1Kr8:63 gün de devam ettiler; bin genç ı Tkr12:7 2Ta7:10 boğa, bin koç, bin erkek kuzu ve Ne8:12 dökme sunularıs sundular. Bü­ i 1Ta23:1 j 1K' 1:35 tün İsrail için çok sayıda kur­ k 1Kr2:35 l 1Ta28:5 ban sunuldu.h 22 OgünYeho- m 1Ta22:11 va'nın önünde büyük sevinçle1 n 1Ta22:17 1Ta28:21



inşa etsin ve her şeyi tamamla­ sın diye oğlum Süleyman'a bü­ tün bir yüreka ver."



yiyip içtiler; Davut oğlu* Süley­ 2. Sütun man'ı ikinci kez kral ilan ede­ rek Yehova'nın önünde onu ön­ a 1Ta28:1 b 2Sa3:2 der, Tsadok'uk da kâhin olarak 1Ta3:5 1Kr3:12 meshettiler. 23 Böylece Süley­ c 2Ta1:1 man, babası Davut'un yerine kral c 2Ta1:12 Vz2:9 olarak Yehova'nın tahtına1 otur­ d 1Ta18:14 Me78:71 du ve başarılı oldu;mbütün İsra­ e 2Sa5:4 1Kr2:11 illiler de ona itaat etti. 24 Hal­ f 2Sa2:11 kın bütün ileri gelenleri,n g 2Sa5:5 - d



yiğitleriave Kral Davut'un bütün oğullarıb Kral Süleyman'a bo­ yun eğdi. 25 Yehova bütün İs­ rail'in gözünde Süleyman'ı çok yüceltti;ç ona bahşettiği kraliyet görkemi İsrail'de ondan önceki kralların hiçbirinde yoktu.ç 26 Yesse oğlu Davut bütün İs­ rail'de saltanat süıdü;d 27 İsiâil'de kırk yıl krallık etti.e Hebron'da yedi yıl,f Yeıuşalim'de otuz üç yıl saltanat sürmüştü.s 28 Uzun yıllar yaşayıp zenginliğehve ihtidama1doymuş bir şekil­ de öldü.* Yerine oğlu Süleyman kral olduJ 29 Başından sonu­ na kadar Kral Davut'un döne­ mindeki olaylar, göıenk Samuel' in, peygamberNatan'ın1ve gören Gad'ınm yazılarında kayıtlıdır. 30 Onun krallığı, büyük işleri, onun dönemindenİsrail'de ve di­ ğer memleketlerino krallıkların­ da gerçekleşen olayların hepsi bu kayıtlarda anlatılmıştır. h 1Ta 29:12; ı Oz 29:23; i 1Kr 1:1; Oz 16:31; j 1Kr 2:1; 1Ki 2:10; 1Ki 2:12; k 1Sa 9:9; l 2Sa 7:2; 2Sa 12:1; m 1Ta 21:9; n Da 2:21; o 1Kr 2:11.



-



TARİHLER IKIN CI K ITA P Davut oğlu Süleyman'ın BÖLÜM1 1 krallığı gitgide güçlendi;a a 1Kr2:12 b 2Sa 7:12 Tanrısı Yehova onunlaydıb ve c 1Kr3:13 1Ta29:25 onu her yönden çok üstün kıldı.c 2 Süleyman bütün İsrail'i, binbaşıları,c yüzbaşıları,13hâkim­ leri,6 aşiret reisif olan bütün İs­ rail beylerinig yanına çağırdı. 3 Sonra Süleyman ve yanında­ ki topluluk Gibeon'daki yüksek



Vz2:9 Mt6:29 Mt 12:42 c Ck18:25 d Tk'1:15 e 1Ta23:4 1Ta26:29 f 1Ta24:31 1Ta27:1 g 1Ta28:1



yere*a gittiler; çünkü Yehova' nın kulub Musa'nın çölde yaptı­ ğı, Tanrı'nın* Toplanma Cadırıc oradaydı. 4 Davut Tanrı'nın 2. Sütun a 1Ki 3:5; 1Ta 16:39; 1Ta 21:29; b Tkr 34:5; İb 3:5; c Ck 40:2; Le 1:1. 2Ta 1:3* İbranice b a m a , tapınma ama­ cıyla kurulan özel yer. 3 * Başlangıç 5:22'deki dipnota bakın.



2 . T A R İ H L E R 1 :5 - 2 :4



Suleyman’ın duası; hikmet dilegi



BÖLÜM 1 a 2Sa6:2 b 1Ta 13:5 c 1Ta 15:1 c 1Ta 16:1 Me 132:5 d 1Ta2:20 e Çk31:2 f Çk38:1 g 1Kr3:4 h 1Kr3:5 ı 2Sa 7:8 Me89:28 i 1Ta28:5 j 2Sa 7:12 1Ta 17:25 1Ta28:6 Me132:11 k Ba13:16 l 1Sa2:7 1Kr3:7 m 1Kr3:9 Oz2:6 Oz3:13 7 Tanrı o ğece Süleyman'a Yk 1:5 ğörünüp "Söyle! Sana ne vere- n Sy27:17 2Sa5:2 yim?"h dedi. 8 Süleyman da o 1Kr3:8 e 72:2 Tanrı'ya şöyle cevap verdi: "Sen, o M 1Sa16:7 1Ta29:17 babam Davut'a büyük bir vefa p 1Kr3:11 ğösterdin/ beni de onun yerine r 1Kr3:28 Oz 14:8 kral yaptın.i 9 Ey Yehova Tan­ s 1Kr3:12 Me34:10 rı, babam Davut'a verdiğin söz Ef3:20 1Yh5:15 yerine ğelsin;i cünkü beni yerin •s1Ta29:25 tozu kadar cok olan bir halkınk 2Ta9:22 kralı yaptın.l 10 Bana hikmet t Vz2:9 1Kr3:13



sandığını!1 Kiryat-yearim'denb ğetirmiş, Yeruşalim'de onun icin hazırladığı yere,c kurduğu çadı­ ra yerleştirmiştik 5 Hurd oğlu Uri oğlu Betsalel'ine yapmış ol­ duğu bakır sunakfYehova'nın ça­ dırının önüne konmuştu. Süley­ man ve yanındaki topluluk her zamanki ğibi Tanrı'ya danışmak icin oraya ğittiler. 6 Süleyman Yehova'nın huzurunda, Toplan­ ma Çadırının önündeki bakır su­ nakta, yakılan sunu olarak bin kurban sundu.ğ



ve bilği ver kim bu halka iyi ön­ derlik edebileyim.n Yoksa Senin bu büyük halkına kim hükmedebilir?"o



2. Sutun a 1Kr3:4 1Ta 16:39 1Ta21:29 b Çk40:2 c 1Kr4:25 c Tkr 17:16 1Kr4:26 d 2Ta8:6 2Ta9:25 e 1Kr 10:21 f 1Kr10:27 g 2Ta9:27 2Ta26:10 h 2Ta9:28 ı 1Kr10:28 i 1Kr10:29



11 O zaman Tanrı, Süley­ man'a, "Mademki yüreğinden ğecenö bu" dedi, "Mademki zenğinlik, mal mülk, itibar ya da sen­ den nefret edenlerin canını is­ temedin, kendin icin uzun bir ömür de dilemedin,p ancak seni başlarına kral yaptığım halka hükmedebilmek icin hikmet ve BÖLÜM2 bilği istedin;r 12 sana bu hik­ j Tkr12:11 met ve bilği verilecek.sBunun ya­ k 1Ta22:10 1Kr5:5 nında sana, önceki kralların hiç­ l 1Kr 7:1 m 1Kr5:15 birinin sahip olmadığı,s senden n 1Kr5:16 1Kr9:22 sonrakilerin de sahip olmayaca2Ta2:18 gıt ölcüde zenğinlik, mal mülk ve o 1Kr5:1 o 2Sa5:11 itibar da vereceğim." 1Ta 14:1



576



13 Böylece Süleyman Gibeon'daki yüksek yerden/ Toplan­ ma Çadırından!’ ayrılıp Yeruşalim'e döndü ve İsrail'de saltanat sürdü.c 14 Süleyman savaş ara­ baları ve küheylanlar ediniyor­ du; bin dört yüz savaş arabası, on iki bin küheylanıc oldu. On­ ları savaş arabası şehirlerinded ve Yeruşalim'de kendi yakınında tutuyordu. 15 Kral Süleyman' ın döneminde Yeruşalim'de ğümüş ve altın, taş kadar coktu,e sedir ağacları ise Sefela'daki firavuninciri*f ağacları kadar boldu.ğ 16 Süleyman'ın atları Mısır'dan ğetirilirdi;h kralın tüccarları atları sürü olarak belirli bir bedelle alır­ dı. 17 Mısır'dan bir savaş ara­ basını altı yüz ğümüşe, bir atı yüz elli ğümüşe ğetirirlerdi; tüm Hi­ tit ve Aram kralları bunları Sü­ leyman'ın tüccarları eliyle ğetirtirdi.i Süleyman Yehova'nın ismi­ ne! birev,k kendi krallığı icin del bir ev yaptırmak üzere emir verdi. 2 Ve yük taşımak icin yetmiş bin, dağda taş kesmek icin seksen binm ve onların ğözetimi icin de üc bin altı yüz adam ayırdı.n 3 Ayrıca Süley­ man, Sur kralı Hiram'ao şu ha­ beri ğönderdi: "Babam Davut'la anlaşıp/ oturacağı evi yapması icin ona sedir tomrukları ğönderdin . . . 4 Ben de Tanrım Yehova'nın ismine,p O'na adamakr üzere bir ev yapıyorum.s Ora­ da O'nun huzurunda hoş koku-



2



p 2Ta 6:33; r 1Kr 8:64; s 1Kr 8:19. 2Ta 1:15* Duta benzer yaprakları olan bir tür incir ağacı, F i c u s s y c o m o r u s .



577



K ral H iram ’ın mabet icin yardımı



lu buhur yakacağım,a orada her zaman ekmekler dizili olacak;b her sabah ve akşam,c Sebtç gün­ lerinde, her Yeni Aydad ve Tanrı­ mız Yehova'nın bayramlarındae yakılan sunular sunulacak. İsra­ il'de çağlar boyu böyle yapılacak.f 5 Yaptığım ev çok büyük olacak,s çünkü Tanrımız bütün tanrılardan büyüktür.h 6 O'na bir ev yapmaya kimin gücü ye­ ter?1 C“ nk“ O göklere, gökle­ rin göğüne bile sığmaz.* Ben ki­ mim kij O'na ev yapayım? Ben ancak O 'nun önünde kurban dumanı sunulacak bir yer yapabilirim.k 7 Simdi bana al­ tın, gümüş, bakır,1 demir işle­ rinde ve erğuvani, koyu kırmızı, mavi iplik dokumada usta, oy­ macılıktan anlayan birini gön­ der de, Yahuda ve Yeiüşalim'de benim yanımda bulunan, babam Davut'un yetiştirdiği ustalarla birlikte çalışsın.m 8 Bana Lübnan'dann sedir,° aıdıço ve sandalağacıptomrukları gönder, çünkü senin hizmetkarlarının Lübnan ağaçlarını kesmekte usta olduk­ larını biliyorum.r Burada benim hizmetkârlarım da seninkilerle birlikte çalışır. 9 Böylece bana çok sayıda tomruk hazırlarlar, çünkü yapacağım ev olağanüstü büyüklükte olacak. 10 Ben de senin ağaç kesen, odun toplayan hizmetkârlarına erzak olarak yir­ mi bin kor*s buğday, yirmi bin kor arpa, yirmi bin bat* şaraps ve yirmi bin bat zeytinyağı veri­ rim." 11 Bunun üzerine Sur kralı 2Ta 2:10* "Kor", yaklaşık 170 kiloya eşit bir tahıl ölçeği. 10* "Bat", yaklaşık 22 litrelik bir sıvı ölçeği.



BÖLÜM2 a Ck30:7 b Ck25:30 Le24:8 Mt 12:4 c Sy28:4 c Ck20:10 Sy28:9 d Sy10:10 Sy28:11 e Le23:4 1Ta23:31 f Le23:14 Le23:41 g 1Ta29:1 Me68:29 h Ck15:11 Me86:8 Me95:3 Me 135:5 ı İş; 66:1 i 1K'8:27 Elc 17:24 j 2Sa 7:18 1Ta29:14 k Tkr 12:6 l Ck31:3 1Kr7:14 m 1Ta22:15 n 1K'5:14 o 1K'5:6 ö 1K'5:8 2Ta3:5 p 1Ki 10:11 r 1K'5:9 s 1K'5:11 S Ezr7:22 2. Sütun a 1Kr5:1 1Kr9:11 1Ta14:1 b Tkr 7:8 Tk'33:3 c 1Ki 10:9 c Ba1:1 Me33:6 Ele17:24 Vh4:11 Vh 10:6 d 1Kr5:7 Me72:18 e 2Ta1:12 f 2Ta2:1 g 1Kr7:13 1Ki 7:40 2Ta4:11 2Ta4:16 Oz22:29 h 1Kr7:14 ı Ck31:5 i Ck39:1 j Ck39:2 k Ck39:5 l 2Ta3:14 m Ck39:6 n Ck31:4 Ck35:32 o 2Ta2:10 o 1Kr5:8 p 1Kr5:6 r 1Kr5:9 s Yş 19:46 Ezr3:7 Elc9:36



2 . T A R İ H L E R 2 :5 -1 8



Hiram,a Süleyman'a yazılı ola­ rak şu mesajı gönderdi: "Yehova halkını sevdiği içinbseni onla­ rın kralı yapmış."c 12 Ve şöyle dedi: "Gökleri ve yeri yaıatan,ç İsrail'in Tanrısı Yehova'ya şükrolsun!d Çünkü O, Kral Davut'a hikmetli, sağgörülü ve anlayış­ lı bir oğul verdi;e bu oğul Yeho­ va'ya bir ev, kendi krallığı için de bir ev yapacak.f 13 ¡Simdi sana anlayışlı ve usta bir adam olan Huram-abi'yis gönderiyo­ rum. 14 Kendisi Dan soyun­ dan bir kadının oğludur, fakat babası Sur halkındandır; altın, gümüş, bakır,hdemir, taş1ve ağaç işlerinde deneyimli, erguvani,* mavi,j koyu kırmızı iplikkve ince dokumadan1 anlayan bir adam­ dır. Efendim baban Davut'un ve senin ustalarınla birlikte, kendi­ sine verilecek her tür oyma işi­ nimve tasanmın yapabilecek ye­ tenektedir. 15 Efendim de söz verdiği buğdayı, arpayı, zeytinya­ ğlı ve şarabı hizmetkârlarına göndeısin.o 16 Biz Lübnan'dan se­ nin tüm ihtiyacını kaışılayacako kadar ağaç keseriz;p onlardan sal­ lar yapıp deniz yoluyla' Yafa'ya,s sana ğetiririz. Sen de onları Yeruşalim'e götürürsün." 17 Babası Davut'un yaptığı sayımdan sonra, Süleyman da İsrail topraklarında yaşayan ya­ bancıların sayımını yaptı.s Sa­ yıları yüz elli üç bin altı yüzdü. 18 Onlardan yetmiş binini yük taşımakla/ seksen binini dağda taş kesmekle“ ve üç bin altı yü­ zünü de çalışanların gözetimiyle görevlendirdi.“ S 1Kr 5:13; 1K ' 5:14; 1Ta 2 2 :2 ; 2Ta 8:8; 11K r 5:15; ü 1Kr 5:17; 1 K '5 :1 8 ; 1Ta 22:15; ü 1Kr 5:16.



2 . T A R İ H L E R 3 :1 - 4 :3



Mabedin insası baslar; En Kutsal Yer



Ve Süleyman Yeruşalim'deki Moriya Dağında" Yehova' nın evini inşa etmeye başladı.b Babası Davut'a Yehova orada ğörunmüştu,c Davut da Yebusi Ornan'ın harman yerinde bu işin hazırlığını yapmıştı.c 2 Böylece Suleyman saltanatının dorduncu yılında, ikinci ayın ikinci ğünü inşa işine başladı.d 3 Tanrı'nın evini inşa etmek icin attığı temel, eski ölçülere ğöre, altmış arsın uzunluğunda, yirmi arsın ğenişliğindeydi.e 4 Evin önündeki sundurmanınf ğenişliğji evin ğenişliğine eşit olup yir­ mi arşındı* ve yüksekliği yüz yir­ mi arşındı. Onun icini saf altınla kapladı. 5 Büyük odanınğ du­ varlarını önce ardıc ağacıyla son­ ra da has altınla kapladı;h uzerlerine de hurma ağacü ve zincir' motifleri işledi. 6 Ayrıca bü­ tün evi değerli taşlarla bezedi;' kullanılan altın,k altın diyarın­ dan* ğeliyordu. 7 Bütün evi, kirişleri, eşikleri, duvarları ve ka­ pıları altınla kapladı;l duvarlara kerubi motifleri oydu.m



3



8 En Kutsal Yerinyaptı; bu bö­ lümün uzunluğu, evin ğenişliğine eşit şekilde yirmi arsın, ğenişliği de yirmi arşındı;» bu bölümü altı yuz talant has altınla kapladı. 9 Çivilerö icin elli şekel ağırlı­ ğında altın kullanıldı; üst katta­ ki odaları da altınla kapladı. 10 Sonra En Kutsal Yerde usta işi iki kerubip tasviri yaptı ve on­ ları altınla kapladı.r 11 Kerubilerin kanatlarınıns toplam uzun­ luğu yirmi arşındı. Bir kanadı beş 2Ta 3:4* "Arşın", yaklaşık 44,5 santimet­ re. 6* "Altın diyarı", İbranice p a r v a y i m .



BÖLÜM3 a Ba22:2 Ba22:14 b 1Kr6:14 1Ta29:19 c 2Sa24:25 1Ta21:18 c 2Sa24:18 1Ta21:22 d 1Kr6:1 e 1Kr6:2 f 1Kr6:3 2Ta29:7 g 1Kr6:15 h 1Kr6:22 1Ta29:4 ı 1Kr6:29 i 1Kr6:21 j 1Ta29:2 1Ta29:8 k 1Ta29:4 l Çk26:29 m Çk26:1 1Kr6:29 n Çk26:33 1Kr8:6 İb 9:3 İb 9:24 o 1Kr6:20 o 1Ta22:3 p 1Kr6:23 r 1Kr6:28 s 1Kr8:6 1Ta28:18 2Ta5:7 2. Sutun a 1Kr6:24 b 1Kr6:25 1Kr6:27 c Çk26:31 Mt 27:51 İb 10:20 c Çk36:35 d 1Kr7:15 1Kr 7:21 2Kr25:13 2Ta4:12 Vh3:12 e 1Kr7:16 2Kr25:17 Yr52:22 f 1Kr7:17 g 1Kr7:20 2Kr25:17 2Ta4:13 Yr52:23 h 1Kr 7:21 BÖLÜM4 ı Çk38:2 1Kr8:22 2Kr16:14 i Çk20:26 j Çk30:20 Çk38:8 2Ta4:6 k 1Kr7:23 l 1Kr6:18



578



ardındı ve evin duvarına erişiyor­ du, öbür kanadı da beş arşındı ve diğer kerubinin kanadına erişi­ yordu." 12 Diğer kerubinin de beş arsın uzunluğundaki bir ka­ nadı evin duvarına erişirken, beş arsın uzunluğundaki diğer kana­ dı yanındaki kerubinin kanadı­ na değiyordu.'’ 13 Kerubilerin acık kanatlarının toplam uzunlu­ ğu yirmi arşındı. Ayakta duruyor­ lardı ve yüzleri büyük odaya dö­ nüktü. 14 Sonra mavi, erğuvani, koyu kırmızı iplikten ve ince do­ kumadan bir perdec yaptı; üzeri­ ne kerubi desenleri işledi.c 15 Sonra evin önüne otuz beş arsın yüksekliğinde iki sü­ tun yaptı;d her birinin üzerinde beş arsın yüksekliğinde bir sütun başlığıe vardı. 16 Ve ğerdanlık şeklinde zincirlerf yapıp sütunla­ rın üst kısmına koydu; ayrıca yüz narğ motifi hazırlayıp zincirle­ rin üzerine yerleştirdi. 17 Sü­ tunları mabedin önüne dikti; biri sağ; biri sol taraftaydı. Sağdakine Yakin,* soldakine de Boaz* adını verdi.h Sonra bakır sunağü yaptı; uzunluğu yirmi arşın, ğenişliği yirmi arsın, yüksekliği ise on a'sındı.i 2 Dökme havuzu' yaptı; ağzı yuvarlak olup bir uctan öbür uca on arşındı; yüksekliği beş arşın­ dı ve cevresi ölcü ipiyle otuz arşındı.14 3 Havuzun alt kena­ rı acıkarpuzl motifleriyle süslen­ mişti; her arsında onar tane, iki sıra halinde havuzu cepcevre sa-



4



2T a 3 :1 7 * A n la m ı, " P e k i ş t i r s i n " 17# Muhtemel anlamı, "Guc;le"



579



Kazanlar, şamdanlar,



rıyordua ve havuzun ğovdesiyle birlikte dökülmüştü. 4 Havuz on iki boğa üzerinde dumyordu;b üçü kuzeye, üçü batıya, üçü gü­ neye, üçü de doğuya bakıyordu; havuz onların üzerindeydi, sağnlan içeriye doğruydu.c 5 Ha­ vuzun kalınlığı dört parmaktı;* ağzı kâse ağzına benzer şekilde, zambak çiçeği şeklinde yapılmış­ tık Haznesi üç bin bat*d su alabilirdi.e 6 Ayrıca yıkama suyuf için on kazan yaptı, beşini sağ; beşini sol tarafa koydu.ğ Yakılan sunular için kullanılan her şeyh bunlar­ da yıkanırdı. Havuz ise kâhinle­ rin yıkanması içindi.1



2 . T A R İ H L E R 4 :4 - 5 :2 BÖLÜM4 a 1Ki 7:24 b Yr52:20 c 1Ki 7:25 c 1K'6:35 d He45:14 e 1Ki 7:26 f Le9:14 g 1K' 7:39 h Le1:9 ı Ck29:4 i Ck37:17 2Ta4:20 Zk4:2 j 1Ta28:12 k Ck40:24 l 2Ta4:19 m 1K'6:36 n Ck27:9 Le6:16 o 1Ki 7:12 ö 1Ki 7:39 p Ck27:3 1Ki 7:45 r Ck38:3 2Ki 25:14 s 1Ki 7:40 s 2Ta3:17 t 1Ki 7:41 ü 1Ki 7:17



7 Sonra altın şamdanları* yap­ tı. On şamdanı da aynı biçimde yaptıj ve bunları mabedin içine, beşini sağ; beşini sol tarafa yerleştirdi.k



2. Sütün a 1Ki 7:42 Yr52:22 b 1Ki 7:20 c 1Ki 7:27 2Ki 25:16 Yr52:17 8 Ayrıca on masa yaptı ve c 1Ki 7:38 bunları da mabedin içine, beşini d 1Ki 7:23 e 1Ki 7:25 sağ; beşini sol tarafa yerleştirdi.1 f 1Ki 7:40 g Ck38:3 Ve yüz altın leğen yaptı. h Yr52:19 2Ta2:13 9 Sonra kâhinlerm avlusu- ıi Yş 13:24 Yş 13:27 nu,n büyük avluylao kapılarını j 1Ki 7:46 yaptı; kapıları bakırla kapladı. k 1Ki 7:47 1Ta22:3 10 Havuzu güneydoğ;“ yönünde 1Ta22:14 Yr52:20 sağa yerleştirdi.° l 2Kr24:13 Ezr1:7 11 Hiram son olarak kovalar,p Yr28:3 m Ck37:26 kürekler' ve leğenlers yaptı. 1Ki 7:48 Böylece Hiram Tanrı'nın evin­ 2Ta26:16 Vh8:3 de Kral Süleyman'a yaptığı işi bi­ n Ck25:24 tirdi. 12 Sunları yapmıştı: İki o 2Ta4:8 1Kr6:16 sütun,s sütunların üzerinde yu­ ö Ck37:17 1Ki 7:49 varlak başlıklar/ sütunların üze­ p Ck25:37 rindeki yuvarlak başlıkları saran rs Ck37:23 1Ki 7:50 ağ motifleri,“ 13 iki sütun üze­ s 1K'6:32 t 1Kr6:34



rindeki yuvarlak başlıkları saran



iki ağ motifi için, her ağda iki sıra nar olmak üzerea dört yüz nar;b 14 on araba,c arabaların üzerin­ de on kazan;ç 15 birhavuz,dal­ tında on iki boğa;e 16 kovalar, kürekler/ çatallar« ve bunların bütün takımları.h Huram-abiv1 bunları Kral Süleyman'a Yehova'nın evi için parlatılmış ba­ kırdan yaptı. 17 Kral bunların dökümünü Ürdün Havzasında,* Sukkoti ile Tseredaj arasındaki killi topraklarda yaptı. 18 Su­ leyman bütün bu takımları öyle çok miktarda yaptı ki, kullanılan bakırın hesabı tutulmadı.k 19 Süleyman Tanrı'nın evin­ deki butun takımları,l altın sunağı,müzerine huzur ekmeği ko­ nan masaları,n 20 iç odanıno önünde kurallara uygun şekilde yakılacak saf altından şamdanlan° ve kandillerini;p 21 altın­ dan (en saf altından) goncala­ rı, kandilleri ve fitil maşalarını;' 22 saf altından fitil makaslarını, leğenleri, tasları ve ateş kapları­ nı yaptı;s evin girişini,s En Kutsal Yere açılan iç kapıları ve ana bi­ nanın kapılarınıt altından yaptı. Sonunda Süleyman Yehova' nın evi için yapması gere­ ken tüm işleri bitirince,“ babası Davut'un adayıp kutsadığı şeyle­ ri oraya getirmeye başladı;“ gü­ müşü, altını ve bütün takımları Tanrı'nın evinin hâzinesine koydu.v 2 Ve Suleyman Yehova' nın ahit sandığını,y Davut Sehriz



5



ü 1Ta22:14; v 1Ta26:26; Mt 23:17; y Ck25:10; Sy 10:33; z 2Sa 5:7; 2Sa5:9.



BÖLÜM5 2Ta 4:5* Ya da "bir el genişliği." Ek 5'e bakın. 5* Yaklaşık 66.000 litre.



ü 1K r6:38 1K i 7:51



2Ta



4 : 1 7 * B a ş la n g ıç



b a k ın .



1 3 :1 0 'd a k i d ip n o t a



2 . T A R İ H L E R 5 :3 - 6 :5



Mabedin açılıs töreni; Sandık getirilir



Sion'danâ cıkarmakb icin İsra­ il ihtiyarlarımc ve İsrailoğullarının bütün kabile başlarım,c aşiret beylerinid Yeruşalim'e topladı. 3 Böylece İsrail'in bütün erkek­ leri yedinci ayda kutlanan bay­ ramda kralın yanına toplandı.e 4 İsrail'in bütün ihtiyarları ğeldi;f Levioğulları sandığı yerin­ den aldılar.ğ 5 Sandığı,h Top­ lanma Çadırına ve çadırdaki tüm kutsal takımlarıi mabede ğetirdiler. Onları Levioğullarından ka­ hinler taşıdı.' 6 Kral Süleyman ve cağrıya uyup yanına toplan­ mış olan tüm İsrail topluluğu sandığın önündeydi; sayılama­ yacak kadar cok koyun ve sı­ ğır kurban ettiler.k 7 Sonra kahinler Yehova'nın ahit sandı­ ğını evin ic odasına/ En Kutsal Yerem taşıyıp kerubilerin kanat­ ları altındaki yerinen koydular. 8 Kerubilerin kanatları sandığın konulduğu yerin üzerinde acık duruyordu, böylece sandığın ve sırıklarınıno üzerini örtüyorlar­ dı.° 9 Fakat sırıklar uzundu ve ucları ic odanın önündeki Kutsal Yerden ğörülüyordu; ancak dışa­ rıdan ğörülmüyordu. Buğün hala oradadırlar.p 10 Sandığın idin­ de iki levhadan başka bir şey yoktu. Musa onları Horeb'de,sYehova Mısır'dan cıkan İsrailoğullarıylas^ ahit yaptığında11 sandığa koymuştu. 11 Sonra kahinler kutsal me­ kandan cıktılar (hanği bö­ lükten olurlarsa olsunlarü orada bulunan tüm kahinler kendile­ rini arındırmıştı);u 12 o sıra­ da, Asaf'ın,v Heman'ın,y Yedutun'unz ve onların oğullarının, kardeşlerinin ailelerinden, ince



BÖLÜM5 a Me2:6 İş35:10 Mt 21:5 b 2Sa6:12 2Ta 1:4 c 1Kr8:1 c Tkr1:13 d 1Ta24:6 1Ta24:31 2Ta 1:2 e Le23:34 1Kr8:2 2Ta 7:8 f Yş23:2 g Çk25:14 Sy4:15 1Ta 15:15 h Çk37:1 ı Çk40:35 Sy4:31 i Sy4:15 1Kr7:48 j 1Kr8:4 k 2Sa6:13 1Kr8:5 l 1Kr6:23 m 1Kr6:20 n 1Kr8:6 o Çk25:14 o 1Kr8:7 p 1Kr8:8 r Çk34:1 Çk40:20 Tkr 10:2 s Tkr4:15 S Çk19:1 t Çk19:5 Çk24:7 Tkr29:1 2Ta6:11 Yr31:32 u 1Ta24:1 2Ta35:4 UÇk19:10 Sy8:21 2Ta29:34 2Ta30:24 v 1Ta6:39 1Ta 15:19 y 1Ta6:33 1Ta 15:17 1Ta25:6 z 1Ta 16:41 1Ta25:3 2. SUtun a 1Ta 15:16 b 2Sa6:5 c 2Ta9:11 c 1Ta 15:16 1Ta 16:4 1Ta23:3 1Ta25:1 2Ta29:25 Ezr3:10 d 1Ta 15:24 e İ^52:8 Flp1:27 f Me69:30 g 1Ta 16:34 2Ta 7:10 h Çk34:6 ı Me84:4



580



dokuma ğiymiş, ellerinde ziller/ telli sazlarb ve lirlerlec ilahi söy­ leyen Levioğullarınınc hepsi su­ nağın doğu tarafında duruyordu ve yanlarında borazandcalan yüz yirmi kahin vardı. 13 Borazan calanlar ve ilahi söyleyenler hep bir ağızdane Yehova'yı yücelt­ meye ve O'na şükretmeye başla­ dı; hepsi borazanlar, ziller ve diger müzik aletlerini calmaya,f "O iyidir,ğ vefalı sevğisi sonsuzdur"h diyerek ilahilerle Yehova'yı yüceltmeyeı banlayınca Yehova'nın ev/ bulutla doldu.' 14 Kâhin­ ler buluttan ötürü orada kalıp hizmet edemediler/ cünkü Ye­ hova'nın ihtişam/ evini doldur­ muştu. O zaman Süleyman şöyle dedi:m "Ey Yehova, Sen söy­ lediğin ğibi koyu karanlıkta oturursun;n 2 ben Sana devirler boyunca oturman icino yüce bir mesken, kalıcı bir yer inşa ettim."il



6



3 Sonra kral halka döndü ve tüm İsrail cemaati icin hayırdua etti;po sırada bütün cemaat ayak­ ta duruyordu/ 4 Süleyman şunları söyledi: "Babam Davut'la konuşans ve sözünü bizzat ğercekleştiren5İsrail'in Tanrısı Yehova'ya şükrolsun/ O demişti ki, 5 'Halkımı Mısır diyarından cıkardığım ğünden beri, ismimi ta­ şıyacak bir ev inşa etmek icin İs­ rail kabileleri idinde bir şehir secmedim,u halkım İsrail'e ön­ der olacak bir adam da secmei Çk40:34; 1Kr 8:11; j 1Kr 8:10; k Çk40:35; 2Ta 7:2; l Çk 16:10; He 10:4; Vh 21:23; BÖLÜM 6 m 1Kr 8:12; n Çk 20:21; Tkr 4:11; Me 97:2; İb 12:18; o 2Ta 2:4; Me 132:14; o 1Kr 8:13; p 1Kr 8:55; r Ne 8:5; s 1Ta 17:12; S 1Kr 8:15; İş; 55:11; t Me 41:13; Me 145:10; Yk 3:9; u Tkr 12:5.



581



Süleyman'ın açılış duası



dim.a 6 Fakat ismimi taşıması BÖLÜM6 için Yemşalim'i,bhalkım İsrail'in a 1Kr8:16 b 2Ta12:13 önderi olması için de Davut'u se­ Me48:1 7:8 çeceğim.^ 7 Babam Davut'un c 2Sa 1Ta28:4 yüreğinde, İsrail'in Tanrısı Yeho- c 2Sa 7:2 1Kr5:3 va'nın ismine bir ev inşa etme ar­ d 1Kr8:18 2Ko8:12 zusu vaıdı.ç 8 Fakat Yehova ba­ e 1Kr8:19 7:12 bam Davut'a şöyle dedi: 'İsmime f 2Sa 1Ta17:4 bir ev inşa etmeyi yürekten ar- g Ys21:45 Ne9:8 zuluyorsun; bunu arzulamakla h 1Ta17:11 iyi ediyoısun.d 9 Ancak evi sen ıi 1Ta29:23 1Ta28:5 İb 1:8 yapmayacaksın/ doğacak* olan j 1Kr8:20 oğlun, o Benim ismime ev ya­ k Ck40:20 1Kr8:9 pacak/ 10 Ve Yehova söyledi­ 2Ta5:10 1K'8:21 ği sözü yerine getirdi;s bu sayede ml 1Kr8:22 Yehova'nın dediği gibih babam n Ck9:33 Me28:2 Davut'un yerine geçtim,1 İsrail 1Ti2:8 Ne8:4 tahtına* oturdum ve İsrail'in Tan­ o o 1Kr6:36 rısı Yehova'nın ismine bir ev p 1Kr8:54 Me95:6 inşa ettim;j 11 böylece YehoElç20:36 r Ezr9:5 va'nın İsrailoğullarıyla yaptığı s 1Ta29:10 ahdin bulunduğu sandığık oraya s Ck15:11 1Sa2:2 Me86:8 yerleştirdim."1 12 Sonra Yehova'nın suna­ ğı önünde, tüm İsrail cemaati­ nin karşısında durupm ellerini açtı.n 13 (Süleyman bakırdan bir küısüo hazırlayıp avlunun ortasına yerlestirmisti;o uzunlu­ ğa“ beş arşın, genişliği beş arşın, yüksekliği de üç arşındı. Kendi­ si bunun üzerinde duruyordu.) Tüm İsrail cemaatinin önünde diz çökerekp ellerini göğe açtı.' 14 Ve şöyle dedi: "Ey İsrail'in Tanrısı Yehova,s göklerde ve yer­ de Senin gibi Tanrı yok;s Se­ nin yolunda tüm yürekle yürü­ yen kullarına vefanı gösterirsin ve onlarla yaptığın ahde bağ­ lı kalırsın;u 15 Sen babam Da­ vut kuluna verdiğin sözü tuttun;11 2Ta



6 :9 * S ö z cü k



a n la m ıy la ,



"b e lin d e n



c ık a c a k " ; ü r e m e o ı g a n ia n n a a tfe d e r .



Mi 7:18 t Tkr 7:9 2Ki 20:3 2Ta16:9 Ne1:5 ü 1Kr8:23 ü 1Kr3:6 1Kr6:12



2. Sütün a 2Sa 7:12 1Ta22:10 b 1Kr6:12 c Me132:12 c Me26:3 d 1Kr8:24 e Ck24:10 f 2Sa 7:25 Me 119:49 g 1Kr8:26 h 1Kr8:27 Ek 7:48 ı 2Ta2:6 Ne9:6 Me148:13 İş40:12 Elç 17:24 i 1Kr8:27 İş66:1 j 2Ta6:33 Me65:2 Da9:18 k 2Ta33:13 Me6:9 l Me5:2 m 1Kr8:28



2 . T A R İ H L E R 6 :6 -2 3 ağzından çıkan sözü bugün biz­ zat gerçekleştirdin.11 16 Ey İsiâil'in Tanrısı Yehova, babam Da­ vut kuluna verdiğin şu sözü de tut; ona 'Eğer oğullarınbkanunu­ ma uyup yollarına dikkat eder,c senin gibi yolumda yürürlerse/ İsrail tahtında senin soyundan bir erkek asla eksik olmayacak' demiştin.d 17 Ey İsrail'in Tanrısıe Yehova, babam Davut kulu­ na verdiğin sözf yerine gelsin.s 18 Fakat Tanrı yeryüzünde in­ sanlarla oturur mu?h İşte gökyü­ zü, evet göklerin göğü bile Seni alamaz;1 benim inşa ettiğim bu ev nedir ki?i 19 Ey Tanrım Yehova, kulunun duasınaj ve lütuf dileğinek kulak ver, yakarışını1ve Senin önündeki duasını dinle;m 20 gözlerin gündüz ve gece bu ev üzerinde,n ismini vereceğini söylediğin yer üzerinde olsuno ve bu yere doğru dua eden ku­ lunun duasını işito 21 Kulunp ve halkın İsrail bu yere doğru dua ettiğinde yakarışlarına kulak ver;' otu'duğjun yerden, gökler­ den işit;s işit ve bağışla/ 22 Bir adam komşusuna kar­ şı günah işlerse/ komşusu da ona masum olduğuna dair lanet ye­ mini ettirirse“ ve suçlu adam o lanetli durumda Senin bu evdeki sunağına gelirse,“ 23 o zaman göklerden işit,v harekete geçy ve kullarını yargıla; suçluyu yaptık­ larını kendi başına getirerek ce­ zalandır/ doğru kişiyi de akla­ yıp adoğruluğuna göre karşılığını



n 2Kr 19:16; Me33:18; Me34:15; o Tk' 26:2; 2Ta6:9; Ne 1:9; ö 1K'8:29; p Me5:1; r 2Ta7:12; Da6:10; s 2K'19:20; 2Ta 30:27; s 2Ta 7:14; Mi 7:18; 11Sa 2:25; ü Ne 10:29; ü 1K' 8:31; v 2Ta 30:27; Me 123:1; y 1K' 8:32; z Sy 5:27; 2K'9:26; Ey34:11; Oz 1:31; İs 3:11; Ga6:7; a Tk'25:1;Me 33:5; b İs 3:10; He 18:20.



2 . T A R İ H L E R 6 :2 4 -3 8



Süleyman’ın açılıs duasının devamı



24 Halkın İsrail Sana karsı ğünah işlediği ic in düşmana yeni­ lirse/ sonra yolundan döner,c Se­ nin adını yüceltir,cbu evde Senin önünde dua edipd lütuf dilerse/ 25 o zaman ğöklerden işit ve halkın İsrail'in ğünahını bağışla,ğ kendilerine ve atalarına ver­ diğin topraklarah onları ğeri ğetir.ı 26 Halkın Sana karsı ğünah imlediği ic:ini ğökler kapanıp hic yağmur yağmadığında,' onlara sıkıntı verdiğin idn bu yere doğ­ ru dua edipk adını yüceltirler ve ğünahlarından dönerlerse/ 27 o zaman ğöklerden işit ve kullarının, halkın İsrail'in ğüna­ hını bağışla; cünkü Sen yürüme­ leri ğereken doğru yolum onlara öğretirsin/ halkına miras olarak verdiğin topraklara11yağmur yağ­ dır/ 28 Ülkede kıtlık,p salğın has­ talık olduğunda, ürünler yanık­ lıkla** ve küfle' mahvolduğunda, cekirğe/ hamamböceğiucıktığında, düşmanu şehir kapılarına dayandığında,v her tür bela ve her tür hastalıkta,'' 29 bir kişi veya tüm halkın İsrail,z ellerini bu eve doğru a^ıpa dua eder,b lü­ tuf dilersec (cünkü herkes ken­ di derdini/ acısını bilir), 30 o zaman ğöklerden, Kendi meske­ ninden'1 işit ve bağışla/ herke­ se davranışlarına ğöre karşılığını ver;f cünkü Sen insanın yüreğindekileri bilirsin (evet insanoğullarının yüreğini yalnız Sen bilirsin);h 31 böylece, atalarımıza 2Ta 6:28* Sıcak doğu mzğanyla ortaya cıkan ve ekinlerin kuruyup solmasına yol ağan bir bitki hastalımı.



BÖLÜM6 a Yş 7:11 Hk2:14 b Le26:17 Tkr28:25 Yş 7:8 c Le26:40 Ne9:2 c Da9:19 d Ezr9:5 e 1Kr8:33 H)a9:3 f İş57:15 g 1Kr8:34 h Ba13:15 Çk6:8 ı Me 106:47 i He14:13 j Yk5:17 k 1Kr8:35 l İş9:13 He 18:30 m İş30:21 Yr6:16 Yr42:3 n Me86:11 Me 119:102 30:20 İş54:13 o 1Kr8:36 o 1Kr18:1 Zk10:1 p Ru1:1 2Kr6:25 2Ta20:9 r Le26:16 Tkr28:21 s Ams4:9 Hğ2:17 ¡STM28:22 Ams4:9 t Tkr28:38 Yo 1:4 Yo2:25 u Me 78:46 u Le26:25 2Ta 12:2 2Ta32:1 v 1Kr8:37 y He14:21 z 1Kr8:38 a Da6:10 b 2Ta20:6 Me91:15 c 2Ta33:13 c Oz 14:10 d Me33:14 Iİ¡ş63:15 Mt23:22 e Me 130:4 f Ey34:11 Me 18:20 Vh2:23 g 1Ta28:9 Yr 11:20 h 1Sa16:7 1Kr8:39 Yr17:10 2. Sutun a Ba12:7 1:2 1Kr8:40 b Çk20:20



582



verdiğin topraklar“1 üzerinde ya­ ladıkları ğünler boyunca halkın Senden korksunbve Senin yolun­ da yürüsün. 32 Halkın İsrail'den olmayan,c Senin büyük ismini, uzattı­ ğın elini ve kolunun kuvvetini^ duyup uzak bir memleketten ğelen yabancıdda, ğelip bu eve doğ­ ru dua ederse/ 33 o zaman ğöklerden, kalıcı meskenindenf işit ve o yabancının tüm dilek­ lerini yerine ğetir;ğ böylece yeryüzündeki tüm milletler Senin ismini bilsin,h halkın İsrail ğibi Senden korksunı ve yaptığım bu evin Senin ismini taşıdığını anlasın.i 34 Halkın Senin ğönderdiğini yoldan düşmanlarıyla savaşma­ ya ğittiğinde,k sectiğin bu şeh­ re ve Senin ismine inşa ettiğim bu eve" doğru Sana dua ederse,m 35 ğöklerden onların duasını ve lütuf dileğini işit,nonlar icin ada­ leti yerine ğetir.° 36 Sana karsı ğünah işlediklerindeo (cünkü ğünah işlemeyen insan yoktur),p kızıp onları düş­ man eline bırakırsan, düşmanla­ rı onları tutsak alıp yakın ya da uzak bir ülkeye ğötürürse,r 37 tutsak oldukları o ülke­ de akılları başlarına ğelir, yolla­ rından döner ve 'Günah işledik/ yanlış yaptık/ kötülük yaptık't diyerek Senden lütuf dilerler­ se/ 38 tutsak oldukları o ülc Çk 12:48; Ru1:16; İş56:3; c Tkr 3:24; Yş 2:11; 1Kr 8:42; d Sy9:14; Yş 9:27; İş56:6; Yhn 12:20; Elş8:27; e Elş2:10; f 2Ta30:27; Me 11:4; Me 123:1; İb 9:24; g 1Kr8:43; h Me 22:27; Me 46:10; ı Yr 10:7; Vh 14:7; i 1Kr 8:43; j Sy 31:2; Yş 8:1; Hk 1:2; 1Sa 15:3; k Tkr 20:1; 2Ta 14:11; l 2Ta 3:2; m 2Ta 14:11; 2Ta 20:6; n Me 3:4; Da 9:17; o İş 37:36; o 1Kr 8:46; p Me 130:3; Vz 7:20; Ro 3:23; r Le 26:34; Da 9:7; s Le 26:40; Ne 1:6; Me 106:6; s Da 9:5; t Ezr 9:6; Oz 28:13; u 1Kr 8:47.



583



Yehova’nın ihtişamı evi



2 . T A R İ H L E R 6 :3 9 - 7 :1 2



BÖLÜM6 a Tkr30:2 1Sa7:3 Yr29:13 b Da9:3 c 2Ta33:7 Da6:10 c 1K'8:48 d 2Ta30:27 Me 123:1 İb9:24 e 1Kr8:49 f Ba15:14 Yi 51:36 g Mi 7:18 h 2Ta7:15 2Ta16:9 40 Simdi ey Tanrım, ne olur, Me11:4 Me34:15 gözlerinh ve kulakların1 bu İş37:17 ı Me17:1 yerle ilgili dualara açık olsun. Me31:2 Me65:2 41 Kalk* ey Yehova Tanrı, kudre­ i Me 132:8 tinin Sandığıylaj birlikte dinlen­ j Ys3:13 1Sa5:9 me yerinek geç. Ey Yehova Tanrı, k 1Ta28:2 kâhinlerin kurtuluşu giysin; ve­ l Ne9:25 Me65:4 falı kulların iyiliklerle sevinsin.l m 1Ki 1:34 Me 18:50 42 Ey Yehova Tanrım, mesihi- n Ele13:34



kede tüm yüıekleriylea ve tüm canlarıyla Sana dönerlerseb ve atalarına verdiğin topraklara, seç­ tiğin bu sehıec ve Senin ismine inşa ettiğim bu eve doğru dua ederlerse,ç 39 göklerden, kalı­ cı meskenindend onların duası­ nı ve lütuf dileklerini işit,e onlar için adaleti yerine getir;f Sana kar­ şı günah işlemiş halkını bağışla.s



nemyüz çevirme. Ne olur, kulun Davut'a olan vefalı sevğini an."n



BÖLÜM7 o 1Kr8:54 Süleyman duasını bitirir bi- o 1Kr18:38 p Le9:24 1Ta21:26 tirmezo göklerden ateş indi,io r Ck40:34 yakılan sunuyup ve kurbanları 1Kr8:11 40:35 yiyip bitirdi. Yehova'nın ihtişa­ ss Ck Ck4:31 mı' evi doldurdu. 2 Kâhinler t Me95:6 ü Me31:19 Yehova'nın evine ğiremiyordu,s Mt19:17 Ru2:20 çünkü Yehova'nın ihtişamı Ye- ü Y'31:3 Ağ3:22 hova'nın evini doldurmuştu. v 1Kr8:62 3 Gökten ateş indiğini ve Yeho- y 1Kr8:63 z Sy7:10 va'nın ihtişamının evin üzerin­ 2Ta2:4 Ezr6:16 de olduğunu gören İsrailoğulları a 2Ta5:11



7



hemen eğilips avlunun taş zemi­ ni üzerinde yere kapandılar^ Yehova'nın önünde "O iyidir,“ ve­ falı sevgisi sonsuzdur"“ diyerek şükrettiler.



4 Kral ve tüm halk Yehova' nın önünde kurban sundu.v 5 Kral Süleyman yirmi iki bin sı­ ğır ve yüz yirmi bin koyun sundu.y Böylece kral ve tüm halk Tanrı'nın evini hizmete açtılar.z 6 Kâhinlera görevlendirildikle­



2. Sütün a 1Ta23:5 b 1Ta25:7 c 1Ki 10:12 Me 138:8 c 2Ta5:13 d Le2:1 e Le4:8 f 2Ta4:1 g 1Kr8:64 h Le1:3 ı 1Kr8:65 i Sy34:8 2Ki 14:25 j Sy34:5 2K'24:7 İ^27:12 k 2Ta30:13



ri yerdeydi; Levioğullarıa da Yehova'ya ilahib söylerken çalınan müzik aletleriyle yerlerini almış­ tı. Kral Davutc bu müzik aletlerini, Yehova'ya şükretmek ve onlar aracılığıyla "Vefalı sev­ gisi sonsuzdur" diyerek O'nu yü­ celtmek için yapmıştı. Tüm İsra­ illiler ayakta dururken kâhinler onların önünde, yüksek sesle bo­ razan^ çalıyordu. 7 Yakılan sunular, tahıl sunuland ve paylaşma kurbanlarının yağlarıe yapmış olduğ;“ bakır sunağaf sığmadığından, Süleyman o gün, Yehova'nın evinin önün­ deki avlunun orta kısmını kutsayıps yakılan sunulanh ve kur­ banların yağlannı orada sundu. 8 O zaman Süleyman ve onun­ la beraber tüm İsrail halkı,1 Hamat girişinden* Mısır Vadisinej kadar ülkenin her yerinden gel­ miş büyük bir cemaatk yedi gün bayram yaptı.1 9 Sekizinci gün ise büyük bir toplantı düzenlediler;myedi gün sunağın açılışı için, yedi gün de bayram olarak kut­ lama yaptılar. 10 Kral, yedin­ ci ayın yirmi üçüncü günü hal­ kı evlerine gönderdi; Yehova'nın Davut'a, Süleyman'a ve halkı İs­ rail'e yaptığı iyilikleıdenn dolayı herkesin yüreği sevinço ve mut­ lulukla cosuyordu.o 11 Böylece Süleyman Yehova' nın evinip ve kral evini' tamam­ ladı; Süleyman Yehova'nın evi ve kendi eviyle ilgili yüreğinde­ ki her şeyi başarıyla yerine getir­ di. 12 Ve Yehova Süleyman'a geceleyin gömnüps şöyle dedi: l Le 2 3 :3 4 ; Tkr 16:13; m Le 2 3 :3 6 ; Tkr 16:8; Ne 8:18; n 2Ta 6:41; o Tkr 12:7; Tkr 16:15; Ne 8:10; ö 1Kr 8:66; p 1Ki 9 :1 ; r Vz 2:4; s 1Ki 9:2; 2Ta 1:7.



2 . T A R İ H L E R 7 :1 3 - 8 :8



Tanrı’nın Süleyman’a cevabı. İnsa isi



"Duanı işittim;“1 burayı kurban sunulacak bir evb olarak sectim.c 13 Hic yağmur yağmasın diye ğökleri kapadığımda/ cekirğelere memleketteki her şeyi yi­ yip bitirmelerini emrettiğimde,d halkım arasına salğın hastalık ğönderdiğimde,e 14 adımıf ta­ nıyan halkğ alcakğönüllülük ğösteriph dua eder,1 Benden yar­ dım dileri ve kötü yollarından dönerse,' onları ğöklerden işiteceğim,k ğünahlarını bağışlayacağıml ve topraklarını iyileştire­ ceğim™ 15 Bu yerde sunulan dualara ğözlerimnve kulaklarımo acık olacak. 16 Simdi, adımı cağlar boyuo taşısınp diye bu evi seciyorr ve kutsuyorum; ğözlerim ve yüreğim her zaman bura­ da olacak.s 17 Eğer sen de emrettiğim her şeyi yaparak baban Davut ğibi yolumda yürürsen/ kurallarımau ve hükümlerime“ uyar­ san, 185 baban Davut'la ahit yapıpv 'İsrail tahtında senin so­ yundan bir erkek asla eksik olmayacak'y dediğim ğibi, senin krallık tahtınız da devirler boyu sabit kılarım. 19 Fakat siz Be­ nim yolumdan döner/ size ver­ diğim yasalarab ve emirlere uy­ mazsanız/ ğidip başka ilahlara kulluk eder,conların önünde eği­ lirseniz/ 20 Ben de İsrail'i ona verdiğim topraklardan sökerim/ ismim icin kutsadığım bu evi def ğözümün önünden silip atarımğ ve onu tüm halkların dili­ ne düşürür/ alay konusu yapa­ rım.1 21 Harabeye dönmüş bu evini yanından ğecenler ona ba­ kakalır,' 'Yehova bu ülkeyi ve evi neden bu hale ğetirdi?' der­



BÖLÜM7 a 2Kr20:5 Me66:19 Lu1:13 Elc 10:31 1Pe3:12 b t“' 12:6 2Ta2:6 c t“' 12:5 Me 78:68 c 2Ta6:26 d TM28:38 e Le26:16 Sy16:46 He14:19 f Sy6:27 İş43:10 İş63:19 g Çk19:5 Tkr32:9 h Le26:41 2Ta33:12 Yk4:10 ı 2Ta6:37 i Ho5:15 j Tkr30:2 Oz28:13 İş55:7 k 2Ta30:27 l 2Ta6:39 Me 103:3 m Me60:2 n 2Ta 16:9 o 2Ta6:40 0 1Kr9:3 p 1Kr8:16 r Tkr12:21 s 2Ta6:20 •şTkr4:40 t 1Kr9:4 Me26:3 u Tkr12:1 u Tkr4:5 v Me89:28 y 1Kr9:5 z 2Sa 7:13 a İb 10:38 b Le26:15 Me73:27 c Tkr28:15 c Yş23:16 d Çk20:5 1Kr9:6 e Tkr4:26 2Kr17:20 f 1Kr9:7 g 2Kr25:9 h Tkr28:37 Yr24:9 ı Me44:14 1 1Kr9:8 2Kr25:9 Yr 7:4 j 2Ta29:8 Yr 19:8 Da9:12 2. Sutun a Tkr29:24 Yr22:8 b Çk12:51 Tkr29:25 c 2Ta 15:2 Me73:27



5 84



ler.a 22 Sonra da derler ki,'On­ lar, atalarını Mısır diyarından cıkaranb Tanrıları Yehova'yı terk ettiler/ başka ilahlara bağlandı­ lar/ onlara kulluk edip önlerinde eğildiler/ İşte bu yüzden O baş­ larına bu felaketi ğetirdi.' "e Süleyman, Yehova'nın evininf ve kendi evin in inşa­ sını yirmi yılda bitirdi.h 2 Ve Hiram'ın1 kendisine vermiş ol­ duğu şehirleri yeniden inşa edip oralara İsrailoğullarını yerleştir­ di. 3 Ayrıca, Hamat-tsoba üze­ rine yürüyerek orayı ele ğecirdi. 4 Sonra cölde Tadmor'u yeniden inşa etti, Hamat'tai am­ bar' şehirleri kurdu. 5 Yukarı Beyt-horon'uk ve Aşağı Beyt-horon'ul inşa etti; surlarla,m ka­ pılarla ve kapı sürğüleriylen bu şehirlerin savunmasını ğüclendirdi. 6 Baalat'ı,o kendisine ait olan bütün ambar şehirlerini, sa­ vaş arabası şehirlerinio ve atlılar icin olan tüm şehirlerip inşa etti; Yeruşalim'de, Lübnan'da' ve eğemenliği altındaki tüm topraklar­ da inşa etmek istediği yerleris ta­ mamladı.



8



7 İsrail'den olmayan, Hititler,s Amoriler,t Perizziler,u Hivileru ve Yebusilerdenv artakalan tüm halka ğelince,y 8 Süley­ man İsrailoğullarının tamamen yok etmediğiz o halkların mem­ lekette kalmış olan gocukları­ nı ağır işlerde calıştırdı/ buğün c Me 115:8; İş2:8; Yr 2:11; Yr 10:14; d 1Kr9:9; e Tkr 4:26; 2Ta 36:17; Yr 22:9; BÖLÜM 8 f 1Kr 6:37; 1Kr 6:38; g 1Kr 7:1; h 1Kr 9:10; ı 2Sa 5:11; 1Kr 5:2; i 2Sa 8:9; 2Kr 14:28; j 1Kr 9:19; k Yş 16:5; 1Ta 7:24; l Yş 16:3; 1Kr 9:17; m Sy32:17; Tkr 28:52; 2Kr 10:2; 2Ta 12:4; n Tkr3:5; o Yş 19:44; 1Kr 9:18; o 1Kr 4:26; p 1Kr 9:19; r Hk 3:3; 1Kr 9:19; s Vz 2:10; s 1Kr 9:20; t Ba 15:20; Tkr 7:1; 1Kr 11:1; 2Kr 7:6; u Ba 15:21; u Çk 34:11; v Çk 23:23; y Sy 13:29; z Yş 15:63; Yş 17:12; Me 106:34; a 1K' 9:21.



585



2 . T A R İ H L E R 8 :9 - 9 :5



Mabet hizmetleri. Seba kraliçesi



hâlâ bu böyledir.a 9 Ancak lşrailoğullarından h içb irin i hiz­ metinde köle olarak çalıştırma­ dı;1’ onları savaşçı,c yaverlerinin, ara b a cıla rın ın ve atlılarının başı yaptı.d 10 Kral Süleyman' ın emrinde, idarecilerim başında olan, calışanları denetleyen böy­ le iki yüz elli kişi vardı.f 11 Süleyman, Firavunun kızını ğ Davut Sehrinden h cıkarıp onun icin inşa ettiği eve ı getirdi. "Karım olşa da, İşrail kralı Davut' un evinde oturamaz; cunku Yehova'nın şandığının bulunduğu yer kutşaldır" diye duşundu. 12 O zaman Süleyman, Yehova'ya inşa ettiği, şundurm anın i onunde bulunan sunâktâ k Yehova'ya yakılan kurbanlarl şundu. 13 Sebt m ğtinlerinde, Yeni Ayn kutlamalarında, her yıl kutlanan ü c o bayramda,0 yani Mayaşız Ek­ mek Bayramında,p Haftalar Bayramında r ve (Çardaklar Bayramın­ da/ M uşa'nın em irlerine ğöre bu kurbanlar günü gününe ş şunulurdu. 14 Süleyman, babaşı Davut'un koyduğu kurala uygun olarak t k âhinleri bo lü k lerin e u ğöre ğörevlerine atadı. Ayrıca Levioğullârını11 da, Tanrı'yı yüceltşinler v ve ğtinti ğtintine yapılmaşı ğereken işlerdey kâhinlerin önünde hizmet etşinler z diye ğörev yerlerine atadı. Kapı ğörevlilerini de bölüklerine ğöre fark­ lı kapılara” koydu, cünkü Tanrı adamı Davut'un emri böyleydi. 15 Onlar erzak b konuşunda ve başka konularda, kralın kâhinle­ re ve Levioğullarına verdiği emir­ lerden şapmadılar. 16 Böylece Yehova'nın evinin temellerinin atıldığı ğünden yapının bittiği



BO LU M 8 a Yş 16:10 2 T a 2 :1 7 b Çk 19:6 L e2 5 :3 9 c 1Sa8:12 C 1Sa8:11 d 1Kr 9:22 e 1Kr5:16 f 1Kr9:23 g 1Kr3:1 h 1K r9:24 ı 1Kr 7:8 i Ç k 2 9 :4 3 j 1Kr6:3 H e8:16 k 2T a4:1 l Le 1:3 m S y28:9 n Sy 10:10 Sy28:11 o Tkr 16:16 O Ç k23:14 L e23 :4 p L e23 :6 r L e23:16 E lç2:1 s L e2 3 :3 4 ş Ç k 2 9 :3 8 Sy28:3 t 1T a23:3 u 1T a24:1 2 T a5:11 Lu 1:5 ü 1Ta 15:16 1T a25:1 v 1Ta6:31 1Ta 16:42 y 2T a 3 5 :1 0 z 1Ta 16:4 1Ta24:31 a 1T a9:17 1T a26:1 b 1T a9:29 1 T a26:20



2 . S ü tu n a 1Kr6:1 1K r6:7 b 1Kr5:18 c 1Kr 7:51 C B a 3 6 :1 1K r9:26 d Sy3 3 :3 5 1K r22:48 2 T a 2 0 :3 6 e T k r2 :8 2Kr 14:22 2Kr 16:6 f 2 S a 5 :1 1 g 1Kr9:27 h 1K r22:48 M e 45:9 ı Ç k3824 i 1K r1022 2T a 9 :1 3 j V z2:8



BO LU M 9 k 1Kr 10:1 İs 60:6 Lu 11:31



gtine kadara bütün işiler Süley­ m an'ın planladıgı gibib ytirtidti. Ve Yehova'nın evi tamamlandı.0 17 Ondan sonra Süleym an Edomç topraklarına, deniz kıyı­ sında bulunan Etsyon-geber'ed ve Elot'ae gitti. 18 Hiramf ona hizmetkârları araçılıgıyla gemi­ ler ve denizi iyi bilen gemicilerg gondermeye devam etti. On­ lar Suleyman'ın hizmetkarlarıyla birlikte O fir'eh gider oradan dört yüz elli talantı altım alır, Kral Sü­ leyman'a getirirlerdi.! Sebak kraliçesi, Süleyman'ın ününü duymuştu; bu ne­ denle onu zor sorularla sına­ mak içim Yerusalim'e geldi. Be­ raberinde, pelesenk yagı,m çok miktarda altınn ve degerli taso yüklü develer/ çok büyük bir ker­ van vardı. Süleyman'ın huzuru­ na çıktı ve yüreginden geçen her seyi onunla konustu.p 2 Süley­ man da bütün sorularına çevap verdi.1Bilmedigi, ona çevap veremedigi hiçbir sey olm adı.s 3 Seba kraliçesi, Süleyman' ın hikm etini/ insa ettigi evi/ 4 sofrasındaki yiyeçekleri,u hizmetindekilerin sofrada oturusunu, usaklarının yemek sırasında­ ki hizmetini, giyim kusamlarını/ sakilerinin hizmetini/ giyim kusamlarını ve kralın Yehova'nın evinde düzenli olarak sunduguy yakılan kurbanları2 gorünçe nefesi kesildi. 5 Bunun üzeri­ ne krala "Senin islerin ve hik­ m etin hakkında ülkemde duydugum sözler dogruymus"adedi.



9



l M t 1 2 :4 2 ; M t 2 2 :4 6 ; m 2Kr 2 0 :1 3 ; n M e 72:15; o 1Kr 1 0 2 ; Öz 17:8; O B a 2 4 :1 0 ; İs 60:6; p M t 12:34; r 1Kr 10:3; Öz 1:5; s 1Kr 3:12; ş 1Kr 3 :2 8 ; 1Kr 10:4; Vz 12:9; t 1Kr 6:1; 2Ta 3:1 ; 2Ta 4:11; u 1Kr 4 :2 2 ; ü 1Kr 10:5; v Ne 1:11; y 2Ta 8:13; z Le 1:3; a 1Kr 10:6; M t 11:19.



2 . T A R İ H L E R 9 :6 -2 3



Süleyman’ın hikm eti ve zenginliği



6 "Gelip kendi ğözlerimle ğörene kadara söylenenlere inan­ mamıştım^ oysa bana büyük hikmetinin yarısı bile anlatılmamış!c Sen duyduklarımdan kat kat üstünsün.c 7 Adamlarına ne mutlu!d Her zaman huzurun­ da bulunan, hikmetini dinleyen bu hizmetkarlarına ne mutlu!e 8 Senden hoşnut olan,f seni kral olarak atayıp Kendi tahtınağ otur­ tan Yehova Tanrına şükrolsun.h Tanrın Yehova, İsrail'i sevdiğin­ den1ve cağlar boyu var olmasını istediğinden, adili ve doğru' hü­ kümler vermen icin seni onların başına kralk yaptı." 9 Sonra krala yüz yirmi talant altın/ cok büyük miktarda pe­ lesenk yağım ve değerli taşn ver­ di. Seba kraliçesinin Kral Süley­ man'a verdiği pelesenk yağının eşi benzeri ğörülmemisti.° 10 Ayrıca, Hi'am'ınO ve Sü­ leyman'ın Ofir'den altınpğetiren hizmetkarları oradan sandalağacı kerestesi' ve değerli taşlars da ğetirirdi. 11 Kral bu sandalağacı kerestelerinden Yehova'nın evi ve kral eviş irin merdivenler/ ilahicileru icin lirleru ve telli çalğılarv yaptı. Yahuda topraklarında bunlar ğibisi ğörülmemişti. 12 Kral Süleyman, Seba krali­ çesine, ğetirdiklerine denk hedi­ yeler ve bunların yanı sıra, beğe­ nip istediği her şeyi verdi.y Sonra kralice hizmetkarlarıyla beraber ülkesine döndü.z 13 Süleyman'a bir yılda ğelen altının ağırlığı altı yüz altmış altı talantı buluyordu.a 14 Bun­ dan başka ğezğin tacirlerden, tüc­ carlardan/ Süleyman'a altın ve ğümüş ğetiren bütün Arap kral-



BÖLÜM9 a 1Kr10:7 Yhn20:25 b Oz 14:15 Lu11:31 c Vz1:16 c 1Kr4:31 1Kr4:34 2Ta 1:12 d Oz3:13 Oz8:34 e 1Kr10:8 f 2Sa 15:25 Me18:19 g 1Ta29:23 h 1Kr5:7 1Kr10:9 Me72:18 ı Tkr 7:8 2Ta2:11 i 2Sa8:15 1Kr3:9 İş9:7 j 2Sa23:3 Me 72:2 İş 11:4 k Yhn 1:49 l 1Kr9:14 Me72:10 m Ba43:11 n (Oz20:15 o 1Kr10:10 o 1Kr9:27 p 1Kr10:22 2Ta8:18 Me72:10 r 1Kr10:11 s 2Ta3:6 •s1Kr 7:1 t 1Kr6:8 u 1Ta9:33 2Ta5:12 u 1Kr10:12 1Ta25:1 Me92:3 Me 150:3 v 2Sa6:5 1Ta23:5 y 1Kr 10:1 Oz 11:25 Mt 12:42 Lu6:38 Lu11:31 z 1Kr10:13 a 1Kr10:14 2Ta 1:15 Me68:29 Me72:15 b Ba37:28 1Kr 10:15 23:2 İs45:14 2. Sütun a Me72:10 Yr25:24 b 2Ta 12:9 c 1Kr10:16 c 1Kr 10:17 d 1Kr7:2 e 1Kr10:18 f Ba49:9 Oz28:1 Vh5:5



5 86



lam dan“1 ve memleketin valile­ rinden de ğelir elde edilirdi. 15 Kral Süleyman katışık al­ tından iki yüz büyük kalkan yap­ tı» (her bir büyük kalkan icin altı yüz şekel katışık altın kullandı).c 16 Katışık altından üc yüz de kücük kalkan yaptı (her bir kücük kalkan için üç mina altın kullan­ dı).^ Sonra kral bunları Lübnan Ormanı denilen eved koydu. 17 Kral bunlardan başka, fil­ dişinden büyük bir taht yap­ tı ve onu saf altınla kapladı.e 18 Tahta altı basamakla çıkılı­ yordu, önünde altın bir ayak taburesi vardı (bu ikisi bir­ leşikti), tahtın iki yanında kol­ ları vardı, kolların yanında da iki aslanf heykeli duruyorduk 19 Altı basamakta, her iki yan­ da toplam on iki aslanh duruyor­ du. Başka hiçbir krallıkta böylesi yapılmamıştı.1 20 Kral Süley­ man'ın tüm içki kaselerü altın­ dan,' Lübnan Ormanı denilen evink tüm kapları saf altından­ dı. Gümüşten yapılmış hiçbir şey yoktu; Süleyman'ın döne­ minde ğümüşün hiç değeri yok­ tuk 21 Kralın ğemileri, Hiram' ın hizmetkarlarıyla1" birlikte Tar^i^'en ğiderdi. Tarsiş ğemileri üç yılda bir, altın, ğümüş,11 fildiSİ,Omaymun ve tavuskuşu yüklü olarak ğeri ğelirdi.p 22 Kral Süleyman dünyanın diğer tüm krallarından daha zenğinr ve hikmetliydi.s 23 Dün­ yanın bütün kralları Tanrı verg 1Kr 10:19; h Sy23:24; ı 1Kr 10:20; i Es 1:7; j 1Kr 10:21; k 1Kr 7:2; l 1Kr 10:27; m 1Kr 9:27; n 2Ta 20:36; Me 72:10; İs23:1; Yun 1:3; o 1Kr7:51; o 1Kr 10:18; Ams 3:15; p 1Kr 10:22; r 1Kr3:13; 1Kr 10:23; Me89:27; Ef 3:8; s 1Kr 3:12; 1Kr4:29; Kl 2:3.



587



Süleyman Ölür. Rehoboam kral



gisia hikmetinib dinlemek için Süleyman'ın huzurunda bulun­ mayı isterdi.c 24 Her yıl ona hediyeç olarak altın ve gümüş eşya,d giysi,e silah, pelesenk yağı, at ve katır getirirleıdi.f 25 Sü­ leyman'ın dört bin ahır dolu­ su atı,s savaş aıabalarıh ve on iki bin küheylanı vardı; onları sa­ vaş arabası şehirlerinde1 ve Yeruşalim'de kendi yakınında tutuyordu. 26 Süleyman, İr­ maktan* Filistl diyarına, oradan Mısır sınırına kadar tüm krallık­ lara eğemen oldu.i 27 Onun döneminde Yeruşalim'de gümüş taş kadar çok, sedir ağaçları da Sefela'dakij firavuninciri ağaçlarık kadar boldu.1 28 Süleyman'ın atlarımMısır'dannve başka mem­ leketlerden ğetirilirdi. 29 Süleyman'ın yaptığı diğer işler,° başından sonuna kadar hepsi, Natano peygamberin yaz­ dıkları arasında, Silolup Ahiya' nın peygamberlik sözlerinde' ve gören İddo'nuns Nebats oğlu Yeroboamt hakkında gördükleri­ ni kaydettiği yazılarda bulunur. 30 Süleyman Yeruşalim'de, tüm İsrail'in kralı olarak kırk yıl salta­ nat sürdü. 31 Sonra Süleyman uyuyup atalarına katıldı ve ba­ bası Davut'un Sehrinde“ gömül­ dü. Yerine oğlu Rehoboam'“ kral oldu.v 1 f\



Rehoboamy Sekem'ez gitti, çünkü tüm İsrailliler onu kral yapmak için Sekem'e toplanmıştı. 2 Bu arada, Mısır' da bulunana Nebat oğlu Yeroboam,bolan biteni duydu ve hemen Mısır'dan döndüc (Kral Süley-



10



2Ta



9 : 2 6 * F ır a t İ r m a ğ ı.



BÖLÜM9 a 1Kr3:28 2Ta1:12 Oz2:6 Da1:17 b 1Ki 10:24 İş 11:10 Lu21:15 c 1Kr4:34 c 2Ta26:8 Ey42:11 d 2Sa8:10 e Mt6:29 f 1Ki 10:25 g Tkr17:16 h 1Kr4:26 ı 1Ki 10:26 i 1Kr4:21 j 1Ta27:28 k 2Ta1:15 l 1Ki 10:27 m Tkr17:16 2Ta1:16 n 1Ki 10:28 İş31:1 o 1Kr11:41 ö 2Sa 7:2 2Sa 12:1 1Kr1:8 1Kr1:11 1Kr1:32 1Ta29:29 p 1Kr11:29 r 1Kr11:36 1Ki 14:2 1Kr14:10 s 2Ta12:15 2Ta13:22 s 1Ki 11:26 t 2Ta13:20 ü 2Sa5:9 1Kr2:10 2Ta21:20 ü 1Ta3:10 2Ta13:7 Vz2:19 Mt1:7 v 1Ki 14:21 BÖLÜM10 y 1Ki 12:1 z Ba12:6 Yij20:7 24:1 Hk9:1 a 1Kr11:40 b 1Kr11:28 c 1Ki 12:2 2. Sütün a 1Ki 12:3 b (Oz29:2 Vz4:1 c Vz5:8 c 1Ki 12:4 d 2Sa 16:20 Ey12:12 e 1Ki 12:6 f (Oz12:8 (Oz15:1 Vz 10:4 Zk1:13 g 1Kr12:7



2 . T A R İ H L E R 9 :2 4 -1 0 :1 1 man yüzünden oraya kaçmıştı). 3 Haber yollayıp onu çağırdılar; Yeroboam ve tüm İsrail halkı Rehoboam'a gelip şöyle dediler:a 4 "Baban bize ağır bir boyundu­ ruk yükledi,b onun bizden iste­ diği ağır işi ve üzerimize yükle­ diği ağır boyunduruğ;uc hafiflet, biz de sana hizmet edelim."ç 5 Bunun üzerine Rehoboam onlara "Gidin, üç gün sonra yine gelin" dedi. Halk da yanından ay­ rıldı. 6 Kral Rehoboam baba­ sı Süleyman hayattayken onun hizmetinde olan yaşlı adam­ lara danışıpd "Bu halka ne ce­ vap vermemi öneriısiniz?"ededi. 7 Onlar da kendisine şöyle dedi­ ler: "Eğer sen bu halka iyi dav­ ranırsan, onları hoşnut edersen ve güzel sözler söyleısenf onlar da daima senin hizmetkârın olurlar."ğ 8 Ancak Rehoboam yaşlı adamların öğüdünü bırakıph be­ raber büyüdüğü,1 hizmetindeki genç adamlara danıştı.* 9 On­ lara "Siz ne öğüt verirsiniz?'" diye sordu, "Babanın üzerimize yük­ lediği boyunduruğu hafiflet, di­ yen bu halka ne cevap verelim?"k 10 Beraber büyüdüğü genç adamlar da ona şöyle dediler: "Sana gelip 'Baban bize ağır bir boyunduruk yükledi, fakat sen yükümüzü hafiflet' diyen halka diyeceksin ki,1'Benim küçük par­ mağım babamın belinden daha kalın olacak.m 11 Babam size ağır bir boyunduruk yükledi; ben ise boyunduruğjunuzu daha h Oz 1:25; Oz 19:20; Vz 10:3; İs 30:1; ı Oz 13:20; Is 3:4; 2Ti 4:3; i 1Kr12:8; j 1K'22:6; Oz 21:30; k 1Kr12:9; l 1Kr 12:10; m Ey 31:13; Me 140:11; Oz 10:14; Oz 18:6; Oz 28:25; Oz 29:23; Mt23:4.



2 . T A R İ H L E R 1 0 :1 2 -1 1 :1 2 da ağırlaştıracağım.“1 Babam sizi kamçılarla cezalandırdı, ben ise kancalı kırbaçlarla* cezalandıra­ cağım.' "b 12 Rehoboam "Üçüncü ğün yanıma ğelin" dediği için, Yeroboam ve tüm halk üçüncü ğün kralın yanına ğeldiler.c 13 Ve Kral Rehoboam yaşlı adamlarınç öğüdünü bırakıpd halka sert ce­ vap verdi.e 14 Genç adamla­ rın verdiği öğüdef göre konuşa­ rak halka şöyle dedi: "Ben size daha ağır bir boyunduruk yük­ leyeceğim, evet yükünüzü daha da ağırlaştıracağım. Babam sizi kamçılarla cezalandırdı, ben ise kancalı kırbaçlarla cezalandıraca­ ğım.'^ 15 Ve kral halkı dinle­ medi; çünkü Yehova Tanrı, SiloluhAhiya1aracılığıyla Nebat oğlu Yeroboam'a söylediği sözü ger­ çekleştirmek iç:ini olayların seyri­ ni değiştirmişti.'



Rehoboam’ın sert cevabı. İsyan BÖLÜM10 a 1Sa8:18 İs58:6 b 1Kr12:11 c 1Kr12:12 c 1Kr 12:13 Ey12:12 d Oz 19:27 e 1Sa20:10 Oz 10:11 Oz 12:13 Oz 14:16 Oz15:1 Ef4:31 Ef6:9 f 2Ta22:4 Oz 12:5 g Oz 11:17 Vz7:7 h 1Kr11:29 ı 1Kr11:30 i 1Sa15:29 2Sa17:14 2Kr 10:10 İs55:11 j Tkr2:30 1Kr12:15 Me5:10 Oz21:1 Ams3:6 k 1Kr11:13 l 2Sa20:1 m Çk20:3 Tkr13:5 1Kr12:16 Oz 11:9 n 1Kr11:32 o 1Kr11:36 2Ta 11:1 o 2Sa20:24 1Kr4:6 1Kr12:18



16 Kral kendilerini dinleme­ yince tüm İsrail ona şöyle kar­ 2. Sutun şılık verdi: "Davut'ta ne payımız a Sy14:10 var?k Yesse'nin oğlunda mirası­ 2Ta24:21 b 1Kr12:18 mız yok.* Ey İsrail, herkes ken­ c 1Sa10:19 2Kr17:21 di ilahlarına dönsün!mEy Davut, şimdi sen de kendi evine bak!"n BÖLÜM11 Bunun üzerine tüm İsrail çadır­ c 1Kr 12:21 d Ba49:27 larına döndü. Hk20:14 2Ta 14:8 e Me33:16 f 2Ta 12:15 g 1Kr12:23 h 2Sa2:26 Elc 7:26 ı 1Kr11:31 2Ta 10:15 18 Kral Rehoboam zorunlu i 1Kr12:24 hizmette çalışanların başında bu­ j Ba35:19 t2:1 lunan Hadoram'ı*Obir ğörev için k M 1Ta4:3 ğönderdiğinde İsrailoğulları onu l 2Sa14:2 Ams 1:1 m Ys 15:58 n 2Ta28:18 2 T a 1 0 :1 1 * S ö z c ü k a n la m ıy la , " a k r e p le r ­ o 12:15 le " 1 8 * 1 . K r a l l a r 4 : 6 ' d a " A d o n i r a m " , 1. 1Sa22:1 o 1Ta 18:1 K r a lla r 1 2 :1 8 'd e " A d o r a m "



17 Yahuda şehirlerinde otu­ ran İsrailoğullarına ğelince, Re­ hoboam onlar üzerinde hüküm sürmeye devam etti.°



588



taslayıp“ öldürdü. Kral Rehobo­ am zar zor savaş arabasına binip Yeruşalim'e kaçtı.b 19 İsrailli­ ler Davut evine karsı buğün hala asidir.c Rehoboam Yeruşalim'e varınca,ç İsrail'le sava­ şıp krallığı yeniden ele ğeçirmek için Yahuda evinden ve Benyamind kabilesinden hemen yüz seksen bin seçme savaşçıe topla­ dı. 2 Bunun üzerine Tanrı ada­ mı Semaya'yaf Yehova'dan şu söz ğeldi: 3 "Yahuda kralı Süley­ man oğlu Rehoboam'ag ve Yahu­ da ile Benyamin topraklarındaki tüm İsrail halkına de ki, 4 Ye­ hova şöyle diyor: Kardeşlerinize saldırmayacak, onlarla savaşmayacaksınız.h Herkes kendi evine dönsün, çünkü bu iş Benim is­ teğimle oldu."1 Onlar da Yehova' nın sözünü dinleyip Yeroboam'a saldırmaktan vazgeçtiler.



U



5 Rehoboam Yeruşalim'de oturmaya devam etti ve Yahuda' da surlu şehirler kurdu. 6 İnşa ettiği şehirler şunlardı: Beytlehem,' Eytam,k Tekoa/ 7 Beytsur,m Soko,n Adullam,° 8 Gat,O Mareşah,p Zif,r 9 Adoraim, Lakiş,s Azeka,s 10 Tsora,t Ayyalonu ve Hebron.u Bunlar Yahuda ve Benyamin topraklarındaki surlu şehirlerdi. 11 Rehoboam ayrıca hisarları ğuclendiı:di;v bu­ ralara komutanlar atadı,y erzak, yağ ve şarap depoladı. 12 Her şehre büyük kalkanlarz ve mız­ raklar“ koydu, şehirlerin savun­ masını iyice güçlendirdi. Böylece p Ys 15:44; r 1Sa 23:14; s Ys 10:5; 2Ta 32:9; s Ys 10:10; Ne 11:30; Yr 34:7; t Ys 15:33; u Ys 19:42; u Ba 23:2; Ys 14:15; 2Sa 2:1; v İs 22:10; y 2Ta 17:19; z 2Ta 32:5; a 2Ta 26:14.



589



Rehoboam’ın yönetimi. Sişak



BÖLÜM11 a Sy35:3 Ys21:21 13 İsrail'in her bölgesinden b Sy35:2 c Çk32:26 kâhinler ve Levioğulları gelip ReTk'33:8 1Ki 12:31 hoboam'ın yanında yer aldılar. dc Tkr12:19 14 Levioğulları otlaklarınıa ve e Le17:7 İş 13:21 mallarınıb bırakıp Yahuda ve Ye- f 1Ki 12:28 g 1Ki 13:33 ruşalim'e geldiler,c çünkü Yero- h Tkr12:11 1Ta22:1 boamTaç oğulları Yehova'nın kâ­ ı 2Ta15:9 2Ta30:11 hinlerini görevden almıştı.d i 2Ta12:1 15 Ve keçi görünümlü cinlere,* j 2Ta1:1 2Ta7:17 yaptırdığı buzağılaraf yüksek yer­ 2Ta8:13 Ho6:4 lerde hizmet edecek kâhinler« k 1Sa16:6 görevlendirmişti. 16 İsrail'in 1Sa17:13 l 2Sa13:1 her kabilesinden, İsrail'in Tanrı­ 2Sa 18:33 sı Yehova'nın rehberliğini yürek­ m 1Kr15:2 2Ta11:21 ten arayanlar da atalarının Tan­ n 1Kr15:1 2Ta12:16 rısı Yehova'ya kurban sunmakh Mt1:7 için onların peşinden Yeruşa- o Tkr17:17 Hk8:30 1Kr11:3 lim 'e1 geldi. 17 Onlar üç yıl



Yahuda ve Benyamin toprakları hep onun elinde kaldı.



Yahuda krallığını güçlendirdiler ve Süleyman oğlu Rehoboam'ı desteklediler. Üç yıl Davut ve Sü­ leyman'ın yolundan gittiler.j



2. Sütun a Oz 16:20 b Ys 18:11 c 2Ta21:3 c 2Ta11:11 d Tkr17:17



18 Daha sonra Rehoboam, Davut oğlu Yerimot ile Yesse BÖLÜM12 oğlu Eliabk kızı Abihail'in kızı e 2Ta11:17 olan Mahalat'ı eş olarak aldı. f Tkr8:14 Tkr32:15 2Ta26:16 19 Ondan doğan oğulları, Yeuş, Oz30:9 Semaıya ve Zaham'dı. 20 Ma- g Vz9:18 halat'tan sonra Abşalom'un1 to­ h Mi6:16 1Ki 14:21 runu Maaka'yımaldı. Ondan do­ ı 1Kr11:40 1Ki 14:25 ğan oğulları, Abiya,n Attay, Ziza i Hk2:14 2Ta7:19 ve Selomit'ti. 21 Rehoboam' j Çk14:9 1Ki 10:29 ın on sekiz karısı ve altmış ca- k Na3:9 riyesi vardı; yirmi sekiz oğlu ve l 2Ta14:9 2Ta16:8 altmış kızı oldu. Abşalom'un to­ m Hk6:5 n 2Ta11:5 runu Maaka'yı bütün diğer karıİ^36:1 lanndan° ve cariyelerinden daha o 2Kr18:17 ö 1Ki 12:22 çok severdi. 22 Böylece Reho­ 2Ta11:2 p Tkr28:15 boam, Maaka'dan doğan oğlu 2Ta15:2 Ey34:11 Abiya'yı kral yapma niyetiyle kar- r İb 10:38 2Ta



1 1 : 1 5 * L e v i o ğ u l l a '1 1 7 : 7 ' d e k i d i p n o ­



ta b a k ın .



s 1Kr8:38 2Ta33:12 2Ta34:27 Yk4:10



2 . T A R İ H L E R 1 1 :1 3 - 1 2 :7 defleri arasında en üst konuma ğetirdi. 23 Bununla birlikte akıllıca davranarak,a oğulların­ dan bazılarını Yahuda ve Benya­ min topraklanna,b tüm surlu şehirlerec dagğıttı; bol bol erzak sağladıç ve onları birçok kadınla evlendirdi.d ■i Q



Rehoboam krallığını pekiştiripe günlenince, Yehova'nın kanununu bıraktı;f tüm İsrail değ onu izledi. 2 Ve Kral Rehoboam'ınh besinci yılında Mısır kralı Sişak1 Yemşalim üze­ rine yürüdü (onlar Yehova'ya sadakatsizlik etmişlerdi).* 3 Sişak'ın bin iki yüz savaş aıabası,j altmış bin atlısı vardı; onunla bir­ likte Mısır'dan gelen halkın, Libyalı,k Sukki ve Habeş1 askerlerin haddi hesabı yoktu.m 4 Yahuda'nınn surlu şehirlerini ele ge­ çirdi ve Yeruşalimo önlerine ka­ dar ğeldi.



12



5 Bu sırada Semayao peygam­ ber, Rehoboam'a ve Sişak'ın kor­ kusundan Yeruşalim'de top­ lanmış Yahuda ileri gelenlerine şunları söyledi: Yehova diyor ki, "Siz Beni terk ettiniz,p Ben de sizi' Sişak'ın eline terk ettim." 6 Bunun üzerine İsrail'in ileri gelenleri ve kral, alçakgönüllü­ lük gösteıe'eks "Yehova adildiı"s dediler. 7 Yehova onların alcakgönüllülük gösterdiğini gördü.t Semaya'ya“ Yehova'nın şu sözü geldi: "Mademki önümde alçakgönüllülük gösterdiler,“ on­ ları yok etmeyeceğim; kısa süre sonra onlara kurtuluş sağlayaca­ ğım. Ve Yeruşalim üzerine Sişakv s Çk 9:27; Me 89:14; Y i 5 0 :7 ; t 1Ki 21:29; 1Pe 5:5; ü 1Kr 12:22; ü Le 26:41; Ams 7:6; v 2Ta 12:2.



2 . T A R İ H L E R 1 2 :8 - 1 3 :8



Rehoboam alçakgönüllülük g österir



eliyle gazap yağdırmayacağım. BÖLÜM12 8 Fakat ona kulluk edecekler“ a İs26:13 b Tkr28:47 ve böylece Bana kulluk etmek- c Ho2:7 Ho8:10 leb memleketlerin krallarına kul­ c 1Kr 14:25 luk etmekc arasındaki farkı anla­ d 1Kr 7:51 e 1Kr 14:26 yacaklar." 9 Ve Mısır kralı Sişakç Yeruşalim'e saldırdı, Yehova'nın evinindve kral evinin hazinelerini,e her şeyi aldı; Süleyman'ın yap­ mış olduğu altın kalkanları da aldı.f 10 Bunun üzerine Kral Rehoboam onların yerine bakır­ dan kalkanlar yapıp kral evinin kapıg muhafızlarına,h koşucu askerlerinı komutanlarına teslim etti. 11 Kral, Yehova'nın evi­ ne her geldiğinde koşucu asker­ ler de içeri girip kalkanları taşır, sonra kendi muhafız odalarına geri götürürlerdi.i 12 Rehobo­ am alçakgönüllülük gösterdiği için Yehova'nın ona duyduğu öfke yatıştı.' Ve onları tama­ men yok etmekten vazgeçti.k Ay­ rıca, Yahuda'da bazı iyi şeyler de yapılıyordu.l 13 Kral Rehoboamm Yeruşalim'de yönetimini güçlendirerek saltanatını sü'dü'du. Kral oldu­ ğunda kırk bir yaşındaydı ve Yehova'nın, ismini taşıması için İs­ rail'in tüm kabileleri içinden seçtiği Yeruşalim şehrinden on yedi yıl saltanat sürdü. Annesi, Ammonlu Naama'ydı.o 14 Rehoboam kötü olanı yaptı,°1çünkü Yehova'nın rehberliğini aramaya yürekten kararlı değildi.p 15 Rehoboam'ın yaptığı işler, başından sonuna kadar/ Semayas peygamberin ve gören İddo' nun,s soy sırasına göre tuttukları kayıtlarda bulunur. Rehoboamt ile Yeroboamu arasında her za­



2Kr14:14 f 1Kr10:17 g 1Kr14:27 h 2Sa23:23 ı 1Sa22:17 i 1Kr 14:28 j 2Ta33:12 İs57:15 k Ağ3:22 l Ba18:24 1Kr14:13 2Ta 19:3 m 1Kr 14:21 n Çk20:24 Tkr12:5 Tkr12:11 2Ta6:6 Me48:2 Me 78:68 o t“' 23:3 1Kr11:1 1Kr 14:21 Ne13:26 o 1Kr 15:34 p Tk' 5:29 1Sa7:3 1Kr 18:21 M'12:30 Ro12:9 Yk5:8 r 1Ta29:29 s 1Kr 12:22 2Ta 11:2 s 2Ta9:29 2Ta 13:22 t 1Kr 14:30 u 1Kr 12:20



a 1Kr 14:31 b 2Sa5:9 c Mt1:7 BÖLÜM13 c 1Kr 15:1 d Ys 18:28 1Sa10:26 e 1Kr 15:2 2Ta 11:20 f 1Kr 15:6 g 2Ta 11:1 h Me33:16 ı Ys 17:15 i Sy18:19 Me89:28 j 2Sa 7:13 1Ta 17:14 k Ba49:10 2Sa 7:8 Me 78:71



590



man savaş vardı. 16 Sonra Rehoboam uyuyup atalarına katıldı“ve Davut Sehrindebgömüldü; yerine oğlu Abiyac kral oldu. Kral Yeroboam'ın on seki1 3 zinci yılında, Abiya Yahuda'da saltanat sürmeye başladı.ç 2 Yeruşalim'de üç yıl saltanat sürdü; annesi, Gibealıd Üriel'in kızı Mikayah'tı.*e Abiya ile Yeroboam arasında savaş vardı.f 3 Abiya savaşa, dört yüz bin savaşçıdan oluşan birorduyla gir­ di/ hepsi seçme yiğitlerdi. Yeroboam da, sekiz yüz bin sa­ vaşçıyla, seçme yiğitlerle onun karşısında savaş düzeni aldı.h 4 Abiya, Efraim'in dağlık bölgesindeı bulunan Tsemaraim Da­ ğında kalkıp şöyle dedi: "Ey Yeroboam ve tüm İsrail halkı, dinleyin! 5 İsrail'in Tanrısı Yehova'nın, bir tuz ahdi*i yaparak İsrail'de krallığı devirler boyu' Davut'ak ve oğullarınal verdiği­ ni bilmiyor musunuz? 6 Oysa Davut oğlu Süleyman'ın hizmetkarı,m Nebat oğlu Yeroboamn ayaklandı ve efendisineo is­ yan etti/ 7 Serseri takımı,p işe yaramaz adamlarr onun yanına toplandı. Sonunda Süleyman'ın oğlu Rehoboam'dan üstün du­ ruma ğeldiler. O sırada Rehoboams genç ve yüreksiz^ olduğun­ dan onlara kara koyamadı. 8 Simdi de siz, Davutoğullarının elinde bulunan Yehova'nın krallığınat karsı koymayı l 1Ta 17:11; Me 89:29; Lu 1:32; m 1Kr 11:26; n 2Ta 10:2; o 1K' 11:27; o 1K' 12:20; 2Ta 10:18; p Hk 9:4; Elc 17:5; r Tk' 13:13; 1K'21:10; s 2Ta 10:16; s Tk'20:8; t 2Ta 9:8. 2Ta 13:2* 11:20-22'de ve 1. Kralla' 15:2' de "Maaka" 5* Ya da "kalıcı ahit"



591



2 . T A R İ H L E R 1 3 :9 - 1 4 :1



Abiya’yla Yeroboam’ın savaşı



düşünüyorsunuz. Büyük bir kalabalıksınız,a Yeroboam'ın size tanrı diye yaptığı altın buzağı­ lar da yanınızda.b 9 Yehova' nın kahinlerini,c Harunoğullarını ve Levioğullarını siz kovmadınız mı? Başka memle­ ketlerin halkları ğibi kendi ken­ dinize kâhinler atamıyor musunuz?ç Yetki elde etmek için genç bir boğa ve yedi koç getirip su­ nan herkes, Tanrı olmayan putlann kâhini oldu.d 10 Oysa bi­ zim Tanrımız Yehova'dır;e O'nu terk etmedik. Yehova'ya hizmet eden kâhinler, Haıunoğulları ve Levioğulları da işlerinin başında.f 11 Onlar her sabah ve akşams Yehova'ya yakılan sunular sunuyor, hoş kokulu buhurh ya­ kıyorlar. Saf altından masanın üzerinde ekmekler1dizili, her ak­ şam* altın şamdanın kandillerij yanıyor. Böylece biz Tanrımız Ye­ hova'ya karşı yükümlülüğümü­ zü14 yerine getiriyoruz; oysa siz O'nu terk ettiniz.1 12 Bakın! Bizim başımızda gerçek Tanrım var; size karşı savaş çağrısı yap­ mak üzere ellerinde borazanlanylan kâhinlerio de bizimle. Ey İsrailoğulları, atalannızıno Tanrı­ sı Yehova'yla savaşmayın, çünkü başarılı olamazsınız."p 13 Fakat Yeroboam onların arkasına dolanıp pusu kurma­ ları için askerler gönderdi; böy­ lece Yahuda ordusunun önün­ de kendisi ve askerleri, arkasında da pusudaki askerler olacaktı.r 14 Yahuda askerleri geriye ba­ kınca, hem önden hem de arka­ dan kuşatıldıklarını göıdüler.s Ve Yehova'ya feryat etmeye başladı­



BÖLÜM13 a Me33:16 b Tk'32:17 1Ki 12:28 2Ta11:15 Ho8:5 c 2Ta11:14 c 1Ki 12:31 1Ki 12:33 1Kr13:33 d Tk'32:17 2Ki 19:18 Elç 19:26 e Çk19:5 2Ta11:16 f Sy16:40 g Çk29:39 h Çk30:1 2Ta2:4 ı Çk25:30 Le24:6 1Ta23:29 Mt 12:4 i Le24:2 j Çk25:31 Çk27:20 2Ta4:7 k Ba26:5 Sy9:19 Tk'11:1 l Tkr28:15 Me 73:27 m Sy23:21 Tkr20:4 Me20:7 Ro8:31 n Sy10:9 o Ys6:4 ö İş45:9 Elç5:39 p Ey40:9 İş40:15 İb 10:31 r Yş8:4 s Ys8:20



lar;a bu sırada kâhinler yüksek sesle borazan çalıyordu. 15 Bu arada Yahuda askerlerinden bir savaş narası koptu.b Yahuda as­ kerlerinin savaş narası üzerine Tanrı, Yeroboam'la tüm İsrailoğullarını, Abiya'ylac Yahudaoğulları önünde yenilgiye uğ­ rattık 16 İsrailoğjullan Yahuda ordusu önünden kaçmaya başla­ dı; Tanrı onları Yahudaoğullarının eline teslim etti.d 17 Abiya ve ordusu karşısında ağır kayıp­ lar verdiler; İsrailoğullarından beş yüz bin seçme asker öldürül­ dü. 18 Böylece bu olayda İsıailoğulları yenik düşerken, Yahudaoğulları atalarının Tanrısı Yehova'ya bel bağladıklarıe için zafer kazandı. 19 Abiya Yeroboam'ın peşine düştü ve onun bazı şehirlerini ele geçirdi. Bun­ lar Beytelf ve çevre kentleri, Yeşana ve çevre kentleri, Efrain ve çev­ re kentleriydi.*ğ 20 Abiya'nın döneminde Yeroboam bir daha toparlanamadı.hYehova onu vur­ du1 ve Yeroboam öldü.



2. Sütun a 2Ta14:11 2Ta18:31 Me46:1 Me50:15 Me118:12 b Yş6:16 Hk7:18 c 2Ta13:1 c Sy32:4 2Ta14:12 d Hk1:4 e 2Ki 18:5 1Ta5:20 2Ta16:8 Me22:5 Me37:5 Me146:5 Na1:7 1Ti4:10 f Ys 12:9 Hk21:19 1Sa13:2 1Ki 12:29 g Yhn 11:54 h Me 18:38



21 Abiya ise giderek güçlen­ di.* On dört karısı,jyirmi iki oğluk ve on altı kızı oldu. 22 Abiya' nın yaptığı diğer işler, yaptıkları da, söyledikleri de İddo peygam­ berin yorumunda kayıtlıdır.l Sonra Abiya uyuyup ata1 4 larına katıldım ve Davut Sehrinden gömüldü; yerine oğlu Asao kral oldu. Asa'nın döneminı 1Sa 25:38; 2Sa 12:15; 1Kr 14:20; Elç 12:23; i 2Sa 5:12; j Tkr 17:17; 2Sa 5:13; 1Kr 11:3; k Me 127:5; l 2Ta 9:29; 2Ta 12:15; BÖLÜM 14 m Me 49:9; Ro 5:14; n 2Sa 5:9; 1Ki 2:10; 1Kr 14:31; o 1Ta 3:10. 2Ta



1 3 :1 9 * Ya d a



" y a v r u k e n tle r i" , sö z ­



c ü k a n la m ıy la " k ız la r ı"



2 . T A R İ H L E R 1 4 :2 - 1 5 :2



K ral Asa 1.000.000 Habesi yener



de ülkede on yıl hiç huzursuzluk yaşanmadı.“



BÖLÜM14 a 2Ta20:30 Oz29:2 b Tk' 7:5 c Le26:30 1Kr11:7 1Kr14:23 c Çk23:24 Sy33:52 2Kr23:14 d Hk6:25 2Kr 18:4 2Kr23:6 e 2Ta30:19 İs55:6 Ams5:4 Tsf2:3 Mt 7:7 f Ne10:29 g Me119:10 h 2Ta34:4 ı 2Kr 11:20 i 2Ta8:2 2Ta 11:5 j Ys23:1 2Ta 15:15 Me46:9 Oz 16:7 k 2Ta 11:5 l 2Ta32:5 m Tk'3:5 Hk16:3 1Sa23:7 n 1Ta 16:11 Me105:3 o 1Kr5:4 o Me 127:1 Ml3:10 Elc9:31 p 1Sa17:41 r 2Ta 11:12 s 2Ta 11:1 2Ta 13:3 s 2Ta26:14 t Me68:27 İs60:22 u 2Kr 19:9 Elc8:27 u 2Ta 16:8 v Ys 15:44 Mi1:15



2 Asa Tanrısı Yehova'nın gö­ zünde iyi ve doğru olanı yaptı. 3 Yabancı sunaklarıb ve yüksek yerleric kaldırdı, dikili taşlarıç parçaladı ve kutsal direklerid kes­ ti. 4 Ayrıca, Yahuda halkına, atalarının Tanrısı Yehova'ya yö­ nelmelerini,® O'nun kanunf ve emirlerinig yerine getirmeleri­ ni söyledi. 5 Yahuda'nın bü­ tün şehirlerinden yüksek yer­ leri ve buhurdanları kaldırdı.h Onun hükümdarlığı sırasında ül­ kede hiç huzursuzluk1 yaşanma­ dı. 6 Ülkede huzursuzluk ol­ madığı için Asa Yahuda'da surlu şehirler inşa etme işine girişti. O yıllarda kimse ona savaş aç­ madı, çünkü Yehova ona rahatlık vermişti.' 7 Kral, Yahuda hal­ kına şöyle dedi: "Bu şehirleri inşa edelim, etraflarını surlarlak çevi­ rip kuleler/ çift kanatlı kapılar ve sürgülerm yapalım; Tanrımız Yehova'nın rehberliğini aradığımızn için bugün bu ülke bizim elimizde. Biz O'nayöneldik, O da bize her taraftan rahatlık ve'di."° Böylece inşa işine giriştiler ve ba­ şarılı oldular.O



8 Asa'nın ordusunda, Yahu2. Sutun daoğullarından, büyük kalkanp a Çk14:10 1Ta5:20 ve mızraklarla' donanmış üç yüz 2Ta32:20 bin kişi,s Benyaminoğullarından Me22:5 4:6 da küçük kalkanlarla donanmış b Flp Hk7:7 1Sa14:6 ve iyi ok atans iki yüz seksen bin Ams5:9 kişi vardı.t Hepsi cesur yiğitlerdi. 1Ko 1:27 9 Daha sonra Habeşu Zerah, bir milyon askeriyle“ ve üç yüz savaş arabasıyla onların üzerine yürüyerek Mareşahv önlerine ka­ dar geldi. 10 Asa da onun üze­ rine yürüdü; Mareşah'taki Tsefa-



2Ko 12:9 c 2Ta32:8 Me37:5 Me55:22 c 1Sa17:45 2Ta 13:12 Me20:5 Oz 18:10 d Tkr32:3 M'12:29



5 92



ta Vadisinde savaş düzeni aldılar. 11 Asa Tanrısı Yehova'ya şöyle yakardı:“ "Ey Yehova, Sen yardım ettikten sonra, kalabalık ya da güçsüz olmanın önemi yoktur.b Ey Tanrımız Yehova, bize yardım et; çünkü Sana güveniyoruz.c Se­ nin adınlaç bu kalabalığın karsı­ sına çıktık. Ey Yehova, Sen bizim Tanrımızsın.d Olümlü insanların Sana baskın çıkmasına izin verme."e 12 Bunun üzerine Yehova, Asa ile Yahuda'nın önünde Ha­ berleri bozguna uğrattıf ve Habeşler kaçmaya başladı. 13 Asa'yla yanındakiler onları Gerar'ag kadar kovaladı; sonun­ da Haberlerden hiç kimse sağ; kalmadı, Yehova'nın ve ordusununh önünde hepsi kırıldı.1Sava­ şın sonunda ele geçen ganimet çok büyüktü.i 14 Ayrıca Gerar çevresindeki bütün şehirlere de saldırdılar; o şehirlerde yaşayan­ ların hepsini Yehova korkusu' sarmıştı. Bütün şehirleri yağma­ ladılar; oralarda yağmalanacak çok şey vardı.k 15 Çobanların çadırlarını! da yıkıp çok sayıda davar ve deve ele geçirdiler.1“ Son­ ra Yeruşalim'e döndüler. -| Odedn oğlu Azarya Tan1 5 rı'nın ruhuylao doldu. 2 Ve Asa'nın huzuruna çıkıp şöyle dedi: "Ey Asa! Ey Yahuda ve Benyamin halkı, beni dinle­ yin! Siz Yehova'yla birlikte olduğjunuz sürece, O da sizinle olacaktır.OSiz O'na yönelirseniz,p O e Ys 7:9; 1Sa 2:9; Me 9:19; Mt 6:9; f Tk' 28:7; g Ba 20:1; h 1Ta 12:22; ı Me 68:21; i 1Ta 20:2; Öz 13:22; j Ba 35:5; Çk 15:16; Tk' 11:25; Ys 5:1; 2Ta 17:10; k 2Ta 20:25; Me 68:12; l Sy 31:9; Sy 31:30; 1Ta 4:41; m 1Ta 5:21; BÖLÜM 15 n 2Ta 15:8; o Sy 24:2; 2Sa 23:2; o Ml 3:7; Yk 4:8; p İs 55:6; Y' 29:13.



593



Asa’nın yaptığı iyi işler



da size karşılık verir. Fakat O'nu bırakırsanız, O da sizi bırakır.a 3 İsrail gerçek Tanrı'dan, kâhin­ lerin öğretimindenb ve Kanun­ dan uzun zaman yoksun kaldı.c 4 Fakat sıkıntıya düştüklerin­ de^ İsrail'in Tanrısı Yehova'ya dönüpd O'na yöneldiklerinde, Odaonlarakaışılıkve'di.e 5 O günlerde kimse rahatça yolcu­ luk edemezdi/ çünkü memle­ ketin çeşitli bölgelerinde yaşa­ yanlar arasında kargaşa vardı.s 6 Kabileler ve şehirler birbirine düşüph bölünmüştü, çünkü Tan­ rı onları her çeşit sıkıntıyla1 kar­ gaşa içinde bırakmıştı. 7 Fakat şimdi siz cesur olun,* eliniz aya­ ğınız gevşemesin/ çünkü emek­ lerinizin karşılığını alacaksınız."k 8 Asa bunları ve peygamber Oded'in1 bildirdiği sözleri du­ yunca cesaret buldu. Bütün Yahuda ve Benyamin toprak­ larından, Efraim'in dağlık bölgesindemele geçirdiği bütün şehir­ lerden iğrenç şeylerin yok etti. Yehova'nın mabedindeki sun­ durmanın önünde bulunan Yehova'nın sunağınıo da yeniledi. 9 Tüm Yahuda ve Benyamin'leo birlikte, Efraim, Manasse ve Si­ meon kabilelerinden olup ora­ da gurbet hayatı yaşayanlarıp da topladı; onlar Tanrısı Yehova'nın Asa'yla olduğunu' görünce kala­ balık ğruplar halinde İsrail'den ayrılıp onun yanına gelmişler­ di. 10 Böylece Asa'nın saltana­ tının on beşinci yılında üçüncü ayda hepsi Yemşalim'de toplan­ dı. 11 Getirmiş oldukları gani­ metten yedi yüz sığır ve yedi bin koyunu o gün Yehova'ya kurban ettiler. 12 Ayrıca, bü­



BÖLÜM15 a 1Ta28:9 2Ta24:20 İb 10:38 b Tk'33:10 2Ta17:9 Ne8:9 Mi 2:7 c 1Ki 12:28 c Tk'4:30 Me 106:44 Ro2:9 d Hk10:10 Ho6:1 e İs55:7 Mt 7:7 f Hk5:6 g 1Sa13:6 h Hk9:23 2Ta12:15 ı Tkr28:48 Hk2:14 Me 106:41 Ho9:3 i Ys 1:9 1Ta28:20 j Vz 10:18 İb 12:12 k Ru2:12 Ki3:24 İb 11:6 l 2Ta15:1 m Ys 17:15 n Tkr27:15 2Ki 23:24 o 2Ta8:12 o 2Ta11:16 p 2Ta30:25 r Ba39:3 1Sa18:28 Zk8:23 Ele7:9 2. Sütun a Tkr4:29 Yr29:13 b 2Kr23:3 2Ta34:31 Ne10:29 c Tk'1:17 c Oz24:23 d Çk22:20 Tkr17:3 e Vz5:5 Mt5:33 f Me5:11 Me40:16 g 2Ta15:2 h Oz 16:7 ı Tkr13:6 Tk'33:9 Zk13:3 i 1Kr15:10 j 1Kr15:13 2Ta19:7 k Çk34:17 l Tkr 7:5 1Kr15:13 m Çk32:20 n 2Sa15:23 o 1Ki 14:23 2Ki 14:4 2Ki 23:20 He6:3 He16:16



2 . T A R İ H L E R 1 5 :3 - 1 6 :2 tün yürekleri ve bütün canlarıylaa atalarının Tanrısı Yehova'ya yönelmek üzere bir ahitb yap­ tılar. 13 Buna göre küçük ya da büyük,c erkek ya da kadın,ç kim İsrail'in Tanrısı Yehova'nın rehberliğini aramazsa, kesinlikle öldürülecekti.d 14 Böylece se­ vinç çığlıkları atarak, borazan­ lar ve borular çalarak, yüksek ses­ le Yehova'ya yemin ettiler.e 15 Bütün Yahuda, bu yemin­ den dolayı sevinç içindeydi;f çün­ kü bütün yürekleriyle yemin et­ mişler ve büyük bir zevkle O'na yönelmişlerdi. Yehova da onlara karşılık verdis ve her taraftan ra­ hatlık sağladı.h 16 Kral Asa,1büyükannesi Maaka'yı* da ana kraliçelikten aldı,j çünkü kutsal direk tapınması için korkunç bir put yapmıştı;k Asa onun korkunç putunu yık­ tı,1 onu un ufak edipm Kidron Vadisinden yaktı. 17 İsrail'den yüksek yerlerotamamen kaldırılmadı.o Ancak Asa ömrü boyun­ ca Tanrı'ya tüm yürekle bağlı kaldı.p 18 Babasının ve kendi­ sinin adayıp kutsadığı şeyleri,' al­ tını, gümüşü ve takımları Tanrı' nın evine ğetirdi.s 19 Asa'nın saltanatının otuz beşinci yılına kadar savaş olmadı.s 1 i î Asa'nın saltanatının otuz 1 6 altıncı yılında, İsrail kra­ lı Baaşat Yahuda üzerine yürü­ dü ve Yahuda kralı Asa'nın top­ raklarına giriş çıkışı engellemek için“ Rama'da“ bir inşa işine baş­ ladı. 2 Bunun üzerine Asa Yehova'nın evinin ve kral evinin ö 1Ki 15:14; 1Kr 2 2 :4 3 ; p 1Kr 8:61; r 1Kr 7:51; 1Ta 2 6 :2 6 ; s 1Ki 15:15; s 2Ta 14:1; B Ö L Ü M 1 6 t 1Kr 15:27; ü 1Ki 15:17; ü Ys 18:25; Ezr 2 :2 6 ; İs 10:29.



2 . T A R İ H L E R 1 6 :3 - 1 7 :5



Aram kralına rüşvet. Yehoşafat kral



hazinelerindeki gümüş ve altı­ nı“ Sam'dab yaşayan Aram kralıc Ben-hadad'a gönderdi.ç Ona şöy­ le dedi: 3 "İkimizin arasında, senin babanla benim babam ara­ sında bir antlaşma var. İşte sana gümüş ve altın gönderiyorum. Simdi gidip İsrail kralı Baaşad ile antlaşmanı boz ki, topraklarım­ dan çekilsin."e 4 Ben-hadad Kral Asa'yı din­ ledi ve ordu komutanlarını İs­ rail şehirleri üzerine gönderdi; onlar da İyon'a,f Dan'a,g Abelm ayim 'eh ve Naftali1 şehirle­ rindeki tüm ambarlarai saldırdı. 5 Baaşa bunu duyar duymaz Rama'nın inşasından vazgeçip işi durdurdu.' 6 Kral Asa da tüm Yahuda halkını topladı;k Baaşa'nın Rama'dakil inşa işinde kullandığı taşları ve kerestelerim alıp götürdüler. Kral Asa bunlar­ la Geban ve Mitspao şehirlerinin inşasına başladı. 7 Bu sırada, gören Hananio Yahuda kralı Asa'ya gelip şöyle dedi: "Sen Tanrın Yehova'ya güvenmeyipp Aram kralına güven­ din,' bu yüzden Aram kralının ordusu senin elinden kurtuldu. 8 Habeşlers ve Libyalılars da, sa­ vaş arabalarıyla, atlılarıyla çok büyük bir ordut değil miydi? Sen Yehova'ya güvendiğin için,uO da onları eline teslim etmemiş miy­ di? 9 Yehova, Kendisine tüm yürekle bağlı olanlaru uğrunda gücünü göstermek için gözleriylev tüm yeryüzünü tarar.y Sen bu işte akılsızlık ettin.z Bundan böy­ le hep savaş içinde olacaksın."“ 10 Fakat Asa, görene çok kız­ dı, onu hapsedipb tomruğa vur­ du; çünkü bunları söylediği için



BÖLÜM16 a 1Kr 7:51 2Kr16:8 b İş 7:8 c 1Kr20:1 2Kr8:7 2Kr12:18 C1Kr 15:18 d 1Kr 15:27 e 1Kr 15:19 f 2Kr 15:29 g Ba14:14 Hk18:29 Hk20:1 h 2Sa20:14 ı Yş 19:32 i 1Kr9:19 j 1Kr 15:21 k 1Kr15:22 l Yş 18:25 Ezr2:26 m 1Kr 15:17 n Yş 18:24 1Ta6:60 İş 10:29 Zk14:10 o Yş 18:26 Hk20:1 1Sa7:5 Yr40:6 o 1Kr16:1 2Ta 19:2 2Ta20:34 p 2Kr18:5 Iİb12:1 r Me 146:3 İş31:1 Yr17:5 s 2Ta 14:9 S 2Ta 12:3 t 2Ta 14:9 u 2Ta 14:11 Me9:10 Me37:40 U1Kr8:61 v Ey34:21 Öz5:21 Yr 16:17 Iİb4:13 1Pe3:12 y Zk4:10 z 1Sa13:13 a 1Kr15:32 b 2Ta 18:26 Vz8:4 2. SUtun a Me37:8 Me 141:5 Öz29:22 Ga5:20 b Vz7:7 c 1Kr 15:23 Cİş38:1 d Tkr32:39 2Kr20:8 Me103:3 e Yr17:5 f 1Kr15:24 g 2Sa5:7 h 2Ta32:33 ı 2K r20:13 i M r16:1 Yhn 19:40



594



öfkeden deliye dönmüştü.“ O dö­ nemde halktan bazılarına da zul­ metmeye başladık 11 Asa'nın yaptığı işler başından sonuna ka­ dar, Yahuda ve İsrail Krallarının Kitabında yazılıdır.c 12 Asa, saltanatının otuz do­ kuzuncu yılında, ayaklarından hastalandı ve durumu çok ağır­ laştık Fakat hastalığında bile Yehovadyerine hekimlerden medet umdu.e 13 Sonra, saltanatının kırk birinci yılında öldü ve atala­ rına katıldı.f 14 Onu Davut Sehrindeg kendisi için hazırlattı­ ğı görkemli bir mezara gömdüler.h Pelesenk yağıyla1ve çeşit çe­ şit baharatlardan özel olarak hazırlanmışı merhemlerle dolu' bir yatağa yatırıldı. Ayrıca onun için olağanüstü büyük bir cena­ ze ateşi yakıldı.*k ■| M Asa'nın yerine oğlu Yeho- L • şafaP kral oldu; ve İsrail üzerinde hakimiyetini güçlendir­ di. 2 Yahuda'nın bütün surlu şehirlerine asker yerleştirdi; tüm Yahuda topraklarına ve babası Asa'nın ele geçirdiği Efraim şehir­ lerine de askeri birlikler yerleştirdi.m 3 Yehova Yehoşafat'la birlikteydi,n çünkü o geçmişte atası Davut'un gittiği yoldan gittio ve Baallere yönelmedik 4 Babası­ nın Tanrısına yönelerekp O'nun emirlerini yerine ğetirdi;r İsrail' in yaptığını yapmadı.s 5 Ve Yehova, krallığı onun ellerinde j Lu 23:56; Yhn 12:7; k Yr 34:5; BÖLÜM 17 l 1Kr 15:24; 1Kr 22:41; m 2Ta 15:8; n Yş 1:5; 1Ta 22:18; Me 46:7; Ro8:31; o 2Sa 8:15; 1Kr 11:6; 1Kr 15:3; o 1Ko 10:14; p Tkr 4:29; 2Ta 26:5; r Lu 1:6; s 1Kr 12:28; 1Kr 13:33. 2Ta 16:14* Aşa'nın cenazeşi degil tütşü ateşşi yakıldı.



595



Yehoşafat’ın gücü; Ahab’a yardımı



gitgide pekiştirdi.a Tüm Yahu- BÖLÜM17 da Yehoşafat'a armağanlar getiri­ a 1K'9:5 Me132:12 yordu,1’ böylece Yehoşafat büyük b 1Sa10:27 1Ki 10:25 bir servete ve itibara kavuştu.c c 1Ki 10:27 6 Yehova'nın yolundaç yüreği 2Ta18:1 cesaret buldu, yüksek yerlerid ve c Me 18:21 Me 119:1 kutsal direklerie Yahuda'dan kal­ Ho 14:9 Yhn2:15 dırdı. Elç4:31 7 Saltanatının üçüncü yılın­ d 1Ki 22:43 2Ta20:33 da, Yahuda şehirlerinde halkı e Tkr 7:5 eğitmeleri için kendi yöneticile­ f Tk'33:10 Mi 2:7 rinden Ben-hayil, Obadya, Zeke- g Tk'31:11 Ys 1:8 riya, Netanel ve Mikayah'a haber 2Ti 3:16 gönderdi. 8 Levioğullarından h Le10:11 Ne8:7 Semaya, Netanya, Zebadya, Asaı Ba35:5 hel, Semiramot, Yehonatan, AdoT'kr11:25 z 16:7 niya, Tobiya ve Tob-adoniya'nın ij O 2Ta17:5 yanı sıra kâhinlerden Elişama ve k 2Sa8:2 Yehoram da onlarla birlikte gitti.f ml 2Ta9:14 2Kr3:4 9 Yanlarına aldıkları Yehova'nın n 2Ta18:1 o 2Ta14:6 kanun kitabıylas Yahuda'da halkı ö 1K'9:19 2Ta8:4 eğitmeye başladılar.hYahuda'nın p 1K'9:22 bütün şehirlerini dolaşarak halkı r 2Ta26:12 s 2Ta13:3 eğjitiyorlaıdı. 10 Yahuda çevresindeki top­ raklarda bulunan tüm krallıklar Yehova yüzünden dehşete kapıl­ dı1ve Yehoşafat'la savaşmadılar.* 11 Filistllerden Yehoşafat'a ar­ mağanlar ve haraçk geliyordu. Araplar1 da ona sürüler, yedi bin yedi yüz koç ve yedi bin yedi yüz teke ğetirirdi.m 12 Yehoşafat giderek güçlen­ din ve çok üstün bir konuma geldi. Yahuda'da kalelero ve am­ bar şehirlerio yaptırdı. 13 Ya­ huda şehirlerinde büyük işler ba­ şardı; Yeruşalim'de savaşçıları,p cesur yiğitleri' vardı. 14 Aşiret­ lerine göre görevleri şöyleydi: Yahuda'daki binbaşılardan Adnah komutandı. Onun üç yüz bin yi­ ğit askeris vardı. 15 Onun em­ rindeki komutan Yehohanan'dı.



2Ta14:8



2. Sütün a Hk5:2 Hk5:9 Me 110:3 b Ba49:27 c 2Sa1:21 2Ta14:8 c 2Ta11:12 2Ta11:23 BÖLÜM18 d 1Sa2:7 2Ta17:5 Oz 10:22 e 2Ko6:14 f 1Ki 16:28 1Ki 16:33 1Kr21:25 2Kr8:18 g 1Kr22:2 2Ta19:2 h Me 141:4 ı Tk'4:43 1Ta6:80 i 1K'22:20 (Oz27:6 j 1Kr22:4 k Me 139:21 Ef5:11



2 . T A R İ H L E R 1 7 :6 - 1 8 :6 İki yüz seksen bin askeri vardı. 16 Onun emrindeki Zikri oğlu Amasya Yehova'nın hizmetinde gönüllüydüa ve iki yüz bin yiğit askeri vardı. 17 Benyaminbka­ bilesinden cesur bir yiğit olan Elyada'nın yay ve kalkan kuşanmış iki yüz bin askeri vaıdı.c 18 Yehozabad onun emrindeydi. Sa­ vaş için donanımlı yüz seksen bin askeri vardı. 19 Kralın tüm Yahuda'da surlu şehirlereç yer­ leştirdiği askerlerin yanı sıra bu komutanlar da onun hizmetindeydi. 1



O



Yehoşafat büyük bir servet ve itibar kazanmıştı;d fakat evlilik yoluylae Ahab' laf akraba oldu. 2 Yıllar sonra Ahab'ı Samiriye'de ziyarete gitti.sYehoşafat ve yanındakiler için birçok koyunh ve sığır kurban eden Ahab, onu Ramot-gilead'a1 saldırmak üzere ayarttı.* 3 İs­ rail kralı Ahab, Yahuda kralı Yehoşafat'a "Benimle beraber Ramot-ğilead'a ğelir misin?"j diye soıdu. O da "Beni kendin gibi, halkımı da kendi halkın ğibi say; savaşta senin yanında olacağız"k diye karşılık verdi.



18



4 Ancak Yehoşafat İsrail kra­ lına, "Lütfen her şeyden önce Yehova'ya danış"1 dedi. 5 İsra­ il kralı da dört yüz peygambe­ rimbir araya toplayıp "Ramot-gilead'a savaş açalım mı, yoksa vaz mı geçeyim?"n diye sordu. Onlar "Git, Tanrı orayı kralın eline ve­ recek" dedi. 6 Fakat Yehoşafat "Burada Yehova'nın başka peygamberi yok l 2 S a 2 :1 ; 1Kr 2 2 :5 ; 2Ta 34 :2 6 ; Oz 3:5 ; m 1Ki 18:19; n 1Kr 22:6.



2 . T A R İ H L E R 1 8 :7 -2 4



Mikaya. Peygam berlerin çekişmesi



BÖLÜM18 a 2Kr3:11 b 1Kr22:7 c 1Kr22:8 ç 1Kr 18:4 1Kr 19:10 d 1Kr22:8 e 1Kr 18:17 1Kr21:20 Me34:21 f Öz 15:10 (Öz27:5 İs30:10 Y'38:4 g Öz25:12 Mi2:7 h 1Sa8:15 ı 1Kr22:9 8 İsrail kralı bir saray memu­ i Elç 12:21 j 1Kr22:10 runuh çağırıp "Çabuk İmla oğlu k Y'28:10 e13:6 Mikaya'yı ğetir"ı dedi. 9 İsrail ml H 1Kr22:11 Yr28:2 kralı ile Yahuda kralı Yehoşafat, Yr29:21 kraliyet giysileri içinde/ Samiri- n Y'23:25 Mi3:5 ye kapısının girişindeki harman 2Pe 2:1 1Kr22:12 yerinde, tahtlarında oturuyorlar­ o OMe 10:11 İş30:10 dı; tüm peygamberler de onların Ho 7:3 önünde peygamberlik ediyordu.' p 1Kr22:13 r Tkr32:40 10 Ve Kenaana oğlu Tsedekiya s 1Kr22:14 Yr23:28 yaptığı demir boynuzlarık alıp Yr42:4 şöyle dedi: "Yehova diyor ki/ Elç20:27 S 1Kr22:15



mu?“ Bir de onun aracılığıyla danışalım"b dedi. 7 İsrail kra­ lı, Yehoşafat'ac "Evet, Yehova'nın görüşünü sorabileceğimiz biriç daha var, İmla oğlu Mikaya"d dedi. "Fakat ben ondan nefret ederim,eçünkü benim hakkımda ömrü boyunca iyi bir şey bildir­ memiş, hep kötü şeyler söylemiş­ tir.^ Ancak Yehoşafat "Kral böy­ le söylemesin"g dedi.



'Aramilere bu boynuzlarla vu­ rup onları tamamen yok ede­ ceksin.' "m 11 Tüm diğer pey­ gamberler de aynı sözü söyleyip "Ramot-ğilead'a ğit, zafer senin olsun.n Yehova orayı mutlaka kralın eline verecek"° diyorlardı.



12 Mikaya'yı çağırmaya gi­ den haberci "Bak, peyğamberlerin hepsi krala iyi şeyler söyledi. Lütfen sen de onlar gibio iyi söz­ ler söyle"p dedi. 13 Fakat Mi­ kaya, "Yehova'nın hakkı için,' Tanrım ne derse onu söylerim"s dedi. 14 Sonra kralın huzuru­ na çıktı. Kral, "Mikaya, Ramot-gilead'a savaş açalım mı, yoksa vaz mı geçeyim?" diye sordu. Mika­ ya da hemen, "Git, zafer senin olsun. Onlar sizin elinize verilecek"s dedi. 15 Bunun üzerine kral "Bana sadece doğruyu söyle­



2. Sütun a 1Sa14:24 1Kr22:16 Mt26:63 b Le26:17 Sy27:17 Tkr28:25 Zk10:2 c İs63:11 ç 1Kr22:17 d 2Ta 18:7 e Y'2:4 f İ^6:1 He1:26 Da7:9 Vh20:11 g Ey1:6 Da7:10 h 1Kr22:19 ı 1Kr22:20 i Me 104:4 İb 1:7 j 1Kr22:21 k Ey12:16 l Me33:10 2Se2:11 m 1Kr22:22 n İs 19:14 He 14:9 o Sy23:19 1Kr22:23 He3:19 o 1Kr22:11 p 2Ta 18:10



596



men için sana daha kaç defa Yehova'nın adıyla ant içireyim?"“ dedi. 16 Bunun üzerine Mika­ ya şöyle karşılık verdi: "Tüm İsra­ illileri dağlarda, çobanı olmayan koyunlar gibi dağılmış görüyorum.bYehova da, 'Bunların efen­ disi yok.c Hepsi selametle evleri­ ne dönsün'ç diyor." 17 İsrail kralı, Yehoşafat'a "Ben sana hakkımda iyi şeyler değil kötü şeyler bildirir,d deme­ miş miydim?" dedi. 18 Mikaya "O halde şimdi Yehova'nın sözünü dinleyin"ededi, "Yehova'yı tahtındaf otururken görüyorum, göklerin tüm ordusug sağında ve solunda ayakta duruyor.h 19 Ve Yehova 'İsrail kralı Ahab'ı Ramot-ğilead'a sal­ dırsın da ölsün diye kim kandı­ racak?' dedi. Konuşmalar oldu; kimi şöyle, kimi böyle diyor­ du.1 20 Sonunda bir ruhi çı­ kıp Yehova'nın önünde durdu ve 'Ben onu kandırırım' dedi. Yehova 'Nasıl?'' diye sordu. 21 O da 'Gider Ahab'ın tüm peygam­ berlerinin dilinde aldatıcı bir ruh olurum'k dedi. Tanrı 'Onu kan­ dırırsın ve basan'sın.l Git öyle yap'mdedi. 22 Ve şimdi, Yehova senin bu peyğamberlerinin di­ line aldatıcı bir ruh koydu;n Yehova senin hakkında felaket bildirdi."o 23 Kenaanaooğlu Tsedekiya,p Mikaya'ya' yaklaşıp yüzüne bir tokat attıs ve "Yehova'nın ruhu seninle konuşmak için na­ sıl oldu da benden sana geçti?"s dedi. 24 Bunun üzerine Mikar 1K ' 22:8; 2Ta 18:7; s Y ' 2 0 :2 ; M ' 14:65; Elc 23:2; s 1Kr 22:24.



597



2 . T A R İ H L E R 1 8 :2 5 - 1 9 :8



Ahab oiür. Yehoşafat’ın işleri



ya, "Saklanmak için evin arka BÖLÜM18 odasına kaçtığın güna nasıl oldu- a İs9:14 b 1Kr22:25 ğjunu görürsün" diye cevap ver- c 1Kr22:26 2Ta16:10 di.b 25 O zaman İsrail kralı, c Y'20:2 Elç5:18 "Mikaya'yı alıp şehir yöneticisi d Me80:5 Amon'a ve kral oğlu Yoaş'a götü­ e 1K'22:27 Sy16:29 rün" dedi.c 26 "Onlara deyin f Tk' 18:22 ki, kral bu adamı hapse atma- g 1K'22:28 h Ys20:8 nızıç ve kendisi selametle döne­ 2Ta18:2 14:5 ne dek ona çok az ekmekd ve ı 1K' 1Kr20:38 çok az su vermenizi emrediyor." i 1K'22:10 j 1K'22:30 27 Mikaya "Eğer sen selametle k 1K'22:31 z24:6 dönersen, Yehova da benimle ko­ l O 1K'22:32 nuşmamış demektir.f Ey halklar, m Çk14:10 2Ta13:14 bunu hepiniz duyun"ğ dedi. Me50:15 28 Ve İsrail kralı ile Yahuda kralı Yehoşafat Ramot-gilead'ah çıktılar. 29 İsrail kralı, Yehoşafat'a "Ben kılık değiştirip1 sava­ şa öyle gireceğim, fakat sen kendi giysilerini* giy" dedi. İsrail kra­ lı kılık değiştirdi, sonra da bir­ likte savaşa girdiler.j 30 Aram kralı savaş arabalannın başındaki komutanlara "Ne küçüğe ne bü­ yüğe, yalnızca İsrail kralına sal­ dıracaksınız" diye emretmişti.k 31 Savaş arabalarının başındaki komutanlar Yehoşafat'ı görünce kendi kendilerine "İşte İsrail kra­ lı" dediler1 ve dönüp ona saldır­ dılar; Yehoşafat feryat edip yar­ dım istedi.m Yehova ona yardım ettin ve hemen onları başka tara­ fa yönlendiıdi.° 32 Komutan­ lar onun İsrail kralı olmadığını anlayınca peşini bıraktılar.o



n Me34:7 Me46:1 Me94:17 o Me1:6 o 1Kr22:33 p 2Kr9:24 r 1Kr22:34 s 2Ta35:23 Me34:21



a 1Kr22:35 2Ta18:22



BÖLÜM19 b 2Ta18:31 2Ta18:32 c 1Sa9:9 c 2Ta16:7 d 1Kr16:1 e 1Kr21:25 f 1Sa2:30 Me21:8 Me68:1 g Me 139:21 Oz 1:10 Oz9:8 h 2Ta32:25 Me90:7 Me 141:5 ı 1Kr14:13 2Ta17:4 i 2Ta17:6 j 2Ta30:19 Ezr 7:10 33 Rastgele ok atan bir asker k Ba21:33 Hk20:1 İsrail kralını zırhının ek yerinden l Ys 17:15 vuıdu.p Bu yüzden kral, arabacı­ m Hk19:1 1Sa7:3 2Ta15:8 sına' "Dön, beni savaştan çıkar, n Tkr16:18 çünkü ağır yaralandım"s dedi. o El^5:35 34 O gün savaş giderek şiddet­ o Tkr1:17 Me82:1 lendi; İsrail kralını akşama kadar p Tk'1:16 Yhn5:30 Aramilerin karşısında arabada Yhn8:16



ayakta tutmak zorunda kaldılar. Ve gün batarken kral öldü.a 1 Q



Yahuda kralı Yehoşafat Yeruşalim'deki evine sağ; salimb döndü. 2 Görenc Hanani'ninç oğlu Yehu,d Kral Yehoşafat'ın huzuiüna çıkıp şunları söyledi: "Kötülere mi yardım et­ men ğerekirdi?e Yehova'dan nef­ ret edenlerif mi sevmen gerekirdi?s Bu yüzden Yehova sana kızğın.h 3 Yine de sende iyiı yönler bulundu; çünkü memle­ keti kutsal direklerden temizle­ din* ve Tanrı'ya yönelmek için yüreğini hazırladın."j



19



4 Yehoşafat Yeiüşalim'de ya­ lamaya devam etti; ve Beer-şeba' dank Efraim'in dağlık bölgesine1 kadar her yerde yine halkın ara­ sında dolaşarak onları atalarının Tanrısı Yehova'ya döndürme­ ye çalıştı.m 5 Bütün memleke­ te, Yahuda'nın surlu şehirlerinin her birine hâkimler yerleştiıdi.n 6 Ve hâkimlere şöyle dedi: "Yap­ tıklarınıza dikkat edin,° çünkü siz insanlar için değil Yehova için yargılıyo'sunuz.o Hüküm verir­ ken O sizinle olacaktır.p 7 İçi­ nizde Yehova korkusu' olsun.s Dikkatli davranın,s çünkü Tanrı­ mız Yehova için haksızlık yap­ mak/ taraf tutmak“ ya da rüşvet almak“ söz konusu değildir." 8 Yehoşafat, Yehova adına hüküm vermekv ve Yeruşalim halkının davalarınay bakmak için Levioğullarından,z kâhinlerdena ve İsrail'in aşiret reislerin­ den1’ bazılarını Yeiüsalim'e de r Ne 5:15; Ey 31:23; Oz 1:7; s Çk 18:21; s 1Ti 3:2; t Ba 18:25; Tk' 32:4; Ro 9:14; üTk' 10:17; Elç 10:34; Ro 2:11; Ef 6:9; 1Pe 1:17; ü Tk'16:19; İş; 1:23; Mi 7:3;Tit1:7; vTkr 16:18; Tk' 25:1; y Tk' 1:16; z 2Ta 17:8; a Tk' 17:9; Tkr 21:5; b 1Ta 27:1.



2 . T A R İ H L E R 1 9 :9 - 2 0 :1 2



Yehoşafat’ın Yehova’ya yakarışı



yerleştirdi. 9 Ve onlara şu emri BÖLÜM19 verdi: "Görevinizi Yehova korku­ a 2Sa23:3 b Tkr17:8 suyla,“ sadakatle ve bütün yürek­ c Tkr4:44 le yerine ğetireceksiniz. 10 Ya­ ç Tk'30:11 Me19:7 şadıkları şehirlerden kalkıp gelen d Tkr12:1 e Tk'4:1 kardeşlerinizin getirdiği davalar­ Me147:19 f Sy16:46 da, gerek kan dökmekleb ilgi­ g 1Ta26:30 Ml2:7 li olsun, gerek kanun,c emir,ç kuh 1:6 rallard ya da hükümlerlee ilgili ı 2Ta 15:2 Me 18:24 olsun, her davada onları uyara­ i Me37:23 Vz2:26 caksınız ki, Yehova'ya karşı suç işlemesinler. O da size ve kar­ BÖLÜM20 deşlerinize öfkelenmesin.f Suç­ j Ba19:37 Hk3:14 lu olmamak için bunu yapacak­ 2Sa8:2 sınız. 11 Başınızda, Yehova'yla Me83:6 19:38 ilgili her konudag yüksek kahin kl Ba 2Ta20:10 Amarya, kralla ilgili her konu­ m 2Ta 19:2 n Ba36:8 da da Yahuda evinin önderi İs­ Y^15:1 o Y^15:62 mail oğlu Zebadya olacak; ayrıca 2Ta20:16 2Ta20:20 görevli Levioğullarına da gidebi­ o Ba32:7 lirsiniz. Güçlü olunh ve harekete p 2Ta 19:3 r Hk20:26 geçin, Yehova1 iyi işlerin yanında Yo1:14 Yo2:12 olsun."i s Tkr4:29 Daha sonra Moaboğulları,' Ammonoğullarık ve Ammonim'inl bir kısmı Yehoşafat'la savaşmak için toplan­ dılar^ 2 Yehoşafat'a şu ha­ ber geldi: "Deniz* bölgesinden, Edom'dann büyük bir kalaba­ lık sana doğru geliyor. Hatsatson-tamar'a, En-ğedi'yeo kadar gelmişler." 3 Bunun üzerine Yehoşafat korkuya kapıldıo ve Yehova'nın rehberliğini aramayap karar verdi; bütün Yahuda'da oruç ilan etti.' 4 Yahuda hal­ kı Yehova'ya danışmak üzere bir araya toplandı.sYehova'ya danış­ m ak için Yahuda'nın bütün şe­ hirlerinden ğeldiler.



20



5 Sonra Yehoşafat, Yehova' nın evinde,tyeni avlununüönün­ 2Ta



2 0 : 2 * L u t G ö lü .



Me34:4 •s2Sa21:1 t 2Ta6:12 2Ta 7:15 u 1Kr6:36 2Ta4:9



2. Sutun a Flp4:6 b Çk3:6 c Tk'4:39 Y^2:11 1Kr8:23 Mt 6:9 ç 1Ta29:11 Da4:17 d 1Ta29:12 Me62:11 14:27 İs40:15 Da4:35 e Ba17:7 Çk6:7 f Me44:2 g İs41:8 Yk2:23 h Ba12:7 Ne9:8 ı 2Ta2:4 2Ta6:10 i 1Kr8:33 j 1Kr8:37 k 2Ta6:28 l 2Ta 6:29 m 2Ta 6:20 n 1K r8:34



598



de Yahuda ile Yeruşalim cemaati­ nin ortasında durdu 6 ve şöyle dedi:a "Ey atalarımızın Tanrısı Yehova,b Sen göklerdeki Tanrıc değil misin? Milletlerin bütün krallık­ larına egemen olanç Sen değil misin? Senin elindeki güce ve kudrete kimse karsı koyamaz.d 7 Ey Tanrımız,e bu memlekette oturanları halkın İsrail'in önün­ den kovup,f burayı Seni seven İbrahim'ing soyuna devirler boyu vermedin mi?h 8 Buraya yer­ leştiler, Senin adına kutsal bir mekân yaptılar1 ve şöyle dediler: 9 'Eğer başımıza bir felaket/ kı­ lıç:, hüküm, salgın hastalık' ya da kıtlıkk gelirse bu evin! önün­ de ve Senin huzurunda duralım (çünkü bu ev Senin isminim ta­ şıyor), bizi sıkıntıdan kurtarman için yakaralım, Sen de bizi duy ve kurtar.'n 10 İşte, Ammono ve Moabo oğullarıyla Seir dağlık bölgesindep yaşayanlar karsımız­ da! Mısır diyarından çıkan İsrailoğullarının onların topraklarını istila etmesine izin vermemiş­ tin; atalarımız da yollarını değiş­ tirmiş ve onları yok etmemişti.' 11 Ama şimdi, Senin verdiğin mülkten bizi kovmak için üze­ rimize gelerek bize böyle karşı­ lık veriyorlar.^ 12 Ey Tanrımız, onlara hükmünü infaz etmeye­ cek misin?t Çünkü üzerimize ge­ len bu büyük kalabalığa karsı koyacak gücümüz yok;u ne yapa­ cağımızı da bilmiyoruz“ ve yar­ dım için Sana bakıyoruz."v o 2Sa 8:12; o 2Ta 20:1; p Ba 36:8; Sy 20:18; r Sy 20:17; Sy20:21; Tk' 2:5; Tk' 2:9; Tk'2:19; Hk 11:15; s Hk 11:23; Me 83:4; s Me 7:4; Me 35:12; t Hk 11:27; 1Sa 3:13; Me 7:6; ü 2Ta 14:11; ü 2Kr 6:15; Y' 10:23; v Me 25:15; Me 62:1.



599



2 . T A R İ H L E R 2 0 :1 3 -2 6



Yahaziel. Mucize kurtuluş



13 Bu sırada tüm Yahuda hal­ kı, kadınları ve oğullarıyla, coluk çocukaYehova'nın il nünde duru­ yordu.1’ 14 Derken Levi soyundan, A safoğullanndan,c M attanya oğlu Yeiel oğlu Benaya oğlu Zekeriya oğlu Yahaziel cem aatin or­ tasında Yehova'nın ruhuylac dol­ du. 15 Ve sunları söyledi: "Ey bütün Yahuda ve Yerusalim hal­ kı, ey Kral Yehosafat, dinleyin! Yehova size soyle diyor: 'Bu bü­ yük kalabalık yüzünden korkup dehsete kapılmayın,d cünkü savas sizin değil T anrı'nınd ır.e 16 Yarın on ların karsısına cıkın. Sits ğecidinden (Çıkacaklar ve onları vadinin bitiminde, Yeruel C3ölü cinlerinde bulacaksınız. 17 Bu defa savaşmanız ğerekmeyecek.f Yerlerinizi alın, du­ rup bekleyin* ve Yehova'nın si­ zin icin sağlayacağı kurtuluşlu ğorün.h Ey Yahuda ile Yerusalim, korkmayın ve dehsete kapılma­ y ın ! Yarın onların karsısına cıkın, Yehova sizinle olacak.' 18 Yehosafat hem en Yehova' nın onünde yere kapandı;! tüm Yerusalim ve Yahuda halkı da Yehova'nın onünde sayğıyla eği­ lerek yere kapandı.k 19 Sonra Levi soyundanl Kohatoğullarım ve Korahoğulların kalkıp olağantlsttl yüksek bir sesle İsrail'in Tanrısı Yehova'ya övğüler sundular.o 2 0 Ertesi sabah erkenden kal­ kıp Tekoaö Çolünep doğru yola cıktılar. Giderlerken Yehosafat ayağa kalkıp soyle dedi: "Ey Ya­ huda ve Yerusalim halkı beni d in le y in !1 Tanrınız Yehova'ya iman edin,s ömrünüz uzun olur.



BO LU M 2 0 a T k r29:11 b Ezr 10:1 c 1Ta 15:19 1T a25:1 2T a35:15 C Sy 11:25 ’ 2Ta 15:1 2 T a 2 4 :2 0 2Pe 1:21 d Tkr 1:29 Y s 11:6 2 T a 3 2 :7 e 2 T a 3 2:8 f Çk 14:14 Çk 14:25 g İs 30:15 Ağ; 3:26 h Çk 14:13 Çk 15:2 1Sa2:1 1Sa11:13 1Ta 16:23 ı T k r3 1 :8 Y^ 10:25 i Sy 14:9 2Ta 15:2 M e4 6 :7 j B a 2 4 :2 6 Ç k4:31 k Ey 1:20 M e 95:6 l 1Ta 15:16 m 1 T a23:12 n M e44:Ü st M e 49:Ü st o 2T a5:13 M e 60:6 M e8 1 :1 0 2Sa142 1Ta4:5 2Ta 11:6 Y r6:1 p 2T a 2 0 :1 6 r 2 T a20:15 s Çk 19:9 ¡s 7:9 İb 11:6



2 . S ü tu n a (Çk 14:31 2 T a 3 6 :1 6 b 1Ta13:1 ö z 11:14 c 1Ta 16:29 M e2 9 :2 M e 96:9 C 2T a 2 9 :2 5 Ezr3:10 Ne 12:27 d 1Ta15:16 2 T a 5 :1 2 2 T a9:11 e Ys 6:9 f M e1 0 6 :1 g Ç k 3 4 :6 Ağ; 3:22 h Hk 7:22 1S a14:20 ı İs 1 9 2 i Ba 14:6 T k r2:5 j H e38:21 k 2T a 2 0 :1 6



ö 'n u n peyğam berlerine im an edin,a başıarıİı olursunuz." 21 Ayrıca, halkın fikrini aldıktan b sonra, Yehova'ya ilahi söy­ leyecek ve kutsal ğiysiler icindec övğüler sunacakc ilahiciler atadı.d ö n la r silahlı adamların önün­ den ğiderkene "Yehova'yı yücel­ tin/ cünkü vefalı sevğisi sonsuz­ dur"* diyorlardı. 22 Halk sevincle haykırarak övğüler sunmaya baslayınca Ye­ hova, Ammon ve Moab oğul­ larıyla Seir dağlık bolğesinden Yahuda'ya ğelenlere karsı pusu kurdurduhve hepsi birbirine düstü.ı 23 Ammon ve Moab oğul­ ları, Seir dağlık bölğesindeni ğelenlere saldırıp onları tamamen yok ettiler. Seirlileri ortadan kal­ dırınca da herkes kendi arkadaşı­ nı öldürmeye basladı. 24 Yahuda halkı cöldekikğözcü kulesine vardı. ö büyük kala­ balığa doğru baktıklarında hep­ sinin yere serilmişi cesetlerin i ğördüler, biri bile kurtulmamış­ tı. 25 Yehosafat ve adamları ölülerin üzerinde ne varsa yağ­ malamaya1” basladı;cok miktar­ da mal, ğiysi ve değerli esya top­ ladılar. önlardan öyle cok sey aldılar ki, soydukları malları artık tasıyamaz oldular.n Ganimet cok fazla olduğundan yağma üc ğün sürdü. 2 6 Dördüncü ğün Beraka övasında toplanarak orada Yehova'ya sükrettiler.» Bu neden­ le oraya Beraka* övası dediler;0 orası buğün hâlâ böyle anılır. l Çk 14:30; 1Ta 5:22; M e 110:6; ¡5 37:36; m M e 68:12; n Çk 12:35; 2Kr 7:15; Öz 13:22; o Çk 15:2; 2Sa 22 :2 ; Me 103:1; 0 Çk 17:15; 1Sa 7:12.



2Ta



2 0 : 2 6 * A n la m ı, " B e r e k e t"



2 . T A R İ H L E R 2 0 :2 7 - 2 1 :8



Yehoşafat Ölür. Yehoram kral olur



27 Sonra bütün Yahuda ve Yeruşalim halkı, Yehoşafat önderli­ ğinde sevinç içinde Yeruşalim'e döndü. Çünkü Yehova düşman­ ları karşısında onları sevindir­ mişti.“ 28 Telli sazlar,b lirlerc ve borazanlar^ çalarak Yeruşalim'e, Yehova'nın evined ğeldiler. 29 İsrail'in düşmanlarına karşı Yehova'nın savaştığını du­ yan6 bütün krallıkları Tanrı'nın dehşeti sardı.f 30 Böylece Yehoşafat'ın kraliyet toprakların­ da artık huzursuzluk yaşanmadı; Tanrısı ona her taraftan rahatlık verdi.ğ



BÖLÜM20 a 1Sa2:1 Ne12:43 Me20:5 Me30:1 b 2Sa6:5 1Kr10:12 c 1Ta 13:8 1Ta 16:5 c Sy10:8 1Ta 15:24 2Ta29:26 d Me 116:19 e Çk15:14 Tk'33:26 9:9 f Ba35:5 2Ta 14:14 2Ta 17:10 g Ys23:1 2Sa 7:1 2Ta 15:15 Oz 16:7 h 1Kr22:41 ı 1Kr22:42 i 1Kr 15:11 j 2Ta 17:3 Me 18:21 k 1Kr 15:14 1Kr22:43 2Ta 17:6 l 1Kr 18:21 2Ta 12:14 2Ta 19:3 m 2Ta 16:11 n 2Ta 16:7 o 1Kr16:1 2Ta 19:2 o 2Kr1:2 2Kr1:16 2Ta 19:2 p 1Kr22:49 1Ko 15:33 r 1Kr 10:22 1Kr22:48 s Sy33:35 Tk'2:8 1Kr9:26



31 Yehoşafath Yahuda'da sal­ tanat sürmeye devam etti. Kral olduğunda otuz beş yaşınday­ dı, Yeruşalim'de yirmi beş yıl saltanat sürdü; annesi Silhi kızı Azuba'ydı.ı 32 Babası Asa'nıni izinden ğitti, o yoldan sapma­ dı ve Yehova'nın gözünde doğru olanı yaptı.' 33 Ne var ki yük­ sek yerlerk ortadan kaldırılma­ dı; halkın yüreği henüz ataları­ nın Tanrısı için hazır durumda değildi 34 Yehoşafat'ın yaptığı diğer işler, başından sonuna kadar, İs­ rail Krallarının Kitabınam eklen­ miş olan, Hananin oğlu Yehu' nuno sözleri arasında kayıtlıdır. 35 Daha sonra Yahuda kralı Yehoşafat, İsrail'in kötü işler yapano kralı Ahazya ile işbirliğinep girdi. 36 Tarşiş'e' gidecek ge­ miler yapmak için onu kendine ortak etti; ğemileri Etsyon-ğeber' des yaptılar. 37 Fakat Mareşa­ li Dodavahu'nun oğlu Eliezer Yehoşafat'a karşı peygamberlik edip şunu bildirdi: "Mademki



2. Sütun a Oz 13:20 b Me 127:1 c 2Ta9:21 c 1Kr22:48 BÖLÜM21 d 1Kr22:50 e 2Ta32:33 f 2Kr8:16 g Ba25:6 h 2Ta 11:23 (Oz13:22 ı 2Kr8:16 i Ba43:33 j Ba4:8 Hk9:5 k 2Kr8:17 l 2Kr8:18 2Ta22:2 Ne13:26 m 1Kr14:9 Ho4:1



600



Ahazya ile işbirliğine girdin,“ Ye­ hova senin işlerini bozacak."b Gerdekten de gemilerTa'siş'ec ka­ dar dayanamadı ve hepsi parça­ landık Q "|



Yehoşafat uyuyup atalarına katıldıd ve Davut ¡Şeh­ rinde atalarının yanına gömül­ dü;* yerine oğlu Yehoramf kral oldu. 2 Yehoşafat oğlu Azarya, Yehiel, Zekeriya, Azarya, Mika­ el ve Sefatya onun kardeşleriydi; hepsi de İsrail kralı Yehoşafat'ın oğluydu. 3 Babaları onlara gü­ müşten, altından ve değerli eş­ yalardan birçok armağanın yanı sıra Yahuda'da surlu şehirler vermişti.h Ancak krallığı Yehoram'a verdi,1 çünkü o ilk oğluydu.i



21



4 Yehoram babasının yerine krallığın başına geçip yerini sağ­ lamlaştırdı; bütün erkek kar­ deşlerini ve İsrail'in bazı ile­ ri gelenlerini kılıçtan geçirdi.' 5 Yehoram kral olduğunda otuz iki yaşındaydı ve Yeruşalim'de se­ kiz yıl saltanat sü'dü.k 6 Ahab' ın kızını eş olarak aldıgü için Ahab evinden olanların yaptığı ğibi o da İsrail krallarının izin­ den gitti;mve Yehova'nın gözün­ de kötü olanı yaptı.n 7 Yeho­ va Davut'la yaptığı ahito uğruna Davut evini yok etmek istemedi;O çünkü onunp ve oğullarının oca­ ğının* hiç sönmeyeceğini' vaat etmişti. 8 Yehoram'ın döneminde Edoms Yahuda'ya başkaldırdıs n 1Sa 2:30; 1Kr 16:25; 2Ta 29:6; o 2Sa 23:5; Me 89:28; Yr 33:21; O2Sa 7:16; p 2Sa 7:12; r 1K' 11:36; 2Kr 8:19; Me 132:11; s Ba 27:40; s 2K' 8:20. 2Ta n in "



2 1 :7 * S ö z cü k



a n la m ıy la ,



" k a n d ili­



601



2 . T A R İ H L E R 2 1 :9 - 2 2 :4



Kotü kral Yehoram’a İlya’dan yazı



ve kendilerine bir kral seçtiler.a 9 Bunun üzerine Yehoram ko­ mutanlarıyla ve yanındaki bü­ tün savaş arabalanyla oraya gitti. Edomlular onun ve savaş araba­ sı komutanlarının çevresini ku­ şattı. Ve Yehoram geceleyin hare­ kete geçip onları bozguna uğrattı. 10 Fakat Edom Yahuda'ya bugü­ ne dek hep asi oldu. Libnab da aynı dönemde ona başkaldırdı, çünkü o atalarının Tanrısı Yehova'yı bırakmıştı.c 11 Yehoram Yeruşalim'de yaşayanları ahlak­ sızlığa sürüklemek ve Yahuda' yı yoldan çıkarmakd için Yahuda dağlarında yüksek yerlere yap­ mıştı. 12 Bu sırada İlyaf peyğamberden ona şu yazı geldir® "Atan Davut'un Tanrısı Yehova diyor ki, 'Sen baban Yehoşafat'ınh ya da Yahuda kralı Asa'nın izin­ den1gitmedin. 13 İsrail kralla­ rının izinden ğidereki tıpkı Ahab evinin yaptığı gibij Yahuda'ya ve Yeruşalim'de yaşayanlara ah­ laksızlık yaptırdın.k Üstelik öz kardeşlerini, babanın ev halkını öldürdün;1onlar ki senden iyi in­ sanlardı. 14 İşte bu yüzden Ye­ hova senin halkına,moğullarına,n karılarına ve mallarına büyük bir darbe indirecek.o 15 Sen de çok hastalanacaksın,*' ciddi bir bağırsak hastalığına yakalana­ caksın, durumun günden güne fenalaşacak ve sonunda bu has­ talık yüzünden bağıısaklann dı­ şarı dökülecek.' "p 16 Böylece Yehova Filistlleri' ve Habeşlerins yakınında ya­ şayan Araplarıs Yehoram'a karşı ayaklandırdı.t 17 Yahuda'yı is­



BÖLÜM21 a 1Kr22:47 b Ys21:13 2Ki 19:8 c Çk3:6 Tk'32:21 1Kr11:33 2Ta15:2 Y'2:13 c 2K'21:11 Vh2:20 d Tk'4:27 e Tkr 12:2 f 2K'2:1 2K'2:11 g Yhn3:13 h 2Ta17:3 ı 1Ki 15:11 2Ta14:5 i 1Ki 16:25 1Ki 16:33 j 2K'9:22 2Ta21:11 k Çk34:15 Yi 3:8 l Çk20:13 2Ta21:4 m Le26:21 Ho5:11 Mi6:16 n Çk20:5 o Tkr28:22 o Tkr28:61 El^12:23 p Tkr28:21 r Ys 13:2 2Sa8:1 s 2Ki 19:9 2Ta12:3 2Ta14:12 •s2Ta9:14 2Ta17:11 t 1Kr11:14 2Ta33:11 Ezr 1:1 İş 10:5 2. Sütün a 1Ki 14:26 b 1Sa30:3 c 2Ta22:6 2Ta25:23 c Tkr28:59 2Ta21:15 Vz3:17 El^12:23 d 2Sa20:10 e 2Ta16:14 Yi 34:5 f Oz 10:7 Oz 11:10 Oz29:2 Vz8:10 Yr22:18 g 1Kr2:10 h 2Ta24:25 BÖLÜM22 ı 2Kr8:24 1Ta3:11 i 2Ta21:16 j 2Ta21:17



tila ettiler, kral evindea bulunan her şeye el koydular, kralın oğul­ larını ve karılarını tutsak aldılar.b Sadece kralın en küçük oğlu Yehoahaz'ıc bıraktılar. 18 Bütün bunlardan sonra Yehova onu şifa bulmaz bir bağırsak hastalığıyla vurduk 19 Aradan zaman geç­ ti, iki yılın sonunda hastalıktan bağırsakları dışarı döküldü.d Bu amansız hastalık yüzünden acı­ lar içinde kıvranarak öldü. Halk ataları için yaptığı gibi onun için bir ateş yakmadı.e 20 Ye­ horam kral olduğunda otuz iki yaşındaydı ve Yemşalim'de se­ kiz yıl saltanat sürdü. Sevilmeyen biri olarak öldü.f Onu Davut Seh­ rindes gömdüleıse de, kralların mezarlığına gömmediler.h Q Q Yeruşalim halkı Yehoram' 2 2 ın en küçük oğlu Ahazya' yı*1 onun yerine kral yaptı (çün­ kü Araplarla* birlikte ordugâha giren akıncılar bütün büyük kar­ deşlerini öldürmüştü).j Böyle­ ce Yehoram oğlu Ahazya Yahu­ da kralı olarak saltanat sürmeye başladı. 2 Ahazya kral oldu­ ğunda yirmi iki yaşındaydık ve Yeruşalim'de bir yıl saltanat sür­ dü. Annesi, Om ri'nin1 torunu Atalya'ydı.m 3 O da Ahab evinin yolun­ dan gitti,n kötülük etmek konusunda ona akıl veren annesiydi.o 4 Ahab evi ğibi Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptı; çünkü babasının ölümün­ den sonra Ahab evindekiler ona k 2Ki 8:26; l 1Kr 16:28; m 2Ki 11:1; 2Ki 11:13; n 1Kr 16:33; 2Kr 8:27; Mi 6:16; o 2Ta 22:12; 2Ta 24:7. 2Ta



2 2 : 1 * 2 1 :1 7 'd e " Y e h o a h a z "



2 . T A R İ H L E R 2 2 :5 - 2 3 :6



Atalya. Yehoyada harekete geçer



akıl vermeye başladı,“ böylece yıkımına yol açtılar. 5 Onla­ rın öğüdüne uyarakb İsrail kra­ lı Ahab oğlu Yehoram'lac birlikte Ramot-gilead'daç Aram kralı Hazael'led savaşa girdi ve nişancı­ lar Yehoram'ı vurdu/ 6 Yehoram, Rama'daf Aram kralı Hazael'le savaşırken yaralanınca, iyileşmek için Yizreel'eg döndü.



BÖLÜM22 a 2Ta24:18 Oz 1:10 Oz 12:5 Oz13:20 b Me 1:1 c 2Kr8:25 c 1Kr22:3 2Ta 18:14 d 2Kr8:15 2Kr 10:32 e 2Kr8:28 f 2Kr8:29 g Ys 19:18 2Sa4:4 2Kr9:15 h 2Kr8:16 ı 2Kr9:16 2Ta22:1 i 1Kr22:34 j 2Kr3:1 k 1Sa2:6 l Tkr32:35 Hk14:4 2Ta 10:15 Me9:16 Ams3:6 m 2Kr9:14 n 1Kr19:16 2Kr9:20 o 2Kr9:21 o 2Kr9:7 p 2Kr9:6 r 2Kr10:10 2Kr10:11 s 2Kr10:13 s 2Kr 10:14 t 2Kr10:17 u 2Kr9:27 ü 2Ta 17:4 v 2Ta 17:3 (Oz10:7 y 2Kr9:28 z 2Ta22:2 a 2Kr11:1 b 2Kr11:2



Yahuda kralı Yehoramh oğlu Azarya*1 da Yizreel'e indi, çünkü hasta olani Ahab oğlu Yehoram'ı' görmek istiyordu. 7 Ahazya' nın Yehoram'a ğelmesi sonucun­ da yaşadığı yıkımk Tanrı'dandı.l Oraya varınca, Yehoram'la birlik­ te Nimşi'ninmtorunu Yehu'nunn karcısına çıktı,° ne var ki Yehova Yehu'yu Ahab evinin kökü­ nü kazıması içino meshetmişti.p 8 Yehu, Ahab evine karsı veri­ len hükmü infaz etmeye başla­ yınca' Yahuda yöneticilerini, Ahazya'nın erkek kardeşlerinin oğullarınıs ve Ahazya'nın hiz­ metkarlarını yakalayıp öldürdü.^ 9 Ardından Ahazya'yı aramaya başladı. Sonunda onu Samiriye' 2. Sütün det saklanırken yakalayıpu Yehu' ya getirdiler ve öldürdüler. Son­ a 2Kr 11:21 b 2Kr8:16 ra "O bütün yüreğiyle Yehova'ya c 2Ta23:1 7:13 yönelmiş“ olan Yehoşafat'ınv to­ c 2Sa 1Kr15:4 2Ta21:7 runudur" diyerek onu gömdü­ Me33:10 ler/ Böylece Ahazya evinde kral­ d Me 12:8 Oz29:2 lığı yönetebilecek güçte kimse Yr12:1 e Tkr17:15 kalmadı. 10 Ahazya'nın annesi Atalyaz oğlunun öldüğünü görün­ ce harekete geçip Yahuda evin­ de kraliyet soyundan olan herkesi öldürdü.“ 11 Fakat kra­ lın kızı Yehoşabeat,b öldürüle­ 2Ta



2 2 :6 * 1 , 2 , 7 - 1 1 . a y e tle rd e "A h a z y a "



f 2Kr11:3



BÖLÜM23 g 2Kr11:4 h Çk18:25 ı Tk'33:8 2Ta8:14 i 1Ta23:11 j 1Ta 15:12 k 1Kr7:51 l 2Sa5:3 2Kr11:17



6 02



cek olan kral oğulları arasından Ahazya oğlu Yehoaş'ı“ alıp ka­ çırdı; çocuğu ve sütannesini ar­ kada bir yatak odasına sakla­ dı. Kral Yehoram'ın kızı,b kahin Yehoyada'nınc karısı olan Yehoşabeat (Ahazya'nın da kız kar­ deşiydi) çocuğu Atalya'dan gizle­ di, böylece çocuk öldürülmedi/ 12 Atalya memleketted kraliçe olarak saltanat sürerkene çocuk altı yıl onlarla birlikte kaldı ve Tanrı'nın evinde gizlendi.f Yedinci yıl Yehoyadağ ce2 3 saretini topladı; yüzbaşılarla,h Yeroham oğlu Azarya, Yehohanan oğlu İsmail, Obed oğlu Azarya, Adaya oğlu Maaseya ve Zikri oğlu Elişafat'la bir antlaşma yaptı. 2 Bunun üzerine onlar Yahuda'yı baştan başa dolaşıp bütün Yahuda şehirlerinden Levioğullarını1 ve İsrail'in aşireh reislerini' topladılar. Hepsi Yeruşalim'e geldi. 3 Tüm bu top­ luluk Tanrı'nın evindek kralla antlaşma yaptı“ sonra Yehoyada onlara şöyle dedi: "Yehova'nın Davutoğulları hakkında vaat ettiği gibi,m kra­ lın oğlun saltanat sürecek.° 4 Yapacağınız şey şudur: Aranız­ dan, Sebt günü geleno kahinlerdenp ve Levioğullarından' üçte biri kapı bekçisis olarak hizmet edecek; 5 üçte biri kralın evin­ de/ üçte biri de Temel Kapısın­ da bulunacak/ Tüm halk Yehova' nın evinin avlularında olacak.u 6 Kahinlerden ve görevli Levioğullarından“ başka kimsenin Yem 2Sa 7:12; 1Kr 2:4; 1K' 9:5; 2Ta6:16; 2Ta 7:18; 2Ta21:7 Me 89:29; n 2Kr 11:4; o 2Kr 11:12; o 1Ta 9:25; Lu 1:8; p 1Ta 24:3; r 1Ta 23:3; s 1Ta 26:1; s 1Kr 7:1; t 2K' 11:6 ü 1K' 7:12; ü 1Ta 23:28.



603



Yehoaş kral olur. Atalya öldürülür



hova'nın evine girmesine izin BÖLÜM23 vermeyin.“ Kutsal bir toplulukb a 2Kr 11:7 b 1Ta23:32 oldukları için sadece onlar içe­ c 2Kr 11:8 ri girecek. Bütün halk Yehova'ya ç 2Kr 11:4 2Ta23:1 karsı sorumluluklarım yerine ge­ d Vz9:17 tirecek. 7 Leviogulları ellerin­ e 2Kr 11:9 de silahlarıyla kralın çevresini f 1Ta24:1 1Ta25:1 saracak;ç eve kim girerse öldürü­ 1Ta26:1 lecek. Kral nereye giderse gitsin g 1Ta26:27 2Ta 5:1 yanından ayrılmayacaksınız." h 2Sa8:7



8 Leviogulları ve tüm Yahu- ı 2Kr 11:10 da halkı kâhin Yehoyada'nın« bü­ i 2Kr 11:4 1Ta26:26 tün emirlerine uydular.dHer biri j 2Kr 11:11 Sebt günü görevi basına gelen ve k 2Kr 11:2 l 2Sa 1:10 görevi biten adamlarını aldı.eKâ­ 2Sa12:30 hin Yehoyada'nın görev verme- m Tkr 17:18 n 1Sa10:1 digi bolükf kalmadı. 9 Ayrıca o 1Sa10:24 kâhin Yehoyada, Tanrı'nın evin­ o 2Kr 11:13 de bulunang ve eskiden Kral Da- p 1Kr 7:15 2Kr23:3 vut'a aith olan mızrakları, kal­ r 2Ta23:1 kanları ve yuvarlak kalkanlarıı s Sy10:10 1Ta15:24 yüzbasılara* verdi. 10 Ve her­ S 1Kr 1:40 kesi ellerinde mızraklarıyla, suÖz 11:10 nagın ve evin yanına, evin sağ; ya­ t 1Kr 1:39 2Kr9:13 nından sol yanına kadar her yere ve kralın cevresine yerleştirdi! 2. Sütun 11 Sonra kralın oglunu dışarı cı- a 1Ta25:7 kardılar,ktacılve Kanunu*monun b 2Kr11:14 c 2Kr11:15 basına koydular ve onu kral yap­ ç 2Kr 11:16 tılar. Yehoyada ve ogulları onu d 2Kr11:17 2Ta34:31 meshedipn "Yasasın kral!"< >dedi­ e 2Kr 10:27 ler. f Tkr 12:3 2Ta34:4 12 Atalya kosusan ve kralı 2Ta34:7 öven halkın gürültüsünü duyun­ g Çk32:20 h 2Kr11:18 ca ö derhal Yehova'nın evine top­ ı Tkr13:5 lanmış olanların yanına gitti. Tkr13:9 1Kr 18:40 13 Baktı ki, kral girifte, kendi­ ne ayrılan sütunun yanında du­ i 1Ta23:6 1Ta23:30 ruyordu/ yöneticilerrve borazan j Çk29:38 Sy28:2 calanlars da onun yanındaydı. k 1Ta9:26 Tüm memleket halkı sevinc imin­ l 1Ta26:1 1Ta26:13 deydi^ ve borazanlar calınıyordu.t Müzik aletleriyle ilahi söy- m 2Kr11:9 2Ta



2 3 :1 1 * Ya d a " H a tır la tıc ıy ı"



n 2Kr11:19 o 1Kr1:13 1Kr7:7



2 . T A R İ H L E R 2 3 :7 -2 0



leyenlera ve ilahileri yönetenler de sevinç; icindeydi. Bunun üze­ rine Atalya giysilerini yırtarak "İhanet! İhanet!"b diye haykır­ dı. 14 Kâhin Yehoyada ordu­ nun basına atanan yuzbasıları cagırıp "Kadını saflardan cıkarın!c Arkasından kim giderse kılıçla öldurulecek!" dedi. Çunku kâhin "Önu Yehova'nın evinde öldurmeyin" demişti. 15 Önlar da Atalya'yı yakaladı. Önu kral evi­ nin at kapısına kadargöturup he­ men giriste öldurduler.c 16 Yehöyada, her zaman Yehöva'nın halkı ölarak kalmak uzere, kendisiyle halk ve kral ara­ sında bir ahit yaptı.d 17 Daha sönra butun halk Baal evine gi­ dip örayı yıktı;e sunaklarınıf ve putlarını parçaladılar^ Baal kâ­ hini Mattan'ıh sunakların önunde öldurduler! 18 Ayrıca Ye­ höyada Yehöva'nın evinin idleri icin kâhinleri ve Leviögullarını görevlendirdi. Daha önce Davuti da önları Yehöva'nın evin­ de böluklere ayırıp görevlendirmisti. Musa kanununda yazılı öldugu gibi, Yehöva'ya sevinç icinde ve Davut'un yazdığı ila­ hiler esliginde yakılan kurban­ lar sunacaklardı! 19 Yehöyada, herhangi bir nedenle temiz durumda ölmayan biri iceri gir­ mesin diye, Yehöva'nın evinin kapılarınak kapı görevlileril yer­ leştirdi. 20 Sönra da yüzba^ılar,m söylular, halkın yöneticile­ ri ve memleketin tüm halkıyla birlikte kralı Yehöva'nın evin­ den aldı.n Yukarı kapıdan gecip kral evine geldiler ve kra­ lı kraliyet tahtınaö öturttular.



2 . T A R İ H L E R 2 3 :2 1 -2 4 :1 7 21 Tüm memleket halkı sevinç­ liydi;“şehirhuzur içindeydi. Atalya'yı kılıçla öldürmüşle'di.b 0 / 1 Yehoaş kral olduğunda 2 4 yedi yaşındaydıc ve Yeruşalim'de kırk yıl saltanat sürdük Annesi, Beer-şebalıd Tsibyah'tı. 2 Yehoaş,e kahin Yehoyadaf ya^adıgı sürece Yehova'nın gözün­ de doğru olanı yaptı.g 3 Yehoyada onu iki kadınla evlendirdi; oğulları ve kızları oldu.h 4 Ve Yehoaş Yehova'nın evi­ ni onarmayı yürekten arzula­ dı.1 5 Kahinlerü ve Levioğullarını bir araya toplayıp "Yahuda şehirlerine çıkın ve her yıl Tan­ rınızın evinin onarımı' için tüm İsrail'den para toplayın.k Ça­ buk olun" dedi. Fakat Levioğulları hemen harekete geçmediler.! 6 Bunun üzerine kral onların başında olan Yehoyada'yı çağı­ rıp şöyle sordu:m "Yehova'nın kulu Musa'nın İsrail cemaatine, Hatırlatma Sandığının bulundu­ ğu çadırn için vermesini emretti­ ği kutsal verginino Yahuda ve Yeruşalim'den toplanması konu­ sunda neden Levioğullarından hesap sormadın? 7 O kötü ka­ dının, Atalya'nın oğullarıo Tanrı'nın evine zorla girmiş,p hatta Yehova'nın evindeki bütün kut­ sal' eşyaları Baallere sunmuş."s 8 O zaman kralın emriyle bir sandıks yapıp Yehova'nın evi­ nin kapısının önüne koydular. 9 Sonra da Tanrı'nın kulu Musa' nın çölde İsrail'e emrettiğü kut­ sal verğininu Yehova'ya ğetirilmesi için bütün Yahuda ve Yeruşalim'de bir çağrı yaptılar. 10 Bütünyöneticileruvehalkse-



Yehoaş mabet için para toplar a Oz 11:10 Öz29:2 b 2Kr 11:20



c 2Kr 11:21 2Ko3:5 C2Kr 12:1 d Ba21:14 2Sa3:10 e 1Ta3:11 f 2Kr 12:2 g 2Ta26:4 h Me 127:3 ı 2Kr22:5 2Ta34:8 i 2Kr 12:4 j 2Ta29:3 2Ta34:9 k 2Kr 12:5 l 2Kr 12:6 Oz 10:4 Vz10:18 m 2Kr 12:7 n Sy1:50 Ele7:44 o Çk30:12 Çk30:13 Çk30:14 Çk30:16 o 2Ta22:3 p 2Ta28:24 r 2Kr 12:4 2Kr14:14 s Tkr32:17 He 16:17 Ho2:13 S 2Kr 12:9 Mr 12:41 t Çk30:12 Çk30:13 Çk30:14 Çk30:16 u Ne10:32 Mt 17:24 U1Ta28:1 2. Sütun a 1Ta29:9 İş64:5 Eli; 2:46 b 2Kr22:9 c 2Ta34:9 C2Kr22:9 d 2Kr12:10 e 2Kr12:11 f 1Ti5:18 g 2Kr12:12 h 1Kr5:17 ı 2Ta34:11 i 2Ta34:8 j 2Ta34:12 k 1Kr7:50 l Çk37:16 Sy7:84 m 2Ta4:21 2Ta4:22 n Çk29:28 Sy28:3 o Me91:16



604



vinç imindeydi,“ hepsi vergisini getirip sandığa attı.b 11 Vakti geldiğinde sandık Levioğulları eliyle kralın önüne getirilirdik İd inde çok paraç birik­ tiğini gördüklerinde kralın yazmanıdve yüksek kahinin yardım­ cısı gelip sandığı boşaltır, sonra da götürüp yerine koyardı. Her gün böyle yaparlardı, böylece çok para topladılar. 12 Kral ve Yehoyada bu parayı Yehova'nın evinin işinie yapanlara veriyordu.f Yehova'nın evinin yenilen­ mesi içing taş ustalarıh ve zana­ atçılar,1ayrıca Yehova'nın evinin onarımı iç:ini demir ve bakır iş­ çileri tuttular. 13 Böylece işçi­ ler çalışmaya başladı' ve onların el emeğiyle onarım işi gitgide ilerledi. Sonunda Tanrı'nın evini olması gereken duruma getirdi­ ler ve sağlamlaştırdılar. 14 İş­ lerini bitirince, artan parayı krala ve Yehoyada'ya ğetirdiler. Onlar da Yehova'nın evi için gerekli ta­ kımları yaptırmaya başladı. Hiz­ met için ve sunular için gerekli takımlark ve taslar/ altınmve gü­ müş takımlar yapıldı. Yehoyada yaşadığı sürece, her gün Yehova'nın evinde yakılan kurbanlar sundular.n 15 Yaşı ilerleyip iyice ihtiyarlayano Yehoyada, yüz otuz yaşında öldü. 16 Onu Davut Sehrinde, kralların yanına gömdüler,Oçünkü İsrail'de Tanrı için ve O'nun evi için iyi şeyler yap­ mıştık 17 Yehoyada'nın ölümünden sonra Yahuda yöneticileri' krao 1Kr 2:10; 2Ta 2 4 :2 5 ; Elç 2 :2 9 ; p 2Ta 2 3:1; Oz 10:7; Ib 6:10; r 1Ta 28:1.



605



Yehoaş Zekeriya’yı oldürtür



BÖLÜM24 d a o n la r ı d in le d i.“ 1 8 Z a m a n ­ a Öz 11:9 Öz29:12 la a ta la r ın ın T a n rıs ı Y e h o v a 'n ın b 1Kr 14:23 c 1Kr 14:9 e v in i b ır a k ıp k ü ts a l d ir e k le r e b CNe9:26 Me 102:10 v e p ü tla r a c ta p ın m a y a b a şla d ıla r. d 2Kr 17:13 Yr 7:25 O n la r ın b ü sü c ü y ü z ü n d e n T an rı, e 2Ta36:16 Y a h ü d a v e Y e r ü ş a lim 'e ö fk e le n f Sy11:25 2Ta15:1 d i.c 1 9 Y e h o v a K e n d is in e d ö n ­ 2Ta20:14 2Pe 1:21 m e le r i ic in a r a la r ın a p e y g a m b e r­ g 2Ta23:11 le r g ö n d e rd i;d b ü p e y g a m b e rle r h Lü11:51 ı Hk6:34 o n la r ı a c ık c a ü y ard ı, fa k a t k ü la k 1Ta12:18 i Sy14:41 a s m a d ıla r.e 1Sa13:13 Zk7:11 2 0 T a n r ı'n ın r ü h ü f k â h in Yej Tkr29:25 1Ta28:9 h o y a d a 'n ın ö ğ lü g Z e k e riy a 'y ıh e t­ 2Ta15:2 k is in e a ld ı,ı o d a h a lk ın ö n ü ­ Yr2:19 k Yr 11:19 n e c ık ıp s ö y le d ed i: "T a n rı d iy o r Yr 18:18 l Mt23:35 ki, 'N e d e n Y e h o v a 'n ın e m ir le r i­ Lü11:51 Elc: 7:58 n i cig n iy o rs ü n ü z ? İs te b ü y ü z­ m ^y6:14 d e n b a s a r ılı o la m a y a c a k s ın ız ! Siz (Öz17:13 n Ba9:5 Y e h o v a 'y ı b ır a k tığ ın ız ic in O d a Me94:1 ■Yr11:20 siz i b ıra k a c a k .' "i 21 Fakat o n a İb 10:30 Yhd9 k a rsı d ü z e n k ü r d ü la rk v e k ra lın o 1Kr20:22 e m r iy le Y e h o v a 'n ın e v in in av- o 2Kr 12:17 lü s ü n d a o n ü ta sla y ıp ö ld ü rd ü ­ pr Tkr32:35 2Ta24:17 s Ba14:15 le r! 2 2 K ral Y e h o a ş, Y e h o y a d a ' 1Ta18:5 n ın k e n d is in e g ö s te rd ig i v efay ı S Le26:37 Tkr32:30 ü n ü tü p m o n ü n o g lü Z e k e riy a 'y ı t Le26:25 Tkr28:25 ö ld ü rttü . Z e k e riy a ö lü rk e n , "Y e­ u 2Ta22:8 İ:; 10:5 h o v a b ü n ü g ö r s ü n v e h e s a b ın ı Hb 1:12 s o r s ü n " n d ed i. la g id ip ö n ü n d e e ğ ild ile r. Kral



23



E rtesi y ılın b a s ın d a ö A ram



k ü v v e tle riö Y e h o a s 'a s a ld ırıp p Ya­ h ü d a v e Y e rü s a lim 'i istila e tti. S o n ra h a lk ın b ü tü n y ö n e tic ile r i­ n i 1 ö ld ü rd ü le r, e ld e e ttik le r i g a­ n im e ti S a m s k ra lın a g ö n d e rd ile r. 2 4 A r a m ile r a z s a y ıd a a s k e rle is tila y a k a lk ış tığ ı h a l d e s Y e h o ­ v a c o k b ü y ü k b ir o rd u y ü o n la ­ rın e lin e v erd i;t c ü n k ü İs ra ilo g ü lla rı a ta la r ın ın T a n rıs ı Y e h o v a 'y ı b ıra k m ıs la r d ı. B ö y le c e Y e h o a s 'ın h ü k m ü in fa z e d ild i.ü



25



O nü



b ıra k ıp g ittik le r in d e Y e h o a s 'ın



2. Sütun a Tkr28:22 2Ta21:18 b 2Ta24:20 c Ba9:5 2Ta24:21 Lü11:51 Vh 16:6 C2Kr 14:19 d 2Sa4:7 2Kr 12:20 e 2Sa5:9 1Kr2:10 f 2Ta21:20 2Ta28:27 Me69:28 g 2Kr 12:21 h 2Ta24:20 ı 2Ta24:13 i 2Kr12:19 2Ta20:34 j 2Kr 12:21 1Ta3:12



2 . T A R İ H L E R 2 4 :1 8 - 2 5 :4 d u ru m u c o k a g ırd ı.â K â h in Yeh o y a d a 'n ın o g u lla r ın ın * b k a n ın ı d ö k tü g ü i c i n c k e n d i h iz m e tk â r­ la rı d ü z e n k u ru p ;: o n u y a ta g ın d a ö ld ü rd ü le r, ö lü m ü b ö y le o ld u .d S o n r a o n u D a v u t Ş e h r in d e g ö m ­ d ü le r,“ fa k a t k ra lla rın m e z a r lığ ı­ n a g ö m m e d ile r ! 2 6 Y e h o a s 'a d ü z e n k u r a n la r su n la rd ı: A m m o n lu Ş im e a t a d lı k a d ın ın o g lu Z a b a d g v e M o a b lıla r d a n



Ş im rit



o g lu Y e h o z a b a d .



a d lı



k a d ın ın



2 7 Y e h o a s 'ın



o g u lla rı, o n u n a le y h in d e b ild i­ r ile n h ü k ü m l e r i n 11 c o k lu g u v e T a n r ı'n ın e v in in te m e ld e n o n a r ım ı ı h a k k ın d a k i b ilg ile r K ra lla r Kit a b ın ın i y o r u m la r ın d a k a y ıtlıd ır. S o n r a o n u n y e r in e o g lu A m a tsyai k ral o ld u . Q p ? A m a ts y a k k ral o ld u ğ u n d a 2 5 y ir m i b e s y ad ın d ayd ı. Yer u s a lim 'd e y ir m i d o k u z y ıl s a lta ­ n a t sü rd ü ; a n n e s i Y e ru s a lim li Yeh o a d d a n 'd ı !



2 Y e h o v a 'n ı n



g ö z ü n d e d o ğ ru o la n ı y a p tıy s a d a ,m O 'n a tü m y ü r e g iy le n b a ğ ­ lı d e ğ ild i.



3 A m a tsy a k ra llığ ın ı



g ü ç le n d ird ik te n so n ra , b a b a s ın ı ö ld ü r e n » h iz m e tk â r la r ı“1 ö ld ü rd ü .p 4 F a k a t o n la r ın o ğ u lla r ı­ n ı ö ld ü rm e d i; Y e h o v a 'n ın , M u s a ' n ın k a n u n k ita b ın d a k a y ıtlı o la n r " O ğ u lla r y ü z ü n d e n b a b a la r ö l­ d ü r ü lm e y e c e k ,“ b a b a la r y ü z ü n ­ d e n d e o ğ u lla r ö ld ü r ü lm e y e c e k ;1 BÖLÜM25 k 2Kr 14:1; l 2Kr 14:2; mTkr 12:32; n 1Kr 8:61; 1Kr 11:4; 2Kr 14:3; Me 78:37; o 2Ta 24:25; o 2Ta 24:26; p Ba 9:6; Çk 21:14; Sy 35:31; r Tkr 24:16; s He 18:20; s He 18:4. 2Ta 2 4 :2 5 * Bazı eski elyazmalarında "oğlunun." Yehoyada'nın peygamber ve kâhin olan oglu Zekeriya'nın üstün ve değerli özelliklerini vurgulamak amacıy­ la cogul kullanılmı;? olabilir.



2 . T A R İ H L E R 2 5 :5 -1 9



K ral Amatsya İsrail’e meydan okur



herkes kendi günahından ötü­ rü öldürülecek"“ emrine uygun davrandı. 5 Amatsya, Yahuda halkını bir araya topladı; bütün Yahuda ve Benyamin'i başlarında binbaşılarıb ve yüzbaşılarıylac aşiretlerineç göre dizdi. Yirmid ve daha yukarı yaştakileri sayıp kaydetti. Sonunda mızrake ve büyük kalkanf kullanan, orduya katılabile­ cek üç yüz bin seçme asker be­ lirledi. 6 Ayrıca İsrail'den, yüz talant gümüş karşılığında yüz bin cesur yiğit tuttu. 7 Bu ara­ da bir Tanrı adamıg ona gelip şöy­ le dedi: "Ey kral, İsrail askerleri seninle gelmesin, çünkü Yehova İsrail'in, Efraimoğullarının ya­ nında değil.h 8 Sencesurolıve savaşa kendi başına çık. Tanrı'nın yardım etmeyei de tökezletmeye' de gücü olduğunu, seni de düş­ man önünde tökezletebileceğini bil." 9 Bunun üzerine Amatsyak Tanrı adamına "Ya İsrail bir­ likleri için verdiğim yüz talant ne olacak?"l dedi. O da "Yehova sana bundan çok daha fazlası­ nı verebilir"mdiye karşılık verdi. 10 Sonunda Amatsya, Efraim' den gelen birlikleri ayırdı ve yer­ lerine geri gönderdi. Fakat onlar Yahuda'ya çok öfkelendiler, bü­ yük bir öfke içinde yerlerine döndüler.n



BÖLÜM25 a 2Kr 14:6 b Çk18:25 1Sa8:12 1Ta 13:1 c Tk' 1:15 ç 1Ta27:1 d Sy1:3 e 1Ta 12:24 2Ta 11:12 f 2Ta32:5 g 1Kr 13:1 h 2Ta 13:16 2Ta 19:2 ı Oz24:10 i 2Ta 14:11 2Ta20:6 Me33:20 j Y' 18:23 k 2Kr 14:1 l 2Ta25:6 m 1Sa2:7 Oz 10:22 Hg2:8 n 2Sa 19:43 Oz29:22 o 2Sa8:13 Me60:Üst 0 2Ta20:10 p 2Kr 14:7



2. Sütun a Ob3 Elc 1:18 b 2Ta25:9 c 1Kr16:24 1Kr16:29 ç 1Kr9:17 2Ta8:5 d 2Ta28:23 e Çk20:3 Tk' 7:5 Tk' 7:25 f Çk20:5 g 2Ta28:25 2Ta34:25 h Me 115:8 Iİ¡ş46:2 Y' 10:5 1Ko8:4 1Ko 10:20 ı Me96:5 1 2Ta24:20 Y'2:5 j 2Ta 16:10 2Ta 18:25 k Oz9:7 11 Amatsya cesaretini topla­ Oz 15:10 İş30:10 yıp askerlerine önderlik ederek 2Ti4:3 Tuz Vadisineo yürüdü ve Seir l 1Sa2:25 m Oz29:1 halkındano on bin kişiyi kılıç­ n He18:26 tan geçi'di.p 12 Yahudaoğulla- o 2Kr 14:8 o Oz20:3 rı on bin kişiyi de sağ; olarak p 2Kr 14:9 ele geçirdiler. Sonra hepsini bir r 1Kr4:33 s Hk9:8 kayalığın tepesine götürüp aşağı S Me80:13



606



attılar. Hepsi paramparça oldu.“ 13 Bu sırada Amatsya'nın, kendişiyle birlikte savaşmasın diye geri gönderdiği askerler,b Samiriye'denc Beyt-horon'aç kadar Ya­ huda şehirlerine akınlar düzen­ lemeye başladı. Üç bin kişiyi oldurduler ve buyuk bir ğanimet alıp ğoturduler. 14 Amatsya Edomluları boz­ guna uğrattıktan sonra, geri dö­ nerken Seir halkının tanrılarınıd da yanında getirdi. Onları kendi tanrısı olarak dikipe onlerinde eğilmeyef ve onlara kurban dumanı sunmaya başladı.ğ 15 Bunun uzerine Yehova Amatsya'ya çok öfkelendi ve ona bir peyğamber ğondererek "Kendi halkını senin elinden kurtaramayanh bu ilahlara1 ne­ den bağlandın?"i dedi. 16 Peyğamber bunları soyleyince kral, "Seni kralın danışmanı mı yap­ tık?' Olmek istemiyorsan bura­ dan ğit"k dedi. Boylece peyğamber oradan ayrıldı, fakat ğiderken "Biliyorum ki, bunu yaptığın/ öğüdümü dinlemediğin içinm Tanrı seni yok etmeye karar verdi"n dedi. 17 Yahuda kralı Amatsya, et­ rafındakilere danıştıktan sonra İsrail kralı Yehu oğlu Yehoahaz oğlu Yehoaş'ao haber gönderip "Gel, yüz yüze göruşelim"° dedi. 18 Bunun uzerine İsrail kralı Yehoaş, Yahuda kralı Amatsya'ya şu cevabı gönde'di:p "Lübnan'da, dikenli çalı sedir ağacına' 'Kızı­ nı oğluma eş olarak ver's demiş. Ancak oradan geçen bir yaban hayvanıs dikenli çalıyı çiğnemiş. 19 Kendi kendine 'Edom'u yen­



607



Amatsya yenilir. K ral Uzziya



dim'â diyorsun. Göğsünü kabar­ tıp1’ gururlanıyorsun.c Otur evin­ de!^ Neden kaybedeceğin bir kavgaya giresin?d Sen de Yahuda da yenileceksiniz."e 20 Fakat Amatsya kulak asma­ dı; cünkü Edom tanrılarına yö­ neldikleri icinf onları düşman eline vermek üzere olayları 'Tan­ rı yönlendirmisti.g 21 Ve İsra­ il kralı Yehoas savas için yola cıktı.h Yahuda'daki Beyt-semes' teı Yahuda kralı Amatsya'yla kar­ sı karsıya geldi.i 22 Sonuçta Yahuda İsrail'e yenildii ve her­ kes çadırlarına kactı.k 23 İsrail kralı Yehoas, Yahuda kralı Yehoahaz oğlu Yehoas oğlu Amatsya' yı Beyt-semes'te ele geçirdi/ son­ ra onu Yerusalim'e getirdi.m Ve Yerusalim surlarının Efraim Ka­ pısından11 Köse Kapısınao kadar dört yüz argınlık kısmını yıktı. 24 Tanrı'nın evindeki11 tüm altı­ nı, gümüsü ve esyaları, kral evi­ nin hazinesinip alıp Obed-edom ve rehinelerle birlikte Samiriye' ye döndü.r 25 Yahuda kralı Yehoas oğlu Amatsya,s İsrail kralı Yehoahaz oğlu Yehoas'ıns ölümünden sonra on bes yıl daha yasadıö 26 Amatsya'nın yaptığı diğer is­ ler, basından sonuna kadaru Ya­ huda ve İsrail Krallarının11 Kitabındav yazılıdır. 27 Amatsya Yehova'nın yolundan ayrıldıktan sonra Yerusalim'de ona karçı dü­ zen kurdular.y Sonunda Amatsya Lakis'ez kaçtı, fakat pekinden adam gönderip onu orada öldür­ düler.11 28 Sonra atlar üzerin­ de getiripb Yahuda sehrinde ata­ larının yanına gömdüler.c



BÖLÜM25 a 2Ta25:11 b Tkr8:14 2Ta26:16 2Ta32:25 Oz 16:18 Oz28:25 Da5:20 Hb2:4 c Oz29:23 Yr9:23 C Oz 12:15 d 2Kr 14:10 e 2Ta35:21 f 2Ta25:14 g 1Kr 12:15 2Ta22:7 h 2Kr 14:11 ı üs 21:16 1Sa6:9 1Sa6:19 i 2Sa2:14 2Ta25:17 j 2Kr 14:12 k 1Kr22:36 l Oz25:8 m 2Kr 14:13 n Ne8:16 Ne12:39 o 2Ta26:9 Yr31:38 Zk14:10 o 1Kr 7:51 1Kr15:18 2Kr25:15 2Ta12:9 p 1Kr 14:26 2Kr24:13 r 2Kr 14:14 s 2Kr 14:1 S 2Kr 13:10 2Kr14:15 t 2Kr 14:17 u 2Ta12:15 ü 2Kr 14:18 v 1Kr 14:29 2Kr12:19 y 2Kr 12:20 2Kr15:10 2Kr21:23 z Y510:31 Mi 1:13 a 2Kr 14:19 b 2Kr 14:20 c 1Kr2:10 1Kr11:43



BÖLÜM26 a 2Ta33:25 b 2Kr 15:13 Mt 1:8 c 2Kr 14:21 C 2Kr21:24 d 2Kr 14:22 e 1Kr9:26 2Kr16:6 2Ta8:17 f İs 1:1 İs6:1 g 2Kr15:2 h 2Kr14:3



2 . T A R İ H L E R 2 5 :2 0 - 2 6 :1 0 Sonra tüm Yahuda hal2 6 kıâ on altı yasındaki Uzziya'yıb babası Amatsya'nın yerinec kral yaptı.ç 2 Kral Amatsya uyuyup atalarına katıldıktan sonra,d Uzziya Elot'ue onardı ve yeniden Yahuda'ya kattı. 3 Uzziyaf kral olduğunda on altı yasındaydı; Yerusalim'de elli iki yıl saltanat sürdü. Annesi Yerusalimli Yekolya'ydı.g 4 Babası Amatsya'nın yolundan giderekh Yehova'nın gözünde doğru olanı yaptı.ı 5 Onu Tanrı korkusuy­ la egiteni Zekeriya'nın yasadığı dönemde Tanrı'nın rehberliğini aradı.i Yehova Tanrı da bu süre boyunca onu başarılı kıldı.k 6 Uzziya Filistılere savas açtı/ Gatm surlarını, Yabnen surlarını ve Asdodo surlarını yıktı. Son­ ra da Asdod bölgesinde/ Filistıler arasında sehirler kurdu. 7 Fi­ listılere, Meunlarap ve Gurbaal' de yasayan Araplarar karçı Tan­ rı ona yardım etti.s 8 Ve Ammonlulap Uzziya'ya haraç vermeye ba^ladı.t Zamanla ünüu Mısır'a kadar ulaktı, olağanüstü gücü herkesle görüldü. 9 Ay­ rıca Uzziya Yerusalim'de Köse Ka­ pısının,11 Dere Kapısınınv ve İsti­ nat Duvarının yanına kuleler yaptıy ve bunları saglamlastırdı. 10 Bundan baska çölde kuleler yaptızve birçok sarnıç kazdı, çün­ kü pek çok sürüsü vardı. Sefela' daa ve yaylada da aynısını yaptı. Dağlarda ve Karmel'de çiftçileri ı 2Kr 12:2; i Ba18:19; j Tkr4:29; 2Ta 14:7; 2Ta 17:4; k 1Kr 3:13; Me 1:3; Oz 10:22; l 2Sa 8:1; 2Ta 21:16; İş 14:29; m 1Ta 18:1; n Ys 15:11; o Ys 13:3; 1Sa 5:1; o Ys 15:46; p 1Ta 4:41; r 2Ta 17:11; s 1Ta 5:20; 2Ta 14:11; Me 33:20; Elç 26:22; s Ba 19:38; Hk 11:15; t 2Sa8:6; 1Ta 18:6; ü Ba 12:2; ü 2Kr 14:13; Yr 31:38; Zk 14:10; v Ne 3:13; y 2Ta 14:7; z 2Kr 9:17; a 1Ta 27:28.



2 . T A R İ H L E R 2 6 :1 1 - 2 7 :2



Uzziya’nın savasları; cUzam cezası



ve bağcıları vardı, çünkü Üzziya toprağı severdi.



BÖLÜM26 a 1Ta 12:18 b 1Ta27:32 2Ta24:11 c 1Ta28:1 ç 1Ta26:28 d Sy1:3 2Sa24:9 e 1Ta27:1 f 1Ta5:24 1Ta 12:21 1Ta26:6 g 2Ta 11:1 2Ta 13:3 2Ta 17:14 h 2Ta 17:17 ı 2Ta 11:12 2Ta 14:8 2Ta25:5 i 1Sa17:5 Yr46:4 j 1Sa17:38 k 1Ta 12:2 l Hk20:16 1Sa17:49 m 2Ta 14:7 n 1Kr4:31 o Tk'32:15 o Oz29:23 1Pe5:5 p Sy1:51 r Oz28:1 s Sy16:40 Sy18:7 Oz21:24 S Çk30:7 1Ta23:13 İb 5:4



11 Ayrıca, Üzziya'nın savaşa hazır bir ordusu vardı ve bölükler halinde sefere çıkarlardı.“ Ordu, yazmanbYeiel ile kralın yönetici­ lerinde^ Hananya'nın emrindeç bir görevli olan Maaseya'nın yap­ tığı sayımad göre bölüklere ayrıl­ mıştı. 12 Aşiret reislerinin/ ce­ sur yiğitlerinf toplam sayısı iki bin altı yüzdü. 13 Onların em­ rindeki ordu, üç yüz yedi bin beş yüz askerden oluşuyordu; düş­ man karsısında krala yardım et­ mek üzere var güçleriyle sava­ şırlardık 14 Üzziya bütün ordu için kalkanlar,h mızraklar,1 miğ­ ferler/ zırhlar,' yaylark ve sapan taşlarıl sağlardı. 15 Ayrıca Yeruşalim'de ustaların icadı olan savaş aletleri yaptırdı. Oklar ve büyük taşlar atmak için bunla­ rı kulelerinmve köşe kulelerinin 2. Sutun üzerine yerleştirdi. Dolayısıyla a Sy3:10 Üzziya'nın ünün uzaklara kadar Sy18:7 1Sa2:30 yayıldı, çünkü gördüğü muaz­ b Çk30:7 zam yardım sayesinde çok güç­ c 2Ta 16:10 2Ta25:16 lenmişti. ç Sy12:10 2Kr5:27



16 Fakat güçlenince yüreğini d Le13:2 Le13:3 öyle bir kibir kapladı ki,° ken­ e Tk'24:8 (Oz11:2 di yıkımına yol açtı.i) Tanrısı Yef Le14:34 hova'ya sadakatsizlik etti ve bu­ Tkr28:22 hur sunağında buhur yakmak g Tkr28:35 2Kr15:5 için Yehova'nın mabedine gir­ h Le13:46 Sy5:2 dik 17 HemenardındandakaSy12:14 Sy12:15 hin Azarya ve Yehova'nın seksen 2Kr 7:3 ı 2Kr15:6 cesur kahini girdi. 18 Kral Üzi 1:1 ziya'nın karsısına dikilerek' "Ey j İs6:1 k 2Kr15:7 Üzziya, Yehova'ya buhur yakmak l 2Kr15:32 senin işin değil!"s dediler. "Bu­ hur yakmak, bu iş için kutsanmış 1Ta3:12 Harun soyundan kahinlerin işi- m İs 1:1 Ho 1:1 dir.sKutsal mekandan çık, çünkü Mi1:1 sadakatsizlik ettin. Bu yaptığın Mt1:9



608



Yehova Tanrı'nın önünde sana onur kazandırmaz."a 19 O sırada buhur yakmak için buhurdanıb elinde tutan Üz­ ziya kahinlere çok öfkelen­ dik Böyle öfkeliyken, Yehova'nın evindeki buhur sunağı ya­ nında duran kahinlerin önün­ de, aniden alnında cüzamççıktı.d 20 Yüksek kahin Azarya ve tüm kâhinler ona baktılarve alnından cüzamla vurulduğunue gördüler. Telaş içinde onu oradan çıkardı­ lar; kendisi de çıkmak için acele etti, çünkü Yehova ona ağır bir darbe indirmiştik 21 Kral Üzziyag öldüğü güne kadar cüzamlı kaldı ve ayrı bir evde görevinden uzak yaşadı; çünkü Yehova'nın eviyle ilişkisi kesilmişti.h Bu sırada kral evinin başında olan oğlu Yotam mem­ leket halkını da yönetiyordu. 22 Üzziya'nın yaptığı diğer işleri,1 başından sonuna kadar Amots oğlui İşaya peygamber yazmıştır.' 23 Üzziya uyuyup atalarına katıldı ve atalarının ya­ nına gömüldü; fakat cüzamlı di­ yerek onu kral mezarlarının dı­ şında bir yerde toprağa verdiler.k Yerine oğlu Yotaml kral oldu. Q W Yotamm kral olduğunda beş yaşındaydı; Yeruşalim'de on altı yıl saltanat sürdü. Annesi, Tsadok kızı Yeruşah'tı.n 2 Babası Üzziya'nın izinden giderek° o da Yehova' nın gözünde doğru olanı yap­ tık Ancak onun gibi Yehova'nın mabedine girmeye cüret etme­ dik Bununla birlikte halk kötü



2 7 yirmi



n 2 K ' 15:33; o 2Kr 15:34; 2Ta 2 6 :4 ; o 2 K ' 12:2; 2Ta 17:3; p 2Ta 26:16; Me 119:120.



609



K ral Yotam. Kötü kral Ahaz



islerini sürdürüyordu.â 3 Yo- BÖLÜM27 tam Yehova'nın evinin yukarı a 2Kr15:35 b Yr20:2 kapısınıb insa etti, Ofel surla- c 2Ta33:14 Ne3:26 rındac da birçok insa isi yap­ c Yş 14:12 tı. 4 Yahuda'nın dağlık bölge- d 2Ta11:5 2Ta14:7 sindeç sehirler kurdu,d ormanlık e 1Sa23:15 f 2Ta17:12 alandae kalelerf ve kulelerg yap­ g 2Kr9:17 tı. 5 Ammonogullarının kralı­ h 2Ta26:10 Hk11:4 2Sa10:1 na savas açtıh ve onlara üstün 2Ta20:1 Yr49:1 geldi. Böylece Ammonogulları o ı 2Ta2:10 yıl ona yüz gümüs talant, on bin i 1Kr5:11 korı bugdayi ve on bin kor arpaj j Tkr8:8 2Ta2:15 verdiler. İkinci ve üçüncü yıl da k 2Ta26:8 l 2Ta19:3 aynı miktarı ödediler.k 6 Yo­ 2Ta26:5 m 2Kr15:36 tam giderek güçleniyordu, çünkü n 2Kr8:23 Tanrısı Yehova'nın önünde dog- o 2Kr12:19 2Kr15:33 o 2Sa 7:12 ru yoldan sapmadı.l 7 Yotam'ın yaptığı diğer is­ ler^ bütün savasları ve yaptık­ ları, İsrail ve Yahuda Krallarının Kitabından yazılıdır. 8 Kral oldugunda yirmi bes yasındaydı ve Yerusalim'de on altı yıl saltanat sürdü.° 9 Sonra Yotam uyu­ yup atalarına katıldıö ve Davut Sehrinde gömüldü.P Yerine oğlu Ahazr kral oldu. O O Ahazs kral olduğunda yir2 8 mi yasındaydı, Yerusalim' deş on altı yıl saltanat sürdü. Ye­ hova'nın gözünde doğru olanı yapan atası Davut gibit biri değil­ di. 2 İsrail krallarınınuizinden gitti, hatta dökmeuBaal heykelle­ ri yaptı.v 3 Yehova'nın İsrailogulları önünden kovduğu millet­ lerin yaptığı iğrenç isleriy yaptı; Hinnomoglu Vadisinde2 kurban dumanı sunduâ ve kendi ogullannıb ate;te yaktı.c 4 Yüksek yerlerde,ç tepelerded ve gür yap­ raklı her tür ağacın altındae kur­ ban kesiyor,f kurban dumanı su­ nuyordu.



p 2Sa5:9 1Kr 14:31 r 2Kr15:38



s 2Kr 16:2 1Ta3:13 İş 7:1 Ho1:1 Mi 1:1 Mt1:9 •s2Kr 16:2 t 1Kr3:14 u 1Kr 12:28 1Kr 16:33 ü Çk34:17 Le19:4 v Hk2:11 y Tkr12:31 2Kr21:2 2Ta33:2 z 2Kr23:10 Yr 7:31 a Ho2:13 b 2Ta33:6 c 2Kr 16:3 c Le26:30 d 1Kr 14:23 e İş57:5 f 2Kr 16:4 2. Sütun a 2Kr 16:6 2Ta24:24 b Hk2:14 2Ta33:11 2Ta36:17 Me76:12 c Ba14:15 2Sa8:6 1Ta18:5 c 2Kr 16:5 d İş 7:9 e 2Kr15:37 İş 7:1



2 . T A R İ H L E R 2 7 :3 - 2 8 :1 1 5 Sonunda Tanrısı Yehova, Ahaz'ı Aram kralınına eline verdi.b Onu bozguna uğrattılar, çok sayıda adamını esir alıp Sam'a götürdüler.c Ayrıca Ahaz İsrail kralınınç eline verildi, ona da yenilip büyük kayıplar verdi. 6 Remalyadoğlu PekaheYahuda' da bir günde yüz yirmi bin cesur askeri öldürdü; çünkü Yahuda halkı atalarının Tanrısı Yehova' yı bırakmıstı.f 7 Ayrıca Efraimlig bir yiğit olan Zikri, kralın oğlu Maaseya'yı, ev halkından sorum­ lu Azrikam'ı ve kraldan sonraki ikinci adamı, Elkana'yı öldürdü. 8 İsrailogulları ayrıca kardeşle­ rinden iki yüz bin ki“iyi esir aldı; aralarında kadınları, oğulları ve kızları da vardı. Onları yağmala­ yıp büyük bir ganimet elde etti­ ler ve sonra bu ganimeti Samiriye'yeh götürdüler. 9 Orada Yehova'nın Oded adında bir peygamberi vardı. Samiriye'ye gelen ordunun önüne çıkıp “öyle dedi: "Dinleyin! Ata­ larınızın Tanrısı Yehova Yahuda' ya öfkelendiği için onları elini­ ze verdi. Ve siz göklere erisen’ büyük bir öfkeylei onları öldür­ dünüz. 10 ¡Simdi de Yahuda ve Yerusalim halkını kendinize hiz­ metkâr14 ve hizmetçi yapmayı düşünüyorsunuz. Peki Tanrınız Yehova'ya karsı sizin hiç mi suçunuzyok? 11 Simdi benidinleyin ve kardeşleriniz arasından aldığınız esirleri geri verin; çün­ kü Yehova size çok öfkeli."m f Tkr 6:14; Tkr31:16; 2Ta 15:2; Me 73:27; İs 1:28; Yr 2:19; g İş 9:21; h 1Kr 16:24; 1Kr 22:51; ı Hk 3:8; Me 69:26; İş 10:5; Zk 1:15; i Ba4:10; Ezr 9:6; Vh 18:5; j He25:12; k Le 25:39; Le 25:46; 2Ta 8:9; l İş 58:6; Yr 34:15; m Mt 7:2; Yk 2:13.



2 . T A R İ H L E R 2 8 :1 2 -2 6



İsrail’e m erham et. Putperest Ahaz



12 Bunun üzerine Efraimoğullarının“ önderlerindenb bazı­ ları, Yehohanan oğlu Azarya, Meşillemot oğlu Berekya, Sallum oğlu Yehizkiya ve Hadlay oğlu Amasa, savaştan dönen asker­ lerin önüne dikildiler 13 ve şöyle dediler: "Esirleri buraya so­ kamazsınız, çünkü bunu yapar­ sanız Yehova'ya karsı suç işlemiş oluruz. Suçumuzu günahımızı çoğaltmak mı istiyorsunuz? Za­ ten çok fazla suçumuz varc ve Tanrı'nın İsrail'e öfkesi çok büyük."ç 14 Bunun üzerine as­ kerler/ aldıkları bütün esirlerie ve ğanimeti orada toplanan hal­ kın ve yöneticilerinf önüne geti­ rip bıraktılar. 15 İsimleriyle seçilip görevlendirilmişs adam­ lar kalkıp esirleri aldılar, üzerinde elbisesi olmayanlara ğanimetten çıkan giysilerden verdiler. Böylece onları giydirdiler/ ayaklarına çarık verdiler, yedirip1 içi'dileri ve yağ; sürdüler. Ayrıca arala­ rında yürüyemeyecek durumda olanları eşeklere bindirdiler' ve hepsini hurma ağaçları şehrik Eriha'ya/ kardeşlerinin yanına götürdüler. Sonra Samiriye'yem döndüler. 16 O sırada Kral Ahazn yar­ dım istemek için Asur krallarınao haber gönderdi. 17 Ve Edomlular bir kez dahao gelip Yahuda'yı bozguna uğrattı, esirler alıp götürdü. 18 Filistîlerp de Sefela' ve Necefs bölgesindeki Yahuda şehirlerine akınlar düzen­ lediler; Beyt-şemeş'i,sAyyalon'u,t Gederot'u,“ Sokou ve çevre kent­ lerini, Timnav ve çevre kentle­ rini, Gimzo ve çevre kentlerini ele geçirdiler ve oralara yerleşti­



BÖLÜM28 a İs9:21 b 1Ta28:1 c Sy32:14 ç Çk22:24 Ys22:18 Ro2:5 d 1Ta 12:23 e 2Ta28:8 f 1Ta28:1 Vz12:11 g 2Ta28:12 h Ey31:19 Me 106:46 İs; 58:7 ı 2*Kr6:22 Yk2:15 i Lu6:27 Ro12:20 j Ro15:1 k Tk'34:3 Hk1:16 l Sy22:1 Ys6:1 m 1Kr 16:24 n 2Kr 16:7 İs 7:10 o İs 7:17 o Le26:18 Ob 10 p 1Sa5:1 1Sa31:11 2Ta26:6 r Tk'1:7 Ys9:1 2Ta26:10 s Sy21:1 Tkr34:3 2Sa24:7 s Ys 15:10 1Sa6:9 t 2Ta 11:10 u Ys 15:41 ü Ys 15:35 v Hk14:1 2. Sütun a Le26:18 Tkr28:43 1Sa2:7 Ey40:12 b Çk32:25 ç 2Kr 15:29 2Kr16:7 1Ta5:26 ç 2Kr 17:5 İs 7:20 d 2Ta 12:9 e 2Kr18:15 f 1Ta28:1 g 2Kr 18:16 h Me52:7 Oz 19:3 ı 2Kr16:12 2Kr16:13 i 2Ta25:14 Yr44:5 j Hb 1:11 k Y' 10:5 Yr44:18 l Çk23:33 Tkr7:16 İs 1:28 m 1Kr7:45 2Ta4:18



610



ler. 19 Yehova, İsrail kralı Ahaz yüzünden Yahuda'yı küçük dü­ nürdü;“ çünkü o, Yahuda'da dizginsizliğin yayılmasına izin vermiştib ve Yehova'ya karsı büyük bir sadakatsizlik vardı. 20 Sonunda Asur kralı Tilgat-pilneser*c Ahaz'a geldi, fakat güçlendirmek yerine ona sıkın­ tı verdi.ç 21 Ahaz, Yehova'nın evinde,d kralıne ve yöneticilerinf evinde ne var ne yok alıp Asur kralına bir armağan verdi/ fa­ kat bunun kendisine bir yararı olmadı. 22 Üstelik, Kral Ahaz Asur kralından sıkıntı çektiği dö­ nemde Yehova'ya daha da sada­ katsiz oldu.h 23 Kendisine sal­ dıran Samlıların1 tanrıları için kurbanlar kesmeye başladı? Söyle diyordu: "Aram krallarının tanrı­ ları onlara yardım ettiğine göre,' onlar için kurban kesersem bana da yardım ederler."k Böylece on­ lar hem kendisini hem de tüm İsrail halkını günaha sürükledi? 24 Üstelik Ahaz Tanrı'nın evin­ deki takımlarımtopladı ve onları paramparça etti.nYehova'nın evi­ nin kapılarını kapattıove Yeruşalim'in her köşesinde kendisi için sunaklar yaptı.O 25 Başka tan­ rılara kurban dumanı sunmak içinp tüm şehirlerde, evet Yahuda'nın bütün şehirlerinde yük­ sek yerler yaptırdı' ve böylece atalarının Tanrısı Yehova'yı öfkelendirdi.s 26 Ahaz'ın yaptığı diğer iş­ ler? başından sonuna dek n 2K' 16:17; o 1Kr 6:34; 2Ta 29:7; o 2Ta 33:5; Y' 2:28; p 2Ta 28:4; r 1K' 14:23; 2K' 15:35; 2Ta 21:11; 2Ta 33:3; s 1Ko 10:22; s 2Ta 27:7. 2Ta



2 8 : 2 0 * Y a d a " İ İ İ . T ig la t - p ile s e '"



611



K ral Hizkiya mabedi arındırır



tüm yaptıkları, Yahuda ve İsra­ il Krallarının Kitabındaâyazılıdır. 27 Sonra Ahaz uyuyup atalarına katıldı ve onu Yerusalim şehrin­ de gömdüler, fakat İsrail kralları­ nın mezarlığına gömmediler.8 Yerine oğlu Hizkiya kral oldu.



BÖLÜM28 a 2Kr16:19 b 2Ta21:20 2Ta33:20 Öz 10:7



BÖLÜM29 c 2Kr 18:1 İş 1:1 Ho1:1 Mt 1:10 Q Hizkiyac yirmi be; yaşın- c 2Kr 18:2 2 9 da kral oldu ve Yerusa- d 1Kr3:14 1Kr15:5 2Kr 18:3 lim'de yirmi dokuz yıl saltanat e 2Ta31:20 sürdü. Annesi, Zekeriya kızı AbiÖz 10:9 1Kr6:34 ya'ydı.ç 2 Atası Davut'un izin­ f 2Ta 28:24 den gidipd Yehova'nın gözünde g 2Ta32:6 h Çk19:15 doğru olanı yaptı.e 3 Saltana­ 1Ta15:12 r 18:4 tının birinci yılında, birinci ayda ı 2K He8:3 Yehova'nın evinin kapılarını açtı i 2Ta28:23 2Ta34:21 ve onları onardı.f 4 Sonra kâ­ Ezr5:12 Ne9:16 hinleri ve Leviogullarını getirip j Yr 44:21 k Yr2:13 doğu tarafındaki meydanda top­ l Yr2:27 ladık 5 Onlara "Ey LeviogullaHe8:16 m 1Kr6:34 rı, beni dinleyin" dedi. "Simdi n Le24:2 kendinizi arındırınh ve atalarını­ o Çk30:8 2Ta13:11 zın Tanrısı Yehova'nın evini kut­ o Çk29:38 Ml 1:10 sayın; kirli olan her şeyi kutsal p Tkr28:15 2Ta24:18 yerden cıka^n.ı 6 Çünkü ba­ r Tkr28:25 balarımız sadakatsizlik edipi Tan­ s Le26:32 •s1Kr9:8 rımız Yehova'nın gözünde kötü Yr18:16 olanı yaptılar.i O'nu terk ettiler,k üt Le26:17 2Ta28:5



Yehova'nın çadırından yüz çe­ virip* O'na arkalarını döndüler. 7 Sundurmanın kapılarınım ka­ pattılar, kandilleri sönük bıraktılar,n buhur yakmadılaro ve İsrail' in Tanrısına kutsal yerde yakılan kurban sunmadılar.8 8 Yehova da Yahuda'ya ve Yerusalim'e çoköfkelendiç onları, görenlerin korkudan titreyeceği/ şaşkınlık­ tan“ ıslık çalacağı“ bir hale getir­ di. Bunu siz de kendi gözleriniz­ le gördünüz. 9 İşte bu yüzden atalarımız kılıçla yere serildi/ oğullarımız, kızlarımız ve ka­ rılarımız esir düştü.u 10 Sim­ di bize karşı öfkesini dindirmek



2. Sütün a 2Ta15:12 b Yhn5:17 1Ko15:58 c Sy3:6 Sy18:2 Sy18:6 Tkr 10:8 Lu12:48 c 1Ta15:2 1Ta23:13 2Ta13:10 d Sy16:40 Sy18:7 e 1Ta23:3 f Sy4:2 1Ta15:5 1Ta23:12 g 1Ta15:6 1Ta23:21 h 1Ta15:7 1Ta23:7 ı 1Ta15:8 i 1Ta15:17 1Ta25:2 j 1Ta25:5



2 . T A R İ H L E R 2 8 :2 7 - 2 9 :1 7 için İsrail'in Tanrısı Yehova'yla bir ahit yapmayı8 yürekten isti­ yorum. 11 Bu yüzden evlatla­ rım, şimdi boş durmanın zama­ nı degil;b çünkü Yehova, O'nun hizmetkârları olarak önünde ha­ zır bulunmanız,c O'na devamlı hizmet etmenizç ve kurban du­ manı sunmanızd için sizi seçti." 12 Bunun üzerine Leviogullarıe harekete geçti: Bunlar Kohatogullarındanf Amasay oğlu Mahat ile Azarya oğlu Yoel; Merariogullarındang Abdi oğlu Ki; ile Yehallelel oğlu Azarya; Gerşonogullarındanb Zimma oğlu Yoah ile Yoah oğlu Eden; 13 Elitsafanogullarındanı Simri ile Yeuel; Asafogullarındani Zekeriya ile Mattanyah; 14 Hemanogullarındani Yehiel ile Simei ve Yedutunogullarındank ¡Semaya ile Uzziel'di. 15 Bunlar kardeşlerini topladılar; kendilerini arındırdıktanl sonra Yehova'nın sözüne uy­ gun olarak kralın emrettiği gibi,m Yehova'nın evini temizlemeye geldiler.n 16 Kâhinler temizlik işi için Yehova'nın evine gir­ diler ve Yehova'nın mabedinin içinde buldukları her türlü kir­ li şeyi dışarı, Yehova'nın evinin avlusunao çıkardılar. Leviogulları da onları oradan taşıyıp Kidron Vadisine8 attı. 17 Böylece kutsama işine birinci ayın birin­ ci günü başladılar. Ayın sekizinci günü Yehova'nın evinin sundurmasınap kadar geldiler; Yehova' nın evini de sekiz günde kutsadı­ lar. Birinci ayınr on altıncı günü işi bitirdiler. k 1Ta 2 5 :1 ; 1Ta 2 5 :6 ; l 2Ta 2 9 :5 ; m 2Ta 30:12; n 1Ta 2 3 :2 8 ; o 1Kr 6:36; o 2Kr 2 3 :4 ; 2Kr 23:6; 2Ta 15:16; Yhn 18:1; p 1Kr 6:3 ; 1Ta 28:11; 2Ta 3:4; r Çk 12:2.



2 . T A R İ H L E R 2 9 :1 8 -3 3



Hizkiya mabet hizmetlerini başlatır



18 Sonra Kral Hizkiya'ya gi­ dip şöyle dediler: "Yehova'nın bütün evini temizledik; yakılan sunu sunagıa ile bütün takımla­ rını,1’ üzerine ekmeklerin dizildi­ ği masac ile bütün takımlarını^ temizledik. 19 Kral Ahaz'ın,d saltanatı sırasında sadakatsizlik edipe kullanımdan kaldırdığı bü­ tün takımlarıf yeniden hazırladık ve kutsadık;g hepsi Yehova'nın sunağının önünde duruyor."



BÖLÜM29 a 2Ta4:1 b 1Kr7:40 2Ta4:11 c 1Kr7:48 2Ta4:8 2Ta 13:11 c 1Kr 7:50 d 2Ta28:1 e 2Ta28:2 2Ta28:25 f 2Ta28:24 g 2Ta29:5 h 2Kr 18:1 Mt 1:10 ı Çk24:4 Yş6:12 i 1Ta28:1 j Le4:3 Le4:14 Sy15:22 Sy15:24 k 1Ta 15:26 l Sy18:1 m Le3:2 Le4:4 Le8:15 n Le4:7 o Le1:5 Le4:18 İb 9:21 o Le8:18 p Le8:19 r Le9:15 s Le1:4 Le4:15 s Le6:30 Ro5:10 İb 2:17 t Le4:13 ü Da9:24 Kl1:20 1Yh2:2 ü 1Ta28:13 2Ta8:14 v 2Sa24:11 1Ta29:29 y 2Sa 7:2 2Sa12:1 z 1Ta9:33 1Ta 15:16 a 1Ta 16:5 2Ta5:12 b 1Kr10:12 1Ta25:1 c 1Ta25:6 2Ta9:11 Me149:3



20 Kral Hizkiyah sabah erken­ den kalkıpı şehrin ileri gelenleri­ ni topladı,i hep birlikte Yehova' nın evine çıktılar. 21 Krallık için, kutsal mekân için ve Yahuda için günah sunusuj olarak yedi boga,k yedi koç, yedi erkek kuzu ve yedi teke götürdüler. Kral, Ha­ run soyundan kâhinlerel bunları Yehova'nın sunağında sunmala­ rını söyledi. 22 Bunun üzeri­ ne sığırları kestiler,m kâhinler kanı alıpn sunağın üzerine serp­ ti.° Sonra koçları kestileröve kanı sunağın üzerine serptiler.p Erkek kuzuları da kestiler ve kanı sunagın üzerine serptiler. 23 Sonra günah sunusu olan tekelerir kra­ lın ve cemaatin önüne getirip el­ lerini onların üzerine koydular.“ 24 Kâhinler bunları kesti, bütün İsrail için kefaret olsun diye kan­ larını sunak üzerinde günah su­ nusu olarak sundu.“ Çünkü kral, 2. Sütün bütün İsrail için yakılan sunu ve a 2Ta30:12 b 1Ta23:5 günah sunusu sunulmasını em­ Me 150:3 İş38:20 retmişti.1 c Sy10:8



1Ta 15:24 25 Bu arada kral, Davut'un,ü 2Ta5:12 kralın göreni Gad'ınv ve Natany c 2Ta20:21 2Ta23:18 peygamberin emrine göre, Levi- d Me68:25 e89:15 ogullarınız ellerinde ziller/ telli e M 2Ta 7:3 sazlarbve lirlerlecYehova'nın evi­ f 1Ta29:20 2Ta20:18 ne yerleştirmişti; çünkü bu emri, Me72:11



612



Yehova peygamberleri aracılığıy­ la bildirmişti.11 26 Böylece Leviogulları Davut'un müzik alet­ leriyle/ kâhinlerde borazanlarlac yerlerini aldı. 27 Daha sonra Hizkiya sunak­ ta yakılan kurban sunulmasını emretti. Yakılan sunu sunulmaya başladığında, İsrail kralı Davut' un müzik aletleri önderliğinde çalan borazanlarla birlikte Yehova'ya ilahiç söylemeye başladı­ lar. 28 İlahi yankılanırkend ve borazanlar çalınırken tüm cema­ at yere eğilmişti/ yakılan sunu bitinceye kadar bu böyle sürdü. 29 Sunular sunma işi bitince kralla yanındakilerin hepsi egilip yere kapandı.f 30 Kral Hizkiya ve halkın yöneticileri/ Leviogullarına, Davut'unhve gören Asaf'ını mezmurlarıyla Yehova'yı yüceltmelerini söylediler. Böyle­ ce sevinçle övgüler sunmaya baş­ ladılar/ eğilip yere kapandılar.1 31 Sonra Hizkiya "Simdi Yehova'ya hizmet etmek üzere yetkilendirildiniz"*1“ dedi. "Yak­ laşın, Yehova'nın evine kurban­ lar/ şükranm kurbanları getirin." Bunun üzerine cemaat kurban­ lar ve şükran kurbanları getir­ meye başladı; yüreği istekli olan herkes yakılan sunular getiriyordu.n 32 Çemaatin getirdiği ya­ kılan sunular, yetmiş sığır, yüz koç ve iki yüz erkek kuzuydu; hepsi de Yehova'ya yakılan sunu olarak getirilmi^ti.° 33 Ayrıca g 1Ta 28:1; h 2Sa 23:1; ı 1Ta 16:7; i Me 32:11; Me 33:1; Me95:1; Flp4:4; j Me95:6; k Çk32:29; Le8:33; Le16:32; l Le 1:2; m Le 7:12; n Le 1:3; Le 23:38; o 1Kr 3:4; 1Kr 8:63; 1Ta 29:21. 2Ta k ın .



2 9 : 3 1 * Ç ık ış 2 8 :4 1 'd e k i d ip n o t a b a ­



6 13



İsrail, Yahuda Fısıh için çağrılır



kutsal sunular, altı yüz sığır ve BÖLÜM29 üç bin koyundu. 34 Ancak ka- a Sy18:7 2Ta30:16 hinlerina sayısı yeterli olmadı­ b 2Ta30:17 ç 2Ta30:3 ğından, bütün yakılan sunuların ç Sy8:15 Sy8:19 derisini yüzemediler.b Bu yüz­ Sy18:2 Sy18:6 den iş bitip kahinler kendile­ d 2Ta35:11 rini arındıranac kadar kardeş­ e 1Ta29:17 Me7:10 le r i Levioğulları onlara yardım Me94:15 ettiler;d çünkü kendilerini arın­ f Le1:3 2Ta29:32 dırmak konusunda Levioğulla- g Le3:1 Çk29:13 rı, kahinlerden daha gayretliydik h Le3:15 Le3:16 35 Çok sayıda yakılan sunununf ı Le23:13 yanı sıra, paylaşmag kurbanları­ Sy15:5 i 1Ko 14:40 nın yağlarıh ve yakılan sunular j 2Ta30:12 Me10:17 için hazırlanan dökme1 sunula­ Me 136:4 rı da çoktu. Böylece Yehova'nın k Me 118:23 evi yeniden hizmete hazır duru­ BÖLÜM30 ma ğeldi.i 36 Hizkiya ve her­ l Çk12:43 kes Tanrı'nın halk için sağladığı' Le23:5 2Ta35:1 bütün bu şeylerden ötürü büyük 1Ko5:7 Tkr16:2 bir sevinç içindeydi, çünkü her m Tkr16:6 n 2Ta11:16 şey çabucak hazırlanmıştı.k Hizkiya, İsrail'in Tanrı3 0 sı Yehova onuruna Fıshıl kutlamak üzere, Yeruşalim'e, Yehova'nın evinem gelmeleri için tüm İsrailnve Yahuda halkına ha­ ber gönderdi, Efraimo ve Manasse'yeo de mektuplar yazdı. 2 Kral, yöneticilerp ve Yeruşalim'deki tüm cemaat,' Fıshı ikin­ ci aydas kutlamaya karar verdi. 3 Kutlamayı daha önce yapama­ dılar/ çünkü hem yeterli sayı­ da kâhin kendini arındırmamış, hem de halk henüz Yeruşalim'de toplanmamıştı. 4 Böyle yap­ mak krala ve tüm cemaate uy­ gun göründü.“ 5 Yeruşalim'e gelip İsrail'in Tanrısı Yehova için Fıshı kutlasınlar diye, Beer-şeba' dan“ Dan'av kadar bütün İsrail' de bir duyuruy yapılmasına ka­ rar verdiler; çünkü yazılız olduğu



o Ys 16:4 2Ta17:2 2Ta34:6 Ho 11:8 o Ys 17:5 17:7 2Ta30:11 p 1Ta28:1 r 1Ta28:8 s Sy9:10 Sy9:11 •şÇk12:18 t 2Ta29:34 u 1Ta13:4 ü Hk20:1 v Hk18:29 1Sa3:20 y 2Ta24:9 2Ta36:22 z Tkr 12:32



2. Sütun a 2Ta35:18 b 1Ta28:1 ç Es8:14 ç Çk3:6 d Tkr30:10 1Sa7:3 Yr4:1 Yo2:13 Ml3:7 e 1Ta5:26 2Ta28:20 f 2Kr15:29 g He20:18 Zk1:4 h 2Ta29:8



2 . T A R İ H L E R 2 9 :3 4 - 3 0 :1 1 ğibi toplu olarak bir kutlama yapılmamıştı.“ 6 Böylece, kralın ve yöneticilerinb elinden mektupları alan koşucu ulaklarc tüm İsrail ve Yahuda'yı dolanarak kralın emri­ ne göre şu ilanı yaptılar: "Ey İsrailoğulları, İbrahim'in, İshak' ın ve İsrail'in Tanrısı Yehova'yaç dönün.d Dönün ki, O da Asure krallarının elinden kurtulmuş/ sağ; kalmış olanlarınıza dönsün. 7 Atalarının Tanrısı Yehova'ya sadakatsizlik etmiş olan babala­ rınıza ve kardeşlerinize benzemeyin.s Çünkü gördüğünüz gibi Tanrı onları şaşılacak duruma soktu.h 8 Atalarınızın yaptığı gibi dik başlılık1etmeyin.* Yeho­ va'ya boyun eğin;i O'nun çağlar boyu kutsal kıldığı' kutsal me­ kânına1 gelin ve Tanrınız Yehova'ya kulluk edin ki,l size duydu­ ğu büyük öfkemdinsin. 9 Eğer Yehova'ya dönerseniz,n kardeş­ leriniz ve oğullarınız kendileri­ ni tutsak edenlerden merhamet görür,° serbest bırakılır ve bu memlekete geri dönerler.O Çün­ kü Tanrınız Yehova lütufkârp ve merhametlidir.' O'na dönerseniz sizden yüz çevirmez."s 10 Koşucu ulaklars yollarına devam etti; Efraimt ve Manasse topraklarında, Zebulun'a kadar şehir şehir dolaştılar. Ne var ki halk gülerek onlarla alay ediyor­ du.“ 11 Sadece Aşer, Manasse ı Çk 32:9; Tkr 10:16; 2Ta 36:13; Ro 10:21; i Ezr 10:11; j Me 132:13; k Tkr 12:5; l Tkr 6:13; Ys 24:15; Mt 4:10; m 2Ta 29:10; Me 78:49; n Tkr 30:2; o 1K' 8:50; o Y' 29:14; p Çk 34:6; r Ne 9:17; Me 86:5; Mi 7:18; 2Ko 1:3; s 2Ta 15:2; İs 55:7; Yk 4:8; s Es 3:13; t 2Ta 30:1; u 2Ta 36:16; Elc 17*:32. 2Ta



3 0 :8 * S ö z c ü k a n la m ıy la , " b o y n u n u ­



z u s e r t l e s t i 'm e y i n "



2 . T A R İ H L E R 3 0 :1 2 -2 7



Fısıh büyük sevinçle kutlanır



ve Zebulun topraklarından bazı kişilera alçakgönüllülük göste­ rip1’ Yeruşalim'e geldi. 12 Kra­ lın ve yöneticilerin Yehova'ya tapınmaylac ilgili emriniç yerine getirmek üzere tek yürekd olma­ ları içinTanrı'nın eli Yahudaüzerindeydi.



BÖLÜM30 a 2Ta 11:16 b 2Ta 12:6 c 2Ta29:25 c t“' 4:5 Vz8:2 1Se4:2 d Yr32:39 1Ko 1:10 e Sy9:10 Sy9:11 f Le23:6 g Me84:7 h 2Kr 18:22 2Ta34:7 ı 2Ta28:24 i 2Sa 15:23 j Çk12:3 1Ko5:7 k 2Ta5:11 2Ta29:15 l 2Ta35:10 m Le1:5 n Çk12:6 o 2Ta29:34 2Ta35:3 o 2Ta30:10 p 2Ta30:1 2Ta34:6 r 2Ta30:11 s Sy9:10 s Le23:5 t Yk5:14 u Me25:8 Me86:5 Mr10:18 USy9:6 v 2Ta 19:3 Ezr 7:10 Me10:17



13 Böylece ikincieayda Maya­ sız Ekmek Bayramınıf kutla­ mak üzere çok sayıda insan, ka­ labalık bir cemaat Yeruşalim'de top lan d ı.g 14 Yeru şalim 'de bulunan sunakları kaldırdılarh ve bütün buhur sunakların^ da kaldırıp Kidron Vadisinei attılar. 15 İkinci ayın on dördünde Fısıhi kurbanını kestiler. Bunun üzerine kâhinler ve Leviogulları utanıp kendilerini arındırarakk yakılan sunuları Yehova'nın evi­ ne getirdiler. 16 Tanrı adamı Musa'nın kanununa ve kurallara uygun olarak hepsi yerlerini aldı* kâhinlerm Leviogullarının elin­ den aldıkları kanı sunağa serp­ ti. 17 Çemaat içinde kendini arındırmamış birçok kişi vardı; bu yüzden, temiz durumda ol­ mayanların Yehova'nın önün­ de kendilerini arındırmaları için onlar adına Fısıh kurbanının kes­ me görevini Leviogullan° yerine getirdi. 18 Çok sayıda insan, Efraim,0Manasse,P İssakar ve Ze­ bulun' topraklarından birçok kişi kendini arındırmamıştı.“ Fısıh yemeğini bu şekilde yediler, fakat bu yazılı emirlere uygun değildi.“ Hizkiya onlar için şöyle dua etti:t "İyiligiu büyük olan Yehova ba­ ğışlasın! 19 Kutsal şeyler için arınmamış11 olsa da, atalarının Tanrısı Yehova'ya yönelmek üze­ re yüreğini hazırlamış" olan her­



a Me103:3 İş57:18 Yk5:16 b Le23:6 Lu22:1 1Ko5:8 c Tkr12:7 2Ta 7:10 Ne8:10 c 2Ta29:25 d 2Ta29:24 e Me 150:3 f Me47:7 Oz 12:8 g 2Ta32:6 h Le26:40 Ezr10:11 ı Le3:1 i Le23:6 j 1Kr8:65 k 2Ta30:2 l 2Ta35:7 m 2Ta35:8 n 2Ta29:34 o 1Kr12:20 2Ta 11:1 o 2Ta 11:13 p 2Ta30:11 2Ta30:18 r 2Ta 15:9 s Çk12:49



614



kesi O bağışlasın." 20 Yeho­ va Hizkiya'nın yalvarırına kulak verdi ve halkı bağışladı.*® 21 Böylece Yeruşalim'de bu­ lunan İsrailogulları Mayasız Ekmek Bayramını11 yedi gün bo­ yunca sevinç içinde kutladı.c Leviogullarıc ve kâhinlerd her gün Yehova'ya övgüler sunuyor, yük­ sek sesli müzik aletleriyle Yehova'yı yüceltiyorlardı.® 22 Hizkiya da Yehova'ya hizmetlerini büyük bir sağgörüyle yerine getirenf tüm Leviogullarını yüreklendirdi.g Böylece hep birlikte atalarının Tanrısı Yehova'ya gü­ nahlarını itiraf ederek,h paylaşma kurbanlarıı keserek ve kendi pay­ larını yiyerek yedi gün boyunca i bayramı kutladılar. 23 Sonra bütün cemaat, bay­ ramı yedi gün daha1 kutlama­ ya karar verdi;k yedi gün daha sevinç içinde bayram kutladı­ lar. 24 Yahuda kralı Hizkiyal cemaat için bin boğa ve yedi bin koyun, yöneticilerm de ce­ maat için bin boğa ve on bin koyun bağışladı; bu arada çok sayıda kâhin n kendini arındırı­ yordu. 25 Tüm Yahuda cema­ ati,° kâhinler, Levio|;ullan,il İs­ rail'den gelen tüm cemaatP ve İsrail topraklarından gelipr Yahuda'da gurbet hayatı yaşayanlar,“ hepsi sevinç içindeydi.“ 26 Yeruşalim'de öyle büyük bir sevinç yaşandı ki, İsrail kralı Davut oğlu Süleyman'ın günlerinden beri Yeruşalim'de böylesi görülmemişti.u 27 En sonunda kâhins



1Ta 16:10; Me 92:4; 11Kr 8:66; u 2Ta 7:10.



2Ta tir d i"



3 0 :2 0 * S ö z cü k



a n la m ıy la ,



" i y i l e “-



6 15



Kutsal bağıslar, m abet hizmetleri



ler, Levioğulları ayağa kalkıp tüm halk için hayırdua etti.“ Onların duaları işitildi; dualar O'nun kut­ sal mekânına, göklere ulaştı.b



a Sy6:23 Tk' 10:8 b 1K'8:43 Me68:5



BOLUM31 ç 2Ta11:16 ç 2Ta24:5 d 2Ta14:5 e 2Ta30:1 f 2Ta30:18 g Çk23:24 2K' 10:16 2Ta14:3 h Tk' 7:5 2K' 18:4 2Ta34:3 1Ko 10:14 ı Tk' 12:2 i 2Ta23:17 j 1Ta23:6 k 1Ta24:1 l 2Ta5:11 1:5 2 Hizkiya kahinleri ve Levi- m Lu 2Ta8:14 2Ta23:8 oğullarını' bölüklere ayırdı;k her n 1Ta16:40 bölüğü kâhinlerel ve Levioğul- o 1Ta16:1 1Ta21:26 larınamverilmiş hizmetlere göre o 1Ta23:13 1Ta26:12 görevlendirdi. Onlar yakılan su2Ta13:10 nularn ve paylanma kurbanla- p 1Ta16:4 1Ta23:30 rıosunacaklar, hizmet edecekler,°1 r 1Ta23:5 Me22:22 Yehova'nın evinin kapılarında s Sy28:2 şükranlarp ve övgüler' sunacak­ ¡s Çk29:39 Sy28:4 lardı. 3 Yehova'nın kanunun­ t Sy28:9 u 1Ta23:31 da yazılanlara göre,s sabahs ve u Le23:2 akşam yakılan sunular için, her v 2Ta30:24 y 1Ta26:26 Sebt günü/ her Yeni Ayu ve her z Ne10:38 a Sy18:21 bayram kutlamasında“ sunula­ b Ne13:10 1Ko9:9 cak yakılan sunularv için, kral ç Ml2:7 kendi mallarındany bir pay ayır­ ç Ne12:44 d Çk23:19 mıştı. e Çk22:29 Ne10:37 4 Ayrıca, kâhinlerz ve Levio- f Sy18:12 ğulları“ Yehova'nın kanununa g Ba43:11 h Ne10:35 sımsıkı bağlıb kalabilsinler diye,c ı Oz3:9



Q " l Bütün bunlardan sonra, 3 1 orada bulunan İsraillilerc Yahuda şehirlerineç gittiler; tüm Yahuda,d Benyamin, Efraime ve Manassef topraklarında dikili taş­ ları parçalayıps kutsal direkleri yıktılar,h yüksek yerlerin1 ve su­ naklarıni hepsini tamamen yı­ kıp yok ettiler. Sonra İsrailoğulları kendi şehirlerine, herkes kendi mülküne döndü.



kral Yeruşalim'de yalayan hal­ ka onların paylarını vermeleri­ ni söyledi. 5 Bu emir çıkar çık­ maz, İsrailoğullarıç tahılın,d yeni şarabın/ yağın,f balıns ve tarla­ da yetişen her ürününh turfan­ dasını, her şeyin ondalığını bol bol getirdiler.1 6 Yahuda şehir­ lerinde yaşayan İsrailoğulları ve



2. Sutun a 2Ta11:16 b Le27:30 Tk' 14:28 ç Le23:16 ç Le23:24 d 1Ta28:1 e Ezr 7:27 f 2Sa6:18 2Ta6:3 g 2Ta31:6 h 1Ta6:8 ı 2Ta26:17



2 . T A R İ H L E R 31:1 -1 4



Yahudaoğulları da“sığırlarının ve koyunlarının ondalığını, Tanrıla­ rı Yehova'ya adanmış kutsal şey­ lerin ondalığınıb getirip verdi­ ler. Getirdikleri şeyler yığın yığın birikti. 7 Ondalıkları yığma­ ya üçüncüc ayda başladılar, ye­ dinci^ aya kadar bu böyle sürdü. 8 Hizkiya ve yöneticilerd gelip yığın yığın toplananları görünce Yehova'ya şükrettiler/ halkı İsra­ il için hayırdua ettiler/ 9 Bir süre sonra Hizkiya kâ­ hinlerden ve Levioğullarından, toplanan mallar hakkında bilği istedi.g 10 Bunun üzerine Tsadokhevinden yüksek kâhin Azarya1 şu cevabı verdi: "Halk Yehova'nın evine bağışi getirmeye başladığından beri herkes yiyip doyuyor,' artan da çok oluyor;k çünkü Yehova halkına bereket verdi/ Bunca şey de arttı." 11 Bunun üzerine Hizkiya, Yehova'nın evindeki yemek odalarınınm hazırlanmasını istedi. Söylediği gibi odaları hazırla­ dılar. 12 Bağışlar,n ondalıklaro ve kutsal şeyler sadakatleo içe­ ri getirildi. Bunlarla ilgili baş sorumlu Levioğullarından Konanya'ydı, ondan sonra kardeşi Simei geliyordu. 13 Kral Hizkiya'nın emriyle Konanya ve kar­ deşi Simei'nin yanında çalışacak görevliler, Yehiel, Azazya, Nahat, Asahel, Yerimot, Yozabad, Eliel, İsmakya, Mahat ve Benaya'ydı. Tanrı'nın evinde baş sorumlu ise Azarya'ydı.p 14 Doğu' tara­ fında kapı ğörevlisis olan Levioğullarından Yimna oğlu Kore, i Sy 18:8; Sy 31:29; j Ml 3:10; k 2K' 4:43; l Ba 26:12; Le 25:21; Öz 10:22; m 1Ta28:12; Ne 10:38; n Sy31:29; o Le 27:30; Tkr 14:28; o 2Kr 12:15; p 2Ta 26:17; r 1Ta 26:17; s 1Ta 26:12.



2 . T A R İ H L E R 3 1 :1 5 - 3 2 :8



17 Aşiretlerineı göre kâhinler ve bölüklerindeki görevlerine i göre yirmi i yaşından büyük Leviogulları,k soy kütüğünde kayıt­ lıydı. 18 Soy kütüğüne kayıtlı olanların bütün küçük çocuk­ larına, karılarına, oğullarına ve kızlarına, tüm cemaate pay veriliyordu, çünkü güveni­ lirlik gerektiren" özel görevlerin­ de kendilerini kutsal şeyler için a^ndırmısla'dı.m 19 Ayrıca şe­ hirlerinin çevresindeki otlaklar­ da n yaşayan Harun ° soyundan kâhinlere de pay veriliyordu. Kâ­ hin olan her erkeğe ve Leviogullarından soy kütüğüne kayıt­ lı olanların tümüne pay vermek üzere, her şehirde isimleriyle se­ çilmiş erkekler vardı.



616



Sanherib’in Yahuda’yı istilası



Tanrı'ya sunulan gönüllü a bağış­ BÖLÜM31 lardan sorumluydu. Yehova'ya a Sy29:39 Tkr12:6 sunulan bagışlannb ve en kutsal Tkr16:10 Sy18:8 şeylerinc dağıtımını yapıyordu. bc Le2:10 Le7:1 15 Eden, Minyamin, Yeşua, Se­ c Y“21:19 maya, Amarya ve Sekanya adlı d 1Ta9:22 1Ta24:1 kimiler, kâhinlerin yaladıkları şe­ ef 1Ta25:8 hirlerde^ Kore'nin emrinde, gü­ g 1Ta9:1 h Sy3:15 venilirlik gerektirend bu özel gö­ ı Sy17:3 1Ta24:4 revi yerine getiriyorlar, bölüklere i 1Ta23:6 ayrılmışe kardeşlerine, büyük kü­ j Sy4:3 Sy8:24 çük hepsinef eşit şekilde dağı­ 1Ta23:24 tım yapıyorlardı. 16 Soy kütü- k 1Ta24:30 l 1Ta9:22 güneg kayıtlı üç yaşından büyük 2Ta31:15 2Ta29:15 erkeklerdenh başka, bölüklerine m n Le25:34 Sy35:2 göre sorumluluklarını yerine ge­ Y“21:13 tirmek üzere hergün düzenli ola­ o 1Ta24:1 2Kr20:3 rak Yehova'nın evine gelip hiz­ o O z 12:2 met edenlere de pay veriyorlardı. p Tkr 12:28 1Se2:10 r Oz28:20 Elç24:16 s 2Ta29:35 s Tkr32:46 Me 1:2



2. SUtun a Tkr4:29 b Tkr6:5 Tkr10:12 1Kr8:61 c Tkr29:9 Yş1:8



BÖLÜM32 c 2Ta31:20 d İş8:4 e 2Kr18:7 2Kr 18:13 İş36:1 f 2Ta 19:5 g Lu9:51 h 1Ta28:1 Oz20:18 ı 2Kr20:20 İş22:9 i 2Ta30:14 j 2Ta25:23 k 2Ta26:9 l Yr39:4 m 2Sa5:9 20 Hizkiya Yahuda'nın her 1Kr9:24 1Kr11:27 yerinde böyle yaptı; Tanrısı Ye­ 2Kr 12:20 hova'nın önünde, iyi° ve dogru P n 2Ta23:10 o 2Sa1:21 olanı yapıp s a d a k a ti davran­ o 2Ta 17:14 maya devam etti. 21 Tanrı'nın p Ne8:1 r 2Ta30:22 evindeki hizmetlerde,“ kanun “ İş40:2



ve emirleri uygulama konusun­ da, Tanrısına yonelmeka amacıy­ la banlattığı her işte canı gönül­ den1’ çalıştı ve başarılı oldu.c Q Q



Hizkiya'nın sadakatleç yaptığtı bütün bu işlerden sonra, Asur kralıd Sanheribe ge­ lip Yahuda'yı istila etmeye başla­ dı. Surlu şehirleref saldırıp onları ele geçirmek niyetiyle karşılarına ordugâh kurdu.



32



2 Hizkiya, Sanherib'in Yeruşalim'le savaşmak için oraya yö­ neldiğini görünce, 3 yöneti­ cileri ve yiğitleriyle birlikteh şehrin dışındaki su kaynakları­ nı kapatmaya karar verdi;ı onlar da bu konuda ona yardım etti. 4 Böylece birçok kişi toplandı. "Neden Asur kralları gelip bu ka­ dar bol su bulsun?" diyerek bütun pınarları ve ulkenin ortasın­ dan akan ırmagi kapattılar. 5 Sonra Hizkiya cesaretini toplayarak surların butun ha­ rap kısımlarını1yeniden yaptı ve üzerlerine kulelerk dikti. Dış ta­ rafa başka bir sü' 1 daha yaptırdı ve Davut Sehrindeki Millo'yu*m onardı. Ayrıca çok sayıda mızrakn ve kalkan° hazırladı. 6 Halkın başına komutanlar° atayarak on­ ları şehir kapısının açıldığı meydandap topladı ve şu yüreklendi­ rici sözleri söyledi: 7 "Çesur ve güçlü olun.“ Asur kralı“ ve ya­ nındaki o kalabalık yuzundent korkupu dehşete kapılmayın,u çünkü bizimle olanlar onunla olanlardan çoktur. 8 OnunyasTkr 31:6; Y“ 1:6; 1Ta 28:10; s 2Kr 18:30; t 2Kr 6:16; İ“ 51:12; u 2Kr 19:6; 2Ta 20:15; Mt 10:28; UTkr 31:8. 2Ta



3 2 :5 * S ö z cü k



a n la m ıy la ,



" H ö y ü k ."



M u h t e m e le n k a le b e n z e r i b i r y a p ı.



617



Melek Asur ordusunu yok eder



nında ancak insan gücü var;a fa­ kat bizim yanımızda bize yardım edecekb ve bizim için savaşacak olan Tanrımız Yehova var."c Yahuda kralı Hizkiya'nın bu sözle­ ri üzerine halk güç buldu.ç 9 Sonra Asur kralı Sanherib,d tüm imparatorluk ordusuyla bir­ likte8 Lakiş'teyken,f Yahuda kralı Hizkiya'ya ve Yeruşalim'deki Yahudalılara adamlarıyla şu haberi gönderdi: 10 "Asur kralı Sanherib diyor ki,g Yeruşalim böyle kuşatma al­ tındayken neye güvenip sakin sa­ kin oturuyo'sunuz?h 11 'Tan­ rımız Yehova bizi Asur kralının elinden kurtaracak'ı diye Hizkiyai sizi kandırıp' aç susuz ölüme terk ediyor. 12 O'nun bütün yüksek yerlerinik ve sunaklarınıl ortadan kaldırıp Yahuda ve Yeruşalim'e, 'Hepiniz tek bir sunakm önünde eğilecekn ve orada kur­ ban dumanı sunacaksınız'° diyen Hizkiya değil mi? 13 Benim ve atalarımın, bütün ülkelerin halklarına neler yaptığımızı bil­ miyor musunuz?oi O milletlerin tanrıları,p ülkelerini benim elim­ den kurtarabildi mi? 14 Atala­ rımın yok ettiği bütün o millet­ lerin tanrılarından hanğisi kendi halkını elimden kurtarabildi ki, Tanrınız sizi elimden kurtarabilsin?r 15 Hizkiya'nın sizi aldat­ masına, böyle gözünüzü boyamasınas izin vermeyin; ona inanmayın. Çünkü hiçbir mille­ tin ya da krallığın tanrısı, halkı­ nı benim elimden ve atalarımın elinden kurtarabilmiş değildir. Tanrınız sizi benim elimden nasil kurtarsın!"s 16 Sanherib'in hizmetkârları



BOLUM32 a Yr17:5 1Yh4:4 b Sy14:9 Tkr20:1 2Ta13:12 ç Tkr20:4 Yş 10:42 2Ta20:15 Ro8:31 ç 2Ta20:20 Lu22:32 d 2Kr18:17 e İs36:2 f İs37:8 g 2Kr 18:19 h Me39:1 İs36:4 ı 2Kr18:30 2K'19:10 Me50:15 i 2K'18:27 36:12 j 2K'18:29 k 2K' 18:4 l 2K'18:22 2Ta31:1 İs36:7 m Çk27:1 1K' 7:48 2Ta4:1 n Tkr12:13 o Le1:13 o 2Kr15:29 2Kr17:5 2K'19:11 İş 10:14 37:12 p 2Kr18:33 2K'19:18 Me 115:8 İs44:8 r Çk14:3 Çk15:9 Me 71:11 İş42:8 s 2K' 18:29 2K'19:10 36:18 s Çk5:2 Tkr32:27 Da3:15 2. Sutun a Me 73:9 b 37:29 Vh 13:6 ç 2K'19:14 Ne6:5 ç 2K'19:12 d 2Kr17:6 e Ne6:9 f 2K'18:26 36:11 g 2K'18:28 36:13 h Tk'4:28 2K'19:18 Me 135:15 İs2:8 Ho8:6 ı Me 76:2 Me 132:13 i Me 10:13 j 2K'19:14



2 . T A R İ H L E R 3 2 :9 -2 3 Yehova Tanrı ve kulu Hizkiya aleyhinde daha birçok şey söylediler.a 17 Sanherib, İsrail'in Tanrısı Yehova'ya hakaret etmekb ve O'nu suçlamak için mektuplar yazıpc şöyle dedi: "Diğer memle­ ketlerin tanrılarıç nasıl halkları­ nı benim elimden kurtaramadıysadHizkiya'nın Tanrısı da halkını elimden kurtaramaz." 18 Sehri ele geçirmek amacıyla, Yeruşalim surları üzerindeki hal­ kı korkutup“ yıldırmak için Yahudi dilindef bağırıyorla'dı.s 19 Yeryüzündeki halkların in­ san eliyle yapılmışhtanrıları aley­ hinde nasıl konuşuyorlarsa, Yeruşalim'in Tanrısı1 aleyhinde de öyle konuştular^ 20 Kral Hiz­ kiya' ve Amotsk oğlu İ^ayal peyğambermise durmadan dua ediyor,n yardım için göklere feryat ediyordu.'’ 21 Sonunda Yehova bir me­ lek gönderipoAsur kralının ordugâhındap bulunan bütün cesur yiğitleri,' önderleri ve komutan­ ları yok etti. Böylece kral utanç içinde memleketine döndü. Tanrısının evine gittiği bir gün, kendi oğulları onu kılıçla öldürdüler.s 22 Böylece Yehova Hizkiya'yı ve Yeruşalim halkını Asur kralı Sanherib'in^ ve diğer düş­ manlarının elinden kurtarıp her taraftan rahatlık verdi.t 23 Yeruşalim'e gelen birçok kişi Yeho­ va'ya hediyeler“ ve Yahuda kralı Hizkiya'ya değerli mallar getirdi.“ O günden sonra Hizkiya bütün milletlerin gözünde yüceldi.v k 2K' 19:20; l Is 37:2; m 2Kr 19:2; n 2K' 19:15; Flp 4:6; o 2Ta 14:11; Me 50:15; o 2Sa 24:16; p 2K' 19:35; r Me 76:5; s 2K' 19:37; İş 37:38; s Me 18:48; 11Kr 8:56; u 2Sa 8:11; Ez' 7:15; Me 68:29; u 1K' 4:21; 2Ta 17:5; v 1Sa 2:7; 1Ta 29:25.



2 . T A R İ H L E R 3 2 :2 4 - 3 3 :7 2 4 O s ıra la rd a H iz k iy a ö lü m ­ cü l b ir h a s ta lığ a y a k a la n d ı3 v e Y e h o v a 'y a y a lv a rm a y a b a ş la d ı.b T a n r ı d a o n u n la k o n u ş tu c v e o n a b i r iş a re tç v erd i. 2 5 N e v a r ki H iz k iy a g ö rd ü ğ ü iy iliğ in d e ğ e ri­ n i b i l m e d i ,d ç ü n k ü y ü r e ğ i k ib i r l e n m i ş t i .e B u y ü z d e n T a n r ı ona, Y a h u d a 'y a ve Y e ru ş a l i m 'e ö fk e le n d i.f 2 6 F a k a t H iz ­ k iy a y ü r e ğ in d e k i k ib r i k ırd ı; o v e Y e ru ş a lim h a lk ı a lç a k g ö n ü l­ lü lü k g ö s te rd ik B ö y le c e H iz k iy a ' n ın d ö n e m in d e Y e h o v a 'n ın ö fk e ­ s in i g ö r m e d ile r .h 2 7 H iz k iy a b ü y ü k z e n g in lik v e itib a r a s a h ip old u/ g ü m ü ş , a l­ tın / d e ğ erli ta ş la r,1p e le s e n k y a g ı,k k a lk a n la r 1 v e b ü t ü n g ü z e l e ş ­ y a l a r a iç in a m b a r la r y a p tırd ı. 2 8 T a h ıl, y e n i ş a r a p n v e z e y ­ t in y a ğ ı k o y m a k i ç i n a m b a r la ­ rı,° ç e ş itli h a y v a n la r iç in a h ır la ­ rı,° s ü r ü le r i iç in d e a ğ ılla rı v ard ı. 2 9 S e h ir le r in ş a e tti, ç o k sa y ı­ d a s ıg ır p v e k o y u n sü rü sü e d in ­ d i; T a n r ı o n a p e k ç o k m a l v e rd i.“ 3 0 G i h o n “ s u la n n ın t y u k a rı k ay ­ n a ğ ın ı k a p a ta ra k u s u y u n y ö n ü n ü b a tıy a ç e v ir e n v e D a v u t S e h r in e u d o ğ ru a k ıta n H iz k iy a 'y d ı. H iz k i­ y a y a p tığ ı h e r işte b a ş a r ılı o ld u .v 3 1 B a b ily y ö n e tic ile r in in s ö z c ü ­ le r i m e m le k e tte g ö r ü le n iş a re t7 h a k k ın d a b ilg i a lm a k ü z e re o n a g e ld ik le r in d e ,a T a n r ı o n u sın a y ıp b y ü r e ğ in d e k i h e r ş e y i g ö r ­ m e k iç in o n u y a ln ız bıraktı.'? 3 2 H iz k iy a 'n ın y a p tığ ı d iğ er işler,d v e fa lı d a v ra n ış la rı,e A m o ts o ğ lu İş a y a f p e y g a m b e rin a k ta r­ d ığ ı g ö r ü n tü d e , Y a h u d a v e İsra il K r a lla r ın ın K ita b ın d a g y a ­ z ılıd ır. 3 3 H iz k iy a u y u y u p a ta ­ la r ın a k a tıld ı;h o n u D a v u to g u lla -



6 18



K ral Manasse’nin kötülükleri BÖLÜM32 a 2Kr20:1 İ“38:1 b Me5:2 İ^38:2 Flp4:6 c 2Kr20:5 İş38:4 c 2Kr20:9 2Ta32:31 İş38:8 İş38:22 d Me 116:12 e Oz8:13 Oz 16:18 Oz29:23 Ga6:3 1Pe5:5 f Oz15:25 g 2Ta33:12 2Ta34:27 Yr26:19 h 2Kr20:19 ı 2Ta 1:12 2Ta9:27 2Ta 17:5 i 1Kr10:14 j 1Kr10:2 k 1Kr10:10 l 1Kr 10:17 m 1Kr9:19 n 2Ta26:10 o 2Ta8:6 o 1Kr4:26 p 1Ta27:29 r Ey1:3 s Tkr8:18 1Ta29:12 2Ta25:9 Oz 10:22 s 1Kr 1:33 1Kr 1:45 t İş22:9 İş22:11 u 2Ta32:4 u 2Sa5:9 v Yş1:8 Me 1:3 y Ba10:10 Ba11:9 z 2Kr20:8 İş38:8 a 2Kr20:12 İş39:1 b Ba22:1 Tkr8:16 Me 7:9 c Tkr8:2 Me 139:23 c Hk16:20 1Ko 10:13 d 2Kr20:20 e 2Ta31:20 2Ta31:21 f İş 1:1 g 2Ta 16:11 h 1Kr 1:21 2. Sutun a 1Kr11:43 b Ba50:10 Tkr34:8 c 1Ta3:13



r ın ın m e z a r la rın a ç ık a n y a m a c a g ö m d ü le r .a O ld ü g ü n d e tü m Ya­ h u d a v e Y e ru ş a lim h a lk ı o n u say­ g ıy la a n d ı.b V e y e r in e o ğ lu M a n a s s e c k ral o ld u . Q Q



M a n a s s e ç k ral o ld u ğ u n d a



3



o n ik i y a şın d a y d ı, Y eru şa-



3



lim 'd e e lli b e ş y ıl s a lta n a t sü rd ü .'1 2 Y e h o v a 'n ı n önü nden



İ s r a ilo g u lla r ı



kovduğu



m ille tle rin '



ig r e n ç f iş le r in e u y a ra k Y e h o v a ' n ın g ö z ü n d e k ö tü o la n ı y a p tı.g 3 B ab ası



H i z k iy a 'n ın



y ık tıg ıh



y ü k s e k y e r le r iı y e n id e n y a p tı, Baa lle r e i s u n a k la r 1 k u rd u v e k u tsal d ir e k le rk d ik ti. T ü m g ö k le r o rd u ­ s u 1 ö n ü n d e e g ilip m o n la r a k u l­ lu k e tm e y e b a ş la d ı.n



4 V e Y e­



h o v a 'n ın e v in d e s u n a k la r° y a p tı; Y e h o v a o e v h a k k ın d a " İ s m im i Y e ru ş a lim 'd e d e v irle r b o y u ta ş ı­ y a c a k "° d e m iş ti.



5 Y e h o v a 'n ın



e v in in ik i a v lu s u n d a p tü m g ö k ­ le r



ok I u s u '



iç in s u n a k la r y a p tı.“



6 K e n d i o ğ u lla r ın ı H in n o m o g lu V a d is in d e “ a te şte y a k t ı,* t b ü y ü ­ c ü lü k y a p tı,u fa lc ılık la 11 v e sih irl e v u ğ ra ştı, m e d y u m la r,y b ilic ile r z a ta d ı. Y e h o v a 'n ın g ö z ü n d e k ö tü o la n b ir ç o k şey y a p a ra k O 'n u ö fk e le n d ird i.a 7 A y rıca y a p tığ ı o y m a p u t u b T a n r ı'n ın e v in e k o y d u ;c o y sa T a n ­ rı o e v h a k k ın d a D a v u t'a v e o ğ lu S ü le y m a n 'a ş ö y le d e m iş ti: " B u BÖLÜM 33 c Mt 1:10; d 2Kr 21:1; e 2Kr 21:2; f Tkr 18:9; 2Ta 28:3; g 2Kr 16:2; h 2Kr 18:22; 2Ta 32:12; ı 2Kr 18:4; i Hk 2:11; 2Ta 28:2; j 1Kr 16:32; 1Kr 18:26; k Tkr 16:21; 1Kr 14:23; Yr 17:2; l 2Kr23:5; Ey31:26; m Tkr4:19; 2Kr 17:16; n 2Kr 21:3; o 2Kr 16:10; 2Ta 34:4; o Tkr 12:11; 2Kr 21:4; 2Ta 6:6; p 1Kr 6:36; 1Kr 7:12; r Tkr 17:3; 2Kr 23:5; Yr 8:2; s 2Kr 21:5; s Y“ 15:8; 2Kr 23:10; 12Kr 16:3; 2Ta 28:3; u Le 19:26; u Tkr 18:10; v 2Kr 9:22; y Le 20:6; z Tkr 18:11; a 2Kr 21:6; b 2Kr 21:7; c 2Kr 23:6. 2Ta



3 3 :6 * S ö z cü k



g e ç ir d i"



a n la m ıy la ,



'ate“ten



619



Manasse alçakgOnulluluk gOsterir



ev ve tüm İsrail kabileleri için­ den seçtiğim“ Yeruşalim, ismimib devirler boyunca taşıyacak.ç 8 İsrail, kulum Musa eliyleç kendisine verdiğim tüm emirle­ re/ kanun,e kuralf ve hükümlering tümüne uymaya dikkat ederse, atalarına ve'diğimh top­ raklardan1onu bir daha çıkarma­ yacağım." 9 Manasse iYahuda' yı ve Yeruşalim halkını ayartarak' Yehova'nın önlerinden yok etti­ ği milletlerden1“ daha kötü şeyler yapmalarına yol açtı.! 10 Yehova Manasse ve hal­ kıyla birçok kez konuştu, ama dinlem ediler.m 11 Sonunda Yehova onların üzerine Asur kralınınn ordu komutanlarını gönderdi;o Manasse'yi bir kaya kovuğundao ele geçirdiler. Onu iki tunç prangaya vuruppBabil'e gö­ türdüler. 12 Manasse sıkıntıya düşünce' atalarının Tanrısı Yehova'nın önünde büyük bir al­ çakgönüllülük gösterdi ve Tan­ rısından lütuf dilemeyes başladı. 13 Tanrı'ya durmadan dua edi­ yordu; O da yalvarışlarını kabul ettit ve onun lütuf dileğini duy­ du. Onu Yeruşalim'e, krallığına ğeri ğetirdi.u Ve Manasse, Yehova'nın gerçek Tanrı olduğunu an­ ladı.“ 14 Bundan sonra Davut Sehriv için bir dışy sur yaptı; sur va­ dideki Gihon'unzbatısına doğru, Balık Kapısına“ kadar uzanıyor­ du. Suru Ofel'inbetrafını dolana­ cak şekilde ve çok yüksek yaptı. Bundan başka, Yahuda'nın tüm surlu şehirlerine ordu komutan­ ları yerleştirdik 15 Bütün ya­ bancı ilahları ve yaptığı putuç Yehova'nın evinden kaldırdı;d



BÖLÜM33 a Me132:14 b 2K'23:27 ç 2Ta7:16 ç Le10:11 d Tk'4:40 e Tk'4:44 f Tk'6:1 g Tk' 11:1 Tkr12:1 h 1Ta17:9 ı 2Sa 7:10 i 2K'21:16 j 1K'14:16 Vz9:18 k Le18:24 Tkr2:21 Ys24:8 l 2K'21:11 m 2Ta36:16 Öz29:1 Zk1:4 Elc 7:51 n Ne9:32 o Tk'28:36 o 1Sa13:6 p Ey36:8 Me 107:10 r Le26:40 Tkr4:30 s 2Ta32:26 Lu18:14 1Pe5:6 •sMe50:15 t 1Ta5:20 Ezr8:23 u İş 1:18 u Tkr29:6 Me9:16 Da4:25 v 2Sa5:9 y 2Ta32:5 z 2Ta32:30 a Ne3:3 b 2Ta27:3 ç 2Ta11:11 2Ta11:12 ç 2K'21:7 2Ta33:7 ¡[^30:22 d İs2:18 He18:21 Ho 14:3 Mt3:8 2. Sutun a 2Kr21:4 2Kr21:5 b 2Ta29:18 ç Le3:1 ç Le7:12 d 2Ta14:4 e 2Ta32:12 f 2Ta33:12 g 1Sa9:9 Iİ¡ş29:10 h 1Kr15:31 ı 2Ta33:12 (Öz15:8 i 2Ta33:13 1Yh 1:9 j 2Kr21:2 k 2Kr21:9 l 2Ta33:12



2 . T A R İ H L E R 3 3 :8 -2 3



Yehova'nın evinin bulunduğu dağda ve Yeruşalim'de inşa et­ miş olduğu bütün sunakları“ kal­ dırdı, hepsini şehir dışına attırdı. 16 Ayrıca Yehova'nın sunağını hazırladıb ve üzerinde paylaşma kurbanlarıc ve şükran kurban­ ları^ sunmaya başladı. Yahuda halkına, İsrail'in Tanrısı Yehova'ya kulluk etmelerini söyledi.d 17 Ne var ki, halk yüksek yerler­ de kurban sunmaya devam ediyo'du;e ancak bunu Tanrıları Yehova'ya sunuyorlardı. 18 Manasse'nin yaptığı diğer işler, Tanrısına duası,f İsrail'in Tanrısı Yehova adına onunla ko­ nuşan görenlerim sözleri, hepsi İsrail krallarının işlerini anlatan kayıtlarda bulunur.h 19 Onun duası,1 yakarışınai aldığı karşılık, işlediği bütün günahlar,' sada­ katsizliği,1“ alçakgönüllülük gös­ termeden önce! nerelerde yüksek yerlerminşa ettiği, nerelerde kut­ sal direkler/ oyma putlar diktiği,° görenlerinin sözlerinde kayıtlı­ dır. 20 Sonra Manasse uyu­ yup atalarına katıldı;O onu ken­ di evinde gömdüler.pYerine oğlu Amon' kral oldu. 21 Amons kral olduğunda yir­ mi iki yaşındaydı, Yeruşalim'de iki yıl saltanat sü'dü.s 22 Ba­ bası Manasse ğibit Yehova'nın gözünde kötü olanı yaptı;“ baba­ sının“ yaptığı bütün oyma putlarav kurban kestiy ve on­ lara kulluk etti.z 23 Yehova' nın önünde babası Manasse gibi“ alçakgönüllülük göstermedi;b m 2Kr 21:3; n 2Kr 21:7; o 2Ta 33:7; o 2Kr 21:18; p 2Ta 21:20; 2Ta 28:27; r 1Ta 3:14; s Mt 1:10; s 2Kr 21:19; 12Kr 21:20; 2Ta 33:2; He 20:18; u 1Kr 16:19; 2Ta 22:4; u 2K' 21:7; 2Ta 33:7; v Çk 20:4; Tk' 7:5; y İs44:15;z 2K'17:41; İs44:17; a 2Ta33:12; b 2Ta36:12; Yr 8:12.



2 . T A R İ H L E R 3 3 :2 4 - 3 4 :1 4



K ral Amon ölür. Yoşiya kral olur



Amon suçlarını daha da artırdı.“ 24 Sonunda Amon'un hizmet­ kârları düzen kurupb onu kendi evinde öldürdüler.“ 25 Fakat memleket halkı« Kral Amon'ad düzen kuranların hepsini“ öldür­ dü;1 sonra da yerine oğlu Yosiya' yığ kral yaptılar.



BÖLÜM33 a 2Ta28:22 Yr 7:26 2Ti3:13 b 1Kr 15:27 2Ta24:25 2Ta25:27 c 2Kr21:23 Me55:23 C2Ta36:1 d 2Kr21:24 e 2Ta25:3 f Ba9:6 Sy35:31 g 2Kr21:26



Q / l Yosiyah kral olduğunda 3 4 sekizı yasındaydı, Yerusalim'de otuz bir yıl saltanat sürdü.i 2 Yosiya Yehova'nın gö­ zünde doğru olanı yaptıi ve atası Davut'un izinden gitti,ksağa sola sapmadı.l 3 Krallığının sekizinci yılın­ da, henüz çok gençken,m ata­ sı Davut'un Tanrısına yöneldi.n Krallığının on ikinci yılında ise Yahuda ve Yerusalim'i yüksek yerlerden,'’ kutsal direklerden,« oyma putlardanp ve dökme hey­ kellerden temizlemeye banladı.' 4 Onun ğözetiminde Baals su­ naklarını yıktılar.^ Ve kral, üzer­ lerindeki buhurdanlar/ kırıp par­ çaladı; kutsal direkleri,u oyma putları“ ve dökme heykelleri par­ çalayıp un ufak etti.v Sonra toz­ larını bir zamanlar onlara kur­ ban sunanların mezarları üzerine serpti.y 5 Kâhinlerin kemikle­ rini2 kendi sunakları üzerinde yaktı." Böylece Yahuda ve Yerusa­ lim'i temizledi. 6 Ayrıca Naftali'ye kadar Manasse,b Efraim,« Simeon şehirle­ rinde ve çevrelerindeki harap yerlerde, 7 sunakları,'’ kutsal direklerid ve oyma putları" par­ çalayıp un ufak etti.f Tüm İsra­ il topraklarındaki buhurdanlara kırıp parçaladı, sonra da Yerusalim'e döndü.



BÖLÜM34 h 1Kr 13:2 Tsf 1:1 Mt 1:10 ı 2Ta24:1 i 2Kr22:1 j 2Kr 18:3 k 1Kr 11:38 l 2Kr22:2 m 1Ta22:5 Me 119:9 n 2Ta 15:2 o 2Ta33:17 0 2Kr23:14 p 2Ta33:22 r 2Kr23:4 s Hk2:11 2Ta33:3 S Le26:30 Tkr 7:5 t 2Ta 14:5 u 2Kr23:4 ü Hk18:18 v Çk32:20 Tkr9:21 y 2Kr 10:25 2Kr23:6 z 1Kr 13:2 a 2Kr23:16 b 2Ta30:10 2Ta31:1 c 2Kr23:19 2Ta30:1 CTkr 12:3 2Kr23:12 d 2Kr23:4 e 2Kr17:41 2Ta33:19 f Tkr9:21 g 2Ta 14:5 2. Sütun a 2Kr22:3 b 2Kr22:12 c 2Kr22:5 C1Ta26:12 d 2Ta30:11 e 2Ta31:1 f 2Ta30:18 g 2Kr22:4 h 2Kr22:5 ı 2Kr22:6 1 2Kr16:14 2Ta28:24 2Ta33:4 2Ta33:7 2Ta33:22



620



8 Krallığının on sekizinçia yı­ lında memleketi ve mabedi te­ mizledikten sonra, Atsalya oğlu SafanTb ve şehrin yönetiçisi Maaseya'yı ve saray tarihlisi Yoahaz oğlu Yoah'ı, Tanrısı Yehova' nın evini onarmayaç ğönderdi. 9 Onlar da kapı bekçisi" Levioğullarının Manasse'den,dEfraim' deneve İsrail'in ğeri kalanından,f tüm Yahuda ile Benyamin'den ve Yerusalim halkından topla­ yarak Tanrı'nın evine ğetirdiği parayı ğötürüp baskahin Hilkiya'yağ teslim ettiler. 10 Parayı Yehova'nın evindeki islerin bası­ na atananlara verdiler;h Yehova' nın evinde çalısanlar da bunu, evi yenilemek ve onarmak üzere kullandılar. 11 Yontma taslar/ menteşelerin takılaçağı kereste­ ler satın almak ve Yahuda krallarınıni yıkılmaya terk ettiği yapı­ ları kirillerle onarmak için parayı zanaatçılara ve yapı ustalarına' verdiler. 12 Adamlar islerinde sadakat­ le“ çalısıyordu; onların basına isin ğözetimi için, Levi soyun­ dan, Merarioğullarındanl Yahat ile Obadya, Kohatoğullarındanm Zekeriya ile Mesullam atanmış­ tı. Her biri müzik aletleri11 çalmakta usta olan Levioğulları 13 yük tasıyanlarınobasındaydı­ lar ve çesitli islerde çalısan isçile­ rin ğözetiminden“ sorumluydu­ lar. LevioğullarındanP bazıları da yazman/ memur ve kapı ğörevlisis olarak çalıstı. 14 Yehova'nın evine ğetirilen j 2Kr 12:12; k 2Kr 12:15; Ne 7:2; Oz 28:20; 1Ko 4:2; l 1Ta 23:6; 1Ta 24:26; m 1Ta 9:32; 2Ta 20:19; n 1Ta 16:4; 1Ta 25:1; o 2Ta 2:10; o 2Ta 2:18; p 1Ta 23:3; r 1Ta 18:16; s 1Ta 9:17; 2Ta 8:14.



6 21



Kanun kitabı bulunur. Halka Ofke



BÖLÜM34 a 2K'22:4 b 2K'22:8 ç Le10:11 Le26:46 ç Tk'17:18 2Ta35:26 d Tk'31:24 Tk'31:26 e 2Kr22:10 f 2K'22:5 g Tk'31:24 Ys 1:8 h 2K'22:8 ı Tkr17:19 Me 119:46 i Me 119:120 j 2K'22:14 k 2K'25:22 Yr40:14 l 2K' 19:2 m 2K'22:9 n 2K'22:12 o Tk'31:24 Ys 1:8 o Yr42:2 p Çk18:15 1Sa9:9 1Kr22:7 r Le26:16 Tkr28:15 19 Kral kanundaki sozleri du­ s Tkr30:18 Tk'31:16 yar duymaz ğiysilerini yırttı.i Tk'32:15 20 Sonra Hilkiya'ya,' Safan oğlu İb 10:31 s 2K' 10:22 Ahikam'a,k Mika oğlu Abdon'a, Ne7:72 yazmanl Safan'am ve kralın hiz­ t 2K'22:14 u Çk15:20 metkârı Asaya'yan şöyle emretti: Hk4:4 Lu2:36 21 "Gidin, bulunan bu kitabıno Elc21:9



parayı“ oradan çıkarırlarken, kâ­ hin Hilkiya,b Musa eliylec verilmiş olan Yehova'nın kanunç kitabınıd buldu. 15 Hilkiya yazman Safan'a,e "Yehova' nın evinde kanun kitabını buldum" dedi. Ve Hilkiya kita­ bı Safan'a verdi. 16 Sonra Sa­ fan kitabı krala götürüp şunları söyledi: "Hizmetkârların kendi­ lerine verilen bütün işleri ya­ pıyorlar. 17 Yehova'nın evin­ de biriken parayı alıp işin başına atananlara ve işçilere teslim ettiler."f 18 Yazman Safan krala ayrıca "Kâhin Hilkiya bana bir kitapg verdi"h dedi ve kralın önün­ de kitabı okumaya başladı.1



sözleri hakkında benim için,° İs­ rail ve Yahuda'da artakalan halk için Yehova'ya danışın.p Yehova' nın üzerimize yağdıracağı gazap' çok büyük; çünkü atalarımız Yehova'nın sozunu tutmadı ve bu kitapta yazılanları yerine ğetirmediler."s 22 Bunun uzerine, Hilkiya ile kralın gönderdiği kişiler, Harhas oğlu Tikva oğlu, giysi so­ rumlusu^ Sallum'un karısı Huldat peygambere“ gittiler. Hulda Yeruşalim'de, ikinci mahallede oturuyordu; ona olanları anlattı­ lar. 23 Kadın da onlara, "İsrail'in Tanrısı Yehova şunla­ rı söylüyor" dedi; "Sizi bana gön­ deren adama deyin ki, 24 Yehova şöyle diyor: 'Bu yere ve



2. Sutun a Y'35:17 b Ys23:16 2Kr21:12 ç Le26:16 Tkr28:15 Tkr30:18 Ys23:13 Da9:11 ç 2K'22:16 d Tkr28:20 2Ta24:20 e 2K' 23:5 2Ta28:3 f 2Kr22:17 g 1K' 14:9 2Kr21:3 h Tkr29:23 2Ta34:21 ı Y'4:4 Y' 7:20 He20:48 i Tkr28:15 2Ta34:19 j 2Kr22:18 k 2Ta32:26 l 2Kr22:19 m 2Ta34:19 n Me34:18 o 2Ta33:13 Me10:17 Me86:5



2 . T A R İ H L E R 3 4 :1 5 -3 0 burada yalayanların“ babına fe­ laket ğetiriyorum;b Yahuda kralı­ nın önünde okudukları kitapta yazılı olan bütün lanetlerc başla­ rına gelecek.ç 25 Çünkü Beni bıraktılar,d başka tanrılara kur­ ban dumanı sundulare ve el­ leriyle yaptıkları putlarlaf Beni öfkelendirdiler.s Bu yere gazabımıh yağdıracağım ve öfkem sönmeyecek.'1 26 Sizi Yehova' ya danışmaya gönderen Yahuda kralına gelince, ona şöyle diye­ ceksiniz: Duyduğun sözleri hak­ kında İsrail'in Tanrısı Yehova di­ yor ki,' 27 'Mademki bu yer ve burada yaşayanlar hakkında söy­ lediklerimi duyunca Tanrı'nın önünde alçakgönüllülük göster­ din/ evet, Benim önümde alçak­ gönüllü davrandın/ giysilerini yırtıp mönümde ağladın ve yüreğininn yumuşak olduğunu gös­ terdin, Ben de seni işittim'/ Yehova'nın sözü. 28 'Mezarına huzur içindeo gireceksin, seni atalarına kavuşturacağım. Bu ye­ rin ve halkının başına getirece­ ğim büyük felaketi sen görmeye­ ceksin.' "p Adamlar dönüp bu cevabı kra­ la bildirdiler. 29 Kral da haber gönderip Yahuda ve Yeruşalim'in bütün ihtiyarlarını yanına topla­ dı.' 30 Sonra kral tüm Yahuda erkeklerini, Yeruşalim'de yaşa­ yanları, kâhinleri/ Levioğullarını ve küçüğünden büyüğüne kadar tüm halkı yanına alıp Yehova' nın evinesçıktı. Yehova'nın evin­ de bulunant ahit kitabını halka yüksek sesle okumaya başladı.“ o M e37:37; p 1 K '21:29; 2 K ' 2 2 :2 0 ; İs 39:8; 1Pe 5:5; r 2Kr 2 3 :1 ; s 2Kr 2 3 :2 ; s 1K ' 6:1; 1Kr 8:1 0; t 2K ' 22:10; u 2Ta 17:9; Ne 8:3.



2 . T A R İ H L E R 3 4 :3 1 - 3 5 :1 2



Yoşiya’nın büyük Fısıh kutlam ası



31 Kral kendi yerinde durdua ve Yehova'nın yolunda yürüyeçeğine, O'nun emirlerine,b hatırlatmalarınaç ve kurallarınaç bütün yüreğiyle,d bütün çanıy­ la6 uyacağına ve bu kitapta yazı­ lı ahdin sözlerinif yerine ğetireceğineğ dair Yehova'nın önünde ahit yaptı.h 32 Ayrıça Yeruşalim ve Benyamin topraklarında bulunan herkesin ahit konusun­ daki tavrını ğöstermesini istedi. Böyleçe Yeruşalim halkı Tanrı' nın, atalarının Tanrısının ahdi­ ne uymaya basladır 33 O ğünden sonra Yoşiya İsrailoğullarına ait topraklardan iğrenç* putların hepsini kaldırdı.' İsrail'de bulu­ nan herkesin Tanrıları Yehova' ya kulluk etmesini sağladı. Onun döneminde halk atalarının Tan­ rısı Yehova'nın yolundan ayrılmadı.k



BÖLÜM34 a 2Kr23:3 b Tkr5:1 Tkr6:1 c Tkr4:45 1Kr2:3 CTkr 12:1 d Tkr6:5 Tkr10:12 e Tkr 11:13 f Tkr31:24 2Kr22:8 g Me119:106 h Ezr 10:3 ı 2Ta30:12 2Ta33:16 i 1Kr11:5 j 2Kr23:5 k Çk3:6



BÖLÜM35 l 2Kr23:21 m Çk12:11 Le23:5 Sy9:2 n Tkr16:1 o Sy9:3 Ys5:10 Ezr6:19 o Çk12:21 1Ko5:7 p 1Ta23:32 2Ta23:18 2Ta31:2 r Kl4:17 s ]Eller y a p tı.b 6 D e n iz i k ü rü to p rağ a çe v ird i;c İr m a k id in d e n y ü r ü y e re k g e çtile r.c V e biz o ra d a Ö 'n ü n la s e v in ç b ü ld ü k .d 7 Ö



k ü d re tiy le d e v ir le r b o y ü s a lta n a t sü rer.e G ö z le ri m ille tle r ü z e rin d e d ir.f B ü y ü zd e n , d ik b a llıla r b ü ­ y ü k le n m e s in i (S ela h )



Ö v g ü le rin iz i Ö 'n a iş ittirin .1 9 Ç ü n k ü c a n ım ız ı h a y a tta tü ta n Ö 'd ü r,i A y a k la rım ız ın k a y m a s ın a izin v e rm e z .1 1 0 B izi s ın a d ın e y T a n r ım ,k G ü m ü ş a rıtır g ib i a r ıttın .1 11 B izi a v c ın ın a ğ ın a d ü şü rd ü n ,m S ırtım ız a a ğ ır b ir y ü k v er­ d in . 1 2 Ö lü m lü in s a n ı te p e m iz e b in d ird in ,n A te ş le rd e n , s ü la r d a n g eçtik ,o V e s o n ra b izi ra h a ta erdird in .o 1 3 S e n in e v in e y a k ıla n s ü n ü la rla g e le c e ğ im / S a n a a d a d ığ ım ad ak ları y e ­ r in e g etirece ğ im / 1 4 D ü d a k la r ım d a n a d a k la rı,s



d o k ü le n



S ık ın tıd a y k en a ğ z ım d a n ç ı­ kanlarım l iş 48:10; Zk 13:9; Ml 3:3; 1Pe 1:7; m Ey 19:6; Ho 7:12; n Me 129:3; İş 51:23; o 1Se 3:3; o İş 43:2; Elc 14:22; p Sy 15:3; Me 100:4; r Me 22:25; Me56:12; Me 116:14; Vz 5:4; s Sy 30:2; Hk 11:35; s 2Sa 22:7.



M E Z M U R L A R 6 6 :1 5 - 6 8 :5



H alklar Seni yUceltsin ey Tanrım



1 5 Y a k ıla n s u n u o la ra k Ş a n a b e ­ sili h a y v a n la r,a



MEZM. 66 a 1Ta 16:1 b 2Şa6:13 ç Me34:11 Ml3:16 ç Me22:24 d Me30:8 Me34:3 e Me51:14 Me 126:2 f Ey27:9 Öz 15:29 (Öz28:9 İş; 1:15 Yhn9:31 Yk4:3 g Me6:9 Me34:6 Me65:2 Me 116:1 Ağ3:56 1Yh3:22 h İb 5:7 ı 2Şa 7:15 Me86:13



K u rb an e ttiğ im k o ç la rd a n tü t e n d u m a n ı s u n a c a ­ ğ ım . B o ğ a y la te k e le r v e re ç e ğ im .b (S ela h ) 1 6 G e lin T a n r ı'd a n d in le y in ,ç



k o r k a n la r ,



B e n im iç in n e le r y a p tığ ın ı a n la ta y ım .ç 1 7 A ğ zım ı a çıp Ö 'n a s e s le n d im ,d D ilim d e n d ö k ü le n ö vğ ü lerle Ö 'n u y ü c e lttim / 1 8 Y ü re ğ im d e n h a in lik ğ eçirsey d im , Y eh o v a b e n i işitm ez d i.f 1 9 Ö y s a T a n rı s e s im i iş itti;ğ D u a la rım a k u la k v erd i.h 2 0 T a n r ı'y a şü k ü rler o ls u n , d u a­ m ı ğ eri çe v irm e d i, V efalı s ev ğ isin i b e n d e n esirğ e m e d i.ı Başmüzisyene, telli sazlar için mezmur. Bir ilahi. T a n rı b iz e lü tfe d e ce k , n i6



7



m e tle r v e re çe k ,i B iz e y ü z ü n ü n ış ığ ın ı ğ österecek .i (S elah )



2 T a n rım , Ş e n in y o lu n y e ry ü ­ z ü n d e b ilin s in ,k K u r ta r ıc ı o ld u ğ u n u m ille tle r iş its in .1



tü m



3 H a lk la r Ş e n i y ü c e lts in e y T an rım ;m H a lk lar Ş en i h e p b ir ağ ız­ d a n y ü c e lts in .n 4 M ille tle r d e n n e ş e v e s e v in ç n id a la rı y ü k s e ls in / Ç ü n k ü Ş en h a lk la rı a d a le t­ le y a rğ ıla rsın / M ille tle r e y e ry ü z ü n d e re h ­ b e rlik e d ersin . (S ela h )



MEZM. 67 i Me28:9 2Ko13:14 Ef1:3 j Şy6:25 Me4:6 Me31:16 Me 119:135 (Öz16:15 k Es8:17 Me98:2 Ro10:18 Kl1:23 l Me66:1 Me98:2 Iİ¡ş49:6 Lu2:30 Elc28:28 Tit2:11 m Me 138:4 Me142:7 n Me44:8 o Tkr32:43 Iİ¡ş42:10 Ro15:10 o Me9:8 Me96:10 Me98:9 Ro2:5 2. Sutun a Me45:17 b Me 108:3 İş38:19 ç Le26:4 Me85:12 Iİ¡ş30:23 He34:27 ç Ba17:7 Me48:14 Yr31:1 d Öz 10:22 e Me22:27 Vh 15:4



774



5 H a lk la r Ş e n i y ü c e lts in e y T a n ­ rım / H alk lar Ş e n i h e p b ir ağ ız ­ d a n y ü c e lts in / 6 Y ery ü zü ü r ü n ü n ü esirğ e m ey e ç e k ;ç T an rı, b iz im T a n rım ız n i­ m e tle r v e r e c e k .ç 7 T a n rı b iz e n im e tle r v e re ce k / V e y e ry ü z ü n ü n d ö rt b u c a ­ ğ ın d a y a şa y a n la r Ö 'n d a n k o rk açak .e Başmüzisyene. Davut'un mezmuru, bir ilahi. / 'O



68



T a n rı k alk sın / d ü şm a n la rı d ağ ılsın / Ö 'n d a n n e f r e t e d e n le r ö n ü n d e n k a çs ın /



2 D u m a n n asıl d a ğ ılır ğ id erse, o n la r ı ö y le d a ğ ıtsın .1 M u m a te şte n a s ıl erirse/ K ö tü le r Ö 'n u n ö n ü n d e ö y le y o k o lu p ğitsin.i 3 D o ğ ru in s a n la r ise s e v in s in / T a n r ı'n ın ö n ü n d e m u tlu o l­ su n la r,1 V e n e ş e iç in d e co ş su n la r.m 4 T a n r ı'y a ila h ile r o k u y u n , is­ m in i m e z m u rla rla y ü ce ltin ;n Ç ö lle r a şa n b in ic iy e ezğ iler sö y le y in / Ö 'n u n is m i Y a h 'tır ,* 0 ö n ü n ­ d e s e v in ç te n co ş u n . 5 T a n rı k u tsal m e k â n ın d a / Y e tim le rin b a b a sı, d u lla rın h âk im id ir/ MEZM. 68 f Şy 10:35; Me 44:26; g Me 59:11; İş 33:3; h Tkr 7:10; Me 21:8; ı İş 9:18; Ho 13:3; i Me97:5; Mi 1:4; j Na 1:6; 2Şe 1:9; k Tkr 12:12; Me 32:11; Me 33:1; Flp 4:4; l Öz 11:10; m Me 43:4; n Me 67:4; İş 12:4; o Tkr 33:26; Me 18:10; Me 104:3; İş 19:1; o Çk 6:3; p İş 57:15; Elc 7:48; r Çk 22:22; Tkr 10:18; Me 10:14; Me 146:9. M e 6 8 :4 * "Y a h ", te tra g ra m m a to n 'u n (YHVH) ilk iki harfinden, Yehova adının kısaltılmış hali.



775



Kadınlar büyük ordu. Hediye insan



6 Tann kimsesizlere yuva verir;a Tutsakları kurtarır, refaha erdirir.b Dik başlıların mekanı ise çorak yerlerdir.c 7 Ey Tanrım, Sen halkına reh­ berlik ederken,ç Çolde önlerinden yürürken,d (Selah) 8 Senin önünde yeryüzü sarsıl­ dı,' Gökler yağmur olup aktı.f Tanrı'nın önünde, İsrail'in Tanrısının« önünde Sina Dağı sarsıldı.h 9 Sen yağmurlar yağdırdın, ey Tanrım/ Güçsüz düsen halkını canlandırdın.i 10 Halkın Senin çadırlarında! öturdu,k Sen önları iyiliğinle, maz­ lum için kurdun ey Tanrım.l 11 Söz Yehöva'dan gelir,m Müjdeyi duyuran kadınlar büyük bir ördudur.n 12 Orduların basındaki krallar kaçıyör; kaçıyörlar.° Evi bekleyen kadınlar ğanimeti paylasıyör.° 13 Siz örduğahın kül yığınları arasında yatarken, Orada bir güverçin durur, Kanatları gümüs kaplı, tüy­ leri yesil altından.p 14 Mutlak Güçün Sahibi, mem­ lekette kralları dağıtırken,r Tsalmön'das kar yağmaya banladı. 15 Basan dağları/ Tanrı'nın dağıdır,t



M E Z M . 68 a 1Sa2:5 M e 113:9 b İs 61:1 c T k r2 8 2 3 M e 107:34 C Çk 13:21 d H k5:5 e M e 114:4 M e114:7 İb 12:26 f H k5:4 g İs 45:3 h Çk 19:18 Tkr 5 2 4 ı M e 65:9 H e 3 4 :2 6 i Tkr 11:12 j Sy 10:34 k M e 15:1 l T k r26:5 Lu 1:53 m M e4 0 :3 n Çk 15:20 H k5:1 H k 11:34 1Sa 18:6 İs 40:9 El48:18 i Tkr5:29 B e n d e o n la r ı y ü r e k le r in in j Şy14:9 in a d ın a te slim e ttim ,ğ k Ams 1:8 l Me 18:45 K en d i b ild ik le ri y o ld a y ü r ü ­ Me66:3 m Tkr32:14 sü n le r d e d im .h Me147:14 A h n e o lu rd u h a lk ım b e n i Yo2:24 n Tkr32:13 d in le s e y d i!1 N e o lu rd u İsrail B e n im y o ­ lu m d a y ü r ü s e y d i!i



1 4 D ü ş m a n la rın a h e m e n b o y u n eğ d irird im ,i E lim in te rsiy le h a s ım la rın ı b o z g u n a u ğ ra tırd ım .k 1 5 Y e h o v a 'y a n e fr e t b e sley en le r, ğelip ay a k la rın a k ap an aça k ,l B u h a lle r i d e v irler b o y u süreçek. 1 6 H a lk ım e n iy i b u ğ d a y la * besl e n e ç e k ;m Ö n u k ay ad an ç ık a n b a lla n d o y u ra c a ğ ım ." Asaf'ın mezmuru.



82



K ud retli T a n rı,o m e ç lisin d e o y e r in i alıy or; İla h la r ara sın d a şu h ü k ­ m ü v e riy o r:p



D a h a n e k ad ar y arğ ıd a ad a­ letsiz lik y a p a ça k s ın ız ,r M e 8 1 :1 6 * Şözcük anlam ıyla, "buğda­ yın yağıyla"



792



Yargıda adaletsizlik. “İlahlarsınız”



9 Ö z a m a n ara n ız d a b aşk a ta n ­ rı o lm a z ,a



MEZM. 82 o Me 118:27 o Çk18:21 2Ta 19:6 p Çk18:22 Me82:6 Yhn 10:35 r Le19:15 Vz5:8 Mi3:2 2. Sutun a Tkr1:17 2Ta 19:7 Öz 18:5 b Tkr24:17 Zk7:10 ç Yr5:28 Yr 7:6 Yr22:3 ç Ey29:12 Öz24:11 d Ne5:8 e Me53:4 Mi 3:1 f (Öz4:19 1Yh2:11 g Me11:3 Me 75:3 Öz29:4 h Yhn 10:34 1Ko8:5 ı Yhn 10:35 i Ey21:32 Me49:12 He31:14 j Me146:3 k Me76:9 Me96:13



V e ta r a f tu tu p k ö tü le ri kayıra ç a k sın ız ?a (Sela h ) 3 D ü ş k ü n ü n v e y e tim in d av ası­ n a b a k ın ,b M a z lu m a v e fak ire a d a le tle d a v ra n ın .ç 4 D ü şk ü n ü , y o k s u lu s ık ın tıd a n k u r ta rın ,ç Ö n la r ı



k ö tü n ü n



e lin d e n



a lın ." d 5 F ak at o n la r b ilm e z d e n ğeliyor, a n la m ıy o rla r;e K a ra n lık ta ğ ezin ip d u ru y o rlar,f Y e ry ü z ü n ü n b ü tü n te m e lle ­ ri sarsılıy o r.ğ 6 " 'Şiz ila h la rs ın ız ' d e d im ,h 'Y ü c e le r Y ü c e s in in o ğ u lla rı­ sın ız h e p in iz .ı 7 F ak at in s a n la r g ib i ö le ce k s in iz ;i V e h e r h a n g i b ir ö n d e r g ib i y ere s e r ile c e k s in iz !' " j 8 K alk e y T a n rım , y ery ü z ü n ü y a rğ ıla ,k Ç ü n k ü b ü tü n m ille tle r in sa h ib i Ş e n s in .l Asaf'ınmmezmuru. İlahi. E y T a n rım , n e o lu r su s m a ;n N e o lu r su sk u n d u rm a k u d retli T a n rım , sessiz k a lm a .o 2 İş te d ü ş m a n la rın k ü k rü y o r,0 Ş a n a n e fr e t b e s le y e n le r dikle n iy o r.p 3 Ş e n in h a lk ın a k arşı g iz li h ile ­ le r fisıld aşıy o rlar,r Ş a n a s ığ ın a n la r iç in d ü z e n ­ le r k u ru y o rla r.s l Me 2:8; Vh 11:15; MEZM. 83 m 2Ta 20:14; Me 74:Üst; n Me 28:1; Me 35:22; Me 109:1; o Me50:1; o 2Kr 19:28; Me 2:1; Me 74:4; Elc 4:25; p Hk 8:28; İş 37:23; r Me 64:2; s Me 27:5.



793



M E Z M U R L A R 8 3 :4 - 8 4 :6



Tanrı’nın adı Yehova; evi ne güzel!



MEZM. 83 a Çk1:10 2Ta20:1 Es3:6 İsra il adı a rtık a n ılm a s ın " b b Yr 11:19 diyorlar. Yr31:36 c Me2:2 5 B ir b irle rin e d a n ışıp y ü re k te n İş 7:5 C2Sa10:6 b irle ş m iş le r,c İş 7:2 S a n a karşı b ir a n tla ş m a y ap ­ d 2Ta20:10 e 2Ta20:1 m ışla ra f 1Ta5:10 g Ba19:38 6 E d o m 'ü n ,d İsm a ilo g ü lla rın ın Yr49:2 ça d ırları; M o a b e v e H ace- h Çk15:14 Me60:8 ı Ams 1:9 rile r,f i 2Kr17:5 7 G eb a l, A m m o n g v e A m alek , j Ba19:37 Tkr2:9 V e F ilistiy e h ile b e ra b e r S ü r1 k Sy31:7 Hk8:10 h a lk ı. 9:4 İş 10:26 8 A sür da o n la r a katılm ış,* l Hk4:15 L û t'ü n o g ü lla r ın a * el v e r­ m Hk4:2 n Hk4:7 m işle r.1 (S ela h ) o 17:11 o 2Kr9:37 9 M id y a n 'a k v e S ise ra 'y a 1 y ap tıTsf1:17 p Hk7:25 İî 1" 1/ r Hk8:21 K iş o n V a d isin d e Y a b in 'e m s 2Ta20:11 s İş 17:13 y a p tığ ın ı“ o n la r a d a yap. t Me35:5 İş40:24 1 0 Ö n la r k i E n -d o r 'd a o y o k Mt3:12 u Yr46:23 ed ild i; Ml4:1 u Tkr32:22 T o p rağ a g ü b re o ld ü lar/ Me 104:32 Me144:5 1 1 S o y lü la rın ı Ö re b v e Z e eb g ib i Na1:6 v Me50:3 y a p ,p İş30:30 B e y le r in e Z e b a h v e T sa l- y Me11:6 m ü n n a 'y a y a p tığ ın ı y a p .r 2. Sutun 1 2 Ö n la r k i, " G e lin T a n r ı'n ın m e ­ a Me6:10 k â n ın ı s a h ip le n e lim " d e ­ Me35:26 b Tsf2:3 m işlerd ik c Me 109:29 CMe35:26 1 3 Ey T a n rım , rü zgâra k a p ılm ış d Me59:13 s a m a n c ö p ü n e ,s He5:13 e Çk6:3 D ö n e d ö n e s ü r ü k le n e n ç a ­ Me68:4 İş42:8 lıy a ç e v ir o n la r ı.t İş54:5 f Da4:25 1 4 Ö r m a n ı y a k a n ate ş g ib i,ü Zk4:14 D a ğ ları k a v ü ra n a le v g ib i,“ g Me92:8 Da4:17 1 5 K a sırg a n la ö n ü n e k a t,v F ır tın a n la d a r m a d a ğ ın e t MEZM. 84 h Me81:Ust h e p s in i.y ı Me27:4 Me43:3 Me46:4 Me 8 3 :8 * 6 ve 7. ayetlerde geçen Moabi Me42:1 lılar ve A m m onlülar kastediliyor. Me63:1 4 " G e lin o m ille ti y e ry ü z ü n d e n s ile lim ,a



1 6 Y ü z le rin i ü ta n ç la k a p la ,a V e in s a n la r S e n in is m in e y ö n e ls in e y Y e h o v a .b 1 7 U ta n ç ta n , k arg aşad a n başları h iç k ü r tü lm a s ın ,c Rezil ö ls ü n , m a h v o ls ü n la r.c 1 8 V e in s a n la r b ils in k i,d adı Yeh o v a o la n S e n ,e B ü tü n y e r y ü z ü f ü z e r in d e y a ln ız S en Y ü c e s in i Başmüzisyene. Gittithi^in. Körahögüllarmm mezmürü. Q



/ \



84



E y g ö k le r in h o v a,



h â k im i Ye-



S e n in y ü c e m a b e d in n e g ü z e ld ir!1 2 Y e h o v a 'n ın a v lü la rın ı ö z lü y o rü m , o ra d a o lm a y a c a n a tıy o rü m ,i Y ü reğ im le, tü m v a rlığ ım la , y aşay an T a n r ı'y a se v in ç le h a y k ırıy o rü m .1 3



S e n in y ü c e s ü n a ğ ın d a k ü şla r b ile e v b ü lm ü ş, K ır la n g ıç k e n d in e k ü rm ü ş,



yüva



Y av rü ların ı o ray a k o y m ü ş, Ey g ö k le r in h â k im i Y eho v a; K ralım , T a n rım ! 4



S e n in e v in d e o tü ra n la ra n e m ü tlü !k H iç d ü rm a d a n S e n i y ü ce ltirle r.l (Selah )



5 S e n d e g ü ç b ü la n in s a n a ,m E v in in y o lla rın a g ö n ü l v ere­ n e n e m ü tlü !“ 6 Ö n la r b a k a * ça lıla rıy la d ö lü k ü rak v a d id e n g eçe rk e n / j Me 9:1; 1Ti 4:10; k Me 23:6; Me 65:4; l 1Ta 25:7; Me 150:1; m Me 28:7; n Me 40:8; Yr 31:33; o 2Sa 5:24. M e 8 4 :6 * "Ağlamak" kökü nden gelen İbranice ifadenin harf çevirisidir.



M E Z M U R L A R 8 4 :7 - 8 5 :1 2



7



8



9



10



11



12



Q 8



2



3



AvlUlarında bir gUn; Tanrı kalkan



MEZM. 84 a İş30:20 v irirler; b 1Şa2:4 Ö n la r ı e ğ ite n ia ö v g ü le r k u ­ 2Şa22:40 Me 18:32 şatır. İ^40:29 Hb3:19 Y ü rü rk en g itg id e k u v v et b u ç Tkr16:16 Yr31:6 lu rlar,b Zk14:16 ç Me4:1 H er b iri Ş io n 'a , T a n r ı'n ın d Me17:1 e Ba15:1 h u z u ru n a çık a r.c f 1Şa2:10 Ey g ö k le r in h â k im i Y eh o v a g Me27:4 Me43:4 T a n rı, d u a m ı işit,ç Lu2:46 h Me 141:4 K ulak v e r b a n a e y Y a k u p 'u n ı Me26:8 i Me27:1 T a n rısı.d (S elah ) İs60:19 j Ba15:1 Ey T a n rım , k a lk a n ım ız , h a li­ Tkr33:29 m iz i g ö r,e 2Şa22:3 Me3:3 V e m e s ih in in y ü z ü n e b a k .f Me84:9 Me115:9 Ç ü n k ü Ş e n in a v lu la rın d a g e­ Me119:114 Me 144:2 ç e n b ir g ü n ü , b in g ü n e Öz2:7 k 2Ko3:18 d e ğ işm e m .s l Ey1:1 Me34:9 K ö tü lü k ça d ırla rın d a g ezin Me37:18 Yk 1:5 m e k te n s e ,h m Me146:5 T a n r ım ın e v in d e eş ik te d u r­ Yr17:7 m ay ı y e ğ le r im .1 MEZM. 85 Y e h o v a T a n rı g ü n eştir/ k a l­ n Le26:42 kandır/ Me77:7 Yo2:18 L ü tfed er v e o n u r v erir.k o Ezr2:1 Me14:7 Y eho v a, te m iz b ir y a ş a m sü ­ Me53:6 Yr30:18 re n le r d e n h iç b ir iy iliğ i Yr31:23 He39:25 e sirğ e m ez .l Yo3:1 Ey g ö k le r in h â k im i Y eho v a, o Me32:1 Yr50:20 Ş a n a g ü v e n e n in s a n a n e Mi 7:18 p Elc 13:39 m u tlu !m Ro4:7 Kl2:13 r Çk32:14 Başmüzisyen için. s Tkr 13:17 Korahogullarmm mezmuru. İş 12:1 K e n d i d iy a rın d a n h o ş n u t 2. Sutun 5 o ld u n , e y Y e h o v a ;n a Me27:1 Y a k u p 'u n tu tsa k ç o c u k la ­ Me80:3 b Me 78:38 rın ı ğ eri ğ etird in .o ç Me74:1 Me 79:5 H a lk ın ın s u ç u n u a ffe t tin ,0 Me80:4 ç Me 103:9 B ü tü n g ü n a h la rın ı ö rttü n .P d Ezr3:11 Yr33:11 (S ela h ) e İş57:15 ¡Şiddetli g a z a b ın ı d izg in led in / Hb3:2 f Me 109:26 Y akıcı ö fk e n i d in d ird in .s Ağ3:22 Ö ra y ı b ile su p ın a rla rın a ç e ­



7 94



4 B iz i y i n e e s k i g ü n le r im iz e d ö n d ü r, e y k u rta rıcı T an rım ız , a B iz e k ız g ın lığ ın g e ç s in . b 5 H id d e tin d e v ir le r c e c e k m i? ç



sü re­



Ö fk e n n e s ille r b o y u b itm e ­ y e c e k m i? ç 6 H a lk ın Ş e n d e s e v in ç b u ls u n d iy e, d B izi te k rar ç a n la n d ırm a y a ça k m ıs ın ? e 7 B iz e v efalı sev g in i g öster, ey Y e h o v a ,f B iz e k u rtu lu ş b ağ ışla . s 8 G e rç e k T an rı Y e h o v a 'n ın n e d e d iğ in i d in le y e c e ğ im , h Ç ü n k ü Ö , h a lk ın a v e v e fa ­ lı k u lla rın a b arış sö z le ri sö y le y e cek ;1 Y eter k i y in e k e n d ile rin e g ü v e n m e s in le r. i 9 M e m le k e tim iz ih tiş a m ın a ka­ v u ş s u n diye/ K e n d isin d e n k o rk a n la rı y a ­ k ın d a m u tla k a k u rta ra ça k . k 1 0 V efa v e s ad ak at* b u lu ş tu ,1 D o ğ r u lu k v e b arış ö p ü ş tu . m 11



Şad ak at y e ry ü z ü n d e filiz le n e ç e k ,n D o ğ r u lu k g ö k le rd e n b a k a ça k . o



1 2 Y e h o v a d a n im e tle r b a ğ ışla y a ­ c a k ,° V e to p ra ğ ım ız b o l ü r ü n vere çe k . p g Me 50:23; Me 119:41; h Hb 2:1; Zk9:10; İb 12:25; ı Me 29:11; İs 57:19; Elc 10:36; i Tkr 8:17; Me 78:7; Öz 30:9; j Zk2:5; k Me 119:155; İş 46:13; Elc 10:2; l Me 100:5; Mi 7:20; m Me 72:3; İş 32:17; n Me57:10; o İş 26:9; İş 45:8; o Me84:11; Yk 1:17; p Le26:4; Tkr 28:8; Me 67:6; İş 25:6; İş 30:23. M e 8 5 :1 0 * Ya da "hakikat." 11. ayet için de geçerli.



795



S e n in g ib is i yok; y olu nd a e ğ it



1 3 D o g rü lü k Ö 'n ü n ö n ü sıra y ü ­ rü y ece k / V e a d ım la rıy la b iz e y o l çizece k .b



8



2



3



4



5



6 7



8



9



10



Sen , y a ln ız S e n T a n r ıs ın .a a Me89:14 İş58:8 b Me 119:35



MEZM. 86 c Öz 15:29 CMe34:6 B a n a k ü la k v e r e y Y eho v a, İş66:2 d 1Sa2:9 6 ce v ap v er.c Me4:3 Me37:28 Ç ü n k ü m a z lü m v e y o k - e 2Ta16:9 İş26:3 s ü lü m .c f Me56:1 Me57:1 Ç a n ım ı g ö z e t e y T a n rım , b e n g Me25:5 v e fa lıy ım .d Me88:9 h Me51:12 S e n b e n im T a n rım s ın , San a ı Me62:8 Me 143:8 g ü v e n e n b ü k ü lü n ü k ü ri Me25:8 Me 145:9 ta r.e Lü18:19 j Ne9:17 B a n a lü tfe t ey Y e h o v a ,f İş55:7 Da9:9 Ç ü n k ü b ü tü n g ü n S a n a y aYo2:13 k a rıy o rü m .g Mi 7:18 k Me130:7 K ü lü n ü n c a n ın ı se v in d ir ey Ro10:13 l Me17:1 Y e h o v a,h m Me 130:2 Me 18:6 Ö n ü n d e t ü m b e n l iğ im l e n M e50:15 o Me66:19 d ü a e d iy o rü m .1 Me116:1 Ç ü n k ü S en iy isin e y Yehova,* o Çk15:11 Me89:6 ba ğ ışla m a y a h a z ır s ın ;1 Me96:5 İ^40:25 S a n a y a k a ra n la ra v efalı sev ­ Yr 10:6 Da3:29 g in i b o l b o l g ö s te rirs in .k 1Ko8:5 p Tkr3:24 D ü a m a k ü la k v e r e y Y e h o v a ;l Me33:4 Me 104:24 N e ö lü r y a lv a rışım ı d in le .m Me 111:7 Me22:31 S ık ın tılı g ü n ü m d e y a k a r d ı­ r İş 2:2 İŞ43:7 ğ ım S e n s in ,n Vh 15:4 s Zk14:9 V e S e n b a n a ce v ap v erirsin .° Vh 7:10 s Ro15:9 T a n rıla r ara sın d a S e n in g ib isi t Çk15:11 y o k , ey Y eh o v a/ Me72:18 Me77:14 S e n in k in e b e n z e r işler d e Da6:27 g örü lm em iştir.p 2. Sutun Y a ra ttığ ın tü m m ille tle r San a a Tkr6:4 g e le c e k ,r Tkr32:39 Me83:18 S e n in (ön ü n de e ğ ile c e k le r İş37:16 İş44:6 e y Y e h o v a ,s Mr 12:29 1Ko8:4 V e S e n in a d ın ı y ü c e lte c e k ­ Ef4:6 b 1Kr8:36 le r i Me27:11 Me 119:33 Ç ü n k ü S e n b ü y ü k sü n , h a rik a Me 143:8 işler y ap arsın / İş54:13 Davüt'ündüası.



M E Z M U R L A R 85:13-86:17 11 B e n i K en d i y o lü n d a e ğ it e y Yeh o v a .b S e n in h a k ik a t y o lü n d a y ü rü y e y im .c Y ü re ğ im i ta m kıl k i a d ın d a n k o rk a y ım .c 1 2 E y T a n r ım Y eho v a, tü m y ü re­ ğ im le S a n a ş ü k re d e rim / S e n in a d ın ı d e v irler b o y ü y ü c e ltirim . 1 3 Ç ü n k ü b a n a b ü y ü k v efa g öste rd in ,e Ve c a n ım ı ö lü le r d iy a rın ın d e rin lik le rin d e n k ü rta rd ın .f 1 4 K ü sta h la r b a n a k arşı a y a k la n ­ dı e y T a n rım / Z o rb a la r g ü r ü h ü k aste tti,h



c a n ım a



Ve h iç b ir i S a n a a ld ırm ıy o r.1 1 5 F akat S en e y Y eho v a, m e rh a ­ m e tli v e lü tü fk â rsın / Ç a b ü k ö fk e le n m e z s in ,1 v e ­ fa lı s e v g in i, s a d a k a tin i b o l b o l g ö s te rirs in / 1 6 H a lim e b a k da lü tfe t,1 B ü k ü lü n a g ü ç v er,m N e ö lü r h iz m e tç in in o ğ lü n ü k ü rta r.n 1 7 İy iliğ in in b e n im le ö ld ü ğ ü n ü göster, B e n d e n n e fr e t e d e n le r g ö r­ s ü n d e ü ta n s ın / Ç ü n k ü e y Y eh o v a, y a rd ım ­ c ım S e n s in , b e n i te se lli e d e rsin / c Yş 24:14; 1Sa 12:24; Me 43:3; İş 38:3; Ml 2:6; Yhn 8:32; 2Yh 4; c Vz 12:13; Yr 32:39; d Mt 22:37; e Lü 1:58; f Ey 33:28; Me 56:13; Me 116:8; g 2Sa 15:12; Me 54:3; h 2Sa 16:20; Mt 26:4; ı Me 10:4; He 8:12; i Çk 34:6; Sy 14:18; Yo 2:13; Yün 4:2; j Ne9:17; Me 103:8; Na 1:3; k Me 31:5; Me 130:7; Me 145:8; Yo 2:13; l Me25:16; Me69:16; m Me 28:7; n Me 116:16; o Me 71:13; İş 41:11; o Me 40:1; Me 71:21.



M E Z M U R L A R 8 7 :1 - 8 8 :1 0 Korahoğullarmmmezmuru. İlahi. Q W 8 7



Ö n ü n te m e li k u tsal d ağ lar ü z e rin d e d ir. a



2 Y eh o v a Ş io n 'u n k a p ıla rın ı/ Y a k u p 'u n b ü tü n ça d ırla rın ­ d a n ç o k sev er. ç 3 Ey g erçek T a n r ı'n ın şe h ri, s e n ­ d e n h e p ö v g ü y le söz e d erler. ç (Selah ) 4



" B e n i ta n ıy a n la r ara sın d a Rah a b 'ı * d v e B a b il'i e a n a ­ ca ğ ım ; F ilistiy e , f Ş u r v e Kuş h a k ­ kın d a, 'B u o ra d a d o ğ d u ' s d iy ec e­ k im ."



5 Ş io n 'd a n soz ed erken , " B u v e şu d a o şe h ird e d oğd u " h d e n e çe k . V e Y u ç ele r Y u ç e s i ı o n u pek iş tire c e k . i 6 Y eh o v a h a lk la rı k ay d ed erk e n , ! "B u o ra d a d o ğ d u " k d iy e b il­ d irece k . (S elah ) 7 İla h ic ile r v e h a la y çe k e n le r de o ra d a o la ç a k ; l V e " B u tu n p ın a rla rım sen d e " md iy eçek ler. Korahoğullarının mezmuru. İlahi. Karşılıklı söylenmek üzere, başmüzisyene. Mahalat* için. Ezrahoğlu Heman'ınnMaskili.*



88



E y Y eh o v a, b u k u lu n u k u r­ ta r a n T a n r ım , o G u n d u z u n Ş a n a y ak ard ım , o G e ç e le y in de, Ş e n in o n u n d e d in m e d i fery a d ım . p



Me 8 7 : 4 * Mu htem elen Mı s ı r . 88:Üst.* 53. Mezmurun başındaki dip­ not açıklamasına bakın. Üst.* 32. Mez­ murun başındaki dipnot açıklamasına bakın.



796



Sion’da doğanlar. OlUmden korU MEZM. 87 a Me48:1 b Me 78:68 Me132:13 ç Şy24:5 ç Me48:2 Iİ¡ş60:14 d Me89:10 ¡¡^30:7 51:9 e İş 13:1 f Me83:7 g 2Şa 12:24 Ga4:31 h İİ^54:1 İş54:13 ı Me83:18 i Ro8:31 j Me22:30 Lu10:20 k Me87:4 Ga4:29 l 1Ta 15:16 Me68:25 Me 150:4 m Me46:4 MEZM. 88 n 1Kr4:31 1Ta2:6 o Ba49:18 Me27:9 Me51:14 Me68:19 İş 12:2 Lu1:47 0 Me86:3 p Me22:2 2. Sütun a 1Kr8:30 Me79:11 b Me 141:1 ç Me71:20 ç Me 107:18 İş38:10 d Ey33:22 Me 143:7 e Me31:12 f İş 14:9 g He32:18 h Me10:11 ı Me 143:3 1 Me90:7 Me102:10 j Me42:7 k Ey19:13 Ey19:19 Me31:11 Me142:4 Lu23:49 l Mt27:22 Yhn 15:23 m Ağ3:7 n Ey17:7 Me38:10 Me42:3 Ag3:49 o Me55:17 Me86:3 o 1Kr8:54 2Ta6:13 Me 143:6



2 D u a m Ş e n in k a tın a erişsin / Y ak arışım a k u la k v er.b 3 Çünkü c a n ım d o y d u ,ç



f e la k e te



H a y a tım ö lü le r d iy a r ın ın e ş iğ in e v ard ı.ç 4 Ö lü m ç u k u ru n a in e n le r a ra ­ s ın d a sa y ıld ım ;d G ü c ü tü k e n m iş y iğ id e d ö n ­ d ü m .6 5 Ö lu le r ara sın d a ra h a ta ere n le r ğ ib i,f K a tle d ilip m ezard a y a ta n la r ğ ib iy im ;ğ Ö n la r ki a rtık h a tır ın a ğ elm e z ler, Y ard ım e lin i o n la r d a n çe k ­ m iş s in / 6 Şen



b e n i çu k u ru n so k tu n ,



d ib in e



D ip siz d e rin lik le re , k a ra n ­ lık la ra g ö m d ü n .1 7 Ö fk e n o m u z la rım a çö k tü / B u tu n o k o ç a d a lğ a la rın b e n i ezip geçti.i (S ela h ) 8 T a n ıd ık la rım ı b e n d e n u zak la ş tırd ın ;k Ö n l a r ın g ö z ü n d e b iri o ld u m .l



iğ r e n ç



K ısılıp k a ld ım , ö te y e g eçem iy o r u m .m 9 Ç e k tiğ im ıs tıra p ta n g ö z ü m ü n feri s o n d u .n G u n b o y u y a k a rd ım Ş a n a e y Y e h o v a;o Ş a n a a ç tım e lle rim i/ 1 0 H a rik a la rın ı o lu le r e m i ğ o ste receksin ?P Ö lu m u n tu tsak ları m ı kalk a ça k ,r Şeni y ü c e lt m e k (S elah )



iç in ? s



p Me 6 :5 ; r Ey 14:14; s Me 30:9; Me 115:17; İş 38:18.



7 97



S a d a k a tin h e la k y e r in d e b il­ d irilir m i? a 1 2 H a rik a la rın k a ra n lık la rd a ,b D o g r ü lü g ü n ü n ü tü la n la r d iy a rın d a b ilin ir m i? c 1 3 Ey Y eh o v a, y a rd ım iç in fery a­ d ım S an ad ır,c S a b a h la rı S e n i d ü a m la karşıla r ım .d 1 4 N e d e n b e n i te rk e ttin e y Yeh o v a ?e N e d e n b e n d e n y ü z çev ird in ? f 15 B en



m a z lü m ü m ,



ç o c ü k lü -



ğü m d an b eri e s ig in d e y im ,g



ö lü m ü n



V e S e n d e n g e le n o n c a d e h ­ şeti ç e k tim .h 1 6 Y a k ıcı ö fk e n ş im ş e k le r g ib i ü z e rim d e n g e ç ti,1



MEZM. 88 a Ey26:6 Vz3:20 b Ey10:21 Me 143:3 c Me31:12 Vz2:16 Vz8:10 Vz9:5 CMe5:3 Me46:1 d Me55:17 Me119:147 e Me43:2 f Ey13:24 Me13:1 g Ey17:1 h Ey6:4 ı Me102:10 i İş53:8 j Me22:16 Me69:2 k Ey19:13 Me31:11 Me38:11 Me88:8 l Me142:4 MEZM. 89 m 1Kr4:31 1Ta2:6 n Me86:12 Me106:1 o Me 119:90 o 1Ta16:41 Ne1:5 İ^54:10



D e h ş e tli iş le rin b e n i sessiz­ liğ e göm dü.* 1 7 T a şk ın sü la r g ib i e tra fım ı küşa ttıla r g ü n b o y ü ,1 V e h e p b ird e n çe v re m i sar­ dılar. 1 8 D o s tü m ü , y a k ın ım ı d a b e n ­ d e n ü z a k la ştırd ın ;k T ek



t a n ıd ığ ım



k a r a n lık



k a ld ı.l Ezrahoglü Etan'ınmMaskili.* Q Q



89



E y Y e h o v a ! S e n in v e fa lı iş le rin i d e v irler b o y ü ila h ile rle ö v e c e ğ im .11 N e sille r b o y ü a ğ z ım sa­ d a k a tin i b ild ire c e k .o



2



M E Z M U R L A R 8 8 :1 1 - 8 9 :1 0



Vefalı sevgini ilahilerle Överim



1 1 V efalı s ev g in m ezard a d ü yü rü lü r m ü ,



"V efa lı sev g in d e v irler b o y ü s ilin m e z " iö d e d im ,



Me 89:Ü st.* 32. M ezm ürün başındaki dipnot açıklamasına bakın.



2. Sutun a Me 119:89 İb6:18 b 2Sa 7:8 1Kr8:16 İş42:1 Lü1:32 c Me132:11 Yr30:9 He34:23 Ho3:5 Yhn 7:42 Elç2:30 C2Sa 7:12 1Ta17:11 Vh22:16 d 2Sa 7:13 Lü1:33 İb 1:8 e Me19:1 Me50:6 Me97:6 f Çk15:11 Me40:5 Me71:19 Me86:8 Me113:5 g Ey38:7 Me29:1 h Me76:7 İş6:2 ı He1:23 Da7:10 i 1Sa2:2 Me84:12



"S a d a k a tin i d e g ö k le rd e p e ­ k iş tirirs in ." 11 3



S en d e d in ki, " S e ç tiğ im külü m la b ir a h it y a p tım ;b K ü lü m D a v ü t'a y e m in ettim :c



4



S e n in so y ü n ü d e v irler b o y ü s ü rd ü re ce ğ im ,c T a h tın ı n e s ille r b o y ü p ek iş­ tir e c e ğ im ." 11 (Sela h )



5 G ö k le r S e n in h a r ik a la r ın ı ö v e r e y Y e h o v a ,e Evet, k ü tsa lla r c e m a a ti sad a­ k a tin i y ü ce ltir. 6 G ö k le r d e Y e h o v a g ib i k im v a r?f T a n r ı o ğ ü lla r ı* a ra s ın d a k im Y e h o v a 'y a b e n z e r?g 7 E tra fın d a k i k ü tsa lla r to p lü lü g ü n d a T a n rı d e rin saygı ü y a n d ırır,h Ç e v re s in e to p la n a n la r ara­ s ın d a Ö y ü c e v e d e h şe tli­ d ir.1 8 Ey g ö k le r in h â k im i Y eh o v a T a n rı,i Ey Yah, k im S e n in g ib i küvv e tli? 1 S a d a k a tin m ış .k



çev ren i



k ü ş a t-



9 Y ü k sele n d e n iz ü z e rin d e sal­ ta n a t s ü re rsin ,1 K ab aran d alg aları S e n d in d irirs in .m 1 0 S e n R a h a b 'ı* n b ir c e s e t g ib i ezip g e ctin ,° K o lü n ü n g ü c ü y le d ü ş m a n ­ la rın ı d ag ıttın .° j Me 24:8; İş 40:26; Yr 32:17; k Tkr 32:4; l Ey 38:8; Me 107:29; Yr 31:35; Na 1:4; m Me 65:7; Me 107:29; n Çk 14:26; Me87:4; İş 30:7; İş 51:9; o Çk 15:4; o Çk 3:20; Tkr 4:34; Lü 1:51. M e 8 9 :6 * Ya da "m elekler" 1 0 * M ühtem elen M ısır'a veya Firavüna atfeder.



M E Z M U R L A R 8 9 :1 1 -3 0



MEZM. 89 a 1Ta29:11 b 1Ko 10:26 Y e ry ü zü n ü v e ü z e rin d e k i ç ç Me24:1 Me50:12 h e r şey i Ş e n k u rd u n . ç ç Ba1:1 1 2 K uzeyi v e g ü n e y i Ş en v a r et- d Ey26:7 e Yş 19:22 tin , d Hk4:6 f Tkr3:8 T a b o r e v e H e r m o n f s e v in ç ­ Yş12:1 g Me65:12 le y ü c e ltir Ş e n in a d ın ı. s h Çk6:6 Tkr4:34 1 3 Ş e n in k o lu n g ü çlü d ü r, h ı Çk13:3 Tkr6:21 E lin k u d re tli, ı 1Pe5:6 Şağ e lin y ü ce lerd ed ir. i i Me44:3 j Tkr32:4 1 4 D o ğ r u lu k v e a d a le t ta h tın ın Me5:4 Me 71:19 te m e lid ir ; ! Me97:2 Me 145:17 V efalı sev ğ i v e s ad ak at h ep Öz 16:12 Vh 15:3 ö n ü n d e d u ru r. k k Çk34:6 1 5 N e m u tlu s e v in ç b a ğ ırışla rın a Ne9:17 Yr9:24 k a tıla n h a lk a ! l l Şy10:10 Şy23:21 Y ü z ü n ü n ış ığ ın d a y ü r ü r o n ­ Me98:6 m İş2:5 lar, e y Y e h o v a. m n Me33:21 1 6 Ş e n in a d ın g ü n b o y u o n la r ın Me44:8 o Me 71:15 se v in çid ir, n o Me28:7 p 1Şa2:10 D o ğ r u lu ğ u n la co şarlar/ Me75:10 Me92:10 1 7 Ç ü n k ü Ş e n o n la r ın k u v v eti­ Me132:17 n in ta c ıs ın / r Me47:9 s 2Kr 19:22 Ş e n in lü tfü n b a ş ım ız ı* d ik Me2:6 s Şy12:6 tu ta r. p 2Şa 7:4 t 1Şa18:14 1 8 K a lk a n ım ız Y e h o v a 'n ın , r İş9:6 K ra lım ız İ s r a il 'in K u tsa lı- u 2Şa 7:8 1Kr 11:34 n ın d ır. s İb 2:17 ü 1Ta 17:7 19 Şen o zam an, Elc 13:22 V efalı k u lla rın la b ir g ö r ü n ­ v 1Şa16:13 61:1 tü d e k o n u ştu n / Elc 10:38 "B ir y iğ id e y a rd ım e t t i m " d e ­ d in , "H a lk a ra s ın d a n s e ç tiğ im b ir in i y ü k s e lttim . u 2 0 K u lu m D a v u t'u b u ld u m , “ Ö n u k u tsal y a ğ ım la m esh e tt im , v M e 8 9 :1 7 * Şözcük anlamıyla "boynuz"; güc ve itibarı simgeler. 24. ayet için de geçerli.



798



Mesih ‘Sen benim Babam sın’ der



1 1 G ö k le r Ş e n in d ir/ y e r d e Şen in ,b



2. Sutun a 2Şa 7:9 Me80:17 42:1 b Me 18:32 ç 2Şa 7:13 1Ta 17:9 Mt4:11 ç 2Şa 17:10 d 2Şa3:1 2Şa 7:9 2Şa22:41 e Me21:8 Me110:1 Lu19:27 Yhn15:24



21 Şağ e lim o n u ay a k ta tu ta ca k / K o lu m d a g ü çle n d ire ce k / 2 2 D ü ş m a n o n u h a ra c a k ese m e y e ç e k ,ç K ö tü lü k ço cu k la rı o n a ez i­ y e t ed e m e y e ce k / 2 3 Ö n ü n ö n ü n d e d ü ş m a n la rın ı p a ra m p a rça e ttim ,d Ö n a n e fr e t b e s le y e n le ri h ep b o z g u n a u ğ ra ttım / 2 4 Ş a d a k a tim ,



v e fa lı



s e v g im



o n u n la ,f B e n im a d ım d a n ö tü rü b aşı d ik d u ru r.ğ 2 5 Ö n u n e lin i d e n iz le re ,h Şağ e lin i ır m a k la r ü z e rin e k o y d u m .1 2 6 'Ş e n b e n im B a b a m s ın 'i d iy e s e s le n ir B an a, 'T a n r ım ,! k u rta rıçı k a y a m !'k 2 7 B e n d e o n u ilk o ğ lu m y a p a ca ­ ğ ım ,1 Y e ry ü zü n d ek i k ra lla rın e n y ü c e s i k ıla c a ğ ım .m 2 8 D ev irle r b o y u v e fa m ı o n d a n e s ir g e m e y e c e ğ im ,“ V e o n u n la a h d im h iç b o z u lm a y a ça k .o 2 9 Ö n u n s o y u n u so n s u z a d ek sü rd ü rece ğ im / T a h tı d a g ö k le r g ib i u z u n ö m ü rlü o la c a k / 3 0 E ğ er o ğ u lla rı K a n u n u m u b ıra ­ kır/ H ü k ü m le r im in g ö s te rd iğ i y o ld a n ay rılırlarsa,s f 2Şa 7:15; 1Ta 17:13; Me 61:7; Elc 13:34; g 1Şa2:1; Yhn 17:6; h Me 72:8; ı 1Kr 4:21; Me 80:11; i 1Ta 22:10; Mt 26:39; j Yhn 20:17; k 2Şa22:47; Me 18:2; Lu23:46; l 1Şa 10:1; Me2:7; Kl 1:18; İb 1:5; m Şy24:7; 1Ti 6:15; Vh 1:5; Vh 19:16; n Elc 13:34; o 2Şa 23:5; Me 89:34; Lu 22:29; o İş9:7; Yr 33:17; p İb 1:8; r 2Şa 7:14; Me 119:53; Yr 9:13; s İs 33:22.



7 99



32



33



34



35



36



37



38



39



40



41



42



M E Z M U R L A R 8 9 :3 1 -5 2



Davut ahdi. Ölümden kurtulan yok MEZM. 89 a 2Sa 7:14 E m ir le rim e ü y m azlarsa, 1Kr 11:31 Öz 13:24 S ü ç la r ın ın k a r ş ılığ ın ı d e g b Çk32:34 n e k le ,a 1Kr 11:14 İb 12:6 K a b a h a t le r in in k a r ş ılığ ın ı c 2Sa 7:15 1Kr11:32 d ay ak la v e r e c e g im .b 1Kr11:36 F a k a t v e fa lı s e v g im i o n d a n C 1Sa 15:29 İb6:18 a y ır m a m ,c d Le26:44 Yr 14:21 S a d a k a tim i b o ş a ç ık a r ­ Yr33:21 m am ^ e Ml 3:6 Yk 1:17 A h d im i c ig n e m e m ,d f Me 110:4 Ams4:2 A ğ z ım d an çık a n sö zü degişİb6:17 tir m e m .e g Sy23:19 1Sa15:29 K ü tsa llıg ım ü s tü n e b ir kez y e ­ Me132:11 Tit1:2 m in e t tim ,f h 2Sa 7:16 Me72:17 D a v ü t'a y a la n s ö y le m e m .g İş 11:1 Ö n ü n soy ü d e v irler b o y ü süYr23:5 Zk6:13 re ce k ,h Yün 12:34 Vh22:16 T a h tı ö n ü m d e g ü n e ş g ib i ı Yr33:21 p a rlay acak .1 Da7:14 Lü1:33 Ay g ib i d ü racak , i 1Ta28:9 Me44:9 G ö k y ü z ü n d e k i sad ık şa h it Me60:1 j 2Sa24:12 g ib i, d e v irler b o y ü y e r in ­ Zk13:7 d e k a la c a k ." (S elah ) k Me74:7 Ağ5:16 F akat S en , m e s ih in i re d d e ttin , He21:26 h o r gördün,* l Me80:12 m 2Ta12:4 Ö n a karşı h id d e tle n d in .1 Yr52:14 A^2:2 K ü lü n la y a p tığ ın a h d e s ır t ç e ­ n Me44:10 Yr50:17 v ird in , o Tkr28:37 Ö n ü n ta c ın ı y ere çalıp kirNe5:9 o Tkr28:25 le t tin .k p Ağ1:7 Ağ2:17 Taş d ü varlı a ğ ılla rın ı y ık tın ,1 Yhn 16:20 H isa rlarım h a ra b e y e çev ird in .m 2. Sütun Y o ld a n g elip g e ç e n o n ü yag- a 2Ta25:8 b Yş 7:4 m a la d ı,n c 1Kr 12:16 A^4:2 K o m ş ü la r ın a y ü z k a ra s ı CHe21:26 d Me44:15 o ld ü .° İ:ş53:3 D ü ş m a n ın sağ e lin i te p e s in e He21:25 e Me 13:1 b in d ird in ,° f Me78:63 Me 79:5 B ü tü n d ü ş m a n la rın ı sev in İş30:27 d ird in .p Yr23:29



3 1 Y asalarım ı çiğ n erlerse ,



43



Ö n ü n k ılıc ın ı d a k e n d is in e d ü ş m a n e t tin ,a Sav aşı k a z a n s ın d iy e o n a d e stek o lm a d ın .b



4 4 Ö n ü n p a rıltısın ı s ö n d ü rd ü n ,c T a h tın ı y ere c a ld ın .c 45



G e n ç lik g ü n le r in i k ısa lttın , Ö nü



ü tan ca



b o ğ d ü n .d



(S elah ) 4 6 Ey Y ehova, d ah a n e kadar y ü z çe v ir e c e k s in ? S o n sü z a d e k m i? e Ö fk e n d a h a n e k ad ar a lev a le v y a n a c a k ? f 4 7 Ö m r ü m n e k ad ar kısa, h a tırla .g B ü n c a in s a n o g lü n ü b o ş ü n a m ı y a ra ttın ? h 4 8 Yaşayıp d a ö lü m ü g ö r m e y e n ,1 Ö lü le r d iy a rın ın e lin d e n ca ­ n ın ı k ü r ta ra n y iğ it v a r m ı? i (S ela h ) 4 9 Ey Y eho v a, n e r e d e esk i v efa lı iş le rin ? S en k i D a v ü t'a sa d a k a tin üs­ tü n e y e m in e tm iş tin .1 5 0 H atırla e y Y eho v a, k ü lla rın ın ü ğ rad ıg ı h a k a re ti,k H a lk la r ın



e t t iğ i



h a k a r e ti



n a s ıl b a ğ r ım a g ö m d ü ­ ğ ü m ü ,1 51 Ey Y eh o v a, d ü ş m a n la r ın n a sıl h a k a re t e tti,m M e s ih in in ay ak iz le rin e n asil h a k a re t y ağd ırd ı, h atırla .n 5 2 Y e h o v a 'y a d e v irler b o y ü şükro lsü n . A m in , a m in !° g Ey 7:7; Me 39:5; Me 119:84; h Ey 14:1; Me 144:4; Vz 11:8; ı Ey 30:23; Me 49:9; Vz 3:19; Vz 9:5; İb 11:5; i Me 49:15; Ek 2:27; j 2Sa 7:15; Me 132:11; İş 55:3; Ek 2:30; k Me 44:13; Me 74:22; İb 11:26; l Ro 15:3; m Me 79:10; n 2Sa 16:7; Mt 12:24; Mt 26:65; Yhn 8:48; o Ne 9:5; Me 41:13; Me 72:18.



M E Z M U R L A R 9 0 :1 -1 7



Ezelden ebede Tanrı. OmUr 70-80 yıl



800



DÖRDÜNCÜ KİTAP (Mezmur 90-106) Tanrı adamı Musa'nın duası.a



MEZM. 90 a Tkr33:1 b Me89:1 N e sille r b o y u n ç a b m e s ­ ç Tkr33:27 Me91:1 k e n im iz Ş e n o ld u n .ç Vh21:3 ç Ba1:1 2 Ş e n d ü n y a y ı,ç y e r y ü z ü n ü ,d Me146:6 b u y u k e m e k le rle v a r e t­ d 1Şa2:8 1Ta 16:30 Me89:11 m ed en , Yr10:12 e Öz8:26 D a ğ la r d o ğ m a d a n çok f Me93:2 o n ç e T a n rı'y d ın , ¡[^40:28 İş45:22 V e e z e ld e n e b e d e k ad ar da Yr10:10 Hb 1:12 T a n r ıs ın .f 1Ti1:17 Vh 1:8 3 "E y in s a n o ğ u lla rı, to p rağ a d o ­ Vh 15:3 n u n '^ der, g Ba3:19 Me 104:29 Ö lü m lü in s a n ı to p ra ğ a Me146:4 Vz12:7 d o n d u r u rs u n .h h Vz3:20 ı 2Pe3:8 4 Ş e n in g ö z ü n d e b in y ıl, g eçip i Lu12:38 j Ey9:25 ğ id e n ğ u n ğ ib i,ı Ey27:21 k Yhn 11:11 B ir ğ e ç e n o b e ti* ğ ib id ir.i Elc 7:60 5 Ö n la r ı s ilip s ü p ü r d ü n , b ir 1Ko15:20 2Pe 3:4 ru y a ğ ib i y o k o ld u la r;k l Me 103:15 40:6 Ş a b a h le y in b ite n y eşil o t ¡¡ş51:12 1Pe 1:24 m is a li.l m Ey14:2 n Me92:7 6 Ş a b a h ç iç e k açar, serp ilir,m Yk 1:11 A k şam ise solar, k u ru y u p o Şy17:12 Tkr32:22 ğ id erler.n o Ro2:8 p Le26:39 7 B iz d e ö fk e n in şid d e tiy le b itip Me50:21 Yr16:17 tu k e n d ik ,o r Me 19:12 Öz24:12 G a z a b ın d a n ö tü rü d e h şe te İb 4:13 s Me 78:33 dü stu k .° s Me39:5 8 Ş u a la rım ızı ö n ü n e dizdin,p



1 0 Ö m r ü m ü z a n c a k y e tm iş y ıl sü rer,a



2. Sutun a 2Şa5:4 b 2Şa19:35 Lu2:37 ç Vz12:3 ç Ey14:10 Me 78:39 Lu12:20 Yk4:14 d Tkr29:23 Hb3:12 e İş33:14 Lu12:5 f Tkr32:29 Me39:4 g Me51:6 h Me6:4 ı Me89:46



G ö rk e m in d e o ğ u lla rı ü z e­ rin d e p a rla sın .o



E y Y ehov a,



Y ü z ü n ü n ışığ ıy la g izli işleri­ m izi o rta y a se rd in .r 9 B ü tü n g ü n le rim iz Ş e n in ö f ­ k e n le e r id i,s Y ılla rım ız b ir fısıltı ğ ib i ğeç ip ğ itti.ş Me 90:4* Muhtemelen, bir nöbet günbatımından gündoğumuna kadar gecen sürenin üçte birlik bölümüydü; mevsi­ me bağlı olarak değişmekle birlikte yak­ laşık dört saatti.



E n s a ğ lık lı h a lim iz le b ile se k se n y ıl;b Ö d a s ık ın tı v e k ed erle d o lu d u r.ç Y ılla r ç a b u c a k geçer, biz d e u ç u p g id eriz .ç 11



Ş e n in ö fk e n in ş id d e tin i, gaza­ b ın ı k im b ilir?d H ak e ttiğ in k ork u d a o k a ­ d ar b ü y ü k tü r.e



1 2 G ü n le r im iz i ö y le d e ğ e rle n d ir­ m e y i* b iz e ö ğ re t k i,f H ik m e tli b ir y ü re k ed in e lim ,ğ 1 3 N e o lu r d ö n ey Y e h o v a !h Bu d a h a n e k ad ar sü re ce k ?1 K u lla r ın ın h a lin e b a k d a a ç ı.i 1 4 B izi sa b a h le y in v e fa lı s ev ğ in le d o y u r k i,! Ş e v in ç le h a y k ıra lım , ö m r ü ­ m ü z b o y u n c a n e ş e li o la lım .k 15 B ize s ık ın tı ç e k tird iğ in g ü n le r k adar,l F e la k e tle g e ç e n y ılla rım ız k ad ar se v in d ir b iz i.m 1 6 Ö y le ki, y a p tık la rın ı k u lla rın ğ o r s u n ,n



1 7 V e T a n rım ız Y e h o v a 'n ın lu tfu * u z e rim iz d e n a y rılm a s ın ,o i Çk 32:14; Tkr 13:17; Tkr 32:36; Me 135:14; Ams 7:3; j Me 36:7; Me 51:1; Me 63:3; Me 85:7; k Me 86:4; Me 149:2; Flp 4:4; l Me 30:5; Me 126:5; Mt 5:4; Yhn 16:20; mTkr 2:14; n Me 44:1; o Şy 14:31; Yş 23:14; o Me 27:4. M e 9 0 :1 2 * Şözcük anlam ıyla, "saym a­ yı" 1 7 * Şözcük anlamıyla, "güzelliği" ya da "hoşluğu"



MIKA 7:17-NAHUM 1:10



A r ta k a la n b a ğ ış la n ır



olacak. 17 Yılanlar gibi toprak yalayacaklar;“ topraktaki sürün­ genler gibi kovüklarından telasla cıkacaklar.bYehova Tanrı'ya titre­ yerek gelecekler, O'ndan korka­ caklar.'^ 18 Tanrılar arasında Senin gibi kim var?c Sen ki halkından artakalanınd kabahatini affeder­ sin, sücünü bagıslarsın.e Çünkü Sen sonsüza dek öfkeli kalmaz­ sın, vefalı sevgiden ho^lamrsın.f



BÖ LÜM 7 a Me 72:9 Is 49:23 b Me 18:45 c Yş 2:9 Y r3 3 :9 c Çk 15:11 M e3 5 :1 0



1200



19 Bize yine merhamet gosterirsin;a süclarımıza boyün eg^dirirsin.b Ve bütün günahlarımızı de­ nizin derinliklerine atarsın.c 20 Eski günlerden bü yana ata­ larımıza ettiğin yem ini tütarak,c Yaküp'a sadakatini, İbrahim 'e ve­ falı sevgini gösterirsin.



İş 40:18 d Y r2 3 :3 Yo 2:3 2 Ro 9:27 Vh 12:17



e Çk 3 4 :7 ; Ne 9:17; Me 65:3; M e 8 6 :5 ; İş 1:18; İş 44:22; Yr 50 :2 0 ; Da 9:9; f Me 36 :7 ; Me 62:12; Me 103:9; iş 57:16; Ag 3 :2 2 ; 2 . S U tu n a Tkr 3 0 :3 ; Me 103:13; Da 9:9; Ho 2:19; Ef 2:4; b Me 130:8; c Me 103:12; iş 38:17; iş 55:7; Yr 3 1 :3 4 ; Yr 5 0 :2 0 ; c Ba 22:17; Me 105*:9; Lu 1:72; Lu 1:73; E lç 3 :2 5 ; İb 6:13.



NAHUM Nineve hakkında bildirilen hüküm:“ Elkoşlü Nahüm'ün gordüğü gorüntünün kitabı. 2 Yehova tam bağlılık isteyenb ve oc alan bir Tanrı'dır; Yeho­ va oc alıyor,c gazap dolü.c Yehova düsmanlarından oc alıyor,d onla­ ra cok kızgın.“ 3 Yehova cabük ofkelenmezf ve gücü büyüktür;ğ fakat Yeho­ va süclüyü cezalandırmaktan geri dürmaz.h Kasıp kavüran rüzgâr ve fırtına icinde yol alıyor; bülütlar da ayak­ larının kaldırdığı tozö 4 Denizi azarlayıpi kürütüyor, tüm ırmakları küpkürü bırakıyor.! Basan ve Karmel sararıp soldü,k Lübnan'ın cicegi de. 5 O 'nün yüzünden dağlar sar­ sıldı, tepeler eriyip gitti.l O 'nün onünde yer yerinden oynar; yeryüzü ve üzerinde ya^ayanlar da.m 6 Gazabı karsısında kim düra-



İ



BO LUM 1 a İş 10:12 N a3:7 Tşf 2:13 b Ç k 2 0 :5 T k r4 :2 4 Yş 24:19 c T k r3 2 :3 5 Mi 5:15 Ro 13:4 İb 10:30 c İş 59:18 Y r 3 0 :2 4 Ro 3:5 d T k r32:41 M e81:14 Me 97:3 e Mi 5:9 Ro 2:5 2Pe 2:9 f Sy 14:18 Yo 2:13 g Ey 9:4 M e62:11 E f1 :1 9 h Ç k 3 4 :7 Y r 4 6 :2 8 Am ş3:2 ı Çk 19:18 E y38:1 M e5 0 :3 Zk 9:14 i E y38:11 M e1 0 4 :7 Me 107:29 j Y^ 3:16 M e74:15 İş 19:5 k İ;; 33:9 Amş 1:2 l 2Sa 22:8 M e6 8 :8 Me 97:5 İb 12:26



bilir?“1 ¡Şiddetli ofkesine kim karsı koyabilir?b Kızgınlığı ates gibi yağar,c O'nün yüzünden kayalar parçala­ nır. 7 Yehova iyidir,c sıkıntı zamanındad kaledir.e Kendisine sığınanları bilir.f 8 O sehri sel sülarıyla tama­ men yok edecek.ğ Kendisine düsman olanları karanlık kovalayacak.h 9 Yehova'ya karsı ne tasarlaya­ c a k s ın ^ O kesin bir yıkım geti­ riyor. İkinci kez sıkıntı bas gostermeyecek.i 10 Dikenler gibi) birbirlerine dolasmıs olsalar, büğday birasık icmis gibi sarhos olsalar da, kürü anız gibi yanıp bitecekler.l m Me 97:4; İş 2 4 :1 ; 2 . S U tu n a Yr 10:10; V h 6:17; b Tkr 3 2 :2 2 ; V h 16:1; c V h 16:8; c Me 25:8; Me 136:1; M t 19:17; d Me 46:1; Me 50:15; Me 91:15; e Me 18:2; Me 91:2; Öz 18:10; İş 2 5 :4 ; f Me 1:6; 2Ti 2:19; g İş 28:17; He 13:13; Da 9 :2 6 ; h İş 8 :2 2 ; Yr 13:16; Tşf 1:15; Yhd 6; ı Me 2:1; Me 21:11; İş 8:10; i İş 10:25; j Mi 7:4; k Ho 4:18; l İş 9:19; İş 33:11; Ml 4:1.



M E Z M U R L A R 9 2 :3 - 9 4 :3



3



4



5



6



7



8



9



10



11



12



13



14



Geceler boyu sadakatinden soz etmek;a On telli saz ve ut ile,b Lir ile ezgiler calmak ne iyidir!c Yaptıklarınla beni sevindirdin ey Yehova; Elinin islerini görünce se­ vinçle haykırırım.c Senin islerin ne büyüktür ey Yehova !d Düsüncelerin ne derin!e Akılsız bünları bilemez/ Büdala da akıl erdiremez.g Kotüler ot gibi türese,h Bütün hainler yeserse de, Sonünda sonsüza dek yok olacaklara Fakat Sen devirler boyü yüce­ lerdesin ey Yehova.i İste, Senin düsmanlann,' Düsmanların yok olacak, ey Yehova,k Hainlerin hepsi bozgüna ügrayacak^ Fakat Sen beni yaban sıgırı gibi küdretle donatırsın,m Ben de icimi ferahlatan yagdan sürünürüm.0 D üsm anım ın halini gozlerimle gOrecegim;ö Üzerime saldıran kotülerin bozgününü külaklarımla düyacagım. Dogrü kisi hürma agacı gibi yeserecek^ Lübnan'ın sedir agacı gibi büyüyecek.p Yehova'nın evine dikilenler/ Tanrımızın avlülarındas yeserecek. Sacları agardıgında da meyve verecekler;s



işle rin ne büyük! Dogru, agaç gibi M EZM . 9 2 a Elc: 16:25 b 1Ta 25:6 M e3 3 :2 c 1Ta 15:16 2Ta 29:25 M e8 1 :2 C Me 126:3 d M e4 0 :5 M e6 6 :3 Me 104:24 Me 145:4 Me 150:2 V z3:11 V h 15:3 e E y26:14 Me 139:17 İîj 28:29 Ro 11:33 f Me 73:22 Me 94:8 D a 1 2 :1 0 g Me 14:1 1Ko2:14 h Ey 12:6 Me 37:35 Yr 12:1 M l3:15 ı 1Sa 25:37 Me 37:38 i M e8 3 :1 8 j H k5:31 k M e6 8 :1 M e8 9 :1 0 l T k r2 8 :7 m T k r3 3 :1 7 1Sa2:1 Me 8 9 :2 4 M e112:9 n M e2 3 :5 o M e37:34 M e9 1 :8 Me 112:8 o M e5 2 :8 İş; 65:22 H o 14:6 p İs; 61:3 r İş; 60:21 s Me 100:4 M e1 3 5 :2 S Me 71:18 Oz 16:31 İs 40:31 İs 46:4



802



Dipdiri ve taze olacaklar ki,a 15 Yehova'nın dogrülügünü anlatsınlar.b Çünkü O 'nda haksızlık yoktür;c benim kayam O'dür.c



2



3



4



5



Yehova kral oldü!d Haşmetine büründü;e Yehova giyindi; gücünü üzerine küsandı.f Yeryüzü de pekittirildi ki sarsılmasın.g Tahtın devirler (incesinden kürülmüs,h Sen ezelden beri varsın.ı İrmaklar costü ey Yehova, İrmaklar caglıyor;* İrmaklar gürül gürül akı­ yor.' Yehova yücelerdedir,k Engin süların gürleyisinden, denizlerin ülü dal­ galarından da heybetlidir.l Senin hatırlatmaların her zam anmgüvenilirdir ey Yehova.n Kütsallık daima Senin evine yarasır.»



M EZM . 9 3



Ey Yehova, kotülügün öcü­ nü alan Tanrı,'1 Ey kötüden oc alan Tan­ rı, ısıgını sac.p 2 Ey yeryüzünün hâkimi, kalk.r Kibirlilerin cezasını ver.s 3 Kotüler daha ne kadar sevinç­ ten cosacak,s Daha ne kadar ey Yehova?t



d M e9 6 :1 0 M e97:1 İs 52:7 V h 11:17 V h 19:6 e M e6 8 :3 4 Me 104:1 İs 26:10 f M e6 5 :6



g M e 18:15; Me 96:10; h Me 97:2; Me 145:13; ı Me 90:2; i Me 9 8 :8 ; j Me 148:7; k Me 8:1; Me 76:4; İs 33:21; İb 1:3; İb 8:1; l Me 6 5 :7 ; Me 8 9:9; m Me 52:8; n Me 19:7; Me 119:111; o Me 11:4; He 43:12; Mr 11:15; 1Pe 1:16; M E Z M . 9 4 o Tkr 3 2 :3 5 ; İs 35:4; Yr 50:28; Na 1:2; Ro 12:19; 1Se 4 :6 ; 2Se 1:6; İb 10:30; p Me 80:1; r Ba 18:25; Me 7:6; Me 50:6; Elc: 17:31; Ro 14:4; s Ey 40:11; Me 31:23; 1Pe 5:5; s Me 73:3; t Me 74:10.



2 . S ü tu n a Y r17:8 b Me 138:5 V h 15:3 c R o 9:14 C T k r3 2 :4 Me 18:2



M



803



K anun yoluyla kotuluk edenler



4 Onların dilleri zaptedilmez, boş boş konuşurlar,“ Hainler bobUrlenip durur­ lar.» 5 Senin halkını eziyorlar ey Yehova,c Senin toplum una eziyet ediyorlar.c 6 Dulu ve gurbette yaşayanı ölduruyor,d Yetimi katlediyorlar.e 7 Ve "Yah görmez" diyorlar/ "Yakup'un Tanrısı olan bi­ teni anlamaz."g 8 Ey siz, halkın akılsızları, artık anlayın;h Ve siz budalalar, ne zaman gerçeği goreceksiniz7ı 9 Kulağı veren duyamaz mı?i Göze bicim veren göremez mi?i 10 Milletleri terbiye eden, İnsana bilgiyi ögreten,k doğruyu gösteremez mi?l 11 Yehova insanın düşüncelerini bilir; onlar ki bir soluk­ tan farksızdır.m 12 Ey Yah! Terbiye ettiğin," Kanununu ogrettigin ada­ ma ne mutlu!» 13 Böylece kötülerin cukuru ka­ zılana dek/ Felaket günlerinde ona hu­ zur verirsin.p 14 Yehova halkını terk etmez,r Kendi toplum unu bırakmaz.s 15 Hüküm yine dogrulukla veri­ lecek/ Ve yürekten dürüst herkes buna uyacak. 16 Kim benim icin kötülerle savaşacak?t



M E Z M U R L A R 9 4 :4 - 9 5 :1



M EZM . 9 4 a M e5 9 :7 b M e31:18 Me 73:9 Me 144:15 c Me 14:4 ç Yr 10:21 Yr50:11 d İşi 1:23 İÜ 10:2 e Y r7:6 f Me 10:11 M e5 9 :7 H e8:12 g M e 73:11 İş 29:15 h M e49:10 Me 73:22 Me 92:6 Oz 12:1 ı Oz 1:22 i B a21:17 Ç k4:11 M e5 5 :1 9 Me 69:33 j M e34:15 (Oz 20:12 k E y35:11 Me 25:8 İ^ 28:26 Y h n 6 :4 5 l M e9:5 İş 10:12 m 1Ko 1:19 1Ko 3:20 n Me 119:71 Oz 3:11 1Ko 11:32 İb 12:6 o Me 19:8 Oz 2:6 İ^ 54:13 o Me 55:23 2P e2:9 p 26:20 H b 3 :1 6 r 1Sa 12:22 M e37:28 Ro 11:1 İb 13:5 s T k r3 2 :9 S Me 19:9 t 2Kr 10:15



2 . S ü tu n a Ne 5:7 Yhn 7:51 b M e118:13 M e1 2 4 :2 2Ko 1:10 c M e13:3 Vz 9:5 ç M e3 8 :1 6 M e121:3 d 1Sa 2 :9 M e37:24 M e117:2 Ag* 3:22 e Y r2 0 :1 2 Flp 4:6 f Me 71:21 M e8 6 :1 7



17



18



19



20



21



22



23



Kim benim icin hainlerin karşısında duracak?" Yehova yardım cım olmasaydı,b Çok gecmeden canım sesşizligre gömülürdü.c "Ayaklarım kayıyor"c dedi­ ğimde, Vefalı sevgin beni ayakta tu­ tar ey Yehova.d Huzursuz düşünceler icim i sardığında/ Tesellilerin gönlüm ü ok­ şar/ Kanun yoluyla kötülük edenin,g Makamında fesatlık tasarla­ yanın Seninle ortaklığı olur mu?h Onlar doğru insanın canına amansızca saldırır/ Masumun kanını dökmek icin onu suclu cıkarırlar/ Fakat Yehova bana yüksekler­ de bir hisar oldu/ Tanrım sığındığım kayamdır benim .k Tanrı onların fenalıklarını kendi başlarına getirecek,l Kendi tasarladıkları felaket­ ler onları sessizliğe gömecek.m Tanrımız Yehova onları susturacak.n



95



Gelin, Yehova'nın önünde sevincle haykıralım," Kurtarıcı kayamızın önünde zafer nidaları­ mız duyulsun/



g 1Kr 21:10; Me 58:2; İş 10:1; Da 3 :5 ; Da 6:7; Elç 5:28; h Vz 5 :8 ; ı Me 59:3; i Çk 2 3 :7 ; 1Kr 21:19; Oz 17:15; Eli; 7:58; j Me 59:9; k Me 18:2; Me 6 2 :7 ; l Es 7:10; Me 7:16; Oz 2:22; Oz 5 :2 2 ; 2Se 1:6; m 1Sa 2 6 :10; Me 7:15; Oz 26:27; n Me 12:3; M E Z M . 9 5 o Çk 15:1; Me 66:2; o Tkr 32:15; 2Sa 2 2 :4 7 ; Me 9 8 :4 .



M E Z M U R L A R 9 5 :2 - 9 6 :8



2 Gelin, O'nun huzuruna şük­ rederek çıkalım,“ Önünde zafer ilahileri oku­ yalım.1’ 3 Çunku Yehova Tanrı büyük­ tür,' Diğer tanrıların üstünde yüce Kraldır.« 4 Yeryüzünün derinlikleri O 'nun elindedir,d Dağların dorukları da O 'nun.e 5 Deniz O'nundur, O yarattı/ Karayı da Kendi elleri biçimlendirdi.ğ 6 Gelin, O 'na tapınalım, huzu­ runda eğilelim;h Yaratıcımızı Yehova'nın Önünde diz çökelim.* 7 Çünkü O bizim Tanrımızdır; O 'nun otlağının koyunları, eliyle güttüğü halkı­ yız.' Bugün O 'nun şeşini duyarşanız,k 8 Çolde, M assa'da* olduğu ğibi,l Atalarınızın M eriba'da* yaptığı gibi, yüreklerini­ zi nasırlaştırmaym,m 9 O zaman yaptıklarımı ğordüler,n Fakat Beni denediler, sınadılar.o 10 Kırk yıl boyunca bu nesilden tiksindim^ “Bu, yüreği donek bir halk;p Yolumu bir türlü anlamı­ yorlar'^ dedim. 11 Sonunda ofkelendim,s Me 95:8* Anlamı “Sınama; Deneme" 8 * Anlamı “Tartısma; Kavğa; Çekisme"



Yehova’ya yeni b ir ilah i söyleyin a M e5 0 :2 3 Me 100:4 b Me 105:2 c M e47:2 M e9 6 :4 Yr 10:10 T it2:1 3 C Çk 18:11 M e97:9 M e135:5 İs 44:8 M l1:14 1Ko 8:6 d A m s9:3 e M e6 5 :6 Am s4:13 f B a 1 :1 0 E y38:11 Oz 8:29 Y r5 :2 2 g B a 1 :9 Oz 8:26 h İs 45:23 M t4 :1 0 Ro 14:11 Vh 14:7 Vh 22:9 ı B a 2 :7 E y35:10 Me 100:3 M t1 9 :4 i 1K r8:54 Ezr9:5 E f3:15 j M e2 3 :1 M e48:14 M e79:13 M e8 0 :1 İşi 40:11 H e34:31 k İb 3:7 İb 4:7 l Çk 17:7 T k r6:16 T k r9 :2 2 T k r3 3 :8 İb 3:8 m T k r32:51 M e105:41 1Ko 10:4 İb 3:15 n Sy 14:22 o Me 78:18 1Ko 10:9 İb 3:9 o İb 3:9 p İb 3:10 r Oz 1:7 Ro 1:28 s Sy 14:23 İb 4:3



a B a 2 :3 İb 3:11



MEZM. 9 6 b M e6 6 :4



804



“Rahatlık diyarıma ğirmeyecekler"« diye yemin et­ tim.



MEZM. 95



Ey bütün dünya, Yehova' ya yeni bir ilahi soyleyin,b Yeni bir ilahi soyleyin Yehova'ya.ç 2 Yehova'ya ilahi söyleyin, adı­ nı yüceltin.« O 'ndan ğelen kurtulus müjdesini her ğün bildirin.d



%



3 Milletlere O 'nun ihtimamını,“ Halklara harika islerini duyurun.f 4 Çünkü Yehova büyüktür,ğ tüm ovğülere layıktır, Diğer tanrılardan değil O'ndan korkulur.11 5 Çünkü halkların bütün tanrı­ ları, değersiz ilahlardır“ Fakat ğokleri yaratan Yehova'dır.i 6 İtibar ve ğorkem O'nun hu­ zurunda,' Kudret ve ğüzellik kutsal mekânındadır.k 7 Onuru Yehova'ya verin ey halklar,l İhtimamından ve kudretin­ den otürü onuru Yehova' ya verin.m 8 Yü«e adının hak ettiği onuru Yehova'ya verin,n Armağanlar ğetirip avluları­ na ğirin.o c 1Ta 16:23; Me 3 3 :3 ; Me 40:3; Me 98:1; Me 149:1; İş 42:10; c 1Ta 29 :2 0 ; N e 9 :5 ;M e 72:19; Ef 1:3; d Me 40:10; Me 71:15; İs 52:7; El« 13:26; e İs 6 0 :1 ; İs 66:19; M t 28:19; 1Pe 2 :9 ; V h 14:6; f Me 72:18; g Me 145:3; Yr 32:18; T it 2:13; h Tkr 10:17; Ne 1:5; Me 76:7; Me 95:3; ı 1Ta 16:26; Me 97:7; İs 37:19; İs 44:10; Yr 10:11; 1Ko 8:4; i Ba 1:1; Me 115:15- İs 4 2 :5 ; jÇ k 24:10; Me 104:1; İs 6:1; He 1:27; k 1Ta 16:27; V h 4:3; l Me 2 9 :1 ; m 1Ta 29:11; n Tkr 2 8 :5 8 ; Ne 9:5; Me 72:19; o İs 60:6.



Yehova kral oldu! Sevinin, coşsun



805



9 Yehova'nın huzurunda kutsal giysiler idinde eğilin;" Ey bütün dünya, O 'nun önünde titre.*b 10 Milletler arasında deyin ki, "Yehova kral oldu!c Yeryüzü sapasağlam kurul­ du; sonsuza dek sarsılmaz,c Ve O, halkları adaletle yargılar."d 11 Gökler sevinsin, yeryüzü ne­ şeyle coşsun/ Deniz ve bütün irindekiler gürlesin.f 12 Kırlar ve üzerinde yaşayanlar sevinçten coşsun/ Ormandaki bütün ağanlar da sevinçle haykırsın" Yehova'nın önünde. 13 Çünkü O geldi/ Dünyayı yargılamaya geldi/ Yeryüzünü doğrulukla,! Halkları sadakatle yargılayacak.k Yehova kral oldu / Yeryüzü sevinsin.m Adalar neşelensin/ O 'n un etrafını bulutlar ve koyu karanlık sarmış/ Tahtının temeli doğruluk ve adalettir/ Onü şıra bir ateş akıp gider,p Ve düşmanlarını her yanda yiyip yutar.r Şimşekleri yeri aydınlattı/ Yeryüzü bunu gördü, acıy­ la kıvrandı.ş Dağlar balmumu gibi eridi/ Tum yeryuzunun Rabbi Yehova'nın onunde.u



97 2



3



4



5



Me 96:9* Ya da "acılar kinde kıvran"



M EZM . 9 6 a Me 29:2 b 1Ta16:30 M e114:7 c Me 93:1 M e97:1 Vh 11:15 Vh 19:6 ç Me 93:1 d M e67:4 Me 98:9 1Pe2:23 e M e6 9 :3 4 f M e9 8 :7 g M e65:13 h 1Ta16:33 Me 148:9 İş 55:12 H e3 4 :2 7 H e 3 6 :3 0 ı M l3:1 Y h d 14 Yh d 15 i Ba 18:25 Me 98:9 Eli: 17:31 2P e3:7 j M e9:8 k T k r3 2 :4 R o3:3



M EZM . 9 7 l M e9 6 :1 0 Vh 11:17 Vh 19:6 m M e6 9 :3 4 İş 49:13 n Ba 10:5 İş 60:9 o Çk 20:21 1K r8:12 M e18:11 o M e89:14 Me 99:4 Oz 16:12 p Me 18:8 M e50:3 D a7:10 N a1:6 Hb 3:5 İb 12:29 r N a1:2 M l4:1 s Çk 19:18 E y3 6 :3 2 M e77:18 M e144:6 S Me 77:16 Me 104:32 M e114:7 Y r5 1 :2 9 H b3:10 t H k5:5 Mi 1:4 Na1:5 H b 3 :6 u M e47:2 M e8 3 :1 8



a Me19:1 b Hb2:14



M E Z M U R L A R 9 6 :9 - 9 7 :1 2



6 Gökler O'nun doğruluğunu anlattı,a Tüm halklar ihtişamını gör­ dü/ 7 Oyma putlara kulluk edenler,c Değersiz ilahlarıyla övü­ nenler utansın/ Ey butun tanrılar, O'nun önünde eğilin/ 8 Ey Yehova, Sion hukumlerini duydu,e sevindi/ Yahuda kentleri* neşelen­ di/ 9 Çünkü Sen ey Yehova, bütün yeryuzu uzerinde Sen En Yücesin/ Gokteki makamında butun tanrıların cok üstünde­ sin : 10 Siz Yehova'yı sevenler/ kötü­ lükten nefret edin.i O vefalı kullarının canını korur;k Kotulerin elinden onları kurtarır.l 11 Doğru kişi icin ışık parladı,m Ve yurekten durust olanla­ ra sevinc sacıldı/ 12 Siz doğruluktan ayrılmayan­ lar, Yehova'da sevinc bulun,o O'nun kutsal ismine şükür­ ler sunun.o c Çk 2 0 :4 ; Le 2 6 :1 ; Yr 10:14; ç 1Sa 12:21; 1Ta 16:26; Me 9 6 :5 ; İş 37:19; İş 41:29; d Çk 12:12; Çk 18:11; Me 86:8; İb 1:6; e Me 19:9; f İş 51:3; g Me 48:11; h Me 83:18; ı Çk 18:11; Me 9 5 :3 ; Me 135:5; İş 4 4 :8 ; i Mr 12:30; 1Ko 8:3; j Me 34:14; Me 37:27; Me 101:3; Me 119:104; Ams 5:15; Ro 7:15; Ro 12:9; İb 1:9; Yhd 23; k Me 31:23; Me 37:28; Me 145:20; Oz 2:8; l Me 37:39; Me 125:3; Yr 15:21; Da 3 :2 8 ; M t 6:13; m Es 8:16; Ey 2 2 :2 8 ; Me 112:4; Oz 4:18; İş 3 0 :2 6 ; Mi 7:9; n Me 32:11; Oz 15:15; o Me 33:1; Hb 3:18; Flp 4:4; o Çk 3:15; Me 30:4; Me 5 0 :23; Me 135:13.



Me 97:8* Ya da "yavru kentleri", sözcük anlamıyla "kızları"



MEZMURLAR 98:1-99:8 Birmezmur.



9 8



2



3



4



5



Yehova'ya yeni bir ilahi söyleyin,3



Çünkü harika işler yap­ tı/ Kutsal koluyla, sağ eliyle kurtuluş getirdi.c Yehova nasıl kurtardığını gös­ terdi^ Doğruluğunu m illetlerin gözü (önüne serdi.d İsrail evine vaat ettiği sada­ kati, vefalı sevgiyi hatırladı.e Tanrımızın sağladığı kurtu­ luşu yeryüzünün her kö­ şesi gördü.f Ey bütün dünya, Yehova'ya zafer nidalarıyla haykırın,g Neşeli olun, sevinçle ilahi­ ler söyleyin.h Yehova'ya lir ile ilahi söyleyin,ı



Lir ve ezgiler eşliğinde.* 6 Borazan ve boru sesleri eşli­ ğinde,* Kral Yehova'nın önünde za­ fer nidalarınız cınlasın. 7 Denizler ve bütün icindekiler,k Yeryüzü ve üzerinde yaşa­ yanlar gürlesin 8 İrmaklar el cırpsın, Dağlar hep beraber Yeho­ va'nın (önünde sevinçle haykırsın.m 9 Çünkü O dünyayı yargılama­ ya geldi.n Yeryüzünü adaletle,° Halkları doğrulukla yargıla­ yacak.°



Zafer ila h ileri soyleyin; adı buyuk M EZM . 9 8 a M e3 3 :3 M e9 6 :1 Me 149:1 İş 42:10 b Çk 15:11 M e77:14 M e8 6 :1 0 M e105:5 Me 111:2 Me 136:4 Lu 1:49 c Çk 15:6 M e2:6 Me 110:2 İş 52:10 59:16 İş 63:5 c Lu 2:31 d İş 5:16 İş 60:3 İş 62:2 R o 3:25 e L e2 6 :4 2 T k r4:31 Lu 1:54 f İş 49:6 Elc 13:47 Elc: 2 8 :2 8 Ro 10:18 K l1:23 g M e9 5 :1 h M e67:4 ı M e3 3 :2 i M e47:1 M e9 2 :3 E f5 :1 9 K l3:16 j Sy1 0 :1 0 1Ta 15:28 2Ta 29:27 k M e96:11 l M e2 4 :1 M e3 3 :8 M e96:13 m İş 44:23 İş 49:13 İş 55:12 n M e9:8 M e9 6 :1 0 El^ 17:31 o V h 19:2 o M e67:4 Ro 2:6



99



2



3



4



5



6



7



8 M EZM . 9 9 a M e9 3 :1 V h 11:17 b İş 64:2 c Ç k 2 5 :2 2 M e18:10 M e8 0 :1 c 1Sa 14:15 E y9:6 M e8 2 :5 H e3 8 :1 9 d M e5 0 :2 e M e6 6 :7 M e8 3 :1 8 M e97:9 f Me 111:1



806



Yehova kral oldu!a Halklar titresin/ O, kerubiler üzerinde oturur.c Yeryüzü sarsıl­ sın/ Yehova Sion'dadır, büyük­ tür," Tüm halkların üzerinde, yücelerdedir/ Adını yüceltsinler/ Kutsal adın büyüktür, kor­ ku uyandırır.g Güclü bir kral olarak adaleti sevdin/ Doğruluğu Sen pekiştirdin/ Yakup'a adaleti ve doğrulu­ ğu gösterdin/ Tanrımız Yehova'yı yücel­ tin;* ayağının basamağı*k önünde eğilin, O kutsaldır/ Musa ile Harun O 'nun kahinlerindendi,m O 'na adıyla yakaranlar ara­ sında Samuel de vardı/ Yehova'ya yakarırlardı, O da cevap verirdi.o Onlarla hep bulut sütunu icinden konuştu/ O 'n u n hatırlatm alarına, verdiği kurallara bağlı kaldılar.p Ey Tanrımız Yehova, Sen on­ lara cevap verdin.r Bağışlayıcı bir Tanrı oldu­ ğunu gösterdin/



g Tkr 7:21; Tkr 2 8 :5 8 ; Ne 9 :3 2 ; Me 8:1; Me 66:3; Me 148:13; İş 2 9 :2 3 ; V h 15:4; h Ey 3 6 :6 ; ı Me 98:9; Yr 9:24; i Tkr 10:18; Yhd 15; j Çk 15:2; Me 21:13; k 1 T a 28:2; Me 132:7; İş 6 6 :1 ; Elc 7:49; l Le 19:2; 1Pe 1:16; m Çk 24:6; Sy 14:19; n 1Sa 7:9; 1Sa 12:18; Yr 15:1; İb 11:32; o Çk 15:25; 1Sa 15:10; o Çk 19:9; Çk 3 3 :9 ; Sy 12:5; Sy 14:14; p Çk 40:16; Tkr 4:5; 1Sa 12:3; r Tkr 9:19; s Sy 14:20; Me 78:38; Yr 4 6 :2 8 ; Mi 7:18.



Me 99:5* Ya da "ayak taburesi"



807



Sevinirle ku llu k edin; saggOrüyle



Ama rezilce islerini de ceza­ sız bırakmadın.a 9 Tanrımız Yehova'yı yüceltinb Ve kütsal dagında O'nün önünde egilin.c Çünkü Tanrımız Yehova kütsaldır!c



M EZM . 9 9 a Ç k 3 4 :7 R o3:5 b Çk 15:2 M e34:3 Me 108:5 Me 118:28 c M e2:6 C 1Sa 2 :2 İş 6:3 Yhn 17:11



Şükran mezmürü.d



-| /A/A Ey bütün dünya, zafer haykırırlarıyla ses­ lenin Yehova'ya.e 2 Yehova'ya sevinçle küllük edin,f O 'nün hüzürüna sevinç ni­ dalarıyla girin.g 3 Bilin ki Yehova Tanrı'dır.h Bizi O yarattı, kendimiz degU;^ Biz O 'nün halkı, otlağının koyünlarıyız.i 4 O 'nün kapılarına şükranla,' Avlülarına övgülerle girin,k O 'na şükredin, adını yüceltin.l 5 Çünkü Yehova iyidir;m Vefalı sevgisi sonsüzdürn Ve sadakati nesiller boyü sürer.o



100



Davüt'ün mezmürü.



Vefalı sevgini, adaletini ilahilerle anacagım,i) Seni ezgilerle övecegim ey Yehova.p 2 Dürüstlük yolünda saggörüyle yürüyecegim.r Ne zaman yardımıma geleceksin?s Evimdeyken de yüregim dogruluktan* sapmaya­ cak.^



101



Me 100:3* Bazı elyazmalarına göre, "biz O'nunuz" 101:2* Ya da "küsürsüzlük, lekesizlik." İbranice tamim.



M EZM . 1 0 0 d Me 95:2 e M e47:1 Me 95:1 Me 98:4 f T k r1 2 :1 2 N e8:10 Flp 4:4 g Me 95:2 h T k r6 :4 1K r18:39 2Kr 19:19 Yr10:10 ı Ey 10:8 Me 95:6 M e119:73 M e139:13 M e149:2 M l2:10 Elc 17:24 i Me 95:7 H e34:31 Y h n 1 0 :1 6 1Pe2:25 j M e5 0 :2 3 M e66:13 M e116:17 M e1 2 2 :2 k Me 65:4 Me 96:8 l Me 96:2 Me 145:1 İb 13:15 m M e86:5 Yr33:11 Lü 18:19 n M e136:1 Lü 1:50 o Ç k 3 4 :6 Tkr 7:9 M e89:1 Me 98:3



M EZM . 1 01 o M e89:1 Vh 19:2 p M e7 1 :2 2 r 1S a18:14 2T a31:20 s Me 143:7 ¡S 1K r9:4 1Kr11:4 Me 78:72 İs 38:3



a Tkr15:9 Y?;23:6 Me40:4



M E Z M U R L A R 9 9 :9 - 1 0 2 :1



3 Adi seyi gözümün önünde tütmam.a Yoldan sapanların islerin­ den nefret ederim,b Yanıma bile yaklastırmam.c 4 Yüregi bozük adam yanımda barınamaz/ Ben kötülük nedir bilm em.d 5 Komsüsüna arkasından iftira atanıe Süstürürüm.f Bakımları kibirli, yüregi küstah adamag Katlanamam.h 6 Gözlerim dünyanın sadık in­ sanlarını arar,ı Yanımda hep onlar bülünsün isterim.i Dürüstlük yolünda yürüyen insan/ O bana hizmet edecektir.k 7 Düzenbaz adam evimde barınmayacak,l Ve yalan konüsan hic kimse,m Gözümün önünde dürmayacak.n 8 Yehova'nın sehrindeno hain­ leri söküp atmak icin,° Dünyanın kötülerini her sa­ bah sessizlige gömerim.p Dermansız kalıp da derdini Yehova' ya döken mazlümün düası.r



“| A Q



Ey Yehova düamı i^it,s Yardım feryadım Sana ulassın.s



b Çk 32 :8 ; 1Sa 12:20; Me 97:10; Me 119:128; Oz 8:13; Oz 13:5; Tsf 1:6; Ro 12:9; İb 1:9; İb 10:38; 2Pe 2:21; Yhd 23; c Tkr 13:17; c Oz 11:20; Oz 17:20; d M t 7:23; Flp 4:8; 2Ti 2:19; e Le 19:16; Me 50 :2 0 ; Oz 20:19; Tit 2:3; f 1Ko 5:11; 2Ko 6:14; 2Yh 10; g Ey 40:11; Me 18:27; Oz 6:17; İs 2:11; Lu 18:14; 1 P e5:5; h 2 S e3 :1 4 ; ı Me 34 :1 5 ; Lu 12:42; i 2Ko 13:11; j Me 119:1; k Yhn 12:26; l Me 32:2; Me 52:2; m 2Kr 5 :2 6 ; Elc 1:16; Elc 5 :3 ; n 1Ko 5:11; o Me 48:2; o 1Ko 6:9 ; 2Ko 6:17; Vh 21:27; Vh 22:14; p Me 75:10; Oz 2 0 :8 ; Yr 21:12; M E Z M . 1 0 2 r Me 61:2; Me 142:2; s Me 5:2; Me 55:1; Da 9:17; s Çk 2:2 3 ; 1Sa 9:16; Me 18:6; Me 145:19.



M E Z M U R L A R 1 0 2 :2 -2 1



Yaslı ve duskunun duası. Sion’a acı



2 Sıkıntılı günüm de benden yüz cevirme,a Seslendiğim gün bana ku­ lak ver,b Ne olur, bir an cince duamı cevapla.c 3 Günlerim duman gibi ucup gidiyor,c Kemiklerim ocaktaki kor gibi yanıyor.d 4 Yüreğim sıcağın kavurduğu ot gibi kurudu.e Önümdeki ekmeği yemeyi bile unuttum.f 5 İc cekip durmaktan,« Derim kemiğime yapıştı.h 6 Bozkırdaki pelikana dön­ düm/ İssız viranelerdeki kuku­ mav gibi oldum. 7 Aclıktan bir deri bir kemik kaldım,* Dam üzerinde bir başına duran kuş gibiyim/ 8 Düşmanlarım bütün gün ha­ karet ediyor.* Benimle eğlenenler, adımla lanet ediyor.k 9 Kül benim ekmeğim oldu/ Gözyaşım ileceğim e karıştı;m 10 Çünkü Sen öfkelendin, hiddetlendin,n Beni uzaklara atmak icin tu­ tup kaldırdın.o 11 Günlerim akşamleyin kaybo­ lan gölgeler gibi,ii Ben de ot gibi kuruyup gidiyorum.p 12 Fakat Sen ey Yehova, devirler boyu var olacaksın/ Me 102:7* Ya da "gözüme uyku girmi­ yor"



M EZM . 1 0 2 a E y3 4 :2 9 M e13:1 M e27:9 M e6 9 :1 7 M e88:14 Ağ 1:20 b M e7 1 :2 M e8 8 :2 c Me 143:7 İş 65:24 c Me 119:83 Yk 4:14 d E y3 0 :3 0 M e31:10 Ag1:13 e M e102:11 Me 143:4 İş 40:7 f Ezr10:6 g M e6:6 M e3 8 :8 h Ey 19:20 Oz 17:22 A ğ4:8 ı İş 34:11 Tsf 2:14 i M e38:11 j M e31:11 M e4 2 :1 0 M e74:10 Me 79:4 M e89:51 Ro 15:3 k El^ 23:12 l Ag3:15 m M e4 2 :3 M e8 0 :5 n M e3 0 :7 M e3 8 :3 M e9 0 :7 o 2T a 2 5 :8 o Ey14:2 M e3 9 :5 Me 109:23 M e144:4 Yk 4:14 p Me 102:4 İş 40:7 Yk 1:10 1Pe 1:24 r M e9:7 M e9 0 :2 A g5:19



13



14



15



16



17



18



19



20



2 . S u tu n a Ç k3:15 M e97:12 M e135:13 b M e51:18 M e6 9 :3 5 İş 49:15 İş 60:10 Y r3 1 :1 2 Zk 2 :1 0 c Ezr 1:1 İş 40:2 D a9 :2 c Ne 2:3 Ne 4:6 Me 137:5 D a9:16 d M e7 9 :1



21



808



Adın da nesilden nesle anılacak.a Sen harekete gedecek, Sion'a merhamet edeceksin/ Simdi ona lütuf gösterme­ nin zamanı, Çünkü belirlenen vakit geldi.c Senin kulların ki, onun taşla­ rından hoşlanır/ Tozuna toprağına gönül verirler.d M illetler Yehova'nın adından,e Dünyanın bütün kralları ih­ tişamından korkacak/ Çünkü Yehova Sion'u inşa edecek,g Ve bütün ihtişamıyla görünecek.h Her şeyleri alınmış olanların duasını dinleyecek/ Onların yakarışını asla hor görmeyecek/ İleride dogacak* olanlar Yah'a şükretsin diye,* Gelecek nesiller icin bunlar yazıldı.k O, yücelerdeki kutsal maka­ mından baktı,l Yehova göklerden yeryüzü­ nü gözledi;m Tutsakların ic cekişini duy­ mak/ Olüme mahkûm edilenleri salıvermek icin.° Yehova'nın adı Sion'da duyurulacak/



e 1Kr 8:43; M e 8 6 :9 ; Vh 15:4; f Me 138:4; Iş 6 0 :3 ; Zk 8:22; g Me 51:18; Me 147:2; Yr 33:7; h İş 6:1; İş 60:1; ı Me 72:12; Da 9:21; i Me 2 2 :2 4 ; j Me 22:31; Me 45:17; İş 43:21; k Me 71:18; Me 78:4; Ro 15:4; 1Ko 10:11; l Tkr 26:15; 2Ta 16:9; Me 14:2; m Me 33:13; Me 113:6; n Çk 3:7; Me 79:11; İş 61:1; o 2Ta 33:13; o Me 9:14; Me 22:22.



Me 102:18* Sözcük anlamıyla, "yaratı­ lacak"



809



22



23



24



25



26



27 28



G ü n a h ım ız a gOre d av ran m ad ı



O Yerusalim'de yüceltilecek,a O zaman halklar ve krallıklarb Yehova'ya küllük etmek icin bir araya toplanmıs olacak.c Daha yolün yarısındayken, O gücümü kırdı,c Ömrümü kısalttı.d "Ey Tanrım" dedim, "Om rüm ün yarısında beni silip atma,e Senin yılların nesiller boyü sürer.f Üzün zaman once yerin te­ mellerini Sen attın,g Gokler de elinin eseri.h Sen hep var olacaksın; oysa onlar yok olür gider,ı Bir giysi gibi eskirler,i Devirlerini bitirirler, onları bir kaftan gibi degistirirsin.i Sen ise hep aynısın, yılların hic bitmeyecek.k Kullarının cocukları yurtla­ rında yasayacak Ve soyları daima Senin onünde düracak."m Davut'un mezmuru.



Yehova'ya sükret ey gonlüm,n Bütün varlıgım O'nun kutsal ismine sükretsin.° 2 Yehova'ya şükret ey gönlüm, O 'nun yaptıklarının hicbirini ünütma,o 3 O ki, bütün suplarını affe­ den/ Bütün dertlerine sifa verendir;r 4 Hayatını ölüm çukurundan kürtarır,s



103



MEZMURLAR 102:22-103:14



M EZM . İO 2 a İs 51:11 b B a4 9 :1 0 Üş 11:10 c Me 72:11 Iİş 49:22 İş 60:3 c M e89 :4 0 d Ey21:21 Me 89:45 e Iİş 38:10 f Me 90:2 M e1 0 2 :1 2 Hb 1:12 Vh 1:8 g Ba1:1 Ba2:1 E y3 8 :4 İ?j 48:13 Zk 12:1 h M e8:3 M e8:6 İb 1:10 ı Iİş 34:4 i Iİş 51:6 İb 1:11 j İb 1:12 k E y3 6 :2 6 Me 90:4 M l3 :6 Yk 1:17 l Me 6 9 :3 6 m 2Sa 7:12 Me 90:16 Iİş 66:22



5



6



7



8



9



10



M EZM . İO S n M e104:1 o M e8 6 :1 2 Me 145:2 Mr 12:30 o Tkr 8:2 Me 105:5 Iİş 63:7 p 2Sa 12:13 Me 130:8 Iİş 43:25 r Çk 15:26 Tkr7:15 M e41:3 Me 147:3 Iİş 33:24 Yr17:14 Y k 5:15 V h 2 1 :4 s M e3 4 :2 2 M e56:13 M e6 9 :1 8



2 . S u tu n a O z3:3 Mi 7:18 b Me 23:5 Me 65:4 1 T i6 :1 7 c Me 51:12 Iİş 40:31 c M e5:8 M e9:8 M e7 1 :2 M e146:7



11



12



13



14



Seni vefalı sevgi ve merha­ metle taclandırır;a Omrünü iyiliklere doyüran,b G encligini bir kartalınki gibi tazeleyen O'dur.c Yehova'nın isleri hep doğru­ luk ugrunadır,c Hükümleri de magdurlar yararınadır.d O Kendi yolunu Musa'ya,“ İslerini de İsrailogullarına gösterdi.f Yehova merhametli, lütufkârdır,g Çabuk öfkelenmez, vefalı sevgisi büyüktür.11 Sürekli hata aramaz/ Devirlerce kızgınlık beslemez.i Bize günahlarımıza göre dav­ ranmadı,' Suplarımızın hak ettiği karsılıgı vermedi.k Çünkü gökler yerden ne ka­ dar yüksekse/ O 'ndan korkanlara vefası da öyle yücedir.m Gündoğusu günbatısından ne kadar üzaksa,n Suplarımızı bizden o kadar uzaklaştırdı.“ Baba evlatlarına nasıl merha­ met gösterirse,11 Yehova da Kendisinden kor­ kanlara öyle merhamet gösterir.p Çünkü yapımızı iyi bilir r



d Tkr 24:14; Me 12:5; Oz 2 2 :2 3 ; Yk 5:4; e Çk 24:4; Sy 12:8; Tkr 3 4 :1 0 ; Ne 9:14; Elc 7:35; f Me 147:19; g Çk 34:6; Ne 9:1 7; İş 5 5 :7 ; Yk 5:11; h Sy 14:18; Tkr 5:10; Ne 9:17; Me 86:15; Yr 3 2 :1 8 ; Yo 2:13; Yun 4 :2 ; Na 1:3; ı Me 30:5; Yr 3 3 :8 ; Yr 5 0 :2 0 ; i İş 57:16; j Ne 9:31; Me 130:3; k Ezr 9:13; Me 130:3; İş 5 5 :7 ; l Me 36:5; Me 57:10; Me 108:4; İş 5 5 :9 ; m Me 103:17; n Me 113:3; o Le 16:22; İş 43:25; Yr 31:34; o İş 49:15; Ml 3:17; p Me 78:38; Yk 5:15; r Me 78:39; Me 89:47.



M E Z M U R L A R 1 0 3 :1 5 -1 0 4 :1 1



Ve



15



16



17



18



19



20



21



22



toprak olduğumuzu unutmaz.2 Olümlü insanın ömrü yeşil otunkine benzer,b Kırlarda acan ciceginki gibi kısa sürer.c Bir rüzgar esmeye görsün, yok olur gider;c Yerine yurduna yabancı olur.d Fakat Yehova'nın vefalı sevgisi Devirler boyunca e Kendi­ sinden korkanlarladır,f Doğruluğunu onların to­ runlarına da gösterir,g Ahdine bağlı kalanlara h Ve emirlerini hic unutma­ dan uygulayanlara.ı Yehova tahtını goklerde pekiştirdi/ Yönetimi her şeye egemen oldu.* O 'nun sözünü dinleyip k em ­ rini yerine getiren Güclü melekleri/ Yehova' ya şükredin.m Yehova'ya şükredin bütün orduları,n O 'nun isteğini yapan hiz­ metkarları.° O 'nun egemenliğindeki her yerde,o Siz bütün eserleri, Yehova' ya şükredin.p Yehova'ya şükret ey gönlum.r



~i f \ A Yehova'ya şükret ey gönlüm.ş Sen cok büyüksün Ye­ hova Tanrım,^; İtibarı ve görkemi ku­ şanmışsın^



104



2 G ökleri bir cadır gibi geren,u



Tahtın goklerde. Yer sarsılm az M EZM . 1 0 3 a B a 2 :7 B a3 :1 9 B a8:21 E y10:9 Vz 12:7 İş 64:8 b M e9 0 :5 İş5 1 :1 2 1Pe 1:24 c Ey 14:2 İş 40:6 Yk 1:11 1Pe 1:24 c Ey27:21 İş 40:7 d Ey7:10 E y2 0 :9 e Me 100:5 M e118:1 M e136:1 f M e112:1 Me 128:1 Lu 1:50 g Ç k 2 0 :6 M e22:31 h Çk 19:5 Tkr 7:9 M e2 5 :1 0 ı Me 119:11 Oz 3:1 i 2Ta 20:6 M e11:4 Me 115:3 İş 66:1 M t2 3 :2 2 Elc 7:49 j M e47:2 Me 145:13 İş 14:26 D a4 :2 5 k M t4 :4 l Yş 5:14 2Kr 19:35 2Ta 18:18 Da 7:10 Lu 1:19 İb 1:14 m M e148:2 Vh 7:12 n 1K r22:19 Me 148:2 İş 1:24 Lu 2:13 o M t 13:41 İb 1:7 o M e89:11 Me 145:13 p Me 150:6 r Me 145:10



3



4



5



6



7



8



9



10



11 M EZM . 1 0 4 s M e103:1 S M e4 8 :1 M e77:13 M e8 6 :1 0 D a9 :4 t 1Ta 16:27 E y37:22 M e8:1 M e9 6 :6 H e1 :2 8 Da 7:9 u İş 40:22 İş 45:12



8 10



İşığa bir giysi gibi bürünen Sensin,a Yukarıdaki odalarını sular üzerine kuran,*b Bulutları Kendine araba yapan,c Rüzgarın kanatları üzerinde gezen Sensin.c Meleklerini rüzgar,*d Hizmetkarlarını, yiyip biti­ ren bir ateş yaparsın.e Yeri sağlam temeller üzerine kurdun,f Sonsuza dek, asla sarsılmayacak.g Engin suları ona giysi gibi giydirdinh Ve sular dağlar üzerinde duruyordu.ı Sen azarlayınca sular kakma­ ya başladı/ Sen gürleyince telaşa kapıl­ dılar, Ve onlar icin hazırladığın yer­ lere kactılar. Dağlar yükselmeye,* Ovalar alçalmaya başladı. Onlerine sınır koydun; öteye gecmesinler,k Yeryuzunu bir daha kapla­ masınlar diye^ Sen vadilerden sular cıkarırsın,m Dağlar arasında akar durur­ lar. Onlar ki kırlardaki yaban hay­ vanlarına su verir,n



2 . S ü tu n a Y k 1 :1 7 ; 1 Y h 1 :5 ; b Me 18:11; Ams 9:6; c Tkr 3 3 :2 6 ; İş 19:1; c 2Sa 22:11; Ey 3 8 :1 ; Ey 40:6; Me 18:10; d 1Kr 22:21; İb 1:7; e He 1:1 3; İb 1:14; f Ey 26:7; Ey 38:6; Me 2 4 :2 ; Oz 3:19; g Me 9 3 :1 ; Me 96 :1 0 ; Vz 1:4; h Ba 1:2; O z 3 :2 0 ; ı Ey 38:9; Oz 8 :2 8 ; 2Pe 3:5; i B a 1 :9 ; B a 8 :1 ; j Ba 8:5; Oz 8 :2 5 ; k Ey 26:10; Ey 38:10; Me 3 3:7; Oz 8:29; Yr 5:22; l Ba 9:11; m Tkr 8 :7 ; İş 41:18; n Me 145:16.



Me 1 04:3* Ya da "kirişlerle kuran" 4* Ya da "ruhlar"



811



12



13



14



15



16



17



18



19



20



21



22



Yeryüzü eserlerin le dolu; deniz de



Zebralar“ orada susuzlugunü giderir. Göklerin kulları onların etra­ fına konar,b Dallar arasında cıvıldadır dürürlar.c Yukarıdaki odalarından dağla­ rı sularsın/ Eserlerinin meyvesiyle yer­ yüzü doyar.d Hayvanlar icinyesil ot cıkarır/ İnsanlar yararlansın diye bitkiler verirsin.f Oyle ki ölümlü insan ekme­ ğini topraktan cıkarsın,ğ Yüreğini sevindiren sarap,h Yüzünü ışıldatan yağ/ Yüreğine can veren ekmek elde etsin.i Yehova'nın ağanları, Kendi diktiği Lübnan sedir­ leri' suya doydu, Kuslar onlarda yuva kurar,k Leyleğin evi de ardıc ağacıdır.l Yüce dağlarmdağ kedileri icindir,n Yalcın kayalıklar kaya damanlarına* sığınaktır.° Belirli vakitler idn ay yara­ tıldı/ Günes de batacağı yeri iyi bilir.p Karanlığı getirirsin, gece olur,r Orm anın bütün hayvanları o zaman ortaya cıkar. Genc aslanlar av icin kükrer,s Tanrı'dan yiyeceklerini isterler.s Gün ısığı belirincet ortadan kaybolur, İnlerine cekilip yatarlar.



Me 1O4:1B* Kayalık yerlerde yaşayan, tavşana benzer bir hayvan.



M E Z M U R L A R 1 0 4 :1 2 -3 2



M EZM . İO 4



2 S O zam an insan işine gider/



a E y39:5 b Me 84:3 Lu 9:58 c Me 147:9 c Tkr 11:11 E y38:37 Me 147:8 Y r10:13 A m s9:6 Z k 10:1 M t5 :4 5 Elc 14:17 d Me 65:9 e B a 1 :3 0 1Kr 18:5 Yr 14:6 Yo 2:22 f B a 1 :2 9 B a3 :1 8 Ba9:3 E y38:27 İb 6 :7 g E y28:5 1K o 3:7 h H k9:13 2Sa 1 3 :2 8 Es 1:10 O z31:6 Vz 2:3 V z9:7 Vz 10:19 ı M e9 2 :1 0 i Yr37:21 j M e9 2 :1 2 H e17:23 k D a4:21 l Y r8 :7 m Üş 18:6 n E y39:1 M e5 0 :1 0 o Oz 30:26 o B a1:16 Me 136:9 Y r31:35 1K o15:41 p M e1 9 :6 r Ba1:5 M e74:16 Üş 45:7 s E y3 8 :3 9 Üş 31:4 A m s3:4 s Me 147:9 Yo 1:20 t 2 S a 2 3 :4 N a3:17



Akşama dek calışır didinir/ 24 Îşlerin ne cok, ey Yehova!c Onların hepsini hikmetle yaptın/ Yeryüzü Senin eserlerinle dolu.d 25 Şu deniz ne büyük, n een g in !e İcinde sayısız canlı kayna­ şır/ Kücük ve büyük yaratıklar/ 26 Orada gemiler dolaşır/ Îcinde oynaksın diye yarat­ tığını Levyatan*i da ora­ dadır. 2 İ Zamanında yiyeceklerini ve­ resin diye,' Seni bekler hepsi.k 2B Ve onlara verdiklerini toplarlar,l



2 . S u tu n a B a 3 :1 9 E f4:2 8 b H k19:16 2 S e3 :8 c Ne 9:6 c Me 136:5 Oz 3:19 Y r1 0 :1 2 d M e24:1 M e5 0 :1 2 e Me 95:5 f B a1:21 g E y12:8 h Me 107:23



29



SO



Sİ



S2



Elini acarsın, nimetlere doyarlar.m Yüzünü gizlersin tedirginle­ şirler/ Ruhlarını alırsın, ölür gidero Ve topraga dönerler/ Ruhunu gönderirsin yaratılırlar,p Ve yerin üzerini yenilersin. Yehova'nın ihtişamı devirler boyu sürecek/ Eserleri Yehova'ya sevinc verecek.s Oyeryüzüne bakar, yer titrer,ş Daglara dokunur, tüterler/



ı Ey 4 0 :2 0 ; Ey 41:5; i Ey 41:1; j Me 136:25; Me 145:15; Me 147:9; M t 6:26; M t 2 4 :4 5 ; k Me 3 6:6; l Lu 12:24; m Me 107:9; Me 145:16; n Me 30 :7 ; o Ey 12:10; Ey 34:14; Me 146:4; Vz 8:8; Vz 12:7; İş 42:5; Elç 17:25; o Ba 3:19; Vz 3 :2 0 ; p Sy 27:16; Ey 3 3 :4 ; Me 3 3 :6 ; İş 32:15; He 37:9; Elc 17:28; r Me 102:16; Ro 11:36; Ga 1:5; s B a 1 :3 1 ; Çk 31:17; İş 65:19; Yr 32:41; s Hb 3:10; t Çk 19:18; Me 144:5.



Me 1O4:26* 74:14'teki dipnota bakın.



M E Z M U R L A R 1 0 4 :3 3 -1 0 5 :1 7



33 Ben ömrüm boyunca Yehova' ya ilahi okuyacagım,a Yaşadıkca Tanrımı ezgilerle anacagım.b 3 4 Hakkındaki düşüncelerim ­ den Rab hoşnut olsun,c Ve ben hep Yehova'da sevinc bulayım.c 35 Yeryüzünden günahkarın kökü kazınacak,d Kötüler artık orada barınmayacak.e Yehova'ya şükret ey gön­ lüm. Yah'ı yüceltin!* f “|



Yehova'ya şükürler sunun, O 'n a adıyla yakarın,g Yaptıklarını halklar arasında bildirin.h O 'nu ilahilerle, ezgilerle anın, ı Harika işlerini aklınızdan cıkarmayın^ O 'nun kutsal adı övüncünüz olsun.* Yehova'ya yönelenlerin yü­ reği sevincle dolsun.k Yehova'nın rehberliğini ara­ yın, O 'nun gücünü dileyin.l Her zaman O'ndan yardım bekleyin.* m Yaptığı harika işleri hatırlayın,n Mucizelerini, ağzından cıkan hükümleri unutma­ yın^ Ey siz, kulu İbrahim 'in soyu,io Siz Yakup'un oğulları, sectigi kulları!P O, Tanrımız Yehova'dır,r



105 2



3



4



5



6



7



Me 1 0 4 :3 5 * İb ra n ice Ha ll e lu y a . 105:4* Sözcük anlamıyla, "yüzünü ara­ yın"



R eh berliğin i, gucunu dileyin M EZM . 1 0 4 a M e1 3 :6 M e21:13 M e6 8 :4 b M e6 3 :4 M e146:2 c M e6 3 :6 c M e32:11 M e6 4 :1 0 d M e37:38 Me 101:8 Oz 2:22 e M e37:10 f M e1 0 3 :2 M e104:1 Me 150:6



M EZM . 1 05 g 1Ta 16:8 Me 136:1 İş 12:4 Yo 2:3 2 Ro 10:13 h M e8 9 :1 M e9 6 :3 Me 145:12 ı H k5:3 1Ta 16:9 M e47:6 E f5 :1 9 i M e77:12 Me 78:4 Me 119:27 j 1Ta 16:10 Y r9 :2 4 1Ko 1:31 k Me 119:2 Flp 4:4 l A m s5:4 Tsf 2:3 m 1Ta 16:11 M e27:8 n T k r7:18 M e77:11 o T k r7:19 M e119:13 o Ç k 3 :6 İş 4 1 :8 M t3 :9 2Ko 11:22 p Çk 19:5 r Ç k 2 0 :2 T k r29:13 Yş 24:24 Me 100:3



8



9



10



11



12



13



14



15



16



17 2 . S u tu n a İş 26:9 Vh 15:4 b Tkr 7:9 1Ta 16:15 Ne 1:5 D a9 :4 Lu 1:72 c B a17:2 B a 2 2 :1 7 B a 2 6 :3 Ne 9:8 Lu 1:73 c İb 6:17 d B a17:7 1Ta 16:17 e Me 78:55



8 12



Hükümleri tüm yeryüzün­ de gecerlidir.a Devirler gecse yaptığı ahdi, Binlerce nesil gecse verdiği emri hatırlar.b İbrahim 'le yaptığı ahdi,c İshak'a ettiği yemini unut­ maza Bunu Yakup icin bir kural, İsrail icin devirlerce geçerli bir ahit kıldı,d Ve "Sana miras olarake Kenan diyarını vereceğim" dedi.f O şırada henüz birkac kişiydiler,g Evet, gurbette bir avuc ya­ bancıydı onlar.h Bir milletten öbürüne dolaşıp durdular,ı Bir krallıktan cıkıp başka memlekete girdiler.i Onları mağdur ettirmedi,* Onlar uğruna kralları azarladı,k "Meshettiklerime dokunmayın,l Peygamberlerime kötülük etmeyin" dedi.m Ve memleket üzerine bir kıt­ lık getirdi,n Bütün ekmek teknelerini* kırdı.° Onların önü sıra bir adam gönderdi, Bu, köle olarak satılan Yusuf'tu.o



f Ba 12:7; Ba 13:15; Ba 15:18; Ba 2 6 :3 ; Ba 28:13; g Ba 3 4 :3 0 ; İş 51:2; h Ba 17:8; Ba 2 3 :4 ; Elc 7:5; İb 11:9; ı Ba 20:1; Ba 46 :6 ; i 1Ta 16:20; j B a 3 1 :4 2 ; Ey 1:10; k Ba 12:17; Ba 2 0 :3 ; l Zk 2:8; m Ba 26:11; 1Ta 16:22; n Ba 41:30; Ba 41:54; Ba 42:5; o Le 2 6 :2 6 ; İş 3:1; He 4:16; Elc 7:11; o Ba 37:28; Ba 37:36; Ba 45:5; Ba 5 0 :2 0 ; Elc 7:9.



Me 105:16* Sözcük anlamıyla, "halka ¡şeklindeki ekmeklerin gecirildiği sırık­ lar"



813



M ısır’da yaptıgı m ucizeler. Çıkıs



18 Ayaklarını prangalarla yaraladılar,a Onü demir zincirlere vürdülar.b 19 Dedikleri yerine gelene dek,c Yehova'nın sözü onu arıttı.c 20 Kral onü serbest bırakmak icin, Halkların hükümdarı onü salıvermek icin adam gonderdi.d 21 Onü ev halkının efendisi yaptı,e Bütün varlığını onun yöne­ tim ine bıraktı.f 22 Adamlarına canının istediği gibi hükmetsin,g İhtiyarlarına da hikmet öğ­ retsin diye.h 23 Ve İsrail Mısır'a geldi,ı Yaküp, Ham'ın toprakların­ da yabancı olarak yasadık 24 Tanrı halkını orada cogalttı,' Düsmanları karsısında git­ gide güclendirdi.k 25 Yüreklerinin degismesine izin verdi ki, halkından nefret etsinler,l Küllarına kürnazca davransınlar.m 26 Külü Müsa'yı,n Sectigi Harun'u o gönderdi. 27 Külları O 'n ü n alam etlerini gözler önüne serdiler,° Ham'ın topraklarında mücizeler gösterdiler.p 28 Karanlığı gönderip her tarafı kararttı,r M usa'yla Harun sözüne karsı gelmedi.s 29 Sularını kana dondürdü s Ve balıklarını öldürdük 3 0 Tüm memleket kurbağalarla dolup tastı,u



M E Z M U R L A R 1 0 5 :1 8 -4 1



M EZM . 1 0 5 a b c C



B a 3 9 :2 0 Me 107:10 Elc 7:10 Me 17:3 Me 26:2 M e6 6 :1 0 d B a41:14 e B a 4 1 :4 0 1Sa 2 :8 E y3 6 :7 D a2 :4 8 f B a4 1 :4 8 B a 4 5 :8 g M e113:8 h B a41:33 B a 4 1 :3 8 İş 19:11 ı B a 4 6 :4 B a 4 6 :6 Yş 24:4 Elc 7:15 i M e78:51 Me 106:22 j B a 4 6 :3 Ç k 1 :7 T k r26:5 Elc 7:17 k Ç k 1 :9 l Çk 10:1 R o 9:18 m Ç k 1 :1 0 Elc 7:19 n Ç k 3 :1 0 Ç k 4 :1 2 Ç k6:11 Me 77:20 Elc 7:34 o Ç k4:14 Çk 7:1 Ç k 2 8 :1 Sy17:5 1Sa 12:6 o T k r4 :3 4 N e9:10 M e7 8 :4 3 Y r32:21 p Me 106:22 r Çk 10:22 s M e9 9 :7 ¡s Çk 7:20 M e7 8 :4 4 t Çk 7:21 u Ç k 8 :6 M e7 8 :4 5



31



32



33



34



35



36



37



38



39



2 . S u tu n a Ç k 8 :2 4 b Ç k 8 :1 7 c Ç k9:23 E y38:23 M e7 8 :4 7 c Me 78:48 d Ç k9:25 e Çk 10:13 T k r2 8 :3 8 M e7 8 :4 6 f Çk 10:14 g Çk 10:15 h Çk 12:29 M e78:51 M e1 3 5 :8 ı B a 4 9 :3



40



41



Krallarının odalarına kadar girdiler. Atsineklerinin gelmesini emretti;a Ve bütün topraklarına tatar­ cıklar üsüstü.b Yağmur yerine dolu yagdırdı,c Topraklarına ates püskürt­ tü/ Üzüm bağlarını, incir agrafla­ rını vurdu, Ülkelerindeki bütün ağanla­ rı kırdı.d Çekirgelerin gelmesini emretti,e Ve sayısız yavru cekirge akın etti.f Memleketteki bütün bitkileri, Ve toprağın tüm ürününü yediler.g Ve diyardaki bütün ilk cocukları,h Küdretlerinin ilk meyvesini vürdü.ı Halkını altın ve gümüşle ora­ dan cıkardı/ Kabileleri arasında tokezleyen yoktü. Gittiklerinde Mısırlılar se­ vindi, Çünkü üzerlerine onların korkusu cökmüstü.i Tanrı bülütü bir perde gibi gerdi,k Geceyi aydınlatsın diye ates verdi/ İstediklerinde bıldırcın gonderdi,m Onları göklerin ekmeğiyle doyürdü.n Kayayı yardı, sular fı^kırdı,°



i Ba 15:14; Çk 3 :2 2 ; Çk 12:35; j Çk 11:7; Çk 12:33; k Çk 14:20; l Çk 13:21; Sy 9:15; N e 9 :1 2 ; Me 78:14; m Çk 16:13; Sy 11:32; Me 78:27; n Çk 16:15; Me 78:24; o Çk 17:6; 1Ko 10:4.



MEZMURLAR 105:42-106:15



42 43



44



45



Çorak topraklarda sular ır­ mak gibi aktı.a Çünkü kulu İbrahim 'e verdi­ ği kutsal sözü hatırladı.b Halkını coşkun bir sevincle,c Sektiklerini sevinc nidala­ rıyla oradan cıkardı.c Milletlerin topraklarını onla­ ra verdi,d Kavimlerin emeğinin ürü­ nünü onlar edindi ki,e O 'nun kurallarına uysunlar,f Kanunlarına^ bağlı kalsın­ lar. Yah'ı yüceltin!h



-| iA / * Yah'ı yüceltin!ı J - v v l Yehova'ya şükürler su­ nun, cünkü O iyidir;i Vefalı sevgisi sonsuz­ dur.* 2 Yehova'nın görkemli işlerini kim anlatabilir,k Kim O 'nu yeterince övebi­ lir^ 3 Ne mutlu adalet yolundan ayrılmayana,m Her zaman doğru olanı yapana!n 4 Halkına lütfettiğinde beni an ey Yehova.o Benim le ilgilen, kurtar beni.io 5 Oyle ki sectiklerinep gösterdi­ ğin iyiliğini göreyim, M illetinle birlikte sevineyim,r Senin halkının ovuncunu paylaşayım.ş 6 Biz de atalarımız gibi günah işledik,ş Yanlış ve kötü işler yaptık.t 7 Mısır'daki atalarımız gibi dav­ randık,



Isra il hem en u nuttu , isyan e tti M EZM . 1 05 a Me 78:16 İş 48:21 b B a1 2 :7 B a15:14 Ç k 2 :2 4 T k r9:5 Lu 1:72 Lu 1:73 c Sy33:3 El^ 13:17 c Me 106:12 İş 51:10 d T k r6 :1 0 Yş 11:23 Yş 21:43 N e9 :2 2 Me 78:55 M e1 3 5 :1 2 Elc 7:45 Elc 13:19 e T k r6 :1 0 5:11 M e4 4 :2 f T k r4 :4 0 T k r6:1 g M e1 9 :7 h M e150:1 Vh 19:6



8



9



10



M EZM . 1 0 6 ı M e117:1 i 1Ta 16:34 Ezr3:11 Me 107:1 Lu 18:19 1 S e5:18 j M e1 0 3 :1 7 k M e4 0 :5 l Ne 9:5 m Me 119:2 İş 56:1 n Me 15:2 İş 64:5 Elc 24:16 G a 6 :9 o N e5:19 M e51:18 M e119:132 L u2:14 o M e3:8 p Çk 19:5 1Pe 2:9 r M e14:7 s Y r9 :2 4 1Ko 1:31 S Le 26:40 N e9:16 Me 78:8 t 1K r8:47 E zr9:6 D a9:5



2 . S u tu n a İş 44:18 b Me 78:42 İş 63:7 c Çk 14:11 c Yş 7:9 Me 143:11 H e20:14 d Ç k9:16 R o 9 :1 7



11



12 13



14



15



814



Onlar ki, Senin harika işle­ rini kavrayamamıştı.8 Bol bol gösterdiğin yüce vefa­ nı hatırlamamışlardı,b Denizde, Kızıldeniz kıyışın­ da isyan etmişlerdi.c O ise Kendi adı ugruna,c Kudreti bilinsin diye onları kurtardı.d Bu yüzden Kızıldeniz'i azarla­ dı, sular cekilmeye başladı;e Ve onları derin sular arasın­ dan cölde yürütür gibi gecirdi.f Kendilerinden nefret edenle­ rin elinden kurtardıg Ve düşmanın avcundan cekip aldı.h Sular hasımlarının üzerine kapandı,ı Bir teki bile hayatta kalmadı.‘ O zaman sözüne iman ettiler,* O'nu ilahilerle yücelttiler.k Fakat yaptıklarını hem en unuttular/ Ogudunü beklemediler.m İssız yerde bencil arzularını ortaya döktüler,n Çölde Tanrı'yı şınadılar.o O da istediklerini onlara verdik Ama aralarına* kırıp geti­ ren bir hastalık gönderdi.p



e Çk 14:21; Yş 2:1 0; Ne 9:11; Me 6 6 :6 ; Me 78:13; Me 136:13; f Ne 9:11; Me 77:19; Me 136:14; İş 63:13; g Çk 14:30; Lu 1:7 1; h İş 41:11; İş 4 9 :2 6 ; Mi 6:4; ı Çk 14:28; Çk 15:5; Tkr 11:4; Yş 2 4 :7 ; Me 78:53; i Çk 14:13; j Çk 14:31; k Çk 15:1; l Çk 15:24; Çk 16:2; Çk 17:7; Me 78:11; m İş 48:18; n Sy 11‘:4; Tkr 9 :2 2 ; 1Ko 10:6; o Çk 17:2; Sy 14:22; Me 78:18; 1Ko 10:9; İb 3:9; o Sy 11:31; Me 78:29; p Sy 11:33.



Me 106:15* Sözcük anlamıyla, "canla­ rına"



815



Buzagı yapıp K enan lılara uydular



16 Konaklama yerinde Müsa'yı Ve Yehova'nın kütsal külüa Harün'ü kıskandılar.b 17 O zaman yer adıldı, Datan'ı yüttü,c Abiram'ın ve yanına topla­ nanların üzerine kapandı.c 18 Toplananlar arasına bir ates girdi,d Alevler kötüleri yalayıp yut­ tu.« 19 Sonra da Horeb'de buzagı yaptılar,f Dökme putun önünde egildiler.g 20 Tanrıları yerine, Bir boğanın, ot yiyen bir hayvanınh tasvirini yücelttiler.ı 21 Kürtarıcı Tanrılarını ünüttülar,i Mısır'da büyük isler yapa­ nı,' 22 Ham'ın topraklarında harikalar,k



23



24



25



26



Kızıldeniz'de korkunc isler yapanı ünüttülar.l Sectigi kulu Musa, Araya girip O 'nun önünde dürmasa,m O 'nu yıkıcı gazabından vazge­ çirmese," Yok edilmelerini emredecekti.o Bu güzel diyarı hor gördüler,«1 O 'nun sözüne iman etmediler.p Çadırlarında hom urdanıp dürdülar;r Yehova'nın sesine külak tıkadılar.s O da elini kaldırdı,



M E Z M U R L A R 1 0 6 :1 6 -3 8



M EZM . 1 0 6 a L e21:8 Sy16:7 b Sy16:3 c Sy16:32 c Sy 16:27 Sy2 6 :1 0 T k r11:6 d Sy16:35 e İb 12:29 f Ç k 3 2 :4 N e9:18 g T k r9 :1 2 h Ç k 2 0 :4 Ro 1:23 ı İs 42:8 Yr2:11 i T k r3 2 :1 8 M e7 8 :4 2 j T k r4 :3 4 M e1 3 5 :9 k M e78:51 M e105:27 l Çk 14:25 m Ç k32:11 T k r9 :1 9 Yk 5 :1 6 n H e2 2 :3 0 o Ç k 3 2 :1 0 T k r9:14 H e20:13 o Sy 13:32 T k r8 :7 Y r3 :1 9 H e2 0 :6 p Sy 14:11 İb 3 :1 9 r Sy 14:2 Sy 14:27 T k r1 :2 7 s Sy 14:22



27



28



29



30 31



32



33



2 . S ü tu n a Sy 14:29 b Ç k 6 :8 İb 3:11 c T k r4 :2 7 c L e26:33 M e44:11 H e20:23 d Sy 25:3 Sy31:16 T k r4:3 Tk r3 2 :1 7 H o9 :1 0 e M e115:7 Vh 2:14 f Sy 25:6 T k r3 2 :1 6 g Sy 25:9 1Ko 10:8 h Sy 25:8 Yş 7:12 ı Sy25:13 i S y20:2 Sy27:14 T k r32:51 j Sy2 0 :1 2 T k r1 :3 7 k Sy2 0 :1 0 E y2:10 Me 141:3 Oz 16:32 Yk 3:2



34 35



36



37



38



Ve onları cölde yere serece­ ğine11ant etti,b Soylarını m illetler arasında yere calacakc Ve onları baska topraklara dağıtacaktı.^ Sonra da Peor Baali'ne baglandılar,d Çansız peylere sunulan kur­ banları yediler.e Yaptıklarıyla Tanrı'yı öfkelendirdiler,f O da aralarına bir bela gönderdi.g Finehas kalkıp müdahale ettih Ve o zaman bela dürdü. Böylece nesiller ve devirler boyünca, O doğru bir kisi sayıldık Ayrıca Meriba sularında öfke­ ye yol artılar/ Onlar yüzünden Musa za­ rar gördü.' Çünkü onu kızdırdılar, O da düşünmeden konul­ maya basladı.k Ve Yehova'nın emrettiği gibi/ O halkları yok etmediler.1" Böylece diğer milletlerle karıştılar,n Ve onların işlerini öğren­ meye başladılar." Onların putlarına tapındılar," Ve bü onlara bir tüzak oldü.p Oğullarını ve kızlarını Çinlerer kürban ediyorlardı.s M asum ların kanını döküp durdular;s



I Sy 33 :5 2 ; Tkr 7:2; Hk 2:2; m Yş 16:10; Yş 17:12; Hk 1:21 n Ys 15:63; Hk 1:33; Ho 7:8; o İs 2:6; 1Ko 5:6; 1Ko 15:33



o Hk2:12; 2Kr 17:12; Ho 4:17; p Çk23:33; Hk2:3; r Tkr 32:17; 1Ko10:20; sTkr 12:31; 2Kr16:3; 2Kr 17:17; İş57:5; Yr7:31; He16:20; sTkr21:9; 2Kr21:16; Yr2:34; Ho12:14.



M E Z M U R L A R 1 0 6 :3 9 -1 0 7 :6



39



40 41



42



43



Kenan pütlarına kürban et­ tikleri Oğullarının, kızlarının kanı­ na girdiler.a Ve döktükleri onca kanla di­ yarı kirlettiler.b Yaptıklarıyla kendilerini de kirlettiler,c Davranışlarıyla ahlaksızlığa battılar.c Ve Yehova halkına öfkelendi," Kendi milletinden iğrendi.e Kendilerinden nefret edenle­ rin hakimiyetine girsin­ ler diye,f Onları defalarca milletlerin eline verdi,g Ve düşmanları tarafından ezildiler, Onların yönetimine boyun eğdiler." Onları birçok kez kurtardı/ Fakat itaatsizlik yolündan ayrılmayıp başkaldırdılari Ve sucları yüzünden alcaltıldılar.'



Isyan ların a ragmen onlara acıdı M EZM . 1 0 6 a He 16:20 b Sy 35:33 İş 26:21 c İş 24:5 H e2 0 :1 8 C Ç k 3 4 :1 6 Le 17:7 Sy 15:39 Y r3 :9 H e2 0 :3 0 d H k2:14 Me 78:59 e T k r9 :2 9 T k r3 2 :1 9 f Hk 10:8 g T k r3 2 :3 0 H k3:8 h Tkr 28:25 ı H k2:16 H k10:12 1Sa 12:11 N e9:27 i H k4:1 H k5:8 H e2:3 j H k6:5



2 . S ü tu n



8 16



4 4 Yine de yakarışlarını duyünca,a Sıkıntılarıyla ilgilendi.b 45 Onlar uğrunda yaptığı ahdi hatırladı,c Yüce vefasından ötürü on­ lara acıdı.c 4 6 Ve kendilerini tütsak eden­ lerin Onlara merhamet etmesini sağladı.d 47 Kürtar bizi Tanrımız Yehova.e Kutsal ismine şükürler sunalım,f Seni kıvançla yüceltelim diyeg Hepimizi milletler arasın­ dan topla.h 4 8 İsrail'in Tanrısı Yehova'ya, Devirler boyu şükürler olsün;ı Ve bütün halklar Amin, desin.i



a H k3:9 H k4:3 H k10:15



Yah'ı yüceltin!'



1Sa 7:8 N e9 :2 8 b H k2:18 c L e2 6 :4 2 2Kr 13:23 M e1 0 5 :8 Lu 1:72



C Çk 34:6; Sy 14:18; Tkr 3 2 :3 6 ; Hk 2:18; 2Sa 24:16; Me 51:1; Me 69:16; Me 86:15; Me 90 :1 3 ; İş 63:7; Ag 3:32; Yo 2:13; d 1Kr 8:50; Ezr 9:9 ; Yr 42:12; e 1Ta 16:35; Me 79:9; f Me 103:1; Me 105:3; g İş 43:21; h Yr 32:37; He 36:24; ı 1Ta 29:10; Me 41:13; Lu 1:68; i 1Ko 14:16; j Me 106:1.



BEŞINCI KITAP (Mezmur 107-150)



■i



Yehova'ya şükürler sunun, çünkü O iyidir;a Vefalı sevgisi sonsüzdür.b



10 •



2 Böyle desin Yehova'nın kurtardıkları,c Çünkü düşmanın elinden onları geri aldı,c 3 Başka ülkelerden bir araya topladı,d Gündoğusundan ve günbatısından,e



M EZM . 1 0 7 a 1Ta 16:34 Me 118:1 Lu 18:19 b Me 103:17 c Tkr 15:15 M e31:5 Lu 1:68 1Pe 1:19 c Tkr 7:8 Me 106:10 İş; 35:10 Yr 15:21 Mi 4:10 Lu 1:74 d Me 106:47 e İş 43:5 İş 49:12 Yr29:14 M t2 4 :3 1



Kuzeyden ve güneyden getirdi.a 4 İssız topraklarda, cölde, ora­ dan oraya dolaştılar;" Oturacakları şehrec giden bir yol bülamadılar. 5 Acıktılar, susadılar;c Hiçbirinde can kalmadı.d 6 Sıkıntıya düşünce Yehova'ya feryat ettiler,e 2. Sütun a İş 43:6; Yr 31:8; He 39:27; Lu 13:29; b Sy 14:33; Tkr 8:15; Tkr 32:10; İb 11:38; c İb 11:10; c Çk 15:24; dÇk16:3; Ag2:19; e Me50:15; Me91:15; Ho5:15.



817



7



8



9



10



11



12



13



14



15



16 17



Tunc kapıları kırdı. H arika isleri



Onları çektikleri dertlerden kurtardı.a Oturacakları bir şehre gelene dek,b Onları doğru yolda yürüt­ tük Sükretsinler Yehova'ya vefalı sevgisinden otürü,c İnsanogulları icin yaptığı harikalardan dolayı.d Çünkü susamış cana bol su verdi,e Acıkmış canı nimetlerle doyurdu.f Zincire vurulmuş, ıstırap idin­ de mahkümlar,g Karanlıkta, ölüm gölgesin­ de oturanlar vardı.h Çünkü Tanrı'nın sözlerine is­ yan etmişler/ Yüceler Yücesinin öğüdüne saygı göstermemişlerdi/ Sıkıntılarla onlara baş egdirdi,* Tökezlediler, yardım eden yoktu.k Sıkıntıya düşünce Yehova'ya yakardılar,l Onları yine dertlerinden kurtardı.m Bağlarını parçaladı Ve onları ölüm gölgesin­ den, karanlıktan cıkardık Sükretsinler Yehova'ya vefalı sevgisinden Ğ)türü,oi İnsanogulları icin yaptığı harikalardan dolayık Çünkü tunc* kapıları kırdı,r Demir sürgüleri parçaladık İsyanları ve supları yüzün­ den^ Akılsızlar başlarına dert acmıstık



Me 107:16* Sözcük anlamıyla, "bakır"



M EZM . 1 0 7 a İş 41:17 2T i3:11 b Ne 11:3 c Ezr8:21 M e7 8 :5 2 İ^ 30:21 2Pe2:21 c 1Ta 16:8 M e136:1 d Me 40:5 Vh 15:3 e İş 55:2 f M e3 4 :1 0 M e146:7 Yr31:14 Lu 1:53 g 2Ta33:11 E y3 6 :8 M e105:18 M e149:8 h Lu 1:79 ı Me 106:43 Ağ 3:42 i 2T a33:10 Me 73:24 (İz 1:25 Lu 7:30 j L e26:21 H k10:15 Lu 15:17 k 2K r6:27 M e22:11 l H k4:3 H k6:6 H k10:10 2T a 3 3 :1 2 m H k10:12 n M e146:7 İ^ 61:1 El(g12:7 Elc 16:26 o M e6 8 :6 49:9 E f5 :8 1F>e 2 :9 o Ağ 3:22 p Me 92:5 r İş 45:1 s İş 45:2 S Öz 1:7 Ağ 3:39 t Sy 11:33 M e38:5 Y r2 :1 9 G a 6 :7 2Pe2:13



2 . S u tu n a E y3 3 :2 0 b E y3 3 :2 2 E y38:17 M e9:13 Me 88:3 M e116:3 V h 1 :1 8 c Y r3 3 :3 c M e3 4 :6 d S y21:8 2K r20:5 M e3 0 :2 M e103:3 Me 147:3



M E Z M U R L A R 1 0 7 :7 -2 8



18 Çanları her yiyecekten tiksi­ nir olmuş,a Olümün kapılarına gelmişlerdi.b 19 Sıkıntıya düşünce Yehova'ya yakardılar,c Onları yine dertlerinden kurtardı.c 20 Emretti, onları iyileştirdi,d Düştükleri cukurdan kurtardı.e 21 ¡Sükretsinler Yehova'ya vefalı sevgisinden ötürü,f İnsanogulları icin yaptığı harikalardan dolayı.g 22 Sükran kurbanları sunsunlar11 Ve O 'nun işlerini sevinc ni­ dalarıyla duyursunlar. 23 Gemilerle denize acılanlar/ Engin sularda ticaret yapan­ lar,* 24 Onlar Yehova'nın işlerini,k Derin sulardaki harikalarını, l 25 Bir sözüyle nasıl şiddetli rüz­ gar cıkardıgını,m Ve dalgaları kabarttığını gördüler." 26 Onlar göklere yükselir, Ve diplere inerler, Felaket yüzünden canları erir gider.o 27 Sarhoş gibi sallanır, şendeler dururlar,11 Bütün hikmetleri de boşa akar. p 28 Sıkıntıya düşünce Yehova'ya feryat ettiler,r e Ey 33 :2 8 ; Me 30:3; Me 49 :1 5 ; Me 56:13; Me 103:4; f Me 138:2; g Me 6 6 :5 ; h Le 7:12; Me 50:14; Me 116:17; İb 13:15; 1Pe 2:5; ı Me 9:11; Me 73:28; Me 118:17; i 1Kr 9:27; He 27:26; j 2Ta 9:21; He 27:9; V h 18:17; k Me 95:5; l Ba 1:21; Me 104:25; m Me 135:7; Me 148:8; Yr 10:13; Yun 1:4; n Me 9 3 :4 ; o 2Sa 17:10; Me 22:14; İş 13:7; Na 2:10; o Ey 12:25; İş 19:14; p İş 19:3; Yun 1:5; r Yun 1:14.



M E Z M U R L A R 1 0 7 :2 9 -1 0 8 :7



29



30



31



32



33



34



35



36



37



38



39



40



41



Ve onları dertlerinden kur­ tardı.“ Fırtınayı dindirir,b Denizin dalgalarını yatıştı­ rır." Ortalık yatışınca şevinirler, O da onları diledikleri lima­ na götürür." Şukretşinler Yehova'ya vefalı şevgişinden ötürü,d İnşanogulları i"in yaptığı harikalardan dolayı.e Halkın cemaatinde O 'nu yüceltşinler,f Ve ihtiyar meclişinde övşünler.g O ırmakları cöle,h Talkın şuları kuru topraga cevirirl Orada yaşayanların kötülügünden ötürü, Verimli toprakları tuz diya­ rına döndürür.i Çölü şazlık göle cevirir/ Suşuz topraklarda şular akıtır.k Yalayacak bir şehir kurşunlar diye,l Acları oraya yerleştirir.1" Tarlalar eker, bağlar kurarlar" Ve bereketli ürünü toplarlar.o Çogalşınlar diye onlara bere­ ket verir,«1 Sıgırlarını da ekşiltmez.p Fakat şonra, başkı, felaket ve keder yüzündenr Yine azalır, iki büklüm olurlar.ş Yolu izi olmayan yerlerde do­ laşıp durşunlar diye,ş Soyluları utanca bogar? Fakat yokşulu şıkıntıdan eşirger,u



D ürü stler sevinsin. Sadakatin M EZM . 1 0 7 a Yun 2:10 b M e8 9 :9 Yun 1:15 c Ba8:1 M e6 5 :7 c Yhn 6:21 d M e5 0 :2 3 M e86:13 e Me 72:18 Me 105:5 Vh 15:3 f Me 2 2 :2 2 M e4 0 :9 Me 111:1 g E y2 9 :7 E lç4 :8 h 1Kr 17:7 İş 19:5 İş 42:15 ı 1Kr 18:5 Yr 14:3 Am ş4:7 i B a13:10 Ba 19:25 T k r2 9 :2 3 j Me 114:8 İş 35:7 İş 41:18 k 2K r3:17 l Me 107:7 m Me 146:7 Lu 1:53 n İş 65:21 Y r2 9 :5 o B a 2 6 :1 2 Eli; 14:17 o Ç k 1 :7 T kr7:13 p B a 3 0 :4 3 T kr7:14 r H k6:3 2Kr 10:32 2K r13:7 2Ta 15:5 Y r5 1 :3 4 s 1Sa 2 :7 S Ey 12:24 t 1K r21:19 2K r24:15 2K r25:7 u 1Sa 2 :8



İlahi. Davüt'ün mezmürü.



■j A Q



M EZM . 1 0 8 e M e57:7



Yürekten kararlıyım ey Tanrı." İlahiler, ezgiler söyle­ yeceğim/ Gönlüm de susmayacak.g Üyan ey telli sazım, sen de üyan ey lir.h Seheri ben üyandırayım.ı Seni halklar arasında yücelti­ rim ey Yehova;i Sana milletler arasında ila­ hi söylerim.' Çünkü vefalı sevgin gökler üzerindedir," Sadakatin bulutlara erisir.l Yüceliğin gökleri aşsın ey Tanrı;m İhtişamın tüm yeryüzü üze­ rinde olsün.n Sağ elinle kurtar beni, cevap ver,o Ve sevdiklerin feraha çıksm.«l Kutsal Tanrı konuştu.P "Sevinçle coşacağım, Sukkot Ovasınır ölçüp böle­ ceğim" dedi,



10Ö



2



3



4



5



2 . S u tu n a Me 78:52 b E y22:19 M e5 2 :6 M e5 8 :1 0 c Ç k11:7 M e63:11 Ro 3:19 c Tkr 4:6 M e6 4 :9 Oz 1:5 Y r9 :1 2 Ho 14:9 d M e77:12 Me 143:5 Y r9 :2 4



818



Ailesini büyütür, bir sürü gibi çoğaltır.a 4 2 Dürüst insanlar bunu görüp sevinir,b Kötüler ise ağızlarını kapatır.c 43 Hikmetli kişi kimdir? Bütün bunları göz önünde tutanç Ve Yehova'nın vefalı işleri­ ne dikkat eden.d



6



7



f Me 104:33; Elç 16:25; Ef 5:19; g Me 16:9; h Me 33:2; M e81:2; Me 149:3; ı M e57:8; i Me 138:1; Me 145:12; j Me 57:9; k Me 3 6 :5 ; Me 57:10; Me 103:11; l Me 71:22; m Me 8:1; Me 57:5; n Me 57:11; o Çk 6:6; Me 20:6; o Me 60:5; 2Ko 1:10; p Me 8 9 :3 5 ; r Ba 33:17; Hk 8:5.



819



Tanrı’nın dusmandan aldıgı i>cj



"Ve Sekem 'ia dilediğime pay olarak vereceğim/ 8 Gileadc Benimdir, Manassec de Benim; Efraim önderimin kalesi,d Yahuda önderlik degnegimdir.e 9 M oabf legenimdir.s Çarığımı Edom'ah fırlataca­



10



11



12



13



ğa? Filistiye'ye karşü zaferi hay­ kıracağım."* Surlu şehre beni kim götüre­ cek?11 Edom'a kadar kim bana yol gösterecek?l Ey Tanrım Sen değil misin? Sen ki bizi terk ettin,m Sen ki ordularımızdan des­ teğini cektin/ Sıkıntıdan cıkmamıza yardım et ne olur,o Çünkü inşandan kurtuluş beklemek boştur/ Biz tüm gücümüzü Tanrı'dan alırız,p O düşmanlarımızı ciğner gecer.r



Başmüzisyene. Davut'un mezmuru.



-|



Ey yücelttiğim Tanrım,ş suskun kalma ne olur.ş 2 Çünkü kötüler, hilekarlar bana diş gösteriyorlar.t Hakkımda yalanlar söylü­ yorlar.11 3 Nefret dolu sözlerle etrafımı sardılar,“ Yok yere benimle kavga ediyorlar.v 4 Sevgime suçlamayla karşılık veriyorlar,? Bense duama devam ediyorum.z



109



M EZM . 1 0 8 a Yş 17:7 b M e6 0 :6 c Yş 13:11 2 S a 2 :9 c M e8 0 :2 d T k r3 3 :1 7 M e6 0 :7 e B a 4 9 :1 0 f 2 S a 8 :2 g M e6 0 :8 h Sy2 4 :1 8 ı 2Sa8:14 i Çk 15:14 2Sa21:15



l 2K r14:7 Öb 3 m M e4 4 :9 n T k r23:14 M e6 0 :1 0 o Me 18:6 M e20:1 o M e60:11 Me 118:8 M e146:3 p 1Sa 2 :4 2 S a 2 2 :4 0 Me 18:32 Me 84:7 İş 40:29 2K o 4 :7 Flp 4:13 r İş 25:10 Ro 16:20



M EZM . 1 0 9 s Çk 15:2 M e33:1 Me 118:28 s Tkr 10:21 Me 83:1 t 2Sa15:3 M e31:18 Öz 15:28 M t 26:59 u (İz 6:17 Öz 26:28 Yr9:3 u 2Sa 1 6 :7 Ho 11:12 v 2Sa 15:12 M e3 5 :7 Me 69:4 Y h n 1 5 :2 5 y 2Sa 13:39 M e3 5 :1 2 z Me 55:16



2 . S u tu n a M e3 5 :7 M e3 8 :2 0 Öz 17:13 b M e5 5 :1 2 c 1Sa 2 9 :4 2Sa 19:22 1Kr11:14 Z k3:1 c (İz 15:29 (Öz 28:9 İş 1:15 Mi 3:4



MEZMURLAR 108:8-109:16 5 İyiliğime kötülükle/ Sevgimenefretlekarşılık veriyorlar.b 6 Kötü adamı onun başına koy, Sağ; yanında hep bir suclayanc olsun. 7 Yargılandığında kötülügü or­ taya aksın, Duası bir günah olsun.c 8 Ömrü kısa sürsün,d Onun gözetim işini başkası alsın.e 9 Çocukları yetim,f Karısı dul kalsın/ 10 Oğulları avare dolaşsın/ Dilenip dursunlar, Viranelerinden cıkıp yiye­ cek arasınlar. 11 Varı yoğu tefecinin tuzağına düşsün/ Emek verdiği ürünü yaban­ cılar* yağmalasın.“ 12 Hic kimseden vefa görmesin/ Yetim kalan gocuklarına kimse sahip cıkmasın. 13 Soyu kesilsin,m Sonraki nesilde adı silinip gitsin/ 14 Yehova atalarının sucunu an­ sın/ Anasının günahıo silinme­ sine 15 Sucları hep Yehova'nın önün­ de olsun,r O da adını yeryüzünden sö­ küp atsın.ş 16 Çünkü o vefa göstermeyi unuttu,ş d Me 55 :2 3 ; Me 6 9 :2 5 ; M t 27:5; Elc 1:18; e Elc 1:20; f Çk 2 2 :2 4 ; g Yr 18:21; h 2Kr 5:27; ı 2Sa 3 :2 9; i Ne 5:7; j Tkr 2 8 :3 3 ; Tkr 28:51; Hk 6:5; k İş; 1:7; l Yk 2:13; m 1Sa 2:31; 2Kr 10:11; Me 37:28; Yr 2 2 :3 0 ; n Çk 32:33; Sy 5:23; Tkr 25:19; Tkr 2 9 :2 0 ; Öz 10:7; o Çk 2 0 :5; Le 26:39; 2Sa 3 :2 9 ; 2Sa 21:1; M t 2 3 :3 2 ; o 2Ta 22:3; p Ne 4:5; Yr 18:23; r Tkr 3 2 :3 4 ; Yr 2:22; s Me 34:16; İş; 6 5 :1 5; s 2Sa 17:2; Mt 18:33; Yk 2:13.



M E Z M U R L A R 1 0 9 :1 7 -1 1 0 :3



17



18



19



20



21



22



23



24



25



26



Mazlümü ve yoksülü,a Yüreği kırık olanı öldürmek içinb peşine düştü. Hep laneti sevdi,c o da kendi başına geldi,ç Lütuf göstermekten hoşlanmadı,d O da ondan uzaklaştı? Lanet bir giysi gibi üzerini örttü.f Sü gibi karnına girdi,g Yağ gibi kemiklerine işledi. O lanet, bir giysi gibi onu sarsın,h Bir kuşak gibi hep beline dolansın.ı Beni suçlayana, bana hakaret edene/ Yehova'nın karşılığı bu olsün,' Fakat Sen Ülük Rab Yehova'sın. Adın uğruna" lütfet bana. Kurtar beni, çünkü vefalı sevgin büyüktür.m Ben mazlüm ve yoksülüm,n Bağrımda yüreğim param­ parça? Gün batınca yok olan gölge gibi geçip gidiyorum," Çekirge gibi silkelenip atılıyorüm. Dizlerim oruç tu tm ak tan tit­ riyor, Bedenim eriyip bitti, te­ nimde yağın ışıltısı kalmadı.r Etrafıma yüzkarası oldum,s Beni görünce başlarını sal­ lıyorlar? Yardım et bana ey Yehova Tanrım;t Vefalı sevginden ötürü kur­ tar beni.ü



Mazlumun duası. Sağım da otur M EZM . 1 0 9 a Ba 42:21 Me 10:2 b 2Sa 16:11 M e3 4 :1 8 Me 37:32 c Öz 26:2 ç Tkr 28:45 Öz 14:14 H e3 5 :6 d Tkr 2 8 :2 2 S e2 :1 0 e Me 119:150 f Me 73:6 g Sy 5:22 Elç 1:18 h 2K r3:3 Me 109:29 ı Ey 12:21 Yr 13:11 i M t 26:66 j 2Sa 17:23 Ro 6:23 1Pe 1:17 k V h 6:10 l M e25:11 M e31:3 Yhn 17:11 m M e3 6 :7 M e6 9 :1 6 M e8 6 :5 n M e4 0 :1 7 M e8 6 :1 2Ko 8:9 o 2K r4:27 Me 102:4 o 1Ta 29:15 Ey 14:2 M e102:11 M e144:4 Yk 4:14 p M e6 9 :1 0 r Ey 19:20 s M e31:11 Ro 15:3 İb 13:13 S M e2 2 :7 M t27:39 t M e40:13 Me 119:86 u M e6 9 :1 6 M e8 5 :7 Me 119:41



2 . S ü tu n a Çk 13:3 Ne 2:8 b Sy1 6 :3 0 1K r18:36 c S y22:6 2Sa16:10 ç Sy 2 3 :2 0 d İş 65:15 e İş 65:13 İb 12:2 f Me 109:20 g M e6 :1 0 M e3 5 :2 6 M e1 3 2 :1 8 h M e7:17 M e9:1 Me 51:15 İb 13:15 ı M e2 2 :2 2



820



27 Önlar da bilsin ki bu Senin elin;a Sen ey Yehova, bunu Sen yaptın." 28 Önlar lanet okuyup dursun,ç Sen ise bana olan lütfunu bildir.«; Saldırıya geçtiler, fakat mah­ cup olsunlar,d Ve Senin kulun şevinşin.e 29 Beni suçlayanlar rezilliğe bu­ runsun/ Üzerlerine utancı kaftan gibi giysinler? 3 0 Ağzımdan Yehova'ya ovguler dokuleçek,h Halklar arasında Ö 'nu yuceltecegim? 31 Çunku Ö yoksulun sağında durur,i Önu mahkûm edenlerden çanını korur. Davut'un mezmuru.



■i "i /A Yehova Efendime' de1 1 0 di ki, "Ben dusm anlarını ayaklarının altına basamak yapınçaya dekk Sağımda otur." 2 Yehova kudret asanım Sion' dann gondereçek, "Git, dusmanlarının arasın­ da hakimiyet kur" diyeçek.o 3 Sen ordularını topladığın gun/ halkınpkendini gonullu olarakr sunacak. i Me 16:8; Me 72:4; Me 110:5; Me 121:5; M E Z M . 1 1 0 j M t 2 2 :4 3 ; Lu 2 0 :4 2 ; k M t 2 2 :4 4 ; Elç 2:35; 1Ko 15:25; İb 1:13; İb 10:13; l Mr 12:36; Elc 2 :3 4 ; Elc 7:56; Ro 8:34; Ef 1:20; Kl 3 :1 ; İb 1:3; İb 8:1; İb 10:12; İb*12:2; 1Pe 3:22; m M t 28:18; V h 2:27; Vh 12:5; Vh 19:15; n V h 11:15; Vh 14:1; o Me 2:9; Me 4 5 :4 ; Me 45:5; M t 24:30; Lu 19:27; Vh 1:7; Vh 6 :2 ; V h 11:18; o M t 24:37; M t 25:31; V h 6:2; Vh 19:11; p Vh 14:4; r Hk 5:2; Me 119:108; İs 6:8; Mt 4:20; Lu 5 :2 8 ; 1Ko 9:17.



8 21



4



5



6



7



M elkisedek gibi kâhin. Yüceltin



G ençlerin Sana, seherin bağrından* doğan ciy damlaları gibi,a Göz alıcı bir kutsallık icindeb gelecek. Yehova yemin etti;c kararın­ dan caymaz.c "Sen Melkisedek usulüne göre,d Devirler boyu kâhinsin!" dedi.e Yehova senin sagındadır,f Öfke günü geldiğinde, kral­ ları paramparça edecek/ Milletler arasında hükmünü gerçekleştirecek,h Her yeri cesetlerle dolduracak.ı Kalabalık bir diyarın reisini paramparça edecek. Yol üzerindeki dereden su icecek,* Bu yüzden başını dik tutacak.k



-| "i "i Yah'ı yüceltin/ 1 1 1



S [Alef]



Dürüst insanların meclisinde, onların toplulugundam 3 [Bet]



Yehova'yı bütün yüre­ ğimle yüceltirim/ 3 [Gimel]



2 Yehova'nın işleri büyüktür,° T [Dalet]



Onlardan zevk alanlar onla­ rı araştırır/ n [He]



3 O'nun yaptıklarıp itibarlı ve görkemlidir/ Me 110:3* Sözcük anlamıyla, "rahmin­ den"



M EZM . 1 1 0 a B a27:28 E lc4 :4 Vh 7:9 b D a1 2 :1 0 2Ko 7:1 1Pe1:16 c İb 6 :1 3 c Sy 23:19 Ro 11:29 İb 7:20 d B a14:18 Zk 6:13 İb 5 :6 İb 6 :2 0 İb 7:3 İb 7:11 İb 7:17 e İb 7:21 İb 7:28 f M e16:8 M e121:5 g M e2:2 H e38:18 Ro 2:5 Vh 11:18 Vh 19:19 h M e7 9 :6 M e149:7 ı Y r2 5 :3 3 2 P e3:10 i B a3:15 M e68:21 H b3:13 j H k7:5 1Kr17:4 k M e3:3 İ^ 53:12



M EZM . 1 11 l Çk 15:2 M e3 5 :1 8 Me 68:4 M e113:1 Vh 19:1 m 1Kr8:5 E y19:19 M e1:5 M e8 9 :7 n M e9:1 Me 107:8 M e138:1 o E y9:10 E y4 2 :2 Me 92:5 M e98:1 Me 104:24 M e139:14 İ^ 40:12 Vh 15:3 o M e77:12 Me 92:4 Me 143:5 p T k r3 2 :4 Me 64:9 r Çk 15:6 1Ta 16:27 E y40:10 Me 145:12



a Me98:2 Me103:17 İş5:16



MEZMURLAR 110:4-111:9 1 [Vav]



Ve doğruluğu sonsuza dek sürer/ T [Zayin]



4 Harika işleriyle unutulmaz bir isim yaptı.b n [Het]



Yehova lütufkardır, merhametlidir.c 3 [Tet]



5 Kendisinden korkanlara yiye­ cek verir.c ’ [Yod]



Ahdini devirler boyu unutmaz.d 3 [Kaf



6 Halkına milletlerin mirasını verirken,e b [Lamed]



İşlerinin gücünü onlara gösterdi/ 3 [Mem]



7 Elinin eserleri hakikat ve adalettir;g 3 [Nun]



Verdiği tüm buyruklar güvenilirdir,h 0 [Sameh]



8 Devirler boyu, sonsuza dek pekiştirilmişler/ 3 [Ayin]



Özlerinde hakikat ve doğ­ ruluk var.i 3 [Pe]



9 O yardım gönderip halkını kurtardı.* b Tkr 31:19; Yş 4 :7 ; Me 102:12; c Çk 34:6; Me 78:38; Me 8 6 :5 ; Me 103:8; Yk 5:11; c Me 34:9; Me 37:25; M t 6:33; d Ne 1:5; Me 8 9 :3 4 ; Me 105:8; e Me 44:2; Me 78:55; Me 8 0 :8 ; Me 105:44; f Tkr 4 :3 2 ; Yş 6 :2 0 ; Yş 10:13; Me 78:12; g Tkr 3 2 :4 ; Me 8 5 :1 0 ; Me 8 6 :8 ; Me 98*:3; V h 15:4; h Me 19:8; Me 33:4; Me 119:4; İş 55:11; ı Me 119:100; İş 40:8; i Me 19:9; V h 15:3; j Çk 15:13; Tkr 15:15; Me 130:7; Mt 1:21; Lu 1:6 8; V h 7:10.



MEZMURLAR 111:10-112:10 3 [Tsade] Ahdinin devirlerce sürmesi­ ni emretti.a P [Kof] O'nun adı kutsaldır, korku uyandırır.b 3 [Ref] 10 Hikmet Yehova korkuşuyla başlar.c B [Sin] Emirlerine uyanlar sağgö­ rülüdür/ n [Tav] O sonsuza dek yüceltilmeli.d 1 1



Q Yah'ı yüceltin!'



1 1 2



S [Alef Ne mutlu Yehova'dan korkan insana,f 3 [Bet] O'nun emirlerindeng cok zevk alana!h 3 [Gimel]



2 Onun soyu yeryüzünde güclenecek.ı T [Dalet] Dürüst insanların nesli ni­ metler görecek, n [He] 3 Onun evinde değerli şeyler ve servet vardır;* 1 [Vav] Doğruluğu da sonsuza dek kalır.k T [Zayin] 4 Dürüstler icin karanlıkta do­ ğan bir ışıktır/ n [Het] Lütufkârdır, merhametli ve dogrudur.m



Y ehova k o rk u su h ik m e ttir M EZM . 1 11 a 2 S a 23:5 1Ta 16:15 Y r 3 3 :2 0 b Tkr 2 8 :5 8 1Ta 16:10 M e8 9 :7 M e9 9 :3 İ:; 6:3 Ml 1:14 Lu 1:49 V h 4:8 c Tkr 4:6 E y2 8 :2 8 Öz 1:7 Öz 9:10 Vz 12:13 İb 11:7 C Tkr 4:6 Yş 1:8 1Kr2:3 Öz 3:4 2T i3 :1 5 d Me 145:2 1Pe 1:7



M EZM . 1 1 2 e Çk 15:2 M e117:2 Me 150:6 Vh 19:1 f Me 111:10 Me 115:11 Me 128:1 g Me 119:6 h Me 1:2 M e4 0 :8 M e119:16 Öz 2:4 Ro 7:22 ı M e25:13 M e37:26 Me 102:28 El^ 2:39 i Ba 17:7 B a 2 2 :1 7 Me 14:5 M e2 4 :6 j M e2 4 :1 İş 33:6 M t6 :3 3 k Me 111:3 32:17 İş 51:8 l M e97:11 İş 58:10 1Pe 2:9 1Yh 1:5 Vh 22:5 m N e9:17 Mi 7:19 Lu 6:36 E f4 :3 2 K l3:13



2 . S ü tu n a E lc6 :8



822



3 [Tet] 5 Lütfeden“ ve ödünc veren b adam iyidir, ’ [Yod] l eşlerini adaletle yürütür.c 3 [Kaf] 6 Ö aşla sarsılmaz/ b [Lamed] Dogrü insanın adı devirler boyü ünütülmaz.d 3 [Mem] 7 Kötü haberden de korkmaz,e 3 [Nuh] Yüregi kararlıdır,fYehova'ya güvenir/ 0 [Sameh] 8 Yüregi titremez/ asla kork­ maz,1 3 [Ayin] Sonünda düşmanının dü­ şüşünü gorecektir. 3 [Pe] 9 Çevreşine bol bol dağıtır, yokşüllara verir.i 3 [Tsade] Doğrülügü şonşüza dek kalır.k P [Kof] Gücü ve ihtişamı artar. 3 [Ref] 10 Kotü adam bünü gorünce şinirlenir.m B [Jin] Diş gıcırdatır, icin icin ken­ dini tüketir.n b Tkr 15:8; Ey 31:16; Me 37:26; Me 41:1; Öz 14:21; Öz 17:5; Öz 19:17; Öz 21:13; Lü 6 :3 5 ; Lü 2 3:50; Elc 20:35; İb 13:16; c 1Sa 12:3; Ey 1:1; Mi 6:8; M t 1:19; Ef 5:15; Kl 4:5; 1Se 2:10; c Me 15:5; Me 125:1; Öz 2:21; 2Pe 1:10; d Ne 5:1 9; Öz 10:7; e Me 27:1; Öz 1:33; Öz 3:25; L ü21:9; f Me 57:7; Me 118:6; Elc 21:13; g Me 6 2 :8; Me 64:10; Me 118:8; İş 26:3; Yhn 14:1; Elc 27:25; h Me 27:14; Me 31:24; ı Me 56:11; Öz 2 8 :1 ; i Me 5 9 :1 0 ; Me 91:8; Me 92:11; Me 118:7; j Tkr 15:11; Öz 11:24; Öz 19:17; Vz 11:2; 2Ko 9:9; k Tkr 24:13; M t 2 5 :4 6 ; İb 6:10; l 1Sa 2 :1; Me 75:10; Me 92:10; m Eş 6:1 1; Lü 13:28; n Me 37:12; Me 58:7.



823



Yah’ı yuceltin! Değersiz putlar n [Tav]



Oysa kötülerin arzuları sili­ nip gidecektir.a 1 1



2



3



4



5



6 7



8



9



Q



Yah'ı yüceltin!b Ey Yehova'nın külları, O 'nu yüceltin,c Yehova'nın ismini yü­ celtin!^ Şimdi ve devirler boyunca,d Yehova'nın ismine şükredilsin.e Gündoğusundan günbatısınaf Yehova'nın ismi yüceltilecek.g Yehova tüm milletler üzerin­ de yücedir,h İhtişamı gökleri aşmıştır^ Tanrımız Yehova gibisi var mı,i Var mı O 'nun gibi yüceler­ de otüran?' Göklere ve yere bakmak için egilir,k Düşkünü topraktan kaldırır/ Yoksulu kül yığınından çıkarır,m Onü soylülarınn yanına, Halkının ileri gelenlerioara­ sına otürtür. Kısır kadını bir eve yerleştirir,° Çocuk sahibi sevinçli bir anne yapar.p Yah'ı yüceltin!r



114



a Oz 10:28 Oz 11:7



4



M EZM . 1 1 3 b Çk 15:2 Me 68:4 Me 150:6 İ^ 38:19 Vh 19:1 c M e33:1 M e103:21 E f5:19 Vh 19:5 c Me 135:1 d 1Ta16:36 Me 106:48 e 1Ta29:10 D a2 :2 0 f İş 45:6 İ^ 59:19 g Ç k9:16 M e7 2 :1 9 Me 86:9 Ml 1:11 h M e97:9 Me 99:2 İ^ 40:17 ı 1Kr8:27 M e8:1 i Çk 15:11 Me 89:6 İş 36:7 j 1Kr8:43 M e11:4 İ^ 57:15 İb 9 :2 4 k Me 14:2 Me 18:35 M e102:19 Me 138:6 İş 66:2 l M e22:15 m 1Sa 2 :7 2Sa 7:8 Ey 2:8 Flp 2:9 n B a41:41 E y3 6 :7 o V h 5 :1 0 o 1Sa2:5 Me 68:6 p 54:1 G a 4 :2 7 r M e112:1 M e117:1



İsrail Mısır'dan çıktıgınM EZM . 1 1 4



Yakup evi anlaşılmaz bir dil konuşan hal­ kın ş arasından ayrıl­ dığında, 2 Yahüda O 'nün kütsal yeri,t İsrail saltanat diyarı oldu.u 3 Deniz olanları gördü, geri kaçtı,ü



M E Z M U R L A R 1 1 3 :1 -1 1 5 :5



M EZM . 1 1 2



s Çk 12:41 Çk 13:3 s Ba 42:23 M e81:5 t B a 4 9 :1 0 M e76:1 M e7 8 :6 8 u Ç k 6 :7 Çk 19:6 Ç k 2 5 :8 Çk 29:45 T kr27:9 T k r3 2 :9



5



6



7



8



Ürdün İrmağı da geri geri aktı.a Dağlar koç gibi zıpladı,b Tepeler kuzu gibi sıçradı. Ey deniz, sana ne oldü da kaçıyorsun,c Sen Ürdün, neden geri geri akıyorsun?ç Ey dağlar, neden koç gibi zıplıyorsünüz,d Siz tepeler, neden küzü gibi sıçrıyorsunuz?e Rabbin, Yakup'un Tanrısının önünde, Acıyla kıvran ey yeryüzü.f Çünkü O, kayayı sazlık göle çevirir/ Çakmaktaşından su pınarı çıkarır.h



"I "I K



Biz bir şeye layık değiliz ey Yehova/ Vefalı sevgin ve sada­ katini uğruna, Bizi değil Kendi adını yücelt.' Neden milletler,k "Nerede şimdi onların Tan­ rısı" desin?l Bizim Tanrımız göklerde;m Ve dilediği her şeyi yaptı.n Onların putları ise gümüş ve altın,o Hepsi insan elinin eseri.il Ağızları var, konuşamazlar/ Gözleri var, göremezler/



115



2



3 4



5



ü Çk 14:21; Me 77:16; Me 106:9; 1Ko 10:1; 2 . S ü tu n a Yş 3:16; Me 74:15; b Çk 19:18; Çk 20:18; Hk 5:4; Me 2 9 :6 ; Me 6 8 :8 ; Yr 4 :2 4 ; Hb 3:6; c Çk 15:8; Yş 2:10; Hb 3:8; c Yş 4:23; d İş 6 4 :3 ; e Mi 6 :1 ; n “ 1:5; f m 16:30; Ey 9:6; Me 77:18; m " 97:4; g Çk 17:6; Sy 20:11; Me 107:35; h Tkr 8:15; Ne 9:15; 1Ko 10*:4; M E Z M . 1 1 5 ı Ey 1:21; 1Ti 6:7; i Me 61:7; M e6 6 :2 0 ; Me 89:1; Me 138:2; Mi 7:20; Ro 3:4; j Tkr 2 8 :5 8 ; İş 48:11; He 39:13; Yhn 12:28; k Çk 3 2 :1 2 ; Sy 14:15; Tkr 32:27; l Me 42 :3 ; Me 79:10; Yo 2:17; m Me 2:4; Me 33:14; Me 123:1; İş 63:15; M t 6:9; n Me 135:6; İş 46:10; Da 4 :3 5 ; Ro 9:19; o Me 97:7; Me 135:15; İş 4 6 :6 / Yr 10:9; o Tkr 4 :2 8 ; İş 40:19; İş 44:17; Yr 10:3; E k 19:26; p Hb 2:19; r Me 135:16.



M E Z M U R L A R 1 1 5 :6 -1 1 6 :9



6 Kulakları var, duyamazlar/ Burunları var, koku alamazlar.b 7 Elleri var, dokunamazlar/ Ayakları var, yürüyemez­ ler/ Boğazlarından ses cıkaramazlar.d 8 Onları yapanlar da,e Onlara güvenenler def on­ lar gibi olacak. 9 Ey İsrail, sen Yehova'ya güven;g O yardımcın ve kalkanındır.h 10 Ey Harun evi, sen Yehova'ya güven/ O yardımcın ve kalkanındır/ 11 Siz Yehova'dan korkanlar, Yehova'ya güvenin;* O yardımcınız ve kalkanınızdır.k 12 Yehova bizi andı; bize nim et­ ler verecek/ İsrail evine nimetler verecek,m Harun evine nimetler verecek.n 13 Yehova Kendisinden korkanlara,o Kücüklere ve büyüklereo ni­ metler verecek. 14 Yehova sizi,p Sizi ve oğullarınızı cogaltacak.r İS Siz Yehova'nın nimetlerini/ Göğü ve yeri yaratanınş be­ reketini görenlersiniz. 16 Gökler Yehova'nın gökleri/ Fakat yeryüzünü insanogullarına verdi.u 17 Ölüler, sessizlik diyarına inen­ ler,“ Yah'ı yüceltemez.v



Yehova’ya guven. Yer insanındır M EZM . 11S a b c c



d e



f



g



h



ı i j k l



m



n o



o



p r s s



t u



u v



M e1 3 5 :1 7 1Ko 10:19 1Sa 5 :4 1Sa5:3 İş 46:7 Elç 17:29 Hb 2:18 M e1 3 5 :1 8 İş 44:9 Vh 9:20 2 k r2 1 :2 1 M e97:7 Yun 2:8 1Ta 5:20 M e3 2 :1 0 M e6 2 :8 Öz 3:5 T k r3 3 :2 9 M e3 3 :2 0 Me 119:114 Me 144:2 Öz 30:5 C k 2 8 :1 T k r3 3 :8 Me 118:3 Öz 16:20 Yr 17:7 M e84:11 Me 136:23 Öz 10:22 Elç 10:4 B a 1 2 :2 M e67:7 E lç3 :2 6 M e115:10 M e29:11 Lu 1:50 El^ 13:26 Elç 2 6 :2 2 Vh 11:18 Vh 19:5 B a13:16 B a 4 9 :2 5 B a 2 2 :1 7 M e3:8 E f1:3 Ba1:1 B a14:19 M e9 6 :5 M e146:6 M e89:11 İş 66:1 B a 1 :2 8 T k r3 2 :8 M e37:29 İş 45:18 Yr27:5 Elç 17:26 1Sa 2 :9 M e31:17 M e6:5 M e3 0 :9 M e118:17 V z9:5 Iüş 38:18



Z. S u tu n a 1Ta 29:20 M e6 8 :4 b M e113:2 D a 2 :2 0 c M e112:1 Vh 19:3



824



İB Fakat biz Yah'a şükredeceğiz/ Simdi ve devirler boyu.b Yah'ı yüceltin!c -| "i 1 1 6



Yehova sesimi, yalvarışım ıç duyuncad İçim sevgiyle dolar. Z O bana kulak verdi,e Ben de öm rüm boyunca O 'na yakarırım/ S Ö lüm ipleri etrafım ı sar­ mıştı/ Oluler diyarının sıkıntısı beni bulmuştu/ Derde ve kedere bogulmuştum.ı



4 Fakat Yehova'ya adıyla yakar­ dım/ "Ah Yehova, kurtar canı­ m ı!" dedim.j 5 Yehova lütufkâr ve dogrudur,k Tanrımız merhamet gosterir.l ó Yehova deneyimsiz olanı korur.m Takatim kalmamıştı, beni de kurtardı.n 7 Yeniden rahata kavuş ey gönlum,o Cünkü Yehova sana iyilik etti.o B O canımı ölümden kurtardı,p Beni gözyaşı dökmekten, tökezlemekten kurtardı/ 9 Yaşayanlar diyarında,s Yehova'nın huzurunda yuruyecegim.ş M E Z M . 1 1 6 c Da 9 :3 ; d Me 18:6; Me 66:19; e Me 34:15; f N e 2 :4 ; Ey 2 7 :1 0 ;g Me 18:4; h İş 38:10; ı Me 38:6; İş 5 3 :3 ; i 2Ta 33:13; Me 34:6; Ro 10:13; j Me 41:1; Me 8 9 :4 8 ; Me 118:25; k Ck 34:6; Tkr 32 :4 ; Ne 9:8; Me 103:8; Me 119:137; Me 145:17; Ro 3:25; l Ck 20:6; Ne 9:17; Da 9:9; m Me 19:7; n Me 79:8; Me 106:43; Me 142:6; o Yr 6:16; o Me 13:6; Me 119:17; Me 145:20; İb 11:6; p Me 56:13; Me 86:13; r 1Sa 2 5 :3 4 ; Me 94:18; s Me 27:13; Me 142:5; Vz 9 :5 ; İş 38:11; İş 5 3 :8 ; s Ba 17:1; Lu 1:6.



825



Vefalı kulun ölumu değerlidir



10 İman ettim a ve konuşmaya başladım,b Büyük ıstıraplar içindey­ dim. 11 Telaşa kapılınca,c "Her insan yalancı" dedim.ç 12 Bana yaptığı iyilikler karşılı­ ğında Yehova'ya ne vereyim?d 13 Büyük kurtuluşe kasesini alayım, Ve Yehova'ya adıyla yakarayım .f 14 Yehova'ya adadığım adakları O 'nün halkının hüzüründa yerine getireyim.g 15 Vefalı kullarının ölümü Yehova'nın gözünde degerlidir.h 16 Ah Yehova,ı Ben Senin külünüm.i Kulunum; hizmetçinin ogluyüm.' Beni saran bağları Sen çöz­ dün.14 17 Sana şükran kurbanı sunacagım ,‘ Sana adınla yakaracağım ey Yehova.m 18 Yehova'ya adadıgım adakları O 'nün halkının hüzüründa yerine getireyim,n 19 Ey Yeruşalim, adaklarımı se­ nin içinde,° Yehova'nın evinin avlülarında yerine getireyim/ Yah'ı yüceltin!P Yehova'yı yüceltin, tüm milletler;r O 'n a övgüler sunun tüm boylar.s 2 Çünkü bize büyük vefa gös­ terdi/



m



M E Z M U R L A R 1 1 6 :1 0 -1 1 8 :1 1



Yehova'nın sadakatia devir­ ler boyu sürer. Yah'ı yüceltin!b



M EZM . 1 1 6 a B a 1 5 :6 2Ko 4:13 İb 11:1 b Ro 10:10 2Pe1:21 c M e3 1 :2 2 c Me 146:3 R o 3 :4 d M e5 0 :1 0 M e1 0 3 :2 1Ko 6:20 e M e119:155 f M e150:1 Yo 2:32 M t2 6 :4 2 g E y22:27 M e2 2 :2 5 Yün 2:9 N a1:15 M t5 :3 3 Yhn 17:4 h 1Sa 2 5 :2 9 Ey 1:12 M e50:5 M e72:14 M e91:14 Z k 2:8 2P e2:9 ı M e116:4 i M e119:125 Me 143:12 j M e8 6 :1 6 Lu 1:38 k 2Ta33:13 Me 107:14 l Le 7:12 M e5 0 :2 3 Me 107:22 İb 13:15 m Ro 10:13 n M e2 2 :2 5 M e76:11 M e116:14 V z5:5 o M e122:3 o M e9 6 :8 Me 100:4 M e1 3 5 :2 p M e112:1 Vh 19:1



1 1



2 3



4



5



6



7



8



9



M EZM . 1 1 7 r Me 18:49 M e113:1 R o 15:11 Vh 7:10 Vh 19:6 s B a 2 5 :1 6 Sy25:15 s Me 94:18 Me 100:5 Ağ3:22



2 . S u tu n a M e2 5 :1 0 M e7 1 :2 2 M e9 1 :4 İş 10:20 Lu 1:55 b Me 111:1



Q Yehova'ya şükürler sunun, çünkü O iyidir;c Vefalı sevgisi sonsüzdur.c İsrail desin ki, "Vefalı sevgisi sonsüzdür."d Harün evinden olanlar de­ sin ki,e "Vefalı sevgisi sonsüzdür."f Yehova'dan korkanlar de­ sin ki,g "Vefalı sevgisi sonsüzdür."h Sıkıntılar içindeyken Yah'a yakardım;ı Yah cevap verdi, beni fera­ ha çıkardı.* Yehova yanımda; ben kork­ mam.' İnsan bana ne yapabilir?k Benden nefret edenlerin dü­ şüşünü görmem için/ Yehova bana yardım eden­ lerin yanında.m Yehova'ya sığınmak^ İnsanoğluna güvenmekten iyidir.o Yehova'ya sığınmak,il Soylulara güvenmekten iyidir.p Tüm milletler etrafımı sardı,r Yehova'nın adıyla püskürt­ tüm onları.s Etrafımı sardılar, evet beni küşattılar,ş



110



10



11



M E Z M . 1 1 8 c 1Ta 16:8; Me 107:1; M t 19:17; c Me 136:1; d Me 136:2; e Me 135:19; 1Pe 2:5; f Me 136:3; g Me 22 :2 3 ; Vh 19:5; h Me 136:4; ı Me 50:15; Me 107:19; Me 120:1; i Çk 15:2; Me 18:19; j Me 27:1; Me 146:5; İş 51:12; Ro 8:31; k Me 5 6 :4 ; İb 13:6; l Me 54:7; m 1Ta 12:18; Me 5 4 :4 ; M t 2 6 :5 3 ; n Me 40:4; Me 62:8; Yr 17:5; o Me 146:3; o Oz 18:10; p İş 3 0 :2 ; He 29:7; r Me 2:2; Zk 12:3; s 2Ta 20:17; s Me 22:12.



M E Z M U R L A R 1 1 8 :1 2 -1 1 9 :5



12



13



14 İS



İ6



17 18



19



20



21



22



23



24



Yehova'nın adıyla püskürt­ tüm onları. Arılar gibi başıma üsüstüler;a Fakat çalı ateşi gibi sönüverdiler.b Yehova'nın adıyla püskürt­ tüm onları.c Düşeyim diye ittiler,ç Fakat Yehova bana yardım etti.d Yah sığınağım, gücüm,e O beni kurtarır.f Doğruların çadırlarından,« Sevinç ve kurtuluşh nidala­ rı yükseliri Yehova sağ eliyle büyük gü­ cünü gösteriri Yehova'nın sağ eli yükselir;' Yehova sağ eliyle büyük gü­ cünü gösterir.k Olmeyeyim, yaşayayım ki/ Yah'ın işlerini bildireyim.m Yah beni ağır şekilde terbiye etti,n Fakat olüme terk etmedi.o Bana doğruluğun kapılarını açın,i) Oradan girip Yah'ı yücelteyim.p Bü Yehova'nın kapısıdır,r Oradan ancak doğrular girer.s Seni yüceltirim, çünkü bana cevap verdinş Ve benim kurtarıcım oldün.t Yapı ustalarının reddettiği taşu Köşenin bas tası oldu.ü Bü Yehova'dandır,v Ve bizim gozümüzde harikadır.y O gün, Yehova'nın yarattığı gündür,z



Reddedilen ta s köftenin bas tası a Tkr 1:44 b M e83:14 Vz 7:6 İş 27:4 Na 1:10 c 2Ta 14:11 c 1Sa20:3 Me 18:18 Mi 7:8 Lu 4:29 d E lç2 :3 2 e Çk 15:2 Me 18:2 İş 12:2 f M e3:8 E lç3:15 g İş 16:5 h M e30:11 Lu 24:52 ı Üş; 65:13 E lç2 :4 6 Elç 16:34 i M e89:13 Üş 63:12 j Ç k 1 5 :6 k İş 40:26 l M e6:5 m M e71:17 M e7 3 :2 8 n M e6 6 :1 0 M e9 4 :1 2 Üş 53:10 2Ko 6:9 İb 12:6 o M e16:10 E lç2:31 o Üş 26:2 M t 7:14 V h 2 2 :1 4 p Çk 15:2 r M e2 4 :7 s M e2 4 :4 Üş 35:8 s Yhn 11:41 t Me 116:1 İş 12:2 u Üş 53:3 M r12:10 L u20:17 1Pe 2:4 u İş 28:16 Z k 4:7 L u20:17 E lç4:11 1Ko 3:11 E f2 :2 0 1Pe 2:6 v E lç3:15 E lç5:31 y M r12:11 z M e69:13 Z k 3:9 2Ko 6:2



2 . S u tu n a 1K r8:66 E s8:16 Yhn 16:22 E lç5:41 b M e2 0 :9 1Ti 2:3 c M e9 0 :1 7



826



Biz o gün sevineli, nereli olacagiz.a Ah Yehova, ne olur kurtar!b Ah Yehova, ne olur başarılı kıl!c Yehova'nın adıyla gelen kut­ lu olsun;ç Yehova'nın evinde size ha­ yırdua ettik.d Yehova kudretli Tanrı'dır,e Bize ışık verir.f Sunagjin boynuzlarına kadarg Bayram alayınıh dallarla süsleyin.1 Sen benim kudretli Tanrımsın, Sana övgüler suna­ rım/ Seni yüceltirim ey Tanrım.' Yehova'ya şükürler sunun, çünkü O iyidir;k Vefalı sevgisi sonsuzdur.l



M EZM . 11B



25



26



2İ



2B



29



S [Alef



m 2



S 4



5



Ne mutlu temiz bir ya­ şam sürene,m Yehova'nın kanunun­ dan sapmayana.n Ne mutlu O'nun hatırlatma­ larına uyana,o Bütün yüregiyle O 'na yö­ nelene.41 O'nun yolunda yürüyenlerp Hiçbir haksızlık yapmaz.r Sen buyruklar verdin,s Onlara dikkatle uyulması­ nı emrettin.ş Keşke saglam adımlarla yü­ rüyüpt



c M t 21:9; M t 23 :3 9 ; Mr 11:9; Lu 19:38; d Me 134:3; e Yş 2 2 :2 2 ; Me 5 0 :1 ; İş 46:9; f Me 18:28; 1Pe 2:9; g Çk 27:2; h Me 4 2 :4 ; ı Le 2 3 :3 4 ; M t 21:8; Yhn 12:13; V h 7:9; i Çk 15:2; İş 2 5 :1 ; j Me 145:1; İş 12:2; k Me 5 0:23; l Ezr 3:11; Me 118:1; M E Z M . 1 1 9 m 2Kr 2 0 :3 ; Ey 1:1; Me 32:2; Yk 5:11; n Me 119:97; Me 128:1; Ro 7:2 2; Yk 1:25; o Me 19:7; Me 119:157; o Tkr 4 :2 9 ; 1Kr 8:48; 1Ta 22:19; 2Ta 31:21; Yr 2 9 :1 3 ; p Ba 5 :2 2 ; 1Kr 2:3; 2 1 a 31:21; Üş 38:3; r 2Sa 22:21; Yhn 7:18; Ro 10:5; 1Yh 3:9; s Tkr 5:33; Yr



7:23; Yhn 14:21; sYk 2:10; 1Yh 5:3; t Me51:10.



827



Gencin yolu. Y asalarını severim



Kurallarına uyabilsem!11 6 O zaman, Senin bütün emir­ lerine11 baktığımda Mahcup olmam.c 7 Adil hükümlerini öğrenin­ ce/ Seni dürüst bir yürekle yüceltirim.d 8 Senin kurallarına hep uyarım.e Ne olur büsbütün terk etme beni.f 3 [Bet] 9 Bir gencg yolunu nasıl temiz tutar? Senin sözüne göre kendine dikkat ederek.h 10 Bütün yüreğimle Sana yöneldim,ı Emirlerinden sapmama izin verme.i 11 Sana karşı günah işlememek icin,* Sözlerini yüreğimde sakladım.k 12 Sana şükürler olsun ey Yehova, Bana kurallarını öğret.1 13 Ağzından cıkan bütün hükümleri,m Benim dilim bildirdi.n 14 Hatırlatmalarının rehberliğinde yürürken, Her tür servete sahipmi­ şim gibi sevindim.° 15 Ben hep buyruklarını düşü­ neceğim/ Yollarına dikkat edeceğim.p 16 Çünkü yasalarına sevgiyle bağlıyım/ Sözünü unutmam.ş 3 [Gimel] 17 Bu kuluna iyilik et ki yaşayayım ş



M EZM . 1 1 9 a T k r4:1 M e119:135 Yr32:11 b L e27:34 Vz 12:13 c Me 119:80 c Tkr 1:35 Tkr 4:3 Tkr 5:1 T k r6:1 Me 19:9 Me 119:160 d 1Ta29:17 e T k r4:1 Yş 24:15 M e119:145 f M e37:25 İş 43:2 İb 13:5 g M e2 5 :7 h Me 15:2 Öz 6:22 ı 1Sa 7:3 2Ta 15:15 i Me 25:5 M e119:118 j M e19:13 Me 37:31 k M e112:1 Me 119:67 Lu 2:19 Lu 2:51 R o 6:17 l Ne 10:29 Me 119:26 Me 119:64 m Sy16:5 Tkr 5:31 1Ta 16:12 Me 19:9 n M e4 0 :9 o E y2 3 :1 2 M e19:10 M e119:72 M e119:111 Yr15:16 o Me 19 8 Me 111:7 Me 119:93 M e119:100 M e119:173 p M e2 5 :1 0 r B a 2 6 :5 T k r3 0 :1 0 s T k r4:13 Yhn 17:6 Yk 1:23 s Le 18:5 M e116:7 İ^ 38:20 Ro 10:5



2 . S u tu n a M e119:110 1Se2:13 b Ro 1 5 :4 İb 8 :5 İb 10:1 c 2K o 3:18 c B a47:9 1Ta29:15 1Pe2:11



M E Z M U R L A R 1 1 9 :6 -2 7 Ve Senin sözünü tutayım.“1 18 Gözlerimi ac da Kanunundakib harikalara bakayım.c 19 Bu diyarda bir garipten baş­ ka neyim,c Emirlerinid şaklama ben­ den. 20 Senin hükümlerinin ¿izle­ miyle® İcim yanıp tutuşuyor.f 21 Sen o lanetli küstahları/ Emirlerinden sapanlarıh azarladın. 22 Utancı ve hakareti üzerim­ den kaldır,ı Çünkü hatırlatmalarına bağlı kaldım.i 23 Onderler oturdu, aralarında bana karşı konuştular.* Fakat kulun hep Senin ku­ rallarını düşünür.k 24 Senin hatırlatmalarını da cok severim/ Bana akıl veren onlardır.m T [Dalet] 25 Neredeyse toprak olacagım," Verdiğin sözden ötürü ya­ şat beni.° 26 Bana cevap veresin diye bü­ tün yaptıklarımı anlat­ tım/ Kurallarını öğret bana.p 27 Buyruklarının gösterdiği yolu öğret ki,r Harika işlerin üzerinde düşüneyim.s d Le 27:34; Sy 3 6 :1 3 ; Me 19:8; Me 119:151; Vz 12:13; e Tkr 1:35; Tkr 6:20; Me 105:5; f Me 4 2 :1; Me 63:1; g Ml 4:1; 1Pe 5:5 ; h Tkr 28:15; Yr 11:3; ı Y ş 5 :9 ; 1Sa 25:39; Me 123:3; i Me 19:7; Me 9 3 :5 ; Me 119:167; j 1Sa 20:31; Me 2:2; Lu 2 2 :6 6 ; k Tkr 4:5; Me 119:171; l Me 19:7; Me 119:14; Me 119:168; m Tkr 17:18; Me 119:105; Öz 1:25; 2Ti 3:16; n Me 22:15; Me 4 4 :2 5 ; o 2Sa 7:28; Me 71:20; Me 119:154; Me 143:11; o 2T a 3 2 :2 0 ; M e38:18; Öz 28:13; İş 3 8 :3 ; p Tkr 4:5; 1Kr 8 :3 6 ; Me 86:11; İş 30:20; r Me 103:18; Me 119:94; s 1Ta 16:9; 2Ta 3 2 :2 2; Me 105:2; Me 145:5.



M E Z M U R L A R 1 1 9 :2 8 -4 9 28 Kederden gözüme uyku girmiyor,a Verdigin sözden ötürü ayağa kaldır beni.b 29 Sahtekarlık yolundan beni uzak tut,c Kanununu öğreterek lüt­ fet bana.c 30 Ben sadakat yolunu sectim,d Çünkü hükümlerini haklı gördüm.e 31 Beni utandırma ey Yehova.f Hatırlatmalarına sımsıkı baglandım.s 32 Emirlerinin öğrettiği yolda koşacağım/ Çünkü Sen yüreğimde on­ lara yer actın.1 n [He] 33 Kurallarının yolunda eğit beni ey Yehova,i Ben de sonuna kadar on­ lara baglı kalayım.* 34 Beni anlayışlı kıl ki, kanunu­ na uyayım k Ve onu bütün yüreğimle uygulayayım.1 35 Beni emirlerinin yolunda yürüt,m Çünkü bundan zevk alırım.n 36 Yüreğimi kazanca* değil/ Hatırlatmalarına yönelt o 37 Gözümü adi şeylerden cevir,p Beni Kendi yolunda yaşat.r 38 Kuluna verdiğin sözleri yeri­ ne getir kiş Senden korksun.ş 39 Beni korkutan utancı sona erdir,t Çünkü Senin hükümlerin doğrudur.u Me 119:36* Ya da "haksız kâzânçâ"



B e n i yolunda egit. Hukm un dogru M EZM . 1 1 9 a Me 107:6 İş 38:10 b İş 38:20 Ho 6:2 c Me 119:104 Me 141:4 Öz 30:8 E f4:25 c İb 8:10 d Yş 24:15 Öz 12:22 Öz 28:20 1Ko 4:2 e Le 18:5 Tkr 4:3 f M e2 5 :2 0 Me 119:80 g Me 19:7 2Pe 3:1 h T k r3 0 :1 6 ı 1K r4:29 2T a30:19 2K o6:11 i Me 119:64 İş 48:17 Y h n 6 :4 5 Yk 1:5 j M e119:112 Vh 2:26 k M e1 9 :7 M e105:45 M e119:1 l Me 119:69 K l3:23 m M e1 9 :8 M e2 3 :3 Flp2:13 n M e4 0 :8 o Çk 18:21 Lu 12:15 1 T i6 :1 0 İb 13:5 Y k 4:13 o M e119:119 Y r4 4 :2 3 p Sy 15:39 Öz 4:25 Öz 23:5 M t7:17 r Me 119:25 İ^ 38:21 s 2Sa 7:25 s Me 145:19 t M e3 9 :8 u Tkr 4:8 Me 19:9 M e119:75



2 . S u tu n a Me 19:8 M e119:15 b Me 143:11 c M e51:1 M e8 5 :7 M e90:14 Me 106:4 M e119:76 c B a4 9 :1 8 M e14:7 Lu 2:31 d M t4 :4 M t1 0 :1 9



828



40 Senin buyruklarını özlüyo­ rum/ Doğruluğundan ötürü ya­ şat beni.b 1 [Vav] 41 Vefalı sevgin bana erişsin/ Verdiğin sözlerden ötürü kurtar beni ey Yehova.c 42 Ve bana hakaret edene vere­ cek bir cevabım olsun,d Çünkü sözüne güvendim.e 43 Hakikat sözünü dilimden büsbütün alma,f Çünkü ben Senin hükmü­ ne umut bağladım.s 44 Daima kanununa uyarım/ Devirler boyu, sonsuza dek.ı 45 Ben ferah yerlerde yürüyecegim,i Çünkü buyruklarını araş­ tırdım.* 46 Senin hatırlatmalarını kral­ lar önünde de söyleye­ ceğim/ Asla utanmayacağım.1 47 Ve sevdiğim emirlerindem Zevk bulacağım.” 48 Sevdiğim emirlerinden o ötürü ellerimi Sana aka­ cağım Ve Senin kurallarını düşünecegim/ T [Zayin] 49 Kuluna verdiğin sözü hatır­ la/ Bundan ötürü bekledim.r e Me 119:49; Me 119:81; Me 119:105; f Me 50:16; Me 71:18; İş 5 9 :2 1 ; g Sy 16:5; Me 19:9; h Me 19:7; Me 119:1; Me 119:142; ı Me 119:33; i Me 31:8; Me 118:5; j Me 119:94; Me 119:141; k 2Sa 12:7; M e 9 3 :5 ;M e 119:168; Da 5:22; M t 10:18; Elc 26 :2 ; l Mr 8:38; Ro 1:16; m Ey 23:12; Me 119:174; Ro 7:22; n Me 112:1; o Me 119:127; Vz 12:13; o Me 119:23; Me 119:71; p 2Sa 7:25; Me 105:42; Me 106:45; r Me 71:14.



829



Payım Sensin. Sağduyu öğret



5 0 Sıkıntılı günümde böyle te­ selli büldüm,a Çünkü Senin sözlerin ya­ şattı beni.b 51 Küstahlar benimle çok alay etti,c Fakat Senin kanünündan sapmadım.ç 52 Devirler önce verdiğin hü­ kümleri andım,d Ve teselli büldüm, ey Yehova.e 53 Kanununu terk edenf kötü­ ler yüzünden, Siddetli bir öfke kaplıyor içimi.g 54 Su gurbet evimdeh Senin küralların bana ila­ hi oldü.ı 55 Kanununa hep uymak için/ Geceleyin adını anarım ey Yehova.' 56 İşte bütün bunları yaşadım, Çünkü Senin buyrukların­ dan çıkmadım.k n [Het]



57 Benim payım Sensin Yehova,l Sözünü tutmaya ant ettim.m 58 Bütün yüreğimle Sana yakardım,n Sözlerinden (ötürü lütfet bana.o 59 Tuttuğum yolu düşündüm ki,s Hatırlatm alarına göre adım atayım.p 6 0 Emirlerine uymak için,r Çabuk davrandım, gecikmedim.s 61 Kötülerin ipleri etrafım ı sardı.ş Fakat ben Senin kanününü ünütmadım.t



M EZM . 1 1 9 a M e9 4 :1 9 Ro 1 5 :4 b Me 119:25 c Me 123:4 Oz 9:12 c E y23:11 M e4 4 :1 8 M e119:157 d Sy16:5 T k r1:35 T k r4:3 M e3 6 :6 M e105:5 e Ro 1 5 :4 f Oz 28:4 g Ezr9:13 M e119:158 Me 139:21 h B a47:9 İb11:13 ı M e119:112 i Me 119:34 j Me 42:8 Me 63:6 İş 26:9 k M e119:100 l M e16:5 Me 73:26 Yr10:16 m Çk 19:8 2Kr 23:3 M e1 0 6 :1 2 n Ç k32:11 2T a34:27 M e51:17 o M e26:11 M e57:1 o M e119:101 Lu 15:18 2Ko 13:5 E f5:15 p T k r4 :3 0 M e119:146 Yr31:18 r Oz 7:2 s Çk 7:20 2T a29:3 Elc 16:33 ¡s Me 140:5 Y r3 8 :6 t 1Sa 2 6 :9 2T a 2 9 :2



2 . S u tu n a N e9:13 b Me 42:8 Elç 16:25 c m " 119:56 c Me 16:3 Me 142:7 Oz 13:20 M l3:16 d M e33:5 M e104:13 e 1K r8:58 Me 119:33 M e119:124 f Me 119:25 g B a 3 9 :3 1S a18:14 M e30:11 h T it1 :8 ı 1S a25:33 D a2:14



M E Z M U R L A R 1 1 9 :5 0 -7 2



62 Adil hükümlerinden“1 ötürü şükretmek için Gece yarıları kalkarım.b 63 Senden korkanların, buyrüklarını tütanların c Hepsine arkadaşım ben.ç 64 Yeryüzü vefalı sevginle dolu ey Yehova.d Kurallarını öğret bana.e



a [Tet] 65 Sözünü tuttun ey Yehova,f Bu kuluna çok iyi davrandın.g 66 Bana iyilik,h sağduyuı ve bilgi i ogret, Çünkü em irlerine iman ettim.' 67 İstem eden günah işlemiş­ tim ve sıkıntıya düşmüştüm,k Fakat şimdi sözlerini tutu­ yorum^ 68 Sen iyisin, iyilik edersin.m Kurallarını öğret bana.n 69 Küstahlar yalanlarla beni karaladı.o Ben ise buyruklarına bü­ tün yüreğimle uyarım.“ 70 Onların yüreği yağlanıp du­ yarsızlaş mış,p Ben ise kanununa sevgiy­ le bağlıyım.r 71 Senin kurallarını öğrenmek için,s Sıkıntı çekmem iyidir.ş 72 Ağzından çıkan kanun t be­ nim için iyidir,“ Binlerce altın ve gümüş­ ten daha değerlidir.“ i 1Kr 3:9; 2Ta 1:10; Me 94:10; D a 2:21; Flp 1:9; j Me 106:12; k L e5 :1 7 ; G a 6 :1 ; 1 T i1 :1 3 ; l Me 119:11; İb 12:11; m Me 86 :5 ; Me 106:1; Me 107:1; Mr 10:18; n Me 119:12; İş 4 8 :1 7 ; o Ey 13:4; Me 86:14; Me 109:2; Me 119:51; o Me 19:8; Me 119:40; p Me 17:10; İş6 :1 0 ; Elc 28:27; r Me 40:8; Ro 7:2 2; s Tkr 4:14; Me 119:171; s 1Ko 11:32; İb 5:8; İb 12:10; t Tkr 17:19; u Me 19:7; u Me 19:10; Me 119:127; Oz 3:15; Oz 8:1 0.



MEZMURLAR 119:73-94 ’ [Yod]



73 Beni Senin ellerin yarattı; onlar bicimlendirdi/ Bana anlayıp ver ki emirle­ rini öğreneyim/ 74 Senden korkanlar beni gör­ dü ve sevindi,c Çünkü ben Senin sözüne umut bagladım.c 75 Senin hükümlerin adil ey Yehova, iyi bilirim,d Beni terbiye ederken de sa­ dakatini gösterdin/ 76 Bu kuluna verdiğin sözler­ den ötürü,f Vefalı sevgin beni teselli etsin ne olur.s 77 Merhametin bana erişsin ki yaşayayım/ Kanununa sevgiyle bağlıyım.ı 78 Beni yok yere aldatan küs­ tahlar utansın/ Ben ise hep Senin buyruk­ larını düşünürüm.* 79 Senden korkanlar Ve hatırlatmalarınık bilen­ ler bana gelsin.1 8 0 Utanc duymamak icin,m Yüreğim kurallarına ku­ sursuz şekilde uysun.11 3 [Kaf



81 Kurtaracağın günü görmeye can atıyorum/ Çünkü Senin sözüne umut bağladım/ 82 "Beni ne zaman teselli ede­ ceksin?" diyerekp Sozlerini beklemekten gozümün feri söndü,r 83 Dumanda kurumuş tulum aş döndüm. Fakat Senin kurallarını unutmadım.ş



SOzune um ut bagladım . Yardım et M EZM . 1 1 9 a E y10:8 Me 100:3 Me 138:8 Me 139:14 b 1Ta 22:12 E y3 2 :8 Me 119:35 V z12:13 c M e3 4 :2 c Me 119:42 Me 119:147 d N e9:13 Me 119:52 Me 119:160 e T k r3 2 :4 Me 89:33 İb 12:11 f Me 119:41 g Ç k 3 4 :6 M e8 6 :5 2Ko 1:3 h M e51:1 Me 103:13 Me 119:116 D a9 :1 8 Lu 1:50 ı Me 1:2 Ro 7:22 i M e2 5 :3 M e3 5 :1 9 j Me 19:8 Me 119:45 k M e9 9 :7 Me 119:2 l M e142:7 m B a3 :7 M e2 5 :2 Me 119:6 1Yh 2:28 n T k r2 6 :1 6 1K r8:58 M e119:112 o M e7 3 :2 6 M e8 4 :2 Mi 7:7 o M e119:74 M e119:114 p M e8 6 :1 7 Me 102:2 İs 51:3 İ^ 66:13 2Ko 1:3 r M e6 9 :3 M e119:123 s B a21:15 M e5 6 :8 s T k r4 :4 0 Ezr 7:10 Me 119:61 M e119:176



2 . S u tu n a Ey7:7 M e3 9 :4 M e8 9 :4 7 b Me 7:6 Lu 18:7 V h 6:10 c Me 119:53 c Me 7:15 M e3 5 :7 Me 119:78 Öz 16:27 Yr 18:20



830



84 Bu kulun daha ne kadar bekleyecek?a Bana zulmedenlere ne za­ man hükmedeceksin?b 85 Kanununa uymayan küstahlarc Kuyumu kazıyorlar/ 86 Senin bütün emirlerin güvenilirdir.d Yardımıma gel, bana yok yere zulmediyorlar.e 87 Az kalsın beni yeryüzünden silip atacaklardı,f Fakat ben, Senin buyruk­ larından sapmadım/ 88 Vefalı sevginden ötürü beni yaşat ki,h Ağzından cıkan hatırlat­ malara uyayım.1 b [Lamed]



89 Senin sözün göklerde,i Devirler boyu durur ey Yehova.* 9 0 Sadakatin nesiller boyu sürer,k Sapasağlam dursun diye yeri Sen pekiştirdin.1 91 Hepsi Senin hizmetinde,1” Koyduğun hükümlerden ötürü hala yerlerinde/ 92 Kanununa sevgiyle bağlı ol­ masam/ Sıkıntılar idinde tükenir giderdim/ 93 Buyruklarını hiçbir zaman unutmam,p Çünkü beni onlarla yaşattın.r 94 Ben Sana aitim, kurtar beni,ş d Tkr 11:27; e Me 35:19; Me 142:6; t 1Kr3:14; g 1Sa24:6; Me 1 19:56; Me 119:110; h Me 6:4; Me 119:159; ı Me 19:7; i Me 8 9 :2 ; İş 55:9; 1Pe 1:25; j M e 119:152; k Tkr 7:9; Me 100:5; 1Ko 1:9; 1Pe 4:19; l Me 9 3 :1 ; Me 104:5; Vz 1:4; m Yş 10:13; Hk 5:20; Me 148:3; n Me 148:6; o Me 119:70; Me 119:77; Me 119:143; o Öz 6 :2 3 ; M t 4:4; p Me 19:8; Me 119:56; r Le 18:5; Tkr 30:16; Yhn 6 :63; Ro 10:5; s Yş 10:6; Me 8 6 :2 ; İs 41:10.



8 31



Sözun kandildir. Yuregim hazır



Çünkü buyruklarını araştırdım.a 95 Kötüler beni yok etmek için bekliyor.b Fakat ben hatırlatmalarına dikkat ediyorum.c 9 6 Her kusursuz şeyin bir sonu olduğunu gördüm.ç Fakat Senin emirlerine sı­ nır yoktur. D [Mem]



97 Kanununu (öyle severim ki,d Bütün gün onu düşünü­ rüm.6 9 8 Emirlerin beni düşmanla­ rımdan daha hikmetli kılarf Çünkü daima benimledir onlar.g 9 9 O gretm enlerim den daha derin bir anlayış edindim,h Çünkü hep hatırlatmaları­ nı dUsUnUyorum.ı 100 Büyüklerimden daha akıllı davrandım,i Çünkü buyruklarına bağlı kaldım.' 101 Senin sözünü tutmak için,k Adımlarımı her kötü yol­ dan sakındım.l 102 Senin hükümlerinden sap­ m adım ^ Çünkü beni Sen egittin." 103 Sözlerin ağzımda eridi, Damağıma baldan da tatlı geldi.o 104 Buyrukların sayesinde akıllı­ ca davranıyorum.ö Bu yüzden her yalan yol­ dan nefret ediyorum.P 3 [Nun]



105 Sözün adımlarım için kandil,r Yolum için ışıktır.s



M EZM . 1 1 9 a M e119:15 M e119:168 b 1Sa 2 4 :2 Me 10:8 Me 37:32 M t2 6 :4 Elc 23:21 c M e1 9 :7 Me 107:43 c 2Sa 14:25 2Sa18:14 d Me 40:8 e M e1:2 f Tkr 4:6 M e1 9 :7 Oz 2:6 Oz 10:8 g Tkr 5:29 h Oz 21:16 M t11:25 M t 13:11 Lu 2:46 2T i3 :1 5 ı M e1 9 :7 M e119:79 i 1Sa3:19 E y3 2 :4 V z4:13 Lu 2:47 j M e103:18 Me 119:4 Me 119:56 k Oz 7:2 l Me 18:23 Me 119:59 Oz 1:15 Oz 10:23 Oz 16:17 1Ko 9:25 G a5:23 2Pe 1 :6 m 2T a7:17 Me 18:22 n 1K r8:36 M e27:11 Me 86:11 30:20 54:13 1Yh 2:27 o M e19:10 O z8:11 O z24:13 o M e119:100 p M e97:10 Me 101:3 O z8:13 Oz 13:5 Ro 12:9 r 1Sa 2 :9 Me 43:3 Oz 6:23 51:4 Ro 1 5 :4 2T i3 :1 6 2 P e1:19 s E y29:3 Me 18:28 E f5:13



M E Z M U R L A R 1 1 9 :9 5 -1 1 5



106 Senin adil hükümlerine uy­ mak içina Ant ettim ve andımı yeri­ ne getireceğim.“ 107 Çok sıkıntılar çektim,c Ey Yehova, verdiğin söz­ den ötürü yaşat beni.ç 108 Ey Yehova, ağzımdan çı­ kan gönüllü sunular­ dan hoşnut ol,d Ne olur hükümlerini öğret bana.e 109 Çanım her an tehlikede;f Fakat kanununu unutmuyorum.s 110 Kötüler bana tuzak kurdu,h Fakat buyruklarından sapmadım.ı 111 Hatırlatmalarını daima ken­ dime mal ettim,i Çünkü yüreğimin sevinci onlardır.' 112 Senin kurallarına uymaya yüreğimi hazırladım,k Daima, sonuna kadar^ 0 [Sameh]



113 İki yana yalpalayanlardan* nefret ettim,m Fakat Senin kanununu sevdim.n 114 Sen benim sığınağım ve kalkanımsın,o Çünkü sözüne umut bağ­ ladım.“ 115 Ey kötüler benden uzak du­ run ki,p



2 . S u tu n



b 2Ta 15:14; Ne 10:29; Me 6 6 :1 3 ; M t 5 :33; c Me 34:19; c Me 119:88; Me 143:11; d Sy 2 9 :3 9 ; Me 50:23; Ho 14:2; İb 13:15; e Tkr 4:5; Tkr 33:10; İş 48:17; f Hk 12:3; 1Sa 19:5; Ey 13:14; g Me 119:61; Me 119:153; h Me 140:5; Me 141:9; Me 142:3; ı Me 119:87; i Me 119:129; 2Pe 3:1; j Me 19:8; Yr 15:16; k 1Kr 8 :5 8 ; 2Ta 19:3; Me 105:45; l Me 119:33; m 1Kr 18:21; 2Kr 17:41; Vh 3:16; n Me 40:8; Me 119:97; o Me 3:3; Me 3 2 :7 ; Me 91:2; o Me 119:81; Me 130:5; p M e6 :8 ; Me 26:5; Me 139:19; M t 7:23; 1Ko 15:33.



a Le 18:5 Sy16:5 Tkr 1:35 T k r7:12



Me 119:113* Ya da "yarımyürekli olan­ lardan"



M E Z M U R L A R 1 1 9 :1 1 6 -1 3 6



116



117



118



119



120



Tanrımın emirlerini yeri­ ne getireyim.a Verdiğin sözlerden ötürü beni destekle de yaşayayım,b Ve üm idim den dolayı beni utandırma.c Bana destek ol ki kurtulayım,c Senin kurallarından gözü­ mü ayırmayacağım.13 Kurallarından sapanları sa­ vurup attın,e Çünkü onlar hilekar ve sahtekardır.f Dünyanın bütün kötülerini cüruf gibi atarsın,g Hatırlatlamalarını bu yüz­ den seviyorum.h Senin dehşetinden bedenim ürperiyor;1 H üküm lerinden ötürü korku i^indeyim.i W[Ayin]



121 Ben adil ve doğru olanı yap­ tım,* Ne olur hakkımı yiyenle­ rin eline bırakma beni!k 122 Bu kulunun iyiliğinin gü­ vencesi ol,1 Küstahlar hakkımı yeme­ s in i 123 Kurtaracağın günü, adil söz­ lerinin yerine gelmesini beklemekten,n Gözlerimin feri söndü.° 124 Bu kuluna vefalı sevgine göre davran1o Ve kurallarını öğret bana.p 125 Ben Senin kulunum.r Beni anlayışlı kıl ki,ş Hatırlatmalarını kavrayayım.ş 126 Ey Yehova, harekete gecmenin zamanı geldi,t



Tanrı destek olur, guvencedir M EZM . 1 1 9 a Ç k 2 0 :6 L e26:3 Yş 24:15 b M e37:17 M e4 1 :1 2 İş 41:10 c M e2 5 :2 İş 45:17 R o5:5 Ro 10:11 1Pe 2:6 c Me 17:5 İş 41:13 d T k r6 :2 4 Yş 1:8 Me 119:48 e 2Kr17:15 1Ta 28:9 M e9 5 :1 0 Ağ 1:15 f Me 78:36 Yr8:5 Yr14:14 Y r 2 3 :2 6 E f4:14 g 1Sa 15:23 Öz 2:22 O z 2 5 :4 Y r6 :3 0 H e2 2 :1 8 h M e9 3 :5 Me 119:2 ı 2 S a 6 :9 M e2:11 H b3:16 i L e2 0 :2 2 Ne 10:29 j 1S a24:11 2Sa8:15 Mi 6:8 2Ko 1:12 k M e37:33 2Pe 2:9 l B a 4 4 :3 2 Ey17:3 İş 38:14 Flm 19 m M e36:11 M e119:78 Ho 12:7 n Me 119:81 o M e6 9 :3 Me 143:7 o M e6 9 :1 6 M e103:11 Lu 18:13 p M e119:135 Me 143:10 r M e116:16 Ro 6:22 s 2Ta 1:10 Me 119:34 2 T i2 :7 Yk 1:5 s Me 19:7 t M e9 :1 9 Me 102:13 İş 28:21 Yr 18:23



832



Çünkü Senin kanununu cigniyorlar/ 127 Ben ise emirlerini, Altından, saf altındanb da cok seviyorum/ 128 Bu yüzden her konudaki buyrukların benim icin dogrudur;c Her yalan yoldan nefret ediyorum.d 2 [Pe]



129 Hatırlatmaların ne harika!e Bu yüzden onlara uyarım.f 130 Sözün anıklanınca ışık saalır,g Ve deneyimsiz kiş>i anlayıp kazanır.h 131 Ağzım acık, soluk soluğayım,1 Çünkü emirlerini özlüyorum.i 132 Adını sevenler hakkındaki hükmüne göre,* Halime bak da lutfet.k 133 Sozlerinin izinde adımları­ mı pekiştir,1 Hicbir kötülük bana hâ­ kim olmasın.m 134 Hakkımı yiyen insanlardan kurtar beni,n Senin buyruklarına uyayım.o 135 Bu kuluna yüzünün ışığını göster/ Kurallarını öğret bana.p 136 Gözyaşlarım sel gibi akıyor,r Çünkü insanlar Senin ka­ nununa uymuyor.ş 2 . S u tu n a Sy 15:31; İş 2 4 :5 ; İş 33:8; M t 24:12; 1Ti 1:9; b Me 19:10; Me 119:72; Öz 3:1 4; Öz 8:11; Öz 16:16; c Me 119:47; c Me 19:8; Me 119:40; Öz 30:5; d Me 119:104; e Me 9 3 :5 ; f Me 25 :1 0 ; Me 119:2; g Me 119:105; Öz 6:23; 2Ko 4:6; 2Pe 1:19; h Me 19:7; Öz 1:4; 2Ti 3:15; ı 1Pe 2:2; i Me 42 :1 ; Me 119:48; j Me 72:19; Me 106:4; Elc 15:14; İb 6:10; k Çk 4:31; 1Sa 1:11; 2Sa 16:12; İs 38:20; İs 63:9; l Me 18:30; Me 119:67; m Me 19:13; Ro 6:12; n h ' 22:7; o Me 119:4; o Sy 6 :2 5 ; Me 4:6; p Tkr 4:1; r 1Sa 15:11; Yr 9:18; Ag 3:48; 2Pe 2 :8 ; s Me 119:53; He 9:4; He 22:26; Ho 4:6; Ams 2:4.



833



Yehova adil, kanunu h a k ik a ttir 2 [Tsade]



137 Sen adilsin ey Yehova,a Hükümlerin de dogru.b 138 Hatırlatmalarına uymamızıc Doğrulukla ve büyük bir sadakatleç emrettin. 139 Gayretim beni yedi bitirdi,d Çünkü düşmanlarım Se­ nin sözünü unuttu.e 140 Sözlerin öylesine saf ki,f Bu kulun onları çok seviyor.g 141 Onemsizim, hor görülüyorum.h Fakat buyruklarını unut­ muyorum^ 142 Senin doğruluğun ebedi doğruluktur/ Kanunun da hakikattir.' 143 Sıkıntılar, zorluklar peşimi bırakmıyor.k Fakat ben emirlerine sev­ giyle bağlıyım.! 144 Hatırlatmaların daima doğ­ ru.1” Beni anlayışlı kıl kiyaşayayım.n p [Kof]



145 Tüm yüreğimle yakardım.° Çevap ver ey Yehova!° Senin kurallarına hep uyacagım.P 146 Sana yakarıyorum, ne olur kurtar beni!r Senin hatırlatm alarına bağılı kalacagım.s 147 Yardım için yakarayım diye, gün ağarmadanş kalktım.t Çünkü Senin sözüne umut bagladım.u 148 Sözlerini düşünmek için,u Gece boyu gözümü yummadım.v



M EZM . 1 1 9 a T k r3 2 :4 Ezr9:15 N e9:33 Yr12:1 D a9 :7 b Tkr 4:8 N e9:13 M e119:7 Vh 16:5 Vh 16:7 Vh 19:2 c M e119:144 c Me 119:90 d 2Kr 10:16 Me 69:9 Yhn 2:17 e 17:10 Yr3:21 f 2Sa22:31 Me 12:6 Me 18:30 Me 119:160 Oz 30:5 Yhn 17:17 g Me 119:97 M e119:163 h Me 22:6 Lu 17:10 Lu 18:13 1Pe5:6 ı Me 119:93 i M e3 6 :6 51:6 D a9 :2 4 j Ç k 3 4 :6 N e9:13 Me 19:9 M e119:151 M e119:160 Yhn 17:17 k Me 18:4 Me 88:3 Mr 14:34 l M e112:1 Me 119:47 m M e93:5 Y r4 4 :2 3 n Me 119:34 Me 119:116 Oz 10:21 D a1 2 :1 0 o Ağ 3:41 M t 22:37 o Me 61:1 p Çk 15:26 L e26 :4 6 Me 119:8 r M e3:7 M r11:9 Vh 7:10 s Me 93:5 Me 119:22 ¡s Ey 3:9 t M e5:3 M e88:13 M r1:35 u Me 130:5 u M e119:11 v Me 63:6 Lu 6:12



M E Z M U R L A R 1 1 9 :1 3 7 -1 5 7



149 Vefalı sevginden ötürü sesi­ mi duy,a Ey Yehova, verdiğin hü­ küm den ötürü yaşat beni.b 150 Edepsizliğe düşkün olanlarc üzerime geliyor, Senin kanunundan uzak­ laşıyorlar^ 151 Sen kullarına yakınsın ey Yehovad Ve bütün emirlerin hakikat.e 152 Senin hatırlatmalarınıf çok­ tandır bilirim, Onları ebedi temeller üze­ rine kurdun.s “i [Res]



153 Sıkıntımı gör, kurtar benih Çünkü Senin kanununu unutmadım^ 154 Davamı gör, kurtar/ Verdiğin sözlerden ötürü yaşat beni.' 155 Kurtuluş kötülerden uzak­ tır,1“ Çünkü Senin kurallarını araştırmazlar/ 156 Merhametin çok büyük ey Yehova.m Verdiğin hüküm lerden ötürü yaşat beni.n 157 Bana zulmedenler, düşman­ larım öyle çok ki.° Fakat ben Senin hatır­ latm alarından sapma­ dım.° 2 . S u tu n a Me 51:1; Me 65:2; İş 6 3 :7 ; b Me 25:9; Me 119:156; c Le 18:17; Hk 2 0 :6 ; Me 26:10; Oz 10:23; Oz 21:27; Ga 5:19; 2Pe 2:2; Yhd 4 ; c Le 20:14; Oz 24:9; Yr 9:13; Ro 1:32; d Tkr 4:7; Me 46:1; Me 145:18; e Ne 9:13; Me 19:9; Me 119:142; Yhn 17:17; 1Pe 1:22; f Me 93:5; g Me 119:144; Vz 3:14; h Me 6:4 ; Me 9:13; Me 140:1; ı Me 119:109; Ho 4:6; i Hk 6:31; 1Sa 24:15; Me 35:1; Me 43:1; Oz 2 2 :2 3 ; Oz 23:11; Yr 50 :3 4 ; Ağ 3 :5 9 ; Mi 7:9; j İb 10:39; k Me 73:27; Oz 15:29; l 1Kr 8:58; 2Kr 17:15; m 1Ta 21:13; Me 86:15; İş 55:7; 2Ko 1:3; Yk 5:11; n Me 119:149; o Me 3:1; Me 25:19; Me 56:2; M t 2 4 :9 ; o Me 19:7; Me 44:18; Me 119:51; 1Ko 15:58.



M E Z M U R L A R 1 1 9 :1 5 8 -1 2 0 :2



158 Hainlik edenleri gördüm“1 Ve tiksindim; cünkü Senin sözlerine uymuyorlar/ 159 Buyruklarını ne cok sevdiği­ mi gör.c Ey Yehova, vefalı sevgin­ den ötürü yaşat beni.c 160 Sozunun ozu hakikattir,d Ve adil hukum lerinin tumu ebedidir.e ^ [Sin] ya da [Sin]



161 Onderler bana yok yere zulmediyor,f Fakat yüreğim Senin sö­ zünden korkuyor/ 162 Büyük ganim et bulmuş adam gibi,h Sözlerinle sevinc bulurum.ı 163 Sahtekârlıktan nefret ede­ rim/ tiksinirim.* Fakat Senin kanununu severim.k 164 Adil hukumlerinden oturu,l Günde yedi kez Sana şükrederim.m 165 Kanununu sevenlerin barışı bol olur,n Onları hicbir şey tökezletmez.o 166 Sağlayacağın kurtuluşa umut bağladım ey Yehova,o Ve emirlerini yerine getirdim.p 167 Hatırlatmalarına uyarımr Ve onları cok severim.ş 168 Senin buyruklarına ve ha­ tırlatmalarına bağlı kal­ dım/ Çünkü bütün işlerim gözunun onunde.t n [Tav]



169 Yakarışım huzuruna ersin ey Yehova,u



K u rtulus üm idi. Lü tu f dilegi M EZM . 1 1 9 a Ç k 2 1 :8 Öz 2:22 Öz 11:6 Tsf 3:4 b Me 139:21 H e9 :4 c Me 119:40 Me 119:69 c M e6:4 Me 119:88 A g3:22 d 2Sa 7:28 1K r17:24 M e1 2 :6 M e119:140 Öz 30:5 Yhn 17:17 e M e119:75 f 1S a24:11 1Sa 2 6 :1 8 Me 119:23 Y h n 1 5 :2 5 g Ç k 9 :2 0 12Kr 22:19 İş 66:2 h 1Sa 30:16 İş 9:3 ı M e4 0 :1 6 İş 61:10 Y r 15:16 i Me 119:104 Öz 6:19 A m s5:15 Ro 12:9 j Me 101:7 Me 119:29 E f4:25 k M e1:2 l M e97:8 Vh 19:2 m M e5 5 :1 7 Me 119:62 n M e1:3 Öz 3:1 İş 32:17 İş 48:18 1Ko 14:33 o İş 57:14 M t 13:21 Ro 14:13 1Pe 2:6 o B a 4 9 :1 8 M e1 3 0 :7 p Tkr 4:2 Me 19:8 r M e1 9 :7 M e2 5 :1 0 M e9 9 :7 s M e1:2 M e4 0 :8 Ro 7:22 s Me 119:8 Me 119:93 t M e11:5 Me 139:3 Öz 5:21 Öz 15:11 İb 4:13 u Me 18:6



170



171



172



173



174



175



176



834



Verdiğin sözden ötürü an­ layışlı kıl beni/ Lütuf dileğim huzuruna erişsin,b Verdiğin sözlerden ötürü kurtar beni.c Dudaklarımdan Sana şükür­ ler dökülsün/ Çünkü kurallarını bana öğretiyorsun/ Dilim sözlerini ilahilerle an­ sın,6 Çünkü bütün em irlerin doğru.f Elin yardımıma hazır olsun/ Çünkü ben Senin buyruk­ larını sectim.h Beni kurtaracağın günü öz­ lemle bekledim,ı Ey Yehova, kanununa sev­ giyle bağlıyım/ Yaşadıkca Sana şükredeyim,* Ve hüküm lerin yardım ­ cım olsun.k Kaybolmuş bir koyun gibi dolanıyorum.l Ne olur bu kulunu ara,m Çünkü em irlerini unutmuyorum.n Sehre cıkış ilahisi.



Sıkıntıdayken Yehova' ya yakardımo Ve bana cevap verdik 2 Ey Yehova, kurtar canımı sah­ tekar agızdan,p Hilekar dilden.r



120



2 . S u tu n a 1Ta 2 2 :1 2 ; 2Ta 1:1 0; Oz 2 :3; Yk 1:5; b Me 55:1; c 2Sa 7:28; Me 119:41; c Me 63:5; Me 71:17; Me 145:7; Yhn 4:14; d Tkr 6 :1 ; e Me 40:9; Me 119:11; f Me 119:86; g Me 6 0 :5 ; h Tkr 30:19; Yş 24:15; Yş 24:22; Me 119:15; Öz 1:29; Lu 10:42; ı Ba 49:18; 2Sa 23:5; Me 119:81; Vh 7:10; i M e 1 :2 ; Me 119:1(5; j M e9:14; İş 38:19; k Tkr 4 :1 ; Me 119:75; l Me 9 5 :7 ; İş 53:6; He 34:6; Mt 10:6; Lu 15:4; 1Pe 2:25; m 2Ta 32:16; n Le 27:34; Me 119:60; Vz 12:13; Ho 4:6; M E Z M .1 2 0 o M e1 8 :6 ;M e 116:4; o Me 5 0 :1 5 ; Me 107:13; Yun 2:2; p Me 35:11; Me 109:2; M t 2 6 :5 9 ; Ef 4 :2 9 ; r Me 5 2 :2 ; Me 119:118; Ef 4:14.



835



Yerusalim ’e çıkıs. B a rıs dileyin



3 Ey hilekar dil,a biliyor musun Sana ne verilecek, eline ge­ çen ne olacak? 4 Yiğidin sivri okları,b Ve supurgeçalısının* yanan korları.c 5 Vay halime, çünkü Meşek'teç garip kaldım, Kedar çadırlarıd arasına ça­ dır kurdum. 6 Çok uzun zamandır Barıştan nefret edenler arasındae oturuyorum.f 7 Ben barış istiyorum;g fakat ne zam anbundansöz etsem Onlar savaca hazırlanıyor.h Sehre çıkış ilahisi.



Gözümü daglaraı diki­ yorum, Yardımım nereden gelecek?i Yardımım, göğü ve yeri ya­ ratan' Yehova'dan gelir.k Ayaklarının sendelemesine O asla izin vermez,l Seni koruyan asla uyuklamaz.m İsrail'in koruyucusu Ne uyur, ne de uyuklar.° Yehova seni korur.° Yehova sağ yanındap gölgendir.r Gündüzün güneş,s Geceleyin ay ışığı sana do­ kunmaz.^ Yehova seni her beladan korur.t Çanını gözetir.u Senin gidişini, gelişiniu ilimdi ve daima Yehova gözetir.v



m 2



3



4 5



6



7



8



Me 120:4* Bir cöl bitkisi; İbranice re-



tem.



M E Z M U R L A R 1 2 0 :3 - 1 2 2 :9 Davut'un, şehre çıkış ilahisi.



M EZM . 1 2 0 a M e5 2 :4 Öz 12:22 Yk 3:6 b Me 7:13 M e5 9 :7 M e64:3 Öz 12:18 c Me 140:10 Öz 16:27 c Ba 10:2 He 27:13 d Ezg 1:5 Y r 4 9 :2 8 e M e57:4 H e2 :6 M t 10:16 f İb 11:9 g M e34:14 M t5 :9 İb 12:14 1Pe3:11 h 1Sa24:11 1Sa 2 6 :2 M e3 5 :2 0



2



3



4



M EZM . 1 21 ı Me 125:2 i M e1 2 4 :8 M e146:5 Ho 13:9 j Ba1:1 M e8:3 M e115:15 Me 124:8 İş 40:26 Elç 17:24 Vh 4:11 k 1Kr8:45 M e3:4 Me 46:1 İş 41:13 Y r20:11 D a6 :1 0 İb 13:6 l 1Sa 2 :9 M e9 1 :1 2 Oz 3:26 Lu 1:79 m O z 2 :8 1Pe1:5 n Me 127:1 o İş 27:3 40:28 o Çk 15:2 Sy 23:21 p M e16:8 Me 73:23 Me 109:31 r M e91:1 İş 4:5 İş 25:4 s M e9 1 :6 49:10 Vh 7:16 ¡s E y31:26 M e91:5 t M e91:10 Oz 12:21 u M e3 4 :2 2 M e4 1 :2 M e97:10 Me 145:20 u T k r2 8 :6 2 S a 5 :2



Bana "Yehova'nın evin ea gidelim"b Dediklerinde çok sevindim.c Senin kapılarından içeri ayak bastık,ç Ey Yeruşalim.d Tek bir yapı gibi inşa edilmiş,e Bir bütün olmuş Yeruşalim şehri.f Kabileler gelsin,g Yah'ın kabileleri yukarı çıksın,h İsrail'e verilen hatırlatmayaı göre Yehova'nın ismine şükürler sunsun diye? Çünkü orada hüküm tahtları kurulmuş,' Davut evinin tahtları.k Sizler Yeruşalim'e barış dileyin,l



122



5



6



Ey şehir, seni sevenler kay­ gıdan uzak olsun.m 7 Savunma duvarların arkasın­ da hep barışta ol, Burçlarının içinde kaygıdan uzak kal.° 8 Ve şimdi, kardeşlerim ve arka­ daşlarım ugruna,° "Hep barış içinde ol" diyorum.p 9 Tanrımız Yehova'nın evi uğrunar Sana hep iyilik diliyorum.s v Me 113:2; Me 115:18; 2 . S u tu n M E Z M . 1 2 2 a Me 27:4; b 2Sa 6:15; Me 84:10; Mi 4:2; c Me 42:4; Me 55:14; Me 106:5; c M e8 4 :7 ; d 2Ta 6:6; Me 87:2; Me 100:4; e 2Sa 5:9; f Me 4 8 :2 ; Me 132:13; g Çk 23:17; Me 78:68; h Tkr 12:5; İş 2:3; ı Çk 16:34; Me 19:7; i Me 107:1; j Tkr 17:8; 2Ta 19:8; k 2Sa 7:16; 2Sa 8:18; 1Kr 10:18; 1Ta 29:23; Mt 19:28; l 2Sa 19:30; Me 51:18; m Ba 12:3; Sy 24:9; n Me 48:13; o Me 4 8 :1 2 ; o Me 16:3; p 1Ta 12:18; Me 122:6; r 1Kr 8:6; 1Ta 2 9 :3 ; Me 26:8; Me 69:9; s Me 102:14; Me 137:5.



M E Z M U R L A R 1 2 3 :1 - 1 2 6 :2



A laylar. Adın yardımcımız



Sehre cıkış ilahisi.



M EZM . 1 2 3



■i Q Q Ey Sen göklerde oturan, Gözlerimi Sana dikiyorum. 2 Nasıl hizmetkar efendisinin eline, Hizmetci hanım ının eline bakarsa; Biz de Tanrımız Yehova'ya bakar, O'ndan lütuf bekleriz. 3 Bize lütfet ey Yehova, bize lütfet, Ugradıgımız hakaretler ca­ nımıza yetti. 4 Rahat idinde yaşayanların alayları, Kibirlilerin hakareti canımı­ za yetti.



123



a M e2:4 M e11:4 M e115:3 M t6 :9 b M e25:15 M e121:1 Me 141:8 Lu 18:13 c Ne 2:3 c Ba 16:3 d B a 4 9 :1 8 Me 119:82 M e119:123 Me 130:6 e Ağ 3:25 Mi 7:7 f M e5 6 :1 M e57:1 M e6 9 :1 6 g N e4:4 M e44:13 M e89:51 h M e7 3 :1 2 Me 119:51 Y r48:11 ı M e7 3 :6 Y r 4 8 :2 9 1Ko4:13



â



b



c



c



d



“



f



g



h



ı



Davut'un, şehre cıkış ilahisi.



İsrail şimdi desin ki/ - L / V T : "Yehova bizim le o l­ masaydı, 2 İnsanlar üzerimize yürüdü­ ğünde/ Yehova bizimle olmasaydı, 3 Bize karşı öfkeleri kabardıgında Bizi diri diri yutarlardı. 4 Sular silip süpürür Seller ezer geberdi bizi.* l 5 Kabaran sular Ezer gecerdi bizi. 6 Yehova'ya şükrolsun, Bizi onlara yem etmedi. 7 Avcıların tuzağından kur­ tulan^ Kuş gibiydi canımız. Tuzak kırıldı, Biz de kacıp kurtulduk.



*



M EZM . 1 2 4 i Me 129:1 j M e4 6 :7 Ro 8:31 İb 13:6 k M e3:1 M e2 2 :1 6 Me 37:32 l M e5 4 :4 Me 118:6 m M e5 6 :1 Me 76:10 Öz 1:12 n 2Ta 20:2 E s3:6 M e27:2 Y r5 1 :3 4 o Me 18:4 V h 17:15 o M e4 2 :7 p Öz 21:24 r Çk 15:9 H k5:30 s 1Sa 2 6 :2 0 Me 118:13 s Öz 6:5 Y r5 :2 6 t 1Sa 2 3 :2 6 2Sa 17:22 u M e25:15 u M e91:3



1



m



n



o



i



p



r



u



ş



t



“



Me 124:4* Sözcük anlamıyla, "canı­ mızı"



2 . S u tu n a Ba1:1 Me 134:3 E lc4 :2 4 b Öz 18:10 Me 121:2



836



8 Göğü ve yeri yaratanın/ Yehova'nın adıdır yardımcımız."b Sehre cıkış ilahisi.



■J O f ' Yehova'ya güvenenlerc Sion Dağı gibidir,c Sarsılmaz, devirler boyu ayakta kalırlar.d 2 Yeruşalim'in çevresini saran dağlar gibi,e Yehova da halkının çevresi­ ni sarar,f ilimdi ve devirler boyu.s 3 Doğrular suca el uzatmasın diye,h Kötülük asası doğruların toprağında kalmaz.1 4 İyilere, yürekten dürüst olanlarai İyilik et, ey Yehova.* 5 Çarpık yollara sapanları,k Yehova hainlerle birlikte ko­ vacak.1 İsrail üzerine barış olsun.m



125



Sehre cıkış ilahisi.



1 O / J Yehova Sion'un sürgünlerini toplayıp geri getirdiğinde,11 Sanki rüyada gibiydik.o 2 O zaman ağzımız gülüişlerle,oi Dilimiz sevinc nidalarıyla dolmuştu.p O zaman milletler arasında denildi ki,r



126



M E Z M . 1 2 5 c 1Ta 5 :2 0 ; Me 33:21; Me 118:8; Oz 3:5; Yr 17:7; c Me 4 8 :2 ; Me 132:14; Mi 4:2 ; Vh 14:1; d 1Kr 8:13; e 1K r11:7; El^ 1:1 2; f Tkr 33:27; M e 34:7; M e46:11; İş 4:5; İş 31:5; Zk 2 :5 ; g Ezr 3:11; h Vz 7:7; ı Öz 22:8; İş 10:5; İş 14:5; i Me 32:11; Me 36:10; Me 97:11; Yhn 1:47; j Ey 34:11; Me 51:18; Me 73:1; İb 6:10; k 1Ta 10:13; Me 40:4; Me 101:3; Öz 2:15; İş 5 9 :8 ; l Me 53 :5; m Me 128:6; He 37:26; Ga 6:16; M E Z M . 1 2 6 n Ezr 1:3; Me 53:6; M e8 5 :1 ; Ho 6:11; o Ey 9:16; Elc 12:9; o Me 14:7; İ^s 49:13; Yr 31:12; p Ezr 3:11; Me 106:47; Yr 33:11; r Ro 15*10; Vh 15:4.



837



3



4



5



6



Evi Yehova yapmazsa. Çocuklar



"Yehova onlar için büyük işler yaptı."a Evet, Yehova bizim için bü­ yük işler yaptı,b İçimiz sevinçle doldu.c Sürgündeki kardeşlerimizi geri getir ey Yehova,ç Necef'e, yataklarına dön­ dürdüğün sular gibi.d Gözyaşı dökerek tohum eken,e Sevinç nidalarıyla ürün biçecek.f Tohum torbasını alıpg Ağlayarak giden,h Demetlerini yüklenipı Sevinç nidalarıyla dönecek.i Süleyman'ın, şehre çıkış ilahisi.



127



2



3



4



5



Evi Yehova inşa etmez-



Ustaların çalışıp didin­ mesi boşunadır.k Sehri Yehova korumazsa,l Bekçinin uyanık dur­ ması boşunadır.m Sizin erken kalkmanız^ Geç vakitlere dek ayakta kalmanız,o Zahmetle ekmek yemeniz bo­ şunadır.° Rahat uykuyu O ancak sev­ diğine verir.p Çocuklar* Yehova'dan mirastır;r Rahm in ürünü bir ödül­ dür^ İnsanın gençliğinde doğan çocuklar,ş Yiğidin elindeki oklar gibidir.t Ok kılıfı onlarla doluu olan adama ne mutlu!



a Sy 23:23 Yş 2:9 N e6:16 b Ezr 7:28 Me 18:50 Me 68:7 İş 11:11 İş 61:6 Zk 8:23 M t 24:31 Vh 11:11 c Me 14:7 c Me 85:4 d İş 41:18 e M e137:1 Y r3 1 :9 f M t5 :4 Yhn 16:20 g G a 6 :7 h Y r5 0 :4 ı İş 9:3 i M e30:5 İş 61:3



Düşmanla şehir kapısında konuştukları için Utanç duymazlar.“1 Sehre çıkış ilahisi.



1 Q O



j 2Sa 7:11 Oz 3:6 M t6 :1 0 İb 3 :2 Yk 4:15 k Oz 10:22 1K o 3:9 l H k5:8 Me 121:5 İş 27:3 Z k2:5 m Oz 16:3 62:6 Y r51:12 H e3 3 :2 n M e3 9 :6 o R u 2 :7 o B a 3 :1 7 p M e3:5 M e4:8 V z5 :1 2 Y r3 1 :2 6 r B a 3 3 :5 B a 4 8 :4 1Sa2:21 1T a28:5 s B a 3 0 :2 B a4 1 :5 2 L e26 :9 T k r2 8 :4 Yş 24:3 Yş 24:4 Me 128:3 İş 8:18 s Oz 17:6 Oz 31:28 t Y r5 0 :9 u B a5 0 :2 3 Ey 1:2 E y42:13



a Oz27:11



Ne mutlu Yehova'dan korkan,b O 'nun yolunda yürü­ yen herkese!c Çünkü kendi elinin emeğini yersin,ç Mutlu olursun ve iyilik bulursun.d Evinin içinde karın, Meyveli asma gibi olur.e Sofranın etrafında oğulla­ rın zeytin fidanları gibi olur.f İşte Yehova'dan korkan adamg Böyle bereket görür.h Yehova sana Sion'dan nimet­ ler versinı Ve ömrün boyunca Yeruşalim 'i refah içinde gör.i Oğullarının oğullarını gör.i İsrail üzerine barış olsun!k



128 2



3



M EZM . 1 2 7



2 . S u tu n



Me 127:3* Sözcük anlamıyla, "oğullar"



M E Z M U R L A R 1 2 6 :3 - 1 2 9 :3



M EZM . 1 2 6



4



5



6



Sehre çıkış ilahisi.



1 O Q



"G ençliğim den beri bana çok düşman­ lık ettiler"l Desin İsrail,m 2 "Gençliğimden beri bana çok düşmanlık ettiler,n Ama üstün gelemediler.° 3 Çiftçiler sırtım da saban surdu,°



129



M E Z M . 1 2 8 b Me 103:17; Me 112:1; Me 115:13; Me 147:11; Lu 1:48; İb 5:7; c Ba 6:9; Me 81:13; Me 119:1; Mi 6:8; Lu 1:6; Elc 9:31; 1Se 4:1; c B a 3 :1 9 ;T k r 28:4; İş 3:10; d Vz 5:18; İş 6 5 :2 2 ; e Çk 2 3 :2 6 ; Me 127:3; f Me 52:8; Me 144:12; Ho 14:6; Ro 11:24; g Me 15:4; Me 115:13; Vz 8:12; h Me 4 0 :4 ; Me 127:5; ı Me 2 0 :2 ; Me 134:3; Mi 4:2; i Me 122:6; İş 3 3 :2 0 ; j Ba 5 0 :2 3 ; Ey 42:16; k Me 125:5; İş 66:12; Ga 6:16; M E Z M . 1 2 9 l Çk 5:9; 1Sa 13:19; m Me 124:1; n Ağ 1:3; He 2 3 :3 ; Ho 11:1; o Me 118:13; Me 125:3; Yhn 16:33; o Me 66:12; Me 141:7; İş 51:23.



M E Z M U R L A R 1 2 9 :4 - 1 3 2 :4



4



5



6



7



8



Uzun yarıklar aktılar. Fakat Yehova adildir.a Kötülerin iplerini parçala­ dı/ Sion'dan nefret edenlerin hepsi,c Utanc idinde geri dönecek­ ler.^ Damlarda biten, Koparılmadan kuruyup gidend yeşil ot gibi olacaklar.e O ot ki bicenin avcunu, Demet toplayanın kucağını doldurmaz.f Oradan gelip gecenler de, "Yehova'nın bereketi sizin­ le olsun.s Yehova'nın adıyla size ha­ yırdua ederiz"h demez­ ler. Sehre cıkış ilahisi.



Ey Yehova, Sana derinlikler idinden yaka­ rıyorum.1 Sesimi duy ey Yehova/ Kulağın yakarışlarıma acık olsun.* Sen sucları dikkate alsaydınk ey Yah, Ey Yehova, kim ayakta kalırdı?l Fakat Sen gerçekten bagışlayıcısın,m Oyle ki Senden korkulsun.n Umidim Sende ey Yehova, ca­ nım Sana ümit bagladı,° Senin sözünü bekliyorum.° Sabahı bekleyen gozcuden,p Sabahı gözleyenlerden cokr Çanım Yehova'yı bekliyor.ş İsrail hep Yehova'yı beklesin,ş Çünkü Yehova'da vefalı sev­ gi vardır/



130 2



3



4



5



6



7



Suclara baksaydın. O’nu bekle M EZM . 1 2 9 a Ezr 9:15 N e9:33 D a9 :7 b Me 124:7 M e140:5 c M e8 3 :4 M e137:7 c N e6:16 Es6:13 Es 9:5 İş 37:29 Z k 12:3 d M t 13 :6 e 2Kr 19:26 Ne 4:4 M e37:2 M e9 2 :7 37:27 Yr 17:6 f İş 17:11 H o 8 :7 G a 6 :8 g Ru 2:4 h Me 118:26



M EZM . 1 3 0 ı Me 18:5 M e2 5 :1 7 M e4 0 :2 M e7 1 :2 0 A g3:55 ■Yun 2:2 İb 5:7 i M e4:1 M e6 5 :2 j 2Ta 6:40 M e17:1 Me 18:6 M e34:15 k E zr9:6 Ne 9:2 M e3 8 :4 M e4 1 :4 M e51:4 R o 3:23 l E y9:2 E y10:14 M e103:14 Me 143:2 55:7 D a9 :1 8 R o 3:2 0 T it3:5 Y k 3:2 m Ç k 3 4 :7 M e25:11 R o 4 :7 n 1K r8:40 M e2:11 Y r3 3 :9 El^9:31 o R o 8:2 4 İb 6:18 o B a4 9 :1 8 M e27:14 M e3 3 :2 0 M e4 0 :1 8:17 İş 26:8 Lu 2:25 p Me 119:147 İş 21:8 r M e134:1



838



Her zaman kurtarmaya is­ teklidir/ 8 İsrail'i bütün suplarından be­ delle kurtaracaktır.b Davut'un, şehre cıkış ilahisi.



■i Q " l



Ey Yehova, yüreğim kibirlenmedi,c Gözüm de yüksekler­ de değil.c Ne büyük şeyler peşinde koştum,d Ne de beni aşan şeyle­ rin peşinde/ 2 Ana kucağında sütten kesil­ miş cocuk gibif Gönlümü yatıştırdım, susturdum.g Bağrımda gönlüm, sütten kesilmiş cocuk gibi.h 3 Ey İsrail, Yehova'yı bekle1 Simdi ve daima/



131



Sehre cıkış ilahisi.



Davut'u* hatırla ey Yehova, Nasıl defalarca aşağı­ landığını/ 2 Sana nasıl yemin ettiğini, ey Yehova,l Yakup'un güclü Tanrısınam nasıl adak adadığım:“ 3 "Evime/ cadırıma gitmeye­ ceğim, Yatağıma, sedirime“1ak m a­ yacağım" dedi, 4 "Gözüme uyku girmeyecek/ Gözümü kırpmayacağım/



132



s Me 6 3 :6 ; Mi 7:7; s Me 115:9; Me 131:3; t Me 86:5; Ro 5:20; 2 .S u t u n a Ef 1:7; 1Ti 4:10; b Me 1 0 3 :4 ;Tit2:14; M E Z M . 1 3 1 c Tkr 17:20; İş 9 :9 ; Da 5:20; 1P e 5:5; c 1Sa 18:23; Me 138:6; Öz 6:17; d Me 78:70; Yr 45:5; Ams 7:14; Ro 12:16; e Ey 4 2 :3 ; Me 139:6; f M t 23:37; g 1Sa 30:6; M e4 2 :5 ; Me 62:1; İş 30:15; Ağ 3:2 6 ; h M t 18:3; 1Ko 14:20; ı Me 115:9; Me 130:7; Yr 17:7; Mi 7:7; i Me 115:18; İş 26:4; M E Z M . 1 3 2 j Me 78:70; Me 89:3; k 1Sa 20:1; Me 6 6 :1 2 ; İş 57:15; l Me 5 6 :1 2 ; Me 6 5 :1; m Ba 49:24; n 2Sa 7:3; Me 22 :2 5 ; Me 46:11; Me 61:8; Me 146:5; o 2Sa 5:11; 2Sa 2 0 :3 ; o Me 6:6; p Ru 3:18; r Öz 6:4.



839



M E Z M U R L A R 1 3 2 :5 - 1 3 4 :1



Sion’u secti. K ardesler 1



5 Yehova'ya bir yer,a Yakup'un güclü Tanrışınab görkemli bir çadır bulana dek." 6 İşte! Efrata'daykenc haberini aldık, Onu ormanlık yerde bulduk.c 7 O 'nun görkemli cadırınad gi­ delim, Ayaklarının basamağında egilelim.e 8 Kalk ey Yehova,f kudretinin sandığıyla^ birlikte Kalıcı mekanına gec.h 9 Kahinlerin doğruluğa sarın­ sın,1 Vefalı kulların sevinçle hay­ kırsın^ 10 Kulun Davut'un hatırına,* Mesihine yüz cevirme.k 11 Yehova Davut'a yemin etti,l Kararından asla caymaz;m "Senin soyundann birini, Tahtına otu rtacagım "o dedi. 12 "Oğulların ahdime bağlı kalırsao Ve öğreteceğim hatırlatma­ lara uyarlarsa,p O nların ogullarır da senin tahtında Sonsuza dek oturacaklar."ş 13 Çünkü Yehova Sion'uş seçti, Oturacağı yer orası olsun istedi:t 14 "Mekanım sonsuza dek burası"u dedi, "Burada oturacağım, cünkü onu istedim.*1 15 Onun ambarlarını bereketli kılacagım,v Yoksullarını ekmeğe doyuracagım.y



M EZM . 1 3 2 a 2Sa 7:2 1Ta15:3 1Ta15:12 Elç 7:46 b 1Kr8:17 c 1Sa17:12 c 1Sa 7:1 1T a13:6 d Me 43:3 M e84:1 e 1T a28:2 M e5:7 Me 95:6 Me 99:5 A g2:1 f Sy 10:35 g Y r3:16 h 2Sa 6 :1 7 2T a6:41 ı Ey 29:14 İş 61:10 Z k3:5 i M e32:11 M e149:5 j 1K r11:12 1Kr15:4 2K r19:34 k 2T a 6 :4 2 Me 8 9 :3 8 İb 1:9 l 2 S a 3 :9 Me 89:3 İb 7:21 m 1Sa15:29 Me 110:4 İş 45:23 İş 55:11 Y r33:21 n 2Sa 7:12 1Ta17:11 Lu 1:69 Elç 13:23 o 1Kr8:25 1Ta17:14 2T a6:16 Me 8 9 :3 6 İş 9:7 M t 9:27 E lç2 :3 0 Ro 1:3 Ro 15:12 o Me 8 9 :3 0 p 1Ta29:19 M e2 5 :1 0 r Me 102:28 s 2Sa 7:16 1Ta17:12 M e8 9 :2 9 s M e9:11 Me 48:3 Me 74:2 M e76:2 M e7 8 :6 8 Me 135:21 İb 12:22 t M e87:2 u M e46:5 Me 68:16 İş 24:23 Y o 3:21 Z k 2 :1 0 u 1Kr8:27 M e135:21 v T k r2 8 :2 Me 147:14



16 Kahinlerine kurtulup giydire­ ceğim/ Oradaki vefalı kullarım se­ vinçle haykıracak. 17 Davut'un kudretini* orada büyüteceğim/ Mesihime orada bir kandil hazırladım/ 18 Düşmanlarına utanç giydire­ ceğim/ Fakat onun tacıd gitgide parlayacak."e Davut'un, şehre çıkış ilahisi.



i



O Q



Kardeşlerin birlikte uyum içinde otur­ ması Ne hoş, ne güzel!f 2 Başa sürülen güzel yağ gibi,g Sakaldan aşağı süzülen, Harun'un sakalından,“ Giysisinin yakasına inen yag gibi.1 3 Sion dağlarıi üzerine inen Hermon* çiyik gibi. Çünkü Yehova orada bereketin,l Sonsuz yaşamın olmasını emretti.m



133



Sehre çıkış ilahisi.



134



Siz, Yehova'nın bütün kulları,n G eceleri Yehova'nın evinde bekleyenler,o



y Me 2 2 :2 6 ; M e37:19; 2 . S u t u n a 2T a6:41; Me 132:9; Me 149:4; İş 61:10; b Me 148:14; He 29:21; L u 1 :6 9 ; c 1Sa 16:1; 1Kr 11:36; 1Kr 15:4; 2Ta 21:7; c Me 35:26; Me 1 09:29; d 2Sa 1:10; 2Kr 11:12; 2Ta 23:11; e Me 2:6; Me 72:8; İş 9 :6 ; Vh 11:15; M E Z M . 1 3 3 f Ba 13:8; Ba 4 5 :2 4 ; Yhn 13:35; Yhn 17:21; Kl 3:14; İb 13:1; g Çk 2 9 :7 ; Çk 3 0 :2 5 ; Le 21:10; Me 141:5; Öz 27:9; h Çk 3 0 :3 0 ; ı Le 8 :1 2 ; i Me 125:2; j Tkr 3:9; Tkr 4:48; 1Ta 5 :2 3 ; k Tkr 3 2 :2 ; Öz 19:12; l Le 2 5 :2 1 ; Tkr 28:8; m Me 21:4; M E Z M .1 3 4 n V h 1 9 :5 ; o Le 8 :35; 1T a9:33; Me 130:6; Lu 2:37; Vh 7:15.



Me 132:17* Sözcük anlamıyla, "boynu­ zunu"



M E Z M U R L A R 1 3 4 :2 - 1 3 5 :2 0



Hepiniz Yehova'ya şükredin.* 2 Kutsallığınızı koruyarak elle­ rinizi açınb Ve Yehova'ya şükredin.c 3 Göğü ve yeri yaratanç Yehova, Sana Sion'dan nimetler versin.d 1 J- & ^



2



3



4



5



6



7



8



9



Yah'ı yüceltin!e Yehova'nın ismini yüceltin,f O 'na (övgüler sunun, ey Yehova'nın kulları,g Ey siz, Yehova'nın evinde,h Tanrımızın evinin avlula­ rında duranlara Yah'ı yüceltin, çünkü Yehova iyidir.i İsm ine ilahiler söyleyin, çünkü bu hoştur.' Çünkü Yah Yakup'u Kendisi­ ne seçti,k İsrail O 'n un Kendi halkı oldu.1 İyi bilirim ki Yehova büyük­ tür^ Rabbimiz bütün tanrılar­ dan üstündür^ Göklerde ve yerde, denizlerde ve bütün enginlerde,° Yehova dilediği her şeyi yaptı/ O yerin ucundan buhar çıkarır;p Yagmur için de bent kapak­ ları yapmıştır/ Rüzgarı ambarlarından estirir,s İnsan olsun hayvan olsunş Mısır'ın tüm ilk doğanları­ nı O vurdu.t Ey Mısır, senin toprakların­ da Firavuna ve bütün hiz­ metkarlarına/



Yaptığı isler ve m ucizeler M EZM . 1 3 4 a 1 T a23:30 M e103:21 M e1 3 5 :1 9 Lu 1:68 Y k 3:9 b M e2 8 :2 Me 141:2 Ag3:41 2Ko 1:12 1 T i2 :8 c M e1 0 3 :2 2Ko 1:3 1Pe 1:3 c Ba1:1 Me 124:8 İ^ 45:18 Vh 10:6 d M e14:7 M e2 0 :2 M e5 0 :2 Me 128:5 R o 11:26



M EZM . 1 35 e M e113:1 Vh 19:5 f M e2 9 :2 M e148:13 g M e134:1 h 1 T a23:30 Lu 2:37 ı 1K r6:36 M e8 4 :1 0 M e92:13 M e9 6 :8 M e116:19 i M e106:1 Me 119:68 M t1 9 :1 7 j M e9 2 :1 M e147:1 k T k r3 2 :9 M e3 3 :1 2 l Çk 19:5 Tkr 7:6 1Kr8:53 1Pe 2:9 m M e4 8 :1 M e9 5 :3 M e97:9 n T k r10:17 o M e3 3 :6 o M e115:3 İ^ 46:10 İb 3:4 p B a 2 :6 Yr10:13 Yr51:16 r E y38:25 Me 147:8 Zk 10:1 s Çk 14:21 Sy11:31 Me 78:26 Me 107:25 M e147:18 Yun 1:4 s Çk 12:29 Çk 13:15 t Çk 12:12 Me 78:51 M e1 3 6 :1 0 u M e136:15



10 11



12



13



14



15



16 17



18



19



20



840



O alametler ve mucizeler gösterdi.“1 Birçok milleti O vurdu,b Kudretli kralları öldürdü,c Amorilerin kralı Sihon'u,ç Başan kralı Og'u;d Bütün Kenan krallıklarını vurdu.e Ve onların memleketini halkı­ na miras olarak verdi,f İsrail'e miras olarak verdi.g Ey Yehova, Senin adın devir­ ler boyu kalır,h Ey Yehova, Sen nesilden nesle anılırsın.ı Çünkü Yehova halkının dava­ sına bakar,i Ve kullarına acır.' Milletlerin putları gümüş ve altından,k Hepsi insan elinin eseri.l Ağızları var, konuşamazlar;m Gözleri var, göremezler;n Kulakları var, duyamazlar.° Ağızlarında da soluk yoktur.d Onları yapanlarp Ve onlara güvenen herkes onlar gibi olacak.r Ey İsrail evi, Yehova'ya şükredin.s Ey Harun evi Yehova'ya şukredin.s Ey Levi evi Yehova'ya şükredin.t Siz Yehova'dan korkanlar, Yehova'ya şükredin.u



2 . S u tu n a Çk 7:20; Çk 8 :6 ; Çk 8:17; Çk 9:6; Çk 9:10; Çk 9:23; Çk 10:12; Çk 10:21;' Tkr 4 :3 4; Ne 9:10; Me 105:27; Elc 7:36; b Me 44 :2 ; c M e 136:17; c Sy 21:24; Tkr 2:30; Tkr 31:4; Hk 11:21; Me 136:19; d Ne 9:22; e Yş 12:7; f Sy 3 3 :5 3 ; Me 4 4 :3 ; Me 78:55; Me 136:21; g Yş 11:23; h Me 8:9 ; Me 72:17; ı Ç k 3 :1 5 ; Me 102:12; Ho 12:5; i Çk 14:31; Me 7:8; j Tkr 3 2 :3 6 ; 1Ta 21:15; k Tkr 4:28; Me 115:4; l İş 4 6 :6 ; Elc 17:29; m Hb 2:19; n Me 115:5; o 1Ko 10:19; o Me 115:7; Yr 10:14; Yr 51:17; p M e115:8; İş 44:9; r 2Kr 21:21; Me 97:7; s 2Kr 18:22; 1Ta 5:20; Ro 9:5; 1Pe 1:3; s Me 115:10; t Tkr 10:8; u Me 115:11.



841



■i Q Z * Sükürler sunun Yehova' ya, çünkü O iyidir:ç Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;d 2 ¡Sükürler sunun tanrılar Tan­ rısına^ Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdu^ 3 ¡Sükürler sunun rabler Rabbine:g Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;h 4 Tek başına büyük işler, hari­ kalar yapana:ı Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ 5 Anlayışıyla gökleri yapana:* Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;14 6 Yeryüzünü sular üzerine yayana:l Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;m 7 Büyük ışıkları yapana:n Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;° 8 Gündüze hâkim olsun diye güneşi yapana:41 Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;p 9 Birlikte geceye hâkim olsun­ lar diye ay ve yıldızları yapana:r Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ 10 M ısır'ın ilk doğanlarını vu­ rana:^ Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;t 11 İsrail'i onların içinden çıkarana:u



136



MEZMURLAR 135:21-136:22



V efalı s ev g isi son suzd ur



21 Yeruşalim 'de oturan Yehova'ya,a Sion'dan şükredilsin.b Yah'ı yüceltin!ç



M EZM . 1 35 a M e48:1 Y r3 :1 7 b M e76:2 M e7 8 :6 8 M e132:13 Me 134:3 c M e112:1 Vh 19:6



12



13



M EZM . 1 3 6 c Me 106:1 Me 107:1 Lu 18:19 d 2Ta 7:3 e Çk 18:11 2Ta2:5 M e97:9 D a2 :4 7 f 1Ta 16:34 g Tkr 10:17 İş; 3:1 h 1Ta 16:41 ı Çk 15:11 1Sa 2 :7 Me 72:18 M e8 6 :1 0 D a4:35 Vh 15:3 i M e103:17 j Ba 1:1 E y3 8 :3 6 Öz 3:19 Y r1 0 :1 2 Yr51:15 k 2Ta 20:21 l Ba 1:9 M e2 4 :2 m Lu 1:50 n B a1:14 M e74:16 o 2T a5:13 o B a1:16 M e148:3 Y r31:35 p 2Ta 7:6 r B a1 :1 8 E y31:26 M e8:3 s Ezr3:11 •s Ç k11:5 Çk 12:29 M e78:51 M e1 0 5 :3 6 Me 135:8 İb 11:28 t Me 25:6 u Çk 12:51 1Sa 12:6 M e7 8 :5 2



2 . S u tu n a Me 89:2 b Çk 13:14 Y r32:21 c Çk 14:21 Y ş2:10 N e9:11 M e78:13 Me 106:9 c Ç k 2 0 :6 d Çk 14:29 e Me 107:1



14



15



16



17



18



19



20



21



22



Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;â Güçlü koluyla, uzattığı eliyle:b Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur; Kızıldeniz'i ikiye ayırana:c Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ İsrail'i onun ortasından geçirene:d Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ Firavunu ve ordusunu Kızıldeniz'e dökene:f Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ Halkını çölde yürütene:h Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;1 Büyük kralları yere serene:i Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;* Heybetli kralları öldürene:k Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;1 Amorilerin kralı Sihon'u:m Çünkü vefalı sevgisi sonsuzdur;n Ve Başan kralı Og'u öldürene:o Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;41 Onların memleketini miras olarak verene:p Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur/ Kulu İsrail'e miras olarak verene:ş



f Çk 14:27; Tkr 11:4; Ne 9:1 1; Me 78:53; g Me 118:1; h Çk 13:18; Çk 15:22; Tkr 8:2; Tkr 8:15; Ne 9:12; ı Me 118:2; i Yş 12:7; Me 135:10; j Me 118:3; k Yş 12:24; Hk 1:7; l Me 118:4; m Sy 21:21; Tkr 1:4; Tkr 2 9 :7 ; Yş 2:10; Hk 11:21; Me 135:11; n Me 118:29; o Sy 21:33; Tk r31:4; Me 135:11; o Me 40:11; p Sy 3 2 :3 3 ; Tkr 3:12; Yş 12:1; Ne 9:22; Me 4 4 :2 ; Me 78:55; Me 105:44; r Yr 33:11; s M e 47:4; Me 135:12.



M E Z M U R L A R 1 3 6 :2 3 - 1 3 8 :5



23



24



25



26



Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ Düşkünlüğümüzde bizi hatırlayana:b Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^ Ve düşmanlanmızın elinden bizi defalarca kurtarana:ç Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur;0 Bütün canlılara yiyecek verene:e Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdu^ Sükürler sunun göklerin Tanrısına:g Çünkü vefalı sevgisi son­ suzdur^



1 Q »



Babil ırmaklara kıyısında oturduk.i Ve Sion'u andıkça agladık.' Oradaki kavakk ağaçlarına Lirlerimizi astık.l Çünkü bizitutsakedenlerbizden ilahi istedi,m Bizimle alay edenler, neşe­ lenmek icin,n "Bize bir Sion ilahisi söyleyin"o dediler. Ama yabancı topraklarda,ö Yehova'nın ilahisini nasıl söyleriz?p Eğer seni unutursam ey Yeruşalim,r Sağ elim hünerini unutsun. Eğer Seni anmazsam,ş Yeruşalim'ien büyük sevin­ cimden Ustün tutmazsamş Dilim damağıma yapışsın.11 Yeruşalim'in düştüğü günüu an,41ey Yehova! Edom ogullarınınv "O nu



13 7 2 3



4



5



6



7



B a b il tu tsak ları. Cevap verirsin a N e1:5 b Ba8:1 T k r3 2 :3 6 Me 113:7 Lu 1:48 c N e9 :3 2 C H k3:9 H k6:9 Lu 1:71 d M e2 1 :7 e Me 104:27 Me 145:15 Me 147:9 M t5 :4 5 f Me 118:29 g Me 115:3 M e123:1 h M e57:10



M EZM . 1 3 7 44:27 Y r 5 0 :3 8 Y r51:13 Y r5 1 :3 2 H e1:1 Da 10:4 i H e3:15 j Yr 13:17 Ag* 1:16 D a9:3 k L e2 3 :4 0 l M e3 3 :2 İş 24:8 m Me 123:4 Ag 2:16 n Ne 4:2 Ag 2:15 o 1Ta 16:7 M e2 8 :7 M e6 9 :3 0 İ^ 35:10 o İş 49:21 p Ck 15:1 H k5:3 r N e2:3 M e8 4 :2 M e102:14 İ^ 62:1 Y r5 1 :5 0 s Me 103:2 S Me 122:1 t M e22:15 H e3 :2 6 u O b 13 ü Me 74:18 v Y r4 9 :7



Davut'un mezmuru.



ı



i



Q Q



a O b 10 O b 12 Mi 4:11 b İş 13:1 İş 47:1 Y r 2 5 :1 2 Y r5 0 :2 Vh 18:2 c Y r 5 0 :2 9 Vh 18:6 C İş 13:5 d İs 13:16



Seni bütün yüreğimle yücelteceğim,e Başka ilahlar önünde Sana ilahiler söyleyeceğim.f Kutsal mabedine doğru eğile­ ceğim^ Vefalı sevginh ve sadakatin­ den ötürüı Senin adını yücelteceğimi Çünkü Sen sözlerini' bü­ tün şöhretinden büyük ettin.k Sana seslendiğim gün bana cevap verdin;l Beni güçlendirdin, cesaretlendirdin.m Dünyanın bütün kralları Seni yüceltecek ey Yehova,n Çünkü ağzından çıkan söz­ leri duyacaklar. Ve Yehova'nın yolları hakkın­ da ilahi söyleyecekler,° Çünkü Yehova'nın ihtişamı büyüktür.il



138 2



3



4



5 2 . S ü tu n



842



yıkın! Tem ellerine ka­ dar y ık ın !"a dedikleri günü an. 8 Ey sen, yağmalanacak Babil kızı,b Senin bize yaptığını sana yapacak olana,c Sana bunu ödetecek olana ne m utlu!ç 9 Evlatlarını tutup kayalara çar­ pacak Ve parçalayacak olana ne m utlu!d



M EZM . 1 3 6



M E Z M . 1 3 8 e M e9 :1 ; M e 8 6 :1 2 ; f Me 82:1; Me 119:46; Yhn 10:34; 1Ko 8:5; g 1Sa 3:3; 1Ta 16:1; Me 5:7; Me 28:2; Da 6:1 0; h Me 6 6 :2 0 ; Me 115:1; Me 136:1; ı Me 71:22; i Me 4 4 :8 ; Me 5 4 :6 ; Me 115:1; Yhn 17:6; j İş 40:8; 1Pe 1:25; k Me 56:10; İş 4 2 :2 1 ; İb 6:17; l Me 18:6; Me 77:1; m Me 29:11; İş 12:2; İş 41:10; Zk 10:12; 1Pe 5:10; n Me 102:15; İş 4 9 :2 3 ; o İş 6 0 :3 ; o 1Kr 8:11; Me 57:5; Me 104:31.



843



Gozlerin beni ceninken gordu



6 Yehova yüksekte olsa da, al­ çakgönüllüyü görür,â Kibirli olanı ise ancak uzak­ tan tanır.b 7 Sıkıntılar içinde olsam da, beni yaşatırsın,c Düşmanlarım öfkelenince elini uzatırsın,ç Ve sağ elinle beni kurtarırsın.d 8 Yehova benim için yaptığı işi tamamlayacak.e Ey Yehova, vefalı sevgin sonsuzdur,f Ne olur, Kendi elinin eser­ lerini terk etme.g Başmüzisyene. Davut'un mezmuru.



Ey Yehova, beni inceledin, iyi tanırsın.h 2 Oturuşumu, kalkışımı bilir­ sin.1 Düşüncemi uzaktan anlar-



139



s i " .*



3 Gittiğim yolu, yattığım yeri ölçüp biçersin,* Attığım her adımı iyi bilirsin.k 4 Daha söz dilim in uçun­ dayken1 Ey Yehova, ne diyeceğimi bilirsin.m 5 Arkadan, (inden, çevremi sardın Ve elini üzerime koydun. 6 Bu bilgi benim için olağa­ nüstü0 Ve erişemeyeceğim kadar yüksek.° 7 Senin ruhundan uzağa nere­ ye gidebilirim,°i Senin önünden nereye kaçabilirim?p 8 Göğe çıksam Sen oradasın/ Döşeğimi ölüler diyarına sersem, yine oradasın.ş



M EZM . 1 3 8 a 1Sa 2 :8 Me 113:6 Öz 3:34 Lu 1:52 1Pe5:5 b Ey 40:11 İş 2:11 İş 57:15 Yk 4:6 c M e7 1 :2 0 c M e64:7 d Me 60:5 e M e57:2 Flp 1:6 f Me 100:5 M e103:17 g Ey 10:8 Ey14:15 M e71:18 1Pe4:19



M EZM . 1 3 9 h 1Sa16:7 1K r8:39 1T a28:9 M e17:3 M e44:21 Me 139:23 Y r12:3 Y r2 0 :1 2 İb 4:13 ı B a16:13 2Kr 19:27 İş 37:28 i Me 33:13 M e94:11 H e38:10 M t9 :4 j B a28:15 2Sa8:14 E y31:4 M e1 2 1 :8 k Me 33:15 Öz 5:21 İş 29:15 E lc5:3 l M e19:14 m M e50:21 İb 4:12 n E y42:3 Me 40:5 Me 131:1 Ro 11:33 o Ey 26:14 Öz 30:3 o E lc5 :9 p Y r 2 3 :2 4 Yun 1:3 r Ams 9:2 Öb 4 s Ey 2 6 :6 Öz 15:11



a M e18:10 b Me 65:5 İş 11:11 İş 24:14 c Me 63:8 c Me 73:23 İş 41:13



M E Z M U R L A R 1 3 8 :6 - 1 3 9 :1 6



9 Seherin kanatlarını alsam,â En uzak denizlerin kıyısına konsam,b 10 Senin elin orada da bana yol gösterir,c Sağ elin beni tutar.ç 11 "Karanlık üzerime çöküyor!"d desem, Gece, ışık olup sarar beni.e 12 Kapkaranlık gece bile senin için karanlık sayılmaz,f Gece gün gibi ışıldar;g Karanlık tıpkı ışık gibidir.h 13 Çünkü böbreklerimi Sen yaptın,ı Ana karnında beni perdey­ le gizledin.i 14 Seni yüceltirim; ne muhte­ şem, ne harika yaratılmı­ şım!* Senin işlerin olaganüstü,k Ve canım bunu çok iyi bilir.1 15 Gizli yerde yaratıldığım zaman,m Yeryüzünün derinliklerin­ de örüldüğüm zaman,n Kemiklerim Senden gizli degildi.° 16 Gözlerin beni ceninken* gördü,i) Bedenim in bütün kısım ­ ları, Ve onların ne zaman biçimleneceklerip Daha hiçbiri ortada yok­ ken, Senin kitabında ya­ zılıydı. d M e9 4 :7 ; İ ş 2 9 :1 5 ; Yr 2 3 :2 4 ; e Ey 12:22; f Çk 20:21; g Ey 3 4 :2 2 ; Da 2 :2 2 ; h İb 4:1 3; ı Ey 10:9; i Ey 10:8; Ey 31:15; Me 22:10; İş 46:3; Yhn 3:4; j Ba 1:26; Me 22:9; Me 71:6; Me 100:3; İş'4 4 :2 ; Yr 1:5; k Me 19:1; Me 92:5; Me 104:24; Me 111:2; lV h 15:3; m Ey 10:9; n Ef 4:9; o Ey 10:11; Vz 11:5; o Ey 1:21; Ey 10:18; Me 127:3; p Ey 31:15.



Me 139:16* Sözcük anlamıyla, "embri­ yon"



M E Z M U R L A R 1 3 9 :1 7 -1 4 0 :1 1



17 Düşüncelerin benim için ne degerlidir!a Ey Tanrım, onların tümü ne çoktur!b 18 Saymaya kalksam, kum tane­ lerinden de çok.c Uyuyup uyansam yine Se­ ninleyim.^ 19 Ah Tanrım, keşke kötüyü öldürsen,d O zaman eli kanlı adamlare benden uzaklaşırdı. 20 Senin hakkında kendi fikirle­ rini söylüyorlar/ Adını boş yere ağza alıyor­ lar^ onlar Senin düşmanın.h 21 Ey Yehova, Senden nefret edenlerden nefret etmez miyim?ı Sana başkaldıranlardan igrenmez miyim?i 22 Onlardan tümüyle nefret edi­ yorum.' Onları tam bir düşman sa­ yıyorum.14 23 Beni incele, ey Tanrım, yüregimdekileri bil,1 Beni yokla, kaygılarımı anla.m 24 Bende zararlı bir eğilim var mı g ° r/ Ve sonsuzluk yolunda reh­ berim ol.o Başmüzisyene. Davut'un mezmuru.



~t A f \ Beni kötü adamlardan kurtar ey Yehova/ Zorbalığı seven adam­ dan da koru.p 2 Onlar ki yüreklerinde kötü ni­ yetler kurarlar/ Savaştaymış gibi bütün gün saldırıp dururlar.s



140



B e n i kötünün elinden esirge M EZM . 1 3 9 a b c c



d



e f



g h ı



i j k l m n o



İş 55:9 R o 11:33 M e4 0 :5 M e3:5 M e17:15 M e6 3 :6 M e5:6 M e9 :1 7 Me 94:23 1Kr2:5 E y21:14 M e21:11 Me 73:8 Oz 24:8 Ç k 2 0 :7 Yhd 15 İş 64:2 2Ta 19:2 M e2 1 :8 M e81:15 2K o6:14 M e119:158 Me 101:3 M e37:12 Me 37:32 Y r 2 0 :1 2 M e9 4 :1 9 Me 7:3 M e17:3 M e5:8 Me 143:8 Me 143:10



M EZM . 1 4 0 o M e5 9 :1 p Me 18:48 M e7 1 :4 r M e3 6 :4 M e6 4 :6 Oz 6:18 Zk7:10 M t5 :2 8 s M e5 6 :6 Me 120:7



2 . S u tu n a M e5 2 :2 M e5 8 :4 b M t 12:34 R o 3:13 Y k 3 :8 c M e17:8 M e36:11 Me 37:33 c M e3 1 :4 M e7 1 :4 d M e25:15 e M e119:110 Me 141:9 f Me 10:9 M e3 5 :7 M e57:6 g Yr 18:22 Lu 11:54 Lu 20:20 h M e31:14 M e9 1 :2 Y h n 2 0 :1 7 ı M e27:7 M e2 8 :2 M e5 5 :1 i Ele 4:24



844



3 Yılan gibi dillerini bilediler,a Dudaklarında boynuzlu engereğin zehri var.b (Selah) 4 Beni kötünün elinden esirge ey Yehova,c Zorbalığı seven adamdan koru,ç Onlar ki beni çelmelemeyi tasarlıyor.d 5 Kibirliler bana tuzak kurdu,e İplerden ağ yapıp yol kena­ rına serdiler.f Bana kapan kurdular/ (Sela h ) 6 Yehova'ya dedim ki, "Sen be­ nim Tanrımsın.h Yakarışlarıma kulak ver ey Yehova.'/ı 7 Ey Ulu Rab Yehova/ güçlü kurtarıcım,' Savaş gününde başımı ko­ rudun/ 8 Kötü adamın arzusunu yerine getirme ey Yehova,l Onların sinsi düzenlerini destekleme ki kibirlenmesinler.m (Selah) 9 Etrafımı kuşatanların, Dudaklarından dökülen fesatn kendi başlarına gelsin.o 10 Tepelerine kızgın korlar yağ­ sın/ Ateşe, su dolu çukurlara düşsünler dep kalkamasınlar.r 11 Büyük laflar eden, * yeryüzün­ de barınamasın,s j Tkr 33:27; Me 27:1; Me 2 8 :8 ; k 1Sa 17:37; Me 144:10; l 2Sa 15:31; Me 27:12; m Tkr 32:27; n Es 7:10; Me 94:23; Oz 12:13; Oz 18:7; o Me 7:16; o Ba 19:24; Me 11:6; Me 21:9; p M t 13:42; r Me 5 5 :2 3 ; Oz 28:10; s Me 12:3.



Me 140:11* Ya da "iftiracı"



845



D o g ru k is i b a n a v u rsu n



Zorbalığa düşkün olan, kö­ tülüğün sillesini yesin.â 12 Biliyorum ki Yehova Mazlumun davasını görürsün,b yoksulun hakkını alırsın.c 13 Doğru kişiler Senin ismine şükredecek,ç Dürüst insanlar Senin önünde oturacak.d



M EZM . 1 4 0



Davut'un mezmuru.



e M e31:17 Me 88:9 f M e40:13 M e70:5 M e7 1 :1 2 g M e3 9 :1 2 1Pe3:12 h Lu 1:9 V h 5 :8 Vh 8:3 ı Ç k 3 0 :3 5 i Ç k 2 9 :3 9 Me 28:2 Me 63:4 Me 134:2 1 T i2 :8 j (İz 13:3 (İz 21:23 k Yk 1:26 Yk 3:2 l 1K r8:58 Me 119:36 Öz 21:1 m 1K o15:33 n Da 11:27 o (İz 23:6 o 2Sa 12:7 2Ta 16:7 Öz 17:10 G a2:11 G a 6 :1 p Me 23:5 Öz 6:23 Öz 19:25 Yk 5:14 r Öz 9:8 Öz 19:25 Öz 25:12 s 1Sa 12:23 M t5 :4 4 s 1Sa31:1 2Sa 1 :1 9 1Ta10:1



Sana yakarıyorum, ey Yehova.e Yardımıma koş ne olur.f Sana seslenince, yaka­ rışıma kulak ver.g Duam, önündeh hazırlan­ mış buhur1 gibi makbul olsun, Ellerimi Sana açışım, akşa­ mın tahıl sunusu gibi olsun.i Ağzıma bir bekçi koy, ey Yehova,* Dudaklarımın kapısına da bir nöbetçi.k Yüreğimin kötülüğe yönel­ mesine izin verme ki,1 Hainlik peşindeki adamlar­ la birliktem Kötü ve kirli işlere bulaşmayayım n Ve onların lezzetli yiyecek­ lerinden yemeyeyim.o Dogru kişi bana vursun, vefasındandır,il Yanlışımı göstersin, başa sü­ rülen yağ gibidir.p Başım bunu reddetmez.r Felakete uğradığında onu duamda anarım.ş Hâkimler kayalardan aşağı atıldı,ş



141



2



3



4



5



6



a M e34:21 İş 3:11 Ga 6:7 b 1Kr8:45 c M e9:4 M e10:18 M e2 2 :2 4 M e7 2 :4 c M e32:11 M e33:1 d Me 23:6 Vh 7:15



MEZMURLAR 140:12-142:3



7



8



M EZM . 1 41



2 . S u tu n a 2Sa 2 :5 2Sa 2 3 :1 Lu 4:22 b Ro 8:36 2Ko 1:9 İb 11:37 c 2T a 2 0:1 2 M e25:15 Me 123:1 c E lç4 :2 4



9



10



Halk ise sözlerimi dinledi, hoş sözler olduğunu anladı.a Odun yarıldıgında toprağa dağılan parçalar gibi, Kemiklerimiz ölüler diyarı­ nın ağzına saçıldı.b Ancak benim gözlerim Sende,c ey Ulu Rab Yehova,ç Ben Sana sıgındım,d Çanım ı ölüm e teslim etme.e Bana kurulan kapanın dişle­ rin de^ Hain adamların tuzakların­ dan kurtar beni.g Kötüler hep birden kendi ağ­ larına düşecek,h Ben ise güvenle geçip gide­ ceğim.



Davut'un mağaradayken1 yazdığı maskil.* Bir dua.



-| yt



Yehova'ya sesleniyor, O 'nu yardıma çağı­ rıyorum.’ Yehova'ya sesleniyor, O'ndan lütuf dili­ yorum.* 2 O'nun önünde, içimdeki kay­ gıyı döküyorum,k O 'nun önünde, sıkıntımı anlatıp duruyoruml 3 Ruhumm daraldığında. Bu yüzden yolumu iyi bilirsin.n Yürüdüğüm yolao



142



d Me 5:11; Me 11:1; Me 71:1; e İş 5 3 :1 2; f Me 119:110; Me 124:7; g Me 140:5; Me 142:3; Yr 18:22; Lu 11:54; Lu 2 0 :2 0 ; h Es 7:10; Me 7:15; Me 9:15; Me 35:8; Me 37:15; Me 57:6; M E Z M . 1 4 2 ı 1Sa 22:1; 1Sa 24:3; İb 11:38; i Me 2 8 :2 ; Me 5 0 :1 5 ; Me 107:13; j Me 3 0:8; Me 77:1; Me 141:1; k 1Sa 1:16; İş 26:16; M t 26 :3 9 ; l Me 18:6; Yun 2:7; Mr 15:34; İb 5:7; m Yş 5:1; Me 143:4; n Ey 23:10; Me 1:6; Me 119:105; o Me 139:3.



Me 142:Üst.* 32. Mezmurun başındaki dipnot açıklamasına bakın.



M E Z M U R L A R 1 4 2 :4 -1 4 3 :1 2



4



5



6



7



Benim için tuzaklar kurdular.a Sağ; yanıma bak da gör Beni kimse umursamıyor/ Kaçacağım yer kalmamış/ Kimse arayıp sormuyor.ç Seni yardıma çağırdım ey Yehova.d "Sen benim sıgınagımsın/ Yaşayanlar diyarındaf pa­ yım Sensin"g dedim. Yakarışıma kulak ver,h Çünkü takatim kalmadı/ Zulmedenlerden kurtar beni/ Çünkü benden güçlüler.' Çanım ı bu zindandan çı­ kar kik İsmini yücelteyim.1 Etrafıma doğru kişiler toplansın,m Çünkü Sen bana iyilik edersin.n Davut'un mezmuru.



1 / 1 0



Ey Yehova, duamı işit;° Yalvarışıma kulak ver.° Sadakatinle ve doğru­ luğunla bana cevap ver.p



2 Bu kulunla davalı olma;r Çünkü Senin önünde hiç kimse haklı çıkamaz.s 3 Düşman canıma kastetti;ş Hayatımı yere çaldık Karanlıklarda oturttu beni, devirlerdir ölü olanlar gibi.u 4 Ruhumu daraldı, Yüreğim hissizleşti.v 5 Geçmiş günleri anıyorum,y Senin yaptıklarını derin dü­ şünüyorum;2



Yaptıklarını derin dusunurum M EZM . 1 4 2 a M e140:5 Yr 18:22 M t2 2 :1 5 b M e31:11 M e6 9 :2 0 M e8 8 :8 c 1S a23:11 c Yhn 16:32 d Me 107:19 e M e3 4 :8 M e4 6 :1 M e9 1 :2 Öz 18:10 f M e27:13 Yr 11:19 g M e16:5 M e7 3 :2 6 Me 119:57 A ğ3:24 h Me 143:11 ı M e116:6 i 1S a20:33 1Sa 2 3 :2 6 1Sa 2 5 :2 9 M e3:1 j M e3 8 :1 9 k İs 24:22 İş 42:7 Yr38:13 l M e5 4 :6 m M e3 4 :2 n M e1 3 :6 M e116:7 M e119:17 Y k 5:11



6



7



8



9



10 M EZM . 1 4 3 o M e6 5 :2 o M e2 8 :2 p 2Sa 7:25 M e31:1 M e7 1 :2 r Ey14:3 R o 3:2 0 G a2:16 s 2T a 6 :3 6 E y9:2 M e51:5 Me 130:3 Vz 7:20 R o 3:1 0 1Yh 1:10 ¡s Me 7:1 M e3 5 :4 t Me 7:5 u M e8 8 :5 u Me 77:3 M e142:3 v Me 102:4 y M e77:5 z T k r3 2 :4 M e19:14 M e6 4 :9 M e77:12 M e9 0 :1 6 Me 111:3 Flp 4:8



a M e9 2 :4 b M e8 8 :9 c M e6 3 :1



11



12



846



Elinin eserleri üzerinde dü­ şünceye dalıyorum/ Ellerimi Sana açtım;b Çanım susuz toprak gibi, Seni özlüyor.c (Selah) Ne olur bir an önce cevap ver bana, ey Yehova.ç Ruhum tükendi/ Bana yüz çevirme/ Yoksa ölüm çukuruna inen­ lere dönerim.f Sabahleyin bana vefalı sevgi­ ni işittir/ Çünkü Sana güvendim/ Yürüyeceğim yolu bana gös­ ter/ Çünkü Sana tüm benliğim­ le dua ediyorum/ Beni düşmanlarımdan kurtar ey Yehova.' Sadece Sana sığınıyorum/ Bana isteğini yerine getirme­ yi öğret,1 Çünkü Sen benim Tanrımsın.m Senin ruhun iyidir/ Doğruluk diyarında bana o yol göstersin/ Adın uğruna0 yaşat beni ey Yehova.p Doğruluğundan ötürür ca­ nımı sıkıntıdan çıkar.s Vefalı sevginden ötürü düş­ manlarımı sustur;ş Çanıma kasteden tüm düş­ manlarımı yok et,t Çünkü ben Senin kulu­ num/



c Me 13:3; Me 4 0 :1 3 ; Me 70:5; d Me 142:3; e Me 27:9; Me 104:29; f Me 28:1; Me 8 8 :4 ; İş 3 8 :1 8 ; g Me 42:8; Me 46:5; Me 59:16; h Öz 3:5; Öz 16:20; İş 2 6:3; Yr 17:7; ı Me 5:8; Öz 3 :6 ; i Me 2 5 :1 ; Me 8 6 :4 ; j Me 59:1; k Me 61:4; M e9 1 :1 ; l Me 25:4; Mi 4:2; m Me 31:14; Yhn 20:17; n Ne 9:20; Yhn 14:26; o Me 27:11; İş 26:10; o Me 25:11; p Me 119:25; r Me 9 :8 ; Me 31:1; s Me 34:19; s 1Sa 25:29; 1Sa 26:10; Me 5 4 :5 ; 1 1 S a 2 4 :1 2 ; u Me 8 9 :2 0 ; Me 116:16; E k 3:13; Elc 4:25.



847



Insan nedir k i? H alkın ne m utlu Davut'un mezmuru.



" 1 / 1 / 1 Yehovakayamdır,âO'na şükrolsun, Ellerime mücadeleyi,b Parmaklarıma savaşı O öğretti. 2 O benim kalemdir,c bana vefa gösterir; Yükseklerde hisarım, kurta­ rıcım,^ Kalkanımd ve sıgınagımdır,e Halklara önüm de boyun eğdiren O'dur.f 3 Ey Yehova, insan nedir ki ona dikkat edesin,g Ölümlü insanoğluh nedir ki onu hesaba katasın? 4 İnsan ki bir soluğa benzer;1 Günleri, geçip giden gölge gibidir.i 5 Ey Yehova, göklerini eğ de aşağı in,* Dağlara dokun ki tütsünler.k 6 Simşekler çaktır, düşmanı dagrt/ Oklarını gönder, şaşkına dönsünler.m 7 Yükseklerden elini uzat;n Beni kurtar, coşkun sular içinden çıkar,° Yabancıların elinden al.o 8 Onların ağzı yalan saçar,p Sağ elleri sahtekârlık elidir.r 9 Ey Tanrım, Sana yeni bir ila­ hi okuyacagım.ş O n telli şazla mezmurlar söyleyeceğim/ 10 Sen ki krallara kurtuluş yolu­ nu açtın/ Kulun Davut'u kotuluk kılı­ cından kurtardın.u 11 Beni kurtar, yabancıların elin­ den al,u



144



M E Z M U R L A R 1 4 4 :1 - 1 4 5 :4



M EZM . 1 4 4 a T k r3 2 :4 2Sa 2 3 :3 Me 18:2 M e95:1 b 2Sa 22:35 Me 18:34 c 2 S a 2 2 :2 Yr16:19 c 2Sa 2 2 :3 Me 18:2 M e4 0 :1 7 d Ba 15:1 Öz 30:5 e Me 141:8 f Me 18:47 g Ey 7:17 M e8:4 İb 2:6 h M e10:18 M e104:14 ı M e39:5 Me 62:9 i 1Ta29:15 Ey 8:9 Ey 14:2 M e102:11 V z8:13 j Me 18:9 İş 64:1 k Çk 19:18 Me 104:32 l 2Sa22:15 E y3 6 :3 2 M e18:14 M e77:18 M e97:4 Z k 9:14 m T k r3 2 :4 2 M e2 1 :1 2 Me 45:5 n 2Sa 2 2 :1 7 M e18:16 o M e69:1 Vh 12:15 o Ne 9:2 M e54:3 p M e1 0 :7 Me 12:2 Me 109:2 r İş 44:20 s M e33:3 Me 40:3 Me 96:1 İş 42:10 V h 5 :9 Vh 14:3 s 1T a25:1 M e3 3 :2 Me 92:3 t 2Sa 5 :1 9 Me 18:50 u 1Sa 17:46 2Sa 2 1 :1 7 u 2Sa 10:6



2 . S u tu n a 2Sa 10:3 Me 73:9 b M e7:14 Me 73:8 M e119:118 c M e37:35 c Me 73:12 d Me 73:5



12



13



14



15



Onların ağzı yalan saçar,â Sağ; elleri sahtekârlık elidir.b "Oğullarımız, serpilmiş körpe fidan gibi,c Kızlarımız da sarayın oyma­ lı köşe taşları gibi" derler. "Ambarlarımız çeşit çeşit ürünle dolu,ç Sürülerimiz yollarda binler­ ce, on binlerce yavruluyor. Sığırlarımız gebe; ne düşük yapan var ne de doğurur­ ken ölen,d Meydanlarımızda bir feryat duyulmuyor.e Bu durumda olan halka ne mutlu!" Tanrısı Yehova olan halka ne m utlu!f



Davut'un mezmuru, Tanrı'ya övgü. N [Alef]



145



Seni yüceltirim ey Tan­ rım, Kralım,g Ve daima, sonsuza dek ismine şükrederim.h 3 [Bet]



2 Bütün gün Sana şükrederim,1 Ve daima, sonsuza dek ismi­ ni yüceltirim.i H[Gimet]



3 Yehova büyüktür, çok yüceltilmelidir,* O 'n un büyüklüğüne akıl ermez.k T [Datet]



4 Bir nesil diğerine Senin işleri­ ni övecek1 e M e 73:3; f Me 33 :1 2 ; Me 37:9; Me 37:37; Me 89:15; Me 146:5; Lu 11:28; Yk 1:25; M E Z M . 1 4 5 g Me 44:4; İş 3 3 :2 2 ; Da 2:47; Vh 11:17; h 1Ta 2 9:10; ı Me 119:164; i Me 113:2; Me 146:2; j Me 48 :1 ; Me 96 :4 ; Me 147:5; Me 150:2; Ro 1:20; V h 15:3; k Ey 9:10; Ey 26:14; Ey 36:26; Me 92:5; Me 139:6; Ro 11:33; l Ys 4:21; Me 71:18; İs 38:19.



M E Z M U R L A R 1 4 5 :5 -2 0



Ve kudretli işlerini anlatacak.a n [He]



5 Ben de yüce ve haşmetli itibarın,b Harika işlerin üzerinde dü­ şüneceğim i 1 [Vav]



6 Korku uyandıran işlerinin gücü hakkında konuşu­ lacak^ Ben de Senin büyüklüğünü duyuracagım.d T [Zayin]



7 Senin iyiliğinin bolluğu on­ ların dilinden düşmeyecek,e Ve doğruluğundan ötürü sevinç çığlıkları atacaklar.f n [Het]



8 Yehova lütufkar ve merhametlidir,g Tez ofkelenmez, vefalı sev­ gisi büyüktür.h & [Tet]



9 Yehova herkese iyilik eder,ı Ve bütün işleri merhameti­ ni yansıtır.i ' [Yod]



10 Bütün işlerin Seni yüceltecek ey Yehova,' Vefalı kulların Sana şükredecek.k D [Kaf\



11 Krallığının ihtişamı hakkında konuşurlar1 Ve Senin kudretini anlatır­ lar ki,m b [Lamed]



12 Senin kudretli işlerin insanogullanna bildirilsin^ Krallığının yüce ihtişam ı duyurulsun.°



E lin i açarsın, can lıları doyurursun M EZM . 1 45 a Çk 12:27 b M e8:1 M e104:1 Me 111:3 M e148:13 c M e7 2 :1 8 c Yş 2:9 Ne 1:5 d Me 107:21 E k 4:24 e 1K r8:66 Me 13:6 M e31:19 63:7 Y r3 1 :1 2 f Me 51:14 İş 45:24 V h 15:3 g 2Ta 30:9 M e86:15 Me 111:4 E f2 :4 h Ç k 3 4 :6 Sy14:18 N e9:17 M e1 0 3 :8 ı M e2 5 :8 Me 100:5 Me 104:28 N a1:7 M t5 :4 5 E k 14:17 Yk 1:17 i E f2:4 j Me 19:1 M e1 0 3 :2 2 Me 104:24 k 1Sa 2 :9 M e3 0 :4 Me 132:9 Me 149:5 İb 13:15 1Pe 2:5 l 1Ta29:11 M t4 :2 3 Lu 10:9 m Tkr 3 :2 4 Vh 15:3 n M e9 8 :1 Me 136:4 o M e1 0 3 :1 9 Me 111:3



2 . S u tu n a M e146:10 Y r1 0 :7 1 T i1 :1 7 b D a 6 :2 6 c M e37:24 M e9 4 :1 8 c M e3 8 :6 M e146:8 d Me 104:21 e B a 1 :3 0 Me 104:27 Me 136:25 M t2 4 :4 5 f Me 104:28 g Me 107:9 M e132:15



848



[Mem]



13 Senin krallığın devirlerin kral­ lığıdır/ Hâkimiyetin de nesiller bo­ yunca sürer.b 0 [Sameh]



14 Yehova düşenlerin hepsine destek olur,c Ve beli bükülmüş olanı aya­ ğa kaldırır.ç y [Ayin]



15 Hepsi umutla Sana bakar,d Sen de yiyeceklerini zama­ nında verirsin.e 2 [Pe]



16 Elini açarsın,f Ve her canlıyı arzusuna göre doyurursun.g ^ [Tsade]



17 Yehova'nın bütün yolları adildir,h Ve O bütün işlerini vefayla yapar.ı P [Kof]



18 Yehova Kendisine yakaranlara,i O 'na içtenlikleyakaran her­ kese yakındır.' 1 [Res]



19 Kendisinden korkanların dilegini yerine getirir,k Yardım yakarışlarını işitir ve onları kurtarır.1 » [Sin]



20 Yehova Kendisini sevenlerin hepsini korur,m Fakat bütün kötüleri yok edecektir.n h Ba 18:2 5;T k r 3 2 :4 ; Ro 3:5; Vh 15:3; V h 16:5; ı Me 18:25; Vh 15:4; i Tkr 4:7; 1Kr 18:36; Me 34:18; Yk 4:8; Yhd 24; j Me 17:1; k Me 34 :9 ; Lu 1:53; l Me 37:40; Me 50:15; Me 91:15; m Me 31:23; Me 37:28; Me 97:10; n M e 1:6; Öz 2:22.



849



Soyluya, insanoğluna güvenme n [Tav]



21 Yehova'ya ovgüler dilimden düsmeyecek;a O 'nün kütsal ismine bütün canlılar sükretsin; devir­ ler boyü, sonsüza dek.b I



2



3



4



5



6



7



8



9



Yah'ı yüceltin!c Yehova'yı yücelt ey gonlüm.c Omrüm boyünca Yehova'yı yüceltecegim.d Yasadıkca Tanrıma ilahiler soyleyecegim.e Soylülara,f Sizi kürtaramayacak olan insanoglüna güvenmeyin.g O nün rühü cıkar,h kendisi topraga dOner;ı Ve bütün düsünceleri o gün biter.i Yaküp'ün Tanrısından yardım bekleyene,' Tanrısı Yehova'ya ümit baglayana ne m ütlü!k Gogün, yerin,l Denizin ve idlerindeki her seyin yaratıcısı O'dür,m Sadakati devirler boyü sürer.n Magdürün hakkını almak icin hükmünü üygülayan,O Ablara ekmek veren O'dür.° Yehova tütsakları ozgür kılar.p Yehova korlerin gözlerini acar;r Yehova beli bükülmüs ola­ nı ayaga kaldırır;s Yehova dogrü kimseleri sever.s Yehova gürbete düsmüs olanı korür,t



M EZM . 1 4 5 a M e34 M e51 Me 71 Me 89 b Me 11 1 Me 15 6



M EZM . 1 4 6 c Çk 15 :2 M e1 4 9 9 Vh 19 :6 C Me 1 0 3 :1 Me 104 :35 d Me 63:4 e Me 145:2 f Me 62:9 Me 118:9 g Me 118:8 İs 2:22 Yr 17:5 h Ey 12:10 Me 104:29 V z8:8 Mt 27:50 Eli; 7:59 ı B a3 :1 9 Me 90:3 V z3 :2 0 V z1 2 :7 i Ey 14:10 Ey17:11 V z9:5 Vz 9:10 İs 38:18 j Me 33:12 Me 46:7 M e144:15 Y r17:7 k Me 71:5 l Ba1:1 Ne 9:6 Y r1 0 :1 2 E lç4 :2 4 Vh 4:11 Vh 14:7 m Ç k20:11 n Tkr 7:9 M e7 1 :2 2 o Me 103:6 ö Me 107:9 Me 145:16 p Me 107:14 Me 142:7 r 29:18 ¡s 35:5 s Me 145:14 Me 147:6 Lü 13:13 2Ko 7:6 S M e11:7 t Tkr 10:18



2 . S ü tu n a b c C



Me 68:5 Oz 1:15 Me 145:20 Çk 15:18 M e10:16 Me 145:13 D a6 :2 6 Vh 11:15 d Me 147:12 Yo 3:17



M E Z M U R L A R 1 4 5 :2 1 -1 4 7 :8



Yetimi ve dulu rahata kavuşturur,a Fakat kötülerin yolunub saptırır.c 10 Ey Sion, Tanrın Yehova devir­ ler boyu kral olacak,ç O'nun krallığı nesillerce sürecek.d Yah'ı yüceltin!e Yah'ı yüceltin,f Tanrımızın ismine ila­ hiler söylemek ne güzel, ne hoştur;g O 'na övgüler yaraşır.h Yehova Yeruşalim'i inşa edi­ yor;1 İsrail'in sürgünlerini bir araya topluyor.i Kalbi kırık* olanları iyileştiri­ yor/ Sızlayan yaralarını sarıyor.1 O yıldızların sayısını hesaplar,m Her birini ismiyle çagırır.n Rabbimiz büyüktür ve çok güclüdür,° Anlayışı sözlerle anlatıl­ maz/ Yehova yumuşak başlıları ra­ hata kavuşturur,p Kötüleri ise alçaltıp yere serer.r Yehova'ya şükranla karşılık verin,ş Tanrımıza lir ile ilahi söyle­ yin/ Gökleri bulutlarla kaplayana/ Yeryüzü için yağmur hazırlayana,u •



2



3



4



5



6



7



8



e M e 117:2; Vh 19:3; M E Z M . 1 4 7 f Me 135:1; Vh 19:1; g Me 9 2 :1 ; Me 135:3; h Me 3 3 :1 ; V h 19:5; ı Me 102:16; i Tkr 30:3; He 3 6 :2 4 ; He 37:21; j Me 51:17; k İs 6:10; l Lü 4:18; m Ba 15:5; n İs 4 0 :2 6 ; o 1Ta 16:25; Me 4 8 :1 ; Me 9 6 :4 ; Me 145:3; Na 1:3; ö İs 40:28; Ro 11:33; p Sy 12:3; Me 37:11; Me 146:8; r M e*55:23; s Me 95:2; S Me 3 3 :2 ; Me 92:1; 11K r 18:45; ü Ey 38:26; Yr 14:22; M t 5:45.



M E Z M U R L A R 1 4 7 :9 -1 4 8 :1 0



9



10



11



12 13



14



15 16 17



18



19



20



Dağlarda yeşil çayırlar bitirene,a Hayvanlara ve bağrışan kuz­ gun yavrularınab Yiyeceklerini verene ilahi söyleyin.c O 'na zevk veren atın kuvveti degildir,ç O 'nu hoşnut eden insanın çevik ayakları degildir.d Yehova Kendisinden korkanlardan,e Vefalı sevgisine umut bağ­ layanlardan hoşlanır.f Yehova'yı öv,g ey Yeruşalim. Tanrını yücelt, ey Sion.h Çünkü senin kapı sürgülerini O pekiştirdi; İçindeki evlatlarına O bere­ ket verdi.ı Topraklarında barışı sağlayan O'dur;i Seni en iyi buğdayla* doyu­ rur.' Yeryüzüne emrini gönderir;k Sözü hızla yayılır. Yapağı gibi kar yağdırır;1 Kırağıyı kül gibi saçar.m Buzu parça parça atar/ O'nun soğuğuna kim dayanabilir?o Emir verir/ onları eritir, Rüzgârını estirir;p Ve sular damla damla akma­ ya başlar. Sözünü Yakup'a söyler,r KurallarınT ve h ü kü mlerini İsrail'e bildirir.ş Başka hiçbir m illete böyle yapmadı;t O'nun hükümlerini onlar bilmez.u Yah'ı yüceltin!“



Me 147:14* Sözcük anlamıyla, "bugdayın yagı ile"



Yaptıkları için Yah’ı yüceltin M EZM . 1 4 7 a E y38:27 Me 104:14 İş 30:23 Z k 10:1 b E y38:41 Lu 12:24 c Me 104:27 Me 136:25 Me 145:15 c E y39:19 M e3 3 :1 6 İş 31:1 Ho 1:7 d 1Sa 16:7 e M l3:16 f M e3 3 :1 8 g M e6 3 :3 M e117:1 h M e135:21 İş 12:6 ı Me 128:3 i L e26 :6 M e29:11 Me 122:6 İş 45:7 İş 60:17 Ro 15:33 j Tkr 8:8 T k r32:14 M e81:16 Me 132:15 k M e3 3 :9 M e68:11 Me 107:20 l Ey37:6 M e148:8 m E y3 8 :2 9 n 10:11 o Ey37:10 o Elc 10:36 p M e148:8 r Ç k 2 0 :1 T k r3 3 :3 Me 78:5 M e1 0 3 :7 Ro 9:4 s Tkr 4:8 Tkr 5:31 Ml 4:4 s Tkr 4:5 T k r6:1 t Çk 19:5 Ç k31:17 Tkr 4 :3 2 Tkr 7:6 R o 3 :2 u 1Ta 17:21 u M e116:19 Vh 19:6



M EZM . 1 4 8 a M e113:1 b M e8 9 :5 İ^ 49:13 c Lu 2:14 c Me 103:20 Lu 2:13 V h 5 :1 3 d Ba2:1 Y r3 2 :1 8 Yhd 15



850



-| ,t Q Yah'ı yüceltin!â -L tO Yehova'yı göklerdenb yüceltin, O 'nu yükseklerdec yü­ celtin. 2 O'nu yüceltin bütün melek­ leri/ Emrindeki bütün ordusu/ O 'nu yüceltin. 3 O'nu yüceltin güneş ve ay.e O 'n u yüceltin ışıldayan tüm yıldızlar.f 4 Göklerin göklerig O'nu yü­ celtin, Gögün üzerindeki sularh O 'nu yüceltin. 5 Yehova'nın ismini yüceltsinler;ı Çünkü O emretti ve onları yarattı.i 6 Sonsuza dek, daima dursun­ lar diye yerleştirdi onları.' Bir kural koydu ki, asla ge­ çerliliğini yitirmez.k 7 Yehova'yı yeryüzünden1 yü­ celtin, Siz deniz canavarları, engin sular,m 8 Ey ateş ve dolu, kar ve koyu duman/ Emrini yerine getiren şid­ detli rüzgar/ 9 Ey dağlar ve bütün tepeler/ Meyve ağaçları ve bütün se­ dir agaçları,p 10 Siz yaban hayvanları ve evcil hayvanlar,r Sürünen canlılar, kanatlı kuşlar,s e Ba 1:16; Me 19:1; Me 136:8; f Me 136:9; g T k r 10:14; Ne 9:6; 2Ko 12:2; h Ba 1:7; 2Pe 3:5; ı Vh 19:6; i Ba 1:1; Ba 1:6; Me 33:6; j Me 89:37; Öz 8:27; k Me 119:91; Yr 31:36; Yr 3 3 :2 5 ; l Me 6 9 :3 4 ; m Ba 1:2 1; M e 74:13; Me 104:25; Yun 1:17; n Çk 9:23; Sy 16:35; Me 147:17; İş 3 0 :3 0 ; o Me 107:25; o Me 6 5 :1 2 ; Me 9 8:8; İş 44:23; İş 49:13; p 1Ta 16:33; Me 9 6 :1 2 ; İş 4 4 :2 3 ; İş; 55:12; r Me 50:10; İs 4 3 :2 0 ; s Ba 7:14.



851



H er nefes alan Yah’ı yüceltsin!



11 Siz yeryüzünün krallarıa ve bütün milletler, Siz önderlerb ve yeryüzü­ nün tüm hâkimleri,c 12 Delikanlılarç ve siz genç kızlar,d Yaşlılare ve çocuklar.f 13 Hepiniz Yehova'nın ism ini yüceltin,g Çünkü O 'nun isminin yü­ celiğine erişilmez/ İtibarı göklerin ve yerin üzerindedir.1 14 O, halkının gücünü* artıra­ cak/ Bütün vefalı kullarının,* İsrailoğullarının, Kendisine yakın olan halkınk övgülerini çoğaltacak. Yah'ı yüceltin.1 -i



2



3



4



5



Yah'ı yüceltin!m Yehova'ya yeni bir ila­ hi söyleyin,n Vefalı kullarının ce­ maatinde O'nu yü­ celtin/ İsrail Yüce Yaratıcısında se­ vinç bulsun/ Sion evlatlarının sevinci Krallarıp olsun. Dans ederek O 'nun ismini yüceltin/ Tef ve lir çalarak O 'na ilahi söyleyin.ş Yehova halkından hoşlanır/ Yumuşak başlıları kurtuluş­ la taçlandırır/ Vefalı kulları onur ve kıvanç duysun, Yataklarında sevinç ezgileri okusunlar/



Me 148:14* Sözcük anlamıyla, "boynu­ zunu"



M EZM . 1 4 8 a M e2 :1 0 49:23 b Me 45:16 c M e2 :1 0 Me 82:1 C Me 110:3 d Me 45:14 Eli; 21:9 e Y r31:13 f M t 21:15 g M e99:3 h M e8:1 İs 12:4 ı 1Kr8:27 1Ta29:11 M e113:4 i Çk 15:16 Me 75:10 M e8 9 :1 7 M e1 3 5 :4 j Me 145:10 M e149:9 k Çk 19:5 Ef 2:17 l Me 113:9 M e117:2



M EZM . 1 4 9 m Me 113:1 n M e33:3 M e96:1 İş 42:10 V h 5 :9 o M e22 :2 2 İb 2:12 o Tkr 12:7 1Sa 12:22 Me 100:3 İş 54:5 p M e47:7 r Çk 15:20 Hk 11:34 Me 150:4 Y r31:13 s M e8 1 :2 M e144:9 Me 150:4 S Me 35:27 M e84:11 t Me 132:16 İ^ 61:10 u M e6 3 :6



2 . S ü tu n a Ne 9:5 b İb 4 :1 2 Vh 1:16 c S y31:2 M e7 9 :6 Me 110:6 C Me 44:2 d Yş 10:24 Yş 12:7 e Tkr7:1 f M e148:14 1Ko 6:2 Vh 20 :4 g Me 111:1



M EZM . 1 5 0 h Vh 19:6



M E Z M U R L A R 1 4 8 :1 1 -1 5 0 :6



6 Ağızlarında Tanrı'yı yücelten ilahiler,a Ellerinde iki ağzı keskin kı­ lıç; olsun;b 7 Öyle ki milletlerden öç alsınlar,c Halkları yola getirsinler/ 8 Krallarını prangaya vurupd İleri gelenlerini demir zin­ cirle bağlasınlar, 9 Ve yazılı hükmü onlara uygu­ lasınlar.* Bu onur butun vefalı kullarınındır.f Yah'ı yüceltin!g -| K Y a h ' ı yüceltin/ - L t - J v y Kutsal mekânında Tanrı'yı yüceltin.1 Gücünün eseri olan bu gok kubbede O 'nu yuceltin.i 2 Kudretli işlerinden dolayı O 'nu yuceltin.* Eşsiz büyüklüğüne yaraşır biçimde O 'nu yüceltin.k 3 Boru sesiyle O'nu yüceltin,1 Telli saz ve lir ile O 'nu yüceltin.m 4 Tef çalarak/ halay çekereko O 'nu yuceltin, Telli ve nefesli sazlarlao O 'nu yuceltin. 5 Güzel sesli zillerle O'nu yüceltin,p Çınlayan zillerle O 'nu yüceltin.r 6 Nefes alan her canlı Yah'ı yü­ celtsin/ Yah'ı yüceltin!ş ı 2Ta 2 0 :8 ; Me 2 9 :9 ; Me 116:19; Me 134:2; i Ba 1:6; Me 19:1; Da 12:3; j Me 92:5; Me 107:15; Me 145:6; Vh 15:3; k Tkr 3:24; Me 96:4; Me 145:3; Yr 32:18; l 1Ta 15:28; Me 81:3; Me 9 8 :6 ; m Me 3 3 :2 ; Me 108:2; n Çk 15:20; 1Sa 10:5; İş 5:12; o Me 149:3; o Ey 21:12; Ey 30:31; Me 92:3; Me 144:9; İş 3 8 :2 0 ; p 1Ta 15:19; 1Ta 16:5; r 2Sa 6:5; 1Ta 2 5 :1 ; s Vh 5:1 3; s Me 112:1; Me 148:14; V h 19:3.



ÖZDEYİŞLER İsrail kralı,“ Davut öğlub Sü ley m an 'ın “ özdeyişleri.5 2 Bunlar, insanın hikm etid ve terbiyeyie öğrenmesi, derin an­ lam taşıyan sözleri kavraması,5 3 sağgörü,g doğruluk,h adaletı ve dürüstlüki acılayan terbiye­ yi! alması, 4 deneyimsiz kiki­ nin akıllıcak davranması, genç; adamın bilgil kazanması ve düsünm eyim öğrenmesi idindir. 5 Hikmetli kisi dinler ve daha “ök sey öğrenir.n Anlayışlı adam sağlam rehberlik" arayan kikidir; 6 öyle ki, özlü, düşündürücü sözleri,51 hikm etlilerin deyislerini,p bilm ecelerini' anlasın. 7 Bilgi Yehöva körkusuyla baslar.s Hikmeti ve terbiyeyi kü­ çümseyenler akılsızlardır! 8 Oğlum, babanın verdiği ter­ biyeyi dinle,t annenin öğretti­ ği kanundan sapma.u 9 Çün­ kü önlar senin basında bir zarafet celenği,u böynunda değerli bir ğerdanlıktır.v 10 Oğlum, ğünahkârlar seni ayartmaya calısırsa, önlara uyma.y 11 Derlerse ki, "Bizimle ğel. Kan dökmek icin pusuya yatalım.z Zevk icin sutsuzlara pusu kuralım.51 12 Onları ölüler di­ yarı11 ğibi diri diri, cukurac inen­ ler ğibi bütün bütün yutalım ! 13 Çesit cesit değerli m allardbu­ lalım. Evlerimizi ğanim etlee dölduralım. 14 Sen de bize ka­ tıl, payına düdeni al. Hepimizin kesesi bir ölsun."f 15 Oğlum, sen önlarla aynı yöldan ğit-



1



BO LUM 1 a b c ç



1K r2:12 2Sa 12:24 M t 12:42 1K r4:32 Oz 10:1 Oz 25:1 Vz 12:9 d Oz 8:11 Lu 2:52 e Oz 2:20 2 T i3 :1 6 İb 12:7 f T U 4:6 g Oz 10:5 h İb 12:11 ı 1K r3:28 i M e37:37 Oz 2:9 j Oz 3:11 İb 12:5 1Pe 5:10 k Ys 9:4 1Sa 23:22 Oz 15:5 M t10:16 l Yhn 17:3 m Oz 2:11 Oz 3:21 O z 8 :1 2 Oz 14:17 n Oz 9:9 Oz 15:31 1Kö 10:15 o 1Sa 25:33 Oz 24:6 o M e4 9 :4 p Vz 12:11 r Hk 14:14 D a 5 :1 2 s E y2 8 :2 8 Me 111:10 O z9:10 S Oz 5:12 Oz 12:15 Oz 18:2 Rö 1:28 t T k r6 :7 O z4:1 Oz 6:20 1Ef6:4 İb 12:9 u Le 19:3 Oz 31:26 2Ti 1 :5 2T i3 :1 5 U Oz 4:9 v Oz 3:22 Yhn 7:46 K l4:6 y B a 3 9 :7 Ç k 2 3 :2 T k r1 3 :6 Rö 16:18 z Y r5 :2 6



852



me.a Tuttukları yöla ayak basma.b 16 Çünkü önlar kötülüğe kösar adım ğider,c kan dökmekte ayaklarına tezdirler! 17 Bir ka­ natlının ğözü önünde ağ; sermek ise yaramaz.d 18 Bu yüzden de önların kanını dökmek icin pu­ suya yatarlar;e canlarına pusu ku­ rarlar.5 19 Haksız kazanc edi­ nenlerin yölu böyledir.ğ Bu yöl, yölcusunu canından eder.h 20 Oysa ğerçek hikm etı sökakta haykırıyör.i Meydanlarda sesini i^ittiriyör.i 21 Gürültülü sökakların babında bağırıyör.k Sehir kapılarının ğirisinde sözleri­ ni duyuruyor:l 22 "Ey cahiller* ne zamana kadar cahilliği bırakmayacaksınız?m Ey alaycılar, ne zamana kadar alaycılıktan zevk alacaksınız?n Ey akılsızlar, ne zama­ na kadar bilğiden nefret ede­ ceksiniz?° 23 Ben yanlığınızı ğösterdiğimde ğeri dOnUn.o O zaman ruhum size akacak,p söz­ lerimi anlamanızı sağlayacağım! 24 M adem ki size seslendiğim halde beni reddedip durdunuz,s elim i uzattığım halde kimse ala Me 10:8; Me 17:12; Me 5 6 :6 ; M t 2 6 :4 ; Elc 23:15; b Sy 16:30; Sy 26:10; c Ey 3 3 :2 2 ; Me 30:3; H e*31:16; ç Me 3 5 :2 5 ; d Hk 18:18; e Hk 5 :3 0 ; f 1Sa 30:16; 2 . SU tu n a Oz 4:1 4; Oz 13:20; 2Kö 6:17; b Me 119:101; Oz 4:27; 1Kö 15:33; c Oz 4:16; Oz 6:18; Oz 19:2; ç Oz 6:17; İs 59:7; Rö 3:15; d Me 91:3; e Me 5 5 :2 3 ; f Oz 28:17; g 2Kr 5:20; Oz 15:27; Mi 3:11; h Tkr 24:6; Ey 31:39; ı Rö 11:33; Rö 16:27; 1Kö 1:20; 1Kö 2:5; Ef 3:10; Yk 3:17; i M t 10:27; M t 11:19; Elc 5 :4 2 ; j Oz 8:2; Oz 9:3; k M t 10:27; Elc 2 0 :2 0 ; l Oz 8:3; Yhn 18:20; m Me 9 4 :8 ; Lu 19:42; n Oz 14:6; o 2Ta 24:19; Oz 5:12; Yhn 3 :2 0 ; o Me 141:5; Vh 3:19; p Oz 18:4; Elc 2:18; r İs 54:13; M t 10:20; Yhn 6:45; s İs 6 5 :1 2 ; M t 22:5.



Oz 1:22* Ya da "deneyimsizler." ayet iğin de ğecerli.



853



B ilg i. H ikm et. Dusunm e yeteneği



dırm adı,a 25 tüm öğütlerim i göz ardı ettin iz,b yanlışınızı gösterdiğimde kabul etmediniz,c 26 ben de felakete uğradığınız­ da güleceğim,ç korktuğunuz deh­ şet başınıza geldiğinde alay ede­ ceğim^ 27 dehşet fırtına gibi bastıracak, felaket kasırga gibi patlayacak;e sıkıntılı, zor gün­ ler yaşayacaksınız.f 2 8 Evet, o zaman bana seslenecekler, fakat cevap vermeyecegim,g beni ara­ yacaklar, fakat bulamayacaklar;h 29 çünkü bilgiden nefret etti­ ler,1Yehova korkusunu seçmedi­ ler.' 3 0 Öğüdümü tutmadılar,* yanlışlarını gösterdiğimde say­ gısızlık ettiler.k 31 Bu yüzden, tuttukları yolun meyvesini yiye­ cekler;1 kurdukları düzenlere doyacaklar.m 3 2 Çahilleri kendi isyanların öldürecek,° akılsızları kendi kayıtsızlıkları yok edecek/ 33 Beni dinleyen ise güvenlik içinde yaşayacak;p felaket korku­ sundan uzak, huzur içinde olacak."r Ö glum, sözlerim iş kabul edersen, em irlerim e değer verip onları aklında tutarsan;ş 2 böylece hikmete kulağını açar­ san/ ayırt ediciu olmaya yüreği­ ni verirsen, 3 dahası, anlayışı11 yardıma çağırır, sağgörüye*' ses­ lenirsen 4 ve tüm bunları gü­ müş arar gibi arar,y define araş­ tırır gibi araştırırsan,2 5 işte o zaman Yehova korkusunun“ ne olduğunu anlar, Tanrı bilgisin ib bulursun. 6 Çünkü hikm etc Yehova'dan gelir; bilgi ve anlayışç Ö 'nun ağzından çıkar.



2



Oz 2:3* Ya da "ayırt edici olmaya"



BO LÜ M 1 a İş 65:2 Yr7:13 b 2T a36:16 Me 107:11 c M e81:11 c M e37:13 Ro 2:5 d H k10:14 2Ta 7:20 e Na1:3 f M t24:21 L u21:23 Ro 2:9 g Me 18:41 Lu 13:25 Yk 4:3 h Ağ 3:44 ı M e5 0 :1 7 H o 4 :6 Elc 7:51 i H k5:8 M i3 :2 2Pe2:15 j M e81:11 Y r8 :9 k Ç k 3 3 :5 2T a 2 9 :6 Y r5 :1 2 l İş3:11 Y r6 :1 9 H e24:14 G a 6 :7 m İş 8:10 n Y r3:14 o Ro 6:23 o Yr 48:11 Vh 2:5 p Me 25:13 48:18 V h 3 :1 0 r 2K r6:16 İş 26:3 L u21:28 2P e2:9



BO LÜ M 2 s Öz 4:1 1Pe1:25 s T k r6 :6 Ey 2 3 :1 2 t Öz 1:5 u Öz 17:27 ]Ef 5:17 İb 5 :1 4 u 1Kr3:11 Öz 9:10 Öz 18:15 v Flp 1:9 2 T i2 :7 y Me 19:10 z E y28:18 a Ey 2 8 :2 8 Öz 8:13 Y r 3 2 :4 0 Vh 14:7 b Y r9 :2 4 2T i3 :1 5 1 Y h 5 :2 0 c Ç k31:3 1K r4:29 Yk 3 :1 7 c 2T i3 :1 6



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 :2 5 - 2 :1 9



7 Ö, hikm etini* dürüst kimiler için saklar,a doğruluk* yolunda yürüyenlere kalkan olurb 8 ve bunu adalet yoluna bağlı kalarak yapar;c vefalı kullarının yolunu gözetir.ç 9 Böylece sen de doğ­ ruluğu, adaleti ve dürüstlüğü, er­ dem yolunun* ne olduğunu an­ larsın/ 10 Hikmet yüreğinde yer ettigindee ve bilgi sana zevk verdiginde,f 11 düşünm e yeteneği sana bekçilik eder,g ayırt edici ol­ man seni korur.h 12 Seni kötü yoldan,1 sapıkça sözler söyleyenlerden,i 13 karanlık yollarda yürümek üzere dürüstlük yolun­ dan ayrılanlardan,* 14 kötülük etmekten hoşlanan,k kötülüğün sapıkça işlerinden zevk alanlar­ dan;1 15 eğri bir yol tutturup hayatlarını sahtekârlık üzerine kuranlardan;m 16 tatlı sözler­ le yaltaklanan yabancı kadından,n Tanrısıyla ahdini unutan o ahlaksız* kadındano korur; 17 o kadın ki gençliğini paylaş­ tığı hayat arkadaşını bırakmış­ tır/ 18 Önün evinden ölüm çukuruna gidilir, tuttuğu yol ölü­ mün tutsaklarının yanına iner.r 19 Ö nunla ilişki kuranlardan 2 . S u tu n a Öz 3:21; Öz 8:14; Lu 1:1 7; Lu 16:8; b Ey 1:10; Me 41:12; Öz 28:18; c Öz 8 :2 0 ; c Me 37:28; Me 97:10; d Vz 12:13; Mi 6 :8 ; Lu 10:27; e Me 119:111; f Elc 17:11; Kl 3:1 6; g Vz 7:12; Vz 9:15; Ef 5:15; h Vz 10:10; Mt 10:16; ı Me 141:4; i Öz 8:13; Elc 2 0 :3 0 ; j Yhn 3:19; Yhn 12:35; 1Yh 2:19; k 1Ko 13:6; l Me 50:18; Ho 7:3; Lu 22:5; Ro 1:32; m Tkr 32:5; Flp 2:15; n Oz 6:24; Oz 7:21; o Ml 2:14; o Ba 39:12; Oz 7:5; Oz 22:14; Oz 23:27; 1Ko 6:9; 1Ko 6:18; p Ba 2:24; Öz 5:18; Yr 3 :4 ; r Öz 5:5; Öz 5:23 Öz 9:18; Ef 5:5.



Oz 2:7* İbranice tuşiya; yararlı ya da et­ kili sonuçları olan "pratik hikmet" 7* İbranice tom; mükemmellik, ahlak­ sal sağlamlık ve bütünlük ifade eder. 9* Ya da "her iyi yolun" 16* Sözcük anlamıyla, "başka milletten"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 : 2 0 - 3 :2 5



hiçbiri geri gelmez, yaşayanların yürüdüğü yola bir daha döne­ mez.“ 2 0 Bunları bil de erdemlile­ rin yolunda yürüb ve doğruların yolundan ayrılma.c 21 Çünkü yeryüzünde doğru insanlar yaşayacak,c orada ancak tem iz insanlar kalacak.d 22 Kötülere gelince, onlar yeryüzünden sili­ necek,' hainler dünyadan sökü­ lüp atılacak.f O glüm, kanunum u unutm a,g em irlerim e yürekten uy,h 2 bü sayede cok günler görecek, uzun bir öm ür sürecek­ sin1 ve esenliğine* esenlik katı­ lacak! 3 Vefa ve sadakat* seni bırakmasın.! Bagla onları boynuna.k Yaz onları yürek levhana! 4 Böylece Tanrı ve insanlar tara­ fından takdir edilirsin, saggörülü biri olarak tanınırsın.1” 5 Bü­ tün yüreginle Yehova'ya güven11 ve kendi anlayışına dayanma.' 6 Tüttügun her yolda O 'nü dik­ kate al,° O da seni düze cıkarır.p 7 Kendini hikm etli görm e.1 Yehova'dan kork, kötüden yüz cev ir! 8 Böylece, beden in * saglık,s kemiklerin kuvvet kazanır.t



3



9 Degerli seylerinleü ve ürü­ nünün turfandasıyla“ Yehova'yı yücelt. 10 O zaman ambarla­ rın agzına kadar dolar,v yeni şa­ rabın teknelerinden tasar.y 11 Oglum, Yehova'nın verdigi terbiyeyi reddetme;2 sana yanlısını göstermesinden nefret Öz 3:2* İbranice şalom; huzur ve barıs anlamına gelir. 3* Ya da "hakikat" 8* Sözcük anlamıyla, "göbeğin"



Tanrı düze çıkarır. H ikm etin değeri BÖ LÜM 2 a Vz 7:26 V h 22:15 b Me 119:63 1Ko 11:1 Yk 1:27 c Oz 13:20 ç Me 7:9 M e37:11 d M e37:29 e M e37:20 Me 104:35 (Oz 10:7 Mt 25:46 f Tkr 28:63 Me 7:8



BÖ LÜM 3 g T k r4 :2 3 Ho 4:6 h Tkr 4:6 Me 119:34 ı M e2 1 :4 Oz 10:27 i İşi 54:13 j 2Sa 15:20 Ho 12:6 k Tkr 6:8 l 2Ko 3:3 Iİb 10:16 m L u 2 :5 2 2Ko 8:21 n M e6 2 :8 İş; 26:4 Yr 17:7 o Oz 28:26 Y r9 :2 3 Yr 10:23 1Ko 3:18 o 1Sa 2 3 :2 1Sa 2 3 :4 1Ta 28:9 Ne 1:11 Flp 4:6 K l3:17 p Yşi 1:7 M e2 5 :9 Yk 1:5 r Oz 26:12 İş; 5:21 Ro 12:16 s Ne 5:15 Oz 14:27 Oz 16:6 S Me 103:3 t M t 11:29 ü S y 3 1 :5 0 Tkr16:16 Lü 16:9 1 T i6 :1 8 ü Ç k 23:19 T k r2 6 :2 v Tkr 2 8 :8 2T a31:10 M l3:10 y Yo 2:2 4 z Oz 15:32 İb 12:5



b Tkr 8 :5 ; Oz 23:15; İb 12:7; İb 12:9; c 1Ko 11:32; İb 12:6; Vh 3:19; ç Vz 7:12; d Oz 2:3; Oz 10:23; e Ey 28:15; Oz 8:10; Oz 16:16; f Ey 28:18; Oz 8:11; g 1Ti 4 :8; h 2Ko 6:10; ı Lu 1:79; Flp 4 :9 ; i Oz 11:30; j Flp 2:16; k Me 1:1; Oz 2:10; l Me 104:24; Yr 10:12; 1K o 8 :6 ; m Oz 8:27; Yr 51:15; n Ba 1:9; Me 104:9; Me 136:6; 2Pe 3:5; o Le 26:4; Ey 36:27; Ey 38:37; Yr 10:13; o Tkr 6:8; Ef 1:18; p Oz 1:4; Oz 5:2; r Oz 4 :2 2 ; s Oz 1:9; s Oz 10:9; t Me 91:12; Me 121:3; Oz 4:12; İs 26:7; ü M e 3 :5 ; Me 4:8; O z 6 :2 2 ; ü Me 127:2; Vz 5:12; Yr 31:26; v Me 27:1; Da 3:17; Lu 1:74; Yhn 14:1; Flp 1:14.



2 . S ü tu n



a Me94:12



854



etme,a 12 cünkü bir baba hoş­ nut oldugu ogluna nasıl yanlısı­ nı gösterirse,“ Yehova da sevdigine öyle yapar.c 13 H ikm etic bulan adama, ayırt etmeyid ögrenen insana ne mutlu! 14 Çünkü hikm et ka­ zanmak gümüs kazanmaktan iyi­ dir. Hikmet altından daha yararlı,e 15 m ercanlardan daha degerlidir;f zevk aldıgın diger pey­ lerin hicbiri ona denk olmaz. 16 Onun sağ elinde uzun ömür/ sol elinde onur ve servet var.h 17 Onun yolları güzeldir, hep­ si de barıs yoludur! 18 Ona sarılanlar icin hayat ağacıdır; ona sımsıkı tutunanları mutlu sayılır.k 19 Yehova hikm etiyle yerin temelini attı/ anlayışıyla gökle­ ri pekistirdi.m 20 Bilgisiyle en­ ginler yarıldı,n bulutlu göklerden yagmur çiseliyor.“ 21 Oglum, gözünü bunlardan ayırma.11 Kazandıgın hikm eti* ve düşünme yeteneginipkoru. 22 Onlar ca­ nına hayat verir,r boynunda süs olur.s 23 O zaman yürüdüğün yolda güvenlikte olursun/ aya­ ğın bir yere takılmadan yürür­ sü n ! 24 Yattığın zaman korkmazsın;ü üzanıp tatlı bir üyküya dalarsın.ü 25 Ansızın cöken dehsetten,v kötülerin basına pat-



Öz 3:21* 2:7'deki dipnota bakın.



855



Cömert ol. Kötu yollardan sakın



layacak fırtınadana korkmazsın. 2 6 Güvendiğin Yehova olur,b ayağını kapana kısılm aktan Ö korur.c 27 Elinden geldiği sürece,ç ih­ tiyacı olandan iyiliğini esirge­ me.0 2 8 Sende varken komşu­ na, "Bugün git, sonra gel; yarın vereyim" deme.e 29 Senin ya­ nında güven duyanaf kötülük ta­ sarlamak 3 0 Sana kötülük et­ memiş biriyle yok yere tartısma.h 31 Siddeti seven insana im ­ renme,1 onun izlediği yolları be­ nimsemek 3 2 Çünkü hilekâr* kisi Yehova'nın gözünde igrençtir;k Ö dürüst insanların1 yakı­ nıdır. 3 3 Yehova'nın laneti kötülerin evi üzerindedir,m doğ­ ruların oturduğu yeri ise Ö kutsar.n 3 4 Alaycılara gelince,° Ö da onlarla alay eder;°i fakat yumu­ şak başlılara lütfeder.p 35 Hik­ m etliler onurlandırılır/ akılsızlar ise rezillikle gurur duyar.ş Evlatlarım, baba terbiyesin eş kulak verin, anlayış11 ka­ zanmak için dikkatle dinleyin. 2 Size değerli bir eğitim verece­ ğ im e Kanunumdan aynlmayın.u 3 Çünkü ben de babamın has evladı,v annem in narin oğlu, bir tanesiydim .y 4 Babam beni egitti,z "Söylediklerim e yürekten a baglan,b emirlerime uy ki öm rün uzasın"c dedi. 5 "Hik­ m e t kazan, anlayısd kazan. Agzımdan çıkan sözleri unutma, onlardan sapm a.e 6 Hikm eti bırakma, o seni korur. Sev onu, o seni gözetir. 7 Hikmet en basta gelir;f hikm et kazan. Baş­ ka ne kazanmış olursan ol, yanı sıra anlayısg da kazan. 8 Öna



4



BOLÜM 3 a Me 73:19 M t24:21 1 S e5 :2 b M e9 1 :9 Öz 10:29 Öz 14:26 Öz 28:1 c 1Sa 2 :9 M e91:14 c Ne 5:8 Öz 28:27 d R o 13:7 G a 6 :6 T it3 :1 Yk 2:16 Yk 5:4 e Le19:13 T k r24:13 f M e3 5 :2 0 Me 5 5 :2 0 g Öz 6:18 h Öz 18:6 Öz 20:3 Öz 25:8 Ro 12:18 1Pe3:11 ı M e37:1 Öz 23:17 Öz 24:1 Öz 24:19 i Öz 1:15 j Öz 6:12 Öz 14:2 Mi 3:11 k Öz 6:16 Öz 6:17 Öz 11:20 Lu 16:15 l M e1 5 :2 Me 24:4 Me 25:14 m T k r28:15 Yş 7:24 Es 9:25 Z k 5:4 Ro 2:5 K l3:6 n T k r2 8 :2 E y4 2 :1 2 M e37:25 o 2K r2:23 Öz 1:22 o Me 138:6 Öz 19:29 p M e37:11 M e149:4 İ^ 57:15 Y k 4:6 r Öz 12:8 s Es 6:12 Me 132:18 Öz 26:3



BOLÜM 4 s T k r6 :7 M e34:11 Öz 1:8 Öz 19:20 Ef 6:1 t Öz 23:23 u Tkr31:13 T k r3 2 :2 1 T i4 :6 T it1 :9



Ö Z D E Y İ Ş L E R 3 :2 6 - 4 :2 1



büyük değer ver, seni yükseltir.a Öna kollarını aç, seni yüceltir.b 9 Basına zarafet çelengi koyar,c sana güzellik tacı takar."ç 10 Dinle oğlum, söyledikleri­ mi kabul et.d Ö zaman ömrün uzun olur.e 11 Seni hikm et yo­ lunda egitecegim;f doğruluğun izinden yürütecegim.g 12 Yü­ rürken ayakların engele takılmaz,h kokarken tökezlemezsin.1 13 Terbiyeye sımsıkı sarıl/ bırak­ ma onu.* İyi koru, o senin hayatındır.k 14 K ötülerin yoluna adım atm a,1 alçakların yolunda yürüme.m 15 Onların yolundan sakın,n yanına bile uğrama/ yo­ lunu değiştir, geç git/ 16 Çün­ kü onlar kötülük yapmazlarsa gözlerine uyku girm ez,p b iri­ ni tökezletmezlerse uykuları ka­ çar/ 17 Yedikleri kötülük ek­ meği/ içtikleri şiddet şarabıdır/ 18 Doğruların yolu ise gün ışı­ ğına benzer; tan ısıgı gibi gitgi­ de parlayıp tam aydınlığa erişir/ 19 Kötülerin yolu gece karanlı­ ğı gibidir;u neden tökezledikleri­ ni bilmezler.1' 20 Oğlum, sözlerime dikkat et.v Söylediklerime kulak ver.y 21 Önları asla göz ardı etme,z u Tkr 13:4; 1Ta 2 8 :9 ; v 1Kr 2 :2 ; 1Kr 2 :12; y 2Sa 12:24; 1Kr 1:21; z Öz 22:6; a Öz 4:23; b Tkr 4:9; c Le 18:5; Yhn 12:50; c Yk 3:17; d Ne 8 :8 ; Me 49 :3 ; Öz 9:10; e 2Ta 34:2; Me 44:17; Öz 3:1; f Öz 9:10; Vz 7:12; Vz 8:1; Kl 2:3; g Öz 8:1 4; Öz 15:14; M t 13:23; İb 5:14; 2 . S u tu n a Öz 9:9; Öz 2 2 :2 9 ; Da 1:20; b Çk 3 5 :3 1 ; 1Kr 4 :2 9; 1Kr 7:14; c Öz 1:9; c Öz 16:31; Lu 10:42; d 1Se 2:13; e Tkr 5:16; Öz 3:2; f 1Sa 12:24; 1Kr 4 :2 9 ; g Ey 1:1; Me 2 3 :3 ; İş 26:7; Ml 2:6; h 2Sa 22:37; ı Öz 3 :2 3 ; İş 40:31; Yhn 11:9; i Öz 8:10; Öz 8 :3 3 ; Öz 2 3 :2 3 ; İb 12:6;' j Elc 14:22; İb 2:1; İb 12:5; İb 12:11; k Tkr 3 2 :4 7 ; Öz 3 :2 2 ; l Me 1:1; 1Ko 15:33; m Öz 1:15; Öz 3 :3 2 ; n İş 33:15; o Ams 5:15; Ef 5:11; o Öz 5:8; 2Ko 6:1 4; 1Se 5 :2 2 ; p Me 3 6 :4 ; İş 57:20; r 2Pe 2:14; Yhd 12; Vh 2:14; s Mi 2:1; M t 23 :2 8 ; s Mi 6 :1 2; Vh 17:6; t 2Sa 2 3 :4 ; Me 97:11; Me 119:105; Da 12:4; M t5:14; 1Ko 13:12; 2Ko 4 :6 ; 2Pe 1:19; u İş 5 9 :9 ; Yhn 12:35; u Ey 12:25; İş 8:1 4; M t 15:14; v Öz 5:1; İb 2:1; y Me 78:1; İş 55:3; z Öz 3:21.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 4 :2 2 - 5 :2 3



yüreğinin d erinlerinde sakla.3 22 Bu sözler, onları bulanlar icin hayat,b tüm bedenleri icin sağlık demektir.c 23 Her şey­ den cok yüreğini koru,c cünkü hayatın kaynakları ondan cıkar.d 2 4 Hileli sözlerden uzak dur,e dilin sahtekarlığa bulaşmasın.f 25 Gözlerin dosdoj^rü ile­ ri baksın,ğ bakısların (önündeki yoldan hic aynlmasın.h 2 6 Yü­ rüyeceğin yolu düzle/ tuttuğun yollar sağlam olsun/ 27 Sağa sola sapma.) Kötülükten ayağını cek.k Oğlum, hikm etim e dikkat et/ Ayırt etm eyi öğren­ mek icin kulağını bana ver ki,m 2 herzam an sağlıklı düşünesin/ dudakların da bilginin beklisi olsün.o



5



3 Ahlaksız kadının ağzından bal damlar/ dili yağdan yumusaktır.P 4 Fakat etkisi pelinotu gibi acıdır;r iki ağzı keskin kılıc gibi deler gecer.s 5 O kadının ayakları ölüm çukurunun yolu­ nu tutar;ş adım adım ölüler di­ yarına gider/ 6 Hayat yolu ne­ dir, üzerinde düsünmez.üİzlediği yol dolambaçlıdır, nereye gitti­ ğini kendi de bilmez.ü 7 Öy­ leyse oğullarım, ağzımdan cıkanı dinleyin,v sözüm den ayrılm a­ yın^ 8 O kadının sem tine uğ­ rama, evinin kapısına yaklasmaz ki, 9 itibarını baskaları alma­ sın/ yılların acıya mahküm ol­ masın/ 10 senin bileğinin gü­ cüyle yabancılar sefa sürmesin,c zahmetle* edindiklerin başkası­ nın evine gitmesin.c 11 Çün­ Öz 5:10* Ya da "acı çekerek"



Yüreğini korü. K arın la m utlu ol BÖ LÜ M 4 a M e4 0 :8 Oz 2:1 b Oz 4:4 1 T i4 :8 c T kr7:15 Me 103:3 Oz 14:30 Eli; 15:29 ç T k r4 :9 Yr17:9 Mr 7:21 Ro 8:6 E f6:14 Flp 4:8 K l3:8 d M t 12:35 e Oz 8:8 1Pe 2:1 f H e18:31 E f4 :2 2 Yk 1:21 g Ey31:1 Oz 23:5 h M t6 :2 2 ı ]Ef5:15 İb 12:1 i M e4 0 :2 2 S e3 :3 1Pe5:10 j T k r1 2 :3 2 Vs 1:7 k İ;î 1:16 Ro 12:9



BÖ LÜ M 5 l Oz 2:2 Yk 1:19 m 1K r4:29 Vh 2:11 n Oz 1:4 Oz 8:12 o Oz 15:7 Ml 2:7 o Oz 2:16 Oz 7:21 p Oz 9:17 r Vz 7:26 s S y25:8 Oz 6:32 s Oz 2:19 Oz 9:18 t Oz 7:27 ü Oz 11:19 Oz 11:27 ü Oz 7:11 v Oz 22:17 İb 12:25 y Oz 2:1 z Oz 4:15 Oz 6:27 Oz 9:14 a 1Ta 5:1 Oz 6:33 Oz 29:3 b Oz 6:34 Oz 7:23 c O z31:3 Lü 15:30 ç B a 3 4 :2 7



856



kü neden ileride etin bedenin mahvolsun8da inim inim inleyesin,b 12 "Terbiyeden nasıl da nefret ettim ,c yanlılım gösterildi­ ğinde icimden nasıl da küçümse­ dim!"^ diyesin? 13 "Beni egitenlerin sesine külak vermedim,d ögretm enlerim i d inlem edim .e 14 Az daha bütün m illetin, ce­ maatin gozü onünde her kotülüge batacaktım ."f 15 Kendi sarnıcının süyündan, kendi kuyunun kaynağın­ dan ic.g 16 Pınarlarından sular dışarılara m ı akıp gitsin,h akarsu­ yun sehrin meydanlarını mı su­ lasın? 17 O nlar yalnızca se­ nin icin olsun; yabancılarla paylaşman icin değile 18 Pı­ narın bereketli olsun/ gencliğini paylaştığın karınla mutlu ol.i 19 Sevimli birgeyik, zarifbirdag kecisikgibi, her zaman onun m e­ m eleriyle m est ol.l Daim a onun aşkıyla kendinden gec.m 20 Oğlum, neden yabancı ka­ dınla kendinden gecesin, ah­ laksız* kadını koynüna alasın?n 21 Çünkü inşanın yolu Yehova' nın gözü önündedir;» O her adı­ m ını dikkatle gözler.»1 22 Ken­ di sucu kötü adamın yakasına yapışır,p kendi g ün ahın ın ke­ m endi onü kıskıvrak yakalar.r 23 Yaptığı akılsızlıkların coklu2 . S ü tü n a 1Ko 5 :5 ; Vh 21:8; b Tkr 3 2:29; 2Sa 12:10; Ro 6:21; İb 13:4; c Me 50:17; Zk 7:11; Yhn 3:20; ç Ba 19:9; He 33:8; d Lu 15:18; e 1Se 4:8; f Sy 2 5 :2; 1Ko 10:6; 1Ko 10:11; Yhd 4; Yhd 8; g Ezg 4:15; 1Ko 7:3; İb 13:4; h Oz 5:20; ı Ba 2:2 4 ; Ba 20 :3 ; M t 14:4; i 1Ko 7:2; 1Ko 7:5; j Tkr 24:5; Vz 9:9; Ml 2:15; k Ezg 2:9; l Ezg 4:5; m Ba 26:8; Ba 2 9 :2 0 ; Ezg 8:6; Ef 5 :2 5 ; n Oz 2:16; Oz 7:22; Oz 22:14; Oz 23:27; o 2Ta 16:9; Ey 34:21; Me 11:4; Yr 17:10; Yr 23:24; Yr 32:19; o Me 17:3; Yr 16:17; İb 4:13; p Me 7:16; Ga 6:7; r Öz 11:21; Ef 5:6; İb 13:4.



Öz 5:20* 2:16'daki dipnota bakın.



857



Tem bel. T anrı’nın tiksindiği 7 şey



ğu yüzünden yoldan çıkar,“ ter­ biyeyi kabul etmediği için ölür gider.b Oğlum, eger komşuna kefil oldun,ç yabancıyla el sıkı­ şıp anlaştınsa,ç 2 ağzından çı­ kan sözlerle kapana kısılıp ken­ di sözlerinle tuzağa tutuldunsa,d 3 komsunun eline düktün de­ mektir;“ kendini kurtar oğlum, söyle yap: ğururu bırak, komsuna ğit, yalvar yakar.f 4 Oyle ki, ğözüne uyku ğirmesin, kırp­ ma ğozünü.ğ 5 Avcının elin­ den bir ceylan ğibi kurtul, tuzak kuranın elinden bir kus ğibi kur­ tar kendini.11 6 Ey tembel/ ğit karıncaya bak/ neler yaptığını ğör de hik­ met kazan. 7 Basında bir ko­ mutan, ğörevli ya da yönetici yokken, 8 yiyeceğini yazdan hazır eder/ hasat vaktinde erzağını toplar. 9 Daha ne ka­ dar yatacaksın,k ey tembel? Ne zam an uykudan kalkacaksm ?l 10 Biraz daha uyuyayım, biraz daha kestireyim, ellerimi kavusturup biraz daha yatayım derken,m 11 yoksulluk bir haydut ğibi,n yokluk bir eşkıya ğibi ğelir üzerine.11 12 İse yaramaz,“1zararlı adam, ağzında hileli sözlerle ortalıkta dolasır;p 13 kasını ğözünü oy­ natır,' ayağıyla ibaretler yapar, parm aklarıyla bir seyler anla­ tır? 14 Fesat onun yüreğindedir? Her zaman kötülük kurar? Sürekli cekisme yaratır." 15 Bu yüzden felaketi ansızın ğelecek,u bir anda mahvolacak ve bir daha toparlanamayacak.v



6



16 Y eh o v a 'n ın n efret e ttiğ iy



BÖ LÜ M 5 a M e8 1 :1 2 Oz 19:3 2Pe2:15 b Öz 10:17



BÖ LÜ M 6 c B a 4 3 :9 Öz 17:18 Öz 22:26 C Öz 11:15 Oz 20:16 d Öz 18:7 e 2Sa 2 4 :1 4 f M t5 :2 5 g Me 132:4 h Me 124:7 ı Öz 10:26 Oz 26:13 i Ey 12:7 j Oz 30:25 k Oz 10:5 Öz 24:33 l Oz 19:15 m Oz 20:13 Oz 24:33 Oz 26:15 Vz 4:5 n Oz 24:34 o Oz 10:4 Oz 13:4 Oz 18:9 Oz 20:4 o 1Sa 25:25 Oz 16:27 p Me 10:7 M t1 2 :3 4 Eli; 2 0 :3 0 Yk 3:6 r Me 35:19 Oz 10:10 Oz 16:30 s İs 58:9 S B a8:21 Oz 10:32 t Me 3 5 :2 0 M e3 6 :4 Oz 6:18 İs 32:7 Mi 2:1 u Oz 16:28 Ro 16:17 G a 5 :2 0 U Me 73:18 Oz 1:27 İs 30:13 1Se5:3 v 2T a36:16 M e5 0 :2 2 y M e11:5 Oz 8:13 İs 61:8



2 . S U tu n a Tkr 12:31 M e11:5 (Öz 11:20 b 2Sa15:1 1Kr 1:5 Me 101:5 Oz 16:5 G a6:3



Ö Z D E Y İ Ş L E R 6 :1 -3 1



altı sey var ve canının tiksindiği3 yedi sey var: 17 Yüksekten ba­ kan ğözler,b yalancı dil,c masum kanı döken eller,c 18 hainlik tasarlayan yürek,d kötülüğe kosa kosa ğiden ayaklar,e 19 yalan soluyan yalancı sahitf ve kardeş­ leri birbirine düşüren adam.ğ 20 Oğlum, babanın buyruğu­ na uy,h ann en in öğrettiği ka­ nundan sapma? 21 Onları her zaman yüreğinin üzerine bağ­ la/ boynuna tak.i 22 Yürürken sana yol ğösterirler;k yatar­ ken basucunda nöbet tutarlar/ uyandığında seninle ilğilenirler. 23 Çünkü kanun bir ısık,mem ir bir kandildir,11 yanlısı düzelten terbiye de hayata ğiden yoldur? 24 Seni kötü kadından,1' tatlı sözlerle yaltaklanan yabancı ka­ dının dilinden bu nlar korur.p 25 O nun ğüzelliğini ğönlün cekm esin,r sehvetli bakımları aklı­ nı basından almasın? 2 6 Çün­ kü fahise kadın yüzünden bir somun ekmeğe kalırsın/ banka­ sının karısı yüzünden de değer­ li canından olursun.t 27 Bir adam koynuna ates alır da ğiysisi yanmaz mı?u 28 Ya da korlar üzerinde yürür de ayakları kav­ rulmaz mı? 29 Bankasının ka­ rısıyla iliskiye ğiren de böyle olur,11 o kadına dokunan ceza­ sız kalmaz.v 3 0 Hırsız ac karnı­ nı doyurmak icin calarsa insan­ lar onu hor ğörmez; 31 yine c Oz 12:22; 1Ti 1:10; Vh 21:8; c Ba 4:10; Ba 9:6; Sy 35:31; Tkr 27:25; d Ba 6:5; Zk 8:17; Ml 2:16; e İs 59:7; Ro 3:15; f Çk 2 3 :1 ; 1Kr 21:13; M t 2 6 :5 9 ; g Le 19:16; Ga 5:20; Yk 3:14; 3Yh 10; h Öz 1:8; ı Tkr 21:18; Ef 6:1; i Tkr 6:6; j Oz 3:3; k Me 43:3; l Me 119:9; m İs 30:21; İs 51:4; n Me 119:105; 2Pe 1:19; o Oz 4:13; İb 12:11; o Oz 5:3; Vz 7:26; p (Öz 2:16; Oz 7:5; r Oz 11:22; M t5 :2 8 ; Yk 1:15; s İs 3:16; S Oz 2 9 :3 ; Lu 15:16; Lu 15:30; t He 13:18; u Ga 6:7; U Ba 2 0 :3 ; 2Sa 11:4; Yr 5 :8 ; He 22:11; v 2Sa 12:10; Oz 6:35; İb 13:4.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 6 :3 2 - 7 :2 7



Zina, yıkım . Fah işen in ayartm aları



de yakalandığında caldıgının yedi katını öder; evinde degerli nesi varsa gider.a 3 2 Bir kadınla zina yapanın yüreğin­ de sağduyu yoktur;b bunu ya­ pan kendi kendini mahveder.c 33 Başını belaya sokar, saygınlı­ ğını kaybeder;c utancı silinmez.d 3 4 Çünkü kocanın kıskanclıgı öfke doğurur/ öc günü geldiğin­ de acımasız olür.f 3 5 Kürtülmak icin ne verirsen ver, gözü görmez; armağanın ne kadar bü­ yük olursa olsun, razı gelmez. Sözümü dinle oğlum/ emir­ lerim i bir hazine gibi gö­ rüp aklında tut.h 2 Emirlerime uy ki öm rün uzasın/ kanunum da gözünün bebegü gibi olsun. 3 Onları parm aklarına bağla,1 yürek levhana yaz.k 4 Hikme­ te/ "Kız kardeşim sin"; anlayı­ şa "Akrabamsın" de ki, 5 seni ahlaksız* kadından,m tatlı söz­ lerle yaltaklanan yabancı kadın­ dan korusunlar.n 6 Ben evi­ m in penceresinden, kafesino arkasından aşağıya bakıyordum, 7 toy gencleri izliyordum;0 de­ likanlılar arasından, yüreği sağ­ duyudan yoksun birine özellikle dikkat ettim.P 8 O kadının evi­ nin yakınındaki köşeden gediyor­ du, onun oturduğu sokakta yü­ rüyordu/ 9 A kşam üstüydü; ortalık alacakaranlıktı/ akşam karanlığı cökm ek üzereydi. 10 Baktım, onu bir kadın karşı­ ladı; fahişe kılıklı/ yüreğinde tür­ lü kurnazlıklar olan bir kadın. 11 Yaygaracı ve inarçı/ Evinde durmaz.ü 12 Kah sokakta, kah meydanlardadır;“ her köşe başın­



7



Öz 7:5* 2:16'daki dipnota bakın.



BÖ LÜ M 6 a Ç k 2 2 :1 Ç k 2 2 :4 Lu 19:8 b Oz 7:7 c Oz 2:18 Oz 5:23 M l3:5 1Ko 6:9 İb 13:4 ç Oz 5:9 d 1Kr15:5 1Ta 5:1 M t1 :6 e Sy5:14 Oz 27:4 f B a 3 9 :1 9 H k20:5 H k20:13 Ezg 8:6



BÖ LÜ M 7 g Oz 2:1 Oz 4:1 Oz 5:1 Lü 8:15 h Tkr 11:18 Oz 10:14 ı Le 18:5 İş 55:3 Yhn 12:50 i M e17:8 j Tkr 6:8 k Oz 2:10 2Ko 3:3 l Oz 2:2 m O z2:16 Oz 23:27 n O z5:3 Oz 6:24 o Ezg 2:9 o O z 9 :6 p O z 6 :3 2 Oz 9:16 r Oz 5:8 s E y24:15 Ro 13:12 E f5:11 ¡s B a38:14 Y r4 :3 0 t Oz 9:13 ü 1 T i5:13 T it2:5 ü Oz 9:14



2 . S ü tü n a Oz 23:28 Y r3 :2 b B a 3 9 :1 2 V h 2:20 c Le 19:5 Oz 15:8 Oz 21:27 İş 1:11 ç 2Sa 15:8 d H e27:7 e Ezg3:6 Ezg4:14 f Ezg 1:4 g Mr 13:34 h Oz 5:3 Oz 7:5 ı V h 2:20



858



da püsüya yatar.a 13 Genci tütup öptü.b Gözünün icine baka­ rak dil döktü: 14 "Paylaşma kurbanları kes­ mem gerekiyordu/ Bugün adak­ larımı yerine getirdim/ 15 O yüzden seni aramaya cıktım ; şeni bulup karşılamak istedim. 16 Sedirim e M ısır ketenindend rengarenk örtüler serdim. 17 Yatağıma mürrüsafi, sarısa­ bır ve tarçın serptim.“ 18 Hay­ di gel, sabaha kadar aşkı kana kana ilelim ; sevişmenin zevki­ ne varalım.f 19 Nasılsa kocam evde değil; uzunca bir yolculuğa cıktı.s 2 0 Yanına bir kese para aldı, ayın on dördünde* eve dö­ necek." 21 Durmadan dil döküp gen­ ci baştan cıkardı.h Tatlı diliy­ le on u kandırdı/ 2 2 Kesime giden sığır gibi, akılsızlığının ce­ zasını cekmek üzere prangaya vu­ rulan adam gibi, onu hem en izle­ di delikanlı/ 23 Tuzağa koşan kuş gibi kadının peşinden koştu/ karaciğerini ok deşinceye kadar;k ve bunun kendi canına mal ola­ cağını bilemedi/ 24 Simdi evlatlarım , beni dinleyin, ağzımdan cıkan sözle­ re dikkat ed in .m 25 Onun yoluna gitmeyi gönlünden gecirme, gezdiği yollarda dolaşma.n 26 Çünkü o kadının yere yıktı­ ğı cok insan var/ öldürdüğü ki­ şiler de öyle cok ki/ 27 Onun evi ölüler diyarınapgiden yoldur, ölülerin yattığı odalara iner.r i 1Ko 6:18; j Vz 9:12; k Oz 5 :9 ; Oz 5:11; l Oz 9:18; m Oz 1:1; n Oz 5:8; 1Pe 2:11; o Vz 7:2 6; o 1Ko 10:8; p Oz 5:5; Oz 9:18; r Oz 2:18; Vz 7:17.



Öz 7:20* Dolunay zamanında.



859



K işileştirilm iş hikm et. Usta



Hikmet seslenip durmuyor m u,a anlayıs sesini du­ yurmuyor m u?b 2 Yüksek yer­ lerin basında,c yol kenarında, kavlaklarda duruyor. 3 Kentin ğirisinde ve kapıların ağzında,? ğiris yerlerinde bağırarak sesleniyor:d 4 "Ey insanlar, size sesleniyo­ rum, cağrım ademoğullarınadır.e 5 Siz deneyimsizler, akıllıca dav­ ranmayı oğrenin;f siz anlayışsız­ lar, sağduyulu bir yürek edinin.ğ 6 Dinleyin, cünkü en önem li şeylerden söz ediyorum,h ağzı­ mı doğruluğu anlatmak icin acı­ yorum^ 7 Hakikat sözleri di­ lim den düşm ez" kötülüğü ise ağzıma alm am , iğrenirim .! 8 Ağzımdan cıkan her söz doğ­ rudur;14 carpıtılmış, eğri bir söz yoktur aralarında.l 9 Ayırt et­ meyi bilen icin hepsi acıktır, bilğiyi bulan icin doğru sözlerdir.m 10 Gümüş yerine benden terbi­ ye alın, has altın yerine de bilğiyi.n 11 Çünkü hikm et mercan­ lardan daha değerlidir,» insana zevk veren şeylerin hiçbiri ona denk olmaz.i) 12 Ben hikm etim ; sağğörünün* yanında barınırım/ düşün­ me yeteneği ile bilği edinirim.r 13 Yehova korkusu kötüden nef­ ret etmektir.s Büyüklenmekten, ğururdan/ kötü yoldan ve bo­ zuk sözler söyleyen ağızdan nef­ ret ederim. 14 Öğütlerim iyidir,u verdiğim akıl* işe yarar.“ Ben anlayış,v kudret sahibiyim/ 15 Krallar benim sayemde sal­



8



Öz 8:12* Ya da "akıllıca davranışsın" 14* 2:7'deki "hikmet" sözcüğüyle ilğili dipnota bakın.



BÖ LÜ M 8 a Öz 1:20 b Öz 2:3 Öz 2:11 c M t 10:27 C Öz 1:21 d E lc 2 0 :2 0 e M t11:15 f Me 19:7 Öz 1:4 g Yr17:9 h 1Ko 2:6 ı Öz 2:9 i Y h n 4 :2 4 Yhn 17:17 j (Öz 12:22 (Öz 29:27 k Me 12:6 İş 45:23 l 2T i3 :1 6 m Me 25:12 (Öz 21:11 n M e19:10 M e119:72 Me 119:127 Öz 3:14 Öz 16:16 Öz 20:15 o Öz 3:15 o M e19:10 Me 119:127 p Öz 1:4 r Öz 2:11 Öz 5:2 s M e97:10 Me 101:3 Öz 13:5 Öz 16:6 Ro 12:9 ¡S 1Sa2:3 Me 101:5 Öz 11:2 1Pe5:5 t Öz 4:24 u İş 9:6 Yhn 7:16 u Öz 2:7 Lu 1:17 v Öz 4:7 y Öz 24:5



2 . S u tu n a b c c d e f g h ı



i j k l



Me 72:1 İş 32:1 Öz 29:2 M e91:14 Yhn 14:21 Öz 2:5 M r10:30 1K r3:6 Öz 3:14 Me 85:13 Öz 11:5 Me 72:2 İş 11:4 İş 42:1 M e37:11 M t2 5 :3 4 M l3:10 Yhn 1:1 Yhn 1:14 K l1:15



Ö Z D E Y İ Ş L E R 8 :1 -3 0



tanat sürer, yöneticiler sayemde adil hüküm ler verir.a 16 Hü­ kümdarlar sayemde hüküm sü­ rer,“ soylular sayemde adalet­ le yarğılar.c 17 Beni seveni ben de severim,? arayan beni bulur.d 18 Zenğinlik ve sayğınlık benim yanımdadır,e doğru­ luk ve miras bırakılan değerler de.f 19 Meyvem altından, saf altından daha iyidir; ürünüm de has ğümüşten.ğ 2 0 Doğruluk yolunda yürür,“ adalet yolundan şaşmam/ 21 böylece beni se­ venleri servet sahibi ederim,i am ­ barlarını doldururum.! 22 Yehova yaratma işinin ba­ şında beni var etti;kcağlar önceki, ilk eseri bendim/ 23 Dünya var olmadan cok önce,m en baş­ ta, cağlaröncesinde yerimi almış­ tım / 24 Henüz enğinler, su­ ları ğür pınarlar yokken, büyük bir emek sonucu doğmuştüm/ 25 Dağlar yerine yerleştirilme­ den/ tepelerden önce, büyük emekle meydana ğetirilmiştim. 26 O henüz yeryüzünü/ kırla­ rı, ilk verimli toprağı yapmamış­ tı/ 27 Gökleri hazırladığında ben oradaydım;s derin suların yüzünün ufukla cemberlenmesini buyurduğunda/ 28 yukarı­ da bulut kümelerini pekiştirdi­ ğinde/derin suların kaynaklarını ğ ü clen d ird iğ in d e,u 2 9 su lar buyruğundan öteye ğecmesinler diye denizin sınırını belirlediğin­ de,11yerin tem ellerini koyduğunda,v 3 0 usta olarak O 'nun yam Yhn 1:3; Yhn 8 :5 8 ; Yhn 17:5; Kl 1:16; n Mi 5:2; o Ba 1:2; o Ba 1:10; Me 9 0 :2 ; p Ba 1:1; r Me 89:11; Me 90:2; s Me 3 3 :6 ; Yr 10:12; Kl 1:17; s Ba 1:6; Ey 26:10; t Ba 1:7; Ey 3 8 :9 ; u Ba 2:6 ; Ba 7:11; Ba 8:2 ; Me 104:6; u Ba 1:9; Ey 38:11; Me 3 3 :7 ; Me 104:9; Yr 5:22; v Ba 1:9.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 8 :3 1 - 1 0 :5



nında calıştım ;a varlığımla her gün O 'na zevk veriyordum/ hu­ zurunda her zam an sevindiydim .c 31 Yarattığı yeryüzünün verimli toprağı sevincim,c insanogullarıyla ilgili işler zevkimdi.d 3 2 Evlatlarım, şimdi beni din­ leyin; benim yolumdan gidenler mutludur.e 33 Verdiğim terbi­ yeyi dinleyin de hikm etli olun,f onu asla göz ardı etmeyin.s 34 Her gün kapılarımda uyanık durup beni dinleyen, eşiklerim­ de bekleyen adam mutludur.11 35 Çünkü beni bulan hayat bu­ lur/ Yehova'dan lü tu f görür/ 3 6 Bana erişmeyen kendi canı­ na kötülük eder/ benden nefret edenlerin hepsi ölümü sever."k Gerçek hikm etl evini yaptı;m evi icin yedi sütun yonttu. 2 Hayvanlar kestirdi, şarabına ceşni kattı; sofrasını da kurdu.n 3 Kentin en yüksek yerlerinde cagrısını duyurmak icin hizm et­ l i kızlarını gönderdi. 4 "Dene­ yimsiz olan bu tarafa gelsin"° dedi. Yüreği sağduyudan yoksunö olanlara da, 5 "Gelin, ek­ m eğim den yiyin, ceşnili şara­ bım dan siz de ic in "p dedi. 6 "D eneyim sizlerin arasından ayrılın da ömrünüz uzasın,r doğ­ ruca anlayış yolundan gidin."s 7 Alaycıyı düzeltmeye kalkı­ şan kendini kırçük düşürür/ kötü insana yanlışını gösterenin ken­ disi kabahatli cıkar/ 8 Alay­ cıya yanlışını gösterme, yoksa şenden nefret eder.ü Hikmetli ki­ şiye yanlışını göster, seni sever.11 9 Hikmetli kişiyi eğit, daha da hikm etli olur.v Doğru kişiye ögret, bilgisine bilgi katar.



9



Gerçek hikm et. A kıllı oğul BÖ LÜM 8 a Ba 1:26 Yhn 1:3 Yhn 17:5 Kl 1:16 b İş 42:1 M t3 :1 7 c E y3 8 :7 ç M e9:8 M e9 8 :7 d Y h n 3 :1 6 Yh n 1 3 :1 e 1Yh 2:17 f Oz 3:11 Oz 4:13 İb 12:7 g Oz 28:14 İb 12:25 h M t5 :3 1 S e5 :6 ı Oz 13:14 Y h n 3 :3 6 Yhn 14:6 Yhn 17:3 i Oz 12:2 E f1 :6 j Yhn 3:19 Elc 13:46 k Oz 5:23 M t2 5 :4 6



BÖ LUM 9 l Oz 1:20 1Ko 2:7 m Me 127:1 n Lu 14:17 o Me 119:130 Oz 1:22 o Oz 7:7 p Me 2 2 :2 6 Y r3 1 :1 2 Yhn 6:27 Vh 22:17 r M e2 6 :4 E lş2 :4 0 2Ko 6:17 Vh 18:4 s Oz 4:5 O z 1 3 :2 0 O z 2 2 :1 7 Vz 7:5 M t 7:13 Lu 13:24 s 1Kr 18:17 Oz 15:12 t 1K r21:20 2T a25:16 ü 1K r22:8 O z 15:12 O z 2 3 :9 M t 7:6 ü Me 141:5 Oz 27:6 Oz 28:23 v Oz 1:5 Oz 15:31 Oz 17:10 Oz 25:12 M t 13:12



860



10 Hikmet Yehova korkusuy­ la başlar/ En Kutsal Olan hakkındaki bilgi de anlayış kazandırır/ 11 Benim sayemde cok günler görürsün/ öm rüne öm ür katılır.c 12 Eğer hikm etli olursan, yararı sanadır;d alaycı olursan da zararı­ nı sen cekersin.e 13 Aptal kadın yaygaracıdır/ Onun aklı kıttır, hiçbir şeyden anlamaz/ 14 K entin yüksek yerinde, evinin kapısında bir is­ kemleye kurulur/ 15 gelip ge­ denlere, dosdoğru yoluna giden­ lere/ 16 "Deneyimsiz olan bu tarafa gelsin"i diye seslenir. Yüre­ ği sağduyudan yoksuni olanlara da, 17 "Çalınm ış su tatlıdır/ gizlice yenen ekmek de lezzetli­ d ir" der. 18 Onun evine giren bilmez ki, ölüm ün tutsakları ora­ dadır, o kadının cagırdıkları ölü­ ler diyarının dibindedir.m 1 O



Süleyman'ın özdeyişleri.n Akıllı oğul babasına sevinc verir/ akılsız oğul ise anası­ na dert olur/ 2 Kötünün hazineleri hiçbir işe yaramaz;p oysa doğruluk ölüm den kurtarır/ 3 Yehova doğru insanı ac bırak­ maz;1 doymak bilmeyen kötüleri ise geri cevirir.s 4 Tem belin eli onu yoksul eder/ calışkanın eli ise onu zen­ gin eder.ü 5 Yazın hasadı kaldıran oğul sağgörülüdür; b id m zam anı 2 . S ü tü n a Me 34:11; Me 111:10; Oz 1:7; b 1Ta 28:9; M t 11:27; Yhn 17:3; c Tkr 6 :2 ; Oz 8 :3 5 ; Oz 10:27; ç Oz 3:2; d Oz 16:26; e İş 2 8 :2 2 ; f Oz 7:11; Oz 21:9; g Ey 2:10; h Öz 7:12; Öz 2 3 :2 8 ; ı Oz 7:8; Öz 7:26; Oz 23:27; i Öz 9:4; j Oz 6 :3 2 ; k Oz 2 0 :1 7 ; l (öz 7:18; Ef 5:12; m Oz 2:18; Öz 7:23; B Ö L Ü M 1 0 n Öz 1:1; o Öz 13:1; Öz 23:24; Oz 27:11; Oz 29:3; o Oz 15:20; Oz 17:21; Oz 17:25; p Oz 11:4; Tsf 1:18; r Oz 11:4; Oz 12:28; Da 4:27: s Me 33:19;



Me 37:25; Mt 6:33; İb 13:5; s Öz 14:32; t Oz 20:4; Vz 10:18; ü Oz 12:24; Oz 13:4; Oz 21:5.



8 61



Sevgi örter. Yehova’nın bereketi



uyuyakalan oğul ise yüzkarasıdır.a 6 Doğru insan takdir toplar;b kötülerin ağzı ise zorbalığı ğizler.c 7 Doğru insanın adı ha­ yırduayla anılır,': kötülerin adı ise silinir* ğider.d 8 Yüreğinde hikm et olan, emirleri kabul eder;e diliyle akıl­ sızlık eden ise yerden yere vurulur.f 9 Doğruluk* yolunda yürü­ yen ğüvenlik idinde yaşar;ğ do­ lambaçlı yollara sapan ise kendi­ ni belli eder.h 10 Kaş ğöz işareti yapan acı­ ya yol acar/ diliyle akılsızlık eden yerden yere vurulur.i 11 Doğ­ ru inşanın ağzı hayat pınarıdır;! kötülerin ağzı ise zorbalığı ğizler.k 12 Nefret kavğa doğurur;" oysa sevği bütün supları örter.m 13 Anlayışlı insanın dilinde hikm et bulunur;n yüreği sağdu­ yudan yoksun olanın ise sırtına değnek iner.° 14 Hazine ğibi bilği biriktiren hikmetlidir;0 akılsızı yıkım ın eşi­ ğine ğetiren ise dilidir.P 15 Zenğin adam ın serveti kendisi icin hisardır.r Dünkünün yoksulluğu da kendisi icin yıkımdır.s 16 Doğru inşanın yaptıkları hayata ğötürür;ş kötü insanın ka­ zancı ise ğünah doğurur/ 17 Terbiyeyi benimseyen baş­ kalarına hayat yolu olur;*üdüzelÖz 10:7* Sözcük anlamıyla, "cürür" 9* 2:7'deki dipnota bakın. 17* Ya da "hayat yolundadır"



BÖ LÜ M 10 a Öz 6:6 Öz 6:9 Öz 17:2 b Ç k 23:25 T k r2 8 :2 Öz 11:26 Öz 28:20 M l3:10 c T k r28:15 c 2Kr 19:34 Me 112:6 Öz 22:1 Vz 7:1 d M e9:5 M e109:15 e T k r4 :6 E y2 3 :1 2 M e1 9 :7 Me 107:43 Me 119:34 M e119:100 2T i3 :1 5 f Öz 17:20 Öz 18:6 Vz 10:12 g Me 25:21 Öz 28:18 h M t1 0 :2 6 Lu 12:2 1Ko 4:5 1 T i5 :2 4 ı Me 35:19 (Öz 6:13 i Öz 18:21 3Yh 10 j M e37:30 (Öz 11:30 M t1 2 :3 5 Yk 5:20 k Vz 10:13 M t1 2 :3 4 Yk 3:5 l Öz 15:18 Yk 4:1 m (Öz 17:9 1K o13:4 1Pe4:8 n Öz 15:7 İş 50:4 Lu 4:22 o M e3 2 :9 (Öz 19:29 (Öz 26:3 1Ko 4:21 o Öz 9:9 Öz 18:15 M t 12:35 p Öz 13:3 Öz 18:7 Öz 21:23 r E y31:24 Vz 7:12 Lu 12:19 s Öz 19:7 ¡s Öz 11:30 Hb 2:4 G a 6 :8 t M t 7:17 u Öz 12:1 İb 2:1 İb 13:7



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 0 :6 -2 8



tilmeyi reddeden ise yoldan saptırır.a 18 N efretini ğizleyenin dili yalancıdır;b iftira atan akılsızdır.c 19 Çok sözde hata eksik ol­ maz;« dilini tutan sağğörülü davranır.d 20 Doğru inşanın dili has ğümüş ğibidir;e kötünün yüreği ise bir değer taşımaz.f 21 Doğru insan diliyle cok ki­ şiyi ğüder;ğ akılsızlar ise anlayış kıtlığından ölür.h 22 Yehova'nın bereketi insanı zenğin ederı ve O, bereketine ke­ der katmaz.i 23 Edepsizlik akılsıza oyun ğibi ğelir,! oysa hikm et ayırt edi­ ci insan icindir.k 24 Kötünün korktuğu başı­ na ğ elir; fakat doğruların di­ leği ğerçekleştirilir.m 25 Kötü adam kasırğaya tutulm uş ğibi yok olup ğider;n doğru adamın ise temeli asla sarsılmaz.o 2 6 D işler icin sirke, ğözler icin dum an neyse, kendisini ğönderenler icin de tembel adam öyledir.« 27 Yehova korkusu ömrü uza­ tır^ kötülerin yaşamı ise kısa sü­ rer/ 28 Doğruların beklentisi sevinc verir;s oysa kötülerin um u­ du boşa cıkar.s 2 . S u tu n a Öz 5 :1 2 ; Öz 15:10; 2T i 4:4; İb 12:25; b 1Sa 18:21; 2Sa 3:27; Lu 20 :2 0 ; 1Yh 3:15; c Me 50:20; Me 101:5; c Vz 5:2; Vz 10:14; Yk 3 :2 ; d Me 39:1; Öz 17:27; Öz 21:23; Yk 1:1 9; e Öz 12:18; Öz 16:13; M t 12:35; f Ba 6:5; Yr 17:9; M t 12:34; g Y r3 :1 5 ; 1 P e 5 :2; h Öz 5:12; Ho 4:6; Ro 1:28; ı Tkr 8:18; 1Sa 2:7; Me 37:22; Me 107:38; i 1Ti 6:6; j Öz 14:9; Öz 26:19; k Öz 1:2; Öz 2:10; Öz 15:21; l İb 10:27; m Me 21:2; Me 37:4; Yhn 16:24; 1Yh 5:14; n Me 37:10; Me 5 8 :9 ; İş 4 0 :2 4 ; o Me 15:5; M t 7:24; 1Ti 6:19; o M t 2 5 :2 6 ; p Me 21:4; Me 91:16; r Me 55:23; Vz 7:17; s Me 16:9; Ro 5:2; Ro 12:12; s Me 112:10; Öz 11:7; M t 2 5 :4 6 ; 2Se 1:9.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 0 :2 9 -1 1 :1 9



29 Yehova'nın yolu temiz in­ şan icin korunma,a hainlik eden­ ler icinse yıkım demektir.b 3 0 Doğru insanı hiçbir şey sarsmayacak;c kötüler ise yeryü­ zünde barınamayacak.c 31 Doğru kikinin dudakları hikm et meyvesi verir;d fesat dil ise koparılacaktır.e 3 2 Doğruların dili iyi olanı bilir,f kötülerin ağzı ise fesat sa­ çar.« Yehova hileli teraziden igrenir;h doğru agjırlık ise O 'nu hoşnut eder. 2 Haddini bilmezlik baş gös­ terince utanc da gelir; hikm et ise haddini bilenlerdedir.i 3 Dürüst kişilere doğrulukla­ rı* yol gösterir;1 hainleri ise çar­ pık yolları yıkıma götürür.k 4 Gazap günü servet işe yaramaz;l oysa doğruluk ölümden kurtarır.m 5 Temiz insanın doğruluğu onun yolunu düzler;n kötü in­ şan ise kendi kötülüğüne takılıp düşer.° 6 Dürüst insanlar ken­ di doğruluklarıyla kurtülur;il ha­ inler ise kendi açgözlülükleriyle tuzağa düşer.p 7 Kötü adam ölünce ümidi yok olur;r bel bağladığı güc de tü­ keniri 8 Doğru kişi sıkıntıdan kurtu­ lur;^ onun yerine kötü kişi sıkın­ tıya düşeri 9 Doğru yoldan sapmış kişi diliyle başkalarını yıkar;ü doğru­ lar ise bilgiyle kurtulur.1“



H ile. İftira . Sevim li kadın BÖ LÜ M 10 a M e41:11 M e8 4 :7 Öz 18:10 İş 40:31 Flp 4:13 b Ey31:3 Me 1:6 Lu 13:27 Ro 2:8 c Me 16:8 M e125:1 ç M e37:9 M t 21:41 d M e37:30 Öz 10:11 e M e63:11 f M e3 0 :5 Öz 11:27 g Öz 15:2



U



BÖ LÜ M 11



Öz 11:3* İbranice tumma; mükemmel­ lik, ahlaksal sağlamlık ve bütünlük ifade eder.



h Le 19:36 T'kr 25:15 Öz 20:10 H e4 5 :1 0 A m s8:5 Mi 6:10 ı Oz 16:18 Öz 18:12 Lu 14:8 i Öz 15:33 Mi 6:8 1Pe 5:5 j M e25:21 M e2 6 :1 Oz 13:6 k Oz 21:7 Oz 28:18 İş 1:28 l Öz 10:2 Öz 18:11 H e7:19 T sf1 :1 8 M t 16:26 m Ba7:1 Öz 12:28 Öz 14:32 n M e2 6 :3 Öz 10:2 Öz 13:6 o 2Sa 17:23 Es7:10 M e9:15 (Öz 5:22 o B a 3 1 :7 Y r3 9 :1 8 Y r4 0 :4 p Me 7:16 Öz 1:32 V z9:3 Vz 10:8 r Oz 10:28 (Öz 14:32 2 S e1 :9 s Çk 15:9 M e146:4 V z9:5 Lu 12:20



862



10 Doğruların iyiliğinden ötürü kent bayram eder;a kötü­ ler yok olunca da sevinc çıglıkları yükseliri 11 Doğruların bereketiyle* kent refaha erer;c kötülerin diliy­ le ise yerle bir olur.c 12 Komşusunu küçüm seye­ nin yüreği sağduyudan yoksundurd fakat dilini tutanın anlayışı derindir.e 13 İftira atarak ortalıkta dolaşan,f özel konulmaları açığa vu­ rur;« güvenilir* insan ise mesele­ yi örter.h 14 Sağlam rehberliğe sahip ol­ mayan toplum cöker;1 kurtuluş danışmanların çokluğuyla olur.i 15 Yabancıya kefil olan mut­ laka zarar görür;1 oysa el sıkış­ maktan kaçınanın derdi de ol­ maz. 16 Sevimli kadın saygınlık kazanır;k zorbaların ise tek kazancı servettir. 17 İyiliksever sonuçta kendi canına iyilik eder;l gaddar ise kendi yaptıkları yüzünden dışlanır.m 18 Kötü adamın aldığı ücret aldatıcıdır;n doğruluk ekenin ka­ zancı ise gerçektir.° 19 Doğruluktan şaşmamaya ş Es 8:11; Öz 10:28; Da 3:27; Da 6 :2 3 ; t Es 7:9; Öz 21:18; Da 6 :2 4 ; u Ele 2 0 :3 0 ; 2Ko 11:13: 2Ti 2:18; 2Pe 2:1; ü Öz 2:10; Oz 9:10; 2 . S ü tu n a Es 8:16; Oz 28:12; b Çk 15:21; Hk 5:31; Es 9 :2 2 ; c Öz 14:34; Öz 2 9:8; ç Es 9:1; Yk 3:6; d 2Sa 19:27; Me 123:4; Öz 18:8; 2Ko 12:20; e Öz 17:27; 1Pe 2 :2 3 ; f Le 19:16; Me 101:5; g Öz 20:19; Öz 25:9; Öz 2 6 :2 2 ; h Ys 2:1 4; Ys 2 :2 0 ; Yr 38:27; M t 1:19; ı 1Kr 12:14; Is 19:13; i Öz 15:22; Öz 20:18; Öz 24:6; j Öz 6:1; Öz 17:18; Öz 20:16; Öz 2 2 :2 6 ; k 1Sa 25:39; Öz 31:30; 1Ti 2:9; 1Pe 3:4; l Öz 19:22; Da 4:27; Lu 6:38; 2Ko 9:6; m Y k 5 :3 ; n Ey 27:13; G a 6:7; o Me 126:5; G a6:8;Y k 3:18.



Öz 1 1 :1 1 * Ya da "h ayırd u asıyla" 13* Sözcük anlamıyla, "ruhu sadık"



863



Cömert can. Yehova’nın onayı



kararlı olan hayat yolundadır;a kötülük peşinde olan ise ölüm yolundadır.b 2 0 Yehova bozuk yurekli olandan iğrenir;c fakat temiz bir yaşam sürenlerden hoşlanır.c 21 Kotuler el ele verseler de cezasız kalmazlar;d doğruların soyu ise mutlaka kurtulur.e 22 Domuzun burnunda altın halka nasılsa, sağduyuya sırt çe­ viren kadının ğüzelliği de öyledir.f 23 Doğruların arzuları yalnız­ ca iyiliktir;ğ kotulerin umutlarıy­ sa ğazap ğetirir.h 24 İnsan vardır cöm ertle dagıtır, daha coğuna sahip oIü '; 1in­ san vardır hakkıyla vermez, so­ nunda yoksul düşer.* 25 Çömert can bolluğa erer;i bankasına bol bol su verenin ken­ disine de bol su verilir.k 2 6 Tahılı elinde tutana halk lanet yağdırır, tahılı satışa çıka­ ran ise hayırdua alır.* 27 İyilik peşinde olan takdir ğörmek ister;m kötülük peşinde olan ise başına bela ğetirir.n 2 8 Servetine ğüvenen yıkılır;° doğrular ise dalındaki yaprak ğibi ğelişir/ 29 Ev halkının babına lanet ğetireninP eline ğeçen h iç tir;* akılsız kişi de yüreğinde hikm et olanın hizmetkarı olur. 3 0 Doğru insanın ürünü ha­ yat ağacıdır;s hikm etli kişi canlar kazanır/ 31 Dünyada doğru insan bile yaptığının karşılığ ını alacaksa/ Öz 11:29* Sözcük anlamıyla, "rüzğardır"



BÖ LÜ M 11 a Öz 10:16 Öz 12:28 Hb 2:4 Elç 10:35 Vh 2:10 b Öz 7:23 Öz 8:36 Ro 6:23 c Me 18:26 Öz 3:32 Öz 6:15 c M e11:7 M e51:6 Öz 15:8 d V z8:13 H e18:4 e B a 2 2 :1 2 1Sa 30:19 f Öz 9:13 g M e10:17 M e37:4 26:9 M t5 :6 h (Öz 10:28 2 S e1 :9 İb 10:27 ı T k r15:10 Me 112:9 Öz 19:17 V z11:1 i H ğ1:6 j Ey 29:13 İş 32:8 E lç2 0 :3 5 2Ko 9:6 k (Öz 28:27 L u 6:3 8 l B a4 1 :5 6 Ey 29:13 m Öz 8:35 Öz 12:2 Lu 2:14 n Es 7:10 M e7:15 Me 10:2 Öz 17:11 o E y31:24 M e5 2 :7 M e6 2 :1 0 o M e1:3 M e5 2 :8 İş 60:21 Y r17:8 p B a 3 4 :3 0 1Sa25:3 r Ho 8:7 s Öz 15:4 2Ko 3:3 s Öz 14:25 D a1 2 :3 M t4 :1 9 Ro 10:14 1Ko 9:20 Yk 5:20 t Öz 4:13 Y r3 9 :1 8



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 1 :2 0 - 1 2 :1 0



kötü ve ğünahkar daha da fazla almaz mı?a ■i Q Terbiyeyi seven bilğiyi se-L/ V ver;b düzeltilmekten nef­ ret eden ise akılsızdır.c 2 İyi insan Yehova'nın onayı­ nı kazanır;? kötü fikirli insan ise O 'nun tarafından suçlu çıkarılır.d 3 Kimse kötülükle yerini sağ­ lamlaştıramaz/ oysa doğru in­ sanların kökü sarsılmaz.f 4 Faziletli kadın kocasının* baş tacıdır;ğutanç veren kadın ise kocasının iliğini kurutur.h 5 Doğruların düşüncesi hak­ tan yanadır;1kötülerin rehberliği ise aldatıcıdır.i 6 Kötülerin sözleri kan için pusuya yatar;j fakat doğruların ağzı tehlikeden kurtarır.k 7 Kötüler yıkılıp ğiderler/ doğruların evi ise ayakta kalır.m 8 Sağğörüyle konuşan övülür;n yüreği fesat olan ise hor ğörülür.° 9 Tek hizmetkârı olup fazla itibar ğörmeyen insan, ekmeğe muhtaçken büyüklenenden iyi­ dir/ 10 Doğru insan beslediği hay­ vanın canını ğözetir/ fakat kötü­ lerin merhameti bile zalimcedir.r



2 . S u tu n



B Ö L Ü M 1 2 b Öz 3:1 1; Öz 4:13; Öz 2 3:12; c Me 32:9; İş 1:3; c Me 112:6; Öz 15:9; d Tkr 25:1; 1Kr 8:32; İş 32:5; e Me 37:10; Me 37:38; f Ef 3:17; Kl 2:7; g Öz 18:22; Öz 19:14; 1Ko 11:7; h Ba 3 9 :1 0 ; 1Kr 21:25; ı Flp 4:8; i Me 140:2; Öz 6:18; Öz 11:23; Yr 4:14; M t 26 :4; j 2Sa 17:1; Me 10:9; Mi 7:2; Elç 23:12; k Es 4:16; Es 7:4; Öz 14:3; Öz 15:2; l Es 9:10; Me 37:10; Öz 14:11; m Sy 25:13; 2Sa 7:16; Öz 2 4 :3 ; M t 7:24; n Ba 41:39; 1Sa 16:18; Lu 16:8; Yhn 7:46; o 1 S a 2 5 :1 7 ; M t 27:4; Elç 12:23; o Öz 13:7; Lu 14:11; p Ba 33:13; Çk 23 :1 2 ; Tkr 2 2 :4 ; Tkr 22 :1 0 ; Tkr 25:4; Yun 4:11; r Ba 4 9 :6 ; Hk 1:7; 1Sa 11:2.



a H e18:24 H e3 3 :9 2 S e1 :6 1Pe4:18



Öz 12:4* Sozcuk anlamıyla, "sahibi­ nin"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 2 :1 1 - 1 3 :8



11 Toprağını işleyen ekmeğe doyar;aoysa değersiz şeyler peşin­ de koşanın yüreği sağduyudan yoksundur.b 12 Kötü kişi fena adam ın ağındaki ava göz diker;c fakat doğruların kökü ürün verir.ç 13 Dudaklarının suçu kötüye tuzak olur;d doğrular ise sıkıntıyı atlatır.e 14 İnsan, dilinin meyvesiyle iyiliğe doyar,f elinin emeği de kendisine geri doner.g 15 Kendi tuttuğu yol ahm a­ ğın gözünde dogrudur;h oysa hikm etli kişi öğüt dinleri 16 Ahmak sinirlendiğini he­ m en belli eder;i akıllı ise saygısızlıgın üstünü örter.1 17 Doğruyu söyleyen güveni­ lirliğini ortaya koyar;kyalancı şa­ hit ise hile üretir.l 18 İnsan vardır, kılıç saplar gibi düşüncesizce konuşur;mhik­ m etlilerin dili ise şifadır.n 19 Hakikatten şaşmayan dudaklaro sonsuza dek kalır;° yalan­ cı dil ise bir an içindir.p 2 0 Kötülük tasarlayanın yüre­ ği hilekardır;r barışı öğütleyenler ise sevinçlidir.s 21 Doğru insana hiç zarar gel­ mez;* kötülerin ise başı beladan kurtulmaz.t 22 Yehova yalancı dilden igrenir;ü fakat sadakat gösterenler­ den hoşlanır.ü 23 Akıllı adam bildiklerini saklı tutar;v oysa akılsızın yüreği kendi ahmaklığını ortaya döker.y 24 Çalışkanın eli onu yetki sa­ hibi eder;z tem belin eli ise onu köleliğe iter.a



H ikm etlin in dili. B a b a terbiyesi BÖ LÜ M 12 a Me 128:2 Ö z 2 8 :1 9 E f4:2 8 b Öz 6:32 M t 16:26 c Y r5 :2 6 Mi 7:2 ç M t5 :3 9 M t5:41 d 1Kr2:23 M e5:6 V z5:6 D a 6 :2 4 e 2 S a 4 :9 M t 12:37 2Pe 2:9 f Öz 18:20 g İş 3:11 M t 16:27 h Öz 3:7 Öz 26:12 G a6:3 ı (Öz 1:5 V z4:13 i Öz 29:11 j (Öz 11:13 k 1Sa 22:14 l Ö z6:19 Öz 14:5 M t2 6 :5 9 m E f6:4 n Öz 10:21 Öz 16:24 o E f4:25 o 1Pe3:10 p Öz 19:9 E k 5 :3 r Öz 26:24 D a6:5 Mr 7:23 s M t5 :9 M t18:15 S M e91:10 Öz 1:33 Öz 13:6 t Öz 1:31 İs 48:22 Hb 2:16 u M e5:6 Öz 6:16 Öz 6:17 V h 21:8 ü Öz 15:8 v Öz 10:19 y Öz 13:16 Öz 15:2 z B a 3 9 :4 1Kr 11:28 Öz 17:2 İb 6:11 a Öz 19:15



2 . S u tu n a Ne 2:2 M e3 8 :6 Ö z15:13 M t6 :2 5 b Ö z 13:12 Öz 16:24 İs 50:4 Zk 1:13 c Öz 11:18 ç Öz 13:4 Ö z 26:15



864



25 İçindeki kaygı insanın yü­ reğini karartır;a iyi söz ise yüreği sevindirir.b 26 Doğru kişi bulunacağı çev­ reyi iyi araştırır; oysa kötülerin tuttuğu yol onları avare eder.c 27 Tembellik yüzünden insan avın peşine düşmez;c çalışkanlık ise inşanın büyük servetidir. 28 Doğruluk yolunda hayat vardır;d o yolda ölüm yoktur.e Babasından terbiye alan 1 3 evlat hikm etlidir;f azara kulak aşmayan alaycıdır.« 2 Dilinin meyvesi insana iyi­ lik tattırır;h oysa hainlerin aklı fikri* zorbalıktadır. 3 Ağzını tutan canını korur.i Boşboğazlık eden yıkıma uğrar.1 4 Tembelin canı ister ama eli boş kalır.k Çalışkanlar ise refaha kavuşuri 5 Doğru insan yalandan nef­ ret eder;m kötüler ise utanılacak işlerle kendilerini rezil eder.n 6 Doğruluk tem iz yaşayanı korur;° kötülük ise günahkârı te­ petaklak eder.o 7 Kişi var, hiçbir şeyi yokken kendini zengin gösterir;p kişi var, büyük serveti varken kendini yoksul gösterir. 8 Zengin adamın serveti canı için fidyedir;' yoksul ise sert söz işitmez.s d Me 37:27; Öz 10:2; Öz 10:7; Hb 2:4; Ro 5:21; 1Pe3:10; e Öz 10:16; Öz 11:19; B Ö L Ü M 1 3 f Öz 15:5; İb 12:7; g 1Sa 2:25; Öz 9:7; h Öz 12:14; Öz 18:20; ı Me 140:11; Öz 4:17; Hb 2:8; V h 16:6; i Me 3 9 :1 ; Me 141:3; Öz 21:23; j Öz 10:19; Öz 12:13; Öz 18:7; M t 12:36; Yk 1:26; Y k 3 :9 ; Yhd 16; k Öz 12:24; Öz 26:13; l Öz 10:4; Öz 11:25; m Me 119:163; Öz 8:13; Öz 30:8; Ef 4 :2 5 ; n 2Pe 3:3; o Me 25:21; Öz 12:21; Öz 12:28; o 2Ta 2 8 :2 3 ; Me 140:11; p Öz 12:9; Vh 3:17; r Çk 21:30; Yr 41:8; s 2Kr 24:14; Yr 39:10.



Öz 13:2* İbraniee nefeş.



865



H ikm etliyle giden. Oglunu seven



9 Doğruların ışığı sevinç sa­ çar/ kötülerin kandili ise söner.b 10 Haddini bilmezlikten yal­ nızca kavğa çıkar;c birbirine da­ nışanlar ise hikmeti bulur.ç 11 Havadan kazanılan servet erir ğider;delinin emeğiyle topla­ yanın ise serveti çoğalır/ 12 Ertelenen beklentiler yureği hasta eder;f dileğin yerine ğelmesi ise hayat ağacıdır.ğ 13 Söze değer vermeyenin re­ hinine el konur;h kanundan* kor­ kan ise odullendirilir.ı 14 Hikmetlinin öğrettiği ka­ nun yaşam pınarıdır/ insanı ölüm tuzaklarından uzaklaştırır/ 15 Sağğörü takdir kazandırır/ hainlerin yolu ise çetindir/ 16 Akıllı kişi bilğiye ğöre davranır;makılsız ise ahmaklığını et­ rafa yayar.n 17 Kotu ulak yalnızca bela ğetirir/ sadık elçi ise şifadır/ 18 Terbiyeye aldırm ayana yokluk ve utanç ğelir/ düzeltilmeyi kabul eden ise onurlandırılır.r 19 D ileğinin yerine ğelmesi insana zevk verir;s fakat akıl­ sız kötüye sırt çevirmekten nef­ ret eder.s 2 0 Hikmetlilerle aynı yolda ğiden hikm etli olur;t akılsızlarla ilişkide olan ise zarar ğörür.u 21 Felaket ğünahkarın pekini bırakmaz;u oysa doğrular iyiliğin ödülünü ğörür.v 22 İyi adam evladının evladı­ na miras bırakır; ğünahkarların Öz 13:13* Sözcük anlamıyla, "emir­ den"



BÖ LÜ M 13 a M e97:11 b Ey 21:17 Öz 20:20 Öz 24:20 c H k8:1 Hk 12:1 Öz 11:2 Öz 21:24 C Öz 24:6 Eli; 15:6 d Öz 28:8 Vz 5:14 Yr 17:11 e Me 128:2 f Me 69:3 Me 143:7 g B a 2 1 :7 Lu 2:31 Flp 1:23 h 2T a36:16 Ö z 13:18 ı Me 19:11 2Yh 8 i Öz 8:35 Öz 16:22 Ö z 24:14 j Öz 14:27 k 1Sa 18:14 L u 2 :5 2 l Öz 4:19 Ro 6:21 m Öz 14:8 Öz 14:15 Öz 14:18 M t 10:16 n 1Sa 25:25 o 2Sa 4 :1 0 o Öz 25:25 2Ko 5:20 2 T i2 :2 p Öz 15:32 İb 12:25 r Me 141:5 İb 12:11 s 1Kr 1:48 S Öz 29:27 Am s5:10 t Öz 22:17 ]El^4:13 İb 10:24 u B a 3 4 :2 ü B a 4 :7 Tkr 2 8 :2 0 v İ¡s 3:10 R o 2:10



2 . S ü tu n a T kr6:11 Ey 27:17 İS 61:6 b Öz 12:11 (Öz 27:18 2Ko 9:6 c Öz 28:19 C 1Sa3:13 1Kr 1:6 (Öz 29:15 d T k r6 :7 (Öz 3:12 Öz 19:18 Öz 22:15 Öz 23:14 Ef 6:4 İb 12:6



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 3 :9 - 1 4 :9



serveti ise doğru insan için saklanır.a 23 Yoksulların sürülü tarlası bol ürün verir;b ancak adaletsiz­ lik yüzünden yok olup ğiden de vardır.c 24 Değneğini esirğeyen oğ­ lundan nefret ediyor demektir/ oğlunu seven ise terbiyesine dik­ kat eder.d 25 Doğru insan doyasıya yer;e kötülerin ise karnı aç kalır.f Hikmetli kadın kendi evi1 4 ni yapar;ğ akılsız olan ise evini eliyle yıkar.h 2 Dürüstlük yolundan ayrıl­ mayan Yehova'dan korkar;1 hile­ li yollara sapan ise O 'nu hor ğörür.i 3 Kibrin sopası akılsızın ağzındadır/ hikmetliyi koruyan da dudaklarıdır.k 4 Sığır yoksa yemlik temizdir; fakat öküzün kuvvetiyle ürün bol olur. 5 Güvenilir şahit yalan söyle­ mez/ yalancı şahit ise yalan solur.m 6 Alaycı kişi, hikmeti arasa da bulamaz; oysa anlayışlı insan için bilği kolaydır/ 7 Akılsızdan uzak dur/ çünkü onun ağzında bilği bulamazsın/ 8 Akıllının hikmeti, tuttuğu yolu anlamaktır;p akılsızın ah­ makça düşünüşü ise aldatıcıdır/ 9 Ahmaklar suçu alaya alır;s e M e 3 4 :1 0 ; Me 37:25; İb 13:5; f Tkr 28:48; Is 65:13; B Ö L Ü M 1 4 g Ru 4:11; Öz 2 4 :3 ; Öz 31:10; Öz 31:26; h Öz 9:13; ı Ey 1:1; Elç 10:35; i Tkr 32:15; Lu 10:16; j 1Sa 2:3; 2Pe 2:18; k Öz 12:6; Ro 10:10; l Öz 12:17; 2Ko 6:7; m Çk 20:16; Öz 6:19; Öz 19:5; n Öz 18:15; o Öz 13:20; o Öz 1:29; p Me 111:10; Ef 5:17; r Öz 11:18; Öz 14:12; Lu 12:19; 1K o 1:20; s Öz 10:23; Ö z 3 0 :2 0 ; Yr 6:15; Yhd 18.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 4 :1 0 -3 4



Dogru görünen yol. Huzurlu yürek



fakat dürüstler anlaşma içindedir.a 10 İnşanın yüreği canının acı­ sını bilir;b sevincini de başkası paylaşamaz. 11 Kötülerin evi yerle bir edilir;c dürüstlerin çadırı ise kalkı­ nıra 12 Yol var ki, insana doğrugörünür;d fakat sonu ölümdür/ 13 Gülerken bile yürek sızla­ yabilir/ sevincin sonu kederdir/ 14 Yüreği dönek kişi davra­ nışlarının sonuçlarına doyar;h iyi insan da yaptıklarının karşılığını bol bol görür.1 15 Deneyimsiz insan her söze inanır/ sağgörülü kişi ise adımı­ nı tartarak atar.i 16 Hikmetli kişi korkar ve kö­ tülükten yüz çevirir;k akılsız ise öfkeden kudurur ve kendine faz­ la güvenir.l 17 Çabuk öfkelenen akılsızlık eder;m aklını kullanandan nefret edilir.n 18 Deneyimsiz kişiler akılsız­ lığı sahiplenir/ sağgörülüler ise bilgiyi taç gibi taşır/ 19 Fena adam lar iyilerin önünde, kötüler doğruların kapı­ şında eğilecektir/ 2 0 Yoksuldan hemşerisi bile nefret eder;r oysa zenginin dostu çok olur.s 21 Hemşerisini hor gören gü­ nah işler/ mazlumlara iyi davra­ nan ise mutludur/ 22 Kötülük tasarlayanlar yol­ larını şaşırmazlar m ı?ü İyilik ta­ sarlayanlar ise sadakat ve vefa görür.ü



BÖ LÜ M 14 a 1Ko 1:10 b 1Sa 1:10 2K r4:27 O z15:13 c Öz 3:33 Öz 12:7 Öz 21:12 ç Me 112:3 O z 1 3 :2 2 d Öz 30:12 e Öz 16:25 Ro 6:21 f V z2:2 g Vz 7:2 Vz 7:4 h Öz 1:31 Öz 1:32 M t6 :1 6 2Pe 2:13 ı 2Ko 1:12 G a 6 :4 G a 6 :8 i Öz 27:12 Ro 16:18 j N e6:2 A m s5:13 k B a 3 9 :1 2 1 S e5 :2 2 l 1S a25:11 1Kr 19:2 m Öz 12:16 Öz 16:32 n Y h n 1 5 :1 9 o O z3:35 Y r16:19 Yr 44:17 o Me 141:5 O z 3 :2 2 Öz 4:9 p B a 4 2 :6 İş 60:14 r E y30:10 Öz 19:7 s E s5:10 Öz 19:4 s Öz 11:12 t M e41:1 Öz 19:17 Öz 28:27 İş 58:7 H e18:7 u B a4 :1 2 Y r4 3 :7 u B a2 4 :2 7 E y42:10 M e2 5 :1 0



2 . S ü tu n a Öz 12:24 O z 2 8 :1 9 b 1S a25:25 Öz 27:22 c Öz 11:30 Elç 20:21 Elç 2 6 :2 0 Y k 5 :2 0 ç Öz 14:5 1 T i4 :2 2 T i2 :1 8 d M e3 4 :9 M l3:16 Elç 9:31



866



23 Her emek bir yarar getirir/ boş lakırdı ise yoksulluğa götü­ rür. 24 Hikmetlilerin tacı onların serveti olur; ahmakların akılsızlı­ ğı ise akılsızlıktan başka bir şey getirmez.b 25 Hakikati söyleyen şahit canlar kurtarır/ hilekar ise yalan solur.ç 26 Yehova'dan korkan güçlü bir güven duyar;d evlatlarının da sığınacak yeri olur.e 27 Yehova korkusu hayat pınarıdır,f insanı ölüm tuzakların­ dan uzaklaştırır/ 28 Tebaasının çokluğu kralın haşmetidir/ nüfusun azlığı ise hükümdarın yıkımıdır/ 29 Çabuk öfkelenm eyenin anlayışı engindir/ sabırsız kişi ise akılsızlığını herkese gösterir/ 3 0 Huzurlu yürek bedene ha­ yat verir;k kıskançlık ise iliği ke­ miği kurutur/ 31 Düşkünün hakkını yiyen, Yaratıcısına leke getirir;m yoksu­ lu kayıran ise O 'nu yüceltir/ 32 Kötü insanı kendi kötülü­ ğü yere yıkar/ doğru insanın ise ahlakı* kendisine sığınak olur/ 33 Hikmet anlayışlı adamın yüreğinde barınır;p akılsızların ortasında da kendini belli eder. 34 Doğruluk bir milleti yüe Öz 18:10; İş 2 6 :2 0 ; Yr 15:11; Ro 8:31; f Öz 19:23; İş 33:6; g Öz 2 2 :5 ; Vz 7:26; h 1Kr 4:21; Flp 2:10; ı 2Kr 13:7; i Öz 17:27; Öz 29:11; Yk 1:19; j Öz 2 5 :2 8 ; Vz 7:9; k Öz 4:23; l Ba 37:4; 1Sa 18:8; m Tkr 24:15; Me 12:5; Öz 17:5; Vz 5 :8 ; Ro 15:3; n M t 19:21; Lu 18:43; o Ey 27:13; Ey 27:20; Me 37:20; 1Se 5:3; o Öz 2 :7 ; Öz 10:9; p Me 49:3; Oz 15:28.



Öz 14:32* 2:7'deki "doğruluk" sözcü­ ğüyle ilgili dipnota bakın.



867



Yum uşak cevap. D anışm ak



celtir/ ğünah ise halklar için utançtır.b 35 Kral sağğörülü hizmetka­ rından hoşlanır;ç fakat yüz kızar­ tıcı işler yapana öfkelenir.ç “| p* Yumuşak cevap ğazabı yatıştırır;d acı söz ise öfkeyi alevlendirir.e 2 Hikm etlilerin dili bilğiyle iyilik yapar;f akılsızların ağzın­ dan ise budalalık akar.ğ 3 Yehova'nın ğozleri her yerdedir,h iyileri de kotuleri de dik­ katle izler.ı 4 Dilin sakinliği hayat ağacı­ dır/ çarpıklığı ise ruhu yaralar.' 5 Ahmak kişi babasının ver­ diği terbiyeyi küçümser;k yanlışı ğösterildiğinde kabul eden akıllıdır.l 6 Doğruların evinde ambar­ lar doludur;m kotunun kazancı ise dışlanmasına yol açar.n 7 Hikmetlilerin dudakları bilği dağıtır;° fakat akılsızların yüre­ ği buna yanaşmaz.5 8 Yehova kotulerin kurbanın­ dan iğrenir;Pdoğruların duası ise O 'nu hoşnut eder.r 9 Kötünün tuttuğu yol Yehova için iğrençtir;s O, doğruluk pe­ şinde olanı sever.!? 10 Yoldan çıkana terbiye kötü ğelir;t düzeltilmekten nefret eden ise olume ğider.u 11 Ölüler diyarı, helak yeri u Yehova'nın ğözü önündedir/ ne­ rede kaldıkiinsanoğullarının yü­ reği/ 12 Alaycı kişi yanlışını ğöstereni sevmez.2Hikmetlilerin yanı­ na uğramaz.* 13 Sevinçli yürek yüzü neşe-



1 5



B Ö L Ü M 14 a T k r4 :6 b T k r9:5 İş 1:21 c 2Sa 15:34 Öz 22:29 M t 24:45 C 1K r2:44 Es 7:7



BÖ LÜ M 15 d H k8:2 1Sa 25:33 (Öz 25:15 e 1Kr 12:14 1Kr 12:16 (Öz 29:22 f Me 45:1 Öz 16:23 Vz 10:12 İş 50:4 Yhn 7:46 g M e5 9 :7 Yk 3 :1 0 h E y34:21 M e11:4 Me 66:7 (Öz 5:21 Yr16:17 Y r 2 3 :2 4 İb 4:13 ı 2Ta 16:9 i (Öz 12:18 (Öz 16:24 (Öz 17:27 j M e5 2 :2 Öz 18:7 k 1Sa2:25 (Öz 13:1 l Me 141:5 töz 6:23 İb 12:11 m Me 112:3 n Öz 16:8 Yk 5:3 o M e37:30 M t1 0 :2 7 Ro 10:10 2 T i2 :2 o M t 12:34 p töz 21:27 İş 1:11 İş 66:3 Y r6 :2 0 M t2 3 :2 3 r Me 10:17 İb 5 :7 Yk 5 :1 6 1Pe3:12 1 Y h 3 :2 2 s Me 1:6 M e146:9 M t 7:13 S töz 21:21 İş 26:7 Y h n 3 :3 5 t 1Kr 18:17 u Le 26:21 Öz 1:32 Öz 5:12 Öz 10:17 U M e88:11 Öz 27:20 v Ey 2 6 :6 Me 139:8



ÖZDEYİŞLER 14:35-15:23 lendirir/ acılı yürek ise ruhu ka­ rartır.5 14 Anlayışlı yürek bilği arar,ç akılsızların ağzı ise ahmaklık et­ meye can atar.ç 15 Mazlumun her ğünü kötü­ dür/ fakat neşeli yürek sürekli ziyafettedir.e 16 Az malı olup Yehova kor­ kusuyla yaşamak,f çok malı olup huzursuz yaşamaktan iyidir.ğ 17 Sevğinin olduğu yerde ye­ nen sebze yemeği,h nefretin ol­ duğu yerde yenen besili sığırdan iyidir.ı 18 Hemen parlayan insan çe­ kişme yaratır/ çabuk öfkelenm e­ yen ise kavğayı yatıştırır.' 19 Tembelin yolu dikenli çite benzer;k doğrularınki ise düzlen­ miş yol ğibidir/ 20 Akıllı oğul babasına sevinç verir;makılsız ise annesini hor ğörür.n 21 Yüreği sağduyudan yok­ sun kişiye akılsızlık keyif verir/ ayırt etmeyi bilen doğru yolda ilerler/ 22 Baş başa verilip konuşul­ mazsa tasarılar boşa çıkar/ çok kişiye danışılması da başarı ğetirir.r 23 Ağzından çıkan cevap in­ şana sevinç verir;s yeri ğeldiğinde söylenen söz ne ğüzeldir!ş y 2Ta 6:3 0 ; Me 7:9; Me 44:21; Yr 17:10; Elç 1:24; İb 4:13; z Öz 9:7; Ams 5:10; Yhn 3 :2 0 ; Yhn 7:7; a 2Ta 18:7; Ey 21:14; 2 . S U tu n a Öz 4 :2 3 ; Öz 17:22; b Ne 2:2; Me 143:4; Öz 12:25; c 1Kr 3:12; Me 119:97; Eli; 17:11; c Öz 12:23; İş 30:10; Ho 12:1; d Tkr 28:67; Ey 3:11; e Elç 16:25; 1Pe 4:13; f Me 37:16; g Ö z 15:17; h Me 133:1; Öz 17:1; 1Ko 13:4; ı Öz 2 6 :2 6 ; Lu 7:36; i Öz 10:12; Öz 2 9 :2 2 ; j Ba 13:8; 1Sa 2 5 :2 4 ; Öz 25:15; Kl 3:8; Yk 1:19; k Öz 10:26; Öz 2 6 :1 3 ; l İş 30:21; İş 57:14; Ml 3:18; m 1Kr 1:48; Öz 23:15; Öz 27:11; n Öz 10:1; Öz 23:22; Öz 30:17; o Öz 10:23; Öz 26:19; Vz 7:4; o Öz 4:26; Öz 11:5; Ef 5:15; Yk 3:13; p Vz 4:13; r Öz 11:14; Öz 20:18; s Öz 12:14; Öz 16:13; Ef 4 :2 9 ; s 1Sa 2 5 :3 3 ; Öz 25:11.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 5 :2 4 - 1 6 :1 4



24 Aşağıya, ölüler diyarına in­ mesin diye,a sağgörülü davranan için yaşam yolu yukarıya doğru gider.b 25 Yehova büyüklenenlerin evini yıkar;c dul kadının toprağı­ nın sınırını ise pekiştirir.ç 2 6 Kötünün planları Yehova için igrençtir;d hoş sözler ise O 'nun gözünde temizdir/ 27 Haksız kazanç sağlayan ai­ lesinin başına lanet getirir;f rüş­ vetten nefret eden ise hayatta kalır.g 2 8 Doğruların yüreği verece­ ği cevabı iyice tartar;h fakat kötü­ lerin ağzı kötülük saçara 29 Yehova kötülerden uzaktır;i fakat doğruların duasını işitir.i 3 0 Gözlerin ışıltısık yüreğin sevincidir;l iyi haberm de kemik­ lere şifadır/ 31 Hayat kazandıran terbiyeyeo kulak veren hikm etlilerin or­ tasında oturur/ 32 Terbiyeden kaçan,p canına değer vermiyor demektir; oysa yanlışı gösterildiğinde kulak ve­ renin yüreği sağduyu kazanır/ 3 3 Yehova korkusu terbiye eder, hikm et ögretir;s alçakgönül­ lülük de saygınlık kazandırır/ 1 i î Yüreğindeki düşüncele- L v J re düzen vermek insanın elindedir;t dilin vereceği cevap ise Yehova'dandır.ü 2 Tuttuğu her yol insanın gö­ züne temiz görünür;ü fakat insan ruhunu tartan Yehova'dır.v 3 İşıini Yehova'ya bırak,y tasa­ rıların mutlaka gerçekleşir/



Cevabı tartm ak. Yuregi m agrur BÖ LÜ M 15 a Öz 8:36 O z 23:14 b M t 7:14 c M e5 2 :5 Lu 18:14 ç Tkr 10:18 M e146:9 d O z6:18 M t 15:19 e M e19:14 f T k r16:19 1Sa8:3 Öz 1:19 Vz 7:7 İş 1:23 g Ç k 2 3 :8 İş 33:15 h Öz 16:23 ı Öz 24:2 T it1 :1 0 2Pe 2:18 i M e3 4 :1 6 Me 138:6 1Pe3:12 j M e34:15 Me 145:19 İş 58:9 Yhn 9:31 k M e25:15 l M e16:9 Me 19:8 m O z 25:25 n Öz 16:24 İş 58:11 o M e39:11 Öz 6:23 O z 13:18 o Öz 9:8 Öz 19:20 p M e5 0 :1 7 O z 5 :1 2 Öz 13:18 İb 12:25 r Öz 19:8 M t 7:24 İb 12:10 s E y2 8 :2 8 Me 111:10 Öz 1:7 ¡s Öz 18:12 Öz 29:23 Lu 14:11 Yk 4 :1 0



BÖ LÜ M 16 t M e21:11 Öz 16:9 Öz 19:21 Öz 20:24 1Ko 7:37 u Ç k4:11 Y r1 :9 M t1 0 :2 0 Lu 12:12 Lu 21:15 u 1S a15:13 M e3 6 :2 Öz 21:2 O z 3 0 :1 2 Yr17:9 Lu 18:11



868



4 Yehova'nın yaptığı her şey Kendi amacı içindir;a kötü adam da felaket günü için. b 5 Yüreği mağrur olan herkes Yehova için iğrençtir;c el ele ver­ seler de cezadan kurtulamazlar/ 6 Vefa ve sadakat suça kefa­ ret olur;d insan Yehova korkusuy­ la kötülükten yüz çevirir/ 7 Yehova kişinin tuttuğu yol­ dan hoşnutsa f düşmanlarını bile onunla barıştırır/ 8 Doğrulukla elde edilen az şey,h haksızlıkla elde edilen çok kazançtan iyidir/ 9 İnşanın yüreği gideceği yolu tasarlar;i fakat adımlarını yönlendiren Yehova'dır.i 10 Kralın ağzında Tanrı'nın hükümleri olm alı;khüküm verir­ ken ağzından haksız söz çıkmamalı. l 11 Doğru kantar ve terazi Yeh o va'n ınd ır; m torbadaki tüm ağırlıklar O'nun işidir.n 12 Kötülük etmek krallar için igrenctir,° çünkü taht doğruluk­ la pekiştirilir/ 13 Yüce bir kralı hoşnut eden, doğruluktan şaşmayan dudaklar­ dır/ o dürüst konuşanı sever/ 14 Kralın öfkesi ölüm haber­ cisidir/ fakat hikm etli adam onu yatıştırır/ v 1Sa 2:3; 1Sa 16:7; Öz 2 4 :1 2 ; Lu 16:15; y Me 37:5; Me 5 5 :2 2 ; M t 6 :3 3 ; Flp 4 :6 ; 1Pe 5:7; z 2Sa 7:5; 2Sa 7:13; 2 . S ü tu n a İş 43:21; Vh 4:11; b Çk 14:4; Ro 9:21; 2Pe 2:9; c Ey 40:12; Öz 6:17; Öz 8:13; Öz 21:4; ç Öz 15:25; İş 3:1 1; Ro 2 :8 ; d 2Ta 19:3; Elç 3:19; e Ba 20:11; Ne 5:9; Öz 8:13; Öz 14:26; 2Ko 7:1; f Kl 1:10; 1Pe 3:9; 1Yh 3:22; g Ba 31:24; Çk 3 4 :2 4 ; Yr 15:11; Ro 8:31; h Me 37:16; Öz 15:16; 1Ti 6:6; ı Öz 21:6; Yr 17:11; Mi 6:10; i Öz 16:1; Öz 19:21; j Me 51:10; Öz 16:3; Öz 2 0 :2 4 ; Yr 10:23; k Tkr 17:18; 2Sa 2 3 :2 ; 1Kr 3 :2 8 ; Me 72:1; l Me 72:14; Öz 29:4; m Le 19:36; Öz 11:1; He 45:10; n Tkr 25:13; Öz 20:10; Mi 6:11; o Öz 14:35; Öz 2 0 :2 6 ; Lu 12:48; o Öz 25:5; Öz 29:14; Vh 19:11; p Me 101:6; r Öz 22:11; s 1 S a22:18; 1Kr 2:29; Öz 19:12; Öz 2 0 :2 ; Da 3:13; s Vz 9:15; Vz 10:4.



869



Gurur, yıkım . Ağarm ış saçlar



15 Kralın yüzündeki ışıltıda hayat vardır/ lütfu da ilkbahar yağmurunun bulutu ğibidir.b 16 Hikmet edinmek altından çok daha iyidir!ç Anlayış kazan­ mak da ğümüşe yeğlenmeli/ 17 Kotuden uzak kalmak durüştlerin yaşam yoludur.dYoluna dikkat eden canını korur.e 18 Gururun ardından yıkım ,f kibirli tutum un ardından düşüş ğelir.ğ 19 Yumuşak başlılar arasında alçakğönüllü olm ak,h üstünlük taslayanlarla ğanimet paylaşmak­ tan iyidir.ı 2 0 Bir m eseleyi sağğörüyle ele alanın işi iyi ğider,i Yehova'ya ğüvenen mutludur.i 21 Yüreğinde hikm et olana anlayışlı denir,k tatlı dil ikna ğücünü artırır/ 22 Sağğörü insan için bir ha­ yat pınarıdır;m ahmakların ceza­ sı ise kendi ahmaklıklarıdır.n 23 Hikmetlinin yüreği, ağzı­ na sağğörü kazandırır/ dilinin ikna ğücünü artırır.8 24 Hoş sözler petek balı ğibi,p çana tatlı, kemiğe şifadır.r 25 Yol var ki, insana doğru ğörünür,s fakat sonu ölümdür/ 2 6 Emekçi kendisi için emek çeker/ çünkü boğaz derdi onu zorlar.u 27 İşe yaramaz adam yerin al­ tından fesat bulup çıkarır,u du­ dakları kasıp kavuran alev ğibidir.v 2 8 Duzenbaz adam durm a­ dan çekişmeyi körükler;y iftiracı yakın dostları ayırır.z



BÖ LÜ M 16 a Ey 2 9 :2 4 Eli; 2:28 b Ey 29:23 Me 72:6 Öz 19:12 Ho 6:3 c Me 119:127 Öz 8:10 Vz 7:12 C Öz 3:14 Öz 4:7 d Öz 4:27 e Öz 10:9 Elç 10:35 İb 10:39 f Öz 11:2 (İz 17:19 (İz 18:12 D a4 :3 0 Da 5:22 g Es 3:5 Es 5:11 D a4:31 h 'Vz 7:8 İs 57:15 Y r9 :2 4 ı 1Sa 30:16 i B a4 1 :3 9 (İz 13:15 j 1T a5:20 M e3 4 :8 M e146:5 1 T i4 :1 0 k 1K r3:12 (İz 4:7 Ro 16:19 l Vz 12:10 Lu 4:22 2K o5:11 K l4:6 m (İz 14:27 (İz 15:24 Yhn 4:14 n Öz 1:7 (İz 15:28 o M e37:30 Öz 22:17 (İz 22:18 M t 12:35 o Y h n 6 :6 8 Elç 19:26 K l3:16 p Me 19:10 Me 119:103 r (İz 3:8 (İz 4:22 Öz 12:18 (İz 17:22 s M t 7:22 Yhn 9:41 Yhn 16:2 E lç2 6:9 S ö z 5:4 Öz 14:12 t Vz 6:7 Ef 4:28 1Se4:11 u (İz 18:20 Vz 6:7 U (İz 6:14 D a6 :4 v M e5 2 :4 Yk 3:6



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 6 :1 5 - 1 7 :5



29 Siddete düşkün adam ar­ kadaşını da ayartır/ onu uyğunsuz yola sürükler.8 3 0 Düzen kurmak için ğöz kırpar.ç Sinsi sin­ si ğülüp kötülüğünü sonuna dek sürdürür. 31 Doğruluk yolunda ğiden için,ç ağarmış saçlar ğüzellik tacıdır.d 3 2 Çabuk öfkelenm eyen adam yiğitten/ kendine* hâkim olan adam şehir fethedenden üs­ tündür/ 33 Kurağ kucağa atılır, fakat onunla alınan her karar Yehova' dan ğelir.h ■i W Huzur içinde yenen bir 1 7 lokma kuru ekmek,ı kavğa eksik olmayan ve kurban etiy­ le dolu evden daha iyidir.i 2 Sağğörülü hizmetkâr utanı­ lacak işler yapan oğula hâkim olur,' evlatlarla birlikte mirastan pay alır.k 3 Gümüş için pota, altın için fırın vardır/ yürekleri sınayan ise Yehova'dır.m 4 Kötülük yapan, fesatçının ağzının içine bakar.n Yalancı da diliyle bela çıkarana kulak kesilir.o 5 Yoksulu alaya alan Yaratıcı­ sına leke ğetirir/ Başkasının fela­ ketine sevinen cezasız kalmaz/ y Öz 6:14; Ga 5:20; Yk 3:1 6; z B a 3 :1 ; 1Sa 24:9; Öz 18:8; Ro 16:17; 2Ko 12:20; 2 . S U tu n a Öz 1:10; 2Pe 3:17; b 1Sa 19:17; Ne 6:13; c Me 3 5 :1 9 ; Öz 6:13; c 1Sa 12:2; Me 71:18; Me 92:14; İs 4 6 :4 ; d Le 19:32; Ey 32:7; Öz 2 0 :2 9 ; e Öz 14:29; Ga 5:2 2 ; Yk 1:1 9; f Öz 25:28; Ro 12:21; g Sy 2 6 :5 5 ; Ys 18:10; Öz 18:18; Eli; 1:26; h 1Sa 14:41; Eli; 1:24; B Ö L Ü M 1 7 ı Me 37:16; Öz 15:16; Öz 15:17; i Öz 21:9; Öz 21:19; j Öz 10:5; Öz 14:35; k Ba 15:2; l Öz 27:21; M l 3:3; m Me 26:2; Me (56:10; Öz 21:2; Öz 24:12; İs 48:10; n Öz 1:11; 2T i 4:4; o İs 30:10; Yr 5:31; 2Ti 4:3; 1Yh 4 :5 ; o Öz 14:31; p Ey 31:29; Öz 2 4:17; Ö b 12; Ro 12:15.



Öz 16:32* Sözcük anlamıyla, "ruhuna"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 7 :6 - 1 8 :3



6 Yaşlıların tacı torunlarıdır/ oğulların güzelliği de babalarıdır.b 7 Doğru sözler nasıl akılsızın ağzına yakışmazsa/ soylunun ağ­ zına da yalan hiç yakışmaz.ç 8 Sahibinin gözünde hediye­ si, itibar kazandıran değerli bir taştır.d Onunla nereye yönelse başarılı olur.e 9 Suçu kapatan sevgi kazan­ mak ister;f işi diline dolayan ise yakın dostları ayırır/ 10 Anlayışlı adamı azarla­ mak/ akılsıza yüz değnek vur­ maktan daha etkilidir/ 11 Kötü adamın aklı fikri asi­ liktedir/ ona gönderilen ulak da acımasız olur.i 12 Ahm aklığı üstünde bir akılsızla karşılaşmaktansa/ yav­ rularından edilmiş bir ayıyla kar­ şılaşmak daha iyidir/ 13 İyiliğe kötülükle karşılık vereninm evinden kötülük eksik olmaz.n 14 Ağız dalaşı su sızıntısı gibi başlar/ bu yüzden kavga patlak vermeden oradan uzaklaş/ 15 Kötü insanı aklayanp da doğru insanı suçlayan da Yehova'nın gözünde igrençtir.s 16 Neden akılsızın elinde hik­ met edinmek için güç var?s Onda sağduyulu bir yürek ne arar?t 17 Gerçek dost her zaman se­ ver/ o, sıkıntılı günler için doğ­ muş kardeştir/ 18 Yüreği sağduyudan yok­ sun kişiv arkadaşlarının gözü önünde el sıkışıp kefil olur.y 19 Suçu seven kavgayı sever.z Giriş kapışını yüksek yapan bela arar.a



Kavgadan uzaklaş. K endini ayıran BÖ LÜ M 17 a B a 5 0 :2 3 E y42:16 b 1Kr 15:4 O z 1 3 :2 2 Yhn 8:39 c Öz 26:7 ç Öz 16:10 O z 2 9 :1 2 d B a 3 2 :2 0 2Sa16:1 Öz 18:16 Öz 19:6 e 1S a25:35 f Öz 10:12 1Pe 4:8 g Öz 16:28 h Me 141:5 Öz 9:8 ı Öz 27:22 i Sy16:3 2Sa 2 0 :1 j 2Sa18:15 2 S a 2 0 :2 2 1K r2:24 Es 7:9 M t 21:41 k Öz 27:3 l 2Sa 17:8 2K r2:24 Ho 13:8 m 1Sa 2 4 :1 7 M e3 8 :2 0 Yr 18:20 n 2Sa 12:10 2Sa 21:1 M t27:5 o Öz 26:21 o B a1 3 :9 O z 2 5 :8 M t5 :3 9 Ro 12:18 p Ç k 2 3 :7 T k r2 5 :1 1K r8:32 İş 5:23 r 1Kr21:13 Lu 23:18 Yk 5:6 s Öz 12:22 ¡s Öz 1:22 Ro 1:20 Ro 1:21 t Öz 9:4 Vz 10:3 u 1Sa18:3 2Sa 1:26 Öz 18:24 Y h n 1 5 :1 3 u Ru 1:17 1Sa19:2 2Sa 17:28 v Öz 20:16 Öz 22:27 y Ey17:3 Öz 6:1 Öz 11:15 Öz 22:26 z Yk 3:16 Yk 3 :1 7 a 2Sa 15:1



870



20 Yüreği bozuk olan iyilik bulmaz/ ağız değiştiren belaya düşer.b 21 Akılsızın babası olm ak derttir/ budalanın babası sevinç duymaz.ç 22 Sevinçli yürek bedene şifa­ dır/ ruh ezikliği ise iliği kurutur/ 23 Kötü adam adaleti saptırm akf için karşısındakinin koynundan rüşvet alır/ 24 Hikmet anlayışlı kişinin gözünün önündedir/ oysa akıl­ sızın gözü dünyanın öbür ucun­ dadır/ 25 Akılsız oğul babasını üzer/ kendisini doğurana da acı çekti­ rir.! 26 Doğru insana ceza ödet­ mek iyi değildir/ Soylu insana vurmak da doğru olmaz/ 27 Bilgili kişi dilini tutar;m ayırt edici insan serinkanlıdır.n 2 8 Akılsız bile sustuğunda hikm etli sayılır/ çenesini tuta­ nın anlayışı vardır. 1 O



Kendini toplumdan ayıran bencil arzularının pe­ şine düşer/ her hikm etli* söze karşı çıkar.p 2 Akılsıza zevk veren, doğru­ yu yanlışı ayırt etmek değil/ ken­ di içindekini ortaya dökmektir/ 3 Kötü adamın girdiği yere re-



-L O



2 . S u tu n a Me 18:26; Öz 3 :3 2 ; Öz 6:1 5; b Öz 10:31; Öz 18:6; Vz 10:12; Yk 3:8; c 1Sa 2 :2 5 ; 1Sa 8:3; 2Sa 15:14; Öz 10:1; ç Öz 19:13; d Öz 12:25; Öz 15:13; e Me 22:15; Öz 18:14; 2Ko 7:10; f Çk 2 3 :8 ; Tkr 16:19; Öz 29:4; İş 1:23; g 1Sa 8:3; h Vz 2:1 4; Vz 8 :1 ; ı Vz 2:14; i Öz 19:13; j Öz 10:1; Öz 15:20; k Öz 18:5; l 2Sa 16:7; Ey 34:18; m Öz 10:19; Vz 10:14; Yk 1:19; n Öz 15:4; Vz 9:17; Yk 3:13; o Ey 13:5; B Ö L Ü M 1 8 o Çk 33:16; Ro 14:7; İb 10:25; p Öz 15:22; r Öz 1:7; Öz 1:29; Öz 28:16; s Öz 10:19.



Öz 18:1* 2:7'deki dipnota bakın.



8 71



K ayırm acılık. GUclU kule. İyi eş



zillik de ğirer/ rezaletin olduğu yerde utançb da vardır. 4 İnsanın ağzından dökülen sözler derin sulardır/ Hikmet pı­ narı da coşkun bir akarsudur/ 5 Kötüyü kayırmak da,d doğ­ ru insandan adaleti esirğemek de iyi değildir/ 6 Akılsızın dili kavğa çıkarır,f ağzı da dayağı davet eder.ğ 7 Akılsızın kendi ağzı yıkımı­ nı ğetirir,h kendi dili canına tu­ zak olur.1 8 İftiracın ın sözleri iştahla yutulan lokm alar ğibidir;i karna ğirer, en derine inerler.' 9 İşinde ğevşek davranank da yıkım ğetirenin kardeşidir/ 10 Yehova ismi ğüçlü kuledir;mdoğru insan onun içine ko­ şar ve korunur/ 11 Zenğinin değerli malları onun ğüçlü kentidir/ hayalinde onlar koruyucu bir sur ğibidir/ 12 Mağrur yürek yıkım ğetirir;p alçakğönüllülük ise sayğınlık kazandırır/ 13 D inlem eden cevap ver­ mek* akılsızlık ve utançtır/ 14 İnsanın ruhu ğüçlüyse hastalığına katlanabilir/ fakat ezik ruha kim dayanabilir?u 15 Anlayışlı insanın yüreği bilği edinir,“ hikm etlinin kulağı bilğinin peşindedir/ 16 İnsanın hediyesi kendisine yer açar,y onu büyük adamların önüne çıkartır/ 17 Davasında ilk konuşan haklı ğörünür/ sonra başkası çı­ kıp onu sorğular.b 18 Kura, çekişmeleri durdu­ rur/ ğüçlüleri birbirinden ayırır.ç



BÖ LÜ M 18 a 1Sa 20:30 Me 123:4 b Öz 11:2 c Öz 10:11 Öz 20:5 c Me 78:2 d Le 19:15 T U 1:17 Öz 24:23 e 1Kr21:9 İş 5:23 f Öz 13:10 g Öz 19:19 h Öz 10:8 Öz 10:14 Öz 13:3 Vz 10:12 ı Öz 6:2 i Le 19:16 j Öz 26:22 k Öz 10:4 Ro 12:11 l Öz 28:24 m 1Sa 17:46 M e20:1 Me 33:21 n Me 18:2 Me 71:3 M e91:14 o M e4 9 :6 Öz 10:15 Öz 11:4 Y r9 :2 3 o Lu 12:21 p Öz 11:2 Da 5:23 Elç 12:23 r Öz 15:33 Öz 22:4 Öz 29:23 Lu 14:11 1Pe5:5 s TM 17:4 |S Öz 25:8 t Ey 1:21 2K o 4:16 2Ko 12:10 u Öz 17:22 U 1K r3:9 Öz 9:9 Öz 15:14 v Öz 2:10 Öz 8:10 y B a 3 2 :2 0 B a43:11 Öz 17:8 z Öz 19:6 a 2Sa 16:3 b Tkr 13:14 2Sa 19:26 Öz 25:8 c Yş 14:2 1Sa 10:21 Ne 11:1 Öz 16:33 c 1Sa 14:42



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 8 :4 - 1 9 :5



19 Gücendirilmiş kardeş sur­ lu kentten daha zor kazanılır;a öyle çekişmeler vardır ki, kale ka­ pısının sürğüsü ğibidir.b 20 D ilinin meyvesi insanın karnını doyurur/ dudaklarının ürünü ona doyum sağlar.ç 21 Ölüm ve hayat dilin elin­ dedir/ onu seven meyvesini yer.e 22 İyi eşf bulan adam iyilik bulur,ğ Yehova'dan lütuf ğörür.h 23 Yoksul sözünü yalvararak söyler;1zenğin ise sert karşılık ve­ rir/ 24 Öyle arkadaşlar vardır ki, birbirini paralamaya hazırdır;' öyle dost vardır ki, kardeşten de yakındır.k 1 C l Doğruluk* yolundan ayrılmayan yoksul,l diliyle sözü çarpıtandan da, akılsızdan da iyidir.m 2 İnsanın* bilğisiz olması iyi değildir/ aceleyle adım atan ğünah işler/ 3 Kendi akılsızlığı insanı yol­ dan saptırır/ sonra da yüreğin­ den Yehova'ya öfkelenir/ 4 Zenğinlik dostları çoğalttık­ ça çoğaltır/ yoksulluk ise insanı dostundan bile ayırır.s 5 Yalancı şahit cezasız kal­ maz,* yalan soluyan kaçıp kurtulamaz.t



19



2 . S u tu n



c Öz 12:14; Öz 16:20; Öz 16:26; c Öz 22:18; d Öz 10:31; Öz 11:30; M t 15:18; Ef 4:2 9 ; Yk 3:6; e Öz 16:1; Vz 10:12; İş 57:19; İb 13:15; f Ba 24:67; Öz 12:4; Öz 31:10; Vz 9:9; 1Ko 7:2; g Ba 2 9 :2 0 ; Öz 19:14; h Ru 4:11; ı Ru 2:7; 2Kr 4:1; Yk 5:4; i Ba 4 2 :7 ; 1Sa 25:10; Ams 8:4; j 2Sa 15:31; M t 2 6 :4 9 ; k 1Sa 19:4; 2Sa 1:26; 2Sa 9:1; Öz 17:17; Öz 27:9; B Ö L Ü M 1 9 l Öz 15:16; Öz 16:8; Yk 2:5; m 1Sa 25:17; Öz 2 8 :6 ; M t 12:37; n Ho 4 :6 ; Yhn 16:3; Ro 10:2; o Öz 1:16; Öz 6:18; o 1Sa 13:13; 1Kr 2 0 :42; Öz 5:23; Elç 13:45; p Sy 16:30; Vh 16:9; r Öz 14:20; s Ey 19:13; s Çk 2 3 :1 ; Tkr 19:19; Öz 2 5 :1 8 ; 11K r 2:9; Öz 21:28.



a Ba27:41 2Sa 1 3 :2 2 1Kr2:23 b 2Sa 1 4 :2 8 Elç 15:39



Öz 1 9 :1 * 2 :7 'd ek i dipnota bakın. 2* Sözcük anlamıyla, "canın." Ek 3'e ba­ kın.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 1 9 :6 -2 9



6 Soylunun gözüne girmeye çalışan çoktur,3 hediye dağıtanla herkes dost olur.b 7 Yoksuldan kardeşleri bile nefret ederse,ç dostları daha da uzak durmaz m ı?çYalvarmak için peşlerinden koşar ama dinleyen yoktur.d 8 Sağduyulu bir yurek edi­ nen6 kendi çanını sever. Ayırt ediçi olmaya dikkat eden iyilik bulur.f 9 Yalancı sahit cezasız kalmaz,g yalan soluyan yok olur.h 10 Gosterisli bir yasam akılsı­ za yakısmaz; soylulara hükm et­ mek hizmetkara hiç mi hiç yaka­ maz!* 11 İnsanın saggörüsü öfkesi­ ni dizginler;) kabahati görmez­ den gelmek kisinin guzelligidir.k 12 Kralın gazabı yeleli genç aslanın kukremesi gibi,l lutfu da otların uzerindeki çiy gibidir.m 13 Akılsız evlat babasının ba­ sına beladır;n kavgaçı kadın da akan bir dam gibi insanı kaçırtır.° 14 Ev ve servet insana atalar­ dan mirastır/ saggörülü kadın ise Yehova'dandır.p 15 Tembellik insanı derin uy­ kulara daldırır/ haylaz insan aç kalır.s 16 Emre uyan çanını korur/ gideçegi yolu önemsemeyen ha­ yatından olur.t 17 Yoksula iyilik eden Yehova'ya ödünç vermistir,u karsılıgını da O'ndan alır.u 18 Hala um it varken oglunu çezalandır;v onun olumunu isteyeçek duruma gelme.y



Saggörülü kadın. Ogüt dinle BÖ LÜ M 19 a B a43:11 Oz 16:15 b Oz 17:8 Oz 18:16 c E y30:10 Oz 14:20 Yk 2:6 C M e38:11 M e8 8 :8 V z9:15 Yk 2:3 d Oz 18:23 Yk 2 :1 6 1Yh 3:17 e Oz 15:32 f Oz 2:2 O z3:21 Oz 11:12 Da 1:4 M t 24:15 g Oz 19:5 h H e1 3 :2 2 2Pe 2:3 Vh 21:8 ı 1Sa 25:36 Oz 30:22 i 2 S a 3 :2 4 2 S a 3 :3 9 Vz 10:7 İîj 3:5 j Oz 14:29 Oz 15:18 Oz 16:32 Yk 1:19 k B a50:21 M t 18:22 E f4:3 2 l Es 7:8 Oz 16:14 Oz 20:2 D a2 :1 2 M t2 5 :4 1 m M e7 2 :6 Ho 14:5 n 2Sa 16:22 Oz 10:1 Oz 17:21 o Oz 2 1 :9 Oz 25:24 Oz 27:15 o T k r21:16 2Ko 12:14 p B a24:14 B a 2 8 :2 Oz 18:22 Oz 31:10 r Oz 6:9 Oz 20:13 Oz 24:33 s Oz 10:4 Oz 23:21 Oz 27:7 2 S e3 :1 0 S Oz 16:17 Lu 10:28 t Oz 13:13 Oz 15:32 u L e25:35 T k r1 5 :7 M e37:26 M e112:5 2 T i1 :1 6 İb 13:16



872



19 Tez öfkelenen kisi çezasını çekmelidir;“ onu kurtarırsan bil ki bunu hep yapman gerekir.b 20 Ogut dinle, verilen terbi­ yeyi benimse ki,ç ileride hikm et­ li olasın.« 21 İnsanın yiireginde pek çok tasarı vardır;d fakat hiç degismeyeçek olan Yehova'nın am açıdır. 22 İnsanı aranan biri yapan vefasıdır;f yoksul kisi yalançıdan iyidir.g 23 Yehova korkusu yasama götürür;h insan geçelerini huzur­ lu geçirir/ kötülük yanına bile ugramaz/ 24 Tembel elini sahana daldırır,i agzına götürmeye üsenir.k 25 Alayçıyı döv/ deneyimsiz kisi akıllansın;m anlayışlı insanı düzelt, bilgiyi kavrasın.11 26 Babasına kötü davranan, annesini kovanö evlat bir utanç ve yüzkarasıdır." 27 Oğlum, terbiyeye kulak as­ mazsan, bilgi kazandıran sözler­ den sapıp yoldan çıkarsın.p 28 Alçak tanık adaletle alay eder;r kötü adam için fesatlık ye­ mek içmek gibidir.s 29 Alayçılar için hüküm ,11 akılsızların sırtı için kötek hazırdır.t u Oz 11:24; Oz 21:13; Oz 28:27; M t5 :7 ; M t 10:41; İb 6:10; Yk 2:13; v 1Sa 3:13; Oz 13:24; Oz 2 2 :6; Oz 22:15; Oz 23:13; Oz 29:15; İb 12:7; y T k r2 1 :2 0 ; 2 . S u tu n a 2Sa 16:5; Es 5:9; b 1Sa 24:17; 1Sa 26:21; c Oz 1:8; Oz 4:13; Oz 8:10; T sf 3:7; İb 12:7; c Tkr 8:1 6; Tkr 32:29; Me 90:12; İb 12:11; d Ba 11:6; Es 9 :2 5 ; Me 21:11; Oz 16:9; Vz 7:29; Vh 17:13; e Ba 11:7; Ba 5 0 :2 0 ; 23:14; Öz 21:30; Da 4:35; Elç 5 :3 9 ; İb 6:17; f 1Ta 29:17; Öz 11:17; Mi 6:8; g Mr 12:41; 2Ko 8:2; h Me 8 5 :9 ; Oz 1:7; Oz 14:27; Ml 3:1 6; Elç 9:31; ı Oz 3:24; Vz 5:12; M t 5:6; i Oz 12:21; 2Ti 4:18; j Oz 6:9 ; Oz 15:19; k Oz 24 :3 0 ; Oz 26:14; l Tkr 25:2; Oz 21:11; Oz 22:10; m Oz 10:13; Oz 15:5; n Ey 6:24; Oz 9:9; Vh 3:19; o Le 2 0 :9 ; Tkr 27:16; Oz 17:25; Oz 20:20; O z 2 3 :2 2 ; Oz 30:11; Oz 3 0 :1 7 ; Mi 7:6; 2T i 3:2; o Çk 20:12; Oz 10:5; Oz 17:2; p Oz 4:5; Oz 18:1; Lu 8:18; r 1Kr 21:10; Oz 14:5; Mi 7:3; E lç 6 :1 1 ;s Oz 4:16; Oz 4:17; H o 4 :8 ; s Oz 3:34; Oz 9:12; Elç 13:41; 2Pe 3:3; t Oz 10:13; Oz 26:3.



873



Şarap. Çocuğun davranışı. İftira atan



Q/"V Sarap alaycıdır/ içki ğü2 0 rültucudür,b onunla yol­ dan çıkan akıllı değildir.ç 2 Kralın dehşeti, yeleli ğenç aslanın kükremesi ğibidir.ç Onu kızdıran kendi canına karşı ğünah işler.d 3 Kavğadan kaçınmak insan için onurdur/ oysa ahmak olan hem en kavğaya atılır.f 4 Tembel kış ğeldi diye çift sürmez;ğ biçim zamanı dilenir fa­ kat eline bir şey ğeçmez.h 5 İnsanın yüreğindeki niyet derindeki sular ğibidir;ı ayırt edici kişi onu çekip çıkarır.’ 6 Vefasından soz edip duran insan ne çoktur;' ğelğelelim sadık birini kim bulabilir?k 7 Doğru kişi dürüstlük* yo­ lunda yUrUr.l Kendisinden sonra çocukları da mutlu olur.m 8 Hüküm ta h tın a n oturan kral bakışlarıyla tüm kötülüğü dağıtır.° 9 Kim "Yüreğim i temizledim,o ğunahımdan arındım" diyebilir?p 10 İki tür ağırlık ve iki tür öl­ çek/ Yehova bunlardan iğrenir.s 11 Bir çocuk bile davranışlarıyla kendisini tanıtır; yaptıkları masum ve dürüst mü, değil mi, ğörülür.s 12 Duyan kulak ve ğören ğöz; her ikisini de yapan Yehova'dır.t 13 Uykuyu sevme, yoksa fakir olu'sun.UUyanık dur ki, ekmeğe doyasın.u 14 Satın alan, "Bu mal kotu, Öz 20:7* 2:7'deki "doğruluk" sözcü­ ğüyle ilğili dipnota bakın.



BÖ LÜ M 20 a B a9:21 Me 107:27 Öz 23:31 İş 19:14 b İş 28:7 c 1Sa 2 5 :3 6 Ö z 2 3 :3 2 1K o6:10 G a5:21 E f5:18 c Öz 19:12 Vz 10:4 d 1Kr2:23 e Öz 14:29 E f4 :3 2 2 T i2 :2 3 f Öz 14:17 Öz 18:6 Vz 7:9 g Öz 19:15 h Öz 6:11 Öz 24:34 2 S e3 :1 0 i Öz 2:3 j Öz 27:2 M t6 :2 Lu 18:11 k M e12:1 Vz 7:28 Yr5:1 Mi 7:2 Lu 18:8 l Ey1:1 Me 26:1 Öz 14:2 M t11:11 Lu 1:6 m B a12:3 M e37:26 E lç2 :3 9 n 2Sa 2 3 :3 1K r2:12 1Kr7:7 M t1 9 :2 8 o 1K r3:28 Me 72:4 Öz 16:12 o Ey 14:4 Ro 3:10 p 1K r8:46 M e51:5 Vz 7:20 Yk 3:2 r Öz 1 6 1 1 Am s8:5 Mi 6:11 s Öz 11:1 s M e58:3 Öz 22:15 M t7:17 Lu 1:15 t Ç k4:11 M e9 4 :9 E lç2 6 :1 8 E f1:18 E f 1:19 u Öz 10:4 u Öz 12:11



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 0 :1 -2 4



çok kötü!" diyerek alır.a Sonra da ğidip övünür.b 15 Bol bol mercanın ve altı­ nın olabilir, ama en değerlisi bilği dökülen dudaklardır.ç 16 Yabancıya kefil olanın ğiysisini al;ç yabancı kadınla ilişki­ si olandan aldığın rehini elinde tut.d 17 Sahtekarlıkla kazanılan ek­ mek insana tatlı ğelir;e fakat son­ ra ağzına çakıl dolmuş ğibi olur.f 18 Planlar danışılarak sağ­ lamlaştırılır^ savaşını da sağlam rehberliğe ğöre sü'dür.h 19 İftira atarak ortalıkta dola­ şan, özel konuları açığa vurur;1bu yüzden ğeveze adamla arkadaşlık etm e.i 20 Annesine babasına lanet edenini kandili karanlık basarken söndürülecek.k 21 Başlanğıçta tam ah edilip alınan miras,l sonunda hayırlı olmaz.m 22 "Bu kötülüğü ona ödete­ ceğim !" deme.n Yehova'ya ümit bağla,° O seni kurtarır.il 23 İki tür ağırlık kullanılma­ sından Yehova iğrenir;P hileli te­ razi iyi değildir.r 24 Er kişinin adımlarını yön­ lendiren Yehova'dır.s Ademoğluna kalsa, ğideceği yolu nasıl ayırt edebilir?s 2 . S U tu n a Öz 14:31; Öz 21:6; Ho 12:7; b Le 19:13; c Öz 3:15; Öz 8:10; Vz 12:9; Ef 4 :2 9 ; c Çk 22 :2 6 ; Öz 11:15; d Ba 38:18; Öz 2:16; Öz 5 :3 ; e Öz 4:17; Öz 9:17; f Öz 6:31; Vz 11:9; Ağ 3:16; g Öz 15:22; h Hk 1:1; 1Sa 18:14; Öz 24:6; Lu 14:31; ı Le 19:16; Öz 11:13; Öz 25:9; Öz 25:23; i Öz 16:29; Ro 16:18; j Çk 2 0 :1 2 ; Çk 21:17; Le 20:9; Tkr 27:16; Öz 19:26; 2T i 3:2; k Ey 18:5; Öz 13:9; l 1Kr 21:15; Öz 2 3 :1 0 ; Öz 2 8 :2 0 ; m Öz 2 8 :8 ; Hb 2:6; 1Ti 6:9; n Tkr 3 2 :3 5 ; Öz 2 4 :2 9 ; M t 5:38; Ro 12:17; 1Se 5:15; 1Pe 3:9; o Me 27:14; Me 37:34; Ro 15:13; o 2Sa 16:12; Me 34:7; 1Pe 4:19; p He 45:10; r Öz 20:10; s Me 37:23; Yr 10:23; s Me 25:12; Öz 14:8; Öz 16:9.



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 0 :2 5 - 2 1 :1 8



25 Bir seyi açeleyle “Adanm ıs"a ilan etmek ve adakta bu­ lunduktan sonrab sorusturmaya kalkışmak insana tuzaktır.ç 2 6 Hikmetli kral kötüleri darmadagın eder,ç döven tekerini üzerlerinden geçirir.d 27 İnsanın solugue Yehova' nın kandilidir; onunla karnının en derinlerine kadar kisiyi araştırır.f 2 8 Vefa ve sadakat* kralı ko­ rur/ tahtını vefa sayesinde elin­ de tutar.h 29 Genç erkeklerin taçı kendi güçleridir/ yaşlı adamların ihti^amı agarmıs saçlarıdır/ 3 0 Yaralayan darbeler kötülügü temizleyip yok eder; kötekler insanın içini arındırır.k O -! Kralın yüregi Yehova'nın 2 1 elindedir.l Su yolu gibi diledi|gi tarafa yönlendirir.m 2 Tuttugu her yol insanın gö­ züne dogru gorünür,n fakat yü­ rekleri tartan Yehova'dır.o 3 Yehova için hak ve adale­ tin yerine getirilmesi kurbandan makbuldür/ 4 Magrur bakışlar, kibirli yürek;p kötülerin kandili, günahtır.r 5 Çalışkanların tasarıları her zaman yarar saglar;s açeleçiler ise er geç yoksullukla düşer.s 6 Yalan dolanla elde edilen hazine uçup giden soluk gibidir/ onun pesine düksen ölüm üne susamıştır.u 7 Kötüleri kendi yagmaçılıkları silip süpüreçek;ii çünkü ada­ leti yerine getirmeye yanasmadılar.v Öz 20:28* Ya da “hakikat"



Acele adak. Kavgacı kadın BÖ LÜ M 20 a Le27:9 b V z5:4 M l3 :8 M r7:11 c S y30:2 V z5:6 M t5 :3 3 C 2Sa 4 :1 0 Me 101:8 Oz 20:8 d Me 94:23 İş 28:27 e B a 2 :7 Ba 7:22 İş 42:5 Eli; 17:25 f Me 7:9 Oz 16:2 İb 4:12 g Me 61:7 Oz 16:6 h M e2 1 :7 İş 16:5 ı 1 T i4 :8 i Le 19:32 Oz 16:31 j Me 119:71 Oz 22:15 k İb 12:10



BÖ LÜ M 21 l Çk 14:4 Ezr 7:27 Me 106:46 m Ne 2:8 İş 44:28 V h 17:17 n M e3 6 :2 Oz 16:2 Oz 30:12 o 1Sa 16:7 Oz 24:12 Y r17:10 o 1Sa 1 5 :2 2 M e50:14 H o 6 :6 M i6 :7 M t1 2 :7 Mr 12:33 p 2 S a 2 2 :2 8 Me 10:4 Me 18:27 Me 101:5 O z6:17 Oz 14:3 İş 2:11 Lu 18:14 1Pe 5:5 r Ba6:5 Ro 6:12 s Oz 13:4 1Se4:11 ¡s Oz 14:29 t Oz 10:2 Oz 20:21 u Oz 1:19 Ro 6:23 u M e7:16 He 18:24 v İş 1:23 H e18:18 M i3:11



8 74



8 Yoldan sapmıs adamın isi dalaveredir;8 temiz insanın ise her isi dürüsttür.b 9 Dam kösesinde oturm akç kavgaçı kadınla aynı evi paylaş­ maktan iyidir.ç 10 Kötü adam kötülük yap­ maya çan atar;d komşusuna lütuf göstermek istemez.e 11 Alayçının çezalandırıldıgını gören deneyimsiz kişi hikm et­ li olur;f kavrayışına derinlik katı­ lan hikm etli kişi de bilgili olur.s 12 Adil Olan,* kötünün evini dikkatle gözler;h onu tepetaklak felaketin içine düsürür.ı 13 Kim düşkünün feryadına kulak tıkarsai kendisi de feryat edeçek ve çevap alamayaçak.i 14 Gizliçe verilen hediye öf­ keyi,18 koyna sokulan rüşvet* şid­ detli gazabı yatıştırır. 15 Adaleti yerine getirm ek dogru kişi için sevinçtir;m zarar­ lı insanları ise bekleyen korkunç şeylerdir.n 16 Saggörü yolundan ayrı­ lan,» ölümün tutsakları arasında yerini alaçak.» 17 Zevk düşkünü yoksul olur;pşaraba ve zeytinyağına düş­ kün kişi zengin olmaz.r 18 Kötü kişi dogru insanın fidyesi olur,shain de dürüstlerin.s 2 . S ü tu n a V z 8 :1 3 ;V z 9 :3 ;E f 2 :2 ;b M e37:37;O z 16:17; Da 12:10; 1Pe 1:22; C Oz 2 5 :2 4 ; C Oz 17:1; Oz 19:13; Oz 27:15; d Ba 6:5; Me 3 6 :4 ; 1Ko 10:6; Ga 6:7; Yk 4:5; 1Yh 2:16; e 1Sa 25:8; Yk 2:13; f Oz 19:25; g Oz 9:9; Vz 7:25; h Tkr 16:20; Ey 21:28; Me 37:10; Me 91:8; Me 101:8; ı Ba 19:29; M e37:20; Oz 13:6; Oz 14:32; 2 P e 2 :4; 2 P e 3:6; i Tkr 15:9; Oz 19:17; Oz 2 8 :2 7 ; Yk 5 :4 ; j Me 18:41; Oz 1:28; Ag 3:44; k Oz 18:16; l Oz 17:23; m Ey 29:13; Me 106:3; n Oz 10:29; Lu 13:27; Vh 22:15; o Me 125:5; İb 6:4; 2Pe 2:21; o Oz 2:19; Oz 9:18; Yk 1:1 5; p Vz 7:4; Lu 15:13; 2Ti 3:4; r Oz 23:21; s Oz 11:8; İs 43:4; s Es 7:10; Oz 13:22.



Öz 21:12* Yehova Tanrı.



875



İy i ad. Çocuğu eğitm ek



19 İnsanı çanından bezdiren kavğacı kadınla yaşam aktansa çölde oturmak iyidir.a 2 0 Değerli hazineler ve zey­ tinyağı hikm etli kişinin evinde bulunur;b akılsız ise onları har vurup harman savurur.ç 21 Doğruluk ve vefa peşinde olan kişi,ç hayata, doğruluğa ve sayğınlığa kavuşur.d 22 Hikmetli kişi kudretli ada­ m ın şehrine tırm anır ve onun ğüven kaynağı olan ğücünü kı­ rar.6 23 Ağzını ve dilini tutan canı­ nı sıkıntıdan korur.f 2 4 Haddini bilm eyen, övü­ nüp duran kasıntı; öfkeyle küs­ tahlık edene böyle denir.ğ 25 Tembelin arzusu onu ölü­ me ğötürür, çünkü çalışmaya eli varmaz.h 2 6 Bütün ğün arzu­ larını ortaya döker; oysa doğru kişi hiçbir şeyi esirğemez, verir.1 27 Kötülerin kurbanı iğrençtir;i hele bir yandan da edepsiz­ lik yapıyorlarsa!' 2 8 Yalancı şahit yok olup ğider,kdinlemesini bilen ise sonsu­ za dek konuşabilir.! 29 Kötü adamın suratından küstahlık akar;m doğru insan ise tuttuğu yoldan emindir.n 3 0 Yehova'ya karşı koyabile­ cek hikmet, anlayış ya da öğüt yoktur.o 31 At savaş ğünü için hazırla­ nır,° fakat kurtuluşu sağlayan Yehova'dır.P O O İyi ad büyük servetten üs2 2 tün tutulmalıdır/ sayğınlık ğümüş ve altından daha iyidir.s



BÖ LÜ M 21 a Öz 17:1 Öz 27:15 b Me 112:3 Öz 15:6 V z5 :1 9 c Lu 15:14 c Öz 15:9 M t5 :6 İb 12:14 d Öz 22:4 R o 2 :7 e Vz 7:19 V z9:16 2Ko 10:4 f Me 141:3 Öz 10:19 Öz 12:13 Öz 13:3 Vz 10:20 g Sy 14:44 Es 6:4 Öz 16:18 Yk 4:16 h Öz 6:6 Öz 13:4 Öz 19:24 ı M e37:26 M e112:9 L u 6 :3 0 2Ko 8:9 i 1Sa 15:22 Öz 15:8 İş 1:11 Y r6 :2 0 j L e18:17 T k r2 3 :1 8 H k20:6 1S a13:12 k Ç k 2 3 :1 TM 19:18 Öz 6:19 Öz 19:5 l Öz 12:19 M t 7:24 m Öz 28:14 Öz 29:1 Yr3:3 n Öz 11:5 1Se3:11 o S y23:8 Öz 19:21 E lç5 :3 9 Ro 8:31 o M e20:7 İş 31:1 Y r4 6 :4 Vh 19:11 p 2T a20:17 M e3:8 M e3 3 :1 7 M e6 8 :2 0 Vh 7:10



r Vz 7:1 s İb 1 1 :2 6



2 . S u tu n a Me 49:2 Ö z29:13 b Ey31:15 E y34:19 Elç 17:26



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 1 :1 9 -2 2 :1 3



2 Zenğinle yoksul bir yerde birleşirler;“1 ikisini de yaratan Yehova'dır.b 3 Akıllı kişi felaketi ğörüp ğizlenir,ç deneyimsiz ise ileri ğider ve cezasını çeker.ç 4 Alçakğönüllulüğün ve Yehova korkusunun sonuçu servet, onur ve yaşamdır.d 5 Yoldan sapm ış adam ın onunde dikenler ve tuzaklar vardır;e çanını korumak isteyen o n ­ lardan uzak durur.f 6 Çocuğu ğitm esi ğereken yola ğöre eğit;ğ yanlanınca da o n ­ dan ayrılmaz.h 7 Zenğin adam yoksulların üzerinde hüküm sürer,1borç alan da verenin kulu olur.i 8 Haksızlık eken zararını bi­ çer,' ğazabının değneği yok olup ğider.k 9 İyiliksever* insan takdir ka­ zanır, çünkü yoksula kendi yiye­ ceğinden vermiştir.l 10 Alaycıyı kov, kavğa biter; dava da kalmaz, utanç da.m 11 Yürek tem izliğini sevenn tatlı dilli insan kralın dostluğu­ nu kazanır.o 12 Yehova'nın ğözleri bilğinin koruyucusudur;il fakat O, hain in p sözlerini tersine çevirir. 13 Tem bel, "Dışarıda aslan var!r Sehir meydanında canım ­ dan olurum " der.s c Çk 9 :2 0 ; Öz 27:12; c Öz 2 9 :1 ; d Me 34:9; Öz 18:12; Yk 4:10; e Yş 2 3 :1 2 ; Yş 23:13; Me 11:6; f Öz 1:15; Öz 4:15; 1Yh 5:18;*g Ba 18:19; Tkr 6:7 ; Ef 6:4 ; h 2 T i3 :1 5 ; ı Y k 2:6; i 2Kr 4:1; Ne 5 :4 ; M t 18:25; j Ho 8:7; Ga 6:7; k Me 125:3; İş 9 :4 ; l Tkr 15:7; Me 41:1; Öz 11:25; Lu 6:35; İb 6:10; m Ba 21:10; n M t 5:8; o Me 4 5 :2 ; Öz 16:13; o İş 11:9; p Elç 13:10; 2Se 2:8; r Öz 26:13; s Öz 15:19.



Öz 22:9* Sözcük anlamıyla, "iyi ğözlü"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 2 :1 4 -2 3 :1 4



14 Ahlaksız kadının ağzı de­ rin bir çukurdur.“ Yehova'nın la­ netlediği kisi oraya dUser.b 15 Akılsızlık çocuğun yüre­ ğinde yer etmistir;ç terbiye değ­ neği onu kendisinden uzaklastırır.ç 16 Malını çoğaltmak için yok­ sulun hakkını yiyenind ve zenğine verenin sonu yoksulluk olur.e 17 H ikm etlilerin sözlerine kulak ver,f onları dinle ki bilğimi yurekten benimseyesin.ğ 18 D ilinden hiç dusm esinlerh diye onları yureğinde tutm anı ne ğuzeldir! 19 Güvenini Yehova'ya bağlam ani için buğun sana, evet sana bilği veriyorum. 2 0 Şimdiye dek neden sana oğutler ve bilğiler yazdım?! 21 Doğru sozlerin ğuvenilirliğini ğoresin, seni ğonderene ğuvenilir sozlerle kargılık veresin diye değil m i?k 2 2 Yoksulu yoksul olduğu için soyma/ mazlumu sehir kapı­ sında ezme.m 23 Çunku onla­ rın davasını Yehova ustleneçek;n onları soyanları çanlarından edeçek.ö 24 Öfkeli insanla arkadaşlık etm e,ö çabuk parlayan adamla birlikte olma. 25 Yoksa sen de onun ğibi davranmaya alılırsın ve kendi çanına tuzak kurmus olursun.p 2 6 El sıkışanların,' borça ke­ fil olan ların arasına katılm a.s 27 Ödeyeçek bir seyin yoksa, ya­ tağını altından çekip alırlarsa iyi mi olur? 2 8 Atalarının koyduğu eski sı­ nırın yerini değistirme?



T erb iy e d eg n eg i. S e rv e t e d in m e k BÖ LÜ M 2 2 a Öz 5:3 Öz 23:27 Vz 7:26 b V h 2:20 c B a8:21 ç Öz 13:24 Öz 19:18 Ö z 23:14 Öz 29:15 İb 12:10 d Me 12:5 Öz 14:31 Mi 2:2 e Lu 14:12 f Öz 5:1 Öz 13:20 İ:; 55:3 Mt 17:5 g Öz 15:14 Ö z 2 3 :1 2 h Öz 15:7 ı Me 119:103 Ö z2:10 Ö z 24:14 i M e6 2 :8 Öz 3:5 İş 12:2 1Pe 1:21 j Öz 8:6 2T i3 :1 5 k 2 T i2 :2 l Öz 23:10 H e 2 2 :2 9 m Ç k 2 3 :6 E y2 9 :1 2 A m s5:12 Zk 7:10 n 1Sa 24:12 M e12:5 Ö z23:11 Y r 5 0 :3 4 Mi 7:9 o İ;;33:1 ö 2Ko 6:14 p Öz 13:20 1K o 5:6 r Öz 6:1 Öz 17:18 1Ko 15:33 s Öz 11:15 Öz 17:18 S Tkr 19:14 Tkr27:17 E y 2 4 :2 H o 5 :1 0



.. '



a 1Şa 16:18 2 Sa 16:23 1Kr 7:14 Da 1:19



BÖ LÜ M 23 b B a 4 3 :3 2 c G a 5 :2 3 ç Me 141:4 d Öz 28:20 Yhn 6:27 1 T i6 :1 0



876



29 İsinde usta birini ğordun mu? Ö, sıradan insanların değil, kralların onunde duraçak.a Q Q Kralla yemeğe oturduğun2 3 da, onundekine çok dik­ kat et;b 2 ozellikle de midene duskunsen, bıçak koy boğazına.ç 3 Önun lezzetli yiyeçeklerine için ğitse de belli etme, çun­ ku yalan dolan yemeğidir.ç 4 Servet edinmek için didinip durma.d Bunu aklından çıkar.e 5 Varolmayan seyef hiç ğoz dik­ tin mi? Çunku er ğeç kartal ğibi kanatlanıp havaya uçar.ğ 6 Gozunu çimrilik burumush kisinin yemeğini yeme, onun lez­ zetli yiyeçeklerine için ğitse de belli etme? 7 Çunku içten pa­ zarlıklıdır? Şana, "Buyur, ye iç" der; oysa yureği senden yana de­ ğildir? 8 Yediğin lokm a bur­ nundan ğelir, ğuzel sozlerin de bosa ğider.k 9 Akılsıza soz soyleme/ çunku senin sozlerindeki sağğoruyu kuçumser.m 10 Eski sınırının yerini değistirme,n yetim lerin tarlasına ğirme. 11 Çunku onların Kurtarıçısı* ğuçludur; sana karsı davalarını Ö savunur.o 12 Terbiyeye yureğini, bilği kazandıran sozlere kulağını ver.p 13 Çoçuktan terbiyeyi esirğeme.r Önu dernekle doversen ol­ ° mez. 14 Önu değnekle dov ki, e Öz 3:5; Öz 2 6 :1 2 ; İ;> 5:21; f Flp 3 :8 ; 1Yh 2:17; g Öz 27:24; Vz 12:8; h Tkr 15:9; ı Me 141:4; i Lu 6:45; j 2Sa 13:26; Me 12:2; Me 28:3; k 2Sa 13:28; l Öz 9:7; Öz 26:4; İs 36:21; Elç: 13:46; m M t 7:6; n Tkr 19:14; o Ey 6:27; Me 94:6; Yr 7 6 ; ö Çk 2 2 :2 3 ; Tkr 27:19; Me 10:14; Me 68:5; p Öz 2:2; Öz 5:1; Öz 22:17; r Öz 13:24; Öz 19:18; Öz 29:15; Öz 29:17; Ef 6:4.



Öz 23:11* Bedelle kurtarma fikri tasır.



877



Obur; içkici. K ötülere im renm e



canını ölüler diyarına gitmekten kurtarasın.“ 15 Oglum, senin yüreğinde hikm et varsa,b ben de yürekten sevinirim.c 16 Dudaklarından dogru sözler dökülüyorsa,? gö­ nülden* kıvanc duyarım. 17 Yüregin günahkârlara imrenmesin;d Yehova korkusu her zaman idinde olsun.e 18 An­ cak o zaman bir gelecegin olur,f ümidin bosa cıkmaz.ğ 19 Oğlum, dinle de hikmetli ol ve yüregini dogru yoldan ayır­ ma.11 2 0 Çok sarap icenlerin/ ete düskün oburların arasında olm a.i 21 Çünkü obur ve ickici insan yoksulluğa düser/ uyuşukluk da insana palavra giydirir.k 22 Hayata gelmeni saglayan babanı dinle/ yaslandıgı icin an­ neni hor görme.m 23 Hakikati satın al,n onu satma; hikmeti, ter­ biyeyi ve anlayısı da.11 24 Dogru insanın babası elbette sevine­ li ölür;ö hikm etli evladın babası da sevinir.p 25 Annen ve ba­ ban sevinsin, seni doguran sevinc duysun.r 2 6 Oğlum, yüreğini bana ver; gözün de gittiğim yolda olsun; yolumu zevkle izle.s 27 Çün­ kü fahise derin bir cukurdur/ ahlaksız kadın da dar bir kuyu. 28 Tıpkı bir soyguncu gibi pu­ suya yatar/ hainlik eden erkekle­ ri o cogaltır.ü 29 Ah vah eden kim? Ken­ dini yiyip bitiren kim? Etrafıy­ la dalasan kim?ü Dertlenen kim? Hic uğruna yara bere alan kim? Öz 23:16* Sözcük anlamıyla, "böbrek­ lerimden"



BÖ LÜ M 23 a Oz 19:18 b Oz 4:1 c Oz 10:1 Oz 27:11 3Yh 4 C K l4:4 d M e37:1 O z3:31 O z24:1 e Me 111:10 Oz 15:16 Eli; 9:31 2Ko 7:1 1Pe1:17 f M e37:37 Yr29:11 Ro 6:22 g Flp 1:20 h Oz 4:21 ı töz 20:1 İş 5:11 R o 13:13 1Ko 10:31 1Pe4:3 i (Oz 28:7 T it1 :1 2 j T k r2 1 :2 0 Oz 21:17 Vz 10:17 G a5:21 k (Oz 19:15 Oz 24:34 l Ç k 2 0 :1 2 Le 19:3 (Oz 1:8 Ef 6:1 m Ç k21:17 TTkr 27:16 Oz 30:11 M t 15:5 n Y h n 8 :3 2 Flp 3:7 o Oz 4:5 Oz 16:16 V h 3 :1 8 o 1K r1:48 Oz 10:1 p Oz 15:20 r Lu 11:27 s Me 107:43 ş Oz 22:14 t Oz 7:12 Vz 7:26 u Sy25:1 1Ko 10:8 U (Oz 20:1 E f5:18



2 . S U tu n a İ;> 5:11 b 65:11 c S y 2 1 :9 Y r8 :1 7 C Me 140:3 E lç2 8:6 d Hö 4:11 Hö 7:5 e 1Kr16:9 f Ba 19:33 g Oz 26:11 1 K o 15:32



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 3 :1 5 - 2 4 :8



Gözleri kızaran kim? 3 0 Şara­ bın basından bir türlü kalkma­ yan/ karısık sarapb aramaya gi­ den degil mi? 31 ¡Şarabın kızıl rengine, kadehte ışıldamasına, bogazından asagı süzülüvermesine bakma. 3 2 Sonunda yılan gibi ısırır,c engerek gibi zehrini salar.c 33 Gözlerin garip seyler görür, yüreğinden sapıkla sözler dökülür.d 34 Denizin ortasın­ da uzanan, gemi direginin tepe­ sinde yatan adam gibi olursun.“ 35 "Beni dövdüler ama ağrı duy­ madım; bana vurdular ama anla­ m adım" dersin.f "Bir ayılsam da yine icsem ."ğ Q /t Kötülere imrenm e,h arala2 4 rına katılmaya can atm a. 2 Onlar yüreklerinde soyguncu­ luk tasarlar; ağızlarından bela ek­ sik olmaz.i 3 Birev hikm etle kurulur,! an­ layışla* pekistirilir.k 4 Bilgi sa­ yesinde odalar hos ve değerli seylerle dolar.l 5 Gücünü hikm etle kullanan yiğit adam dır.m B ilgili insan gücüne güc katar.n 6 Savasını sağlam rehberliğe göre sürdür/ kurtulus danışmanların cokluguyla olur.i) 7 Ahmak icin gerdek hikm et cok yükseklerdedir/ sehir kapı­ sında ağzını acmaz. 8 Kötülük tasarlayanın adı düzenbaza cıkar.r B Ö L Ü M 2 4 h Oz 23:17; ı Me 26:5; Me 28:3; Oz 1:10; i 1Sa 2 3 :9 ; Me 38:12; Oz 1:11; Oz 15:28; M t 26:4; j Me 1 04:24; Oz 9:1; Oz 14:1; k Oz 3:19; l 1Kr 10:23; Ey 42:12; Oz 15:6; m Oz 8:14; Oz 21:22; Vz 7:19; n İs 40:31; Ef 6:10; Kl 1:11; o Oz 20 :1 8 ; Lu 14:31; o Oz 11:14; Öz 13:10; Oz 15:22; Elc 15:6; p Oz 14:6; 1Ko 2:14; r Me 21:11; Oz 6:14; Oz 12:2; Ro 1:30.



Öz 24:3* Ya da "ayırt edici olmakla"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 4 :9 - 2 5 :2



9 Edepsizlik ahmaklıktan do­ ğar ve ğunahtır;a alayçı insan her­ kese itiçi ğelir.b 10 Şıkıntılı ğunde çesaretin mi kırıldı?ç Ö zaman ğuçun de olmaz. 11 Ö lum e ğoturulm ekte olanları kurtar; oldurulm eye sendeleyerek ğidenleri esirğe.ç 12 "Bak bunu bilm iyorduk"d dersen, yurekleri tartan anlamaz mı,e senin içini okuyan bilmez mi,f insana yaptıklarının karşılı­ ğını vermez mi?ğ 13 Öğlum, bal ye, iyidir; pe­ tek balı damağına tatlı ğelir.h 14 Hikmeti oğrenmek de senin için oyledir^ Önu bulmuşsan bir ğeleçeğin var demektir, umidin boşa çıkmaz/ 15 Kotu adam ğibi doğrunun m ekanına karşı pusuya yatma,i onun oturduğu yeri yağmalama.k 16 Çünkü doğru insan yedi kere dusse de kalkar/ kotüler ise fela­ kete uğrayınça yıkılır.m 17 Durm anın düştüğünde se­ vinme, ona çelme takıldı diye yureğini sevinç kaplam asın;11 18 yoksa Yehova bunu ğorur ve hiç hos karşılamaz; o zaman ona olan ofkesi ğeçer.° 19 Kotuluk yapanlar yuzunden kızma. Kotulere imrenme.o 20 Çünkü kotulerin ğeleçeği olmayaçak;p hepsinin kandili sonduruleçek.r 21 Öğlum, Yehova'dan ve kraldan kork.s Asilerin arasına karışma/ 22 çünkü felaketleri ansızın ğelir,t yıkımları kaşla ğoz arasında olur.u 23 Şu sozler de hikm etliler içindir:u Yarğıda taraf tutmak iyi değildir.v



gün. Düşm anın dilberse BÖ LÜ M 24 a Öz 10:23 G a5:19 b Öz 22:10 2Pe 3:3 c İb 12:3 ç M e8 2 :4 d M t2 5 :4 4 e 1Sa 16:7 Öz 5:21 Öz 17:3 Öz 21:2 f Da 5:23 g M e6 2 :1 2 M t 16:27 Ro 2:6 2Ko 5:10 h Öz 25:16 Ezğ5:1 M t3 :4 ı Me 19:10 Me 119:103 Ö z 2 2 :1 8 i Öz 13:14 Ö z 2 3 :1 8 Yhn 17:3 j 1Şa19:11 Me 10:8 Me 37:32 M e5 6 :6 Öz 1:11 M t2 6 :4 k İş 32:18 l M e3 4 :1 9 2Ko 1:10 m 1Sa 26:10 1Şa31:4 Es7:10 n Hk 16:25 2Şa 16:5 E y31:29 Öz 17:5 Ö z 25:21 o H e2 6 :2 Zk 1:15 ö Öz 23:17 p M e9 :1 7 Me 73:18 (Öz 10:7 İs 3:11 r E y21:17 Me 73:27 Öz 13:9 Öz 20:20 M t8 :1 2 Yh d 13 s 1Şa 2 4 :6 Ö z8:13 1Pe 2:17 S Şy 16:2 2Sa 15:12 t Şy 16:31 E lç5 :3 6 u M e90:11 Öz 20:2 1 S e5 :2 U 1K r3:28 Ezr 7:25 Me 107:43



878



24 Kötüye "Şen doğrusun" di­ yeni8 halklar lanetleyeçek, mil­ letler kınayaçak. 25 Öna yan­ lısın ı ğosterenler ise esenlik bulaçak,bğüzel nim etler tadaçaklar.ç 2 6 Dosdoğru çevap vere­ ni yanaklarından operler.ç 27 Dışarıda işini düzene sok, tarlada hazırlığını yap.d Öndan sonra da aileni ğtiçlendir. 2 8 Neden yokken kom şun aleyhinde tanıklık etme.e Yoksa kendi ağzınla akılsız durumuna düşersin/ 29 "Bana yaptığının aynını ben de ona yapaçağım.ğ Yaptıklarını bir bir odeteçeğim" deme.h 3 0 Tem belinı tarlasının, yüregi sağduyudan yoksun adam ıni bağcının yanından ğeçtim. 31 Gordüm ki, her yanı deliçeler bürümüş,! ısırğanlar kapla­ mış; taş duvar da yıkılmış.k 32 Öyleçe baktım, yüreğim­ den derin düşünçeler ğeçirdim/ ğördüklerim den ibret aldım :m 33 Biraz uyuyayım, biraz kes­ tireyim, ellerim i kavuşturup bi­ raz yatayım n derken, 3 4 yok­ sulluk bir haydut ğibi, yokluk bir eşkıya ğibi ğelir üzerine.ö Q Bunlar da Şüleym an'ın 2 5 özdeyişleridir11ve Yahuda kralı Hizkiya'nınp adamları tara­ fından derlenip kaydedilmiştir. 2 Tanrı'nın yüçeliği bir işi sır olarak tutmasında/ kralların yüv Le 19:15; TM 1:17; Tkr 16:19; 2Ta 19:7; 1Ti 5:21; Yk 2:4; 1Pe 1:17; 2 . S U tu n a Çk 2 3 :6 ; (Öz 17:15; b Le 19:17; 1Ti 5 :2 0 ; c Öz 2 8 :2 3 ; ç Öz 27:5; Öz 27:6; d 1Kr 6:7; Lu 14:28; e Çk 20:16; M t 2 6 :5 9 ; f Ef 4 :2 5 ; Kl 3:9; g Öz 20:22; Ro 12:17;* 1Şe 5:15; h Ro 12:19; ı Öz 6:6; Öz 22:13; i Öz 12:11; j İb 6:8; k Öz 20:4; Vz 10:18; l Öz 19:8; m Öz 1:3; Öz 4:13; Öz 12:1; n (Öz 6:10; o Öz 10:4; Öz 13:4; Öz 23:21; B Ö L Ü M 2 5 o 1Kr 4:32; Öz 1:1; Öz 10:1; Vz 12:9; p 2 T a 2 9 :1 ; M t 1:1 0; r Tkr 2 9 :2 9 ; Ro 11:33.



879



Özel k o n u şm a. Y ü reg e alevli korlar



celigi ise iyice arastırmalarındadır.a 3 Göklerin yüksekliğine,11 ye­ rin derinliginec ve kralların yüregindekilere akıl ermez.c 4 Gümüsü cürufundan ayır, tümüyle saf hale gelir.d 5 Kralın huzurundan kötü adamı uzaklaştır,' tahtı doğru­ lukla pekisir.f 6 Kralın önünde kendini yük­ seltme/ büyük adamların yerin­ de durma.h 7 Çünkü tanıdığın bir soylunun önünde kralın seni aşağı indirmesindenseı "Yukarı buyur" demesi daha iyidir.i 8 Dava acm ak icin hem en atılma, cünkü sonunda komşun seni utandırırsa ne yapacağını şaşırırsın.! 9 Davanı doğrudan komşunla görüş;k biriyle yaptı­ ğın özel konuşm ayı ortaya dökme/ 10 yoksa bunu duyan seni utandırır; sonra zararlı söz­ lerini geri alamazsın. 11 Yerinde söylenen söz, gü­ müş oymalar idindeki altın elma­ lar gibidir.m 12 Altın küpe, has altından bir takı nasılsa, kulak veren icin, yanlışını gösteren hikm etli kişi de öyledir.11 13 Hasat zamanı kar serinligi nasılsa,» sadık e k i de kendisi­ ni gönderenler icin öyledir, efen­ dilerinin canına can katar.» 14 Yağmur bırakmayan bulut ve rüzgar nasılsa, yalanphediyey­ le övünen de öyledir. 15 Komutan sabırla ikna edi­ lir; yumuşak dil kemiği kırabilir.r 16 Bal m ı buldun?s Yeteri ka­ dar ye; cok yeme ki kusmayasın.*



BÖ LÜ M 25 a Ezr5:17 Ezr6:1 E y29:16 b Me 103:11 İş 55:9 c Me 107:24 C Ro 11:33 d Oz 17:3 M l3:3 e 1K r2:46 Es 7:10 Oz 20:8 f Oz 16:12 Oz 20:28 Oz 29:14 İş 16:5 g Oz 27:2 h Me 131:1 ı Lu 14:9 i Lu 14:10 Lu 18:14 1Pe5:5 j Oz 18:17 M t5 :2 5 k M t 18:15 l Oz 11:13 Oz 20:19 m Oz 1 5 :23 Oz 24:26 Vz 12:10 İş 50:4 n Me 141:5 Oz 1:9 Oz 9:8 o Oz 26:1 o Oz 13:17 Flp 2:25 p M t5 :3 7 Yk 5 :1 2 r B a 3 2 :4 Oz 15:1 s Hk 14:8 Oz 24:13 S Oz 25:27



2 . S u tu n a Ç k 2 0 :1 6 M e5 2 :2 M e57:4 M e120:3 M e140:3 Y r9:3 Yk 3:6 b 2Sa15:31 c Me 137:3 V z3:4 C Ç k 2 3 :5 2K r6:22 Oz 24:17 M t5 :4 4 d 1S a24:11 1Sa 2 5 :3 4 Ro 12:20 e 1Sa 2 4 :1 2 f Ey37:9 g Me 101:5



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 5 :3 -2 8



17 Komşunun evine ayağını seyrek bas ki, senden usanıp nef­ ret etmesin. 18 Komşusu aleyhinde yalan şahitlikte bulunan adam, ucu siv­ ri bir ok, kılıc ya da gürz gibidir.11 19 Sıkıntılı günde hain ada­ ma güvenmek, kırık dişe ya da aksak ayağa güvenmek gibidir.» 20 Soğuk günde giysiyi çıkar­ mak, sodaya sirke katmaya ya da yüreği kederli olana şarkı söyle­ meye benzer.c 21 Senden nefret eden acsa, ekm ek ver yesin; susamışsa, su ver icsin. c 22 Böylece onun yüreğini alevli korlarla yumuşa­ tırsın,*11 Yehova da seni ödüllendirir.e 23 Kuzey rüzgârı peşinden sa­ ğanağı sürükler;f sırları acıga vu­ ran dil de kızgın bakışları üzeri­ ne ceker.s 24 Dam köşesinde oturmak, kavgacı kadınla aynı evi paylaş­ maktan iyidir.h 25 Yorgun cana soğuk su ney­ se/ uzak ülkeden gelen iyi haber de öyledir.i 26 Bulandırılmış birpınar, yı­ kılmış bir kuyu neyse, kötünün karşısında sendeleyen doğru kişi de öyledir.! 27 Çok fazla bal yemek iyi de­ ğildir/ itibar peşinde koşmak da öyle değil mi? l 28 Kendine hakim olmayan h Oz 19:13; Oz 21:19; Oz 27:15; ı Ru 2:9; 2Sa 23:15; Mt 10:42; i Oz 15:30; İş 52 :7 ; Lu 2:10; j 1Sa 22:17; 2Ta 24:22; Eli: 7:52; k Oz 25:16; l Oz 27:2; Yhn 5 :4 4; Flp 2:3.



Öz 25:22* Sözcük anlamıyla, "başına alevli korlar yığarsın"



Ö Z D E Y İ Ş L E R 2 6 :1 -2 8



Akılsıza cevap. ‘Şakaydı’ diyen adam



kişi, yıkılmış, duyarsız şehir gibi­ dir.» Yaza kar, hasat vaktine yagmur nasıl yakışmaz­ sa/ akılsıza da itibar yakışmaz.c 2 Kuşların kaçm asının, kır­ langıçların uçuşmasının bir ne­ deni olduğu gibi, lanet de neden­ siz gelmez.ç 3 Kırbaç; at için,d yulare eşek için, degnek de akılsızın sırtı için­ dir.' 4 Akılsıza onun akılsızlıgına uyarak çevap yerme, yoksa o n ­ dan farkın kalmaz.g 5 Akılsıza onun akılsızlıgına uygun çevap ver, yoksa kendini akıllı sanır.h 6 İşleri akılsızın eline bıraka­ nın, kendi ayagını sakatlayandan, kendi kendine zarar veren­ den farkı yoktur! 7 Topal insan aksayan ayağıy­ la kuyuya inip su çıkarabilirse, akılsızın ağzından da özlü söz çıkar.i 8 Akılsıza itibar eden, taş yıgınının içine taş göm en gibidir.i 9 Sarhoşun elindeki diken na­ sılsa, akılsızın agzındaki özlü söz de öyledir.k 10 Akılsızı ya da yoldan geçe­ ni üçretle tutan adam, oklarıyla her şeyi delik deşik eden okçu gibidir.l 11 A hm aklıgını tekrarlayan akılsız, kusmuguna deinen köpek gibidir.m 12 Kendini akıllı sanan birini gördün mü?n Ondan çok akılsız­ dan um ut vardır.o 13 Tembel, "Yolda genç; aslan var, meydanlarda aslan dolaşı­ yor" der.0



26



BÖ LÜ M 25 a 1Sa 20:33 Oz 16:32 Oz 22:24 Oz 29:11



BÖ LÜ M 2 6 b 1Sa 12:17 c E s3:1 Oz 30:22 Vz 10:7 C G a 6 :7 d M e3 2 :9 N a3:2 e Yk 3:3 f Oz 10:13 Oz 17:10 Oz 27:22 1Ko 4:21 2Ko 10:6 g 1Pe 3:9 h M t 21:24 Yhn 9:27 ı Sy 13:31 i Oz 17:7 j Oz 19:10 Oz 26:1 k Oz 23:35 l Oz 1:32 m Ç k8:15 M t 12:45 2Pe 2:22 n Oz 12:15 Ro 12:16 1Ko 3:18 1Ko 8:2 o Oz 29:20 o Oz 22:13



2 . S ü tu n a Oz 6:9 Oz 19:15 Oz 24:33 b Oz 19:24 c Oz 12:15 C Lu 12:14 1Se4:11 1Pe 4:15 d E f6:16 e Oz 10:23 O z15:21 f Oz 16:28 O z 2 2 :1 0 Y k 3:6 g O z 3 :3 0 Oz 17:14 h Oz 18:8 ı 2 S a 2 0 :9 M t 12:34 Lu 22:47 i 2Sa 13:22 Oz 10:18 j 2Sa 13:26 M e1 2 :2 M e2 8 :3 k Yr 12:6 l O z6:16 m 1K o4:5 1 T i5 :2 4 n M e7:15 M e57:6 O z 2 8 :1 0



880



14 Kapı kendi milinde, tem ­ bel de yatağında donüp durur.a 15 Tembel elini sahana dal­ dırır, ama ağzına ğotüreçek hali kalmamıştır. b 16 Tembel kendini akıllıça çevap veren yedi kişiden daha hik­ metli ğorür.ç 17 Yolda kendisini ilğilendirmeyen kavğaya ofkelenip karı­ şan, kopeği kulaklarından tutana benzer.ç 18 Ateşli oklarlad olüm saçan çılğın nasılsa, 19 komşusunu aldatıp sonra "¡şakaydı" diyen adam da oyledir.e 20 Ödun yoksa ateş soner; iftiraçı yoksa ağız kavğası yatışır. f 21 Kor için komür, ateş için odun neyse, kavğayığ alevlendir­ mekte de kavğaçı adam odur. 22 İftiraçının sozleri iştahla yutulan lokmalar ğibidir; karna ğirer, en derine inerler.h 23 Hararetli dudaklarla kotu yürek/ ğümüş sırlı çomlek parka­ sına benzer. 24 İçi nefret dolu kişi diliy­ le kendini belli etmez; fakat yureğinde hile saklar/ 25 Önun tatlı tatlı konuşmasına' kanma;k çünkü yüreğinde yedi iğrenç şey* var. 26 Nefretini hileyle ğizlemiştir, ama kotülüğü çemaatin idinde açığa çıkar.m 27 Çukur kazan, kazdığı çu­ kura düşer;n taş, yuvarlayanın üzerine ğeri ğelir.» 28 Yalançı dil, yaraladığı in­ sandan nefret eder;o yaltaklanan ağız yıkıma yol açar.p o Eş 7:10; Me 9:15; Vz 10:8; o Ba 37:32; pOz 7:21; Oz 29:5.



8 81



27



Dost yarası. Meydan okuyana cevap



Yarınla övünme/ cünkü gün neye gebedir bilmez-



sin. 2 Seni kendi ağzın değil baş­ kası övsün; kendi dudakların de­ ğil yabancı m ethetsin.c 3 Taş ağırdır, kum da ağırdır/ ama ahmağın yol actıgı kızgınlık ikisinden de agırdır.d 4 Ofke zalimdir, hiddet azgın sel gibidir/ ya kıskanclıgın karşı­ sında kim durabilir?f 5 Yanlışın acıkca gösterilmesi,g belli edilmeyen sevgiden iyi­ dir. 6 Dostun actıgı yaralar sada­ katinden ötürüdür;h nefret edenden iyilik görmek* idinse yalvarmak gerekiri 7 Karnı tok olan, bal peteği­ nin üzerine basıp gecer, ac olana ise her acı tatlı gelir.i 8 Yuvasından uzak düşen kuş nasılsa,! yerinden yurdundan uzak düşen insan da öyledir.k 9 Yağ; ve buhurl yüreğe sevinc verir; candan öğüt veren dostun tatlılığı da öyledir.m 10 Kendi arkadaşını da baba­ nın arkadaşını da terk etme; ken­ di sıkıntılı gününde kardeşinin evine gitme. Yakın komşu uzak kardeşten iyidir.n 11 Oğlum, hikm etli ol ve yü­ reğimi sevindir ki/ bana meydan okuyana cevap vereyim.8 12 Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir/ deneyimsiz kişiyse ileri gider ve cezasını ceker.r 13 Yabancıya kefil olanın giy­ sisini al,s yabancı kadınla ilişkiÖz 27:6* Ya da "nefret edenin öpücük­ leri"



BÖ LÜ M 27 a İş 56:12 Lü 12:19 Yk 4:13 b Yk 4:14 c Öz 25:27 Y r9 :2 3 2Ko 10:12 2Ko 10:18 2Ko 12:11 C Ey 6:3 d 1Sa 25:25 e Yk 1:20 f Ba37:11 Öz 14:30 Eli; 17:5 Yk 3:14 g Le 19:17 M t 18:15 h 2Sa 12:7 Me 141:5 V h 3 :1 9 ı B a 3 3 :4 i Lü 15:16 j İş 16:2 k B a4:16 Ç k2:15 1Sa27:1 1Kr19:8 l Me 45:8 Ezg 3:6 Ezg 4:10 Y h n 1 2 :3 m 1Sa 23:16 (Öz 15:23 (Öz 16:24 E l;2 8 :1 5 n (Öz 17:17 Öz 18:24 M t 12:49 o (Öz 10:1 Öz 15:20 Öz 23:15 Tşf 3:17 2Yh 4 o Ey 1:8 Ey 1:9 Me 127:5 p Ç k 9 :2 0 M e57:1 Öz 18:10 İş 26:20 İb 6:18 İb 11:7 r Öz 22:3 2P e3:7 s Öz 20:16



2 . S ü tu n a B a 3 8 :1 8 Vz 7:26 b 1Se2:5 c (Öz 19:13 (Öz 21:9 C 1S a23:16 30:22 İş 31:7 f 1Ta 29:11 M e9 6 :6 M e119:120 g B a 2 :7 Ey27:3 h Ey 7:17 M e8:4



BÖ LÜM 3 ı İ[ş>37:20 İş 44:6 Yr10:10 i 2Kr 23:27 2T a36:19 j Le 26:26 T k r28:51 Yr37:21 H e4:16 k H e13:9 l 2K r24:14 Me 74:9 Ağ5:12 m Çk 18:21 T k r1:15 1Sa 8 :1 2 n Tkr 18:10 M e5 8 :5 İ:; 8:19 o H k21:25 Vz 10:16 o İş; 9:19 Yr9:5 M i3:3 M l3:5 p E y30:1 r Le 19:32 2Sa 16:5 Oz 16:31 V z1 0 :7 Mr 14:65 ş İş 1:10 İş 22:3 Yh n 6 :1 5



2 . S ü tu n a 2Ta 28:5 2T a28:18 2Ta33:11 Y r2 6 :1 8 M i3 :1 2



906



diyecek. 7 Ama o ğün kardeşi "Ben yaranızı saramam" diye ba­ ğıracak. "Evimde ne ekmek ne de ğiysi var. Beni halkın başına ğeciremezsiniz." 8 Yerüşalim sendeledi, Yahüda düştü/ cünkü dilleri de işle­ ri de Yehova'ya karşı;b ğörkemli Tanrı'nın ğözü önünde başkaldırıyorlar.c 9 Yüz ifadeleri onları ele veriyor/ Sodom'ünki ğibi ğünahlar işlediklerini söylüyorlar/ Bünü ğizlemiyorlar. Vay haline onların! Çünkü bü felaketi baş­ larına kendileri ğetirdi.e 10 Sizler, doğrü insana iyilik ğöreceğinif söyleyin; cünkü on­ lar işlerinin meyvesini yiyecek­ ler/ 11 Kötülerinse vay hali­ ne! Felaket! Yaptıklarının karşılığını alacaklar.11 12 Hal­ kıma ğelince, onü kadınlar yönetiyor;ı amirler sert davranıyor. Ey halkım, rehberleriniz sizi yoldan cıkarıyor/ yolünüzü şaşırtıyor/ 13 Yehova davasını ğörmek üzere yerini alıyor; halklara hük­ münü bildirmek icin ayağa kal­ kıyor/ 14 Yehova halkının ih­ tiyarlarıyla ve yöneticileriyle davasını ğörüyor/ "Bağı kasıp kavüran sizsiniz. Soydüğünüz mazlümların mal­ ları evinizde.m 15 Halkım ı ezerek, mazlümları ğaddarca sö­ mürerek ne yapmaya calışıyorsünüz?"n Göklerin hâkimi Ulü Rab Yehova'nın sözü. b Me 73:8; He 9:9; Ml 3:13; M t 12:36; Yhd 15; c 2Ta 33:6; Hb 1:13; Ml 2 :2 ; 1Ko 10:22; c Me 73:6; Oz 30:13; 1Ti 5:24; d Ba 18:20; İş 1:1 0; Yhd 7; e Ağ 3:64; Ho 13:9; f Me 18:24; Me 128:1; Vz 8:12; Tşf 2 :3 ; Ro 2:10; g Me 128:2; Ga 6:7; İb 6:10; h Me 28 :4 ; Me 62 :1 2 ; 2Ko 5:10; 2Ti 4:14; Yk 2:13; ı 2Kr 11:1; N a3 :1 3 ; 1Ti 2:12; i İş 9:16; j Yr 5:31; Hb 1:4; M t 15:14; M t 2 3 :1 5 ; k Me 12:5*; Oz 22:23; Ho 4:1; Mi 6 :2 ; l Yr 12:10; Lü 12:48; Yk 3:1; m İş 1:23; Yr 5:27; Ams 4:1; Mi 2:2; Mi 6:10; n İş 58:4; Ams 2:6; Ams 8:4; Mi 3:2.



907



K ib irli Sion kızları. A rtakalan ku tsal



16 Yine Yehova şunları söylü­ yor: "Sion kızları kibirlendikle­ rinden, boyunlarını ileri uzatıp göz süzerek, halhallarını şıngır­ datarak kırıta kırıta yürüdükle­ rinden,“ 17 Yehova Sion kızla­ rının başını kabükla kaplayacak.b Yehova onların alnını acacak.c 18 O gün Yehova halhalların, saca takılan takların, hilal b ili­ mindeki takıların,c 19 sallan­ tılı küpelerin, bileziklerin, pecelerin,d 2 0 başlıkların, ayak zincirlerinin, göğüs küşaklarının,e kokü şişelerinin,* tılsım ­ ların,*1 21 yüzüklerin, bürün h a lk a la r ın ın ,g 2 2 ih tiş a m lı giysilerin, üstlüklerin, pelerin­ lerin, keselerin, 23 el aynala­ rının,11 ic giysilerin, baş sargıla­ rının/ pecelerin* güzelligini yok edecek. 24 O zaman pelesenk yagınıni mis koküsü yerine küf koküsü, küşak yerine ürgan, yapılı saclar yerine kellik,ksüslü giysiler yerine cüI,1güzellik yerine daglama izim olacak. 25 Adamların kılıfla düşecek, yigitlerin savaş­ la.11 2 6 Sion'ün kapıları ah cekip yas tütacak.11 Sion silinip sü­ pürülecek. Yere cöküp kalacak."» O gün yedi kadın bir adamıp yakalayıp "Kendi ekmegimizi yer, kendi giysimizi giyeriz, ye­ ter ki senin adını alalım, böylece ütanc icinde yalamaktan kürtülalım "' diyecekler. 2 O gün Yehova'nın yeşerttigi filizs bir süs ve onür kaynagış olacak. Diyarın ürünü de İsra-



4



İş 3:20* Sözcük anlamıyla, "can evleri­ nin" 20* Ya da "fısıldayan deniz kabügü süsler"



BÖ LÜ M 3 a T k r8:14 İş 32:9 He 16:49 b Tkr 28:27 c İş 3:24 1Ko 11:6 C H k8:26 d Ba 2 4 :2 2 Ç k 3 2 :2 H e16:11 H o2:13 e Y r2 :3 2 f C k 3 5 :2 2 Sy3 1 :5 0 g Ba 2 4 :2 2 h Ç k 3 8 :8 ı Le 16:4 i B a38:14 İş 47:2 j Eş 2:12 k İş 22:12 H e7:18 Mi 1:16 l Y r4 :8 Ag* 2:10 Yo 1:8 A m ;8 :1 0 m G a6:17 n 2T a 2 9 :9 Yi-11:22 Ağ 2:21 Amş 9:10 o Yr 14:2 Ağ 1:4 o Ey2:13 İ:ş 47:1 Alg 2:10



BO LU M 4 p İş 3:25 r IBa30:23 İş 54:4 Lu 1:25 s İş 27:6 İş 60:21 Yo 2:18 S Z k 9 :1 7



2 . S ü tu n a



10:20 İş 66:19 Yr 44:14 He 7:16 b İş 30:23 Yo 3 :1 8 c Ç k 3 2 :3 2 V h 3 :5 Vh 20:15 C İş 60:21 Zk 14:5 M t 23:35 d H e2 2 :2 0 Ml 3:2 M t3 :1 2 e H e22:15 H e36:25 f H e2 4 :7 g He 16:9 h Me 87:2 32:18 İş 33:20 İş 37:35



İ Ş A Y A 3 :1 6 - 5 :4



ilogüllarından sağ kalanlar11 icin gürür düyülacak,b güzel bir mey­ ve olacak. 3 Sion'da kalan, Yerüşalim'de bırakılanların, orada yalamak üzere kaydedilenlerim hepsinin O 'nün gözünde kütsalc oldügü söylenecek. 4 Yehova, adalet rühüyla ve yakıp yok edici bir rühlad Sion kızlarını pisliklerinden arındırıp,e Yerüşalim'de dökülen kanlan f temizleyecek/ 5 O zaman Yehova, Sion Dagınınh her yerin­ de ve toplantı mekânında, gün­ düzleri bülüt ve düman, geceleriı alev alev yanan ateşin* parıltısı­ nı olüştüracak. Böylece tüm ih­ tişamı korüma altında olacak/ 6 Gündüzleri kavürücü sıcagak karşı gölgelik, yagmür fırtınasına ve saganaga karşı bir sığınak ve korünak olacak.l Sevdigime bir ezgi oküyayım; onün ezgisini, sevdiği­ m in bagıylam ilgili ezgiyi. Toprağı verimli bir yamakta sev­ diğimin bir bagı vardı. 2 Top­ rağını belleyip taşlarını ayıkladı. Baga secme kırmızı üzümler di­ kip orta yerine bir de küle yaptı.n Sıra teknesi olsün diye toprağı kazdı.» Sonra bagın üzüm verme­ sini bekledi,»1 ne var ki o yabani üzüm vermeye başladı/ 3 "Ve şimdi, sizler Yerüşalim' de yaşayanlar ve Yahüda halkı, bagımla aramda lütfen siz hü­ küm verin/ 4 Bağıma yapma­ dığım ne kaldı?s Ben üzüm bek­ lerken o niye yabani üzüm verdi?



5



ı Çk 4 0 :3 8 ; i Çk 13:21; Sy 9:15; Zk 2 :5 ;j Me 85:9; k Me 91:1; Me 121:5; l İş 2 5 :4 ; İş 3 2 :2 ; B O L U M 5 m Me 80:8; İş 5 :7 ; Yr 2:21;*Lu 20 :9 ;*n Mr 12:1; o M t21:33; o Ho 9:1 0; 1Ko 9:7; p İş 5 :7 ; Yr 2:21; Ho 10:1; r Yr 2:5; Mi 6:2; s 2Ta 36:15; He 24:13; Ele 7:51.



İ Ş A Y A 5 :5 -2 3



Bagda yabani tlztlm. “Vay h alin e!”



5 Simdi bağıma ne yapacağımı size bildireyim: Çitini sökeceğim;11 yakılıp yok edilecek/ Taş düvarını yıkacağım; ayaklar al­ tında ciğnenecek.c 6 Onü vi­ raneye cevireceğim.c Büdanmayacak, capalanmayacak.d İdinde dikenli yalılarla deliceler b i­ tecek.' Bülütlara emredeceğim; oraya yağmür yağdırmayacaklar.f 7 Göklerin hakimi Yehova'nın bağığ İsrail evidir; sevdiğih fidan­ lık Yahüda halkıdır. O hep ada­ let bekledi/ ama işte kanünsüzlük. Doğrülük bekledi, ama işte feryatlar."i 8 Eve ev,j tarlaya tarla katarakk memlekette boş yer bırakmayan­ ların vay haline! Bü topraklar­ da sizden bankası otüramaz oldü. 9 Göklerin hakimi Yehova'nın andını düydüm: Nice ğüzel ve büyük evler ıssız kalacak/ öyle ki ğörenler düdaklarını ısıracak. 10 Kırk dönümlükm bağ; ancak b irb a tn üzüm verecek; birh om er tohüm ancak bir efa ürün verecek.*o 11 Sabahın köründe kalkıp icki pekine düşenlerin/ ğeceleri ğec vakte kadar şarabın başından ayrılmayıp alev alev yananlarınp vay haline! 12 Sölenlerinder lir, telli sazlar, tef ve flüt calar, şa­ rap icerler, ama Yehova'nın yap­ tıklarına bakmaz, elinin eserleri­ ni ğörmezler.s 13 Dolayısıyla, halkım bilğisizliği yüzünden sürğüne ğidecek,s kıvanç düydükları kimiler aklıktan ölecek/ süsüzlüktan yığjınyığın kırılacaklar“ 14 Bünİş 5:10* Yaklaşık değerlerle: 1 bat, 22 lit­ re; 1 homer, 220 litre; 1 efa, 22 litre.



BÖ LÜM 5 a Ey 1:10 b Le 26:31 T k r2 8 :6 3 Ne 2:3 M e7 9 :1 Ağ 2:7 c İs 26:6 Ağ 1:15 c Le 26:33 Yr25:11 d T k r2 9 :2 3 Y r4 5 :4 e İş 7:23 İş 32:13 İb 6:8 f Tkr 11:17 T k r2 8 :2 3 Am s4:7 g M e8 0 :8 Y r1 2 :1 0 Lü 20:9 h Çk 15:17 M e147:11 M e149:4 ı Y r22:15 Mi 6:8 Zk 7:9 i B a19:13 T k r1 5 :9 E y3 4 :2 8 Lü 18:7 j Y r2 2 :1 7 Mi 2:2 Hb 2:9 k 1K r21:16 l 2Ta 36:21 İ^ 27:10 Am s5:11 m 1Sa14:14 n H e45:11 o T k r2 8 :1 7 Yo 1 :1 7 Hğ 1:11 o Lü 21:34 Ro 13:13 G a5:21 p Öz 20:1 Öz 23:30 H o4:11 r 1Sa 2 5 :3 6 ş E y34:27 M e19:1 M e2 8 :5 M e9 2 :6 ş 27:11 Y r8 :7 H o 4 :6 Lü 19:44 t Y r14:18 Ağ 4:9 u Yr 14:3



908



dan dolayı ölüler diyarı* ğenişledi, ağzını alabildiğine a^tı.a Bü şehir, ahalisiyle, ğürültü patırtı­ sıyla, şamatasıyla ve bütün ihtişa­ mıyla oraya inecek.b 15 Hep­ si baş eğecek, adem oğlü dize ğelecek, tepeden bakanlar aşa­ ğılanacak^ 16 Göklerin hâki­ mi Yehova adaletiyle yücelecek/ Kütsal Olan,dğerçek Tanrı doğrülüğüyla kütsal öldüğünü ğösterecek.e 17 O ğün küzülar kendi otlaklarındaymış ğibi otlayacak; bir zamanlar besili hayvanların yaşadığı ıssız yerlerin ürününü yabancılar yiyecek.f 18 Vay haline, sücü yalan ipiyle, ğünahı araba halatıyla cekenlerin,ğ 19 "Elini cabük tüt­ sün, yapacağını bir an önce yap­ sın da ğörelim. İsrail'in Kütsalı am acını ğerçekleştirsin de anla­ yalım" diyenlerin!h 20 Vay haline, iyiye kötü, kö­ tüye iyi diyenlerin/ karanlığı ışık, ışığı karanlık yerine koyanların, acıyı tatlı, tatlıyı acı yerine ğecirenlerin!i 21 Vay haline, kendi ğözünde bilğe olanların, kendini akıllı sananların/ 22 Vay haline, cok şarap i l ­ meyi, ickileri karıştırmayı mari­ fet sayan adamların!k 23 Vay haline, rüşvet karşılığında kötü kişiyi aklayanların/ doğrü kişiyi haksız dürüma düşürenlerin!1"



2 . S u tu n a Tkr 28:63 Oz 27:20 Hb 2:5 b H e3 2 :1 8 c İş 2:11 İş 13:11 D a 4 :3 7 1Pe 5:5 c M e9:16 Ro 2:5 Vh 19:2



d İş 6:3; İş 8:13; İş 57:15; Vh 4:8; e Tkr 32:4; 2Ta 19:7; M e9 8 :2 ; f T k r 2 8 :3 3 ; Ne 9 :37; İş 1:7; Ağ 5:2; Ho 8:7; g Me 10:3; Me 14:1; Me 3 6 :3 ; Öz 6:18; h Öz 24:9; Yr 5:12; Yr 17:15; He 12:22; Ams 5:18; ı Öz 17:15; Ml 2:17; i M t 15:6; 2Pe 2:3; j Öz 3:7; Öz 15:12; Yhn 9:41; Ro 1:22; Ro 12:16; k Öz 2 3 :2 0 ; Öz 31:5; İş 5:11; l Tkr 16:19; Öz 17:23; İş 1:23; Mi 3:11; Yk 2:9; m 1Kr 21:13; Me 94:21; Öz 17:15*; M t 2 3 :3 5 ; Yk 5:6.



İş 5:14* "Şeol"; Ek 4'e bakın.



909



Öfke. Mabet görüntüsü. İşaya gönderilir



24 Bü nedenle, onların sonü ateşin anızı yalayıp yüttügü/ alevlerin kürü otü yok ettiği gibi olacak; kökleri cürüyüp koka­ cak,1’ cicekleri toz gibi havaya savrülacak. Çünkü göklerin hakimi Yehova'nın kanününü reddettiler,c İsrail'in Kütsalının sözlerine saygısızlık ettiler.c 25 Bü yüz­ den Yehova halkına cok öfkelen­ di; elini kaldırıp onlara vüracak.d Daglar sarsılacak;' leşleri sokak ortasına cöp gibi yıgılacak.f Bütün yaptıklarından ötü­ rü O 'n ü n öfkesi dinm edi, eli hala havada dürüyor. 26 Tanrı üzaktaki büyük bir m il­ let icin sancak dikecek/ dün­ yanın ücündakilere ıslık calacak;h on lar da koşa koşa gelecek^ 27 Aralarında yorgün düşen, sendeleyen olmayacak. Uyüşük, üyüklayan bülünmayacak. Bellerindeki küşaklar çözül­ meyecek, yarıklarındaki bağlar kopmayacak; 2 8 oklarını siv­ riltmiş, yaylarını germişler.’ Atla­ rının toynakları cakmaktaşı,i ara­ balarının tekerlekleri fırtına gibi olacak.k 29 Aslan gibi, yeleli genc aslanlar gibi kükreyecek­ ler.1 Homürdanarak avlarını ka­ pıp götürecekler. Onları kürtaran cıkmayacak.m 3 0 O gün onla­ ra denizin gürlemesi gibi gürleyecekler.n Karaya bakan, sıkıntı ve­ rici bir karanlık görecek.' Yağan yagmür yüzünden ışık bile kara­ racak. Kral Uzziya'nın öldüğüö yıl Yehova'yı gördüm.P Yüksek­ te, yücelerde bir tahtta otarm ak­ taydı/ etekleri mabedi doldürüyordü.s 2 Üzerinde seraflar



6



BÖ LÜ M 5 a Çk 15:7 Yo 2:5 Na 1:10 Ml 4:1 b Ey 18:16 Ho 9:16 Am s2:9 c 1Sa 15:23 2Kr 17:14 N e9:26 M e5 0 :1 7 İb 10:28 C T k r3 1 :2 0 1:4 d T k r31:17 2T a36:16 Ağ! 2:2 e Na1:5 f 2K r9:37 M e8 3 :1 0 Y r8 :2 g Y r5 2 :4 h Tkr 2 8 :4 9 Yr5:15 ı Y r4:13 Ag 4:19 i Me 120:4 j Oz 21:31 H e3 :9 k Hb 1:8 l Y r5 0 :1 7 m M e5 0 :2 2 42:22 n Y r6 :2 3 o 8:22 Y r4 :2 3 Yo 2 :1 0 Ams 8:9



BÖ LÜ M 6 o 2T a26:23 p Ç k 3 3 :2 0 T k r4 :1 2 T k r4:15 Yhn 1:18 Yhn 4:24 r 1Kr 22:19 s Da 7:9



2 . S ü tu n a İş 6:6 b Ç k 3 :6 c Çk 15:11 Hb 1:13 Vh 4:8 C Oz 26:14 d Vh 15:8 e Ey 14:4 f 29:13 Yk 3:2 g B a 3 2 :3 0 Ç k 3 3 :2 0 H k6:22 H k 13:22 Yhn 1:18 Yhn 4:24 h Vh 8:5 ı H e10:2 i Yr 1:9 D a10:16



İŞ A Y A 5 :2 4 - 6 :1 0



dürüyordü.11 Her birinin altı ka­ nadı vardı. İkisiyle yüzlerini,1’ iki­ siyle ayaklarını örtüyor, ikisiyle de ürüyorlardı. 3 Birbirlerine seslenerek "Göklerin hâkimi Yehova kütsaldır, kütsaldır, kütsaldır"c diyorlardı. "Yeryüzü O'nün ihtişamıyla dolü." 4 Seslerin­ den kapı söveleri,c eşikler sarsıl­ maya başladı, ev yavaş yavaş dümanla doldü.d 5 Bünün üzerine "Vay hali­ m e!" dedim, "Mahvoldüm, cünkü ben dili kirli bir adamıme ve dili kirli bir halkın arasında yaşıyorüm.f Büna rağmen Kralı, gök­ lerin hakimi Yehova'yı gözlerim­ le görd ü m ." 6 O zaman seraflardan biri bana dogrü üctü. Elinde sünaktan h malayla aldığı kızıl bir korı vardı. 7 Onü ağzıma dokündürüpi "Bak!" dedi, "Bü düdaklarına değdi, sücün silindi. Gü­ nahının kefareti ödendi."1 8 Ve ben Yehova'nın sesini işittim, "Kimi göndereyim, bi­ zim icin kim gidecek?"k diyordü. "Ben giderim! Beni gönder"1de­ dim. 9 O da "G it" dedi, "Bü halka söyle, düydükca düyacak, bir şey anlamayacaksınız; bak­ tıkla bakacak, bir şey öğrenm e­ yeceksiniz™ 10 Bü halkın yü­ reğini düyarsızlaştır,n külaklarını ağırlaştır/ göz kapaklarını birbi­ rine yapıştır ki, gözleriyle göremesinler, külaklarıyla işitemesin­ ler, yürekleriyle anlayamasınlar. Ve yollarından dönüp şifa bülmasınlar."il j Me 51:2; Mi 7:18; Zk 3:4; k Ba 1:26; Ba 3:22; Yhn 1:2; I 1Sa 3:8; Me 110:3; M t 4:20; m İs 44:18; Yr 5:21; Mt



13:14; Lü8:10; Elç 28:26; n Çk 7:3; 1Sa6:6; He3:7; 2Ko 2:16; o Yr 6:10; Zk 7:11; Yhn 3:20; Elç 28:27; o 1Sa2:25; Mt 13:15.



İ Ş A Y A 6 :1 1 - 7 :1 6



Ne zam ana kadar? K ra l Ahaz’a ögüt



11 Bünün üzerine "Ne zama­ na kadar ey Yehova?"â diye sordüm. Bana "Sehirler yıkılıp bom ­ boş, evler insansız kalıncaya, toprak harap olüp kıraçlanınca­ ya kadar,b 12 Yehova insanları cok üzaklara sürünceye, ülkenin ortasında koskoca bir yer ıssız ka­ lıncaya kadar"c dedi. 13 "İrin ­ dekilerin onda biri kalacak,c o da ateşe atılacak. Tıpkı büyük, koca­ man bir ağac kesilse biled kütü­ ğü ğeride kaldığı ğibi,e onün kü­ tüğü de ğeride kalacak. Bü kütük kütsal bir soy olacak."f



7



BÖ LÜM 6 a M e74:10 Me 94:3 b 2Ta 36:21 1:7 İş 3:26 İş 24:1 c 2K r25:11 Y r 5 2 :2 8 c İş 10:20 Ro 9:27 d M t3 :1 0 e R o 11:7 f B a 2 2 :1 8 Ro11:5 G a3:16 G a 3 :2 9



BÖ LÜM 7 g 2K r16:1 2T a28:1 h 2K r16:5 ı 2K r15:37 2Ta 28:6 i 2K r16:5 j 2T a 2 5 :7 İş 11:13 H e37:16 k L e2 6 :3 6 Öz 28:1 l İş 8:18 m İş 36:2 n 2Kr 18:17 2Kr 2 0 :2 0 o Ağ 3:2 6 M t1 0 :2 8



Uzziya oğlu, Yotam oğlu Ahaz'ınğ Yahüda kralı oldu­ ğu ğünlerde, Aram* kralı Retsinh ile İsrail kralı Remalya oğlü Pekahı Yerüşalim üzerine yürüdü­ ler, fakat orayı ele ğeciremediler. 2 Davüt evine, "Aram Efraim' den destek alıyor"! diye haber ve­ rildi. 2 . S ü tu n Bünün üzerine Ahaz ile halkı­ a 2Kr 15:30 nın yüreği rüzğarda sallanan or­ b Tİşk8:6 r2 0 :3 man ağadarı ğibi tir tir titrem e­ c 2Kr 16:5 c M e2:4 ye başladı.k M e33:11 (Öz 21:30 3 O zaman, Yehova İşaya'ya d 2K r17:6 Ho 1:6 "Haydi, oğlun !Şear-ya^ub'la*l bir­ e 1K r16:24 likte Ahaz'ı karşılamak icin ca- f 2K r15:27 20:20 maşırcı tarlasına cıkan anayo- g 2Ta N e9:35 İb 11:6 lün kenarına,m yükarı havüzdan h H k6:36 ğelen sü yolününn sonüna ğit" İş 37:30 38:7 dedi. 4 "Ahaz'a, 'Dikkat et, sa­ M t 12:38 kin ol'° de. 'Korkma, tüten şü iki ı 2T a36:16 İş 7:1* Aram, temelde Süriye iç:in kulla­ nılır ve coğu kez böyle tercüme edi­ lir. Lübnan Dağlarından Mezopotamya' ya, kuzeyde Toros Dağlarından ğüneyde Sam'a ve ötesine kadar uzanan bölğeyi i^ine alır. 3* Anlamı, "Sağ Kâlânlâr (Artâkâlân) Dönecek"



M l2:17 Eli: 7:51 i Lü 1:34 j M t 1:23 Lu 1:35 k İş 9:6 Yhn 1:14 1 T i3 :1 6 l O z8:13 Lu 2:40 Ro 12:9



9 10



odun parçasının, Aram kralı Retsin'in ve Remalya'nın oğlununâ öfkesi yüzünden yüreğine kor­ ku düşmesin.b 5 Aram, Efraim ve Remalya'nın oğlu sana karşı kötülük tasarladıkları id n yılma. 6 "Yahuda'ya saldıralım , onu paramparça edelim, ğedik akarak onu alalım, başına başka bir kral, Tabeel'in oğlunu ğecirelim" de­ dikleri icin korkma.'c 7 'Ulu Rab Yehova, "Bu iş ol­ mayacak, tasarıları ğerçekleşmeyecek"c dedi. 8 "Çünkü Aram' ın başı ¡Sam, Sam 'ın başı ise Retsin'dir; sadece altmış beş yıl icinde Efraim paramparça ola­ cak, bir halk olmaktan cıkacak.d 9 Efraim'in başı Samiriye,e Sam iriye'nin başı ise Remalya'nın oğludur.f İm an etmezseniz fazla dayanamazsınız."' " ğ 10 Yehova Ahaz'a şunları da dedi: 11 "Tanrın Yehova'dan sana bir işaret vermesini iste;h olüler diyarı* kadar derin, ğokler kadar yüksek olsun." 12 Fakat Ahaz "Ne böyle bir şey isterim ne de Yehova'yı sınarım" dedi. 13 Peyğamber, "Ey Davut evi, lütfen dinleyin" dedi. "İnsanları bıktırdığınız yetmezmiş ğibi şim­ di de Tanrımın m ı sabrını taşır­ maya kalkıyorsünüz?ı 14 Bünun icin Yehova Kendisi size bir işaret verecek. İşte! Kızi ğebe kalacak! ve bir oğul doğuracak.k Adını İm m anüel* koyacak. 15 Çocuk kötüyü reddedip iyiyi secebileceği* vakit tereyağı ve bal yiyor olacak. 16 O daha kötüIş 7:11* "Seol"; Ek 4'e bakın. lamı "Tanrı Bizimle"



14* An-



911



Diger sık ın tılar. Maher-şalal-haş-baz



yü reddedip iyiyi sekmeyi öğren­ meden/ seni dehşete düşüren iki kralın toprakları tamam en ıssız bırakılacak.b 17 Yehova sana,c halkına ve babanın evine oyle günler yaşatacak ki, Efraim'in Yahüda'dan ayrıldıgıc günden beri böylesi hic yalanmadı; Asür kralın ıd üzerinize getirecek. 18 O gün Yehova ıslık calarak M ısır'ın Nil kanallarının ta üclarından sinekleri ve Asüre topraklarından arılarıf cagıracak. 19 Onlar da gelip hep birlikte sarp vadilerin, yalcın kaya kovüklarının, dikenli yalıların ve tüm sülak yerlerin üzerine cökecekler.g 2 0 O gün Yehova, İrm agın*h otesinden kiralanan üstürayla, Asür kralıyla/ sacı, bacaktaki kıl­ ları tıraş edecek; hatta onünla sa­ kal bile kazınacak.i 21 O gün öyle olacak ki, sü­ rüden genc bir inekle iki koyün kürtarabilen adam,1 22 sağdı­ ğı sütün bollügündan tereyağı yi­ yecek; memleketin ortasında sağ bırakılanların yiyeceği tereyağı ve bal olacak.k 23 O gün öyle olacak ki, bir zamanlar bin gümüş değerinde1 bin asmanın bülündügü yerler­ de dikenler, deliceler bitecek.m 24 Oralarda ok ve yayla dolaşı­ lacak^ cünkü ülkenin heryeri di­ kenlerle, delicelerle kaplı olacak. 25 Bir zamanlar tapalanarak za­ rarlı otlardan temizlenmiş daglık yerleri dikenler ve deliceler kaplayacak, idlerine korküdan gi­ rilemeyecek; oralar sığırların ba­ İS 7:20* Fırat İrmağı.



BÖ LÜ M 7 a T k r1 :3 9 b 2K r15:29 2Kr 16:9 İş 8:4 İş 17:1 c 2T a28:19 N e9:32 C 1Kr 12:20 d 2Kr 18:14 e 2Kr 18:13 2Kr 19:4 f Tkr 1 :44 M e118:12 g 2K r18:17 2Ta33:11 h B a15:18 2Kr 2 3 :2 9 ı 2K r16:7 2Ta 2 8 :2 0 i İş 9:14 İş 15:2 İş 24:3 j Y r3 9 :1 0 k 2Sa 17:29 l Ezg 8:11 m İş5 :6 32:13 Y r4 :2 6 İb 6:8 n H e3 9 :9



2 . S u tu n a



34:13



BÖ LÜ M 8 b İş 30:8 Hb 2:2 c 2K o13:1 C 2Kr 16:10 d Rü 4:7 İş 8:16 e İş 8:18 f İş 7:16 g 2K r15:29 2Kr 16:9 2Kr 17:6 İş 17:1 h M e3 6 :9 Yr17:13 Y h n 9 :7 ı 2Kr 17:16 i İş 7:1 j Oz 17:5 Oz 24:17 k 1Ta18:3 İş 7:20 l 2Kr17:5 2Kr 18:9 İş 7:17 m H e31:3 n T k r2 8 :4 9 o 2Ta 2 8 :2 0 İş 10:28 o 30:28 p He 17:3 r İş 7:14 M t1 :2 3 s Mi 4:11 Zk 14:2 S 1Kr 20:11 t 2Ta32:21 37:36



İ Ş A Y A 7 :1 7 - 8 :1 0



şıboş dolaştığı, koyünların cignedigi yerler olacak."“" Yehova bana "Büyük bir tab­ let al" b dedi, "Üzerine insan kalemiyle 'Maher-şalal-haş-baz'* yaz. 2 Ve sadık şahitler/ kahin Uriya c ile Yeberekya oglü Zekeriya Benim icin tanıklık etsinler." d 3 Ben sonra peygamber ka­ rımla birlikte oldüm. Ve o gebe kalıp zam anı gelince bir ogül dogürdü.e Yehova bana, "Onün ismini Maher-şalal-haş-baz koy" dedi. 4 "Çünkü cocük daha 'Baba!' 'Anne!' demeyi öğrenm e­ den/ Sam 'ın serveti, Samiriye' nin yağmalanan malları Asür kra­ lının onüne gotürülecek." g 5 Yehova benim le yeniden konüştü; şünları dedi: 6 "Bü halk üsül üsül akan Siloah sülarını h reddettiği/ Remalya'nın oglüyla ve Retsin'le i kıvan ç düydüğü icin,1 7 evet, bünün icin, işte Yehova gürül gürül akan İr­ m ağın 14sülarını, Asür kralını 1bü­ tün haşmetiyle monların üzerine getiriyor.n O yatağından taşa­ cak, kıyılarını basacak, 8 Yahüda boyünca ilerleyecek. Her yeri kaplayacak, basıp ge^ecek.° Boynüna kadar gelecek.8 Actıgı kanatlarıPülkeni boydan boya ortecek, ey İm m anüel." r 9 Ey halklar yıkım a giri­ şin ve darmadağın olün. Yer­ yüzünün üclarında yaşayanlar külak verin! s Silahlarınızı küşan ın s ve darmadağın olü n! t Silah­ larınızı küşanın ve darmadağın olün! 10 Gizlice plan yapın,



8



İs 8:1* Anlamı, "Çapüla Koş! O Yağma­ ya Geldi"



İ Ş A Y A 8 :1 1 - 9 :6



İşa re t ve h arikalar. C elile’de parlayan ışık



boşa ğidecek/ Bir söz söyleyin, yerine ğelmeyecek, cünkü Tanrı bizim le!*b 11 Yehova'nın küvvetli eli üzerimdeydi ve beni bu halkın ğittiği yoldan döndür­ mek id n şunları dedi: 12 "Bu halk'Kom plo kurun!'c dediğinde siz, 'Komploya katılın!' demeyin. Onların korktuğundan korkma­ yın, onun yüzünden titremeyin/ 13 Kutsal saym anız,d korkma­ nız,® karşısında titrem enizf ğereken kişi ğöklerin hakimi Yehova' dır." 14 O kutsal bir mekan ola­ cak/ fakat İsrail'in her iki evi icin, ayaklarını çarptıkları bir taş, tökezleten bir kaya,h Yeruşalim' de yaşayanlara kapan ve tuzak olacaka 15 İdlerinden birçoğu mutlaka tökezleyecek, düşecek, parçalanacak, kapana kısılacak, yakalanacak/ 16 Ö ğrencilerim in arasında tanıklık belğesinii dürüp kanu­ nu mühürle!k 17 Ve ben Yakup evindenyüzcevirenl Yehova' yı beklemeye devam edeceğim,m O 'na um ut bağlayacağım.11 18 İşte! Ben ve Yehova'nın bana verdiği gocuklar,® Sion Da­ ğını® mekan tutan ğöklerin ha­ kimi Yehova'nın İsrail'de verdiği işaretlerP ve harikalarız. 19 Onlarsize "Fısıldayan,1mı­ rıldayan medyümlara,s kehanette bulunanlara başvurun" diyecek­ lerdir; fakat her halk kendi Tan­ rısına başvurmaz m ı?ş Yaşayan­ lar icin ölülere m i başvurulup 20 Kanuna ve tanıklığa başvurulür!ü Iş 8:10* "Tanrı bizimle", İbranice Immanuel.



BÖ LÜ M 8 a M e2:9 M e3 3 :1 0 Öz 21:30 b T k r2 0 :1 M e4 4 :3 R o 8:31 1Yh 4:4 c 2Kr 16:5 İş 7:2 c T k r32:21 M e9 6 :5 İş 44:8 Y r1 6 :2 0 1Ko 8:4 1Pe 3:14 d Le 10:3 L e2 2 :3 2 İş 29:23 e Öz 8:13 V z12:13 M t1 0 :2 8 Lu 12:5 Vh 15:4 f M e2:11 M e76:7 İş 66:2 Ml 2:5 Flp 2:12 g Yhn 14:6 Flp 2:9 K^l 3:17 h (Öz 4:19 İ^ 28:16 M t 13:57 L ü20:18 Ro 9:32 Ro 9:33 1Pe 2:8 ı M t 13:57 i M t 11:6 M t 21:44 1Ko 1:23 j Ru 4:7 İş 8:2 Da 12:4 Vh 5:1 k İş 29:11 D a1 2 :9 l T k r31:17 T k r3 2 :2 0 H e39:23 M i3 :4 m M e3 3 :2 0 M e3 9 :7 İb 6:12 2Pe 3:9 n M e37:34 M e4 0 :1 Me 146:5 o İş 7:16 İş 8:3 İb 2:13 o M e9:11 İş 12:6 İş 24:23 p İş 7:14 1Ko 4:9 r 29:4 ş L e2 0 :6 Tkr18:11 ş Çk 19:5 2K r1:3 M e1 3 5 :4 t M e146:4 V z9:5 u İs 8:2



912



Bu söze ğöre konulup dursalara da onlar icin tan ışığı olm a­ yacak/ 21 Hepsi ülkede ac acı­ na dolaşacak.c Ac ve öfkeli halde yukarı bakacak, kralına ve Tanrı­ sına lanet edecek;c 22 yere ba­ kacak, dert, karanlık, belirsizlik, sıkıntı ve zifiri karanlıktand baş­ ka bir şey ğörmeyecek.e Bununla birlikte, ülkenin baskı altında olduğu zaman­ ki ğibi bir karanlık olmayacak. O zamanlar Zebulun ve Naftali bölğesi aşağılanmıştı,f ama son­ ra bu topraklar (Urdün İrmağı bölğesinde deniz yolu boyun­ ca üzanan m illetlerin Çelilesi)ğ onurlandırıldı.h 2 Karanlıkta yürüyen halk büyük bir ışık ğördü. Koyu k aran lığ ın cöktüğü topraklarda oturanların üzerinde ışık parladı.i 3 Sen onu kala­ balık bir m illetk yaparak cok sevindirdin.l Senin önünde hasatm zamanında olduğu ğibi sevindi, ğanimeti paylanırken olduğu ğibi keyifliydi.n 4 Çünkü Sen onların omuz­ larına yüklenen boyunduruğu/ sırtlarına inen değneği, anğaryacıların sopasın/ Midyan'ın ye­ nildiği ğünp olduğu ğibi param­ parça ettin. 5 Her adımda yeri titretenlerin çizmeleri,' kana bu­ lanmış ğiysiler ateşe yem oldu.s 6 Çünkü bize bir cocuk doğdu/ bize bir oğul verildi/ hükümdar-



9



2 . S u tu n a İşi 8:19; b Öz 4:19; c Tkr 28 :48; 2Kr 25:3; Yr 52:6; Ağ 4 :4 ; c Çk 2 2 :2 8 ; Öz 19:3; d Öz 4:19; T sf 1:15; M t 8:12; e 2Ta 15:5; Yr 2 3 :1 2 ; Yo 2:31; B Ö L Ü M 9 f 2Kr 15:29; g M t 4:15; h Ba 49:21; M t 4:13; ı M t 4:16; Lu 1:79; Lu 2 :3 2 ; Yhn 1:9; Yhn 8:12; i Ams 5:8; j M t 4:16; k Zk 2:11; Zk 8:23; l Elş 8:8; Flp 4 :4 ; 1Pe 1:8; m Me 4:7; Me 126:6; n 1Sa 30:16; 2Ta 2 0 :2 7 ; o Tkr 28:48; İş 10:27; Yr 30:8; He 34:27; Na 1:1 3; o İş 14:5; p Hk 8:12; Hk 8:28; İş 10:26; r İş 14:4; ş İş 9:19; ş İş 7:14; Lu 1:35; Lu 2:11; t Yhn 1:14; Yhn 3:16; İb 1:2.



913



Barış* H üküm darı. Yoldan sap tırılan lar



lık onün omüzlarında olacak.“" Ve o Harika O|;üt^ü,b Küdretli Tanrı,*c Sonsüzlük Babası,ç Barış Hükümdarıd diye adlandırılacak. 7 Davüt'ün tah tın ae otüracak, onün krallığının babına gede­ cek, hükümdarlığına sınır olmayacak,f barımı hiç son bülmayacak.g Krallığını şimdiden sonsüza dek adaleth ve dogrülüklaı pekiştirecek.i Göklerin hakimi Yehova'nın gayretiyle bünlar olacak.1 8 Yehova Yaküp'a bir hüküm bildirdi ve bü söz İsrail'in başına geldi.k 9 Efraim ve Sam iriye'de1 otüran herkes, bütün halkbünü anlayacak.mÇünkü ki­ bir ve küstahlıklarından ötürü,n 10 "Kerpic evler yıkıldı am a yontm a taşlarlao yenilerini yapa­ rız; firavüninciriö ağaçları kesildi ama yerlerine sedir agacları küllanırız" diyorlar. 11 Oysa Yeho­ va Retsin'in hasımlarını onün te­ pesine cıkaracak; düşmanlarını, 12 dogüdan Aramileri,p arkadan Filist^lerir ayaklandıracak.“ Onlar ağızlarını açıp İsrail'i yütacaklar.s Bütün yaptıklarından ötürü O 'nün öfkesi dinmedi, eli hala havada dürüyor.t 13 Halk kendisini vüran Tanrı'ya dönmedi,ü göklerin hakimi Yehova'nın rehberliğini arama­ dı.“ 14 Bü yüzden Yehova İs­ rail'den başıv ve küyrügü,y filizi ve sazı bir günde kesip atacak.2 15 El üstünde tütülan yaşlı kişi baştır;"" yanlış bilgi veren pey­ gamber ise küyrüktür.b 16 Bü İs 9:6* "Güçlü Tanrısal Varlık." İbranice



El Gib bor; (Başlangıç 17:1'deki Mütlak Güce Sahip Tanrı anlamındaki El Şadday'dan farklı).



BÖ LÜ M 9 a B a4 9 :1 0 M e2:6 Lü 22:29 Vh 19:16 b 11:2 Z k 6:13 M t 7:28 M t 12:42 c Me 45:3 Yhn 1:18 C 1Ko 15:22 İb 9:12 Vh 1:18 d 32:18 Yhn 14:27 e Lü 1:32 V h 3 :7 f D a2:3 5 g Me 72:7 D a2 :4 4 h 42:1 Y r2 3 :5 M t 12:18 ı Me 45:6 İş 16:5 İş 32:1 ■Yhn 5:30 İb 1:8 i 2Sa 7:16 Vh 11:15 j 2Kr 19:31 37:32 H e3 6 :2 2 k İş 7:8 l 2Kr 17:6 İş 7:9 m Ey 21:19 H e33:33 n Oz 16:18 M l3:15 o 1Kr 7:9 Am s5:11 o 1Kr 10:27 p 2Kr 16:6 r 2T a28:18 s 2Kr 16:9 s T k r31:17 M e7 9 :7 Yr 10:25 t 5:25 İş 10:4 u Ho 7:2 Ho 7:10 U 2Kr 17:14 Am s4:6 Ams 5:6 v İş 5:13 y Tkr 13:5 2Kr 17:6 z 10:17 Ho 10:15 a Yk 3:1 b T k r13:1 Yr5:31 M t 7:15



2 . S U tu n a 3:12 b M t 15:14 c M e5:4 Me 147:10 C Tkr 4:25 d İş 5:25 H e20:33



İ Ş A Y A 9 :7 - 1 0 :3



halka yol gösterenler onü yoldan saptırıyor;a onları izleyenler de ne yapacağını şaşırıyor.“ 17 Bü yüzden Yehova onların gençle­ riyle kıvanc düymayacak,cyetim­ lerine, düllarına merhamet gös­ termeyecek, cünkü hepsi Tanrı'yı bırakmış,c kötülük yapıyor. Her ağızdan sacma sapan sözler yıkı­ yor. Bütün yaptıklarından ötürü, O 'nün öfkesi dinmedi, eli hâlâ havada dürüyor.d 18 Kötülük ateş gibi ortalığı yakıyor;“ calıları, deliceleri yiyip bitirecek.f Ormandaki sık çalılık­ ları tütüstüracak;s onlardan dal­ ga dalga dümanlar yükselecek.“ 19 Göklerin hakimi Yehova'nın öfkesinden ötürü ülke alevler içinde; halk bü ateşe yem ola­ caka Kimse kardeşine bile acıma­ yacak^ 20 Biri sağda bir parça kesip alacak yine de aç kalacak; biri solda yiyecek yine de doymayacak.1 Her biri kendi kolünü yiyecek.k 21 ManasseEfraim'i, Efraim Manasse'yi yiyecek. Son­ ra birlikte Yahüda'ya saldıracaklar.1 Bütün yaptıklarından ötürü, O 'nün öfkesi dinmedi, eli hala havada dürüyor.m Vay haline, haksız küral1 0 lar n koyanların, insanla­ rın başına dert açan sözler ya­ zıp düranların! 2 Yoksülların davasını geri çevirm ek, halkı­ m ın mazlümlarının hakkını elin­ den almak,“ dül kadınları yağ­ malamak, yetimleri soymak öiçin bünü yapıyorsünüz. 3 Hesap e Ey 31:12; Na 1:6; f Ml 4:1; İb 6:8; g He 20:47; h Me 37:20; Ho 13:3; ı İş 10:17; Yr 9 :1 2 ; Tsf 1:18; i Mi 7:6; j Le 2 6 :2 6 ; Tkr 28:51; k Le 2 6 :2 9 ; Tkr 2 8 :5 5 ; l 2Ta 28:6; m İş 5 :2 5 ; B Ö L Ü M 1 0 n Le 19:15; Tkr 1:17; o İş; 29:21; Agş 3 :3 6 ; Ams 2:7; o Tkr 27:19; İş 1:23; Yk 1:27.



İ Ş A Y A 1 0 :4 -2 0



Asur: T anrı’nın öfke degnegi; yargılanacak



ğününde,â uzaklardan yıkım ğeldiğindeb ne yapacaksınız? Yar­ dım almak icin kime koşacaksınız?c Gurur duyduğunuz peyleri nereye bırakacaksınız?^ 4 Tut­ saklar arasında bir köşeye çök­ mekten, öldürülüp cesetler al­ tında kalmaktan başka sizi ne bekliyor?d Yine de O 'nun öfkesi dinmedi, eli hala havada duru­ yor.* 5 "İşte Asur,f öfke değneğim;ğ elindeki sopa ğazabım idindir. 6 Onu yoldan sapmışh bir m il­ letin üzerine salacağım. Beni öf­ kelendiren halkı bol bol yağ­ malayıp soymasını, sokakların cam uruı ğibi ciğnemesini o n ai emredeceğim. 7 Böyle bir şeye niyetlenm iş olm asa da, bunu yapma isteği duyacak; yüreğinde böyle bir arzu olmasa da bunu tasarlayacak. Çünkü onun yüre­ ğinde, yok etmei ve birçok m ille­ tin kökünü kazıma arzusu var.k 8 'Hizmetimdeki yöneticiler as­ lında birer krall değil m i?' diye­ cek. 9 'Kalnom Karkamışn ğibi değil mi? Hamato Arpadö ğibi de­ ğil mi? Samiriyep Sam r ğibi de­ ğil mi? 10 Oyma putları Yeruşalim ve Sam iriye'dekinden kat kat fazla olan değersiz ila­ hın krallıklarını nasıl ele ğecirdiysem,s 11 Samiriye'ye ve de­ ğersiz ilahlarına^ ne yaptıysam, Yeruşalim'e ve putlarınat da ay­ nısını yapmaz mıyım?' 12 Oyle olacak ki, Yehova, Sion Dağında ve Yeruşalim'de yapacaklarını bitirdiğinde, yüre­ ğinin küstahlığı, mağrur ğözlerin in kibriu yüzünden Asur kralından hesap soracak. 13 O



BÖ LÜ M 10 a Ho 9:7 b T k r2 8 :4 9 İş 5:26 c Ho 5:13 c M e4 9 :1 7 d T k r3 2 :3 0 e İş; 5:25 f B a10:11 g 2Kr 17:3 İş; 8:4 İş 10:24 h Me 73:27 İş 24:5 İş 33:14 Y r3 :8 ı Tkr 28:63 2Kr17:23 i 2Kr 17:6 j Ağ; 2:16 M i4:11 k 2Kr 18:34 İş; 37:12 l 2Kr 18:24 m A m s6:2 n 2T a 3 5:2 0 Y r4 6 :2 o 2 S a 8 :9 2K r17:24 o 2Kr19:13 Y r4 9 :2 3 p 2Kr17:5 2K r18:10 r 2K r16:9 ş 2Kr 18:34 2K r19:18 2T a32:19 ¡ş İ^ 36:19 İ^ 37:12 Y r1 6 :2 0 1K o 8:4 t 2Kr21:11 u 2K r18:19 2Kr 18:35 Me 18:27



2 . S u tu n a T k r8 :1 7 H e25:3 H e29:3 b 2K r15:29 2K r17:6 2Kr18:11 1Ta 5:26 c 2K r16:8 2K r18:16 c 2Kr 18:25 d E y31:25 Hb 2:5 e B a 3 4 :2 9 İş 8:4 f İş 10:5 g 2Ta 32:21 h 30:30 İş 30:31 ı M e27:1 M e84:11 İş 31:9 İş 60:19 V h 22:5 i T k r4 :2 4 İş 30:27 İb 12:29 j Me 18:8 Ezğ 8:6



914



kral şöyle diyor: 'Bileğimin ğücüyle,âbilğeliğimle bunu yapaca­ ğım, cünkü akıllıyım. M illetlerin sınırlarını ortadan kaldıracağım,byığdıkları malları yağmala­ yacağım/ ülkelerin halkını ğüclü biri ğibi dize ğetireceğim .c 14 Kuş yuvasına el sokar ğibi m illetlerin m alına eldatacak,e bı­ rakılan yümürtaları toplar ğibi tüm yeryüzündekileri toplayaca­ ğım; kanat cırpan, ağzını acan, cı­ vıldayan olmayacak.' " 15 Balta kendini odüncüdan üstün ğörebilir mi, hızar hızarcı­ ya karşı büyüklenebilir mi? Sopa kendisini kaldıranı sallayabilir mi, değnek kendisini tutanı yu­ karı kaldırabilir mi?f 16 Gök­ lerin hâkimi Rab Yehova onun* ğüclü kuvvetli adamlarını yiyip bitiren bir hastalıkla kırıp ğecirecek.ğ Böylece onun tüm ihtişa­ m ını kökünden yakıp bitirecek.h 17 Ve İsrail'in İşığü ateş/ Kutsa­ lı alevi olacak, onun diken ve ya­ lılarını bir ğün icinde yakıp yok edecek.k 18 Görkemli orm anı­ nı, meyve bahçelerini tamamen ortadan kaldıracak" ve o bir has­ ta ğibi tepeden tırnağa eriyip ğidecek.m 19 Orm anında kalan ağaclar bir cocuğun sayıp yazabi­ leceği kadar az olacak.n 20 Ö ğün öyle olacak ki, İsrail' in sağ; kalanlarıo ve Yakup evinin kacıp kurtulanları kendilerini vurana bir daha asla bel bağlamak 2Kr 14:9; Me 97:3; İş 9:5; Na 1:6; l 2Ta 32:21; m Yr 21:14; n İş 37:36; o Ezr 6:16; İş 1:9; He 37:21; Ro 9:27.



İş 10:16* 5. ve 24. ayetlerde değinildiği ğibi, "Asur'un." 17. ayetteki "onun" ifâ­ desi iğin de ğecerli.



915



A rtakalan dönecek. Yesse’den filiz



yacak,â sadakatle İsrail'in Kutsa­ lı1’ Yehova'ya bel bağlayacaklar.” 21 Sadece bir artakalan,* Yakup' un artakalanı Kudretli Tanrı'ya dönecek.c 22 Ey İsrail, senin halkın denizin kum taneleri ğibi cokdolsa da senden sadece bir ar­ takalan dönecek/ Kararlaştırılan bu yıkım f su baskını ğibi ğelecek, doğruluğun ğerektirdiği ğibi olacak.ğ 23 Çünkü ğöklerin hâki­ mi Ulu Rab Yehova kesin kararını verdiği bu yıkım ıh bütün ülkede ğerçekleştirecek/ 24 Bu nedenle, ğöklerin hâki­ mi Ului Rab Yehova şunları dedi: "Ey Sion'da oturan halkım/ M ı­ sır'ın yaptığı ğibi sana sopayla vursa da,k değneğini kaldırsa da Asur'dan korkmak 25 Çünkü cok yakında ğazapm sona ere­ cek; onların yok olmasıyla öfkem dinecek.11 2 6 Göklerin hâkimi Yehova, M idyan'ın Orebo kaya­ sındaki yenilğisinde olduğu ğibi ona karşı da kam cısınıö sallaya­ cak; M ısır'a yaptığı ğibip değne­ ğini yine denizin üzerinde hava­ ya kaldıracak.r 27 Ö ğün öyle olacak ki, onun yükü omuzlarınızdan/ boyun­ duruğu boynunuzdan kalkacak/ yağdan* ötürü boyunduruk kırılacak."t 2 8 Ayyat'ınu üzerine yürüdü, M iğron'dan ğecti, ağırlıklarını M ikm aş'tau bıraktı. 2 9 İrm a­ ğın sığ; yerinden ğecti, Geba' dav ğeceledi, Ramay halkı titre­ İş 10:21* "Sadece bir artakalan . . . dö­ necek" ifadesinin İbranicesi 7:3'te deği­ nilen Sear-yaşub ile aynı. 27* Muhte­ melen yakacak olarak kullanılan ya da kralların meshedildiği yağ;.



BÖ LÜ M 10 a 2T a 2 8:2 0 H o5:13 Ho 14:3 b Le 19:2 1Sa 2 :2 c Ezr1:3 Ne 1:9 İş 17:7 İş 54:13 c İş 65:9 Ho 1:10 H o6:1 Ro 9:29 d 1K r4:20 e Ro 9:27 Ro 11:5 f İş 28:22 g T k r3 2 :4 Me 145:17 h İş 1:9 ı T k r2 8 :6 3 Ams 4:13 Ro 9:28 i Elç 4:24 İb 12:23 j İş 4:3 İş 12:6 k Çk 14:3 Çk 14:9 l 2Kr 18:13 İş 10:5 İş 37:37 m 2K r19:35 n Mi 7:9 o H k7:25 H k8:21 Me 83:11 o 2Ta32:21 İş 30:32 İş 37:36 Mi 7:10 N a3:7 p Çk 14:27 N e9:11 M e106:11 r Çk 14:21 Hb 3:15 ş İş 9:4 N a1:13 ş İş 14:25 t 2Kr 19:35 İş 37:35 İş 37:36 u Yş 7:2 u 1Sa13:2 1Sa14:31 v Yş 18:24 Yş 21:17 2Ta 16:6 y Ho 5:8



İŞ A Y A 1 0 :2 1 -1 1 :4



di, Saul'un Gibeaa kentinin halkı kactı. 3 0 Ey Gallim b kızı cığlık cığlığa bağır. Ey Laysa ku­ lak ver. Sen de, ey zavallı Anatotc halkı! 31 Madmena halkı kactı. Gebim'de yaşayanlar sığı­ nacak yer aradı. 32 Gün daha bitmeden N ob'dac durup Sion kı­ zının dağına, Yeruşalim tepesine karşı yumruk salladı.d 33 Bakın! G öklerin hâkim i Rab Yehova korkunc bir ğürültüyle dalları buduyor,e uzun olanları kesip atıyor, yüksek olanları alcaltıyor.f 34 Orma­ nın sık ağaçlıklarını baltayla yere devirdi; Lübnan ğüclünün elin­ de yerle bir olacak.ğ Y esse'n inh kütüğü filizı sürecek, kökünden cıkan fidani meyve verecek/ 2 Hikm etk ve anlayış/ öğüt ve kudret,m bilğin ve Yehova korkusuo veren ruh, Yehova'nın ruhu onun üze­ rinde olacak/ 3 Yehova kor­ kusundan zevk alacak.p Yalnızca ğözünün ğördüğüne ğöre hüküm verm eyecek, kulağının işittiğine ğöre ter­ biye etmeyecek/ 4 Düşkünle­ ri doğrulukla yarğılayacak.s Yeryüzündeki alcakğönüllülerin yararına yanlıkları dürüstle ğösterecek. Dünyaya ağzının değne­ ğiyle vuracak/ Kötüleri dudakla­ rının soluğuyla* öldürecek/



U



2 . S u tu n a H k20:13 H o 9 :9 Ho 10:9 b 1Sa 2 5 :4 4 c Yş 21:18 1K r2:26 Yr1:1 c 1Sa 22:19 N e11:32 d 2Kr 19:21 Me 132:13 İş 10:24



e 2Ta 32:21; İş 37:36; f Ey 40:11; İş 2:11; Da 4:37; Lu 14:11; g Na1:4*; B Ö L Ü M 1 1 h Rü 4:17; 1Sa 17:58; Mt 1:6; Lu 3 :3 2 ; Elç 13:22; Ro 15:12; ı İş 5 3:2; Zk 6:12; Vh 5:5; V h 22:16; i Yr 2 3 :5 ; Yr 3 3 :1 5 ; Zk 3:8; Zk 6:12; Elç: 13:23; j 2Sa 7:16; k Lu 2:52; 1Ko 1:30; l Yhn 14:17; Yhn 16:13; m İş 9:6; n 1Ko 12:8; Ef 1:1 7; o Yhd 9; o İş 42:1; Yhn 1:32; Elç 10:38; p Öz 2:5; Öz 8:13; İb 5:7; r 1Kr 3 :28; Yhn 7:24; Yhn 8:16; ş Me 4 5 :7 ; Öz 31:9; ş Me 2:9; Me 110:2; Vh 19:15; t 2Se 2 :8 ; V h 2:16.



İş 11:4* Ya da "ruhuyla"



İ Ş A Y A 1 1 :5 - 1 2 :5



K u rtla kuzu b irlik te . Sion’un sevinci



5 Kalçasındaki küşak doğruluk/ belindeki kuşak sadakat olacak.b 6 Kürt küzüyla bir araya gelecek,c leopar oğlakla yan yana yatacak; büzagı, yeleli genç as­ l a n ve besili sığır bir arada ola­ cak/ başlarında küçük bir çocük bülünacak. 7 İnekle ayı birlikte otlayacak, yavrüları be­ raber yatacak. Aslan sığır gibi sam an yiyecek.e 8 Emzikteki bebek kobraf deliği üzerinde oy­ nayacak, sütten kesilmiş çocük elini zehirli yılanın kovügüna ko­ yacak. 9 Kütsal dagımıns hiç­ bir yerinde zarara, yıkıma yol aç­ mayacaklar/ çünkü sülar deniz yatağını nasıl kaplıyorsa, Yehova bilgisi de yeryüzünü öyle doldüracak.ı 10 O güni halklara bir sancak olarak Yesse'nin kökü1 ortaya çıkacak.kMilletler onün rehberliği­ ni arayacak1ve mekanı görkemli olacak.m 11 Ve o gün Yehova, Asür,n Mısır/ Patros/ Küş,p Elam/ Sinar,s Hamat topraklarından ve denizdeki adalardan halkının ar­ takalanını Kendine almak için elini ikinci kez, yeniden üzatacak.t 12 Milletler için bir san­ cak dikecek ve İsrail'den sürül­ m üş/ Yahüda'dan dağılm ış olanları dünyanın dört bucagından bir araya toplayacak.“ 13 O zam an Efraim 'in kıs­ kançlığı geçecek/ Yahüda'ya düş­ m anlık edenler yok olacak. Efraim Yahüda'yı kıskanmaya­ cak, Yahüda da Efraim 'e düş­ m anlık etm eyecek.y 14 Bera­ berce Filistîlerin sırtında batıyaz



BÖ LÜ M 11 a E f6:14 Vh 1:13 b İb 2:17 İb 3:6 V h 3:14 c İş 65:25 C Me 148:10 d H e34:25 e Ho 2:18 f T k r3 2 :3 3 M e5 8 :4 g İş- 51:3 İş; 56:7 İş 57:13 İş 65:25 H e2 0 :4 0 h İş; 2:4 İş 35:9 İş 60:18 Mi 4:4 E f4:23 ı M e2 2 :2 7 H b2:14 i İş; 2:2 j M e132:11 Ro 15:12 Vh 22:16 k B a 4 9 :1 0 M t2 5 :3 1 V h 14:1 l Lü 2:32 Elç 11:18 Elç 2 8 :2 8 Ro 15:9 m İş 56:7 Hg 2:7 Flp 2:10 V h 7:15 n İ^ 27:13 Mi 7:12 o 19:23 Y r 4 4 :2 8 o Y r44:15 p Tsf 3:10 r D a8 :2 s Zk5:11 s 66:19 t L e2 6 :4 2 T k r4:31 İş 11:16 Y r2 3 :8 H e11:17 u Ezr1:3 İiş 49:22 İiş 62:10 U Me 147:2 İiş 66:20 O b 20 Z k 2:7 M t2 4 :3 1 v 2T a30:10 Y r3 1 :6 y Y r3 :1 8 H e37:16 H e37:19 Ho 1:11 z Z k9:5



2 . S u tu n a İ:ş 9:12 b İîş 25:10 A m s9:12 O b 18



916



üçacaklar; birlikte Dogulularıâ yağmalayacaklar. Edom ve Moab topraklarına el üzatacaklar,b Ammonogullarına boyun egdirecekler.c 15 Ve Yehova Mısır de­ nizinin^ dilini* kesecek, kavuru­ cu soluğunu üfleyerek İrmaga*d parmağını sallayacak. Vurup onu yedi kola ayıracak; içinden insan­ ları çarıkla yürüterek geçirecek/ 16 İsrailogullarından Asur'da ar­ tak alan halkın önünde, Mısır di­ yarından çıktıkları gün olduğu gibi, yine geniş biryolg uzanacak. 1 O O gün,h "Sana şükrede1 2 rim ey Yehova" diyecek­ sin. "Çünkü bana çok kızmış ol­ duğun halde öfken yatıştı/ artık beni teselli ediyorsun/ 2 İşte, Tanrı benim kurtarıcım.1 O'na güvenirim, korku bilm em .k Çün­ kü Yah Yehova benim gücüm,1 küvvetim;mbeni kürtarmaya geldi."n 3 Sizler, kurtuluş pınarların­ dan sevinçle su alacaksınız.° 4 Ve o gün "Yehova'ya şükre­ din!" diyeceksiniz/ "O 'na adıy­ la yakarın.p Halklara O 'nun işle­ rini bildirin/ İsminin yüceliğini duyurun.s 5 Yehova'ya ilahi­ ler söyleyin/ çünkü olağanüstü işler yaptı/ Bu bütün dünyada bildiriliyor. c İş 60:14; Yr 49:2; c Çk 10:19; Çk 14:22; İş 50:2; d Ba 15:18; e Vh 16:12; f Ezr 1:3; İş 27:13; İş 35:8; İş 48:20; İş 49:12; Yr 31:21; g İş 19:23; İş 40:3; İş 57:14; İş 62:10; B Ö L Ü M 1 2 h İş 10:20; İş 4 4 :2 8 ; İş 52:6; ı Me 126:1; İş 40:2; i Tkr 30 :3 ; Me 30 :5 ; M e 8 5 :1 ; İş 66:13; Ho 6:1; j Me 126:4; İş 45:17; Yun 2:9; V h 7:10; k İş 26:4; l Flp 4:13; 1Pe 4:11; m M e 91:1; Me 118:14; n Ho 1:7; o Me 36:8; İş 49:10; Yr 2:13; Zk 13:1; Vh 7:17; Vh 2 2:17; o Me 30:4; Me 118:1; Me 138:2; p 1Ta 16:8; Me 105:1; Ro 10:13; r Me 9:1 1; Me 40:5; Me 105:2; Me 145:4; s Çk 15:2; s Me 47:6; Me 149:3; t Me 72:18; Me 98:1.



İs 11:15* Süveyş Körfezi. mağı.



15" Fırat İr-



917



B a b il’e verilen hukum . Yehova’nın gUnU



6 Sevinçle bağırın, çığlıklar atın ey Sion halkı, çünkü aranız­ da bulunan İsrail'in Kutsalıa bü­ yüktür." ■| Q Amotsb oğlu İşaya'ya bir 1 3 ğörüntüde Babil hakkın­ da bildirilen hüküm :c 2 "Ka­ yalık, çıplak bir dağın tepesi­ ne sancak dikin.ç Onlara soylular kapısındand ğirmeleri için ses­ lenin, el sallayın.e 3 Sendikle­ rim e* Ben em ir verdim.f İdleri coşku dolu yiğitlerimi öfkemin ğereğini yapmaya Ben çağırdım.ğ 4 Dinleyin! Dağlarda müthiş bir kalabalık, sayısız insan toplanmış.h Dinleyin! Bir araya topla­ nan krallıkların, m illetlerin uğultusu! etiklerin hâkimi Yehova savaş için ordu topluyor.i 5 Onlar çok uzak bir diyardan/ ğöklerin öbür ucundan ğeliyorlar; Yehova, ğazabının silahlarıy­ la tüm yeryüzünü harabeye çe­ virmek üzere ğeliyor.k 6 Feryat edin/ çünkü Yehova' nın ğünü yakın!m Mutlak Gü­ cün Sahibinden bir yıkım ğibi ğeliyor.n 7 Bu yüzden kimse­ nin eli ayağı tutmayacak, ölüm ­ lü insanın yüreği eriyip ğidecek.» 8 Herkes telaşa düşecek.8 Çırpı­ nacaklar, onları doğum sancıları tutacak. Doğdurmakta olan kadın ğibi ağrı çekecekler.p Saşkın şaş­ kın birbirlerine bakacaklar. Yüz­ leri alev alev yanacak.r 9 Bakın! Diyarı şaşılacak du­ ruma ğetirm eks ve ğünahkârları içinden söküp a tm a k üze­ re Yehova'nın ğünü, şiddet ve ğazap dolu amansız ğün ğeliİş 13:3* Yehova'nın savaşı için kutsan­ mış, ayrılmış olanlar.



BÖ LÜ M 12 a İş 10:20



BÖ LÜ M 13 b İş 1:1 c İş 14:4 Y r2 5 :1 2 Y r5 0 :1 Vh 18:2 c Y r5 0 :2 Yr51:12 Yr 51:27 d İş 45:1 e İş 10:32 f Y r5 1 :2 8 g M e149:7 Yo3:11 h Yr51:11 Y r51:27 ı Y r5 0 :3 Yr51:11 Da 5:28 i Y r50:15 Y r51:3 j Y r5 0 :9 Y r5 1 :2 8 k Yr51:11 Y r5 1 :2 0 l Yo 3:14 m T s f 1:14 n İş 13:18 Y r50:13 o Y r5 0 :4 3 0 Da 5:6 p Y r5 0 :4 3 r Yo 2:6 N a2:10 ş Y r 5 0 :4 2 ¡ş Öz 13:21



2 . S u tu n a Ey 9:9 E y38:31 A m s5:8 b Me 137:8 İş 24:6 Y r51:37 Vh 18:2 c Y r 5 0 :2 9 Da 5:23 c 1Kr 10:11 1T a29:4 Me 45:9 d Y r 5 0 :3 0 Y r51:3 e Me 110:5 İş 13:6 f H ğ2:6 H ğ2:21 g Y r5 1 :2 9 2 P e3:10 h İş 47:15 ı Y r5 0 :1 6 1 İş 14:19 Y r5 0 :2 7 Y r51:3 j Me 137:9 k Me 137:8 l İş 21:2 Y r5 0 :9 Yr51:11 D a5:31



İŞ A Y A 1 2 :6 - 1 3 :2 0



yor. 10 Göklerin yıldızları, ta­ kımyıldızları*8 artık ışımayacak. Güneş doğarken kararacak, ay ışık saçmayacak. 11 Ettiği kö­ tülüğü dünyanın başına ğetireceğim,b işledikleri suçları da kötü­ lerin başına. Küstahların kibrini kıracağım, zorbaların ğururunu sona erdireceğim.ç 12 Ö lüm ­ lü insanı saf altından, âdemoğlunu Ofir altınından^ daha en­ der kılacağım.d 13 Bu nedenle Ben ğöklerin hâkimi Yehova, öf­ keden ateş saçtığım o ğüne büyük bir ğazapla ğöğü sarsacağım/ yer yerinden oynayacak.ğ 14 Oyle olacak ki herkes, kovalanan bir ceylan, çobansız bir sürüh ğibi kendi halkına donecek, herkes kendi ülkesine kaçacak. 15 Ele ğeçenler delik deşik edi­ lecek, yakalananlar kılıçtan ğeçirilecek. 16 Çocukları ğözlerinin önünde paramparça edi­ lecek. Evleri yağmalanacak, karı­ larının ırzına ğeçilecek.k 17 İşte Ben, ğüm üşe değer vermeyen, altınla ğönlü hoş ol­ mayan M edleril kaldırıp onların üzerine ğetiriyorum. 18 Yayla­ rıyla ğençleri delik deşik edecekler.m Rahm in meyvesini esirğemeyecekler,n onların evlatlarına acım ayacaklar. 19 Tanrı So­ dom ve Gomorra'yı nasıl yıktıysa,° krallıkların tacı,° Kaldelilerinp ğurur kaynağı, ğüzelliği Babil de öyle olacak. 20 Ora­ da hiçbir zaman oturulmayacak/ m İş 21:15; Yr 50:14; Yr 5 0 :4 2 ; n 2Kr 8:12; İş 13:16; o Ba 19:24; Tkr 29 :2 3 ; Yr 49:18; Yr 50 :4 0 ; Tsf 2:9 ;'o İş 47:5; Yr 51:13; Da 4 :3 0 ; p İş 47:1; r Yr 51:37.



İş 13:10* Ya da "Kesil takımyıldızları." Eyüp 9:9'daki dipnota bakın.



İ Ş A Y A 1 3 :2 1 -1 4 :1 6



B a b il’in dUşUşU. İsra il’in ku rtu luşu



nesiller boyu içinde yaşanmaya­ cak.“ Araplar orada çadır kurma­ yacak, çobanlar sürülerini orada yatırmayacak. 21 Çorak yerle­ re dadananlar orada yatacak; es­ kiden oturulan evler puhularla dolu olacak.b İçinde devekuşları yaşayacak, keci görünümlü cin­ ler* orada hoplayıp zıplayacak.c 22 Hisarlarında cakallar uluya­ cak;^ o güzel saraylarında büyük yılanlar dolanacak. Onun sonu yaklastı ve o gün ertelenmeye­ cek.'^ 1 Çünkü Yehova Yakup'a 1 4 merhamet gösterecek,“ İs­ rail'i yine sekecek,1 onları kendi topraklarında rahata kavusturacak.g Yabancılar Yakup eviyle birlenip ona baglanacaklar.h 2 Halklar onları alıp ül­ kelerine götürecekler. İsrail evi, onları Yehova'nın topraklarında hizmetkâr ve hizm etli edinecek/ kendisini tutsak edenleri tutsak edecek, kendisini ise kosanlarü buyruğu altına alacak/ 3 Oyle olacak ki, Yehova seni cektigin acılardan, sıkıntı­ dan, ağır kölelik boyundurugundan kurtarıp rahata kavusturdugu gün,k 4 Babil kralı icin su deyisi söyleyeceksin: "Angaryacı angaryaya kona­ maz oldu, zulmünün nasıl da sonu geldi/ 5 Yehova kötüle­ rin sopasını, hükümdarların asa­ sını kırdı.m 6 O sopa ki, halk­ lara öfkeyle darbe üstüne darbe indiriyor,n milletlere amansızca eziyeto ederek büyük bir gazapİş 13:21* "Keci görünümlü cinler", İbranice sair; cin izlenimi uyandıran hay­ vanlar ya da gerçek cinler.



BÖ LÜ M 13 a İs 14:22 Y r5 0 :3 Y r50:13 Yr 51:29 V h 18:21 b İs 34:11 c Le 17:7 2Ta 11:15 İ^ 34:14 V h 18:2 C İ^ 34:13 Mi 1:8 d T k r3 2 :3 5 V z3:1 Yr51:33 2Pe 2:3



BÖ LÜ M 14 e Le 26:42 T k r4:31 M e9 8 :3 f Z k 1 :1 7 Ro 11:7 g T k r3 0 :3 İ^ 66:20 Y r2 4 :6 H e 3 6 :2 4 h E zr2:58 Ne 11:21 E s8:17 İs 56:6 İ^ 60:3 Z k 8 :2 2 Zk 8 :2 3 ı Ezr2:65 İ^ 60:7 İs 61:5 Z k 2:9 i Es 10:3 Da 5 :2 9 D a6:3 j E s8:1 Es 9:3 60:14 k Ezr3:1 E zr9:8 İs 12:1 3 2:18 Y r3 0 :1 0 H e 2 8 :2 4 l Y r5 0 :2 3 Y r5 1 :3 6 m Me 125:3 n 2Ta 36:17 İs 33:1 Y r 2 5 :1 2 Y r5 0 :1 7 Y k 2:13 o Hb 1:6 Z k 1:15



2 . S ü tu n a



49:13 Yr27:11 b M e9 8 :4 Me 126:2 Oz 11:10 49:13 Y r5 1 :4 8 V h 18:20 c İ^55:13 60:13 C Yr 46:23



918



la boyun egdiriyordu. 7 Bü­ tün dünya rahata kavustu/ huzur icinde. İnsanlar nereli, sevinçle haykırıyor.b 8 Ardıc agacları,c Lübnan'ın sedir agacları bile se­ nin düstügün duruma seviniyor, 'Sen yere serildiginden beri kim­ se bizi kesmeyec gelmiyor' diyor­ lar. 9 Asagıda ölüler diyarıd seni karşılama telasında. Ölümün tut­ saklarını/ dünyanın keci gibi in a ttı ön d erlerinif senin icin uyandırıyor. M illetlerin tüm krallarını tahtlarından ayaga kaldırıyori 10 Hepsi konulmaya banlayıp sana söyle diyorlar: 'Seni de bizim gibi aciz mi bıraktılar?h Seni de bize mi b e n z e ttile r 11 Gururun da, telli sazlarının gürültü patırtısı da ölüler diyarı­ na indirildi.i Kurtlar senin altına yatak gibi serilecek, solucanlarsa üstüne örtü olacak.'i 12 Ey parlak yıldız, seherin oglu, gökten nasıl da düstün!k Sen ki milletlerin belini kırardın/ nasıl da yere devrildin!m 13 Oysa idinden, 'Göklere cıkacagım,n tahtım ı Tanrı'nın yıldız­ larından» daha yükseğe kuracagım.° Toplantı dagıp üzerinde, kuzeyin en uzak yerlerinder oturacagım' derdin. 14 'Bulutla­ rın üzerine cıkacagım/ kendimi Yüceler Yücesine benzetecegim.ö 15 Ne var ki, ölüler diyarı­ na, cukurun en dibinet indiri­ leceksin.11 16 Halini görenler gözlerini sana dikip 'Dünyayı d Vz 9:10; e Oz 2:18; Vz 3:20; Is 26:14; He 32:21; f Mt 2 5 :3 3 ; Vh 2 0 :1 2 ; g He 28:17; h Me 137:8; ı Me 82:7; i Vh 18:22; j Ey 17:14; Ey 2 4 :2 0 ; k İs 34 :4 ; l 2 T a 3 6 :1 7 ; Yr 51:7; He 2 9 :1 9 ; Da 5:19; m He 2 8 :1 7 ; n İs 47:7; Da 4:30; o Sy 24:17; o Da 2 :3 8 ; D a 5:23; p İs 2:2; İs 24 :2 3 ; Yo 3:17; r Me 48 :2 ; s 2Se 2:4 ; ş He 28 :2 ; t He 2 8 :8 ; He 32:23; u Lu 10:15; Lu 14:11.



919



F ilistlle re verilen hUkUm. Möab’a hUkUm



altüst eden, krallıkları sarsan/ 17 verimli toprakları çöle çevi­ ren, şehirlerini yıkan,b tutsakları­ nı yurtlarına salmayan adam bu m u?'c diye düşünüp duracaklar. 18 M illetlerin diğer bütün kral­ ları, evet her biri tüm ğörkemiyle kendi m eskeninde yatıyor.ç 19 Senin ise ğömülecek bir ye­ rin bile yok;d istenmeyen bir fi­ dan ğibi kaldırılıp atılmışsın. Kı­ lıçla deşilip çukurun dibindeki taşlara düşen ölülerle örtülmüşsün.e Ayaklar altında çiğnenen bir ceset ğibisin.f 2 0 Kendi ül­ keni harabeye çevirip kendi hal­ kını öldürdüğünden o krallarla birlikte mezara konulmayacak­ sın. Kötülerin soyu bir daha asla anılmayacak.ğ 21 Atalarının suçundan ötürüh evlatlarını boğazlamak için yer hazırlayın ki, bir daha aya­ ğa kalkmasınlar, dünyayı mülk edinmesinler, yeryüzünü şehir­ lerle doldurmasınlar."ı 22 "Ve Ben onlara karşı hare­ kete ğeçeceğim ." Göklerin hâki­ mi Yehova'nın sözü. "Babil'in adını,i artakalanını, tüm soyunu kesip atacağım."kYe­ hova'nın sözü. 23 "Onu oklukirpi yuvasına, sazlığa, bataklığa çevireceğim. Yı­ kım süpürğesiyle sUpU'eceğim."l G öklerin hâkim i Yehova'nın sözü. 24 Göklerin hâkim i Yehova yemin edip diyor ki,m "Aynen taşarladığım ğibi olacak, aynen kararlaştırdığım ğibi ğerçekleşecek.n 25 Asur'u kendi ülkem­ de kıracağım .° Onu kendi dağlarımda ciğneyeceğim ;o bo-



B Ö L Ü M 14 a Y r5 0 :2 3 Yr51:25 b 2Kr 25:21 İş 64:10 c 2K r24:14 2Kr25:11 İş 43:14 c H e32:18 d 2 K '9 :3 5 Y r2 2 :1 9 e H e32:23 f 2 K '9 :3 3 g E y18:16 M e21:10 M e37:28 M e109:13 Me 137:8 h Ç k 2 0 :5 Le 2 6 :3 9 ı Na 1:9 i İş 43:14 Y '5 0 :2 5 Y '5 1 :5 6 j M e9:5 Me 109:13 Öz 10:7 k Y r5 1 :6 2 l İş 13:21 Y r 5 0 :3 9 Yr51:25 Y r5 1 :6 2 Vh 18:2 m İ^ 55:11 İb 6:13 n M e3 3 :9 (Öz 19:21 İ^ 46:10 o İ^ 30:31 İş 31:8 İ^ 37:37 H e31:3 H e3 2 :2 2 o 2K r19:35 2Ta32:21 İş 37:36



2 . S u tu n a İş 10:24 N a1:13 b Öz 21:30 İş 23:9 İş 25:1 c E y4 0 :8 M e33:11 Öz 19:21 İş 46:11 c 2T a 2 0:6 E y9:12 İş 43:13 d 2Kr 16:20 2T a28:27 e Yş 1 3 :3 f 2T a28:18 g O b 12 h 2T a 2 6:6 ı 2Kr 18:8 i İş 30:6 j İş 30:23 İş 65:13



İŞ A Y A 1 4 :1 7 -1 5 :2



yunduruğunu halkım ın üzerin­ den kaldıracağım, yükünü omuzlarından alacağım ."a 2 6 Bütün dünya aleyhinde verilen karar budur. Bütün m il­ letlere karşı kalkan el budur. 27 Göklerin hâkimi Yehova ka­ rar verdi,b kim bozabilir?c Tanrı' nın eli kalktı, kim indirebilir?^ 28 Kral Ahaz'ın öldüğüd yıl ğelen bildiri: 29 "Ey Filistfler/ sizi dövenin değneği kırıldıf diye hiçbiriniz sevinmeyin.ğ Çünkü y ılanınh kökünden zehirli yılan çıkacak/ onun meyvesi, can yakı­ cı uçan yılan olacak/ 3 0 Düş­ künlerin ilk doğanları doyacak, yoksullar ğüvenlik içinde yata­ cak/ Ama senin kökünü kıtlıkla kurutacağım, sağ; kalanlarınız da öldürülecek.k 31 İnle, ey kapı! Feryat et, ey şehir! Hepiniz yılğınlığa kapılacaksınız, ey Filistıler! Çünkü kuzeyden duman ğeliyor, kimse saflarından ayrılmıyor.'/l 32 O m illetin ulaklarınam ne cevap verilecek? Yehova Sion'un tem elini attı,n denecek ve halkı­ nın mazlumları oraya sığınacak. -| M oab hakkında bildiri1 5 len hüküm :° M oab'ın Ar şehrio bir ğecede yağmala­ narak susturuldu. M oab'ın Kir şehrip de bir ğecede yağmalana­ rak susturuldu. 2 Moab ağla­ mak için tapınağa, D ibon'ar ve yüksek yerlere* çıkıyor; Nebos ve k Yr 47:1; He 25:16; Yo 3:4; Ams 1:6; Tsf 2:4; Zk 9:5; l Yr 1:14; Yr 2 5 :9 ; m 2Kr 20:12; n Me 48:1; Me 87:1; Me 102:16; Me 132:13; İş 28:16; B Ö L Ü M 1 5 o Yr 9:25; He 25:11; o Sy 21:28; Tkr 2:9; p 2Kr 3 :2 5; Yr 48:31; r Yş 13:17; Yr 48:18; ş Yr 48:1.



İş 15:2* İbranice bama, tapınma ama­ cıyla kurulan özel yerler.



İ Ş A Y A 1 5 :3 - 1 6 :1 1



Moab’ın gururu, k ib ri son buluyor



Medebaa icin feryat ediyor. Her sac kazınmış,b her sakal kesil­ miş. 3 Halk sokaklarda culla dolaşıyor/ Damlarda,ç meydan­ larda feryat ediyor; gözlerin­ den yaslar bosanarakd asagı ini­ yor. 4 Hesbon ve Elealee figan ediyor. Sesleri ta Yahats'tanf du­ yuluyor. M oab'ın silahlı adam­ ları bu yüzden bağrışıp duruyor. M illet tir tir titriyor. 5 Moab icin yüregim kan ağ­ lıyor/ Kalabilenler Tsoarh ve Eglat-selişiya'yaı dek kakıyorlar. Luhit yokuşundani herkes aglayarak cıkıyor; balların a gelen bela yüzünden Horonaimi yo­ lunda feryat koparıyorlar. 6 Nimrim sularık tamam en ku­ rudu. Yemyeşil cayırlar sararıp soldu, taze ot kalmadı, yeşil­ likler yok oldu.1 7 Bu yüzden, elde kalan, biriktirilen m allar Kavaklı Vadi üzerinden taşını­ yor. 8 Feryatlar Moab toprak­ larının her yanını sardı.m İnil­ tiler Eglaim'e, Beer-elim'e vardı. 9 Çünkü Dim on suları kana bu­ landı. Ben D im on'un başına baş­ ka belalar da getirecegim . Moab'dan kalanların ve ülkede kalanların üzerine aslanlar gönderecegim.n 1 i î Sela'dan, cöl üzerinden, 1 6 Sion kızının dagına,° ül­ kenin hükümdarına bir koc gön­ derin/ 2 Moab kızları Arnonp geoit­ lerinde yuvasından kovulan kuş­ lar gibi olacaklar.r 3 Bir plan yapın ve kararınızı uygulayın.s "Ey Moab, ögle vakti gece gibi gölge sal.s Sürgünleri sakla/ ka-



BÖ LÜ M 15 a Sy2 1 :3 0 Yş 13:16 b T kr14:1 İş 3:24 Y r4 8 :3 7 c 2Sa3:31 2K r6:30 İş; 24:11 M t11:21 C Yr 19:13 d Y r 4 8 :3 8 e Sy3 2 :3 7 İş 16:9 f Hk 11:20 g Yr 48:31 h B a 1 3 :1 0 Ba 19:22 ı Yr 4 8 :3 4 i Y r4 8 :5 j Y r4 8 :3 k Yr 4 8 :3 4 l İş 16:9 H b3:17 m Yr 4 8 :2 0 n Le 26:22 2Kr17:25 Y r15:3 A m s5:19



BÖ LÜ M 16 o İ^ 10:32 Mi 4:8 o Ezr7:17 p Sy 21:13 r Oz 27:8 İş 13:14 Y r4 8 :1 9 ş M e8 2 :3 İş 1:17 Y r2 1 :1 2 D a4 :2 7 Zk 7:9 ş Tkr 2 8 :2 9 t İş 32:2



2 . S u tu n a O b 14 b 1Sa22:3 c Y r4 8 :8 Yr 4 8 :4 2 C İ ş 33:1 d M e4 5 :6 M e89:14 Oz 20:28 e 2Sa 7:16 İş 9:7 Y r2 3 :5 D a7:14 f Me 72:2 İş 32:1 g Y r 4 8 :2 6 Y r 4 8 :2 9 T sf2 :1 0 h A m s2:1 ı Y r4 8 :7 i İş 15:2 Y r 4 8 :2 0 j 2K r3:25 k Yş 13:17 l S y 3 2 :3 8 Yş 13:19



920



cakları ele verme/ 4 sürgünle­ rim aranızda yabancı olarak yaşasın.b Yağmacılara karşı onlara sıgınak ol.c Zalimin sonu geldi, yagmalama sona erdi. İnsanları ezenler yeryüzünden silindi.c 5 Bir taht vefa ile pekiştirile­ cek.'1 Davut çadırından o tahtta oturan bir kral sadakatle saltanat sürecek.' Hakkın peşinde olup adaletle hükmedecek; doğruyu yapmakta tez davranacak."f 6 M oab'ın gururu bize anla­ tıldı; çok kibirli,ğ kendini beğen­ miş, mağrur, öfkeli olduğunu duyduk.h Böbürlenmesi boşa çı­ kacak^ 7 M oablılar Moab için feryat edecek; herkes feryat edecek.i Felakete uğrayanlar Kir-hareseti üzüm pestilleri için inleyip sızlanacak, 8 çünkü H eşbonk taraçaları kurudu. Sibma1asması­ na gelince, m illetlerin efendileri onun parlak kızıl dallarını kırdı­ lar. Oysa o dallar çölü dolanıp Yazer'em kadar uzanmıştı. Filizleri kendi kendine yayılıp göle ulaş­ mıştı. 9 Bu nedenle, Yazer için ağla­ dığım gibi Sibma asması için de ağlayacağım.11 Gözyaşlarımla sizi ıslatacağım ey Heşbono ve Eleale/ Çünkü yaz mevsimi­ niz ve hasadınız çığlıklara boguldu.p 10 Meyve bahçelerinizde sevinç ve neşe kalmadı. Bağlar­ dan sevinç çığlıkları, kahkahalar yükselmiyor/ Sıra teknelerinde kimse üzüm çignemiyor.s Sevinç çığlıklarına son verdim.11 11 Bu nedenle, Moab yüzün­ den içim lirin telleri gibi titrimSy32:3; Ys 13:25; Yr48:32; n Yr48:32; o İs 15:4; o Yr 48:34; pHk9:27; r İs24:8; Yr 25:30; Yr48:33; s Hb3:17; şTsf 2:9.



921



Şam ’a verilen hUkUm. T anrı’yı UnUttUlar



yor.a Kir-hareset yüzünden yüre­ ğim sızlıyor.b 12 Herkes ğördü ki, M oab yüksek yere çıkm akc için yorulduysa da, dua etmek için tapına­ ğına ğittiyseç de, yaptıkları hiçbir işe yaramadı.d 13 Yehova Moab için bunu daha önce söylemişti. 14 ¡Sim­ di de Yehova şunu diyor: "Ücretli bir işçinin yılları ğibi,e üç yıl için­ de Moab her tür karışıklığı yaşa­ yarak ihtişam ını kaybedecek/ yüz karası olacak; ondan ğeriye kalanlar çok değil az olacak."ğ



BÖ LÜ M 16



■| M ¡Sam hakkında bildirilen - L • hüküm :h "Bakın! ¡Sam bir şehir olmaktan çıktı, enkaz yı­ ğınına döndük 2 Terk edilen Aroer şehirleri* sürülerin mekâ­ nı oldu; yayılıp yatıyorlar. Kim­ se onları korkutmuyor.! 3 Efraim'de surlu şehir,k Sam'da krallık kalmadık Aramilerden sağ kalan­ ların ihtişam ının sonu İsrailoğullarınınki ğibi olacak." Göklerin hâkimi Yehova'nın sözü.m 4 "O ğün öyle olacak ki, Yakup'un ihtişamı sönecek;n besili bedeni eriyecek.o 5 Orakçı ba­ şakları eliyle biçip ekinleri topla­ dığında tarla nasıl kalırsa/ ora­ sı da Refaim Ovasındap başakları toplanmış bir tarla ğibi olacak. 6 Tıpkı zeytin ağacı dövüldük­ ten sonra tepesinde iki üç, dalla­ rında dört beş zeytin tanesi kaldı­ ğı ğibi, orada da ğeriye kalan çok az olacak." İsrail'in Tanrısı Yeho­ va'nın s ö z ü . ' 7 Ademoğlu o ğün Yara­ tıcısına bakacak, İsrail'in Kut­ salında^ ğözünü ayırmayacak.



BÖ LÜ M 17



a İş 15:5 Y r 4 8 :3 6 b İş 15:1 c Sy22:41 Sy23:1 Y r4 8 :3 5 c 1Kr 11:7 2K r3:27 Y r4 8 :7 d 2Kr 19:18 M e115:4 Yr 10:5 Y r1 6 :2 0 1Ko 8:4 e İş 21:16 f İş 23:9 Y r9 :2 3 Y r 4 8 :4 6 g İ^ 25:10 Y r4 8 :4 7 T sf2 :9



h 1Ta 18:5 Y r4 9 :2 3 Ams 1:5 ı 2Kr 16:9 İş 8:4 Z k9:1 i S y 3 2 :3 4 13:16 2Kr 10:33 Y r4 8 :1 9 j T sf2 :7 k 2Kr 17:6 İş 7:8 Ho 5:14 H o9:13 l 2Kr 16:9 m İş 28:2 Ho 9:11 n İş 9:9 İş 10:4 o T k r32:15 İş 10:16 o T k r2 3 :2 5 Y r9 :2 2 H o6:11 Y o 3:13 p Yş 1 5 :8 Y^ 18:16 2Sa 5 :1 8 r T k r4 :2 7 T k r2 4 :2 0 H k8:2 İş 24:13 Ro 9:27 ş İş 10:20 İş 29:19 Mi 7:7



a İş2:8 Ho8:6 Mi5:13



İ Ş A Y A 1 6 :1 2 - 1 7 :1 4



8 Elleriyle yaptığıa sunaklara bakmayacak/ parmaklarıyla yap­ tığı kutsal direklere,* buhurdan­ lara ğözünü dikmeyecek.c 9 O ğün onun surlu şehirleri İsrailoğulları yüzünden korulukta terk edilmiş bir yere, evet, tek ba­ şına kalmış bir dala benzeye­ cek. İssız birer virane olacaklar.ç 10 Çünkü seni* kurtaran Tanrı' y ıd unuttun;e sığındığın kayayıf aklından çıkardın. Bu yüzden de ğözüne hoş ğörünen bir fidan­ lık kurup yabancının* filizini di­ kiyorsun. 11 Fidanlığının etra­ fına özenle çit çevirdiğin ğünün ertesi sabahı tohum un filizlense de hastalıklar ve şifa bulmaz san­ cılar ğününde ürünün elinden uçup ğidecek.ğ 12 Vay vay, köpüren deniz­ lerin uğultusu ğibi uğulda­ yan halkların karğaşası! Yayğaracı milletler coşkun sular ğibi çağlıyor.h 13 Muazzam bir su yığını ğibi çağlıyorlar^ Tanrı o n ­ ları mutlaka azarlayacak^ Uzakla­ ra kaçacaklarsa da rüzğârın dağ­ dan önüne kattığı saman çöpü, kasırğanın önünde fır döndürdü­ ğü devedikeni ğibi olacaklar,! peş­ lerine düşülecek, kovalanacaklar. 14 Bakın, akşam leyin ortalığa ansızın dehşet çöküyor. Ama sa­ bah olmadan yok olup ğidiyor.k b 2Ta 31:1; 2Ta 34 :7 ; Yr 17:2; Yr 17:3; He 36:25; Ho 8:11; Ho 14:8; Zk 13:2; c 2Ta 34:4; c İş 6:11; Ho 10:14; Ams 3:11; Mi 5:11; Mi 7:13; d 1Ta 16:35; Me 65:5; Me 79:9; Hb 3:18; Vh 7:10; e Tkr 6 :1 2 ; Me 5 0 :2 2 ; İş 1:3; Yr 2:32; Ho 8:14; f Tkr 32:4; 2Sa 2 2 :3 2 ; Me 18:2; İş 26:4; g T k r 2 8 :3 0 ; Yr 12:13; Ho 8:7; Tsf 1:13; h Me 29:3; Me 65:7; Vh 16:3; Vh 17:1; ı Me 2 :1 ; Me 67:4; İş 13:4; i Me 9:5; İş 3 3 :3 ; j Me 3 5 :5 ; Me 83:13; İş 29:5; Da 2:35; Ho 13:3; k 2Kr 19:35; Me 37:36.



İş 17:8* Ya da "Aşeralara" 10* Yeruşalim'e hitap ediliyor. 10* Muhtemelen "yabancı bir ilahın"



İ Ş A Y A 1 8 :1 - 1 9 :1 0



H abeş'e, M ısır’a verilen hukum



Bizi yağmalayanların payı, bizi soyanların sonu budur.a 1



Vay haline, Habeş ırmaklarının suladığı, kanatlı böceklerin vızıldadığı toprakla­ rın!11 2 O ülke ki, sular üzerin­ den, denizden papirüs tekneler­ le elçilerc gönderiyor. Onlara "Ey hızlı ulaklar!" diyor, "Toprakla­ rını ırmakların silip süpürdügü uzun boylu, parlak tenli, esnek vücutlu, etrafa korku salan, her yeri ezip geçen o millete gidin."ç 3 Sizler, yeryüzünde oturan­ lar/ dünyada yaşayanlar, öyle bir manzara göreceksiniz ki, san­ ki dağların tepesine bir sancak dikiliyor;e öyle bir ses duyacak­ sınız ki, sanki boru çalınıyor.f 4 Çünkü Yehova bana şöyle dedi: "Güneşin yeri ısıtan ışık­ ları« gibi, hasat sıcağındaki11 çiy bulutu gibi durgun kalıp yuka­ rıdan m eskenim iı seyredeceğim. 5 Bagbozumundan önce, çiçek­ lerin yerini alan koruklar olgun­ laşmaya yüz tutunca, asmanın sürgünleri bağcı bıçağıyla kesile­ cek, uzantıları budanıp temizlenecek.i 6 Hepsi dağların yırtıcı kuşlarına, yerin yaban hayvanla­ rına terk edilecek.i Yırtıcı kuşlar yazı onların üzerinde geçirecek, tüm yaban hayvanları hasat vak­ tini onların üzerinde geçirecek.k 7 O zaman, topraklarını ır­ makların silip süpürdügü uzun boylu, parlak tenli, esnek vücut­ lu, etrafa korku salan, her yeri ezip geçen o m illetten1 göklerin hakimi Yehova'ya bir armağan sunulacak.m Bu armağan gökle­ rin hakimi Yehova'nın Kendi adı­ nı koyduğu yere, Sion Dagınan getirilecek."



18



a Oz 22:23 İs 33:1 H e3 9 :1 0 T sf2 :9



BO LU M 18 b İs 20:3 H e3 0 :4 Tsf 3:10 c İs 30:4 H e3 0 :9 c 2Ta 12:3 2Ta 14:9 2Ta 16:8 d M e3 3 :8 M e96:13 Oz 8:31 İ^ 26:18 Ağ 4:12 e İs 5:26 İs 13:2 f Y o2:1 Am s3:6 Zk 9:14 g 2 S a 23:4 h Oz 25:13 ı M e132:13 Ho 5:15 i İs5 :7 İs 17:11 Lu 8:14 j İs 14:19 H e29:5 k İs 34:3 Yr 15:3 H e3 2 :4 Vh 19:17 l İs 60:4 Zk14:16 m 2Ta 32:23 İş 2:2 Ml 1:11 n İs 8:18 24:23 Yo 3 :1 7 M i4:13



BO LU M 19 a Y r2 5 :1 9 H e2 9 :2 Yo 3:19 b T k r3 3 :2 6 M e6 8 :3 3 c Çk 12:12 Y r 4 3 :1 2 Y r4 6 :2 5 H e30:13 c Me 76:12 d M t 12:25 e Tkr 7:20 Yş 2:11 f Oz 19:21 Oz 21:30 İş 19:11 1K o 3:20 g Y r1 6 :2 0 1K o 8:4



9 22



1 C l Mısır hakkında bildirilen hüküm :11Bak! Yehova hız­ la giden bir buluta binm iş,b M ı­ sır'a geliyor. M ısır'ın değersiz ilahları O 'nun yüzünden tir tir titriyor;cM ısır'ın yüreği yerinden oynuyor.ç 2 "Mısırlıları Mısırlılara kar­ şı ayaklandıracağım; herkes ken­ di kardeşiyle, herkes kendi komşusuyla savaşacak. Sehir şe­ hirle, krallık krallıkla çatışacak.d 3 Ve M ısır'ın aklı duracak;e onun planını altüst edecegim.f Mısırlılar değersiz ilahlara,« bü­ yücülere, medyumlara, bilicilere başvuracaklar.h 4 M ısır'ı sert bir efendinin eline teslim edecegim; onu zorba bir kral yönetecek."ı Göklerin hakim i Rab Yeho­ va'nın sözü. 5 N il'in suları çekilecek; ır­ mak susuz kalıp tamam en kuruyacak.i 6 Nehirler kokacak. Sular çekildiğinden M ısır'ın Nil kanalları kuruyacak. Kamışlar, sazlark solacak. 7 Nil kıyısın­ daki, ırmak ağzındaki çayırlar, civardaki ekili tarlalar, hepsi kuruyacak.1 Rüzgârda savrulup gi­ decekler, geride bir şey kalma­ yacak. 8 Balıkçılar yas tutacak; Nil İrmağına olta atan herkes dö­ vünecek; suların yüzüne ağ se­ renler perişan olacak.m 9 Ta­ ranm ış ketenn işleyenler de, beyaz kumaş;* dokuyanlarda uta­ nacak. 10 M ısır'ın dokumacılarıo mahvolacak; tüm ücretli iş­ çiler kederlenecek.



19



h İs 8:19; İs 4 4 :2 5 ; Elç 16:16; Vh 18:23; ı Y r4 6 :2 ; Y r 46:26; He 29:19; i He 30:12; Zk 10:11; j 2Kr 19:24; İs37:25; k Çk 2:3; Ey 40:21; l Tkr 11:10; H e2 9 :1 0 ; m S y11:5; n Ç k9:31; Öz 7:16; o Çk 35:35.



İş 19:9* Ya da "pamuklu kumaş"



923



M ısır’da Yehova’nın sUnagı. AsUr’a yol



11 Tsoana beyleri ğerçekten akılsız. Firavunun danışmanları içindeki bilğelere ğelince, verdik­ leri öğütler aptalca.b Sizler nasıl oluyor da Firavuna, "Ben bilğelerin, eski zaman krallarının oğlu­ yum " diyorsunuz? 12 Hani nerede senin bilğelerin?c Gökle­ rin hâkim i Yehova'nın Mısır'la ilğili kararını öğrensinler de sana anlatsınlar bakalım.^ 13 Tsoan beyleri akılsızlık ettiler,d N of*e beyleri aldandılar; Mısır kabile­ lerinin ileri ğelenlerif ülkeyi yol­ dan çıkardılar. 14 Yehova M ı­ sır'ın aklını karıştırdık Ve onlar, M ısır'ın her işinde, kusmuğu içinde debelenen bir sarhoş ğibi debelenm esine neden oldular.h 15 Mısır'da kimsenin yapabile­ ceği bir iş kalmadı; ne başın ne kuyruğun, ne filizin ne de sazın? 16 O ğün M ısır kadın ğibi olacak; ğöklerin hâkimi Yehova kendisine yumruk salladığı iç in dehşete kapılıp tir tir titreyecek? 17 Yahuda diyarı yüzünden M ı­ sır dehşetten yalpalayacak.k Ya­ huda adını duyan herkes, ğök­ lerin hâkimi Yehova'nın Mısır'la ilğili kararından ötürü dehşete düşecek? 18 O ğün Mısır diyarında,m Kenan dili konuşann ve ğöklerin hâkimi Yehova'nın önünde ye­ m in edeno beş şehir olacak. Biri­ ne Yıkım Sehri denecek. 19 O ğün M ısır'ın ortasında Yehova için bir sunak olacak.il Sı­ nırında da Yehova için bir sü­ tun yükselecek. 2 0 Ve bu, M ı­ sır diyarında ğöklerin hâkim i İş 19:13* İbranice Kutsal Yazılarda Memfis için ğenelde kullanılan isim.



BÖ LÜ M 19 a Sy1 3 :2 2 Me 78:12 İş 30:4 H e30:14 b İş 44:25 1K o3:19 c B a4 1 :8 1K r4:30 Vz 7:23 Elç 7:22 c Ey 11:7 Ro 11:33 d Ro 1:22 e Y r46:14 H e30:13 H o 9 :6 f H k20:2 1S a14:38 g E y1 2 :2 0 Ey 12:24 İş 19:3 2S e2:11 h Me 107:27 Öz 20:1 İş 28:7 Yr 4 8 :2 6 ı İş 9:15 i 10:32 İş 11:15 Z k 2:9 j Me 48:6 Y r3 0 :6 k Y r 2 5 :2 6 Y r43:11 H e2 9 :6 l İş 14:24 İş 20:3 D a4:35 m Y r4 3 :7 Y r4 4 :1 H e30:14 n 2Kr 18:28 o Tkr 10:20 Y '4 :2 Y r12:16 o Y r4 3 :7 Yhn 17:15 Vh 11:8



2 . S ü tu n a b c c



d e f g



h ı



i



Y r 3 2 :2 0 M e50:15 Lu 2:11 Me 83:18 Me 98:2 H b2:14 Tsf 3:10 Ml 1:11 Vz 5:4 İş 19:1 Y r46:13 T k r3 2 :3 9 İş 57:18 Y '3 3 :6 Ho 6:1 İş 19:18 Y r4 4 :1 1Kr8:43 Y r5 0 :1 9 Z k 8 :2 2 İş 11:16 İş 35:8 İş 40:3



İ Ş A Y A 1 9 :1 1 -2 0 :3



Yehova için bir şahit ve işaret olacak.a Onlar zalimlerin baskı­ sı yüzünden Yehova'ya feryat edecekler;b O da onları kurtarma­ sı için büyük bir kurtarıcı ğönderecek.ç 21 Ve o ğün Yehova Kendisini Mısırlılara tanıtacak;ç M ısırlılar Yehova'yı tanıyacak. O 'na kurban ve armağan sunacaklar;d Yehova'ya adak adaya­ caklar ve adaklarını yerine ğetirecekler.e 22 Yehova Mısır'a bir darbe indirecek.f Önce vuracak sonra iyileştirecek ve onlar Ye­ hova'ya dönecekler.h O da yaka­ rışlarını dinleyecek ve onları iyi edecek.ı 23 Ö ğün Mısır'dan Asur'a bir anayol uzanacak? Asur Mısır'a, Mısır Asur'a ğidip ğelecek. M ı­ sır'la Asur birlikte hizmet edecek. 24 O ğün, M ısır ve Asur'un ya­ nındaki üçüncü m illet İsrail ola­ cak;! ve o, dünyanın ortasında bir nim et olacak.k 25 Çünkü ğök­ lerin hâkim i Yehova, "Halkım Mısır, elim in eseri Asur/ mirasım İsrailm nim etler ğörsün" diyerek onları kutsayacak.n Q / Y Tartan'ıno Aşdod'ao ğel2 0 diği yıl; Tartan, Asur kra­ lı Sarğon'un em riylep Aşdod'a saldırıp şehri ele ğeçirdiğinde/ 2 Amots oğlu İşaya'yas Yehova' nın şu sözü ğeldi: "G it,s belinden çulu çöz/ ayağından çarıkları çı­ kar."11 O da denileni yaptı, ğiysisini çıkarıp yalınayak yürüdü.“ 3 Yehova sözüne şöyle devam j Tkr 3 2 :4 3 ; Me 117:1; Zk 2:11; k Ba 12:3; He 34:26; Zk 8:13; Ga 3:1 4; l Ho 2:23; Ro 3 :2 9 ; m Tkr 32:9; Ams 3:2; Ml 3:17; 1Pe 2:9; n Me 67:6; Me 115:12; İş 61:9; İş 65:8; B Ö L Ü M 2 0 o 2Kr 18:17; o Yş 11:22; Yş 13:3; 'p 2Ta 3 2 :9 ; r Ams 1:8; ş İş 1:1; ş Yr 13:1; Yr 19:1; t Yun 3:8; Vh 11:3; ü 2Sa 15:30; ü 1Sa 19:24; Mi 1:8; İb 11:37.



İ Ş A Y A 2 0 :4 - 2 1 :1 4



3 yıl (çıplak. B a b il düştü! Edom ’a hüküm



etti: “Kulum İşaya M ısır'a3ve Ha­ b e ş ^ bir felaket isareti,c bir ala­ met olarak üc yıl cıplak ve yalına­ yak dolaştığı gibi, 4 Asur kralı da Mısırlı tutsakları,^ Habeş sür­ günlerini, gencini de yaslısını da Çıplak ve yalınayak goturecek, kaba etlerini acıga çıkaracak; M ı­ sır'ın cıplaklıgını ortaya serecek.d 5 Habe^s'e umutla bakanlar,e Mı­ sır'ın guzelligine kapılanlar, uta­ nıp dehsete düsecekler.f 6 Ve bu kıyılarda yasayanlar o gün, 'Asur kralının elinden kurtulmak icin kacıp sıgındıgımız kimsele­ rin haline bakın!g Bu durum­ da biz nasıl kurtuluruz?' diyecek­ ler." O -! Çöl denizi* hakkında bil2 1 dirilen hüküm :h Güney­ den* kasırgaları nasıl gelirse, o da korku veren diyardan, cölden öyle geliyor.i 2 Bana gösterilen dehşetli bir görüntüydü:) Hain hainlik ediyor; yagmacı yagmalıyor.k Harekete gec, ey Elam! Kusatmaya girimi, ey Media!l Onun neden oldugu iniltileri artık sona erdiriyorum .m 3 Bu yüzden belim e siddetli sancılar saplanı­ yor^ Doguran kadınlar gibi cırpınıyorum.° Oyle altüst oldum ki, kulagım duymuyor; öyle huzur­ suz oldum ki, gözüm görmüyor. 4 Yüregim küt küt atıyor; tüyle­ rim diken diken. Sevdigim alaca­ karanlık artık beni korkudan titretiyor.ö 5 Sofralar kurulsun, oturu­ lacak yerler düzenlensin; yeniIş 21:1* “Çöl denizi", muhtemelen eski Babil'in güney kesimine deginiyor; bu bölgede her yıl Fırat ve Dicle kıyılarını su basardı. 1* Ya da “Necef'ten"



BÖ LÜ M 2 0 a b c ç



d e f



g



İş 19:1 İş 18:1 İş 8:18 İş 19:4 Yr 4 6 :2 6 H e3 0 :1 9 Yr 13:22 Mi 1:11 Me 146:3 2Kr 18:21 İş 30:3 İş 36:6 Yr 17:5 H e2 9 :6 İş 30:2 İş 31:1



BÖ LÜ M 21 h İş 13:1 İş 13:20 Y r5 1 :4 2 ı Zk 9:14 i İş 13:4 İş 13:18 j İş; 13:9 V h 18:2 k İ ş 33:1 Y r5 1 :4 8 Y r51:53 l Y r51:11 Y r5 1 :2 8 Da 5 :2 8 D a 8 :2 0 m Me 137:1 İş 14:7 İş 35:10 Y r3 1 :1 2 n Hb 3:16 o Y r5 0 :4 3 1S e5:3 o Tkr 28:67



2 . S ü tu n a İş 22:13 D a5:1 b Y r5 0 :3 5 Y r51:57 c 2Sa1:21 ç 2K r9:17 İş 62:6 Y r51:12 H e3:17 H e33:3 H b2:1 M t 24:45 d İş 5:29 e H b2:1 f Y r5 0 :3 Y r5 0 :9 Yr 51:27 g İş 13:19 İş 14:4 İş 45:1 Y r5 0 :3 Yr51:8 D a 5 :2 8 Vh 14:8 Vh 18:2 h Y r5 0 :2 Y r5 1 :4 4 Y r5 1 :5 2



9 24



lip icilsin.a Davranın, ey yöneti­ ciler,11 kalkanı yagla meshedin.c 6 Çünkü Yehova bana söyle dedi: “Git, bir gözcü dik, gördükle­ rini bildirsin."c 7 Ve o savas arabaları görü­ yor. Kimisini cift cift küheylanlar, kimisini elekler, kimisini de develer cekiyor. Gözcü dikkat ke­ silmiş, tetikte. 8 Aslan gibi bagırıyor:d “Gündüzleri hep göz­ cü kulesi üzerinde duruyorum ey Yehova, geceler boyu hep nöbet yerindeyim.e 9 İste cift cift küheylanların cektigi savas arabala­ rına binm is adamlar geliyor!"f Derken, “Düstü! Babil düş­ t ü ! " diye haykırmaya başlıyor. “Tanrılarının tüm oyma putları yere calınıp parçalandı!"11 10 Ey dövme bugdayım, har­ man yerimin ogulları; göklerin hâkimi, İsrail'in Tanrısı Yehova' dan ne isittimse sizlere bildirdim. 11 Duma* hakkında bildiri­ len hüküm: Biri bana Seir'deni sesleniyor: “Gözcü, geceden ne haber? Gözcü, geceden ne haber?"i 12 Gözcü “Sabah ol­ mak üzere" diyor, “Sonra yine gece olacak. Bir sey sormak isti­ yorsanız sorun. Ve yine gelin!" 13 Çöl* hakkında bildirilen hüküm: Geceyi vahadaki ağaç­ lıklarda getireceksiniz, ey Dedan kervanları.k 14 Susam ış­ ları karşılamak icin su getirin. ı 1Kr 8 :4 6 ; 2Kr 13:7; İş 1:25; M t 3 :1 2 ; İb 12:6; i Ba 32:3; Tkr 2 :8 ; Me 137:7; j Vh 16:15; k He 27:15.



İş 21:11* Peygamberlikte Edom icin kullanılan isim. 13* Ya da “bozkır"; bazı çevirilerde “Arap toprakları"



9 25



YerUsalim’e bildiri. Şebna



Ey Temaa topraklarında oturan­ lar, kaçakları ekmekle karşılayın. 15 Çünkü onlar kılıçtan kaçtılar; yalın kılıçtan, üzerlerine ğerilen yaydan ve savaşın şiddetinden. 16 Çünkü Yehova bana "Ked ar'ınb tüm ğörkemi, ücretli iş­ çinin çalışma süresi ğibic bir yıl içinde son bulacak" dedi. 17 "Okçulardan, Kedaroğullarının yiğitlerinden sağ; kalanlar az olacak.ç Bunu İsrail'in Tanrısı Ye­ hova söyledi."d Q Q



Görüntü vadisie hakkındaki bildiri: Ne oldu da hepiniz dam laraf çıktınız? 2 Sen ki kabına sığmayan, ğürültülü patırtılı bir şehir, şenlik­ li birkenttin.ğ Halkından öldürü­ lenler ne kılıçtan ğeçirildi, ne de savaşta öldü.h 3 Başındaki zor­ balar hep birden kaçıştılar.’ Bir yay bile çekilmeden tutsak edil­ diler. Yakalananlarının hepsi esir alındı;i oysa çok uzaklara kaçmış­ lardı. 4 Bu yüzden "Gözünüzü üze­ rimden çekin" dedim. "Bırakın da acı acı ağlayayım.kHalkım kızı soyulmuşken beni avutmaya uğrasmayın.l 5 Çünkü bu ğün, ğöklerin hâkimi Ulu Rab Yehova'nın ğörüntü vadisinde karışıklık,m bozğun,n şaşkınlık*1 yarattı­ ğı ğün. Surlar yıkılıyor;*1 dağlara feryat ediliyor.p 6 Elam/ ok kı­ lıfını alıp atlı savaş arabasına binmiş; Kir,s kalkanının örtüsü­ nü çıkarm ış. 7 En verim li ovalarınız savaş arabalarıyla dol­ muş, küheylanlar kapının karşı­ sına dizilmiş. 8 Yahuda'yı ko­ ruyan perde kaldırılacak. Sizler o ğün orman evinin1silah deposu-



22



BÖ LÜ M 21 a E y6:19 Y r2 5 :2 3 b B a25:13 M e120:5 Ezğ 1:5 İş; 42:11 H e27:21 c Ey 7:1 İş 16:14 c Yr 4 9 :2 8 d Sy 23:19 İş 46:10 İş; 55:11



BÖ LÜ M 2 2 e İş 1:1 İş 13:1 İş 22:5 Y '6 :6 f İş 15:3 Y r 4 8 :3 8 g İş 32:13 Ams 6:6 h İş 3:1 Yr14:18 Y '3 8 :2 Ağ 4:9 ı İş 1:10 i 2Kr 25:4 Y r3 9 :4 Y r5 2 :7 j Y r 5 2 :2 4 k İş 33:7 Y r4 :1 9 Y '6 :2 6 Y '9 :1 Mi 1:8 l Y r8 :1 8 Y '3 1 :1 5 m Y r3 0 :5 Ams 5:18 n İş5 :5 İ¡ş 10:6 o Mi 7:4 o 2K r25:10 Ne 1:3 Ağ 2:2 p Ho 10:8 Lu 23:30 Vh 6:16 r Ba 10:22 İş 21:2 ş 2Kr 16:9 Ams 1:5 ş 1Kr 7:2



2 . S ü tu n a N e3:19 b 2K r25:10 Y r5 2 :7 c 2K r2 0 :2 0 2T a 3 2 :3 0 N e3:15 Y h n 9 :7 c Ne 1:3 d 2Kr 18:17 İş 7:3 İş 36:2 e Eli; 4:24 f [Ne 8:9 İş 15:3 Y o 2 :1 7



İ Ş A Y A 2 1 :1 5 -2 2 :1 7



naa doğru bakacaksınız, 9 Da­ vut Sehrinin ğediklerini ğöreceksiniz, çünkü ğerçekten birçok ğedik olacak.b Ve aşağı havuzu n c suyunu depolayacaksı­ nız. 10 Yeruşalim 'deki evle­ ri sayacaksınız. Surlarıç akılmaz kılmak için evleri yıkacaksınız. 11 Eski havuzun suyu içind iki surun arasına su deposu yapacak­ sınız. Ama bunu ğerçekleştirene, Yüce Tanrı'ya bakmayacaksınız; bunu çok zaman önceden tasar­ layanı ğörmeyeceksiniz. 12 Göklerin hâkim i U lue Rab Yehova o ğün sizden ağlamanı­ z a yas tutmanızı, saçlarınızı ka­ zıyıp çula sarınmanızığ isteyecek. 13 Ama şu hale bakın! Çoşup eğ­ leniyorlar, sığırlar boğazlıyor, ko­ yunlar kesiyorlar. 'Yiyelim içe­ lim, nasıl olsa yarın öleceğiz'h diyerek et yiyor, şarap iciyorlar.ı 14 Göklerin hâkim i Yehova bana açıkladı, kulağımla duy­ dum/ "'Siz ölenei dek bu suçu­ nuzun kefareti ödenmeyecek'/ ğöklerin hâkimi Ulu Rab Yehova böyle diyor." 15 Göklerin hâkim i Ulu Rab Yehova "Haydi" dedi, "O kâhya­ nın, evin sorumlusul Sebna'nınm yanına ğit. 16 'Burada ne işin var? Kimin nesisin ki burada ken­ din için mezar oydurdun?'n de. Göm üleceği yeri yüksekte oy­ duruyor, sarp kayalığı yonttu­ rup kendine mekân yaptırıyor. 17 'Bak ey yiğit! Yehova seni tut­ tuğu ğibi şiddetle savurup atacak, g E y 1:20; Ams 8:10; Mi 1:16; h İş 21:5; 1Ko 15:32; Yk 5:5; ı İş 5 :1 2 ; İş 56:12; Ams 6:4; Lu 17:27; i İş 5:9; Ams 3:7; j l “ 26:31; k İş 1:11; Yr 15:1; H e2 4 :1 3; İb 10:26; l 2Kr 10:5; m 2Kr 18:37; 2Kr 19:2; İş 3 6 :3 ; İş 37:2; n İş 14:18; M t 27:60.



İ Ş A Y A 2 2 :1 8 - 2 3 :1 3



Elyakim . Sü r hakkında bildiri



18 sarıp sarmalayıp geniş bir di­ yara top gibi fırlatacak. Orada öleceksin; gurur duydugun ara­ baların orada efendinin evi icin utanc olacak. 19 Seni görevin­ den atacağım, makamından indirecegim.“ 2 0 Ve o gün, Hilkiya oglu b Elyakim c kulum u c cagıracagım. 21 Senin cüppeni ona giydirecegim, senin kusagını ona bağ­ layacağım/ senin yetkini ona verecegim. Ve Yerusalim halkı­ na, Yahuda evine o baba olacak. e 2 2 Davut evinin anahtarını f onun omzuna asacağım. Onun actıgını kimse kapayamayacak, kapadığını da kimse acamayacak.s 23 Onu sağlam bir yere bir kazık gibi cakacagım.h Ve o babasının evi icin görkem­ li bir taht gibi olacak.ı 24 Ata­ dan toruna babasının evinin tüm görkemi (büyüğünden kücügüne bütün kaplar ve testiler) onun üzerine asılacak.' 25 'O gün', göklerin hakimi Yehova'nın sözü, 'Sağlam yere cakılan kazık i yerinden söküle­ cek,! kesilip düşecek, üzerindeki yük devrilecek, cünkü bunu Yehova söyledi.' " k Surl hakkındaki bildiri: 2 3 Ey Tarsis gemileri,mferyat edin! Çünkü orası yağmalandı­ ğı icin bir lim an olmaktan cıktı, artık sığınılacak bir yer de­ ğil.11 Bu haber onlara K ittim o diyarında verildi. 2 Kıyı* halk­ ları susun! Denizi asanlar, Saydaö tacirleri seni servetleriyle doldur­ dular. 3 Sihor'un p tahılı, Nil' İş 23:2* Ya da “ada"



BÖ LÜ M 22 a Ey 40:11 M e7 5 :7 Lu 1:52 b 2Kr 18:26 c 2K r18:18 2Kr 18:37 İş 36:3 ç M t 24:45 1K o 4:2 d B a 4 1 :4 2 1Sa18:4 Es8:15 e B a 4 5 :8 f 1Ta 9:27 Vh 3:7 g M t 18:18 h E zr9:8 ı B a 4 5 :9 1Sa 2 :8 Lu 22:30 V h 3:21 i İş 22:15 j İli 22:17 k İş 46:11 Y r4 :2 8



BÖ LÜ M 23 l Y r 2 5 :2 2 Y r47:4 H e26:3 H e27:2 Yo 3:4 Ams 1:9 Z k 9:4 m 2Ta 9:21 M e4 8 :7 İş 2:16 H e27:25 n H e27:3 o Ba 10:4 Y r2 :1 0 H e27:6 D a1 1 :3 0 o H e27:8 p Y r2 :1 8 2 . S u tu n a H e27:33 H e2 8 :4 Yo 3:5 b B a10:15 H e27:8 c Y r47:4 ç İş 19:1 İş 19:16 d H e26:15 H e27:35 H e2 8 :1 9 e H e2 8 :2 f T k r2 9 :2 4 Me 94:2 g D a4 :3 7 Yk 4:6 h E y12:21 Me 107:40 ı İş 14:24 İş 46:10 i İş 23:1 j H e26:14 H e2 6 :1 7 k M e4 6 :6 H e27:34



9 26



in ürünü sular üzerinden gelir getirirdi sana, başka milletlere de kazanc sağlardı.â 4 Utan ey Sayda!b Sen ey de­ niz, ey denizin güclü kalesi, “Do­ ğum sancıları cekm edim " diyor­ sun, “Ne doğurdum, ne de genc erkekler, kızlar büyüttüm ."c 5 İnsanlar Mısır hakkındaki ha­ beri aldıklarında olduğu gibi,c Sur'la ilgili haberi alınca da acıdan kıvranacaklar.d 6 Tarsis'e gecin; ey kıyı halkları, fer­ yat edin. 7 Kurulduğu o cok eski devirlerden beri şenlikli olan şehriniz bu mu? Ayakları onu cok uzaklara, yabancı diyarları yurt edinmeye götürürdü. 8 Taclar giydiren, tacirleri bi­ rer soylu, tüccarları yeryüzünün saygın kimileri' olan Sur hakkın­ da kim verdi bu kararı?f 9 Bütün o güzelliğinden kay­ naklanan gururunu ayaklar al­ tına almak,g dünyanın tüm say­ gın kişilerini aşağılamak icin h göklerin hakimi Yehova verdi bu kararı.ı 10 Ey Tarşis kızı/ Nil İrma­ ğı gibi ülkeni boydan boya g eç Artık gemiler icin rıhtım yok. 11 Yehova deniz üzerine elini uzattı; krallıkları telaşa düşür­ dü.11Fenike kalelerinin yıkılması icin buyruk verdik 12 “Ey ezil­ miş kız! El değmemiş Saydam kızı" dedi, “Bir daha asla yüzün gülmeyecek.n Kalk, K ittim 'eo g eç Orada bile rahat yüzü görmeye­ ceksin." 13 İste, Kalde diyarı!11 O diya­ rın halkı onu cöl hayvanlarına l He26:5; He26:15; mBa 10:15; n He26:13; o He27:6; Da 11:30; o Ba 11:31; İş 13:19; İş 47:1; Hb 1:6.



9 27



Ulke a ltü st ediliyor. B elirlen en yıkım



barınak yaptı/Asurbdeğil. Kuşat­ ma kuleleri diktiler,c hisarlarını çıplak bıraktılar/ ülkeyi harabe­ ye çevirdiler.'1 14 Siz Tarşiş ğemileri feryat edin, çünkü kaleniz yağmalandı.e 15 O zaman öyle olacak ki, Sur bir kralın ğünleri kadar, yet­ miş yıl unutulacak.f Yetmiş yılın sonunda Sur, fahişe şarkısında söylendiği ğibi olacak: 16 "Ey unutulmuş fahişe,ğ lir al eline, şehri dolaş. Seni hatırlasınlar diye vur tellerine, çalabildiğince iyi çal, şarkılar söyle." 17 Ve yetmiş yılın sonunda öyle olacak ki, Yehova dikkati­ ni Sur'a çevirecek. Sur yeniden eski ücretli işineh dönüp yer üze­ rindeki tüm krallıklarla fahişelik yapacak; 18 Kazancı ve ücret/ Yehova'ya adanacak. Saklanma­ yacak, biriktirilmeyecek, çünkü onun ücreti doya doya yesinler, zarif ğiysilerğiysinlerdiye,i Yehova'nın önünde bulunanların olacak.k Q /§ İşte, Yehova ülkeyi boşal2 4 tıyor, viraneye çeviriyor;! altını üstüne ğetiriyor,müzerinde yaşayanları dört bir yana dağıtı­ yor.11 2 Halkla kâhin arasın­ da, hizmetkârla efendi, hizmet­ çiyle hanım, alıcıyla satıcı, ödünç alanla ödünç veren, faiz ödeyen­ le faiz alan arasında fark kalma­ yacak.° 3 Ulke mutlaka boşal­ tılacak ve yağmalanacak;11 çünkü bunu Yehova söyledi.p 4 Ulke yas tutuyor/ kuruyup ğidiyor. Toprak kuruyor, solup ğidiyor. Ulkenin büyük adamları sararıp soluyor.s 5 İçinde yaşayanlar



BÖ LÜ M 23 a İş 13:21 b 2Kr 17:24 İş 10:12 İş; 30:31 N a3:18 Tsf 2:13 c H e2 6 :8 ç H e2 6 :9 d H e2 6 :1 2 e İş 23:1 f Y r25:11 Yr27:3 Yr27:6 g Öz 7:10 Yr30:14 h Mi 1:7 ı N a3:4 i T k r23:18 i İş 60:5 İş; 61:6 k Ey27:17 Vz 2:26



BÖ LÜ M 24 l 'Tkr 28:63 İş 1:7 İş5 :5 Yr 4:6 H e6 :6 m 2Kr21:13 n Tkr 2 8 :6 4 Ne 1:8 Yr9:16 o 3:2 İş 9:14 H e7:12 Ho 4:9 o L e26:31 "Tkr 2 9 :2 8 46:10 iş 3:26 İ^ 33:9 Y r4 :2 8 Ag1:4 Ho 4:3 s İş 2:11



2 . S ü tu n a Le 18:24 Sy 35:33 2T a 3 3:9 Y r3:1 Yr23:11 Ag* 4:13 b 2K r17:7 2K r22:13 H e20:13 D a9:5 c M i3:11 ç Çk 19:5 Ç k 2 4 :7 Y r3 1 :3 2 Y r3 4 :1 8 d L e26:16 T k r28:15 Y^ 23:15 e L e2 6 :2 2 T k r4 :2 7 "Tkr 2 8 :6 2 İş 10:22 f Y r8:13 Yo 1:10



İ Ş A Y A 2 3 :1 4 - 2 4 :1 6



yüzünden ülke kirlendi,“ çünkü onlar kanünları görmezden gel­ diler/ küralları değiştirdiler/ devirlerce şüreçek ahdi bozdülar.ç 6 Bü yüzden ülkeyi lanet yiyip bitirdi;d idinde yalayanlar şüçlü bülündü. Bü yüzden ülke hal­ kı azaldı; geriye bir avüç inşan kaldı.e 7 Yeni şarap karalar bağla­ mış, aşma kürümüş;f yürekleri şevinçle coşanlar şimdi inliyor.g 8 Teflerin çoşküşü şöndü, şevinç çıglıkları atanların şeşleri düyülmaz oldü, lirlerin çoşküşü şöndü.h 9 Artık şarkılar eşliginde şarap içilmiyor; içkinin tadı içene açı geliyor. 10 Terk edilen kent yıkıntı halinde/ her evin girişi kapanmış. 11 Sarap yoklügündan şokaklarda bagrışıyorlar. Sevinçten eşer yok; ül­ kenin tüm neşeşi üçüp gitmiş/ 12 Şehirden geriye kalan man­ zara şaşkınlık veriçi; kapı parça­ lanıp moloz yıgınına çevrilmiş/ 13 Zeytin agaçı dovüldügünde,k yahüt bagbozümünda oldügü gibi, ülkenin ortaşında, halk­ lar araşında da kalanlar olaçak.l 14 Şeşlerini yükşeltip şevinçle haykıraçaklar. Yehova'nın haş­ meti karşışında denizden şevinç ç:ıgtlıkları yükşeleçek.m 15 İşıgınn dogdügü yerde Yehova'yı yüçelteçekler;ö denizdeki adalar­ da İşrail'in Tanrışı Yehova' nın adı yüçeltileçek/ 16 Ülke­ nin dört bir koşeşinden ezgiler g İş 16:10; İş 32 :1 2 ; Amş 5:17; h Me 81:2; Yr 7:34; Yr 16:9; H o 2 :1 1 ; ı 2Kr 25:10; i İş 8 :2 2 ; Ag 5:15; j İş 32:14; Yr 9:11; Agş 1:4; Ag 2:9; Mi 1:9; k Tkr 2 4 :2 0 ; İş 17:6; l İş 1:9; İş 17:5; Yr 6:9; He 6:8; Mi 7:1; m İş 12:1; İş 40:9; Yr 31:12; Yr 33:11; Zk 2:10; n Çk 27:13; Me 97:11; İş 30:26; İş 43:5; İş 49:6; Mi 7:9; o Zk 13:9; Ml 1:11; o İş 11:11; İş 60:9; Tşf 2:11.



İ Ş A Y A 2 4 :1 7 - 2 5 :9



Yehova Sion’da kral oldu. A rtık ölüm yok



duyuyoruz:a “Doğru Olanab güzellik tacı!" Fakat ben, “Bittim,c mahvol­ dum! Vay halime!" dedim, “Ha­ inler hainlik ediyor.ç Evet, hain­ ler kallesce hainlik ediyor."d 17 Ey sen, bu toprakların in­ sanı, dehlet, çukur ve tuzak seni bekliyor.e 18 Oyle olacak ki, dehşetin sesinden kacan çuku­ ra dürecek, çukurdan çıkan tuza­ ğa yakalanacak.f Çünkü yüksek­ lerdeki suların bentleri akılacak,« ülke temellerinden sarsılacak.h 19 Yer yarıldıkça yarılıyor, sar­ sıldıkla sarsılıyor, bocaladıkla bocalıyor. 20 Ulke bir sarhoş gibi yalpaladıkça yalpalıyor. Bek­ çi kulübesi gibi bir o yana bir bu yana sallanıyor. Sucunun ağırlı­ ğı altında çöküyor! ve bir daha ayağa kalkamayacak.k 21 O gün öyle olacak ki, Yeho­ va yükseğin yükseğindeki ordu­ ya ve yerdeki krallara hukmunu verecek.l 22 Ve onlar cukurda toplanan tutsaklar gibi toplanacak,mzindanan kapatılacaklar. Çok günler sonra yoklanacakları 23 Dolunayın yuzu kızardı, pa­ rıldayan güneş utandı,8 cünkü göklerin hakimi Yehova Sion Da­ ğında/ Yerusalim'de kral oldu;r ve halkının yanlıları O'nun ihti­ şamını gördü.ş Ey Yehova, Sensin benim 2 5 Tanrım.ş Seni yüceltirim,t adına övgüler sunarım.ü Çünkü Sen harikalaru yaptın, cok eski devirlerden beri tasarılarınıv sadakatle,y güven vererek gerçekleş­ tirdin.2 2 Bir şehri tas yığınına, kale gibi kenti viraneye çevir­ din, yabancıların hisarını şehir



BÖ LÜ M 24 a M e2 2 :2 7 M e9 8 :3 M r13:27 b Çk 15:11 Ezr9:15 Me 145:7 Vh 15:3 Vh 19:2 c İş 10:16 İş 17:4 ç İş 21:2 İş 33:1 Ağ 1:2 d Y r9 :2 Ho 10:13 e Le 26:22 Y r8:3 H e14:21 A m s5:19 f T k r3 2 :2 3 1K r20:30 g Ba 7:11 Oz 27:4 h T k r3 2 :2 2 M e1 8 :7 M e18:15 ı Y r4 :2 4 Na1:5 H b 3 :6 i Me 107:27 İş 19:14 İş 29:9 j 2K r21:16 2T a36:16 Yr 14:20 Ho 4:2 k Ams 8:14 l M e76:12 H g2:22 m B a41:14 n İş 42:7 o Zk9:11 o V h21:23 p Me 132:13 İş 8:18 İş 18:7 Yo 3 :1 7 İb 12:22 r M e97:1 Vh 11:17 ş 1Kr8:11 M e4 6 :5 Iİş 12:6 M i4 :7 Zk 2 :1 0



928



olmaktan çıkardın. Orası çağlar boyu insa edilmeyecek.“ 3 Bu nedenle, güçlü bir halk Seni yü­ celtecek; zalim milletlerin ken­ ti Senden korkacak.b 4 Zorba­ ların soluğu yağmur fırtınası gibi duvara çarpınca, Sen düşküne kale, sıkıntı içindeki yoksula hi­ sar/ fırtınada basını sokacağı bir sığınak, kızgın güneşte gölge­ l ik oldun. 5 Bulutların gölge­ si kurak memleketin sıcağını bas­ tırdığı gibi,d Sen de yabancıların sesini bastırırsın. Zorbaların ezgi­ leri duyulmaz olur.e 6 Göklerin hakimi Yehova bu dagdaf tüm halklaras nefis ye­ meklerle,8 dinlenmiş şaraplar­ la, ilikle doluı leziz yiyecekler­ le, süzme eskii şaraplarla! bir ziyafet verecek. 7 Ve tüm halk­ ları saran örtüyü, bütün mil­ letler üzerine kapanan perde­ yi bu dağda yutup yok edecek.k 8 Evet, ölümü yutup sonsuza dek yok edecek. Ulu Rab Yehova bütün yüzlerden gözyaşlarını si­ lecek.18 Ve tüm dünyadan halkı­ nın utancını kaldıracak/ çünkü bunları Yehova söyledi.



BÖ LÜ M 25



9 O gün denilecek ki, “İste, bizim Tanrımız.8 Umudumuzu O'na bağladık/ bizi O kurtaracak.P İste Yehova.r Umudumu­ zu O'na bağladık. Kurtuluşumuz



ş T k r3 2 :3 1Ta29:10 M e2 5 :1 2 Iİş 61:10 t Me 7:17 M e9 9 :5 Me 145:1 İb 13:15 u M e3 0 :4 Me 150:6 V h 15:4 u M e4 0 :5 M e9 8 :1 Me 107:8 Me 145:4



v M e 33:11; İş 2 8 :2 9 ; İb 6:17; y Tkr 32:4; Ne 9:33; Me 89:5; z Ba 24:27; Sy 23:19; 2 . S u tu n a Tkr 13:16; İş 6:11; b Me 46:10; Me 6 6 :3 ; Me 83:16; He 38:23; ç m ' 46:1; Me 121:7; Na 1:7; T sf 3:12; ç Me 91:1; Me 121:5; Me 121:6; Vh 7:16; d Ey 7:2; İş 49:10; e Me 58:10; İş 24:8; Vh 18:22; f Me 72:3; İş 11:9; İş 65 :2 5 ; Da 2:35; g İş 49:10; Da 7:14; M t 8:11; h Me 72:16; Me 85:11; Me 85:12; Me 104:15; Yr 31:12; ı Ey 21:24; i Yr 48:11; Lu 5:39; j Vz 10:19; İş 55:1; k İş 6 0 :2 ; Lu 2 :3 2 ; Elç 17:30; 2Ko 3:13; 2Ko 4:4; Ef 5:8; l Ho 13:14; 1Ko 15:54; 2Ti 1:10; İb 2:15; Vh 20:14; m İş 35:10; Vh 7:17; Vh 21:4; n Me 69:9; Me 89:51; o Tkr 3 2 :3 ; İş 2 5 :1 ; Vh 19:1; o Me 27:14; Me 37:34; Me 146:5; p Ba 49:18; Oz 2 0 :2 2 ; Lu 2:31; r Çk 6:2; Me 97:5; Tsf 3:12.



929



Sadakatini koruyan doğru m illet



O'ndandır, sevinelim, sevinçten cosalım."a 10 Yehova'nın eli bu dagınb üzerinde olacak; Moab ise gübrec çukurundaki saman yığını gibi, olduğu yerde çignenecek.ç 11 Kulaç atan yüzücü gibi, Tan­ rı oraya* el atacak ve onun kib­ rini el çabukluğuyla kıracak.d 12 Ve yüksek surlarıyla güvenli, kale gibi olan şehri yıkıp devire­ cek, yerle bir edecek.e



BÖ LÜ M 25 a Me 20:5 M e21:1 M e62:1 Me 95:1 Mi 7:7 T s f3:14 b M e132:13 İş 12:6 ç Me 83:10 Lu 13:8 ç Me 110:6 İş 15:1 T sf2 :9 d Y r 4 8 :2 9 D a4 :3 7 Yk 4:6 e İş 26:5



BÖ LÜ M 26



O günf Yahuda diyarın2 6 dag su ilahi söylenecek:h “Güçlü bir ş e h r im i var. Onun suru, savunma duvarı Tanrı'nın sağladığı kurtuluştur.* 2 Kapı­ ları açın ki,i sadakatini koru­ yan doğru millet içeri girebilsin.k 3 Kararlı tutuma sahip olanı Sen her zaman korursun, barış için­ de olur/ çünkü o Sana güvenir.m 4 Sizler her zaman Yehova'ya güvenin,nçünkü Yah Yehova çaglar boyu kayadır.o 5 “Yüksek yerde oturanları,» yüceltilen kenti alaşağı etti.pOnu alçalttı, devirip yere serdi, yerle bir etti.r 6 Orası mazlumların, düşkünlerin ayakları altında çignenecek."s 7 Doğru kişinin yolu dürüst­ lüktür^ Sen dürüstsün ve doğ­ ru kişinin yolunu düzlersin/ 8 Evet, bizler hükümlerinin gös­ terdiği yolda Sana umut bağla­ dık ey Yehova.u Gönlümüz adını ve sanınıu anmayı arzu ediyor.v 9 Geceleri gönlüm Seni özlüyor;y evet, içim, ruhum hep Seni arıyor;z çünkü hükümlerin yer­ yüzünde oldukça,a dünyada İş 25:11* Moab'a.



f İş 4:2 İş 26:19 Y h n 1 1 :2 4 g Y r3 3 :1 0 Yr33:11 h Çk 15:1 2Sa 2 2 :1 M e146:2 Me 150:5 İş 12:5 ı Me 48:2 M e4 8 :1 2 Me 127:1 i İş 60:18 Z k2:5 j Me 118:19 Me 118:20 İş 60:11 İş 62:10 M t 7:14 V h22:14 k Çk 19:6 T k r4 :8 M l3:17 E lç2 :4 7 1Pe2:9 l Me 119:165 İş 54:13 Yh n 1 4 :2 7 Ro 15:33 Flp 4:7 2Pe 1 :2 m M e9 :1 0 Yr17:7 n 2T a 2 0:2 0 Me 62:8 Oz 3:5 o T k r3 2 :4 T k r32:31 1Sa 2 :2 o Ey 40:11 İş 2:11 p İş 15:1 İ^ 25:10 r İş 25:12 Y r4 8 :9 ş T sf3 :1 2 Ml 4:3 ş 1Ta29:17 Ey1:1 Me 18:24 Oz 20:7 t M e5:8 u M e119:7 E f5:17



İ Ş A Y A 2 5 :1 0 - 2 6 :1 7



yalayanlar dogruluka öğrenirler/ 10 Kötü kişii lütuf görse de doğ­ ruluk öğrenmez.c Doğruluk diya­ rında haksızlık eder;ç Yehova'nın haşmetini görmez.d 11 Ey Yehova, elini kaldırdın,eama görmüyorlar.fNe var ki, halkın için göstereceğin gayre­ ti gördüklerinde utanacaklara Evet, düşmanlarına gönderece­ ğin atesh onları yiyip bitirecek. 12 Ey Yehova, bize Sen barış vereceksin/ çünkü ne yaptık­ sa Senin sayende yaptık.i 13 Ey Tanrımız Yehova, Senden baş­ ka efendiler bize sahibimizmiş gibi davrandılar.! Biz ancak Senin sayende adını anarız.k 14 Sen onları yok etmek için, adları bile anılmasınl diye, gözünü üzerleri­ ne çevirdin. Bu yüzden ölü on­ lar, artık yasamıyorlar;mölümün tutsağın onlar, artık ayağa kalk­ mıyorlar.° 15 Milleti çoğalttın, ey Ye­ hova, milleti çoğalttın/ Kendi­ ni yücelttin.P Ülkenin sınırlarını her yönden genişlettin.' 16 Ey Yehova, sıkıntıdayken Sana yö­ neldiler^ Onları terbiye ettiğin­ de/ dudaklarından fısıltı halinde bir dua döküldü. 17 Doğumu yaklaşan gebe kadının çektiği sancıları, doğum sancısı çeker­ ken ettiği feryatları biz de ya­ sadık. Sen yasattın bunları ey ü ç k 3:15; Me 135:13; Ho 12:5; v Mi 7:7; y Me 63:6; Me 119:62; L u 6 :1 2 ; z M e 6 3 :1 ; Me 77:6; a Me 9:8; Me 58:11; 2 . S ü tü n a Me 96:13; Me 97:2; b Me 85:11; İş 61:11; c Çk 8:15; Me 106:43; Öz 1:32; ç Me 78:57; Yr 2:7; d Me 2 8 :5 ; İş 5:12; Ho 11:7; e Me 10:12; Mi 5 :9; f İş 6:9; g Me 86:17; 1Pe 3:16; Vh 3 :9 ; h İb 10:27; ı Me 29:11; İş 57:19; Yr 33:6; Yhn 14:27; i Elç 5 :3 8 ; Elç 5 :3 9 ; j 2Ta 12:8; k Yş 2 3 :7 ; 2Ti 2:19; l M e9 :5 ; Me 109:13; Öz 10:7; m M e22:15; n Öz 2:18; Vz 9 :5 ; Vz 9:10; İş 3 8 :1 8 ; o Ey 14:14; Vz 9:6; Yr 51:39; M t 2 5 :4 6 ; o Ba 12:2; Tkr 10:22; İş 9:3; İş 51:2; p Me 72:18; İş 60:21; r 1Kr 4:21; s Hk 10:10; Me 77:2; Me 78:34; Ho 5:15; ş Hk 3:8; İb 12:5; İb 12:6.



İ Ş A Y A 2 6 :1 8 - 2 7 :1 2



Ölülerin yanşayacak. Gazap geçene kadar



Yehova.a 18 Biz de ğebe kal­ dık, sancı çektik,bama rüzğârdan başka bir şey doğuramadık. Ül­ keye ğerçek kurtuluş sağlayama­ dık^ o topraklarda yanşayacak in­ sanlar doğuramadık^ 19 "Senin ölülerin yaşaya­ cak.13Benim cesetlerim dirilecek.e Ey toprakta yatanlar,f uyanın, se­ vinçle haykırın! Çünkü senin çiyinğ ebeğümecih üzerindeki çiye benziyor; yeryüzü (ölümün tut­ saklarını bağrından çıkaracak^ 20 Kalk ey halkım, iç odaları­ na ğir, ardından kapıları kapat.i Gazap ğeçene kadar biraz ğizlen.i 21 Bak! Yehova Kendisine kar­ şı işlenen suçlardan dolayı ülke halkından hesap sormak üzere yerinden kalkıyor.k Ve toprak, üzerine dökülen kanı artık sakla­ mayacak/ öldürülenlerin üzerini artık örtmeyecek."m O W Yehovan o ğün Levyata2 7 nı,*° kayıp ğiden, kıvrı­ la kıvrıla ilerleyen yılanı,V-I- geld i: 2 "İn sa n o ğ lu , yüzünü Yeruşalim'e çevir ve kut­ sal yerlere’ doğru seslen.1 İsrail topraklarına peygamberlik sözle­ rini bildir.' 3 İsrail toprakları­ na de ki, Yehova şöyle diyor: 'Ben sana karşıyım!1Kılıcımı kınından çıkaracagımk ve senin içindeki doğru kişiyi de kötü kişiyi de ke­ sip atacağım.1 4 İçindeki doğ­ ru kişiyi de kötü kişiyi de kesip atmak için kılıcım kınından çıka­ cak ve güneyden kuzeye herke­ si vuracak.m 5 Böylece herkes anlayacak ki Ben Yehova, kılıcımı kınından çıkardım.1 Tekrar yeri­ ne girmeyecek.' "o 6 "Sana gelince ey insanoğlu, bacakların titreyerek inle.OOnla­ rın gözü önünde acı acı iç geçir.p 7 Eğer 'Neden böyle iç çekiyorsun?' diye soracak olur­ larsa,' 'Bir haber yüzünden' di­



T anrı’nın k ılıcı kınından çıkacak BÖ LÜ M 20 a H e6 :2 b H e21:2 Ams 7:16 c T k r3 2 :2 2 Yr21:14 c He 17:24 L u23:31 d İş 66:24 M t3 :1 2 e H e21:4 f T k r2 9 :2 4 2Ta 7:20 Ag 2:17 g H e17:2



BÖ LÜ M 21 h H e6:3 ı Ams 7:16 i H e12:19 H e2 0 :4 2 j H e5 :8 k L e26:33 H e14:17 l E y9 :2 2 m H e7:2 H e2 0 :4 7 n T k r2 9 :2 4 1K r9:7 M e9:16 o İş 45:23 Y r 2 3 :2 0 N a1:9 o M e6 9 :2 3 H e2 9 :7 p İş 22:4 Y i 4:19 H e9 :8 r H e2 4 :1 9



2 . S u tu n a 2K r21:12 b Y r6 :2 2 c Yş 2:11 Yş 5:1 c He 7:17 d H e7:12 1Pe 4:7 e 66:16 Y r1 2 :1 2 Ams 9:4 f M e7:12 g Y i 4 6 :4 h İş 5:14 ı 2Sa 7:14 i B a 4 9 :1 0 j H e19:11 k Y r2 5 :9 Y r2 5 :3 3 Y r5 1 :2 0 l H e9 :8 Mi 1:8 m Y r2 5 :2 n H e19:1 o Y r2 5 :1 6 o Y i3 1 :1 9 p Y r6 :2 7 r 2K r25:7 H e19:14 s Y r3 9 :6 H e2 1 :2 6 s Sy 24:10 H e6:11



1098



yeceksin.a Çünkü o kesinlikle gelecekb ve kimsenin eli ayagı tutmayacak, herkesin yüre­ ği yerinden oynayacak,ç cesare­ ti* kırılacak ve dizlerinden sular* damlayacak.^ Evet, o kesinlikle gelecekd ve bunlar olacak.' Ulu Rab Yehova'nın sözü." 8 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 9 "İnsanoğlu, peygam­ berlik edip de ki, Yehova şöyle di­ yor: 'Kılıç! Kılıç:!' diye bagır.e 'Bilendif ve parlatıldı. 10 Bir kıyım yapmak için bilendi ve ışıl ışıl parlasın diye parlatıldı.'g 'Nasıl kıvanç duymayalım?^ 'Kılıç:, oğlumun1 asasını' sıra­ dan bir ağaçmış1 gibi küçümsü­ yor. 11 Kılıç: elde kullanılsın diye parlatılmaya verildi. Evet kılıç:, adam öldürenin eline verilmek için, bunun için bilendi ve parlatıldı.k 12 Ey insanoğlu, haykır, fer­ yat et!1Çünkü kılıç: halkımamkar­ şı ve bütün İsrail beylerine1 karşı kalktı. Onlar da halkımla birlik­ te kılıcın önüne atıldı.° Bu yüz­ den dizini döv’ 13 Kılıç: zaten denendi.p Eğer asayı da küçümsüyorsa ne olacak?' O asa artık varolmayacak.'sUlu Rab Yehova' nın sözü. 14 Ve sen, ey insanoğlu, pey­ gamberlik et ve ellerini birbirine vur.ş Uç defa 'Kılıç;!' diye tekrarlansın.t Bu öldüren kılıçtır. Bü­ yük olanı yere seren, onları her yandan saran kılıç.u 15 Yürekt Le 26:21; u 2 Ki 2 5 :1 ; 2K i 2 5 :2 ; Lu 19:43.



He 21:7* Sözcük anlamıyla, "ruhu" 7* Korku ve baskının yol açtığı idrar.



1099



Tacı kaldır. Yıkım ! H ak sahibi geliyor



ler yerinden oynasına diye, bü­ tün kapılarındab yenilgiye uğra­ yanların sayısı çoğalsın diye, kı­ lıçla kıyım yapacağım. Ah! Öyle bir kılıç ki, ışıl ışıl parlasın diye, kıyım yapsın diye parlatılmış!ç 16 Keskinliğini göster;ç sağa ilerle! Yerini al! Sola iler­ le! Yüzün nereye dönükse oraya ilerle! 17 Ben de öfkeyle elle­ rimi vuracagımdve öfkeme dinecek.f Ben, Yehova, bunları söyle­ yen Ben'im." 18 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 19 "Ey insanoğlu, Babil kralının kılıcı girsin diyes ken­ dine iki yol belirle. Her ikisi de aynı memleketten çıksın. Bir işaret yapılsınh ve şehre giden yolun başına bu işaret konsun. 20 Kılıcın girmesi için biri Ammonoğjullarınm Rabba1 şehrine, biri de Yahuda'ya, surlarla çev­ rili Yeruşalim'e* giden iki yol belirleyeceksin. 21 Çünkü Ba­ bil kralı yol ayrımında, iki yo­ lun başında fala bakmak için du­ ruyor.* Okları sallıyor, terafime* danışıyork ve karaciğere bakıyor. 22 Sehre karsı koçbaşlarım ge­ tirmesi,1 öldür emrini vermesi, savaş naraları atması,m şehir ka­ pılarının karsısına koçbaşları yer­ leştirmesi, bir kuşatma rampası kurması ve kuşatma duvarı yap­ ması içinn sağ elindeki fal Yeruşalim'e çıktı. 23 Yemin ederek onlarla anlaşmış olanlarao göre bu fal doğru degildi.° Fakat o iş­ lenen suçları hatırladıp ve onla­ rın yakalanmasına karar verdi.' 24 Bu nedenle Ulu Rab Ye­ hova şöyle diyor: 'Mademki He 21:21* Aile putları.



BÖ LÜ M 21 a b c ç



H e21:7 Yr 17:27 H e21:10 He 14:17



d H e22:13 e H e5:13 f Tkr 28:63 İş: 1:24 H e16:42 g Yr 1:10 h H e4:1 H e5:1 ı Tkr 3:11 Y r4 9 :2 H e25:5 Ams 1:14 i 2 S a 5 :9 2T a 2 6 :9 2T a32:5 2Ta33:14 M e4 8 :1 2 Ag 4:12 j S y22:7 T k r18:10 k Hk 18:14 2Kr 2 3 :2 4 Zk 10:2 l 2Kr 25:1 H e4 :2 m Yş 6:20 1Sa17:20 n Y r 3 2 :2 4 Y r5 2 :4 H e4:3 o 2Ta36:13 He 17:13 o İş 28:15 p 2K r2 4:2 0 E y34:11 r 2Kr 25:6



2 . S ü tu n a Y r2 :3 4 b Y r1 5 :2 c 2Ta36:13 Y r2 4 :8 Y r5 2 :2 H e17:19 ç 1Kr 11:34 d H e7:6 e 2Kr 25:6 Yr13:18 Y r 4 4 :3 0 Yr52:11 f H e21:13 g 1Sa 2 :7 Me 75:7 M e113:7 D a4 :1 7 Flp 2:9 h Y r2 4 :8 H e12:13 D a4 :3 7 Lu 21:24 ı 2T a20:23 H e5:16



H E Z E K İ E L 2 1 :1 6 -3 1



açığa çıkan suçlarınızla, kaba­ hatlerinizin hatırlanmasına ne­ den oldunuz, mademki işledi­ ğiniz bütün günahlar görüldü ve hatırlandınız,a o halde ele geçirileceksiniz.'b 25 Ve sen, İsrail'inç ağır ya­ ralı kötü beyi,ç suçların son dö­ neminde senin günün geldi.d 26 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Sarığı çıkar, tacı kaldır.e Artık es­ kisi gibi olmayacak.f Alçak ola­ nı yükselt,s yüksek olanı alçalt.h 27 Yıkım! Yıkım! Yıkım! Onu böyle yıkacağım.1 Hak sahibi ge­ linceye kadar taç kimsenin olma­ yacak.* Onu ancak hak sahibine vereceğim.'* 28 Sen ise ey insanoğlu, pey­ gamberlik edip de ki, 'Ulu Rab Ye­ hova, Ammonogulları ve onların aşağılayıcı sözleri hakkında bun­ ları söyledi.' Sonra şöyle de: 'İşte bir kılıç! Bu kılıç kıyım için çe­ kildi. İşıl ışıl parlasın ve kırıp ge­ çirsin diye parlatıldı.k 29 Çün­ kü senin hakkında gördükleri görüntüler asılsız, sana bildirdik­ leri kehanetler yalandır;1 sen de, suçların son döneminde günü gelen kötü adamların,mevet kat­ ledilecek olanların üzerine yı­ ğılacaksın. 30 Kılıcı yeniden kınına sok. Yaratıldığın yerde, kö­ künün bulunduğiu memleketten seni yargılayacağım. 31 Gaza­ bımı üzerine yağdıracağım. Kız­ gınlığımı alev alev üzerine püskürtecegim.° Seni akıldan yoksun adamların, işi gücü ya­ kıp yıkmak olanların eline i Ba 4 9 :1 0 ; Me 8 9 :3 ; Me 110:1; Iş 9:6; Is 11:10; He 37:25 Lu 1:32; Ro 15:12; V h 5:5; j Me 2:8; Da 7:14; Lu 22:29 k Yr 49 :2 ; l He 12:24; He 2 2 :2 8 ; m Me 37:13; n Tkr 3:11 o Yr 2 2 :2 2 ; Yr 49:3.



H E Z E K İ E L 2 1 :3 2 -2 2 :1 9



E li kan lı sehir. İsra il b ir cüruf gibi



teslim edecegim.a 32 Ateş için yakacak olacaksın.b Kanın mem­ leketin ortasına dökülecek. Ar­ tık hatırlanmayacaksın.' Bunları Ben, Yehova söylüyorum."c r t f t Ve bana Yehova'nın sözü 2 2 geldi: 2 "Ey insanoğlu, bu eli kanlı şehre suçunu göster!ç Ona suçunu gösterd ve yap­ tığı bütün iğrenç işleri ona anlat.e 3 Ona de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey sen! Kendi için­ de kan döken,f iğrenç putlar ya­ parak kendini kirleten,g sonu ge­ lene kadar bunu sürdüren şehir!h 4 Döktüğün kan yüzünden suç­ lu oldun1ve yaptığın iğrenç put­ larla kendini kirlettin.' Böylece ömrünü kısalttın ve artık hü­ küm vaktin geldi. İşte bu yüzden seni milletlere rezil edeceğim ve bütün memleketlerde alay ko­ nusu olacaksın.1 5 Ey adı kö­ tüye çıkmış, kargaşa dolu şehir! Hem yakındaki hem de uzakta­ ki memleketler seninle alay edecek.k 6 İşte, senin içindeki İs­ rail beylerininl her biri elindeki yetkiyi kötüye kullanarak kan döktü.m 7 Senin içinde yaşa­ yan babaları ve anaları aşağı­ ladılar,1 topraklarında yaşayan yabancıların hakkını yediler,oye­ timlere ve dullara kötü davrandı­ lar.' "o 8 "'Kutsal mekânımı hor gör­ dün ve Sebt günlerimi hiçe saydın.p 9 Kan dökmek için per­ vasızca iftira atanlar senin içinde bulundu;' dağlarda putlara sunu­ lan kurbanlar yedilers ve halkın arasında edepsiz davranışlarını sü'dü'duier. 10 Senin içinde babasının namusunu lekeleyen-



a Y i 4:7 H e25:5 b Y r4 9 :2 c İ ş 55:11



BO LU M 2 2 c 2K r21:16 Y '2 :3 4 H o 4 :2 M t2 3 :3 7 d H e2 0 :4 H e2 3 :3 6 e İş 58:1 H e16:2 H e16:51 f H e2 4 :6 g 2Kr21:11 2K r2 3 :2 4 h H e12:25 2Pe 2:3 ı B a9 :6 2K r21:16 Me 106:38 H e2 3 :3 7 i L e26 :3 0 j T k r2 8 :3 7 1K r9:7 2Ta 7:20 Me 79:4 M e8 0 :6 Y r18:16 H e5:14 H e2 3 :3 2 D a9:16 k Me 79:4 l İş 1:23 H e19:1 M i3:1 T sf3 :3 m M i2:1 n T k '2 7 :1 6 Oz 20:20 o Çk 22:21 Oz 22:22 o M e8 2 :3 Me 94:6 İş 1:17 Yr 7:6 Zk 7:10 M l3:5 p Le 19:30 H e20:13 H e2 3 :3 8 r Ç k 2 3 :1 L e19:16 s H e18:6 s H k20:6 M e2 6 :1 0 Oz 10:23 Yr13:27 H e16:27 2Pe 2:7



2 . S U tu n a L e18:7 L e20:11 T k r2 7 :2 0 1K o5:1 b L e18:19 L e20:18



1100



ler* oldua ve âdet gören kadını alçalttılar.’ 11 Birisi komşusu­ nun karısıyla iğrenç şeyler yap­ tı/ ötekisi kendi gelinini edepsiz­ ce alçalttı.ç Başka biri de kendi kardeşini, babasının kızını alçalt­ tı/ 12 Senin içinde kan dök­ mek için rüşvet aldılar.’ Tefecilikf yaparak faiz aldın,g komşularını dolandırarak’ zorbalıkla kazanç edindinı ve Beni unuttun.'i Ulu Rab Yehova'nın sözü. 13 'Ve işte, edindiğin haksız kazancı1 ve senin içinde dökü­ len kanık görünce ellerimi bir­ birine vurdum.l 14 Sana kar­ şı harekete geçtiğim gün yürekli olabilecek misin,mellerinde der­ man olacak mı?n Ben Yehova, bunu Ben söyledim ve yapaca­ ğım/ 15 Seni milletler arasına dağıtacağım ve memleketlere sa­ vuracağım/ içindeki kiri söküp atacagım.p 16 Milletlerin gözü önünde aşağılanacaksın ve anla­ yacaksın ki Ben Yehova'yım.' "r 17 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 18 "İnsanoğlu, İsrail evi Benim için bir cüruf gibi oldu.s Hepsi fırının içindeki bakır, ka­ lay, demir ve kurşun gibiler. Evet, onlar gümüşün cürufu gibi oldu­ lar/ 19 Bu nedenle Ulu Rab Ye­ hova şöyle diyor: 'Hepiniz cüruf gibi olduğunuzdan/ işte bu yüzc Le 18:20; Le 2 0 :1 0 ; Tkr 2 2 :2 2 ; Y i 5 :8 ; c Le 18:15; Le 20:12; He 18:11; d Le 20:17; Tkr 27:22; 2Sa 13:1; e Çk 23:8; Tkr 16:19; Tkr 27:25; Me 2 6 :9 ; İş 1:23; Ams 5:12; f Çk 2 2 :2 5 ; Tkr 23:19; g Le 2 5 :3 6 ; He 18:13; h Le 6:2; ı Oz 1:19; i Tkr 32:18; Me 106:21; j Oz 28:8; k He 22:2; l He 21:17; m He 21:7; n Ey 40:9; 1Ko 10:22; o He 17:24; o Tkr 4:27; Tkr 2 8 :2 5 ; He 12:15; p İş 1:25; He 23:27; Mi 3:3; r Me 9:16; He 6:7; He 6:13; s ‘İş 1:22; Y i 6:28; s Oz 17:3; İs 48:10; Y i 6:29; t Me 119:119; Oz 25:4.



He 22:10* Sözcük anlamıyla, "çıplaklı­ ğını açanlar"



1101



Gazap günü. Ohola, kardesi Oholiba



den, sizi Yerusalim'in ortasına topluyorum.a 20 Nasıl ki gü­ müşü, bakırı, demiri/ kurcunu ve kalayı fırının ortasında topla­ yıp ateşi üfleyerekç onları eritir­ ler,^ Ben de sizi öfke ve kızgınlık­ la toplayacağım; ateş püskürerek sizi eriteceğim. 21 Sizi bir ara­ ya toplayacağım, gazabımla ateş püskü'ecegimdve şehrin ortasın­ da eriyip gideceksiniz.e 22 Fı­ rının ortasında gümüş eritir gibi, Ben de o şehrin ortasında sizi eri­ teceğim; o zaman anlayacaksınız ki üzerinize gazap yağdıran Ben, Yehova'yım.' "f 23 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 24 "İnsanoğlu o şeh­ re de ki, 'Sen hiç temizlen­ meyen, gazap gününde üzerine yağmur yağmayan bir şehiısm.s 25 Onun peygamberleri gizli­ ce düzen kurar,h kükreyen aslan gibi avlarını parçalarlar.1Çan alır­ lar,* değerli şeyleri, hâzineleri ele geçirirler.i Sehrin içinde dulların sayısını çogalttılar.k 26 Kâhin­ leri, kanunumu çiğnediler,1 kut­ sal mekânıma durmadan saygı­ sızlık ediyorlar.m Kutsalla bayağı arasındanayrım yapmadılar,° kir­ liyle temiz arasındaki farkı an­ latmadılar.0 Sebt günlerimi gör­ mezden geldilerp ve aralarında Beni aşağıladılar.' 27 Yönetici­ leri, avını parçalayarak kan dö­ ken kurtlara benziyor;s haksız kazanç elde etmek için cana kıyı­ yorlar.^ 28 Peygamberleri, on­ lar için asılsız görüntüler görüpt uydurma kehanetlerde bulunaıak,u yapılanların üzerini kireç­ le sıvadı.“ Ben Yehova bir şey söylemediğim halde, 'Bunlar Ulu



a Mi 4:12 M t 13:30 b Ey 2 8 :2 C İş 54:16 Y r6 :2 9 C H e21:31 d T k '4 :2 4 M e2 1 :9 İs 30:33 Y '2 1 :1 2 H e2 2 :2 0 e M e6 8 :2 Me 112:10 f H e2 0 :8 H o5 :1 0 g İs 10:5 h Y '5 :3 1 Y r6:13 Ho 6:9 ı M i3:5 i M ' 12:40 Lu 20:47 j Yk 5:4 k Y ' 15:8 l Y '2 :8 Ağ 4:13 Mi 3:11 Tsf 3:4 Mi 2:8 m L e20:3 L e2 2 :2 n H e44:23 o L e10:10 o L e11:47 Elç 10:14 p H e20:13 r H e3 6 :2 0 Ro 2:24 s Mi 3:2 Tsf 3:3 S M t 21:13 t H e 2 1 :29 ü T k r13:3 Yi-23:25 Ağ 2:14 ü İs 30:10 H e13:10



2 . S ü tü n a L e6:2 İş 1:23 Y r5 :2 6 Y i 7:9 Y r2 1 :1 2 Mi 2:2 b M e62:10 İs 3:14 C Çk 22:21 Le 19:33 C Ç k 2 3 :9 d Y r5:1 e Me 106:23 f Ba 18:23 Ç k32:11 g ¡[^ 26:20 h İs 10:22 N a1:6 ı H e11:21 Ro 2:6 G a 6 :7



H E Z E K I E L 2 2 :2 0 - 2 3 :6



Rab Yehova'nın sözleri' diyorlar. 29 Memleketin halkı ise, düzen­ bazlık yapıyor/ zorbalıkla soy­ gun düzenliyor/ mazlum ve yok­ sula kötü davranıyorç ve orada yaşayan yabancının hakkını yi­ yor.^ 30 'Aralarında taş duvarı onaracakdve memleketi yıkmayayım diye Benim önümde gedikte durupe orayı savunacak bir adam aradım,f fakat kimseyi bulama­ dım. 31 Bu yüzden, onların üzerine gazabımı yağdıracağıma Öfkemin ateşiyle onları yok edecegim.h Yaptıklarının karşılığını vereceğim.'1 Ulu Rab Yehova'nın sözü." Q Ve bana Yehova'nın sözü 2 3 geldi:* 2 "İnsanoğlu, aynı annenin kızı olan iki kadın vardı.* 3 Bunlar daha gençlik­ lerinde/ Mısır'da fahişelik etme­ ye başladı.1 Göğüsleri ilk orada okşandım ve bekâretlerini ora­ da yitirdiler. 4 Büyüğjünün adı Ohola,* küçüğünün adı Oholiba'ydı.* Sonra Benim oldular“ ve oğullar, kızlar doğu'dular.° Onla­ rın kim olduğuna gelince, Oho­ la Samiriye'dir/ Oholiba ise Yeruşalim.p 5 Ohola, Benim olduğju hal­ de fahişelik etmeye başladı.' Âşık­ ları* için, yakınlarında bulunan Asurlulars için şehvetle yanıp tutuştu. 6 Onlar, lacivertler B O L U M 2 3 i 2Pe 1:21; j Y ' 3:7; k He 16:22; Ho 2:13; l Le 17:7; T k ' 2 9 :1 7 ; Ys 24:14; H e 2 0 :8 ; m He 23:21; n Çk 19:5; Yr 2:3; He 16:8; o He 16:20; Ga 4:25; o 1Kr 16:24; p 1Kr 8 :2 9 ; r 1Kr 14:16; 1Kr 21:26; 2 K ' 17:7; s Ho 2:5 S 2Kr 15:19; 2Kr 16:7; 2Kr 17:3; Y ' 2:18; Y ' 2:36; Ağ 5:6 He 16:28; Ho 5:13; Ho 7:11; Ho 8:9.



He 23:4* Anlamı, "Onun Çadırı" 4* Anlamı, "Benim Çadırım Ondadır"



H E Z E K İ E L 2 3 :7 -2 4



Oholiba fah iselik te ablasını geçti; sonu



kuşanmış valiler, vekil yöneti­ ciler, süvariler, hepsi yakışıklı genç adamlardı. 7 Asurluların bu en seçkin adamlarıyla fahişe­ liğini sü'dü'dü. Sehvetle yanıp tutuştuğu bu adamlarla, onların iğrenç putlarıyla kendini kirletti.a 8 Mısır'da başladığı fahişe­ liği bırakmadı. Gençken onun­ la yattılar, bekâretini bozdular ve onunla durmadan ahlaksız­ lık yaptılar.’ 9 Bu yüzden onu âşıklarının eline,c şehvetle yanıp tutuştuğu Asurluların eline ver­ dim i 10 Onu çıplak bırakan­ lar onlaıdı.d Oğullarını ve kızla­ rını aldılar’ ve kendisini kılıçla öldürdüler. Kadınlar arasında adı kötüye çıktı ve onunla ilgili hük­ mü yerine getirdiler. 11 Kız kardeşi Oholiba bun­ ları göıdü,f fakat ondan da fazla şehvet düşkünü oldu; yaptığı fa­ hişeliklerle, ahlaksızlıkta ablasını geçti.g 12 Asurluları şehvetle arzuladı.’ Etrafındaki şık giyimli valiler, vekil yöneticiler için, hep­ si de ata binen bu yakışıklı genç adamlar için yanıp tutuşuyordu.1 13 Sunu anladım ki, o da ken­ dini kirlettiği için her ikisinin de gittiği yol aynıydı.' 14 Du­ vara oyulmuş erkek tasvirlerini,1 Kaidelilerin parlak kırmızıyakbo­ yanmış resimlerini1 gördükçe fa­ hişeliklerini daha da artırıyordu. 15 Bunlar bellerinde kuşaklar,m başlarında gösterişli sarıklarla sa­ vaşçı görünümündeydiler; hepsi de vatanları Kalde olan Babillilere benziyordu. 16 Onlara ilk görüşte gönül verdi1 ve onlar için Kalde'ye haberciler gönderdi.o 17 Babilliler ona geliyor,



BO LU M 23 a Me 106:39 H o5:3 Ho 6:10 b Ç k 3 2 :4 1K r12:28 2Kr 10:29 2Kr17:16 c 2Kr 15:29 c 2Kr 17:23 1Ta 5:26 d He 16:37 Ho 2:10 e 2Kr 17:6 2Kr18:11 f Y r3 :7 g Y i 3:8 H e16:47 h 2Kr 16:7 2T a28:16 ı H e2 3 :6 i 2Kr 17:19 j H e8:10 k Y r22:14 l Y r5 0 :2 m 1Sa 18:4 n Me 119:37 M t5 :2 8 1 Y h 2:16 o He 16:29



2 . S ü tu n a H e16:37 b Y i 3:2 H e16:36 c T k r3 2 :1 9 Me 78:59 Me 106:40 Y i 6:8 Y r1 2 :8 c He 16:22 d H e2 0 :7 e H e16:25 Am s4:4 f H e16:26 g Yş 24:14 H e23:3 h İş 10:5 H e16:37 Hb 1:6 V h 17:16 ı Y r6 :2 2 Y r1 2 :9 i 2 Kr20:14 İş 39:3 H e21:19 j 2K r24:2 İş 23:13 k Y r50:21



1102



aşk yatağına giriyor ve onunla ahlaksızlık yaparak onu kirletiyorlardı.a Onlar tarafından kirle­ tilmeye devam etti ve sonunda kendisi de onlardan tiksinip yüz çevirdi. 18 Açıkça fahişelik edip çıp­ laklığını ortaya serince,’ ablasın­ dan tiksinip yüz çevirdiğim gibi ondan da tiksinip yüz ceviidim.*c 19 Gençligindeç Mısır diyarında fahişelik ettiği günleri hatırlayarakd fahişeliğini daha da artırdı.e 20 Etleri* eşeginkine, uzuvları aygırınkine benzeyenlerin cariyeleri gibi şehvet düşkünü oldu.f 21 Göğüslerinin okşandığı ve bekâretini kaybettiği Mısır'daki gençlik günlerini, o günlerdeki edepsizliklerini özledi.s 22 Bu yüzden, ey Oholi­ ba, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ben senin tutkulu âşık­ larını sana karşı ayaklandıraca­ ğım,’ tiksinip yüz çevirdiklerini her yönden üzerine salacağım;1 23 Babillileri' ve tüm Kaidelile­ ri,1Pekod,kSoa ve Koa adamlarını, onlarla birlikte tüm Asurluları, yakışıklı gençleri, valilerin ve ve­ kil yöneticilerin hepsini, savaşçı­ ları, çağrılmış olanları ve atlıları, evet hepsini karşına çıkaracağım. 24 Savaş arabalarının ve teker­ leklerin gürültüsüyle, büyük bir kalabalıkla, küçük kalkanla, bü­ yük kalkanla ve miğferle üzeri­ ne yürüyecekler.1 Seni çepçevre kuşatacaklar, onlara yetki vere­ ceğim ve seni kendi hükümleri­ ne göre cezalandıracaklar.m



l Yr47:3 H e2 6 :1 0 N a3:2 m 2Sa 2 4 :1 4 Y r3 9 :5



He 23:18* Sozcuk anlamıyla, "canım yüz çevirdi" 20* Ya da "erkeklik organ­ ları"



1103



Ohola ile Oholiba’nın iğrenç suçları



25 Tüm kızgınlığımla sana kar­ ışı harekete geçeceğim3 ve sana öfkeyle saldıracaklar.b Burnunu ve kulaklarını keseçekler, sen­ den artakalan ise kılıçla yere se­ rilecek. Oğullarını ve kızlarınıç kendilerine alacaklarç ve senden geriye kalanlar ateşle yok edileçek.d 26 Uzerinden elbiseleri­ ni çıkaracaklar6ve güzel takıları­ nı alıp gideçekler.f 27 Edepsiz davranışlarına ve Mısır diyarında başladığın fahişeligines son vere­ ceğim i Artık Mısır'ı hatırlamaya­ caksın ve onlara özlem duymayaçaksın.' 28 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'İşte, Ben seni nefret et­ tiğin, tiksinerek yüz çevirdiğin kişilerin eline teslim ediyorum.1 29 Senden nefret edip düşmança davranaçaklar, emek verip edindigin her şeyi elinden alarak seni çırılçıplak açıkta bırakacak­ lar.* Ahlaksızlığın, edepsizliğin ve fahişeliğin bütün rezilliğiyle açı­ ğa çıkacak.* 30 Bütün bunlar, bir fahişe gibi milletlerin peşine düstügünkve onların iğrenç put­ larıyla kendini kirlettiğin için ba­ şına gelecek.1 31 Sen ablanın yolundan gittin;m Ben de sana onun kâsesini vereceğim.'0 32 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Ablanın derin ve geniş kâse­ sinden içeceksin.° Sana gülecek­ ler, alay konusu olacaksın; çünkü bu kâse dopdolu.io 33 Ablan Samiriye'nin dehşet ve yıkım kâ­ sesiyle sarhoş olacak ve kedere gömüleceksin. 34 Onu sonu­ na kadar içip bitireceksin,p top­ rak kâseyi kemireceksin ve göğ­ sünü paralayacaksın.' "Çünkü



BO LU M 23 a T k r2 9 :2 0 H e38:19 Tsf1 :1 8 b H e16:38 C H e2 3 :4 G a4:25 C Ho 2:4 d H e15:7 H e2 0 :4 7 Vh 18:8 e Y r1 3 :2 2 H e16:39 H o2:3 Vh 17:16 f İs 3:18 Y '4 :3 0 H e16:11 g H e23:3 H e23:19 h İş 27:9 H e16:41 H e22:15 Zk 13:2 ı Y '2 1 :7 Y r 3 4 :2 0 i T k r28:51 H e16:39 j H e16:36 H e16:37 k Me 106:35 Y r2 :1 8 Yr16:11 Y r2 2 :9 H e6 :9 l H e2 3 :7 m Y '3 :8 He 16:47 n 2Kr21:13 M e11:6 Yr7:15 Yr25:15 D a9 :1 2 o İş 51:17 ö T k '28:37 1 K '9 :7 Ağ 2:15 H e22:5 p Me 75:8 51:17 r İs 32:12



2 . S ü tü n a İs 17:10 Y '2 :3 2 Yr 3:21 Yr13:25 b 1K ' 14:9 Ne 9:26 C H e2 3 :4 C Y '1 :1 0 d İş 58:1 H e16:2 H e2 0 :4 H e2 2 :2 e Ho 1:2 Yk 4:4 f H e16:36 g H e16:38 H e2 2 :2 h Le 18:21 2Kr17:17 H e16:20 ı 2K r21:4



H E Z E K I E L 2 3 :2 5 -4 2



bunları Ben söylüyorum." Ulu Rab Yehova'nın sözü.' 35 Bu nedenle Ulu Rab Yeho­ va şöyle diyor: 'Mademki Beni unuttun,a Bana sırt çevirdin,b edepsiz davranışlarının ve fahi­ şeliğinin sonuçlarına katlanacak­ sın.' " 36 Ve Yehova bana şöyle dedi: "İnsanoğlu, Ohola ve Oholiba' yaç suçlarını gösterç ve iğrenç işlerini bildir!d 37 Çünkü on­ lar zina yaptı,e evet iğrenç put­ larıyla zina yaptılarf ve elleri kanlı.s Ayrıca, Bana doğurdukla­ rı oğulları putlara yiyecek ol­ sun diye ateşe attılar.h 38 Ustelik Bana şunu da yaptılar: O gün kutsal mekânımı1 kirletti­ ler* ve Sebt günlerimi hiçe saydı­ lar.* 39 Evet, oğullarını iğrenç putlarına kurban ettiklerik gün kutsal mekânıma gelerek onu kirlettiler!1 İşte, Benim evimdem bunu bile yaptılar! 40 Ustelik, uzaklardaki adamlara ulak­ la haber saldılarn ve o adam­ lar geldi!° Sen ey Oholiba, onlar için yıkandın,*’ gözlerine sür­ me çektinp ve takıp takıştırdın.' 41 Önüne bir sofra kurulmuşs muhteşem bir sedire oturdun/ sofraya Benim buhurumut ve yagımı koydun.u 42 Onun için­ de kaygısız bir kalabalığın sesi vardı,“ oraya toplanmış yığınla adama çöllerden toplanıp getiril­ miş ayyaşlarv da katıldı; hepsi o kadınların kollarına bilezikler ve başlarına güzel taçlar taktı.y i Y ' 32 :3 4 ; He 5:1 1; H e8 :5 ; j Ne 13:17; He 22:8; k Y ' 7:31; l Le 2 0 :3 ; Y ' 7:11; m 2Ta 3 3 :4 ; n İs 57:9; o 2Kr 20:13; ö Ru 3:3; Es 2 :1 2 ; p 2Kr 9 :3 0 ; Y ' 4:30; r Öz 7:10; İs 3:18; He 16:13; s İs 65:11; s Es 1:6; İs 57:7; Ams 2:8; Ams 6:4; t He 8:11; ü Öz 7:17; Y ' 44:17; He 16:18; Ho 2:8; ü Çk 3 2 :6 ; Ho 13:6; v İs 28:1; y He 16:11.



H E Z E K İ E L 2 3 :4 3 - 2 4 :1 3



“Zinayla yıpranm ış.” Kazan örneği



43 Yaptığı zinayla yıpranmış olana o kadın hakkında, 'Simdiye kadar yaptığı gibi, fahişelik etmeye devam edecek' dedim.b 44 Ve tıpkı bir fahişeye gelir gibi ona gelmeye devam ettiler; edep­ siz kadınlara gelir gibi Ohola ve Oholiba'ya geldiler.c 45 Doğ­ ru adamlarç onu zina yapan kadınlaıadve kan döken kadınlarae verilen hükümle cezalandıracak­ lar; çünkü onlar da zina yapıyor ve elleri kanlı.f 46 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Onların üzerine bir topluluk salacagım,g onları dehşete düşürecek ve yağmala­ yacak.’ 47 Bu topluluk onla­ rı taşa tutacak1 ve kılıçtan ge­ çirecek. Oğullarını ve kızlarını öldürecek,' evlerini ateşe verecek.1 48 Memleketten edepsiz davranışlarınk kökünü kazıya­ cağım;1 bütün kadınlar bundan ders alıp kendilerine çeki düzen verecek ve sizin edepsizliğinize uymayacaklar.m 49 Edepsizliginizi size ödetecekler1 ve iğrenç putlarınızla işlediğiniz günahla­ rın cezasını çekeceksiniz. O za­ man anlayacaksınız ki Ben, Ulu Rab Yehova'yım.' "o Dokuzuncu yılın onun2 4 cu ayında, ayın onuncu günü, bana Yehova'nın sözü gel­ di: 2 "İnsanoğlu, bugünün ta­ rihini kaydet. Babil kralı tam bu­ gün Yeruşalim'e saldırıya gecti.O 3 Bu asi evp için bir mesel hazır­ layıp onlar hakkında şöyle diye­ ceksin: Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Kazanı ateşe koy! Ateşe koy ve



BÖ LÜ M 23 a Yk 4:4 b E zr9:7 Yr 13:23 c H e23:3 H e2 3 :9 C He 14:14 He 14:20 d Le 20:10 Tkr 22:21 He 16:38 e B a 9 :6 H e2 3 :3 7 f 2K r24:4 Me 106:38 Is 1:15 Ho 4:2 g Y r2 5 :9 H e16:40 h Yr 15:4 Y r2 4 :9 Y r3 4 :1 7 ı L e2 0 :2 H e16:40 i 2Ta 36:17 j Tkr 13:16 2Kr 25:9 Y r3 9 :8 Yr52:13 k H k20:6 H e2 2 :9 l îş 26:9 m Tkr 13:11 2Pe 2:6 n îş 59:18 H e16:43 Ro 2:6 G a 6 :7 o M e9:16 H e6:13



BÖ LÜ M 24 o 2K r25:1 Y r3 9 :1 Y r5 2 :4 p He 17:12 Lu 8:10



2 . S ü tu n a Y r1:13 H e11:3 b H e11:7 c Y r3 9 :6 H e34:16 C H e2 4 :1 0 d 2K r21:16 H e22:3 Mi 7:2 M t 23:35 e H e11:7 H e11:9 f Yo 3:3 O b 11 N a3:10 g 1K r21:19 Y r2 :3 4 h Le17:13 T k r12:16 îş 26:21 ı T k r3 2 :3 5 M e94:1 i 2K r24:4 Y r16:17



1104



içine su doldur.a 4 İçine parça­ ları at,’ butu ve döşü, bütün iyi parçaları at; içini en iyi kemik­ lerle doldur. 5 Koyunların ara­ sından en iyilerini seç,c kazanın altına odunları yığ;. Et parçaları­ nı da kemiklerini de onun için­ de haşla.'ç 6 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Durmadan kan döken o şehrin vay haline!d O, içi pas tutmuş koca bir kazan; pası temizlen­ mez! İçindekileri parça parça çıkarın;e bunun için kura çekme­ y i^ 7 Döktüğiü kanlar onun orta yerinde duruyor.g Çünkü kanı yere döküp üzerini toprak­ la örtmedi,’ onu parlak ve çıp­ lak bir kayanın üzerine döktü. 8 Beni çok öfkelendirdi; Ben de ondan öcümü almak için1 kanını parlak ve çıplak bir kayanın üzeri­ ne döktüm ki, üstü örtülmesin.'* 9 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Durmadan kan döken o şeh­ rin vay haline!1Ben de onun için büyük bir odun yığını hazırlaya­ cağım.14 10 Bol bol odun yığ;. Ateşi yak, eti iyice haşla. Et su­ yunu boşalt; kemikler kavrulup kor gibi olsun. 11 Boş kazanı onun közleri üzerine koy da ısın­ sın. Bakırı iyice kızsın ve için­ deki pislik erisin.1 Pası yok olup gitsin.m 12 Çok zahmetli, yo­ rucu bir işti ama pasın büyük kıs­ mı hâlâ çıkmadı.1 Oyleyse pasıy­ la birlikte ateşe atılsın!' 13 'Edepsiz davranışlarla ken­ dini kirletmiştin.° Seni temizlej Na 3:1; Hb 2:12; Mt 23:37; k îş 30:33; l Yr 21:10; Yr 32:29; He22:15; mHe24:6; n Yr5:3; Yr6:29; o Hk20:6; 2Ta 36:14; He 22:9; 2Pe 2:7.



1 105



K arısı ölür. Hezekiel onlara ib arettir



mek istedim, fakat kirinden arınmadın.a Bu yüzden sana kar­ şı içimdeki öfkeyi tümüyle dindirene kadar temiz olmayaçaksın.b 14 Ben Yehova, bunu Ben söyledim.ç Mutlaka olacak;ç söylediğimi yapacağım. Vazgeç­ meyeceğim/ acımayacagıme ve pişmanlık duymayaçagım.f Evet, bütün davranışlarına ve bütün iğrenç işlerine göre seni cezalandıraçaklar.'g Ulu Rab Yehova'nın sözü." 15 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 16 "İnsanoğlu, gözün gibi sevdiğini bir vuruştah sen­ den ayıracağım.1 Dövünmeye­ ceksin, ağlamayacaksın; evet gö­ zünden yaş gelmeyecek.* 17 Sessizce inle. Çünkü ölüler için yas tutmayacaksın.* Sarığını başına bagla,k çarıklarını ayağına giy.1 Elinle ağzını* örtmeyeceksinmve sana getirilen ekmeği yemeyeçeksin."n



BO LU M 24 a Ey 9:4 b H e5:13 H e8:18 C Sy2 3 :1 9 C M e3 3 :9 d Y ' 13:14 e H e5:11 H e9:10 f 1Sa15:29 g İs 3:11 H e16:43 M t 16:27 Ro 2:6 h H e24:18 H e24:21 H o 4 :9 ı T k r1 3 :6 i T k r1 3 :8 j Yr16:5 k Le 10:6 l 2Sa 1 5 :3 0 m M i3 :7 n Y r16:7 o H e12:9 H e37:18 ö M e9 6 :6 p M e27:4 M e84:1 r M e74:7 M e79:1 Y r7:14 Ag 1:10 A 2:7 H e9 :7 s 2T a36:17 Y '6 :1 1 Y '9 :2 1 H e23:25



2 . S ü tü n



18 Sabah halkla konuştum ve o akşam karım öldü. Erte­ si sabah bana emredileni yap­ tım. 19 İnsanlar, "Bu yaptıkla­ rının bizimle ne ilgisi olduğunu söylemeyecek misin?" diyorlardı.o 20 O zaman onlara de­ dim ki, "Yehova bana şu söz­ leri bildirdi: 21 İsrail evine de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'İşte, büyük gurur duydugunuz,° gözünüz gibi sevdiginizp ve gö­ nülden bağlı olduğunuz mekâ­ nımın kutsallığını bozacağım;' geride bıraktığınız oğjullarınız ve kızlarınız kılıçla yere serilecek.s 22 Siz de yaptıklarımı yapaçak-



BO LU M 25



He 24:17* Ya da "bıyığını"; 22. ayet için de geçerli.



m Ba 19:38 Y r4 9 :1 Ams 1:13 T sf2 :9



a M i3 :7 b Y r16:7 H e24:17 C Ey27:15 M e7 8 :6 4 C L e2 6 :3 9 H e4:17 H e33:10 d İs 59:11 e İs 8:18 İs 20:3 H e4:3 f İs 46:10 g M e9:16 Yr17:15 H e25:5 h T k r2 8 :3 2 Y ' 11:22 H e24:16 ı H e33:21 i M e51:15 j H e3 :2 6 H e3 3 :2 2 Lu 1:20 k H e12:3 l H e6:13



H E Z E K I E L 2 4 :1 4 - 2 5 :4



siniz. Elinizle ağzınızı örtmeyeceksinizave size getirilen ekmeği yemeyeceksiniz.b 23 Sarığınız başınızda ve çarığınız ayağınız­ da olacak. Dövünmeyeceksiniz, ağlamayacaksınız.ç Kendi suçla­ rınızın içinde çürüyüp gidecek­ siniz^ ve kendi aranızda inleyip duraçaksınız.d 24 Hezekiel si­ zin için bir işarettir.e Bütün yap­ tıklarını siz de aynen yapaçaksınız. Bütün bunlar olduğ;undaf anlayacaksınız ki Ben Ulu Rab Yehova'yım.' "g 25 "Sana gelince ey insanoğ­ lu, güzelliğiyle övündükleri, göz­ leri gibi sevdikleri ve gönülden bağlı oldukları kalelerini, ogullarını ve kızlarını onların elin­ den alacagımh gün, 26 kaçıp kurtulan sana gelecek, böylece haberi kulaklarıyla duyacak­ lar.1 27 İşte o gün ağzın açıla­ cak ve kurtulanla konuşacaksın;* artık sessiz kalmayacaksın* ve on­ lar için gerçekten bir işaret olaçaksın.k O zaman anlayaçaklar ki Ben Yehova'yım."1 Q p j Ve bana Yehova'nın sözü 2 5 geldi: 2 "İn san o ğlu , yüzünü Ammonogullarına çe­ virip onlara karsı peygamber­ lik et.m 3 Ammonogullarına de ki, Ulu Rab Yehova'nın söz­ lerini dinleyin. Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Mademki, kutsal mekânım kirletildi, İsrail top­ rakları ıssız bırakıldı ve Yahuda evi sürgüne gitti diye "Oh ol­ sun" diyorsun/ 4 Ben de seni Doğululara mülk olarak verecegim;° obalarını ve çadırlarını n Oz 17:5; Oz 24:17; He 26:2; He 35:2; He 35:12; o Ey 1:3; He25:10.



H E Z E K İ E L 2 5 :5 - 2 6 :4



Ammon, Moab, Edom, F ilistîle r, Su r



senin topraklarında kuracaklar. Senin ürününü yiyecek, sütü­ nü içecekler.a 5 Rabba'yı’ de­ velere otlak, Ammonogullarının şehirlerini sürülere ağıl yapaca­ ğıma O zaman anlayacaksınız ki Ben Yehova'yım.' "ç 6 "Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Mademki, İsrail toprakları­ nın halini görüp alay ettin, yü­ reğin sevinç doldud ve el çırpıpe ayaklarını yere vurdun, 7 Ben de elimi sana karşı kaldıracagım;f seni yağmalamaları için milletle­ rin eline teslim edeceğim, halk­ lar arasından söküp atacağım ve memleketler arasından silecegim.g Seni tamamen yok ettigimdeh anlayacaksınız ki Ben Yehova'yım.' 8 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Mademki Moab1 ve Seir' "Yahuda evi de diğer milletlerden fark­ sız" dedi,1 9 Ben de Moab'ın yamaçlarındaki şehirleri, memle­ ketin en güzel sınır şehirleri olan Beyt-yeşimot'u,k Baal-meon'u1 ve Kiryataim'im 10 Doğulula­ rın1 saldırılarına karşı savunma­ sız bırakacağım. Milletler ara­ sında Ammonogullarınıno adı anılmasın diyeoAmmonogullarına yaptığım gibi, onu da mülk edinilecek bir yer yapacağım. 11 Moab'la ilgili hükümlerimi yerine getiıeceğim;p o zaman an­ layacaklar ki Ben Yehova'yım.'r 12 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Mademki Edom, Yahuda evinden öç almaya kalkıştı ve büyük kötülükler ederek on­ lardan öç aldı',s 13 Ulu Rab Yehova'nın sözü, 'O halde eli­ mi Edom'a karşı da kaldııaca-



BÖ LÜ M 25 a Le 26:16 T k i 28:33 b 2Sa 12:26 H e2 1 :2 0 c İş 17:2 İş 32:14 Tsf 2:14 c İş 37:20 H e2 6 :6 d N e4:4 E y31:29 O z 2 4 :1 7 O b 12 T sf2 :8 e Ey27:23 a « 2:15 f H e35:3 T sf1 :4 g Y r4 9 :2 Ams 1:14 h Me 145:20 ı İş 15:1 Y r4 8 :1 Am s2:1 i T k i 2:4 j İş 10:9 İş 36:18 k Yş 13:20 l S y 3 2 :3 8 m Yş 13:19 n H e2 5 :4 o M e8 3 :7 o H e2 1 :3 2 p Me 149:7 Y i 9 :2 6 Y i 48:1 r H e6:13 s 2Ta 28:17 M e137:7 Ag 4:2 2 Ams 1:11 O b 10



2 . S u tu n a b c c d



e



f



g h



ı i j k l



Mi 1:4 Y i 7:20 Y r4 9 :7 Y i 4 9 :8 İş 11:14 ¡ş 63:1 Y r4 9 :2 T k r3 2 :3 5 M e5 8 :1 0 N a1:2 V ’ 6:16 14:29 Y r 2 5 :2 0 Yo 3:4 1Sa31:7 2Sa 5 :1 7 2Ta 28:18 İş 9:12 Yr 47:1 Ams 1:6 T sf2 :4 1S a30:14 T sf2:5 Y r47:4 H e5:15 N a1:2 M e9:16



1106



gım;a içindeki insanı da hayvanı da kesip atacağım,’ Teman'danc Dedan'aç kadar onu bir harabe­ ye çevireceğim. Kılıçla yere serile­ cekler. 14 Edom'dan öcümü, halkım İsrail aracılığıyla alacagım.d Edom'a Benim kızgınlığı­ mı ve öfkemi gösterecekler ve Benim öcümün ne demek olduğjunu anlayacaklar',e Ulu Rab Yehova'nın sözü. 15 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Mademki Filistîler öç peşi­ ne düştüler,f yüreklerindeki kü­ çümseme ve kin duygularıyla kendileri öç almaya kalkıştılar ve bitmeyen bir düşmanlıklag yok etmek için saldırdılar,’ 16 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: Ben de elimi Filistîlere karsı kaldıraca­ ğım,1 Keretileri söküp atacağım' ve deniz kıyısında yaşayan diğer­ lerini de yok edeceğim.1 17 Ofkeyle azarlayarak, büyük işler yaparak öcümü alacagım;k onlar­ dan öcümü aldığım zaman anla­ yacaklar ki Ben Yehova'yım.' "l On birinci yılda, ayın ilk günü bana Yehova'nın sözü geldi: 2 "İnsanoğlu, ma­ demki Sur,mYeruşalim11 için 'Oh olsun!° Milletlerin kapısı olan o şehir yıkıldı!O Artık akın akın bana gelecekler. O mahvoldu,p ben ise zengin olacagım' dedi; 3 bu yüzden Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey Sur, Ben sana karşıyım. Birçok mil­ leti, denizin kıyıya vurduğu dal­ galar gibi' üzerine getiıecegim.s 4 Onlar Sur'un duvarlarını yerle BÖLÜM26 mYş 19:29; n Yo3:6; Ams 1:9; o He 25:3; o Ag 1:1; p He 19:7; r Yi 51:42; s Me82:8.



1107



Su r adasını karaya bağlayan yol insası



bir edeçek,a kulelerini yıkaçaklar.b Onun toprağını kazıyaca­ ğım, onu kel ve çıplak bir kaya yapacağım. 5 Orası, denizin bagrındaç ağ kurutulan bir yer olacak.'ç 'Bunu Ben söyledim.' Ulu Rab Yehova'nın sözü, 'Sur millet­ ler için bir yağma yeri olacak. 6 Onun iç kısımlardaki kentle­ rinde* yaşayanlar da kılıçtan ge­ çirilecek; o zaman anlayacaklar ki Ben Yehova'yım.'d 7 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Kuzeyden Babil kralı Nabukadrezar'ı,*e krallar kralını,f atlarla,g savaş arabalarıyla,h atlılarla ve bir toplulukla,1 büyük bir kalabalık­ la Sur'un karsısına çıkaracağım. 8 İç kısımlarındaki kentlerinde yaşayanları kılıçtan geçirecek, sana karsı kuşatma duvarı yapa­ cak, rampa kuracak* ve büyük bir kalkan kaldıracak. 9 Koçbaşlarıyla duvarlarına vuracak ve silahlarıyla kulelerini yıkaçak. 10 Akın akın gelen atlarının çı­ kardığı toz bulutu üzerini kapla­ yacak.* Sehir duvarlarında açılan gedikten girer gibi senin kapı­ larından girdiğinde, atlıların, te­ kerleklerin ve savaş arabalarının gümbürtüsünden duvarların sar­ sılacak. 11 Bütün sokaklarını atlarının toynaklarıyla çiğneye­ cek.14Halkını kılıçtan geçirecek ve senin o sağlam sütunlarını devi­ recek. 12 Servetini talan ede­ cekler,1elindeki malları yagmalayaçaklar,mduvarlarını yıkaçaklar ve o güzel evlerinizi yerle bir ede-



BO LU M 26 a İs 23:11 Ams 1:10 b Z k 9:4 C H e27:32 C H e26:14 d M e9:16 e Y r2 5 :9 H e29:18 f Ezr 7:12 D a2 :3 7 g Y r6 :2 3 Hb 1:8 h Y r4:13 ı H e2 3 :2 4 i 2Sa20:15 He 21:22 j Yr47:3 H e2 6 :4 k İs 5:28 Hb 1:8 l H e27:33 1 T i6 :1 7 m N e13:16 H e27:33 H e28:5 H e28:18 Z k9:3



2 . S ü tü n a İs 14:11 b İş 23:16 İs 24:8 Vh 18:22 C H e2 6 :4 C H e26:5 d İş 14:27 e Y r49:21 H e27:28 H e31:16 f 1Sa 2 :7 İş 23:8 Yun 3:6 g İş 3:26 h Çk 15:15 H e27:35 H e32:10 ı H e27:32 i İs 23:4 H e2 8 :2 j Ams 1:9 Vh 18:10 k İs 23:5 H e27:32 l İş 8:7 H e27:34 D a9 :2 6



He 26:6* 16:46'daki dipnota bakın. 7* Nabukadnezar; Nabukodonosor ya da Nabukudurri-utsur olarak da bilinir.



m İs 38:18 n Me 143:7 H e2 8 :8 Lu 10:15



H E Z E K I E L 2 6 :5 -2 0



çekler. Tasını, toprağını, kereste­ ni suya ataçaklar.' 13 '¡Şarkılarınızın yaygarası­ nı sona e'di'ecegim,a lirlerini­ zin sesi artık duyulmayaçak.b 14 Seni kel ve çıplak bir kaya yapacağım,ç üzerinde ağ kurutu­ lan bir yer olacaksın.ç Asla yeni­ den inşa edilmeyeceksin, çünkü bunu Ben Yehova söyledim.' Ulu Rab Yehova'nın sözü.d 15 Ulu Rab Yehova Sur'a şöy­ le diyor: 'Senin halkın öldürü­ lürken, ağır yaralılar inlerken, çö­ küşünün gürültüsünden adalar sarsılmaz mı?e 16 Denizlerin tüm beyleri tahtlarından inecek,f kaftanlarını ve nakışlı elbiseleri­ ni çıkaracaklar. Hepsini titreme nöbetleri alacak. Yere oturups tir tir titreyecekh ve şaşkınlık içinde sana bakacaklar. 17 Senin için bir ağıt yakıp1 şöyle diyecekler: "Ey denizler aşanların yaşadı­ ğı, denizde güçlenmiş ünlü şehir,i nasıl da yıkıldın!* Oyle bir şehirdin ki, sen ve halkın yeryü­ zünde yaşayanlara dehşet saçar­ dınız. 18 Simdiyse senin yıkıl­ dığın gün adalar titreyecek. Evet, senin yok olup gidişin denizdeki adaları huzursuz edecek." 'k 19 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Seni, içinde oturulmayan şehirler gibi harabeye çevirdi­ ğimde, engin denizleri üzerine getirdiğimde ve derin sular üzeri­ ni örttüğünde,1 20 tıpkı çuku­ ra inen başkaları gibi seni de eski­ den ölmüş olanların bulunduğu çukura indirecegim.m Çok önce­ den harabeye dönmüş yerler gibi, çukura inen diğerleri gibi,n seni



H EZEK İEL 26:21-27:17 de yerin en derinlerinde oturtacagım.a Oyle ki, artık sende ya­ şayan kimse olmasın. Sonra da, yaşayanlar diyarını güzelleştire­ ceğim.’ 21 Başına ani felaketler getirecegimç ve yok olacaksın. Seni arayacaklar^ fakat sonsuza dek bulamayacaklar.'dUlu Rab Yehova'nın sözü." Ve bana Yehova'nın sözü 2 • geldi: 2 "Ey insanoğlu, Sur için bir ağıt yak!e 3 Sur'a de ki, Ey sen, deniz kıyısında oturan,f ada halklarıyla ticaret ya­ pan kadın,g Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey Sur, kendi ken­ dine "Güzelliğim kusuısuz"’ di­ yorsun. 4 Sınırların denizlerin bagrında.1 Seni inşa edenler gü­ zelliğine güzellik kattı.' 5 Bü­ tün kerestelerini Senir'in*1 ardıç ağacından yaptılar. Uzerine bir gemi direği yapmak için Lüb­ nan'dan sedir agacık getirdiler. 6 Küreklerini Başan'ın büyük ağaçlarından, pruvanı ise Kittim1adalarından getirilmiş fildişi kakmalı servi ağaçlarından yap­ tılar. 7 Yelken bezin Mısır'dan gelen renk renk ketenlerdenmya­ pıldı; guvertenin tentesi ise Elişahn adalarının lacivertove erguvanio kumaşlarından. 8 Saydap ve Arvad halkları' kürekçilerin oldu ey Sur; gemici­ lerin/ senin içinde yaşayan usta adamlardı.ş 9 Senin kalafatçı­ ların/ Gebal'inu yaşlı ustalarıy­ dı. Denizdeki butun gemiler ve He 27:5* Tekrar 3:8, 9'da "Hermon Dağı"



S u r iç in a g ıt. G üzel b ir g e m i g ib i BÖ LÜ M 26 a T k r3 2 :2 2 M e8 8 :6 H e3 2 :1 8 b M e27:13 H e32:23 c H e27:36 c M e37:10 Me 37:36 d H e2 8 :1 9



B Ö LÜ M 27 e f g h



H e2 6 :1 7 H e2 8 :2 İş 23:8 Oz 27:2 İş 23:9 H e2 8 :1 2 ı H e26:5 i H e2 6 :1 2 j T k i 3:9 1Ta 5:23 Ezg 4:8 k 1K r5:6 l Ba 10:4 İş 23:1 Y '2 :1 0 m (Oz 7:16 n 1Ta 1:7 o Ç k 2 5 :4 o Y i 10:9 p Y ş11:8 r B a10:18 s 1K r9:27 S 2Ta 2:14 t 1K r5:18 H e27:27 u Yş13:5 M e8 3 :7



2 . S ü tu n a H e38:5 b B a10:13 c 1Ta 1:8 Y r4 6 :9 H e30:5 N a3:9 c H e38:5 d B a10:18 e Ezg 4:4 f Ba 10:4 1Kr 10:22 İş 2:16 Yun 1:3 g 2Ta 9:21 2Ta 20:36 M e7 2 :1 0 h Y i 10:9 ı Ba 10:2 66:19 i 1Ta 1:5 j H e3 2 :2 6 k Yo 3:6 V ’ 18:13 l Ba 10:3 1Ta 1:6 H e3 8 :6 m B a 1 0 :7 1Ta 1:9 Y r2 5 :2 3



1108



denizciler, mallarını takas et­ mek için sana gelirdi. 10 Se­ nin ordunda, Pers,a Lud’ ve Put halklarındanc savaşçılar vardı. Onlar senin surlarına kalkan ve miğferlerini astılar.ç Sana görkem kazandıran onlardı. 11 Arvadogullarıd ve senin askerlerin surlarının üzerine çepçevre di­ zilmişlerdi, kulelerinde ise yi­ ğit adamlar duruyordu. Çepçevre butun surlarına ellerindeki yu­ varlak kalkanları astılar.e Senin güzelliğine güzellik kattılar. 12 Tarşişf her türlü değerli malla alışveriş yaptığın bir tüc­ cardık Onun gümüşü, demiri, kalayı ve kursunu karşılığında senin malların verildi.h 13 Yavan,1 Tubal' ve Meşeki de se­ ninle iş yapan tüccarlardı. On­ lardan gelen koleler*k ve bakır kaplar senin mallarınla takas ediliidi. 14 Togarma evinden1 ge­ len atlar, kuheylanlar ve katır­ lar karşılığında senin malların verilirdi. 15 Dedanogullarım seninle ticaret yapardı; birçok ada senin için ticaret yapıyor­ du. Bunun karşılığını sana fildi­ şi1 ve abanoz olarak öderlerdi. 16 Çeşit çeşit mallarından ötüru Edom da seninle ticaret yapar­ dı. Erguvani ve çeşitli renklerde kumaşı; ince dokumayı, turkuvazı,o mercan ve yakutu senin mal­ larınla takas ederdi. 17 Yahuda ve İsrail diyarı da seninle ticaret yapardı. Minnito buğdayı,p özel yiyecekler, bal,' n 1Kr 10:22; V h 18:12; o He 28:13; o Hk 11:33; p Tkr 8:8; r Ba 43:11.



He 27:13* Sözcük anlamıyla, "insan canları"



1109



Sur denizlerde sessizliğe gom ulur



zeytinyağı ve pelesenka senin mallarınla takas edilirdi.b 18 Değerli ürünlerinin çeşiüiligi, mallarının bolluğjundan ötü­ rü, Samc da seninle ticaret yapar­ dı ve karşılığında sana Helbon şarabıç ve kızıl kırçıl yün verirdi. 19 Uzal'dan gelen Vedan ve Ya­ van, dövme demir, tarçın ve hoş kokulu kamışıd senin mallarınla takas ederdi. 20 Dedan'lae ti­ caret yapar, oradan eyerlik do­ kuma alırdın. 21 Araplarf ve tüm Kedarg beyleri senin için çalışan tüccarlardı. Onlardan er­ kek kuzu, koç ve teke’ alırdın. 22 Seba1ve Raama' tüccarları se­ ninle ticaret yapar, senin malları­ na karşılık en güzel kokuları, her türlü değerli taşı ve altını verir­ lerdi.1 23 Seba'nın,k Aşsur'un1 ve Kilmad'ın tüccarları, Harran,m Kanne ve Eden1 seninle ticaret yapardı. 24 Senin pazar yerle­ rinde göz alıcı giysiler, lacivert ve rengârenk kaftanlar, iki renk­ li iple dokunmuş kilimler, sarıl­ mış vebükümlü iplerle ticaret ya­ parlardı. 25 Taışis gemilerio senin ta­ kas ettiğin malları taşıyan ker­ vanlar gibiydi; böylece dolup taş­ tın ve açık denizin bagrındao görkemli bir yerin oldu. 26 Kürekçilerin seni enginle­ re götürdü.p Açık denizlerin bağ­ rında doğu rüzgârı seni parçala­ dı.' 27 İçindeki bütün değerli eşyaların, ambarların,s takas etti­ ğin mallar/ içinde bulunan de­ nizciler ve gemiciler/ kalafatçıların,u mallarınla ticaret yapanlar, bütün savaşçıların,11evet içindeki herkes senin yıkıldığın günv açık



BÖ LÜ M 27 a Y r8 :2 2 b 1 K '5 :9 2T a2:10 E zr3:7 Elç 12:20 c İş 7:8 c Vz 10:19 d Ezg 4:14 e B a 2 5 :3 f Y r 2 5 :2 4 g B a25:13 1T a1:29 Ezg 1:5 İş 60:7 h 2Ta 17:11 ı 1K ' 10:1 2Ta9:1 M e7 2 :1 0 i B a 1 0 :7 1Ta1:9 j 1K ' 10:2 İş 60:6 k B a 2 5 :3 E y6:19 l Ba 10:22 1T a1:17 m B a11:31 n 2 K '19:12 İş 37:12 Ams 1:5 o 1 K '10:22 İş 2:16 23:14 İş 60:9 o H e27:4 Yun 2:3 p H e27:8 r M e4 8 :7 s H e27:14 S H e27:13 t H e27:8 u H e27:9 ü H e27:11 v Oz 11:4 H e26:14



2 . S u tu n a H e26:15 Vh 18:17 b H e26:16 c İş 23:1 H e26:17 Vh 18:9 Vh 18:11 c N e9:1 E y2:12 Vh 18:19 d E s4:1 Y '6 :2 6 e İş 15:2 Y r16:6 Mi 1:16 f Es 4:3 İş 22:12 D a9:3 g İş 22:4 h H e26:17 H e27:2 ı H e26:5



H E Z E K İ E L 2 7 :1 8 - 2 8 :2 denizlerin bağrında yok olup gi­ decek. 28 Gemicilerinin feryadıyla tüm kıyılar saısılacak.a 29 Kü­ rek çeken herkes, denizciler, de­ nizdeki bütün gemiciler gemi­ lerinden inip karaya çıkacak.’ 30 Senin için feryatlar yüksele­ cek ve acı acı aglayacaklar.c Başla­ rına toprak saçacaklar.ç Külde yuvarlanacaklar.d 31 Senin için saçlarını kazıtacak/ çula bürü­ necek/ acı acı aglayıpg feryat edecekler. 32 Senin için yas tutarken ağıt yakarak’ şöyle diye­ cekler: Denizlerin bağrında1 sessizli­ ğe gömülen Sur gibisi var mı?' 33 Malların1 açık denizlerde ta­ şınırken11birçok milleti doyurur­ dun.1 Değerli eşyalarının ve ta­ kas ettiğin malların bolluğuyla dünya krallarını zengin etmiştin.m 34 Simdiyse açık deniz­ de, derin sularda paramparça ol­ dun.1 Takas ettiğin mallar da, senin içinde yaşayan insanlar da,o hepsi yok oldu. 35 Ada­ larda yaşayanların tümüo şaşkın­ lık içinde sana bakacaklar, kralla­ rı dehşetle titreyecekp ve yüzleri allak bullak olacak.' 36 Diğer milletlerin tüccarları senin başı­ na gelenlere şaşırıp ıslık çalacak.s Başına gelecek ani felaketlerle sonsuza dek yok olacaksın.' "ş n o Ve bana Yehova'nın sözü 2 8 geldi: 2 "İn san o ğlu , Sur önderine de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: i Ag 2:13; V ’ 18:18; j He 27:14; He 27:16; V ’ 18:19; k He 27:26; l İş 2 3 :3 ; m Zk 9 :3 ; V ’ 18:3; n He 26:19; o He 27:27; o t 23:6; H e2 6 :1 5 ; p He 28:17; He 32:10; V ’ 18:9; r Vh 18:10; s Y i 18:16; Y i 19:8; Vh 18:15; s Me 37:10; He 26:14.



H E Z E K I E L 2 8 :3 -2 1



Kendini Tanrı yerine koyan Su r k ra lı



'Yüreğini kibir kapladıa ve "Ben tanrıyım"b demeye başla­ dın. Tanrı değilç bir insan ol­ duğun halde,ç "Açık denizin bagrında,dtanrının tahtında oturuyorum"e diyerek, kendini O'nun yerine koydun. 3 Evet, Daniel'den de bilgesin!f Senin çözemeyeceğin hiçbir sır yok.s 4 Bilgeliğin ve anlayışın sayesin­ de kendine servet yaptın. Hazinelerini altın ve gümüşle dolduruyo'sun.h 5 ÜstUn bilgeliğin1 ve ticaretinle* servetini çoğalttın* ve bu servet yüzünden yüreğini kibir kapladı.'k 6 Bu nedenle Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Mademki kendini tanrı yerine koydun,l 7 Ben de yabançıları,mmilletlerin zorbala­ rının üzerine salacağım. Senin o göz alıcı bilgeliğine kılıç çekecek­ ler ve parlak gorkemini ayaklar altına alaçaklar.o 8 Seni olum çukuruna indireçekler,° denizle­ rin bağrında öldürülen biri gibi sulara gomuleçeksin.p 9 Seni öldürecek olanların karsısında hâlâ "Ben tanrıyım" diyebilecek misin?' Seni alçaltanların elinde tanrı olmak bir yana,s ançak açiz bir insan değil misin?' 10 'Yabançıların elinde, sunnetsizler gibi öleceksin.^ Bunu soyleyen Benim.' Ulu Rab Yehova'nın sozu." 11 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 12 "İnsanoğlu, Sur kralı için bir ağıt yakıpt ona de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Sen üstün bilgeliğinu ve ku­ sursuz güzelliğin mührüydün.“ 13 Tanrı'nın cennet bahçesin­ de, Aden'deydin" Her tür deger-



BÖ LÜ M 28 a Öz 16:18 İs 2:12 H e28:5 b Da 11:36 1Ko 8:5 C İs 31:3 C Me 144:3 d H e27:4 e İş 14:13 2 S e2 :4 f D a 2 :4 8 g Z k 9:2 h T k '8 :1 7 Öz 23:4 Z k9:3 ı Z k 9:2 i H e2 6 :1 2 H e2 8 :1 8 j İş; 23:3 H e27:12 k Öz 11:28 Öz 18:11 l Lu 14:11 m H e30:11 n T k ' 2 8 :5 0 o İs 23:9 ö Ey17:16 p H e27:26 r M e8 2 :7 s İş; 31:3 s Y '9 :2 6 t H e2 6 :1 7 ü Öz 21:30 İs 10:13 Y '9 :2 3 H e28:3 Z k 9:2 ü H e27:3 v H e31:8



2 . S ü tü n a B a 2 :1 2 b H e27:16 C İs 14:13 C 1Kr5:1 d Yo 3:4 Ams 1:9 e 1Kr10:11 2Ta 9:21 H e27:12 Yo 3:5 f 'Yo 3:6 g İs 23:9 Y r2 5 :1 7 Y r 2 5 :2 2 Y r47:4 Yo 3:8 h Öz 11:2 Öz 16:18 H e27:3 ı İs 14:14 Y '8 :9 i E y40:11 M e7 3 :1 8 Me 147:6 İs 14:15 j H e26:3 k H e2 8 :2 l H e28:16 m Ams 1:10 n Mi 4:3 o H e27:35 o H e26:21 H e27:36



1110



li taşla, yakut, topaz, iasp, krizolit, oniks,ayeşim, safir, turkuvazb ve zümrütle bezenmiştin. Uzerindeki kakmalar ve oymalar al­ tından yapılmıştı. Yaratıldığın gün hazırlanmışlardı. 14 Ko­ ruyucu bir kerubiydin, seni o göreve Ben getirdim. Tanrı' nın kutsal dagındaydın.ç Alev alev yanan taşlar arasında dola­ şıyordun. 15 Yaratıldığın gün­ den itibaren,ç sende kötülük bu­ lunana kadar bütün işlerin kusursuzdu.d 16 Mallarının çokluğundan ötürü için zorbalıkla doldu ve gü­ nah işlemeye başladın.f Bu yüz­ den seni kirli bir şey gibi Tanrı' nın kutsal dağından kovacağım! Ey koruyuçu Kerubi, seni alev alev yanan taşların arasından alıp yok edecegim.s 17 Güzelliğin yüzünden yüre­ ğini kibir kapladı.h Parlak görke­ min yüzünden bilgeliğini mah­ vettin.1 Seni yere savuracağım* ve alay etsinler diye kralların önüne atacağım.* 18 Suçlarının çokluğundan ötürü,k ticarette yaptığın hileler yüzünden,1 kendi kutsal mekân­ larını kirlettin. Senin içinden bir ateş çıkaracağım. Bu ateş seni ya­ kıp yok edecek.mBütü n seyreden­ lerin gözü önünde seni, toprak üzerinde bir kül yığınına çevire­ ceğim ” 19 Milletler arasında seni tanıyan herkes sana şaşkın­ lıkla bakacak.° Başına ani felaket­ ler geleçek, sonsuza dek yok ola­ caksın.' "o 20 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 21 "İnsanoğlu, yüzünü



1111



Sayda’ya ve M ısır’a hüküm



Sayda'yaa çevir ve ona karsı pey­ gamberlik et. 22 Ona de ki, Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Ey Sayda, Ben sana karşıyım.b Senin içinde yüceltilecegim.ç Ona karsı hükümlerimi yerine getirinçe anlayaçaklar ki Ben Yehova'yım;ç kutsallığımı onun aracılığıyla göstereceğim.d 23 Uzerine salgın hastalık gön­ dereceğim, sokaklarında kan akı­ tacağım^ Sana dört bir yandan kılıç çekilecek ve katledilenler yerlere serileçek;f o zaman an­ layacaklar ki Ben Yehova'yım.g 24 İsrail evini küçümseyen çev­ re milletlerden hiçbiri artık on­ lar için inciten bir çalıh ya da açıtan bir diken olmayaçak; o za­ man anlayaçaklar ki Ben Ulu Rab Yehova'yım.' 25 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'İsrail halkını dağıldıkla­ rı milletler arasından topladığım zaman,1 kutsallığımı milletlerin gözü önünde onlar aracılığıyla göstereceğim.* Onlar kulum Yakup'a verdiğim topraklarda* yaşayacak.k 26 Güvenlik içinde ya­ şayacak,1 evler yapacaklarm ve bağlar kuracaklar.n Çevrelerinde onları küçümseyen herkese kar­ şı hükümlerimi yerine getirinceo güvenlik içinde yalayacaklar0 ve o zaman anlayacaklar ki BenTanrıları Yehova'yım.' " Onunçu yılın onunçu 2 9 ayında, ayın on ikinci günü bana Yehova'nın sözü gel­ di: 2 "İnsanoğlu, yüzünü Mı­ sır kralı Firavunap çevirerek ona ve tüm Mısır'a karsı peygamber­ lik et.' 3 Ona de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey Firavun,



BÖ LÜ M 28 a İs 23:4 Y r 2 5 :2 2 H e3 2 :3 0 b H e26:3 C Ç k9:16 H e39:13 C M e9:16 d H e20:41 H e36:23 H e38:23 e H e3 8 :2 2 f Y r2 5 :3 3 g H e2 6 :6 h Sy3 3 :5 5 Ys 23:13 ı T k r30:3 Me 106:47 İs 11:12 Y '3 0 :1 8 Ho 1:11 i İs 5:16 j B a28:13 k Y r2 3 :8 H e3 6 :2 8 l Y r2 3 :6 Ho 2:18 m İs 65:21 Y r3 1 :4 n Y r31:5 H e3 6 :3 6 Am s9:14 o Y '3 0 :1 6 ö İş 32:18 H e38:11



p Y ' 4 4 :3 0 r İş 19:1 Y r2 5 :1 9 Yr43:11 H e31:2



2 . S ü tü n a Y r4 6 :2 5 H e31:18 b H e3 2 :2 C Me 74:13 İs 27:1 İs 30:7 İs 51:9 C İs 10:13 H e2 9 :9 d 2 K '19:28 İs 37:29 H e3 8 :4 e Çk 7:21 f Yr 16:4 Y r2 5 :3 3 g 1Sa 17:44 Y ' 7:33 Y r 3 4 :2 0 H e3 2 :4 H e3 9 :4 Vh 19:18 h 2 K '18:21 İs 30:3 İş 31:3 İs 36:6 H e17:17 ı Ç k9:14 R o 9:17 i Yr37:7



H E Z E K I E L 2 8 :2 2 - 2 9 :1 0 Mısır kralı,a Ben sana karsıyım! Nil kanalları arasında boylu bo­ yunca uzanmışb koca deniz ca­ navarı/ diyorsun ki, "Nil İrmağı benimdir, onu kendim için yaptım."ç 4 Fakat Ben senin çene­ lerine çengeller geçireceğimd ve Nil kanallarındaki balıkları se­ nin pullarına takacağım. Pulları­ na tutunmuş Nil balıklarıyla bir­ likte seni Nil kanallarından çekip çıkaracağım. 5 Seni ve Nil ka­ nallarının bütün balıklarını çöle götürüp bırakacagım.e Açık ara­ zide yere serileceksin.f Parçaları­ nı toplayan ya da gömen ol­ mayacak. Seni kurda kuşa yem edecegim.g 6 Mademki İsrail evi için kamış kadar dayanıksız bir destek oldular,hMısır'da yaşa­ yan herkes anlayaçak ki Ben Yehova'yım.1 7 Elleriyle sana tu­ tunduklarında parçalandın* ve onların omzunu yardın. Destek olarak sana dayandıklarında kı­ rıldın* ve onların belini yerinden oynattın.'k 8 Bu yüzden, Ulu Rab Yeho­ va şöyle diyor: 'Senin üzerine kı­ lıç getireceğim,1 içindeki insanı da hayvanı da kesip atacagım.m 9 Mısır diyarı ıssız bir virane­ ye dönecek;n o zaman anlaya­ caklar ki Ben Yehova'yım. Çün­ kü o, "Nil İrmağı benimdir, onu kendim yaptım" dedi.o 10 Bu yüzden Ben sana ve Nil kanallarınao karsıyım. Migdol'danp Assuan'a*' ve Habeş sınırına kadar j Me 118:8; Me 146:3; Y ' 17:5; k Me 6 9 :23; He 21:6; l Y ' 46:14; He 30 :4 ; m Çk 12:12; Y ' 7:2 0; n Y ' 43:12; He 30:7; o He 2 9 :3 ; ö Çk 7:19; p Çk 14:2; Y ' 4 4 :1; Y ' 46:14; r He 30:6.



He 29:10* Eski Yunancada, "Syene"



H E Z E K İ E L 2 9 :1 1 - 3 0 :6



Nabukadrezar’a verilen ucret Mısır



Mısır diyarını ıssız, kurak bir vi­ raneye çevirecegim.a 11 Oraya ne bir insan ayak basacak;b ne de oradan bir hayvan geçecek.c Kırk yıl boyunca orada oturan olmayacak.ç 12 Mısır diyarını, terk edilmiş ülkeler gibi ıssız bırakacagım;dşehirleri de, virane olmuş şehirler gibi kırk yıl ıssız kalacak.e Mısırlıları milletler arasına dağı­ tacağım ve başka memleketlere savuıacagım.'f 13 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Kırk yılıng sonunda M ı­ sırlıları dağılmış oldukları mil­ letler arasından toplayacağım.’ 14 Mısırlı esirleri kendi mem­ leketlerine, Patros1 topraklarına geri getireceğim ve orada güç­ süz bir krallık olacaklar. 15 Bu krallık diğer krallıklardan daha güçsüz olacak, artık başka millet­ ler üzerinde hakimiyet kurama­ yacak.' Onları öyle az bırakaca­ ğım ki, başka milletlere boyun egdiremeyecekler.1 16 Onlar artık İsrail evi için bir güvence olmayacak;k İsrail'in Mısır'a bel bağlayarak işlediği suç artık anılmayacak.l O zaman anlayacaklar ki Ben, Ulu Rab Yehova'yım.' " 17 Yirmi yedinci yılın birinci ayında, ayın birinci günü bana Yehova'nın sözü geldi: 18 "İn­ sanoğlu, Babil kralı Nabukadrezar,m Sur karşısında ordusuy­ la büyük bir hizmette bulundu.1 Kafalarında saç kalmadı ve omuzlarının derisi soyuldu.° Fa­ kat Sur'a karşı gördüğü hizmet karşılığında, ne kendisi ne de or­ dusu ondan bir şey elde etti.1' 19 Bu yüzden Ulu Rab Yeho­ va şöyle diyor: 'İşte Ben, Mısır



BÖ LÜ M 29 a İş 19:7 H e3 0 :1 2 H e31:12 H e32:13 2Ta 36:21 H e3 0 :7 Y '4 6 :1 9 H e30:23 H e29:11 İş 19:22 Y i 4 6 :2 6 ı Ba 10:14 1Ta 1:12 H e30:14 i H e30:13 j H e3 2 :2 Da 11:42 k İş 30:2 İş 36:4 Y r2 :1 8 Yr37:5 Ag 4:17 Ho 7:11 l Me 79:8 İş 64:9 m Y r2 5 :9 Yr27:6 n H e2 6 :7 o H e2 6 :1 7 o İş; 62:11 b c c d e f g h



2 . S ü tu n a Y r4 3 :1 0 Y r 4 3 :1 2 b H e3 2 :1 2 c H e3 0 :9 H e3 0 :1 0 c 1Sa2:10 M e1 3 2 :1 7 Y r2 3 :5 Lu 1:69 d M e51:15 H e3:27 H e2 4 :2 7 Lu 21:15



BÖ LÜ M 30 e 2Pe 1:21 f Y r 2 5 :3 4 g Y o2:1 O b 15 Tsf 1:7 h H e3 2 :7 Y o 2 :2 ı Me 110:6 İş 24:21 Zk 14:3 i İş 19:2 j İş 19:16 H e3 2 :1 2 k T sf2 :1 2 l N a3:9 m Y r 2 5 :2 4 He 27:10 n Y r4 4 :2 7 o İş 20:5 İş 31:3 H e3 0 :1 8 o Çk 14:2 Y r4 4 :1 Yr46:14 p H e2 9 :1 0



1112



diyarını Babil kralı Nabukadıezar'a veriyorum.a Mısır'ın serve­ tini alıp götürecek, ondan büyük ganimet elde edecek;b ondan aldıgı yağma malı ordusunun üc­ reti olacak.' 20 'Sur'a karşı yaptığı hiz­ met karşılığında ona Mısır diya­ rını verdim, çünkü onlar Benim için calıştı.'ç Ulu Rab Yehova'nın sözü. 21 İşte o gün, İsrail evi için bir boynuz* çıkaracagımç ve onların arasında ağzını açmana fırsat veıecegim;d o zaman anlayacaklar ki Ben Yehova'yım." Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 2 "İn san o ğlu , peygamberlik edip de ki,e Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'O gün geliyor! "Eyvah!" diye feryat edin.f 3 O gün yaklaştı, evet Yehova'nın günü yakın!g O gün, kara bulutlar günü,’ milletlere hüküm günü olacak.1 4 Mı­ sır üzerine kılıç: gelecek.' Mısır' da halk cansız yere serildiğinde, onun serveti elinden alındığın­ da ve temelleri mahvedildiginde Habeş diyarı acıdan kıvranacak. 5 Habeş,k Put,1 Lud ülkelerinin ve başka halkların insanları;m Kub ve ahit yaptığım memleke­ tin evlatları da onunla birlikte kı­ lıçtan geçirilecek.'1



30



6 Yehova şöyle diyor: 'Mısır'ı destekleyenler de yıkılacak ve onun gücü, gururu ayaklar altı­ na alınacak.'o 'Migdol'dano Assuan'ap kadar He 29:21* Kutsal Yazılarda "boynuz" çoğunlukla güç, kudret ve yetki simgesi olarak kullanılır.



1 113



M ısır’ın sonu Nabukadrezar’ın elinden



hepsi kılıçla yere serilecek.' Ulu Rab Yehova'nın sözü. 7 'Böylece ıssız kalmıs ülkeler gibi ıssız bırakılacaklar, sehirleri de viran olm us sehirler gibi viran ola­ cak.“ 8 Mısır'ı atese verdiğim­ de ve bütün yardımcılarını kırıp geçirdiğimde anlayacaklar ki Ben Yehova'yım.b 9 O gün, kendi­ ne fazla güvenen Habes'in yüregini yerinden oynatmak icin,c önüm sıra gemilerle ülaklar gi­ decek. M ısır'ın hüküm gününde onlar arasında büyük acı olacak, evet o gün mütlaka gelecek.'c 10 Ulü Rab Yehova şöyle di­ yor: 'M ısır halkının sonünü Ba­ bil kralı Nabükadrezar eliyle getirecegim.d 11 O ve halkı, evet m illetlerin zorbaları,e memleketi viraneye cevirmek üzere geliyor. Mısır'a kılıc çekecekler ve m em ­ leketi katlettikleriyle doldüracaklar.f 12 Nil kanalların^ kürü topraga cevirecegim ve m emle­ keti kötü adamların eline verecegim .*h Memleketi ve idindeki her şeyi yabancılar eliyle harap edecegim t Ben Yehova, bünü Ben söyledim.'i 13 Ulü Rab Yehova soyle di­ yor: İg ren c pütları da yok edece g im , N o f'tak ik degersiz ilahların kökünü kazıyacagım; M ısır'dan artık bey cıkmayacak ve Mısır diyarına korkü salacagım . 14 Patros'üm yıkacagım, T so an 'ın ateşe verecegim ve N o'daö hüküm lerim i yeri­ ne getirecegim. 15 Mısır kale­ si Sin'e gazap yagdıracagımö ve Nop halkının kökünü kazıyaca-



BÖ LÜ M 3 0 a Yr 46:19 H e2 9 :1 2 H e32:18 b H e3 0 :6 c İşi 20:4 C İş 55:11 H e3 3 :3 3 d H e29:19 H e32:11 e H e2 8 :7 Hb 1:6 f İş; 34:3 H e29:5 g İş? 19:6 H e29:3 h İş; 19:4 ı H e31:12 i İş; 46:10 j İş 19:1 Y r4 3 :1 2 Zk 13:2 k Y r4 4 :1 Yr46:14 l İş; 19:16 Y r4 6 :5 m Ba 10:14 1T a1:12 Y r4 4 :1 n Sy 13:22 Me 78:12 o Yr 46:25 o N a1:6 p Yr 46:25



2 . S ü tu n a Y r43:13 b Y r2:16 c H e3 0 :8 C Yr 4 6 :2 0 H e31:18 d İş 19:1 e Y r4 6 :1 9 f M e9:16 g M e10:15 h Y r46:11 ı Y r4 6 :2 5 H e29:3 i M e37:17 j 2K r24:7 Y r4 6 :2 k Y r46:21 l H e2 9 :1 2 m Yr27:6 n T k r32:41 M e17:13



He 30:12* Sözcük anlamıyla, "sataca­ ğım"



H e32:11 o Y r5 1 :5 2



H E Z E K İ E L 3 0 :7 -2 5



gım. 16 M ısır'ı ateşe verecegim. Sin acılar idinde kıvranacak, No da sürlarında gedikler akıla­ rak ele getirilecek. Nof'a gelince, gündüz vakti düşman saldırısına ügrayacak. 17 O n a ve Pi-beset gencleri kılıftan getirilecek ve o şehirlerin halkı sürgüne götürü­ lecek. 18 Ben T ehafnehes'te b M ısır'ın boyündürügünü kırdıgımda,c gündüz karanlıga göm ü­ lecek. Onün gücüne, gürürüna son verilecek.c Sehri kara bülütlar kaplayacak d ve cevre kentleri sürgüne götürülecek.“ 19 M ı­ sır'da hüküm lerimi yerine getirecegim; f o zaman anlayacaklar ki Ben Yehova'yım .'" 2 0 On b irin ci yılın birinci ayında, ayın yedinci günü, bana Yehova'nın sözü geldi: 21 "İnsanoglü, M ısır kralı Firavünün kolünü kıracagım^ Sifa bülmasın, kılıc: tütacak gücü olmasın diye kolü sarılmayacak, sargı be­ ziyle baglanmayacak." h 22 "Bündan dolayı Ulü Rab Yehova şöyle diyor: 'Ben, Mısır kralı Firavüna karşıyım ; onün kollarını kıracagım; saglam ola­ nı da, kırık olanı da kıracagım i ve kılıcı elinden düşürecegim.1“ 23 Mısırlıları m illetler arasına dagıtacagım ve başka m em le­ ketlere savüracagım. 24 Babil kralının kollarını güclendirecegim mve kılıcımı onün eline verecegim,n Firavünün ise kolları­ nı kıracagım. Onün önünde agır yaralı biri gibi inim inim inleyecek.o 25 Babil kralının kolla­ rını güclendirecegim, Firavünün ise kolları zayıf düşecek. Kılıcımı Babil kralının eline verdigimde



H E Z E K İ E L 3 0 :2 6 - 3 1 :1 5



Bü yü k sedir argacı, M ısır devrilecek



ve o Mısır diyarına doğru bu kı­ lıcı uzattığında anlayacaklar ki Ben Yehova'yım.a 2 6 Mısırlıla­ rı milletler arasına dagıtacagımb ve başka memleketlere savuraca­ ğım; o zaman anlayacaklar ki Ben Yehova'yım.' " Q " l On birinci yılın üçüncü 3 1 ayında, ayın birinci günü, bana Yehova'nın sözü geldi: 2 "İnsanoğlu, Mısır kralı Firavu­ na ve halkına şöyle de:ç 'Büyüklüğünle kime benziyor­ sun? 3 Bir Asurlu'ya, Lübnan' da bir sedir agacına!ç O ağaç ki, gür yapraklı güzel dallarıyladetrafına gölge salıyordu. Boyu o kadar yüksekti ki,e tepesi bu­ lutlara erişiyo'du.f 4 Sular onu büyüttü;g derin su kaynakları sa­ yesinde boyu uzadı. Kaynaktan çıkan akarsular ağacın dikildiği alana yayılmıştı ve kırdaki bütün ağaçlara kanallarla ulaşıyordu. 5 Bu nedenle onun boyu kırda­ ki bütün ağaçlardan daha uzun oldu.h Su yataklarında bol su oldugu için ağacın kolları çoğaldı, dal­ ları uzadıkça uzadı.1 6 Gökle­ rin kuşları onun kollarında yuva yaptı,i kırlardaki yaban hayvanla­ rı dalları altında yavruladı* ve bü­ tün büyük milletler onun gölge­ sinde oturdu. 7 Gür yapraklı uzun dallarıyla güzel ve haşmet­ liydi/ çünkü kökleri bol su alı­ yordu. 8 Tanrı'nın bahçesin­ deki1 diğer sedir ağaçları onunla kıyaslanamazdı. Ardıç ağaçları onun kolları kadar bile değil­ di. Çınar ağaçları ise dallarıyla boy ölçüşemezdi. Tanrı'nın bah­ çesindeki hiçbir ağaç onun ka­



BÖ LÜ M 30 a Ç k7:5 M e9:16 H e2 9 :1 2 H e2 9 :1 9 H e2 9 :2 0 b H e2 9 :1 2



BÖ LÜ M 31 C Y '4 6 :2 H e2 9 :2 C M e8 0 :1 0 İs 37:24 H e17:3 d İs 10:33 e D a4 :1 0 f He 17:22 g He 17:5 h M e37:35 ı D a4 :1 2 i M e8 4 :3 j He 17:23 D a4:21 k D a 4 :2 2 Am s2:9 l B a 2 :8 B a13:10 M e8 0 :1 0 H e28:13



2 . S ü tü n a M e37:35 b D a4:21 C Öz 28:22 C M t23:12 d Y r50:31 H e2 8 :1 7 D a 4 :3 0 e H e30:11 Hb 1:6 f T k r1 8 :1 2 g H e32:5 h D a4:14 ı İş 18:6 H e29:5 H e3 2 :4 i M e8 2 :7 j M e6 3 :9 H e3 2 :1 8 k V h 18:9



1114



dar güzel degildi.a 9 Gür yap­ raklı dallarını çoğaltarak onu güzelleşti'dim.b Tanrı'nın* bah­ çesi Aden'deki bütün ağaçlar onu kıskanırdı.'ç 10 Bu yüzden Ulu Rab Yeho­ va şöyle diyor: 'Mademki ağaç* boy attı, tepesi bulutlara eriştiç ve boyunun yüksekliğiyle kibirlendi,d 11 onu m illetlerin zorba hükümdarının eline vere­ ceğ im i Ona karsı harekete geçe­ cek. Kötülüğjü yüzünden onu sö­ küp atacagım.f 12 Yabancılar, evet m illetlerin zorbaları onu ke­ sip devirecek; dağ; başına bırakıla­ cak ve bütün gür yapraklı dalları vadilere savrulaçak, dalları kırı­ lıp yeryüzündeki tüm akarsula­ ra dagılacak.g Bütün halklar göl­ gesinden çıkıp onu terk edecek.h 13 Gökte uçan kuşlar ağacın yere devrilmiş gövdesine tüneyeçek ve yaban hayvanları onun dallarına yerleşecek.1 14 Böylece, bol su alan hiçbir ağacın te­ pesi göklere ulaşmayacak, boyu bulutlara erişmeyecek; sulak yer­ de bulunan hiçbir ağaç bulut­ larla boy ölçüşemeyecek. Çünkü hepsi ölecek,* toprağın altına ine­ cek,* insanogullarıyla birlikte çu­ kura inenlere katılaçaklar.' 15 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'O n un ölü ler diyarına* ineceği gün insanlara yas tutturacagım.k Onun yüzünden su kay­ naklarını kapatacağım ve akarsu­ ların önünü keseceğim ki artık sular akmasın. Onun yüzünden He 31:9* Başlangıç 5:22'deki dipnota bakın. 10* Ya da "sen" 15* "Seol"; 16 ve 17. ayetler için de geçerli. Ek 4'e ba­ kın.



1 115



B u yıkılış m ille tleri titre te c e k



Lübnan'ı karartacağım, onun yü­ zünden kırlardaki ağaclar sararıp solacak. 16 Ö lüm çukuruna inenlerle birlikte onu ölüler diya­ rına indirdiğimde/ onun devrili­ şinin gürültüsüyle milletleri sar­ sacağım. Aden bahçesinin bütün ağacları,b Lübnan'ın bol su alan en secme, en iyi ağacları, yerin derinliklerinde rahat bülacaklar.c 17 Onunla birlikte kendileri de ölüler diyarına ğitti;c diğer mil­ letlerin arasında onun filizi* ola­ rak ğölğesinde yasamıs ve kılıf­ tan ğecirilmis olanların yanına ğittiler.'d 18 'Şimdi sen, ğörkeme ve bü­ yüklük bakım ından Aden'deki ağaclardanf hanğisine benziyor­ sun? Ne olursa olsun Aden'deki ağadarla birlikte toprağın altı­ na ineceksin.ğ Sünnetsizlerin ara­ sında, kılıctan ğecirilmis olanlar­ la birlikte yatacaksın. Firavun ve halkının durumu iste böyledir.' Ulu Rab Yehova'nın sözü." Q Q Ön ikinci yılın on ikinci 3 2 ayında, ayın birinci ğünü bana Yehova'nın sözü ğeldi: 2 "İnsanoğlu, Mısır kralı Firavun icin ağıt yakıp de ki, 'Sen millet­ ler arasında ğenc bir aslan ğibiydin ama sesin kesildi.h Ve denizlerde bir canavar ğibiydin, ırmaklarında ileri atılır­ dın; ayağınla suları calkalar, akarsüları bülandırırdın.' 3 Ulu Rab Yehova söyle diyor: 'Ben de büyük bir topluluk ğönderip senin üzerine ağ atacağ;ımi ve seni Benim ağımla çekecek­ ler.! 4 Şeni karaya fırlatacağım



a Is 14:15 b İs 14:8 H e31:9 c H e32:31 ç H e32:21 d Ağ 4:20 H e3 0 :6 H e32:31 e H e32:19



BO LU M 3 2 h Öz 28:15 ı İs 27:1 İs 51:9 H e29:3 i M e66:11 j Vz 9:12 H o7:12 H b1:17



2 . S ü tu n a H e29:5 b M e6 3 :1 0 M e7 9 :2 H e29:5 H e39:17 c H e31:12



d Is 13:10 Yo 2:31 Ams 8:9 Mt 24:29 V h 6 :1 2 e H e2 9 :1 2 H e3 0 :2 6 f H e27:35 g T k r32:41 h Çk 15:14 ı Y r4 3 :1 0 Y r 4 6 :2 6 H e3 0 :2 4 i H e30:11 H b 1 :6 j H e29:19 k H e2 9 :8 H e3 0 :1 2



He 31:17* Ya da "tohumu, soyu"



l H e29:11



H E Z E K I E L 3 1 :1 6 - 3 2 :1 3



ve toprağın üzerinde bırakaca­ ğım “ ki ğöklerin bütün kulları senin üzerine tünesin; yeryüzündeki tüm hayvanları da seninle doyuracağım/ 5 Senin lebini dağlara sereceğim ve parçalanmıs cesedinle vadileri dolduraca­ ğım a 6 Dağların basında sen­ den akan kanı toprak ilecek ve dere yatakları senin kanınla dolacak.'c 7 'Senin ısığın sönünce ğökleri kapatacağım ve yıldızları ka­ rartacağım. Günesi de bulutlarla örteceğim ve ay ılığını vermeye­ cek/ 8 Şenin yüzünden ğökteki bütün ısıkları karartacağım ve senin memleketini karanlığa ğömeceğim.' Ulu Rab Yehova'nın sözü. 9 'M illetlerin arasına, bilm e­ diğin memleketlere senin hal­ kından tutsaklar ğönderince bircok millete sıkıntı vereceğim/ 10 Yıkıldığın ğün, senin idinde­ ki pek cok halkı saskına cevireceğim.f Kılıcımı krallarının yüzüne doğru savurunca dehşetten tüy­ leri ürperecek.ğ Her biri can korküsüyla her an titreyecek.'h 11 Ulu Rab Yehova söyle di­ yor: 'B abil kralının kılıcı se­ nin üzerine ğelecek. 12 Halkı­ nı küdretlilerin, evet milletlerin tüm zorbalarının kılıcıylayere se­ receğim/ Onlar M ısır'ın ğururunu ayaklar altına alacak ve bütün halkını yok edecekler. 13 Gü­ rül ğürül akan suların kıyısında­ ki bütün hayvanlarını telef ede­ ceğim/ Artık ne bir insan ayağı ne de bir hayvan toynağı o sula­ rı bülandıracak.'l



H E Z E K İ E L 3 2 :1 4 -2 9



M ısır’a a^gıt; tllkeler kılıçla düsecek



14 'O zaman onların sularını dupduru yapacağım ve ırmakla­ rını yağ; gibi akıtacağım.' Ulu Rab Yehova'nın sözü. 15 'M ısır diyarını viraneye çe­ virdiğimde, memleket tamamen ıssız kaldıgındaa ve orada yaşa­ yanların hepsini vurup öldüıdügümde, onlar da anlayacak ki Ben Yehova'yım.b 16 Bu bir ağıttır, insanlar böy­ le ağıt yakacak. M illetlerin kızla­ rı, Mısır için ve tüm halkı için böyle ağıt yakacak.'ç Ulu Rab Yehova'nın sözü." 17 Sonra, on ikinçi yılda, ayın on beşinci günü bana Yehova' nın sözü geldi: 18 "İnsanoğlu, M ısır'ın yere yıkılacağını bildirç ve halkı için ağıt yak. Onu ve güç­ lü m illetlerin kızlarını, ölüm çukurunadinenlerle birlikte göm ül­ meye mahkûm et.e 19 'Sen başkalarına göre daha mı güzelsin?f Yerin dibine ine­ cek ve orada sünnetsizlerle birlik­ te yatacaksın!'g 2 0 'Hepsi kılıçtan geçirilenle­ rin arasında yere serilecek.h Ulke kılıçla düştü. Onu ve halkını sü­ rükleyip götürün. 21 Kudretli adamların önde gelenleri ölüler diyarından ona ve yardım çılarına sesleneçek.ı Çünkü mutlaka yerin dibine ine­ cek* ve kılıçtan geçirilmiş sünnetsizler gibi orada yataçaklar. 22 Asur ve tüm halkı orada.* Asurluların mezarları krallarının çevresinde. Hepsi kılıçtan ge­ çirilip öldürülmüs.k 23 Mezar­ ları çukurun en dibinde,1 adam­ larının mezarı kendi mezarının çevresinde. Evet, hepsi kılıçtan



BÖ LÜ M 3 2 a M e107:34 H e2 9 :1 2 b Çk 7:5 Çk 14:4 M e9:16 H e3 0 :2 6 C 2Sa 1:17 2Ta 35:25 C Y i 1:10 d M e3 0 :9 e M e6 3 :9 H e31:14 f H e31:2 g H e2 8 :1 0 h H e2 9 :8 ı İs 14:9 i M e9 :1 7 M e55:15 j S y 2 4 :2 4 k İs 37:36 Zk 10:11 l İş 14:15



2 . S ü tü n a Ba 10:22 Y r 4 9 :3 4 b H e3 2 :2 9 C Ey17:13 C 2Sa 1:19 d Ba 10:2 He 27:13 H e3 8 :2 e 1Ta 1:5 H e39:1 f Ey3:14 İs 14:18 g M e9 2 :9 Yhn 8:24 h H e32:23 ı B a 2 5 :3 0 B a 3 6 :1 İs 34:5 H e2 5 :1 2 Ams 1:11 Ob 1 Mi 1:4 i Y r25:31



1116



geçirilip öldürülmüş. Çünkü ya­ şayanlar diyarına dehşet salmış­ lardı. 24 Elam a orada, bütün hal­ kının mezarları da onun meza­ rının çevresinde. Hepsi kılıçtan geçirilerek öldürülmüş ve yerin altına sünnetsiz inmişler. Onlar ki yaşayanlar diyarına dehşet sal­ mışlardı, şimdiyse çukura inen­ lerle birlikte bu utancı taşıyorlar.b 25 Öldürülenler arasında, hal­ kının yanında ona yataçak yer hazırladılar.ç Halkının mezarla­ rı onun mezarının çevresinde. Hepsi de sünnetsiz; yaşayanlar diyarına dehşet saldıkları için hepsi kılıçtan geçirilmiş.ç Çuku­ ra inenlerle birlikte bu utançı ta­ şıyacaklar. Evet, onu öldürülen­ ler arasına koydular. 26 Meşek,d Tubale ve halkla­ rı orada. Krallarının mezarlarının çevresinde halklarının mezarla­ rı var. Hepsi de sünnetsiz. Yaşa­ yanlar diyarına dehşet saldıkları için kılıçla delik deşik edilmiş­ ler. 27 Onlar sünnetsizler ara­ sından yere serilen ve ölüler di­ yarına elinde silahlarıyla inen kudretlilerin yanında yatmaya­ cak mı?f O kudretlilerin kılıçları başları altına konacak ve suçları kemikleri üzerine çökecek,g çün­ kü yaşayanlar diyarına dehşet salmışlardı.h 28 Sen de sünnet­ sizler arasında yere yığılacaksın, kılıçtan geçirilmiş olanlarla bir­ likte yatacaksın. 29 Edom ,ı onun kralları ve bütün beyleri de orada. Onlar ki, güçlü oldukları halde kılıçtan ge­ çirilmiş olanların arasına konul­ dular.* Evet onlar da sünnetsiz-



1117



Gözcünün kan sorum luluğu. Uyarı



lerina arasında, cukura inenlerle birlikte yatacaklar. 3 0 Kuzeyin bütün soyluları ve tüm Saydalılarb da orada. G ül­ leriyle korku uyandırm alarına ragmen öldürülenlerle birlikte utanc icinde gömüldüler. Sünnetsiz olarak, kılıçtan geçirilmiş kişilerle birlikte yatacaklar ve çu­ kura inenlerle birlikte bu utancı taşıyacaklar.ç 31 Firavun onların hepsini görecek ve kendi halkı id n teselli bulacak.? Firavun ve tüm ordusu da kılıctan getirilecek.' Ulu Rab Yehova'nın sözü. 3 2 'Yasayanlar diyarına dehset saldığı icind Firavun ve tüm halkı da, sünnetsizler arasında, kılıctan getirilenlerin yanında yatacaklar.' Ulu Rab Yehova'nın sözü." Q Q Ve bana Yehova'nın sözü 3 3 g e ld i: 2 " İn s a n o g lu , halkının evlatlarına sunları bildir:e 'Bir memleket üzerine kılıcf gönderirsem ve memleket halkı söz birliği edip bir adamı g ö z cü secerse, 3 o da kılıcın m emle­ ket üzerine gelmekte oldugunu görür ve boru calıp halkı uyarır­ sa,11 4 fakat biri borunun sesi­ ni duydugu halde uyarıyı dikkate almazı ve kılıc gelip onun canı­ nı alırsa, kendi kanından kendi­ si sorumlu olur.i 5 Boru sesini duymus fakat uyarıya kulak as­ mamıştır. Kendi kanından ken­ disi sorumludur. Çünkü uyarıyı dinleseydi canını kurtarırdı.! 6 Gözcüye gelince, kılıcın geldigini gördügü halde boru cal-



a Y r9 :2 6 b Ba 10:15 H e28:21 c H e3 2 :2 4 ç H e31:16 d H e32:27



BO LU M 33 e H e3:11 f Le 26:25 Yr25:31 H e6:3 H e14:17 H e21:9 g 2Sa 18:24 2K r9:17 İs 21:8 Yr 51:12 Ho 9:8 h N e4:18 İs 58:1 Yr4:5 Ho 8:1 ı 2T a25:16 Öz 29:1 Y r6 :1 7 Zk 1:4 i L e20 :9 1Kr2:37 H e3:19 Elç 18:6 E lç 2 0 :2 6 j 2K r6:10 İb 11:7



2 . S ü tu n a İ^ 56:10 b H e18:24 c B a 4 2 :2 2 H e3:18 ç İs 62:6 H e3:17 d 2Ta19:10 Y r1 :1 7 e İ^ 3:11 He 18:4 f (Öz 24:12 H e13:9 g Sy 27:3 Öz 11:21 V z8:13 h Ö z 15:10 ı H e3:19 Eli; 18:6 i L e26 :3 9 İs 64:6 H e24:23 j H e37:11 k 2Sa 14:14 H e18:23 Lu 15:10 1 T i2 :4 l İ¡s 31:6 m Me 130:7 n Öz 1:23 İs 55:7 Y r3 :2 2 Y r2 5 :5 He 14:6 Ho 14:1 E lc3:19 o He 18:31 2Pe 3 :9



H E Z E K İ E L 3 2 :3 0 - 3 3 :1 2



maza ve halkı uyarmazsa, kılıc: gelip canlar alırsa, onlar ken­ di sucları yüzünden ölür,b fakat kanlarının hesabını gozcuden sorarım.'c 7 Ey insanoglu, Ben seni İs­ rail evine gözcü yaptım,c sözle­ ri Benim agzımdan işitecek ve uyarılarımı onlara bildireceksin.d 8 Ben kötüye, 'Ey kötü adam, kesinlikle ölecek sin !'e dersem, fakat sen sesini cıkarmaz ve yo­ lundan dönsün diye onu uyar­ mazsan/ kötü kisi kendi sucu yüzünden ölür/ fakat onun ka­ nının hesabını senden sorarım. 9 Öte yandan sen kötü kimiyi yolundan donsun diye uyardıgın halde yolundan dönmezse, o kendi sucu yüzünden ölür,h fakat sen kendi canını kurtarmıs olur­ su n! 10 ¡şimdi, ey insanoglu, İsrail evine de ki; 'Siz söyle diyorsunuz: Mademki isyanlarımız ve günah­ larımız altında eziliyoruz ve bun­ lar bizi cürütüyor/ bu durumda nasıl yasayabiliriz?'! 11 Onla­ ra söyle de: ' "Varlıgım üzerine ant ederim ki, Ben kötü kikinin ölmesinden degil,k yolundan dönüpl yasamasından zevk alırım .m Bu yüzden, dönün! Kötü yolları­ nızdan dönün!n Neden ölesiniz, ey İsrail evi?"o Ulu Rab Yehova' nın sözü.' 12 Ey insanoğlu, halkının ev­ latlarına de ki, 'Dogru kisi isyan ettiginde, dogrulugu artık onu kurtarmaz.11 Kötü kisi de kötü­ lüğünden döndügünde, artık kötülügünden ötürü yıkılmaz.p Dogru kisi günah islediginde, o He 3:20; He 18:24; p 1Kr 8:48; 2Ta 7:14; He 18:21.



H E Z E K İ E L 3 3 :1 3 -3 0



T anrı’nın idleri adil. Issızlığın nedeni



doğruluğu artık onu yaşatmaz.2 13 Doğru kişiye "Kesinlikle ya­ şayacaksın" dersem ve o kendi doğruluğuna güvenerek haksız­ lık ederse,b yapmış olduğu doğ­ ru işlerden hiçbiri anılmaz, fakat haksızlık ettiği için, evet bu yüz­ den ölür.ç 14 Kötü kişiye "Kesinlikle öleceksin"ç dersem, fakat o günah işlemeyi bırakıpd adil ve doğ­ ru dav'ani'sa,e 15 rehin aldığı­ nı geri verir,f çaldıklarınıg öderse, haksızlık etmeyip hayatveren ka­ nunları uygularsa,h kesinlikle yaşar,1 ölmez. 16 İşlediği günah­ ların hiçbiri anılmaz.* Adil ve doğru davrandığı için kesinlikle yaşar.'* 17 Senin halk ın ın evlatları 'Yehova'nın işleri adil degil!'k di­ yor, fakat asıl adil olmayan onla­ rın işleri. 18 Doğru yolda giden biri yo­ lundan dönüp haksızlık ederse bu yüzden ölecektir.1 19 Oysa kötü kişi kötülüğü bırakıp adil ve doğru davranırsa, bu sayede m ut­ laka yaşayacaktır.m 2 0 Siz 'Yehova'nın işleri adil değil!' diyo'sunuz.n Ey İsrail hal­ kı, her birinizi kendi işlerine göre yargılayacağım."° 21 Sürgünlüğüm üzün on ikinçi y ılın ın onunçu ayında, ayın beşinci günü, Yeruşalim' den kaçıp kurtulan0 biri yanıma gelip "Sehir düştu!"p dedi. 22 Kaçıp kurtulan adamın ge­ lişinden önceki akşam, Yehov a 'n ın eli üzerim deydi.' O adam sabah yanıma gelmeden önce Tanrı dilimi çözdü. Artık di­



BÖ LÜ M 33 a H e1 8 :2 6 b H e3 :2 0 H e1 8 :2 4 2Pe 2:20 C Y r18:10 He 18:4 C İs 3:11 H e3:18 Lu 13:3 d Öz 28:13 İs 55:7 El^3:19 e H e18:21 Mi 6:8 f Çk 2 2 :2 6 H e18:7 g L e6:2 H e2 2 :2 9 h Le 18:5 L e19:15 ı He 18:27 i İs 1:18 j H e20:11 k E y34:10 E y4 0 :8 M e92:15 Ro 3:4 l İb 10:38 2Pe 2:20 m He 18:27 n Öz 19:3 İs 55:8 İs 55:9 H e18:25 H e1 8 :2 9 o Ba 18:25 M e6 2 :1 2 Öz 24:12 Ro 2:6 o H e2 4 :2 6 p 2K r25:4 2T a36:17 Y r3 9 :2 r H e3 :2 2



2 . S ü tu n a H e3 :2 6 b Y r3 9 :1 0 H e3 6 :4 C Ba 12:7 İs 51:2 Elç 7:5 C M i3:11 M t3 :9 Yhn 8:39 d B a9 :4 L e17:12 T k r12:16 1Sa 14:32 El^15:29 e H e18:6 f H e2 2 :6 g Y r7:10 Y r 4 4 :2 2 h M i2:1 ı Yr17:5 T sf3:3 i Y '5 :8 İb 13:4 j T k r4 :2 6 23:15 k Y r1 5 :2 Y r 4 2 :2 2 H e5 :1 2



1118



lim tutuk değildi, konuşabiliyordum.a 23 Ve bana Yehova'nın sözü geldi: 24 "İnsanoğlu, harap olmuş yerlerde oturanlarb İsrail toprakları hakkında diyor ki, 'İb­ rahim tek başına olm asına rağ­ men bu toprakları mülk edin­ miştik Biz ise kalabalığız. Ve bu topraklar bize mülk olarak verilmiştir.'ç 25 Bu nedenle onlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Siz eti kanıyla yiyor,d iğrenç putla­ rınızdan medet umuyore ve kan dökmeye devam ediyo'sunuz.f Bu toprakları siz mi mülk edineceksiniz?g 26 Kılıcınıza güveniyo'sunuz.h İğrenç işler yapıyor1 ve komşunuzun karısını kirleti­ yorsunuz.* Bu toprakları siz mi mülk edineceksiniz?'* 27 Onlara şunları söyleyecek­ sin: Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Varlığım üzerine ant ederim ki, harap olmuş yerlerde yaşayanlar kılıçla yere serilecek.k Açık arazi­ de olanı yaban hayvanlarına yem edeceğim,1 hisarlarda ve magaralardam olanlar da salgın hastalık­ tan ölecek. 2 8 Bu memleketi ıssız bir viraneye çevirecegim,n gücü, gururu biteceko ve İsrail dağları kimsenin gelip geçmedi­ ği ıssız bir yer olacak.0 29 Yap­ mış oldukları bütün iğrenç işler nedeniylepmemleketi ıssız bir vi­ raneye çevirdiğimde anlayacak­ lar ki Ben Yehova'yım.'1 3 0 Ey insanoğlu, halkının ev­ latları duvar diplerinde ve evl He 3 9 :4 ; Vh 19:18; m Hk 6:2; 1Sa 13:6; n 2Ta 36:21; İs 6:11; Yr 9:11; Yr 44:2; He 3 6 :3 4 ; Mi 7:13; o He 24:21; o He 6:3; p 2 K ' 17:9; 2Ta 36:14; r Me 9:16; Y i 9:11; Yi 25:11; Y i 32:43.



1119



Kötu İsra il çobanlarının vay haline



lerin kapılarında senin hakkın­ da konuluyor.“ Herkes birbirine 'Haydi gelin de Yehova'nın ne söyledigini dinleyelim ' diyor.b 31 Ö nlar her zaman yaptıkla­ rı gibi sana gelecek ve halkım olarak önünde oturacak;c söz­ lerini dinleyecekler fakat tutmayacaklar,c cünkü agızlarında hep sehvet kokan sözler var ve yürekleri haksız kazanc pesinde.d 32 İşte, sen onlar için telli sazı iyi calan, güzel sesiyle aşk şar­ kıları söyleyen biri gibisin.e On­ lar senin sözlerini işitecek fakat söylediklerini yapan olmayacak.f 33 Senin söylediklerin ise mut­ laka gerçekleşecek/ o zaman an­ layacaklar ki aralarında bir pey­ gamber vardı."h 0 / 1 Ve bana Yehova'nın sözü 3 4 geldi: 2 "İnsanoglu, İs­ rail çobanlarına karşı peygam­ berlik et. O çobanlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ken­ dilerini doyuranı İsrail çobanla­ rının vay haline!i Çobanların sü­ rüyü beslemesi gerekmez m i?j 3 Yaglıyı yersiniz,k yünlü giysiyi giyersiniz, besilil hayvanı kesersiniz,mfakat sürüyü beslemezsiniz. 4 Zayıf düşeni güçlendirmedi­ niz,11 hastaları iyileştirmediniz, sakatlananların kırıgını sarmadı­ nız, dagılanları geri getirmediniz, kaybolanları aramadınız.o Önlara acımasızca ve zorbalıkla boyun eğdirdiniz.» 5 Ve çobanları ol­ madığından sürü zamanla dağıl­ dı/ bütün yaban hayvanlarına yem oldular. Öylece dağılıp gitti­ ler/ 6 Koyunlarım bütün dağ­ larda, bütün yüksek tepelerde ba­ şıboş dolaştı;sonları arayan soran



a Yr 11:19 Yr 18:18 b M t 15:8 c H e8:1 H e20:1 ç İs 29:13 Yr6:16 Y r4 4 :1 7 M t 7:21 Lu 6:49 d M t6 :2 4 e M r6:20 f Yk 1:22 g Ys 23:14 İs 55:11 h 2K r5:8 H e2:5



ı Y h d 12 i Y r2 3 :1 M i3:1 M i3:11 T sf3:3 Zk 11:17 M t 23:13 j İs 40:11 Yh n 2 1 :1 5 k İş; 56:11 l H e3 4 :2 0 m 2K r21:16 Y r2 2 :1 7 M i3:3 Zk 11:5 n Zk 11:16 M t9 :3 6 o M t1 0 :6 Lu 15:4 0 Y r22:13 p 1Kr 22:17 Y r2 3 :2 Y r5 0 :6 M t9 :3 6 M r6:34 r İ^ 56:9 Y r2 3 :1 s He 7:16



2 . S u tu n a Me 23:1 b Y h d 12 c H e13:8 Zk 10:3 ç Y r 5 2 :2 4 Y r5 2 :2 7 d 1Sa 2 :2 9 e M e7 2 :1 2 f M e80:1 İ^ 56:8 g İ^ 40:11 h 1Sa 17:35 ı H e30:3 Yo 2:2 T s f 1:15 1 1Pe2:25



H E Z E K İ E L 3 3 :3 1 -3 4 :1 4



olmadığından, koyunlarıma tüm yeryüzüne dağıldı. 7 Bu yüzden ey çobanlar, Yehova'nın sözlerini d in le­ yin! 8 "Varlığım üzerine ant ederim ki" Ulu Rab Yehova' nın sözü, "Koyunlarım çoban­ ları olmadığından yağmalandı, bütün yaban hayvanlarına yem oldu. Çobanlarım koyunlarımı aramadı; kendilerini besledilerb ama koyunlarımı beslemediler." 9 Simdi ey çobanlar, Yehova' nın sözlerini dinleyin. 10 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: "Ben çoban­ lara karsıyım.c Koyunlarımın he­ sabını onlardan soracağım, ko­ yunlarımı gütmelerine artık izin vermeyeceğim/ Artık çobanlar kendilerini doyuramayacak,d koyunlarımı onların ağzından kur­ taracağım ve artık onlara yiyecek olmayacaklar." ' "e 11 "Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Koyunlarımı Ben, Kendim arayacağım ve onlarla ilgilenece­ ğim/ 12 Uzaklara dağılmış koyunlarını etrafına toplayan bir çoban,g sürüsüyle nasıl ilgile­ nip onları otlatırsa,h Ben de koyunlarım la öyle ilgileneceğim. Bulutlu, koyu karanlık gündeı da­ ğılıp gittikleri yerlerden onları kurtaracağım. 13 Onları m il­ letler arasından çıkaracağım/ başka memleketlerden toplaya­ cağım ve kendi topraklarına geri getireceğim.! İsrail dağlarında, akarsular kenarında ve memleke­ tin bütün yaşanabilir yerlerinde güdeceğim .k 14 Onları güzel çayırlarda otlatacağım, yurtları j Me106:47; İs65:9; Yr23:3; Yr30:3; He11:17; He28:25; Ams 9:14; k Mi 7:14.



H E Z E K I E L 3 4 :1 5 -3 1



Onları Davüt güdecek. B a rıs ahdi



İsrail'in yüksek dağları olacak.a Güzel bir yerde yatacaklarb ve İs­ rail dağlarındaki yeşil çayırlarda otlayaçaklar.' 15 'Koyunlarımı Kendim otlatacagımç ve onları Kendim yatıracag ım .'ç Ulu Rab Yehova' nın sözü. 16 'Kaybolmuş olanı arayacagım ,d sürüden ayrılanı geri getireceğim , sakatlananın kırığını saracağım ve hasta olanı güçlendireceğim. Fakat semize ve güçlü olanları yok edeceğim, evet onları hükme doyuracagım.'f 17 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Size gelinçe ey koyunlarım, koyunla koyun arasında, koçla tekeg arasında adaleti sağ­ layacağım. 18 Kendiniz en iyi otlaklarda beslenirken geri ka­ lan otlakları ayaklarınızla çiğne­ meniz, tertemiz sulardan içerken arkanızda kalan suları bulandır­ manız size önemsiz mi geliyor?h 19 B enim koyunlarım sizin ayaklarınızla çiğnediğiniz otlak­ larda otlayıp, ayağınızla bulan­ dırdığınız suları içmek zorunda mı?' 2 0 Bu yüzden Ulu Rab Yeho­ va onlara şöyle diyor: 'Besili ko­ yunla cılız koyun arasında adaleti Ben sağlayacağım. 21 Çünkü zayıf olanları böğrünüzle ve om ­ zunuzla itekliyor, boynuzunuzla dürtüklüyor, sonunda dışarı atıp dağıtıyordunuz.1 22 Fakat Ben koyunlarımı kurtaracağım, artık yağma edilmeyecekler;* koyun­ la koyun arasında adaleti sağla­ yacağım. 23 Başlarına tek ço­ ban* koyacağım, onları kulum Davutk güdecek. Çobanları o ola-



a M e2 3 :2 İs 25:6 İş 30:23 Y r3 1 :1 2 b Y r 3 3 :1 2 C M e2 3 :1 Yr3:15 C Tsf 3:13 d Mi 4:6 M t 15:24 Lu 15:4 e T k r32:15 İs 10:16 A m s4:1 f İ^ 49:26 Y r9:15 g İs 34:6 Y r5 1 :4 0 Zk 10:3 M t2 5 :3 3 h Mi 2:2 ı Zk11:5 Zk 11:16 L u13:14 i M e7 2 :1 2 İ^ 40:11 Y r2 3 :3 Zk 11:7 j Vz 12:11 Y r2 3 :4 Yhn 10:11 İb 13:20 1Pe 5:4 Vh 7:17 k İş 11:1 İş 55:3 Y r3 0 :9



2 . S u tu n a H e37:24 H o3:5 b B a17:7 Çk 29:45 Y r31:1 Z k 1 3 :9 C M e2:6 İs 9:6 Y r2 3 :5 Mi 5:2 Lu 1:32 ]El^5:31 C İş 55:3 H e37:26 d L e2 6 :6 İş 11:6 İs 35:9 İs 65:25 H o2 :1 8 e M e4:8 Y r2 3 :6 Y '3 3 :1 6 f İs 56:7 H e2 0 :4 0 M i4:1 g B a1 2 :2 L e26 :4 T k r2 8 :1 2 M e6 8 :9 Öz 10:22 Z k 8:13 M l3:10



1120



çak ve onları kendisi besleyeçek.a 24 Ben Yehova, onların Tanrısı olacagım b ve kulum Davut, ara­ larında bey olaçak.ç Ben Yehova, bunları söyleyen Benim. 25 Onlarla bir barış ahdiç ya­ pacağım ve yırtıcı hayvanları memleketten atacagım;d halkım güvenlik içinde kırlarda oturaçak, orm anlarda uyuyaçak.e 26 Onları ve dağımın çevresini bir nim et kılacagım,f yağmuru vaktinde yağdıracağım. Evet ora­ da bereketli yağmurlar yagacak.g 27 Tarladaki ağaçlar meyvesini veıeçek,h toprak da ürününü vereçek;ı onlar kendi toprakların­ da güvenlikte olacaklar.* Boyun­ duruklarını kırıp,* onları köle gibi kullananların elinden kurta'dıgım dak anlayacaklar ki Ben Yehova'yım. 2 8 Artık m illet­ ler tarafından yagmalanmayaçak,l yaban hayvanlarına yem olmayacaklar. Güvenlik içinde oturacaklar ve onları kimse korkutmayaçak.m 29 Onlar için nam olsun diye fidan yetistirecegim;n artık m em ­ lekette kıtlıktan kırılan olmayaçak;o artık m illetler tarafından a^ağ;ılanmayaçaklar.i) 3 0 O za­ man anlayaçaklar ki Ben onların Tanrısı Yehova, onlarla birlikteyim pve İsrail evi Benim halkımdır.' Ulu Rab Yehova'nın sözü.' 31 'Siz Benim koyunlarım ,s otlağımın koyunlarısınız; siz in­ sansınız, Ben de Tanrınızım.' Ulu Rab Yehova'nın sözü." h Le 2 6 :4 ; İş 3 5 :2 ; İs 55:12; ı Me 85:12; He 36:30; i Le 25:18; j L e26:13; Y i 2 :2 0 ; H e3 0 :1 8 ; k Y i 25:14; l Y i 30:10; H e3 6 :4 ; m Y i 4 6 :2 7 ; n Me 72:7; İs 11:1; o H e36:29; o He 36:15; p Me 4 6 :7 ; He 37:27; r Ro 9:25; s Me 78:52; Me 100:3; İs 40:11; 1 P e 5 :2 .



1121



S e ir d a ğ la rı, E d om ıssız v ira n e o la c a k



Q K Ve bana Yehova'nın sözü 3 5 g e ld i: 2 " İn s a n o ğ lu , yü zü n ü Seira dağlık bölgesine çevirb ve ona karşı peygamberlik et.c 3 Ona de ki, Ulu Rat) Ye­ hova şöyle diyor: 'Ey Seirç dağları, Ben sana karsıyım! Sana el kaldıracagımdve seni ıssız bir viraneye çevireceğim/ 4 ¡Şehirlerini ha­ rabeye çevireceğim ve sen tam bir virane olacaksın.f O zaman anla­ yacaksın ki Ben Yehova'yım.s 5 Çünkü sen bitip tükenmeyen bir düşmanlık besledinh ve İsrailogullarının başına felaket geldi­ ğinde/ son suç dönem inde onla­ rı kılıcın önüne attın/ 6 'Varlığım üzerine ant ede­ rim ki', Ulu Rab Yehova'nın sözü, 'Senin kanın akıtılacak; kan peşi­ ni bırakmayacak.! Mademki sen kanını döktüğün kişilerden nef­ ret ettin, kan da senin peşini bırakm ayacak/ 7 Seir dağlık bölgesini tamam en ıssız bir vi­ raneye çevireceğim/ artık oradan gelip geçen kimse bırakmayaca­ ğım / 8 Onun dağlarını öldü­ rülenlerle dolduracağım. Kılıç­ tan geçirilenler senin tepelerine, vadilerine ve su yataklarına yı­ ğılacak/ 9 Evet, seni sonsuza dek ıssız kalacak bir viraneye çe­ vireceğim, artık şehirlerinde otu­ ran olmayacak;o o zaman anlaya­ caksınız ki Ben Yehova'yım.'» 10 Mademki sen, Yehova ora­ da olduğu halde,p 'Bu iki millet ve bu iki memleket benim ola­ cak, o memleketleri mülk edi­ neceğiz'1 dedin, 11 'Varlığım üzerine ant ederim ki', Ulu Rab Yehova'nın sözü, 'Onlara duydu­ ğun nefret yüzünden nasıl öfke



b o lU m 3 5 a B a 3 2 :3 T k r2:5 H e2 5 :8 b H e6 :2 c Y r4 9 :8 Ag 4:22 H e36:5 Ams 1:11 Ob 1 O b 10 ç H e2 5 :1 2 d Yr 6:12 e H e25:13 f Y o 3 :1 9 Ml 1:3 g M e9:16 h Ba27:41 ı O b 10 i M e137:7 Ams 1:11 i Me 109:16 O b 15 Ro 2:6 G a 6 :7 k M e109:17 H e25:14 l H e25:13 m H k5:6 H e29:11 n İs 34:2 Y r2 5 :3 3 o Y r4 9 :1 7 Y r4 9 :1 8 H e25:13 Ml 1:4 o M e9:16 p M e48:1 H e48:35 T s f3:15 r Me 83:4 H e36:5 O b 13



2 . S u tu n a L e19:17 M e37:7 Ams 1:11 M t 7:2 1Yh 3:15 b Oz 11:21 İs 26:9 ç M e9 4 :9 ç Me 83:12 H e3 6 :2 d 1Sa2:3 2Ta32:15 D a 1 1 :3 6 Vh 13:6 e Ob 3 f 2Kr 19:28 Yr 29:23 g Oz 17:5 Ag 4:21 O b 12 O b 15 h İs 34:5 H e25:13 H e36:5 ı M e9:16



BO LU M 36 i H e6 :2



H EZEK İEL 35:1-36:4



ve kıskançlıkla davrandıysan Ben de sana öyle davranacağım/ seni yargılayıp cezalandırdığım­ da Kendimi onlara tanıtacagım.b 12 O zaman sen de anlayacaksın ki, Ben Yehova, İsrail dağları hakkındaki bütün hakaretlerini duy­ dum/ sen ki, "Buralar ıssız kaldı, hepsini yutabiliriz" diyordun.ç 13 Onumde hep buyuk sozlerle böbürlendiniz/ Bana karsı saygı­ sızca konuşup durdunuz.e Bunla­ rın hepsini duydum.'f 14 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Tüm yeryüzü sevinçten co­ şarken, Ben seni viraneye çevire­ ceğim. 15 İsrail evinin mirası ıssız bırakıldığında sen nasıl da sevinmiştin! Bil ki sana da aynı­ sını yapacağım/ Ey Seir dağları, tum Edom, her tarafın ıssız bir virane olacak.h O zaman anlaya­ caklar ki Ben Yehova'yım.' " ı Q i i "Ey insanoğlu, sen İsrail 3 6 dağları için peygamberlik et. Onlara de ki, Ey İsrail dagları,i Yehova'nın sozunu dinleyin. 2 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Düşman sizin içini "O h olsun! Birzamanların yüksek yerlerikar­ tık bizim " diyor/ 3 Bu yüzden peygam berlik edip onlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Milletlerden ar­ takalanların malı olm anız için,m evet bunun için ıssız bırakıldınız,n her taraftan saldırıp size diş geçirdiler/ dillere düştünüz» ve hakkınızda söylentiler yayıl­ dı/ 4 Bu yüzden ey İsrail dağ­ ları/ Ulu Rab Yehova'nın sözünü j He 2 5 :3 ; k Tkr 32:13; Me 7 8 :6 9 ; İs 58:14; l Yr 49:1; He 35:10; m He 25:4; n Le 2 6 :4 3 ; o Ams 8:4; o Tkr 28:37; M e4 4 :1 3 ; Yr 18:16; Ağ 2:15; Da 9:16; p 1Kr 9:7; r İs 44:23; İs 49:13; He 6:2.



H E Z E K I E L 3 6 :5 -2 1



İsra il diyarı yine de b ereket görecek



dinleyin! Ulu Rab Yehova, daglara, tepelere, dere yataklarına, vadilere, ıssız bırakılm ış harabelere,a çevredeki m illetlerden artakalanlar için yağmalanacak bir yer ve alay konusu olmuş, terk edilmiş şehirlereb sesleniyor. 5 Evet, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: "Milletlerden artakalanla­ ra ve Edom'a, hepsine,ç ateşli bir öfkeyle haykıracağıma Onlar Benim topraklarımı büyük sevinçled mülk edindiler, otlakları­ nı ele geçirip memleketi yağma­ lamayı küçümseneceke bir şey sandılar." 'f 6 Sen, İsrail toprakları için peygamberlik et. Dağlara, tepe­ lere, dere yataklarına ve vadile­ re de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'M illetler tarafından aşağı­ landığınız içing kıskançlık ve öf­ keyle konuşacağım.' 7 Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Elimi kaldırıp ant ederim ki,h çevrenizdeki m illetler de aşağıla­ nacak.1 8 Ey İsrail dağları, hal­ kım İsrail için yeşerecek ve ürün vereceksiniz,* çünkü onların geliş vakti yaklaştı.* 9 Ben si­ zin yanınızdayım, size yönelece­ ğim.14İşlenecek ve ekileceksiniz.1 10 Uzerinizde yaşayan insanla­ rı çoğaltacağım, bütün İsrail evi, hepsi gelecek.m Böylece şehirler dolacak,n viran olm uş yerler ye­ niden inşa edilecek» 11 Evet, üzerinizde yaşayan insanları da hayvanları da çogaltacagım.° Ve­ rim li olup çoğalacaklar. Eskisi gibi sizi insanla dolduracağım.p Sizi eskisinden daha büyük bir refaha kavuşturacağım;' o zaman anlayaçaksınız ki Ben Yehova'



BÖ LÜ M 3 6 a Y r2 5 :9 b Me 79:4 H e3 4 :2 8 C Zk 1:15 C T k '4 :2 4 İş 66:15 H e3 8 :1 9 T sf3 :8 d M e8 3 :4 H e3 5 :1 0 e Öz 17:5 O b 12 f H e2 5 :1 2 Ams 1:11 g M e74:10 M e1 2 3 :4 H e3 4 :2 9 h T k r3 2 :4 0 H e20:5 H e20:15 ı Y r2 5 :9 Y r4 9 :1 7 Ams 1:11 i M e9 8 :8 İ^ 44:23 İş 51:3 İs 60:5 H e3 6 :3 0 j İs 2:3 k Tsf 3:9 l Hg 2:19 m Y '3 0 :1 9 n Z k 8:4 o İs 51:3 İs 58:12 İs 61:4 Ams 9:14 o Y r31:27 Y r 3 3 :1 2 p Y '3 0 :1 8 r İş 54:7 H e37:6 Hg 2:9



2 . S u tu n a H o 2 :2 0 Y o 3 :1 7 b Y r 3 2 :4 4 O b 17 C İs 60:21 C İs 65:23 Y r1 5 :7 d Y i 15:7 e Öz 30:14 f Y '3 2 :3 5 g İs 54:4 İş 60:14 H e3 4 :2 9 Mi 7:8 Tsf 3:19 h M e8 9 :5 0 H e3 6 :2 0 H e36:21 T sf2 :8



1122



yım.a 12 Ey İsrail dağları, üze­ rinizde insanlar dolaşacak; sizi halkım İsrail mülk edinecek.b Onların mirası siz olaçaksınız.ç Ve artık onları çocuklarından et­ meyeceksiniz.'^ 13 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Senin, insanları yutan ve içindeki milletleri evlatlarından eden bir memleket olduğun söy­ leniyor^ 14 Bu yüzden, artık insanları yutmayacake ve içinde­ ki milletleri evlatlarından etmeyeçeksin.'f Ulu Rab Yehova'nın sözü. 15 'M illetlerin seni aşa­ ğılayan sözleri artık duyulmayaçak.g İnsanların alaylarına artık katlanmayacaksınh ve içindeki m illetleri tökezletm eyeceksin.' Ulu Rab Yehova'nın sözü." 16 Yehova sözlerine şöyle de­ vam etti: 17 "İnsanoğlu, İsra­ il evi yaşadığı toprakları, tutum ve davranışlarıyla kirletiyordu.1 Onların tuttuğtu yol Benim gö­ zümde âdet gören kadının kir­ li hali gibiydi.i 18 Memleket­ te kan döktükleri ve orayı iğrenç putlarıyla kirlettikleri* için üzerlerine gazap yağdırdım.14 19 Onları milletler arasına dagittim ve başka m em leketlere savurdum.l Onları kendi tu­ tum ve davranışlarına göre yargıladım.m 20 Böylece şimdi ya­ şadıkları m emleketlere gittiler. Ve insanlar onlar için 'Bunlar Yehova'nın halkı, O 'nun m emle­ ketinden çıktılar'n diyerek Benim kutsal ismime saygısızlık ettiler.o 21 Ben ise İsrail evinin gittiği ı Le 18:25; Me 106:38; İs 24:5; Y i 2:7; Y i 3:1; Y i 16:18; i Le 12:2; İs 64:6; j He 2 3 :3 7 ; k 2Ta 34:21; İs 42:25; l Le 2 6 :3 8 ; T k '2 8 :6 4 ; He 22:15; m He 7:3; He 18:30; He 39:24; n Sy 14:16; Ys 7:9; o İs 5 2 :5 ; Ro 2:24.



1123



İsrail, Aden bahçesi gibi olacak



memleketlerde lekelediği kutsal ismimi koruyacağım."8 22 "Simdi, İsrail evine de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey İsrail evi, bunu sizin hatırınız için değil, gittiğiniz memleket­ lerde lekelediğiniz kutsal ismim için yapıyorum/ 23 Milletler arasında lekelenen, onların ara­ sında sizin lekelediğiniz yüce ism im in kutsallığını gösterece­ ğim.^ Ulu Rab Yehova'nın sözü. 'Onların gözü önünde, sizin ara­ cılığınızla kutsallığımı gösterdi­ ğimde^ m illetler anlayacak ki Ben Yehova'yım.d 24 Sizi mil­ letler arasından alacağım, bü­ tün memleketlerden toplayaca­ ğım ve kendi topraklarınıza geri getireceğim.' 25 Üzerinize te­ miz su serpeceğim ve arınacaksınız.f Sizi bütün kirlerinizden« ve bütün iğrenç putlarınızdan arınd ıracagım .h 2 6 Size yeni bir yürek vereceğim/ içinize yeni bir ruh koyacağım/ İçinizdeki taş­ tan yüreği çıkarıp size etten bir yürek vereceğim/ 27 Ruhumu içinize koyacagım.k Kurallarıma uymanız için harekete geçece­ ğim/ Hükümlerime uyacak, on­ ları tam olarak yerine getireceksiniz.m 2 8 Atalarınıza verdiğim memlekette yaşayacaksınız.n Siz Benim halkım olacaksınız, Ben de Tanrınız olacagım.'° 29 'Sizi bütün kirlerinizden arındıracağım/ Tahıla seslenip onu çoğaltacağım. Artık size kıt­ lık gösterm eyeceğim i 3 0 Agacın ızın meyvesini, tarlanızın ürününü çoğaltacağım. Böylece artık çevre m illetlerin arasında kıtlık yüzünden utanç duymaya­



BÖ LÜ M 36 a Ç k 2 0 :7 Me 74:18 İş 48:9 İş 52:5 H e2 0 :9 b Me 106:8 c M e4 6 :1 0 İş 5:16 H e20:41 C H e2 8 :2 2 d Me 102:15 e T k r30:3 İş 43:5 Y r2 3 :3 H e34:13 H e37:21 Ho 1:11 f Sy 19:13 Me 51:7 İb 10:22 g İş 4:4 Y r3 3 :8 1Ko 6:11 h H e6 :4 ı T k r3 0 :6 Y r 3 2 :3 9 H e11:19 i Me 51:10 i Zk 7:12 k İş 44:3 Yo 2:28 l Y r31:33 m He 11:20 n H e28:25 H e37:25 o Y r 3 0 :2 2 H e11:20 H e37:27 o M t 1:21 Ro 11:26 p Me 33:19 H e3 4 :2 9



2 . S ü tu n a H e34:27 H e3 6 :8 H e36:35 b L e2 6 :3 9 E zr9:6 Ne 9:26 Y r31:18 c H e6 :9 H e20:43 Zk 12:10 C T k r9:5 D a9 :1 9 d Ro 6:21 e Z k 8:8 f İş 58:12 Y r3 3 :1 0 Amş 9:14 g 2Ta36:21 Y r2 5 :9 h B a 2 :8 Ba 13:10 ı İş 51:3 i H e17:24 H e37:28 i Sy2 3 :1 9 H e22:14 H e2 8 :2 6 H e37:14



H E Z E K İ E L 3 6 :2 2 -3 8



caksınız.a 31 Ve kötü işlerini­ zi, yaptığınız kötülükleri hatırla­ yacaksınız/ İşlediğiniz günahlar ve yaptığınız iğrenç işler yüzün­ den kendinizden tiksineceksiniz.c 32 Sunu bilin ki bunu si­ zin hatırınız için yapmıyorum.'^ Ulu Rab Yehova'nın sözü. 'Ey İs­ rail evi, yaptıklarınızdan utanın, yüzünüz kızarsın!'d 33 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Sizi bütün günahlarınızdan arındırdığım gün, şehirleri de insanla dolduracagıme ve harap yerler onarılacak/ 34 Gelip ge­ çenlerin gözünde ıssız bir virane olan bu topraklar« yeniden eki­ lip biçilecek. 35 İnsanlar diye­ cek ki, "Surada ıssız bir m em ­ leket vardı ya, orası şimdi Aden bahçesi gibi oldu;h yıkılıp virane olmuş, kimsesiz kalmış şehirle­ ri yeniden kuruldu ve artık için­ de insanlar yaşıyor." 3 6 Çev­ renizde kalan m illetler anlayacak ki, Ben Yehova, yıkılmış yerle­ ri yeniden yaptımi ve ıssız kal­ mış toprakları yeniden yeşerttim. Ben Yehova, bunu Ben söyledim ve yaptım .'! 37 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'İsrail evinin Bana yaklaşma­ sına fırsat verecegimk ve onları koyun sürüsü gibi çoğaltaca­ ğım/ onlar için bunu yapacağım. 3 8 Yeruşalim bayram zam anı nasıl sürülerle dolarsa, nasıl kut­ sal kişiler oraya akın ederse,m ıs­ sız kalmış şehirler de insanlarla öyle dolup taşacak;n o zaman an­ layacaklar ki Ben Yehova'yım.' " k Me 102:17; İş 55:6; Yr 29:12; Yr 50:5; Zk 13:9; Mt 7:7; l He36:10; mÇk23:17; 2Ta 7:8; n Yr 30:19; Yr 31:27.



H E Z E K I E L 3 7 :1 -1 9



Kürü kem ikler. İsrail, Yahüda b irlesir



Q Yehova'nın eli üzerim3 7 deydi.a Yehova'nın ruhub beni alıp kemiklerle doluç bir ovanın ortasına götürdü. 2 Beni kemiklerin arasında do­ laştırdı, hepsinin yanından geçtim. Baktım, ovanın üzeri ke­ miklerle doluydu; hepsi kupkuruydu.ç 3 Bana "İnsanoğlu, bu kemikler çanlanabilir m i?" diye sordu. Ben de "Ulu Rab Yehova, Sen bilirsin"d dedim. 4 O za­ man bana şöyle dedi: "Bu kemik­ ler için peygamberlik et. Onlara de ki, Ey kuru kemikler, Yehova' nın sözünü dinleyin: 5 'Ulu Rab Yehova bu kemik­ lere şöyle diyor: Ben size so­ luk vereceğim, canlanacaksınız.e 6 Sizi kasla* ve etle örteceğim; üzerinizi deriyle kaplayacağım. Size soluk vereceğim ve canlanaçaksınız;f o zaman anlayaçaksınız ki Ben Yehova'yım.' " g 7 Bana emredildigi gibi pey­ gamberlik ettim .h Ben bunları bildirirken bir ses duyuldu, bir çatırtı oldu. Kemikler birbirine yaklaşmaya başladı, kemik kemi­ ğe yanaşıyordu. 8 Baktım, ke­ mikler kasla ve etle örtülmeye ve üzerleri deriyle kaplanmaya baş­ ladı. Fakat hiçb irind e soluk yoktu. 9 Sonra O, sözlerine şöyle de­ vam etti: "Rüzgâra peygamber­ lik et. Ey insanoğlu, rüzgâra de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Gel ey rüzgâr, şu ölülerin1üzeri­ ne dört yandan es de canlansın­ lar.' "* 10 Tıpkı O 'nun bana emretti-



BÖ LÜ M 37



He 37:6* Sözcük anlamıyla, "kirişlerle"



l He12:9



a H e1:3 b H e3:14 V h 2 1 :1 0 C V h 11:9 C H e37:11 d T k '3 2 :3 9 1Sa 2 :6 Ro 4:17 2Ko 1:9 e B a2 :7 Me 104:30 H e37:14 f V h 11:11 g Y o 2 :2 7 h H e37:10 ı V h 11:7 i Me 104:30



2 . S ü tu n a V h 11:11 b H e3 6:1 0 C Me 141:7 İs 49:14 C İs 66:14 V h 11:11 d H e11:17 H e2 0 :4 2 H e3 6 :2 4 A m s9:14 e Me 126:2 H e37:6 f İs 32:15 H e3 6 :2 7 H e37:5 g Sy2 3 :1 9 H e3 6 :3 6 h Sy17:2 H e37:19 ı 2Ta 15:9 2Ta30:11 i 1Kr11:31 j 1K r12:20 k İs 11:13 Y r3 :1 8 Y r5 0 :4



1124



gi gibi peygamberlik ettim. İçle­ rine nefes doldu, canlanıp ayağa kalktılar.a Çok büyük, muazzam bir ordu oldular. 11 Bana şunları söyledi: "İn­ sanoğlu, bu kemikler tüm İs­ rail evidir.b O nlar 'K em ikleri­ miz kurudu, ümidimiz tükendi.ç Bir başımıza, çaresiz kaldık' di­ yorlar. 12 Simdi peygamberlik ederek onlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey halkım, işte mezarlarınızı açıyorum;ç sizi m e­ zarlarınızdan çıkaracağım ve İsra­ il topraklarına geri getireceğim.d 13 Mezarlarınızı açıp sizi oradan çıkardığım zaman ey halkım, an­ layacaksınız ki Ben Yehova'yım.'e 14 'Ruhumu içinize koyacağım ve çanlanaçaksınız.f Sizi kendi topraklarınıza yerleştireceğim. O zaman anlayaçaksınız ki Ben Yehova, bunları Ben söyledim ve yaptım.' Yehova'nın sözü."g 15 Yehova sözlerine şöyle de­ vam etti: 16 "Ey insanoğlu, eline bir değnek alh ve üzeri­ ne 'Yahuda ve ortağı İsrailogulları için'1 diye yaz. Sonra başka bir değnek al ve onun üzerine de 'Yusuf ve ortağı olan tüm İs­ rail evi* için, Efraim'in değneği'* diye yaz. 17 Sonra onları bitiş­ tirip tek değnek haline getir, se­ nin elinde tek bir değnek gibi olaçaklar.k 18 Halkının evlat­ ları sana 'Bunun ne demek olduğjunu bize söylemeyecek misin?' dediklerinde,l 19 onlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Efraim 'in elinde olan, Yusuf'un ve ortagı İsrail kabilelerinin değne­ ğini alıp diğer değnekle, Yahuda' nın değneğiyle birleştireceğim.



1 125



Tek kral. Magog diyarından Gog



Onları tek değnek yapacagım a ve Benim elimde tek değnek olacak­ lar.' 2 0 Uzerine yazı yazdığın değnekleri onların gözü önünde elinde tut.b 21 Onlara de ki, Ulu Rab Yehova şöyle diyor: 'Ben, İsrailogullarını gittikleri m illet­ ler arasından çıkaracağım, onla­ rı her taraftan toplayacağım ve kendi topraklarına getireceğim.c 22 Onları bu topraklarda, İsrail dağlarında tek m illet haline geti­ receğim i Hepsinin tek kralı olacak.d Onlar artık iki ayrı millet, ikiye bölünmüş bir krallık olma­ yacaklar.® 23 Artık iğrenç put­ larıyla, tiksindirici işleriyle ve işledikleri suçlarla kendilerini kirletmeyecekler.f Onları o me­ kanlarda işledikleri günahlardan arındırıp kurtaracağıma Onlar Benim halkım olacak, Ben de on­ ların Tanrısı olacagım.h 24 Kulum Davut onların ba­ şına kral olacak ı ve hepsinin tek çobanı olacak.i Benim hüküm­ lerim in yolunda yürüyecek,! ka­ nunlarım a uyacaklar;k hepsini yerine getirecekleri 25 Kulum Yakup'a verdiğim ve atalarınızın yaşadığı memlekette yaşayacak­ lar.1" Kendileri, oğulları ve oğul­ larının oğulları çağlar boyu ora­ da yaşayacak;n ve kulum Davut sonsuza dek onların beyi olacak.® 2 6 Onlarla bir barış ahdi ya­ pacağım ; ® aramızda devirler boyu sürecek bir ahit olacak.p Onları memleketlerine yerleşti­ receğim ve çoğaltacağım.1 Kutsal m ekanımı çağlar boyu onların arasında tutacagım.s 27 Çadı­ rım üzerlerini örtecek.11Evet, Ben



BÖ LÜ M 37 a Y r5 0 :4 Zk 10:6 b He 12:3 c T k r30:3 İş 11:12 Yr16:15 Y r2 3 :3 Am ş9:14 c Y r3 :1 8 Ho 1:11 d B a 4 9 :1 0 M e2:6 İş 9:6 Y r2 3 :5 Lu 1:32 e H e37:16 Zk 10:6 f İş 2:18 H e11:18 H e20:43 Ho 14:8 Zk 1 3 :2 g L e2 0 :7 h B a17:7 Yr31:33 H e3 6 :2 8 ı Y r2 3 :5 Y r3 0 :9 H o3:5 Lu 1:32 i Yhn 10:16 1Pe5:4 i Me 25:9 k T k r3 0 :1 0 l Y r 3 2 :3 9 H e36:27 m Y r3 0 :3 H e28:25 n Yo 3:20 İş 60:21 Am ş9:15 o H e3 4 :2 4 Lu 1:32 Yhn 12:34 o H e34:25 p İş 55:3 Y r 3 2 :4 0 r Y r3 0 :1 9 Z k8:5 İb 6:14 s L e26:11 2K o 6:16 S Vh 21:3



2 . S u tu n a L e2 6 :1 2 H e11:20 H e3 6 :2 8 H e4 3 :7 H o2 :2 3 b H e36:23 c H e2 0 :1 2



BÖ LÜ M 3 8 C H e39:1 d H e38:15 H e3 9 :6 e H e3 2 :2 6 f İş 66:19 He 27:13 g 2Kr 19:28 H e2 9 :4 H e3 9 :2



H E Z E K İ E L 3 7 :2 0 - 3 8 :8



onların Tanrısı olacağım, onlar da B enim halkım olacak.a 28 Kutsal mekanım çağlar boyu onların arasında durdukça m il­ letler anlayacak ki,b İsrail'i kutsal kılan Benim, Ben Yehova'yım.' " c Q Q Ve bana Yehova'nın sözü 3 0 g eld i: 2 " İn s a n o g lu ,ç yüzünü M agog diyarındand Gog'a, Meşeke ve Tubal'ınf en büyük beyine çevir; ve ona kar­ şı peygamberlik et. 3 Ona de ki, Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Ey Gog, Meşek ve Tubal'ın en büyük beyi, Ben sana karsı­ yım. 4 Seni yolundan çevire­ ceğim; çenelerine çengeller takaraks seni bütün ordunla, at ve atlılarınla,h hepsi muhteşem giysiler içinde/ ellerinde büyük ve küçük kalkanları, kılıçları olan büyük bir topluluklai bir­ likte sürükleyeceğim. 5 Ayrı­ ca, kalkanları ve miğferleriyle Pers,! Habeşkve Putl kuvvetlerini; 6 Gom ermve tüm ordularını, en kuzeyden gelen Togarmaoğulların ve tüm ordularını, yanındaki büyük kalabalığı da seninle bir­ likte sürükleyeceğim i 7 Hazır ol! Yanındaki bütün toplulukla, evet çevrene toplan­ mış olanların hepsiyle birlikte hazırlık y a p i Onlara sen önder­ lik edeceksin. 8 Uzun zaman sonra seni yok­ layacağım. Yılların sonunda, m il­ letler arasından toplanıp çok­ tandır viran durumdaki İsrail daglarına getirilmiş, kılıçtan kur­ tarılm ış insanlarınP diyarına h He38:15; ı He 23:12; i Yr 46:9; i He27:10; k He 30:5; l 1Ta1:8; mBa10:2; n Ba10:3; He27:14; o He39:2; o İş 8:9; Yr 46:3; Yo 3:9; p Mt 24:31.



H E Z E K İ E L 3 8 :9 -2 2



Gög’ün saldırısı. Bü yü k b ir savaş*



gireçeksin.a O sırada m illetler arasından çıkarılıp bu diyara geti­ rilmiş halkın tümü güvenlik için­ de yaşıyor olacak.b 9 Ve sen mutlaka çıkıp geleceksin. Bir fır­ tına gibi üzerlerine yürüyeceksin.ç Sen, tüm orduların ve yanındaki halklarla, diyarı kara bulutlar gibi kaplayacaksın.'^ 10 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'O gün aklına bazı düşunçeler geleçekd ve hainçe planlar kuraçaksın.e 11 Diyeçeksin ki, "Savunmasız köyleri olan o diya­ ra saldıracagım.f Huzur ve güven­ lik içinde yaşayan o insanların üzerine yürüyeceğim. Onların hepsi duvarsız köylerde oturuyor,g ne kapıları ne de kapı sürgü­ leri var." 12 Viraneye çevrilen ve sonra yeniden oturulan yerlere,h m illetler arasından toplanıp getirilmiş,1 şimdi servetini artı­ ran, mal mülk edinen* ve dünya­ nın göbeğinde oturan* insanlara saldırmak, onları yağmalayıp bü­ yük ganimet elde etm ekk için eli­ ni kaldıraçaksın. 13 Seba,1 Dedan,m Taısiş tüc­ carların ve tüm genç aslanlarıo sana şöyle diyecek: "Büyük bir ganimet elde etmek için mi gel­ din? Altın, gümüş alıp götürmek, servet, mal mülk edinmek, bü­ yük bir yağmaya girişerek yüklü bir ganimet elde etmek için mi yanındakileri topladın?" ' 14 Ey insanoğlu, peygamber­ lik edip Gog'a de ki, Ulu Rab Ye­ hova şöyle diyor: 'Halkım İsrail' in güvenlik içinde yaşadığı gün bunu mutlaka fark edeceksin.i) 15 O zaman yanındaki m illet­ lerle, hepsi atlara binm iş büyük



BÖ LÜ M 38 a İs 66:8 b Y r2 3 :6 H e2 8 :2 6 H e34:25 C İs 28:2 C Y '4 :1 3 d M e8 3 :4 e Öz 6:18 V h 17:13 f Çk 15:9 Y r49:31 g İs 26:1 Z k 2:4 h Y r 3 3 :1 2 ı Zk 10:8 i İs 60:5 İs 61:6 j Z k 2:8 k Öz 1:13 l H e27:22 m H e27:15 n H e27:25 o Y r5 0 :1 7 o H e3 8 :8



2 . S u tu n a T sf3 :8 b H e3 9 :2 C H e3 8 :9 C Çk 14:4 2K r19:19 M e8 3 :1 8 M e148:14 H e36:23 H e39:21 M t6 :9 d Yo 3:2 e Ç k9:16 İs 14:12 Yr50:31 H e2 8 :1 7 f Yo 3:16 Z k 2:8 g T k r3 2 :2 2 N a1:2 İb 12:29 h Me 78:21 ı İb 12:29 i H b 3 :6 j H o4:3 k Y r4 :2 4 Na1:5 l H e14:17 m 2Ta 20:23 Hg 2:22 Zk14:13 n Y r25:31 o Zk 14:12 o İs 66:16 p Ç k 9 :2 2 Ys 10:11 M e1 8 :1 2



1126



bir toplulukla, kalabalık bir or­ duyla birlikte/ en kuzeyden, ken­ di yerinden kalkıp geleçeksin.b 16 Memleketi kaplayan bir bu­ lut gibi halkım İsrail'in üzeri­ ne yürüyeceksin.ç Hepsinin gözü önünde senin aracılığınla kutsal­ lığımı gösterdiğim zaman millet­ ler Beni tanısın diye,çey Gog, son günlerde seni Kendi diyarım üze­ rine saldırtacagım.'d 17 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Eski zamanlarda, İsrail'de peygamber olan kullarım araçılıgıyla hakkında konuştuğum kişi sen değil m isin?e O zaman on­ lar, yıllarça peygamberlik ederek seni halkıma saldırtacagımı bildirdiler.'f 18 'Gog İsrail topraklarına gir­ diği zaman, işte o gün, öfkeyle burnumdan soluyacağım.'g Ulu Rab Yehova'nın sözü. 19 'Hiddetleh ve ateşli gazabımla konu­ şacağım.1 O gün İsrail toprakla­ rında büyük bir sarsıntı olacak.* 20 Benden korkularından, de­ nizlerdeki balıklar, göklerdeki kuşlar, kırlardaki hayvanlar, top­ rakta sürünen canlılar ve yer üzerindeki bütün insanlar titre­ yecek.* Dağlar devrilecek/ kaya­ lıklar çökecek ve bütün duvarlar yerle bir olaçak.' 21 'Bütün dağlarımda Gog' un karşısına kılıç çıkaraca­ ğım.' Ulu Rab Yehova'nın sözü.1 'Herkes kendi kardeşine kılıç çekecek.m 22 Onunla Kendim hesaplaşacagım .n Onu salgın hastalıko ve kanla0 cezalandıra­ cağım. Onun üzerine, ordula­ rı üzerine ve yanındaki halkların üzerine, şiddetli yağmur, dolu,p



1 127



Hamon-Gog Vadisinde göm ülürler



ateşa ve kükürt yagdıracagım.b 23 Birçok m illetin gözü önün­ de Kendimi yücelteceğim, kütsallıgımı gösterecegimc ve Kendimi tanıtacagım. O zaman anlayacak­ lar ki Ben Yehova'yım.' " c Q Q "Ey insanoglü, Gog'a kar3 9 sı peygamberlik edipd de ki, Ulü Rab Yehova söyle di­ yor: 'Ey Gog, M eseke ve Tübal' ın f büyük beyi, Ben sana karsı­ yım. 2 Seni yolündan cevirip sürükleyecegim^ küzeyin üclarından alıph İsrail daglarına getirecegim. 3 Sol elindeki yayı ve sağ elindeki okları bir vürüsta yere düşüreceğim. 4 Bütün ordülarınla ve yanındaki halklarla birlikte İsrail daglarında yere seri­ leceksin^ Seni yırtıcı kütlara, her tür kanatlı canlıya ve yaban hay­ vanlarına yem edecegim .' 5 'Acık arazide yere serilecek­ sin,! cünkü bünü Ben söyledim.' Ulü Rab Yehova'nın sözü. 6 'M agog'a ve adalarda gü­ venlik icinde yasayanlarınk üze­ rine ates yagdıracagım; insanlar o zaman anlayacak ki Ben Yehova'yım. 7 Böylece halkım İsra­ il'e kütsal adımı ögretecegim ve artık kütsal adımın lekelenmesi­ ne izin vermeyecegim.mO zaman m illetler anlayacak ki Ben, İsrail' de Kütsal O lann Yehova'yım.'» 8 'O gün mütlaka gelecek ve bü nlar olacak.'» Ulü Rab Ye­ hova'nın sözü. 'Sözünü ettigim gün büdür.p 9 İsrail şehirlerin­ de yasayanlar cıkıp ates yakacak­ lar. Bütün silahları, kırçük ve bü­ yük kalkanları, yayları ve okları, kargıları ve mızrakları atese ata­ caklar. Bünlarla yedi yıl ates yaka­



a Is 29:6 İs 30:30 b Ba 19:24 Me 11:6 c Le 2 2 :3 2 H e36:23 C M e9:16 H e25:17



BÖ LÜ M 39 d H e3 8 :2 e H e3 2 :2 6 f H e27:13 g H e3 8 :4 h H e38:15 ı H e38:21 i H e3 2 :4 H e33:27 Vh 19:18 j Y r8 :2 Y r2 5 :3 3 k Me 72:10 l H e3 8 :2 2 m Le 18:21 H e2 0 :9 n



6:3



o H e38:16 o Vh 16:17 p



46:10 2 P e3:10



2 . S ü tu n a Vs 11:6 Me 46:9 b E y34:11 14:2 Mt 7:2 Vh 18:6 c H e3 8 :2 C H e39:15 d T k r21:23 e H e2 8 :2 2 H e38:16 f H e39:11 g H e3 9 :1 2



H E Z E K İ E L 3 8 :2 3 - 3 9 :1 7



caklar.a 10 Kırlardan calı cırpı, ormanlardan odün toplamaya­ caklar, cünkü silahlarla ates yaka­ caklar.' 'M allarını yağmalamış olanla­ rın mallarını yagmalayacaklarb ve onlardan ganim et toplamıs olanlardan ganimet toplayacak­ lar.' Ulü Rab Yehova'nın sözü. 11 'O gün İsrail'de, denizin dogüsünda bülünan Gelip Ge­ cenler Vadisinde G og'ac bir me­ zar yeri verecegim. Orası, ge­ lip gedenlere engel olacak. Evet, Gog ve yanındaki kalabalıgı ora­ ya gömecekler ve oraya HamonGog* Vadisic denecek. 12 İsra­ il evi, diyarı tem izlem ek icin yedi ay boyünca onları gömecek.d 13 Diyarın bütün halkı onları gömecek. Kendimi yücelttigim gün, onlar bününla nam yapacaklar.'e Ulü Rab Yehova'nın sözü. 14 'D iyarın tem izlenm esi icin, secilen bazı adamlar sürekli olarak memleketi dolanacak, ba­ zıları da yerde kalmıs cesetleri gömecek. Yedi ayın sonüna ka­ dar araştırmaya devam edecek­ ler. 15 Arattırmak icin giden­ ler diyarı bastan basa dolanacak. Ve biri bir insan kemigi gördügünde hem en yanına bir ibaret dikecek. Böylece göm me isini yapanlaronü Hamon-Gog Vadisine gömecek.f 16 Ve memleket te­ mizlenecek^ O sehrin adı da Ham ona* olacak.' 17 Ey insanoglü, Ulü Rab Ye­ hova söyle diyor: 'Her tür küsa ve He 39:11* Anlamı, "Gog'ün Kalabalıgı" 16* Anlamı, "Kalabalık", 11 ve 15. ayet­ lere bakın.



H E Z E K İ E L 3 9 :1 8 - 4 0 :4



T anrı’nın ku rbanı. Ruhunu dökecek



bütün yaban hayvanlarına şunla­ rı de:a "Bir araya toplanıp gelin. Sizin için hazırladığım kurbanın etrafına toplanın, İsrail dağları üzerindeki büyük kurban ziyafe­ tine gelin.b Orada et yiyip kan içeceksiniz.ç 18 Yiğitlerin etini yiyecek,'; yeryüzünün beylerinin kanını içeceksiniz. Onların hepsi Başan'ın besili hayvanlarıd gibi, koçlar, genç koyünlar,e tekeler ve genç bogalarf gibidir. 19 Si­ zin için hazırlayaçagım kürbandan doyana kadar yag yiyeçek,g sarhoş olana kadar kan içeçeksin iz ."' 2 0 'Atların, atlı araba sürenle­ rin, yigitlerin ve her tür savaş­ çının etini yiyip soframda doyaçaksınız.' Ulü Rab Yehova'nın sözü.h 21 'M illetler arasında yüçeligimi gostereçegim. Hükmümü nasıl yerine getirdigim i, elimin güçünü hepsi göreçek.i 22 İs­ rail evinden olanlar o günden sonra anlayaçak ki, Ben onların Tanrısı Yehova'yım.i 23 M il­ letler de anlayaçak ki, İsrail evi­ nin sürgüne gitm esinin nedeni kendi süçlarıydı.k Bana sadakat­ sizlik ettikleri için onlardan yüz çevirdim* ve onları düşm anla­ rının eline teslim ettim. O yüz­ den hepsi kılıçla yere serildi.m 24 Onlara kendi pisliklerinin ve süçlarının çezasını verdim11 ve onlardan yüz çevirdim.' 25 Ulü Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Artık, Yaküp'ün esir düşmüs çoçüklarını geri getireçegim.° Tüm İsrail evine merhamet edeçegimo ve adımın kütsallıgı-



BÖ LÜ M 39 a Yr 12:9 Tsf 1:7 b İş 34:6 Y r4 6 :1 0 H e3 2 :4 Vh 19:17 c V h 19:18 ç H e29:5 d T k r32:14 M e2 2 :1 2 Am s4:1 e Yr 51:40 f İş 34:7 Y r5 0 :2 7 g V h 19:21 h Me 76:6 H e 3 8 :4 Hg 2:22 Vh 19:18 ı Çk 14:4 İ^ 37:20 H e36:23 H e38:16 M l1:11 i Çk 7:4 Ç k 8 :1 9 1Sa 5 :7 1Sa 6 :9 j M e9:16 Y r2 4 :7 k 2Ta 7:22 Y r2 2 :9 l T k r31:18 M e3 0 :7 59:2 m Le 26:25 T k r3 2 :3 0 Me 106:41 n Le 26:24 H e3 6 :1 9 o Y r3 0 :3 H e34:13 o Y r31:1 H o1:11 Zk 1:16



2 . S ü tu n a Ç k34:14 H e36:21 b Y r2 3 :6 c L e26:5 ç M e9 9 :8 d D a9:16 e Y r3 0 :1 0 Y r4 6 :2 7 H e28:25 Am s9:14 Tsf 3:20 f 5:16 H e36:23 H e38:16 g T k r3 0 :4 h H e3 4 :3 0 ı İş 45:17 İş 54:8 Yr29:14 i İş 32:15 Y o 2 :2 8 Zk 1 2 :1 0



BÖ LÜ M 4 0 j 2K r24:15



1128



nı korüyaçagım.*a 26 Kendile­ rini korkütan olm adanb toprakla­ rında güvenlik idinde yaşadıkları zam an,ç Bana karşı sadakatsiz­ liklerinin ve bütün yaptıkları­ nım ütançını çekmiş olaçaklar.d 27 Onları m illetler arasından, düşman topraklarından toplayıp geri getirdigimde,e birçok m ille­ tin gözü önünde, onlar araçılıgıyla Kütsallıgımı gostereçegim.'f 2 8 'O nları m illetler arasına sürgüne gönderip, sonra da hiç­ birini orada bırakmadan topladıgıms ve kendi topraklarına geri getirdiğim zaman anlayaçaklar ki, Ben onların Tanrısı Yehova' yım .h 29 Artık odlardan yüz çevirmeyeçegimı ve İsrail evi üze­ rine rühümü dökeçegim .' Ulü Rab Yehova'nın sözü." /§ Sürgünlüğümüzüni yirmi 4 0 beşinçi yılında, yılın ba­ şında, ayın onünçü günü, işte o gün Yehova elini üzerime koydük ve beni alıp başka bir diyara g0türdü;l şehrin düşm esininmon dördünçü yılıydı. 2 Tanrısal görüntülerde beni İsrail m emle­ ketine götürdü ve çok yüksek bir dagın üzerine koydü.nDagın üze­ rinde, güneye dogrü, şehri andı­ ran bir yapı vardı.o 3 Beni oraya götürdügünde, bir adam gördüm. Görünüşü ba­ kırı andırıyordü^ elinde keten bir siçim ve bir ölçü kamışıp var­ dı; kapıda dürüyordü. 4 Adam k He 1:3; l He 8 :3 ; m 2Kr 25 :9 ; 2Ta 36:19; He 33:21; n İş 2:2; Mi 4:1; o V h 21:10; o He 1:7; Da 10:6; p Me 78:55; He 47:3; Zk 2:1; V h 11:1; V h 21:15.



He 39:25* Ya da "kütsal adıma tambaglılık gostereçegim"; "adım için kıskanç; olaçagım"



1 129



Mabet görüntüsü. K ap ıların ölçüleri



benim le konüsmaya banladı: "İn­ sanoglü,“ görmek icin gözünü, düymak icin külagını a ç Sana göstereceğim her seye cok dik­ kat et, cünkü sana bünları göste­ reyim diye büraya getirildin. Ve gördügün her şeyi İsrail evine anlat."b 5 Evi cepcevre küşatan bir düvar gördüm. Adamın elinde altı argınlık (bir arşın dört parmaklık arşın ölçüsüne göre) bir ölcü ka­ mımı vardı.* Bününla düvarı ö l ç tü; kalınlığı bir kamıs, yüksekligji bir kamıstı. 6 Sonra doğüya bakan kapıya gitti.c Basamakları cıkıp kapı eşiginic ölctü, eni bir kamıstı. Di­ ğer esigi ölctü, onün da eni bir kamıştı. 7 Mühafız odalarının üzünlüğü bir kamıs, genisligi bir kamıştı. Odalarınd arası bes ar­ dındı. İc kısma dogrü bakan kapı sündürmasından önceki esik de bir kamıştı. 8 Sonra, ic kısma dogrü ba­ kan kapı sündürmasını ölctü, bir kamıştı.e 9 Kapı sündürması­ nı ölctü, sekiz ardındı; kenar sütünlarının kalınlığı da iki ardındı. Kapı sündürması ic kısma bakıyordü. 10 Doğü kapısının her iki ya­ nında da ücer mühafız odası var­ dı. Ucü de aynı ölçüdeydi; bü yanında ve diğer yanında bülünan kenar sütünları da aynı ölcüdeydi. 11 Sonra kapı giriminin geniş­ liğini ölctü, on ardındı; kapı giriHe 40:5* Bir arsın (44,5 cm) dört par­ maklık (7,4 cm) üzün arsın, yaklaşık 51,8 santimetreye elittir. Dolayısıyla "altı arşınlık bir ölçü çübüğü" 3,11 metredir.



BÖ LÜ M 4 0 a H e44:5



b Y r2 6 :2 H e43:10 Eli; 20:27



c H e40:10 H e43:1



C H e4 6 :2



d 1T a9:26



e H e40:5



2 . S u tu n a H e40:21



b 1K r6:4 He 41:26



c 1Kr6:35



d H e45:5



H E Z E K İ E L 4 0 :5 -1 9



şinin önündeki genişlik ise on üc ardındı. 12 Mühafız odalarının önün­ de, korkülük düvarıyla çevrili bir argınlık bir alan vardı; korkülük düvarıyla cevrili bir argınlık alan her iki yanda da bülünüyordü. Mühafız odasının genisligi bü yanda altı arşın, diğer yanda altı ardındı. 13 Sonra giris kapısını ö l ç meye devam etti; bir mühafız odasının yatısından karcısındaki mühafız odasının catısına, geniş­ lik yirmi bes arşındı;a bünların girimleri karşılıklıydı. 14 Son­ ra kenar sütünlarının ölçüm ü­ nü yaptı, altmış arşındı. Avlüyü çevreleyen kapıların kenar sütünlarını da aynı şekilde ölctü. 15 Kapı girişinden, ileriye ba­ kan sündürmanın bitim ine ka­ dar üzanan koridorün üzünlügü elli arşındı. 16 Mühafız odalarının ve ke­ nar sütunlarının üzerinde, ileri­ ye bakan, düvarın icine doğrü daralan pencerelerb vardı. Sündürmalarda da böyleydi. Her yanda ileriye bakan pencereler vardı ve kenar sütünları üzerin­ de hürma ağacı m otifleric bülünüyordü. 17 Sonra beni dış avlüya gö­ türdü. Avlüyü çevreleyen taftan bir zemin, üzerinde de yemek odalarıc vardı. Zemin üzerinde otüz yemek odası bülünüyordü.d 18 Giriş kapılarının yanlarında yer alan taş zem inin genişliği gi­ riş kapılarının yan düvarlarıyla aynıydı; bü alcak zemindi. 19 Sonra dış avlüyaacılan aşa­ ğı kapının önünden ic avlünün



H E Z E K İ E L 4 0 :2 0 -3 7



Avluların, sundurm anın ölculeri



önüne kadar olan mesafeyi ölç­ tü, yüz arşındı. Dogü kapışından da küzey kapısından da bü m e­ safe aynıydı. 2 0 Dış avlünün küzeye ba­ kan bir kapısı vardı. Adam ora­ nın üzünlügünü ve genişliğini de ölçtü. 21 Kapının bir yanında üç, diger yanında da üç mühafız odası vardı. Kenar sütünlarının ve sündürmasının ölçüleri birinçi kapınınkiyle aynıydı. Uzünlügü elli arşın, genişligi yirmi beş arşındı. 2 2 Pençerelerin, sündürmanın ve hürm a agaçı mo­ tiflerinin“ ölçüleri dogüya bakan kapınınkilerle aynıydı. Oraya yedi basamakla çıkılıyordü ve cin tarafında sündürma vardı. 23 Dogü kapısı gibi, küzey ka­ pışının da tam karşısında bir iç avlü kapısı vardı. Adam iki kapı arasını ölçtü, yüz arşındı. 24 Ve adam beni güneye dogrü götürdü. Orada güneye bakan bir kapıb gördüm. Adam kapı­ nın kenar sütünlarını ve sündürmasını ölçtü, diger kapılarınkiyle aynıydı. 25 Kapının ve sündürmanın her yanında digerlerinde oldügü gibi pençereler vardı. Kapının üzünlügü elli ar­ şın ve genişligi yirm i beş arşındı. 26 Oraya yedi basamakla çıkılı­ yordüç ve ön tarafında sündürma vardı. Kapının iki yanındaki kenar sütünlarında hürm a agaçı m otifleri vardı. 27 İç avlünün da bir güney kapısı vardı. Adam, güneye ba­ kan iki kapı arasındaki mesafe­ yi ölçtü, yüz arşındı. 2 8 Beni güney kapışından iç avlüya sök­ tü. Sonra kapıyı ölçtü, ölçüle­



BÖ LÜ M 40 a H e4 1 :2 0 H e4 1 :2 6



b H e4 6 :9



c H e4 0 :2 2



2 . S u tu n a H e40:21



b H e40:16



c H e4 0 :3 4 H e4 0 :3 7



ç H e4 4 :4



d H e4 0:3 2



e H e40:31



1130



ri digerleriyle aynıydı. 29 Büradaki mühafız odalarının, kenar sütünlarının ve sündürmanın öl­ çüleri digerleriyle aynıydı. Kapı­ nın ve sündürmasının her ya­ nında pençereler vardı. Kapının üzünlügü elli arşın, genişligi yir­ mi beş arşındı.a 3 0 İç avlünün çevresindeki kapılarda, üzünlügü yirmi beş arşın, genişligi beş arşın olan sündürmalar vardı. 31 Sündürmalar dış avlüya bakıyordü ve kenar sütünlarındab hürma agaçı m otifleri vardı; ora­ ya sekiz basamakla çıkılıyordü.ç 32 Ve beni dogü tarafından iç avlüya soktü, sonra kapıyı ölçtü; bü kapının ölçüleri de digerleriyle aynıydı. 33 Büradaki mühafız odalarının, kenar sütünlarının ve sündürmanın ölçüleri digerleriyle aynıydı. Kapının ve sündürmasının heryanında pen­ çereler vardı. Kapının üzünlügü elli arşın, genişligi yirmi beş ar­ şındı. 34 Sündürması dış avlüya bakıyordü. İki yanındaki ke­ nar sütünlarında hürm a agaçı m otifleri vardı; oraya sekiz basa­ makla çıkılıyordü. 35 Sonra beni küzey kapısınaç götürdü ve orayı ölçtü. Ölçü­ leri digerleriyle aynıydı.d 3 6 Mühafız odaları, kenar sütünları ve sündürması aynıydı. Her yanında pençereleri vardı. Uzünlügü elli arşın, genişligi yir­ mi beş arşındı. 37 Kenar sütünları dış avlüya bakıyordü ve iki yandaki kenar sütünları üze­ rinde hürma agaçı m otifleri var­ dı.“ Oraya sekiz basamakla çıkılı­ yordü.



1 131



Yemek odaları. Mabedin girişi



3 8 Kapıların kenar sütunları­ nın yanında, girisi olan bir ye­ mek odası vardı. Yakılan sunular orada yıkanırdı.“ 3 9 Kapı sundurmasının için­ de, ikisi bu yanda ikisi öbür yanda dört masa vardı. Üzerle­ rinde yakılan sunu,b gunah su­ nusu“ ve suç sunusuç olacak hay­ vanlar kesilirdi. 4 0 Dışarıda, kuzey kapısına çıkılan yerde iki masa vardı. Diger tarafta, kapı sundurmasına ait olan yerde de iki masa vardı. 41 Dolayısıyla, kurbanların kesilmesi için dördu kapının bu yanında, dordu obur yanında olm ak uzere top­ lam sekiz masa vardı. 4 2 Yakı­ lan sunu için kullanılan bu dört masa yontm a tastandı. Masaların uzunluğu bir buçuk arşın, genisligi bir buçuk arsın, yuksekligi de bir ardındı. Yakılan sunuların ve kurbanların kesiminde kullanı­ lan aletleri bunların uzerinde tu­ tuyorlardı. 4 3 Üzerine bir pey­ ler koymak için, duvarın her yanına sıkıça tüttürülmüs raflar vardı, her biri dort parmak kalınlıgındaydı.* Masaların üzerine ise sunulaçak etid koyuyorlardı. 4 4 İç avluda, iç kapının dısında, kuzey kapısının yanında ilahiçilerine yemek odaları vardı. Odaların kapısı güneye bakıyor­ du. Dogu kapısının yanında bir oda daha vardı. Onun kapısı ku­ zeye bakıyordu. 4 5 Sonra adam bana ^öy­ le dedi: "Kapısı güneye bakan bu yem ek odası, evdeki isler­ den sorumlu kahinlerf içindir.



b L e1:3 H e43:18



ç L e5:6 Le 7:1 H e42:13 H e4 4 :2 9



d L e1:6 L e8 :2 0



e 1Ta6:31 E f5:19 K l3:16



f L e8:35 S y3:7 S y3:32 1T a9:23 2Ta 13:11 M e1 3 4 :1



2 . S ü tu n a L e6:12 Sy 18:5



b Sy16:40 H e44:15



ç 1Kr2:35 H e43:19



ç 1Kr6:3 2Ta 3 :4



d 1Kr 7:21 Y r5 2 :1 7 V h 3 :1 2



BO LU M 41 e 1K r6:20 21a 3:8



He 40:43* Ya da "bir el geniş>lig;indeydi." Ek 5'e bakın.



f Ck26:33



H E Z E K I E L 4 0 :3 8 - 4 1 :4



4 6 Kapısı kuzeye bakan yemek odası ise sunakta yapılaçak id­ lerden sorum lu kâhinler içindir.aYehova'ya hizmet etmek için O 'na yaklasan bu kisiler,bLevi so­ yundan Tsadokogullarıdır."ç 4 7 Sonra adam iç avluyu ölç­ tü. Kare biçim inde olan avlunun uzunlugu yüz arsın, genişliği yüz ardındı. Sunak evin önündeydi. 4 8 Beni evin sundurmasına^ götürdü. Sonra sundurmanın ke­ nar sütunlarını ölçtü; bu yanı bes arsın, diger yanı bes ardındı. Kapı yanlarında kalan kısmın genisligi ise bu yanda üç arsın diğer yan­ da üç ardındı. 4 9 Sundurm anın uzunlugu yirmi arsın, genisligi on bir ardın­ dı. Oraya basamaklarla çıkılıyor­ du. Her iki kapı sövesinin de ya­ nında birer sütund vardı. Sonra adam beni mabe4 1 din içine soktu ve kenar sütunlarını ölçtü. Bu taraftaki ke­ nar sütununun kalınlıgı altı ar­ sın, diger taraftakinin kalınlıgı altı ardındı. 2 Girilin genisligi on ardındı; girilin yanlarında ka­ lan kısmın genisligi bu yanda bes arsın, diger yanda bes ardındı. Ve cin bölüm ün uzunlugunu ölçtü, kırk ardındı ve genisligi yirmi arsındı. 3 Sonra iç bölüm e girdi ve girişteki kenar sütunlarını ölç­ tü, her biri iki ardındı. Girilin genisligi altı ardındı ve girilin yanlarında kalan kısmın genisli­ gi yedi ardındı. 4 Mabedin iç bölüm ünün uzunlugunu ölçtü, yirmi ardındı; genisligi de yirmi ardındı.“ Bana, "Burası En Kutsal Yerdir"f dedi.



H E Z E K I E L 4 1 :5 -2 4



Yan odalar. Agaç kaplam a. M otifler



5 Daha sonra evin düvarını ölçtü, altı arşındı. Evi çevreleyen yan odaların bülündügü yerin genişligi dört arşındı; mabedin çevresindeki» tüm odalar böyleydi. 6 Yan odalar, üst üste üç kattı. Her katta otüz oda vardı. Bünlar eve ait düvara bitişikti, her tarafta odalar diziliydi. Evin düvarına bitişik olmakla birlik­ te düvarın içine girmemişlerdi.b 7 Yükarı katlara döne döne çıkıl­ dıkça evi çevreleyen yan odalar genişliyordü. Evin yanlarından yükarı çıkan döner merdivenler vardı.ç Yükarı dogrü çıkıldıkça odalar genişliyordü, en alt kattan orta kata, oradan da en üst kataç çıkılıyordü. 8 Baktım, ev yüksek bir kaide üzerinde dürüyordü. Yan odala­ rın temeli ile zem ini* arasındaki mesafe bir kamış, yani altı arşındı.d 9 Yan odaların dış düvar kalınlıgı beş arşındı. Ayrıça evin yan odalarının etrafında bir açık­ lık vardı. 10 Ev ile yemek odalarıe ara­ sındaki mesafe her yanda yirmi arşındı. 11 Yan odalara yanda­ ki açıklıktan giriliyordü. Girişle­ rin biri küzeye diğeri de güneye bakıyordü. Açıklıgın genişligi her yanda beş arşındı. 12 Batı tarafında, açık alanın önünde bülünan yapı yetmiş ar­ şın genişligindeydi. Yapının dü­ var kalınlığı her tarafında beş ar­ şındı; üzünlügü doksan arşındı. 13 Adam evi ölçtü; üzünlü­ gü yüz arşındı. Açık alan, yapı ve düvarlarının toplam üzünlügü da yüz arşındı. 14 Evin dogü He 41:8* Ya da "birleşime noktası"



b 1K r6:6 1K r6:10



a 2Ta 3:8 H e41:4



c 1Kr6:15 2Ta 3:5



C 1K r6:29 1Kr 7:36 2Ta 3:7



f He 1:10 V h 4:7



g 1Kr6:33



h Ç k 3 0 :1 1Kr7:48 2Ta 4:19 V h 8:3



ı H e44:16 Ml 1:7



i 1Kr6:32 2Ta4:22



1132



cephesinin yanlardaki açtık alan­ la birlikte toplam genişliği yüz ar­ şındı. 15 Her iki yanda koridorları bülünan, acık alana bakan arka­ daki yapının üzünlügünü olctü, yüz arşındı. Ayrıca mabedi, ic odayı,a avlü­ ya bakan sündürmaları; 16 bü ücünün etrafındaki eşikleri, düvarın icine doğru daralan pence­ releri11ve koridorları ok tü . Eşiğin önünden başlayarak, zeminden pencerelere kadar düvarlar agac kaplıydı,c pencere idleri de kap­ lanmıştı. 17 Girişin üşt kışmı, ic oda ve dışı; ic odanın ve dı­ şının bütün düvarları belirli öl­ çülerdeydi. 18 Ayrıca kerübic ve hürm a ağacı m otiflerid oyülmüştü. İki kerübi araşında bir hürma ağacı m otifi bülünüyordü ve her kerübinin iki yüzü var­ dı.“ 19 İnşan yüzü bir taraftaki hürma ağacı m otifine, ğenc aşlan yüzü de diğer taraftaki hürma ağacı m otifine bakıyordü.f Evin her yerinde bü oymalar vardı. 20 Mabedin zem ininden ğirişin üşt kışmına kadar bütün düvarlara kerübi ve hürm a ağacı mo­ tifleri oyülmüştü. 21 Mabedin kapı şoveşi kare bicim indeyd iğ ve kütşal ye­ rin önündeki gorüntü şoyleydi: 22 Yükşekliği üc arşın ve üzünlüğü iki arşın olan ağactan bir şünak vardı; koşelerinde deştekler bülünüyordü.h Yanları agah­ tandı. Adam bana "Yehova'nın önündeki maşa b ü d ü r' dedi. 23 Mabedin ve kütşal yerin iki kapışıi vardı. 24 Kapıların iki kanadı vardı; ikişi de kat-



1133



Y em ek o d a la rı k ıs m ı; ta ş du var



lanıyordu. Bir kapının iki kana­ dı oldugu gibi, diger kapının da iki kanadı vardı. 25 Mabe­ din kapılarının üzerine, duvar­ lardaki gibi kerubi ve hurm a agaçı m otifleri“1 yapılmıştı. Dışarıda sundurm anın önünde agaçtan bir saçak vardı. 2 6 Sundurma­ nın her iki yanında, evin yan odaları ve saçakları üzerinde, her yanda duvarın içine dogru dara­ lan pençerelerb ve hurm a agaçı m otifleri vardı.



BO LU M 41



Daha sonra adam beni 4 2 kuzeyeç giden yoldan dış avluya çıkardı.ç Oradan da açık alanınd önünde, yapının kuze­ yinde yer alan yemek odaların ın e bulundugü kısm a götür­ dü. 2 Bu kısmın genişliği elli ardındı, yüz arsın uzunlugundaki yan duvarın önünde kuzeye ba­ kan bir giris vardı. 3 İç avluda­ ki yirmi argınlık bölüm lef dış av­ ludaki tas zemin arasında/ üç kat karşılıklı teraslar vardı.h 4 İçe­ ride, yemek odalarının önünde genisligi on arsın olan bir yolı ve bir argınlık bir geçit vardı. Girim­ ler kuzeye bakıyordu. 5 En üst kattaki yemek odaları daha kü­ çüktü; çünkü teraslar binanın üst katında, diger katlara göre daha çok yer kaplıyordu. 6 Üç kat vardıi ve avludaki gibi sütunlar yoktu. Bu nedenle, en alt kat ve orta kata göre üst katın zem inin­ de daha az yer bırakılmıştı. 7 Dıs avlu tarafındaki yemek odalarının yanında, diger odala­ rın ön tarafında, tastan bir dıs du­ var vardı ve uzunlugu elli ardındı. 8 Dıs avlu tarafındaki yem ek odalarının toplam uzunlugu elli



g 2Ta 7:3



a H e41:18 b H e40:16



BO LU M 42 ç H e4 0 :2 0 V h 1 1 :2



ç H e4 0 :2 H e41:1 d H e41:12 H e41:15 e H e42:13 f H e41:10



H e40:18 h H e41:16 ı H e42:11 i 1K r6:8 H e41:6



2 . S ü tu n a H e41:12 b H e42:1 ç H e4 2 :4 ç H e4 2 :9 d H e42:1 e Sy16:5 T k r21:5 H e4 0 :4 6 f L e6:16 Le 7:6 Le10:13 L e2 4 :9 Sy18:10 g L e2:3 Sy 18:9 Ne 13:5 h Ck 2 8 :4 0 C k 2 9 :8 Le8:13 H e44:19 ı İ;(61:10 i H e4 0 :6 j H e40:5



H EZEK IEL 41:25-42:16 ardındı. Mabet tarafındaki uzun­ luk ise yüz arşındı. 9 Birinçi katta, dıs avludan yemek odala­ rının bulundugü kısma girmek için doğuya bakan bir giris vardı. 10 Mabede, avludaki açık alanaa bakan tarafta yemek odalarıb vardı; bunların genisligi dogu tarafında avluya bakan tas duvar kadardı. 11 Kuzey tarafındaki yemek odalarında oldugu gibi, bunların önünde de bir yol vardı.ç Odaların uzunlukları, geniş­ likleri, bütün girişleri, çıkışları ve planları kuzeydekilerle aynıydı. 12 Yemek odalarına girmek için, güney tarafındaki yemek odala­ rının girişinde oldugu gibi, dogu tarafındaki taş duvara paralel yo­ lun başında da bir giriş; vardı.ç 13 Adam bana şöyle dedi: "Kuzey ve güney kısımlarındaki yemek odaları,d Yehova'nın hu­ zuruna y ak laşan kahinlerin çok kutsal olan sunuları yediklerif kutsal yem ek odalarıdır. Orası kutsal bir yer oldugu için, çok kutsal olan tahıl sunusunu, günah sunusunu ve suç sunusu­ nu orada tutarlar^ 14 Kahin­ ler içeri girdikten sonra, hiz­ m et ederken giydikleri giysileri orada bırakmadan kutsal yerden dış avluya çıkmayaçaklar,h çünkü bu giysiler kutsaldır. Ançak üzer­ lerindeki giysileri degiştirdikten sonraı halkın bulundugü yerlere gideçekler." 15 Adam mabedin iç alanın­ daki ölçümleri bitirdikten sonra beni dogudaki kapıdani dışarı çı­ kardı ve orayı da çepçevre ölçtü. 16 Olçü kamışıyla! dogu ta­ rafını ölçtü; toplam beş yüz ka­ mıştı.



H E Z E K Í E L 4 2 :1 7 - 4 3 :1 3



17 Küzey tarafını ölçtü, ölçü kamışıyla toplam beş yüz ka­ mıştı. 18 Güney tarafını ölçtü, ölçü kamışıyla beş yüz kamıştı. 19 Sonra da batı tarafına ge­ çip orayı ölçtü, ölçü kamışıyla beş yüz kamıştı. 2 0 Böyleçe dört tarafı da ölç­ tü; mabet alanının çevresinde, beş yüz kamışa üzünlügünda ve beş yüz kamış genişliginde bir düvar vardı,b kütsal olan ile ol­ mayanı birbirinden ayırıyordü.ç \ Q Sonra beni dogüya bakan 4 3 kapıyagötürdü.ç 2 İsra­ il'in Tanrısının ihtişam ıd dogü tarafından geliyordü.e Sesi gürül gürül akan sülarınki gibiydif ve O 'nün ihtimamından yeryüzü ışıl ışıl parlıyordü.ğ 3 Bü görüntü, daha önçe gördüğüme benziyordü.h Tıpkı şehri mahvetmeye* geldiğimdeı gördügüm görüntü gibiydi. Gördüklerim Kebar İr­ mağı kıyısındayken gördüklerim ei benziyordü. Hemen yere ka­ pandım. 4 Yehova'nın ihtişam ı,! do­ güya bakan kapıdan evin içine girdi.k 5 Bir rüh beni alıp" iç avlüya götürdü. Baktım ve bü­ tün evin Yehova'nın ihtişamıyla doldügünü gördüm.m 6 Ve ev­ den birinin bana seslendigini düydüm.n Sonra adam yanıma geldi.» 7 Tanrı bana şöyle dedi: "İnsanoglü, bürası tah tım ı kürdügümo ve ayaklarımı bastı­ yım yer.P Bü yerde devirler boyü İsrailogülları arasında olaçagım.r He 43:3* Onün yıkımını conceden bil­ dirmeyi ifade eder.



Ev Yehova’nın ihtişam ıyla dolar a H e4 5 :2 b H e40:5 c Le 10:10 H e2 2 :2 6 H e44:23 2K o 6:17 V h 2 1 :2 7



B O LU M 43



c He 10:19



d



e f



g



h ı i j k l



m



n o ö



p r



H e4 0 :6 H e42:15 H e44:1 İş; 6:3 H e3:23 H e9:3 H e11:23 M e2 9 :3 H e1 :2 4 Yhn 12:29 İş 60:1 H e10:4 H b2:14 V h 2 1 :2 3 H e1 :4 Y r1 :1 0 H e1:3 H e3:23 He 10:19 H e4 4 :2 H e3 :1 2 H e8:3 H e11:24 Çk 4 0 :3 4 1K r8:10 2Ta 5:14 İş 6:3 H e4 4 :4 V h 16:1 H e40:3 M e47:8 İş; 6:1 Y r3 :1 7 H e1 :2 6 1Ta 28:2 M e9 9 :5 Çk 29:45 M e6 8 :1 6 M e132:14 Y o 3 :1 7 2K o 6:16



2 . S ü tu n a 1Kr11:7 2K r21:2 2T a 3 3 :7 b Y r16:18 c H e3 9 :7 H o14:8 Zk 13:2 C 2Kr 16:14 H e8:3 d A m ş2:7 e D a9 :1 2 f H o 2 :2 g H e37:23 h H e37:26 2K o 6:16 ı H e4 0 :4 i H e16:63 Ro 6:21



1134



Artık İsrail evi ve kralları,8 ah­ laksızlıklarıyla, krallarının leşle­ riyle,*1’ kütsal adımı kirletemeyeçek.ç 8 Onlar eşiklerini Benim eşigimin yanına, kapı sövelerini Benim sövemin yanına kürarak aramızda sadeçe bir düvar bı­ raktılar.^ Yaptıkları iğrenç işlerle kütsal adımı lekelediler.d Bü yüz­ den öfkelenip onları yok ettim .e 9 Artık ahlaksızlıklarını bırak­ sın la r ve krallarının leşlerini gö­ zümün önünden kaldırsınlar.« O zaman devirler boyü onların ara­ sında olürüm .h 10 Ey insanoglü, İsrail halkı­ na ev hakkında bilgi ver ki/ süçlarından ütansınlari ve mabedin planındaki ölçülere dikkat et­ sinler. 11 Bütün yaptıkların­ dan gerçekten ütanırlarsa, onlara evin zemin planını,! yerleşim dü­ zenini, giriş ve çıkışlarını, bütün zemin planlarını ve ayrıntılarını anlat; gözleri önünde bünları ya­ zıya dök ki, evle ilgili bütün plan­ lara ve kanünlara dikkat etsinler ve her şeyi geregi gibi yerine ge­ tirsinler.14 12 Mabetle ilgili kanün şüdür: Dagın üzerinde, ma­ bedin çevresindeki bütün alan çok kütsaldır/ Evet, mabetle ilgi­ li kanün büdür. 13 Bir arşın dört parmak üzünlügündaki arşın ölçüsüne göre,msünagın ölçüleri şöyledir:n Taban kısm ının yüksekligi bir ar­ şın, genişligi bir arşın, tabanı çev­ releyen çıkıntının yüksekliği bir karıştır. Sünagın tabanı böyledir. j He 44:5; İb 8:5; k He 11:20; He 3 6 :2 7 ; Yhn 13:17; l Me 93:5; He 4 0 :2 ; He 4 2 :2 0 ; m He 4 0 :5 ; n Çk 27:1; 2Ta 4:1.



He 43:7* Mühtemelen, kral yaptıkları pütlarla"



1 135



Sunak, sunular. Dogu kapısı kapalı



14 Tabanın zem ininden alt kai­ denin üstüne kadar yükseklik iki arsın, genişlik bir arşındır. Kü­ çük kaideden büyük kaidenin üstüne kadar yükseklik dört ar­ şın ve kenar kalınlıgı bir arşındır. 15 Sunak oçagının yüksekligi dört arşındır. Sunak oçagından yukarı doğru dört boynuz çıkar.“1 16 Kare biçim indekibsunak oça­ gının uzunluğu on iki arsın, ge­ nişliği on iki arsındır.ç 17 Kare biçimindeki kaidenin uzunluğu on dört arşın, genişliği on dört arşındır. Bunu çevreleyen çıkıntı yarım arşındır; kenar genişliği ise çepçevre bir arşındır. Sunağın basamakları doğuya bakar." 18 Sonra bana dedi ki, "İnsanoglu, Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Sunakla ilgili olarak, üzerin­ de yakılan sunular sunm akç ve üzerine kan serpmekd için onun yapıldığı gün verilen yasalar şun­ lardır.' 19 'Bana hizmet etmek üze­ re huzuruma y ak laşan Levioglu Tsadokf soyundan kahinlere/ günah sunusu olarak sürüden genç bir boğa vereçeksin.'h Ulu Rab Yehova'nın sözü. 2 0 'Bo­ ğanın kanından alıp, sunağın dört boynuzuna, kaidenin dört köşesine ve onu çevreleyen çı­ kıntıya süreçeksin. Böyleçe su­ nağı günahtan arındıraçak/ onun için kefarette bulunaçaksın.i 21 Sonra günah sunusu olan genç boğayı alaçaksın. Boğa, kutsal mekanın dışında, evin be­ lirlenm iş yerinde yakılaçak.i 22 İkinçi gün günah sunusu ola­ rak sağlıklı bir teke sunaçaksın.



a C k27:2 Vh 9:13 b C k 3 8 :1 ç 2Ta4:1 ç Ck 4 0 :2 9 d Le 1:5 L e8:19 H e45:19 e Sy16:40 f H e4 0 :4 6 H e44:15 H e48:11 g İş 61:6 Y r3 3 :1 8 1Pe2:5 h C k 2 9 :1 0 Le8:14 İb 7:27 ı C k 2 9 :3 6 L e4 :2 6 i Le8:15 Le 16:19 İb 9:23 j C k29:14 L e8:17 İb 13:11



2 . S ü tu n



H E Z E K l E L 4 3 :1 4 - 4 4 :4



Sunak genç boğanın kanıyla gü­ nahtan arındırıldığı gibi bunun­ la da arındırılaçak. 23 Sunağı günahtan arındır­ ma işini bitirinçe, sürüden sağ­ lıklı bir genç boğa ve sağlıklı bir koç alaçaksın. 24 Bunları Ye­ hova'nın önüne getireçeksin. Ka­ hinler üzerlerine tuz serpeçek ve onları Yehova'ya yakılan sunu olarak sunaçak.“1 25 Yedi gün boyunça, her gün günah sunu­ su olarak bir teke sunaçaksın;b sürüden alınıp sunulaçak genç boğa ve koç kusursuz olaçak. 26 Yedi gün boyunça kahinler sunak için kefarette bulunaçak,ç onu arındıraçak ve kullanılma­ ya hazır duruma getireçekler. 27 Yedi gün bitinçe, sekizinçi gündenç itibaren kahinler sunak üzerinde halkın yakılan sunula­ rını ve paylaşma kurbanlarını sunaçaklar; o zaman sizden hoşnut olaçagım ',d Ulu Rab Yehova'nın sözü."



a Le2:13 b C k 2 9 :3 5 ç L e8:3 4 ç L e9:1 d E y4 2 :8 H e2 0 :4 0 Ro 12:1 1Pe2:5



BO LU M 4 4 e H e43:1 f H e46:1 g C k 2 4 :1 0 H e4 3 :2 h M e4 5 :1 6 İş 32:1 ı B a 3 1 :5 4 T k r1 2 :7 1Ko 10:18 i H e4 0 :9 H e4 6 :2



Adam beni kutsal meka­ nın doğuya bakan dış ka­ pısına geri götürdü/ kapı kapa­ lıydı/ 2 Ve Yehova bana şöyle dedi: "Bu kapı hep kapalı kalaçak ve açılmayaçak. Hiçbir insan bu kapıdan içeri girmeyeçek, çün­ kü İsrail'in Tanrısıs Yehova ora­ dan girdi. Bu yüzden o hep kapa­ lı kalaçak. 3 Ançak beyh içeri girip oturaçak ve Yehova'nın hu­ zurunda ekmek yiyeçek/ Kapının sundurmasından içeri gireçek ve aynı yerden dışarı çıkaçak." 4 Sonra beni kuzey kapısın­ dan geçirip evin önüne götür­ dü. O zaman gördüm ki, Yehova' nın evi Yehova'nın ihtişamıyla



H E Z E K İ E L 4 4 :5 -1 9



K ah in lerin görevleri, giysi ku ralları



dolmüştü.a Hemen yere kapan­ dım.15 5 Yehova şöyle dedi: "Ey insanoglü, gözünü külagını aç, Yehova'nın eviyle ilgili söyledi­ ğim kürallara ve kanünlara çok dikkat et.ç Evin girişine ve kütsal mekanın tüm çıkışlarına dik­ kat et. 6 Tam bir asiç olan İsra­ il evine de ki, Ulü Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey İsrail evi, ye­ ter artık, yaptığınız bütün iğ­ renç işlerden üsandım.d 7 Be­ nim kütsal m ekanım ı, Benim evimi kirletsinler diye, yürekleri ve bedenleri sünnetsiz yabançıları içeri söktünüz/ Bana ait olan yiyeçegi;f yagığ ve kanıh onlara sündünüz. Yaptığınız iğrenç iş­ ler yüzünden aramızdaki ahit bozüldü.1 8 Kütsal eşyalarımla il­ gili Bana olan sorümlülügünüzü ne kendiniz yerine getirdiniz/ ne de bü sorümlülügü kütsal mekâ­ nımda sizin adınıza yerine getir­ sinler diye başkalarını görevlen­ dirdiniz.'! 9 Ulü Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Yüreği ve bedeni sünnetsiz hiçbir yabançı, evet İsrailogülları arasında bülünan hiçbir yabançı Benim kütsal mekânıma gire­ m ezi 10 İsrail iğrenç pütlarının pe­ şinden gidip Benden üzaklaştıgında, onlarla birlikte B en­ den ü z a k la şa ! Leviogülları da süçlarının çezasını çekeçekler.m 11 Sonra da kütsal mekânımda hizmet edeçekler; evin kapıları­ nın gözetiminden sorümlü hiz­ metkârlar olaçak ve evde hizmet göreçekler.n Halk için yakılan sünüyü ve kürbanı onlar keseçeko ve halkın önünde dürüp onlara



BÖ LÜ M 4 4 a İş 6:3 H e3:23 He 10:4 b Ba 17:3 He 1:28 c T k r3 2 :4 6 2Ta 11:16 Oz 24:32 H e4 0 :4 C T k r31:27 1:20 İs 30:9 H e2:5 d H e4 5 :9 1Pe 4:3 e L e2 2 :2 5 Elç; 21:28 f L e21:6 Ml 1:7 g L e3:16 h Le 17:11 ı L e26:15 T k r31:16 Yr 11:10 İb 8:9 i L e2 2 :2 Sy 18:3 Elç 7:53 j 1Ta 23:32 k M e5 0 :1 6 Yo 3 :1 7 Zk 14:21 l 2K r23:8 2Ta 29:5 N e9 :3 4 Yr23:11 H e8 :1 2 m H e48:11 n 1Ta 26:1 o 2Ta 29:34



2 . S ü tu n a Sy16:9 b H e6:13 c İş 9:16 Ml 2:8 C T k r3 2 :4 0 Me 106:26 d Sy 18:3 2K r23:9 e H e3 2 :3 0 f Sy 18:4 1 T a23:28 1 T a23:32 g H e4 4 :1 0 H e48:11 h 1Kr2:35 ı H e4 0 :4 6 H e4 3 :1 9 i L e3:16 j Le 17:6 k Tkr 10:8 H e4 3 :1 9 l V h 1:6 m H e4 1 :2 2 Ml 1:7 n S y18:7 o Çk 2 8 :3 9 Ç k 3 9 :2 7 Le 16:4 Vh 19:8 o Ck 2 8 :4 0 C k 3 9 :2 8 p Ck 2 8 :4 2



1136



hizm et edeçekler.â 12 İğrenç pütlarınınb önünde İsrail evine hizmet etmeyi sürdürdükleri ve onları süça sürükledikleri için,ç işte bü yüzden elim i onlara kar­ şı kaldırdım'/ Ulü Rab Yehova' nın sözü. 'Evet, süçlarının çezasını çekeçekler. 13 Kâhinlik etmek üzere hüzürüma gelmeyeçekler. Bana ait hiçbir kütsal eşya­ ya ve en kütsal şeylere yaklaşmayaçaklar;dyaptıkları iğrenç işlerin sonüçlarına ve ütançına katlanaçaklar.e 14 Yine de onları evin bütün hizmetlerinden, orada ya­ pılması gereken bütün işlerden sorümlü kılaçagım.'f 15 'İsrailogülları Benden üzaklaştıgındas kütsal m ekânı­ m ın sorüm lülügünü bırakm a­ yan, Levioglü Tsadokh soyündan kâhinlere1 gelinçe, hizmet etm ek üzere hüzürüm a onlar yaklaşaçak. Yagü ve kanı! sünmak üzere Benim hüzürümda onlar düraçak.'k Ulü Rab Yehova'nın sözü. 16 'Kütsal mekâ­ nıma gireçek olanlar onlardır;l Bana hizmet etmek için soframa onlar yaklaşaçakmve Benim işle­ rime onlar bakaçak.n 17 İç avlünün kapılarına gel­ dikleri zaman keten giysiler giyeçekler. İç avlünün kapılarında ve içeride hizm et ettikleri za­ man üzerlerinde yünlü bir şey olmayaçak.° 18 Başlarında keten başlık/ altlarında keten don olaçak.P Kendilerini terleteçek hiç­ bir şey giymeyeçekler. 19 Dış avlüya, halkın bülündügü yere çıkmadan önçe, hizmet ederken giydikleri giysileri çıkarıp1 kütr Le6:10; He42:14.



1137



Tem izlik ku ralları. K u tsal pay



sal yemek odalarınaa bırakaçaklar. Giysileriyle halkı uygunsuz şekilde kutsamasınlar diye üzer­ lerine başka giysiler giyeçekler.b 20 Başlarını tıraş etmeyeçeklerç ve saçlarını uzun bırakmayaçaklar. Saçlarını kesip düzelteçekler.ç 21 İç avluya gireçeği zaman hiç­ bir kâhin içki içm eyeçek.d 22 Ayrıça, dul ya da boşanmış bir kadını eş olarak almayaçaklar.e İsrail soyundan bakire kızlarlaf ya da bir kahinin dul kalmış eşiyle evlenebilirler.' 23 'Böyleçe, kutsal olanla ol­ mayanın farkını anlamaları için halkım ı egiteçekler, temiz olanla olmayanın farkını ögreteçekler.s 24 Bir dava olduğunda, yargıla­ mak için orada bulunaçakhve Be­ nim hüküm lerime göre yargılayaçaklar. Bayramlarla ilgili tüm kanunlarıma ve kurallarıma uyaçaklar;i Sebt gününün kutsallı­ ğını koruyaçaklar.i 25 Kirli du­ ruma gelm em ek için insan ölüsüne yaklaşmayaçaklar. Fa­ kat ölen kişi, babaları, anneleri, oğulları, kızları, erkek kardeşle­ ri ve evlenmemiş kız kardeşleri ise temiz durumlarını bozabilirler.k 2 6 Böyle biri, arındıktan sonra yedi gün sayaçak^ 27 Ve kutsal yerde hizmet etmek üzere iç avluya gelip kutsal yere girdi­ ği gün, kendi günah sunusunu sunaçak,'m Ulu Rab Yehova'nın sözü. 2 8 'Onların mirasına gelinçe, mirasları B en'im .n Onlara İsrail' de hiçbir mülk vermeyeçeksiniz. Onların mülkü Ben'im . 2 9 Ta­ hıl sunusunu, günah sunusunu ve suç sunusunu yiyeçekler.° İsra­



a H e42:13 b C k 3 0 :2 9 L e6:27 ç Le21:5 T kr14:1 ç 1Ko 11:14 d Le 10:9 Lu 1:15 e L e21:7 f L e21:14 g Le 10:10 H e2 2 :2 6 Ml 2:7 h Tkr 17:9 ı 1T a23:4 2Ta 19:8 i L e2 3 :2 j İş; 58:13 H e2 2 :2 6 k L e21:2 Le21:3 l Sy 19:12 m L e4:3 Le8:14 n Sy 18:20 T k r1 0 :9 T k r18:1 Yş 13:14 Yş 13:33 H e4 5 :4 o L e2:3 L e6:18 Le 7:6 1Ko9:13 İb 13:10



2 . S u tu n a Le27:21 Sy18:14 b C k 23:19 Sy3:13 Sy18:12 Sy 18:27 T k r1 8 :4 2T a31:4 2Ta31:10 Ne 10:35 ç Oz 3:9 M l3:10 ç Sy 15:20 Ne 10:37 d C k22:31 L e2 2 :8 Tkr14:21



BO LU M 45 e Yşj 14:2 H e47:22 f Oz 3:9 H e4 8 :8 g H e4 8 :2 0 h H e4 8 :9 ı H e4 2 :2 0 i Yş 2 1 :2 j H e48:10 k Sy16:5 H e4 0 :4 6 H e43:19 l H e48:11 m H e48:10 H e48:13



H E Z E K İ E L 4 4 :2 0 - 4 5 :6



il'de adanmış olan her şey onla­ rın olaçak.â 3 0 Her tür ilk ürü­ nün en iyisi ve her tür bağışınızın en iyisi kâhinlerin olaçak.b Evi­ niz bereketli olsun diye,ç öğütü­ len ilk tahılınızı kâhinlere vereçeksiniz.ç 31 Kahinler, kuş ya da yaban hayvanı olsun, kendiliginden ölm üş ya da parçalanmış hiçbir hayvanın ölüsünü yemeyeçekler.'d \ K



'M em leketi miras ola­ rak paylaştırırken' Yehova için bağış olarakf memleket­ ten kutsal bir pay ayıraçaksınız.g Burası, yirmi beş bin arsın uzun­ luğunda, on bin arsın genişli­ ğinde,11 bütün sınırlarıyla birlik­ te kutsal bir bölge olaçak. 2 Bu bölgenin içinde, beş yüz arşına beş yüz arsın, kare şeklinde kut­ sal bir alan yer alaçak.ı Bu alanın dört bir yanında elli arsın geniş­ liğinde birotlak olaçak.’ 3 Kut­ sal mekân, en kutsal yer, uzunlu­ ğunu yirmi beş bin, genişliğini on bin arsın olarak ölçtüğün yer­ de bulunaçak.i 4 Burası kutsal mekânda hizmet etmek üzere Ye­ hova'nın huzuruna yaklaşankkâ­ hinlere memleketten ayrılmış bir kutsal pay olaçak. Evlerini orada kuraçaklar ve kutsal mekân için kutsal bir yer olaçak. 5 Uzunluğu yirmi beş bin ve genişliği on bin arsın olan bir bölge,m evde hizm et eden Leviogullarının olaçak. Yirmi yemek odası da onların olaçak.n 6 Tıpkı bağışladığınız kutsal pay gibi, şehir için de, uzunluğu yirmi beş bin, genişliği beş bin n 1Ta9:26; He 40:17.



H E Z E K I E L 4 5 :7 -2 3



Bey ve halk; sunular, bayram lar



olan bir alan vereçeksiniz.â Bürası bütün İsrail evine ait olaçak. 7 Bağışladığınız kütsal payın ve şehir için ayrılan alanın her iki yanında bey için ayrılmış bir bölge olaçak.b Bürası, kütsal pa­ yın ve şehir için ayrılan alanın batı tarafından batıya, dogü tara­ fından da dogüya dogrü üzanaçak. Bü bölgenin batı sınırından dogü sınırına kadar üzünlügü, her bir kabileye düşen paya eşit olaçak.ç 8 Bü topraklar İsrail' de beyin mülkü olaçak. Artık beylerim halkıma kötü davranmayaçakç ve memleketi kabilele­ rine göre İsrail evine vereçekler.'d 9 Ulü Rab Yehova şöyle diyor: 'Ey İsrail beyleri, yeter artık!e Zorbalığa ve yagmaçılıga bir son verin,f adalet ve dogrülükla davranın.g Halkımın ma­ lına mülküne el koymayı bıra­ kın.'11 Ulü Rab Yehova'nın sözü. 10 'Dogrü terazi küllanaçaksınız, efa ve bat ölçekleriniz dog­ rü olaçak.1 11 Efa ve bat ölçeği birbirinin aynı olaçak. Bat, h o ­ m erin onda birine eşit oldügü gibi efa da hom erin onda birine eşit olaçak.i Bü ölçekler homere göre belirleneçek.* 12 Bir şekelj yirmi geradır.k Yirmi şekel, yirmi beş şekel ve on beş şekelin toplamı bir m ına olaçak.'* 13 'Bir hom er bügdaydan, al­ tıda bir efa, bir hom er arpadan altıda bir efa bağış olarak sünaçaksınız. 14 Yağın m iktarına gelinçe, yağ; için bat ölçeği küllanılaçak. Bat, kor'ün onda biri­ dir. On bat bir homerdir; evet, He 45:11* Olçekler için Ek 5'e bakın. 12* "Şekel" ve "gera" için Ek 5'e bakın.



BÖ LÜ M 45 a H e48:15 b H e46:16 c H e48:21 C Oz 28:16 İş 32:1 İ^ 60:17 Y r2 2 :1 7 Y r2 3 :5 H e2 2 :2 7 H e4 6 :1 8 M i3:1 d Yş 11:23 e H e4 4 :6 f N e5:10 M e8 2 :2 İş 1:17 g Y r2 2 :3 Mi 6:8 Zk 8:16 h E y2 4 :2 Mi 2:2 ı Le 19:36 Oz 11:1 Oz 16:11 Oz 20:10 A m s8:5 M i6:11 i Çk 16:36 j Ç k30:13 Le27:25 k S y3:47



2 . S ü tu n a Oz 3:9 b L e1:4 L e6:3 0 İb 9:22 c L e2:1 C Le 1:10 d L e3:1 e Ç k30:14 f İş 16:1 g 2T a 3 5:7 h 2Ta 8:13 2Ta 31:3 ı İş 66:23 i L e2 3 :2 j 1Ta 16:2 2Ta 30:24 k 1K r8:64 l E zr6:9 m H e4 5 :2 2 n L e22 :2 0 o L e16:16 H e4 3 :2 6 o H e41:21 H e4 6 :2 p H e4 3 :2 0 r L e4:27 M e1 9 :1 2 s Le 16:20 S L e23:5 S y9:2 Sy2 8 :1 6 T kr16:1 t Çk 12:18 L e2 3 :6 u Le4:14



1138



on bat bir hom er eder. 15 İsra­ il sürülerinden, her iki yüz koyündan biri bağış olarak sünülaçak.â Bütün bağışlar halka kefaret etmek içinb tahıl sünüsü,ç yakı­ lan sünüç ve paylanma kürbanıd olarak küllanılaçak.' Ulü Rab Yehova'nın sözü. 16 'Bütün memleket halkı, bü bağışı İsrail beyineevermekle yü­ kümlü olaçak.f 17 Bayramlar­ da^ Yeni Ayh ve Sebt1 kütlamalarında, evet İsrail evinin bütün bayramlarında/ yakılan sünülardan,! tahıl sünüsündank ve dök­ me sünüşündanl bey sorümlü olaçak.mİsrail evine kefaret olm a­ sı için sünülan günah sünüsünü, tahıl şünüşünü, yakılan sünüyü ve paylanma kürbanını o saglayaçak.' 18 Ulü Rab Yehova şöyle di­ yor: 'Birinçi ayın birinçi günü, sürüden saglıklın bir genç boğa alaçaksın ve kütsal m e­ kânı günahtan arındıraçaksın.° 19 Kâhin günah sünüsünün ka­ nından alıp evin kapı sövelerine,01 sünak kaidesinin dört köşesinep ve iç avlüdaki kapının sövesine süreçek. 20 Yanlışlık­ la ya da bilgisizlikten dolayı bir hata yapanr olürsa, ayın yedinçi günü onün için de aynı şeyi yapaçaksın. Ev için kefarette bülünaçaksınız.s 21 Birinçi ayın on dördünçü günü sizin için Fısıh olaçak.s Yedi gün süren bayram boyünça mayasız ekmek yiyeçeksiniz.t 22 O gün bey, kendisi ve memleketin tüm halkı için gü­ nah sünüsü olarak genç bir boğa saglayaçak.ü 23 Bayramın yedi



1139



H EZEK İEL 45:24-46:14



S e b t g ün ü. B e y in g elişi,



günü boyunçaâ her gün Yehova'ya yakılan sunu olarak sağlık­ lı yedi genç boğa ve yedi koçb saglayaçak. Günah sunusu olarak da her gün bir tekeç saglayaçak. 24 Tahıl sunusu olarak, her genç boğa için bir efa tahıl, her koç için bir efa tahıl saglayaçak. Ayrıça her efa tahıl için bir hin yağ saglayaçak.ç 25 Yedinçi ayın on beşinçi günü yapılan bayramınd yedi günü boyunça da aynı şeyle­ ri saglayaçak;e günah sunusunu, yakılan sunuyu, tahıl sunusunu ve yağı aynı şekilde saglayaçak.' " yt f * Ulu Rab Yehova şöyle di4 6 yor: "İç avlunun doğuya bakan kapısıf altı çalışma günü boyunçag kapalı duraçak.h Ançak Sebt gününde ve Yeni Ay gününde açılaçak. 2 Bey bu kapının sundurmasından içeri gireçeki ve kapı sövesinin ya­ nında duraçak.i Kâhinler onun için yakılan sunu ve paylaşma kurbanları sunaçak ve bey kapı­ nın eşiğindeyereegileçek.kSonra oradan çıkıp gideçek, fakat kapı akşama kadar kapatılmayaçak. 3 Memleket halkı Sebt ve Yeni Ay günlerinde bu kapının girişin­ de Yehova'nın önünde egileçek. 4 Bey, Sebt gününde Yehova' ya yakılan sunu olarak sağlıklı altı erkek kuzu ve sağlıklı bir koç sunaçak.m 5 Koç için bir efa ta­ hıl sunusu,11erkek kuzular için de verebildiği kadar tahıl sunusu vereçek.° Ayrıça her efa tahıl için bir hin yağ; vereçek. 6 Yeni Ay günündeP sürüden sağlıklı bir genç boğa, altı erkek kuzu ve bir



BÖ LÜ M 45 a L e2 3 :8 b E y 4 2 :8 ç Sy28:15 ç H e46:5 d L e2 3 :3 4 2Ta 5 :3 e Sy2 9 :1 2 Tkr16:13 2Ta 7:8 Zk 14:16



BÖ LÜ M 46 f H e4 0 :3 2 g C k 2 0 :9 h H e4 4 :2 ı M e81:3 İş 66:23 i H e44:3 j H e41:21 k 2T a 2 9 :2 9 l İş 66:23 Lu 1:10 m S y28:9 H e45:17 n Sy2 8 :1 2 H e4 5 :2 4 o Tkr 16:17 o Le 14:21 H e46:11 p A m s8:5



2 . S ü tu n a 1Ta23:31 b Ck 16:36 H e4 5 :2 4 ç H e45:16 H e4 5 :2 2 ç H e4 6 :2 d C k 23:14 Tkr16:16 e H e4 0 :2 0 f H e4 0 :2 4 g 2Ta 7:4 h L e2 3 :2 Sy29:1 T k r16:10 ı H e4 5 :2 4 H e4 6 :7 i L e1:3 1K r3:4 j H e46:1 k H e45:17 l H e4 6 :2 m C k 2 9 :3 8 Sy28:3



koç vereçek; bunların hepsi sağ­ lıklı hayvanlar olaçak.a 7 Genç boğa için bir efa ve koç için bir efa tahıl sunusu sunaçak, erkek kuzular için verebildiği kadarını vereçek. Ayrıça her efa tahıl için bir hin yağ; vereçek.b 8 Beyç geldiğinde, kapının sundurmasından gireçek ve aynı yerden geri çıkaçak.ç 9 Bayram zam anlarında m em leket h al­ kı Yehova'nın önünde eğilmeye geldiğinde,d kuzey k apısınd an içeri girenler güney kapısın­ dan/ güney kapısından giren­ ler de kuzey kapısından çıkaçak. Hiç kimse dönüp de girdiği ka­ pıdan çıkmayaçak, herkes dos­ doğru ilerleyip o yönden dışarı çıkaçak. 10 Aralarındaki beye gelinçe, onlar içeri girerken o da gireçek, on lar dışarı çıkar­ ken o da çıkaçak.s 11 Bayramh ve kutlama zam anlarında her genç boğa için bir efa, her koç için bir efa, erkek kuzular için ve­ rilebildiği kadar tahıl sunusu verileçek. Ayrıça her efa tahıl için bir hin yağ; verileçek. 12 Bey gönüllü sunu olarak bir yakılan sunu/ Yehova'ya gö­ nüllü paylaşma kurbanları sunaçagı zaman biri ona doğu kapısı­ nı açaçak.i Sebt gününde yaptığı gibi yakılan sunuyu ve paylaşma kurbanlarını getireçek.k Sonra dı­ şarı çıkaçak ve o çıktıktan sonra kapı kapatılaçak.l 13 Her gün Yehova'ya yakı­ lan sunu olarak bir yaşının için­ de sağlıklı b ir erkek kuzu saglayaçaksın.m Her sabah bunu yapaçaksın. 14 Bunun yanın­ da her sabah tahıl sunusu olarak



H E Z E K İ E L 4 6 :1 5 - 4 7 :6



E şik ten dolguya akan su derinleşir



altıda bir efa ölçüsünde tahıl, ince una serpmek için üçte bir hin ölçüsünde yağ; sağlayacak­ sın.“ Yehöva'ya tahıl sünüsü sünmak, devirler boyü, aralıksız sü­ recek bir küraldır. 15 Erkek küzüyü, tahıl sünüsünü ve yağı, her sabah günlük yakılan sünü olarak getirecekler." 16 Ulü Rab Yehova söyle di­ yor: "Bey kendi oğüllannın her birine miras olarak bir armağan verdiğinde bü, ogüllarının m ül­ kü olacak. Bü mülk onlara miras yolüyla geçmistir. 17 Bey ken­ di mirasından bir hizmetkârına armağan verirse, bü ancak özgür­ lük yılına kadar onün olacak;b sonra beye geri verilecek. Sade­ ce oğüllarına verdiği miras kalıcı olarak onların olacak. 18 Bey, halktan hic kimsenin mirasına el koyüp onü mülkünden çıkarmayacak.c Bey, oğüllarına ancak kendi mülkünden bir miras ve­ recek ki, halkım kendi mülkün­ den ayrılıp baskayerlere dağılma­ sın.'^ 19 Sonra beni kâhinlere ait küzeye bakand kütsal yemek oda­ larına cıkan girişten' getirerek içeri götürdü. Orada, arka kısım­ da, batıya bakan bir yer vardı. 20 Bana söyle dedi: "Bürası kâ­ hinlerin süc sünüsünüf ve günah sü nü sü n ü haklayacakları ve ta­ hıl sünüsünü pisireceklerih yer­ dir. Böylece hiçbir seyi dıs avlüya çıkarmayacak ve halkı üygünsüz şekilde kütsam ayacaklar.' 21 Sonra beni dıs avlüya çıka­ rıp avlünün dört kösesindeki ya­ pıların yanından geçirdi. Her ya­ pıda bir avlü öldüğünü gördüm.



BÖ LÜ M 4 6 a Sy28:5



b L e25:10



c 1K r21:19 H e2 2 :2 7



C H e34:5



d H e4 2 :1



e H e4 2 :9



f C k29:31 2Ta 35:13



g H e4 4 :2 9



h L e2:4 L e2:5



ı H e4 4 :1 9



2 . S ü tu n a 1Sa2:13



b 2Ta 35:13 H e4 6 :2 0



BÖ LÜ M 47 c H e41:2



C Y r2:13 Zk 13:1 Zk 14:8



d H e4 3 :4 V h 22:1



e H e 4 0 :2 0



f H e 4 0 :6 H e 4 4 :2



g V h 2 2 :1



h H e4 0 :3 V h 2 1 :1 5



1140



22 Avlünün dört kölesinde kırk arşın üzünlüğünda ve otüz arsın genisliğinde küçük avlülar vardı. Kölelerdeki bü dört yapının da ölçüleri aynıydı. 23 Küçük avlüların etrafında bir sıra tas dizi­ liydi; dördünün de etrafında bü taslardan vardı ve tasların dibin­ de kürbanların haslandığı yerlera vardı. 24 Sonra bana "Bünlar haslama isini yapanların mekâ­ nıdır' dedi, "Evde hizm et eden­ ler büralarda halkın sündüğü kürbanları haslarlar."b Adam beni tekrar evin ği^ • risin ec götürdü. Orada evin esiğinin altından doğüya doğrü akan bir süç gördüm;devin ön tarafı doğüya bakıyordü. Sü, evin sağ; tarafından, sünağın gü­ neyinden akıp gidiyordü. 2 Sonra beni küzey kapısın­ dan® dışarı yıkardı, oradan dolaş­ tırıp doğüya bakan kapıyaf getir­ di. Süyüns sağ; taraftan ince ince aktığını gördüm. 3 Adam elindeki ölçü ipiyleh doğüya doğrü bin arsın ölçtü ve beni sülardan geçirdi. Sülar ayak bileklerime kadardı. 4 İlerleyip bin arsın daha ölç­ tü ve beni sülardan geçirdi. Sülar dizlerime kadardı. Bin arsın daha ölçüp beni yine geçirdi; sülar belim e kadardı. 5 İleri gidip bin arsın daha ölçtü. Sülar artık o kadar yük­ selmişti ki geçemeyeceğim bir ır­ mak ölmüştü. İçinden yürüyerek geçmek imkânsızdı, ancak yüzülebilirdi. 6 Bünün üzerine adam "Ey insanoğlü, gördün m ü?" dedi.



1141



Deniz suyu iyileşir. Şifa veren yapraklar



Sonra da beni yürütüp tek­ rar ırm ağın kıyısına götürdü. 7 Oraya döndüğümde ırmağın bu kıyısında ve karsı kıyısında8 pek çok ağaç olduğunu gördüm. 8 Adam bana, "Bu sular doğu bölgesine doğru akıyor ve Araba'danb geçerek aşağıya ineçek" dedi. "Denizeç ulaşaçak. Bu sular denize dökülünçeç denizin sula­ rı da iyileşeçek. 9 Derinliği iki katına ulaşan bu çoşkun ırmağın geçtiği her yerde sürü sürü do­ laşan bütün çanlılar hayat bulaçak.d Bu suyun ulaştığı yerlerde denizin suyu iyileşeçegie için pek çok balık olaçak. Bu ırmak her nereye ulaşırsa orada her şey çanlanaçak. 10 Suyun kıyılarında, Engedi'denf En-eglaim'e kadar ba­ lıkçılar duraçak ve orada ağ kurutaçak yerleri olaçak. Oradaki balıkların türlerine gelinçe, Bü­ yük Denizdekiler*s kadar çok tür­ de balık olaçak. 11 İrmağın iyileşmeyen/ ça­ murlu ve bataklık yerleri de olaçak. Buralar tuzla kaplanaçak.ı 12 İrmağın bu kıyısı ve kar­ şı kıyısı boyunça her çeşit meyve agaçü yetişeçek. Ağaçların yapra­ ğı hiç solmayaçaki ve meyve­ si tükenmeyeçek.k Her ay yeni meyve vereçekler, çünkü suları kutsal mekândan geleçek. Ağaç­ ların meyvesi yiyeçek olaçak ve yaprakları şifa vereçek."m 13 Ulu Rab Yehova şöyle di­ yor: "İsrail'in on iki kabilesi ara­ sında, kendi aranızda miras ola­ rak paylaşaçağınız bölge burası



BÖ LÜ M 47 a Vh 22 :2 b Tkr 4:49 ç Yş 3:16 ç H e47:18 Zk 14:8 d Ba 1:20 e Me 103:3 f Yş 15:62 2T a 2 0 :2 g S y34:6 Yş 23:4 H e4 8 :2 8 h İb 10:26 Vh 22:11 ı T k r2 9 :2 3 Me 107:34 Yr 17:6 i H e47:7 j Me 1:3 k Yr17:8 l H e47:1 V h 2 2 :1 m Vh 22 :2



2 . S ü tu n a B a4 8 : 5 1Ta5 1 H e4 8 5 b B a 2 8 13 H e2 0 42 ç Ba26:3 Sy 14 16 ç O z1



e S y 3 4 :8 f Ba 14 15 g Sy13 21 h 2Sa8:8 ı H e4 7 18 i S y 3 4 :9 j H e4 8 1 k H e4 7 16 l 2Sa8:5 m B a3 1 : 23 Sy32:1 H k10 8 n Ba 13 10 o H e4 8 28



0 S y20 13 Tkr3



51



Me 81 7 p 2Kr 24 7 H e4 8 28 r Yş 13 H e4 8 28 s H e4 13 S Ro 10 12 Ga 3 8



He 47:10* Ya da "Akdeniz"



33



H e4 8 29 d H e4 8 1



Vh 7 9



H E Z E K İ E L 4 7 :7 -2 2



olaçak; Yusuf'a iki pay verileçek.a 14 Her biriniz kardeşinizle eşit şekilde paylaşarak burayı miras alaçaksınız. Bu toprakları atala­ rınıza vermeyeb elim i kaldırarak ant etmiştim;ç şimdi size miras olarak kurayla paylaştırılaçak.ç 15 Toprakların kuzey sınırı şöyle olaçak: Büyük Denizden başlayıp H etlon'a,d oradan Tsedad'ae giden yol boyunça, 16 Sam f sınırıyla Hamat sını­ rı arasında kalan Hamat'a,g Berota'ya,h Sibraim'e uzanaçak ve Havran sınırına doğru Hatserhattikon'a ulaşaçak. 17 Sınır, denizden itibaren, Hatsarenon'a,i Sam sınırı ile daha ku­ zeyine ve Hamati sınırına kadar uzanaçak. Kuzey sınırı budur. 18 Doğu sınırı, Havrank ile Sam* arasından ve Gileadm ile İs­ rail toprakları arasından Urdün İrm agın boyunça uzanaçak. Ku­ zey sınırından doğudaki denize kadar ölçeçeksiniz. Doğu sınırı budur. 19 Güney sınırı, güneye doğ­ ru Tamar'dano Meribat-kadeş su­ larına'1uzanaçak ve Büyük Deni­ ze ulaşan vadip boyunça devam edeçek. Güneye, Neçef'e doğru uzanan güney sınırı budur. 20 Batı sınırı, Büyük Deniz­ dir. Güney sınırından Hamat gi­ rişine kadar doğruça devam ede­ çek.' Batı sınırı budur." 21 "Bu toprakları kendi ara­ nızda İsrail'in on iki kabilesine paylaştıraçaksınız. 22 M em le­ keti kendinizes ve yıllarça aranız­ da yaşayıp oğullar babası olmuş yabançılaras miras olarak paylaştıraçaksınız. Onlar İsrailogülları



H E Z E K İ E L 4 7 :2 3 - 4 8 :1 7



arasında yerli gibi olacak. İsrail' in on iki kabilesi arasında miras olarak onlara da pay verilecek.â 23 Hangi kabilenin toprakların­ da otürüyorsa aranızdaki yaban­ cıya oradan miras vereceksiniz", Ulü Rab Yehova'nın sözü. /§ Q "Kabilelerin isimleri şöy4 8 ledir: Dan kabilesininb bir payı olacak; doğü ve batı sınırı belli olan bü kısmın küzey sınırı, küzeydeki en üç noktadan banla­ yıp Hetlon yolüc ve Hamat girisiç boyünca, Hatsar-enand ve küzeyde Hamat yanındaki Sam sı­ nırına kadar üzanacak. 2 Doğüdan batıya üzanan Dan sınırının bitisiğinde bir pay Aser kabilesinee verilecek. 3 Doğüdan batıya üzanan Aser sınırı­ nın bitisiğinde bir pay Naftali kabilesinef verilecek. 4 Doğüdan batıya üzanan Naftali sınırı­ nın bitisiğinde bir pay Manasse kabilesine« verilecek. 5 Doğüdan batıya üzanan Manasse sını­ rının bitisiğinde bir pay Efraim kabilesine11 verilecek. 6 Doğüdan batıya üzanan Efraim sını­ rının bitisiğinde bir pay Rüben kabilesineı verilecek. 7 Doğüdan batıya üzanan Rüben sını­ rının bitisiğinde bir pay Yahüda kabilesinei verilecek. 8 Doğüdan batıya üzanan Yahüda sını­ rının bitisiğinde sizin bağıs ola­ rak verdiğiniz yirmi bes b in a rşın genisliğindeki kütsal pay yer ala­ cak. Uzünlüğü doğüdan batıya üzanan bir pay kadar olacak. Or­ tasında ise kütsal mekân bülünacak.k 9 Yehova'ya bağıs olarak vere­ ceğiniz payın üzünlüğü yirmi bes



12 kabileye pay edilen top raklar BÖ LÜ M 47 a K l3:11



BÖ LÜ M 48 b B a 3 0 :6 c H e47:15 C S y34:8 d H e47:17 e B a30:13 Y î; 19:24 f B a 3 0 :8 Yş; 19:32 g B a41:51 Ba 48:14 Yş 13::29 h B a4 8 :5 Yş 16:5 Yş 17:17 ı B a 4 9 :3 i Ba 29:35 Yş 15:1 Yş 19:9 j H e45:1 k V h 21:3



2 . Sıütun a S y35:2 Yş 2 1 :3 H e4 5 :4 b H e4 8 :8 c H e4 0 :4 6 H e4 3 :1 9 H e44:15 C Y r23:11 H e2 2 :2 6 H e4 4 :1 0 d H e4 5 :4 e T k r1 2 :1 9 f H e45:3 g Le27:21 h H e4 5 :6 ı H e48:35



1142



bin arşın, genişliği on bin arşın olacak. 10 Kâhinler için ayrıl­ mış kütsal payâ şü ölçülere göre olacak. Küzeyi yirmi beş bin ar­ şın, batı genişliği on bin, doğü genişliği on bin ve güney üzünlüğü yirmi beş bin arşın olacak. Ortasında ise Yehova'nın kütsal mekânı bülünacak.b 11 Orası, Tsadokoğüllarından Bana hiz­ met etmek üzere kütsanmış kâhinlerc için olacak; İsrailoğülları Benden üzaklaştığında Levioğülları da üzaklaşmış am aonlar Ben­ den üzaklasmamıştı.c 12 Bağış olarak verilmiş paydan onlar bir pay alacaklar. Levioğüllarının sı­ nırına bitişik olan bü pay çok kütsal olacak.d 13 Kâhinlere ayrılmış bölge­ ye bitişik olarak Levioğüllarınıne yirmi beş bin arşın üzünlüğünda ve on bin arşın genişliğinde bir payı olacak. Tam olarak üzünlüğü yirmi beş bin ve genişliği on bin arşın olacak.f 14 Bü top­ rakların hiçbir kısmını satmaya­ cak ya da takas etmeyecekler. Hiç kimse memleketin bü en iyi ye­ rinin başka ellere geçmesine izin vermeyecek, çünkü bürası Yehova için kütsaldır.« 15 Geri kalan beş bin arşın ge­ nişliğinde ve yirmi beş bin ar­ şın üzünlüğündaki kısım ise şe­ hir halkıh için yerleşim bölgesi ve otlak olarak ayrılmıştır. Sehir o bölgenin ortasına kürülacak. 16 Sehrin ölçüleri şöyle olacak: Küzey sınırı dört bin beş yüz ar­ şın, güney sınırı dört bin beş yüz arşın, doğü sınırı dört bin beş yüz arşın ve batı sınırı dört bin beş yüz arşın. 17 ¡şehrin küzeyin-



1 143



B eyin payı. “Yehova Orada”



de iki yüz elli arşın, güneyinde iki yüz elli arşın, dogüsünda iki yüz elli arşın ve batısında iki yüz elli arşınlık alanda otlaklar bülünacak.a 18 Geri kalan bölgenin üzünlügü kütsal payınkine eşit ola­ cak;1’ dogüsünda on bin, batısın­ da on bin arşın olacak. Uzünlügü kütsal payın üzünlügüyla aynı olacak. Oradan elde edilen ürün sehirde hizmet edenlere yiyecek olacak.c 19 Tüm İsrail kabilele­ rinden sehirde hizmet edenler bü toprakları isleyecek.c 2 0 Yirmi bes bin arşına yir­ mi bes bin arşınlık bir bölge tü­ müyle bagıs olacak. Bagıs ola­ rak verilecek kütsal pay ve sehir arazisinin bülündügü bölge kare seklinde olacak. 21 Bagıs olan bölgenin yirmi bes bin arşınlık batı sınırına ve yirmi bes bin arşınlık dogü sını­ rına bitisik oland ve kütsal pay ile sehir arazisinin her iki yanın­ da kalan bölgeler' beyin olacak.f Tıpkı kabilelere verilen pay gibi bürası da beyin payı olacak. Küt­ sal pay ve evin kütsal mekânı bü bölgenin ortasında yer alacak. 2 2 Leviogüllarının m ülkü olan arazi ve sehir arazisi beye ait bölgenin ortasında olacak. Beye ayrılan bölge Yahüda sınırıylas Benyamin sınırı arasında olacak. 23 Diger kabilelere gelince; dogüdan batıya üzanan bir pay Benyamin kabilesineh verilecek. 24 Dogüdan batıya üzanan Benyamin sınırının bitişiğinde bir pay Şim eon kabilesineı verilecek. 25 Dogüdan batıya üzanan Şi­ m eon sınırının bitisiginde bir



f Me 45:16 Is 32:1



h B a 3 5 :1 8 Ys 18:21



ı B a 4 9 :5 Ys 19:1



a B a49:14 Ys 19:17



b B a49:13 Yş 19:10



c B a30:11 B a4 9 :1 9



d Ş y 20:13



g S y34:2 Şy34:13 Ys 14:2



i Y r3 :1 7



H E Z E K I E L 4 8 :1 8 -3 5



pay İssakar kabilesinea verilecek. 26 Dogüdan batıya üzanan İssakar sınırının bitisiginde bir pay Zebülün kabilesineb verilecek. 27 Dogüdan batıya üzanan Zebülün sınırının bitisiginde bir pay Gad kabilesinec verilecek. 28 Gad kabilesinin güney sınırı, Tamar'danc Meribat-kades sülarına,doradan da Mısır Vadisinee ve Büyük Denizef kadar üzanacak. 29 İsrail kabilelerine kürayla miras olarak paylattıracağınız topraklar bünlardır;g onların pa­ yına düsen bü olacak",11Ulü Rab Yehova'nın sözü. 3 0 "¡Şehrin cıkıs yerleri ^öyle­ dir: Küzey sınırı dört bin bes yüz arşın olacaka 31 Şehir kapılarına İsrail kabi­ lelerine göre isim verilecek. Küzeyde bir Rüben kapısı, bir Yahüda kapısı ve bir Levi kapısı olmak üzere üc kapı bülünacak. 32 Dogü sınırı dört bin bes yüz arşın olacak ve orada bir Yüsüf kapısı, bir Benyamin kapısı ve bir Dan kapısı olm ak üzere üc kapı bülünacak. 33 Güney sınırı dört bin bes yüz arşın olacak ve orada bir Şim eon kapısı, bir İssakar kapısı ve bir Zebülün kapısı olmak üzere üc kapı bülünacak. 34 Batı sınırı dört bin bes yüz arşın olacak ve orada bir Gad ka­ pısı, bir Aser kapısı ve bir Naftali kapısı olm ak üzere üc kapı bülünacak. 35 Şehrin tüm cevresi on se­ kiz bin arşın olacak ve sehre o günden sonra 'Yehova Orada'* ismi verilecek."i



Yo 3:21 Zk 2 :1 0



He 48:35* İbranicesi "Yehova Şamma"



DANİEL Yahüda kralı Yehoyakim'inâ krallığının üçüncü yılında, Babil kralı Nabükadnezar Yerüsalim üzerine yürüyüp orayı küsattı.b 2 Yehova, Yahüda kralı Yehoyakim 'i veTanrı'nın* evindeki takım larınc bir kısmını onün eli­ ne verdi.c O da bünları Şinar diyarınad götürüp tanrısının evin­ deki hazine dairesine koydü.e 3 Şonra kral, saray basmemüruf Aspenaz'a, İsrailogülları ara­ sından, kral soyündan ve soylü ailelerden bazılarını getirtmesini söyledi.ğ 4 Bünlar hiçbir küsüru olmayan,h güzel, her konüda anlayışlı ve hikmetli/ ögrenmeye yatkın, bilgiyi kavrayabilen,i kralın sarayında hizmet edebi­ lecek yetenekte cocüklar olm a­ lıydı.! Onlara Kaldelilerin yazısı­ nı ve dilini öğretmesini emretti. 5 Kral onlar icin kendi güzel yi­ yeceklerinden14ve ictigi şaraptan her gün bir miktar ayrılmasını ve üc yıl bü şekilde beslenm elerini emretti; böylece üc yılın sonünda kralın önüne yıkabileceklerdi. 6 Yahüdaogüllarından Dani­ e l, Hananya, Misael ve Azaryam adlı cocüklar da getirilenler ara­ sındaydı. 7 Şaray basmemürü onlara yeni isimler koydü.n Daniel'e Belte^azar,° Hananya'ya Şadrak, M isael'e Mesak ve Azarya'ya Abednegoö ismini verdi. 8 Daniel, kralın güzel yiye­ cekleriyle ve ictigi şarapla ken-



I



BO LUM 1 a 2Ta 36:4 Y r2 2 :1 8 Y r 3 6 :3 0 b Tkr 2 8 :4 9 2K r24:1 2Ta 36:6 c 2Ta 36:7 Y r27:19 C Me 106:41 İş 42:24 d Ba 10:10 Ba 1 1 :2 e Ezr 1:7 f D a1:11 g 2K r20:18 İş 39:7 h 2Sa 14:25 Ezg4:7 ı Vz 7:19 Da 1:20 D a 2 :2 0 D a5:11 i D a1 :1 7 j Öz 22:29 k 1K r4:22 D a1:15 l D a 2 :4 8 D a5:13 D a 5 :2 9 m D a2 :1 7 n B a41:45 2Kr 2 3 :3 4 2K r24:17 o D a4 :8 D a5 :1 2 O D a 2 :4 9 D a3 :1 2 D a 3 :2 8



2 . S ü tu n a Le 11:4 Le 11:13 Le 17:12 b Le 11:47 Me 119:2 H e4:13 c 1K r8:50 Me 106:46 Oz 16:7 C Oz 29:25 d Da 1:3 e B a 1 :2 9



Da 1:2* Başlangıç 5:22'deki dipnota ba­ kın.



dini kirletm em eye kararlıydı;a bü nedenle saray basmemürüna sürekli ricada bülünüyordü.b 9 Tanrı, Daniel'in saray basmemüründan iyilik* ve merhamet görmesini sağladı.c 10 Ve sa­ ray basmemürü Daniel'e söyle dedi: "Şizin ne yiyip ne iceceginizi kararlaştıran efendim kraldan ben korkarım.c Eğer o sizin yüzü­ nüzü yasıtlannızınkinden daha solgün görürse, benim basım belaya girer." 11 Bünün üze­ rine saray basm em ürününd Da­ niel, Hananya, Misael ve Azarya'nın basına koydügü mühafıza Daniel sünları dedi: 12 "Lüt­ fen bü hizmetkârlarını on gün­ lük bir denemeden gecir, bize yememiz icin sebze,e ilm em iz icin sü verilsin. 13 Şonra bir bizim yüzümüze bir de kralın güzel yiyeceklerinden yiyen cocükların yüzüne bak ve sonücü görüp bü hizmetkarlarına ona göre davran." 14 Şonünda mühafız onların ricasını kabül edip on günlük bir deneme yapmaya karar ver­ di. 15 On günün sonünda on­ lar kralın güzel yiyeceklerinden yiyen tüm cocüklardan daha gü­ zel ve daha iyi beşlenmiş görü­ nüyorlardı/ 16 Bünün üzerine mühafız artık önlerine o güzel yi­ yecekleri ve şarabı getirmedi; on­ lara hep sebze verdi.g 17 Tanrı bü dört cocüga bilgi, her yazı­ yı anlama yeteneği ve hikm et ba-



f Oz 10:22 g D a1 :1 2



1144



Da 1:9* Ya da "vefalı sevgi"



1 145



K ralın düşü bilgeler için bir ı r



gışladı.3 Bu sayede Daniel her tür düşü ve görüntüyü kavrayabili­ yorduk 18 Hüzüra getirilmeleri için kralın belirlediği dönem in sonünda, saray başmemürü onla­ rı Nabükadnezar'ın önüne çıkar­ dık 19 Kral onlarla konüştü. Aralarında Daniel, Hananya, Mişael ve Azarya gibisi yoktü.ç On­ lar kralın hizmetinde kaldılar.d 20 Kral hikmet ve anlayış ge­ rektiren6 her konüda onlara şorülar şordü; gordü ki bü genç­ ler krallığının topraklarındaki tüm büyücü rahiplerden/ rüh çagıranlardang on kat üştündü. 21 Daniel, Kral Koreş'in*h birinçi yılına kadar hizm etine devam etti. N abükadnezar krallıgının ikinci yılında düşler gordü. Kralın bü yüzden rühü şıkıldı,i üyküşü kaçtı. 2 Düşlerini kendişine anlatmaları için büyücü rahipleri,) rüh çagıranları, bü­ yücüleri ve Kaldelileri çagırttı.k Hepşi gelip kralın hüzürüna gık­ tılar. 3 Kral onlara “Bir düş gordüm" dedi, “Rühüm şıkıldı, ne oldügünü bilm ek iştiyorüm." 4 Bünün üzerine Kaldeliler kra­ la Aramça/ “Ey kral, om rün üzün olşün.mBü hizmetkarlarına düşü anlat da yorümünü yapalım "n dediler. 5 Kral Kaldelilere “Kararım keşin" dedi, “Düşü ve yorümünü bana bildirmezşeniz paramparça edileçekşinizo ve evleriniz ümümi helaya çevrilecek.ö 6 Ama düşü ve yorümünü bildirirşeniz,



2



BÖ LÜ M 1 a Me 119:98 Oz 2:6 Vz 2:26 İş 28:26 b Sy 12:6 Da 1:20 D a4 :9 D a5:11 c Da 1:5 ç Da 1:6 d Oz 22:29 e Me 119:100 Oz 4:7 Oz 4:8 f Çk 7:11 g D a2 :2 D a4 :7 Da 5:8 h D a6 :2 8 D a10:1



BÖ LÜ M 2 ı B a 4 0 :5 i B a4 1 :8 D a4:5 j Da 1:20 k İş; 19:3 İş 47:13 D a2 :1 0 D a2 :2 7 D a4 :7 D a5 :7 l E zr4:7 İş 36:11 m 1Sa 10:24 N e2:3 Da 3:9 n B a 4 1 :8 o Da 3:29 o 2Kr 10:27 Ezr6:11



2 . S ü tu n a D a2 :4 8 D a5 :7 D a5:16 Da 5:29 b D a2:5 c (İz 12:19



ç 2T a6:18 d D a2:23 D a2 :2 8 D a2 :4 7 e Öz 16:14 Öz 19:12 Öz 20:2



Da 1:21* “Kyroş' ya da “Küroş" olarak da bilinir.



f D a2 :2 4 g Vz 10:4



D A N İ E L 1 :1 8 - 2 :1 5



benden hediyeler, ödüller ala­ caksınız ve gözümde itibarınız artacak.a Bünün için bana düşü ve yorümünü bildirin." 7 Onlar ikinci kez, "Kral bü hizmetkârlarına düşü anlatsın ki, biz de ona yorümünü bildirelim" dediler. 8 Kral, "Aslında, kararımın ke­ sin öldüğünü anladığınızdan va­ kit kazanmaya üğraşıyorsünüz, farkındayım" diye karşılık ver­ di. 9 "Düşü bana bildirmezse­ niz hakkınızda verilecek tek bir hüküm var.b Sizse zam an ka­ zanma ümüdüyla önüm de yalan yanlış sözler söylemek üzere ara­ nızda anlasmışsınız.c Once bana düşü söyleyin de yorümünü ya­ pabileceğinizi anlayayım." 10 Kaldeliler kralın onünde şü cevabı verdiler: "Yeryüzünde bü meseleyi krala anlatabilecek kimse yoktür, kaldı ki hiçbir yüce kral ya da vali, büyücü rahipler­ den, rüh çağıranlardan ya da Kaldelilerden böyle bir şey isteme­ miştir. 11 Kralın istediği şey çok güçtür. Mekânı insanlar ara­ sında olm ayanç tanrılardand baş­ ka kimse bünü kralın önünde bildiremez." 12 Kral bünları düyünca çok öfkelendie ve Babil'in tüm bilge adamlarının oldürülmesini emretti.f 13 Ve büyrük çıktı, bil­ ge adamlar öldürülecekti. Dani­ el ile arkadaşlarını da öldürmek için aramaya başladılar. 14 Daniel, B abil'in bilğe adamlarını öldürmeye gönderi­ len kralın başmühafızı Aryok'la tedbirli ve sağdüyülü şekilde konüştü.s 15 Kralın m em ürü



D A N İ E L 2 :1 6 -3 4



Tanrı açıklar, D aniel krala heykeli an la tır



Aryok'a, "Kral neden bü kadar sert bir büyrük cıkardı?" diye sordü. O zaman Aryok meseleyi Daniel'e anlattı.“ 16 Bünün üze­ rine Daniel krala gidip, düşün yorümünü yapabilmek icin ken­ disine vakit vermesini istedi.b 17 Daniel sonra evine gi­ dip arkadaşları Hananya, Misael ve Azarya'ya meseleyi anlattı. 18 Onlardan da, göklerin Tanrısı'nac yakarmalarını istedi; Tanrı merham etc edip bü sırrı acarsa,d D aniel'le arkadaşları ve Babil' in diğer bilge adamları öldürülmezdi.e 19 Şonra geceleyin bir görün­ tüde bü sır Daniel'e acıklandı.f Bünün üzerine Daniel göklerin Tanrısına şükretti.ğ 2 0 "Tanrı' nın ismine cağlar boyü şükredilsin,h cünkü hikm et ve küdret O 'nündür"ı dedi. 21 "Zaman­ ları ve dönem leri değiştiren/ kralları tahttan indiren, tah ­ ta cıkaran/ hikmetlilere hikm e­ ti ve anlayışlılara bilgiyi verenk O'dür; 2 2 derin ve gizli şeyle­ ri ortaya cıkaran/ karanlıkta ne­ ler öldüğünü bilen m ve ışıgın Kendi mekânında barındıran da O'dür. 23 Ey atalarımın Tanrı­ sı, bana hikm eto ve güc verdiğin icin Şana şükürler ve övgüler öl­ sün.8 Çünkü kralın düşünü anık­ layarak Şenden dilediğimizi şim ­ di bildirdin."p 24 Böylece Daniel, kralın Bab il'in bilge adam larını öldür­ m ekler görevlendirdiği Aryok'as gidip şünları dedi: "Babil'in bil­ ge adamlarını öldürme. Beni kra­ lın hüzürüna cıkarş da dü^ün yorümünü bildireyim."



BO LU M 2 a D a2 :9 b B a41:16 c M e115:3 M e115:16 C Me 116:5 d M e50:15 Öz 3:5 Mt 18:19 e Ba 18:23 M l3:18 2Pe 2:9 f Sy 12:6 E y33:15 M e25:14 D a 2 :2 8 1Ko2:11 g M e50:15 Me 145:10 h 1Ta 29:20 M e3 4 :1 Me 72:18 Me 113:2 ı 1Ta 29:11 E y12:13 Me 147:5 Y r3 2 :1 8 i İş 60:22 Da 7:25 Elc 1:7 j 1Sa 2 :7 Me 75:7 Öz 8:15 Y r27:5 D a4 :1 7 k Öz 2:6 V z 2 :2 6 Ef 1:17 Yk 1:5 l E y1 2 :2 2 Y r3 3 :3 1K o2:10 m M e1 3 9 :1 2 İb 4 :1 3 n M e3 6 :9 M e112:4 1Yh 1:5 o V z7:19 D a1 :1 7 O Me 145:3 D a 2 :2 8 p A m s3:7 r D a2 :1 2 s D a2:15 S D a1 :1 9 D a2:16



2 . S u tu n a Ne 7:6 Da 1:6 D a6:13 b D a1 :7 D a4 :8 D a4 :1 9 D a5 :1 2 c D a4 :1 8 D a5:16 C İ^ 47:12 D a2 :1 0 d B a 4 0 :8 D a1 :1 7 e D a10:14 f E y33:15 g V h 4:1 h E lc3 :1 2



1146



25 Aryok Daniel'i alıp hem en kralın hüzürüna cıkardı ve "Yahüda sürgünleri“1 arasında, krala gördüğü düşün yorümünü bildi­ rebilecek bir yiğit büldüm" dedi. 26 Kral, ismi Belteşazarb olan Daniel'e "Gördüğüm düşü ve yorümünü bana bildirebilecek misin ?"c diye sordü. 27 Daniel kralın önünde şü cevabı verdi: "Şordügü sırrı krala, bilgeler, rüh cagıranlar, büyücü rahipler ve yıldızlara bakanlar acıklayamaz.c 28 Fakat göklerde sırları anıkla­ yan bir Tanrıdvardır ve son gün­ lerde ne olacağını Kral Nabükadnezar'a O bildirmiştir.e Yatağında yatarken gördüğün düş ve görün­ tüler şöyledir: 29 Ey kral, yatağında yatarkenf ileride olacaklara ilişkin dü­ şüncelere daldın. Ve sırları anık­ layan, ne olacağını sana bildirdi.® 3 0 Bana gelince, bü sır bana bü­ tün yaşayanlardan daha hikmetli öldüğüm icin anıklanmadı.8 An­ cak krala yorümü bildirilsin ve kral kendi yüreğinden gedenleri bilsin diye acıklandı^ 31 Şen ey kral, düşünde dev bir heykel gördün. İşıl ışıl par­ layan bü kocam an heykel se­ nin önünde dürüyordü, görü­ nüşü korkünctü. 3 2 Heykelin başı saf altın/ göğsü ve kolla­ rı gümüş/ karnı ve kalfası bakır,k 33 bacakları demir,l ayak­ ları ise kısm en dem ir kısmen kildi.m 34 Şen bakarken, bir taş el değmeden yerinden kesil­ di11 ve o taş, heykeli demir ve ı Da 2:47; i Yr 51:7; Da 2:38; Da 4:22; Da 7:4; j Da 2:39; Da 5 :2 8 ; Da 7:5; Da 8 :3 ; k Da 7:6; Da 8:5; l Da 2:40; Da 7:7; Da 7:19; m Da 2:41; n Da 2 :4 5 ; D a 7:14; Da 7:27; Vh 12:5.



1 147



Heykeli ezen k ra llık sonsuza dek duracak



kil ayaklarından vürüp parçaladı.a 35 O zaman demir, kil, ba­ kır, gümüş ve altın birlikte ezilip yazın harmanda savrülan saman üfağı gibi oldülar.b Rüzgârda savrülüp gittiler ve onlardan geriye hiçbir iz kalmadı.c Heykele vüran taşa gelince, büyük bir dağ öldü ve bütün dünyayı doldürdü.ç 3 6 İşte düş büdür; şimdi kra­ lın önünde yorümünü da bildirelim.d 37 Sen ey kral, kral­ lar kralı; göklerin Tanrısı krallığı,e küdreti, küvveti ve itibarı sana verdi. 3 8 İnsanların yaşadığı her yerde, kır hayvanlarını, gök­ te üçan küşları senin eline verdif ve hepsi üzerine seni hükümdar kıldı. Altın baş sensin.s 3 9 Senden sonra, senden aşağıh b ir krallık çık a ca k . Sonra bir başkası, bakırdan üçüncü bir krallık bütün dünyada saltanat sürecek.i 4 0 Dördüncü krallığa gelin­ ce,! demir gibi güçlü olacak.k De­ m irin her şeyi ezip toz ettiği gibi, o da bünların hepsini ezip dar­ madağın edecek. 41 Ayakların ve parmakların kısmen çöm lekçi kilinden kıs­ m en demirdenm öldüğünü gör­ dün; o da böyle bölünmüş bir krallık olacak.n Ama yaş kil ve dem iri karışmış gördüğüne göre, onda biraz demirin sertli­ ği olacak.» 4 2 Parmakların kıs­ m en demir kısmen kil olması ise, krallığın kısmen güçlü kıs­ m en dayanıksız olacağını göste­ rir. 4 3 Mademki yaş kil ve de­ miri karışmış gördün, onlar da insan soyüyla karışacaklar; ama demirle kilin kaynaşmadığı gibi, birbirleriyle kaynaşmayacaklar.



BÖ LÜ M 2 a D a2 :4 4 Vh 11:15 b Me 1:4 c M e37:10 Vh 20:11 C M e2 2 :2 7 İş 11:9 d D a2:23 e Y r28:14 Da 5:18 f Yr27:5 g D a2 :3 2 D a4:21 h D a8 :2 0 ı İş 45:1 Yr 51:28 Da 5:28 Da 11:2 i Da 7:6 D a8:21 Da 10:20 Da 11:3 j D a2:33 k Da 7:19 Da 7:23 Yhn 11:48 l Da 7:7 m D a2:33 n M t 12:25 o D a2 :3 4



2 . S ü tu n a D a7:12 Vh 17:12 b Ezr 1:2 M e115:3 M e115:16 c 2Sa 7:13 İş 9:7 H e37:25 D a7:14 Mi 4:7 Vh 11:15 C B a 4 9 :1 0 M e2:6 M t6 :1 0 Lu 22:29 Yhn 18:36 Vh 11:15 Vh 20 :6 d D a4 :1 7 Da 7:27 e M e2:9 Me 110:5 İş 60:12 Da 11:45 Vh 19:15 f D a4:3 D a4 :3 4 Lu 1:33 g İş 28:16 D a2 :3 4 h D a2:35 ı 2Sa 7:22 Me 96:4 Me 145:3 Y r3 2 :1 8 i B a4 1 :2 8 D a2 :2 8 j ¡[^ 14:24 İş 44:26 k Ezr6:10



D A N İ E L 2 :3 5 - 3 :1



4 4 Bü kralların zamanında,a göklerin Tanrısıb asla yıkılmaya­ c a k bir krallık küracak.ç O kral­ lık başka bir halkın eline geçme­ yecek^ Bütün bü krallıkları ezip sona erd irecek ve kendisi sonsüza dek düracak.f 45 Nitekim sen de, dağdan bir taşın el değ­ m eden kesild iğ in i ve demiri, bakırı, kili, gümüşü, altını parçaladığınıh gördün. Yüce Tanrıı ile­ ride olacakları işte böylece krala bildirmiştir.* Düş doğrü, yorümü da güvenilirdir."! 4 6 Bünün üzerine Kral Nabükadnezar yere kapandı ve Daniel'i onürlandırdı. Ona ödül ve­ rilmesini ve bühür yakılmasını emretti.k 47 Kral, Daniel'e şöy­ le dedi: "Bü sırrı açıklayabildiğine göre, sizin Tanrınız gerçekten tanrıların Tanrısı,l kralların Rabbidir;m sırları açıklayan O'dür."n 4 8 Sonüç olarak kral, Daniel'i önem li bir konüma getiripo ona değerli hediyeler verdi. Onü Ba­ bil vilayet yöneticisiil yaptı ve Babil'in tüm bilge adamlarının başına getirdi. 4 9 Sonra Daniel'in ricası üzerine kral, Sadrak, Meşak ve Abednego'yüp Babil vi­ layetinde yüksek görevlere ata­ dı. Fakat Daniel kral sarayında' kaldı. Kral Nabükadnezar altın bir heykels yaptı. Boyü alt­ mış arşın, eni altı arşındı.* Onü Babil vilayetinim Düra Ovasına



3



l Tkr 3 2 :3 9 ; Me 136:2; Da 11:36; 1Ko 8:5; m Tkr 10:17; Me 136:3; n Ba 41:39; Da 1:17; Da 2:2 8 ; Da 4:9; Amş 3:7; o D a5 :1 6 ; o D a 2 :6 ; D a 5 :2 9 ; p Da 1:7; r Eş 2:19; Eş 3:2; Yr 3 9 :3 ; Amş 5:15; B Ö L Ü M 3 s İş 40:19; Elc 17:29; 1Ko 8:4; s Eş 1:1; Da 2:48.



Da 3:1* "Altmış? arşın", yaklaşık 27 met­ re; "altı arşın", yaklaşık 2,7 metre.



D A N İ E L 3 :2 -1 9



3 İb ran i altın heykele tapınm ayı reddeder



dikti. 2 Şonra Kral Nabükadnezar satraplara, naiplere,a valile­ re, danışmanlara, hazinedarlara, yargıçlara, güvenlik yetkililerine8 ve bütün vilayet yöneticilerine, diktiği heykelin acılış töreninec gelmeleri icin haber saldı. 3 O zaman, Kral Nabükadnezar'ın diktiği heykelin acılış tö­ reni icin satraplar,c naipler, va­ liler, danışmanlar, hazinedarlar, yargıçlar, güvenlik yetkilileri, bü­ tün vilayet yöneticileri toplandı­ lar. Hepsi Nabükadnezar'ın diktigi heykelin önünde dürdülar. 4 Ve tellal şü düyürüyü yaptı:d "Ey halklar, milletler, her dil­ den insanlar,e düydük düymadık demeyin: 5 Borü, flüt, santür, arp, üt ve tülüm seslerini, her tür müzik aletinin calındıgını düydügünüzda yere kapanacak,f Kral Nabükadnezar'ın diktiği heykele tapınacaksınız. 6 Kim yere ka­ panıp heykele tapınmazsag he­ m en o andah alev alev yanan fırı­ na atılacak.'8 7 Böylece, hangi halktan, milletten, dilden olürsa ölsün herkes/ borü, flüt, santür, arp, üt ve tülüm seslerini, her tür müzik aletinin calındıgını düyar düymaz yere kapanıp Kral Nabükadnezar'ın diktiği heykele ta­ pındı. 8 Şonra bazı Kaldeliler Kral Nabükadnezar'a gidip Yahüdileri sücladılar.i 9 "Ey kral, ömrün üzün olsün"k dediler. 10 "Ey kral, cıkardıgın büyrükla, borü, flüt, santür, arp, üt ve tülüm ses­ lerini, her tür müzik aletininl ca­ lındıgını düyan herkesin yere ka­ panıp altın heykele tapınmasını, 11 yere kapanıp tapınmayanın



BÖLÜM 3 a D a6 :7 b Ezr 7:25 Eli; 16:20 c Ezr6:16 ç E s8:9 D a6:1 d Da 5 :2 9 e E s8:9 D a4:1 f D a3 :1 0 D a3:15 g Ç k 2 0 :5 Mt 4:9 h D a4 :1 9 D a4 :3 3 ı Yr 2 9 :2 2 D a3:11 D a3 :1 7 D a 3 :2 6 V h 13:15 i Y r51:7 Elc 14:16 j D a3 :1 2 k Ne 2:3 D a2 :4 D a5 :1 0 l E y21:12 Da 3:5 D a3:15



2 . S ü tu n a Da 3:6 b D a 2 :4 9 c D a3 :1 8 Da 3 :2 8 ç Oz 29:22 D a2 :1 2 d D a1 :7 e İş 46:1 Y r5 0 :2 f D a 3 :2 8 g D a3 :1 0 h Ç k 5 :2 2Ta 32:15 3 6:20 37:23 ı Lü 12:11 Lü 21:14 E lc5 :2 9 i 1Şa17:37 2 Ş a 2 2 :2 6 M e27:1 z 18:10 İş 12:2 D a6 :2 7 M i7:7 2Ko 1:10 j Ç k 2 0 :5 Le 19:4 Oz 28:1 ]El 9 'Ben ise halkım üğrüna Amorilerio yok etmiştim. Onlar sedir ağaçları gibi boylü, dev ağaç­ lar gibi güçlüydü/ üstten meyve­ sini, alttan köklerini kürüttüm.p 10 Sizi Mısırr diyarından Ben çı­ kardım, A m orilerins diyarını mülk edinesiniz diye, çölde yürüh Ck 23:6; He 22:12; Yo 3 :3 ; Amş 5:11; Amş 8:6; ı Amş 4:1; i İş 10:2; Amş 5:12; j He 3 6 :2 0 ; He 43:8; Ro 2:24; k Le 18:8; Le 18:15; He 22:11; 1Ko 5 :1 ; l Ho 8:11; Ho



10:1; mCk 22:26; Tkr 24:12; He 18:12; n Hk9:27; o Sy 21:24; Tkr2:31; Yş24:8; Me135:11; o İş2:13; pTkr 2:32; Tkr 2:33; r Ck 12:51; Me 105:43; Mi 6:4; sTkr 1:20.



1 183



Tanrı peygam ber k u lların a sırrın ı açar



düğünüz kırk yıl boyunca size yol gösterdim.“ 11 Oğullarınız ara­ sından peygamberler,b gençleri­ niz arasından Nezirlerc çıkardım. Bu doğru değil mi, ey İsrail evi?' Yehova'nın sözü. 12 'Siz ise Nezirlere içsin diye sarap veriyorsunuz,^ peygam­ berlere, "Peygamberlik etmeyin!" diye emrediyorsunuz?1 13 Ben de yeni biçilm is ekin yığınla­ rıyla yüklü bir araba nasıl sal­ lanırsa ayağınızın altından yeri oyle sallayacağım. 14 Hızlı kosanın kaçacağı yer kalmayacak,“ ğüçlü olan ğücünü toplayamayacak, yiğit canını kurtaramayacak.1 15 Okçu ayakta duramayacak, ayağına çabuk olan kaçamayacak, atlı da canını kurtaramayacak.ğ 16 Yiğitler arasında en yürekli olan bile o ğün çıplak kaçacak.'h Yehova'nın sozü." "Ey İsrailoğülları/ Yehova' nın sizin hakkınızda, Mısır di­ yarından çıkardığıi soy hakkında soylediklerini dinleyin: 2 'Ye­ rin bütün milletleri! arasında yal­ nız sizi tanıdım.k Bu yüzden de tüm suçlarınızın hesabını soracağ m .^ 3 İki adam sozlesip bulusmadan birlikte yola çıkar m ı?m 4 Avı yoksa aslan ormanda kük­ rer mi?n Yeleli ğenç aslan bir sey yakalamamıssa ininden ses ve­ rir mi? 5 Yerde tüzak kürülmamıssa, kus kapana düser mi?° Ka­ pan bir sey yakalamamıssa yerden sıçrar mı? 6 Sehirde boru çalı­ nırda halk titremez mi?° Sehre fe­ laket ğelir de, bu Yehova'nın isi olmaz mı? 7 Ulu Rab Yehova, peyğamber kullarına sırrını açma­



3



BÖ LÜ M 2 a Sy 14:34 T k r2 :7 N e9:21 El