Materi Pakaian Adat [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

MATERI PAKAIAN ADAT



1.Fakta Menggah busana tatanan Keraton Surakarta Hadiningrat punika sakawit ing jaman Juneneng Dalem Ingkang Sinoehoen Kanjeng Soesoehoenan Paku Buwana Kaping III rikala hamarengaken Pangeran Mangkubumi (Bapa Paman piyambak ISKS PB III) utawi rayi Dalem Ingkang Sinoehoen Kanjeng Seosoehoenan Pakoe Buwono Kaping II; kagem hangrenggani Keraton Ngayojakarta (Perjanjian Giyanti warsa 1755) Busana lami ingkang kalebet tetilaran saking Majapahit lan Demak Bintara Kanjeng Pangeran Mangkubumi (HB I) kagem ing Ngayojakarta kados ingkang sami dipun uningani ngantos dumugi, salajengipun lumampahipun pamarintah wonten ewah-ewahan sawetawis ing jaman ISKS PB IX kalajengaken ewah-ewahan malih ing jaman ISKS PB X tuwin PB XI. Dene ingkang badhe kaandharaken ing ngandhap punika busana jawi ing jaman Ingkang Sinoehoen Paku Boewono Kaping XII sawargi ngantos punika. FILOSOFI BUSANA PRIA JAWA Busana adat Jawa biasa disebut dengan busana kejawen mempunyai perlambang tertentu bagi orang Jawa. Busana Jawa penuh dengan piwulang sinandhi (ajaran tersamar) kaya akan ajaran Jawa. Dalam busana Jawa ini tersembunyi ajaran untuk melakukan segala sesuatu di dunia ini secaraharmoni yang berkaitan dengan aktivitas sehari-hari, baik dalam hubungannya dengan sesama manusia, diri sendiri maupun Tuhan Yang Maha Kuasa Pencipta segalanya.    



Pakaian adat yang dikenakan pada bagian kepala adalah, seperti iket, udheng Dibagian tubuh ada rasukan (baju): jarik sabuk, epek, timang Dibagian belakang tubuh yakni keris Dikenakan dibagian bawah atau bagian kaki yaitu canela. busana pria jawa



2.Konsep Busana kejawen ing Surakarta sakpunika, kados wonten Keraton Surakarta tumrap kakung wonten kalih inggih punika: Busana Jawi Jangkep (Ageman warni Cemeng) Busana Jawi Jangkep Padintenan (Saugeran boten Cemeng) 3.Prinsip



ing



BUSANA ADAT JAWA pecahe keraton Mataram dadi Ngayogyakarta Hadiningrat lan Surakarta Hadiningrat ndadekake pecahing penguasa lan sakabehing adat ing sajroning kalebu kabudayaan, salah sijine unsur kabudayaan uga bedha yaiku babagan busana (ageman). Kamangka ana ing materi iki dibahas mbaka siji busana Khas Surakarta Hadiningrat uga Ngayogyakarta Hadiningrat. 1. Busana Adat Gagrag Surakarta Hadiningrat Busana adat gagrag Surakarta Hadiningrat iku akeh jinise, kayata busana dodotan, busana beskap,lan busana kebayak. Busana adat gagrag Surakarta Hadiningrat kaperang dadi loro, yaiku: a. Busana Jangkep Kakung (jaler/lanang) Busana kang diengga nalika sesrawungan, busana kui nduweni makna utawa pralambang. pralambang iku bisa didelok saka benik ing beskap sisih kiwa lan tengan. tegese, menawa wong jawa iku nalikane tumindhak kudu diniknik (saka tembung benik) dietung temenanan, bab endi seing bener utawa sing kleru nalikane tumindhak. dadi wong jawa iku ora sembrana sakpenake dhewe utawa angger nalikane tumindhak. Tumindhak nik-nik iku nduweni tujuan kabeh tumindhak/tindhakan kui saja nganti nyenggol utawa ngenani batire lan bisa njaga wadine (aib) dhewe lan wong liya. jenise busana jangkep kakung iku antarane:



Asmane Busana Atelah



Gambare



Keterangan  Benike ana ing tengah, saka gulu tekan ngisor.  ing gulu ana kenope utawa cantelane  wernane ireng yen ora putih.



Busana Beskap



 tangkeban sisih kiwa lan tengene.  benike kasusun miring  benik dhuwur ana ing sisih kiwa.



Busana Langenharjan



 kaya beskap  ngarepe ana benike



Busana Jangkep solo dodotan



Busana Jangkep yogya dodotan



Busana Jangkep solo basahan



Busana Jangkep yogya basahan



Busana Jawi saking Nginggil mangandhap antawisipun : a. b. c. d. e. f. g. h.



Udheng (Blangkon, dhestar) Kulambi (Rasukan krowok wingking) Setagen (paningset) Sabuk (paningset) Epek - Timang - Lerep Sinjang (nyamping) Keris ( Dhuwung, Wangkingan) Cenela utawi selop (namung kagem sanjawining Keraton)



Nama



Gambar



Fungsi& maknane



Blangkon



Supaya manungsa duweni pikiran kang kuwat lan ora gamoang diapusi dening wong liya.



Keris



Keris dienggo ana sisih buri.



Stagen



Stagen gunane kanggo naleni busanane putra lan putri. o kanggo putri ubede ubede menengen.



Epek



Yen arep olih pegaweyan kang becik kudu epek (golek/luru/epek), kudu gelem golek elmu kang migunani.



Timang



Kagawe saka logam, maknane: menawa yen wes olih elmu kudu isa mahami kanthi jelas lan gamblang.



Selop



Selop kanggo alasing sikil, selop kang uga diarani canela nduweni makna canthelanaing jroning nala/ cantelaning ati.



Sorjan



Ageman tiang jawa kang jaler , padhatane kanggo busana saben dinan. Rasukan : mnagsa ngrasuk utawa nganut salahsijining dalan utawa agama.



Gelung/kondhe



Gelung/konde/ukel papane ana sirah sisih mburi. gelungan kaanggo migunakake tusuk kondhe.



Jarik/sinjang



Kain kanggo nutupi badan saka bangkekan nganti kemiri sikil. jarik nduweni makna saja gampang serik. jarik iku kudu diwiru, ksnggo putri cacahe 9,11 utawa 13.



Semekan/kemben



Semekan/ kemben/ angking fungsine kanggo nutupi bagian dada/ payudara.



Kebaya



Busana khas wong jawa kang estri.