Transkip Kitab Ngudi Susilo KH Bisri Musthofa [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

SYIIR NGUDI SUSILO; Suka Pitedah Kanthi Terwilo Dening : Kyai Haji Bisri Musthofa Rembang  Shalatullahi malahat kawakib, ‘ala ahmad khoiri manrrakiban najaaib  Iki syi’ir kanggo bocah lanang wadon, Nebihake tingkah laku ingkang awon  Serto nerangake budi kang prayogo, Kanggo dalan podo mlebu ing suwargo  Bocah iku wiwit umur pitung tahun, Kudu ajar toto kebēn ora getun  Kudu trēsno rēng ibune kang ngrumati kawit cilik, marang bapak kang gemati  Ibu bapak rewangono lamun rēpot, Ojo koyo wong gemagus ingkang wangkot.  Lamun ibu bapak perintah inggal tandang, Ojo mbantah, ojo senggul, ojo mampang  Andhap asor ing wong tuo najan liyo, Tetepono ojo koyo raja koyo.  Gunem alus alon lireh ingkang terang, Ojo kasar, ojo misuh, koyo bujang.  Yen wong tuwo lenggah ngisor siro ojo, Pisan lungguh nduwur koyo jamajujo.  Yen wong tuwo sare ojo geger guyon, Lamun siro nuju moco kudu alon.  Lamun siro lewat ono ing ngarep’e, Kudu nuwun amit serta ndepe-ndepe.  Lamun ibu bapak duko becik meneng, Ojo melu padon ugo ojo nggereneng.  Bab ambagi wektu  Dadi bocah kudu ajar bagi zaman, Aja pijer dolan nganti lali mangan  Yen wayahe shalat aja tunggu perintah, inggal tandang cekat ceket aja wegah  Wayah ngaji wayah sekolah sinau, Kabeh mau gatekake klawan tuhu  Kentong shubuh inggal tangi nuli adus, Wudlu nuli shalat khusyu’ ingkang bagus  Rampung shalat tandang gawe opo bae, Kang Prayogo kaya nyapuni omahe  Lamun ora, iya maca-maca qur’an, Najan naming sitik dadiya wiridan  Budal ngaji awan bengi sekabehe, Tatakrama lan adabe pada bae  Ing pamulangan  Lamun arep budal menyang pamulangan, Tata ingkang rajin kang resikan  Nuli pamit ibu bapak kanthi salam, Jawab ibu bapak ‘alaikumussalam  Di sangoni akih sitik kudu trima, Supaya ing tembe dadi wong utomo  Ana pamulangan kudu tansah gati, Nompo piwulangan ilmu kang wigati 1



 Ana kelas aja ngantuk aja guyon, Wayah ngaso kena aja nemen guyon  Karo kanca aja bengis aja judes, mundak di wadani konco ora waras  Muleh saking pamulangan  Bubar saking pamulangan inggal mulih, Aja mampir-mampir dolan selak ngelih  Tekan omah nuli salin sandangane, Kudu pernah rajin rapi aturane  Ana ing omah  Karo dulur konco ingkang rukun bagus, Aja kaya kucing belang rebut tikus  Dadi tuwa kudu weruh ing sepuhe, Dadi anom kudu rumongso bocahe  Lamun bapak ngalim pangkat sugih jaya, Siro aja kumalungkung ring wong liya  Pangkat gampang minggat sugih kena mulih, Ngalim iku gampang owah molah malih  Ari kala sira madhep ring wong liya, kudu ajer aja mrengut kaya boyo  Karo guru  Marang guru kudu tuhu lan ngabekti, Sekabehe perintah bagus di turuti  Piwulange ngertEnana kanthi ngudi, Nasehate tetepana ingkang merdi  Larangane tebihana kanthi yekti, Supaya ing tembe siro dadi mukti  Ana tamu  Tatkalane ibu rama nompo tamu, Aja biyayakan tingkah polahmu  Aja nyuwun duwit wedang lan panganan, Rewel bae kaya ora tau mangan  Lamun banget butuh kudu sabar disik, Nganti tamu mundur dadi sira becik  Ari kala pada bubaran tamune, Aja nuli rerebutan turahane  Kaya keting rerebutan najis tibo, Gawe malu lamun di deleng wong njaba  Kajaba yen bapak dawuh “hei anakku, Iku turahane wong ‘alim kiyai ku  Bagi rata sak dulurmu keben kabeh, Katularan ‘alim sugih bondo akih”  Niyat iro nuprih berkah wong mulyo, Ora niyat rebut turahe wong liyo



2



 Sikep lan lagak  Anak Islam iki mongso kudu awas, Aja nganti lena mengko mundak tiwas  Luru ‘ilmu iku perlu nanging budi, Adab Islam kudu tansah dipersudi  Akeh bocah pinter nanging ora bagus, Budi pekertine sebab do gemagus  Ring wong tuwa gak ngergani gak ngajEni, Sajak pinter dewe longka kang madani  Jare iku coro nipun sak puniko, Ora ngono dudu intelek merdiko  Ngagem blangkon serban sarung do di gujeng, Jare ora kebangsaan ingkang majeng  Sawang iku pangeran diponegoro, Imam bonjol tengku umar kang kuncoro  Kabeh podo bela bongso lan negoro, Pado ngagem destar pantes yen perwiro  Gujeng serban sasat gujeng Imam Bonjol sak kancane, hei anakku aja tolol  Timbang gundul apa ora luwih bagus ngagem tutup sirah kaya raden bagus  Kala-kala pamer rambut sak karepmu, nanging kudu eling papan serawunganmu  Kumpul mudo beda karo pul yahine, nuju sholat gak podo melancong nujune  Ora nuli melancong gundul, shalat gundul , sowan moro tuwo gundul, nguyuh gundul  Cita-cita Luhur  Anak Islam kudu cita-cita luhur keben dunyo akhirate biso makmur  Cukup ilmu umume lan agamane, cukup dunyo kanti bekti PengeranE  Biso mimpin sadulure lan bangsane tumuju ring raharjo lan kemulyanE  Iku kabeh ora gampang leksananE, lamun ora kawit cilik tocitanE  Cita-cita kudu dikanthi gumergut, ngudi ilmu sarto pekerti kang patut  Kita iki bakal tinggal wong tuwa, ora kena ora kita mesti muwa  Lamun kita podo katekan sejone, ora liwat siro kabeh pemimpine  Negaramu butuh menteri butuh mufti butuh qodli patih setin lan bupati  Butuh dokter butuh mister ingkang pinter ilmu agomo kang nuntun laku bener  Butuh guru lan kyai kang linangkung, Melu ngatur negarane ora kethung  Iku kabeh sopo maneh kang ngayahi, lamun ora anak kito kang nyagohi  Kejobo yen siro kabeh ridlo mbuntut, selawase angon wedus nyekel pecut  Siro ridlo goncek cikar selamine, kapir iro mentul-mentul lungguhane  Ora nyela angon wedus numpak cikar, asal cita-cita ilmu biso nengkar  Nabi kito kala timur pangon mendo, ing tembene pangon jalmo kang sembodo 3



 Abu Bakar Shidiq iku bakul masar nanging nata masyarakat ora sasar  Ali Abu Thalib bakul kayu bakar nanging tangkas yen dadi panglima besar  Wahid Hasyim santri pondok gak sekolah dadi menteri karo liyan ora kalah  Kabeh mahu gumantung ing seja luhur, kanthi ngudi ilmu sarto laku jujur  Tekan kene pungkasane syiir iki, larikane wolu limo kurang siji  Muga-muga seja kita sinembadan, dening Allah ingkang nurunake udan  Pinaringan taufiq serto hidayah dunyo akhirate shihat wa ‘afiyat  Amin amin amin amin amin amin fal hamdu lillahi rabbil ‘alamin 



KH. Bisri Musthofa, Rembang, Jumadil Akhir 1373 H



4