Tustime Çözüm Bankası 1 [PDF]

Citation preview

TUSTIME YAYINCILIK LTD. ŞTİ. Her hakkı saklıdır. Bu kitabın tüm yayın hakları TUSTIME YAYINCILIK LTD. ŞTİ.’ye aittir. Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca tümü ya da bir bölümü izin alınmaksızın basılıp yayınlanamaz; teksir, fotokopi veya başka bir teknikle çoğaltılamaz; bilgisayar ortamları ve web hizmetlerinde kullanılamaz.



TUS Yayın hakları: TUSTIME Yayıncılık Eğt. Danş. ve Sağ. Hiz. Tic. Paz. Ltd. Şti. Molla Gürani Mah. Oğuzhan Cad. Akkoyunlu Sok.Transal İş Merkezi No:1 Fındıkzade / İSTANBUL Tel: 0212 521 77 85 e -m a il:[email protected] İstanbul 2014



www.tustime.com



TUSTIME Yayıncılık Eğt. Danş. ve Sağ. Hiz. Tic. Paz. Ltd. Şti. Sertifika No: 12049



Kapak Tasarımı - Sayfa Tasarımı: Ahmet KOKSAL Sayfa Düzeni: Tustime yayın ekibi Baskı: Şan Ofset Ltd. Şti. Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Kağıthane - İSTANBUL - Tel: 0212 289 24 24



ISBN: 9 7 8 - 6 0 5 - 9 0 2 6 - 0 3 - 1



\ DO Ğ RU A D R E S



TIME



İS TA N B U L -M E R K E Z Molla Gürani Mah. Oğuzhan Cad. Akkoyunlu Sok.Transal İş Merkezi No:1 Fındıkzade / İSTANBUL Tel: 0212 521 77 85 - Faks: 0212 521 77 65 TUSTIME - KADIKÖY İbrahimağa Zaviye Sokak Kat: 1 Bağımsız Bölüm No: 3 Koşuyolu - Kadıköy / İSTANBUL Tel: 0216 336 24 29 - Faks: 0216 336 24 82 ANKARA Mamak Cad. Dikimevi Postahanesi Yanı Dikim evi-M am ak / AN KA R A Tel: 0312 417 23 45 - Faks: 0312 425 14 09 İZMİR Cumhuriyet Bulvarı No: 99/7 Kat: 2 M. Rıza İş Merkezi (Anadolubank Üstü) Pasaport / İZMİR Tel: 0232 425 11 55 - Faks: 0232 425 11 57 İSPARTA Gazi Kemal Mah. 1317 Sok. Henden Ap. No: 11 D: 9/10 Merkez / İSPARTA Tel: 0246 232 66 00 - Faks: 0246 232 77 00 - Gsm: 0507 408 01 51



TUSTIM E-M ANİSA (OFFLINE) Uncubozköy Mah. 5504 Sokak 13/A/25 MANİSA TUSTIME-BALÇOVA (OFFLINE) Korutürk Mah. Poyraz Sok. 4/A Balçova - İZMİR TUSTIME-BORNOVA (OFFLINE) Ankara Cad. No:231/C Bornova - İZMİR (Ege Üniv. ana kapı karşısı) TUSTIME-AYDIN (OFFLINE) Meşrutiyet Mah. Gençlik Cad. No:74/A M e rke z-A Y D IN TUSTIM E-KIRIKKALE (OFFLINE) Ovacık Mah. Zafer Cad. 592.Sok. No:12 - KIRIKKALE Tel: 0318 218 9900



İÇİNDEKİLER ANATOMİ Kemikler - 10 Eklemler - 25 Kaslar - 39 Solunum Sistemi - 71 Dolaşım Sistemi - 82 Sindirim Sistemi ve Ürogenital -101 Sinir Sistemi-112 Duyu Sistemi -142



FİZYOLOJİ - HİSTOLOJİ Hücre ve Doku Histolojisi -155 Organ ve Sistemler Histolojisi -177 Hücre ve Doku Fizyolojisi -197 Nörofizyoloji - 209 Kardiyovasküler ve Hematopoetik Fizyolojisi - 235 Solunum Fizyolojisi - 261 Nefroloji - 273 Gastrointestinal Sistem Fizyolojisi - 289 Endokrin Sistem Fizyolojisi - 301 Genel Embriyoloji-317 Organ ve Sistemler Embriyolojisi - 331



BİYOKİMYA Hücre - 350 Aminoasitler - 363 Proteinler - 377 Enzimler - 403 Vitaminler - 421 Hormonlar - 433 Karbonhidratlar - 451 Lipid Metabolizması - 474 Nükleik Asitler ve Genom - 496



ONSOZ Değerli Meslektaşlarımız,



Tıpta Uzmanlık Sınavı uzun soluklu ve zor bir eğitim sürecinin hemen ardında bizi bekleyen bir sınav. Bu sınavda başarılı olabilmek için yapılması gereken, konuya hakim olmak (teorik) ve bu hakimiyetimizi soruları cevaplarken kullanabilmektir (pratik). Sınava çalışan pek çok meslektaşımızın zaman kısıtlılığı yaşadığı, soru çözmek için pek zaman bulamadığı ve mevcut kaynak çeşitliliği (kirliliği!) TUSTIME ailesi olarak bizleri yepyeni bir kaynak hazırlamaya yöneltti. Bu kaynak 240 soruluk yeni TUS sistemine uygun, yıllar içinde TUS’un geçirdiği değişim ve dönüşüme paralel her konu ile ilgili en güncel, en kaliteli, sorulması en olası soruların biraraya gelmesiyle oluşturuldu. Her bir ders ayrı kitap olabilecekken, sizler için ekonomik olabilmesi nedeniyle 4 cilt halinde toplandı. Soru çözerek bilgisini pekiştirmek isteyenler için ÇÖZÜM BANK tek başına yeterli bir kaynak haline geldi. Eser kabaca 3 kısımdan oluşmaktadır. Öncelikle her ders (örnek biyokimya) kendi içinde konu konu (lipidler) ayrıldı. İlk kısımda konu ilgili en yeni bilgileri sorgulayan TU S ’a en uygun soru formatında açıklamalı sorular hazırlandı. İkinci kısımda ise konunun arkasına o konuya spesifik çok özel sorulardan oluşan, o konuda öğrencinin kendi durumunu ölçebileceği kendimizi deneyelim bölümleri hazırlandı. Son olarak kitabın son kısmına her ders ile ilgili deneme sınavları konuldu. TU S ’u kazanmak için her zaman tekrar edegelen bir söz vardır ‘Hızlı oku bol tekrar’. Gerçekten doğrudur; sık tekrar, bol tekrar TU S ’un anahtarı. Umarız bu eser sizlerin soru eksiğini hızlıca okuyup kapatabileceğiniz, teorikten pratiğe geçerken minimum zamanla sizlere maksimum düzeyde yardım eden ve sınavda gönlünüzdeki yeri kazanmanıza bir nebze olsun katkı sağlayabilecek bir kaynak olur. Yani Tustime Çözüm Bank TUS ile ilgili sorunlarınıza da ÇÖZÜM olur. Tustime ile çözülmeyecek soru, sorun yoktur.



TUSTIME Editör Kadrosu



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYİ DEVAM EDİYORUZ



TUS



KEMİKLER 1.



Humerus’un corpus (şaft) kırıklarında aşağıdaki damarlardan hangisinin yaralanma ihtimali en olasıdır? A) Arteria radialis B) Arteria brachialis C) Arteria profunda brachii D) Vena cephalica E) Vena basilica



A) B) C) D) E)



N. radialis ve a. profunda brachii, humerus’un corpus’unun arka yüzündeki sulcus nervi radialis’de seyreden yapılardır. Humerus corpus kırıklarında a. brachialis’in bir dalı olan a. profunda brachii yaralanabilir. N. radialis yaralanmasına bağlı olarak da “düşük el görünümü” oluşabilir.



2.



Başparmak eklemine aşağıdakilerden hangisidir?



3. Humerus’un suprakondüler bölge kırıklarında yaralanma olasılığı bulunan anatomik yapı aşağıdakilerden hangisidir?



katılan



kemikler



A) I. Metakapal - Scaphoideum B) I. M etakarpal-Trapezium C) I. Metakarpal-Trapezoideu m D) V. Metakarpal - Trapezoideu m E) V. Metakarpal - Trapezium



A. radialis N. radialis N. medianus V. cephalica V. basilica



Humerus’un suprakondüler bölgesi n. medianus ve a. brachialis ile yakın komşuluktadır. Seçeneklerde verilen n. medianus bu tip kırıklarda yaralanma olasılığı en yüksek sinirdir. A. radialis, a. brachialis’ten collum radii hizasında ayrılır ve bu tip kırıklardan etkilenmez. N. radialis, humerus korpus (şaft) kırıklarında yaralanan sinirdir. V. cephalica ve v. basilica üst ekstremitenin yüzeyel venlerindendir bu venlerin suprakondüler bölge ile yakın komşuluğu yoktur.



Art. carpometacarpalis pollicis, I. metakarpal kemik ile os trapezium arasında kurulu sellar tipte bir hareketli eklemdir.



• Epicondylus medialis'in arkasındaki bu oluktan n, ulnar geçer



4. En sık kırılan karpal kemik aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A) Scapula - Proc. coracoideus B) Clavicula - Acromion C) Radius - Incisura ulnaris D) Ulna - Crista musculi supinatorii E) Humerus - Sulcus nervi ulnaris



Os trapezium Os capitatum Os scaphoideum Os lunatum Os hamatum



En sık kırılan scaphoideum, en sık çıkan ise lunatum’dur. EL BİLEĞİ KEMİKLERİ (OSSA ÇARPI) Bir elde 8 tanedir. Proksimal sıra, lateralden-mediale: * Os scaphoideum * Os lunatum * Os triquetrum * Os pisiforme Distal sıra, lateralden-mediale: * Os trapezium * Os trapezoideum * Os capitatum ■ Os hamatum Os scaphoideum; en çok kırılan karpal kemiktir. Os lunatum; luksasyonu en çok görülen karpal kemiktir. Çıkığında n. medianus karpal tünelde sıkışabilir. Os pisiforme; os triquetrum’un üzerindedir. M. flexor carpi ulnaris’in tendonu içinde yer aldığı için aynı zamanda sesamoid bir kemiktir. Os trapezium; birinci metakarpal kemik ile os scaphoideum arasındadır. El başparmağı eklemine (art. carpometacarpalis poilicis) katılan karpal kemiktir.



A ratNaiîs



Radeus



Ramus carpaiıs paimans



Ulna



Os trapezoideum



Ostnquetrum Os lunatum (çıkığı fazla görülür) Os pisiforme (sesamoid, m.fcu)



Mamytus ossıs hamatı Os capitatum O s trapezium (başparmak eklemine katılır)



O s scaphoideum



Trapezium



• En ç o k k ırıla n karpal kem iktir. ^



. . . .. ... . , . • A r t c a rp o m e ta c a rp a lis p o ilic is e katılır.



O s lunatum • L u k s a s y o n u (Ç IK IĞ I) en çok görülen karpal kemiktir. N. m e d ia n u ı zedelenebilir.



Os pisiform e • O s triquetrum 'un üzerindedir • FC U ’in te ndonu içinde ye r aldığından



5. Aşağıda verilen “kemik ve üzerindeki oluşum” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz.



b ir kem iktir



Acromion klavikula’da değil scapula’da bulunur. Spina scapula’nın laterale yani omuza doğru genişleyen ucunun isimdir. Bu çıkıntıda m. trapezius’un bazı lifleri sonlanır ve m. deltoideus’un bazı lifleri de buradan başlar.



6. Aşağıdaki yapılardan hangisi foramen ischiadicum majus’dan geçmez? A) B) C) D) E)



N. ischiadicus N. gluteus superior M. piriformis N. pudendus N. obturatorius



N. obturatorius, pelvis minor’u for. ischiadicum majus’dan değil for. obturatum’dan geçerek terk eder. Pelvis minor’un lateral duvarında 3 büyük delik bulunur. Bunlar; Foramen ischiadicum majus, Foramen ischiadicum minus ve Foramen obturatum’dur. 1) For. ischiadicum majus; Pelvis minor’dan gluteal bölgeye bir açıklıktır. For. ischiadicum majus’dan geçen en büyük oluşum m. piriformis’tir (plexus sacralis bu kasın ön yüzüne oturur). Kas, bu delikten geçerken yukarısında ve aşağısında birer küçük açıklık bırakır. Üstteki açıklık olan for. suprapiriforme’den geçen oluşumlar; A.v. glutea superior ve n. gluteus superior. Alttaki açıklık olan for. infrapiriforme’den geçen oluşumlar; A. v. glutea inferior ve n. gluteus inferior N. ischiadicus, n. cutaneus femoris posterior N. pudendus ve a.v. pudenda interna 2) For. ischiadicum minus; Gluteal bölgeden perine bölgesine bir açıklıktır. For. ischiadicum minus’dan geçen anatomik yapılar; N. pudendus ve a.v. pudenda interna M. obturatorius internus’un tendonu 3) For. obturatum; Pelvis minor’dan uyluğun iç yüzüne doğru bir açıklıktır. Canlıda burayı membrana obturatoria kapatır. Ancak membranın kemiğe tutunduğu yerde, yukarıda, canalis obturatorius denen küçük bir aralık kalır. Buradan aynı isimli n. obturatorius, a. ve v. obturatoria’lar geçer. Sonuç olarak; N. obturatorius, pelvis minor’u for. ischiadicum majus’dan değil for. obturatum’dan geçerek terk eder ve uyluğun iç yüzüne ulaşarak uyluğun adductor kaslarını inerve eder.



8.



For. suprapiriforme



piriformis



For. ischiadicum minus



N. opticus ve a. ophthalmica’nın geçtiği canalis opticus aşağıdaki kemiklerden hangisinde yer alır? A) Os frontale B) Os parietale C) Os temporale D) Os sphenoidale E) Os occipitale



M. obturatorius internus



N. opticus ve a. ophthalmica os sphenoidale’de bulunan canalis opticus’dan geçen yapılardır. Foram en ischiadicum maius



- m. piriformis geçer for. suprapiriforme’ sinden a, v, n. glutea superior



for. infrapiriforme' sinden a, n. a, n.



v, n. glutea inferior ischiadicus v, pudenda interna pudendus



Foram en ischiadicum m inus



Cectyı



- m. obturatorius in t’ un tendonu a, v, pudenda interna n. pudendus



7. Aşağıdaki kaslardan hangisi trochanter major’e tutunmaz? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



gluteus maximus gluteus medius piriformis gemellus inferior quadratus femoris



Trochanter majör, femur’un proksimalinde, lateralde ve daha büyük olan kabarıntımn adıdır. Burada Uyluğun dış rotator kasları olan m. piriformis, m. gemellus superior, m. gemellus inferior, m. obturatorius internus ve m. quadratus femoris sonlanır. Ayrıca gluteal kaslardan m. gluteus medius ve minimus da burada sonlanır. M. gluteus maximus ise trochanter majör ve minor’un daha distalinde tuberositas glutea’ya ve tractus iliotibialis’e tutunur.



OS SPHENOİDALE Fissura Orbitalis Superior (FOS); • Sfenoid kemiğin büyük kanadı ile küçük kanadı arasındaki yarıktır. • Orbita’yı fossa cranii media’ya bağlar. Bu yarıktan; • n. oculomotorius (3), n. trochlearis (4) ve n. abducens (6) (göz kaslarının motor siniri), • n. ophtalmicus’un (5-1) dalları (n. nasociliaris, n. frontalis, n. lacrimalis), • v. ophthalmica superior ve bazen v. ophthalmica inferior geçer. Canalis opticus; • küçük kanatların iki kökü arasındadır. • İçinden n. opticus ile a. ophthalmica geçer. Sella turcica; sulcus prechiasmaticus’un arkasında tuberculum sellae denilen bir tümsek bulunur. Bu tümseğin arkasında da içinde hipofiz bezinin oturduğu derin bir çukur vardır. Fossa hypophysialis denilen bu çukur, arkadan dorsum sellae isimli bir tümsek ile sınırlanır. Bu üç yapı birlikte sella turcica adı ile bilinir. For. rotundum; • Fossa cranii media’yı, fossa pterygopalatina’ya bağlar. ■ İçinden n. maxillaris (5-2) ve n. petrosus minör geçer. For. ovale; • Fossa cranii media’yı, fossa infratemporalis’e bağlar. • İçinden n. mandibularis (5-3) geçer. For. spinosum; • Fossa cranii media’yı, fossa infratemporalis’e bağlar. • A. meningea media (a. maxillaris‘in dalı) bu delikten kafaya girerek dura materi besleyen esas arter olur.



10. Aşağıdaki yapılardan hangisi os temporale’de bulunmaz? Lessar wırıg Süper tor orbıtal fıssure



Greater wıng



Foramen rotundum



prcıcess



A) For. jugulare B) Tuberculum articulare C) Fossa mandibularis D) Canalis caroticus E) Canalis nervi facialis Os temporale’deki incisura temporalis ile os occipitale’deki incisura jugularis kafa iskeletinin bütününde birleşerek for. jugulare’yi yaparlar. For. jugulare’den n. glossopharyngeus (9), n. vagus (10), n. accessorius (11), v. jugularis interna, sinüs sigmoideus ve sinüs petrosus inferior geçer.



opening of t>ony part of pterygcud canal



OS SPHEN O IDA LE • Sella turcica



Fossa hypophysialis • Canalis opticus n. opticus a. ophthalmica • FISSURA ORBITALIS SUPERIOR (FOS) (Fossa cranii media’ yı Orbita’ ya bağlar) • N, oculomotorius (3) • N . tro c h ie a ris (4)



• N. abducens (6) • N, ophthalmicus (5-1) • V. ophthalmica superior



For. jugulare (OT: Occipital +Temporal) For. jugulare - Sinüs sigm oideus - V. jugularis interna - Sinüs petrosus inferior (v. ju gularis int.' ya açılır.)



9. Aşağıdakilerden hangisi sfenoid kemikte bulunan oluşumlardan biri değildir? A) B) C) D) E)



io



geçer



- a. meningea posterior



Proc. pterygoideus Canalis pterygoideus Canalis pterygopalatinus Fossa hypophysialis Proc. clinoideus anterior



Canalis pterygopalatinus’u önden palatin kemiğin lamina perpendicularis’inin arka yüzündeki sulcus palatinus majör ile arkadan da sfenoid kemiğin proc. pterygoideus'u birleşerek beraber yaparlar. Bu kanal fossa pterygopalatina’yı aşağıda ağız boşluğuna bağlar. İçerisinden n. maxillaris’in n. palatinus majör ve minör dalları ile a. maxillaris’in a. palatina descendens dalı geçerek damağa ulaşır. Seçeneklerdeki diğer yapılar sfenoid kemiğe ait yapılardır.



.



(Cevap C)



TOS DERSHANECİLİĞİNDİ STANDARTLARI



12-13



DO Ğ R U A D R € 5



TUS 11.



TIME



Aşağıdaki oluşumlardan hangisi sfenoid kemikte bulunmaz? A) B) C) D) E)



Aşağıdaki anatomik oluşumlardan hangisi fossa pterygopalatina’da bulunur? A) B) C) D) E)



Canalis pterygoideus Canalis opticus Processus clinoideus anterior Foramen spinosum Canalis caroticus



Canalis caroticus a. carotis interna’nın kafanın içerisine girdiği deliktir ve os temporale’de yer alır. Seçeneklerdeki diğer yapılar sfenoid kemikte bulunur. Temporal kemikte bulunan diğer bir önemli kanal da canalis nervi facialis’dir.



12. Aşağıdakilerden hangisi temporal bulunan oluşumlardan biri değildir?



13.



kemikte



A) Fossa mandibularis B) Tuberculum articulare C) Promontorium D) Teğmen tympani E) Processus pterygoideus



Gang, oticum N. maxillaris N. ophthalmicus Gang, trigeminale N. mandibularis



Fossa cranii media’da bulunan n. trigeminus’un ikinci dalı olan n. maxillaris, fossa cranii media’yı for. rotundum vasıtasıyla terk ederek fossa pterygopalatina’ya gelir. Buradan da fissura orbitalis inferior yoluyla orbita’nın tabanındaki canalis infraorbitalis’e girerek yüz bölgesine çıkar (n.infraorbitalis adını alır). Diğer şıklarda bulunan gang, oticum ve n. mandibularis fossa infratemporalis’te, gang, trigeminale fossa cranii media’da yer alır. N. ophthalmicus ise fossa cranii media’yı fissura orbitalis superior yoluyla terk ederek orbita’ya ulaşır.



Pterygopalatine fossa



Late*al plate of pterygoid process Mandtbular nerve [Vgj



MaxHlâry nerve {V2J



Fossa mandibularis ve tuberculum articulare temporal kemiğin alt yüzünde çene eklemine katılan iki yüzeydir. Promontorium orta kulak boşluğunun iç duvarında bulunan çıkıntıdır. Bu çıkıntıya iç kulağa ait cochlea’nın bazis kısmı neden olur. Teğmen tympani de yine orta kulak boşluğunun üst duvarını yapan ince kemik lameldir ve temporal kemikte bulunur. Proc. pterygoideus sfenoid kemikte bulunan fossa pterygopalatina’nın arka duvarını yapan çiğneme kaslarından m. pterygoideus medialis ve lateralis’in tutunduğu çıkıntıdır.



Inf ra temporal fossa



Ramus of mandıbfe



F O S S A PTE R Y G O P A LA TIN A Orbita' nın apeksinin arkasında ve Fissura Orbitalis İnferior ile Fissura pterygomaxillaris’ in kesişim yerinde bulunur.



içerisinde: Gang, pterygopalatinum N. maxillaris A. maxillaris N. canalis pterygoidei (Vidii) (p a ra s e m p a tik + s e m p a tlk )



14.



Aşağıdaki delik/yarıklardan hangisinin pterygopalatina ile bağlantısı yoktur?



fossa



A) Foramen rotundum B) Canalis pterygoideus C) Canalis pterygopalatinus D) Fissura orbitalis superior E) Fissura orbitalis inferior Fissura Orbitalis Superior (FOS); - Sfenoid kemiğin büyük kanadı ile küçük kanadı arasındaki yarıktır. - Fossa cranii media’yı önde Orbita’ya bağlar. Bu yarıktan; - n. oculomotorius (3), n. trochlearis (4) ve n. abducens (6) (göz kaslarının motor siniri), - n. ophtalmicus’un (5-1) dalları (n. nasociliaris, n. frontalis, n. lacrimalis), - v. ophthalmica superior ve bazen v. ophthalmica inferior geçer. FOSSA PTERYGOPALATİNA - Orbita apeksinin altında küçük, piramidal bir boşluktur. ■ Fissura orbitalis inferior ile fissura pterygomaxillaris’in kesişim yerindedir. • Sfenoid kemiğin proc. pterygoideus’u ile maksilla ve palatin kemik arasındadır.



FOSSA PTERYGOPALATİNA



İçinde bulunan anatomik yapılar - N. maxillaris - A. maxil!aris’in terminal parçası; bu arter hem fossa infratemporalis’te, hem de fossa pterygopalatina’da bulunur. Fossalara geçiş yeri fissura pterygomaxillaris’tir. - Gang, pterygopalatinum; n. facialis’le ilgili parasempatik gangliyondur. Hedef organı gl. lacrimalis’tir. - N. canalis pterygoidei (Vidian siniri) Fossa pterygopalatina’nın bağlantıları - Fissura orbitalis inferior ile orbita’ya, - For. rotundum ile fossa cranii media’ya - Canalis pterygoiedus ile fossa cranii media’ya (for. lacerum’a) - For. sphenopalatinum ile cavitas nasi’ye - Fissura pterygomaxillaris ile fossa infratemporalis’e - For. palatinum majus ve foramina palatina minora’lar (canalis pterygopalatinus) ile ağız boşluğuna bağlanır. ‘ Canalis pterygoideus; for. rotundum’un hemen aşağısında bulunan ve fossa pterygopalatina’yı for. lacerum’a (fossa cranii media’da) bağlayan içerisinden n. vidii’nin geçtiği bir deliktir.



for. sphenopalatinum (cavitas nasi'ye) canalis palatovaginalis (nazofarinks'e)



fissura orbitalis inferior



#Ör. rotundum ssa cranii media'ya)



(orbita'ya)



for. infroorbitalis canalis pterygoideus (basis cranii'ye)



fissura pterygomaxillaris (fossa infratemporalis'e) canalis palatinus majör = canalis pterygopalatinus (cavitas oris'e)



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYİ DEVAM EDİYORUZ



'--Ti-



14-15



-



- ■



TIME /



y



/



15. Fossa cranii media aşağıda verilen yapılardan hangisi aracılığıyla fossa pterygopalatina’ya açılır? A) Fissura orbitalis superior B) Canalis pterygopalatinus C) Foramen rotundum D) Foramen ovale E) Fissura orbitalis inferior For. rotundum fossa cranii media’yı önde fossa pterygopalatina’ya bağlayan ve içerisinden n. maxillaris’in geçtiği deliktir. Fossa cranii media’yı önde fissura orbitalis superior orbita boşluğuna, aşağıda ise for. ovale fossa infratemporalis’e bağlar. Canalis pterygopalatinus ise fossa pterygopalatina’yı aşağıda ağız boşluğuna, fissura orbitalis inferior da önde orbita boşluğuna bağlar.



16. Aşağıdakilerden hangisi fossa cranii media’yı fossa infratemporalis’e bağlayan yapıdır? A) B) C) D) E)



Foramen rotundum Foramen ovale Fissura orbitalis superior Fissura orbitalis inferior Foramen jugulare



Foramen ovale; fossa cranii media’yı fossa infratemporalis’e bağlayan yapıdır. İçerisinden n. mandibularis ve n. petrosus minör geçer, For. rotundum; Fossa cranii media’yı, fossa pterygopalatina’ya bağlar. İçinden n. maxillaris (5-2) geçer. Fissura Orbitalis Superior (FOS); Sfenoid kemiğin büyük kanadı ile küçük kanadı arasındaki yarıktır. Orbita’yı fossa cranii media’ya bağlar. Bu yarıktan; - n. oculomotorius (3), n. trochlearis (4) ve n. abducens (6) (göz kaslarının motor siniri), - n. ophtalmicus’un (5-1) dalları (n. nasociliaris, n. frontalis, n. lacrimalis), - v. ophthalmica superior ve bazen v. ophthalmica inferior geçer. Fissura Orbitalis İnferior; pterygopalatina’ya bağlar.



Orbita’yı,



fossa



İçinden; n. maxillarais (5-2) ve onun zigomatik dalı, a.v. infraorbitalis ve v. ophthalmica inferior’un plexus pterygoideus’la olan küçük bağlantı dalları geçer. For. jugulare; Oksipital ve temporal kemik arasında kalan bu açıklıktan, - n. glossopharyngeus (9), - n. vagus(10), - n. accessorius (11), - sinüs sigmoideus (v. jugularis interna) ve - sinüs petrosus inferior geçer.



17. N. accessorius kafatasını aşağıdakilerden hangisi vasıtasıyla terk eder? A) B) C) D) E)



Foramen Foramen Foramen Foramen Foramen



magnum stylomastoideum rotundum jugulare sphenopalatinum



N. accessorius’un kranyal parçası bulbus’da bulunan nucleus ambiguus’dur. Bu sinirin medulla spinalis’de de spinal parçası bulunmaktadır. N. accessorius’un spinal parçası oksipital kemikteki foramen magnum’dan kafatasının içerisine girerek kranyal parça ile birleşir ve n. accessorius oluşur. N. accessorius kafatasını n. vagus ve n. glossopharyngeus ile birlikte foramen jugulare’den terk eder. Foramen jugulare’den kafatasını terk eden diğer bir önemli yapı da v. jugularis interna’dır. N. accessorius m. sternocleidomastoideus ile m. trapezius’un siniridir.



18.Aşağıdaki sinirlerden hangisi fissura orbitalis inferior içinden geçer? A) B) C) D) E)



N. supraorbitalis N. supratrochlearis N. ophthalmicus N. maxillaris N. mandibularis



Fissura Orbitalis Inferior; Orbita’yı, fossa pterygopalatina’ya bağlayan yarıktır. İçinden; n. maxillaris (5-2) ve onun zigomatik dalı, a.v. infraorbitalis ve v. ophthalmica inferior’un plexus pterygoideus’la olan küçük bağlantı dalları geçer.



20.



19.Aşağıdaki yapılardan hangisi fissura orbitalis superior’dan geçmez?



Gang, oticum (9. KS’in parasempatik gangliyonu) Bulbus’da nuc. salivatorius inferior 9. KS’e ait bir parasempatik çekirdektir. Bu çekirdekte bulunan pregangliyonik parasempatik lifler n. tympanicus, plexus tympaticus ve n. petrosus minör sinirleri aracılığıyla for. ovale’den geçerek deliğin hemen aşağısında fossa infratemporalis’de yer alan gang, oticum’a gelir. Buradaki sinapstan sonra postgangliyonik parasempatik lifler n. mandibularis’in n. auriculotemporalis dalıyla parotis bezine ulaşır.



A) N. oculomotorius B) N. ophthalmicus C) V. ophthalmica superior D) A. ophthalmica E) N. abducens Fissura Orbitalis Superior (FOS); Sfenoid kemiğin büyük kanadı ile küçük kanadı arasındaki yarıktır. Orbita’yı fossa cranii media’ya bağlar. Bu yarıktan; n. oculomotorius (3), n. trochlearis (4) ve n. abducens (6) (göz kaslarının motor siniri), n. ophtalmicus’un (5-1) dalları (n. nasociliaris, n. frontalis, n. lacrimalis), v. ophthalmica superior ve bazen v. ophthalmica inferior geçer.



Aşağıdaki gangliyonlardan infratemporalis’te yer alır? A) Gang, B) Gang, C) Gang, D) Gang, E) Gang,



hangisi



fossa



oticum pterygopalatinum geniculi ciliare submandibulare



to U m p o f i h N r r v * to maskeler A u r k «to tr m poraf n*rv*



C a n a lis o p tic u s F is s u ra o rb ita lis s u p e rio r



C K o rd a ty m p a n *



Ha* A * artar?



M axilla



Iıtfenor



norva



l mgoaI ıwrw F is s u ra o rb ita lis in fe rio r



S u lc u s v e fo ra m e n in fra o rb ita le H r d t* l p lt r f



m u M ic



N#? r r |o mytohyuMİ a» d &f4«tr>
,!



Nodi lymphoıdei axillares



—



î!



53.Anulus inguinalis profundus’dan geçen arter aşağıdakilerden hangisidir?



A



■ /( s Nodi lymphoidei inguinaies



4



- . - ^



J



!



A) Arteria umbilicalis B) Arteria iliaca externa C) Arteria epigastrica inferior D) Arteria obturatoria E) Arteria testicularis Anulus inguinalis profundus, canalis inguinalis’in karın içine bakan ağzıdır ve fascia transversalis tarafından yapılır. Canalis inguinalis’den geçen testis’i besleyen a. testicularis de bu kanaldan geçer.



KENDİMİZİ DENEYELİM 1.



Aşağıda verilen “kalp odacığı-ilgili yapı” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz.



5.



A) Atrium sinistrum - Mm. pectinati B) Atrium sinistrum - V. pulmonalis dexter C) Atrium dextrum - Ostium sinüs coronarii D) Ventriculus dexter - M. papillaris posterior E) Ventriculus sinister - Conus arteriosus



2.



I- Pulmonal kapak II- Aort kapağı III- Mitral kapak IV- Triküspid kapak Trigonum fibrosum sinistrum yukarıda verilen yapakların hangileri arasındaki bölgedir? A) B) C) D) E)



I ve II II ve III ll-lll ve IV l-ll ve III III ve IV



A) A. B) A. C) A. D) A. E) A.



7.



8.



9. 4. Aşağıdakilerden hangisi a. carotis externa’nın bir dalı değildir? laryngea superior lingualis pharyngea ascendens occipitalis auricularis posterior



Aşağıdakilerden hangisi a. subclavia’nm bir dalı değildir? A) Truncus thyrocervivalis B) Truncus costocervicalis C) A. intercostalis suprema D) A. thoracica interna E) A. vertebralis



iliaca communis iliaca externa iliaca interna femoralis profunda femoris



V. angularis aşağıdaki venlerden hangisi aracılığıyla sinüs cavernosus’a bağlanır? A) V. facialis B) V. maxillaris C) Plexus pterygoideus D) V. ophthalmica E) Sinüs sphenoparietalis



10. 6.



ovarica suprarenalis media phrenica inferior lienalis renalis



Perineum’u besleyen a. pudenda interna aşağıdaki arterlerden hangisinin bir dalıdır? A) A. B) A. C) A. D) A. E) A.



A) V. pulm onalis-Truncus pulmonalis B) A. pulmonalis - V. pulmonalis C) Aorta - V. pulmonalis D) A. pulmonalis - Aorta E) Truncus pulmonalis - A. pulmonalis



sphenopalatina meningea media alveolaris superior posterior palatina descendes infraorbitalis



Aşağıdakilerden hangisi aorta abdominalis’in bir dalı değildir? A) A. B) A. C) A. D) A. E) A.



3. Ductus arteriosus aşağıda verilen damarlardan hangi ikisi arasında bir bağlantı sağlar?



A) A. B) A. C) A. D) A. E) A.



Aşağıdakilerden hangisi a. maxillaris’in üçüncü (pterygopalatin) parçasından çıkan dallardan biri değildir?



V. brachiocephalica’ya aşağıdakilerden hangisidir?



boşalan



A) V. azygos B) V. cava superior C) V. thyroidea inferior D) V. thyroidea superior E) V. jugularis externa



ıT 'M ıT ı



ven



11.



V. azygos aşağıdaki yapılardan hangisine boşalır?



A) V. cava superior B) V. cava inferior C) V. hemiazygos D) V. brachiocephalica dextra E) Atrium dextrum



12.Sulcus bicipitalis medialis’de aşağıdakilerden hangisidir?



seyreden



ven



cava-caval



bir



A) V. subclavia B) V. axillaris C) V. cephalica D) V. basilica E) V. mediana cubiti



13. Aşağıdaki venlerden anostomozdur?



hangisi



A) V. epigastrica superficialis - V. epigastrica inferior B) V. epigastrica superficialis - V. thoracica lateralis C) V. azygos - V. gastrica sinistra D) V. rectalis superior - V. rectalis media E) V. rectalis media - V. rectalis inferior



14.



Aşağıdaki venlerden hangisi v. porta hepatis’in oluşumuna katılmaz? A) V. mesenterica inferior B) V. mesenterica superior C) V. lienalis D) V. paraumbilicalis E) V. umbilicalis



1-E, 2-B, 3-D, 4-A, 5-B, 6-C, 7-D, 8-C, 9-D, 10-C, 11-A, 12-D, 13-B, 14-E



■



■



s in d ir im s is t em i v e



ÜROGENİTAL 1. Plica umbilicalis lateralis içerisinde bulunan a.epigastrica inferior hangi arterin dalıdır? A) A. B) A. C) A. D) A. E) A.



iliaca communis iliaca interna iliaca externa femoralis umbilicalis



A. epigastrica inferior çok önemli bir arterdir. Umbilicus’dan mesane’nin üzerine atlayan plikalardan plica umbilicalis lateralis içerisinde seyreden bu arter a. iliaca externa’nın dalıdır. Bu arter trigonum inguinale'nin (Hesselbach üçgeni) lateral sınırını yapar. Anulus inguinalis profundus’un hemen medialindeki anatomik oluşum olduğu için inguinal hernilerin direk ya da indirek mi olduklarının ortaya konulmasında önem arzeder. Aynı zamanda bu arterin r. pubicus dalı yine a. obturatoria’nın r. pubicus dalı ile cerrahlar için bilinmesinde önemi olan corona motris denilen arter anastomozunu yapar.



2. Aşağıdakilerden hangisi foramen bursa omentalis (Winslovi)’in sınırlarına katılan yapılardan biri değildir?



3. Aşağıdakilerdan hangisi colon transversum’da bulunmaz? A) Appendices omentales B) Tenia omentalis C) Sinüs transversus D) Plica semilunaris E) Tenia libera Colon transversum, kalın bağırsağın orta ve en uzun kısmıdır. Kalın bağırsağa özgü olan her şey colon transversum’da bulunur. Sinüs transversus bir dural sinus’tur. Oksipital loblar ile cerebellum arasında bulunan duramater’in yani tentorium cerebelli’nin yaprakları arasında seyreder.



Taeniae coli • A ppendix verm iform is’in tabanından başlarlar,



A) Lobus caudatus B) Vena portae hepatis C) Aorta abdominalis D) Vena cava inferior E) Pars superior duodeni Aorta abdominalis, for. vvinslovi’nin değil bursa omentalis’in arka duvarında bulunur. Mide ile pankreas arasında bulunan recessus subhepaticus sinister’e bursa omentalis denir. Bu boşluk for. bursa omentalis (for. vvinslovi) aracılığıyla büyük periton boşluğu (cavitas peritonealis) ile bağlantılıdır. For. omentale’nin sınırları; Önde; lig. hepatoduodenale ve içerisindeki v. portae hepatis Arkada; v. cava inferior Yukarıda; karaciğerin lobus caudatus’u Aşağıda; duodenum’un birinci parçasının üst kenarı.



rektosigmoid birleşmeye yakın colon sigm oideum ’da biterler • Rectum ve Appendix verm iform is’te yoktur



Taenia coli



100-101



4.



Aşağıdaki damarlardan hangisi duodenum’un pars horizontalis’inin önünden geçer? A) Truncus coeliacus B) A. gastroduodenalis C) V. mesenterica superior D) A. mesenterica inferior E) V. mesenterica inferior



A. ve v. mesenterica su perior’lar duodenum’un pars horizontalis’inin ve pancreas’ın proc. uncinatus’unun ön yüzünden geçen damarlardır. DUODENUM • İnce bağırsağın en kısa, en geniş ve en hareketsiz bölümüdür. • İlk 2,5 cm ’lik parçası intraperitoneal, geriye kalan bölümü sekonder retroperitonealdir. Dört bölümü vardır: Pars Superior • En hareketli parçadır. İlk 2,5 cm’lik bölümü intraperitonealdir ve ampulla (bulbus) adı ile bilinir. • Üst kenarına lig. hepatoduodenale, alt kenarına da omentum majus tutunur.



Pars Descendens • Ductus choledochus ile ductus pancreaticus, duodenum’un duvarının arka iç bölümünden geçerken birleşip, ampulla hepatopancreatica (Vater ampullası) denilen bir genişleme yaparak papilla duodeni major’un tepesine açılır. Ampulla hepatopancreatica’da, m. sphincter ampullae (Oddi sfinkteri) denilen bir sfinkter bulunur. Pars horizontalis (inferior) • Ön tarafı; radix mesenterii ve a.v. mesenterica superior, arka tarafı; v. cava inferior, aorta abdominalis, sağ ureter ve sağ gonadal damarlar (a.v. testicularis ya da ovarica) ile komşudur. Pars Ascendens • L2 vertebranın üst kenarı seviyesinde jejunumla birleşir. Birleşme yerinde gösterdiği kıvrıma flexura duodenojejunalis denir. Diyafragma’nın crus dextrum’undan, flexura duodenojejunalis’e uzanan çizgili ve düz kas lifleri ile fibröz dokudan oluşan m. suspensorius duodeni (lig. suspensorium duodeni, Treitz kası ya da ligamenti), fleksura’yı pozisyonunda tutar. Bu kasın kontraksiyonu, açıyı genişleterek bağırsak içeriğinin hareketini kolaylaştırır.



DUODENUM 1. PARS SUPERİOR Arkasından a. gastroduodenalis geçer



A. v. mesenterica superior



2. PARS DESCENDENS Ductus choledochus ile Ductus pancreaticus buraya a çılır. 3. PARS HORİZONTALİS Önünden a.v. mesenterica sup. geçer



pancreaticus accessorius (Şantörini kanal) Ampulla hepatopancreatica (\feter ampullas, Oddi sfinkteri)



Ductus pancreaticus ve ductus choledochus



Truncus coeliacus A. mesenterica superior



Aorta abdominalis



V. renalis sinistra



A. renalis



Pancreas’ın Proc. uncinatus’u



sinistra



Duodenum (Pars horizontalis, 3. parça)



4. PARS ASCENDENS Jejunum ile birleşme yerinde gösterdiği kıvrıma Flexura duodenojejunalis denir. Lig. suspensorium duodeni (Treitz bağı) buraya tutunur.



ince barsak



syÖÖ v



5. Karaciğerden karın ön duvarına atlayan periton aşağıdaki ligamentlerden hangisini yapar? A) B) C) D) E)



6. Aşağıdakilerden hangisi nazofarinks’te bulunan yapılardan biri değildir? A) Torus tubarius B) Rec. piriformis C) Plica salphingopalatina D) Plica salphingopharyngea E) Ostium pharyngeum tubae auditivae



Lig. falciforme hepatis Lig. hepatogastricum Lig. hepatoduodenale Lig. coronarium hepatis Lig. teres hepatis



Karaciğerden karın ön duvarına atlayan ve alt kenarı “orak” şeklindeki periton uzantısına lig. falciforme hepatis denir. İçerisinde v. umbilicalis (lig. teres hepatis) ve v. paraumbilicalis’leri barındırır. Lig. coronarium hepatis karaciğeri yukarıda diyaframa bağlar. Lig. hepatogastricum mideye lig. hepatoduodenale de duodenum’un birinci parçasına bağlar. Lig. teres hepatis v. umbilicalis’in kalıntısıdır.



Rec. piriformis, larynx ile laryngopharynx arasında, sıvı gıdaların geçtiği ve yabancı cisimlerin de en çok takıldığı yerdir. Seçeneklerdeki diğer yapılar nazofarinkste bulunur.



Lig. falciforme hepatis karaciğeri karın ön duvarına bağlar içinde; w . paraumbilicalis ve lig. teres hepatis bulunur



Diaphragma-



Peritoneum parietale



Lig. falciform e hepatis



Lig. teres hepatis ( w . p a rau m b ilic ales ’le beraber)



transversalis



Mm. obliqui externus ve internus abdominis, m. transversus abdominis Umbilicus



P lica um bilicalis m ediana (ob litere u ra ch u s ’la beraber)



Linea arcuata------



abdominis



Plica um bilicalis lateralis (plica epig as tric a ile beraber a. ve v. epig as tric a in ferior)



A. ve v. epigastricainferior A. ve v. ilium profunda



Crista iliaca M. iliopsoas



Anulus inguinalisprofundus



N.femoraiis Fossa inguinalis lateralis (anulus inguinalis profunda'nın çentiği)



Funiculus spermaticus A. ve v. iliaca externa



Plica u m bilicalis m edialis (o b iite re a. u m b iiic a iis 'le beraber) A.vesicalis (a.umbilicalis'den, pars patens)



Fossa inguinalis medialis {anulus inguinalis superficialis'e uyar) N.obturatorius



A. vev. obturatoria



Vesica urinaria



Fossa supravesicalis



M.obturatorius internus



102-103



3f



\ \



s



7 . Ductus submandibularis aşağıdaki yapılardan hangisi ile çaprazlaşır?



anatomik



A) A. facialis B) V. facialis C) A. lingualis D) N. lingualis E) V. lingualis



8. Aşağıdaki yumuşak damak kaslarından hangisi n. trigeminus’dan inerve olur? A) B) C) D) E)



N. lingualis, ductus submandibularis ile çaprazlaşan yapıdır. A. facialis gl. submandibularis’in arkasından (veya içinden) geçer. V. facialis gl. submandibularis’in yüzeyel parçasının altından geçen vendir. Gl. submandibularis’in yüzeyel ve derin parçalarının arasında da m. mylohyoideus yer alır. Gl. submandibularis’in m. mylohyoideus’un yukarısında kalan derin parçasının dil şeklindeki kancaya benzeyen uzantısına proc. uncinatus denir.



M. M. M. M. M.



uvula palatopharyngeus levator veli palatini tensor veli palatini palatoglossus



Yumuşak damak kaslarının siniri plexus pharyngeus’tur. Plexus pharyngeus’u n. glossopfaryngeus, n. vagus, n. accessorius pars cranialis ve sempatik lifler beraber yaparlar. Sadece m. tensor veli palatini n. trigeminus’un n. mandibularis dalından inerve olur. Tuba auditiva



M. tensor veli palatini Hamulus pterygoideus (sfenoid kemik) M. levator veli palatini



M. palatopharyngeus M. palatoglossus M. uvulae



M. tensor veli palatini (5-3) M. levator veli palatini M. uvulae



Gl. submandibularis



M. palatoglossus



• Trigonum submandlbulare'de yer alır • C h o rd a tymapani (VII) ve n. lingualis (V3) içinde seyreden ait parasempatik lifler tarafından uyarılır



M. palatopharyngeus Bu kaslardan, sadece



e



M. tensor veli palatini,



N. mandibularis den diğerleri



• Bu lifler ganglion submandibulare'de sinaps yapar



plexus piıaryngeus dan uyanlır



• Ductus submandibularis’i, dıştan çaprazlar



9. Aşağıdakilerden hangisi bir dil kası değildir? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



geniohyoideus genioglossus hyoglossus styloglossus longitudinalis superior



M. geniohyoideus bir suprahyoid kastır. Mandibula’nın iç yüzü ile hyoid kemik arasında uzanır ve dile tutunması yoktur.



10.Pankreasın collum’u ile proc. uncinatus’u arasından geçen arter aşağıdakilerden hangisidir? A) Arteria pancreaticoduodenalis superior B) Arteria pancreaticoduodenalis inferior C) Arteria mesenterica superior D) Arteria mesenterica inferior E) Arteria gastroduodenalis



A) Omentum majus B) Mesocolon transversum C) Taenia omentalis D) Appendices omentales E) Ligamentum hepatoduodenale



Aorta abdominalis’in ventral dallarından İkincisi olan a. mesenterica superior aşağı doğru ilerlerken pankreasın collum’unun arkasından proc. uncinatus’unun da önünden geçer.



11.Vena portae hepatis aşağıdaki ligamentlerden hangisinin içerisinde yer alır? A) B) C) D) E)



12. Aşağıdakilerden hangisi periton yapısında bir oluşum değildir?



Ligamentum falciforme hepatis Ligamentum coronarium hepatis Ligamentum hepatoduodenale Ligamentum hepatogastricum Ligamentum teres hepatis



Kalın bağırsakta longitudinal kas liflerinin yoğunlaşması ile oluşan şeritlere taenia c o li’ler denir. Bunlar taenia libera, taenia mesocolica ve taenia omentalis’tir. Omentum majus, mideyi örten peritonun curvatura major’dan aşağı doğru uzamasıyla oluşan periton; mesocolon transversum intraperitoneal olan colon transversum’u karın arka duvarına tutturan periton; appendices omentales’ler özellikle transvers kolonda bulunan içi yağ dolu periton kesecikleri ve lig. hepatoduodenale de karaciğerden duodenum üzerine atlayan peritondur.



V. portae hepatis, karaciğerden duodenum’a atlayan peritonun oluşturduğu lig. hepatoduodenale içerisinde yer alır. Bu bağın içerisinde ayrıca ductus choledochus ve a. hepatica propria da bulunur. Lig. hepatoduodenale ve lig. hepatogastricum beraberce omentum minus’u oluştururlar.



hepatic artery Right hepatic duct



Left hepatic duct



Left hepatic artery Common hepatic duct Cystic artery Cystic duct



Portal vein Common hepatic artery



OMENTUM MINUS ( = lig. hepatoduodenale + lig. hepatogastricum) a) Lig. h ep atoduodenale İçindeki yapılar; • a. hepatica propria



• ductus choledochus • v. portae hepatis



Bile duct



Gastroduodenal artery



Right gastric artery



104-105



w



13. Aşağıdaki yapılardan hangisi isthmus faucium’un sınırlarına katılır?



Tonsilla palatina’ları önünden ve arkasından sınırlandıran iki arkus vardır. Bunlar arcus palatoglossus ve arcus palatopharyngeus’tur. Bu arkusların içerisinde aynı isimli kaslar bulunur. Arcus palatoglossus’ların sınırladığı geçide isthmus faucium denir. Bu geçit cavitas oris propria’yı orofarinkse bağlar.



yapılardan



Aşağıdaki yapılardan hangisi for. omentale’nin ön duvarında bulunur? A) V. portae hepatis B) Mide C) V. cava inferior D) Lig. falciforme hepatis E) Lig. hepatogastricum



A) Torus tubarius B) Crista palatopharyngea C) Plica salphingopalatina D) Plica salphingopharyngea E) Arcus palatoglossus



14.Aşağıdaki bulunmaz?



15.



hangisi



For. omentale (for. epiploicum, for. winslowi); bursa omentalis’i cavitas peritonealis’e bağlayan bir deliktir. Bu deliğin ön duvarını omentum minus’a ait lig. hepatoduodenale ve içerisindeki oluşumlar yapar. Lig. hepatoduodenale içerisinde v. portae hepatis, ductus choledochus ve a. hepatica propria bulunur. Arka duvarda v. cava inferior, üst duvarda karaciğerin lobus caudatus’u ve alt duvarda da duodenum’un superior parçası yer alır.



rektum’da



Lig. falciforme hepatis A. hepatica propria



Omentum minus



A) Kohlrausch plikası B) Houston plikası C) Ampulla D) Linea pectinata E) Longituninal kas lifleri Linea pectinata (linea dentata); Canalis analis’de bulunur. Valvula analis’lerin oluşturduğu zigzaglı (tarak biçimindeki) halkaya denir. Burası endoderm-ektoderm geçiş bölgesidir. Klinik açıdan da önem taşıyan bu bölgenin yukarısından olan hemoroidlere internal hemoroid, aşağısından olan hemoroidlere external hemoroid denir.



V. cava inferior



TXI!



Aorta abdominalis



ÜROGINİTAL 16. Böbrekler arka yüzde aşağıdaki sinirlerden hangisi ile komşuluk yapar? A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



ilioinguinalis genitofemoralis obturatorius femoralis cutaneus femoris lateralis



17.



Aşağıdaki anatomik yapılardan hangisi funiculus spermaticus’da yer almaz? A) N. genitofemoralis, r. femoralis B) A. testicularis C) V. testicularis D) A. ductus deferentis E) M. cremaster



Seçeneklerde verilen sinirler plexus lumbalis’in dallarıdırlar. Böbrekler arka yüzlerinde n. subcostalis, n. iliohypogastricus ve n. ilioinguinalis ile komşuluk yaparlar.



Funiculus spermaticus testis ile ilgili oluşum saran yapıdır. Funiculus spermaticus’da n. genitofemoralis’in r. femoralis dalı değil r. genitalis dalı yer alır. Funiculus Spermaticus İçinde Bulunan Yapılar; - ductus deferens - plexus pampiniformis (w. testiculares) - a. testicularis, a. ductus deferentis - lenf damarları - plexus testicularis (sempatik sinir pleksusu) - processus vaginalis kalıntıları; tunica vaginalis testis’le bağlantılı, oblitere peritoneal kalıntılardır.



Inferior vena cava



T ra n s v e rs u s a p o n e u ro s is



T12



N. genitofemoralis’in genital dalı (m. cremaster’i uyarır), a.v. cremasterica ve m. cremaster ise funiculus spermaticus’un tabakalarında bulunan yapılardır.



P so a s



N. genitofemoralis, R. genitalis



Ductus deferens Fascia spermatica extema



R. genitalis'in motor komponenti



Böbreğin arka yüzü: Diaphragma, M. psoas majör, M. quadratus lumborum, M. transversus abdominis, V. a. n. subcostalis N. iliohypogastricus. N. iiioinguinaüs ile komşuluk yapar.



Fascia cremasterica



Plexus pampiniformis (V. testicularis)



A. testicularis Fasciaspermatica interna



M. cremaster A. cremasterica



FUNİCULUS SPERMATİCUS İÇİNDE BULUNAN YAPILAR XII N. subcostalis



1- d u ctu s deferens 2- plexus pam pin iform is ( w . te sticu la res )



Ren dexter



3- a. te sticu la ris , a. ductus deferentis



N. iliobypogastricus



4-



N. ilioinguinalis



5- processus vaginalis kalıntıları



(sempatik sinir pleksusu)



106-107



W



TUS(SPT,ME DO Ğ R U A D R E S



./



18.



Aşağıdakilerden hangisi nefronun bölümlerinden değildir?



20.



A) Toplayıcı kanallar B) Henle lupu C) Distal tubulus D) Proximal tubulus E) Henle lupu



A) B) C) D) E)



Toplayıcı kanallar ureter tomurcuğundan gelişirler dolayısıyla nefronun bölümlerinden değildirler.



19.



Erkek genital sisteme ait aşağıda verilen yapılardan hangisi spatium perinei profunda’da yer alır? Ductus deferens Gl. vesiculosa (Vesiculo seminalis) Gl. prostata Gl. bulbourethralis (Covvper bezleri) Epididymis



Gl. bulbourethralis’ler (Covvper bezleri) erkekte derin perine aralığı yani spatium perinei profunda’da m. transversus perinei profundus içerisinde yer alan bezdir. Bu bezin homoloğu gl. vestibularis majör (Bartolin bezi) bayanda yüzeyel perine aralığında yani spatium perinei superficialis’te bulunur.



Aşağıdaki bağlardan hangisinin kesilmesi sonucu uterus’un otonom inervasyonu bozulur? A) B) C) D) E)



Vesica urinaria. Cervix



Ligamentum sacrouterinum Ligamentum latum uteri Ligamentum transversum cervicis Ligamentum ovarii proprium Ligamentum teres uteri



Lig. sacrouterinum içerisinde uterus’a gidecek olan sempatik ve parasempatik liflerin yer aldığı plexus hypogastricus inferior yer alır.



Pars spongiosa



UTERUS ve OVARIUM’un LİGAMENTLERİ Lig. transversum cervicis (lig. cardinale, Mackenrodt)



Lig. sacrouterinum



Lig. suspensorium ovarii (lig. infundibulopelvicum)



Tuba uterina Lig. ovarii proprium — Anulus inguinalis profundus



Lig. teres uteri (lig. rotundum)(Round) Lig. vesicouterinum



Lig. pubovesicale



Fundus uteri Vesica urinaria



KENDİMİZİ DENEYELİM 1.



Aşağıdakilerden hangisi cavitas oris propria ile ilgili bir yapı değildir?



6.



A) Papilla vallata B) Sulcus terminalis C) Papilla ductus parotidei D) Phrenilum lingua E) Arcus palatoglossus



2.



3.



7.



M. genioglossus M. hyoglossus M. styloglossus M. palatoglossus M. verticalis ingua



8.



hangisi



gl.



parotidea



9.



palatoglossus palatopharyngeus stylopharyngeus salphingopharyngeus constrictor pharyngis superior



Aşağıdakilerden hangisi darlıklarından biri değildir?



özofagusun



Aşağıdakilerden hangisi nazofarinks’de bulunan yapılardan biri değildir?



A) Tonsilla tubaria B) Ostium pharyngeum tubae auditivae C) Plica salphingopalatina D) Plica salphingopharyngea E) Arcus palatopharyngeus



Ductus choledochus aşağıda verilen ligamentlerden hangisinin içerisinde yer alır? A) B) C) D) E)



A) N. facialis B) A. facialis C) A. maxillaris D) V. retromandibularis E) A. temporalis superficialis



5.



M. M. M. M. M.



A) Faringoözofageal bileşke B) Gastroözofageal bileşke C) Arcus aorta’yı çaprazladığı yer D) Bronchus principalis sinister’i çaprazladığı yer E) Diyaframı geçtiği seviye



Nodi cervicales superficiales Nodus jugulodigastricus Nodi submandibulares Nodus juguloomohyoideus Nodus preauriculares



Aşağıdaki yapılardan içerisinde yer almaz?



Yutkunma sırasında nazofarinks ile orofarinks’in irtibatını kesen crista palatopharyngea aşağıda verilen kaslardan hangisi üzerinde bulunur? A) B) C) D) E)



Dil kökünün ve tonsilla palatina’nm lenfatikleri esas olarak aşağıdaki lenf düğümlerinden hangisine drene olurlar? A) B) C) D) E)



4.



A) Cavitas oris propria B) Vestibulum oris C) Larynx D) Laryngopharynx E) Oropharynx



Aşağıdaki kaslardan hangisi n. hypogiossus’dan inerve olmaz? A) B) C) D) E)



Plica nervi laryngei aşağıda verilen yapılardan hangisinde yer alan bir oluşumdur?



10.



Lig. Lig. Lig. Lig. Lig.



falciforme hepatis coronarium hepatis hepatoduodenale hepatogastricum gastrolienale



Aşağıdakilerden hangisi bursa (rec. subhepaticus sinister)’i sol sınırlandıran bir ligamenttir? A) B) C) D) E)



Lig. Lig. Lig. Lig. Lig.



omentalis taraftan



phrenicocolicum lienorenale suspensorium duodeni phrenicosplenicum pancreaticocolicum



108-109 V



DO Ğ R U A D R E S



TUS 11.



Aşağıdaki organlardan hangisi retroperitoneal bir organ değildir? A) B) C) D) E)



12.



TIME sekonder



Pankreas Duodenum Böbrek Çıkan kolon İnen kolon



Karaciğeri yukarıda diyaframa tutturan periton uzantısı aşağıdakilerden hangisidir? A) Lig. coronarium hepatis B) Lig. teres hepatis C) Lig. falciforme hepatis D) Omentum minus E) Area nuda



13.GI. bulbourethralis’ler (Covvper bezleri) hangi kasın içinde bulunurlar? A) B) C) D) E)



14.



M. levator ani M. bulbospongiosus M. ischiocavernosus M. transversus perinei superficialis M. transversus perinei profundus



Fundus uteri’ye tutunması olan iki ligament aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E)



Lig. Lig. Lig. Lig. Lig.



transversum cervicis - Lig. latum uteri teres uteri - Lig. suspensorium ovarii ovarii proprium - Lig. suspensorium ovarii teres uteri - Lig. ovarii proprium sacrouterinum - Lig. latum uteri



1-C, 2-D, 3-B, 4-B, 5-E, 6-D, 7-E, 8-B, 9-C, 10-B, 11-C, 12-A, 13-E, 14-D



TUS DERSHANECİLİĞİNSE S :İt!



11Ti V 11



ftİK S B T M in Df »BM EDİYORUZ



110-111



SİNİR SİSTEMİ 1. Aşağıdaki duyulardan hangisi medulla spinalis’in funiculus posterior’unda seyreder? A) B) C) D) E)



Yüzeyel ağrı-ısı duyusu Şuurlu proprioseptif duyu Hafif dokunma duyusu Şuuraltı proprioseptif duyu Gıdıklanma duyusu



Şuurlu proprioseptif duyu; medulla spinalis’in funiculus posterior’unda seyreden fasciculus gracilis ve cuneatus ile taşınır. Tabes dorsalis funiculus posterior’u tutan bir hastalıktır. Şuurlu proprioseptif duyu kaybı olan bu hastalarda gözler kapatılınca denge bozukluğu görülür (Romberg testi).



2. Aşağıdakilerden hangisi tat duyusunun nöronlarının bulunduğu çekirdektir? A) B) C) D) E)



2.



Nucleus ventralis posterolateralis Nucleus ventralis posteromedialis Nuc. tractus solitarius Nuc. salivatorius superior Nuc. salivatorius inferior



BULBUS kesitlerinde görülen önemli çekirdekler • Nuc. gracilis . nuc. cuneatus • Nuc. tractus solitarius (7 .9 . 10) Tat duyusunun 2. nöronlarını içerir



Dilden gelen tat duyusu ilgili bölgeyle alakalı kranyal sinirin duyu ganliyonu içerisinde bulunan 1. nöronun periferik uzantısı tarafından alınır. Örn. Dilin 2/3 ön kısmının tat duyusu canalis nervi facialis içerisinde bulunan n. facialis’in duyu gangliyonu olan gang, geniculi’deki 1. nöronlardır. Buradaki psödounipolar nöronun periferik uzantısı dilin 2/3 ön kısmının tat duyusunu alır. Santral uzantılar bulbus’da bulunan nuc. tractus solitarius’daki 2. nöronlarla sinaps yapar. Bu 2. nöronların uzantıları da thalamus’daki 3. nöron olan nuc. ventralis posteromedialis ile sinaps yapar. 3. nöron uzantıları da paryetal lobdaki 43 nolu Brodman alanında yani primer tat merkezinde sonlanır. Tat duyusunun 2. nöronları bulbus’daki nuc. tractus solitarius’da bulunur.



• N uc. sp in atls n e rv i trtgem ini Bas ve vurun a g rı-ıs ı duyularının



2. nöronları bulunur



ip C ) ,



3.



Aşağıdaki kaslardan hangisi n. facialis tarafından inerve olmaz? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



buccinator platysma stylohyoideus digastricus, venter anterior depressor anguli oris



M. digastricus’un venter anterior’u n. trigeminus’un n. mandibularis dalı tarafından inerve olur.



TrocMear nerve pVJ



A fcducent ne *ve (V f] in tn m jtf c *ro t« rl « rle ry



O cutofTKJtor n e rve (İN]



N. FACIALIS (VII) Motor, duyu ve parasempatik lif içeren miks bir sinirdir. Temporal kemikteki canalis nervi facialis (Fallopian kanalı) içinde seyreder. Kafatasını for. stylomastoideum’dan terk eder. Dört tane çekirdeği vardır. Nuc. nervi facialis; motor çekirdeğidir. Pons’ta yer alır. Çekirdekten çıkan motor liferin innerve ettiği kaslar; - Mimik kaslar, - M. stapedius, - M. stylohyoideus - M. digastricus’un venter posterior’u MasJSary d M tto n o f trtg e tıu n * nerve fV J



Sinüs cavernosus 1- Sinüs sphenoparietalis buraya açılır.



4.



2- İçinden: а. carotis int. б. KS



Aşağıdakilerden hangisi sinüs cavernosus’un içinden a. carotis interna’ya yakın komşu olarak geçen sinirdir? A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



oculomotorius abducens trochlearis maxillaris ophthalmicus



Pıa-duyagoflaa 3. KS 4. KS 5 *1 (oplıUJmıc) 5 - 2 (m « lll*r)



geçer



V. facialis



A. carotis interna, temporal kemikteki canalis caroticus’a girer. Kanalın iç ağzından çıkıp, foramen lacerum’un çatısından ve sfenoid kemikteki sulcus caroticus’tan geçip, sinüs cavernosus’a girer. Sinüs cavernosus içinde n. abducens’le birliktedir. SİNÜS CAVERNOSUS; - Sfenoid kemik gövdesinin her iki tarafındadır. - İçinden a. carotis interna ve n. abducens geçer. - Dış duvarından ise; n. oculomotorius, n. trochlearis, n. ophthalmicus ve n. maxillaris geçer. Sinüs cavernosus’a açılan yapılar; - V. ophthalmica superior ve inferior, - Sinüs sphenoparietalis. Sinüs cavernosus’un bağlantıları; - arkada sinüs petrosus superior ile sinüs transversus’a, - aşağıda sinüs petrosus inferior ile v. jugularis interna’ya - venöz dallar aracılığıyla da plexus pterygoideus’a - önde v. ophthalmica superior aracılığıyla v. facialis’le bağlantılıdır.



Sin. p«(roaut »up.



/ S lnu» l r » n . v » r . u .



Sin, p u tro tu » M .



V S lnu» »igm oldetn (V. jugulari* Intama)



13



DO Ğ R U A D R E S



TUS



TIME



5. Aşağıdakilerden hangisi nervus facialis’e ait bir çekirdek değildir? A) B) C) D) E)



Nuc. Nuc. Nuc. Nuc. Nuc.



nervi facialis lacrimalis salivatorius superior salivatorius inferior tractus solitarius



Nuc. salivatorius inferior, bulbus’da bulunan ve n. glossopharyngeus’a ait parasempatik bir çekirdektir. Burada bulunan pregangliyonik parasempatik nöronların aksonları periferde tor. ovale’nin hemen aşağısında fossa infratemporalis’de bulunan gang, oticum’daki (parotis bezine gidecek olan) postgangliyonik parasempatik nöronlarla sinaps yaparlar. Nuc. nervi facialis n. facialis’in motor çekirdeğidir. Nuc. lacrimalis ve nuc. salivatorius superior; fasiyal sinirin parasempatik çekirdekleridir. Nuc. lacrimalis, gl. lacrimalis’e nuc. salivatorius superior, gl. sublingualis ve gl. submandibularis’e giden parasempatik lifler verir. Nuc. tractus solitarius; tat duyusunun ikinci nöronlarının bulunduğu çekirdektir.



6. Aşağıdakilerden hangisi nervus trigeminus’un inerve ettiği kaslardan biri değildir? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



masseter tensor tympani stapedius tensor veli palatini digastricus, venter anterior



M. stapedius, orta kulakta bulunan iki kastan biridir ve n. facialis’den uyarılır. N. trigeminus’un motor lifleri n. mandibularis ile taşınır. N. mandibularis’in inerve ettiği kaslar; • Çiğneme kasları, • M. mylohyoideus, • M. digastricus’un venter anterior’u, • M. tensor veli palatini • M. tensor tympani’dir.



7. Sulcus calcarinus’un bulunduğu telencephalon bölgesi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Lobus frontalis Lobus insularis Lobus limbicus Lobus temporalis Lobus occipitalis



Sulcus calcarinus oksipital lob’da bulunur. OKSİPİTAL LOBUN KORTİKAL ALANLARI • Primer vizüel alan; Brodmann’ın 17 numaralı alanıdır. Sulcus calcarinus’un her iki tarafında, gyrus calcarinus’un iç yüzüne karşılık gelir. • Görme alanının sağ yarısı sol hemisferin vizüel kodeksinde, sol yarısı da sağ hemisferin vizüel kodeksinde temsil edilir. • Vizüel kodeksin harabiyetlerinde kontralateral homonimos hemianopia olur. • Vizüel assosiasyon alanı; Brodmann’ın 18 ve 19 numaralı alanlarıdır. Görülen objenin özellikleri (rengi ve şekli gibi) ile ilgilidir. Primer görme merkezinden aldığı uyarıları saklayıp, tekrar karşılaşıldığında tanınmasını sağlar.



8. Subaraknoid aralığın canalis vertebralis’in distalinde en olası sonlandığı vertebra seviyesi aşağıdakilerden hangisidir? A) L1 B) L2 C) L4 D) S2 E) S4 Medulla spinalis’i saran zarlardan pia mater, medulla spinalis’in sona erdiği L1-L2 vedebra hizasında kapanır. Arachnoidea mater ve dura mater ise S2 seviyesinde kapanır. Yani subaraknoid aralık distalde S2 seviyesinde biter. Lumbal ponksiyon yetişkinde L3-L4, çocuklarda ise L4-L5 vedebra arasından yapılır.



9. Aşağıdakilerden hangisi şuurlu proprioseptif duyu ile ilgili bir yoldur? A) Fasciculus arcuatus B) Fasciculus longitudinalis medialis C) Lemniscus lateraiis D) Lemniscus medialis E) Tractus spinocerebellaris posterior



-



-



• Gövdeden kalkan şuurlu proprioseptif duyuların 1. nöronlarının santral uzantıları medulla spinalis’de fasiciculus gracilis ve cuneatus olarak yükselir. Bulbus’daki 2. nöronların uzantıları ise thalamus’a yükselirken lemniscus medialis adını alır. FASCİCULUS GRACİLİS ve FASCİCULUS CUNEATUS - Şuurlu proprioseptif duyu (pozisyon ve kinestezi), iki nokta ayrımı (diskriminasyon) ve vibrasyon duyularını taşır. Bu duyuları sırasıyla derideki mekanoreseptörler, pacinian korpüskülleri ve kas iğciği ile golgi tendon organı alır. - T6 segmentinin altından (gövdenin alt yarımı ve alt ekstremitelerden) bu duyuları fasciculus gracilis, - T6 ve üstünden (gövdenin üst yarımı ve üst ekstremitelerden) ise fasciculus cuneatus taşır.



•



•



• •



Bu nedenle, fasciculus gracilis transvers kesitlerde tüm medulla spinalis boyunca görülürken, fasciculus cuneatus sadece T6 ve yukarısındaki segmentlerde görülür. T6 ve yukarısındaki segmentlerden geçen transvers kesitlerde fasciculus gracilis içte, fasciculus cuneatus dışta yer alır. Bu duyuların 1. nöronları gang, spinale’de bulunan psödounipolar nörondur. Psödounipolar nöronun santral uzantıları, funiculus posterior’da ipsilateral yükselerek, medulla oblongata (bulbus)’daki nuc. gracilis ve nuc. cuneatus içindeki 2. nöronlarla sinaps yapar. İkinci nöronların uzantıları orta hatta çapraz yaptıktan sonra (decussatio lemniscorum) beyin sapında karşı tarafta LEMNİSCUS MEDİALİS adı altında talamus’a yükselir. Talamus’ta nuc. ventralis posterolateralis (VPL)’te bulunan 3. nöronlarla sinaps yapar. Üçüncü nöronların uzantıları, capsula interna’nın crus p o ste riu s’undan geçerek, pariyetal lobda bulunan gyrus postcentralis’deki primer somatik duyu kodeksi (şuur) olarak bilinen 3,1, 2 numaralı Brodmann alanına gelir.



Tractus spinothalamicus lateraiis • Y ü ze y e l a ğ r ı ve IS ı duyusunu taşır.



Tractus spinothalamicus anterior • Gövdeden kab a d o ku n m a ve basınç, kaşınm a, g ıd ık la n m a duyularını taşır.



Spinothalamik yolların; 1. nöronu G ang, spln ale 2. nö ro nu (M S ' te) cornu po ste riu s ' tadır. • T h a la m u s ’ ta nuc. ven tra lis p o s te ro la te ra lis ’ teki (V P L) 3. nöronlarla sinaps yapar



• Bu nöronların uzantıları P rim er som atik duyu k o rte k s i’ ne gelir ( 3 ,1 , 2 no.lu)



c o m m is s u ra a lb a a n te rio r



NECİLİ



İRİNİZİ YÜKSELTMEYE REVAM EDİYORUZ



114-115



10.Aşağıdakilerden hangisi plexus lumbalis’in bir dalıdır? A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



gluteus superior gluteus inferior obturatorius cutaneus femoris posterior pudendus



N. obturatorius plexus lumbalis’in pelvis minor’un içerisine doğru verdiği daldır. Diğer şıklarda verilen sinirler plexus sacralis’in dallarıdır. PLEXUS LUMBALIS’DEN ÇIKAN SİNİRLER - N. iliohypog gastricus, böbreğin arka yüz komşuluklarındandır. - N. ilioinguinalis; - Böbreğin arka yüz komşuluklarındandır. - Canalis inguinalis’den geçer. Fıtık ameliyatlarında yaralanma riski vardır. - Uyluğun üst-iç yüzünün deri duyusunu alır. - N. genitofemoralis; - M. psoas major’u delip ön yüzünden çıkar. - Genital dalı inguinal kanalda seyreder. - M. dartos ve m. cremaster’i uyarır. Kremaster refleksinin hem afferent hem de efferent yolunu yapan sinirdir. - Femoral dalı, trigonum femorale’nin deri duyusunu alır. - N. cutaneus femoris lateralis, - Lig. inguinale’nin spina iliaca anterior superior’a tutunduğu yerin hemen aşağısından geçer. - Gebelerde ve şişmanlarda bu sinirin burada sıkışmasına bağlı olarak meralgia parestetica denilen hastalık oluşur. - N. femoralis; - M. iliopsoas’la birlikte, lacuna musculorum’dan geçer. - M. iliacus, m. pectineus, m. sartorius ve m. quadriceps femoris’i uyarır. - N. saphenus, n. femoralis’in deri dalıdır. A.v. femoralis’le birlikte canalis adductorius’da seyreder. Kanalın alt ucuna yakın çatısını (membrana vastoadductoria) delip kanalı terk eder. V. saphena magna ile birlikte bacağın iç yüzü ve ayağın medialinde, birinci metatarsofalangeal ekleme kadar seyreder. Bacağın medial yüzü, malleolus medialis ve ayağın medial kenarının deri duyusunu taşır.



-



N. obturatorius; - Aynı isimli damarlarla birlikte a.v. iliaca communis’lerin ve ovaryum’un altından geçip, küçük pelvis’in lateral duvarındaki canalis obturatorius’a girer. Canalis obturatorius’dan geçerek uyluğun medialine gelir. - Uyluğa adduksiyon yaptıran kasların (m. pectineus hariç) siniridir. Ayrıca uyluk dış rotator kaslarından m. obturatorius externus’u da inerve eder. - Uyluğun iç yüzünden ovoid şekilli bir alanın deri duyusunu taşır. Ek olarak diz ekleminden duyu taşıyan dalları da vardır.



PLEXUS LUMBALIS (L1- 4) • M. p so as m a j.’ un arkasında oluşur.



Dalları • N. iliohypogastricus • N. ilioinguinalis



• N. genitofemoralis • N. cutaneus femoris lat.



• N. femoralis • N. obturatorius



11. Yüz bölgesinden yüzeye! ağrı, ısı duyularını taşıyan yapı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tractus spinothalamicus anterior B) Tractus spinothalamicus lateralis C) Fasciculus graclis D) Nucleus spinalis nervi trigemini E) Nervus facialis



12. Uyluğun iç yüzünde ovoid bir alanın deri duyusu kaybı ile gelen bir hastada aşağıdaki sinirlerden hangisinde bir lezyon düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



Yüz bölgesinden yüzeyel ağrı-ısı duyularını taşıyan çekirdek, bulbus’da bulunan nuc. spinalis nervi trigemini’dir. Tractus spinothalamicus lateralis gövdeden (dermatomlardan) kalkan yüzeyel ağrı-ısı duyularını taşıyan yoldur. TRİGEMİNAL YOLLAR Yüz ve başın ön tarafından dokunma-basınc ve ağrı-ısı duyularını taşır. Birinci nöronlar, 5 (gang, trigeminale), 7 (gang, geniculi), 9 (gang, superius) ve 10 (gang, superius) kranyal sinirlerin ganglionları içinde bulunur. Bu nöronların periferik uzantıları, ilgili dağılım alanlarından duyuyu alır. Santral uzantıları n. trigeminus’u oluşturarak pons’dan beyin sapına girer ve ikinci nöronların bulunduğu çekirdeklere gelir. - Ağrı-ısı duyusunu taşıyan psödounipolar nöronların santral uzantıları, (bulbus’da) nuc. spinalis nervi trigem ini’deki ikinci nöronlarla, - Dokunma-basınç duyusunu taşıyan psödounipolar nöronların santral uzantıları ise (pons’da) nuc. principalis nervi trigemini’deki ikinci nöronlarla sinaps yapar. Bu çekirdek kornea refleksi ile ilgili çekirdektir. Bu çekirdeklerdeki ikinci nöronların uzantıları, çapraz yapıp karşı tarafa geçer ve lemniscus trigeminalis (lemniscus trigeminothalamicus) adı ile talamus’a yükselir. Thalamus'da nuc. ventralis posteromedialis (VPM)’deki üçüncü nöronlarla sinaps yapar.Bu çekirdekteki üçüncü nöron uzantıları, primer somatik duyu kodeksine (3,1,2 numaralı Brodmann alanı) gider. Yüz ve başın proprioseptif duyusu; 1. nöronlar, nuc. mesencephalicus nervi trigemini’dedir (mesencephalon’da) (1. nöronu santral sinir sisteminde bulunan tek duyu bu duyudur). Bu çekirdekteki nöronların periferik uzantıları n. trigeminus’un dalları vasıtasıyla dişler, periodontium, sert damak, eklem kapsülleri ve çiğneme kaslarındaki gerilme reseptörlerinden basınç ve kinestezi duyularını alır.Çekirdekten çıkan santral uzantılar cerebellum, thalamus, trigeminus’un motor çekirdeği ve retiküler formasyona gider.



Nervus cutaneus femoris lateralis Nervus cutaneus femoris posterior Nervus obturatorius Nervus femoralis Nervus pudendus



N. obturatorius; Aynı isimli damarlarla birlikte a.v. iliaca communis’lerin ve ovaryum’un altından geçip, küçük pelvis’in lateral duvarındaki canalis obturatorius’a girer. Canalis obturatorius’dan geçerek uyluğun medialine gelir. Uyluğa adduktor kasları olan m. adductor brevis, m. adductor longus, m. adductor magnus, m. gracilis ve uyluğun dış rotator kas grubundan da m. obturatorius externus’un siniridir. Bu sinir ayrıca uyluğun iç yüzünden ovoid şekilli bir alanın deri duyusunu da taşır.



13. Ganglion geniculi gangliyonudur? A) B) C) D) E)



hangi



kranyal



sinirin



N. trigeminus N. facialis N. glossopharyngeus N. vagus N. accessorius



Ganglion geniculi n. facialis in duyu ganglionudur. Temporal kemikteki canalis nervi facialis’in içerisindedir. Bu gangliyonun içinde tat duyusunun ve genel somatik duyuların birinci nöronları bulunur. Bu gangliyonda bulunan psödounipolar nöronların periferik uzantıları chorda tympani adıyla dilin 2/3 ön kısmından tat duyusunu ve bazı dallarla da kulaktan genel somatik duyuları alır. Gangliyon geniculi’deki tat duyusu taşıyan psödounipolar nöronların santral uzantıları ise meatus acusticus internus’dan geçerek bulbus’daki nuc. tractus solitarius’a gelir ve bu 2. nöronlarla sinaps yaparlar. N. facialis’in ayrıca gang, pterygopalatinum ve gang, submandibulare adında iki tane de parasempatik ganglionu vardır.



;Cevap 0}



116-117 A



14. Aşağıdakilerden hangisi otonom sinir sistemine ait bir parasempatik gangliyondur? A) Gang, B) Gang, C) Gang, D) Gang, E) Gang,



geniculi stellatum coeliacum cervicale superior ciliare



15. Aşağıdakilerden hangisi sempatik bir gangliyon değildir? A) Gang, B) Gang, C) Gang, D) Gang, E) Gang,



Gang, ciliare, orbita’da bulunan 3. kranyal sinirin parasempatik gangliyonudur. Burada bulunan postgangliyonik 2. nöronların hedef organı iris’deki m. ciliaris ve m. sphincter pupilla’dır. Diğer parasempatik gangliyonlar ise gang. pterygopalatinum (n. facialis’in), gang, submandibulare (n. facialis’in) ve gang, oticum (n. glossopharyngeus’un)’dur. Diğer şıklarda verilen gang, geniculi n. facialis’e ait, tat duyusunun 1. nöronlarının bulunduğu bir duyu gangliyonu, gang, stellatum, gang, coeliacum ve gang, cervicale superior da sempatik gangliyonlardır.



Gang, ciliare



stellatum cervicale superior aorticorenale coeliacum pterygopalatinum



Otonom sinir sisteminin parasempatik ganliyonları gang, ciliare, gang, pterygopalatinum, gang, oticum ve gang, submandibulare olmak üzere esas olarak 4 tanedir. Seçeneklerde verilen diğer gangliyonlar sempatik gangliyonlardır.



Oplhalmic nerve [V,] Oculomotor nerve [ nerve [VII]



nerve [X]



Gang, pterygopalatinum



Glosaopharyngeal nerve [IX]



Gang, submandibulare



16. Sinüs rectus’a açılan iki anatomik yapı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E)



Sinüs sagittalis superior - Sinüs sagittalis inferior Sinüs petrosus inferior - Vena magna cerebri Sinüs sagittalis inferior - Vena magna cerebri Sinüs petrosus superior - Sinüs petrosus inferior Sinüs sigmoideus - Vena magna cerebri



Sinüs rectus, falx cerebri ile tentorium cerebelli’nin karşılaştığı yerdeki dural sinüstür. Genellikle sol sinüs transversus’a açılır. Beynin en büyük veni olan v. magna cerebri (Galen veni) ve sinüs sagittalis inferior sinüs rectus’a açılır.



İNTRAKRANYAL VENLER V. magna cerebri (Galen veni); V. interna cere b ri' lerin.



epifiz bezinin a rk a s ın d a birleşm esinden m ey d a n a gelir



B e y n in e n b ü y ü k v e n id ir S in ü s r e c tu s ' a açılır.



Sinüs sagittalis superior Falx cerebri' nin üst kenarı boyunca uzanır BOS' un esas drene olduğu sinüstür.



Sinüs transversus • Tentorium cerebelli’ nin arka kenarının yaprakları arasındadır



Sinüs sagittalis inferior Falx cerebri' nin alt kenarı boyunca uzanır. Sinüs rectus’ a açılır.



Sinüs sigm oideus • Sinüs transversus' un devamıdır. • For jugulare' den itibaren v. jugularis interna adını alır



Sinüs rectus Sinüs sagittalis inf. buraya açılır. V. m agna cerebri (GALEN VEN İ) buraya açılır.



Sinüs occipitalis • Falx cerebelli' nin yaprakları arasındadır • C onfluens sinium ' a açılır.



C onfluens sinuum • Sinüs sagittalis superior' un arka ucunun genişlemesidir.



• Sinüs occipitalis buraya açılır. • Sinüs transversus' lar buradan başlar.



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



L.



118-119



A



17.



Aşağıdakilerden hangisi bulbus’daki bir lezyondan etkilenmez? A) B) C) D) E)



Nuc. ambiguus Nuc. nervi hypoglossi Nuc. salivatorius inferior Nuc. nervi abducentis Lemniscus medialis



Nuc. nervi abducentis, n. abducens’in pons’da bulunan motor çekirdeğinin adıdır. Bulbus’daki herhangi bir lezyondan etkilenmez.Bu çekirdekten çıkan aksonlar beyin sapını sulcus bulbopontinus’un tam ortasından n. abducens olarak terk ederler. Bulbus Kesitlerinde Görülen Önemli Çekirdekler; Nuc. gracilis ve nuc. cuneatus; gövdeden ve ekstremitelerden kalkan şuurlu proprioseptif, vibrasyon ve iki nokta ayrımı (diskriminasyon) duyularının ikinci nöronlarının bulunduğu çekirdeklerdir. 2. nöron uzantıları decussatio lemniscorum adlı çaprazı yaparak yukarı doğru lemniscus medialis olarak devam eder. Nuc. tractus solitarius; 7, 9 ve 10. kranyal sinirlerle ilgilidir. Bu kranyal sinirlerin, organlardan duyu taşıyan lifleri ile dilden tat duyusunu taşıyan liflerinin geldiği çekirdektir. Tat duyusunun ikinci nöronlarını içerir (1. nöronlar gang, geniculi’de ve 9. ve 10. kranyal sinirin duyu gangliyonlarında bulunur) Nuc. spinalis nervi trigemini; Baş ve yüzün ağrı-ısı duyularının ikinci nöronlarının bulunduğu çekirdektir. Bu duyuların birinci nöronları; 5, 7, 9 ve 10. kranyal sinirlerin ganglionlarındadır. Nuc. ambiguus; 9, 10 ve 11. kranyal sinirlerle ilgilidir. Bu çekirdekten çıkan lifler, adı geçen kranyal sinirlerin dalları içinde, arcus branchialis’den köken alan çizgili kaslara (larinks, farinks, yumuşak damak ve özofagus’un üst parçasının kasları) gider. Nuc. salivatorius inferior; n. glossopharyngeus’la ilgili parasempatik çekirdektir. Bu çekirdekten çıkan lifler, gang, oticum’da sinaps yaptıktan sonra gl. parotidea’ya gider. Nuc. posterior (dorsalis) nervi vagi; n. vagus’un parasempatik çekirdeğidir. Bu çekirdekten çıkan parasempatik lifler, n. vagus’un dalları içinde tüm torakal organlara ve flexura coli sinistra’ya kadar tüm abdominal organlara parasempatik uyarıyı götürür.



18.Glandula pinealis’in bulunduğu aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



sisterna



Cisterna interpeduncularis Cisterna basillaris Cisterna superior (quadrigeminalis) Cisterna magna Cisterna fossae lateralis cerebri



Gl. pinealis (epifiz bezi) cisterna superior (cisterna quadrigeminalis)’da bulunur. CISTERNAE SUBARACHNOIDEAE Bazı bölgelerde arachnoidea mater ile pia mater ayrılarak, cisternae subarachnoideae denilen, geniş subaraknoidal boşlukları oluşturur. Cisterna cerebellomedullaris (cisterna magna); - En büyük sisternadır. - Cerebellum ile bulbus arasındadır. - BOS, dördüncü ventrikül’den apertura mediana (foramen Magendie) aracılığıyla bu sisternaya gelir. - infantlarda ve çocuklarda BOS alımında kullanılır. Cisterna interpeduncularis; dorsum sellae ile pedunculus cerebri’ler arasındadır. - VVillis halkası (circulus arteriosus cerebri) Cisterna interpeduncularis içindedir. Cisterna quadrigeminalis (cisterna superior); - Mesencephalon’un arkasındadır. - İçinde v. magna cerebri (Galen veni), epifiz bezi ve a.cerebri posterior’lar bulunur. Cisterna pontis; içinde a. basilaris bulunur. Cisterna fossae media’yı içerir.



lateralis



cerebri;



a.



cerebri



Cisterna ambiens; mesencephalon’un yan taraflarındadır. A. basillaris’in dalı olan a. cerebri posterior bu cisterna’dan geçerek cisterna quadrigeminalis’e ulaşır. Cisterna lumbalis; - L2 ile S2 vertebra arasındadır. - Lumbal ponksiyon bu sisternaya yapılır. - İçinde; cauda equina, BOS ve filum terminale (pars pialis) vardır.



C is te rn a q u a d rig e m in a lis (c is te rn a s u p e rio r)



Mesencephalon’ un arkasındadır. İçindeki yapılar: • V. magna cerebri



• Epifiz bezi • A. cerebri posterior



19.Tat duyusunun 1. nöronlarının bulunduğu yapı aşağıdakilerden hangisidir? A) Nuc. tractus solitarius B) Nuc. salivatorius superior C) Nuc. salivatorius inferior D) Gang, trigeminale E) Gang, geniculi Ganglion geniculi; n. facialis’in duyu ganglionudur. Temporal kemikteki canalis nervi facialis içerisinde n. facialis’in dirsek yaptığı yerde bulunur. Ganglion içinde genel somatik duyuların ve tat duyusunun 1. nöronları bulunur. N. facialis’in ayrıca gang, pterygopalatinum ve gang, submandibulare adında iki de parasempatik ganglionu vardır. Nuc. tractus solitarius; büyük kısmı bulbus’da bulunur. Tat duyusunun 2. nöronlarının bulunduğu çekirdektir. Buradan çıkan 2. nöron aksonları çapraz yapar beyin sapının karşı yarımında yükselerek thalamus’daki nuc. ventralis posteromedialis’deki (VPM) 3. Nöronlarla sinaps yapar. 3. Nöronun aksonu da gyrus postcentralis’deki parietal operculum (43 no’lu saha)’da sonlanır. Nuc. salivatorius superior; n. facialis’in parasempatik çekirdeğidir. Bu çekirdekten çıkan lifler, gang, submandibulare’de sinaps yaptıktan sonra gl. submandibularis ve gl.sublingualis’e gider. Nuc. salivatorius inferior; n. glossopharyngeus’la ilgili parasempatik çekirdektir. Bu çekirdekten çıkan lifler, gang, oticum’da sinaps yaptıktan sonra gl. parotidea’ya gider. Gang, trigeminale; n. trigeminus’un duyu ganglionudur. Temporal kemiğin petroz parçası üzerindeki impressio trigeminalis’e oturur. Cavum meckelli denilen duramater kesesi ile sarılıdır.



20.Aşağıdakilerden hangisi sinüs cavernosus’un içerisinde bulunmaz? A) N. abducens B) N. mandibularis C) N. trochlearis D) A. hypophisialis inferior E) A. carotis interna N. mandibularis; fossa cranii media’yı for. ovale’den terk ederek aşağıda fossa infratemporalis’e geçer. Sinüs cavernosus ile ilişkisi yoktur. SİNÜS CAVERNOSUS Sfenoid kemik gövdesinin her iki tarafındadır. İçinden a. carotis interna ve n. abducens geçer. Dış duvarından ise; n. oculomotorius, n. trochlearis, n. ophthalmicus ve n. maxillaris geçer. Hipofiz bezini besleyen a. hypophysialis superior ve inferior’lar da a. carotis interna’dan sinüs cavernosus içerisinde ayrılırlar.



21.Yüzünün sağ yarımındaki kaslarda ve sol vücut yarımındaki kaslarda felci olan hastada en olası lezyon aşağıdakilerden hangisindedir? A) B) C) D) E)



Ponsun sol yarımında Ponsun sağ yarımında Sağ nervus facialis’de Sağ kodekste Bulbus’da decussatio pyramidum seviyesinde



Sol vücut yarımındaki kaslarda felç bulgusu - for. magnum’un yukarısındaki lezyonlar için- lezyonun sağda olduğunu (çapraz yapmamış liflerin hasarı) ve sağ taraf yüz kaslarının felç olması da n. facialis’in çekirdeğinin yer aldığı pons’da ve sağ tarafta bir lezyon olduğunu göstermektedir.



120-121 V



\



./



22.Parotis bezi tümörüne yapılan cerrahi bir girişim sırasında tümörün bezin içerisinden geçmekte olan kranyal siniri de etkilediği görülmüştür. Bu kranyal sinirin cerrahi girişim sırasında zarar görmesi halinde aşağıdaki kaslardan hangisinde bir fonksiyon kaybı beklenmez? A) B) C) D) E)



23.



Aşağıdakilerden hangisi sinüs cavernosus’da yer almaz? A) Arteria carotis interna B) Arteria hypophysialis inferior C) Arteria cerebri media D) Nervus ophthalmicus E) Nervus maxillaris



M. zygomaticus majör M. risorius M. digastricus venter posterior M. buccinator M. levator anguli oris



A. cerebri media a. carotis interna’nın sinüs cavemosus’dan çıktıktan sonra verdiği dallardan biridir dolayısıyla sinüs cavernosus’da yer almaz.



Parotis bezi içerisinden geçen kranyal sinir n. facialis’dir. Seçeneklerde verilen kasların tamamı n. facialis’den inerve olmaktadırlar. Ancak m. digastricus’un venter posterior’u (ve m. stylohyoideus) n. facialis’in henüz parotis bezi içerisine girmeden verdiği dallar ile inerve ettiği kaslardır. Bu nedenle parotis bezi içerisinde n. facialis’in yaralanmasından m. digastricus’un venter posterior’u etkilenmez.



Gang, genicı



*;\ Nuc. îr. soiitarius



Gang, pterygopalatinum



Nuc. nervi facialis



Gl. sublingualis



■^



Gl. submandibularis m



_) >■



For. stylomastoideum . N. auricularis posterior



r. digastricus r. temporalis r. stylohyoideus r. zygomatici r. buccalis r. marginalis mandibularis r. colli



Gl. parotidea



24.Aşağıdakilerden hangisi pupilla ışık refleksi ile ilgili değildir? A) B) C) D) E)



Nervus opticus Nervus oculomotorius Tractus opticus Ganglion ciliare M. dilatator pupillae



Pupilla ışık refleksinde fonksiyon gören kas m. sphincter pupillae’dır. M. dilatator pupillae’nın pupilla refleksi ile ilgisi yoktur. Direk ve indirek pupilla ışık refleksi Retina’ya düşen ışık miktarı arttığında olur. Göze ışık tutulduğunda, her iki gözün pupilla’sında miyozis olması ile karakterizedir. Işık uyarısı verilen gözdeki reaksiyona direk, karşı gözdeki reaksiyona da indirek pupilla ışık refleksi adı verilir. Bu refleksin afferent yolu n. opticus, efferent yolu n. oculomotorius’tur.



Bir göze verilen ışık uyarısı, retina’daki ganglion hücreleri ile alınır. Bu hücrelerin uzantıları, n. opticus ve her iki taraf tractus opticus içinde seyrederek, CGL’CE SİNAPS YAPMADAN brachium colliculi superioris’ler ile pretektal alandaki iki taraf nucleus pretectalis olivaris’e getirilir. Bu çekirdekteki nöronların aksonlarının bir bölümü kendi tarafındaki Edinger-VVestphal çekirdeğine, bir bölümü de commissura posterior’dan karşı taraf Edinger-VVestphal çekirdeğine gider. Bu çekirdeklerden çıkan parasempatik lifler, her iki taraf n. oculomotorius’a girer. Daha sonra ganglion ciliare’ye gelir ve buradaki nöronlarla sinaps yapar. Sinapstan sonra postganglionik parasempatik lifler her iki gözün m. sphincter pupillae’sini uyarır ve her iki gözün pupillasında miyozis olur.



M . sphincter pupillae



Nn.ciliares breves



Ganglion ciliare N. opticus N. oculom otorius (parasem patik



Tractus opticus



bölüm )



Corpus geniculatum laterale



N udei accessorii n.oculomotorii



Corpus geniculatum mediale



Area pretectalis



122-123



25. Aşağıdakilerden hangisi mesencephalon ile ilgili değildir? A) Substantia nigra B) Nuc. ruber C) Nuc. nervi oculomotorii D) Aqueductus cerebri E) Nuc. salivatorius superior



Nuc. salivatorius superior mesencephalon’da değil pons’da bulunan ve n. facialis’in parasempatik çekirdeğinin adıdır. MESENCEPHALON KESİTLERİNDE GÖRÜLEN ÖNEMLİ ANATOMİK YAPILAR Nuc. nervi oculomotorii; n. oculomotorius’un motor çekirdeğidir. Colliculus superior seviyesindedir. Çekirdekten çıkan lifler, orbita’da bulunan beş tane kası (m. rectus superior, m. rectus inferior, m. rectus medialis, m. obliquus inferior ve m. levator palpebrae superioris) uyarır. Nuc. visceralis (Edinger-VVestphal çekirdeği); n. oculomotorius’un parasempatik çekirdeğidir. Colliculus superior seviyesindedir. Bu çekirdekten çıkan lifler, n. oculomotorius içinde gang, ciliare’ye gelir. Buradaki sinapstan sonra m. sphincter pupillae ile m. ciliaris’e gider. Nuc. nervi trochlearis; n. trochlearis’in motor çekirdeğidir. Colliculus inferior seviyesindedir. Çekirdekten çıkan lifler beyin sapını arka yüzden terk eder, çapraz yaparak karşıya geçer ve karşı taraf gözün m. obliquus superior’unu uyarır. Nuc. mesencephalicus nervi trigemini; çiğneme kasları, dişler, diş eti, sert damak ve çene ekleminin, basınç ve proprioseptif duyusunun birinci nöronlarının bulunduğu çekirdektir. Bu çekirdekteki nöronun uzantıları nuc. motorius nervi trigemini ve cerebellum başta olmak üzere birçok yapıya uzanır. Isırma kuvvetini kontrol eden mekanizma ile ilgilidir. Nuc. ruber; fleksor kas tonusunun düzenlenmesi ile ilgilidir. Motor koordinasyonun önemli bir unsurudur. Substantia nigra; bazal ganglionlardan biridir. Dopamin üreten nöronların primer kaynağıdır. Motor kontrolde rolü vardır.



26.Aşağıdaki kaslardan hangisi nervus trigeminus tarafından uyarılır? A) B) C) D) E)



M. buccinator M. zygomaticus majör M. masseter M. levator palpebra superioris M. digastricus, venter posterior



M. masseter bir çiğneme kasıdır ve n. trigeminus’un n. mandibularis’i tarafından uyarılır. M. buccinator ile m. zygomaticus majör n. facialis’den uyarılan mimik kaslarından ikisidir. M. levator palpebra superioris n. oculomotorius’dan uyarılan ekstraoküler kaslardandır. M. digastricus’un venter anterior’u n. mandibularis’den, venter posterior’u ise n. facialis’den uyarılır.



27. N. oculomotorius, n. trochlearis, n. abducens, n. facialis, n. accessorius ve n. hypoglossus sinirlerinin nükleusları arasında bağlantı sağlayarak konuşma sırasında dudak ile dilin koordineli çalışmasını ve bir obje takibi esnasında da baş-boyun ile göz kaslarının koordineli çalışmasını sağlayan yol aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Fasciculus gracilis Fasciculus arcuatus Fasciculus longitudinalis superior Fasciculus longitudinalis medialis Fasciculus longitudinalis dorsalis



Baş-boyun ve göz kaslarının koordineli çalışmasını sağlayan yol fasciculus longitudinalis medialis (FLM)’tir.



28. N. oculomotorius aşağıdaki kaslardan hangisini inerve etmez? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



levator palpebrae superioris rectus inferior orbicularis oculi obliquus inferior sphincter pupillae



M. orbicularis oculi bir mimik kasıdır ve n. facialis’den inerve olur. N. oculomotorius’un inerve ettiği kaslar; m. rectus superior, m. rectus inferior, m. rectus medialis, m. obliquus inferior, m. levator palpebrae superioris, m. sphincter pupillae ve m. ciliaris’dir.



29. Plexus brachialis’i oluşturan spinal sinirler aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) C1 - C4 spinal sinirin ramus anterior’ları B) C1 - C4 spinal sinirin ramus posterior’ları C) C5 - C8 ve T1 spinal sinirlerin ramus anterior’ları D) C5 - C8 ve T1 spinal sinirlerin ramus posterior’ları E) T1 - T 5 spinal sinirlerin ramus anterior’ları Plexus brachialis’i C5 - C8 ve T1 spinal sinirlerin ramus anterior’ları meydana getirir. Bu 5 kökten C5-C6 birleşerek truncus superior’u, C7 tek başına truncus medius’u ve C8 ve T1 kökleri de birleşerek truncus inferior’u meydana getirir.



30. Aşağıdaki kaslardan hangisi n. glossopharyngeus tarafından inerve olur? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



stylohyoideus salphingopharyngeus genioglossus geniohyoideus stylopharyngeus



M. stylopharyngeus; n. glossopharyngeus’un inerve ettiği tek kastır. Farinks’in levator kaslarından biridir. M. stylohoideus bir suprahyoid kastır ve n. facialis’den inerve olur. M. salphingopharyngeus farinks’in levator kaslarından biridir ve siniri plexus pharyngeus’dur. M. genioglossus bir dil kasıdır ve n. hypoglossus’dan inerve olur. M. geniohyoideus suprahyoid bir kastır ve C1 spinal sinirden inerve olur.



31.Arteria cerebri posterior tıkanıklığıyla gelen bir hastanın sağ göz kapağında düşüklük ve sol vücut yarımındaki kaslarda çok belirgin kuvvet kaybı tespit ediliyor. Bu hastada santral sinir sisteminin hangi bölgesinde bir lezyon düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



Kodeksin sağ yarımında Mesencephalon’un sağ yarımında Mesencephalon’un sol yarımında Sağ capsula interna’nın crus posterior’unda Sağ occipital lobda



A. cerebri posterior mesencephalon’u besleyen arterdir. Tıkanıklığında mesencephalon’da bulunan n. oculomotorius’un motor çekirdeği ve crus cerebri’den geçen tr. corticospinalis'e ait lifler etkilenir. Sağ gözde pitoz (m. levator palpebrae superior’un felci) ve sol vücut yarımındaki kaslarda kuvvet kaybı bize lezyonun mesencephalon’un sağ yarımında olduğunu düşündürmelidir.



32. Aşağıdaki kaslardan hangisi n. oculomotorius’dan inerve olmaz? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



levator palpebrae superioris obliquus superior rectus superior sphincter pupillae ciliaris



M. obliquus superior, n. trochlearis’den inerve olan bir kastır. N. OCULOMOTORİUS (III) Fossa interpeduncularis’den (ya da sulcus pontocruralis’den) beyin sapını terk eder. A. cerebri posterior ile a. superior cerebelli arasından geçer. Sinüs cavernosus’un dış duvarında seyreder. Fissura orbitalis superior ve Zinn halkası’ndan geçerek orbita’ya gelir. Sinirin iki tane çekirdeği vardır; Nuc. nervi oculomotorii; motor çekirdektir. M. rectus lateralis ve m. obliquus superior hariç, ekstraoküler göz kaslarım ve m. levator palpebra superioris! uyarır. Sinirin uyardığı bu kaslar aracılığıyla göz; yukarı ve içe bakar. Nuc. visceralis (Edinger-VVestphal) (nuc. oculomotorius accessorius); parasempatik çekirdektir. M. sphincter pupillae ve m. ciliaris’in innervasyonu ile ilgilidir. Gang, ciliare adında bir parasempatik ganglionu da vardır.



124-125



A



DO Ğ R U A D R E S



TUS



TIME /



/



/



33.



Üst ekstremitelerden şuurlu (bilinçli) proprioseptif duyuyu taşıyan yol aşağıdakilerden hangisidir? A) Tr. spinothalamicus lateralis B) Tr. spinothalamicus anterior C) Fasciculus cuneatus D) Tr. cuneocerebellaris E) Fasciculus longitudinalis medialis



Üst ekstremitelerden şuurlu proprioseptif duyuyu taşıyan yol fasciculus cuneatus alt ekstremitelerden ise fasciculus gracilis’dir. Tr. spinothalamicus lateralis, gövdeden kalkan yüzeyel ağrı-ısı duyusunu, tr. spinothalamicus anterior ise dokunma-basınç duyularını taşıyan yollardır. Tr. cuneocerebellaris üst ekstremitelerin şuuraltı proprioseptif duyuları ile ilgili yoldur. Fasciculus longitudinalis medialis baş-boyun ve göz kaslarının koordineli çalışmasını sağlayan yoldur.



34.



Aşağıdakilerden hangisi plexus lumbalis’in bir dalı değildir? A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



femoralis cutaneus femoris lateralis obturatorius pudendus iliohypogastricus



N. pudendus, plexus sacralis’in bir dalıdır. - Perine bölgesinin esas siniridir. - Seyri sırasında, a.v. pudenda interna ile birlikte hem tor. ischiadicum majus'dan, hem de for. ischiadicum minus’dan geçer. - Fossa ischioanalis’in lateral duvarında, m. obturatorius internus’un fasyasındaki canalis pudendalis’de (Alcock kanalı) seyreder.



35.



N. mandibularis’de bir yaralanması olan bir hastada aşağıdaki kaslardan hangisi etkilenmez? A) B) C) D) E)



M. temporalis M. masseter M. buccinator M. tensorveli palatini M. pterygoideus lateralis



M. buccinator, bir mimik kasıdır ve n. facialis’ten inerve olur. N. MANDIBULARIS (V3); Motor ve sensitif lif içerir. For. ovale’den çıkarak fossa infratemporalis’e girer ve burada 4 dal verir; - N. buccalis - N. lingualis; dilin 2/3 ön kısmının genel duyusunu taşır. - N. alveolaris inferior; for. mandibulae’ ya girer ve alt çene dişleri, alt dudak ve ağzın altında kalan bölgenin duyusunu alan dallar verir. - N. auriculotempolaris; — Çene eklemi kapsülünü iç taraftan çaprazlayan sinirdir. — Meatus acusticus externus’un önünde a. temporalis superficialis’e eşlik eden siniridir. — Kulak derisi, dış kulak yolu ve temporal bölge derisinden duyu alır. — Gang, oticum’da bulunan postgangliyonik parasempatik aksonları gl. parotidea’ya taşır. — İçerisinden a. meningea media geçer. N. mandibularis’in innerve ettiği kaslar; - çiğneme kasları (m. masseter, m. temporalis, m. pterygoideus medialis, m. pterygoideus lateralis) - m. tensor tympani - m. tensor veli palatini - m. mylohyoideus - m. digastricus, venter anterior. Cevap C)



36.Dermatom sahalarından kalkan yüzeyel ağrı-ısı duyusunun 2. nöronları sinir sisteminin neresinde yer alır? A) Ganglion spinale B) Thalamus C) Bulbus D) Medulla spinalis, cornu anterior E) Medulla spinalis, cornu posterior Tractus spinothalamicus lateralis Yüzeyel ağrı ve ısı duyusunu taşır. - Ganglion spinale’deki psödounipolar 1. nöronların periferik uzantıları periferden bu duyuyu alır - Ganglion spinale’deki psödounipolar 1. nöronların santral uzantıları ise radix posterior’la medulla spinalis’e girdikten sonra bir ya da iki segment yukarı yükselir ve cornu posterius’da 2. nöronlarla sinaps yapar. - İkinci nöronların uzantıları, commissura alba anterior’da çapraz yapar ve karşı tarafa geçip, tractus spinothalamicus lateralis olarak funiculus lateralis’de yükselir. - Bulbus’da, tractus spinothalamicus anterior’la bir araya gelir ve lemniscus spinalis adı ile talamus’a yükselir. - Talamus’daki nuc. ventralis posterolateralis (VPL)’deki 3. nöronlarla sinaps yapar. - Üçüncü nöron uzantıları primer somatik duyu kodeksine (3,1,2 BA) gider.



37. Meatus acusticus internus girişinde kitlesi olan bir şahısta aşağıdaki bulgulardan hangisi gözlenmesi beklenmez? A) B) C) D) E)



İşitme kaybı Dilin 2/3 ön kısmının tat duyusunun kaybı Parotis bezinin sekresyonunda bozukluk Mimik kaslarında felç Gözyaşı bezinin sekresyonunda bozukluk



Meatus acusticus internus’dan n. facialis, n. vestibulocochlearis, n. intermedius ile a. ve v. labirinthi geçer. Dolayısıyla buradaki bir kitleden bu yapılar zarar görebilir. Bu yapıların parotis bezinin sekresyonu ile ilgisi yoktur. Parotis’in parasempatik siniri n. glossopharyngeus’dur. N. facialis’e ait motor lifler yüz mimik kaslarına giderken parotis bezi içerisinden geçerler ancak bu lifler parotis bezi ile ilgili değildirler.



Tractus spinothalamicus lateralis • Y üzeyel a ğ r ı ve IS ı duyusunu taşır.



Tractus spinothalamicus anterior • Gövdeden kaba doku nm a ve basınç, kaşınm a, gıdıklanm a duyularını taşır.



Spinothalamik yolların; 1. nöronu Gang, spinale 2. nöronu (M S' te) cornu po ste riu s ’ tadır. •T h a la m u s 'ta nuc. ven tralis posterolateralis' teki (VPL) 3. nöronlarla sinaps yapar



• Bu nöronların uzantıları Prim er som atik duyu korteksi' ne gelir (3 ,1 , 2 no.lu)



c o m m is s u ra alba a n te rio r



A



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



126-127



\ DO Ğ RU A D R E S



TUS 38.



TIME



Aşağıdakilerden gangliyondur? A) B) C) D) E)



Gang, Gang, Gang, Gang, Gang,



hangisi



sempatik



bir



oticum geniculi trigeminale pterygopalatinum stellatum



39.Arteria cerebri posterior aşağıdaki cisterna’ların hangisinde seyreder? A) B) C) D) E)



Gang, stellatum (gang, cervicothoracicum), truncus symphaticus (gang. paravertebrale)’un boyun bölgesinde bulunan gangliyonlarından biridir. C7-8 ve T1 paravertebral gangliyonlarının birleşmesi ile oluşur. Akciğer apeksi ile komşu olması nedeniyle burayı tutan bir tümör horner sendromuna neden olabilir. Zira baş-boyun bölgesine gidecek olan sempatikler bu gangiyondan geçerler.



Cisterna suprasellaris Cisterna ambiens Cisterna cerebellomedullaris Cisterna pontis Cisterna fossa lateralis cerebri



A. cerebri posterior pons’un ön yüzünde seyreden a. basilaris’in uç dalıdır. A. cerebri posterior mesencephalon’un kenarlarını kuşatan cisterna ambiens’den geçerek arka tarafta cisterna quadrigeminalis’e uğrar ve buradan oksipital loba doğru ilerler.



Gang, cervicale sup./med./inf. A) PARA-VERTEBRAL GANG, (truncus symphaticus)



Csfvıcal gangiıa



Gang, stellatum B) PRE-VERTEBRAL GANG, (gang, coeliacum) (gang. mes. sup.) Thoracic ganglia



Prevertebrai plexus



Lum bar gangiıa



Infenor hypogastrıc pHsxus



»



l Saerai spiancnmc nervet Pefvie splanchnlc nerves



Sacral gangiıa



Gang, impar



40.Tractus corticospinalis’de bulunan aksonların büyük kısmı sinir sisteminin hangi bölgesinde çapraz yapar? A) B) C) D) E)



Medulla spinalis Medulla oblongata Pons Mesencephalon Capsula interna



TRACTUS CORTICOSPINALIS (TRACTUS PYRAMIDALIS) İstemli, beceri gerektiren hareketlerin yapılmasından sorumludur. Bu yolun 1. nöronları, üst motor nöron olarak bilinir. Bu traktusu oluşturan liflerin büyük bölümü (%80’i), primer motor alan (Brodmann’ın 4 numaralı alanı, gyrus precentralis) ile premotor alandan (Brodmann’ın 6 numaralı alanı) başlar. Gyrus postcentralis’den başlayan lifler de vardır.



Bu alanlardan başlayan lifler bir araya gelir (corona radiata) ve capsula interna’nın crus posterius’undan geçer. Medulla oblongata’nm alt ucunda ya da spinomedüller birleşke seviyesinde, liflerin yaklaşık % 90’ı orta hatta çapraz yapar ve karşı tarafa geçer. Bu çapraza decussatio pyramidum denir. Çapraz yapan lifler, bulbus’un ön yüzündeki pyramis bulbi denilen kabarıntıları yapar. Bu nedenle bu yola tractus pyramidalis de denir. Çapraz yapıp karşı tarafa geçen lifler, tractus corticospinalis lateralis adı ile medulla spinalis’in funiculus lateralis’inde ilerler. Medulla spinalis segmentlerindeki alfa motor nöronlarla (2. nöron, alt motor nöron) sinaps yapar ve medulla spinalis’i radix anterior’dan terk ederek spinal sinire katılır ve ilgili iskelet kaslarına gider.



EFFERENT YOLLAR Tractus corticospinalis (tractus pyramidalis) • istemli, beceri gerektiren hareketlerin yapılmasından sorumludur. • Primer motor alan (4 no.lu) ile premotor alandan (6 no.lu) başlar (gyrus precentralis). • Nöronları: Üst motor nöron’ dur. (1.MN)



128-129 V



DO Ğ R U A D R 6 S



TUS



TIME /



/



/



41.Aşağıdakilerden hangisi bir duyu gangliyonudur? A) B) C) D) E)



Ganglion stellatum Ganglion oticum Ganglion geniculi Ganglion mesenterica superior Ganglion cervicale superior



GANGLİONLAR Santral sinir sistemindeki nöron toplanmalarına nucleus, Periferik sinir sistemindeki nöron toplanmalarına ganglion adı verilir. Sinir sisteminde iki çeşit ganglion vardır. A) Duyu ganglionu (afferentlerin gangliyonu) Bütün spinal sinirlerde (ganglion spinale) ve bazı kranyal sinirlerde (5, 7, 8, 9, 10) bulunur. İçerlerinde 1. duyu nöronlarını (psödounipolar) barındırırlar. Kranyal sinirlerin duyu ganglionları; - Ganglion trigeminale (5) - Ganglion geniculi (7) - Ganglion vestibulare, Ganglion cochleare (8) - Ganglion superius, Ganglion inferius (9) - Ganglion superius, Ganglion inferius (10) B) Otonom ganglion (efferentlerin gangliyonu) 1- Sempatik gangliyonlar (sempatiklerin 2. nöronları buradadır) - Sempatik zincirdeki paravertebral (sempatik) ganglionlar (örn: truncus symphaticus), - Aorta abdominalis'in ana dallarının orijinlerindeki prevertebral ganglionlar (örn: gang, mesenterica sup.), - Organların yakınındaki terminal ganglionlar, organların duvarlarındaki mural ganglionlar 2- Kranyal sinirlerin parasempatik ganglionları (parasempatiklerin 2. nöronları buradadır) - Ganglion ciliare (3. KS’in) - Ganglion pterygopalatinum (7. KS’in), - Ganglion submandibulare (7. KS’in) - Ganglion oticum (9. KS’in) - Ganglia murales (10. KS’in)



42.Ekstremitelerdeki deride bulunan mekanoreseptör, pacinian korpüskülleri ve kas iğciği ile golgi tendon organından alman şuurlu proprioseptif (pozisyon - kinestezi), iki nokta ayrımı (diskriminasyon) ve vibrasyon duyuları ile ilgili impulsların ikinci nöronu sinir sisteminin neresinde bulunur? A) Thalamus B) Medulla oblongata C) Medulla spinalis D) Cortex E) Ganglion spinale Ekstremitelerden taşınan şuurlu proprioseptif (pozisyon kinestezi), iki nokta ayrımı (diskriminasyon) ve vibrasyon duyularını alan psödounipolar nöron (1. nöron) ganglion spinale’de bulunur. Psödounipolar nöronların santral uzantıları medulla spinalis’de radix posterior’u oluşturarak arka taraftan medulla spinalis’e girer ve funiculus posterior’da fasciculus gracilis ve fasciculus cuneatus adıyla bulbus’a kadar yükselir. Bu nöronlar bulbus (medulla oblongata)’da bulunan 2. nöron kümesi nuc. gracilis ve nuc. cuneatus’da sinaps yapıp karşıya geçerler. Karşıya geçmiş 2. nöron aksonları lemniscus medialis adıyla beyin sapında yükselerek thalamus’daki 3. nörona yani nuc. ventralis posterolateralis’e gelir. Buradan çıkan 3. nöron aksonları da primer somatik sensoryal alan olan gyrus postcentralis’deki 3,1,2 nolu brodman sahasına gelir.



43.Aşağıdakilerden hangisi medulla oblongata’da bulunan oluşumlardan biri değildir? A) B) C) D) E)



Oliva Decussatio pyramidum Nuc. gracilis Nuc. ambiguus Lemniscus lateralis



Lemniscus lateralis, işitme yollarının lemnisküsüdür ve pons ile corpus geniculatum mediale arasında bulunur. Seçeneklerdeki diğer yapılar medulla oblongata (bulbus)’da bulunurlar.



44. Aşağıdaki spinal sinirlerden hangisi plexus brachialis’in truncus superior’unun oluşumuna katılır?



46.Nervus petrosus majör hangi kranyal sinirin dalıdır? A) B) C) D) E)



A) C1 spinal sinir B) C3 spinal sinir C) C5 spinal sinir D) C7 spinal sinir E) T1 spinal sinir PLEXUS BRACHIALIS (C5-T1) Pleksusun radiksleri a. subclavia ile birlikte, m. scalenus anterior ile m. scalenus medius arasından geçer. Truncusları trigonum supraclaviculare’de bulunur. Daha sonra birinci kaburga ile clavicula arasından geçip, aksilla’ya gelir. Spinal sinirlerin ön dalları (pleksusun kökleri) birleşerek trunkusları, trunkusların dalları birleşerek fasikülüsleri yapar. - C5 ve C6’nın kökleri birleşerek truncus superior’u, - C7’nin kökü tek başına truncus medius’u, - C8 ve T1’in kökleri birleşerek truncus inferior’u oluşturur. Her bir trunkus, clavicula’nın arkasında ön ve arka olarak iki dala ayrılır. - Truncus superior ile truncus medius’un ön dalları birleşerek fasciculus lateralis’i, - Truncus inferior’un ön dalı fasciculus medialis’i, - Üç trunkusun arka dalları birleşerek fasciculus posterior’u yapar. Kökler (radices), m. scalenus anterior ile m. scalenus medius arasında, trunkuslar (trunci) trigonum supra claviculare’de, divizyonlar (divisiones) clavicula’nın arkasında ve fasikülüsler (fasciculi) aksilla’da olup, m. pectoralis minor’un arkasındadır.



Nervus trigeminus Nervus facialis Nervus glossopharyngeus Nervus vagus Nervus hypoglossus



Nervus facialis’in pons’da iki parasempatik çekirdeği vardır. Nuc. lacrimalis ve nuc. salivatorius superior. Bu çekirdeklerden çıkan pregangliyonik aksonlar n. intermedius adıyla meatus acusticus internus’dan canalis nervi facialis’e girerler. Kanalın diz yaptığı yerde n. facialis’in gang, geniculi adında bir duyu gangliyonu vardır (Not: Bu gangliyonun parasempatik gangliyon olmadığına ve burada sinaps yapılmadığına dikkat ediniz). Nuc. lacrimalis’den gelen pregangliyonik parasempatik aksonlar aana. aeniculi hizasında n. petrosus majör (fasiyalin geniküler dalı) adıyla canalis nervi facialis’i terk eder ve önde canalis pterygoideus’a girer. Bu kanalda a. carotis interna üzerindeki plexus caroticus internus’dan n. petrosus profundus adıyla ayrılan postgangliyonik sempatikler ile birleşerek n. canalis pterygoidei (n. vidii)’yi oluşturup fossa pterygopalatina’daki gang, pterygopalatinum’a gelir. N. canalis pterygoidei içerisindeki n. petrosus majör kaynaklı pregangliyonik parasempatikler bu gangliyonda sinaps yaparlar. N. petrosus profundus kaynaklı sinirler ise zaten postgangliyonik sempatik sinir oldukları için gang, pterygopalatinum’da sinaps yapmazlar. Gangliyondan ayrılan sempatik ve parasempatik postgangliyonik aksonlar n. zygomaticus ve n. lacrimalis taşımacılığıyla gl. lacrimalis’e ulaşırlar.



47. Nervus vagus aşağıdaki organlardan hangisine parasempatik uyarıları götürmez? 45.Aşağıdaki venöz yapılardan hangisinin sinüs cavernosus ile bağlantısı yoktur? A) Vena ophthalmica superior B) Sinüs sagittalis inferior C) Sinüs petrosus superior D) Sinüs petrosus inferior E) Sinüs sphenoparietalis Sinüs sagittalis inferior, sinüs rectus’a boşalan 2 yapıdan biridir (diğeri Galen veni). Dolayısıyla sinüs cavernosus ile bir bağlantı söz konusu değildir. V. ophthalmica superior fissura orbitalis superior’dan geçerek sinüs cavernosus’a boşalan bir vendir. Sinüs petrosus superior, sinüs cavernosus’u arkada sinüs transversus’a, sinüs petrosus inferior da arkada ve aşağıda sinüs sigmoideus’a (ya da v. jugularis interna’ya) bağlayan venlerdir. Sinüs sphenoparietalis de önden gelerek sinüs cavernosus’a dökülen bir sinüstür.



A) Böbrek B) Böbreküstü bezi medullası C) Duodenum D) Pankreas E) Çıkan kolon Adrenal medulla’ya (böbreküstü bezi medullası) parasempatik uyaran gitmez. Nuc. dorsalis (posterior) nervi vagi; bulbus’dadır. N. vagus’un (10.KS) parasempatik çekirdeğidir. Bu çekirdekten çıkan preganglionik parasempatik lifler, n. vagus ve dalları içinde seyrederek toraks organları ile pankreas, dalak, karaciğer, safra kesesi ve safra yolları, özofagus, mide, ince bağırsak ve flexura coli sinistra’ya kadar olan kalın bağırsak bölümünün çevresinde bulunan pleksuslar içindeki terminal ganglionlardaki ya da organların duvarlarında bulunan mural ganglionlardaki postganglionik nöronlarla sinaps yapar. Postganglionik parasempatik lifler, organların düz kaslarına ve bezlerine gider.



(Cevap B)



»İLİĞİNDİ STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYİ DEVAM EDİYORUZ



130-131



48.



Aşağıdaki sinirlerden hangisi plexus brachialis’in truncus superior’undan çıkar? A) B) C) D) E)



N. suprascapularis N. subscapularis N. dorsalis scapulae N. thoracicus longus N. thoracodorsalis



A) B) C) D) E)



N. suprascapularis, plexus brachialis’in truncus superior’undan çıkar. Incisura scapulae’dan geçer ve m. supraspinatus ile m. infraspinatus’u inerve eder. Truncus superior’dan çıkan diğer bir sinir de n. subclaviustur. B ve E seçeneklerindeki n. subscapularis ve n. thoracodorsalis plexus brachialis’in fasciculus posterior’undan çıkar, C ve D seçeneklerindeki n. dorsalis scapulae ve n. thoracicus longus da bu pleksusun radikslerinden ayrılan iki daldır.



$upr**ۉ*>uijr



49. Aşağıdakilerden hangisi dermatom sahalarından gelen yüzeyel ağrı-ısı duyusunun kortekse ulaşırken uğradığı yerlerden biri değildir? Nervus spinalis Medulla spinalis, radix anterior Commissura alba anterior Lemniscus spinalis Nuc. ventralis posterolateralis



Gövdeden dermatom sahalarından alınan tüm duyular medulla spinalis’in radix posterior’undan girerler.



KÖKLERDEN çıkan dallar



S u p ra sc a p u la r n.



Supraıcapuiar a.



Clavtft*



1- N. d o rsa lis sc a p u lae m. levator scapulae m. rhomboideus majör m. rhomboideus minör



2- N. th o ra c ic u s lon gu s m. serratus ant.



In fr-n pın atm



TRUNCUS SUP.’ dan ayrılan dallar N. suprascapularis m. supraspinatus



T#r*s rruıof In fra ıp in a tm



m. infraspinatus



Incisura scapulae’ den geçer



52.Ganglion geniculi’nin bulunduğu yer aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?



50.Nervus maxillaris aşağıda verilen yapılardan hangisi ile ilişkili bir sinir değildir? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Sinüs cavernosus Fossa pterygopalatina Fissura orbitalis superior Foramen rotundum Fossa cranii media



Fossa cranii media Fossa cranii posterior Cochlea Canalis nervi facialis Fossa pterygopalatina



Gang, geniculi n. facialis’in tat duyusu ile ilgili gangliyonudur ve temporal kemikteki canalis nervi facialis’de bulunur. İçerisinde dilin 2/3 ön kısmından tat duyusu alan chorda tympani’nin psödounipolar nöron gövdeleri bulunur.



N. maxlllaris’in fissura orbitalis superior ile ilişkisi yoktur. Fissura Orbitalis Superior (FOS); Sfenoid kemiğin büyük kanadı ile küçük kanadı arasındaki yarıktır. Fossa cranii media’yı önde Orbita’ya bağlar. Bu yarıktan; - n. oculomotorius (3), n. trochlearis (4) ve n. abducens (6) (göz kaslarının motor siniri), - n. ophtalmicus’un (5-1) dalları (n. nasociliaris, n. frontalis, n. lacrimalis), - v. ophthalmica superior ve bazen v. ophthalmica inferior geçer.



(Cevap D|



53. Aşağıdaki yapılardan hangisi medulla oblongata’da bulunan yapılardan biri değildir? A) B) C) D) E)



N. maxillaris (V2); Sadece sensitif lif taşır. Sinüs cavernosus’un dış duvarında seyreder. For. rotundum’dan geçerek fossa pterygopaiatina’ya gelir. Fossa pterygopalatina’yı orbita’ya bağlayan fissura orbitalis inferior’dan geçerek orbita’ya girer. Sulcus/canalis/foramen infraorbitale’den n. infraorbitalis olarak yüz bölgesine ulaşır. Bir diğer önemli dal da n. zygomaticus’dur. Gözlerin altında (alt göz kapağı dahil) ve üst dudağın yukarısında kalan yüz bölgesinin deri duyusunu, üst dişlerin duyusunu ve burun mukozasının deri duyusunu taşır.



Pyramis Oliva Nucleus gracilis Nucleus salivatorius superior Nucleus tractus solitarius



Nuc. salivatorius superior gl. submandibularis ve gl. sublingualis’e gidecek olan pregangliyonik parasempatik nöronların yer aldığı çekirdektir ve pons’da bulunur.



54. Aşağıdakilerden hangisi nervus maxillaris’in bir dalıdır?



51. Aşağıdaki sinirlerden hangisi plexus brachialis’in köklerinden (radikslerinden) çıkan ve fossa axillaris’in medial duvarında seyreden bir sinirdir? A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



radialis suprascapularis thoracodorsalis thoracicus longus axillaris



N. thoracicus longus, n. dorsalis scapula ile birlikte plexus brachialis’in radikslerinden çıkan iki daldan birisidir. Bu sinir fossa axillaris’in medial duvarını yapan m. serratus anterior’un siniridir ve kas ile birlikte fossanın medial duvarında seyreder. N. radialis, n. thoracodorsalis ve n. axillaris pleksusun fasciculus posterior’undan, n. suprascapularis ise pleksusun truncus superior’undan çıkan dallardır.



A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



auriculotemporalis auricularis posterior alveolaris inferior buccalis infraorbitalis



N. infraorbitalis, n. maxillaris’in fissura orbitalis inferior’da verdiği bir dalıdır. Bu dal orbita’nın tabanını yapan maxilla’daki sulcus infraorbitalis, canalis infraorbitalis ve foramen infaorbitale’den geçerek yüz bölgesine yüzeyelleşen bir duyu dalıdır. Alt göz kapağının, burun kanatlarının, üst dudağın deri duyusunu taşır. N. auriculotemporalis, n. alveolaris inferior ve n. buccalis n. mandibularis’in fossa infratemporalis’de verdiği dallardandır. N. auricularis posterior n. facialis’in for. stylomastoideum’dan kafayı terk ettikten sonra kulak kepçesinin arka tarafına doğru verdiği bir daldır.



îevap E)



KSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



132-133



55.Nucleus corporis geniculati lateralis hangi duyu ile ilgili bir çekirdektir? A) Şuurlu proprioseptif B) Koku C) Görme D) İşitme E) Tat



A) B) C) D) E)



Metathalamus Thalamus’un kaudalinde, corpus geniculatum mediale (CGM) ve corpus geniculatum laterale (CGL) adı verilen kabarıntılar bulunur. Birlikte metathalamus olarak bilinen bu kabarıntıların içinde aynı isimli çekirdekler bulunur. Nuc. corporis geniculati lateralis; görme yolu ile ilgilidir. Retina’dan giren vizuel uyarı, tractus opticus ile bu çekirdeğe gelir. Çekirdekteki 3. nöronların uzantıları (koni ve basilleri 1. nöron sayarsak burası 4. nöron olur), radiatio optica adı ile oksipital lobdaki primer vizuel kortekse (17 numaralı BA) gider. Nuc. corporis geniculati medialis; işitme yolu ile ilgilidir. Lemniscus lateralis ve colliculus inferior’la taşınan işitme duyusu, brachium colliculi inferioris aracılığıyla bu çekirdeğe gelir. Çekirdekteki nöronların uzantıları, radiatio acustica adı ile temporal lobdaki primer oditor kortekse (41 ve 42 numaralı BA) gider. (Cevap C



56. Mesencephalonda colliculus seviyesinden alınma bir kesitte yapılardan hangisi görülmez? A) B) C) D) E)



Nuc. Crus Nuc. Nuc. Nuc.



57.Plexus brachialis’in truncus superior’u hangi spinal sinirlerin birleşmesi ile oluşur?



superior aşağıdaki



ruber cerebri accessorius nervi oculomotorii motorius nervi oculomotorii motorius nervi trochlearis



Nuc. motorius nervi trochlearis mesencephalon’da colliculus inferior’dan alınan kesitlerde görülebilen bir yapıdır. Diğerleri colliculus superior seviyesinde görülebilirler. (Cevap E)



C4-C5 C5-C6 C5-C6-C7 C6-C7 C7- C8-T1



Plexus brachialis’in truncus superior’unu C5-C6 spinal sinirlerin ön dalları (pleksusun kökleri denir), truncus medius’u C7 spinal sinirin ön dalı ve truncus inferior’u da C8-T1 spinal sinirlerin ön dalları yapar.



iC e v a p 58.Arteria cerebri media tıkanıklığında aşağıdakilerden hangisinin olması beklenmez? A) Görme yolu lezyonu B) Afazi C) Üst ekstremite kaslarında felç D) Alt ekstremite kaslarında felç E) Mesane disfonksiyonu Miksiyon ve defekasyonun istemli kontrolü ile ilgili merkezlerinin bulunduğu lobulus paracentralis a. cerebri anterior tarafından beslenir. Mesane disfonksiyonu a. cerebri anterior tıkanıklığının bir bulgusudur. Görme yollarının bir kısmı olan tr. geniculocalcarinus’a ait liflerin bir kısmı (Meyer halkası) temporal lobda bulunur ve a. cerebri media tarafından beslenir. Lezyonunda homonim hemianopi ya da quadrant anopi görülebilir. Motor konuşma merkezi Broka alanı (gyrus frontalis inferior’da) ve wernicke sahası (gyrus temporalis superior’da) a. cerebri media’nın sulcus lateralis’den yüzeyelleşen dalları tarafından beslenir. Lezyonunda motor afazi ve duyu tipi afaziler görülür. A. cerebri media a. carotis interna’dan ayrıldıktan sonra laterale doğru ilerlerken capsula interna’ya ve bazal çekirdeklere a. lenticulostriata adlı dallar verir. A. cerebri media’nın bu şekilde başlangıç kısmından tıkanıklığı ile capsula interna’nın etkilenmesi sonucu hem üst hem alt ekstremite kaslarında felç (hemipleji) gözlenebilir.



59.N. phrenicus mediastinum superius’a girerken hangi iki damarın arasından geçer? A) A. carotis communis - A. subclavia B) A. carotis communis - V. subclavia C) V. jugularis interna - V. subclavia D) V. subcla via -A . subclavia E) A. subclavia - V. brachiocephalica N. phrenicus, plexus cervicalis’in motor dalıdır. Aşağıya doğru inerken m. scalenus anterior’un önünden geçer. Daha sonra a. subclavia’nın önünden v. subclavia’nın arkasından yani a. subclavia ve v. subclavia arasından geçerek üst mediastene girer. Üst ve orta mediastende paryetal plevranın duyusunu ve fibröz perikard ile seröz perikardın da paryetal yaprağının duyusunu alarak ilerler. Sağda tor. venae cavae’dan solda da diyaframın lifleri arasından geçerek diyaframa motor ve duyu lifleri verir.



60. Üst ekstremitelerden kabaca dokunma ve basınç duyularını aşağıdaki yollardan hangisi taşır? A) Fasciculus gracilis B) Fasciculus cuneatus C) Tractus cuneocerebellaris D) Tractus spinothalamicus anterior E) Tractus spinothalamicus lateralis Gerek üst gerekse alt ekstremitelerden kabaca dokunma ve basınç duyularını taşıyan yol tractus spinothalamicus anterior’dur. Bu duyunun birinci nöronu gang, spinale’dedir. Buradaki psödounipolar nöronun periferik uzantısı nervus adıyla periferden duyuyu reseptörlerden aldıktan sonra santral uzantısı radix posterior olarak medulla spinalis’e girer ve medulla spinalis cornu posterior’daki ikinci nöronlar ile sinaps yaparlar. Sinapstan sonraki ikinci nöronun aksonu commissura aiba anterior’da çapraz yaparak karşı yarıma geçerler ve funiculus anterior’da tr. spinothalamicus anterior adıyla yükselirler. Bu aksonlar beyin sapında yükselirken (herhangi bir sinaps yapmadan) lemniscus spinalis adını alırlar. Lemniscus spinalis ise thalamus’daki nuc. ventralis posterolateralis’teki üçüncü nöronlar ile sinaps yapar. Üçüncü nöron aksonları da primer somatik sensoryal alan olan gyrus postcentralis’de sonlanırlar. Tr. spinothalamicus lateralis gövdeden (üst ve alt ekstremitelerden) kalkan yüzeyel ağrı ve ısı duyularını taşıyan yoldur. Fasciculus cuneatus üst ekstremitelerden fasciculus gracilis de alt ekstremitelerden şuurlu proprioseptif duyuları taşıyan yollardır. Tr. cuneocerebellaris ise üst ekstremitelerden şuuraltı proprioseptif duyuları taşıyan yoldur.



61.Aşağıdakilerden hangisi parotis bezinin parasempatik inervasyonu iie ilgili değildir? A) B) C) D) E)



Nuc. salivatorius inferior N. glossopharyngeus N. petrosus majör Gang, oticum N. auriculotemporalis



N. petrosus majör n. facialis’in bir dalıdır. Bu dal nuc. lacrimalis’de bulunan ve gl. lacrimalis’e gidecek olan pre-gangiiyonik parasempatik nöronların aksonlarını taşıyan bir sinirdir. N. facialis’in geniküler dalıdır. N. petrosus majör for. lacerum içerisinde n. petrosus profundus (a. carotis interna üzerinden gelen postgangliyonik sempatikler) ile birleşerek n. canalis pterygoidei (n. vidii)’yi yapar. Bu sinir for. lacerum’un ön kenarında bulunan canalis pterygoideus’tan geçerek fossa pterygopalatina’ya gelir. N. vidii içerisindeki sinaps yapmamış pre-gangliyonik parasempatikler (n. petrosus majör ile gelenler) fossa pterygopalatina’daki gang. pterygopalatinum’da sinaps yaparlar. Gang, pterygopalatinum’da ise gl. lacrimalis’e gidecek olan post-gangliyonik parasempatik nöronlar bulunmaktadır. N. vidii içerisindeki sempatikler ise (n. petrosus profundus) zaten gang, cervicale superior’da sinaps yapmış post-sinaptik aksonlar oldukları için gang, pterygopalatinum’da sinaps yapmadan gl. lacrimalis’e giderler. Gang, pterygopalatinum’da sinaps yapmış parasempatikleri de sinaps yapmayan sempatikleri de gl. lacrimalis’e taşıyan sinir ise n. maxillaris’in n. zygomaticus ve n. ophthalmicus’un da n. lacrimalis dallarıdırlar. Parotis bezine gidecek olan pregangliyonik parasempatik nöronlar bulbus’daki nuc. salivatorius inferior’da bulunur. Bu nöronların aksonları n. glossopharyngeus içerisinde for. jugulare’den kafatasını terk ederler. Bu aksonlar daha sonra gang, inferius hizasında n. tympanicus (jakopson siniri) adıyla n. glossopharyngeus’dan ayrılıp orta kulak boşluğuna alt duvardardan girerler ve iç duvarda bulunan promontorium üzerinde sempatik bazı liflerle de birleşerek plexus tympanicus’u yaparlar. Bu sinir orta kulak boşluğunun duyusunu da alan bir sinirdir. Daha sonra n. petrosus minör adıyla orta kulak boşluğunu üst duvarından terk eden bu sinir for. ovale’den geçerek fossa infratemporalis’de n. mandibularis’e yapışık olarak bulunan gang, oticum’a gelir. Burada bulunan postgangliyonik parasempatik nöronlar ile sinaps yapar. Sinapstan sonra postgangliyonik lifler n. mandibularis’in n. auriculotemporalis dalıyla parotis bezine giderler.



62. Aşağıdakilerden hangisi duramater tarafından oluşturulan yapılardan biri değildir? A) Diaphragma sella B) Falx cerebri C) Lig. coccygeum D) Lig. denticulatum E) Tentorium cerebelli Lig. denticulatum, medulla spinalis’i saran piamater’in yanlara doğru diş biçiminde uzamasıyla oluşan bir yapıdır. Medulla spinalis’i yanlarda duramater’e tutturur. Diaphragma sella hipofizi örten duramater uzantısıdır. Falx cerebri iki beyin hemisferi arasına giren duramater, tentorium cerebelli de oksipital loblar ile cerebellum arasında uzanan duramater uzantısıdır. Lig. coccygeum, sakral 2 seviyesinde kapanan duramater’in aşağıda coccyx’e kadar uzanan kısmına denir. Buna filum terminale externum adı da verilir.



63.Meatus acusticus internus girişindeki bir arka fossa tümörünün buradan geçen sinirlere hasar vermesi sonucu hastada aşağıdakilerden hangisinin olması beklenmez? A) Gl. lacrimalis’de sekresyon kaybı B) Dilin 1/3 arka kısmında tat duyusu kaybı C) Mimik kaslarında felç D) Hiperakuzi E) Gl. sublingualis’de sekresyon kaybı Dilin 1/3 arka kısmının hem tat hem de genel duyusunu n. glossopharyngeus taşır. Meatus acusticus internus’dan n. facialis ve n. vestibulocochlearis geçer. Dolayısıyla dilin 1/3 arka kısmı böyle bir lezyondan etkilenmez. Seçeneklerdeki diğer bulgular n. facialis yaralanmasına ait bulgulardır.



BEYİN ZARLARI (M ENING ES) Dura m ater' in uzantıları • Falx cerebri • Tentorium cerebelli • Falx cerebelli • D iaphragm a sellae • C a vu m m eckeU i



Tentonun Esas olarak a. m eningea media tarafından beslenir.



cerebelli D iap hra g m a



Faht cerd » lı



Falx cerebri önde crista galli' ye tutunur Üst kenarında sinüs sagittalis superior. Alt kenarında seyreder Tentorium cerebeiH Occipital loblar ile serebeltar hemisferter arasındadır. Srnus transversus' u (arka kenarrnda) içerir Fa!x cerebelli Beyincik hemisferleri arasına giren dura mater uzantısıdır. Diaphragma seliae



te ıto ri



64.Aşağıdakilerden hangisi meninksler tarafından meydana getirilen oluşumlardan biri değildir? A) B) C) D) E)



Lig. denticulatum Lig. coccygeum Cavum meckelii Cauda equina Diaphragma sellae



Cauda equina, spinal sinirler tarafından oluşturulan bir yapıdır. Lig. denticulatum, medulla spinalis’i yanlarda duramater’e tutturan piamater yapısında bir oluşumdur. Lig. coccygeum, filum terminale’nin dural parçasına verilen isimdir. Cavum meckelii, gang, trigeminale’yi saran duramater kesesi ve diaphragma sellae da hipofizin üzerini örten duramaterdir.



67.Sulcus calcarinus yakınlarında kanama şikâyetiyle gelen bir hastada aşağıdakilerden hangisinin olması beklenmelidir? A) B) C) D) E)



Motor afazi Duyu tipi afazi İşitme kaybı Görme kaybı Somatik duyu kaybı



Sulcus calcarinus oksipital lobdadır ve burada 17 nolu visuel korteks bulunmaktadır. Buranın lezyonlarında görme yolları etkileneceği için görme kaybı gözlenecektir.



68. Aşağıdakilerden bulunmaz? 65. Yüzünün sağ tarafında mimik kaslarında santral tip fasyal paraiizi ve sağ vücut yarımındaki kaslarda felç olan bir hastada olası lezyon nerededir? A) Sol capsula interna’da B) Sağ for. stylomastoideum yakınlarında C) Pons’un sağ yarımında D) Bulbus’un sol yarımında E) Sol meatus acusticus internus girişinde Kranyal sinir felci ile hemiplejinin aynı taraflı olması bize lezyonun supranükleer yani çekirdek seviyesinden daha yukarıda olduğu bilgisini verir. N. facialis’in çekirdeği pons’dadır. Dolayısıyla leyzon pons seviyesinden yukarıda olmalıdır. Seçeneklere bakıldığında pons’un yukarısında sadece A seçeneğindeki capsula interna cevap olabilir. Supranükleer lezyonlarda gerek kranyal gerekse vücut kasları felci kontrlateral tarafta görüleceği için cevap sol capsula interna olmalıdır.



66. Beyin omurilik sıvısı en cok nereden salınır? A) B) C) D) E)



Ventriculus lateralis Ventriculus tertius Ventriculus quartus Cisterna magna Canalis centralis



Beyin omurilik sıvısı (BOS) en çok ventriculus lateralis’in özellikle de santral parçası içerisinde bulunan plexus choroideus’larından salınır. BOS’un en çok drene olduğu dural sinüs da sinüs sagittalis superior’dur.



A) B) C) D) E)



hangisi



mesencephalon’da



Colliculus superior Corpora quadrigemina Lamina tecti Lemniscus spinalis Nucleus subthalamicus



Mesencephalon’un arka tarafında colliculus superior’lar ve colliculus inferior’lar denilen (ki bu dörtlü şişkinliğe de corpora quadrigemina denir) yapılar vardır. Mesencephalon kesitinde ise bu iki yapıya lamina tecti denir. Lemniscus spinalis, gövdeden dermatomlardan gelen yüzeyel ağrı-ısı ile dokunma basınç duyularını taşıyan tr. spinothalamicus lateralis ve anterior’un beyin sapından geçerkenki adıdır. Nuc. subthalamicus ise bir bazal çekirdektir. Diencephalon’un bir parçası olan subthalamus’da bulunur. Lezyonunda da hemiballismus denilen ani ekstremite hareketi ile karakterize bir hastalık olur.



69.Nervus petrosus minör aşağıdaki sinirlerden hangisinin dalıdır? A) B) C) D) E)



kranyal



N.vagus N. glossopharyngeus N. facialis N. trigeminus N. oculomotorius



N. petrosus minör parotis bezine gidecek olan pregangliyonik parasempatik nöronları for. ovale’den geçmek suretiyle gang, oticum’a götüren bir sinirdir ve n. glossopharyngeus’un dalıdır.



136-137



W



70. Aşağıdakilerden değildir?



hangisi



bir



bazal



çekirdek



A) Corpus amygdaloideum B) Corpus striatum C) Nucleus lentiformis D) Striatum E) Putamen



71.Aşağıdaki sinirlerden hangisinin çekirdeğindeki bir lezyon sonucu glandulae lacrimalis’in sekresyonu bozulur? A) B) C) D) E)



Corpus amygdaloideum limbik system ile ilgili bir yapıdır bir bazal çekirdek değildir. Bazal gangliyonlar beyin hemisferlerinin derininde beyaz cevher içerisine gömülü 5 çift nükleus grubundan oluşmaktadırlar. Bunlar genel olarak motor hareketlerin koordinasyonunda rolü olan nükleuslardır. Serebellum’dan farklı olarak bazal gangliyonların motor hareketler üzerindeki etkileri korteks aracılığıyla olur. Bu nükleuslar serebelluma göre daha komplike motor hareketlerin düzenlenmesinde rol oynarlar. Bu çekirdekler; nuc. caudatus, globus pallidus, putamen, susbstantia nigra ve nuc. subthalamicus’dur. Nuc. caudatus, globus pallidus ve putamen’in üçüne corpus striatum denir. Globus pallidus ile putamen’in ikisine nuc. lentiformis ve nuc. caudatus ile putamen’in ikisine ise striatum denir.



Nervus oculomotorius Nervus trigeminus Nervus facialis Nervus glossopharyngeus Nervus vagus



Gl. lacrimalis’in parasempatik inervasyonu n. facialis’in nuc. lacrimalis’indeki pregangliyonik parasempatik nöronlardan sağlanır. Bu çekirdekten çıkan aksonlar n. facialis ile baraber n. intermedius adıyla meatus acusticus internus’dan canalis nervi facialis’e girer. Bu aksonlar kanalı gang, geniculi hizasında n. petrosus majör adıyla terk ederler. Bu sinir canalis pterygoideus’dan geçerek fossa pterygopalatinum’da bulunan gang, pterygopalatinum’a uğrar. Buradaki postgangliyonik parasempatik nöronlarla yapılan sinapstan sonra aksonlar n. maxillaris’in n. zygomaticus dalıyla n. lacrimalis’e oradan da gl. lacrimalis’e parasempatik inervasyonu götürürler.



BAZAL GANGLİONLAR (BAZAL ÇEKİRDEKLER) • Telencephalon' un derininde, substantia alba içinde yerleşmiş 5 çift gri cevher kitlesidir. • Motor kontrolde rollen vardır.



• Nuc. caudatus • Putamen • Globus pallidus • Nuc. subthalam icus



• Substantia nigra



72.Aşağıdakilerden hangisi sinüs cavernosus’da bulunan bir anatomik yapıdır? A) V. ophthalmica B) N. opticus C) N. abducens D) Diaphragma sellae E) A. cerebri media Sinüs cavernosus hipofiz bezinin her iki yanında yer alan bir dural sinüstür. V. ophthalmica fissura orbitalis superior’dan geçerek sinüs cavernosus’a boşalan bir vendir. Diaphragma sellae hipofizin üzerini örten duramaterdir. Diaphragma sella’nın üzerinde ise n. opticus’lar birleşerek chiasma opticum’u yaparlar. A. carotis interna sinüs cavernosus’da bulunan arterdir. Bu arter sinus’u terk ettikten sonra a. cerebri media’yı verir. Seçeneklerdeki yapılardan sadece n. abducens sinüs cavernosus’da yer alır.



74.Aşağıdaki sinirlerden hangisi gl. lacrimalis’in sempatik inervasyonu ile ilgilidir? A) B) C) D) E)



N. petrosus minör N. petrosus majör N. petrosus profundus N. auriculotemporalis N. ophthalmicus



Gang, cervicale su p e rio r’daki post-gangliyonik sempatik nöronlar, n. caroticus internus adıyla a. carotis interna’nın üzerine atlarlar ve burada plexus caroticus internus’u oluştururlar. Bu plexus’dan ayrılan bu sempatik lifler N. PETROSUS PROFUNDUS adı ile ilerleyerek for. lacerum hizasında n. petrosus majör (pre-gangliyonik parasempatikler) ile birleşerek n. canalis pterygoidei (n. vidii)’yi yaparlar. N. vidii canalis pterygoideus’dan geçerek fossa pterygopalatina’daki gang, pterygopalatinum’a gelir. N. petrosus profundus kaynaklı olan lifler bu gangliyonda sinaps yapmadan (zaten post-gangliyoniktirler) gl. lacrimalis’ e giderler. N. vidii içerisindeki n. petrosus majör kaynaklı lifler ise gang, pterygopalatinum’da sinaps yaparak gl. lacrimalis’e giderler.



73.Sol glossoplejisi ve sağ hemiplejisi olan bir hastada lezyonun yeri aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) C) D) E)



Kodeksin sol tarafında Sağ kapsula internada Ponsun sol yarımında Bulbus’un sol yarımında Medulla spinalis’in sağ yarımında



Dil kaslarının motor siniri olan n. hypoglossus’un çekirdeği b u lb u s’dadır. Bu çekirdeği tutan bir lezyon sıklıkla hemen yakındaki pyramis içerisinde seyreden tr. corticospinalis’i de etkiler. Sonuç olarak bulbus’un sol tarafındaki bir lezyon sonucu ipsilateral (sol) dil kaslarında felç (sol glossopleji) ve kontralateral (karşı) vücut ve ekstremite kaslarında felç (sağ hemipleji) meydana gelir.



75. Aşağıdakilerden hangisi hemisferlerin dış yüzünde bulunmaz? A) B) C) D) E)



Primer motor alan Primer somatik sensoryal alan Primer koku alanı Primer işitme alanı Primer tat alanı



Koku merkezi (34 no’lu alan) hemisferin dış yüzeyinde değil sulcus lateralis aralanınca görülebilen lobus insularis’de bulunur. Primer motor alan (4) frontal lobun dış yüzünde, primer somatik sensoryal alan (3,1,2) ve primer tat alanı (43) paryetal lobun dış yüzünde, primer işitme alanı (41) da temporal lobun dış yüzünde görülebilen alanlardır.



138-139



TUS



KENDİMİZİ DENEYELİM 1.



Aşağıdaki ligamentlerden tarafından yapılır? A) B) C) D) E)



2.



piamater



5.



coccygeum apicis dentis alaria flavum denticulatum



Aşağıdakilerden hangisi bir duyu gangliyonu değildir? A) B) C) D) E)



3.



Lig. Lig. Lig. Lig. Lig.



hangisi



Gang, Gang, Gang, Gang, Gang,



A) B) C) D) E)



6.



7.



8. 4.



Baş ve yüzden taşınan yüzeyel ağrı-ısı duyusunun 1. nöronları aşağıda verilen yapılardan hangisinde yer alır? A) Gang, spinale B) Nuc. spinalis nervi trigemini C) Nuc. principalis nervi trigemini D) Gang, trigeminale E) Gang, geniculi



Colliculus superior Nuc. mesencephalicus nervi trigemini Crus cerebri Aquaeductus cerebri Nuc. salivatorius superior



Aşağıdakilerden hangisi telencephalonda bulunan kommissural yollardan biri değildir? A) B) C) D) E)



A) Şuurlu proprioseptif B) Yüzeyel ağrı C) Isı D) Kaba dokunma E) Basınç



Dev piramidal Betz hücreleri Corona radiata Capsula interna, crus posterior Crus cerebri Decussatio lemniscorum



Aşağıdakilerden hangisi mesencephalonda bulunan yapılardan biri değildir? A) B) C) D) E)



geniculi spinale trigeminale oticum vestibulare



A. spinalis anterior tıkanıklığına bağlı bir medulla spinalis lezyonundan aşağıdaki duyulardan hangisi etkilenmez?



Aşağıdakilerden hangisi tr. corticospinalis ile ilgili bir yapı değildir?



Commissura anterior Commissura posterior Corpus callosum Commissura alba anterior Commissura hippocampi



Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde “corpus striatum”u oluşturan çekirdekler bulunmaktadır? En doğru seçeneği işaretleyiniz. A) B) C) D) E)



Putamen ve Globus pallidus Nuc. caudatus ve Putamen Nuc. caudatus, Putamen ve Globus pallidus Thalamus, Globus pallidus ve Putamen Nuc. caudatus, Nuc. subthalamicus Nuc. lentiformis



ve



9. Falx cerebri ile terıtorium cerebelli’nin arasında hangi dural sinüs yer alır? A) B) C) D) E)



Sinüs rectus Sinüs cavernosus Sinüs sagittalis superior Sinüs sagittalis inferior Sinüs occipitalis



10-Aşağıdaki sinirlerden hangisi parasempatik lif içermez? A) B) C) D) E)



11.



14.Aşağıda verilen “pleksus ve onun dalı” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz. A) B) C) D) E)



Plexus cervicalis - N. occipitalis minör Plexus brachialis - N. thoracicus longus Piexus brachialis - N. phrenicus Plexus lum balis- N. obturatorius Plexus sacralis - N. pudendus



pregangliyonik



N. oculomotorius N. auriculotemporalis Chorda tympani N. petrosus minör N. petrosus majör



Aşağıdakilerden hangisini etkileyen bir lezyon “Horner sendromu”na neden olmaz? A) T 1 medulla spinalis segmenti B) T1 spinal sinir C) Gang, stellatum D) Thalamus E) Gang, cervicale superior



12.



N. tympanicus hangi kranyal sinirin bir dalıdır?



A) B) C) D) E)



N. vagus N. facialis N. glossopharyngeus N. trigeminus N. hypoglossus



13.Temporal kemikte canalis nervi facialis içerisinden geçen sinir gang, geniculi’nin hemen distalinden kesilmiştir. Bu durumda hastada aşağıdakilerden hangisi gözlenmez? A) B) C) D) E)



Gl. lacrimalis’de sekresyon kaybı Hiperakuzi Gl. submandibularis’de sekresyon kaybı M. digastricus venter posterior’da inervasyon kaybı Dilin 2/3 ön kısmında tat duyusu kaybı



1-E, 2-D, 3-A, 4-D, 5-C, 6-E, 7-D, 8-C, 9-A, 10-B, 11-D, 12-C, 13-A, 14-C



140-141 L



A



\



TUS



DUYU SİSTEMİ 1.



Aşağıdakilerden hangisi kulak zarına temas eder? A) B) C) D) E)



Basis stapedis Crus stapedis Incus Corpus mallei Manubrium mallei



Kulak zarına temas eden kemik kısım manubrium mallei’dir. KULAK KEMİKÇİKLERİ Membrana tympanica’dan, fenestra vestibuli’ye (ya da zardan iç kulağa) doğru; maileus, incus ve stapes (MİS) olarak sıralanırlar. - Maileus; manubrium mallei kulak zarına tutunur. Bu çıkıntının üst ucuna m. tensor tympani’nin tendonu yapışır. - Stapes; basis stapedis, fenestra vestibuli’ye elastik bir bağ aracılığıyla tutunur. M. stapedius’un tendonu bu kemiğe tutunur.



3.



Bir hastada m. rectus lateralis’in çalışmaması sonucu içe şaşılık varsa aşağıdaki sinirlerden hangisinin lezyonu düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



N. oculomotorius N. abducens N. ophthalmicus N. trochlearis N. facialis



M. rectus lateralis göze abdüksiyon yaptıran yani gözü dışa baktıran kastır. Lezyonunda görülen en temel bulgu içe şaşılıktır. Bu kasın siniri de n. abducens'dir. N. trochlearis, gözü aşağı-dışa baktıran m. obliquus superior’un siniridir. Gözdeki diğer kaslar n. oculomotorius tarafından uyarılırlar. N. ophthalmicus göz küresinin duyusunu alan sinirdir. Lezyonunda kornea refleksi alınamaz. N. facialis ise mimik kaslarının siniridir.



^ 3Zl 2.



Bulbus oculi ile ilgili aşağıda verilen yapılardan hangisinin ışık kırıcılığı değişkendir? A ) Lens B) Kornea C) Humör aköz D) Sklera E) Korpus vitreum



C&URSfc



N. abducens (6.CN) E n u z u n s u b a ra c h n o id a l s e y irli K S ' dır. - Tümör. - A nevrizm a, - K İB A S ,



LENS Avasküler, bikonveks şekilli ve kapsüllü bir yapıdır. İris ile corpus vitreum arasındadır. Kırıcılığı değişkendir. Corpus ciliare’den kapsüle uzanan iplikçiklerle (fibrae lentis) yerinde tutulur. Akomodasyonda fonksiyonu olan lens, humor aquosus tarafından beslenir. Kornea; gözde İşığı en çok kıran yapıdır, Sklera; ışığı kıran yapılardan biri değildir.



-K afa trav m a sı' ndan en çok etkilenen K S 6 ' dir. Lezyonunda;



• İçe şaşılık ***



4.



Fenestra cochlea ve fenestra vestibuli orta kulak boşluğunun hangi duvarında bulunur?



-



A) Üst duvar B) Ön duvar C) Arka duvar D) Dış duvar E) İç duvar



• -



Fenestra vestibuli (oval pencere), fenestra cochlea (yuvarlak pencere) ve promontorium orta kulak boşluğunun iç duvarında bulunan oluşumlardır.



-



ORTA KULAK BOŞLUĞUNUN DUVARLARI



Orta kulak boşluğunun altı duvarı vardır. • Paries tegmentalis (üst duvar); - Teğmen tympani denilen ince bir kemik plak tarafından yapılır. - Orta kulak boşluğunu, fossa cranii media’dan ayırır. • Paries jugularis (alt duvar); v. jugularis interna ile komşudur. • Paries iabyrinthicus (iç duvar); - Orta kulak ile iç kulağı ayıran duvardır. - Üzerinde; fenestra vestibuli, fenestra cochleae, promontorium ve prominentia canalis facialis denilen yapılar bulunur. - Fenestra vestibuli (oval pencere); Orta kulağı, iç kulaktaki vestibulum’a bağlar. Stapes’in tabanı ile kapatılır. - Fenestra cochleae (yuvarlak pencere); Orta kulağı, cochlea’nın scala tym p a n i’sine bağlar. Membrana tympanica secundaria ile kapatılır.



-



• -



• -



Promontorium; iç kulakta bulunan cochlea’nın orta kulak içine yapmış olduğu çıkıntıdır. Üzerinden n. tympanicus (n. glossopharyngeus’un dalı) geçer. Prominentia canalis facialis, canalis nervi facialis’in, orta kulak içine yapmış olduğu çıkıntıdır. Paries mastoideus (arka duvar); Üst bölümünde, orta kulak boşluğunu antrum mastoideum’a bağlayan, aditus ad antrum mastoideum denilen bir delik vardır. Duvarın alt bölümünde, fenestra vestibuli’nin hemen arkasında görülen eminentia pyramidalis içinde m. stapedius bulunur. Chorda tympani, bu duvardan orta kulak boşluğuna girer. Daha sonra collum mallei’nin üzerinden geçip dış duvarı yapan membrana tympani’ye temas ederek geçer. Paries caroticus (ön duvar); A. carotis interna ile komşudur. Üst bölümünde görülen iki ağızdan; üstte olanı m. tensor tympani’yi içeren, alttaki ise tuba auditiva’nın (östaki) kemik bölümünü oluşturan iki kanala aittir. Bu iki kanala birlikte canalis musculotubarius denir. Paries membranaceus (dış duvar); membrana tympanica yapar. Membrana tympanica; Cavitas tympani’yi, meatus acusticus externus’dan ayırır. Manubrium mallei, membrana tympanica’nın iç yüzüne yapışır.



Promontorium



Tegm tn tympani



Prominenti* canafis facialis



Orta kulağın duvarları M. tensor tympani Ü s t duvar: te ğ m e n ty m p a n i



Alt duvar: V. jugularis int.



Ön duvar: 3 önemli yapı ile komşudur Aditus ad antrum ARKA



Tuba auditiva



Fenestra vestibuli



- A. carotis interna - M. tensor tym pani - Tuba auditiva A rk a d u va r:



- Em inentia pyram idalis (M . stapedius) N. petrosus minör



- A d itu s a d a n tru m



N. stapedius Cborda tympani



D»ş duvar: m em brana tym pani duvar: - Fenestra vestibuli ıs ta p e s ta b a n ı) - Fenestra cochlea I m e m b ra n a ty m p a n ic a s e c u n d a ria iv e s tib u lu m ta ra fın d a n o lu ş tu ru lu r)



A. carotis interna N, tympanicus (9)



- P ro m in te ia c a n a lis fa c ia lis



V. jugularis interna



fUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



142-143



\



5. Aşağıdakilerden hangisi kısımlarından değildir? A) B) C) D) E)



zar



labirentin



Vestibulum Ductus reuniens Saccus endolymphaticus Utriculus Sacculus



Vestibulum zar labirentin değil kemik labirentin kısımlarındandır. İç kulak kemik labirent (cochlea, vestibulum ve canalis semicircularis’ler) ve zar labirent (ductus cochlearis, sacculus, utriculus, ductus semicircularis’ler, ductus utriculosaccularis, ductus endolymphaticus, saccus endolymphaticus ve ductus reuniens) şeklinde iki kısımdan oluşmaktadır. LABYRINTHUS MEMBRANACEUS (Zar labirent) • İçinde endolenfa’nın dolaştığı, birbirleriyle bağlantılı kapalı bir kanallar sistemidir. Zar labirent bölümleri; • Vestibulum içindeki sacculus ve utriculus, - Utriculus ile sacculus, ductus utriculosaccularis denilen bir kanal aracılığı ile birbirleriyle irtibatlanır. Ductus utriculosaccularis de ductus endolymphaticus olarak devam eder ve saccus endolymphaticus olarak kör bir kese şeklinde sona erer. - Sacculus, ductus reuniens denilen bir kanalla ductus cochlearis’le bağlantılıdır. • Semisirküler kemik kanallar içindeki ductus semicirculares’ler, - Ductus semicirculares’ler utriculus’a açılır. • Cochlea içindeki ductus cochlearis (scala media)’tir. - Ductus cochlearis; Canalis spiralis cochleae’de, scala tympani ile scala vestibuli arasında, kohlea’nın dış duvarı boyunca seyreden spiral şekilli bir kanaldır.



6. Aşağıdakilerden hangisi yapılardan biri değildir? A) B) C) D) E)



iç



kulakta



bulunan



Cochlea Ductus cochlearis Promontorium Utriculus Ductus reuniens



Promontorium, iç kulağın kemik labirentinin parçalarından olan cochlea’nın bazal kıvrımının orta kulağa doğru yaptığı çıkıntıdır. Promontorium’un üzerinden n. glossopharyngeus’un n. tympanicus dalı geçer. Cochlea iç kulakta kemik labirentin bir bölümüdür. Ductus cochlearis, utriculus ve ductus reuniens ise iç kulaktaki zar labirentin kısımlarındandır.



7. Promontorium ortakulak duvarında yer alır?



boşluğunun



hangi



A) Ön B) Üst C) İç D) Arka E) Alt



Promontorium iç kulaktaki cochlea’nın orta kulağın iç duvarına doğru yaptığı çıkıntının adıdır.



8. Aşağıdakilerden hangisi orta kulak boşluğunda yer almaz? A) B) C) D) E)



N. tympanicus N. petrosus minör Promontorium Helicotrema Manubrium mallei



Helicotrema iç kulakta scala vestibuli ile scala tympani’nin irtibat kurduğu yerdir. Seçeneklerdeki diğer oluşumlar orta kulakta bulunan yapılardır.



9. Aşağıdaki yapılardan bulunmaz?



hangisi



orta



kulakta



A) Chorda tympani B) Malleus C) M. stapedius D) N. tympanicus E) Ductus cochlearis Ductus cochlearis iç kulaktaki zar labirent’e ait bir yapıdır. ORTA KULAK; Temporal kemiğin petroz parçasında düzensiz bir boşluktur. İçerisinde; - Malleus, incus, stapes - M. stapedius - M. tensor tympani - Chorda tympani - Plexus tympanicus, bulunur. Orta kulakta bulunan o luşum lar • M alleus, incus, stapes • M. sta p e d iu s ( ) • M. te n s o r tym p an i ( )



(9 KS)



Adittıs ad antrum mastoideum Malleus İncus



N. petrosus minör N.facialis Prominentia canaiis semicircularis lateralis



Chorda tympani M. tensor tympani Tendo, M. stapedius Membrana tympanlca



Prominentia canaiis facialis Stapes Promontorium Plexus



tympanicus



Meatus acusticus externus



144-145



W



DO Ğ RU A D R E S



TUS



TIME I



/



/



10. Aşağıdakilerden hangisi labyrinthus (kemik labirent)’un kısımlarından biridir?



osseus



VESTİBULUM • Kohlea ile semisirküler kanallar arasındadır. • İçerisinde sacculus ve utriculus denilen zar labirent bölümleri bulunur. • Vestibulum’un orta kulak boşluğuna bakan dış duvarı üzerinde fenestra vestibuli (oval pencere) yer alır. Arka bölümüne semisirküler kanallar açılır.



A) Canalis semicircularis posterior B) Ductus cochlearis C) Ductus utriculosaccularis D) Utriculus E) Sacculus



CANALES SEMİCİRCULARES • Vestibulum'un arka-üst tarafında, üç tane yarım daire şeklinde kanaldır. - Canalis semicircularis anterior - Canalis semicircularis posterior - Canalis semicircularis lateralis • Canalis semicircularis’ler vestibulum’a açılır. • Bu kanalların içerisinde zar labirentin aynı isimli duktusları yer alır. Bu duktuslar da vestibulum’un içerisindeki utrikulus’a açılır.



Canalis semicircularis’ler (anterior, posterior ve lateralis) kemik labirente ait kısımlardır. Seçeneklerde verilen diğer yapılar zar labirentin kısımlarındandır. LABYRİNTHUS OSSEUS • Labyrinthus membranaceus’u bir kabuk gibi sarar. • İkisi arasında kalan boşluğa perilenfatik boşluk denir. İçinde ekstrasellüler sıvıya benzeyen ve sonuçta BOS’a karışan Perilenfa denilen bir sıvı dolaşır. • Kemik labirent; - cochlea - vestibulum, - canales semicirculares olmak üzere üç bölümden oluşur. COCHLEA • Salyangoz kabuğuna benzer. Kemik labirent’in ön parçasıdır. • İçerisinde ductus cochlearis denilen zar labirent kısmı bulunur. • Tepesinden tabanına doğru santral olarak uzanan konik şekilli kemik yapıya modiolus cochleae denir. Gang, cochleare (gang, spirale cochleae, Corti ganglionu), modiolus’da bulunan canalis spiralis modioli içindedir. • Canalis spiralis cochleae; vestibulum’dan başlayıp, modiolus’un etrafında dönerek cochleae’nın tepesinde sonlanır. Canalis spiralis cochleae üç boşluğa ayrılır; - Scala vestibuli; fenestra vestibuli’ye (oval pencere) bakar. - Scala tympani; fenestra cochleae’ye (yuvarlak pencere) bakar. - Ductus cochlearis (scala media); scala vestibuli ile scala tympani arasında yer alır. - Scala vestibuli ve scala tympani, en tepede helicotrema denilen bir delik aracılığıyla birbirleri ile bağlantılıdır. - Organum spirale (Corti organı); scala media (ductus cochlearis)’nın alt duvarı (lamina basilaris) üzerinde yer alır. Titreşimi impulsa çeviren ses organıdır.



11.



Aşağıdakilerden hangisi orta kulak boşluğunun iç duvarı ile ilgili yapılardan biri değildir? A) B) C) D) E)



Prominentia canalis facialis Promontorium Fenestra vestibuli Fenestra cochlea Manubrium mallei



Manubrium mallei orta kulak kemikçiklerinden malleus’un sap kısmıdır ve membrana tympani’ye temas eder. Dolayısıyla orta kulak boşluğunun dış duvarında yer alır. Seçeneklerde verilen diğer yapılar orta kulak boşluğunun iç duvarında bulunan yapılardır.



12.



Ductus cochlearis’i sacculus’a birleştiren yapı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E)



Ductus reuniens Ductus endolymphathicus Ductus utriculosaccularis Ductus semicircularis anterior Ductus semicircularis posterior



Ductus reuniens, iç kulaktaki zar labirentin ductus cochlearis’ini sacculus’a birleştiren yapıdır.



13.



14.Aşağıdakilerden hangisi orta kulak boşluğunda bulunmaz?



Aşağıdaki kaslardan hangisi annulus tendineus communis’e tutunmaz? A) B) C) D) E)



M. M. M. M. M.



A) Malleus B) Chorda tympani C) Plexus tympanicus D) Cochlea E) Promontorium



obliquus superior obliquus inferior rectus superior levator palpebrae superioris rectus inferior



Orbita’da bulbus oculi’ye ait ekstraoküler kaslardan 4 rektus kası arka tarafta anulus tendineus communis (Zinn halkası) denilen ortak bir tendinöz bir halkadan başlarlar. M. obliquus superior ile m. levator palpebrae superioris kasları da Zinn halkasının tepesine tutunan kaslardır. M. obliquus inferior ise orbita’nın medial duvarından başlayıp bulbus oculi’ye tutunan kastır ve Zinn’e tutunması yoktur.



M. rectus superior



Cochlea, kemik labirentin kısımlarındandır ve orta kulakta değil iç kulakta bulunur.



M.obliquus



ORBITA ve İÇİNDEKİLER A n u lu s ten d in e u s c o m m u n is (Zin n H alkası) Rektus kaslarının başlama yeridir M. rectus lateraiis



M. re c tu s sup. M , re c tu s inf.



M. rectus inferior



M. re c tu s m ed. M. rectus medialis



M. obiiquus inferior



M. rectus la t.' un ortak tendonları tarafından oluşur



Levator palpebrae



Anulus tendineus communis' ten (Zinn Halkası) geçen yapılar; • N. opticus (2) (a. v. centralis retina) • A . o p h th a lm ic a



• N. oculomotorius (3) • N.abducens (6) • N. nasociliaris (5-1'in dalı)



İnferior oblique



(Cevap 8 }



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



146-147



TU S(|*)TIM E 15.



Aşağıda verilen “ortakulak boşluğunun duvarları ve üzerindeki yapı” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz. A) Dış duvar - Chorda tympani B) İç duvar - Prominentia canalis facialis C) Ön duvar- Fenestra vestibuli D) Arka duvar - Aditus ad antrum E) Ön duvar - Canalis musculotubarius



Fenestra vestibuli ve fenestra cochlea orta kulak boşluğunun iç duvarında bulunan oluşumlardır. Seçeneklerdeki iç duvar-prominentia canalis facialis bu sorunun en kuvvetli çeldiricisidir. N. facialis orta kulak boşluğunun büyük oranda arka duvarında seyreder ancak bu duvarda her hangi bir kabarıntı oluşturmaz. N. facialis’in iç duvardaki seyri sırasında prominentia canalis facialis oluşur.



14. I- M. levator palpebrae superioris II- M. orbicularis oculi III- M. obliquus superior IV- M. rectus superior V- M. rectus inferior Nervus oculomotorius orbita ile ilgili yukarıda verilen kaslardan hangilerini inerve eder? En doğru seçeneği işaretleyiniz. A) B) C) D) E)



III - IV I —III —IV IV - V I - IV - V II-IV-V



N. oculomotorius, yukarıdaki kaslardan m. levator palpebrae superioris, m. rectus superior ve m. rectus inferior’un siniridir. M. orbicularis oculi bir mimik kasıdır ve n. facialis’den uyarılır. M. obliguus superior’un da siniri n. trochlearis’dir.



16.Corti organı nerede bulunur? A) B) C) D) E)



Scala vestibuli Utriculus Sacculus Scala media Helicotrema



18.Canalis semicircularis’ler hangisine açılır?



Corti organı (organum spirale) zar labirentin kısımlarından olan ductus cochlearis (scala media) içerisinde yer alır.



17.



Aşağıdakilerden bulunmaz? A) B) C) D) E)



hangisi



cavitas



tympani’de



Promontorium N. tympanicus Chorda tympani M. tensor veli palatini M. stapedius



Orta kulak boşluğu (cavitas tympani)’de bulunan iki kas m. stapedius ve m. tensor tympani’dir. M. tensor veli palatini bir yumuşak damak kasıdır. Seçeneklerdeki diğer oluşumlar orta kulakta bulunur.



aşağıdakilerden



A) Cochlea B) Utriculus C) Sacculus D) Vestibulum E) Scala media



Ductus semicircularis’ler utriculus'a, semicircularis’ler ise vestibulum’a açılırlar.



canalis



İç kulak (labirynthus), kemik labirent (labirynthus osseus) ve zar labirent (labirynthus membranaceus) olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Kemik labirent; cochlea, vestibulum ve canalis semicircularis anterior/posterior/lateralis’den oluşur. Zar labirent; ductus cochlearis (scala media), sacculus, utriculus, ductus semicircularis anterior/posterior/lateralis, ductus utriculosaccularis, ductus endolymphaticus, saccus endolymphaticus ve ductus reuniens’den oluşur.



KENDİMİZİ DENEYELİM 1.



Aşağıda verilen “kas ve siniri” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz. A) M. B) M. C) M. D) M. E) M.



2.



6.



levator palpebra superioris - N. oculomotorius rectus inferior - N. oculomotorius obliquus inferior - N. trochlearis rectus lateralis - N. abducens ciliaris - N. oculomotorius



Aşağıdakilerden hangisi communis’den geçmez?



anulus



A) İridokorneal bileşke B) Ora serrata C) Makula lutea D) Discus nervi optici E) Fovea centralis



tendineus 7.



A) A. ophthalmica B) N. ophthalmicus C) N. abducens D) N. oculomotorius, ramus superior E) N. oculomotorius, ramus inferior



3.



A. ophthalmica aşağıdaki arterlerden hangisinin bir dalıdır?



Aşağı dışa bakamayan, bakmaya çalışınca çift gören bir hastada aşağıdaki kranyal sinirlerden hangisinde bir lezyon düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



5.



N. opticus N. oculomotorius N. trochlearis N. abducens N. trigeminus



Aşağıdaki arterlerden hangisi n. opticus’un kılıfını deler? A) A. lacrimalis B) A. ophthalmica C) A. ciliares porterior longi D) A. ciliares posterior breve E) A. centralis retina



Aşağıdakilerden hangisi ışığı kıran yapılardan biri değildir? A) İris B) Cornea C) Humor aqueous D) Corpus vitreum E) Lens



8.



A) A. cerebri anterior B) A. cerebri media C) A. carotis interna D) A. carotis externa E) A. facialis



4.



Retinanın gören kısmı pars optica retina ile görmeyen kısmı pars caeca retina arasındaki sınıra ne ad verilir?



Aşağıdaki sinirlerden hangisi dış kulak yolunun duyusunu taşır? A) B) C) D) E)



9.



N. tympanicus N. auriculotemporalis N. auricularis magnus N. occipitalis majör N. occipitalis minör



Aşağıdakilerden hangisi orta kulakta bulunmaz?



A) N. tympanicus B) M. tensor tympani C) Chorda tympani D) Manubrium mallei E) Scala tympani



10.M. tensor tympani aşağıdaki sinirlerden hangisi tarafından inerve edilir? A) N. tympanicus B) Plexus tympanicus C) N. mandibularis D) N. facialis E) Chorda tympani



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM



148-149



11.



Aşağıda verilen “orta kulağın duvarları ve ilgili oluşum” eşleştirmelerinden yanlış olanı işaretleyiniz. A) Arka duvar - Eminentia pyramidalis B) Ön duvar - Canalis musculotubarius C) Alt duvar - V. jugularis externa D) Üst duvar - Promontorium E) İç duvar - Prominentia canalis facialis



12.



Aşağıdaki sinirlerden hangisi boşluğunun duyusunu taşır?



orta



kulak



A) N. tympanicus B) Chorda tympani C) N. petrosus minör D) N. auriculotemporalis E) N. petrosus majör



13.



Aşağıdakilerden hangisi zar labirentin (labirynthus membranaceus) kısımlarından biri değildir? A) B) C) D) E)



14.



Utriculus Cochlea Ductus reuniens Saccus endolymphaticus Ductus utriculosaccularis



Aşağıdakilerden hangisi içerisinde bulunmaz? A) B) C) D) E)



ductus



cochlearis



Organum spirale Membrana tectoria Ganglion spirale cochleae Stria vascularis Endolympha



1-C, 2-B, 3-C, 4-C, 5-E, 6-B, 7-A, 8-B, 9-E, 10-C, 11-D, 12-A, 13-B, 14-C



DENEME SINAV11 1.



Aşağıdaki sinirlerden hangisi meatus acusticus internus’tan geçmez? A) B) C) D) E)



6.



A) B) C) D) E)



Arteria labyrinthi Nervus cochlearis Nervus vestibularis Nervus glossopharyngeus Nervus facialis



7. 2. İç kulaktaki korti organı nerede yerleşir?



A) B) C) D) E)



3.



4.



5.



kaslar



I, II ve III Yalnız II Yalnız III İv e III II ve III



Aşağıdaki anatomik yapılardan mediastinumda bulunmaz? A) B) C) D) E)



8.



hangisi arka



Truncus symphaticus Oesophagus Vena azygos Kalp Aorta thoracica



Aşağıdaki yapılardan hangisi apertura thoracis superior’u sınırlamaz? A) B) C) D) E)



Birinci torakal omur Manubrium sterni’nin üst kenarı Clavicula Birinci kosta kıkırdak kenarı Birinci kosta



yapışık



olan



Bursa omentalis Mesocolon transversum Omentum majus Mesometrium Omentum minus



Musculus Musculus Musculus Musculus Musculus



constructor pharyngis superior palatopharyngeus levator veli palatini palatoglossus tensor veli palatini



Nervus Nervus Nervus Nervus Nervus



vestibulocochlearis vagus oculomotorius facialis glossopharyngeus



Aşağıdaki organlardan hangisi parasempatik innervasyonunu nervus vagus’tan gelmez? A) B) C) D) E)



10.



major’a



Aşağıdaki kranial sinirlerden hangisi parasempatik lif içermez? A) B) C) D) E)



9.



ventriculi



Aşağıdaki kaslardan hangisi, plexus pharyngeus tarafından innerve edilmez? A) B) C) D) E)



Scala vestibuli içerisinde Canalis longitudinalis modioli içinde Canalis spiralis modioli içinde Lamina spiralis ossea üzerinde Membrana basilaris üzerinde



I. Musculus supraspinatus II. Musculus latissimus dorsi III. Musculus deltoideus Omuz eklemine abduksiyon yaptıran aşağıdakilerden hangisindedir? A) B) C) D) E)



Curvatura hangisidir?



Ovarium Mide Kalp Mesane Karaciğer



Anal kanalı, fossa ischioanalis’ten ayıran kas aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Musculus levator ani Musculus obturatorius internus Musculus sphincter ani internus Musculus iliopsoas Musculus obturatorius externus



f ÜS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZ! YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



150-151



11.



Aşağıda verilen ganglionlardan hangisi dura mater tarafından oluşturulan cavum meckelii içinde yer alır? A) B) C) D) E)



12.



Ganglion Ganglion Ganglion Ganglion Ganglion



ciliare petrosum trigeminale oticum pterygopalatinum



Aşağıdakilerden hangisi omuz ekleminde, eklem kapsülü içinde seyreder? A) B) C) D) E)



Musculus Musculus Musculus Musculus Musculus



subscapularis brachialis biceps brachii, caput longum’u triceps brachii, caput longum’u biceps brachii, caput breve’si



13.Aşağıdakilerden hangileri yapısında yer alır? A) B) C) D) E)



palatum



durum’un



Maxilla + Os palatinum Os zygomaticum + Os palatinum Vomer + Maxilla Os sphenoidale + Os palatinum Os ethmoidale + Os palatinum



14. Bir hastanın fizik muayenesinde sol elinin yüzük parmak ve serçe parmaklarının distal falankslarına fleksiyon yaptıramadığı saptanmıştır. Hastanın hasarlanan siniri ile bu sinirin inerve ettiği, parmak hareketlerinde etkili ve fonksiyon göremeyen kas aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? (N: nervus, M: musculus) A) B) C) D) E)



N. N. N. N. N.



ulnaris, M. abductor digiti minimi radialis, M. flexor digitorum profundus medianus, M. flexor digitorum profundus medianus, M. flexor digitorum superficialis ulnaris, M. flexor digitorum profundus



1-D, 2-E, 3-D, 4-D, 5-C, 6-C, 7-E, 8-A, 9-D, 10-C, 11-C, 12-C, 13-A, 14-E



DENEME SINAVI 2 1.“Promontorium“ aşağıdaki anatomik oluşumların hangilerinde bulunan bir oluşumdur?



6.



A) Vena axillaris B) Vena basilica C) Vena mediana cubiti D) Vena cephalica E) Vena brachialis



A) Cavitas nasi + cavitas oris B) Cavitas nasi + cavitas laryngis C) Cavitas tympani + cavitas laryngis D) Os sacrum + cavitas nasi E) Os sacrum + cavitas tympani



2.



Nervus facialis’in inerve ettiği kas aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



3.



7.



8.



Aşağıdakilerden hangisi, mandibula iç yüzünde bulunmaz? A) Tuberositas pterygoidea B) Lingula mandibulae C) Protuberentia mentalis D) Fossa sublingualis E) Foramen mandibulae



5.



Aşağıdaki kaslardan hangisi, ligamentum vocale>yi gererek sesin incelmesini sağlar? A) B) C) D) E)



Musculus cricothyroideus Musculus arytenoideus obliquus Musculus cricoarytenoideus posterior Musculus thyroarytenoideus Musculus aryepiglotticus



Epicondylus medialis kırıklarında yaralanabilen sinir aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A) Ligamentum inguinale B) Tunica vaginalis C) Falx inguinalis D) Musculus obliquus internus abdominis E) Musculus obliguus externus abdominis’in aponörozu



4.



Aşağıdakilerden hangisi, orbita’da anuius tendineus communis’in (Zinn Halkası) içinden geçmez? A) Arteria centralis retina C) Arteria ophthalmica B) Nervus abducens D) Nervus opticus E) Nervus trochlearis



Musculus buccinator Musculus digastricus, venter anterior Musculus masseter Musculus pterygoideus lateralis Musculus mylohyoideus



Aşağıdaki yapılardan hangisi, canalis inguinalis’in duvar yapısında yer almaz?



Aşağıdaki venlerden hangisi, fascia clavipectoralis’i deler?



9.



Nervus Nervus Nervus Nervus Nervus



medianus ulnaris interosseus posterior cutaneus brachii medialis radialis



Aşağıdaki anatomik oluşum ve bulunduğu kemik eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Acetabulum - Os coxae B) Eminentia intercondylaris - Tibia C) Tuberculum majus - Femur D) Malleolus lateralis - Fibula E) Sustentaculum tali - Calcaneus



10-Trabecula septomarginalis, kalbin kısımlarının hangisinde bulunur?



aşağıdaki



A) Ventriculus dexter B) Ventriculus sinister C) Sinüs caronarius D) Conus arteriosus E) Atrium sinistrum



L.



152-153



J,



X



11.1. Glandula parotidea II. Glandula buccales III. Glandula submandibularis Yukarıdaki bezlerden hangilerinin vestibulum oris’e açılır?



13.Arteria sphenopalatina hangisinin dalıdır? salgısı



A) I, II ve III B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III



12.



A) B) C) D) E)



Nervus accessorius, pars spinalis Nervus suboccipitalis Nervus mandibularis Nervus transversus colli Nervus facialis



arterlerden



A) Arteria facialis B) Arteria ophthalmica C) Arteria temporalis superficialis D) Arteria vertebralis E) Arteria maxillaris



14.



Aşağıdaki sinirlerden hangisi, platysma kasını inerve eder?



aşağıdaki



Aşağıdaki yapılardan hangisi, colliculus superior seviyesinden geçen transvers bir kesitte yer almaz? A) Nucleus nervi oculomotorii B) Nucleus ruber C) Substantia nigra D) Nucleus nervi trochlearis E) Tegmentum mesencephali



1-E, 2-A, 3-B, 4-C, 5-A, 6-D, 7-E, 8-B, 9-C, 10-A, 11-D, 12-E, 13-E, 14-D



HÜCRE VE DOKU HİSTOLOJİSİ



®



DOĞRU ADR€S



TIME



HÜCRE VE DOKU HİSTOLOJİSİ 1- Meme bezleri salgılarını boşaltma şekline göre hangi tip bezdir? A) Merokrin B) Apokrin C) Parakrin



Selektin molekülü lökositin endotele tutunmasından erken rolü üstlenir. Lökosit endotele tutunduktan sonra tutunmayı sıkılaştıran ve transmigrasyonu sağlayan molekül ise integrindir. Ayrıca integrin hücreyi bağ dokusuna bağlar. Kaderin ise iki hücrenin birbirine bağlanmasından sorumludur.



D) Ekrin



(Cevap B)



E) Holokrin Salgılama Şekline Göre Salgı Bezleri Dış salgı bezleri salgılama işlemini asinus denen birim yapar. Bezler salgılarını verme biçimine göre 3 grupta incelenir. 1Ekrin (Merokrin) bezler: Salgılarını salgı granülünü çevreleyen zarların hücre zarı ile kaynaşması ile yaparlar. Stoplazma kaybı olmaz. Bezlerin büyük çoğunluğu bu tiptir. (Ter bezleri, pankreas) 2Apokrin bezler: Stoplazmanın bir kısmı salgı ile beraber kaybedilir. Koltuk altı koku bezleri, meme bezleri, dış kulak yolu (serumen) bezleri buna örnektir. Koltuk altı, inguinal bölge ve zigomatik arkta bulunan apokrin bezler feromon (Pheromon) (Pherein=taşımak) denilen insan kokusunun oluşmasında görevlidirlerFeromonlar hormonal, davranışsal, fizyolojik etkiler oluşturan maddelerdir. İyi arkadaş olan kadınların veya aynı odayı paylaşan bayanlarda menstrüel siklusların senkronize olduğu bilinmektedir. GPA1 adı verilen G proteini üzerinden işlev yaparlar.



3- Aşağıdaki hangisi yalnızca “seröz” salgı yapar? A) Glandula paratidea B) Glandula sublingualis C) Glandula submandibularis D) Goblet hücreleri E) Glandula sebaceae Seröz salgı protein bileşimindedir; akıcıdır. Müköz salgı mukoprotein (glikoprotein) bileşimindedir; yapışkan olup akıcılığı azdır. Parotis bezi yalnızca seröz salgı, sublingual bez ve submandibular bez ise serömüköz salgı yaparlar. Goblet hücreleri müköz (mukus) salgı yaparlar. Sebase (yağ) bezleri yağ tabiatında maddeler salgılarlar. (Cevap A)



3Holokrin bezler: Tüm hücre dejenere olarak salgıyı boşaltır. Yağ bezleri, Gonadlar buna örnektir. 4- Gianuzzi yanmayı içeren yapı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sublingual bez B) Lakrimal bez C) Brunner bezi 2- Aşağıdakilerden hangisi lökositlerin endotel hüc­ relerine bağlanmasında primer etkinlik taşır? A) Kaderin B) Selektin C) İntegrin D) NCAM E) ICAM



D) Pankreas E) Parotis bezi Gianuzzi yanmayı mixt bezlerin özelliğidir. Mixt bezler hem seröz hem de musin salgısı yaparlar. (Seroz salgı protein içeriklidir. Musinöz salgı ise glikoprotein içerir.) Ancak seroz komponenet her zaman mukus yapan komponenti yarımay şeklinde çevirir. Buna gianuzzi yanmayı denmektedir.



Sublingual ve submandibuler bezler mixt özellikte salgı yaptıkları için gianuzzi yanmayı içerirler. Parotis, pankreas ve lakrimal bez seroz karakterlidir. Duedenumda submukozal bulunan Brunner bezi ve goblet hücresi musinöz salgı yaparlar.



5- Lipofuksin oluşturan hangisidir?



organel



aşağıdakilerden



A) Granüllü endoplazmik retikulum B) Düz endoplazmik retikulum C) Lizozom D) Proteozom E) Peroksizom Lizozomal enzimler protein ve karbonhidratları tamamen parçalayabilir; ancak lipidler her zaman son basamağa kadar parçalanamayabilir. Parçalanamayan bu lipidler (özellikle membran yapısındaki lipidler) lizozomların içinde kalır ya da atılır. Lipofuksin pigment granülleri, lipid peroksidasyonu sonucu ortaya çıkan sindirilememiş bu materyallerin birikimi sonucu oluşan kahve renkte pigmentlere verilen isimdir. İnsanda lipofuksin bulunması beklenen hücreler yaşlı ve serbest oksijen radikal hasarı geçiren hücrelerdir; Bunlar: 1- Nöronlar 2- Kalp kası 3- iskelet kası 4- Karaciğer 5- Vesikula seminalis hücreleri HÜCRE ORGANELLERİ VE FONKSİYONLARI Nükleus: Transkripsiyon Marker: DNA Serbest ribozomlarda: - Ribozom: Protein sentezi - Hücre içinde kullanılacak proteinlerin sentezi - Granüllü endoplazmik retikulumda ise salgılanacak proteinlerin sentezi



- Suda çözünürleşme - Kolesterol sentezi - Fosfolipid sentezi - Yağ asidi zincir uzatma Marker: Glukoz 6 fosfataz (Sit-p-450’den zengin) Lizozom: - Hidrolaz enzimleri bulunur - Proteolitik enzimler: Karboksipeptidaz, elastaz, katepsin asit fosfataz, TG lipaz, glikozidaz, nörominidaz, hiyalunuridaz Marker: - Asit fosfataz - p - hekzosaminidaz - p - galaktosidaz Sitozol: - Glikoliz - Pentoz fosfat yolu - Glikojenoliz - Glukoneogenez - Yağ asidi sentezi - Üronik asit yolu Marker: - LDH Peroksizom: - Yağ asit yıkılımı -Aminoasityıkılımı - H202 oluşumu ve yıkılımı Marker: - Katalaz - Ürik asit oksidaz Golgi: - Glikozilasyon - Sülfatasyon - Glikoprotein sentezi Marker: - Galaktozil transferaz (trans) - Glikozil N-asetil transferaz (Cis) - Mannosidaz II (Medial) Plazma: - Transport membranı: - İntra ve ekstrasellüler iletişim



Marker: RNA Mitokondri - TCA, - Oksidatif fosforilasyon, - Yağ asidi (3 - oksidasyon, - Yağ asidi uzatma zinciri Marker: Glutamat dehidrojenaz, Sitokrom c- oksidaz Endoplazmik retikulum:



Marker: - Na+-K+ ATP az - 5’ nükleotidaz Barsak mukozası: - Sindirim ve emilim Marker: - Maltaz - Dipeptidaz



- Hidroksilasyon - Membran sentezi



156-157 W



6- Hücre adezyonunda görevli ekstrasellüler bir glikoprotein olan ve glikozaminoglikan ve kollajeni bağlama bölgeleri içeren makromolekül aşağıdakilerden hangisidir?



8-



A) DNA B) t-RNA



A) Kollajen B) Fibronektin C) İntegrin D) Elastin E) Kondroidin sülfat Bir glikoprotein olan fibronektin kollajen için bağlama bölgesi içermektedir. Ayrıca fibronektin hücre adhezyonunda görevli ekstraselüler bir glikoproteindir. Hemidesmozomun yapısında bulunan integrin, epiteli bazal membrana bağlar. İntegrin bazal membranda laminin ve fibronektine tutunur. Fibronektin, laminin ve kondronektin hücrelerin alt tabakalara yapışmasında görevlidirler. Fibronektin fibroblast ve bazı epitel hücreleri tarafından sentezlenir. Kanser hücreleri hem fibronektini hem de laminini parçalarlar. Böylece dokulara nüfuz ederler.



Aşağıdakilerden hangisi protein sentezinin trans lasyon aşamasında doğrudan işlev görmez?



C) Ribozom D) Aminoasitler E) m-RNA Protein sentezinin aşamaları şekilde özetlenmiştir. DNA transkripsiyonda, diğerleri translasyonda (mRNA’dan protein sentezi süreci) işlev görür. Hemoglobin geni



m-RNA nın sitopiazmaya geçişi



7- Kan ve kemik iliği yaymalarını incelemekte kullanı­ lan yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Masson trikrom yöntemi B) Alsiyan mavisi C) PAS D) VVright boyası E) Fuelgen yöntemi Romanovsky boyaları (Giemsa, VVright, Leischman) kan ve kemik iliği yaymalarının incelenmesi amacıyla kullanılır. Eozin ve metilen mavisi (azürler metilen mavisinin oksidasyon ürünleridir) kullanılır, yapılar asidofıl, bazofil, azürofil, nötrofil gibi terimlerle boyanma özelliklerine göre tanımlanır. Alsiyan mavisi mukoz nitelikli karbonhidrattan zengin salgıları belirlemek için kullanılır. Fuelgen reaksiyonu DNA’yı göstermek için uygundur. PAS karbonhidratları göstermek için kullanılır. Gümüşleme sinir dokusu, retiküler lifler, golgi bileşiğini göstermede uygundur.



m-RNA Kodon Valin



9-



m-RNA Kodon tisin



Hemoglobin proteini Ksebiyoiojı.c om



Kataiaz aşağıdaki hücre içi bileşenlerinden hangi sine özgü bir enzimdir? A) Lizozom B) Granüllü endoplazma reticulum C) Mitokondriyon D) Golgi birleşiği E) Peroksizom



Peroksizomlar çeşitli oksidazlar ve katalaz içeren bir organeldir. Oksidazlarla ortaya çıkan hidrojen peroksit katalaz tarafından yıkılır. Bu işlev detoksifikasyon için çok önemlidir. Peroksizomlar beta -oksidasyonla yağ asitlerini iki karbonlu bileşiklere yıkarlar ve plazmalojen (sfingolipid) sentezinden sorumludurlar. Bu fosfolipidler miyelin yapısına katılırlar. ORGANELLER VE BAZI ÖNEMLİ ENZİM İÇERİKLERİ Lizozomda • Asit fosfataz • Elastaz • Karboksipeptidaz • Hyalunuridaz • Nöraminidaz • Ribonukleaz • Deoksiribonukleaz • Fosfataz • Arilsulfataz • Kollajenaz • Katepsin • Glikosidaz Mitokondriyonda • Monoamin oksidaz (MAO), • Glutamat dehidrogenaz, • NADH dehidrogenaz, • Sitokrom oksidaz, • Süksinat dehidrogenaz (iç zarda) Düz Yüzlü Endoplazmik Retikulumda • Glukoz 6 fosfataz Peroksizomda • Oksidazlar ve katalaz Golgi • Galaktozil transferaz, • Glikozil N-asetil transferaz Plazma membram • Na+-K+-ATP az , 5’ nukleotidaz (Cevap



E)



HÜCRELERARASI BAĞLANTILAR Hücre zarı: Sitoplazmayı dışarıdan çevreleyen ince bir zardır. Esas yapısını lipidler (fosfolipidler ve kolesterol), proteinler ve oligosakkaritler oluşturur. Plazma membram, hücre içinde ve dışında maddelerin geçişi için seçici bir bariyer görevi yapar. Ayrıca üzerinde özel taşıyıcı ve fonksiyon düzenleyici yapılar taşır. Protein molekülleri membran moleküllerinin yaklaşık %50’sini oluşturur ve bunlar membranda iki şekilde bulunurlar. Membran kalınlığı boyunca lipid tabakası içine gömülü olan veya hücre membranından çıkıntı yapabilenler integral proteinler ve membran içine girmeyip yüzeye gevşekçe bağlananlar ise periferal proteinlerdir. Sıkı bağlantı bölgesi (zonula ocludens): Esas fonksiyonu epitel hücreleri arasından her iki yöne doğru madde geçişini engellemektedir. Geçirgen olmayan bağlantılardır. En yüzeyde bulunan hücre bağlantısıdır ve bant şeklinde hücreyi tamamen sarar. İki hücre arasındaki tam ilişkiyi sağlar, en sıkı bağ şeklidir. (TUS-Nisan’90) Ara bağlantı bölgesi (zonula adherens): Hücreyi sarar ve komşu hücrelerin birbirine bağlandığı fikrini verir. (Membranların dış yüzleri birbirleri ile kaynaşmaz.) Önemli bir özelliği çok sayıda aktin içeren mikroflamanların dens plaklara (membranın sitoplazmik yüzeyinde) tutunmuş olmasıdır. Nokta desmozom (Macula adherens): Hücre yüzeyinde disk şeklinde bir yapıdır. Komşu hücrenin yüzeyindeki buna özdeş bir yapı ile bağlantı kurar. Derinin çok katlı yassı epitelinde yalnızca desmozom tipi bağlantı bulunur. Gap junctionlar (nexus) Karaciğer, kalp kası ve lensden izole edilebilir. Kalp kası hücreleri arasında en çok bulunan sıkı bağlantı şeklidir. Hücreden hücreye elektriksel iletimi sağlayan bağlantı yapılarıdır. Hücreler arası bağlantı bölgesinde konneksonlar içerir. Esas görevi hücreler arası bilgi iletimi ile ilgilidir. Bunu iyon ve hormon alışverişi ile yapar. Komşu membranlar arasında iyon ve su geçişine izin verir.



10-Aşağıdakilerden hangisi epitel hücrelerindeki bağ­ lantı birimlerinde bulunan bir zar proteini değildir? A) integrin B) Desmoglein C) Kadherin D) Selektin E) Konneksin - Desmogleinler desmozomlarda, - Kadherinler ara bağlantılarda; - İntegrinler hemidesmozomlarda; - Konneksinler neksuslarda bulunan proteinlerdir. Selektinler ise karbonhidrat yapısındaki ligandları aracılığıyla hücre göçünü düzenleyen adezyon molekülleridir. Endotel hücreleri ve lökositler üzerinde bulunurlar.



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİY



(Cevap- O)



11-Aşağıda belirtilen hücre organellerinden hangisin­ de, steroid biyosentezi gerçekleşir? A) Düz yüzlü endoplazma retikulumu



* Çekirdekte: - Çekirdek zarı (Lamin A, B, C’den oluşan nükleer lamina çekirdek iç zarını destekleyerek yapısını korumasını sağlar)



B) Lizozomlar



- Kromatin



C) Golgi cisimciği



- Çekirdekçik



D) Peroksizomlar



- Nükleoplazma bulunur.



E) Granüler endoplazmik retikulum Karaciğer ve steroidojenik dokularda (Adrenal korteks, testisin leydig hücreleri, överin teka ve granüloza hücreleri), steroid biyosentezi, bu dokulardaki hücrelerin düz yüzlü (agranüler) endoplazmik retikulumu ve mitokondriyonlarında gerçekleşir.



* İnsanda en büyük çekirdek çapları spinal gangliyonlarda ve oosit de bulunur. Bazı hücrelerde iki çekirdeğe rastlanabilir (ör. Karaciğer, değişici epitel hücreleri)



12-Aşağıdaki proteinlerden hangisi membran prote­ inlerine bağlanır ve çekirdek iç zarını desteklemek için iskelet görevi görür? A) Laminler B) Aktin C) Mikrotubüller D) Şaperonlar E) Porinler Nükleus: * Çekirdek zarı, kromatin, çekirdekçik, nükleoplazmayı içerir. * Çekirdek zarı iki paralel ünit zar ve bunların arasında yer alan perinükleer sistemadan oluşmuştur.



#11 -ıgbts



&İİSC-& i*y 7H » M&’smv-HiU C « m p * ( U * ı , ttii-



13-Aşağıdakilerden hangisi bağ dokusunun ekstrasellüler elemanı değildir?



İntegrinler ekstraselüler matriks glikoproteinleri için reseptör görevi görürler.



A) Kollagen fıbril B) Elastik fibril C) Retiküler fibril D) Glikozaminoglikanlar E) Tonofilamentler Kollagen fibriller, elastik fibriller, retiküler fibriller ve glikozaminoglikanlar ekstraselüler matriksi oluşturan ana bağdokusu elemanlarıdır. Tonoflamanlar hücre tiplerine özgü ara filamanlardır, sitoplazmada bulunurlar. (Örneğin epitel hücrede sitokeratin, kas hücresinde desmin tonoflamanları gibi)



14-Deride ve kemikte bol miktarda bulunan kollajen tipi hangisidir? A) Tipi B) Tipli C) Tiplll D) Tip IV E) Tip V Kollajen fibriller gerilmeye karşı koyan ve en sık görülen beyaz protein fibrillerdir. Asidofilik bir proteindir. Vücuttaki tüm proteinlerin %30’unu oluşturur. Kollajen fibrilleri bükülebilir fakat çekilince uzamazlar. Çekilmeye karşı çok dayanıklıdırlar. Kollajen kaynatılırsa jele dönüşür. Kollajen tannik asidle muamele edilirse sağlam erimez bir maddeye dönüşür (Deri tabaklanması). Kollajen fibrilleri pankreas enzimlerine karşı dayanıklı olmasına rağmen mide salgısı olan pepsine karşı dayanıksızdır (erir). Tanımlanmış çok sayıda kollajen vardır. Bazıları; -T ip i : Deri, kornea, tendon ve kemik -Tip I I : Kıkırdak -Tip III : Düz kas, damar duvarında - Tip IV : Bazal membranda -Tip V : Plasenta bazal membranında bulunur. En yaygın bulunan kollajen, tip I kollajendir.



16-Periferinde 9 adet üçlü mikrotübül içerirken, sant­ ralinde mikrotübül içermeyen sillerin çatısının oluş­ masından sorumlu yapı hangisidir? A) Silyum B) Flajellum C) Bazal cisim D) Sentriyol E) Sentrozom Silyalı epitelde silyayı, hücrenin apikal yüzeyine bağlayan yapıya bazal cisim adı verilir. Bazal cisimde mikrotübüllerin düzenlenmesi silyadakine benzemekle beraber, bazal cisimde periferde mikrotübüller üçlü gruplar halinde sıralanmıştır ve 9 adettir. Santralde ise, siliyer cisimdeki santralde bulunan 2 çift mikrotübül yapısı yoktur. Flajellumlar karakteristik olarak, santralde 2 periferde de 9 çift mikrotübülden oluşan ve etrafı plazma membranı ile çevrili hareketli hücre uzantılarıdır. Flajellum, yapısal olarak silyalarla aynı yapıyı içermelerine rağmen daha uzundur.



15-Ekstrasellüler matriks glikoproteinleri için resep­ tör görevi gören aşağıdakilerden hangisidir? A) İntegrin B) Talin C) Vinkulin D) Fibronektin E) Laminin



160-161



17-Fibroblastlarda, (ara) filamanlardan hangisi bulu­ nur? A) Desmin filamanları B) Tonofilaman C) Vimentin filamanları



19-N-asetil glukozamin ve D-glukronik asitin, tek­ rarlayan ünitelerinden oluşan, moleküler ağırlığı yaklaşık 1000kD olan ve gözün vitröz cismi, deri, kıkırdak ve umblikal kordun vvharton jeli gibi gev­ şek bağ dokularında bulunan glikoz aminoglikan aşağıdakileden hangisidir?



D) Nörofilaman



A) Hiyaluronik asit



E) Glial filaman



B) Kondroitin sülfat C) Dermatan sülfat



Vimentin filamentleri en sıkfibroblastlarda bulunurlar. Vimentin, 50-54 kD moleküler ağırlığında bir proteindir ve immünolojik olarak desmin ve keratinden farklıdır. Ara (intermediate) filaman: Ortalama 10 nm çaplı, fibröz sitoplazma proteinlerinin genel adı. Bulundukları hücreler göre polipeptid zincirleri farklılık gösterir. Epitel dokusundakiler sitokeratin ailesi üyesidirler ve klasik olarak tonofilaman olarak adlandırılmışlardır. Mezenşimal kökenli hücrelerde (fibroblast, kas) desmin ve vimentin filamanları bulunur. Mikrotubuluslardan (25 nm) çapça küçük, mikrofilamanlardan (aktin; 5-7 nm) büyük olduğundan ara filaman olarak adlandırılmışlardır.



18-Kromozomlann hücrenin ekvatoryal düzleminde sıralandığı evre hangisidir? A) Interfaz B) Profaz C) Metafaz D) Anafaz E) Telofaz Mitoz fazı (M-fazı), hücre bölünmesinin gerçekleştiği fazdır. M-fazı, G2 fazından sonra ortaya çıkar. Mitozun ilk evresinde çekirdek zarı kaybolmaya ve kromozomlar yoğunlaşmaya başlar. Bu evreye profaz denir. Profaz safhasında yoğunlaşan kromozomların hücrenin ekvatoryal plağı üzerinde sıralanmaları metafazda gerçekleşir.



D) Keratan sülfat E) Heparan sülfat Beş önemli glikozaminoglikan bulunmaktadır. Bunlar tekrarlayan şeker ünitelerinden oluşan polisakkaritlerdir. Farklı derecelerde sülfatlanmışlardır. Glikozaminoglikanlar, bağ dokusu yapısı içersinde boşlukları dolduran makromoleküller görevi görürler. Jelatinöz, yarı katı oluşumlardır. Beş önemli glikozaminoglikan bulunmaktadır. Bunlar: - Hiyaluronik asit - Kondroitin sülfat - Dermatan sülfat - Keratan sülfat - Heparan sülfattır. Hiyaluronik asit, N-asetil glikozamin ve D-glukoronik asitin tekrarlayan ünitelerinden oluşur. Hiyaluronik asit, özellikle gevşek bağ dokularında olmak üzere gözün vitröz cisminde, kıkırdakta, deride ve umblikal kordun vvharton jelisinde bulunur. Kondroitin sülfat ise, N-asetil galaktozilamin ve D-glukoronik asitin, tekrarlayan ünitelerinden oluşur. Kıkırdak, deri, kemik ve korneada bulunur. Dermatan sülfat, N-asetil galaktozilamin-4-sülfat ve L-iduronik asitin tekrarlayan ünitelerinden oluşur. Deride daha fazla olmak üzere kan damarlarında, tendonlarda ve akciğerin bağ dokusunda bulunur. Keratan sülfat, N- asetil glikozamin-6-sülfat ve galaktozun tekrarlayan ünitelerinden oluşur. Heparan sülfat, N-asetil glikozamin ve D-glukoronik asidin veya N-asetil glikozamin ve iduronik asidin tekrarlayan ünitelerinden oluşur. Heparan sülfat, birçok hücrenin yüzeyinde ve en çok da bazal membranda bulunur. * Vücutta en fazla bulunan glikozaminoglikan kondroitin sülfattır. *En kısa zincire sahip glikozaminoglikan kondroitin sülfattır.



*Tek sülfatlanmamış glikozaminoglikan hiyaluronik asittir. *Bağ dokusu ara maddesinde heparan sülfat bulunur. *En heterojen GAG keratan sülfattır. (Cevap A)



Kollajen bir fibröz proteindir ve bağ dokusunun ekstrasellüler matriksinin, fibröz yapısının önemli bir yapısını oluşturan makromoleküldür. Kollajenin lizin rezidüleri ile oluşturulmuş sıkı çapraz bağları nedeniyle, aşırı gerime çok fazla dayanıklıdır.



20-Kıkırdak ve vitröz cisimde en fazla bulunan kollajen hangisidir? 23-Aşağıdakilerden hangisi basit kolumnar epitelyum ile ilgili olarak yanlıştır?



A) Tıp I kollajen B) Tip II kollajen C) Tıp III kollajen



A) İntestinal absorbtif epitelde bulunur



D) Tip IV kollajen



B) Epididimal epitelde bulunur



E) Tip V kollajen



C) Tüm hücreleri bazal membranla ilişki içindedir ve bazal membranın üzerine oturmuştur



Tip II kollajen, kondroblastlar ve kondrositler, nöral retinal hücreler ve notokordda sentezlenir. Bu kollajen tipi en fazla kıkırdak ve vitröz cisimde bulunur. Tüm kollajen tipleri, birbirine sıkıca bağlı ve spiral yapısı oluşturmuş, üç adet alfa zinciri içerirler. (Cevap B)



21-Hücre adezyonunda görevli ekstrasellüler bir glikoprotein olan ve glikozaminoglikan ve kollajeni bağlama bölgeleri içeren makromoleküi hangisi­ dir?



D) Tüm hücreleri apikale ulaşır E) İyi gelişmiş bağlantı komplekslere sahiptir Basit kolumnar epitelyum, boyu eninden uzun tek sıralı epitel hücrelerinden oluşmuştur. Basit kolumnar epitelyumun tüm hücreleri, bazal membranla ilişki içersindedir ve bazal membran üzerine oturmuşlardır. Bu hücrelerin tümü apikale ulaşırlar. Basit kolumnar epitelyum, sıklıkla absorbsiyon için özelleşmiş hücrelerden oluşur ve genellikle mide, incebarsaklar ve kolonda bulunur. Epididimiste, yalancı çok katlı kolumnar epitelyum bulunur.



A) Kollajen B) Fibronektin C) Integrin D) Elastin 24-Komşu membranlar arasında iyon ve su geçişini sağlayan yapı aşağıdakilerden hangisidir?



E) Kondroitin sülfat Bir glikoprotein olan fibronektin kollajen için bağlama bölgesi içermektedir. Ayrıca fibronektin hücre adhezyonunda görevli ekstraselüler bir glikoproteindir. 3)



A) Zonula okludens B) Zonula adherens C) Desmozom D) Neksus E) Hemidesmozom



22-Fibröz bir ekstrasellüler matriks proteini olan ve lizin rezidüleri ile çapraz bağlar oluşturan makromolekül hangisidir? A) Kollajen B) Fibronektin



İNTERSELÜLER BAĞLANTILAR Sıkı bağlantı bölgesi (Zonula Ocludens): • Zonula ocludens en yüzeyde olan hücre bağlantısıdır. • Esas fonksiyonu epitel hücreleri arasından her iki yöne doğru madde geçişini engellemektir.



C) Integrin



• Geçirgen olmayan bağlantılardır.



D) Elastin



• Bant şeklinde hücreyi tamamen sarar.



E) Kondroitin sülfat



• Mesanede çok sayıda zonula occludens bulunur.



VS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



162-163



Ara bağlantı bölgesi (zonula adherens); • Hücreyi sarar ve komşu hücrelerin birbirine bağlandığı fikrini verir. (Membranların dış yüzleri birbirleri ile kaynaşmaz). • Önemli bir özelliği çok sayıda aktin içeren mikroflamanların dens plaklara (membranın sitoplazmik yüzeyinde) tutunmuş olmasıdır.



Hücre tabakalarının



Hücre şekli



sayısı



Dağılım



D am arların iç



B asit (tek katlı)



Yassı



• Kadherin molekülü ile bağlantılar oluşturulur. Kübik



Nokta desmozom (Macula adherens):



Fonksiyon



örnekleri



Visceraların



yüzeyi (Endotel)



(m ezotel)



Kavitelerin



hareketini



seröz örtüsü:



kolaylaştırma,



perikard,



pinositoz ile aktif



plevra, periton



transport (m ezotel



(M ezotel)



ve endotel)



O varyum Örtm e, salgılam a



örtüsü, tiroid



Korum a,



Barsak ve



• Hücre yüzeyinde disk şeklinde bir yapıdır.



Prizm atik



döşeyen örtü



• Komşu hücrenin yüzeyindeki buna özdeş bir yapı ile bağlantı kurar. • Derinin çok katlı yassı epitelinde yalnızca desmozom tipi bağlantı bulunur. Gap junction (Neksus):



S afta kesesini



kayganlaştırm a, absorbe etm e, salgılam a Koruma, salgılam a,silya



Yalancı çok katlı (hücrelerin



aracılığıyla



nükleuslan farklı düzeylerde,



Trakea bronşlar



bütün hücreler yüzeye erişmez



ve nazal kaviteyi



fakat hepsi bazal laminaya



döşeyen örtü



m ukusun yakalandığı partikülleri hava



tutunur)



• Hücreden hücreye elektriksel bağlantı yapılarıdır. •



pasajlarından



iletimi sağlayan



dışarıya taşım a Yassı keratinize (kum )



Esas görevi hücreler arası bilgi iletimi ile ilgilidir.



• Bunu iyon ve hormon alışverişi ile yapar.



Ağız, özofagus,



Korum a,



keratinleşm em iş



larinks, vajina,



salgılam a, su



anal kanal



kaybını önlem e



Ç ok katlı (iki



Ter bezleri,



veya daha fazla kat)



Korum a, su kaybı önlem e



Yassı



(Nem li)



• Epitelin bazal yüzünde görülen desmozomlara ise hemidesmozom denir.



Epid erm iş



Kübik



ovaryum un



Korum a,



gelişen



salgılama.



follikülleri



Değişici



Prizm atik



M esane,



Korum a, basınç



ü re te rie r, renal



karşısında gerilme,



kalıksler,



esnem e



Konjuktiva



Korum a



25-Bazı glandüler kanalları ve safra kesesini döşeyen epitel hangisidir? A) Basit küboidal epitel B) Basit kolumnar epitel C) Yalancı çok katlı kolumnar epitel D) Çok katlı skuamoz epitel E) Transisyonel epitel Basit kolumnar epitelyum, tek katlı uzun hücrelerin oluşturduğu ve absorbsiyonun da gerçekleştiği bölgelerde görülür. Basit kolumnar epitelyumun görüldüğü bölgeler; ince ve kalın barsak, bazı glandüler kanallar, safra kesesi, uterus epitelyumudur.



26-Sıkı (yoğun) düzenli bağ dokusu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Çok sayıda ekstrasellüler fibril içerir B) Çok sayıda hücre içerir C) Çok sayıda kollajen fibrili içerir D) Fibroblastları içerir E) Kollajen demetler paraleldir



Tüm bağ dokuları; hücreler, fibriller ve amorf bir yapı içerir. İki tür gerçek bağ dokusu vardır: a. Gevşek, b. Yoğun bağ dokusu. Gevşek bağ dokusu, bu iki tip içersinde en çok bulunanıdır. Aynı zamanda areolar doku olarak da isimlendirilir. Lifler ve kan damarlarını örten bir kat meydana getirir. Gevşek bağ dokusu, dermişin papiller katında, hipodermiste, peritoneal ve plevral boşlukların serozal yüzeylerinde epitelyal hücreleri destekleyen bezler ve mukozal membranlarda (boş organları kaplayan ıslak membranlar) bulunur. Gevşek bağ dokusu, gerçek bağ dokusu tiplerinin tüm ana bileşenlerini taşır. Sıkı bağ dokusu ise iki tipe ayrılır: Yoğun düzensiz ve yoğun düzenli bağ dokusu. Yoğun düzenli bağ dokusu, az sayıda hücre ve çok sayıda fibril içerir. Yoğun bağ dokusundaki hücreler, fibroblastlardır. Bağ dokusunun bu tipinde, fibriller ve hücreler basit regüler geometrik yapı ile sıralanmışlardır. Tendonlarda ise yoğun bağ dokusunun hücre ve fibrilleri paralel şekilde sıralanmışlardır.



27-Aşağıdaki hücre tiplerinden hangisi mononükleer fagositer sistemin bir üyesi değildir?



A) Kanın şekilli elemanları mezenşimal kökenlidir. B) 3 çeşit granülosit vardır; nötrofıl, eozinofil, bazofil C) Eritrosit gelişiminde Hb sentezi retikülosit evresinde görülür. D) Mononükleer fagosit sistemi monositten türeyen fagositlerin toplamıdır. E) Eritropoetein böbrek kodeksinden salınır. Hemopoiesis • Kanın şekilli elemanlarının hepsi kökenlidir.



mezenşimal



• Erişkinde kırmızı kemik iliğinde gerçekleşir. • Kırmızı ilik erişkinde kafa tası kemikleri, vertebralar, kostaların iç boşlukları ve sternumda bulunur. • Eritrosit gelişimine ait şu evreler vardır, proeritroblast (1-3 nükleuslu), bazofil eritroblast (nükleus var, nükleolus yok), polikromatofıl eritroblast (Hb sentezlenir), normoblast (3 kere daha bölünebilir), retikülosit (nükleus kaybolur, 3 günde olgunlaşır), eritrosit (hiçbir organel bulundurmaz). • Eritropoietin böbrek kodeksinin peritübüler hücreleri tarafından sentezlenir ve eritrosit kolonilerini uyararak diferansiasyonunu stimüle eder. Lökopoezis • Yenidoğanda ve çocuklarda lenfosit hakimken yetişkinlerde nötrofiller hakimdir.



A) Histiositler B) Makrofajlar



• Doğumdan sonra granülositler, kırmızı kemik iliğinde, lenfositler, lenforetiküler bağ dokusunda, yapılır. 3 çeşit granülosit vardır; nötrofil, eozinofil ve bazofil.



C) Mikroglialar D) Nötrofiller E) Osteoklastlar Mononükleer fagositoz sisteminin genel olarak fagositler adı verilir.



28-Aşağıdakilerden hangisi hemopoezis ve lökopoezis için yanlıştır?



• Granülopoezis 5 aşamada gerçekleşir; myeloblast, promyelosit, myelosit, metamyelosit, granülosit. hücrelerine



Bu hücreler: 1) Kemik iliğindeki monosit prokürsörleri 2) Periferal kandaki monositler



• Normal olarak granülositler metamyelosit evresinde dolaşıma geçmezler. Fakat enfeksiyon sırasında görülebilir. • Mononükleer fagosit sistemi (makrofajlar, monositler, histiositer, Kupffer hücreleri, osteoklastlar vs.) monositten türeyen fagositlerin toplamıdır.



3) Bağ dokusundaki fikse makrofajlar (Histiositler) 4) Karaciğer sinüzoidlerindeki kupffer hücreleri 5) Alveolar makrofajlar ve seröz kavitelerdeki serbest makrofajlar 6) Dalak, lenf nodu ve timustaki serbest ve fikse makrofajlar



29-Derinin dermiş tabakasında aşağıda belirtilen bağ dokusu tiplerinden hangisi bulunur?



7) SSS’deki mikroglialar 8) Kemikteki osteoklastlar Nötrofiller de fagositik hücrelerdir, fakat mononükleer fagositer sistemin bir üyesi değildir.



A) Gevşek bağ dokusu B) Yağ dokusu C) Yoğun düzensiz bağ dokusu D) Yoğun düzenli bağ dokusu E) Retiküler bağ doku



164-165



Dermiş, yoğun düzensiz bağ dokusundan oluşan ve epidermis için güçlü bir destek dokusu görevi yapan dokudur. Dermiş ayrıca epidermisin, derin hipodermal yağ dokusu ile ilişkisini sağlar. Gevşek bağ dokusunun bir başka görüldüğü yer ise lamina propria’dır. ‘ Cevap C)



Düz kas, GIS ve üreme sisteminde bol miktarda bulunan kas tipidir. Düz kasın kontraksiyonu, bu sistemlerde bulunan organların peristaltik motilitesini sağlarlar. Düz kas hücreleri, T tübülü veya sarkomer içermezler. Fakat çok sayıda ince filament, labii kalın filament ve çok sayıda mitokondria içerirler. Bu mitokondrialar, kasın kontraksiyonu sırasında gerekli olan ATP’nin üretiminden sorumludurlar. Hücreler arasında bulunan gapjunction’lar, kas kontraksiyonunun koordineli olmasını sağlarlar.



30-Aşağıdakilerden hangisi kalp kası hücreleri ile ilgili olarak yanlıştır? A) Her bir kalp kası hücresi tek bir santral nükleus ve çok sayıda sarkomer içerir



32-Aşağıdakilerden hangisi düz kaslarda bulunmaz?



B) Proksimal aortada kalp kası dokusu bulunur



A) Kalmodülin



C) Kalp kası hücreleri, birbirlerine interkalar disklerle bağlanmıştır



B) T tubulusu C) Miyozin hafif zincir kinaz



D) Kalp kası dokusu gap junction’lara sahiptir



D) Kaveola



E) Kalp kası dokusu, rejenerasyona uğrar



satellit hücre mitozu



ile



Kalp kası kalpte ve aorta ve vena kavanın proksimal kısımlarında yer alır. Her bir kalp kası hücresi, hücrenin santralinde yerleşen tek bir nükleus ve çok sayıda sarkomer içerir. Hücreleri birbirlerine, interkalar disklerle bağlanmışlardır. İnterkalar disklerin hemen yakınında çok sayıda gap junctionlar yer alır. Kalp kasında bulunan gap junctionslar kalp kası hücrelerinin grup halinde kontraksiyonunun koordinasyonunu sağlarlar. Kalp kası dokusunun rejenerasyon kapasitesi yoktur. Satellit hücreler, iskelet kasının bazal membranının hemen altında yer alırlar ve iskelet kasının rejenerasyonunu ve hipertrofisini sağlarlar.



E) Yoğun (dens) cisimler Kalmodülin düz kaslarda kalsiyum bağlayan proteindir. Bu proteine kalsiyum bağlanması miyozin hafif zincir kinazı aktive eder ve kasılma sürecini başlatır. Düz kaslar kalsiyum kaynağı olarak kaveolalarda (hücre zarı çöküntülerinin oluşturduğu kesecikler) bulunan hücre dışı kaynaklı kalsiyumu kullanır. Bu hücrelerde sarkomer ve T tubulusu yoktur. Aktin fılamanları Z çizgisi yerine yoğun (dens) cisimlere tutunur.



33-Sarkomer yapısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



31-Aşağıdakilerden hangisi düz kas hücreleri ile ilgili olarak yanlıştır? A) Sarkomer içermezler B) Stabil kalın filamentlere sahiptirler C) Çok sayıda mitokondria içerirler



A) Her bir sarkomer, miyozinden zengin kalın filamentlerin ve aktinden zengin ince filamentlerin düzenli sıralanması ile oluşmuştur B) Her bir sarkomer, Z çizgisinden başlayıp diğer Z çizgisinde sonlanır C) Sarkomerin sadece ince filamentlerden oluşan kısmına, I bandı adı verilir



D) Gap junction’lara sahiptirler



D) H bandında ince ve kalın filamentler yoğun olarak üst üste gelmişlerdir



E) T tübülü içermezler



E) Kalın filamentlerin olduğu kısma A bandı adı verilir



Sarkomerler, miyozinden zengin kalın filamentlerin ve aktinden zengin ince filamentlerin düzenli sıralanması ile oluşmuş yapılardır. Herbirsarkomer, bir Z çizgisinden diğer bir Z çizgisine uzanmaktadır. İnce filamentler, Z çizgisinde birleşirler. Bu bölge, alfa aktinin yönünden zengindir. İnce filamentler, Z çizgisinden sarkomerin merkezine doğru çıkıntılar oluştururlar. A bandı, kalın filamentlerin bulunduğu elektron yoğun bölgedir. M çizgisi, sarkomerin merkezinde bulunan özelleşmiş bölgedir. İnce ve kalın filamentler, H bandı hariç A bandı boyunca birbirleri üzerine gelmişlerdir. H bandı, A bandının orta kısmında yer alan ve ince ve kalın filamentlerin üstüste gelmediği, sadece kalın filamentin bulunduğu bölgeye verilen addır. I bandı, sarkomerde sadece ince filamentlerin bulunduğu bölgedir. Her bir I bandı, her iki sarkomer yapısına da katılmaktadır. I bandının orta kısmı ise, Z çizgisini oluşturur.



Troponin, üç globüler yapının bir kompleks şeklinde biraraya gelmesinden oluşur. Troponin-T, tropomiyozinin bağlandığı bölgedir. Tropomyozin alfa heliks yapısındaki iki polipeptid zincirinden oluşur. Troponin-C ise kalsiyum iyon bağlayıcı bölgedir. O İM M M m fövd c o m p e n e n tt o f t h * 5hio



t



Acanmonomefs



«fi ngM»



^ 1 ^



C



)



Sy t n * K=•*». İ n e .



/Mt «iolıC ı M ts m v ıtc l.



39-Lüteinizan hormon ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Gonadotroplar tarafından salgılanır 36-Folliküler faz sırasında gelişmekte olan follikülerden salgılanan ve endometrial glandüler gelişimi uyaran hormon hangisidir?



B) Testosteron üretimi için gereklidir C) Adenohipofizyal salgılanır



asidofil



hücreler



tarafından



A) Östrojen



D) Salınımı gonodotropin releasing hormon tarafından kontrol edilir



B) Progesteron



E) Bir hipotalamik hormon, LH salınımını etkiler



C) Lüteinizan hormon D) Follikül stimüle edici hormon E) Human koryonik gonadotropin



Lüteinizan hormon, erkek üreme sisteminde anahtar bir role sahiptir. Leydig hücrelerinden testosteron salınımı için, LH stimülasyonuna ihtiyaç vardır. LH, adenohipofizin bazofilik gonadotropları tarafından salgılanır.



Östrojen, menstrüel siklusun folliküler fazı sırasında granüloza hücreleri tarafından salgılanan bir steroid hormondur. Östrojen, endometrial bezlerin büyümesini uyarır.



Hipotalamustan salgılanan gonodotropin releasing hormon, adenohipofizdeki gonodotropları LH salınımı için stimüle eder.



37-Gelişmekte olan plasenta tarafından salgılanan ve ovulasyonu önleyen hormon hangisidir?



40-Seminifer epitel ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) Östrojen B) Progesteron C) Lüteinizan hormon D) Follikül stimüle edici hormon E) Human koryonik gonadotropin Human koryonik gonadotropin, gelişmekte olan plasentanın sinsityotrofoblastları tarafından salgılanan bir glikoprotein hormondur. Human koryonik gonadotropin gebelik sırasında menstürasyonu ve ovulasyonu önler.



A) Puberteden önce seminifer epitelde spermatidler bulunmaktadır B) Sertoli hücreleri ve spermatogenik hücreler içerir C) Sağlam bir bazal membrana sahiptir D) Bazal kompartımanında spermatogonia bulunmaktadır E) Düz kas benzeri myoid hücrelerce çevrelenmiştir Seminiferepitel.testistekisemininfertübülleri döşeyen yapıdır. Sertoli hücreleri ve spermatogenik hücre katları içermektedir. Seminifer tübüllerdeki spermatogoniaların spermatidlere doğru farklılanması puberteye ulaşıncaya kadar başlamaz.



190-191



TUS



Bu nedenle, puberteden önce seminifer epitelde, spermatid bulunmaz.Tüm epitelyal tabakalarda olduğu gibi seminifer epitelin bazal yüzeyinde sağlam bir bazal membran bulunmaktadır.



Bovvman Kapsülü: Glomerülü saran yapıdır. Viseral ve paryetal yaprakları vardır. Glomerülleri kaplayan viseral tabakası özelleşmiş bir yapıya sahiptir ve podositlerden oluşmuştur. Malpighi cisimciği: Bowman kapsülü+Glomerul Proksimal Tübülüs: Kıvrımlı ve düz kısımlar vardır. Henle Kulpu: Kalın ve ince segmentleri vardır. İnen ve çıkan kolu vardır. Distal Tübülüs: Kıvrımlı ve düz kısımlar vardır. Maküla densa kıvrıntı parçanın damar kutbuna komşu bölgesinde bulunur. Toplayıcı kanallar nefronun bir parçası değildir.



«î»ngte»



#2004 t»



fü ttı— 1>'KI C



J



n



«



.



41-Nefronun yapısında bulunmaz?



aşağıdakilerden



hangisi



A) Makula densa B) Henle kulpu C) Distal tübül D) Toplayıcı kanal E) Proksimal tübül NEFRONUN KISIMLARI Glomerulus: Afferent arteriolün yaptığı 20-40 kapiller arterden oluşur. Kapiller özel pencereli kapillerdir. Bazal membran kesintisiz değildir. Bu sayede protein ve hücreler hariç tüm kan süzülür. Süzücü membranda Bazal membran, mezengium hücreleri, podosit yer alır.



endotel,



TUS DERSHANECİLİĞİNDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



KENDİMİZİ DENEYELİM 1-



Maternal immunglobulinleden plasentayı geçebilen hangi immunglobulindir? A) IgG



5- B lenfositler aşağıdaki yapılardan hangisinden köken alırlar? A) Timus



B) IgA



B) Kemik iliği



C) IgM



C) Dalak



D) IgD



D) Lenf düğümü



E) igE



E) Payer plakları



2- Merkezi sinir sistemindeki bir hasarı takiben, hasar yerinde prolifere olarak gliozise neden olan hücre aşağıdakilerden hangisidir?



6- Böbrek glomerülünde kanı süzen damar tipi aşağıdakilerden hangisidir? A) Pencereli (visseral) kapillerler



A) Astrosit B) Mikroglia C) Ependim hücreleri D) Oligodendrosit



B) Sinüzoidler C) Penceresiz (somatik) kapillerler D) Arterler E) Venüller



E) Purkinje hücreleri



3- Aşağıdakilerden hangisi karaciğerde disse aralığında bulunan ve yağ depolayan hücredir? A) Betz’in dev hücresi B) Kupffer hücresi C) Purkinje hücresi D) İto hücresi E) Fibroblast



4- Sitoplazmalarında bulunan tenis raketi şeklinde Birbeck granülleri ile tanınan, kemik iliği kökenli antijen sunan hücre aşağıdakilerden hangisidir? A) Merkel hücresi



7- Aşağıdaki nöroglia hücrelerinden hangisi en küçük glial hücrelerdir ve beyin hasarını takiben oluşabilen debrisin fagositozundan sorumludur? A) Oligodendroglia B) Protoplazmik astrosit C) Mikroglia D) Ependim E) Fibriler astrosit



8- Alkalen fozfataz enzimi içeren kemik hücresi aşağıdakilerden hangisidir? A) Osteosit



B) Keratinosit



B) Osteoblast



C) Melanosit



C) Kondrosit



D) Langerhans hücresi



D) Osteoklast



E) Lenfosit



E) Kondroblast



9-



Dilde sayıları en az olan ancak çok sayıda tat cisimciği ile von-Ebner bezlerini içeren papilla türü aşağıdakilerden hangisidir?



14-Mast hücrelerinin fonksiyonunda yer alan Ig tipi hangisidir? A) IgG



A) Filiform papilla



B) IgA



B) Fungiform papilla



C) IgM



C) Faliat papilla



D) IgD



D) Sirkumvallat papilla



E) igE



E) Dermal papilla



10-Aşağıdaki tabakalardan hangisi belirgin mitotik aktivite gösterir?



15- Sadece ince barsaklarda bulunup, pankreatik ve hepatik salgıların iyonik kompozisyonunu düzenleyen peptid yapıdaki sekretini salgılayan hücre hangisidir? A) G hücreleri



A) Stratum korneum



B) EC hücreleri



B) Stratum granülozum



C ) l hücreleri



C) Stratum lusidum



D) S hücreleri



D) Stratum spinozum



E) K hücreleri



E) Stratum bazale 1611 - Littre bezleri aşağıdaki yapıların hangisinde bulunur?



Aşağıdaki hormonlardan tarafından salgılanır?



hangisi



nörohipofiz



A) Follikül stimüle edici hormon (FSH) A) Üretra



B) Lüteinizan hormon (LH)



B) Mesane



C) Grovvth hormon (GH)



C) Vajina



D) ADH



D) Üreter



E)



ACTH



E) Prostat



12- Aşağıdakilerden kemik iliğinde granülositlerin en erken hücresi hangisidir?



A) Östrojen



A) Normoblast



B) Progesteron



B) Metamiyelosit



C) Lüteinizan hormon



C) Myeloblast



D) Follikül stimüle edici hormon



D) Megakaryoblast



E) Human koryonik gonadotropin



E) Promiyelosit



13-Aşağıdaki hücrelerden sekresyonu yapar?



17- Folliküler faz sırasında gelişmekte olan follikülerden salgılanan ve endometrial glandüler gelişimi uyaran hormon hangisidir?



hangisi



pepsinojen



18- Korpus luteum tarafından salgılanan ve lüteal faz sırasında endometrial glandüler sekresyonu stimüle eden hormon hangisidir?



A) Parietal hücreler



A) Östrojen



B) Enterositler



B) Progesteron



C) Goblet hücreleri



C) Lüteinizan hormon



D) Esas hücreler



D) Follikül uyarıcı hormon



E) Paneth hücreleri



E) insan koryonik gonadotropin



194-195



19-Billroth kordonları aşağıdakilerden hangisinde bulunan yapılardır? A) Dalak beyaz pulpa B) Dalak kırmızı pulpa C) Tonsilla palatina D) Timüs E) Lenf düğümü medüller kord



20-Regio olfactoriadaki duyu epitelinde aşağıdaki hücrelerden hangisi kök hücre olarak görev almaktadır? A) Silyalı kolumnar epitel hücreler B) Goblet hücreleri C) Kulchitsky hücreleri D) Bazal hücreler E) Destek hücreleri



1-A, 2-A, 3-D, 4-D, 5-B, 6-A, 7-C, 8-B, 9-D, 10-E, 11-A, 12-C, 13-D, 14-E, 15-D, 16-D, 17-A, 18-B, 19-B, 20-D



HÜCRE VE DOKU FİZYOLOJİSİ



DO Ğ RU A D R G S



TUS



TIME



HÜCRE VE DOKU FİZYOLOJİSİ 1-



İskelet ve düz kas hücrelerinde intermediate filamentlerden hangisi bulunur?



‘ Bölünmeyen hücrelerde çekirdeğe yakın konumda bir çift sentriyolden oluşmuş ve etrafı granüler bir metaryelle çevrili sentrozom bulunur.



A) Desmin B) Tonofilament C) Vimentin D) Nörofilament E) Glial filament



Keratinler



Vimentin



Epitel Mezenkim h ü c re le ri



Desmin Glial fibriller asidik proteinler



Kas Glial h ü c re le r



Nörofilamanlar



Nöronlar



Hem keratinize olan ve hem de keratinize olmayan epitel Fibroslastiar, kondroblastlar, dam ar düz kas hücreleri Ç iz g ili v e d ü z k a s (d a m a r d ü z ka sı h a riç )



Astrositler Sinir hücresi gövdesi ve uzantıları



2- Aşağıdakilerden hangisi mikrotübül içermez? Copytight@200€. by T h «



A) Flagella B) Silia C) Sterosilia D) Mitoz mekiği E) Sentriol HÜCRE İSKELETİ 1) Mikrotübüller Ökaryotik hücrelerin sitoplazmik matriksi içindeki tübüler yapılardır. Tübülin adı verilen proteinden oluşurlar. Hücre iskeletinin oluşumunda destek ve hareketle ilgili işlevlerde görevlidir. Sentriyol, mitoz mekiği, silya ve flagella yapısına katılır. a)Sentriyol: Hücre bölünmesinde rol oynayan silindir biçimli organellerdir. Duvarını 9 adet 3’lü yapıda mikrotübülüs (9x3) oluşturur. Silyaların tutunduğu bazal cisimcikler de aynı yapıdadır.



Cofnpames, Irıc



A İİ r i f b t s r « s « r v « d



b) Silya: Gövde ve bazal cisimcikten meydana gelen hareketli hücre uzantılarıdır. Hücre zarıyla çevrili bu uzantıların içindeki mikrotübülüs çatısı aksonem olarak adlandırılır. Aksonem, merkezde iki tane tek, periferde 9 çift olmak üzere (9+2) mikrotübülüslerden oluşmuştur. Periferdeki mikrotübülüsler bazal cisim duvarındaki üçlü mikrotübülüs yapısıyla devamlılık gösterirken, merkezdekiler aksonem bitiminde sonlanır. c) Flagella: Spermiyum gibi hareketli hücrelerde bulunan tek, uzun hücre uzantısıdır. Yapısı silyayla aynıdır. 2) İntermediate filamentler: • Görevleri hücre için yapısal destek sağlamak ve hücrenin biçimini değiştirebileceği üç boyutlu çatıyı oluşturmaktır. • Ökaryotik hücrelerde değişik intermediate flamentler bulunmaktadır.



*Epitel hücrelerinde sitokeratinler (tonoflament) denilen filament tipi; mezenşimal hücrelerde vimentin; kasta desmin; glial hücrelerde glial fibriller şeklinde bulunurlar. 3) Mikroflamentler Mikroflamentler yani aktin flamentler ince esnek yapılardır. Aktin monomerleri (G-aktin) uç uca bağlanarak aktin flamanlarını (F-aktin) oluşturmak üzere polimerize olur. Aktin bağlayıcı proteinler iskelete desteklik sağlayan ya da motor proteinlerdir. Aktin, miyozin, spektrin, fimbrin, flamin, gelsolin, profilin, kofilin ve talin mikroflamentlerdir.



3- Bir gerilme refleksi oluşurken, antagonist kasın da eş zamanlı olarak inhibe olmasını açıklayan nöronal olay aşağıdakilerden hangisidir?



Elastik fibriller: Fibroblastlar ve damar duvarında düz kas hücreleri tarafından üretilirler. Elastik liflerin ana komponenti elastin (glisin, lizin, alanin, valin, prolinden zengindir; ama hiç hidroksilizin içermez) bir kor ve bunu çevreleyen mikroflamentlerden oluşur. Elastik liflerde elastik koru çevreleyen bu mikroflamenterin yapıtaşı ise fibrinindir (Marfan sendromunda temel bozukluk fibrilindedir ve elastik liften zengin dokularda özellikle elastik arterlerde patolojinin saptanması bu nedenledir).



5- Aşağıdakilerden hangisi düz kasın özelliklerinden değildir?



A) Lateral inhibisyon B) Presinaptik inhibisyon



A) Enerji kaynağı olarak glikoliz kullanırlar.



C) Tökezleme refleksi



B) Kaveola cismi içerirler.



D) Nosiseptif refleks



C) Hormonlara cevap oluşturabilirler.



E) Resiprokal inhibisyon



D) Düz kas hücreleri birbirlerine iyon kanallarıyla bağlıdır.



Açıklama resiprokal inhibisyonu tarif etmektedir. Bu resiprok ilişkiye neden olan devreye resiprok innervasyon denir. Örneğin patella refleksinde öuadriseps kası kasılırken, Harmstring kasları inhibe olur. Buna resiprokal inhibisyon adı verilir. Ayak öne doğru itildiği sırada ayak ucu bir engelle karşılaşırsa, öne doğru hamle geçici olarak durur, fakat sonra, hızla ayak daha yükseğe kaldırılarak öne doğru uzatılıp engelin üzerinden aşılır, bu duruma tözekleme refleks denir. Fleksör refleks iğne batırma veya sıcaklık uygulaması yoluyla ağrı uçlarının kuvvetle uyarılması sonucu elde edildiği için buna nosiseptif refleks veya ağrı refleks denir.



4- Eksikliği veya defektif oluşu Marfan sendromuna neden olan fibrilin proteini, aşağıdaki ekstraselüler elemanlardan hangisinin oluşumunda görev yapar? A) Kollajen B) Glikozaminoglikanlar C) Laminin D) Elastik lif E) Bazal membran



E) İskelet kasına göre daha az sayıda sarkomer içerirler DÜZ KAS Düz kas membranı üstünde sempatik ve parasempatik sisteme ait muskarinik ve adrenerjik (alfa ve beta) reseptörler bulunmaktadır. Bu nedenle bu reseptörlere bağlanan otonom sinir sistemine ait nörotransmitterler aksiyon potansiyeli için kalsiyumu hücre içine sokarlar. Bu nedenle düz kas kasılmak için ekstrasellüer kalsiyuma bağımlıdır. T tübülüs sistemi sarkolemmanın yaptığı görevini görür.



yoktur. Kaveola denen invaginasyonlar triad’ın



Düz kasta troponin olmadığı için, hücre içine Ca++ girince kalmoduline bağlanır. Oda inaktif durumdaki myozin hafif zincir kinazı aktive eder. Myozin fosforillenir. Myozinin fosforilasyonu ile myozin ve aktin arasında çapraz bağlar kurulur. Kasılma dens bodylere iletilir. Dens bodyler iskelet kasındaki Z çizgisinin görevini yaparlar. Bu da kasın boğum boğum kasılmasına neden olur. Bazı durumlarda bu çapraz bağlar açılmaz buna letch fenomeni (mandal yapısı-kilitlenmiş köprü) denir. Bu olay düz kas kasılmasında ATP tasarrufu sağlamaktadır. Myozinden fosfatı fosfatazlar ayırarak relaksasyona neden olur. r



198-199



TUS®PTIME -



\



DO Ğ RU A 0 R 6 S



/



• Düz kaslarda mitokondri sayısı azdır. Metabolik ihtiyaçlarını glikolizle karşılarlar. Düz kaslar kendileri aksiyon potansiyeli geliştirebilirler. Düz kaslar östrojen, progesteron gibi hormonlarlada uyarılabilir. Düz kaslarda plastisite özelliği vardır. Lümenli organlardaki düz kaslar, lümen içindeki volüm arttığında buna adaptasyon için gevşeyebilir. Buna plastisite denir. Mesaneye idrar dolması, midenin gıdalar ile dolması plastisiteye en iyi örnektir. Ayrıca düz kaslar hiperplazi ve hipertrofiye uğrayabilirler. Kollagen, elastin, proteoglikan gibi bağ dokusu elamanlarını sentez edebilirler. • Düz kaslarda motor birim yoktur, aksiyon potansiyeli kalsiyumla oluşur. Çizgilenme yoktur, sarkomer yok, troponin yok, az gelişmiş sarkoplazmik retikulum vardır. Mitokondri sayısı azdır ve glikoliz en önemli enerji yoludur.



D ü z K a s-iske le t kası-K a lp kası karşılaştırm ası



ÖZELLİK



İSKELET KASI



KALP KASI



DÜZ KAS



Sarkomer



V ar



V ar



Yok



Ç o k çekirdekli,



Çekirdek



Sarkoplazmik Retikulum



periferde sarkolemmamn altında



Tek (veya iki); ortada



Tek, ortada



G öreceli



Sınırlı, d ü z yüzlü



İyi gelişm iş, çok



olarak oldukça



en do p la zm a



sa yıd a term inal



az; bazı küçü k



retikulum u vardır



sistema



term inal



a n c a k kalsiyum



s is te m a la r



d e p o la m a z



Var; geniş,



TTübüller



Var; küçük, triyad yap ısına katılır.



diyad yapısına katılır.



Yok



Ç o k sayıda



Hücreler arası bağlantılar



Yok



D iskus



n e ksus v e bazı



interkalaris



tutundu rucu bağlantılar istem siz; ya v a ş



Kasılma



is te m li;‘h e p ya



istem siz; ritm ik



d a hiç'



v e spo ntan



v e kuvvetli; ‘h e p ya d a hiç' şeklind e değil



Kalsiyum Kontrolü Kalsiyum bağlama



K aveo la’lardan



Term inal



H em hücre



s istem ada



içi he m dışı



kalsekestrin



kaynaklı C a++



T ropo nin C



T ropo nin C



K alm odulin



Yok



Var



yalnızca hücre dışı kaynaklı C a+ +



V a r-s ın ırlı,



Rejenerasyon



satellit hü creler aracılığıyla



C o - p - y rtg h t © 2 0 0 * b y t f s e fetc* âfav -W s$ C o m p * m « ı , İ n e AH r t g h t t r « |t * r v * d -



V a r (gebelikte



Mitoz



Y ok



Yok



m iyom etriyu m da en belirgin)



R elaxed sm oo th m u sele celi



Sinir lifleri



S o m a tik m o to r



Bağdokusu kılıfları



pe rim isyu m ve



S A düğüm e o to nom



O to nom



E pim isyum , E ndo m isyum



E ndo m isyum



e n d o m isyu m in c e yan dallı hücreler; diskus



C o n tracle d sm o o th m uscle celi



Görünüm özellikleri



U zun; s ilin d ir-



interkalaris,



İğ biçimli,



şekilli; ç o k sayıd a



e n in e



tek m erkezi



periferik çekirdek,



çizgilenm e,



çekirdek, enine



e n in e çizgilenm e.



ç o k sayıd a



çizgilen m e yo k



m itokondriyon, te k m erkezi çekird ek



İD:03t031



C o p y r ig h t ® 2 O 0 6 fey T h a



Ali n g M »



C o m p » n l« ı, tn c



6- Nöromüsküler kavşakta asetilkolinin veziküllerden salınımı hangi olayı takiben gerçekleşir?



• Bir kapsülle sarılıdırlar. • Ekstrafüzal liflere paralel seyrederler.



A) Motor son plak hiperpolarizasyonu



• Kas iğciğini oluştururlar.



B) İskelet kası kontraksiyonu



• Kas iğcikleri, kasın boyundaki uzamayı algılarlar.



C) Kalsiyumun kas lifine girişi



• Uzama bilgisini la afferent lifleri ile omuriliğe götürürler.



D) Kalsiyum sinir terminaline girişi E) Sodyumun kas lifine girişi Aksiyon potansiyeli, motor nöronun terminal ucuna yayıldığında, voltaj kapılı kalsiyum kanalları açılır, kalsiyum iyonları presinaptik uç sitoplâzmasına girer. Kalsiyum iyonları, nöron terminali içindeki asetilkolin veziküllerinin, nöral membrana tutunmasına ve asetilkolinin ekzositozla sinaptik aralığa boşalmasına neden olur.



7- Düz kaslarda kalsiyum hangisinde depolanır?



İntrafüzal kas lifleri:



aşağıdaki



• Kas iğciğinin motor inervasyonunu gama-motor nöronlar yapar. • Gama motor nöronlar normalden fazla deşarj yaparlarsa, kas iğciği hassaslaşır ve tendon refleksleri şiddetlenir.



yapılardan



A) Mitokondri B) Granüler endoplazmik retikulum C) Agranüler endoplazmik retikulum D) Kaveola E) Dens cisimler İskelet kasında Ca++, sarkoplazmik retikulumda depolanır ve kalsekestrin adlı protein Ca++ bağlar. Ca++ konsantrasyonu fazla ise kalsekestrin yeterli gelmez ise sitozolde bulunan başka bir protein olan parvalbumin Ca++ bağlar. Düz kasta da düz sarkoplazmik retikulum bulunur, ancak Ca++ depolamaz. Düz kaslarda Ca++ sarkolemmanın yaptığı invaginasyonlar olan kaveola’da depolanır ve düz kas kasılmak için ekstraselüler Ca++’a bağımlıdır.



Intrafusal C epynçht «f>2G0£‘



fib e re Th#



Ex!ernal capsule C ö m p â n itl, !«€.



jjjjü *naht» t t t i w d . __________________________________________



^



8- Kasın boyundaki uzamayı algılayan kas iğciğine ait afferent-efferent nöron İkilisi aşağıdakilerden hangisidir? A) la-lb B) la- C sinir lifi C) la - alfa motor nöron



Strıated rnuscie



-------■nM?



w



Golgi tendon organ C o p y r i g h t © 2 0 0 6 b y T h « M cf3r*w-H4lf C o m p j n m , In c . fel! r ıg M ş



D) la - gama motor nöron E) Ib - gama motor nöron



200-201



9- Aşağıdakilerden hangisi sinirsel innervasyondan bağımsız kasılabilen bir kastır?



Golgi tendon organından kalkan uyarılar tip 1b liflerle spinal korda taşınır ve inhibitör internöronlar aktive olur. Böylece motor nöron aktivasyonu süprese olur ve ektrafusai lifler gevşer.



A) Musculus ciliaris B) Musculus sphincter pupilla C) Mesane düz kası D) Musculus gluteus maximus E) Damar düz kası VİSSERAL DÜZ KAS: En sık görülen düz kas tipini oluşturmaktadır. Uterus, gastrointestinal, üriner sistemdeki düz kaslar visseral tiptedir. Sinsityal bir yapı içerir, iki düz kas hücresini birbirine bağlayan ve aksiyon potansiyelinin hücreden hücreye geçişine sağlayan gap junction (neksus) yapıları bulunur. Spontan pacemaker aktiviteleri vardır. Sinirsel inervasyondan bağımsız olarak çalışabilirler. Kararlı dinlenim zar potansiyelleri yoktur. Kasılma yavaştır.Kas gerildiğinde zar potansiyelinde azalma, tonusta artış meydana gelir. Gerilmeye karşı visseral düz kas cevabı kontraksiyondur. Soğuk, kontraksiyonu artırır. Kalp kasının da sinirsel uyarıdan bağımsız kendi kendini uyarılabilme yeteneği vardır (pacemaker- SA düğüm).



11-Aşağıdakilerden taşınmadır?



hangisi



enerji



gerektiren



bir



A) Glukozun kandan hücreye girmesi B) Eritrositte klorun plazmaya çıkışı C) Alveole karbondioksit geçişi D) Suyun hücre mebranından geçişi E) Glukozun ince barsaktan sodyumla ko-transportu Glukozun kandan hücreye geçmesi kolaylaştırılmış transport ile olmaktadır. Bu trasportta GLUT adı verilen protein işlev yapar. Eritrositte karbondioksit taşınımı sırasında bikarbonatın eritrositten çıkıp, klorun girmesi elektrokimyasal yük dengesini korumak için oluşur. Geçiş elektrokimyasal gradient yönünde olması nedeniyle enerji gereksindirmez. Suyun membranlardan geçişi difuzyonla olmaktadır. Yine karbondioksit ve oksijen geçişleri de difuzyonla olur. Ancak glukozun ince barsaktan sodyumla emilmesi sırasında enerji harcanmaktadır.



MULTİUNİT DÜZ KAS: İris, m. ciliaris, vas deferens, damar düz kası, bronkus düz kası multiunit düz kasa örneklerdir. Sinsityal yapı göstermezler (Hücreler arası bağlantı yoktur). İnervasyonları yoğundur. Kontraksiyon denetimi nöronaldir.



12-Aşağıdakileden hangisi düz kas kasılmasında görev yapmaz? A) Adenozin trifosfat B) Myozin kinaz C) Ryanodin D) Kalsiyum



10-Golgi tendon organındaki sinir uçlarının uyarılmasıyla aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir? A) Ekstrafuzal sinir liflerinin kasılması B) intrafuzal sinir liflerinin kasılması C) Grup 2 afferent liflerin aktivitesinde artma D) Gama efferentlerin deşarjında artma E) Motor nöronlarda refleks inhibisyon



E) Aktin-myozin keneti Ryanodin iskelet kasında kalsiyumun sarkoplazmik retikuluma girip, çıkmasında görev yapan proteindir. Otozomal dominat kalıtılan ryanodin defektinde malign hipertemi hastalığı oluşur. Düz kasta, iskelet kasında olmayan ve myozin başını fosforilleyen myozin kinaz bulunmakatdır.



13-Klatrin proteini aşağıdaki görevlerden hangisini yapmaktadır?



A) Ekzositoz sorasında vezikül ile hücre zarının kaynaşmasını sağlar. B) Sekonder aktif transportta modilatördür. C) Reseptör aracılıktı endositoz sırasında kaplı vezikül oluşmasını sağlar. D) Ekzositozda veziküllerin yönlendirilmesini sağlar. E) Endozomlarda asid pH oluşmasını sağlar. Klatrin proteini reseptör aracılıktı endositoz olayında, membranda bulunan keseciklerin içini döşer. LDL, B12 Vitamini ve transferinin hücre içine alımı klatrin üzerine yapışık reseptörler ile gerçekleşir. Bu olaya reseptör aracılıklı endositoz adı verilir.



14-Aşağıdaki ifadelerden hangisi diffüzyon için en doğru olanıdır?



kolaylaştırılmış



A) Konsantrasyon gradyentine bağlı olarak belli bir düzeye kadar artırılabilir.



â l! n jh tî



B) İyonların taşınması için tek yoldur. C) Düzeyi zardaki taşıyıcı sayısından bağımsızdır. D) Taşınma doğrudan ATP harcanarak gerçekleştirilir. E) Gradiyent / madde taşınması grafiği doğrusaldır. Kolaylaştırılmış diffüzyon zarda yerleşik taşıyıcı ya da kanallar aracılığıyla gerçekleştirildiğinden ancak belli bir sınıra kadar artırılabilir. Bu nedenle grafik pasif difüztonda olduğu gibi doğrusal değildir.



16-Hücre membranında depolarizasyonun başlamasında etkili olan iyon hareketi aşağıdakilerden hangisidir? A) Na+ iyonlarının hücre içine girmesi B) K+ iyonlarının hücre dışına çıkması C) Ca++ iyonlarının hücre dışına çıkması D) Cl- iyonlarının hücre içine girmesi E) Na+ iyonlarının hücre dışına pompalanması Aksiyon potansiyelinin 5 devresi vardır:



15-İskelet ve kalp kaslarının her ikisi de çizgilidir. Dinlenme sırasında her ikisinin sarkomerinde de A bandı bulunur. Bu A bandı, aşağıdakilerden hangisini içerir?



Sıfır devresi: Depolarizasyon hızlı Na+ kanalları ile oluşur. Yavaş potansiyellerde ise Ca++ ile oluşur. Sıfır devresi en kısa süren devredir.



miyozini



1. Devresi: Na+ kanallarının kapanması ve K kanallarının açılması ile yavaş repolarizasyon olur.



B) Genellikle kontraktil proteinlerden aktini içerirken, miyozini içermez



2. Devresi: K+ iletiminin ve Ca++ geçirgenliğinin artması ile olur. Aksiyon potansiyelinde plato dönemini oluşturur. Aksiyon potansiyelinin en uzun süren devresidir.



A) Genellikle kontraktil içerirken, aktini içermez



proteinlerden



C) Tüm genişliğince miyozin ve kenarlarda aktin içerir D) Tüm genişliğince aktin ve kenarlarda miyozin içerir E) Troponin ve tropomiyozin içerirken aktin içermez



3. Devresi: Hızlı K+ kanallarının açılması, hücre içine Ca++ ve Na+ akışının azalması ile oluşan hızlı repolarizasyondur. 4. Devresi: İstirahat potansiyelidir.



Aktinin büyük bir kısmı, I bandında yeralırken, miyozinin tümü A bandı içerisinde bulunur.



202-203



TIME /



/



/



17-Aşağıdakilerden hangisi Ca++ iyonlarının kasta terminal sisternalardan sarkoplazmaya salınması için gereklidir? A) Epinefrin B) Ca++ pompası C) ATP D ) ATPaz E) T tübuluslarınm depolarizasyonu Çizgili kas kasılması, başlıca hücre içi depolardan salınanCa2+aracılığıylasarkoplazmikkalsiyumderişiminin artmasına bağlıdır. Bunun için hücre zarında (sinir-kas kavşağında) meydana gelen aksiyon potansiyellerinin T-tübül sistemleri boyunca hücre içlerine iletilmesi gerekir. T-tübüllerin bu depolarizasyonu, yapısal olarak ilişkide bulundukları riyanodin reseptörlerini etkileyerek, sarkoplazmik retikulumda yoğun biçimde depolanmış olan kalsiyumun sarkoplazmaya pasif olarak geçmesine izin veren kanalların açılmasını sağlar. Böylecesarkoplazmada Ca2+ derişimi artar ve kasılma mekanizması tetiklenir.



18-Kalp kasının sarkoplazmik retikulumu üzerindeki kalsiyum pompasının aktivitesi hangisi tarafından düzenlenir? A) İnositol trifosfat B) Miyozin hafif zincir kinazı C) Fosfolamban D) Protein kinaz A E) Fosfolipaz C Fosfolamban, kalp kasındaki SR kalsiyum pompasının etkinliğini düzenler. Fosfolamban, protein kinaz A adı verilen bir c A M P ’y e bağımlı kinazla fosforlandığında inhibisyon azalır.



Zar potansiyeli, zarın en geçirgen olduğu veya en büyük kondüktansı gösterdiği iyonun derişim farklanması tarafından belirlenir. Dinlenim halinde, potasyumun kondüktansı, sodyum kondüktansından yaklaşık on kat daha fazladır. Dolayısıyla, zar potansiyeli, potasyumun derişim farklanmasına bağımlıdır.



20-Düz ve iskelet kasındaki kasılma cevapları karşılaştırıldığında aşağıdaki etmenlerden hangisi en büyük farkı gösterir? A) Aktivatör kalsiyumun kaynağı B) Kasılmanın başlatılmasında kalsiyumun rolü C) Kuvvet üretme mekanizması D) Kasılma sırasında kullanılan enerjinin kaynağı E) Kasılma proteinlerinin tabiatı Uyarılma-kasılma sürecinde en büyük farklılaşma, kasılmayı başlatmada kalsiyumun rolüne ilişkindir. Düz kasta, kalsiyum, kalmodüline bağlanır ve miyozin hafif zincir kinazı (MLCK) etkinleştirerek hafif zincirinin miyozin fosforlanmasını katalize eder. İskelet kasında ise kalsiyum troponine bağlanır ve bu da, aktin-miyozin etkileşimlerinin, tropomiyozinin aracılık ettiği inhibisyonunu ortadan kaldırır. İnhibisyonu bir kez ortadan kalktı mı, çapraz köprülenme döngüsü (ve kasılma) başlar.



21-Bir kasın ürettiği gücün artırılabilir?



miktarı



hangisi



ile



A) Flücre dışı Mg2+ artırıldığında B) Hücre dışı Ca2+ azaltıldığında 19-Bir sinir zarının istirahat potansiyeli birincil olarak hangi iyonun derişim gradiyentine bağımlıdır?



C) Asetilkolinesterazın etkinliği artırıldığında D) Kasılmalar arasındaki aralık kısaltıldığında E) Önyük, 2.2 mm’den daha fazla artırıldığında



A) Potasyum B) Sodyum C) Kalsiyum D) Klor E) Bikarbonat



İskelet kas kasılmaları arasındaki aralık küçük olduğunda bu iki ardışık kasılma tarafından üretilen güç (birikmeye) uğrar. Kasılmalar arasındaki aralık ne kadar kısa ise summasyonun niceliği o kadar büyük olacaktır. Azami summasyona tetanus adı verilir.



Hücre dışı Ca2+’da azalma, iskelet kas liflerinin uyarılabilirliğini arttıracak fakat kasılma gücü üzerine herhangi bir doğrudan etkisi bulunmayacaktır. Mg2+ derişiminde artış iskelet kas uyarılabilirliğini azaltacaktır. Önyükün 2.2 mm’den daha fazla arttırılması kalın ve ince filamanların örtüşmesini azaltır ve dolayısı ile, kasılma gücünü düşürür. Asetilkolin esteraz etkinliğinin artışı, ACh’in hidrolizini şiddetlendirir ve dolayısı ile, kas kasılmasının başlama olasılığını azaltır.



22-Uyarılabilen hücrelerdeki aksiyon potansiyelinde hücre dışına K+ akışıyla ilk hangi faz gerçekleşir? A) Depolarizasyon B) Repolarizasyon C) Hiperpolarizasyon D) İstirahat E) Depolarizasyon ve repolarizasyon Aksiyon potansiyelinin dört fazı vardır, hücre içine hızlıca Na+ girmesiyle depolarizasyon oluşur. Hücre dışına K+ akışıyla repolarizasyon oluşur. Hiperpolarizasyon istirahat membran potansiyelinden daha negatif değerde olmasıdır, istirahat safhası ise tekrar hücrelerin istirahat membran potansiyeline gelmesidir.



İskelet kasının eksitasyon-kontraksiyon oluşmasında, membran depolarizasyonu ve kalsiyumun troponine bağlanması gerekmektedir. Buna karşılık, düz kasta membran depolarizasyonuna ve troponine gerek yoktur. Düz kas kontraksiyonu, çapraz köprülerin fosforilasyonu ile başlar, iskelet kasında kalsiyumun önemli bir kısmı sarkoplazmik retikulumdan sağlanırken, düz kasta ise ekstrasellüler sıvıdan sağlanır. Her iki kasta kontraksiyon, “miyozin çapraz köprülerinin aktin filamentlerine bağlanması” sonucu, ince (aktin) filamentlerin kalın (miyozin) filamentler üzerinde kayması ile sağlanır, kasılma fizyolojisinde ortak nokta burasıdır.



25-“Stres gevşeme (relaksasyon)”, düz kaslarda görülen bir olaydır ve düz kasla döşeli organların rezervuar fonksiyonu görmelerini sağlar. Düz kasların bu fenomeni gösterebilme özelliklerine ne ad verilir? A) Tonus B) Tetani C) Klonus D) Plastisite E) Parezi



23-Bir kas lifinin gerimini belirleyen faktörlerden olmayan hangisidir? A) Uyarım şiddeti (voltaj) B) Lif uzunluğu C) Lif çapı D) Yorgunluk E) Aksiyon potansiyeli sıklığı Kas lifinin gerimi; yorgunluk, lif çapı, lif uzunluğu ve aksiyon potansiyelinin sıklığı belirler. Uyarım şiddetinde bir farklılık yoktur.



Düz kasların önemli bir karakteristik özellikleri, gerilme kuvvetlerinde önemli bir değişiklik olmadan, boylarını önemli ölçüde uzatabilmeleridir. Bunun nedeni, düz kasların plastisite yeteneğine bağlı olarak fibrillerinin yeniden düzenlenebilmesidir.



26-İskelet kası nöromüsküler kavşağından asetilkolin salındığında aşağıdakilerden hangisi olur? A) Sarkoplazmik retikuluma girer. B) Postsinaptik depolarizasyona neden olur. C) Norepinefrin salgısını bastırır. D) Presinaptik zar inhibe olur.



24-Aşağıdakilerden hangisi hem düz hem de iskelet kasında eksitasyon - kontraksiyon birlikteliğinin oluşumunda en önemli faktördür? A) Kalsiyumun kas membranından içe akışı B) Miyozin çapraz köprülerinin aktin filamentlerine bağlanması C) Kalsiyumun troponine bağlanması



E) Presinaptik potasyum kanallarını harekete geçirir. Asetilkolin sinaptik aralığa salındığında, postsinaptik membranda asetilkolin kapılı iyon kanallarına yapışarak, onların açılmasına neden olur. Kanalların açılamasının tek etkisi lifin içine fazla sayıda sodyum iyonlarının girmesini sağlar. Bu fibril içerisinde lokal potansiyel yaratarak kas membranında aksiyon potansiyelini başlatır.



D) Myozinin fosforilasyonu E) Kas membranının depolarizasyonu



204405



1- Aşağıdaki kaslardan hangisi kasılma için hücre dışı kaynaklı kalsiyuma gereksinim göstermez ve gerekli kalsiyumu sadece hücre içi depolarından sağlar? A) Kalp kası



5- Periyodik hiperkalemik paralizi, yüksek potasyum derişimi ve kas gücünde zayıflama ile karakterizedir. Aşağıdakilerden hangisinin, artmış hücre dışı potasyum derişimi sonucu olarak kas gücünde azalmaya neden olması en olasıdır?



B) İskelet kası C) Damar düz kası



A) Kas hücrelerinin hiperpolarizasyonu



D) Barsak düz kası



B) Kas hücrelerindeki sodyum kanallarının inaktivasyonu



E) Uterus düz kası



C) Alfa motor nöronlardan nörotransmitterlerin salınmasının artışı 2- İskelet kasını kasılmasında görev alan ve ATPaz özelliğine sahip olan yapı aşağıdakilerden hangisidir?



D) Kas hücrelerinde, potasyum iletkenliğinde (conductance) azalma E) Alfa motor nöronlar tarafından oluşturulan aksiyon potansiyellerin süresinde artış



A) Tropomiyozin B) Miyozin başı



C) Troponin C D) Troponin I E) Aktin flamenti



3- Aşağıdaki maddelerden hangisi hücre membranını kat eden taşıyıcı bir protein molekül kullanır?



6- Hangisine ait zar geçirgenliği artacak olursa zar potansiyeli en büyük miktarda depolarizasyon gösterir? A) Potasyum B) Sodyum ve potasyum C) Klorür



A) Su



D) Potasyum ve klorür



B) Oksijen



E) Sodyum



C) Glukoz D) Alkol E) Gliserol 7. Aşağıdakilerden hangisi izometrik kasılma ile izotonik kasılmanın benzer özelliğidir? 4- Bir aksonun aşağıdaki niteliklerinden hangisi akson çapına en fazla bağımlıdır?



A) Her ikisinde de aynı miktarda güç oluşturulur B) Her iki durumda da kaslar aynı miktarda kısalırlar



A) İstirahat potansiyelinin büyüklüğü B) Refrakter periyodunun süresi



C) Her ikisinde de ortaya çıkan güçten, kontraktil elementlerin aktivasyonu sorumludur



C) Aksiyon potansiyelinin ileti hızı



D) Her iki durumda da kaslar kısalmaz



D) Aksiyon potansiyelinin aşırı fırlaması (overshoot)



E) Her iki durumda da kasların uzunluğu değişir.



E) Sodyum-potasyum pompasının aktivitesi



8-



Aşağıdakilerden hangisi kalp kası için yanlıştır?



1-B, 2-B, 3-C, 4-C, 5-B, 6-E, 7-C, 8-D, 9-A, 10-D, 11-C, 12-D



A) Motor plak yoktur B) Sarkoplazmik retikulum iyi gelişmiştir C) Pacemaker vardır D) Tetanus görülür E) Ya hep ya hiç şeklinde fonksiyon gösterir.



9-



Vücuttan ısı kaybı için hangisi en doğrudur? A) Esas olarak radyasyon ve buharlaşma ile sağlanır. B) Esas olarak solunan havanın ısıtılması ve idrar ve feçes yoluyla sağlanır. C) Medulla oblongatadaki termoregulatuar merkez tarafından kontrol edilir. D) Çevresel değişikliklerden bağımsız bir olaydır. E) Nöral kontrolden bağımsız bir olaydır.



Vücuttan ısı kaybı esas olarak radyasyon ve buharlaşma yolu ile sağlanır.



10-Suda çözünmeyen bir maddenin karakteristik özelliklerinden hangisi bu maddenin hücre membranından geçiş özelliğini belirleyen en önemli faktördür? A) Çapı B) Moleküler ağırlığı C) Elektrik yükü D) Lipidde çözünürlüğü E) Üç boyutlu yapısı



11-Hangisi iskelet kasındaki kontraktil filamanların yapısına katılmaz? A) Aktin B) Myoglobin C) Troponin-T D) Miyozin E) Tropomyozin



12-Düz kas için hangisi doğrudur? A) Bronşlarda bulunmaz B) Dinlenme transmembran potansiyeli göstermez C) Düz kasın gerilme süresi iskelet kasından daha kısadır D) Düz kasın belirgin bir motor son plağı bulunmaz E) Düz kaslar kendiliğinden uyarılamaz



206-207



\



\



/



NÖROFİZYOLOJİ



DOĞRU ADR€S



T U S » T IM E



NÖROFİZYOLOJİ 1- Normal koşullar altında beyin kan akımını düzenleyen en önemli faktör aşağıdakilerden hangisidir?



2- Uykunun REM döneminde EEG’de aşağıdaki dalgalardan hangisi kaydedilir? A) Beta dalgaları



A) Beyinde karbondioksit oluşum hızı B) Beyinde oksijen tüketim hızı



B) Alfa dalgaları



C) Periferik derecesi



C) Teta dalgaları



vaskülaritenin



sempatik



stimülasyon



D) Beyinden adenozin salınma hızı E) Beyin potasyum salınma hızı Beyindeki kan akımı hemen hemen tamamen otoregülasyon ile kontrol edilir, başlıca beyin dokusundan salınan karbondiokside yanıt verir. SEREBRAL KAN DOLAŞIMI • Beyne kan karotis ve vertebral arterlerle taşınır. Dolaşım uyku, aşırı mental aktivite, dinlenme hallerinde bile çok az değişir. Kranium kapalı bir kutudur, bu nedenle iç hacim sabit tutulmalıdır. • Serebral kan akımı regulasyonunda ana rolü C02 oynar. C02 beyin kan akımını arttıran en kuvvetli stimulandır. Yani sempatik sistem ve diğer hormonların etkisi çok azdır. Beyin kan akımının regülasyonunda en önemli faktör metabolik faktörlerdir. • İntrakranial basınç artırınca (beyin tümörü), damar basısı nedeniyle beyin perfüzyonu azalır. Bu nedenle beyindeki karbondioksit artar, pH azalır. Santral kemoreseptörler (beyin sapı) bunu algılar. Damara giden sempatik yanıt arttırılarak kan basıncı yükseltilmeye ve beyin perfüzyonu arttırılmaya çalışılır. Kan basıncı arttığı zaman ise baroreseptörler uyarılır. Baroreseptörden kalkan uyarılar, kardiopulmoner merkeze iletilir. Sonuç olarak kalbe giden vagal yanıt arttırılarak kan basıncı düşürülmeye çalışılır. Böylelikle bradikardi oluşur. KİBAS (kafa içi basınç artışı sendromu), hipertansiyon, bradikardi üçlüsüne, cushing triadı denir.



D) Delta dalgaları E) Alfa ve Delta dalgaları Uyanıklık ve uykunun farklı dönemlerinde beyin dalgaları da farklıdır. REM döneminde beta dalgaları hakimdir ve kişi kolaylıkla uyandırılamaz. Bu dönemde rüyalar görülür. EEG • Beynin elektriksel aktivitesinin kaydıdır. Elektriksel aktivitenin asıl kaynağı piramidal hücrelerdir. • Beyin aktivitesi arttıkça dalgaların amplitüdü azalır, frekansı artar. • Alfa dalgalan: Sakin istirahat halinde iken görülür. Ritmik düzenli senkronize bir dalgadır. Bu istirahattaki kişi aniden gözlerini açarsa frekans artar ve amplitüd düşer, ritm bozulur buna alfa blok denir. • Beta dalgaları: Asenkron düşük amplitüdlü ve yüksek frekanslı dalgalardır. Uyanıkken oluşur ve beynin aktif olduğunu gösterir. Uykunun REM fazında hakim olan dalgadır. Erişkinlerde gözler kapalı dinlenme durumunda da görülebilir. • Teta dalgaları: Alfa dalgalarına göre düşük-frekanslı ve yüksek amplitüdlü dalgalardır. Orta derinlikte uykuda özelliklede çocuklarda görülür. • Delta dalgaları: Teta dalgalarına göre yüksek amplitüdlü ve düşük frekanslıdır. Non REM uykusunun derin uyku döneminde, süt çocuğunda ve ciddi beyin hasarında görülür.!!! UYKU Uyku hızlı göz hareketi (REM) ve yavaş dalgalı uykusu (NON REM)olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Uyku non REM le başlar ! Birinci evreden dördüncü evreye gidildikçe uykunun derinliği artar EEG de yavaşlama gözlenir. Yani derin uyku ritmik senkronize ve yavaş dalga! (teta ve delta) kalıplıdır.



Ter bezleri sempatik sinir lifleri tarafından innerve edilir ancak, bu sonlanmalarda nörotransmitter olarak asetilkolin! kullanılır. Parasempatolitik ilaçlar (muskarinik blokörler) terlemeyi önler.



Evre ikide, uykuda alfa benzeri dikenler görülür ki biz buna uyku iğciği! denir. Non REM uykusunu oluşturan mekanizma rafe nükleosundan salınan serotoninle! ilişkilidir. Deneysel olarak serotonin blokasyonu deney hayvanlarında uykusuzluk oluşturmaktadır. Non REM uykusu dinlendirici bir uykudur. Özellikle non REM üç ve dördüncü evrenin iyi uyunamaması durumunda, fibromiyalji oluşturduğu bilinmektedir. Bu nedenle tedavide beyinde serotonin miktarını arttırıcı SSRI'lar kullanılmaktadır. REM uykusu aktif göz hareketlerinin! olduğu ancak diğer tüm çizgili kaslarda tonusun kaybolduğu! uyku dönemidir. Bu nedenle REM döneminde kalp hızında artma solunum sayısında artma ve düzensizleşme, aktif canlı rüyalar! vardır. REM uykusunda EEG de Beta ritmi! gözlenir. Bu dönemde erkeklerde penil tümesans görülebilir. Sebebi bu dönemde kan testosteronundaki yükselmedir. REM uykusunun kaynağı 4ventrikül tabanında bulunan lokus seruleus kaynaklı noradrenalindir.! REM uykusunun uyunmaması deney hayvanlarında ve deneklerde sinirlik ve huzursuzluk meydana getirir.



4- Gövdesi retinada bulunan, aksonları ile optik siniri oluşturan hücre aşağıdakilerden hangisidir? A) Koni B) Bipolar hücre C) Gangliyon hücresi D) Horizontal hücre E) Amakrin hücre Göz Dibi Göz dibinde iki önemli nokta vardır. Papila nervi optici (optik disk) ve macula lutea (fovea sentralis). Papilla nervi opticiden göze giren çıkan damarlar geçer. Burada basil ve koni yoktur. O nedenle kör nokta denir. Papilla nervi opticinin 3 mm temporalindeki bölge macula luteadır. Burası gözün net görme yeridir. Burada koni çok fazladır ancak basil yoktur! ve gözdeki en büyük rezolüsyon alanı burasıdır. Optik disk, ganglion hücrelerinin aksonlarının! optik siniri oluşturmak üzere retinayı deldiği noktadır.



3- Aşağıdaki yapılardan hangisinin parasempatik innervasyonu olmadığı halde, parasempatolitik ilaçlardan etkilenir? A) Ter bezleri



Retinada pigment hücreleri, reseptör hücreler, ganglion hücreleri, müller hücreleri ve lokal devre nöronları vardır. Retinada horizantal hücrelerin aksonu “Rod” hücreleri ile sinaps yaparlar. Lokal devre nöronları (asosiyatif nöronlar) horizontal hücreler ve amakrin hücrelerdir.



B) Parotis



C) G hücreleri



Müller hücresi bağ ve destek! hücresidir.



D) Pankreas E) Glandula lacrimalis



Pigment hücreleri dağınık ışığı absorbe eder ve reseptör hücrelerden dökülen diskleri fagosite eder.



İİİĞİMOE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



210-211



DOĞRU A D R E S



TIME



TUS



Gözde iç pleksiform ve dış pleksiform tabakalar vardır. Dış pleksiform tabakada rodlar ve konlar sinaps yaparlar. İç pleksiform tabakada ganglion hücreleri ile bipolar hücreler sinaps yaparlar. Incident light



i



I



i



1



i



Myelin kılıfı yer yer kesintiye uğrar bu kesintilere Ranvier boğumu adı verilir. Ranvier boğumları aksonların uzunluğu boyunca yerleşmişolan komşu Schvvann hücreleri arasındaki boşluklardır. Ranvier boğumunda schvvann hücresi bulunmaz. (TUS Eylül 2003) Oligodendrositler birden fazla! aksonun myelinizasyonundan sorumlu iken Schvvann hücreleri sadece! üzerinde bulunduğu aksonun myelinizasyonundan sorumludur. MSS’te Schmidt Lantermann yarıkları yoktur!. Ranvier boğumları da görülmeyebilir. Kılıfların oluşması arasında arada sıkışıp kalmış! Schvvann hücre sitoplazma bölümlerine SchmidtLantermann yarıkları denir.



A xon fro m a n o tfte r n eu ro n



Ntssi bodıes



SMfMIpM Penkaryort - X. ■ «



Ira tın! se g m e n t o t



î.îyzZn sh e a th



O iıg o d ervd ro cyte



C o tta te ra f a xo n a i b ra n ch A xon



Node of Ranvier



5-



C e n tra l n e rv o u s s y s te m



Myelin kılıfının akson boyunca oluşturduğu iki segmenti arasında aşağıdakilerden hangisi yer alır? A) Kalın myelin lameli B) İntraperiyot çizgi



C o p y r i g h t © 2 0 0 6 b y T h e Mos5râw-M iH C o m p e m e s . İne, Alt ria H t t t r e s e r v t d .



C) Ranvier boğumu D) Schmidt-lantermann yarığı E) Koroner damarlar Sinir lifleri 2’ye ayrılır : 1-



Myelinli lifler



2-



Myelinsiz lifler



MSS’de ve PSS’de aksonları örten kılıfı yapan hücreler farklıdır. PSS’de myelin kılıfı —►Schvvann hücreleri. Sinirin en içinde bulunur ve aksonları sarar. (TUS-Eylül 92) MSS’de myelin kılıfı —>oligodendrositler yapar.



6- Sempatik sinir sisteminin yaygın stimülasyonunun aşağıdaki sonuçlardan hangisine yol açması beklenmez? A) Göz pupillalarının genişlemesi B) Kalp hızı artışı C) Kan glukoz konsantrasyonunda azalma D) Bazal metabolizma hızında artış E) Miyokardiyal kontraktilite artışı



Adenerjik stimülasyon karaciğerden glukoz salınımına neden olur, böylece kan glukoz konsantrasyonu artar.



9-



Sempatik stimülasyonda kanlanması en belirgin olarak artan doku aşağıdakilerden hangisidir? A) Beyin B) Deri C) Dalak



7-



Medulla spinaliste ağrı iletiminde rol aldığı düşünülen nörotransmitter İkilisi aşağıdakilerden hangisidir?



A) P maddesi - Glutamat B) Adrenalin - P maddesi



D) Böbrek E) iskelet kası İskelet kası damarları en fazla beta-2 reseptör içeren damarlardır. Bu nedenle sempatik stimülasyon özellikle karaciğer, kalp, iskelet kası kan akımını arttırmaktadır.



C) Glisin - Enfekalin D) Glisin - GABA E) Glutamat - GABA Hızlı ağrı iletiminde glutamatın, yavaş ağrı iletiminde P maddesinin rol aldığı düşünülmektedir. Beyin ve medulla spinaliste esas uyarıcı nörotransmitter glutamattır. Bu maddenin etkisi çok hızlı ve kısa sürelidir. P maddesi yavaş etkilidir. Adrenalin, adrenal bez medullasından salgılanan bir hormondur; sinir uçlarında bulunmaz. Enkefalin analjezi sisteminde görev alır. GABA ve glisin inhibitör nörotransmitterlerdir.



10-Aşağıdakilerden hangisi işitmeden sorumlu korti organının yapısında bulunmaz? A) Tektoryal membran (membrana tectoria) B) Kirpiksi hücreler (hair celi) C) Makula (macula) D) Falangeal hücreler (phalangeal celi) E) Pilar hücreleri (pillar celi) Utrikulus ve sakkulusun duvarında orientasyon duyusu için özelleşmiş reseptörlerin bulunduğu bölgeler makula adını alır. Bu yapılar Korti organının elemanı değildir.



8- Kan-beyin bariyerinin yapısında bulunan ve ekstrasellülerpotasyumseviyesinindüzenlenmesinde görev alan glia hücresi aşağıdakilerden hangisidir? A) Oligodendrosit B) Mikroglia C) Satellit hücresi D) Astrosit E) Ependim hücresi Belli maddelerin kandan sinir dokusuna geçişini engelleyen fonksiyonel bir bariyer olan kanbeyin bariyerinin yapısal komponenti kapiller endotel hücreleri arasındaki sıkı bağlantılardır. Aynı zamanda kapillerleri çevreleyen çoğunluğu astrositlerden oluşmuş nöroglial hücre uzantıları da bu yapıya iştirak etmektedir. Ayrıca astrositler ekstrasüllüler potasyum seviyesinin düzenlenmesinde görev yapan hücrelerdir.



11-Aşağıdakilerden hangisi işlevlerinden biri değildir?



hipotalamusun



A) Susuzlukta antidiüretik hormon salgılamak B) Beden ısısının düzenlenmesi C) Ağrı kontrolü D) Doğumda miyometriyum kasılmasının uyarılması E) Açlık ve tokluk düzenlemek



hissi



uyararak



beslenmeyi



TUS



HİPOTALAMUSUN KONTROL MERKEZLERİ VE FONKSİYONLARI Posterior hipotalamus: Kan basıncının artması, pupiller dilatasyon, titreme Dorsomediyal çekirdek: Gastrointestinal uyarma Perifornikal çekirdek: Acıkma, kan basıncının artması, hiddet Ventromediyal çekirdek: Doyma, nöroendokrin kont­ rol. Harabiyetinde şişmanlık görülür. Mamiller cisim: Beslenme refleksleri Lateral hipotalamik alan: Susama ve acıkma Paraventriküler alan: Oksitosin salgılanması, su tutulması Medial preoptik alan: İdrar kesesinin kasılması kalp hızının azalması, kan basıncının düşmesi Supraoptik çekirdek: Vasopressin salgılanması Posterior preoptik ve anterior hipotalamik alan: Vücut ısısının düzenlenmesi, soluma, terleme ve trot-ropin inhibisyonu Ağrı duyusu ile ilgili merkezler talamusta! yerleşmiştir. Diğerleri hipotalamusun işlevleridir.



13-Düz kas hücreleri aşağıdaki nöronlardan hangileri ile uyarılır? A) İnternöronlar B) Alfa motor nöronları C) Gama motor nöronları D) Postganglionik otonom nöronları E) Preganglionik otonom nöronları Spinal kordun her sempatik yolu preganglionik ve postganglionik nörondan oluşur. Postganglionik nöronlar sempatik zincir ganglionunun birinden ya da prevertebral gangliondan kaynaklanır ve buradan her nöron sonlandığı dokuya gider. Aksine, parasempatik sinir sisteminin preganglionik nöronları hedef organa gider, burada kısa postganglionik nöronlarla snaps yapar.



14-Aşağıdakilerden hangisi yavaş (künt) ağrının taşınmasından sorumlu sinir tipidir? 12-Ter bezlerini inerve eden aşağıdakilerden hangisidir?



sinir



grubu



A) Kolinerjik parasempatik postgangliyonik B) Adrenerjik sempatik postganliyonik C) Kolinerjik parasempatik pregangliyonik D) Kolinerjik sempatik postgangliyonik E) Adrenerjik parasempatik pregangliyonik Ter bezleri sempatik inervasyonlu olmalarına rağmen, postganglionik sempatik sinir ucundan çıkıp terlemeyi artıran norotransmitter asetilkolindir.



A) C miyelinsiz B) A delta C) A beta D) B lifleri E) A alfa Yavaş ağrıyı ileten sinir hücresi C lifleridir ve salgılanan nörotrasmitter P maddesidir. Hızlı ağrı ise A delta! lifleri ile taşınır. Nörotrasmitteri glutamattır. A- Alfa: İskelet kasına motor inervasyon götürür, ayrıca kas iğciği ve golgi tendon organından duyu alan bir la ve Ib lifleri de bu gruptandır. A- Beta: Dokunma ve basınç duyusunu alır. A- Gama: Kas iğciğine motor inervasyon götürür ve kas iğciğinin boyunu kısaltır. Böylelikle kas iğciğinin sensivitesini arttırır. Hatırlanacağı gibi kas iğciği, kasın boynundaki değişiklikleri algılıyordu. A- Delta: Hızlı ağrı (örnek: iğne batması), ve sıcaklık duyularını alır. B lifleri: otonom sinir sistemindeki, pregangliyonik lifler bu sınıftadır. C lifleri: Myelinsiz ve incedirler. Bu nedenle çok yavaş ileti yaparlar. Yavaş (künt) ağrıyı alan ve otonom postgangliyonik lifler bu gruptandır



(Cevap D)



15-Göz



kapağındaki



ter



bezleri



aşağıdakilerden



UtCHANOfltCEPTOSS



hangisidir? A) Moll bezleri B) Meibomian bezleri C) Bovvman bezleri D) Brunner bezleri E) Bartholin bezleri Göz kapağındaki ter bezleri Moll bezleri, göz kapağındaki yağ bezleri ise Meibomian bezleri diye isimlendirilir.



©Etoie. Costoao;



31



16-Titreşim duyusunu alan ve hızlı uyum yapan mekanoreseptör aşağıdakilerden hangisidir? A) Merkel hücreleri



17-Derin duyunun algılanması aşağıdakilerden hangi reseptörler aracılığıyla olur?



B) Meissner cisimciği C) Pacini cisimciği



A) Kemoresepsiyon



D) Ruffini cisimciği



B) İnteroresepsiyon



E) Kas iğciği



C) Propriosepsiyon



Reseptörlerle ilgili olarak önceki TUS’larda en sık Meissner cisimciği olmak üzere bir kaç kez doğrudan soru sorulmuştur. Pacini cisimciği hızlı uyum yapan ve titreşim duyusunun algılanmasından sorumlu mekanoreseptörlerdir. Merkel hücreleri (diskleri) uzun süreli dokunma, Meissner cisimcikleri hassas dokunma, Ruffini cisimciği yavaş uyum yapan basınç ve kas iğciği gerilmeye duyarlı mekanoreseptörlerdir. Fre© e n d i n g a



D) Mekanoresepsiyon E) Eksteroresepsiyon Dışarıdan ve vücuttan gelen uyarıların algılanmasını sağlayan yapılar reseptörlerdir. Gelen uyarı, türüne ve şekline göre ilgili yollar aracılığı ile merkeze iletilir. Ciltten gelen uyanlar eksteroreseptörler aracılığı ile uyarıları iletirken, derin dokudan gelen uyarılar proprioreseptörler aracılığıyla iletilir.



P a c in ia n



18-Aşağıdakilerden hangisi akson çapına bağımlıdır? A) istirahat potansiyeli B) Refrakter periyod C) Aksiyon potansiyelinin ileti hızı D) Aksiyon potansiyelinin ateşkes hızı E) Sodyum potasyum pompasının aktivitesi Aksonlardan ileti hızı aksonların çaplan ile doğru orantılıdır. Eğer aksonlar myelinli ise aksiyon potansiyeli boğumlar arasında sıçrayarak ilerler. Bu ileti tipine saltatuar (sıçrayıcı) ileti denir.



214-215



X \



19-Ağrıyı primer olarak uyaran madde aşağıdakilerden hangisidir? A) Asetilkolin B) Dopamin C) Epinefrin D) Norepinefrin E) Bradikinin İki tip ağrı lifi vardır. A delta ve C lifleri- A delta hızlı ileti yapar ve lokalizasyonu tam olarak saptanır, myelinli bir liftir. C lifleri ise myelinsizdir, yavaş ileti yapar ve lokalizasyon tam olarak saptanamaz. Ağrı beyne spinotalamik yolla iletilir.



Adrenal medullada diğer otonom gangliyonlarda olduğu gibi nikotinik (nöron tipi) asetilkolin reseptörü bulunur. Sürrenal medulladan adrenalin ve noradrenalin salınımı pregangliyonik liflerden salınan asetilkolinin bu reseptörü aktive etmesi sonucu gerçekleşir. Ekrin terbezleri ve çizgili kas damarları sempatik inervasyon alır. Ancak transmitter asetil kolindir. Reseptör muskarinik kolinerjik reseptördür. Ventrikül kası sadece sempatik invervasyona sahiptir. İris radyal kası sempatik inervasyona (a1) sahiptir. iris sirküler kas parasempatik (M3) inervasyona sahiptir. Silier kas hem sempatik ((3) hem de parasempatik (M3) inervasyona sahiptir.



Ağrının temel uyarıcı faktörü bradikinin’dir.



22-Aşağıdaki inhibitör nörotransmitterden hangisi gastrointestinal düz kasın gevşemesinden sorumludur? 20-Hipofizden salınan ve nörofizin-2 ile taşınan hormon aşağıdakilerden hangisidir? A) Oksitosin B) TSH (Tiroid stimule edici hormon) C) ADH (Antidiüretik hormon) D) MSH (Melanosit stimule edici hormon) E) Prolaktin ADH, hipotalamustan supraoptik nukleusta sentezlenir. Nörofızin II ile hipofize taşınarak hipofızden salınır. * Oksitosin ise paraventikuler nükleustan salınır ve nörofizin I ile taşınarak hipofizden salınır.



A) Dopamin B) Vazoaktif intestinal peptid (VIP) C) Somatostatin D) P maddesi E) Asetil kolin VIP: 28 aminoasitlidir ve yapısı sekretine benzer. Gastrointestinal sistemdeki sinir hücrelerinden salınır. Pankreas D1 hücrelerinden de salınır. GİS'de düz kas gevşemesinden sorumludur. VIP salgılayan tümörlerde bol sıvı sekresyonu olur. Buna Verner Morrison Sendromu (pankreatik kolera) denir.



23-Melanosit stimülan hormon nereden salgılanır? 21-Aşağıdaki reseptörlerden hangisi adrenal medulladan katekolamin salınımının uyarılmasına aracılık eder? A) Muskarinik



A) Glandula hypophysea pars distalis B) Glandula hypophysea pars tuberalis C) Glandula hypophysea pars intermedia D) Para ventriküler nükleus E) Supra optik nükleus



B) Nikotinik asetilkolin C) Beta-adrenerjik D) Alfa-adrenerjik E) Glutamat NMDA reseptörü



MSH, hipofizin intermedier lobu tarafından salınır. Proopiomelanokortinden kesilerek sentezlenir.



24-Aşağıdaki reseptörlerden hangisi, deri yüzeyinde hassas dokunma duyusunun alınmasından sorumludur?



Yaşlanmakla beraber lensin akomodasyon gücünün azalmasına presbiyopi denir. Emmetropi kırma kusuru olmayan göz için kullanılan bir terimdir. Miyopi uzağı görme kusuru, hipermetropi ise yakın görme kusurudur.



A) Pacini korpüskülü B) Rutini sonlanması C) Merkel diski D) Meissner cisimciği E) Krause cisimsciği Derideki duyu reseptörleri şunlardır; 1- Serbest sinir sonlanmaları (ağrı - ısı) 2- Merkel cisimciği (dokunma) 3- Meissner korpüskülü: dokunma Tunika submukozada bulunur. 4- Vater - Pacini korpüskülü: vibrasyon 5- Ruffini korpüskülü: sıcak 6- Krause korpüskülü: soğuk Merkel cisimciği kılsız deride stratum spinozumda görülür. Meissner korpüskülü dermişte papillalar içine yerleşmiştir. Esas olarak avuç içi, ayak tabanı, parmak ucu, dudak ve meme başında bulunurlar. Buradaki kararlı bir basının şiddetinin ölçümünden ve hassas dokunma! duyusundan sorumludurlar. Meissner korpüskülü serbest sinir sonlanmaları ve Schvvann hücreleri ve bunların etrafını saran fibroblastlar ile kalın kollagen fibrillerden oluşmuştur.



26-Gama motor nöronların en aşağıdakilerden hangisidir?



önemli



görevi



A) İskelet kasının kasılmasını sağlamak B) Kasılma sırasında 1a afferent liflerinin aktivitesini sürdürmek C) 1b afferent liflerde aktivite oluşturmak D) İstirahat halindeki iskelet kasının uzunluğunu tesbit etmek E) Kasın çok fazla gerilim gücü oluşturmasını önlemek Gama motor nöronlar intrafüzal kas liflerini innerve ederler. Kasın kasılması sırasında gama uyarımı olmazsa kas iğciklerinin gerginliği azalır ve uyarı çıkarma yetenekleri kaybolur. Özel bir kas lifi olan kas iğciği, gama motor nöronlardan gelen sinyaller sonucu uç kısımlarından kasılarak, değişen kas uzunluğuna karşın gerginliklerini ve deşarj üretebilirliklerini korumuş olurlar. Gama motor nöronlar, alfa motor nöronlarla birlikte aktive olur (alfa-gama koaktivasyonu)



27-Beyindeki supraoptik çekirdek hasarlanırsa aşağıdaki durumlardan hangisi oluşur? A) Azalmış idrar hacmi ve konsantre idrar B) Azalmış idrar hacmi ve dilüe idrar C) Artmış idrar hacmi ve dilüe idrar D) Artmış idrar hacmi ve konsantre idrar E) İdrar hacmi değişmez ve konsantre idrar



© t& evm Coftamo: PttysKUoey İS »*wv*.jJwp-hidroksifenil _ piruvat



Tirozin * Tirozin Transamfnaz



■Homojentisat



p -h ld ro k s ife n ilp îru v a t H id ro k s ila z



B6



Cvit



Cu



Homofentlsat Oksidaz



15-Aşağıdakilerden hangisi tirozinden sentezlenir? Fumarat +



A ) K re a tin in



4.................



A se to a se ta t



B) S e ro to n in



'' Fumarilasetoasetat +~~ Maieilasetoasetat



Fumarilasetoasetat Hidroksilaz



C ) M e la to n in D) D o p a m in E) F e n ila la n in -



F u m a rila s e to a s e ta t



h id ro k s ila z



e k s ik liğ in d e ,



tiro z in e m i tip I G üzel



s o ru .



T iro z in



ve



trip to fa n d a n



s e n te z le n e n



s p e s ifik m o le k ü lle r h e r z a m a n s o ru la b ilir. G e n e ld e ş ık la r k u rg u la n ırk e n , tiro z in d e n s e n te z le n m e y e n s o ru lu y o rs a ş ık la rın b irin e trip to fa n d a n s e n te z le n e n y a z ılır © T iro z in ; tiro z in h id ro k s ila z ile te tra h id ro b ip te rin b a ğ ım lı re a k s iy o n ile d o p a ü z e rin d e n m e ta b o liz e o la ra k melanin, dopamin, nor-epinefrin ve epinefrin s e n te z le rin e girer. A y rıc a tiro id h o rm o n la rın ın (Tg ve T^) y a p ıs ın d a y e r alır. G lis in ,



a rg in in



ve



m e tio n in d e n



k re a tin in



s e n te z le n ir.



-



T iro z in tra n s a m in a z e k s ik liğ in d e , tiro z in e m i tip II



-



p



H id ro k s ife n ilp iru v a t



h id ro k s ila z



e k s ik liğ in d e ,



tiro z in e m i tip III (N e o n a ta l tiro z in e m i) -



H o m o je n tis a t o k s id a z



o rta y a ç ık a r.



e k s ik liğ in d e ,



İd ra r v e d o k u la rd a



a lk a p to n u ri



h o m o je n tis a t b irikir.



H o m o je n tis a t b e k le m e k le m e la n in b e n z e ri p ig m e n t o la n a lk a p to n ’a d ö n ü ş ü r. H a s ta la rın id ra rı b e k le m e k le s iy a h a d ö n ü ş ü r.



A lk a p to n ,



bağ



dokusu



ve



iç



o rg a n la rd a



b irik m e s iy le o k ro n o z is v e a rtrit g ö zle n r.



T rip to fa n d a n 3 m o le k ü l s e n te z le n ir; B 3 © , s e ro to n in v e m e la to n in .



I



Tiro zin



17-N- asetil serotoninin metilasyonu ile aşağıdakilerden hangisi oluşur?



0 2 , Fe



T İR O Z İN



T e trah id ro b io p te rin H idroksilaz



A ) H o m o g e n tis a t B ) T ira m in



DOPA I



C ) M e la to n in



B6 Dopa



D) D o p a



d e k a r b o k s ila z



E) D o p a m in D O P A M İN ^



02



D op am in (3



, Cu T rip to fa n d a n trip to fa n h id ro k s ila z ile (k o fa k tö r o la ra k



V itC H idroksilaz



te tra h id ro b io p te rin k u lla n ılır) 5 -h id ro k s i trip to fa n ü z e rin d e n



serotonin s e n te z le n ir. S e ro to n in e p ifiz d e m e la to n in



N O R E P İN E F R İN I I



s e n te z in d e k u lla n ılır. N -a s e til s e ro to n in m e tila s y o n ile



SAM FNM T



melatonine d ö n ü ş ü r. S e ro to n in a yn ı z a m a n d a m o n o



M e tiltra n s fe ra z



a m in o o k s id a z ile 5 -h id ro k s i in d o l a s e ta t v e m e tila s y o n ile E P İN E F R İN



5 -m e to k s iin d o l a s e ta t ü z e rin d e n m e ta b o liz e o lu r.S e ro to n in m e tila s y o n u ile 5 -m e to k s i trip ta m in o lu şu r.



(Cevap s)



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YtlKSElTMEVE DEVAM EDİYORUZ



(Cevap Ü)



366-367



DO Ğ RU A D R G S



TİME /



18-Aşağıdaki enzimlerden alkaptonüri nedenidir?



hangisinin



eksikliği



20-5-HIAA (5 hidroksiindolasetikasit) aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin metabolik ürünüdür? A ) T iro z in



A ) T iro z in a z



B) T rip to fa n



B) H o m o g e n tis ik a s it o k s id a z



C ) H is tid in



C ) S is ta tio n in s e n ta z



D) G lisin



D) M e til M a lo n il K o A m u ta z



E) S e rin



E) A lfa -k e to a s it d e h id ro g e n a z



T rip to fa n y ık ım ü rü n ü 5 -H IA A . T rip to fa n ile ilg ili v a k a K la s ik s o ru . A lk a p to n ü ri; H o m o g e n tis ik a s it o k s id a z



k u rg u s u n d a s o ru n u n k a h ra m a n ı ç o c u k ise c e v a p h a rtn u p



e ksiktir. O to z o m a l re s e s iv ’d ir.İd ra rla H o m o g e n tis ik a s id in



h a s ta lığ ı



a tılım ı



k a rs in o id s e n d ro m d a id ra rd a 5 -H IA A artar.



a rta r



(n o rm a ld e



ka n



ve



id ra rd a



s a p ta n m a z ).



O k ro n o s is v e a rtrit (g e ç b u lg u , 2 0 y a ş ) k ö tü p ro g n o z g ö s te rg e s id ir.



H o m o g e n tis a ttın



o k s id a s y o n u



sonucu



p o life n o l



o lu ş a n



o k s id a z



ile



e riş k in



ise



k a rs in o id



s e n d ro m d u r.



A y rıc a



A y rıc a B 6 e k s ik liğ in d e trip to fa n y ü k le n m e s i s o n ra s ı id ra rd a k s a n te ü re n a t artar.



b e n z o k in o n a s e ta tın



p o lim e riz a s y o n u ile o lu şu r. A lk a li id ra rın re n g i b e k le m e k le k o y u k a h v e re n g i- s iy a h re n g e d ö n ü ş ü r. Y ü k s e k d o z C v ita m in i a rtrit b u lg u la rın ı g e cik tirir. A ş ık k ı a lb in iz m d e e k s ik e n z im h a n g is id ir ş e k lin d e s o ru la b ilir.



21-Aşağıdakilerden hangisi triptofandan sentezlenen bir nörotransmitter değildir? A ) S e ro to n in B) K in ü ra m in C ) K u in o lin a t D) M e la to n in



19-Aşağıdakilerden hangisi lizin için doğrudur?



E) D o p a m in T rip to fa n d a n s e ra to n in , m e la to n in , k in ü ra m in v e B 3



A ) G lik o je n ik tir



(n ia s in )



B) N o n e s a n s iy e ld ir



m e tila s y o n u



ile



C ) S o n ü rü n a -k e to g lu ta ra ttır



k a te k o la m in



(d o p a m in ,



D) T ra n s a m in a s y o n re a k s iy o n la rın a k a tılm a z



m e la n in v e tiro id h o rm o n s e n te z in d e ku lla n ılır.



s e n te z le n ir.



M e la to n in ,



p in e a l



bezde



N -a s e til



s e ro to n in in



s e n te z le n ir.



n o ra d re n a lin



ve



T iro z in ;



a d re n a lin ),



E) Y ü k s e k lizin d ü z e y le ri a rg in a z a k tiv a s y o n u y a p a ra k ü re s e n te z in i a rtırır



-



L izin , b a z ik a m in o asittir.



-



K o lla je n in y a p ıs ın d a b u lu n u r, (h id ro k s iliz in )



-



A ld o z



ç a p ra z



b a ğ la rın ı



H id ro k s ik y n ü re n in



o lu ş tu ra ra k



k o lla je n e



s a ğ la m lık katar. -



E la s tin



p ro te in i



y a p ıs ın d a k i



d e s m o s in



ç a p ra z



Piridoksal Fosfat



* -----------------------------



T r ip to fa n



\



__ !!__ NİASİN



\



'.'İ



!!_



Ksanteürenat



Seratonin



b a ğ la rın d a b u lu n u r. -



K a rn itin s e n te z in d e k u lla n ılır. (L iz in , m e tiy o n in )



-



S a f k e to je n ik tir.



-



E s a n s iy e l a m in o a s ittir.



-



T ra n s a m in a s y o n a u ğ ra m a z (p ro lin , h id ro k s ip ro lin , lizin , tre o n in )



5-HIAA



M elatonin



Triptam in



22-Triptofanı içeren nötral aminoasitlerin intestinal emilim ve renal transport bozukluğu ile karakterize metabolik hastalık aşağıdakilerden hangisidir?



K usm a



n ö b e tle ri,



zeka



g e riliğ i



ve



k e to a s ito z



ile



k a ra k te riz e d ir. P la z m a d a v a lin , lö s in v e iz o lö s in a rtış ı ve id ra rd a



bu



a m in o a s itle re



ila v e te n



b u n la rın



a -k e to



A ) İn d ik a n ü ri



a s itle rin in d ü z e y i arta r. K e to a s itle r d in itro fe n il h id ra z in ile



B) B lu e d ia p e r s e n d ro m u



te s p it e d ilir (s a rı re n k o lu ş u r). N o rm a ld e b u lu n m a y a n



C ) K s a n tü re n ik a s id ü ri



"allo-izolosin” p la z m a d a s a p ta n ır. O to z o m a l re s e s iftir.



D) H a rtn u p h a s ta lığ ı



D o ğ u m d a n s o n ra ilk h a fta s o n u n d a iş ta h s ız lık , re fle k s



E) A lk a p to n u ria



k a y b ı, h ip o -h ip e r k a s to n u s u v e k o n v u ls iy o n o rta y a çıkar. T e d a v id e d iy e t v e p e rito n d iy a liz i y a ra rlıd ır.



İndikanüri: T rip to fa n e m ilim b o z u k lu ğ u d u r. Blue Diaper Sendromu; H ip e rka lse m i, n e fro k a ls in o z iz v e in d ik a n ü ri ile b e ra b e r o la n a ile se l b ir h a sta lıktır.



Ksantürenik asidüri: Bg v ita m in i e k s ik liğ in e b a ğ lı o la ra k k in u n e rin a z a k tiv ite s i yo k tu r. İd ra rd a k s a n tü re -n a t



24-Kreatin sentezinde sırası ile hangi dokular yer alır?



a tılım ı va rd ır.



Hartnup hastalığı: T rip to fa n ı iç e re n nötral amino­ asitlerin in te s tin a l emilim ve renal transport b o ­ z u k lu ğ u d u r.



O to z o m a l



re s e s if



o lu p



id ra rd a



in d o l



tü re v -le rin in a tılım ı a rtm ış tır. T rip to fa n ın e m ilim i b o z u ld u ­



niasin eksiklikleri g ö rü lü r.N ia s in b o z u k lu ğ u n d a g ö rü le n Pellegra b e n z e ri



ğ u n d a n b u n a b a ğ lı s e n te z i



s e m p to m la r:



D e ri



d ö k ü n tü le ri,s e re b e lla r



a ta k s i



A ) K a ra c iğ e r- b ö b re k - b a rs a k B) B ö b re k - ka s C ) B ö b re k - k a ra c iğ e r D) K a ra c iğ e r- k a s - b ö b re k E) K a ra c iğ e r- b ö b re k



ve



p s ik o lo jik b o z u k lu k la rd ır.K lin ik b e lirtile rin in b a ş ın d a g ü -n e ş



K e ra tin s e n te z in d e g lis in , a rg in in v e S A M k u lla n ılır.



ış ın la rın a d u y a rlılık , g ü n e ş g ö re n y e rle rd e p ü rtü k le n m e ,



R e a k s iy o n la r



s ıra s ıy la



b ö b re k ,



k a ra c iğ e r



ve



k a s ta



k ırm ız ılık g ö rü lü r. N ö tra l a m in o a s itle r d ış ın d a -k ile r id ra ra



g e rç e k le ş ir. K re a tin k a s ta A T P ile b irle ş ir v e k re a tin fo s fa t



ç ık m a z (F a n k o n i s e n d ro m u n d a n a y rılır). P la z m a n ö tra l



o lu ş u r. K re a tin fo s fa t k ıs a s ü re li k a s k a s ılm a s ın d a a n a



a m in o a s it d ü z e y i ise n o rm a ld ir.



e n e rji ka y n a ğ ı o la ra k ku lla n ılır. A y rıc a k re a tin fo s fa t, k a s



Karsinoid sendrom; S e ro to n in s e n te z le y e n tü m ö r



dokusunda



o lu p a rg e n o ta ffin d o k u d a n k ö k e n alır. İd ra rd a s e ro to -n in



d ö n ü ş e b ilir.



k a ta b o litle ri



o la n



N -a s e tils e ro to n in



g lu k u ro n id



ve



non enzimatik b ir re a k s iy o n la k re a tin in ’e



5-



h id ro k s i in d o la s e ta t a tılım ı artar.



25-Poliamin sentezinde arginin ile beraber kullanılan aminoasit aşağıdakilerden hangisidir? 23-a-keto asit dekarboksilaz eksikliği ile karakterize metabolik hastalık aşağıdakilerden hangisidir?



A ) M e tio n in B) S is te in



A ) H ip e rv a lin e m i



C ) S e rin



B) İz o v a le rik a s id ü ri



D) H is tid in



C ) a m e til a s e to a s e tik a s it



E) G lisin



D) p m e til g lik o n ik a s id ü ri E) A k ç a a ğ a ç ş u ru b u h a s ta lığ ı



A m in o



a s itle rd e n



dekarboksilasyon



y o lu y la



o rg a n iz m a iç in ç o k ö n e m li g ö re v le ri b u lu n a n b iy o lo jik



Hipervalinemi: V a lin in a -k e to is o v a le ra t’a tra n s a m i-



a m in le r s e n te z le n ir. S p e rm in v e s p e rm id in e p o lia m in le r



n a s y o n b o z u k lu ğ u d u r. P la z m a v a lin d ü z e y i y ü k s e k tir.



d e n ir. A rg in in d e n



P la z m a d ü z e y le ri n o rm a l o lm a s ın a ka rş ın lö sin v e izo lö sin



m e tio n in d e y e r alır. A rg in in d e n a rg in a z ile o lu ş a n o rn itin in



tra n s a m in a s y o n u d a b o zu ktu r.



d e k a rb o k s ila s y o n u ile p u tre s in o lu şu r. S p e rm id in s e n ta z



İzovalerik asidüri: İz o v a le ril -K o A d e h id ro g e n a z e k ­ s ik liğ in e



b a ğ lıd ır. N e fe s te te rli a y a k k o k u s u b u lu n u r.



p o lia m in s e n te z in d e a yn ı z a m a n d a



ile d e k a rb o k s ile S -a d e n o z il m e tio n in ile re a k s iy o n s o n u c u s p e rm id in v e s p e rm in s e n ta z ile ikin c i m e til re a k s iy o n u ile



İz o v a le ril a s it b irik ir v e iz o v a le ra t a h id ro liz e e d ile re k id ra r



s p e rm in s e n te z le n ir. S p e rm in k a ta b o liz m a s ı, p o lia m in



v e te r ile atılır.



o k s id a z ile s p e rm id in e d ö n ü ş m e ile b a ş la r, İk in c i b ir



a-metilasetoasetik asidüri: İz o lo s in m e ta b o liz m a s ı e tk ile n ir



o k s id a z e tk is i ile o lu ş a n p u tre s in ileri re a k s iy o n la r ile N H 4 + v e C O 2 ’ e m e ta b o liz e olur.



P-metil glikonik asidüri: Lösin m e ta b o lizm a sı etkile-nir. Maple syrup urine hastalığı (Akçaağaç şurubu hastalığı): a k e to a s it d e h id ro g e n a z e n z im k o m p le k s i-n in d e k a rb o k s ila z a k tiv ite s in in e k s ik liğ id ir.



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSEITMEYE DEVAM EDİYORUZ



27-Aşağıdakilerden hangisi klirens ölçümünde kullanılacak molekülün özelliği olmalıdır? M etiyonin



Ornitin A ) T u b ü le r s e k re s y o n u o lm a m a lı B) P la z m a p ro te in le rin e b a ğ la n m a lı



I



ir



SAM



Putresin



C ) M o le k ü l a ğ ırlığ ı b ü y ü k o lm a lı D) T u b ü le rd e s e k re te o lm a lı E) G lo m e rü lle rd e n s e k re te e d ilm e li



S p e rm id in S e n ta z



İyi bir klirentin özelliği P la z m a p ro te in le rin e b a ğ la n m a m a k G lo m e rü lle rd e n ta m a m e n s ü z ü lm e li Ç o k b ü y ü k m o le k ü l a ğ ırlığ ın a s a h ip o lm a m a lı T u b u lu s la rd a d e ğ iş ik liğ e u ğ ra m a m a k T u b ü le r re a b s o rb s iy o n u v e y a s e k re s y o n u o lm a m a k



26-Aşağıdakilerden hangisi idrarda kreatinin azalışına neden olur? A ) G e b e lik



28-Aşağıdakilerden hangisi aminoasitlerin dekarboksilasyon ürünü değildir? A ) T iro z in



B) M u s k ü le r d is tro fi



B) H is ta m in



C ) A d d is o n h a s ta lığ ı



C) G ABA



D) C ru s h s e n d ro m u



D) p -a la n in



E) H ip o tiro id i



E) E ta n o la m in



Kreatin ve kreatin fosfat su kaybederek kreatirıine çevrilir. K re a tin in m ik ta rı k a s k itle s in e b a ğ lıd ır. O lu -ş a n k re a tin m ik ta rın ın g ü n lü k o la ra k k re a tin in e ç e v rilm e o ra n ı %2



dir.



G ü n lü k



e n d o je n



k re a tin in



H id ra s y o n , b e s le n m e v e p ro te in



m ik ta rı



s a -b ittir.



m e ta b o liz m a -s ın d a n



e tk ile n m e z . G lo m e rü lle rd e n s ü z ü le n k re a tin tu b u lu s la rd a n e m ilim e



u ğ ra m a z .



S e ru m



k re a tin in



ö lç ü m le ri b ö b re k



A m in o a s itle rin d e k a rb o k s ila s y o n ü rü n le rin e b iy o je n ik (b iy o lo jik )



a m in le r



d e n ir.



Bu



re a k s iy o n u n



g lu ta m a tta n , b -a la n in a s p a rta tta n , e ta n o l a m in s e rin d e n d e k a rb o k s ila s y o n



re a k s iy o n u



ile



o lu ş a n



a m in le rd ir.



fo n k s iy o n la rın ın b ir g ö s te rg e s id ir. B ö b re k h a s ta lık la rın d a s e ru m k re a tin in d ü z e y i artar.



İdrarda kreatinin artışı - Fizyolojik: B ü y ü m e ç a ğ ı, g e b e lik , a ç lık - Patolojik: 1- M iy o p a tile r:



M u s k ü le r



d is tro fi,



2 - E n d o k rin : H ip e rtiro id i, A d d is o n , a k ro m e g a li



İdrarda kreatinin azalışı: -



H ip o tiro id i



Am ino Asit



Biyolojik Amin



H is tid in



H is t a m in



G lu t a m a t



GABA



A s p a r ta t



P - A la n in



A r g in in



A g m a n t in



T r ip to fa n



T r ip t a m in



5 - H id r o k s it r ip t o f a n



S e r a t o n in



p o lio m iy e lit,



m iy e s -te n ia g ra v is , c ru s h s e n d ro m u



k o fa k tö rü



p r id o k s a l fo s fa ttır. H is ta m in h is tid in d e n , y -a m in o b ü tira t



S e r in



E t a n o la m in



S is te in



T a u r in



T ir o z in



T i r a m in



L iz in



K a d a v e r in



O r n it in



P u tr e s in



b iy o lo jik



29-Melanin pigmentinde azalma ile karakterize metabolik hastalık aşağıdakilerden hangisidir?



32-Aşağıdakilerden hangisi sonucunda oluşmaz?



bir



enzim



eksikliği



A ) A lk a p to n ü ri



A ) F e n ilk e to n ü ri B) A k ç a a ğ a ç ş u ru b u h a s ta lığ ı



B) H is tid in e m i



C ) T iro z in e m i tip I



C ) T iro z in e m i



D) A lb in iz m



D) S is ta tio n ü ri



E) A lk a p to n ü ri



E) D ik a rb o k s ilik a s itü ri ve



A lka p ta n ü ri, tiro zin m e ta b o lizm a sı b o zu klu ğ u o lu p e ksik



a d re n a lin ), m e la n in v e tiro id h o rm o n s e n te z in d e ku lla n ılır.



o la n e n z im h o m o g e n tis ik a s it o k s id a z d ır. H is tid in e m id e



T iro z in ;



k a te k o la m in



A lb in iz m ; tiro z in a z



(d o p a m in ,



e n z im



n o ra d re n a lin



e k s ik liğ in e



b a ğ lı



o la ra k



h is tid a z , tiro z in e m i d e tiro z in tra n s a m in a z , s is ta tio n ü rid e ise s is ta tio n a z e k s ik liğ i b u lu n u r. D ik a rb o k s ilik a s itü rid e ise



m e la n in s e n te z i d o la y ıs ıy la p ig m e n ta s y o n b o zu lu r.



b a rs a k ta a s p a rta t v e g lu ta m a ta a it ta ş ıy ıc ı p ro te in d e fe k ti va rd ır. (C e v a p E)



30- Oksidatif deaminasyon ile amino grupları serbestleşen aminoasit aşağıdakilerden hangisidir? A) G lu ta m a t



Aminoasit



Hastalık



Patoloji



S is te in



S is t in o s is



L iz o z o m a l s is tin b ir ik im i



S is t in ü r i



S is t in , o r n it in , a r g in in , liz in



B) Lizin



e m ilim e k s ik liğ i



C ) T re o n in D) M e tio n in



M e t io n in



H o m o s is t in ü r i



M e til t r a n s f e r a z v e s is t a t io n s e n t a z ( B 6 ) e k s ik liğ i



E) G lu ta m in A m in o a s itle rin



a m in o



g ru p la rın ın



S is t a t io n ü r i



ta ş ın m a s ın d a



tra n s a m in a s y o n y ık ılım ı ise d e a m in a s y o n (o k s id a tif v e



T ir o z in



A lk a p t a n ü r i



S is t a t io n a z ( B - 6 ) e k s ik liğ i H o m o g e n s it ik a s it o k s id a z e k s ik liğ i



n o n o k s id a tif) re a k s iy o n la rı ile g e rç e k le ş ir.



Oksidatif deaminasyon reaksiyonları, G lu ta m a t D-L- Amino asit oksidaz’ dır. O k s id a tif



A lb in iz m



d e h id ro g e n a z v e



T ir o z in a z ( tir o z in o k s id a z ) e k s ik liğ i



o la ra k d e a m in e o la n a m in o a s it g lu ta m a ttır.



T ir o z in e m i 1



Glutamat dehidrogenaz reaksiyonu; A m in o g ru p la rı



F u m a r il a s e t o a s e t a t h id r o la z e k s ik liğ i



s e rb e s t a m o n y u m o la ra k s a lın ır. B a ş lıc a k a ra c iğ e r v e b ö b re k te o lu ş u r. Ç ift y ö n lü re a k s iy o n d u r.P ro te in iç e re n d iy e t



a lın ım ın d a n



re a k s iy o n



yönü



s o n ra a m in o



g lu ta m a t a s it



o lu ş u m u d u r. Bu re a k s iy o n d a o la ra k



k u lla n ılır.



E n z im



düzeyi



y ık ım ı



ve



a rta r



ve



am onyum



NAD veya NADP koenzim



a k tiv ite s i



a llo s te rik



o la ra k



T ir o z in e m i II



T ir o z in t r a n s a m in a z e k s ik liğ i



N e o n a ta l



p - h id r o k s if e n il p r u v a t



t ir o z in e m i



h id r o k s ila z e k s ik liğ i



D a llı z in c ir li



A k ç a a ğ a ç ş u ru b u



A lf a - k e t o a s it d e k a r b o k s ila z



aa



H a s t.



e k s ik liğ i



T r ip t o f a n



H a r t n u p h a s ta lığ ı



d ü z e n le n ir. ATP, G TP, N A D H e n z im a k tiv ite s in i a z a ltır, AD P , G D P v e N A D a rttırır.



N ö tr a l a a ’la r ı n r e n a l v e in t e s t in a l e m ilim e k s ik liğ i



•Cevap A)



K s a n t u r e n ik a s itü r i



K in ü r e n in a z e k s ik liğ i ( B 6 e k s ik liğ i)



31- Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi transaminasyon reaksiyonuna katılmaz?



B lu e d ia p e r S . K a r s in o id s e n d r o m



İd r a r d a in d ik a n a r tış ı S e r o t o n in s e n t e z le y e n t ü m ö r le r



A ) G lisin G lis in



B) F e n il a la n in C ) T rip to fa n D) Lizin E) S e rin



Transaminasyon: B ir a m in o g ru b u n u n a -k e to a s id e



F e n il a la n in



a kta rılm a sıd ır. İki yö n lü re a ksiyo n la rd ır. A m in o alıcısı o la ra k a - k e to g iu ta ra t’ı ku lla n ılır.A m in o g ru p la rı g lu ta m a t ş e k lin d e to p la n ır.



Pridoksal



fosfat



k o fa k tö r



o la ra k



ku lla n ır.



Transaminasyon reaksiyonuna katılmayan aminositler, P rolin, h id ro k s ip ro lin ,



lizin ve treonin'dir.



H is tid in



G lis in ü r i



G lis in e m ilim e k s ik liğ i



H ip e r g lis in e m i



G lis in y a r ı lm a e n z im i d e fe k ti



P r im e r .



G lis in - g lio k s a la t



h ip e r o k s a lü r i



d ö n ü ş ü m ü n d e a rtış



K la s ik fe n il



F e n il a la n in h id r o k s ila z



k e to n ü r i



e k s ik liğ i



M a lin



K o f a k t ö r t e t r a h id r o b io p t e r in



h ip e r f e n ila la n in e m i



e k s ik liğ i



H is t id in e m i



H is t id a z e k s ik liğ i



F o lik a s it e k s ik liğ i



Cevao M



TUS DERSHANECİLİÜİDE STANDARTLARINIZ! YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORDZ



İ d r a r d a f o r m im in o g lu t a m a t a r tış ı ( F İG L U )



370-371 V



D O ĞR U A D R € S



TUS



TIME



KENDİMİZİ deneyelim 1 ■



1-



■



Fizyolojik pH’da R grubu en güçlü tamponlama özelliğine sahip aminoasit aşağıdakilerden hangisidir?



5-



Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi indol halkası içeren aminoasitten sentezlenir? A ) A n s e rin



A ) F e n ila la n in



B) S p e rm in



B) H is tid in



C ) S e ro to n in



C ) A s p a rtik a s it



D) T iro k s in



D) G lis in



E) G lu ta ty o n



E) Lizin



62-



Oksalat taşı oluşumu ve tekrarlayıcı idrar yolu enfeksiyonları ile karakterize klinik tablo hangi aminoasit metabolizma bozukluğudur?



Aşağıdakilerden hangisi kükürtlü metabolizması bozukluğudur?



aminoasit



A) S is ta tio n in e m i B) Ü ro k a n ik a s id ü ri C ) H ip e ro rn ite m i



A ) M e tio n in B) S e rin



D) A lk a p to n ü ri



C ) G lisin



E) A k ç a a ğ a ç ş u ru b u h a s ta lığ ı



D) P ro lin E) T rip to fa n



73-



Aşağıdakilerden hangisi serin metabolizması için yanlıştır?



Aşağıdakilerden hangisi klasik fenil ketonüride eksiktir? A ) T iro z in h id ro k s ila z B) F e n ila la n in h id ro k s ila z C ) T e tra h id ro b io p te rin



A ) N o n -e s a n s iy e l a m in o a s ittir



D) T e tra h id ro fo lik a s it



B) G lik o je n ik tir C ) N o n -o k s id a tif d e a m in a s y o n



ile



a m in o



E) A s k o rb ik a s it



g ru p la n



k a ta b o liz e o lu r D) K a rb o n is k e le ti y ık ılım ın d a a -k e to g lu ta ra t o lu ş u r E) T e k b ir re a k s iy o n la g lis in o lu ş tu ru r



4-



Folik asit eksiliğinde idrarda FİGLU çıkışı ile metabolizması bozulan aminoasit hangisidir?



8-



Tedavisinde C vitamini kullanılan metabolizma hastalığı aşağıdakilerden hangisidir? A ) T iro z in e m i tip I B ) N e o n a ta l tiro z in e m i C ) S is ta tio n in e m i



A ) A rg in in B) H is tid in C ) M e tio n in D) G lisin E) S is te in



D) K s a n tü re n ik a s id ü ri E) P ro p io n ik a s id e m i



9- Aşağıdakilerden hangisi triptofandan sentezlenir?



15-Organizmada endojen olarak sentezlenemeyen aminoasit hangisidir? A ) V alin



A ) E p in e frin B) S e ro to n in



B) T iro z in



C ) N itrik o k s id



C ) S e rin



D) D o p a m in



D) G lisin



E) S p e rm id in



E) A la n in



10-Yıkıiımlarında oksidatif dekarboksilasyon reaksiyonu yer alan aminoasit aşağıdakilerden hangisidir?



16-Aşağıdakilerden değildir?



hangisi



bir



biyolojik



amin



A ) K a d a v e rin A ) Lizin



B) A s p a ra g in



B) T rip to fa n



C ) T rip ta m in



C ) L ö sin



D) A g m a tin



D) G lis in



E) H is ta m in



E) H is tid in



11-Aşağıdakilerden dipeptit?



hangisinin yapısı p - alanin



17-340 dalga boyunda ışığı absorbe eden aminoasit aşağıdakilerden hangisidir? A ) G lisin



A ) G lu ta ty o n



B) L ö sin



B) E rg o tio n e in



C ) T re o n in



C ) S p e rm in



D) T iro z in



D) K o e n z im A



E) V alin



E) K re a tin in



12-Aşağıdaki amino hangisi yanlıştır?



asit-ürün



eşleşmelerinden



A) V alin



A) T rip to fa n - m e la to n in



B) G lu ta m a t



B) T iro z in - a d re n a lin



C ) Lizin



C ) S e rin - e ta n o la m in



D) S e rin



D) L ö s in - g lu k o z



E) A la n in



E) G lis in - o k s a la t



13-Aşağıdakilerden aminoasitüridir?



hangisi



taşma



tipi



A ) S is tin ü ri B) H a rtn u p h a s ta lığ ı C ) G lis in ü ri D) S is ta tio n ü ri E) D ib a z ik a m in o a s itü ri



14-Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi dibazik asittir?



A ) L ö sin



18-Karbonhidrat sentezine katılmayan aminoasit aşağıdakilerden hangisidir?



19-Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi asetil KoA üzerinden TCA ya katılır? A ) Lizin B) A s p a rta t C ) H is tid in D) P ro lin E) A rg in in



20-Fosforilasyon ile enzim modifikasyonu sağlayan amino asit aşağıdakilerden hangisidir? A ) A rg in in



B) Lizin



B) S istin



C ) G lisin



C ) F e n ila la n in



D) P ro lin



D) P ro lin



E) G lu ta m in



E) T iro z in



TUS DERSHANECİLİfilDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



â



/



22- Erken dönemde deride fotosensitivite ve güneşte pellegraya benzer deri döküntüleri yapan metabolic hastalık hangisidir?



21-Triptofandan sentezlenen vitamin hangisidir?



A ) B io tin



A ) H a rtn u p h a s ta lığ ı



B) F o lik a s it



B) S is tin ü ri



C ) N ia sin



C ) A k ç a a ğ a ç ş u ru b u h a s ta lığ ı



D) K a rn itin



D) V o n -G ie rk e h a s ta lığ ı



E) H a m in



1-B, 2 -C , 3 -C , 4 -B , 5 -C ,



E) P o m p e h a s ta lığ ı



6



-A , 7 -A ,



8



-B, 9 -B , 10-C , 11-D , 12-D , 1 3 -E , 14 -B , 15 -A , 16-B , 17-D , 18-C , 19-A , 2 0 -E , 21 -C , 2 2 -A



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Aşağıdakilerden hangisi, tirozinin sentezinde görev alan bir enzimin bozukluğundan kaynaklanır?



4-



A ) G lu ta m in , A s p a ra g in



A ) F e n ilk e to n ü ri



2-



B) A lb in iz m



B) G lis in , T a u rin



C ) A lk a p to n ü ri



C ) A la n in , T a u rin



D) M e tilm a lo n ik a s id e m i



D) S e rin , T re o n in



E) A k ç a a ğ a ç ş u ru b u id ra r h a s ta lığ ı



E) G lu ta m in , S e rin



Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi, asidik yüklü yan zincire sahiptir?



5-



Akça ağaç şurubu hastalığında etkilen amino asit aşağıdakilerden hangisidir? A ) T iro z in



A ) G lu ta m a t



3-



Safra asidi oluşumu için gereken aminoasitler aşağıdakilerden hangileridir?



B) S e rin



B) F e n il A la n in



C ) Lizin



C ) L ö sin



D) P ro lin



D) A la n in



E) A s p a ra jin



E) T rip to fa n



Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi transaminasyon reaksiyonlarına katılmaz? A) A rg in in



6-



İyonik bağ oluşumunda sıklıkla görev alan amino asit hangisidir? A) M e tio n in



B) P ro lin



B) G lisin



C ) T iro z in



C ) Lizin



D) H is tid in



D) S is te in



E) M e tio n in



E) A s p a rta t



7- Erhlich ayıracı kullanılarak aşağıdakilerden hangisinin idrarda varlığı gösterilir? A) İn d irg e n m a d d e



13-Kanda normal şartlarda, aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin net elektriksel yükü sıfırdır? A) A rg in in



B) B iliru b in



B) A s p a rta t



C ) Ü ro b ilin o je n



C ) G lu ta m in



D) S a fra a s itle ri



D) G lu ta m a t



E) H e m o g lo b in



E) H is tid in



8- Aşağıdakilerden hangisi histidinden sentezlenen dipeptitdir? A ) H is ta m in



14-Stabil fibrinde çapraz bağların oluşumuna katılan amino asitler aşağıdakilerden hangisidir? A ) L iz in -g lu ta m in



B) K a rn o z in



B) L iz in -h id ro k s iliz in



C ) S e ro to n in



C ) L iz in -h is tid in



D) K re a tin



D) A la n in -g lu ta m in



E) K a rn itin



E) S e rin -a s p a rta t



9- Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi pürin ve pirimidin halkasının sentezinde kullanılır ve üre sentezine doğrudan katılır?



15-Piromidon ayıracı kullanılarak aşağıdakilerden hangisinin idrarda varlığı gösterilir? A ) in d irg e n m a d d e



A ) A s p a ra g in



B) B iliru b in



B) G lu ta m a t



C ) H e m o g lo b in



C ) G lisin



D) Ü ro b ilin o je n



D) A rg in in



E) S a fra a s itle ri



E) A s p a rta t



10-Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sentezinde histidin ver alır?



16-Biyolojik amin hangisidir?



sentezinde kullanılan vitamin



A) T ia m in A ) K re a tin



B) L ip o ik a s it



B) M e la to n in



C ) N ia sin



C ) F o rm a m in o g lu ta m ik a s it



D) P rid o k s a l fo s fa t



D) S p e rm id in



E) F o lik a s it



E) H o m o g e n tis ik a s it



11-Yapısında bulunan sulfidril grupları nedeni ile antioksidan etkili aminoasit aşağıdakilerden hangisidir?



17-Oksidatif deaminasyon reaksiyonlarında görev alan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A ) A LT B) G lu ta m a t D e h id ro g e n a z



A ) T iro z in



C ) G lu k o z



B) H is tid in



D) G lu k o k in a z



C ) S istin



E) G lu k o z



6



6



fo s fa ta z fo s fo d e h id ro g e n a z



D) T re o n in E) S is te in



12-Aşağıdakilerden hangisi bir iminoasittir? A ) A la n in



18-Triptofan yüklenmesi sonrası idrarda ksanteurenik asit atılımında artış hangi vitamin eksikliğini gösterir? A ) B1



B) P ro lin



B) B2



C ) H is tid in



C ) B3



D) T iro z in



D) B5



E) G lis in



E) B 6



A



TIIS DiRSHAHECİllfilDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



k.



374-375



19-Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A ) K re a tin s e n te z in d e g lis in a rg in in v e S A M ku lla n ılır. B) S p e rm in s e n te z in d e o rn itin v e m e tiy o n in ku lla n ılır. C ) K re a tin d e n



k re a tin in o lu ş u m u e n z im a tik o la ra k



k a s ta g e rç e k le ş ir. D) K a d a v e rin liz in d e n m e y d a n a gelir. E) K a rn itin lizin v e m e tiy o n in d e n s e n te z le n ir.



20-Aşağıdaki amino asitlerin hangisinin dekarboksilasyonu sonucunda vazodilatator bir ajan sentezlenir? A ) H is tid in B) T rip to fa n C ) G lu ta m a t D) A s p a rta t E) A rg in in



21-Histidin ve GABA birleşimi sonucunda hangi molekül oluşur? A ) K a rn o z in B) H o m o k a rn o z in C ) K a d a v e rin D) P u tre s in E) Ti ra m in



22-Esansiyel bir aminoasitten sentezlenen amino asit aşağıdakilerden hangisidir? A ) F e n ila la n in B) T iro z in C ) G lis in D) S e rin E) A s p a rta t



1-A , 2 -A , 3 -B , 4 -B , 5 -C ,



6



-E , 7 -C ,



8



-B , 9 -E , 10-C , 11-E , 12-C , 13-A , 1 4 -C , 15-D , 16-B , 17 -B , 18 -E , 19-C , 2 0 -A , 21 -B , 2 2 -B



PROTEİNLER 1- Proteinlerin primer yapılarında yer alan bağ aşağıdakilerden hangisidir?



B ir a m in o a s itin a m in o g ru b u ile d iğ e r b ir a m in o a s itin k a rb o k s il g ru p la rı a ra s ın d a n b ir m o l su ç ık ış ı ile p e p tid



A ) H id ro je n



bağı oluşur. En ö n e m li k o v a le n t b a ğ o lu p , ç ift b a ğ ka ra kte ri



B) F o s fo d ie s te r



ta ş ır. A k tiv a s y o n



C ) G lik o z id



g e rç e k le ş ir. O ld u k ç a s ta b il b ir b a ğ d ır. X ışını d ifra k s iy o n



D) P e p tid



y ö n te m i ile in c e le n ir. T ra n s ö z e llik te o lu p a m fo te rik tir.



e n e rjis i



yüksek



o ld u ğ u n d a n



yavaş



E) E s te r G ü z e l s o ru . zam an



P ro te in le rin



s o ru lm a y a



a d a y d ır.



y a p ıla rın d a k i



b a ğ la r h e r



B ş ık k ın d a k i fo s fo d ie s te r



b a ğ la r ise D N A y a p ıs ın d a k i n ü k le o tid le r a ra s ın d a b u lu nu r.



3- a -sarmal yapısını bozan aminoasit hangisidir?



P rim e r y a p ı b e lli s a y ı v e d iz is in d e k i a m in o a s itle rin A ) P ro lin



o lu ş tu rd u ğ u y a p ıd ır. B a ş lıc a d ö rt p ro te in y a p ı d ü z e y i ta n ım la n m ış tır. K o v a le n t b a ğ la rla o lu ş a n (b a ş lıc a p e p tid



B) S e rin



birincil y a p ıd ır, ikincil y a p ıd a ise a m in o a s it k a lın tıla rı k ıs m e n k a ra rlı



C ) A la n in



d ü z e n le m e le rle te k ra rla y a n y a p ıs a l m o d e lle r o lu ş tu ru r.



E) L ö sin



b a ğ la rı v e d is ü fit b a ğ la rı) p o lip e p tid z in c iri



D) M e tio n in



Üçüncül y a p ı p o lip e p tid in tü m üç b o y u tlu k a tla n m a la rın ın S e k o n d e r y a p ın ın en ö n e m li m o tifi a - h e lik s ’tir. D o ğ a l



b ir g ö rü n tü s ü d ü r. B ir p ro te in iki v e y a d a h a ç o k s a y ıd a p o lip e p tid a lt b irim in iç e rd iğ i u z a y s a l d ü z e n i



dördüncül



p ro te in le rd e



en



s ık



k a rş ıla ş ıla n



m o tiftir,



a -h e lik s ’in



k a ra rlılığ ı y a p ıd a k i h id ro je n b a ğ la rı s a y e s in d e s a ğ la n ır.



y a p ı o la ra k ta n ım la n ır.



A y rıc a V an d e r VVaals e tk ile ş im le ri y a p ıy a k a tk ı s a ğ la r. Y a p ıd a k i h e r a m in o a s it b irb irin d e n



1.5 A o u z a k lık ta



b u lu n u r, a -h e lik s ’in h e r d ö n ü ş ü n d e 3 .6 a m in o a s it y e r alır.



glisin, b ir im in o a s it o la n prolin hidroksiprolin a -h e lik s y a p ıs ın ı b ozar.



En b a s it a m in o a s it o la n ve



4- Aşağıdakilerden hangisi proteinlerin yapısının kovalent bağıdır?



tersiyer



A ) H id ro je n B) T u z b a ğ la rı C ) E le k tro s ta tik b a ğ la r D) İy o n ik b a ğ la r E) D is ü lfit b a ğ la rı



T e rs iy e r h id ro fo b ik



y a p ın ın



en



e tk ile ş im le rd ir.



ö n e m li D iğ e r



y a p ıla rın d a n ö n e m li



b ir



yapı



b iris i ise



s is te in le r in o lu ş tu rd u ğ u d is ü lf it b a ğ la rıd ır.



2- Aşağıdakilerden hangisi özelliklerinden değildir?



peptid



bağının



Tersiyer yapı: P ro te in in ü ç b o y u tlu v e b iy o lo jik a k tiv ite s in i k a z a n d ığ ı ya p ıd ır. Y apı, X -ış ın ı k ris ta llo g ra fi v e n ü k le e r m a g n e tik re z o n a n s te k n ik le ri ile in c e le n ir. Ü ç



A ) P ro te in le rin p rim e r y a p ıs ın d a b u lu n m a B) K o v a la n b ir b a ğ o lm a



b o y u tlu y a p ıy ı s ta b iliz e e d e n b a ğ la r:



Disülfit bağları: Y a p ıyı s ta b iliz e e d e n v e s is te in le rin



C ) Y a v a ş g e rç e k le ş ir



o lu ş tu rd u ğ u b a ğ la r en d a y a n ık lı b a ğ la rd ır. P o li-p e p tid



D) A m in o a s itle rin a m in o v e ka rb o k s il g ru p la rı a ra s ın d a



z in c iri iç in d e k i d is ü lfit b a ğ la rı



b ir m o l su a ç ığ a ç ık m a s ıy la o lu ş m a E) A k tiv a s y o n e n e rjis i d ü ş ü k tü r



p e p tid



k a tla n m a la rın ın



s ta b iliz a s y o n u n u s a ğ la rk e n , z in c irle r ara sı d i-s ü lfit b a ğ la rı, o lig o m e rik p ro te in le rd e k i d ö n d ü n c ü l y a p ıy ı s ta b iliz e eder.



TUS DERSHANECİLİâİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



376-377 V



DO Ğ RU A D R 6 S



TIME



TUS



Hidrofobik bağlar:



Denatürasyon sonucu;



P ro te in le rin iç k ıs m ın d a y e r ala n



P ro te in in b iy o lo jik a k tiv ite s i a z a lır v e y a k a y b o lu r



z a y ıf b a ğ la rd ır.



Hidrojen bağları:



Y eni g ru p la r o rta y a ç ık a r



S e rin v e tre o n in in O H g ru p la rın ın



D a h a ş id d e tli re n k re a k s iy o n la rı v e rirle r



k a tıld ığ ı z a y ıf b a ğ la rd ır.



İyonik bağlar: A s p a rta t a s itle rin



n e g a tif v e



P o la riz e ışığı s o la ç e v irm e d e a rtış g ö z le n ir



/ g lu ta m a t - lizin g ib i a m in o -



p o z itif y ü k lü



g ru p la rı



Ç ö z ü n ü rlü k le ri a z a lır



a ra s ın d a k i



P ro te o litik



e tk ile ş im le rd ir. T u z b a ğ la rı d a d e n ir.



Van der Walls bağları.



P ro te in le rin iç b ö lg e le rin d e k i



e n z im le rd e n



daha



k o la y



e tk ile n m e



ö z e llik le rin i ka za n ır.



e tk ile ş im le rd e ö n e m ta ş ım a k ta d ır. En z a y ıf b a ğ la rd ır.



Denatüre edici etkenler. (6 - 8



m o la r),



g u a n id in



Isı, pH, o rg a n ik çözücüler, üre



(4-6



m o la r),



m e k a n ik



işle m le r



(dond u ru p eritm e, ça lkalam a, y ü kse k basınç, dehidratasyon, ra d y a s y o n ,



5-Aşağıdakilerden hangisi katlanmasında yer alır?



bazı



proteinlerin



U V ),



irreversibildir.



Denatürasyon



d e te rja n la rd ır.



A n c a k o rta m d a (3-m erkapto e ta n o l gibi



bağları d ü ze n le yici bir m o le kü l v a r ise



reversibil olabilir.



A ) P ro te in d is ü lfit iz o m e ra z B) H id ro je n b a ğ la rı Yapı



Bağ



D) A T P a z



P r im e r Y a p ı



P e p tid B a ğ la r ı



H id r o liz



E) P e p tid iz o m e ra z



S e k o n d e r Yapı



H id r o je n B a ğ la r ı



D e n a tü ra s y o n



T e r s iy e r Y a p ı



H id r o f o b ik B a ğ la r ,



D e n a tü ra s y o n



C ) A lfa s a rm a l ya p ı



H ü c re le r



p ro te in le rin



k a tla n m a la rın ı



k o la y la ş tırıc ı



p ro te in le r iç e rirle r.B u n la r;



Cis-trans prolil izomeraz Protein disülfit izomeraz Şaperon proteinler (Isı ş o k



p ro te in le r; H S P ): Y ü k s e k



ıs ıd a s e n te z le n e n bu p ro te in le r d o ğ ru d a n k a tla n m a la rı s a ğ la m a z



ancak



D is ü lf it B a ğ la r ı K u a rte n e r Y a p ı



k a tla n m a



öncesi



ve



s ıra s ın d a k i



N o n - K o v a le n t E t k ile ş im



D e n a tü ra s y o n



7- Aşağıdakilerden hangisi aminoasitlerin tek tek birbirlerinden ayrılmasında kullanılan yöntemlerden birisi değildir?



a g re g a s y o n la rı önler. 7 0 k D a a ğ ırlığ ın d a o lu p rib o z o m la rd a s e n te z le n ir



ve



h id ro fo b ik



ö z e llik te d ir.



K a tla n m a y ı



A ) İyo n d e ğ iş tiric i k ro m a to g ra fi



k o la y la ş tırıc ı b a zı ş a p e ro n la rın A T P a z a k tiv ite s i va rd ır.



B) K a ğ ıt k ro m a to g ra fis i



Ş a p e ro n la r a yn ı z a m a n d a



C ) İn ce ta b a k a k ro m a to g ra fis i



p ro te in le rin



m ito k o n d ri ve



e n d o p la z m ik re tik u lu m a tra n s p o rtu n u d a sa ğ la r.



Kalneksin, e n d o p la z m ik



C a + 2 b a ğ la y ıc ı re tik u lu m u n



Ş a p e ro n



p ro te in



in te g ra l



D) K ü tle s p e k tro fo to m e tri o lu p



E) Y ü k s e k -p e rfo rm a n s sıvı k ro m a to g ra fis i



m e m b ra n



fo s fo p ro te in id ir. Y a n lış k a tla n m ış p ro te in in y ık ılış ın ı sağlar.



P ro te in le rin a m in o a s it s ıra la rın ın b e lirle n m e s i için önce,



p ro te in



ta m a m e n



saf



h a le



g e tirilir,



s o n ra



b ir



p ro te o litik e n z im le ç e ş itli p e p tid le re p a rç a la n ır; e n s o n o la ra k d a h e r p e p tid in a m in o a s it s ıra s ı ta y in e d ilir. B ir p e p tid



6- Protein denatürasyonu hangisi doğrudur?



için



aşağıdakilerden



m o le k ü lü n d e k i



a y d ın la tm a k



a m in o



a s itle rin



iç in ç e ş itli y ö n te m le rd e



d iz iliş p e p tid



s ıra s ın ı z in c irin in



u ç la rın d a k i s e rb e s t a m in o g ru b u v e y a s e rb e s t k a rb o k s il g ru p la rın d a n y a ra rla n ılır.



A ) P ro te in le rin p rim e r y a p ıla rı b o z u lu r



Ç e ş itli y ö n te m le rle p ro te in le rin a m in o te rm in a l v e y a



B) P ro te in le rin b iy o lo jik a k tiv ite s i d e ğ iş m e z



k a rb o k s il te rm in a l u c u n d a n s e rb e s tle ş tirile n a m in o asitler,



C ) H e r z a m a n irre v e s ib ild ir



iy o n



D) D e n a tü re p ro te in d a h a ş id d e tli re n k re a k s iy o n la rı



k ro m a to g ra fis i g ib i k ro m a to g ra fik y ö n te m le rle a y rım la n ır.



v e rir E) D e n a tü re p ro te in in ç ö z ü n ü rlü ğ ü a rta r



d e ğ iş tiric i



k o lo n



k ro m a to g ra fis i



veya



D is ü lfit b a ğ la rın ın y e rin in s a p ta n m a s ı k u lla n ıla ra k sa ğ la n ır.



s is te ik



a s it



re z id ü le rin



p a rtis y o n



performik asit



o lu ş tu ru lm a s ı



ile



P ro te in le rin



Tarama -



İn ce ta b a k a k ro m a to g ra fi



-



G u trie m ik ro b iy o lo jik te s t



p rim e r



(a m in o



b e lirle n m e s i için ö n c e lik le



a s it



d iz is i)



y a p ıs ın ın



saflaştırma işle m i u y g u la n ır.



D a h a s o n ra ; p ro te in iç in d e k i s e k o n d e r v e te rs iy e r y a p ıla rı o lu ş tu ra n h id ro je n ve d is ü lfid (p e rfo rm ik a s it)



Miktar belirtimi Y ü k s e k -p e rfo rm a n s sıvı k ro m a to g ra fis i (H P L C )



b a ğ la rı d e n a tü ra n a ja n la rla b o z u lu r. D e n a tü ra n a ja n la r



-



İy o n -e x c h a n g e k ro m a to g ra fis i



p rim e r y a p ıy a e tk i e d e m e d iğ i iç in p rim e r y a p ı s a ğ la m kalır.



-



G a z k ro m a to g ra fis i



-



Son



o la ra k ;



1 0 0 ’d e n



fa z la



a m in o



a s itte n



o lu ş a n



p ro te in le rin a n a liz i z o r o ld u ğ u iç in p ro te in le r p ro te o litik



-



K a p ille r e le k tro fo re z



-



K ü tle s p e k tro fo to m e tri



e n z im le rle p a rç a la ra a y ırm a iş le m i u y g u la n ır. B ö y le c e a n a liz için u y g u n 2 0 -8 0 a m in o a s itte n o lu ş a n p o lip e p tid z in c irle r o lu ş u r. İş le m iç in ; p e p s in , s iy o n e je n b ro m ü r, trip s in ku lla n ıla b ilir. A ç ığ a çıka n p o lip e p tid ’in p rim e r d iz is in i b e lirle y e b ilm e k



8-



Aşağıdaki yöntemlerden hangisi molekül büyüklüğüne göre ayırır?



proteinleri



z in c irin iki u ç k ıs m ın d a k i için a m in o te rm in a l g ru p v e y a k a rb o k s i te rm in a l g ru p ku lla n ılır.



Edman Yöntemi: A ) K a ğ ıt e le k tro fo re z i



P o lip e p tid z in c irin N -te rm in a l u c u n d a k i a m in o a s it



B) H P L C



fenilizotiyosiyanat ile re a k s iy o n a s o k u lu r v e k o p a rılır.



C ) D iy a liz



D a h a s o n ra H L P C ile h a n g i a m in o a s it o ld u ğ u b e lirle n ir.



D) A ffin ite k ro m a to g ra fis i



Sanger Yöntemi:



E) T u z k e s itle m e



P o lip e p tid z in c irin N -te rm in a l u c u n d a k i a m in o a s it



fluronitrobenzen ile re a k s iy o n a s o k u lu r v e iş a re tle n ir. S a n trifü j, k ro m a to g ra fis i



D iy a liz , ve



U ltra filtra s y o n ,



Jel



Jel



e le k tro fo re z i



filtra s y o n



(S D S -P A G E ),



p ro te in le ri b ü y ü k lü k le rin e g ö re a yrım la r.



R e a k s iy o n s o n u c u o lu ş a n ü rü n a n a liz e d ile re k h a n g i a m in o a s it o ld u ğ u b e lirle n ir.



Mass (Kütle) Spektrometrisi: K ıs a p o lip e p tid z in c irin e s a h ip p ro te in le rin



hızlıca



a n a liz in e im ka n v e re n b ir y ö n te m d ir. Yeni d o ğ a n m e ta b o lik h a s ta lık la rın ın ta ra n m a s ın d a ku lla n ılır. Ayırma özelliği



Teknik



B ü y ü k lü k - k ü t le



S a n tr ifü j D iy a liz U lt r a f ilt r a s y o n



10-Aşağıdakilerden hangisi fosfoproteindir?



J e l f ilt r a s y o n k r o m a t o g r a f is i J e l e le k t r o f o r e z i ( S D S - P A G E ) P o la r ite



B iy o lo jik a k t iv it e /



A ) K a ze in



A b s o r b s iy o n k r o m a t o g r a f i



B) S e ru lo p la z m in



H PLC



C ) H is to n



H id r o f o b ik e t k ile ş im k r o m a t o g r a f i



D) H a p to g lo b in



A f f in it e k r o m a t o g r a f is i



E) A lb ü m in



B a ğ la n m a Ç ö z ü n ü r lü k



F r a k s iy o n e l p r e s ip it a s y o n



Yük



İy o n e x c h a n g e k r o m a t o g r a f is i E le k t r o f o r e z ; A g a r - J e l/ k a p iile r / k a ğ ı t İ z o e le k t r ik o d a k la m a



Y ü k / B ü y ü k lü k



PAG E N iş a s t a e le k t r o f o r e z i



P ro te in le rin a s itle rle



Aşağıdakilerden hangisi bir polipeptid zincirinin amino asit dizisi tayininde kullanılır?



lip it,



m e ta lle r v e



k o m p le k s le r



b ile ş ik



n ü k le ik



p ro te in le ri



m e y d a n a g e tirir. B u n la r; 1- Lipoproteinler: Ş ilo m ik ro n , H D L , V L D L , L D L 2- Glikoproteinler 3 - Metaloproteinler: S e ru lo p la z m in , tra n s fe rrin , h e m o p e k s in , h a p to g lo b in 4-



9-



k a rb o h id ra t,



o lu ş tu rd u ğ u



Fosfoproteinler: K a z e in (e n fo s fa tlıs ı), fo s fa tin ,



v ite llin , live tin . 5-



Nükleoproteinler: D N A v e R N A y a p ıs ın d a



A ) 2 ,4 d in itro b e n z e n B) K a rb o k s ip e p tid a z C ) K a rb o n te tra k lo rü r D) B a k ır s ü lfa t E) S ü lfo s a lis ilik a s it



TUS DERSHANECtilâİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



A



378-379



\



11-Aşağıdakilerden hangisi a.2 globülin bandında bulunmayan bir serum proteinidir?



13-Aşağıdakilerden hangisi akut faz reaktanı değildir? A ) A lb ü m in



A ) H e m o p e k s in B) H a p to g lo b in



B) S e ru lo p la z m in



C ) S e ru lo p la z m in



C ) H a p to g lo b in



D) M a k ro g lo b ü lin



D) F ib ro n e k tin



E) P ro tro m b in



E) T ra n s fe rrin



A k u t o la y la rd a d ü z e y i a rta n a2



H a p t o g lo b u lin



(p o z itif) v e y a a z a la n



(n e g a tif) p ro te in le r a k u t fa z re a k ta n la rın ı o lu ş tu ru r. A k u t



H e m o g lo b in b a ğ la r .



fa z y a n ıtın ı IL -1 , IL - 6 , T N F v e g lu k o k o rtik o id le r u ya rır.



H e m o lit ik d u r u m la r d a k a n s e v iy e s i



T ra n s fe rrin



a z a lır.



ve



a lb ü m in



n e g a tif



akut



fa z



re a k ta n ı,



s e ru lo p la z m in v e h a p to g lo b in p o z itif a k u t fa z re a k ta n ıd ır. a2



S e r u m p r o t e a z in h ib it ö r ü d ü r .



m a k r o g lo b ü lin E n b ü y ü k p la z m a p r o te in id ir .



S e r u lo p la z m in



O n k o t ik b a s ı n ç o lu ş u m u n d a g ö r e v a lır.



Pozitif akut faz reaktanları



Negatif akut faz reaktanları



N e f r o t ik s e n d r o m d a a r ta r.



A m ilo id A P r o te in



R e tin o l b a ğ la y ı c ı P r o te in



a - 1 - A n t ik im o t r ip s in



T r a n s f e r r in



C - r e a k t if p r o te in



A lb u m in



a 1 a s it g lik o p r o t e in



P r e a lb u m in



B a k ı r t r a n s p o r t u n d a g ö r e v a lır . F e r r o o k s id a z a k t iv it e s i b u lu n u r . E n g e ç a rta n (+ ) A F R



a 1 a n t it r ip s in P r o t r o m b in H a p t o g lo b in F ib r in o je n



12-Total parenteral beslenme alan kişilerde beslenme durumunu göstermede kan düzeyi en sensitif marker protein aşağıdakilerden hangisidir?



S e r u lo p la z m in C 3 ,C 4 D iğ e r p o z it if a k u t f a z r e a k ta n la r ı



A ) T ra n s fe rrin B) P re a lb u m in C ) R e tin o l b a ğ la y ıc ı p ro te in



P la z m in o je n , d o k u p la z m in o je n



D iğ e r



a k t iv a t ö r ü ,



r e a k t a n la r ı ;



u r o k in a z ,



p r o t e in s ,



n e g a t if



P A İ - 1 , F ib r o n e k t in , v it r o n e k t in ,



p r o p e r d in ,



fe r r it in , a n jio t e n s in o je n



g lo b in ,



akut



fa z



a - f e t o p r o t e in , t ir o k s in



b a ğ la y ı c ı



IG F - I, .F a k t ö r X II



D) A lb u m in E) S e ru lo p la z m in



14-Plazma proteinlerinden şeker kalıntısı içermeyen (glikoprotein yapısında olmayan) aşağıdakilerden hangisidir?



B e k le n e n T U S s o ru s u . N u tris y o n e l b e lirte ç le r iç in d e e n ç o k k u lla n ıla n la r; a lb u m in ,



p re a lb u m in ,



tra n s fe rin ,



s o m a to m e tin



C



ve



A ) B e ta -2 m ik ro g lo b u lin



re tin o lb a ğ la y ıc ı g lo b u lin d ir. R e tin o l b a ğ la y ıc ı p ro te in v e



B) T ra n s fe rrin



a lb u m in



C ) S e ru lo p la z m in



d ü z e y le ri



T ra n s fe rrin



b ö b re k



d ü z e y le ri



h a s ta lık la rın d a



g e b e lik ,



n e o p la s tik



e tk ile n ir. h a s ta lık la r,



n e fro tik s e n d ro m g ib i d u ru m la rd a n d a e tk ile n e b ilir. K ıs a



D) T ra n s fe rrin E) a 1 -a n titrip s in



d ö n e m li te d a v ile rin iz le n m e s in d e k u lla n ılır. P re a lb u m in b e s le n m e d u ru m u n u g ö s te rm e d e en s e n s itif m a rk e rd ir. S o m o to m e d in



C ’n in



s e n te z id e



s a lg ıla n m a s ın d a n e tk ile n ir.



büyüm e



h o rm o n



G lik o p ro te in a lb u m in ,



y a p ılı



p re a lb u m in ,



m ik ro g lo b u lin d ir.



o lm a y a n C -re a k tif



p la z m a p ro te in



p ro te in le ri; ve



3 -2



15-Aşağıdaki akut faz reaktanlarından hangisi en geç yükselir?



Transferrin: K a ra c iğ e rd e s e n te z le n e n d e m ir ta ş ıy a n p la z m a p ro te in i o lu p g lik o p ro te in y a p ıs ın d a d ır.



A ) c*ı -a n titrip s in



tra n s fe rrin



B) C -re a k tif p ro te in



s e ru lo p la z m in d e m ir m e ta b o liz m a s ın ı e tkile r.



2



1



m o le k ü l



fe rrik iyo n u bağ lar. F e +2‘yi F e +3 e o k s id e e d e n



Ferritin: D o k u la rd a d e p o d e m ir p ro te in id ir. Hemin: + 3 d e ğ e rlik li d e m ir iç e re n p o rfirin h a lk a s ıd ır. Haptoglobin: P la z m a d a s e rb e s t h e m o g lo b in b a ğ la r.



C ) F ib rin o je n D) S e ru lo p la z m in E) H a p to g lo b in 1



m o l h a p to g lo b in



2



m o l s e rb e s t o k s ih e m o g lo b in b a ğ la r



C -re a k tif p ro te in : 1-4 s a a tte a rta r



v e b a ğ la n m a irre v e rs ib ild ir. B ile ş ik , re tik u lo e n d o te liy a l



-



a-| a s it g lik o p ro te in :



s is te m ta ra fın d a n d o la ş ım d a n a lın ır. A k u t in tra -v a s k ü le r



-



a-| a n titrip s in .: 1 -4 .g ü n d e a rta r



h e m o liz d e h a p to g lo b in m ik ta rı d ü şe r, iltih a b i d u ru m la rd a



-



H a p to g lo b in : 1 -4 .g ü n d e artar.



artar.



-



F ib rin o je n : 1 -4 .g ü n d e artar.



-



s a a tte artar.



1 -1 2



-



S e ru lo p la z m in : 4 -5 . g ü n d e artar.



-



C 3 : 4 -5 . g ü n d e a rta r



(Cevap S) 18-Aşağıdakilerden yanlıştır?



16-Aşağıdakilerden hangisi albümin için doğrudur?



hangisi



seruloplazmin



için



A ) A k u t fa z re a k ta n ıd ır B) K a ra c iğ e rd e s e n te z le n ir



A) P la z m a n ın o z m o tik b a s ın c ın ı s a ğ la r



C)



B) P o z itif a k u t fa z re a k ta n ıd ır.



D ) P la z m a b a k ırın ın ta ş ın m a s ın d a n s o ru m lu d u r



C ) T ra n s p o rt p ro te in i o lu p D v ita m in in i ta şır.



E) A n tio k s id a n g ö re v i b u lu n u r



6 -8



a d e t b a k ır ta ş ır



D) E le k tro fo re z d e p re a lb ü m in d e n ö n c e gelir. E) S e rb e s t sü lfid ril g ru p la rın d a n dolayı n e g a tif y ü k lü d ü r



Seruloplazmin; C u +Z iç e re n p la z m a p ro te in i o lu p k a ra c iğ e rd e s e n te z le n ir. Y a p ıs ın d a



6 -8



a d e t C u a to m u



b u lu n u r (y a rıs ı C u +1, y a rıs ı C u +2 ’d ir). E le k tro fo re z d e



A lb u m in ;



2



en hızlı göç



en düşük p la z m a p ro te in i o lu p negatif



va rd ır. F e rro o k s id a z a k tiv ite s i ile F e 2 - > F e 3 d ö n ü ş ü m ü n ü



E le k tro fo re z d e p re a lb ü m in d e n s o n ra



re a k ta n ı o lu p en g e ç y ü k s e lir. A n tio k s id a n fo n k s iy o n u



e d e n p la z m a p ro te in id ir. M o le kü l a ğ ırlığ ı



a



b a n d ın d a y e r a lır. G ik o p ro te in y a p ıs ın d a d ır. A k u t fa z



ka ta lizle r.



y ü k lü d ü r.



B a k ırın



Serbest sülfidril g ru b u b u lu n u r. K a ra c iğ e rd e



s e n te z le n ir v e



y a p ıs ın d a



k a rb o h id ra t



p la z m a d a k i



tra n s p o rtu n d a n



a lb u m in



so ru m lu d u r.



iç e rm e z .



YCîâvapD)



Plazmanın başlıca transport p ro te in id ir. P la z m a n ın onkotik basıncını sa ğ la r. Negatif akut faz reaktanıdır H ip e rtiro id iz m d e k a ta b o liz m a s ı v e s e n te z le n m e s i artar.



19-Plazma konsantrasyonu en yüksek olan kompleman (C) proteini aşağıdakilerden hangisidir? A) C1r



17-Aşağıdakilerden hangisi plazmada serbest ‘’hem”i bağlar?



B) H e m o p e k s in



Kompleman proteinleri, tü m p la z m a p ro te in le rin in Plazma konsantrasyonu en fazla olan kompleman proteini C3’dür. N o rm a l-d e



C ) T ra n s fe rrin



y a k la ş ık % 3 - 5 ’i o lu ş tu ru r.



D) F e rritin E) H e m in



s e ru m d a in a k tif b u lu n u rla r. B a k te ri h ü cre si, p ro to z o a v e y a s o ru .



iş a re tle m e y e lim .



D ik k a t



e d e lim



H a p to g lo b u lin



h a p to g lo b u lin ’i



h e m o g lo b in



b a ğ la r,



h e m o p e k s in ise h e m bağ lar.



Hemopeksin:



S e rb e s t



H em



b a ğ la y a n



p la z m a



p ro te in id ir. H e m o g lo b in , m iy o g lo b in v e y a k a ta la z ’ın y ık ılım ın d a n



D) C 2 E) C 6



A ) H a p to g lo b in



G üzel



B) C 3 C ) C1



k a y n a k la n a n



s e rb e s t h e m



h e m o p e k s in e



tü m ö r h ü c re d ış y ü z e y in d e k i a n tije n le re IgG v e y a IgM a n tik o rla rın ın b a ğ la n m a s ı ile a k tifle n irle r. İm m ü n o g lo b ü lin b a ğ la n d ık ta n a k tifle ş irle r v e ö lü m ü n e



s o n ra h ü c re



neden



k o m p le m a n



p ro te in -le r



m e m b ra n ın ın



o lu rla r.



A k tiv a s y o n



liz is in e



s ıra ve



s p e s ifik



ile



h ü c re p e p tid



b a ğ la rın ın h id ro liz i ile sa ğ la n ır.



1 :1



o ra n ın d a b a ğ la n ır.



TUS DERSHANECİLİĞİOE STANDARTLARINIZ!YÜKSEITMEVE DEVAM EDİYORUZ



380-381 W



\



20-Histon proteinlerine bağlanması kalsiyum iyonlarının varlığına bağlı olarak değişen plazma proteini aşağıdakilerden hangisidir?



22-lmmunoglobulinler hakkında bilgilerden hangisi yanlıştır?



aşağıda



verilen



A ) P la s m a h ü c re le ri ta ra fın d a n s e n te z le n ir.



A ) F e rritin



B) 4 a d e t p o lip e p tid z in c iri iç e rir



B) T rip s in



C ) Z in c irle r h id ro je n b a ğ la rıy la b ir a ra d a b u lu n u r



C ) S e ru lo p la z m in



D) Z in c ir a ra s ın d a d is ü lfit b a ğ la rı va rd ır.



D) C -re a k tif p ro te in



E) Y ü k v e ç ö z ü n ü rlü k ö z e llik le ri b e n z e rd ir.



E) a ı - a n titrip s in İm m ü n s is te m ta ra fın d a n a n tije n le re v e y a im m u n o je n -



C-reaktif protein, e le k tro fo re z d e p b ö lg e s in d e b u lu ­



le re ka rşı o lu ş tu ru la n ve a n tije n ik e p ito p la r ile ö zg ü l o la ra k



nan b ir p ro te in d ir. K a ls iy u m iyo n u y o k lu ğ u n d a h is to n la ra s is te m in i a k tifle r. A k u t ro m a tiz m a l a te ş ,



m o le k ü lle re immünoglobülin v e y a antikor adı ve rilir. Im m u n g lo b ü lin le r (Ig) B -h ü c re kö k e n li o la n plazma hücreleri ta ra fın d a n s e n te z le n ir. B ir



b a k te riy e l e n fe k s iy o n la r, m iy o k a rd e n fa rk tü s ü , ro m a to id



im m ü n g lo b ü lin m o le k ü lü m o n o m e r adı v e rile n en a z b ir



artrit, k a rs in o m a , g u t v e v ira l e n fe k s iy o n la rd a d ü z e y i artar.



ü n ite d e n o lu ş u r



R o m a to id a rtrit ta n ıs ın d a y a rd ım c ıd ır.



Monomer yapısında; - iki adet ağır zincir (heavy; H); B ir a ğ ır z in c ir o rta ­ la m a 420 a m in o a s itte n o lu ş u r. 5 ağır zincir b u lu n ­



b a ğ la n ır. O p s o n iz a s y o n , fa g o s ito z , liz is d e ro l o y n a r. K o m p le m a n



re a k s iy o n a g ire n



m a k ta d ır A ğ ır z in c irle r a lfa , g a m a , m ü , d e lta v e e p s ilo n



21-Aşağıdakilerden hangisi p-globülin bandında artışa yol açar?



(y ,,a ,[i,8 ,e )



o la ra k



is im le n d irilirle r



ve



b u n la ra



g ö re



A ) K a ra c iğ e r s iro z u



IgG, IgA, IgM, IgD, ve IgE o lm a k ü ze re 5 sınıftır. A ğ ır z in c irin a m in o te rm in a l 1/3’ü değişken (V H ), z in c irin g e ri k a la n 2/3’lük kısmı sabit b ö lg e d ir.S a b it im m ü n g lo b ü lin le r



B) A k u t e n fla m a s y o n



b ö lg e d e



C ) N e fro tik s e n d ro m



im m ü n g lo b ü lin le r



D) M o n o k lo n a l g a m o p a ti E) M ik ro s itik a n e m i



farklılıklar ile b irb irle rin d e n a y rım la n ır. - iki adet hafif zincir (light, L): B ir h a fif z in c ir o rta la ­ m a 210 a m in o a s itte n o lu şu r. H a fif z in c ir iki ta n e d ir; k a p p a



K a lite li so ru . B e n z e rle ri d a h a ö n c e s ın a v la rd a ç ık m ış tı.



v e la m d a . B ir Ig ’de g e n e llik le 2 k a p p a v e y a 2 la m d a z in c ir



K a ra c iğ e r s iro z u n d a p- y k ö p rü le ş m e s i, a lb ü m in v e a-| g lo b ü lin le rd e a lb ü m in



a z a lm a



a z a lır,



a-\ v e



g ö rü lü r. < *2



A kut



a rta r.



e n fla m a s y o n d a



N e fro tik s e n d ro m d a



a lb ü m in azalır, a - |, < * 2 v e y artar. M o n o k lo n a l g a m o p a -tid e , y b a n d ın d a s iv rilm e izlenir.



Mikrositik anemide tra n s fe rrin



a rtış ın a b a ğ lı p -b a n d ı a rtış g ö ste rir.



b u lu n u r,



3



k ıs m a



a y rıla r.



ağır



(C H 1 ,



zincirin



C H2,



sabit



C H 3 ).



kısmındaki



kappa zincirine d a h a s ık ra stla n ır. H a fif z in c irin değişken bölge (a m in o a s it d iz iliş



a m in o te rm in a l y a rıs ı



s ıra s ı k iş id e n k iş iy e fa rk lılık g ö s te rir.) k a rb o k s i te rm in a l b ö lg e s i



sabit bölgedir (a m in o a s it d iz iliş



s ıra s ın d a



d e ğ iş k e n lik y o k tu r) (V L ,C L ). İm m ü n g lo b ü lin le r b e n z e r y ü k v e ç ö z ü n ü rlü k ö z e llik le ri taşır. Z in c irle r z in c ir içi v e z in c irle r a ra sı



A k u t E n fla m a s y o n



A lb ü m in b a n d ı n d a a z a lm a , a -1 v e a - 2



disülfit bağları ile



b ir a ra d a tu tu lu rla r.



g lo b ü lin le r d e a r tış K r o n ik E n fla m a s y o n K a r a c iğ e r S ir o z u



a -1 , a - 2 v e y - g lo b ü lin le r d e a r t ı ş p - y k ö p r ü l e ş m e s i , a lb ü m in v e a 1 g lo b ü lin le r d e a z a lm a



N e f r o t ik S e n d r o m



E r k e n e v r e d e a lb ü m in d e , ile r i d e v r e d e a 1



23-Tetramer oluşturan aşağıdakilerden hangisidir?



- v e y - g lo b ü lin le r d e a z a lm a , a 2 - g lo b ü lin a r tış ı



A ) Ig M M o n o k lo n a l



G a m a b a n d ı n d a s iv r i b a n d ş e k lin d e a r tış



G a m a p a ti



v e a lb ü m in d e a z a lm a



B) IgE C ) Ig A



P o lik lo n a l G a m a p a t i



G a m a b a n d ı n d a g e n iş le m e v e a lb ü m in d e a z a lm a



D) lg D E) Ig G



M ik r o s it ik a n e m i



P -b a n d ın d a a rtış



immünglobülin



M o n o m e rle r J



p o lip e p tid i



(J zinciri) a ra c ılığ ı ile



b irle ş e re k p o lim e rik y a p ıla r o lu ş tu ru rla r. IgG , IgD v e IgE m o n o m e r o la ra k b u lu n u rk e n IgM p e n ta m e r v e Ig A d im e r ş e k lin d e b u lu n u r. J z in c iri p o lim e riz a s y o n u k o la y la ş tırır.



IgD:



O ld u k ç a



düşük



m ik ta rd a d ır.



Monomerik



y a p ıd a d ır, B le n fo s it y ü z e y in d e b u lu n u r. B h ü c re le rin fa rk lıla ş m a s ın d a g ö re v y a p tığ ı d ü ş ü n ü lm e k te d ir. A n tije n ik u y a rım d a n s o n ra le n fo s it y ü z e y in d e n k a y b o lm a k ta d ır. Is ıy a v e p ro te a z la ra o ld u k ç a d u y a rlıd ır. S o ğ u k ta F a b ve F c k ıs ım la rın a ayrılır.



26-Antijen-antikor birleşmesinde hangi bağlar yer alır? A ) H id ro je n B) P e p tid C ) E s te r D) G lik o z it E) D is ü lfit



A n tije n -a n tik o r b irle ş m e s i y ü k s e k ö z g ü llü k te te rs in ir bir re a k s iy o n d u r.



24-İmmunogiobulinlerin menteşe bölgesi aşağıdakilerden hangi bölgede bulunur?



d e te rm in a n t



Bu



b irle ş m e



g ru p la rı



ile



e p ito p



a n tije n ik



a m in o te rm in a l



k ıs m ın d a k i p a ra to p d e te rm in a n t g ru p la rı a ra s ın d a olur. B irle ş m e



non-kovaient ve zayıf kimyasal bağlarla



g e rç e k le ş ir. A n tije n ile a n tik o r a ra s ın d a ;



A ) C H 1 -C H 2 ara sı



a - H id ro je n b a ğ la rı



B) V H -C H 1 a ra sı C ) V L -C L ara sı



b- E le k tro s ta tik b a ğ la r



D) C H 2 - C H 3 a ra sı



c- Van d e r W a lls b a ğ la rı



E) A ş ırı d e ğ iş k e n b ö lg e



d - H id ro fo b ik b a ğ la r o lu şu r.



P a p a in ile



d e n ile n



a n tik o ru n



Hinge; m e n te ş e b ö lg e s in d e n m o le k ü lü ikiye



y a rılır. Bu k ısım a ğ ır z in c irin s a b it k ıs ım la rın d a k i



CH1 ile CH2 arasına karşılık gelir. İki bölüm meydana gelir: 1- A n tije n b a ğ la y ıc ı fra g m e n t (F a b ); 2 a d e t 2 - K ris ta liz e



fra g m e n t



(F c ):



Bu



b ö lg e n in



e ffe k tö r



fo n k s iy o n u (k o m p le m e n t fik s a s y o n u , p la s e n ta l tra n s fe r g ib i) b u lu n u r. A ğ ır z in c ire s p e s ifik tir.



Pepsin ile m e n te ş e b ö lg e s in d e n b irb irin e b a ğ lı F (a b )2 v e p F c b ö lü m le ri olu şu r. A ş ırı d e ğ iş k e n b ö lg e a n tije n b a ğ la n a n a ğ ır v e h a fif



27-Aşağıdakilerden hangisi bazik aminoasitlerin oluşturduğu peptid bağına etkilidir? A ) P e p sin B) T rip s in C ) K im o trip s in D) E la s ta z E) K a rb o k s i p e p tid a z



z in c irle rin a m in o te rm in a l u ç la rı o lu p a n tije n b a ğ la m a b ö lg e le rid ir. P e p s in ; a ro m a tik a m in o a s itle rin (trip to fa n , tiro z in ) ve d ik a rb o k s ilik a s itle rin o lu ş tu rd u ğ u p e p tid b a ğ ın a , trip s in a rg in in liz in g ib i b a z ik a m in o a s itle rin o lu ş tu rd u ğ u p e p tid b a ğ ın a , k im o trip s in a ro m a tik (fe n ila la n in , trip to fa n ) v e



25-B lenfosit farklılaşmasında rol oynayan immünglobülin aşağıdakilerden hangisidir?



h id ro fo b ik (m e tio n in ) o lu ş tu rd u ğ u p e p tid b a ğ ın a , e la s ta z ise p ro lin v e g lis in in o lu ş tu rd u ğ u p e p tid b a ğ ın a e tk ilid ir. K a rb o k s ip e p tid a z la r ise k a rb o k s il g ru b u ile y a p ıla n p e p tid



A ) IgG



b a ğ ın ı h id ro liz le y e n e n z im le rd ir. A m in o p e p tid a z la r, a m in o



B) IgA



g ru b u ile y a p ıla n p e p tid b a ğ ın ı h id ro liz le y e n e n z im le rd ir.



C ) IgM D ) IgD E) IgE



TUS DERSHAHECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYİ DEVAM EDİYORUZ



382-383 W



TUS 28-Aşağıdakilerden yanlıştır?



hangisi



kriyoglobülin



için



30-Aşağıdakilerden hangisi bazı aminoasitlerin hücreye taşımasında rol oynayan bileşiklerden birisidir?



A ) V ü c u t ısısı a ltın d a k i ıs ıla rd a p re s ip ite o lu r



A ) K a rn itin



B) 3 7 °C a ltın d a d e n a tü re o lu r



B) F o lik a s it



C ) P o lik lo n a l a n tik o r k o m p le k s id ir



C ) P a n to te n ik a s it



D) B ir p a ra p ro te in e m id ir



D) M a lo n ik a s it



E) B ü y ü k ç o ğ u n lu k Ig M y a p ıs ın d a d ır



E) G lu ta ty o n



Kriyoglobülin: V ü c u t ıs ıla rın ın a ltın d a p re s ip ite o la n s e ru m



p ro te in id ir.



k o m p le k s id ir;



G e n e llik le



y a rıd a n



p o lik lo n a l



IgM



fa z la s ı



GSH’in genel özellikleri



a n tik o r



-



T rip e p tid (g a m a -g lu ta m il s is te in il g lis in ) y a p ılıd ır



tip in d e d ir.



-



A n tio k s id a n e tk ilid ir.



H ip e rim m ü n g lo b ü lin e m id ir.



-



H 2 O 2 ‘in d e to k s ifik a s y o n u n d a y e r a lır v e m e m b ra nı h e m o liz d e n korur.



-



29-Aşağıdakilerden hangisi endopeptidaz değildir?



A m in o a s it tra n s p o rtu n d a y e r alır.



-



K o n ju g a s y o n re a k s iy o n la rın a katılır.



-



L ö k o trie n s e n te z in d e y e r alır.



-



İn su lin y ık ılım ın d a g ö re v lid ir.



-



P ro te in le rin re d ü k te d u ru m d a tu tu lm a s ın ı s a ğ la r



A ) P e p sin



Glvap E)



B) T rip s in C ) K im o trip s in D) E la s ta z



31-



E) A m in o p e p tid a z



K a lite li



s o ru .



A m in o p e p tid a z



ve



Grup translokasyonu ile taşınmayan amino asit aşağıdakilerden hangisidir? A ) G lu ta m a t



k a rb o k s ip e p tid a z



e k z o p e p tid a z ö z e llik le riy le ç o k ö n e m lid irle r. B u n la rd a n



B) S is te in



a m in o p e p tid a z b a rs a k k a y n a k lı,



C ) P ro lin



k a rb o k s ip e p tid a z



ise



D) G lisin



p a n k re a s ka y n a k lıd ır.



E) S is te in



P ep sin , trip s in , k im o trip s in ve e la s ta z m o le kü l içi p e p tid b a ğ la rın ı h id ro liz le y e n e n d o p e p tid a z la rd ır. A m in o p e p tid a z v e k a rb o k s ip e p tid a z ise e k s o p e p tid a z la rd ır.



y -G lu ta m il



döngüsü;



g ru p



tra n s lo k a s y o n u



ile



ta ş ın m a d ır. Bu d ö n g ü ile s is te in v e n ö tra l a m in o a s itle ri Protein



ta şın ır. B ir im in o a s it o la n p ro lin v e h id ro k s ip ro lin ta ş ın m a z .



. (Cevap C) 32-



Aşağıdakilerden hangisi proteinlerin turnover hızının belirlenmesinde yer almaz? A ) Y a p ıy a s ia lik a s it k a tılm a s ı B) N -te rm in a l a m in o a s it re z id ü v le ri C ) P ro lin -g lu ta m a t-s e rin -tre o n in d iz ile rin in v a rlığ ı D) U b ik u itin ile b irle ş m e E) A m in o a s itle rin o k s id a s y o n u



Am ino asid



Kaliteli soru. Yapıya sialik asit katılması değil, yapıdan sialik asit çıkarılması turnover hızında yer alır. Proteinlerin yıkılımında intrasellüler proteazlar görev alır, oluşan peptidler daha sonra peptidazlar ile yıkılır. Proteinlerin yıkılımı iki şekildedir: a- Membrana bağlı proteinler, uzun ömürlü intrasellüler proteinler ve ekstrasellüler proteinler ATPbağımsız bir yolla lizozomlarda yıkılır. b- Kısa ömürlü proteinlerin ve anormal proteinlerin yıkılımı ATP ve ubikuitin gerektirir. Sitozolde gerçekleşir. Proteinlerin turnover hızını etkilen faktörler: 1 - Ubikuitinasyon



2- Aminoasit rezidülerin oksidasyonu: Özellikle lizin olmak üzere oksijen radikallerinin triptofan, tirozin, histidin ve sistein ile etkileşimi 3- PEST dizilimleri: Kısa ömürlü proteinlerde olup bu diziler prolin, glutamat, serin ve treonin içerir. 4- N-terminal aminoasit rezidüleri: N-terminalinde fenilalanin, lösin, aspartik asit, lizin, arginin olanlar dayanıksız iken, metionin, serin, alanin, tirozin, valin ve glisin taşıyanlar daha stabildir. 5- Asiyalizasyon: Bu proteinler karaciğer tarafından tanınır ve lizozomlarda katepsin adı verilen proteazlar tarafından yıkılır.



34-Üre azotlarının kaynağı aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Serbest NH3 ve aspartat Alfa-ketoglutarat ve aspartat Sitrülin ve arginin Fumarat ve aspartat Alanin ve aspartat



Üre molekülünün bir azotu serbest NHg’den, diğer azotu aspartattan karbon grupları C C ^’den sentezlenir. NH3 kaynakları; - Aminoasit katabolizması; glutamat dehidrogenaz, glutaminaz aminoasit oksidaz, mono-aminoksidaz reaksiyonları - Barsak bakterileri, - Pürin ve pirimidin katabolizmasıdır. Üre siklusunun temel maddesi O rnitin, ön maddesi NH3 ve C C ^’dir (veya karbamoil fosfattır)



HC03 + NH4 + 2ATP MİTOKONDRİ KPS I



N -asetilglutam at



SİTOPLAZM A



33-Aşağıdakilerden hangisi üre döngüsünde yer almaz? A) B) C) D) E)



Ornitin Sitrülin Arginin Glisin Aspartat



Üre döngüsü reaksiyonları 1. Reaksiyon: Enzim: Karbamoil fosfat sentetaz I olup karbamoil fosfat I sentezlenir. Reaksiyon üre sikusunun hız kısıtlayıcı basamağıdır. 2. Reaksiyon: Karbamoil fosfat'a ornitin katılması ile sitrülin oluşumudur. Enzim: Ornitin-sitrullin transkarbamoilaz’dır. Sentezlenen Sitrullin mitokondriden sitozole ornitinsitrullin transport proteini ile çıkar. 3. Reaksiyon:Sitrullin’e aspartat’dan amino grubu transferi ile Argininosüksinat sentezidir. ATP kullanı-lan reaksiyon olup iki yüksek enerjili fosfat bağının hidroliz enerjisi kullanılır. Enzim: Argininosüksinat sentaz’dır. 4. Reaksiyon: Arginino süksinat’dan fumarat ve arginin oluşumudur. Enzim: Arginino süksinaz 5. Reaksiyon: Arginin'den üre ve ornitin oluşumudur Enzim: Arginaz (karaciğerde en yüksek aktivite)



:



.



35-Üre sentezinde bir ATP’den 2 yüksek enerjili fosfat bağının kullanıldığı enzim reaksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Karbamoil fosfat sentaz II Ornitin-sitrülin transkarbamoilaz Argininosüksinat sentaz Arginino süksinaz Arginaz



Üre sentezi endoterm ik bir olaydır ,1 mol üre sentezi için 3 mol ATP'den sağlanan 4 yüksek enerjili fosfat bağı kullanılır: İki reaksiyonda yüksek enerjili bileşik kullanılır. 1- Enzim: Karbamoil fosfat sentetaz 2 ATP + CO 2 + NH3 +H 2O -» Karbamoil fosfat 2- Sitrüline aspartattan Argininosüksinat sentaz ile amino grubu transferi ile argininosüksinat sentezidir. Enerji: 1 mol ATP’nin ya da iki yüksek enerjili fosfat bağının kullanıldığı reaksiyondur.



"'(Cevap P) A



TUS DERSHANEGİÜfilDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



384-385



36-Kronik böbrek yetmezliği olan hastada üre: 20 mmol/L’dir. Bu hastanın mg/dl olarak BUN değeri nedir? (Üre molekül ağırlığı: 60, azot atom ağırlığı: 14) A) B) C) D) E)



40 56 60 112 224



Hastanın üresi = 20 mmol / L. =2x10‘3mol/dL 1 mol üre 60 gram ise 4x10ı3-mol üre 0,12 g ’dır. Hastanın üresi 0,12 g/dL = 120mg / dL olup, BUN x 2,14 = Üre formülünü kullanarak BUN hesaplanır. 12 0 /2 ,1 4 = 56 m g /d L



37-Kollajen başlar? A) B) C) D) E)



sentezi



aşağıdakilerden



hangisinde



Granüllü endoplazmik retikulum Plazma membranı Mikrotübül Mitokondri Lizozom



Kollajen ekstrasellüler matriksin bir proteinidir. Sekrete edilecek proteinlerin sentezi endoplazmik retikülumdaki ribozomlarda yani granüllü endoplazmik retikulumda başlar. Kollajen sentezinin aşamaları 1- Granüllü endoplazmik retikulumda 3 adet pro alfa zincir şeklinde sentezlenir 2- Düz endoplazmik retikulumda prolin ve lizin kalıntıları hidroksillenir. 3- Golgide hidroksi lizine o-glikozit bağı ile şekerler aktarılır, sülfit izomeraz ile düzenlenmeler sonucunda üçlü sarmal yapı şekillenerek prokollajen oluşur. Prokollojen sekretuvar veziküller içine alınır ve ekzositoz ile sekrete edilir. 4- Ekstraellüler olarak prokollajen proteazlar ile C ve N peptidler modifiye edilir ve tropokollajen oluşur. 5- Tropokollajen yapısındaki lizin ve hidroksilizinler arasında çapraz bağlar oluşur. Lizin oksidaz gerektiren bu reaksiyon bakır bağımlı bir reaksiyondur. Alizin ve hidroksi alizin yapıları oluşur. Çok sayıdaki düzenlenme sonucunda olgun kollajen oluşur.



Kollajenin yapısında en fazla bulunan amino asit glisindir. Üçlü sarmal yapıdır. Kaynatılınca jelatini oluşturur. Vücutta 20’ye yakın kollajen tipi vardır. En fazla bulunan kollajen Tip I kollajen olup kemiğin başlıca kollajenidir. Kollajenaz ile lizozomlarda yıkılır. İdrarda hidroksi prolin kollajen yıkılımının belirtecidir.



38-Aşağıdakilerden hangisi kollajen için doğrudur? A) Yapısında her üç pozisyonda bir alanin bulunur. B) Sindirim enzimlerinin etkisi ile jelatine dönüşerek metabolize olur. C) Prolin hidroksilaz reaksiyonu ile lizin rezidüleri arasında çapraz bağlar meydana gelir. D) Lizil oksidaz reaksiyonu ile hidroksilizin rezidüleri meydana gelir. E) Lizin ve hidroksilizin rezidüvlerinin oksidatif deaminasyonu ile allizin ve hidroksiallizin yapısı oluşur. Kollajen, mezankimal kaynaklı olup vücutta en fazla bulunan (%30) polipeptid yapılı bağ dokusu, kemik ve kıkırdağın en önemli proteinidir. Suda çözünmez, sindirim enzimlerinden etkilenmez, ısıtılınca jelatine dönüşür. Yapısında en fazla bulunan aminoasit Glisin (her 3 posizyonda bir) olup bunu, prolin, hidroksiprolin, alanin ve hidroksilizin izler. Sistin, sistein ve triptofan hiç bulunmaz. Triple-heliks (üçlü sarmal) yapısındadır. Lizil oksidaz ile ekstrasellüler olarak çapraz bağlanmalarla yapısal sağlamlık kazanır.Bu reaksiyonda bakır kofaktör olarak kullanır. Lizin ve hidroksilizin rezidüvleri oksidatif olarak deamine olur. Allizin ve hidroksiallizin yapıları oluşur.



R ib o z o m p r e p r o k o llalaje jenn



-Sinyal Peptidinin Koparılması



f



j



-Prolin ve Lizin Hidroksilasyonu (hidroksilaz) -Hidroksilizin Glikolizasyonu



S İTO Z O L



-Zincirler arası disülfit bağlarının oluşumu -Üçlü heliksin oluşumu



-Tropokollajen sentezi -Lizil ve hidroksilizil rezidülerinin oksidatif deaminasyonu (oksidaz) -Kollajen çapraz bağlarının oluşumu



k o lla je n



39-Aşağıdakilerden hangisi kollajen metabolizma bozukluğu değildir? A) B) C) D) E)



Amfizem Osteogenezis imperfekta Ehlers-Danlos sendromu Alport sendromu Skorbüt



Amfizem dışındakiler kollajen metabolizması bozukluğudur. Osteogenesis imperfekta, Britle bone sendromu da denir. Tip I kollajen sentezini sağlayan prokollajen a1ve a 2 gen defekti (tipl)’dir. Ehlers-D anlos sendrom u: Prokollajen a1 gen bozukluğu (Tip IV), lizil hidroksilaz eksikliği (Tip VI) ve prokollajen proteinaz eksikliği (tip VII) nedeni ile oluşur. Skorbüt: C vitamini eksikliğine bağlı prolin hidroksilasyonu bozuktur. A lp o rt sendrom u: Tip IV kollajen yapısı bozuktur. Lathrism Diyetsel bir hastalıktır. Lizil oksidaz inhibisyonuna bağlıdır. Amfizem, a -1 antitripsin gen defektleri veya tek baz mutasyonlarının (lizin ve glutamik asit kaybolur) veya oksidasyonlarının neden olduğu bir klinik tablodur, a -1 antitripsin karaciğerde sentezlenen plazma proteini olup, elastaz inhibitörüdür. Eksikliğinde alveol duvarındaki elastin yıkılımındaki artış amfizeme yol açar.



41-Aşağıdakilerden yanlıştır?



hangisi



koagulasyon



için



A) Beyaz trombus arterlerde oluşur B) Kırmızı trombus kan akımının durakladığı yerde meydana gelir C) Kırmızı trombus trombositten zengindir D) Kanama bölgesinde ilk yanıt kan akımının artmasını sağlayan vazokontriksiyondur E) Fibrin oluşumu; hemostaz evrelerinden biridir



Hemostaz: Kanamanın durdurulmasıdır. 4 faz bulun­ maktadır. 1- Vazokontriksiyon: Yaralanmanın distalinde mey­ dana gelir. Amaç kanamayı durdurmaktır. Konstriksi-yon sinirsel refleks ve TXA 2 sonucu meydana gelir. 2- Trom bosit tıkaç: Damar duvarındaki kollajene trombositlerin bağlanması ile trombin tarafından aktif­ leşen trombositlerden ADP salınır, trombositlerin şe-killeri değişir ve fibrinojen varlığında trombosit tıkacını oluşturacak şekilde agrege olur. 3- F ibrin veya oluşum u: 3 tip trombüs veya fibrin var-dır: Beyaz trombüs: Kan akımının hızlı olduğu yerler­ de (arter) oluşur, trombosit ve fibrinden zengin, eritro­ sitten fakirdir. Kırmızı trombüs: Eritrosit ve fibrinden oluşur. Kan akımının durakladığı veya stazın olduğu yerlerde meydana gelir. Dissemine fibrin birikintileri: Küçük damar ve kapillerlerde meydana gelir.



40-Trombosit aktivasyonu sırasında trombositlerden ortama aşağıdakilerden hangisi salınır? A) B) C) D) E)



Prostasiklin Kallikrein Kininojen ADP NO



En güçlü aktivatör koagulasyon sırasında oluşan trombindir. Aktivasyon trombosit çapının değişmesini, hareketinin artmasını, granül içeriklerinin boşalmasını ve agregasyonu kapsayan kompleks bir olaydır. Trombin’in trombosit yüzeyindeki reseptörlerine bağlanması ile fosfolipaz C aktive olur ve diaçil gliserol ve inozitol trifosfat oluşur. Diaçil gliserolun trombosit proteini protein kinaz C ’yi fosforillenmesi ile granül içerikleri salınır: a granüllerden; PF-4, p-Tromboglobulin, trombosit kaynaklı büyüme faktörü, fibronektin, fibrinojen,dens grandilerden ADP, ATP, kalsiyum, GTP, serotonin, lizozom al grandilerden hidrolitik enzimler salınır. Trom bosit aktivasyonuna y o l açan faktörler - Vasküler hasar - İmmün ve enflamatuvar yanıt - Aktifleşmiş trombositler - Epinefrin, vazopressin, serotonin, PAF (trombosit aktifleyici faktör)



42-İskelet, göz ve kardiyovasküler sistemdeki kollajen doku anormallikleriyle karakterize sendromu adı nedir? A) B) C) D) E)



Marfan Menkes Osteogenesis Ehlers-Danlos Frajilite



Marfan sendromu: Prokollajen yapımında sorumlu genin mutasyonuyla daha uzun prokollajen zincirleri üretilir. Fibrillin gen defektidir. Uzun ekstremiteler, uzun el ve ayak parmakları, geniş göğüs kafesi, skolyoz en önemli iskelet anormallikleridir. Gözde lens normal anatomik yerinde değil, daha yukarıda veya ön çemberde yerleşerek glokoma sebep olur. Kardiyovasküler sistemde mitral prolapsus ve aorta dilatasyonu görülür.



A



TUS DERSHANECİÜ6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



386-387



DO Ğ RU A D R G S



TUS



TIME /



43-Aşağıdakilerden hangisi endotelden salınmaz? A) B) C) D) E)



NO Trombomodulin Heparan sülfat ADP az Trombin



Endotel hücrelerinden serbestleşerek etkili olan moleküller: N itrik oksit: Trombosit adezyonu ve aktivasyonunu inhibe eder. En güçlü vazodilatatör mediyatördür. Heparan s ü lfa t Antikoagülandır.Antitrombin lll‘e bağ­ lanarak trombini inhibe eder. Von W illebrant faktör. Adezyon proteinleri, fibronektin, vitronektin P ro sta siklin (PG /2j:Trombosit adezyonunu ve aktivasyonunu inhibe eder Trom bom odülin: Protein C’ye bağlanır Doku piazm inojen a ktivatör: TPA’yı sentezler ve pıhtıyı eritir ADPaz: ADP’yi hidroliz eder.



44-Kumadin grubu antikoagülanlar etkilerini hangi mekanizma ile gerçekleştirirler? A) B) C) D) E)



Gama karboksilasyonu önleyerek ADP salınımını arttırarak Kalsiyumu bağlayarak Trombini inhibe ederek Plazmini aktive ederek



Oral antikoagülanlar: Faktör II, VII, IX, X ve protein S, protein C ve protein Z ’nin sentezleri K vitaminine bağımlıdır. Kumarin grubu (warfarin ve kumarin) antikoagülanlar glutamat kalıntılarının K vitaminine bağımlı y- karboksilasyonunu inhibe eder. Endoplazmik retikulumda K vitamini aracılı gerçekleşen ykarboksilasyon sırasında K vitamininin epoksitleri oluşur. Reaksiyonun devamı bu epeksitlerin K vitamininin aktif formuna dönüşmesi ile mümkündür. NADH veya tiyoredoksine bağımlı vitamin K epoksid redüktaz ve vitamin K redüktaz tarafından epoksidler tekrar kinon formuna ve kinon da aktif redükte forma dönüştürülür. Kumarin grubu antikoagülanlar tiyoredoksine bağımlı redüktazları inhibe ederek K vitamininin aktif dihidrokinon formunun oluşmasını önler.



45-Aşağıdakilerden hangisi trombin öncüsüdür? A) B) C) D) E)



Faktör I Faktörü Faktör IX Faktör VIII Faktör VII



Trombin öncüsü protrombindir. Protrombin Faktör ll’dir.



Faktör 1



Fibrinojen



Fibrin prekürsörü



Faktör II



Protrombin



Trombin prekürsörü



Faktör III



Doku tromboplastin, Doku faktör, trombokinaz



Protrombin aktivasyonu Hasarlı dokudan salınır



Faktör IV



Kalsiyum iyonları



Protrombin ve fibrin oluşumunu aktifler



Faktör V



Labil faktör Trombopen, proakselerin



Protrombin-* trombin dönüşümünü hızlandırır



Faktör VI



Faktör 5 ile aynı



Faktör VII



Prokonvertin, stable faktör



Protrombin-* trombin dönüşümünü hızlandırır



Faktör VIII



Antihemofilik faktör A



Protein kof aktör



Faktör IX



Plazma tromboplastinAntihemofilik faktör B



Protrombini aktifler



Faktör X



Stuart-Povver faktör



Faktör XII tarafından aktiflenir



Faktör XI



Plazma-tromboplastin antecedent, Antihemofilik faktör C



Faktör XII tarafından aktiflenir



Faktör XII



Hageman faktör



Faktör XI I aktifler



Faktör XIII



Fibrini stabilize edici faktör, Plazma transglutaminaz



Transpeptidaz, Fibrinoligaz



Yüksekmolekül ağırlıklı kininojen



Pıhtı kontraksiyonunu aktifler (Fitzgerald faktör)



Dokudan salınır, aglobülin’dir



Prekallikrein



Fletcher faktör



Pıhtı kontraksiyonunu aktifler



Protein C



Endopeptidaz



Protein S



Kof aktör



TFPI



Doku faktör pahtvvay inhibitör



46-Aşağıdakilerin hangisi ekstrinsik yolun faktörüdür? A) B) C) D) E)



Faktör Faktör Faktör Faktör Faktör



XII XI IX VIII VII



E kstrinsik Yol: Doku hasarına bağlı olarak oluşur. Doku travmasına bağlı olarak doku faktörü; Faktör III salınır. Faktör VII aktive olur. Faktör Vlla+ kalsiyum iyonları+FIII; faktör X’un aktivasyonunu sağlar. Trombin aynı zamanda pozitif feed back etki ile intrinsik yolda faktör Xl’in aktivasyonunu da sağlar. İntrinsik Yol: Travma veya kollajen hasarı sonucunda faktör XII aktivasyonu ve trombosit fosfolipidlerinin salınımı (trombosit faktör 3 denilen lipoprotein içerir) ile başlar. Faktör XI aktivasyonunda yüksek molekül ağırlıklı kininojene gereksinim vardır ve prekallikrein ile hızlandırılır. Bunu Faktör IX ve Faktör X aktivasyonu izler. Faktör Xa oluşumunda Faktör Villa, Trombosit fos-folipitleri ve travmatize trombositlerden salınan faktör 3 rol oynar. Ortak yolda, Faktör Xa; Faktör Va ve trombosit fosfolipidleri ile protrombin aktivasyonu oluşturarak protrombinin trombine dönüşünü sağlar.



Fibrinolitik sistem: Bu sistem oluşan pıhtının eritilmesini kapsar. Oluşan pıhtı plazmin tarafından parçalanır. Plazmin: Plazminojen şeklinde inaktif olarak bulunur. Fizyolojik koşullarda a-2 antiplazmin ve a-1 antitripsin tarafından inaktive edilir. Fibrin ve fibrinojen yıkılımından sorumludur. Doku plazm inojen a ktivatörü (TPA): Fibrine bağlı olmadıkça inaktiftir. Plazminojenin plazmine dönüşünü artırarak pıhtıyı çözer. Venöz tıkanıklık, egzersiz ve epinefrin uyarımından sonra salınımı artar. Plazminojen aktivatör in h ib itö r tip I ve II: Endotel ve karaciğerde sentezlenir. Doku plazminojen aktivatörünü inhibe eder. Plazm inojen a ktiva tö r in h ib itö r tip II: Urokinaz’ı inaktive eder. Prourokinaz: Plazminojen aktivatörüdür. Urokinaz’ın inaktif bileşiğidir. Yüksek molekül ağırlıklı kininojen (HMWK), F XII ve prekallikrein, prourokinaz’ın urokinaz’ a dönüşümünü aktive ederler. Urokinaz; Plazminojenden plazmin oluşumunu aktifler.



48-Aşağıdaki testlerden hangisi faktör XI eksikliği hakkında bilgi verir? A) B) C) D) E)



lE°]



Fıoa i Fsa ▼ P ro tr o m b in F2



ORTAK YOL



Trombin F2 a



F ib rin o je n Fi



|



Fibrin Fıa | Fi 3 a



Fibrin Stabilizasyonu



47-Aşağıdakilerin hangisi aktivasyonunda etkili değildir? A) B) C) D) E)



a ı antitripsin Urokinaz Doku plazminojen faktörü Plazminojen aktivatör inhibitörü Streptokinaz



plazminojenin



Pıhtılaşma zamanı Aktive parsiyel tromboplastin zamanı Protrombin zamanı Trombin zamanı Kanama zamanı



Kanama zam anı: Trombosit sayısı ve fonksiyon bozukluğunu gösterir. Pıhtılaşma zamanı; Afibrinojemi, aşırı fibrinoliz, faktör eksikliği, hipotrombinemi durumlarında uzar. F XII ve VII dışındakilerinin eksikliklerinde uzar. A ktive Parsiyel trom boplastin zamanı (a PTT) İntrinsik yol aktivitesi ölçülür. F VII ve XIII dışındaki özellikle F VIII, IX ve XI olmak üzere tüm koagulasyon faktörleri hakkında bilgi edinilir. Hemofili A ve B taranmasında önemlidir. Heparin tedevisinin izlenmesinde lupus antikoagulanlarının (antifosfolipid antikor) izlenmesinde önemlidir. P rotrom bin zamanı: Ekstrinsik yol ve oral antikoagulanların etkinliğini ölçer. Özellikle fibrinojen, protrombin ve faktör VII, IX ve X’ aktivitesi izlenir. Diyetsel K vitamin eksikliği, prematürite, yenidoğanın hemorajik hastalığı, şiddetli karaciğer hasar ve üremi durumlarında süre uzar. Trombin zamanı: Fibrinojen miktarı ve aktivitesi ile ilgilidir.



TUS DERSHAHE6İÜĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



388-389



\



49-Sitrat kullanılarak hazırlanmış plazma örneğinde aşağıdakilerden hangisinin düzeyinin ölçülmesi uygun değildir? A) B) C) D) E)



Kolesterol Sodyum Bilirübin Klor Kalsiyum



Sitrat, kalsiyum bağlayarak antikoagulan etki gösterir. Bu nedenle kalsiyum düzeylerinin ölçülmesinde kullanılmaz.



Antikoagulan



Etki mekanizması



Kullanıldığı analiz



Heparin



Anti-trombin III



Elektrolit tayini ve eritrosit frajilitesi, Amonyum, COHb, MetHb, kan gazları



EDTA



Ca-bağlar



Karsinoemiryojenik antijen, kurşun, trombosit ve eritrosit sayısı (tam kan sayımı), periferik yayma, sedimantasyon



Sodyum flüorür



Ca-bağlar



Glukoz ve laktat analizleri



iyodoasetat



Antiglikolitik



Glukoz analizleri



Oksalat



Ca- bağlar



Hemoglobin, eritrosit, lokosit, hemotokrit



Sitrat



Ca- bağlar



Koagulasyon testleri; faktör tayini, fibrinojen, protrombin zamanı, aPTT



50-Kan örneği alınırken uzun uygulanmasına bağlı gelişen hangisinin serum düzeyi azalır? A) B) C) D) E)



Potasyum Albumin Transaminaz Kreatin kinaz Laktat dehidrogenaz



süreli turnike venöz stazda



Turnike venleri lokalize etmek için uygulanır. Bir dakikanın üstünde tutulduğunda faktör VIII, von VVİllebrand faktörü ve tPA düzeyleri artar. Turnike süresi uzadıkça hemokonsantrasyon da ortaya çıkar. Hemokonsantrasyon 5-6 dakika civarında maksimum düzeye ulaşır. Turnike çok sıkı olmamalı, 1 dakikadan daha az tutulmalı ve tercihen kan tüpe akmaya başlayınca çıkarılmalıdır. Turnike ile yapılan birkaç dakikalık staz venöz kanda birçok parametreyi etkiler. Örn; AST, CK, LDH, albumin, bilirübin, total lipit, kolesterol, total protein ve Ca artarken; potasyum azalır.



51-Aşağıdakilerden hangisinin plazmadaki değeriyle serumdaki değeri arasında fark yoktur? A) B) C) D) E)



Glukoz Fibrinojen Kreatinin Total protein Amilaz



Bu soruya antikoagulanların etkisi açısından bakmalıdır. Antikoagulanları enzim aktivitelerini etkileyen etkenlerin başında gelir. EDTA, disodyum, dipotasyum veya tripotasyum tuzları şeklinde verilir. Bu nedenle Na ve K düzeyleri etkilenir. EDTA, metalik kofaktörler ile şelaşyon oluşturarak enzim aktivitelerini etkiler, kalsiyum ve demir düzeylerini etkiler. Na florür ‘de bulunan florür enzimleri ve glikoliz enzimlerini inhibe eder. Plazmada fibrinojen ve bazı proteinler bulunur iken serumda bulunmaz ve total protein düzeyi etkilenir. Heparin en uygun antikoagulandır, asit fosfataz aktivitesini inhibe eder, ve kalsiyumun EDTA’ya bağlanmasını önler. İyodoasetat kreatin kinazı inhibe eder.Oksalat, kalsiyum ile birleşir ve enzimleri (ALP, amilaz, LDH gibi) inhibe eder.



Plazmada serumdan daha fazla bulunanlar



Plazma ve serum arasında fark bulunm ayanlar



Plazmada serumdan daha az bulunanlar



Kalsiyum



Bilirübin



Albumin



Klor



Kolesterol



ALP, AST, CK



LDH



Kreatinin



Glukoz, Fosfor



Total protein



Na, K, Üre, Ürik asit



52-Hemoglobin elektroforezinde en hızlı hareket eden hemoglobin hangisidir? A) B) C) D) E)



HbA-| Hb A 2 Hb F Hb C Hb S



Hemoglobin elektroforezi pH 8.6’da hemoglobinler negatif yüklüdür ve anoda doğru hareket ederler. Selüloz asetat elektroforezinde en hızlı HbA göçer, onu HbF takip eder, fakat HbA2 uygulama noktasından çok uzaklaşmaz. Birçok anormal hemoglobin fraksiyonu HbA2 ile HbF arasında yerleşir. HbC, D ve E, HbS ile aynı uzaklığa göç ederler. Bu nedenle bu pH’da ayrımlanmaları olanaksız olup pH 6.2’de sitrat ağar jel elektroforezi uygulanmalıdır.



Oksijen disosiyasyon eğrisi sola veya sağa kayar. Sola kayma afiniteyi artırırken, sağa kayma afiniteyi azaltır Hb-CO (Karbonmonooksit - hemoglobin) CO’in hemog­ lobine affinitesi oksijenin affinitesinden 210 kat daha faz­ ladır. Hemoglobinin R konumunun stabilizasyonunu sağlayarak anemik hipoksiye neden olur. Dissosiyasyon eğrisi hiperboliktir. CO zehirlenmesinde %95 O2 ve %5 CO 2 içeren solunum havası sağlanır veya hiperbarik ok­ sijen tedavisi uygulanır. Oksi-Hb ile absorbsiyon bandı ay­ nı olan CO-Hb‘in absorbsiyon bandının yeri sodyum disülfit muamelesi ile değişmez, oksi-Hb’nin ise değişir.



54-Aşağıdakilerden hangisi C 0 2 ‘in transportu için yanlıştır?



Hemoglobin miktar belirtimi Sahli yöntemi; Hemoglobin hidroklorik asit ile kahverenkli hematin klorür haline dönüştürülür. Çözelti sulandırılıp sahli hemoglobinometresindeki standart renkle karşılaştırılır. Siyanmethemoglobin yöntemi; Hemoglobin potasyum ferrisiyanür ile methemoglobin oluşturur, potasyum siyanür ile de siyanmethemoglobine dönüşür. Kondüktometri: Elektrolitlerde iletkenlik ölçümüne dayalı olarak yapılan analiz yöntemine kondüktometri denir. Hemotokrit ölçümü ve kan hücrelerinin sayımı için kan sayım cihazlarında kullanılan bir yöntemdir.



53-Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) pH artışı Hb-C>2 disosiyasyon eğrisini sağa kaydırır B) pCÜ 2 artışı Hb-C>2 disosiyasyon eğrisini sola kaydırır C) Temperatür Hb-C>2 disosiyasyonunu etkilemez D) 2,3 BPG artışı disosiyasyon eğrisini sola kaydırır E) Karbonmonoksit artışı disosiyasyon eğrisini sola kaydırır



A) %80’i hemoglobin tarafından karbamat şeklinde taşınır B) Akciğerde serbest hidrojen iyonları Hb’den karbamino gruplarının dissosiyasyonunu sağlar ve CO 2 salınır C) Periferal dokuda oluşan CO 2 karbonik anhidraz etkisi ile su ile birleşerek karbonik asidi oluşturur D) Karbonik asitin disosiyasyonundan kaynak-lanan hidrojen iyonları oksi hemoglobinden oksijenin ayrılmasını kolaylaştırır E) Bikarbonat plazmaya geçerken klor iyonları eritrosite girer ve bu olaya klor kayması denir CO 2 transportu Plazmada karbondioksitin yaklaşık %20 kadarı Hb ile taşınır. Dokulara oksijenini bırakan Hb, N- terminal amino gruplarına karbondioksiti karbam at (Karbam inohem oglobin) şeklinde bağlar. CC ^’in %70’i bikarbonat şeklinde taşınır. Periferal dokuda oluşan karbondioksit, Karbonik anhidraz et-kisi ile su ile birleşerek karbonik asidi oluşturduktan sonra spontan olarak proton ve bikarbonat iyonlarına ayrılır. Bikarbonat plazmaya geçerken klor iyonları eritrosite girer (klor kayması). Karbonik asitin diso-siyasyonundan kaynaklanan hidrojen iyonları oksi hemoglobinden oksijenin ayrılmasını kolaylaştırır. Akci-ğerde yüksek parsiyel oksijen basıncı deoksi Hb’in oksi-Hb’ye dönüşümünü sağlar. Dokularda pH düştüğü (hidrojen iyon konsantrasyonu artar) veya pCC>2 arttığı zaman oksijen afinitesi azalır ve eğri sağa kayar. Bu olaya B ohr etkisi denir.



A



TUS DERSHANECİLİĞİM: STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



390-391



•



\



\



55- Hb’nin oksijene afinitesinin azalmasının sebebi aşağıdakilerden hangisi değildir? A) B) C) D) E)



Hemoglobin F artışı Düşük pH Yüksek CO 2 seviyesi Eritrosit içindeki yüksek 2.3 Bifosfogliserat miktarı Asidoz



Hb, C>2 ve CO 2 taşır. Buna ek olarak kana asit yada baz eklendiğinde beta-zinciri üzerindeki histidin ile bunu nötralize eder. Histidindeki imidazolün (+) yüklenmesi Hb den O 2 salınımına sebep olur. Asidoz düşük yüksek pH yüzünden Hb in O 2 ye affinitesi azalır. 2.3-bifosfogliserat (BPG) deoksihemoglobine (b-zinciri üzerinde (+) yüklü kısımlar var) spesifik olarak bağlanır ve sonuçta Hb in O 2 afinitesi azalır ve Hb in deoksijene formu stabilize olur. Her C>2 molekülünün deoksihemoglobine eklenmesi için tuz bağlarının kırılması gereklidir. (2.3-BPG nin oluşturduğu) Her O 2 molekülü alt grupları birkaç tuz bağının kırılmasıyla bağlanır. Bu yüzden ilk bağlanan O2 alt grup kooperatif allosterik sağlanmış mekanizması ortaya çıkar. CO 2 karbaminohemoglobini oluşturmak için Hb in amino asid ucu ile reversibl olarak reaksiyona girer. Karbaminohemoglobin (-) yüklüdür ve deoksi Hb i stabilize eden tuz köprülerini oluşturur. Ayrıca CO2 bağlanması Hb in O2 e afinitesini azaltır.



(Cevap A) 56- Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Hemoglobinin CO’e olan afinitesi 02 ‘den 100 kat fazladır B) Sulfhemoglobin yeşil renklidir C) Kadavranın hemoglobini sulfhemoglobindir D) Methemoglobindeki Fe,+2 değerliklidir E) Hemoglobin, nitrik oksidin dokulara taşınmasında rol oynar Hem oglobin b ile şikle ri Oksi Hb: Oksijen taşır. Hb-CO: Karbonmonooksit- hemoglobin. CO’in hemoglobine afinitesi oksijenin afinitesinden 210 kat daha fazladır. Hemoglobinin R konumunun stabilizasyonunu sağlayarak anemik hipoksiye neden olur. Hb-H 2S: (Sulfhemoglobin) Yeşil renkli olup normalde kadavrada bulunur. Methemoglobinemiye neden olan bazı ilaçlar sulfhemoglobin oluşumuna da neden olur. (Fenasetin, asetanilid, sulfanilamid, dapson gibi). Oksijenin afinitesini azaltır.



Hb-C 02 (Karbaminohemoglobin); CO 2 taşıyan hemoglobindir. Met Hb: Hemoglobinin yapısındaki demir, Fe+3 şeklindedir. Hemoglobinin yapısındaki demir Fe+3 şeklindedir. Spektroskopta kırmızıda tek band oluşturur. Eğer hem porfirini (proporfirin IX) Fe+3içeriyor ise buna hemin denir. Siyanmethemoglobin: Sitokrom oksidaz ve diğer solunum enzimlerinde inhibisyon yapar. Oksijenini utilizasyonunu bozar. Solunum havasında özel bir kokuya neden olur. NO taşınması: Hemoglobin güçlü bir vazodilatör olan nitrik oksite (NO) bağlanır ve dokularda NO taşınmasında rol oynar. Hb-NO bağlanması reversibildir.



57-Aşağıdaki hemoglobinopatilerden hangisinde |3globin zincirinin 6 .pozisyonundaki glutamatın yerini lizin almıştır? A) B) C) D) E)



Hb C HbS HbD HbE Anstabil hemoglobin



HbS: (3- zincirindeki 6.pozisyondaki glutamat-valin ile yer değiştirmiştir. HbD: (3- zincirindeki 121 .aminoasit olan glutamat glisin ile yer değiştirmiştir. HbE: (3-26 glutamat; lizin ile yer değiştirmiştir. Anstabil hemoglobin: (3-zincirindeki aminoasitler den birinin veya birkaçının olmaması ile karakterizedir. Hemoglobin C: (3-globin zincirinin 6.pozisyonundaki glutamat, lizin ile yer değiştirmiştir.



(Cevap A)



58-HbA’nm HbS’den başlıca farkını hangisi oluşturur? A) B) C) D) E)



Bağladığı oksijen miktarı Yük Bağladığı 2,3 difosfogliserat miktarı Büyüklük a-Globin zinciri



S ickle-cell anem i (hem oglobin S); İki normal a globin ve 2 mutant p globin içerir. 6.pozisyondaki glutamat-valin ile yer değiştirmiştir. Bu nedenle HbS, HbA’dan daha az negatiftir. Elektroforezde anoda HbA’dan daha yavaş göçer. Eritrositler deoksi formunda polimerize olur. Vazooklusif krizler, kemikte aseptik nek­ roz, safra taşı ve ciltte ülser gözlenir. Howell-Jolly cisim­ cikleri tanıda yardımcıdır. Metabisülfit ile oraklaşma görülür. HbF ve HbA2 artar, eritrosit ömrü kısalır ve frajilitesi artmıştır. Hastalığın genini taşıyan kimselerde Plazmodium falsifaruma direnç artar. Sickle C hastalığı (Hemoglobin C); İki normal a globin ve 2 mutant p globin içerir, p-globin zincirinin 6.pozisyonundaki glutamat; lizin ile yer değiştirmiştir. HbA ve HbS’den daha yavaş anoda göçer.



59-Talasemide başlıca kusur hangi yapıdadır? A) B) C) D) E)



Protoporfirin halkasının yapısı bozuktur Demir, okside konumdadır p zincirde glutamat yerine valin gelmiştir Globin yapısında bozukluk bulunur a zincirinde glutamat yerine lizin gelmiştir



Talesemi: Globin zincir sentezindeki bozukluktan kaynaklanır. a- talessemi: a-globin genlerinde defekt söz konusudur, p zinciri tetramer oluşturmuştur. Oksijene afini-teleri fazladır. 1 gen bozuk ise hafif taşıyıcı 2 gen bozuk ise a- talesemi triat 3 gen bozuk ise HbH hastalığı, Heinz cisimcikleri oluşur. 4 gen bozuk ise hidrops fötalis p- talessemi: p zinciri yok veya azalmış, a zinciri normal ve tetramer oluşturur. fi- talesem i m in ö r; p talessemi trait; aşikar kinik bulgu yoktur. fi- talesem i m ajör: Cooley’s anemi; konjenital hemolitik anemilerin en şiddetli formudur.



60-Aşağıdakilerin hangisi miyoglobin için yanlıştır? A) B) C) D) E)



Yapısında tek Hem halkası bulunur Kasta 0 2 depolar 0 2 e karşı Hb’den daha fazla afinite gösterir p50 değeri 1mmHg dir 0 2 dissosiyasyon eğrisi sigmoiddir



Miyoglobin: Yapısında tek hem halkası içerir, kasta oksijeni depolayan globüler proteindir. Tek bir polipeptid zinciri vardır. 8 sağ el a- heliks yapısı gösterir. Proksimal histidine demir, distal histidine oksijen bağlanır. Oksijene olan afinitesi hemoglobinden fazladır. Oksijen disosiyasyon e ğrisi hiperboliktir. p50 değeri, hemoglobinin taşıdığı oksijenin %50‘sini bıraktığı oksijen basıncıdır. P50 değeri miyoglobin için 1 mmHg, hemoglobin için 26 mmHg’dir. Miyoglobin ayrıca Bohr etkisi göstermez.



61-Porfirin sentezinin başlangıç bileşikleri hangisidir? A) B) C) D) E)



Glisin ve propionil KoA Serin ve palmitoil KoA Serin ve glisin Glisin ve süksinil KoA Serin ve süksinil KoA



Porfirinlerin ve hem halkasının sentezi özellikle uzun kemiklerin iliklerinde ve karaciğerde gerçekleşir. Bütün tepkimeler tek yönlüdür Glisin ve süksinil KoA başlangıç maddeleridir. Sentez mitokondri ve sitozolde gerçekleşir. Mitokondride gerçekleşen bir reaksiyonla 1 molekül glisin ile 1 molekül Süksinil KoA’nın kondensasyon reaksiyonu ile önce ara bileşik alfa-aminodelta-ketoadipik asit oluşur. Bu hızla d-aminolevulinik asit (ALA) a çevrilir. Enzim d-aminolevulinik asit sentaz (ALA sentaz) olup pridoksal fosfat gerektirir Bu reaksiyon hız kısıtlayıcı basamağı oluşturur.



62-Aşağıdakilerden hangisi porfirin sentezinde yer alan ve çinkolu bir enzimdir?



A) B) C) D) E)



ALAsenteaz ALA dehidrataz Ferroşelataz Hem oksijenaz Uroporfirinojen dekarboksilaz



A



TUS DERSHANECİÜĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



392-393



\



Porfirin sentezinde yer alan çinkolu enzim ALA dehidrataz olup 2 ALA molekülünden ilk pirol prekürsörü olan porfobilinojen sentezlenir. ALAsentetaz aktivitesi için, pridoksal fosfat gereklidir. Ferroşelataz, porfirin yapısına +2 Fe’i dahil eden enzimdir. Hem oksijenaz ise hem yıkılımında yer alan mikrozomal enzimdir. Uroporfirinojen dekarboksilaz ise porfirin sentezinde yer alır ve koproporfirinojen sentezlenir.



63-Aşağıdakilerden hangisi ilk pirol prekürsörüdür? A) B) C) D) E)



Üroporfirinojen Koproporfirinojen Protoporfirinojen Mezoporfirinojen Porfobilinojen



Mitokondriyal ALA, sitozole transport edilir. ALA de­ hidrataz (Zn içe rir) (porfobilinojen sentaz; hidroksimetilbilan sentazda denir) ile 2 m o le kü l A LA ’run dimerizasyonu sonucunda ilk p iro l p re kü rsö rü olan po rfo b ilin o je n sentezlenir.



64-Hem oksijenaz doğrudur?



için



aşağıdakilerden



hangisi



A) Hemin herhangi iki pirol halkası arasındaki metilen köprülerini okside eder B) Moleküler oksijeni kullanır C) Bilirubin oluşturur D) CC>2 meydana gelir E) Substrat olarak hem Hem’i hem de protoporfirin IX’u kullanır Hem, m ikrozom al hem oksijenaz s iste m i ile metabolize olur. Hem oksijenaz ile Fe+2 ‘in Fe+3 ‘e dönüşmesi ile Hemin oluşur. Reaksiyon endoplazm ik retikulum da gerçekleşir. NADPH ile indirgenmenin devam etmesi ile tekrar ferrik iyon oluşur ve daha fazla oksijen ilavesi ile Fe+3 salınır ve CO oluşur. Tetrapirol halkasının yıkılımı ile biliverdin (yeşil renkli), biliverdinden biliverdin redüktaz ile bilirubin (sarı renkli) meydana gelir. 1 gr Hem yıkılımı sonucunda 35 mg bilirubin oluşur.



65-Aşağıdaki Hastalık- Eksik enzim eşleşmelerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



Akut interminant porfirya-Uroporfirinojen l-sentaz Varyant porfirya-Protoporfirinojen oksidaz Porfirya kutenea tarda-Uroporfirinojen karboksilaz Protoporfirya-Ferroşelataz Konjenital eritropoetik porfirya-Uroporfirinojen III kosentetaz



K onjenital e ritro p o ie tik p o rfirya (eritrosit; Güntner hastalığı): Otozomal resesif olup üroporfirinojen ko-sentaz III eksiktir. Deri hassasiyeti ön plandadır. İdrarda üroporfirin ve koproporfirin artar ve ALA ve porfobilinojen (PGB) miktarları normaldir. P rotoporfirya (eritrosit); Ferroşelataz eksiktir ve otozomal dominant geçişlidir. Genellikle çocukluk döne­ minde ortaya çıkar. Işığa duyarlılık ve cilt lezyonları bulunur. İdrarda porfirinler bulunmaz. Dışkıda proto­ porfirin bulunur. P orfirya kutanea tarda (hepatik): Üroporfirinojen dekarboksilaz eksik olup otozomal dominant geçişlidir. Erişkinde görülen ve en sık rastlanan porfiryadır. Sıklıkla bir karaciğer hastalığı ile birlikte görülmek-tedir. idrarda üroporfirin ve koproporpirin artışı, ALA ve PGB miktarları normaldir. Işığa duyarlılık, cilt lez-yonları, karın ağrısı ve nöropsikiyatrik belirtiler gözlenmektedir. Varyant p o rfiria (Hepatik: Protoporfirinojen oksidaz eksiktir ve otozomal dominant geçişlidir. Zenci ırkta özellikle görülür. Işığa duyarlılık ve cilt lezyonları vardır, idrarda ALA ve PBG artar. Dışkı koproporfirin art-mıştır. AIP klinik bulguları izlenir A ku t in te rm itta n t p o rfiria (AIP) (hepatik): Üroporfirinojen l-sentaz eksiktir.Otozomal dominant geçişlidir. Kadınlarda daha sık görülmektedir. Akut belirtilerle ilerleyen hastalıkta karın ağrısı, bulantı, kabızlık, taşi-kardi, nöropsikiyatrik belirtiler izlenir. Işığa duyarlılık ve cilt lezyonları görülmez, idrarda ALA ve PGB (por-fobilinojen) düzeyleri artmıştır.



6 6 -Aşağıdakilerden hangisi hem katabolizması son



ürünüdür? A) B) C) D) E)



Porfobilinojen Bilirubin Üroporfirin Hemoksin Hemin



Hemoglobinin tetrapirol halkasının (3 ve 4. pirol halkası) yıkılımı ile bilive rd in (yeşil renkli), biliverdinden sitozolik biliverdin redüktaz\\e bilirubin (sarı renkli) meydana gelir. 1 gr Hem yıkılımı sonucunda 35 mg bilurubin oluşur. Hem içeren proteinlerden hem halkasının ayrılması ve hem halkasının bilirubine dönüşmesi karaciğer, dalak ve kemik iliği mononükleer fagositlerde gerçekleşir.



Safra kanallarına g iriş ; Bilirubin safraya aktif transport mekanizması ile atılır. Bu basamak hız kısıtlayıcı bir basamaktır. Kullanılan organik anyon transport proteini (multi-drug resistan like protein 2), ABCtransport proteini ailesindendir.



69-Dokularda hem katabolizma ürünlerinin birikimi hangisine yol açar? 67-Demir iyonlarının hemoglobinin yapısından ayrılmasında yer alan aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Transferin Hem oksijenaz Ferrooksidaz Biliverdin redüktaz Methemoglobin redüktaz



Demir iyonlarının hemoglobinin yapısından ayrılması mikrozomol Hem oksijenaz sistemi ile olur.



6 8 -Bilirubin



metabolizmasında olayın devam edebilmesinde hız kısıtlayıcı basamak hangisidir? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Porfirya Hemoraji İkter Talasemi Deminerilizasyon



Plazma bilirubin % 1 mg/dl’ yi aştığında hiperbilirubinemiden söz edilir. % 2-2.5 olduğunda dokulara yayılır ve ikter (sarılık) gözle görülür. Hiperbilirubinemide:Karac\ğer\r\ atacağından fazla bilirubin oluşmuş ya da karaciğer hasarına bağlı bilirubin konjugasyonunda veya atılımında bir problem vardır. Bilirubin; a-U nkonjuge (İndirekt bilirubin) Suda çözünmez ve idrara çıkmaz. Ancak kan-beyin bariyerini aşar. b-Konjuge (Direkt bilirubin): Suda çözünür ve idrara çıkar. Kan-beyin bariyerini aşamaz.



Glukuronat ile konjugasyon Hem oksijenaz reaksiyonu Bilirubinin hepatositlerce alınması Konjuge bilirubinin safra kanallarına atılması Barsaklarda bakteriel beta - glukuronidaz reaksiyonu



Hem yıkılımının son ürünü bilirubindir. Hem, mikrozomal hem oksijenaz sistemi ile metabolize olur. Hem oksijenaz ile Protoporfirin halkası yıkılır. Biliverdin redüktaz;Tetrapirol halkasının (3 ve 4. pirol halkası) yıkılımı ile biliverdin (yeşil renkli), biliverdinden sitozolik biliverdin redüktaz ile indirect bilirubin (sarı renkli) meydana gelir. Plazma tra n sp o rtu ; İndirekt bilirubin kuvvetli bir lipofilik özelliğe sahiptir. Plazmada albümine bağlı olarak taşınır. Hücre membranlarından kolaylıkla geçer ve düzeyinin artması ile serbest bilirubin kan - beyin bariyerini aşarak kem ikterusa neden olur. Karaciğere g iriş ; Bilirubin karaciğer tarafından bir taşıyıcı sistem vasıtası ile kolaylaştırılmış transport ile alınır. Çok büyük kapasitesi olan bu taşıyıcı sistem bilirubin metabolizmasında hız kısıtlayıcı değildir. K onjuga syo n; Düz endoplazmik retikulumda UDPglukuronil transferazlar ile 2 molekül glukuronik asidin yapıya sokulması ile suda erir bilirubin glukuronidleri oluşur. Safraya atılan bilirubin büyük oranda bilirubin diglukuronid formundadır. Bilirubin düzeyi plazmada çok artmış ise monoglukuronid formundadır.



Dışkı



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



394-395



\ DO Ğ RU A D R G 5



TUS



TIME



KENDİMİZİ DENEYELİM 1 1-



Aşağıdakilerden hangisinde a- sarmal yapısı bulunmaz? A) B) C) D) E)



2-



3-



A) B) C) D) E)



6-



Menkes hastalığı Tauri hastalığı l-cell hastalığı Zellvveger sendromu Alzheimer hastalığı



7-



Diyaliz Ultrasantrifüj Elektroforez Jel filtrasyon Afinite kromatografisi



proteinleri



8-



Albümin Prolamin Protamin Keratin Histon



Seruloplazmin serum protein eiektroforezinde hangi bantta yer alır? A) B) C) D) E)



hangisi



Tripsin 6N HCL Performik asit Fenil izotiyosiyanat Kimotripsin



Aşağıdakilerden hangisi globuler protein değildir?



A) B) C) D) E)



Hidrojen bağları Hidrofobik bağlar Elektrostatik bağlar Peptid bağları Disülfit bağları



Aşağıdaki yöntemlerden yüklerine göre ayrımlar?



Laboratuvar çalışmalarında aşağıdakilerden hangisi peptid bağını kırmak amacıyla kullanılmaz? A) B) C) D) E)



Proteinlerin hidrolizi sonucunda hangi bağlar yıkılır? A) B) C) D) E)



4-



Hemoglobin Miyoglobin a-keratin Miyozin Albümin



Aşağıdaki hastalıklardan hangisi proteinlerin katlanmasındaki bozukluk sonucu ortaya çıkar? A) B) C) D) E)



5-



a-| globülin a 2 globülin p-| globülin P2 globülin y globülin



Elektroforezde en hızlı göç eden plazma proteini aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Prealbumin Seruloplazmin Transferrin a-j antitripsin İmmunglobulin G



9-



Plazma protein elektroforezinde p-y arasında bulunan protein hangisidir? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



a-) lipoprotein Protrombin Prealbümin Fibrinojen Plazminojen



10-Aşağıdakilerden hangisinde albümin düzeyini azaltır? A) B) C) D) E)



hangisinin transportuna albumin yer alır?



plazmadaki



12-Renal tubüler fonksiyonun değerlendirilmesinde önemli serum proteini aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



13-Plazmanın en önemli aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



opsonin



proteini



A) B) C) D) E)



20 -



A) B) C) D) E)



hangisi



prerenal



Nefroz Üriner sistem enfeksiyonları Mesane tümörü Kalp yetersizliği Üretrataşı



proteinüri



IgE IgD IgM IgA IgG



Diyabet Creutzfeld - Jakop hastalığı Duchenne kas atrofisi Alzheimer hastalığı Gaucher hastalığı



19- Bence - Jones proteinemisi hangi durumlarda görülür?



Seruloplazmin C5a C3a C3b C4



14-Aşağıdakilerden nedenidir?



IgG IgA IgM IgD IgE



18-Beta-amiloid birikimi ile karekterize hastalık aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



C-reaktif protein Transferrin a 2- makroglobülin a. feto protein P2 mikroglobülin



IgG IgA IgM IgD IgE



17- Mast hücre membranında reseptörü bulunan immünglobülin hangisidir? A) B) C) D) E)



Triaçil gliserol Yağ asitleri Hemoglobin Kalsitriol E-vitamini



immünglobülin



16- Antiviral aktivitesi güçlü immünglobülin hangisidir? A) B) C) D) E)



Malnütrisyon Sepsis Kronik karaciğer hastalıkları Diabetes mellitus Nefrotik sendrom



11 - Aşağıdakilerden



A) B) C) D) E)



15-Molekül ağırlığı en yüksek aşağıdakilerden hangisidir?



Bruton hastalığı VViskott-Aldrich sendromu Multipl miyelom Multipl skleroz VValdenstrom makroglobülinemisi



Serum proteaz inhibitörü olan ve plazma onkotik basıncının korunmasında rol oynayan serum proteini aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Beta-2 mikroglobülin Antikimotripsin C-reaktif protein a1 antitripsin a2-makroglobulin



TUS DERSHANECİLİĞİNE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVANI EDİYORUZ



396-397 V



\ DO Ğ R U A D R E S



TUS



TIME



21 -Bir hastanın beslenme durumu hakkında bilgi sahibi olmak için aşağıdaki proteinlerden hangisinin bakılması uygun olur? A) B) C) D) E)



22-Amiloid hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Multipli miyelomda amiloid birikimi bulunur B) Amiloid birikimi kalp, dil, lenf bezi, eklem ve dalakta yaygındır C) Böbrek yetmezliğine neden olabilir D) Kongo kırmızısı ile boyanır E) Solubul proteindir



Prealbumin Alfa-1 asid glikoprotein Haptoglobin Beta lipoprotein immunoglobulin G



1-E, 2-E, 3-D, 4-C, 5-C, 6-D, 7-B, 8-A, 9-D, 10-B, 11-B, 12-E, 13-D, 14-E, 15-D, 16-A, 17-C, 18-B, 19-A, 20-E, 21-D, 22-C



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Yapısından su çıkışı ile amino gruplarının serbestleştirilen amino asit hangisidir? A) B) C) D) E)



2-



Treonin Glisin Metionin Tirozin Glutamat



Üre döngüsü gerçekleşir? A) B) C) D) E)



Aşağıdaki enzimlerden hangisinin eksikliği kanda amonyak yükselmesine neden olur? A) B) C) D) E)



hangi



hücre



organelinde



Mitokondri Sitozol Mikrozomal sistem Mitokondri matriksi ve sitozol Sitozol ve endoplazmik retikulum



3- Üre sentezinin hangi enzim reaksiyonunda sitrik asit döngüsü ara bileşiği oluşur? A) B) C) D) E)



4-



Karbamoil fosfat sentaz II Ornitin-sitrülin transkarbamoilaz Argininosüksinat sentaz Arginino süksinaz Arginaz



5-



Galaktokinaz Fenilalanin hidroksilaz Ornitin transkarbamoilaz Sistationin sentaz Tirozinaz



Aşağıdakilerden hangisi kollajen sentezi sırasında kullanılmaz? A) B) C) D) E)



Prolin hidroksilaz Askorbik asit Glikozil transferaz a-keto glutarat Lizin deaminaz



6 - Desmozin yapısı hangi proteinde bulunur?



A) B) C) D) E)



Kollajen Keratin Fibrinojen Elastin Protamin



7-



Yapısında fazla miktarda sistein bulunan ve proteazlara dirençli olan protein hangisidir? A) B) C) D) E)



8-



Aşağıdakilerden ünitesidir? A) B) C) D) E)



9-



Kollajen Globulin Fibrinojen Elastin Keratin



A) B) C) D) E) hangisi



kasın



A bandı I bandı H zonu Sarkomer M çizgisi



Miyozin Aktin Tropomiyozin Troponin C Troponin T



10-Aşağıdakilerden hangisinin ATP az aktivitesi vardır? A) B) C) D) E)



Ağır meromiyozin Hafif meromiyozin Aktin Tropomiyozin a- aktinin



11 - Çizgili Aşağıdaki kas proteinlerinden hangisinin yapısı kalmodüline benzer? A) B) C) D) E)



Troponin T Tropomiyozin Troponin C Troponin I Kalsinörin



12-Kasta sarkoplazmik retikulumda kalsiyum bağlayan protein aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Kalmodulin Troponin I Troponin C Kalsekuestrin Miyozin hafif zincir kinaz



Desmin Titin Kalmodulin Ryanodin Kaldesmon



fonksiyonel



Aşağıdakilerden hangisi ince flament proteini değildir? A) B) C) D) E)



13-İskelet kası sarkoplazmik retikulum membraniarından kalsiyum iyonlarının serbestleşmesiyle ilgili reseptör hangisidir?



14-Yoğun egzersizin ilk 10 saniyesinde ATP hangi reaksiyonla elde edilir? A) B) C) D) E)



Kreatin fosfat + ADP -> Kreatin + ATP PEP + ADP -> Piruvat + ATP NADH + 1/2 0 2 + 2H -> NAD + H20 1,3 bifosfogliserat + ADP -> 3-fosfogliserat + ATP Glukoz 6-fosfat -> Glukoz + PPi



15-Aşağıdakilerden hangisinin idrarda artışı kas yıkımını gösterir? A) B) C) D) E)



Alanin Valin Hidroksiprolin Hidroksilizin 3-metil histidin



16-Aşağıdakilerden hangisi mikroflamenttir? A) B) C) D) E)



Vimentin Keratin Aktin Desmin Nöroflament



17-Aşağıdakilerden hangisi dissemine intravasküler koagulasyon (DİK) için yanlıştır? A) B) C) D) E)



Protrombin zamanı kısalır Fibrinojen azalır Trombin zamanı uzar D-dimer artar Fibrinopeptid A artar



18-Kanda glukoz tayinleri için koruyucu madde olarak aşağıdakilerden hangisi seçilir? A) B) C) D) E)



Oksalat Sodyum florür Heparin Sitrat EDTA



TUS DERSHANECİLİfitDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



398-399 V



TUS 19-Karbamoii fosfat sentaz I eksikliğine bağlı üre metabolizma bozukluğu aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Hiperammonemi tip I Hiperammonemi tip II Sitrülinemi Argininosüksinik asidüri Hiperargininemi



A) B) C) D) E)



20-N-Asetil glutamat üre sentezinde hangi basamağı aktive eder? A) B) C) D) E)



21-Transaminasyon gereklidir?



reaksiyonu



için



hangisi



Alfa-ketoglutarat Tetrahidrofolat Askorbik asit ATP Biotin



22-Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi, kollajende çapraz kovalan bağların oluşumunda gereklidir?



Arginaz Argininosüksinaz Argininosüksinat sentaz Ornitin transkarbomoilaz Karbomil fosfat sentetaz



A) B) C) D) E)



Alanin Glutamin Arginin Lizin Treonin



1-A, 2-D, 3-D, 4-C, 5-E, 6-D, 7-E, 8-E, 9-A, 10-A, 11-C, 12-D, 13-D, 14-A, 15-E, 16-C, 17-A, 18-B, 19-A, 20-E, 21-A, 22-D



■



■



KENDİMİZİ DENEYELİM 3 1-



Aşağıdakilerden hangisi delta ferroşelatazı inhibe ederek eritrositlerde protoporfirin birikimine yol açar? A) B) C) D) E)



3-



A) B) C) D) E)



Kurşun Bakır Çinko Arsenik Kobalt 4-



2-



Hem yıkılımı sırasında aşağıdakilerden hangisi ortama salınır? Nitrik oksid Karbondioksid Karbonmonoksid Demir oksid NAD+



Protoporfirinden Hem sentezi hangi enzim etkisi ile nerede gerçekleşir?



Aşağıdakilerden hangisi kanda hem direkt hemde indirekt bilurubin artışı ile beraber olup idrarda bilurubin pozitif bulunur?



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Koproporfirinojen oksidaz; sitozol Protoporfirinojen oksidaz; sitozol ALAdehidrataz; mitokondri Ferro selataz; mitokondri Hem oksijenaz: mitokondri



Fizyolojik sarılık Gilbert hastalığı Crigler Najar sendromu Rotor sendromu Viral hepatit



5- Konjuge bilirubin’in ürobilinojene dönüşümde yer alan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



6-



A) B) C) D) E)



Yaşlanmış eritrositlerde hangi hemoglobin miktarı artar ? A) B) C) D) E)



UDP glukuronil transferaz Ferroşelataz Hemoksijenaz Bilirubin redüktaz b-glukuronidaz



Aşağıdakilerden hiperbilirubinemidir?



11 -



hangisi



direkt



12- Kurşun zehirlenmesinde hangisinin düzeyi artar? A) B) C) D) E)



Yenidoğanın fizyolojik sarılığı Crigler -Najjar sendromu Lucey-Driscoll Sendromu Gilbert hastalığı Dubin- Johnson sendromu



137-



8-



ALA Porfobilinojen Protoporfirin I Hem Bilirubin



Aşağıdakilerden hangisi plazma normal total bilirubin düzeyini gösterir (mg/dl)?



Aşağıdakilerden hangisi hemoglobinin oksijen disosiyasyon eğrisinin, miyoglobinin eğrisi gibi hiperbolikleşmesine neden olur?



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



0 .4 -0 .9 1.1 - 1.6 0 .6 - 1.5 0.3- 1.0 0.1 -0 .7



Aşağıdakilerden hangisi hemolizin laboratuvar bulgusu değildir? A) B) C) D) E)



9-



Hb A3 HbA-| Hb A 2 HbF H b A 1c



Aşağıdakilerden hangisinin hemolizden en fazla etkilenir? A) B) C) D) E)



serum



düzeyi



Sodyum Potasyum Kalsiyum Fibrinojen Klor



10-Piromidon ayıracı kullanılarak aşağıdakilerden hangisinin idrarda varlığı gösterilir? A) B) C) D) E)



Sterkoblinojen Bilirubin Ürobilinojen Protein Flemoglobin



14-Bilirübin sentezindeki aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



İdrarda ürobilinojen artışlı Serum LDH düzeyinde artış Hemopeksin artışı Hemoglobinüri Metalbuminemi



Parsiel oksijen basıncının azalışı Sıcaklık artışı 2,3 bifosfogliserat artışı Karbon monoksit zehirlenmesi Asidoz



öncül



molekül



Biliverdin Bilirübin diglukuronid Ürobilinojen Ürobilin Sterkobilin



15-Aşağıdaki protein sindirim enzimlerinden hangisi barsak kaynaklıdır? A) B) C) D) E)



Pepsin Tripsin Kimotripsin Karboksipeptidaz Aminopeptidaz



16-Demirin barsaktan emilimini kontrol eden protein aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



DMT1 Hepsidin Hephaestin Ferritin Transferrin



TOS DERSHANECİLİGİDE STANDARTLARIMIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



400-401



W



DO Ğ RU A D R E S



TIME 17-Maternal kanda seviyesideki artışın nöral tüp defekti ile ilişkili olduğu protein aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



22-Aşağıdaki elektroforez görüntüsü hangi klinik durumla ilişkilidir?



Albümin Prealbumin AFP Transferrin Ferritin



18-Elastin gen defektinin gözlendiği mikrodelesyon sendromu aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Marfan VVİlliams Ehler Danlos Homosistinüri Frajil X



19-Hem sentezinde kurşun inhibiyonuna duyarlı enzimler aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Albümin a i



A) B) C) D) E)



a2



p



y



Normal Siroz Amfizem Nefrotik Sendrom Multipl Myelom



ALA sentaz-Ferroşelataz ALA sentaz-Uroporfinojen dekarboksilaz ALA dehirataz-Ferroşelataz ALA dehidrataz-Uroporfinojen dekarboksilaz Uroporfinojen sentaz-Uroporfinojen dekarboksilaz



20-Periferik dokuların oksijenizasyonundan sorumlu molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



2,3 DPG Asetat Glukoz C 02 1,3 BPG



21-Klinikte, işitme kaybı, hematüri, keratokonusun izlendiği, bazal membramn yapısındaki tip IV kollajen bozukluğu ile karakterize hastalık aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Osteogenesis İmperfecta Ehler Danlos Sendromu Alport sendromu Epidermolizis Bullosa Menkes Sendromu



1-A, 2-D, 3-C, 4-E, 5-E, 6-E, 7-D, 8-C, 9-B, 10-E, 11-A, 12-A, 13-D, 14-A, 15-E, 16-C, 17-B, 18-B, 19-C, 20-A, 21-C, 22-D



ENZİMLER 1-



Enzimler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



Farklı enerjilerin birbirine dönüşünü sağlar. Enzimler dengeye ulaşılacak süreyi kısaltır Tepkimeden değişmeden çıkarlar Aktivasyon enerjisini artırırlar Denge sabitini değiştirmezler



Enzimler organizmada kimyasal reaksiyonların hızlarını artırmak için kullanılan biyolojik katalizörlerdir. Belli hücresel kompartmanlarda yerleşir ve yüksek ölçüde spesifiklik gösterirler. Tepkime sırasında tüketilmezler ve reaksiyon sonunda değişikliğe uğramazlar. Protein yapılı olmalarından dolayı denatürasyona uğrarlar. Enzimler reaksiyonun aktivasyon enerjisini düşürürler, denge sabitini değiştirmezler. Farklı enerjilerin birbirine dönüşünü sağlar. Enzimlerin Genel Özellikleri - Reaksiyon sonunda miktarları sabit kalır. - Reaksiyonun hızını arttırırlar. - Küçük miktarları yeterlidir. - Substratları için yüksek özgüllüğe sahiptirler. - Enzim-substrat arasında non kovalent etkileşimler kurulur. - Kimyasal reaksiyonun aktivasyon enerjisini azaltarak dengeye ulaşmasını hızlandırırlar. Fakat denge sabitini değiştirmezler. - Genellikle protein yapısındadırlar (ribozimler hariç). - Spesifik organlarda, spesifik organellerde yerleşim gösterirler. - Enzimler tek tip reaksiyonu katelizlerler.



2- Aşağıdakilerden hangisi kompetitif inhibisyon için yanlıştır? A) B) C) D) E)



Enzimin substratına ilgisi değişir Vmax değişmez Yarışma, inhibitör ile substrat arasındadır inhibitörün yapısı substrata benzer Km değeri azalır



Kompetitif inhibisyon İnhibitörün yapısı substrata benzer ve inhibitör enzimin aktif bölgesine bağlanmak için substratla yarış-maya girer. Vmax değişmez, Km değeri büyür. Substrat konsantrasyonunun artırılması ile inhibisyon giderilir. Örnekler: Alkol dehidrogenaz için metanol-etanol yarışması, süksinat dehidrogenaz için süksinat- malonat yarışması, ksantin oksidaz için allopurinol-ksantin yarışması.



3-



Aşağıdakilerden hangisi hidroperoksidaz’dır? A) B) C) D) E)



Glutatyon peroksidaz Piruvat dekarboksilaz Transketolaz Peptidaz Piruvat karboksilaz



Oksiredüktazlar



Oksidazlar



Sitokrom oksidaz



Dehidrogenazlar



Piruvat Dehidrogenaz Laktat Dehidrogenaz



Hidroperoksidazlar



Glutatyon peroksidaz



Oksijenazlar



Monooksijenazlar (sit p450) ilaç detoksifikasyonu Hidroksilasyon



4- Aşağıdakilerden hangisi, bazı oksidoredüktazların koenzimi olarak görev yapar ve 450 nm dalga bo­ yunda verdiği absorbans nedeniyle bu enzimlerin aktivitelerinin ölçümünde kullanılır? A) B) C) D) E)



NADH FAD NADPH ATP GTP



Enzimlerden klinik analizlerde reaktif olarak yararlanır. Enzim kullanılan analizler hızlı, spesifik, güvenilir ve kısa sürede sonuç verir. Renk reaksiyonları oluşturabilirler. Bu­ nun için ortamda indikatör denilen bileşikler konur. Bunla­ rın oksidasyon ürünleri renklidir. Peroksidaz ile H2O 2 ve renksiz indikatör reaksiyona sokulur. H2Ö2 indirgenirken renkli bileşik meydana gelir. Bu bileşiğin absorbansı ko­ lesterol miktarı ile doğru orantılıdır. Koenzim olarak FAD, NAD+ve NADP+ kullanan enzimlerin ölçülmesinde FADH, NADH ve NADPH’ın optik özelliklerinden yararlanılır. Ok­ side FAD 450 nm’de ışığı absorbe ederken, NADH ‘ın absorbsiyonu 340 nm’de gerçekleşir. Lambert-Beer kanununa göre absorbans örneğin konsantrasyonu ile doğru orantılıdır.Bazı enzimler NAD+ veya FAD kullanmazlar, ancak bunları kullanan enzimle­ rin etkili olduğu ürünleri oluştururlar. ELISA testleri, enzimlerinlerin kullanıldığı immünolojik testlerdir.



(Cevap E) A



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



402403



\



5-



Aşağıdakilerden hangisi bakırlı metaloenzimdir? A) B) C) D) E)



Arginaz Lizil oksidaz Piruvat kinaz Karbonik anhidraz Glutatyon peroksidaz



Kofaktör olarak metal iyonu kullanan enzimlere metaloenzim denir. Metaloenzimler grup aktarılmasında yer almazlar ve değerlilik değişiklikleri hariç bir değişikliğe uğramazlar. Metal iyonları protonlar gibi elektrofilik özelliktedir. Nötral çözeltilerde sıklıkla pozitif yüklü bulunurlar.



Cu+2



Seruloplazmin, Sitokrom oksidaz



Biotin, karboksilaz enzimlerinin koenzimi olup prostetik grubu oluşturur. Diğer vitamin-enzim eşleşmeleri özetlenmiştir.



Vitamin koenzim



Reaksiyonlar



B1 vitamini



Oksidatif dekarboksilaz (Piruvat ve alfa ketoglutarat dehidrogenaz) ve transketolaz



B2 vitamini



FMN, FAD yapısında olup oksidoredüktazların kofaktörü



B3 vitamini



NAD, NADP yapısında olup oksidoredüktazların kofaktörü



B6 vitamini



Transaminaz, dekarboksilaz ve transsülfirazın kofaktörü.



Pantotenik asit



Koenzim A ‘nın yapısında bulunur. Transasetilazın kofaktörü.



Dopamin 3 hidroksilaz, Lizil oksidaz MAO, Süperoksid dismutaz, Tirozinaz Zn+2



Trans-metilaz



Laktat Dehidrogenaz, ALA dehidrataz



Ribonükleotit redüktaz



Hekzokinaz, Glukoz 6 fosfataz



Folik asit



Tek karbonlu birimlerin taşınmasında görev alır.



Biotin



Piruvat karboksilaz



Piruvat kinaz, Na-K- ATPaz Mn+2



Metil-malonil izomeraz



Karbonik anhidraz, DNA polimeraz



Karboksipeptidaz A,B, Alkol dehidrogenaz Mg+2



B12 vitamini



Asetil KoA karboksilaz



Arginaz, Süperoksid dismutaz (mitokondriyal)



Propionil KoA karboksilaz



Ribonükleotid redüktaz Nİ+2



Üreaz



Mo



Ksantin oksidaz



Fe+2 / Fe+3



Sitokrom oksidaz, Peroksidaz



(3-metil krotonil KoA karboksilaz Lipoik asit



Oksidatif dekarboksilasyon Piruvat dehidrogenaz a keto glutarat dehidrogenaz



Katalaz, Myeloperoksidaz K+



Piruvat kinaz



Se



Glutatyon peroksidaz, 5’ deiyonidaz



Ca+2



Rennin, amilaz



6-



Aşağıdaki kovitamin hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



enzim



Tiamin-Transketolaz Niasin- Oksidoredüktaz Pridoksal fosfat- Transaminaz Biotin- Dekarboksilaz Pantotenik asit- Transmetilaz



eşleşmelerinden



7- Aşağıdakilerden hangisi zimojen olarak aktive olmaz? A) B) C) D) E)



Elastaz Tripsin Protrombin Kreatin kinaz Faktör XIla



Zimojen aktivasyona örnek; sindirim sistemi enzimleri (pepsin, tripsin, elastaz, karboksipeptidaz, kimotrip-sin), koagulasyon sistemi (F12, 11,9, 10, trombin gibi), görme sistemi ve hormon aktivasyon sisteminde yer alan enzimlerdir.



8- Aşağıdakilerden hangisi eşitliğini gösterir? A) B) C) D) E)



Michaelis



Menten



Vo = Vmax / Km Vo = V max [ S ] / Km + [S ] Vo = Km + [S] / Vmax 1A/o = Km / Vmax [S]+ 1/ Vmax Vo = Vmax / Km + [S]



Michaelis Menten eşitliği; Herhangi bir substrat derişimindeki, başlangıç hızlarının ifadesidir. Km değeri, tepkime hızının maksimum hızın yarısı olduğundaki substrat konsantrasyonuna eşittir (molar olarak ifade edilir). Bu eşitlik hiperbolik bir eğrinin denklemini verir.



Lineweaver-Burk eşitliği: Grafiğinin doğrusal olarak gösteren Lineweaver-Burk eşitliği Michaelis eşitliğinin resiprokalinin alınması ile elde edilir. Enzim inhibisyonlarının değerlendirilmesinde önemlidir. 1A/o = Km / Vmax [S]+ 1/ Vmax Edie and Hofstee grafiği; Vo/ [S] (y-ekseni)‘e karşı çizilen Vo grafiğidir.y-eksenini kesen nokta Vmax/ Km; xeksenini kesen nokta V max değerini verir. Eğim = -1/ Km’dir. Hill eşitliği; Kooperatif bağlanma kinetiği gösteren enzimlerde kullanılır.Eğim ” n” ile gösterilir. n=1 ise bağlama bölgeleri birbirinden bağımsızdır, n>1 ise bölgeler kooperatif olup sigmoid bir kinetik gösterirler, değer arttıkça kooperatiflik daha güçlüdür, n < 1 ise bölgeler negatif kooperative gösterir.



.v- (Çevac i) 11- Aşağıdakilerden hangisi irreversibil inhibisyon için doğrudur? A) inhibitör substrattan farklı bir yere ve daima ES kompleksine bağlanır. B) Vmax azalır ve Km azalır. C) İnhibitör ile enzim arasında kovalent bağ oluşur D) Kinetik özellikleri ankompetitif inhibisyonlara benzer E) Enzimin substratına olan ilgisi artar



9-



Fosforilasyon ile enzim modifikasyonu sağlayan amino asit aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Lizin Sistin Fenilalanin Prolin Serin



Fosforilasyonda spesifik serin, treonin veya tirozinin hidroksil gruplarının kovalent modifikasyonu sonucu belirli anahtar enzimler aktive ya da inaktive olurlar. Örneğin, iskelet kası glikojen fosforilaz-b enzimi subunitlerinin herbirinde yer alan tek serin grubunun fosforilasyonu ile aktive olur. Bunu fosforilaz kinaz katalize eder.



10 - Kooperatif bağlanma kinetiği gösteren enzimlerde



hangi grafik kullanılır? A) B) C) D) E)



Michaelis-Menten Lineweaver-Burk Edie grafiği Edie and Hofstee grafiği Hill eşitliği



İrreversibil inhibisyon; İnhibitör ile enzim arasında kovalent bağlar oluşur. İnhibitör, enzim aktivitesi için gerekli olan fonksiyonel gruplara bağlanır veya bunların yapısını bozar. İnhibitörün yapısı substrata benzemez ve substrat konsantrasyonunu artırmak inhibisyonu gidermez. Kinetik olarak nonkompetitif inhibisyonlarla aynı özellikleri taşır. İrreversibil inhibitörlerin özel bir sınıfı suisid inhibitörlerdir. Ankompetitif inhibitör, substrattan farklı bir yere ve daima ES kompleksine bağlanır. Enzim-inhibitör-substrat kompleksi, hiçbir zaman ürünlere dönüşmez. Vmax azalır ve Km azalır. (Cevap C)



12- Modülatörün enzimin subsratmdan farklı olması hangi tip düzenlemeyi tanımlar ? A) B) C) D) E)



Kovalent modifikasyon Heterotropik düzenlenme Zimojen aktivasyon Homotropik düzenlenme Feed back düzenlenme



Heterotropik modülatör: Pozitif veya negatif etkili olabilir. Modülatör substrattan başka bir moleküldür. Monomerik allosterik enzimlerde görülen bir düzen-lenmedir Homotropik modülatör: Substrat ve modülatörü aynı olan enzimlerdeki düzenlemedir (substrat modülatördür). Aktif bölge ile regülatör bölge aynıdır.



(Cevap üjF A



TOS DEBSHANECİÜĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYOBVZ



X



13-Aşağıdakilerden hangisi (LDH) için yanlıştır?



Laktat dehidrogenaz



A) B) C) D)



Sitozolün enzim belirtecidir 5 izoenzimi bulunur 5 polipeptit zincirinden oluşur Kalp, iskelet kası, karaciğer, beyin ve eritrositlerde yaygındır. E) Plazmada en yüksek konsantrasyonda bulunan izoenzim LDH2‘dir.



15-Elektroforezde en yavaş hareket eden alkalen fosfataz (ALP) izoenzimi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Karaciğer Kemik Barsak Tükürük Plasenta



Alkalen fosfataz (ALP); Karaciğer, kemik, plasenta, barsak, dalak, böbrek te bulunur. ALP; Osteoblastik LDH, kalp ve iskelet kası, beyin, eritrosit, böbrek, hücrelerde kemik oluşumu sırasında sentezlenir. karaciğer ve lenf nodüllerinde bulunur. Sitoplazmik bir 4 izoenzimi vardır; enzimdir. 4 polipeptit zincirinden oluşmuş bir tetramerdir. K araciğer izoenzimi; Elektroforezde en hızlı göçen İzoenzimlerin tümü; Laktat + NAD+® Piruvat + izoenzimdir. Isı ile %50-70 oranında inaktive olur. NADH+H+ reaksiyonunu katalizler. Kem ik izoenzim i:Isı ile tamamen inaktive olur. 5 izoenzimi (LDH -|_ 5) vardır. Elektroforezde en hızlı Elektroforezde karaciğer izoenziminden sonra gelir. göçen izoenzimi LDH-| olup, plazmada en yüksek Barsak izoenzim i: L-fenilalanin inhibe eder. konsantrasyonda bulunan izoenzim LDH2‘dir. Elektroforezde kemik izoenziminden sonra gelir. %50-60 oranında ısı ile inaktive olur. Plasenta izoenzim i: Elektroforezde göçmez, ısı ile inaktive olmaz, L-Fenilalanin inhibe eder. 14-Aşağıdaki Laktat dehidrogenaz (LDH) izoenzimlerinden hangisi iskelet kası ve karaciğerde yoğundur? A) B) C) D) E)



LDH 1 LDH2 ldh



16-Aşağıdakilerden hangisi kemik yapımım belirlemede kullanılan biyokimyasal belirteçlerden biridir?



3



LDH4 LDH5



5 izoenzimi (LDH -j. 5) vardır; H; kalp, M; kas olarak gösterilir ise; LDH-): HHHH: Kalp kası, eritrosit LDH2 : HHHM: Kalp kası ve eritrosit, böbrek LDH3: HHMM: Akciğer, kalp kası, eritrosit LDH4 : HMMM: İskelet kası ve karaciğer LDH5: MMMM: Karaciğer



A) B) C) D) E)



Asit fosfataz Alkalen fosfataz Telopeptitler Hidroksilizin Hidroksiprolin



Osteoklastik aktivite asit fosfataz ile gözlenir. Hidroksil izin, hidroksi prolin ve telopeptitler kollajen yıkım ürünleridir. Kemikte tip I kollajen bulunur. Alkalen fosfataz ve osteokalsin kemik yapım belirteçleridir.



17-Aşağıdaki hangisinde plazma alkalen fosfataz artışı gözlenemez? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Kemik tümörleri Akut hepatit Hipofosfatemi Siroz Kolestaz



Plazma düzeyi artışı: Yaştan etkilenir. 1- Kemik hastalıkları; Osteoblastik aktivite artışı ile beraber olan kemik hastalıklarında plazma alkalen fosfataz düzeyi artar.Örnek; Hiperparatiroidizm, Page’s hastalığı, metastatik kemik tümörleri, osteomalazi, raşitizm, kemik kırıkları,hipertiroidizm 2- Hepatobiliyer hastalıklar; Akut hepatit (toksik, alkolik,viral),akut ve kronik pankreatit, siroz, hepatik konjesyonlu kalp yetersizliği, kolestaz, karaciğer kanseri veya tümörü 3- Barsak izoenzimi: İnce barsak lezyonları Plazma düzeyi azalışı: Hipoparatiroidizm, skorbüt, hipofosfatemi, malnütrisyon, kretenizm ve anemi, magnezyum ve çinko eksikliği



18-Başlıca prostat hastalıklarında artış gösteren enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



19-Aşağıdaki durumlardan hangisinde plazma amilaz düzeyi yükselmez?



Tartarat duyarlı asit fosfataz Tartarat dirençli asit fosfataz ALT Alkali fosfataz LDH



Asit fosfataz: Başlıca prostatta daha sonra karaciğer, böbrek, trombosit ve osteoklastlarda bulunur. Seminal sı­ vıda da yüksek düzeyde bulunur. Asit fosfataz, osteoklastik kemik hastalıkları ve prostat hastalıklarında kanda yükselir. Prostatik asit fosfataz; PAP, tartarik asitle inhibe edilir (tartarat duyarlı). Tartarat dirençli asit fosfataz kemik kaynaklıdır. Prostat hastalıklarımın değerlendirilmesinde kullanılan diğer enzim prostat spesifik antijen (PSA) dır. PSA, Serin proteazdır. Başlıca sentez yeri prostat olmasına karşın süt bezleri, paratiroit, endometrial doku, normal meme dokusu ve bazı tümör dokuları düşük oranda PSA içerir. ıCevap A)



Akut pankreatit Peptik ülser Barsak tıkanıklıkları Tükürük bezi tümörü Ağır yanıklar



Plazma amilaz düzeyinin artışının en önemli nedeni pankreatitlerdir. Düzeyi, diyabet, tirotoksikoz, ağır yanıklar, alkolizm, karaciğer yetmezliği, ilerlemiş kistik fibrozis durumlarında azalır. Plazma Amilaz düzeyindeki değişiklikler ile ilişkili hastalıklar Artış - Akut pankreatit - Peptik ülser, duedonal ülser rüptürü - Barsak tıkanıklıkları - Rüptüre ektopik gebelik - Tükrük bezi hastalıkları, taş, tümör - Renal yetersizlik - Morfin, kodein gibi ilaç kullanımları - Akciğer, över - pankreas adenokarsinomları Azalma - Diyabet - Tirotoksikoz - Ağır yanıklar - Alkolizm - Karaciğer yetersizliği - İlerlemiş kistik fibrozis - Pankreotektomi



20-Aşağıdakilerden hangisi mikrozomal bir enzim olup ilaç kullanımı ile plazmada artış gösterir? A) B) C) D) E)



ALT AST y-GT LDH Amilaz



Y-glutamil transferaz (g-GT) Böbrek, karaciğer, pankreas ve barsakta bulunur. Mikrozomal bir enzimdir. Serum aktivitesinin büyük çoğunluğunu karaciğer karşılar. Hepatobiliyer hastalıkların tanısında ve ayırıcı tanısında önem taşır. Kolestazı % 93 oranında doğrular, kemik ve plesentada bulunmadığından alkalin fosfatazdan daha spesifiktir. Plazma artışı: Akut ve kronik hepatit, Kronik alkolizm (tarama testi), kolestaz, siroz,yağlı karaciğer, karaciğer metastazı, Hepatosellüler hasar, antikonvülzan (fenobarbital), antidepresan ve kontraseptif kullanımı.



TUS DERSHAHEGİIİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



21-Fosfataz grubu enzim olan ve nikel tarafından inhibe olan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Asitfosfataz AST ALT Aldolaz 5-nükleotidaz



A) B) C) D) E)



5-nükleotidaz: Fosfataz enzimidir. AMP -> Adenozin + H3PO4 reaksiyonunu katalizler. Ni iyonları tarafından inhibe olur. Aktivitesi ALP ve (g-GT’ye paraleldir, hepatobilier hastalıklarda artar, kemik ve karaciğer kökenli hastalıkların ayırıcı tanısında (g-GT gibi) önemlidir.



22- Koleztazın ayırıcı tanısında aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



kullanılan



enzim



Lösin amino peptidaz AST ALT LDH Aldolaz



Lösin aminopeptidaz; Hidrolaz enzimidir. Karaciğer, böbrek ve ince barsakta bulunur, hepatobiliyer hastalıkların ayırıcı tanısında kullanılır. Gama GT ve 5 nükleotidazda bu amaçla kullanılır. Cevap A) 23- Eksikliğinde hemolitik anemi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



24-Miyokard enfarktüsünde ilk aşağıdakilerden hangisidir?



görülen



enzim



Glutatyon Aldolaz Fosfoglikomutaz Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz Laktat dehidrogenaz



Glukoz 6 -fosfat dehidrogenaz: Eritrosit, adrenal korteks, lenf nodülleri, timus ve dalakta yoğundur. Genetik bozuklukları önem taşımaktadır. Eksikliğinde hemolitik anemiler görülür



yükselen



enzim



CPK-1 Troponin CK-2 LDH Miyoglobin



Akut miyokard enfarktüsü (MI); AST, CK-MB (CK2), LDH-) düzeyleri takip edilir. Kardiyak troponinler, enzim olmamakla beraber, miyokart dokusunda bulunan proteinlerdir ve akut miyokart enfarktüsü tanısında kullanılan en spesifik proteindir. K ardiyak Troporıin-I tanıda en yararlı olandır. Akut miyokard enfarktüsünden 3-4 saat sonra yükselmeye başlar ve ağrının başlamasından 12- 24 sa-at sonra pik değerine erişir. 510 gün sonra normal değerlerine iner. %100 kardiyak spesifiktir. Renal hastalıklardan etkilenmez. K ardiyak Troponin-T, AMI’lu hastaların %50’sinde ağrının başlangıcından 3-4 saat sonra yükselmeye başlar. 16-30 saat içinde pik değerlerine erişir. 5-14 gün süre ile yüksek seyreder. 10 saat - 5 gün arasında klinik sensivitesi %100’dür. Troponin-T, angina’lı hastaların gelecekteki miyokart enfark-tüsü veya diğer kalp olaylarını geçirebilme riskinin tayini açısından Miyoglobin, en erken yükselen miyokart proteinidir. 2-3 saatte yükselmeye başlar ve kısa zamanda normale döner. (Cevap C) Miyokart enfarktüsü ve proteinler



Başlangıç



Pik



Normale dönüş



CK-MB



4-8 saat



12-24 saat



2-3 gün



AST



6-8saat



18-24 saat



3-4 gün 5-10 gün



LDH



10-12 saat



48-72 saat



Miyoglobin



1-3 saat



6-9 saat



18-36 saat



Troponin



6-8 saat



16-48 saat



5-10(15) gün



25-Aşağıdakilerden metabolizmasında reaksiyonudur? A) B) C) D) E)



Glukuronidleşme Hidroksilasyon Sülfatasyon Asetilasyon Metilasyon



hangisi yer alan



ksenobiyotik başlıca faz 1



Ksenobiyotikler organizmaya yabancı bileşiklerdir. Kse-nobiyotikler organizmada kimyasal değişikliğe uğrar. Bu değişiklikler Faz 1 ve Faz 2 adı verilen tepkimelerle gerçekleşir. Faz 1 reaksiyonları: Ksenobiyotiğin yapısında kimyasal değişiklik meydana gelir ve- ksenobiyotiğin biyolojik etkileri değişir. Çoğunlukla bir madde detoksifiye edilir veya etkisi sonlandırılır.Bu fazın başlıca reaksiyonu hidroksilasyo rı reaksiyonları olup bu reaksiyonlarında m onooksijen azlar veya sito kro m P450 yer alır. Bu enzimler ayrıca deaminasyon, dehalojenasyon, desülfürasyon, epoksidasyon, peroksidasyon ve redüksiyon reaksiyonlarını da katalize edebilir. Bazı ksenobiyotikler reaksiyonlar sonucunda biyolojik olarak aktif formlar oluşturabilir.



26-Aşağıdakilerden hangisi detoksifikasyonda yer alan konjugasyon reaksiyonlarında yer almaz? A) B) C) D) E)



Glisin Glutatyon Asetil KoA Glutamin Asparagin



Konjugasyon reaksiyonları faz 2 reaksiyonlarıdır. Faz 2 reaksiyonları; Hidroksillenmiş veya diğer faz 1 tepkimelerine maruz kalan bileşikler spesifik enzimler ile polar bileşiklere dönüştürülür.Konjugasyon ve metilasyon başlıca reaksiyonlardır. Konjugasyon: Glisin, Glutatyon, Glukuronik asit, Sülfat (PAPS ile) ve asetat (asetil KoA) ile gerçekleşir. Diğer bir faz 2 reaksiyonu metilasyon olup SAM yer alır. Faz1 ve Faz 2 reaksiyonlarının amacı. 1- Suda çözünürlüğü artırmak 2- Atılımlarını kolaylaştırmak



27-Glukuronidasyon hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



işlemi



için



aşağıdakilerden



Reaksiyon mitokondride gerçekleşir En sık gerçekleşen konjugasyon reaksiyonudur Suda çözünürlük artar Glukoz metabolizması önemlidir UDP Glukuronil transferazlar etkilidir



Glukuronidasyon: UDP-glukuronik asit kullanılır. Glukuronik asit, glukoz metabolizmasında uronik asit yolunda sentezlenen polar bir bileşiktir. Glukuronid aktarımında glukuronil transferazlar etkilidir. Endo-plazmik retikulumda gerçekleşir. Glukuronoid yapı substratın oksijen, azot ya da sülfür gruplarına eklenir. En sık gerçekleşen konjugasyon reaksiyonudur.



28-Sitokrom yanlıştır? A) B) C) D) E)



P450



için



aşağıdakilerden



hangisi



Hemoproteindir Geri dönüşümlüdür. Aktivitesi için FeS merkeze gereksinimi vardır NADPH kullanır Moleküler oksijeni kullanır



Sitokrom P450 RH + 0 2 + N A D P H + H +- > R - O H + H 2 0 + N A D P + Reaksiyonunu katalizler. Oksijenin bir atomu substrata, diğer atomu hidrojene aktarılır. Geri dönüşümsüzüdür. Lipofilik ksenobiyotikler üzerinde etkilir. Hemoproteinlerdir. En yüksek oranda karaciğer ve ince barsakta bulunur. 2 yerde yerleşim gösterir; M ikrozom al sitokrom P-450 m onooksiienaz - Hidroksilasyon - İlaçların detoksifikasyonu - Toksik bileşiklerin detoksifikasyonun da yer alır. - Fenobarbital türü ilaçlar tarafından bu sistem indüklenir. M itokondrial sitokrom P-450 m onooksijenaz - Adrenal korteks ve böbrek gibi steroid sentezi yapan dokularda bulunur.



29-E vitamininin antioksidan fonksiyonu sırasında hangi moleküle ihtiyaç vardır? A) B) C) D) E)



Askorbik asit p- karoten Oksijen FAD Bilirubin



E vitamini: Yağda erir en kuvvetli antioksidan vitamindir. Yapısında bulunan fenolik hidroksil gruplu aromatik halka vitaminin kimyasal olarak aktif kısmını oluşturur ve antioksidan özelliği bu gruptan kaynaklanır. Lipit peroksilleri ile olan radikal sonucunda kendiside zayıf etkili radikale dönüşür, a-tokoferol redüktaz ile aktif formuna dönüşmesi için GSH ve askorbik aside ihtiyaç gösterir.



30-Oksijen radikalleri hangisidir? A) B) C) D) E)



içinde



en



toksik



olanı



Hidroperoksil radikali Superoksit anyonu Hidrojen peroksit Hidroksil radikali Nitrik oksit



TUS DERSHANECİLİfiİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



408-409 W



\



Biyolojik sistemlerde serbest radikal reaksiyonları önemli yer tutar. Serbest radikal, bir orbitalinde paylaşılmamış bir elektron taşıyan herhangi bir bileşiktir. Biyolojik sistemlerdeki en önemli serbest radikaller oksijen kaynaklı olanlarıdır. Oksijenin bir elektron alınımı ile indirgenmesinden superoksit radikal anyonu, iki elektron ile indirgenmesi ile hidrojen peroksit oluşur. Üçüncü elektron ilavesi ile yüksek derecede reaktif hidroksil radikali oluşur. Dördüncü elektron ilavesi ile su meydana gelir. Superoksit radikali kuvvetli bir indirgeyici ajandır. Superoksit radikali superoksit dismutaz ile mutasyona uğrayarak hidrojen peroksidi oluşturur. H2 O 2 , zayıf bir indirgeyici ajandır. Ortamda geçiş metalleri olmadıkça oldukça sabittir. Geçiş metalleri varlığında hidroksil radikalini oluşturur. H2O 2, katalaz ve glutatyon peroksidaz tarafından parçalanır. Hidroksil radikali bütün oksijen radikalleri içinde en reaktif olanıdır; proteinler, karbohidrat, lipit ve nükleik asitleri okside etme yetenekleri fazladır. Nitrik oksit: Nitrik oksit ve nitrojen dioksit tek sayılı elektron taşır ve bundan dolayı serbest radikaldir. NO’in süperoksit anyon radikali ile reaksiyona girerek güçlü bir oksidan olan peroksinitrit (ONOOH) radikalini oluşturur ve bunun da ileri dekompozisyonu ile HO radikali meydana gelir. Ayrıca, peroksinitrit tirozin gibi fenolik amino asitleri nitrolayarak toksik nitro türevleri (nitrotirozin) oluşturmaktadır. Oksijenden oluşan başlıca reaktif oksijen türevleri - O2" (Süperoksit) radikali - H202 (Hidrojen peroksit) - HO (Hidroksil) radikali - HOCI (Hipokloröz asit) - Singlet O2 (O2O R (Alkil radikali) - ROO (Peroksil radikali) - RCOO (Organik peroksit radikali) - HO2 (Perhidroksit radikali) - RO (Alkoksil radikali)



31-Aşağıdakilerden hangisi oksidatif DNA hasarını gösterir?



A) B) C) D) E)



Malondialdehit



8- deoksiguanozin 3-nitrotirozin Reaktif karbonil Lipit hidroperoksit



Serbest radikaller oldukça reaktif moleküllerdir. Biyomoleküllerle reaksiyona girerek oluşturdukları bileşikler çoğu kez toksik özellik taşımaktadır. a- Serbest radikallerin proteinler üzerine olan etkileri: Peptit bağları ve prolin ve lizin gibi aminoasitler serbest radikallerden oldukça kolay etkilenir. Proteinlerin serbest radikal hasarına karşı duyarlılığı, aminoasit bileşi­ mine, proteinin aktivasyonundan veya yapısal düzen­ lenmesinden sorumlu aminoasitlerin yerleşimine ve hasarlı proteinin onarılabilirliğine bağlıdır. Reaktif karbonil grupları ve 3-nitrotirozin proteinlerin oksidatif hasarını gösterir. b- Serbest radikallerin nükleik asitler ve DNA üzerine olan etkileri: Serbest radikal (özellikle hidroksil radikali) reaksiyonları sonrasında nükleik asitlerde baz değişimleri, DNA’da zincir kırılmaları meydana gelir. Tamir sistemlerindeki yetersizlik sonucu mutasyonlar gelişir. Oksidatif DNA hasarının göstergesi 8-hidroksi deoksiguanozin (8-OHdG; 8-oxo-2’-deoksiguanozin)’dir. c- Serbest radikallerin lipitler üzerine olan etkileri: Superoksit radikali, hidroksil radikali, peroksil ra-dikali ve alkoksil radikali, lipit peroksidasyonunu baş-latan radikallerdir. Demir iyonlarının lipit peroksidas-yonunda önemli bir rolü vardır. M alondialdehit, lipit peroksidasyonunun son ürünlerinden biridir.



32-Aşağıdakilerden hangisi hücre içi antioksidan değildir? A) B) C) D) E)



Superoksit dismutaz Katalaz Glutatyon peroksidaz E vitamini Glutatyon



Antioksidan sistemler Serbest radikallere karşı vücutta "antioksidanlar" olarak isimlendirilen savunma sistemleri bulunmaktadır. Antioksidanlar çeşitli mekanizmalarla etkilerini göstermektedir. Bu mekanizmalar: - Radikal oluşumunun sınırlandırılması - Tetiklenen biyokimyasal reaksiyonlarının kırılması - Radikal reaksiyonlarının sona erdirilmesi - Oluşan radikallerin detoksifikasyonu - Hasarlı moleküllerin ortadan kaldırılması Antioksidanlar, yerleşim bölgelerine göre şu şekilde sınıflandırılırlar.



Hücre içi antioksidanlar



34-Aşağıdakilerden bileşiğidir?



Superoksit dismutaz Katalaz



A) B) C) D) E)



Glutatyon Peroksidaz Gutatyon S-transferaz Sitokrom oksidaz



hangisi



non-hem



demir



Miyoglobin Hematin Katalaz Transferrin Sitokrom oksidaz



Glutatyon Mem branda bulunan antioksidanlar



E vitamini (a-tokoferol) A vitamini (p-karoten) Plazm ada bulunan antioksidanlar



Transferrin Laktoferrin Haptoglobulin hemopeksin Seruloplazmin



Hem demiri bileşiklerine örnekler



Non hem dem ir bileşiklerine örnekler



Hemoglobin,Hem, Hematin



Flavonükleotidler, FAD



Miyoglobin



NADH Dehidrogenaz



Methemoglobin, Sitokromlar



Sitrat Dehidrogenaz



Peroksidaz , Katalaz



Transferrin



Triptofan pirrolaz



Ferritin



Prostaglandin sentaz



Ürik asid



Guanilat siklaz, NO sentaz



Askorbik asid SOD ve GSH-



35-Demir metabolizması için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



Bilirubin Mukus Glukoz Albumin



33-Aşağıdaki antioksidanlardan hangisinin mekanizması diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) E)



etki



Transferrin Seruloplazmin Albumin Hemopeksin Askorbik asit



Tümü hücre dışı antioksidanlardır. Askorbik asit dışındakiler transisyon metallerini bağlamak suretiyle antioksidan etki gösterirler. Transferrin; Metal katalizli lipit peroksidasyonuna yol açan demir iyonlarını bağlayarak serbest demir oluşumunu önler. Haptoglobülin ve hemopeksin: Hemoglobini bağlayarak serbest hemoglobin oluşumunu sınır-lar. Seruloplazmin: Bakır iyonlarını bağlamak sureti ile metal katalizli reaksiyonları sınırlar. Askorbik asit; Suda eriyen en güçlü antioksidan moleküldür. Biyolojik ortamlarda askorbat şeklinde bulunur. Radikal tutucu etkisi vardır. Çok güçlü bir indirgeyici ajan olan vitamin C süperoksit ve hidroksil radikalleri ile kolayca reaksiyona girerek onları temizler. Ayrıca, antiproteazların oksidan maddeler ile inaktive olmasını engeller. E vitaminin tekrar rejenerasyonunda rolü vardır.



A) B) C) D) E)



Ferritin yapısında depolanır Transferrin demirin plazma transportunu sağlar Diyet demirinin %10’u barsaklardan emilir Organik fosfat ve fitatlar demir emilimini azaltır. Dokulara demir salınımı basit diffüzyon ile gerçekleşir



Demirin barsaktan emilimi (%10 emilir) vücut demi­ rinin başlıca kontrol yoludur. 70 kg’lik erişkin bir er-kekte 3-4 g total demirin yalnızca %0.1’i plazmada yer alır. Yaklaşık 2.5 g ’ı hemoglobinin yapısındadır. Plazma demiri azaldığında ince barsaktan emilen miktar artar; organik fosfat ve fitatlar demir emilimini azaltır. Mideye besinlerle gelen demir ferri (Fe+3) halinde serbestleşir. HCI ve askorbik asitin katalizlediği reaksi­ yonla ferro (Fe+2) haline dönüşür. Fe+2 daha çözünür yapıdadır. Mide öz suyunda demir taşıyan bir protein olan gastroferrine bağlanarak ince barsağa taşınır. Emilim proksimal jejenum ve duedonumdan olur. Metal mukoza hücrelerine serbest Fe +2 iyon ya da hem olarak girer. Demir, ferritin yapısında depolanır. Ferritinin protein kısmına apoferritin denir ve 4500 kadar ferrik demir atomu tutulur. Demir deposu RES, hepatosit ve iskelet kas hücrelerinde olur. Plazmada demir apotransferine bağlanarak transferrin yapısı içinde taşınır. Transferrin karaciğerde sentezlenen bir polipeptit zincirinden oluşan glikoproteindir. Fizyolojik koşullarda transferrin’in yaklaşık 1/3’ü satüredir. Demir reseptör aracılı b ir transport ile hücreye alınır. L a ktoferrin: Glikoprotein yapılı olup sütün içindeki demiri bağlar. Transferrine benzer. 'Cevap E)



TUS DERSHANECİII6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



A



410411



DO Ğ RU A D R 6 S



TUS



TIME



36-Aşağıdakilerden hangisi çinko içeren bir enzim değildir ? A) B) C) D) E)



Karbonik anhidraz Superoksit dısmutaz DNApolimeraz RNApolimeraz Sitokrom oksidaz



A) B) C) D) E)



İnsan vücudunda gerçekleşen biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesini sağlayan yaklaşık 100 çeşit enzimin yapısında bulunur. Çinkolu enzimler Karbonik anhidraz, Ürikaz, Alkol dehidrogenaz, Karboksi peptidaz Laktat dehidrogenaz, Glutamat dehidrogenaz, Malat dehidrogenaz ALA dehidrataz, a2 makroglobulin, Superoksid dismutaz, Alkalen fosfataz Lösin aminopeptidaz, Metallothionein.Gliseraldehit 3fosfat dehidrogenaz DNA-RNA polimeraz, Timidin kinaz,Transkripsiyon faktörleri (DNA bağlayıcı protein) Retinol bağlayıcı protein, Gustin, Proinsulin (C&fBp Ü)



37-Aşağıdakilerden hangisi transkripsiyon faktörlerin reseptörlerinin DNA’ya bağlanma bölgesinde düzenleyici role sahiptir? A) B) C) D) E)



38-Kayser-Fleischer halkası hangisinin metabolizma bozukluğunda görülür?



Bakır Selenyum Çinko Demir Askorbik asit



Çinkonun yapısal rolü; Zn,protein ve hücre zarlarının yapısında önemli rol oynamaktadır, parmağa benzer yapısı çinko parm ak motifi olarak bilinir ve bu proteinler genlere bağlanarak belirli genlerin kopyalanmasında etkilidir. Zn hücrelerin uyarılmasında, hormonların salgılanmasında ve sinir uyarılarının iletilmesinde rol almaktadır. Son zamanlarda çinkonun apoptosisde, büyüme ve gelişme için kritik olan bir çok hücresel işlevde çok sayıda kronik hastalıkta olduğu kadar etkili olduğu gözlenmiştir.



Demir Civa Çinko Bakır Selenyum



lVilson hastalığı, genellikle 6-40 yaşlarda görülür ve bakır birikimine bağlı genetik bir hastalıktır. Nörolojik bozukluklar, karaciğer sirozu, korneada bakır birikimi (Kayser-Fleischer halkası) bulunur. Bakırın yol açtığı li­ pit peroksidasyonlarına bağlı olarak hemoliz, nekroz ve hücresel hasar gelişir. Karaciğerde seruloplazmin sentezi azalmıştır ve buna bağlı plazma seruloplazmin düzeyi azalır.



39-Aşağıdakilerden hangisinin kardiyomiyopati nedenidir? A) B) C) D) E)



eksiği



endemik



Bakır Çinko Demir Selenyum Kobalt



Selenyum Eksikliği • Keshan sendrom u, endemik bir kardiomiyopatidir. En yaygın belirtileri baş dönmesi, iştah kaybı, bulantı, so­ ğuğa hassaslık, EKG bozuklukları, kardiyojenik şok, kalp büyümesi ve sonunda kalp yetmezliğidir. • Diğer bir eksiklik tablosu Kashin-Beck hastalığadır. Kıkırdak nekrozu olup, endemik osteoartrit nedenidir. • Son yıllarda antioksidan etkisi nedeni ile selenyum mide, akciğer, prostat kanserlerine karşı profilaktik olarak kullanılmaktadır.



40-Aşağıdakilerden hangisi selenyum içerir? A) B) C) D) E)



Tirozinaz Karbonik anhidraz Mİyeloperoksidaz 5’-deiyodinaz Superoksit dismutaz



Selenyum içeren enzim ler Enzim



Fonksiyonu



Glutatyon peroksidaz



Antioksidan



Tioredoksin reduktaz



Deoksiribonükleotit sentezi



5 ’-deiyodinaz



Tiroid hormon sentezi



Selenoprotein p



Selenyumu karaciğerden testislere transfer eden proteindir. Ekstrasellüler antioksidandır



Selenoprotein w



Kasta bulunur. Fonksiyonu ?



41-Sulkowich ayıracı hangisini aramakta kullanılır? A) B) C) D) E)



Kalsiyum Potasyum Protein Sodyum Bilirubin



Serumda Kalsiyum miktar belirtim yöntemleri - K ram er-Tisdall yö n te m i; Serum kalsiyumu, oksalat ile çözünmez kalsiyum oksalathalinde çöktürülür ve ayrılır. Daha sonra asit etkisi ile açığa çıkarılan oksalik asit, potasyum permanganat ile titre edilerek ekivalant olduğu kalsiyum miktarı hesaplanır. - Kom pleksom etri; Bazı organik boyalar kalsiyum iyonları ile kompleks oluşturur. Spektrofotometrik analizi yapılır. - İyon se le ktif elektrot - A tom ik absorbsiyon sp e ktrofoto m e trisi İdrar kalsiyumunun kalitatif analizi,Sulkovvitch deneyi; İdrarda bulunan kalsiyum iyonları kalsiyum oksalat şeklinde çöktürülür ve oluşan bulanıklıktan dolayı kan kalsiyum düzeyi hakkında bilgi edinilir.



TUS DERSHANECİLİ6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVANI EDİYORUZ



412-413 V



DO Ğ RU A D R G S



TUS



TIME



KENDİMİZİ DENEYELİM 1 1-



Aşağıdaki enzimlerden hangisi protein yapılı değildir? A) B) C) D) E)



2-



Amilaz Laktat Dehidrogenaz Lizozim Desmolaz Ribozim



5- Laboratuvarda bir enzimin, olası üç substrattan hangisine daha spesifik olduğunu araştırmak istediğinizde, enzimin hangi özelliğini ölçmeniz gerekir? A) B) C) D) E)



Molekül kütlesini Amino asit dizisini Amino asit sayısını Km değerini Enzimin konsantrasyonunu



2 H2 O 2 -> 2 H2 O + O2 Yazılı bu reaksiyonu katalizleyen enzim hangisidir? 6 - Aşağıdaki



A) B) C) D) E)



3-



enzim aktivite düzenlenmelerden hangisi irreversibil düzenlenmedir?



Sit P450 Katalaz Superoksit dismutaz Glutatyon peroksidaz Glutatyon redüktaz



A) B) C) D) E)



Aşağıdakilerden hangisi koenzim veya kofaktör değildir? 7A) B) C) D) E)



4-



Enzimin sentezinin düzenlenmesi Enzimin fosforilasyonu Enzimin defosforilasyonu Allosterik aktivasyon Zimojen aktivasyon



Selenyum B2 vitamini Lipoik asit D vitamini B-j 2 vitamini



Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi pepsinojenin aktivasyonu için gereklidir? A) B) C) D) E)



Proteoliz Fosforilasyon Uridilasyon Metilasyon Karboksilasyon



Aşağıdakilerden hangisi aynı molekül üzerinde grupların yerini değiştiren enzimlere bir örnektir ? 8-



A) B) C) D) E)



Liyaz Mutaz Ligaz Dehidrogenaz Oksidoredüktaz



Beyin, kalp ve iskelet kasında izoenzimleri bulunan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Amilaz Lipaz Alkali fosfataz AST Kreatin kinaz



9- Regan ve Nagao izoenzimleri bulunan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Lipaz Amilaz Alkalen fosfataz Asit fosfataz Kolin esteraz



10 -Gebeliğin özellikle son 3 ayında plasental kaynaklı



olarak serumda yükselen enzim hangisidir? A) B) C) D) E)



ALT LDH Alkalen fosfataz GGT Amilaz



11-Aşağıdaki enzimlerden hangisi hepatosellüler hasarda artış gösterir? A) B) C) D) E)



Glutamat dehidrogenaz CK-MB Aldolaz LDH-1 Asit fosfataz



12-Kanda yükseldiğinde idrara geçebilen kalsiyum bağımlı aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Lipaz Amilaz Alkalen fosfataz Asit fosfataz LDH



13-Akut pankreatit tanısında en spesifik enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Lipaz Amilaz Tripsin Alkali fosfataz Kimotripsin



14-Tarım ilaçları ile zehirlenmede inhibe olan enzim hangisidir? A) B) C) D) E)



Kolin esteraz AST ALT 5-nükleotidaz Aldolaz



15-Aşağıdakilerden hangisi plazmada yükselmez? A) B) C) D) E)



kas



hastalıklarında



Kreatin kinaz AST LDH Aldolaz Alkali fosfataz



16-Karsinojenlerin detoksifiye edildikleri organel aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Peroksizom Lizozom Golgi Mitokondri Düz endoplazmik retikulum



17-Glutatyon için hangisi aşağıdakilerden yanlıştır? A) Tripeptit yapılı bir antioksidandır B) Redükte formu aktiftir C) Hücre içinde konsantrasyonu en fazla olan antioksidandır D) Glutatyon peroksidazın etkinliği için gereklidir E) Enzimlerin inaktif formunun sürdürmesinde rol oynar



18-Nötrofil aktivasyonu sırasında bakterisidal etkiden sorumlu molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Hipokloröz asit Hidrojen peroksit Superoksit anyon radikali Peroksit radikali Nitrik oksit



19-Aşağıdakilerden hangisi membran lipitlerinin oksidatif hasarını etkileyen faktörlerden değildir? A) B) C) D) E)



Lipit miktarı Yağ asitlerinin bileşimi Yağ asitlerinin doymamışlık derecesi Glutatyon artışı Hidrojen peroksit artışı



20-Aşağıdakilerden hangisi beyinde sentezlenen en güçlü antioksidandır? A) B) C) D) E)



E vitamini C vitamini Koenzim Q Serotonin Melatonin



ÎUS DERSHANECİLİĞİNE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



414-415 W



21 -Aşağıdakilerden hangisi hücre içi yerleşimli tripeptit yapılı antioksidan moleküldür?



A) B) C) D) E)



22-Aktivasyonu için Mn iyonlarına ihtiyaç gösteren mitokondriyal antioksidan aşağıdakilerden hangisidir?



Melatonin Glutatyon Katalaz Ferritin Seruloplazmin



A) B) C) D) E)



Katalaz GSH-Px SOD GSH-Redüktaz Seruloplazmin



1-E, 2-B, 3-D, 4-B, 5-D, 6-E, 7-A, 8-E, 9-C, 10-C, 11-A, 12-B, 13-A, 14-A, 15-E, 16-E, 17-E, 18-A, 19-D, 20-E, 21-B, 22-C



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Enzimlere sıkı ve kalıcı şekilde bağlanan koenzim ve metal iyonlarına ne ad verilir? A) B) C) D) E)



2-



3-



Haloenzim Apoenzim Kofaktör Prostetik grup Proenzim



Aşağıdakilerden hangisi oksidatif lipit hasarını gösterir? A) B) C) D) E)



Glutatyon peroksidaz Glutatyon redüktaz Katalaz Miyeloperoksidaz Süperoksit dismutaz



Aşağıdakilerden radikaldir? A) B) C) D) E)



5-



Malondialdehit 8- deoksiguanozin 3-nitrotirozin Reaktif karbonil Lipit hidroperoksit



Serbest radikalleri detoksifiye etmede rol oynamayan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



4-



substratı



arttığı



patoloji



Rikets Paget Osteoporoz Osteomalazi Hemolitik anemi



Aşağıdakilerden hangisi reaksiyonlarının kofaktörüdür? A) B) C) D) E)



serbest



Katalaz Glutatyon peroksidaz Glutatyon redüktaz E vitamini Süperoksit dismutaz



Alkalen fosfatazın en çok aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



6-



hangisinin



B1 B3 B6 Folik asit Transkobalamin



transaminasyon



7-



Aşağıdaki enzimlerden hangisi karaciğerin sentez kapasitesi hakkında bilgi verir? A) B) C) D) E)



8-



A) B) C) D) E)



ALT Glutamat dehidrogenaz Alkalen fosfataz Psödokolinesteraz Aldolaz



Aşağıdakilerden hangisi sitokrom p450 sistemi için yanlıştır? A) Düz endoplazmik retikulumda bulunan bir enzim sistemidir. B) Kofaktör olarak NADH kullanılır. C) Faz I reaksiyonlarında başlıca hidroksilasyon bulunur. D) Geri dönüşümsüzdür. E) Moleküler oksijen kullanılır.



9-



Aşağıdakilerden kanserinde artar? A) B) C) D) E)



hangisi



13-Aşağıdakilerden inhibitörüdür?



tiroid



medüller



14-



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Hiperkalemi Hiperfosfatemi Hipermagnezemi Hiper LDH Hiperkalsemi



12-Hücresel hipoksiye neden aşağıdakilerden hangisidir? Siyanür Etilalkol Metil alkol Florid Civa



olan



methemoglobinemi



Amil nitrit Benzokain Nitrogliserin Primakain Sodyum nitrit



N-asetil benzokinonemin Formaldehit Asetaldehit N-asetilsistein Tiosülfat



Kurşun Kadmiyum Alüminyum Arsenik Nikel



17- Aşağıdaki enzimlerden hangisi RNA polimeraz’ı inhibe eden toksik metaldir?



11 -Hemolizli kanda hangisi beklenmez?



A) B) C) D) E)



Flumanezil Fomepizol Alrestat Sorbinil Disülfiram



Aşağıdakilerden hangisi piruvat dehidrogenaz inhibitörüdür? A) B) C) D) E)



Antikoagülan içermeyen şırıngaya EDTA içeren şırıngaya Heparin içeren şırıngaya Florid içeren şırıngaya Sitrat içeren şırıngaya



dehidrogenaz



15-Asetaminofen zehirlenmesinde karaciğer toksisitesinden sorumlu metabolit aşağıdakilerden hangisidir?



1610 - Arter kan gazı nasıl bir şırıngaya alınır?



alkol



Aşağıdakilerden hangisi yapan ajan değildir?



A) B) C) D) E)



ACTH hCG AFP Kalsitonin TSH



hangisi



toksik



ajan



Kurşun Kadmiyum Alüminyum Arsenik Nikel



18-Zehirlenmesinde parkinson ve şizofreni gibi bulgular gözlenen toksik metal hangisidir? A) B) C) D) E)



Kurşun Kadmiyum Alüminyum Manganez Nikel



TİIS DERSHANECİLİGİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



416417 V



\



TUS(®TIME /



19-Toksisitesinde proteinüri gözlenen toksik metal aşağıdakllerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Kurşun Kadmiyum Alüminyum Manganez Nikel



A) B) C) D) E)



20-ATP kullanılan reaksiyonların aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



21-Aşağıdakilerden faktörüdür?



kofaktörü



hangisi



insülin



tolerans



Kalsiyum Magnezyum Potasyum Klor Krom



22-Vücutta molibden elementini kofaktör olarak kullanan enzim aşağıdakilerden hangisidir?



Kalsiyum Magnezyum Potasyum Klor Krom



A) B) C) D) E)



Ksantin oksidaz Süperoksit dismutaz Sitokrom oksidaz Myeloperoksidaz Glutatyon peroksidaz



1-D, 2-A, 3-D, 4-E, 5-B, 6-C, 7-D, 8-B, 9-D, 10-C, 11-E, 12-A, 13-B, 14-E, 15-A, 16-D, 17-E, 18-D, 19-B, 20-B, 21-E, 22-A



DENEME SINAVI 3 1-



Aşağıdakilerden hangisi demir metabolizmasında yer almaz? A) B) C) D) E)



2-



Seruloplazmin Ferroportin Hemojuvelin Laktoferrin Hemakromatoz



Aşağıdakilerden hangisi emilimini düzenler? A) B) C) D) E)



3-



Hepsidin Ferritin Transferrin Askorbik asit Seruloplazmin



Metallotionin hangisinin fonksiyon görür? A) B) C) D) E)



demirin



barsaktan



4-



metabolizmasında



Bakır Demir Kobalt Selenyum Magnezyum



Total parenteral beslenmede sıklıkla hangi mineral eksikliği beklenir? A) B) C) D) E)



Çinko Magnezyum Selenyum Bakır Manganez



5- Lizil oksidaz reaksiyonu için aşağıdakilerden hangisi kofaktördür ? A) B) C) D) E)



Demir Mangan Askorbik asid Kobalt Bakır



11-Aşağıdakilerden hangisi intrasellüler yerleşimli olup DNA’nın yapısında yer alır? A) B) C) D) E)



Potasyum Klor Kalsiyum Fosfor Selenyum



hastalığında azalmıştır?



hangisi nörotransmitter tutulumunu arttıran antipsikotik etkili elementtir?



A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



6 - Aşağıdakilerden hangi enzimin aktivitesi Menkes



Lizin hidroksilaz Lizil oksidaz Prolin hidroksilaz Glikozil transferaz Sülfataz



7- Yara iyileşmesi ve immün sisteme etkili element aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Demir Mangan Lityum Çinko Selenyum



8 - İnsektisit, herbisit ve fungusitlerde kullanılan ve



keratin dokusuna affinitesi yüksek olan hangisidir? A) B) C) D) E)



Civa Arsenik Vanadyum İyot Silisyum



9- Kan-beyin bariyerini geçerek beyinde toksik etki gösteren hangisidir? A) B) C) D) E)



Civa Arsenik Vanadyum İyot Silisyum



10-Sigara dumanında bulunan ve kronik zehirlenmede hipertansiyona yol açan hangisidir? A) B) C) D) E)



Civa Arsenik Vanadyum İyot Kadmiyum



12 -Aşağıdakilerden



Flor Mangan Lityum Çinko Kalsiyum



13-Ekstrasellüler en önemli tampon aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Hemoglobin Albümin Miyoglobin Fosfat Bikarbonat



14-Asit-baz dengesinin düzenlenmesinde yer alan enzim hangisidir? A) B) C) D) E)



Karboksi peptidaz H-KATPaz Karboksilaz Karbonik anhidraz Na-KATPaz



15-Aşağıdakilerden hangisi böbreğin tamponlama özelliği ile ilgilidir? A) B) C) D) E)



Bikarbonat eskresyonu Hidrojen iyon reabsorbsiyonu Fosfat reabsorbsiyonu Amonyum sekresyonu Su geri emilimi



16-Aşağıdakilerden hangisi 5’ Nükleotidazı inhibe eder? A) B) C) D) E)



Selenyum Nikel Kobalt Demir Çinko



TUS OERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



M



Br



17-Eksikliği gonad gelişiminde duraklamaya yol açan aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Demir Bakır Çinko Mangan Kalsiyum



22-DNA polimeraz’ın kofaktörü aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



olan



element



Bakır Çinko Selenyum Mangan Molibden



18-Biyolojik enerjinin saklanmasında rol oynayan aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Klor Sodyum Potasyum Fosfat Karbonat



19-Antioksidan özelliği olan element aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Sodyum Potasyum Selenyum Magnezyum Nikel



2 0 -Piruvat



dehidrogenaz ve enzimlerinin kofaktörü aşağıdakilerden hangisidir?



A) B) C) D) E)



glikojen olan



Sodyum Potasyum Selenyum Magnezyum Kalsiyum



21-Aşağıdaki elementlerden hangisi polarizasyonundan sorumludur? A) B) C) D) E)



fosforilaz element



Sodyum Potasyum Selenyum Magnezyum Kalsiyum



membran



1-E, 2-A, 3-A, 4-A, 5-E, 6-B, 7-D, 8-B, 9-A, 10-E, 11-D, 12-C, 13-E, 14-D, 15-D, 16-B, 17-C, 18-D, 19-C, 20-E, 21-A, 22-B



VİTAMİNLER 1-



Aşağıdakilerden hangisi suda erir vitaminlerin özelliği değildir? A) B) C) D) E)



B kompleks vitaminleri bir çok enzimin kofaktörüdür Toksikasyonları nadirdir İdrarla atılır Yapılarında ortak olarak izopren halkası bulunur Enerji kaynağı değildir.



Vitaminlerin özellikleri: 1 - İnsan organizmasında temel yapı maddesi değildir. 2- Vitaminler çok az miktarlarda fonksiyon gösterirler. Yapı maddesi ve enerji kaynağı değildirler. 3- Yağda erir vitaminler organizmada depolanır. Suda erir vitaminler depo edilemez. 4- Suda erir vitaminler fazla alınırsa idrarla atılır. 5- Yağda eriyen vitaminlerin günlük alınımı gerekmez 6- Suda erir vitaminler birçok enzimin kofaktörüdür. Yağda erir vitaminlerin böyle bir özelliği yoktur 7- Suda erir vitaminler kimyasal yapı olarak heterojendir. Yağda erir vitaminler bir izopren ünitesinden oluşur. D vitamini insan vücudunda sentezlenen steroid yapılı vitamindir.



2-



Aşağıdakilerden hangisi A vitamininin gen transkripsiyonu üzerine etkili olan formudur? A) B) C) D) E)



11-cis retinal 11-ali trans retinol Retinoik asit Retinol Retinil esterleri (Cevap



3- Aşağıdakilerden hangisi embrioda mikrognati, aortik ark anomalileri, timus aplazisi, embrioda mikrotia, fascial kemik ve kalvaria anomalileri ile anotiaya yol açar? A) B) C) D) E)



E vitamini Retinoik asit K vitamini B-j 2 vitamini Askorbik asit



Retinoik asit teratojendir. Embriyoda mikrognati, yarık dudak, aortik ark anomalileri, timik ektopi hipoplazi veya aplazi hidrosefali, vermiş agenezisi, mikrotia ve anotia (kulak küçük veya yok) fasial kemik ve kalvarya deformiteleri yapabilir.



■Cc vsp S) 4- Aşağıdakilerden hangisinde (3-karoten kullanımı yararlıdır? A) B) C) D) E)



Kardiyovasküler hastalıkları önleme Sterilite tedavisi Makula dejenerasyon riskinin azaltılması Akne tedavisi Promiyelositik lösemi tedavisi



Klinikte A vitamini ve b karoten kullanımının yeri: Antikanserojen (B-karoten: Katarakt ve makula dejenerasyon riskini azalttığı ile sürülmektedir. AII-trans-Retinoik asit: Psöriasis tedavisinde (Darier’s hastalığı) ve promyelositik lösemi tedavisinde, Sis-Retinoik asit ise şiddetli akne tedavisinde kullanılmaktadır.



Vitamin A Etkileri Retinol



Retinal



p-karoten



G e n e k s p re s y o n u n u



Ü re m e



G ö r m e o la y ı



A n t io k s id a n



e t k ile r ( n ü k le e r



fo n k s iy o n la r ı



Retinoik asit



r e s e p t ö r le r ) .



(e|vap O 5- D vitamini metabolizmasında karaciğerde etkili olan enzim aşağıdakilerden hangisidir?



E p ite l f a r k lı la ş m a s ı K e m ik g e liş im i G lik o p r o t e in s e n te z i



A) B) C) D) E)



hidroksilaz hidroksilaz 1 ,2 5 - a hidroksilaz 2 4 - a hidroksilaz 2 4 ,2 5 - a hidroksilaz 1 -a



2 5 -a



TUS DERSHAHECİIİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



420-421 W



D vitamini ince barsaktan emilir, özel bir globuline bağlanarak karaciğere taşınır. Karaciğerde mikrozo-mal 25 hidroksilaz ile 25 h id ro k s i ko lekalsiferol oluşur. Bu enzim, sitokrom P-450 bağımlı olup oksi-jen ve NADPH gereklidir. Böbrekte 1a-hidroksilaz etkisi ile 1,25 dihidroksikole-kalsiferol, 24 hid-roksilaz etkisi ile 24, 25 d ih id ro ksiko le ka lsife ro l dönüşerek özellikle kemik, kıkırdak, plasenta ve böb-rekte bulunur. D vitamini safra, idrar ve dışkı ile vücuttan atılır, %15’i karaciğerde depolanır.



Aktif 1,25-hidroksi D3



24,25-hidroksl D3 |



6 - Aşağıdakilerden



hangisi karaciğerdeki depo şeklidir?



A) B) C) D) E)



vitamin



Kolekalsiferol 25- hidroksi kolekalsiferol 1,25- dihidroksi kolekalsiferol 24,25- dihidroksi kolekalsiferol 24- hidroksi kolekalsiferol



7- Aşağıdakilerden hangisi D vitamininin etkilerinden değildir? İnce barsaktan kalsiyum emilimini artırır Barsaktan fosfat emilimini azaltır Böbrek kalsiyum reabsorbsiyonunu artırır Hiperkalsemik etkilidir Böbrekten fosfor emilimini artırır



aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A D E K C



D’nin



25 hidroksilaz enzimi ile hidroksilasyona uğrayan vitamin D’nin karaciğerdeki 25-hidroksi kolekalsiferol formu, depo şeklidir.



A) B) C) D) E)



8 - Selenyum metabolizması ile ilişkili olan vitamin



E vitamini plazma düzeyi: Tüketilen a-Tokoferol miktarına Diyetteki prooksidan ve antioksidan miktarına Diyetle alınan selenyumun (Se) yeterliliğine Diyetle alınan kükürtlü aminoasitlerin miktarına bağlı olarak değişim gösterir. E vitam ini ve selenyum sin e rjik etkilidir. E vitamini ve Se sinerjik etkilidir. E vitamini, selenyum ihtiyacını azaltır. Se, bir antioksidan enzim olan Glutatyon peroksidaz’ın yapısında bulunur. Pankreas fonksiyonlarını düzenler. Ayrıca, E vitamininin plazma lipoproteinlerine bağlanmasını kolaylaştırır.



İnaktif i



D vitaminin etkileri - İnce barsaktan kalsiyum ve fosfat emilimini arttırır - Kemik ve böbrekten kalsiyum reabsorbsiyonu arttırır



9- Membran fosfolipitlerini oksidasyondan koruyan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Retinoik asit B-kompleks K E Askorbik asit



E vitamini metabolizması: Safra tuzları varlığında ince barsaktan emilir. Şilomikron ile karaciğere ve VLDL ile plazmada taşınır. Yağ dokusunda depolanır. En önemli depolanma yeri plazma membranlarıdır. Mitokondri, endoplazmik retikulum ve plazma membran fosfolipitlerinin a-tokoferole afinitesi fazladır. Bu nedenle E vitamini membranların en önemli antioksidanı olup etkisi için askorbik asit ve glutatyon gereklidir. LDL oksidasyonunu önler. Fosfolipaz A2 ve siklooksijenaz aktivitesini arttırarak prostasiklin ve lökotrien sentezini güçlendirerek aterosklerozu önler.



10- Aşağıdakilerden hangisi K vitamini metabolizması için yanlıştır? A) «2 vitamini barsakta sentez edilebilir B) Diyetteki K1 ve K2 şilomikronlar ile karaciğere taşınır C) Plazmada serbest olarak taşınır D) Mikrozomal fraksiyonda yerleşir E) Karaciğerde K3, K2’ ye dönüşebilir K vitamini Naftakinon halkası içeren poliizoprenoid bileşiklerdir. 3 tip K vitamini mevcuttur. Fillokirıon: K -| vitamini (bitkilerde), tedavide kullanılan doğal K vitaminidir) Menakinon. K2 vitamini (Hayvanlarda, barsak bakterileri tarafından sentezlenir. Menadion K3 vitamini Metabolizma: Safra tuzlarıyla emilim olur.K-j ve K2 şilomikronlarla karaciğere ulaşır. K3 ise portal dolaşıma geçmeden daha hızlı bir şekilde mideden emilir. K vitamini mikrozomal fraksiyonda yerleşim gösterir. Karaciğerde fenilasyon ile K3’den K3 oluşur. Plazmada Ş-lipoprotein ile taşınır. Dalak ve iskelet kası K vitamininin en fazla bulunduğu dokudur.



11- Eksikliğinde kemik yapısında bozukluk görülen ve karboksi glutamat rezidülerinin oluşmasında rol oynayan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A B6 D E K



K vitamini; Pıhtılaşma faktörleri II, VII, IX ve X ’un aktifleşmesinde rol oynar. Prekürsör proteinin gluta-mat kalıntıları posttransyasyonel modifikasyon ile K vitamini bağımlı karboksilaz ile karboksiglutamata dönüşür.Bu yapı Ca” ile şelat oluşumunu kolaylaştırır. Kemik osteokalsini de posttranslasyonel modifikasyon ile K vitaminine bağımlı olarak kalsiyum bağlar. K vitamini, karaciğer mitokondrisinde oksidatif fosforilasyon olayında etkilidir. Elektron transport sisteminde yer alan ubikinon’un (koenzim Q) yapısı K vitaminine benzemektedir.



12- Fazlalığında hemoliz oluşturan vitamin hangisidir? A) B) C) D) E)



K A B2 D E



K vitamini Toksisitesi: Yüksek dozda uzun süre kullanıldığında; hemolitik anemi ve sarılık yapıcı etkisi eritrosit membranı üzerindeki toksik etkiye bağlıdır. E vitamini eksikliğinde hemoliz görülür. ; Cevap A)



13-Aktif koenzim formunun oluşması hormonal kontrol altında olan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Bı vitamini B3 vitamini Askorbik asit Pantotenik asit Bg vitamini



RİBOFLAVİN (B2 vitamini) Ribitol + İzoalloksazin halkasından oluşur. Flavin adenin mono nükleotid (FAD) ve flavin mono nükleotid (FMN) yapısındadır. Işıkta bozunur. Metabolizma: Büyük oranda proteinlerle kompleks yapmış şekilde taşınır. Midede non spesifik pirofosfa-taz ile proteinlerden ayrılır. Safra tuzları yardımıyla proksimal ince barsaktan emilir. Düşük konsantras-yonda ise aktif veya kolaylaştırılmış transport ile yüksek konsantrasyonda ise difüzyonla emilir. Metabolik değişimleri bir çok dokunun hücre sitoplazmasında (ince barsak, karaciğer, kalp ve böbrek) olur. ATP bağımlı fosforilasyon da flavokinaz ile katalizlenir ve FMN oluşur. Enzim hormonal kontrol altındadır. FAD ise daha ileri bir reaksiyonla ATP’den AMP yapısının FMN’ye transferi ile oluşur. Hormonlar (ACTH ve özellikle tiroid hormonu), ilaçlar (klorpromazin) ve besinsel faktörler, riboflavinin kofaktör formuna dönmesinde etkilidir.



14-Aşağıdakilerin hangisinin eksikliğinde korneal vaskularizasyon, seboreik dermatit, cheilosis ve glossit görülür? A) B) C) D) E)



Folik asit Niasin Tiamin Askorbik asit Riboflavin



Cheilosis ve korneal vaskularizasyon Riboflavin eksikliğinde görülebilir. Klinik olarak, farinks ve oral mukoza membranlarında hiperemi, ödem, seberoik dermatit, normokrom normoster anemi, glossit izlenir. Vitaminin eksikliği kar körlüğüne olan eğilimi artırır. Riboflavin eksikliği, e ritro sit GSH-redüktaz a ktivite si ile belirlenir. GSH-redüktaz FAD içeren bir flavoenzimdir ve aktivitesi için NADPH gereklidir.



TUS DERSHANEGİlİdlOE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



422-423 W



/



15- Aşağıdakilerden hangi transferinde rol oynar? A) B) C) D) E)



vitamin



açil



grubu



Biotin Folik asit Pantotenik asit Pridoksal fosfat Tiaminpirofosfat



Pantotenik asit (B5 vitamini); Açil grubu transferinde fonksiyon gören Koenzim A ’nın komponentidir.Yapısında pantoik asit ve (3-alanin vardır. Pantotenik asit barsaklardan basit difüzyon ile emilir ve ATP ile fosforillenerek 4’ fosfo-pantotenat oluşur. Sisteinin ilavesi ve dekarboksilasyonu ile 4 ’-fosfo p a n to te in oluşur. Bu KoA’nın ve a çil taşıyıcı pro te in in p ro ste tik grubudur.



Vitamin Bg (pridoksin, pridoksal) amino asitlerin transaminasyonunda ve dekarboksilasyonunda koenzim olarak görev alır. Sütün uzun süre ısıtılması pridoksini bozduğu için yetmezliğe yol açar. K lin ik belirtile ri: Dermatit, stomatit, glossit, çatlaklar gibi deri belirtileri, epileptiform konvulsiyonlar, lenfosit azalması, normo-mikrositik anemi, oksalüri, mesane taşı, karaciğer yağlanması, protein ve aminoasit metabolizma bozuklukları, periferik nörit, dermatit ve anemi görülür. Cheilosis, glossit, oksalüri, mesane taşları ve hiperglisinemi de görülür. INH, pridoksinin antagonistidir. INH kullanan hastalarda pridoksin desteği verilmelidir. Aşırı alımında periferal duyusal nöropati ve konvülziyonlar görülür.



18-Triptofan yüklemesi sonucunda İdrarda ksantürenik asit artışı hangi vitamin eksikliğinde bulunur? 16- Aşağıdakilerden hangisi pridoksal fosfat için yanlıştır? A) B) C) D) E)



Biyolojik aminlerin sentezinde yer alır Hem sentezinde rol oynar Lipotrofiktir Metionin metabolizmasında yer alır Oksidoredüksiyon reaksiyonlarının koenzimidir



Pridoksal fosfat transam inasyon, deam inasyon (serin dehidrataz), tra n ssü lfü ra z (sistationin sentaz, sistationaz) ve dekarboksilasyon (biyolojik aminlerin oluşumu) reaksiyonlarının kofaktörüdür. Bu reaksi-yonlar a- ketoasitlerin ve aminlerin oluşumu için esastır. Hem sentezinde, ve sfingomyelin sentezinde yer alır. Linoleik asidin a ra şid o n ik aside dönmesinde kofaktör olarak fonksiyon görür. Bg vitamini karaciğer yağlanmasını önleyici; lip o tro p ik b ir maddedir. G likojen fosforilazın kofaktörüdür. Bg aynı zamanda steroid hormon- reseptör kompleksinin genden ayrılmasınında kontrol eder. O ksidoredüksiyo n reaksiyonların ın koenzim leri; FAD, NAD, FMN, NADP, lip o ik a s it’dir.



17-Eksikliğinde periferik nörit, anemi, oksalüri ve mesane taşları görülebilen vitamin hangisidir? A) B) C) D) E)



B-| vitamini B2 vitamini Bg vitamini B-| 2 vitamini C vitamini



A) B) C) D) E)



Biotin Askorbik asit Tiamin pirofosfat Niasin Pridoksal fosfat



Bg vitamin eksikliğidir. Tek başına eksikliği nadirdir. Antititüberküloid tedavi, oral kontraseptif kullanımı, östrojen yüksekliği malabsorbsiyon, gebelik, diyaliz ve alkolizme bağlı eksiklik görülür. Homosistinüri, Bg vitamini tedavisine yanıt verir. SSS bulguları GABA azalmasına bağlıdır. GABA, glutamat'ın dekarboksilasyonu ve transaminasyonu (kofaktör Bg vitamini) ile oluşur. Ayrıca Bg tedavisinin, pro-laktin düzeyini düşürerek süt salgılanmasını baskıladığı da gözlenmiştir. Tanı: Plazma pridoksal fosfat düzeyi, serum transaminaz düzeyi azalır. İdrarda ksantürenik asit artar, çünkü vitamin eksikliğine bağlı karaciğerde kinüreninaz aktivitesi düşer. Triptofan yüklemesi ile ksantürenik asit ölçümü ve metionin yüklemesi ile sistationin ölçümü tanıda yararlıdır.



19-Histidin yüklemesinden sonra idrarda formiminoglutamat artışı ile karakterize vitamin eksikliği aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Niasin Riboflavin Pantotenik asit Folik asit



Formimino glutamat (Figlu), histidin kataboliti olup formimino grubunun tetrahidrofolata transferi ile N5formimio-tetrahidrofolat oluşur. Folat eksikliğinde histidin kataboliti, FİGLU birikir.



21 -B -|2 vitamini eksikliği olan hastaların plazmasında aşağıdakilerden hangisinde yükselme gözlenir?



Histidin Histidaz



I



Ürokonat Ürokanaz



n ro rm ım ın o g ıu ta m a t



(FİGLU)



Folik asit G lu ta m a t F o n m ln o tra n sfcra z



A) B) C) D) E)



Molanik asit Sistein Homosistein Arginin Aspartat



-------------------- ► Glutamat



Folik asit eksikliği - Nütrisyonel: Keçi sütüne dayalı beslenme, alkolizm, kronik hastalıklar, prematürite, yaşlılık, hemodiyaliz - Gereksinim artışı: Gebelik, hipertiroidizm, hemolitik anemi, laktasyon, neoplazi - Malabsorbsiyon - Folik asit antagonistlerin kullanımı: Dihidrofolat redüktaz inhibitörlerinin alınması (metotreksat). Folik asit, DNA sentezinde kullanılan deoksi timidilat (d-TMP) sentezinde yer alır. Folat redüktaz inhibitörleri örneğin metotreksat, d-T M P ‘ın oluşumunu sınırlar - Antikonvülzan ve oral kontraseptif kullanımı - Karaciğer hastalıkları K lin ik belirtiler. Büyüme geriliği ve megaloblastik anemi,pansitopeni, nötrofillerde hipersegmentasyon, epiteloid hücre değişikliği ile karakterizedir. Nöral tüp defekti folik asit eksikliğinde ortaya çıkabilir. Tanı: Plazma vitamin düzeyi tayini, histidin yüklemesinden sonra idrarda FİGLU artışı ve deoksiuridin supresyon testi.



20-Aşağıdakilerden hangisinin metabolizması B -|2 eksikliğinden etkilenmez? A) B) C) D) E)



Bı 2 vitamini metil gruplarının transferinde rol oynar. 2 aktif formu bulunur. Deadenozil kobalamin - Metil malonil KoA’ nın metil malonil KoA-mutaz ile süksinil KoA’ya metabolize olmasında yer alır. Böylece tek karbonlu yağ asidlerinin ve valin, izolösin, metionin ve treonin katabolizmasında yer alır. Metil kobalamin - Homosistein’in metionin’e ve metil tedrahidrofolat’ın tedrahidrofolat’a dönüşümünde kofaktördür.



Valin Metionin Treonin Lösin 17 karbonlu yağ asidi



B -|2 vitamini eksikliği; Emilim bozukluğu sık görülür, intrinsik faktöre bağlı eksikliği Pernisyöz anemidir. Eksikliğinde megaloblastik anemi oluşur. Kobalamin eksikliğinin etkileri en fazla kemik iliğinin eritropoetik hücreleri ve barsağın mukozal hücreleri gibi hızlı bölünen hücrelerde gözlenir. Pürin ve timidin biyosentezindeki bloğa bağlı olarak DNA sentezi azalır. B -|2 eksikliği durumunda homosisteinDmetionin dönüşümü bozulur ve homosistinüri/homosisteinemi görülür. Sinir hücrelerinin progessif demiyelizasyonu B-|2 eksikliğinde görülür. Metil malonil KoA artışı malonil KoA’nın kompetitif inhibisyonuna yol açar. Bunun sonucunda yağ asidi sentezi bozulur.



22-Pernizyöz aneminin yol açtığı vitamin eksikliği aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Askorbik asit Niasin Kobalamin Riboflavin



B -|2 vitamininin diyete bağlı eksikliği oldukça sıktır. Emilim bozukluğu sık görülür.İntrinsik faktöre bağlı eksikliği pernisyöz anemidir. B-| 2 eksikliğinde m egalobla stik anem i oluşur. Kobalamin eksikliğinin etkileri en fazla kemik iliğinin eritropoetik hücreleri ve barsağın mukozal hücreleri gibi hızlı bölünen hücrelerde gözlenir.



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



424-425



23-Aşağıdakilerden yanlıştır? A) B) C) D) E)



C



hangisi



askorbik



asit



için



Yapısında korrin halkası bulunur Plazmanın antioksidanıdır Karnitin sentezinde yer alır Demir metabolizmasında rol oynar Eksikliğinde kollajenin yapısı bozulur



vitam ini Kullanılan Reaksiyonlar



K o llo je n s e n t e z i



P r o lin h id r o k s ila z L iz in h id r o k s ila z



K a t e k o la m in s e n t e z i



D o p a m in (3 h id o k s ila z



S a f r a a s it le r i s e n t e z i



7 - a h id o k s ila z



D e m ir e m ilim i



D e m ir in n o n e n z im a t ik



25-Aşağıdaki vitamin-fonksiyon hangisi doğrudur? A) B) C) D) E)



eşleşmelerinden



Tiamin - Karboksilasyon Niasin- Aldehit grubu transferi Kobalamin- Metil transferi Biotin-Antioksidan Pantotenat- CO2 taşınması



Tiamin; oksidatif dekarboksilasyon, Niasin; elektron transferi, Biotin; CO 2 transportu Pantotenat; Alkil grubu transferi yapar Kobalamin metil grubu transferi yapar. Deoksi adenozil kobalamin Metil malonil KoA' nın metil malonil KoA-mutaz ile süksinil KoA’ya metabolize olmasında yer alır. Metil malonil mutaz'ın kofaktörüdür.



in d ir g e n m e s i ( + 3 - ♦ + 2 ) K a r n it in s e n t e z i A n t io k s id a n



E k s t r a s e lü le r s ı v ı d a lip id p e r o k s id a s y o n u n u in h ib e e d e n e n



26-Aşağıdakilerden hangisi piridin yapılı vitamindir?



ö n e m li a n t io k s id a n ’d ır. A d r e n a l s t e r o id s e n t e z i İn d ir g e y ic i g ü ç o lu ş u m u



M o le k ü le r 0 2 , n itr a t, s it o k r o m a v e c in d ir g e n m e s i



T ir o z in y ı k ı m r e a k s iy o n la r ı



H o m o g e n t is a t o k s id a z



24-Toksikasyonu oksalat taşı, hemoliz ve ürik asit atilımında artışa yol açan vitamin aşağıdakiierden hangisidir? A) B) C) D) E)



A vitamini D vitamini C vitamini B-| 2 vitamini Biotin



Yüksek doz askorbik asit genel olarak non-toksik olarak düşünülmektedir. Ancak önemli yan etkilerinden dolayı potansiyel olarak zararlı kabul edilmektedir. Ürikozüri, kalsiyum oksalat taşı oluşumu ve hemoliz gözlenir.



A) B) C) D) E)



Folik asit K vitamini D vitamini Niasin Riboflavin



Folik asit; PİTERİDİN + PABA (pteroik asit) + Glutamik asit yapısındadır. K vitamini: Naftakinon halkası içeren poliizoprenoid bileşiklerdir. D vitamini: Steran halkası taşırlar ve kolesterolden sentezlenirler.İki tip D vitamini vardır: Riboflavin; Ribitol + İsoalloksazin halkasından oluşur. Flavin adenin mononükleotid (FAD) ve Flavin mononükleotid (FMN) yapısındadır. Işıkta bozunur. FMN = Flavin- Ribitol- Fosfat FAD= Flavin- Ribitol - Pirofosfat - Riboz- Adenin Niasin: Piridinin monokarboksilik asit derivesidir. Biyolojik olarak aktif koenzim formu Nikotinadenin dinükleotit (NAD+) ve onun fosforile formu olan NADP'dir.



27-Serin aminoasidinden sentezlenen ve vitamin özellikleri taşıyan bileşik aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Kolin P vitamini İnozitol Karnitin Esansiyel yağ asitleri



VİTAJENLER 1- KOLİN: Serinden sentezlenir. Lipotropik özellik­ tedir. Lesitin, sifingomiyelin, asetil kolin ve kolin klorür yapısında bulunur.Kolin’in oksitlenme ürünü olan betain (trimetilglisin) metil verici olarak fonksiyon görür. 2- P VİTAMİN: Yapısında flavan halkası vardır. İndirekt olarak kapiller permiabiliteyi azaltıcı etkisi vardır. Askorbik asidi oksidatif bozulmalardan korur. 3- F VİTAMİN: Esansiyel doymamış yağ asitleridir; linoleik asit, linoleik asit, araşidonik asit, prostanoik asit bu gruptadır. 4- İNOZİTOL: Fosfolipitlerin yapısında bulunur, lipo­ tropik etkilidir. 5- KARNİTİN: Böbrek ve karaciğerde lizin ve metioninden sentezlenir.



28-Çocuğun bezi değiştirilirken rahatsız oluyor, pseudoparalizi görülüyor, diş etinde kahverengi renk değişikliği varsa tanı ne olabilir? A) B) C) D) E)



Skorbüt Osteomyelit Hemofili Parathormon eksikliği Progressif muskuler distrofi



Skorbüt, C vitamini eksikliğinde olur. Skorbüt herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Vakaların çoğu 6-24 ay arasındadır. Klinik bulguların ortaya çıkması için belli bir zaman geçmesi gerekir. Klinik özellikleri; - Irritabilite - Takipne - iştahsızlık, sindirim bozuklukları - Özellikle alt ekstremitelerde hassasiyet ortaya çıkar. Çocukların ayakları oynatılır veya bezi değiştirilmeye kalkılırsa huzursuz olur - Tipik olarak kurbağa pozisyonu alırlar - Dişleri kaba ve uçları mavidir, diş etinde kahverengi renk değişikliği olur. - Psödoparalizi vardır. (Cevâp A)



TUS DERSHANECİLİĞİNE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



426427



W



\



1-



\



Safra obstrüksiyonu olanlarda hangi vitamin eksikliği nadirdir? A) B) C) D) E)



A vitamini Bg vitamini D vitamini E vitamini K vitamini



D vitamininin aktif formu hangsisidir ve hangi organda meydana gelir? A) B) C) D) E)



2 - p-karoten hangi vitaminin provitamin formudur?



A) B) C) D) E)



6-



7-



K A C D E



25-hidroksikolekalsiferol-Barsak Kolekalsiferol-Deri 1,25 dihidroksikolekalsiferol-Böbrek 24,25 dihidroksikolekalsiferol-Karaciğer 25-hidroksikolkalsiferol-Karaciğer



Aşağıdakilerden hangisi D vitamini metabolizmasında düzenleyici etkiye sahip değildir? A) B) C) D) E)



Hipokalsemi Hipopotasemi Hipofosfatemi Paratiroid hormon Kalsitonin



3- Retinoik asit plazmada aşağıdakilerden hangisine bağlı olarak bulunur? 8-



A) B) C) D) E)



Şilomikron LDL Retinol bağlayıcı protein a -1 globulin Albumin



A) B) C) D) E)



4- Görmede yer alan G proteini hangisidir? A) B) C) D) E)



Gs Gi Kalmodulin Transdusin Retinal



5- Aşağıdakilerden hangisi hipervitaminozunda görülmez? A) B) C) D) E)



Deride kaşıntı, pullanma Hiperostoz Diplopi Epifizel kapanma Bitot lekesi



9-



A



Yüksek doz alındığında, uzun sürede renal hasar, nefrokalsinosis ve osteoporoz meydana gelebilen vitamin hangidir?



vitamini



A D E K B1



Spinoserebellar dejenerasyon ve retrolental fibroblazi tedavisinde hangi vitamin kullanılır? A) B) C) D) E)



A D E K Askorbik asit



10 -



Aşağıdakilerden hangisi tiamin için yanlıştır? A) Tiaminin aktif formu jejenumda oluşan tiamin pirofosfattır. B) Pirimidin ve tiazol halkalı yapılıdır C) Günlük gereksinimi karbohidrat alınımından etkilenir D) Piruvat karboksilaz ve transketolazın kofaktörüdür E) Tiamin eksikliğinde kanda piruvik asit ve aketoglutarik asit artar



16-Aşağıdaki enzimlerden biyotindir? A) B) C) D) E)



hangisinin



kofaktörü



Piruvat dehidrogenaz Glikojen fosforilaz Asetil KoA karboksilaz Ksantin oksidaz Alkol dehidrogenaz



17-Aşağıdakilerden hangisinin transferinde folik asit yer almaz? 11-



Beriberinin kesin tanısını koymak için hangisinin düzeyine veya aktivitesine bakılır? A) B) C) D) E)



12 -



Alanin Transaminaz Piruvat Transketolaz Transmetilaz



Fototerapi alan yeni doğanda eksikliği görülen vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Riboflavin Pantotenik asit Askorbik asit Kobalamin



Serotonin Triptofan Tirozin Arginin Histidin



A) B) C) D) E)



Askorbik asit Ribofilavin Pridoksal fosfat Niasin Tiamin pirofosfat



15-Bazı hiperiipidemilerin vitamin hangisidir? A) B) C) D) E)



bulunan



vitamin



B 12 B6 b



3



B2 B,



20-Emiliminde intrinsik faktöre gereksinim gösteren vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



tedavisinde



Pridoksal fosfat A vitamini Niasin Paraaminobenzoik asit Pantoteik asit



19-Yapısında Korrin halkası aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



14- Diyare, demans ve dermatit bulgularına neden olan hangi vitaminin eksikliğidir?



Metil Etil Metilen C 02 Formil



18-Deriyi ultraviyolenin zararlı etkilerinden koruyan ve sulfanamidlerin bakteriostatik etkilerini önleyen hangisidir? A) B) C) D) E)



13- Organizmada sentezlenen endojen niasinin en önemli kaynağı hangidir? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



Avitamini D vitamini Kobalamin Pantotenat Niasin



kullanılan



Niasin Biyotin Ribofilavin Pridoksal fosfat Tiamin pirofosfat



TUS DERSHAHECİÜĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



1



A



428-429



TUS 21-Hangi durumda desteklenmelidir? A) B) C) D) E)



Vitamin



B-j2



diyetle



22-Diyetsel eksikliği Wernicke-Korsakoff hastalığına neden olan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Jejenum rezeksiyonu İleum rezeksiyonu Kolostomi Gastrojejunostomi Kolon rezeksiyonu



1-B, 2-B, 3-E, 4-D, 5-E,



6-C, 7-B, 8-B, 9-C,



Tiamin Niasin Biotin Riboflavin C vitamini



10-D, 11 -D, 12-B, 13-B, 14-D, 15-A, 16-C, 17-D, 18-D, 19-A, 20-C, 21-B, 22-A



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Hangi mineral vitamin B -|2 nin bir komponentidir? A) B) C) D) E)



2-



3-



Krom Kobalt İyot Demir Molibden



Oksidatif yolda etkili dehidrogenazların kofaktörü aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Niasin K vitamini E vitamini Askorbik asit



Pantotenik asid hangi metabolik yol veya enzim reaksiyonu için önemlidir? A) B) C) D) E)



5-



Pridoksal fosfat NADH Tetrahidrobiopterin FADH2 NADPH



Eksikliğinde irritabilite, ödem, hemolitik anemi, eritrosit yarı ömründe azalma ve kreatinüri görülen vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



4-



Tedavisinde C vitamini metabolizması bozukluğu hangisidir? A) B) C) D) E)



6-



Piruvat karboksilaz Yağ asidi sentezi Fosfoenolpiruvat karboksikinaz Glukoneogenez Glikoliz



Fenilketonuri Tirozinemi Neonatal tirozinemi Hartnup hastalığı Malign hiperfenilalaninemi



Vitamin E’nin oksidasyona aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



kullanılan tirozin aşağıdakilerden



Nükleik asitler Aminoasitler Trigliseritler Sitoplazmik proteinler Zar fosfolipitleri



karşı



koruduğu,



7-



Folat, aşağıdaki metabolik reaksiyonların hangisinde kofaktör rolü oynamaz? (TUS) A) B) C) D) E)



8-



Aşağıdaki vitaminlerden hangisinin eksikliğinde metilmalonik asidüri görülür? A) B) C) D) E)



9-



Serinin glisine dönüşmesi Histidin katabolizması Metionin sentezi Metil malonil KoA’nın süksinil KoA’ya dönüş-mesi Timidilat sentezi



Vitamin Vitamin Biotin Vitamin Vitamin



Bg B -|2 B-| B2



Askorbik asit aşağıdaki verilen moleküllerden hangisinin sentezine katılmaz? A) B) C) D) E)



Karnitin Kollajen Kolik asit Kortizol Hemoglobin



13-Koenzim olarak fonksiyon görebilen yağda eriyen vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A vitamini D vitamini E vitamini K vitamini C vitamini



14-Hormon reseptör kompleksinin ayrılmasında hangi vitamin görevlidir? A) B) C) D) E)



DNA’dan



A vitamini B3 B6 B12 E vitamini



15-Hem sentezinin hız kısıtlayıcı enzimi olan ALA sentaz ve glikojen yıkımının hız kısıtlayıcı enzimi olan glikojen fosforilaz enzimlerinin kofaktörü olan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A vitamini B3 B6 B12 E vitamini



10-D vitamini sentezi sırasıyla hangi dokularda gerçekleşir? A) B) C) D) E)



Böbrek, karaciğer, barsak Deri, karaciğer, böbrek Deri, böbrek, tiroid Karaciğer, böbrek, paratiroid Böbrek, karaciğer, tiroid



16-Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisinde C vitamini kullanılmaz? A) B) C) D) E)



Demirin non enzimatik indirgenmesi Homogentisat oksidaz Dopamin b hidoksilaz Lizin hidroksilaz Tirozin hidroksilaz



11-Aşağıdakilerden hangisi verilen vitamin eksikliği, karşılığında belirtilen hastalığa yol açmaz? A) B) C) D) E)



Biotin - Homosistinüri Tiamin - Beriberi Vitamin B 12 - Pernisyöz anemi Folik asit - Megaloblastik anemi Vitamin C - Skorbüt



17-Aldehit birimlerinin transferinde görevli vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Riboflavin Niasin Pridoksal fosfat C vitamini



12-Suda çözünen bir vitamin olmasına rağmen depolanabilen vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



B1 B3 B6 B12 C vitamini



A



TOS DEBSHfiNECİÜĞİDI STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



430431



/



18-Aterosklerotik plak oluşumunu engellemede kullanılan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A vitamini E vitamini B6 B12 D vitamini



19-Metil malonil CoA’nın süksinil CoA’ya çevrilmesinde hangi vitaminin hangi formu rol alır? A) B) C) D) E)



Folik asit-Tetrahidrofolat B12-Metilkobalamin B12-Adenozilkobalamin B6-Pridoksal fosfat B3-NADPH



20-DNA tamir mekanizmaları için gerekli olan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



A vitamini E vitamini B3 B6 D vitamini



21-Tüberküloz tedavisi sonrası demans gelişen hastada hangi vitamin eksikliği düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



A vitamini Tiamin Riboflavin Pridoksin K vitamini



22-C02 birimlerinin transferinde görevli vitamin aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiamin Riboflavin Niasin Pridoksal fosfat Biotin



1-B, 2-B, 3-D, 4-B, 5-C, 6-E, 7-D, 8-B, 9-E, 10-B, 11-A, 12-D, 13-D, 14-C, 15-C, 16-E, 17-A, 18-B, 19-C, 20-C, 21-D, 22-E



HORMONLAR 1-



Bir hormonun sentezlendiği hücrenin yakınındaki komşu hücreler üzerine olan etkisine ne ad verilir? A) B) C) D) E)



2-



Aşağıdakilerden hangisi sinyal iletim sisteminin özelliği değildir? A) B) C) D) E)



Endokrin Parakrin Otokrin Ekzokrin Nörokrin



Hormonlar organların morfolojik ve fonksiyonel bütünlüğünü sağlayan kimyasal moleküllerdir. Spesifik hüc-reler tarafından sentezlenirler. Hormonların sentezlendikleri organlar dışındaki hedef organ üzerinde gösterdikleri etkiye endokrin etki (TSH;ACTH etkisi gibi) denir. Eğer sentezlendikleri hücrelere komşu hücrelerde etkili ise parakrin (pankreastan salınan somatostatinin a ve b hücreleri üzerine olan etkisi), sentezlendikleri hücreye ait dokuda etkili ise otokrin (prostaglandin etkileri) etki söz konusudur. Sindirim sisteminde olduğu gibi endokrin hücrede sentezlerek mide-barsak lümenine salıverilen maddenin, farklı uzaklıktaki gastrointestinal sistemlerde etkili olması ekzokrin etkiyi tanımlamaktadır.



Özgünlük Amplifikasyon Desensitizasyon İntegrasyon Allosterik düzenlenme



Sinyal iletim sisteminin dört özelliği bulunur; 1- Özgünlük; Sinyal molekülünün reseptör üzerindeki bağlanma bölgesine tam uyumu dur. Reseptör-ligand etkileşimi: Scatchard analizi ile ölçülür 2- Amplifikasyon; Enzimler etkilerini aktifleştirdikleri zaman etkilenen moleküllerin sayısı bir enzim kaskadında geometrik olarak artar. 3- Desensitizasyon (Duyarsızlaştırma): Reseptör aktivasyonu, reseptörü işlevsiz hale getiren veya hücre yüzeyinden uzaklaştıran bir geri besleme devresini tetikler 4- İntegrasyon; İki sinyal, zıt etkiye sahipse düzenleyici sonuç her iki reseptörden gelen verilerin integrasyonu ile ortaya çıkar. Allosterik düzenlenme; Enzimlerin aktivitesinin bir düzenlenme şeklidir.



Örnek



Hormon Tipi



Etki



Endokrin



Bir bölgede sentezlenir, kana karışır ve uzaktaki hücreleri etkiler.



Ön hipofizden salınan ACTH, böbrek üstü bezine etkisi



Parakrin



Bir bölgede sentezlenir, doku içi alana salınır ve yakınındaki hücreleri etkiler.



Pankreas adacık hücrelerinden salınan somatostatin'in adacık (3 hücreleri üzerine olan etkisi.



Köken aldığı hücre üzerindeki spesifik reseptörüne bağlanır ve etki gösterir.



Prostaglandinlerin salgılandıkları hücrelere olan etkisi.



Hücrede sentezlenir ve hücre zarında bekler, hücre-hücre etkileşimi ile etki gösterir.



Membrana bağlı EGF bitişiğindeki hücre reseptörlerine olan etkisi.



Ekzokrin



Hücrelerde sentezlenir, barsak lümenine salınır.



Mukoza hücrelerinden salınan gastrinin, asit salınımını uyarması



Nörokrin



Nöronlarda sentezlenir ve yakın hücrelerdeki reseptörüne bağlanır.



Kalpteki sinir uçlarından salman noradrenalinin kalp kası hücrelerini etkilemesi



Hormon



Desensitizasyon



özgüllük



Cevap



Yanıt



Otokrin



Justakrin



H orm o nl



Hormon



Amplifikasyon



Hormon2



1 Entegrasyon



C T



♦



FTH



ET “



3- Aşağıdakilerden hangisi peptit yapılı hormonlar için yanlıştır? A) Peptit / protein yapılı hormonlar golgi’de membranöz veziküllerde büyük çoğunluğu prohormon halinde depolanır B) Salgılanma eksositoz ile gerçekleşir C) Salgılanma diumal varyasyonlar gösterebilir D) Plazmada taşıyıcı proteinlere bağlanırlar E) Reseptörleri membrandadır



A



TUS DERSHANECİLİGİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



432433



"X



\



/



Peptit / protein yapılı hormonlar golgide membranöz veziküllerde büyük çoğunluğu prohormon halinde depolanır. Prohormon proteoliz ile aktif hormonu oluşturur. Adrenal medulla hormonları ve sinir uçlarında bulunan katekolaminler, suda çözünen proteinler olan kromogranin ve ATP’ye bağlı granüller şeklinde depolanır. Tiroid hormonları ise tiroglobulin yapısında depolanır. Ekzositoz ile salgılanırlar. Salgılanma hızları değişkendir. Kısa ve kesintili olabilir. Salgılanma feed back etkiler ile düzenlenebilmektedir. Peptit yapılı, protein yapılı hormonlar ve katekolaminlerin plazmada proteine bağlanarak taşınmazlar. Peptit/protein/glikoprotein yapılı hormonlar ve katekolaminlerin reseptörleri membrandadır. Steroid yapılı hormonların, tiroid hormonlarının ve retinoik asidin reseptörleri ise hücre içindedir. Hücre içi reseptörlere sahip hormonlar, etkileri için ikinci haberci moleküllere ihtiyaç göstermezler.



Hormon reseptörleri: Reseptörlerin en önemli özellikleri spesifik olmasıdır. Membranda veya sitozolde yerleşirler. Fonksiyonu: Hormonu tanımak, bağlamak ve hücre içi metabolik olayları denetleyecek sinyali oluşturmaktır. Reseptör ile hormon konformasyonel olarak birbirine uygundur. Reseptörler glikoprotein yapılıdır. Monomerik veya oligomerik yapı gösterebilirler.



4- Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangileri aktif formda sentezlenmez?



G -proteirıleri Molekül ağırlığına göre büyük G-proteini ve küçük G proteini olmak üzere iki tipi vardır.Küçük G-protein monomerik yapıda olup p-21/Ras onkogeni ile etkileşim gösterir. Büyük G proteini trimerik yapıda olup a,p,y olmak üzere 3 alt ünitesi vardır ve G-inhibitör (Gi) ve Gsitumülatör (Gs) tipleri bulunur, a-alt ünite’ye guanin nükleotitleri bağlanır ve aktivitesi GTP’ye bağımlıdır, b-alt ünite non-kovalent y-alt ünite-ye bağlıdır, ikisi beraber aalt üniteye bağlanır, y-alt ünite G-proteinin membrana bağlanmasında etkilidir. H-R etkileşimi ile G proteinin yapısındaki GDP, GTP ile yer değiştirir ve |3 ve y alt üniteleri ayrılır ve GTP a-alt ünitesine bağlı kalır.



A) B) C) D) E)



Aldosteron-Glukagon Testosteron-ACTH Östrojen- Paratiroid hormonu Paratiroid hormon -İnsülin İnsülin-Kortizol



Aldosteron, gluokortikoidler, testosteron, östrojenler, aktif formda sentezlenen hormonlar arasındadır. Peptit ve protein yapılı hormonlar preprohormon şeklinde sentezlenirler ve prohormon şeklinde depolanırlar. İnsülin, paratiroid hormon ve glukagon prekürsör proteinler olarak sentezlenirler.



5- Aşağıdakilerden hangisi hormon reseptörleri için yanlıştır ? A) B) C) D) E)



Hormon reseptörleri hormona spesifiktir Protein yapılıdır Sitozolde veya membranda yerleşirler Membran reseptörleri transmembran özelliktedir Monomerik veya polimerik olabilirler



6 - Aşağıdakilerden



hangisi



G-proteinler



için



yanlıştır? A) B) C) D)



Büyük G proteinleri trimerik yapılıdır Aktivitesi GTP bağımlıdır Guanin nükleotit a alt ünitesine bağlanır Hormon-reseptör etkileşimi ile GDP’den GTP sentezlenir E) G protein inhibitör veya stimülatör etkili olabilir



7- Gs-proteini bağlantılı metabolik yolda yer alan sinyal molekülü hangisidir? A) B) C) D) E)



cGMP Nitrik oksit Diaçil gliserol cAMP İnozil trifosfat



G-proteinlerinin özellikleri ve tipleri aşağıda sıralanmıştır. 1- Gi; Beyin adrenal medulla ve trombositlerde dağılım gösterir, toksin substratı boğmacadır. Adenilat siklazı inhibe eder ve cAMP’i azaltır. 2- Go; PLC, PLA2 ve K+ kanallarını inhibe eder, adenilat siklazı ve Ca+2 kanallarını inhibe eder. Beyin ve sinir sisteminde yerleşim gösterir. 3- Gz; Adenilat siklazı inhibe eder, beyin,adrenal medulla ve trombositlerde bulunur. 4- Gt; cGMP-fosfodiesterazı aktive eder, retinal kon ve rod larda bulunur Kolera ve boğmaca toksininden etkilenir 5- G gust; Fosfodiesterazı aktive eder. Boğmaca toksininden etkilenir. 6 - Gs; Adenilat siklazı aktive eder, cAMP artar. Kolera toksininden etkilenir. 7- G olf; Koku epitelinde bulunur ve adenilat siklazı aktive eder, kolera toksininden etkilenir. 8 - G12; Na+/H+ değişimini, voltaj bağımlı Ca+2 iyon kanallarını ve eikosanoid sinyalleşmesini düzenler, toksin substratı yoktur 9- Gq; Fosfolipaz C aktivasyonu yapar, karaciğer, akciğer, böbrek, dalak, hemopoeitik hücrelerde yaygındır



9- Aşağıdakilerden hangisi ikinci habercileri kullanan hormonların genel özelliğidir? A) Plazma yarı ömürleri kısadır B) Plazmada transport proteinlerine bağlanarak taşınırlar C) Reseptörleri sitozolde veya nükleustadır. D) Tiroid hormonları bu grupta yer alır E) Etkilerini gen transkripsiyonlarını düzenleyerek gösterirler Grup I hormonlar Bu grup hormonlar içinde steroid hormonlar, tiroid hormonları ve kalsitrol yer alır. Bu grup hormonlar lipofilik karekterde olduklarından plazmada bir taşıyıcı proteine bağlanarak taşınırlar ve plazma yarı ömürleri uzundur. Lipofilik karekterlerinden dolayı membranı kolaylıkla geçerler, bu nedenle reseptörleri sitozolde (steroid hormonları ve kalsitriol) veya nükleustadır (tiroid hormonları ve retinoik asit). Etkilerini gen transkripsiyonlarını düzenleyerek gösterirler. Grup II hormonlar Bu grup hormonlar içinde polipeptid, protein ve glikoprotein yapılı hormonlar ile katekolaminler yer alır. Plazmada taşıyıcı proteinleri yoktur ve bu nedenle plazma yarı ömürleri kısadır. Reseptörleri membranda bulunup, sinyalin hücre içine iletiminde intrasellüler ikinci haberci sistemlerini kullanırlar. Buna göre; a- İkinci habercisi cAMP olan hormonlar b- İkinci habercisi cGMP olan hormonlar c- ikinci habercisi kalsiyum ve /veya fosfatidilinozidler olan hormonlar vap A)



8-



Aşağıdakilerden hangisinin reseptörü hormonun bağlanması ile enzimatik aktivite kazanır? A) B) C) D) E)



Glukagon İnsülin Aldosteron Östradiol LH



Enzim atik aktivite gösteren reseptörler Tirozin kinaz a k tiv ite li reseptörler: İnsulin, IGF-I, NGF, FGF, PDGF, EGF S erin-treonin kinaz a k tiv ite li reseptör. TGF-b bu grupta yer alır.İntrinsik katalitik aktivite olarak serin-treonin kinaz aktivitesi gösterirler. Regülatör molekül yoktur. G uanilat siklaz reseptörleri: Atrial natriüretik peptid bu grupta yer alır. İntrinsik aktivite olarak guanilat siklaz etkisi ile cGMP oluşur.



Grup I



Grup II



Ç ö z ü n ü r lü k



L ip o f ilik



H id r o f ilik



R e s e p tö r



H ü c r e iç i



H ü c re z a rı



M e d ia t ö r



H R k o m p le k s i



İk in c i h a b e r c i



T a ş ıy ıc ı p r o te in Y apı



Y a rı ö m r ü



+



-



S te r o id



P r o te in



T r o id h o r m o n la r ı ( T 3 ,T 4 )



A m in o a s it



A v it



G lik o p r o t e in



D v it



K a t e k o la m in



U zun



K ıs a



10 -Aşağıdaki hormonlardan



hangisinin reseptörü



membranda değildir? A) B) C) D) E)



İnsülin Glukagon Kalsitriol TSH FSH



A



TUS DERSNANECİIİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



Reseptörü hücre içinde yerleşen hormonlar - Androjenler - Kalsitriol - Östrojenler - Tiroid hormonları - Glukokortikoidler - Mineralokortikoidler - Progestinler :Çövap G>



11-



Hangisi cAMP’ye ait bir özellik değildir? A) B) C) D) E)



ATP’den sentez edilir Sentezini adenilat siklaz katalizler Protein kinaz A ’nın allosterik inhibitörüdür Epinefrin cAMP düzeyini arttırır Yapısında fosfodiester bağı bulunur



Adenilat siklaz” ile ATP’den c AMP oluşur. cAMP oluşumu Protein Kinaz A (PKA) aktivasyonuna yol açar. 'Cevap C] 12 -



Aşağıdaki hormonlardan hangisi etkilerini tirozin kinazlar aracılı gösterir? A) B) C) D) E)



Testosteron Aldosteron Kalsitriol Büyüme faktörleri Nitrik oksit



Tirozin kinazlar aracılı etki gösteren hormonlar - İnsülin - Prolaktin - Büyüme faktörleri: Epidermal büyüme faktörü Fibroblast büyüme faktörü Sinir büyüme faktörü .IGF-I ve IGF-II Trombosit kökenli büyüme faktörü - Büyüme hormonu



13-Protein kinaz A’nın etkisi aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin fosforilasyonuna yol açar? A) B) C) D) E)



Tirozin Glisin Serin Asparagin Glutamin



Protein kinaz A (PKA) spesifik proteinlerin serin ya da treonin kalıntılarının hidroksillerini ATP’den yfosfat grubunun transferi ile fosforilier. Fosforile protein veya enzim ya aktive yada inaktive olarak fizyolojik etkiler meydana gelir.



14-Boğmaca toksini aşağıdakilerden birleşir? A) B) C) D) E)



hangisi ile



p-adrenerjik reseptör Gs-proteini y alt ünitesi Gi-proteinin a alt ünitesi Adenil siklaz RAS protein



G-proteini sinyal bozukluğu patolojilere neden olur. Kolera toksini Gs a alt ünitesi-ADP ribozilasyonuna yol açar. GTP az aktivitesi inhibe olur. cAMP artar ve Na ve su kaybına yol açan diyare meydana gelir. Boğmaca toksini Gi a alt ünitesinin ADP ribozilasyonu ile Gs uyarımı yapar, cAMP artar.



15-Aşağıdakilerden hangisi p-adrenerjik reseptörlerin G proteini ile etkileşimini önler ? A) B) C) D) E)



Fosfodiesteraz Adenilaz siklaz cAMP p-arrestin Guanil siklaz



p-adrenerjik reseptörlerin desansitizasyonu: padrenerjik protein kinaz (p-ARK) ve p-Arrestin (p-arr) tarafından düzenlenir. Gsbg ayrılması ile sitozolde bulunan p-ARK, membrana hareket eder ve reseptörü fosforilier. Fosforile reseptöre p-arr bağlanması ile reseptör-G-protein etkileşimi önlenir.



16- Aşağıdakilerden hangisinin hormon etkisinin sonlanmasında cAMP’yi yıkarak görev yapan fosfodiesteraz için aktivatör rolü vardır? A) B) C) D) E)



İnsülin Teofilin Kafein Kolera toksini Aminofilin



Fosfodiesterazlar cAMP’yi yıkarak cAMP’nin etkilerini sınırlandırırlar, insulin hücre içi cAMP etkilerini fosfodiesterazları ve protein fosfatazları aktiflemek yolu ile gösterirler. Bu sayede proteinlerin fosforilasyonunu önler. Teofilin, kafein fosfodiesterazları inhibe eder. Kolera toksini hücre içinde cAMP düzeyini arttırır. Etkisini Gs proteinin GTAaz aktivitesini inhibe etmek yolu ile gösterir. cAMP yıkılımı soucunda 5’AMP oluşur. İdrarda siklik nükleotit tayinleri hedef organ yanıtlarını gösterir. ' i'C -5 v 3 p AŞ



17- Aşağıdakilerden hangisi atrial natriüretik peptidin etki gösterebilmesi için gereklidir? A) B) C) D) E)



cAMP cGMP Kalsiyum Fosfoinozidler Tirozin kinaz



Atrial natriüretik peptit ikinci habercisi cGMP olan guanilat siklaz sistemini kullanır. Guanilat siklaz aktivasyonu ile GTP’den cGMP sentezlenir. cGMP, protein kinaz G aracılığı ile (c-GMP bağımlı kinaz; PKG) etkisini gösterir. Enzim tek bir polipeptit üniteden oluşur. Katalitik ve regülatör bölgesi bulunur. cGMP spesifik proteinlerin fosforilasyonuna yol açar ve fosfodiesterazlar ile yıkılır.



18-Aşağıdakilerden hangisi Nitrik oksit için yanlıştır? A) B) C) D) E)



İkinci habercisi cGMP’dir Yarı ömrü uzundur Argininden sentezlenir Sentezi için tetrahidrofolat gereklidir Trombosit aggregasyonunu inhibe eder



Nitrik oksit (NO) aracılı sistem; Argininden NO sentaz ile NO sentezlenir. FMN, FAD, Hem, NADP ve Tetrahidrobiopterin kofaktör olarak gereklidir. Kalsiyum bağımlı ve bağımsız iki enzim formu bulunmaktadır. Kalsiyum bağımlı formu endotel, nöral doku ve trombositlerde, kalsiyum bağımsız formu hepatosit, makrofaj ve nötrofillerde bulunur. NO sentezi tümör nekroz faktör (TNF) ve interlökin -1 tarafından uyarılır. Yarı ömrü oldukça kısadır. Sitozolik guanilat siklaz’ın hem grubuna bağlanarak enzimi aktive eder ve cGMP meydana gelir. Nörotransmitterdir. Düz kas kasılmasını kontrol eden en önemli mediyatördür. Endotel hücrelerinde sentezlenerek düz kasa geçer ve guanil siklazı aktive eder. Vazodilatasyon yapar. Trombosit agregasyonunu inhibe eder. Makrofajların bakterisidal etkisinde rol oynar.



19- Protein Kinaz C’yi aktive eden lipit yapılı ikinci haberci hangisidir? A) B) C) D) E)



cAMP cGMP Kalsiyum Diaçil gliserol Fosfatidil inozitol difosfat



Gq-proteinleri aracılığı ile membranda Fosfolipaz C aktivasyonu oluşan IP3 etkisi ile sarkoplazmik retikulumdan ve mitokondriden kalsiyum açığa çıkar. Hücre içi kalsiyum düzeyi artar ve Ca+2-Kalmodulin bağımlı protein kinaz aktivasyonu sonucunda fosfoproteinler meydana gelir. IP3, "inozitol trifosfataz” ile parçalanır. DAG, membran bağlı protein kinazı C’yi aktifleyerek fosfoproteinlerin oluşmasını sağlar. Bunun aktivasyonu için kalsiyum iyonlarına gereksinim vardır.



20- Forbol esterleri, protein kinaz C’nin aktivasyonunda yer alarak, protein fosforilasyonunu sağladığı biyokimyasal mekanizma aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Hücre içi cAMP artışı G proteinleri aktivasyonu Diaçilgliserolü taklit etmek Fosfolipaz C aktivasyonu Fosfataz inhibisyonu



TUS DiRSHANECİllfiİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



436-437



DO Ğ RU A D R E S



TIME Gq -proteinleri aracılığı ile başlatılan yolda diaçil gliserol ve kalsiyum iyonları protein kinaz C aktivasyonu ile fosfoproteinlerin oluşmasını sağlar.Yapısı DAG’e benzeyen Forbol esterleri (karsinojenik ve tümör promoter’i) sürekli PKC aktivasyonuna yol açar, ve DAG gibi hidroliz olamadıklarından etkileri kalıcıdır.



21-Aşağıdaki hormonlardan hangisi etkilerini sitozolik tirozin kinazlar aracılı gösterir ? A) B) C) D) E)



İnsülin IGF-I Epidermal büyüme faktörü Prolaktin Trombosit büyüme faktörü



Endojen tirozin kinaz a ktivite li horm onlar; insülin, IGF-I, epidermal büyüme faktörü (EGF) ve trombosit büyüme faktörü(PGF) ; Reseptörün otofosforiiasyonu ile reseptör tirozin kinaz aktivitesi kazanır. Endojen tiro zin kinaz a k tiv ite s i olm ayanlar; Büyüme hormonu, prolaktin, eritropoietin. Sinyal iletiminde JAK kinazlar rol oynar.



22-Aşağıdakilerden hangisi reseptörlerini inaktif tutar? A) B) C) D) E)



steroid



23-Aşağıdakilerden hangisi steroid hormon-reseptör kompleksinin DNA bağlanma bölgesinden ayrılmasını düzenler? A) B) C) D) E)



Niasin cGMP Protein fosfataz Pridoksal fosfat Niasin



Pridoksal fosfat (Bg), hormon-reseptör kompleksinin DNA bağlanma bölgesinden ayrılmasını sağlayarak hormonun etkisini sonlandırır. B-6 eksikliğinde, düşük konsantrasyondaki östrojen, androjen, kortizol ve D vitaminine duyarlılık artar. Bu nedenle hormon - bağımlı kanser oluşumunda (meme, uterus, prostat) eksikliği önemli olabilir ve düzeyi prognozu etkileyebilir.



24-Aşağıdakilerden sentezlenmez? A) B) C) D) E)



hangisi



hipotalamusta



TRH Dopamin Vazopressin Somatostatin Somatotropin



hormon



p- arrestin Kalmodulin p- ark Fosfodiesteraz Şaperon protein



Steroid hormon reseptörü sitozolde ve tiroid hormon reseptörleri nükleusta yerleşir. Reseptörler hormonun yokluğunda şaperon proteinler (Hsp-90) tarafından inaktif konumda tutulur. Hormonun varlığında protein reseptörden ayrılır ve hormon-reseptör (HR)kompleksi oluşur. Bu grup hormonlar, gen transkripsiyonlarını artırmak yolu ile etki gösterir. Oluşan HR kompleksi nükleusta spesifik DNA dizisindeki HRE ‘ye bağlanır. İlgili genin iki bölgesi bulunur; C-terminal bölge; hormon bağlama domainidir. DNA-bağlama domaini ise iki çinko iyonu içerir, buna çinko parmak denir. HRE aynı zamanda transkripsiyonun sıklığını da düzenler.



Hipotalamik hormonlar, ön hipofiz hormonlarının sentezini ve sekresyonunu düzenler. Hipotalamik hormonlar, hipotalamik-hipofizer sistemin kapillerlerindeki hipotalamik sinir uçlarından salınırlar. Hipotalamik hipofizer sistem, hipotalamus ile hipofiz ön lobunu birleştiren özel bir portal sistemdir. Somatostatin ve prolaktin salınımını inhibe eden hormonlar (dopamin ve GnRH-ilişkili peptit; GAP) inhibitor etkilidir. GAP, prolaktinin en güçlü inhibitörüdür. Bazı hipotalamik hormonlar sinir sisteminin diğer bölgelerinde ve periferal dokularda bulunabilir; bunlar TRH, CRH ve somatostatindir.



25-Aşağıdakilerden hangisi salınımını artırmaz? A) B) C) D) E)



Uyku Stres Hipoglisemi Tokluk Soğuk



Büyüme



hormonu



Büyüme hormonu; Grovvth hormon; GH Polipeptit yapılı (190-199)‘dır. Hipofizer asidofiiik hücreler olan somatotrop hücrelerden salınır. Büyümeye etkisi; insülin benzeri grovvth fa ktö r-I (IGF I; somatomedin C) ile GH salınımı feed back sistem vasıtası ile düzenlenir. Bu sistemde kısa loop GHRH’-un pozitif düzenlemesini ve GHRIH ‘ın (somatostatin) negatif düzenlenmesini içerirken periferal loop somatomedin C ve IGF-I tarafından düzenlenir IGF-I; hipotalamustan GHRH salınımını inhibe ederek ve somatostatin salınımını uyarmak sureti ile GH sekresyonunu düzenler. GH salınımını arttıran durumlar: Hipoglisemi, stres, uyku, aşırı egzersiz, soğuk, enfeksiyon, travma, açlık, aminoasitli besinler. GH salınımını etkileyen diğer ajanlar; östrojenler, dopamin, a-adrenerjik ajanlar, serotonin, opiat polipeptitler, sindirim hormonları ve glukagondur.



26- Aşağıdakilerden hangisi büyüme hormonun etkisi değildir? A) Pozitif azot dengesi B) Karaciğerde glikojen sentezini ve glukoneogenezi azaltır. C) Glukozun periferik kullanımını azaltır D) Lipolizi artırır E) Kemik gelişimini etkiler Grovvth hormonun (GH) etkileri Aminoasitlerin kas hücresine transportunu artırır, protein sentezini artırır, pozitif azot dengesi oluşturur. Bazı dokularda RNA ve DNA sentezini artırır. Etkisi insüline benzer. Karaciğerde glukoneogenezi ve glikojen sentezini artırır. Glukozun periferik kullanımını azaltır. Etkisi insülinle antagonistir. Lipit yıkımını ve FFA oksidasyonunu artırır GH ve IGF-I, pozitif kalsiyum,magnezyum ve fosfat dengesi oluşturur, Na+,K+ ve Cl- retansiyonu oluşturur. Çocuklarda uzun kemiklerde epifizel yetişkinlerde akral büyümeyi sağlar. GH laktojenik reseptörlere bağlanarak prolaktin benzeri etkide bulunur.



tGevap Bj 27- Aşağıdaki hormonlardan hangisi şekerlerin proteine transferini önleyen ajanlar tarafından inhibe olur? A) B) C) D) E)



Glikoprotein yapılı hormon grubu; a ve (3 alt birimleri bulunur, a- alt birimleri aynı, p alt birimleri farklıdır. 2 alt birim birlikte fonksiyon gösterirler ve glikozillenmeleri şarttır. Bu hormonlar; TSH: Tripeptit yapılı hormondur. Tiroid bezi üzerine etkilidir. FSH: Hedef hücreleri överin foliküler hücreleri, testiste sertoli hücreleridir. cAMP ‘i artırır. LH: Korpus luteumdan progesteron sentezini ve leyding hücrelerinden testosteron sentezini uyarır. Reseptörü dovvn regüle edilebilir. (C®wp Sj 28-Gebelikte reseptörleri artan sentezlenen hormon hangisidir? A) B) C) D) E)



hipotalamusta



Prolaktin ACTH Oksitosin Plasental laktojen Büyüme hormonu



Oksitosin: Paraventriküler çekirdeklerde sentezienir, nörofizin I ile hipofiz arka lobuna taşınır. Düz kas kontraksiyonu ile sütün sekresyonunu ve doğumun hızlandırılmasını (pozitif feed back düzenleme) sağlar. Oksitosin reseptörlerini progesteron azaltır, östrojenler artırır. Doğum sonrası progesteronun azalması, östrojenin artması laktogenezin başlaması ve devamını sağlar. (Cevap ®) 29- Tiroksin’in reseptörleri hedef dokularında hangi hücresel lokalizasyonda yer alır? A) B) C) D) E)



Sitoplazma Nükleus Endoplazmik retikulum Golgi cisimciği Plazma membranı



Reseptörü hücre içinde yerleşen hormonlar içinde steroid hormonlar,retinoik asit, tiroid hormonları ve kalsitrol yer alır. Bu grup hormonlar lipofilik karekterde olduklarından plazmada bir taşıyıcı proteine bağlanarak taşınırlar ve plazma yarı ömürleri uzundur. Lipofilik karekterlerinden dolayı membranı kolaylıkla geçerler, bu nedenle reseptörleri sitozolde (steroid hormonları ve kalsitriol) veya nükleustadır (tiroid hormonları, retinoik asit). Gen tarnskripsiyonlarını arttırarak etki gösterirler.



GH TSH Prolaktin Oksitosin ACTH



A



IBS DERSHANESİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



438439



X



30-Aşağıdaki hormonlardan hangisinin molekülü diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) E)



öncü



A) B) C) D) E)



ACTH TSH LPH MSH Endorfinler



Proopiomelanokortin ailesi (POMC); Polipeptit yapılıdır. 285 aminoasitlik bir prekürsör protein olarak sentezlenir. Proteolizisi hipofiz ve diğer dokularda farklı seyreder. Proteoliz tripsin ile meydana gelir ve özellikle argininlizin gibi bazik aminoasitlerin oluşturduğu bağlara etkilidir. Proteoliz ile iki kısma ayrılır: ACTH ve LPH. Daha sonra ACTH’ın proteolizi ile MSH ve CLIP (cortikotropin like intermediate lope peptide); LPH’ın proteolizi ilede başlıca endorfinler meydana gelir ACTH: Tek zincirli bir polipeptittir. Adrenal kodeksin büyüme ve fonksiyonunu denetler. ACTH kolesterolün pregnenolona dönüşümünü adırarak adrenal steroidlerin sentezini ve salınımını arttırır. Hormon etkisini cAMP üzerinden gösterir. Salınımı diürnal varyasyon gösterir. Aşırı salınımı Cushing Sendromu’na yol açar. Negatif azot, potasyum ve fosfor dengesi, sodyum retansiyonu (hipedansiyon), glukoz intöleransı (diyabet), plazma FFA adışı, eozinofil ve lenfositlerde azalma, lökositlerde adış görülür. MSH benzeri etkisi ile hiperpigmentasyon oluşturur. CLIP; Pankreas beta-hücrelerinden insulin salınımını indükler. P-LPH: Yağ dokusundan yağ asitlerini metabolize eder. Erişkinde önemi yoktur. Endodin sentezi açısın-dan önemlidir. MSH: a- ve (3- MSH’ların aktivitesi yoktur. ACTH ve pLPH ve MSH aktivitesi gösterirler. Adrenal kodeks yetmezliğinde (Addison) kan ACTH adışına bağlı olarak pigmentasyon adar.



[



r ... ı



ı



ı



i



Gen transkripsiyonlarını adırır Kan şekerini düşürür Kolesterol sentezini adtırır Eritropoezi adırır p-adrenerjik reseptör sentezini adırır



Tiroid hormonlarının etki mekanizması; Reseptörü hücre nukleusunda bulunur. Gen transkripsiyonu etkilemek yolu iledir. T 3 ve glukokodikoidler, büyüme hormonu gen transkripsiyonunu adırır. Bu nedenle T 3 eksikliği bulunanlarda büyüme hormonu eksikliği de tespit edilir. Tiroid hormonlarının metabolik etkisi - Organizmanın oksijen tüketimini artırır, bazal metabolizma hızını ayarlar ve vücut ısını artırır. ATP yapımı ve kullanımı adar. - Glukozun barsaktan absorbsiyonunu ve hepatik glikojenolizi hızlandırarak kan şekerini artırıcı etkide bulunur. - p-adrenerjik reseptör yapımını adırır. - Kalp kası ATP az aktivitesi yüksek miyozin sentezini adırır, kalp kası kasılmasını arttırır. Periferik damarlarda vazodilatasyon, sistolik basıncı adırır, diyastolik basıncı azaltır. - Karaciğerde kolesterol sentezini adırır, ancak kolesterol metabolizmasını adadıklarından dolayı LDLve kolesterolü azaltır, FFA’ı adırır. - Gonodal fonksiyonun normal olmasını sağlar - Miyelin gelişimi ve sinir sistemi gelişimini adırır. - Hormon yetersizliğinde sorbitol birikimi adar, sinir uyarımı adar, - Eritropoezi adırırlar ve 2,3 BPG konsantrasyonunu adırarak hemoglobinden O 2 disosiyasyonunu adırırlar. - Fizyolojik düzeyde osteoblastik aktivitelidir.



l i



ı



ı_ı_ı [zzr~;::ı ı. ı I



31-Aşağıdakilerden hangisi tiroid hormonlarının etkisi değildir?



ACTH__ j



I P-Upolropln |



32-Aşağıdaki steroid hormonlardan hangisi, karbonlu olup aromatik bir halkaya sahiptir?



4



Z a-MSH



] p CLIP



L~' 1



1 M



y-LPH



□ P-MSH



|3-Endorfîn



□ y-Endorfin



A) B) C) D) E)



DihidroTestosteron Aldosteron Östriol Androstenedion Kodizol



18



Steroid hormonlar; Progesteron, kortikosteron, kortizol, aldosteron, androjenler (19C), östrojenler (18C)’dır Ayrıca steroid hormon olup aromatik halkaya sahip olan hormon sadece östrojenlerdir.



32-Psödohipoparatiroidizmde hedef dokunun parathormon (PTH)’a cevapsız olması söz konusudur. Buna göre bu durum hangi laboratuvar bulguları ile karakterizedir? A) Normal kalsiyum, fosfor ve PTH düzeyleri B) Düşük kalsiyum, yüksek fosfor, yüksek düzeyleri C) Yüksek kalsiyum, düşük fosfor, yüksek düzeyleri D) Yüksek kalsiyum, düşük fosfor, düşük düzeyleri E) Düşük kalsiyum, yüksek fosfor, düşük düzeyleri



Sitokrom p-450 yan zincir yarılma enzimi (Sit 450 scc; Dezmolaz; C-20-22 !iyaz) kolesterolü pregnonolana çevrilir. 20 ve 22. karbonlarda hidroksilasyon ve 6 karbonlu yan birim ayrılması gerçekleşir. Reaksiyon için 3 NADPH ve 3 moleküler oksijen, 3 FAD ve adrenadoksin gereklidir. 6 karbonlu birimin ayrılması ile 21 karbonlu steroid olan pregnenolon meydana gelir. Pregrıenolon tüm ste ro id horm onlarının öncü m olekülüdür. Aminoglutethimide oldukça etkin sitokrom p-450 ve steroid sentez inhibitörüdür. Bu reaksiyon hız kısıtlayıcı basamaktır.



PTH PTH PTH PTH



Böbrekte PTH’ya cevapsızlık olduğu için PTH düzeyleri yükselmesine karşın böbrekte kalsiyumun geri emilimi azalır ve fosforun atılımı ise artar.



34-Gonadlarda mitokondriyal C20-22 liyaz-desmolaz enziminin sentezini arttıran hormon aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



ACTH Potasyum LH Somatostatin FSH



Tüm adrenal steroid hormonlar kolesterolden sentezlenir. Sentezin düzenlenme enzimi olan Mitokondriyal C20-22 liyaz-Desmolaz, zona fasikulata ve retikulariste ACTH ile gonadlarda ise LH ile uyarılır.



33-Kortizol sentezinin düzenlendiği basamağın enzimi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



1 7 -a hidroksilaz C17-20 liyaz 21- hidroksilaz 1 8 -hidroksilaz Desmolaz



Steroid hormon sentezi: Tüm memeli steroid hormonları mitokondri ve endoplazmik retikulumda geçen bir seri reaksiyon ile oluşur. Kortikosteroid sentezinde yer alan Dezmolaz ve 11 b-hidroksilaz mitokondrial diğerleri endoplazmik retikulum enzimleridir. Moleküler oksijen ve NADPH’ı kullanan hidroksilazlar (miks fonksiyonlu oksidaz), dehidrogenazlar, isomeraz ve liyaz ‘lar çeşitli aşamalarda yer alır. 21 -karbonlu steroidler içinde en çok bulunan kortizol olup zona fasikulata’da, Kortikosteron zona fasikulata ve gromerulosa da sentezlenir. Tüm adrenal steroid hormonlar kolesterolden sentezlenir. Kolesterol, adrenalde lipid damlacıkları halinde paketlenmiş bulunmaktadır. Uyarı geldiğinde (ACTH veya cAMP) bir esteraz aktiflenir ve serbest kolesterol sitokrom P-450 enzim sistemlerinin bulunduğu mitokondriye transport edilir. Bu transferde steroidogenik acute regulatory protein (STAR) yer alır ve bu basamak hem gonadlarda hemde adrenalde steroid hormon sentezinin hızını düzenlemektedir. Bu proteinin sentezi ACTH tarafından arttırılmaktadır.



A



TUS DERSHANECİU6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



t.



440-441



35-Aşağıdakilerden hangisi metabolik etkisi değildir? A) B) C) D) E)



glukokortikoidlerin



Glukoneogenezi artırır iltihabı reaksiyonu inhibe eder Glukozun periferik kullanımını artırır Su ve tuz retansiyonu yapar Stres yanıtını oluştururlar



Glukokortikoidlerin etkileri 1- K a rb o h id ra t ve lip it m etabolizm ası üzerine etkileri - Aminoasitlerden glukoneogenezi arttırır. - Glukoneogenezin anahtar enzimlerinin miktarını artırır. - Karaciğerde glikojen sentaz aktivasyonu ile glikojen artışı sağlar. - Glukozun periferik dokuya girişini azaltır. - Ekstremitelerde lipolizi artırır, diğer bölgelerde lipogenezi artırır - Protein ve RNA metabolizmasını etkiler - Kortizol, karaciğerde protein metabolizması üzerine anabolik, kas,deri,lenf,yağ ve kemik dokularında katabolik etkilidir. 2- İm m ün yanıtı baskılar, iltih a b i reaksiyonu inhibe eder - Dolaşımdaki lenfosit sayısını ve doku lökositlerinin göçünü azaltır. - Nötrofil sayısını artırır. - Fibroblast proliferasyonunu inhibe eder. - T-lenfositleri baskılar. - Fosfolipaz A2 i inhibe eder, sentezini artırır böylece prostaglandin ve lökotrien üretimini inhibe eder. - TNF-a ve İL- 1 sentezini inhibe eder. - Kompleman sistemini inhibe eder 3- D iğer e tkile r - Normal kan basıncının ve kalp debisinin sürdürülmesinde rol oynar. Hafif Mineralokortikoid etki oluştururlar. Su ve tuz retansiyonu yaparlar. K+, H+, Ca+2, Mg,fosfat ve ürik asit atılımını artırırlar. - Su ve elektrolit dengesinin sürdürülmesinde fonksiyon görür. Anjiotensinojeni artırır, ADH salınımını inhibe eder. Kan basıncı üzerine etkilidir. - Kemik iliğinde hemoglobin sentezini ve eritrosit,trombosit ve polimorf nüveli lökosit yapımını artırır. Ancak lenfosit, monosit, eozinofil ve bazofil lökositlerin sayısını azaltır. Kanın pıhtılaşma yeteneğini artırır ve tromboembolizm riskini artırır. - Bağ dokusunda kollajen kaybını artırırlar ve yara iyileşmesini geciktirirler. - Ciltte incelmeye yol açarlar



-



-



-



D vitamini antagonisti olarak davranırlar. Sekonder olarak PTH salınımını artırırlar. Osteoklastik aktiviteyi artırarak osteoporoz’a yol açarlar. Gonodotropin salgısını azaltarak amenoreye neden olurlar. ACTH, GH, LH ve TSH salınımını ihibe ederler. Göz içi basıncını artırarak katarakta yol açabilirler. Yüksek dozda depresyon yapabilir. Konvülsiyon yapma eğilimleri vardır. Mide asit salgısını artırırlar. Stres yanıtının oluşturulmasında yer alır. Stres hormonları; katekolaminler, tiroid hormonu, grovvth hormon, anjiotensin II, glukagondur.



36-Kan basıncı düştüğünde ilk biyokimyasal yanıt aşağıdakilerden hangisidir? A) Anjiotensin l’in angiotensin ll’ye çevrilmesi B) Bradikinin salınımı C) Aldosteron sentezinde yer alan enzimlerin indüksiyonu D) Konverting enzim inhibisyonu E) Renin sekresyonu Angiotensinojen a 2 globulin olup karaciğerde sentezlenir. Sentezi östrojen ve glukokortikoidler tarafından artırılır. Angiotensinojen, böbrekte afferent arteriollerin jukstaglomerular hücrelerinde sentezlenen bir enzim olan Reninin substratıdır. Renin etkisi ile angiotensinojenden angiotensin I sentezlenir. Angiotensin konverting enzim (ACE) ile angiotensin I, angiotensin ll’ye dönüşür. Angiotensinin ll’nin AT 1 ve AT2 olmak üzere iki tip reseptörü bulunur. AT 1 reseptörleri Fosfolipaz C aktivasyonu yapar ve damar düz kasları, kalp, adrenal korteks, karaciğer, adrenerjik sinir uçları ve beyinde bulunur. AT2 reseptörleri adenilat siklaz inhibisyonu yapar ve uterus.over ve be-yinde bulunur. Angiotensin II; Granuloza hücrelerindeki spesifik reseptörlerine bağlanır. Etkisini hücre içi Ca ve fosfolipit metabolitleri ile gösterir.Kolesterolün pregnenolona ve kortizon ve 18-hidroksikortikosteronun aldosterona (18-a hidroksilaz enzim aktivitesini artırır) dönüşümünü uyarır. Kortizol sentezini etkilemez.Vazokonstriksiyon yapar, sempatik aktiviteyi artırır. ADH’ı artırır. Ayrıca mitojenik etkilidir. Aminopeptidaz ile angiotensin ll’den sentezlenen Angiotensin III de güçlü bir aldosteron uyarıcısıdır. Angiotensin II ve III, angiotensinaz ile hızla inaktive edilirler.



37-Aşağıda aldosteron için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



Plazmada albumin ile taşınır İkinci habercisi cAMP’dir Kanda Potasyum artışı ile sentezi uyarılır Böbrekten K,H,NH4+ atılımını artırır. Distal tüplerden sodyum emilimini artırır.



Plazmada albüminle zayıf bir kompleks oluşturur. Aldosteron tetrahidroaldosteron 3-glukuronoid şeklinde idrarla atılır. Aldosteron sentezi, reninanjiotensin sistemi ve K+ tarafından düzenlenir.Bu me­ kanizmada sodyum, ACTH ve nöral mekanizmalar da rol oynamaktadır. Aldosteron sentezi plazma potasyum düzeyi değişikliklerine de duyarlıdır. K düzeyi azalması hormonun sentezini ve salınımını azaltır. Aldosteron; böbrekten K,H,NH4+atılımını artırır. Distal tüplerden sodyum emilimini artırır. Aldosteron sentezi renin -anjiotensin sistemi dışında K, sodyum düşüklüğü ve ACTH tarafından uyarılır. Aldosteronun etkileri: Hücre içi sodyum düzeyini artırır. Aldosteron apikal membranda sodyum kanallarının sayısını arttırarak sodyumun geri emilimini artırır. Mitokondrial enzim sentezini indükleyerek ATP sentezini sağlayarak, Na / K ATPaz aktivitesini artırır. A ldosteron ik in c i habercileri kullanmaz.



38-Adrenal kaynaklı androjenlerin idrar atılım ürünü aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



17-hidroksi pregnonolon 11-hidroksi progesteron Dehidroepiandrosteron 17-ketosteroidler Tetrahidroaldosteron 3-glukuronoid



Adrenal kodeksin başlıca androjeni ya da androjen prekürsörü dehidroepiandrosteron (DHEA)’dır. Adrenal androjen üretimi eğer hidroksilazların eksikliğine bağlı olarak glukokortikoid sentezi ilerlemiyor ise artış gösterir. DHEA hemen sülfatlaşır, bu hormonun inaktif formudur. DHEA bir pro hormondur. Daha güçlü bir androjen olan androstenedion’a dönüştürülür. C-17‘nin redüksiyonu ile testosteron oluşur. Androjenler 17-ketosteroidler olarak (DHEA sülfat, androstenedion ve metabolitleri) atılır.



39-Aşağıdakilerden hangisi adrenal medulla hormonlarının sentezindeki düzenlenme basamağının enzimidir? A) B) C) D) E)



Fenil alanin hidroksilaz Tirozin hidroksilaz Dopamin beta hidroksilaz Dopa dekarboksilaz N-metil transferaz



Tirozin hidroksilaz, katekolaminlerin sentezindeki hız kısıtlayıcı basam aktır ve Dopa sentezlenir. Bu basamakta tetrahidrobiopterin kullanılır. Tirozin hidroksilaz a -m etil tiro zin tarafından kompetitif inhibe edilir. En önem li in h ib isyo n katekolam inler tarafından olur. Demir şelatlayıcı ajanlar, tirozin hidroksilaz’ı inhibe eder. A ku t streste protein fosforillenmesi ile enzim a ktivitesi artar, K ronik streste ise enzim sentezi indüklenir.



40-Periferde L-DOPA’nın dopamine dönüşümü hangi mekanizma ile gerçekleşir? A) B) C) D) E)



Hidroksilasyon Dekarboksilasyon Oksidoredüksiyon Dehidrojenasyon Metilasyon



Sentez; Sentezinde 4 ana reaksiyon vardır. 1- Halka h id ro ksila syo n u : Enzim: Tirozin hidroksilaz; Kofaktör: Tetrahidrobiopterin ve NADPH 2- D ekarboksilasyon: Enzim: Dopa dekarboksilaz, Kofaktör Bg 3- Yan-zincir hidroksilasyonu. Dopamin |3hidroksilaz, kofaktör: Askorbik asid, Cu+2 4- N-metiiasyon. Feniletanolamin N-metil transferaz, Metil vericisi: S-Adenozil metionin



T İ R O Z İN I



T iro z in



o z , Fe T e tra h id ro b io p te rin H id ro k s ila z



DOPA |



B6 D opa



d e k a r b o k s ila z



0 2, Cu



D O P A M İN



I



VitC D o p a m in Ş



H id ro k s ila z



N O R E P İN E F R İN — I— I FNM T



SAM M e tiltra n s fe ra z



E P İN E F R İN



A



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



442-443



\



/



41-Adrenal medulla hormonların metabolizması için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Tirozinden sentezlenirler ve hız kısıtlayıcı basamak tetrahidrobiopterin gerektirir B) Epinefrinin ekstramedüllar sentezi yoktur C) Katekolamin salınımı ATP ve kromogranin A ile beraberdir D) Yıkılım ürünlerinden biri monoaminoaksidaz etkisi ile oluşan homovanilik asittir E) Plazmada proteinlere bağlanarak taşınır Adrenal medulla hormonları: Dopamin, norepinefrin ve epinefrin ‘dir. Adrenal medulla hücrelerinin kromaffin hücreleri tarafından sentezlenir. Adrenal medullanın başlıca hormonu epinefrindir ve ekstramedüllar sentezi yoktur. Norepinefrin ise sempatik sinir sistemi organlarında bulu-nur ve sinir uçlarında depolanır, dolaşım yolu ile hedef hücrelere erişir. Hız kısıtlayıcı reaksiyon tetrahidrobiopterin gerektiren tirozin hidroksilaz ile gerçekleşir. Katekolaminler kromaffin grandilerde depolanır. Granüller; ATP-Mg, Ca+2, Dopamin b-hidroksilaz (DBH) ve kromogranin A içerir. Granül içine ATP bağımlı aktif transport ile alınır ve 4:1 oranında ATP’ye bağlanır. Norepinefrinde metilleşmemiş for-munda depolanır. Nöral uyarı sonucunda kalsiyum bağımlı ekzositoz ile salınır. Bu sekresyon olayı kolinerjik ve b-adrenerjik ajanlar tarafından aktive edilir, a-adrenerjik ajanlar tarafından inhibe edilir. Katekolaminler ve ATP ile beraber DBH, kalsiyum ve kromogranin A‘da ortama salınır. Katekolaminler hızla yıkılır ve idrarla atılır. Katekolamin O-metil transferaz (KOMT) ve monoamino-oksidaz (MAO) ile yıkılır. Dopamin ve tiramin her iki enzim ile metabolize olabilirler. O-metilli türevleri idrarla atılır. Epinefrin ve norepinefrinin son ürünleri 3-metoksi 4-hidroksi mandelik asid(vanilin mandelik asid; VMA), Dopamin’in son ürünü homovanilik asittir. Feokromastomada (şiddetli hipertansiyonla karakterize) VMA düzeyi artışı tanı koydurucudur.



42-İnsülinin sekretuvar granüllerde depolanmasını kolaylaştıran element aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Selenyum Çinko Bakır Demir Kobalt



Prehormon ve aktif hormon golgide sekretuvar granüllerde depolanır ve çinko ile heksamerler oluşturur.



43-Aşağıdakilerden hangisi mekanizması için doğrudur?



insülinin



etki



A) Reseptörü monomerik yapıdadır B) Reseptör ile birleşmesi sonucunda G-proteinleri aktive olur C) Reseptör sayısı regüle edilemez D) İnsülin reseptör substrat - I ’ in tirozin rezidüleri reseptörün tirozin kinaz aktivitesi ile fosforillenir E) İnsülin reseptör substrat II’ nin serin rezidüleri fosforillenir



İnsülin reseptörünün yapısı; 2 a ve 2 (t alt ünitelerden oluşan heterodimer yapılıdır. Alt üniteler birbirlerine disulfit bağları ile bağlıdır.Her iki alt ünitede glikozillenmiştir ve siyalik asit ve galaktoz içeriğinin azalması insülin bağlanmasını ve etkisini azaltır, a-alt ünite ekstrasellüler yerleşimlidir ve şistinden zengin bölgesi ile insüline bağlanır. f3-alt ünite transmembran proteinidir ve sinyali hücre içine iletir, b-alt ünitesinin sitoplazmik kısmının tirozin kinaz aktivitesi ve otofosforilasyon aktivitesi vardır, b-alt ünite EGF ile homoloji gösterir, insülin reseptörü tek bir peptit zinciri olarak düz endoplazmik retiku-lumda sentezlenir ve golgide hızla glikozillenir. Re-septör geni 19.kromozomda lokalizedir. İnsülin reseptör etkileşim i sonucunda; Reseptörde konformasyonel değişiklik olur - * çapraz bağlanır ve mikroagregatlar oluşturur -» Reseptörler internalize olur; İnternalizasyon ile reseptör konsantrasyonu ve turnover’ı düzenlenmektedir. İnsülin düzeyi plazmada yüksek olduğunda (obezite veya akromegali) reseptör sayısı azaltılarak (down-regülasyon) hedef dokular insüline duyarsızlaştırılır. Bir veya daha çok sayıda sinyal oluşur. İnsülin reseptörü insülinin bağlanmasına yanıt olarak otofos-forilasyona uğrar. Böylece p-alt ünitesi tirozin fosforilasyonu ile tirozin kinaz aktivitesi kazanır. Tirozin kinaz aktivitesi insülin reseptör substrat (IRS-1) denilen peptidin tirozin kalıntılarını fosforiller ve intrasellüler proteinler bu peptit sayesinde fosforillenir. Fosforillenen hücre içi proteinlerin ortak özellikleri SH2 domain içermesidir.



IRS-1 fosforilasyonu ile fosfatidilinositol-3-kinaz ve Grovvth faktör reseptör bağlı protein 2 (GRB2) ve MEK (MAP kinaz kinaz ve ERK kinaz) - MAP (mi-togen activated protein kinaz) kinaz aktivasyonuna yol açar. Diğer substrat insülin reseptör substrat 2 (IRS-2)‘dir. IRS-2, fosfatidil inozitol 3-kinaz aktivasyonuna yol açar ve p70se (p70 ribozomal protein S6 kinaz) kinaz sinyal yolunu aktifler. Etkiler reseptörün defosforilas-yonu ile sonlanır İnsülin mRNA translasyonunu etkiler Karaciğer, iskelet kası ve kalp kasındaki protein sentezinden sorumludur. İnsülin gen ekspresyonlarım etkiler; İnsülin tarafından mRNA’ları düzenlenir.



44-Aağıdakilerden hangisi hücrelerinden salınır? A) B) C) D) E)



pankreasın



F



İnsülin Glukagon Somatostatin Pankreatik polipeptit Vazoaktif intestinal polipeptit



İnsülin, pankreas b hücrelerinden salınır. Glukagon: Pankreas a hücrelerinden salınır. 29 aminoasit içerir. Prohormon şeklinde sentezlenir. Somatostatin: Pankreas D hücrelerinden salınır. Pankreatik polipeptit: Pankreas F hücrelerinden salınır. Fonksiyonu tam bilinmemektedir. Proteinli ye-mek, açlık, egzersiz, akut hipoglisemi sekresyonunu artırır, Somatostatin ve IV glukoz sekresyonunu azaltır.



45-Aşağıdakilerden hangisi metabolizması için yanlıştır?



Öncü molekül kolesteroldür. Androjenler 19 karbonlu steroidlerdir. Hız kısıtlayıcı basamak kolesterolünün mitokondriye taşınma basamağı; STAR proteinin fonksiyonu ve mitokondrial kolesterol yan zincir yarılma (Sit P450scc Enzim: Dezmolaz) basamağıdır. Adrenalde ACTH tarafından reaksiyon yönetilirken över ve testislerde LH tarafından yürütülür. Diğer enzimler mikrozomal fraksiyonda yerleşim göstermektedir. Pregnenolun testosterona dönüşümü başlıca 5 enzimin aktivitesini gerektirir. 3-ı3 hidroksisteroid Dehidrogenaz ve D 5A izomeraz; Progesteron-pregnenolon dönüşümünde etkilidir. 17-a hidroksilaz, Pregnenolon ve progesteron’un; 1 7 - a hidroksisteroidlerine dönüşümünü katalizler. C17-20 liyaz. 2 karbonlu yan zincir yarılma reaksiyonudur. 17-b h id ro ksiste ro id dehidrogenaz. Androstenodiondan testosteron sentezinde etkilidir. Plazma transportu; Testosteron Seks hormon bağlayıcı globulin (SHBG) ve testosteron-östrojen bağlayıcı globulin ile plazmada taşınır, b-globulin sınıfındandır. Reseptörleri hücre içinde olup sitozolik yerleşmiştir. Testosteron metabolitleri: Metabolizmaları başlıca karaciğerde gerçekleşir ve 17-pozisyonunun oksidasyonu ile 17-keto steroidler meydana gelir. Başlıca 17metabolitler olan androsteron ve etiocholanolon, karaciğerde glukuronik asidle ve sülfatla konjige olarak suda erir hale getirilerek idrarla atılır. En önemli testosteron metaboliti dihidrotestosterondur (DHT) olup 5-alfa redüktaz ile testosterondan sentezlenir.Hormonun aktif formudur. Testosteron %1 -5 oranında aromatizasyon ile E2 ‘ye dönüşür



testosteron



A) Sentezi LH etkisi ile kolesterolden başlar B) Plazmada taşıyıcı proteini aynı zamanda östrojen de bağlar C) En önemli testosteron metaboliti dihidroepiandrostenediondur D) Aromatizasyon ile östrojene dönüşür E) Reseptörleri sitozolde yerleşmiştir Testislerin ana fonksiyonu spermatogenez ve testosteron sentezidir. Testislerde bu amaçla 3 tip hücre bulunur. Spermatogonia;seminifer tubuluslarda lokalize iyi diferansiye hücrelerdir. Leyding hücreleri; interstitial hücreler; LH yanıtına karşılık testosteron üretimi yapar. Sertoli hücreleri; germ hücre diferansiyasyonu ve matürasyonu için gerekli ortamı hazırlar.



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSEITMEYE DEVAM EDİYORUZ



KENDİMİZİ DENEYELİM 1 1-



Aşağıdakilerden hangisi cAMP’nin sonlandırılmasında yer alır? A) B) C) D) E)



2-



4-



6-



Östrojen Kortizol Aldosteron Testosteron Progesteron



C’nin 7-



Fosfodiesteraz aktivasyonu Adenilat siklaz inaktivasyonu Protein kinaz C aktivasyonu İnozitol trifosfat artışı Fosfatidil difosfat artışı



Gastrin Kolesistokinin GnRH Muskarinik asetil Kolin İnsulin



Tiroid TSH Kortizol İnsulin Nitrik oksit



Aşağıdakilerden hangisinin reseptörünün DNA’ya bağlanma bölgesi (HRE) diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) E)



Aşağıdaki enzimlerden hangisinin aktivitesi kalsiyum/kalmodulin tarafından düzenlenmez?



A) B) C) D) E)



Aşağıdaki hormon reseptörlerinden hangisinin yapısında çinko parmaklar adı verilen özel aminoasit dizisi bulunur? A) B) C) D) E)



Glukagon Atrial natriüretik peptit Aldosteron TSH ACTH



Aşağıdakilerden hangisi fosfolipaz aktivasyonu ile meydana gelir? A) B) C) D) E)



5-



Fosfodiesteraz inhibitörleri Protein fosfataz Adenilat siklaz Protein kinaz A Protein kinaz C



Aşağıdaki hormonlardan hangisi etkisini Protein kinaz G aracılı gösterir? A) B) C) D) E)



3-



etkilerinin



Aşağıdaki enzimlerden hangisi nörotransmitterlerin yıkılımında yer almaz? A) B) C) D) E)



8-



Monoaminooksidaz Katekolamin O- metil transferaz Asetilkolin esteraz Transaminazlar Dopa dekarboksilaz



Aşağıdakilerden hangisi hedef hücrede cAMP düzeylerini azaltan hipotalamik hormondur? A) B) C) D) E)



Adrenokortikotropin Tırotropin Somatostatin Gonodotropin serbestleştirici hormon Dopamin



9-



Aşağıdakilerden hangisi hipofiz ön lop hormonu değildir? A) B) C) D) E)



Prolaktin FSH TSH Vazopressin ACTH



A) B) C) D) E)



10-Hipofiz asidofilik hücrelerden salman hormon aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Prolaktin TSH Oksitosin Vazopressin LH



11 - Aşağıdakilerden



14-Aşağıdaki endokrin bezlerin hangisinin fonksiyonu hipotalamo hipofizer sistem tarafından kontrol edilmez? Adrenal korteks Överler Paratiroid Testis Tiroid



15-Parathormon yanlıştır?



için



aşağıdakilerden



hangisi



A) Peptit yapılıdır B) Ekstrasellüler fosfat konsantrasyonunu artırır C) Renal distal tubuler kalsiyum reabsorbsiyonunu artırır D) Kalsitriol sentezini sağlar E) Reseptör sayısı düzenlenebilir hangisi



vazopressin



için



yanlıştır? A) Supraoptik çekirdeklerde sentezlenir B) Nörofizin II ile hipofize taşınır C) Böbreklerde distal tubulus ve toplayıcı kanallar üzerine etkilidir D) Hipofiz ön lopta sentezlenir E) Hormonun salınımını epinefrin ve alkol inhibe eder



12 -Aşağıdakilerden



hangisi metabolizması için yanlıştır?



tiroid



A) B) C) D) E)



Büyüme hormonu Prolaktin Tiroksin Östradiol Epinefrin



aktivasyonu



A) B) C) D) E)



Aldosteron Testosteron Kortikosteroid Adrenalin Norepinefrin



hormon 17-Aldosteron sentezi ilk olarak aşağıdakilerden hangisinden başlar?



A) Tiroglobin prekürsördür B) İyot tiroid dokusuna aktif transport ile alınır C) Thioüre bileşikleri tarafından iyodun oksidasyonu inhibe edilir D) Dolaşıma T3,T4’den daha fazla salınır E) Selenyum eksikliğinde tiroid hormon sentezi bozulur



13-Periferik dokularda hormon hangisidir?



16-Adrenal korteks zona gromerulosa‘dan salınan hormon aşağıdakilerden hangisidir?



gerçekleşen



A) B) C) D) E)



Testosteron Aldosteron Kortikosteron Progesteron Östrojen



18-21-hidroksilaz eksikliğinde sentezi bozulur? A) B) C) D) E)



hangi



hormonun



Kortizol Progesteron Hidroksiprogesteron Androstenedion Testosteron



A



TUS DERSHANECİLİĞİM STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



446-447



t



19-Aşağıdaki hormonlardan gromerulosaya özgü enzimdir? A) B) C) D) E)



hangisi



zona



hangisi



böbreklerden



kaynaklanmaz? A) B) C) D) E)



Dezmolaz 1-alfa hidroksilaz 17-hidroksilaz 1 8 -hidroksilaz 11-hidroksilaz



20-Aşağıdakilerden hangisi renin salımmım inhibe eder? A) B) C) D) E)



2 1 - Aşağıdakilerden



22-



Aşağıdakilerden hangisinde idrarda 17-ketosteroid artışı görülmez? A) B) C) D) E)



Kan basıncında düşme Tuz azlığı Prostaglandin Potasyum p-adrenerjikler



Renin Kininojen Eritropoietin Kalsitriol Epinefrin



Addison hastalığı Adrenal tümörler Testis tümörleri Konjenital adrenal hiperplazi Cushing sendromu



1-B, 2-B, 3-C, 4-E, 5-C, 6-A, 7-E, 8-C, 9-D, 10-A, 11-D, 12-D, 13-C, 14-C, 15-B, 16-A, 17-D, 18-A, 19-D, 20-D, 21-E, 22-A



a



■



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Katekolamin sentezinde yer alan dopamin beta hidroksilazın etkisi aşağıdakilerden hangisinde gerçekleşir? A) B) C) D) E)



3-



A) B) C) D) E)



Salgı granülleri Sitoplazma Golgi Endoplazmik retikulum Sinapslarda 4-



2-



Norepinefrinin metilasyonu sırasında kullanılan enzimin sentezi hangi hormon tarafından arttırılır? A) B) C) D) E)



TSH FSH Glukokortikoid İnsulin Epinefrin



Kalsiyum-Fosfoinozit yolu ile adrenerjik reseptör hangisidir?



etkili



olabilen



a-1 a-2 p-1 p-2 p-3



Aşağıdakilerden hangisi insülin salımmım inhibe eder? A) B) C) D) E)



Glukoz Asetil kolin Glukagon Sulfonil üre bileşikleri Somatostatin



5- Aşağıdakilerden hangisi insülinin etkisi değildir?



10-Aşağıdaki enzimlerden hangisinin adrenaldeki eksikliği nedeni ile fetus, kortizol sentezi için plasentaya bağımlıdır?



A ) G lik o je n e z i a rtırır B) P e n to z fo s fa t y o lu n u n a k tiv ite s in i a rtırır



A ) 1 6 - a lfa h id ro k s ila z



C ) H o rm o n a d u y a rlı lip a z ’ı a k tifle r



B) D e s m o la z



D) F o s fo d ie s te ra z ’ı a k tiv e e d e r



C ) 3 -b e ta -h id ro k s is te ro id d e h id ro g e n a z



E) G e n tra n s k rip s iy o n la rın ı a rtırır



D) 2 1 -h id ro k s ila z E) 11-h id ro k s ila z



6- İnsülin / glukagon oranının artmış olduğu durumda aşağıdakilerden hangisi azalır?



11-Aşağıdakilerden hangisinin serum sirkadyen ritim (diürnal ritm) göstermez?



düzeyi



A ) G lu k o k in a z B) F ru k to z 2 ,6 b ifo s fa ta z



A) FSH



C ) P iru v a t k in a z



B) K o rtiz o l



D) A s e til K o A k a rb o k s ila z



C ) A ld o s te ro n



E) F o s fo fru k to k in a z



D) B ü y ü m e h o rm o n u E) A C T H



7-



Kolesistokinin ve gastrin fonksiyonlarını antagonize eden GİS hormonu hangisidir?



12-Aşağıdaki yöntemlerden hangisi miktar belirlenmesinde kullanılır?



hormonların



A ) S e k re tin B) S o m a to s ta tin



A ) R a d io im m u n a s s a y



C ) P a n k re a tik p o lip e p tid



B) İyo n s e le k tif y ö n te m i



D) M o tilin



C ) A to m ik a b s o rb s iy o n



E) E n te ro g lu k a g o n



D) D ife ra n s iy e l s a n trifü g a s y o n E) U ltra s a n trifü j



8-



Yemek yedikten sonra salgılanması duedonal asit tarafından uyarılan, mide motilitesini inhibe eden ve pankreastan bikarbonat sekresyonunu uyaran hormon aşağıdakilerden hangisidir?



13-Aşağıdakilerden hangisi siklazı aktive eder?



sitoplazmik guanilat



A ) N itrik o k s it A ) İn su lin



B) F o s fo lip a z C



B) G lu k a g o n



C ) İn o z ito l trifo s fa t



C ) S o m a to s ta tin



D) A tria l n a triü re tik fa k tö r



D) S e k re tin



E) c G M P



E) K o le s is to k in in



9-



Testosterondan aromataz etkisi ile hangi hormon sentezlenir?



14-Aşağıdaki hormonlardan hangisinin yapımı için ribozomlara gereksinim vardır? A ) T e s to s te ro n



A ) 1 7 - p Ö s tra d io l



B) M e la to n in



B) D ih id ro te to s te ro n



C ) G lu k o k o rtik o id le r



C ) Ö s tro n



D) M in e ra lo k o rtik o id le r



D) P re g n e n o lo n



E) F S H



E) P ro g e s te ro n



A



TUS 0ERSHANECİÜ6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSEİTMEYE DEVAM EDİYORUZ



448-449



DO Ğ R U A D R € 5



TIME



15-18-Hidroksilaz eksikliğinde biyosentezi etkilenir?



hangi



hormonun



20-



Aşağıdakilerden hangisi ikinci haberci olarak cGMP kullanmaz? A) P G F2a



A ) İn su lin B) P ro g e s te ro n



B) P G E 2



C ) A ld o s te ro n



C) ANP



D) T e s to s te ro n



D) B N P



E) K o rtik o s te ro n



E) N O



16-Hücrede insülinin insülin reseptörüne bağ­ lanmasından sonra aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?



21-



Aşağıdaki hormonlardan sistemini kullanmaz?



hangisi



JAK-STAT



A ) B ü y ü m e h o rm o n u A ) R e s e p tö r fo s fo rile o lm a s ı



B) B ü y ü m e fa k tö rle ri



B) R e s e p tö r tiro z in k in a z a k tiv ite s in d e a rtış



C ) E po



C ) R e s e p tö rü n h ü c re iç in e a lın m a s ı



D) P ro la k tin



D) H ü c re içi c A M P g iriş im in in a rtm a s ı



E) L e p tin



E) m R N A s e n te z in in a rtm a s ı



17-Aşağıdaki hormon reseptörlerinden hangisi otofosforiiasyon reaksiyonları sonucunda enzim aktivitesi kazanır?



22-Aşağıdaki hipotalamik hormonlardan prolaktin salınımına etki eder?



hangisi



A) AD H B) O k s ito s in



A ) A tria l n a triü re tik p e p tit B) İn su lin C ) P ro la k tin



C) TRH D) C R H E) G N R H



D) B ü y ü m e h o rm o n e E) T S H



18-Aşağıdaki sinyal moleküllerinden hangisi ikinci haberci olarak JAK-STAT yolunu kullanmaz? A ) L e p tin B) İn te rlö kin -1 C ) T N F -a D) TG F-|3 E) IN F-y



19-Aşağıdaki hormonlardan hangisi ikinci haberci olarak G protein sistemini kullanmaz? A) ANP B) G lu k a g o n C ) G a s trin D) F S H E) T S H



1-A , 2 -C , 3 -A , 4 -E , 5 -C ,



6



-B , 7 -B ,



8



-D , 9 -A , 10-C ,



11-A , 12 -A , 1 3 -A , 14-E , 1 5 -C , 16-D , 17-B , 18-D , 19 -A , 2 0 -B , 2 1 -B , 2 2 -C



KARBONHİDRATLAR 3- Aşağıdakilerden hangisi indirgen özelliği olmayan heksozdur?



1- Aşağıdakilerden hangisi ketoz şekerdir? A ) G lis e ro z



A ) M a lto z



B) E ritro z C ) G lu k o z



B) G lu k o z



D) F ru k to z



C ) S u k ro z



E) G a la k to z



D) L a k to z E) R ib o z



Monosakkaritler, d a h a b a s it b ile ş e n le re h id ro liz e d ile m e y e n ş e k e rle rd ir. A k tif g ru p o la ra k a ld e h it g ru b u



A n o m e rik k a rb o n a to m u ü z e rin d e s e rb e s t O H g ru b u



aldoz (ö rn e k : G lis e ro z , e ritro z , rib o z , g lik o z , m a n n o z , g a la k to z ), k e to g ru b u iç e re n le re ketoz (ö rn e k :



b u lu n d u ra n



D ih id ro k s i



in d irg e m e ö z e lliğ i g ö s te rirle r. A n o m e r k a rb o n a to m u , su lu



iç e re n le re



a s e to n



fo s fa t,



e ritru lo z ,



rib u lo z ,



k s ilu lo z ,



m o n o s a k k a rit



veya



d is a k k a ritle r



b a z ik



ağır metallar ile



o rta m d a v e s ıc a k ta C u , Bi v e A g g ib i



ç ö z e ltile rin d e a s im e trik k a rb o n a to m u ö z e lliğ i k a z a n a n



fruktoz, s e d o h e p tu lo z ) denir.



k a rb o n a v e rile n isim d ir. G lu k o z u n a n o m e rik k a rb o n a to m u b irin c i k a rb o n u d u r. İn d irg e m e ö z e lliğ in d e n y a ra rla n ıla ra k k a rb o n h id ra t a n a liz i ya p ılır.



Karbon Sayısı



Aldoz



Ketoz



3C trioz



Gliseraldehid



Dihidroksiaseton



o lu ş tu rd u k la rı iç in (s e rb e s t a ld e h id v e y a k e to n g ru b u



4C tetroz



Eritroz



Eritruloz



o lm a d ığ ın d a n ) g ö s te rm e z .



A n o m e rik



5C pentoz



Riboz,Ksiloz



Ribuloz, Ksiluloz



6C heksoz



Glikoz, Galaktoz, Mannoz



Fruktoz



7C heptoz



Sedoheptuloz



8C nanoz



Nöraminik asit



k a rb o n la r



ü z e rin d e n



g lik o z id ik



trehaloz v e sukroz in d irg e n ö z e llik



4- Aşağıdaki şekerlerden hangisinin diğerlerine göre daha hızlıdır?



2- Aşağıdaki monosakkaritlerden hangisi birbirinin epimeridir?



bağ



emilimi



A ) G a la k to z B) G lu k o z C ) F ru k to z



A ) D v e L - g lu k o z



D) A ra b in o z



B) G lu k o z - S u k ro z



E) M a n n o z



C ) G a la k to z - F ru k to z



Monosakkaritlerin emilimi:En h ızlı e m ile n h e k z o s galaktoz o lu p b u n u g lu k o z v e fru k to z izle r. En y a v a ş



D) G lu k o z - G a la k to z E) G a la k to z - M a n n o z



m a n n o z e m ilir. P e n to z la r d a h a y a v a ş e m ilir (G a la k to z >



İzomerizm: K apalı fo rm ü lle ri aynı a çık fo rm ü lle ri farklı m oleküllerdir. Fruktoz, glukoz, galaktoz ve m annoz birbirlerinin izomeridir. E ğer izom er olan m oleküllerin yapısındaki değişiklik sa d e ce bir ka rb o n a to m u n a ait ko nfigürasyon değişikliği ise bu m oleküller birbirlerinin



epimeridir. G lu ko z ile m a n n o z ve



g lu ko z ile g a la kto z birbirlerinin epim eridir. D ikka t Fruktoz,



Genel ola­ rak disakkaritlerin emiliminde hız kısıtlayıcı basamak monosakkaritlerin transportu ile Hailidir. a- Basit dffüzyon: B a s it d ifü z y o n la o la n e m ilim son



G lu k o z > F ru k to z > M a n n o z > K s ilo z > A ra b in o z ).



d e re c e y a v a ş işler.



b- Sodyuma bağlı aktif transport: B iri g lu k o z ve g a la k to z d iğ e ri fru k to z için (fru k to z , G lu t-5 ta ş ıy ıc ıs ı ile k o ­



G lu k o z ’un epim eri değildir.



la y la ş tırılm ış tra n s p o rt ile e m ilir) s p e s ifik m o n o s a k k a rit ’C H O HO— C— H



al



HO —



H -Ç H



’Ç



— H -O H OH



‘ CH^OH D-Mannoz C2 Epimeri



1C H O H -ÎC — OH HO H



al



Ç -H



-C



OH



H -^ Ç — O H



,l



C H aO H



D-Glukoz



ta ş ıy ıc ı



CHO 2I H — C -O H HO HO



al



C



s is te m



H



'Ç - H



G lu k o z u n



a k tif tra n s p o rtu



H — Ç -O H



6



c h



2o



b u lu n m a k ta d ır.



T a ş ıy ıc ı



p ro te in



hem



sodyum h e m d e g lu k o z ba ğ lar. Sekonder aktif transport ile g lu k o z v e g a la k to z em ilir. in h ib itö rü )



h



D-Galaktoz C4 Epimeri



ve



filorhizin



O u a b a in



ile



(g lu k o z u n e d e r)



(N a -K A T P a z re n a l



in h ib e



b a ğ ım s ız s is te m le r



sitokalazin B ile in h ib e edilir.



(Cevap D)



e n g e lle n ir.



tu b ü le r



re a b o rb s iy o n u n u



S odyum



;Ç t



A



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



450-451



>A)



5-



Aşağıdaki sindirim enzimlerinden pankreastan salgılanmaz?



hangisi



A ) A m ila z



6-



Aşağıdaki dokulardan hangisinde bulunan glukoz taşıyıcıları insüline bağımlıdır? A ) E ritro s it



B) T rip s in



B) B e yin



C ) K im o trip s in



C) Lens



D) K a rb o k s ip e p tid a z



D) B ö b re k tu b u lu s h ü c re s i



E) L a k ta z



E) İs k e le t kası



K a rb o h id ra tla rm s in d irim i a ğ ız v e in c e b a rs a k la rd a g e rç e k le ş ir. B ü y ü k m o le k ü lle rin (p o lis a k k a ritle rin ) s in d irim i



a amilaz (p ity a lin ) e n z im i g lik o je n ve n iş a s ta d a b u lu n a n a 1 - * 4 b a ğ la rın a e tki e d e re k sınır dekstrin, maltoz ve izomaltoz m e y d a n a g e tirir, a a m ila z (p itya lin ) e n z im in in a k tiv a s y o n u için klor iy o n la rın a ihtiya cı a ğ ız d a başla r. A ğ ız d a



D o k u la ra



g lu k o z



tra n s p o rtu ,



14



‘e



y a k ın



g lu k o z



tra n s p o rt p ro te in i (G lu t) ile g e rç e k le ş ir. K a ra c iğ e r, b e yin , le n s, b ö b re k tu b u lu s h ü c re le rin d e v e e ritro s itle rd e g lu k o z tra n s p o rtu in s ü lin d e n b a ğ ım s ız d ır. Ö z e llik le ç iz g ili k a s la r v e y a ğ d o k u s u , m iy o k a rd , m e m e b e zi h ü c re le ri v e fib ro b la s t m e m b ra n ın d a n g lu k o z u n g e ç iş i



insulin bağımlıdır.



va rd ır. M id e p H ’sı



a a m ila z ın ç a lış m a s ın a u y g u n o lm a d ığ ı için



k a rb o h id ra t s in d irim i m id e d e durur.



GLUT



Doku



Özellik



b ik a rb o n a t s a lın ıp iç e rik n ö tra liz e e d ilir,



GLUT 1



Eritrosit



Bazal glukoz alımı



k o le s is to k in in u y a rıs ıy la p a n k re a s ta n s in d irim e n z im le ri



GLUT 2



KC, pankreas, ince barsak



Vmax, Km yüksek



e tk is iy le



GLUT 3



Beyin



Km düşük, afinitesi yüksek



S o n o la ra k ince barsak fırçamsı fenarda bulunan disakkaridaz enzimlerinin (maltaz, laktaz, sukraz) etkisiyle monosakkaritler oluşur. O lu ş a n



GLUT 4



Kas, yağ dokusu, kalp



Insülin ile regüle olan



GLUT 5



İnce barsak



Primer fruktoz alımı



m o n o s a k k a ritle r b a rs a k ta n e m ilir v e p o rta l d o la ş ım la



GLUT 7



KC Endoplazmik Retikulum



Hücre içi



GLUT 8



Testis



SGLT1



İnce barsak epitel hücreleri



A s id ik m id e içe riğ i b a rs a ğ a g e ç in c e , s e k re tin u y a rıs ıy la p a n k re a s ta n



s a lın ır. B ö y le c e s in d irim ta ra fın d a n



devam



b a rs a k ta



e d e r.



__________



pankreatik amilaz



P a n k re a tik



a m ila z



o lig o s a k k a ritle r v e d is a k k a ritle r o lu şu r.



k a ra c iğ e re g ö n d e rilir.



a - sıntr Dekstrinler Nişasta Laktoz



ct-amilaz Ağız



Sukroz Seiluloz



Isomaltoz Maltoz Laktoz



a - sınır Dekstrinler Isomaltoz Maltoz



Pankreatik a-a m ilaz *



Na ile birlikte glukoz taşınırını



Koroid pleksus hücreleri



Laktoz



Sukroz Seiluloz



Böbrek tübul hücreleri



7- Aşağıdaki enzimlerden hangisi glikoliz’in ilk basamağında yer alır? A ) H e k s o k in a z Portal dolaşım



B) F o s fo fru k to k in a z C ) E n o la z D) G lik o k in a z E) F o s fo g lis e ra t k in a z



K a rb o n h id ra tla rın S in d irim i_ S in d irim b a s a m a k la rın ın en s o n u n d a , b a rs a k fırç a m s ı y ü z e y d e k i d is a k k a rid a z la r ta ra fın d a n



monosakkaritler o lu ş tu ru lu r v e e m ilir. D a h a



ö n c e s in d e s in d irim e n z im le rin c e m o n o s a k k a rit o lu ş u m u yo ktu r.



karaciğerde



Glikolizde ilk reaksiyon fosforilasvonudur. B ö y le c e ; -



O lu ş a n g lu k o z



çıkamaz



glukozun



fo s fa t h ü c re iç in e h a p so lu r,



6



(h ü c re



z a rı



y ü k lü



dışarı



b ile ş ik le re



ka rşı



g e ç irg e n d e ğ ild ir). -



K o la y la ş tırılm ış d ifü z y o n ile fo s fa t’a



hücreye glukoz akışı



ç e v rild iğ i



için ,



h ü c re



içi



g lu k o z



k o n s a n tra s y o n u d ü ş ü k tü r.). -



b e lirli



b ir



s ın ıra



(n o rm o g lis e m ik )



in d irm e k için k a n d a n ç o k h ızlı b ir ş e k ild e g lu k o z u h ü c re



yüksek Vmax’ı s a y e s in d e yapar. glukoz 6 fosfat ile feed back inhibisyona uğramaz. B ö y le c e k a ra ciğ e r, iç in e çe ke r. B u n u



G lu k o k in a z , re a k s iy o n s o n u c u o lu ş a n



d e v a m e d e r (h ü c re y e a lın a n g lu k o z , h e m e n g lu k o z 6



G lu k o k in a z , to k lu k d u ru m u n d a , k a n d a a rta n g lu k o z k o n s a n tra s y o n u n u



ç o k y ü k s e k m ik ta rla rd a g lu k o z u k a n d a n a lırk e n h e rh a n g i b ir in h ib is y o n a m a ru z k a lm a z . G lu k o k in a z a k tiv ite s i, y e m e k s o n ra s ı d ö n e m d e a rta n



P e k ç o k h ü c re içi y o ld a k u lla n ıla b ile c e k



aktiflenmiş



insülin ile aktive edilir.



glukoz-6 fosfat m o le k ü lü o lu şu r. 1 m o le k ü l A T P ’ nin k u lla n ıld ığ ı te k y ö n lü re a k s iy o n d u r.



glukokinaz ile hekzokinaz ile g e rç e k le ş ir. G lik o liz in



Bu re a k s iy o n k a ra c iğ e r v e p a n k re a s d a d iğ e r tü m d o k u la rd a



Hekzokinaz



Glukokinaz



Bulunduğu Doku



Bütün dokular



Karaciğer, Pankreas



Etki ettiği şeker türü



Bütün heksozlar



Sadece glukoz



Km değeri



Düşük



Yüksek



Vmax değeri



Düşük



Yüksek



Glukoz 6 fosfat ile inhibisyon



Evet



Hayır



İnsülin ile aktivasyon



Hayır



Evet



Eğrisi



Hiperbolik



Sigmoidal



ilk h ız k ıs ıtla y ıc ı b a s a m a ğ ıd ır.



8- Aşağıdakilerden hangisi heksokinazın özelliği değildir? A ) G lu k o z ’a V m a x ’ı d ü ş ü k tü r bu s a y e d e d o k u s a d e c e k e n d i ih tiy a c ı o la n g lu k o z ’u k a n d a n a la b ilir. B) G lu k o z ’a K m ’i d ü ş ü k tü r bu s a y e d e d ü ş ü k g lu k o z k o n s a n tra s y o n u n d a b e y in g lu k o z k u lla n a b ilir. C) Tüm



d o k u la rd a



b u lu n u r, fru k to z



ve



g a la k to z ’u



fo s fo rille y e b ilir. D) R e a k s iy o n ü rü n ü G lu k o z



6



fo s fa t ta ra fın d a n in h ib e



edilir.



9- Aşağıdakilerden hangisi glikolizde substrat ya da ürün değildir?



yer



alan



E) İn sü lin ta ra fın d a n a k tiv ite s i d ü z e n le n ir. A ) F ru k to z H e k z o k in a z



g lu k o k in a z



fa rk la rı



her zam an



s ın a v



s o ru s u o lm a y a a d a yd ır. G lu k o z u n



fo s fa tla n d ığ ı



p a n k re a s h ü c re le rin d e ise



re a k s iy o n d a



k a ra c iğ e r



ve



glukokinaz, d iğ e r b ü tü n d o k u la rd a



hekzokinaz kullanılır. Bu iki e n zim çeşitli fa rkla ra sahiptir. - Hekzokinaz, bütün dokularda b u lu n u r v e bütün Km değeri düşüktür y a n i glukoza yüksektir. B ö y le c e kandaki g lu k o z



H e k z o k in a z ın



afinitesi



k o n s a n tra s y o n u



düşük



g lu k o z



Ö rn e ğ in



a la b ilir.



d e ğ e rle re b e y in



in d iğ in d e ,



dokusunda



kandan b u lu n a n



h e k z o k in a z ın K m d e ğ e ri ç o k d ü şü ktü r. Bu s a y e d e ka n d a ki g lu k o z k o n s a n tra s y o n la rı ç o k d ü ş ü k d e ğ e rle re



in d iğ i



-fo s fa t



C ) İn o rg a n ik fo s fa t D) D ih id ro s ia s e to n fo s fa t E) G lu k o z 1-fo s fa t G üzel



s o ru .



ta m a m ın ın



h e k s o z la rı (fru k to z , g a la k to z ) fo s fo rille y e b ilir.



6



B) A TP



m o le k ü lü n



S o ru d a ;



b ilin m e s i



d e ğ il,



g lik o liz in a ra



a ra



ü rü n



ü rü n le rin in o lm a y a n



b ir



Glukoz 1-fosfat,



b ilin m e s i a m a ç la n m ış tır.



g lik o liz d e y e r a la n s u b s tra t y a d a ü rü n d e ğ ild ir. G lik o je n s e n te z in in v e



u ro n ik a s it y o lu n u n



b a ş la n g ıç



b ile ş iğ i,



glikojen yıkılımının son ü rü n ü d ü r. A y rıc a , g lik o je n s e n te z in d e e n e rji k a y n a ğ ı o la ra k



ATP



değil UTP kullanıldığını anımsayınız.



z a m a n la rd a b ile k a n d a n g lu k o z a lim im d e v a m e ttire b ilir. 'ffc ö V Î* O ES



D o k u , s a d e c e k e n d i ih tiy a c ı o la n g lu k o z u k a n d a n a lıp



Vmax’ı düşüktür. glukoz 6 fosfat ile feed back inhibisyona uğrar. B ö y le c e d o k u , ke n d i



fo s fo rille d iğ i için h e k z o k in a z ın



H e k z o k in a z re a k s iy o n s o n u c u o lu ş a n



10-Aşağıdakilerden hangisi glikolizin en önemli basamağı olan fosfofrukto kinaz 1’i aktive eder?



ih tiy a c ın d a n fa z la g lu k o z u k a n d a n a la m a z . H e k z o k in a z



Mg iy o n u n a ih tiy a ç g ö ste rir. Glukokinaz, karaciğer ve pankreas h ü c re le rin d e b u lu n u r v e sadece glukozu fo s fo rille m e k te d ir. G lu k o k in a z ın Km değeri yüksektir y a n i glukoza afinitesi d ü ş ü k tü r . S a d e c e to k lu k d u ru m u n d a (ka n g lik o z a k tiv ite g ö s te re b ilm e k için



-



k o n s a n tra s y o n u y ü k s e k o ld u ğ u n d a ) k a n d a n g lu k o z a lım ı



A ) A s id o z B) S itra t C ) F ru k to z 2 ,6 b is fo s fa t D) F ru k to z 1 , 6 b is fo s fa t E) A TP



ya p a r.



A



TUS DERSHANECİLİfilDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



452-453



DO Ğ R U A D R E S



irriversbl (g e ri d ö n ü ş ü m s ü z d ü r.) AD P , A M P ve fruktoz 2,6 bifosfat re a k s iy o n u a k tiv e e d e rk e n , A T P v e sitrat bu b a s a m a ğ ı in h ib e e d e r. R e a k s iy o n u en R e a k s iy o n



k u v v e tli in h ib e e d e n m o le k ü l sitra t, e n g ü ç a k tiv e e d e n ise k a ra c iğ e rd e o lu ş a n fru k to z



2 ,6



b ifo s fa ttır.



12-Glikolizin ilk oksidoredüksiyon yükseltgenme) basamağının aşağıdakilerden hangisidir?



(indirgenme enzimi



A ) F o s fo fru k to k in a z B) G lis e ra ld e h it 3 -fo s fa t d e h id ro g e n a z C ) G lu k o k in a z D) F o s fo trio z iz o m e ra z



insülin



E) P iru v a t k in a z



Gliseraldehit 3- P dehidrogenaz glikolizde ilk oksidoredüksiyon b a s a m a ğ ı o lu p N A D H e ld e edilir. O lu ­ şa n N A D H ; p iru v a t- la k ta t d ö n ü ş ü m ü n d e v e y a s o lu n u m z in c irin d e



o k s id a s y o n d a



u ğ ra r.



İyodotasetat



bu



b a s a m a ğ ın in h ib itö rü d ü r.



G lis era ld eh it 3 fosfodehidrogenaz



T o klu kta ka ra ciğ e rd e , g liko lizi h ız la n d ırm a k için, fru kto z 6



Gliseraldehid 3 fosfat -f j p j



■1 , 3 bifosfogliserat



fo s fa t’ta n P F K -2 e n z im i a ra c ılığ ıy la fru k to z 2 ,6 b ifo s fa t



se n te z le n ir.



S e n te z le n e n



fru k to z



2 ,6



b ifo s fa t,



Cn a d J



PFK-1



NADH i



e n z im in in (g liko lizin en ö n e m li d ü z e n le n m e b a s a m a ğ ı) en güçlü aktivatörüdür. B ö yle ce gliko liz h ızla n a ra k d e v a m eder. A ç lık ta g lu k a g o n h a k im iy e tin d e y k e n , fru k to z 2 ,6 b ifo s fa t s e v iy e le ri a z a lır d o la y ıs ıy la PFK-1 fru kto z



1 ,6



a k tiv e o la m a z fa k a t



b ifo sfa ta z a ktive o lu r v e g lu k o n e o g e n e z hızlanır.



11-Aşağıdakilerden hangisi glikolizde 3 karbonlu ara bileşiklerin oluşturduğu reaksiyonu tanımlar ?



G lis e ra ld e h it



3



fo s fo d e h id ro g e n a z .



13-Glikolizde aynı molekül içinde bir grubun yerinin değiştirilmesini katalizleyen enzim hangisidir?



B) F ru k to z u n fo s fo rila s y o n u



B) F o s fo fru k to k in a z



C ) G lu k o z u n fru k to z a iz o m e riz a s y o n u



C ) T rio z -fo s fa t iz o m e ra z



D) P iru v a tın re d ü k s iy o n u



D) P irü v a t k in a z



E) F ru k to z



E) 3 -F o s fo g lis e ra t m u ta z



G lik o liz d e re a k s iy o n



-P ’ın fo s fo rila s y o n u 3



k a rb o n lu



a ra b ile ş ik le rin



o lu ş tu ğ u



aldolaz ile g e rç e k le ş e n F ru k to z 1,6 b ifo s fa tın



y a rılm a re a k s iy o n u d u r. 3 tip a ld o la z b u lu n u r:



Bu



ü rü n le r trio z



fo s fa t iz o m e ra z



G lik o liz d e m o le kü l içi fo s fa t g ru b u n u n y e r d e ğ iş tirm e s i F o s fo g lis e ra t



m u ta z



re a k s iy o n u



ile



g e rç e k le ş ir.



Bu



re a ksiyo n la 3. P o zisyo n d a ki fo sfa t g rubu 2. P o zisyo n a alınır.



Aldolaz A (Zn bağımlı): Karaciğer hariç d o k u la rd a , Aldolaz B: K a ra c iğ e r, b ö b re k v e b a rs a k ta Aldolaz C: B e y in d e a ktiftir. Ürün : G lis e ra ld e h it 3 -P (% 4 ) v e d ih id ro k s i a s e to n -P (% 9 6 ).



ilk



A ) L a k ta t d e h id ro g e n a z



A ) F ru k to z 1 , 6 fo s fa tın y a rılm a s ı



6



G lik o liz in



o k s id a s y o n re d ü k s iy o n te p k im e s i.



ile b irb irin e



d ö n ü ş ü r. A ld o la z A ’n ın k a ra c iğ e rd e b u lu n m a d ığ ın a d ik k a t e d in iz.



R e a k s iy o n v e ü rü n : 3 -fo s fo g lis e ra t « 2 -fo s fo g lis e ra t



14-Glikolizde inorganik fosfat ile yarışaran ATP sentezini önleyen hangisidir?



16-Eritrositlerde gliseraldehit 3-fosfat dehidrogenaz aktivitesinin sürdürülmesinde yer alan reaksiyon hangisidir?



A ) İy o d o a s e ta t B) S o d y u m flo rü r



A ) G lu k o z -» G lu k o z



C ) H e p a rin



B) P iru v a t -» L a k ta t



D) A rs e n a t



C)



E) C iv a



D) G lu k o z



2



6



-fo s fa t



-fo s fa o g lis e ra t - * 3 -fo s fo g lis e ra t 6



-fo s fa t -> F ru k to z



6



-fo s fa t



E) A s e til K o A -> M a lo n il K o A



Arsenat b ir fosfat analoğu o lu p u n c o u p le r a ja n d ır. A rs e n a t, g lis e ra ld e h it 3 -fo s fa t d e h id ro g e n a z re a k s iy o n u s ıra s ın d a in o rg a n ik fo s fa t ile y a rış ır v e P i’nin y e rin i a la ra k 1-a r s e n o 3 -fo s fo g lis e ra t s e n te z le n ir.



K a ra rs ız



o la n



bu



b ile ş ik h ız la h id ro liz o lu r v e 3 -fo s fo g lis e ra t v e ısı e n e rjis i o lu şu r. A rs e n a t v a rlığ ın d a g lik o liz d e v a m eder. A n c a k 1,3 b ifo s fo g lis e ra tın 3 -fo s fo g lis e ra tta d ö n ü ş ü m ü (fo s fo g lis e ra t



k in a z -g lik o liz in



s u b s tra t



d ü z e y in d e



fo s fo rila s y o n ile e n e rji ü re tim b a s a m a ğ ı) s ıra s ın d a



ATP



elde edilmez.



G lis e ra ld e h it



3 -fo s fa t



fo s fa t d e h id ro g e n a z ,



ilk oksidoredüksiyon b a s a m a ğ ı



o lu p N A D H e ld e edilir. Bu re a k s iy o n s o n u c u n d a o lu ş a n o lu ş a n N A D H , la kta t d e h id ro g e n a z



e tk is i ile



P iru v a t



->



L a k ta t d ö n ü ş ü m ü



s ıra s ın d a te k ra r N A D ’a o k s id e edilir. Bu y o lla e ritro s itle rd e g lik o liz in d e v a m ı s a ğ la n ır. A e ro b ik h ü c re le rd e ise N A D H



piruvatın



-+ N A D + d ö n ü ş ü m ü



17-Aşağıdakilerden hangisi tek bir reaksiyon ile piruvattan sentezlenmez?



A ) A la n in



A ) A la n in



B) O k s a la o a s e ta t



B) L a k ta t



C ) F ru k to z 1,5 b ifo s fa t



C ) A s e til K o A



D) S itra t



D) E ta n o l



E) İn su lin



E) F o s fo e n o lp iru v a t



R e a k s iy o n , glikolizin son hız kısıtlayıcı ve aynı zamanda ATP üretimini g e rç e k le ş tire n e n z im i p iru v a t k in a z ta ra fın d a n k a ta liz le n ir. F o s fo e n o l p iru v a t (P E P ), p iru v a ta d ö n ü ş tü rü lü r. S u b s tra t d ü z e y in d e fo s fo rila s y o n ile s e n te z i



a k tiv ite s in in



m ito k o n d rid e e le k tro n tra n s p o rt z in c irin d e g e rç e k le ş ir.



15-Aşağıdakiierden hangisi glikolizi oluşumu aşamasında inhibe eder?



ATP



d e h id ro g e n a z



s ü rm e s i o rta m d a N A D + v a rlığ ın a b a ğ lıd ır. G lis e ra ld e h it 3-



g e rç e k le ş tirilir.



R e a k s iy o n



d iğ e r



k ıs ıtla y ıc ıla rd a o ld u ğ u g ib i g e ri d ö n ü ş ü m s ü z d ü r.



h ız



Etanol: P iru v a t d e k a rb o k s ila z ile tia m in p iro fo s fa t b a ğ ım lı re a k s iy o n d u r, s ito z o ld e g e rç e k le ş ir.



Alanin: T ra n s a m in a s y o n ile (g lu k o z -a la n in d ö n g ü s ü , k o ri s ik lu s u ) m e y d a n a gelir. L a k fa f.-A n a e ro b ik g lik o liz ile m ito k o n d ris iz h ü c re le rd e o lu şu r. E n z im la k ta t d e h id ro g e n a z d ır.



Oksaloasetat; G lu k o n e o g e n e z g e rç e k le ş ir, e n z im , p iru v a t k a rb o k s ila z d ır.



Asetil KoA: P iru v a tın o k s id a tif d e k a rb o k s ila s y o n u ile TC A



s ik lu s u n a



g iriş



s a ğ la n ır.



E n z im ;



d e h id ro g e n a z d ır.



Glikoz



1



i L a k ta t



A lanin



A



TUS DERSHANEGİLtĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



p iru v a t



TUS 18-TCA siklusunda inorganik fosfatın kullanıldığı reaksiyonu katalizleyen enzim aşağıdakilerden hangisidir?



20-Aşağıdakilerden kullanılmaz?



hangisi



glukoneogenezde



A ) a -k e to g lu ta ra t A ) S ü k s in a t tio k in a z



B) A la n in



B) S itra t s e n ta z



C ) P a lm itik a sit



C ) İz o s itra t d e h id ro g e n a z



D) P ro p io n il K o A



D) a -k e to g lu ta ra t d e h id ro g e n a z



E) G lis e ro l



E) M a la t d e h id ro g e n a z



Enzim: S ü k s in a t tio k in a z (S ü ksin il K o A S e n te ta z), M g +2 Reaksiyon ve ürünler: S ü k s in il K o A (0 4 )+ İn o rg a n ik fo s fa t + G D P -» S ü k s in a t + GTP G T P ’n in s e n te z le n d iğ i b a s a m a k o lu p substrat düzeyinde fosforilasyon b a s a m a ğ ıd ır, in o rg a n ik fo s fa t ku lla n ılır. S ü k s in a t tio k in a z k a ra c iğ e r v e b ö b re k te G D P ’y e s p e s ifik d ir,



bu



d o k u la r



d ış ın d a



A D P ’y e



s p e s ifik tir.



Karaciğer ve böbrek glukoneogenez yapan dokulardır. Bu reaksiyonlar PEPKK reaksiyonu için kullanılacak GTP’de elde edilmiş olur.



19-Sitrik asit döngüsü sonucunda aşağıdakilerden hangisi oluşmaz? A ) A s e til K o A B) F A D H 2 C) C 0 2 D) O k s a lo a s e ta t E) G T P



K a lite li



b ir



s o ru .



TCA



s ik lu s u ,



a s e til



coA



ile



Glukoneogenez karbohidrat dışı kaynaklardan glukoz sentezidir. Başlıca substratlar; Glikojenik a m in o a s itler, laktat, alanin, piruvat, a-ketoglutarat, alfa keto asitler, gliserol, TCA siklusu ara b ile ş ik le ri v e propiyonattır. Glukoneogenezde kullanılan prekürsörler Aminoasitler (Lösin ve lizin hariç) Laktat Piruvat Alanin Gliserol TCA ara bileşikleri (Asetil coA hariç) Tek Karbonlu Yağ Asitleri (Propiyonat) Kas ve diğer periferik dokularda sentezlenen piruvat transaminasyon ile alanine çevrilir.ve karaciğerde glukoneogenez için k u lla n ılır (glukoz-alanin siklusu). K a s ta oluşan laktat karaciğere taşınır. Karaciğerde laktattan glukoneogenez ile glukoz oluşumu Kori siklusu olarak tanımlanır. Yağ dokusunda trigliseritlerin hidrolizi s o n u c u oluşan gliserol, karaciğerde ATP-bağımlı bir reaksiyonla gli-serol 3 -fo s fa ta çevrilir. Gliserol 3 -fo s fa tta n dehidrojenasyon ile glikoneogenetik ara bileşiklerden dihidrok-si-aseton fosfat oluşur.



o k z a lo a s e ta t’ın b irle ş ip s itra t o lu ş tu rm a s ıy la ba şla r, te k ra r o k z a lo a s e ta t o lu ş u m u ile s o n la n ır. B u ra d a d ik k a t e d ilm e s i g e re k e n b ilg i s ik lu s ta a s e til c o A o lu ş m a d ığ ıd ır. TCA



s ik lu s u



oksaloasetat ile



b a ş la r



ve



biter.



O k s a lo a s e ta t k a y n a ğ ı: P iru v a t, m a la t v e a s p a rta ttır.



21-Glukoneogenez hangisidir?



için



gerekli



olan



vitamin



A ) F o lik a s it



TCA Hız Kısıtlayıcı Basamakları



Sitrat sentaz



B) E C) D



İzositrat Dehidrogenaz



D) B 1 2



a-ketoglutarat Dehidrogenaz (B1,B2,B3,B5,lipoat) NADH sentezi



İzositrat Dehidrogenaz



E) B io tin G lu k o n e o g e n e z a la n in v e y a la k ta tta n b a ş la r ise bu s u b s tra tla r p iru v a t ü z e rin d e n g lu k o n e o g e n e z e g ire rle r. P iru v a t’ın k a rb o k s ila s y o n re a k s iy o n u ilk g lu k o n e o g e n e z



a-ketoglutarat Dehidrogenaz Malat Dehidrogenaz FADH2 sentezi



Süksinat Dehidrogenaz (Krebs ve ETS ortak)



re a k s iy o n u



o lu p



e n z im



p ro s te tik g ru p o la ra k



e n z im ;



P iru v a t



k a rb o k s ila z ;



Biotin iç e rir v e ATP kullanılır.



22-Aşağıdaki enzimlerden hangisi düzeylerinin artışında yer almaz ?



kan



glukoz



B) P iru v a t k a rb o k s ila z



Glukoneogenezin en önemli düzenlenme basamağı (Fruktoz 1,6 bisfosfataz) G lu k o z 6 -fo s fa t, glukoz 6-fosfataz e n z im i ta ra fın d a n s e rb e s t glukoza ç e v rilir. G lu k o z 6 -fo s fa ta z ,



C ) F o s fo e n o lp iru v a t k a rb o k s ik in a z



g lu k o n e o g e n e tik d o k u la rd a (ka ra ciğ e r, b ö b re k ) b u lu n u r v e



A ) G lu k o z



6



-fo s fa ta z



D) F o s fo g lis e ra t k in a z E) F o s fo fru k to k in a z I



G lu k o n e o g e n e z k a rb o h id ra t d ışı k a y n a k la rd a n g lu k o z s e n te z id ir.



Amaç; A ç lık ta ka n g lu k o z d ü z e y in in n o rm a liz e



kana glukoz serbestleşmesini s a ğ la r. K a s d o k u s u n d a glukoz 6 fosfataz enzimi olmadığı için , g lik o je n y ık ım ı s o n u c u o lu ş a n glukoz 6-fosfattan serbest glukoz elde edilemez. D iğ e r b ir ifa d e y le , v ü c u t ka n ş e k e rin i re g ü le e tm e k için k a s g lik o je n in d e n fa y d a la n a m a z .



e d ilm e s id ir. G lu k o e n o g e n e z d e , P iru v a t k a rb o k s ila z , P E P k a rb o k s ik in a z ,



F ru k to z



1,6



b is fo s fa ta z



ve



G lu k o z



6



fo s fa ta z rol alır.



24-Glikojen sentezine giren aktif aşağıdakilerden hangisidir?



şeker



formu



A ) U T P -g lu k o z Glukoz Hekzokinaz



ıC Ç



Glukoz 6 fosfataz



L_.



Glukoz 6 fosfat



s



6



-fo s fa t



E) G lu k o z 1-fo s fa t Fruktozl,6 bisfosfataz



Fruktoz at bisfosfat



sitoplazmada g e rç e k le ş ir. S e n te z in Glukoz 6 fosfattır. G lu k o z 6 fo s fa t, fosfoglukomutazta ra fın d a n g lu k o z 1 fo s fa ta çevrilir. G lik o z 1 fo s fa t, UDPglukozpirofosforilaz e n z im i a ra c ılığ ıy la UTP (ATP kullanılmaz) ile b irle ş ir v e U D P G lu k o z s e n te z le n ir. G lik o je n s e n te z in e g ire n a k tif ş e k e r fo rm u ; UDP glukoz’dur. G lik o je n s e n te z i



Jrf Aldoiaz



kaynağı



Gliseraidehit 3 fosfat Gliseraidehit 3 Fosfodehidrogenaz



1,3-bifosfogliserat Fosfogliserat kinaz



3-fosfogliserat Fosfogliserat mutaz



2-fosfogliserat İf



C ) U D P -g lu k o z D) G lu k o z



Fosfohekzoizomeraz



fosfat Fruktoz 6 fosfat



U



B) U M P -g lu k o z



Enolaz



Fosfoenolpiruvat



PEP Karboksikinaz



Piruvat



Piruvat Karboksilaz



Piruvat kinaz



25-Aşağıdaki enzimlerden hangisinin kalıtsal eksikliğinde glikojen normal yapıya sahip değildir? A ) G lik o je n fo s fo rila z B) G lu k o z - 6 -fo s fa ta z C ) a -1 ,4 -g lu k o z id a z



23-Aşağıdakilerden hangisi glukoneogenezin düzenlendiği basamağın enzimidir? A ) G lu k o z



6



D) 1 , 4 - * 1,6 tra n s g lu k o z ila z E) F o s fo fru k to k in a z



-fo s ta ta z G lik o je n s e n te z in d e d a lla r ile ilg ili e n z im le rin e k s ik liğ i



B) F ru k to z 1 , 6 b ifo s fa ta z



g lik o je n y a p ıs ın d a b o z u k lu ğ a y o l a ça r. D a lla n d ıra n v e



C ) P iru v a t k a rb o k s ila z



d a lla rı y ık a n e n z im e k s ik lik le rin d e b irik e n g lik o je n in ya p ısı



D) P E P k a rb o k s ik in a z



k u s u rlu d u r.



E) F o s fo g lis e ra t kin a z



1,4



-*



1,6



tra n s g lu k o z ila z ,



d a lla n d ıra n



e n z im d ir. B u n u n e k s ik liğ in d e A n d e rs e n h a s ta lığ ı (tip IV P iru va t, g lu k o n e o g e n e z d e ö n c e



pirüvat karboksilaz



g lik o je n d e p o h a s ta lığ ı) o rta y a çıkar.



e n zim i a ra cılığ ıyla o kza lo a s e ta ta çevrilir. G lu ko n e o g e n e zin te k



mitokondrial b a sa m a ğ ıd ır. P irü v a t k a rb o k s ila z ATP biotin kullanır ve C 0 2 transferi yapar.



harcar, koenzim olarak



P irü va t ka rb o k s ila z , g lu k o n e o g e n e z in



ilk h ız kısıtla yıcı



Mitokondride yükselen Asetil coA seviyeleri pirüvat karboksilaz’ı allosterik olarak aktive eder. S ito p la z m a d a k i o k z a lo a s e ta t, fosfoenolpiruvat karboksikinaz e n z im i a ra c ılığ ıy la fo s fo e n o lp iru v a t’a d ö n ü ş tü rü lü r. E n e rji k a y n a ğ ı o la ra k GTP k u lla n ılır v e C 0 2 basam ağıdır.



a ç ığ a çıkar.



A



TOS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



456-457



26-Karaciğerde glikojen yıkılımının başlıca son ürünü hangisidir? A ) G lu k o z B) G lu k o z



6



Glikojen Depo Hastalıkları



Tip 0



Glikojen sentaz



Ciddi hipoglisemi



Tip la (Von Gierke)



Glukoz 6 fosfataz



Hipoglisemi Hiperlaktikasidemi



-fo s fa t



C ) G lu k o z 1 fo s fa t



Hiperürisemi



D) U D P g lu k o z



Ketozis.Asidoz



E) U T P g lu k o z



Hepatomegali



a-1,4 bağlar, glikojen fosforilaz ta ra fın d a n y ık ılır v e a ç ığ a glukoz 1 fosfat çıka r. G lik o je n o liz in hız kısıtla y ıc ı e n z im i glikojen fosforilaz’dır. G liko je n fo s fo rila z ’ın k o e n z im i ise pridoksal fosfattır (B6). G lik o je n fo s fo rila z in d irg e n m e m iş u ç ta k i a-1,4 glikozid b a ğ la rın ı y ık a ra k a y ırır v e a ç ığ a glikoz 1-P çıkar. G lik o je n fo s fo rila z bu iş le m i 4 glukoz kalıntısı (limit dekstrin) k a lın c a y a k a d a r d e v a m eder. G lik o je n fo s fo rila z



Tip Ib



Mikrozomal Glukoz 6 fosfat translokaz



Tip Ic



Mikrozomal Pi transporter



Tip II (Pompe)



Lizozomal a-1,4 glukozidaz



G lik o je n y a p ıs ın d a k i



Kardiyomyopati Hipoglisemi yok En ölümcül



lim it (sın ır) d e k s trin d e n ile n bu y a p ıy ı y ık a m a z .



Tip III (Forbes-Cori)



Dal yıkan enzim (amilo 1-6 glukozidaz)



K a la n 4 g lik o z id k a lın tıs ın d a n 3 ta n e s i, oligo (a1,4-»a-1,4) giukantransferaz e n zim i ta ra fın d a n b a ş k a bir



Tip IV (Andersen)



Dallandıran enzim (glikozil a-4:6 transferaz)



Glikojen yapısı bozuk



Tip V (Mc Ardle)



Kas fosforilaz



Egzersiz intoleransı



Tip VI (Hers)



Karaciğer fosforilaz



Tip VII (Tarui)



PFK-1



in d irg e n m e m iş u c a ta ş ın ır (tra n s fe r e d ilir). K a la n so n



glikoz re z id ü s ü n ü n a-1,6 bağı, amilo a-1,6 glikozidaz (dal koparıcı enzim) e n z im iy le y ık ılır v e a ç ığ a serbest glukoz a ç ığ a çıkar.



Tip VIII



Progresif siroz



Hemolitik anemi SSS glikojen birikimi



Glikojen Metabolizması



Tip XI (Fanconi Bickel)



Glikojen sentezine giren substrat



Glukoz 6-P



Glikojen sentaz enzimine glikoz vericisi



UDP-Glukoz



Glikojen sentaz



Glikojen yıkım ürünü



Glukoz 1-P



Glikojen fosforilaz (B6) (Ca)



Dallardan gelen



Serbest Glukoz Amilo a-1,6 Glikozidaz



Glikojen Yapımı ve Yıkımı Sitoplazmada



GLUT-2



Hepatomegali Rikets



28-Aşağıdakilerden hangisinin eksikliği pentoz fosfat yolunun aktivitesini azaltır? A ) ATP B) A D P C ) K o e n z im A D) T ia m in p iro fo s fa t E) P rid o k s a l fo s fa t



27-Pompe hastalığında hangi enzim eksiktir? A ) G lu k o z



6



-fo s fa ta z



B) L iz o z o m a l a -g lu k o z id a z C ) A m ilo 1 ,6 g lu k o z id a z D) A m ilo 1 ,4 -1 , 6 tra n s g lu k o z id a z E) G lik o je n fo s fo rila z



R ib u lo z 5 fo s fa tın rib o z 5 fo s fa ta v e y a fru k to z



6



fo s fa t



v e g lis e ra ld e h it 3 fo s fa ta d ö n ü ş ü m ü n d e tra n s k e to la z v e tr a n s a ld o la z e n z im le ri rol o y n a r. T ra n s k e to la z tia m in p iro fo s fa t b a ğ ım lı b ir e n z im d ir. Bu n e d e n le tia m in e k s ik liğ i p e n to z fo s fa t y o lu n u n a k tiv ite s in i b ozar.



îCevap Öj



29-Karaciğerin etkilenmediği glikojen depo hastalığı aşağıdakilerden hangisidir?



31-Aşağıdakilerden hangisi insanlarda uronik asit yolu ile elde edilir? A ) C v ita m in i



A ) T İP I: V on G ie rk e B) T İP V I: H e rs h a s ta lığ ı



B) N A D P H



C ) T İP III: F o rb e s & C o ri h a s ta lığ ı



C ) G lu k u ro n ik a s it



D) T İP IV: A n d e rs e n h a s ta lığ ı



D)



E) T IP V: M c A rd le h a s ta lığ ı



E) N - a s e til g a la k to z a m in



TIP V; Mc Ardle Hastalığı; Kasta g lik o je n fo s fo rila z e k s ik liğ id ir. K a ra c iğ e r n o rm a ld ir.



TIP



VI



(Hers



hastalığı):



Karaciğer



fo s fo rila z



e k s ik liğ id ir.



6



-fo s fo g lu k o la k to n



U ro n ik a s it y o lu n d a ; g lu k o z 6 fo s fa tta n glukuronik asit, askorbik asit ve pentozlar oluşur. ATP elde edilmez. G lu k o z 6 fo s fa tta n glukuronik asit ve pentozlar oluşur. S ito z o ld e v e k a ra c iğ e rd e g e rç e k le ş e n m e ta b o lik y o ld u r.



4 v # V 8 (.:e )



A yn ı z a m a n d a



hiyaluronat ve kondroidin sülfat g ib i



b a zı a s id ik p o lis a k k a ritle rin ö n c ü m a d d e s in i o lu ş tu ru r. Dg lu k u ro n a t ‘in in d irg e n m e s i ile o lu ş a n L -g u lo n a t ü z e rin e ,



30-Aşağıdakilerden hangisi pentoz fosfat yolunun özelliği değildir ? A ) S ito z o ld e g e rçe kle şir, to k lu k ta in sü lin h a k im iy e tin d e aktiftir.



gulonolakton oksidaz e n z im i e tk is i ile L-askorbik asit (C vitamini) o lu ş u r. E tk ili e n z im in s a n m e v c u t d e ğ ild ir, d o la y ıs ıy la insanda C vitamini sentezi yoktur. Esansiyel pentozüri: L -K s ililo z id ra rd a a rta r. Lk s ililo z ’u k s ilito l'e re d ü k te e d e n e n z im e k s ik liğ i (K s ilu lo z



B) K a ra c iğ e r v e ste ro id s e n te z le y e n d o k u la rd a a ktif bir yo ld u r.



d e h id ro g e n a z ) s ö z k o n u s u d u r. P a ra n te ra l ks ilito l v e rilm e s i b e y in v e b ö b re k te k a ls iy u m o k s a la t b irik im in e yo l açar.



C ) N ü k le o tid s e n te z i için p re k ü rs ö rle r e ld e edilir. D ) T ia m in e k s ik liğ i p e n to z fo s fa t y o lu n u n a k tiv ite s in i b ozar. E) 2 A TP k u lla n ılır



D ik k a t! H e m e n h e m e n b ü tü n m e ta b o lik y o lla rd a e n e rji



N o n o k s id a tif Evre



O k s id a tif Evre



k a y n a ğ ı o la ra k A T P k u lla n ılıy o rs a v e s a d e c e b ir k a ç m e ta b o lik s ü re ç te k u lla n ılm ıy o rs a bu b ir is tis n a d ır v e s o ru d u r. E n e rji k a y n a ğ ı o la ra k A T P d e ğ il U T P k u lla n a n m e ta b o lik



s ü re ç le r;



g lik o je n



s e n te z i



ve



g lik o p ro te in



Enerji sentezinin veya harcanmasının olmadığı metabolik yol ise pentoz fosfat yoludur.



s e n te z i.



H ü c re , g lu k o z



6



fo s fa t m o le k ü lü n ü ç o ğ u z a m a n A TP



e ld e e tm e k iç in (g lik o liz v e T C A ) k u lla n ır. F a k a t b a z e n g lu k o z



6



fo s fa t, fa rk lı b ir m e ta b o lik y o ld a k u lla n ıla ra k



(HM Y, h e k s o z m o n o fo s fa t y o lu ) h ü c re n in ih tiya cı o la n öze l ü rü n le ri e ld e edilir. H e k s o z m o n o fo s fa t y o lu n u n iki a m a cı v a rd ır;



-



NADPH



s e n te z i



( özellikle



b iy o s e n te z



re a k s iy o n la rın d a k u lla n ılm a k ü z e re )



-



DNA ve RNA n ü k le o tid le ri s e n te z in d e k u lla n ıla c a k (riboz 5 fosfatları) s e n te z le m e k H e k s o z m o n o fo s fa t y o lu , oksidatif v e nonoksidatif iki e v re d e n o lu ş m u ş tu r. R e a k s iy o n la r sitoplazmada g e ç e k le ş ir v e ATP üretimi veya tüketimi yoktur. A y rıc a



ö n c ü lle r i



5 -7 k a rb o n lu ş e k e rle rin b irb irin e d ö n ü ş ü m ü n ü h e k s o z m o n o fo s fa t y o lu n d a g e rç e k le ş ir. H e k s o z m o n o fo s fa t y o lu , b iy o s e n te z re a k s iy o n la rın ın (ya ğ a s id i s e n te z i, k o le s te ro l s e n te z i, s te ro id s e n te z i...) yoğun



o la ra k g e rç e k le ş tiğ i k a ra c iğ e r, y a ğ



a d re n a l k o d e k s te o ld u k ç a aktiftir.



b e z le ri v e



32-Aşağıdakilerden hangisi fruktoz metabolizması için doğrudur? A ) S ü t ş e k e rid ir B) F ru k to k in a z a k tiv ite s i a ç lık ta in d ü k le n ir C ) A ld o z re d ü k ta z ile fru k to z g lu k o z a d ö n ü ş ü r D) F ru k to z g lu k o z d a n d a h a hızlı m e ta b o liz e o lu r E) H e re d ite r



fru k to z



e n to le ra n s ın d a



fru k to k in a z



e k s ik liğ in e b a ğ lıd ır



TUS DERSHANECİlİfilDE STANDARTLARINIZI YUKSEITMEYE DEVAM EDİYORUZ



458-459



\ DO Ğ R U A D R E S



TUS



TIME /



/



/



F ru k to z b e s in le rle s u k ro z fo rm u n d a a lın ır. S p e rm d e y o ğ u n d u r. G lu k o z d a n d a h a h ızlı b ir ş e k ild e k a ra c iğ e r



34-Esansiyel fruktozüride hangisidir?



eksik



olan



enzim



ta ra fın d a n h id ro liz e d ilir. B u n u n n e d e n i g lik o liz d e h ız s ın ırla y ıc ı



basam ak



kullanılmamasıdır.Bu g e n e llik le



yağ



PFK1



o la n n e d e n le



a s iti



basamağının



b e s in le rd e k i



s e n te z in d e



a rtış



ve



fru k to z VLDL



fo s fo rila s y o n u



B) A ld o la z A C ) F ru k to k in a z D) F o s fo fru k to k in a z



s e k re s y o n la rın d a a rtış a y o l açar. F ru k to z



A ) A ld o la z B



h e k z o k in a z



ve



fru k to k in a z



E) F o s fo g lu k o m u ta z



ta ra fın d a n o lu r.F ru k to k in a z ka ra c iğ e r, b ö b re k v e b a rs a k ta



Aktivitesi açlık veya insülin sekresyonundan etkilenmez.



b u lu n u r.



F ru kto z iki y o lla g liko z a ra ürünleri ü ze rin d e n (gliseraldehid) g lik o liz e girer. S o n ü rü n le ri p iru v a t v e y a la k ta t’dır.



karaciğerde fruktokinaz ile 1.karbonundan fosforillenip fruktoz 1 -fosfat oluşurken, periferde hekzokinaz ile 6.karbonundan fo sfo rille n ip fru k to z 6 fo sfa t oluşur. F ru kto z,



Fruktoz metabolizması bozuklukları Esansiyel fruktozüri: K a ra c iğ e rd e



fruktokinaz



e n z im i e ksiktir.



Herediter fruktoz intoleransı: Aldolaz B e n z im Fruktoz-1-P d o k u la rd a birikir. Bu b irik im karaciğer toksik etki ya p a r. K a ra c iğ e rd e



e k s ik liğ in e b a ğ lı b ir h a s ta lık tır. b irk e n fru k to z



1



-fo s fa t g lik o je n o liz v e g lu k o n e o g e n e z



hipoglisemi o lu şu r. aldoz redüktaz e n z im i ile sorbitole indirg e n ir.



e n z im le rin i in h ib e e ttiğ i için c id d i b ir G lu ko z, A ld o z



33-Siyalik asit içeriği yüksek olan bağ dokusunun glikoproteini hangisidir?



re d ü k ta z



p e rife rik



s in irle rin



schvvann



ç o k d o k u d a b u lu nu r. O lu ş a n s o rb ito l h ü c re d ış ın a ç ık a m a z v e h ü cre için e



A ) F ib ro n e k tin



e n z im i;



h ü c re le ri, lens, re tin a , e ritro s it, b ö b re k h ü c re le ri g ib i p e k



su çeker. Bu p ro ç e s so n u c u n d a , k o n tro ls ü z



D M h a s ta la rın d a k a ta ra k t, re tin o p a ti v e n ö ro p a ti g ib i



B) L a m in in



k o m p lik a s y o n la r



C ) F ib rilin



te d a v is in d e , a ld o z re d ü k ta z in h ib itö rü (s o rb in il, a lre s ta tin ,



D) S e le k tin



to lre s ta t) a ja n la r ku lla n ılır.



g ö z le n ir.



Bu



k o m p lik a s y o n la rın



E) L e k tin



Lektinler;



ş e k e r-b a ğ la y ıc ı



g lik o k o n ju g a tla rı



p re s ip ite



p ro te in le r



eder



veya



o lu p h ü c re



Karaciğer, över, testis, sperm



Lens, sinir,böbrek,eritrosit



a g lü tin a s y o n u n a y o l a ça r. L ö k o s it v e e n d o te l h ü c re le ri y ü z e y in d e



b u lu n a n



o y n a y a n le k tin le re



ve



in tra s e llü le r



adhezyonda



selektin denir.



Fibronektin; H ü c re a d h e z y o n v e g ö ç ü n d e y e r a la n m a trik s in



b a ş lıc a



g lik o p ro te in id ir



Giu koz



Aldoz redüktaz



g lik o p ro te in le rd ir. H ü c re içi v e d ışı h a b e rle ş m e y i sa ğ -la r. E k s tra s e llü le r



\



Glukoz



rol



Aldoz redüktaz



Şort itol



ve Sorbitol Dehidrogenaz



p la z m a d a ç ö z ü n ü r h a ld e b u lu n u r.



Sorbitol



Laminin; R e n a l g lo m e ru la r v e b a za l la m in a n ın b a ş lıc a Fruktoz



g lik o p ro te in id ir.B a z a l la m in a n ın b a ş lıc a k o m p o n e n tle ri, p ro te in



(la m in in ,



e n ta k tin



ve



tip lV



k o lla je n .)



ve



h e p a rin /h e p a ra n s ü lfa t’tır. L a m in in T ip lV k o lla je n , h e p a rin



y



v / 8



v e in te g rin le re b a ğ la n a b ilir. E n ta k tin ’d e "n id o je n "o la ra k



t



\



\ x



> $ S r& HİO



H20



ta n ım la n ır la m in in e b a ğ la n ır v e b a ş lıc a h ü c re y a p ış m a fa k tö rü d ü r. H e p a ra n s ü lfa t v e s iy a lik a s it iç e rik le rin d e n d o la y ı



n e g a tif y ü k



o lu ş tu ru rla r,



bu



da



a lb u m in



g ib i



p ro te in le rin tu tu lu m u n u k o la y la ş tırır.



Fibrilin: M ik ro fib rille rin y a p ıs a l k o m p o n e n tid ir v e büyük



y a p ılı



g lik o p ro te in d ir.



F ib ro b la s tla r



ta ra fın d a n



e k s tra s e llü le r m a trik s e s a lın ır v e ç ö z ü n ü r m ik ro fib rille rin y a p ıs ın a girer.



K a ra c iğ e r, ö ve r, te s tis v e s p e rm h ü c re le ri fa rk lı b ir y o ld a n fru k to z e ld e e d e b ilirle r. B u y o ld a ; h ü c re iç in d e k i



sorbitol, sorbitol dehidrojenaz e n z im i ile fruktoza ç e v rilir. B u y o l e n e rji k a y n a ğ ı o la ra k fru k to z u k u lla n a n ö z e llik le



sperm h ü c re le ri için ç o k ö n e m lid ir.



35-Hangi enzim varlığında laktoz sentezi için diyette galaktoz alınması gerekli değildir? A ) U D P -h e k s o z 4 -e p im e ra z B) H e k s o k in a z



Glikoprotein Sentez İnhibitörleri (N-glikozidik bağ)



İnhibitör



Etki yeri



Tunikamisin



Dolikol-P’a şeker aktarımı



Deoksinojirimisin



Glikozidaz l-ll inhibitörü



C ) G a la k to k in a z D) G a la k to z 1 -P ü rid il tra n s fe ra z



38-I Ceil hastalıkğında giikoproteinlerin hangi organelle yönlendirilmesinde hata bulunur?



E) F o s fo g lu k o m u ta z



B e s in le g a la k to z b a ş lıc a



laktoz o la ra k a lın ır. G a la k to z



p e k ç o k m e ta b o lik re a k s iy o n d a , h ü c re g e liş im in d e ve h ü c re h a b e rle ş m e s in d e ç o k ö e n m li g ö re v le ri b u lu n a n b ir m o n o s a k k a rittir. E ğ e r d iy e tte g a la k to z y o k ise g lu k o z e p im e riz a s y o n ile



(UDP heksoz epimeraz) g a la k to z a



A ) E n d o p la z m ik re tik u lu m B) C is -G o lg i C ) T ra n s -g o lg i D) L iz o z o m E) P la z m a m e m b ra n ı



çe vrilir.



l-Hücre (celi) hastalığı: G o lg id e n liz o z o m a g ö n d e rilm e s i g e re k e n liz o z o m a l e n z im le r iç in v e z ik ü l o lu ş tu ru lu r v e m a n n o z



36-Aşağıdakilerden hangisi klasik galaktozemide kanda artar?



6



fo s fa t ile



iş a re tle n ir. B ö y le c e v e z ik ü l liz o z o m a y ö n le n d irilm iş olur. E ğ e r g o lg in in



mannozu fosforilleme y e te n e ğ i b o z u lu rs a ,



s e n te z le n e n liz o z o m a l e n z im le r h e d e fin e u la ş a m a z . D iğ e r A ) G a la k to z



b ir ifa d e y le g o lg id e liz o z o m a l y ık ım e n z im le ri s e n te z le n ir



B) U D P -g lu k o z



fa k a t liz o z o m için e y e rle ş tirile m e z v e l-ce ll h a sta lığ ı oluşur.



C ) G a la k to z 1 -fo s fa t



H a s ta lık ,



D) U D P -g a la k to z



golgide başlar lizozomun etkilenmesiyle



d e v a m ede r. K lin ik te a ğ ır is k e le t a n o m a lile ri, e k le m le rd e



E) G a la k to z 1 fo s fa t ü rid il tra n s fe ra z



h a re k e t k ıs ıtlılığ ı, k a b a y ü z g ö rü n ü m ü g ö zle n ir.



Galaktoz metabolizması bozuklukları Galaktokinaz eksikliği: G a la k to z e m i v e g a la k to z ü ri g ö rü lü r. G a la k to z le n s iç in d e a ld o z re d u k ta z e n z im i e tk is i ile g a la k tilo le d ö n ü ş ü r. G a la k tito l h ü c re iç in e su ç e k e r ve k a ta ra k t o lu şu r.



Klasik galaktozemi: Galaktoz 1-fosfat üridil transferaz e n z im e k s ik liğ i v a rd ır. G a la k to z m e ta b o liz m a s ın ın en sık görülen h a s ta lığ ıd ır. Galaktoz1-fosfat v e galaktitol d o k u la rd a birikir.



37-Aşağıdaki amino asitlerden hangisi proteinlerin şekerler ile yaptığı bağa katılır? A ) G lisin B) A s p a rta t C ) A s p a ra g in D) G lu ta m a t E) S is te in G lik o p ro te in le r b a ğ la n d ığ ı



o lig o s a k k a ritle rin



p ro te in le rd ir.



k o v a le n t



G lik o p ro te in d e k i



o la ra k



k a rb o h id ra t



z in c irin in k ıs a o lm a s ı n e d e n i ile G A G ’le rd e n ayrılır.



(asparagin) v e y a O (serin ve treonin) b a ğ la b a ğ la n ır. G lik o p ro te in



O lig o s a k k a rit p ro te in e N -g lik o z it g lik o z it



s e n te z in d e N b a ğ lı g lik o liz a s y o n d a k u lla n ıla n lip id tü re v i m o le k ü l



dolikol, v ita m in ise A vitaminidir. D o lik o l fo s fa t



ü z e rin d e n in h ib is y o n ile g lik o p ro te in s e n te z in i b o z a n aja n ise



tunikamisin’dir.



39-Aşağıdakilerden hangisi tekralayıcı disakkarit ünitenin yapısında yer almaz? A ) F ru k to z B) G lu k o z a m in C ) G a la k to z a m in D) G lu k u ro n ik a s it E) İd u ro n ik a s it



TIIS DERSHANECİLİÖİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



460461



TUS G likozam inoglikanların Yapısı ve Önemli Özellikleri G lik o z a m in o g lik a n la r



tekrarlayıcı



y a p ıla rın d a



disakkarit (a s it ş e k e r v e a m in o ş e k e r) ü n ite le ri içe rirle r. A m in o ş e k e r; D-glukozamin v e y a D galaktozamin’dir. A s it ş e k e r glukuronik asit v e y a iduronik asit o la b ilir. F ru k to z , g lik o z a m in o g lik a n v e g lik o p ro te in s e n te z in d e k u lla n ılm a y a n şe ke rd ir.



Kondroitin sülfat



Nasetilgalaktozamin



Glukuronikasit



Hyalüronik Nasit asetilglukozamin



Glukuronikasit



-En fazla bulunan. -Kıkırdak -Süifatlanmayan tek. -Proteinlere kovalent bağlayan tek. -Protein agregatları oluşturur. -Umblikal kord



40-Proteoglikan agregatlarınm oluşumunu sağlayan hangisidir? A) K o n d ro id in s ü lfa t B) D e rm a ta n s ü lfa t



Nasetilgiukozamin



Galaktoz



Dermatan sülfat



Nasetilgalaktozamin



Glukuronikasit



-LDL bağlanır (ateroskleroz)



iduronikasit



-Deri



Nasetilglukozamin



Glukuronikasit



-En fazla sülfatlanan



İduronikasit



-Hücre içi GAG



C ) K e ra ta n s ü lfa t D) H e p a rin



Heparin



E) H iy a lü ro n ik a sit



-Saç, tırnak



-Antikoagülan



H iy a lu ro n ik a sit; E k le m le rd e s in o v ia l sıvı, g ö z d e vitrö z, u m b ilik a l



k o rd o n ’d a



b u lu n u r.



N -a s e til g lu k o z a m in



-En heterojen



Keratan sülfat



ve



-Lipoprotein lipaz



g lu k u ro n ik a s it içerir. 1 ;3 ba ğ ı v a rd ır, s ü lfa t iç e rm e y e n te k G A G ’d ir.



P ro te in



ç e k ird e k



iç e rm e z , lu b rik a n t o la ra k



fo n k s iy o n g ö rü r. En u z u n p o lis a k k a rit z in c ir ta ş ıy a n v e m o le k ü l a ğ ırlığ ı e n fa z la o la n G A G ’dir.



Heparan sülfat



Nasetilglukozamin



Glukuronikasit



-Bazal membran yapısında



H iy a lu ro n ik a s it



d ış ın d a k ile r p ro te in le re k o v a le n t b a ğ la n a ra k P ro te o g lik a n



42-Aşağıdaki enzimlerin hangisi Hürler sendromunda eksiktir?



m o n o m e rle rin i o lu ş tu ru r.



A ) Id u ro n a t s u lfa ta z B) a -L id u ro n id a z



41-En heterojen yapıya sahip olan ve siyalik asit içeren glikoazminoglikan hangisidir?



C ) N - a s e til g a la k to z a m in



6



- s ü lfa ta z



D) p -g a la k to s id a z E) p -g lu k u ro n id a z



A ) K o n d ro id in s ü lfa t B) D e rm a ta n s ü lfa t C ) K e ra ta n s ü lfa t



Mukopolisakkaridozlar



D) H e p a rin



Eksik enzim



Biriken GAG



Spesifik özelliği



Hürler, Scheie sendromu



a-Liduronidaz



Dermatan sülfat, Heparan sülfat



-En ağır klinik.



Hunter



İduronat sülfataz



Dermatan sülfat, Heparan sülfat



-X’e bağlı



E) H iy a lü ro n ik a s it



Keratan



sülfat;



en



heterojen



g lik o z a m in o g lik a n d ır.T e k ra rla y a n d is a k k a rid ü n ite s i N a s e tilg lu k o z a m in y a p ıs ın d a



ve



g a la k to z d u r.



D iğ e r



b ir



ifa d e y le



asidik şeker (uronikasit) yoktur, galaktoz



bulunur. S iy a lik a s it içe re b ilir. S o ru , a ş a ğ ıd a k ile rd e n h a n g is in in y a p ıs ın d a a s it ş e k e r y o k tu r? o la ra k g e le b ilir.



Morateaux



Arilsülfataz B



-Kısmi eksikse Scheie sendromu hafif formu



-Lens normal. -İskelet tutulumu yok.



Dermatan Aril sülfataz B eksik sülfat-Keratan sülfat



43-Malat-aspartat yolunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?



45-Biyolojik oksidasyonlarda aşağıdaki elektron taşıyıcılardan hangisi elektronları tek tek taşıyarak görev yapar?



A ) Y a ğ a s itle rin in m ito k o n d riy e ta ş ın m a s ı A) FAD H 2



B) S itra tın m ito k o n d ris e n s ito z o le ta ş ın m a s ı C ) S ito p la z m ik



NADH



ın



in d irg e y ic i



gücünün



B) N A D H C ) K o e n z im Q



m ito k o n d riy e ta ş ın m a s ı D) G lis e ro l s e n te z i



D) N A D P H



E) G lu k o n e o g e n e z için s u b s tra t s a ğ la n m a s ı



E) S ito k ro m c



T C A re a k s iy o n la rı m ito k o n d ri m a trik s in d e g e rç e k le ş tiğ i o lu ş a n



N A D H ’la r



m ito k o n d ri



iç in d e d ir



ve



E T Z ’de



k u lla n ıla b ilir. F a k a t, g lik o liz e s n a s ın d a k i (g lis e ra ld e h id 3 fo s fo d e h id ro g e n a z b a s a m a ğ ı) N A D H s e n te z i s ito z o ld e g e rç e k le ş ir.



S ito z o ld e



o lu ş a n



N A D H ’la rın



ta ş ıd ığ ı



e le k tro n la rın m ito k o n d riy e (E T Z ’ye ) ta ş ın m a s ı g e re kir. M ito k o n d ri m e m b ra n ı N A D H ’a ka rşı g e ç irg e n d e ğ ild ir. Bu d u ru m d a N A D H ’la rın e le k tro n la rı iki



şant s is te m iy le



Sitokromlar: P ro s te tik g ru p : F e 2+/ F e 3+ iç e re n h e m p ro te in le rid ir. G ö rü n ü r ış ık ta k a ra k te ris tik a b s o rb s iy o n g ö s te re n p ro te in le rd ir (d e m ir iç e re n H e m g ru p la rın d a n d o la y ı). S ito k ro m c iç m e m b ra n ın d ış y ü z e y in d e y e r alır, s u d a ç ö z ü n e n te k s ito k ro m d u r v e h a re k e tlid ir.



Sitokromlar elektron transportunda ver alırler ve elektronları tek tek taşırlar.



m ito k o n d riy e ta ş ın ır. B u n la rd a n ilki, d a h a ç o k k a ra c iğ e r, b ö b re k v e k a lp te b u lu n a n



malat-aspartat ş a n tı v e d iğ e ri gliserol fosfat



ise , d a h a ç o k is k e le t k a s ın d a b u lu n a n şa n tıd ır.



46-Aşağıdaki elektron transfer sistemi elemanlarından hangisi lipit yapılıdır? A ) K o m p le k s I



44-Aşağıdaki bileşiklerden hangisi ATP’den yüksek enerjilidir?



B) K o m p le k s II C ) S ito k ro m C D) K o e n z im Q E) K o m p le k s V



A ) G lu k o z 1-P B) A D P



E T Z b ü tü n ü ye le ri p ro te in y a p ıd a d ır b u n u n te k istisn a sı



C ) 1,3 b ifo s fo g lis e ra t



koenzim Q lip id y a p ıd a d ır. Koenzim Q, b ir izoprenoid



D) A M P E) F ru k to z



6



tü re v id ir.



-P



S ta n d a rt s e rb e s t e n e rji d e ğ iş ik liğ i A T P ’d e n y ü k s e k



çok yüksek enerjili bileşikler, d ü ş ü k o la n la ra düşük enerjili fosfat bileşikleri d e n ir. o la n la r



Yüksek Enerjili Bileşikleri



Düşük Enerjili Bileşikler



Yüksek Enerjili Bağlar



Fosfoenol pirüvat



Glukoz 1-fosfat



Fosfoanhidrit bağı



Karbamoil fosfat



Glukoz 6-fosfat



Enol fosfat bağı



1,3-Bifosfogliserat



3-Fosfogliserat



Tioester bağı (coA)



Kreatin fosfat***



Fruktoz 6-fosfat



Guanidofosfat bağı



ATP



AMP



E T Z ’nin s a d e c e iki ü y e s i hareketlidir. B u n la rd a n b irisi lipid y a p ıd a o la n (y a ğ d a ç ö z ü n e n ) koenzim Q, d iğ e ri ise p ro te in y a p ıd a o la n (s u d a ç ö z ü n e n ) sitokrom c ’dir.



Arginin fosfat S-Adenozil Metionin (SAM) Fosforibozil Pirofosfat (PRPP)



TUS DERSHANiCİÜfilDi STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



A



462-463



DO Ğ RU A D R 6 S



TIME



TUS



47- Aşağıdaki moleküllerden hangisi elektrontransport sistemine kompleks ll’den girer?



100 m koşucularında ; A T P ü re tim i, k re a tin fo s fa t ve a n a e ro b ik g lik o liz d e n s a ğ la n ır. G lik o je n tü k e tim i h ızlı-d ır. M e ta b o lik k o n tro l, g lik o je n fo s fo rila z v e fo s fo fru k -to k in a z I



A ) iz o s itra t d e h id ro g e n a z



re g ü la s y o n u ile olur.



B) M a la t d e h id ro g e n a z



Maraton koşucuları: A e ro b ik m e ta b o liz m a h a kim d ir.



C ) S ü k s in a t d e h id ro g e n a z



E n e rji k a y n a ğ ı ka n g lu k o z u v e s e rb e s t y a ğ a s itle rid ir.



D) A c il K o A d e h id ro g e n a z



S e rb e s t y a ğ a s itle ri e p in e frin ta ra fın d a n u y a rıla n trig lis e rit



E) A lfa -k e to g lu ta ra t d e h id ro g e n a z



y ık ım ı ile artar. N A D H b a ğ ım lı d e h id ro g e n a z la rd a n g e le n e le k tro n la r,



I jLrSV&p ,Oî



k o m p le k s l’d e n , FAD v e y a F M N b ağlı d e h id ro g e n a z la rd a n g e le n



e le k tro n la r



d e h id ro g e n a z



d o ğ ru d a n



g e le n



ü b ik in o n d a n ,



e le k tro n la r



is e



(F A D



s ü k s in a t b a ğ ım lı)



K o m p le k s l l ’d e n e le k tro n tra n s p o rt s is te m in e d a h il olur.



Kullanılan Enerji Sistemi



Yapılan Aktivite



Kreatin Fosfat



100 M Koşu, Halter, Atlama Dalma, Futbolda Koşma



48- Aşağıdakilerden hangisi elektronlarım doğrudan ubikinona aktarır?



Glikojen-Laktik Asit



400 M Koşu, 100 M Yüzme,



Yağ asitleri aerobik metabolizma



Maraton, 10.000 M Paten, Jogging



50-Aşağıdaki inhibitörlerinden hangisi elektron transport zincirinde elektron akışını inhibe etmez?



A ) A ç il K o A d e h id ro g e n a z B) S ü k s in a t d e h id ro g e n a z C ) M a la t d e h id ro g e n a z



A ) R o te n o n



D) İz o s itra t d e h id ro g e n a z



B) S iy a n ü r



E) P iru v a t d e h id ro g e n a z



C) C O D ) A n tim is in A



N A D -b a ğ ım lı d e h id ro g e n a z la r,e le k tro n la rın ı k o m p le k s l ’d e n



u b ik in o n a



a k ta r ırk e n ,s ü k s in a t



E) 2 ,4 d in itro fe n o l



d e h id ro g e n a z



k o m p le k s II y o lu ile e le k tro n la rın ı akta rır. A ç il K o A d e h id ro g e n a z FAD b a ğ ım lı o lu p e le k tro n la rın ı d o ğ ru d a n u b ik in o n a a kta rır. E le k tro n tra n s fe r e d ic i p ro te in y o lu ile g e le n e le k tro n la r v e G lis e ra ld e h it 3 -fo s fa t d e ­ h id ro g e n a z y o lu ile g e le n le rd e e le k tro n la rın ı d o ğ ru d a n u b ik in o n a a kta rır.



Koenzim Q’ya elektron aktaranlar - Kompleks I - Kompleks II (Süksinat Dehidrogenaz) - Açil coA Dehidrogenaz (yağ asidi oksidasyonu) - Gliserol 3-fosfo Dehidrogenaz (gliserol fosfat şantı)



1- Elektron transport sistem inhibitörler Kompleks I inhibitörleri: Rotenon, amytal, piericidin A - Kompleks II inhibitörleri: Karboxin ve bir demir şelatlayıcı ajan olan TTFA ve Malonat (kompetif olarak) - Kompleks III inhibitörleri: BAL ve antimisin A - Kompleks IV inhibitörleri: Siyanür (CN) CO, azid, H2 S bileşikleri; s ito k ro m o k s id a z ı in h ib e ede r. BAL (dimerkaptol), antimisin A; S ito k ro m b ’d e n c ’ye e le k tro n ta ş ım ın ım b lo k e e d e r



2- ATP sentaz inhibitörleri: Oligomisin, venturisidin; 3- Adenin nükleotid translokaz inhibitörleri: Atraktilozid, bangkroik asit; A d e n in n ü k le o tid tra n s lo k a z ta ş ıy ıc ın ın in h ib is y o n u s o n u c u n d a m ito k o n d ri iç in d e A TP



49- Aşağıdakilerden hangisi maraton koşucularında kullanılan enerji kaynağıdır? A ) K re a tin fo s fa t B) S e rb e s t A TP C ) G lik o je n D) S e rb e s t y a ğ a s itle ri E) K e to n c is im le ri



a rta r v e s e n te z iç in s u b s tra t o la n A D P a z a lır, p ro to n g ra d iy e n tle ri o lu şu r.



4- Ayırıcılar (uncouplers),



A y ırıc ıla r,



p ro to n la rı



m ito k o n d riy e g e ri tra n s p o rt e d e re k p ro to n g ra d iy e n tin i b o z a rla r v e b ö y le c e p ro to n la r A T P -s e n ta z ‘ı atlar. B ö y le c e p ro to n



g ra d iy e n ti o lu ş a m a z .



Ö rn e k ; 2 ,4



d in itro fe n o l,



T e rm o g e n in (d o ğ a l a y ırıc ı), P e n ta k lo ro fe n o l v e p -k re z o l



5- İyonoforlar; o lu ş tu ra b ile n



ve



S p e s ifik



bu



y o lla



k a ty o n la rla b iy o lo jik



k o m p le k s



m e m b ra n la rd a n



kolaylaştıran m o le k ü lle rd ir. E n b e lirg in lipofilik k a ra k te r ta ş ım a s ıd ır. Valirıomisin m ito k o n d riy a l m e m b ra n d a n K iyon



tra n s p o rtu n u ö z e llik le ri g e ç iş in i



k o la y la ş tıra ra k



m ito k o n d rin in



iç



ve



d ış ta k i



Nigerisin'öe K iy o n la rı için iy o n o fo rd u r a n c a k b e ra b e rin d e H iyonlarını da etkiler. m e m b ra n p o ta n s iy e lin i d e ğ iş tirir.



Bu n e d e n le m e m b ra n -d a k i pH g ra d iy e n tin d e d e d e ğ iş ik lik



Valinomisin ve Nigerisin b e ra b e r b u lu n d u ğ u n d a membran potansiyeli v e pH gradiyenti b o z u ld u ğ u n d a n fosforilasyon ta m a m e n inhibe e d ilm iş o lu r. D iğ e r y a p a r.



iy o n o fo rla r; G ra m is id in A , K a rb o n il s iy a n id , m -k lo ro fe n il h id ro z o n .



\ r-



.. (Cevap SŞ



51-Aşağıdakilerden hangisi hidrofilik merkezinde potasyum iyonlarını bağlayarak mitokondri membranında mekik sistemi olarak görev yapan bir iyonofordur? A ) 2 -4 d in itro fe n o l B) O lig o m is in C ) A tra k tilo z it D) V a lin o m is in E) B a rb ü tü ra t E T Z ’d e 2 -4 d in itro fe n o l, p ro to n b a ğ la y a ra k e ş le ş m e y i b o z a r, o lig o m is in k o m p le k s V ’i in h ib e e d e r, a tra k tilo z it A D P -A T P tra n s lo k a z in h ib itö rü d ü r, b a rb ü tü ra tla r k o m p le k s I in h ib itö rü d ü r. V a lin o m is in b ir iy o n o fo r o lu p e ş le ş m e y i b o z u c u y ö n d e h a re k e t eder.



O ksidatif Fosforilasyon İnhibitörleri



Kompleks I inhibitörleri



Rotenon, barbituratlar, piericidin A



Kompleks II inhibitörleri



Malonat, TTFA, karboksin



Kompleks III inhibitörleri



BAL (dimerkaprol), antimisin A



Kompleks IV inhibitörleri



Siyanür (CN), karbonmonoksit (CO), hidrojen sülfür (H2S)



Kompleks V Fo inhibitörleri



Oligomisin, Venturosidin



Kompleks V F1 inhibitörü



Auroventin



Piruvat simport inhibitörleri



N-etilmalemid, hidroksicinnamat



ADP/ATP translokaz inhibitörleri



Antraktilozid, bangkroik asid



Fosfat translokaz inhibitörleri



N-etilmalemid



Eşleşme Ayırıcılar



2,4 dinitrofenilhidrazin (DNP), Termogenin



İyonoforlar



Valinomisin (K), Nigerisin (K, H), Gramisidin A



TUS DERSHANECİLİüİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



DO Ğ RU A D R E S



TUS



TIME ■



■



KENDİMİZİ 1-



Aşağıdakilerden hangisi Pentoz fosfat reaksiyonlarında doğrudan yer almaz?



1



d e n e y e l im



yolu



5-



Malat-aspartat mekiğinin aşağıdakilerden hangisidir?



asıl



görevi



A ) T ia m in p iro fo s fa t



A ) Y ağ a s itle rin in m ito k o n d riy e ta ş ın m a s ı



B) R ib o z 5 -fo s fa t



B) S itra tın m ito k o n d rid e n s ito z o le ta ş ın m a s ı



C) N AD P



C ) S ito p la z m ik in d irg e y ic i e k iv a la n la rın m ito k o n d riy e



D) C 0 2



ta ş ın m a s ı



E) G lu k o z 1-fo s fa t



D) G lis e ro l s e n te z i E) G lu k o n e o g e n e z için s u b s tra t s a ğ la n m a s ı



2-



Aşağıdakilerden hangisi glikozaminoglikanlardan değildir?



6-



A ) H iy a lu ra n ik a s it



Elektron transportunu hızlanmasına rağmen ATP sentezinin gerçekleşememesine yol açan maddelerden biri aşağıdakilerden hangisidir ?



B) K o n d ro itin s ü lfa t A ) O lig o m is in



C ) F ib ro n e k tin D) H e p a rin



B) 2 -4 d in itro fe n o l



E) K e ra ta n s ü lfa t



C ) A tra k tilo z id D) R o te n o n E) B a rb ü tü ra tla r



3-



Aşağıdakilerden hangisi plazma membranında sodyuma bağlı glukoz transportunun inhibitörüdür? 7A ) O u a b a in



Aşağıdaki elektron taşıyıcılarından hangisi elektron transport zinciri ile ilişkili değildir?



B) S o d y u m a zid A) NADPH



C ) D ik u m a ro l D) F ilo rh iz in



B) N A D H



E) F ilo ro tin



C) FADH2 D) S ito k ro m c E) U b ik in o n



4-



Aşağıdaki enzimlerden hangisi açlıkta kan glukoz düzeylerinin normal olarak sürdürülmesinde en fazla rol oynar? A ) G lik o je n s e n ta z



8-



Trikarboksilik asit (TCA) karbondioksit oluşumuna yol aşağıdakilerden hangisidir?



B) G lu k o k in a z C ) P iru v a t kin a z



A ) S itra t s e n ta z



D) P iru v a t k a rb o k s ila z



B) S ü k s in a t T io k in a z



E) S itra t s e n ta z



C ) S ü k s in a t d e h id ro g e n a z D) A k o n ita z E) İz o s itra t d e h id ro g e n a z



döngüsünde açan enzim



9-



Aşağıdakilerden hangisi glikolizde ATP kullanılan basamağı katalizleyen enzimlerden biridir? A ) H e k z o k in a z



15-Karbonhidrat metabolizması aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A ) G lik o liz in



B) A ld o la z



en



ö n e m li



ile



d ü z e n le n m e



ilgili



basam ağı



fo s fo fru k to k in a z b a s a m a ğ ıd ır v e bu b a s a m a k ta



C ) L a k ta t d e h id ro g e n a z



e n e rji h a rca n ır.



D) P iru v a t kin a z



B) H e k s o z m o n o fo s fa t y o lu n u n



E) G lis e ra ld e h it 3 -F o s fa t d e h id ro g e n a z



o k s id a tif



e v re s in d e k i



o rta k



o k s id a tif v e n o n



m o le k ü l



rib u lo z



5



fo s fa ttır. C ) PFK -1 e n z im in in ü rü n ü fru k to z 1,6 b is fo s fa ttır.



10-Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi glikolizin en önemli hız kısıtlayıcı basamağıdır?



D) G lik o je n y ık ım ın d a g liko je n fo s fo rila z ın ü rü n ü g liko z 1



-fo s fa ttır.



E) G lik o je n s e n ta z e n z im i g lik o je n y a p ıs ın d a k i a -1 ,4 A ) G lu k o z



6



b a ğ la rın ın y a p ım ın d a n



fo s fa ta z



s o ru m lu d u r v e k o fa k tö r



o la ra k B 6 ku lla n ır.



B) F ru k to z 1 , 6 fo s fa ta z C ) P E P K a rb o k s ik in a z D) F o s fo fru k o k in a z 1 E) P iru v a t K a rb o k s ila z



16-Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



11-TCA için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A ) G lik o liz a s y o n h ü c re iç in d e g ra n ü llü E .R . v e g o lg id e p ro te in le re ş e k e r b irim le rin in a k ta rılm a s ıd ır. B) G lik a s y o n h ü c re d ış ın d a p ro te in le re n o n e n z im a tik



A ) A s e til c o A ile o k z a lo a s e ta t b irle ş m e s iy le b a ş la r



ş e k e r b irim le rin in a k ta rılm a s ıd ır. C ) G lik o z a m in o g lik a n la r



B) K a ls iy u m ta ra fın d a n a k tiv e edilir.



te k ra rla y a n



d is a k k a rit



b irim le ri içerir.



C ) A k o n ita z y a p ıs ın d a Fe b u lu n u r. D) S ü k s in a t tio k in a z b a s a m a ğ ın d a G T P s e n te z le n ir



D) En h e te ro je n G A G , h y a lü ro n ik asittir.



E) T C A s ik lu s u in s ü lin ta ra fın d a n p o z itif re g ü le e d ilir



E) R ib o z o m d a n



g ra n ü llü



e n d o p la z m ik



re tik u lu m a



y ö n le n d irile c e k p ro te in le re s in y a l p e p tid i e kle n ir.



12-Aşağıdaki enzimlerden hangisi heksoz monofosfat yolunun düzenelyicisidir?



17-Eksikliğinde idrarda aianin artan enzim hangisidir?



A ) G lu k o k in a z



A ) P iru v a t kin a z



B) A s e til c o A K a rb o k s ila z



B) P iru v a t k a rb o k s ila z



C ) G lu k o z



C ) P E P k a rb o k s ik in a z



6



fo s fo d e h id ro g e n a z



D) H M G c o A re d ü k ta z



D) G lu k o z



E) T ra n s k e to la z



E) PFK-1



13-Klasik galaktozemi hastalarında katarakttan sorumlu enzim aşağıdakilerden hangisidir? A ) G a la k to k in a z



6



fo s fa ta z



18-Keratan sulfat’ın yapısında bulunan tekrarlayan disakkarit aşağıdakilerden hangisidir? A ) N -a s e tilg a la k to z a m in - G lu k u ro n ik a s it



B) G a la k to z 1 P U rid il T ra n s fe ra z



B) N -a s e tilg lu k o z a m in - G lu k u ro n ik a s it



C ) A ld o z R e d ü k ta z



C ) N -a s e tilg lu k o z a m in - G a la k to z



D) S o rb ito l D e h id ro g e n a z



D) N -a s e tilg a la k to z a m in - İd u ro n ik a s it



E) G a la k tito l D e h id ro g e n a z



E) N -a s e tilg lu k o z a m in - İd u ro n ik a s it



14-Glikolizde 3 karbonlu moleküllerin basamak aşağıdakilerden hangisidir? A ) G lu k o k in a z



oluştuğu



19-Piruvat dehidrojenaz reaksiyonunun allosterik düzenleyicisi aşağıdakilerden hangisidir? A ) G lu k o z - 6 -fo s fa t



B) A ld o la z A



B) A s e til K o A



C ) G lis e ra ld e h it 3 fo s fo d e h id ro g e n a z



C ) G lu k a g o n



D) PFK-1



D) N A D P H



E) P iru v a t k in a z



E) İn su lin



TOS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



20-Karbonhidratların genel özellikleri aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



için



22-Krebs siklusu yanlıştır?



in d rig e n m e s i



aşağıdakilerden



hangisi



A ) S ik lu s u n h ız k ıs ıtla y ıc ı e n z im le ri in s ü lin ta ra fın d a n



A ) G lu k o z ’un C -2 e p im e ri m a n n o z ’dur. B) M o n o s a k k a ritle rin



için



k o v a le n t m o d ifik a s y o n ile a k tiv e edilir.



sonucunda



B) S ik lu s u n h ız k ıs ıtla y ıc ı e n z im le ri; s itra t s e n ta z ,



p o lia lk o l tü re v le ri o lu şu r.



iz o s itra t



C ) D is a k k a ritle r m o n o s a k k a ritle rin O -g lik o z id ik b a ğ ile



d e h id ro g e n a z



ve



a -k e to g lu ta ra t



d e h id ro g e n a z ’dır.



b a ğ la n m a s ı s o n u c u n d a olu şu r. D) F ru k to z k e to z h a lk a s ı içerir.



C ) F lo ro a s e ta t, a k o n ita z e n z im in i in h ib e eder.



E) İn u lin s a f g lu k o z d a n o lu ş a n b ir p o lis a k k a rittir.



D) a -k e to g lu ta ra t d e h id ro g e n a z k o fa k tö r o la ra k, tia m in p iro fo s fa t (B 1 ), F A D (B 2 ), N A D (B 3 ), C o A , lip o ik a s it kullanır.



21 -Süksinat dehidrojenazın sitrik asit döngüsünde yer alan diğer enzimlerden en önemli farkı hangisidir?



E) S ik lu s u n m ito k o n d ri iç m e m b ra n a b a ğ lı o la n te k e n z im i o la n s ü k s in a t d e h id ro g e n a z ’dır.



A ) A T P ta ra fın d a n in h ib e e d ilm e s i B) K a ls iy u m ta ra fın d a n a k tiv e e d ilm e s i C ) İç m ito k o n d ri m e m b ra n ın d a y e rle ş m e s i D) N A D k u lla n m a s ı E) N o n h e m d e m ir iç e rm e s i



1-E , 2 -C , 3 -A , 4 -D , 5 -C ,



6



-B , 7 -A ,



8



-E , 9 -A , 1 0 -D , 11-E, 1 2 -C , 13-B , 14-B , 15-E , 1 6 -D , 17 -B , 1 8 -C , 1 9 -B , 2 0 -E , 2 1 -C , 2 2 -A



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Glukoz’un indirgenmesi sonucunda molekül aşağıdakilerden hangisidir?



oluşan



3-



A ) G lu k o n ik a s it



2-



Aşağıdaki GLUT’lardan afinitesi en yüksektir?



B) G L U T 2



C ) İd u ro n ik a s it



C) GLU T3



D) S o rb ito l



D) G L U T 4



E) M a n n ito l



E) G L U T 7



A ) L a k ta z



glukoz’a



A ) G LU T 1



B) G lu k u ro n ik a s it



Aşağıdakilerden hangisi indüklenemeyen barsak enzimidir?



hangisinin



4-



Aşağıdakilerden inhibitörüdür?



hangisi



A ) S itra t



B ) M a lta z



B) F ru k to z 2 ,6 b is fo s fa t



C ) S u k ra z



C) AM P



D) T rip s in



D) A D P



E) K im o trip s in



E) İn sü lin



fosfofruktokinaz-1



5- Aşağıdaki glikolitik yolak enzimlerinden hangisi florid tarafından inhibe edilir?



11-Aşağıdaki glikojen depo hastalıklarından hangisinin kliniğinde rikets, hepatomegaii ve proksimal renal tübul disfonksiyonu gözlenir?



A ) H e k z o k in a z B) G lis e ra ld e h id D e h id ro g e n a z



A ) T ip I V o n G ie rk e



C ) F o s fo fru k to k in a z -I



B ) T ip II P o m p e



D) E n o la z



C ) T ip V II Tarui



E) P iru v a t k in a z



D) T ip V III E) T ip XI F a n c o n i B icke l



6- Piruvat aşağıdaki moleküllerden hangisine direkt dönüşemez? A ) L a k ta t B) A s p a rta t



12-Aşağıdaki glukoneogenez enzimlerinden hangisi GTP bağımlıdır? A ) P iru v a t k a rb o k s ila z



C ) O k z a lo a s e ta t



B) E n o la z



D) A s e til C o A



C ) P E P k a rb o k s ik in a z



E) A la n in



D) F ru k to z 1 , 6 b is fo s fa ta z E) G lu k o z



6



fo s fa ta z



7- İndirgenme yükseltgenme TCA siklus enzimlerinden hangisinin katalizlediği reaksiyonda gözlenmez? A ) S itra t s e n ta z B ) M a la t D e h id ro g e n a z C ) İz o s itra t D e h id ro g e n a z



13-Pek çok substrat TCA ara ürünleri üzerinden glukoneogeneze dahil olur. Aşağıdaki TCA ara ürünlerinden hangisi üzerinden glukoneogeneze giriş yoktur ?



D) a -k e to g lu ta ra t D e h id ro g e n a z E) S ü k s in a t D e h id ro g e n a z



A ) F u m a ra t B) S itra t C ) O k z a lo a s e ta t



8- TCA siklusunda substrat düzeyinde fosforilasyon ile enerji sentezlenen basamak aşağıdakilerden hangisidir? A ) S itra t -> A k o n ita t B) İz o s itra t



a -k e to g lu ta ra t



D) a -k e to g lu ta ra t E) S ü k s in il c o A



14-HMY’nin oksidatif ve nonoksidatif evrelerinin amacı nedir?



C ) M a la t-> O k z a lo a s e ta t D) S ü k s in il C o A



S ü k s in a t



E) S ü k s in a t-^ F u m a ra t



A ) R ib o z 5 P s e n te z i - N AD FI s e n te z i B) N A D H s e n te z i - R ib o z 5 P s e n te z i C ) N A D P H s e n te z i - R ib o z 5 P s e n te z i D ) A TP s e n te z i- N A D P H s e n te z i



9-



Glikojen yıkımında serbest glukoz oluşumunu sağlayan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A ) G lik o je n fo s fo rila z B) G lu k a n tra n s fe ra z C ) G lik o je n s e n ta z D) A m ilo a - 1 ,4



E) R ib o z 5 P s e n te z i - N A D P H s e n te z i



15-Aşağıdaki vitaminlerden sentezinde kullanılır?



hangisi



glikoprotein



a - 1 , 6 tra n s g lik o z id a z



E) A m ilo a - 1 , 6 g lik o z id a z



A ) A v ita m in i B) B1 C ) C v ita m in i



10-Glukoneogenezde kullanılan substratlardan hangisi ile en az enerji harcanmasıyla glukoz elde edilir?



D) D v ita m in i E) E v ita m in i



A ) G lu k o z 1-fo s fa t B) G lis e ro l C ) A s e til c o A D) L a k ta t E) A la n in



TIIS DERSHANECİLİĞİM STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



468-469 W



16-Aşağıdakilerden hangisi piruvat DH inhibitörüdür?



A ) K a d m iy u m



21-Hunter sendromunda hangi enzim eksiktir?



A ) A lfa -L id u ro n id a z



B) K u rş u n



B) A lfa -id u ro n a t s ü lfa ta z



C ) K o b a lt



C ) B e ta -g a la k to z id a z



D) C iv a



D) A lfa -m a n n o s id a z



E) M o lib d e n



E ) A ril s ü lfa ta z



17-Aşağıdakilerden hangisi ETS’de kompleks I için elektron kaynağı değildir?



22-Sitoplazmadaki indirgeyici ekivaianlar (NADH) mitokondride ETS’ye nasıl taşınır?



A ) G lis e ra ld e h it 3 fo s fo D e h id ro g e n a z



A ) A D P /A T P tra n s lo k a z



B) P iru v a t D e h id ro g e n a z



B) N A D H /N A D p o m p a s ıy la



C ) a -K G D e h id ro g e n a z



C ) M a la t a s p a rta t ş a n tı



D) G lu k o z



D) P iru v a t tra n s lo k a z



6



fo s fo D e h id ro g e n a z



E) M a la t D e h id ro g e n a z



E) N A D H tra n s lo k a z



18-Aşağıdaki enzimlerden hangisinin ölçümü B2 seviyesi hakkında fikir verir? A ) G lu ta ty o n p e ro k s id a z B) G lu ta ty o n re d ü k ta z C ) G lu ta m a t D e h id ro g e n a z D) T ra n s k e to la z E) T ra n s a ld o la z



19-Aşağıdakilerden hangisi mitokondri membranım geçemez? A) M a la t B) G lu ta m a t C ) O rn itin D) O k z a lo a s e ta t E) G lis e ro l 3 -P



20-Esansiyel pentozüride idrarda aşağıdakilerden hangisi bulunur? A ) L -K s ilü lo z B) D -L ik s o z C ) D -K s ilo z D) D -R ib ü lo z E) A ra b in o z



1-D , 2 -A , 3 -C , 4 -A , 5 -D , 6 -B , 7 -A , 8 -D , 9 -E , 10-E , 11-A , 12-C , 13-B , 14-C , 1 5 -A , 16-D , 17-D , 18-B , 19-D , 2 0 -A , 2 1 -B , 2 2 -C



KENDİMİZİ DENEYELİM 3 1-



Aşağıdakilerden hangisi glikoprotein sentezinde kullanılmayan şekerdir?



6-



A ) G lu k o z



Glikozaminoglikan yapısını oluşturan tekrarlayan disakkaritler amin şeker ve asit şekerden oluşur. Amin şeker sentezinde aşağıdaki moleküllerden hangisi kullanılır?



B) F ru k to z A ) G lu ta m in



C) Fukoz D) N A N A



B) Lizin



E) M a n n o z



C ) S e rin D) T re o n in E) T iro z in



2-



Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisinde NADPH kullanılmaz? 7A ) F a g o s ito z



Bazal membranın yapısından bulunan glikozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?



B) S a fra a s id i s e n te z i C ) S a fra tu z u s e n te z i



A) H y a lü ro n ik a s it



D) H id ro je n p e ro k s itin d e to k s ifik a s y o n u



B ) H e p a rin



E) S ito k ro m p 4 5 0 s is te m i



C ) H e p a ra n s ü lfa t D) D e rm a ta n s ü lfa t E) K e ra ta n s ü lfa t



3-



Fagositoz esnasında fagozomlarda bulunan hangi enzim hipokloroz asit (HOCI) sentezler? 8-



Aşağıdaki mukopolisakkaridozlardan hangisi X’e bağlıdır?



A ) N A D P H o k s id a z B) S ito k ro m p 4 5 0



A ) H u n te r



C ) N A D P H re d ü k ta z D) M y e lo p e ro k s id a z



B) H ü rle r



E) G lu ta ty o n re d ü k ta z



C ) S a n flip p o D) M o rq u io E) S ly s e n d r o m u



4-



Karaciğerde fruktozun glikolitik yolakta daha hızlı metabolize edilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?



9-



Aşağıdaki moleküllerden hangisi yüksek enerjili değildir?



A ) F ru k to z u n d a h a fa z la e m ilm e s i A ) F o s fo e n o l p iru v a t



B) F ru k to z u n b ir h e k s o z o lm a s ı C ) F ru k to z u n k e to z ş e k e r o lm a s ı



B) K a rb a m o il fo s fa t



D) F ru k to z u n 1 .p o z is y o n d a n fo s fa tla n m a s ı



C ) K e ra tin fo s fa t



E) F ru k to z u n g lu k o z u n e p im e ri o lm a m a s ı



D) 1,3 b ifo s fo g lis e ra t E) F ru k to z 1 , 6 b is fo s fa t



5-



Herediter fruktoz intoleransında karaciğer nekrozundan sorumlu metabolit aşağıdakilerden hangisidir?



10-



ETZ’nin elektrona karşı en yüksek afiniteye sahip bileşeni aşağıdakilerden hangisidir? A ) K o m p le k s I



A ) P iru v a t B) S o rb ito l



B) K o m p le k s II



C ) F ru k to z 1 fo s fa t



C ) K o m p le k s III



D) F ru k to z



D) K o m p le k s IV



6



fo s fa t



E) F ru k to z 3 5 fo s fa t



E) C o Q



TUS BERSHANECİLİûİOE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



470-471



A



11-Glikojen sentezinde ilk glikozil kalıntıları aşağıdaki aminoasidlerden hangisine eklenir ? A ) G lu ta m a t



16-Enzimlerden hangisi hem TCA döngüsünde hem de ETS’de görevlidir? A ) S ü k s in il C o A tio k in a z



B) A s p a rta t



B) M a la t d e h id ro g e n a z



C ) T iro z in



C ) S ü k s in a t d e h id ro g e n a z



D) G lisin



D) F u m a ra t



E) S is te in



E) İz o s itra t d e h id ro g e n a z



12-Aşağıdaki elektron transport sistem üyelerinden hangisi transmembran yapıda değildir? A ) K o m p le k s I



17-Q siklusu elektron transport zincirinde hangi komplekste yer alır? A ) K o m p le k s I



B) K o m p le k s II



B) K o m p le k s II



C ) K o m p le k s III



C ) K o e n z im Q



D) K o m p le k s IV



D) S ito k ro m c



E) K o m p le k s V



E) K o m p le k s IV



13-Aşağıdaki elektron transport sistem inhibitörlerinden hangisi fosfat translokaz inhibitörüdür?



18-Aşağıdaki enzimlerden hangisi insanda olmadığı için C vitamini sentezi yapılmaz? A ) G lu k o z o k s id a z



A) O lig o m is in B) C O



B) E p im e ra z



C ) S iy a n ü r



C ) G u lo n o la k to n o k s id a z



D) A tra k tilo z id



D) E n o la z



E) N -e tilm a le m id



E) İz o m e ra z



19- Karbonmonoksit solunum zincirini hangi aşamada bloke eder?



14-Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?



A ) H e k z o k in a z e n z im i fru k to z , g lu k o z v e g a la k a to z u fo s fo rille y e b ilir.



A ) K o m p le k s I B) K o m p le k s II



B) H e k z o k in a z g lu k o z için d ü ş ü k K m ’e sa h ip tir.



C ) K o m p le k s III



C ) G lu k o k in a z g lu k o z için y ü k s e k K m ’e s a h ip tir.



D) S ito k ro m o k s id a z



D) G lu k o k in a z ın V m a x ’ı y ü k s e k tir.



E) K o m p le k s V



E) G lu k o k in a z G lu k o z



15-Aşağıdakilerden reaksiyonudur? A ) F o s fo rila s y o n



6



-P ile in h ib e olur.



hangisi



glikolizin



ilk



20- Heksoz monofosfat yolunun non-oksidatif kısmındaki transketolaz enziminin koenzimi aşağıdakilerden hangisidir? A ) T ia m in p iro fo s fa t



B) L ig a s y o n



B) N A D



C ) O k s id a s y o n



C ) FAD



D) R e d ü k s iy o n



D) L ip o ik a s it



E) İz o m e riz a s y o n



E) C o A



21-Aşağıdakilerden hangisi hem açlıkta hem toklukta (anaplöretik) aktiftir?



22-Aşağıdakilerden hangisi TCA döngüsünün ara ürünlerinin dönüşümlerinden değildir?



A ) P iru v a t k in a z



A ) o k z a lo a s e ta t-a s p a rta t



B) P iru v a t k a rb o k s ila z



B) a -k e to g lu ta ra t-g lu ta m a t



C ) P E P k a rb o k s ik in a z



C ) s itra t-y a ğ a s id i s e n te z i



D) A s e til C o A k a rb o k s ila z



D) s ü k s in il C o A -h e m s e n te z i



E) G lu k o k in a z



E) m a la t-k o le s te ro l s e n te z i



1-B , 2 -C , 3 -D , 4 -D , 5 -C ,



6



-A , 7 -C ,



8



-A , 9 -D , 1 0 -D , 11-C , 12-B , 13-E , 1 4 -E , 15-A , 1 6 -C , 17-D , 18-C , 1 9 -D , 2 0 -A , 2 1 -B , 2 2 -E



TUS DERSHANECİLİGİOE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



472473 v



DO Ğ RU A D R E S



TIME



TUS



LİPİD METABOLİZMASI 1- Aşağıdaki yağ asitlerinden hangisi omega-6 yağ asidi yapısındadır?



O ı_ 8}



A ) P a lm ito le ik a sid .



Yağ asidi



Yağ asidi



Yağ asidi



Yağ asidi



Ş



Yağ asidi



O ___-----------------



B) O le ik a sid



Fosfat



C ) A ra ş id o n ik a s it



Kolin



Fosfat



Fosfotidilkolirı



D) a -L in o le n ik a sid



Serin



Fosfotidilserin



5; ö



Yağ asidi Fosfat



inisitoi



Fosfotidilirıisito!



E) A s e tik a s it D o y m a m ış y a ğ a s itle ri (a n s a tü re );



Palmitat



Serin



D o y m a m ış y a ğ asitleri çifte b a ğ ın m etil g ru b u n a (o m e g a



( ı 6 C)



k a rb o n u ) en y a k ın b u lu n d u ğ u k a ç ın c ı k a rb o n d a o lu ş u n a g ö re n -3 (w -3), n - 6 (w - 6 ) v e n -9 (w -9 ) isim le n d irilirle r.



Yağ asidi Monoansature



Poliansature



Palmiteik asit



Linoleik Asit



Sfingozin



Monosakkarit



16:1 (A9) 0)7 nonesansiyel



Serebrozid



18:2(A9,12) co6 Esansiyel



SERA M ID Oligosakkarit



Oleik asit



18:1 (A9) 0)9 nonesansiyel



y-Linolenik Asit



18:3(A6,9,12) 0)6 Esansiyel



a-Linolenik Asit



0)3 Esansiyel



Gangliozid



SİALİK ASİD (NANA)



18:3 (A9,12,15)



Araşidonik Asit 20:4 (A5,8,11,14) 0)6 Esansiyel



F o s fo lip id le r fo s fa tid ils e rin ,



a ra s ın d a



fo s fa tid ilk o lin



fo s fa tid ilin o z ito l,



(le s itin ),



fo s fa tid ile ta n o la m in



(k e ta lin ), fo s fa tid ilg lis e ro l, d ifo s fa tid ilg lis e ro l (k a rd io lip in ) b u lu n m a k ta d ır. F o s fo g lis e rid le r su ile e tk ile ş im i iyi o la n lip id le rd ir.



2- Aşağıdakilerden hangisi fosfolipid değildir? A ) S fin g o m y e lin



Amfipatik özellik ta ş ırla r; p o la r b ir b a ş g ru b u



v e y a ğ a s itle rin d e n m e y d a n a g e le n a p o la r h id ro fo b ik



Hidrofilik ve hidrofobik grupları bulunduğu için membranda en fazla bulunan lipid grubudur. A ş ık k ın d a k i s fin g o m y e lin ise b ir s fin g o lip id d ir. k u y ru k b ö lü m ü içe rirle r.



B) F o s fa tid il k o lin C ) K e ta lin D) T ro m b o s it a k tiv e e d ic i fa k tö r E) K a rd iy o lip in



F o s fo lip id le rd e k i ik is in d e



yağ



gliserol 3 fosfatın ü ç g ru b u n d a n



a s itle ri b u lu n u r.



3- Organizmada kendisine özgü antikorları bulunabilen lipit aşağıdakilerden hangisidir?



Ü ç ü n c ü g ru p fo s fa t ile



e s te rle ş ir. Bu k o m p le k s e fo s fo tid ik a s it (fo s fo tid a t) d e n ir.



A ) S ü lfa tit



F o s fo tid a ta ç e ş itli e k g ru p la r e k le n ir v e e k le n e n g ru b u n



B) S e re b ro z it



ism i ile a n ıla n fo s fo lip id o lu ş u r. Ö rn e ğ in , e k g ru p o la ra k



C ) S e fa lin



k o lin e k le n irs e , fo s fo tid ilk o lin o lu şu r. O lu ş a n fo s fo lip id le r



D) K a rd iy o lip in



m e m b ra n la r ın te m e l y a p ı ta ş ın ı o lu ştu ru r.



E) F o s fa tid il in o z ito l



6Kardiolipin (Difosfatidil gliserol): K a lp k a s ın d a ilk k e z b u lu n d u ğ u için bu isim v e rilm iş tir. fo s fa t g ru b u a ra c ılığ ı ile 2



1



2



m o l fo s fa tid ik a s it



Nieman-Pick ve Gaucher hastalıklarına neden olan enzim eksikliği hangi metabolizmanın bozukluğudur?



m o l g lis e ro l ile e s te rle ş m iş tir. -



y ü k lü d ü r. Ö z e llik le m ito k o n d ri m e m b ra n ın d a yo ğ u n d u r.



A ) G lik o p ro te in y ık ım ı



A n tije n ik e tk is i b ilin e n te k lipittir.



B) P irim id in s e n te z i C ) G lik o lip id s e n te z i D) M u k o p o lis a k k a rit y ık ım ı E) S fin g o lip it y ık ılım ı



4- Aşadıdakilerden hangsisi akciğer sürfaktan molekülünün başlıca lipitini oluşturur?



S fin g o lip id le rin S fin g o lip id o z la r,



y a p ım ı



ve



y ık ım ı



yıkım



s fin g o lip id



d e n g e d e d ir.



defektinden



A ) F o s fo lip itle r



k a y n a k la n ır. L iz o z o m a l y ık ım e n z im le rin in k ıs m e n y a d a



B) G lik o lip itle r



ta m a m e n e k s ik liğ i s o n u c u n d a s fin g o lip id b irik im i v e b u n a



C ) T rig lis e ritle r



b a ğ lı k lin ik g ö z le n ir. Ö z e llik le s a n tra l s in ir s is te m in d e



D) S fin g o lip itle r



b irik im s o n u c u n d a n ö ro d e je n e ra s y o n (M R ) k lin iğ e ya n sır.



E) Yağ a sitle ri



Fosfotidilkolin (Lesitin) ve fo s fa t g ru b u ) ve kolinden Membranda en bol bulunan fosfolipid türüdür. V ü c u tta k o lin d e p o s u d u r. K o lin ise sinir iletiminde çok önemli g ö re v le r görür. A k c iğ e rd e k i surfaktanın (d ip a lm ito il fo s fo tid ilk o lin ) b a ş lıc a lip id in i o lu ş tu ru r. Prematur y e n i d o ğ a n b e b e k le rd e k i e k s ik liğ i hiyalen membran hastalığına (RDS) y o l a ça r. P re n a ta l akciğer maturasyonu lesitin/sfingomyelin o ra n ı ile s a p ta n ır. F o s fa tid ik a s it (2 ya ğ a siti



o lu şu r.



7-



p-galaktozidaz eksikliği ile karakterize lizozomal lipit depo hastalığı aşağıdakilerden hangisidir? A ) T a y -S a c h s h a s ta lığ ı B) S a n d h o ff h a s ta lığ ı C ) G a u c h e r h a s ta lığ ı D) K ra b b e h a s ta lığ ı E) F a rb y h a s ta lığ ı



Hastalık



5- Sfingozin sentezinin öncü aşağıdakilerden hangisidir ?



bileşikleri



Eksik Enzim



Kalıtım



Niemann-Pick Sfingomyelinaz



Otozomal



HSM, MR



Tay-Sachs (GM2 Gangliozidoz)



Hekzoaminidaz A



Otozomal



SSS belirtileri ön planda



Sandoff



Hekzoaminidaz A,B



Otozomal



Periferik etkiler ön planda



GM1 Gangliozidoz



P-galaktosidaz



Otozomal



Ölümcül



Gaucher



P-glukosidaz



Otozomal



En sık görülen tip



Gangliozid birikir.



A ) G lis in v e p a lm itik a s it B) S e rin v e p a lm itik a s it C ) S e rin v e o le ik a s it D) G lis e ro l v e s te a rik a s it E) A s e til K o A v e o le ik a s it



Özellik



Sfingozin; serin aminoasidi ile v e 16 k a rb o n lu ya ğ a s id i o la n palmitatın b irle ş m e s iy le o lu ş u r. R e a k s iy o n d a



HSM, Osteoporoz



B 6 v e N A D P H k u lla n ılır. S fin g o z in e b ir y a ğ a s id i d a h a



Tip I; SSS etkilenmez



e k le n d iğ in d e s e ra m id o lu şu r. S e ra m id b ü tü n s fin g o lip id ve g lik o lip id le rin o rta k y a p ıs ın ı o lu ş tu ru r. K a n d a v e h e m e n



Fabry



a-galaktosidaz



X'e bağlı



Krabbe



P-galaktosidaz



Otozomal



h e m e n tü m v ü c u t d o k u la rın d a b u lu n u r. H ü c re z a rın d a



Anjiokeratom



y ü k s e k o ra n d a b u lu n u r. F a k a t en fa z la s a n tra l s in ir s is te m i b e y a z c e v h e rd e b u lu n u r. S e ra m id e



ş e k e rle r e k le n irs e



g lik o lip id le r



s e n te z le n ir. H e r ik is in in d e y a p ıs ın d a g lis e ro l yo ktu r.



Demiyelinizasyon Globosid birikimi



S e ra m id e fo s fa t artı bir e k g ru p e k le n irs e , s fin g o lip id le r s e n te z le n ir.



Böbrek yetmezliği



Metakromatik Lökodistrofi



Aril sülfataz A



Otozomal



Sinirler kristal violet ile boyanır. Sülfatid birikir.



( Cevap



S)



Farber



Seramidaz



Otozomal



A



TUS DERSHANEGİIİÖİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



Eklem ağrıları



474-475



\



8- Trigliserit sindiriminin son ürünün çoğunluğunu hangisi oluşturur?



9-



Besinsel lipitlerin barsak emiliminde yer alan mekanizma aşağıdakilerden hangisidir? A ) N a -b a ğ ım lı s e k o n d e r a k tif tra n s p o rt



A ) M a lto z B) M o n o a ç il g lis e ro l



B ) A k tif d ifü z y o n



C ) S e rb e s t k o le s te ro l



C ) K o la y la ş tırılm ış tra n s p o rt



D) L iz o fo s fo lip it



D) K a rış ık m içe l o lu ş u m u ile p a s if d ifü z y o n



E) D ia ç ilg lis e ro l



E) Ç o k d ü ş ü k d a n s ite li lip o p ro te in o lu ş u m u



B a rs a k ta G ü z e l b ir s o ru . T A G s in d irim i s o n u c u e n fa z la o lu ş a n ü rü n s ın a v d a ç ık m a y a a d a y b ir bilg id ir.



k a tılm a s ıy la



e m ü ls ifiy e



miçeller



p a rtik ü lle re o lu ş u r.



s a fra



M iç e lle r,



tu z la rın ın



lip id le r



g ib i



h id ro fo b ik b ile ş ik le rin su lu o rta m d a s in d irim in e izin v e re n



L ip id le rin s in d irim i m id e d e ba şla r. D ilin a rk a y ü z ü n d e k i



von ebner b e z le rin d e n s a lg ıla n a n lingual lipaz k ıs a



enzimler ve safra asitleri lip id le ri h id ro litik o la ra k p a rç a la r. P a rç a la n m a



y a ğ d a m la c ık la rıd ır. M iç e lle rin iç in d e ,



zin c irli ya ğ a s itle rin i h id ro liz edeb ilir. F a ka t lip id le rin a ğ ız d a



ü rü n le rin in d e m iç e le k a tılm a s ıy la m ik s t m iç e lle r o lu ş u r v e



k a lış s ü re s i k ıs a o ld u ğ u iç in a ğ ız d a lip id le rin s in d irim i



b a s it d ifü z y o n la e m ilirle r.



yo ktu r.



Kısa ve orta zincirli yağ asitleri miçeller gerek duymadan sindirilip emilebilirler.



L in g u a l lip a z m id e d e e tk i g ö s te rir v e k ıs a z in c irli ya ğ



Mide duvarından emilen kısa zincirli yağ asitleri portal dolaşıma çıkar. A y rıc a m id e d e g a s trik lip a z a d ı v e rile n b ir lip a z b u lu n u r. Gastrik lipaz nötral pH’da çalışır. Bu y ü z d e n e n z im e riş k in le rd e a k tif d e ğ ild ir.



a s itle ri o lu şu r.



Y e n id o ğ a n d ö n e m in d e



m id e p H ’sı n ö tra l p H ’a y a k ın



o ld u ğ u için lip id le rin in s in d irim in d e g a s trik lip a z g ö re v alır. L ip id le rin a n a s in d irim ye ri



ince k a rs a k la rd ır. M id e d e n



in c e b a ğ ırs a ğ a g e le n a s id ik v a s ıfta k i k im u s s e k re tin v e k o le s is to k in in s a lg ıla n m a s ın a n e d e n olur.



Sekretin. pankreastan bikarbonattan zengin sıvının salgılanmasını uyarır v e k im u s u n ö tra liz e e d e r. B ö y le c e



10-Aşağıdaki lipitlerden hangisi karışık miçellerin yapısında bulunmaz? A ) 1 -a çil g lis e ro l B) E s te r k o le s te ro l C ) 2 -m o n o a ç il g lis e ro l D) 3 -a ç il g lis e ro l E) S e rb e s t y a ğ a sid i



pH , lip id le ri s in d ire c e k e n z im le rin in ç a lış m a s ın a u y g u n M o n o a çil g lis e ro lle r, s e rb e s t k o le s te ro l, y a ğ a s itle ri ve



h a le gelir.



Kolesistokinin ise lipid sindiriminde görevli enzimlerin pankreastan salgılanmasını v e safra salgılanmasını uyarır. B a rs a k ta k a tılm a s ıy la



e m ü ls ifiy e



p a rtik ü lle re



miçeller o lu ş u r.



s a fra



M iç e lle r,



tu z la rın ın



lip id le r



g ib i



liz o fo s fo lip itle r lip it s in d irim in in s o n ü rü n le rin d e n o lu p k a rış ık m iç e lle rin y a p ıs ın ı o lu ş tu ru rla r. E s te r k o le s te ro l, p a n k re a s k a y n a k lı k o le s te ro l e s te ra z ile s e rb e s t k o le s te ro le d ö n ü ş tü rü ld ü k te n s o n ra k a rış ık m iç e lle rin y a p ıs ın a katılır.



h id ro fo b ik b ile ş ik le rin su lu o rta m d a s in d irim in e izin v e re n



enzimler ve safra asitleri lip id le ri h id ro litik o la ra k p a rç a la r. P a rç a la n m a



y a ğ d a m la c ık la rıd ır. M iç e lle rin için d e ,



ü rü n le rin in d e m iç e le k a tılm a s ıy la m ik s t m iç e lle r o lu ş u r ve



Kısa ve orta zincirli yağ asitleri miçeller gerek duymadan sindirilip emilebilirler. Pankreatik lipaz s a fra a sid v e tu zla rı, k a ls iy u m iyo n la rı,



b a s it d ifü z y o n la e m ilirle r.



b a zı



p ro te in



ve



a m in o a s itle r,



fo s fo lip itle r v e



k o lip a z



ta ra fın d a n a k tiv e e d ilir, b a ğ ırs a k ta tr ia ç ilg lis e ro lle re e tk i e d e r v e bol m ik ta rd a



2-monoaçilgliserol v e s e rb e s t y a ğ



a s itle ri o lu ş u r. P a n k re a tik lip a z, k o lip a z ile b e ra b e r sa lın ır. K o lip a z , p a n k re a tik lip a z ın a k tifle ş m e s in i v e s ta b ilite s in i sa ğ la r.



11-Fosfolipit ve protein içeriği fazla olan lipoprotein aşağıdakilerden hangisidir? A) H D L B) L D L C ) ID L D) V L D L E) Ş ilo m ik ro n



Lipoproteinlerin Sınıflandırılması K o le s te ro l



Dansiteye göre



ŞM



VLDL



LDL



HDL



Elektroforez Konumu



ŞM



LDL 3



VLDL Pre 3



HDL a



TG miktarı



ŞM



VLDL



IDL



LDL



Fosfolipid miktarı



HDL



LDL



VLDL



ŞM



Protein içeriği



HDL



LDL



VLDL



ŞM



Kolesterol içeriği



LDL



IDL



HDL



VLDL



ve



d iğ e r



h id ro fo b ik



lip id le rin



kanda



ta ş ın m a s ı, p la z m a lip o p ro te in le ri a ra c ılığ ıy la o lm a k ta d ır.



HDL



Lipoproteinler; iç k ıs m ın d a hidrofobik yapıda kolesterol esterleri ve triaçilgliseroller, k a b u k k ıs m ın d a fosfolipidler, kolesterol ve apolipoprotein\en iç e re n m o le k ü le r a g re g a tla rıd ırla r.



ŞM



12-Lipoprotein kalıntı reseptörü olarak fonksiyon gören apoprotein aşağıdakilerden hangisidir? A) A p o A B) A p o D C ) A p o B -1 0 0 D) A p o -C II E) A p o E



Apo E, karaciğerde s e n te z le n ir. P la z m a d a H D L ’nin y a p ıs ın a k a tılır. H D L , V L D L v e ş ilo m ik ro n la ra A p o E tra n s fe r e d e r. A p o k a ra c iğ e r



E, ş ilo m ik ro n



ta ra fın d a n



ta n ın ıp



a rtık la rı v e



d o la ş ım d a n



ID L ’nin



a lın m a s ın ı



sa ğ la r.



Apoprotein



Lipoprotein



Görevi



Apo A-l



HDL, Şilomikron



LCAT aktivatörü HDL reseptörü



Y ağ a s itle rin in p o la r b a ş g ru p la rı su ile e tk ile ş e b ilirk e n , h id ro k a rb o n z in c irle ri su ile e tk ile ş e m e z . B u n e d e n le , y a ğ a s itle rin d e h id ro k a rb o n z in c ir u z u n lu ğ u a rttıkça , h id ro fo b ik k ıs ım a rta r v e s u d a ç ö z ü n ü rlü k a z a lır. K a n g ib i s u lu b ir



kısa ve orta zincirli yağ asitleri taşıyıcıya ihtiyaç duymaksızın ta ş ın a b ilirk e n uzun zincirli yağ asitleri albumine b a ğ la n a ra k a n c a k ta ş ın a b ilir.



o rta m d a



14-Yapısı plazminojen ile benzerlik gösteren iipoprotein aşağıdakilerden hangisidir?



Apo A-ll



HDL, Şilomikron



LCAT inhibitörü



Apo B100



VLDL, IDL, LDL



LDL reseptör ligandı



Apo B48



Şilomikron



Apo C-l



VLDL, HDL, Şilomikron LCAT aktivatörü



D) L ip o p ro te in X



Apo C-ll



VLDL, HDL, Şilomikron Lipoprotein lipaz aktivatörü



E) Ş ilo m ik ro n



Apo C-lll



VLDL, HDL, Şilomikron Lipoprotein lipaz inhibitörü



Apo D Apo E



HDL alt tipleri VLDL, IDL, HDL, Şilomikron, Şilomikron kalıntısı



A) H D L B) L D L C ) L ip o p ro te in a



Lipid transfer proteini Karaciğer kalıntı reseptörü



Lipoprotein a: Y a p ıc a L D L ’y e b e n ze r. A p o B 1 0 0 v e a p o lip o p ro te in a içe rir. E le k tro fo re z d e



p re -b e ta b a n d ın d a g ö z le n ir. En



ö n e m li ö z e lliğ i p la z m in o je n e o la n b e n ze rliğ id ir. D o la y ıs ıy la d a m a rd a tro m b ü s ris k in i a rttırır. L ip o p ro te in a y ü k s e k liğ i k o ro n e r a rte r h a s ta lığ ı ile ilişkilid ir.



Lipoprotein X: 13-Plazmada aşağıdakilerden hangisi lipoproteinler ile taşınmaz? A ) T ria ç il g lis e ro l B) E s te r k o le s te ro l



O b s tru k tif KC h a sta lıkla rı v e L C A T e k s ik liğ in d e g ö rü le n a n o rm a l



lip o p ro te in d ir.



LD L’



ye



b e n z e r.



B a ş lıc a



a p o p ro te in le ri A p o A v e A p o C ’dir. A z o ra n d a A p o D v e A p o E ta şır. B a ş lıc a lip id i k o le s te ro l v e fo s fo lip itle rd ir. :



C ) K v ita m in i D) E v ita m in i E) S e rb e s t y a ğ a s itle ri



A



TUS DİRSHANEGİIİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



it



476-477



15-Yüksek dansiteli lipoproteinlerin yapısına katılan kolesterolün esterleşmesini sağlayan enzimin aktivatörü hangisidir?



16-Dolaşımdaki lipoproteinlerin yapısından gliserol ve yağ asitlerinin dolaşıma salımmı sağlayan enzim hangisidir?



A ) L e s itin k o le s te ro l a çil tra n s fe ra z



A ) L e sitin k o le s te ro l a çil tra n s fe ra z



B) L ip o p ro te in lip a z



B) L ip o p ro te in lip a z



C ) H o rm o n a d u y a rlı lip a z



C ) H o rm o n a d u y a rlı lip a z



D) K o le s te ro l e s te ra z



D) K o le s te ro l e s te ra z



E) H e p a tik lip a z



E) H e p a tik lip a z



Lesitin Kolesterol Açiltransferaz (LCAT): K a n d a HDL ü z e rin d e b u lu n u r. HDL, topladığı serbest kolesterolü LCAT aracılığıyla esterleştirir. H id ro fo b ik h a le g e le n



Lipoprotein Lipaz (LPL): K a lp kası v e y a ğ d o k u s u h ü c re le ri ta ra fın d a n y a p ılır v e k a p ille r e n d o te lin e tra n s fe r



g e tirir.



Lipoprotein lipaz, endotelde heparan sülfata Lipoprotein lipaz, şilomikron ve VLDLyapısındaki triaçilgliserolleri hidrolize ederek serbest yağ asitleri ve gliserol o lu ştu ru r. Kofaktör olarak Apo C-ll kullanır.



Lipidlere Etki Eden Enzimler



17-Ara dansiteli (yoğunluklu) lipoproteinler hangisinin öncülüdür?



k o le s te ro l H D L ’nin iç k ıs ım la rın a ta ş ın ır. Bu s a y e d e H D L d a h a fa z la k o le s te ro lü p e rife rd e n to p la y ıp , k a ra c iğ e re



LCAT, HDL yapısındaki Apo A-l tarafından aktifleştirilir.



Enzim



Etki Yeri



Substrat



Lipoprotein Lipaz insülin



Kapiller endotel



Şilomikron VLDL



Hormon Duyarlı Lipaz glukagon



Yağ dokusu



Triaçilgliserol



LCAT



HDL (Apo A-l)



Kolesterol



Hepatik Lipaz



Karaciğer



HDL2 IDL



edilir.



ba ğ lan ır.



A ) Ş ilo m ik ro n B) V L D L C ) ID L D) L D L E) H D L



ACAT



Sitoplazma



Kolesterol



Asit lipaz



Lizozom



Triaçilgliserol



D o la ş ım d a o lu ş a n ID L iki fa rk lı y o la y ö n le n e b ilir.



- IDL kalıntıları Apo B100 veya Apo E reseptörleri aradığıyla karaciğer tarafından tutulur ve reseptör aracılı endositoz ile dolaşımdan alınır. - IDL, hepatik lipaz tarafından LDL’y e dönüştürülür. VLDL



KARBONHİDRAT ENDOJEN DİET LİPİDLERİ KAN DOLAŞIMI



E N D O TEL HÜCRESİ



18- Heparin tedavisi hangisidir?



ile



plazmada



düzeyi



artan



21- Periferde apoprotein rezervi olarak fonksiyon gören lipoprotein aşağıdakilerden hangisidir? A ) Ş ilo m ik ro n



A ) S e rb e s t Y ağ a sid i B) S e rb e s t k o le s te ro l



B) L ip o p ro te in a



C ) E s te r k o le s te ro l



C) LD L



D) T rig lis e rit



D) H D L



E) F o s fo lip it



E) V L D L



L ip o p ro te in L ip a z bu d o k u la rd a k i k a p ille r e n d o te lia l h ü c re le rin



y ü z e y in e



ta ş ın ır v e



b u ra d a



h ü c re



yüzeyi



h e p a ra n s ü lfa ta b a ğ la n ır. H e p a rin , lip o p ro te in lip a z ’ın s e rb e s tle ş m e s in i s a ğ la r. E n z im , ş ilo m ik ro n v e V L D L ile e tk ile ş im e g ire re k bu p a rtik ü lle rd e n tr ig lis e r it h id ro liz in i s a ğ la y a ra k g lis e ro l v e s e rb e s t y a ğ a s itle rin i m e y d a n a g e tirir. ,



19- Aşağıdakilerden hangisi sekresyonunu artırmaz?



-



karaciğerden



VLDL



H D L ’nin g ö re v le ri;



- HDL, Apo C- II ve Apo E ’nin dolaşımdaki deposudur. Ş ilo m ik ro n v e V L D L ’ye A p o C -ll v e A p o E verir. - Ekstrahepatik dokulardan serbest kolesterolü alır ve karaciğere taşır (ters kolesterol taşınımı). K o le s te ro l e s te rle rin i, kolesterol ester transfer protein (CETP) a ra c ılığ ıy la V L D L ’y e tra n s fe r eder. D o la ş ım d a k i d iğ e r lip o p ro te in le rd e n kolesterol toplar. LCAT enzimi ile esterlestirir. H D L , ü z e rin d e b u lu n a n Apo A-l ile LCAT’ı aktive eder. H D L re s e p tö r a ra çlı e n d o s ito z ile k a ra c iğ e re a lın ır v e k o le s te ro l e s te rle ri yıkılır.



Cev



A ) T o klu k



D}



B) K a rb o h id ra tta n z e n g in b e s le n m e C ) Y ü k s e k g lu k a g o n d ü z e y i



22- Hangisinde elekroforezde geniş bir p bandım oluşturan dislipidemi hangisidir?



D) A lk o l alım ı E) S u k ro z lu d iy e t



A ) T ip I K a ra c iğ e rd e s e n te z le n e n trig lis e ritle r d o la ş ım a V L D L ile



ç ık a r.



K a ra c iğ e rd e



tr ig lis e r it



s e n te z in i



ve



VLDL



s e k re s y o n u n u e tk ile y e n fa k tö rle r:



B) T ip II a C ) T ip III D) T ip IV



-



T o klu k



-



K a rb o h id ra tta n z e n g in b e s le n m e v e s u k ro z ve



E) T ip V



fru k to z d a n z e n g in d iy e t



A ile s e l tip III h ip e rlip o p ro te in e m i (g e n iş p -h a s ta lığ ı;



Apo E yetmezliğine b ağlı



-



D o la ş ım d a k i y ü k s e k s e rb e s t y a ğ a s id i d ü z e y i



A ile s e l d is b e ta lip o p ro te in e m i);



-



E ta n o l a lın ım ı ve



o la ra k k a n d a ş ilo m ik ro n v e V L D L artar. T A G v e k o le s te ro l



-



Y ü k s e k in s ü lin , d ü ş ü k g lu k a g o n d ü z e y le ri



d ü z e y le ri



a rta r.



gözlenir.



T e d a v id e ,



-'Cevap C)



g e m fib ra z o l)



E le k tro fo re z d e fib rik



k u lla n ılır.



aktivasyonu v e



Bu



P P A R -a



a s it



geniş



beta



tü re v le ri



ila ç la r,



bandı



(k lo fib ra t,



lipoprotein lipaz



s tim ü ls y o n u



ile



yağ



a s id i



o k s id a s y o n u n u u ya rırla r.



20- HDL’de bulunan kolesterol esterlerinin VLDL kalıntılarına transferinde rol alan apoprotein tipi hangisidir?



(C e va r- C )



23- Aşağıdakilerden hangisi kolesterol ester depo hastalığıdır?



A) A p o A 1 B) A p o B 100 C) Apo C2



A ) R e fs u m h a s ta lığ ı



D) A p o D



B) A ile s e l tria ç ilg lis e rid e m i



E) A p o E



C ) G e n iş b e ta -h a s ta lığ ı A p o D; lip o p ro te in le r a ra s ın d a k o le s te ro l e s te rle rin in



D) R e fs u m h a s ta lığ ı



kolesterol ester



E) VVolman h a s ta lığ ı



tra n s fe rin d e



rol o y n a r.



Bu



yüzden



transfer proteini denir.



(Cevap O)



A



TOS DERSHANECİLİfiİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



478-479



VVolman hastalığı: O to z o m a l re s e s if g e ç iş lid ir. B ir k o le s te ro l e s te r d e p o h a s ta lığ ı ç e ş id id ir. F ib ro b la s t g ib i h ü c re le rin liz o z o m la rın d a k o le s te ro l e s te r h id ro la z e ksikliğ i m e v c u ttu r. H ip e rk o le s te ro le m i, a te ro s k le ro z v e k o ro n e r ka lp h a s ta lığ ı riski m e v c u ttu r. Y a ş a m ın ilk



6



a y ın d a ö lü m



g ö rü lü r.



26-Yağ asit sentezinde gerekli asetil gruplarının sitozoldeki kaynağı hangisidir? A ) O k s a lo a s e ta t B) G lis e ra ld e h it 3 fo s fa t C ) p -k e to g lu ta ra t D) P iru v a t E) S itra t Y ağ a s id i s e n te z in d e ö n c ü l b ile ş ik



24-Lesitin kolesterol açil transferaz (LCAT) eksikliği aşağıdakilerden hangisine neden olur?



Y e m e k s o n ra s ı d ö n e m d e



asetil c o A ’dır.



kandaki yüksek



m ik ta rd a k i



g lu k o z h ız lıc a k a ra c iğ e r h ü cre si ta ra fın d a n a lın ır v e g lik o liz re a ksiyo n la rı s o n u c u n d a p iru v a t oluşur. D a h a s o n ra p iru va t



A ) Ş ilo m ik ro n s e n te z i b o z u lu r



m ito k o n d rid e p iru v a t d e h id ro g e n a z e n z im i a ra c ılığ ıy la



B) D o k u d a k o le s te ro l e s te rle ş m e s i b o z u lu r



a se til C o A ’y a d ö n ü şü r. A s e til C o A , o k z a lo a s e ta t ile b irle ş ir



C ) P la z m a d a e s te r k o le s te ro l a rta r



s itra t o lu ş u r v e k re b s d ö n g ü s ü re a k s iy o n la rı s o n u c u n d a



D) L ip o p ro te in X a rta r



A T P s e n te z i için g e re k li b ile ş ik le r olu şu r. S is te m b e lirli b ir d o y g u n lu ğ a u la ş tığ ın d a (A T P /A D P v e



E) K o le s te ro l d o k u d a b irik ir



N A D H /N A D



Familial LCAT eksikliği: O to z o m a l re s e s if g e ç iş li n a d ir b ir h a s ta lık tır. k o le s te ro lü



H D L ’nin ç o ğ u



y a k a la m a



ve



H DL3



e s te rle ş tirm e



h a lin d e d ir; fo n k s iy o n u



g ö s te re m e z le r. Ç e ş itli h ü c re le rd e s e rb e s t k o le s te ro l birikir.



25-Beraberinde yağ ve yağda erir vitaminlerin emilimindede eksikliğe yol açan metabolik hastalık aşağıdakilerden hangisidir?



y ü k s e k liğ i)



m ito k o n d rid e n



a s e til



s ito p la z m a y a



C oA



sitrat



m o le k ü lle ri



ş e k lin d e



çıka r.



S ito p la z m a d a s itra t liy a z , s itr a t’ı o k z a lo a s e ta t v e a s e til C o A ’y a g e ri p a rça la r. B ö ylece yağ asidi sentezinde kullanılacak 2 karbonlu asetil CoA molekülleri sitoplazmaya taşınmış olur.



27-Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi yağ asidi sentezinde yer alır? A ) D e k a rb o k s ila s y o n



A ) VVolman h a s ta lığ ı



B) K a rb o k s ila s y o n



B) A ile s e l h ip e rg lis e rid e m i



C ) D e h id ro je n a s y o n



C ) H e p a tik lip a z e k s ik liğ i



D) S u e k le n m e s i



D) F is h -e y e h a s ta lığ ı



E) M e tila s y o n



E) B a s s e n -K o rn zvve ig h a s ta lığ ı Y ağ



a s id i



s e n te z in in



ilk



re a k s iy o n u



Abetalipoproteinemi (Bassen-Kornzvveig sendromu); O to z o m a l re s e s if n a d ir b ir h a s ta lık tır. Apo B y o k lu ğ u



k a rb o k s ila z



n e d e n iy le ş ilo m ik ro n v e V L D L s e n te z le n e m e z . S e ru m



re a k s iy o n u o lu p k o e n z im i b iyo tin d ir.



k o le s te ro l d ü z e y i 50 m g /d L ’d e n trig lis e rid



düzeyi



A s e til



KoA



re a k s iy o n u d u r. A tif a s e til v e ric is i m a lo n il



K o A ’nın o lu ş tu ğ u re a k s iy o n d u r. Bu re a k s iy o n k a rb o k s ila z



15



m g /d L ’d e n d ü ş ü k tü r. B a ğ ırs a k v e k a ra c iğ e rd e trig lis e rid birikir. M a la b s o rp s iy o n g ö z le n ir. E m ile m e y e n lip id le rin v e



Asetil coA



y a ğ d a e riy e n v ita m in le rin e k s ik lik le rin e b ağlı klin ik ( ataksi,



retinitis pigmentosa, nistagmus, akantosiz ) g ö zle n ir.



Biotin ATP



+ ♦



---------------- ----------------



*



--[ PALMİTAT | GLUKAGON



A-



Asetil coA Karboksilaz



Bikarbonat



Malonil coA



SİTRAT



İN



28-Yağ asidi sentezinin hız kısıtlayıcı basamağı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D)



Asetil KoA’nın karboksilasyon basamağıdır. Yağ asidi sentaz hız kısıtlayıcı enzimdir. Sitrat tarafından aktive edilir. Enzim kovalent modifikasyon ile düzenlenir ve defosforile hali aktiftir. E) Reaksiyon için biyotin gereklidir.



Yağ asidi sentezinin hız kısıtlayıcı basamağı; Asetil CoA Karboksilaz’dır. Reaksiyonda kofaktör olarak biotin, ATP ve bikarbonattan gelen C 02 kullanılır. Bu basamak, sitrat tarafından allosterik olarak aktive edilirken, son ürün 16 karbonlu yağ asidi palmitat tarafından inhibe edilir. Aynı zamanda, insülin asetil CoA karboksilaz’ı kovalent modifikasyonla defosforile ederek aktive eder. Glukagon ise enzimi kovalent modifikasyonla fosforile ederek inhibe eder. Yağdan fakir karbonhidrattan zengin diet asetil CoA karboksilazı aktive eder. Fakat yağdan zengin, karbonhidrattan fakir diet enzimi inhibe eder.



29- Aşağıdakilerden hangisi yağ asidi sentezinin hız kısıtlayıcı enzimi olan asetil CoA karboksilaz tarafından kullanılmaz? A) B) C) D) E)



ATP NADPH Biotin Bikarbonat Karbondioksit



:



' ;î



'



Tiamin Folik asit Biotin Pantoteik asit Piridoksin



A) B) C) D) E)



yağ



asidi



sentez



Açil taşıyıcı protein 4- fosfopantotein Asetil KoA karboksiklaz Enoil redüktaz Tioesteraz



Hız kısıtlayıcı enzim (asetil coA karboksilaz) tarafından malonil CoA sentezlendikten sonra, yağ asidi sentezi, yağ asidi sentaz kompleksi ile devam eder. Son ürün olan 16 karbonlu palmitat 7 basamakta yağ asidi sentaz kompleksi tarafından sentezlenir. Bu komplekste 7 farklı aktif bölge vardır. Bu bölgeler 6 enzim ve açil taşıyıcı protein (acly carrier protein; ACP) içerir. ACP yapısında pantoteik asit (B5) bulunan ve prostetik grup olarak 4’-fosfopantotein içeren küçük bir proteindir. Prostetik grup, ACP üzerindeki serin aminoasidinin hidroksil grubuna bağlıdır.



ACP



:



'



■’



-



!



ıC e v îft S )



30- Aşağıdaki vitaminlerden hangisi yağ asidi sentaz kompleksindeki bir enzimin yapısında bulunur? A) B) C) D) E)



31-Aşağıdakilerden hangisi kompleksinde yer almaz?



Yağ asidi sentaz kompleksi



Yağ asidi sentezi sitoplazmada gerçekleşir. Önce sentezde kullanılacak asetil CoA’lar mitokondriden sitoplazmaya sitrat şeklinde taşınır. Daha sonra, yağ asidi sentezinin hız kısıtlayıcı basamağı (Asetil CoA karboksilaz) gerçekleşir. Asetil CoA, asetil CoA karboksilaz ile malonil coA’ya çevrilir. Reaksiyonda kofaktör olarak biotin, ATP ve bikarbonattan gelen C02 kullanılır. Malonil CoA sentezlendikten sonra, yağ asidi sentezi yağ asidi sentaz kompleksi ile devam eder. Son ürün olan 16 karbonlu palmitat 7 basamakta yağ asidi sentaz kompleksi tarafından sentezlenir. Yağ asidi sentez sürecinde NADPH yağ asidi sentaz kompleksi tarafından kullanılır, hız kısıtlayıcı basamak olan asetil CoA karboksilaz tarafından değil. -



Yağ asidi sentaz kompleksindeki ACP enzimi yapısında fosfopantotein şeklinde pantoteik asit bulundurur. Biotin ise yağ asidi sentezinin hız kısıtlayıcı basamağı olan asetil CoA karboksilazın kofaktör olarak kullandığı vitamindir.



Açil taşıyıcı protein, fosfopantotein şeklinde pantoteik asit içerir.



Asetil açiltransferaz Malonil açiltrans p-ketoaçil sentaz



Transaçilasyon



P-ketoaçil redüktaz



indirgenme (NADPH kullanılır.)



p-hidroksiaçil-dehidrataz



Dehidrasyon



Enoil Redüktaz



İndirgenme (NADPH kullanılır.)



Tiyoesteraz



Palmitat’ı kompleksten ayırır.



32-Yağ asidi sentezinde NADPH aşağıdaki enzimlerden hangisi tarafından kullanılır? A-Asetil coA karboksilaz B-Açil Taşıyıcı Protein C-Malonil Transaçilaz D-b-ketoaçil redüktaz E-Tiyoesteraz Yağ asidi sentezinde redüksiyon basamaklarında (redüktaz enzimi tarafından katalize edilen) NADPH kullanılır. Dolayısıyla şıklarda isminde redüktaz ifadesi geçen enzimleri aramamız gerekmektedir. (Trans enoil REDÜKTAZ, p-ketoaçil REDÜKTAZ) i ... 1



TUS DERSHANECİLlfiİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



' .



/CaY&j: 05



33-Yağ asitlerinin zincir uzatılması işlemi aşağıdaki organellerden hangilerinde yapılır? A) B) C) D) E)



Golgi-E.R Golgi-Mitokondri Mitokondri-E.R Mitokondri-Peroksizom Sitozol-Golgi



Yağ asidi sentezi sitoplazmada gerçekleştirilir. Düzenleyici enzimi asetil CoA karboksilaz’dır. Reaksiyon ürünü olarak palmitat (16C) sentezlenir. Daha sonra palmitat’ın zincir uzatılması işlemleri endoplazmik retikulum veya mitokondride devam edebilir.



36-Aşağıdaki yağ sentezlenir? A) B) C) D) E)



asitlerinden



hangisi



denova



20:4 ; 5,8,11,14 18:2 ; 7,9 16 :1 ; 9 16:2 ; 5,6 18:3 ; 9,12,15



Doymamış yağ asitleri sentezi karaciğer mikrozomal sistemlerde desatüraz enzimi ile olur. Organizmada monoansatüre yağ asidi sentezi mümkündür. Ancak besinlerle doymamış yağ asidi alınırsa bunlardan daha doymamış yağ asidi sentezi mümkündür. Zincir uzatma reaksiyonları ile uzun zincirli doymamış yağ asidi sentezi gelişir. Organizmada karbonil karbonundan itibaren 10. karbon ile metil karbonu arasına çift bağ ekleyecek enzimler yoktur.



34-Yağ asidi sentezi için gerekli indirgeyici ekivalanların elde edildiği enzim reaksiyonu hangisidir? A) B) C) D) E)



Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz Mitokondriyal izositrat dehidrogenaz Gliseraldehit 3-fosfat dehidrogenaz Piruvat dehidrogenaz Alfa-ketoglutarat dehidrogenaz



Yağ asidi sentezinde kullanılan indirgeyici ekivalan NADPH'dir. Yağ asidi sentezindeki NADPH kaynakları: Malat dehidrogenaz reaksiyonu (malik enzim) Sitozolik izositrat dehidrogenaz reaksiyonu ve Pentoz fosfat yolu reaksiyonlarıdır.



35-Yağ dokusunda Gliserol 3-fosfat sentezi için gliserol 3-fosfat dehidrogenaz tarafından indirgenen bileşik aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Propionat Gliserol Asetil KoA Gliseraldehit 3-fosfat Dihidroksiaseton fosfat



Yağ ve kas dokusunda ise gliserol kinaz enzimi yoktur. Burada gliserol fosfat kaynağı olarak sadece glikoliz esnasında meydana gelen dihidroksi aseton fosfat kullanılır, serbest gliserol kullanılamaz.



37-Aşağıdakilerden hangisi trigliserit metabolizması için yanlıştır? A) Trigliserit sentezi yağ dokusu ve karaciğerde aktiftir B) Sentez yağ dokusunda gliserolden başlar C) Yağ dokusuna glukoz girişi trigliserit sentezini arttırır D) Açil transferazlar ile 3 aktif yağ asidi gliserol fosfata aktarılır E) Sentez karaciğerde gliserolden başlar Yağ asitlerinden karaciğer ve yağ dokusunda TG sentezlenir. Sentez mikrozomal fraksiyonda olur ve gliserol veya dihidroksi aseton fosfat gereklidir.T G sentezi kas ve yağ dokusunda gliserokinaz bulunmadığından gliserolden yapılmaz. İlk basamak dihidroksi aseton fosfattan başlar. Bu nedenle yağ sentezi dokunun glukoz deposuna bağlıdır. Yağ dokusu tarafından glukoz utilizasyonu arttığı zaman FFA akışı azalır, ancak gliserol salimimi devam eder. Yağ sentezinin ilk reaksiyonda yağ asitlerinin ATP- bağımlı bir reaksiyon ile aktifleşmesi gerekir ve yağ asidinin aktif formu olan açil KoA oluşur. Açil transferazlar ile 3 aktif yağ asidi gliserol fosfata aktarılır.



38- Aşağıdakilerden hangisinin aktivasyonu fosforiiasyon reaksiyonun ihtiyaç bulunur? A) B) C) D) E)



için



Pankreatik lipaz Lipoprotein lipaz Hormona duyarlı lipaz Asit lipaz Gastrik lipaz



40-Etil alkolün glukoneogenezdeki inhibitör etkisini aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? A) PEP karboksilazın inhibisyonu B) Asetil KoA’ya dönüşerek piruvat karboksilazı inhibe eder. C) Asetil KoA’ya dönüşerek malik enzimi inhibe eder. D) Asetaldehide yükseltgenerek aidolaz reaksiyonunda gliseraldehid-3-fosfatla yarışır. E) Etanol metabolizmasında üretilen indirgenmiş NADH+ laktat oluşmasını arttırırlar.



Lipoliz trigliserid yıkılımıdır. Hormona duyarlı lipaz tarafından yağ dokusunda hidroliz sağlanır. Enzim kovalent modifikasyon ile düzenlenir. Lipolitik hormonlar yağ yıkılımını arttırır. Bu hormonlar; Hormona duyarlıklı lipaz aktivasyonu yaparlar. Enzim kovalent modifikasyon ile düzenlenir. Lipolitik hormonlar, adenilat siklaz aktivasyonu yaparak cAMP oluşumunu arttırırlar. cAMP artışı ile aktiflenen cAMP bağımlı protein kinaz, inaktif durumdaki hormon duyarlı lipazı fosforilleyerek aktivasyonunu sağlar ve trigliseritlerin hidrolizi sağlanır. Glukozun utilizasyonunu azaltırlar. Glukokortikoidler,cAMP’den bağımsız bir yolla yeni lipaz proteini sentezini arttırarak lipoliz yapar. Bu yol insulin tarafından inhibe edilir.



Alkol tüketimi glukoneogenezi inhibe ederek hipoglisemiye neden olabilir. Etanol,Alkol dehidrogenaz/ MEOS/ katalaz ile asetaldehite dönüşür. Asetaldehit asetaldehit dehidrogenaz ile asetat üzerinden asetil KoA’yı oluşturur. Alkol dehidrogenaz ve asetaldehid dehidrogenaz reaksiyonları ile NADH+ + H+ üretilir. İntrasellüler NADH/NAD oranı değişir. Yüksek miktardaki NADH piruvattan laktat oluşmasını arttırır. Dolayısıyla piruvat konsantrasyonu azalır. Substrat azlığından dolayı piruvat karboksilaz enzimi de yeterince etkili değildir. Sonuçta glukoneogenez inhibe olur.



39- Aşağıdakilerden hangisi gözlenen değişikliktir?



41-Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi mitokondride gerçekleşmez?



A) B) C) D) E)



kronik



alkoliklerde



Yağ asitlerinin beta oksidasyonunda artış Glukoneogenezin hızlanması Laktat-Piruvat dönüşümünde azalma Ürik asitin böbreklerden atılışında artış Sitoplazmik NADH/NAD+ oranında artış



Etil alkol asetaldehite dönüşürken sitoplazmadaki NADH oluşur. Sitoplazmada artan NADH/NAD miktarı bazı hücre ici yolları etkiler: - NADH kullanan laktat dehidrogenaz enzim aktivitesi artar. Sonuç olarak piru va tta n laktat dönüşüm ünü artar ve m etabolik asidoz’a eğilim gözlenir. - Piruvattaki azalma glukoneogenezi yavaşlatır ve hip o g lise m i gözlenir. - NADH miktarının artışı TCA siklusunu yavaşlatır. - Kanda laktik asit artışı böbreklerden ürik asit atılımını yavaşlatır ve hiperürisem i gözlenir. Gut hastalarında krize eğilim gözlenir. - Fazla üretilen asetil CoA’lardan yağ asidi sentezlenir. Kronik alkol kullanımında karaciğer yağlanmasının nedeni budur.



A) B) C) D) E)



Asetoasetat sentezi p hidroksibütirat yıkımı Palmitat yıkımı Palmitat sentezi Sitrulin sentezi



Keton cisimlerinin (asetoasetat ve p-hidroksi bütirat) sentezleri ve yıkımları mitokondri matriksinde gerçekleşir. Keton sentezinin düzenleyici enzimi, hormon duyarlı lipaz, yıkımının ise tiyoforaz enzimidir. Tiyoforaz aktivatörü süksinil CoA’dır. Yağ asitlerinin ise sentezi sitozolde, yıkımları mitokondri matriksinde gerçekleşir. Sentezin düzenleyici enzimi asetil CoA karboksilaz, yıkımın ise karnitin aracılı taşımadır. Üre siklusu, hem sitozolde ve hem mitokondride gerçekleşen reaksiyonlarla oluşur, sitrülin mitokondride oluşur. (C e v a p D )



{fcevap fi)



A



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



482-483



\



42-Yağ asitlerinin aktivasyonunda yer alan enzim hangisidir? A) B) C) D) E)



Tiokinaz Tiolaz Tioferaz Açıl KoA redüktaz Açil KoA hidroksilaz



Yağ asidi aktivasyonunda yer alan enzim; Açil KoA sentetaz (tiokinaz) 'dır. 2 yüksek enerjili fosfat bağı hidroliz enerjisi kullanılır.



A TP



AMP + PP



Yağ asitleri ikişer karbonlu asetil CoA birimleri halinde oksidasyona uğrarlar. Oluşan indirgen ekivalanlar sayesinde ETS’de ATP sentezlenir. İlk reaksiyon; Açil CoA dehidrogenaz aracılığıyla trans-enoil-CoA ve FADH2 üretilir. Enzim mitokondri iç zarında yer alır. Hipoglisin, bu basamağı inhibe ederek glukoneogenezi engellerler. Jamayka kusma hastalığı. Hidrasyon reaksiyonu; Enoil CoA hidrataz aracılığıyla 3-hidroksi açil CoA oluşumu. Ayrıca çift bağın doyurulduğu basamak (Doymamış yağ asitlerinden doymuş yağ asidi yapımı). İkinci oksidasyon redüksiyon basamağı; 3-Hidroksi açil CoA dehidrogenaz aracılığıyla 3-keto açil CoA ve NADH oluşur.



Cl2 Cıo C8 C6 C4



Açıl co A D ehidrogenaz



43-Karnitin ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



Açil KoA dehidrogenaz p-ketotiolaz NADPH 3-hidroksiaçil KoA dehidrogenaz Enoil KoA hidrataz



ASETİL coA -*



ASETİL COA ASETİL COA



ASETİL coA



$ •hıdr o k iıâ çil - coA



H td ro k u A çil coA Dehidrogenaz



NAD



Yağ asidinden ikişer ikişer b irim le r halm de



NADH



A s e til coA koparılır.



f ı . ... **



p -ketoaçil-coA



Uzun zincirli yağ asitlerinin mitokondriye transportunda Karnitin yer alır. Karnitin lizin ve metioninden karaciğer ve böbrekte sentezlenen bir amino asit yapılı moleküldür. Sentezi için askorbik asit ve pridoksal fosfat gereklidir. Kas, karaciğer ve böbrekte bulunur.



A) B) C) D) E)



ASETİL COA



E no ü co A H idrataz



Karaciğer ve böbrekte sentezlenir. Sentezi için askorbik asit gereklidir. Trimetillizinden sentezlenir. Yağ asitlerini peroksizoma taşır. Yağ asitleri ile esterleşir



44-Aşağıdakilerden hangisi bütirik oksidasyonunda kullanılmaz?



ASETİL COA



asidin



p



Tiolaz



ASETİL coA



2 C Kısalmış Ya£ Asidi



Asetil CoA’nın serbestleştirilmesi; Tiolaz aracılığıyla asetil CoA oluşur. Yağ asidi oksidasyonlarının son ürünü olan asetil CoA’lar TCA’ya girer ve indirgenmiş ekivalanlar oluşur. Son olarak, oluşan indirgenmiş ekivalanlar kullanılarak ETS’de ATP sentezlenir. Bu yıkım reaksiyonlarında sentezde kullanılan bir molekül olan NADPH kullanılmaz.



45-Propiyonik asit oksidasyonunda yer alan kofaktör/kofaktörler aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



47-Eksikliği Refsum hastalığını oluşturan yağ asidi oksidasyonu aşağıdakilerden hangisidir? A) |3 oksidasyon B) a oksidasyon C) (o-oksidasyon D) a ve p oksidasyon E) p ve co oksidasyon



Folik asit Biotin Biotin ve kobalamin Kobalamin Tiamin ve niasin



Tek karbon sayılı yağ asidi oksidasyonu, en son 3 karbonlu molekül olan propiyonil CoA kalıncaya kadar aynen devam eder. Propiyonil CoA, biotin bağımlı bir enzim olan propiyonil CoA karboksilaz ile metil malonil CoA’ya dönüşür. Metil malonil CoA, B12 vitamini (deoksiadenozil kobalamin) kofaktörlüğünde ile süksinil CoA’ya dönüşür. Süksinil KoA’da krebs siklusuna katılır ve ATP sentezlenir.



Peroksizomlarda fitanik asidin a-oksidasyonu gerçekleşir. ATP sentezlenmez. Peroksizomal enzim eksikliğinde fitanik asit özellikle beyinde birikir ve Refsum hastalığı meydana gelir. Retinitis pigmentosa, gece körlüğü ve ataksi ile karakterizedir.



Organel



Oksidasyon Tipi



Mitokondri



Amaç



0



Enerji Üretimi



Peroksizom



0



Çok uzun zincirli yağ asitlerinin yıkımı.



Peroksizom



a



Fitanik asit yıkımı



E.R.



co



Uzun zincirli yağ asitlerinin yıkımı.



Enerji üretimi yoktur



j



(



Propiyonil coA Biotin Propiyonil coA Karboksilaz Metimalonil coA



48-Aşağıdakilerden hangisi lipidler için yanlıştır? A) Uzun zincirli yağ asitleri kanda albumin ile taşınır B) İnsanda 16:1 A 9 sentezlenebilir C) Yağ asidi sentezinde hız kısıtlayıcı enzim asetil CoA karboksilaz’dır D) Peroksizomlarda yağ asidi oksidasyonunda karnitin taşıyıcı olarak kullanılır E) Ester kolesterol depo hastalığına VVolman hastalığı denir



MetilmalonilcoA mutaz Bl2



46-Araşidonik asitten sitokrom p450 sistemi ile aşağıdakilerden hangisi sentezlenir?



Fosfolipaz A2 enziminin membran fosfolipidlerine etkisi sonucunda araşidonik asit ortaya çıkar. Daha sonra araşidonik asite etki eden enzime göre farklı ürünler meydana gelir. Sikloksijenaz enzimi ile prostaglandinler ve tromboksanlar meydana gelir. Lipoksijenaz enzimi ile lökotreinler ve lipoksinler meydana gelir. Lipoksinler anti inflamatuar özellikte moleküllerdir. Sitokrom p450 enzim sistemi ile epoksitler oluşur.



Kısa ve orta zincirli yağ asitlerinin su ile etkileşimi iyi olduğu için kanda taşıyıcı moleküle ihtiyaç göstermezken, uzun zincirli yağ asitleri kanda albumin ile taşınırlar. De novo yağ asidi sitoplazmada gerçekleşir. Hız kısıtlayıcı basamak asetil CoA karboksilaz, ürün ise 16 karbonlu palmitat’tır. Daha sonra mitokondride veya endoplazmik retikulumda palmitik aside ikişer ikişer karbon eklenerek yağ asiti zinciri uzatılır. Dolayısıyla insanda tek karbon sayılı yağ asiti de novo sentezlenmez. İnsan vücudunda poliansatüre (çoklu doymamış) yağ asitleri sentezlenemez, çünkü organizmada ancak tek çift bağ sentezleyecek enzimler bulunmaktadır. Ayrıca, karboksil grubu ile 10. karbon atomu arasına çift bağlar yerleştirilebilirken, 10-karbon ile w karbon arasına çift bağ yerleştirilemez. Dolayısıyla insanda 16:1 A9 sentezlenebilir. Çok uzun zincirli yağ asitlerinin enerji amaçlı olmayan 0 -oksidasyon reaksiyonu peroksizomlarda gerçekleşir. Yağ asitlerinin peroksizoma girişi mitokondrinin aksine karnitin bağımsızdır.



(C e v a p O )



| C « a p ' E fj



A) B) C) D) E)



Tromboksanlar Lökotreinler Epoksitler Prostaglandinler Lipoksinler



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



484-485



49-Karaciğerde yağ asidi oksidasyonunu inhibe eden endojen molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Açıl CoA Glukagon Karnitin Palmitat Malonil-KoA



Karnitin aracılı taşıma yağ asidi oksidasyonunda hız kısıtlayıcı basamaktır. Toklukta (insülin hakimiyetinde) yağ asidi sentezi esnasında oluşan malonil CoA, karnitin açil transferaz l’i inhibe eder. Böylece henüz yeni sentezlenmekte olan yağ asitleri yıkılmaktan kurtulur.



50-Aşağıdakilerden hangisi safra asidi sentezinin hız kısıtlayıcı basamağı için gereklidir? A) B) C) D) E)



Oksijen, NADPH, askorbik asit Oksijen, NADH NADPH, pridoksal fosfat Tiamin, NADH Bakır, oksijen, askorbik asit



Safra asitleri karaciğerde kolesterolden sentezlenen 24 karbonlu steroid bileşiklerdir. Karaciğerde sentezlenen bu safra asitlerine primer safra asitleri (kolik asit, kenodeoskikolik asit) denir. Safra asitlerinin sentezinde hız kısıtlayıcı basamak mikrozomal (sitokrom p450) bir enzim olan 7-a h idroksilaz tarafından katalizlenir. Bu basamakta 02. NADPH ve C vitamini kullanılır. Daha sonra bir reaksiyon daha gerçekleşir ve primer safra asitleri (kolik asit, kenodeoskikolik asit) oluşur.



52-Aşağıdakilerden hangisi kolesterol metabolizması için yanlıştır? A) Sentez sitozolde ve mikrozomal fraksiyondadır B) Kolesterol büyük oranda safra asitlerine dönüşür C) Dolikol sentezi, kolesterol sentezi ara bileşiklerinden sentezlenir D) Kolesterol sentezi için substrat asetat molekülüdür E) Mevalonat oluşum basamağı hız kısıtlayıcı basamaktır Kolesterol, bir seri reaksiyonla asetil CoA’dan sentezlenir. A s e til C oA ’nın en büyük kaynağı karbonhidrat fazlasından sentezlenip sitoplazmaya çıkan sitrattır. Kolesterol sentezinde HMG-CoA oluşumuna kadar olan reaksiyonlar keton cisimlerinin sentezi ile aynıdır. Fakat, kolesterol sentezinde reaksiyonlar sitoplazmada olurken, keton sentezinde mitokondride gerçekleşir. Dolayısıyla eğer, HMG CoA sitoplazm ada oluşuyorsa, kolesterol sentezleneceği, m itokondride oluşuyorsa keton cism i sentezleneceği söylenebilir. Kolesterol sentezinde HMG-KoA redüktaz enzimi, HMG CoA’dan mevalonat sentezler. Reaksiyon düz endoplazmik retikulumda gerçekleşir. HMG-CoA redüktaz enzim i ko le ste ro l sentezinin hız kısıtlayıcı enzim id ir ve ko fa ktö r olarak NADPH kullanır. Hiperlipidemi tedavisinde kullanılan statinlerin grubu ilaçlar HMG-CoA redüktaz inhibitörüdürler. HMG-CoA redüktaz, mevalonat ve kolesterol tarafından feed back inhibe edilir.



Asetil coA



Asetil CoA



4 Asetil coA



+



^



51-Aşağıdakilerden hangisi keton cisimleridir? A) B) C) D) E)



Asetil KoA, aseton, bütirik asit Aseto asetat, aseton, b-hidroksi bütirat Aseto asetil KoA, aseton, HMG KoA CO 2, aseton Asetoasetat ve CO 2



Yağ asidi oksidasyonları arttığında karaciğerde önemli miktarlarda asetoasetat ve p-hidroksi bütirat sentezi yapılır. Asetoasetadın spontan dekarboksilasyonu ile aseton oluşur. Bu üç bileşiğe keton cisimleri denir.



Tiolaz



Asetoasetil coA HMGcoASentaz



HMG coA Statinler Glukagon Kolesterol



NADPH



HMG coA Redüktaz



MEVALONAT



o
L ito k o lik a s it o lu şu r Safra asidlerinin büyük bir kısmı ileumdan geri emilir ve karaciğere geri döner. Buna enterohepatik sirkülasyon denir. Sekonder safra asitlerinden litokolik asit (toksik) suda çözünürlüğü iyi olmadığı için geri emilime uğramaz ve façesle atılır. Bu nedenle dışkıda en fazla bulunan safra asidi litokolik asittir.



Asetil KoA Aseto asetat Aseto asetil KoA Aseton Beta hidroksi bütirat



Keton cisimleri olan asetoasetat ve b-hidroksibütirat karaciğer mitokondri matriksinde sentezlenirler ve buradan diğer organlara gönderilirler. Keton cisimlerinin kaynağı, yağ asidi oksidasyonu sonrası açığa çıkan asetil CoA’lardır.



Tiolaz HMG KoAsentetaz HMG KoA redüktaz Hidroksi bütirat dehidrogenaz HMG KoA liyaz



Kolesterol sentezinde HMG-CoA oluşumuna kadar olan reaksiyonlar keton cisimlerinin sentezi ile aynıdır. Fakat, kolesterol sentezinde reaksiyonlar sitoplazmada olurken, keton sentezinde mitokondride gerçekleşir. Dolayısıyla eğer, HMG CoA sitoplazm ada oluşuyorsa, kolesterol sentezieneceği, m itokondride oluşuyorsa keton cism i sentezieneceği söylenebilir.



HM G ’nin Oluştuğu Yer



Enzim



Sentezlenen



Sitoplazma



HMG-CoA sentaz



Kolesterol



HMG-CoA Redüktaz



Mitokondri



HMG-CoA sentaz



Keton



HMG-CoA Liyaz



58-Aşağıdaki enzimlerden hangisinin yokluğu nedeni ile karaciğerde keton cisimleri kullanılamaz? A) B) C) D) E)



55-Keton cisimlerinin öncüsü hangisidir? A) B) C) D) E)



A) B) C) D) E)



HMG KoA liyaz Tiyoforaz 7-a hidroksilaz HMG KoA redüktaz p-hidroksi bütirat dehidrogenaz



Karaciğer, HMG-CoA sentaz ve liyaz enzimlerine sahip olduğu için keton cisimlerini sentezleyebilen tek organdır. Yine karaciğer, keton yıkımında görev alan tiyoforaz enzimine sahip olmadığı için keton cisimlerini kullanamayan organdır. Keton cisimlerinin sentezi ve yıkımı mitokondri matriksinde gerçekleşir. Eritrositler, mitokondriye sahip olmadıkları için keton cisimlerini kullanamazlar.



i



TUS DERSHANECİLİûİDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEHAM EDİYORUZ



(Cevap B)



58-Keton cisimlerinin aktivasyonları için kullanılan molekül aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



ATP Asetil-KoA Süksinil-KoA Asetoasetil KoA Oksaloasetat



60-Aşağıdakilerden hangisi tarafından kullanılmaz? A) B) C) D) E)



açlıkta



karaciğer



Asetoasetat Gliserol Glutamin Alanin Yağ asitleri



Karaciğerde sentezlenen keton cisimleri, karaciğer ve eritrositler hariç diğer dokular tarafından kullanılır. Keton cisimlerinin yapımı ve yıkımı mitokondri matriksinde gerçekleşir. Dolaşımdan alınan keton cisimleri (asetoasetat ve |3hidroksibutirat), süksinil CoA’nın kullanıldığı bir reaksiyonla asetoasetil CoA’ya dönüşür. Bu reaksiyon tiyoforaz enzimi tarafından katalizlenir. Reaksiyonda kullanılan süksinil CoA keton cisimlerinin yıkımını aktive eder.



Karaciğer, keton yıkımında görev alan tiyoforaz enzimine sahip olmadığı için keton cisimlerini (asetoasetat, p-hidroksibütirat) kullanamayan organdır.Keton cisimlerinin sentezi ve yıkımı mitokondri matriksinde gerçekleşir. Eritrositler, mitokondriye sahip olmadıkları için keton cisimlerini kullanamazlar.



59-Yağ dokusunda adiposit membranında bulunan ve hormon huyarlı lipaz’ın aşırı triaçilgliserol yıkmasını engelleyen protein aşağıdakilerden hangisidir?



61-Aşağıdaki metabolik yollardan hangisi insülin hakimiyetinde aktiftir?



A) Adiponektin B) Leptin C) Perilipin D) Liponektin E) Lipodistrofin Yağ dokusunda adiposit membranında bulunan PERİLİPİN, hormon huyarlı lipaz’ın aşırı triaçilgliserol yıkmasını engeller.



A) B) C) D) E)



Hormon Duyarlı Lipaz-Yağ Dokusu Yağ asidi Yıkımı-Mitokondri Glikojen Yıkımı-Sitoplazma Kolesterol Sentezi-Sitoplazma Keton Sentezi-Mitokondri



İnsülin hakimiyetinde, (TOKLUK) Glikoliz/Sitozolik, Glikojen Sentezi/Sitozolik, HMY/Sitozolik, Yağ asidi sentezi/Sitozolik, Kolesterol Sentezi/Sitozolik ve Lipoprotein lipaz/Kan Dolaşımı aktiftir. Glukagon hakimiyeti, (AÇLIK)



Glukoneogenez/Mitokondri, Sitozol, E.R., Glikojen Yıkımı/Sitozolik, Yağ Asidi Yıkımı/Mitokondri, Keton Sentezi/Mitokondri, Hormon Duyarlı Lipaz/Yağ Dokusu



61-Tokluktaki karaciğer metabolizması için hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E)



Glikoliz artar Lipogenez artar Protein sentezi artar Glukoneogenez artar Pentoz fosfat yolu aktivitesi artar



63-Aşağıdaki metabolik yollardan hangisi insülin hakimiyetindeyken inaktiftir? A) B) C) D) E)



Glikoliz Glikojen sentezi Heksoz monofosfat yolu Lipoprotein lipaz Yağ asidi yıkımı



Metabolik Yol



Hız Kısıtlayıcı Enzim



+



-



Glikoliz



Hekzokinaz



Fruktoz 2,6 bifosfat



Glukoz 6 fosfat Sitrat



PFK-I



Alanin



Piruvat kinaz Piruvat-» Asetil CoA



Tokluk (insülin)



Açlık (Glukagon)



Glikoliz



Glukoneogenez Piruvat karboksilaz



Hekzokinaz PFK-I



PEP karboksikinaz



Piruvat kinaz



Fruktoz 1,6 bisfosfataz



Glikojen sentezi



Glikojen sentaz



Glukoz 6 fosfataz



HMY



Glukoz 6 fosfat DH



Yağ asidi sentezi



Asetil CoA karboksilaz



Glikojen Sentezi



Glikojen sentaz



Glikojen Yıkımı



Glikojen fosforilaz



Yağ asidi sentezi



Asetil coA Karboksilaz



Yağ asidi yıkımı



Karnitin A.T.



HMY



Glukoz 6 fosfo DH



B1 (tiamin), B2 (FAD)



Asetil CoA



B3 (NAD), Lipoik asit



NADH



B5 (pantoteik asit), Glukoz 6 fosfat



NADPH Sitrat Malonil CoA



Kolesterol sentezi



HMG-coA redüktaz



Keton Sentezi



TAG Hidrolizi



Lipoprotein Lipaz



TAG Hidrolizi



Hormon Duyarlı Lipaz



Kolesterol sentezi



HMG-CoA redüktaz



NADPH



TAG Hidrolizi



Lipoprotein lipaz



Apo C-ll



Hormon Duyarlı Lipaz



62-Aşağıdakilerden hangisi uzamış açlıkta beyin tarafından enerji kaynağı olarak kullanılır? A) B) C) D) E)



Piruvat Dehidrogenaz



Aseton Glukoz Üre Asetoasetat Yağ asitleri



Beyinde enerjinin büyük bir kısmı nöron plazma membranlarındaki Na- K gradiyentlerinin korunması için kullanılır. Beyinde glikojen deposu çok düşük düzeyde olduğundan beyin metabolizması kan glukozuna bağımlıdır. Trigliserit depolayamaz ve yağ asitleri kan beyin bariyerini geçemez. Bu nedenle başlıca enerji kaynağı kan glukozudur. Açlığın ilk bir kaç gününde, beyin glukoz kullanımına devam eder. Uzamış açlıkta (2-3 haftadan fazla) plazma keton cisimleri (asetoasetat, (3-hidroksi bütirat) kullanılır, bu protein katabolizmasını azaltır.



64-Yağ dokusunda sentezlenen ancak hipotalamusta etki gösteren hormon aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



IGF-I IGF-II Lipotropik hormon Nöropeptit Y Leptin



LEPTİN; Yağ dokusunda sentezlenen 167 aminoasitlik küçük bir peptit hormondur. Beyine kan transportu ile ulaşır ve hipotalamustaki reseptörlerine bağlanır. Leptin lokomotor aktiviteyi düzenler, kilo kaybını sağlar ve ısı üretimini artırır. Leptin çok küçük bir miktarda intestinal epitel ve plasentadan salınır. Leptin reseptörleri ise başlıca hipotalamusun arkuat nöronlarında ventromedial ve dorsomedial nükleuslarındadır. Reseptörleri çok az bir oranda adrenal korteks ve pankreasın (3-hücreleri tarafından eksprese edilir. (Cevap E)



TUS OERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARINIZI YİİHSEITMEYE DEVAM EDİYORUZ



488-489 W



65-Aşağıdakilerden hangisinin idrarda bulunması Hay deneyinin pozitif olmasına yol açar? A) B) C) D) E)



Keton cisimleri Safra asitleri Şeker Glukoz Hemoglobin



K eton c is im le ri; Aseton Weyl-Legal deneyi ile araştırılır. Alkalileştirilmiş idrar üzerine konulan Nanitroprussiyat ile aseton kırmızı rengin oluşmasını sağlar. Asetoasetik asit; Gerhard deneyi ile araştırılır. İdrara FeCI3 damlatıldığında asetaasetat varlığında kırmızı renk oluşur. İlaçlar yalancı pozitif sonuç verir. Ayırmak için idrar kaynatılır. Kaynatma ile asetoasetata ait renk kaybolur. Safra a s itle ri; Hay deneyi yapılır. Safra tuzlarının yüzey gerilimini azaltıcı etkisinden yararlanılır. İdrarın üzerine ekilen kükürt tozu safra astleri varlığında çöker. Diğer safra asidi arama yöntemi Pettenkofer deneyidir. Asit etkisi ile sakarozdan furfural meydana gelmesi ve bununda safra asitleri ile birleşerek kırmızı bir renk oluşturma esasına dayanır. İdrarda şeker aranması; Fehling ve Benedict deneyleri yapılır. Safra p ig m e n tle ri: Bilirubin, Rosin-Trousseau ve Gmelin deneyi ile aranır. Ürobilinojen Erlich reaksiyonu ürobilin Sclesinger ayıracı ile belirlenir. H em oglobin: Benzidin, Gayak, Ortotolidin ve Piromidon deneyleri ile idrarda hemoglobin aranır.



66 -Aşağıdakilerden hangisi adiponektin için yanlıştır?



A) B) C) D) E)



Yağ dokusu tarafından sentezlenir Protein yapılıdır Obezitede düzeyi yüksektir İskelet kasında yağ asidi oksidasyonlarını arttırır İnsulin direncini düzeltir



Adiponektin; Yağ dokusu tarafından sentezlenen ve 30 kDa büyüklüğünde olan adiponektin (GBP28, adipoû ya da ACRP30 olarak da bilinir) kollagen benzeri bir proteinidir. Adiponektin düzeyinin obesite, tip II diabetes mellitus ve koroner arter hastalıklarında düşük olduğu tespit edilmiştir. Adiponektin insulin direncini düzeltir, obezlerde ve insulin direnci olanlarda serum adiponektin düzeyi düşüktür. Adiponektinin endoteliyal hücrelere direkt etki göstererek antiaterojenik olarak rol oynadığı gösterilmiştir. Adiponektin iskelet kasındaki serbest yağ asitlerinin beta oksidasyonunu arttırır.



KENDİMİZİ DENEYELİM 1 1-



Aşağıdakilerden hangisinin yapısında seramid bulunur? A) B) C) D) E)



2-



6 - Sfingomiyelinin



hidrolizi



sonucunda



hangisi



oluşmaz? A) Yağ asidi B) Gliserol C) Fosfat D) Kolin E) Sfingozin



Gangiiozit Kardiyolipin Lesitin Plazmalojen Ketalin



Safra obstrüksiyonu olanlarda hangi vitamin eksikliği nadirdir?



7- Hidroksimetil glutaril KoA redüktaz’ın kontrol noktası olduğu metabolik yolda aşağıdakilerden hangisi sentezlenir?



A) A vitamini B) B6 vitamini C) D vitamini D) E vitamini E) K vitamini



A) B) C) D) E)



3- Metabolik yolların çoğu ya anaboiik ya kataboliktir. Aşağıdakilerden hangisi amfiboliktir?



Lösin Kolesterol Glukoz Piruvat Keton cisimleri



8 - Safra asidi oluşumu için gereken aminoasitler



aşağıdakilerden hangileridir? A) Lipoliz B) Glikoliz C) Yağ asitlerinin beta-oksidasyonu D) Sitrik asit siklusu E) Glukoneogenezis



A) Glutamin, Asparagin B) Glisin, Taurin C) Alanin, Taurin D) Serin, Treonin E) Glutamin, Serin



4- Kanda şilomikron ve VLDL düzeyleri normalin üzerinde olan bir hastada aşağıdaki enzimlerden hangisinin aktivitesinde bir defekt olduğu düşünülmelidir? A) B) C) D) E)



9-



Yağ asitlerinin sentezinde hangisine gerek yoktur?



aşağıdakilerden



A) C02 B) AsetilKoA C) FADH2 D) NADPH E) Biotin



Pankreatik lipaz Hormona duyarlı lipaz Lipoprotein lipaz Hepatik lipaz Gastrik lipaz



10 -Yağ asidi sentezi için gerekli indirgeyici koenzimler



5-



Aşağıdaki enzimlerden hangisinin lizozomal bir depo hastalığı nedenidir? A) B) C) D) E)



Sfingomiyelinaz Lipoprotein lipaz Karnitin açil transferaz Tirozin hidroksilaz Glukoz 6-fosfataz



eksikliği



aşağıdaki enzimlerden hangisi ile elde edilir? A) Asetil KoA karboksilaz B) HMG KoA redüktaz C) Süksinat tiokinaz D) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz E) Gliseraldehid 3-fosfat dehidrogenaz



TOS DERSHANECİÜ6İDE STANDARTLARINIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



490-491 W



11-Yağ dokusunda lipit metabolizmasının düzenlenmesinde yer alan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) Lipoprotein lipaz B) Hormona duyarlı lipaz C) Asit lipaz D) Mikrozomal lipaz E) Hepatik lipaz



A) B) C) D) E)



12 -Aşağıdakilerden hangisi enerji üretimi için glukoz,



yağ asiti ve keton cisimlerini kullanabilir? A) B) C) D) E)



Karaciğer Kas Hepatosit Beyin Eritrosit



13-Safra asidi sentezinde aşağıdakilerden hangisidir?



yer



almayan



14- Aşağıdaki apoproteinlerden hangisi lipoprotein lipaz enzimini aktive ederek kanda serbest yağ asidi düzeyinde artışa neden olur? A) Apo E B) Apo B48 C) Apo B100 D) Apo Cll E) Apo A1



15- Kendisine özgü immun yanıt oluşumuna neden olan lipit yapılı molekül aşağıdakilerden hangisidir? Fosfatidil serin Keratan sülfat Kardiolipin Gangliozid Fosfatidil kolin



GSH-redüktaz SOD Paraoksanaz ACAT LCAT



17-Aşağıdaki metabolik yollardan hangisi karaciğerde gerçekleşmez? A) B) C) D) E)



A) Kolesterol B) Taurin C) C-vitamini D) NADPH E) 1—alfa hidroksilaz



A) B) C) D) E)



16-HDL’nin yapısında bulunan ve LDL’nin oksidasyonunu inhibe eden enzim aşağıdakilerden hangisidir?



Üre sentezi Glikojen sentezi Glukozdan laktat oluşumu Açlıkta yağ asitlerinin oksidasyonu Keton cisimlerinin oksidasyonu



18-Sekrete edilen öncü şilomikronların olgun şilomikronlara dönüşmesinde hangisi yer alır? A) B) C) D) E)



Lipoprotein lipaz Asetil KoA karboksilaz ApoB 100 HDL Kolik asit



19-Açlıkta karaciğerde sentezi artan aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Betahidroksi asetat Glikojen VLDL Lanosterol Laktat



20 -Aşağıdakilerden hangisi kolesterol sentezinde yer



almaz? A) B) C) D) E)



NADPH HMG KoA redüktaz Asetil KoA ATP 7 alfa hidroksilaz



21-Lizozomal hangisidir? A) B) C) D) E)



depo



hastalıklardan



olmayan



22 -Aşağıdakilerden hangisinde sekonder safra asitleri



doğru olarak verilmiştir?



Tay-Sachs hastalığı Gaucher hastalığı Niemann-Pick hastalığı Hürler sendromu Von Gierke hastalığı



A) B) C) D) E)



Kolik asit-Taurolitokolik asit Deoksikolik asit- Litokolik asit Glikokolik asit- Deoksikolik asit Deoksikolik asit- Glikokolik asit Kolik asit-Kenodeoksikolik asit



1-A, 2-B, 3-D, 4-C, 5-A, 6-B, 7-B, 8-B, 9-C, 10-D, 11-B, 12-B, 13-E, 14-D, 15-C, 16-C, 17-E, 18-D, 19-A, 20-E, 21-E, 22-B



KENDİMİZİ DENEYELİM 2 1-



Aşağıdaki metabolik olaylardan hangisi sitozolde gerçekleşir? A) Yağ asidi sentezi B) Piruvatın asetil KoA’ya oksidasyonu C) Keton cisimlerinin oksidasyonu D) Uzun zincirli yağ asitlerinin beta oksidasyonu E) Elektronların ubikinona transferi



2-



Aşağıdaki lipitlerden hangisi bileşiklerinden sentezlenir ?



aktif



izopren



A) Kardiyolipin B) Sfingomiyelin C) Lesitin D) Trombosit aktive edici faktör E) Dol ikol fosfat



3-



Hem barsak ve hem de karaciğerde sentezlenebilen lipoprotein aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



4-



Şilomikron Lipoprotein a LDL HDL IDL



Aşağıdakilerden hangisi Kardiyolipin’in yapısında bulunur? A) B) C) D) E)



Glukoz N-asetil nörominik asit Serin İnozitol Fosfatidilgliserol



5- Kolesterol ester transfer protein, ester kolesterolün hangi lipoproteinler arasındaki transferinden sorumludur? A) B) C) D) E)



LDL-VLDL Şilomikron-IDL HDL-LDL VLDL-IDL LDL-IDL



6 - Aşağıdaki enzimlerden hangisinin eksikliği sülfatit



birikimi ile sinirlerin özel bir boyayı tutmasına neden olur ? A) B) C) D) E)



Beta-galaktozidaz Sfingomiyelinaz Seramidaz Beta-glukozidaz Arilsülfataz A



7- Aşağıdakilerden hangisi sadece karaciğerde sentezlenip kas dokusunda asetil KoA’ya çevrilerek enerji kaynağı olarak kullanılır? A) B) C) D) E)



p-hidroksi bütirat Piruvat Aseton Gliserol Alfa keto glutarat



8 - Aşağıdaki



enzimlerden hangisi sentezinden sorumludur?



A) B) C) D) E)



lokotrienlerin



FosfolipazA2 5-lipooksijenaz 12-Siklooksijenaz Prostasiklin sentaz Tromboksan sentaz A



TUS DERSHANECİLİĞİNE STANDARTLARINIZI YÜKSEITMEYE DEVAM EDİYORUZ



t



492493



9-



Yağ asitleri ile ilgili aşağıdakilerden yanlıştır?



hangisi



A) Açlıkta artan yağ asidi yıkımı keton cisim sentezi için kaynak oluşturur. B) Kısa ve orta zincirli yağ asitleri kanda albumine bağlı taşınırlar. C) Fosfolipidler ve sfingolipidlerin yapısında bulunurlar. D) Sentezleri sitoplazmada gerçekleşir. E) Doymamışlık dereceleri arttığında su ile etkileşimleri artar



10 -Aşağıdakilerden hangisi tek karbon sayılı yağ



asididir? A) B) C) D) E)



Propiyonik asit Palmitik asit Linoleik asit Asetik ast Oliek asit



11-Akciğerde yüzey geriiiminin azaltılmasından sorumlu birfosfolipid olan surfaktan molekülünün yapısı aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E)



Dihidroksiaseton fosfat Difosfotidilgliserol Dipalmitoilfosfotildilkolin Plazmolojen Ketalin



12-Yağ asidi sentezinde kullanılan NADPH kaynakları aşağıdakilerden hangileridir? A) B) C) D) E)



Glukoz 6 fosfataz-HMY Gliseraldehid 3 fosfodehidrogenaz-HMY Gliseraldehid 3 fosfodehidrogenaz -Malik enzim Glukoz 6 fosfodehidrogenaz-Malik enzim Glukoz 6 fosfataz-Malik enzim



13-Aşağıdakilerden hangisi araşidonik asidin membrandan serbestleyen fosfolipaz A2 enzim inhibisyonu yaparak anti inflamatuar etki gösterir? A) B) C) D) E)



Anjiotensin Bradikinin Aldesteron Östrojen Steroid



14-Aşağıdakilerden hangisi anti inflamatuar etkiye sahip eikanazoiddir? A) B) C) D) E)



TromboksanA2 Lökotrein B4 Lipoksin PG F2a PG E



15-Yağ asitlerinin mitokondriyal b oksidasyonundan açığa çıkan asetil CoA molekülleri nerede kullanılmaz? A) B) C) D) E)



Glukoneogenez için enerji eldesinde Glukoneogenez için substrat eldesinde Kolesterol sentezinde Keton sentezinde Steroid sentezinde



16-Tek C sayılı yağ asitleri TCA’ya hangi ara molekül üzerinden girerler? A) B) C) D) E)



Fumarat Malat İzositrat Süksinil CoA Asetil CoA



17-Keton cisimleri okside olmak için TCA’ya hangi ara ürün üzerinden giriş yaparlar? A) B) C) D) E)



Süksinil CoA Asetil CoA Malonil CoA Propionil CoA Sitrat



18-Yağ asidi oksidasyonu hangisi yanlıştır?



için



aşağıdakilerden



A) Yağ asitleri enerji amaçlı mitokondride b oksidasyon ile yıkılır. B) Yağ asitleri enerji amaçsız peroksizomda b oksidasyon ile yıkılır. C) Yağ asitleri yıkım öncesinde mitokondri dış membranındatiokinaz ile aktive edilir. D) Yağ asitleri w oksidasyon ile peroksizomda yıkılır. E) Fitanik asit yıkım defekti sonucunda refsum hastalığı oluşur.



19-Aşağıdakilerden hangisi LCAT aktivatörüdür?



A) B) C) D) E)



ApoAI Apo Ali Apo Cll Apo D Apo E



20-Aşağıdakilerden hangisi çift katlı tabakaya sahip tek lipoproteindir? A) B) C) D) E)



fosfolipid



LDL VLDL Şilomikron Nascent HDL Lipoprotein a



21-Aşağıdakilerden hangisi HDL3-HDL2’ye çevirir?



A) B) C) D) E)



Lipoprotein Lipaz Hepatik Lipaz LCAT ACAT Asit lipaz



22-HDL dokulardan kolesterol toplarken periferik dokuda etkileşime girdiği reseptör aşağıdakilerdn hangisidir? A) B) C) D) E)



P glikoprotein ABCA 1 Klatrin Histon Spektrin



1-A, 2-E, 3-D, 4-E, 5-C, 6-E, 7-A, 8-B, 9-B, 10-A, 11-C, 12-D, 13-E, 14-C, 15-B, 16-D, 17-D, 18-B, 19-A, 20-D, 21-C, 22-B



TUS DERSHANECİLİĞİDE STANDARTLARIMIZI YÜKSELTMEYE DEVAM EDİYORUZ



r L.



494-495



DO Ğ R U A D R E S



TUS



TIME



NİİKIEİK ASİTLER ve GENOM 1-



Aşağıdakilerden hangisi nükleozid değildir? A) B) C) D) E)



Timin Adenozin Üridin Guanozin Sitidin



2-Azotiu bazlar ile şeker arasında hangi bağ oluşur? A) B) C) D) E)



Nükleotidler üç bileşenden oluşmuştur. Azot içeren bazı pentoz ve fosfat. Azot grubu içeren bazlar pürin ve pirimidinlerdir. Eğer yapıdaki şeker riboz ise ribonükleotidler, deoksiriboz ise deoksiribonükleotidler oluşur. Yapıya fosfat eklenirse moleküle nükleotid, eklenmezse nükleozid denir. Yani nükleotidler, nükleozidlerin fosfatlı esterleridir. Nükleotid



Baz (pürin, pirimidin)



Pentoz | (şeker)



Nükleozid



Baz (pürin, pirimidin)



Pentoz (şeker)



Fosfodiester Peptit Hidrojen N glikozid Hidrofobik bağlar



Nükleotid yapısındaki gruplar arası bağlar çok önemlidir. Nükleotidler arasında Fosfodiester bağlar Fosfat grupları arasında Fosfoanhidrid bağlar Bazlar arasında Zayıf H bağlar Bazla Şeker arasında N Glikozidik bağlar bulunmaktadır.



Fosfat



3-Aşağıdakilerden hangisi koenzim nükleotiddir? -



A) B) C) D) E)



Timin A d e n in



AMP GMP UMP NADP cGMP



Serbest nükleotidler: • Adenin türevleri: ATP; ADP; AMP, S-adenozil metionin, cAMP, PAPS • Guanin türevleri: GTP, GDP, GMP, cGMP • Hipoksantin türevleri: İnozinik asit ■ Urasil türevleri: UTP, UDP, UMP; Glikoprotein ve proteoglikan sentezinde yer alırlar. • Sitozin türevleri: CTP, CMP. Fosfogliserit sentezi ve sifingozin sentezinde rol oynarlar. • Koenzim nükleotidler; FAD, FMN, NAD, NADP, KoA



(€#»öp Af



4-



Pürin halkasının sentezinde hem azot hem de karbon kaynağı olan hangisidir? A) B) C) D) E)



6 - Pürin



halkasının sentezinde basamakta hangi enzim yer alır?



A) B) C) D) E)



Glisin Tetrahidrofolat Aspartat Glutamin Serin



Pürin halkasına atom - Aspartat - Glutamin - Tetrahidrofolat - Glisin - C 02



veren kaynaklara bakarsak; 1N 2N 2C 2C 1N 1C



Pürin halkasında hem C hem N kaynağı olan molekül GLİSİN. Pürin halkasına Glutamin katılır. Glutamat değil!!!



COa



hız



PRPP-glutamil amido transferaz Glisin transferaz Formil transferaz Formil glisinamidin ribozil 5-P sentaz Aminoimidazol ribozil 5-P karboksilaz



Pentoz fosfat yolundan gelen rlboz 5 fosfat, ATP’nin kullanıldığı bir reaksiyonla PRPP’ye dönüşür. Reaksiyon PRPP sentaz tarafından katalizlenir. PRPP sentaz, son ürün (AMP,GMP) ile inhibe olurken, Riboz 5-P ve inorganik fosfat ile aktive olur. Sonra glutaminden gelen bir amino grubu PRPP’nin I.C ’nuna bağlanır ve glutamin PRPP amino transferaz enzimi ile 5-fosforibozilamin oluşturulur. Bu enzim pürin nükleotidlerinin sentezindeki hız kısıtlayıcı basamaktır.



Heksoz Monofosfat Yolu



ATP



AMP



Riboz 5 fosfat



*



Glutamin Glutamat PRPP



Glutamin PRPP Aminotransferaz



PRPP Sentaz