Yetişkin Eğitimi Terimleri [PDF]

Citation preview

YETİŞ~İN EÖİTİMİ TERİMLERİ



·*· ;



.UNESCO ...



YETİŞKiN .· EGİTİMİ



TERiM~ERİ · ·. l:Jluslararas~ Egitim :Bmosu ·. . içinJıazırlayan1at· ; Colin Titm11s, P:u: Buttedalıl, Diana .· Iroıısi~e,. · Paul Lengnınd



·.Çeviren.: Dr. A~ . Ferhan Oğodlaa.



.iıbedata



Unesco Türkiye Milli Komisyonu



Ankara 1985



Bu kitaıp. Terminology .of cidult. education özgün. adıyla UNESCO tarafından yaıyııtılanml§tır



©Uncmı 1979



Önsöz Bu eser, Ibedata dizileri arasında yer alan üçüncü özel sözlüktür. Daha qnce yayımlananlar Özel Eğitim Terpıinolojisi ile Teknik ve Mesleki Eğitim Terminolojisi idi. . .. Yetişkin eğitimiyle ilgili bir sözlüğe duyulan ihtiyaç, 26 Kasım · 1976 tarihinde Nairobi'de yapılan Unesco Genel Konferansı'ıiın dokuzuncu oıturumund_a kabul edilen Yetişkin Eğitimiyle İlgili Tavsiyeler adlı dokümanda ayrıntılı biçimde dile getirilmiştir. ·



Unesco Hayat-boyunca Eğitimin Yapıları ve İçeriği Kısmı'nın Yetişkin Eğitimi Bölümünün isteği üzerine 1973'te Üniversite Yetiş­ tirme Eğitimi Uluslararası Kongresi tarafından İngilizce - Fransızca bir sözlük taslağı üzerinde çalışmaya başlanmıştı. · 1976'da Unesco



·. Yetişkin Eğitimi Bölümü, Uluslararası Eğitim Bürosu ve Uluslararası İşçi Örgütü'nün temsilcileri ile hüki:inıetlete . bağlı olmayan kuruluş­ larda çalışan bazı belge uznıa:nlarııidan · ·(dokümantalist) oluşan bir ekibin konuyu atrtışı:iıaları sonunda başlanılan. işi sürdürmek üzere dört editör tespit ·edildi. Dr. Calin Titınus (Glasgow) baş editör olaraık görev yapacak. ve aynı zamanda İngilizce temel terimler listesini hazırlayacaktı. Bayan Diana fronside (Toronto) ve Eayan Paz Buttedahl (Vancouver) sırasıyla Kuzey Amerika İngilizcesinde ve İspan­ yolcada kullanılan terimlerin listelerini hazirlayacaklardı. . Sözlüğün meydana .getirilişinde izlenen yaklaşım .ye· içindekiler yukarıda adı geçen kuruluş temsilcileri ve .·uzmanlardan oluşan ·ekip ile editörlerin 1977 ve 1978 yıllarında yaptıkları daha sonraki toplantılarda tartı­ şılmış ve üzerinde anlaşmaya varılmıştır.



ÇEVİRİ _ÜZERİNE Eğitim terıimleri



üzerinde



uluslararası



düzeyde bir . goruş



birliğine varıl­



ması yönündeki çalışmalar uzun yıllardır sürmektedir. Buna bir öİınek olarak Aıvrupa Konseya',ııoe 1973':te ıyayımlamın Multilingual Thesaurus (Çok-DiHi , Kaıvramlax Dizini) adlı eseri ıgöstereıbilir~. Eği,timin örel alamıa:rıyla i1ıgi:li ter imlerin dedenerok birkaç' dilde !küçük _söziüıkLer halinde yayımJanmas1 ise nıispeıteııı dailıa



y,em ibjr



girişimdiır.



Yetişlkin · eğiti:ıni



,terimleri ,için çok - dilli•. bir sözlük :İıaız~lama dıüşıiince­ siınin nasıl doğduğıu ve ıgelıiştiğj /bu eserin Oirı~ bölümıünde rnılatılmıştı:r; Bu eğiıtim. alanmın ·kapsam ve içerik baıkııİnından giderek ıgenişlediği ve zengiın~ leşrtiği orıtadadır. ıBunun doğal ibi:l" son'Ucu olaraik, ,yetişlcin eğj:timi teıminolo­ jisiıııi kullanma ilhtiıyacmı duyan yıönetici, .uzman ve :görevli sayısı da önemli derecede ax;tmak.taci'ır. Yetişkin eğitimi



ülkemizde de gelişmekte· · ve ·konu, yöntem ve teknikler · boyutlar kazanmaktadır. Anca!k, uluslararası toplantı ve ça~ lışmalarda sık sık üzerinde durulan birçok kavram ve yöntemlerin henüz dilimizde bir açıklığa kavuşturulmuş olİnaniasınin birtakım güçlükler yarattığı da ,b ilinmektedir. İşte, İngilizce, Fransızca 've İspanyolca olrna;k; üzere üç dilde yayınl~nmış bulunan bu sözlüğün Türkçeye ·. çevrilmesindeki başlıca amaç; bu . • güçlüklerden hiç değilse bir bölümünün giderilmesine çalışmak olmuştur. · bakımından yei:ıi



Çeviride biçim ve düzen yönünden eserin aslına bağlı kalınmıştır. Ancak, ' Fransızca ve İspanyolca metinlere yapılan göndermeler dikkate alınmamış ve dilimize çevrildiği zaman tekrarlara yol açacak .maddeler de birleştirilmi)ıtir. Ayrı~a eserin sonuna Türkçe karşılıklarıyla .q irlrkte Franşızca ve İngilizce iki diziri eklenmiştir.



ve



Y aıbancı terimlerin Türkçeye çevrilmesjnde tanımlanmasında halen yaygın olaraık kullanılan eğitim terimlerimize öncelik verilmiştir. Yeni bir te·



rim üreti!lmesiıie ihtiyaç duyıHan durumiarda üzerinde durulan kavram:, yön.· . tem veya tekniğin özelliğini . belirten •sözcüklerin seçilmesine gereken özen gösterilmiştir: İngilizce metinde İspanyolca veya Fransızcadan oiduğu gibi ' alı­ narak madde . başı ya,pılan birçok ~erim için de Türkçe karşılıklar bulunabiİ­ m~r. . . . ' '.. Eserin, eğıitim - özellikle yetişkin eğitimi - alaııında çalişan yönetici, uzm~m ve görevliler ile öğrenimlerini alanda yapan gençlere yararlı bir lüıy­ nak olacağını sanıyorum.



bu



Dr, A. Ferhan OGUZKAN



İÇİNDEKİLER Önsöz . ....... ·.. -.......... . ......... . : ... .. ~ ..-...... : ....... ; . . . : . : . . . . . . . . . .



3.



' Çeviri Üzerine ·····: ···· ··· ············ ·· --· ···· · · ··· .. :·. . .. ·:··... -. .. ... .".



·5



Giriş : Yetişkin Eğitimi Terminolojisi ... .... -. ........ : . . . . . . . . . . . . . .



9



Terimler Listesi ...... :.'. :···: .... .' ........ . .. i ; '.; ...•....••. .. •.•• . • ..••



25



Fransızca · Dizin



......... .. _._.................. ·... . : .. ... . ... .. ~ : . . . . . . . . .



Tf



· İngilizce Dizin - ... ... .. ....- . ..... ....... .. ......... ... .... . .. ............ .



85



\



Giriş:



· Yetişkin eğitimi terminolojisi . · .



.



.y etişklıi eğitimi, .çocukluk çağında başlayan ilk eğitim evresini tamam- . laniış ve böyle bir başlangıç evresinden hiç geçmemiş oları kimselerin duyduğu her türlü eğitlın ıhtiyacıJ?l karşılama amacı güttüğü için eğitim alanının kapsainı herhangi · bir özel eğitim alaıiının k;apsamnidaiı daha geniştir. Gerek tarihi ıgerekse ilkesel,n~enlerle kuranı, örgüt, içerik ve yöntem bakımından yalnız uluslar' arasında değil, fakat ul~sların kendi içlerinde bile önemli farklılıklar gösteren y~tişkin eği­ timinin özelliği yoğun biçimde kültürel ve çevresel etıııenlerce belirlenir. Yetişkin eğitimi1 belki aynı zamanda az gelişmiş_ bir. k~simdir, parametreler . tutarh biçimde tammlanniamıştır, . alam yeterince ince-: lenmemiştir, terminolojisi de çok .kaypaktır. Bu nedenle, bu ~erde bir dePeceye kadar özel bir eğitim alanıyla ilgili olarak hazırlanan . sözlüklere özgü yapı ve· yöntemlere uyulmuş ise de daha onceki der., leme çalışmaları sonunda ortaya çıkan modelden . önemli ölçüde ayrılınamn uygun olacağı düşünülmüştür. . .



bu



~



Amaç .



.



Bu sözlüğün asıl amacı, .değişik . ülkelerde yaşayan uzmanlar arasında sözlü , yazılı iletişimi kolaylaştıimaktı; Sö~ · konusu u:zmaitlar ye._, tişkin eğitimi alanında çalışan ve uluslararası ilişkilere · ihtiyaç·· duyan yöneticiler ve araşcirmacılar ile d~stek hizmeti gören belge uzman-· lan (dokümaritalistle:r) ve çevirmenlerdi.



ve



Ancak çalışmalar iİededikçe editörler bu türden bir sözlüğe du- . yulan ilitiyacın, adı geçen uzmanların dar çerçevesini aştrğıni yavaş . yavaş anlamaya başİamışlarchr. Bütün ·dünyada yetişkin eğitimi ulu~ .



10



"



Giriş



sal düzeyde toplumsal ve ekonomik politilrnnın değerli bir aracı du~ rumuna gelmekte idi. Yetişkin eğitimcisi olmayan plancıların, politika danışmanlarının ve karar verme durumunda bulunanların bu alana ilişkin bilgiler edinmeleri ve bu bilgilerle ilgili terim ve kavramları öğrenmeleri gerekliydi. Bu gibi kimseler tartışma ve kararların­ da yalnız kendi ülkelerinin deneyiminden değil, aynı zamanda · sorunlanyla ilgili herhangi bir başka ülkenin qeneyimiriin de yararlan~ ma yollarını aramakta idiler. Hayat-boyunca ·eğitim, yaygın biçimde benimsendikçe ve ömür boyunca devam eden bir surece kolaylık sağlanması için bütün · eği­ tim kesimlerinin .bütünleştirilmesi gereği anlaşıldıkça başka meslek . · dallarında çalışanlar, yetişkin eğitimcileri ile konuşmak ve yetişkin eğitimi literatürüne başvurmak zorunluğunu duymaktadırlar. Okul 'Ve üniversite. eğitimi alanlarında çalışanlar; . alanları ve amaçları bakı~ mından yetişkin eğitimcilerine. çok yakın olan 1'sosyal çalışma uzmanları"; işverenler, çalışma hayatında · değişiklik yapmak · için ye~ · tiştiriinle uğraşan, sendikalar ve mesleki dernekler buna örnek olarak gösterilebilir. Bu arada özellikle yetişkin eğitimiyle uğraşan alan uwıaiiları­ nın, eğitimcilerin ve program düzenleyicilerinin de durumu az ön,eriı­ li değildir. Modern dünyada hiçbir ülke kendi kendisiyle yetinemez, 4er ülke bir başka ülkeye veya .ülk~lere b~ğım.lıdır ·ve o ülke veya ülkelerle iletişim içindedir. Yetişkin ·eğitimcileri için başki,ı ülkelerde yaşayan ıiıeslektaşlarin,ın sorunları ve deneyimleri üzerinde . bilgi edinmeyi kolaylaştırıcı her şeyin değer taşıması gerekir. Bu- nedenle, editörler, bu sözlüğün yetişkin eğitimi konusunda bilgi edinmek ihtiyacını 'd uyan herkes tarafindaiı kullanılabileceği düşüiı,cesindedirler. Eserin · alanla ilgili uhısal bir sözluk · görevini yerine getirmek amacıyla hazırlanmadığı ·doğrudur - böyle bir eserin çok daha hacimli olması gerekirdi-', ancak İspanyolca, Fransızca ve İn­ giİizcede böyle bir sözlüğün yokluğu karşısında öyle umulur ki gei0ek uzmanlar gerekse U:zmaıı olmayan kimseler bu eseri kendi dillerin.de geçeiı terimleri bile anlama bakımından . yararlı bulacaklardır.



n



Giriş



Yöntem İşin karmaşik.liği .·yüzünden · daha başlangıçta esas · alınacak dillerin - İngilizce, Ft~iısizca ·'ve İspanyolca .olm.a k üzere - üç dille sınırlan­



dınlm~~ı kararlaştırılmıştır. Uluslararası Sözlük hazırlama bilimi (lek~ sigogtafi) ·alanında yetişkin eğitimiyle ilgili olarak sunulan bu eserin geçici oldıiğu, sınırlı ·bir kullanış çevresi içinde denenmesi ve elde edilen so~uçlara göre üzerinde değışikler yapılması gerektiği hususu göz önünde bulundurulmalıdir.. Bu nedenledir ki iki dilde hazırlaııan bir sözlüğün, daha çok dilde hazırlanması planlanan bir sözlüğün ta~ şıdığı özelliklerden pek ' azim taşıyacağı düşünülmüştür. Devam et~ mekte olan bu projenin bundan sonraki evresinde Rusça'nın da dahil edilmesine çalışıJacak ve başka ne gibi ekler yapılması gere).stesi



eğitime · katılmayan.



Yetişkin



eğitimi



cama yetkisiyle donatılmiş kuru· luşlan anlatmak iç,in kullanılan Fransızca terim. Fr. fonds d'.a ssurance formatıon İng. (training irisurance fund) İsp. ,(fonds d'assurance formati~ on)



çal~malanna



· katılmayan kimse.



Fr. non-participant İng. non-participant =



İsp. (non-partioipant)



eğitim



eğitim $Özleşmesi



görevlisi



,Bkz.



yetiştirim · görev1isıi



Mesleki eğitim konusunda işbirli­ ğıne ·dayalı bir politilka belirtmek amacıyla işverenler ile işçi sen-



İng. education offıicer eğitim



izni



B,ir eğitim veya yetiştirim . kursunu izleyebilmesi iç,in ıilgili kişi~ ye iş (görev) yerinden verilen izin. İog. educational leave



=· ing. . (training



merkezi



Fr. taxe de formation



ğildir.



. -Aa. Ff. cen,tre de promotion



İsp. (study centre)



eğitim sigortası· (sandığı,)



Yardım sandıklarına eğitim amacıyla



mieiıto



el



sanatları yetiştirme



merkezi



, El



emeğine bağlı işlerle ilgili yeterlikleri kazandıran ikursların yoğun olarak açıldığı kurumları belirtmek içjn kullanılan Fransızca terim;



emeklilik aida t öde-



·· çalışan ,



i:htıiyaçlarım



İng. troıining tax İsp. impuesto para perlecciona-



-



Fr. centre de regroupement İng. (trade trainiiıg centre) · İsp. (centre de regroupemeıit)



İng. study centre



şirketlerde



vergisi



Mesleki eğitimin finansman için işverenlerden alınan vergi.



Uzaktan eğitim program1na katılan kimselerin danışmak, yüz yüze öğretim görmek ve pratik ~ışmalar yapmak amacıyla be. liir1,i zamanlarda toplandıkları ku~ rum. Eğitim merkezi, bir centre de proınotion gilbi: ıyalıiız mesleki ·çalışmalarla sımrlandınlmış de-



yen



agreement) İsp; {convention de formation)



eğitim



İsp. permiso de estudio



eğHim



==



ma. Fr. conventi.o n de formation =



Fr. conge .de formation -



dikaları arasında yapılan anlaş­



işçilerin



karşılamak



para toplama ve har-



eğitimi



Yakında



emekliye ayrılacak vebir süre önce emekliye aynlmış k imseler için onları iş­ ten ayrılmanın yaratacağı veya



. · ya



ıkısa



'l'ı-rhnler



Listesi



35



yarattığı · ya§ayış değişiklikkriyle



başa



çıkacak



duruma getirmek amacıyla · yapılan eğitim.· ·E meklilik eğitiminde ·. bedensel, topIumsal~~aJ ve mali sorunlar üzeiıinde · durulduğu gihi öğ(end­ ler, zamanlarını sağlıklı, doyurucu ve emekliye ayrılıniş bir kimseye toplumda hala yararlı bir rol : oynadığ.ı hissini uyandıracak nitelikte . işler ibulm.aları . köiıusun­ da teşvik ve. yardım görürler. Fr. preparation



a la



retraite



İng; · retirefl!ent education İsp.



(educaci6n para el retiro)



enıeklilik-öncesi .eğitim



Bkz. :enwkli1iık eğitimi ing. pre-retirement education endüstri içinde



yetiştirme



İş gö21etimi ve denetimi konusun~ dıa



· tartışma .ve gösteri yöntempratik örnek-olaylardan yaraırJanılaraık yapılan ve · özel olarak yetiştirilmiş öğretim görevl,i,1erince uygulanan be1irli bir eğitim stratejisi için kullanılan · terim. Bu . yetiştirim sırasında Ieııiyle



okutulan dersler arasında ıiş Ôğ­ retimi, ·iş yöntemleri, iş · ilişkıile" ri ve iş giivenJiği gibi dersler vardır.



try)



traii:ııing wJthin



industry -



TWI İsp. (TWI-training within indus- -



try) .



2. Bll ter>im, Birleşik Kralhk'da "mesleki e~tim;! ile eşanlamlı olarak da kullanılır.. Fr. formation professfonnelie İng. industriaJ training İsp. educaci6n vocacinal erişim



Eğitimsel



ve toplumsal hizmetlerin, özellikle hedef alınan halkın doğrudan doğruya içine · girerek ve .onunla etkileşimde bulunarak geçerlıiğini ve kullanımı­ nı · arttırmaık için tasarlanan yöntem. Erişim programları, genelliıkle e~tim ve toplumsal ,geliş­ me ·~lamından yıoksıun,luık içinde ·bulunari topluluk.J.ara yöneliktir. Fr. (mıtreach) · İng. outreach



İsp. {outreach)



erkin öğrenim Bkz. erkin yetişkin İng. liberal studies · erkin



Fr: (TWI-training . within indus-



ing.



endüstriyel . eğitim · 1. · Personelin ·. · yapıma ve üretime dönük sanıayi ~uı:utuşlarındaki işler için yetiştirilmesıi. Fr. fomıatıion industrielle İng. indusıtrial training İsp. capacitaci6n industrial ·



eğifuni



yetişkin eğitimi



Yetişkin bir ikimseye, bir bitey ve bit yurttaş olaraık kendini tıı­ nıina iın!kani: verecek genel bit kültür kazaındınna amacım girden eğitim. Bu tür egitim, salt · (dıireıkt) mesleki · yetiştirimi . kap-



Termıler



36 samaz. Erkin yetişkin eğitiminin amaçlarına



ulaşılması



bakımın­



dan her ·. köİıu okutulaıbileceg\n- . den ilke olarak hiçbir konu öğ­ retıirri dışı ·bırakılmaz ise· de beliıılenen amaçlara daha . kolay erişilebileceği .düşüncesiyle okur yazaııhk ıile toplumsal, felsefi, tarihi ve sariatla i!gilı (artistik) . çalışmalara önem verilir. Bu eğitime ''erkin öğrenim" de denilir. ·Fr. fonnation generale continue Lıg. =



liberal adult education



isp. (cültura general ·geleneksel olmayan . öğrenim . . Uzaklık, zaman, yer, kuis ·sırası ve kredi kazaııına gibi çoğu eği­ tim sisteı:ı:µne özgü ·kayıt ve şart- · lara bağlı olmaksızui eğitim . görmek isteyenlerin ihtiyacını karşı. lamaık amacıyla planlanan ve gerek örgütsel gerek yönetimsel bakrmdan . yeni, alışılanın dışında veya aİışılanın t.ersine · yaklaşım­ . !arla düzenlenen (sağlanan) öğrenim. Fr. (etudes. non traditionnelles) İng. non-traditıional study İsp. {non-traditional s!,lJdY). geiıç işçiler



yurdu



Fransızların,



bir endüstri bölgesinde çalışma hayatına başlayan



Terimler Listj!sis · genç eı:ıkek . ve kadınların bir ara~ da oturmaları için kurulan merkezlere verdikleri ad. Bu merkezlerde dışarıdan gelen1erin de katılabHeceği külfürel, ·. dinlendirici ve .eğlendirici çalışmalar düzenlenir. Fr. foyer de jeunes travailleurs inf ·.(young woııker's hostel) İsp, (foyer de jeunes travailleurs)



37 gözetmenlik



İng. supervisory training İsp. capacitaci6n e:mpresarial



gençlik ve kültür merkezi Fransızların



bir yörede, kasabayaşayan (15 ve 3() yaşları arıismdaıki) gençlere apk olan halk eğitimi kurumu için kullandılcları terim. Bu ku.ı um, gençlere çeşitli boşzaman ve eğ.itim etıkinlikleri sağlar. Fr. maison des jeunes et de la culture İng. youth and cultural centre İsp. (maison des jeunes et de la culture) da; veya



ııönüllü kumluş



Ilıkz:



gündüz kursu Öğrencilerin normal çalışma sa.· atlerinde bir araya geldiği ve bu nedenle gerek derslere devam etmek için izin - alınış olan yetiş'­ ·kinler geİek (ev kadınlan, emekliler ve işi gücü· olmayan kims.e ler gibi) ücret1i bir .işte çalışma­ yanlar için elverişli olan kurs. Fr. cours de jour



ıköyde



gönüllü dernek Eğitimsel veya toplumsal-kültürel ' nitıel,ikteki amaçlarının (!aha . iyi gerçekleşmesi için ücretsiz görev yapan üyeleııince denetlenen ve kar amacı gütmeyen özel dernek. Gönüllü derneğin ücretli bir memur kadrosu bulunabilir. Bu tür kuruma "gönüllü kuru·ıuş'' da denilir. Fr. . association benevole İng. voluntary association Jsp. asociaci6n voluntaria



İng. daytime course İsp. curso diurno



gündüz sınıfı ·Bkz. gündüz kursu İng. daytime class



günlük izin Çalışan bir 1ldmsenin bit eği~im veya yetiştirim kursuna devam edebilmesi için iş yerıinden belirli aralıklarla (genellikle haftada bir) ve ücretinden kesinti yapıl­ maksızın 'verilen' bir günltjk veya birkaç saatlik izin. = ,Fr. (day release)



İng. day release



gönüllü dernek



İng. voJuntary body



eğitimi



Gorev ve iş tanıtımı, geridönüm (feedbaok), danışma ve önderlik eğitimi dahil olrrutk üure göze-, timle .ilgili bilgi, tutum ve becerilerin sistemli biçimde geliştiril­ me&i. Fr. (fqrmaıtion des contremaitres)



=



İsp. (day release)



38



Termıler



H



hafta-sonu kursu Bkz. hafta-sonu okulu İng. weeıkend cı:>urse



hafta-sonu okulu Öğrencileri hafta sonunda cumartesi ve pazar günleri kümeler halind~ çalışmak üııere bir araya getiren, hatta bazen cuma günü de başlayan kurs. Yatılı veya gündüzlü olabilen hafta-sonu okulunun özelliği, haftalık normal çalışma düzenini aksa1ıına­ d:an ıkısa, fakat sürekli ve yoğun bir öğrenim dön~i sağlaması­ dır.



Bu okula "hafta-sonu kursu" da denilir. Fr. cours de weekend İng. weekend school İsp.



curso de fin de semana



halk okulu 1. Avusturya'da, Almanya Federal Cumhuriyeti'nde, .İsvıiçre ve Hollanda'da yetişkinler içi!IJ. daha çok akşamleyin, fakat aynı za- . manda gündüzün de kurslar düs zenleyen eğitim kurumu. - Fr. universite populaire (1) İng. folk high school İsp. instituto vespertino 2. Ortaöğretim-sonrası ve üniversi. 'te-öncesi düzeyde genellikle yir. mi yaş dolaylarındaki gençlerin devam ettiği yatılı eğitim kurumu. Bu tür okullar ilkönce İs­ kandinav ülkelerinde kurulmuş­ tur ve en çok oralarda bulunur.



Li.l'tesi



Fr. universite populaire (2) İng. folk high · schöol · İsp. ,(folk high scİıool)



hayat-boyunca eğitim . BI.z. Temel kavramlar, madde 2. Eğitimin, çocuklukta başlayan tam-zamanlı eğitimin ıilk dönemiyle sınırlı . ilk ve . son bir deneyim olmadığı, tersine .ömür boyunca devam etmesi gereken bir süreç olduğu düşüncesi. Hayatın kendisi siin?kli bir . öğrenme sürecidir, ancak her insanın teknik ve toplumsal değişmeye ayak uydurması, kendine özgü şartlar ç.erçevesıinde meydana gelen (ev- · lenme, ana-babalık, mesleki durum, yaşhlık ·vb.) değişikliklere uyum sağian::ıası ve. ibireysel ge~ lişiın açısından gücünün en son noktasına · erişmesi ıçın gerek mesleıki gerek genel alanda daha ileni düzeyde ve yeni bazı eği­ tim frrsatlarından yararlanmaya ihtiyacı v·a rdır. Hayat-boyunca eğitim bir kimsenin h em amaçlı, hem de rastlantı · ürünü ·öğrenme yaşantılarını kapsar. Fr. ooucation permanente İng. lifelong education ' İ-sp. educaci6n permanente hayat-boyunca öğre~ Bkz. Temel kavramlar, madde 2, hayat-boyunca eğitim. İng. Iifelong . learning hayat-boyunca tümleşik öğrenim Bkz. Temel kavramlar, madde 2, h ayat-boyunca eğitim. İng. lifelong ,integrat-ed learning



Teri!mler Listesi



39



hayat deneyimi ·Kişinin ömıii boyunca işi, öğre­ nimi ve yaşayışıyla ilgili olarak edindiği tüm yaşantılarının toplamı. Hayat deneyimi, bir kimsenin ortaya çıkan algın eğitini ve hayat-boyunca eğitim sistemlerine katıılınaya veya kabul. edilmeye elverişli sayılıp sayılmaya­ cağının belıirlenmesinde önemli bir unsurdur. Fr. experience de la vie İng. life expeııience İsp.



hedef olarak seçilen kitleyi gösterir: Fr.'



hizmeöçi



satı sağlayan eğitim.



Bu eğitime de denilir.



semineri Temel yeti~kin eğitimiyle ilgili bir okur..yazarlık programının hauygulanmasıyla



Fr. formation en cours d'emploi İsp. capacitaci6n en servicio



hizmetiçi yetiştirim Bkz. hizmetiçi



eğitim



İng. inservice training



hizmet yöresi Bir yetişkin eğitimi kurumundan yararlanan . kimselerin oturduğu



Fr. (seminario de arranque) İng. (semiııario de arranque)



yerleşim alanı.



de arranque



hedef-toplum Latin Amerikaların bir okur-yazarlık veya yetişkinlere özgü bir temel eğitim programından yararlanma olasılığı güçiü ve baien teknik yardım gören bir toplumu belirtmek için kullandıkları terini. Bu terim genel olaraık işçi ve köylülerden oluşan halk topluluklarını anlatmak için kullanılır, yetişkinler eğitiminde de



''ıhizmetiçi yetiştirim"­



İng. inservice educatıion



gö-



revli bir takımın (eıkibin), programı düzenlemek amacıyla gerekli bilgiler üzerinde tartışma yaptığı ve veriler. topladığı bir uygulaımilı semineri anlatmak için kullanılan İspanyclca terim.



İsp. semıimiııiö



eğitim



Çalışan (görevde bulunan) kimselere işleriyle ilgili beceri ve yeterliliklerini geliştirmeye yarayacak yeni bilgileri sürekli bir program çerçevesinde edinme fır­



hazırlık



ve



de base)



İsp. commidad de base



experiencia vıivencial



zırlanması



(coınmunaute



İng. (target coınmunity)



Fr. zone



d'implııntatiqn



İng. catchnıent area



-



İsp. area geografica



hızfandırılmış



Çahşaniarı lamaık



mesleki



eğitim



nitelikli



amacıyla



işlere



hazır­



başvurulan



bir veya yeniden yetişti­ rim yöntemi. Bu tür yetiştirim genellikle iş dışında, ancak olabildiğince gerçekçi bir endüstri ortamında yapılır. Yetiştirim süyetiştirim



40 , _resi uygun düzeyde bit yeterlik göstermek için en az İıe kadar zamana ihtiyaç varsa ona göre · belocrlenir, praıtik ve etkin öğre­ tim yöntemleri. kullanılır. Fr. formation professionnelle acceleree ar- · ' İnıg, accelerated vocational tra. ,_, ;_ ining



·#. İsp. capacitaci6n vocacional ace~ lerada



Terimler Listesi tirilen tür ve düzeyde bir egıtiµı elde etme imkanı veren öğ­ . .renim - oİasılıkları. Bu olasılıklar pkuma-yazma eğitimini, yüksek , : qğrenıimin önşartı sayılan genel , eğitim sertifikasıyla sonuçlanan , , )lğrçtimi, yiiıkseköğretimi, çoğu i.; ,mman ücretli bir !İşe girmeden . '.' ,cirıce uygulanan mesleki eğitimi ·, ~psar. . .· , !



Fr. (education pour .la second chance) ~ İng. s.econd-chance education



t



İsp. ı(second-chance educatiôiı)



ihtiyaç tespiti ' . Belli bir kümenin veya topluluğun eğitim ihtiyaçlarını, Öğrenim



ve..



topluriısal amaçlarıni . belirlemenin sistemli yolu. Fr. evaluation des besoins .&ı.u­ catifs İng. needs assessment



İsp. (identificaci6İı de necesida-



des)



ikinci dil olarak İngilizce Anadili İn,gilizoe olmayan kimselerin İngilizce öğretmeleri veya



ilişkileri



kopanna kuramı



~ Bireyin yaşlılık ç~ğına yaklaştık- .



':;' ça



daha az toplumsal etkileşinı- . •'. '-de bıİlİınduğunu, çok -az toplum. .:- : ~al görevler altlığını, aldığı . gö.revlere kendisini tam veremedi, , · ğini ve bu gör.evleri pek seyrek •• · değiştirdiğini varsayan (ileri süren) . kuranı. Fr.



(disengagenıenıt tlıeory)



İng: disengagen:renıt theory İsp. ((disengagement tlıeory)



İngilizce öğrenmeye çalışıııaları.



Fr. anglais comme seconde . lan-



incele~e gezisi



~ İng. (English as a second langu~



-, :, yerinde , incelemelerde bi,ılunmak ,.•· amacıyla çeşitli yeder,de durakla-



age) ESL •.;.,. · İsp. ingl~ conio segunde lenguıı,



•"':iileçe en



guıe



ikinci · eğitiııı · fırsatı Yetişkinlere,



ı



.



genellikle çocukluk ve s;iirekli' :bir eğitim evresi boyunca gerçekleş-



çağında başlayan



,' ·malan kapsayan ·gezi. Bu tür .geçok sanat ve mimarlık eserler.inin incelenmesinde ve çev-



.· . ı:e . .incelemeleri yapıldığı sırada ,::; .başvurulur. İnceleme ,gezilerinden tatım;



endüstri . ve yönetim· ile il-



Terimler



Liıstesi



gili çalışmaları yerinde göstermek. a~cıyla . da yararlanılir. Fr; _voy,age d'etude İng. study tour İsp. viaje de estudios incel'e me kümesi .Bir konuyu veya sorunu birlikte incelemek .· içlıı düzenli biçimde toplanan kimselerin oluşturduğu küme. Bir . inceleme kümesinde ele alınan konu veya sorun üzerinde uzmanlaşmış bir öğretmen yoktur, fakaıt küme önderliği (li~ cİer1iği) teknikleri bakımından yetişmiş bir kimse bulunur. Fr. cercle d,.etude · İng. study circle . . İsp. oircule de estudio insan



ilişkileri eğitimi



Küçük kümelerde etkileşim, kendini daha iy,i anlama ve tanının, kişilerarası



== -



ili~erm up)



yöneticiliık yetiştirii:ni dışlanmış



mature student . mental set (mentai training) (metodologia psicosocial) midcareer crisis mifüary training



olgun



öğrenci



zihiı:ıset



zihin



.küme



,kurgu



eğitimi



ruhsal-.toplnınsal



yöntem



meslek hayatı ortası bunalımı . askerlik eğitimi N



needs assessment night school



öğrenim



okur-yazarlık



.residential centre long~term residential college .



·hizmeti



hayat deneyimi hayat-boyunca .eğitim .ha:yat-boyunca tümleşik hayat-boyunca öğrenim



long-terın



. .



öğrenim



kitaplık. yayını



literacy eduoation local auıtıb.ori,ty adult education long~term memory



.



yetişlqn. eğitimi



ihtiyaç tespiti gece okulu



{ngi'/izce Dtzin



1)



kredisiz



nön-credit non-formal education non-participant _ non-profit · ma;king organization non~traditiona1 sıfudy



yaygın eğitim eğitime ikatılınayan



kar amacı -gütmeyen- kuruluş geten~sel olinayan öğrenim



o occupational training off-the-job training one-day school on-the-job training



iş ıçın yetıştırım



open school open university ·operational seminar ouganizationa,l development



açık okul ·açrk üniversite işlemsel ·seminer örgütsel gelişme



iş-dışında eğitim bir-güoliiık



·



okul



iş-başında eğitim



okul-dışı eğitim



ouFof-school education oütreach



erişim



p



paid - educaıtional leave parent education participatory · method part-time study person--centered learning placementpopulation education· :post~compulsory education post-experience education - post-experience training post-secoıidary education praoticum pre-retirement education professional development professional trainin~ programme planning



ücretli eğitim izni ana-