126 54 88 MB
Turkish Pages 296 Year 2018
Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.
Çözüm Yayınları Grafik Birimi
Çözüm Yayınları Dizgi Birimi
2018 Ankara
Cem Veb - Ofset
Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,
“Fizik dersi denilince aklınıza ne geliyor?” sorusu yöneltilen çoğu insanın cevabı “zor” olurdu sanırım. Haksız da
sayılmazlar aslında. Çünkü fizik konularını anlamak çoğu zaman analitik düşünme, matematiksel bağıntıları yorumlama, geometri bilgisi, üç boyutlu düşünebilme yeteneklerini gerektirir. Bir de fizik sorularını sınırlı sürede çözmenizin beklenmesi işin tuzu biberi olur. Ancak bütün bunların ötesinde fizik doğanın sırlarına açılan kapının anahtarıdır. Anahtarı çevirip, kapıyı araladığınızda evrendeki kusursuz işleyişin büyüleyici güzelliğine tanık olursunuz. Fizik dersine ezberlemeniz gereken formüller, çözmeniz gereken sorular olarak bakmanız ise “fizik = zor” eşitliğini kaçınılmaz kılar. Peki, bir parçası olduğumuz Evrendeki işleyişi anlamak için öğreniyorsak, işte o zaman fizik tutkuya dönüşür. Bunun için sizlere naçizane bir tavsiyem olacak. “Ezberlemeyin, düşünün ve yorumlayın.” Albert Einstein’ın dile getirdiği gibi: “Hayal gücü bilgi dağarcığından çok daha önemlidir, çünkü bilgi dağarcığı bildiklerimizi tanımlar. Hayal gücü ise gelecekte bilebileceğimiz her şeydir.” 1600’lü yıllarda yaşıyor olsaydık, Dünyanın Güneş etrafında döndüğünü bilmiyor olurduk veya bunu iddia ettiğimiz için kellemizi uçurabilirlerdi. 1900’lü yılların başında yaşıyor olsaydık, Samanyolu haricindeki gökadaları bilmiyor olurduk. “Şuan neleri bilmiyoruz?” sorusu fiziğin muazzam güzelliğinin kanıtıdır.
Üniversiteye hazırlık sürecinde AYT sınavına yönelik hazırladığımız bu kitap yeni müfredata uygun, farklı zorluk
derecesinde, özgün soruların bulunduğu testler içermektedir.
Siz değerli adayların konulara tamamen hakim olmasının, muhakeme kabiliyetinin gelişmesinin, ÖSYM tarzında
sorularla hazırlanmasının amaçlandığı bu kitabın size maksimum katkı sağlamasını diliyorum. Öğretmenlik kariyerim boyunca yazmak istediğim bu kitabın ortaya çıkması sürecinde pek çok insanın katkısı oldu. Bu kitabın yazılmasına vesile olan değerli arkadaşım ÖZGÜR BALCI’ya, kitaba çok önemli katkılarından dolayı Cemal BAGİROV ve Yasin ŞENER’e, verdikleri öneri ve desteklerden dolayı arkadaşlarım Osman GÜÇLÜ, Savaş KARMİL, Levent ÇELEBİ, İbrahim Alp SANCAK ve Ahmet Levent MUTLUCAN’a, kitabın dizgisinde her zaman beklediğimden daha iyisini ortaya çıkaran Zehra YEDEK’e, değerli katkılarından dolayı EMRE ERDOĞAN’a teşekkür ediyorum. Kitabın hazırlanması sürecinde yeterince zaman ayıramadığım sevgili eşim ve oğullarıma, varlıklarıyla bana her zaman güç veren anne ve babama teşekkür ediyorum.
Hayallerinin peşinden koşmak adına ilham verebilmek için Kıvanç, Kerem ve Kağan’a ....
Alper Emrah GÜMÜŞ
İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM:
05. BÖLÜM:
Fiziğin Doğası.................................................................................7
Aydınlanma.................................................................................189
Kuvvet Denge.................................................................................9
Gölge..........................................................................................191
Tork .............................................................................................15
Düzlem Ayna..............................................................................193
Ağırlık Merkezi..............................................................................23
Küresel Ayna..............................................................................197
Basit Makineler.............................................................................29
Kırılma........................................................................................203
Bire Bir ÖSYM.............................................................................35
Mercekler....................................................................................209
TÜMEVARIM - I.............................................................................39
Bire Bir ÖSYM...........................................................................215 TÜMEVARIM - V..........................................................................219
02. BÖLÜM: Madde Özellikleri..........................................................................43
06. BÖLÜM:
Basınç..........................................................................................45
Dalgaların Genel Özellikleri........................................................223
Kaldırma Kuvveti..........................................................................49
Ses Dalgaları..............................................................................225
Isı ve Sıcaklık...............................................................................53
Yay Dalgaları..............................................................................227
Genleşme.....................................................................................57
Su Dalgaları................................................................................233
Bire Bir ÖSYM.............................................................................59
Elektromanyetik Dalgalar...........................................................241
TÜMEVARIM - II............................................................................61
Işıkta Girişim ve Kırınım.............................................................245 Bire Bir ÖSYM...........................................................................249
03. BÖLÜM:
TÜMEVARIM - VI.........................................................................253
Doğrusal Hareket.........................................................................67 Bağıl Hareket................................................................................73
07. BÖLÜM:
Dinamik........................................................................................77
Fotoelektrik - Compton...............................................................257
Yeryüzünde Hareket.....................................................................85
Atom Modelleri...........................................................................263
İş - Güç Enerji...............................................................................93
Görellik.......................................................................................269
Çembersel Hareket....................................................................101
Atomaltı Parçacıkları..................................................................275
Basit Harmonik Hareket.............................................................107
Radyoaktivite..............................................................................279
Evrensel Çekim ve Kepler..........................................................113
Büyük Patlama ve Hubble Yasası..............................................283
İtme ve Momentum.....................................................................115
Elektronik Devre Elemanları.......................................................285
Bire Bir ÖSYM...........................................................................123
Modern Fiziğin Uygulama Alanları..............................................287
TÜMEVARIM - III.........................................................................127
Bire Bir ÖSYM...........................................................................289 TÜMEVARIM - VII........................................................................293
04. BÖLÜM: Elektrostatik................................................................................133 Elektriksel Alan - İş - Enerjisi......................................................137 Paralel Levhalar.........................................................................143 Kondansatörler...........................................................................149 Elektrik Akımı..............................................................................151 Üreteçler.....................................................................................161 Manyetik Alan - Kuvvet...............................................................165 İndüksiyon - Özindüksiyon.........................................................173 Alternatif Akım - Transformatör...................................................177 Bire Bir ÖSYM...........................................................................181 TÜMEVARIM - IV.........................................................................185
01
BÖLÜM 01 Test
Fiziğin Doğası 1. Aşağıda verilen ölçüm araçlarından hangisi türetilmiş bir
6.
büyüklüğü ölçer?
A) Fotometre
B) Eşit kollu terazi
C) Dinamometre
D) Termometre
K
E) Kronometre
L
A
M
N
+ –
Şekil-1 I. Işık şiddeti - Candela
II. Isı - Kelvin
III. Kuvvet - Newton
Yukarıda verilen büyüklük - birim eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
3.
I. Kararsız bir atom altı parçacığın bozunma hızının tespit edilmesi
II. Bir yalıtım malzemesinin ısı aktarım hızının tespit edilmesi
III. Bir katalizörün tepkime hızına etkisinin tespit edilmesi
Yukarıda verilenlerden hangileri fiziğin uğraş alanının kapsamındadır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
4. Aşağıda verilenlerden hangisi bilimsel bilginin özelliklerinden değildir?
A) Mutlaklık
B) Nesnellik
D) Evrensellik
Ortam Sıcaklığı
V
K
1A
20°C
V
L
2A
20°C
V
M
3A
20°C
Buna göre,
I. Sıcaklık ve üretecin gerilimi kontrollü değişkenlerdir.
II. Reostanın direnci bağımsız değişkendir.
III. Akım şiddeti bağımlı değişkendir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
de deney ve gözlem yapmaktır. Gözlemci, ilgilendiği olaylar sürecinin dışında kalıp, doğanın değişimleri üretmesini bekler, gidişatı yönlendiremez. Deneyci ise, doğal sürece etkin bir şekilde müdahale eder. Bir anlamda doğa olayları deney süreci ile “sorguya çekilir.” Doğada gerçekleşen olaylar, çok sayıda farklı değişkenin birleşimi ile ortaya çıktığından doğa olaylarının işleyiş mantığının anlaşılması için mümkünse bütün nedensel süreçler incelenmelidir.
Yukarıda bilimsel bilgiye ulaşmak için bilim insanlarının faydalandığı deney ve gözlemin bazı özelliklerinden söz edilmiştir.
Buna göre;
II. Dünyadan uzaklaşan uzay mekiğinin hızını ışık hızı birimi ile ifade etmek.
I. Gözlem faaliyeti, bağımsız ve bağımlı değişkenlerin ortaya çıkarılması ve bunların yönlendirilmesi ile gerçekleştirilir.
III. Helyum çekirdeğinin ortalama yarıçapını km birimi ile ifade etmek.
II. Gök cisimlerinin hareketini inceleyen bir astronom deneyciden çok gözlemcidir.
III. Gözlem sürecini gerçekleştirecek bilim insanının kavramsal bir ön hazırlık yapmasına gerek yoktur.
Yukarıdakilerden hangilerinde tanımlanan büyüklük boyutuna uygundur?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
A) Yalnız I
C) I ve II
7. Bilimsel yöntem basamaklarının önemli aşamalarından biri
E) Tekrarlanabilirlik
I. Samanyolu Galaksisinin merkezine yakın bir noktada bulunan karadeliğin dünyaya uzaklığını ışık yılı birimi ile ifade etmek.
Akım Şiddeti
Bir öğrenci Şekil-1’deki elektrik devresini kurup, devre ile ilgili Şekil-2’deki tabloya elde ettiği değerleri yazıyor.
5. Fizik bilimi çok büyük boyutlu galaksilerden, çok küçük boyutlu
Reostanın Konumu
C) Tutarlılık
atomaltı parçacıklara kadar oldukça geniş bir uğraş alanında inceleme yapar. Dolayısıyla ile fiziksel bir olaya ait ölçümlerde, olayın gerçekleştiği boyuta uygun birimlerin kullanılması gerekir.
Üretecin Gerilimi
Şekil-2
C) I ve III
Çözüm Yayınları
2.
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
7
Test 01
1. C
8. İnişi sırasında, saatte yaklaşık 250 km yol alacak şekilde piste
Yukarıda Boeing 777’lerini bazı özellikleri sayısal verilerle ifade edilmiştir. Buna göre, metinde aşağıdaki niceliklerden hangisine ait sayısal veri yoktur?
A) Ağırlık
B) Hacim
D) Sürat
E) Sıcaklık
Buhar türbini
Yüksek basınçlı buhar elde edilir.
Reaktör çekirdeği
Döndürülen türbünler sayesinde jenaratörde elektrik üretilir.
Yüksek basınçlı buhar türbinlerin çevrilmesini sağlar.
Yukarıda nükleer enerji santrallerinin çalışma aşamaları sırasında gerçekleşen bazı fiziksel olaylardan söz edilmiştir. Buna göre, bu aşamalar sırasında gerçekleşen fiziksel olaylar, aşağıda verilen fiziğin alt dallarından hangisinin kapsamına en uzaktır?
A) Termodinamik
B) Mekanik
C) Elektromanyetizma
D) Katıhal fiziği
E) Çekirdek fiziği
6. E
7. B
8. A
9. D 10. E 11. E
I. Elektromıknatısın oluşturduğu manyetik alan çizgileri
II. Dinamiğin temel yasasının F = m.a olarak formüllendirilmesi
III. Bohr atom modeli
yukarıdakilerden hangileri fizikte kullanılan modelleme örnekleridir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
C) Yalnız III
11. Jamex Clark Maxwell, önceden birbiri ile ilişkisiz olarak görülen elektrik ve manyetizma alanlarını Maxwell Denklemleri ile ilişkilendirilmiştir.
Fisyon tepkimesi gerçekleşir.
8
5. A
Buna göre;
çekirdeklerinin fisyon tepkimesine girmesiyle elde edilen enerji ile su buharının çok yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılması sağlanır. Yüksek enerjili buhar, türbünleri çevirir ve jenaratörlerde elektrik üretilir. Türbünlerden çıkan buhar ise yoğunlaştırıcıya girer.”
4. A
yetersiz kalır; çünkü evrende meydana gelen olaylar gözle görülebilir boyutta olabileceği gibi, gözle görülemeyecek kadar küçük boyuttaki cisimler arasında da gerçekleşir. Aynı zamanda somut olarak göremeyeceğimiz ama varlığını meydana getirdiği sonuçlardan anladığımız bazı olaylarda fiziğin inceleme alanına girer. Doğrudan gözlenemeyen olayların daha iyi anlaşılmasını sağlamak, zihnimizde bu olaylar ile ilgili bir resim veya sembol oluşmasını sağlamak için modellemeler meydana getirilir.
C) Kütle
9. “Nükleer enerji santrallerindeki reaktörlerde kararsız atom
3. D
10. Fizikçiler bir olayı gözlerken çoğu zaman duyu organları
yaklaşan 200 tonluk bir Boeing 777’yi durdurabilmek için uzun bir piste ihtiyaç olduğu düşünülebilir. Ancak modern yolcu uçaklarının yüksek teknolojiye sahip frenleri, uçakların kısa mesafelerde durmasına imkan sağlar. Boing 777’nin piste konup, duruncaya kadar geçen süreçte, frenlerinin sıcaklığı 1400 °C’yi aşar. Boeing 777’lerin güçlü motorları kalkış sırasında dakikada ortalama 5630 milyon litre havayı emer ki bu miktar 44 gün boyunca insan tarafından solunan hava miktarından fazladır.
2. C
Erwin Schrödinger, elektronun davranışını Schrödinger Denklemleri ile matematiksel olarak ifade etmeye çalışmıştır. Oluşturduğu dalga mekaniği Planck’ın kuantum kuramının temelini oluşturmuştur.
Joseph Henry, elektrikli motorların en ilkel halini tasarladı. Yalıtılmış tel kullanarak elektromıknatısın sarım sayısını artırmış böylece zamanın en güçlü elektromıknatısını yapmıştır.
Michael Faraday, elektroliz yasalarını ortaya koymuş, elektromanyetik indüksiyonu keşfederek elektrik motorunun yapımını sağlayan temel bilgiyi ortaya çıkarmıştır.
Yukarıda verilen bilim adamlarından hangilerinin temel çalışma alanları, elektromanyetizma alt dalı kapsamındadır?
A) Yalnız Faraday
B) Henry ve Schrödinger
C) Maxwell ve Faraday
D) Schrödinger, Henry ve Faraday
E) Henry, Maxwell ve Faraday
02
BÖLÜM 01 Test
Kuvvet Denge - 1 4.
1. K
düşey
L
düşey
düşey FL
30° FK
45° FM
M N
düşey
Eş kare bölmeli düzlem üzerindeki K, L, M, N vektörleri şekildeki gibidir. Buna göre;
I. K + L + M + N = 0
II. N – L = 3M
III. K + L = –N
eşitliklerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
düşey
Şekil-1
C) Yalnız III
E) I, II ve III
düşey
Şekil-2
Şekil-3
K, L, M cisimleri sürtünmesiz düzeneklerde FK, FL, FM kuvvetleri ile Şekil-1, Şekil-2, Şekil-3’deki gibi dengede tutulmak isteniyor.
Buna göre, K, L, M cisimlerinden hangileri şekillerdeki gibi dengede kalabilir? (Makaralar ağırlıksızdır.)
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
C) Yalnız M
E) K ve M
2. Kütlesi m olan bir cisim, sürtünmesiz masa üzerinde durmakta iken üç farklı kuvvetin etkisinde K doğrultusunda harekete başlamıştır. Cisme etki eden kuvvetlerden iki tanesi, koordinat
"
5.
"
T1
sisteminde F1 ve F2 kuvvet vektörleriyle gösterilmiştir. +y 3
F1
N
2
3
Çözüm Yayınları
1
+x
F2
-2 -3
Buna göre; koordinat sisteminin merkezinde yer alan cisme uygulanan üçüncü kuvvet vektörünün bitiş noktasının koordinatı (x, y); I. (0, –1)
II. (2, 0) III. (–1, –1) koordinatlarından hangileri olabilir?
A) Yalnız I
α
K doğrultusu
-1
α
α
1 0
T3
K
2 -3 -2 -1
T2
Şekil-2
M
Şekil-3
Özdeş K, L, M ve N cisimleri sürtünmesiz sistemlerde Şekil-1, Şekil-2, Şekil-3’teki gibi dengelenmiştir.
Buna göre, T1, T2, T3 ip gerilmeleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) T1 = T2 = T3
B) T1 = T3 > T2
C) T2 > T1 = T3
D) T1 > T2 > T3
E) T3 = T2 > T1
6. Ağırlığı P olan, eş bölmeli kalas sürtünmesiz sistemde
B) Yalnız II
D) II ve III
L
Şekil-1
şekildeki gibi dengede iken kalasa bağlı iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 dir.
C) I ve II
E) I ve III
" " " " 3. Eş kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan F1 + F2 , F1 - F2 , " " F1 + F3 vektörleri şekildeki gibidir.
T1
T2
F1 +F2
9
Yatay
F1 +F3 F1 − F2
" " " Buna göre, F1 , F2 , F3 kuvvetlerinin büyüklükleri F1, F2 ve F3 arasındaki ilişki nedir?
A) F1 > F2 > F3
B) F1 = F2 > F3
D) F3 > F2 > F1
C) F3 > F1 > F2
E) F2 > F1 > F3
Buna göre;
I. Adamın ipe uyguladığı kuvvetinin büyüklüğü P’ye eşittir.
II. T2 > T1
III. Kalas türdeştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 02
1.D
7.
4. C
5. E
6. A
7. C
8. C
9. D 10. D 11. B
ve T3 olan iplerle dengelenmiştir. T2 gerilmeli ipin ucu K noktasındaki çengelden sökülüp, L noktasındaki bağlı çengele bağlanıyor.
L ekseni θ
K
α
T1
K ekseni
3. C
10. P ağırlıklı yük şekildeki sistemde gerilme kuvvetleri T1, T2
A
β
2. C
L
yatay
T2 T3
A vektörünün aynı düzlem üzerindeki K ve L eksenleri üzerindeki bileşenleri AK ve AL dir.
b > a > θ olduğuna göre, A , AK, AL vektörlerinin
Buna göre, T1, T2 ve T3 ip gerilme kuvvetlerinden hangileri artar?
A) Yalnız T1
büyüklükleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) lA l > lAK l > lAL l
B) lAK l > lA l > lAL l
C) lAL l > lA l > lAK l
D) lA l > lAL l > lAK l
B) Yalnız T2
D) T1 ve T2
C) Yalnız T3
E) T2 ve T3
E) lAL l > lAK l > lA l
8. Aynı düzlem üzerinde bulunan K, L, M, N vektörleri şekildeki gibidir.
K
Çözüm Yayınları
M
P L
N
Buna göre, vektörlerin bileşkesinin sıfır olabilmesi için hangi vektörün büyüklüğü 2 katına çıkarılmalıdır?
A) K
B) L C) M
D) N
E) P
11. P ağırlıklı yük şekildeki sistemde gerilme kuvvetleri T1
9. T3
K
L
ve T2 olan iplerle dengelenmiştir. T2 gerilmeli ipin ucu K noktasındaki çengelden sökülüp, L noktasındaki bağlı çengele bağlanıyor.
yatay
T1
K
L
yatay
T2
10
T1
P ağırlıklı yük şekildeki gibi dengededir. Gerilme kuvvetleri T1 ve T2 olan iplerin doğrultuları değişmeyecek şekilde K noktasına bağlı ip sökülüp, L noktasına bağlı iple yeniden denge sağlanıyor.
Buna göre, T1, T2 ve T3 ip gerilmelerinden hangileri artar?
A) Yalnız T1
B) Yalnız T2
D) T1 ve T3
E) T2 ve T3
C) Yalnız T3
T2 T3
Buna göre, T1, T2 ve T3 ip kuvvetlerinden hangileri artar?
A) Yalnız T1
B) Yalnız T2
D) T1 ve T2
E) T2 ve T3
C) Yalnız T3
1. Eş kare bölmeli yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde bulunan
03
BÖLÜM 01 Test
Kuvvet Denge - 2
3. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde bulunan noktasal K cismine,
K noktasal cismi F1, F2, F3, F4, F5 kuvvetlerinin etkisi altında
yatay düzlemde bulunan F1, F2, F3 kuvvetleri aynı anda
harekete geçmiştir.
uygulandığında K cismi F2 kuvveti yönünde harekete geçiyor. F3
F3 F2 K K
F1
F5 F4
Buna göre, kuvvetlerden hangisi kaldırıldığında cismin
B) F2 C) F3
D) F4
E) F5
hareket yönü
F1
Buna göre,
I. |F2| > |F1|
II. |F3| > |F1|
hareket yönü değişmez? A) F1
F2
III. |F2| > |F3|
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
4. Ağırlığı P olan cisim sürtünmesiz sistemde şekildeki gibi
dengede iken iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2’dir.
Çözüm Yayınları
2. Eş kare bölmeli aynı düzlem üzerinde bulunan F1, F2, F3
Yatay
α θ
T2
T1
Buna göre; I. T1 = T2 II. a + θ = 90°
III. T1 . sinθ = T2 . cosa yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
kuvvetlerinin bileşkesi R dir? F3
5. Sürtünmelerin önemsenmediği sistemde türdeş K küresi eğik
düzlem üzerinde şekildeki gibi dengede iken ipteki gerilme kuvveti T, eğik düzlemin küreye uyguladığı tepki kuvveti N’dir.
F1 F2
Buna göre I. R = 1/2 F3
II. F1 + F2 = 3R
III. |F2 + F3| = 2|R |
yatay
T
K
O α
eşitliklerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
2α
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
yatay
T = N olduğuna göre, a kaç derecedir?
A) 15
B) 25
C) 30
D) 45
E) 60
11
Test 03
1. A
6.
3. B
4. E
6. E
7. D
8. D
9. C
sıvılar bulunmakta iken, sürtünmesiz sistem şekildeki gibi dengededir.
T2 2α
α
Yatay
Ağırlıkları GK ve GL olan K ve L cisimleri şekildeki gibi gibi
K
asılarak dengelendiğinde iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 oluyor.
5. C
8. Ağırlıksız K, L, M kovalarının içinde GK, GL, GM ağırlıklı T1
2. E
θ
θ
Buna göre;
I. T1 > T2
II. T2 > T1
III. GL > GK
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
M
L
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
Buna göre;
I. GL = GM
II. K kovasına sıvı ilave edilirse θ azalır.
III. GK > GL
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
9. Sürtünmelerin önemsenmediği Şekil-1’deki sistemde X ve Y cisimleri dengede iken, K ipindeki gerilme kuvveti T kadardır.
30o
30o
Yatay
K ipi
7. K ve L cisimleri ve ağırlıksız makara ile oluşturulmuş Şekil 1’deki sürtünmesiz sistem ve L-M cisimleri ile oluşturulmuş Şekil - 2’deki sürtünmesiz sistem dengededir.
L
L L K
L Şeki-1
L
L ipi
Yatay
T2
Yatay
30o
Yatay
37o
T1
12
Şekil-1
M Şeki-2
Buna göre, iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 oranı kaçtır? (sin 37° = 0,6, cos 37° = 0,8) T2 1 1 1 3 B) C) D) 1 E) A) 4 3 2 2
Şekil-2
X ve Y cisimleri şekil-2’deki gibi asılarak denge sağlandığında, L ipindeki gerilme kuvveti kaç T olur? 1 (sin30° = ) 2 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
1. K noktasal cismi eş kare bölmeli, yatay sürtünmesiz düzlem
3. K kayığı durgun gölde şekildeki F1, F2, F3, F4 kuvvetlerinin
üzerinde durmakta iken F1, F2, F3, F4, F5 kuvvetlerinin
etkisinde hareketsiz durumdadır.
etkisinde kalmaktadır.
F4 F2
F3
F3 +x
K
K
–x
+x F2
F4 F1
F1
04
BÖLÜM 01 Test
Kuvvet Denge - 3
Kayığın x doğrusunda harekete başlaması için,
Buna göre, K cisminin +x yönünde harekete başlamasını sağlayan en küçük F5 kuvveti aşağıdakilerden hangisidir?
A)
I. F2 ve F3 kuvvetlerini kaldırma
II. F2 kuvvetini kaldırıp, F4 kuvvetinin büyüklüğünü yarıya indirme
III. F3 kuvvetinin büyüklüğünü 2 katına çıkarıp, F4 kuvvetinin büyüklüğünü yarıya indirme
B)
C)
D)
E)
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) I, II ve III
4. Bir yayın ucuna ağırlıksız, boş kova şekildeki gibi bağlanarak dengeleniyor.
Yay
Cetvel
2. Aynı düzlem üzerinde bulunan eşit büyüklükteki üç vektör şekildeki gibidir.
Kova
1 2
3
Kovanın içinde bulunan sıvının ağırlığına bağlı olarak yayın uzunluğu aşağıdaki tabloya kaydediliyor.
Ağırlık (N)
Uzunluk (cm)
5
40,8
10
41,6
15
42,4
20
43,6
25
45,5
A
Buna göre, vektörlerin bileşkesi 1, 2, 3, 4 nolu doğrultulardan hangisinin üzerinde veya hangilerinin arasındadır? A) 1-2 arasında
B) 2 doğrultusunda
C) 2-3 arası
D) 3 doğrultusunda
A
4
A
E) 3-4 arasında
13
Buna göre, bu yaydan yapılan dinamometre kullanılarak aşağıdaki ağırlık değerlerinden hangileri kesinlikle yanlış ölçülür?
A) 4
B) 12
C) 14
D) 16
E) 21
Test 04
1. A
5. Sürtünmelerin önemsenmediği sistemde O merkezli metal
3. E
4. E
5. E
6. E
7. B
8. C
9. D
7. Şekildeki sürtünmesiz sistemde X, Y cisimleri ile düzgün
küre, ipin ucuna uygulanan F büyüklüğündeki kuvvetle şekildeki gibi dengelenmiştir.
türdeş Z kalası dengededir.
F
yatay
2. C
α
TX
O
TZ Z
TY
Yatay
düşey düşey
Buna göre,
I. Metal küre bir miktar aşağı sarkıtılarak denge sağlandığında, F artar.
II. Metal küre bir miktar aşağı sarkıtılarak denge sağlandığında, F azalır.
III. İpin ucu sabit tutulurken metal küre ısıtılarak genleşmesi sağlandığında, F artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
Buna göre, iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri TX, TY, TZ arasındaki ilişki nedir?
A) TX = TY = TZ
B) TX = TY > TZ
C) TZ > TX = TY
D) TZ = TY > TX
E) TX > TY > TZ
C) Yalnız III
E) II ve III
8. Aynı düzlemde bulunan K , L , M vektörleri eşit büyüklüktedir. Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
lK + L l = lK – L l ve lM + L l = lM – L l olduğuna göre, aşağıda verilen eşitliklerden hangisi doğru olamaz?
A) K = M
B) K = –M
D) lK – Ml = l2L l
C) L = M
E) lK + L +Ml = lK l
9. Sürtünmesiz ortamda G ağırlıklı özdeş ve türdeş K ve L 6.
küreleri yatay doğrultuda uygulanan FK ve FL kuvvetleri ile şekildeki gibi dengelendiğinde yüzeylerin kürelere uyguladığı tepki kuvvetleri NK ve NL dir. L
Yatay α
β T2
θ
Yatay
Yatay
T1
K Yatay
14
Özdeş X cisimleri ile oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek şekildeki gibi dengededir. Buna göre;
I. a = θ
I. NK > NL
II. b > 120°
II. FL > FK
III. T1 ve T2 ip gerilme kuvvetleri eşit büyüklüktedir.
III. G > FK
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
2α NK
α
NL
Yatay
Buna göre;
FK
FL
E) I, II ve III
C) I ve II
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
1. O noktası etrafında serbestçe dönebilen, r yarıçaplı daire ve
4. O noktası etrafında serbestçe dönebilen P ağırlıklı düzgün,
2r yarıçaplı çeyrek dairenin yapıştırılması ile oluşturulmuş ağırlığı önemsiz levha, 5F, 2F büyüklüğündeki kuvvetler ve P ağırlıklı yükle şekildeki gibi dengededir.
türdeş, eş bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir.
ip
5F
37o
T O
r r
r
r
O
Buna göre, F kaç P’dir? (sin 37 = 0,6, sin 53 = 0,8)
A) 1
B) 1/2
C) 1/3
D) 1/4
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç P’dir?
A) 1
B) 2
T
Topaç
Çözüm Yayınları
Yüzey +y
Şekildeki topaç, X-Y düzleminde bulunan yüzey üzerinde +y ve –y yönlerinde uygulanan kuvvetler ile döndürülmektedir.
Buna göre, kuvvet çiftinin topaca uyguladığı torkun yönü nedir?
A) +x
B) –x
C) +y
F1
D) +z
Bilye ok yönünde harekete geçtiğinde, T ve N nin değişimi için ne söylenebilir? T
N
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Değişmez
E)
Artar
Azalır
F3
F2 O
E) –z
L
O
30o
O noktası etrafında serbestçe dönebilen düzgün, özdeş, türdeş, eş bölmeli K, L, M çubukları F1, F2, F3 kuvvetleri ile şekildeki gibi dengelenmiştir.
Buna göre, F1, F2, F3 kuvvetlerinin O noktasına göre torkları τ1, τ2, τ3 arasındaki büyüklük ilişkisi aşağıdakilerden hangisidir? (sin 30° = 1/2)
A) τ1 > τ2 > τ3
B) τ3 > τ2 > τ1
C) τ1 = τ2 = τ3
D) τ2 > τ1 > τ3
L
K
+x
E) 5
dengedeyken ip gerilmesi T ve desteğin tepki kuvveti N’dir.
F
K
D) 4
5. Düzgün, türdeş KL çubuğu, üzerindeki bilye ile şekildeki gibi F
3.
C) 3
E) 1/5
+z
2.
2F
P
O
05
BÖLÜM 01 Test
Tork - 1
E) τ1 > τ3 > τ2
M
6. Şekildeki gibi dengede olan ağırlıksız, eş bölmeli kalas
üzerinde bulunan 6P ağırlıklı kedi ok yönünde yürürken önüne çıkan 0,5 P ağırlıklı yemleri yemektedir.
İp K
Kedi L
Yatay
M N
Kedi M noktasını geçtikten hemen sonra ip koptuğuna göre; ipin dayanabildiği gerilme kuvveti en fazla kaç P’dir?
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
E) 9
15
Test 05
1. D
2. D
3. C
4. B
5. A
6. B
7. C
8. E
9. C 10. A 11. D
7. Düzgün, türdeş, eş bölmeli, kalınlıkları önemsiz G ağırlıklı
10. K - L kalası, M - N kalası ve X bilyesi ile oluşturulmuş sistem
K ve L kalaslarının yapıştırılması ile elde edilmiş sistem şekildeki gibi dengededir.
T1
T α
L
X
T3 N
yatay
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç G’dir?
A) 5
15 2
L
M
Düşey
B) 6 C)
T2
K
O
α K
şekildeki gibi dengede iken, iplerdeki gerilme kuvvetleri T1, T2, T3 oluyor.
D) 10
E)
X bilyesi ok yönünde harekete geçtikten sonra denge bozuluncaya kadar geçen süre içinde, T1, T2, T3 gerilmelerinin değişimi için ne söylenebilir?
21 2
T1
T2
T3
A)
Değişmez
Azalır
Azalır
B)
Artar
Azalır
Azalır
C)
Değişmez
Artar
Azalır
D)
Artar
Değişmez
Artar
E)
Azalır
Artar
Artar
8. Eş bölmeli, ağırlığı önemsiz çubuk, GX ve GY ağırlıklı
Çözüm Yayınları
X ve Y cisimleri ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibi dengededir.
Yatay
Buna göre,
A)
3 2
GX oranı kaçtır? GY 4 B) C) 1 3
D)
3 4
E)
2 3
11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eş hacim bölmeli, boş
kabın tamamı sabit debili musluktan akan su ile 12t sürede doldurulmaktadır.
9. Kalınlığı her yerinde aynı olan, P ağırlıklı, türdeş, eşkenar
üçgen levha O noktasından geçen mil etrafında serbestçe dönebilen levha şekildeki gibi dengededir.
16 L
K Yatay T
Yatay
O Buna göre, ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T kaç P’dir? (sin 30 = 1/2, cos 30° = (
30
o
A)
1 3
B)
3
2
1 2 C) 2 3
) D) 1
E)
4 3
yatay
Buna göre;
I. (0-4t) aralığında K desteğindeki tepki kuvveti artar.
II. (4t-8t) aralığında K desteğindeki tepki kuvveti artar.
III. (4t-8t) aralığında L desteğindeki tepki kuvveti artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
06
BÖLÜM 01 Test
Tork - 2 1. O noktası etrafında serbestçe dönebilen şekildeki cisim r
4. Düzgün, türdeş, eş bölmeli özdeş K-L çubukları, özdeş,
yarıçaplı daire, 2r yarıçaplı çeyrek daire, 3r yarıçaplı yarım daire şeklindeki levhaların birleştirilmesi ile oluşturulmuştur.
P ağırlıklı A destekleri ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
F2= 5F
K
53o 2r
F1 = F r
r O r
r
A L
A K
L
yatay
yatay
A
r r
Buna göre, X cisminin ağırlığı kaç P’dir?
A) 7
B) 8
C) 9
D) 10
E) 11
F3= 2F
F1 kuvvetinin O noktasına göre torku
τ
olduğuna göre,
F1, F2, F3 kuvvetlerinin O noktasına göre toplam torku kaç
τ
5. GK, GL, GM ağırlıklı K, L, M cisimlerinin eş bölmeli, düzgün,
olur? (cos 53° = 0,6; sin53° = 0,8)
A) 5τ
B) 2τ C) –2τ
D) –4τ
türdeş kalas üzerine yerleştirilmesi ile elde edilmiş sistem destek üzerinde şekil -1’deki gibi dengededir.
E) –5τ
yatay Şekil - 1
2. yz düzlemi üzerinde bulunan şekildeki K diski, O noktasından
+y
Çözüm Yayınları
geçen mil etrafında serbest dönebilmektedir. F
K diski mil
O
+x
+z
Buna göre, K diskine –z yönünde uygulanan F kuvvetinin oluşturduğu torkun yönü nedir?
A) +x
B) –x
C) +y
D) –y
E) –z
K ve L cisimlerinin yerleri şekil -2’deki gibi değiştirildiğinde sistem dengede kalmaya devam etmektedir. yatay Şekil - 2
Buna göre,
A)
1 3
GK oranı kaçtır? GM B)
1 C) 1 2
D) 2
E) 3
6. Düzgün türdeş KL çubuğu üzerindeki X cismi ile şekildeki gibi dengedeyken ipteki gerilme kuvveti T, desteğin tepki kuvveti N’dir.
T
3. P ağırlıklı türdeş küplerle oluşturulmuş, O noktası etrafında
T 37
L
K
serbestçe dönebilen şekildeki sürtünmesiz sistem dengededir. yatay
yatay
o
Destek ok yönünde bir miktar çekilirse, T ve N nin büyüklüklerinin değişimi için ne söylenebilir? T
N
A)
Artar
Artar
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç P’dir?
B)
Azalır
Azalır
(cos 37 = 0,8, sin 37 = 0,6)
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Değişmez
E)
Artar
Azalır
O
A) 1
B)
3 2
C) 2
yatay
D)
5 2
E) 3
17
Test 06
1. D
7. Eş bölmeli A-B çubuğu, K ve L destekleri üzerinde
A
B K
A)
1 5
B)
D)
5 7
7. B
8. B
9. E 10. B
K
Yatay
1 2 C) 3 3
6. E
F2 kuvveti ile dengelenmiştir.
K
L O
bölme kaydırılırsa, desteklerin çubuğa uyguladıkları tepki NK kuvvetleri oranı kaçtır? NL
5. E
kefedeki GX ağırlıklı X cismi şekil-1’de F1 kuvveti, şekil-2’de
Destekler ok yönlerinde hareket ettirilip uçları birer
4. C
ağırlıksız, kalınlığı önemsiz K-L çubuğuna asılı, ağırlıksız
Yatay
L
3. D
9. O noktası etrafında serbestçe dönebilen, eş bölmeli,
şekildeki gibi dengede iken, K desteği çubuğa tepki kuvveti uygulamamaktadır.
2. B
E)
Yatay
O
F1
X
3 5
X
α
Yatay L F2
Buna göre;
I. F2 > F1
II. F1 = F2
III. F1 kuvvetinin O noktasına göre torku, F2 kuvvetinin O noktasına göre torkundan büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
8. M
18
K
L
10. P ağırlıklı türdeş küplerle oluşturulmuş cisim O noktası
yatay
etrafında serbestçe dönebilmektedir.
Düşey kesiti şekildeki gibi olan ağırlığı önemsiz kap eş hacim bölmelidir. Kabın herbir bölmesi M musluğundan akan su ile t sürede dolmaktadır.
Kap boşken M musluğu 2t süre açıldığında K desteğindeki tepki kuvveti NK, 7t anında L desteğindeki tepki kuvveti NL’dir.
NK Buna göre, oranı kaçtır? NL 1 1 1 B) C) A) 7 5 4
D)
1 3
E)
1 2
O
Yatay
Buna göre, cismi şekildeki gibi dengelemek için uygulanması gereken en küçük kuvvet kaç P’dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
07
BÖLÜM 01 Test
Tork - 3 1. Eşit bölmeli, düzgün, türdeş K-L çubuğu, GX ve GY ağırlıklı X
3. Düzgün, türdeş K, L ve M çubukları ve X, Y silindirleri
ve Y cisimleri ile oluşturulmuş şekil-1 ve şekil-2’deki sistemler dengededir.
T1
ile oluşturulan düzenekler şekillerdeki gibi dengede iken tekerleğin K ya gösterdiği tepki kuvveti NK, X silindirinin L ye gösterdiği tepki kuvveti NL, Y silindirinin M’ye gösterdiği tepki kuvveti NM dir.
T2
K
L
NL
NK
L
K
L
K X
Yatay
Yatay Şekil-1
Şekil-2
Buna göre; T1 1 = I. T2 2
A) Yalnız I
Şekil - 2
NM M
GX 1 II. = GY 3 GX 1 III. = T1 4 yargılarından hangileri doğrudur?
Şekil - 1
Yatay
K, L ve M çubukları ok yönünde bir miktar çekilirse, NK, NL ve NM tepki kuvvetlerinden hangileri artar? (Silindirler kaymadan dönerek ilerlemektedir.)
A) Yalnız NK
B) Yalnız II
D) I ve II
Y
C) Yalnız III
E) II ve III
B) NK ve NL
D) NL ve NM
C) NK ve NM
E) NK, NL ve NM
Çözüm Yayınları
4. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş üçgen levha K ve L
noktalarından şekildeki gibi asılıp dengelendiğinde iplerdeki gerilme kuvvetleri TK ve TL olmaktadır.
TL
TK L
K
Buna göre,
A)
1 3
M
Yatay
TK oranı kaçtır? (KL = LM) TL 1 2 3 B) C) D) 2 3 4
E) 1
2. Eş bölmeli, düzgün, türdeş, ağırlıkları GX, GY ve GZ olan X, Y,
Z kalasları ile oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek şekildeki gibi dengededir.
5. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı düzgün türdeş tellerle oluşturulmuş cisim K ve L destekleri üzerinde şekildeki gibi dengededir.
ip
19
X 2α
α
Y
53o
Z
K
Buna göre, GX, GY, GZ arasındaki ilişki nedir?
A) GX = GY = GZ
B) GX = GY > GZ
C) GX > GY > GZ
D) GY > GZ > GX
E) GZ > GY > GX
L
yatay
Buna göre, desteklerin tepki kuvvetleri oranı
(sin 53 = 0,8, cos 53 = 0,6)
A)
1 3
B)
1 2 C) 2 3
D)
3 4
NK kaçtır? NL E) 1
Test 07
1. C
6. P ağırlıklı K - L çubuğu ip ile asıldığında Şekil-1’deki gibi
53o
L
2d
P 4
7. C
8. A
L
B)
D) P
L
Yatay
Şekil-2
P P C) 3 2
9. D 10. C
T2
K
Buna göre, çubuğun L ucuna etki eden sürtünme kuvveti kaç P’dir? (sin 53 = 0,8, cos 53 = 0,6) A)
6. C
T1
Şekil-1
5. B
ip d
4. B
asılarak şekildeki gibi denge sağlandığında iplerdeki gerilme kuvvetleri T1 ve T2 olmaktadır.
K
K
3. C
9. Düzgün, türdeş KL çubuğunun çengellerine X, Y, Z cisimleri
dengede kalmaktadır. Sürtünmeli yatay ve sürtünmesiz düşey yüzeylere dayalı olarak ise Şekil-2’deki gibi dengede kalmaktadır.
2. A
E) 2P
Buna göre;
I. X cismi alınırsa, T1 azalır.
II. Y cismi alınırsa, T1 azalır.
III. Z cismi alınırsa, T2 azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
7. Düzgün, türdeş, ağırlığı P olan O noktası etrafında serbestçe dönebilen çubuk, ucundan iple düşey duvara asılıp şekildeki gibi dengelenmiştir.
1
2 3
4
Çözüm Yayınları
düşey
T 5
O
Buna göre, duvarın çubuğa uyguladığı tepki kuvveti hangi yöndedir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
8. Ağırlığı G olan, O merkezli, türdeş küre sürtünmeli eğik
düzlem üzerinde şekildeki gibi dengede iken ip gerilmesi T, eğik düzlem ile küre arasındaki sürtünme kuvveti Fs’dir.
10. Şekil-1’de O1 noktası etrafında serbestçe dönebilen düzgün, türdeş X çubuğu gerilme kuvveti T olan iple, şekil -2’de O2 noktası etrafında dönebilen X çubuğu F kuvveti ile dengelenmiştir.
Yatay T
Yatay O
20
T 74°
37o
Yatay
T oranı kaçtır? Fs
Buna göre;
(cos37° = sin53° = 0,8; cos53° = sin37° = 0,8)
A)
5 4
O1
B)
5 C) 1 3
D)
3 5
E)
4 5
Yatay
X
F
Yatay Şekil-1
Buna göre,
A)
2 3
O2
X
Yatay Şekil-2
F oranı kaçtır? (Birim kareler özdeştir.) T 4 5 3 B) C) 1 D) E) 5 4 2
08
BÖLÜM 01 Test
Tork - 4 1. y doğrultusunda bulunan çubuğa M1 ve M2 menteşeleri ile
3. Özdeş ve türdeş üçgen levhaların yapıştırılması ile
bağlanan a kenar uzunluklu küp şeklindeki cisim, x ve z doğrultularında uygulanan F büyüklüğündeki kuvvetlerin etkisi ile dönmektedir. F
+y
oluşturulmuş K, L, M cisimleri O noktasından geçen mil etrafında serbestçe dönebilmektedir.
M1
F O
M2
a
+z
M
Buna göre, cisme etki eden bileşke torkun büyüklüğü ve yönü nedir? Yönü
A)
2Fa
+y
B)
2Fa
–y
C)
3Fa
+z
D)
4Fa
–y
E)
4Fa
+y
Yatay
Şekil-2
Şekil-1
+x
F
Büyüklüğü
L
O
K
a a
TL
TK
F
TM Yatay
O
Şekil-3
K, L, M cisimleri Şekil-1, Şekil-2 ve Şekil-3’deki gibi dengelendiğinde iplerde meydana gelen gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü TK, TL, TM olmaktadır.
Buna göre, TK, TL, TM arasındaki ilişki nedir?
A) TK > TL > TM
B) TL > TK > TM
C) TK = TL = TM
D) TM > TL > TK
Çözüm Yayınları
E) TK = TM > TL
4. X, Y, Z kendi içlerinde türdeş, kalınlıkları her yerlerinde aynı olan eş kare bölmeli cisimlerdir. Şekil-1’de yapıştırılarak asılmış X ve Y, Şekil-2’de yapıştırılarak asılmış X, Y, Z cisimleri dengededir.
Y
X
Z
Y X Şekil-1
Şekil-2
Buna göre, Y ve Z levhalarının ağırlıkları oranı
A) 2
B)
3 C) 1 2
D)
2 3
GY kaçtır? GZ 1 E) 2
2. O1, O2, O3 noktaları etrafında serbestçe dönebilen düzgün,
türdeş ve özdeş K, L, M çubukları şekildeki gibi dengedeyken iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri TK, TL, TM oluyor.
O1
α K
O2
O3
α
h
Yatay
A) TK > TL > TM
B) TL > TK > TM
C) TM > TK > TL
D) TK > TL = TM
E) TK = TL = TM
O
M
L Buna göre, TK, TL, TM gerilmelerinin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
21
TM
TL
TK
5.
Yatay
O merkezli, 20§3 N ağırlıklı, r yarıçaplı türdeş küreyi h yüksekliğe sahip basamağın köşesine dayalı olarak döndürmek için küreye uygulanması gereken en küçük kuvvetin büyüklüğü F’dir.
r = 2h olduğuna göre, F kaç N’dur?
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
Test 08
1. B
6. Eşit bölmeli, ağırlıksız K-L çubuğuna, ağırlıkları sırası ile G ve
2. D
3. A
4. C
5. C
8. C
9. D 10. D
çubuğu ile oluşturulmuş şekildeki sistem dengededir.
Dinamometre K A
B
K
7. C
9. Düzgün, türdeş M levhası ve düzgün, türdeş, eşbölmeli K - L
3G olan K, L kovaları ve X, Y cisimleri asılarak şekildeki gibi denge sağlanmıştır.
6. B
L
Yatay
Yatay
M
L
X cisminin ağırlığı GX, Y cisminin ağırlığı GY olduğuna GY göre; oranı kaçtır? GX 5 3 D) 2 E) A) 4 B) 3 C) 2 2
Buna göre, ağırlıksız dinamometrenin gösterdiği değer, M levhasının ağırlığının kaç katıdır?
A) 1
B)
4 3 C) 3 2
D) 2
E)
5 2
7. Özdeş ve türdeş küplerin yapıştırılması ile oluşturulmuş X cismi K ve L destekleri üzerinde şekildeki gibi dengededir.
K
Çözüm Yayınları
X Yatay
L
Yatay
K ve L desteklerinin tepki kuvvetlerinin büyüklükleri NK sırası ile NK ve NL olduğuna göre, oranı kaçtır? NL 3 4 3 2 B) C) 1 D) E) A) 2 3 4 3
8. Ağırlığı önemsenmeyen KL çubuğunun K ucuna X cismi,
22
L ucuna P ağırlıklı cisim şekildeki gibi asılmıştır. Sistemin şekildeki gibi dengede kalması için, X cisminin alabileceği en P büyük değer 2P, en küçük değer ’dir. 2 a
K
c
b
L
10. Sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının önemsenmediği
sistemde eş bölmeli, düzgün, türdeş KL ve MN çubukları şekildeki gibi dengededir.
yatay
yatay K M yatay
Buna göre, a, b, c uzunlukları arasındaki ilişki nedir?
A) a > b > c
B) a = b > c
D) c > b > a
E) b > a > c
C) a = b = c
L yatay
N
MN çubuğunun ağırlığı P olduğuna göre; KL çubuğunun ağırlığı kaç P’dir?
A)
3 7
B)
2 4 C) 3 5
D) 1
E)
4 3
BÖLÜM 01 Test
Ağırlık Merkezi - 1 1. Aynı maddeden yapılmış, türdeş ve eşit kalınlıklı tel ile
4. Aynı maddeden yapılmış, içinde boşluk bulunmayan türdeş, r
oluşturulan O1, O2, O3, O4 merkezli çemberler şekildeki gibi yapıştırılmıştır. N K
L
M
O1
O2
O3
09
ve 2r yarıçaplı kürelerin yapıştırılması ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir. Buna göre, aşağıdaki durumların hangisinde serbest bırakılan sistem şekildeki gibi dengede kalamaz?
P
A)
yatay
Yatay
O4
yatay
Buna göre, sistemin şekildeki gibi dengede kalması için nereden asılması gerekir?
A) L-M arasından
B) M’den
C) M-N arasından
D) N’den
B)
yatay
yatay
E) N-P arasından
C)
yatay
yatay
2. Aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş, eşit kalınlıklı tellerin
D)
yapıştırılması ile elde edilen X, Y, Z sistemleri şekildeki gibidir.
yatay
İp
X
yatay
İp
Y
Çözüm Yayınları
İp
Z
Buna göre, X, Y, Z sistemlerinden hangileri serbest bırakılırsa şekildeki gibi dengede kalır? (Birim kareler özdeştir.)
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
D) X ve Y
E)
yatay
yatay
C) Yalnız Z
E) X, Y ve Z
3. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, türdeş r ve 2r yarıçaplı K ve L dairesel levhaları şekildeki gibi asılmıştır.
5. Kendi içlerinde türdeş, eşit kalınlıklı K ve L levhalarının yapıştırılması ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir.
İp
K L
L
K
P
Yatay
K L
Sistemin şekildeki gibi dengede kalabilmesi için, K levhası ile özdeş kaç levha K levhasının altına asılmalıdır?
A) 4
B) 5
C) 6
23
L
D) 7
E) 8
Sistemin ağırlık merkezi P noktasında olduğuna göre, K levhasının özkütlesinin L levhasının özkütlesine oranı dK kaçtır? dL
A) 1
B)
3 2
C) 2
D)
5 2
E) 3
Test 09
1. C
6. Aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş, eşit kalınlıklı tellerin
2. B
3. D
4. D
5. E
6. C
7. E
8. E
9. C 10. E
9. Kalınlığı her yerinde aynı olan türdeş 2r yarıçaplı türdeş
yapıştırılması ile elde edilen sistem iple asıldığında şekildeki gibi dengede kalmaktadır.
dairesel levladan, r yarıçaplı dairesel levhalar Şekil-1’deki gibi kesilip çıkarılıyor.
İp L
K 37o
M
37o
O
Yatay
Şekil-1
Sistemin K-L kısmının uzunluğu 8 cm olduğuna göre, L-M kısmının uzunluğu kaç cm’dir? (sin 37 = 0,6, cos 37 = 0,8)
A) 8
B) 10
C) 12
D) 15
Şekil-1’deki levha kesildikten sonra elde edilen parçalar Şekil-2’deki gibi tekrar yapıştırılıyor.
E) 16 A O
Yatay Şekil-2
7. Kendi içlerinde türdeş, eşit boyutlu X, Y, Z kare levhalarının
uzakta olur? 1 1 3 B) C) A) 4 2 2
yapıştırılması ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
İp
X
II. mY > mZ
III. mX > mZ
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
5 2
Çözüm Yayınları
I. mX > mY
E)
Yatay
Buna göre;
D) 2
Y Z
Buna göre, sistemin ağırlık merkezi A noktasından kaç r
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
10. Eş bölmelendirilmiş düzlem üzerine şekildeki gibi yerleştirilmiş m1, m2, m3 kütleli cisimlerin kütleleri birbirinden farklıdır. m1
8. Kalınlığı her yerinde aynı olan, O merkezli, türdeş, 2r yarıçaplı dairesel levhadan üçgen parça şekildeki gibi çıkarılıp K noktasına yapıştırılıyor.
24
K
r r
L O
K
m3
Buna göre, levhanın kütle merkezi kaç r yerdeğiştirir? (p = 3)
A)
1 5
B)
m2
M
1 1 C) 4 3
D)
1 2
E) 1
Buna göre, m1, m2, m3 kütleli cisimlerin kütle merkezi K, L, M noktalarından hangileri olamaz?
A) Yalnız K
B) Yalnız M
D) L ve M
C) K ve L
E) K, L ve M
1. Düzgün, türdeş metal çubuk bükülerek elde edilen cisim eş
4. Şekil-1’deki kalınlığı her yerinde aynı olan, a kenar uzunluklu,
bölmeli düzlem üzerinde Şekil-1’deki gibi yerleştirilmiştir.
a
K
a
K
a
L
M
1 4
B)
eş kare bölmeli türdeş levhadan kesilen parça şekil-2’deki gibi yeniden yapıştırılıyor. a
a
a
M
L
N Şekil-2 Şekil-1 Bu cisim şekil-2’deki gibi büküldüğünde ağırlık merkezi kaç a yerdeğiştirir?
A)
10
BÖLÜM 01 Test
Ağırlık Merkezi - 2
1 1 C) 3 2
D)
2 3
Şekil-1
Buna göre, levhanın kütle merkezi kaç a yerdeğiştirir? (p = 3)
A)
E) 1
Şekil-2
1 5
B)
1 1 C) 4 3
D)
1 2
E) 1
5. Aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş, eşit kalınlıklı tellerin yapıştırılması ile elde edilen X, Y, Z sistemleri şekildeki gibidir.
2. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, düzgün, türdeş teller ile
eş bölmeli düzlem üzerinde oluşturulan sistem şekildeki gibidir.
Çözüm Yayınları
a K
İp
a
A)
3 2
B) 2
C)
5 2
D) 3
E)
X
7 2
Y
Z
Buna göre, X, Y, Z sistemlerinden hangileri serbest bırakılırsa şekildeki gibi dengede kalır? (Birim kareler özdeştir.)
A) Yalnız X
Buna göre, sistemin ağırlık merkezinin K noktasına uzaklığı kaç a dır? (p = 3)
İp
İp
B) Yalnız Y
D) X ve Y
E) X, Y ve Z
6.
L K
3. Özdeş ve türdeş küplerin yapıştırılması ile oluşturulmuş K, L, M cisimleri, yatay düzlem üzerinde Şekil-1, Şekil-2, Şekil-3’deki gibi sabit tutuluyor.
O
K
L
Şekil-1
Şekil-2
M Şekil-3
K, L, M cisimlerinden hangileri serbest bırakıldığında şekildeki gibi dengede kalabilir?
A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M D) K ve L E) K ve M
C) Yalnız Z
25
M Kalınlıkları her yerinde aynı olan, eş bölmeli, kendi içlerinde türdeş, K, L, M levhalarının yapıştırılması ile oluşturulmuş sistemin ağırlık merkezi O noktasıdır.
Buna göre, levhaların kütleleri mK, mL, mM arasındaki ilişki nedir?
A) mK > mL > mM
B) mM > mL > mK
C) mK = mL = mM
D) mM > mK = mL
E) mK > mM > mL
Test 10
1. C
7. Şekil-1’deki kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş, 2r yarıçaplı
2. C
3. E
4. D
5. E
6. D
7. B
8. B
9. C 10. E 11. B
10. Eş kare bölmeli düzlem üzerinde şekildeki konumlarında sabit
dairesel levhadan r yarıçaplı dairesel parçalar kesildikten sonra elde edilen parçalar Şekil-2’deki gibi yapıştırılıyor.
tutulmakta olan 2m, m, mX, mY kütleli dört noktasal cismin kütle merkezi O noktasıdır.
mX 2m
L O
Şekil-1
L
K
N
M
Şekil-2 Buna göre, sistemin ağırlık merkezi nerededir?
A) L – M arasında
B) M noktasında
C) N - P arasında E) M - P arasında
m
mY
P
K
Buna göre;
I. mY > mX
II. mX ve mY kütleli cisimler kendi aralarında yerdeğiştirilirse ağırlık merkezi K bölgesinde olur.
III. mX ve mY kütleli cisimler kendi aralarında, m ve 2m kütleli cisimler kendi arasında yerdeğiştirilirse ağırlık merkezi L bölgesinde olur.
D) N noktasında
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) Yalnız III
E) I ve III
özdeş L ve M levhaları kesildikten sonra K levhasına şekildeki gibi yapıştırılıyor.
T1
T2
Çözüm Yayınları
8. Kalınlığı her yerinde aynı olan türdeş K dairesel levhasından,
Yatay K
L
M
Sistem şekildeki gibi asılarak dengelendiğinde iplerde T1 oranı kaçtır? oluşan gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T2
A)
1 3
B)
1 2 C) 2 3
D)
3 4
11. Kalınlıkları her yerinde aynı, boyutları eşit X, Y, Z kare
levhalarının yapıştırılması ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
E) 1
İp Y
9. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş, r yarıçaplı dairesel
X
levha Şekil-1’deki gibi özdeş 4 parça oluşturacak şekilde
26
Z
kesildikten sonra parçalar Şekil-2’deki gibi yapıştırılıyor.
O
r
Şekil-1
Düşey O Şekil-2
Buna göre, sistemin ağırlık merkezi kaç r yerdeğiştirir?
A)
1 2
B)
2 3 C) 3 4
D) 1
E)
3 2
Buna göre; I. X türdeş olabilir. II. X ve Y özdeş cisimler olabilir. III. X ile Z özdeş cisimler olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I ve III
C) I ve II
1.
4. M
N
M
L K Kalınlıkları her yerinde aynı olan, özdeş ve türdeş kare levhaların yapıştırılması ile oluşturulmuş cisim şekildeki gibidir.
Buna göre, cismin ağırlık merkezi nerededir?
A) K-L arası
B) L noktası
D) M noktası
2a a a 2a
C) L-M arası
K L
M
N
P
R
S
Kalınlıkları her yerinde aynı olan özdeş ve türdeş kare parçalardan oluşturulmuş levha şekildeki gibidir.
Levhanın kütle merkezinin ok yönünde kayması için taralı parçalar ile birlikte; I. K ve L
II. K ve P
III. N ve P
parçalarından hangi ikisi çıkarılabilir?
A) Yalnız I
Özdeş, türdeş, eşit kalınlıklı ve P ağırlıklı kare levhaların yapıştırılması ile elde edilmiş M cisminin şekildeki gibi dengede kalmasını sağlamak için ağırlıksız K ve L kovalarına sıvılar doldurulacaktır.
Buna göre K ve L kovalarında doldurulacak sıvı ağırlıkları;
B) Yalnız II
D) II ve III
I. K’ya P, L’ye P
II. K’ya 2P, L’ye 3P
III. K’ya 3P, L’ye 7P
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
E) M-N arası
2.
L
K
B) Yalnız II
D) I ve II
R
C) I ve II
E) I, II ve III
A
B
E) II ve III
5.
K
3.
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
11
BÖLÜM 01 Test
Ağırlık Merkezi - 3
LM N P
Şekildeki eş bölmeli levha L noktasından destek üzerine bırakılınca dengede kalmaktadır.
C R
R
G
R
F E
27
D
Aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş, eşit kalınlıklı tellerin yapıştırılması ile elde edilen sistem şekildeki gibidir.
Buna göre, sistem nereden asılırsa şekildeki gibi dengede kalır? (Birim kareler özdeştir.)
A) B noktasından
B) C noktasından
C) D-E arasından
E) E noktasından
E) E-F arasından
M
L
K düşey
düşey
düşey
Şekil-1
Şekil-2
Şekil-3
Buna göre, levha R noktasından asılıp serbest bırakıldığınde Şekil-1, Şekil-2 ve Şekil-3’deki denge durumlarından hangileri elde edilebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 11
1. D
6. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, özdeş ve türdeş kare
2. A
3. B
4. E
5. A
6. E
7. E
8. D
9. C 10. A 11. D
9. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, özdeş ve türdeş kare
levhaların yapıştırılması ile elde edilen X, Y, Z sistemleri şekildeki gibidir.
levhaların yapıştırılması ile elde edilen K, L, M sistemleri şekildeki gibidir.
İp
İp
İp
İp
İp
İp
Y
Z
A) Yalnız M
A) Yalnız X
D) X ve Y
M
Buna göre, K, L, M sistemlerinden hangileri serbest bırakılırsa şekildeki gibi dengede kalır?
Buna göre, X, Y, Z sistemlerinden hangileri serbest bırakılırsa şekildeki gibi dengede kalır? C) Yalnız Z
İp
B) Yalnız Y
İp
L
K X
İp
B) K ve L
D) K ve M
C) L ve M
E) K, L ve M
E) X, Y ve Z
10. r ve 2r yarıçaplı, kendi içlerinde türdeş X ve Y silindirlerinin yapıştırılması ile kurulmuş sistem şekildeki gibi dengelenmiştir.
üzerinde şekildeki konumlarında sabit tutulmaktadır.
mY
O
Y r
2r Çözüm Yayınları
mX
İp
X
7. Kütleleri 3m, mX, mY olan üç noktasal cisim eş bölmeli düzlem
K
M
L
N
R
P
Buna göre, X ve Y silindirlerinin özkütleleri kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A)
1 4
B)
1 1 C) 3 2
S
dX oranı dY
D) 1
E) 2
3m
Cisimlerden oluşan sistemin kütle merkezi O noktası olduğuna göre, mX kaç m dir?
A) 6
B) 4
C) 3
D) 2
11. K, L, M, N, P noktasal cisimlerinin ağırlıksız çubuklarla
birleştirilmesi ile elde edilen sistem iple asıldığında şekildeki gibi dengede kalmaktadır.
E) 1
İp K
A P
8. Kalınlığı yer yerinde aynı olan, türdeş 6 cm yarıçaplı dairesel
C
levha Şekil-1’deki gibi özdeş 6 parçaya ayrılacak şekilde kesildikten sonra I ve II nolu parçalar Şekil-2’deki gibi yapıştırılıyor.
28
L
B
D
M
N Düşey
O
O Şekil-1
I
II
Şekil-2
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru olabilir?
A) P ve L cisimlerinin kütle merkezi A noktasıdır.
B) Sistemin kütle merkezi C - D noktaları arasındadır.
C) P, L ve M cisimlerinin kütle merkezi C - D arasındadır.
Buna göre, sistemin ağırlık merkezi kaç cm yerdeğiştirir?
D) K, L, M, N cisimlerinin kütle merkezi D noktasıdır.
A) 1
E) Sistem L’den asılırsa N-L çizgisi düşeye gelir.
B) 2
C) 3
D) 4 E) 6
BÖLÜM 01 Test
Basit Makineler - 1 1.
12
3. O noktası etrafında serbestçe dönebilen, aynı merkezli K ve L kasnakları ve ağırlıkları önemsiz makaralarla oluşan sistem şekildeki gibi dengededir.
K
Şekil - 1
yatay
L
O r
2r yarıçaplı arka tekerleği K ve r yarıçaplı ön tekerleği L olan şekildeki traktör x kadar ilerlemektedir.
r
X
L
Z yatay
Y Buna göre, X, Y, Z cisimlerinin ağırlıkları PX, PY, PZ arasındaki ilişki nedir?
Şekil - 2
Bu yerdeğiştirme sonucunda L tekerleğinin görünümü Şekil - 2’deki gibi olmaktadır.
Buna göre, K
K
K
A) PY > PZ > PX
B) PY > PX > PZ
C) PX > PZ > PY
D) PX > PY > PZ
E) PZ > PX > PY
4. Özdeş cisimler ve GK ve GL ağırlıklı K ve L makaraları ile
oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek şekildeki gibi dengededir.
II Şekil - 3
III
x kadar ilerleme sonucunda K tekerleğinin görünümü Şekil - 3’deki I, II, III den hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
I
K
L Buna göre, GK / GL oranı kaçtır? 1 1 2 B) C) A) 3 2 3
D) 1
E)
3 2
5. Sürtünmesiz ve ağırlıksız makaralarla oluşturulmuş Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki sistemler dengededir.
2. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki sürtünmesiz sistemlerde X ve Y cisimleri dengededir.
M L K X
5h
3h
T1
Y
X
Y
Yatay Şekil - 1
T2
Buna göre, T1 ve T2 ip gerilmeleri oranı T1/T2 kaçtır? 5 7 C) 3 D) E) 4 A) 2 B) 2 2
Şekil - 1
Şekil - 2
Sistemlerdeki tüm iplerdeki gerilme kuvvetleri sıfırdan farklı olduğuna göre, K, L ve M cisimlerinin ağırlıkları olan GK, GL ve GM arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) GK = GL = GM B) GM > GK = GL
C) GK > GL > GM
Yatay Şekil - 2
K
E) GL > GK = GM
D) GL > GM > GK
29
Test 12
1. C
6. Makara ağırlıklarının P olduğu, sürtünmesiz sistemde 5P
2. B
3. B
4. C 5. C 6. D
9. B 10. B
kasnaklardan oluşan düzenek şekildeki gibidir. Kasnaklar ok 1 yönünde tur döndürüldüğünde K ve L cisimlerinin tabanları 2 aynı hizaya geliyor.
F1
O
r 2r
1 tur 2
5P
8. B
8. O noktası etrafında serbestçe dönebilen, eş merkezli
ağırlıklı cisim şekildeki gibi dengededir.
F2
7. E
K
F1 Buna göre, F1 ve F2 kuvvetlerinin büyüklükleri oranı F2 kaçtır? A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
h
E) 8
Buna göre, h kaç πr dir?
A) 6
B) 8
L
C) 10
yatay D) 12
E) 16
9. K ve L vidalarının vida adımları sırası ile 2a ve a dır. Vidalar tahta bloğa şekildeki gibi saplanmış iken, vidaların uç noktalarının yanyana gelmesi için en az n1’er tur, en fazla n2’şer tur atmaktadırlar.
Çözüm Yayınları
a 2a
7. Merkezleri çakışacak şekilde perçinlenmiş silindirler
ip
1 2
B)
1 2 C) 3 4
1 4
L
M
C düzeyi
Buna göre;
I. X döndürülerek, L ve M cisimleri B düzeyinde yanyana getirilebilir.
II. X döndürülerek, K ve L cisimleri aynı hizaya getirilemez.
III. X döndürülerek, L cismi B düzeyine getirilirse, K ile M arasındaki düşey aralık h’dan fazla olur.
D) I ve III
E) II ve III
D)
C) I ve II
Y
B) Yalnız II
X
A) Yalnız I
Buna göre, M makarasının son görünümü nasıl olur? A) B) C) Z
Z
M
T
yargılarından hangileri doğrudur?
XY TZ
K
X Y T Z
O
X Y T Z
2r 3r
B düzeyi
E)
X Y T Z
h
K
B
X Y T
30
L
A düzeyi
3 4
5πr A
h
E)
şekildeki eş kare bölmeli düzlem üzerindeki A noktasından B noktasına getiriliyor.
ip
O
D)
10. Aynı merkezli K ve L kasnaklarını dengeleyen ipin ucu
ip
X
Buna göre, n1 / n2 oranı kaçtır?
A)
ile oluşturulmuş X cismi O noktası etrafında serbestçe dönebilmektedir. Silindirlere sarılmış iplere bağlı K, L ve M cisimleri ile oluşturulmuş şekildeki düzenek sabit tutulmaktadır.
Tahta Blok
6a
13
BÖLÜM 01 Test
Basit Makineler - 2 1. Ağırlığı P olan makaralar ve ağırlığı P olan cisimler ile
4. Şekildeki düzenek diş sayıları sırasıyla 2n, 3n, 2n, n olan K, L,
oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek F kuvveti ile şekildeki gibi dengelenmiştir.
M ve N dişlileriyle oluşturulmuştur. K dişlisi ok yönünde döndürülüyor.
T
L
P
M
F
1 tur 2
N n
2n 3n 1/2 tur
P
K
Buna göre, T kaç P dir?
A)
2 3
B) 1 C)
4 3
D) 2
E) 3
2. Sürtünmesiz eğik düzlem ile oluşturulmuş sistemde P ağırlıklı
Yatay
P Buna göre, X makarasının ağırlığı kaç P dir? (sin 30° = 1/2) A) 1
B)
3 2
C) 2
D) 3
N
K, M ve N kasnaklarından hangilerinin görünümü yukarıdaki gibi olur?
A) Yalnız K
B) K ve M
D) M ve N
C) K ve N
E) K, L ve M
Çözüm Yayınları
P
M
X
30°
K
cisimler şekildeki gibi dengelenmiştir.
P
2n
Buna göre;
E) 4
5. Yarıçapları sırası ile 2r, 3r, r; adımları sırası ile a, a, 2a olan
X, Y ve Z vidaları nX, nY ve nZ tur döndürüldüklerinde uçları M seviyesinde yanyana geliyor.
3. O noktası etrafında serbestçe dönebilen çıkrık ve ağırlıksız makaralarla kurulu şekildeki sürtünmesiz düzenekte, P ağırlıklı yükler, ağırlıksız, eş bölmeli çıkrık kolunun ucuna bağlanmış X cismi ile dengeleniyor.
2r
3r
a X
r
a
2a
Y
Z
O X
P
Yatay
Buna göre, X cisminin ağırlığı kaç P’dir?
A)
1 4
B)
1 2
C) 1
h h h
Buna göre, nX, nY ve nZ arasındaki ilişki nedir?
P
K L M N
D) 2
E) 4
A) nX = nY > nZ
B) nZ > nX = nY
C) nZ > nY > nX
D) nX > nY = nZ
E) nX = nY = nZ
31
Test 13
1. E
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan düzenekte F1 ve F2
2. C
3. C
4. D
5. E
6. C
7. B
8. A
9. A 10. D
9. O noktası etrafında serbestçe dönebilen çıkrık, ağırlıksız
kuvvetlerinin uygulandığı ipler h kadar aşağı çekilmektedir.
makara, ağırlıkları GK, GL, GM olan K, L, M cisimleri ile oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek şekildeki gibi dengededir. Yatay
O r
r O
F1
F2
r
h
h
P
K
Buna göre; P yükü kaç h yerdeğiştirir? h 3h B) h C) D) 2h A) 2 2
E)
5h 2
r
X
N
Y
Z
yatay
A) 8
C) 6
II. GM > GL III. GK = GL
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
Düzenek bir miktar döndürüldüğünde X ile Y cisimlerinin tabanları arasındaki düşey uzaklık h1, X ile Z cisimlerinin tabanları arasındaki düşey uzaklık h2 oluyor. Buna göre, h1 / h2 oranı kaçtır? B) 7
I. GM > GK
L
r r
D) 5
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
2r
M
Buna göre;
K ve L dişlileri ve dişlilerin merkezlerine sabitlenmiş 2r ve r yarıçaplı M ve N kasnakları ile kurulmuş düzenek şekildeki gibidir.
M
L
7. Merkezleri etrafında serbestçe dönebilen 3r ve 2r yarıçaplı
K
r r r
E) 4
8. K, L ve M, N aynı merkezli dişlileri ile oluşturulmuş şekildeki sistemde PX ve PY ağırlıklı X ve Y cisimleri şekildeki gibi dengededir.
10. O noktası etrafında serbestçe dönebilen r ve 2r yarıçaplı çıkrık ve ağırlıkları GX ve GY olan X ve Y cisimleri ile oluşturulmuş şekildeki sürtünmesiz düzenek dengededir. M
K
32
r
O
N
L r
r
r r
r
Y
Y 30°
X
Y
Y
Buna göre, PX / PY oranı kaçtır? (Zincirler ağırlıksızdır.)
A)
1 4
B)
1 1 C) 3 2
D) 1
E)
3 2
YY
X Buna göre, GX / GY oranı kaçtır? (sin 30° = 1/2) 1 1 2 B) C) D) 1 A) 3 2 3
E)
3 2
BÖLÜM 01 Test
Basit Makineler- 3 1. Ağırlığı 2P olan makaralar ile kurulu sürtünmesiz düzenek
14
4. K, L ve M makaraları ve P yükü ile oluşturulmuş düzenekte
şekildeki gibi dengededir.
K ve L makaraları arasındaki düşey uzaklık h1, L ve M makaraları arasındaki düşey uzaklık h2, M makarası ile P yükü arasındaki düşey uzaklık h3 tür.
T
F F
K
h1
L
P
M
Buna göre, ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T kaç P dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
h3 P
E) 6
F kuvvetinin uygulandığı ip, bir miktar yukarı çekilirse h1, h2 ve h3 ün değişimi için ne söylenebilir?
2. Sürtünmelerin ve makara ağırlıklarının önemsenmediği
şekildeki düzenek PK, PL, PM ağırlıklı K, L ve M cisimleri ile şekildeki gibi dengededir.
r r
r r
K
M L
Buna göre, PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?
A) PK > PL > PM
B) PK = PL > PM
C) PL > PM > PK
D) PL > PK > PM
A)
h1
h2
h3
Artar
Azalır
Artar
B)
Artar
Değişmez
Azalır
C)
Azalır
Değişmez
Artar
D)
Azalır
Azalır
Azalır
E)
Artar
Değişmez
Artar.
Çözüm Yayınları
O
h2
E) PM > PL > PK
3. O noktası etrafında serbestçe dönebilen, sürtünmesiz çıkrık sisteminde düzgün türdeş, eş bölmeli KL ve MN çubukları şekildeki gibi dengededir.
5. Aynı merkezli, r ve 2r yarıçaplı, K ve L kasnakları, P ağırlıklı M ve N makaraları PX ağırlıklı X cismi ile kurulmuş sürtünmesiz sistem şekildeki gibi dengededir.
L K
O r r
r r
33 X
M L
K
M 30°
N
KL çubuğunun ağırlığı G olduğuna göre, MN çubuğunun 1 ) ağırlığı kaç G’dir? (sin 30 = 2 A) 1 B) 3 C) 2 D) 5 E) 3 2 2
N
yatay
Buna göre, PX kaç P dir?
A)
1 3
B)
1 2 C) 2 3
D) 1
E)
4 3
Test 14
1. D
6. Özdeş makaralar ile kurulu sürtünmesiz düzenek F kuvveti ile
4. B
5. D
6. D
7. E
8. C
9. E 10. C
oluşturulmuştur. Düzenek şekildeki gibidir. Kasnaklar ve K makarası, merkezlerini birleştiren çubuğun uçlarındaki miller etrafında serbestçe dönebilmektedir.
F
Y
O1
L
2P
X O2
K yatay
3P
Buna göre, F kaç P dir? 1 B) 2
3. E
9. Aynı merkezli X ve Y kasnakları, K, L ve M makarası ile
şekildeki gibi dengelenmiştir.
1 A) 3
2. B
M 3 D) 2
C) 1
E) 2
7. Makara ağırlıklarının ve sürtünmelerin önemsiz olduğu sistemde, ağırlıkları GX ve GY olan X ve Y cisimleri ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibi dengededir.
Kasnakları döndürülerek ok yönünde kaymadan ilerlemesi sağlandığında; K, L ve M makaralarından hangileri kasnaklarla aynı yönde döner?
A) Yalnız K
B) K ve M
D) L ve M
C) K ve L
E) K, L ve M
Y X
Buna göre, GX / GY oranı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 1
B)
1 3 C) 8 2
D) 2
E)
5 2
Çözüm Yayınları
yatay
10.
L
K
8. Merkezleri etrafında serbestçe dönebilen dişlilerle oluşturulmuş düzenekte K kasnağı ok yönünde döndürülmektedir.
30°
30°
2r
3r
L K
O
M 3r
O r
rr
O 2r
r
yatay
Yarıçapları sırasıyla 2r ve 3r olan K ve L dişlileri ile kurulan sistemde K dişlisi bir miktar döndürülüyor.
Buna göre; L
K
L
K
yatay
yatay
34
O
r
I
N
II
L
K
Buna göre;
yatay
I. K ile zıt yönde dönen 2 dişli vardır.
II. K dişlisi 4 tur attığında, M dişlisi 16 tur atar.
III. Dişlerinin dönme hızı en az olan dişli K’dır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
III Döndürme işlemi sonucunda K ve L dişlilerinin görünümü I, II ve III’den hangileri olabilir? A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
BİRE BİR 1. Bir masanın orta noktasından şekildeki yönlerde aynı anda
3. Fizikteki büyüklükler ölçülürken farklı birim sistemlerinden
harekete başlayan ve kütleleri sırasıyla 4m ve m olan adam ve çocuğun süratleri ϑ ve 2ϑ dir.
yararlanılmaktadır.
4m m
NK
2ϑ
ϑ
L yatay
Çocuğun L destek noktasına ulaşıncaya kadarki hareketi sırasında destek noktalarında kalasa etkiyen NK ve NL tepki kuvvetlerinin değişimi, aşağıdakilerden hangisi gibi olur? NK
Buna göre,
I. Formüla - 1 otomobilinin frenlerinin sıcaklığı 700 °C ye çıkabilmektedir.
II. Formüla - 1 otomobilinin azami kütlesi pilotla birlikte 600 kg olmalıdır.
III. Formüla - 1 otomobilinin iki tekerleği arasındaki uzaklık en fazla 1,4 metre olmalıdır.
NL
K
15
BÖLÜM 01 Test
ölçümlerinden hangileri uluslararası birim sistemi (SI) kullanılarak ifade edilmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
NL
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Artar
Azalır
Azalır
Artar
Artar
Artar
E)
Azalır
Azalır
4. Bilimsel yöntemler kullanılarak elde edilen fizik bilgisi ile ilgili,
Çözüm Yayınları
C) D)
I. Deney ve gözlemlere dayalı olarak bilimsel süreç süzgecinden geçirilip elde edilmiştir.
II. Yanlışlanabilir ve yenilenebilir özelliğe sahiptir.
III. Mutlak bilgi birikiminin ürünüdür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
2. M kütleli bir cisim, sürtünmesiz bir masa üzerinde üç farklı kuvvetin etkisi altında ϑ sabit hızıyla k doğrultusunda hareket etmektedir. Cisme etki eden kuvvetlerden iki tanesi, koordinat
"
"
sisteminde F1 ve F 2 vektörleriyle gösterilmiştir.
4
y F 1
3
k doğrultusu
2
-2
-1
0
1
-1
3
4
ip
x
35 ip ip
Buna göre, koordinat sisteminin merkezinde yer alan cisme uygulanan üçüncü kuvvet vektörünün bitiş noktasının koordinatı, (x,y) aşağıdakilerden hangisidir? A) (0, 3)
ip yatay
-3
2 F2
-2
çubuk dengededir.
ϑ
1 -3
5. Şekildeki sürtünmesiz, kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli
B) (–1, –1)
D) (–2, –3)
E) (–2, –2)
ip
K
L
K ve L cisimlerinin kütleleri sırasıyla mK ve mL olduğuna mK göre, oranı kaçtır? mL
A) 3
C) (–3, –2)
B) 4
C) 5
D) 6
E) 7
Test 15
1. B
6. Kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli çubuk, X, Y cisimleri ile
2. C
3. E
4. C
5. A
7. E
8. B
9. A 10. C
9. S cismi, şekildeki makara düzeneğinde ağırlığı
önemsenmeyen, eşit bölmeli KLM çubuğunun L noktasına asıldığında çubuk yatay dengede kalıyor.
şekildeki gibi dengededir.
tavan (yatay)
ip yatay
ip ip
6. A
Z
Y
ip
X 3m
X
Y 4m
X ve Y cisimlerinin kütleleri sırası ile 3m ve 4m olduğuna göre, makaranın kütlesi kaç m’dir? A) 8
B) 7
C) 6
D) 5
K
E) 4
yatay
X makarasının ağırlığı P olduğuna göre, S cisminin ağırlığı kaç P’dir? (Makaralardaki sürtünmeler önemsizdir.)
A) 1
çubuk yatay konumda dengededir. ip
M
S
7. Şekildeki düzenekte kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli
L
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
ip
yatay ip
ip
X ip
Y
Çözüm Yayınları
Y
Makaranın kütlesi m olduğuna göre,
I. X cisminin kütlesi makaranınkinden büyüktür.
II. Y cisminin kütlesi makaranınkinden büyüktür.
III. X cisminin kültesi Y’ninkinden büyüktür.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
10. Şekil - 1’deki dişli düzeneğinde K, L, M ve N dişlilerinin
C) Yalnız III
yarıçapları sırasıyla 2r, 3r, r ve 3r dir. M dişlisi L dişlisine ortak merkezli olarak perçinlenmiştir. L
E) I ve III
K
8. O ucuna bağlı menteşe çevresinde serbestçe dönebilen,
M
2r
r
düzgün, türdeş O O′ kalasını, K, L ipleri şekildeki konumda dengede tutuyor.
yer (yatay)
Şekil - 1
d
O
L K
L ipi
(cos 60° = sin 30° =
A) 2 3
B) 2
r
3
D) 1
E)
1 2
Yatay 3r
3r Şekil - 2
1 3 , cos 30° = sin 60° = 2 ) 2 C)
N
M
Bu durumda, K ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T olduğuna göre L ipindeki gerilme kuvvetinin büyüklüğü kaç T dir?
3r
3r
3d
K ipi 60°
Yatay
Duvar
O
36
N
Dişliler Şekil - 1’deki konumda dururken K en az kaç devir yaparsa, N’nin görünümü Şekil - 2’deki gibi olur?
A)
1 2
B) 1
C)
3 2
D) 2
E) 3
BİRE BİR
BÖLÜM 01 Test
1. Şekildeki sürtünmesiz düzenekte X cisminin kütlesi m, A
16
3. Kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli bir çubuğa K, L ve M
makarasının kütlesi 3m, B makarasının kütlesi 2m’dir.
cisimleri şekildeki gibi asıldığında yatay denge sağlanıyor.
L 2m p K p
B makarası
M
ip 3m
yatay ip
A makarası
ip
K
L
X m
K ve L iplerindeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T sırasıyla TK ve TL olduğuna göre, K oranı kaçtır? TL 4 1 2 3 B) C) D) 1 E) A) 3 2 3 2
K ile L’nin yerleri değiştirildiğinde L’nin ve M’nin altdına, L’ye özdeş toplam kaç cisim daha asılırsa yatay denge sağlanır? (Sürtünmeler önemsizdir.)
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 8
4. M menteşesine bağlı ucu çevresinde serbest dönebilen, düzgün ve türdeş K kalası, diğer ucuna bağlı bir ipe asılan L cismi ile şekildeki konumda dengededir. Duvar
Çözüm Yayınları
p
2. Özdeş K, L dişlilerine sırasıyla 2r, 3r yarıçaplı N, P dişlileri merkezleri çakışacak biçimde şekildeki gibi perçinlenmiştir. N ve P dişlilerine sarılmış zincire asılı M dişlisine bağlı A cismi şekildeki konumda tutulmaktadır.
K P
yer
Kalasın ağırlığı P olduğuna göre, L cisminin ağırlığı kaç P’dir? (sin 30 = 1/2, cos 30 = §3/2, sürtünmeler önemsizdir.) 1 1 B) C) 1 D) 2 E) 4 A) 4 2
biçimli, ince, düzgün ve türdeş K, L, M ve N parçalarıyla oluşturulmuştur. Bu levhanın kütle merkezi O noktasıdır.
3r
3a
A A cismi serbest bırakılınca, K, L ve M dişlilerinden hangileri X oku yönünde dönmeye başlar? A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
a
K
2a
L
E) K ve M
C) Yalnız M
a M O a
a N 2a a
3a
M
yatay L
X
30°
5. Şekildeki levha farklı metallerden yapılmış dikdörtgen
L N 2r
K
M
K, L, M ve N parçalarının kütleleri sırasıyla mK, mL, mM ve mN olduğuna göre,
I. mK > mL
II. mM = mN
III. mK + mL = mM + mN
eşitliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
37
Test 16
1. D
6. P cismi ve ağırlıksız iplerden oluşan şekildeki sistem
8.
4 2
L O
M
Buna göre, yeni denge durumunda T1 ve T2 ip gerilmeleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? T1
Artar
B)
Artar
Azalır
C)
Artar
Değişmez
D)
Azalır
Artar
E)
Azalır
Azalır
Çözüm Yayınları
L L
1
2
3
N
4
5
K
x
6
A) (3, 2)
B) (2, 3)
D) (4, 3)
8 7 6 5 4 3 2 1 0
Şekil - 1
K K ve L dişlileri Şekil - 2’de X ve Y dişlileri aracılığıyla bağlanıp K dişlisi ok yönüde n tur döndürülmektedir. Şekil - 1 X
C) (3, 3)
E) (3, 4)
K
y
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
x
Bu çubukların ortak kütle merkezinin (x, y) koordinatları nedir? A) (8, 8) B) (6, 4) C) 6, 6)
D) (6, 3)
E) (6, 2)
10. Yatay ve sürtünmesiz bir düzlem üzerinde hareketsiz tutulan → → → K noktasal cismine, aynı düzlemde F1 , F2 ve F3 kuvvetleri şekildeki gibi etki ediyor.
X L
F2
F1
Y
M
gibi birbirine eklenmiştir.
K
L
9. D 10. C
Şekildeki eşit kalınlıklı, ince, türdeş ve özdeş K, L, M ve N levhalarının ortak kütle merkezinin koordinatları (x, y) aşağıdakilerden hangisidir?
dişlisi ok yönünde n tur döndürülmektedir.
8. C
7. Özdeş K ve L dişlileri ile oluşturulan Şekil - 1’deki sistemde K
7. B
9. Düzgün, türdeş ve aynı maddeden yapılmış 6 çubuk şekildeki
Artar
6. A
P
L
0
T2
A)
K
5. A
K
1
P
5 3
T2
4. C
6
K T1
3. D
y
dengededir. T2 gerilme kuvvetine sahip olan ip L noktasından çekilerek boyu kısaltılmakta ve M noktasına bağlanmaktadır. Bu işlem sırasında O noktasının yeri değişmemektedir. yatay
2. E
Şekil - 2
K Y
38
Şekil - 2 F3
X ve Y’nin diş sayıları K’ninkinden fazla olduğuna göre; L dişlisinin Şekil - 2’deki hareketi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Dönme sayısı ve dönme yönü ilk durumdaki ile aynıdır.
B) Dönme sayısı ilk durumdakine eşit, dönme yönü ise zıttır.
A) Yalnız F1 kuvvetini kaldırmak
C) Dönme sayısı ilk durumdakinden az, dönme yönü zıttır.
B) Yalnız F2 kuvvetini kaldırmak
D) Dönme sayısı ilk durumdakinden fazla, dönme yönü zıttır.
C) Yalnız F3 kuvvetini kaldırmak
D) F1 ve F2 kuvvetlerini birlikte kaldırmak
E) F1 ve F3 kuvvetlerini birlikte kaldırmak
E) Dönme sayısı ilk durumdakinden az, dönme yönü aynıdır.
Aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılırsa bu cismin serbest bırakıldıktan ∆t süre sonra kazanacağı kinetik enerji en büyük olur?
TÜMEVARIM - I 1.
II. 0,8 amper
III. 1500 watt
4.
I. 6 ışık yılı
K
B) Yalnız II
D) I ve II
M 45o
N 37o
L
Yukarıda verilenlerden hangileri türetilmiş bir büyüklüğe ait ölçüm sonucudur? A) Yalnız I
L 60o
01
Test
37o
Yatay
K
C) Yalnız III
E) II ve III
53o
Yatay
O
Düzgün türdeş eşit uzunluktaki K, L çubuklarının şekildeki gibi yapıştırılması ile oluşturulmuş sistem O noktası etrafında serbestçe dönebilmektedir.
Buna göre, sistem ayrı ayrı K, L, M ve N noktalarından hangilerine bir iple bağlanırsa şekildeki gibi dengede kalabilir? (cos 37° = cos 53° = 0,6 , sin 53° = cos 37° = 0,8)
2. Düzgün altıgenin kenarlarına yerleştirilmiş üç vektör şekildeki
A) Yalnız 1
gibidir.
B) Yalnız 2
D) 1 ve 2
C) Yalnız 3
E) 3 ve 4
Vektörlerin bileşkesi vektörlerden bir tanesinin büyüklüğünün kaç katıdır?
A) 1
B) §2 C) §3
D) 2
E) 3
Çözüm Yayınları
5. T 45o
Yatay
O
O noktası etrafında serbestçe dönebilen P ağırlıklı düzgün, türdeş, eş bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir.
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç P’dir?
A) P
B) 2P
C) 3P
D) 4P
E) 5P
3. T4
K
M
T1
L
T5 Yatay
T2
6. T3
39 K
L
yatay
X cismi yatay doğrultulu çubuğa bağlı K ve L halkalarına bağlı iplerle şekildeki gibi dengelenmiştir.
Her bölmesinin ağırlığı P olan, eş bölmeli, türdeş çubuklar K ve L destekleri üzerinde şekildeki gibi dengededir.
L halkasına bağlı ip M halkasına bağlanıp sistem yeniden dengeye ulaştığında, T1, T2, T3, T4, T5 ip gerilmelerinden hangileri azalır?
Buna göre, desteklerde oluşan tepki kuvvetleri oranı
A) T1 ve T3
B) T4 ve T2
D) T4, T1 ve T3
C) T1, T2 ve T5
E) T1, T2 ve T4
kaçtır?
A)
1 2
B) 1 C)
3 2
D) 2
E)
NK NL 5 2
Test 01
1. C
7. Düzgün, türdeş K-L ve M-N çubukları X ve Y destekleri
K
5. C
6. C
7. A
8. D
9. D 10. E 11. B 12. D
ağırlıksız K, L dinamometreleri ile oluşturulmuş sürtünmesiz düzenek şekildeki gibi dengededir. yatay
N X
Y
yatay K
Desteklerde oluşan tepki kuvvetlerinin büyüklükleri eşit G1 olduğuna göre, çubukların ağırlıkları oranı kaçtır? G2 1 A) 2
4. D
L M
3. C
10. Düzgün, eş bölmeli A-F çubuğu, ağırlıksız makaralar ve
üzerinde şekildeki gibi dengededir. K-L ve M-N çubularının ağırlıkları sırası ile G1 ve G2’dir.
2. D
3 4 B) C) 2 3
A
5 E) 2
D) 2
8. Eşit bölmeli ve düzgün K-L ve M-N çubukları ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
T2
K
D
E
F
L dinamometresinin gösterdiği değer, K dinamometresinin gösterdiği değerin 2 katı olduğuna göre çubuğun ağırlık merkezi nerededir?
A) B noktası
B) C noktası
D) D-E arası
C) C-D arası
E) E noktası
11. Özdeş makaralar ile kurulu şekildeki sürtünmesiz düzenekler şekildeki gibi dengededir.
L T3
C
yatay T1
B
L
yatay
T4
T
N
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru olabilir?
A) M-N çubuğu türdeştir.
B) K-L çubuğu türdeştir.
C) T1 = 0
D) T2 = 0
E) T4 = 0
Çözüm Yayınları
M
P
9. Aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş, eşit kalınlıklı tellerin
2P
P
Buna göre, makaralarından bir tanesinin ağırlığı kaç P dir?
A) 1/2
B) 1
C) 3/2
D) 2
E) 3
12. Düzgün, türdeş 3P ağırlıklı çubuk, L noktasından şekildeki gibi bükülmüştür.
yapıştırılması ile elde edilen sistem şekildeki gibidir.
37o T K A
B
C
D
E
F
G
40
L
Buna göre, sistem nereden asılırsa şekildeki gibi dengede kalır? (Birim kareler özdeştir.)
A) B’den
B) C’den
C) C - D arasından
D) D’den
53o
M
E) E - F arasından
O
yatay
O noktası etrafında serbestçe dönebilen çubuk şekildeki gibi dengede olduğuna göre T kaç P’dir?
(LM = 2KL, cos53° = sin37° = 0,6, cos37° = sin53° = 0,8) 2 1 3 4 B) C) D) 1 E) A) 5 2 4 3
TÜMEVARIM - I 1. Düzgün altıgenin kenarlarına yerleştirilmiş F büyüklüğündeki K
Buna göre, vektörlerin bileşkesinin büyüklüğü kaç F dir?
A) 1
B) §2 C) §3
D) 2
02
4.
beş vektör şekildeki gibidir.
Test
E) 3
r
O
Kalınlığı her yerinde aynı olan, O merkezli, türdeş, r yarıçaplı dairesel levhadan kare parça çıkarılıp, şekildeki gibi yeniden yapıştırılıyor.
Buna göre, levhanın kütle merkezi kaç r yerdeğiştirir?
(p = 3)
A)
1 6
B)
1 1 C) 5 4
D)
1 3
E)
1 2
5. Kalınlıkları her yerinde aynı olan özdeş ve türdeş kare parçalardan oluşturulmuş levha şekildeki gibidir.
2. Aynı düzlem üzerinde bulunan A, A, 2A büyüklüğündeki üç
İp
vektör şekildeki gibidir.
yatay
α α
2A A
0° < a < 60° ise; vektörlerin bileşkesinin büyüklüğü aşağıdaki değerlerden hangisine eşit olabilir?
A) A
B)
3 5 A C) A 2 2
D)
7 A 2
Çözüm Yayınları
A
a a
E) 4A
X Y Levhadan taralı parçalar kesilip çıkarıldığında, levhanın şekildeki gibi dengede kalmaya devam etmesi için, X ve Y ağırlıksız çengellerine çıkarılan parçalarla özdeş en az kaç tane parça asılmalıdır? A) 1
B) 2
C)3
D) 4
E) 5
6. Eşit bölmeli, türdeş K-L çubuğu aşağıdaki şekillerde asılıp sabit 3. Her bir bölmesinin uzunluğu a kadar olan, kalınlıkları önemsiz
çubukların yapıştırılması ile oluşturulmuş şekildeki sistem O noktası etrafında serbestçe dönebilmektedir. F1 = 2F
tutulmaktadır.
Buna göre, hangi şekilde asılan çubuk serbest bırakıldığında şekildeki gibi dengede kalır?
A)
B) α
O
K F2 = F
Buna göre, F1, F2, F3 kuvvetlerinin O noktasına göre bileşke torku kaç F.a’dır?
(7 sayfa düzleminin içine, 9 sayfa düzleminin dışına)
A) 2Fa9
B) 2Fa7
D) 3Fa7
E) 4Fa9
Yatay K
α L Yatay
K D)
C)
F3 = F
α
L Yatay
α
α Yatay L
K
L E)
C) 3Fa9
α K
α L
Yatay
41
Test 02
1. A
7. O merkezli, r yarıçaplı daire ve 2r yarıçaplı yarım dairenin
3. A
4. D
5. E
6. E
7. E
8. C
9. C 10. B 11. D
10. Özdeş makaralar ile kurulu şekildeki sürtünmesiz düzenek
şekildeki gibi yapıştırılması ile oluşturulmuş sisteme uygulanan eşit büyüklükteki F1, F2 ve F3 kuvvetlerinin O noktasına göre bileşke torku τ ‘dur.
2. D
şekildeki gibi dengededir.
F1 r r r
r
2P
K
O
F3
F2
Buna göre, F1, F2 ve F3 kuvvetlerinin K noktasına göre bileşke torku kaç τ ‘dur?
A) τ
B) –τ
C) 2τ
D) –2τ
P
E) –3τ
Buna göre, makaraların ağırlığı kaç P’dir?
A)
1 2
B)
1 3 C) 5 4
D)
2 5
E)
3 5
8. Eş bölmeli, düzgün, türdeş KL ve MN çubukları ve
L K
M
30o
N yatay
KL çubuğunun ağırlığı G1, MN çubuğunun ağırlığı G2 G1 olduğuna göre, oranı kaçtır? G2 1 1 1 2 B) C) D) E) 1 A) 4 3 2 3
9. Eşit bölmeli, düzgün K-L ve M-N çubukları ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibi dengededir.
Çözüm Yayınları
sürtünmesiz makara ile oluşturulan şekildeki sistem dengededir.
11. Yarıçapları 3r ve r olan silindirlerin eş merkezli yapıştırılması ile oluşturulan düzeneğe bağlı K ve L cisimleri şekildeki konumlarında sabit tutulurken yerden yükseklikteki eşittir. Ok yönünde 1 tur döndürülen eş merkezli silindir düzeneği, r
T2
T1 K
L T3
42
T4
M
yarıçaplı silindirler üzerinde kaymadan dönerek ilerliyor.
2r r
N
Buna göre;
I. M-N çubuğu türdeş ise, K-L çubuğu da türdeştir.
II. T3 = 0 ise, T2 = 0’dır.
III. K-L çubuğu türdeş ise, M-N çubuğu da türdeşdir.
K
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
L
E) II ve III
Buna göre, K ve L cisimlerinin arasındaki düşey uzaklık kaç πr olur? (Cisimler yere temas etmiyor.)
C) Yalnız III
A) 6
B) 8
C) 10
D) 12
E) 14
BÖLÜM 02 Test
Madde Özellikleri 1. Küp şeklindeki K cisminin üstüne Şekil - 1’deki gibi O merkezli
3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan, genleşmesi önemsiz kap
içinde 3d özkütleli türdeş sıvı bulunmaktadır. Sıvı ısıtılıp genleştirilerek taşma gerçekleşmeden, kabın ağzına kadar dolması sağlanıyor.
yarım küre şeklinde bir oyuk açılıyor. O
K cismi
Şekil - 1
01
Cismin üstten görünümü Şekil - 2, yandan görünümü Şekil 3’deki gibidir.
2 cm r
O
r
2 cm
Şekil - 2
r
Buna göre, kap tamamen dolduğunda sıvının özkütlesi aşağıdaki değerlerden hangisine eşit olabilir?
6 cm
A) 0,5d
Şekil - 3
Buna göre, oyuğun hacmi kaç
A) 4
C) 12
D) 16
C) 0,7d
K
akan, T sıcaklığındaki su ile tamamen dolduruluyor.
Buna göre, aşağıda verilen grafiklerden hangisi yanlıştır? A) Sıvı kütlesinin zamana göre değişim grafiği
d
Kütle
Özkütle
Zaman
B) Sıvı özkütlesinin zamana göre değişim grafiği
L
2d
E) 0,9d
E) 32
Kütle
2.
D) 0,8d
4. Küresel şekle sahip olan boş bir kap sabit debili musluktan
tür? (π = 3)
Çözüm Yayınları
B) 8
cm3
B) 0,6d
Şekil - 1
Şekil - 2
Hacim
Şekil - 1’deki kaba K ve L musluklarından aynı sıcaklıkta 2d ve d özkütleli sıvılar akıtıldığında kapta oluşan türdeş karışımın kütle - hacim grafiği Şekil - 2’deki gibi olmaktadır. Musluklar aynı anda açıldığına göre, I. K ve L muslukları sabit debili olup, K’nın debisi L’ninkinden fazladır.
II. K’nın debisi sabit olup, L’nın debisi artmaktadır.
III. K’nın debisi sabit olup, L’nin debisi azalmaktadır. yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Kabın yere uyguladığı basıncın zamana göre değişim grafiği Basınç
D) Sıvı yüksekliğinin zamana göre değişim grafiği Yükseklik
43 Zaman
Zaman
C) Yalnız III
Zaman
E) Sıvı hacminin zamana göre değişimi grafiği Hacim
Zaman
Test 01
1.D 2. C
5. Debileri sabit musluklardan önce X açılarak boş K kabının
doldurulduğunda Y musluğu da açılıyor. t = 0 anında X musluğu açıldıktan kap tamamen doluncaya kadar geçen sürede, kapta oluşan türdeş karışımın özkütlesinin zamanla değişim grafiği şekildeki gibi oluyor. Özkütle
0
2t
II. X ve Y musluklarının debileri eşittir.
III. Boş K kabı sadece X musluğu açılarak 5t sürede doldurulur. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
II. Lensin gözde yapışık durumda kalması
III. Civanın döküldüğü yüzeyde topaklanması
8. C
9. C
Yukarıda verilen olaylardan hangilerinde adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden daha büyüktür?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
3h
K çizgisi sıvı
a
E) II ve III
sıvıların ve kabın sıcaklıkları eşittir. K ve L muslukları ile doldurulan kapta oluşan türdeş karışımın kütle - hacim grafiği Şekil - 2’deki gibidir.
5h yatay
Kap ters çevrildiğinde sıvı seviyesinin yine K çizgisinde olduğu gözleniyor.
Buna göre, a kaç h dir? 5 A) 2 B) C) 3 2
C) I ve II
Çözüm Yayınları
6. Şekil - 1’deki K ve L musluklarının akıttığı 2d ve d özkütleli
9.
D)
7 2
E) 4
X sıvısı Cam
Şekil - 1
Cam bir yüzey üzerine dökülen X sıvısı şekildeki gibi dengededir.
L 2d
Kütle
d
4m
K
3m m
X sıvısı Şekil - 3
Şekil - 2 V 2V 3V 4V 5V Şekil - 2
Şekil - 1
L X sıvısı
2m
44
7. D
I. Gözyaşının yanakları ıslatması
K
6. C
seviyesi kalemle çizilerek şekildeki gibi işaretleniyor.
I. X musluğundan akan sıvının özkütlesi Y’ninkinden fazladır.
5. C
7.
Kap doldurulmaya başlandıktan 2t süre sonra X musluğu kapatılıp, 3t süre sonra da kap tamamen dolduğuna göre;
4. E
8. Alt bölmesi silindir, üst bölmesi koni şeklinde olan kaptaki sıvı
Zaman
3t
3. C
Hacim M
Buna göre;
I. Aynı anda açılan K ve L muslukları sabit debili olup, L’nin debisi K’nınkinden fazladır.
II. Aynı anda açılan musluklardan K sabit debili olup, L’nin debisi artmaktadır.
III. Musluklar sabit debili olup, K musluğu L’den önce açılmıştır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
X sıvısı Şekil - 4
İçlerinde X sıvısı bulunan; camdan yapılmış K, L ve M kaplarına, camdan yapılmış borular daldırılıyor.
Buna göre, X sıvısı K, L ve M kaplarından hangilerinde Şekil - 2, Şekil - 3 ve Şekil - 4’daki gibi dengede kalabilir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
E) L ve M
C) Yalnız M
1. Kar yağışı nedeni ile yolu kapanan yerleşim yerlerindeki
4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta sızdırmaz pistona
hastalara ulaşmak için paletli kar ambulansları kullanılır.
etki eden sıvı basıncı Psıvı, altına esnek balon yerleştirilmiş kaptaki gaz basıncı Pgaz’dır.
Buna göre;
I. Bataklıkta ağırlıkları aynı olan tavuk ve ördekten, tavuğun hareket etmekte daha çok zorlanması.
II. Ağzı körelen bıçağın kesmemesi.
III. Buz tutmuş göl yüzeyinde sürünerek ilerlemenin ayakta yürümeye göre daha güvenli olması. durumlarından hangileri paletli kar ambulansı kullanılmasını gerektiren ilkeyle açıklanabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
Sıvı
C) I ve II Esnek balon
E) I, II ve III
Piston 1 konumundan 2 konumuna getirilirken Psıvı ve Pgaz nasıl değişir? (Kaptan sıvı taşmıyor) Psıvı
2.
3a
Yatay düzlem üzerinde bulunan 4a, 3a, 2a kenar uzunluklu dikdörtgenler prizması şeklindeki türdeş cisim farklı yüzeyleri üzerine bırakılıp yere uyguladığı basınç hesaplanıyor.
Cismin yere uyguladığı en küçük basınç P olduğuna göre, en büyük basınç kaç P olur?
A)
3 2
B) 2
C)
3.
5 2
D) 3
E) 4
A)
Artar
Değişmez
B)
Değişmez
Azalır
C)
Artar
Azalır
D)
Azalır
Değişmez
E)
Artar
Artar
L hava akımı
K Kağıt
N
5. Türdeş sıvıya bırakılan S ve 2S kesit alanlı, türdeş K ve L silindirleri Şekil-1’deki gibi dengededir.
M
Pgaz
Çözüm Yayınları
2a
4a
2 1
Gaz
02
BÖLÜM 02 Test
Basınç - 1
Bir kağıdın K-L kenarının üzerinde hızlı bir hava akımı meydana getirildiğinde, kağıdın aşağı sarkan M-N kenarının yukarıya hareketlendiği gözlenir.
K S
Bu olayın nedeni; I. Kasırgalarda binaların çatılarının uçması
II. Aralarına üflenen iki pinpon topunun birbirine yaklaşması
III. Uçağın kanat yapısı sayesinde havalanabilmesi olaylarından hangilerinin nedeni ile aynıdır?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
4S
K
45 L
türdeş sıvı
L
h h h h h
C) II ve III
Şekil-1
Şekil-2
Cisimler Şekil 2’deki gibi üst üste bırakıldığında K’nın L’ye uyguladığı basınç P1, L’nin yere uyguladığı basınç ise P2’dir.
Buna göre,
P1 oranı kaçtır? P2 4 5 5 B) C) A) 3 4 3
D)
2 3
E)
3 4
Test 02
1. E
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz, sızdırmaz
2. B
3. E
8.
pistonlarla oluşturulmuş sistemde X gazının basıncı PX, Y gazının basıncı PY olup sistem dengededir.
4. A
5. A
6. C
7. A
8. D
9. E
K kabı
X gazı
yatay 2S
Sıvı Y gazı F
Şekildeki K kabında bulunan türdeş, sıvı L kabına döküldüğünde kap tabandaki sıvı basıncı değişmiyor, sıvı basınç kuvveti ise azalıyor.
Buna göre, L kabı aşağıdaki kaplardan hangisi olabilir?
(Kaplardan sıvı taşmıyor.)
F kuvvetinin uygulandığı piston bir miktar yukarı itilerek sistem dengelenirse X ve Y gazlarının basınçları PX ve PY nasıl değişir? PX
A)
S
C)
B)
PY
3S
S
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Değişmez
E)
Artar
Azalır
2S E)
D)
2S
Çözüm Yayınları
S
7. Kendi içlerinde türdeş, birbirine karışmayan X ve Y sıvıları
bulunduğu kabın içinde şekildeki gibi dengede olan silindir şeklindeki cismin tabanındaki A noktasına etki eden sıvı basıncı P, Y sıvısının yüksekliği ise h’dir.
9.
2a
K
B a
46
A
Y sıvısı
h yatay
A)
Azalır
Değişmez
B)
Değişmez
Azalır
C)
Azalır
Azalır
D)
Artar
Artar
E)
Değişmez
Değişmez
yatay
Buna göre,
I. Şekil - 2’de yere etki eden basınç kuvveti 2F’den büyüktür.
II. Şekil - 2’de yere etki eden basınç kuvveti Şekil 1’dekinden büyüktür.
III. Şekil - 1’de yere etki eden basınç şekil - 2’dekinden büyüktür.
X sıvısı ilave edilirse, h ve P nasıl değişir? P
Şekil - 2
Kenar uzunlukları 2a ve a olan küp şeklindeki K ve L cisimleri Şekil -1’deki gibi dengede iken, ağırlıksız X yayında meydana gelen gerilme kuvveti F’dir.
Sıvı düzeyi B noktasına ulaşana kadar K musluğu ile kaba h
K
L Şekil - 1
X sıvısı
X yayı
X yayı
K musluğu
yatay
L
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta bulunan türdeş sıvı ve
4. Bernoulli ilkesi: İdeal bir sıvının yatay akışı durumunda,
sıvının hızının düşük olduğu noktalarda, hızın yüksek olduğu noktalara göre basınç daha fazladır.
gaz şekildeki gibi dengelenmiştir.
L
K
M
Gaz
03
BÖLÜM 02 Test
Basınç - 2
Buna göre;
I. Kanatlarının sahip olduğu aerodinamik yapı sayesinde uçağın havalanabilmesi.
II. Otoyola serili durumdaki kartonun üzerinden süratle geçen aracın kartonu havaya fırlatması.
III. Kasırgalarda evlerin çatılarının uçması.
Buna göre;
I. Kaptaki gaz basıncı açık hava basıncından daha büyüktür.
II. K noktasındaki basınç, L noktasındaki toplam basınca eşittir.
III. K noktasındaki basınç, M noktasındaki sıvı basıncına eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
durumlarından hangileri Bernoulli İlkesi sonucunda meydana gelir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
C) Yalnız III
E) I ve III
5. Birbirine karışmayan d ve 6d özkütleli türdeş sıvıların kap tabanında oluşturduğu toplam sıvı basıncı P dir.
2. Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda boş K bardağı ve bir kısmı su ile dolu olan L kabı Şekil - 1’deki gibidir. L bardağı sıvıya Şekil - 2’deki gibi daldırılıp, sabit tutulmaktadır.
d
L Gaz
h h Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre, Şekil - 2’de kap tabanındaki toplam basınç kaç P0 dır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 6
E) 7
Çözüm Yayınları
K
d
h
6d
Kap ters çevrildiğinde, kap tabanındaki toplam sıvı basıncı kaç P olur?
A)
3 2
B) 2
C)
5 2
D) 3
E)
7 2
3. Su girişinin vanası açılarak doldurulmaya başlanan Şekil 1’deki silindirik kapta su seviyesi en fazla M düzeyine kadar çıkabilmektedir. Tahliye borusu Tahliye borusu Su girişi
Su girişi
h
N
h
Şekil - 1
Şekil - 1
Şekil - 2
47
h
K
h Şekil - 2
Şekil - 2’deki silindirik kap, su girişinin vanası açılarak doldurulmaya başlanan kapta su seviyesi en fazla hangi düzeye çıkabilir?
A) K - L arası
B) L
E) M - N arası
D) M
h
L
Şekil - 3 deki gibi farklı şekillerde yerleştirildiğinde zemine uyguladıkları basınçlar sırası ile P1, P2, P3 olmaktadır.
h
M
6. Özdeş ve türdeş dört tuğla yatay zemin üzerine Şekil - 1, Şekil - 2,
C) L - M arası
Şekil - 3
Buna göre, P1, P2 ve P3 basınçları arasındaki ilişki nedir?
A) P1 > P2 > P3
B) P3 > P2 > P1
C) P2 > P1 > P3
D) P1 = P2 = P3
E) P1 > P2 = P3
Test 03
1. A
7. Eşit hacimli, X ve Y kaplarına, 0 °C’de su akıtan, özdeş ve
X
4. E
x
x
x
S
6. A
7. B
8. E
9. D 10. C
x
x
x
Y P
5. B
bölmeli kapların arasındaki vana kapalı olup, sürtünmesiz piston dengededir.
L
S
3S
3. C
9. Bölmelerindeki gazların basınçları P ve 2P olan şekildeki eş
sabit debili K ve L muslukları aynı anda açılıyor. K
2. C
Buna göre, kapların dolmadığı herhangi bir anda;
I. Kap tabanlarındaki sıvı basınçları
II. Kap tabanlarındaki sıvı basınç kuvvetleri
III. Kapların zemine uyguladığı basınç kuvvetleri niceliklerinden hangileri aynı olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
K
L M
N P
Bölmeleri ayıran vana açıldığında piston nerede dengeye gelir?
A) K – L arası
B) L
E) N – P arası
D) M
C) L – M arası
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
Piston
3S yatay
2P
10. Sabit debili su girişinin vanası açılarak doldurulan X kabının tabanındaki sıvı basıncının zamana göre değişimi Şekil - 1, kap tabanındaki toplam basıncın zamana göre değişimi Şekil 2’deki grafikteki gibidir. Kap tabanındaki sıvı basıncı
8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan üstü açık kaptaki K ve L muslukları özdeş olup, kapta türdeş sıvı bulunmaktadır. K ve L muslukları aynı anda açılıp, tamamen boşalana kadar geçen süre içinde K musluğundan 2 litre su akmıştır.
Kap tabanındaki toplam basınç
Zaman
Zaman
Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre, X kabı aşağıdakilerden hangisi olabilir? C)
A)
h Su
K h
48
L
Buna göre, musluklar açılmadan önce kaptaki sıvı hacmi kaç litredir?
A) 4 litre
B) 5 litre - 6 litre arası
C) 6 litre - 7 litre arası
D) 7 litre - 8 litre arası
E) 8 litreden fazla
C)
D) Boşluk
Gaz Su
Su E) Gaz
04
BÖLÜM 02 Test
Kaldırma Kuvveti - 1 1. Düşey kesiti ve bazı bölümleri verilen denizaltı hava ve su
3. Özdeş taşırma kaplarındaki, türdeş K sıvısı içine X ve Y
kapakları kapalı olarak Şekil - 1’deki gibi dengededir. Hava kapakları ve su kapakları açılarak hava odasına su alınarak denizaltı dalışa geçmektedir. İstenilen derinliğe dalındığında kapaklar kapatılarak denizaltı dengede kalmaktadır.
cisimleri bırakıldıklarında, X yarısı batacak, Y askıda kalacak şekilde dengeye geliyor.
X Y
Hava kapakları Hava odası
K sıvısı
K sıvısı
Şekil-1 Hava
Hava
Sıkıştırılmış hava bölümü Su
Su kapakları
Şekil - 1
K sıvısı
Şekil-2
Şekil-3
X cisminin kütlesi, Y cisminin kütlesinin 2 katı olduğuna göre; I. Her üç durumda dinamometreler aynı değeri gösterir II. X’in hacmi Y’nin hacminin 4 katıdır. III. X ve Y cisimlerinin taşırdıkları sıvı kütleleri eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Su
Hava
Hava Su
Şekil - 2
Buna göre,
I. Su yüzeyinde ve tamamen suyun içinde dengede iken; denizaltına eşit büyüklükte kaldırma kuvveti etki eder.
II. Su yüzeyinden dalışa geçtiğinde denizaltının ortalama özkütlesi artar.
III. Dalış durumundan yüzeye çıkması için sıkışmış hava odasının kapakları ve su kapakları birlikte açılmalıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
Çözüm Yayınları
Su
4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan pistonlu kap içinde X
cismi yüzmektedir. Kap tabanındaki sıvı basıncı P ve dinamometrenin gösterdiği değer D’dir. F
1
E) II ve III
2 Gaz
X
Sıvı Dinamometre yatay
2. Ağırlıkları eşit ve 30 N olan K ve L cisimlerinin özkütleleri
sırası ile d ve 3d’dir. K ve L cisimleri bir dinamometrenin ucuna asılıp, sırası ile X ve Y sıvılarına tamamen daldırılıyor. Bu durumda X’in ağırlığı 15 N, Y’nin ağırlığı ise 20 N olarak ölçülüyor.
dX Buna göre, X ve Y sıvılarının özkütleleri oranı kaçtır? dY 1 1 E) A) 3 B) 2 C) 1 D) 2 3
Piston I konumundan II konumuna getirilip yeniden denge sağlandığında, P ve D ilk duruma göre nasıl değişir? P
D
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Değişmez
E)
Artar
Değişmez
49
Test 04
1. E
5. Eş bölmeli, boş X kabı K sıvısına bırakıldığında Şekil - 1’deki
2. D
3. C
4. C
5. D
9. C
L
X K
K
L
8. D
elde edilmiş K cismi türdeş M sıvısı içinde Şekil-1’deki gibi dengededir. K cisminin üzerine L küresi bırakıldığında ise Şekil-2’deki gibi denge sağlanmaktadır.
X
K Şekil - 1
7. A
8. Ağırlıkları P olan özdeş ve türdeş küplerin yapıştırılması ile
gibi dengede kalmaktadır. X kabı L sıvısı ile tamamen doldurulduğunda Şekil - 2’deki gibi denge sağlanmaktadır.
K
6. D
Şekil - 2
M sıvısı
Buna göre, K ve L sıvılarının özkütleleri oranı dK / dL kaçtır?
A) 2 B) 3 3 4
D) 4 3
C) 1
M sıvısı
Şekil 1
E) 3 2
Şekil 2
Buna göre, K cisminin ağırlığı, L ninkinden kaç P fazladır?
A) 1 2
C) 3 2
B) 1
E) 5 2
D) 2
6. Türdeş sıvının bulunduğu kabın içine bırakılan demir bardak Şekil - 1’deki gibi dengede iken bardağın üstünde sıkışmış gazın basıncı Pgaz, bardağa etki eden kaldırma kuvveti F, kabın ağırlığı ise G’dir.
S N
Şekil - 1
Çözüm Yayınları
Gaz
Gaz
Mıknatıs
Şekil - 2
Su yüzeyine mıknatıs yaklaştırıldığında bardak Şekil - 2’deki gibi dengede kalmaktadır.
Buna göre, Pgaz, F ve G niceliklerinden hangileri azalır?
A) Yalnız Pgaz
B) Yalnız F
D) Pgaz ve G
C) Yalnız G
9. Şekillerdeki kaplardaki türdeş sıvılar içerisinde bulunan
cisimler dengede olup, tüm iplerdeki gerilme kuvvetleri sıfırdan farklıdır. K, L ve M ipleri kesildiğinde sıvı taşmadan tekrar denge oluşmaktadır.
E) F ve G
7. L K sıvısı K
L sıvısı
50
M Y
X
Kendi içlerinde türdeş K ve L sıvılarının bulunduğu kaba bırakılan cisim yerçekimi ivmesi g, açık hava basıncı Po olan ortamda şekildeki gibi dengededir.
Cismin sıvıdaki batma oranının azalması için;
I. K ve L sıvılarını karıştırıp türdeş karışım oluşturma
II. Sistemi Po’ın daha az olduğu ortama götürme
III. Sistemi g’nin daha fazla olduğu ortama götürme
işlemlerinden hangisi yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
Şekil - 2
Şekil - 1
Z Şekil - 3
Buna göre,
I. X dinamometresinin gösterdiği değer azalır.
II. Y dinamometresinin gösterdiği değer değişmez.
III. Z dinamometresinin gösterdiği değer azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
05
BÖLÜM 02 Test
Kaldırma Kuvveti - 2 1.
K
4.
K L
X sıvısı
M
Türdeş sıvı içine bırakıldıklarında K cismi yüzerek, L cismi askıda kalarak, M cismi de batarak şekildeki gibi dengelenmiştir. K, L, M cisimlerinden K ve L eşit hacimli, L ve M eşit kütlelidir. Buna göre;
K cismi türdeş X sıvısı içine bırakıldığında şekildeki gibi dengede kalmaktadır.
Buna göre;
I. Kaba X sıvısından daha yoğun sıvı ilave edip türdeş karışım oluşturma
II. Kaba yoğunluğu X sıvısınınkinden daha az olan sıvı ilave edip türdeş karışım oluşturma III. Kabı yerçekimi ivmesi daha az olan bir ortama götürme
I. M’nin hacmi L’ninkinden küçüktür.
II. K ve L’nin kütleleri eşittir.
III. M’nin kütlesi K’nınkinden büyüktür.
işlemlerinden hangilerinin sonucunda K cismine etki eden kaldırma kuvveti kesinlikle azalır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) II ve III
D) I ve III
C) I ve II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
E) I, II ve III
2. Eşit bölmeli, kendi içlerinde türdeş K, L, M cisimlerinin türdeş
sıvı içindeki denge durumları şekildeki gibidir.
K
L
Çözüm Yayınları
T≠0
M T≠0
Buna göre, K, L, M cisimlerinin özkütleleri dK, dL, dM arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) dK = dL > dM
B) dK > dM > dL
C) dL = dM > dK
D) dM > dK = dL
E) dM > dK > dL
5. K cismi türdeş X sıvısı içinde Şekil - 1’deki gibi dengededir. K cisminin üzerine L ismi konulunca ve altına M cismi bağlanınca Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki gibi denge sağlanmaktadır.
h
3. 10 N
9N
K Su
Şekil-1
L
h
K X sıvısı
Şekil-2
Şekil-3
X sıvısı
X sıvısı
Şekil - 1
X sıvısı
Şekil - 2
Şekil - 3
K, L ve M cisimlerinin ağırlıkları sırası ile GK, GL ve GM olduğuna göre,
I. GK > GL
II. GM > GL
III. GM > GK
Buna göre, x sıvısının özkütlesi kaç g/cm3’tür? (Suyun özkütlesi 1 g/cm3’tür.)
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
2h
M
K cisminin boşlukta ağırlığı 10 N olarak ölçülüyor. K cismi Şekil-2’deki gibi suya batırıldığında ağırlığı 9 N, X sıvısına batırıldığında 7 N olarak ölçülüyor.
h K
2h
K
7N
K
L
2h
K
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
51
Test 05
1. D
2. A
3. B
4. C
5. C
6. D
7. B
8. B
9. E 10. C
8. Kendi içlerinde türdeş, birbirine karışmayan X ve Y sıvılarının
6.
bulunduğu kabın içinde şekildeki gibi dengede olan K, L ve M cisimlerine bağlı iplerdeki gerilme kuvvetleri TK, TL ve TM’dir.
türdeş sıvı TM ≠ 0
gaz h
X M sıvısı
Yukarıdaki şekilde bulunan kapta sürtünmesiz ve sızdırmaz pistonun üzerinde taşma seviyesine kadar türdeş sıvı bulunmakta olup, pistonun altında bulunan gaz dolu kısmın yüksekliği h’dır.
Y K sıvısı TK ≠ 0 T ≠ 0 L
Sıvıya K, L, M cisimleri şekillerdeki gibi bırkakılıp yeniden denge sağlanıyor. K
Sıvılar karıştırılıp türdeş karışım oluşturulduktan sonra K, L ve M cisimlerine bağlı iplerde oluşan TK, TL ve TM gerilmelerinden hangileri artar?
A) Yalnız TK
T≠0 M
L gaz
gaz
gaz
Buna göre K, L, M cisimlerinden hangisinin bırakıldığı sistemde h değişmez?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
B) Yalnız TL
D) TK ve TL
C) Yalnız TM
E) TL ve TM
9. 0 °C sıcaklığında su bulunan kaba, 0 °C sıcaklığında buz
parçası bırakıldığında şekildeki gibi denge sağlanmaktadır. Gaz
C) Yalnız M
E) L ve M
Buz Çözüm Yayınları
D) K ve M
L
7. Taşma düzeyine kadar türdeş X sıvısı ile dolu kaptaki K cismi
Şekil - 1’deki gibi dengededir. K cismi sıvıdan alınarak Şekil 2 gibi A düzeyine getirildikten sonra serbest bırakıldığından X sıvısında en fazla B düzeyine iniyor. Sonra yüzeye çıkıp tekrar denge sağlanıyor.
Su
yatay
Sıcaklık değiştirilmeden buz eritilirse; I. Gaz basıncı azalır. II. Kap tabanındaki basınç azalır. III. Kollardaki sıvı seviyesi farkı azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
K A düzeyi
K
10. K, L ve M küplerinden K ve L birbirine yapışık, M ise L’ye yapışık değildir.
X sıvısı
B düzeyi
X sıvısı Y
52
Şekil - 2
Şekil - 1
Buna göre;
Sıvı
K L M
K, L ve M küpleri türdeş sıvı içinde şekildeki gibi dengede olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
I. Dinamometrenin gösterdiği değer değişmez.
II. K cismine B düzeyinde iken ağırlığından büyük kaldırma kuvveti etki eder.
A) K ve L’nin özkütlesi sıvının özkütlesinden büyüktür.
III. K cismi tekrar dengeye geldiğinde kaptaki su seviyesi taşma düzeyindedir.
B) K ve M’nin özkütlesi sınvının özkütlesinden küçüktür.
C) K’nın özkütlesi sıvınınkine eşit, L’nin özkütlesi sıvınınkinden küçüktür.
D) M ve L’nin özkütleleri sıvının özkütlesine eşittir.
E) M’nin özkütlesi sıvınınkine eşit, L’nin özkütlesi sıvınınkinden küçüktür.
yargılarılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
1.
4.
I. Dünyada gerçekleşen en düşük sıcaklık 10 Ağustos 2010 tarihinde Antartika’nın tam merkezinde –93,2 °C olarak ölçülmüştür.
II. Uzaydaki ortalama sıcaklık 2,3 Kelvin’dir.
III. Suyun donma sıcaklığı 32 Fahrenheit’tir.
Yukarıda verilen ifadelerde geçen altı çizili sıcaklık değerlerinin büyüklük sıralaması nasıldır?
A) III > I > II
B) II > I > III
D) III > II > I
2. K sıvısı
L sıvısı
A
B
E) II > III > I
K ve L sıvılarının genleşme katsayıları sırasıyla a ve 2a dır. A ve B cam borularının iç kesit alanları sırasıyla S ve 2S dir.
2S
X
X ve Y haznelerinin hacimleri sırasıyla V ve 2V dir.
Y
K veya L sıvıları, A veya B cam boruları, X veya Y hazneleri kullanılarak oluşturulacak termometrenin duyarlılığının en fazla olması için hangi malzemeler tercih edilmelidir?
A) K, B ve Y
B) K, A ve X
D) L, B ve X
100oC
212F
Kaynama Noktası
0o C
32F
Donma Noktası
Celcius
C) I > II > III
Çözüm Yayınları
S
Fahrenheit
Deniz seviyesinde bulunan saf suyun donduğu ve kaynadığı durumlarda Celcius ve Fahrenheit termometrelerinin gösterdiği değerler şekildeki gibidir. En düşük
En yüksek
İstanbul
10°C
20°C
New York
32 F
50 F
İstanbul ve New York şehirlerinde gün içinde gerçekleşen en düşük ve en yüksek sıcaklık değerleri tablodaki gibidir.
Buna göre;
I. İki şehirde gerçekleşen en düşük sıcaklık anlarında İstanbul, New York’a göre daha soğuktur.
II. İstanbul’un en düşük sıcaklık değeri New York’un en yüksek sıcaklık değerine eşittir.
III. Her iki şehirde gerçekleşen en düşük ve en yüksek sıcaklıkların farkları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
E) L, A ve X İç enerji
3. X, Y, Z cisimlerinin ilk sıcaklıkları, son sıcaklıkları ve cisimlere Cisim
Verilen ısı
İlk Sıcaklık
Son Sıcaklık
X
Q
2T
3T
Y
2Q
T
3T
Z
4Q
3T
5T
Buna göre;
I. X ve Y cisimlerinin ısı sığaları eşittir.
II. X ve Y cisimlerinin özısıları eşittir.
III. X ve Z cisimlerine eşit miktar ısı enerjisi verilirse X’in sıcaklık değişimi Z’ninkinin 2 katı olur.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve II
Zaman
0
verilen ısı enerjileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
D) I ve III
C) I ve II
C) L, A ve Y
5.
06
BÖLÜM 02 Test
Isı ve Sıcaklık - 1
Buharlaşma ve taşmanın gerçekleşmediği bir kapta 2T sıcaklığında su bulunmaktadır. Kaptaki suyun iç enerjisinin zamanla değişim grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre;
53
I. Suya ısı aktaran ısıtıcının gücü artmaktadır.
II. Kaba 3T sıcaklığında su akıtan musluğun debisi artmaktadır.
III. Kaba T sıcaklığında su akıtan musluğun debisi artmaktadır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 06
1. A
6. Dış ortamla ısı alış-verişi gerçekleştirmeyen K ve L kaplarında
5. E
6. B
7. D
8. E
L
0 °C de buz
0 °C de buz K
50 °C sıcaklığında su girişi
L Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? Su çıkışı
I. t = 0 anından itibaren geçen ∆t süre sonunda K kabında bulunan su kütlesi, 2∆t süre sonunda L kabında bulunan su kütlesine eşittir.
II. t = 0 anından itibaren geçen ∆t süre sonunda K kabında bulunan suyun sıcaklığı, ∆t süre sonunda L kabında bulunan suyun sıcaklığına eşittir.
A) t = 0 anında K’nın moleküllerini ortalama kinetik enerjisi, L’ninkine eşittir.
B) t = 0 anında K’nın iç enerjisi, L’ninkinden fazladır.
C) 0 - t zaman aralığında L’nin verdiği ısı miktarı, K’nın aldığı ısı miktarına eşittir.
D) t anından sonra K’nın iç enerjisi L’nin iç enerjisine eşittir.
E) t anından sonra K’nın moleküllerinin ortalama kinetik enerjisi, L’ninkine eşittir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (2∆t süre sonunda kaplarda buzların tamamı erimemiştir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
III. t = 0 anından itibaren geçen ∆t süre sonunda K kabından çıkan suyun sıcaklığı, L kabından çıkan suyun sıcaklığına eşittir.
D) I ve II
9. Şekil - 1’deki ağzı kapatılmış K düdüklü tenceresi ve ağzı açık M kabında saf su, ağzı açık L kabında ise tuzlu su bulunmaktadır. Şekil -2’de Ordu ile ve Ordu iline hakim bir tepe olan Boztepe’deki A ve B noktalarının konumları verilmiştir.
L Tuzlu su
Safsu
M Saf su
Şekil - 1
7. Kütleleri mK, mL, mM olan, aynı cins, türdeş K, L ve M sıvıları
B Boztepe
özdeş ısıtıcılar ile ısıtıldığında sıcaklık zaman grafikleri Şekil 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki gibi olmaktadır. Sıcaklık 4T
54
Sıcaklık
K
Sıcaklık
L
4T
4T
M
2T
Karadeniz
A Ordu ili Şekil - 2
2t
4t Zaman
T
2t Zaman Şekil - 2
Şekil - 1
Buna göre, aşağıdaki durumlardan hangisinde suyun kaynama sıcaklığı diğerlerinden düşüktür?
3t Zaman Şekil - 3
A) A noktasındaki ocakta L kabının ısıtılması
Buna göre, mK, mL ve mM arasındaki ilişki nasıldır?
B) A noktasından ocakta M kabının ısıtılması
A) mK > mL > mM
B) mL > mK > mM
C) B noktasındaki ocakta L kabının ısıtılması
D) mM > mK > mL
D) mM > mL > mK
D) B noktasındaki ocakta M kabının ısıtılması
E) B noktasındaki ocakta K tenceresinin ısıtılması
E) mK > mM > mL
9. D
yalıtılmıştır. Temas halindeki K ve L cisimlerinden, L’nin içinde bulunan termometrenin gösterdiği değer t = 0 anından t anına kadar azalıp, t anından itibaren değişmiyor.
Buna göre;
4. D
Isıca yalıtık oda
K
Su çıkışı
3. D
8. K ve L cisimlerinin bulunduğu şekildeki oda ısıl olarak
t = 0 anında eşit kütleli buz bulunmaktadır. Şekillerdeki boruların içinde eşit debi ile hareket eden suların sıcaklığı, boruların K ve L kaplarına girişinde 50 °C’dir.
50 °C sıcaklığında su girişi
2. C
BÖLÜM 02 Test
Isı ve Sıcaklık - 2 1. Deniz seviyesinde ısıca yalıtılmış kapta bulunan 2m kütleli
suya, m kütleli buz bırakıldığında buz kütlesinin zamana göre değişim grafiği şekildeki gibidir. Buz kütlesi
4.
I. 0 °C
II. –10 °C
III. –10 K
Yukarıdaki sıcaklık değerlerinden hangileri deniz seviyesinde, ağzı açık bir kapta bulunan buz kütlesinin sıcaklığı olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
2m m 0
t1
t2
Zaman
t3
07
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
Buna göre;
I. 0 - t1 zaman aralığında suyun sıcaklığı 0 °C’dir.
II. t1 - t2 zaman aralığında buzun sıcaklığı 0 °C’nin altındadır.
5. Isıl enerji ile ilgili olarak verilen;
III. t2 anında kapta su yoktur.
I. Sıcaklık farkı dolayısı ile sıcak maddeden, soğuk maddeye aktarılan enerjidir.
II. Maddenin toplam enerjisidir.
III. Isı alan maddenin sıcaklığı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
2. Deniz seviyesinde bulunan ısıca yalıtılmış kabın içindeki suya bir miktar buz parçası bırakılıyor.
Kaptaki suyun kütlesi değişmediğine göre;
I. Başlangıçta suyun sıcaklığı 0oC dir.
II. Isıl denge sağlandığında suyun sıcaklığı 0oC dir.
III. Başlangıçta buzun sıcaklığı 0oC nın altındadır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
3. Bir kapta bulunan ısıl denge durumundaki su - buz karışımı ısı hızı sabit olan bir ısıtıcı ile ısıtıldığında kaptaki su kütlesinin zamanla değişimini gösteren grafik şekildeki gibi oluyor.
Çözüm Yayınları
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
6.
C) Yalnız III
E) I ve III
L
K r
2r
Aynı maddeden yapılmış, türdeş içlerinde boşluk bulunmayan K ve L küreleri şekildeki gibidir.
Buna göre;
I. L nin iç enerjisi, K nınkinden fazladır.
II. L nin ısı sığası, K nınkinden fazladır.
III. L nin ısınma ısısı, K ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Su kütlesi 4m m
0
4t
7t
7. “Joule / Kelvin” aşağıda verilen niceliklerden hangisinin
Zaman
birimidir?
Buna göre, 7t anında kaptaki suyun sıcaklığı kaç °C dir?
A) Isınma ısısı
(csu = 1 cal / g°C, Lerime = 80 cal / g)
C) Genleşme katsayısı
A) 15
B) 30
C) 45
D) 50
E) 60
B) Isı sığası D) Potansiyel enerji
E) Hal değişim ısısı
55
Test 07 8.
1. B
X termometresi
X termometresi
3. C
4. C
5. A
6. B
7. B
8. C
9. D 10. E 11. E 12. D 13. E
11. Aşağıda verilenlerden hangisi ısı yalıtım malzemesi
Celcius termometresi
olarak kullanılamaz?
Buz Su
2. B
Su
A) Cam yünü
B) Strafor köpük
C) Hava
D) Ahşap
E) Bakır
Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki kaplar deniz seviyesinde bulunmaktadır.
12. K termometresi ile I, II ve III nolu ölçekli termometrelerde
Buna göre, X termometresinde suyun kaynama noktası kaç °X olarak bulunur?
A) 25
B) 30
C) 35
D) 40
E) 45
A) 20 °C sıcaklık değeri, 10 °C sıcaklık değerinin 2 katıdır.
B) 0 °C sıcaklığındaki bir maddenin iç enerjisi sıfırdır.
C) Saf suyun, deniz seviyesinde donma noktası 0K’dir.
D) 20K sıcaklık değeri, 10K sıcaklık değerinin 2 katıdır.
E) Sıcaklıkları eşit olan maddeler arasında iç enerjileri eşitlenene kadar ısı geçişi gerçekleşir.
10 m
m
200
250
125
250
0
50
−25
−50
K termometresi
I
II
Kaynama noktası
Donma noktası III
K termometresi ile X ve Y termometreleri arasındaki bazı ilişkiler aşağıda verilmiştir.
• K termometresinde 40 birim olarak ölçülen sıcaklık değişimi, X termometresinde 30 birim olarak ölçülür.
• K termometresi ile Y termometresi hiçbir zaman aynı ortamda aynı sıcaklık değerini gösteremez.
Buna göre;
I. X termometresi II nolu termometre olabilir.
II. Y termometresi I nolu termometre olabilir.
III. Y termometresi III nolu termometre olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Bir öğrenci fincandaki m kütleli soğuk su ve ocaktaki düdüklü tencerede bulunan 10 m kütleli kaynar su ile ilgili aşağıdaki yargıları ifade etmiştir.
I. Fincandaki suyun ısısı, çaydanlıktakinden azdır.
II. Fincandaki suyu tencereye boşaltırsam tencerede iç enerjisi başlangıçtakine göre daha az olan su elde etmiş olurum.
III. Tenceredeki su kaynarken sıcaklık değişmeyeceğinden tencerenin içindeki maddenin toplam iç enerjisi değişmez.
Çözüm Yayınları
9. Aşağıda verilen yargılardan hangisi doğrudur?
10.
56
deniz seviyesinde suyun donma ve kaynama noktaları şekildeki gibidir.
Şekil - 1’de ısıl denge durumundaki buz - su karışımına daldırılan X termometresi yeterince beklendikten sonra 10 °X değerini, Şekil - 2’deki suya daldırılan X termometresi ve Celcius termometreleri yeterince bekletildikten sonra 25 °X ve 60 °C değerini göstermektedir.
Buna göre, yukarıdaki yargıların hangilerinde öğrencinin ısı - sıcaklık - iç enerjisi konuları ile ilgili kavram yanılgıları bulunmaktadır? (Tencereden madde çıkışı yoktur.)
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
13. K ve L maddeleri sadece kendi aralarında ısı alış verişi
yapabildikleri ısıca yalıtık ortama konuluyor. Isıl denge sağlanması sürecinde K nın sıcaklığı azalırken, L nin sıcaklığı sabit kalmaktadır.
Buna göre;
I. K erime sıcaklığındaki katı bir maddedir.
II. L donma sıcaklığındaki sıvı bir maddedir.
III. L kaynama sıcaklığındaki sıvı bir maddedir.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
1. K ve L metal çubuklarının boyu M metal cetveli ile oda
4. Şekildeki K ve L metal çubuklarından K’ya Q kadar ısı
sıcaklığında 50’şer cm olarak ölçülüyor. K ve L çubukları ve M cetvelinin boyca uzama katsayılarının büyüklükleri sıralaması λK > λM > λL dir.
verilirken, L’den Q kadar ısı alınıyor. K’nın sıcaklığındaki artış L’nin sıcaklığındaki azalmadan fazla iken, K’nın boyundaki artış L’nin boyundaki azalmadan az olmaktadır.
K ve L metal çubuklarının boyu M cetveli ile 0 °C’de ölçüldüğünde elde edilen ölçümler aşağıdakilerden hangisi olabilir? K nın boyu
L nin boyu
A)
50,14
50,22
B)
49,84
49,81
C)
50,09
49,89
D)
49,82
50,25
E)
50,00
50,00
K
Yatay
şekildeki gibidir. T sıcaklığına kadar soğutulduklarında levhalar Şekil - 2’deki gibi yerleştirilebilmektedirler.
K
L
L
Buna göre;
2. 2T sıcaklığındaki K, L ve M metal levhalarının görünümü
I. L’nin uzama katsayısı K’nınkinden fazladır.
II. K’nın ısı sığası L’ninkinden fazladır.
III. K’nın kütlesi L’ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
L
5.
K M
x
Şekil - 2
Buna göre, K, L ve M metal levhalarının boyca genleşme katsayıları λK, λL ve λM arasındaki ilişki nedir?
A) λK > λL > λM
B) λM > λL > λK
C) λK > λM > λL
D) λM > λK = λL
Çözüm Yayınları
Şekil - 1
K’nın yapıldığı maddenin boyca genleşme katsayısı L’ninkinden fazladır. Ortamın sıcaklığı artırıldığında K’nın üzerinde bulunan A, B ve C noktalarının ve L’nin üzerinde bulunan D noktasının yerdeğiştirmelerinin büyüklükleri xA, xB, xC ve xD kadardır. A
B K
ısıca yalıtık oda
Dış ortamla ısıca yalıtılmış odada bulunan ilk sıcaklıkları farklı, aynı maddeden yapılmış, kalınlıkları eşit olan K ve L metal cisimleri O1 ve O2 noktalarından şekildeki gibi sabitlenmiştir.
K ve L cisimleri ısıl dengeye ulaştığı durumda;
I. xA = xC
II. xB = xC
III.
I. x artarsa, z artar.
II. z artarsa, x azalır.
III. y değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
6.
P
K O
yatay
D
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
L
xA > xD
D) I ve III
L C
Buna göre;
O2 z
E) λL > λM > λK
3. Şekildeki türdeş K ve L küpleri ısıl denge durumunda olup,
L y
O1
C) I ve II
M K
08
BÖLÜM 02 Test
Genleşme
57
N M
Türdeş, metal çubuğun bükülerek O noktasından duvara sabitlendiği şekildeki sistemde K, L, M, N, P ipleri kopma sınırındadır.
Metal çubuğun sıcaklığı artırıldığında K, L, M, N, P iplerinden hangileri kesinlikle kopar?
A) K ve P
B) M ve N
D) K, L ve M
C) P, N ve M
E) K, M ve P
Test 08
1. D
7.
Duvar
K
d
2. D
3. A
4. A
K OK
L d1
Düşey Genleşme katsayıları λK, λL, λM olan K, L, M metal çubukları düşey duvara şekildeki gibi sabitlenmiştir. L metal çubuğunun uzunluğu K’nınkinden d kadar fazla, M’ninkinden d kadar azdır.
Çubukların sıcaklıkları eşit miktar artırıldığında, L çubuğunun boyu ile K ve M’nin boylarının farkı d kadar oluyor.
Buna göre; I. λK = λL = λM
II. λK > λL > λM
III. λL > λK > λM
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
8. B
9. E 10. B
M
OL
d2
Tahta
OM
K, L ve M çubuklarının sıcaklıkları ∆T kadar değiştirildiğinde d1 uzunluğu artmaktadır.
L çubuğunun sıcaklığı artırıldığına göre;
I. K’nın sıcaklığı azaltılmıştır.
II. M’nin sıcaklığı artırılmıştır.
III. d2 azalmıştır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III Çözüm Yayınları
D) I ve III
7. E
K, L ve M metal çubukları tam orta noktaları olan OK, OL, OM’den genleşmesi önemsiz tahta parçasına şekildeki gibi sabitlenmektedir.
M
6. D
9. Genleşme katsayıları arasındaki ilişki λK > λL > λM olan
d
L
5. D
10. Şekildeki gibi duvara sabitlenmiş K, L ve M metal çubuklarına bağlı A ve B ipleri kopma sınırındadır. Çubukların sıcaklıkları ∆T kadar artırıldığında A ve B ipleri kopmamaktadır.
8.
K
M
K L
58
α
L Şekil-1
Şekil-2
T sıcaklığındaki K, L, M metal çubukları eş bölmeli yatay düzlem üzerine Şekil-1’deki gibi yerleştirilmiştir.
Çubukların sıcaklıkları 2T’ye çıkarıldığında görünümleri Şekil 2’deki gibi oluyor.
Buna göre, çubukların boyca uzama katsayıları λK, λL, λM arasındaki ilişki nedir?
A) λK > λL > λM
B) λK = λL > λM
C) λM > λK = λL
D) λK = λL = λM
E) λL > λK > λM
K
M
A ipi
L
B ipi
M
düşey
K, L ve M çubuklarının boyca genleşme katsayıları sırası ile λK, λL, λM olduğuna göre,
I. λK = λL = λM
II. λL = λM > λK
III. λL > λM > λK
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
BİRE BİR 1. İçinde; Şekil - 1’deki seviyede su bulunan dereceli silindirin
3. İçinde hava ve h yüksekliğinde su bulunan bir kaptaki K
içinde türdeş bilye atıldığında, su seviyesi Şekil - 2’deki gibi oluyor. 500
(cm3)
500
400
400
300
300
200
Su
(cm3)
F
Su gaz
Şekil - 1
yatay
D Şekil - 2
yatay
A) 2
D) 5
E) 6
Sıvı A
yatay
Buna göre;
I. Kap tabanında bulunan A noktasındaki sıvı basıncı artar.
II. K cisminin tabanında bulunan B noktasındaki toplam basıncı azalır.
III. İpteki gerilme kuvveti değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
C) 4
K ip
Şekil - 1’de dinamometrenin gösterdiği değer 100 N, Şekil 2’de 109 N dur. Dereceli silindirdeki bölmeler eşit ölçekli olduğuna göre, bilyenin özkütlesi kaç g/cm3 tür? (g = 10N / kg) B) 3
Piston B
100 D
cismi, gerilme kuvveti sıfırdan farklı olan iple kap tabanına bağlanmıştır. Sistem şekildeki konumda dengede iken piston F kuvveti ile yukarı çekiliyor.
200
100
09
BÖLÜM 02 Test
4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistemde, sürtünmesiz ve
sızdırmayan piston X seviyesinde dengededir. Pistonun üst yüzeyine etki eden sıvı basıncı Psıvı, alt yüzeyine etki eden gaz basıncı da Pgaz dır.
2. Aşağıdaki su cenderesinin K pistonunun üzerine her biri m
kütleli 10 tane özdeş X cismi konursa pistonlar aynı seviyede dengede kalmaktadır. Ağırlıkları ihmal edilen sızdırmaz K ve L pistonlarının kesit alanları sırasıyla 5S ve 2S’dir. XX XXXX XXXX K 5S
F
Y 2S
L
Sıvı Piston
su
X seviyesi
yatay Şekil - 1
Y seviyesi gaz
59
Y
Şekil - 2
Piston X seviyesinden Y seviyesine kadar itilirse, Psıvı ve Pgaz için ne söylenebilir? Psıvı
yatay
Buna göre Şekil - 2’deki eşit kollu terazinin şekildeki gibi dengede kalması için sol kefeye kaç tane X cismi konulmalıdır? A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 10
Pgaz
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Azalır
C)
Değişmez
Artar
D)
Artar
Azalır
E)
Değişmez
Azalır.
Test 09
1. E
5. Birbirine karışabilen X, Y sıvıları birbirine karışmadan önce
(cbuz = 0,5 cal / g°C, Lerime = 80 cal / g, csu = 1 cal /g°C) A)
B)
Sıcaklık
Artar
Artar
Artar
Değişmez
C)
Değişmez
Değişmez
D)
Artar
Azalır
E)
Azalır
Azalır
Sıcaklık
2t 10t 11t Zaman
t
−20 C)
PL
B)
8. A
20
yatay
A)
7.C
Sıvılar karıştırılarak türdeş karışım oluşturulursa, PK ve PL için ne söylenebilir? (X’in özkütlesi Y’ninkinden küçüktür.) PK
6. C
Buna göre, sistemin sıcaklık - zaman grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
20
5. B
K L
4. A
1 atmosfer basınç altında, düzgün biçimde ısıtılarak 20 °C sıcaklığındaki m kütleli suya dönüştürülüyor.
X sıvısı
3. E
7. Isıca yalıtılmış bir kaptaki –20 °C sıcaklığındaki m kütleli buz,
kabın K noktasındaki sıvı basıncı PK, L noktasındaki sıvı basıncı PL dir.
Y sıvısı
2. C
8t
20t Zaman
−20 D)
Sıcaklık 20
Sıcaklık 20
t
9t
11t Zaman
−20
2t 10t 12t Zaman −20
E)
Sıcaklık 20 t
10t 12t Zaman
Çözüm Yayınları
−20
60
6. Isıca yalıtılmış kaptaki suyun içine bir buz parçası atılıyor. Isıl denge sağlandığında, buz kütlesinin azaldığı görülüyor.
Buna göre, başlangıçta;
I. Buzun sıcaklığı 0 °C’den düşüktür.
II. Buzun sıcaklığı 0 °C’dir.
III. Suyun sıcaklığı 0 °C’den yüksektir.
8. Bir cismin sıcaklığı, değişik koşullarda Celcius (°C) ve Kelvin
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
(K) ölçekli termometrelerle ölçülüyor.
C) Yalnız III
Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi kesinlikle bu ölçüm sonuçlarından biri olamaz?
A) –2K
D) 5000 °C
B) –2 °C
E) 10.000 K
C) –200 °C
01
TÜMEVARIM - II Test 1.
I. Kelvin
II. Joule
III. Newton
4. K
Yukarıda verilenlerden hangileri temel bir büyüklüğe ait birimdir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
Şekil -1
C) I ve III
E) I, II ve III L
Şekil -2
2. Şekil - 1’deki termometre 0 °C ile 100 °C, Şekil - 2’deki sürat
göstergesi 0 ile 100 km/h Şekil - 3’deki ampermetre 0 ile 100 mA değerleri arasında ölçüm yapabilmektedir. M
ııı
100 km/h
Şekil - 2
Şekil - 1
ııı
90mA
ııııI
IııııI
ıııI
0
ıIı
10mA
ıIı
(III) 40mA 50mA 60mA 30mA ı ı ı I ı ı ı ı I ı ı 70mA ııIı ıııIı ı I ıı 80mA 20mA ı ı ı 100mA
Şekil - 3
Buna göre; I, II ve III nolu ölçüm araçlarından hangileri ölçtüğü niceliğe ait mutlak sıfır değeri gösterebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Özdeş, türdeş eşit kalınlıklı üçgen levhaların yapıştırılması ile oluşturulmuş sistemler şekillerdeki gibidir.
Şekil-1’deki sistemin ağırlık merkezinin K noktasına uzaklığı xK, Şekil -2’deki sistemin ağırlık merkezinin L noktasına uzaklığı xL, Şekil-3’deki sistemin ağırlık merkezinin M noktasına uzaklığı xM’dir.
Buna göre, xK, xL, xM arasındaki ilişki nedir?
A) xK > xM > xL
B) xK > xL > xM
C) xM > xK = xL
D) xM > xK > xL
E) xK = xL > xM
C) Yalnız III
Yatay
K
L
E) II ve III
3.
Çözüm Yayınları
IııııI
0
Şekil -3
90 km/h
ııııI
ııııI
100°C
IııııI
ıIı
ııı
10 km/h
ıııI
90°C
ıııI
0°C
ıIı
10°C
ıIı
40°C 50°C 60°C 30°C ı ı ı ı I ı ı ı ı I ı ı ı ı I ı ı ı ı 70°C Iıı 20°C ı ı ı I ı 80°C
ıIı
50 (II) 40 km/h km/h 60 km/h 30 km/h ı ı ı I ı ı ı ı I ı ı ı ı I ı ı ı 70 km/h ıIı Iı ıı 80km/h 20 km/h ı ı ı
(I)
Yatay
5.
Yatay K
Tavana bağlı K desteği, yere bağlı L desteği arasındaki çubuğa şekildeki gibi bilye asılarak denge sağlanmıştır. Bu durumda desteklerdeki tepki kuvvetleri NK ve NL’dir.
T
NL
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Azalır
E)
Azalır
Azalır
N
M
Bilye ok yönünde çekildiğinde, NK ve NL için ne söylenebilir? NK
61
L
Yatay
Eşit bölmeli, düzgün, türdeş K-L ve M-N çubukları ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
T M - Nçubuğunun ağırlığı P, ipteki gerilme kuvveti T ise; P oranı kaçtır?
A)
1 6
B)
1 2
C)
3 4
D) 1
E) 2
Test 01 6.
1. A
Yatay
3. A
9.
X T
2. E
4. C
5. B
6. E
O
Y
8. D
9. B 10. B
L Civa
30o
7. C
N K
Yatay Gaz
M Şekil-1
O noktasından geçen sürtünmesiz mil etrafında serbestçe dönebilen eşit uzunluktaki, düzgün, türdeş X ve Y çubukları şekildeki gibi dengededir. PX kaçtır? Buna göre, çubukların ağırlıkları oranı PY 1 (sin30° = ) 2 1 1 3 A) B) C) 1 D) E) 2 3 2 2
7. K noktasından asılan levha şekildeki gibi dengededir.
Şekil-2
Açık hava basıncının Po olduğu bir ortamda bir ucu açık cam borunun içinde bulunan civa ve gaz Şekil-1’deki gibi dengede iken K ve L noktalarındaki basınçlar PK ve PL’dir.
Kaptaki civa dökülmeyecek şekilde boru şekil-2’deki gibi ters çevrilip denge sağlandığında M ve N noktalarındaki basınçlar PM ve PN’dir.
Buna göre, PK, PL, PM, PN arasındaki ilişki nedir?
A) PK > PL > PM > PN
B) PK > PL = PM > PN
C) PL > PK > PM > PN
D) PK > PM > PL > PN
E) PM > PN > PK > PL
K L
N
Düşey
Buna göre;
I. Levhanın ağırlık merkezi L - M arasındadır.
II. Levhanın ağırlık merkezi M - N arasındadır.
III. Levhanın ağırlık merkezi N noktasındadır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
Çözüm Yayınları
M
C) I ve II
E) I, II ve III
8.
L
10.
gaz h
12h
Sıvı
K
62
h
Şekil -1
Eşit kütleli X, Y cisimleri, ağırlıksız ve sürtünmesiz makaralarla kurulu şekildeki sistem serbest bırakılıyor. Buna göre; I. Makaralar ters yönde döner. II. L yere çarptığında K’nın yerden yüksekliği 8h’dır. III. Cisimler yerden 4h yükseklikte iken yan yana gelirler. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Şekil -1
Düşey kesiti şekil-1’deki gibi olan kapta türdeş sıvı ve gaz bulunmaktadır. Kap tabanındaki sıvı basıncı Psıvı, kap tabanına etki eden sıvı basınç kuvveti F, gaz basıncı Pgaz’dır.
Kap şekil-2’deki gibi ters çevrilirse, F, Psıvı, Pgaz niceliklerinden hangileri değişmez?
A) Yalnız F
B) F ve Pgaz
C) Psıvı ve Pgaz
D) Yalnız Pgaz
E) F ve Psıvı
TÜMEVARIM - II Test 1. Birer uçları duvarlara sabitlenmiş aynı cins metal çubuklar
3.
ve genleşmesi önemsiz özdeş K, L, M, N ve P silindirleri ile oluşturulan şekildeki düzenekte metal çubukların sıcaklıkları eşit miktar artırıldığında silindirler kaymadan hareket etmektedir. K
Ağırlıksız, eş bölmeli çubuk, ağırlıksız dinamometre ve özdeş X ve Y cisimleri ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibi dengededir.
N
Dinamometrenin gösterdiği değer 30 N olduğuna göre, desteğin çubuğa gösterdiği tepki kuvveti kaç N’dir?
P
A) 10
M
Yatay
L
02
B) 20
C) 30
D) 40
E) 50
Buna göre;
I. K ve P silindirlerinin tur sayıları eşittir.
II. M ve N silindirlerinin dönme yönleri aynıdır.
III. K silindirinin ötelenme miktarı L’ninkinden azdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
masanın ucunda şekildeki gibi dengededir. Cismin üzerine cismi oluşturan küplerle özdeş küpler şekildeki gibi birer birer üst üste konuluyor.
C) Yalnız III
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) II ve III
4. Özdeş ve türdeş küplerin yapıştırılması ile elde edilmiş cisim
2.
K
Yatay
Buna göre, kaçıncı küp yerleştirildiğinde sistemin dengesi bozulur?
A) 16
B) 32
C) 33
D) 40
E) 48
M L
5. Kalınlıkları her yerinde aynı olan, kendi içlerinde türdeş X ve
Sıvı
Y üçgen levhalarının yapıştırılması ile elde edilmiş sistem şekildeki gibi dengeleniyor.
Ağırlıksız ve sürtünmesiz makaralarla oluşturulmuş sistemde kütleleri mK, mL, mM olan K, L, M cisimleri şekildeki gibi dengededir.
X
Y
63
Y Y
Buna göre;
I. mK = mL > mM
II. mL > mK > mM
III. mK > mL = mM
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Buna göre, X ve Y levhalarının ağırlıkları oranı GX kaçtır? GY (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A)
1 2 B) 3 3
C) 1
D)
4 3
E)
5 3
Test 02
1. C
2. C
3. E
4. C
5. C
6. E
7. C
8. E
9.
6. T
3T
K
L
Şekil -1
X T1
T2
K
9. C 10. A 11. A
X
L
Şekil -2
Ağırlığı P olan eşit bölmeli K-L çubuğu Şekil-1’deki gibi dengededir. K-L çubuğu ile Şekil-2’deki sistem kurulup denge sağlandığında iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 oluyor. T1 oranı kaçtır? T2 1 2 B) C) 1 A) 2 3
Eşit bölmeli, ağırlıksız çubuk, su dolu kap ve özdeş X cisimleri ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
Buna göre, X cisimlerinin özkütlesi kaç g/cm3’tür?
(Suyun özkütlesi 1 g/ cm3’tür.)
A) 1
B)
Buna göre,
D)
X
3 2
E)
5 3
3 2
C) 2
D)
5 2
E) 3
10. 0°C’deki bir buz parçası, kendi sıvısı olan 0°C’deki su içine bırakıldığında yüzüyor.
7.
h 3S Şekil-1
Şekil-2
Şekil-1’deki türdeş, içi tamamen dolu, türdeş, 3S kesit alanlı, yüksekliği 2h olan silindir şeklindeki cismin yatay düzleme uyguladığı basınç P kadardır.
Cismin içinden kesit alanı, 25, yüksekliği h olan silindir şeklindeki parça Şekil-2’deki gibi çıkarılıyor.
Buna göre, Şekil-2’deki cismin yere uyguladığı basınç kaç P olur?
A)
4 5 B) 3 2
C) 2
D) 3
Çözüm Yayınları
2S
h
Buna göre;
I. Buzun ağırlığı
II. Buzun özkütlesi
III. Yerçekimi ivmesi
niceliklerinden hangileri suda yüzmekte olan buz parçasına etki eden kaldırma kuvvetini tespit etmek için gerekli ve yeterlidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
11.
Gaz
E) 4 K İp
Sıvı A
8.
Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın içinde türdeş sıvı bulunmaktadır. K cismini kap tabanına bağlayan gerilme kuvveti sıfırdan farklı ip kesilip, sistemde yeniden denge oluşmaktadır.
Buna göre;
h
64 X gazı
Y gazı
2h
I. K cismine etki eden kaldırma kuvveti azalır.
Kollarında civa bulunan şekildeki düzenekte X gazının basıncı PX, Y gazının basıncı PY, açık hava basıncı Po olup sistem dengededir.
II. Kap tabanındaki A noktasına etki eden toplam basınç değişmez.
III. Açık koldaki sıvı yüksekliği, kapalı koldakinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
PX = 4Po olduğuna göre, PY kaç Po’dır?
A) Yalnız I
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 7
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I ve III
C) I ve II
03
TÜMEVARIM - II Test 4.
1. Aynı düzlem üzerinde bulunan K ve L – 2K vektörleri
şekildeki gibidir. +y 4
L –2 K
3 2
K
1 0
1
2
3
+x
4
Buna göre, L vektörü başlangıç noktası (2, 1) koordinatında olacak şekilde düzlem üzerine yerleştirilirse bitiş noktasının koordinatı aşağıdakilerden hangisi olur?
A) (4, 4)
D) (4, 3)
B) (3, 2)
E) (3, 4)
K sıvısı
L sıvısı
M sıvısı
Şekil -1
Şekil -2
Şekil -3
Cam kapların içindeki K, L, M sıvılarına ince cam borular daldırılmaktadır.
Buna göre, K, L, M sıvılarından hangilerinin sıvı içindeki denge durumu şekildeki gibi olabilir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve M
C) Yalnız M
E) K, L, M
C) (2, 3)
5. Taşma düzeyine kadar türdeş K ve L sıvıları ile dolu kaplara, X ve Y küresel cisimleri bırakıldıklarında şekillerdeki gibi dengede kalmaktadırlar.
2. O noktası etrafından serbestçe dönebilen, eş merkezli, r ve
Y
2r yarıçaplı K ve L kasnaklarına şekildeki gibi bağlanmış X, Y cisimleri sürtünmesiz sistemde şekildeki gibi dengededir. r r
L
Y
Çözüm Yayınları
O K
X
37°
53°
Yatay
X
Buna göre, X ve Y cisimlerinin ağırlıkları oranı GX / GY oranı kaçtır?
(sin 37° = 0,6, cos 53° = 0,8)
A)
1 2 B) 3 3
C) 1
D)
3 2
E)
4 3
K sıvısı
Y L sıvısı
Şekil - 1
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) X cisminin özkütlesi ile Y cisminin özkütlesi eşittir.
B) L sıvısının özkütlesi, K sıvısının özkütlesinden büyüktür.
C) X cisminin özkütlesi, L sıvısının özkütlesine eşittir.
D) Şekil - 3’deki kap Y cisminin ağırlığı kadar ağırlaşmıştır.
E) Şekil - 2’deki kapta Y cismi, ağırlığı kadar sıvı taşırmaktadır.
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta K vanası açılıp bir süre sonra tekrar kapatıldıktan sonra, L vanası açılıyor. Bu durumda sıvı seviyesi A düzeyine inerek yeni denge durumu oluşuyor.
3. 20N ağırlıklı düzgün, türdeş, eş bölmeli çubuk ve 60N ağırlıklı
X K sıvısı
K
X cismi ile kurulu sistem şekildeki gibi dengededir. h h h h
T 53o
h
F yatay Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç N’dir? (sin 53° = 0,8, cos 53° = 0,6, sürtünmeler önemsizdir.)
A) 6
C) 18
65
L
A düzeyi
B) 12
boşluk
D) 24
E) 30
Buna göre, K ve L vanaları açılmadan önce kap tabanındaki basınç kaç P0 dır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Test 03
1. D
7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eş bölmeli kapta ağırlıksız
2. B
3. C
4. A
5. E
6. B
7. D
8. B
9. D 10. C 11. C
10. Deniz seviyesinde ısıca yalıtılmış bir kapta bulunan suyun içine bir miktar buz bırakılıyor. Bu durumda kaptaki buzun kütlesinin zamanla değişim grafiği şekildeki gibi oluyor.
ve sürtünmesi önemsiz piston K seviyesinde F kuvveti ile dengede tutulmaktadır.
Buz kütlesi mbuz
3d
4d Piston
K
Piston L seviyesine getirildiğinde, pistonu dengede tutan kuvvet kaç F olur?
A) 1 B) 2 C) 3 2 3 4
t1
L
D) 4 5
E) 1
t2
t3
Zaman
Buna göre;
I. 0 - t1 zaman aralığında buzun sıcaklığı 0 °C’nin altındadır.
II. t1 - t2 zaman aralığında suyun sıcaklığı 0 °C’nin üstündedir.
III. t2 - t3 zaman aralığında suyun sıcaklığı 0 °C’nin üstündedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
8. Aynı maddeden yapılmış, içlerinde boşluk bulunmayan,
X
Çözüm Yayınları
yükseklikleri ve ağırlıkları eşit silindir şeklindeki X cismi, koni şeklindeki Y cisminin yere yaptıkları basınçlar PX ve PY dir.
Y
Buna göre, PX / PY oranı kaçtır?
A) 4
B) 3
C) 2
D)
3 2
E) 1
9. Şekildeki sistemde ters çevrilmiş bardağın üst kısmına
sıkışmış gazın basıncı Pgaz, türdeş sıvının kap tabanına uyguladığı basınç Psıvı, sistemi dengede tutan ipe uygulanan kuvvet F’dir.
66
F
gaz
11. Isıca yalıtılmış bir kapta 40 °C deki 5m kütleli suyun içine Sıvı
–20 °C de 4m kütleli buz kalıbı bırakılıyor.
yatay
İp sabit hızla yukarı çekilirken; Pgaz, Psıvı ve F niceliklerinden hangileri azalır?
A) Yalnız Pgaz
B) Yalnız Psıvı
D) Psıvı ve F
C) Yalnız F
E) Psıvı ve Pgaz
Isıl denge sağlandığında kaptaki su kütlesinin buz kütlesine oranı kaçtır?
(cbuz = 0,5 cal/g °C, csu = cal/g °C, Lerime = 80 cal/g)
A) 2
B) 3
C)
7 2
D) 4
E)
9 2
1.
I. 72 km/h
II. 15 m/s
III. 600 m/dk
5. O
Yukarıda verilen hızların büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) I > II > III
01
BÖLÜM 03 Test
Doğrusal Hareket - 1
B) I > III > II
D) III > I > II
X
E) I = II = III
2. 33 km uzunluğundaki yolu, aynı anda harekete geçen
araçlardan K aracı 90 km/h, L aracı 110 km/h büyüklüğündeki sabit hızlarla almaktadır. L aracı yolu tamamladığı anda, K’nın kaç dakikalık yolu kalmıştır?
A) 4
B) 5
C) 6
D) 9
B
r
Y
K
C) II = III > I
O
A
r
L
Düzlemsel yüzey üzerinde bulunan X,Y cisimleri K ve L noktalarından aynı anda harekete başlayıp ve aynı anda A ve B noktalarına varmaktadır.
Cisimlerin izledikleri yörüngeler şekildeki gibi olduğuna göre;
I. X ve Y nin ortalama hızları eşittir.
II. X ve Y nin ortalama süratleri eşittir.
III. X in ortalama hızı, Y nınkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
E) 10
6. Doğrusal bir yolda hareket eden K cismi düzgün olarak yavaşlamaktadır.
3. Düzlem bir yüzey üzerinde bulunan hareketli, doğrusal olarak
40 m yürüyor ve 90° sağına dönerek doğrusal olarak 20 m daha yürüyor, daha sonra 90° sağına dönerek doğrusal olarak 20 m daha yürüyor.
Buna göre, hareketlinin yer değiştirmesi kaç m dir?
A) 10
B) 20
C) 20§2
D) 40
E) 40§2
Çözüm Yayınları
Konum
0
Hız
Zaman
İvme
0
Zaman
(I)
0
Zaman
(II)
(III)
Buna göre, I, II ve III nolu grafiklerden hangileri K aracına ait olabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) Yalnız III
E) I ve III
7. Doğrusal yolda hareket eden K, L ve M araçlarına ait konum zaman grafikleri şekildeki gibidir. Konum
Hız
4. 3ϑ
M
2ϑ
L
K
ϑ t
2t
3t
4t
5t
6t
Zaman
0
Zaman
t
Buna göre;
Hız-zaman grafiği şekildeki gibi olan bir hareketli doğrusal KLMN yolunu 6t sürede almaktadır.
I. Hareketliler aynı yönde hareket etmektedir.
KL = LM = MN olduğuna göre, 4t anında hareketli yolun neresindedir?
II. 0 – t/2 zaman aralığında yerdeğiştirmeleri eşittir.
III. 0 – t zaman aralığında ortalama hızları eşittir.
A) K - L arasında
B) L noktasında
yargılarından hangileri doğrudur?
C) L - M arasında
D) M noktasında
A) Yalnız I
E) M - N arasında
B) Yalnız II
D) I, II ve III
E) I ve III
C) I ve II
67
Test 01
1. A
8. Doğrusal yörüngede hareket eden ve t = 0 anında yanyana
0
5. A
6. E
7. E
8. C
9. B 10. A 11. E 12. C
anındaki hızı sıfırdır. İvme
K
ϑ
4. D
a
Hız
0 −a t
L
Zaman
t
2t
3t 4t
5t
Zaman
−ϑ
3. C
11. İvme-zaman grafiği şekildeki gibi olan bir hareketlinin t
olan K ve L hareketlilerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir. K ile L araçları arasındaki uzaklık, L yön değiştirdiği anda x1, L başladığı yere geri döndüğü anda x2 dir.
2. A
x Buna göre, x1 oranı kaçtır? 2 1 1 3 B) C) D) 1 E) A) 4 2 4
4 3
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 0 - t zaman aralığında yavaşlamaktadır.
B) 3t - 4t zaman aralığında hızı sabittir.
C) 3t anında harekete başladığı konumdadır.
D) 5t anında hızı sıfırdır.
E) t - 2t zaman aralığında sabit hızlı hareket etmektedir.
9. Doğrusal yolda t = 0 anında yanyana bulunan K ve L hareketlilerinin hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir. Hız ϑ
−ϑ
2t
Zaman
3t
L
−2ϑ
t
Çözüm Yayınları
0
K
t anında araçlar arasındaki uzaklık x olduğuna göre;
I. 2t anında araçlar arasındaki uzaklık 2x’dir.
II. 3t anında araçlar arasındaki uzaklık 3x’dir.
III. 0 - 3t zaman aralığında K’nın hızlanırken aldığı yol, L’nin hızlanırken aldığı yola eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
12. Paralel raylar üzerinde hareket eden K ve L trenleri sırası ile ϑ ve 3ϑ büyüklüğündeki hızlarla tünele şekildeki gibi aynı anda girmeye başlıyorlar. K treninin lokomotifi ile L treninin arkası tünelin tam ortasında karşılaşıyor. ϑ
K
68
3ϑ
10. Doğrusal bir yol üzerinde bulunan bir araca ait ivme - zaman
Tünel
grafiği şekildeki gibidir. İvme (m/s2)
4
0
10
Zaman (s)
Buna göre, aracın 0 - 10 saniye aralığındaki yerdeğiştirmesi en az kaç m dir?
A) 0
B) 40
C) 50
D) 100
E) 200
L
Buna göre,
I. K treninin boyu tünelin boyundan kısadır.
II. L treninin boyu K treninin boyundan kısadır.
III. L treninin boyu ile tünelin boyu eşittir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 03 Test
Doğrusal Hareket - 2 1. Yatay düzlem üzerindeki 20 m yarıçaplı çembersel
4. K hareketlisine ait bazı hareket özellikleri aşağıda verilmiştir.
yörüngede hareket eden bir hareketlinin herhangi bir andaki yerdeğiştirmesi,
I. 0
II. 20 3 m
III. 45 m
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
02
• K hareketlisi düzgün olarak hızlanmakta ve yavaşlamaktadır.
• K hareketlisi t = 0 anında durgundur.
• K’nın yavaşlama ivmesi, hızlanma ivmesinden büyüktür.
Buna göre, aşağıdaki hız - zaman grafiklerinden hangisi K aracına ait olabilir?
C) Yalnız III
A)
E) I ve III
ϑ t
0
3t 4t Zaman
Hız
C)
D)
3ϑ
kesiti şekildeki gibidir. O noktasında bulunan örümceğin gölgesi K noktasında oluşmakta iken örümcek ağını uzatarak L noktasına iniyor.
Hız
2ϑ
2ϑ 0
2. Paralel ışın demeti ile aydınlatılan O merkezli dairesel yüzeyin
B)
Hız
2t
3t 4t Zaman
Hız
2ϑ
ϑ 0
t
0
3t 4t Zaman E)
2t
3t 4t Zaman
Hız
Paralel ışın demeti
O 60° K L
0
t
3t 5t Zaman
Düşey
Buna göre;
I. Örümceğin aldığı yolun uzunluğu, gölgesinin aldığı yolun uzunluğundan küçüktür.
II. Örümceğin gölgesinin aldığı yolun uzunluğu ile gölgesinin yerdeğiştirmesi eşit büyüklüktedir.
III. Örümceğin yerdeğiştirmesi ile gölgesinin yerdeğiştirmesi eşit büyüklüktedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
Çözüm Yayınları
4ϑ
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
5. Doğrusal yörüngede hareket eden ve t = 0 anında yanyana olan K ve L araçlarına ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
E) I, II ve III
Hız
69
ϑ K
3. Bir hareketli gideceği doğrusal yolun üçte birini 20 km/h hızla, kalan yolu ise 10 km/h hızla alıyor.
Buna göre, hareketlinin ortalama hızı kaç km/h dir?
A) 12
B) 14
C) 15
D) 16
E) 18
L
Zaman 2t 4t Araçların durdukları konumlar arasındaki uzaklık x ise; 2t anında aralarındaki uzaklık kaç x dir?
A) x
B)
2x 3x x x C) D) E) 3 4 2 5
Test 02
1. D
6. Doğrusal yörüngede hareket eden K ve L araçlarına ait konum Konum
+x L
I. 0 - t zaman aralığında L hareketlisi yavaşlamıştır.
II. K ve L hareketlileri t anında durmuştur.
III. 0 - t zaman aralığında hareketlilerin yerdeğiştirmeleri eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
5. D
6. C
7. A
8. C
B) Yalnız II
D) I ve III
• K aracı en fazla 5 m/s2’lik ivme ile hızlanabilmektedir.
• K aracı maksimum 50 m/s hıza ulaşabilmektedir.
Buna göre, durgun halden harekete geçen K aracı 1 km uzunluğundaki yolu en az kaç saniyede alır?
A) 20
B) 25
C) 30
D) 40
t anında sahip olduğu Şekil - 2 deki ϑ hızına ulaşıncaya kadar
E) II ve III
sabit ivme ile hareket etmektedir. ϑ
7. Doğrusal yörüngede hareket eden ve t = 0 anında yanyana
F
olan K ve L araçlarına ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
Çözüm Yayınları
K
L t
0
I. 0 - t zaman aralığında K hareketlisi yavaşlamıştır.
II. 0 - t zaman aralığında L hareketlisi yavaşlamıştır. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
8.
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
ϑ dir? A)
ϑ 3ϑ B) ϑ C) 2 2
D) 2ϑ E)
5ϑ 2
11. Paralel raylar üzerinde hareket eden K ve L trenleri eşit
büyüklükteki hızlarla tünele şekildeki gibi yaklaşmaktadırlar. K treninin tam ortası ile L treninin lokomotifi tünelin batı ucuna aynı anda ulaştıktan bir süre sonra trenler tünelden aynı anda tamamen çıkmaktadır.
E) I ve III
• K cisminin yerdeğiştirme büyüklüğü ile aldığı yol birbirine eşittir.
• L cismi, düzlem üzerindeki bir noktaya uzaklığı sabit olacak şekilde hareket etmektedir.
• M cisminin yerdeğiştirmesi belirli anlarda sıfır olmaktadır.
Buna göre, 0 - t zaman aralığında aracın ortalama hızı kaç
III. Hareketliler t - 2t aralığında durgundur.
70
Şekil - 2
Zaman
2t
F
Şekil - 1
Hız
Buna göre;
E) 50
10. Bir araç t = 0 anında sahip olduğu Şekil - 1 deki 3ϑ hızından,
C) I ve II
3ϑ
9. B 10. B 11. C
Zaman
t
0
4. D
özellikleri aşağıdaki gibidir.
K
Buna göre;
3. A
9. Doğrusal yolda hareket eden K aracının bazı hareket
- zaman grafikleri şekildeki gibidir. +2x
2. C
K, L ve M cisimlerine ait, yukarıda verilen hareket özelliklerine göre;
I. K doğrusal yörüngede hareket etmektedir.
II. L çembersel yörüngede hareket etmektedir.
III. M çembersel yörüngede hareket etmektedir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
ϑ
K
Batı
Doğu
Tünel
ϑ L
Buna göre,
I. K treninin boyu tünelin boyundan kısadır.
II. L treninin boyu K treninin boyundan uzundur.
III. L treninin boyu ile tünelin boyundan uzundur.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
1. Alt yüzeyi yere paralel olarak yerleştirilmiş, camdan yapılmış
3. Doğrusal yolda hareket eden K ve L araçlarına ait konum -
küp yere dik paralel ışık ile aydınlatılmaktadır. Küpün K noktasında bulunan karınca şekildeki K - L - M - N - P - R yolunu izleyerek R noktasına ulaştığında, karıncanın aldığı yol x1, karıncanın yerdeğiştirmesi x2, karıncanın yerdeki gölgesinin aldığı yol x3, karıncanın gölgesinin yerdeğiştirmesi x4 oluyor.
zaman grafiği şekildeki gibidir. Konum x
Paralel ışın demeti
N
I. K yön değiştirdiği anda, L’ye
II. x1 > x3
III. x2 = x4
Gölge
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
III. 0 –
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
t zaman aralığında K ve L arasındaki uzaklık sürekli 2 artmaktadır.
B) Yalnız II
D) I ve III
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
4. Yere sabitlenmiş 1m yarıçaplı silindirin K noktasına C) I ve II
E) II ve III
bağlanmış, 8 m uzunluğundaki, esnemeyen ipi beline bağlayan adamın yandan görünümü Şekil - 1, üstten görünümü Şekil - 2 deki gibidir.
Çözüm Yayınları
Zaman
t
K
Yer (Yatay) I. x1 = x3
t 2
x uzaklıktadır. 2 II. K, t = 0 anındaki konumuna geri döndüğü anda, L’ye uzaklığı x’dir.
Buna göre,
L
Buna göre;
R
K
0
M L
P
03
BÖLÜM 03 Test
Doğrusal Hareket - 3
K
2. X ve Y hareketlileri kenar uzunluğu 60 m olan eşkenar üçgen şeklindeki K, L ve M pistinin K noktasından 2 m/s hızları ile şekildeki yönlerde aynı anda koşmaya başlamaktadır.
x
L
Yer
Şekil - 1 y O 1m K X ϑX=2m/s K Y ϑY=2m/s
M
Şekil - 2 y
Buna göre;
I. X hareketlisinin koşmaya başladıktan 30 s ve 60 s sonraki yerdeğiştirmeleri eşittir.
II. Hareketliler koşmaya başladıktan 45 s sonra yerdeğiştirmeleri eşittir.
III. Hareketliler koşmaya başladıktan 10s sonra aralarındaki uzaklık 40 s sonra aralarındaki uzaklığa eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
x
8m
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
O
K
71
x
Şekil - 3
Adam silindir etrafında dönüp Şekil - 3 deki konuma geldiğinde kaç m yerdeğiştirmiştir? (π = 3 alınız.)
A) 5
C) Yalnız III
B) 10
C) 5 5
D) 10 2
E) 10 5
Test 03
1. E
5. Doğrusal yörüngede hareket eden K ve L araçlarına ait hız -
2. E
3. C
4. C
5. C
6. A
7. C
8. E
9. D
8. Doğrusal bir yolda t = 0 anında aynı konumdan geçen K ve L araçlarına ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
zaman grafikleri şekildeki gibidir.
Hız
Hız 2ϑ
K
K
K
L
L
ϑ L
Zaman 0 t 2t t anında araçlar arasındaki uzaklık x olduğuna göre;
I. 0 – t aralığında ivmelerinin büyüklükleri
I. 0 – t aralığında araçlar birbirine yaklaşmaktadır.
II. 0 – t aralığında yerdeğiştirmeleri
II. t – 2t aralığında araçlar birbirinden uzaklaşmaktadır.
III. t anındaki hızları
Zaman
0 t Buna göre K ve L araçları için;
niceliklerinden hangileri eşittir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
III. 2t anında araçlar arasındaki uzaklık 2x’dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
6. O merkezli çemberin K ve L noktalarında bulunan X ve Y
L
O
Y
X
Çözüm Yayınları
hareketlileri şekildeki yörüngeleri izleyerek O noktasına ulaşıyor.
K
X ve Y hareketlileri için;
I. Yerdeğiştirme
II. Hız
III. Sürat
niceliklerinden hangileri eşit olabilir?
A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz K, L ve M yolunun K noktasından serbest bırakılan X cismi, K – L yolunu tKL, L – M yolunu tLM sürede almaktadır.
72
9. t = 0 anında durmakta olan bir hareketliye ait ivme zaman grafiği şekildeki gibidir. İvme
X K
a 0
L
M
1 1 1 B) C) 8 4 2
D) 1
E)
2t
3t
5t
Zaman
−a
yatay
L – M yolunun uzunluğu, K – L yolunun uzunluğunun 4 katı olduğuna göre; tKL / tLM oranı kaçtır?
A)
t
3 2
Hareketlinin t anındaki hızı ϑ ise, 0 – 5t zaman aralığında ortalama hızı kaç ϑ’dir?
A)
1 1 2 3 B) C) D) 1 E) 3 2 3 2
1. Birbirine paralel raylarda sabit hızlarla hareket eden K ve L
4. Aynı düzlem üzerinde hareket eden K ve L araçlarının yere göre hızları ϑK ve ϑL şekildeki gibidir. L aracının sürücüsü K aracını 12 m/s hızla kuzeye hareket ediyor olarak görmektedir.
trenlerinden K’nın hızı L’ninkinden fazladır. K treninde oturan yolcu, L treninin kuzeye hareket ediyor olarak görmektedir.
Buna göre;
I. K treni kuzeye gitmektedir.
II. K treni güneye gitmektedir.
III. L treni güneye gitmektedir.
Kuzey
yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır?
A) Yalnız I
04
BÖLÜM 03 Test
Bağıl Hareket - 1
B) Yalnız II
D) II ve III
ϑK
K
37°
E) I ve III
Doğu
ϑL
L
C) I ve II
Buna göre, K aracının yere göre hızı kaç m/s dir?
A) 16
B) 18
C) 20
D) 24
E) 25
2. Eş bölmeli düzlem üzerinde hareket eden X, Y ve Z →
hareketlilerinden X in Y ye göre hızı ϑXY , Y nin Z ye göre hızı →
5. Sabit hızla dönmekte olan banta göre sabit duran K, L ve M
ϑYZ dir.
gözlemcileri şekildeki konumlarında iken K’nın L’ye göre hızı 2 m/s dir.
ϑXY
ϑYZ Buna göre, Z hareketlisinin X hareketlisine göre hızı aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Çözüm Yayınları
K
+x
M L
60°
+x
Buna göre, şekildeki konumlarında iken M’nin L’ye göre hızı kaç m/s dir?
A) 1
E) 2
B) 2 C) 3 D) 5
E)
6. Akıntı hızının sabit olduğu nehirde suya giren yüzücülerden T ve P’nin yere göre hızları ϑT, ϑP, X, Y ve Z’nin suya göre hızları ϑX, ϑY, ϑZ şekildeki gibidir. X yüzücüsü C noktasında karşı kıyıya çıkmıştır. A
3. K, L ve M trenleri kuzey - güney doğrultusundaki paralel raylarda ϑ, ϑ, 2ϑ büyüklüğündeki hızlarla hareket etmektedir. K treninde bulunan bir gözlemciye göre L treninin hızı güneye 20 m/s dir.
Buna göre; I. K trenindeki yolcu M trenini durgun görür.
II. L trenindeki yolcuya göre M treninin hızı güneye 30 m/s’dir.
III. L trenindeki yolcuya göre M treninin hızı kuzeye 30 m/s dir. yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C
D
C) Yalnız III
E
F
G
H
I
J
ϑP ϑX
ϑY
ϑT ϑZ
B
73
Buna göre,
I. Y yüzücüsü D noktasında karşı kıyıya çıkar.
II. Z yüzücüsü E noktasında karşı kıyıya çıkar.
III. T ve P aynı noktada karşı kıyıya çıkar.
yargılarından hangileri doğrudur? (Birim kareler özdeştir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Test 04
1. A
7. Akıntı hızının sabit olduğu nehirde K, L ve M noktalarından
B
C
D
E
F
G
H
I
3. C
4. C
5. A
6. E
7. C
8. C
9. D 10. A
9. Kuzey - güney doğrultusundaki bir yolda hareket eden K,
aynı anda suya giren X, Y ve Z yüzücülerinin suya göre hızları, ϑX, ϑY, ϑZ şekildeki gibidir. X yüzücüsü B noktasında karşı kıyıya çıkmıştır. A
2. C
L ve M araçlarının konum zaman grafikleri şekildeki gibidir. L aracının sürücüsüne göre K aracı güneye 4 m/s hızla gitmektedir. Konum
J
K ϑY
ϑZ
L
ϑX K
L
M
Buna göre,
I. Y ve Z yüzücüleri aynı noktada karşı kıyıya çıkar.
II. Y ve Z yüzücüleri aynı anda karşı kıyıya çıkar.
III. Karşı kıyıya ulaşana kadar en az mesafeyi X yüzmüştür.
yargılarından hangileri doğrudur? (Birim kareler özdeştir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
M
Buna göre, M aracının sürücüsüne göre K aracı hangi yönde kaç m/s hız ile hareket etmektedir?
A) Güneye 2 m/s
B) Küzeye 2 m/s
C) Güneye 4 m/s
D) Küzeye 4 m/s
E) Küzeye 6 m/s
C) I ve II
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
Zaman
0
8. Akıntı hızının ϑa nehirde suya göre ϑ hızıyla K noktasından
yüzmeye başlayan yüzücü 3t süre sonra L noktasına ulaşıyor. Yüzücü suya göre hızının büyüklüğünü değiştirmeden ters yönde yüzerek L noktasından K noktasına 5t süre sonra ulaşıyor.
K
10. K, L ve M kefeleri ile kurulu şekildeki düzenek F kuvveti ile çekildiğinde ok yönünde sabit hızla hareket etmektedir.
L
ϑ
74
L M
Buna göre;
F
I. Nehirde akıntı yönü K dan L ye doğrudur.
II. ϑa = ϑ / 3
III. K dan L ye yüzerken yüzücünün yere göre hızı akıntı hızının 5 katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
K
Buna göre, L kefesindeki gözlemcinin M kefesindeki →
gözlemciye göre hızı 2ϑ olduğu anda, K kefesindeki →
gözlemcinin L kefesindeki gözlemciye göre hızı kaç ϑ dir? C) I ve III
→
A) –
ϑ 2
→
B) –
3ϑ 2
→
C) 0
D)
→
3ϑ ϑ E) 2 2
4. Bir yüzücü akıntı hızı sabit nehrin O noktasından suya göre
→
1. Paralel raylarda hareket eden trenlerden yere göre hızı 3ϑ
ϑS hızıyla yüzmeye başladığı anda, A noktasındaki top serbest bırakılıyor.
→
olan K treninde oturan yolcu L trenine bakarak kendi hızını ϑ olarak algılamaktadır.
→
Buna göre, L treninin yere göre hızı kaç ϑ dir?
A) –5ϑ
→
05
BÖLÜM 03 Test
Bağıl Hareket - 2
→
→
B) –2ϑ
→
C) –ϑ
Top B noktasına ulaştığı anda yüzücü karşı kıyıya ulaşıyor. K
→
D) 2ϑ
L
M
N
P
R
S
E) 5ϑ
A
B ϑS
2. Hareket halindeki trenin içinde bulunan adam trene göre ϑ hızı ile ok yönünde yürümeye başlıyor.
Adamın yere göre hızı ile trenin yere göre hızı eşit büyüklüktedir.
O
Buna göre, yüzücü hangi noktada karşı kıyıya çıkmıştır?
A) K
B) L
C) M
D) N
E) P
ϑ −x
Buna göre;
I. Tren +x yönünde hareket etmektedir.
II. Trenin yere göre hızı ϑ’den büyüktür.
III. Trenin yere göre hızı ϑ’den küçüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
Çözüm Yayınları
+x
5. Hava direncinin önemsiz olduğu Şekil - 1’deki ortamda K ve L cisimleri düşey doğrultuda ϑK ve ϑL hızları ile aynı anda fırlatıldığında K’nın L’ye göre hızı ϑKL oluyor.
C) I ve II
E) I ve III
Hava direncinin önemsiz olduğu Şekil - 2’deki ortamda, N cismi serbest bırakıldıktan bir süre sonra M cismi serbest bırakıldığında M’nın N’ye göre hızı ϑMN oluyor. K
3. Yatay düzlem üzerinde bulunan K, L, M, N ve P yolunda sabit
ϑK
süratle hareket etmekte olan aracın içindeki yolcu, şekildeki düzlem aynaya bakmaktadır. R
ϑL L N
M
L
Düzlem ayna
Buna göre, yolcu KL, LM, MN, NP, PR aralıklarından hangilerinde aracın düzlem aynadaki görüntüsünü hızlanıyor olarak görür? A) KL
N
P
K
B) LM
D) NP
M
E) PR
C) MN
Şekil - 1
Şekil - 2
K ve L çarpışana kadar ve N cismi yere ulaşıncaya kadar geçen sürede ϑKL ve ϑMN nasıl değişir? ϑKL
ϑMN
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Artar
Azalır
C)
Artar
Artar
D)
Azalır
Azalır
E)
Azalır
Artar
75
Test 05
1. D
6. Akıntı hızı her yerinde aynı olan şekildeki nehirde A
3. D
4. D
5. A
6. C
7. E
8. B
9. C
8. Akıntı hızı her yerinde aynı olan nehirde K ve L noktalarından şekilde gösterilen yönlerde suya göre ϑX ve ϑY hızları ile harekete geçen X ve Y motorları C noktasında karşı kıyıya ulaşıyorlar.
noktasından suya göre 4ϑ hızıyla hareket eden X motoru karşı kıyıya B noktasında çıkıyor.
2. B
B
C
B
A ϑY=ϑ L
K
M
P
N
R
ϑX=4ϑ
ϑX
A
Buna göre K noktasından suya göre ϑY = ϑ hızıyla hareket eden Y motoru, X motoru karşı kıyıya ulaştığı anda hangi noktada bulunur? (Birim kareler özdeştir.)
A) L
B) M
C) N
D) P
X motorunun karşı kıyıya ulaşma süresi tX, Y motorunun karşı kıyıya ulaşma süresi tY ise; tX / tY oranı kaçtır?
(Birim kareler özdeştir.)
ϑ büyüklüğünde sabit hızlarla hareket eden K ve L araçları şekildeki konumlardan geçtikten t süre sonra, araçlar içinde bulunan gözlemciler ilk kez birbirini durgun görmektedir.
1 1 B) 3 2
C) 1
D) 2
E) 3
Çözüm Yayınları
A)
7. Yatay düzlem üzerinde bulunan O merkezli dairesel pistte
L
K
E) R
ϑY
y K
ϑ
9. Aynı düzlemde hareket eden K, L, M ve N araçlarının yere → → →
şekildeki gibidir.
x
O
Kuzey
ϑ
ϑK
I. Araçlar şekildeki konumlardan geçtikten 2t süre sonra K’daki gözlemci L’yi ϑ hızıyla hareket ediyor olarak görür.
76
III. Araçlar şekildeki konumlardan geçtikten 5t süre sonra; K’daki gözlemci L’yi durgun görür.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
ϑM
Güney
yargılarından hangileri doğrudur?
Doğu
ϑL
II. Araçlar şekildeki konumlardan geçtikten 3t süre sonra, K’daki gözlemci L’yi 2ϑ hızıyla hareket ediyor olarak görür.
ϑN
Batı
Buna göre;
→
göre hızları ϑK , ϑL , ϑM , ϑN eşit büyüklükte olup, yönleri
L
Buna göre;
I. K’ya göre L ve N’nin hızları eşittir.
II. N’ye göre M kuzeye gitmektedir.
III. L’ye göre K’nın hızı, N’ye göre M’nin hızı eşit büyüklüktedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
1. Bir X cismi üzerinde ölçümler yaparak, ölçümün
3. Sürtünmelerin önemsenmediği şekildeki sistemde yatay
düzlemde a ivmesi ile hızlanan araçta M cisminin bağlı olduğu ipin gerilmesi T, ipin düşeyle yaptığı açı θ, K cisminin bağlı olduğu yaydakı sıkışma kuvveti Fyay, düşey yüzeyin L cismine uyguladığı tepki kuvveti Ny, yatay yüzeyin L cismine uyguladığı tepki kuvveti Nx’dir.
gerçekleştirildiği ortamdaki yerçekimi ivmesini hesaplamak isteyen bir öğrenci;
I. Eşit kollu terazi
II. Barometre
III. Dinamometre
a
T
IV. Termometre
ölçüm araçlarından hangilerini kullanmalıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve IV
θ
M
Yatay
C) I ve III
E) I ve IV
Araç artan ivmeyle hızlanmaya devam ettiği durumda aşağıdaki niceliklerden hangisinin büyüklüğünde artış meydana gelmez?
A) T
için gerekli hıza çok daha kısa zamanda ulaştırılabilirdi fakat roketin ivmesi astronotların zarar görmemesi için sınırlandırılmak zorundadır. Çünkü insanın dayanabileceği ivme, yerçekimi ivmesinin 5 veya 6 katıdır. İnsan Yerçekimi ivmesinin 7 katı olan bir ivmeye maruz kaldığında, damarlarda kan yerine demir sıvısı varmış gibi bir etki oluşur. Bu durumun zararlarından korunmak için roketle fırlatılan astronot koltuğuna sırtüstü yerleştirilir ve özel elbiseler giydirilir.
I. Hacim
durgun
II. 11 N
III. Özağırlık
III. 12 N
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
hızlanan F2 = 12 N
F1 = 10 N K yüzeyi
Şekil-3
K yüzeyi
Buna göre, grafikte verilen F kuvvetinin büyüklüğü;
II. Özkütle
I. 10 N
niceliklerinden hangileri artar?
Uygulanan kuvvet
L cismi Şekil-2’de 10 N şiddetindeki kuvvet etkisinde durmakta, Şekil-3’de 12 N şiddetindeki kuvvet etkisinde hızlanmaktadır.
E) Ny
Yatay sürtünmeli K yüzeyinde bulunan L cismine yatay doğrultuda uygulanan kuvvete bağlı olarak cisme etki eden sürtünme kuvvetinin değişimini gösteren grafik Şekil-1’deki gibidir.
Şekil-2
Buna göre, uzay mekiği fırlatılmaya başlandığı anda astronotların kanına ait;
D) Nx
F Şekil-1
C) Fyay
Çözüm Yayınları
2. Uzay mekiklerinin fırlatıldıkları roketler dünyadan kurtulmak
B) θ
Sürtünme kuvveti
4.
06
BÖLÜM 03 Test
Dinamik - 1
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
77
Test 06
1. C
5.
3. D
8.
Hız
Yatay
2. C
4. D
5. D
6. B
7. C
8. C
9. C
K Yatay
Şekil-1
L
Zaman Şekil-2
h
Kütleleri sırası ile 2m ve m olan K ve L cisimleri, sürtünmesiz makara ile oluşturulmuş Şekil-1’deki sistemde, L cisminin yere çarpma anına kadar hız-zaman grafiği Şekil-2’deki gibidir.
Yer
Buna göre, L cismi yere çarptıktan sonra K’nın ivmesi kaç g’dir? 1 1 1 1 A) B) C) D) E) 1 5 4 3 2
6.
Şekil-1 K ve L kovaları ile oluşturulmuş şekildeki düzenek sürtünmesiz sistemde serbest bırakıldığında a ivmesi ile hızlanıyor ve L kovası E kinetik enerjisi ile yere çarpıyor. K ve L kovalarına sıvı ilave edilerek kütleleri ikişer katına çıkarıldıktan sonra başlangıçtaki konumlarından tekrar bırakılıyorlar. Buna göre, a ve E’nin değişimi için ne söylenebilir? a
K
L Şekil-2
Şekil-1
E
A)
Artar
Değişmez
B)
Değişmez
Değişmez
C)
Değişmez
Artar
D)
Artar
Artar
E)
Azalır
Artar
Şekil-3
Şekil-1, şekil-2, şekil-3’deki sistemler serbest bırakıldığında K, L, M araçlarının ivmeleri eşit oluyor. Buna göre X, Y, Z cisimlerinin ivmeleri aX, aY, aZ arasındaki ilişki nedir?
A) aX > aZ > aY
B) aX > aY > aZ
C) aZ > aY > aX
D) aZ > aX > aY
Çözüm Yayınları
M
9.
ız
it h
b Sa
K F α
Yatay
Sürtünmesiz eğik düzlemde K cismi F kuvvetinin etkisinde sabit hızla hereket etmektedir.
E) aX = aY > aZ
X
Y
F
a
7.
Şekil-1
a F1
a K yatay
Şekil-2
Sürtünme katsayısı heryerinde aynı olan yatay K düzleminde m kütleli cisim şekil-1’de F1 kuvvetinin etkisinde sabit hızla hareket etmektedir. Aynı düzlemde şekil-2’deki F2 kuvvetinin etkisinde kalan m kütleli cismin ivmesi 2g oluyor.
Buna göre, F1 kuvvetinin büyüklüğü;
78
I. 3 mg
II. 4 mg
III. 5 mg
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
α
α
a F2 K yatay
2F
F
Yatay
Z
α
Aynı sürtünmesiz eğik düzlem üzerindeki 2m, m, 2m kütleli X, Y, Z cisimleri şekildeki kuvvetler etkisinde sahip oldukları ivmeler aX, aY, aZ’dir.
Buna göre, aX, aY, aZ arasındaki ilişki nedir?
A) aZ > aX = aY
B) aX = aY = aZ
C) aY > aX > aZ
D) aY > aZ > aX
E) aZ > aX > aY
1. Sürtünmesiz yatay bir düzlemde fırlatılan cisme bir süre sonra
4. Yatay sürtünmeli zeminler üzerinde bulunan K, L ve M
bir dış kuvvet uygulanmaktadır.
cisimleri şekildeki kuvvetlerin etkisinde sabit hızla hareket etmektedir.
Buna göre, cismin hareketi ile ilgili olarak;
ϑ
ϑ
ϑ
FK
F
K
Yatay
FM
I. Hızlanır
II. Yavaşlar
III. Sabit hızla hareketine devam eder
durumlarından hangileri gerçekleşebilir?
A) Yalnız I
07
BÖLÜM 03 Test
Dinamik - 2
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
yer
ϑ
α
M
B) Yalnız II
L
yer
FL α F
F
yer
Buna göre, FK, FL ve FM kuvvetleri kaldırıldığında, K, L ve M cisimlerinden hangileri kesinlikle hızlanır?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
C) Yalnız M
E) K ve M
5. M cisminin ortasındaki delikten geçip K ile L cisimlerini I. Rüzgâr türbinlerinin dönmeye başlaması
II. Akım taşıyan tele yaklaştırılan pusulanın ibresinin sapması
III. Uçaktan atlayan paraşütçünün düşmeye başlaması
IV. Paraşütü açılan paraşütçünün hızının azalması
Yukarıda verilen olaylardaki değişimlerden hangileri temas gerektirmeyen kuvvetler etkisi ile gerçekleşir?
A) I ve III
B) II ve III
D) II ve IV
C) I ve IV
E) I, II ve III
3. Yatay düzlemde durmakta olan bir cisme yatay doğrultulu
bir kuvvet sürekli artacak şekilde uygulandığında sürtünme kuvvetinin değişimini gösteren grafik şekildeki gibi olmaktadır. Sürtünme kuvveti
birbirine bağlayan iple oluşturulmuş şekil - 1 deki düzenekte sistemin ivmesi a1, ipteki gerilme kuvveti T1’dir.
T1 Çözüm Yayınları
2.
T2
Şekil-1
L cismi, M cismine şekil - 2 deki gibi takıldıktan sonra sistem a2 ivmesi ile hızlanmakta ve ipteki gerilme kuvveti T2 olmaktadır.
Buna göre;
I. T2 > T1
II. a1 > a2
III. T1, K cisminin ağırlığına eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
F1 F2
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
bulunan cisme yatay doğrultuda uygulanan kuvvete bağlı olarak ivmesinin değişmini gösteren grafik şekildeki gibidir.
Buna göre;
İvme (m/s2)
I. Cisme etki eden kuvvetin büyüklüğü F1 iken, cisim denge halindedir.
8
II. Uygulanan kuvvetin büyüklüğü F1 den büyüklüğünden F2 ye kadar artarken, cismin ivmesi artar.
4
III. Uygulanan kuvvetin büyüklüğü F2 den F3 ye kadar artarken, cismin ivmesi artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
6. Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan yatay düzlemde
Uygulanan kuvvet
F3
Şekil-2
B) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
79
6 2 2
4
6
8
10 12 14 16
Uygulanan Kuvvet (N)
Buna göre, cisim ile yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı kaçtır? (g = 10 m/s²)
A) 0,2
B) 0,3
C) 0,4
D) 0,5
E) 0,8
Test 07
1. E
7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistemin sadece L-M arası
Yatay
M
T1
4. A
5. C
6. C
7. D
8. D
9. D 10. B
doğrultuda uygulanan 2F kuvveti ile sıkıştırılan şekildeki cisim sabit hızla aşağı inmektedir.
L
3. B
9. Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan düşey duvara; yatay
sürtünmelidir. X, Y, Z cisimleri ile kurulu düzenek şekildeki konumundan serbest bırakılınca ok yönünde harekete geçiyor ve iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 oluyor.
K
2. B
2F
T2 Sabit hız
Y cismi sürtünmeli L-M yoluna girip sistem sabit hızlı hareket etmeye başladığında T1 ve T2 inasıl değişir? T1
T2
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Azalır
C)
Artar
Azalır
D)
Azalır
Artar
E)
Değişmez
Değişmez
3F
Düşey
Bir süre sonra cisme uygulanan kuvvet 3F yapılırsa, cismin ivmesi kaç g olur? (g = yerçekimi ivmesi)
A)
1 1 1 1 B) C) D) E) 1 5 4 3 2
Çözüm Yayınları
8. Yatay sürtünmeli düzlemlerde bulunan K ve L cisimlerine
yatay doğrultuda etki eden kuvvete bağlı olarak ivmesinin değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
10. K, L, M, N ve P hareketlilerine ait hareket grafikleri şekillerdeki gibidir.
İvme
Konum
a
Konum
K
K
80
F
L 2F
I. K’nın kütlesi, L’ninkinden fazladır.
II. K cisminin 2a ivmesi ile hareket etmesi için 6F kuvveti uygulanmalıdır.
III. L cisminin 2a ivmesi ile hareket etmesi için 4F kuvveti uygulanmalıdır. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
Zaman
Hız
Buna göre;
M
L Zaman
Kuvvet
3F
Hız
C) Yalnız III
Zaman
İvme
N
P
Zaman
Buna göre, K, L, M, N ve P hareketlilerinden hangileri kesinlikle dengelenmiş kuvvetler etkisinde hareket etmektedir?
A) K ve M
Zaman
B) L ve M
D) M ve P
E) L ve P
C) M ve N
1. Bir uçağa uçuşu esnasında etki eden F1, F2, F3, F4 kuvvetleri
08
BÖLÜM 03 Test
Dinamik - 3
4. Bir uzay mekiği hava direncinin ve kütle çekimi etkisinin
bulunmadığı uzay bölgesinde katı yakıt tanklarından birinden kurtuluyor ve diğer yakıt tankı devreye giriyor. Böylece uzay mekiğinin kütlesi % 20 oranında azalıp, yeni tankın devreye girmesiyle itiş kuvveti % 20 oranında artıyor.
şekilde gösterilmiştir.
F4 = Havanın kaldırma kuvveti F1 = Havanın direnç kuvveti
F3 = Motorun itiş kuvveti
Buna göre, uzay mekiğinin ivmesi yüzde kaç artmıştır?
A) 20
B) 25
C) 30
D) 40
E) 50
F2 = Ağırlık
Buna göre, F1, F2, F3, F4 kuvvetlerinden hangileri temas gerektirmeyen kuvvetlerdir?
A) Yalnız F2
B) Yalnız F3
D) F2 ve F4
5. Durmakta olan tren a ivmesi ile hızlanmaya başladığında,
C) F1 ve F2
trenin vagonundan birinin içindeki m kütleli sarkacın düşeyle yaptığı açı 30°, 2m kütleli sarkacın düşeyle yaptığı açı θ, m kütleli cisme bağlı ipteki gerilme kuvveti T1, 2m kütleli cisme bağlı ipteki gerilme kuvveti T2 dir.
E) F3 ve F4
30 °
T1 m
2m
Düşey
2. Yerçekimi ivmesinin g olduğu ortamdaki yatay düzlemin her
T2 θ Düşey
yerinde sürtünme katsayısı sabittir. Özdeş K ve L cisimleri şekildeki gibi dengede iken D1 ve D2 dinamometrelerinin gösterdiği değerler 2mg ve 3mg’dir. A
D2
Çözüm Yayınları
D1 Yatay
Buna göre, ip A noktasından kesilirse sistemin ivmesi kaç g olur? (Dinamometreler ağırlıksızdır.)
A) 1
B)
Yer (Yatay)
1 1 1 1 C) D) E) 2 3 4 5
3. Kütleleri sırası ile 3m, 2m, m olan K, L ve M cisimleri ile
T1 değeri bilindiğine göre;
I. θ
II. T2
III. a
niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
(sin 30 = 1/2, cos 30 = 3/2)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
6.
E) II ve III
T2
T1
oluşturulmuş sistem serbest bırakıldığında sabit hızla hareket etmektedir.
M L
81
K ve L cisimleri ile oluşturulmuş şekildeki düzenek ok yönünde sabit hızlı hareket yapmaktadır.
Buna göre;
Buna göre, M cismi L cisminin üzerinden alınırsa, sistemin ivmesi kaç g olur? (g = yerçekimi ivmesi) A) 1
Yatay
Yatay
K
B)
C) I ve II
1 1 1 1 C) D) E) 2 3 4 5
I. L cismine bağlı ip kesilirse, sistem yavaşlamaya başlar.
II. L cismine bağlı ip kesildiği anda, T1 artar.
III. L cismine bağlı ip kesildiği anda, T2 azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) Yalnız III
Test 08
1. A
7. Yatay sürtünmesiz düzlemde birbirine şekildeki gibi 20 m/s ve
4. E
7. B
ϑ0
Buna göre, K cismi L cismine en fazla kaç m yaklaşabilir?
A) 5
D) 20
2t Zaman Şekil - 2
Şekill-1’deki sürtünmeli eğik düzlemin K noktasından ϑ0 hızı ile fırlatılan cisim L noktasına kadar çıkıp durmaktadır. Cismin bu hareketine ait hız-zaman grafiği Şekil-2’deki gibidir. Eğik düzlemin sürtünme katsayısı azaltıldıktan sonra, aynı cisim K noktasından ϑo hızı ile tekrar fırlatılıyor.
Buna göre, cisme ait hız-zaman grafiği;
E) 25
8.
Hız
Hız F
L
ϑ0
ϑ0
Sürtünmesiz zemin
Yatay
I
Yatay sürtünmesiz zeminde durmakta olan şekildeki L arabasının sürtünmeli üst yüzeyinde K cismi bulunmakta iken, L aracı F kuvveti etkisinde harekete başlamaktadır.
Buna göre;
Zaman
t
Hız
Hız
II
Zaman
III
Zaman
L aracına ait hız-zaman grafiği I, II, III nolu grafiklerden hangisi olabilir?
A) Yalnız I
Zaman
B) Yalnız II
D) I ve III
Zaman II
ϑ0
Çözüm Yayınları
Hız
I
3t
α
Hız
9. D 10. A 11. E
Hız
Şekil - 1
Yatay
Sürtünmeli yüzey
8. D
K
L
C) 15
6. D
ϑ0
ϑL=10m/s
B) 10
5. C
L
100m
3. E
10.
10 m/s hızlarla yaklaşan 2 kg kütleli K ile L cisimleri arasında 100 m mesafe kaldığında K cismine hareket yönünün tersine 10 N şiddetinde kuvvet sürekli uygulanmaya başlanıyor. ϑK=20m/s F=10N K
2. C
α Zaman
3t III
I, II, III nolu grafiklerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) Yalnız III
E) I ve II
C) Yalnız III
11.
E) II ve III
Sürtünme kuvveti (N) 6N
9.
T1
F1
T2
F2
Yatay
Yatay Şekil-1
Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan zeminde K ve L cisimleri ile oluşturulmuş sistem şekil-1’de ve şekil-2’de ok yönlerinde sabit hızlarla hareket etmektedir.
Buna göre;
82
I. T1 = T2
II. T1 > T2
III. F1 > F2
Cisme Uygulanan Kuvvete (N)
8N
Şekil-2
Yatay düzlemde durmakta olan 2 kg kütleli cisme etki eden yatay doğrultulu kuvvete bağlı olarak sürtünme kuvvetinin değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
Buna göre;
I. Yüzeyin statik sürtünme katsayısı 0,8’dir.
II. Yüzeyin kinetik sürtünme katsayısı 0,3’dür.
III. Cismi 2 m/s²’lik ivme ile hızlandırmak için uygulanması gereken kuvvet 10 N’dir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Makara sürtünmesizdir.)
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
09
BÖLÜM 03 Test
Dinamik - 4 1. Havasız ortamda bulunan şekildeki düzenekte özdeş K ve L
4.
F
cisimleri sabit hızla hareket etmektedir.
K
L d
Yatay Buna göre; I. K cismine 4 farklı kuvvet etki etmektedir. II. L cismine etki eden kuvvetlerden 2 si temas gerektirmeyen kuvvettir. III. Sistem dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında hareket etmektedir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
Yatay
M d
Yalnız LM kısmı sürtünmeli olan şekildeki KLM yolunun K noktasında duran bir cisme, F büyüklüğündeki kuvvet, cisim M noktasına ulaşıncaya kadar uygulanıyor.
Buna göre, K’dan M’ye gelinceye kadar geçen süre içinde cismin hız-zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)
Hız
t C)
Hız
B)
3t
t
Zaman
Hız
2t
Zaman
2t
Zaman
Hız
D)
2. Yerçekimi ivmesinin g olduğu bir yerde bulunan yatay
sürtünmeli düzlemdeki cisme yatay doğrultuda etki eden kuvvete bağlı olarak ivmesinin değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
t
2t
İvme
t
Zaman Hız
E)
F1
F2
Kuvvet
F1, F2, a, g bilinenleri ile; I. Cismin kütlesi II. Cisme a/2 ivmesi kazandırmak için uygulanması gereken kuvvet III. Cisimle yüzey arasındaki sürtünme katsayısı niceliklerinden hangileri hesaplanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
a
t
2t
Zaman
5. Yatay
B ipi
3. Sürtünmeli yatay düzlemdeki cisme uygulanan kuvvete
bağlı olarak ivmesinin değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
A ipi
İvme
θ
Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan yatay düzlemde, K cisimleri ile oluşturulmuş sistem sabit hızla hareket etmektedir.
Buna göre;
Kuvvet
F
Cisimle yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı artırılırsa, F ve θ için ne söylenebilir?
I. Yüzeyin sürtünme katsayısı 0,5’dır.
A)
Artar
Azalır
B)
Artar
Artar
C)
Değişmez
Artar
g olur. 4 g III. B ipi kesilirse, sistemin ivmesi olur. 4 yargılarından hangileri doğrudur? (g = yerçekimi ivmesi)
D)
Artar
Değişmez
A) Yalnız I
E)
Azalır
Değişmez
F
θ
II. A ipi kesilirse, sistemin ivmesi
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
83
Test 09
1. D
6. Sabit hızlı hareket halindeki asansörün içinde bulunan
2. E
3. D
4. C
8.
baskülün üzerine çıkan Kerem ağırlığını G olarak ölçmektedir. Bir süre sonra Kerem’in baskülde gördüğü ağırlık değeri 0,9 G oluyor.
X
Aşağı
Buna göre;
K
Sürtünmesiz eğik düzlemin K noktasından ϑo hızı ile fırlatılan m kütleli, X cismi en fazla L noktasına kadar çıkıp, fırlatıldıktan 2t süre sonra tekrar K noktasından geçmektedir.
Buna göre;
I. K noktasından ϑo hızı ile yukarı fırlatılan 2m kütleli cisim t süre sonra L noktasına ulaşır.
II. X cisminin L noktasında ivmesi sıfırdır.
III. K noktasından ϑo hızı ile yukarı fırlatılan cisim ile L noktasından serbest bırakılan cisim eşit büyüklükteki hızlarla çarpışırlar.
II. Asansör ivmesi g/10 dur.
yargılarından hangileri doğrudur?
III. Asansör aşağı yönde hızlanmaktadır.
A) Yalnız I
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
(g = yerçekimi ivmesi)
A) Yalnız I
Yatay
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
Dinamometre
F A
B) Yalnız II
I
B
C
II
III
D
Çözüm Yayınları
7.
9. B
D) I ve II
8. D
Yatay
I. Asansör yukarı yönde hızlanmaktadır.
7. E
A
B) Yalnız II
6. B
L ϑ0
Yukarı
5. E
Şekil-1
Şekil-1’deki sistemde K cisminin üzerine F kuvveti uygulanarak sistemin dengede kalması sağlandığında dinamometrede okunan değer T oluyor.
F kuvveti kaldırıldığında harekete geçen sistemde K cismi I, II, III bölgelerinden geçerken hız-zaman grafiği Şekil-2’deki gibidir. Hız
9.
Hız
II
Şekil-2
84
ϑ III
I
Zaman
K cismi I, II, III bölgelerinden geçerken dinamometrenin gösterdiği değerler sırası ile T1, T2, T3 olduğuna göre;
I. T1 > T
II. T2 = T
III. T3 > T
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
t
3t
Zaman
–ϑ
Sürtünme katsayısı her yerinde aynı yatay yolda 3t süresince yola paralel F kuvveti ile etilen cisme ait hız-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Buna göre, cisme etki eden sürtünme kuvveti kaç F’dir?
A)
1 1 1 B) C) 4 3 2
D) 1
E)
3 2
1. Sürtünmesiz ortamda belirli bir yükseklikten serbest bırakılan
4. Sürtünmesiz ortamda, K noktasından ϑ0 hızı ile fırtatılan
cismin hızı 40 m/s olduğunda yerden yüksekliği 20 m dir.
cisim, fırlatıldıktan 2 saniye sonra N noktasından geçmektedir. N
Buna göre;
I. Cisim 100 m yükseklikten serbest bırakılmıştır.
II. Cismin yere çarpma süresi 5 saniyedir.
III. Cismin yere çarpma hızı 20 5 m/s dir.
yargılarından hangileri doğrudur? (g = 10
A) Yalnız I
10
BÖLÜM 03 Test
Yeryüzünde Hareket - 1
m/s2
B) Yalnız II
D) I ve III
ϑ0 α K
)
L
M
yatay
N noktasından geçerken cismin hızının düşey bileşeni 15 m/s olduğuna göre, LM uzaklığı kaç metredir?
(g = 10 m/s2)
A) 50
C) I ve II
E) I, II ve III
40 m
B) 100
C) 120
D) 150
E) 160
5. Sürtünmesiz ortamda K noktasından yatay doğrultuda 15 m/s
hızla fırlatılan cisim şekildeki yörüngeyi izleyerek M noktasına çarpıyor.
2. Sürtünmesiz ortamda yerden 105 m yükseklikte bulunan cisim 20 m/s hızla düşey doğrultuda aşağıya doğru fırlatılıyor.
Buna göre, cismin yere çarpma hızı kaç m/s dir? 2)
(g = 10 m/s
A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
E) 50
Çözüm Yayınları
ϑ0=15m/s
K
yatay
h
30°
L
M
Buna göre, h yüksekliği kaç m dir?
(g = 10 m/s2, sin 30 = 1/2, cos 30 =
A) 10
B) 15
C) 20
yatay
3 /2) D) 25
E) 30
3. Sürtünmesiz ortamda yerden h yüksekliğinden düşey aşağı yönde 20 m/s hızla fırlatılan K cismi 60 m/s hızla yere çarpmaktadır. L cismi, K cismi fırlatıldıktan 2 saniye sonra h yüksekliğinden düşey aşağı yönde ϑ hızı ile fırlatıldığında cisimler aynı anda yere çarpıyor. K
L
6. Sürtünmesiz ortamda bulunan X ve Y cisimleri şekildeki 20 m/s
konumlardan 1 saniye aralıklarla serbest bırakılıyor.
ϑ
X
h
Y
Yatay
85
200 m Yer (Yatay) 60 m/s
Buna göre, L cisminin yere çarpma hızı kaç m/s dir?
(g = 10 m/s2)
A) 50
B) 60
C) 70
D) 80
E) 90
İlk bırakılan cisim düşmeye başladıktan kaç saniye sonra ikinci bırakılan cisimle aralarındaki düşey uzaklık 35 m olur? (g = 10 m/s2)
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Test 10
1. D
7. Sürtünmesiz ortamda 5 m/s lik sabit hızla yükselen balondaki
2. E
3. E
4. B
5. B
6. C
7. C
8. D
9. D 10. B 11. C
10. Sürtünmesiz bir ortamda K ve L cisimleri şekildeki
bir çocuk, balona göre 25 m/s hızla düşey yukarı yönde bir top fırlatılıyor.
konumlardan aynı anda ϑK ve ϑL hızlarıyla yatay olarak fırlatıldıklarında şekildeki yörüngeleri izleyerek yere çarpmaktadırlar.
5 m/s
K
ϑK
ϑL
L
M
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
yatay
Buna göre, top çocuğa kaç saniyede geri döner? (g = 10 m/s2)
Buna göre;
E) 7
I. K, L den daha önce yere çarpmıştır.
II. ϑL > ϑK
8. Aynı anda eşit büyüklükteki ϑ hızları ile düşey doğrultuda fırlatılan şekildeki K ve L cisimleri aynı anda yere çarpmaktadır.
III. K ve L cisimleri M noktasında çarpışabilirler.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
L
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
ϑ
K
yatay
Buna göre, L cisminin yere çarpma hızı kaç ϑ dir? (Hava direnci önemsizdir.)
A)
3ϑ 2
B) 2ϑ C)
5ϑ 2
D) 3ϑ
E) 4ϑ
Çözüm Yayınları
ϑ
9. Hava direncinin önemsenmediği ortamda yatay düzlemin O → noktasından ϑK hızı ile fırlatılan K cisminin menzili x dir. a
11. A ve B cisimleri şekildeki konumlarından yatay doğrultuda
ϑK
a
ϑA ve ϑB hızlarıyla aynı anda fırlatıldıklarında K noktasında çarpışmaktadırlar.
K
yatay O Buna göre, aşağıdaki gibi fırlatılan cisimlerden hangisinin x menzili 2 dir? a
A)
86
B)
ϑL
a
a
M
a
D)
ϑP
a
a ϑM
a P
R
N
B
Yatay
K
P R Yatay
N
E) a
ϑN
a
ϑB
ϑA
L M
C) a
L
A
Buna göre, A ve B cisimleri şekildeki konumlarından ϑ sırasıyla A ve ϑB hızları ile fırlatılmış olsalardı, hangi 2 noktada çarpışırlardı? (Sürtünmeler önemsizdir.)
A) L
ϑR
B) M
C) N
D) P
E) R
11
BÖLÜM 03 Test
Yeryüzünde Hareket - 2 1. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda yerden h yükseklikte
bulunan cisim 30 m/s hızla düşey doğrultuda aşağıya doğru fırlatıldığında hareketinin son 2 saniyesinde 120 m yol almaktadır. Buna göre, cismin yere çarpma hızı kaç m/s dir?
(g = 10 m/s2)
A) 60
B) 70
C) 80
D) 90
4. Hava direncinin önemsenmediği ortamda Kıvanç 2 s
aralıklarla 40 m/s hızla düşey yukarı yönde top fırlatmaktadır.
40 m/s
E) 100
Yer (Yatay)
2. Hava direncinin önemsiz olduğu ortamda şekildeki balon 5 m/s büyüklüğündeki sabit hızla yükselmektedir.
Buna göre fırlatılan ilk topla ikinci top ilk top fırlatıldıktan kaç saniye sonra çarpışır? (g = 10 m/s2)
A) 4
B) 4,5
C) 5
D) 5,5
E) 6
5 m/s
Yer
5. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K noktasından
Balondan, balona göre serbest bırakılan bir cisim için;
I. Bırakıldığı anda yere göre hızı sıfırdır.
II. Yere göre hızı sıfır olduğu anda, balona göre hızı 5 m/s dir.
III. Bırakıldıktan 1 s sonra balona göre hızı 10 m/s büyüklüğündedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
şekildeki gibi 75 m/s hızla fırlatılan cisim M noktasında eğik düzleme çarpmaktadır.
Çözüm Yayınları
53°
37°
K
L
yatay
|KL| = |LM| olduğuna göre, cismin havada kalma süresi kaç saniyedir? (g = 10 m/s2)
A) 6
C) I ve II
E) II ve III
M
ϑ0=75 m/s
B) 7
C) 8
D) 9
E) 10
3. Aynı yükseklikte tutulan cisimlerden K serbest bırakıldığı
anda L cismi de şekildeki gibi 2ϑ hızıyla düşey olarak aşağıya fırlatılıyor. K cismi serbest bırakıldıktan itibaren t süre içinde h yolunu alıp ϑ hızına ulaşıyor. L cismi de fırlatıldıktan 2t süre sonra şekildeki ϑson hızına ulaşıyor. ϑ0=0 h
x
K
6. Sürtünmesiz ortamda şekildeki K ve L doğrultuları üzerindeki ϑK ve ϑL hızları ile eğik olarak fırlatılan cisimlerin tepe noktalarındaki hızları eşittir. K
L 2ϑ
L
ϑ
yatay
A) 7
B) 8
C) 9
x Buna göre, cisimlerin menzilleri oranı xK oranı kaçtır? L (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) 4
ϑson
Buna göre, x kaç h tır?
87
D) 10
E) 11
B) 3
C) 2
D) 1
E)
1 2
Test 11
1. B
7. Hava direncinin önemsenmediği ortamda yerden belirli bir
2. E
3. E
5. D
6. C
7. C
8. E
9. E 10. C
9. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K ve L cisimleri
yükseklikten yatay olarak fırlatılan cisim yere çarpmadan 1 saniye önce A noktasından geçiyor ve B noktasında yere çarpıyor.
şekildeki konumlarından yatayla a açısı yapacak şekilde eşit büyüklükteki hızlarla fırlatıldıklarında, K cismi A noktasına çarpmaktadırlar.
5m K ϑK ϑL ϑM L M ϑN N P ϑP
4. C
5m
ϑ α
K
α ϑ
L
Yatay
h
A
B
A) K
Yatay
Buna göre; l. K cismi A noktasına çarptığı anda, L cisminin yerden yüksekliği h dır.
ll. L cismi A noktasına çarpar.
lll. K ve L cisimlerinin yere çarpma hızları eşittir. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız lll
E) P
B) l ve ll
D) ll ve lll
C) l ve lll
E) l, ll ve lll
Çözüm Yayınları
D) N
Yer
x
yer Buna göre, fırlatılan cisim K, L, M, N ve P cisimlerinden hangisi olabilir? (g = 10 m/s2) C) M
x
Yatay
B) L
A
10. Hava direncinin önemsenmediği ortamda 15 m/s sabit hızla
yükselmekte olan balona bağlı platform yerden 80 m yüksekte iken K ve L cisimleri balona göre şekildeki ϑ hızlarıyla aynı anda fırlatılıyorlar.
8. Hava direncinin önemsenmediği ortamda L noktasından 50 m/s hızla düşey yukarı yönde fırlatılan cisim M noktasında tam esnek çarpışma yaparak duvardan yansıyor.
15 m/s
M
ϑ0=50m/s 45°
K
88
yer
L
80 m
ϑ α
K
Buna göre, I. Cismin havada kalma süresi 4 saniyedir.
II. K noktasının 200 m uzağında yere çarpar.
III. Cismin yere çarpma hızı 50 m/s dir. m/s2
(g = 10
A) Yalnız I
, sin 45 = cos 45 =
D) I ve II
E) II ve III
yer
2 /2)
B) Yalnız II
yatay
α ϑ 80m
yargılarından hangileri doğrudur?
L Platform
yatay
yatay
L cismi yatay atış hareketi yaptığına göre; K cismi, L yere çarptıktan kaç saniye sonra yere çarpar? (g = 10 m/s2)
A) 2
C) Yalnız III
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
1.
K
4. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda ϑK ve ϑL hızları
x
ϑK
ile şekillerdeki gibi eğik olarak fırlatılan K ve L cisimleri yörüngelerinin tepe noktalarından sırası ile 2ϑ ve ϑ hızları ile geçmektedir.
x
L
ϑK
ϑL
Yer Hava direncinin önemsenmediği ortamda şekildeki konumlardan yatay ϑK ve ϑL hızlarıyla fırlatılan K ve L cisimleri şekildeki yörüngeleri izleyerek yere çarpıyor. Buna göre, ϑK / ϑL oranı kaçtır?
2 A) 3
4 3 C) D) 3 2
B) 1
hL
L
Buna göre, cisimlerin çıkabilecekleri maksimum h yükseklikler oranı hK oranı kaçtır? L
(sin 30 = 1/2, cos 30 =
A)
E) 2
45°
K
Yatay
ϑL
hK
30°
12
BÖLÜM 03 Test
Yeryüzünde Hareket - 3
3 /2, sin 45 = cos 45 =
2 3 B) 3 4
C) 1
D)
2 /2)
4 3 E) 3 2
5. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda K, L ve M cisimleri şekildeki konumlardan yatay doğrultulu ϑ, 2ϑ, 4ϑ hızları ile yatay olarak fırlatıldıklarında A noktasında yere çarpmaktadırlar.
2. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda düşey doğrultuda 10 m/s hızla yükselmekte olan balon yerden 60 m yükseklikte iken balona göre bir cisim düşey olarak 5 m/s hızla aşağı fırlatılıyor.
K
ϑ
L
2ϑ
M
4ϑ
h1 Çözüm Yayınları
10 m/s
h2 h3
yer
60 m
Buna göre, cisim yere çarptığı anda balonun yerden yüksekliği kaç m dir? (g = 10 m/s2)
A) 70
B) 80
C) 100
D) 120
h Buna göre, h1 oranı kaçtır? 2
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
6. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda K ve L cisimleri O noktasından ϑK ve ϑL hızları ile şekildeki gibi eğik olarak fırlatılıyor.
E) 150
ϑK
3. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda K cismi yerden düşey
olarak yukarı 40 m/s hızla fırlatıldıktan 2 saniye sonra L cismi de ϑL hızıyla düşey yukarı fırlatılıyor. 40 m/s
ϑL
K
L
yer
K cisminin hızı sıfır olduğu anda K ile L nin yerden yükseklikleri eşit olduğuna göre, ϑL kaç m/s dir? (g = 10 m/s2)
A) 40
B) 50
C) 60
ϑL
D) 70
E) 80
89
O
Buna göre;
I. K nın maksimum yüksekliği, L ninkinin 3 katıdır.
II. K nın menzil mesafesi, L ninkinden fazladır.
III. K maksimum yüksekliğine ulaşmadan önce L yere çarpmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I ve III
C) I ve II
Test 12
1. D
7. Havasız kamyon kasalarının tavanlarındaki K ve M
X
Sabit hızlı
5m
Y 5m
L
Şekil - 1
M ip
4. D
5. D
6. D
7. C
8. A
9. C 10. D 11. B
noktalarından şekildeki ϑA ve ϑB hızlarıyla aynı anda fırlatılan A ve B cisimleri M noktasına aynı anda çarpmaktadır. ϑA
A
yatay
K
Hızlanan
h2
N
Şekil - 2
N nin 0,5 m soluna
B)
L nin 1 m soluna
N nin 1 m soluna
C)
L ye
N nin 0,5 m soluna
D)
L ye
N nin 0,5 m sağına
E)
L nin 1 m sağına
N nin 1 m soluna
yatay
M
L I. h2 = 4h1
II. ϑA = ϑB
L nin 1 m sağına
h1
Buna göre;
Y
A)
ϑB α
Buna göre, X ve Y nin bağlı olduğu ipler kesildiğinde, cisimlerin kasaların tabanlarında hangi konumlara düşerler? (g = 10 m/s2) X
3. B
9. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K ve L
noktalarına iple bağlı X ve Y cisimlerinin tabanlara olan uzaklıkları 5 metredir. X in bulunduğu kamyon sabit hızla hareket etmekte iken, Y nin bulunduğu kamyon 1 m/s2 lik ivmeyle hızlanmaktadır. K ip
2. C
III. B cismi yerden maksimum yükseklikte iken, A cisminin yerden yüksekliği h2 - h1 dir. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
10. Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda düşey kesiti şekildeki
ı ıııı
Çözüm Yayınları
gibi olan yolun K noktasından serbest bırakılan cisim L noktasından yatay doğrultulu ϑ hızıyla geçip, N noktasında yere çarpmaktadır. ıııı
ııı
K ı h ıııııı ıı ı
ϑ L
ııııı
Yatay
4h
M
N
x
Buna göre, x kaç h dır? A) 1 B) 2 C) 3
D) 4
Yatay
E) 5
11. Hava direncinin önemsenmediği ortamda C noktasından
22 m/s hızla yatay doğrultuda fırlatılan cisim A noktasına çarpmaktadır.
8. Hava direncinin ihmal edildiği ortamda K noktasından yatay 10 m/s hızla fırlatılan cisim O merkezli yarım dairenin L noktasına çarpıyor. K
90
ϑ0
r
O 53°
r
M
ϑ0=22 m/s
yatay
C
Yatay
B
L
Buna göre, cismin L noktasına çarpma hızı kaç m/s dir?
(g = 10 m/s2)
A) 10 2
B) 10 5
C) 20
D) 20 2
37°
E) 20 5
53°
D
A
yatay
Buna göre; cismin havada kalma süresi kaç saniyedir?
(|AB| = 2 |BC|, g = 10 m/s2, sin37 = cos 53 = 0,6,
sin 53 = cos 37 = 0,8)
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 8
1. Hava direncinin önemsenmediği ortamda yerden 8h
3. Hava direncinin önemsenmediği ortamda şekildeki
yükseklikte bulunan K noktasından ϑ0 hızıyla şekildeki gibi fırlatılan cisim fırlatıldığı düzeyden en fazla h kadar yükselerek L noktasında yere çarpmaktadır. ϑ0
13
BÖLÜM 03 Test
Yeryüzünde Hareket - 4
konumlarından yatay olarak ϑK ve ϑL hızları ile fırlatılan K ve L cisimleri A noktasında aynı anda yere çarpmaktadır. ϑK
K
h yatay
K
21h 8h
ϑL 4h
x1
K
yatay
x2
x Buna göre, x1 oranı kaçtır? 2
A)
1 1 1 2 3 B) C) D) E) 4 3 2 3 4
yatay
Buna göre, L cismi fırlatıldığı anda, K cisminin yerden yüksekliği kaç h dır?
A) 17
B) 16
C) 15
D) 12
E) 9
4. Hava direncinin önemsenmediği ortamda eğik düzlemin K
noktasından şekildeki gibi 75 m/s hızla fırlatılan cisim eğik düzlemin L noktasına çarpmaktadır.
Çözüm Yayınları
ϑ0=75m/s
16°
K
L 53°
D
yatay
Buna göre, cismin havada kalma süresi kaç saniyedir? (g = 10 m/s2) A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
5. Hava direncinin önemsenmediği ortamda evin tavanına dayalı 2.
K
şekildeki basamakları 1’den 10’a kadar numaralandırılmış merdivenin basamak aralıkları eşittir. Evin tavanındaki A noktasından ϑK hızıyla fırlatılan K cismi 9. basamağa, ϑL hızıyla fırlatılan L cismi 6. basamağa çarpmaktadır.
ϑ 3ϑ
L
Yatay 10
h1 h2
A
x
B
x
C
yatay
büyüklüğündeki hızlarla yatay doğrultuda fırlatıldıklarında şekildeki yörüngeleri izleyerek yere çarptıklarına göre, h1 oranı kaçtır? h2 3 4 E) 2 3
91
5 4 3 2 1
Sürtünmesiz ortamda K ve L cisimleri sırasıyla ϑ ve 3ϑ
A) 4 B) 3 C) 2 D)
A
9 8 7 6
Buna göre,
A)
ϑK oranı kaçtır? ϑL
1 1 3 B) C) 4 2 4
D) 1
E)
3 2
Test 13
1. B
6. Hava direncinin önemsenmediği ortamda A noktasından
2. A
3. B
4. D
5. B
6. A
7. E
8. A
9. E 10. E
8. Hava direncinin önemsenmediği ortamda, düşey kesiti
yatay doğrultuda ϑ0 hızıyla fırlatılan X cismi t süre sonra B noktasından geçmektedir. ϑ0 X
şekildeki gibi olan, O merkezli yarım dairenin K noktasından X cismi ϑX hızıyla, N noktasından, Z cismi eğik olarak ϑZ hızıyla fırlatılıyor ve Y cismi O noktasından serbest bırakılıyor. ϑZ
A B
ϑX
X
Y O
K
α
Z
Yatay
N
M
L K M N
P yatay
yer
Buna göre, X cismi fırlatıldıktan 3t süre sonra hangi B) L
C) M
D) N
7. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K noktasından ϑ0
hızıyla eğik olarak fırlatılan cisim 2t anında N noktasına, L noktasından serbest bırakılan cisim ise 3t anında P noktasına çarpıyor. L h1
A) tZ > tY > tX
B) tZ > tX > tY
C) tX = tY = tZ
D) tZ > tX = tY
Zaman (s)
1 -30
Buna göre;
I. Balon 10 m/s hızla yükselmektedir.
II. Cisim yere çarptığında balonun yerden yüksekliği 100 m dir.
III. Cisim yere çarpmadan önceki 1s içinde 25 m yol almıştır.
yargılarından hangileri doğrudur? (g = 10 m/s2)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
10. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K noktasından
ϑ0 hızıyla şekildeki gibi eğik olarak fırlatılan X cisminin hız vektörü ile ivme vektörü arasındaki açı, cisim fırlatıldıktan 5 saniye sonra 90° olmaktadır.
N h3
92
E) tX = tZ > tY
balona göre serbest bırakılan cismin, bırakıldığı andan itibaren yere çarpana kadar geçen sürede hız - zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız (m/s)
h2 M
ϑ0 α K
E) P
Çözüm Yayınları
A) K
Buna göre, X, Y ve Z cisimlerinin havada kalma süreleri tX, tY, tZ arasındaki ilişki nedir?
9. Düşey doğrultuda, sabit hızla yükselmekte olan balondan,
noktadan geçer? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
L
ϑ0 X
P
K
45°
yatay
Buna göre, h1, h2 ve h3 arasındaki ilişki nasıldır?
(KM = MN)
A) h1 > h2 > h3
B) h3 > h2 > h1
Buna göre, fırlatıldıktan kaç saniye sonra X cisminin hız vektörü, fırlatıldığı andaki hız vektörüne dik olur?
C) h3 = h2 > h1
D) h3 > h1 > h2
(g = 10 m/s2, cos 45 = sin 45 =
A) 3
E) h3 > h2 = h1
B) 5
C) 6
2 /2) D) 8
E) 10
14
BÖLÜM 03 Test
İş - Güç - Enerji - 1 1. Bir çocuk sürtünmenin önemsenmediği otopark oyun setinin
3. Özdeş ve türdeş küplerle oluşturulmuş şekillerdeki K, L, M
zemin katında bulunan özdeş K, L ve M oyuncak arabalarını şekildeki yörüngelerde hareket ettirerek zemini yere paralel olan 1. katta şekilde gösterilen konumlarına sabit hızla getiriyor.
cisimlerinin yere göre potansiyel enerjileri sırası ile EK, EL, EM’dir.
K
M L K
Yer (Yatay)
Şekil-3
Buna göre, EK, EL, EM nin büyüklükleri arasındaki ilişki edir?
A) EK = EL = EM
B) EK > EL > EM
C) EM > EK > EL
D) EK > EL = EM
K L M
M
Şekil-2
Şekil-1
1. Kat
L
E) EM > EL > EK
Zemin Kat
Buna göre, K, L ve M oyuncak arabalarının zemin kattan, 1. kata çıkarmak için yerçekimine karşı yapılan işler WK, WL ve WM nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) WK > WL > WM
B) WM > WL > WK
C) WK = WL = WM
D) WL > WM > WK
şekildeki sistemlerde kütleleri sırası ile m, 2m, 3m olan. K, L, M cisimleri FK, FL, FM kuvvetleri ile sabit hızla h kadar yükseltiliyor.
Çözüm Yayınları
E) WK > WM > WL
4. Makara ağırlıkları ve sürtünmelerin önemsiz olduğu
FK
FL K
M
L
FM 30o
Buna göre, yerçekimine karşı yapılan işler WK, WL, WM arasındaki ilişki nedir?
A) WK = WL > WM
B) WK > WL > WM
C) WL > WK > WM
D) WK = WL = WM
E) WM > WL > WK
2. Yatay düzlemde bulunan bir forklift Şekil-1’de yükü yatay
olarak ileri taşımakta, Şekil-2’de yukarı kaldırmakta, Şekil-3 geriye taşımakta, Şekil-4’te aşağı indirmektedir.
5. Makara ağırlıkları ve sürtünmelerin önemsiz olduğu şekildeki I
sistemlerdeki K, L, M cisimlerinin kütleleri sırası ile m, 2m, 3m’dir. FK, FL, FM kuvvetlerinin uyguladığı ipler x kadar çekilerek K, L, M cisimleri sabit hızla yükseltiliyor.
II
Şekil -1
Şekil -2
III
93 FK
IV
Şekil -3
Şekil -4
FL K
M
L
FM 30o
Buna göre, yerçekimine karşı yapılan işler WK, WL, WM arasındaki ilişki nedir?
Buna göre, şekillerdeki I, II, III, IV durumlarının hangisinde fiziksel anlamda iş yapılmaktadır?
A) WM > WK = WL
B) WK > WL > WM
A) I ve II
C) WL > WK > WM
D) WK = WL = WM
B) II ve IV
D) I ve III
E) Hepsi
C) I ve IV
E) WM > WL > WK
Test 14
1. C
6. Makara ağırlıkları ve sürtünmelerin önemsiz olduğu şekildeki
2. B
3. E
4. E
5. A
6. D
7. C
8. C
9. D 10. C 11. D
9. K, L, M cisimleri hava dirincenin ihmal edildiği ortamda
sistemlerdeki K, L, M cisimleri eşit büyüklükteki FK, FL, FM kuvvetleri uygulanarak sabit hızla h kadar yükseltiliyor.
şekildeki konumlarından serbest bırakılıyor. K ile L cisimlerinin bırakıldıkları anda potansiyel enerjileri, L ile M cisimlerinin yere çarptıkları anda kinetik enerjileri eşittir.
K L FK
FL K
M
L
FM
M
30
o
Buna göre, yerçekimine karşı yapılan işler WK, WL, WM arasındaki ilişki nasıldır? A) WK = WL < WM B) WK > WL > WM
C) WL > WK > WM
yer
D) WL = WM > WK
E) WM > WL > WK
7. Kesik koni şeklindeki, türdeş ve özdeş K ve L cisimlerinin Şekil 1’de yere göre potansiyel enerjileri sırasıyla 2E ve 3E’dir.
Buna göre,
I. M nin kütlesi K nınkinden fazladır.
II. M nin yere çarpma hızı L ninkine eşittir.
III. Yere çarptıkları anda K ile M cisimlerinin kinetik enerjileri eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) II ve III
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
K
K
L
10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan Şekil-1’deki eşit bölmeli kabın
L
içinde bulunan türdeş sıvının düzleme göre potansiyel enerjisi 20 Joule’dür.
Yatay Şekil - 2
Yatay
Şekil - 1
Buna göre, K ve L cisimleri Şekil - 2’deki gibi üst üste konulduğunda, yere göre potansiyel enerjileri toplamı kaç E dir? A) 5
B) 8
C) 10
D) 12
Çözüm Yayınları
Sıvı Şekil-1
Buna göre, kap şekil-2’deki gibi ters çevrilirse sıvının düzleme göre potansiyel enerjisinin değişimi için ne söylenebilir?
A) 5J artar
E) 15
8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun tamamı sürtünmeli
olup K noktasından serbest bırakılan cisim bir süre sonra M noktasından geçmektedir.
Şekil-2
B) 10J artar
D) 20J artar
C) 15J artar
E) Değişmez
11. Yatay sürtünmesiz düzlemde ϑ hızı ile hareket eden m kütleli
K
cisim, sabit F kuvvetinin etkisinde kaldıktan t süre sonra ∆x kadar yol alarak durmaktadır. F
α
94
L
M
Yatay
I. m
I. K - L aralığında cismin kinetik enerjisi artar.
II. K - L aralığında cismin mekanik enerjisi azalır.
II. ϑ
III. L - M aralığında cismin mekanik enerjisi değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) II ve III
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Yatay
Buna göre, cisim duruncaya kadar kuvvetin yaptığı iş;
ϑS=0
ϑ ∆x
Buna göre;
m
III. F
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
15
BÖLÜM 03 Test
İş - Güç - Enerji - 2 1. Her bölmesinin ağırlığı G olan, eşit bölmeli, türdeş kalınlıkları
4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan rayın K noktasından serbest
önemsenmeyecek kadar az olan özdeş ve türdeş, m kütleli bölmelerin yapıştırılması ile oluşturulmuş K ve L kalasları şekildeki gibi dengedeyken K kalasının yere göre potansiyel enerjisi E’dir.
bırakılan cisim rayın L noktasından fırladığı anda hızının yatayla yaptığı açı 45°’dir.
h
1 2 3 4 5
K
h
ϑ
h
L
45o
h L K Yatay
Buna göre, L kalasının yere göre potansiyel enerjisi kaç E’dir?
A)
1 2
B) 1
C) 2
D) 3
Buna göre, cisim 1, 2, 3, 4, 5 nolu yörüngelerden hangisini izleyebilir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
E) 4
2. K ve L hacimleri eşit, kendi içlerinde türdeş olan küplerdir.
Şekil-1’de K küpünü yere göre potansiyel enerjisi E, şekil-2’de K ve L cisimlerinin yere göre toplam potansiyel enerjisi 7E’dir. K
L KK Şekil-1
K
Yer
Şekil-2
L
Yer
Şekil-3
Yer
Buna göre, şekil-3’de K ve L cisimlerinin yere göre toplam potansiyel enerjisi kaç E’dir?
A) 2E
B) 3E
C) 4E
D) 5E
kütleli durgun suyu 10 saniyede yüzeye çıkarıp 30 m/s hızla fışkırtıyor.
Çözüm Yayınları
5. Bir motor yeryüzünden 75 metre derinlikte bulunan 20 kg
Buna göre, motorun gücü kaç watt’tır? (g = 10 m/s²)
A) 1000
E) 3600
6. Kenar uzunluğu a olan, türdeş küplerin yapıştırılması ile
oluşturulmuş K cisminin Şekil-1’de yere göre potansiyel enerjisi E’dir. K cismi X yayının üstündeki kalınlığı önemsiz tablaya Şekil-2’deki gibi bırakıldığında yere göre potansiyel enerjisi yine E’dir.
L K
Yatay
Yatay Şekil-1
a
Şekil-2
a
Kalınlıkları önemsenmeyecek kadar az olan özdeş, türdeş ve düzgün K ve L metal çubukları Şekil-1’deki gibi dengededir. Çubukların sıcaklıkarı eşit miktar artırıldığında K ve L çubuklarının yere göre potansiyel enerjilerindeki artışlar sırasıyla ∆EK ve ∆EL oluyor.
Buna göre, ∆EK / ∆EL oranı kaçtır?
A)
1 1 B) 4 2
D) 3000
C) 2400
E) 6E
3.
B) 1600
C) 1
D) 2
E) 4
K
K
a a
X yayı Şekil-1
X yayı Şekil-2
Buna göre, X yayındaki sıkışma miktarı kaç a’dır?
A)
a a a 2a 3a B) C) D) E) 4 3 2 3 4
95
Test 15
1. C
7. Sürtünmesiz rayın K noktasından ϑK hızıyla fırlatılan 2 kg
ϑK
O Yatay Yatay
Bir bölümü O merkezli dairenin parçası olan sürtünmesiz oyuncak araba rayı şekildeki gibidir. Rayın K noktasından 4ϑ hızı ile fırlatılan oyuncak araba, L noktasından ϑ hızı ile geçmektedir.
Buna göre, oyuncak arabanın M noktasında hızı;
I. ϑK
II. h2
III. K noktasından fırlatıldığındaki mekanik enerjisi
niceliklerinden hangileri hesaplanabilir? (g = 10 m/s²)
I. 5ϑ
A) Yalnız I
II. 6ϑ
III. 7ϑ
C) Yalnız III
E) II ve III
8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan K-L-M yolunun sadece L-M
arası sürtünmeli olup sürtünme katsayısı yolun her yerinde sabittir. K noktasından serbest bırakılan m kütleli cisim, L noktasından EK kinetik enerjisi ve ϑ hızı ile geçip, L-M yolunda x kadar yol alıp durmaktadır.
K
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
Çözüm Yayınları
L
9. B 10. A 11. C
D) I ve II
8. B
M
Buna göre;
7. E
h2
B) Yalnız II
6. C
K Yatay
L
5. C
4ϑ
M
ϑL
4. D
L
ϑM
h1
3. C
10.
kütleli oyuncak arabanın L ve M noktalarından geçerken sahip olduğu ϑL ve ϑM hızları bilinmektedir.
K
2. D
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I, II ve III
11. Hava direncinin olmadığı bir ortamda X cismi K düzeyinden serbest bırakılıyor. Cisim L düzeyinde bulunan ağırlıksız kutuya çarptıktan sonra kutu en fazla M düzeyine kadar inebiliyor.
M
X cismi
Buna göre, K noktasından 2m kütleli cisim serbest bırakılırsa, ϑ, EK, x niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız ϑ
B) Yalnız EK
D) ϑ ve EK
K düzeyi
C) Yalnız x
L düzeyi
E) x ve EK
M düzeyi
9. Sürtünmesiz eğik düzlemin K noktasında durmakta olan m
kütleli cisim yatay doğrultuda uygulanan F = 15 mg kuvvetinin etkisinde kuvveti ile L noktasına kadar itiliyor. Cisim L noktasından geçerken cismin potansiyel enerjisindeki artış EP ve kinetik enerjisi EK oluyor.
96
L
Yatay
Buna göre,
1 A) 2
F=1,5 mg K
37o
Yatay
EP oranı kaçtır? EK B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
Yer (Yatay)
Buna göre;
I. X cisminin L yüzeyindeki kinetik enerjisi, K düzeyindeki yere göre potansiyel enerjisine eşittir.
II. L düzeyinde X cisminin kinetik enerjisi en büyük değerini alır.
III. L ve M düzeyleri arasında X cisminin kinetik enerjisi en büyük değerini alır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
1. Şekil-1’deki kabın içinde bulunan, birbirine karışmayan, türdeş
3.
ϑ
K, L, M sıvıları dengededir.
16
BÖLÜM 03 Test
İş - Güç - Enerji - 3
ϑ 30o
K
M L
L
ϑ
Yatay
M h
K Şekil-1
Şekil-2
Yer (Yatay)
Kap şekil-2’deki gibi ters çevrilirse; K, L, M sıvılarının yere göre potansiyel enerjilerinin değişimi için ne söylenebilir? K
L
M
Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda, kütleleri sırası ile m, 2m ve 2m olan K, L, M cisimleri yerden h yükseklikten eşit büyüklükte hızlarla şekildeki gibi fırlatılıyor. Buna göre cisimlerin,
A)
Artar
Artar
Artar
B)
Azalır
Azalır
Azalır
C)
Artar
Değişmez
Azalır
D)
Azalır
Değişmez
Artar
E)
Artar
Azalır
Azalır
I. Yere çarpma hızları
II. Yere çarptıktan andaki kinetik enerjileri h III. Yerden yükseklikten geçerken potansiyel enerjileri 2 niceliklerinden hangileri eşit büyüklüktedir?
A) Yalnız I
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
4.
II. konum I. konum III. konum Yatay
2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun K noktasından serbest bırakılan cisim t süre sonra M
h
noktasından ϑ hızı ile geçmektedir. Eğik düzlemin a açısı artırılarak, yerden h yükseklikteki N noktasından aynı cisim
ϑ
Yatay
serbest bırakılıyor.
K
Yatay
N
Şekildeki sürtünmesiz düzenekte eğik düzlemin I, II ve III konumlarında yerden h yükseklikten aşağıya fırlatılan eşit kütleli cisimlerin yatay düzleme ulaşma süreleri ve hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
h
Eğik Düzlem Konumu α L
M
Yatay
Buna göre;
Kütle
Hız
Süre
I. konum
m
ϑ
t
II. konum
m
ϑ
0,8t
III. konum
m
ϑ
1,3t
97
Buna göre;
I. M noktasından ϑ hızı ile geçer.
I. Cisimlerin fırlatılma hızları kontrollü değişkendir.
II. Bırakıldıktan t süre sonra M noktasından geçer.
II. Eğik düzlemin eğimi bağımsız değişkendir.
III. K’dan L’ye gelirken sahip olduğu ivme, N’den, L’ye
III. Cismin yatay düzleme ulaşma süresi bağımlı değişkendir.
gelirken sahip olduğu ivmeden küçüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) I ve III
C) I, II ve III
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 16
1. A
5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun K-N noktaları arasında
M
P
Yatay
B) Yalnız MN
C) KL ve LM
D) LM ve MN
8. B
9. A
N R
P
A) Yalnız KL
7. E
M
h
Buna göre, KL, LM, MN, NP yollarından hangileri sürtünmesiz olabilir?
6. B
L
h N
5. A
h K h
K
4. E
noktasından serbest bırakılan cisim yayı en fazla T noktasına kadar sıkıştırabilmektedir.
F
ϑ
3. A
7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun K
yola paralel F kuvveti uygulanan cisim K, L, M ve N noktalarından eşit büyüklükteki hızlarla geçip, P noktasında duruyor. L
2. E
E) MN ve NP
x
S
x
Yatay
T
Buna göre, cisim eğik düzlemin neresinden geçerken sahip olduğu kinetik enerji, S noktasından geçerken sahip olduğu kinetik enerjiye eşit olur?
A) KL arası
B) L noktası
D) M noktası
C) LM arası
E) N noktası
8. K ve L cisimleri kalınlıkları önemsenmeyecek kadar az
olan düzgün, türdeş ve özdeş çubukların yapıştırılması ile oluşturulmuşlardır. K
L
6.
Sürtünmesiz ortamda bulunan K cismi I. konumda gergin olmayan yaya asılıp serbest bırakılınca II. konumdan ϑ hızıyla geçiyor.
I. konum II. konum
30o
Şekil-1
Şekil-2
Şekil-1’de K cisminin yere göre potansiyel enerjisi EK, şekil2’de L cisminin yere göre potansiyel enerjisi EL’dir. E Buna göre, K oranı kaçtır? EL 5 3 4 C) 2 D) E) A) 3 B) 2 2 3
Sürtünmesiz ortamda salınım yapan basit sarkacın ucundaki L cismi I. konumdan II. konuma geliyor. I. konum II. konum
ϑ
9. Sadece K-P arasının sürtünmeli olduğu şekildeki sistemde
K noktasından 4E kinetik enerjisi ile fırlatılan cisim R noktasından E kinetik enerjisi ile geçip S noktasından geri dönmektedir.
Sürtünmeli ortamda salınım hareketi yapan basit sarkacın ucundaki M cismi I. konumdan II. konuma geliyor.
98 I. konum
30o
ϑ
Çözüm Yayınları
60o
4E
Buna göre, K, L, M cisimlerinden hangileri I. konumlardan II. konumlara gelirken, yerçekimi potansiyel enerjisindeki değişim, kinetik enerjisindeki değişime eşit olur? A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
S
E
ϑ II. konum
K
R L
M
N
h h Yatay
P
Buna göre, cisim nerede durur? (Noktalar arasında sürtünmeye harcanan enerjiler eşittir.)
A) K noktası
B) K-L arası
D) M noktası
C) L noktası
E) N noktası
1. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan sistemlerde makara
4. Esneklik sabitleri sırası ile 2k, 4k, k olan A, B, C yayları
ağırlıkları ve sürtünmeler önemsizdir. Özdeş A, B, C cisimlerini K düzeyinden L düzeyine çıkarmak için F1, F2, F3 kuvvetlerinin yerçekimine karşı yaptığı işler W1, W2, W3 tür.
üstündeki ağırlıksız tablalarda kütleleri sırası ile m, 2m, m olan cisimler şekildeki gibi dengelenmiştir.
F3 F1
30o
A
2k
F2
C
C
Buna göre, yaylarda depolanan enerjiler EA, EB, EC arasındaki ilişki nasıldır?
K düzeyi
A) EA = EB = EC
B) EA > EB > EC
C) EB > EA > EC
D) EB = EC > EA
Buna göre, W1, W2, W3 arasındaki ilişki nedir?
A) W1 = W2 = W3
B) W1 > W2 > W3
C) W2 > W1 = W3
D) W1 = W3 > W2
E) EC > EB > EA
E) W3 > W2 > W1
5. K cismi, kalınlıkları önemsenmeyecek kadar az olan, düzgün, türdeş ve özdeş çubukların birbirine yapıştırılması ile oluşturulmuştur.
2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan, sürtünmesiz rayın K
noktasından bir cisim serbest bırakılıyor.
K 3
K
K
5 4
30o
30o
30o
30o
Şekil-1 Çözüm Yayınları
1
2
Buna göre, cisim 1, 2, 3, 4, 5 nolu yörüngelerden hangisini izleyebilir?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 2
D) Yalnız 4
k
B
L düzeyi
4k
A
B
17
BÖLÜM 03 Test
İş - Güç - Enerji - 4
Şekil-2 K 30
30o Şekil-3
C) Yalnız 3
E) 4 ve 5
3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun yalnız M-N arası
sürtünmelidir. K noktasından serbest bırakılan cismin K-L arasındaki ortalama hızı ϑ1, L-M arasındaki ortalama hızı ϑ2, M-N arasındaki ortalama hızı ϑ3, P - R arasındaki ortalama hızı ϑ4 tür.
o
K cismi şekil-1, şekil-2, şekil-3’deki gibi sabit tutulurken yere göre potansiyel enerjileri sırası ile E1, E2, E3’tür.
Buna göre, E1, E2, E3 arasındaki ilişki nedir?
A) E1 > E2 > E3
B) E2 > E1 > E3
C) E2 > E3 > E1
D) E3 > E1 > E2
E) E3 > E2 > E1
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun K
noktasından 5ϑ hızı ile fırlatılan cisim L noktasından 4ϑ hızı ile geçmektedir.
K N
L
Yatay
P
M
R
4ϑ
Yatay
K
Buna göre;
99 L
5ϑ
2h
h
I. ϑ2 > ϑ1
Yatay
II. ϑ3 > ϑ1 III. ϑ4 > ϑ3
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
Buna göre, cisim L noktasından serbest bırakılırsa K noktasından kaç ϑ hızı ile geçer? (g = 10 m/s²)
A) 2
C) II ve III
B) 2§2
C) 3
D) 4
E) 3§2
Test 17
1. A
7. Eşit kütleli silindir şeklindeki K ve dikdörtgenler prizması
α
4. D
5. C
6. C
7. C
8. D
9. E 10. C
20 m/s hızla fırlatılan cisim en fazla L noktasına kadar çıkabilmektedir.
L h
3. B
9. Sürtünme katsayısı 0,25 olan eğik düzlemin K noktasından
şeklindeki L cismi sürtünmesi ihmal edilen ortamda şekildeki konumlarından aynı anda serbest bırakıldığında K dönerek, L kayarak aşağı inmektedir.
K
2. C
ϑ=
h
20 K
Yatay
L
s m/
h
37o
Yatay
Yatay düzlem
Buna göre;
I. Yatay düzleme L cismi, K cisminden daha önce ulaşır.
II. K cisminin yatay düzlemde ilerleme hızı L ninkinden azdır.
III. K cisminin yatay düzlemde öteleme kinetik enerjisi L ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
Buna göre, h kaç metredir? (cos37° = 0,8; sin37° = 0,6; g = 10 m/s²)
A) 3
B) 5
C) 8
D) 10
E) 15
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
8.
A
K
EK J
B C
I D
H
h h h
G
E
h
h
F
100
AD arası sürtünmeli, DK arası sürtünmesiz yolun A noktasından EK kinetik enerjisi ile fırlatlıan cisim en fazla J noktasına kadar çıkıp geri dönmektedir.
10.
K
Cisim AD aralığında sabit hızla hareket ettiğine göre;
I. Cisim A’dan J’ye gelirken mekanik enerji kaybı 2mgh’dır.
II. J’den geri dönüşte C noktasına kadar çıkabilir.
III. EK = 2mg’dır.
yargılarından hangileri doğrudur? (Sürtünme katsayısı AD yolunun her yerinde aynıdır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
N 53o
M
L
30o
Yatay
Düşey kesiti şekildeki gibi olan KLMN yolunun sadece LM arası sürtünmelidir. K noktasından serbest bırakılan cisim en fazla N noktasına kadar çıkabilmektedir.
Buna göre, LM arasındaki sürtünme katsayısı kaçtır? (KL = LM = MN, cos53° = 0,6; sin53° = 0,8; sin30° = 0,5)
A) 0,1
B) 0,2
C) 0,3
D) 0,4
E) 0,5
BÖLÜM 03 Test
Çembersel Hareket - 1 1. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde bulunan halhal
18
4. Şekildeki sürtünmesiz eğimli virajı dönen araç için virajın
oyuncağının ucundaki cisim şekildeki gibi düzgün çembersel hareket yapmaktadır.
yarıçapı 25 metredir.
+z K
25 m O (Aracın viraj merkezi)
+x
Buna göre, cisim şekildeki K konumundan geçtiği anda,
I. Çizgisel hızı –y yönündedir.
II. Merkezcil ivmesi +x yönündedir.
III. Açısal hızı +z yönündedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
5h
Yatay düzlem
+y
2h
Buna göre, aracın virajı güvenle geçebilmesi için hızı kaç m/s olmalıdır? (g = 10 m/s2)
A) 5
B) 10
C) 12
D) 15
E) 20
C) Yalnız III
E) I ve III
5. Yatay sürtünmesiz düzlemde birbirine iple bağlı K ve L
cisimleri, O merkezli düzgün dairesel hareket yaparken iplerdeki gerilme kuvvetleri T1 ve T2, K ve L ye etki eden merkezkaç kuvvetleri FK ve FL, merkezcil ivmeleri aK ve aL, açısal hızları ωK ve ωL, çizgisel hızları ϑK ve ϑL dir.
2. Sürtünmesiz yatay düzlemde, bir ipin ucuna bağlanarak
düzgün çembersel hareket yaptırılan cisimle ilgili olarak; ip
Yatay düzlem
I. Cisme etki eden merkezcil kuvvet hız vektörüne diktir.
II. Cismin hızının büyüklüğü değişmez.
III. Cismin periyodu değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
T1
O
C) I ve II
E) I, II ve II
Çözüm Yayınları
O
K
T2 L
Buna göre, I. T1 > T2
II. FL > FK
III. aL > aK
IV. ωK = ωL
V. ϑL > ϑK
yargılarından kaç tanesi kesinlikle doğrudur?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
3. 2r yarıçaplı kasnaklarla, r yarıçaplı kasnakların eş merkezli olarak yapıştırılması ile oluşturulmuş şekildeki sistem döndürülmektedir.
6. K cismi 5 rad/s açısal hızı ile döndürülen 80 cm yarıçaplı, içi K
r r O1 L
O2
r
M
r
boş silindir içinde şekildeki gibi dengededir.
N
ω=5rad/s
r=80cm
101
Buna göre;
I. L ve N noktalarının çizgisel hızları eşit büyüklüktedir.
II. K noktasının açısal hızının büyüklüğü, M ninkinin 2 katıdır.
III. L noktasının merkezcil ivmesinin büyüklüğü, N ninkinin 4 katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
K
ω=5rad/s
Buna göre, cismin dengede kalmasını sağlayan sürtünme katsayısı en az kaçtır? (g = 10 m/s2)
A) 0,4
C) II ve III
B) 0,5
C) 0,6
D) 0,75
E) 0,8
Test 18
1. E
7. O merkezli, A silindiri yatay düzlem üzerinde dönerek
L
Yatay
O
3. B
4. B
5. D
7. E
yatay
A silindiri
O
K
M N
l/3 L
l/3 M
l/3 N
Buna göre, ϑK, ϑL, ϑM, ϑN, ϑP hızlarından hangisinin büyüklüğü ϑO ya eşit olabilir?
A) ϑK
9. D 10. C 11. B
cisim K noktasından serbest bırakılıyor.
Yatay düzlem
8. D
l uzunluğundaki ipin ucuna bağlanan şekildeki m kütleli
P
6. B
10. En fazla 1,5 mg büyüklüğündeki gerilmeye dayanabilen
ilerlemektedir. Silindir şekildeki konumdan geçtiği anda K, L, M, N, P ve O noktalarının anlık hızları ϑK, ϑL, ϑM, ϑN, ϑP ve ϑO dur. K
2. E
Düşey Buna göre, cisim hangi nokta ya da noktalar arasından geçtiği anda ip kopar?
B) ϑL C) ϑM D) ϑN E) ϑP
8. İngiltere’de 1872 yılında üretilen ve Peni - çeyrek olarak
A) K - L arası
adlandırılan bisikletin ön tekerlekleri çok büyük arka tekerleği ise küçüktür. K noktası bisikletin arka tekerleği, L noktası bisikletin ön tekerleği, M noktası bisikletin pedalı üzerindedir.
B) L
D) M
C) L - M arası
E) M - N arası
L K
Yer
Buna göre, peni - çeyrek bisikleti hareket halinde iken,
I. K ve L noktalarının çizgisel hızları eşit büyüklüktedir.
II. K ve L noktalarının açısal hızları eşittir.
III. L ve M noktalarının açısal hızları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
Çözüm Yayınları
M
C) I ve II
E) II ve III
9. O noktasından geçen eksen etrafında ω açısal hızı ile
döndürülen sürtünmesiz tabla üzerinde bulunan 3m ve m kütleli cisimler ve eşit uzunluktaki iplerle oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir.
11. K ve L silindirleri, M kovası, N kalası ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibidir. Sistem serbest bırakılıp harekete geçtiğinde K ve L silindirleri kaymadan dönerek ilerlemektedir. -x
ω
102
O
m T2
ω
L
K
3m
T1
+x
N
Buna göre, iplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin T büyüklükleri oranı T1 kaçtır? 2 4 3 5 A) B) C) 2 D) E) 3 3 2 2
M Buna göre;
I. K ve L’nin ötelenme hızları eşititr.
II. K ve L’nin dönme hızları eşittir.
III. K ve M’nin ötelenme hızları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
BÖLÜM 03 Test
Çembersel Hareket - 2 1. Şekildeki çamaşır makinesinin kazanı dakikada en fazla 1200
19
4. Kütlesi 2 kg olan cisim, 2 metre uzunluğundaki K ipinin ucuna bağlanıp ipin dayanabileceği en büyük açısal hız olan 5
devir yapabilmektedir.
rad/s ile Şekil - 1’de düşey düzlemde düzgün dairesel hareket yapmaktadır.
O
K ipi 2m
2 kg
O
K ipi 2m
2 kg
Yatay düzlem
Buna göre, çamaşır makinesinin kazanının açısal hızı en fazla kaç rad/s dir?
A) 10π
B) 20π
C) 30π
D) 40π
Şekil - 1
E) 50π
Şekil - 2
2 kg kütleli cisim K ipinin ucunda Şekil - 2 deki gibi yatay sürtünmesiz düzlemde, düzgün çembersel hareket yapmakta iken ipin dayanabileceği en büyük kuvveti sağlayan açısal hız kaç rad/s dir? (g = 10 m/s2)
A)
6
B) 3
10
C)
D) 4
E) 5
5. Uzunluğu l olan ipin ucuna bağlı m kütleli K cismi O noktası etrafında ϑ çizgisel hızıyla, T periyotlu düzgün dairesel hareket yapmaktadır. m
2. Şekildeki araç yatay düzlem üzerinde bulunan, sürtünme katsayısı 0,8, eğrilik yarıçapı 32 m olan viraja giriyor.
ip
Yatay
32 m
Buna göre, aracın virajı güvenle dönebilmesi için hızının alabileceği en büyük değer kaç m/s dir? (g = 10 m/s2)
A) 10
B) 12
C) 15
D) 16
E) 20
Çözüm Yayınları
O
O
T T süre içindeki hız değişimi ∆ϑ1, süre içindeki 3 2 2T süre içindeki hız değişimi ∆ϑ3 oluyor. hız değişimi ∆ϑ2, 3 K cisminin
Buna göre, ∆ϑ1, ∆ϑ2 ve ∆ϑ3 hız arasıdaki ilişki nedir?
A) ∆ϑ3 > ∆ϑ2 > ∆ϑ1
B) ∆ϑ1 > ∆ϑ2 > ∆ϑ3
C) ∆ϑ1 = ∆ϑ2 = ∆ϑ3
D) ∆ϑ2 > ∆ϑ1 = ∆ϑ3
3.
K ve L cisimleri O merkezli çembersel yörüngelerde sabit ϑK ve ϑL hızları ile hareket etmekte iken K nın periyodu 4s, L nın periyodu 12 s dır.
K
üzerindeki K cismi, 50j kinetik enerji ile, 5 m yarıçaplı, O merkezli yörüngede düzgün çembersel hareket yapmaktadır. K cismi delikten sarkan ipin ucundaki L cismi ile dengelenmiştir.
ϑL O
L
O r=5m
L
Buna göre, K ve L cisimleri şekildeki konumlarından geçtikten 5 s sonra yarıçap vektörleri arasındaki açı kaç derece olur? A) 15
K
+x
E) ∆ϑ1 = ∆ϑ3 > ∆ϑ2
6. Şekildeki yatay sürtünmesiz ortası delik masa yüzeyinin
+y
ϑK
ϑ
K
B) 30
C) 45
D) 60
E) 90
Buna göre, L cisminin kütlesi kaç kg dır? (g = 10 m/s) 1 1 A) B) C) 1 D) 2 E) 5 5 2
103
Test 19
1. D
7. Düşey doğrultuda düzgün çembersel hareket yapan cisim
2. D
K
TK
ip
X
7. D
8. C
9. C 10. D 11. D
ip
Y
Y
Yatay
Yatay
w
TM
M
6. D
Düşey
TL θ
5. D
eksen etrafında sabit açısal hızla döndürüldüğünde, birbirine iple bağlı olan X cismi ve Y cisimleri şekildeki konumlarında dengede kalmaktadır.
L θ
4. C
10. Yatay, eşit bölmeli, sürtünmesiz tablaya bağlı çubuk düşey
şekildeki L ve M konumlarından geçerken iplerde oluşan gerilmeler TL = 40N ve TM = 60N oluyor.
O
3. D
Buna göre, TK ip gerilme kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur?
A) 30
B) 40
C) 45
D) 50
E) 60
Buna göre, X ve Y cisimlerinin kütleleri oranı mX / mY kaçtır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
8. Alt bölümü O merkezli çember şeklinde olan, havası
boşaltılmış sürtürmesiz tüpte bulunan X cismi şekildeki konumundan serbest bırakılmaktadır. Düşey
X
O
Yatay
53° K
r Buna göre, X cismi K noktasından geçerken tüpün cisme uyguladığı tepki kuvveti kaç mg dir?
A) 2 mg
B) 3 mg
D) 5 mg
C) 4 mg
Çözüm Yayınları
0,8r
11. Kütlesi m olan X cismil uzunluğundaki ipin ucunda, düşey düzlem düzgün çembersel hareket yapmaktadır.
E) 6 mg
9. Kütleleri sırasıyla m, 2m, m olan X, Y ve Z cisimleri, KL çubuğu
etrafında ω açısal hızı ile döndürülen sisteme l uzunluğundaki iplerle asılmıştır. Bu durumda X, Y ve Z cisimlerine bağlı ipler düşey doğrultu ile sırasıyla a, b, θ açıları yapıyor.
X
O
Yatay
Düşey K ω
104
α X
Y
θ
ω
m β 2m
m Z
ω L
Buna göre a, b ve θ arasındaki ilişki nedir? A) θ > b > a B) θ > a > b
D) a = b = θ
K Düşey
E) a > θ > b
C) θ > a = b
Buna göre, X cismi K konumundan geçerken ipteki gerilme kuvveti,
I. 1,8 mg
II. 2 mg
III. 2,2 mg
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I ve III
C) I ve II
20
BÖLÜM 03 Test
Çembersel Hareket - 3 1. Araç muayene istasyonuna götürülen traktörün A ve
3. Şekildeki aracın üzerinde ilerlemekte olduğu sürtünmesiz
B tekerlekleri özdeş K, L, M ve N silindirlerinin üstüne getirildikten sonra traktörün çeşitli ayarlarının kontrolü için silindirler eşit hızlarla döndürülüyor.
virajın eğim açısı, K noktasındaki a dan, L noktasındaki 2a ya sürekli artmaktadır.
K α A K
B L
N
M
yatay
2α
Buna göre, A ve B tekerleri için;
L Yatay
Buna göre, araç K noktasından L noktasına gelirken yolun içine veya dışına savrulmaması için;
I. Açısal hız
II. Çizgisel hız
I. Aracın çizgisel hızı artırılmalıdır.
III. Dönme yönü
II. Araçtan yük boşaltılmalıdır.
III. Araç çizgisel hız büyüklüğünü koruyarak, virajı daha içten almaya başlamalıdır.
niceliklerinden hangileri aynıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
2.
r
çubuğa K ve L oyun hamuru parçaları yapıştırıldıktan sonra çubuk O noktası etrafında düzgün çembersel hareket yapmaya başlıyor. Buna göre; I. düşey K ve L, çubuk şekildeki konumdan geçerken çubuktan fırlarsa; L nin L yatay menzili K nınkinden fazladır. K
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
O
yatay
L
K
O
E) I ve III
4. Yatay düzlemde bulunan virajda ilerleyen bir aracın
tekerlekleri ile yol arasındaki sürtünme katsayısı 0,5 dir.
Buna göre, aracın virajı güvenli olarak dönebilmesi için merkezcil ivmesi en fazla kaç m/s2 olmalıdır?
(g = 10 m/s2)
A) 4
B) 5
K ve L, çubuk şekildeki konumdan geçerken çubuktan fırlarsa, K nin yere çarpma süresi L ninkinden fazladır.
C) 6
D) 8
E) 10
5. Uzunluğu 1 m olan ipin ucuna bağlı olan X cismi, düşey
düzlemde 5 rad/s hızla O merkezli düzgün dairesel hareket yapmaktadır. X cismi K noktasından, M noktasına geldiğinde ipteki gerilme kuvveti 40 N azalıyor. M
K ve L çubuk şekildeki konumdan geçerken çubuktan fırlarsa; L nın yatay menzili K nınkinden fazladır.
K L
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
(K ve L çubuktan hız kaybı olmadan fırlamaktadır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
105 1m ip
O
düşey
C) Yalnız III
O
II.
III.
yatay
r
Hava direncinin önemsenmediği ortamda bulunan şekildeki
değişikliklerinden hangileri tek başına yapılabilir?
L
Çözüm Yayınları
O
K
L X
K
Buna göre, X cismi L noktasından geçerken ipteki gerilme kuvveti kaç N olur? (g = 10 m/s2)
A) 30
C) I ve II
B) 40
C) 50
D) 60
E) 70
Test 20
1. E
6. Yarıçapları 2r olan K, M ve P yarıçapları r olan L ve N
M N
L X
r
r
r
Y
4. B
5. C
6. D
7. E
8. B
9. E 10. D
uzunluğunun 2 katı olup, OM ise saniye ibresidir.
P r
2r
Z
Düzenek dönmekte iken;
I. X noktasının açısal hızı, Y ninkinin 2 katıdır.
II. Y ve Z nin çizgisel hızları eşittir.
III. X in merkezcil ivmesi, Y ninkinin 4 katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
3. E
9. Şekildeki saatin OL yelkovanının uzunluğu OK akrebinin
kasnakları ile oluşturulmuş şekildeki düzenekte K, L ve M, N kasnakları eş merkezlidir. K
2. C
B) Yalnız II
D) I ve II
Buna göre;
C) Yalnız III
E) II ve III
I. Yelkovanın periyodu, saniye ibresinin periyodunun 60 katıdır.
II. Yelkovanın açısal hızı, akrebin açısal hızının 12 katıdır,
III. L noktasının çizgisel hızı, K noktasının çizgisel hızının 24 katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
7. Yatay, eşit bölmeli, sürtünmesiz kalas üzerinde bulunan m X m
Y 3m
ip K
L
M
N
yatay
P
Buna göre, tabla hangi noktadan ya da noktalar arasından geçen düşey eksen etrafında döndürülürse, X ve Y cisimleri şekildeki gibi dengede kalabilir?
A) LM arası
B) M noktası
C) MN arası
D) N noktası
Çözüm Yayınları
kütleli X ve 3m kütleli Y cisimleri birbirine iple bağlanmıştır.
10. Şekil - 1’deki yatay sürtünmesiz düzlemde kütlesi m olan
cisim, l uzunluğundaki ipin ucunda ω açısal hızıyla düzgün çembersel hareket yapmakta iken, ipte T1 büyüklüğünde gerilme meydana gelmektedir. Şekil - 2 de m kütleli cisim, l uzunluğundaki ipin ucunda 2ω açısal hızıyla düşey düzlemde düzgün çembersel hareket yapmakta iken, T2 ve T4 ip gerilmeleri sırasıyla 30N ve 50N dir.
E) NP arası
O
8. Şekildeki sürtünmesiz ray sisteminin K nortasından m kütleli cisim 3 gr hızı ile fırlatılmıştır. K
106
r
O
r
M
r
L
Cisim L noktasından geçerken rayın cisme uyguladığı tepki
kuvveti NL, M noktasından geçerken rayın cisme uyguladığı tepki kuvveti NM ise, NL oranı kaçtır? NM 3 5 A) B) 2 C) D) 3 E) 4 2 2
m
T1
O
Yatay
T2 T4
T3
m
Yatay
Şekil - 2
Şekil - 1
Buna göre;
I. T3 = 40 N
II. T1 = 20 N
III. Şekil - 1 de yatay düzlemin cisme gösterdiği tepki kuvveti 10 N dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) I ve III
C) II ve III
E) I, II ve III
BÖLÜM 03 Test
Basit Harmonik Hareket - 1 1. Basit harmonik hareket yapan cismin uzanım - zaman
4. Şekildeki basit sarkaç KN noktaları arasında basit harmonik
hareket yapmaktadır. Sarkacın K’den M’ye ilk kez gelmesi için geçen süre 6 saniyedir.
bağıntısı; x = 2 . sin π . t (SI) dır. 6
21
Buna göre;
I. Basit harmonik hareketin frekansı 12 s-1 dir.
II. Cismin t = 1 s anındaki uzanımı 1 m dir.
III. Basit harmonik hareketin genliği 2m dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
K
B) Yalnız II
D) I ve II
θθθθ
C) Yalnız III
Düşey
E) II ve III
N
O M
L
Buna göre, K noktasından geçtikten sonra M noktasından ikinci kez geçmesi için, geçen süre kaç saniyedir?
A) 9
B) 10
C) 12
D) 15
E) 18
2. Yatay sürtünmesiz düzlemde, KL noktaları arasında basit
harmonik hareket yapan cisim O noktasından geçerken hızı 10 m/s, K noktasına ulaştığında ivmesi 20 m/s2 dir.
K
A L
O
Buna göre, cisim A noktasından geçerken hızı kaç m/s dir? (|KO| = |OL|)
A) 2
B) 4
C) 5
D) 6
E) 8
Çözüm Yayınları
4m
5. Yatay düzlem üzerinde bulunan K, L ve M oyun hamurlarının kütleleri sırası ile m, m ve 2m ve fırlatılma hızları sırası ile 2ϑ, ϑ ve ϑ dir. K, L ve M oyun hamurları, özdeş yayların uçlarındaki özdeş çivilere saplanarak sırasıyla TK, TL, TM periyotları ile basit harmonik hareket yapıyor.
3. Sürtünmesiz yatay düzlemde m kütleli cisim esneklik sabiti k olan yayın ucunda, K - L aralığında basit harmonik hareket yapmaktadır. k
m O
K r
L
Yatay
107
r
Buna göre;
I. r artırılırsa, basit harmonik hareketin frekansı değişmez.
II. m artırılırsa, cismin sahip olduğu maksimum hız artar.
III. k artırılırsa, cismin sahip olduğu maksimum ivme artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
2ϑ
ϑ
m
K
ϑ
m L
2m M
Buna göre, TK, TL ve TM nin arasındaki ilişki nedir?
A) TK > TL > TM
B) TM > TL > TK
C) TK = TL = TM
D) TM > TK = TL
E) TK = TM > TL
Test 21
1. E
6. Basit harmonik hareket yapan cismin uzanımına bağlı olarak
−r
4. C
5. D
Uzanım
(II) Kuvvet
9. E
L
O
M
N
Buna göre, X cismi t = 0 anında M noktasından ok
I. L noktasında bulunmaktadır.
II. t = 0 anından itibaren 9 kez yön değiştirmiştir.
III. t = 0 anından itibaren 8 kez maksimum hız değerine
F
ulaşmıştır. +r
−r
Uzanım
−F
8. C
yönünde geçtikten 27 saniye sonra;
−a (I)
K
+r
−r
7. C
X
a Uzanım
6. D
harmonik hareket yapmaktadır.
İvme
+r
(III)
yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) Yalnız I
Buna göre, grafiklerden hangileri doğru çizilmiştir?
A) Yalnız I
3. D
8. X cismi KN noktaları arasında 6 saniye periyotla basit
hızı, ivmesi, geri çağrıcı kuvvetin değişimini gösteren grafikler şekillerdeki gibi çizilmiştir. Hız ϑ
2. D
B) I ve II
D) I ve III
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
C) II ve III
E) I, II ve III
arasında basit harmonik hareket yapan m kütleli cismin hız zaman grafiği Şekil - 2’de verilmiştir.
k
k
Hız ϑ1
K m
Çözüm Yayınları
7. Şekil - 1’de esneklik sabiti k olan yayların ucunda KL noktaları
+R
−R
O
Uzanım
L
Şekil - 2
Şekil - 1
Şekil - 3’de yay sabiti k olan yayın ucunda M - N noktaları arasında basit harmonik hareket yapan 2m kütleli cismin hız zaman grafiği Şekil - 4’de verilmiştir.
k
108
O
ϑ2
+2r
−2r
Uzanım
N Şekil - 3
1 1 B) C) 1 D) 2 4 2
E) 4
X
Y Düşey
Şekil - 4
Buna göre, cisimlerin maksimum hızları oranı ϑ1 / ϑ2 kaçtır?
A)
oluşturulmuş basit sarkaçlar şekildeki gibi basit harmonik hareket yapmakta iken X, Y ve Z cisimlerinin periyotları sırası ile TX, TY ve TZ oluyor.
Hız
M 2m
9. X, Y ve Z cisimleri ve eşit uzunluktaki ipler kullanılarak
Z Düşey
Düşey
Buna göre, TX, TY ve TZ arasındaki ilişki nedir?
A) TX = TY = TZ
B) TX > TY > TZ
C) TZ > TY > TX
D) TX > TY = TZ
E) TX > TZ > TY
1. KN noktaları arasında basit harmonik hareket yapan X cisminin L’den M’ye gelme süresi 3 saniyedir.
K 1m
L
M 1m
O
1m
N
3. Basit harmonik hareket yapan cismin uzanımının zamanla değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. y
yatay +R 0
1m
Buna göre, X cismi M noktasından geçerken hızı kaç m/s dir? (π = 3)
A)
22
BÖLÜM 03 Test
Basit Harmonik Hareket - 2
1 1 B) C) 1 D) 2 2 3
−R
E) 2 3
0,3 0,6 0,9
1,8
1,2 1,5
2,1
2,4
Zaman
Cismin maksimum hızının büyüklüğü 10 m/s olduğuna göre, maksimum ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir? (π = 3)
A) 5
B) 25
C) 30
D) 50
E) 100
2.
θθ
g
Yerçekimi ivmesinin g olduğu ortamda l uzunluklu ipin ucuna bağlı, m kütleli cisim, T periyotlu basit harmonik hareket yapmaktadır.
Buna göre;
2θ 2θ
θ θ
2
g
g
Çözüm Yayınları
M
4. Özdeş yayların ucuna asılan eşit kütleli K ve L cisimleri denge konumlarından çekilerek şekildeki konumlarına getirildikten sonra aynı anda serbest bırakılıyorlar.
M Düşey (II)
m Düşey (I) Şekil - 1
Şekil - 2 x
g/2 ivmesi ile yukarı yönde yavaşlayan asansör
M
Buna göre, yerçekimi ivmesinin g olduğu ortamlarda bulunan Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki deki I, II, III nolu basit sarkaçlardan hangisinin periyodu T dir?
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I ve III
L
Buna göre;
g
Düşey (III) Şekil - 3
A) Yalnız I
Denge konumu
3x
/2 θ θ
K
C) Yalnız III
109
I. İlk kez denge konumundan bir miktar aşağıda yanyana gelirler.
II. Açısal hızları eşittir.
III. Denge noktasından geçerken çizgisel hızları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) I, II ve III
Test 22
1. C
5.
2. D
4. B
5. A
6. D
Kaynak L yaylı sarkacı
Şekildeki K basit sarkacı ve L yaylı sarkacı Dünya’daki sürtünmesiz ortamda eşit periyotlarla basit harmonik hareket yapmaktadır.
Yakınsak mercek
Paralel ışın demeti
I.
ϑ X
O K sarkacı a ivmesi ile aşağı yönde hızlanan havasız asansörde basit harmonik haraket yaparken periyodu T1 dir.
III.
K sarkacı, Yerçekimi ivmesi Dünya’nınkinin yaklaşık 2,7 katı olan Jüpiter’deki sürtünmesiz ortamda basit harmonik hareket yaparken periyodu T2 tür.
Buna göre, T1, T2 ve T3 arasındaki ilişki nedir?
A) T1 > T2 > T3
B) T1 > T3 > T2
C) T3 > T1 > T2
D) T3 > T2 > T1
O K
Yatay
L
Düşey
Çözüm Yayınları
L sarkacı a ivmesi ile hızlanan kamyonetin sürtünmesiz kasasında basit harmonik hareket yaparken periyodu T2 dir.
II.
Buna göre;
I. Gölgenin hareketinin periyodu T dir.
II. O′ noktasından geçerken gölgenin hızı ϑ dir.
III. Gölge K noktasından O′ noktasına gelirken yavaşlar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) II ve III
8. Yerçekimi ivmesinin g olduğu sürtünmesi önemsiz ortamda
esneklik katsayısı k olan yayın ucundaki m kütleli kalem şekildeki gibi basit harmonik hareket yapmakta iken, kalem ϑ hızı ile sarılan kağıdı çizerek Şekil - 2’deki uzanım zaman elde ediliyor.
k
E) T2 > T1 > T3
Uzanım
6. Basit harmonik hareket yapan X cisminin hızının zamana göre
Kalem
değişimini veren bağıntı;
ϑ
π .t (SI) dir. 3 Basit harmonik hareket yapan Y cisminin hızının zamana göre değişimini veren bağıntı;
+r
ϑ = 2.sin
110
8. E
hızla düşey düzlemde T periyotlu, düzgün çembersel hareket yapmakta iken, paralel ışın demeti ile şekildeki gibi aydınlatıldığında cismin gölgesi K – L noktaları arasında basit harmonik hareket yapmaktadır.
7. C
7. X cismi O merkezli çembersel yönünde ϑ büyüklüğündeki
K bast sarkacı
3. D
ϑ = 2.sin 2π t (SI) dır. 3 Buna göre, X ve Y hareketlilerine ait;
t Zaman ϑ −r
Şekil - 1 Buna göre grafikteki t değeri;
I. Genlik
I. m
II. Frekans
II. g
III. t = 1s anındaki uzanımlarının büyüklükleri
III. k
niceliklerinden hangileri eşittir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
Şekil - 2
IV. ϑ C) Yalnız III
niceliklerinden hangilerinin değişiminden etkilenmez?
A) Yalnız g
B) Yalnız k
D) m ve k
E) g ve ϑ
C) Yalnız ϑ
1. Basit harmonik hareket yapan bir cismin hızının zamana göre
4. Sürtünmesiz ortamda esneklik sabiti K olan yayın ucuna bağlı
değişimini veren bağıntı;
m kütleli cisim denge konumu olan O’dan x kadar çekilerek serbest bırakıldığında T periyotlu basit harmonik hareket
ϑ = 2,4.sin 4πt (SI) dır.
yapmaktadır.
Buna göre;
I. Basit harmonik hareketin frekansı 2 s–1 dir.
II. Cismin t = 0,5 s anındaki hızı sıfırdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) II ve III
m O
B) I ve II
k
x
III. Basit harmonik hareketin genliği 20 cm dir.
23
BÖLÜM 03 Test
Basit Harmonik Hareket - 3
C) I ve III
E) I, II ve III
2. Şekildeki basit sarkaç KL noktaları arasında basit harmonik
Buna göre;
I. m artarsa, T artar.
II. k artarsa, T artar.
III. x artarsa, T artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
hareket yapmaktadır. Sarkacın ucundaki cisim O noktasından ok yönünde geçtiği andan itibaren K noktasında 7. kez bulunması için geçen süre 5 saniyedir.
K
Çözüm Yayınları
θ θ
L
O Düşey
Buna göre, hareketin periyodu kaç saniyedir?
A) 0,5
B) 0,8
C) 1
D) 1,25
E) 1,5
5. Şekil - 1’deki asansörün tavanına bağlı sarkaç basit harmonik hareket yapmakta iken, asansörün hız - zaman grafiği Şekil 2’deki gibidir. Basit sarkacın periyodu 0 - t zaman aralığında T1, t - 2t zaman aralığında T2, 2t - 3t zaman aralığında T3 tür.
3. KN noktaları arasında basit harmonik hareket yapan X cismi " O noktasından ok yönünde geçerken hızı 2 j , N noktasına " ulaştığında ivmesi –2 a dır.
(+) yön Hız
X
K
L
O
M
N
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
(Bölmeler eşit aralıklıdır.)
0 (−) yön
Şekl - 1
t 2t
3t
Şekl - 2
" A) K noktasına ulaştığında ivmesi 2 a dır. " B) M noktasından geçerken ivmesi – a dır.
Buna göre, T1, T2 ve T3 arasındaki ilişki nedir?
C) O noktasından geçerken ivmesi sıfırdır.
A) T1 > T2 = T3
B) T2 = T3 > T1
D) N noktasına ulaştığı anda hızı sıfırdır.
C) T1 > T2 > T3
D) T2 > T1 > T3
" E) M noktasından ok yönünde geçerken hızı j dir.
E) T3 > T1 > T2
111 Zaman
Test 23
1. B
6. K ve L yaylarının uzanımlarına bağlı olarak geri çağrıcı
2. B
3. E
4. A
5. B
6. E
7. A
8. D
9. B 10. D
8. Denge konumları O noktasının düşey hizasında bulunan
yayların uçlarındaki X ve Y cisimleri sırası ile KN ve LM noktalarının düşey hizasındaki noktalar arasında basit harmonik hareket yapmakta iken, O noktası hizasından eşit büyüklükteki hızlarla geçmektedir.
kuvvetin değişiminin gösteren grafik Şekil - 1’deki gibidir. Yatay konumdaki eşit kollu terazinin boş kefelerine X ve Y cisimleri bırakıldığında terazide Şekil - 2’deki gibi denge oluşmaktadır.
X Kuvvet L K 0
yatay
y
Şekil - 1
Yatay
Y
x
Uzanım
Yatay
K yayının ucuna X, L yayının ucuna Y cisimleri bağlanıp basit harmonik hareket yapmaları sağlandığında periyotları sırası ile Tx ve TY olmaktadır. 1 1 B) C) 1 D) 3 2
3 E)
L
O
M
N
Buna göre, şekildeki konumlarından aynı anda serbest bırakılan X ve Y cisimleri ilk kez nerede aynı hizaya gelir?
A) L noktası
Buna göre, TX / TY oranı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)
K
Şekil - 2
B) LO noktası
D) OM noktası
C) O noktası
E) M noktası
5
9. Uzunluğu olan ipin ucuna, m kütleli cisim bağlanarak
oluşturulmuş saniyeleri vuran bir basit sarkaç şekildeki gibidir.
uçlarına mK kütleli K ve mL kütleli L cisimleri bağlandığında, A ve B yayları sırası ile x1 ve x2 kadar uzayarak denge sağlanmaktadır. Yaylar bir miktar sıkıştırılıp serbest bırakılarak, cisimlerin basit harmonik hareket yapması sağlandığında K cisminin periyodu Tk, L cisminin periyodu TL oluyor.
θ θ
Çözüm Yayınları
7. Uzunlukları eşit olan ağırlıkları önemsiz A ve B yaylarının
m Düşey
Buna göre, sarkacın bulunduğu ortamdaki yerçekimi ivmesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
π2 A) l B) π2.l C) π2.m D) π. 2 E) A yayı
A yayı
B yayı
B yayı
10. Bir yaya ait kuvvet - uzanım grafiği şekildeki gibidir. Bu yayın
x1 K
ucunu 5 kg kütleli cisim asılarak basit harmonik hareket
x2
yapması sağlanıyor. Kuvvet (N)
L
112
450
Buna göre, TK / TL oranının bulunabilmesi için,
I. Yayların uzama miktarlarının oranı
x1 , x2
II. K ve L cisimlerinin kütleleri oranı
oranlarından hangilerinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir?
A) Yalnız I
D) I ve II
E) II ve III
Uzanım (m)
−450
B) Yalnız II
0,9
−0,9
mK , mL k III. A ve B yaylarının yay sabitleri oranı A , kB
2
C) Yalnız III
Buna göre, basit harmonik hareketin periyodu kaç saniyedir? (π = 3)
A) 0,2
B) 0,4
C) 0,5
D) 0,6
E) 0,8
1.
I. Güneş sistemindeki gezegenler, Güneş’e uzaklıkları sabit olacak şekilde dolanırlar.
II. Güneş sisteminde dolanmakta olan bir gezegene ait yarıçap vektörü, eşit zaman aralıklarında eşit açı tarar.
III. Güneş sistemindeki iki gezegenden Güneş’e uzaklığı fazla olanın periyodu da fazladır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
24
BÖLÜM 03 Test
Evrensel Çekim - Kepler
B) Yalnız II
D) I ve II
4. Dünya yüzeyindeki ağırlığı G olan uydunun ağırlığı,
dünya yüzeyinden x kadar yükseklikteki yörüngede G/16 olmaktadır.
x
R
C) Yalnız III
Dünya
E) II ve III
Dünyanın yarıçapı R olduğuna göre, x kaç R dir?
A) R
B) 2R
C) 3R
D) 4R
E) 5R
5. X ve Y gezegenlerinin ortalama yoğunlukları sırasıyla d
ve 2d, yarıçapları ise sırasıyla 2R ve R dir. X gezegeninin merkezinden R kadar uzaklıktaki A noktasında çekim ivmesi gA, Y gezegeninin yüzeyindeki B noktasında çekim ivmesi gB dir.
2. Dünya ve Ay şekildeki konumlarda iken, Ay’ın Dünya’ya
X gezegeni
uyguladığı kütle çekim kuvveti F1, Dünya’nın Ay’a uyguladığı kütle çekim kuvveti F2’dir. F2
O
R
R
Dünya
Dünya’nın ortalama yoğunluğu şimdikinin 2 katı, Ay’ın ortalama yoğunluğu şimdikinin yarısı olsaydı, F1 ve F2
Çözüm Yayınları
2R
O
Ay
F1
Y gezegeni
A
B
Buna göre, gA / gB oranı kaçtır?
A)
1 1 B) C) 1 D) 2 4 2
E) 4
kuvvetlerinin büyüklükleri nasıl değişirdi? F1
F2
A)
Artardı
Azalırdı
B)
Azalırdı
Artardı
C)
Değişmezdi
Azalırdı
D)
Artardı
Değişmezdi
E)
Değişmezdi
Değişmezdi
6. Güneş sisteminde ortalama yarıçapı, dünyanın ortalama yarıçapının dörtte biri kadar olan bir gezegen olsaydı, bu gezegenin periyodu T olurdu.
Buna göre, T kaç aydır?
A) 1,5
B) 2
C) 2,5
D) 3
E) 4
7. Dünyanın merkezinden x kadar uzaklıktaki A noktasındaki, yüzeyindeki B noktasındaki, yüzeyinden x kadar uzaklıktaki C noktasındaki çekim ivmeleri sırasıyla gA, gB ve gC dir.
113 O
3. Aynı sistemde dolanan K ve L gezegenlerinin ortalama
x
x A
x B
C
yarıçapları arasındaki ilişki RK = 4RL ve mK, mL arasındaki ilişki mK = 2 mL dir.
Buna göre, K ve L gezegenlerinin periyotları TK, TL arasındaki ilişki nasıldır?
Buna göre, gA, gB ve gC arasındaki ilişki nedir?
A) TK = TL
A) gA > gB > gC
B) gB > gA > gC
C) gA > gC > gB
D) gB > gC > gA
B) TK = 2TL
D) TK = 4 TL
C) TK = 2 2
E) TK = 8 TL
Dünya
E) gB > gA = gC
Test 24
1. C
8. Dünya, Güneş etrafında şekildeki gibi eliptik yörüngede
2. E
3. E
6. A
7. B
8. E
9. A 10. B 11. A 12. D
yüzeylerinden eşit yükseklikte bulunan cisimler, serbest bırakıldıklarında eşit sürede yüzeye düşmektedir. K gezegeni
Dünya
L gezegeni
R
2R
N
K
S1 α
L
β
Buna göre, K ve L gezegenlerinin kütleleri oranı mK / mL kaçtır? (Gezegenlerinde atmosfer yoktur.)
S2
Güneş
M
A)
Buna göre;
I. Yarıçap vektörünün KL konumları arasında taradığı açı a, MN konumları arasında taradığı açı olan b’ya eşittir.
II. K den L’ye gelme süresi, M’den N’ye gelme süresine eşittir.
III. K, L konumları arasında Dünya’nın ortalama çizgisel hızı, MN noktaları arasındakinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
E) 2
Dünya etrafında T periyodu, E kinetik enerjisi dolanırken ağırlığı G dir. Dünya x
B) Yalnız II
D) I ve II
1 1 1 B) C) D) 1 8 4 2
11. Dünya yüzeyinden x kadar yüksekte bulunan K uydusu,
K uydusu
C) Yalnız III
E) II ve III Çözüm Yayınları
5. B
10. Yarıçapları sırasıyla R ve 2R olan K ve L gezegenlerinin
hareket ederken, yörüngesi üzerindeki K ve L konumlarında Dünya Güneş’e, M ve N konumlarındakinden daha yakındır. KL konumları arasında yarıçap vektörünün taradığı alan S1, MN konumları arasında taradığı alan S2’ye eşittir.
4. C
x artırılarak K uydusunun yörüngesi değiştirildiğinde, T, E ve G niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız T
9. Dünya Güneş etrafında şekildeki gibi eliptik yörüngede hareket ederken şekildeki konumdan geçtikten sonra, Dünya ile Güneş arasındaki kütle çekim kuvveti artmaya başlıyor.
D) E ve G
E) T ve E
E) T ve G
12. Göktürk - 2 askeri yer gözlem uydusu Dünya’daki K köyünü gözlemekte iken, K’ya göre konumu değişmemektedir.
Dünya 1 Yönü
B) Yalnız E
Dünya Göktürk-2
2 Yönü K
114
Güneş x
x
Buna göre, Dünya’nın hareket yönü ve çizgisel hızı için ne söylenebilir? Hareket Yönü
Çizgisel Hız
Buna göre,
I. K köyü ile Göktürk - 2 uydusunun açısal hızları eşittir.
II. K köyü ile Göktürk - 2 uydusunun çizgisel hızları eşittir.
III. Göktürk - 2 uydusu Dünya etrafından Dünya’nın kendi ekseninde döndüğü yönde dönmektedir.
A)
1 Yönü
Artar
B)
1 Yönü
Azalır
C)
1 Yönü
Değişmez
yargılarından hangileri doğrudur?
D)
2 Yönü
Artar
A) Yalnız I
E)
2 Yönü
Azalır
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
25
BÖLÜM 03 Test
İtme - Momentum - 1 1. Hava direncinin önemsenmediği ortamda kütleleri sırası ile
4. Yatay, eş bölmeli, sürtünmesiz tabla üzerinde sabit hızla
6m, 2m ve 3m olan K, L ve M cisimleri ϑK, ϑL ve ϑM hızları ile
ilerleyen K ve L cisimleri Şekil - 1’deki konumlarından geçtikten t süre sonra O noktasında merkezi esnek olarak çarpışma yapıyor.
fırlatıldıklarında şekildeki yörüngeleri izlemektedir.
Çarpışmadan t süre sonra K ve L cisimleri Şekil - 2’deki konumlarda bulunmaktadırlar.
3h K ϑK 6m ϑL L
M
2m
L
3m
K
yatay
Buna göre, cisimlere uçuşları süresince etki eden itmeler
IK, IL ve IM arasındaki ilişki nasıldır?
A) IL > IM > IK
B) IK = IL = IM
C) IL > IK = IM
D) IL > IK > IM
yatay
O Şekil - 1
h
ϑM
K
yatay
L
yatay
O Şekil - 2
Buna göre, K ve L cisimlerinin kütleleri oranı
A)
mK kaçtır? mL
1 1 5 B) C) 1 D) 2 E) 3 2 2
E) IK > IM > IL
5. Yatay, sürtünmesiz eş kare bölmeli düzlemde ϑK ve ϑL sabit
ve m kütleli L cisimlerine düzleme paralel olarak uygulanan kuvvetlerin cismin aldığı yola bağlı değişimini gösteren grafikler şekildeki gibidir. X yolu sonunda K cisminin momentumu PK, L cisminin momentumu PL dir. Kuvvet 2F F
Buna göre, A) 4
L
A
K
ϑK
K
0 PK oranı kaçtır? PL C) 1
O
Yol
x
B) 2
hızları ile hareket eden mK ve mL kütleli K ve L cisimleri, t = 0 anında şekildeki konumlardan geçiyor. Cisimler t anında O noktasında çarpışıp kenetlendikten sonra A noktasından geçmektedirler.
Çözüm Yayınları
2. Yatay sürtünmesiz düzlemde durmakta olan 2m kütleli K
L
1 1 D) E) 2 4
Buna göre,
A)
ϑL
mK oranı kaçtır? mL
1 1 1 1 3 B) C) D) E) 6 4 3 2 4
3. Yatay sürtünmesiz düzlemde durmakta olan 4m kütleli K ve m kütleli L cisimlerine düzleme paralel olarak uygulanan kuvvetlerin zamanla değişimini gösteren grafikler şekildeki gibidir. t anında K cisminin kinetik enerjisi EK, L ninki ise EL dir.
6. Yatay sürtünmesiz düzlemde
g hızı ile fırlatılan 2m kütleli K cismi L cismine çarpıp kenetleniyor.
Kuvvet 2F F
Buna göre,
L
K
0
g t
Zaman
EK oranı kaçtır? EL
A) 4 B) 2 C) 1 D)
1 1 E) 2 4
L 3m
2m K
Yatay
Buna göre, kenetlenen cisimler yatay düzlemden en fazla kaç cm yükselir?
A) 5
B) 8
C) 10
D) 12
E) 15
115
Test 25
1. C
7. Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda K noktasından 5ϑ
L
m
45° ϑL
53°
A) 3
C) 5
D) 6
6. B
7. E
8. C
9. C 10. C
ϑ Y 2m
m X K
E) 7
Çözüm Yayınları
B) 4
5. B
ϑ
yatay
Buna göre, K noktasından L noktasına gelene kadar cismin momentumundaki değişim kaç mϑ dir?
4. D
m kütleli X ve L noktasında bulunan 2m kütleli Y cisimleri, aynı anda ϑ büyüklüğündeki hızlarla birbirine doğru fırlatıldıktan t süre sonra çarpışıp kenetlenmektedir.
Yatay
3. C
9. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerindeki K noktasında bulunan
hızıyla fırlatılan m kütleli cisim L noktasından ϑL hızıyla geçmektedir.
ϑ0=5ϑ
2. B
L
30 m
yatay
Buna göre, çarpışmadan t süre sonra cisimlerin K noktasına uzaklığı kaç metre olur?
A) 0
B) 5
C) 10
D) 15
E) 20
10. Eylemsizlik momenti dönmekte olan cismin açısal hızında meydana gelen değişime direnme eğilimidir. K, L ve M özdeş kutularından, K su ile dolu, L ve M ise boş olup, kutular tam ortalarından geçen eksenler etrafında şekildeki gibi dönmektedir. K
M
L Su
8. Türdeş su ile dolu vagon yatay sürtünmesiz düzlemde
K, L ve M kutularının eylemsizlik momentleri arasındaki ilişki IK > IL > IM olduğuna göre,
I. Diğer değişkenlerin sabit olduğu durumda eylemsizlik momenti dönen cismin kütlesi arttıkça artar.
Yatay
+x Yatay
II. Diğer değişkenlerin sabit olduğu durumda eylemsizlik momenti dönen kütlenin dönme eksenine uzaklığı arttıkça artar.
III. Diğer değişkenlerin sabit olduğu durumda eylemsizlik momenti dönen cismin açısal hızı arttıkça artar.
hareketsizdir.
116
A
C
B
D Su
E
−x
Yatay
Vagonun +x yönünde harekete geçmesi için özdeş A, B, C, D ve E tıpalarından en fazla kaç tanesi aynı anda açılmalıdır? A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
26
BÖLÜM 03 Test
İtme - Momentum - 2 1. Yatay sürtünmesiz düzlemde durmakta olan bir cisme
3. Yatay, sürtünmesiz, eş kare bölmeli düzlemde ϑK ve ϑL
sabit hızları ile hareket eden eşit kütleli K ve L cisimleri, t = 0 anında şekildeki konumlardan geçip, O noktasında çarpışıp
uygulanan net kuvvetin zamanla değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
kenetlendikten sonra A noktasından geçiyor.
Kuvvet
A
F t
3t
2t
Zaman
O
−F
K L Buna göre, çarpışan cisimler, çarpışma öncesindeki toplam enerjinin yüzde kaçını kaybetmişlerdir?
aşağıdakilerden hangisi olabilir? B)
Momentum
4P 3P 2P 0 C)
3P 2P t
2t 3t
P t 2t
D)
3t
Zaman
0
Zaman
Momentum
0 −P
Momentum
t
t
D) 75
E) 80
4P 3P 2P t
2t 3t
Zaman
Momentum
0
C) 50
Zaman
3P 2P
B) 40
Momentum
0 E)
2t 3t
A) 25
2t 3t
Zaman
Çözüm Yayınları
A)
ϑL
ϑK
Buna göre, cismin momentum - zaman grafiği
4. Yatay, sürtünmesiz, eşit bölmeli tabla üzerinde bulunan 3m ve
m kütleli K ve L cisimleri şekildeki konumlardan 3ϑ ve ϑ hızları ile aynı anda fırlatıldıktan t süre sonra merkezi esnek olarak çarpışmaktadır.
2. Sürtünmesiz yatay buz pistinde durmakta olan m3 kütleli
3ϑ
kızağa, h1 yüksekliğinden düşey aşağı yönde ϑ1 hızıyla m1 kütleli K kartopu, h2 yüksekliğinden yatay yönde ϑ2 hızıyla m2 kütleli L kartopu fırlatılıyor. L m2
Kızak
m L
K 3m
yatay
K ϑ2 Yatay m1
ϑ1
h2
ϑ
Buna göre, çarpışmadan t süre sonra K ve L cisimlerinin konumları aşağıdakilerden hangisidir? A)
h1
K
B)
m3 Buz
C)
Buna göre, kartopları kızağa çarpıp yapıştıklarında kızağın kazandığı hız, m1, m2, m3, ϑ1, ϑ2, h1 ve h2 niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) m1, m2, h2, ϑ2
B) m1, m2, m3, ϑ2
C) m1, m2, ϑ1, ϑ2
D) m2, m3, ϑ1, ϑ2
E) m1, m3, h2, ϑ2
D) E) K
L K
L
117
K
L
K
L
L
Test 26
1. B
5. Sürtünmesiz ortamda l uzunluğundaki ipin ucunda bulunan
6. A
7. B
m
K ϑK
yatay
O
+x
10ϑ
L
O
Şekl - 1
1 1 B) C) 1 D) 2 3 2
9. D
+y
53° 37°
+x
K L
8. C
L 2m
Buna göre, K ve L cisimlerininin kütleleri oranı
A)
5. D
+y
4. C
eden K ve L cisimlerinin kütleleri sırasıyla 2m ve m’dir.
9h
3. C
8. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde Şekil - 1’deki gibi hareket
K cismi şekildeki konumundan serbest bırakıldığında, durgun durumdaki L cismine merkezi olarak çarpıp yapışıyor. Bu durumda yapışık cisimler en fazla 4h kadar yükseliyor.
K
2. B
mK kaçtır? mL E) 3
20ϑ
Şekl - 2
K cismi L cismine O noktasında çarptıktan sonra cisimler Şekil - 2’deki gibi saçılıyorlar.
Buna göre, K cisminin çarpışma öncesinde hızı kaç ϑ dir?
A) 15
B) 18
C) 20
D) 24
E) 25
6. Sürtünmesiz rayın N ve U noktalarından serbest bırakılan X ve Y cisimlerinin kütleleri sırasıyla 2m ve m dir. X ve Y cisimleri P noktasında merkezi esnek çarpışma yapıyor. Düşey O
K
m
Y U
L
T
M X N
S
2m
R
P
Y
A)
N
U
B)
K
R
C)
M
S
D)
L
R
E)
M
T
yönünde hareket etmekte iken, O noktasına geldiği anda iç patlama sonucu üç parçaya ayrılıyor.
h h h
Buna göre, çarpışmadan sonra X ve Y cisimleri en fazla hangi noktalara kadar çıkabilirler? X
9. Sürtünmesiz yatay düzlemde hareket halinde olan K cismi +x
h Çözüm Yayınları
Buna göre, K cisminin parçalarının kütleleri ve hızları aşağıdakilerden hangisi olabilir? A)
2m O
C)
30 m ϑ 60
ϑ
+x
m O
K
m D)
2m 4m
ϑ
+x
ϑ
3m
B
m ϑ
Buna göre, cisimler çarpışma düzeyinden en fazla kaç h yüksekliğe çıkabilir?
h h h h h A) B) C) D) E) 12 9 5 4 3
3m
O
ϑ
60° 60° 2m
ϑ
+x
ϑ
ϑ
30 30
+y
Yatay
O
2m E)
+x
+y
3m
L
ϑ
60 m ϑ 60
ϑ
+y
30 30
h
2m
3m
cismi, B noktasında durmakta olan 2m kütleli L cismine çarpıp yapışıyor.
A
+y
ϑ
m
7. Sürtünmesiz rayın A noktasından serbest bırakılan m kütleli K
118
B)
+y
+x ϑ
27
BÖLÜM 03 Test
İtme - Momentum - 3 1. K, L ve M dişlileri ile oluşturulmuş şekildeki sistem
3. Şekildeki X ve Y dişlilerinin diş sayıları sırası ile 2N ve N;
döndürüldüğünde, K dişlisinin açısal momentum vektörü +x yönündedir.
eylemsizlik momentleri ise sırası ile 2I ve I dır. Dişliler sabit açısal hızlarla döndürülürken X dişlisinin açısal momentumu
→
L oluyor.
+x K
X
L −y
+y
Buna göre, Y dişlisinin açısal momentumu nedir? "
A) L 3
M
"
"
B) – L C) L 3
"
D) – L
"
E) 2 L
−x
Buna göre, L ve M dişlilerinin açısal momentum vektörlerinin yönü nedir? L
M
A)
+y
–y
B)
–y
–x
C)
–y
+x
D)
+y
–x
E)
+y
+x Çözüm Yayınları
Y
4. Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda ω açısal hızı ile dönen tabure üzerinde Şekil - 1 deki gibi kollarını vucuduna yapıştırarak dönen çocuğun eylemsizlik momenti I, dönme kinetik enerjisi E dir. +y
+y
2. K ve L cisimleri xy düzleminde, M ve N cisimleri yz düzleminde, P cismi xz düzleminde şekildeki yönlerde döndürülmektedir. +y K
K
M L N
L +x
119
P P +y
+z
Buna göre, K, L, M, N ve P cisimlerinden hangisinin açısal momentumu –x yönündedir?
A) K
B) L
C) M
D) N
E) P
+y
Şekil - 1
Şekil - 2
Çocuk kollarını Şekil - 2’deki gibi açtığında eylemsizlik momenti 2I olduğuna göre, dönme kinetik enerjisi kaç E olur?
A)
E E B) 4 2
C) E
D) 2E
E) 4E
Test 27
1. B
5. Şekildeki bıçak bileme taşı, çevirme koluna dik olarak
→
torkun yönü τ dur.
F
F
F
+x F
−x
4. B
5. A
6. A
7. B
8. C
çubuğunu kullanarak ip üzerinde yürümektedir. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, türdeş çubuklardan KL, MN den daha uzundur.
"
çizgisel hızı j , taşın açısal hızı ~ , kuvvetin oluşturduğu
A
3. C
7. İp cambazı Şekil - 1 deki KL çubuğunu, Şekil - 2 de MN
uygulanan F kuvveti ile hızlandırılmakta iken A noktasının
"
2. D
K
M
N
L
" "
Şekil - 1
→
Buna göre, j , ~ , τ vektörlerinden hangilerinin yönü değişkendir?
A) Yalnız j
"
"
"
→
D) ~ ve τ
"
C) j ve ~
" "
→
E) j , ~ ve τ
Çözüm Yayınları
"
B) Yalnız ~
Şekil - 2
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Eylemsizlik momenti daha büyük olduğundan, MN ile denge sağlamak daha kolaydır.
B) Eylemsizlik momenti daha büyük olduğundan, KL ile denge sağlamak daha kolaydır.
C) Eylemsizlik momenti daha küçük olduğundan, MN ile denge sağlamak daha kolaydır.
D) Eylemsizlik momenti daha küçük olduğundan, KL ile denge sağlamak daha kolaydır.
E) Eylemsizlik momenti farklılığı denge sağlamaya etki etmez.
8. Şekildeki bir disk merkezinden geçen y ekseni etrafında ω açısal hızı ile dönerken üzerindeki su tabakası damlalar halinde etrafa saçılmaktadır. +y
6. Sürtünmelerin önemsenmediği ortamda bulunan bir buz patencisi +y, –y ekseni etrafında kolları açık şekilde dönerken eylemsizlik momenti I, açısal hızı ω, açısal momentumu L’dir. +y
O
+y
120
−y Şekl - 1
−y Şekl - 2
Patenci kollarını vücuduna yapıştırarak dönmeye devam ederse, I, ω ve L niceliklerinden hangileri azalır?
A) Yalnız I
B) Yalnız ω
D) I ve ω
E) I ve L
C) Yalnız L
−y
Buna göre, damlalar saçılırken;
I. Sistemin eylemsizlik momenti azalır.
II. Diskin açısal hızı artar.
III. Sistemin açısal momentumu artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
(Sürtünmeler önemsizdir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
28
BÖLÜM 03 Test
İtme - Momentum - 4 1.
I. Açısal momentum
4. Sürtünmelerin önemsenmediği sistemde merkezinden geçen
II. Çizgisel momentum
III. Dönme kinetik enerjisi
IV. Eylemsizlik momenti
V. Açısal hız
y ekseni etrafında, dönmekte olan disk üzerindeki kedi diskin merkezine doğru yürüyor.
+y
Yukarıda verilen niceliklerden kaç tanesi vektöreldir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
O 2. Sürtünmesiz yatay masa yüzeyindeki noktasal K cismi masanın ortasındaki delikten geçen ipin ucuna bağlı olarak şekildeki gibi dönmektedir. İpin diğer ucunu tutan el 1. konumdan 2. konumuna kadar ipi yavaş yavaş çekiyor.
ip
K
ip 1. konum
−y
2. konum
Buna göre;
Buna göre;
I. Kedinin açısal hızı artar.
II. Sistemin açısal momentumu azalır.
III. Sistemin eylemsizlik momenti değişmez.
I. K cisminin açısal momentumu artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
II. K cisminin dönme kinetik enerjisi artar.
A) Yalnız I
III. İpteki gerilme kuvveti artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
E) II ve III
3. Şekildeki makara merkezinden geçen eksen etrafında serbestçe dönebilmektedir. Sistem şekildeki gibi hareketsiz tutulurken makaranın ortasına sarılı ipe bağlı kova serbest bırakıldığında kova aşağıya inmeye başlıyor.
+x
−x
5. Yatay sürtünmesiz düzlemde ϑ hızı ile hareket eden L
arabasına Şekil - 1’deki gibi düşey aşağı yönde ϑ hızı ile fırlatılan K cismi çarpıp yapıştığında arabanın hızı 0,8 ϑ olmaktadır. K
Kova aşağıya inerken;
L arabası
I. Diskin açısal hızı artar.
II. Diskin açısal momentumu artar.
III. Kovanın çizgisel hızı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
E) I, II ve III
yatay
L arabası ϑ
B) Yalnız II
D) II ve III
121
K 2ϑ
ϑ
ϑ
yatay
Şekil - 1
yatay
Şekil - 2
K cismi Şekil - 2’deki gibi yatay 2ϑ hızı ile fırlatılıp, yatay sürtünmesiz düzlemde ϑ hızı ile hareket eden L arabasına çarpıp yapıştığında arabanın hızı kaç ϑ olur?
A) 1,1
C) I ve II
B) 1,2
C) 1,3
D) 1,4
E) 1,5
Test 28
1. C
6. Özdeş K, L ve M kalasları sürtünmesi önemsiz tekerlekler
8.
üzerinde bulunmaktadır. Kütleleri eşit fareler, K, L ve M kalasları üzerinde kendilerine x kadar uzaklıktaki yemlere doğru ϑ büyüklüğündeki hızlarla hareket etmektedir. ϑ
ϑ x
Yatay
K
x
Yem
L
3. E
4. A
5. B
K Yatay
L
Şekil - 2
Yatay
X T S
Şekil - 3
A) tK = tL = tM
B) tK > tL > tM
C) tK > tL = tM
D) tL > tK = tM
R
h
h
h
h
h
h
h
X
Y
L
U
B)
K
T
C)
M
T
D)
K
U
E)
N
S
E) tM > tL > tK
Çözüm Yayınları
P
h
Buna göre, çarpışma sonunda X ve Y cisimleri en fazla hangi noktalara kadar çıkabilirler?
A)
Buna göre, K, L ve M farelerinin yemlere ulaşma süreleri tK, tL ve tM arasındaki ilişki nedir? (Yemlerin kütleleri önemsenmeyecek kadar azdır.)
7. Yatay sürtünmesiz buz pistinde durmakta olan 7m kütleli kızağın K noktasında bulunan Kıvanç’ın kütlesi 3m dir.
9. Sürtünmesiz ortamda 3 kg kütleli cisim Şekil - 1 deki gibi 50 m/s hızıyla fırlatılıyor. Fırlatılan cisim yörüngesinin tepe noktasından geçerken iç patlama sonucu üç özdeş parçaya ayrılıyor.
Kıvanç
50m/s
122
K
5m
A) 3
B) 3,5
C) 4
D) 4,5
E) 5
ϑ0=50m/s 53°
yatay
Şekil - 1
Buz
Kıvanç sabit hızla yürüyerek kızağın K noktasından L noktasına ulaştığı anda, Kıvanç’ın buz pisti üzerindeki A noktasına yatay uzaklığı kaç metredir?
yatay
30 m/s
L 3kg
A
9. C
Yem
M
8. B
YU
O
N
ϑ x
7. B
Düşey
M Şekil - 1
6. D
Şekildeki sürtünmesiz rayın L ve U noktalarından serbest bırakılan X ve Y cisimlerinin kütleleri eşittir. X ve Y cisimleri P noktasında merkezi esnek çarpışma gerçekleştirmektedir.
ip
Yem
2. E
düşey Şekil - 2
Patlamadan hemen sonra iki parçanın hızları Şekil - 2 deki gibi olduğuna göre, üçüncü parçanın hızı kaç m/s dir?
(g = 10 m/s2, cos 53° = 0,6, sin 53° = 0,8)
A) 10 2
B) 30 2
C) 50
D) 40 2
E) 40 5
BİRE BİR
BÖLÜM 03 Test
1. Doğrusal bir yolda, t = 0 anında yanyana olan K ve L
3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan KLMN yolunun her yerinde
hareketlilerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
sürtünme katsayısı sabittir K noktasından serbest bırakılan X cismi LM ve MN aralıklarını eşit sürede geçip N noktasında durmaktadır.
Hız 4ϑ
29
K
3ϑ 2ϑ ϑ t
2t
L 4t
3t
Zaman Yatay
Buna göre, I. 2t anında hareketliler yanyanadır.
II. 2t - 4t zaman aralığında hareketliler birbirine yaklaşmaktadır.
III. 0 - 4t zaman aralığında hareketliler birbirine zıt yönlerde hareket etmektedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
M
X cisminin ortalama hızı KL aralığında ϑ1, LM aralığında ϑ2, MN aralığında ϑ3’tür.
Buna göre, ϑ1, ϑ2 ve ϑ3 nasıl sıralanır?
A) ϑ1 > ϑ2 > ϑ3
B) ϑ1 > ϑ2 = ϑ3
C) ϑ2 = ϑ3 > ϑ1
D) ϑ2 > ϑ1 > ϑ3
E) ϑ2 > ϑ3 > ϑ1
E) II ve III
4. Kütlesi 5 kg olan bir cisim, statik sürtünme katsayısı 0,2,
dinamik sürtünme katsayısı 0,18 olan sürtünmeli zemin üzerinde +x yönünde uygulanan F kuvveti ile Şekil - 1’deki gibi çekilirken F kuvvetinin zamanla değişim grafiği Şekil 2’deki gibidir. F (N) -x
+x
5 kg
Yatay
2. Birbirine paralel yollarda hareket eden K ve L araçlarına ait
F
konum - zaman grafikleri şekildeki gibidir. K L
2x L
x
0
10 5 10 15 20
2t
3t
4t
Buna göre, cisme etkiyen sürtünme kuvvetinin zamanla değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
(g = 10 m/s2) FS
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) K aracı, L aracından t süre sonra harekete başlamıştır.
B) L aracı, K aracından t süre sonra durmuştur.
C) t - 3t zaman aralığındaki K aracının hızı, 0 - 4t zaman aralığındaki L aracının hızının 2 katıdır.
D) t - 3t zaman aralığında K aracının ivmesi, 0 - 4t zaman aralığında L aracının ivmesinden fazladır.
E) 2t anında K ve L araçları yanyanadır.
5 10 15 20 C)
FS
B)
10 9
Zaman
t (s)
A) t
20
Konum
K
N
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
L
ϑv=0
K
10 9
t
5 10 15 20
FS
D)
5 10 15 20 -9 -10
-9 -10 E)
FS 5 10 15 20
FS 5 10 15 20
t
-10
t
t
t
123
Test 29
1. B
5. Kütlesi 2 kg olan X cismi, yatayla 37° açı yapacak biçimde
2. D
3. D
4. C
5. C
6. D
7. B
8. B
7. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda, düşey kesiti şekildeki
uygulanan F kuvvetiyle şekildeki gibi hareketsiz tutuluyor.
gibi atlama rampasının K noktasından ilk hızsız harekete
Duvar
geçen kayakçı M noktasından atlayışını gerçekleştirerek, havadaki yörüngesinin en üst seviyesi olan N noktasından 2kg
X 37°
geçip P noktasında yere çarpmaktadır.
Yatay
K
F
N
Düşey
L
Duvar ile X cismi arasındaki statik sürtünme katsayısı 0,5 olduğuna göre, X cisminin aşağı kaymaması için uygulanması gereken F kuvvetinin büyüklüğü en az kaç N olmalıdır? A) 10
B) 15
C) 20
D) 25
M
P
E) 30
Yatay
Buna göre;
I. N noktasındaki mekanik enerjisi M noktasındakinden fazladır.
II. P noktasındaki kinetik enerjisi K noktasındaki potansiyel enerjisine eşittir.
Çözüm Yayınları
III. M noktasından N noktasına gelirken ivmesi azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
6. Hava sürtünmesinin ihmal edildiği bir ortamda şekildeki
durgun halden serbest düşmeye bırakılan m kütleli noktasal cisim, h kadar düştükten sonra yay sabiti k olan ağırlığı ihmal edilen bir yaya çarpıp yapışarak yayı en fazla h/3 kadar sıkıştırıyor.
8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan KS yolunun K noktasından E kinetik enerjisiyle fırlatılan bir cisim, S noktasına kadar çıkıp geri dönerek M noktasında duruyor.
m S
h R
E
124
P
k yatay
Buna göre, yatay sabiti olan k değeri, cismin kütlesi (m), yerçekimi ivmesi (g) ve cismin yaydan yüksekliği (h) cinsinden aşağıdakilerden hangisidir?
A)
6mg h
D)
B) 24mg h
12mg h E)
C) 30mg h
K
18mg h
L
M
N
Yol boyunca cisme etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü değişmediğine göre, cismin S noktasındaki enerjisi kaç E dir?
(Yolun sadece KN arası sürtünmelidir.)
A)
1 1 1 1 1 B) C) D) E) 3 4 5 6 7
BİRE BİR
30
BÖLÜM 03 Test
1. Doğrusal bir yolda ilk hızsız harekete geçen bir cismin ivme -
3. Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan yatay düzlemde 3ϑ
zaman grafiği şekildeki gibidir.
ve 2ϑ hızları ile fırlatılan K ve L cisimlerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.
İvme
Hız
a 3t
2t
0
5t
3ϑ Zaman
K
2ϑ
L
ϑ -2a
Buna göre, 0 - 5t zaman aralığında cismin aldığı yol, yerdeğiştirmesinin kaç katıdır? A) 1
B)
4 3 5 C) D) 3 2 3
E) 2
Zaman
t
Buna göre,
I. K’nın ivmesi, L’ninkine eşittir.
II. K’nın kütlesi, L’ninkine eşittir.
III. K’ya etki eden sürtünme kuvveti, L’ye etki eden sürtünme kuvvetine eşittir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
4. Kütleleri sırasıyla 3 kg ve 1 kg olan K ve L cisimleri sürtünmesiz eğik düzlem üzerinde birbirine temas edecek
2. Paralel raylarda ok yönünde sabit hızlarla hareket eden K ve
biçimde ve K cismine uygulanan F kuvvetinin etkisinde,
L trenlerinin t1 ve t2 anlarındaki konumları şekildeki gibidir. XY çizgisi ile ZT çizgisi arasında her iki rayda da 14 bölme bulunmaktadır.
kuvvet yönünde sabit hızla hareket etmektedir. K F
K treni
Z
X
K treni
3kg
1kg
30°
L
Yatay
Buna göre F kuvvetinin ve cisimlerin birbirine uyguladığı kuvvetin büyüklüğü kaç newtondur?
L treni
t1 anındaki konumlar
L treni
T t2 anındaki konumlar
Y
K treninin hızı ϑK, L treninin hızı ϑL olduğuna göre, ϑK / ϑL oranı kaçtır? (Raylardaki bölmeler eşit aralıklıdır.)
A)
2 3 B) 3 4
(g = 10 m/s2; sin 30 = 0,5; 0,30 = 0,86)
C) 1
D)
3 4 E) 2 3
F kuvveti
Cisimlerin birbirine uyguladığı kuvvet
A)
10
5
B)
15
10
C)
15
15
D)
20
5
E)
20
15
125
Test 30
1. C
5. Sürtünmesiz yatay bir zeminde O noktasında duran 2 kg
O
VL=10m/s
F=10N
3. A
K
A) 100
B) 90
C) 80
D) 70
7. D
8. B
9. C
Hız ϑ
150m
6. C
h
h
Kule
yatay
Buna göre, K ve L noktasal blokları, O naktasından kaç metre uzaklıkta karşılaşırlar?
5. B
fırlatılan bir cisim Şekil - 1’deki yörüngeyi izleyerek 3t sürede yere düşüyor. Cisim atıldığı noktadan h’ kadar yükseliyor.
L
4. D
8. Yüksekliği h olan bir kulenin K noktasından yukarıya doğru
kütleli K cismine, yatay doğrultuda 10 N büyüklüğündeki F kuvveti, şekilde görülen doğrultuda uygulanmaya başlanıyor. Tam bu anda, bu cisimden 150 metre uzaklıkta bulunan L cismi de 10 m/s lik sabit hızla K cismine doğru harekete başlıyor. K
2. D
Yer Şekil - 1
E) 60
3t
t
Zaman
Şekil - 2
Cismin hız - zaman grafiği Şekil - 2’deki gibi olduğuna göre h′/h oranı kaçtır? (Havanın direnci önemsizdir.)
A)
1 1 1 1 1 B) C) D) E) 2 3 4 5 6
6. Şekilde yalnızca 2 kg kütleli K ile 3 kg kütleli L cisimleri arasında sürtünme vardır ve kinetik sürtünme katsayısı 1/4 tür.
F
yatay
L
Çözüm Yayınları
Duvar
K 2kg 3kg Şekil - 1
L cismi, büyüklüğü 25 N olan F kuvvetiyle çekilirse, L’nin ivmesi kaç m/s2 olur?
(g = 10 m/s2, makara ve ipin kütlesi önemsizdir.)
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
9. K noktasından ϑo = 30 m/s hızla yatay olarak atılan bir bilye şekildeki KLM yolunu izleyerek eğik düzlemin M noktasına çarpıyor. ϑ0=30m/s
126
edildiği bir ortamda yerden düşey olarak yukarıya fırlatılıyor. Aynı anda, başka bir özdeş bilye de yerden 150 metre yükseklikten serbest bırakılıyor
Bilyeler harekete başladıktan 3 saniye sonra havada çarpıştıklarına göre, çarpışma yerden kaç metre yükseklikte gerçekleşir?
(Yerçekimi ivmesinin 10 m/s2 alınız.)
A) 75
B) 90
C) 100
D) 105
E) 120
L
K
7. Noktasal sayılabilecek bir bilye hava sürtünmesinin ihmal
M 37°
Yatay
Buna göre, bilye KLM yolunu kaç saniyede almıştır?
(g =10 m/s2, sin 37 = 0,6, cos 37 = 0,8 havanın direnci önemsenmeyecektir.)
A) 6
B) 5
C)
9 2
D) 4
E)
7 2
TÜMEVARIM - III Test 1. Sürtünme katsayısının sabit olduğu KLM yolunun L
3.
noktasından Şekil-1’deki gibi ϑo hızı ile fırlatılan X cismi a1 ivmesi ile yavaşlayıp M noktasında durmaktadır.
01
F = 100 N 37o
L k = 0,5
M T ϑo 60o
Yatay
L
K
K
Şekil-1 ϑo
Kütleleri 1 kg, 4 kg olan cisimler ile oluşturulmuş sistemde 4 kg kütleli cisim ile yatay yüzey arasındaki sürtünme katsayısı 0,5’tir.
Sisteme 100N şiddetindeki kuvvet şekildeki gibi uygulandığında ipte meydana gelen gerilme kaç N’dir?
(g = 10 m/s², cos 37 = 0,8, sin 37 = 0,6)
A) 10
M
60o
Yatay
L
K
Şekil-2
C) 14
D) 15
E) 18
4.
Çözüm Yayınları
X cismi Şekil-2’deki gibi M noktasıdan ϑo hızı ile fırlatıldığında L noktasına ulaşıncaya kadar sabit hızla hareket edip, L’den K’ya gelirken a2 ivmesi ile yavaşlayıp durmaktadır. a1 1 oranı kaçtır? (cos60° = ) Buna göre, a2 2 1 1 2 3 D) 1 E) A) B) C) 3 2 3 2
B) 12
k≠0
ϑo 37o
Yatay
Sürtünmeli eğik düzlemde ϑo hızı ile fırlatılan cisim yukarı çıkarken 5a büyüklüğündeki ivmeyle yavaşlamakta, aşağı inerken a büyüklüğündeki ivme ile hızlanmaktadır.
Buna göre, cisimle eğik düzlem arasındaki sürtünme katsayısı kaçtır? (g = 10 m/s², cos 37 = 0,8, sin 37 = 0,6)
A) 0,2
B) 0,3
C) 0,4
D) 0,5
E) 0,8
5. Bir hareketli O merkezli dairesel yüzey üzerinde, şekildeki KOLMON yörüngeyi izleyerek K noktasından N noktasına gelmektedir.
2. Kütleleri m ve 2m olan cisimlerle oluşturulmuş şekildeki
K
sürtünmesiz sistem serbest bırakıldığında ok yönünde sabit hızla hareket etmektedir.
L
T
127
O 120°
M N
Cisimlerin yerleri değiştirilip sistem serbest bırakıldığında sistemin ivmesi kaç g olur?
A) 1
B) 1/2
C) 1/3
D) 1/4
E) 1/5
Buna göre, hareketlinin yerdeğiştirmesinin aldığı yola oranı kaçtır? (π = 3)
A)
2 3
B)
2 1 C) 5 3
D) 1
E)
3 2
Test 01
1. D
6. Doğrusal yörüngede t = 0 anında yanyana olan K, L ve M
5. C
6. E
K
M
I. Hareketliler aynı yönde hareket etmektedir.
II. K ve M hareketlerinin ivmeleri eşittir.
III. t anında K ile L arasındaki uzaklık L ile M arasındaki uzaklığa eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
8. E
9. D
Buna göre, d kaç L dir?
A) 2
B) 3
C) 4
K
tünel
D) 5
L
E) 6
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
V
Zaman
t
0
7. D
d
L
L
ϑ
4. D
d uzunluğundaki tünele ulaştıktan 4t süre sonra trenin arkası tünelin tam ortasından geçiyor, tren 3t süre daha yol aldığında tren tünelden tamamen çıkıyor.
Hız
Buna göre;
3. C
8. Sabit hızla ile hareket eden, L uzunluğundaki trenin lokomotifi
hareketlilerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir. 2ϑ
2. B
7. X ve Y hareketlileri O merkezli dairesel yüzeyin K noktasında bulunmaktadır. Aynı anda harekete başlayan hareketlilerden X şekildeki yörüngeyi izleyerek L noktasına geldiği anda, Y hareketlisi şekildeki yörüngeyi izleyerek M noktasına gelmektedir. K
X
Y
M
128
9. Aynı doğrultu üzerinde hareket eden L aracı durgun halden
L
O
a ivmesiyle hızlanmaya başladığı anda, K aracı 3a ivmesiyle yavaşlamaya başlıyor. Hareketliler karşılaşana kadar xK ve xL yol alıyor ve karşılaştıkları anda ise hızları eşit oluyor.
N
Buna göre,
I. Hareketlilerin yerdeğiştirmeleri eşittir.
II. Hareketlilerin ortalama hızları eşit büyüklüktedir.
III. X hareketlisinin ortalama sürati Y ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
L
V0
Buna göre, xK / xL oranı kaçtır?
A)
7 12 B) 3 2
C) 3
D) 5
E)
11 2
TÜMEVARIM - III Test 1. Akıntı hızının ϑA olduğu nehirde K, L, M ve N noktalarından
02
3. Aynı düzlem üzerinde şekildeki yönlerde hareket eden K, L, M ve N araçlarından K ve N’nin yere göre hızı ϑ büyüklüğündedir. K aracının şoförü L aracının durgun olarak görüyorken. N aracının şoförü M aracının kendisine 2ϑ hızıyla yaklaştığını görüyor.
aynı anda suya giren X, Y, Z ve T yüzücülerinin yere göre hızları ϑX, ϑY, ϑZ ve ϑT şekildeki gibidir.
M ϑA
ϑY
ϑZ
ϑM
ϑT
ϑX
K K
L
M
L
ϑ
N
ϑ
Buna göre;
I. X ve T’nin suya göre hızları eşittir.
II. T ve Z yüzücüleri aynı anda karşı kıyıya çıkar.
III. Y’nin yere göre hızı ile Z’nin suya göre hızları eşit büyüklüktedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
N
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
2. Akıntı hızının sabit olduğu nehirde X, T ve R yüzücülerinin suya göre hızları ϑX, ϑT, ϑR, Y ve Z yüzücülerinin yere göre hızları ϑT, ϑZ şekildeki gibidir. X yüzücüsü C noktasında karşı kıyıya çıkmıştır. A
B
C
D
E
F
G
H
I
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) L nin yere göre hızı ϑ dir.
B) M nin yere göre hızı ϑ dir.
C) M nin L ye göre hızı, N nin L ye göre hızı eşit büyüklüktedir.
D) M nin N ye göre hızı, N nin L ye göre hızından büyüktür.
E) K nın N ye hızı, L nin M ye göre hızına eşittir.
4.
A K L 37o
Yatay
Şekildeki eğik düzlemin K noktasından serbest bırakılan A cismi L noktasına gelene kadar 2 m/s²’lik ivme ile hızlanmaktadır.
Buna göre, A cismi L noktasından K noktasına doğru fırlatılırsa kaç m/s²’lik ivme ile yavaşlar?
(g = 10 m/s², sin 37° = 0,6; cos 37° = 0,8)
A) 10
B) 9
5.
C) 8
D) 7
J
129
ϑZ ϑX
k = 0,3 VR
ϑY
Buna göre, Y, Z, T ve R yüzücülerinden hangileri karşı kıyıya H noktasından çıkmıştır?
B) Yalnız T
D) Y ve T
E) T ve R
C) Y ve Z
Yatay
Kütleleri 6 kg, 2 kg ve 2 kg olan cisimler ile oluşturulmuş sistemde 2 kg kütleli cisim ile yatay düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,3’tir. Eğik düzlem ise sürtünmesizdir.
Sistem serbest bırakıldığında, T ip gerilmesi kaç N’dir?
(g = 10 m/s², sin 37 = 0,6, cos 37 = 0,8)
A) 15
ϑT
A) Yalnız Y
E) 6
T
37o
ϑL
B) 20
C) 25
D) 27
E) 30
Test 02
1. C
6.
F = 150 N
2. E
3. E
4. A
5. E
6. B
7. B
8. C
9. Hava direncinin önemsenmediği ortamda K noktasından L noktasına doğru 50 m/s hızla fırlatılan cisim M noktasına isabet ediyor.
Yatay
K 37o
37°
Yatay
yatay
ϑ0=50m/s
Sürtünme katsayısı 0,5 olan eğik düzlem yüzeyinde bulunan 5 kg kütleli cisme 150 N büyüklüğündeki kuvvet şekildeki gibi uygulanıyor.
Buna göre, cismin ivmesi kaç m/s² olur? (g = 10 m/s²)
A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
L 80m
E) 8
F = 10 N
Buna göre, x uzaklığı kaç metredir?
(sin 37° = 0,6, cos 37° = 0,8)
A) 60
B) 90
yatay
M
x
7.
9. C 10. E
C) 120
D) 150
E) 180
k = 0,5 37o
Sürtünme katsayısı 0,5 olan eğik düzlem üzerinde 5 kg kütleli K cismi, şekildeki gibi uygulanan 10N büyüklüğündeki kuvvetin etkisinde hareket etmektedir.
Buna göre, K cisminin ivmesi kaç m/s²’dir?
(cos37° = 0,8; sin37° = 0,6)
A)
1 2
B) 1
C) 2
D)
5 2
E) 3
Çözüm Yayınları
Yatay
10. Hava direncinin önemsenmediği ortamda Kıvanç sabit ϑ1
hızıyla ilerleyen X aracı içinde oturuyor, Kağan araca ters yönde 10 m/s hızla koşuyor, Kerem ise duruyor. Kıvanç elindeki topu kendine göre ϑ2 hızıyla yukarı fırlattıktan 4 saniye sonra, Kıvanç topu duruyor olarak görürken, Kerem topu 20 m/s hızla hareket ediyor olarak görüyor. Düşey
8.
ϑo
Kıvanç K
37o
130
M
L
X aracı ϑ1 Yatay
Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan K - L - M yolunun K noktasından ϑo hızıyla şekildeki gibi fırlatılan cisim KL aralığını sabit hızla geçiyor, M noktasında duruyor.
Buna göre, cismin L-M aralığında cismin ivmesi kaç g olur?
(sin37° = 0,6; cos37° = 0,8)
A)
ϑ2
1 1 3 4 5 B) C) D) E) 4 2 4 5 6
10 m/s Kerem Kağan
Buna göre, fırlatılma anında topun Kağan’a göre hızı kaç m/s dir? (g = 10 m/s2)
A) 10
B) 20
C) 20 2
D) 40 2
E) 50
TÜMEVARIM - III Test 1. Bir babaannenin torununu uyuturken anlattığı masal şöyledir:
3.
“Günün birinde hava direncinin önemsenmediği bir ülkede kötü kalpli cadı Rapunzel’i bir kuleye kilitler. Yıllar yılı kulede yalnız başına yaşamak zorunda kalan zavallı Rapunzel kuleye doğru 2 m/s hızla koşan prensi görür. Prensin kuleye uzaklığı 30 m olduğu anda, 125 m yükseklikteki odasının camından Rapunzel’in yatay doğrultuda ϑ0 hızıyla fırlattığı ceviz prensin başına isabet eder.”
O
K ϑ0
2m/s
Yer
Buna göre, ϑ0 kaç m/s dir? (g = 10
A) 1
C) 3
m/s2) D) 4
K, L ve M metal çubuklarından K ve M yere sabitlenmiştir. K ve M çubuklarını L’ye bağlayan menteşeler serbestçe dönebilmektedir. L M yatay
Merkezleri çakışacak şekilde yapıştırılmış, O noktası etrafında serbestçe dönebilen r ve 2r yarıçaplı kasnaklarla oluşturulmuş düzenekte 3m kütleli K, 2m kütleli L ve m kütleli M cisimleri şekildeki konumlarından serbest bırakılıyorlar.
Buna göre, K cismi yere çarptığı anda kinetik enerjisi kaç m.g.h’dır?
A)
1 1 2 2 3 B) C) D) E) 6 2 5 3 2
4. O merkezli, 4r yarıçaplı S silindiri yatay düzlemde dönerek ilerlemekte iken, O noktasının hızı 0,8 cm/s dir.
S silindiri O
K 3r r
Yatay
Yatay düzlem
Buna göre, silindir şekildeki konumdan geçtiği anda K noktasının anlık hızı kaç cm/s dir?
A) 0,5
B) 0,6
C) 0,8
D) 1
E) 1,2
5. Sürtünmesiz ortamda şekildeki gibi asılı durumdaki 650 g
Şekl - 1
M
2. Şekil - 1’deki eşit boydaki, kendi içlerinde türdeş, eşit kütleli
K
L
E) 5
Çözüm Yayınları
B) 2
r
Yer
125m
r
h
yatay
30m
03
kütleli tahta bloğa 10 g kütleli mermi 330 m/s hızla şekildeki gibi çarpıp saplanıyor.
Çubukların sıcaklıkları artırılıp Şekil - 2’deki görünüm oluşturulduğunda, K’nın potansiyel enerjisi E, M nin potansiyel enerjisi 2E kadar artmaktadır. L
ip
yatay
Şekl - 2
Buna göre, L’nin yere göre potansiyel enerjisi kaç E artar?
A) 1
B) 3 2
C) 2
h
V=330 m/s
M
K
D) 3
E) 4
m=10g
131
Yatay
Yatay M=650g
Buna göre, tahta blok çarpışma düzeyinden en fazla kaç m yükselebilir? (g = 10 m/s2)
A)
1 1 2 B) C) 5 2 3
D) 1
E)
5 4
Test 03
1. D
6. Sürtünmesiz yatay düzlemde 10 m kütleli araba içindeki m
3. D
4. D
5. E
6. B
7. C
8. B
9. E 10. D 11. C
9. Eylemsizlik momenti I olan şekildeki silindir, merkezinden
kütleli topla 8 m/s hızla hareket etmekte iken, top yere göre 15 m/s hızla şekildeki gibi arabadan fırlatılıyor.
geçen +x, –x ekseni etrafında ω açısal hızı ile döndürülürken açısal momentumu L, dönme kinetik enerjisi E dir.
ϑTop=15m/s 37°
2. D
+x
−x
m ϑaraba=8m/s
10m
Yatay
Buna göre,
Buna göre, fırlatma sonunda arabanın hızı kaç m/s olur?
I. ω / L
A) 9
II. L2 / 2E
B) 10
C) 11
D) 12
E) 15
2E III. ω2 ifadelerinden hangileri silindirin eylemsizlik momentine eşittir?
7. Sürtünmesiz yatay düzlemde şekildeki konumlarından aynı
anda ϑK ve ϑL hızlarıyla aynı anda fırlatılan K ve L cisimlerinin kütleleri sırasıyla m ve 2m dir. +y III
2m
+x
ϑL L
-y
Cisimler O noktasında çarpışıp yapıştıktan sonra, I, II, III, IV ve V nolu yollardan hangisini izler?
A) I
C) III
D) IV
E) V
Çözüm Yayınları
V
ϑK
B) II
D) I ve II
yörüngede dolanmaktadır.
Dünya K
Güneş
Dünya K noktasından L noktasına ulaşıncaya kadar geçen süre içinde, aşağıda verilen niceliklerden hangisi artmaz?
A) Dünyanın çizgisel momentumu
B) Dünyanın açısal hızı
C) Güneş ile Dünya arasındaki çekim kuvveti
D) Dünyanın açısal momentumu
E) Dünyanın çizgisel hızı
11. Diş sayıları sırası ile 2N ve N olan X ve Y dişlileri
8. Özdeş, eşit bölmeli K ve L çubukları OK ve OL noktaları
merkezlerinden geçen eksenler etrafında sabit açısal hızlarla dönerken, dönme kinetik enerjileri eşittir.
çevresinde eşit büyüklükteki ω açısal hızları ile dönmekte iken K nın açısal momentumu LK, L nin açısal momentumu LL dir.
X
132
Y
K
OK
OL
C) Yalnız III
E) II ve III
L
II K m
B) Yalnız II
10. Dünya odaklarından birinde Güneş bulunan şekildeki eliptik
IV
I
-x
A) Yalnız I
LK oranı kaçtır? LL
Buna göre,
(Çubuğun eylemsizlik momenti 1 ml2) 3
A) 4
B) 3
C) 2
OY
OX
L
D) 3 2
E) 1
Buna göre, X ve Y dişlilerinin açısal momentumları oranı LX kaçtır? LY
A) 8
B) 4
C) 2
D) 1
E)
1 2
BÖLÜM 04 Test
Elektrostatik - 1
3. Yalıtkan ayaklar üzerine yerleştirilmiş birbirine temas eden
1.
K ve L iletken kürelerinin yarıçapları sırası ile r ve 2r olup, K nın yükü +q kadardır. A anahtarı kapatıldığında elektroskobun yaprakları önce kapanıp sonra tekrar açılmaktadır.
Balon Plastik şişe
Strafor köpük parçası Şekil - 1
Strafor köpük topları
A
Şekil - 2
K
Nötr durumdaki strofor köpük parçası ve nötr durumdaki balon Şekil - 1’deki gibi birbirine sürtüldükten sonra, balonun elektriklendiği gözleniyor. Sürtülen strofor köpük parçasının yarısı ufalanarak, köpük topları haline getirildikten sonra, bu toplar Şekil - 2’deki gibi plastik şişeye dolduruluyor.
Buna göre;
(I)
(II)
Sürtülen strafor köpüğün kalan yarısı ve balon plastik şişeye yaklaştırıldığında strofor köpük topları I, II ve III nolu şekillerden hangilerindeki gibi dengede kalabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Buna göre, anahtar kapatılmadan önce elektroskobun yükü kaç q olabilir?
A) +5q
B) +q
D) –3q
E) –5q
C) Yalnız III
E) I ve III
2. Şekil - 1’deki K küresi (+), L küresi (–), M iletken küresi nötr
C) –q
4.
I. Sürtünme ile elektriklenebilen nötr K ve L küresel cisimlerinin yarıçapları r ve 2r’dir. K ve L cisimleri sürtünme sonucunda yarıçapları oranında yüklenirler.
II. Yüklü M ve N küresel cisimleri iletken olup yarıçapları r ve 2r’dir. M ve N cisimleri yalıtkan eldivenle tutulup birbirine dokundurulduğunda yarıçapları oranında yük fazlalığına sahip olurlar.
III. Temas halindeki yüksüz P ve R iletken küresel cisimlerinin yarıçapları r ve 2r’dir. P cismine yüklü bir cisim yaklaştırılmış durumda iken P ve R birbirinden ayrılırsa cisimler eşit miktarda ve zıt işaretle yüklenirler.
(III)
L
Çözüm Yayınları
01
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
olup, M küresini toprağa bağlayan teldeki A anahtarı açıktır.
++ +++ K + ++ ++
+ + + + + M + + + +
M
L
A
A
Toprak
Toprak
5. Yalıtkan ayaklar üzerine yerleştirilmiş aynı cins yükle yüklü
özdeş kürelerden M’nin yük miktarı L’nin yük miktarının iki katı, L’nin yük miktarı ise K’nın yük miktarının üç katıdır. Önce A anahtarı kapatılıp yeterince beklendikten sonra tekrar açılıyor, sonra B anahtarı kapatıyor. K L M
Şekil - 2
Şekil - 1
M küresinin Şekil - 2’deki gibi (+) yüklenmesi için;
I. A anahtarı açılmalı
II. A anahtarı kapatılmalı
III. K küresi sistemden uzaklaştırılmalı
A
B
IV. L küresi sistemden uzaklaştırılmalı
işlemlerinden hangileri, hangi sıra ile yapılmalıdır?
A) III - II - I - IV
B) II - IV - III - I
C) IV - II - I - III
D) II - III - IV - I
E) IV - III - II - I
Buna göre, son durumda M’nin son yük miktarı, K’nın son yük miktarının kaç katıdır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 6
133
Test 01
1. E
6. Zıt cins yükle yüklü K ve L elektroskoplarına A ve B
Düşey B
Buna göre;
I. A ve B küreleri aynı cins yükle yüklüdür.
II. K elektroskopunun yaprakları A cismi yaklaştırıldıktan sonra biraz daha açılmıştır.
III. L elektroskopunun yaprakları B cismi yaklaştırıldıktan sonra biraz daha açılmıştır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
6. C
7. D
8. D
9. E
C) Yalnız III
K
L
mK,qK
mL,qL
Düşey
Buna göre;
I. mK = mL
II. qK = qL
III. K cismine etki eden elektriksel kuvvetin büyüklüğü, L nin ağırlığından küçüktür.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
5. B
40° 40°
L
A
4. C
yalıtkan iplerle asıldığında şekildeki gibi dengede kalıyor.
α K
Düşey
3. C
8. Kütleleri mK ve mL, yükleri qK ve qL olan K ve L kürecikleri
iletken küreleri yaklaştırıldıklarında şekildeki gibi denge sağlanmaktadır. α
2. A
7. Özdeş K ve L iletken küreleri eşit miktarda ve zıt cins yükle yüklü, yalıtkan ayak üzerinde bulunan, içi boş M iletken küresi ise nötrdür. K
L
+ + ++ + + + + + ++
9. Yalıtkan ayaklar üzerinde bulunan ve yarıçapları r, 2r, 3r olan iletken K, L ve M kürelerinin yük miktarları sırasıyla –2q, Q ve +4q dur.
M
-2q
134
Buna göre;
I. K ve L iletken küreleri yalıtkan ayaklarından tutularak aynı anda M’ye dıştan dokunduruluyor.
II. K küresi yalıtkan ayağından tutularak M’nin dışına dokundurulup çekildikten sonra, L küresi yalıtkan ayağından tutularak M’nin içine dokunduruluyor.
III. K küresi yalıtkan ayağından tutularak M’nin içine dokundurulup çekildikten sonra, K küresi yalıtkan ayağından tutularak M’nin dışına dokunduruluyor.
işlemlerinden hangisinin sonucunda M cismi nötr olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
3r
2r
r K
+4q
Q
M
L
K küresi yalıtkan ayağından tutularak önce L’ye, sonra M küresine dokundurulduğunda, M küresinin son yükü +3q oluyor
Buna göre, Q kaç q’dur?
A) –2q
B) –q
C) 0
D) +q
E) +2q
1.
4. Sürtünmesiz, eş kare bölmeli, yatay düzlemler üzerine X
K
şekildeki gibi yerleştirilmiş yükler sabit tutulmaktadır.
Y
M
L
K Proton
Yalıtkan ayaklar üzerine yerleştirilen iletken K, L ve M kürelerinin üçü de yüklüdür. X anahtarı kapatılıp yeterince beklendikten sonra tekrar açılıyor ve Y anahtarı kapatılıyor.
Bu işlemler sonucunda, kürelerin elektrik yükleri ile ilgili;
I. K ve L yüklü, M yüksüzdür.
II. K yüksüz, L ve M yüklüdür.
III. Kürelerin üçü de yüksüzdür.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
−2q
−2q
+2q II
Buna göre, yüklerin bulundukları düzlemler üzerindeki K, L ve M noktalarından serbest bırakılan protonlar ve elektron I, II ve III nolu yörüngelerden hangilerini izleyebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
L ve M kürelerinden önce K’ya sonra L’ye, sonra da M’ye yeterince uzun süre dokundurulduğunda K, L, M nin yükleri eşit olmaktadır.
++ ++ X + + + ++
L
M
Buna göre, K, L ve M elektroskoplarından hangilerinin yaprakları açılır?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
C) Yalnız M
E) L ve M
3. Özdeş K, L ve M elektroskoplarından K yüklü, L ve M ise nötrdür. A anahtarı kapatılıp yeterince bekledikten sonra açılıyor ve B anahtarı kapatılıyor. B
L
Çözüm Yayınları
K
A
Bu işlemler sonucunda, K, L ve M elektroskoplarının yaprakları arasındaki açılar θK, θL, θM olduğuna göre,
K
L
M
Buna göre, kürelerin yarıçapları rK, rL ve rM arasındaki ilişki nedir?
A) rK = rL = rM
B) rK > rL > rM
C) rM > rL > rK
D) rL > rK > rM
E) rM > rK > rL
6. Nötr durumlardaki, K strofor köpük topu ve L plastik topunun yarıçapları sırası ile r ve 2r dir. K ve L birbirine sürtüldükten sonra ayrılıyorlar. L
K
M
Strofor köpük topu
Buna göre;
Plastik top
I. K ve L yarıçapları oranında yüklenirler.
135
I. θK = θL = θM
II. K ve L zıt yük işareti ile yüklenirler.
II. θK > θL = θM
III. θL = θM > θK
III. K ve L nin yük miktarları eşit büyüklüktedir.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
−2q
N
K
M Elektron
5. Yüklü X küresi, aynı maddeden yapılmış, iletken ve nötr K,
durmakta iken, yüksüz K, L ve M elektroskopları N cismine iletken tellerle şekildeki bağlanmıştır. Yüklü, iletken X cismi yalıtkan ayağından tutularak N cisminin A noktasına dokunduruluyor.
A
−2q
E) II ve III
2. İçi boş, nötr iletken küresel N cismi yalıtkan ayak üzerinde
++++ X+ ++ ++
L Proton
−2q I
−q III
+q
−q
02
BÖLÜM 04 Test
Elektrostatik - 2
E) II ve III
C) Yalnız III
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 02
1. B
7. Şekildeki özdeş K, L ve M iletken kürelerinin yük miktarları
+
+ L+
+
+
Y
+ M+
+
Z
B) +2q
5. C
6. D
+
7. D
8. A
9. D 10. D 11. D
L
+
Son olarak X anahtarı kapatıldığında K nın yükü +q olduğuna göre, qM kaç q dur? (Etki ile elektriklenme önemsizdir.) A) +q
4. A
iletken malzemeden yapılmış olup yalıtkan ayak üzerine yerleştirilmiştir.
Toprak
+
3. B
10. İçleri boş kürelerle oluşturulur. L cisminin tamamı
sırası ile +q, +q, +qM’dir. X ve Y anahtarları kapatılıp yeterince beklendikten sonra tekrar açılıyor, sonrada Z anahtarı kapatılıp tekrar açılıyor.
+K + + + X +
2. E
C) +3q
D) +4q
Yüklü bir cisim L cisminin herhangi bir bölgesine yaklaştırıldığında L’nin yüklenme durumu aşağıdakilerden hangisi olabilir? A)
E) +5q
+
B) + + + +
+
+
+
+
C) + + + +
+
+
+
+
+
8. Özdeş, iletken K, L ve M küreleri sırası ile +qK, +qL, +qM
yükleri ile yüklüdür. K yalıtkan sapından tutularak önce L’ye, sonra da M’ye dokunduruluyor.
+ + + + L + + + + +
+ + + + M + + + + +
+
K nın son yükü, ilk yükünün 2 katı olduğuna göre, L nin ilk yükü, K nın ilk yününün kaç katı olabilir?
A) 6
B) 7
C) 8
+
+
+
+
+
D) 9
E) 10
Çözüm Yayınları
+ + ++ + K + + ++
D)
+ +
+
+
E) + + + + +
+ + + + +
9. Şekildeki (+) yüklü elektroskopun topuzuna yüklü, iletken K küresi yaklaştırıldığında elektroskobun yapraklarının biraz daha açıldığı gözlenmektedir. +++ + + ++ ++
K
11. Yükleri sırası ile –2q ve +4q olan, özdeş K ve L iletken küreleri sürtünmesiz sistemde Şekil - 1 deki gibi dengede iken ip gerilmeleri T1 dir.
+ + + +
136
T1
+4q
2q K
Buna göre, K küresi elektroskobun topuzuna dokundurulursa elektroskobun yaprakları için,
T1
L
T2 K
L
2d
d
Şekil - 1
Şekil - 2
I. Değişiklik olmaz
II. Biraz daha açılır.
III. Önce kapanıp, sonra tekrar açılır.
Küreler yalıtkan eldivenle tutulup birbirine dokundurulduktan sonra Şekil - 2 deki gibi denge sağlandığında ip gerilmesi T2 oluyor.
Buan göre, T1 / T2 oranı kaçtır?
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) I, II ve III
A) 1 3
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 3
BÖLÜM 04 Test
Elektriksel Alan - İş - Enerji - 1 1. Düzgün elektriksel alanda bulunan, yüklü K cismi, yalıtkan
03
3. Eşkenar üçgenin köşelerinde şekildeki gibi sabit tutulan +q
ip, sürtünmesiz makara ile oluşturulmuş şekildeki düzenek dengededir. İpin yatay doğrultuyla yaptığı açı a, sistemi dengede tutan elin ipe uyguladığı kuvvet F1, K cismine etki eden elektriksel kuvvet F2 dir.
ve –q yüklü noktasal cisimlerin K noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alan EK, L noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alan EL dir. K
Düşey Yatay
α
d
L
q
Buna göre, EK / EL oranı kaçtır?
A) 1 2
K
d
+q
E
B) 1
C) 1 D) 1
4
6
E) 1
8
10
İp şekildeki gibi biraz daha aşağıya çekilerek yeniden denge sağlandığında a, F1, F2 niceliklerinden hangileri değişmez?
A) Yalnız F1
D) a ve F1
C) F1 ve F2
E) F1, F2 ve a Çözüm Yayınları
B) a ve F2
2. Yatay sürtünmesiz düzlemde bulunan, özdeş X, Y, Z ve T noktasal cisimleri düzgün elektriksel alanda ϑ0 hız büyüklükleri ile şekildeki yönlerde aynı anda fırlatılıyor. Cisimler fırlatıldıkları t süre sonra, X ve Y’nin hızları eşit büyüklükte, Z ve T nin ise hız vektörleri zıt yönlerde olmaktadır.
4. Aynı düzlem üzerinde bulunan ve yük miktarları +q, –q olan parçacıkların konumları sabittir. Yükü +2q olan bir parçacık ayrı ayrı K, L, M, N noktalarına konuldğunda sistemin elekriksel potansiyel enerjisi EK, EL, EM, EN oluyor.
+q
E
Z ϑ0 X
ϑ0
ϑ0
Y
K
L
3α 3α
M
α α
N
ϑ0
T
−q
Buna göre;
I. X ve Y nin yük işaretleri zıttır.
I. EL > EK
II. Z ve T nin yük işaretleri aynıdır.
II. EM > EN
III. X ve Y hareketlileri hızlanmaktadır.
III. EL = EN
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) II ve III
C) Yalnız III
137
Buna göre;
D) I ve II
2α 2α
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Test 03
1. E
5. Yük miktarları +4q ve –q olan, X ve Y noktasal cisimleri
C) 5
D) 6
E) 8
K
+ + + + + + + K + + + + L + + + + + 2r + + O r + A B + + + + + ++ + + + + + + + + + + +
8. E 9. C
L +3q
A
+q
Buna göre;
I. Yüklerin A noktasında oluşturduğu toplam elektriksel potansiyel azalır.
II. Yüklerin O noktasında oluşturduğu toplam elektriksel potansiyel azalır.
III. İp gerilmeleri artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Merkezleri çakışacak şekilde iç içe geçirilmiş r ve 2r yarıçaplı K ve L kürelerinin her biri +q yükü ile yüklenmiştir.
Buna göre, A ve B noktalarındaki elektriksel potansiyellerin oranı VA / VB kaçtır?
9. Yerçekiminin olmadığı sürtünmesiz ortamda yükleri +q, –q Çözüm Yayınları
ϑ0
7. Elektrik yükleri sırasıyla +q ve –2q olan K ve L iletken, içi boş
+ + P
N
O
+
+
+
+
+
+
A)
B)
Hız ϑ0
Hız ϑ0
Zaman
Buna göre, S anahtarı kapatılırsa EA ve EB’nin değişimleri için ne söylenebilir? EA
EB
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Değişmez
Artar
C)
Değişmez
Azalır
D)
Artar
Değişmez
E)
Artar
Azalır
C)
Zaman D)
Hız
Hız ϑ0
ϑ0 Zaman E)
Zaman Hız
ϑ0
R
K noktasından ϑ0 hızı ile şekildeki doğrultuda fırlatılan bir protonun K noktasından R noktasına gelene kadar hız zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Toprak
+
B
M
Yalıtkan ayak
S
L
+
kürelerin merkezleri çakışacak şekilde iç içe yerleştirilmiş olup A ve B noktalarında elektrik alan şiddetleri EA ve EB dir. K + + + + + + L + + + + O B + A + + + + + + + +
K
+ + +
+
A +
+
+
+
E) 4
+
D) 2
olan iç içe geçmiş iki iletken kürenin yüzeylerine şekildeki gibi delikler açılmıştır.
+
C) 1
2
E) I ve III
+ +
B) 3
D) I ve II
C) Yalnız III
A) 1 2
138
7. B
T2
T1
6.
6. D
O
Y
B) 4
5. D
αβ
Buna göre cisimlerin tam ortalarnıdaki K noktasında oluşturdukları toplam elektriksel potansiyel kaç V dir? A) 2
4. C
olup, O noktasından yalıtkan iplerle asıldıklarında şekildeki gibi denge sağlanmaktadır. K ve L cisimleri yalıtkan eldivenle tutulup birbirine dokundurulduğunda yeniden denge sağlanıyor.
−q
K
X
3. D
8. Özdeş, iletken K ve L cisimlerinin yükleri sırasıyla +q ve +3q
şekildeki konumlarında sabit tutulmaktadır. X ve Y cisimlerinin bileşke elektriksel alanının sıfır olduğu noktada, cisimlerin oluşturduğu toplam elektriksel potansiyel V’dir.
+4q
2. A
Zaman
BÖLÜM 04 Test
Elektriksel Alan - İş - Enerji - 2
4. +q1 ve +q2 yüklü noktasal cisimler şekildeki konumlarında
1. Elektrik yükleri +q ve –2q olan noktasal iki cismin şekildeki
konumlarında sabit tutulmakta iken K, L ve M noktalarında meydana getirdikleri elektriksel potansiyellerin büyüklükleri VK, VL ve VM dir. +q
K
L
d
d
sabit tutulmaktadır. Yüklerin A noktasında oluşturduğu →
bileşke elektriksel alan 3E , B noktasında oluşturduğu bileşke →
elektriksel alan 2E dir.
−2q
M d
04
+q1
d
d
Buna göre, VK, VL ve VM arasındaki ilişki nedir?
A) VK > VL > VM
B) VM > VL > VK
C) VK > VM > VL
D) VM > VK > VL
A) 1 3
d
A
+q2
d
B
Buna göre, q1 / q2 oranı kaçtır?
B) 1
C) 1
2
D) 2
E) 3
E) VL > VK > VM
5. Eşkenar üçgenin köşelerine +36q, +4q, +4q yükleri şekildeki
gibi yerleştirilmiştir. Üçgenin ağırlık merkezi olan G noktasında yüklerin oluşturdukları bileşke elektriksel alan EG, A noktasında oluşturdukları bileşke elektriksel alan EA dır.
2. Sonsuzdaki +q yüklerini eşkenar üçgenin L ve M köşelerine
getirmek için elektriksel kuvvetlere karşı yapılan iş W kadardır.
+36q
K
+q
L
d
d
G
M
+q
Buna göre, +q yükleri L ve M noktalarında sabit tutulurken +2q yükünü sonsuzdan K noktasına getirmek için yapılan iş kaç W dir? A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Çözüm Yayınları
d
A
+4q
+4q
Buna göre, EG / EA oranı kaçtır?
A) 1 4
B) 1
C) 1
2
D) 2
E) 4
E) 5
→
6. Düzgün E elektriksel alanı içindeki K, L ve M noktalarının elektriksel potansiyelleri VK, VL ve VM’dir. E
3. Şekildeki gibi sabit tutulan yüklerin O noktasında oluşturduğu
M
→
elektriksel alan E dir. q1 yükünün O noktasında oluşturduğu elektriksel potansiyel V1, q2 ninki V2 dir. O
E
K
q2
q1
Buna göre, V1 / V2 oranı nedir?
A) – 1 4
B) – 1 2
139
L
C) –1
D) –2
E) –4
Buna göre, VK, VL ve VM arasındaki ilişki nedir?
A) VK > VL > VM
B) VM > VL > VK
C) VK = VL > VM
D) VM > VK = VL
E) VK = VL = VM
Test 04
1. D
7. Dış yüzeylerinde düzgün yük dağılığına sahip yalıtkan, içleri
K + + + OK + +
+
+
A
r +
+
+ + +
r
+
+
B 2r
+
+
+
Buna göre;
+
OL
+
+
4. E
5. D
6. C
+
+
7. E
8. D
9. B 10. D 11. B
elektriksel alanda şekildeki gibi dengededir. E
α
+
K
+ +
+ +
3. D
9. Elektrik yükü q olan G ağırlıklı K cismi şiddeti E olan, düzgün
boş K ve L kürelerinin merkezleri olan OK ve OL noktalarında oluşturduğu elektriksel alan şiddetleri eşit ve E dir. L +
2. D
+ +
Düşey
I. A noktasındaki elektriksel alan şiddeti 16E dir.
Buna göre, E aşağıdakilerden hangisine eşittir?
II. B noktasındaki elektriksel alan şiddeti sıfırdır.
III. A noktasındaki elektriksel potansiyel B noktasındakinden büyüktür.
A) Gcosa q
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
B) Gsina C) Gtana q q
D)
C) Yalnız III
q Gcosa
q Gsina
E)
E) II ve III
10. Özdeş ve (+) yüklü K ve L yalıtkan küreleri Şekil - 1’deki gibi dengede iken iplerde oluşan gerilme kuvvetleri T1 ve T2 dir. Sistemin bulunduğu bölgede Şekil - 2’deki gibi E elektriksel alanı oluşturulduğunda iplerde oluşan gerilme kuvvetleri T1′ ve T2′ olmaktadır.
Çözüm Yayınları
T1
8. Merkezleri çakışacak şekilde iç içe geçirilmiş, içleri boş, yüklü,
iletken K, L ve M küreleri ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir. Kürelerin C noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alan sıfır, B ve D noktalarında oluşturdukları bileşke elektriksel alan şiddetleri eşittir. K L M OA
B
C
D
K
K T2
T2
L
L
Şekil - 1
E
Şekil - 2
Buna göre;
I. T1 = T2
II. T2′ = 0
III. T1 = T1′
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
11. Elektrik yüklü X, Y ve Z noktasal parçacıkları eş kare bölmeli
Yalıtkan ayak
140
T1
düzlem üzerinde şekildeki konumlarında sabit tutulmaktadır.
Buna göre;
X
I. L ve M’nin yük miktarları eşittir.
II. L ve M’nin yük işaretleri zıttır.
III. K nın yük miktarı M’ninkine eşittir.
M
P
L K
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Y
N
E) II ve III
Z
Buna göre, K, L, M, N ve P noktalarından hangilerinde yüklerin oluşturduğu bileşke elektriksel alan sıfır olabilir?
A) K
C) I, II ve III
B) L
C) M
D) N
E) P
1. Sürtünmesiz, yalıtkan, yatay düzlemdeki K ve L noktalarında
4. Merkezleri çakışacak şekilde yerleştirilmiş K ve L kürelerinin
sabit tutulan +q1 ve +q2 yüklü noktasal parçacıklardan +q2 yüklü parçacık serbest bırakılıyor. Yük M noktasından geçerken kinetik enerjisi E1, P noktasından geçerken kinetik enerjisi E2 dir. +q1 +q2 d
d
K
d
L
yükleri sırasıyla +qK ve +qL kadardır. A noktasındaki bileşke elektriksel alanın büyüklüğü EA, B noktasındaki bileşke elektriksel alanın büyüklüğü EB dir. +qK
d
M
N
+qL
K
P
L O
Buna göre, E1 / E2 oranı kaçtır?
A) 1 3
B) 1
C) 2 D) 3
2
05
BÖLÜM 04 Test
Elektriksel Alan - İş - Enerji - 3
3
4
E) 5
2r
A r r
2r
B
4
EA = EB olduğuna göre, qK / qL oranı kaçtır?
A) 1 3
2. O merkezli çemberin üzerindeki K, L ve M noktalarına
şekildeki gibi yerleştirilmiş +3q, –4q ve –q yüklü noktasal cisimlerin O noktasında meydana getirdiği bileşke elektriksel alan şiddeti 16 N/C kadardır. 4q
B) 1
C) 1
2
D) 2
E) 3
L O
K
M
q
N M noktasındaki –q yüklü cisim N noktasına getirilirse O noktasındaki bileşke elektriksel alan şiddeti kaç N/C şiddetinde olur?
A) 8
B) 10
C) 12
D) 16
E) 32
Çözüm Yayınları
+3q
5. E şiddetindeki düzgün elektriksel alan içindeki m kütleli, q
yüklü küre yalıtkan iple asılarak şekildeki gibi dengelendiğinde ip gerilmesi T, ipin düşeyle yaptığı açı θ olmaktadır.
3. Merkezleri çakışacak şekilde iç içe geçmiş, içleri boş, yükleri
sırası ile +6q ve +2q olan A ve B iletken kürelerinin K, L ve M noktalarında oluşturduğu bileşke elektriksel alanlar sırası ile EK, EL ve EM dir.
θ E
A B O
r
+2q
r
2r K
r
r L M
+6q
Düşey
141
Buna göre;
I. E artarsa, T artar.
II. q artarsa, θ artar. III. m artarsa, T artar.
Buna göre, EK, EL ve EM arasındaki ilişki nedir?
A) EK > EL > EM
B) EK > EM > EL
yargılarından hangileri doğrudur?
C) EL > EK = EM
D) EM > EK = EL
A) Yalnız I
E) EK = EL = EM
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 05
1. C
6. Yalıtkan ayaklar üzerinde bulunan, iletken K ve L kürelerinin
K + + + + + + +
+ + +
K
C) 1
3
4
8. B
2d
L
D) 3
2
7. C
9. A 10. C 11. D
+q
d
2d
+ +
B) 1
6. A
E dir.
+q
2d
d
2d
+q
Buna göre, yüklerin L noktasında oluşturduğu bileşke →
elektriksel alan kaç E dir?
Buna göre, küreler dokundurulmadan önce L’nin elektriksel potansiyeli kaç V dir?
A) 1 4
5. E
parçacığın K noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alan
+ +
4. E
→
3. C
9. Aynı düzlem üzerine yerleştirilmiş +q yüklü üç noktasal
elektrik yükleri sırası ile +4q ve qL olup, K nın yüzeyindeki elektriksel potansiyeli V dir. Küreler birbirine dokundurulup ayrıldığında L nin elektrik yükü +4q ve potansiyeli V/2 olmaktadır. L+
2. C
→
A) 2E
→
B) –2E
→
C) 4E
D) –4E
→
E) 8E
E) 1
10. Eşkenar üçgen üzerindeki K, L, M ve N noktalarına
yerleştirilmiş, yük miktarları +2q, –q, –q, +q olan dört parçacık şekildeki gibidir.
7. Kenar uzunluğu d olan şekildeki eşkenar üçgenin köşeleri
olan K, L ve M noktalarına yerleştirilmiş noktasal cisimlerin yük miktarları +2q, +q ve +4q dur.
d
L +q
d
M +4q
N
G
elektriksel kuvvetlere karşı yapılması gereken iş en az kaç 2 k q dir? d
B) 8
C) 10
D) 14
L −q
M −q
+q
L noktasındaki parçacığın G noktasında oluşturduğu elektriksel alan E büyüklüğünde olduğuna göre, G noktasındaki bileşke elektriksel alan kaç E dir?
A) 0
K noktasında bulunan yükü N noktasına getirmek için
A) 5
+2q
+2q Çözüm Yayınları
K
K
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 4
E) 24
11. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde şekildeki konumlarında 8. Yük miktarları +2q, +q, +q olan üç parçacık eşkenar üçgen
üzerindeki K, L ve M noktalarına şekildeki gibi yerleştirilmiştir. K
sabit tutulan K, L ve M noktasal cisimlerinin yük miktarları sırasıyla +q, +q, –q dur. M
+2q
−q
142 d G
L +q
N
M +q
K +q
Yüklerin G noktasında oluşturduğu bileşke elektriksel alanın şiddeti 45 N/C olduğuna göre; N noktasında bileşke elektriksel alan şiddeti kaç N/C dir?
A) 30
B) 40
C) 45
d
D) 50
E) 60
53°
53°
L X +q Şekildeki konumundan serbest bırakılan M cisminin X 2 noktasından geçerken kinetik enerjisi kaç k q dir? d A) 1 B) 3 C) 1 D) 4 E) 2 2 4 3
1. Yerçekimi ve sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda bulunan
3. Yerçekiminin önemsiz olduğu ortamda bulunan birbirine
–q yüklü parçacık K levhasından 2ϑ hızıyla fırlatıldığında, L levhasına ϑ hızı ile çarpmaktadır. K L d + + + + + −q ϑ 2ϑ + + + + +
paralel levhalar arasındaki A noktasından t = 0 anında serbest bırakılan +q yüklü X parçacığı ϑ hızı ile B noktasında levhaya çarpmaktadır. K L + + + +X ϑ + B +A + + +
+ –
+ –
V
Hız
I. Levhalar arasındaki d uzaklığını azaltma
II. Üretecin gerilimini artırma
III. Üretecin gerilimini azaltma
A) Yalnız I
B) Yalnız II
(I) E
Çözüm Yayınları
x
B+
x
Parçacığın hızının, parçacığa etki eden kuvvetin parçacığın kinetik enerjisinin zamanla değişimini gösteren I, II ve III nolu grafiklerden hangileri X parçacığına ait olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
M+
N
–
+
Ekran
V2
C) 1
K ϑ0
D) 2 3
E) 4 3
O L α x
V Buna göre, 1 oranı kaçtır? V2 B) 3 2
d
P
+ –
V1
E) II ve III
uzunlukları x, aralıklarındaki uzaklık d olan şekildeki paralel levhalar arasındaki K noktasından ϑ0 hızıyla yatay doğrultuda fırlatılan yüklü parçacık ekranın L noktasına, ϑS hız vektörü ekranla a açısı yapacak şekilde çarpmaktadır.
–
L
D) I ve II
C) Yalnız III
4. Yerçekiminin önemsenmediği, sürtünmesiz ortamda bulunan,
+ + + +
K
Zaman
x C
+ + + +
A) 3 4
t (III)
+
−e
x
Zaman
(II)
Kinetik Enerji
E) I ve III
paralel A, B ve C iletken levhalarına gerilimleri V1 ve V2 olan üreteçler şekildeki gibi bağlanmıştır. A levhasından serbest bırakılan elektron L ve N noktalarından eşit büyüklükteki hızlarla geçmiştir. x
t
Zaman
C) Yalnız III
2. Yerçekiminin önemsiz olduğu ortamda bulunan birbirine
A
F
ϑ
işlemlerinden hangilerinin soncunda parçacığın L levhasına çarpma hızı artar?
D) I ve II
Kuvvet
t
Buna göre;
Buna göre;
06
BÖLÜM 04 Test
Paralel Levhalar - 1
Yatay ϑS
Buna göre;
I. ϑ0 azaltılırsa, a azalır.
II. d artırılırsa, a artar.
III. x artırılırsa, a azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
143
Test 06
1. C
5. Yerçekimsiz ortamda, V gerilimi ile yüklenen, K ve L
K
A ϑ0
B
+ + + + + + + +
ϑS
+ –
X
Y
I. d nin artırılması
II. q nun artırılması
III. m nin artırılması
değişikliklerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları + + + + + + + +
L
K
O Ekran
+
ϑ0=0
V2
N
+ –
144
V1
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Parçacık M - O noktaları arasında ekrana çarpar.
B) Yalnız d artarsa, parçacığın ekrana ulaşma süresi değişmez.
C) Yalnız d artarsa, parçacığın ekrana çarpma hızı değişmez.
D) Yalnız V1 artarsa, parçacığın ekrana çarptığı nokta değişmez.
E) Yalnız V2 azalırsa, parçacığın ekrana çarptığı noktanın O noktasına uzaklığı artar.
4a
+ + +
– +
V1
V2
t
3t Zaman
−a
B)
Kinetik Enerji 4E
E
E x
4x Yol D)
Kinetik Enerji
4E
E
E x
3x Yol E)
Kinetik Enerji 4E 3E x
4x Yol
Kinetik Enerji
4E
x
M
7. B
M
+ –
x
paralel levhalarla oluşturulan sistemin K noktasından serbest bırakılan yüklü parçacık bir süre sonra ekrana çarpmaktadır. + + + + + + + +
6. C
İvme
4E
E) II ve III
6. Sürtünmesiz ve yerçekimsiz ortamda bulunan şekildeki yüklü
Z
Kinetik Enerji
C)
d
5. B
Buna göre, parçacığın kinetik enerjisinin yola bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir? A)
L
K
Buna göre, ϑS hızının artması için;
+ + +
+q
V
4. E
Y ve Z paralel levhalarının arasındaki K noktasından serbest bırakılan yüklü parçacığın bırakıldığı andan M noktasında Z levhasına çarpana kadar geçen sürede ivme - zaman grafiği Şekil - 2 deki gibi olmaktadır.
L
d
3. E
7. Sürtünmesiz ve yerçekimsiz ortamda bulunan Şekil - 1’deki X,
levhalarının aralarındaki mesafe d dir. Levhaların arasındaki A noktasından ϑ0 hızıyla fırlatılan m kütleli, +q yüklü parçacık B noktasında L levhasına çarpıyor. + + + + + + + +
2. B
3x Yol
3x Yol
1. Yerçekimi ve sürtünmenin olmadığı ortamda bulunan yüklü,
3. Yerçekimi ve sürtünmelerin olmadığı ortamda bulunan X, Y ve Z paralel levhaları gerilimleri V1 ve V2 olan üreteçlerle şekildeki gibi yüklenmiştir. Paralel levhaların arasındaki K noktasından serbest bırakılan yüklü parçacık M noktasından geri dönmüştür.
paralel K ve L levhaları arasındaki X noktasından serbest bırakılan yüklü parçacık Y ve Z noktalarından geçip, T noktasında L levhasına çarpmaktadır. Parçacığın X, Y ve Z noktalarındaki ivmesi aX, aY ve aZ, X, Y ve Z noktalarındaki elektriksel alan şiddetleri EX, EY ve EZ, XY, YZ, ZT noktaları arasındaki potansiyel farklar VXY, VYZ, VZT dir. K
+ + + + + + + +
2d
+ + + + + + + +
d L
d
+q Y
X
Z
T
V
Buna göre; I. aZ > aY > aX
II. EX = EY = EZ
III. VXY > VYZ = VZT
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
2d
Y
K
L
M
+ –
– +
V1
V2
+Z + + + + + + +
Buna göre;
I. X levhasının Y levhasına yaklaştırma
II. Z levhasının Y levhasına yaklaştırma
III. V2 gerilmesinin azaltma
işlemlerinin hangisinin sonucunda X levhasından serbest bırakılan yüklü parçacık Z levhasına çarpabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
d
X
+ –
07
BÖLÜM 04 Test
Paralel Levhalar - 2
4. K ve M paralel levhaları V1, L ve N paralel levhaları V2
gerilimli üreteçler ile yüklenmiş durumda iken, yalıtkan iple asılmış yüklü X parçacığı şekildeki gibi dengededir. V2
→
2. Yerçekimi ivmesinin g olduğu ortamda bulunan yatay
+ + + + + + +
V
+ –
d L
A)
g 3
→
B) g
→
C) 2g
Yatay
D) 0
d
M
+ + + X + + + + Düşey +
d
+ + + + + + + +
N
145
d
d
– +
Buna göre, parçacığın ivmesi aşağıdakilerden hangisi olamaz? →
L
Yatay
Yüklü X parçacığı
K
K
– +
doğrultulu K ve L levhaları V gerilimi ile yüklendikten sonra, levhaların arasındaki m kütleli, yüklü X parçacığı serbest bırakılıyor.
→
E) –g
Düşey
V1
d
Buna göre, V1 / V2 oranı kaçtır?
A) 1 3
B) 1 2
C) 3 4
D) 1
E) 4 3
Test 07
1. E
5. Yerçekimi ve sürtünmelerin olmadığı ortamda bulunan X,
x
X q K
L
M
x Y
N
x
P
+ –
Z
V
S T
Buna göre, V1 / V2 oranı kaçtır?
A) 4
C) 2
+ + + + + + +
E) 1/2
Çözüm Yayınları
+ + + + + + +
d
q,m Düşey
Yatay V
– +
parçacığı
+ + + + + + +
q,m Yüklü X
d Yatay
Buna göre, üretecin gerilimi 2 katına çıkarılıp, paralel levhalar arasındaki uzaklık yarıya indirilirse, paralel levhalar arasında serbest bırakılan X parçacığı kaç g ivmesi ile hareket eder?
A) 9
B) 8
C) 7
D) 6
E) 5
30°
+ –
V
V
45°
+ + + + + + +
Düşey
V
d
D)
q,m
50°
Düşey
+ –
d
E)
q,m
Düşey
V
q,m
Düşey
+ –
+ –
bulunan, aralarındaki uzaklık d olan paralel levhalar V gerilimi ile yüklenmiştir. Paralel levhalar arasındaki q yüklü, m kütleli X parçacığı serbest bırakıldığında g büyüklüğündeki ivme ile hızlanmaktadır.
d + + + + + + +
+ + + + + + +
6. Yerçekimi ivmesinin g kadar olduğu, sürtünmesiz ortamda
L
B)
+ –
d
q,m T≠0
d
C)
146
6. C
Buna göre, aynı parçacık aşağıdaki durumlardan hangisindeki gibi dengede kalabilir?
A)
D) 1
– +
+ + +
V2
B) 3
+ + + +
R
5. B
K
x
– +
V1
x
4. C
7. D
parçacık, V gerilimi ile yüklenmiş paralel K ve L levhaları arasında yalıtkan iple bağlanıyor. Parçacık şekildeki gibi dengelendiğinde ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü sıfırdan farklı oluyor.
+ + + + + + +
+ + + + + + + +
x
3. C
7. Yerçekimi ivmesinin g olduğu ortamda, yükü q, kütlesi m olan
Y ve Z paralel levhaları gerilimleri V1 ve V2 olan üreteçlerle şekildeki gibi yüklenmiştir. Paralel levhaların arasındaki K noktasından serbest bırakılan yüklü parçacık M noktasından geçtiği hızla T noktasında Z levhasına çarpmıştır. x
2. B
V
q,m
1. Şekildeki yüklü K ve L paralel levhalarına bağlı voltmetrede
3. Şekildeki osiloskop düzeneğinde VK gerilimi ile
ısıtılan flamandan koparılan elektronlar, VH gerilimi ile hızlandırıldıktan sonra VS saptırıcı gerilim uygulanan saptırıcı levhalardan çıkıp ekranın K noktasına çarpmaktadır.
okunan değer V ve levhaların arasındaki elektriksel alan şiddeti E dir. K
L
Havasız cam tüp
+
VS
+
+ + + + + + +
V
E
O L K
+ – (Hızlandırıcı
VH
Fosforlu ekran
Flaman
(Saptırıcı (Koparıcı gerilim) gerilim)
V Buna göre, K ve L levhaları yalıtkan eldivenle tutulup birbirine yaklaştırılırken V ve E nin değişimi için ne söylenebilir?
gerilim)
Elektronların osiloskop ekranının L noktasına düşmesi için,
I. VK’yı artırma
II. VH’ı artırma III. VS’yı azaltma
A)
Azalır
Değişmez
B)
Değişmez
Değişmez
C)
Azalır
Artar
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
D)
Artar
Artar
E)
Değişmez
Artar
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I, II ve III
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
08
BÖLÜM 04 Test
Paralel Levhalar - 3
2. Şekildeki, V gerilimli üreteç yüklenmiş K ve L paralel levhaları arasındaki potansiyel fark VKL ve levhalarının arasındaki elektriksel alan şiddeti E dir. + + + + + + +
K
4. Yerçekimi ve sürtünmenin önemsiz olduğu ortamda bulunan yüklü paralel X, Y ve Z levhaları gerilimleri V1 ve V2 olan üreteçlerle şekildeki gibi yüklenmiştir. K noktasından serbest bırakılan +q yüklü parçacık R noktasından geri dönmektedir.
L
d + + + + + + + +
+ –
V
Buna göre, K ve L levhaları birbirine yaklaştırılırken VKL ve E nin değişimi için ne söylenebilir? VKL
E
A)
Değişmez
Azalır
B)
Değişmez
Artar
C)
Azalır
Artar
D)
Artar
E)
Azalır
q K
d
L
d
M
d Y
N
+ –
d
P
R
+ + + + + + +
S
147
– +
V1
d
V2
Aynı parçacık S noktasından serbest bırakıldığında R noktasından ϑR hızıyla geçip, K noktasına ϑK hızıyla çarpmaktadır
Değişmez
Buna göre, ϑR / ϑK oranı kaçtır?
Azalır
A) 1 3
B) 1 2
C) 1
D) 3 2
E) 2
Test 08
1. A
5. Yerçekimi ve sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda
+ +
X + + +
d
d
d
−6q
+q MX
d
MY
A
+ + + + + + + +
L
Y
1 5
D) 1 2
E) 2 3
L
V1
5. B
M
+Z + + + + + + +
3t
– +
Şekil - 1
V2
+ + + + + + + +
K
+
+ + + + + + + +
+
V
q Yüklü X 2d m parçacığı
L
B) 1 4
Elektron tabancası
Şekil - 2
C) 1 3
D) 1 2
Buna göre, Şekil - 2’deki gibi üretecin kutupları ters çevrilip, K - L paralel levhaları arasındaki uzaklık 2 katına çıkarılıyor. Bu durumda, X parçacığı serbest bırakıldığında kaç g ivmesi ile hareket eder?
A) 1 2
B) 1
C) 3 2
D) 2
E) 3
E) 1
y
+
L
x
O
+ Yatay saptırıcılar
Ekran
Elektronların ekranın L noktasına, K noktasına ulaştığından daha kısa sürede ulaşması için hızlandırıcı levha gerilimi, dikey saptırıcı levha gerilimi, yatay saptırıcı levha gerilimi nasıl değiştirilmelidir?
L
Şekil - 2
Zaman
K
Şekil - 1
K
4t
tabancası tarafından salınan elektronlar, hızlandırıcı levhalar tarafından ekrandaki O noktası hedeflenerek fırtatılıyor. Dikey ve yatay saptırıcılar tarafından hareket doğrultusu değiştirilen elektronlar ekranın K noktasına düşmektedir.
ortamda aralarındaki mesafe d olan K - L paralel levhaları V gerilimi ile yüklenmiştir. Paralel levhalar arasındaki q yüklü, m kütleli X parçacığı serbest bırakıldığında dengede kalmaktadır.
q Yüklü X d m parçacığı
8. A
8. Yerçekimsiz ortamda bulunan şekildeki osiloskopta elektron
6. Şekil - 1’de yerçekimi ivmesinin g kadar olduğu, sürtünmesiz
V
7. A
Hız
Hızlandırıcı levhalar D key + saptırıcılar
148
6. C
Buna göre, levhaları yükleyen üreteçlerin gerilimleri oranı V1 / V2 kaçtır?
A) 1 6
Çözüm Yayınları
C) 1 3
2d
Y
K ϑ0=0
V
B) 1 4
d
X
+ –
Buna göre, X ve Y parçacıklarının kütleleri oranı mX / mY kaçtır?
A)
4. C
Şekil - 1’deki birbirine paralel X, Y ve Z levhaları arasındaki K noktasından t = 0 anında serbest bırakılan +q yüklü parçacığa ait hız - zaman grafiği Şekil - 2’deki gibi oluyor.
+ –
3. E
7. Yerçekimi ve sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda bulunan
bulunan K ve L paralel levhaları V gerilimi ile yüklenmiştir. Yükleri sırasıyla +q ve –6q olan noktasal X ve Y parçacıkları şekildeki konumlarından aynı anda serbest bırakıldıklarında A noktasında çarpışmaktadırlar. d + K
2. B
Hızlandırıcı levla gerilimi
Dikey saptırıcı levha gerilimi
Yatay saptırıcı levha gerilimi
A)
Artırılmalı
Azaltılmalı
Artırılmalı
B)
Artırılmalı
Azaltılmalı
Azaltılmalı
C)
Artırılmalı
Artırılmalı
Azaltılmalı
D)
Azaltılmalı
Artırılmalı
Azaltılmalı
E)
Azaltılmalı
Azaltılmalı
Artırılmalı
09
BÖLÜM 04 Test
Kondansatörler 1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?
A) Sığanın birimi Coulomb’dur.
B) Bir devrede paralel bağlı durumdaki kondansatörlerin yükleri eşittir.
C) Bir devrede seri bağlı durumdaki kondansatörlerin gerilimleri eşittir.
D) Depoladığı yük miktarı artırılan kondansatörün sığası artar.
E) Gerilimi artırılan kondansatörün depoladığı yük miktarı artar.
4. Şekildeki düzenekte yüklü K levhası iletken telle elektroskoba, yüklü L levhası ise iletken telle toprağa bağlanmıştır. K
L
A
++ + + + +
Toprak
2. Şekil - 1’deki yüklü K kondansötürünün uçları açık, Şekil -
2’deki L kondansatörü bir üretece bağlı, Şekil - 3’teki birbirine bağlanmış M ve N kondansatörleri yüklü durumdadır. L
++ +++ +++ + ++ +
M
K ve L levhaları birbirine yaklaştırılırken;
I. Elektroskobun yaprakları biraz daha açılır.
II. Toprağa geçen elektronlar ampermetrenin ibresini saptırır.
III. K levhasındaki yük miktarı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
+ Şekil - 1
N Şekil - 3
Şekil - 2
K, L ve M kondansatörlerinin levhaları arasındaki ortamın dielektrik katsayısı artırılırsa K, L, M ve N kondansatörlerinden hangilerinin yük miktarı artar?
A) Yalnız K
B) K ve L
D) K ve N
C) L ve M
Çözüm Yayınları
K
E) L ve N
5. Gerilimi V olan üretece bağlı olan kondansatörün plakaları
arasına dielektrik katsayısı havanınkinden daha büyük olan madde yerleştiriliyor. Hava
3. Levhalarının yüzey alanı A, levhalarının arasındaki ortamın
dielektrik katsayısı ε, levhalarının arasındaki uzaklık d olan, C sığalı kondansatör, gerilimi V olan üreteç ile yüklenmiştir. d
+
A
+
V Buna göre, kondansatörün sığası A, ɛ, d ve V niceliklerinden hangisinin artmasıyla azalır?
A) Yalnız d
B) Yalnız V
D) A ve ε
E) ε ve V
C) d ve V
149
V
Buna göre,
I. Kondansatörün yükü
II. Kondansatörün uçları arasındaki potansiyel farkı
III. Kondasatörün sığası
niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I, II ve III
E) I ve III
C) Yalnız III
Test 09
1. E
6. Şekil - 1’deki devrede bulunan A cismi iç içe geçirilmiş iletken
K
L
+
Şekil - 1
Y
+
5. E
6. B
7. A
8. A
9. A
2. Bilgi : Eşit potansiyel farkı ile yüklendiklerinde sığası büyük olan kondansatörde daha fazla yük depolanır.
Plakalarının yüzey alanları eşit olan K ve L kondasatörlerinden, K’nın plakaları arasındaki uzaklık L’ninkinden azdır.
Plakalarının arasındaki uzaklık eşit olan L ve M kondansötürlerinden, L’nin plakalarının yüzey alanı M’ninkinden büyüktür.
Buna göre;
Şekil - 2
C
4. C
yüzey alanları ile doğru plakaların arasındaki uzaklık ile ters orantılıdır.
B
X
3. A
8. 1. Bilgi : Paralel plakalı kondansatörlerin sığaları plakaların
silindirler ve aralarındaki yalıtkan dolgu malzemesinden yapılmıştır. Şekil - 2’deki B cismi iletken küre, Şekil - 3’deki C cismi aralarında hava bulunan iletken paralel levhalardır. A
2. C
Yük miktarı X
M
Z
+
Z
Şekil - 3
Buna göre, K, L ve M anahtarları kapatıldığında X, Y ve Z lambalarından hangileri sürekli olarak ışık verir?
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
Potansiyel farkı
C) Yalnız Z
X, Y ve Z grafikleri K, L ve M kondansatörlerinden hangilerine ait olabilir? X
E) Y ve Z
Çözüm Yayınları
D) X ve Y
Y
Y
Z
A)
K
L
M
B)
K
M
L
C)
M
L
K
D)
M
K
L
E)
L
K
M
9. Özdeş kondansatörlerden X üretece bağlı, Y ise bağlı değildir. X ve Y kondansatörlerinin arasına, dielektrik katsayısı havanınkinden fazla olan madde yerleştiriliyor. X
7. Sığası C olan Şekil - 1’deki paralel plakalı kondansatörde
depolanan yük miktarı q olup, voltmetre V gerilimini ölçmektedir. Kondansatörün levhaları arasına dielektrik katsayısı havanınkinden büyük olan yalıtkan madde Şekil - 2’deki gibi yerleştiriliyor. + + + + + + +
150
+ + + + + + +
Hava
Voltmetre Şekil - 2
Buna göre, C, q ve V niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız C
D) C ve q
E) V ve C
L
V
B) Yalnız q
K
+ + Hava + +
+
Yalıtkan madde
Voltmetre Şekil - 1
Y
+ + Hava + +
C) Yalnız V
Buna göre;
I. Sığa
II. Gerilim
III. Yük
niceliklerinden hangileri hem X, hem de Y kondansatörü için artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
10
BÖLÜM 04 Test
Elektrik Akımı - 1 1. İç direnci önemsiz üreteçle oluşturulmuş şekildeki devrede
4. Şekildeki elektrik devresinde A1 ve A2 ampermetreleri
ideal ampermetrenin gösterdiği değer 2A’dır. 3Ω
sırasıyla i1 ve i2 değerlerini göstermektedir. 5Ω
A
X
A2
5Ω 12Ω
+
A1
1Ω
V=36 Volt
+
Buna göre, X direnci kaç Ω dur?
A) 3
B) 6
C) 10
D) 12
V
E) 15
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
2. İç direnci önemsiz üreteç ve özdeş dirençlerle kurulu
şekildeki devrede X ve Y anahtarları açık iken ampermetrenin gösterdiği değer i1, anahtarlar kapalı iken ampermetrenin gösterdiği değer i2 dir.
5. Dirençleri sırasıyla RX ve RY olan X, Y dirençlerinin
A
Çözüm Yayınları
X
Y
+
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1 3
B) 1
R
K
2i X
R
i
C) 2
2
kullanıldığı K – L devre parçasının kollarından geçen akımlar şekildeki gibidir.
3
D) 1
E) 3
6i
2
Y
L
Buna göre, RX / RY oranı kaçtır?
A) 1 2
C) 3
B) 1
D) 2
2
E) 3
3. Özdeş dirençlerle oluşturulan Şekil - 1, Şekil - 2, Şekil - 3’deki devre parçalarının eşdeğer dirençleri sırasıyla R1, R2 ve R3 tür. C
A
E F
B
6. R, 4Ω, 3Ω değerlerindeki dirençlerle kurulmuş şekildeki devre parçasında K – L noktaları arasındaki eşdeğer direnç R’ye eşittir. 3Ω
D
Buna göre, R1, R2 ve R3 arasındaki ilişki nedir?
A) R1 = R2 = R3
B) R1 = R2 > R3
C) R2 = R3 > R1
D) R1 > R2 > R3
E) R3 > R2 > R1
K
4Ω
L R
Buna göre, R kaç Ω dur?
A) 3
B) 5
C) 6
D) 12
E) 18
151
Test 10
1. D
N
3. C
4. C
5. D
6. C
7. C
8. E
9. A 10. B 11. A
9. Özdeş lambalar ile kurulmuş şekildeki devrede K lambasının uçları arasındaki potansiyel fark V1 dir. Üretecin uçları ters çevrildiğinde K lambasının uçları arasındaki potansiyel fark V2 oluyor.
7. İç direnci önemsiz üreteçlerle oluşturulmuş devre Şekil 1’deki gibidir. Şekil -2’deki devre elemanlarından üreteç, Şekil - l deki üreteç ile özdeş ve ampermetre ise idealdir. M
2. B
P A
V
R
A
+
B
+ K
Şekl - 1
L
K Şekl - 2
+
Buna göre;
I. Ampermetreyi K – M noktaları arasına bağlamak
II. Direnci N – P noktaları arasına bağlamak
III. Üretecin A ucunu K’ya, B ucunu L’ye bağlamak
değişikliklerinden hangilerinin sonucunda voltmetrenin gösterdiği değer artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
Buna göre, V1 / V2 oranı kaçtır?
A) 1
B) 1
3
C) 2 D) 3
2
3
10.
4
E) 1
K
C) I ve II
L
M
E) II ve III
Çözüm Yayınları
+
8. Şekildeki devre parçasının K – L uçlarına potansiyel fark uygulandığında dirençlerin uçlarındaki potansiyel farklar V1, V2, V3, V4 ve V5 olmaktadır. V1 1 K
R
R1
R V4
V1 > V2 olduğuna göre; I. V4 > V3
II. V5 > V3
III. R1 > R2
Buna göre, K, L ve M lambalarından hangilerinin parlaklığı artar?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
C) Yalnız M
E) K ve M
11. K Led ampülü ve L akkor flamanlı lambasının güçleri şekildeki gibidir.
L
R
V2
Özdeş lambalar ve iç direnci önemsiz üreteçle oluşturulmuş devrede reostanın sürgüsü ok yönünde çekiliyor.
K
L
15 watt gücünde LED ampül
60 watt gücünde akkor flamanlı lamba
V5
2
V3
R2
152
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
Buna göre;
I. Aynı gerilim ile çalıştırıldıklarında l’nİn çektiği akım K’nınkinin 4 katıdır.
II. Aynı gerilim ile çalıştırıldıklarında K nın 5 saatte tükettiği elektrik enerjisini, L 20 saatte tüketir.
III. K ve L’nin birim zamanda harcadığı enerjiler eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
11
BÖLÜM 04 Test
Elektrik Akımı - 2 1.
R R
2R
3R
3R
K
4. 220 Volt gerilim sağlayan şehir şebekesi elektriği kullanılan
L
bir evde, gücü 500 watt olan buzdolabı, gücü 280 watt olan televizyon ve güçleri 20 watt olan lambalar çalışmakta iken evin şehir şebekesinden çektiği akım 4 amperdir.
Buna göre, evde kaç tane lamba ışık vermektedir?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
E) 8
3R
Şekildeki devre parçasında K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç R’dir?
B) 3 2
A) 1
C) 2
D) 3
E) 6
2. Şekildeki devre parçasında sadece K anahtarı kapalıyken
eşdeğer direnç R1, sadece L anahtarı kapalıyken eşdeğer direnç R2, K ve L anahtarları birlikte kapalıyken eşdeğer direnç R3 tür. R K
B
R
R
Çözüm Yayınları
A
L
R
Buna göre, R1, R2 ve R3 arasındaki ilişki nedir?
A) R1 > R2 > R3
B) R3 > R2 > R1
C) R1 = R2 > R3
D) R1 = R2 < R3
5. 220 voltluk gerilim sağlayan şehir şebekesi elektiriği kullanan bir evin mutfağının sigortası 10 amper değerinde atmaktadır. Mutfakta çalışır durumdaki buzdolabı, televizyon, bulaşık makinesi ve derin dondurucunun güçleri tabloda verilmiştir.
E) R2 > R1 > R3
3. İç direnci önemsiz üreteç kullanılarak oluşturulan şekildeki
elektrik devresinde reosta sürgüsünün ucu L noktasında iken A1 ve A2 ampermetrelerin gösterdiği değerlerin oranı i1 / i2 = 2 dir. R
x K
100 watt
Derin dondurucu
150 watt
Bu mutfakta çalıştırılan fırının sıcaklık ayar düğmesinin bazı konumlarında harcanan güç değerleri aşağıdaki gibidir.
1600 watt
R
A2
M
Buna göre, reosta sürgüsünün ucu K noktasına getirildiğinde i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1
C) 2
D) 5 2
0
60 °C 80 °C
180 °C 160 °C 1000 watt
20 °C 40 °C
200 °C
E) 3
240 °C
220 °C
1200 watt
2
Bulaşık makinesi
1500 watt
V
B) 3
240 watt
1800 watt
A1
+
160 watt
Televizyon
1300 watt
x L
Buzdolabı
100 °C
140 °C
120 °C
Buna göre, sıcaklık ayarı kaç °C ye getirildiğinde sigorta atar?
A) 140 °C – 160 °C arası
B) 100 °C – 180 °C ye
C) 180 °C – 200 °C
D) 200 °C – 220 °C arası
E) 220 °C – 200 ° C arası
153
Test 11
1. D
6. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki devre parçaları özdeş dirençlerle
R
R
R
R
R
R
5. D
6. C
7. C
8. D
9. B 10. C
L A
R
K
B
+
R
4. C
şekildeki elektrik devresinde A ve B anahtarları açıktır.
R
R
3. E
9. İç direnci önemsiz üreteç ve özdeş lambalarla oluşturulmuş
oluşturulmuştur. Şekil - 1’de K – L noktaları arasındaki eşdeğer direnç R1, Şekil - 2’de M – N noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2’dir.
2. C
A R
V
R
K
M
L
N
Şekil - 1
A ve B anahtarları birlikte kapatıldığında, K ve L lambalarının parlaklıklarının değişimi için ne söylenebilir? K
Şekil - 2
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1 3
B) 2
D) 3
C) 1
3
E) 3
2
7. Şekildeki elektrik devresinde V1 voltmetresi 10 volt değerini göstermektedir.
L
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Artar
Değişmez
C)
Azalır
Artar
D)
Artar
Azalır
E)
Azalır
Azalır
V2 2R V1
+
Çözüm Yayınları
4R
R
R
Buna göre, V2 voltmetresi kaç volt gösterir?
A) 2
B) 3
C) 5
D) 8
E) 10
8. İç dirençleri önemsiz üreteçlerin kullanıldığı Şekil - 1 ve Şekil 2 deki elektrik devrelerinde A ve B anahtarları açıktır. L
A
10. Özdeş K, L, M ve N lambaları ve diyotlarla kurulu şekildeki
K
+ 154
Şek l - 1
K M
Şek l - 2
L
A ve B anahtarları kapatıldığında, K ve L lambalarının parlaklıklarının değişimi için ne söylenebilir? K
+
devrede üretecin kutupları ters çevriliyor.
B
L
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Azalır
C)
Artar
Değişmez
D)
Azalır
E)
Artar
N
+
Buna göre, üreteç ters bağlanmadan önce ve bağlandıktan sonraki durumların her ikisinde de ışık veren lambalar hangileridir?
Değişmez
A) Yalnız K
Azalır
B) Yalnız M
D) L ve N
E) K ve M
C) Yalnız L
BÖLÜM 04 Test
Elektrik Akımı - 3 1.
12
4. İç direnci önemsiz, V gerilimi sağlayan üreteçle oluşturulmuş
L
devre şekildeki gibidir. R
R
R
R
R V
K R
R
R
R
R
+
Şekildeki devre parçasında K – L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç R dir? A) 1
B) 1
3
C) 1
2
D) 2
V
E) 3
Buna göre, voltmetrenin gösterdiği değer kaç V dir?
A) 1
B) 1
8
C) 1 D) 1
6
4
E) 1
3
2
5. Şekildeki devre parçasında sürgü çekilerek ucu A noktasına
2.
getirildiğinde devre parçasının eşdeğer direnci 3Ω, B noktasına getirildiğinde 2Ω olmaktadır. 4R
4R
L
2R
Şekildeki devre parçasında K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç R dir?
A) 1
B) 1
2
C) 4
D) 8
12Ω
Çözüm Yayınları
K
2R
6Ω
K
A
L
B
R1
R2
E) 10
Sürgü
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1
B) 1
4
C) 1
3
2
D) 2
E) 3
3. Şekildeki devre parçasının K ve L uçlarına potansiyel fark uygulanıyor.
6. Özdeş dirençlerle oluşturulmuş şekildeki devre parçasının
V1
K – L uçlarına potansiyel fark uygulandığında A1 ve A2 ampermetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla i1 ve i2 dir.
V3 K
4Ω i
2Ω 2Ω
4Ω
155
L A2
Buna göre, V1, V2 ve V3 potansiyel farkları arasındaki ilişki nedir?
A) V2 > V1 > V3
B) V3 > V2 > V1
C) V1 = V2 = V3
D) V2 > V1 = V3
L
K
V2
E) V3 > V1 = V2
A1 Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1 2
B) 2 3
C) 1
D) 3 2
E) 2
Test 12
1. A
2. B
3. B
4. B
5. B
7. B
8. B
9. C 10. D 11. C 12. C
10. 6 Ω’luk dört direnç farklı şekillerde bağlanarak devre parçaları
7. Özdeş lambalar ve iç direnci önemsiz üreteçle oluşturulmuş devre şekildeki gibidir.
oluşturuluyor.
6Ω
K
+
6Ω 6Ω
M
L
6. A
6Ω
Buna göre, K, L ve M lambalarının parlaklıkları arasındaki ilişki nedir?
A) K > L > M
A) 3 Ω 2
B) K > M > L
D) L > M > K
C) L > K > M
E) M > K > L
Buna göre, oluşturulan devre parçalarının eşdeğer dirençleri aşağıdaki değerlerden hangisi olamaz?
B) 6Ω
C) 8Ω
D) 10Ω
E) 24Ω
8. Şekildeki devre parçasının ana kolundaki akım şiddeti 4A, R direncinin bulunduğu koldaki akım şiddeti 1A’dır. 1A
11. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı düzgün, türdeş teller bükülerek oluşturulan O merkezli, r yarıçaplı çemberler Şekil - 1 ve Şekil - 2 deki gibidir.
L
R
N
6Ω
K
2Ω
Buna göre, K - L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 6
E) 12
9. İç direnci önemsiz üreteç ve özdeş dirençlerle kurulu devre şekildeki gibidir.
O
Çözüm Yayınları
3Ω
4A
r
L
O
r
r M
K i1 Şekil - 1
r
i2
Şekil - 2
KL arasındaki eşdeğer direnç 3 Ω ise; MN arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
A1
12. Düzgün, türdeş bir telin bükülmesi ile elde edilmiş Şekil -
R A2
R
156
R
1’deki karenin K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direnci R1’dir.
R
+ L
K
Buna göre;
L
M
I. A1 ampermetresinden akım geçmez.
II. A2 ampermetresinden akım geçmez.
III. Ampermetrelerin gösterdiği değerler eşittir.
Şekil - 1’deki kare ile özdeş iki karenin yapıştırılması ile oluşturulmuş Şekil - 2’deki cismin M – N noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2’dir.
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalınz II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Şek l - 1
A) 1 4
Şek l - 2
B) 1 2
C) 2 D) 3 3
2
E) 2
1. Aşağıdaki devre parçaları özdeş dirençlerden oluşturulmuştur.
13
BÖLÜM 04 Test
Elektrik Akımı - 4
4. R1, R2 ve R3 dirençleri ile oluşturulmuş şekildeki devrede voltmetrelerin gösterdiği değerler V1, V2 ve V3 tür. R2
Buna göre, aşağıdaki devre parçalarından hangisinin eşdeğer direnci diğerlerinden farklıdır? A)
B)
K
L
N
S
R
T
E)
V
Y
V3
V1
D)
P
V2
R1
M
C)
R3
+
Buna göre;
I. V2 > V1
II. V2 > V3
III. V3 > V1
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
C) II ve III
2. Şekildeki devre parçasında K – L noktaları arasındaki eşdeğer Çözüm Yayınları
direnç A anahtarı kapalıyken R1, A anahtarı açıkken R2 dir. A K
6R
3R
L
6R
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1 8
B) 1
C) 1 D) 1
4
3
E) 1
2
3. Şekil - 1’deki devre parçasında K – L noktaları arasındaki
5. R1, R2 ve R3 dirençleri ile oluşturulmuş şekildeki elektrik
eşdeğer direnç R1, Şekil - 2’deki devre parçasında M – N noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2 dir.
devresinde, A1, A2 e A3 ampermetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla 5i, 4i ve 2i dir.
+ 20Ω i1
K
20Ω 20Ω
10Ω
L
20Ω i1 10Ω
5Ω
Şekil - 1
2
B) 2 3
C) 3 D) 5 6
E) 3 2
R2
A3
A4
157
R3
A2 R1
Şekil - 2
4
i2
i2
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1
A1
5Ω M
N
Buna göre, A4 ampermetresinin gösterdiği değer, A3 ampermetresinin gösterdiği değerin kaç katıdır?
A) 1 2
B) 1
C) 3 2
D) 2
E) 3
Test 13
1. A
6. Özdeş lambalar, dirençsiz diyotlar ve iç direnci önemsiz
3. E
4. D
5. A
6. C
7. A
8. E
9. E 10. C
8. İç dirençleri önemsiz V1 ve V2 gerilimli üreteçler ve özdeş
lambalarla oluşturulmuş devreler Şekil - 1 ve Şekil - 2 deki gibidir.
üreteçler ile Şekil - 1 deki devre kurulmuştur. L
2. B
L K
+
+
K Şekl - 1
A)
Artar
Artar
Azalır
Azalır
C)
Artar
Azalır
D)
Azalır
Artar
E)
Değişmez
Değişmez
K ve L lambalarının parlaklıkları eşit olduğuna göre, V1 / V2 oranı kaçtır?
A) 1 3
L
Şekl - 2
Şekl - 1
Bu devre elemanları Şekil - 2’deki gibi bağlandığında, K ve L lambalarının parlaklıklarının değişimleri için ne söylenebilir?
B)
V2
V1
K Şekl - 2
K
B) 1
E) 3
3
5
9. Özdeş lambalar ve iç direnci önemsiz üreteçle oluşturulmuş şekildeki devrede A anahtarı kapalıdır.
Çözüm Yayınları
7. İç dirençleri önemsiz özdeş üreteçler, özdeş K, L ve M lambaları ve özdeş direnç telleri ile oluşturulmuş devreler Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki gibidir. K
L
+
+
Şekil - 1
Şekil - 2
K
+
L
M
I. K, L ve M lambalarının parlaklıkları eşittir.
II. A anahtarı açılırsa N lambası yanar.
III. A anahtarı açılırsa, K lambasının parlaklığı değişmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
Şekil - 3
Buna göre, K, L ve M lambalarının ışık şiddetleri IK, IL ve IM arasındaki ilişki nedir?
A) IL > IM > IK
B) IK = IL = IM
C) IL > IK > IM
D) IK > IL > IM
E) IK > IM > IL
C) I ve III
E) I, II ve III
V
+
10. Şekildeki R direncinin üzerinden i akımı geçerken K - L noktaları arasındaki potansiyel fark V dir.
158
N
Buna göre,
M
D) 2
C) 1
2
A
L
+
+
K
R
L
Buna göre,
I. Akım şiddeti 2 katına çıkarsa K - L arasındaki direnç R/2 olur.
II. K - L arasındaki gerilimin yarıya inmesi için, akım 2i yapılmalıdır.
III. Akım 2i yapılırsa, K - L arasındaki gerilim 2V olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 04 Test
Elektrik Akımı - 5 1.
4. Düzgün, türdeş ve özdeş 6 direnç telinin şekildeki gibi
4Ω
yapıştırılması ile oluşturulmuş şekildeki devrede üretecin iç direnci önemsizdir.
6Ω 3Ω
K
6Ω
12Ω
2Ω
6Ω
K
14
L A
L
Şekildeki devre parçasında K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur?
A) 3
B) 5
C) 6
D) 8
+
E) 10
Devrede yalnız K anahtarı kapatıldığında ideal ampermetrenin gösterdiği değer i1, yalnız L anahtarı kapatıldığında gösterdiği değer i2 oluyor.
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
(Direnç tellerinin dışındaki tellerin dirençleri önemsizdir.)
A) 1
B) 1
4
C) 2
3
D) 1
3
E) 3 2
4Ω
2.
K
3Ω
4Ω
3Ω
L
3Ω 3Ω
Şekildeki devre parçasında K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur?
A) 1 4
B) 1
D) 4
C) 1
2
3
E) 2
Çözüm Yayınları
4Ω
5. İç direnci önemsiz üreteç ve özdeş dirençlerle oluşturulmuş şekildeki devrede K anahtarı kapalı, L anahtarı ise açıktır.
3. Özdeş dirençler ve iç direnci önemsiz üreteçle kurulu elektrik devresinde K ve L anahtarları açıktır.
V L
K
A1
K
A2
+
Ampermetre
K ve L anahtarları aynı anda kapatıldığında A1 ve A2 ampermetrelerinin ölçtüğü akım şiddetlerindeki değişim miktarları ∆i1 ve ∆i2 dir.
Buna göre, ∆i1 / ∆i2 oranı kaçtır?
A) 4
B) 3
C) 2
D) 3 2
E) 1
+
K anahtarı açılıp, L anahtarı kapatılırsa ampermetre ve voltmetrenin gösterdiği değerlerin değişimi için ne söylenebilir?
L
A
Voltmetre
A)
Artar
Artar
B)
Artar
Azalır
C)
Azalır
Azalır
D)
Azalır
Değişmez
E)
Azalır
Artar
159
Test 14
1. B
6. İç direnci önemsiz üreteç ve özdeş dirençler kullanılarak
R
3. B
4. B
5. C
6. D
8. E
9. C 10. B
yarım saat oda ısıtılmaktadır.
Elektrik enerjisinin bedeli 1 kwh = 0,8 TL olduğuna göre, 30 günlük fatura döneminde sobanın tükettiği enerjinin elektrik faturasına etkisi kaç TL’dir?
V
A) 10
L
9. Şekillerdeki X, Y ve Z kaplarında bulunan suların birim zamandaki sıcaklık değişimleri sırasıyla ∆T1, ∆T2, ∆T3 tür.
B) 12
C) 18
D) 20
E) 24
R
K A
K R
+
K
L
7. D
8. Bir evde gücü 2000 watt olan bir elektrik sobası ile her gün
oluşturulan şekildeki devrede ampermetre ve voltmetrenin gösterdiği değerler sırasıyla i ve V dir.
R
2. C
M
K ve L anahtarları kapatıldığında i ve V nin büyüklüklerinin değişimi için ne söylenebilir?
X
+
+
Y
Z
+
i
V
A)
Azalır
Azalır
B)
Azalır
Artar
C)
Artar
Artar
Buna göre, K, L ve M anahtarları kapatıldıktan sonra ∆T1, ∆T2, ∆T3 nasıl değişir?
(Sular için taşma, buharlaşma ve kaynama yoktur, üreteçlerin iç dirençleri önemsizdir.)
D)
Artar
Azalır
E)
Değişmez
Değişmez
V Şekil - 1
Çözüm Yayınları
∆T1
V Şekil - 3
V Şekil - 2
∆T2
∆T3
A)
Artar
Artar
Azalır
B)
Artar
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Azalır
Artar
D)
Değişmez
Artar
Azalır
E)
Değişmez
Değişmez
Değişmez
10. X direncine ait P - i, Y direncine ait P - V, Z direncine ait V - i, T direncine ait P - i2 grafikleri Şekil - 1, Şekil - 2,
Şekil - 3 ve Şekil - 4 deki gibidir. P(watt)
7. Şekildeki devre parçasında A – B noktaları arasındaki eşdeğer
P(watt) X
16
direnç yalnız K anahtarı kapalıyken R1, yalnız L anahtarı kapalıyken R1, yalnız M anahtarı kapalıyken R3 tür.
0
B
2
0
8
V(Volt)
Şekl - 2
V(Volt)
R
P(watt)
8
160
8
Z
T
R 0
A
(amper)
Şekl - 1
K
M
Y
8
R
L
Buna göre, R1, R2, R3 arasındaki ilişki nedir?
2
(amper)
0
4
Şekl - 3
2(amper)
Şekl - 4
Buna göre, X, Y, Z ve T dirençlerinden hangisi ikisi özdeş olabilir?
A) R1 > R2 > R3
B) R3 > R2 > R1
(P = Elektriksel güç, i = akım şiddeti, V = potansiyel fark)
C) R3 > R1 > R2
D) R2 > R1 > R3
A) X ve Y
E) R2 > R3 > R1
B) X ve Z
D) X ve T
E) Z ve T
C) Y ve Z
BÖLÜM 04 Test
Üreteçler - 1 1. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki devreler özdeş dirençler ve iç
15
3. İç direnci önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş lambalarla
direnci önemsiz özdeş üreteçlerle oluşturulmuştur. A1 ve A2 ampermetrelerinin gösterdiği değerler sırası ile i1 ve i2 dir.
oluşturulmuş şekildeki devrede A anahtarı açıktır. K L
A1
+
A2
+
+
+
+
+
A anahtarı kapatılırsa, K ve L lambalarının parlaklıklarının değişimi için ne söylenebilir? K L
Şek l - 2
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1
B) 2
2
C) 3 D) 3
3
4
E) 2
2
+
+ Şek l - 1
A)
Artar
Azalır
B)
Artar
Artar
C)
Azalır
Artar
D)
Azalır
Azalır
E)
Değişmez
Değişmez
Çözüm Yayınları
4.
2.
L
K
+
+
+
+
Şekil - 1
A
+
+
Şekil - 2
K
L +
+
+
+ + Şekil 2
Şekil 1
Şekil -1 ve şekil-2’deki devrelerde kullanılan özdeş üreteçlerin iç dirençleri önemsizdir. Devrelerdeki anahtarlar kapatılarak özdeş K ve L lambalarının yanmaları sağlanıyor.
Buna göre, K ve L lambalarının ışık verme süreleri oranı tK / tL kaçtır?
A) 1/3
B) 1/2
C) 1
D) 2
D) 3
5. İç dirençleri önemsiz özdeş üreteçlerle oluşturulmuş
Şekil - 1 ve Şekil - 2 deki devrelerde R1 ve R2 dirençlerinde birim zamanda harcanan enerjiler eşittir.
M
R1
R2
161
+
+
+
+
+
Şekil - 3 Özdeş lambalar ve iç direnci önemsiz özdeş üreteçlerle kurulu Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki devrelerde K, L ve M lambalarının parlaklıkları arasındaki ilişki nedir?
A) K > L > M
B) M > L > K
D) K = M > L
C) K = L > M
E) K = L = M
+ Şekl - 1
Şekl - 2
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1 4
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 4
Test 15
1. C
lambalarıyla oluşturulmuş devre şekildeki gibidir. K
+
4. A
5. A
6. D
7. A
8.B
9. A 10. C 11. B
+
M
L
1
+
2
+
+
+
+
+
+
N
3. A
9. Şekil - 1’deki düzgün, türdeş üç direnç teli özdeştir. Bu direnç tellerinin Şekil - 2’deki gibi birleştirilmesi ile elde edilen devrede anakol akımı i1, Şekil - 3’deki gibi birleştirilmesi ile elde edilen devrede anakol akımı i2 dir.
6. İç dirençleri önemsiz, özdeş üreteçler ve özdeş K, L, M ve N
+
2. E
Şek l - 1
Buna göre;
Şek l - 2
Şek l - 3
I. L lambası yanmaz.
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
II. K ve M lambalarının parlaklıkları eşittir.
III. M lambasının parlaklığı N nınkinden fazladır.
(Üreteçlerin iç dirençleri ve Şekil - 1’deki tel parçaları dışındaki tellerin dirençleri önemsizdir.)
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
A) 1
B) 1
3
C) 1
2
D) 3
E) 6
C) Yalnız III
E) II ve III
10. İç dirençleri önemsiz özdeş üreteç ve dirençlerle kurulu şekildeki devrede A1, A2 ve A3 ampermetreleri sırasıyla i1, i2 ve i3 değerlerini göstermektedir.
7. İç direnci önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş dirençlerle +
A1
+
A3
+
+
+
+
+ Şek l - 1
Çözüm Yayınları
oluşturulmuş devreler şekillerdeki gibidir. A2
Şek l - 3
A2
+
A1
+ +
Buna göre, i1, i2 ve i3 arasındaki ilişki nedir?
A) i1 > i2 > i3
B) i2 > i1 > i3 D) i1 = i2 > i3
Buna göre, A1, A2, A3 ampermetrelerinin gösterdiği değerler i1, i2 ve i3 arasındaki ilişki nedir?
A) i2 > i1 = i3
B) i2 > i1 > i3
C) i2 > i1 = i3
C) i1 > i2 > i3
D) i1 > i3 > i2
+
R
Şek l - 2
A3
R
E) i1 > i3 > i2
E) i1 = i2 = i3
8. Özdeş ve iç direnci önemsiz üreteçler ve R1, R2 dirençleri ile
+
11.
A2
kurulu devrede A1 ve A2 ampermetrelerinin gösterdiği değerler eşittir. R1
162
A1
+
R2
Şekil-1
+
+
+
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
A) 1 3
B) 1 2
C) 2 D) 3 3
4
E) 1
+ Şekil-2
İç direnci önemsiz, özdeş üreteçler ve özdeş dirençlerle oluşturulmuş Şekil-1 ve Şekil-2’deki devrelerde A1 ve A2 ampermetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla i1 ve i2’dir.
Buna göre,
A)
A2
+
A1
1 4
i1 oranı kaçtır? i2 1 B) C) 1 2
D) 2
E) 3
4. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki devreler iç dirençleri önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş dirençlerle oluşturulmuştur.
1. İç direnci önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş dirençlerle kurulu
şekillerdeki devrelerde K ve L üreteçlerinin tükenme süreleri tK ve tL dir. R
R
L
K
R
16
BÖLÜM 04 Test
Üreteçler - 2
+
R
+
R L
+
+ + L
R
+ K
+ Şek l - 1
Şekil - 2
Buna göre, tK / tL oranı kaçtır?
A) 1 8
B) 1 4
C) 1 D) 2 3 3
Şek l - 2
Buna göre, K ve L üreteçlerinin tükenme süreleri oranı tK / tL kaçtır?
+
Şekil - 1
+
E) 3 4
A) 4
B) 2
D) 1
C) 1
E) 1
2
4
5. İç dirençleri önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş lambalarla oluşturulmuş devreler Şekil - 1 ve Şekil - 2 gibidir.
+
2
+
+
1
+
+
2. Ampermetrede okunan değerin 2,5 A olduğu şekildeki devrede üreteçler ε emklı, iç dirençleri önemsizdir.
+ ε
+ ε
+
ε
+ ε
+ ε
K Çözüm Yayınları
+
A
ε +
ε
R = 4Ω
Buna göre, ε kaç volttur?
A) 10
B) 20
C) 25
D) 30
E) 40
L Şek l - 2
Şek l - 1
Buna göre;
I. K ve L lambalarının ışık verme süreleri eşittir.
II. K ve L lambalarının parlaklıkları eşittir.
III. i1 ve i2 akımları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
6. İç direnci önemsiz, özdeş üreteçlerle kurulu devrede Y piline şekildeki gibi paralel bir özdeş pil daha ekleniyor.
+
3. Şekildeki elektrik devresi ε emklı, iç dirençleri önemsiz özdeş üreteçlerle oluşturulmuştur. K ve L anahtarları açıkken ampermetre i1 değerini, kapalıyken i2 değerini göstermektedir.
+
ε
+
X
+
+
ε
+ +
ε
A
ε
K
R
L
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 3
ε
Y
ε
Buna göre, X ve Y pillerinin tükenme süreleri için ne söylenebilir? (Üreteçlerin iç dirençleri önemsizdir.) X
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1 3
R
ε
Y
A)
Artar
Azalır
B)
Azalır
Artar
C)
Değişmez
Artar
D)
Değişmez
Azalır
E)
Değişmez
Değişmez
163
Test 16 7.
1. A
2. A
3. C
4. B
5. E
6. C
7. A
8. E
9. B 10. A 11. A
9. İç dirençleri önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş dirençlerle kurulan devreler şekildeki gibidir.
Şekildeki elektrik devresi iç dirençleri önemsiz özdeş üreteçlerle oluşturulmuştur. + +
+ +
1 R
2R R
2
Buna göre, devredeki i1 akımının i2 akımına oranı i1 / i2 kaçtır?
A) 1 4
B) 1 3
C) 1 2
D) 1
E) 2
+ L
+
+
+ M
Şekl - 2
Şekl - 1
R
+ K
Şekl - 3
Buna göre, K, L ve M lambalarının tükenme süreleri tK, tL ve tM arasındaki ilişki nedir?
A) tK = tL = tM
B) tK = tM > tL
C) tL > tK = tM
D) tK > tL > tM
E) tM > tL = tK
Çözüm Yayınları
10. Şekildeki devre parçasında K noktasından L noktasına doğru 5A akım geçmektedir.
8. Özdeş ve iç dirençleri önemsiz üreteçlerle ve özdeş lambalarla kurulu şekillerdeki devrelerde X lambası 10 saat ışık vermektedir.
164 +
ε
+
+
ε
+
X
A) –25
A) 10
B) 15
11. +
D) 25
ε
+
C) –10
D) 10
+
ε
E) 15
ε Y
+
ε
R
ε
R R R Şek l - 1 Şek l - 2 Özdeş direnç ve özdeş üreteçlerle kurulan devrelerde X ve Y üreteçlerinin tükenme süreleri tX ve tY dir.
Y Şek l - 2
C) 20
B) –15
X
Buna göre, Y lambası kaç saat ışık verir?
L
+
5A R=7Ω Buna göre, K ve L noktaları arasındaki potansiyel farkı VL - VK kaçtır?
Şek l - 1
+
ε
+
ε2=10V
ε1=20V
K
E) 30
Buna göre, tX / tY oranı kaçtır? (Üreteçlerin iç dirençleri önemsiz)
A) 1 16
B) 1 8
C) 1 D) 1 4
2
E) 1
1. Bir elektromaknatıs, iple tavana bağlı demir küreye,
4. Eş kare bölmeli yatay düzleme dik olarak yerleştirilmiş,
yaklaştırıldığında şekildeki gibi denge sağlanmaktadır.
sonsuz uzunluktaki X ve Y düz tellerinden şekildeki yönlerde i akımları geçmektedir.
α
X tel
Düşey
17
BÖLÜM 04 Test
Manyetik Alan - Kuvvet - 1
Demir küre
Y tel
Sürgü +
Buna göre;
K L
I. Elektromıknatısın sarım sayısını artırma
II. Reostanın sürgüsünü ok yönünde çekme
III. Düzeneği yerçekimi ivmesi daha büyük olan bir ortama götürme
işlemlerinden hangilerinin sonucunda oluşan yeni denge durumunda a açısı artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
X ve Y tellerinin K noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan şiddeti 2B ise; L noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan şiddeti kaç B dir?
A) 1 4
E) I, II ve III
B) 1 2
C) 2 3
D) 1
E) 2
2. Aynı düzlem üzerinde bulunan, sonsuz uzunluktaki, paralel X ve Y tellerinden sırasıyla 4i ve 6i akımları geçmekte iken tellerin P
5. Şekil - 1 deki sayfa düzlemine dik tellerin K noktasında
→
x teli
y teli
4i
6i
K
L
N
M
oluşturduğu bileşke magnetik alan şiddeti B1, Şekil - 2 deki sayfa düzlemine dik tellerin L noktasında oluşturduğu bileşke magnetik alan şiddeti B2 dir.
Çözüm Yayınları
noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan B dir.
P
K d
Buna göre, tellerin L noktasında oluşturdukları bileşke →
manyetik alan kaç B dir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) →
→
A) B 2
B) – B 2
→
C) 3B 2
→
D) – 3B 2
→
E) B
3. K, L ve M bobinlerinin sarım uzunlukları sarım sayıları ve bobinlerden geçen akım şiddetleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Bobin
Sarım uzunluğu
K
4L
L
2L
2N
M
3L
6N
Sarım sayısı
Akım şiddeti
L
d
d
d Şekl - 1
Buna göre, B1 kaçtır? B2
A) 1 3
B) 1 2
B) K nın sarım sayısı 4N, L nin akım şiddeti 4i
C) K nın sarım sayısı 4N, L nin akım şiddeti 2i
D) K nın sarım sayısı 8N, L nin akım şiddeti i
E) K nın sarım sayısı 4N, L nin akım şiddeti 8i
2
D) 2
E)
3
6. xy düzleminde bulunan K yarım çemberinden 4i akımı, yz düzleminde bulunan L çeyrek çemberinden 6i akımı geçmektedir. y
4i
Bobinlerin içindeki manyetik alan şiddetleri eşit olduğuna göre, K bobininin sarım sayısı ve M bobininin üzerinden geçen akım şiddeti nedir? A) K nın sarım sayısı 8N, L nin akım şiddeti 2i
d Şekl - 2
C) 1
2i
d
165 r 4i
r L
z
r
O
K r
x
6i
Buna göre, O noktasında meydana gelen bileşke magnetik alan şiddeti kaç K.i dir? (π = 3) r A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 20
Test 17
1. A
7. Şekildeki gibi –z yönünde i akımı taşıyan düz tel, düzgün
A) –y
C) +z
D) –z
E) +y
y tel
B r ϑ
Proton bu manyetik alanda daha büyük hızla fırlatılırsa; T ve r nasıl değişir?
X, Y ve Z tellerinin O noktasında meydana getirdiği bileşke manyetik alan sıfır olduğuna göre;
I. iy > ix
II. iy > iz
III. ix > iz
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (π = 3)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Değişmez
Artar
B)
Değişmez
Değişmez
C)
Değişmez
Azalır
D)
Artar
Artar
E)
Artar
Değişmez
→
Çözüm Yayınları
r
A)
→
z tel
ιz
ile fırlatılan proton r yarıçaplı çembersel yörüngede T periyodu ile dolanmaktadır.
→
9. D 10. B 11. C
O
8. Sürtünmesiz sayfa düzlemine dik B manyetik alanında, ϑ hızı
T
8. A
x tel
→
7. A
ιy
Buna göre, tele etki eden manyetik kuvvet hangi yöndedir?
6. D
x
O
5. A
çember şeklinde bükülen X telinden ix, düz Y telinden iy, düz Z telinden iz akımları şekildeki yönlerde geçmektedir.
z
B) –x
4. D
ιx
N
3. A
10. Aynı düzlem üzerinde bulunan, bir bölümü O merkezli çeyrek
manyetik alan içinde bulunmaktadır. y
2. B
→
→
9. B1, B2 ve B3 manyetik alanları ve E1 ve B2 elektriksel
alanlarının bulunduğu yatay sürtünmesiz düzlemde ϑ0 hızlarıyla fırlatılan elektronlar aşağıdaki şekillerde gösterilen yörüngeleri izlemektedir.
Buna göre, aşağıdaki durumlardan hangisinde elektronun hızı sürekli olarak artar? A)
B)
B1
−e
−e
D)
B3
E1
−e
ϑ0
E) −e
T tel
ϑ0
Z tel d 4
C)
166
X, Y, Z ve T tellerinin O noktasında oluşturduğu bileşke manyetik alan sıfırdır. X, Y, Z ve T tellerinden geçen akım şiddetleri sırasıyla ix, 4i, 2i, i dir.
B2
−e
ϑ0
11. Aynı düzlem üzerinde bulunan, sonsuz uzunluktaki, şekildeki
E2 ϑ0
ϑ0
O
Y tel
2
d
X tel
x
Buna göre, ix aşağıdaki değerlerden hangisine sahip olamaz?
A) 7i
B) 5i
C) 4i
D) 3i
E) i
1. Şekil - 1 deki sistemde dinamometrenin gösterdiği değer T1,
3. Aynı düzlem üzerinde bulunan bobin ve merkezler etrafında
Şekil - 2 deki sistemde dinamometrenin gösterdiği değer T2 dir. L cismi Şekil - 1 deki sistemden uzaklaştırıldığında T1 in arttığı, R mıknatısı Şekil - 2 deki sistemden uzaklaştırıldığında T2 nin azaldığı görülmektedir.
T1
serbestçe dönebilen X, Y, Z ve T pusulalarının iğneleri şekildeki gibi dengededir. Bobine sarılı telin A ve B uçlarına potansiyel fark uygulandığında X pusulalarının iğnesinin şekildeki gibi dengede kalmaya devam ettiği gözleniyor. Y
T2
X T
N
K
P
S
Şek l - 1
Yatay
Buna göre,
I. L cismi mıknatıstır.
II. P cismi mıknatıstır.
III. L ve P yaklaştırılırsa birbirini çekerler.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Buna göre, Y, Z ve T pusula iğnelerinden hangileri kesinlikle sapar?
A) Yalnız Y
B) Yalnız Z
D) Y ve Z
C) Yalnız T
E) Z ve T
4. Aynı düzlem üzerinde bulunan, sonsuz uzunluktaki X, Y ve Z tellerinden şekildeki gibi 3i, 6i ve iZ akımları geçmektedir. Tellerin K noktasında oluşturduğu bileşke manyetik alan sıfırdır.
C) I ve II Çözüm Yayınları
D) I ve III
B
Z
S
Şek l - 2
A
N
R
L
Yatay
18
BÖLÜM 04 Test
Manyetik Alan - Kuvvet - 2
E) II ve III
Y tel
3
6
Z tel
53° K
2. K ve L mıknatısları ile kurulu sistem şekildeki gibi dengede iken ipteki gerilme kuvveti T, L mıknatısına yerin uyguladığı tepki kuvveti NY dir. Yatay T
X tel
L
M
N
P
R
Buna göre, iZ kaç i dir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) i
B) 2i
C) 3i
D) 4i
E) 5i
K
5. Sürtünmesiz sayfa düzlemi üzerinde bulunan K, L, M, N ve
L
P yüklü parçacıkları sayfa düzlemine dik B1 ve B2 manyetik alanlarında ϑK, ϑL, ϑM, ϑN ve ϑP hızları ile fırlatıldıklarında şekildeki yörüngeleri izlemektedirler.
Yatay NY
Buna göre, I. T = 0 ise, NY mıknatısların ağırlıklarının toplamına eşittir.
II. NY = 0 ise, T mıknatısların ağırlıklarının toplamına eşittir.
III. Mıknatıslar özdeş ise, NY = T olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
L
167
B1 ϑZ ϑL M K
N
P
ϑN ϑP
ϑK
C) I ve II
Buna göre, K, L, M, N ve P’den kaçı negatif yüklüdür?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Test 18
1. A
6. Bir kısmı O merkezli çember parçaları şeklinde bükülen telin
r
3. A
4. D
5. C
6. B
7. E
8. C
9. C
8. Eş kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan sonsuz uzunluktaki
üzerinden i akımı geçmektedir.
2. C
X ve Y telleri, şekildeki yönlerde i ve 5i akımları taşımaktadır.
120° 60
r O 60
i
5i
Buna göre, telin O noktasında meydana getirdiği bileşke manyetik alan kaç K i dir? (π = 3) r
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Y teli
E) 6
A
X teli
X telinin A noktasında oluşturduğu manyetik alan şiddeti B ise; Y telinin A noktasında oluşturduğu manyetik alanın şiddeti kaç B dir? B) 3B 2
D) 5B 2
C) 2B
E) 7B 5
Çözüm Yayınları
A) 4B 5
9. Sonsuz uzunluktaki X ve Y iletken tellerden, Y teli sayfa düzlemi üzerine, X teli ise sayfa düzlemine dik olarak şekildeki gibi yerleştirilmiştir. X ve Y telleri şekildeki yerlerde eşit şiddetli akımlar taşımakta iken O noktasında meydana gelen bileşke manyetik alan şiddeti B dir.
7. K noktasından sayfa düzlemine dik, düzgün B manyetik
alanında ϑ hızı ile fırlatılan yüklü parçacık şekildeki yörüngeyi izleyerek L noktasından manyetik alandan çıkıyor.
K
L
168
ϑ
r
K
O
L
X tel
O
M
Y tel
Buna göre
Buna göre;
I. Parçacığın yükü (–) işaretlidir.
I. X telini K noktasına getirme
II. Parçacığın hızı artırılırsa, r artar.
II. X telini L noktasına getirme
III. Parçacığın yükü artılırsa, manyetik alanda geçirdiği süre azalır.
III. Y telini, M noktasında sayfa düzleminden dışarı akım taşıyacak şekilde döndürme
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
işlemlerinden hangilerinin sonucunda B artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
19
BÖLÜM 04 Test
Manyetik Alan - Kuvvet - 3 1. İç dirençleri önemsiz, özdeş üreteçler K, L ve M anahtarları,
4. Sonsuz uzunluktaki, sayfa düzlemi üzerinde birbirine paralel
reosta, X bobini ile oluşturulan devre şekildeki gibidir.
A
B
X bobini
+
+
K tel
L tel
M tel
3
2
L
K
+
olarak yerleştirilmiş K, L ve M tellerinden şekildeki yönlerde, sırasıyla 3i, 2i ve i akımları geçmektedir.
M
d
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin yapılması durumunda bobinin iiçndeki manyetik alanın şiddeti azalır?
A) X bobinin sarım sayısını artırmak
B) K anahtarını kapatmak
C) M anahtarını açıp, L anahtarını kapatmak
D) Reostanın sürgüsünü ok yönünde çekmek
E) L anahtarlarını kapatmak
d
M teli, ok yönünde bir miktar kaydırıldığında K ve L tellerine etki eden bileşke manyetik kuvvetler olan FK ve FL nin değişimi için ne söylenebilir? FK
FL
A)
Artar
Azalır
B)
Azalır
Azalır
C)
Artar
Artar
D)
Azalır
Artar
E)
Değişmez
Değişmez
2. Aynı düzlem üzerinde bulunan K ve L iletken düz tellerinden
i K
M
r 2i
O
Çözüm Yayınları
2i ve 5i, O merkezli n sarımlı M çembersel telinden i akımları şekildeki yönlerde geçmektedir.
r
i
L 5i O noktasındaki bileşke manyetik alan sıfır olduğuna göre, çembersel telin sarım sayısı n kaçtır? (π = 3)
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
3. Eş kare bölmeli sayfa düzlemine dik olarak konumlandırılmış, X, Y, Z ve T telleri üzerinde şekildeki yönlerde, eşit şiddette akımlar geçmektedir.
5. Eş kare bölmeli yatay düzleme paralel olarak yerleştirilmiş sonsuz uzunluktaki, X teli ve yarım çember şeklinde bükülmüş kısmı yatay düzleme dik olarak yerleştirilen Y teli şekildeki yönlerde i akımları taşımaktadır.
T
1
2 3
5
X Y Buna göre, Z teline etki eden bileşke manyetik kuvvet hangi yöndedir?
d
Z 4
Y tel
O O
X tel
A) 1 - 2 arası
B) 2 - 3 arası
X telinin O noktasında oluşturduğu manyetik alan şiddeti 20 Tesla olduğuna göre; O noktasında X ve Y tellerinin oluşturduğu bileşke manyetik alan şiddeti kaç Tesladır? (π = 3)
C) 3 yönü
D) 3 - 4 arası
A) 20
E) 4 - 5 arası
d
B) 25
C) 30
D) 35
E) 45
169
Test 19
1. D
6. K noktasından sayfa düzlemine dik B manyetik alanına ϑ hızı
3. B
4. D
5. B
7. A
8. B
9. B
merkezli iletken telden i akımı geçmektedir. i
a a
B ϑ O
O L
i i
Aynı parçacık 2ϑ hızı ile fırlatılırsa;
I. Yörünge yarıçapı
II. Manyetik alan bölgesinde geçirdiği süre
III. Parçacığa etki eden manyetik kuvvet
niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
Buna göre, telin O noktasında oluşturduğu manyetik alan hangi yönde kaç Kπ i dır? a A) Sayfa düzleminin içine, Kπ i a B) Sayfa düzleminin dışında, Kπ i a 2 Kπ i C) Sayfa düzleminin içine, a 3 3 D) Sayfa düzleminin dışına, Kπ i a 2 3 E) Sayfa düzleminin içine, Kπ i a 2
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
6. D
8. Sayfa düzlemi üzerinde bulunan şekildeki gibi bükülmüş, O
ile fırlatılan yüklü parçacık şekildeki yörüngeyi izleyerek L noktasından manyetik alandan çıkıyor.
K
2. C
9. Sürtünmesiz yatay düzlemde gergin olmayan yaylar, esnemeyen ip ile kurulmuş sistemde özdeş mıknatıslar şekillerdeki gibi sabit tutulmaktadır. Mıknatıslar serbest bırakılıp sistemler dengeye geldiğinde K yayında oluşan gerilme kuvveti FK, L yayında oluşan gerilme kuvveti FL, M ipinde oluşan gerilme kuvveti FM dir. d
K
S
N
S
N
Yatay
Şekil - 1 d L
7. Aynı düzlem üzerinde bulunan sonsuz uzunluktaki X ve Y telleri şekilde gösterilen yönlerde ix ve iy şiddetinde akımlar taşımaktadır. K ix L
170
S
N
X teli
iy
N
S
Yatay
d N
S
Yatay
Şekil - 3
Buna göre, FK, FL ve FM nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
ix > iy olduğuna göre, K, L, M, N ve R noktalarının hangisinde X ve Y tellerinin oluşturduğu bileşke manyetik alan şiddeti en büyüktür?
F) FK > FL > FM
B) FK > FM > FL
C) FL > FK > FM
D) FK = FL = FM
A) K
E) FM > FK = FL
R
M
Y teli
N
Şekil - 2
M N P
S
B) L
C) M
D) N
E) R
1. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerinde sabit tutulan mıknatıslarla
4. Sonsuz uzunluktaki K, L ve M telleri sayfa düzlemi üzerine,
oluşturulmuş şekildeki sistemde K noktasında bulunan demir bilye serbest bırakılıyor.
birbirine paralel olarak şekildeki gibi yerleştirilmiştir. K ve L tellerinden şekildeki yönlerde i ve 2i şiddetinde elektrik akımları geçerken, K teline etki eden bileşke manyetik kuvvet sıfır olmaktadır.
S N
+y
1 yönü
2 yönü
K tel
K
3 yönü
L tel
N
S
d
S
N
N S
Buna göre bilye 1, 2 ve 3 nolu yönlerden hangilerinden harekete başlayabilir?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 2
D) 2 ve 3
M tel
C) 1 ve 2
E) 1, 2 ve 3
X, Y ve Z tellerinden şekildeki yönlerde 3i, 8i, 6i akımları geçmekte iken tellerin L noktasında oluşturdukları bileşke →
manyetik alan B dir. X teli
Y teli Z teli
2i
4i M
N
Buna göre;
I. M telinden +x yönünde akım geçmektedir.
II. M telinden 4i şiddetinde akım geçmektedir.
III. L teline etki eden manyetik kuvvet +y yönündedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
L
6i
+x
2
d
2. Sonsuz uzunluktaki paralel ve aynı düzlem üzerinde bulunan
K
20
BÖLÜM 04 Test
Manyetik Alan - Kuvvet - 4
P
Buna göre, tellerin M noktasında oluşturdukları bileşke →
manyetik alan kaç B dir.? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) →
A) 3B
→
→
→
C) B
B) 2B
D) –3B
→
E) –2B
5. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamdaki, sayfa düzlemine dik B1 ve B2 manyetik alanlarında fırlatılan elektron, merkezleri O1 ve O2 noktaları olan şekildeki çembersel yörüngeyi izlemektedir.
3. Aynı düzlem üzerinde bulunan X, Y ve Z telleri şekildeki yönlerde sırasıyla 2i, 2i, i akımları taşımaktadır.
ϑ0
y tel 2
2 60° x tel
O
ϑ2 4r
B1
53°
z tel
Buna göre, tellerin O noktasında oluşturdukları bileşke manyetik alan şiddeti hangi yönde kaç K i dir? (π = 3) r i i A) 5 K ⊗ B) 5K C) 3K i r r r D) 2K i ⊗ E) 2K i r r
3r
Elektron
B2
O1
171
Buna göre;
I. B1 ve B2 manyetik alanları zıt yönlüdür.
II. Elektronun B2 manyetik alanındaki hız büyüklüğü B1’dekinden büyüktür.
III. B2 manyetik alan şiddeti, B1’dekinden büyüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) I ve III
Test 20
1. C
6. Şekildeki gibi sayfa düzlemine dik yerleştirilen, sonsuz
2. A
L
B 37°
3L
5L
8. A
9. C 10. E
i2
M
K
N
4L 30°
53°
3d
7. A
B
K
6. B
→
alan vektörü B dir.
5. A
telinin KL kısmına uygulanan manyetik kuvvet F dir.
→
2d
4. E
9. Düzgün B manyetik alanında akım taşıyan iletken KLMN
uzunluktaki tellerin K noktasında oluşturduğu bileşke manyetik
i1
3. B
Buna göre, telin LM ve MN kısımlarına etkiyen manyetik →
kuvvetler kaç F dir?
Buna göre, tellerden geçen akımların i1 oranı kaçtır? i2 A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E) 3 3 2
→
→
→
A) F , –F
→
→
→
→
B) – 3F , F 4 3
→
→ E) –2F , F 2
D) – F , 3F 3 4
→
C) – 3F , F 4 2
7. Aynı düzlem üzerinde bulunan şekildeki K ve L iletken tellerinin üzerinden geçen akım şiddetleri i dir. K
Çözüm Yayınları
L r
r
O
r 53°
Buna göre, O noktasında meydana gelen bileşke
manyetik alan şiddeti kaç K.i dir? (π = 3) r A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
E) 5
10. Eş kare bölmeli yatay düzleme dik olarak yerleştirilen, sonsuz
→
uzunluktaki X, Y ve Z düz tellerinden şekildeki yönlerde, sırası ile i, 6i, 8i akımları geçmektedir.
8. Düzgün B manyetik alanına dik olarak fırlatılan yüklü K ve L parçacıkları sırası ile E ve 6E kinetik enerjileri ile şekildeki gibi düzgün dairesel hareket yapmaktadır.
Y teli
B
6i
172 L
Z teli
X teli
8i
i
d
A
d
K
Buna göre, parçacıklara etki eden manyetik kuvvetler oranı FK kaçtır? FL
A)
1 4
B) 1 3
C) 1 2
D) 1
E) 2
Düzlem üzerindeki A noktasında X telinin meydana getirdiği manyetik alan şiddeti B ise; A noktasında tellerin meydana getirdiği bileşke manyetik alan şiddeti kaç B dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
1. iK akımı taşıyan, sonsuz uzunluktaki K teli yakınında bulunan
3. X çubuk mıknatısı, K çembersel iletken teline Şekil - 1’deki
L iletken tel çerçevesi şekildeki gibidir. L çerçevesinde şekildeki yönde indüksiyon akımı meydana gelmesi için;
gibi yaklaştırılıyor. Y çubuk mıknatısı, L çembersel iletken telinin yanında Şekil - 2’deki gibi 90° döndürülüyor, Z çubuk mıknatısı, M çembersel telinden Şekil - 2’deki gibi uzaklaştırılıyor.
+y K
−x
K tel
X
S N
+x
1 yönü
L
A
N S
K
L tel B çerçeves L −y
21
BÖLÜM 04 Test
İndüksiyon - Özindüksiyon - 1
II. L tel çerçevesini, 1 yönünde hareket ettirme
III. L tel çerçevesini, A - B noktalarından geçen eksen etrafında 90° döndürme
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Y
K
O
K
N S
M
L
Şek l - 2
Şek l - 3
Buna göre, K, L ve M tellerinin hangilerinde oklarla gösterilen yönlerde iK, iL ve iM indüksiyon akımları geçer?
A) Yalnız K
B) L ve M
D) K ve M
C) K ve L
E) K, L ve M
C) I ve II
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) II ve III
O Şek l - 1
I. iK akımını düzgün olarak artırma
O M
L
K
M
Y
4. K, L ve M bobinleri şekildeki konumlarda sabit tutulurken L bobinine bağlı devredeki reostanın sürgünü ok yönünde çekilmektedir.
2. K tel çerçevesinin tamamı, +x yönündeki §3 B şiddetindeki,
K
–y yönündeki B şiddetindeki düzgün manyetik alanların içindedir. K çerçevesi 1. konumda iken manyetik akışı φ1, 2. konumu getirildiğinde manyetik akısı φ2 dir.
L
M
+y B
3B
K
1. konum
2 yönü
Buna göre, K ve M bobinleri ile oluşturulmuş devrelerde oluşan indüksiyon akımlarının yönleri nedir?
+x 60°
K
2. konum
+z
φ Buna göre, 1 oranı kaçtır? (cos 60 = 1/2, cos 30 = §3 /2) φ2
A) §3 2
B) 1
C) §3
D) 2
1 yönü
E) 2§3
+
reosta
M
A)
1 Yönü
1 Yönü
B)
2 Yönü
2 Yönü
C)
1 Yönü
2 Yönü
D)
2 Yönü
1 Yönü
E)
Akım oluşmaz
Akım oluşmaz
2 yönü
1 yönü
173
Test 21
1. C
5. l uzunluğundaki KL ve 2l uzunluğundaki MN iletken telleri
iX RX
M
B
K
iY
L
2l
l L
RY
ϑ
B
N Şekil - 2
M l
iZ RZ
ϑ
2l
ϑ L
6. B
7. B
8. B
B
2ϑ
M ϑ
L
Y N
B
X telinin K - L uçları arasındaki indüksiyon emksi εX, Y telinin M - N uçları arasındaki indüksiyon emksı εY dir.
Buna göre, εX / εY oranı kaçtır?
A) 1 4
N
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 4
Şekil - 2
Buna göre, RX, RY ve RZ dirençlerinden geçen indüksiyon akımları olan iX, iY ve iZ den hangilerinin yönleri şekillerde doğru gösterilmiştir? A) Yalnız iX
B) Yalnız iY
D) iX ve iY
8. Şekildeki düzenekte sonsuz uzunluktaki A, B ve C iletken telleri ve iletken K çemberi aynı düzlem üzerinde bulunmaktadır. A telindeki S anahtarını açma, B telindeki reostanın sürgüsünü ok yönünde çekme, K çemberini –x yönünde çekme işlemleri ayrı ayrı gerçekleştirildiğinde K çemberinde şekildeki yönde i indüksiyon akımı oluşmaktadır.
C) Yalnız iZ
E) iY ve iZ Çözüm Yayınları
+y
C teli -x
+x
B teli
i
6. Şiddeti B olan düzgün manyetik alanlarda bulunan özdeş
B
K ϑ
i -x
B
ϑ
L
ϑ
-y
Buna göre, A, B ve C tellerinin taşıdıkları akımların yönleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir? A)
Şekil - 1
Şekil - 2 B
ϑ
174
B) iC
B
M
iB
C)
ϑ
D)
iB
iC
A) IK = IL = IM
B) IK > IL > IM
C) IM > IL > IK
D) IK = IM > IL
E) IL > IK = IM
iB
iC
iB iA
E)
Buna göre, özdeş K, L ve M lambalarının parlaklıkları IK, IL ve IM arasındaki ilişki nedir?
iB iA
iA
Şekil - 3
iC
iA
iC
+x
S
A teli
ϑϑ
K çemberi
O
iletken çubuklar, sürtünmesiz paralel raylar üzerinde şekildeki yönlerde ϑ büyüklüğündeki hızlara çekilmektedir.
5. E
B
B
K
X O
ϑ
N
Şekil - 1
K
ϑ M 2l
4. B
etrafında döndürülürken K noktasının çizgisel hızı 2J, Y telinin hızı ise ϑ dir.
B
K
l
3. E
7. Düzgün manyetik alan içindeki X iletken teli O noktası
manyetik alanlarda şekillerdeki yönlerde ϑ büyüklüğündeki hızlarla çekilmektedir. ϑ
2. D
iA
1. Şekillerdeki gibi bükülmüş, eşit uzunluktaki KL ve MN iletken
3.
telleri sayfa düzlemine dik B manyetik alanlarında sayfa düzlemi üzerinde sırası ile ϑ§2 ve ϑ hızları ile şekillerdeki gibi çekilmektedir. Bu durumda K - L noktaları arasında oluşan indüksiyon emk’sı εKL, M - N noktaları arasındaki indüksiyon emk’sı εMN dir.
K
L
M B K
B
ϑ 2
M
ϑ
L
B
N
Şek l - 1 →
Şekil - 1 deki KLMN tel çerçevesi, düzgün B manyetik alanı yüzeyinden dik olarak geçecek şekilde konumlandırılmıştır.
N X
Şekl - 1
22
BÖLÜM 04 Test
İndüksiyon - Özindüksiyon - 2
Buna göre, εKL / εMN oranı kaçtır?
A) 4
B) 2§2
D) §2
C) 2
Y
K
Şekl - 2
B K
K M
E) 1
B
L
L
L N
N
M
M
N Şekil - 2
Şekil - 3
α
K
B
2. Düzgün, B şiddetindeki manyetik alanlar içinde, şekillerdeki yönlerde eşit büyüklükteki hızlarla hareket ettirilen, eşit uzunluktaki K, L ve M tellerinin uçlarında oluşan indüksiyon emkları εK, εL ve εM dir. B B K
ϑ L
30°
ϑ
Çözüm Yayınları
L M Z
Şekil - 4
Şekil - 2, Şekil - 3 ve Şekil - 4’de KLMN tel çevresinin konumunu değiştiren X, Y ve Z tellerinden hangisi, çerçevede indüksiyon akımı oluşmasına neden olur?
A) Yalnız X
30°
C) Yalnız Z
E) Y ve Z
4. K ve L bobinleri ile oluşturulmuş şekildeki sistemde sürgü ok yönünde çekiliyor. K
L
1 2
B M
B) Yalnız Y
D) X ve Y
30° Şekil - 2
Şekil - 1
N
ϑ R
+
Şekil - 3
Buna göre, εK, εL ve εM nin arasındaki ilişki nedir?
(sin 30° = 1/2, cos 30° = §3/2)
A) εK = εL = εM
C) εK > εL = εM
E) εL = εM > εK
3
Buna göre, K bobininde oluşan özindüksiyon akımı ve L bobininde oluşan indüksiyon akımı hangi yöndedir? K
L
A)
1 Yönü
3 Yönü
B)
1 Yönü
4 Yönü
B) εL > εK = εM
C)
2 Yönü
3 Yönü
D) εL > εM > εK
D)
2 Yönü
4 Yönü
E)
Oluşmaz
4 Yönü
4
175
Test 22
1. C
5. Şekildeki devreler hareketsiz olup S anahtarı açıktır.
2. D
3. C
4. C
5. D
6. B
7. A
8. E
7. K ve L bobinleri ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibidir. K
+
L
S
R1
1 yönü
Bu devrelerde aşağıdaki işlemler sırası ile gerçekleştiriliyor. I. S anahtarı kapatılıyor.
II. S anahtarı kapalı iken devreler birbirine biraz daha yaklaştırılıyor.
III. S anahtarı açılıyor.
Buna göre, yukarıdaki değişikliklerin hangilerinin sonucunda R1 direncinden 1 yönünde akım geçer?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
A
i
L bobininden şekildeki yönde i akımı geçmesi için,
I. L bobinini K bobininden uzaklaştırma
II. Bobinleri aynı yönde eşit hızlarla hareket ettirme
III. Reostanın sürgüsünü ok yönünde hareket ettirme
değişikliklerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
C) Yalnız III
E) I, II ve III
6. İletken bir çerçeveden geçen manyetik alanın zamana bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir. Manyetik Alan
Çözüm Yayınları
+
R2
2 yönü
Φ t
6t
4t
Zaman
Φ
2t
8. Mıknatıslar arasında bulunan şekildeki düzgün manyetik
εmk
A)
ε t 2t
−ε
4t 6t Zaman
εmk
C)
2t
−2ε
6t Zaman
2t
6t Zaman
−ε
2t
εmk
E)
ε −2ε
t 2t 4t 6t
S
t
Zaman
6t
Zaman
+x
K
εmk ε
t
+y
L t
D)
2ε −ε
N
εmk
B)
ε
176
alanda bulunan iletken tel çerçeve şekildeki gibidir.
Buna göre, indüksiyon emk’sının zamana bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
İletken tel çerçevede indüksiyon akımı oluşabilmesi için;
I. Tel çerçeveyi +x yönünde hareket ettirme
II. Tel çerçeveyi +y yönünde hareket ettirme
III. Tel çerçeveyi K - L kenarı etrafında 90° döndürme
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
1. Şekillerdeki grafikler, alternatif akım kaynağına bağlanan omik
3. ABD’nin ve Türkiye’nin elektrik şebekelerindeki etkin gerilimler
direnç, bobin ve kondansatörün devrede oluşturduğu direnç veya direnç etkisinin frekansa bağlı değişim grafikleridir. X (Ω)
Frekans (s-1)
Şekil - 1
ve frekanslar tablodaki gibidir.
ABD
Z (Ω)
Y (Ω)
Frekans (s-1)
Frekans (s-1)
Şekil - 2
Şekil - 3
X
Y
A)
Omik direnç
Kapasitans
İndüktans
B)
Omik direnç
İndüktans
Kapasitans
C)
Kapasitans
İndüktans
Omik direnç
D)
Kapasitans
Omik direnç
İndüktans
E)
İndüktans
Kapasitans
Omik direnç
Türkiye
Etkin Gerilim
110 Volt
220 Volt
Frekans
60 Hz
50 Hz
ABD’nin elektrik şebekesine bağlı şekillerdeki direnç, bobin ve kondansatör sökülüp, Türkiye’ye getiriliyor ve elektrik şebekesine bağlanıyor.
Buna göre, grafiklerdeki X, Y ve Z değişkenleri aşağıdakilerden hangisidir?
23
BÖLÜM 04 Test
Alternatif Akım - Transformatör - 1
XC
XL
R
Z
Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre; R, XL ve XC değerlerinin değişimi için ne söylenebilir?
Çözüm Yayınları
R
Şekil - 3
XL
XC
A)
Artar
Artar
Azalır
B)
Artar
Azalır
Artar
C)
Artar
Azalır
Azalır
D)
Değişmez
Artar
Azalır
E)
Değişmez
Azalır
Artar
2. Alternatif akım kaynağına bağlanan kondansatörle şekildeki devre oluşturulmuştur.
C
4. Aşağıdaki devrelerde bulunan A, B, C, D ve E anahtarları
V
açıktır.
Buna göre;
I. Alternatif akım kaynağının geriliminin etkin değeri sabit tutulup, frekansı azaltılıyor.
II. Alternatif akım kaynağının frekansı sabit tutulup, etkin gerilimi artırılıyor.
III. Kondansatörün sığası artırılıyor.
değişikliklerinden hangisinin sonucunda devredeki akımın etkin değeri artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Buna göre, A, B, C, D ve E anahtarları kapatıldıktan bir süre sonra, lambanın söndüğü devre hangisidir? A)
B)
C)
+
D)
+
E) +
177
Test 23
1. A
5. Şekildeki alternatif akım devresinde bobinin özindüksiyon
2. E
3. E
4. C
5. C
6. A
7.B
8. B
7. Şekillerdeki devrelerde bulunan X, Y ve Z lambaları özdeştir.
katsayısı L, alternatif akım kaynağının ürettiği maksimum gerilim Vmax, alternatif akım frekansı f dir.
X lambası 10V gerilim üreten doğru akım kaynağına, Y lambası maksimum gerilimi 10 volt olan alternatif akım kaynağına Z lambası etkin gerilimi 10 volt olan alternatif akım kaynağına bağlanmıştır.
L
X
Y
Z
+
V=Vmax.sin2πft
10 Volt Şekil - 1
Buna göre,
I. Bobinin devrede oluşturduğu indüktansın hesaplanabilmesi için f ve L değerlerinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir.
II. Devrenin etkin geriliminin hesaplanması için Vmax’ın bilinmesi gerekli ve yeterlidir.
III. Devredeki etkin akımın hesaplanabilmesi için Vmax ve L değerlerinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Ve = 10 Volt
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre; X, Y ve Z lambalarından hangilerinde harcanan güçler eşittir?
A) X ve Y
B) X ve Z
D) X, Y ve Z
C) Y ve Z
E) Hiçbiri
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
Vmax = 10 Volt
8. Şekildeki X ve Y ideal transformatörleri ile oluşturulmuş sistemin girişine V1 gerilimi uygulandığında, çıkışlarda oluşan gerilimler V1, V2 ve V3’tür. X transformatörü
V
Giriş
6N
V1
3N
V2
3N
6. Şekildeki alternatif akım devresinde bobinin özindüksiyon
Y transformatörü
katsayısı 1/10π Henry’dir. L = 1/10π (Henry)
178
2N
5N 4N
V3
V= 50 2.sin 100πt.(volt) Buna göre, devredeki etkin akım kaç amper’dir?
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
Buna göre, V1, V2 ve V3 nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) V2 > V1 > V3
B) V2 > V3 > V1
C) V2 > V1 = V3
D) V3 > V2 > V1
E) V3 = V2 > V1
BÖLÜM 04 Test
Alternatif Akım - Transformatör - 2 1. Alternatif gerilim kaynağının ürettiği gerilim denklemi,
4. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki alternatif akım devrelerinde bulunan
Buna göre, sadece gerilim denklemindeki niceliklerle üretilen gerilimin frekansı f, üretilen gerilimin etkin değeri Ve, kaynağın bağlandığı devrede oluşan akımın maksimum değeri İmax, niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
X ve Y bobinleri özdeştir. Şekil - 1’de devredeki gerilimin etkin değeri V, frekansı 2f, Şekil - 2’deki devredeki gerilimin etkin değeri 2V, frekansı f’dir.
V = 320.sin50πt (Volt)’dur.
A) Yalnız Ve
24
X bobini
Y bobini
V 2f Şekil - 1
2V f Şekil - 2
B) Ve ve f C) Ve ve İmax
D) f ve İmax
E) Ve, İmax ve f
2. Şekil - 1’deki alternatif akım devresinde akım ve gerilimin
zamana bağlı değişimini gösteren grafik Şekil - 2’deki gibidir. R(omik direnç)
Şekil - 1’deki devredeki etkin akım i1, Şekil - 2’deki devredeki etkin akım i2 olduğuna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1 4
V, i
B) 1 2
C) 1
D) 2
E) 4
i t i
Alternatif güç kaynağı Şekil - 2
Şekil - 1
Buna göre, grafikteki i değeri için,
I. Etkin gerilimi sabit tutulan devrenin frekansı arttıkça artar.
II. Devredeki dirence seri olarak bir direnç daha bağlanırsa azalır.
III. Güç kaynağının sağladığı etkin gerilim arttıkça artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız Il
B) l ve ll
D) Il ve lII
Çözüm Yayınları
V
5. Şekil - 1’deki özindüksiyon katsayıları LX ve LY olan X ve Y
C) l ve lll
bobinlerinin uçlarındaki gerilimin zamanla değişimini gösteren grafikler Şekil - 2 deki gibidir.
E) I, ll ve III
X bobini
Y bobini
3. Şekil - 1’deki alternatif akım devresinde akım ve gerilimin
zamana bağlı değişimini gösteren grafik Şekil - 2’deki gibidir. Bobin
V, i
Şekil - 1
i
V
Gerilim
t Alternatif güç kaynağı
V
Şekil - 2
0 −V
Buna göre, grafikteki i değeri için;
I. Devrenin frekansı arttıkça artar.
II. Bobinin özindüksiyon katsayısı arttıkça azalır.
III. Güç kaynağının sağladığı etkin gerilim arttıkça artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
2V
i
Şekil - 1
3V
E) II ve III
t
2t 3t
4t
5t
6t 7t
8t 9t
10t Y X Zaman
−3V −3V
C) Yalnız III
Şekil - 2
Bobinlerden geçen akımların etkin değerleri eşit olduğuna göre, LX oranı kaçtır? LY
A) 1 5
B) 2 3
C) 1 3
D) 3 2
E) 4
179
Test 24
1. B
6. Elektrik santrallerinde 16 - 30 KV aralığında üretilen gerilimin
K
Santrallerden yerleşim bölgelerine taşınan gerilimin artırılma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yerleşim yerlerinde kullanılacak gerilim değerleri elde etmek
+
B) Elektrik enerjisini artırmak
D)
C) Elektrik gücü fazla olan araçları çalıştırabilmek
E) Yüksek akım değerleri elde etmek
4. A
5. D
6. D
7. D
8. D
9. C 10. D
Buna göre, K, L, M, N ve P lambalarından hangileri sürekli olarak ışık veremez?
D) Enerji kayıplarını azaltmak
3. E
8. Aşağıdaki devrelerde X, Y, Z, T ve V anahtarları kapatılıyor.
değeri, enerji iletim hatlarıyla yerleşim bölgelerine taşınırken yükseltici trafolarla 180 - 360 KV aralığındaki değere yükseltilir.
2. D
A)
L
B)
X
M
C)
Y
Z +
N T
P
E) V
+
XC
9.
A
Çözüm Yayınları
7. Yalıtkan malzeme ile kaplanmış demir çekirdeklerle oluşturulmuş transformatörlerden Şekil - 1’dekinin girişine doğru akım kaynağı, Şekil - 2 ve Şekil - 3’dekilerin girişine alternatif akım kaynağı bağlanıyor.
Şekildeki devrede akımın etkin değerini artırmak için;
I. Alternatif gerilimin frekansı
II. Kondansatörün plakalarının arasındaki uzaklık
III. Kondansatörün plakaları arasındaki malzemenin dielektrik katsayısı
niceliklerinden hangileri tek başına artırılabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
10. Şehir şebekesine bağlı prize takılarak çalıştırılan şekildeki Doğru akım kaynağı
transformatörlü devrede bulunan A ve B lambaları özdeştir. Transformatörün K kolundaki sarım sayısı L’dekinden fazladır.
K
Demir çekirdek
Alternatif akım kaynağı
Şekil - 1
K
L B
A
L Şekil - 2
180
Alternatif akım kaynağı M Şekil - 3
Buna göre, K, L ve M lambalarından hangileri ışık verir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) L ve M
E) K ve M
C) K ve L
Buna göre;
I. A lambasının parlaklığı, B’ninkinden fazladır.
II. K’daki sarım sayısı artırılırsa A lambasının parlaklığı artar.
III. K’daki sarım sayısı artırılırsa B lambasının parlaklığı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
BİRE BİR
25
BÖLÜM 04 Test
1. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ile özdeş lambalar
4. Şekildeki devrede K, L anahtarları açık, lambalar özdeş ve iç
dirençleri önemsiz üreteçlerin elektromotor kuvvetleri ε, ε, 4ε dir.
kullanılarak aynı maddeden yapılmış uzunlukları ve kesit alanları üzerinde belirtilmiş olan direnç telleriyle şekildeki, K, L, M lambalarının bulunduğu üç farklı basit devre kuruluyor. K
Z
L
V
+
S
S
Y
ε
V
+
+
X
+
S
Şekil - 1
S Şekil - 2
M
3S
+
3S
L
Buna göre;
I. Yalnız K anahtarı kapatılırsa, X lambasının parlaklığı azalır.
II. Yalnız L anahtarı kapatılırsa, Y lambasının parlaklığı değişmez.
III. Reostanın sürgüsü ok yönünde çekilirse, Z lambasının parlaklığı azalır.
V
2
+
K
4ε
ε
Buna göre, ışık veren K, L ve M lambalarının parlaklıkları iK, iL ve iM arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) iL > iK > iM
B) iK = iL = iM
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) iK = iM > iL
D) iK > iL = iM
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
2. İç direnci önemsiz bir üreteç ve özdeş lambalara oluşturulan şekildeki devrede ve ampüllerin parlaklığı gözleniyor.
Çözüm Yayınları
E) iM > iK > iL
Y X Z T
+ V
Bu gözlem esnasında reostanın sürgüsü ok yönünde kaydırılırsa hangi lambaların parlaklığı azalır?
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
D) Y ve Z
C) X ve Y
5. İç dirençleri önemsiz, özdeş üreteç ve özdeş dirençlerden
oluşan şekildeki elektrik devresinde, A1 ve A2 amparmetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla i1 ve i2 dir.
E) X ve T
R
A1
R
R
+ A2
3. Elektriğin kW - saati 0,5 TL olan bir yerde, gücü 20
watt olan ampullerden 5 tanesini günde 6 saat süreyle kullanan biri, 30 günlük kullanım sonunda kaç TL elektrik faturası öder?
A) 3
B) 4,5
C) 9
D) 18
E) 27
+
+
Buna göre, i1 / i2 oranı kaçtır?
A) 1/3
B) 2/3
C) 1/2
D) 1/4
E) 1
181
Test 25
1. C
6. Yatay, sürtünmesiz düzlemlerde bulunan Şekil - 1’deki r
L X ipi
K +
+
T2
+
Gerilim (Volt)
A)
Yatay
N
4
3 2
3 2
1
1 1
2
3
4 Yük (μC)
1
Gerilim (Volt)
C) 4
4
I. X ipi kesilip, L küresi harekete geçtiğinde T1 azalmaya başlar.
3 2
3 2
II. Y ipi kesilip N küresi harekete geçtiğinde, T2 azalmaya başlar.
1
1
III. İpler kesilmeden önce T1 = T2 dir.
A) Yalnız I
B) I ve II
1
2
3
8. E
9. D
2
3
4 Yük (μC)
2
3
4 Yük (μC)
Gerilim (Volt)
E)
C) I ve III
1
4 Yük (μC) 4 3 2
E) I, II ve III
1
Çözüm Yayınları
D) II ve III
7. B
Gerilim (Volt)
D)
yargılarından hangileri doğrudur?
6. D
Gerilim (Volt)
B)
4
Yatay
Buna göre,
5. B
Buna göre, kürenin potansiyelinin yüke bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir?
d Şekil - 2
Y ipi
4. E
olan yalıtılmış iletken bir kürenin yükü sürekli olarak artırılıyor.
d Şekil - 1 M
3. C
8. Başlangıçta bir miktar yüklü ve sığası 1 μF dan daha fazla
yarıçaplı yalıtkan K ve L, Şekil - 2’deki M ve N küreleri eşit miktar yüklü olup, yük fazlalıkları hacimlerine düzgün olarak dağılmıştır. T1
2. B
1
2
3
4 Yük (μC)
9. Şekildeki, üretece bağlı düzlem kondansatörün levhaları
arasındaki uzaklık artırılıp, levhaları arasına dielektrik katsayısı havanınkinden daha büyük olan bir madde konuyor.
7. Sürtünmesiz yatay düzlemde şekildeki konumda tutulan ve
Hava
elektrik yüklü özdeş X, Y ve Z kürelerinden Y’nin yükü pozitif, Z’ninki ise negatiftir. Y +
X
182
2d
Z
+
Yatay
d
X küresi serbest bırakıldığında şekildeki gibi dengede kaldığına göre;
Buna göre,
I. Kondansatörün sığası artar.
I. X’in elektrik yükü pozitiftir.
II. Kondansatörde depolanan yük miktarı değişmez.
II. Z’nin yük miktarı Y’ninkinden büyüktür.
III. Y’nin yük miktarı X’inkinden büyüktür.
III. Kondansatörün levhaları arasındaki potansiyel farkı artar.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BİRE BİR
BÖLÜM 04 Test
1. Aşağıda verilen işlemlerden hangisinin sonucunda nötr
4. Şehir geriliminin 220 volt olduğu bir evde bir elektrikli süpürge
durumdaki K, L, M, N ve P cisimleri yüklenemez?
A) Yalıtkan K cismine, yalıtkan bir cisim sürtmek
B) İletken L cismine, iletken ve yüklü bir cismi temas ettirmek.
C) Topraklanmış iletken M cismine, yüklü bir cismi değdirmeden yaklaştırdıktan sonra toprak bağlantısını kesmek
D) Topraklanmış iletken N cismine, yüklü bir cismi temas ettirmek
E) İletken P cismine, iletken, yüksüz bir cismi temas ettirdikten sonra, P cismine yüklü bir cisim yaklaştırmak
26
ile 1100 wattlık bir ütü birlikte çalışırken sayaçtan 10 amper akım geçiyor.
Bu evde aynı elektrik süpürgeden bir tane daha çalıştırılırsa sayaçtan kaç amper akım geçer?
(Güç çarpanı; cos a = 1 alınacaktır.)
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
2. Elektrik yüklü, özdeş X ve Y elektroskoplarının yaprakları
arasındaki açılar a ve θ dır. X ve Y elektroskoplarının topuzlarını birbirine bağlayan iletken tel üzerindeki A anahtarı kapatılıyor. A
X
Y
α
θ
Buna göre, elektriksel denge sağlandığında aşağıdaki durumlardan hangisi kesinlikle gerçekleşemez?
B) a artar, θ azalır.
C) a azalır, θ değişmez.
Çözüm Yayınları
A) a artar, θ değişmez.
D) a azalır, θ azalır.
E) a ve θ değişmez.
3. Topuzlarının yarıçapları arasındaki ilişki rK = 2rL
elektroskoplarından K, +q elektrik yükü ile yüklü, L ise yüksüzken, elektroskopların topuzları şekildeki gibi iletken telle birbirine bağlanıyor.
5. Özdeş A, B diyotları ve özdeş X, Y üreteçleri ve Z lambası ile
oluşturulan şekildeki elektrik devresinde K, L ve M anahtarları açıktır.
Bu işlemlerden sonra K, L elektroskoplarının yükleri sırasıyla qK, qL ve yaprakları arasındaki açılarda θK, θL oluyor. K
qL
qK
X
L
K
θL
θK
+
A
Z B
L
M
Y
Buna göre,
I. qK > q
II. qK > qL
Buna göre, aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılırsa Z lambası ışık verir?
III. θK = θL
A) Yalnız K anahtarlarını kapatmak
B) Yalnız L anahtarlarını kapatmak
C) L ve M anahtarlarını kapatmak
D) K ve M anahtarlarını kapatmak
E) K ve L anahtarlarını kapatmak
yargılarından hangileri doğrudur?
(Elektroskopların yaprakları özdeştir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
+
183
Test 26
1. D
6. Özdeş K, L, M, N ve P lambaları ve iç dirençleri önemsiz
3. E
4. C
5. E
6. D
7. C
8. D
9. B
8. Özdeş lambalar ve sığaçlar ile değişken ve doğru akım
özdeş, üreteçlerle oluşturulmuş devre şekildeki gibidir.
üreteçleri kullanılarak şekildeki K, L, M, N elektrik devreleri oluşturuluyor.
N
+
K
2. A
K
L
M
N
L
P
+
M
Buna göre,
I. K ve M lambaları eşit parlaklıkta ışık verir.
II. N ve P lambaları eşit parlaklıkta ışık verir.
III. L lambası K lambasından daha çok ışık verir.
Buna göre, K, L, M ve N devrelerinden hangilerindeki lambalar sürekli olarak ışık verir?
A) K ve L
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
+
B) L ve M
D) K, L ve M
C) M ve N
E) L, M ve N
Çözüm Yayınları
D) I ve III
C) II ve III
+
9. Birbirine paralel, sonsuz uzunluktaki K, L iletken tellerinden şekilde gösterilen yönlerde iK, iL şiddetlerinde elektrik akımları geçiyor. Tellerden eşit uzaklıktaki M noktasında sayfa →
düzlemine dik ve dışarıya doğru B manyetik alanı oluşuyor.
7. Şekildeki düzenekte, özdeş X, Y cisimleri sürtünmesiz yatay düzlemde, bu düzleme dik ve birbirine paralel olan iki metal levha arasında durmaktadır. X’in elektrik yükü +3q, Y’nin elektrik yükü de –2q dur.
M
iK d
X
184
−2q
+3q K L
M
N
P R
Y
+ –
S
Açık olan S anahtarı kapatılırsa X ve Y cisimleri hangi noktada çarpışabilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) L noktası nda
B) M noktasında
C) N noktasında
D) N – P arasında
E) P noktasında
iL d
B
Buna göre,
I. iK’nin büyüklüğünü değiştirmeden yönünü değiştirmek
II. iL’nin büyüklüğünü değiştirmeden yönünü değiştirmek
III. iK’nın yönünü değiştirmeden büyüklüğünü azaltmak
işlemlerinden hangileri yapılırsa B manyetik alanın hem büyüklüğü artar hem de yönü değişir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
→
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
TÜMEVARIM - IV Test 1.
01
3. Aynı maddeden yapılmış, eşit kalınlıklı, düzgün, türdeş teller
Şekil -1
ile oluşturulan sistem şekildeki gibidir.
Şekil -2
K
L
M
NP
R
Yer (Yatay)
Şekil-1’de yatay zemin üzerinde bulunan düzgün kapta türdeş sıvı bulunmaktadır. Kap Şekil-2’deki gibi kesit alanı daha büyük yüzeyi üzerine bırakılmaktadır.
Buna göre sistemin ağırlık merkezi nerededir? (p = 3)
Buna göre;
A) L - M arasında
B) M noktasında
I. Kap tabanına etki eden sıvı basıncı azalır.
C) M-N arasında
D) N noktasında
II. Kap tabanına etki eden sıvı basınç kuvveti azalır.
III. Sıvının yere göre potansiyel enerjisi azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) N-P arasında
4. Sürtünmesiz ortamda 2 metre uzunluğundaki ipin ucundaki m
C) I ve II
kütleli cisim salınım hareketi yapmaktadır.
E) I, II ve III 2m
53°
Çözüm Yayınları
K
2.
4x
Cisim K noktasından 2 m/s hızla geçtiğine göre L noktasından geçerken sahip olduğu hız kaç m/s dir?
(g = 10 m/s2, cos 53° = 0,6, sin 53° = 0,8)
A) 3 2
B) 2 5
C) 5
5.
Konum K
N
3x
A
S
t
B
S
N
S
S
N
S
N
Zaman N
L
C
S
d
Doğrusal bir yörüngede sabit hızlarla hareket eden K ve L cisimlerinin konum-zaman grafikleri şekildeki gibidir.
Buna göre;
I. K ve L nin hızları eşittir.
II. Hareketliler 3t anında yanyana gelir.
III. 4t anında hareketliler arasındaki uzaklık 2x dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) II ve III
E) 3 5
Yatay
Yatay
d
–x
D) I ve II
D) 4 2
d N
–2x
L
2 m/s
Yatay
Yatay sürtünmesiz düzlemler üzerinde bulunan özdeş mıknatıslar şekildeki gibi sabit tutulurken, mıknatıslara bağlı A, B, C yaylarında gerilme veya sıkışma yoktur.
Mıknatıslar serbest bırakılıp, sistemler yeniden dengeye geldiğinde, sabitleri sırası ile k, k, 2k olan A, B, C yaylarında meydana gelen FA, FB, FC kuvvetleri arasındaki ilişki nedir?
A) FA > FB > FC
B) FA > FC > FB
C) FA = FB = FC
D) FB > FC > FA
E) FC > FB > FA
185
Test 01
1. D
6.
L
Yüklü, özdeş K ve L elektroskopları ile oluşturulmuş sistemde A anahtarı kapatılıyor.
Buna göre;
II. K nın yaprakları önce kapanıp sonra tekrar açılır. L nın yaprakları biraz daha açılır.
III. K ve L elektroskoplarının yaprakları biraz daha açılır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
P +q
i −q
K +q
N
Buna göre, K, L, M, N ve P yüklü parçacıklarının hareket yörüngelerinden hangisi şekildeki gibi olamaz?
A) K
B) L
C) M
D) N
E) P
İç direnci önemsiz üretecin kullanıldığı şekildeki devrede anahtar açıkken voltmetre 10 Volt değerini göstermektedir.
Buna göre, K anahtarı kapatılırsa voltmetre kaç volt değerini gösterir?
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
E) 25
8. Şekildeki devre parçasının K – L uçlarına potansiyel fark uygulandığında V1, V2 ve V3 voltmetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla 2V, V, V dır. R1
R2
Çözüm Yayınları
2R
X
10.
Y
V2
V1 R3 V 3
L
Buna göre, R1, Rl ve R3 arasındaki ilişki nedir?
A) R1 > R2 = R3
B) R1 = R2 = R3
C) R1 > R2 > R3
D) R1 > R3 > R2
9. E 10. D
C) I ve II
+
8. B
2R
R
R4
7. C
K
V
K
6. A
E) II ve III
7.
186
5. B
L −q
I. K nın yaprakları biraz daha açılır, L nın yaprakları biraz kapanır.
D) I ve III
4. B
+q M
3. D
9. Yalıtkan bir yatay düzlem üzerinde bulunan, i akımı taşıyan sonsuz uzunluktaki telin yakınında K, L, M, N ve P yüklü parçacıkları şekildeki gibi fırlatılıyor.
A K
2. C
E) R2 > R1 = R3
Z
+
İç direnci önemsiz üreteç ve diyotlar ile oluşturulmuş şekildeki devredeki lambalar özdeştir.
Üretecin kutupları ters çevrildiğinde;
I. X lambasının parlaklığı azalır.
II. Y lambasının parlaklığı azalır.
III. Z lambası söner
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
02
TÜMEVARIM - IV Test 1. Eşit boydaki K, L ve M metal çubuklarının boyca genleşme
4.
katsayıları sırası ile λ, 2λ ve 3λ dır. K şekildeki gibi ucundan L ve M ise tam ortasından sabitlenmiştir. Çubukların sıcaklıkları eşit miktar değiştirildiğinde, d1 in değişmediği, d2 nin ise azaldığı görülüyor. d1
K
L
sbt
d2
sbt
ϑ K 8 metre 3ϑ
M sbt
L
Buna göre, çubukların sıcaklık değişimleri için verilen ifadelerden hangisi doğru olabilir?
A) Hepsi ısıtılmış
B) Hepsi soğutulmuş
C) K ısıtılmış, L soğutulmuş, M soğutulmuş
D) K soğutulmuş, L ısıtılmış, M soğutulmuş
E) K ısıtılmış, L soğutulmuş, M ısıtılmış
Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun K noktasından ϑ hızı ile fırlatılan m kütleli cisim L noktasından 3ϑ hızı ile geçmektedir.
Buna göre, cisim L noktasından 4ϑ hızı ile fırlatılırsa K noktasından geçerken hızı kaç m/s olur? (g = 10 m/s²)
A) 3§2
B) 3§5
C) 5
D) 4§5
E) 4•10
5. 2.
T1
F = 3 mg K L
S N
Çözüm Yayınları
T2
T
K
L
N S
Özdeş K ve L mıknatısları şekildeki gibi asıldığında iplerdeki T gerilme kuvvetleri oranı 1 = 1 olmaktadır. T2 Buna göre, L mıknatısı ters çevrilip yeniden asılırsa;
Kütleleri sırası 2m ve 4m olan cisimler ile oluşturulmuş sürtünmesiz sistem şekildeki gibidir.
Sisteme 3 mg şiddetindeki kuvvet şekildeki gibi uygulandığında, ipte meydana gelen gerilme kuvveti kaç mg’dir?
I. T1 artar.
II. Mıknatısları birbirine bağlayan ipte gerilme oluşmaz.
III. Mıknatısların birbirine uyguladığı manyetik kuvvet azalır.
A) 1
B) 2
D) 4
E) 5
C) 3
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
6.
3.
D) I ve II
K
L
C) Yalnız III
E) I, II ve III
M
N A
187
T
O
O noktası etrafında serbestçe dönebilen ağırlıksız düzgün, türdeş, eşit bölmeli çubuk ve ağırlıksız makaralarla kurulu şekildeki düzenek dengededir.
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç P’dir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
Birbirine şekildeki gibi temas eden K, L, M nötr, iletken kürelerinin yarıçapları sırası ile r, r, 2r’dir. A anahtarı kapatıldığında K küresinin yükü +q olmaktadır.
Buna göre, anahtar kapatılmadan önce iletken N cisminin yükü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) +q
B) +2q
C) +3q
D) +4q
E) +5q
Test 02
1. E
7.
2. B
3. B
10. M
4. E
5. B
6Ω
N
A
8Ω
Buna göre, R1 / R2 oranı kaçtır?
2 A) 3
4 3 C) D) 2 3
B) 1
D) 2
24Ω
R
A3
Şekildeki devre parçasının K ve L uçlarına potansiyel fark uygulandığında A3 ampermetresinin gösterdiği değer, A1 ampermetresinin gösterdiği değerin 2 katı olmaktadır.
Buna göre, A2 ampermetresinin gösterdiği değer, A1 ampermetresinin gösterdiği değerin kaç katıdır?
2 3
voltmetre ve ampermetrenin gösterdikleri değerler nedir? Ampermetre
Voltmetre
A)
6A
40V
B)
4A
40V
C)
4A
48V
D)
2A
48V
E)
2A
36V
L
A2
3Ω
B)
İç direnci önemsiz üreteçle kurulmuş şekildeki devrede
A1
6Ω
K
V = 60 Volt
C) 1
D) 2
D) 3
Çözüm Yayınları
8.
+
Şekil 1’deki K-L noktaları arasındaki eşdeğer direnç şekil 2’de tellerin tam ortaları olan M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2 dir.
1 3
9. C 10. D 11. A
Şekil 2
Şekil 1 ve şekil 2’deki üçgenler aynı maddeden yapılmış, düzgün, türdeş ve eşit uzunluktaki iletken teller lehimlenerek oluşturulmuştur.
A)
8. C
L Şekil 1
7. B
V
3Ω K
6. E
11.
K
L
L M
M
K
9. Bulundukları yatay sürtünmesiz düzleme dik manyetik alanda fırlatılan qK ve qL yüklü K ve L parçacıkları sırası ile 2P ve P çizgisel momentumları ile şekildeki gibi düzgün dairesel hareket yapmaktadır.
L
188
K
Buna göre, qK / qL oranı kaçtır?
A) 1 4
B) 1 3
C) 1 2
D) 1
E) 2
+
+ Şekil -1
+
+ Şekil -2
İç dirençleri önemsiz özdeş üreteçler ve özdeş K, L, M lambaları ile Şekil-1’deki devre oluşturulmuştur.
Aynı devre elemanları Şekil-2’deki gibi bağlanırsa K, L, M lambalarının parlaklıklarının değişimi için ne söylenebilir?
A) K ve L’nin parlaklığı azalır, M’ninki artar.
B) K ve L’nin parlaklığı artar, M’ninki azalır.
C) K ve L’nin parlaklığı değişmez, M’ninki azalır.
D) L’nin parlaklığı azalır, K ve M’ninki artar.
E) K’nın parlaklığı artar, L ve M’ninki azalır.
1.
2. Noktasal ışık kaynağı, ortasında delik bulunan engel ve ekran d
ile oluşturulmuş optik düzenekte perde üzerinde O merkezli dairesel aydınlık bölge oluşmaktadır.
A
Kaynak
Ekran
Engel
Kaynak
Ekran
O
I
01
BÖLÜM 05 Test
Aydınlanma
Işık şiddeti I olan noktasal kaynaktan yayılan ışınların ekran üzerindeki A noktasında oluşturduğu aydınlanma şiddeti E dir.
Buna göre; E
E
d (I) A noktasındaki aydınlanma şiddetinin d’ye bağlı değişim grafiği
Buna göre;
I. Kaynak engele yaklaştırılırsa perdedeki ışık akısı artar.
II. Engel ekrana yaklaştırılırsa perdedeki ışık akısı azalır.
III. Engel kaynağa yaklaştırılırsa O noktasındaki aydınlanma şiddeti artar.
1/d2
(II) A noktasındaki aydınlanma şiddetinin 1/d2 bağlı değişim grafiği
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I ve III
Çözüm Yayınları
E
I (III) A noktasındaki aydınlanma şiddetinin kaynağın ışık şiddetine bağlı değişim grafiği
3. Noktasal ışık kaynağı, tam ortasında O merkezli dairesel
I, II ve III nolu grafiklerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
delik bulunan engel ve ekran ile oluşturulmuş optik düzenek şekildeki gibidir.
C) I ve II B Engel A
E) I, II ve III Kaynak
Ekran C D
O
E
189 Buna göre, A, B, C, D, E noktaları için;
I. Aydınlanma şiddeti en az olan nokta E’dir.
II. Aydınlanma şiddeti en fazla olan nokta A’dır.
III. D noktasındaki aydınlanma şiddeti, C’dekinden fazladır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 01
1. E
4. Yarıçapı r olan küre şeklindeki balonun merkezinde ışık
I
3. D
4. C
5. B
6. D
7. E
6. Yarıçapları sırası ile 3r, 2r ve r olan X yarım, Y ve Z çeyrek
şiddeti I olan noktasal ışık kaynağı bulunmaktadır. Bu durumda balonun iç yüzeyindeki toplam ışık akısı φ, P noktasındaki aydınlanma şiddeti E dir.
r
2. C
kürelerinin merkezleri olan O noktasına noktasal ışık kaynağı yerleştirilmiştir. X
I r O
P
Y
r r Z
Kaynak balonun merkezinde kalacak ve küresellik bozulmayacak şekilde balon biraz daha şişirildiğinde φ ve E’nin değişimi için ne söylenebilir? φ
E
Değişmez
Artar
B)
Azalır
Değişmez
C)
Değişmez
Azalır
D)
Değişmez
Değişmez
E)
Azalır
Azalır
Buna göre, X, Y ve Z yüzeylerindeki toplam ışık akıları φX, φY ve φZ arasındaki ilişki nedir?
A) φX = φY = φZ
B) φX > φY > φZ
C) φZ > φY > φX
D) φX > φY = φZ
E) φY > φX = φZ
Çözüm Yayınları
A)
7. Yarıçapları sırasıyla r, r, 2r olan K, L ve M kürelerinin merkezlerine ışık şiddetleri sırasıyla I, 2I, 4I olan noktasal ışık kaynakları şekildeki gibi yerleştirilmiştir. K
5. Eşit kare bölmeli düzlemde bulunan, ışık şiddeti I olan
I
noktasal ışık kaynağının A, B ve C noktalarında oluşturduğu aydınlanma şiddetleri sırasıyla EA, EB ve EC dir.
M
L 2I
r
4I
r
2r
A
190
I
Buna göre;
I. L nin iç yüzeyindeki toplam ışık akısı K nınkinden fazladır.
II. L nin birim yüzeyine düşen ışık akısı M ninkinden fazladır. III. K ve M nin birim yüzeylerine düşen ışık akıları eşittir.
B C
Buna göre, EA, EB ve EC’nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) EA = EB = EC
B) EB = EC > EA
yargılarından hangileri doğrudur?
C) EA > EB = EC
D) EC > EB > EA
A) Yalnız I
E) EA > EB > EC
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
1.
4.
Küresel kaynak
Şekil -1
Küresel engel Perde
02
BÖLÜM 05 Test
Gölge
Yarıçapları eşit küresel kaynak ve küresel metal topun perdenin önüne yerleştirilmesiyle oluşturulan optik düzenek şekildeki gibidir. Perdede oluşan tam gölge alanını artırmak için;
Şekil -2
Karanlık bir odada, küresel ışık kaynağı ile gözlemcinin arasına saydam olmayan top yerleştirildiğinde gözlemci ışık kaynağını Şekil-1’deki gibi görüyor.
Buna göre;
I. Topu kaynağa yaklaştırma
I. Perde engelden uzaklaştırılmalı
II. Gözlemciyi toptan uzaklaştırma
II. Kaynak kaldırılıp yerine daha küçük küresel kaynak konulmalı
III. Kaynağı toptan uzaklaştırma
III. Metal top ısıtılarak hacmi artırılmalı
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve III
işlemlerinden hangilerinin sonucunda gözlemci kaynağı Şekil-2’deki gibi görür?
A) Yalnız I
E) I, II ve III
B) Yalnız III
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
ϑ
ϑ
K1
K2 Perde
Noktasal K1 ve K2 ışık kaynakları ile perde arasına saydam olmayan küresel cisim konularak şekildeki optik sistem oluşturulmuştur.
K1 ve K2 ışık kaynakları aynı anda eşit büyüklükteki hızlarla birbirlerinin ilk konumlarına varıncaya kadar hareket ettiriliyor.
Buna göre;
I. Tam gölge alanı sürekli artar.
II. Tam gölge alanı önce azalır sonra artar.
III. Yarı gölge alanı önce azalır sonra artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
Çözüm Yayınları
2.
5.
K3
C) Yalnız III
K1
E) I, II ve III
K2
3. X
Y
191 K1
K2
K
L
Noktasal K1, K2, K3 ışık kaynakları, X ve Y engelleri ve K-L perdesi ile oluşturulmuş şekildeki optik düzenekte K1, K2 ve K3 kaynaklarının perde üzerinde aydınlattıkları bölgelerin uzunlukları x1, x2, x3’tür.
Noktasal K1 ve K2 ışık kaynakları, saydam olmayan halka ve perde ile oluşturulmuş optik düzenek şekildeki gibidir.
Buna göre, perdede oluşan gölge şekli aşağıdakilerden hangisi gibidir? ( : Yarı gölge, : Tam gölge)
Buna göre, x1, x2, x3’ün büyüklükleri arasıdaki ilişki nedir?
A)
A) x1 > x2 > x3
B)
C)
D)
E)
B) x3 > x2 > x1
D) x1 = x2 = x3
C) x2 > x3 > x1
E) x3 > x1 = x2
Test 02
1. D
6.
2. C
3. A
4. B
5. E
6. A
7. C
8. D
9. D
8. Karanlık bir ortamda, yarıçapları eşit, küresel K ışık kaynağı, küresel L engeli ve perde ile oluşturulmuş optik düzenekte engel ile perde arasında şekildeki gibi silindirik bir karanlık bölge oluşmaktadır.
K1
O Engel
K2
2 Yönü 1 Yönü
Perde
Şekil-1
r
3 Yönü
r
K
O
L Perde
Şekil-2
K1 ve K2 noktasal ışık kaynakları, saydam olmayan, O merkezli küresel engel ve yeterince uzun perde ile kurulmuş Şekil-1’deki optik düzenekte perdede oluşan gölgenin görünümü Şekil-2’deki gibidir.
I. Engeli 1 yönünde hareket ettirme
II. Kaynağı 1 yönünde hareket ettirme
III. Kaynağı 2 yönünde hareket ettirme
Buna göre, optik düzenekte perde üzerinde oluşan gölgenin Şekil-3’deki gibi olması için;
IV. Perdeyi 3 yönünde hareket ettirme
I. Perdeyi engele yaklaştırma
II. Engeli kaynaklara yaklaştırma
III. Kaynakları birbirine yaklaştırma
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) II ve III
işlemlerinden hangilerinin sonucunda karanlık bölgenin alanı artar?
A) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III
7. Karanlık bir ortamda yarıçapları eşit küresel K ışık kaynağı ve saydam olmayan L topu, yeterince büyük perdeler ile Şekil 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki optik düzenekler oluşturuluyor.
Buna göre;
ile oluşturulan şekildeki optik düzenek şekildeki gibidir. P
b
K r
K
Perde
Şekil - 1
L
M
L r 2a
b Şekil - 2
192 K r
Perde
L r a
2b Şekil - 3
Buna göre, S1, S2 ve S3 arasındaki ilişki nedir?
A) S1 > S2 > S3
B) S3 > S2 > S1
C) S3 > S1 > S2
D) S1 > S3 > S2
E) S2 > S1 > S3
Buna göre;
I. L engeli ok yönünde hareket ettirilirken perde üzerindeki tam gölgenin alanı değişmez.
II. M engeli ok yönünde hareket ettirilirken perde üzerindeki tam gölgenin alanı azalır.
III. Perde ok yönünde hareket ettirilirken perde üzerindeki tam gölgenin alanı artar.
Perde
E) I, II ve IV
L r a
D) I, III ve IV
C) II, III ve IV
9. K noktasal ışık kaynağı, L ve M küresel engelleri ve P perdesi
Perdeler üzerinde oluşan yarı gölgelerin alanları Şekil - 1’de S1, Şekil - 2’de S2, Şekil - 3’de S3 tür. K r
B) I ve IV
Çözüm Yayınları
Şekil-3
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
1. K düzlem aynasına gelen I ışını ile yansıyan I′ ışını arasındaki
4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistemde K, L, M ve
açı, I ışınının ayna ile yaptığı açının 7 katıdır.
Buna göre, I ışınının K aynasına gelme açısı kaç derecedir?
A) 20
B) 30
C) 40
D) 60
N basamaklarının yükseklikleri 40 cm olup, tabanı N basamağının 40 cm üzerinde olacak şekilde, duvara düzlem ayna asılmıştır. Düzlem ayna
E) 70
Göz
2. Eşit kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan K düzlem aynasından yansıyan I1, I2, I3 ve I4 ışınları şekildeki gibidir.
K
I2 I3 I4
I. I1 ve I2 aynı noktasal kaynaktan çıkmış olabilir.
II. I2 ve I4 aynı noktasal kaynaktan çıkmış olabilir.
III. I1 ve I3 aynı noktasal kaynaktan çıkmış olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
3. Eşit kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan A düzlem aynasına
Çözüm Yayınları
Buna göre;
40 cm 40 cm 40 cm 40 cm 40 cm
N M
Kıvanç
150 cm
L
K
I1
03
BÖLÜM 05 Test
Düzlem Ayna - 1
Zemin
Buna göre, gözünün yerden yüksekliği 150 cm olan Kıvanç için,
I. K basamağından L basamağına çıkarken kendini görmeye başlar.
II. M basamağında dururken ayaklarını görebilir.
III. N basamağında dururken ayaklarını görebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
5. I1, I2 ve I3 ışınları eşit kare bölmeli düzleme yerleştirilmiş
aynalarla oluşturulmuş ayna düzeneklerine Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki gibi gönderilmektedir.
I1 ve I2 ışınları şekildeki gibi gelmektedir. K L M N I1
I2
A
I2
I1
P R S
Şekil - 1
T
Şekil - 2 I3
Duvar
193
I1 ve I2 ışınları aynadan yansıdıktan sonra duvarın hangi noktalarına düşerler? I1
I2
A)
R
K
B)
T
M
C)
S
L
D)
R
M
E)
S
K
Şekil - 3 Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri kendi üzerinden geri yansır?
A) Yalnız I1
B) I1 ve I2
D) I1 ve I3
C) I2 ve I3
E) I1, I2 ve I3
Test 03
1. E
6. L düzlem aynasına paralel olarak, K düzlem aynasına gelen
2. C
K
I
X
A) 30
B) 50
C) 60
D) 70
7. B
8. B
9. B
B
M
(I) Kaynak
L
6. C
L
A
I
Buna göre, θ kaç derecedir?
5. D
üzerine yerleştirilmiş X düzlem aynası, A ve B engelleri, I noktasal ışık kaynağı ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibidir.
K
4. E
8. Kenar uzunlukları 1 birim olan eşit kare bölmeli düzlem
I ışını yansımaları sonucunda K düzlem aynasına paralel I′ ışını olarak sistemi terk etmektedir.
3. C
Buna göre, K - L - M duvarında ışık almayan bölgenin uzunluğu kaç birimdir?
E) 75
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Çözüm Yayınları
9. Eşit kare bölmeli düzlemlere Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil 3’deki gibi yerleştirilmiş A1, A2 ve A3 aynalarına G1, G2 ve G3 noktalarından bakan gözlemcilerin K,L,M, ABCD, XYZ duvarlarında gördüğü bölgelerin uzunlukları sırasıyla x1, x2 ve x3 tür.
7. Eşit kare bölmeli düzlem üzerine yerleştirilmiş düzlem ayna ve X saydam olmayan cismi şekildeki gibidir.
K
N
A1
L M
194
B
X A3
G3
G M
L
D
Şekil - 1
G2
K X
A A2
G1
C Şekil - 2
Z
Y Şekil - 3
Buna göre, G noktasından düzlem aynaya bakan gözlemci K, L, M ve N noktasal cisimlerinden hangilerinin görüntülerini görebilir?
Buna göre, x1, x2 ve x3 büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) x1 = x2 = x3
B) x1 > x2 = x3
A) Yalnız L
C) x1 > x2 > x3
D) x1 > x3 > x2
B) K ve L
D) K, L ve M
C) L ve M
E) K, L ve N
E) x2 > x1 > x3
BÖLÜM 05 Test
Düzlem Ayna - 2 4.
1.
K 60o 140o
K2
K1
04
K1 ve K2 noktasal ışık kaynaklarından şekildeki gibi gönderilen ışınlar sırasıyla n1 ve n2 defa yansıma gerçekleştirip düzlem ayna sistemini terk etmektedir.
Buna göre,
A)
n1 oranı kaçtır? n2 5 1 B) C) 6 2
5 8
4 7
D)
I
L
E)
5 7
I ışını A düzlem aynasından K noktasında, B düzlem aynasından L noktasında yansıyarak sistemi şekildeki gibi terk etmektedir.
Buna göre, aynı düzlem üzerinde bulunan A ve B düzlem aynalarının doğrultuları arasındaki açı kaç derecedir?
A) 45
B) 50
C) 60
D) 70
E) 90
2. O
I1
K
L
M
N
P
R
Eşit kare bölmeli düzlem üzerindeki düzlem aynaya gönderilen I1 ışını O noktasında düzlem aynada yansıdıktan sonra, N noktasından geçmektedir.
Buna göre, I2 ışını aynı düzlem aynada yansıdıktan sonra hangi nokta ya da noktalar arasında geçer?
A) LM arası
B) M
D) N
Çözüm Yayınları
I2
C) MN arası
E) PR arası
3. X G
S
M
N
5. Kesişen A ve B düzlem aynalarının arasına yerleştirilmiş KL cismi şekildeki gibidir.
195 K
L
A
Eşit kare bölmeli düzlemde saydam olmayan S cismi X düzlem aynasının önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
Buna göre, G noktasından aynaya bakan gözlemci K, L, M, N cisimlerinden hangilerinin X düzlem aynasındaki görüntüsünü görebilir?
A) Yalnız K
B) K ve M
D) L ve M
E) M ve N
70° 60°
B
K L
Buna göre, KL cisminin A ve B düzlem aynalarındaki ilk görüntülerinin arasındaki açı kaç derecedir?
A) 80
C) K ve L
B) 90
C) 100
D) 120
E) 150
Test 04
1. C
6.
B
8. G1
C
2. B
3. B
4. D
5. C
6. D
G2
L
7. B
8. A
9. C
M
K
L
G3
K X
A X
X cismi, eşit bölmelendirilmiş düzlemde A - B - C yörüngesi üzerinde ϑ büyüklüğündeki sabit hızla hareket etmektedir. Düzlem aynaya K noktasından bakan gözlemci X cisminin aynadaki görüntüsünü tK süre, L noktasından bakan gözlemci ise X cisminin aynadaki görüntüsünü tL süre görmektedir. tK Buna göre, oranı kaçtır? tL 1 3 B) 1 C) A) 2 2
E)
Şekil-3
Eşit bölmelendirilmiş düzlem üzerine yerleştirilen düzlem aynalar ve engeller ile oluşturulan düzeneklerde G1 gözlemcisi X aynasına, G2 gözlemcisi Y aynasına, G3 gözlemcisi Z aynasına bakmaktadır.
Buna göre, K, L, M noktasal cisimlerinden hangilerinin aynalardaki görüntüleri gözlemciler tarafından görülmez?
A) Yalnız K
D) 2
Z
Şekil-2
B) Yalnız M
D) K ve M
C) L ve M
E) K ve L
5 2
Çözüm Yayınları
ϑ
Y
Şekil-1
9.
7.
Y
P
X K
Engel
K
196
X
G M
R
L
Saydam olmayan X cismi ve düzlem ayna ile oluşturulan şekildeki sistemde düzlem aynaya bakan G gözlemcisi K, L, M noktasal cisimlerinden hangilerinin görüntülerini görebilir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve L
Perde
E) L ve M
C) Yalnız M
Eş kenar uzunluğu 1 birim olan kare bölmeli düzlemde X, Y düzlem aynaları, noktasal K ışık kaynağı, mat engel ve PR perdesi ile şekildeki optik düzenek oluşturulmuştur.
Buna göre, PR perdesinin kaç birimi aydınlanır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
BÖLÜM 05 Test
Küresel Aynalar - 1 1. K çukur aynasının asal eksenine dik olarak yerleştirilmiş L
3. Şekildeki çukur aynanın odak noktası F, merkezi M’dir. Çukur
düzlem aynasına gelen I ışını şekildeki yansımalar sonucunda kendi üzerinden geri dönmektedir. K
05
aynanın arkası I, F ile T arası II, F ile M arası III, M’nın dışı IV nolu bölgedir.
L a
K
Asal eksen
T
F
I
Buna göre, çukur aynanın odak uzaklığı kaç a dır?
A) a 2
B) 2a 3
D) 3a 2
C) a
E) 2a
(I)
(II)
Asal eksen
M (III)
(IV)
Buna göre;
I. K cismi II ve III nolu bölgelere yerleştirildiğinde elde edilen görüntülerin boyları eşit olabilir.
II. K cismi IV nolu bölgeden, III nolu bölgeye getirilirken, görüntüsünün boyu kısalır.
III. K cismi IV nolu bölgede iken görüntüsü I nolu bölgede oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
2. Odak uzaklığı f olan tümsek aynanın önüne boyları h kadar olan K, L ve M cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir. K
L
M Asal eksen
f
4. K çukur aynasının önündeki eşit kare bölmeli düzleme
yerleştirilen şekildeki A, B, C, D ve E noktasal cisimlerinden A nın K çukur aynasındaki görüntüsü A′ olmaktadır. A
Cisimlerin tümsek aynadaki görüntülerinin boyları hK, hL ve hM olduğuna göre;
I. hK = h
II. hL = h/2
III. hM < h/2
A
B
C
197
D E
Asal eksen
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
K
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
Buna göre, A, B, C, D ve E cisimlerinden hangisinin K çukur aynasında oluşan görüntüsüne uzaklığı en büyüktür?
A) A
C) Yalnız III
B) B
C) C
D) D
E) E
Test 05
1. E
5. Asal eksenleri çakışık K çukur, L tümsek aynalarıyla
I2
L
K
I3
Asal eksen I5
Buna göre, I ışını L aynasından şekildeki I1, I2, I3, I4 ve I5 ışınlarından hangileri gibi yansıyabilir?
A) I1, I2 ve I4
B) I2, I3 ve I4
C) I1, I5
D) I1, I3 ve I5
de yeşil ve mavi renkli ışınlar asal eksene paralel olarak gönderilmektedir. Yeşil
Yeşil
K
h
Asal eksen
x
K
h y
Su Şekil - 1 Yeşil
8. E
y/4 Asal eksen
Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre, x / y oranı kaçtır?
A)
1 3
B)
L
1 2
C)
2 3
D)
3 2
E) 2
Mavi
K
z
I. x = y
II. z > y
III. y = t
Çözüm Yayınları
Asal eksen
2x
x
Asal eksene paralel olarak K çukur aynasına gelen I ışını, L tümsek aynasından şekildeki gibi asal eksene paralel I′ ışını olarak yansımaktadır.
Buna göre; K
L
I1
K
I2
L
Hava
K
Asal eksen
t
Hava
3x Şekil - 1
Asal eksen
x
x Şekil - 2
K
L
I3
Hava
Şekil - 4
Buna göre;
L
I
Asal eksen
h
Şekil - 3
I
K
Şekil - 2
2h
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
7. E
E) I2, I4 ve I5
6. K düzlem aynasına Şekil - 1, Şekil - 2, Şekil - 3 ve Şekil - 4
6. E
Asal eksen
y
8.
198
5. B
I2
K
L
I1 x
I4
4. B
ve L aynaları ile oluşturulmuş düzenekte Şekil - 1’deki gibi yansımaktadır. Aynalar arasındaki uzaklık değiştirilmeden asal eksene paralel olarak gönderilen I2 ışını Şekil - 2’deki gibi yansımaktadır.
I1
I
3. A
7. I1 ışını asal eksenleri çakışık, aralarındaki uzaklık x olan K
oluşturulmuş şekildeki sistemde asal eksene paralel olarak gönderilen I ışını önce K sonra L aynasından yansımaktadır. K
2. E
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I ve III
C) Yalnız III
x 2
4x Şekil - 3
K ve L aynaları ile kurulu Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil 3’deki sistemlerde asal eksene paralel olarak gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru çizilmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
1. K çukur, L ve M tümsek aynalarına IK, IL ve IM ışınları Şekil -
3. K noktasından geçerek B düzlem aynasına şekildeki gibi
1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 teki gibi gönderilmektedir. K
gelen I ışını A çukur aynasından ilk yansıması sonucunda K noktasından geçerek sistemi terk etmektedir.
L
IK
Asal eksen
I
A
Asal eksen
IL
Şekil - 1
B
K
a a
Asal eksen
Şekil - 2 M
IM
Asal eksen
Şekil - 3
Buna göre, IK, IL ve IM ışınlarından hangilerinin aynalardaki yansımaları doğru çizilmiş olabilir?
A) Yalnız IK
06
BÖLÜM 05 Test
Küresel Aynalar - 2
B) IK ve IL
D) IL ve IM
Buna göre, A aynasının odak uzaklığı kaç a dır?
A) a 2
C) 3a 2
B) a
D) 4a 3
E) 5a 2
4. Boyu h olan, K cisminin A çukur aynasındaki görüntüsü 2h boyunda oluşmaktadır.
C) IK ve IM
A
K
E) IK, IL ve IM
Asal eksen
a
Çözüm Yayınları
Buna göre, A aynasının odak uzaklığı,
I. a / 2
II. 2a
III. 2a / 3
diğerlerinden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
5. Çukur aynaların asal eksenlerine dik olarak yerleştirilmiş düzlem aynalar ile oluşturulmuş sistemler Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki gibidir. I1
2. K noktasal ışık kaynağından çıkan mavi renkli I ışını çukur aynanın A noktasından şekildeki gibi yansımaktadır.
Asal eksen
I A
I
B
Asal eksen
Şekil - 1
Asal eksen
K
I2
Şekil - 2 I3 Asal eksen
I ışınının asal eksene paralel olarak yansıması için;
I. Ayna kaynaktan uzaklaştırılmalı
II. Mavi yerine yeşil renkli ışın gönderilmeli
III. K kaynağından B noktasına ışın gönderilmeli işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
Şekil - 3
C) Yalnız III
199
Çukur aynaların asal eksenlerine paralel olarak gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin yansımaları şekillerdeki gibi olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Test 06
1. C
6. Asal eksene paralel olarak K aynasına gönderilen I ışını L
8.
Asal eksen
II. L aynasının 1 yönünde çekilmesi
III. Kaynağın 3 yönünde çekilmesi
9. C
y
Asal eksene paralel olarak K çukur aynasına gelen I ışını, L tümsek aynasından asal eksene paralel I′ ışını olarak yansımaktadır,.
L tümsek aynası ok yönünde 2y kadar çekilirse I ışını L tümsek aynasından nasıl yansır? A)
B)
y 2
I
C)
değişikliklerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D)
3y 2
x I
I
E) I, II ve III
I
E) Çözüm Yayınları
D) II ve III
8. A
Asal eksen
I
7. E
Buna göre, asal eksene paralel olarak K aynasına gönderilen I ışınının L aynasından ilk yansıması sonucunda asal eksene paralel ilerlemesi için; I. K aynasının 2 yönünde çekilmesi
6. C
L
5. A
L
x
1 yönü
K
4. E
I
3 yönü 2 yönü
3. D
I
K
aynasından ilk yansıması sonucunda kendi üzerinden geri yansımaktadır.
2. A
y 2
7. Odak uzaklığı f olan şekildeki çukur aynaya gönderilen I ışını aynadan I′ ışını olarak yansımaktadır. I
y
200
x
9. L tümsek aynasının asal eksenine dik olarak yerleştirilen, K düzlem aynasına şekildeki gibi gönderilen I ışını L aynasında ilk yansıması sonucunda kendi üzerinden geri yansımaktadır.
Asal eksen
I
K
L
a
b
Asal eksen
Buna göre;
I. x > f
II. y > x
III. x < f
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Buna göre, tümsek aynanın odak uzaklığını veren bağıntı aşağıdakilerden hangisidir?
A) b – 2a
D)
B) 2b – a b–a 2
E)
C) a+b 2
a–b 2
1. K, L ve M küresel aynalarına gelen IK, IL ve IM ışınları Şekil - 1,
3.
A B
IK
C
D E
I
L Asal eksen
F
A
B C
Şekil - 1
D E
IL
IM
A B
C D
E
Asal eksen
F
Şekildeki tümsek aynanın asal eksenine paralel olarak gelen I ışını, I’ olarak yansımaktadır.
Buna göre; K
I1
Şekil - 3 2d
Buna göre, IK, IL ve IM ışınlarından hangilerinin yansımaları doğru çizilmiş olabilir?
A) Yalnız IK
B) Yalnız IL
D) IK ve IL
K Asal eksen
3d 2
Şekil - 1
(Noktalar arasındaki uzaklıklar eşittir.)
Asal eksen
d
Asal eksen
Şekil - 2 M
I
K
Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki gibi gönderiliyor. K
07
BÖLÜM 05 Test
Küresel Aynalar - 3
I2
Asal eksen
Şekil - 2 K
C) Yalnız IM
E) IL ve IM
d 2
I3 Şekil - 3
Çözüm Yayınları
Asal eksen
K tümsek aynasında Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin yansıması sonucu izlediği yol doğru çizilmiş olabilir?
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I2 ve I3
C) I1 ve I2
E) I1 ve I3
2. Eşit kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan, asal eksenleri çakışık K ve L küresel aynaları ile oluşturulan optik düzeneğe gönderilen I ışını şekildeki gibi yansımaktadır. K
I
4. L çukur aynasının asal eksenine dik olarak yerleştirilen, K
L
düzlem aynasına şekildeki gibi gönderilen I ışını, L aynasında ilk yansıması sonucunda kendi üzerinden geri yansımaktadır.
Asal eksen
a
Buna göre;
I. K tümsek aynadır.
II. L tümsek aynadır.
III. K ve L nin odak uzaklıkları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
201 b
Asal eksen
I
Buna göre, L aynasının odak uzaklığını veren bağıntı aşağıdakilerden hangisidir? a–b A) b – 2a B) 2b – a C) 2 b–a a+b E) D) 2 2
C) I ve III
L
K
Test 07
1. C
5. A - B, C - D, E - F cisimlerinin K, L ve M aynalarında oluşan görüntüleri A’ - B’, C’ - D’, E’ - F’ Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil 3’teki gibidir. B
K aynası
L aynası
A B
A
Asal eksen
C α
D
C α
Şekil - 1
D Asal eksen
M aynası E F
E
F Asal eksen
3. E
4. D
5. C
6. A
7. A
8. E
7.
• K aynasının önünde bulunan bir cisim aynaya yaklaştıkça, görüntüsü aynadan uzaklaşır.
• L aynasının önünde bulunan bir cisim aynaya yaklaştıkça, görüntüsü de aynaya yaklaşır.
• M aynasının önünde bulunan cisim ile görüntüsünün boyları eşittir.
Şekil - 2
2. E
Buna göre,
I. K çukur aynadır.
II. L tümsek aynadır.
III. M düzlem aynadır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Şekil -3 Buna göre,
I. K tümsek aynadır.
II. L çukur aynadır.
III. M tümsek aynadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
6. Odak noktası F, merkezi M olan çukur aynanın önüne
Çözüm Yayınları
8. A çukur aynasının asal eksenine dik olarak yerleştirilen B düzlem aynası ile oluşturulan düzenek şekildeki gibidir. Asal eksene paralel olarak gönderilen I ışını optik sistemdeki yansımaları sonucunda kendi üzerinden geri dönmektedir.
yerleştirilen eşit boydaki X, Y, Z ve T cisimleri şekildeki gibidir. X
202
Y
F
Z
T
M
A
Asal eksen K
B
I M
L
N
P
Asal eksen
Buna göre, X, Y, Z ve T cisimlerinden hangilerinin çukur aynada oluşan görüntüleri eşit boyda olabilir?
Buna göre, A aynasının odak noktası L, M ve N noktalarından hangileri olabilir?
A) X ve Y
A) Yalnız L
B) Y ve Z
D) X ve T
E) Z ve T
C) Y ve T
B) Yalnız M
D) L ve M
E) M ve N
C) Yalnız N
1. K ortamından L ve M ortamlarına gelen ışınların izlediği yollar
4. L ortamını, K ortamından ayıran şekildeki arakesit yüzeyinin
şekildeki gibidir.
α
K ortamı
nK
L ortamı
2α
K ortamı
nK
M ortamı
nL
bir kısmı düzlemsel, bir kısmı da O merkezli küresel yüzeydir.
nM
I5
O
I
I4
Buna göre, K, L ve M ortamlarının kırıcılık indisleri nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir? B) nK > nL > nM A) nK > nM > nL C) nM > nL > nK D) nL > nK > nM E) nL > nM > nK
L
I1
M
Buna göre, K ortamından L ortamına gelen I ışını, kırılmalar sonucunda şekildeki I1, I2, I3, I4 ve I5 ışınlarından hangileri olarak K ortamına geçebilir?
A) I1, I2 ve I3
2α I
I2
K ortamı
saydam ortamlarında izlediği yol şekildeki gibidir. K
I3
L ortamı
2. I ışık ışınının kırıcılık indisleri nK, nL ve nM olan K, L ve M
08
BÖLÜM 05 Test
Kırılma - 1
B) I2, I3 ve I5
D) I3 I4 ve I5
C) I1, I2 ve I4
E) I2, I4 ve I5
α
Buna göre, ortamların kırıcılık indisleri nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?
A) nL > nK > nM
B) nL > nM > nK
C) nK > nM > nL
D) nK > nL > nM
Çözüm Yayınları
E) nM > nL > nK
3. I ışık ışını X ortamından Y ortamına geçişte şekildeki gibi ayrışan K, L ve M tek renkli ışınlarının karışımıdır. I X ortamı
K
Y ortamı
L
Buna göre, I ışınının X ve Y ortamlarındaki kırılma durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz? A) X ortamı Y ortamı
C) X ortamı
B)
I
X ortamı Y ortamı
K L M I
E) X ortamı Y ortamı
I
K, L, M
K
D)
K L M
Y ortamı
5.
M
X ortamı Y ortamı
I
I
K L M
L
M
ÇÖZÜM
Şekildeki tabloda kırmızı zemin üzerinde yazılı “ÇÖZÜM” kelimesinin;
“Ç” harfi sarı,
“Ö” harfi mavi,
“Z” harfi beyaz,
“Ü” harfi siyah,
“M” harfi yeşildir.
Karanlık bir odanın duvarına asılan tabela hangi renkli ışıkla aydınlatılırsa, tabeladaki sessiz harfler okunup, sesli harfler okunmaz?
A) Kırmızı
203
B) Mavi
D) Beyaz
E) Sarı
C) Yeşil
Test 08
1. A
6. Hava ortamından cam prizmaya gönderilen beyaz ışığın cam
yaz Be ışık
ϑ3
ϑ2
ϑ4
3. E
6. C
7. B
8. C
Kırmızı
X T
X
Y Z α
Y Z
αO
O
9. E
T
I2
I1
Mor Şekil - 1
Şekil - 2 X T Y Z
O
Buna göre;
I. ϑ1 > ϑ2
II. ϑ3 > ϑ4
III. ϑ3 > ϑ1
I3
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
5. C
farklıdır.
Cam Hava
4. C
8. X, Y, Z ve T saydam ortamlarının kırıcılık indisleri birbirinden
prizmada renklerine ayrışması ile oluşan kırmızı ve mor ışınlar şekildeki gibidir. Kırmızı ışının prizmadaki hızı ϑ1, havadaki hızı ϑ3, mor ışının prizmadaki hızı ϑ2, havadaki hızı ϑ4 tür.
ϑ1
2. B
B) Yalnız III
D) II ve III
Buna göre, Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki tek renkli I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri şekillerdeki yolları izleyebilir?
A) Yalnız I1
C) I ve III
E) I, II ve III
Şekil - 3
D) I1 ve I3
C) Yalnız I3
E) I2 ve I3
Çözüm Yayınları
B) Yalnız I2
7. Merkezi O olan küresel Y ortamının bir tarafı X, diğer tarafı Z ortamıdır. X ortamı ile Y ortamının arakesit yüzeyine gelen I ışını, kırılmalar sonucunda Z ortamına I’ ışını olarak geçmektedir.
9. Tabanları F odaklı, M merkezli çukur ayna şeklinde olan I, II ve III nolu kapların bir kısmı şekillerdeki gibi su ile doldurulmuştur.
30°
50°
I
I O
I2
M F
hava
X ortamı
Z ortamı
Buna göre, X, Y ve Z ortamlarının kırıcılık indisleri nX, nY, nZ’nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
A) nY > nX > nZ
B) nY > nZ > nX
C) nX > nY > nZ
D) nZ > nY > nX
E) nX > nZ > nY
I3
hava
F
su
(I)
(II)
Şekil - 1
M hava
M F F
su
Y ortamı
I1
Asal eksen
204
Asal eksen
Asal eksen
40°
Şekil - 2
su
(III) Şekil - 3
Buna göre, I, II ve III nolu kaplarda I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru çizilmiş olabilir?
A) Yalnız I1
B) Yalnız I3
D) I2 ve I3
C) I1 ve I2
E) I1, I2 ve I3
1. Saydam K, L ve M ortamlarının kırıcılık indisleri arasındaki
3. Hava ortamında bulunan X, Y ve Z prizmalarına gönderilen I1, I2 ve I3 ışınları şekillerdeki yolları izlemektedir.
ilişki nM > nL > nK dır. K
M
L
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I1 ve I3
C) Yalnız I3
2. Bir I ışınının K, L ve M ortamlarında izlediği yola göre; “K ortamının kırıcılık indisi, L ninkinden büyük ve L ile M ortamlarının kırıcılık indislerini karşılaştırmak mümkün değildir.” sonucuna ulaşılmaktadır.
Buna göre, I ışınının izlediği yol aşağıdakilerden hangisi olabilir? (O ve O′ noktaları küresel yüzeylerin merkezleridir.) A) α K
60°
Şekil - 1
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre X, Y ve Z prizmalarının kırıcılık indisleri nX, nY ve nZ arasındaki ilişki nedir?
A) nX > nY > nZ
B) nY > nX > nZ
C) nZ > nY > nX
D) nX > nZ > nY
E) nZ > nX > nY
4. Hava ortamında bulunan, aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z prizmalarından havaya geçişte sınır açısı 25° dir.
B)
L
60°
60° I1
E) I2 ve I3
Z Z
Çözüm Yayınları
Buna göre, K ortamından L ortamına gönderilen I ışını, L ortamından M ortamına geçişte I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri olarak yol izleyebilir?
M
60°
L
α
K
50°
hava
60°
O
M
I1
O
I2 70°
50°
70°
O
60°
K
E)
O K
L
M
I3
O
θ
M
60°
60°
θ
L
Y prizması
D) K
hava 60°
X prizması C)
hava
I3
Y
Yatay
hava
I2
X
Yatay I2
I3
hava
Yatay
I1
I
09
BÖLÜM 05 Test
Kırılma - 2
L
M
hava
30°
Z prizması
I1, I2 ve I3 ışınlarının prizmalarından havaya geçişte yaptıkları tam yansıma sayıları sırasıyla n1, n2 ve n3 tür.
Buna göre, n1, n2, n3 arasındaki ilişki nedir?
A) n2 > n3 > n1
B) n1 > n3 > n2
C) n1 > n2 = n3
D) n1 = n2 > n3
E) n2 > n1 > n3
205
Test 09
1. B
5. Hava ortamında bulunan cam prizmaya gönderilen yeşil renkli
5. B
θ
Kırmızı
Şekil - 1
6. E
7. C
8. C
9. E
Yeşil
β
cam 30°
hava
4. E
ortamından O merkezli hava ortamına geldiğinde şekildeki gibi kırılmaya uğruyor.
hava
I
3. C
7. Kırmızı, yeşil, mavi renklerinin karışımı olan I ışını, cam
ışının izlediği yol Şekil - 1 deki gibidir. Yeşil
2. C
Mavi
α
Buna göre;
O
I K+Y+M
I1
Mavi
hava
hava
cam 30°
hava
Şekil - 2
hava cam
cam 30°
Şekil - 3 I2 Yeşil
Buna göre, a, b, θ açıları arasındaki ilişki nedir?
A) a > b = θ
B) b = θ > a
D) a > b > θ
8. Tabanında düzlem ayna bulunan şekildeki kaba gönderilen I
Yeşil
cam
ışını yansıma ve kırılmalar sonucunda I’ ışını olarak kabı terk etmektedir.
30°
I
Şekil - 4 Buna göre, Şekil - 2’deki cam prizmaya gönderilen mor renkli I1, Şekil - 3’deki cam prizmaya gönderilen yeşil renkli I2, Şekil - 4’de suyun içindeki cam prizmaya gönderilen yeşil renkli I3 ışınlarından hangileri şekillerdeki gibi kırılmaya uğrayabilir?
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I1 ve I3
C) Yalnız I3
E) I2 ve I3
ortamlarının kırıcılık indisleri nK, nL ve nM dir. K ortamından gelen I ışını L ve M ortamlarına geçişte şekildeki gibi kırılmaya uğramaktadır. Normal
nL
206
nM
I
K ortamı
α
I β
Su
Yatay
Düzlem Ayna
Buna göre;
I. a açısı, b açısına eşittir.
II. a açısı artırıldığında, d artar.
III. Musluk açılıp sıvının bir kısmı boşaltıldığında, d azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
β
hava
α
6. Paralel arakesit yüzeyleri ile ayrılmış K, L ve M saydam
d
Çözüm Yayınları
nK
E) θ > b > a
su
I3
C) a = b = θ
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
L ortamı M ortamı
9. Tek renkli I ışınının K, L ve M saydam ortamlarında izlediği yol şekildeki gibidir.
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) K ortamından M ortamına geçen I ışını için sınır açısı a dır.
K
L
M
60°
I
B) L ortamından M ortamına geçen I ışını için sınır açısı b dır.
C) L ortamının kırıcılık indisi, K ninkinden büyüktür.
D) M ortamının kırıcılık indisi, K nınkinden küçüktür.
E) L ortamının kırıcılık indisi artırılırsa I ışını L’den M’ye geçişte tam yansıma yapar.
Buna göre, L ortamından M ortamına geçişte sınır açısı aşağıdaki değerlerden hangisine eşit olabilir?
A) 45°
60°
B) 40°
C) 35°
D) 30°
E) 25°
10
BÖLÜM 05 Test
Kırılma - 3 1. Tek renkli I ışık ışınının X, Y ve Z saydam ortamlarında izlediği
3. Hava ortamında bulunan, camdan yapılmış yarım kürelere
yol şekildeki gibidir.
gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yollar Şekil - 1, Şekil 2 ve Şekil - 3 deki gibidir. I3
I2 45°
Y ortamı I
X ortamı
O
Cam Hava
I1 Şekil - 1
Z ortamı
Cam Hava
O
Cam Hava
O
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre, X, Y ve Z ortamlarının ışığı kırma indisleri nx, ny ve nz arasındaki ilişki nedir?
Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol doğru çizilmiş olabilir?
A) ny > nx > nz
B) ny > nz > nx
A) Yalnız I
C) nx > ny > nz
D) nz > nx > ny
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
E) nz > ny > nx
4. I ışını paralel K, L ve M ortamlarında şekildeki yolu izliyor.
Çözüm Yayınları
K ortamı
2. Kırıcılık indisleri farklı X, Y ve Z ortamlarında I1, I2 ve I3 ışınlarının izlediği yollar şekillerdeki gibi çizilmiştir.
I1
O X
Y
nK
I α
L ortamı
nL
M ortamı
nM
Buna göre, I ışınının M ortamına geçebilmesi için;
I. M ortamının kırıcılık indisini artırma
II. L ortamının kırıcılık indisini azaltma
III. a açısını artırma
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
Z
Şekil - 1
5.
I K ortamı
I2
O X
Y
Z L ortamı
Şekil - 2
207 O
I3
X
Y
1
Z
Şekil - 3
Buna göre I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin izlediği yol şekillerdeki gibi olabilir?
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I1 ve I2
K ortamı
E) I2 ve I3
C) Yalnız I3
2
3
4
5
I ışık kaynağından çıkan ışınlar kırıcılık indisleri farklı, paralel yüzlü K, L ortamlarında 1, 2, 3, 4 ve 5 olarak numaralandırılmış yollardan hangilerini izleyebilir?
A) Yalnız 3
B) 1 ve 3
D) 3 ve 5
E) 1, 3 ve 5
C) 2 ve 3
Test 10
1. A
6. Hava ortamında bulunan K gözlemcisi ile yarısına kadar
2. A
3. A
8.
saydam sıvı ile dolu kaptaki L gözlemcisi birbirine normale yakın doğrultuda bakmaktadır.
K O
K
h
L
6. B
7. C
8. A
9. E
I Cam Hava
O merkezli cam kürenin içindeki K noktasal ışık kaynağından çıkan I ışını şekildeki yolu izlemektedir. K1
Yatay
5. D
4h hava sıvı
4. C
I1
K2
O
K3
I2
I3
O
O
Buna göre;
I. L gözlemcisi, K gözlemcisini kendisinden 4h uzaklıkta görür.
II. K gözlemcisi, kabın 1/3’ünün sıvı ile dolu olduğunu görür.
III. K gözlemcisi, kabın 2/3’ünün sıvı ile dolu olduğunu görür.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
D) I ve II
Buna göre, şekillerdeki hava ortamında bulunan cam küreler içlerindeki K1, K2 ve K3 kaynaklarından çıkan I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri kesinlikle şekildeki yolu izler? A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I1 ve I2
C) Yalnız I3
E) I2 ve I3
C) Yalnız III
E) II ve III Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
7. Tek renkli I ışınının paralel K, L ve M saydam ortamlarında
9. Hava ortamında bulunan tekerlekli cam prizmalar ile
oluşturulmuş düzenekte K kaynağından çıkan I ışını yatay düzlemin A noktasını aydınlatmaktadır.
izlediği yol şekildeki gibidir. K
2 yönü
L
X prizması Hava
I α
208
M
Buna göre, I ışınının L ortamından M ortamına geçişte tam yansıma yapması için;
I. a açısı artırılmalı
II. L ortamının kırıcılık indisi artırılmalı
III. M ortamının kırıcılık indisi azaltılmalı
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
1 yönü
E) I ve III
C) Yalnız III
Y prizması
Cam
Cam
B
K kaynağı
A
Buna göre;
I. X prizmasını 2 yönünde çekmek
II. X prizmasını 1 yönünde çekmek
III. Y prizmasını 2 yönünde çekmek
işlemlerinden hangilerinin sonucunda I ışını düzlemin B noktasını aydınlatır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
11
BÖLÜM 05 Test
Mercekler - 1 1. Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 te bulunan kutucuklar içinde
3. K yakınsak merceğine gönderilen I ışınının izlediği yol Şekil -
asal eksenleri çakışık, hava ortamında bulunan mercekler bulunmaktadır. I1, I2 ve I3 ışınlarının merceklerdeki kırılmaları sonucunda izlediği yollar şekillerdeki gibidir.
1 deki gibidir.
K I
I
Asal eksen
Asal eksen
Asal eksen
(I) Şekil - 1
Şekil - 1
(II) Şekil - 2
K I1
Asal eksen
I3
Şekil - 2
Buna göre, Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki I, II ve III nolu sistemlerden hangisinde iki tane ıraksak mercek bulunmaktadır?
Buna göre, K merceğine Şekil - 2 deki gibi gönderilen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin mercekte kırıldıktan sonra izlediği yol doğru verilmiştir?
A) Yalnız I1
A) Yalnız I
(III) Şekil - 3
I2
Asal eksen
D) I ve III
C) I ve II
D) I1 ve I2
C) Yalnız I3
E) I1, I2 ve I3
E) II ve III Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
B) Yalnız I2
4. I1 K
2. K noktasal ışık kaynağından çıkan I ışını yakınsak mercekte kırıldıktan sonra X noktasından geçmektedir.
A
C
I I2
B X D
I3
I2 L
M
Asal eksen
P
N
I1 K
Odak uzaklığı f kadar olan yakınsak mercek ve merceğin asal eksenine dik olarak yerleştirilen düzlem ayna ile oluşturulan optik düzeneğe I1, I2 ve I3 ışınları şekildeki gibi gönderiliyor.
Asal eksen
I1
E
K
L
M
N
K
L
M
N
I2
Buna göre, K noktasal ışık kaynağından çıkan I1 ve I2 ışınları yakınsak mercekte kırıldıktan sonra A, B, C, D ve E noktalarından hangisinden geçer?
K
L
I3
M
N
I1
I2
A)
A
D
B)
D
C
C)
B
E
Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin mercekte ikinci kez kırıldıktan sonra izlediği yol doğru verilmiştir? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f kadardır.)
D)
B
D
E)
D
A
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I2 ve I3
C) Yalnız I3
E) I1, I2 ve I3
209
Test 11
1. A
5. Tek renkli I ışık ışını eş kare bölmelerden oluşmuş düzleme
7.
yerleştirilmiş odak uzaklıkları fK, fL, fM olan K ve L yakınsak, L
3. E
4. D
K
5. B
6. C
7. D
8. E
L
I
M ıraksak merceklerinde şekildeki gibi kırılıyor. K
2. D
Asal eksen
M d
I
Şekil - 1 Asal eksenleri çakışık olan ince kenarlı mercek ve çukur ayna ile oluşturulan Şekil - 1 deki optik düzenekte K yakınsak merceğinin odaklarıdan biri ile L çukur aynasının odak noktası çakışıktır. K merceğinde kırılan I ışını şekildeki gibi asal eksene paralel olarak L aynasına gelmektedir. Buna göre;
Asal eksen
Buna göre, fK, fL ve fM nin büyüklükleri arasındaki ilişki nedir?
K
A) fK > fL > fM
B) fK = fL = fM
C) fK = fL > fM
D) fK > fL = fM
K
I2
Şekil - 2
Çözüm Yayınları
Y
L
K
Z
K
L I 1 I1 4x
K
L 3x
Asal eksen
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
D) X ve Z
E) Y ve Z
C) Yalnız Z
I2 Asal eksen
Asal eksen
Şekil - 4
Buna göre, I ışını K aynası ve L merceği ile oluşturulan Şekil - 2, Şekil - 3 ve Şekil - 4’deki optik düzeneklerde sistemi I1′, I2′, I3′ ışınlarından hangileri olarak terk edebilir?
A) Yalnız I1
Buna göre, X, Y ve Z cisimlerinden hangilerinin optik
I3 2x I3
araçlardaki görüntüleri X′, Y′ ve Z′ olabilir?
L
I2 Şekil - 3
Şekil - 2
K 2x
Asal eksen
Z
Şekil - 3
Asal eksen
Buna göre;
Şekil - 2 M
2x
Asal eksenleri çakışık L ince kenarlı merceği ve K çukur aynası ile oluşturulan optik düzeneğe asal eksene paralel olarak gönderilen X ışını yansıma ve kırılmalar sonucunda sistemi I′ ışını olarak terk etmektedir.
X
210
I
Şekil - 1
Asal eksen
Şekil - 1
L
I
Y
Asal eksen
Şekil - 4
E) I2 ve I3
x
6. K tümsek aynasının önüne konulan X, L yakınsak merceğinin
X
D) I1 ve I2
8.
önüne konular Y, M ıraksak merceğinin önüne konulan Z cisimleri şekillerdeki gibidir.
Şekil - 3
K merceğinde ikinci kez kırılarak sistemi terk eden ışın, Şekil - 2, Şekil - 3 ve Şekil - 4 deki I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri olabilir? A) Yalnız I1 B) Yalnız I2 C) Yalnız I3
K
d/2
I1
E) fL > fK > fM
K
I3
B) Yalnız I2
D) I2 ve I3
C) I1 ve I2
E) I1, I2 ve I3
1. M noktasına yerleştirilen merceğin asal ekseni üzerindeki
4. Yarısı X ortamında, yarısı Y ortamında bulunan ince kenarlı
L noktasında bulunan cismin görüntüsü K noktasında oluşmaktadır. K
12
BÖLÜM 05 Test
Mercekler - 2
L
M
N
merceğin asal eksenine paralel, arakesit yüzeyinin h kadar altından gelen I ışını şeklinde yolu izlemektedir.
Asal eksen
P
Y ortamı X ortamı I
Buna göre;
h
I. Mercek yakınsaktır.
II. Merceğin odaklarından biri P noktasında bulunmaktadır.
III. Cisim N noktasına konursa görüntüsü P de oluşur.
I ışınının tam yansıma yapabilmesi için; I. Merceğin kırıcılık indisini azaltma II. h mesafesini azaltma III. y ortamının kırıcılık indisini azaltma değişikliklerinin hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklık eşittir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) I, II ve III
2. Hava ortamında bulunan, camdan yapılmış K ve L yakınsak M ıraksak merceklerine IK, IL ve IM ışınları şekillerdeki gibi gönderiliyor. IK
Asal eksen
Asal eksen
IL
Şekil - 1
M
IM
Asal eksen
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre, IK, IL ve IM ışınlarından hangilerinin kırıldıktan sonra izlediği yol şekillerdeki gibi olabilir?
A) Yalnız IK
B) Yalnız IL
D) IK ve IM
3.
I1
X
C) IK ve IL
E) IL ve IM
Y
5. Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları eşit ve f kadar olan
I2 L
K
Çözüm Yayınları
L
K
M
N
K yakınsak merceği ve L çukur aynası ile oluşturulmuş optik düzenekler şekillerdeki gibidir.
Asal eksen
P
I1
I3 Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları f kadar olan ıraksak X ve yakınsak Y mercekleri ile oluşturulmuş sisteme gelen I1, I2 ve I3 ışınları şekildeki gibidir. I1 M
N
P
M
D
Asal eksen
N
P
M
N
I3
(Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f kadardır.)
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
C) Yalnız I3
E) I1, I2 ve I3
A B
P
Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarından hangilerinin mercekte ikinci kez kırıldıktan sonra izlediği yol doğru verilmiştir?
A B
C
D
Asal eksen
Şekil - 2 I3
D) I1 ve I3
C
L
K
I2
Şekil - 1
I2
A B
L
K
L
K C
D E
Asal eksen
Şekil - 3
Buna göre, optik düzeneklere gönderilen I1, I2, I3 ışınlarından hangileri optik düzeneği asal eksene paralel olarak terk eder? (Noktalar arası uzaklıklar eşit ve f kadardır.) B) Yalnız I2 C) Yalnız I3 A) Yalnız I1 D) I1 ve I2 E) I2 ve I3
211
Test 12
1. E
6. K yakınsak merceği ve L ıraksak merceklerinin odak
8.
uzaklıkları eşittir.
B)
I
I
I
I
Asal eksen
C)
d
Asal eksen
D)
I
I
I
I
Mavi ışın d
I1
I
nX
X merceği
β
Hava α Su
Buna göre, X merceğine asal eksene paralel olarak gelen I1, I2 ve I3 ışınlarından hangileri şekillerdeki gibi kırılmalara uğrayabilir?
A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I1 ve I2
C) Yalnız I3
E) I2 ve I3
9. Asal eksenleri çakışık olarak yerleştirilen K, M yakınsak, L ve N ıraksak mercekleri ile oluşturulan optik düzenek şekildeki gibidir. Asal eksene paralel olarak gönderilen I ışını kırılmalar sonucunda sistemi I’ ışını olarak terk etmektedir. K
L
M
N
I α
α
Asal eksen
α
I
I
Y merceği
Buna göre, nX, nY, nK ve nL arasındaki ilişki nedir?
A) nK > nX > nL > nY
B) nX > nL > nK > nY
C) nY > nL > nK > nX
D) nX > nK > nL > nY
X
nY
L ortamı
I3 d 2
Şekil - 4
I
212
Asal eksen
Şekil - 3 Mavi ışın
kırıcılık indisi nK olan K ortamında, yarısı kırıcılık indisi nL olan L ortamındadır. I ışını kırılmalar sonucunda mercek sistemini I’ ışını olarak terk ediyor.
nK nL
9. C
Hava Su
d/2 Mavi I2 ışın
Şekil - 2
Çözüm Yayınları
7. Kırıcılık indisleri nX ve ny olan X ve Y merceklerinin yarısı
K ortamı
Hava Su
Asal eksen
8. E
X
α
Asal eksen
L L merceği merceği
7. D
Hava Su
β
X
E)
I
6. C
Şekildeki yakınsak merceğin yarısı suyun içindedir. Asal eksene paralel olarak gönderilen mavi renkli I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.
K L merceği merceği
K L merceği merceği
5. E
Şekil - 1
I
Asal eksen
4. E
α
Mavi ışın
K L merceği merceği
L K merceği merceği
3. D
X
Buna göre, asal eksenleri çakışık olarak yerleştirilen merceklerle oluşturulan optik düzeneklerden hangisinde asal eksene paralel olarak gönderilen I ışını, sistemi asal eksene paralel olan I′ ışını olarak terk edebilir? A)
2. C
E) nY > nK > nL > nX
Buna göre;
I. K nın odak uzaklığı, L ninkinden fazladır.
II. L ve M nin odak uzaklıkları eşittir.
III. M ve N nin odak uzaklıkları eşittir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
13
BÖLÜM 05 Test
Mercekler - 3 1. Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3 deki kutuların içinde bulunan
3. K bölgesinde bulunan, asal eksenleri çakışık mercek ve
K, L ve M merceklerine gelen I1 ve I2 ışınları şekillerdeki gibi kırılmaktadır.
küresel ayna ile oluşturulmuş optik düzeneğe gönderilen I ışını kırılma ve yansımalar sonucunda kendi üzerinden geri dönmektedir. K bölgesi I
L
K Asal eksen
I1
Asal eksen
I2
Şekil - 1
Asal eksen Buna göre;
Şekil - 2 M Asal eksen
I2
I
II
III
Şekil - 3
Buna göre, K ve L merceklerinin cinsleri ile ilgili ne söylenebilir?
K bölgesinde bulunan düzenek, I, II ve III nolu düzeneklerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
L
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
M
A)
Yakınsak
Yakınsak
Iraksak
B)
Iraksak
Yakınsak
Iraksak
C)
Iraksak
Iraksak
Iraksak
D)
Iraksak
Yakınsak
Yakınsak
E)
Yakınsak
Iraksak
Iraksak
Çözüm Yayınları
K
4. Odak noktaları F olan yakınsak mercek ve düzlem aynalar eşit olarak bölmelendirilmiş düzleme şekildeki gibi yerleştirilmiştir. I1 I F 2
2. Yarısı K, yarısı L ortamında bulunan yakınsak merceğe gönderilen aynı renkli I1 ve I2 ışınları mercekte şekildeki gibi kırılmaktadır. Yakınsak merceğin kırıcılık indisi nM, K ve L ortamlarının kırıcılık indisleri nK ve nL’dir. I1 K ortamı
L ortamı
nM I2
F I3
Buna göre, I1
I1
213
nK nL
I2
I2
Buna göre, nK, nL ve nm arasındaki ilişki nedir?
A) nK > nL > nM
B) nL > nM > nK
C) nK > nM > nL
D) nL > nK > nM
E) nM > nK > nL
I3 I1, I2 ve I3 ışınlarının mercekte ikinci kez kırıldıktan sonra izlediği yollardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I1
B) Yalnız I2
D) I2 ve I3
C) I1 ve I2
E) I1, I2 ve I3
Test 13
1. B
5. Asal eksenleri çakışık olan, K ve M ıraksak, L yakınsak
I
I
I
4. E
K
d
Buna göre, L ve M mercekleri arasındaki uzaklık olan d nin, merceklerin odak uzaklıkları fK, fL ve fM cinsinden değeri nedir?
A) fM + fK – fL
C) fK + fL – fM D) fM – fK – fL E) fK + fL + fM
7. E
8. C
Asal eksen I
6. D
L
Asal eksen
5. A
oluşturulmuş optik düzeneğe asal eksene paralel olarak gönderilen I ışını kırılmalar sonucunda düzenekten asal eksene paralel I′ ışını olarak çıkmaktadır.
M
L
3. C
7. Asal eksenleri çakışık K ve L yakınsak mercekleri ile
mercekleri ile oluşturulmuş optik düzeneğe asal eksene paralel olarak gelen I ışını şekildeki gibi kırılıp düzüneği I′ ışını olarak terk etmektedir. K
2. C
Buna göre;
I. K ve L merceklerini aynı yönde eşit miktar kaydırma
II. K merceğini L merceğine yaklaştırma
III. Asal eksene paralelliğini koruyarak I ışınının asal eksene yaklaştırma
B) fM + fL – fK
işlemlerinden hangilerinin sonucunda I′ ışını düzenekten yine asal eksene paralel olarak çıkar?
A) Yalnız I
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
6. Odak noktası F, odak uzaklığı f olan yakınsak mercek ve
düzlem ayna kullanılarak oluşturulmuş optik düzenek şekildeki gibidir. I
8. Iraksak K merceğine gelen I1, I2 ve I3 ışınları mercekte F
214
K
Asal eksen
Asal eksene paralel olarak gelen I ışınının mercekten ikinci kez çıkarken izlediği yol aşağıdakilerden hangisidir? A)
B)
C)
f D)
I1 I2 I3
f 4
kırıldıktan sonra asal eksene paralel olarak yol izlemektedir.
Asal eksen
f 2 E)
f
Buna göre, I1, I2 ve I3 ışınlarının renkleri için aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?
f 2
I1
I2
A)
Yeşil
Mavi
Kırmızı
I3
B)
Mavi
Kırmızı
Yeşil
C)
Kırmızı
Yeşil
Mavi
D)
Sarı
Kırmızı
Mavi
E)
Kırmızı
Mavi
Sarı
BİRE BİR 1. Şekildeki gibi numaralandırılmış düzeneklerde, noktasal ışık
3. I ışık ışını X, Y ve Z saydam ortamlarında oluşan düzenekte
kaynakları, aynalar ve saydam olmayan toplarla yeterince uzun perdeler üzerinde gölgeler oluşturuluyor. Çukur ayna
şekildeki yolu izliyor.
Y
Tümsek ayna Top
I.
II.
Perde
Perde
Işık kaynağı Perde
Bu düzeneklerin hangilerinde, perdede sadece tam gölge oluşabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
X, Y ve Z ortamlarının ışığı kırma indisleri sırasıyla nX, nY ve nZ olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki nedir?
A) nY > nX > nZ
B) nY > nZ > nX
C) nY > nX = nZ
D) nX > nY > nZ
E) I ve III
4. K ortamından gelen I ışık ışını, L ortamında şekildeki kesikli
çizgilerle belirtilen yollardan birini izleyerek M ortamındaki P noktasından geçiyor. I K
2. Şekil - I, II ve III’teki düzlem ayna, KL cismi ve G noktası aynı
L
düzlemdedir.
L
E) nX > nZ > nY
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
I
θ
Top
Top
θ
X
Işık kaynağı
III.
Z
Top
Işık kaynağı
14
BÖLÜM 05 Test
1 2 3 4
G L
G
K
M P
K
Şekil - I
5
Şekil - II
K ortamının ışığı kırma indisi M ortamınınkine eşit oduğuna göre, bu ışının izlediği yol 1, 2, 3, 4 ve 5 ile belirtilenlerden hangisidir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
G
215
L
K
Şekil - III
Düzlem aynaya G noktasından bakan bir gözlemci, aynanın Şekil - I, II ve III’teki konumlarından hangilerinde, KL cisminin aynada oluşan görüntüsünün tamamını görebilir? A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
5. Bir kitap üzerine düşen beyaz ışıktan sadece mavi renkli olanı soğurup diğerlerini yansıtıyorsa bu kitap hangi renkte görünür?
A) Kırmızı
B) Mavi
D) Magenta
E) Sarı
C) Yeşil
Test 14
1. E
6. Bir mum, esnek bir tümsek aynanın önüne Şekil - 1’deki
8.
gibi konuluyor daha sonra, mumun ve aynanın konumları değiştirilmeden ayna Şekil - 2’deki gibi bükülerek düzlem ayna haline getiriliyor. Tümsek ayna
Mum
2. A
3. A
Mor
a
Şekil - I
Şekil - II
Buna göre, Şekil II’de oluşan görüntünün büyüklüğü ve yönünün (muma göre düz veya ters) Şekil - 1’deki görüntüye göre değişimi, aşağıdakilerden hangisi gibi olur? Görüntünün Büyüklüğü Azalmıştır
Değişmemiştir
B)
Azalmıştır
Değişmiştir
C)
Artmıştır
Değişmemiştir
D)
Artmıştır
Değişmiştir
E)
Değişmemiştir
Değişmiştir
7.
L N
K Demir bilye
Beyaz ışık şekildeki I, II ve III nolu düzeneklere gönderiliyor.
Buna göre, ışığın mor ve kırmızı renklere ayrışması hangi düzeneklerdeki gibi olabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
P
X ve Y gözlemcileri, karanlık bir ortamda önünde Şekil - I’deki gibi demir bilye bulunan küresel beyaz ışık kaynağına bakıyor. Y’e göre kaynağın görünümü Şekil - II
216
III O merkezli yarım küre
II O merkezli yarım küre
M
X’e göre kaynağın görünümü
Beyaz
Şekil - I
9. A
Görüntünün Yönü
A)
Küresel ışık kaynağı
8. D
Çözüm Yayınları
a
7. E
Mor Kırmızı
O Beyaz
I Dikdörtgenler prizması
Asal eksen
6. C
Mor
Beyaz Asal eksen
5. E
Kırmızı
Kırmızı
Düzlem ayna
Mum
4. B
9. K
Şekil - III
X gözlemcisi, kaynağı Şekil - II’dekine, Y gözlemcisi kaynağı Şekil - III’dekine benzer biçimde gördüğüne göre X ve Y gözlemcileri, K, L, M, N ve P noktalarının hangilerinden bakıyor olabilir? X’in baktığı nokta
Y’nin baktığı nokta
A)
K
P
B)
M
K
N
L M P O
Düşey kesiti şekildeki gibi olan düzenekte, O noktasından düzlem aynaya bakan bir gözlemci düzlem aynanın önüne konulan K, L, M, N ve P çelik bilyelerinden hangilerinin görüntüsünü göremez? A) K, L ve P
C)
P
K
D)
N
M
E)
P
M
B) K, L ve M
D) K, N ve P
C) M, N ve P
E) L, N ve P
BİRE BİR
BÖLÜM 05 Test
1. Şekilde kutu olarak gösterilen bir merceğe gelen I ışık ışını
4. Başlangıçta birbirine paralel olarak gönderilen I1 ve I2 ışınları,
şekildeki yolu izleyerek I’ ışını olarak mercekten çıkıyor.
K, L ve M ortamlarından geçerken şekildeki yolu izliyor. K
I O
K x
L
Asal eksen
I2
x
M
Buna göre, merceğin cinsi ve odak noktasının konumu için ne söylenebilir? Merceğin cinsi
I1
L
15
Buna göre, ortamların kırma indisleri nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir? (Bölmeler eşit aralıklıdır,)
Odak noktasının konumu
A)
Yakınsak
O - K arasında
B)
Yakınsak
K noktasında
C)
Iraksak
O - K arasında
D)
Iraksak
K noktasında
E)
Iraksak
L noktasında
A) nK > nL > nM
B) nK > nM > nL
C) nM > nK > nL
D) nM > nL > nK
E) nM > nK = nL
2. Renk kuramına göre, ışığın ve boyanın renklerinden her biri
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, ışık rengini açıklamakta kullanılan üç renkten biridir?
A) Beyaz
B) Yeşil
D) Siyah
C) Sarı
E) Cyan
Çözüm Yayınları
üç farklı rengin değişik oranlarda birleşimi ve karışımı ile açıklanır.
3. I ışık ışını düşey kesitleri şekildeki gibi olan K, L ve M saydam ortamlarından geçerek P noktasına ulaşıyor. K
I
L
5. I ışık ışını tümsek ve çukur aynalardaki yansımalar sonucunda I′ ışını olarak sistemi terk ediyor.
M
I
P
K L M N P
K, L ve M ortamlarının ışığı kırma indisleri sırasıyla nK, nL ve nM olduğuna göre, bunların arasındaki ilişki için;
I. nL > nK = nM
II. nL > nK > nM
III. nM > mL > nK yargılarından hangileri doğru olabilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız I
Asal eksen
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I ve III
217
I
Buna göre, ışın K, L, M, N ve P noktalarından hangisinde çukur aynadan yansımıştır?
C) I ve II
A) K
B) L
C) M
D) N
E) P
Test 15
1. D
6.
L
5. D
6. A
7. D
8. C
9. A
P Düşey kesiti şekildeki gibi olan düzenekte, O noktasından aynaya bakan bir gözlemci düzlem aynanın önüne
konulan K, L, M, N ve P çelik bilyelerinden hangisinin
görüntüsünü göremez? D) N
Top
K
Şekil - I
Şekil - II
Düzlem ayna Şekil - II’deki konuma getirilirse, ST ve SY değerleri için ne söylenebilir? ST
SY
A)
Büyür
Büyür
B)
Büyür
Değişmez
C)
Büyür
Küçülür
D)
Küçülür
Büyür
E)
Küçülür
Değişmez
E) P
Çözüm Yayınları
C) M
Perde
Düzlem ayna
Top
K
O
B) L
Perde
Düzlem ayna
N
A) K
4. C
kaynağı ve düzlem ayna Şekil - I’deki gibi yerleştirildiğinde, perdedeki tam gölgenin alanı ST yarıgölgenin alanı da SY oluyor.
M
3. B
8. Karanlık ortamdaki perde önüne, bir top, noktasal K ışık
Düzlem ayna
K
2. B
7. Noktasal K ışık kaynağı ve saydam olmayan X, Y topları bir
9. Şekildeki K, L kutularına birer optik alet yerleştirilmiştir. K
kutusundaki aynaya gelen I ışık ışını şekildeki yolu izleyerek düzenekten çıkıyor.
perdenin önüne şekildeki gibi yerleştirildiğinde perdede bir gölge oluşuyor.
O
O
x M Perde
218
Buna göre, topların O, O′ merkezleri KM doğrusu üzerinde kalacak biçimde, I. X topunu, Y topuna yaklaştırma
II. Y topunu, X topuna yaklaştırma
III. K ışık kaynağını X topuna yaklaştırma
L kutusu
Y
X
K
K kutusu
Şekildeki X ekseni optik aletler için asal ekseni gösterdiğine göre, K ve L kutularındaki optik aletin türü için ne söylenebilir? K’daki optik aletin türü
L’deki optik aletin türü
A)
Çukur ayna
Yakınsak mercek
B)
Çukur ayna
Iraksak mercek
işlemlerinden hangileri yapılırsa perdedeki gölge alanı değişmeyebilir?
C)
Tümsek ayna
Yakınsak mercek
D)
Tümsek ayna
Iraksak mercek
A) Yalnız I
E)
Çukur ayna
Tümsek ayna
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
01
TÜMEVARIM - V Test 4.
1. Şekil-1
r
Buna göre, levhanın kütle merkezi kaç r yerdeğiştirir? (p = 3)
6r A) 5
10r C) 3
9r D) 2
60o
E) 5r
Yer
60o Yer
Şekil-2
Kalınlıkları önemsenmeyecek kadar az olan düzgün, türdeş ve özdeş çubukların yapıştırılması ile oluşturulmuş K cisminin Şekil-1’de yere göre potansiyel enerjisi E1, Şekil-2’de yere göre potansiyel enerjisi E2’dir.
Buna göre,
A)
3 2
E1 oranı kaçtır? E2 4 5 B) C) 3 3
N
r
r
r
Yarıçapı r olan K, L, M, N iletken kürelerinden, K yüklü, L, M, N ise nötrdür. Şekil 1’deki sistemde q yüklü K küresi önce L’ye sonra M’ye dokundurulup ayrıldığında N küresinin yükü q1 olmaktadır.
Şekil 2’deki sistemde q yüklü K küresi önce L’ye sonra N’ye dokundurulup ayrıldığında N küresinin yükü q2 olmaktadır.
Buna göre, q1 / q2 oranı kaçtır? A) 2 B) 3 C) 5 3 4 6
D)
6 5
E)
7 4
D) 3 5
D) 1
5.
K
L F
3. Hava direncinin önemsenmediği bir ortamda düşey yukarı
yönde ϑ0 hızıyla fırlatılan cisim, fırlatıldıktan 1 ve 7 saniye sonra aynı konumdan geçmektedir.
II. hK > hL > hM
Buna göre, ϑ0 kaç m/s dir? (g = 10 m/s2)
A) 30
C) 60
D) 70
E) 80
M
Asal eksen
K, L, M cisimlerinin çukur aynadaki görüntülerinin boyları hK, hL, hM olduğuna göre, I. hK = hL = hM
M
Odak noktası F, merkezi M noktaları olan çukur aynanın önüne yerleştirilmiş eşit boydaki K, L, M cisimleri şekildeki gibidir.
B) 40
M
K
60o
Şekil-1
r
Çözüm Yayınları
K
60o
İletken tel
Şekil -2
2.
L
K + + + r + + +
Şekil-1’deki kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş, dikdörtgen levhadan r yarıçaplı dairesel parçalar kesilip Şekil-2’deki gibi yapıştırılıyor.
7r B) 4
r
Şekil -1
Şekil-2
N
M
L
K + + + r + + +
III. hK = hL > hM
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
219
Test 01
1. D
8.
Ayna
6.
hava su
K Engel
K
L
3. B
4. D
5. D
Asal eksen
I
6. D
7. A
8. B
9. D
Iı
Engel
M
N
P
R
S
Yatay
T
Kenar uzunluğu 1 birim olan eşit kare bölmeli düzlem üzerine yerleştirilmiş K noktasal ışık kaynağı, düzlem ayna ve engellerle oluşturulan optik düzenek şekildeki gibidir.
Buna göre, optik düzenekle KT zeminin kaç birimi kaynaktan ışık alır?
A) 1
B) 2
2. C
C) 3
D) 4
E) 5
Şekildeki düzenekte yeşil renkli I ışını su dolu kaba dik olarak girip kabın tabanındaki çukur aynadan yansıdıktan sonra su ile havayı ayıran yüzeye paralel olarak kırılıyor.
Buna göre, I ışınının tekrar hava ortamına çıkabilmesi için;
I. Musluk açılıp sıvının bir kısmını boşaltılma
II. Yeşil yerine kırmızı ışık kullanma
III. Çukur aynanın düşey yukarı hareket ettirme
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
B) Yalnız II
9.
Normal K ortamı
nK
L ortamı
nL
α
I(mavi)
7. T
30o
O
220
O noktası etrafında serbestçe dönebilen P ağırlıklı düzgün, türdeş, eşit bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir.
Buna göre, ipte oluşan gerilme kuvveti T kaç P’dir? (Sin 30 = 1/2)
A)
B) 3P
C)
5P 2
D) 2P
nL kırıcılık indisli L ortamından, nK kırıcılık indisli K ortamına a gelme açısı ile gönderilen mavi renkli I ışını şekildeki gibi tam yansımaya uğruyor.
Buna göre;
Yatay
7P 2
E)
3P 2
I. nL artırma
II. Mavi yerine kırmızı renk ışın kullanma
III. a açısını azaltma
işlemlerinden hangilerinin sonucunda I ışını K ortamına geçebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
02
TÜMEVARIM - V Test 1. Kapalı sistem içinde bulunan 0 °C sıcaklıktaki su, 0 °C
4. Kalınlığı her yerinde aynı olan eş bölmeli K – L çubuğu Şekil -
sıcaklıktaki buz parçası, özkütlesi suyun özkütlesinden büyük olan demir bilye şekildeki gibi dengededir.
1 de ve Şekil - 2 de dengededir.
Sıvı
Gaz
K
Demir bilye
T1
T2
Buz
Su A
Yer (Yatay)
Sıcaklık değiştirilmeden buz eritilirse gaz basıncı PGaz ve A noktasındaki sıvı basıncı PA nın değişimi için ne söylenebilir? PGaz
L
L
Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre, T1 ve T2 ip gerilmeleri oranı T1 / T2 kaçtır?
A) 3
C) 3 2
B) 2
E) 1 2
D) 1
PA
A)
Azalır
Değişmez
B)
Artar
Azalır
C)
Artar
Değişmez
D)
Değişmez
Artar
E)
Azalır
Azalır
5. Yatay sürtünmesiz düzlemde durmakta olan cisme düzleme paralel olarak etkiyen net kuvvetin zamanla değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. Kuvvet
60o 60o
Şekil -1
Yatay
Yatay
Şekil -2
Düzgün, türdeş, özdeş üç çubuğun yapıştırılması ile oluşturulmuş cismin yere göre potansiyel enerjisi Şekil-1’de E1, Şekil-2’de E2 dir. E1 oranı kaçtır? Buna göre, E2 1 3 B) 1 C) D) 2 E) 3 A) 2 2
3.
M
5ϑ K
N
P
Çözüm Yayınları
2. F
0
I
II
t
III
3t
Zaman
Buna göre, cismin momentumu I, II ve III zaman aralıklarından hangilerinde artmaktadır?
A) Yalnız III
B) I ve II
D) I ve III
C) II ve III
E) I, II ve III
6.
R
2t
K
L
L
221
α
Yatay
Noktalar arasındaki uzaklıkların eşit olduğu şekildeki sürtünmesiz eğik düzlemin K noktasından 5ϑ hızı ile fırlatılan cisim, L noktasından 4ϑ hızı ile geçmektedir.
Buna göre, cisim en fazla nereye kadar çıkabilir?
A) LM arasından
C) MN arasından
M
E) R’den
+ Özdeş lambalar kullanılarak oluşturulmuş elektrik devresi şekildeki gibidir.
Buna göre, K, L, M lambalarının parlaklıkları arasındaki ilişki nedir?
B) M’den
A) K > L > M
B) L > K > M
D) P’den
C) M > L > K
D) K = L > M
E) L > M > K
Test 02
1. E
7.
3. C
10.
R1 R2
A
2. A
R3
4. A
5. D
6. B
7. E
8. E
9. C 10. E 11. D 12. C
M
K
B
Y
X
R4 C
K
L Şekil -1
L
Şekildeki devre parçasında K ve L noktaları arasındaki eşdeğer direncin azalması için,
I. Yalnız A anahtarını kapatma
II. Yalnız B anahtarını kapatma
III. Yalnız C anahtarını kapatma
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ya da II
C) Yalnız III
Şekil-1’deki optik sistemde X cisminin K ve L düzlem aynalarında oluşan görüntüleri arasındaki uzaklık x1, şekil2’deki optik sistemde Y cisminin M ve N düzlem aynalarında oluşan görüntüleri arasındaki uzaklık x2’dir.
Buna göre,
A)
x1 oranı kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) x2 1 3 B) C) 1 D) E) 2 2 2
1 3
E) I ya da II ya da III
11.
• Bir cismin K aynasında hem gerçek hem de sanal görüntüsü oluşabilmektedir.
• Bir cismin L aynasında sadece sanal görüntüsü oluşmaktadır.
siyah olarak algılanmaktadır.
Buna göre, X cismi karanlık odada mavi renk ışıkla aydınlatıldığında;
• Bir cisim ve bu cismin M aynasındaki görüntüsünün anlık hızları daima eşittir.
K, L, M aynalarına ait bazı özellikler yukarıda verilmiştir.
Buna göre;
I. mavi
II. siyah
III. yeşil
Çözüm Yayınları
8. Bir X cismi karanlık bir odada sarı renk ışıkla aydınlatıldığında
N Şekil -2
I. K çukur aynadır.
II. L tümsek aynadır. III. M düzlem aynadır.
renklerinden hangileri olarak algılanabilir?
A) Yalnız Mavi
B) Yalnız Siyah
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
C) Yalnız Yeşil
D) Siyah ve yeşil
A) Yalnız I
9.
E) Mavi ve siyah
A
ϑ
D) I ve III
12.
B
B) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
K ortamı
I nK
α
nL
β L ortamı
K
222
I ışık ışını nK kırıcılık indisli saydam K ortamından, nL kırıcılık indisli saydam L ortamına geçerken şekildeki gibi kırılmaya uğramaktadır.
Buna göre;
L
Noktasal cisim eşit bölmelendirilmiş düzlemde A noktasından B noktasına kadar ϑ büyüklüğündeki sabit hızla hareket etmektedir. Düzlem aynaya K noktasından bakan gözlemci cismin aynadaki görüntüsünü tK süre, düzlem aynaya L noktasından bakan gözlemci ise tL süre görmektedir.
Buna göre,
tK oranı kaçtır? tL
A) 6
B) 5
C) 4
D) 3
E) 2
I. nL > nK
II. a artarsa, b artar.
III. nL artarsa, b azalır.
yargılarından hangileri doğrudur? (b > a)
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
1.
I. Dalga hareketinde ortam tanecikleri öteleme hareketi yapar.
II. Elektromanyetik dalgaların ilerlemesi için esnek bir ortama ihtiyaç vardır.
III. Dalga hareketi kaynağın ortama aktardığı enerjinin ortamda yayılması sonucunda oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
01
BÖLÜM 06 Test
Dalgaların Genel Özellikleri
4. Osiloskop elektrik sinyallerini dalgaya dönüştüren bir ölçüm
aracı olup, gerilim, frekans, akım gibi elektriksel değerleri ölçerek ekranında gösterir. K ve L gerilimlerinin zamana bağlı değişimi osiloskop ekranında şekildeki gibi görülmektedir.
K
L
C) Yalnız III
E) II ve III
2. Dalgalar, yayılma doğrultusu ile yayıldığı ortamın titreşim
Buna göre;
I. K’nın genliği, L ‘inkinin 2 katıdır.
II. K’nın frekansı, L’ninkinin 2 katıdır.
III. K’nın periyodu; L’ninkinin 2 katıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
doğrultusunun paralel veya dik olmasına bağlı olarak boyuna ve enine olmak üzere iki gruba ayrılır.
Buna göre;
I. Okyanusta oluşan su dalgaları
II. Röntgen çekiminde kullanılan X ışınları
III. Ambulanstan gelen siren sesi
dalga çeşitlerinden hangileri hem enine hem de boyuna dalgadır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Çözüm Yayınları
C) Yalnız III
E) I ve III
5. Bir radyonun bazı bölümleri şekilde gösterilmiştir. Anten
Güç düğmesi ışığı
Hoparlör
223
3.
I. Yayılma doğrultusu ile titreşim doğrultusu birbirine paraleldir.
I. Hoparlörden yayılan dalgalar, mekanik dalga çeşididir.
II. Enerji taşırlar.
III. Yayılmaları için maddesel ortama ihtiyaç duyarlar.
II. Antenin algıladığı dalgalar, elektromanyetik dalga çeşididir.
Yukarıda verilenlerden hangileri bütün dalga çeşitlerinin sahip olduğu ortak özelliklerdendir?
III. Güç düğmesinin ışığı, elektromanyetik dalga çeşididir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
Buna göre;
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Test 01
1. C 2. A
6. Aynı ortamda yayılan K, L ve M dalgalarının görünümü
5. E
6. B
7. C
8. E
9. D 10. A 11. B
dalgaların bir bölümü şekildeki gibidir. P
K
K
L
L
Buna göre,
I. ϑK > ϑM > ϑL II. λK > λM > λL
N
R
M
M
4. E
9. Periyodu T olan bir kaynak tarafından üretilen periyodik
şekildeki gibidir. K, L ve M dalgalarının hızları sırası ile ϑK, ϑL ve ϑM dalgaboyları λK, λL ve λM, frekansları fK, fL ve fM dir.
3. A
Buna göre, kaynak çalışmaya başladıktan sonra K, L, P ve R noktalarından hangileri, M noktasından T/2 süre önce titreşmeye başlamış olabilir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K veya P
C) Yalnız P
E) L veya R
III. fK > fM > fL
yargılarından hangileri doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
10. Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda, bir kaynağın 0 - t zaman aralığında ürettiği dalgaların görünümü şekildeki gibidir. İlerleme yönü
7. Aynı ortamda yayılan K, L ve M ses dalgaları TK, TL ve TM K
Çözüm Yayınları
periyotla çalışan kaynaklar tarafından üretilmiştir. L M
Buna göre, TK, TL ve TM arasındaki ilişki nedir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) TM > TL > TK
B) TK = TL = TM
C) TM > TK = TL
D) TK = TL > TM
E) TK > TL = TM
8. Hem mekanik hem de elektromanyetik dalgalar enerji 224
taşımaktadır.
Buna göre;
I. Radyometrenin kanatlarının dönmesi
II. Ses sınırını aşan bir uçağın yakınındaki evlerin camlarının titreşmesi
III. Yüksek yoğunluklu ışık olan lazerlerle ameliyatlarda dokuların kesilmesi
Yukarıda verilenlerden hangileri dalgaların enerji taşıdığını gösterir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
Kaynak
Buna göre;
I. Kaynak zamanla daha büyük genlikli dalgalar üretmiştir.
II. Ortamda ilerleyen dalgaların hızı artmıştır.
III. Kaynağın frekansı artmıştır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
11.
• Dalganın hızı yayıldığı ortamın fiziksel özelliklerinin değişmesinden etkilenmez.
• Dalga hareketinde ortamda ilerleyen madde değil, enerjinin ortamda meydana getirdiği şekil değişikliğidir.
• Dalganın frekansı, dalgayı oluşturan kaynağın frekansına eşittir.
• Ortam değiştiren dalganın frekansı değişir.
• Özellikleri her yerinde aynı olan ortamda, dalga kaynağının frekansı arttıkça, oluşturduğu dalgaların hızı artar.
Yukarıda verilen yargılardan kaç tanesi doğrudur?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
02
BÖLÜM 06 Test
Ses Dalgaları 1. Şekildeki saksafon çalınırken hava molekülleri bazı bölgelerde
3. K ve L megafonlarında üretilen seslerin dalga grafikleri
sıklaşır, bazı bölgelerde ise seyrekleşir. Böylece saksafonun sesi basınç dalgaları şeklinde havada ilerlemektedir.
şekildeki gibi modellenmiştir. K
Buna göre;
I. Ses dalgaları boyuna dalgalardır.
II. A noktasındaki birim zamandaki sıkışma sayısı, saksafonun hangi notada ses ürettiğine bağlıdır.
III. Sesin yayılma hızı saksafonun ürettiği sesin şiddetine bağlıdır. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Buna göre;
I. K’nın ürettiği sesin hızı, L’ninkinden fazladır.
II. K’nın ürettiği sesin gürlüğü, L’ninkinden fazladır.
III. K’nın ürettiği sesin yüksekliği L’ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
Hava
A
L
4. Aynı ortamda bulunan keman, piyano ve flütten çıkan seslerin belirli bir uzunluktaki dalga şekilleri aşağıdaki gibidir. x
x
x
x
2. Hava sıcaklığının 0 °C olduğu odada K diyapozonuna metal tokmakla vurularak çınlaması sağlanıyor. L K
Sesin havadaki yayılma hızını artırmak için;
225
Buna göre; keman, piyano ve flütten çıkan seslerle ilgili;
I. Hız
I. K diyapozonuna metal tokmakla daha sertçe vurmak
II. Frekans
II. L diyapozonuna vurmak
III. Tını
III. Odanın sıcaklığını 40 °C’ye çıkarmak
niceliklerinden hangileri aynıdır?
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
Test 02
1. C
5. Bir öğrenci, özdeş paket lastiklerini farklı büyüklükteki K,
2. C
3. B
4. C
5. E
6. E
7. C
8. B
7. Steteskop, vücudun göğüs ve batın bölgesinden gelen
L ve M bardaklarının etrafına şekildeki gibi gerdirmektedir. Bardakların açık kısmındaki lastik bölümlerini çekip bırakan öğrenci oluşan sesleri karşılaştırmaktadır.
seslerin normal olup olmadığını anlamaya yarayan tıbbi bir cihazdır. Akustik steteskop diyafram, tüp (elastik boru) ve kulaklık bölümlerinden oluşmuştur. Yassı koni şeklindeki diyaframdaki zara vücuttan gelen ses dalgaları zarı titreştirir. Zarın tüpteki havaya ilettiği ses kulaklığa taşınır.
M L
Kulaklık
K
Tüp
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre, bu deneyde;
I. Bağımsız değişken, lastiğin gerginliğidir.
II. Bağımlı değişken, işitilen sesin frekansıdır.
III. Sabit değişken, lastiğin cinsidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
C) I ve II
E) I, II ve III
6. Sağlıklı insan kulağının işitebileceği ses frekansı 20 Hz
ile 20.000 Hz aralığındadır. İnsan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarına ultrasonik ses, insan kulağının işitemeyeceği kadar düşük frekanslı ses dalgalarına infrasonik ses denir.
Yukarıda ses dalgaları kullanılarak su altındaki bir cismin uzaklık ve boyutunun tespit edilmesinde kullanılan teknolojinin ortaya çıkış hikayesinden söz edilmiştir.
Buna göre;
I. Su altındaki nesnelerin saptanması için geliştirilen araçların temel çalışma prensibi ses dalgalarının yansımasıdır.
226
II. Çalışmalarda ultrasonik seslerin başarılı sonuçlar vermesinin nedeni geminin motor sesi ve denizdeki çeşitli gürültülerden kaynaklanan parazitlenmelerden etkilenmemesidir.
III. Gemilerin su altındaki nesneleri tespit etme teknolojileri ile yarasaların yön bulma yetenekleri benzetilebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
Akustik steteskoplarla ilgili;
I. Vücuttan gelen seslerin yüksekliğini artırarak kulağa taşır.
II. Tüp kısmındaki havanın yoğunluğu artırılırsa kulağa gelen sesin yüksekliği artar.
III. Vücuttan yayılan düşük şiddetli seslerin duyulmasını sağlar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
8. Şekil - 1’deki metal ksilofonun metal şeritlerine vurulduğunda, Şekil - 2’deki pan kavalının borularına üflendiğinde, Şekil 3’deki cetvelin ucu tahtanın kenarında titreştirildiğinde ses üretmektedirler. 2 yönü
1912 yılında Titanik’in buz dağına çarpıp batmasından sonra, buz dağlarını saptamak için ses dalgaları kullanılarak çalışmalar yapıldı. Yüksek şiddetli patlama sesleri kullanılarak yapılan ilk denemeler başarısızlıkla sonuçlandıktan sonra, 1917 yılında Fransız fizikçi Langevin’in ultrasonik seslerle yaptığı çalışmalar başarılı sonuçlar verdi.
Diyafram
Çözüm Yayınları
Şekil - 1
1 yönü
4 yönü
Metal Ksilofon Şekil - 1
6 yönü
Pan Kavalı Şekil - 2
5 yönü
Titreşen cetvel Şekil - 3
3 yönü
Şekil - 1’de şeritlere vurma yönü Şekil - 2’de borulara üfleme yönü, Şekil - 3’de cetvelin hareket yönü aşağıdakilerden hangisi olursa, üretilen sesler tizleşir?
A)
Metal Ksilofon
Pan Kavalı
Cetvel
1
4
6
B)
1
3
5
C)
1
3
6
D)
2
3
6
E)
2
4
5
1. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş yay üzerinde
3. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş yayda sabit frekansla
oluşturulan K, L ve M atmalarının hızları sırasıyla ϑK, ϑL ve ϑM dir. ϑK K
3x
2A L
x
3A
ϑ
ϑM M
A
Kaynak
Yatay
2x
C) ϑK = ϑL = ϑM
Su Kova
Buna göre, ϑK, ϑL ve ϑM arasındaki ilişki nedir?
A) ϑK >ϑL > ϑM
çalışan kaynak, ϑ hızıyla ilerleyen periyodik dalgalar oluşturuyor.
ϑL
03
BÖLÜM 06 Test
Yay Dalgaları
Dalgaların yayılma hızı;
B) ϑL > ϑK > ϑM
I. Kaynağın frekansı,
D) ϑM > ϑL > ϑK
II. Kovadaki su miktarı,
III. Dalgaların genliği,
E) ϑK >ϑM > ϑL
niceliklerinden hangilerinin tek başına artırılması ile artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
2. Esnek bir yayda oluşturulan atmanın yayılma hızı yayın birim
uzunluğunun kütlesi arttıkça azalır, yayı geren kuvvet arttıkça artar.
dalgalar şekildeki gibidir.
K
L
K kaynağı X
Çözüm Yayınları
4. K ve L kaynaklarının sırası ile 4 saniye ve 6 saniyede ürettiği
Y
F
Sabit frekansla çalışan K kaynağı, kalınlığı her yerinde aynı olan, F kuvveti ile gerilen türdeş XY yayında, dalgaboyu λ, hızı ϑ olan dalgalar üretmektedir.
Buna göre K ve L kaynaklarının frekansları oranı fK / fL kaçtır?
A)
1 2
B)
2 3
C) 1
D)
3 2
E) 2
K kaynağı X
F
X yayı tam ortadan kesildikten sonra K kaynağına bağlı parça F kuvveti ile tekrar geriliyor.
Buna göre, K kaynağı tarafından üretilen dalgaların dalgaboyu ve hızının ilk duruma göre değişimi hakkında ne söylenebilir? Dalgaboyu
5. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş yayda oluşturulan K ve L atmaları saniyede 1 bölme hareket etmektedir.
Serbest uç
Hız
A)
Artar
Artar
B)
Azalır
Azalır
C)
Değişmez
Değişmez
D)
Artar
Azalır
E)
Azalır
Artar
K
Sabit uç
L
Buna göre, atmalar şekildeki konumlarından geçtikten en az kaç saniye sonra yay tekrar şekildeki görünümü alır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) 4
B) 5
C) 6
D) 7
E) 8
227
Test 03
1. C
6. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş bir yayda oluşturulan K,
x
L
ϑM
A 2x
M
x
I. Kaynağın periyodu
II. Yayın birim uzunluğunun kütlesi
ϑL
III. Dalgaların genliği
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
C) Yalnız III
E) I ve III
7.
Sabit uç
Serbest uç K atması
Şekil - 1 Kalınlığı her yerinde aynı olan, esnek ve türdeş yayda oluşturulan K atmasının t = 0 anındaki görünümü ve ilerleme yönü Şekil - 1’deki gibidir.
9. Esnek, türdeş bir yayda üretilen K ve L atmaları şekildeki yönlerde hareket etmektedir. (I)
(II)
Şekil - 2
Şekil - 3
K L
228 (III) Şekil - 4
Buna göre, Şekil - 2, Şekil - 3, Şekil - 4’deki I, II ve III durumlarından hangileri K atmasının herhangi bir andaki görünümü olabilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
9. E
Kaynağının ürettiği ilk tepenin A noktasına ulaşması için geçen süre;
D) I ve II
8. B
Çözüm Yayınları
III. tM > tL
7. E
A
A
I. ϑK = ϑM
6. E
K Dalga Kaynağı
Buna göre;
II. EK = EL
5. E
2A
4. E
anındaki görünümü şekildeki gibidir.
ϑK
3. B
8. K dalga kaynağının ürettiği periyodik yay dalgalarının t = 0
L ve M atmalarının genlikleri ve genişlikleri şekildeki gibidir. K, L ve M atmaları sırasıyla ϑK, ϑL ve ϑM hızları ile yayılmakta, EK, EL ve EM enerjileri taşımakta, tK, tL ve tM sürede oluşturulmaktadır.
K
2. C
Buna göre, K ve L atmalarının herhangi bir andaki görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz? A)
B)
C)
D)
E)
C) II ve III
04
BÖLÜM 06 Test
Yay Dalgaları - 2 1. Esnek bir yayda oluşturulmuş atmanın t = 0 anındaki
4. Birbirine eklenmiş, esnek X ve Y yaylarının bağlantı noktasına
görünümü şekildeki gibidir. İlerleyen atmanın KL noktaları arasındaki bölümü yukarı yönde hareket etmektedir.
gelen atmanın yansıması ve iletimi sonucunda şekildeki atmalar oluşmuştur.
L N
Yukarı
K
Aşağı
M
Buna göre, atmanın LM ve MN bölümlerinin hareket yönleri nasıldır? LM
MN
A)
Yukarı
Aşağı
B)
Hareketsiz
Aşağı
C)
Yukarı
Hareketsiz
D)
Aşağı
Yukarı
E)
Aşağı
Aşağı
X yayı
a
K
2a
L M
Y yayı
Buna göre;
I. Gelen atma X yayından gönderilmiştir.
II. Yayların bağlantı noktası K - L noktaları arasındadır.
III. Gelen atmanın genişliği 2a’dır.
yargılarından hangileri doğrudur? (|KL| = |LM|)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
2. Esnek yaylar üzerinde ilerleyen K, L ve M atmalarının
K
L
Şekil - 1
Şekil - 2 M Şekil - 3
Buna göre, K, L ve M atmalarından hangilerinin hareket yönleri doğru gösterilmiştir?
A) Yalnız K
B) K ve L
D) K ve M
Çözüm Yayınları
üzerindeki bazı noktaların titreşim yönleri şekillerdeki gibidir.
C) L ve M
E) K, L ve M
5. Eşit kuvvetlerle gerilmiş X, Y ve Z yaylarına, A, B ve C
kaynakları tarafından aynı anda oluşturulmaya başlanan K, L ve M atmalarının bir süre sonraki görünümleri şekildeki gibidir.
3. Aynı anda çalışmaya başlayan K ve L kaynaklarının gerginlikleri eşit A ve B yaylarında oluşturdukları periyodik dalgaların t anındaki görünümü şekildeki gibidir.
x
A
K Kaynağı
x
B
Buna göre,
Y yayı
M
B yayı
X yayı
L
A yayı
L Kaynağı
K
2x
C
Z yayı
I. B yayının birim uzunluğunun kütlesi, A’nınkinden fazladır.
I. M atmasının oluşum süresi, L’ninkinin 2 katıdır.
II. K ve L kaynaklarının frekansları eşittir.
II. K ve L atmalarının oluşum süreleri eşittir.
III. L kaynağının frekansı, K’nınkinden fazladır.
III. Y yayı, X’den incedir.,
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
Buna göre;
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
229
Test 04
1. D
6. O noktasından birbirine eklenerek gerilmiş esnek K ve L
2x
4. C
5. C
6. C
7. C
8. D
9. C
oluşturulan özdeş K ve L atmalarının t = 0 anındaki görünümü ve hareket yönleri şekildeki gibi olup, atmalar saniyede 1 bölme ilerlemektedir.
L yayı
O
3. D
8. Sabit ve serbest uçlar arasına gerilmiş, esnek, türdeş yayda
yaylarının bağlantı noktasına gönderilen atmanın iletimi ve yansıması sonucunda şekildeki atmalar oluşmuştur. K yayı
2. E
x
Buna göre;
K
Sabit uç
L
Serbest uç
I. L yayındaki atma iletilendir.
II. Gelen atma bir baş yukarı atmadır.
III. İletilen atmanın genişliği, yansıyanınkinden fazladır.
I. 2 saniye sonra, atmaların maksimum genlikli bileşkesi oluşur.
II. 8 saniye sonra, atmalar ilk kez birbirini tamamen söndürür.
III. 4 saniye sonra yaydaki görünüm, t = 0 anındaki ile aynıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
C) I ve II
Buna göre, t = 0 anından itibaren,
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
9. O noktasından birbirine eklenerek gerilmiş esnek K ve L
yaylarının bağlantı noktasına gelen atmanın t = 0 anındaki görünümü Şekil - 1’deki gibidir. Gelen atmanın O noktasından iletileni ve yansıyanının t = 0 anından itibaren 1,5 s sonraki görünümü Şekil - 2’deki gibidir.
x
K yayı
x
O Şekil - 1
7. Sabit uç
Sabit uç
230
Sabit uçlar arasına gerilmiş, esnek, türdeş bir yayda oluşturulan atmaların t = 0 anındaki görünümleri ve hareket yönleri Şekil - 1 gibi olup, saniyede 1 bölme ilerlemektedirler.
O
K yayı
Şekil - 1
x Şekil - 2
L yayı
L yayı
Buna göre, t = 0 anından itibaren geçen 2s sonunda iletilen ve yansıyan atmaların görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A)
O
O
B)
x/2 x/2
3x 3x/2
O
C)
O
D)
Şekil - 2
Buna göre; t = 0 anından itibaren geçen 7 saniye içinde yay kaç kez Şekil - 2’deki görünümü alır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
A) 1
C) II ve III
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
x
x/2
2x
O
E)
x
x
x
1. Esnek yaylar üzerinde ilerleyen K, L, M, N ve P atmalarının
4. Sabit uca gönderilen K, serbest uca gönderilen L, hafif yaydan
üzerindeki bazı noktaların titreşim yönleri aşağıdaki gibidir.
ağır yaya gönderilen M atmaları şekillerdeki gibidir.
Buna göre, K, L, M, N ve P atmalarından hangisinin hareket yönü doğru gösterilmiştir?
K
Sabit uç
X yayı A)
B)
C)
D)
Şekil - 1 L
Serbest uç
Y yayı Şekil - 2
E)
05
BÖLÜM 06 Test
Yay Dalgaları - 3
M Z yayı
T yayı Şekil - 3
Buna göre, K, L atmaları uçlardan yansırken, M atması bağlantı noktasından iletilip yansırken, X, Y, Z ve T yaylarının hangilerinde bir anlık titreşimsiz durum elde edilebilir?
A) X ve Y
B) Y ve T
D) Y ve Z
C) X ve Z
E) X ve T
2. Uç uca eklenmiş, birim uzunlukları farklı yaylardan
I. Frekans
II. Hız
III. Genlik
niceliklerinden hangileri gelen dalgalarınki ile aynıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
birinden diğerine iletilen periyodik dalgaların;
E) I ve III
5.
K
Serbest uç
L
Sabit uç
Sabit ve serbest uçlar arasına gerilmiş, esnek, türdeş bir yayda oluşturulan K ve L atmalarının t = 0 anındaki görümümleri ve hareket yönleri şekildeki gibidir.
3. Esnek, türdeş, sarmal yaylarda oluşturulan atmalarla ilgili;
I. Kütlesi az olan yayda oluşturulan atmanın yayılma hızı, kütlesi fazla olan yayda oluşturulan atmanın yayılma hızından fazladır.
II. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş yayda oluşturulan ve aynı yönde ilerleyen atmaların arasındaki uzaklık değişmez.
III. Uç uca eklenmiş iki yayın bağlantı noktasına gelen atma baş yukarı ise, iletilen atmada baş yukarıdır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
I
I
231
III
t = 0 anından, K ve L atmaları ilk kez birbirini söndürene kadar geçen süre içinde atmaların görünümleri, I, II ve III’dekilerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Test 05
1. D
6. Esnek bir yay üzerinde ilerleyen atmanın görünümü şekildeki
Yukarı P
Aşağı
N
−x
Buna göre;
I. L noktasının titreşim yönüne bağlı olarak atmanın ilerleme yönü tespit edilebilir.
II. K noktası titreşimsiz ise, atma sağ tarafa ilerlemektedir.
III. M noktası yukarı yönde titreşiyorsa, P noktası, aşağı yönde titreşir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
A)
r1
L yayı
+x L yayı
B)
Konum Y
α α
2α α
Zaman O
X
X
Konum Y
O
X
C)
Konum Y
Zaman
O
α 2α
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) r = r1
E)
Konum X
Zaman
α 2α
O
Zaman
Y
B) ϑ2 > ϑ
D) t1 > t2
C) x2 > x1
10. Kalınlığı her yerinde aynı olan, türdeş yayda t = 0 anında
oluşturulan T periyotlu dalgaların, XY noktaları arasındaki görünümü Şekil - 1’deki, ∆t süre sonra görünümü Şekil 2’deki gibidir.
E) ϑ = ϑ1
kaynağı tarafından periyodik dalgalar oluşturulmaktadır. X Kaynağı
K yayı
F
I. Yayı geren kuvveti artırma
II. Dalga kaynağının frekansını artırma
III. Birim uzunluğunun kütlesini değiştirmeden yayın uzunluğunu artırma
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
+x
Y
+x
−x
Şekil - 1
Buna göre, periyodik dalgaların hızını artırmak için;
Y
−x X
8. Kalınlığı her yerinde aynı olan, esnek, türdeş K yayında X
Zaman
X
X
232
9. B 10. E
ϑ1
Y O
D)
r2
8. A
Çözüm Yayınları
K yayı
x2
X
Y
E) II ve III
O
7. E
ϑY
Konum
7. O noktasından eklenerek gerilmiş, esnek K ve L yaylarının
x1
6. E
Buna göre, X ve Y atmalarının konum - zaman grafikleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
O
ϑ2
5. D
ϑX
K yayı
C) I ve II
bağlantı noktasına K yayından gönderilen ve genliği r, hızı ϑ olan atmanın L yayına iletileninin hızı ϑ2, genliği r2, hızı ϑ2 oluşma süresi t2 dir. K yayına geri yansıyan atmanın hızı ϑ1, genliği r1, oluşma süresi t1 dir.
4. C
türdeş K ve L yaylarının bağlantı noktasına K yanından bir atma gönderiliyor. Gönderilen atmanın t = 0 anında O noktasına ulaşıp oluşturduğu iletilen ve yansıyan atmaların görünümü şekildeki gibidir.
L
M
3. E
9. O noktasından eklenerek gerilmiş, esnek, kendi içlerinde
gibidir.
K
2. A
Şekil - 2
Buna göre;
I. Dalga +x yönünde ilerliyorsa, ∆t’nin en küçük değeri T/4 dür.
II. Dalga +x yönünde ilerliyorsa, ∆t’nin en en küçük değeri 3T/4’dür.
III. Dalga –x yönünde ilerliyorsa; ∆t’nin en küçük değeri T/4’dür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) Yalnız III
1. Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde 0,25 s–1
4. Tsunami dalgaları derin denizlerde hissedilmezken, sığ sulara
frekansı ile çalışan kaynak tarafından periyodik dalgalar üretilmektedir. Bu dalga leğenindeki su yüzeyinde bulunan tahta parçası t = 0 anında şekildeki konumunda bulunmaktadır.
ulaştığında boyları 30 metreye ulaşabilen dev dalgalara dönüşebilir.
Düşey Tahta K parçası L M
Buna göre, t = 5s anında tahta parçasının konumu aşağıdakilerden hangisidir? A)
B)
K L
K
Buna göre;
I. Tsunamilerin dev dalgalar halinde kıyıya çarpmasının nedeni, sığ kıyı sularına ulaştığında aniden oluşan hız farkıyla suların üstüne binmesidir.
II. Tsunami dalgalarının hızı kıyıya yaklaştıkça artar.
III. Tsunami dalgasının okyanus açıklarındaki genliği, kıyıdaki genliğinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
D)
K L
E) I ve III
K L M
M E)
K L Çözüm Yayınları
M
5.
K
2. Bir dalga leğeninde oluşturulan periyodik dalgalar derin
L
ortamdan, sığ ortama geçiyor.
C) Yalnız III
L M
M C)
06
BÖLÜM 06 Test
Su Dalgaları - 1
M
Buna göre, periyodik dalgalara ait;
I. Frekans
II. İlerleme doğrultusu
III. Dalgaboyu
niceliklerinden hangileri kesinlikle değişir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
50o
C) II ve III
E) I, II ve III
Yatay
Engel
Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde şekildeki K - L - M atmasının L noktası doğrusal engele ulaştığı an atmanın görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? KM KM A) B) 40o
50o
Yatay
3. Derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde dalga
kaynağı tarafından periyodik dalgalar oluşturulmaktadır.
Periyodik dalgaların hızını değiştirmeden dalga boyunu artırmak için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir?
A) Dalga kaynağının frekansı artırılmalı
B) Dalga kaynağının periyodu artırılmalı
C) Dalga leğenine su ilave edilmeli
D) Dalga leğeninden su eksiltilmeli
E) Dalgaların genliği artırılmalı
C)
Yatay
K 30o 20o
K
D)
M
o
20 o 20
Yatay
E)
K
M
Yatay
M Yatay
233
Test 06
1. A
6. Şekildeki dalga leğeninin engelle ayrılan bölmelerinden biri su
2. B
3. B
4. A
5. B
6. C
7. E
8. C
9. C
8. K ve L leğenlerinde, aynı anda çalıştırılmaya başlayan X
ile dolu, diğeri ise boş olup, sadece f frekansıyla çalışan dalga kaynağı periyodik dalgalar üretmektedir. Kaynağın çalışması durdurulup, bölme kaldırıldıktan bir süre sonra durgun su yüzeyi oluşuyor ve kaynak tekrar çalıştırılıyor.
ve Y kaynaklarının oluşturduğu periyodik dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir. Söndürücü
Söndürücü
K leğeni
L leğeni
x
Dalga kaynağı
x x x x x x x
Engel
X kaynağı
Y kaynağı
I. K leğenindeki dalga hızı, L leğenindekinden fazladır.
II. Y kaynağının frekansı, K’nınkinden fazladır.
Buna göre, periyodik dalgaların hızı ve frekansının ilk duruma göre değişimi için ne söylenebilir? Hız A)
Frekans
Artar
Buna göre;
III. K leğenindeki dalgaboyu L leğeninkine eşittir.
Azalır
yargılarından hangileri doğrudur?
B)
Azalır
Artar
A) Yalnız III
B) I ve II
C)
Azalır
Değişmez
E) I, II ve III
Değişmez
Değişmez
Artar
Değişmez Çözüm Yayınları
D) E)
7. K ve L dalga leğenlerinde bulunan suların sıcaklıkları, yoğunlukları ve derinlikleri eşittir. X ve Y kaynaklarının K ve L leğenlerinde oluşturduğu periyodik dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir. Söndürücü
Söndürücü
K leğeni
L leğeni
x
9.
K
234
C) II ve III
M
Dalga kaynağı L
N
Bir dalga leğeninde KL kenarına yerleştirilmiş, sabit frekansla çalışan dalga kaynağının ürettiği dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.
Buna göre;
x x
Dalga kaynağı K
x x x x x X kaynağı
D) I ve III
M
K
M Dalga kaynağı
L
N
I
L
II
K
Y kaynağı
N
M
Buna göre;
I. X kaynağı, Y kaynağından sonra çalışmaya başlamıştır.
II. X ve Y kaynaklarının ürettikleri dalgaların hızları eşittir.
III. X ve Y kaynaklarının ürettikleri dalgaların frekansları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
L Dalga kaynağı
N
III
Dalga kaynağı leğeninin KM, MN ve LN kenarına yerleştirilip oluşturulan periyodik dalga görünümü I, II ve III dekilerden hangisi gibi olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
07
BÖLÜM 06 Test
Su Dalgaları - 2 1. Dalga leğeninin derinlikleri farklı X belgesinden, Y bölgesine
3. Su derinliği sabit olan bir dalga leğeninde oluşturulan doğrusal
doğru ilerleyen KL atmasının üstten görünümü şekildeki gibidir.
KLM atmasının t = 0 anındaki görünümü ve hareket yönü şekildeki gibidir.
Y bölgesi
K
M′
K′ L Buna göre;
Y bölgesi
(I)
Y bölgesi
X bölgesi
I
II K
L′
M′
M′ (III)
L
K
L
K′
M
L X bölgesi
(II)
K′
L′
X bölgesi
K
Engel
L′
Y bölgesi
Engel
K
Buna göre KLM atmasının bir süre sonraki görünümü I, II ve III nolu atmalardan hangisi olabilir?
A) Yalnız III
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
C) II ve III
L X bölgesi
III K - L atmasının Y bölgesindeki görünümü I, II ve III’dekilerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
2. X ve Y kaynakları tarafından üretilerek parabolik engele gelen
Çözüm Yayınları
4. Su derinliği h olan dalga leğeninde f frekansı ile çalışan
kaynak tarafından üretilen λ dalgaboylu doğrusal dalgalar, genişliği ω olan aralıktan geçerken Şekil - 1’deki gibi kırınıma uğramaktadır.
doğrusal dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir. Parabolik engel X kaynağı
Y kaynağı
Buna göre; doğrusal dalgaların engelden yansıdıktan sonraki görünümü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A)
B) Dalga kaynağı
C)
D)
E)
Dalga kaynağı
Şekil - 1
Şekil - 2
Aralıktan geçen dalgaların Şekil - 2’deki gibi eğriselliğinin azalması için;
I. ω artırılmalı
II. f artırılmalı
III. h artırılmalı
değişikliklerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
235
Test 07
1. C
5. Bir dalga leğeninde, sabit frekansla çalışan kaynak tarafından
2. D
3. C
4. C
5. A
6. E
7. D
8. B
7. Frekansı f olan su dalgalarının, derinliği hK olan K ortamından,
doğrusal atmaların derinlikleri farklı K bölgesinden, L bölgesine geçişi şekildeki gibidir.
derinliği hL olan L ortamına geçerken görünümleri şekildeki gibidir. Gelen su dalgasının arakesit yüzeyi ile yaptığı açı a, kırılan su dalgasının ara kesit yüzeyi ile yaptığı açı b dir.
λK
L bölgesi α
Dalga Kaynağı
λL
K bölgesi
L bölgesi
α
β
Buna göre;
K bölgesi
I. K bölgesindeki su derinliği azaltılırsa, a artar.
II. K bölgesindeki su derinliği azaltılırsa, λL azalır.
III. Dalga kaynağının frekansı artırılırsa, λK artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Buna göre, b açısı, a, hK, hL ve f niceliklerinden hangilerinin tek başına artması ile azalır?
A) Yalnız f
B) Yalnız a
D) f ve hK
C) a ve hL
E) hK ve hL
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
6. Derinliği sabit olan dalga leğeninde hareketli kaynağın
8. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde K1 ve K2
kaynakları tarafından üretilen periyodik dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.
oluşturduğu dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir. Kaynağın hareket doğrultusu üzerinde hareket yönündeki dalgaların hızı ϑ1, dalgaboyu λ1, frekansı f1 dir. Kaynağın hareket yönünün tersinde dalgaların hızı ϑ2, dalgaboyu λ2, frekansı f2 dir.
1. tepe 2. tepe 3. tepe
1. tepe
4. tepe
K1
236
2. tepe
5. tepe
+x
−x
x
x
x
x
x
x
K2 x
x
x
x
x
x
x
Buna göre;
I. ϑ2 > ϑ1
I. K1 kaynağının ürettiği dalgalar daha hızlı ilerlemektedir.
II. λ2 > λ1
II. K2 kaynağının periyodu, K1’inkinin 2 katıdır.
III. Kaynaklar aynı anda çalışmaya başlamışlardır.
III. f1 > f2
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Buna göre;
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
08
BÖLÜM 06 Test
Su Dalgaları - 3 1. Bir dalga leğeninde oluşturulan periyodik dalgaların
4. Dalga kaynağı tarafından üretilen periyodik dalgaların dalga
yayılma hızı;
I. Su derinliği
II. Dalgaların frekansı
III. Dalgaların genliği
niceliklerinden hangilerine bağlı değildir?
A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
leğenindeki üstten görünümü şekildeki gibidir.
C) I ve III
E) I, II ve III
Buna göre, dalga leğeninin yandan görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A)
B)
C)
D)
2. K ve L dalga leğenlerinde, X ve Y kaynakları tarafından
oluşturulan periyodik doğrusal dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir. Söndürücü
Söndürücü
L dalga leğeni
K dalga leğeni
X kaynağı
Y kaynağı
Buna göre;
I. K leğenindeki su derinliği, L’ninkinden fazla olup, X kaynağının frekansı, Y’ninkinden fazladır.
II. L leğenindeki su derinliği, K’nınkinden fazla olup, X kaynağının frekansı, Y’ninkinden fazladır.
III. L leğenindeki su derinliği, K’nınkinden fazla olup, Y kaynağının frekansı, X’inkinden fazladır.
durumlarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Çözüm Yayınları
E)
C) Yalnız III
E) I ve III
3. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde sabit hızla
ilerleyen kaynak tarafından oluşturulan periyodik dalgaların üstten görünümü Şekil - 1’deki gibidir.
5. Su derinliklerinin ve yarık genişliklerinin eşit olduğu K, L ve M
dalga leğenlerinde fX, fY ve fZ frekansları ile çalışan X, Y ve Z kaynakları tarafından yarıklara gönderilen doğrusal dalgalar, yarıklardan geçince şekillerdeki görünümleri almaktadır. K leğeni
L leğeni
M leğeni
237 Şekil - 1
Şekil - 2
Dalgaların görünümünün Şekil - 2’deki gibi olması için;
I. Kaynağın hızının artırılması
II. Dalga leğenindeki su derinliğinin azaltılması
III. Kaynağın frekansının artırılması
X
Y
Z
Buna göre, fX, fY ve fZ arasındaki ilişki nedir?
işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) fY > fZ > fX
B) fX > fZ > fY
A) Yalnız I
C) fY > fX > fZ
D) fX > fY > fZ
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
E) fZ > fX = fY
Test 08
1. D
6. X ve Y doğrusal dalga kaynakları tarafından aynı doğrultuda
Xk
ı Y
ağ
Buna göre; I. Sığ ortama geçişte Y kaynağının ürettiği dalgaların kırılma açısı X’in ürettiği dalgaların kırılma açısından büyüktür. II. Sığ ortama geçişte Y kaynağının ürettiği dalgaların hareket doğrultusunda sapma miktarı, X’in ürettiklerininkinden fazladır.
8. E
9. B
Dalga kaynağı
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) II ve III
Dalga leğeninde oluşan görünümün nedeni,
I. Kaynağın frekansının artması
II. Kaynaktan uzaklaştıkça su derinliğinin azalması
III. Kaynağın periyodunun artması
değişikliklerinden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
III. Sığ ortama geçişte, X kaynağının ürettiği dalgaların hızının büyüklüğündeki değişim miktarı, Y’ninkinden fazladır.
D) I ve II
7. B
Derin ortam
α
6. A
ğı
5. A
dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.
Sığ ortam
4. B
na
y ka
α
3. C
8. Bir dalga leğeninde doğrusal dalga kaynağı ile elde edilen
derin ortamdan sığ ortama doğru gönderilen periyodik dalgaların görünümü şekildeki gibidir.
n ay
2. E
7. Şekildeki dalga leğeninde derin ortamdan sığ ortama doğru gönderilen doğrusal dalgaların görünümü şekildeki gibidir.
Sığ
9. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde 0,2 saniye
periyotla aynı anda çalıştırılan X ve Y kaynaklarının ürettikleri 1. dalga tepeleri kaynaklar çalışmaya başladıktan 2 s sonra üstüste biniyor. X kaynağı
Derin
238
Buna göre, dalgaların sığ ortama geçişteki görünümü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A)
B)
C)
Y kaynağı
D)
E)
Buna göre, X kaynağının ürettiği 2. tepe ile Y kaynağının ürettiği 3. tepe kaynaklar çalışmaya başladıktan kaç saniye sonra üstüste biner?
A) 2,2
B) 2,3
C) 2,4
D) 2,5
E) 2,6
BÖLÜM 06 Test
Su Dalgaları - 4 1. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde aynı fazda
4. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde, aynı
çalışan özdeş iki dalga kaynağı tarafından girişim deseni oluşturuluyor.
fazlı özdeş K1 ve K2 dalga kaynaklarının oluşturduğu girişim deseni şekildeki gibidir.
Girişim deseninde oluşan toplam çizgi sayısı; L
I. Su derinliğini artırmak
II. Kaynakların frekansını artırmak
III. Kaynakları birbirinden uzaklaştırmak
değişikliklerinden hangileri sonucunda artabilir?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
M
K
C) I ve III
E) I, II ve III
K1
K2
Tepe Çukur
Buna göre;
I. K noktası merkez doğrusu üzerinde bulunmaktadır.
II. L noktası düğüm çizgisi üzerindedir.
fazda ve eşit frekansta çalışan iki dalga kaynağı tarafından oluşturulan girişim deseninde n tane girişim çizgisi oluşmaktadır.
III. M girişim deseninde minimum genlikli noktalardan biridir.
yargılarından hangileri doğrudur?
Kaynakların frekansları eşit miktarda artırılırsa; girişim deseninde oluşan toplam düğüm çizgisi sayısı;
A) Yalnız I
B) Yalnız II
I. n
II. n + 1
III. n + 2
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
2. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde, aynı
09
3. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde aynı fazda ve eşit frekansta çalışan iki noktasal kaynakla oluşturulan girişim deseni şekildeki gibidir.
Kaynakların periyodu azaltılırsa girişim deseninde hangi nedenle, nasıl bir değişim gözlenebilir?
A) Dalgaların yayılma hızı artacağından, dalga boyu artar böylece, girişimi çizgisi sayısı azalır.
B) Dalgaların yayılma hızı azalacağından, dalga boyu azalır böylece, girişim çizgisi sayısı artar.
C) Dalgaların yayılma hızı değişmeyeceğinden dalga boyu değişmez böylece, girişim çizgisi sayısı değişmez.
D) Dalgaların frekansı artaracağından, dalga boyu azalır, girişim çizgisi sayısı artar.
E) Dalgaların frekansı artacağından, dalga boyu artar, girişim çizgisi sayısı azalır.
239
5. Derinliği her yerinde h kadar olan dalga leğeninde, aynı fazlı, çalışan noktasal kaynakların ürettiği f frekanslı ve A genlikli dalgalar ile girişim deseni oluşturuluyor.
Buna göre, h, f ve A niceliklerinden hangilerinin değişimi desendeki toplam girişim çizgisi sayısını değiştirebilir?
A) Yalnız h
B) Yalnız f
D) f ve A
E) h ve f
C) Yalnız A
Test 09
1. D
6. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde aynı fazlı
2. D
A) A noktası, 1. dalga katarı üzerindedir.
B) B noktası 2. dalga katarı üzerindedir.
C) B ve C noktaları aynı girişim çizgisi üzerindedir.
D) C noktası minimum genliğe sahiptir.
E) D noktası düğüm noktasıdır.
1 Yönü
fazlı olarak çalışan, özdeş K1 ve K2 dalga kaynaklarının oluşturduğu girişim deseninde, kaynakları birleştiren doğru üzerinde 1. dalga katarı ile 2. düğüm çizgisi arasındaki uzaklık x’dir.
Merkez doğrusu
Merkez doğrusu
Çözüm Yayınları
Buna göre;
I. K1 kaynağının 1 yönünde çekilmesi
II. K2 kaynağının 2 yönünde çekilmesi
III. Dalga leğenindeki suyun bir kısmının boşaltılması
değişikliklerinden hangileri tek başına yapılmış olabilir?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
9. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde aynı fazda ve eşit frekansta çalıştırılan, özdeş K1 ve K2 kaynakları ile oluşturulan girişim desenindeki P noktasından n. düğüm çizgisi geçmektedir.
2. düğüm çizgisi P
Merkez doğrusu
n. düğüm çizgisi P P
K2
x
I. Merkez doğrusunun solundaki 1. düğüm çizgisi ile merkez doğrusunun sağındaki 2. dalga katarı arasındaki uzaklık
II. Merkez doğrusu ile merkez doğrusunun sağındaki 3. düğüm çizgisi arasındaki uzaklık
III. Merkez doğrusunun solundaki 3. dalga katarı ile, merkez doğrusunun solundaki 1. dalga katarı arasındaki uzaklık
değerlerinden hangileri x’e eşittir?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
(n+1) katar
Şekil - 2
Buna göre;
240
n.katar
PP
7. Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninde aynı
9. B
K2 K1 Şekil - 1 Deney düzeneğinde yapılan değişiklikten sonra kaynaklar tekrar çalıştırıldığında P noktasının Şekil - 2’deki gibi (n + 1). dalga katarı üzerinde olduğu gözleniyor.
8. C
2 Yönü
K1
7. B
P
C D
Tepe Çukur Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
6. D
Merkez doğrusu
K2
1. dalga katarı
5. E
ve eşit frekansta çalışan, özdeş K1 ve K2 kaynaklarının oluşturduğu girişim deseninde P noktası Şekil - 1’deki gibi n dalga katarı üzerindedir.
B
K1
4. A
8. Derinliği her yerinde aynı olan bir dalga leğeninde aynı fazda
olarak çalışan, özdeş K1 ve K2 dalga kaynakları ile elde edilen girişim deseni şekildeki gibidir.
A
3. D
C) II ve III
K1
K2
K1 ve K2 kaynaklarının frekansları artırılarak aynı fazlı çalıştırılmaya başlanıyor.
Buna göre, P noktasından;
I. (n + 1) düğüm
II. n . katar
III. (n – 1) . düğüm
çizgilerinden hangileri geçebilir?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) II ve III
C) I ve III
1.
● Küresel yer belirleme sistemi olan GPS ile konum belirlenirken, GPS uydularından gönderilen farklı frekanslardaki radyo dalgaları kullanılır.
● Bilgisayarlı tomografi, X ışınları kullanılarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünün oluşturulmasını sağlayan teşhis yöntemidir.
● Yeni nesil füzelerde kullanılan gelişmiş kızıl ötesi başlıklar hedefteki uçağın sadece çok yüksek sıcaklıktaki motorunu algılamak yerine uçağı bir bütün olarak algılar.
GPS sistemlerinde kullanılan dalgaların frekansı f1, bilgisayarlı tomografi ile görüntülemede kullanılan dalgaların frekansı f2, yeni nesil füzel başlıklarının algıladığı dalgaların frekansı f3 tür.
Buna göre, f1, f2 ve f3 arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) f1 > f2 > f3
B) f2 > f1 > f3
C) f2 > f3 > f1
D) f3 > f2 > f1
E) f3 > f1 > f2
10
BÖLÜM 06 Test
Elektromanyetik Dalgalar - 1
4. Elektromanyetik dalgaların oluşturulması ve yayılması olarak verilen;
I. İvmeli hareket eden yük çevresinde zamanla değişen bir manyetik alan oluşur.
II. Zamanla değişen manyetik alan, zamanla değişen elektriksel alan oluşturur.
III. Birbirine bağdaşık olarak değişen elektriksel ve manyetik alanlardan biri maksimum değere sahipken, diğeri minimum değerde olur.
IV. Birbirinin oluşmasını destekleyen elektriksel ve manyetik alanlar elektromanyetik dalganın titreşim yönlerine dik doğrutuda ilerlemesini sağlar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve III
D) I, II ve IV
C) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
5. Dalga boyu kısa olan elektromanyetik dalgalara ait fotonların enerjileri, dalga boyu uzun elektromanyetik dalgalarına ait fotonların enerjisinden daha fazladır.
I
II TV kumandasından TV’ye komut gönderen IR ışınlar
Rutherford’un gerçekleştirdiği saçılma deneyinde ince altın yaprağa gönderilen α ışınları
Çözüm Yayınları
2.
Buna göre, aşağıdaki ışımalardan hangisine ait fotonların enerjisi diğerlerinden fazladır?
A) Radyo dalgası
B) Kızıl ötesi ışıma
C) Mikrodalga
D) Görünür bölgede kırmızı ışık
E) TV dalgası
Balıkçı teknesindeki sonar cihazının balık sürülerinin yerlerini belirlemek için gönderdiği dalgalar. III Yukarıda verilen I, II ve III nolu örneklerden hangilerinde elektromanyetik dalga kullanılmıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
6. Boşlukta doğrusal olarak yol alan elektromanyetik bir dalganın t1 anında manyetik alan bileşeni ve ilerleme yönü şekildeki gibidir. +y
C) I ve II
E) II ve III ϑ
3. Elektromanyetik dalgalar için aşağıdaki ifadelerden
+x
B
hangisi yanlıştır?
241
A) Elektromanyetik dalgaların elektriksel ve manyetik alan bileşenleri hem birbirine hem de dalganın yayılma doğrultusuna diktir.
B) Bütün elektromanyetik dalgalar boşlukta ışık hızı ile yayılır.
I. Işık hızı ile yol almaktadır.
C) Elektromanyetik dalgalar enerji taşıdığından elektromanyetik dalgayı soğuran cismin iç enerjisi artar.
II. t2 anında manyetik alan bileşeni +x yönündedir.
III. Elektriksel alan bileşeni xz düzlemi üzerindedir.
D) Elektromanyetik dalganın elektriksel ve manyetik alan bileşenleri zıt fazlıdır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) Elektromanyetik dalgalar polarize edilebilir.
+z
Buna göre;
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
Test 10
1. C
7.
I. Nötron demeti parçacık hızlandırıcıda yüksek hız değerlerine kadar hızlandırılıyor.
II. Proton düzgün manyetik alan içinde düzgün dairesel hareket yapıyor.
III. Elektron harmonik olarak salınım yapıyor.
IV. Proton sabit hızla hareketini sürdürüyor.
hangilerinde elektromanyetik ışıma oluşur?
A) I ve III
D) II ve IV
B) II ve III
2. B
3. D
4. D
5. D
6. E
7. B
8. B
9. A 10. E 11. E 12. D
10. Bir elektromanyetik dalganın elektriksel ve manyetik alan bileşenleri şekildeki gibidir. +z
+y
C) I ve III
E) I ve IV
+x
8. Elektromanyetik dalgalar yüklerin ivmelendirilmesi ile oluşur
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi elektriksel ve manyetik alanlardan etkilenir?
A) Radyoaktif bozunum gerçekleştirdikten sonra kararsız durumda olan çekirdekten salınan gama ışını
B) Enerji fazlalığı bulunan çekirdeğin gerçekleştirdiği beta ışıması
C) On binlerce voltluk gerilimle hızlandırılan elektronlar hedefteki metale çarptırılarak aniden durdurulduğundan oluşan X ışınları
D) İletken verici anteninde, elektronik devreler tarafından yüklerin titreştirilmesi ile oluşan radyo dalgaları
E) Sıcak cisimlerden yayılan mikrodalgalar
B, yayılma hızı c dir. E c
E
c
E
Buna göre, elektromanyetik dalgalara ait şekillerdeki I, II ve III nolu vektörel gösterimlerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
II. Manyetik alan bileşeni –y yönünde ise, elektriksel alan bileşeni, –z yönündedir.
III. Eş zamanlı olarak salınan elektriksel ve manyetik alanlar sürekli birbirini oluşturur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) II ve III
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
11. Hayvanların çoğunlukla renkleri algılama yetileri, gece
görüşleri, elektromanyetik spektrumdaki ışınları algı aralıkları insanlarınkinden farklıdır. Bazı hayvanlar bizim algılayamadığımız ışınları algılayabilir. Örneğin engerek yılanları geceleri çevresindeki canlılardan yayılan kızılötesi ışınları algılayabilir. Güvercinlerin gözlerinde ise diğer canlılara göre çok daha fazla renk reseptörü bulunur. Güvercinler, farklı renk tonlarını en gelişmiş bilgisayar programlarından bile daha detaylı şekilde saptayabildikleri gibi ultraviole ışınları da algılayabilir.
Buna göre;
I. Engerek yılanları termal ışınımı algılayabilir.
II. Güvercinlerin elektromanyetik spektrumdaki algı aralığı insanlarınkinden daha geniştir.
III. Güvercinler görünür bölge ışınımından daha küçük dalgaboylu bazı ışınımları algılayabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?
III Şekil - 3
II Şekil - 2
I. Elektriksel alan bileşeni xy düzlemi üzerinde salınıyorsa, elektromanyetik dalga –x yönünde yayılmaktadır.
12. Görünür ışık tayfındaki ışınlarla ilgili olarak verilen
B
B c
B I Şekil - 1
9. Elektromanyetik dalganın elektriksel alanı E, manyetik alanı 242
Çözüm Yayınları
ve yüksüz olduklarından elektriksel ve manyetik alanlardan etkilenmez.
Bu elektromanyetik dalga ile ilgili;
C) Yalnız III
A) Boşlukta mor ışığın yayılma hızı, kırmızınınkinden fazladır.
B) Boşluktan aynı türdeş su ortamına giren yeşil ışık maviye göre daha fazla yavaşlar.
C) Mor ışık yayan kaynağın birim zamanda yaydığı ışınımın toplam enerjisi, kırmızı ışık yayan kaynağınkinden fazladır.
D) Görünür bölge ışıması içinde mor ışığın dalgaboyu diğerlerinkinden kısadır.
E) Yeşil ışığa ait fotonun taşıdığı enerji mor ışığa ait fotonun taşıdığı enerjiden fazladır.
1. Boşlukta yayılan radyo dalgaları ve x ışınlarına ait;
I. Frekans
II. Hız
III. Momentum
11
BÖLÜM 06 Test
Elektromanyetik Dalgalar - 2
niceliklerinden hangileri birbirine eşittir?
A) Yalnız I
4. Elektromanyetik dalgaların parçacık ve dalga özelliklerinin birleşimi olan iki doğası vardır. Dolayısıyla elektromanyetik dalgalar ne tam bir dalga ne de tam bir parçacık olmamasına rağmen dalgaboyu uzun olan elektromanyetik dalgaların dalga özelliği, kısa dalgaboylu olanlarının da tanecik özelliği daha baskındır.
Buna göre, aşağıdaki elektromanyetik dalgaların hangisinin parçacık özelliği diğerlerine göre daha fazladır?
A) Görünür bölge kırmızı ışık
B) Mikrodalgalar
C) Görünür bölge mor ışık
2. Boşlukta yol alan bir elektromanyetik dalgaya ait;
D) Kızılötesi ışınlar
I. Elektriksel alan bileşeni
E) Mor ötesi ışınlar
II. Manyetik alan bileşeni
III. Hız
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I ve III
5. Elektromanyetik dalgaların özelliklerinden birisi de farklı
niceliklerinden hangilerinin yönleri, sürekli olarak aynıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) II ve III
3. Bir X ışını tüpünde V2 gerilimi ile ısıtılan flamandan kopan elektronlar V1 gerilimi ile yüksek hız değerlerine kadar hızlandırılır. Anota çarpan elektronların aniden durması sonucunda sürekli X ışınları oluşur. X ışınları
Floman + –
Katot V2 (Isıtıcı gerilim)
Hızlandırılan Elektronlar
Anot Vakumlanmış tüp
Çözüm Yayınları
D) I ve II
düzlemler üzerinde salınan elektromanyetik dalganın bileşenlerinin tek düzleme indirilmesidir. Bu durum kumbaraya bozuk para atılmasına benzetilebilir.
Buna göre, elektromanyetik dalgaların tek düzleme indirilmesi özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Girişim
B) Kırınım
C) Polarizasyon
D) Kırılma
E) Yansıma
6.
I. Geçtikleri ortamı iyonlaştırırlar.
II. Elektriksel ve manyetik alanlarda sapmazlar.
III. Yüklü parçacıkların ivmeli hareketi sonucunda oluşurlar.
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri elektromanyetik dalgaların ortak özelliğidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
+ –
V1 (Hızlandırıcı gerilim)
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hanisi yanlıştır?
A) V1 gerilimi artırılırsa, oluşan X ışınlarının dalgaboyu kısalır.
B) Anot katot arasındaki uzaklık azaltılırsa X ışınlarının frekansı değişmez.
C) Flamandan birim zamanda koparılan elktron sayısı artarsa, oluşan X ışınlarının dalgaboyu değişmez.
7. Bir elektromanyetik dalganın t anında hız ve manyetik alan vektörlerinin yönü şekildeki gibidir. +y
243
c +x
+z
B
D) V1 gerilimi artırılırsa, vakumlanmış tüpte yayılan X ışınlarının hızı artar.
E) Flamandan birim zamanda koparılan elekron sayısı artarsa, oluşan X ışınlarının ışık şiddeti artar.
Buna göre, t anında elektromanyetik dalganın elektriksel alan vektörü hangi yöndedir?
A) +x
B) –x
C) +y
D) +z
E) –z
Test 11
1. B
8. MR cihazı vücudumuzdaki yumuşak dokuların görüntülerini
Bilgisayarlı tomografi, vücudun bir kesitinin X ışınları ile çepeçevre taranıp ölçümlerin güçlü bilgisayarlarla işlenmesi prensibine dayanan görüntüleme yöntemidir.
Ultrason ile görüntüleme yöntemi insan kulağının işitemeyeceği yüksek frekanslı ses dalgalarının dokularda yol alırken, farklı yoğunluklarda iletilmesi ve yansıması prensibine dayanır.
Buna göre; MR bilgisayarlı tomografi ultrason ile görüntüleme yöntemlerinin hangilerinde dokulara elektromanyetik dalga gönderilir?
A) Yalnız MR
B) Yalnız bilgisayarlı tomografi
C) Yalnız ultrason
D) MR ve bilgisayarlı tomografi
E) MR ve ultrason
ϑ
5. C
6. E
7. B
8. D
9. A 10. D 11. B 12. C
B
B −q
K
L +q
ϑK
Şekil - 1
ϑL
Şekil - 2 E
E M +q
Çözüm Yayınları
9. Doppler kayması, hareketli dalga kaynağının hareket
K gözlemcisi
4. E
ivmeli hareket yapması gerekir.
+q
ϑM
Şekil - 3
doğrultusunda dalgaboyunun kısalıp, hareket doğrultusunun tersinde dalgaboyunun uzamasıdır. Doppler kayması elektromanyetik dalgalarda da gerçekleşir. Sarı ışık kaynağı belirgin bir doppler kayması gerçekleştirebilecek kadar yüksek ϑ hızı ile şekildeki yönde hareket etmektedir.
3. D
11. Elektromanyetik dalgaların oluşması için yüklü parçacıkların
elde etmek için hidrojen atomlarını tutar. Bu atomları bulmak için taranacak bölgeye şiddetli manyetik alan uygulanır. Manyetik alanların oluşturduğu radyo dalgaları hidrojen atomlarını uyarır ve hidrojen atomları enerji salmaya başlar ve salınan enerji cihaz tarafından algılanıp görüntülenir.
2. C
N
ϑN
Şekil - 4
Şekil -1 ve Şekil - 2’deki yatay sürtünmesiz düzlem üzerindeki yüklü K ve L parçacıkları düzgün manyetik alanlarda ϑK ve ϑL hızları ile fırlatılmaktadır. Şekil - 3 ve Şekil - 4’deki yatay sürtünmesiz düzlem üzerindeki yüklü M ve N parçacıkları düzgün elektriksel alanlarda ϑM ve ϑN hızları ile fırlatılmaktadır.
Buna göre, K, L, M ve N parçacıklarından hangilerinin fırlatılması sonucunda elektromanyetik dalga oluşur?
A) K ve L
B) K ve M
D) L ve M
C) L ve N
E) M ve N
L gözlemcisi
Sarı ışık kaynağı Buna göre, ışık kaynağının yaydığı ışık K ve L gözlemcileri tarafından hangi renkte görülebilir? K gözlemcisi
L gözlemcisi
A)
Kırmızı
Yeşil
B)
Turuncu
Kırmızı
C)
Mavi
Kırmızı
D)
Kırmızı
Turuncu
E)
Mor
Mavi
12. Gökbilimciler incelemelerinde sadece görünür bölge ışığını
kullanmaz, çünkü uzaydaki gaz ve toz görünür ışığın büyük bir bölümünü emer. Dolayısı ile görünür ışıkla ancak dünyaya yakın gökcisimleri incelenebilir. Bu yüzden elektromanyetik spetkrumun farklı bölgelerindeki ışınımı algılayan teleskoplar yapılmıştır. Bunlardan bazıları X ışını algılayıcısı Chandra gözlemevi, Gama ışını algılayıcısı Compton Gözlemevi, kızılötesi ışın algılayıcısı Spitzer uzay teleskobudur.
244 10. Aşağıdaki cihazlardan hangisinin çalışma prensibi elektromanyetik dalga temelli değildir?
A) Metal arama dedektörü
B) Termal kamera
C) Radar
D) Sonar
E) Kablosuz Wifi modem cihazı
Chandra Gözlemevi, Compton Gözlemevi, Spitzer Uzay teleskobunun algıladığı dalgaboyları sırası ile λ1, λ2 , λ3’tür.
Buna göre, λ1, λ2, λ3 arasındaki ilişki nedir?
A) λ1 > λ2 > λ3
C) λ3 > λ1 > λ2
B) λ1 > λ3 > λ2 D) λ3 > λ2 > λ1
E) λ1 = λ2 = λ3
1. Çift yarıkta yapılan girişim deneyinde yeşil renkli ışık kaynağı,
3. Şekildeki çift yarıkta girişim deney düzeneğinde kırmızı ve
fant ve perde şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
yeşil kaynaklardan gelen ışınlar ince kenarlı mercekte paralel olarak kırıldıktan sonra fant düzlemine geliyor.
Mercek
Kaynak
P x x
Fant
12
BÖLÜM 06 Test
Işıkta Girişim ve Kırınım - 1
Kırmızı kaynak
Perde
A
Yeşil kaynak
Buna göre, aşağıdaki değişikliklerden hangisinin sonucunda saçak aralığı artar?
A) Yeşil renkli kaynak yerine, mavi renkli kaynak kullanmak
B) Fant düzlemini ok yönünde çekmek
I. A noktasında kırmızı renkli saçak oluşabilir.
C) Kaynağı ok yönünde çekmek
II. P noktasında sarı renkli saçak oluşabilir.
D) Perdeyi ok yönünde çekmek
III. P noktasında beyaz renkli saçak oluşabilir.
E) Yarık aralığı daha fazla olan fant kullanmak
IV. P noktasında yeşil renkli saçak oluşabilir.
Perde
Fant
Buna göre;
yargılarından hangileri doğrudur?
A) I ve II
D) III ve IV
B) I ve III
C) II ve IV
E) II ve III
Yeşil kaynak
Hava
Fant
Perde
L
Çözüm Yayınları
2.
Yeşil ışık kullanılarak yapılan şekildeki çift yarıkta girişim deneyinde saçak genişliği ∆x oluyor.
4. Şekildeki çift yarıkta girişim deney düzeneğine λ dalga boylu
mavi renkli paralel ışınlar gönderildiğinde P noktasında aydınlık saçak meydana geliyor.
Mavi kaynak Fant
Kırmızı kaynak Cam
Perde
L I Şekil - 1
Fant
Hava L/2 II Şekil - 2
P Perde
Kırmızı ışık
Fant
Kırmızı kaynak Fant
Cam L III Şekil - 3
Perde
Buna göre, Şekil - 1, Şekil - 2 ve Şekil - 3’deki I, II ve III nolu düzeneklerden hangilerinde saçak genişliği ∆x olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
A
Merkez doğrusu
Perde
Buna göre, aynı deney düzeneği 2λ dalgaboylu kırmızı renkli ışıkla aydınlatılırsa;
I. P noktasında karanlık saçak oluşur.
II. A - P noktaları arasındaki girişim saçaklarının sayısı artar.
III. A noktasında aydınlık saçak oluşur.
durumlarından hangileri kesinlikle oluşur?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
245
Test 12
1. D
5. Tek yarıkta gerçekleştirilen kırınım deney düzenekleri
Buna göre, düzeneklerden hangisinde saçak aralıklarının genişliği (∆x), diğerlerinden daha azdır? A)
B)
Hava
Sarı ışık
Mavi ışık
2d
C)
2d
Sarı ışık
Font 2L
D)
Cam
d
7. C
Merkez doğrusu
Tek renkli ışık kullanılarak gerçekleştirilerek yapılan şekildeki çift yarıkta girişim deseninde merkezi aydınlık saçak A0 noktasında oluşuyor.
Buna göre; Cam
L
E)
Cam
Mavi ışık
2d L
I
Çözüm Yayınları
6. Şekildeki Young deney düzeneği sarı renkli ışık ile aydınlatılıp, perde üzerinde girişim deseni oluşturuluyor. 1. konumu 2. konumu Sarı ışık
A0 Hava Fant
6. E
Perde
Cam
L
5. E
Hava
Mavi ışık
d
4. B
A0
Kaynak
Hava
2L
246
3. C
7.
aşağıdaki gibidir.
2. E
Perde
∆x saçak aralığını artırmak için;
I. Fant düzlemini döndürerek 1 konumundan 2 konumuna getirme
II. Fant ve perde düzlemleri arasını cam ile kaplama
III. Sarı ışık yerine, kırmızı ışık kullanma
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
II
Cam III
Buna göre, I, II ve III nolu düzeneklerin hangilerinde merkezi aydınlık saçağın yeri kesinlikle değişir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
1. Tek yarıkla yapılan kırınım deneyinde merkezi aydınlık saçak
3. Çift yarıkla yapılan girişim deneyinde A0 noktasında merkezi
Şekil - 1’deki gibi A0 noktasında oluşmaktadır.
aydınlık saçak oluşmaktadır.
Yukarı
A0
K1
Engel
Perde Fant Şekil - 1
Yarıkların arasına Şekil - 2’deki gibi saydam olmayan engel yerleştirildiğinde aşağıdaki durumlardan hangisi gerçekleşir?
B) Merkezi aydınlık saçağın genişliği azalır ve aşağı yönde kayar.
C) Merkezi aydınlık saçağın genişliği artar ve yukarı yönde kayar.
D) Merkezi aydınlık saçağın genişliği artar ve aşağı yönde kayar.
E) Merkezi aydınlık saçağın genişliği değişmez ve yukarı yönde kayar.
Perde Cam
Aşağı
Buna göre;
I. Cam plakanın K1 yarığının arkasına yerleştirilmesi
II. Işık kaynağının yukarı yönde çekilmesi
III. Fant düzleminin yukarı yönde çekilmesi
işlemlerinden hangilerinin sonucunda merkezi aydınlık saçak yukarı yönde kayar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
A) Merkezi aydınlık saçağın genişliği azalır ve yukarı yönde kayar.
A0
Fant
Perde Fant Şekil - 2
Yukarı
Işık K kaynağı 2
Aşağı
13
BÖLÜM 06 Test
Işıkta Girişim ve Kırınım - 2
2. Çift yarıkla yapılan şekildeki girişim deney düzeneğinde perde I konumundan II konumuna getiriliyor.
I
II
4. Tek yarıkla gerçekleştirilecek girişim deneyinde perde
üzerindeki saçak aralıklarının en geniş olması isteniyor.
Işık kaynağı
Perde
Fant
d
Buna göre;
I. Merkezi aydınlık saçağın yeri değişmez.
II. Perdenin fant düzlemine yaklaşan ucundan uzaklaşan ucuna doğru saçak aralığı artar.
III. Perdenin fant düzlemine yaklaşan ucundan uzaklaşan ucuna doğru saçak aralığı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
2d
d 2L
L
1. düzenek
2. düzenek
L 3. düzenek
Buna göre, yukarıdaki düzeneklerin hangisi, hangi renk ışıkla aydınlatılarak deney gerçekleştirilmelidir?
A) 1. düzenek, kırmızı ışıkla aydınlatılmalı
B) 1. düzenek, mor ışıkla aydınlatılmalı
C) 2. düzenek, kırmızı ışıkla aydınlatılmalı
D) 3. düzenek, kırmızı ışıkla aydınlatılmalı
E) 3. düzenek, mor ışıkla aydınlatılmalı
247
Test 13
1. C
5. Eşit dalgaboylu ışıkla gerçekleştirilen deneylerde ekran
2. D
3. E
4. A
5. E
6. B
7. D
8. C
7. Bir madeni para paralel ışık demeti ile aydınlatıldığında
üzerinde oluşan görüntüler şekildeki gibidir.
paranın gölgesinin perde üzerinde oluşturduğu desen şekildeki gibidir.
Madeni Para
Işık
Buna göre;
I. Gerçekleştirilen deney ışığın kırınımı deneyidir.
II. Üstteki görünüm tek yarıkla, alttaki görünüm çift yarıkta girişim sonucu oluşmuştur.
III. Üstteki görünümü sağlayan yarığın genişliği, alttaki görünümü sağlayan yarığın genişliğinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur? (Deneylerde ekran ile yarık düzlemi arasındaki uzaklıklar eşittir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Perde
C) Yalnız III
E) I ve III
6. Tek yarıkta gerçekleşen kırınım olayında, Şekil - 1’de deney düzeneği kırmızı, Şekil - 2’de ise aynı deney düzeneği mavi ışıkla aydınlatıldığında ve perdelerde şekillerdeki kırınım desenleri oluşmaktadır.
Buna göre,
I. Gölgenin merkezinde parlak bir benek oluşması ışığın tanecik doğasının bir sonucudur.
II. Gölge şeklindeki halkaların ışığın dalga doğasının bir sonucudur.
III. Gölge deseninin şekli, paranın kenarlarına çarpan ışığın kırınıma uğramasının sonucudur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
8. Sarı renkli lazer ışığı ile gerçekleştirilen deneyde ekran Şekil - 1
üzerinde şekildeki desen oluşmaktadır.
Şekil - 2
Buna göre,
I. Mavi ışıkla gerçekleştirilen kırınım deneyinde saçak aralıklarının daha dar olmasının nedeni, mavi ışığın ışık şiddetinin kırmızı ışığa göre daha az olmasıdır.
248
II. Kırınım deneyinde, merkezi aydınlık saçak parlaklığının normal saçak parlaklıklarından fazla olması durumu, kullanılan renge bağlı değildir.
III. Mavi ışıkla gerçekleştirilen kırınım deneyinde saçak aralıklarının daha dar olmasının nedeni, mavi ışığın, dalga boyunun kırmızı ışığa göre daha kısa olmasıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) II ve III
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
Buna göre,
I. Gerçekleştirilen deney, çift yarıkta girişim deneyidir.
II. Gerçekleştirilen deney tek yarıkta kırınım deneyidir.
III. Aynı deney düzeneği kırmızı renkli ışıkla aydınlatılırsa girişim desenindeki saçak aralığı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) Yalnız III
C) I ve III
BİRE BİR 1. Maxwell denklemleri elektrik ve manyetik modelci bazı
4. Esnek bir yay, F kuvvetiyle gerilerek şekildeki gibi A
kavramların birbiriyle ilişkisini matematiksel olarak modeller.
genliğinde, W genişliğinde bir atma oluşturuyor. Duvar
Bu denklemler kullanılarak;
I. Kapalı bir yüzeyden geçen net manyetik akı sıfırdır.
A
II. Manyetik alanlardaki değişimin sonucu olarak elektriksel alan oluşur.
W
III. Elektriksel alanlardaki değişimin sonucu olarak manyetik alan oluşur.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
1 birim
Buna göre, 9 saniye sonra atmaların olacağı görünüm, aşağıdakilerden hangisidir? A)
B)
Çözüm Yayınları
Serbest uç
Atmanın ilerleme hızı zamanla arttığına göre,
I. Telin kalınlığı gittikçe azalmaktadır.
II. Atmanın titreşim frekansı gittikçe artmaktadır.
III. Atmanın genişliği gittikçe artmaktadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
olan kıyıya doğru yaklaşan tsunami dalgalarının;
ilerleme yönleri şekilde oklarla belirtilen iki atma saniyede bir birim ilerlemektedir.
Sabit uç
F
5. Okyanusun derinliklerinde oluşan ve gittikçe daha sığ
2. Bir ucu serbest, diğer ucu sabit olan sarmal yayda ilerleyen ve
14
BÖLÜM 06 Test
I. Genliği artar.
II. Frekansı artar.
III. Hızı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
C)
6. Radyometre, havası alınmış cam fanus içerisinde, D)
sürtünmesiz bir iğne üzerine bir yüzü siyah, diğer yüzü parlatılmış yaprakların şekilde görüldüğü gibi oturtulması ile oluşur. Güneş ışığına maruz bırakılan bir radyometrenin yaprakları, kısa süre sonra hızla dönmeye başlar.
E)
Syah yüzey
Parlatılmış yüzey
Yer
3. Elektromanyetik dalgalarla ilgili,
I. Radyo dalgaları elektromanyetik spektrumdaki en yavaş ilerleyen dalga çeşididir.
I. Işığa maruz kaldığında radyometrenin yapraklarının dönmesi, ışığın tanecikli yapısının bir göstergesidir.
II. UV ışınlarının dalgaboyları, iR ışınların dalga boylarından büyüktür.
II. Işığın siyah ve parlatılmış yüzeylere uyguladığı itmeler farklıdır.
III. Elektromanyetik spektrumdaki ışıma çeşitlerinden bir kısmı insan sağlığına zararlıdır.
III. Bir süre sonra siyah yüzeyin sıcaklığı parlatılmış yüzeyin sıcaklığından fazla olur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
Bu olayın açıklamasında,
bilgilerinden hangileri kullanılır?
A) Yalnız III
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
249
Test 14
1. E
7. X ışınlarının oluşturulması ile ilgili olarak; I. Metal yüzey üzerine görünür bölge ışınları düşürülerek oluşturulabilir.
II. Yüksek hız değerlerine ulaştırılan elektronların bir metal yüzeye çarpması esnasında aniden yavaşlaması sonucu oluşabilir.
III. Uyarılan metal elektronlarının yerine atomun yüksek enerjili seviyelerinden elektron atlaması sonucunda oluşabilir. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
4. D
5. E
6. E
7. D
8. A
9. C 10. B
ışınlarının kullanılması tercih edilmektedir.
C) I ve III
E) I, II ve III
Bu tür araştırmalarda gama ( ) ışınlarının tercih edilmeme nedeni,
I. Gama ışınlarının, x ışınlarından daha hızlı yayılması,
II. Gama ışınlarının giriciliklerinin az olması
III. Gama ışınlarının dalga boylarının molekül aralıklarından daha küçük olması
yargılarından hangileriyle açıklanabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) II ve III
3. C
9. Maddelerin atomik yapılarının araştırılmasında genel olarak X
2. E
8. X - Y duvarları arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda
X duvarına doğru giden bir dalganın t = 0 anındaki konumu şekildeki gibidir. X duvarı
M
Y duvarı
O
L
250
II
K
I
Yayın K, L ve M noktaları; t = 0 anını izleyen ilk 1/4 periyotluk sürede, şekildeki I ve II yönlerinden hangilerine doğru hareket eder? K’nın hareket yönü
L’nin hareket yönü
M’nin hareket yönü
A)
↑
↑
↓
B)
↓
↑
C)
↓
↓
10. Aşağıdaki dalgalardan hangisinin hem yayılma
doğrultusuna dik, hem de paralel titreşimi mevcuttur?
A) Ses dalgası
↓
B) Su dalgası
↑
C) Radyo dalgası
D)
↑
↑
↑
D) Mikro dalga
E)
↑
↓
↓
E) Görünür ışık
BİRE BİR
15
BÖLÜM 06 Test
1. Aşağıdakilerden hangisi a, b, ışınlarının ortak
4. Uçlarından gerilerek iki duvar arasına bağlanan türdeş yayda
özelliğidir?
A) Elektrik yüküne sahip olmaları
B) Manyetik alanda sapabilmeleri
C) Giriciliklerinin aynı olması
D) Hızlarının aynı olması
E) Momentuma sahip olmaları
ok yönünde hareket eden K, L atmalarının bir anlık görünümü şekildeki gibidir. Duvar
Duvar L
K
Bu atmaların görünümü bir süre sonra aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? L
K
A)
K
B)
L
K
C)
K
D) L
L
E) Duvar
Duvar
Duvar
I
II
Duvar
Serbest uç
Kalın yay III
Şekilde hareket yönü belirtilen ve başyukarı hareket eden atmalardan hangileri, ilk kez yansıdıktan sonra yine baş yukarı olarak hareketine devam eder?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
C) II ve III
3. İki bölmeli bir dalga leğeninde, bölmelerin her birinde su
5. Uçlarından gerilerek X, Y noktalarına bağlanan yayın LM ve
MN aralıklarında, t = 0 anında şekildeki oklar yönünde hareket eden eşit genlikli iki atma vardır.
derinliği sabit ve birbirinden farklıdır.
Periyodik su dalgaları leğenin bir bölmesinden diğer bölmesine geçerken dalgaların,
I. Yayılma doğrultusu değişir.
II. Dalgaboyu değişir.
III. Frekansı değişir.
X duvarı
Y duvarı X
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
K
Duvar
İnce yay
L
Çözüm Yayınları
2.
C) II ve III
K
C) Yalnız III
Y L
M
N
P
R
S
T
Bu atmaların tepe noktaları hangi noktada iken, atmalar gireşerek birbirini bir an için yok eder?
A) M
B) N
C) P
D) R
E) S
251
Test 15
1. E
Düzlemsel Yansıtıcı
6.
2
2. B
5. D
8. C
10 0 1 2 9 3 8 7 6 54
Su derinliği değişmeyen bir dalga leğeninde t = 0 anındaki konumu ve hareket yönü şekildeki gibi olan KL atmasının belli bir t anındaki görünümü; 1, 2, 3 kesikli çizgilerinden hangileri olabilir?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 2
Kanal arama düğmesi
C) Yalnız 3
Çözüm Yayınları
A) Radyonun algıladığı radyo dalgalarının genliği artmış, işitilen sesin frekansı artmıştır.
B) Radyonun algıladığı radyo dalgalarının periyodu artmış, işitilen sesin hızı artmıştır.
C) Radyonun algıladığı radyo dalgalarının frekansı artmış, işitilen sesin genliği artmıştır.
D) Radyonun algıladığı radyo dalgalarının hızı artmış, işitilen sesin periyodu artmıştır.
E) Radyonun algıladığı radyo dalgalarının dalgaboyu artmış, işitilen sesin hızı artmıştır.
9. O noktasında uç uca eklenmiş, sert (kalın) X yayı ile yumuşak
(ince) Y yayı gerilerek MN noktaları arasına bağlanmıştır. t = 0 anında yayların birinde O noktasına doğru hareket eden bir atma oluşturuluyor. Bu atma O noktasında, atma yönleri şekildeki gibi olan K ve L atmalarına bölünüyor.
şekildeki gibidir.
K ses dalgası
Ses düğmesi
Buna göre, radyonun algıladığı radyo dalgalarının ve işitilen sesin özellikleri için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
E) 2 ve 3
7. Aynı ortamda yayılan K ve L ses dalgalarının gösterimi L ses dalgası
Sert (kalın) X yayı
M
Buna göre;
L
O
N
Yumuşak ( nce) Y yayı
K
I. K dalgasının şiddeti, L dalgasının şiddetinden daha büyüktür.
II. K ve L dalgalarının yayılma hızları eşittir.
I. Atma Y yayında oluşturulmuştur.
III. K dalgasının frekansı, L dalgasının frekansından büyüktür.
II. K atmasının genişliği, L atmasının genişliğinden fazladır.
III. K ve L atmalarının hızları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
(Birimler eşit aralıklıdır.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
9. A
80 82 88 92 96 100 102
7. E
K
D) 1 ve 3
6. D
ok yönünde döndürülmesiyle kırmızı şerit ok yönünde hareket ediyor ve başka bir radyo kanalından yayın alınıyor sonra ses düğmesi ok yönünde döndürülerek radyonun sesi daha çok açılıyor.
L
FM
252
4. D
8. Şekildeki radyo ile müzik dinlerken kanal arama düğmesinin
1
3
3. B
E) II ve III
C) Yalnız III
Buna göre;
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
01
TÜMEVARIM - VI Test 1. X bölgesinden Y bölgesine gönderilen doğrusal su
dalgalarının, ortamları ayıran arakesit yüzeyini geçerken görünümü şekildeki gibidir.
X bölgesi
3.
• Oda sıcaklığında hava moleküllerinin çarpışması –24 desibel ses çıkarır.
• Dünyadaki en sessiz odadaki ses seviyesi yaklaşık –20 desibeldir.
• Kusursuz insan kulağının işitme sınırı 0 desibeldir.
• İnsanın nefes alışı yaklaşık 10 debisel ses çıkarır.
Y bölgesi
Buna göre;
I. X bölgesinin derinliği, Y’ninkinden fazladır.
II. Y bölgesine geçen dalgaların frekansı artar.
III. Y bölgesine geçen dalgaların hızı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız III
B) I ve II
E) I, II ve III
I. İnsan kulağının işitmiyor olması sesin olmadığını göstermez.
II. –5 desibellik ses, –10 desibellik sesten daha şiddetlidir.
III. Yaşlılıktan dolayı ağır işiten kişilerin duyma eşiği negatif debisel değerlerine kayabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
C) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve III
Buna göre;
4. Şekildeki hoporlör A noktasında 10 dB şiddetinde ses meydana getirmektedir.
Hoparlör
A
2. K ve L esnek yaylarının bağlantı noktası O noktasına gelen atmanın oluşturduğu iletilen ve yansıyan atmalar şekildeki gibidir. ϑK
K yayı
O
xK
dK
xL
dL
ϑL
L yayı
Buna göre;
Buna göre, A noktasında 20 dB şiddetinde ses oluşturmak için;
I. Hopörlörün yaydığı sesin şiddetini 2 katına çıkarmak
II. A noktasında 10 dB şiddetinde ses oluşturan 2 hopörlörü birlikte çalıştırıp A noktasında yapıcı girişim yapmalarını sağlamak
III. A noktasında 10 dB şiddetinde ses oluşturan 10 hoporlörü birlikte çalıştırıp, A noktasında yapıcı girişim yapmalarını sağlamak
I. ϑL > ϑK ise L yayındaki atma yansıyan atmadır.
II. xK > xL ise K yayındaki atma iletilen atmadır.
III. dK > dL ise gelen atma L yayından gönderilmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
253
Test 01
1. D
5. O noktasından birleştirilmiş, kalınlıkları farklı, uzunlukları eşit
2. A
X atması
6. C
7. A
2x
x
Asal eksen
Asal eksen x/2 x/2 IM
2x
Buna göre, X atmasının O noktasından iletileni ve yansıyanı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Buna göre, fK, fL ve fM arasındaki ilişki nedir?
A)
A) fM > fL > fK
B) fL > fK > fM
C) fL > fM > fK
D) fK > fL = fM
B) O
O
C)
D) O
8. C
9. C
M
L
IL
IK
Sabit uç
L yayı
O
5. E
merceklerine gönderilen aynı renkli IK, IL ve IM ışınları merceklerde şekillerdeki gibi kırılmaktadır. K
K yayı
4. C
8. Odak uzaklıkları sırasıyla fK, fL ve fM olan K, L ve M
K ve L yaylarından K yayında oluşturulan X atması şekildeki gibidir.
Sabit uç
3. C
Asal eksen
E) fL > fK = fM
O E) O
6. Çözüm Yayınları
İp K L
M
N
Yoğunlukları sırasıyla 2d, 2d, 3d olan maddelerden yapılan, eşit kalınlıklı K, L ve M ve yoğunluğu bilinmeyen N levhası ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibi dengededir.
9. Eşit boydaki K, L, M, N ve P cisimlerinden, N nin görüntüsü cisimlere göre düz, M nin görüntüsü ise cisimlere göre terstir.
Buna göre, N levhasının özkütlesi kaç d dir?
A)
d 3
B)
d 2
C) d
D)
3d 2
7. Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları fX ve fY olan X ve Y
mercekleri ile oluşturulmuş optik sisteme gönderilen I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir.
254
X
Y
I
K
L
M
N
P
A
B
C
D
E
E) 2d
Asal eksen
F
Buna göre;
I. K ve L cisimlerinin görüntüleri eşit boydadır.
II. P cisminin görüntüsünün boyu, cismin boyunun 2 katıdır.
III. L cisminin görüntüsünün boyu cisimlerin boyundan büyüktür.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
Buna göre, fX / fY oranı kaçtır?
(Noktalar arası uzunluklar eşittir.)
(Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) Yalnız I
B) Yalnız II
A)
2 3
B)
3 5
C)
3 4 5 D) E) 4 3 3
Asal eksen
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
02
TÜMEVARIM - VI Test 1. Dalga leğeninin derinlikleri farklı X bölgesinden Y bölgesine
3. Derinliği sabit olan dalga leğininde oluşturulan doğrusal
geçen doğrusal dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.
KLM atması I ve II nolu düzlem engellerine şekildeki gibi gönderiliyor.
X bölgesi L M α
II
K 40°
Normal 2α
I
K L
K LM
M
Y bölgesi
Buna göre;
I. X bölgesinden Y bölgesine geçen dalgalar yayılma doğrultusundan a kadar sapmıştır.
II. Y bölgesindeki dalga boyu, X bölgesindekinden büyüktür.
Buna göre, KLM atmasının II nolu engelden yansıdıktan sonraki görünümü aşağıdakilerden hangisi gibidir? A)
80° K L M
C)
50° K L M
III. Y bölgesinin derinliği artırılırsa X bölgesinden, Y bölgesine geçişte dalgaların sapta miktarı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
Yatay
C) I ve II
Yatay
B)
Yatay
D)
E)
40° K M L
80° M L K 50° M L K
Yatay
Yatay
Yatay
E) I, II ve III
4. Sabit frekansta çalışan bir dalga kaynağının yayda Çözüm Yayınları
oluşturduğu dalgaların görünümü şekildeki gibidir.
Kaynak
2. Şekildeki dairesel dalga leğenindeki farklı derinlikteki K, L ve M bölgelerini ayıran yüzeylerin kesişimindeki O noktasında bulunan noktasal dalga kaynağının ürettiği periyodik dalgaların üstten görünümü şekildeki gibidir.
K bölgesi
O
I. Yayın kalınlığı kaynaktan uzaklaştıkça artmaktadır.
II. Dalganın genliği azalmaktadır.
III. Dalganın yayılma hızı sabittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
C) I ve II
E) I, II ve III
M bölgesi 255
Kaynak
Buna göre; I. L en derin bölgedir.
II. M bölgesinde dalganın ilerleme hızı, K’nınkinden fazladır.
III. L bölgesindeki dalgaların frekansı, K bölgesindekinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
oluşturulan dalgaların görünümü şekildeki gibidir.
5. Esnek, türdeş ve kalınlığı her yerinde aynı olan yayda
L bölgesi
Buna göre;
D) I ve II
B) Yalnız II
E) I ve III
C) Yalnız III
Buna göre;
I. Dalganın yayılma hızı sabittir.
II. Kaynağın titreşim frekansı zamanla artmaktadır.
III. Kaynak zamanla daha büyük genlikli dalgalar üretmiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
Test 02
1. E
6. Boyutları aynı, kendi içlerinde türdeş X ve Y küplerinin
2. B
3. A
4. A
5. C
6. A
X ortamı
Y ortamı
B) 4
C) 3
7.
X
K
α
Buna göre, X ve Y küplerinin özkütleleri oranı A) 5
dX kaçtır? dY
D) 2
L
Z ortamı L
Buna göre;
I. Y ortamının derinliği, X ve Z’ninkinden fazladır.
II. Atmanın Z ortamındaki hızı, X ortamındakinden fazladır.
III. X ortamının derinliği, Z’ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Z
1. Adım: X ve Y anahtarları kapatılıp yeni yük dağılımı oluştuktan sonra anahtarlar tekrar açılıyor.
2. Adım: Z anahtarı kapatılıp yeterince beklendikten sonra tekrar açılıyor.
3. Adım: X anahtarı kapatılıyor.
K nın son yükü +q olduğuna göre, qm kaç q dur? (Etki ile elektriklenme önemsenmeyecektir.)
A) +6q
C) +8q
D) +9q
10. X Y
D) +10q
256
B
L
C Parabolik engel
Z
Derinliği her yerinde aynı olan dalga leğeninin K ve L noktalarında bulunan kaynaklar tarafından oluşturulan dairesel dalgalar parabolik engele şekildeki gibi gelmektedir. Buna göre, A
X
Z
4Ω
A
K
B
Y
8.
C) Yalnız III
E) II ve III
3r M
Yarıçapları r, 2r, 3r olan, şekildeki gibi yalıtkan ayaklar üzerinde bulunan K, L, M iletken kürelerinin yükleri +5q, +3q, +qm dir. Sistemde aşağıda belirtilen değişiklikler sırası ile gerçekleştiriliyor.
B) +7q
E) 1
L
K
L
Y 2r
r
K
3α
Çözüm Yayınları
K
2α
X Y Y
X
9. C 10. C
ortamlarından geçişinde görünümü şekildeki gibi olmaktadır.
ip X
8. B
9. X ortamında oluşturulan KL doğrusal atmasının, Y ve Z
yapıştırılması ile elde edilen cisim şekildeki gibi dengelenmiştir.
Y
7. D
A
Y Z
C I
4Ω
X B II
A
C
X
A
B Y
12Ω
4Ω
Z
+
III
C
V=40 volt Şekildeki devrede ampermetrenin gösterdiği değer kaç amperdir?
dalgaların engelden yansıdıktan sonraki görünümleri I, II ve III’dekilerden hangilerinde doğru çizilmiş olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 07 Test
Fotoelektrik - Compton - 1 1. Bir siyah cismin farklı sıcaklıklarda yaydığı termal ışınımın ışık
3. Işık bazı durumlarda güçlü kanıtlarla dalga, bazı durumlarda
şiddetinin dalgaboyuna bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.
da güçlü kanıtlarla parçacık özelliği gösterir.
Işık şiddeti
K 00 60 0 K 0 50
III. Young deneyinin
IV. Fotoelektrik olayının
A) Yalnız I
0K
Görünür bölge
C) I, II ve III
E) I, II ve IV
4. İletken tel ile bağlanmış metal levha ve elektroskop negatif
yüklü durumda iken levha tek renkli paralel ışın demeti ile şekildeki gibi aydınlatıldığında elektroskobun yapraklarının kapanmaya başladığı gözleniyor.
I. Sıcaklığı artan cisimlerden daha yoğun olarak yayılan termal ışınımın dalgaboyu kısalır.
III. Termal ışınımı sarı renk olarak görülen cismin sıcaklığı termal ışınımı kızılötesi bölgede olan cismin sıcaklığından azdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
E) II ve III
2. Klasik fizik (elektromanyetizma ve termodinamik) bakış
açısıyla sıcaklığı artan cisimden yayılan ışınımın enerjisi artar, dolayısıyla dalga boyu küçülür. Sıcaklığın artışıyla mor ötesi bölgeye kayan ışınımla çok yüksek miktarda enerji veren cisim, yavaş yavaş soğumak yerine aniden soğuyabilir. Dalgaboyu azaldıkça yayılan enerjinin sonsuza ıraksaması klasik fiziğin açıklayamadığı bir durum olup “mor ötesi felaket” olarak adlandırılır.
Tek renkli paralel ışın demeti
A) Albert Einstein’in göreli hızlarda zaman ve miktarda meydana gelen değişimleri açıkladığ özel görelilik teorisi
B) Max Planck’ın enerjisinin kesintili dalga peketçikleri halinde yayıldığını açıkladığı foton kuramı C) Werner Heisenberg’in bir atomaltı parçacığın konum ve hızının aynı anda kesin olarak hesaplanamayacağını açıkladığı belirsizlik kuramı
D) Louis de Broglie’nin maddeninde tıpkı ışık gibi dalgaparçacık dualitesine sahip olduğunu öne sürdüğü madde dalgaları kuramı
E) Erwin Schrödinger’in elektronun bir bütün halinde var olma olasılıklarını ortaya koyduğu dalga denklemi kuramı
Elektroskop
Bu durumda elektroskobun yapraklarının arasındaki açıklığın değişim hızının artması için;
I. Işığın frekansı
II. Işığın şiddeti
III. Levhanın yüzey alanı
niceliklerinden hangilerinin tek başına artırılması gerekir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
5. Bir fotoelektrik deneyinde metalden sökülen elektronların
kinetik enerjisinin yüzeye düşürülen ışığın frekansına bağlı değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. Deney düzeneğinin katodunda bulunan bağlanma enerjisi E1 olan metal levhaya f frekanslı yeşil ışık düşürüldüğünde levhadan kopan elektronların maksimum kinetik enerjileri E2 oluyor.
Klasik fizikte “mor ötesi felaket” durumunun oluşturduğu sınırlar aşağıdaki modern fizik teorilerinden hangisi ile aşılmıştır?
Metal levha
Çözüm Yayınları
II. Bir siyah cismin yaydığı ışınımın ışık şiddeti sıcaklığın artması ile artar.
D) I ve III
B) Yalnız III
D) II, III ve IV
Dalgaboyu
İR
II. Compton saçılmasının
Buna göre;
I. Siyah cisim ışımasının
K
300
sonuçları değerlendirildiğinde, hangileri ışığın tanecik doğasını açıklayabilir niteliktedir?
00
Buna göre;
40
UV
01
Kinetik enerji E2
0
α
f0
257
α
Frekans
f
−E1
Buna göre, deney düzeneğinde katot levhaya yeşil yerine eşit akıda mavi ışık düşürülürse, grafikteki E1, E2, f0, f, a niceliklerinden hangileri değişir?
A) E1 ve E2
B) f0 ve E1
D) E2 ve f
E) E2 ve f0
C) a ve E1
Test 01
1. C 2. B
6. Aynı fotosel devreye, ayrı ayrı düşürülen K ve L ışık
3. E
4. E
L
İ0
Gerilim
0
VK
Buna göre;
I. K ve L ışık demetlerinin şiddetleri eşit, K’nın frekansı L’ninkinden büyüktür.
II. K ve L ışık demetlerinin şiddetleri eşit, K’nın dalgaboyu L’ninkinden uzundur.
III. K ve L ışık demetlerinin dalgaboyları eşit, K’nın ışık şiddeti L’ninkinden fazladır.
Gerilim
Vd
0
Buna göre, VK, Vd, İo, İm değerlerinden hangileri başka bir değişiklik olmadan gelen ışığın frekansının artırılmasına bağlı olarak artar?
A) İ0 ve VK
B) İm ve İ0
D) VK ve Vd
C) VK ve İm
E) İm ve Vd
10. Özdeş K, L ve M fotosel lambalarının katotlarına düşürülen
yargılarından hangisi doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
sarı, yeşil, yeşil ışın demetlerinin ışık akıları sırasıyla φ, φ, 2φ dir. Bu durumda A1, A2, A3 ampermetrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla i1, i2 ve i3 olmaktadır.
C) I ve III
E) II ve III
7. Bir fotosel lambanın katodundan elektron sökebilecek en
küçük enerjiye eşik enerjisi, bu enerji değerine karşılık gelen frekans değerine eşik frekansı denir. Buna göre;
I. Katoda düşürülen ışığın şiddeti
Çözüm Yayınları
Sarı
Yeşil
Yeşil
K
L
M
A1
A2
A3
Şekil - 1
Şekil - 2
Şekil - 3
Buna göre, i1, i2 ve i3 arasındaki ilişki nedir?
II. Katoda düşürülen ışığın frekansı
A) i1 > i2 > i3
III. Katotta kullanılan metalin cinsi
niceliklerinden hangilerinin değiştirilmesi sonucunda eşik frekansı değişir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
9. A 10.D 11.C
İm
K
8. A
Fotoelektrik akım şiddeti
imax
D) I ve II
7. C
ışığın oluşturduğu fotoelektrik akım şiddetinin fotosel devrenin anot - katot uçlarına uygulanan gerilime bağlı değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
Akım şiddeti
6. A
9. Fotoelektrik olayı deneyinde bir fotosel lambaya düşürülen
demetlerinin oluşturduğu fotoelektrik akım şiddetinin gerilime bağlı grafiği şekildeki gibidir.
5. D
B) i2 > i1 > i3
D) i3 > i2 > i1
C) i1 = i2 = i3
E) i3 > i1 > i2
11. Bir metal yüzeyine düşürülen ışığın metalden söktüğü
elektronların kinetik enerjisinin yüzeye düşürülen ışığın frekansına bağlı değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
C) Yalnız III
E) II ve III
Kinetik enerji 6E α
8. Fotosel devredeki fotoelektrik akımını sıfırlayan en küçük ters gerilim değerine kesme potansiyel farkı denir.
258
Buna göre;
I. Katoda düşen ışığın şiddeti
II. Katoda düşen ışığın frekansı
III. Katottaki metalin bağlanma enerjisi
IV. Katottaki metalin yüzey alanı
0
Frekans
5f
−4E Buna göre;
I. a açısı metalin cinsine bağlı olarak değişir.
II. 6f frekanslı ışığın metalden söktüğü elektronların kinetik enerjisi, 3f frekanslı ışığın söktüğü elektronların kinetik enerjisinin 2 katıdır.
III. Metalden söktüğü elektronları E kinetik enerjisi ile fırlatan ışığın frekansı 5f/2’dir.
niceliklerinden hangilerinin artması sonucunda kesme potansiyel farkı artar?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
A) Yalnız I
B) Yalnız II
B) I ve II
D) I ve IV
E) I, II ve IV
C) III ve IV
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 07 Test
Fotoelektrik - Compton - 2 1. Siyah cisim ışıması yapan bir cisim için aşağıdaki
4. Şekildeki fotosel lambanın katoduna tek renkli ışık demeti
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Sıcaklığı mutlak sıcaklığın üstünde olan tüm maddeler taneciklerinin titreşim hareketinden dolayı elektromanyetik ışıma yayar.
B) Bir cismin sıcaklığı arttıkça yaydığı termal ışımanın gücü artar.
C) Termal ışınımla siyah cisimden kesikli paketçikler halinde enerji yayınlanır.
D) Sıcaklığı artan cisimden en yoğun olarak yayılan termal ışınımın dalga boyu daha kısa dalgaboylarına kayar.
E) Sıcaklığı sabit olan bir siyah cisimden yayılan termal ışınımın dalgaboyu tek bir değer alabilir.
düşürüldünde ampermetrenin ölçtüğü değerin i olduğu gözleniyor.
A
+
I. Katodun topladığı ışık akısının artırılması
II. Üretecin geriliminin artırılması
III. Gelen ışığı engellemeyecek şekilde anot yüzey alanının artırılması
serbest elektronlarından birine çarptıktan sonra foton ve elektron farklı doğrultularda saçılıyorlar.
değişikliklerinden hangilerinin sonucunda devredeki akım kesinlikle artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Buna göre, gelen fotuna ait;
II. Momentum
III. Enerji
IV. Dalgaboyu
niceliklerinden hangileri saçılan fotonunkinden fazladır?
A) I ve III
B) II ve III
D) I ve II
C) II ve IV
E) I ve IV
Çözüm Yayınları
I. Hız
L
M
Şekil - 1
Şekil - 2
Şekil - 3
Şekillerdeki özdeş K, L ve M metal vazoları fırınlarda sırasıyla TK, TL ve TM sıcaklıklarına kadar ısıtıldıklarında, K kızıl, L sarı, M mavimsi beyaz akkor olarak görülmektedir. Buna göre;
I. TM > TL > TK
II. M’nin yaydığı ışımanın şiddeti, L’ninkinden fazladır.
III. L’den yoğun olarak yayılan ışınımın dalgaboyu, K’nınkinden uzundur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
elektroskoplarının iletken tellerle bağlandığı düzenekler Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki gibidir. X ve Y levhalarına eşit akıda UV ışınları eşit süre düşürüldüğünde K elektroskobunun yapraklarının biraz daha açıldığı, L elektroskobunun yapraklarının önce kapanıp sonra tekrar açıldığı gözleniyor.
bölgesinde ışıma yaptığı için bu ışımaları çıplak gözle görmek mümkün değilken belli sıcaklıklara kadar ısıtılan cisimlerin yaptıkları ışımalar görünür hale gelir. K
D) I ve III
C) I ve II
5. Özdeş X ve Y çinko levhaları ve özdeş K ve L
3. Soğuk nesneler elektromanyetik spektrumun kızılötesi
Buna göre;
V
2. Yüksek enerjiye sahip X ışını fotonu, karbon atomunun
02
K
X
Şekil - 1
L
Y
Şekil - 2
Buna göre,
I. Levhalar UV ışınlarına maruz kalmadan önce K ve L elektroskopları zıt işaretle yüklüdür.
II. Levhalara UV ışınları düşürülme işleminin sonunda K ve L elektroskopları zıt işaretle yüklüdür.
III. Levhalara UV ışınları düşürülme işleminin sonunda K levhasındaki yük fazlalığı yoğunluğu L’ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
259
Test 02
1. E
6. Şekildeki fotosel lambanın katoduna λ dalgaboylu ışık demeti
3. C
4. A
6. D
7. C
8. A
9. B 10. D
düşürüldüğünde ampermetrede okunan okuduğu değerin i olduğu gözleniyor.
V
A
+
+
A
V
Buna göre, devredeki üretecin gerilimi artırılırsa; E1, E2 ve i değerlerinden hangileri artar?
A) Yalnız E1
B) E1 ve i
D) E2 ve i
5. D
9. Şekildeki fotosel lambanın katoduna tek renkli ışık
düşürüldüğünde katottan kopan fotoelektronların kinetik enerjileri E1, anota ulaşan fotoelektronların kinetik enerjileri E2 ve devredeki akım şiddeti i dir.
2. B
C) Yalnız E2
E) E1, E2 ve i
Buna göre, anota ulaşan fotoelektronların kinetik enerjisinin değiştirmeden i’yi artırmak için;
I. Üretecin geriliminin artırılması
II. Kullanılan ışığın frekansının artırılması
III. Kullanılan ışığın şiddetinin artırılması
değişikliklerinden hangileri tek başına yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
7. Metal bir levha üzerine düşürülen ışığın söktüğü elektronların
maksimum kinetik enerjilerinin, ışığın frekansına bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir. Kinetik enerji
0
f
Çözüm Yayınları
2E Frekans
3f
Buna göre, 2f frekanslı ışığa ait fotonların enerjisi kaç E dir?
A) E
B) 3E 2
D) 5E 2
C) 2E
10. Şekil - 1’deki fotosel lambanın katoduna, ayrı ayrı düşürülen
K, L ve M ışın demetlerinin söktüğü fotoelektronların oluşturduğu akım şiddetleri ve katottan fırlayan elektronların kinetik enerjileri Şekil - 2’deki tablodaki gibidir. K, L ve M ışın demetlerinin söktüğü fotoelektron sayıları sırasıyla nK, nL, nM’dir.
E) 3E
A
8. Bir fotosel lambanın katoduna düşürülen ışığın devrede
oluşturduğu akım şiddetinin gerilime bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.
Şekil - 1
Akım
Katottan kopan fotoelektronların kinetik enerjisi
Akım şiddeti
K
2E
i
L
E
2i
M
2E
2i
İmax
260
İ0 Gerilim
−VK
Buna göre, devrede başka bir değişiklik yapılmadan, fotosel lambanın katot ve anot levhaları arasındaki uzaklık azaltıldığında i0, imax, VK niceliklerinden hangileri artar?
Buna göre, nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?
A) nK > nL > nM
B) nM > nL > nK
A) Yalnız İ0
C) nL > nK > nM
D) nL > nM > nK
B) Yalnız imax
D) İ0 ve VK
C) Yalnız VK
E) İ0 ve imax
Şekil - 2
E) nM > nK > nL
1. Yüzey sıcaklığı 6000 K olan Güneş sarı bir yıldızdır. Bunun
4. Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki özdeş fotosel devrelerin katotlarına
yanı sıra Orion takımyıldızında bulunan ve yüzey sıcaklığı yaklaşık 3000 K olan Betelgeuse kızıl dev bir yıldızdır. Sirius gibi daha sıcak bazı yıldızlar 30.000 K’e ulaşan sıcaklıklarıyla mavi - beyaz renkte ışık yayar.
03
BÖLÜM 07 Test
Fotoelektrik - Compton - 3
gelen mavi ve sarı ışık demetlerinin akıları eşittir. Mavi 1. devre
2. devre
A
A
Sarı
Buna göre;
I. Yıldızların sıcaklıkları ne kadar fazla olursa renkleri de o kadar maviye kayar.
II. Yıldızlar elektromanyetik spektrumun görünür olmayan bölgelerinde ışıma yayamaz.
III. Yıldızların yüzey sıcaklığı arttıkça yaydıkları ışınımın gücü artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
V Şekil - 1
V Şekil - 2
Buna göre, 1. ve 2. devrelerde oluşan fotoelektrik akımının gerilime bağlı grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A)
Akım
B)
Akım
1. devre
E) II ve III
2. devre 1. devre 0 C)
2. Aşağıdaki olaylardan hangisi sadece ışığın tanecik modeli ile açıklanabilir?
A) Işığın polarizasyonu
B) Işığın çift yarıkta girişimi
C) Işığın prizmada renklerine ayrışması
D) Işığın metal yüzeyden elektron sökmesi
E) Işığın kırınımı
0
Gerilim Akım
D)
Gerilim Akım 2. devre 1. devre
2. devre
1. devre
0
Çözüm Yayınları
2. devre
0
Gerilim E)
Gerilim
Akım 1. devre 2. devre
0
Gerilim
5. Bir siyah cismin T1 ve T2 sıcaklıklarında yaydığı termal
ışınımın ışık şiddetinin dalgaboyuna bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.
3. Şekildeki fotosel lambanın katoduna ışık düşürüldüğünde devrede akım oluşmamaktadır.
Işık şiddeti T1 T2
A
+
Dalgaboyu
V
Buna göre, aşağıdaki niceliklerden hangisinin tek başına artırılması sonucunda devrede akım oluşabilir?
A) Işığın şiddeti
B) Üretecin potansiyel farkı
C) Işığın frekansı
D) Anot yüzey alanı
E) Işığın dalga boyu
261
Buna göre;
I. T1 > T2
II. Siyah cisim T1 sıcaklığında kırmızı olarak görünüyorsa, T2 sıcaklığında sarı renkte görülebilir.
III. T1 sıcaklığında siyah cismin ışıma gücü, T2 sıcaklığındakinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
Test 03
1. D
6. Bir fotoselin katoduna düşürülen ışığın dalgaboyu 4000 A°,
B) 4000
C) 4800
D) 6200
4. B
5. C
6. D
7. B
8. C
9. E 10. B
elektronların maksimum kinetik enerjilerinin ışığın frekansına bağlı değişim grafikleri şekildeki gibidir.
Buna göre fotoselin katodundaki metalin eşik dalgaboyu kaç A° dur? (hc = 12400 eV . A°) A) 3100
3. C
9. Bir fotoelektrik olayında X ve Y metallerinden kopan
sökülen fotoelektronların maksimum kinetik enerjisi 1,1 eV’dir.
2. D
Maksimum kinetik enerji
E) 8000
X
Y
Frekans
7. Şekil - 1’deki fotosel lambanın katoduna ayrı ayrı düşürülen
Buna göre,
K, L, M, N ve P ışık demetlerinden bazıları kırmızı bazıları da mavi renklidir. Bu ışın demetlerinin dalgaboyları ve katot yüzeyinde oluşturdukları ışık akıları Şekil - 2’deki tabloda verilmiştir. Işık Akısı
A
II. X metalinden elektron koparamayan ışık demeti, Y’den de elektron koparamaz.
III. X metalinden mavi ışığın, kopardığı elektronların kinetik enerjisi, Y metalinden kırmızı ışığın kopardığı elektronların kinetik enerjisinden fazladır.
φ
λ
L
2φ
2λ
M
2φ
λ
N
3φ
λ
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
P
φ
2λ
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Buna göre, K, L, M, N ve P ışık demetlerinden kırmızı renk olanlarından, meydana getirdiği fotoelektrik akım şiddeti en fazla olan hangisidir?
A) K
C) M
D) N
E) P
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
Şekil - 2
B) L
I. X metalinden elektron koparabilen ışık demeti, Y’den de elektron koparabilir.
K
Şekil - 1
Dalgaboyu
8. Yüksek enerjili X ışını fotonunun, karbon atomunun serbest elektronlarından birine Şekil - 1’deki gibi çarpmasının sonucunda elektron ve foton Şekil - 2’deki gibi saçılıyor. Saçılan foton Gelen X ışını fotonu
262
Serbest elektron
Şekil - 1
+x
α θ
+x
10. Bir X metali yüzeyine düşürülen sarı, mor ve kırmızı ışıkların
söktüğü elektronların de Broglie dalga boyları sırasıyla λs, λm, λk dır.
Saçılan elektron
Sarı ışık
Şekil - 2
Mor ışık
Kırmızı ışık
Buna göre, saçılma sonucunda gerçekleşen değişimler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Fotonun dalgaboyu çarpışma sonucunda artar.
B) Fotonun hızı çarpışma sonucunda değişmez.
C) Fotonun momentumu çarpışma sonucunda artar.
D) Fotonun enerjisi çarpışma sonucunda azalır.
A) λs > λk > λm
B) λk > λs > λm
E) Çarpışmada momentum ve enerji korunumları ilkeleri geçerlidir.
C) λm > λs > λk
D) λs = λm = λk
X metali
X metali
X metali
Buna göre, λs, λm, λk arasındaki ilişki nedir?
E) λk > λm > λs
1. Bohr atom modeline göre, temel haldeki hidrojen atomunun
3. Sezyum atomunun bazı enerji seviyeleri şekildeki gibidir.
elektronu uyarılarak üst yörüngelere çıkarılıyor.
Taban enerji düzeyindeki sezyum atomlarının bulunduğu ortam 3,4 eV kinetik enerjili elektronlarla bombardıman ediliyor.
Buna göre, uyarılma sonucunda elektronun;
I. Açısal momentum
II. Toplam enerji
04
BÖLÜM 07 Test
Atom Modelleri - 1
Enerji (eV) İyonlaşma
3,87
III. Kinetik enerji
niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
2,30
n=3
1,38
n=2
E) II ve III
0
2. Ernest Rutherford fotograf plakası ile çevrilmiş yarım mikron kalınlığındaki altın yaprağı a tanecikleri ile bombardıman ettiğinde, a taneciklerinin çoğunun sapmadan ya da çok küçük sapmalarla fotoğraf plakasında izler bıraktığını gördü. Bununla beraber bazı a taneciklerinin büyük açılarla saparak plakalarda izler bıraktığını gördü.
Çözüm Yayınları
n=1
Temel hal
Buna göre, ortamdan ayrılan elektronların kinetik enerjileri aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 2,02 eV
B) 1,1 eV
D) 0,64 eV
C) 3,4 eV
E) 0,72 eV
4. Bohr atom modeline göre, uyarılarak n = 4 enerji
düzeyine çıkarılan bir elektron temel hale geri dönerken gerçekleşebilecek ışımalardan kaç tanesi Balmer serisine aittir?
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
İnce altın yaprak a taneciği kaynağı
Kurşun plaka
5. Hidrojen atomunun bazı enerji seviyeleri şekildeki gibidir. Hızlandırılarak taban enerji durumundaki hidrojen gazı dolu odaya gönderilen elektron 1 hidrojen atomunu iyonlaştırıp, 1 hidrojen atomunu uyarıyor.
Enerji (eV)
Fotoğraf filmi plakası
Buna göre;
13,60
İyonlaşma
I. a taneciklerinin çoğunun sapmadan ince altın yapraklar geçişi atomun içindeki büyük boşluğun kanıtıdır.
13,06 12,75
n=5
II. a taneciklerinden büyük saçılma açıları ile saçılanlar pozitif yüklü atom çekirdeğinin kanıtıdır.
12,10
n=3
10,20
n=2
III. a taneciklerinden küçük saçılma açıları ile saçılanlar çekirdekteki nötronların kanıtıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
n=4
Taban enerji durumu
n=1
Buna göre, hidrojen gazı dolu odaya gönderilen elektronun kinetik enerjisi en az kaç eV dir?
A) 10,20
C) I ve II
E) II ve III
0
263
B) 13,60
C) 20,40
D) 23,80
E) 27,20
Test 04
1. D
6. Sezyum atomunun bazı enerji seviyeleri şekildeki gibidir.
İyonlaşma n=3
1,38
n=2
0
n=1
Temel Hal
4. C
5. D
6. E
7. A
8. E
9. B
elektronun enerjisi –E dir.
Enerji (eV)
2,30
3. E
8. Hidrojen atomunun 1. uyarılma düzeyine uyarılan bir
Taban enerji düzeyindeki sezyum buharının bulunduğu ortama hızlandırılarak gönderilen bir elektron ortamı 1,22 eV kinetik enerji ile terk etmektedir.
3,87
2. C
Buna göre;
I. Hidrojen atomunun temel hal düzeyinin enerjisi 0 dır.
II. Hidrojen atomunun temel hal düzeyinin enerjisi –4E dir.
III. Hidrojen atomunun temel hal düzeyinde bulunan elektronu, 1. uyarılma düzeyine çıkarmak için soğurduğu fotonun enerjisi 3E dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
Buna göre; sezyum buharına gönderilen elektronun kinetik enerjisi,
I. 1,22 eV
II. 2,6 eV
III. 3,52 eV
değerlerinden hangileri olabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III Çözüm Yayınları
D) II ve III
7. Hidrojen atomunun bazı enerji seviyeleri şekildeki gibidir. Temel haldeki hidrojen atomu 12,50 eV enerjili elektronlarla bombardıman edilerek uyarılması sağlanıyor. Enerji (eV) 13,60
264
taneciklerinin nişan hataları sırasıyla 2b, b, 0, b olup, kinetik enerjileri sırasıyla EK, EL, EM ve EN dir.
İyonlaşma
13,06 12,75
n=5
12,10
n=3
10,20
n=2
0
9. Altın atomuna şekildeki gibi gönderilen K, L, M ve N a
n=4
K L n=1
Temel Hal
M
Buna göre, atom temel hale geri dönerken;
N
EK
2θ
EL
2θ
b b
EM Çekirdek
EN
b
θ
I. Lyman serisinde b
II. Balmer serisinde Hb
III. Lyman serisinde
a tanecikleri şekildeki gibi saptığına göre, EK, EL ve EN arasındaki ilişki nedir?
A) EK > EL > EN
B) EN > EL > EK
C) EK = EL > EN
D) EN > EK = EL
ışımalarından hangilerini gerçekleştirebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
E) EL > EN > EK
05
BÖLÜM 07 Test
Atom Modelleri - 2 1. Rutherford atom modeline göre;
4. Hidrojen atomunun bazı enerji seviyeleri şekildeki gibidir.
I. Pozitif yükler atomun merkezindeki çekirdek bölgesinde bulunmaktadır.
II. Atomun büyük bir bölümü boşluktan ibarettir.
III. Atom etrafında dolanan elektronlara eşlik eden bir madde dalgası mevcuttur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
Temel haldeki hidrojen gazı ile dolu ortam elektronlar ve fotonlarla bombardıman edildiğinde uyarılan hidrojen atomları temel hale geri dönerken Balmer serisinde Hb ışıması gerçekleştirebiliyor. Enerji (eV) İyonlaşma
13,60 C) I ve II
E) I ve III
13,06 12,75
n=5 n=4
12,10
n=3
10,20
n=2
0 Temel Hal Buna göre, hidrojen atomları,
I. 12,7 eV enerjili K fotonları
II. 13,06 eV enerjili L fotonları III. 13,50 eV enerjili M elektronları
n=1
2.
• Thomson atom modeli
• Rutherford atom modeli
• Bohr atom modeli
foton ve elektronlarından hangileri tarafından uyarılmış olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Yukarıdaki atom modelleri için;
I. Rutherford ve Bohr atom modellerine göre elektron çekirdek etrafında dolanmaktadır.
II. a tanecikleri ile altın yaprağın bombardımanı deneyinin sonuçları Thomson atom modelini çürütmüştür.
III. Rutherford atom modeline göre elektronun dolandığı yörüngeler kesiklidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
5. Bohr atom modeline göre, uyarılmış bir hidrojen atomunun elektronu temel hale geri dönerken, elektrona ait;
I. Açısal momentum
II. Toplam enerji
III. Periyot
niceliklerinden hangileri azalır?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
6. Hidrojen atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir. Temel haldeki hidrojen gazı atomlarının uyarılmasından sonra, temel hal düzeyine geri dönüşte atomdan Lyman serisindeki a ışıması ile K fotonu, Lyman serisindeki b ışıması ile L fotonu, Balmer serisindeki Ha ışıması ile M fotonu salınıyor. Enerji (eV) 13,60
İyonlaşma
3. Taban enerji durumunda bulunan bir hidrojen atomu uyarılıyor.
13,06 12,75
n=5 n=4
12,10
n=3
10,20
n=2
Bohr atom modeline göre, hidrojen atomunun uyarılması ile üst enerji düzeyine çıkan elektron için aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
0
n=1
A) Açısal momentum artar.
B) Toplam enerji artar.
C) Kinetik enerji azalır.
Buna göre, K, L ve M fotonlarının momentumları PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?
D) Periyot azalır.
A) PK > PL > PM
B) PL > PK > PM
E) Çizgisel hız azalır.
C) PM > PK > PL
D) PL > PM > PK
Temel Hal
E) PK > PM > PL
265
Test 05
1. C
7. Hidrojen atomuna ait bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir.
2. D
3. D
n=3
10,20
n=2
0
Temel Hal
13,06 12,75
n=1
A) 10,30
D) 13,00
E) 13,25
Çözüm Yayınları
C) 12,75
0
II. M ışımasının sonucunda yayılan fotonun hızı, L’ninkinden fazladır.
III. K ışımasının sonucunda yayılan fotonun momentumu, M’ninkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
266
10,20
n=2
0
n=1
Temel Hal
Buna göre, hidrojen atomları aşağıdaki yöntemlerden hangisi ile uyarılmış olamaz?
A) 12,75 eV enerjili fotonlarla bombardıman edilerek
B) 13,50 eV enerjili elektronlarla bombardıman edilerek
C) Hidrojen gazı ile dolu oda ısıtılarak
C) Yalnız III
E) I ve III
10. Sezyum atomunun bazı enerji düzeyleri Şekil - 1, civa atomunun bazı enerji düzeyleri Şekil - 2’deki gibidir.
• Sezyum atomları E1 enerjili fotonlar ile bombardıman edildiğinde fotoelektrik olay gerçekleştiriyor.
• Sezyum atomları E2 kinetik enerjili elektronlarla bombardıman edildiğinde uyarılamıyor.
• Sezyum atomları E3 kinetik enerjili elektronlarla uyarıldıktan sonra, temel hale dönerken sadece Lyman a ışıması gerçekleştiriyorlar.
Enerji (eV)
İyonlaşma
n=3
n=1
Temel Hal
3,87
12,10
n=2
I. K ışıması sonucunda yayılan fotonun frekansı, L’ninkinden fazladır.
Enerji (eV)
n=5 n=4
n=3
Buna göre,
Uyarılan hidrojen atomlarının Balmer serisinde Hb ışıması yapabildiği gözlenmiştir.
13,06 12,75
M
8. Hidrojen atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir.
13,60
9. E 10. E
n=5 n=4
K
10,20
Buna göre, hidrojen atomunu uyaran elektronunun enerjisi kaç eV olabilir? B) 12,10
L
12,10
8. E
İyonlaşma
13,60
12,10
7. E
Enerji (eV)
İyonlaşma n=5 n=4
6. B
enerji düzeyine uyarılmış hidrojen atomlarının spektrumundaki ışımalardan bazıları olan K, L ve M ışımaları şekildeki gibidir.
Enerji (eV)
13,06 12,75
5. E
9. Hidrojen atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir. Belli bir
Elektronlarla bombardıman edilerek uyarılan hidrojen atomu bir foton salarak, açısal momentumunu 2h kadar azaltıyor. π
13,60
4. E
İyonlaşma
10,4
2,30
n=3
1,38
n=2
0 Temel Hal
Enerji (eV) İyonlaşma
8,84 6,67 4,86
n=1
0 Temel Hal
Şekil - 1
n=4 n=3 n=2 n=1
Şekil - 2
Buna göre;
I. Civa atomları E1 enerjili fotonlar ile bombardıman edildiğinde fotoelektrik olay gerçekleşir.
II. Civa atomları E2 kinetik enerjili elektronlarla bombardıman edildiğinde uyarılamaz.
III. Civa atomları E3 kinetik enerjili elektronlarla bombardıman edildiğinde uyarılamaz.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
D) 12,90 eV enerjili elektronlarla bombardıman edilerek
A) Yalnız I
B) Yalnız II
E) 12,50 eV enerjili elektronlarla bombardıman edilerek
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 07 Test
Atom Modelleri - 3 1. E enerjili fotonlarla bombardıman edilerek uyarılan hidrojen
4. Uyarılan bir hidrojen atomu temel hale geri dönerken yaptığı;
atomunun ışıma spektrumu incelendiğinde en yüksek enerjili ışınımın görünür bölgede yeşil renkli ışıma olduğu gözlenmiştir.
Buna göre, incelenen spektrumda;
I. Mor ötesi ışıma
II. Görünür bölgede kırmızı renk ışıma
III. Kızıl ötesi ışıma
çeşitlerinden hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
06
I. Lyman serisinden b
II. Balmer serisinden Ha
III. Paschen serisinden b
ışımalarından hangilerinin sonucunda elektronun açısal momentumu h/π kadar azalmıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
C) I ve II
E) II ve III
5. Hidrojen gazına beyaz ışık gönderilip gazdan çıkan beyaz ışık prizmadan geçirilip fotoğraf filmi üzerine düşürüldüğünde spektrum içinde siyah çizgiler görülür.
2. X ve Y deneylerinin sonuçları aşağıda verilmiştir.
X deneyi = Elektronun yükünün kütlesine oranı tespit
Y deneyi = Atomların kuantumlu enerji seviyeleri tespit
Buna göre, X ve Y deneyleri aşağıdakilerden hangisidir?
Hidrojen buharı
edilmiştir.
Beyaz ışık
X deneyi
Y deneyi
Milikan’ın yağ damlası deneyi
Franck - Hertz deneyi
B)
Franck - Hertz deneyi
Michelson - Morley deneyi
C)
Franck - Hertz deneyi
Rutherford’un saçılma deneyi
D)
Rutherford’un saçılma deneyi
Franck - Hertz deneyi
E)
Millikan’ın yağ damlası deneyi
Michelson - Morley deneyi
A)
3. Rutherford atom modeli,
I. Elektronların ışıma yapmadan çekirdek etrafında dolanmaları
II. Atomların sadece belirli enerji değerlerine sahip fotonları yayması
III. Pozitif yüklü çekirdeğin varlığı
durumlarından hangilerini açıklamakta yetersiz kalır?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
Çözüm Yayınları
edilmiştir.
Prizma
Buna göre;
I. Siyah kesikli çizgilere karşılık gelen dalga boylarındaki ışık hidrojen gazı tarafından soğrulmuştur.
II. Soğurma spektrumundaki kesikli çizgiler Rutherford atom modeli tarafından açıklanamaz.
III. Bohr atom modeline göre siyah çizgiler atomun enerji seviyelerinin kuantlı olmasının sonucudur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
6.
I. Üst enerji düzeyine uyarılan elektron alt enerji düzeyine geçişinde yayınlanan fotonun enerjisinin, enerji düzeyleri arasındaki farka eşit olması
II. Elektronun atom çekirdeğinin etrafında dolanması
III. Açısal momentumun kesikli olması
özelliklerinden hangileri Bohr ve Rutherford atom modellerinin ortak açıklamalarındandır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
267
Test 06
1. E
7. X = Atomik boyuttaki bir parçacık, momentuma ve Y = Atomik boyuttaki bir parçacığın konumu ve momentumu aynı anda tam olarak belirlenemez.
Yukarıda verilen X ve Y, hangi bilim adamlarına ait hipotezlerdir? X
3. B
4. D
Schrödinger
Heisenberg
B)
Planck
Bohr
C)
De Broglie
Heisenberg
D)
Schrödinger
Bohr
E)
De Broglie
Schrödinger
6. B
7. C
+
13,6 13,06 12,75 12,10 10,20
E2
E1 Hidrojen gazı
+
İyonlaşma n=5 n=4 n=3 n=2
0 Temel Hal Şekil - 1
modeli ile Rutherford atom modelinin açıklamaları arasındaki farklılıkları modellemek amacıyla Şekil - 1 ve Şekil - 2’deki resimler çizilmiştir.
9. E 10. C
Enerji (eV)
n=1
Şekil - 2
Buna göre, E1 - E2 farkı;
I. 12,10 eV
II. 12,50 eV
III. 0
değerlerinden hangilerine eşit olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
8. Atom modellerinin anlatıldığı derse tahtaya Bohr atom
8. E
ile dolu odaya E1 enerjisi ile giren elektron odadan E2 enerjisi ile çıkmaktadır. Hidrojen atomunun bazı enerji düzeyleri Şekil - 2’de verilmiştir.
Y
A)
5. E
9. Şekil - 2’deki Franck - Hertz deney düzeneğinde hidrojen gazı
momentuma bağlı olarak değişen dalgaboyuna sahiptir.
2. A
10. Civa atomuna ait bazı enerji düzeyleri Şekil - 2’deki gibidir. Civa gazının bulunduğu Şekil - 1’deki ortam kinetik enerji 10 eV olan elektronlarla bombardıman ediliyor. Enerji (eV) 10,4 eV
Şekil - 2
Buna göre;
268
Şekil - 1
E2
I. Şekil - 1 Bohr, Şekil - 2 Rutherford atom modelini temsil etmektedir.
II. Şekil - 2’de kedinin aşağı düşüşü, Rutherford atom modelinde elektromanyetizma yasalarının sonucu olarak elektronun çekirdeğe düşmesi gerektiği çelişkisi temsil etmektedir.
III. Şekil - 1’de kedinin düşmeden durabildiği basamaklar kuantlı enerji seviyelerini temsil etmektedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
8,84 eV
E1 = 10 eV
6,67 eV
Civa buharı
0
4,86 eV
Şekil - 1
İyonlaşma enerjisi
Temel Hal Şekil - 2
Elektronlar en az bir civa atomunu uyardığına göre, ortamı terk eden elektronların kinetik enerjileri en az ve en çok kaç eV olur? En Az
En Çok
A)
1,16
5,14
B)
1,16
8,84
C)
0,28
5,14
D)
4,86
5,14
E)
0,33
10
07
BÖLÜM 07 Test
Görelilik - 1 1. Michelson ve Morley bir platform üzerine kurdukları şekildeki
3. 1971 yılında Einstein’in özel görelilik teorisini gerçekçi bir
deney düzeneği ile ışık kaynağından yayılan ışığı birbirine dik doğrultudaki A ve B aynalarına yönlendirdiler ve aynalardan yansıyan ışınları girişimölçer ile gözlemlediler. Platform farklı yönlerde döndürülerek yapılan gözlemler sonucunda ışığın 1. ve 2. güzergahlarında eşit hızlarla hareket ettiği tespit ettiler.
şekilde doğrulayan bir deney gerçekleştirdi. Deneyde iki ayrı uçağa yerleştirilen son derece hassas atom saatleri dünyanın dönüş yönü ile aynı ve zıt yönde tur atan uçaklara yerleştirildi. Üçüncü bir saat ise referans olması amacıyla Dünya üzerinde sabit bırakıldı. Uçaklara yerleştirilen atom saatlerinde dünyada sabit durumdaki atom saatine göre 60 ile 273 nano - saniye arasında ölçülen sapmalar tespit edildi. Bunlar çok derece küçük değerler olmasına karşın göreliliği çok güçlendiren ölçümlerdir.
Dünyanın dönme hızı Yarı geçirgen ayna Işık kaynağı
A aynası
B aynası
K ve L uçakları dünyanın dönme hızının 2ϑ olduğu enlemlerde, dünyaya göre 3ϑ büyüklüğündeki hızlarla uçmaktadır.
İnterferometre (Girişimölçer) Işığın 1. güzergahı
S2
Işığın 2. güzergahı
K
Buna göre, Michelson - Morley deneyinin ortaya koyduğu sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gözlemcilerin hızlarına bağlı olmaksızın, fizik yasaları her eylemsiz sistemde aynıdır.
Buna göre;
B) Evrende zaman ve mekan mutlak olarak ölçülemez.
C) Uzayı kaplayıp, ışığın yayılmasını sağlayan bir madde yoktur.
C) Olaylar arasında eşzamanlılık tayin etmeye olanak sağlayan genel bir zaman ekseni yoktur.
D) Işığın hızı, eter rüzgarının yayılma hızına bağlı değildir.
Çözüm Yayınları
S3
L S1
Dünyanın dönüş yönü
I. L uçağındaki S3 saati, yerdeki S1 saatinden geri kalır.
II. K uçağındaki S2 saati, yerdeki S1 saatinden daha yavaş çalışır.
III. K uçağındaki S2 saati, L uçağındaki S3 saatinden geri kalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
4. Havasız ortamda, bulunan yatay düzlem üzerinde ϑ hızı
ile ilerleyen araç üzerinde ışık kaynağından yayılan ışınlar şekildeki yönlerde ϑ hızı ile ilerleyen K, L ve durgun M dedektörü tarafından algılanıyor.
2. Işık hızına yakın bir hızla hareket eden uzay aracının içindeki
−x
astronot uzayda gözlemlediği K ve L noktaları arasındaki uzaklığı ∆x, uzay aracının dışında gerçekleşen olayın gerçekleşme süresini ise ∆t olarak ölçüyor.
K
ϑ
Işık kaynağı
ϑ
ϑ
L
+x
269 M
Uzay aracının hızı daha fazla olsaydı, astronotun ölçtüğü ∆x ve ∆t değerleri için ne söylenebilirdi?
Durgun
∆x
∆t
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Artar
Artar
C)
Artar
Azalır
Buna göre, K, L ve M dedektörlerinden hangileri ışık hızını c olarak ölçer? (c : boşukta ışığın yayılma hızı)
D)
Azalır
Azalır
E)
Azalır
Artar
A) Yalnız K
+y
B) Yalnız M
D) L ve M
C) K ve L
E) K, L ve M
Test 07
1. C
5. A gözlemcisi ϑ hızı ile ilerleyen trenin vagonunda, B
3. A
4. E
5. D
6. E
7. C
7. Özel görelilik teorisine göre ışığın hızı tüm eylemsizlik
gözlemcisi ise yerde sabit durmakta iken trenin K ve L noktalarına yıldırım düşüyor.
d
2. D
referans çerçevelerinde sabit olacağından ışık hızına yakın hızlarla hareket eden gözlemciler için zaman farklılaşır. Ayna
Vehici
d
ϑ A
K
L
Işık kaynağı
K
ϑ
Şekil - 1
Işık hızına yakın hızla hareket eden trenin vagonunda yolculuk yapan Vecihi ışığın Şekil - 1’deki gibi direkt tavandaki aynadan yansıdıktan sonra geri geldiğini görüyor.
B
L
ϑ
Buna göre;
I. Yıldırımların düşme anları A gözlemcisi için eş zamanlı ise, önce K noktasına yıldırım düşmüştür.
II. Yıldırımların düşme anları A gözlemcisi için eş zamanlı ise, önce L noktasına yıldırım düşmüştür.
III. Yıldırımların düşme anları B gözlemcisi için eş zamanlı ise, A gözlemcisi için eş zamanlı değildir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız III
E) II ve III
6. 2481 yılında Dünyaya 50 ışık yılı uzaklıkta bulunan Aldemarin yıldızında bulunan uzaylılar ile iletişim kurmak için Dünya’dan ışık hızına yakın hızla hareket eden uzay aracı ile astronotlar gönderiliyor.
270
Buna göre;
I. Uzaylıların bulunduğu eylemsizlik çerçevesinden bakıldığında hareket halindeki uzay aracının boyu hareket doğrultusunda büzülmüştür.
II. Aldemarin’e yolculuk sırasında uzay aracı hareket doğrultusunda kapanan bir akordiyon gibi büzülen bir uzayda hareket eder.
III. Dünyadakilere göre, uzay aracının Aldemarin’e varması için geçen süre astronotlara göre geçen süreden daha uzundur.
yargılarnıdan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
K
53°
K
Şekil - 2 Çözüm Yayınları
Sabiha
Trenin dışından ışığın yansımasını izleyen Sabiha ise, ışığın Şekil - 2’deki gibi üçgen şeklinde bir yol izlediğini algılıyor.
Vehici için, ışığın lambadan aynaya varması için geçen süre ∆t ise, Sabiha için ışığın lambadan aynaya varması için geçen süre kaç ∆t’dir?
A) ∆t
B) 4∆t 5
C) 5∆t D) 3∆t 4 5
E) 5∆t 3
1. Fizik yasaları belirli şartlar altında geçerliliğini koruyan
4. Şekildeki kutunun XY düzlemindeki yüzey alanı Axy, xz
evrensel gerçeklerdir. Örneğin Newton’un hareket yasaları ile çevremizde gözlemlediğimiz hareket durumları açıklanabilirken, ışık hızına yakın hızlarla hareket eden cisimler için geçerliliğini yitirir.
düzlemindeki yüzey alanı Axz, yz düzlemindeki yüzey alanı Axz dir. +y
Albert Einstein’in özel görelilik Kuramı, ışık hızına yakın hızlardaki cisimlerin hareketini açıklamaya çalışırken, düşük hız değerlerine sahip cisimlerin hareketlerini de açıklayabilecek niteliktedir, ancak düşük hız değerlerinde gerçekleşen hareketler için özel görelilik kuramını kullanmak kullanışlı olmaz.
Buna göre;
ϑ=0,8c +x
I. Fizik yasaları değiştirilemez nitelikteki mutlak bilgileri kapsar.
Kutu +x yönünde 0,8c hızıyla harekete geçtikten sonra durgun gözlem çerçevesinde duran gözlemci tarafından I. Axy
II. Newton’un hareket yasaları ile parçacık hızlandırıcılarla ışık hızına yakın hızlarda protonların hareketi açıklanamaz.
II. Axz
III. Ayz alanlarından hangileri azalmış olarak görülür?
III. Newton’un hareket yasaları ile yere düşen elmanın hareketi açıklanamaz.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
I. Işığı yayan kaynak veya ışığı gözlemleyen gözlemci hareketli olsa da ışığın boşluktaki hızı tüm gözlemciler için aynı değerdedir.
II. Saydam ortamların tamamında ışığın hızı eşit büyüklüktedir.
III. Evrende sahip olunabilecek en büyük hız değeri boşlukta ilerleyen ışık hızıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
5. Albert Einstein Annus Mirabilis (mucize yıl) olarak tanımlanan
3. Einstein’in özel görelilik kuramına göre;
I. Boşlukta yayılan ışık hızı
II. Zaman
III. Uzunluk
E) I, II ve III
E) I ve III
B) I ve II
D) I ve II
1905 yılında “Hareket Eden Cisimlerin Elektrodinamiği Üzerine” başlıklı makalesini yayınladı. Makalesini bazı temel kabullenimler üzerine kuran Einstein, uzay ve zaman hakkında sahip olunan fikirleri kökten değiştiren ve fiziğin ufkunu açan sonuçlara ulaştı. Buna göre; I. Eylemsiz referans sistemlerinde ışık hızı, ışık kaynağının ve gözlemcinin hareketlerinden bağımsız olarak sabittir. II. Hareket halindeki bir gözlemci için zaman, durgun frekans sistemindeki durgun gözlemciye göre daha yavaş akar. III. Fizik yasaları tüm eylemsiz referans sistemleri için aynıdır. IV. İki nokta arasındaki uzaklığın ölçümü, noktaların bulunduğu eylemsiz referans sistemine göre hareket eden gözlemcinin hızına bağlıdır. V. Kütleli cisimleri ışık hızına çıkarmak için sonsuz momentum ve enerji gerektiğinden, kütleli cisimler asla ışık hızına çıkarılamaz. Yargılarından hangileri Özel Görelilik Teorisi’nin temel kabulleri, hangileri ise sonuçlarıdır? Temel Kabuller A) B)
I, IV III
Sonuçlar II, III I, II, IV, V
niceliklerinden hangileri tüm eylemsiz referans sistemleri için mutlaktır?
C)
I, III
I, IV, V
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D)
II, IV
I, III, V
E)
III, V
I, II, IV
D) I ve II
C) Yalnız III
C) Yalnız III
2. Albert Einstein’in özel görelilik kuramına göre;
+z
Çözüm Yayınları
08
BÖLÜM 07 Test
Görelilik - 2
E) I ve III
C) Yalnız III
271
Test 08
1. B
6. Şekildeki K gözlemcisi ışık hızına yakın hızla hareket eden
2. C
3. A
4. D
5. C 6. E 7. E
8. B
8. Aynı eylemsiz referans çerçevesinde bulunan hedeflerden X ve Y durgun, Z ise V hızı ile hareket etmektedir. Hareket halindeki trendeki K ve durgun haldeki L ve M lazer tabancaları şekildeki konumlarından geçtikleri anda ateşleniyor.
uzay aracı olan Atılgan’ın kaptanı, L gözlemcisi ise dünyadaki bankta oturan bir kişidir.
X
ϑ K
ϑ K
Y L
L Z ϑ
M Buna göre;
I. K’nın bulunduğu eylemsizlik çerçevesinde t sürede gerçekleşen bir olay, L tarafından 5t sürede gerçekleşmiş olarak ölçülebilir.
II. L’nin bulunduğu eylemsizlik çerçevesinde x olarak ölçülen bankın uzunluğu, K tarafından x/10 olarak ölçülebilir.
Lazer tabancalarından çıkan ışığın X, Y ve Z hedeflerine ulaşması için geçen süreler hedef tahtalarının bulunduğu eylemsizlik çerçevesinde tX, tY ve tZ dir.
Buna göre, tX, tY ve tZ arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?
A) tX = tY = tZ
B) tX = tY > tZ
C) tZ > tX = tY
D) tX = tZ > tY
III. K’nın bulunduğu eylemsizlik çerçevesinde d olarak ölçülen uzay aracının uzunluğu, L’nin bulunduğu eylemsizlik çerçevesinde d/2 olarak ölçülebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
Çözüm Yayınları
C) I ve III
E) I, II ve III
7.
+y K
2r r
r 2r
ϑ
+x
Şekil - 1 Işık hızına yakın bir hızla +x yönünde hareket eden K cisminin xy düzlemi üzerindeki görüntüsünü, durgun referans sistemindeki durgun gözlemci Şekil - 1’deki gibi görmektedir.
+y K
272
2r
+y K
2r
+x
2r 2r
I Şekil - 2
3r r
r 3r
+y K +x
2r
3r
2r 3r
+x
III
II Şekil - 3
Şekil - 4
Buna göre, durgun referans sisteminde durgun olan K cisminin xy düzlemindeki görüntüsünü, aynı referans sistemindeki durgun gözlemci I, II ve III nolu görüntülerden hangileri olarak görebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
E) tY > tX = tZ
09
BÖLÜM 07 Test
Görelilik - 3 1. Dünya’nın Güneş’in çevresinde ilerleyişini veya Güneş
4. Kararsız parçacıklar olan müonlar, atmosferin üst kısımlarında
Einstein ivmelenmeye bağlı olarak kuvvet, hissetmeyen gözlem noktalarını eylemsizlik çerçeveleri olarak isimlendirir.
Buna göre;
I. Bulundukları eylemsizlik çerçevesinde hızlarının ışık hızını aşması
II. Işık hızına yakın hızla gerçekleşen bozunma sürecinin, dünyadaki eylemsizilk çerçevesine göre durgun durumdakine göre daha uzun sürede gerçekleşmesi
III. Işık hızına yakın hız değerlerinde hareket eden müonların bozularak farklı atomaltı parçacıklara dönüşmesi sonucunda sürelerinin uzaması
değişikliklerinden hangilerinin sonucunda meydana gelir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
Sistemi’nin galaksimiz içindeki ilerleyişini veya Samanyolu’nun dev Virgo Galaksi kümesinde ilerleyişini fark edemeyiz. Benzer şekilde trende oturan bir yolcu, yan perondaki trenin hareket ettiğini görürse, kendi treninin mi yoksa ötekinin mi harekete geçtiğini bilemez, ancak ivmelenme anlarında harekete geçtiğini anlayabilir.
I. Dünya’da fırlatılmayı bekleyen uzay aracı içindeki K astronotu
II. Dünya’dan fırlatılıp hızlanmaya başlayan uzay aracı içindeki L astronotu
III. Uzayda 0,4 c hızı ile ilerleyen uzay aracı içindeki M astronotu
K, L ve M astronotlarından hangileri eylemsizlik çerçevesinde bulunmaktadır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I ve III
2. Einstein’in özel görelilik teorisine göre;
I. Durgun bir gözlemciye göre hareketli bir saat, özdeş, durgun bir saatten daha yavaş çalışır.
II. Bir nesnenin durgun olduğu referans çerçevesinde, durgun olan gözlemci tarafından ölçülen uzunluğu, ışık hızına yakın hızla hareket eden gözlemci tarafından ölçülen uzunluğundan kısadır.
III. Işığın boşluktaki yayılma hızı kaynak ile gözlemci arasındaki göreli harekete bağlıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Müonların beklenenden fazla yol alıp yeryüzüne ulaşabilmesi;
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
D) I ve II
uzaydan yağan kozmik ışınların soğurulması sonucunda oluşur. Durgun referans çerçevesinde 2,2 μs lik ömre sahip olan müonlar, ışık hızının % 99,5’i kadar hızla yeryüzüne inerler. Bu hız değeri ile bozunma süresi içinde yaklaşık 650 m yol gitmesi beklenirken, müonların yaklaşık 6 km yol alıp Dünya yüzeyine ulaştıkları tespit edilmiştir.
C) Yalnız III
E) II ve III
5. Koni şeklindeki uzay aracı durgun halde iken uç kısmındaki açı a, taban kısmının alanı S, hacmi ise V dir. S
3.
I. Küresel konum belirleme sistemi (GPS) ile bir otomobilin konumunu belirleme,
II. Genişleyen evrende bir galaksinin Dünya’dan uzaklaşma hızını belirleme,
III. Mars’a fırlatılan Space X roketinin yörüngesini tayin etme
hesaplamalarından hangilerini gerçekleştiren bir bilgisayar programı özel görelilik kuramının sonuçlarını kullanmak zorundadır?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
α
ϑ
+x
Uzay aracı +x yönünde ışık hızına yakın hızla hareket ediyor iken, eylemsiz referans sistemindeki durgun gözlemci tarafından;
I. a
II. S
III. V
niceliklerinden hangileri durgun haldekine göre azalmış olarak görülür?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
273
Test 09
1. E
6. 0,6c hızı ile ilerleyen uzay mekiğinde bir astronot için uzay
L
A)
Değişmez
Değişmez
B)
Artar
Artar
C)
Azalır
Artar
D)
Artar
Azalır
E)
Azalır
Azalır
4. B
5. C
6. A
7. B
8. C
Kerem ise bir astronottur. Kerem ışık hızına yakın hızla hareket eden uzay aracı ile fırlatılırken yanında yarılanma ömrü 22 yıl olan bir miktar Polonyum-214 elementi götürüyor. Kıvanç’ta uzay aracı fırlatılırken aynı elementten laboratuvarına yerleştiriyor.
Uzay mekiği 0,5c hızı ile hareket etseydi, ∆t ve L için ne söylenebilirdi? ∆t
3. E
8. 30 yaşında olan ikiz kardeşlerden Kıvanç bir astrofizikçi,
mekiği içinde gerçekleşen bir olayın gerçekleşme süresi ∆t, uzay mekiğinin boyu ise L’dir.
2. A
Kerem
Kıvanç
7. Hareket halindeki tren vagonu içinde bulunan K noktasal
lambası, vagon içindeki Kıvanç ve Kerem’e ve vagon dışında durgun durumdaki Kağan’a uzaklığı eşit olduğu anda yanmaya başlıyor. Kıvanç d
d
K
Kerem ϑ
d
Kağan
274
Buna göre;
I. Işık hızı gözlemcinin ve kaynağın hızından bağımsız olduğundan her üç gözlemciye aynı anda ulaşır, dolayısıyla lambanın yanması gözlemciler için eş zamanlıdır.
II. Kıvanç ışığa doğru yol alıp, Kerem ışıktan kaçacak şekilde yol alacağından bu gözlemciler için lambanın yanması eş zamanlı değildir.
III. Vagonun içinde bulunan Kıvanç ve Kerem için zaman genişleyeceğinden Kıvanç ve Kerem için lambanın yanması eş anlı olup durgun haldeki Kağan için eş anlı değildir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
Çözüm Yayınları
Kıvanç’ın laboratuvarındaki Polonyum-214’ün yarısı bozunduğu anda Kerem Dünya’ya geri dönüyor.
Buna göre; Kıvanç Kerem Dünya’ya geri döndüğünde nasıl bir durumla karşılaşır?
A) 52 yaşında olan kardeşi, yarısı bozunmuş Polonyum-214 ile geri dönmüştür.
B) 52 yaşında olan kardeşi, yarısından fazlası bozunmuş Polonyum-214 ile geri dönmüştür.
C) 52 yaşından genç olan kardeşi, yarısından azı bozunmuş Polonyum-214 ile geri dönmüştür.
D) 52 yaşından genç olan kardeşi, yarısından fazlası bozunmuş Polonyum-214 ile geri dönmüştür.
E) 52 yaşından yaşlı olan kardeşi, yarısından az bozunmuş Polonyum-214 ile geri dönmüştür.
1. Aşağıdaki yargılardan hangileri yanlıştır?
10
BÖLÜM 07 Test
Atomaltı Parçacıklar - 1
4. Bir atom altı parçacığa ait bazı özellikler aşağıda verilmiştir.
A) Güneş’te açığa çıkan enerjiyi meydana getiren füzyon reaksiyonun oluşması sürecinde etkili olan kuvvet, zayıf nükleer kuvvettir.
• Kuvvetli etkileşmeyi hissetmez.
• Elektromanyetik etkileşme yapmaz.
B) Güçlü nükleer kuvvet lepton sınıfındaki parçacıklara etki etmez.
• Kararlıdır.
C) Gluon aracılığıyla yapışan kuarklar nükleonları oluşturur.
D) Nötrinolar elektromanyetik kuvvetler ile etkileşime girer.
E) Kütle çekim etkileşimi, diğer kuvvet çeşitlerinin oluşturduğu etkileşimlerden daha zayıftır.
Buna göre, özellikleri verilen atomaltı parçacık aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) n
B) πo
C) Σo D) υe
E) e–
5. K ve L hadronlarının kuark yapısı aşağıdaki gibidir. d
• Gök cisimleri arasındaki kütle çekim etkileşiminin taşıyıcı parçacığıdır.
• Atom altı parçacıklarla etkileşerek onlara kütle kazandırdığı düşünülen parçacaktır.
• Elektromanyetik kuvvete aracılık yapan alan parçacıklarıdır.
• Radyoaktif çekirdek bozunmaları sürecinde zayıf nükleer kuvvete aracılık yapan parçacıklardır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi özellikleri verilen bozonlardan biri değildir?
A) Foton
C) W ve Z bozonları
B) Higgs Bozonu
D) Gluon
E) Graviton
gerektiğini kuramsal olarak ortaya koymuştur.
Y : 1932 yılında elektronun karşıt parçacığı olan pozitronu keşfederek kuramsal karşı parçacık fikrini deneysel olarak kanıtlamış oldu. Buna göre, X ve Y bilim adamları aşağıdakilerden hangisidir? X A)
Dirac
L
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) K’nın kütlesi, L’ninkinden fazladır.
B) K ve L parçacıklarının spinleri farklıdır.
C) K ve L parçacıklarını oluşturan kuarkları yapıştıran aracı parçacıklar farklıdır.
D) K baryon sınıfının bir üyesidir.
E) L mezon sınıfının bir üyesidir.
6. Aşağıda verilen hadronlardan hangisi kuark sayısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
3. X : 1928 yılında tüm parçacıkların karşıtlarının olması
d
K
Çözüm Yayınları
u
d
u
2. Bazı bozonların özellikleri aşağıda verilmiştir.
B) πo
A) p
7.
• Proton (p)
• Elektron (e–)
• Yüksüz pion (π0)
• Elektron nötrinosu (υe)
• Nötron (n)
D) Σo
C) n
E) Ω
275
Yukarıda verilen atom altı parçacıklar için;
I. 2 tanesi temel parçacıktır.
Anderson
II. 3 tanesi kuark yapılıdır. III. 3 tanesi elektromanyetik kuvvetlerden etkilenmez.
Y
B)
Dirac
Chadwick
C)
De Broglie
Anderson
yargılarından hangileri doğrudur?
D)
Yukawa
Chadwick
E)
De Broglie
Yukawa
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
Test 10
1. D
8. Aşağıdaki tabloda elektrona ait bazı özellikler verilmiştir. Kütle (MeV/c2)
Yük (x1,6.10–10c)
Spin
Kararlılık
Elektron
0,511
–1
1/2
Kararlı
Pozitron
X
Y
Z
T
Parçacık
Buna göre, elektronun karşıt parçacığı olan pozitronun X, Y, Z ve T özelliklerinden hangileri elektronunki ile aynıdır?
A) X ve Y
B) X ve Z
D) Y ve T
2. D
3. A
4. D
5. C
6. B
7. E
8. B
9. E 10. D 11. E 12. B
11. Şekil - 1’de iki elektron arasındaki etkileşimi, Şekil - 2’de çekirdekteki proton ile nötron arasındaki etkileşimi, Şekil - 3’de radyoaktif bir çekirdekte nötronun protona dönüşmesi sürecindeki etkileşimi gösteren Feynman diyagramları verilmiştir. −e
foton
−e
P Zaman
−e
−e
mezon
P
Şekil - 1
C) Z ve T
E) X ve T
n Zaman n
Şekil - 2 e− bozon υe−
p n
9. Bir baryon yapısında K, L ve M kuarkları, bir karşıt baryonun yapısında X, Y ve Z karşıt kuarkları bulunmaktadır.
Buna göre, şekillerdeki etkileşimleri sağlayan kuvvet taşıyıcılardan hangileri doğru verilmiştir?
A) Yalnız foton
B) Yalnız mezon
C) Foton ve mezon
D) Mezon ve bozon
E) Foton, mezon ve bozon
Buna göre;
I. Bir mezonun yapısında K ve L bulunabilir.
II. Bir mezonun yapısında M ve X bulunabilir.
III. Bir karşıt baryonun yapısında 2 adet K kuarkı karşıtı, 1 adet L kuarkı karşıtı bulunabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
Çözüm Yayınları
Şekil - 3
12. Atom çekirdeğindeki proton ve nötronun yapısındaki temel parçacıkların, bu temel parçacıklar arasındaki etkileşimi sağlayan kuvvet taşıyıcılarının, bu nükleonların güçlü nükleer kuvvetler ile yapışmasını sağlayan aracı parçacıklarının modellenmiş gösterimi şekildeki gibidir.
10. Aşağıdaki tabloda K ve L atomaltı parçacıklarının bazı özellikleri verilmiştir. K
276
L
Elektromanyetik kuvvetlerden etkilenmez.
Elektromanyetik kuvvetlerden etkilenir.
Temel parçacıktır.
Kuark yapılıdır.
Kararlıdır.
Kararlıdır.
Işık hızına yakın hızla hareket eder.
Üyesi olduğu atomaltı parçacık sınıfının en hafif üyesidir.
Buna göre, K ve L parçacıkları aşağıdakilerden hangisi olabilir? K
Proton
Pozitron
Nötron
B)
Nötrino
Müon
C)
Nötron
Proton
D)
Nötrino
Proton
E)
Yüksük Pion
Nötron
L
M
Buna göre, modelde K, L ve M olarak gösterilen parçacıklar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
L
A)
K
Nötron
K
L
M
A)
Kuark
Mezon
Foton
B)
Kuark
Mezon
Gluon
C)
Kuark
Gluon
Mezon
D)
Lepton
Foton
Gluon
E)
Lepton
Gluon
Mezon
1. Standart modele göre;
5. Standart modele göre otam altı parçacıklar madde
I. Çift oluşumlarda her parçacık kendi karşıt parçacığı ile oluşur.
II. Kuarklar temel parçacıklardır.
III. Gluonlar etkileşim parçacıklardır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
11
BÖLÜM 07 Test
Atomaltı Parçacıklar - 2
parçacıkları ve etkileşim parçacıkları (kuvvet taşıyıcılar) olmak üzere ikiye ayrılır.
C) II ve III
Buna göre;
I. Foton etkileşim parçacığıdır.
II. Kuark etkileşim parçacığıdır.
III. Graviton madde parçacığıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) II ve III
I. Elektron - proton
II. Foton - foton
III. Nötron - nötrino
IV. Elektron - pozitron
Buna göre, yukarıda verilen parçacık - karşı parçacık eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) II ve IV
E) I, II ve IV
3. X atom altı parçacığı baryon sınıfının, Y atom altı parçacığı ise mezon sınıfının üyesidir.
6.
I. Bir parçacık ile anti parçacığı birbirini yok eder ve bu esnada büyük bir enerji açığa çıkar.
II. Parçacıklar maddeyi, anti parçacıklar anti maddeyi oluşturur.
III. Yok olma ve çift oluşum tepkimeleri Einstein’in Kütle Enerji özdeşliği denklemine (E = mc2) kanıt oluşturur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
Buna göre;
I. Yapılarındaki kuark sayısı
II. Spin
III. Elektrik yükü
niceliklerinden hangileri X ve Y atom altı parçacıkları için kesinlikle farklıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
277
E) I, II ve III
4. Aşağıda verilen parçacıklardan hangisi karşıt parçacıktır?
Çözüm Yayınları
2. Her atomaltı parçacığının bir karşı parçacığı bulunmaktadır.
A) p
B) n
C)
e+
+
D) π
–
E) Ω
7. Aşağıdaki atomaltı parçacıklarından hangisinin yapısında kuark bulunmaz?
A) p
–
B) n
C) π+
D) e+
E) Ω–
Test 11
1. E
8. Aşağıdaki verilen parçacıklardan hangisinin spini A) Elektron
B) Proton
C) Pion
D) Müon
E) Elektron nötrinosu
3. C
4. C
5. A
6. E
7. D
8. C
9. D 10. D 11. E
10. Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN)’de Anti Hidrojen
diğerlerinden farklıdır?
2. D
atomları 15 dakikadan daha uzun süre gözlemlendi. Proton u
Z x
u
d
x
T
Y Elektron
Hidrojen atomu ve Anti Hidrojen atomunun modelleri yukarıda verilmiştir.
Buna göre; –
I. X, karşıt down (d ) kuarkıdır.
II. Z, karşıt protondur (p)
III. T, pozitrondur (e+)
–
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III
Çözüm Yayınları
D) II ve III
9. Çift oluşum, yüksek enerjili bir fotonun bir çekirdeğin elektrik
11. Şekil - 1’de yüksek enerjili gama ışını fotonunun çekirdekte
etkileşmesi sonucunda elektron - pozitron çifti meydana gelmiştir. Şekil - 2’de elektron - pozitron çifti bir araya gelerek birbirini yok etmesiyle iki gama ışını fotonu oluşmuştur.
alanına girdiğinde bir elektron ve bir pozitrona dönüşmesi olayıdır. B
B X
ışını
Y B
278
e− γ
Sis odası
γ
e−
B
Kurşun levha
e+
Şekil - 1
γ
e+
Şekil - 2
Yüksek enerjili ışını fotonunun çift oluşumla meydana getirdiği ürünler olan elektron ve pozitronun sis odasında bıraktığı izler şekildeki gibidir.
Buna göre,
I. Şekil - 1’de gerçekleşen olay çift oluşumdur.
Buna göre;
I. X pozitron, Y elektrondur.
II. Şekil - 2’de gerçekleşen olay çift yok olmadır.
II. X ve Y’nin kütleleri eşittir.
III. X ve Y’nin spinleri eşittir.
III. Şekil - 1’deki gama ışınının enerjisi en az elektron - pozitron çiftinin durgun kütle enerjilerinin toplamı kadardır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
BÖLÜM 07 Test
Radyoaktivite - 1 1. Radyoaktiflik ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
12
4.
I. Hafif çekirdekler ağır çekirdeklere göre daha kararladır.
II. Atom numarası arttıkça çekirdeği kararsız hale getiren etki, Coulomb kuvvetinin nükleonlar arasındaki çekim kuvvetine baskın gelmesidir.
III. Atom numarası büyük olan çekirdeklerin kararlı olabilmesi için nötron sayısının proton sayısından fazla olması gerekir.
A) Radyoaktif atomlar kararlı çekirdeklere dönüşebilmek için ışıma yaparlar.
B) Radyoaktiflik, kimyasal ve fiziksel değişmelere bağlı olarak değişen bir özellik değildir.
C) Bir çekirdeğin nükleon başına düşen bağlanma enerjisi ne kadar küçükse, çekirdek o kadar kararlıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
D) Radyoaktiflik atom çekirdeğinin yapısı ile ilgilidir.
A) Yalnız I
E) İçeriğinde radyoaktif bir element bulunduran bileşik de radyoaktiftir.
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
5. Radyoaktif X elementinden oluşan m kütleli madde t = 0 anından itibaren geçen 6 günün sonunda 1,6 grama, 18 günün sonunda 0,1 grama düşmüştür.
Buna göre, maddenin t = 0 anındaki kütlesi ve yarılanma süresi nedir? Başlangıç Miktarı (gram)
I. Elektriksel ve manyetik alanda hareket doğrultusunu değiştirmeden hareket ederler.
II. Işık hızı ile yayılırlar.
III. a ışıması geçiren elementin kimyasal özellikleri değişir.
yarılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
Çözüm Yayınları
2. Alfa (a) ışımalarının özellikleri ile ilgili olarak;
Yarılanma Süresi (gün)
A)
6,4
3
B)
6,4
2
C)
6,4
4
D)
3,2
2
E)
3,2
3
C) I ve II
E) I, II ve III
6. Kararsız durumdaki X elementi çekirdeği kararlı Y elementi çekirdeğine dönüşürken gerçekleştirdiği ışımalar şekildeki gibidir. α
3. PET çekilen bir hastaya verilen radyoaktif X maddesinin 48 saat sonra % 87,5’i bozunmuştur.
Buna göre, radyoaktif X maddesinin yarılanma ömrü kaç saattir?
A) 4
B) 6
C) 8
D) 12
E) 16
β
X elementi çekirdeği
Y elementi çekirdeği
Buna göre,
I. X elementinin kütle numarası Y’ninkinden 4 fazladır.
II. X elementdinin atom numarası Y’ninkinden 1 fazladır.
III. X elementinin nötron sayısı, Y’ninkinden 2 fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
279
Test 12
1. C
7. Radyoaktif kaynaktan yayılan ışımalar kurşun bloğun
3. E
4. E
5. A
6. B
7. E
8. C
9. B 10. C
9. Radyoaktif bir kaynaktan yayılan K, L ve M ışımalarından
çıkışından manyetik alana yönlendirildiğinde K, L ve M ışıma çeşitlerinin şekildeki gibi ayrıştığı gözlenmiştir. L ışını
2. B
K ışıması kağıt yapraktan geçemiyor, L ışıması kağıttan geçebilirken aliminyum levhadan geçemiyor, M ışıması kağıt ve aliminyum levhadan geçebilirken kurşun bloktan geçemiyor.
K ışını
K
L
M
M ışını S
Kağıt
N
I. K ışıması, a ışıması olabilir.
II. L ışıması, a ışıması olabilir.
III. M ışıması, b– ışıması olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
R) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
Buna göre;
L
A)
a ışıması
B) C)
b ışıması
a ışıması
b ışıması
ışıması
b ışıması
a ışıması
ışıması
D)
b ışıması
ışıması
a ışıması
E)
ışıması
a ışıması
b ışıması
10. Nükleon başına ortalama bağlanma enerjisinin kütle numarasına göre değişim grafiği şekildeki gibidir. Nükleon Başına Bağlanma Enerjisi (Mev)
8
8. Elementlerin kararlılıklarının nötron ve proton sayısına bağlı olarak değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.
100
56Fe 12C
5
4He
3
63Cu
238U
En Kararlı Bölge
2
L
1
60
2H
30 60 90 120 150 180 210 240 270
40
20
Kütle Numarası (A)
M
20
280
6 4
Kararlılık kuşağı
K
80
M
ışıması
7
N (Nötron sayısı)
Kurşum blok
Buna göre, K, L ve M ışımaları aşağıdaki çeşitlerinden hangisi olabilir? K
Kurşun blok Radyoaktif kaynak
Aliminyum levha
40
60 80 100
• K elementinin yaptığı b– ışımaları
• L elementinin yaptığı b+ ışımaları
• M elementinin yaptığı a ışımaları
Z (Proton sayısı)
Buna göre, K, L ve M elementlerinden hangileri yaptıkları ışımalar sonucunda kararlılık kuşağına girmiş olabilir?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve M
E) L ve M
C) K ve L
Buna göre,
I. Nükleon başına ortalama bağlanma enerjisi arttıkça çekirdeğin kararlılığı da artar.
II. Kütle numarası 50 ile 100 arasında bulunan çekirdeklerin nükleon başına bağlanma enerjileri fazladır.
III. Helyum atomunun nükleon başına bağlanma enerjisi düşük olduğundan kararsızdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
BÖLÜM 07 Test
Radyoaktivite - 2 1. Radyoaktif bir elementin yarı ömrü;
I. Bulunduğu ortamdaki basınç
II. Elementi içeren numanenin kütlesi
III. Elementi içeren numunenin fiziksel hali
faktörlerinden hagnilerine bağlı değildir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
2.
D) I ve III
I. X çekirdeği 1a ve 1
13
5. Radyoaktif bir X elementinin yarı ömrü 4 yıldır. X elementinden meydana gelen saf numunenin t = 0 anından itibaren geçen 12. ve 20. yıllar arasında 30 gramı bozunmaya uğramıştır.
C) I ve II
Buna göre, t = 0 anında radyoaktif X numunesinin kütlesi kaç gramdır?
A) 100
B) 120
C) 160
D) 240
E) 320
E) I, II ve III
ışıması gerçekleştirmektedir.
+
II. Y çekirdeği 1b ve 1 ışıması gerçekleştirmektedir.
III. Z çekirdeği 2b– ve 1a ışıması gerçekleştirmektedir.
Buna göre, X, Y ve Z kararsız çekirdeklerinin yaydıkları ışımalar sonucunda hangisinin atom numarası değişmez?
A) Yalnız X
B) Yalnız Y
X elementinin gerçekleştirdiği radyoaktif ışımalar şekildeki gibidir.
III A−4 T Z−2 N−2
C) Yalnız Z
E) Y ve Z
A Z Z−1 N+1
II
A X Z N
A X Z N
I
Radyoaktif X elementi I, II ve III nolu ışımalar sonucunda sırası ile Y, Z ve T elementlerine dönüşüyor.
Buna göre, I, II ve III nolu ışımalar aşağıdakilerden hangisidir? I
II
III b+
∝
3. Aşağıdaki ifadelerden hangileri çekirdekten salınan gama
Çözüm Yayınları
D) X ve Y
6. Kütle numarası A, atom numarası Z, nötron sayısı N olan
( ) ışımasına ait bir özellik değildir?
A)
a
b–
A) Elektriksel ve manyetik alanlarda sapmadan hareket ederler.
B)
b–
b+
C)
b+
a
b–
B) Gama ışıması yayan çekirdeğin yapısı değişmez.
D)
b–
b–
C) Elektromanyetik dalgalardır.
E)
b+
a
D) Işık hızı ile yayılırlar.
E) Giricilikleri çok zayıftır.
281 4.
I. a ışıması
II. b ışıması
III. ışıması
7. b+ ışıması gerçekleştirilen radyoaktif atom çekirdeği için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yukarıdaki radyoaktif ışımaların hangisinin sonucunda yeni bir element oluşmuştur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
A) Işıma sonucunda yeni bir element meydana gelir.
B) Radyoaktif çekirdeğin izobar çekirdeği meydana gelir.
C) Çekirdekten pozitron salınır.
D) Çekirdekteki proton sayısının nötron sayısına oranı azalır.
E) Işıma gerçekleştiren elementin izotopu oluşur.
Test 13 8.
1. E
2. C
3. E
4. C
5. E
6. E
Zaman
Buna göre; I. X elementinin yarılanma süresi Y’ninkinden kısadır.
II. t = 0 anından sonraki herhangi bir t anında X elementinin bozunmadan kalan çekirdek sayısı Y’ninkinden fazladır.
III. X elementinin bozunma hızı Y’ninkinden azdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
Zaman (dk)
Buna göre, radyoaktif X elementinin yarı ömrü kaç dakikadır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
C) I ve II
E) II ve III Çözüm Yayınları
D) I ve III
18
9. B 10. B 11. B
kütlesinin zaman göre değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. Kütle (g) 192
3
8. E
10. t = 0 anında kütlesi 192 g olan radyoaktif X elementinin
t = 0 anında radyoaktif X ve Y elementlerinden meydana gelen saf numunelerin çekirdek sayıları eşit olup çekirdek sayılarının zamana göre değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir. Çekirdek sayısı N0
X Y
7. E
9. Şekildeki K, L ve M radyoaktif kaynaklarından yayılan ışınımlar manyetik alandan geçerken şekildeki yörüngeleri izlemektedirler. K
L
M
282
Buna göre, K, L ve M kaynaklarından yayılan ışınımlar aşağıdakilerden hangisi olabilir? M
11. Radyoaktif bir X izotopundan meydana gelen saf numunenin
K
L
A)
a
b–
B)
b
–
a
C)
b+
a
D)
a
b+
b–
Buna göre, t = 0 anıda numunenin kütlesi kaç gramdır?
E)
b–
b+
a
A) 46
t = 0 anındaki kütlesinin %75’inin bozunması için geçen süre 10 gündür. t = 0 anından itibaren geçen 20. günün sonunda bozunan X izotopunun kütlesi 45 gramdır.
B) 48
C) 50
D) 54
E) 60
1. Büyük Patlama Kuramına göre, evren her geçen gün bir
4. 1948 yılında George Ramov, evrenin büyük patlama ile
önceki güne göre;
I. Daha geniştir.
II. Daha soğuktur.
III. Yoğunluğu daha azdır. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
D) II ve III
oluşması durumunda bir radyasyonun oluşması gerektiğini ortaya koydu. 1965 yılında Ardo Penzias ve Robert Wilson, kozmik arkaplan ışımasını keşfettiler.
B) I ve II
14
BÖLÜM 07 Test
Büyük Patlama ve Hubble Yasası
C) I ve III
E) I, II ve III
Bu ışıma ile ilgili;
I. Siyah cisim ışımasıdır.
II. Evrenin her yerine eşit olarak dağılmıştır.
III. Büyük patlama Teorisi’nin tezlerini çürütür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
2. Bazı galaksilerin dünyadan uzaklaşma hızları aşağıda verilmiştir.
• Virgo Galaksisi 1200 km/s
• Bootes Galaksisi 39 000 km/s
• Hydra Galaksisi 61 000 km/s Buna göre;
I. Virgo Galaksi’si Dünya’ya Bootes Galaksisi’den daha yakındır.
II. Bootes Galaksisi’nin spektrumundaki kızıla kayma Hydra Galaksisi’nden fazladır.
III. Dünyadan uzaklaşan Bootes ve Hydra Galaksileri birbirine yaklaşıyor olabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
5. Büyük Patlama Teorisine göre, Büyük Patlama’nın hemen
sonrasında evrende temel parçacıklar (kuarklar, leptonlar, gluonlar...) çok yoğun durumda bulunmaktaydı. Evrenin sıcaklığı düştükçe gluonlar kuarkları bir araya getirmek için imkan buldular ve böylece hadronları oluşturdular.
E) II ve III
3. Büyük Patlama Teorisi, yaklaşık 13,8 milyar yıl önce evrenin tekillikten hızla genişleyerek bugünkü halini aldığını söyler.
Çözüm Yayınları
Buna göre;
Ortamda serbest olarak dolaşan yüklü parçacıklar ışımayı kolayca soğuruyorlardı ve böylece ışık bir anlamda tuzaklanmış durumdaydı. Evren daha da soğuyup hadronlar atomları meydana getirdikçe ışığın etkileşebileceği parçacıklar azaldı ve ışıma zamanla daha az soğuruldu. Böylece ışıma uzaya yayıldı.
Buna göre;
I. Günümüzde astronomların gözlemlediği kozmik mikrodalga fon ışıması, Büyük Patlama’nın sonrasında evrene yayılmıştır.
I. Uzak galaksilerden gelen ışığın kırmızıya kayması
II. Kozmik mikrodalga arkaplan ışımasının gözlenmesi
III. Evrende hafif elementlerin ağır elementlere oranla çok fazla olması
II. Büyük patlamanın hemen sonrasında oluşan temel parçacık kaplı evren saydam değildir.
III. Mikrodalga fon ışıması ölmekte olan yıldızlardan ve karadeliklerden yayılır.
durumlarından hangileri Büyük Patlama Teorisi’ni destekler?
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
283
Test 14
1. E
6. 1929 yılında Amerikalı astronom Edwin Powell Hubble’in Los
A
I. Bütün galaksiler birbirinden eşit hızlara uzaklaşmaktadır.
II. Galaksilerden gelen ışığın kırmızıya kayma miktarı, Galaksinin Dünya’ya olan uzaklığı ile ters orantılıdır.
III. Galaksilerin Dünya’dan uzaklaşma hızı Dünya’ya olan uzaklıklarıyla doğru orantılıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) II ve III
4. C
5. B
6. B
7. E
8. E
9. E 10. D
C ve D noktalarının balon şiştikçe birbirinden uzaklaşması, genişleyen evrende galaksilerin birbirinden uzaklaşmasının açıklanabileceği bir modeldir.
Hubble’in ortaya koyduğu ilişkiye göre,
3. E
9. Şekil - 1’deki balon üzerine çizilen çizgilerin üzerindeki A, B,
Angeles’da bulunan Wilson dağında yaptığı gözlemlerde galaksilerden gelen ışığı inceledi ve ışıktaki kırmızıya kayma ile galaksilerin dünyamıza olan uzaklıkları arasında bir ilişki buldu.
2. A
A B C
B
C D
D Şekil - 1
C) I ve II
Şekil - 2
Buna göre, balon şişirildikçe A, B, C ve D noktalarından hangi ikisinin birbirinden uzaklaşma hızı en fazladır?
A) A ve B
B) C ve D
D) A ve C
C) B ve C
E) A ve D
E) I ve III
A) Büyük patlama sonrasında evrene yayılmıştır.
B) Evrende gözlenebilecek en kusursuz siyah cisim ışımasıdır.
C) Büyük Patlama Teorisi’nin en önemli kanıtlarındandır.
D) Evrenin her yerinden eşit şiddette gözlenir.
E) Elektromanyetik spektrumdaki en kısa dalgaboylu ışınım çeşitlerinden birisidir.
10.
Proton +
Elektron +
+
8.
I. Evrendeki enerjinin bilinen kısmının büyük bölümü yıldızlarda Hidrojenin füzyon reaksiyonuyla Helyuma dönüşmesiyle oluştuğuna göre, evren sonsuzdan beri var olsaydı hidrojenin tümünün helyuma dönüşmesi gerekmezmiydi?
284
II. Evren genişlediğine göre, zaman içinde geri gidebilseydik evrenin ilk halinden geriye gidebilirmiydik?
III. Gökbilimciler tarafından gözlemlenen kozmik arkaplan ışıması gök cisimlerinden yayılan ışıma türlerinden çok farklı olduğuna göre, kaynağı ne olabilir?
Yukarıda verilen sorulardan hangilerinin cevapları Büyük Patlama Teorisi’ne kanıt oluşturur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
+
+
+
+
+ +
+ I
+
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Çözüm Yayınları
7. Kozmik arkaplan mikrodalga ışıması ile ilgili olarak
Hidrojen II
Kuark, Lepton, Gluon denizi
III
Büyük Patlama Teorisi’ne göre evrenin yapısı ile ilgili I, II ve III nolu modellerde gösterilen durumların ortaya çıkma sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) I - II - III
B) III - II - I
D) III - I - II
E) I - III - II
C) II - I - III
1. “PN maddelerinin birleşme noktasında bulunan kimyasalların,
3. Farklı renkteki ledlerin hangi dalga boyunda ışık yaydığını,
diyottan ileri yönde akım geçmesiyle ortaya çıkan enerjinin fotona dönüşmesi prensibi ile çalışan elektronik devre elemanıdır. Yaydıkları elektromanyetik dalgalar görünür bant (400 - 700 mm) aralığında olabileceği gibi, infrared bölgede ışıma yapan türleri uzaktan kontrol uygulamalarında kullanılmaktadır.”
imal edildikleri maddeleri ve 20 mA akım şiddetinde çalışma gerilimlerini gösteren grafik şekildeki gibidir. Yan iletken materyal
Buna göre, yukarıda söz edilen elektronik devre elamanının şematik gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B) C
C)
D) B E
E)
2. X, Y ve Z dirençleri ve diyotlorla oluşturulan şekillerdeki devrelere alternatif gerilim uygulanıyor. X Direnci
X direncinin uçları arasındaki gerilim Zaman
Alternatif gerilim kaynağı Y Direnci
Y direncinin uçları arasındaki gerilim
Diyot
Diyot
Diyot
Diyot
Z direncinin uçları arasındaki gerilim
Diyot
Zaman Alternatif gerilim kaynağı Buna göre, X, Y ve Z dirençlerinin uçları arasındaki gerilimlerin zamanla değişimlerini gösteren I, II ve III nolu grafiklerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III
Dalgaboyu
Renk
GaAs
850-940 nm
İnfrared
GaASP : N
585 - 595 nm Sarı
2,2 V
AIGaP
550 - 570 nm Yeşil
2,2 V
GaIn N
450 nm
4V
Beyaz
Gerilim 1,2 V
Buna göre;
I. Ledlerin yaydıkları ışığın dalga boyu led’in içerdiği materyale göre değişiklik gösterebilir.
II. Bazı led çeşitleri görünür olmayan dalga boylarında ışıma gerçekleştirebilir.
III. Ledlerin yaydıkları ışımanın dalgaboyu sadece ledlere uygulanan ileri yön gerilimine bağlıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
4. Yarı iletkenler P tipi (Pozitif yük yoğunluklu) ve N tipi (Negatif yük yoğunluklu) olmak üzere iki farklı tiptedir.
Buna göre;
I. Yarı iletkene katkılanan elementin valans elektron sayısı,
II. Yarı iletken elementin valans elektron sayısı
III. Yarı iletkenin silisyum veya germanyum olması
değişkenlerinden hangileri yarı iletkenlerin P veya N tipi olmasını belirler?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
Zaman
Alternatif gerilim kaynağı Diyot
Çözüm Yayınları
Diyot
15
BÖLÜM 07 Test
Elektronik Devre Elemanları
C) II ve III
5.
I. N tipi yarı iletken maddenin serbest hale gelmiş elektronları, elektriksel iletimde baskın olarak görev yapar.
II. P tipi yarı iletken maddede bulunan elektron çekmeye uygun durumdaki boşluklar, akım taşıyıcı olarak görev yapar.
III. P veya N tipi yarı iletkenler tek başlarına kullanıldıklarında her iki yönde de akım geçişine izin verebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
285
Test 15
1. B
6. Bir diyodun anot potansiyeli katot potansiyelinden fazla ise, diyot elektrik akımını iletir. K
L
+3 Volt
Şekl - 1
3 Volt
Şekl - 2
M
+3 Volt
3 Volt Şekl - 3
Şekillerde K, L ve M diyotlarının anot - katot kutuplarının beslenme potansiyelleri verilmiştir.
Buna göre, K, L ve M diyotlarının hangilerinden akım geçer?
(Ters bağlamada gerçekleşen sızma akımları önemsizdir.)
A) Yalnız K
B) Yalnız L
3. D
4. A
5. E
6. E
7. C
8. E
9. D 10. C
8.
I. Diyotlar P - N eklemi olan yarıiletken elemanlarıdır.
II. Transistörlerin tüm tiplerinde emiter eklemindeki akım şiddeti, kollektör ve baz eklemlerindeki akımların toplamı kadardır.
III. Güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren Güneş pilleri, P – N eklemli yarı iletken malzemeden yapılır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
9.
C) I ve III
E) I, II ve III
X
Y
C) Yalnız M Z
E) K ve M
Çözüm Yayınları
D) K ve L
2. D
Şekildeki transistör şeması için aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
A) PNP tipi bir transistördür.
B) Z eklemi, N tipi bir yarı iletkendir.
C) Y ekleminde akım şiddeti, X eklemindekinden fazladır.
D) Y eklemi kollektördür.
E) Z eklemindeki akım şiddeti, X eklemindekinden fazladır.
7. Şekil - 1 ve Şekil - 2 deki transistör devrelerinde emiter, kollektör, beyz akımlarının yönleri gösterilmiştir. K transistörü C
iB B
Ve
iC
R
+
iB
+
Vc
Ve
R R
B
Vc
Buna göre;
I. L transistörü PNP tipidir.
II. Her iki devrede giriş akımı, çıkış akımından farklıdır.
III. Emiter akımı NPN tipi transistörde, beyz ve kollektör akımlarından büyük, PNP tipi transistörlerde ise küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
(+)
+
Şekil - 2
i
(−)
C
iE
Şekil - 1
286
E
iC
+
Güneş ışığı
L transistörü
E iE
10.
C) I ve II
i
Güneş pilleri, ışık enerjisini elektrik enerjisine çeviren PN eklemli sistemlerdir. Şekildeki güneş pilleri şeması için;
I. Güneş enerjisini % 80 - % 90 oranında değişen yüksek bir verimlilikle elektrik enerjisine çevirir.
II. Güneş ışığın toplayan ince üst tabaka P tipi yarı iletkendir.
III. Güneşten gelen fotonları toplayan üst tabakada oluşan deliklere alt tabakadan elektron geçişi ile devrede akım oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) II ve III
C) Yalnız III
BÖLÜM 07 Test
Modern Fiziğin Uygulama Alanları 1.
I. Tomografi cihazı
II. MR cihazı
III. Ultrason cihazı
4. Bir X metalinin özdirencinin sıcaklığa bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.
Özdirenç
Yukarıdaki tıbbi görüntüleme cihazlarından hangileri ile görüntülemenin gerçekleştirileceği doku veya organa elektromanyetik dalga gönderilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
16
C) Yalnız III 0
E) I ve III
Sıcaklık (Kelvin)
T
X metalinin sıcaklığı (0 - T) aralığında iken;
I. Diyamanyetik özellik gösterir.
II. Direnci sıfırdır.
III. Üzerinden akım geçirmez.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
2. Tıbbi tanıda kullanılan ultrason cihazları ile ilgili olarak; I. Radyasyon içermediğinden birçok görüntüleme tekniğine göre riskleri daha azdır.
II. Düşük frekanslı ses dalgaları kullanılarak gerçekleştirilen görüntüleme tekniğidir.
III. Ses dalgalarının farklı doku ve organlarda farklı oranlarda yansıyıp, iletilmesinin bilgisayarda işlenerek görüntülenmesi prensibi ile çalışır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
C) Yalnız III
E) I ve III
5. Amerika’da yerliler tarafından “Gölgesinden daha hızlı Çözüm Yayınları
su içen hayvan” olarak adlandırılan yarasalar karanlık ve dar mağalarda yüksek hızlarda rahatlıkla uçabiliyor, hatta yarasalar çok ince telleri bile fark edebiliyor. Yapılan araştırmalar kulakları çıkarılan yarasaların yön bulma yeteneklerini kaybettiğini gösterdi.
Buna göre;
I. Sonar
II. MR
III. Ultrason
cihazları ile görüntülemede kullanılan dalga çeşidi ile yarasaların yön bulmak için kullandığı dalga çeşidi ile aynıdır?
A) Yalnız I
B) I ve II
E) I ve III
D) I ve II
C) Yalnız III
287 3. Süperiletkenlik ile ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Süperiletken bir madde manyetik alanı dışına iter.
B) Süperiletkenler diyamanyetik maddelerdir.
C) Süperiletkenlerin kritik sıcaklığın üstünde direnci sıfır olur.
D) Maglev treni ve MR cihazının çalışma prenskibi süperiletkenliğe dayanır.
E) Soğutulan her metal süperiletken özelliği kazanamaz.
6. Aşağıdakilerden hangisi süper iletkenliğin uygulama alanlarından değildir?
A) MR cihazı
B) Manyetik enerji depolanması
C) Maylev treni
D) Neon lamba
E) Parçacık saptırıcılar
Test 16
1. D
7. Oda sıcaklığında süper iletken olan bir madde I. Çok daha yüksek veri işleme hızlı bilgisayarlar
II. Çalışırken ısınmayan elektronik aletler
III. Enerji kaybının olmadığı elektrik iletim hatları
geliştirilmelerinden hangilerinin önü açılmış olur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
3. C
4. C
5. E
6. D
7. E
8. D
9. D 10. A 11. C 12. E
11. Süper iletken özelliği gösterebilen K metali Şekil - 1’de T1
keşfedildiğinde;
2. E
sıcaklığında, Şekil - 2’de T2 sıcaklığındadır. K metalinin manyetik alana etkileri şekillerdeki gibi olduğuna göre; B
B
K
K
C) I ve III
E) I, II ve III
8. Aşağıdakilerden hangisi X ışınlarına ait bir özellik
A) Enine dalgalardır.
B) Geçtiği ortamdaki atomları iyonlaştırabilir.
C) Fotoğraf filmine etki eder.
D) Elektrik ve manyetik alandan etkilenir.
E) Kas dokusundan geçebilirken, kemiklerden geçemez.
9. Aşağıdakilerden hangisi lazer ışığına ait bir özellik değildir?
A) Uyarılmış emisyon yolu ile elde edilir.
B) Odaklandıkları noktalara yüksek sıcaklıklar elde edilebilir.
C) Enerji yoğunlukları normal ışıktan yüksektir.
D) Yağmur, kar, sis... gibi atmosfer olaylarından etkilenmez.
E) Tıp alanında kullanılır.
Şekil - 2
I. K metali T2 sıcaklığında süperiletkendir.
II. K metali için T1 sıcaklığı kritik sıcaklık değerinin üstündedir.
III. K metali T2 sıcaklığında paramanyetik özelliğe sahiptir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) II ve III
Çözüm Yayınları
değildir?
Şekil - 1
12. Şekildeki sürekli X ışını spektrumundaki piklerle ilgili olarak;
Enerji
288
10.
I. Maddelerin atomik ölçekleri özleliklerinde yapılan düzenlemeler sonucunda, büyük ölçekli istenilen özellikte malzeme oluşturmayı amaçlayan alandır.
II. Maddelerin atomik boyuttaki hareketlerinin durdurulup, iletkenliklerinin sonsuza yaklaştırılmasıdır.
Yukarıda verilen I ve II nolu açıklamaların karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? I
II
Dalga boyu
I. Üst enerji seviyesine çıkarılan elektronların temel hale geri dönerken yaydıkları fotonlar sonucu oluşur.
II. Karakteristik X ışınlarına ait piklerdir.
III. Bir maddenin kristal yapısının tespit edilmesi için kullanılabilir.
A)
Nanoteknoloji
Süper iletkenlik
B)
Nanoteknoloji
Yarı iletkenlik
C)
Radyoaktivite
Yarı iletkenlik
yargılarından hangileri doğrudur?
D)
Radyoaktivite
Süper iletkenlik
A) Yalnız I
E)
Süper iletkenlik
Nanoteknoloji
B) Yalnız II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
BİRE BİR 1. Bir ışık kaynağı ve farklı X,Y metal yüzeyleri kullanılarak
4. Bir fotoelektrik olayı deneyinde, metal yüzeye n tane foton
yapılan fotoelektrik olay deneyinde, X ve Y metallerinden sökülen fotoelektronların maksimum kinetik enerjileri (Kmax) yüzeye düşen ışığın frekansına (f) bağlı olarak şekildeki gibi değişmektedir. Kmax
X
gönderildiğinde yüzeyden kopan elektronların kinetik enerjileri E, devredeki maksimum akım şiddeti i olarak ölçülüyor.
Aynı metal yüzeye aynı enerjiye sahip 2n tane foton gönderilirse yüzeyden sökülen elektronların kinetik enerjileri ve devredeki maksimum akım şiddeti ne olur?
Y f
17
BÖLÜM 07 Test
Buna göre,
I. Y metalinin eşik enerjisi, X metalinin eşik enerjisinden küçüktür.
II. X metalinden elektron koparabilen ışık, Y’den’de elektron koparabilir.
III. X metalinden sökülen elektronları durdurma gerilimi, Y metalinden sökülen elektronları durdurma geriliminden büyüktür.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Kinetik Enerji
Maksimum Akım Şiddeti
A)
E
2i
B)
E
i/2
C)
2E
i
D)
2E
2i
E)
E/2
2i
C) Yalnız III
E) I ve III
Çözüm Yayınları
5. Bohr atom modeline göre; hidrojen atomunda bir elektron, 2. enerji düzeyinden 3. enerji düzeyine uyarıldığında bu atomun;
I. Açısal momentum
II. Toplam enerji
III. Yarıçap
2.
I. Nötron
özelliklerinden hangileri artar?
II. Nötrino
A) Yalnız I
III. Pion
Yukarıda verilen atomaltı parçacıklarından hangilerinin yapısında kuark bulunur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
D) I ve III
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
C) I ve II
E) II ve III
289 6. X ışını tüpünde elde edilen X - ışınlarının frekansı;
3. Parçacık ve karşıt parçacıklarla ilgili,
I. Her temel parçacığın bir karşıt parçacığı bulunur.
I. X ışını tüpündeki hızlandırıcı gerilim
II. Bir parçacık ile karşıtının kütleleri eşittir.
II. X ışını tüpündeki levhalar arasındaki uzaklık
III. Bir parçacık ile karşıtının elektrik yükleri zıt işaretlidir.
III. X ışını tüpündeki hedef levhaya çarpan elektron sayısı
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
E) I ve III
C) Yalnız III
Test 17
1. C
7. Compton olayında dalga boyu 0,5 λ olan ve c hızıyla ilerleyen
3. E
I. 0,6 λ dalgaboyu ile c hızıyla yayılır.
II. 0,4 λ dalgaboyu ile c hızıyla yayılır.
III. 0,7 λ dalgaboyu ile 0,5 c hızıyla yayılır.
yargılarından hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
5. E
6. A
7. A
8. A
9. D 10. E 11. B
serilerine ait çizgilerden bazılarının oluşumu şekildeki gibidir.
Bu olayda saçılan fotonun dalgaboyu ve hızı için;
4. A
10. Hidrojen atomlarının spektrumunda görülen Lyman, Balmer
X - ışını fotonları durmakta olan elektrona çarpıp saçılıyor.
2. D
Enerji (eV) 12,75
n=4
12,10 10,20 C) Yalnız III
0
E) I ve III
n=3 Hα Hβ Lα Lβ
n=2
Taban (temel) durumu
n=1
Buna göre;
I. La ve Lb, mor ötesi ışınımı oluşturur.
II. Ha, kızıl ötesi ışınımı oluşturur.
III. Hb çizgisinin saldığı ışık çıplak gözle görülebilir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Kırmızı ışığın enerjisi 2eV, mavi ışığın enerjisi 4eV dir.)
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
8. Bohr atom modeline göre; elektronların yörünge yarıçapları,
Temel halde bulunan bir elektron uyarıldığında hızı yarıya iniyor.
Buna göre, elektron hangi yörüngeye uyarılmıştır?
A) 1. uyarılma düzeyi
B) 2. uyarılma düzeyi
C) 3. uyarılma düzeyi
D) 4. uyarılma düzeyi
E) 5. uyarılma düzeyi
Çözüm Yayınları
çizgisel hızları, enerjileri ve periyotları kuantumludur.
11. E enerjili fotonlar K metaline düşürüldüğünde sökülen
elektronların maksimum kinetik enerjisi 7 eV, L metaline düşürüldüğünde 4 eV oluyor.
290
9. Nükleer tıp tedavisi görmekte olan bir hastaya, insan
vücudundaki yarı ömrü 12 gün olan radyoaktif maddeden 2 gram veriliyor.
Bu hastanın vücudundaki radyoaktif madde miktarı, kaç gün sonra 125 miligrama düşer?
A) 12
B) 24
C) 36
D) 48
E) 60
Buna göre; K ve L’nin eşik enerjileri sırasıyla φK, φL aşağıdakilerden hangisi olabilir? φK (eV)
φL (eV)
A)
2
3
B)
3
6
C)
4
4
D)
5
2
E)
0
3
BİRE BİR
BÖLÜM 07 Test
1. Bir fotoelektrik olayı deneyinde, eşik dalgaboylu 2λ olan
3. Sezyum atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir.
metalin üzerine, λ dalgaboylu fotonlar düşürüldüğünde sökülen fotoelektronların maksimum kinetik enerjisi E1 oluyor.
Sezyum buharındaki atomların üzerine kinetik enerjisi E olan elektronlar gönderiliyor. Bu elektronlardan biri, taban durumundaki iki sezyum atomunu peş peşe uyararak 0,24 eV’luk kinetik enerji ile ortamdan çıkıyor.
Başka bir deneyde, eşik frekansı 3λ olan bir metal üzerine, 2λ dalgaboylu fotonlar düşürüldüğünde sökülen fotoelektronların maksimum kinetik enerjisi E2 oluyor. E Buna göre, 1 oranı kaçtır? E2
A) 3
B) 2
D) 1 2
C) 1
18
Enerji (eV) 3,87
E) 1 3
2,30
n=3
1,38
n=2
0
Çözüm Yayınları
n=1
Taban durumu
Buna göre, E en az kaç eV’tur?
A) 1,62
B) 2,84
C) 2,76
D) 3
E) 3,24
4. Bohr atom modeline göre, uyarılmış bir hidrojen atomunda n.
enerji düzeyindeki elektron n′. enerji düzeyine geçerken açısal momentumu 2h kadar azalıyor. π Buna göre, n ve n′ sayıları aşağıdakilerden hangisi olabilir? (h: planck sabiti) n
n′
A)
2
1
B)
3
1
fotonlar düşürülüyor. Bu deneyde sökülen elektronların
C)
4
2
maksimum kinetik enerjilerinin, metal üzerine düşürülen
D)
5
1
fotonların frekansına göre değişimini gösteren grafik şekildeki
E)
5
4
2. Bir fotoelektrik olayında eşik enerjisi 3E olan K metali üzerine
gibi oluyor. Maksimum kinetik enerji 3E 2E E 0 -E
2f 4f 6f
8f 10f
12f 14f 16f 18f
-2E
Fotonların frekansı
-3E
Bu olayda eşik enerjisi 2E olan L metali kullanılsaydı
5. Bir foton;
I. Compton olayını gerçekleştirdikten sonra enerjisinin tamamını yitirerek yok olur.
II. Bir atomu uyardığında enerjisinin tamamını yitirerek yok olur.
III. Fotoelektrik olayı gerçekleştirdiğinde enerjisinin tamamını yitirerek yok olur.
elektronların sökülebilmesi için kullanılan fotonların frekansının en az kaç f olması gerekir?
A) 2
B) 3
C) 6
D) 8
E) 10
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
291
Test 18
1. A
6. Hidrojen atomunun bazı enerji düzeyleri şekildeki gibidir.
İyonlaşma sınırı
13,06 12,75
n=5 n=4
12,09
n=3
10,20
n=2 n=1 taban durumu
0
Buna göre, n = 4 düzeyine uyarılmış hidrojen otamlarında Paschen serisinden en çok kaç çizgi görülebilir?
A) 1
C) 3
D) 4
4. D
5. D
6. A
7. E
8. B
9. E
I. Katoda gönderilen fotonların dalgaboyu
II. Katot yüzeyinin birim zamanda topladığı foton sayısı
III. Katotta bulunan metalin eşik enerjisi
IV. Anot - katot uzaklığı
niceliklerinden hangilerinin artması, devreden fotoelektrik akımının artmasına neden olur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) III ve IV
C) II ve III
E) II ve IV
E) 5
Çözüm Yayınları
B) 2
3. D
8. Bir fotosel devrede,
Enerji (eV) 13,60
2. D
9. Hidrojen atomunun enerji düzeylerinden bazıları şekildeki gibidir. Hızlandırılmış bir elektron, taban enerji durumundaki 3 hidrojen atomu ile etkileşiyor. Enerji (eV) İyonlaşma sınırı
13,60 12,75
n=5 n=4
12,09
n=3
10,20
n=2
13,06
292
7. Bohr atom modeline göre, bir hidrojen atomu kuantum sayısı n olan enerji düzeyinden n + 1 olana çıktığında,
I. Elektronun toplam enerjisi
II. Elektronun periyodu
III. Atomun açısal momentumu
Hidrojen atomlarından üçünü iyonlaştırabilmesi için, elektronun en az kaç eV’luk kinetik enerji taşıması gerekir?
A) 30,60
B) 36,27
D) 20,40
E) 40,8
niceliklerinden hangileri artar?
A) Yalnız I
B) II ve III
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
n=1 taban durumu
0
C) 10,20
01
TÜMEVARIM - VII Test 1. (+) yüklü X metal levha üzerine düşürülen sarı ışığın kopardığı
3. Bir X elementi buharının taban enerji düzeyindeki atomları ile
elektronlar, metal levha tarafından tekrar yakalanmaktadır. Sarı ışık
+ + + + + ++ + + + + + ++ + + + + + + + + + + + + X metali
dolu ortam,
Buna göre; kopan elektronların metal levhadan kurtulabilmesi için;
I. Levhaya kırmızı ışık gönderme,
II. Levhaya mor ışık gönderme
III. Sarı ışığın şiddetini artırma
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
• 2,50 eV enerjili K elektronları
• 2,86 eV enerjili L fotonları
• 3,48 eV enerjili M fotonları
• 4,90 eV enerjili N fotonları
ile bombardıman ediliyor. K elektronları atomları uyaramıyor, L ve M fotonları atomlar tarafından soğruluyor, N fotonları ise etkileştiği atomu iyonlaştırıyor.
Buna göre, X elementinin atomlarının enerji diyagramı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) 4,66
C) Yalnız III
İyonlaşma
3,48 2,86 2,10 0 Temel Hal
E) II ve III C)
0 Temel Hal
n=4 n=3 n=2 n=1
y
Enerji (eV) İyonlaşma n=4 n=3 n=2 n=1
x
Saçılan elektron
Şekil - 1
α θ
x
n=4 n=3 n=2 n=1
Saçılan foton
y
Elektron
Gelen foton
0 Temel Hal
0 Temel Hal
İyonlaşma
3,48 2,86 2,40
3,08 2,86 2,12
2. Compton saçılmasında bir foton serbest haldeki bir elektrona
n=4 n=3 n=2 n=1
Enerji (eV)
4,66
3,48
Şekil - 1’deki gibi çarpınca, elektron ve foton Şekil - 2’deki gibi farklı doğrultularda saçılmaktadır.
0 Temel Hal D)
E)
İyonlaşma
3,48 2,86 2,44
İyonlaşma
3,48 2,86 2,52
Enerji (eV)
5,23 n=4 n=3 n=2 n=1
Enerji (eV)
4,66 Çözüm Yayınları
B)
Enerji (eV)
Compton saçılması ile ilgili olarak;
4.
I. Gelen ve saçılan fotonların momentumları eşittir.
II. Gelen ve saçılan fotonların hızları eşittir.
III. Gelen fotonun hızı ile saçılan elektronun hızı eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
293
Şekil - 2
E) II ve III
6ϑ
K Yatay
Yatay sürtünmesiz düzlemde 6ϑ hızıyla fırlatılan cisim yayı en fazla 2x kadar sıkıştırabiliyor.
Buna göre, K cismi yayı x kadar sıkıştırmış iken hızı kaç ϑ’dir?
A) 3§2
C) Yalnız III
B) 3§3
C) 5
D) 4§2
E) 4§3
Test 01
1. B
5.
K ortamı
2. B
3. C
8.
L ortamı
4. B
K
5. C
6. B
7. E
8. E
9. D 10. D
L
I1 I2
M ortamı
Saydam M ortamından saydam K ve L ortamlarına gönderilen I1 ve I2 ışınlarının izlediği yol şekildeki gibidir.
Aynı cins ve eşit miktarda yükle yüklü K cismi ve L elektroskopu birbirine dokundurulmaktadır.
Buna göre, K, L, M ortamlarının kırıcılık indisleri nK, nL, nM arasındaki ilişki nasıldır?
Buna göre, elektroskopun yapraklarında;
I. Biraz kapanma
A) nK > nM > nL
B) nK > nL > nM
II. Biraz daha açılma
C) nM > nL > nK
D) nM > nK > nL
E) nK = nL = nM
L
K N
30o
durumlarından hangileri gözlenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
9. Aynı cins metalden yapılmış K ve L tellerinin kesit alanları eşittir. Teller şekildeki gibi ısıca yatılımış odada birbirine dokundurulduğunda sıcaklıkları eşitlenene kadar ısı alışverişinde bulunuyorlar.
N
K
L
L
Yer (Yatay)
M
III. Hareketsiz kalma
K
Ağırlıkları P olan, düzgün, türdeş, kalınlıkları önemsenmeyecek kadar az olan çubuklardan 4a uzunluğundaki M-N çubuğu, K-L çubuğunun tam ortasına yapıştırılmıştır. Sistemi yerden kaldırıp, M-N çubuğunu şekildeki gibi düşey konuma getirmek için yerçekimine karşı yapılması 1 §3 gereken iş kaç P.a’dır? (sin30° = ; cos30° = ) 2 2 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Çözüm Yayınları
6.
Isıca yalıtık oda
Buna göre;
I. K ve L’nin ısı değişimleri eşittir.
II. K ve L’nin sıcaklık değişimleri eşittir.
III. K ve L’nin uzunluk değişimleri eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
10. 7. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan, genleşmesi önemsiz
3S
2S
K2
K1
K, L ve M kapları içinde eşit yükseklikte aynı cins sıvılar bulunmaktadır. S
OX
OY
X
Y Perde
K
294
L 2S
B) ∆hL = 3 cm, ∆hM = 6 cm C) ∆hL = 4 cm, ∆hM = 6 cm
D) ∆hL = 2 cm, ∆hM = 6 cm
2S
E) ∆hL = 3 cm, ∆hM = 9 cm
K1 ve K2 noktasal ışık kaynakları, özdeş X ve Y dairesel engelleri ile kurulmuş şekildeki optik düzenekte perde üzerinde yalnızca tam gölge oluşmaktadır.
Buna göre;
3S
Sıvıların sıcaklıkları eşit miktar artırıldığında K kabında sıvı yüksekliği ∆hK = 2 cm arttığına göre, L ve M kaplarında sıvı yüksekliği artışları ∆hL, ∆hM kaç cm dir? (Taşma ve buharlaşma gerçekleşmiyor.)
A) ∆hL = 2 cm, ∆hM = 3 cm
M
I. K1’in X’e olan uzaklık K2’nin Y’ye olan uzaklığından fazladır.
II. K2, Y’ye yaklaşırken perde üzerindeki tam gölge alanı artar.
III. K1, X den uzaklaşırken perde üzerindeki tam gölge alanı azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) I, II ve III
C) I ve II
02
TÜMEVARIM - VII Test 1. Bir compton saçılması deneyinde λ dalgaboylu K, L ve M
3.
fotonları, serbest elektronlara şekildeki gibi çarptıktan sonra geliş doğrultularıyla sırasıyla a, 2a ve 3a açı yapacak şekilde saçılıyorlar. +y K fotonu
L fotonu
+x
2α θ2
λ
Şekil - 1
+x
λ
2α
2α
O
Camdan yapılmış yarım küreye havadan gönderilen yeşil renkli I, K, L, M ışınları şekildeki gibidir.
I ışını yarım küreyi Iı ışını olarak terk ettiğine göre, yeşil renkli K, L, M ışınlarından hangileri tamyansıma yapar?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
D) K ve M
C) Yalnız M
E) K ve L
+x
Şekil - 3
K
2α α
Iı
+y 3α θ3
cam
M
Şekil - 2
M fotonu
I
hava
+y α θ1
λ
L
Buna göre, K, L ve M fotonlarının saçıldıktan sonraki dalgaboyları λK, λL ve λM arasındaki ilişki nedir?
A) λK > λL > λM
B) λM > λL > λK
C) λK = λL = λM
D) λK > λM > λL
E) λL > λK > λM
Çözüm Yayınları
4. Şekildeki özdeş üreteçlerle kurulu fotosel devrede
katot levha üzerine yeşil ışık düşürülüp yalnız 1 nolu anahtar kapatıldığında devrede maksimum şiddette akım oluşmaktadır.
Anot Katot +
G
+
çarpışması ile oluşan Compton saçılması deneyinde elektron ve fotonun saçıldıktan sonraki hareket doğrultuları Şekil 2’deki gibidir. Saçılan +y elektron
+y
ϑ Gelen foton
Serbest elektron
+x
Saçılan foton
Şekil - 1
37°
+x
Şekil - 2
Buna göre, gelen foton enerjisinin yüzde kaçını elektrona aktarmıştır?
A) 20
B) 25
C) 50
D) 60
2
+
2. Bir mor ötesi ışık fotonu ile serbest haldeki elektronun
E) 75
+
3
+
1
4
Buna göre;
I. Devrede yalnız 2 nolu anahtar kapatılırsa devredeki akım değişmez.
II. Devrede yalnız 3 nolu anahtar kapatılırsa devredeki akım azalır.
III. Devrede yalnız 4 nolu anahtar kapatılırsa devrede akım oluşmaz.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II
295
Test 02
1. B
5. Yatay düzlemde bulunan bir hareketliye ait konum - zaman
8.
grafiği şekildeki gibidir.
2. B
3. D
h
t
2t
3t
h
Zaman
4t
-x Momentum t
P
3t 4t
2t
Momentum
0 -P
Zaman I
8. D
9. C 10. B
t
2t
3t II
Momentum
ϑ
ϑ
M
N
P
Yatay
Düşey kesiti şekildeki gibi olan rayın K noktasından serbest bırakılan cisim L noktasından ϑ, M noktasından 2ϑ, N noktasından ϑ, P noktasından ϑ hızı ile geçmektedir.
Buna göre, KL, LM, MN, NP yollarından hangileri kesinlikle sürtünmelidir?
A) Yalnız KL
4t Zaman
2ϑ
Buna göre,
0 -P
7. A
ϑ L
P
6. D
ϑ0 = 0
Konum
5. A
K
+x 0
4. C
B) Yalnız LM
D) KL ve MN
C) Yalnız MN
E) LM ve NP
2P P 0
t
2t
b
9.
III
Zaman
3t 4t
a
c
hareketliye ait momentum - zaman grafiği I, II ve III nolu grafiklerden hangisi olabilir? A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve II
Yatay
C) Yalnız III Çözüm Yayınları
E) II ve III
Kalınlığı her yerinde aynı olan türdeş levha destek üzerinde şekildeki gibi dengededir.
Buna göre, a kaç b’dir?
A) 1
B) §2
C) §3
D) 2
E) §5
6. Aşağıdakilerden hangisi iş birimi değildir?
A) Joule B) Kilowatt. saat
10.
Kilogram . metre² C) Saniye² Watt D) Saniye
T
E) Newton . metre
7. K
L
M
296
Yatay
Aynı maddeden yapılmış, içinde boşluk bulunmayan, türdeş K, L, M cisimlerinin taban alanlarının büyüklük sıralaması SK > SL > SM’dir.
Buna göre, cisimlerin yatay zemine uyguladıkları basınçları PK, PL, PM nasıl sıralanır?
A) PK > PM > PL
B) PK > PL > PM
C) PM > PL > PK
D) PL > PK > PM
E) PL > PM > PK
K
L
M
N
P
R
Asal Eksen
Şekildeki çukur aynaya R noktasından asal ekseni keserek gelen I ışını, yansıdıktan sonra M noktasından geçmektedir.
Buna göre;
I. N noktasından asal ekseni keserek aynaya gelen ışın kendi üzerinden geri yansır.
II. KL arasından asal ekseni keserek aynaya gelen ışın yansıdıktan sonra asal ekseni kesmez.
III. PR arasından asal ekseni keserek aynaya gelen ışın yansıdıktan sonra NP arasından asal ekseni keser.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
C) I ve III
![Çözüm 3D AYT Fizik Soru Bankası 2018-19 [PDF]](https://pdfs.asia/img/200x200/zm-3d-ayt-fizik-soru-bankas-2018-19.jpg)
