Bab 5 - Perakaunan Aset Tetap [PDF]

Citation preview

BAB 5: PERAKAUNAN ASET TETAP (ACCOUNTING FOR PLANT ASSETS)



ISI KANDUNGAN 5.1 Definisi dan Jenis Aset Tetap 5.2 Penentuan kos aset tetap 5.3 Susutnilai 5.3.1 Konsep Susutnilai 5.3.2 Kaedah pengiraan susutnilai 5.3.2.1 Kaedah Garis Lurus 5.3.2.2 Kaedah Baki Berkurangan 5.3.2.3 Kaedah Jumlah Angka tahun 5.3.2.4 Kaedah Unit Aktiviti



ISI KANDUNGAN 5.4 Pelupusan aset tetap 5.5 Persembahan Aset Tetap dalam Penyata Kewangan



OBJEKTIF Selepas mempelajari bab ini pelajar akan dapat: 1. Memberi definisi aset tetap 2. Menjelaskan cara menentu dan merekodkan kos aset tetap 3. Menerangkan konsep susutnilai 4. Mengetahui kaedah-kaedah pengiraan belanja susutnilai: garis lurus, baki berkurangan, jumlah angka tahun dan unit pengeluaran



OBJEKTIF 5. Mengira susutnilai berasaskan kaedah bulanan dan tahunan 6. Memahami perlakuan dan catatan perakaunan mengenai pelupusan aset tetap 7. Menerangkan cara melaporkan aset tetap dalam penyata kewangan.



5.1 DEFINISI dan JENIS ASET TETAP  



 



Aset yang diguna secara berterusan. Utk mengeluarkan barang atau memberi perkhidmatan. Bukan untuk dijual semula Jangka hayat/tempoh penggunaan lebih dari setahun



5.1 DEFINISI dan JENIS ASET TETAP Aset Tetap



Aset Ketara



Aset Tak Ketara



♦Boleh disentuh/dilihat



♦Tiada kewujudan fizikal



♦Contoh ; Tanah



♦Wujud kerana ia



Kenderaan



didaftarkan ♦Contoh ; Paten,Hakcipta



Peristiwa Berkaitan Aset Tetap 



Melibatkan tiga peristiwa penting:1. Belian aset tetap 2. Belanja susutnilai 3. Jualan/pelupusan



5.2 PENENTUAN KOS ASET TETAP Cara menentukan Kos Belian Aset Tetap



Rekod pada harga kos.  Termasuk semua kos untuk menyediakan aset tetap itu supaya boleh beroperasi dan digunakan. Contohnya : - harga dalam invois Kos yang - cukai & insurans boleh - kos angkutan dimodalkan - kos pemasangan & pemeriksaan 



Cara menentukan Kos Belian Aset Tetap 











Kos yang tidak meningkatkan keupayaan aset tidak diambilkira sebagai kos belian. Dianggap sebagai belanja biasa(kos tempoh) Contoh: kos pembaikan kerosakan akibat kecuaian pekerja



Beberapa contoh Penentuan kos aset tetap Kos Hartanah Harga belian + komisen broker + yuran peguam + lain-lain bayaran untuk membersih & meratakan tanah Kos Pembaikan Tanah Memagar + menambak + ‘PARKING LOT’ + longkang + kemudahan asas



Beberapa contoh Penentuan kos aset tetap Kos Bangunan Jika bina : yuran arkitek + permit bangunan + caj kontraktor + bahan mentah + buruh + overhed Jika beli : harga belian + komisen broker + kos ubahsuai + lain-lain belanja pindah milik Kos Mesin, Peralatan, Loji Harga belian + kos angkutan + cukai + insurans + kos pemasangan dan uji alat + kos tapak



Contoh Pada 1 Jan 2006 Syarikat Aggun membeli sebuah mesin untuk digunakan dalam perniagaan. Maklumat mengenai kos berkaitan dengan belian mesin seperti berikut: Harga disenarai dalam invois RM8,000 Cukai jualan RM 100 Kos angkutan RM 300 Kos pemasangan RM 200 Kos insurans RM 100



Catatan Jurnal Tarikh Butiran Mesin Tunai (merekod belian aset secara tunai)



Dt



Kt



8,700 8,700



Lejar Tunai



Mesin 8,700



Tunai Mesin



8,700



5.3 SUSUTNILAI(Depreciation) -FRS (Financial Reporting Standard) mendefinisikan sebagai:"The systematic allocation of the depreciable amount of an asset over its useful life" (FRS 116) - Pengagihan kos aset tetap secara sistematik - Sepanjang tempoh usiaguna aset. -Catatan jurnal: Dt Belanja susutnilai xxx Kt Susutnilai terkumpul xxx



5.3 SUSUTNILAI(Depreciation) -Akaun belanja susutnilai di dt untuk mengiktiraf belanja. Dipersembahkan dlm Penyata Pendapatan. -Susut nilai Terkumpul – Di Kt. Ia adalah akaun kontra kpd akaun aset tetap. Dipersembah dlm KKK. Ditunjukkan sebagai item yang jumlahnya ditolak drp kos asal aset tetap.



5.3 SUSUTNILAI(Depreciation) Sebab - sebab Susutnilai a) Faktor fizikal aset tetap (lusuh) b) Faktor keusangan – perubahan teknologi Faktor yang perlu diambilkira dalam pengiraan Susutnilai:a) Kos aset tetap b) Usiaguna (Useful life) c) Nilai sisa (Salvage value)



Contoh Syarikat Ayu Peyata Pendapatan Bagi Tahun Berakhir 31 Dis 2005 Jualan -KBDJ Untung Kasar ( - ) Belanja Operasi Belanja Susutnilai



870



Contoh Syarikat Ayu Kunci Kira-kira Pada 31 Dis 2005 ASET Aset Tetap Mesin ( - ) Susutnilai Terkumpul



8700 870



7,830



Pengiraan Belanja Susutnilai ASAS



BULANAN



TAHUNAN



Pengiraan Belanja Susutnilai BULANAN BELIAN



JUALAN



1 – 15 hb



1 – 15 hb



Dikira penuh 16 – 31 hb sebulan Tidak Dikira susutnilai



16 – 31 hb Dikira penuh sebulan



Tidak Dikira susutnilai



Pengiraan Belanja Susutnilai TAHUNAN BELIAN



SUSUTNILAI SETAHUN PENUH



JUALAN



TIADA SUSUTNILAI DIKIRA UNTUK TAHUN JUALAN



Kaedah-kaedah Pengiraan Belanja Susutnilai 1. 2. 3. 4.



Kaedah garislurus (Straight - line) Kaedah baki berkurangan (Declining - balance) Kaedah jumlah angka tahun Kaedah unit pengeluaran (Unit - of - activity)



Kaedah Garis Lurus Amaun belanja susutnilai sama rata untuk setiap tempoh (tahun) Belanja S/Nilai tahunan: = Kos belian aset – anggaran nilai sisaan anggaran usia guna @ =



% x Kos Asal Aset Tetap



Contoh Sebuah mesin telah dibeli pada 1.1.05. Nilai kos aset ialah RM130,000. Nilai sisaannya RM10,000 dan usia guna aset ialah 14 tahun. Kira belanja susut nilai pada 31 Disember 2005 Jawapan: Bel. susutnilai tahunan = RM130,000 – RM10,000 10 = RM12,000



Jurnal 2004 Dis 31 Bel. Susut nilai 12,000 Susut nilai Terkumpul 12,000 (merekod belanja susut nilai mesin)



Contoh Jika aset yang sama dibeli pada 20.1.2005, kira bel. susut nilai pada 31 Disember 2005 dengan menggunakan asas bulanan. Berapa pula nilai bel. susut nilai pada 31 Disember jika menggunakan asas tahunan.



Asas bulanan Beli pada 20.1 (separuh kedua bulan) Susut nilai bulan tersebut tidak diambil kira. Susut nilai dikira pada bulan berikutnya(Feb). Feb → Dis = 11 x RM12,000 12 Bel Susut nilai = RM11,000



Asas Tahunan Susut nilai setahun penuh dikira untuk tahun belian. Belanja susut nilai ialah RM12,000



Kaedah baki berkurangan -



digunakan apabila manfaat penggunaan aset menurun mengikut tempoh penggunaan aset. amaun susutnilai akan tinggi di awal tahun penggunaan dan semakin berkurangan di akhir penggunaan.



Susut nilai tahunan = Kadar x nilai buku pada awal setiap tahun Kadar : tetap setiap tahun Nilai buku: Kos asal – jumlah SNT terkumpul



Contoh Syarikat Le Kir membeli sebuah mesin dengan harga RM50,000 yang mempunyai usia guna selama 4 tahun dan nilai sisa mesin tersebut ialah RM4,000. Kadar susutnilai ialah 40%. Kirakan belanja susutnilai setiap tahun di bawah kaedah baki berkurangan?



Tahun Bel S/Nilai Tahunan S/Nilai Nilai Buku Terkumpul RM RM RM 0 50,000 1 2 3 4



40% x 50,000 = RM20,000 40% x 30,000 = RM12,000 40% x 18,000 = RM7,200 40% x 10,800 = Setakat RM3,800*



20,000



30,000



32,000



18,000



39,200



10,800



46,000



4,000



*Dikira setakat 3,800 (46000-39,200) krn nilai buku pd tahun terakhir tidak boleh melebihi nilai sisaan.



Kaedah Jumlah Angka Tahun -



Amaun susutnilai tinggi di awal tahun penggunaan dan semakin berkurangan di akhir penggunaannya. Belanja Susut nilai tahunan = Kos boleh disusutnilaikan x Pecahan jum angka tahun



Kos asal aset tetap – nilai sisa Pecahan = n ( n + 1 ) 2



,



n = usia guna



Contoh soalan kaedah angka tahun Syarikat D’ LON membeli sebuah peralatan pada 10 Januari 1999 yang bernilai RM73,000. Usia guna peralatan ialah 7 tahun dan nilai sisa ialah RM3,000. Mengikut kaedah jumlah angka tahun, kirakan amaun susutnilai untuk tahun 1999, 2000 dan 2001. Jawapan: Cara mencari jumlah angka tahun: n (n + 1) 2



= 7 ( 7 + 1) 2



= 56 = 28 2



Tahun Bel S/Nilai Tahunan S/Nilai Nilai Buku Terkumpul RM RM RM 0 73,000 1 2 3 4



7/28 x 70,000 RM17,500 6/28 x 70,000 RM15,000 5/28 x 70,000 RM12,500 4/28 x 70,000 RM10,000



=



17,500



55,500



=



32,500



40,500



=



45,000



28,000



=



35,000



38,000



Kaedah Unit Aktiviti  







Dikenali sebagai kaedah unit pengeluaran Menyatakan usia aset tetap dalam bentuk ukuran aktiviti seperti kilometer (kenderaan), output pengeluaran dan jam beroperasi (mesin dan peralatan kilang) Kadar susutnilai seunit = Kos boleh disusutnilaikan Jum.anggaran unit aktiviti



Belanja S/Nilai tahunan = Kadar susutnilai seunit x jumlah unit aktiviti sepanjang tahun



Contoh Syarikat Sukahati membeli sebuah mesin pada harga RM100,000. Anggaran jam beroperasi mesin tersebut ialah selama 50,000 jam sepanjang tempoh 5 tahun. Nilai sisa mesin ialah RM25,000. Berikut ialah anggaran jumlah jam beroperasi mesin bagi 3 tahun pertama penggunaannya. Tahun 1 20,000 jam Tahun 2 10,000 jam Tahun 3 5,000 jam Kirakan belanja susutnilai mesin untuk ketigatiga tahun.



Jawapan: Kadar susutnilai sejam = RM100,000 - RM25,000 = RM1.50 sejam 50,000 jam Tahun 1 2 3



BSN tahunan RM1.50 x 20,000 jam = RM30,000 RM1.50 x 10,000 jam = RM15,000 RM1.50 x 5,000 jam = RM 7,500



5.4 PELUPUSAN ASET TETAP (Plant Asset Disposals) 1) Aset tetap dijual/dibuang sebagai tiada nilai pada akhir usia guna. 2) Aset tetap dijual sebelum sampai akhir usia guna. 3) Aset tetap lama ditukarganti dengan aset tetap baru



Aset tetap dijual/dibuang sebagai tiada nilai di akhir usia guna (Retirement of Plant Assets) Contoh 1: Mesin dibeli pada 1 Januari 1998, RM25,000 Anggaran usia guna 5 tahun dan tiada nilai sisa Susutnilai guna kaedah garislurus Pada 31 Disember 2002, mesin dibuang tanpa nilai sisa. Catatan jurnal: Dt Susutnilai terkumpul RM25,000 Kt Mesin RM25,000



Aset tetap dijual sebelum sampai akhir usia guna (Sales of Plant Assets) - Akan melibatkan untung(laba) atau rugi



Pengiraan = Nilai buku - Tunai yang diterima dari jualan aset tetap lama Nilai Buku



>



Tunai Diterima



⇒



Nilai Buku