116 99 64 MB
Sindhi Pages [609]
اﺎﺋ ﭘ ﺎ ﺎﺎ ﭘن )ا ﮐﺎن (
ﮕان اٰ ﭼ ا ِ
ﭘو ا ه
ي ﺌﮕﺌ اﺎر ،رآﺑﺎد. ، 2009ع
136 ي א א ب %ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﺎ واﺎ 'ﺎﺋ$! ( (ن1 ﭘ2) ﺎ ﺎ$! (ﭘ ﺎ.ﺎﺋ/ ا
:("*ﺎب ( ﺎ+
ع2009 5/آﮔ
: (ن1ﺎﭘ( ﭘ4
$! ،رآﺑﺎد2 ،@!? ﭘ زAﭘو
:92!ﭙ4
$! ،رآﺑﺎد2 ، ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر$!
:92!ﭙﺎﺋ4
2000
:اد2BC
روﭘﺎ750/-
:F1Dُ
، ي. ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر$! ، (ن1 ﭘ2 ( ﺎ ﺎ$! (ﭘ ﺎ.ﺎﺋ/ ا .(+ رو$ﭙﺎﺋ ﭘ4 ﺎنD $! ،رآﺑﺎد2 ،HAاداري آ، ( ﺎجC
Catalogue Reference Encyclopedia Sindhiana: Vol:I Sindhi Language Authority, Hyderabad, Sindh, Pakistan
ISBN 696-8194-10-X
Encyclopedia Sindhiana: Volume: I (All Rights reserved with Sindhi Language Authority, Hyderabad, Sindh) First Edition: Quantity: Price: Printed by: Published by:
Website:
August, 2009 2000 Rs. 750/Professional Printers, Hyderabad, Sindh Taj Joyo, Secretary, Sindhi Language Authority, National Highway, Hyderabad, Sindh Phone: 92-22-9240050/53 Fax: 92-22-9240051 www.sindhila.org E-mail: [email protected], [email protected]
ﮕان اٰ ﭼ ا ِ
ﭘ و ا ه ا ﮕان
ﺎج D KLDﺆ"
اﺎ
م
ﭘاM 5.اﺋ .
ﺑر اﺑ و آ/A ر /چ َ
%ﺎن #
-
) ﺑ(چ
Pﺎ P Q1
)ﺎ -آزاد
-
)ﺎن وار
/ﭼﺎﭼ
-
01ر زا
ا (ر ? ﺑ(رM
اﺑ ا 23 ا 78م ( 6ا45ﺎ ا اد 69 ﭘ و ا اﷲ رﮐ ُ;: ﭘ و ا ? ا9 - ﭘ و ا از ا @ 6
رچ ،رﭼ ﺎر
Aﺎر ﺑ(چ
-
)ﺎن وار
/ﭼﺎﭼ
-
01ر زا
ﺎرﺋ’ 6ﭘ ‘/ﺒﺎ6
-
رﺎض )ﺎ6(F1
I 2J4ﺎدري
-
اﺎن (K- 6ﺎري )ا ﺑ MFﭼﺎ 4
زا 3اوL ﮔ(K- Nﺎري
-
9ﺒ )ﺎ6(F1
(4 6از آر
-
5ﺑI MFﺒ ا6P
ﺎ @ 6
-
ش #
ﺎ93از 4
-
ﺎR93 6 S4ر
Iﺑﺎن ( 6
-
ا)Aﺎر @ 6
4ﺎﺑ Tﺑ(چ
-
V9و 9-ﮕ6
78م ﺒﺎس ﺎ و
ز4ﺌر
آﭘ ﭙ َ
ﮔا
ااﷲ @
ﺎ I Zﺎ6Y
\[( 0ﺎ6P
Aﺎز ( 6ﺎﺋ6
ا #
/ﺎ3ﺎ6P
ﺑ9@ MFﮕ ﭙ ﭘوﮔا
ا ?4ﺎ ﺎ ﮔا
ااﷲ @ 5رام ] ﺑ9@ MFﮕ ر _ﺎن ُ כ `4ا ﭼﺎa4
# $وار "! ﺎر
( R
+اﭼ T %+ UVD .1وا +) ،اﭼ ( (ر (
M .1اD 2YLD +ﺎ (( R) 1b
") XYD Z[D .2ﺎري(
M .2ا +اTف (Yن )را[ (dﺎDﺎ](
.3ﭘو /Aﺒ2ا" %راو^] )(`(a XYD
.3ﺒ2اﷲ ﮔ!$رو(D ،م )( ا(
2رآﺑﺎد
.4ر(ل ﺑ ijدرس )Y1ﭙ(
.1ﭘوM /AاVn +م Q/ﭘmﺎ2) lرآﺑﺎد(
.5ﺒ ﺑ ijﭘ 1) Yכ(
+ Q/ 2YLD .2ﺎ) TﭼYﺒ(q
.6ﺎ tAﺒﺐ !$ي )ﭼ(Y quﺎ"(
?1 .3ﺎ ﮕ )2رآﺑﺎد(
Z[D .7ﺑjﺎري )(( R
.4ذوا"KZﺎر ' @ )2رآﺑﺎد(
(1TوAوز
.5آ ز! ) ،!Dو '(x
.1را(D 2Tراﺋ )(Dرو(
D .6اد Tﺎ Fuﺑ.اﺋ) ،ﺑ.ا ( T
.2ﺎ 2YLD tAﺑz ijﺎ( ) jyان *(ﺋ(
2YLD .7ﺎ(T QDرو ) X/Dو{ي(
.3ﺒ2اﷲ zﺎن ") /ﺎ ﭘ*(،X
.8ز ﺐ [ﺎDﺎ] )2رآﺑﺎد(
@YT .4ﺎد اD( 2Yو )(Dرو(
ﺑmDﺎ](
M .2ا
+ا xﺎري ) !و آدم( z 2YLD .3ﺎن 9Pو ) !و آدم( .4ﺎ
!Dﮕ )ﺎ ﮕ(q1 .5ا*ﺎد [ﺎDﺎ] )ﺎ ﮕ(q
ﮔ2ا z Q/ﺎ( ) jyان *(ﺋ(
^+9ﺎ]( M .1ا +در 2YLDﭘmﺎ) lآر bﺎ( M .2ا XYD +ﺒ2ا"(Zر !$ي
Q/ 2YLD .6وﺎ) lﺎ ﮕ(q1
M .3اT +ﺎ(!uاز (ر(D ،م $! i+ .4ي
.7ا"(1را ( ادا ﺑ(1) X1ل(
2D .5ﭼﺎ ( )'Yﺒ zﺎن(
zﭘ(ر
.ﺐ آﺑﺎد M .1ا +داد z’ 2YLDﺎدم‘ ﺑوu
M .1ا (!C +ﺒﺎ )zﭘ(رDس(
M .2اVn +م ﺒ $ا (
z .2ﺎدم ﺒﺎ )اqaا(
.3آnﺎ 2YLDاYﺎ? ﭘmﺎl
( U+(T .3ﺎري )zﭘ(رDس(
dﺎم (Tرو
ﭘﺎر+ T .1ﺎ2Dاس ’((mD) ‘T
.1ﭘوM /Aا( +ر اAوز (zاF
(a .2ا !( Yuا] )ﮔ(u9ﺎر(
.2ﭘوM /Aا +ر FBAا) T 2Yدادو(
(a .3ا Qu(D QDﮔﺎ )اVم ((+
Dﭘ(رzﺎص
.4ﺎ 2YLDدل )(mD
KA .1ﺑ@ ا" 2Yﺎري )Mﮔq1ي(
.5ﺎرو ?DاDا] ( ) q1ﭼ1ﺎر(
z Q/LD D .2ﺎD) jyﭘ(رzﺎص(
.6د"ﭗ R(+ﺎري )(mD
Q/ .3ﭼﺎ ( )Dﭘ(رzﺎص(
.7دو"*ام ﮐ*ي )(mD
.4ﮔ@" Qﺎري )Dﭘ(رzﺎص(
.8آزاد 4) (bYﺎ4و(
(+Y
.9ﺎ ) !+ 2YLDاVم ((+ .1
دادو 2 .1ﺎT %+ﺎ Fuﺑjﺎري )دادو(
Mا +اY 2ﺎل ﭘ )zﺎ xﺎﺐ ﺎ 2YLDﭘ(
.2ﭘ * %ﭘﺎ ) A(yآﺑﺎد(
Y 2YLD .2ﺎن ) XYDدادو(
ﮑ
.3ا"(!1از ر+ﺎﺋ(D ،م )دادو(
*YD .1ﺎز ﺑjﺎري )ﮑ(
.4آزاد ا (ر +ﺎ 9$و )(q1D
.2ﭘوT
/D /Aﺎ1buﺎن ' @ )ﮑ(
.5را 1bﺎ] )((u
.Tﺎرﭘ(ر iK .1ﺎ ﺎب !Dﮕ
ﮔ. (1
’ .2آدرش‘
2 .1اT *zﺎ Fuﺑjﺎري
(xCون 1Dﺎ 92!+ در ﺎل
-
Iﺎ 2ﺎ ﺎ
c4زا
-
?04ا 4ﺎ ﺎد
ﺑر اﺑ و
-
ا Aﺎق اc4ﺎري
ﺎ4ﮕ6
-
ﭼﺎa4
ذواe0-ﺎر (6N I 6
-
اد ( 6ﺎ T3ﺑ[ اﺋ6
%ﺎن #
-
ﺎج
(xCن*+ ،ﺎﺑP Qﺌ (Dاد ^ Dﺎ zادارا ^ﺋﺒر (ن V9ي -ﺌ9ﮕﺌ kاjﺎر] i6ا ،N 04ررس gﺎﺑ? 9 ? ا(J-ﺎ T 7 lا داﺋد ﭘ] 5ﺋﺒ ري ،رآﺑﺎد V9ز ، 2رآﺑﺎد ا n 4آف V9اo ،65ﺎم رو T 7آ.lآI .lﺎ5 6Yﺋﺒ ري4 V9 ،ر o ،6ﺎم رو Iﺎ5 Tﺋﺒ ريa9 ،ﺎرو ا[-ﺒ ا ] ،6 aي ﺒ 4 J(Y ،و وز
ذا^ Cﺋﺒر (ن ﭘ و ا 7م ( 6ا45ﺎ 5 6ﺋﺒ ري اﺎ 5 6ﺋﺒ ري ﭘ و ا ا -ﮐﺌ5 6 :;ُ 6ﺋﺒ ري ﺑ Nا 3ﺒﺎ4) 6PاﺑNﺎ5 6 (T3ﺋﺒ ري )ﺎ 5 6 6 6ﺋﺒ ري ﺎج 5 6 6ﺋﺒ ري
Dﺎ" 2Dدﮔﺎر esﺎ g /ﺎ /ﮐﺎV9 / [ ، ﭘ947ﮓ - gﭙ :9ﮐﺎV9 / [ ، ﺒا -آ)) 4ا . (](aيK ،ﺎ UAﺎ Uﮐﺎ($! UD(. ،(C 1را3 -ﺎ ا) 6PاVم آﺑﺎد( 7ل د ﺎ) T3اM (](aﭘ اﭙ $! ،.اYﺒ( ا ﺒا -ﺎن ) #ا (](aواﺋ Hﭼﺎ 1D ،/ا( ( lر آف ا !bﺌ ﮓ اﺋ! !.ﺎ^d ،ﺎم (Tرو( ا v4ا ) Kا (](aواﺋ Hﭼﺎ ( ( $! ،/ر d ،ﺎم (Tرو( ا اي.او ﺎ) T3اM (](aاﺋ + ، .ﺌ d ، Y" 5ﺎم (Tرو( 4ر ا )ا (](aﭼﺌDﺌ ،QﭼYﺒ آف +ﺎDس+9^ ،ﺎ](( ﺒا-ﺌ 6ﭘ() Sز2!Dار(!P ،ن(( R (B ، ﭘ و ﺒا7-م )اD) Tﺒﺎرכ +ﺎ"( 2 ،رآﺑﺎد( ا ﮔ( Nﺒا7-م )اD) Tﺒﺎرכ +ﺎ"( 2 ،رآﺑﺎد( %ﺎن 9ﮕ) 6ﭘ UاٰD $! ،ﺎ] (%[!C C(D
اTﺎ*ـــ ــﮕــان ا K-ﺎري Mاﺋ ، .ﭘﺒ Q@.ﭘا Q@+Mﺑ(رو، !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ،ا ﺎر 2 ،رآﺑﺎد.$! ،
ُا %+ﺑ*رﮔ' ( %ا&% ﺎ ، %ي ﺌﮕﺌ اﺎر - . 1اب '، / ( ا2 ُا& ﺎ 4ﺎن روپ و /ﭼ آ&.
'ﺎ& ﭘﺎران ي א u -اquو ادارو(z ( Q1! ،اب اﺎن {ا Quﺑ
رﮔ (R{ Qاُن zﺎ +ﺑ!ﺎدي 2xKDﮐﺎن (ا اُن (Dل M ( Q*DراR 5Aﺎ ،uو' UD(. Uﮐ ﭘ .(+ iان $! ?Yي "(Pﺎ T X .ﺎu ?DﺌﺎQC ، " #$%ﺎﺋ Qאج א ) Yﺎ ﺎن uﺌﺎ :ﺎﺋ Qאא ،ﺎﺋ ! Qم א א ي ،ﺎﺋ&' Qم ( .+ﭘ( اM (uرا $! 5Aﺎ" ،QYاد ﺒ Qدا @(رن 1R uا (yرت ([!Dر Q1! ،(+ﮐ ﺎﺋVn Qم ٰZxD Tﺎ 14 ،Fuﭙ Yﺒ 1981ع Cا ](aﮔ(ر !ﺌ وز Dر(ل ﺑz ijﺎن ﺎ"ﭙ ﮐ ﭘ.(+ i 1972ع وارو ! $اﺋ$! ،5.ي "(Pﮑﺎ 'C ،ا*YBﺎل ،ﺑﺎﺑ Q1! ،(u Uﮐﺎن ﭘ( ! (YDC) $ا 1990 5. )!$ي "(Pﮑﺎ 'C ،ا*YBﺎل( (yرت ([!Dر ((D Q ،ﺐ '( U "(P Dﮐ 'ﺎﺋ %رﮐ!2ي $! ، ^ز( Dر !$ي ( "(Pا*YBﺎل+ ،ﺎري ( "(Pر 'ﺒ(ل (+و ( .ا 1اﺋ(y UD(. $! ULC 5.ﺑ (+ ﺑ(ر ،Mا D+ﺎ ا ﺎر 'ﺎﺋ+ %ي "(P ،ﮐ Aﺎﺋ2و {ﺋ ﮕ Fb+ .1ﺎ" Qﮐﺎن ﭘ( Quادارو 'ﺎﺋ ( l+ %و' Uآ ( $! FCا (M Q@+ﭘﺎر ( 26 ،5!Yن Y z C 1990ﺒ SO(E-1)4/49(MISC)89ﺎري Q1! ،(+ا ﺎر ﺑbﺎ ”!$ي "ﺌ!ﮕﺌ Mو"ﭙ 5!Yﺑ(رR “Mﺎ ،uان ( ﭼﺌDﺌ! Qﺎب اج ا" XYD Lﮐ ﺑ!ﺎﺋ ( XاVن .(+ان و'( $! U وز اٰ dﺎم yﺎدق $! Q1! ،(uﭼ( ? UD(.ﺎ و 21T FD*LD ،Rﺑ![ ( !2س ﺎ Vz Qف رP lﺎري { ( $! (uي Dﺎ] (1ﮐﺎ ﺌ(z Hش u F (+ﺌﺎ .ان Dﺎ(ل Dﺎ]( Q1ن د"(ن ﮐ ^ Xا (uاVن (+و ( .(u !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ( zﺎل ﭘ l+ iوارن ﺑ
رﮔ Qﮐ اول FCا ﺎر ﺑ2ران ﺑ(رR Mﺎ C Xuا*اض d (P ،(uﺎم yﺎﺐ C Uا*ﺒﺎر .(u F (+اج ا"d ،XYD Lﺎم (+ UD(.ﺑ21 Fو 'ﺒ(ل l+ﮐﺎن ا .ﺎر (+اquو اzﺒﺎري ﺑﺎن ﺑ.( ¤+ F ان ﮐﺎن ﭘ( 1991ع 1Pاquو اVن +ي ،ان ﮐ !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﺑ!ﺎ ( و ( ( Q1! ،ﭘ( 1ن ﭼﺌDﺌ $! Q [ %ا.ﺎ"M ،ا +ﺒ ﺑz ijﺎن ﺑ(چ ﮐ ﺑ!ﺎ ( و (+ Q1! ،اﭼ ﺑ2ران 2رآﺑﺎد اُن
+Dي آ' HAﺎﺋ+ %ﺌ ((Dده ﺑ ﮓ ( ﺑ!ﺎد و¥و. !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﺎ 2xKD .ﺌ ? uﺌﺎ QC ،ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ د*Aي "q1 Uن (ا^ﺎ*+ Cﺎﺑ Q Cﺎري اTﺎ Uﮐ اu ? { UYuﺌM .ا +ﺒ ﺑz ijﺎن ﺑ(چ ان ﺑ!ﺎدي ﭘﮑ ،(+ %+ ( qان ﮐﺎن ﭘ( 1994ﮐﺎن 1998 دوران KDر ? *jDﭼﺌ ،Q!Dان ! D F1b+ /ﮕ(ن ور R(+ﺎ (ن (uن Mا (!C +ﺒﺎ ﮐﺎن ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ( zﺎ (+ﺑ1R Fا ( و ( ،(uﭘ %+ Yا *aو¥ي F (+ﮕ.(1 1998-99ع MاVn +م ا^ ﺎ ،ا ﺎر ( ﭼﺌDﺌC Qﺎج ( ( .ي KDر ﺎ FCا K Q1ﺎ UAﺎ Uﮐﺎ،C $! UD(.ان و' . Uي *LDم ﺒ2ا" 2YLآVy 2 (zح .1ﺎر ﺎن uﺑﺎ'ﺎ2ي ”ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ر /چ ?“ Rﺎ*LD ،uم 2YLD zﺑ(چ + QP Fb+ﺎر Q!+ﮐ KDر QB *jD (+ Yﺎﺋ!2ا ﭘKD Xر +ﺎ F1b+ .ﺆ داVzﺋ(ن ﮔ (ن ،ﭘ %+ر*Aﺎر ﮐﺎن YDﺌu F Qﺌ Xﺒﺐ ! u $ﺑ
رگ ا*ﺎد KLDﺎﺋ 2YLD T QاYﺎ? ﮐ ان ? ا ﭽﺎرج ^ Xرا (+و ( uا (ر ? ﺑ(ر MﭘKD Xر (+و (،
!mu Q1ﺎن ا KDر +ﺎ و ﺎ: ) 2YLD (1اﺑاM (2) ،( ( %uا2Y1A +ه (3) ،Q/ا2Dاد M (4) ،!/ا +ا"1ﮐ( M (5) ،5Pا HYT +ا"(!C Q 2 Mاy +ﺎﺐ دور ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ( ’ا" ﮐﺎن پ‘ Cﺎﺋ ?Y*@D C QA Qﭘ( 1ن C 2ﺎر (4 Q1! ،ﭙﺎﺋ ^ !ﺎب 2Yآ 2!A 2 (zﺑ { Fﺎر ﺎM .ا +ا^ ﺎ yﺎﺐ ª jD F1b+ات ﮐﺎن ﺑ2D Fد ور ،Cﭘ ان و'C Uﺎﺋ2! Qن 2Dو اﭼ ﭘ(رو ( اuﺎ ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ رو"qي ( .Tﺎر وﺋ ،ﺑ اﺋ Qﭼﺌ FC bان اTﺎu (. ،%+ ( Uا" ﭘﺒ+
!@.اﭼ Tوع l+واري uﺌ ،ان ﮐ رو+ﺎ ( و ( 2YLD T .اYﺎ? وAﺎت ﮐﺎن ﭘ( FCا ? (uﺑ Fﺑ! 2 و ( ان ﺎ +ﺎرq Q+ي ﭘﮑqي و ﺎ Cﺎر ? (Dاد ﺑ Fو{ي C 2ﺎﺋn Qﺎﺋﺐ ﭼ2K * .(u (.ر د*Aي "C Uﺎري ( FC (u %+ا (uﮔ (1ﭘ( Tوع ( !ﺎب ﺒ2ا"Kﺎدر (] bدور ان ﺎ 2!Aﺑ Fﺎري +ﺎ و ﺎ .ان "z ?«+ ^ Uچ FC ﭘ(رو ﭼ ،(u (.ﭘ ا¬ﺎ ﮔ %+ (1ر.(u ?u D 28ﺌ C 2008ا ﺎر ﭼﺌﭘ( Qر اuﺎ ذ(Dاري (Dن Cآﺋ FCا ﺎر (Y QPر Qر ﺎﺋ!Y ،Qﺎرن، ور@+ﺎﭘ+ ،Qﺎ Q/ ZاTﺎ* QY+ﺎن ﮔ وري FC %1bYا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ د*Aي " Uواري ر %+ ?uﮐ ﺑF ا *aو¥اﺋM .bا +ا^ ﺎ yﺎﺐ ا Q](aا ن ﺎن ﮔﺎ] +ي ،ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ واري ? ﮐ BA 1Pﺎل .Q(+ ? qﭘﮑ(D ? qاد + ^(aي (+ Y ،و (4 ،ﺎ+ﺎC ( lﺎر ( 2 ?+آzي (/Dدو ﮔY+ ،(u %ﭙ( ن Dﺎن (Dاد 5"M ? (uر u (aا]ﭙ(رو ا lا ? +ﭽ( Mرا Q1! ،(D 5Aﮐ ﺑ!ﺎد ﺑ!ﺎﺋ 1Pا +اﺋ ،داVzﺋ$ Qارا )(update +ﺎ و ﺎ .ا 1دوران (Dﺒ *LDم Cﺎج ( ( ا ﺎر ( . 1Pي KDر آ ( Qu .ر ﺎ Cا® u (b!1!Dا (ر C (u ?+ %+ﺎج ( ( ا . ](aي (ر Quر ﺎ ( (xر ،(u (uاُن +ي Quر ﺎ ( ،Uا UYuاAﺎد U ﮐﺎن اﺎن Pﺌ ﭼ¯ ر Uوا' uﺌﺎ Qu ( ،Qر ﺎ ﮐ LCﺑ!ﺎدن °u Cﮐ!( .Qﺑ %+ 2Bر*Aﺎر BDﺎر ﮐ ا¬ﺎ ﺑ Fﺑ*LD ^ l+ *1م ﺑ2ر اﺑqي ﮐ ان ( ا ﭽﺎرج ﺑﺎﺋ*LD ،م Y 2YLDﺎن XYDﮐ ر /چ آ /Aﺎ Aاﺋ ( ±ﭙﺎ و ﺎ. (/Dدو Cﺎر Xﮐﺎن ﭘ( اﺎن ) 1!Pﭼﺌﭘ . Qي( ﭘ!b!1ﺎ x!Dﺐ وﺎري ،ﺎم +ﺎر Q+ﺑ! Q1! { ،bرات u +ي (Dاد ا !ﮓ ﭘو!Aﮓ +ﺌ آzي ﭘ(uqن {(Rن -اﺋu(C 2 u Qﺎن C Q«uﺎﺋ Qﭘ (*1آ ،uان (T + Qu.ن ر buو (ن آ FC Quا Q1ﮐ Pﺌ 4ﺎﭘ ور آ]!2ا FC (4 ،Qا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎﺋ Qاquي ﮔ!bﺎﺋi 2 (u F@Yuي آ uا Q1ﮐ و' Uﺎن ﮔ و¥ا ( ﭘ Xو !2و آ.u 2 Quاﺎن ا1D (uﺎ® ﺑT Fﺎ+ ?Dي رuﺎ آ(uن (. ،ﺎﺋM QاVn +م ا^ ﺎ ،اُن و'" Uﮑ( Qu ،(uﭘﺎl ﭘ( 1ن C 2ﺎر +ا ( uﺌﺎﺋQ؛ FCﺌC Qﺎر در* ﺌ ﮐ2! Qن (D .D + ( Q*!LDم 2YLD T اYﺎ? *´D %+ﺎ ﭘ³ l+ Xﺎﺋ ^ Q1! ،ﭼ(ن ﺎ T Q1! { ( FCﺎم ( د Cﺎﺋ+ Qﺎر Q!+ﺎن ﮔ KKLC ? و ( (mر ﭽ(ﺋ!2و .(u آ Qu µر ﺎ (Y 92!+ %+ Cرن ا((D Q](aده +ﺎر Q!+ﺑ( 2Lراﺋ* آuﺎنT ( 2 Qu Q ،ﺎ +اﺋX Q.YDﺑ!ﺎ ( .ا FC 2Dﭘ 2 Qu 92!uqﮐ ﭘ2!+ 2!/ا ان Dﺎن ^¶ ﺎ2!+ ?yا .ان ﺎن ﮔ اﺎن ﮐ ﭘ! *Y' b!1را Qﮐﺎن ﭘ Xآﮔﺎ2!+ Fuا FCﺌ Qﺑﺎ' 2ن ،Cا Q1رو !Tو
C ¥ر*Aﺎري ﺎن + %+ي ﮕ 2 . ،b1ﭘYC Xﺎم 2ﭘ$را l+ا 2Dآ.u -
-ا + ,ه )
ا 67م 4ا'3ﺎ 1 2ﮑ , /ﺎ.) 2001ع ﮑ و (
% + ٰ"(Dﺎ +و Q 9ا/ﺎن$! Q1! ،ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﮐ اuﺎ (¶ ﺑ @jآ ( ،uا· ! $و$! Qي زﺑﺎن YC uﺎم ا %uر ﺎ’ ،ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ‘ ( ¸uﭘ( 1ن ،2ﭘ92!uqن Dﺒﺎرכ C Q«uﺎﺋ+ QﺎDﺎﺑ ﺎن ﭘ1ﭽﺎﺋ ر uآ.u درا$! ،?yي زﺑﺎن Cﺎر u ¸uا %uا1T F1Dﭙﺎرو آ( ( $! ^ Q1! ،uام Q 2yﮐﺎن ا *[ﺎر +ي ر(u $! .(uﺎ"A ،QYﺎD Qﺎuن1T Qu ،ﭙﺎري ا*+ F1Dﺎب CDﺐ T l+ﺎ ( l+ارادو FCآزادي ﮐﺎن ﺑ+ FﺎA ا® واري ¥ yاري ،(u (+ﭘ ﺎ® aﺎ" F1آu؛ ( Q1!+ﭘ! (b!1ﭘ!x (b!1ﺐ آ1T Qu ،uﭙﺎري ?Y.D B l+ﺎدت !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﭼﺌDﺌ(D U Qن ﮐ b!1!Dﺎ Qﮐ xﺐ آ^ Q1! ،u 1 Quﺎن Dﺎ" ﺎ +و+ Q 9م ا^ uا/ﺎن! C Quﺎر *+ jﺎب ﭘ1ﺋ 2 Qﭘ1ﺋ4 Qﺎﭘ ( 1D ¸uﺎ® "ﮑ!2ي. ،ﺎ T(zآ(/LD µس +ي ر (uآuﺎن .ﺎ /Dت b!1!Dﺎ ﺎ (/LDس +ي رuﺎ آُ ،Quان ( ا 2ازو KAاﺎن ! ﮐ ﺋ آ .uاداري ا 2ر Qb!1!Dﺎ Q *LDم Cﺎج ( (*LD ،م ﺒ2ا"Yﺎن *LD ،XYDم ا" 2YLD QDﺎري*LD ،م 2YLD zﺑ(چ*LD ،م 2YLDاYﺎ? ،T *LDم ر ﺎض اz 2Yﺎ*LD ،jyم 2YLD ±Aﭘ*ﺎ*LD ،Aم jﺎوت *(ﺋ*LD ،م Q/ا*LD ،XYD 2Yم اﺑا*LD ،!+ %uم 2Aا D( Q/و*LD ،م uﺎرون ﺒﺎ*LD ،م ﺑT ?@jﺎ*LD ،Fuم % +ﭘﺎTﺎ*LD ،م zﺎ"(* 2ﺋ، *LDم .D ?Y Zºﺎ]*LD ،م ا2اﷲ ﮐﺎن (ا Pﺎ ﺑ*+ Fاﺋ !¤ا 9(Cي و{ا +ﺎرT Q+ﺎ ?Dآ ! Q ،Quﮔ، (zص Uﺎن (D ، U % uن ﺎن ﺎ» { ( Quﭘو+ U!LD ^ 5.ﺌ ^ Q1! ،رب % +ﺋ ﮐ Qاُن ( ا { !2و Qu .ا %uر ﺎ yف ﭘ1ﺋC 2 Qﺎري ﭘ ^ Hآzي (/Dدي Cﺎر l+ا Q1ﺎ ،Qا نB ، + Aﺎر Q!+ﮐ FPﺎل " ³و ﺎ. Qb!1!Dﺎ (@D Qري ﺎن Qu ،ﭘو ( 5.ﺎ"( ’ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ‘ (+
(bCو ( Qu ](* ،ﮐﺎن ا® Quﭘو’ ^ 5.ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ !. $ﺎ‘ ﺎ"( (ﭼ( و ( ’ u .(uا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ‘ ﺑ Qا^'(ا Dا Q"(yﮐ ﺎ(1Dن رﮐ Cﺎر +ﺌ وﺋ آ Qu .uﭘو2 Q ^ 5.ن ر ﺎ Rﺎ uوﺋ آ A .uا"Lﺎل Quر ﺎ ( ﭘ( 1ن 2ﭘ92!uqن Q«uآ.u ﭼ(ن ﺎ u FCر ﺎ$! ،ي ادﺑ ﺑ(ر1940 Mع 'ﺎم 1951ع واري ﺌ ?.@C Qواري زDﺎ ،اﺎن {ا Quر ﺎﺋQ Tﺎu ?Dﺌ ،ﭘ !$ي ادﺑ ﺑ(ر ،Mون ( ' 5ﺎم ﮐﺎن ﭘ( ،ﭘ! Qb!1ر ﺎﺋ C Qﭘ(ري ح 2' Yم ﮐ Fﮕُ .(1ان و'U !$ي ادﺑ ﺑ(ر Mﺎd ،ﺎ(D lﺐ ? { ¼u ،ﭘوﮔام uﺌﺎ: )ا"( ﺎ$! Dي "ﺎت )ب( !$ي "(כ ادب ﮐ lq1ﺎ Dر ﺎ )ت( دور وار ! $ﺎ Cﺎر CCﺐ )ث( !$ي ادب Cﺎر "ﮑﺎﺋX )ج( !$ي و ﺎ l+ﮐ اTﺎ ¼u Uآ]X
)ح( !$ي ﺎﺋﭗ راﺋ Cﺎر +اﺋX )خ( !$ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ Cﺎر +اﺋX !$ي ادﺑ ﺑ(ر Mا Q1ﭘوﮔاD QDﺎن Q KAﭘوﮔا QDﮐ °uﮐ ﮕD Q ،(1ﺎن ﺑC $! Fﺎر وارو ﭘوﮔام ا ¥ ر buو ( !$ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ واري ر ﺎ ^ FCﺑ(ر Mاُ *aﭼي ﺑ F Fﮕ.(1 (Dن ﮐ ا آ Qu FC uر ﺎ ﺎ" ﺎن (+ﺑ Fﭘوﮔام ،ا ( /آف !$ا^ ﭘوﮔاT QDﺎ+ F ?Dي ﮕ1ﺎ$! FC F ،Qا^ YCﺎم mﺎ و{ا ﭘوﮔام Tوع +ﺎ uﺌﺎ. Cﺎر 1998 ^( 20ع (D Cن ﮐ !$ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﭼﺌDﺌKD Qر ( ¤+ Q@.Z ( ( l+و (^(22 . 1998ع Cﭼﺎرج و XRﮐﺎن ﭘ( Qu ،اداري + 92!+ %+ﺎر Q!+ﺎن (Dن1998 ^( 23 ،ع Cﭘ Q 1ﮔﺎ] +ﺌ Q1! ، !$ي QP / "(Pر ﺎﺋ Qﺎن ﮔ ’ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ر /چ ?‘ Rﺎ (+ (xA ( Xuو (، ﺎ aﺋ Cﺎر (+D Cره ? 'ﺎﺋ (+ %و ( LC ،ﺑ!ﺎد °u %+ Qu Cو¥و و ( Qu .ر /چ ? ﺎر ﺑ!ﺎد + FP CﺎرKD Q+ر +ﺎ و ﺎ .اداري ا aﺋ 92!+ %+ﺎ Qﺎن ﮔ و Qu ،1ر ﺎ ^ z xZCﺎR (+ﺎ (uو (.. !D $ﺎن ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ^ ﮔ1ﺑ? ((D uع(! ،انq1 ،وכ$! ،$! :و 2يY $! ،ﺎﺎت $! ،ﺎ Dﺎ]،(1 ! $ﺎ ﮕ ،q1ﺎ]ﺎ{ ،اuﺎ ،ﭼﭼﺎﺋ ،2!D!u ،!u ،را Qdﺎ ﭼ¯ﺎ qDسM ،ا ، +وُ ،?+ا*ﺎد ،ﭘو ،%. ،/Aﺒﺐ، ﭼ(رﭼ.ﺎر ،ﺎ*2ان $! ،اYﺒُ ،ان ﺎ YDﺒ@D ، ! ،ﺎD ،uﺎ®.D ،ﺎن¤ ،ون ورا ،وا Xuو*(ن ،و (P ،X lﺎ ،ﺎ (ر، (!* ،ﭘﮑ ﭘ(/نD ،ﺎل ،ور aﺎK ،"(P ،ﺎُ UAان ﺎ ﭘ ،(1ر *(ن ر(Yن ،ادب Cﺎر ،ا/Aﺎ ﺎ ،ﺎول ،ﺎ BT ،وTﺎي، *+ﺎب ،رﺎ^ ،اzﺒﺎرون(D(' ،ن' ،ﺒuD ،Vﺐ uDﺒ (. LCن ،را® ،ﺎچz ،ﺎ Kﺎ(uن ،اوCﺎرا ،اوﺎ'(ن ،آ*ﺎن' ،ﺒ*ﺎن، (!Aن "+ ،FZﺎCﺐ*+ ،ﺎﺑQA ( U را ( 2ن ،و 2رونB ،ﺎمu ،ﺎر !ﮕﺎر ( ﺎDﺎن ،ﮔD ?LD ،1ﺎ( 9ن ،ﮔ( 1ن ﭘﺎ9اVD VD ،ﮐqاِ ، zﺎ$ ¥ ،ا.T ،?T ،ﺎر.T ،ﺎري ،آﺑﭙﺎ ،Tآﺑﭙﺎ Tﺎ Kﺎ و(Y(D ،Vن(D ،اVyت ﺎ Kﺎ و ،Vزرا،U ﺎ ،Uﺎ (. LCن ،ﺎﺋ!( Hن ا bﺎدون ﭘﺎ*/+ﺎن وnه R z ?Y*@D C Q((Dﺎ+ B ،uﺎر Q!+ *jD QB *jDاد ﺒ+ Qﺎر Q!+ﮐ رY!uﺎﺋ ^ +(Dﺎ و ﺎ. 2YLD TاYﺎ? yﺎﺐ ﺎن ﮔﺎ](ن +ي ،ﮐ K %+ 92!
+D KKLC Qu Qﺑﺎﺑ$P Uا ( و (y .ﺒ¾ Tﺎم + 92!+ %+ﺎر %+ Q!+رﮐ? ر+ﺎر / Mﮐ1bY Qﺎ ( و (T .وع Tوع + uﺎر Q+ﮐ *+ *jDﺎﺑ ،Qرﺎ" Qاzﺒﺎرن وnه Dﺎن ﭙ(D C Qاد 1bY l¤+ﺎ] { و !2ي uﺌ .ا(D (uاد ا" -ب وار ﭙC Q ُاCﺎر ( و !2و .(uا" -ب وار ﭙ" C Qﮑ? (Dاد ﮐ ﭘ( ((D
+D KKLCد z 52ﺎ Qواري (Pigeon holes) 5¿+ا"- ب وار ورuﺎ ( و !2و ُ .(uان ﮐﺎن ﭘ( y Tﺎﺐ ﮕا ا" -ب وار ﭙ(D ? Y C Qاد ﮐ CCﺐ {ﺋ ،ا Q1ﭙ Q ﮔ (D ?+اد Dﺎن +ﭽ( MراC 5Aﺎر (+و !2و Q1! ،(uﮐﺎن ﭘ( ُ (uان ﮐ ر 2و ،uآzي MراC 5Aﺎر 2!+و ،(uان (Dاد (כ ﭘ 2!+ Rو ،(uﭘ( ا(/D (uدو Y+ﭙ(ز ﮓ ^ Y+ﭙ( "ﺌﺐ ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ^ KDر ?+آﭘ ن (ا" (+و !2و .(u Y+ﭙ(ز ? (Dاد ﮐ
+Dي y T ? KKLCﺎﺐ ﭘﺎ lﺎ zﺎن 2YLDوار ﺎ وري zﺎ" 2آزاد وﮔD [ 1ﺎن .( ¤+ا ? Q1در* Qﮐﺎن ﭘ( اداري .ي Cﺎج ( yﺎﺐ {C (Rﺎج yﺎﺐ درM ?+ Uرا 5Aﮐ ﭘ( (Dن [ Dﺎن ،( ¤+ان و( ¥כ ﭘ + Rﺌ(D ،اد ورت L" u Cﺎظ ﮐﺎن [ وُ ،1ان ا( UYu zﺎل رﮐُ ،ان $ارا وا¥ارا ﺑ+ Fﺎ و ﺎ. ¸u *uض l+ﺑ!D Fﺎﺐ !2و (D FCاد uدا Vzﮐ ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ﮔD Q1ﺎﺑ Tﺎ (+ ?Dو ( آ.u اداري Quﭘا' ^ 5.ﺎﺋ ?+ %ﺐ Y+ا (uﺌ (D FC (u (+اد yف ُان `(aدا+ Vzﺌ و !2ي Q1! ، ﮔ 51ﮔ 300 51ﮐD Qﺎ] Q1آﺑﺎدي 2 (uيُ ،ا Cا(.ل ﮐﺎن (ا P ،ﺑ+ Fﺎ 2 (u U"(1ي .ا"ﺒُ Uا. ،`(a u YﺎK ،ﺎC *Aﺎر L" jﺎظ ﮐﺎن ا2 (u %uا ،ﭘ( ﭼﺎُ uا u QR(a Q1ﺎ lﭘ! ﮔ F (4 1و¬ ﺑﭽﺎ ُ ،Qbuان ( `(aا(ال ور {ﺑ( .ﺎ aح Dﺎ.D ،Qaﺎ !u ،Qن2!D!u ،نBT *jD ،ﺒ Qﺎن وا2ار VD QD ،Q*xjTﮐqن D(BD Pﺎت
دا ^ l+ ?zﺑ Fا "(yح a +ﺎ"(1ن ﺌ (+ن و (ن (uن .اquي ح (Dاد $ ?+ارن وا¥ارن ﮐ Y+ﭙ( آﭘ ن 2Dد ﺎن (Dاد Tﺎ+ ?Dي ،آzي MراC 5Aﺎر (+و ((/D ( Q1! ،دو ﭘ( ا yﺎﺒ Qﮐ Tﺎ(D ?Dاد C 2K!C ،xZCي Dﺎuا [ Fو (+(D ^ Xو (. Quا %uﭘو ^ 5.ﭘ! ا !ﺎب 2YLDاﺑاM ،( ( %uا2Y1A +ه ! ،Q/ﺎب ا2Dاد M ،!/ا + ا" F1رﮐ( M 5Pا HYT +ا"KD (!C Q 2ر +ﺎ و ﺎ(D .ن ﮐ T(zﺎن ا ( (´D (uﭘ(ي u FCا ﭘ!" b!1ﮑ 2 Qu (/Dدي ( (n tZ" uر ﺎن ﭘُ (uqان !Dﺎﺐ $ارا وا¥ارا +ﺎ Dﺎuا (@D Fرا { ﺎ .ﭼ( 2ا آ4 Q«u Q1b1” ،FC Quﭙ ﮐ %+ ¸u “.ﺑ4 Fﭙ ﮐ Xﮐﺎن uﮔ
ﮔ.(u F 51 ا D 1ﮐﺎن ﭘ( Q QداVzﺋ (xC ^ Qنz ،ﺎ Q@K Q+وnه ورت uﺌُ ،اz uﺎ+ﺎ (xC ،ون @Kﺎ وnه *+ *jDﺎﺑD Qﺎن ﺌ(ن (Dاد Dﺎ] Q1ﮐﺎن + °uي ،وا2ار دا Vzﺎن ﮔ (Dاد ا 2ر Tﺎ+ ?Dﺎ و ﺎ.
(ا^ﺎ:U C )ا"( ’ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ‘ واري ﭘو 5.ﭘ1ﺋ ¸u ،( 2 Qﭘ( 1ن 4ﺎﭘ( اوuﺎن Q«uآQu .u ﭘو(/D ( 5.دو (ا^ﺎ2xKD (Reference) Cن ( ﭘ(راﺋ( +ي ((/D ¸u .دو ،ﭘ! u ،( (Y b!1وا 2ا (ﮐ )(/D ( %/' (Uniqueدو آ ( Q1! ،uﭘ( 1ن 2ااﺋ ﺎ" Qا 2ر ( ?Y.Dآ C Q1! ،uاداري ا 2ر 'ﺎﺋKKLC ?+ % ³" !1D u ،
+DﺎCﺎر ا+ QRﺎرy ،Q!+ﺒ¾ Tﺎم ،ﮔ(z ،U!LD 1ص ﺑ ﺎن ،ﭘ ُ "(YBDات (+ %+ C آ .uاquي ح !D $ﺎن B ،راﺑ+ Fﺎر Q!+ﮐﺎن (ا 100ﮐ ،QKKLD Qﭘ! b!1ﭘ!D C b!1ﺎن ا(D (uاد + °uي .(+(Dا Q1ﭘ!D C b!1ﺎ]D ،Q1ﺎ.D ،Qaﺎ ،Qدر ﺎ Fuو.uن ،وا¤ ،Quن ورن ﮐﺎن (ا و] ،Q Qﮔ ،Q (P Qﮔﺎ،Qu * ،Qﺎ (رن ﭘﮑ Qﮐﺎن (ا 2!D!uن q1وכ uﺎر Qﺎر !+ ،Qﺎرن ،وان ،وﮔ1ﺎu(" ،QDﺎرن(+ ،ر QP QﺎQC q1وכ1D ،Q* :ﺎ]D ،QﺑLنD ،ﺎ ،Q ،Q1"(+ ،Q4ﺑﺎﮔ ،Q qر ¿ﺎر Qوnه ﺑﺎري D(BD ?xZDﺎت + °uي .+(Dاquي ح KDﺎ!u Dنُ ،QC ،ا QRﮔ9(1ن ﺎزن ،Qb! ،ﮔ9(1ن ُا QRﭘ!$ن ،ﺑYﺎر ،Qﭘ(ک ،QY/' qD (Dن وnه ¥ار ¥ار !(ا (D ?Y*@D C Qاد¥ $! ،ار ¥ار q1 ،Qzوכ ،9^ :وﭼ(" ،ي*/u(+ ، ،ﺎن+ ،ﺎ ،4ﮐﺎري، " ،Â+ ،P Hﮔbات+ ،ﺎRﺎوا ،9را*/ﺎن ،اﺋ Qz QP z .ﺎ ُا(! uان $! . ،ﺑ Fﺎم آُ ،Quا uﮔ +ي +(Dﺎ. Quا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ﺎ(Cار $ ¥ي وار !(ا Qﮐﺎن (ا Kﺎ 1C ،UAﺐ 2YCنu ،ﺎر !ﮕﺎرb Q1 ( ،ﺎو، ﺑYﺎر V ،QجC ،ﺎر jﺎ ،Qو9ن وﮐن ،ا QVyﭘ1ﺎ(" ،Q+כ ادبBD ،ﺎري ادب را® ﺎچ ﺎن وا( رﮐ!(! 92ان ﭘX { ﺎ و ﺎ آ.Qu Quا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ Dﺎ" Bﺎن (BDم !2وC $! ،ﺎر K ،ﺎ 1C ،UAﺐ 2YCن % ،ادب' ،QD(' ،ﺒ QﺎQC ﮐﺎن (ا د ﺎ @Dﺎuن ،د ﺎ uDﺒ ،Qﺎ ﭘﺎر Y ،Qادﺑ [ Y ،Qادﺑ QZ!yوnه ?Y*@D Cﮔ (1ﺋ (Dاد T 2 Quﺎ (+ ?Dو ( آ.u !Kﺎ ( x u $! 2 Quﺆ (D 2y Aاد Tﺎ F ?Dﮕ (1آ+ uﺎ(! Aان ر buو ﺎ 2 (uا .رbu )ب( ً و ? (Dاد ﮐ ( 2 uن 4ﺎﭘT Qﺎ (+ ?Dو !2و (Dاد Tﺎ ( l+ ?Dا2!u (/ (uو ر2!uو 2 Qu .ﺎ اu *a +ﺌ ا @T Qﺎ !2ا ،ﺌ QP Qا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎﺋ Qﺎ"2! Uو ر (uآ.u ) Q1!+ (Äﺑ Fا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ CCﺐ Cﺎ" ?Y ?//D uآ Q1!+ .uﺑ "(P Fا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ u و CCﺐ {ﺋ ،ﭘ( 4ي +ﺎ { Fﺑ ،ﭘ ا³" u (uﺎCﺎر ?Yآ Q1! ،uﺎن 4 uﭙ? u 2ﺎل ﺎ Pﺌ ﺎل$ ،ارا وا¥ارا ﭘﺎ +ﺒﺎ آ KKLC %/' Qu .QuﭘوR ^ 5.ﺎ
+D ?uي ? ( ا (uﺋ 2 (u %+و آT 2 u FC uﺎ(D ?Dاد 2! %DCي ر.u L" "(P !A Y FC (Pﺎظ ﮐﺎن ﺑP Fﺌ ا @$ Qارا وا¥ارا ]+ﺎ وري !2ا .ﭘ1ﺋ Qا @ Qﮐ $ار](، !(ار]( و¥اﺋ( ﭘ( 2و ،اuﺎ ((! ¥ار u ،ا @ Qﺎري ر2!uي.
(ن Q.D QP FCوا ﮕ ! $ﺑ y F1b+ Fﮐﺎن ﭘ( (ن (ن !(ا (D Qاد اﺎ2! (Aو و !2و ،اquي (Dاد ﮐ و'U ﺎ"*D Qﺎﺑ ،ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ uﺌ Qا @T Qﺎ (]+ ?Dﭘ( 2و. )ت( (/D Quدي CC ،jCﺐ ُان $ارا وا¥ارا (+ l+آﺎن ،(u F %+ﭘ ! !¤ن 9(Cي و{ن +ﺎر،Q!+ و{ي U!LDﺎن
u ،ارن 2BCاد *+ﺎب ﭘD ،uqﺎ] Q1ﺎن D ،Dﺎ® .Dﺎن ﮔُ ،Y1اCﺎن D(BDﺎت + °uي( ،ن 2BCاد ،ﭙ(ن
+Dي آ(+(D HAن Q ،ﮐ 2YLD TاYﺎ? yﺎﺐ !2ن QPﺎ ،Qا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ^ ﮔ1ﺑ? ا(ب ،ز " "(P Kﮑُ ،ان ﮐ CCﺐ { ﺌ ،آzي ﭗ Cﺎر +يY+ ،ﭙ( "ﺌﺐ ،و^ QD ¥ !Kﺎ Qu ،+(Dﭘ( ان ﺎ ﭘوف ﭘuqﺎ در*(ن (+نu .ﺎ] 2 ¸uﭘ 92!uqﺎ(1Dن آ!C Q+ .uﮓ [ Dﺎ] Q1ﮐ ً + 2ﺌ Qﺐ [ ا !2ا .اquا Dﺎ]D %+ Qu (1ﺎن ور ﺐ 2 ¤+ا zﺎ(Dن 2!"(aا ،ﭘ z b!1!Dﺎل
+D ،ي + ? KKLCﺎر YBC’ ،Q!+ر ﺎﺑ!2ي @D ^ KLCﺎورYD ‘ Y+ Cﺒن ا yﺎﺒL" u ،Qﺎظ ﮐﺎن Qu 2ﮐ ﭘ^ l+ iﺋ ﺑ!ﺎﺋ Hﮐ ( آ .uﭻ ﭘﭻ Qu FCﭘوT 5.ﺎ Xﺎن ! $و{ي UD2zآ u ور Quﮐﺎن ! 92ا *[ﺎر ( ﭘ(راﺋ( ( آ.u uا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ y Fف QKKLDﺎم Dﺎ] ^ Q1آ ،uﭘ uﺒ Kا*ﺎدن Tﺎﮔدن ور QCﮐ ﺎ(1Dن رﮐ Cﺎر +ﺌ وﺋ آ.u آ zض آ FC uا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ ر ﺎ ﭘ1ﺋ 2 Qﮐ + ( l+ ?Y.DﺎDﺎﺑ ﺎن 1و *LDم 2YLD TاYﺎ?9(C
+D KKLC ،ي !¥ $ار ¥ار Vﺋ QKر QKKLD 92!uا yﺎﺒ1 ( ( C Q؛ KA FC (b!1!Dﺎ"( %+آ 2ل آ .uآ l(" FC µو U 1ﺎﺋ(ار ( آuﺎن+ FC %+ .ﺎر (+ Q!+آ .uآ u FC µا]ﺎl ÆjTآuﺎن+ ،ﺎر Q!+ﺋ (+ «D $!+ (b!1!Dآ(D uن ﮐ ﭘ! C Q1+ Qb!1ﮐ!( آ .uاuﺎ U!LDا Q1 ﺋ آ .uﮔ 5اپA ،ﺎ 5ﭼ( ^ Y+ﭙ( "ﺌﺐ ا ﭽﺎرج *LDم *LD ،XYD Q/م .D Zºﺎ] *LDم ا2اﷲ ُ ﺋ (+ %+آ .uا Q1آﭘ ن %+ﮕا ا" 2YLD QDﺎري yﺎﺐ +ﺌ1 Q1! ،ﺎ Uﺋ y ،?YLCﺒ، (zص ﺎن روزا ( ﺎ ر³" Q1! ،uﺎCﺎر ﺑ!ﺎ ﺎ Q!u nاﺒﺎﺑ Qﮐﺎن (/D Quدي Y+ﭙ(ز ﮓُ ،ان ﺑﺎر ﺑﺎر $ارن، وا¥ارن در*+ %+ ،( Qا ( ،ان ^ ﮐ .bu H Hا uﺎ T Qu FCﺎ.uﺎر Cﺎري اﺎن ! ﮐﺎن و ¥ 2xار آ ]¥ .Quﺎﺋ Qﮐ2 Qاﺋ(z Qش رﮐ*LD .م Q/آر 5/ﮐ ﺎد l+ Fﺑ ا xﺎ2! AيYC (u ](* ،ﺎم د ﺎن اﺎن T % Quﺎ ( ?Dآ.u b!1!Dدﺎ آBC ]¥ FC uﺎ"ٰ ا ! Q1ﮐ (zش رﮐ آﺑﺎد +يT Qu Q ،ﺎ.uﺎر اﺎن ﺎن ﮔ (+ %+آ u اﺎن ( ﺎ» { ( آ.u ﺌ ! !$ﺌ $! Qﺎ Dﺎ]!(1
!$ي 2A ( "(Pاﺋ - -ا 67م 4ا'3ﺎ
;9 :ﭙ9 2 8ﺎ< ﺎن د ﺎ ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎﺋC Qﺎر 2000 Ç Ç" %+ ( l+ﺎ" Qﮐﺎن ﺎري آ .uا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ) (Encyclopediaا ( ?yﺎ D Enkyklopaideia tZ" "(Pﺎن ُ ( qآ Q1! ،uاu ٰ!BD ?yﺌd ?Y.D” :ﺎ l ( *Tاﺎ( %BC (all round) (YbD !Bﺎ dﺎ ،“lاuﺎﺋ و yا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ﺑ ﺌ!.ﺎ dﺎ]ﺎ ? آ:!B ،u ”() “Reference work that contains information in all branches of knowledgeا^(D Cادd (. ،ﺎl (Yر T Qﺎ QzﺑﺎﺑD(BD Uﺎت 1Dﺎ +ي( !$ي "(Pا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ Cﺎري (z uاب (. ،(uاﺎن {ا ،Quﺎ" QYاد ﺒ+ Qﺎ Aا® {،(u (R ان {س QxjT *jDاﺑ*2اﺋ وﮐ(ن ﺑ Fﮐ!(ن ،ﭘ *Èﺎ ﮔ . 51ﮑDﺎن’1Dا lا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ‘ !(ان ﺎن FPﭼﺎر ﭼ(ﭘ( qن Tﺎ (ن(( .ان M KLDاLD +ﺒ9P Uي ’!$ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ‘ !(ان ﺎن q.uو *+ﺎﺑqو 4ﭙا ( ؛ *LDم *YDﺎز ﺑjﺎري *LDم *jDﺎر ُا q1 qن ((ا ،Qر ( zﭘ(ر ر ( 2رآﺑﺎد Cﺎن ”ر ( dﺎ] “ !(ان ﺎن *+ي C yﺎﺋQ؛ ( Vu (/؛ ﮐﺎن و{و (1 Xu( %+اد ﺐ ا*ﺎد ﭘو ¾*A /Aاﷲ Q1! ،(+ K 2y *+ن ﺎ"C Qﺎﺋ Qا Zادي ح Quا+ %+ C %.ي ،ر ﺎﺋ 5!Dﮐﺎن ﭘ( ?Dر'D %ﺎن ”!$ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ“ )2 ﭘ( 1ن :ا"-ب( 2005ع 4ﭙﺎﺋ ﭘ$رو Xu( .(+ﺋ Pﺌ ﺎﮐ(9ي 9Pُ 2YLDz ÆjTي ﭘ” Xذا QC ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ“ ﺎaﺌ ﺎل 4ﭙﺎﺋ ﭘ$ري +ﺌ QxjT 1!P Q!u .ﮐ "ﮏ Tﺎﺑ(/ن {ﺋ ﮕ( Qb1ن Q ،ا Zادي (ر C ا+ %+ %uي !$ي "(1 "(Pو¥و. اquي ح (Dن ﺑ(zُ u Fاب {” Qu .(u (Rا*ﺎد ﺑjﺎري ا 9( “D+آﺋC Qﺎري / 1992ع nﺐ آﺑﺎد ،دادو ’ا*ﺎد ﺑjﺎري ﮔ u ‘1ﮔﺎ] uﺌ (D FCن 2 ،ﺎT %+ﺎ FuﺑjﺎريY ،ﺎن XYD ' Yﺎن" z u ،ﮑ !$ي ادﺑ !ﮕُ $! ،Uان و' . Uي !ل ادل (Dي Cزور ( " ،(uﮑu U د*ﺎو
ﺑC Fﺎر $!” FC (u (+ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ“ Cﺎر .b+ ﭙ Yﺒ 1997ع $! Quي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ( (Dن ﮐ .ي KDر (+و ( (Dن *LDم ا" QDﺎري ﺎن ﮔ ا ﺎر ﭘا] ر+ﺎر Mﮐ ُا *jD ( Vﭼﺌ Q!Dدورن ﺎ R{ VxAﺎ (D FCن ﮐ”!$ي ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ“ ﺑﺎﺑ+ F1b+ Uﺎ [ nآ ﺎ *jD Q ،و'*+ ^ %+ Qu C Qﺎ( Dن Rﺎ' ? KKLC QB ،uﺎﺋ% l+ﺎ u ? VxAﺌﺎ 26 .آ( +ﺑ 1994ع ? Cﮔﺎ] Quر ﺎ ( اﺑ*2اﺋ zﺎ¿ $! ،(+ﺎT 1ﺎ KLD (!Cﺒﺎ Cﺎر +ي ﭘ(D .(u (+ iن *LDم $! 2Yي دور ا Q1ﭘا]+ Qﺎnن آ¥ار *LD Cم 2 ﺎT %+ﺎ FuﺑjﺎريY 2YLD ،ﺎن z XYDﺎص +ي *YDﺎز ﺑjﺎري ﺎن *+ zﺎﺑ+ Uي ،ﮐﺎ ﺌ Qا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ /ا A Q1ﺎن Cﺎر (D ?+ادz ،ﺎ +ا" ب وار CCﺐ { ? ِن ) ?xZC ( (titlesﮔ1اﺋ ور .(u (Cﺎد رFC u *YDﺎز ﺑjﺎريK $! ،ﺎ UAﮐﺎ Cﮐ اz (uﺎC (+ﺎر +ي .(u (+(Dان yدوران *Y/KT(zﺎن 1998 ^( 20ع C MاVn +م ا^ ﺎ ،ا ﺎر ( ﭼﺌDﺌ Qآ ( !$ي 2Aِ Qu "(Pاﺋ Q1! { Q ،ÆjTا 2ر 2Yارن ،ﮔﺎ] R(+ﺎﺋ ،ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ !u Cﮕﺎ( Dر 2Yرآ+ 2Dاﺋ+ (xA ( Xا ( !$ي ”ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ“ ﺑﺎﺑU ? (9ي T %+وع +اﺋ { Qu .( 4س *LDم 2YLD TاYﺎ? ( ﭘ(ر (uوﺎري «( ﮕ،ÆjT % Qu .b1 +ﺎر % Q!+ﺎن yﺒ¾ ﮐﺎن Tﺎم Cﺎﺋ Qو . 1ﺎ ق ر
ي +ﺌ ،ان ( آ µاﮐT (R{ Qﺎ 2uآuﺎن(y F1b+ . *LDم 2YLDzﺑ(چ ﺑ+ Fﺎر Q!+رY!uﺎﺋ +ﺌ ،ﭼﺌDﺌ . Qي (@Dري ﺎن !D $ﺎuن
+ Bﺎر Q!+ﮐ !(ان { ﺌ ( " z Qﮑﺎ و ﺎ . ،اداري ر+ﺎر((D Mد آ.Quﭘ ﺑ (D u 2Bاquو ﺑ Fآ (، ( Mا +ا^ ﺎ yﺎﺐ (z b!1!D Q*!LD Q@T(+ا Q@uﮐ ب رﺎﺋ وﺋ ،ا^ ﺎyﺎﺐ Quاداري Dﺎن uﺌ و¬ Xﮐﺎن ﭘ( Cت Q!1D Q14ا 2ر (Dن ﮐ ﺑ Qu Fاداري ﮐ zﺑﺎد ﭼﺌ %BC ،ﮐﺎ 1P Cد.zﺎر ( ﭘ(. *Y/KT(zﺎن uو وري $! Quي "(Pا.ﺎ" uو{ي z Yﺎ 2ان ﺎن ^aﺎﭘ? FD*LD Mا2Y1A +ه $! ،Q/ي "ﺌ!ﮕﺌ ا ﺎر ﭼﺌﭘ Qآﺋ Qu FC،ﭘ(D Q 1ن ﮐ اداري ’ﭘﺒ+ Q@.ﺎ‘ D YD Cﺒ +ي ﮐ!( Q!1D F1b+ ،ا 2ر (Dن ﮐ ﭘﺎ lو ﮔ1اﺋ Quاداري uو . 1Pي اﭼ XآÊ +ﺌ. ،ﺎ (Dن ان +ي 'ﺒ(ل +ﺌM ( ،اVn +م ا^ ﺎ yﺎﺐ ﮐﺎن ﭘ( Mا2Y1A +ه Q/اuﺎ u UxjTﺌ، ! Q1ﺎن !$ي 'C "(Pوا¥اري ^ (D l+ %+ن ﭘﺎB *Y/KT(z ^ lﺎدت 4 ،1bYﺎ+ﺎ1!P Q!u FC l %+ Q*xjTﮐﺎن آ µاaﺌ آﮔﺎu Fuﺌ ÆjT u .Hﺎن (D FCن ﮔ UxjT P (u (+ %+ﺎن ذا Cح Tﺎ Fuﺒ2ا" ﺎﺋ ﭼﺌ (ا" ﺎن b!1!Dﺎ واﺎ +ﺎ y Aﮐﺎن 'ﺎﺋu %ﺌﺎz ،ﺎص +ي ﺎﺋ Qاج ،XYD b!1!Dﭘ2 2!/ه D Q*xjTﺎن M FD*LD (uا2Y1A +ه Q/ان Xآ.u Mاy +ﺎﺒ FﺑM Fا +ا^ ﺎ yﺎﺐ وا ﮕ ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ ﮐ ﭘ! b!1ز 2ﮔ اداري ( ا2xKD %u °u ،1bYﮐ!( .ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ? ﺌ+ 9( Qﺌ !Dﺎﺐ QxjTﮐ ? Quو Rآﺋ*LD .م ﺑ2ر اﺑqي yﺎﺐ bCﺑ % Q*Vy ،ﮐ آ{و رﮐ ،ان ﮐ QuﭘاM ( 5.اﺋ .ﺑ!ﺎ ( و (*LD .م Y 2YLDﺎن q1 XYDي ﺎﮐ(9ي ÆjT *!LDﮐ ر /چ آKD /Aر +ي" ¼u °u 1!P ،ﺎ'(( Q Uا % Qﮐ Qu ? آ 2و و ( .ان ﺎن ﮔ M FD*LDا2Y1A +ه Q/رات { ! Q1! Q1ﺎ @Zﺎ ﺎن ”ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ“ Qu ﭘ1ﺋ 2 Qا !ﮓ ﭘو!Aﮓ +ﺌ آُ ،uان ﺎ ﺎ9ا ﮐ Hرب ﭘﺎכ !$ي '(م { !2ي %+ Qu.دوران !2س C ULy ﺑ+ Fﺎ Aا ﭘ( ،ﭘ ﺎﺋ(KB 2YLD Qب ’ ﺎز‘ ' Quﺎﺑ? jAﺎ] ULy ،ﭘوا2!+ F FuيD "(P ،ﺎ¸ ﺎن Q1! (. ﺎ ( آُ ،uان ( Tﺎ F 2uر (aآﺋ(ن ،ﭘ ا ﺎر ﺎ +ﺎر Qu Q+اداري ﺎ در د (ارون ﺑ Fآ(D .Quن دا2Y1A +ه Q/ رY!uﺎﺋ ﭘ!(z” b!1اب“ D ?Y.Cﺎ] آ ( T(z Q1! ،uآ µا 2ازو ³" ( Fﺎﺋ ﮕ1ﺎن. ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ! $ﺎ ﺎ ( ﭘ( 1ن 100 ،2ﮔام آر ﭘﭙ ،Cﭼﺌ Qر ﮕ4 Qﭙﺎﺋ ،ﺎ"BD Yﺎر ( Cﺎر $! Qu ،ي ﭘ92!uqن Q«uاﭼ ر (uآ T FC uا ﺎز Q[Z" Q!uﮐ دuاﺋ!2ي ،آ(/LD jA µس +ي ر(u آuﺎن :FC (aﭘﺎ] ُכ *9(P ،ي ﮐﺎﺋ،Q ﭘ! b!1اوﭼ aﺎ ﮐ(Dُ ،ر .1ُ Fﺎﺋ،Q b!1!C FCﺎﺋ{ ،Qات { ](uو¬! C 2 Quﺎري Qu.آ µا ﺎر ﭘﺎران وز اٰ !! ،$ﺎب ' 2ﺎﺋT %ﺎ ،Fuوز Kﺎ UAﺎU /َ FD*LDﺌ ﭘ . ،(bي Kﺎ UAﮐﺎ*LD ،Cم ZB HYTا] ﺎ (را 2!´D Fس FCاuﺎ ا/ﺎن Aا2! T(Dي، 4ﺎ+ﺎ FC lاداري ﮔا F 5و¥ي uﺎ Quر ﺎ ^ ﺑ 5bو' Uا 2ر u D Fﺎ u FC،ﺎ"(z ( Qاب C ?Y.Cاﺎن ﭘ1ﭽﺎﺋ F ﮕ(1ن uﺎ. آ*LD µم ﺑ2ر اﺑqي*LD ،م Y 2YLDﺎن ،XYDﭘ!.Yu Qb!1ﺎر دو* Qا" QDﺎريz ،ﺎ" 2آزادz ،ﺎن 2YLDوار، ا /ﺎﺋ(.ﭘ ﺎ ? (Yررن ر /چ (Aر /چ +ﺎر U+(T Q!+ﭼﺎﭼ2Zy ،qر D Q/زا QPﺎن ﮔ zﺎص +ي Y+ﭙ( آﭘ ن ﮔاM Aزاﺋ!ن*LD :م ا2اﷲ ُ *LD ،م 2YLDرªDﺎن ُCכ*LD ،م ^(Cرام ( ،q1 *LDم 2YLDﺑ! ijﮕ *LDم [ ا 2Yﭼﺎ ( اداري ﭘﺎران 1ﺎ Uا/ﺎ 2!YآuﺎنM Q ،ا2Y1A +ه Q/ رY!uﺎﺋ (b!1!D ،ن ا *[ﺎ(*j Dن Y1Aﺎﺋ@(ن ﺑ Fﺑدا(+ UTن ،ﭘ %+ Quﮐ 1ﺎ (z Uش ا(ﺑ ﺎن ﭘ(رو +ي { ﮑﺎر ( .اﷲ ﭘﺎכ ﮐ(z Qش آﺑﺎد رﮐ! > -ﺎج 2
19
ا آﺑﺎد :ﺎ ﺎن اﺋ د آ (1) : ا "#ي ( ﺎ' ﺎ&5 )*+, $%ﺎ$3 4ر ﮐﺎن 1ﮐ. /ف ﭼﺌ *9ن ﭘ ,آ .ﮐ ا >ا در ﺎO >(Tﺎول!% ،ي MﺒKا!i ^Bﺎ &uﮕري ) ¢ L54ﮔ{0ي&( واري K%رK% ،ر> Y%ﺎح ا!54م ^Kرآﺑﺎد T Pﺎ و! اﷲ ا %D ^Kرآﺑﺎد Tﺎ e%آ N} >%NM .م ٰY9q%ﺎ( ﺑ> Kس ا ﺎد ر آ .آر - .ﺎ^ﺐ اور e.ﺎ! ^Kرآﺑﺎد %ﺎن 1968ع !% 2ي -Mﺑ& اi %ﺎن ﭘﺎس .ﮐ اﺑ Kا ﮐﺎن و9% sﺎ!! P 4ﮑ ﭘ{ Tق . 1966ع 2ﮕري K%ر 2ﭘ{ دوران ”رﺑ fاJول ﺎ ﭼﺎر ﭼM “Dان ﺎن ﭘ.-0ن (b%ن !ﮑﺎﺋ Y " ،ار (Kرد-% ،ﭘرZﺎص \ 2ﭙ، Kس اواﺋ(b% 5ن 1968ع +اري %ﺎ ار ”ﺑﺎدل“ ^Kرآﺑﺎد ! 2ﺎBﺎت ﺑﺎﺑ \ﭙKz% " ،وم }Nم ^Kر F-G &L.Kﺎن ¢ا -اBJﺎ ﺎب ”ي !& ﺑ ﺑﺎد“ KL eاب Gر !ﮑ. آر - .ﺎ^ﺐ ادﺑ g% ،ﺒ Pﺎ K%ان BJ% 2ﺎ اﺑا!"Nم آزاد ،اBJ% ،K .ﺎ MﺒKاﷲ ي& BJ% Pﺎ ^ ا^( &BK% Kﮐﺎن %ﺎ -ر آ K ،س ﭘ.-0ن ﺎبBJ% ،ﺎ آزاد ! e( )% ”ا -آزاد“ 1970ع 2اردو \ 2ﭙ1972 ،ع 2ي& % 2ﺎ ار ”ﭘﺎم“ ﺎري ﺎﺋ ¢ KO % >Y^ ،و %وا روK^ ¢رآﺑﺎد 9Z 2ﺐ ر . 1973ع 2وز-.ا (% ٰ5Mﺎز 5Mدور K 2س \ﭙe (b%ن ” ] -د ) ﮕ-دن ^bر - “ 2ﺎر Kس ﮔ F-ﺎري& ﺎ وار.½ vBﺎ Pآر@\ KO % - .ي eو ﺎ 2 -Tﺌ1972 .ع . 2اF-G K ..ﺎن ^Kر j%ل -اﭼ& 2 ﺎﺋ eﺌ i%ﺎذ ﺑﺎدي (%ﺒ1977 . -ع 2ﺌ i%ﺎذ Bﺌ *, -و ان j -%ي آرﮔﺎﺋjر -L%ر 1990 .ع ﺎﺋ ﺌ i%ﺎذ j -%ي آرﮔﺎﺋjر 1992 Pع ﮐﺎن 1995ع ﺎﺋ ﭼﺌ%-ﺌ ر 1995 .ع . 2ا K ..وFﺎت ﺑB K4ﺌ { e.ﺌ
اﺎﺋ ﭘﺎ ﺎ
54
i% %ﺎذ 1995ع ﮐﺎن 1997ع ﺎﺋ * ﺎل آرﮔﺎﺋjر > Pﺎل ﭼﺌ%-ﺌ ر ? Pو ﺌ i% %ﺎذ ?* ^ q ﭼﺌ%-ﺌ آ?. 2 .ا -"F K ..ﭘﮑ{K 2 dس و]و -دار ر آ .ﺎ M 2ﺒKا!ا^ Kآر0)% ).- ÛY^ P - .ر -L%ر n%ﺎ و Hﺎ .آر - .ﺎ^ﺐ ﺎ
ﺎن ﺎب ا آ ” :ﭘ - ﭘﺎم“ )1975ع( .K” ،ن Kاﺋن“ )1975ع( ” ،ا“K . )1976ع( 2 -” ،ﺎ 0OBو1979) “-.ع( "B "03” ،ﺎ %” ،“3 ” ،“*.-iور.ﺎ وا -و“ )1981ع( &%” ،ﺎuﺎ %ﺎ-F “0uا F -Bﺎب 1983) (-ع(- ” ،م .ﺎ -ا“ )1985ع(i% >B ” ،ﺒ %ﺎت“ )1986ع(، ”%ﺎ% .,ﺎرO%” ،" V.ﺐ ” ،“ PﭼﺎDBو ن Pﭼ،(1987) “v ” -.-Lون“ )1989ع( 2 *.-i %” “*.-i %” ،ر ﺎو3ن“، )1990ع(” ،اﺎن ﺌ ﺌ “ )1998ع(” ،روح ﺎ ر1999) “N.ع(-” ، Kا 2000) “2 -ع( ” Pﭻ و]و ]و?ﺎري آ?“Kz%) :وم ﺑNول *.-iﺑﺎﺑ (2006 :و}-ه. MﺒKا!ا^ Kآر % - .ﺎ 2و ﺑ> و eﺎ3ﺎ ، ﭘ.-0ن -و 11اﭘ1976 e.-ع 2 eو ،.ﺎن ﭙ(ﺒ1977 -ع 2آزاد - ،و آﮔ 1979 vع e 2و1981 IJ P .ع 2آزاد 3 .ن -و آ ﺑ1992 -ع 2ﮔ F-ﺎر % Pﺎرچ 1993ع 2آزاد Pﭼن د4F 11آﮔ 1999 vع * e IJ Yو.-} - ..ﺐ ﭘر ﭘ vﺎ Kان ،ﺎ 2ﭘ O0وﺎر jM Pت ﺑiﺎل رﮐ آ . آر' 4hX3 ،اب K(i% -LF :'Lrا.ب آر - .و!S. K(i% K آر1919 - .ع KB y 2و آر-T . 2 - .وMﺎ ^ 54ﺎÛF ^(jي Pا ﺎد %ﺒﺎرכ آر - .و¼ -آن P S.-Tي Fﺎﺋ eﭘﺎس ﺎﺋ . ان ﮐﺎن ﭘ Iو -0x%” IJ 54 *.+ا!54م“ K%ر> و! v0ﺎKBن واري 2 و ،.ﮐ-M Vﺑ F Pﺎر ﭘ{ ﺎﺋ ^-% IJم M Y%ﺒKا!" .-ﺎKB {0و ا ﺎد .5%ﭘﺎT dﺎ-Mي& -TوMﺎت -0x%ا!54م 2ﭘ{ و Kس ا ﺎد ﭼ dﺌ .و -0x% IJ 54 *.+ا!54م ﺑ .Kو،. !%ي }Nم 5MﮔﭘﺎBﮓ ﮐﺎن Fﺎر ﭘ{ ﺎﺋ ،ا ﺎن 3%اﭼ زK%اري& )% 2ل و .ﭘK -ن Tﺎ-Mي& ﺎن ﮔ 0ﭼﺎ ر .ز%ﺎB ﮔ-دش ﮐK Vس اﺑﺎO% d@\ y uﺒر -ي \@ ،.ﭘﺎKB dو آر - .ﮐﺎن !@ي اﭼ yن ﭘر 2ر K ،ن وFﺎت ﺑ> ا . ﺎFن ،وا.ن j} Pل و}-ه !ﮑﺎK .س ﺎFن¢ ،ا -ﺑ5چ -ﺑ ] eBﺎب ’ ﺎFن‘ eB] 2آ? . آر' ،وا= :'Lrوا -LFاB eﺎ! ر^ ] P Bذات آر - .آ ، y * -و dN0ر P ,Kﺎﺋ ا!K5 .Kر و 2 Kﺎن NMﺋ% Lﺎن ا ﭼري -ي ﺑ"-ا S.-Tآ ،.ا sﺎ رBﮓ ﺑ O!Kو.ﺎ 0 ،ﭘ -ﺎﺋ ا!K5 .Kر و¼ آ P .اﭼ ﮐﺎBﺌ 4%ﺎ Fور ﺎﺋ Pا واﭘ u+ Vﮐ 3%ﺎ.ﺎ و.ﺎK5 .ر ﺎﺋ ا! .Kﮐ ﭼ > ﺎ 0OBو¼ ﮔ,0ن %ﺎ 0uاK.اK .س ﭼ% dﺐ @ ا %ﺎ 0uو V3ﭘ 0ﺎ > ا 0Bﮐﺎن ﭘ > ¥ن -آ 0 ، اب ] Bآﺋن وا آ ﺎن ،وري ﭘ¥ﺎﺋن 0؟ ﭼﺎﺋ ﺑﺎغ .وري ﮐﺎBﺌ Vﭘ ¥و > .ﺑﺎغ 0آ ؟ ﭼﺎﺋ ^ . ^ Pان ﮐﺎن ﭘ Iا 0Bﮐ Vﺎﺋ ﭘ" ا V=% P .وا B -LFﺎ! ﭘﺌ Oو ،.وا j% -LFار درﮔﺎ S.-Tﺎ0%ن
ﺎ? & آ .
آري 'Lrﭼﺎ :tآري -LFﭘ vﭘن ﭼﺎ1920 ،.DBع َ” y 2ور“ L54ﮔ,اﺎري 2 s 456 ،ﺎﺋ >O .و اOBﺌ-ي ﮐﺎ 2 N%ز %ﺎﺋ ،ﭘ -ﮔ و %ﺎل واﭘﺎر ﺎﺋ .ا 2 &B ﺑ(ﺎري& % 2ﺒ NM ، Nج T ( IJﺎ?> درو t.درﮔﺎ?> و ،. ﭼﺎق ﮐﺎن ﭘ Iﺎدا ن %ن ﭼﺎر .Ä! dآ -Zﺎ pﮐ y Vو sآ.. اN ? 2 * &Bم ﭼﺎ " ،ي- ،اﺋ" >3اﮐP q ، .- ﺑ e( )%آ? . آر=v3 9ﺐ % :د,ي وارن g0%ب %ﺎ 0uزKBﮔ& 2ﭘ.-0ﺎن e5Zو ،,K0آر.ﺎ ﭼﺎ و Hﺎ- ،ن LLi%ﭼ dآ > آر.ﺎ ا dرe. Pو^) ﺌﺎ½B @ .ي ﮐ @ ، 5(^ Dﺎن ﺎ ر ﺎ ، " 0Bﺎ .ر P e.ا %ﭘ KﺌﺎK ،ن ^( 5ﮐ .] 0%ﺌ >B ﮕ0ﺎ = Pﺎر ا\Nﺋ \@.ﺎﺋن ،ﮓ ﮐﺎن ﭘF @ Iﺎ Y% Pح 2 N%پ -Tوع e @ ،ﺒ 5ﺑ K5اK P NZن .g0ﺐ آر .و^) ﭘ ا -اKBاز ! ،Äﺎن ﺌ ﺒ * 5% N و.ﺎ K Pن ”% “Oﺎن Kو +رم ﺑﺎد ﭘ 0 ،ﺎ ا KLM -wا و %ﺎ-ي& ر ﺎ KLMن ﺎن 5%ﺎ > O ،ﮔ 0ﺑK4 آ ،ﭘ @ -آر.ﺎ ﺑ 2 --دا eZﺎ > ﭘﺎ dﺎن ﮔ@ KLMا ﺑ> آKBاﺋن” 2 ،اﮔ“ )ﺑﺎ( د .ﺎ ﮐ KLM n%و ا .آر.ﺎ -د NMﺋ Lﺎ ر ا ﺌﺎ ،ان -ي ﺑﺎ {0ي Kر -qMﮐ z -6ورت ﺌ ،ان ﺋ ﺑﺎ ﮐ ﺎﺋ رﮐ ﺎن Kن ﮔ -0ﮔ-م ر ﮕ0ﺎ ،ﺑﺎ ﺎ ا -wآ K tه ﺑ> ا 0Bﺋ -د NMﺋ 2 ] 2 Lاﭼ ﺎ. * ﮔ-م NMﺋ ، Lﺑﺎ ﮐﺎ+ي ﺎر > IJ d-ﺎرﮔ- ﮕ ، 0ﭘ -ﭘﺎ &uواBﮕ -زKBﮔ& ﮐ دوام ﺑ >B )zﭘﺌ ﮕ ،0ان -ي . .Kﮐ آر .ﺎ د .ﺎ ا- .و %ﺎ- >B -ي ﮕ0ﺎ- ،و .Kر ا د .ﺎﺋ ،آر .ﮐ %ﺎ. - % 8Liﺎن ﭘ ﭘي > و ﮔgر dﺎن ا 0Bو^) آرL% .ﺎ% %ﺎ 0uد .ﺎﺋ ﭘﺎ -T d-وع ﺌK ،ن KLMا و %ﺎ-ي& ر ﺎ KLMن ﮐﺎن ﺑ e"5ا!¿ ﺌﺎ ،ﭘ- -زy %ﭻ .Kن ﮔ@ ر Pآﺑﺎد ﮐﺎن ﭘK Iن KLMن 2زﺑ-د اNLBب آ P .ا ”اKBر د .ﺎ“ ﺎ ﭘﺎري آ “T” -Zﭘﺎ Ä! d-ﺎ. LLi%را .آ > و %ﺎ -اL Mﺎدن Pرو^ﺎq Bرن ½Bي ﮐ Dﮐ ا {و > ور ]5} 0 ،Bﺒ ا ﺎﺋ 0 >B 0 رت - 2ز% %د آ . آر ﺎري ) ﺎب( p? :ﺎب ﺎراﭼ.] Kﺌ e%ﮔﺎ-ا !ﮑ eآ? ? . -اﺋن ﺎﺋ jﺎب iY 94 2ﺎ آ? 8 ( PآBﺎ !ﮑ eآ? .ﺎب \ﺎﭘ ﺎل ﺎuﺎB e.ﺎ?-? .ي Kر ﺎ? > D%ل"T ،ﺎرﭘر F-Gﺎن د.ي ﭘB-ﮓ ﭘ"T V.-ﺎرﭘر %ﺎن \ﭙ. ﮔ .vﺎM ،2 K% dBﺎم -Gح IJﮐﺎن آ .ﮓ :ﺑ-ﺎت ﮐﺎن ا واري ُ َ َ ُ آﮔ vﺎﺋ %و ﮐﺎن ا ?ا ! Äﺑ KوK.ي آ? ?@" .ري ﮔK vي آ?، ﮔ ُ P ﮔ ?ا !KÄي آ? > ُا?ﺎ ﺑ> او-G -ف ﮐﺎنَ ِ 2 ، ان و آ(ﺎن KB? {ُ 2و آ? 2 - .آB,ﮓ > %وKو. آ.و% * :و >B 2 " ،ﺌ ،ﭘ -ﺑ5ﭼ ﺎن K^- P ﺑ K 2و آ % p .و ﮔK 2 K% &%-و آ .ذاﺋKLار %و آ 2 0 ،و3ﺎ %اي ،ﺑ ،ﺎن ﮔ@ !?> ،ﭼ F PﺎYرس KL%ار و *.+ﺌ .آ,و Gﺒ !iﺎظ ﮐﺎن 0B IJ iﺎ KY% .آ .
اﺎﺋ ﭘﺎ ﺎ
55
آ.ي -% 40 :Coot / Fulica atra /ﺎ %واري ? آﺑ ﭘﮑ& ﺎ % -Bﺎد ?"{Oا ﺎُ .ﺑ ﺎرو ،ﭼﺐ Pﭘ)ﺎ &Bا\ ﭼﭙ -ي ﭘﺎﭘ{ي ﺌ &? . VﺑKכ >Bآ? ،ﭘ -ﭘﺎKB- 2 &uي ر? .آ,ي& ﮐ ﭘﺎ ﮐﺎن و.-".ن ? 9ﭘﺎﭘ{.ن آ? PﭘB -ﮓ ﮐﺎن و *.+ا P
ﺎرﮔKB -ا آ? .آ,ي @? ﭘﺎ &uﺎن ا]اK%ي آ? @ ان ﮐ ?ا 5ﭼ& -Gح ﺎن ار ﺎﺋ ﭘﺎ &uﭘ¢ ? -و u,ﭘKBو آ? .ﭘ -ﭘ Iان ا]ار ]اي
?KBي آ? .آ,ي ا -wﮐ e5ﭘﺎ &u اK.ي آ Pﺎري 2و]ا و!s -ﺎ? ر Kي . آ.ي ﺑ; )را&( e% -)% :را 2 ،yﭘ Oورج eآ?. T -آ? . ا-%و? 2ﭘﭽ ﺎن رﮐﺐ (%ع آ? .رﮐﺐ e%ﺑﺎ َ ُ Æ ? اوو را yآ?. ? راZ yﺎص -ﮔ ? آ? Bِ :ﺎ ﮔﺎ%ﺎ -ﮔﺎ%ﺎ +ا -Bﺎ Bري- ﺎ+ Bا%ﺎ -ﮔﺎ%ﺎ ﮔﺎري – ﺎ Bﺎ%ﺎ -ﮔﺎ%ﺎ ﮔﺎ+اِ B .ري ﺎ ِ ? را yآرو? ِ ﺎ Bري ﺎ+ Bا%ﺎ ِ ﮔﺎري ﺎ Pا-%و? Bﺎ ﮔﺎ%ﺎ +ا Bﺎ آ?B? .ﺌ > ? را -? yو yﺎﺋ ﮕ Oﭘ -ﮔ -ي ? راT yﺎم و yﺎﺋ. O آ.ي 5ﺎپ :ا 2 eاBﮕj.-ي ! “Aid de camp” ÛYﺑﮕﺎ ,آ? ، ٰ4%آ? ” ﺌ(ﭗ 2آK% - Fدﮔﺎر N%زم“ .ي i%ﺎوري ” 2آ".,ﺎپ“ ! ،ÛYﭼﺎJכT? ،ﺎر % YZ Pﺎ IJ &uا(4ﺎل Kو آ?. آ” :.ﭘک“ اN9ح 0 ،ز %ﮐ رﺎﺋ IJﭘﺎ .@\ uوK.و آ @" P ،ان ز 2 %ا - iﺐ ﺎن ﺎرو >B e0s KBو > ﭘ Iا {ي& ز e.@\ 2 %ﭘﺎ &uاyﺎن رو ﭘ--و و * Hو]و ﺑ آ 0 ،ﮐ ”آ “".,ﭼKBا آ . آزاد ا ر 5ﺎ .mو ? :اB eﺎ! 5MاBر ﺎ,Bو آ?% 6 ? ،ﺎرچ 1980ع yا^(Z Kﺎن ﺎ,Bي، 456 {% L54دادو& 2ﭘKا . ا..اي ي ادب 2ﺌ ا? .V ﺎi dﺎ! P Fﮑ* آ?، Kس (b%ن L% Pﺎ J S5 z%ادﺑ رﺎ! T 2ﺎK f.ا ر?Kا آ? ? ? .و iﺎ Fآ? P 2 {%ر? \ ? .ﭙ eﺎﺑ 2 ”+ر & ” ،(2005 qzT) “KTاOMﺎز ﺋi% :ﺐ و Gﺎ Kان“ )2006ع(، ”( -iا ( ،در.ﺎ“)ا ﺎد ﺑzﺎري& -wBي -.-iن -ﺐ: 2007ع(”،ي !& ﺑﺎﺑ L%ﺎ(b% P Jن“ )ا!Kاد ? B(b%
-ﺐ2008 :ع( Tﺎ e%آ? >O > ?@ ،ﺎب ا\ dﭙ eرت 2 و% V3د آ? % ،ﺎن ”BJ%ﺎ ﮔ-ا &%ن -.-iون“ ي ادﺑ ﺑر¢ ﭘﺎران \ﭙﺎﺋ& ? Àآ?. آزاد ﺑﺎريB :ان Tﺎ P -Mﺎ"uﺎر آزاد ﺑzﺎري اB eﺎ! MﺒKا!"T .-ﺎ?> آزاد ﺑzﺎري آ?. ? ﭼ* "T 456ﺎرﭘر 2ﭘ .- %ﺌ 1966ع ور ? .ﺑ .ﺎم 1985ع ،2ا ..اي ي 1987ع ،2 اي .ا1994 ..ع 2ﭘﺎس ﺌ. "Tﺎرﭘر ! L54 456ﮑ& M -TﺒKو& ?ﺎ Iا"ل 2 ¢راﺋﮓ %ﺎ -آ?T ? .ﺎ-Mي& ﺎن ﮔ@ ﺎuن Pﺎ! !ﮑﺎ - Pا (-ﺎ ﭘ ﺎ آ? K .س ﺎ u K” M(O%ر Bﺎري“ 1986ع 2 \ﭙ eآ? ? .ﺎرن IJﺎب ”TZﺒ Pﺎر“ 2008ع \ 2ﭙ eآ? ? . و ﭼ* 2 -Tر?ﺎﺋ tا.V آزاد ،ﺑ'5 ;5ﺎ)% (1998-1917) :t'3ر -ﭘ K اد.ﺐT ،ﺎi ،-Mﺎ P Fﺑﺒﺎכ ﺎ Kان " ،ﭘKا > ﺎر ﺑ ﭘOﺎب ا ، 2 -T - -%ﭘ- 2اﭼ ﮐﺎن ﭘ Às Iي ﺑ OوKT ..اﺋ ،ي !& Tﺎ - P -Mﭘ Kاد.ﺐ ﮔgر .آ? .ﭘ-اﺋ(-ي Pد. 54ي& ^ 2ﺎ eﺎﺋ . B% 2 1930ﭙ? eﺎ Iا"ل "ﺐ آﺑﺎد %ﺎن %ﺌ-כ ﭘﺎس ﺎﺋ ? .ﮐ ½Bي ?KBي ﮐﺎن ﺋ اNLBﺑ q^ 2 ".-iوs Tق ? - ،ﭘ P KاNLBﺑ q^ 2 ".-iو- sي ﺌ د4Fﺎ eﺎ3ﺎﺋ .ادﺑ !iﺎظ ﮐﺎن Kس (Tﺎر -ﭘ Kاد.ﺒ ﭘ9 & .-ﺎر 2ﺌ 1941 .ع 2رو اد.ﺐ ” -وﭘﺎ "3ﺎب“ ”Bا] BاM “ Bان ﺎن (-ﺎﺋ ،ﺎب ﺎ K(i% اﺑ-ا? % .ﺎ ﺎن \ ﮐﺎن و\ *.+ﺎﭘﺎ \ﭙ Oﭼ"ﺎ آ? . ﺎ D.-%ﺑ’ 5M -آزاد‘ %ﺎ (ﺎ ﮔﺎBي& آ-Tم 2ﺑ> \> %ﺎ ﮐ -ﺑ ^ﺎ- eي 1935ع K^ 2رآﺑﺎد -ل K -M >O 2 e ر? ،ان ﺎyﺌ و ﭘ -ﺒ اﷲ KTﺑ> .? K 2 eﺎD.-% S5 z%اZﺒﺎرن Pرﺎ! ! 2ﮑKو ر?K ،س Tﺎ-Mي (b% Pن \ﭙKOا ر?ﺎ .ﮑ 2 -و]ي Jﺋﺒ-ري ?ﺌ ? .Vر?ﺎﺋ tﮑ, -ي "ﺐ آﺑﺎد 2 ?ﺌ .ﭘﺎ% 7 dﺎرچ 1998ع وFﺎت ﺎﺋ . آزاد :q ،ﺎﺋKا¢ xMراﺋر (5Fادا ﺎر ،آزاد ^ 16 ،Sآ ﺑ- 1916ع ،د 2 &5ﺎﺋ ،ﭘB O0ا 2 &Bﺋ @ ،اHﺎ 54ﺑ> >B e("%ﺌ ﺌ ،روزﮔﺎر Nش 5(M IJزKBﮔ& آ}ﺎز ﺎﺋ Pﺑ¢ 2 K4راﺋري& 0% 2ﺎرت ^ﺎ- eي و]ن ادارن ﺎن yJﺎﭘ eر . آزاد ^ Sﺎرو ﮐﺎن و sﺑﺎغ ﺑ0ﺎر % qzTﺎ!* ،
اﺎﺋ ﭘﺎ ﺎ
56
ﭘ.-0ن د 4Fﮔ@ K e.ﺎن s 2ﺎ KL^” 5F eار“ - -q z% * 2دار ادا " ،ﮐ (5F ،VدBﺎ 4 % 2ﺎرف -اﺋ ﺒﺐ ﺑ .ا 0Bﺋ ] 2 0.ﺎﺋKا xMﺎن و * . 0O.و]و -MﺎﺋKا xM ¢راﺋر ^ 2 wﮔgار.. ﺎﺋKا xMوFﺎت ﮐﺎن ﭘ Iﭘﺎ ﺎK 2 (5F Bو ر ، Kس 0)%ر i%” 2 (5Fﺒﺑ>“” ،ﺎ ” ،“eاBﮐ“ ” ،اري“gB” ،راP “>B ﺎرBﺎT “>%ﺎ e%آ ،ﭙ(ﺒ1986 -ع 2وFﺎت ﺎﺋ . آزاد 0)% :rر ي ﮔﺎﺋ*K ،س اB eﺎ! ﭘ .ﺑ .در.ﺎBﺎu آ F 15 .ﺒ-وري 1930ع -Z 2ﭘر 2 ،ﺎﺋ- S5 z% .ن 2ﮔ (ﭙز -ي yﺎ e.ا% .Vﺎ-س واﺋ Vﭘﺎران Kس -اﺋ ر ﺎر¢ e.-آ .ﺎرت 2 Â{ Dي ﮕ ﺎ ﭘ-وﮔ-ام ﺎﺋ P Kﺎن S5 z%ر .D.ا) ﺎن آزاد &Fﺎ yﺎN e.م ا -w K -)Bا ر Kا آ 1968 .ع ﮐﺎن 1978ع ﺎﺋ Kس %Nﺎ ”sﺎر %ﺎ ﺎ sﺎر“B ” ،ﺎراﺋ =ﺎ“} F” ،ﺎت“ T” Pرا -ي 0%ﺎ “ ﺎب Tﺎ e f.آ . آزاد :2rاB eﺎ! ﮔ ،K(i% eذات .(%ﺑ"-ا 2 S.-Tﺎﺋ” .آزاد B “&Fﺎ! ﺎن )%ر ? .ا ﺎد i Pﺎ Fر?K .س >O ﺎﺑ{ا ﺑ> \ﭙ eآ? ” 2 :ﺎﮔ-ا\ P ¼ -(M Fﺎ\-و“ -b^” Pت MﺒKا!Lﺎدر “BNو}-ه Tﺎ e%آ? .ﺑ"-ا % S.-Tﺎن ” FﮔB “v.jﺎ! اZﺒﺎر ﺎري ﺎﺋ ،ي ،اردو ،اBﮕj.-يF ،ﺎر -M Pﺑ ! ﺎu ?YT Y% .ﺎZﺎN? BﺋKو ? .ﮔ{و ﭘ" ،ﮔ{و ﭘ-ا P dﮔ{و ا!K Yس qz%ص !ﺒﺎس ?N% " ،ز %دوران ﺑ> ﭘK.-و ?B .ﺎ .ﺋ KOو 1971 .? ©zTع 2وFﺎت -ي و.. آزاد EﺎM :VﺒKا K^Jو! ،Ou ^ K(i% Kﮐ ادﺑ دBﺎ 2 آزاد ﺎB &6ﺎ! ﺎن nﺎ و%B 15 ، Hﺒ1956 -ع ﺎ 6د,ا] L54 ،و -ي&، ,J 456ﺎ 2 uﭘKا . ﭘ-اﺋ(-ي 2 y 54و sﺑK4 %ﺌ-כ 1971ع 2ﮔر? v(BﺎI ا"ل ﺑﺎ% >?¢ﺎن ﭘﺎس ﺎﺋ . Jﺋﺒ-ري ﺎﺋ% 2 Vﺎ-س 1983ع P 2ا ..اي )ي ادب( 1995ع B. 2ر& %ﺎن ﺎﺋ T .ﺎ?> MﺒKا! S95ﺎﺋ ﭼﺌ- -اﭼ B.ر& 2ﭘ Oﺎ! IJﭘ-و" vر- .چ Gر ﺑ> ا ،Vدوران ﭼﺌ- ﺎ 6ﺎب \ﭙ-اﺋ K 2س ?~ ر?% .ﺎ?ار ”ﺎﭘ“ -اﭼ& ا-.D. Gر 6ﭘ-ﭼﺎ e%% Pﭘﺒ )"5اG -.D.ر 4ﭘ-ﭼﺎ \ﭙﺎﺋ ﭼ" آ?. آزاد ﺎ1973 &6ع ﮐﺎن Tﺎ-Mي -Tوع ﺌ ،اﺑ Kا ﺎراT uﺎ-Mي& ﮐﺎن ﺎﺋ -wB .اﺑ Kا ﺎuن !ﮑ ﺎن 1975ع 2ﺎﺋ 7 ? .ر اTﺎ MﮔK^ -رآﺑﺎد ،ر ¼ BﭘﺒK^ )"5رآﺑﺎدِ ، B -"Fﺆ ﭘﺒ)5ﮓ ?ﺎﺋس -اﭼ. ،ا-! K ..ري ﺎﺋ -اﭼ& F-Gﺎن 50ﮐ ﺎب \ﭙﺎ.ﺎ آ? K .س Gﺒ fزاد - P (- ،ﺐ ] eBﺎﺑ %ﺎن >O ا? ﺎب ? آ? K Ü” :اﺋ ﭻ “ ) ” ،(KLن اNLBﺑ Mر ن“” ،اNLBﺑ %ﺎ” ،((- ) “pل !” ،((- ) “eqFﺒ-ل ازم PاNLBب
د) “(Tﺎ %J” ،(KLن و.K dن“ ) -ﺐ( ” ،آواز“ ) -ﺐ(.” ،اK K..وj5)B P Kم“ ) -ﺐ(.” ،ا،K .. ¢ا -درTار - ) “2 -xB Kﺐ( و}-ه ? .و B.ر& ي 4Tﺒ 2ا ﺎد آ?. آزاد '5 D h5اﭼ\ 2 p :ﭙﺎﺋ& ا? ادارو آ 0 ،ﺑﺎد 1990ع - 2اﭼ& 2و+و وB ،.ر ا^( P (% KﺑKر ا! .Kﺒﺎ &uان ز%ﺎ 2 Bا.ﭙ% eﺌ"ﺎش (ﭙ -3ي !& ﭘ O0ﺎ vFو.ﺌ -ﺎر -ي ور Pان ﺎ vFو.ﺌZ -ﺑqرت Fﺎ B ﺎن آزاد (B j)"Bﺎ! ﺎن ﭘB-ﮓ ادارو ﺎﺋ ﺎﺋن. Gﺒﺎ MدBﺎ 2ا داري Bان ,Jا 4 %ﺎرف -ا.ﺎ Pي ﺎﺑ \ﭙﺎﺋ& 4%ﺎر اBﮕj.-ي& Pاردو ﺎﺑ L%ﺎﺑ 2 5آKBوT v .ﺎ Lﺎ ،j -% Fي ! اﺎر ،3ي ادﺑ ﺑر P ¢ا ¼ Bآف ا &Jﺎ ﺎ Fﺎب اداري Tﺎ f.ﺎ آ? .ﺎﺋ اداري \ﭙ eﺎﺑ K4اد ?jارن 2آ .ا داري ﭘﺎران %ﺎ ار ”” ،“0ﭘ-ک“، ﭘ-وB” ،“,ﺌن Bﺎﭘ“” ،ﺎرس“” ،ا!Yﺎروق“F ” ،رم“ ½B Pن و]ن رﺎ! \ﭙﺎﺋ ﭘ ﺌ وﺋ آ 0)% .ر اTﺎ Mاداري ”".ﺎ“ﺎ ﺎب ﺎ&، ﮔ vاپ ! ،آﺋ¼ Zﺑqر & Æ 2ﮐﺎن ا-yا !ﮑﺎ وK.ا آ " ، ﺎب ﭘ آزاد ( j)"Bذر\ 4.ﭙ Oﭘرا Kا ر ﺎ آ p .ادارو Bﺌ) eﺑכ Fﺎﺋ ).DBﭘﺎران S5 z%و ﺑG .- 0ﺒﺎ Mﺎ ا.ار ¢ﭘ ^ﺎK eو ر آ . آزاد ﮔ@' و[ ) 9ﺎب( p :ﺎب )%ر TﺎZ -Mﺎ . ﭘ.-ن -4Tي M(O%آ? ? .ﺎب ا?( ا?ﺎ آ? > ان 140 2ﺑKن -O xB e.G e( )%ﺑ eآ?. ^ا! ﺎن ^ﺐ ا!* &G Tﺎ "ﺎر xBآ \ .ﺎﭘ ﭘ.-0ن }Nم ^Kر ،.ﭘ v"F-ﭘ-B-س ^Kرآﺑﺎد %ﺎن 1973ع \ 2ﭙﺎ ? ..ﺎب %ﺎ ﺑ-ک دا)Bر K(i%اﺑ-ا? . ”اي& Zﺎ & Zﺎل“ Mان ﺎن !ﮑ ?-4T .ي M(O%ﺎ -ا \ﺎﭘﺎ Tﺎ f.ﭼ"ﺎ آ M .ان واري xBﮐ qz%ص +ن ﺎن O زرy >.ﺎﺋ)% 2 & ،ر Pا xB ? 2 5 % -w yﺎﺋ.Ä! O آزاد 4hX3 ،ر3ﺎن :اB eﺎ! K(i%رb%ﺎن ،و! Kاﺑﺑ"T .(% -ﺎ-M i Pﺎ 10 .Fري 1907ع -ZﭘرBﺎ Tﺎ?> 2ﺎﺋi
.ﺎ F ر?K .س ?
ن Yqن )%ر آ? (1) :درﺑﺎر T) >.K%ﺎ-Mي(، )ُ (2ا%ﮓ )6% >-Y %ع(1967 .ع 2ﮔgاري و.. آزاد 3ل- &O.] ¼ :ﺎن * Zﺑqرت {0 ei%و ﺑﮕB 5M -% " ، 5از ”Bﺎز“ -0sا- &O.@3 -0T . .ﺎن د>0. ”^ آﺑﺎد“ 2ﺑﮕ1828 5ع !¿ ¿ - -(4ا .و 0 ،. -ﺎن * و]و ﺑﺎغ ﺑ> .ﺑﮕ 5ن د.ارون ﭼ ﺎ!& ¢ 0 Pزاﺋ ﺎن آرا > نB 5M -% .از ا اﭼ را ﺑ> KBو > Tﺎ-Mن ﺎن 5Yi%ن ﺑ> Kو .ﭘﺎ dﺋ ان ﺑﮕ” 5آزاد j%ل“ Bﺎ! رﮐ . و ﺑﮕ 5ا{ي ﭼ" آ .
اﺎﺋ ﭘﺎ ﺎ
57
آزاد :آزاد ،ﺎي ﺎي ﺌ! روا آ .د!ﺎ '& و %زﺑﺎ آزاد +ﮑ! و) (. آزاد ا 19 ,ي آ / -ﭻ ﺎي ” 12 ﮕﺎري“ ) (Symbolismواري ' 9:ﺎن ﮔ 6ﺌ! رﮓ ;ﺎ (! ان ﺑﺎ /ا?> ﮔﺋ< ) (Francis Viele Graffinﺎ +آ @1ﺎ ، !@ ﭘﺌس ر و /ﭻ +Bﺎي Aو / .ﭻ ﺎي ' Fﮔ! Eﺎن (Alexandrine) ,@!'2Aروا Hﮐ Kכ 'ﺎن A H-ي 6Iان اﮕ>ي ﺑ9ن ) (metersا'MHﺎل .!Aﭘ N Oﺌ! N:ﺑ ﮐ 6' Le verse est libreﺎم Pر /ﭻ آزاد ﺎي 'R+ S6ﺎ” .ورس +ﺒي“ ﺑ !ﺎد ،ﭘن )M: (syllablesاد واري ا ل ﺑران V ي ﺎ :ﺎ !Aﺎ P Aﺒ>Mاد ﺑ+ dﮑ!ﺎ! .ﺌ ' eي ﺎي AﺎY1 /ﺒل ( .دور ﭘ!ﭽ!ي 1ﺎ[ل ا?ﺎن دﮐ دردن داﺋو و'! ( iو آ ' .چ ،ا[?ﺎس lﺑ ﭘ kﭘ!ﭽ!ﮔ اﭼ وﺋ آ . ﭘﺎﺑ ان !- ?Eﺎ +ا[?ﺎ' ا;Oﺎر 1 pnزون !ﺌ oﺎﺑ d (! ،ان Aي ا[?ﺎ' ا;Oﺎر و' Mواري X:ر ”آزادي “ ﮐ Y1ﺒE O ، % !+ﺎ !/رد آزادي آ . Aادﺒ را آ e ' d:ي ﺎي 1937 ،ع Kاري 'rاج ”/ﺎ “ ﭘOن آزاد +ﮑ!1 !X d: 6 ،زا را1 pﺐ 1زا !]Eﭻ ﺑ!ﮓ ’ ‘ t1آزاد ﭘOن آ .ﺑ[Oﺎل ' eي ﺎي آزاد ﺎ ﺑﺎ ﺎراﺋ! kﺎم v! ،اﺎز ،ي د+ﮕ! ! vراز آ . ان ﮐﺎن ﭘ pار ﺎد R' ،آxﺎ!w ،ا!9+ري ،ﺑ1 !wرﺎ' ، aاج، ﺑدي ' eي ،ﮔرKن 91ﺒﺑﺎ : ، aﺒﺎ' ،ا ]A 1 ،,A.ﭙ ﺎ، ﺒا !@9+ار ،ا1اد [?! : ،ﺎج ﺑ]چ ،ا'Hﺎد ﺑFﺎري ،اg+ﺎف ﺒﺎ' ، 'وﭽ ر ﺎد !M ،درwﺎ 9' ، aا1اد A !Bﺎ!1ﺎب آزاد +ﮑ!ﺎ آ .اﺎز ﮔ1 !X ،,زا ،آAﺎش اXﺎري ،آ' ز ، !1و'! '1ي، [? درسV+ |1 ،ﺎري !Bﺑ dاoاﺋHﺎ آزاد +ﮑ!ﺎ آ. x ' eي آزاد E :ﺎﺑ ,ذ!w A Aا!9+ري ”' eي آزاد او'“ ﺎHA +ﺎب +ﮑ !Aآ .ان ﮐﺎن 'ا 1 pﮕOﺎرام @]1ﺎ2 ، aم 91ﮔا v! ، 1ﺒا+زاق راز ،ار ﺎد : ،ﺒﺎ' :ﺎج ﭘ kﺎي A :ﺎ1 /ن +ﮑ!ﺎ آ. x آزاد ﺑﺎﺑ ﺎم ] O/اﺎ آ d:ا ﭘﺎﺑ ي ﮐﺎن آزاد آ ،ان Aي ان ﺎ ﭘ l N Oﺑ ﺎم ا;Oﺎر آزاد ( Aﺎ. @!+آزاد ﺎ+ +ﮑ!” M ,آزاد “ '6ي 'ﮕ. NO آزاد [ Y!YﮔOﺎ ا2YبN: ،ﺑ ا Sﺑ] (extension) i!':آ .ان !-ﺎل ,?]?1ا%ام را
ر\כ ﺑ c Nﺎ ، !O+رد E ،ﺎ !/ﺑ F' !E 9ﮔ! Eﺎن ﮐ ﺎﺋ : ،ااز ا!H-ﺎر !Aو آ : M ،ﺎ ردم ،اﭼﺎرن و'!] ﭘ!ا (ﺌ ( : .ﺒﺎ' +ﮑ ( > (Accent) NO+” d:ا ا آ : اوﭼﺎﺋ ) ،(pitchت ) (intensityو .(duration) ي ﺑI dﭙ! ,آ. x آزادي) (م)HAﺎب( 1E e ' £ x : اcا Sﺎ [!رﺑH Fﺋ 1E ــ!ﺎ: +ــ M ,Hw1ــن ـ N1ـآA £ x . xــHﺎب ¡ــ 'ﺎﺋ!ــ> Aﭽ ] 'ﺎن Iﭙ! ,آ9< 64 | ، xﺎ f% !Eروﭘ! ﺎaﺎ ,آHA . xﺎب ﭘ|ن Iﺎﭘ e ' ،ﭘاوx ,wﺎري آ ^!/ﭘﺎران xﺎ ﭘ^![ ،رآﺑﺎد 1ﺎن 1947ع Iﭙ! . وA' Eﺎر ﭘﺎران ﺑ ش ¦!xآ. آزادي ﮐﺎن ﭘ) &$%ي ./ل اﺋ+%ﺎ*HA £ x :ﺎب ' eي +Bﺎ1ر ﺎ ار ”[ﺎ'“ +ﮑ! آ' @! ، xﺎ dH!xاAﺎد، 1 ﺌ! د ]xﭘﺎران 2008ع Iﭙ Nﭘeرو (! آ,Hw1 : 9< 182 x . x
¡ 'ﺎﺋ!> HAﺎب اﺑHا ار ”[ﺎ'“ 1 ]!Xل،ان e ' ، /ي >ل XHF1 ﺎ Sورxﺎ§ ﮐﺎﭙH' x pﺎن +ﮑ!e ' ,ي >ل rﭘر ﺎﺋ>و ور :آ . xآزادي ﮐﺎﭙp +ﮑ!e ' ,ي > x +اFHﺎب ﺎ اﺋ ﺎ n 54ﺎن ﺎ >ل ,%آx ، xي د+ﮕ! x ،راج ،دﮐﺎ@ ,ﺎ ’ ف‘ H+ﺎ !]xﺎNx’ aﺎب‘ ود آ'دا: “ aﺎﺋ! ﺎ اﭼ و) (ﺎ. آزادي ' ا&HA £ x :ﺎب ¡ا ^ Aا' +ﺎﺋ |Aﺎ !a N1آ . xاو' ﭘ!@xﺎ [!رآﺑﺎد /Pﺎن HA xﺎب ﭘ|ن Iﺎﭘ 2003ع ﺎ 9< 197 .!( iواري HA xﺎب 100 !Eرﭘ!ﺎ ﺎaﺎ ,آ. x آزر :ﺑ ا'اﺋ! ,او @! ،¨Fﺑ :اش ﭘﺎ pnﺑ ﺎ! و [ت اﺑا! ]!© ا2?+م وا +ﭼ! و) ( A روا1 Hﺐ [ت اﺑا! ]! dا2?+م ﭼﺎﭼ . آ&ﺎ: e ' :ي را ªﺎم را cﺎ را @! ،ªﺒ« cﺎ و و آ ” 1ﺒ ﺎ ا¯ﺎ ,% Sآ . ان ﮐﺎن 'اN1” pﺎز“ ﺎ ]HF1ﭘ ]Oﭘ kوار ,!Aآ . Aﺎ ,1ﺑ!Xت وارن 'ﺎ @+ﮐﺎن 'ا !B pﺎ ¨Eآ ، ا >ن ﮐ '%ي ،ان k'%ر Nوﺎ ” “,Aﮐ ¯' !Aﺎ:ﺎﺋن. 91ﺒ راز ان راز ﺎ 1 +ﺎ! %ا Oاﺎرا آ . ﺎص Pح 'ﺎ !]?:’ +رﺎ“ واري > 1ل :1ﺒ ﺎ ا¯ﺎ Sآ ,آ .]g1ﺐ '” d:آ'ﺎ“ cو M1 cي ' آ ' X:ف
اﺎﺋ ﭘﺎ ﺎ
59
ا] ٰ ' @/ﺎ ,آ .ا9+ Oﺎظ 'ﺎن M1 ' ،ي ا¯ﺎ : a rﺎﺋ ﮐﺎن ا e ' ªﺎر' /ﺎ @+ﺑ! ﭼ!ﺎ xﺌﺎE ،ﺎ Eﺎدن ﺎ A dxاﭼ و) (ﺎ. آ&ﺎ ﭘرا x :ﮕ2ج ﭘ eاﮔر ي ﭙ kﮐﺎﭙ x pﮕ2ج 1ر ﮐﺎن (رو ﭘ| آ'ﺎﭘرا 1ﺎ ªآ . xآ'ﺎ ﭘرا ﭘ|ﭽ kﮐﺎن اI x ªﭗ او ا@]|1 x dﺎن 1ر :رﮐ آ Hx ، xﺋ ﮔ! آ'Hﺎ ﺑ dآ. x آ'ﺎﭘرا ٰ M1آ- H ، xا xﭘري (ﺌ .آ'ﺎ ﭘرا ﭘ|ﭽٰ M1 k آ x xﮕ2ج ﭘ|ﭽ.k ﺑ]!رﺎ ،آ'ﺎﭘرا ﭘ|ﭽ kﮐﺎن ا ªﺒ] ' e x xزب ﺑ!ﮕ Soozub 1 Begumﮕﺎ دي Mumga Deviﺎ x 6' +ﭘ آ%و ”ُ'ﺌ! Kا!r cﺎ “k%واري ر' ﺑ dذ !A Aآ x . xﭼي ( d:ي (رو اf Hcن ﭘن : !( N&+ا Iداﺋو xو آ xﺎ:ي اx ' |Nا| ﮐ ﭼ\ ا آ d: xا xد:ﺎ 'ا ا 'ﺎن وا' gرﮐ آ. x آ'ﺎ ﭘرا و ورت Iو) ( !@ اﮔر ﮐﺎن k]xو Eرﮐ! و. & Y]M: :ﮐﭙي xد| dﺎ.+ آ&ﺎر َ ُ آ&ﺎن 67ج )HAﺎب(e ' :ي P +Bﺐ + :ﮑ! ,آ'ﺎن HAﺎب£ x . HAﺎب [@! ^ ا+ +ﮑ! ,آHA . xﺎب 1ﮐﺎن و ﭘ!ن :ﺎﺋ! x ،ﺑ!ﺎري ﺎ 'ﺒﺐ ،ان 2 ،¨!Fw:ج ،ﭘl >!xا ﺎaﺎ, آHA . xﺎب ﭘ|ن Iﺎﭘ 1940ع ﭘ!ﭙ]> ﭘ ﮓ ﭘ^![ ،رآﺑﺎد Iﭙ! ،ا| Iﺎﭘ 9< 372ﺎ آ . xا' ¡ xﺎﺋ!> آdB !E x روﭘ!ﺎ ,%ا(^1947 .ع Pﺒ Aﭙ ![ ،رآﺑﺎد ﭘﺎران [@! ^ اI |!B +ﭙﺎ .ا| Iﺎﭘ 9< 222ﺎ آ . xا' ¡ xﺎﺋ!> Aﭽ ] 'ﺎن آ x . xو EاHA xﺎب ,Hw1 : 9< 500آ xا ²ﺑd Y1ﺒل آ: . xﺎزو ﺋ رو ﭘﺒ]@!\ A wﺎري /Pﺎن 2004ع وري ﺎ !A iو آ xان 160 !Eرﭘ!ﺎ ﺎaﺎ ,آ. x آ&ﺎ9 :%ﺎ89راe ' :ي +Bﺑ>رگ 'ﺎ@Hxﺎر ^ Z ، OAﺎ@!aﺎر آ'ﺎ 1ﺎH1را1903 ،ع او \+ﺎﺋن Aاﭼ
ور.: fﭘ kﮐﺎن ﺋ ' س nو ادب P
![Encyclopedia Sindhiana, انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا, Vol I [PDF]](https://pdfs.asia/img/200x200/encyclopedia-sindhiana-vol-i.jpg)
