15 0 491 KB
EPEK TIMANG LAN LEREP a.
Pangertosanipun Ingkang dipun wastani Epek menika awujud setut ingkang kadamel saking bakalan kain bludru, wiyaripun watawis 5 CM, dene panjangipun watawis 120 – 150 CM. kajawi saking bludru epek ugi wonten ingkang kadamel saking bubatipun kapal (rambut jaran), rambut punapa dene surinipun. Bongkotipun epek dipun pasangi “Timang” utawi Gesper ingkang dipun angge nyandhet ubetipun epek, sarta “Lerep” ingkang kangge nlesepaken tirahaning epek supados mboten kumlewer. Timang (Gesper) sarta lerep, limrahipun kadamel saking “kuningan” kanthi rinengga ukiran. Malah kepara ukiranipun wonten ingkang dipun tretes inten, barliyan, menapa dene selamaya. Warni – warnipun Epek Limrahipun Epek wonten tiga cacahipun, inggih punika: 1) Epek Polos Epek punika kadamel saking bludru polos, ulesipun wonten ingkang warni biru, abrit, cemeng, wungu, lan sapanungalipun. 2) Epek Blodiran Limrahipun epek punika kadamel saking bludru, lajeng dipun bolder mawarni-warni. Wonten ingkang cakrik untu walang utawi ombak banyu, wonten ingkang arupi sekaran ron pakis. 3) Epek Rambut Inggih punika epek ingkang kadamel saking bubatipun kapal (jaran) warni cemeng. b.
c.
Filososfi Epek lan Timang Epek: Supaya biso kerja kanthi sae kudu Epek (apek, golek, mencari) ilmu kang nduweni manfaat. Yen luru ilmu kudu taberi, titis, saengga bisa mahami kanthi jelas. Timang: Ilmu kang dientukake kudu dipahami kanthi jelas lan ora ana rasa samang.
Sabuk (ikat pinggang) dikenakan dengan cara dilingkarkan (diubetkan) ke badan. Ajaran ini tersirat dari sabuk tersebut adalah bahwa harus bersedia untuk tekun berkarya guna memenuhi kebutuhan hidupnya. Untuk itulah manusia harus ubed (bekerja dengan sungguh-sungguh) dan jangan sampai kerjanya tidak ada hasil atau buk (impas/tidak ada keuntungan). Kata sabuk berarti
usahakanlah agar segala yang dilakukan tidak ngebukne. Jadi harus ubed atau gigih.
Epek bagi orang jawa mengandung arti bahwa untuk dapat bekerja dengan baik, harus epek (apek, golek, mencari) pengetahuan yang berguna. Selama menempuh ilmu upayakan untuk tekun, teliti dan cermat sehingga dapat memahami dengan jelas.
Timang bermakna bahwa apabila ilmu yang didapat harus dipahami dengan jelas atau gamblang, tidak akan ada rasa samang (khawatir) samang asal dari kata timang.
EPEK TIMANG LAN LEREP a. Pangertosanipun Ingkang dipun wastani Epek menika awujud setut ingkang kadamel saking bakalan kain bludru, wiyaripun watawis 5 CM, dene panjangipun watawis 120 – 150 CM. kajawi saking bludru epek ugi wonten ingkang kadamel saking bubatipun kapal (rambut jaran), rambut punapa dene surinipun. Bongkotipun epek dipun pasangi “Timang” utawi Gesper ingkang dipun angge nyandhet ubetipun epek, sarta “Lerep” ingkang kangge nlesepaken tirahaning epek supados mboten kumlewer. Timang (Gesper) sarta lerep, limrahipun kadamel saking “kuningan” kanthi rinengga ukiran. Malah kepara ukiranipun wonten ingkang dipun tretes inten, barliyan, menapa dene selamaya. b. Warni – warnipun Epek Limrahipun Epek wonten tiga cacahipun, inggih punika: 1) Epek Polos Epek punika kadamel saking bludru polos, ulesipun wonten ingkang warni biru, abrit, cemeng, wungu, lan sapanungalipun. 2) Epek Blodiran Limrahipun epek punika kadamel saking bludru, lajeng dipun bolder mawarni-warni. Wonten ingkang cakrik untu walang utawi ombak banyu, wonten ingkang arupi sekaran ron pakis. 3) Epek Rambut Inggih punika epek ingkang kadamel saking bubatipun kapal (jaran) warni cemeng.
Gambar Epek Timang
Epek Gandhosan
Timang Gandhosan
Timang Jlebrah
Timang Sinom
Timang Olan - olan
c.
Paugeran Mangangge Epek Caranipun hangagem epek punika ka-ubedaken wonten sabuk, ubedipun mangiwa, tegesipun timang kaprenahaken sisih kiwa. Anggenipun ngubedaken epek, ka-angkah wiyaripun antawisipun epek ngandhap kaliyan sabuk sisih ngandhap kirang langkung 2.5 nyari (kalih setengah nyari). Dene timangipun kapernahaken wonten ngajeng trep tengah-tengah. Wonten ing pabrayan umum jinis epek ingkang dipun agem warninipun merdika mboten wonten awisanipun. Naming manawi nuju layatan, prayogi hangagem sabuk cemeng. Manawi sowan dhateng karaton, tumrap para putra Santana dalem menapadene abdidalem ingkang sesebatanipun bupati sak pangandhap
mboten kepareng hangagem epek ingkang boldiran untu walang punapa dene ombak banyu. Prayoginipun hangagem ingkang polos. Bab warni kasumanggakaken miturut paugeran ingkang dipun remeni. Gegandhengan kaliyan paugeran hangagem epek lan sabuk, warah dalem Ingkang Sinuhun Kangjeng Susuhunan Paku Buwana Kaping IX Karaton Surakarta Hadiningrat paring wewarah tumrap paugeran hangagem sabuk ingkang kajumbuhaen kaliyan epek lan lerepipun. Dene wujudipun kados ingkang ka-aturaken ing seratan punika. No
Warni
Epek
Aranipun
Sabuk 01
Ungu
Watak Panganggenipun
Ijem
Wredha
Ayem, Wredha/Siang
Ginugah 02
Ijem
Abrit
Mudha
Trengginas,Mudha/S/D
Rumagang 03
04
Biru
Jambu
Abrit
Satriya
Trampil mapan, nudha,
mangsah
wredha/S/D
Biru/cemeng/ungu
Narendratama
Sabar, menep, S/D
Biru / Cemeng
Candra
Sabar, maton, S/D
/jambon/ 05
Jenar /Kuning
06
Sumunar
Kapuranta
Biru
Surya
(abrit
/Cemeng/Ungu
Sumirat
anem)
Tan Swala/Mudha, S/D