Çözüm 3D TYT Fizik Soru Bankası [YKS 2020 ed.] 9786051943060 [PDF]

Citation preview

Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.



Çözüm Yayınları Grafik Birimi



Çözüm Yayınları Dizgi Birimi



2018 Ankara



Özyurt Matbaacılık











Sevgili Öğrenciler,



TYT soruları; öğrencilerin temel bilgi ve kavramları doğru anlayıp anlamadığını, anladığını yorumlama ve muhakeme kabiliyetini, öğrenilen bilgileri değişik durumlarda kullanıp kullanamadıklarını ve bu durumları analiz etme sürelerini ölçmektedir. TYT 3D Fizik Soru Bankası kitabımız yukarıda anlattığımız durumlar göz önüne alınarak Talim ve Terbiye Kurulu yönergesindeki kazanımlara uygun olarak kolay, orta ve zor seviyedeki sorulardan oluşmaktadır.Bu sorular kavrama, uygulama ve analiz seviyesinde belirli bir sıra içinde kitabımızda yer almaktadır. Kitabımızdaki sorular, ünite tekrarlarından sonra çözüldüğünde konuların daha iyi kavranmasını, konular arasındaki bağın tam olarak anlaşılmasını ve siz değerli öğrencilerimizin başarıya ulaşmasını sağlayacaktır. Öncelikle böyle bir projeyi tüm öğrencilerimize kazandıran sayın Hasan KOCA'ya ardından da yaklaşık bir yıldır tüm süreçte her derdimize çözüm üreten sayın Emre ERDOĞAN'a, kitabın oluşum sürecinde bana sürekli destek olan canım eşim Hilal ÜRÜN'e kitabıma katkılarını esirgemeyen Mehmet Ali ÇEÇEN'e, Emre KOÇ'a, Cemal BAGIROV'a ve Yasin ŞENER'e teşekkürü bir borç bilirim. Başarı ve mutluluk dileklerimle...



Celil ÜRÜN



İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ



08. BÖLÜM: ELEKTRİK VE MANYETİZMA



Fizik Bilimine Giriş........................................................................7



Elektrostatik....................................................................... 141



Bire Bir ÖSYM........................................................................... 11



Direnç ve Dirençlerin Bağlanması...................................... 147



02. BÖLÜM: MADDE VE ÖZELLİKLERİ



Elektrik Akımı ve Potansiyel Fark...........................................151 Üreteçler...................................................................................161



Kütle ve Özkütle........................................................................13



Elektrik Enerjisi ve Güç............................................................165



Katılarda Boyutlar Arası İlişkiler ve Dayanıklılık . ...................17



Lambalı Devreler......................................................................169



Adezyon, Kohezyon, Kılcallık ve Yüzey Gerilimi.....................19



Mıknatıslar................................................................................177



Bire Bir ÖSYM...........................................................................21



03. BÖLÜM: BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ Katı Basıncı...............................................................................25



Akım ve Manyetik Alan İlişkisi..................................................181 Bire Bir ÖSYM.........................................................................183



09. BÖLÜM: OPTİK



Sıvı Basıncı ..............................................................................27



Gölge................................................................................. 187



Gaz Basıncı ve Akışkanlar Mekaniği ......................................31



Düzlem Ayna..................................................................... 191



Basınç - Karma..........................................................................33



Küresel Aynalar.......................................................................197



Sıvıların Kaldırma Kuvveti .......................................................35



Kırılma ve Renk........................................................................205



Sıvıların ve Gazların Kaldırma Kuvveti ...................................39



Mercekler..................................................................................215



Bire Bir ÖSYM...........................................................................41



Aydınlanma...............................................................................223 Bire Bir ÖSYM.........................................................................225



04. BÖLÜM: ISI - SICAKLIK VE GENLEŞME



TÜMEVARIM - III.......................................................................229



Isı ve Sıcaklık............................................................................45 Isıl Denge ve Isı İletim Yolları...................................................55



10. BÖLÜM: DALGALAR



Genleşme .................................................................................59



Dalgaların Genel Özellikleri................................................ 239



Bire Bir ÖSYM...........................................................................63



Yay Dalgaları..................................................................... 243



TÜMEVARIM - I...........................................................................67



Su Dalgaları.............................................................................247 Ses Dalgaları, Deprem Dalgaları ve Elektromanyetik



05. BÖLÜM: KUVVET VE HAREKET



Dalgalar....................................................................................253



Hareket Kavramı ve Çeşitleri....................................................75



Bire Bir ÖSYM.........................................................................257



Konum, Alınan Yol, Yer Değiştirme, Sürat ve Hız....................77



TÜMEVARIM - IV.......................................................................261



Düzgün Doğrusal Hareket .......................................................81 İvme ..........................................................................................87 Basit Makineler . .......................................................................89 Bire Bir ÖSYM...........................................................................93



06. BÖLÜM: NEWTON'UN HAREKET YASALARI Kuvvet ve İvme..........................................................................97 Sürtünme Kuvveti....................................................................101 Etki - Tepki Kuvveti . ...............................................................105 Dengelenmiş Kuvvetler Etkisinde Hareket ...........................107 Bire Bir ÖSYM......................................................................... 111



07. BÖLÜM: İŞ - GÜÇ - ENERJİ İş



......................................................................................... 115



Güç ........................................................................................ 117 Enerji........................................................................................ 119 Enerjinin Korunumu..................................................................121 Enerji Kaynakları......................................................................125 Bire Bir ÖSYM.........................................................................127 TÜMEVARIM - II........................................................................131



1. Fizik bilimi ile ilgili,



4. Fizik; Evren nasıl oluştu? “Biz evrenin neresindeyiz?”,







I. Fizik biliminin bulduğu, açıkladığı olaylar insanların doğayı ve evreni anlamasına yardımcı olur.







II. Fizik bilimi madde ve enerji arasındaki ilişkileri inceler.







III. Fizik biliminin çalışmaları birçok teknolojik ürünün ortaya çıkarılmasını sağlamıştır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







01



BÖLÜM 01 Test



Fizik Bilimine Giriş - 1



B) I ve II



D) II ve III



“Varlıkların temel yapıtaşları nelerdir?” gibi insanlarda merak uyandıran sorulara cevaplar arar.



C) I ve III



E) I, II ve III



Fizik bilimi, çalışmalarında madde ve enerji arasındaki ilişkileri konu edinir. (II doğru) bu çalışmalarında diğer bilimlerden yardım alır. Bulduğu yeni durumlar ile diğer bilimlerin ve teknolojinin gelişmesini sağlar (III doğru) ve insanların doğayı anlamasına yardımcı olur (I) doğru. (Cevap E)







Fiziğin en heyecan verici yanı, sorulan sorulara cevaplar buldukça yeni soruların ortaya çıkmasıdır.







Buna göre, fizik bilimi için,







I. Sorgulanabilir bir bilimdir.







II. Eski bilgiler yeni bilgilerin temelini oluşturur.







III. Doğa ile ilgili merak edilen tüm sorulara cevap arar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Fizik bilimi neden, nasıl, niçin gibi sorulara cevap arar bu yüzden sorgulanabilir, sorulan sorulara cevaplar buldukça o konulardan yararlanarak yeni sorulara cevap aradığı için eski bilgiler yeni bilgilerin temelini oluşturur. Ancak fizik bilimi doğa ile ilgili tüm sorulara cevap arayamaz. (Cevap B)



2. Bir öğrencinin yaptığı gözlemler aşağıda verilmiştir.



5. Ölçme işlemi ile ilgili,



II. Gözlem : Yan yana duran öğrencilerden, Ahmet Ali’ye göre daha uzundur. III. Gözlem : Bence Fatma’nın boyu 172 cm’dir.



Buna göre, öğrencinin yaptığı gözlemlerden hangileri nicel gözlemdir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Nicel gözlemler ölçme araçları veya kıyaslama yöntemi ile yapılır. I. öncül ölçme işlemi, II. öncül kıyaslama, III. öncül ise tahmin cümlesidir. I ve II nicel gözlemdir. (Cevap D)



Çözüm Yayınları



I. Gözlem : Ahmet’in boyu 187 cm’dir.







I. Bir masanın boyunun mezura kullanılarak tespit edilmesi doğrudan ölçmedir.







II. Bir küpün hacminin mezura kullanılarak tespit edilmesi doğrudan ölçmedir.







III. Bir cismin kütlesinin eşit kollu terazi kullanılarak tespit edilmesi doğrudan ölçmedir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Ölçülen özellik ile ölçüm aracı aynı cins ise yapılan ölçme doğrudan ölçmedir. Buna göre, I. öncül uzunluk, uzunluk ile (doğru) II. öncülde hacim, uzunluk ile (yanlış) III. öncülde kütle, kütle ile (doğru). (Cevap C)



6. Fizik bilimi, teknolojinin gelişmesini sağlayan en önemli yapı taşlarından birisidir.



3. Fizik bilimi çalışmalarında diğer bilimlerden yararlanır.



7



Buna göre,







I. Nicel gözlemlerin yorumlanmasında matematik biliminden yararlanır.







II. X ışınlarının insan sağlığına etkilerinde tıp biliminden yararlanır.







III. Füzyon tepkimelerinde kimya biliminden yararlanır.







Buna göre, verilen görsellerden hangilerindeki teknolojik aracın geliştirilmesine fizik bilimi katkı sağlamıştır?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri açıklamaya uygun örneklerdir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Nicel gözlemlerin yorumlanmasında matematik biliminden, X ışınlarının etkilerinde tıp biliminden ve füzyon tepkimelerinde kimya biliminden yararlanılır. (Cevap E)



Lazer I







MR cihazı II



Hubble teleskobu III



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Fizik biliminde uyarılmış emisyon ile lazer, manyetik rezonans ile MR cihazı, optikteki gelişmeler ile Hubble teleskobu yapılmıştır. (Cevap E)



Test 01



1. E



7.



I. Sıcaklık → °C







II. Uzunluk → cm







III. Kütle → gram







3. E



4. B



5. C



6. E



7. E



8. D



9. B 10. E 11. E 12. E



10. Fizik biliminde kullanılan büyüklükler tam olarak tanımlanabilmesi için yön bilgisine ihtiyaç duyulup, duyulmamasına bağlı olarak skaler ve vektörel olarak gruplandırılır.







Buna göre,



Yukarıda bazı fiziksel böyüklüklerin birimleri verilmiştir.







I. Kütle,



Buna göre, hangilerindeki birimler Uluslararası Birim Sistemi (SI) tarafından kabul edilen bir birim değildir?







II. İvme,







III. Ağırlık



A) Yalnız I







büyüklüklerden hangilerinin tam anlamıyla tanımlanabilmesi için yönünün bilinmesi gerekir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



SI birim sisteminde; Sıcaklık → Kelvin Uzunluk → metre Kütle → kilogram



C) I ve III



E) I, II ve III







(Cevap E)



8. Fizik biliminde kullanılan büyüklükler skaler ve vektörel olarak gruplandırılır.







Buna göre, aşağıda verilen niceliklerden hangisi skaler vektörel gruplaması bakımından diğerlerinden farklıdır?







A) Uzunluk







B) Enerji



D) Yer değiştirme



Uzunluk  skaler Enerji  skaler Zaman  skaler Yer değiştirme  vektörel Özkütle  skaler



C) Zaman



E) Özkütle



Skaler, vektörel olarak eşleştrilildiğinde yer değiştirme boşta kalır. (Cevap D)



B) Yalnız II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



Kütle niceliğinin tanımlanması için yön bilgisi gerekmezken, ivme ve ağırlığın tanımlanabilmesi için yönünün bilinmesi gerekir.  (Cevap E)



Çözüm Yayınları







2. D



11. Bilimsel bilgi, bilim insanının bilimsel yöntemi kullanarak elde ettiği bilgidir.







Bilimsel bilgiye ulaşmak için;







I. Akıl yürütme,







II. Deney,







III. Gözlem







yöntemlerinden hangileri kullanılabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel bilgiye ulaşmak için deney, gözlem, akıl yürütme yöntemleri kullanılır. (Cevap E)



8



SLAC → ABD'de bulunan doğrusal hızlandırma merkezidir. CERN → Avrupa Nükleer Araştırma Merkezidir. Bu bilim merkezi dünyadaki en büyük gelişmiş parçacık fiziği laboratuarıdır. NASA → ABD'nin uzay programını yürüten kurumdur. ESA → Avrupa'nın uzay alanındaki faaliyetlerini yürüten kurumdtur. TAEK→ Türkiye Atom Enerjisi kurumu (Cevap B)



9. İnsanoğlu asırlardan beri maddenin yapısını anlamaya



çalışmaktadır. Günümüzde bu amaçla yürütülen araştırma ve deneylerden en önemlileri parçacık hızlandırıcılarda gerçekleştirilmektedir.



12.



I. Bir masanın boyunu kumpas ile ölçme.







II. Bir cismin ağırlığını eşit kollu terazi ile ölçme.







Aşağıdaki bilim merkezlerinden hangisinde dünyanın en gelişmiş parçacık hızlandırıcıları bulunmaktadır?







III. 10°C sıcaklığın iki katını Celcius termometresi ile ölçme.











A) SLAC



Yukarıda verilen ölçme işlemlerinden hangilerinde yanlış ölçme aracı kullanılmıştır?







A) Yalnız I







B) CERN



D) ESA



E) TAEK



C) NASA







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Kumpas, çok küçük kalınlıkları ölçmek için kullanılır. (I yanlış) Ağırlık, dinamometre ile ölçülür. (II yanlış) Sıcaklıkta, çarpma ve bölme işlemleri Kelvin termometresi ile yapılır. (III yanlış)  (Cevap E)



02



BÖLÜM 01 Test



Fizik Bilimine Giriş - 2 1. Fizik biliminde bazı büyüklükler farklı ölçüm araçları



4. Bilimsel bilgi deney sonuçları, teknolojik gelişmeler ve











kullanılarak bulunur.



araştırmalara dayalı olarak zamanla değişebilir.



Buna göre, bir bilyenin çap uzunluğu,



Mezura I



Cetvel II



Buna göre;







I. Kütle çekim yasası







II. Einstein'in özel görelilik teorisi







III. Atomaltı parçacıkları sınıflayan standart model







yukarıda verilenlerden hangileri yanlışlanabilir?







A) Yalnız I











görsellerde verilen ölçme araçlarından hangileri ile ölçülebilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



büyüklükle kıyaslanma işlemine ölçme denir. Ölçüm yaparken bazen hatalar oluşur.



E) I, II ve III



2. Fizik biliminde yapılan gözlemler ile ilgili,



I. Nicel gözlemler ölçme araçları ile yapılır.







II. Bilimsel bilgiye ulaşmanın yollarından biri de gözlem yapmaktır.







III. Nitel gözlemlerde hata oranı yok denecek kadar azdır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



Çözüm Yayınları



(Cevap E)



D) II ve III



E) I, II ve III



5. Bilinmeyen bir büyüklüğün aynı türden olan, bilinen bir



C) I ve III



Bilyenin çap uzunluğu, uzunluk ölçüm aracı olan mezura, cetvel ve kumpas ile ölçülebilir.







D) II ve III



C) I ve III



Bilimde mutlak doğru kavramı yoktur. Kanun, Teori, Model... kavramlarının tamamı yanlışlanabilir niteliktedir.  (Cevap E)



Kumpas III







B) I ve II



Buna göre, ölçmede hata ile ilgili,







I. Ölçülen değer ile gerçek değer arasındaki farka ölçmede hata denir.







II. Hatalı bir terazi ile ölçüm yaparken ortaya çıkan hatanın kaynağı ölçme aracıdır.







III. Ankara-İstanbul arası mesafeyi karış ile ölçmek yöntemden kaynaklanan bir hatadır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Ölçmede, gerçek değer ile ölçülen değer arasındaki farka ölçmede hata denir. (I. doğru) Hatalı terazi ölçme aracından kaynaklanan hataya, Ankara-Konya arasını karış ile ölçmekde yöntemden kaynaklanan hayata neden olur. (Cevap E)



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel bilgiye ulaşma yollarından biride gözlemdir. (II doğru). Nicel gözlemler ölçme araçları ile yapılıp, nitel gözlemlere göre daha kesin sonuçlar verir. (I doğru, III yanlış.)



6. Fizik bilimi geniş bir alanda çalıştığı için, çalışmalarını alt



alanlara ayırmıştır. Bu alt alanlardan biri olan mekanik, kuvvet ve hareket konularını inceler.



(Cevap B)



9



3. Aşağıda verilen ölçüm araçlarından hangisi temel bir büyüklüğü ölçer?







A) Barometre



B) Dinamometre







C) Voltmetre



D) Manometre







E) Termometre



Barometre → Basınç Türetilmiş Dinamometre → Kuvvet Büyüklükler Voltmetre → Gerilim Manometre → Basınç



(Cevap E)



Bir uzay mekiğinin Elektrikli ısıtıcının fırlatılma anındaki denge koşullarının ivmesinin hesaplanması hesaplanması II III







Buna göre, yukarıda verilen hesaplamalardan hangileri mekaniğin çalışma konusu içine girer?







A) Yalnız I







Termometre ise sıcaklık ölçer, sıcaklık temel bir büyüklüktür.







Daldan yere düşen elmanın yere ulaşma süresinin hesaplanması I



B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Elmanın yere düşmesi, uzay mekiğinin fırlatılması ve ısıtıcının dengede durması mekaniğin çalışma alanı içindedir. (Cevap E)



Test 02



1. E



7.



I. Işık saniyede 299.792.458 metre yol alır.







II. Bir yıldızın ışınım gücü sıcaklığına bağlıdır.







III. Bir maddenin moleküllerinin entropisinin minimum değerine ulaştığı sıcaklık değeri 0 Kelvindir. Yukarıda verilen açıklamalardan hangisi nicel veri içermektedir.







A) Yalnız I







D) II ve III



6. E



K



C) I ve III



7. C



8. B



9. C 10. A 11. D 12. D



L



Sıvı



E) I, II ve III



yatay







L cisminin K cisminden daha ağır olduğu bilindiğine göre,







I. Cisimlerin ağırlıkları batan hacimleri ile orantılıdır.







II. Özkütlesi büyük olan cisim daha çok sıvı içine batar.







III. K ve L cisimlerinin özkütleleri sıvının özkütlesinden küçüktür.







yargılarından hangileri yukarıda verilen duruma uygun bir çıkarımdır?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) Yalnız III



C) Yalnız II



E) I ve III



Öğrenci ağırlık ile batan hacim ilişkisini araştırdığı için sadece I. öncül verilen duruma uygun bir çıkarımdır. (Cevap A)



8. Fizik biliminin çalışma konularından birisi de dalgalardır. I. Sonar cihazı







II. Ultrason cihazı







III. Manometre araçlarından hangileri fizik biliminin dalgalar çalışma alanından yararlanılarak yapılmıştır? A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Çözüm Yayınları



Buna göre,











5. E















4. E



cisimlerini şekildeki gibi sıvı içine atarak ağırlığın, cismin sıvı içine batan hacmi ile ilişkisini araştırıyor.



Verilen açıklamalarda yer alan 299.792458 metre ve 0 Kelvin değeri nicel verilerdir.  (Cevap C)







3. E



10. Bir öğrenci eşit hacim bölmeli, türdeş, ağırlıkları farklı K ve L







B) I ve II



2. B



11. Aynı ağırlıktaki tavuk ve ördeği karda yürüten bir öğretmen, tavuk ve ördekten hangisinin daha fazla kara battığını öğrencilerine simülasyon ile izletiyor.







Buna göre, öğretmenin hedef olgusu aşağıdakilerden hangisidir?







A) Ördek, tavuktan daha ağırdır.







B) Ördek kara daha çok batar.







C) Basınç ağırlık ile ters orantılıdır.







D) Aynı ağırlıklı cisimlerden temas yüzeyi küçük olan cisimler yüzeye daha büyük basınç yapar.







E) Basınç etkisi ile kar sıvılaşır.



C) I ve III



E) I, II ve III



Sonar cihazı ve ultrason cihazı ses dalgalarından yararlanılarak yapılmıştır. (I. ve II. doğru) Galvanometre ise akımı ve gerilimi ölçen elektronik bir cihazdır. (Cevap B)



Öğretmenin hedef olgusu aynı ağırlıktaki cisimlerin temas yüzeyinin basıncı nasıl değiştirdiğini öğrencilerine anlatmaktır. (Cevap D)



10 9. Fizik bilimi, tıpta kullanılan pek çok tanı ve tedavi cihazının



12.



I



II



III



IV



geliştirilmesini sağlamıştır.



Akım şiddeti



Hacim



Zaman



Enerji







Buna göre, aşağıda verilen cihazlardan hangisi modern fizikteki gelişmelere dayalı olarak tıp alanında geliştirilen tanı veya tedavi araçlarından değildir?



Amper



Litre



Saniye



Kalori







A) Ultrason cihazı



B) MR cihazı







C) Sonar cihazı



D) ESWL cihazı







E) Tomografi cihazı



Sonar cihazı denizcilikte, ses dalgaları kullanılarak su altındaki nesneleri tespit etmek için kullanılır.  (Cevap C)







Tablodaki I, II, III ve IV nolu niceliklerden hangilerinin birimi SI birim sisteminde verilmemiştir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve IV



C) I ve III



E) I, II ve III



SI birim sisteminde hacim ve enerjinin birimleri sırasıyla m3 ve jouledir.



(Cevap D)



BİRE BİR



BÖLÜM 01 Test



1. Fizik ile ilgili,



4. Bilimsel bilgiye ulaşma yolları ve bilimsel bilginin







I. Cisimler ne kadar hızlanırsa hızlansın, ses hızını geçemez.







II. Modern fiziğe en fazla katkı yapan bilim insanı Albert Einstein'dir.







III. Galaksilerdeki gök cisimlerini bir arada tutan kuvvet, galaksilerin merkezlerinde bulunan güçlü karadeliklerin oluşturduğu kütle çekim kuvvetidir.







yargılarından hangileri bilimsel bir hipotezdir?







A) Yalnız I







03



B) I ve II



D) II ve III



özellikleri ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğrudur?







A) Bilimsel bilgiler mutlak gerçeklerdir.







B) Teoriler zaman içinde ispatlanırsa kanuna dönüşür.







C) Bilimde tesadüfe yer yoktur.







D) Bilimsel bilgiye ulaşılırken farklı yöntemler kullanılabilir.







E) Bilim her soruya cevap verir.



Bilimsel bilgiye ulaşırken farklı yöntemler kullanılabilir iken bilimde mutlak gerçek yoktur, birçok bilgiye tesadüfler sonucu ulaşılır, bilim her soruya cevap vermez ve kanunlar teoriye, teoriler kanuna dönüşmez. (Cevap D)



C) I ve III



E) I, II ve III



Bir bilimsel bilginin bilimsel hipotez olması için sınırlanabilir olması gerekir. Buna göre I. ve III. öncülün sınırları olduğu için bilimsel bir hipotez iken, II. öncülün bir sınırı olmadığı için ve kişiden kişiye değişebilecek bir yargı olduğu için bilimsel bir hipotez değildir.  (Cevap C)



2. Bilim ve teknoloji iç içedir. Bazen bilimdeki gelişmeler







Buna göre,







I. Yasa,







II. Kuram,







III. İlke,



Çözüm Yayınları



teknolojide gelişmelere, bazen de teknolojideki gelişmeler bilimde gelişim ve değişimlere yol açabilir.







bilimsel bilgi türlerinden hangileri zamanla değişebilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimde, mutlak gerçek diye bir kavram yoktur. Buna göre, yasa, kuram, ilke, teori, hipotez, paradigma zaman içinde değişebilir. (Cevap E)



5. 1900'lü yılların başlarında özel ve Genel Görelilik teorisini



oluştururken Einstein'in kullandığı yöntem akıl yürütmeye dayalı düşünce deneyleridir. 1600'lü yıllarda düşen cisimlerin ve sarkaçların hareketleri üzerine inceleme yapan Galileo ise deneysel yöntemler kullanmıştır.







I. Bilimde hayal gücü önemlidir.







Bu sikke ile ilgili gözlemler yaptıktan sonra "Bu para saf altından yapılmıştır." hipotezini ortaya atıyorlar.



II. Bilimsel bilgi ortaya çıkarılırken izlenen birden fazla yöntem olabilir.







Bu hipotezin desteklenmesinde veya çürütülmesinde, sikkeye ait aşağıdaki niteliklerden hangisi kullanılabilir?



III. Bilim ve teknolojisinin gelişimiyle deneysel süreçler önemini yitirmiştir.







yargılarından hangileri doğrudur?



A) Kütle







A) Yalnız I



3. Kıvanç ve Kerem, ırmakta yüzerken antik bir sikke buluyorlar.







11



Buna göre;







B) Hacim



D) Sıcaklık



C) Ağırlık



E) Özkütle



Özkütle maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Altının özkütlesi ile karşılaştırılarak sikkenin saf altın olup olmadığı despit edilebilir.  (Cevap E)







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel süreç içinde hayal gücü ve yaratıcılık çok önemlidir. Bilimsel süreçte birden fazla yöntem kullanılabilir. Deney, gözlem, akıl yürütme bilimsel yöntemin bel kemiğidir dolayısıyla önemini korumaktadır.  (Cevap B)



Test 03



1. C



6. Bazı temel niceliklerin birimleri,



kg: kütle birimi







m: uzunluk birimi







s: zaman birimi







2



2



Enerji = Güç x Zaman



B) kg m3 s



E=P.t=







4. D



5. B



6. D



7. A



8. E



9. D 10. B 11. A 12. A



yararlanılmaktadır.







D) kg m2 s







3. E



10. Fizikteki büyüklükler ölçülürken farklı birim sistemlerinden



olduğuna göre, aşağıda verilenlerden hangisi enerji birimidir? m A) kg 2 s



2. E



E)



C) kg m . s m⋅s kg



Buna göre;







I. Mars'ın yüzey sıcaklığı en fazla 10 °C'ye çıkar.







II. Mars'ın Dünya'ya uzaklığı en az 55.000.000 km oluyor.







III. Protonun kütlesi 1,672621898 x 10–27 kg dir.







ölçümlerinden hangileri uluslararası birim sistemi (SI) kullanılarak ifade edilmiştir?







A) Yalnız I







W. t=F.x=m.a.x t ↓ ↓ ↓ m m2 kg . 2 . m = kg . 2 (Cevap D) s s



B) Yalnız III



D) I ve III



C) I ve II



E) II ve III



SI birim sisteminde sıcaklık birimi Kelvin, uzaklık birimi metre, kükle birimi kg dir.  (Cevap B)



7. Evlere gelen elektrik faturalarında kilowatt•saat olarak gösterilen değer aşağıdakilerden hangisine aittir?







A) Bir fatura döneminde tüketilen enerji







B) Bir fatura döneminde harcanan güç







C) Birim zamanda harcanan enerji







D) Fatura değeri







E) Bir fatura döneminde elektrik enerjisinin kullanım süresi



Kilowatt . saat enerji birimi olduğu için tüketilen enerjiyi ifade eder.



(Cevap A)



Çözüm Yayınları



8.



I. °C (Celcius)







II. cal (kalori)







III. °F (Fahrenheit)







IV. J (Joule)







I. Kanıtlara dayanılarak elde edilmiştir.







II. Mutlak doğrudur.







III. Mevcut bilimsel bilgi birikimini destekler niteliktedir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I











Yukarıdaki birimlerden hangileri ısı birimi olarak kullanılır?







A) I ve II







11. Bilimsel süreç sonucunda elde edilmiş bir bilgi için;



B) I ve III



D) II ve III



C) I ve IV



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel süreçte elde edilen bir bilgi kanıtlara dayandırılarak elde edilmiştir ancak bilimde mutlak doğru bilgi yoktur. Elde edilen bilgi mevcut bilgi birikimini destekleyebileceği gibi yanlışlayabilir.  (Cevap A)



E) II ve IV



Isı birimi olarak kalori ve joule kullanılır. °C ve °F sıcaklık birimidir.



(Cevap E)



9. Üç arkadaş olan Hakan, Furkan ve Eren birbirlerinin boyları ile ilgili gözlemlerini aşağıdaki gibi ifade ediyorlar.



12







Hakan : Furkan ve Eren’i karşılaştırarak, Furkan’ın boyunun Eren’inkinden uzun olduğu sonucuna ulaşıyor.



12. Bilimsel yöntemler kullanılarak elde edilen fizik bilgisi ile ilgili,







Furkan : Metreyle Eren’in boyunu 182 cm ölçüyor.







Eren







Buna göre, Hakan, Furkan ve Eren'den hangilerinin gözlemleri nicel gözlemdir?







A) Yalnız Hakan



B) Yalnız Furkan







yargılarından hangileri doğrudur?







C) Yalnız Eren



D) Hakan ve Furkan







A) Yalnız I



: "Hakan’ın boyu kısadır."



E) Furkan ve Eren Nicel gözlemler ölçme araçları ve kıyaslama ile yapılabileceği için Hakan ve Furkan’ın yaptığı gözlemler nicel gözlemdir. Eren ise tahmininde bulunarak nitel bir gözlem yapmıştır. (Cevap D)







I. Test edilebilir niteliktedir.







II. Mutlak doğru bilgiler içerir.







III. Kanıtlanabilir niteliktedir.







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Fizikte elde edilen bilgiler test edilebilir olmalıdır. Bu bilgilerin kesin doğru olması ya da kanıtlanabilir olması gibi bir gereklilik yoktur. (Cevap A)



BÖLÜM 02 Test



Madde ve Özellikleri / Kütle ve Özkütle - 1



4.



1. Düşey kesiti Şekil - 1'deki gibi olan cismin bir parçası k doğrultusu boyunca kesilip atılıyor.



Kütle



X







Y



k yatay Şekil - 1



Hacim



yatay



Aynı sıcaklıkta kütle-hacim grafikleri şekildeki gibi olan X ve Y cisimleri için,



Şekil - 2



Buna göre cismin,







I. Kütle,







II. Hacim,







III. Özkütle,







niceliklerinden hangileri azalır?







A) Yalnız I







01



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sabit sıcaklık ve basınçta bir maddenin özkütlesi, değişmez. Cismin bir kısmı kesildiği için kütlesi ve hacmi azalır. (Cevap B)







I. Cisimlerin hacimleri eşit ise, X cisminin kütlesi Y cisminin kütlesinden fazladır.







II. Cisimlerin kütleleri eşit ise, X cisminin hacmi Y cisminin hacminden fazladır.







III. Sıcaklıkları farklı iken, X ve Y cisimlerinin özkütleleri eşit değildir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







2. K küpü ve L küresinin üzerinde bulunan çubuk şekildeki gibi



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



X cisminin özkütlesi Y cisminin özkütlesinden büyüktür. Buna göre I. öncül kesin doğru iken II. öncül kesinlikle yanlıştır. Aynı sıcaklıkta X ve Y cisimlerinin özkütlesi farklı olduğu için farklı sıcaklıkta özkütleler aynı olabilir. (III. öncül yanlış) (Cevap A)



dengededir.







B) Yalnız II



yatay



L



Yer (Yatay) İçinde boşluk bulunmayan türdeş K ve L cisimleri için;



I. Kütle,







II. Hacim,







III. Özkütle,







niceliklerinden hangileri aynı olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız III



Çözüm Yayınları



K



C) I ve III



E) I, II ve III



L cisminin yarıçapı r ise; K cisminin kenar uzunluğu 2r dir. Buna göre; VK = 8r3 , 4 VL = πr3 = 4r3 K ve L cisimlerinin hacimleri farklıdır fakat yapıldıkları maddeler 3 bilinmediğinden kütle ve özkütleleri için birşey söylenemez.  (Cevap C)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan boş kap sabit debili musluktan akan sabit sıcaklıktaki su ile dolduruluyor.



5. Şekil - 1 'deki üst kısmı kapalı, düzgün, türdeş, silindirik kap



boş iken kütlesi a gram, su ile tamamen dolu iken 3a gram, X sıvısı ile tamamen dolu iken 5a gram ölçülüyor.







13 yatay



Buna göre, kap doluncaya kadar geçen süre içinde;







Yatay



I. Kaptaki su kütlesi eşit zaman aralıklarında eşit miktarda artar.







II. Kaptaki sıvı hacmindeki artış hızı giderek azalır.







III. Kaptaki sıvının özkütlesi değişmez.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Kabın şekli, sıvı kütlesini, hacmini ve özkütleyi etkilemez. Musluk için sabit debili ifadesi geçtiğinden sıvı kütlesi ve hacminin artış hızı sabittir. Sıvı yüksekliğinin artış hızı ise gittikçe azalır. Suyun sıcaklığı sabit olduğundan kaptaki özkütle sabit olacaktır. (Cevap C)



Yatay Şekil - 1







Şekil - 2



Buna göre, kabın yarısı kesilip, Şekil - 2 'deki kalan parçanın yarısı su, kalan yarısı da X sıvısı ile doldurulursa kabın toplam kütlesi kaç a gram ölçülür?



1 2



A)



B) 1



a + dsu . V =3a. dsuV =2 a a + dx . V = 5 a



dx . V = 4 a







C) 3



2



D) 2



E)



kabın yarısı kesilince a dsuV dxV + + 4 4 2 =2 a bulunur.



5 2



(Cevap D)



Test 01



1. B



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan K kabına r yarıçaplı X bilyesi X



3. C



4. A



5. D



6. D







K



L



K



4m



yatay



L



Sıvının özkütlesi 2 g/cm3 olduğuna göre, X cisminin yarıçapı,







I. 2 cm



II. 3 cm



değerlerinden hangileri olabilir? (p = 3 alınız.)







A) Yalnız I







m 0



III. 4 cm







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



3V



Hacim







I. K ve L musluklarının debileri eşittir.







II. L musluğundan akan sıvının özkütlesi, K musluğundan çıkan sıvının özkütlesinden büyüktür.







III. K musluğundan akan sıvının özkütlesi, L musluğundan akan sıvının özkütlesinden büyüktür.



3



Buna göre X küresinin en az 64 cm olmalıdır. 3 3 V= 4 3 πr olduğundan r = 2 cm ise V = 32 cm r = 3 cm ise V = 108 cm3 r = 4 cm ise V = 256 cm3



V



Kapta biriken sıvının kütle - hacim grafiği şekildeki gibi olduğuna göre,



C) I ve III



’ den 2= 128 V= 64 cm3 bulunur. Taşan su hacmi  d= m v v







9. D 10. B



Kütle











8. E



doldurulmaya başlandıktan t süre sonra L musluğu da açılıyor ve 2t anında kaptaki sıvı hacmi 3V oluyor.



r



Sıvı



7. C



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap K musluğu ile



atılıyor ve 128 gram sıvı L kabına taşıyor.







2. C



(Cevap D)



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta bulunan d özkütleli sıvı V hacminde olup kütlesi m kadardır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



K musluğu t sürede V hacimli sıvı akıtıyor. L musluğu t sürede V hacimli sıvı akıtıyor.



Çözüm Yayınları



2h







h sıvı



h Yer (Yatay)







Çünkü t _ 2t aralığında (birlikte açıldıkları durumda) 2V hacminde sıvı akmıştır. t anında özkütle m/V, 2t anında 4m / 3V olduğundan, L'nin açılmasıyla özkütle artmıştır.  (Cevap D)



Kabın kalan kısmı 2d özkütleli sıvı ile doldurulursa,







I. Toplam sıvı hacmi 5V dir.







II. Toplam sıvı kütlesi 4m dir.







III. Toplam sıvı kütlesi 8m dir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III 2m



E) I, II ve III Cismin toplam hacmi 4V'den fazladır. Toplam kütle de 7m'den büyük bir değere sahiptir.  (Cevap C)



V



2m’den büyük



V’den büyük



2m’den büyük



V’den büyük



C) I ve III



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan özdeş kaplarda eşit sıcaklıklarda su bulunmaktadır.







X, Y ve Z cisimleri su içerisine yavaşça bırakıldıklarında kaplardan taşan su kütleleri eşit oluyor.







X



Y



Z



V



m



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta 3h yüksekliğinde 2d



özkütleli sıvı varken kaptaki sıvı kütlesi 2m’dir. Kabın kalan kısmı d özkütleli sıvı ile doldurulunca kaptaki toplam sıvı



14



kütlesi 3m oluyor.







r



3h







Buna göre, silindirik kabın toplam yüksekliği kaç h’tır?



A)



7 2



B) 4



πr2. 3h . 2d = 2m πr2.3h2d + πr2. hı . d = 3m 2m



C) 5 πr2. hı . d = m hı = 3h bulunur. 3h + h' = 6h bulunur.



Su



D)



11 2



E) 6



(Cevap E)



Su



Su



Buna göre, X, Y ve Z cisimleri için,







I. Hacimleri arasında VX = VY = VZ ilişkisi vardır.







II. Kütleleri arasında mZ > mY > mX ilişkisi vardır.







III. Suya batan hacimleri arasında VZ > VY > VX ilişkisi vardır.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Sıvı düzeyleri göz önüne alındığında X tarafından yerdeğiştiren sıvı kütlesi Y'den, Y tarafından yerdeğiştiren sıvı kütlesi Z'den fazladır. Ama batma oranları hakkında bilgiye sahip değiliz. Bundan dolayı sadece batan hacimlerini yorumlayabiliriz. (Cevap B)



1. Altın ve gümüş değerli maddeler olup, altına gümüş eklendikçe



3. Şekildeki tahta bloğun hacmi 5V, özkütlesi 2d’dir. Tahta bloktan



ayarı düşerken özkütlesi azalır. Altının saflığı bir sıvıya atılarak belirlenir.



Kütleleri eşit, içinde boşluk bulunmayan altın - gümüş karışımı olan X ve Y cisimleri 10 °C'deki su dolu taşırma kaplarına yavaşça bırakıldıklarında suya tamamen batıyorlar.







Buna göre,







X



Y



10 °C’de Su



10 °C’de Su







yatay



I. X cismi daha fazla su taşırıyorsa, ayarı Y'ninkinden fazladır.







II. Y cismi daha fazla su taşırıyorsa, ayarı X'inkinden azdır.







III. X ve Y'nin ayarları eşitse, eşit hacimde su taşırır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



V' hacimli oyuk açılıp içine d özkütleli sıvı konulunca tahtanın kütlesi, eski kütlesinin 9 ’u oluyor. 10



yer (yatay)











B) I ve II



B) 2 3



C) I ve III



İki denklemi birlikte çözersek V' = V bulunur.



6V 2d I Buna göre,







4V



2V 4d



4d



II



III



sıcaklıkta su akıtan musluklardan önce X, sonra Y açılarak doldurulurken kaptaki sıvı kütlesinin zamana bağlı değişim grafiği Şekil - ll deki gibi oluyor.







X



m



yatay



0 Şekil - l



Buna göre,



yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



Şekil - ll



I. t anında kaptaki sıvı yüksekliği h / 4 tür.







II. Muslukların debileri eşittir.







III. t anında kaptaki sıvı yüksekliği h / 3 tür.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







Zaman



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Yalnız X musluğu t sürede m kütleli X ve Y muslukları birlikte t sürede 2m kütleli su akıttıklarından, muslukların debileri eşittir. X musluğu t sürede kabın hacimce 1/3 ünü doldurmuştur. Ancak genişleyen bir kap olduğundan t sürede kabın h/3'ünden azı dolar.  (Cevap B)



2d, L'de ise birbirine karışmayan d ve 3d özkütleli sıvılar bulunmaktadır.







C) I ve II



E) II ve III



2d



d



K







L



yatay



Buna göre, kaplardaki sıvı kütleleri için,







I. mK > mL







II. mL > mK







15 3d



III. mK = mL







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



d ve 3d özkütlesi sıvılar eşit hacimli ise mK = mL olur.



I. kapta 6V hacminde 12dV kütleli II. kapta 2V hacminde 8dV kütleli



2t



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan özdeş kaplardan K da



III. Kaplardaki sıvı kütlelerinin eşit olması için III nolu kaptan II nolu kaba sıvı eklenmelidir.







t







yatay



II. Kaplardaki sıvıların hacimlerinin eşit olması için I numaralı kaptan bir miktar sıvı alınıp II numaralı kaba eklenmelidir.







Kütle



Y 3m



I. Kaplardaki sıvıların kütlelerinin eşit olması için I ve III numaralı kaplardan bir miktar sıvı alınıp II numaralı kaba eklenmelidir.







(Cevap C)



4. Düşey kesiti Şekil - l deki gibi olan kap sabit debiyle, eşit



Çözüm Yayınları



hacim ve özkütleleri şekildeki gibi olan sıvılar vardır.



E) 2



5V2d - V'2d + V' . d =9 m olur.



h



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan I, II ve III numaralı kaplarda



D) 4 3



C) 1



5V.2d = 10m dersek



E) I, II ve III



D) II ve III



Buna göre, tahta blokta açılan oyuğun hacmi V' kaç V dir?



A) 1 2



Gümüş - altın karışımında gümüş oranı arttıkça ayar düşer, özkütle azalır, buna bağlı olarak eşit kütleli cisimlerden ayarı düşük olanın hacmi daha fazladır. X cismi daha fazla sıvı taşıyorsa ayarı Y'ninkinden düşüktür. (Cevap D)







02



BÖLÜM 02 Test



Kütle ve Özkütle - 2



sıvı bulunmaktadır.



d ve 3d özkütleli sıvıların hacimleri arasıdaki ilişki bilinmediğinden verilen öncüllerin üçüde doğru olabilir. (Cevap E)



III. kapta 4V hacminde 16dV kütleli Kaplarda eşit kütle durumunda 12dV kütleli sıvı bulunur. Kaplarda eşit hacim durumunda 4V havimli sıvı bulunur.







(Cevap E)



Test 02



1. D



2. E



3. C



4. B



5. E



6. A



7. B



8. B



9. E 10. B 11. A



9. Şekil I ve Şekil II’deki eşit kollu teraziler eşit hacimli X, Y ve Z



6. Küp şeklindeki kutunun içine sığabilecek en büyük silindir yerleştiriliyor.



cisimleri ile dengededir.



2



















a



X a



a



2



Y Y



X



YZZ



Şekil I Buna göre,







Buna göre, kutuda kalan boşluğun hacmi kutunun hacminin kaçta kaçıdır? (p = 3 alınız.) 1 1 2 1 3 B) C) D) E) A) 4 2 3 3 4



2 3 VKüp = a3 VSilindir = n a . a = 3a 4 4 



3 VBoşluk = a  4



Şekil II







I. mX= 2mY







II. mY= 2mZ







(Cevap A)



III. dX= 4dZ







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



yarıçaplı boşluk vardır.



r



Küre içindeki boşluk 14d özkütleli madde ile doldurulursa kürenin yeni kütlesi kaç m olur? A) 4



C) 5 2



B) 3



E) 3 2



D) 2



VX = 7V ise V boşluk = V olur. 7V.d = m ise V.14d = 2m olur. mToplam = m + 2m = 3m olur. 



(Cevap B)



8. Şekildeki tabloda saf X, Y ve Z maddelerine ait bazı değerler verilmiştir. X, Y ve Z maddelerinin hacimleri sıcaklık arttıkça artmaktadır.







Özkütle (g/cm3)



16



X Y Z







mX = 4mZ



1,6 1,4 2



Hacim (cm3) 10 15 5



Sıcaklık (°C) 10 20 30







h d2



d1



I. X ve Z aynı maddelerdir.







II. X ve Y aynı maddelerdir.







III. Y ve Z aynı maddelerdir. yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



yatay



I. Sıvı özkütleleri arasında d1 = d2 = d3 ilişkisi vardır.







II. İlk durumda kaplardaki sıvı kütleleri arasında m2 > m1 > m3 ilişkisi vardır.







III. İlk durumda kaplardaki sıvı hacimleri arasında V3 > V1 > V2 ilişkisi vardır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



En az sıvıyı II numaralı kap, en fazla sıvıyı III numaralı kap alacağı için ilk durumda sıvı hacimleri arasında V2 > V1 > V3, sıvı kütleleri arasında m2 > m1 > m3 ilişkisi vardır. Sıvı özkütleleri eşit olursa daha küçük özkütleli sıvı eklendikten sonra kapların kütleleri eşit olamaz.  (Cevap B)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta, birbirine karışmayan 3d ve d özkütleli X, Y sıvıları vardır. Eşit zaman aralıklarında eşit hacimde sıvı akıtan K ve L muslukları aynı anda açılıyor.







h







h



Buna göre,



2h







d3







Buna göre,







(Cevap E)



yükseklikte d1, d2 ve d3 özkütleli sıvılar vardır. Kapların kalan kısımları sıvılardan daha küçük özkütleli X sıvısı ile doldurulunca kaplardaki toplam sıvı kütleleri eşit oluyor. Çözüm Yayınları



r











10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit hacimli kaplarda eşit











Denklemlerinden



E) I, II ve III



bulunur. Cisimlerin hacimleri eşit olduğu için özkütleleri, kütleleri ile orantılıdır. Buna göre mX = mY + 2mZ mX = 2mY yalnız II. öncül doğru olur. mY = 2mZ



7. Kütlesi m, özkütlesi d olan 2r yarıçaplı X küresinin içinde r



mX = 2mY



C) I ve III



Y sıvısı



K



X sıvısı



L



yatay



C) Yalnız III



Isıtılan bir maddenin hacmi artar. Özkütlesi azalır. Buna göre X ve Y aynı madde olabilir, fakat Z bunlardan farklı bir maddedir. (Cevap B)



K musluğundan akan sıvı kütlesi mK, L musluğundan m akan sıvı kütlesi mL olduğuna göre, K oranı kaçtır? mL 1 1 1 B) C) D) 2 E) 3 A) 4 3 2 3 4



Y sıvısını K ve L muslukları beraber akıtırken X sıvısını yalnız L musluğu akıtır. mX=3d.V=3m dersek mY=d.2V=2m olur. mK 1 = bulunur. L musluğu = m + 3m=4m akıtırken K musluğu = m akıtır. mL 4



(Cevap A)



03



BÖLÜM 02 Test



Katılarda Boyutlar Arası İlişkiler ve Dayanıklılık 1. Kenar uzunluğu a olan metal türdeş küpün yüzey alanı A,



5. Aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z silindirlerinin, ağırlıklarına











hacmi V dir.



karşı dayanıklılıkları eşittir.



Buna göre, küp ısıtılarak kenar uzunlukları 2 kat artırılırsa yüzey alanı ve hacmi ne olur? Yüzey Alanı



Hacim



A 2A 4A 9A 16A



V 3V 8V 27V 64V



A) B) C) D) E)



X







a br olan kenar iki kat artırılırsa 3a br olur. Buna göre yüzey alanı 9A hacmi 27V olur. (Cevap D)



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan aynı maddeden yapılmış K ve L silindirlerinin boyutları verilmiştir. r



3h



Yatay zemin



Buna göre,







I. Hacim,







II. Yükseklik,







III. Yüzey alanı,







niceliklerinden hangileri X, Y ve Z silindirleri için kesinlikle aynıdır?







A) Yalnız I







h



Z



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



1 ile orantılıdır ve yükseklikleri eşittir. h Hacim ve yüzey alanı ile ilgili yorum yapılmaz. (Cevap B)



Dik kenarları paralel olduğu için dayanıklılık



2r



K



Y



L yatay



Buna göre, K ve L silindirlerinin ağırlıklarına karşı DK kaçtır? dayanıklılıkları oranı DL 1 1 B) C) 1 D) 2 E) 3 A) 2 3



DK =



1 3h



, DL =



1 h



,



DK DL



=



1 3



bulunur.



(Cevap A)



Çözüm Yayınları







6. Kenar uzunluğu a olan K küpü, taban yarıçapı r olan L silindiri



aynı maddeden yapılmış olup ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları eşittir. K







3.



II







A) I > II > III







Şekil I



III



Görsellerde verilen hayvanların ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları arasındaki ilişki nedir? B) II > I > III



D) II > III > I



C) III > I > II



E) I = II = III



Boyutlar büyüdükçe dayanıklılık azalır. Buna göre, karınca > koyun > fil yani I > II > III bulunur. (Cevap A)



4. İçlerinde boşluk bulunmayan, aynı maddeden yapılmış K



Z



a







I



r



L



h Yatay zemin



Şekil II



K nın hacmi, L ninkinin 3 katı olduğuna göre, silindirin taban yarıçapı r kaç a dır? (π = 3 alınız.)



B) 1 2



A) 1



C) 1 3



D) 1 4



E) 1 5



Dayanıklılıkları eşit olduğundan, silindirin yüksekliği a kadardır. Buna göre, VK = 3VL



a3 = 3πr2a



a2 = 9r2 a = 3r ⇒ r = 3r ⇒ r = a/3



(Cevap C)



silindiri ve L dikdörtgenler prizmasının ağırlıkları eşittir.



17 K r=a



L 2a



2a



7.



I. Aynı hacme sahip küp, küre ve silindirden kürenin yüzey alanı en küçüktür.







II. Karıncanın yüzey alanı/hacim oranı, filin yüzey alanı/hacim oranından büyüktür.







III. Bir küpün kesit alanının, yüzey alanına oranı



Yatay zemin



K'nın taban yarıçapı a, L'nin tabanının kenar uzunlukları 2a olduğuna göre; K ve L'nin ağırlıklarına karşı D dayanıklılıkları oranı K kaçtır? (a = 3 alınız.) DL B) 1 C) 3 D) 4 E) 3 A) 2 3 3 2



Aynı maddeden yapılmış K ve L'nin ağırlıkları eşit olduğundan hacimleri de eşittir. 1/hK hL = VK = VL ⇒ πa2 . hk = 4a2 . hL ⇒ hk/hL = 4/3 ⇒ DK / DL = 1/hL hK  (Cevap C)







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



1 ’dır. 6



C) I ve III



E) I, II ve III



Aynı hacimli küp, küre ve silindirden yüzey alanı en küçük olan küredir. (I doğru) Karıncanın yüzey alanı/hacim oranı filinkinden büyüktür. (II doğru) Küpün kesit alanının hacmine oranı a2 1 = 'dır. (III doğru) (Cevap E) 6a2 6



Test 03



1. D



8. Düşey kesiti Şekil - I deki gibi olan K cisminin dayanıklılığı



D’dir.











K Şekil - 1



Şekil - 2



Yer (yatay)



K cismi Şekil - II deki gibi yan yatırılırsa, dayanıklılığı kaç D olur? B) 1 2



A) 1 4 D=



C) 1



D) 2



5. B



6. C



7. E



8. D



9. E 10. C 11. E 12. E



Buna göre,







I. 1 kg kıymanın 1 kg etten daha çabuk pişmesi







II. Toz şekerin çay içinde küp şekerden daha çabuk erimesi







III. Aynı hacimdeki küre ve silindir şeklindeki cisimlerden silindirin üzerine daha çok su yapışması







yargılarından hangileri yukarıda verilen bilgi ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







E) 4



1 1 ise = 2D olur. 2 a



4. C



oranla, temas yüzeyi artar.



2a



K



3. A



11. Yüzey alanı / hacim oranı arttıkça cisimlerin hacimlerine



a



a



2. A



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Verilen öncüllerin hepsi yüzey alanı / hacim oranı ile açıklanabilir.



(Cevap E)



(Cevap D)



9. Aynı maddeden yapılmış türdeş K, L ve M silindirlerinin hacimleri eşittir.











Yatay zemin



Buna göre,



I. Dayanıklılığı en fazla olan silindir K’dır.







II. Taban yarıçapı en küçük olan silindir M’dir







III. Kesit alanı en büyük olan silindir K’dır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



C) I ve III



E) I, II ve III



D) II ve III



Silindir hacimleri eşit olduğuna göre yüksekliği en küçük olanın dayanıklılığı en fazla ve kesit alanı en büyüktür. Buna göre verilen öncüllerin üçüde doğrudur. (Cevap E)



Çözüm Yayınları



M



L



K



12. Bir öğrenci şekillerdeki düzenekleri kurup silindir biçimli



kalınlıkları ve uzunlukları eşit aynı cins iplerin ucuna P ağırlıkları birer birer asıp K ipinin kopup kopmadığını araştırıyor.







K



K



K



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit hacimli, aynı maddeden



yapılmış K ve L silindirlerinden K nın yan yüzeyini kaplamak için daha fazla kağıt harcanıyor.



K



L



18



Buna göre, öğrencinin deneyi ile ilgili,



Yer (Yatay)







Buna göre,







I. K silindiri L silindirinden dayanıklıdır.







II. L silindiri K silindirinden dayanıklıdır.







III. K silindirinin kesit alanı L silindirinin kesit alanından büyüktür.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



K silindirinin yan yüzey alanı daha büyük olduğuna göre yüksekliği daha küçüktür. Buna göre K silindiri daha dayanıklıdır ve K silindirinin kesit alanı daha büyüktür. (Cevap C)







I. İplerin ucuna asılan yükün toplam ağırlığı bağımsız değişkendir.







II. Öğrenci deneyinde K ipinin dayanıklılığını ipe uygulanan kuvvetin büyüklüğünü değiştirerek araştırmaktadır.







III. İplerin uzunluğu kontrollü değişkendir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Neden  bağımsız değişken  ağırlık



C) I ve III



E) I, II ve III



Sabit değişken  ipin boyu, kalınlığı Öğrenci dayanıklılık kavramını araştırmaktadır.



(Cevap E)



1.



4.



I. Aynı cins moleküller arası çekim kuvvetine kohezyon kuvveti denir.







II. Farklı cins moleküller arası çekim kuvvetine adezyon kuvveti denir.







III. Sıvıların kılcal borularda yükselmesi ya da alçalması olayına kılcallık denir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



04



BÖLÜM 02 Test



Adezyon, Kohezyon, Kılcallık ve Yüzey Gerilimi



Sıvı Cam



Şekil - 1



Cam Yatay



Şekil - 2



Yatay



Bir sıvı damlası cam plaka üzerinde Şekil I’deki gibi dengede iken; Şekil II’deki görünümü alması için,



C) I ve III



E) I, II ve III



Aynı cins moleküller arası çekim kuvveti kohezyon, farklı cins moleküller arası çekim kuvveti adezyon ve sıvıların kılcal borularda yükselmesi ya da alçalması olayına kılcallık denir.



Sıvı



(Cevap E)







I. Sıvıyı ısıtmak,







II. Sıvıya deterjan ekleme,







III. Sıvıya tuz ekleme,







işlemlerden hangileri tek başına yapılabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



I. ve II. öncül kohezyon kuvvetini azaltırken III. öncül kohezyon kuvvetini artırır. Sıvı damlasının Şekil-II'deki hali olması için adezyon kuvveti artırılırken, kohezyon kuvveti azaltılmalıdır. (Cevap D)



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplara aynı sıcaklıktaki X ve Y sıvıları konulup, kaplara birer tane kılcal boru daldırılıyor. K







S



S



5. Şekildeki kapta bulunan su yüzeyine yavaşça bırakılan jilet,



L



özkütlesi suyun özkütlesinden büyük olmasına rağmen su yüzeyinde dengede kalmaktadır.



X sıvısı



Y sıvısı



Şekil - 1



Şekil - 2



yatay



Sıvıların denge durumları şekildeki gibi olduğuna göre,



I. K borusunda kohezyon kuvveti adezyon kuvvetinden daha etkilidir.







II. L borusunda kohezyon kuvveti adezyon kuvvetinden daha etkilidir.







III. K kılcal borusunun (S) kesiti azaltılırsa h sıvı yüksekliği artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



Boruların S kesiti azaldıkça adezyon ve kohezyon etkisi artar. (III doğru)



(Cevap D)



3.



I. Bir kapta bulunan suya ucu değdirilen süngerin suyu emmesi







II. Su yüzeyine bırakılan jiletin suya batmaması







III. Teknenin batmadan su üzerinde durması







yukarıda verilen durumların hangileri yüzey gerilimi ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







D) I ve II



I. Kılcallık olayı (Yanlış)



C) Yalnız III



E) II ve III



II. Yüzey gerilimi (Doğru) III. Sıvıların kaldırma kuvveti (Yanlış)



(Cevap B)



Jilet







Su



Yer (Yatay) Buna göre,



I. Suyun sıcaklığını artırmak







II. Jileti parmağımızla suyun içine doğru bastırmak







III. Suya deterjan ilave etmek







değişikliklerinden hangilerinin sonucunda jilet suda batabilir?







A) Yalnız I



C) I ve III



K borusunda adezyon, L borusunda kohezyon kuvveti etkilidir.(I yanlış II doğru)



B) Yalnız II



Çözüm Yayınları



h







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Suyun sıcaklığı artırılırsa ve suya deterjan ilave edilirse sıvı yüzey gerilimi azalacağı için jilet sıvı içine girebilir. Ayrıca jileti suyun içine parmağımızla iterek yüzey gerilimini yenebiliriz. (Cevap E)



6.



I. Sıvı molekülleri arasındaki kohezyon kuvveti olmazsa, sıvıların belirli bir hacmi olmaz.







II. Kohezyon kuvveti arttıkça, sıvının kaynama noktası azalır.







III. Kohezyon kuvveti arttıkça sıvının adezyon kuvveti de artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Kohezyon ve odezyon kuvvetleri ters çalışan kuvvetler olup kohezyon arttıkça adezyon azalır. Kohezyon aynı moleküller arası çekim kuvveti olduğu için, sıvıları bir arada tutar ve kohezyon arttıkça sıvının kaynama noktası yükselir. (Cevap A)



19



Test 04



1. E



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap sıvı ile doludur. Aynı cins



L







hK



4. D



5. E



6. A



7. A



8. E



9. E 10. E 11. E 12. B



ucu mürekkebe değecek şekilde batırıldığında pamuk t süre sonra tamamen mavi renk oluyor.















M hL



3. B



10. Beyaz pamuk, mavi mürekkep dolu şekildeki kabın içine bir



maddeden yapılmış S, 2S, 3S kesit alanı K, L ve M kılcal boruları sıvıya daldırıldığında sıvı şekildeki gibi dengeye gelmektedir. S 2S 3S



K



2. D



hM



Beyaz pamuk Yer (Yatay)



Yer (Yatay)



Buna göre, hK, hL ve hM arasındaki ilişki nedir?







A) hK > hL > hM







B) hM > hL > hK



D) hL > hM > hK



C) hK > hL = hM



E) hK = hL = hM



Kaptaki ıslatmayan sıvıya daldırılan borulardaki sıvı alçalması borunun kesit alanı arttıkça (Cevap A) azalır. Buna göre; hK > hL > hM dir.



Buna göre,







I. Pamuğun mavi renk olmasında kılcallık olayı etkilidir.







II. Pamuğun mürekkeple temas eden yüzeyi artırılırsa t süresi azalır.







III. Mürekkebin sıcaklığı azaltılırsa t süresi artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



8.



I. Suya bir ucu değdirilen peçetenin tamamının ıslanması.







II. İspirto ocağının fitilinde ispirtonun yükselmesi







III. Kalpten pompalanan kanın beyne ulaşması.







örneklerinden hangilerinde kılcallık olayı etkilidir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Kılcal borularda sıvının yükselmesi ya da alçalması olayına kılcallık olayı denir ve verilen durumların üçünde de kılcallık olayı etkilidir. (Cevap E)



Çözüm Yayınları



Pamuğun, mürekkebi çekmesi kılcallık olayı ile ilgililidir ve pamuğun sıvı ile temas alanı ile sıvının sıcaklığı artırılırsa t süresi azalır. (Cevap E)



11.



I. Suya batırılıp çıkarılan bir pamuğun toplanması







II. Suya batırılıp çıkarılan bir sulu boya fırçasının tüylerinin birbirine yapışması







III. Sudan çıkarılan bir köpeğin tüylerinin birbirine yapışması







yukarıda verilen olaylardan hangilerinde yüzey gerilimi etkilidir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Pamuğun toplanması, tüylerin yapışması yüzey geriliminin sonucunda oluşur.



(Cevap E)



12. Şekildeki silindirik kabın içindeki suya önce X süngeri daldırılıp yeterince beklenince sıvı yüksekliği h kadar oluyor, sonra Y süngeri daldırılıp yeterince beklenince kapta sıvı kalmıyor.



X süngeri



Y süngeri



2h



20



9. 5 kg kütleli bir yavru aslan, yetişkin hale geldiğinde kütlesi



Su



yaklaşık 250 kg'a ulaşmaktadır.







Yavru aslan yetişkin hale gelirken;



Yer (Yatay) Buna göre;



I. Yüzey alanının hacmine oranı azalır.











II. Ayaklarının kesit alanının ağırlığına oranı azalır.







I. X ve Y süngerleri eşit hacimlidir.







III. Ağırlığına oranla taşıyabileceği yük miktarı azalır.







II. X ve Y süngerleri içindeki boşluk hacimleri eşittir.







III. X süngerinin içindeki boşluk hacmi, Y'ninkinden fazladır.











yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Yavru aslan yetişkin hale gelirken hacmi ve dolayısıyla ağırlığı artar, bununla birlikte kemiklerinin yüzey alanı da artar, ancak ağırlıktaki artış oranı, kesit alanındaki artış alanından fazla olduğu için dayanıklılığı azalır. (Cevap E)







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X süngeri ve Y süngeri eşit hacimde sıvı çekmiştir. Ancak Y süngerinin daha fazla sıvı çekecek boşluğu olabilir, ancak X'in içindeki boşluk Y'ninkinden fazla olamaz. (Cevap B)



BİRE BİR 1. O merkezli, r yarıçaplı içi boş özdeş kürelerde sırasıyla d ve 2d



4. Her birinin hacmi V olan K, L sıvılarının kütleleri sırasıyla m,



özkütleli sıvılar bulunmaktadır.







I



r



2m’dir. Bu sıvılardan toplam 3V hacminde alınarak bir kapta karıştırılıyor.



II







O



O d



dK . V = m



I numaralı küredeki sıvının ağırlığı G1 ise II numaralı küredeki sıvının ağırlığı G2 için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?







A) G1 < G2 < 2G1



B) G2 > 2G1







G C) 1 < G2 < G1 2



D) G2 = G1



E) G2
PX = P > PZ







A) GK = GL = GM







B) GM > GK = GL







C) P = PX > PY > PZ



D) PZ > PX = P = PY







C) GK > GL > GM



D) GL > GM > GK











E) PY > PZ > PX = P İlk basınç = hdg olduğuna göre X parçasının = hdg Y parçasının basıncı = hdg’den büyük Z parçasının basıncı = hdg’den küçük (Cevap B)



E) GK = GL > GM



K, L ve M cisimlerinin basınçları eşitlenirse,



GK GL GM ‘den GM > GK = GL bulunur. = = S S 4S



5. Şekil - 1'deki türdeş silindirin zemine uyguladığı basınç P’dir.



(Cevap B)



2.



I. Bıçakların uçlarının bilenmesi,







II. Kar araçlarında teker yerine palet kullanılması,







III. Patenlerin tabanının sivri olması







Yukarıda verilen olayların hangilerinde amaç basıncın artırılmasıdır?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Basıncın artırılması için zemine etki eden dik kuvvet artırılmalı ya da cismin yüzeyle temas eden alanı azaltılmalıdır. Bıçakların bilenmesi ve paten tabanlarının sivri olmasında amaç basıncın artırılmasıdır. (Cevap C)



3.



Yer (Yatay)







Yer (Yatay)



Yer (Yatay) Şekil - 2







Buna göre, silindirin içinden r yarıçaplı parça kesilip çıkarılırsa, kalan parçanın zemine uyguladığı basınç kaç P olur?







A) 2



B)



3 2



C) 1



D)



1 2



1 3



Düzgün geometrik şekilli, dik kenarları paralel katı cisimlerin basıncı hdg ile bulunur. Buna göre h (yükseklik), d (özkütle) ve g (çekim ivmesi) değişmediği için basınç değişmez. (Cevap C)



6. K tekerlekli ambulansı ile L paletli ambulansının kütleleri eşit olup, Şekil - 1'dek K'nın yere uyguladığı basınç P1, Şekil 2'de L'nin yere uyguladığı basınç P2, Şekil - 3'de L'nin yere uyguladığı basınç P3'tür. K



L



Şekil - 1



Şekil - 2



a



a



Yatay



L



25



Şekil - II



α



Yatay



Şekil-I’de K cisminin yüzeye yaptığı basınç P, basınç kuvveti F olduğuna göre, K cismi Şekil-II’deki konuma getirildiğinde basınç ve basınç kuvveti için ne söylenebilir?







A) F, P



C) P1 = P2 > P3 D) P1 > P2 = P3 E) P1 = P2 = P3







E)



Yer (Yatay)



Şekil - I



r



Şekil - 1



Yatay



2a



K



K







2r



a



a 2a



Çözüm Yayınları







B) 2F, P



D) F/2, P/2



C) F, 2P



E) F, P/2



K cisminin ağırlığı sabit kalıp, taban alanı 2 katına çıktığı için basıncı yarıya iner, basınç kuvveti değişmez. (Cevap E)



Şekil - 3







Buna göre, P1, P2 ve P3 arasındaki ilişki nedir?







A) P1 > P2 > P3







B) P3 > P2 > P1



Yatay yerle temas alanı daha küçük olduğu P1 > P2, zemine etki eden dik kuvvet daha büyük olduğundan P2 > P3'tür. 



(Cevap A)



Test 01



1. B



7. Eşit hacimli, K ve L cisimleri bir yay ile sürtünmesiz sistemde







4. B



5. C







Yay



7. C



8. C



9. E 10. D 11. C



X



L



S1 Y



yatay



6. A



şekildeki gibi dengelenmiştir.







K



3. E



10. X prizması ile Y kesik koni biçimli cisimleri üst üste konulup



şekildeki gibi X ve Y duvarları arasına sıkıştırılmıştır. X Y







2. C



Buna göre,



zemn







I. X ve Y duvarlarındaki basınçlar,







II. K ve L cisimlerinin zemine uyguladığı basınçlar,







III. X ve Y duvarlarına etki eden basınç kuvvetleri,







S2



Cisimlerin ağırlıkları ile X cisminin Y cismi üzerine yaptığı basınç bilindiğine göre,







I. S1 alanı







niceliklerinden hangileri kesinlikle eşit büyüklüktedir?







II. Zemine uygulanan toplam basınç







A) Yalnız I







III. Y cismine ve zemine etki eden basınç kuvveti







B) Yalnız II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



X ve Y duvarlarına cisimler tarafından uygulanan basınç kuvvetleri eşit büyüklüktedir. Cisimler eşit hacimli olmasına rağmen duvar ve zeminle temas alanları hakkında bilgimiz yok, dolayısıyla basınçlar için birşey söylenemez. (Cevap C)







niceliklerinden hangileri bulunabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



S2 alanı bilinmediği için X cisminin ağırlığı ve X cisminin V cismine uyguladığı basınç bilindiğinden S1 alanı hesaplanabilir. zemine uygulanan toplam basınç bilinemez. X ve Y cisminin ağırlıkları bilindiği için zemine etki eden basınç kuvveti bulunabilir. (Cevap D)



P'dir. Yarım küre dört özdeş parçaya bölündükten sonra elde edilen parçalardan biri Şekil - 2'deki gibidir.







Yer (Yatay) Şekil - 1







Yer (Yatay) Şekil - 2







Buna göre, şekil - 2'deki parçanın yere uyguladığı basınç kaç P dir?







A) 1 4



B) 1 2



C) 1



D) 2



E) 4



Bu şekilde 4 özdeş parçaya ayrıldığında hem basınç kuvveti hem de yüzey alanı başlangıçtakinin dörtte biri kadar olacağından basınç değişmez. P = G , P' = G/4 = P S S/4



Çözüm Yayınları



8. Şekil - 1'deki türdeş yarım kürenin yere uyguladığı basınç







11. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan içi dolu X, Y ve Z cisimlerinin zemine uyguladıkları basınçlar eşittir.



(Cevap C)



Z X



26 9. Şekildeki X ve Y cisimlerinin yere uyguladıkları basınçlar eşit ve 3P kadardır.



X



Y yer











X cismi Y cisminin üzerine konulduğunda yere uygulanan toplam basınç 4P olduğuna göre, Y cismi X cisminin üzerine konulursa yere uygulanan toplam basınç kaç P olur? A) 2



B) 3



C) 6



D) 9



GX = 3P SX



GX + GY = 4P den SY



GY = 3P SY



GX G G + GY = P ve Y = 9P bulunur. Buna göre X = 12P olur. SY SX SX



E) 12



2S







Y



S



3S



yatay



Buna göre,







I. dX > dY







II. dZ > dX







III. dZ > dY







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X ve Y cisimlerinin yükseklikleri eşit Z cisminin yüksekliği X ve Y'den büyük olduğuna göre, PX < hXdXg, PY > hYdYg ve PZ = hZdZg denklemlerini yorumlarsak (Cevap E)



dX > dY



dX > d Z



kesin doğru



dY > dZ



dZ > d Y



olabilir.



(Cevap C)



BÖLÜM 03 Test



Sıvı Basıncı - 1 1. K ve L kaplarında bulunan türdeş sıvıların X ve Y noktalarına



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın içinde kendi içlerinde



uyguladıkları sıvı basınçları eşittir.







K



L



h



T



X



türdeş, karışmayan d ve 3d özkütleli sıvılar bulunmaktadır. Şekil - 1'de kap tabanındaki toplam sıvı basıncı P'dir. a



h



Z



h



Y



a



d



yatay



3d



Buna göre, kapların Z ve T noktalarındaki sıvı basınçları oranı







A)



PZ kaçtır? PT



1 3



B)



1 2



C)



3 4



D)



3 2



02







E) 2



Tabanlardaki basınçlar eşit olduğundan K kabında 3d, L kabında 2d özkütleli sıvı bulunmaktadır. PZ = h.3d.g 3 =  (Cevap C) PT = 2h.2d.g 4



yatay



Şekil - 1



yatay



Şekil - 2







Buna göre; kap Şekil - 2'deki gibi ters çevrilirse kap tabanındaki toplam sıvı basıncı kaç P olur?







A)



5 4



B)



3 2



C)



5 3



D)



6 5



E)



7 6



P = 2h3dg + 2hdg = 8hdg P' = 3h3dg + hdg = 10 hdg = 5P/4







(Cevap A)



2. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan, türdeş X ve Y sıvıları ile dolu, eş kare bölmeli A ve B kaplarının K ve L noktalarındaki sıvı basınçları eşittir. B Y



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit hacim bölmeli kap aynı cins sıvı ile doludur.



sıvısı



A X







sıvısı







yatay



yatay



Şekl-I



Şekl-II



A ve B kapları ters çevrildiğinde, K ve L noktalarındaki



Çözüm Yayınları



L







M



A)



3 2



B) 2



C) 4



D) 6



E) 9



K ve L noktalarındaki sıvı basınçları eşit olduğundan dX = 3dY dir. Kaplar ters çevrildiğinde K noktasının derinliği 2h, L noktasının derinliği de h olur. PK = 2h.3d.g = 6 olur. PL = h.d.g







(Cevap D)



yatay



L



Buna göre, kabın K, L, M, N noktalarına uygulanan sıvı basınçları arasındaki ilişki nedir?



sıvı basınçları oranı PK / PL kaç olur?



N



K



K







A) K = N > M > L



B) L > K = M = N







C) M > N = K > L



D) L > M > K = N







E) L > K = M > N



PK=hdg, PL=3hdg,PM=2hdg, PN=hdg ise PL > PM > PK =PN olur.



(Cevap D)



3. Taban alanları S ve 2S olan, silindir şeklindeki K ve L



kaplarında bulunan türdeş X ve Y sıvılarının kap tabanlarına uyguladığı basınçlar sırasıyla 2P ve P dir. K



L



6. Kesik koni biçimli kap ağzına kadar sıvı ile dolu iken kap tabanındaki sıvı basıncı P, sıvı basınç kuvveti F tir. X







X sıvısı



Y sıvısı



S



2S



Sıvı yatay















Kap X yüzeyi üzerine oturtulursa, P ve F nin değişimi için ne söylenebilir?



Yer (Yatay)



P



F







K kabındaki X sıvısının yarısı L kabına dökülünce K ve L kaplarının tabanlarına etki eden sıvı basınçları oranı



A)



Artar



Artar







PK / PL kaç olur?



B)



Artar



Azalır



A) 3 2



C)



Azalır



Artar



D)



Değişmez



Artar



E)



Değişmez



Azalır







B) 4 3



D) 3 4



C) 1



E) 2 3



K kabındaki sıvının yarısı L kabına dökülürse, K kabında 2P basınç oluşturan sıvı yeni durumda P basıncı oluşturur. 5 kesit alanlı kapta P basıncı sağlayan sıvı miktüarı 2S kesit alanlı kapta P/2 basınç artışına neden olur. PK = P 2 = 3 PL = P+P/2







(Cevap E)







Kap ağzına kadar dolu olduğu için ters çevrilince sıvı yüksekliği ve sıvı basıncı değişmez. Kap ters çevrildiğinde taban alanı arttığı için sıvı basınç kuvveti artar. (Cevap D)



27



Test 02



1. C



7. Şekildeki eşit hacim bölmeli kap sabit debili musluktan akan



2. D



3. E



4. A



5. D



6. D



7. A



8. D



9. D 10. D 11. B



10. Kendi içinde türdeş birbirine karışmayan 3d ve 2d özkütleli sıvılar ile doldurulmuş eş küp bölmeli kap şekildeki gibidir.



sıvı ile 16t sürede dolmaktadır.



C A



K







Yatay



L



3d yatay Buna göre, kabın A, B ve C noktalarına etki eden sıvı basınçlarının büyüklükleri PK, PL ve PM arasındaki ilişki nedir?



Musluk açıldıktan t süre sonra K noktasındaki sıvı basıncı P olduğuna göre, 7t süre sonra L noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur?



A) 1



B)



4 3



C)



3 2



D) 2



E)



7 3



Kap 16t sürede doluyor ise t sürede bir bölme dolar. PK = hdg olur. 7t sürede L noktasının sıvı (Cevap A) yüksekliği de h olur. PL = hdg = P dır.







A) PA > PC > PB



B) PA = PB > PC







C) PC > PA > PB



D) PB > PA > PC



E) PB > PC > PA







8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindir biçimli kapta bir miktar



Kap tabanındaki sıvı basıncı 9hdg dir.



PB = 9hdg – 5hdg = 4hdg











PC = 9hdg – 7hdg = 2hdg



Buna göre; PA = 9hdg – 6hdg = 3hdg



sıvı vardır.







Kap tabanındaki sıvı basıncı P ve sıvı basınç kuvveti F iken, kap çekim ivmesinin daha küçük olduğu bir yere götürülürse P ve F nasıl değişir? A)



P Artar



F Azalır



B)



Azalır



Artar



C)



Artar



Artar



D)



Azalır



Azalır



E)



Artar



Değişmez



Çözüm Yayınları



yatay











(Cevap D)



Sıvı











B



2d



Sıvı basıncı = hdg



g azaldığı için P ve F azalır. Sıvı basınç kuvveti = hdgS



(Cevap D)



9. Eş küp bölmeli K, L ve M kaplarından K kabı tamamen türdeş sıvı ile dolu, L ve M kapları ise boştur.











K



11.



3S







M



L



II



L K



Y







28



X











K ve L kapları arasındaki musluk açılıp yeni denge durumu sağlandıktan sonra X noktasındaki sıvı basıncının Y noktasındaki sıvı basıncına oranı PX / PY kaçtır? (Bağlantı borularındaki sıvının hacmi önemsizdir.) A) 2



B) 3



7 C) 2



9 E) 2



D) 4



Musluk açılıp sistem yeniden dengeye ulaştığından h 16h X noktasının üzerindeki sıvı yüksekliği 5h + = , 3 3 h X noktasının üzerindeki sıvı yüksekliği h + = 4h / 3 tür. 3 Buna göre, 16h / 3 / 4h / 3 = 4olur.



I



F S



Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta sürtünmesiz hareketli piston F kuvvetiyle I konumundan II konumuna kadar itilirse,







I. K noktasındaki sıvı basıncı artar.







II. L noktasındaki sıvı basıncı artar.







III. K ve L noktalarındaki basınç değişimleri eşittir.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Piston yukarı doğru itilirken L noktasının üzerindeki sıvı yüksekliği artarken, K noktasının üzerindeki sıvı yüksekliği azalır. (I. yanlış, II. doğru) K noktasındaki azalma miktarı L noktasındaki artma miktarıdan fazladır. (III yanlış) (Cevap B) 



(Cevap D)



BÖLÜM 03 Test



Sıvı Basıncı - 2 1. Şekildeki kapta bulunan suyun kap tabanına uyguladığı



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit bölmeli kapta birbirine karışmayan 2d ve 3d özkütleli sıvılar vardır.



basınç P kadardır. Kaba suyla karışmayan 2 g/cm3 özkütleli sıvı, kaptaki su ile eşit hacimde ilave ediliyor.



K



X 2d



h Su



3d



h



Yer (Yatay)







Buna göre, kap tabanındaki sıvı basıncı kap P olur? (dsu = 1 g/cm3)







A)



4 3



B)



3 2



C)



5 3



03



D) 2







yatay



K noktasındaki sıvı basıncı P ise, X noktasındaki sıvı basıncı kaç P dir? A) 2



B)



4 3



C) 1



D)



3 4



1 2



E)



PK = 3hdg =P ise PX = 3h3dg – 3hdg – 2dhg = 4hdg olur. Buna göre PX = 4P dir. 3



E) 3



(Cevap B)



2 g/cm3 özkütleli sıvı kaptaki suyun yerini alır, yükselen suyun ise bir miktarı taşar. P = h . 1 . 9, P' = h . 2g + h . 1g = 3P (Cevap E)



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kesik koni biçimli kapta birbirine karışmayan X ve Y sıvıları vardır.



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan ağırlıklı kapta bir bardak su







bulunmaktadır.



X sıvısı K







h h







Çözüm Yayınları







yatay



Kaba bir bardak daha su ilave edilirse,



Y sıvısı



L yatay Sıvıların türdeş olarak karışması sağlanırsa K ve L noktalarındaki sıvı basınçları nasıl değişir?



K



L



A)



Artar



Artar



B)



Artar



Azalır



II. Kabın zemine yaptığı basınç iki katına çıkar.



C)



Azalır



Artar



III. Kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti iki katına çıkar.



D)



Azalır



Azalır



E)



Değişmez



Değişmez







I. Kap tabanındaki sıvı basıncı iki katına çıkar.







yargılarından hangileri yanlıştır?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



Yukarı doğru daralan kaplarda, sıvılar karıştırılırsa kap tabanındaki ve ara noktalardaki sıvı basınçları artar. (Cevap A)



E) I, II ve III



Kap yukarı doğru genişlediği için, kaba bir bardak daha su eklendiğinde kap tabanındaki sıvı basıncı ve sıvı basınç kuvveti sıvı yüksekliği iki katına çıkmadığı için iki katına çıkamaz. Kap ağırlıklı olduğu için kap tabanındaki basınçta iki katına çıkmaz. (Cevap E)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta birbirine karışmayan d ve 2d özkütleli sıvılar vardır.







h K



K sıvısı



2h



L



yatay



PK



Buna göre, K ve L noktalarındaki sıvı basınçları oranı PL kaçtır?







A)



B)



1 3



hdg PK 1 = = bulunur. PL hdg + 2h2dg 5



C)



1 4



D)



1 5



A



L sıvısı







1 2



29







d 2d



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindirik kapta birbirine karışmayan eşit kütleli K ve L sıvıları vardır.



E)



1 6 (Cevap D)



B



yatay







A noktasındaki sıvı basıncı P ise B noktasındaki sıvı basıncı kaç P’dir?







A)



3 2



B) 2



C)



5 2



D) 3



E)



Sıvı basıncı, dik kenarları paralel düzgün kaplarda kütle ile orantılıdır. Buna göre,



7 2



PA = mg = P ise PB = mg + mg = 2P olur.



(Cevap B)



Test 03



1. E



7. Kesik koni biçimli şekildeki kapta bir miktar sıvı vardır.



I











5. A



X



yatay



O



6. B



M







I. Kabın yan yüzeyini I konumundan II konumuna getirmek







II. Kaba bir miktar ısı vermek.







III. M musluğundan kaba, kaptaki sıvı ile karışmayan aynı sıcaklıkta daha küçük özkütleli sıvı eklemek. işlemlerinden hangileri yapılabilir? (Kabın genleşmesi önemsizdir, taşma gerçekleşmiyor.)







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) II ve III



Buna göre, sistem dengeye ulaştığında K noktasındaki sıvı basıncının L noktasındaki sıvı basıncına oranı PK / PL kaçtır?







A) 1



yatay Buna göre,



I. X kabındaki sıvının kütlesi, Z kabındaki sıvının kütlesinden küçüktür.







II. Y kabındaki sıvının özkütlesi, X kabındaki sıvının özkütlesinden büyüktür.







III. Y kabındaki sıvının hacmi, X kabındaki sıvının hacminden büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) 2



E) 3







(Cevap D)



pistonlar ip ile birbirine bağlanmıştır.







K



3S



L



2S



5S



M



X sıvısı



yatay







Buna göre, K pistonu h kadar aşağı itilirse L ve M pistonları arası mesafe kaç h olur?







A) 2



B)



3 2



C) 1



D)



1 1 E) 2 3



C) Yalnız III



12. Ağırlığı önemsiz pistonlarda K ve L cisimleri ile cendere



E) I ve III



şekildeki gibi dengelenmiştir.







S



2S 2



h



2h



L



K



ve 2d özkütleli sıvılar vardır.







3S



1



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta birbirine karışmayan d







3 2



M pistonuna etki eden sıvı basınç kuvveti daha büyük olur ve K ile L pistonları aşağı inerken M pistonu yukarı çıkar. L ve M pistonlarının hareket miktarına X dersek 3hS + 2Sx =5Sx ⇒ x=h bulunur. L ve M pistonları arası mesafe 2h olur. (Cevap A)



FX = FY = FZ olduğuna göre I. öncül doğru sıvı hacimleri bilinmediği için II. ve III. öncül yanlış olur. (Cevap A)



d



C)



PK = 2hdg =2 PL = hdg











4 3



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan cenderede 2S ve 5S kesitli



Z







B)



Musluk açıldığında X kabına geçen su hacmi 3Sh dır ve bu sıvı boş kısmının kesit alanı 3S olan X kabında h kadar sıvı yükselmesini sağlar.



Çözüm Yayınları



Y



D) I ve II







C) I ve III



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan X, Y ve Z kaplarının tabanlarındaki sıvı basınç kuvvetleri eşittir.







3h



Yer (Yatay)



a açısı artırılıp yan yüzey II konumuna getirilince sıvı yüksekliği azalır ve basınç azalır. Kaba ısı verilirse sıvı hacmi, özkütledeki azalmaya göre daha fazla artabilir ve basınç artar. Kaba sıvı eklenirse basınç artar. (Cevap D)



Sıvı basınç kuvveti (F) ile sıvı ağırlığı (G) arasında, FX = GX FY > GY FZ < GZ ilişkisi vardır.



9. D 10. D 11. A 12. D



2h



K



L



E) I, II ve III



X



8. A



r r











7. D



Y



Kabın tabanındaki sıvı basıncını artırmak için,







30



4. B



içinde r yarıçaplı bir silindirik Y kabı sıvı ile doludur. Y kabına bağlı M musluğu açılıyor ve yeniden dengenin sağlanması bekleniyor.



α







3. D



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan 2r yarıçaplı silindirik X kabının



II



M



2. E



su



yatay



Buna göre, S kesitli piston üzerindeki L cismi alınırsa K pistonu hangi yönde kaç h hareket eder?



2d







h



yatay



K







L







Kabın K ve L yüzeylerindeki sıvı basınç kuvvetleri eşit



SL kaçtır? olduğuna göre, yüzeylerin kesit alanları oranı SK A) 1



B)



2 3



C)



1 3



FK = (hdg + h2dg) . SK FL = (hdg + h2dg ) . SL 2 S S FK = FL ise K = 2 bulunur. Buna göre, L = 3 olur. SL SK 3 2



D)



3 2



İlerleme yönü



İlerleme miktarı



A)



1



2h/3



B)



1



h/3



C)



2



2h/5



D)



2



h/3



E)



2



2h/3



E) 2 x (Cevap D)



K



L 2h-x



2S



S



3S x x . 2s + 3s . x = (2h – x) . s x = h bulunur. 3 (Cevap D)



1. Bir öğrenci düşey kesiti şekildeki gibi olan içi cıva dolu kaba X



4. Ağırlıksız bir ipe şekildeki gibi asılan özdeş kâğıt parçaları



ve Y özdeş cam tüplerini ayrı ayrı daldırıyor. Boş



X



h1



Y α







üf



Buna göre,



len







II. Y tüpünde daha çok civa birikir.







III. α açısı azaltılırsa h2 civa yüksekliği değişmez.







yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Açık hava basıncı = h1 dciva g = h2 dciva g olduğundan h1 = h2 olur. (I doğru) h civa yüksekliği a açısına bağlı değildir. (III doğru) a açısı azaldıkça boruda biriken civa miktarı artar ama h yüksekliği değişmez (II doğru) (Cevap E)







r







I. X kâğıt parçası 1 yönünde, Y kâğıt parçası 2 yönünde harekete geçer.







II. X ve Y kâğıt parçaları 1 yönünde harekete geçer.







III. X ve Y kâğıt parçaları arasındaki hava basıncı azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



I. Balon içindeki gazın basıncı azalır.







II. Balon içindeki gazın basıncı artar.







III. Balon içindeki gaz moleküllerinin kinetik enerjisi artar.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X gazı, ağırlıksız, sürtünmesiz, sızdırmaz piston ve K cisimleri ile dengededir. K







K



K



Piston X gazı







Yer (Yatay)



Buna göre, piston üzerinden K cisimlerinden bir tanesi alınırsa X gazının,



C) Yalnız III



E) I ve III



Y odasının, X odasından sıcak olması bu odadaki gaz basınçları hakkında bilgi vermez. Dolayısıyla balonun içindeki gaz basıncı yorum yapamayız.  (Cevap C)



3. İtalyan bilim insanı Evangelista Torricelli birçok olayın daha kolay anlaşılmasını sağlayan açık hava basıncının varlığını göstermiş ve neredeyse hatasız bir şekilde ölçmüştür.







I. Kütle,







II. Hacim,







III. Özkütle, niceliklerinden hangileri artar? A) Yalnız I B) Yalnız II











I. Halı temizlemede elektrik süpürgesi kullanılmazdı.







II. Hortumla bahçe sulanamazdı.







III. Pipetle meyve suyu içilemezdi.







yargılarından hangileri doğru olurdu?







A) Yalnız I







D) II ve III



E) I, II ve III



D) I ve II



E) I ve III



6. Açık hava basıncının 70 cm-Hg olduğu bir ortamda X ve Y gazları ile civa düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta dengededir.



31







Y gazı X gazı



20 cm



civa C) Yalnız III



Açık hava basıncı olmasaydı verilen öncüllerdeki hiçbir sistem çalışmazdı.



(Cevap E)



C) Yalnız III



X gazının üzerinden bir tane K cismi alınınca X gazının kütlesi değişmez, hacmi artar, özkütlesi azalır. (Cevap B)



Buna göre, açık hava basıncı olmamış olsaydı;



B) I ve II



C) I ve III



E) I, II ve III



Soğuk X odasında şişirilen esnek çocuk balonu sıcak Y odasına götürüldüğünde,











iyo



Kâğıt



Buna göre,







Y odası



Balon



Y



Kağıt parçaları arasına üflendiğinde kağıt parçaları arasındaki hava basıncı azalır (III doğru) ve kağıt parçaları birbirine doğru hareket eder. (II yanlış, I doğru) (Cevap C)



Çözüm Yayınları



X odası



2.



ip



X



yatay



I. h1 ve h2 civa yükseklikleri eşittir.







1 Yönü



ip











2 Yönü







h2



civa



arasına üfleniyor.







10 cm







04



BÖLÜM 03 Test



Gaz Basıncı ve Akışkanlar Mekaniği



civa







Buna göre, X ve Y gazlarının basınçları oranı







A) 2



B)



3 2



P0 - 10 = PY PX = PY + 20 cm 70 - 10 = PY PX = 80 cm – Hg PY = 60 cm – Hg PX 80 4 = = PY 60 3



C)



4 3



D) 1



PX kaçtır? PY E)



1 2



(Cevap C)



Test 04



1. E



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan metalden yapılmış X kabı ile







Çocuk balonu



X kabı







M



Boş



3. E



4. C



5. B



6. C



7. E



8. D



Y gazı



X gazı



Z gazı







h



civa



civa Z gazı



Buna göre M musluğu açılıp yeniden denge sağlandığında Z gazının,



h



P gazı



h



civa



h



Buna göre, gazların basınçları ile ilgili,







I. Hacim,







II. Kütle,







yargılarından hangileri doğrudur?







III. Özkütle,







A) Yalnız I



büyüklüklerinden hangileri değişmez?







A) Yalnız I







I. PP > PZ











B) I ve II



D) II ve III







II. PX < PZ



III. PY = PX



B) I ve II



D) II ve III



PZ = PX + h,



C) I ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Pp = PZ + h,



Buna göre I., II. ve III. öncüller doğrudur. Pp = 2h + PY Pp = PX + 2h



E) I, II ve III



Kütle, hacim ve özkütle, çocuk balonu esnek olduğu için değişmez.



9. B 10. E 11. B 12. B



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X, Y, Z ve P gazları ile civa dengededir.



çocuk balonu şekildeki gibi birleştirilmiştir.







2. C



(Cevap E)



(Cevap E)



11. Düşey kesiti şekilde verilen kapta K, L ve X gazları sürtünmesi önemsiz pistonlar ve ip ile şekildeki gibi dengededir.



şekildeki gibi olan kapta K ve L gazları ile cıva dengededir.







Civa K gazı Civa







2h L gazı h



Buna göre, gaz basınçları PK, PL ve P0 arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur? A) PK > PL > P0







B) P0 > PL > PK







C) PL > P0 > PK



D) PL > PK > P0







E) PK = PL = P0 PL = Po + 2h ise PL > PK > Po bulunur. PK = PL - h (Cevap D)



L gazı



musluk



İp dayanabileceği maksimum gerginlikte ise,







I. X gazının basıncı K ve L gazlarının basıncından büyüktür.







II. Musluktan içeri bir miktar X gazı ilave edilirse ip kopar.







III. Musluk açılırsa ip kopar.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I











X gazı ip



Çözüm Yayınları



8. Açık hava basıncının P0 olduğu bir ortamda düşey kesiti



K gazı



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İpte gerilme oluştuğuna göre, X gazının basıncı K ve L gazlarının basıncından büyüktür. Pistonları dışarıya iten net kuvvetler eşit büyüklükte olduğuna göre K ve L gazlarının basınçları eşittir. Dış basınç bilinmediğinden musluk açıldığında ipin kopup kopmayacağı için birşey söylenemez. (Cevap B)



12. Şekildeki çocuk balonu pompadan gelen hava ile şişiriliyor.



Çocuk balonu







32



Pompa Buna göre balon içindeki gazın,



9.



I. Altimetre: Bir yerin deniz seviyesinden yüksekliğini ölçer.







I. Hacim,







II. Barometre: Açık hava basıncını ölçer.







III. Manometre: Açık hava basıncını ölçer.







II. Kütle,







III. Basınç







Yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Manometre kapalı kaptaki gaz basıncını ölçer. Barometre açıkhava basıncını ölçer. Altimetre bir yerin deniz seviyesinden yüksekliğini ölçer. (Cevap B)







büyüklüklerinden hangileri zamanla artar? (Balon patlamıyor.)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Balon şişirilirken balonun içindeki gazın hacmi içindeki gazın hacmi ve kütlesi artar ancak gaz basıncı daima atmosfer basıncına eşit olacağından gaz basıncı değişmez.   (Cevap B)



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap içindeki X ve Y gazları dengededir.



X gazı



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan bir boru içindeki sıvı ok yönünde akmaktadır. X



K



Y gazı







C) PM = PL > PM











D) PK > PL = PM



E) PK = PL = PM



L







I. Sıvı akış hızları arasında ϑ3 > ϑ2 > ϑ1 ilişkisi vardır.







II. K, L ve M noktalarındaki sıvı basınçları arasında PK > PL > PM ilişkisi vardır.







III. X, Y ve Z gaz basınçları arasında PX > PY > PZ vardır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere doğru, hızlanarak akarlar. (Cevap E)



sızdırmaz, sürtünmesiz ve ağırlığı G olan piston ile dengededir.







Boş X gazı



N musluğundan kaba aynı sıcaklıkta X gazı sürekli olarak ilave edilirse,







I. X gazının hacmi sürekli artar,







II. X gazının basıncı önce değişmez, sonra artar.







III. X gazının özkütlesi önce değişmez, sonra artar.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I



B) I ve II



Çözüm Yayınları



5. Bernoulli ilkesi ile,



N



D) II ve III



ϑ3 M



Buna göre,







2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan ağzı kapalı kapta X gazı







h



K







X ve Y gazlarının basınçları eşittir ve gazlar temas ettikleri tüm yüzeylere eşit büyüklükte (Cevap E) basınç uygular. Buna göre PK=PL=PM olur.







ϑ1







B) PM > PL > PK







h ϑ2



Buna göre, K, L ve M noktalarındaki gaz basınçları PK, PL ve PM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur? A) PK > PL > PM



Z



L M







Y h



Esnek zar







05



BÖLÜM 03 Test



Basınç - Karma







I. Musluktan akan suyun aşağı indikçe incelmesi,







II. Şiddetli rüzgarlarda evlerin çatılarının uçması,







III. Bir otomobilin yakınından hızla geçen otobüsün otomobili kendine doğru çekmesi







olaylarından hangileri açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



Verilen öncüllerden üçü de Bermoulli ilkesi ile açıklanır.



C) I ve III



E) I, II ve III



Piston önce yukarı doğru hareket edip sonra sabit kalacağı için, X gazının hacmi önce artar ve sonra sabit kalır buna göre X gazının basıncı ve özkütlesi önce sabit kalır, sonra artar. (Cevap D)



C) I ve III (Cevap E)



6. Şekildeki gibi X gazı ile şişirilmiş esnek balona bir miktar daha X gazı ekleniyor.



Esnek balon X gazı



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan ağzı açık tüpte X gazı ve civa dengededir.







33



Civa



10 cm







X gazı Civa



5 cm



K



yatay







Açık hava basıncı 70 cm-Hg olduğuna göre K noktasındaki toplam basınç kaç cm-Hg dir?







A) 65



B) 75



C) 85



PX = P0 + 10 = 70 + 10 = 80 cm - Hg PK = PX + 5 = 80 + 5 = 85 cm - Hg bulunur.



D) 95



E) 100 (Cevap C)







Buna göre,







I. X gazının kütlesi artar.







II. X gazının basıncı artar.







III. Balonun hacmi artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Balon esnek olduğu için X gazının basıncı daima dış basınca eşit olur. (II yanlış) X gazı eklenince gazın kütlesi artar (I doğru) . Balonun hacmi artar.  (Cevap C)



Test 05



1. E



7. K sıvısı ile dolu, düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X ve Y gazları dengededir. h



T



Buna göre, T musluğu açılırsa; I. X gazının basıncı azalır.







II. X gazının basıncı artar.







III. Y gazının basıncı artar.



6. C



7. E



8. C



9. D 10. B 11. A 12. C



türdeş sıvı, sürtünmesi önemsiz, ağırlıksız piston K seviyesinde iken F kuvveti ile dengede tutuluyor.



M L







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



K F Buna göre piston L ve M düzeylerine getirildiğinde pistonu dengede tutan P kuvveti kaç F olur?



C) I ve III



E) I, II ve III



L seviyesinde



Y gazı ile X gazı ve Y gazı ile açık hava basıncı arasındaki büyüklük ilişkisi bilinmediği için verilen öncüllerin üçüde doğru olabilir. (Cevap E)



8. Düşey kesiti verilen şekildeki borunun içinde X, Y ve Z



gazları açık hava basıncının P0 olduğu bir ortamda civa ile dengelenmiştir. X gazı



F



F



B)



F



1,5 F



C)



F



2F



D)



2F



1,5 F



E)



2F



2F



h Civa



h Y gazı



FL = 2hdgS = F



FM = 3hdgS = 1,5 F



Z gazı



sıvı akarken X gazı ile dolu r yarıçaplı küresel çocuk balonu da ok yönünde hareket etmektedir.







x gazı



2r



r



r







Buna göre, gaz basınçları PX, PY ve PZ arasındaki ilişki nedir?







A) PX > PY > PZ



B) PY = PZ > PX











C) PZ > PY > PX



D) PX > PY = PZ







Buna göre, I. Balonun sürati gittikçe artar. II. Balon K hizasında sıkışır.







III. Balon içindeki X gazının basıncı artar. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II







E) PX = PY = PZ



PY = PX + h ⇒ PZ > PY > PX PZ = PX + 2h







(Cevap C)



9. Düşey kesiti şekilde verilen bir ucu kapalı kabın içindeki X, Y gazları civa ve açık hava basıncı ile dengededir.







civa



h



P0



X gazı



h



civa



h



Y gazı



34







Akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere doğru akar. Buna göre, balon



hacimli K, L ve M kapları özdeş musluklardan akan sular ile tK, tL ve tM sürede dolduruluyor.







Buna göre, gaz basınçları PX, PY ve açık hava basıncı P0 ile ilgili; I. P0 > PY



II. PX = P0



yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







PX = h PY = h + Po PY = h + PX



B) I ve II



D) II ve III



L



M



yatay



Buna göre, kapların dolma süreleri tK , tL ve tM arasındaki ilişkisi nedir? (Kapların içindeki duvarların hacmi önemsizdir.)



C) I ve III



E) I, II ve III



II. ve III. öncül doğru olup I. öncül yanlış olur.







K



III. PY > PX







C) I ve III



E) I, II ve III



12. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan eşit hacim bölmeli ve eşit



yatay







D) II ve III



K



ok yönünde ilerledikçe X gazının basıncı azalır ve balonun hacmi artıp K hizasına varmadan sıkışabilir. Balon sıkışana kadar süratini artırarak yoluna devam eder. (Cevap A)



civa







(Cevap B)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan ve gittikçe daralan borudan



h



Civa



M seviyesinde



A)



F = 2hdg S



Çözüm Yayınları







5. E



yatay











4. E



h



K sıvısı











3. C



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eş bölmeli kabta bulunan



X gazı



Y gazı



2. D



(Cevap D)







A) tK > tL > tM B) tM > tL > tK C) tK = tM > tL D) tK = tL > tM E) tK = tL = tM



L kabında hava sıkışırken, K ve M kabında hava sıkışmaz. Buna göre önce L kabı dolar ve tK = tM > tL olur. (Cevap C)



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içleri dolu K, L ve M



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda d ve 3d özkütleli



cisimlerinin türdeş X sıvısı içerisindeki denge durumları verilmiştir.







türdeş sıvılar bulunmaktadır.



K



d



M



L



X sıvısı







yatay







Buna göre, K, L ve M cisimlerinin yapıldıkları maddelerin özkütleleri dK, dL ve dM arasındaki ilişkisi nedir?







A) dK > dL > dM







C) dK > dL = dM







B) dM > dL > dK



E) dL = dM > dK



A) FX > FY > FZ







C) FX = FY > FZ



Şekil-I’dekinden küçüktür.



III. X cisminin özkütlesi d’den büyük 3d’den küçüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



yatay







B) FY = FZ > FX D) FZ > FX > FY



E) FX = FY = FZ Cisimlere sıvı içerisine batan hacimleri ile doğru orantılı olacak şekilde kaldırma kuvveti etki eder. Y ve Z cisminin sıvı içindeki hacimleri eşit olup X cisminin sıvı içindeki hacminden büyüktür. Buna göre, Y ve Z cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklükte olup, X cismine etki eden kaldırma kuvvetinden büyüktür. (Cevap B)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eşit kütleli içleri dolu K, L ve M cisimleri kendi içlerinde türdeş X, Y sıvıları içinde dengededir. K



Çözüm Yayınları



Z



C) I ve III



E) I, II ve III



içine atılan eşit hacimli, içleri dolu, eşit hacim bölmeli K ve L cisimleri dengededir. K cismini kap tabanına bağlayan ipteki gerilme kuvveti sıfırdan farklıdır.







Buna göre, cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri FX, FY ve FZ arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?







II. X cisminin Şekil-II’de sıvı içine batan hacmi



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta bulunan türdeş X sıvısı



T≠0 Y















bırakılan eşit hacimli içleri dolu X, Y ve Z cisimleri dengede olup Y cismine bağlı ipteki gerilme kuvveti sıfırdan farklıdır.



Sıvı



I. Şekil-I ve Şekil-II’de X cismine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklüktedir.



X cismine Şekil - I ve Şekil - II’ de etki eden kaldırma kuvvetleri X cisminin ağırlığına eşit büyüklükte olup, Şekil-I de X cisminin batan hacmi daha fazladır. X cismi her iki sıvıdada yüzdüğü için özkütlesi 3d ve d ‘den küçüktür. (Cevap B)



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta bulunan türdeş sıvıya



X



yatay



X cismi Şekil-I ve Şekil-II’de dengede olduğuna göre,







M cisminin içinde boşluk bulunmasaydı cismin özkütlesi daha büyük olup cisim batacaktı buna göre, yapıldıkları maddelerin özkütleleri için; dK < dS, dL = dS, dM = dS olur. (Cevap E)



3d











D) dK = dL = dM







X



X











06



BÖLÜM 03 Test



Sıvıların Kaldırma Kuvveti - 1



L



K



T≠0







X sıvısı



yatay







Buna göre, I. K cismi L cisminden daha ağırdır. II. K cismine L cisminden daha büyük kaldırma kuvveti etki eder. III. K cisminin özkütlesi L cisminin özkütlesinden büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız II







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



K cisminin sıvı içine batan hacmi daha büyük olduğu için, K cismine etki eden kaldırma kuvveti L'ye etki eden kaldırma kuvvetinden büyüktür. İp kesiliğine K'nın konumunu ip kesildiğinde K nın denge konumunu bilemeyiz. Dolayısıyla K ve L nın kütleleri ve özkütleleri arasında kesin bir yargıda bulunamayaz. (Cevap A)



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta eşit hacimli K ve L cisimleri dengededir.







K



L h



Y sıvısı



h



L Sıvı



X sıvısı







M



yatay







35 yatay



Buna göre,







Buna göre, cisimlere etkiyen kaldırma kuvvetleri FK, FL ve FM arasındaki ilişkisi nedir? (M cismine kap tabanı tepki kuvveti uygulamaktadır.)







I. K cismi L cisminden daha ağırdır.







II. K cisminin özkütlesi L cisminin özkütlesinden büyüktür.







III. K ve L cisimlerinin ağırlıkları eşittir.







A) FK > FL > FM



B) FM > FL > FK







yargılarından hangileri doğrudur?







C) FL = FM > FK



D) FK = FL = FM







A) Yalnız I











E) FK = FL > FM



Yüzen ve askıda kalan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığına eşit olup, batan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığından küçüktür. Buna göre, FK = FL > FM bulunur. (Cevap E)







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



K cisminin batan hacmi L cisminin batan hacminden büyük olduğu için I. ve II. öncül doğru olup III. öncül yanlıştır. (Cevap B)



Test 06



1. E



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta türdeş X sıvısı



3. E



5. A



6. B



7. E



A



9. E 10. E 11. C



B



Tahta h L ip T≠0







yatay



Buna göre,



Su



yatay



A ve B cisimleri ayrı ayrı suya atılınca h sıvı yüksekliği değişmediğine göre, A ve B cisimleri ile suyun özkütleleri arasındaki, I. dA = dB = dsu



II. dA = dsu > dB



III. dsu > dA > dB







I. K cisminin özkütlesi X sıvısının özkütlesinden küçüktür.











II. L cismi K cisminden ağırdır.







III. L cisminin özkütlesi K cisminin özkütlesinden büyüktür.







ilişkilerinden hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







8. C



içinde şekildeki gibi dengededir.



ip T≠0 K



X sıvısı



4. B



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan A ile B cisimleri ile tahta, su



bulunmaktadır. K ve L cisimleri şekildeki gibi dengede iken iplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü T olmaktadır.







2. B



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



A ve B cisimleri suda yüzüyor veya askıda kalıyor ise kaba atıldıklarında sıvı yüksekliği değişmez. Buna göre verilen öncüllerden üçü de doğru olabilir. (Cevap E)



E) I, II ve III



İpler kesilince L cismi sıvı yüzeyine çıkar ama K cisminin tam olarak nerede dengede kalacağı bilinemez. Buna göre, verilen öncüllerin üçü de doğru olabilir. (Cevap E)



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan taşırma kabındaki



L Dinamometre



Yatay



Buna göre,







I. K cisminin hacmi L cisminin hacminden büyüktür.







II. K ve L cisimlerinin ağırlıkları eşittir.







III. L cismi K cisminden daha ağırdır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







(Dinamometrenin üstündeki kaptan dışarı su taşmıyor.)



Çözüm Yayınları







türdeş sıvıya, içi dolu K ve L cisimleri ayrı ayrı yavaşça bırakıldıklarında dinamometrelerde okunan değerlerdeki artışlar eşit oluyor. K



A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III



K cismi ağırlığı kadar sıvı taşarken L cismi ağırlığından daha az sıvı taşırır ve mL > mK olur. Cisimlerin (Cevap C) taşıdıkları sıvı miktarı, cisimlerin batan hacimleri ile orantılıdır ve VK > VL olur.



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta eşit bölmeli, türdeş içi dolu



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap içerisinde eşit bölmeli bir çubuk dengededir.



K cismi birbirine karışmayan, kendi içlerinde türdeş X ve Y sıvıları içinde dengededir.







X sıvısı



36



K Sıvı



Y sıvısı







yatay



Buna göre,



I. K cisminin özkütlesi X sıvısının özkütlesinden büyüktür.







II. K cismine Y sıvısı X sıvısından daha büyük kaldırma kuvveti uygular. III. Sıvılar homojen olarak karıştırılırsa, K cismine etki eden kaldırma kuvveti azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



yatay



İpte gerilme kuvveti oluşmadığına göre,















ip



C) I ve III



K cisminin özkütlesi X ile Y sıvılarının özkütleleri arasında olup, Y sıvısının özkütlesine daha yakındır. Sıvılar homojen olarak karıştırılırsa K cismi dibe çöker ve K’ya etki eden kaldırma kuvveti azalır. Y sıvısının özkütlesi X sıvısının özkütlesinden büyük olup K cisminin Y sıvısına batan hacmide daha büyük olduğu için Y sıvısı K cismine daha büyük kaldırma kuvveti uygular. (Cevap E)







I. Çubuk türdeş değildir.







II. Sıvının özkütlesi, çubuğun özkütlesinden küçüktür.







III. Çubuğun ağırlığı, çubuğa etki eden kaldırma kuvveti kadardır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız II



C) I ve III



E) Yalnız III



Kaldırma kuvveti batan hacmin tam orta noktasından etki edip çubuk dengede olduğuna göre I. ve III. öncül doğru iken II. öncül yanlıştır. (Cevap C)



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içi dolu X cismi su içerisinde dengededir.



4. Düzgün, türdeş, içleri dolu K ve L cisimleri türdeş X sıvısı ile dolu kabın içinde şekildeki gibi dengededirler.







X







F



Su



Su içerisine bir miktar tuz eklendiğinde, I. X cisminin su içine batan hacmi azalır. II. X cismine etki eden kaldırma kuvveti azalır. III. Kapta bir miktar ağırlaşma olur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Su içerisine tuz eklenince kap bir miktar ağırlaşır ve suyun özkütlesi artar, bu nedenle X cisminin sıvı içine batan hacmi azalır. Fakat X cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü yine X cisminin ağırlığına eşit olur ve değişmez.  (Cevap C)







I. K cisminin hacmi, L cisminin hacminden küçüktür.







II. K ve L cisimlerinin ağırlıkları eşittir.







III. L cismi K cismine göre daha derindedir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



K







A) Yalnız I



B) Yalnız II



C) Yalnız III



E) II ve III



K cismi tek başına bir bölme, L cismi de iki bölme batırır. K ve L cisimlerinin hacimleri eşit olduğu için L cismi K cisminden ağır olup, L cisminin özkütlesi K cisminin özkütlesinden büyüktür. (Cevap B)



3. Düşey kesiti Şekil-1 ve Şekil-2 deki gibi olan kaplar içindeki içi dolu K cismi X sıvısı içinde dengededir. K







Çözüm Yayınları







yatay



K ve L cisimlerinin hacimleri eşit olduğuna göre, I. K cismi L cisminden daha ağırdır. II. L cisminin özkütlesi K cisminin özkütlesinden büyüktür. III. K ve L cisimlerinin ağırlıkları eşittir. yargılarından hangileri doğrudur?



C) Yalnız III



E) I ve III







Şekil - 1



Y Z T≠0



K sıvısı



yatay



Buna göre, cisimlerin özkütleleri ile ilgili,







I. dX = dY > dZ



II. dX = dY = dZ



III. dX > dY = dZ







verilen yargılardan hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



dX = dY = dZ olsaydı ya X ve Y yüzeye çıkardı, ya da ipteki gerilme olmayacak şekilde sıvıda askıda kalırlardı yada üçüde batardı dolayısıyla bu olasılık sözkonusu olamaz. (Cevap C)



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içleri dolu X ve Y cisimleri K ile L sıvıları içinde dengededir. Sıvılar arasındaki bölme kaldırılıp sıvıların türdeş olarak karışması sağlanınca Y cismi askıda kalıyor.



X sıvısı



Yatay



X



K



X sıvısı



B) Yalnız II



D) I ve II



konulup türdeş K sıvısı içine bırakıldığında şekildeki gibi dengede iken Z cismini kap tabanına bağlayan ipteki gerilme kuvveti sıfırdan farklıdır.











K ve L cisimlerinin alt ve üst yüzeylerine etki eden sıvı basınç kuvvetleri şekildeki gibi olduğuna göre,



5. Türdeş, eşit hacimli içleri dolu X, Y ve Z cisimleri üst üste



L



D) I ve II



yatay



Cisimlerin sıvı içindeki derinlikleri ve cisimlerin yüzey alanları bilinmediği için I. ve III. öncül ile ilgili yorum yapılamaz. Yalnız cisimlere etki eden net kuvvetler cisimlerin ağırlığına eşit olduğu için, cisimlerin ağırlıkları eşit olur. (Cevap B)



içi dolu K cismi ve küre şeklindeki içi dolu L cismi türdeş X sıvısı içinde dengededir.







4F











2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindir şeklindeki, eş bölmeli,



X sıvısı



L



3F X sıvısı



Yatay



K



2F



K











07



BÖLÜM 03 Test



Sıvıların Kaldırma Kuvveti - 2







Y



Yatay



37



X



Şekil - 2



K sıvısı



Buna göre,



L sıvısı



yatay







I. K cisminin özkütlesi sıvının özkütlesinden küçüktür.







II. Şekil - 2'de ipte oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü K cisminin ağırlığına eşittir.







I. X cismine etki eden kaldırma kuvveti azalır.







III. Şekil - 1 de K cismine etki eden kaldırma kuvveti ipteki gerilme kuvvetine eşit büyüklüktedir.







II. K sıvısının özkütlesi, L sıvısının özkütlesinden küçüktür.







III. Y cismine etki eden kaldırma kuvveti artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Cismin ağırlığı, cismin sıvı içine batan hacmi ile, kaldırma kuvveti de cismin sıvı içine batan hacmi ile orantılıdır. (Cevap E)



Buna göre,







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



E) II ve III



C) Yalnız III



Yüzmekte olan Y cismi, sıvılar karıştırılınca askıda kalıyor ise dL > dK’dır. Buna göre X cismide sıvı karışımında yüzmeye başlar ve yüzen ile askıda kalan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığına eşit olduğu için K ve L cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü değişmez. (Cevap B)



Test 07



1. C



7. Düşey kesiti Şekil-I’deki gibi olan türdeş K sıvısı içine, içleri



h h



6. B



7. D



8. B



9. A 10. C



K



Y



K sıvısı



K sıvısı



K sıvısı



Şekil - I



Şekil - II



Şekil - III



X sıvısı



Yatay







I. X cisminin K sıvısı içine batan hacmi, Y cisminin batan hacminden fazladır.







II. Şekil-II’deki kapta oluşan ağırlaşma, Şekil-III’teki kapta oluşan ağırlaşmadan küçüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



Yer (Yatay)







III. Y cisminin özkütlesi, X cisminin özkütlesinden küçüktür.







5. C



şekildeki gibidir.



X ve Y cisimlerinin ağırlıkları eşit olup, ip gerilmeleri arasında T1 > T2 ilişkisi olduğuna göre,







4. B



T2 h h



X







3. E



9. Türdeş içi dolu K cisminin X sıvısı içindeki denge durumu



dolu silindir şeklindeki X ve Y cisimleri Şekil-II ve Şekil-III’teki gibi sarkıtılıyor. T1



2. B



C) I ve III



E) I, II ve III



Sistem çekim ivmesinin daha büyük olduğu bir yere götürülürse,







I. K cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü artar.







II. K cisminin X sıvısı içine batan hacmi azalır.







III. K cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü değişmez.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







X ve Y cisimlerinin ağırlıkları eşit olup T1 > T2 olduğuna göre X cisminin K sıvısı içine batan hacmi daha azdır. Y cismine etki eden kaldırma kuvveti daha büyük olduğu için Şekil - III’deki kapta ağırlaşma daha büyüktür. Y cisminin hacmi X cisminin hacminden daha fazla olduğu için özkütlesi daha küçüktür. (Cevap D)



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Çözüm Yayınları



FK = Vb . ds . g olduğu için kaldırma kuvvetinin büyüklüğü artar. Vb . dsıvı = Vc . dcisim olduğu için cismin sıvı içine batan hacmi değişmez. (Cevap A)



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içleri dolu K ve L



cisimleri X sıvısı içinde şekildeki gibi dengede iken cisimleri birbirine bağlayan ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü sıfırdan farklıdır.











K T≠0



bağlanan içi dolu K ve L cisimleri dengededir.



L







X sıvısı



yatay



38



K ip



Buna göre,











I. Özkütleler arasında dL = dX > dK ilişkisi olabilir.







II. L cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü, L cisminin ağırlığı kadardır.







III. K cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü, K cisminin ağırlığından fazladır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



FK



T L



T GL



B) Yalnız III



D) II ve III FL GL



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta kap tabanına ip ile



FK = GK + T dX > dK GL = FL + T dL > dX



• dL > dX > dK • GL > FL • FK > GK



C) I ve III



E) I, II ve III







L



α



yatay



Buna göre,







I. K ile L cisimlerinin özkütleleri eşittir.







II. K cisminin özkütlesi sıvının özkütlesinden küçüktür.







III. İpteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü sıfırdır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



K cismi şekildeki gibi dengede olduğuna göre, ip gerilmesi sıfırdır. Çünkü K cismini sağa ya da (Cevap C) sola çeken bir kuvvet yoktur. Tip = 0 ise dK = dL = dsıvı olur. (Cevap B)



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X gazı ile dolu çocuk



4. Düşey kesiti şekildeki verilen kapta K sıvısı, Y gazı ve çocuk



balonu bir ip ile kap tabanına bağlanarak dengelenmiştir.



balonu içindeki X gazı dengededir.











M



Çocuk Balonu



X gazı ip



Y gazı



K sıvısı



h



yatay







Musluk açılıp sıvı akışı sağlanırsa,







I. İpteki gerilme kuvveti artar.







II. X gazının basıncı azalır.



X Çocuk gazı Balonu ip







K sıvısı



III. Çocuk balonunun hacmi azalır.







I. h sıvı yüksekliği azalır.







yargılarından hangileri doğru olur?







II. İpteki gerilme kuvveti azalır.







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Musluk açılıp sıvı aktıkça balon üzerindeki sıvı basıncı azalır ve balonun hacmi artar. Balona etki eden kaldırma kuvveti dolayısıyla ipteki gerilme kuvveti artar ve balonun hacmi arttığı için X gazının basıncı azalır. (Cevap B)



III. Y gazının basıncı artar.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Çocuk balonu üzerindeki gaz basıncı artacağı için, balonun hacmi küçülür, h sıvı yüksekliği ve ip gerilmesi azalır, Y gazının basıncı artar. (Cevap E)



2. Bir K cisminin X sıvısı içindeki denge durumu şekildeki gibidir.



5. Şekildeki gibi zemine bağlı olan balonun bağlı olduğu ip, gerilmeden dolayı kopuyor.



M







yatay



Buna göre, M musluğundan kaba bir miktar daha aynı sıcaklıkta Y gazı ilave edilirse,











08



BÖLÜM 03 Test



Sıvıların ve Gazların Kaldırma Kuvveti















K gazı



X sıvısı







yatay



Buna göre, kaba M musluğundan aynı sıcaklıkta X sıvısı, kap dolana kadar eklenirse, K cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü nasıl değişir?







A) Değişmez







B) Artar







C) Azalır







D) Önce değişmez, sonra artar.







E) Önce değişmez, sonra azalır.



Çözüm Yayınları



K İp







yatay



Buna göre,







I. Balon atmosferde yükselirken, K gazının basıncı azalır.







II. Balon atmosferde yükselirken balonun hacmi artar.







III. Balon yükselirken atmosferde K gazının özkütlesi azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İpte gerilme oluştuğuna göre balon yükselmek istemektedir. Buna göre, balon yükseldikçe hacmi artar. K gazının basıncı azalır. (Cevap E)



Kap dolana kadar K sıvısının denge durumu değişmez ama kap dolduğunda K cisminin tamamı X sıvısı içinde kalır ve kaldırma kuvveti artar. (Cevap D)



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapalı kapta 2V hacimli X gazı ile esnek balon içindeki Y gazı dengededir.



3. Şekildeki ağırlığı G olan esnek balon X gazı ile doldurulup belirli bir yükseklikten serbest bırakılıyor.







Esnek balon



X gazı







X gazı



Y gazı



39



ip



Buna göre,







Vana açılıp V hacminde X gazının dışarı çıkması sağlanırsa,







I. dX > dhava ise balon aşağı iner.







II. şişirilen balon serbest bırakıldığında atmosferde yükseliyorsa, zamanla balonun hacmi artar.







I. Kaptaki X gazının hacmi değişmez.







II. Y gazının basıncı azalır.



III. dX < dhava ise balon yukarı çıkar.







III. X gazının basıncı yarıya düşer.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



Özkütlesi küçük olan gaz daima diğer gazların üstüne doğru çıkar ancak balonun ağırlığıda sözkonusu olduğundan balona eklenen gazın özkütlesi havanın özkütlesinden küçük olduğu her durumda balon yükselmeyebilir. Yükselirken atmosfer basıncı azalacağından gazın basıncıda azalır ve balonun hacmi artar.  (Cevap D)







B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



X gazı dışarı çıkınca, esnek balonun hacmi artacağı için X gazının basıncı yarıya düşemez ve Y gazının basıncı azalır.  (Cevap B)



Test 08



1. B



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta ısıl denge durumundaki



2. D



3. D



4. E







ip







Sisteme sadece buzu eritecek kadar ısı verilirse, I. X gazının basıncı değişmez. II. İpteki gerilme kuvveti artar. III. h sıvı yüksekliği azalır. yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III







D) II ve III



E) I, II ve III



Buz eridiğinde h sıvı yüksekliği değişmeyeceği için h, PX ve Tip değişmez.



Ortama Y gazı eklenmediği için Y gazının kütlesi değişmez. X ve Y gazlarının ilk basınçları bilinmediği için I. ve III. öncüller doğru olabilir. (Cevap C)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içi dolu X katı cismi ile çocuk balonu iplerle asılarak dengelenmiştir.



(Cevap A)



M



T1



M



X











Y



K sıvısı



T2



yatay



Kaba M musluğundan aynı sıcaklıkta bir miktar daha L gazı ilave edilirse,







I. T2 ip gerilmesi azalır.







II. K sıvısının tabana yaptığı basınç azalır.







III. X balonu içindeki gazın basıncı artar.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







C) I ve III



E) I, II ve III



Kaba bir miktar daha gaz ilave edilince gaz basıncı artar. X balonu ve Y balonu içindeki gazın basıncı artar ve balonların hacmi küçülür. Bundan dolayı K sıvısının yüksekliği azalır ve tabana yaptığı basınç azalır. (Cevap E)



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X gazı, Y gazı ve sıvı







yatay



Kaba M musluğundan kaptaki sıvı ile karışmayan aynı sıcaklıkta daha küçük özkütleli bir sıvı ilave edilirse T1 ve T2 ip gerilmeleri ile ilgili,







I. T1 azalır. II. T1 artar. III. T2 azalır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?



A) Yalnız I D) I ve III



B) Yalnız II E) II ve III



C) Yalnız III



Çocuk balonu üzerindeki sıvı basıncı artacağı için balonun hacmi azalır ve T2 ip gerilmesi azalır. X cismine etki eden sıvı kaldırma kuvveti ile ilgili kesin bir yorum yapılamaz. Çünkü X cisminin hacminin ne kadarının hangi sıvı içinde kaldığı bilinmemektedir. (Cevap C)



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta su, buz, demir bilye ve esnek balon içindeki K gazı dengededir.



dengededir.











Y gazı K



40



F



Esnek balon



X gazı



ip



Buz



K Esnek gazı balon



Demir Bilye



ip



Su



Sıvı







Çocuk balonu



T2







B) I ve II



D) II ve III



Çözüm Yayınları



L gazı T1



ip



Buna göre, M musluğu açılıp sistemin yeniden dengeye gelmesi sağlanırsa, I. X gazının basıncı azalır. II. Y gazının kütlesi artar. III. Çocuk balonunun hacmi değişmez. yargılarından hangileri doğru olabilir?



K sıvısı ve L gazı dengededir. X



9. D 10. C 11. C 12. B



A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X, Y esnek balonları ile



8. E



Y Çocuk gazı balonu



Çocuk balonu



X gazı



Yer (Yatay)







M



Z gazı



X sıvısı



7. A



X gazı







Buz



h



6. B



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistem dengededir.



su, buz ve kap tabanına iple bağlanmış X gazı ile dolu olan esnek balon dengede olup ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü sıfırdan farklıdır.







5. E



yatay



yatay



K pistonu F kuvveti ile bir miktar aşağı itilirse,







Sisteme sadece buzu eritecek kadar ısı verilirse,







I. Kap tabanındaki sıvı basıncı azalır.







I. Balona etki eden kaldırma kuvveti artar.







II. Y gazının basıncı artar.







II. K gazının basıncı azalır.



III. X ve Y gazlarının basıncı eşit büyüklükte olur.







III. İpteki gerilme kuvveti değişmez.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



X gazı sıkışacağı için basıncı artar, X ve Y gazları dengede olduğu için Y gazının da basıncı artar. Sıvı yüksekliği arttığı için kap tabanındaki sıvı basıncı artar. (Cevap D)







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Buz eridiğinde demir bilye kap tabanına çöker ve sıvı yüksekliği azalır. Buna göre balon üzerindeki sıvı basıncı azaldığı için balonun hacmi artar, balona etki eden kaldırma kuvveti artar, ipte oluşan gerilme kuvveti artar ve K gazının basıncı azalır. (Cevap B)



BİRE BİR 1. İki ayrı kaba eşit yükseklikte K ve L sıvıları konuluyor. K



4. Ağırlığı P ve özkütlesi 2d olan X cismi, ağırlığı önemsiz



sıvısının özkütlesi dK, kütlesi mK, bulunduğu kabın taban alanı SK, L sıvısının özkütlesi dL, kütlesi mL ve bulunduğu kabın taban alanı SL’dir.







09



BÖLÜM 03 Test bir dinamometre ile özkütlesi d olan bir sıvının içine daldırıldığında şekildeki konumda dengede kalıyor.



K sıvısının bulunduğu kabın tabanına uyguladığı basınç P, L sıvısının kabın tabanına uyguladığı basınç 2P olduğuna göre,







I. dL = 2dK







II. mK = 2mL







III. SK = 2SL



sıvı







eşitliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II







C) Yalnız III







E) I ve III



P=hdg olduğu için sıvı yükseklikleri eşit, basınçlar oranı 2 ise, özkütleler oranıda 2 olmalıdır. (Cevap A)



X yatay



Buna göre, dinamometrenin gösterdiği değer kaç P’dir? 1 1 1 1 3 B) C) D) E) A) 5 4 3 2 4



2dV=P ise 2dV - dV = dV = P olur. 2



(Cevap D)



5. İçinde hava ve h yüksekliğinde su bulunan bir kaptaki X cismi, 2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın içinde 2V hacminde su varken, suyun X noktasına yaptığı basınç P’dir.











gergin bir yayla kabın tabanına bağlanmıştır. Sistem şekildeki gibi dengedeyken sızdırmayan sürtünmesiz piston üzerine bir G ağırlığı konularak hava sıkıştırılıyor. G



Piston



Hava X



Su



X



Yer (Yatay)



3 Bu kabın içine, hacmi V, özkütlesi g/cm3 olan içi dolu 2







plastik bir bilye konulduğunda suyun kabın X noktasına yaptığı basınç kaç P olur? (Kaptan su taşmıyor ve suyun özkütlesi 1 g/cm3’tür.)







A)



5 4



B)



4 3



C)



3 2



D) 2



E)



Çözüm Yayınları



h



5 2



V hacminde sıvı h yükseklik sağlıyorsa, V hacmindeki cisim sıvı yüksekliğini h yükseltir. 2 hdg = P ise (h+ h )dg = 3P olur. 2 2



V



(Cevap C)



h yatay



Buna göre,







I. Kaptaki suyun yüksekliği artar.







II. Kap tabanındaki toplam basınç artar.







III. Yayın gerilme kuvvetinin büyüklüğü artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Havanın hacmi azaldığı için, havanın basıncı dolayısıyla kap tabanındaki toplam basınç artar fakat akışkanlar üzerlerine uygulanan basıncı her yöne aynen ilettiği için sıvı yüksekliği ve yay gerilme kuvveti değişmez. (Cevap B)



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindir şeklindeki özdeş X, Y ve Z cisimleri eşit hacim bölmelidirler. X cisimleri üzerlerine konulan P, R, T cisimleri ile su içinde dengededir.



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan su cenderesinin sızdırmaz ve



ağırlıksız pistonlarından 2S kesit alanlı K pistonunun üzerinde 8 tane özdeş X cismi, S kesit alanlı L pistonunun üzerindeki 2 tane özdeş Y cismi ile dengelenmiştir.







K 4S



S



Su











P



R



T



R



P



L



41 X



X



Su



X



yatay







Buna göre, pistonlar üzerinden toplam en az kaç tane cisim alınırsa su cenderesi şekildeki gibi dengede kalmaya devam eder?



Buna göre, P, R ve T cisimlerinin kütleleri arasındaki ilişki nedir?







A) mR > mP > mT



B) mP = mR > mT







C) mP > mR > mT



D) mR > mT > mP



A) 1







B) 2



yatay



C) 3



8mX 2mY 4mX 2mY = ⇒ = ⇒ 2mX = mY 2S S S S



1 tane Y alırsak, 4 tane X almalıyız.



D) 4



E) 5 (Cevap E)



E) mR > mP = mT



Cisimlerin ağırlıkları sıvı içine batan hacim ile orantılıdır. Buna göre, P+ X = 3V  P + X + R = 4V X + R + T = 2V



(Cevap C)



Test 09



1. A



2. C



3. E



5. B



6. C



7. B



8. E



9. C 10. B 11. D 12. E



7. Birer iple bağlı eşit kütleli K, L cisimleri su içinde şekildeki gibi



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın M musluğu kapalıyken











dengede iken iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri TK ve TL oluyor.



X gazının basıncı PX, Y noktasında oluşan toplam basınç da PY’dir.



TK



X gazı



ip K



L K sıvısı



ip TL



su



yatay







İplerdeki gerilme kuvvetleri sıfırdan farklı olduğuna göre,



I. K ve L cisimlerinin özkütleleri eşittir.







II. K ve L cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir.







III. İplerde oluşan TK ve TL gerilme kuvvetleri eşit büyüklüktedir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız III



D) II ve III







E) I, II ve III



yatay



II. PY azalır.







C) I ve III



Y



M musluğu açılınca, bir miktar K sıvısı dışarı akıyor ve sıvı akışı devam ederken musluk tekrar kapatılıyor. Buna göre, I. PX azalır.







III. Y noktasındaki sıvı basıncı artar.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I ve III



İplerde gerilme oluştuğuna göre, K cismi aşağı L cismi yukaru gitmek istemektedir. Buna göre dK > dSu > dL olur ve I. öncül yanlıştır.



X gazının hacmi artıp basıncı azalır. K sıvısının hacmi azalır ve Y noktasındaki toplam basınç azalır ama Y noktasındaki sıvı basıncı artmaz. (Cevap B)



TK + FK = G TL + FL = G



11. İçinde K sıvısı ve X gazı bulunan kapalı kaba, içi dolu çelik bir



TK + FK = TL + FL



bilye şekildeki gibi asılıyor. Bu durumda X gazının basıncı PX, kabın tabanındaki sıvı basıncı da PK’dır.



cisimlerin kütleleri aynı özkütleleri farklı olduğundan hacimleri farklıdır dolayısıyla kaldırma kuvvetleri FK ve FL farklıdır. (Cevap B)







gazının basıncı PK, L gazının basıncı PL ve X noktasındaki sıvı basıncı PX olup sistem dengededir.











M L gazı K gazı



h



Çözüm Yayınları



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın M musluğu kapalıyken K



X gazı







yatay



M musluğu açılınca borudaki su h kadar yükselip yeniden denge sağlandığına göre,



I. PK artar.







II. PX artar.







III. PL azalır.











yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







C) Yalnız III



Çelik bilyenin bağlı olduğu ipin kopmasıyla oluşan son durumda PX ve PK nasıl değişir? (Kabın içindeki sıcaklık sabittir.) PX



PK



A)



Artar



Artar



B)



Değişmez



Azalır



C)



Azalır



Artar



D)



Değişmez



Artar



E)



Değişmez



Değişmez



12. Her birinin kütlesi 10 kg olan, şekildeki özdeş iki kutunun boyutları 0,1 x 0,4 x 0,5 m’dir.



E) II ve III



Su boruda yükseldiğine göre K gazının hacmi artar ve basıncı azalır. Sağ koldaki sıvı yükseldiği için X noktasındaki sıvı basıncı PX artar. L gazının basıncı açık hava basıncına eşilenene kadar azalır. (Cevap E)



9. Ağzına kadar suyla dolu bir kabın ağırlığı G’dir. Bu kaba, suda



erimeyen katı bir cisim bırakılıyor ve kaptan, cismin hacmi kadar su taşıyor.







yatay



Çelik bilye K sıvısında batar ve K sıvısının yüksekliği artar PK artar ama X gazının hacmi (Cevap D) değişmediği için PX değişmez.



B) Yalnız II



D) I ve II



ip



K sıvısı



su X



42



4. D



0,5 m







0,5 m



0,4 m



0,1 m



0,4 m



0,1 m



Bu işlem sonunda kabın, içindeki su ve katı cisim ile birlikte ağırlığı G′ olduğuna göre,







I. G′ = G



II. G′ < G



III. G′ > G







bağıntılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III







Bu iki kutu tek başına veya birlikte kullanıldığında, kutuların yatay düzleme uyguladıkları basıncın kilo-pascal birimindeki değeri aşağıdakilerden hangisi olamaz?







A) 1



C) I ve III



Kaba konulan cismin özkütlesi suya eşit veya sudan küçük ise kapta ağırlaşma olmaz ve G' = G olur. Kaba konulan cismin özkütlesi sudan büyük ise kapta ağırlaşma olur ve G' > G olur. (Cevap C)



Yatay Düzlem



B) 2,5



C) 4



D) 5



E) 8



X cisminin üzerine oturacağı taban alanları S1 = 0,4 x 0,1, S2=0,4 x 0,5, S3=0,5 x 0,1 ve bu iki kutu ile elde edilebilecek ağırlıklar G1=100N G2=200N ile basınçlar ayrı ayrı bulunursa 8 kilo-pascal bulunamaz. (Cevap E)



BİRE BİR 1. Özkütleleri sırasıyla dK ve dL olan ve birbirine karışmayan



4. Kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli bir çubuğa asılan eşit



K, L sıvılarının bulunduğu bir kabın içine, türdeş X silindiri konulduğunda silindir şekildeki gibi dengede iken silindirin K sıvısına batan kısmının yüksekliği hK, L sıvısına batan kısmının yüksekliği de hL oluyor.







ip



X slndr



K sıvısı



ip



yatay



Y



Su



L sıvısı











X



hL







hacimli katı X ve Y cisimlerinden X, su içine batırıldığında şekildeki gibi yatay denge sağlanıyor.



hK







10



BÖLÜM 03 Test



yatay



Bu kaba K sıvısından biraz daha eklenirse hK ve hL için ne söylenebilir? (dL > dK dır.) hK



hL



A)



Artar



Azalır



B)



Azalır



Artar



C)



Artar



Değişmez



D)



Değişmez



Artar



E)



Değişmez



Değişmez



yatay



Buna göre,







I. X ve Y cisimlerinin özkütleleri eşittir.







II. X cisminin özkütlesi suyun özkütlesinden büyüktür.







III. X cisminin özkütlesi Y’nin özkütlesinden büyüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X cismine yukarı yönlü bir kuvvet uygulanmasına rağmen sistem dengede ise X cismi Y cisminden ağırdır ve X cisminin özkütlesi suyun ve hacimleri eşit olduğu için Y cisminin özkütlesinden büyüktür. (Cevap D)



X silindirine etki eden toplam kaldırma kuvveti değişmeyeceği için hK artar hL azalır. (Cevap A)



2. İnce, düzgün ve türdeş X ve Y çubukları, su dolu bir kaba







Y X



Su



yatay







Çubukların şekildeki konumlarda dengede durabilmesi için dS, dX ve dY özkütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?







A) dX > dY > dS



B) dX = dY > dS







C) dX > dY = dS



D) dS > dY = dX







Çözüm Yayınları



şekildeki gibi konulup serbest bırakılıyor. Suyun özkütlesi dS, X ve Y çubuklarının özkütleleri dX ve dY dir.



5. Eşit bölmeli X dik silindiri, düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta K sıvısı içinde dengededir. M musluğu açılarak, kaba özkütlesi K sıvısından küçük olan L sıvısı yavaş yavaş ekleniyor.



E) dX = dY = dS



Bir cismin sıvı içinde dengede kalabilmesi için cismin ağırlığı ve kaldırma kuvveti aynı (Cevap E) doğrultuda olmalıdır. Buna göre dX = dY = dS bulunur.











M X



3. Birbirine iplerle bağlı eşit hacimli, GX, GY ve GZ ağırlıklı X, Y



ve Z cisimleri türdeş K sıvısı içinde şekildeki gibi dengededir.







X







Y K sıvısı







Z



K sıvısı ip



L sıvısı K sıvısına karışmadığına göre, X cisminin K ve L sıvılarındaki denge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?



ip yatay







A)



B)



C)



İplerde gerilme kuvvetleri eşit olduğuna göre,







I. Y cisminin özkütlesi sıvının özkütlesine eşittir.







II. Z cisminin özkütlesi sıvının özkütlesinden büyüktür.







III. GX + GZ = 2GY







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



D) C) I ve III



E) I, II ve III



İplerde gerilme kuvveti oluştuğuna göre X cismi yukarı Z cismi aşağı hareket etmek istemektedir. Buna göre dX < dsıvı dY = dsıvı (Cevap E) dZ > dsıvı



E)



X cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü değişmeyeceği için X cisminin sıvı içindeki toplam hacmi 2 bölmeden fazla olur. (Cevap D)



43



Test 10



1. A



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistemde, sürtünmesiz ve



F







4. D



5. D



6. A



7. C



8. B



9. B



panelleri yardımıyla ısıtılan hava birkaç yüz metre uzunluktaki baca içerisinden geçerken türbinleri döndürmesi sonucu elektrik enerjisi elde edilir.



Pistonun üst yüzeyine etki eden su basıncı Psu, alt yüzeyine etki eden X gazının basıncı da PX’tir.







3. E



8. Baca santralleri olarak adlandırılan şekildeki sistemde, güneş



sızdırmasız piston I konumunda dengededir.







2. E



baca



türbin



güneş panelleri



Su I II X gazı











yatay



Piston I konumundan II konumuna getirilirse Psu ve PX nasıl değişir? Psu



PX



Artar



Artar



B)



Artar



Azalır



C)



Azalır



Artar



D)



Değişmez



E)



Değişmez



A)







baca gazı yer



Temiz enerji kaynaklarından biri olarak da bilinen baca santrallerinin çalışması,







I. Akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere doğru hareket eder.



Artar







II. Isınan hava yükselir.



Değişmez







III. Akışkanların hızının arttığı yerde basıncı azalır.



Çözüm Yayınları



Piston F kuvveti ile aşağı itilirken kap aşağı doğru daraldığı için pistonun üzerindeki sıvı basıncı artar. Piston aşağı itilirken X gazının hacmi azaldığı için pistonun alt yüzeyindeki gaz basıncı artar. (Cevap A)



7. Bir buz kalıbı, kütle merkezinden geçen bir iple ısıca yalıtılmış







ilkelerinden hangileri ile ilgilidir?







A) Yalnız I







Kabın içindeki su-buz karışımı ısıl dengede iken buzun yere göre potansiyel enerjisi Ebuz, suyun kabın K noktasına yaptığı basınç PK’dır.



B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan, içinde Y ve Z gazı ile X sıvısı







bulunan kapalı kabın M musluğu kapalıdır. Bu durumda kabın S ve T noktalarındaki toplam basınçlar PS ve PT birbirine eşittir. M Y gazı



Z gazı



buz



su











yatay



K



44



C) I ve III



Baca santralleri, akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere akar ve ısınan hava yükselir ilkeleri ile ilgilidir. (Cevap B)



kabın tabanına bağlanıyor.







baca gazı



ip



yatay



Sisteme sadece buzun bir kısmını eritecek kadar ısı verilirse Ebuz ve PK nasıl değişir? Ebuz



PK



A)



Artar



Artar



B)



Artar



Azalır



C)



Azalır



Azalır



D)



Değişmez



Azalır



E)



Değişmez



Değişmez



Buz eriyince toplam sıvı yüksekliği ve buz kütlesi azalacağı için Ebuz ve PK azalır. (Cevap C)







X sıvısı



X sıvısı



S



T



Buna göre, M musluğu açılıp denge yeniden sağlandığında PS ve PT basınçları nasıl değişir? PS







yatay



PT



A)



Artar



Artar



B)



Artar



Azalır



C)



Azalır



Artar



D)



Değişmez



Artar



E)



Değişmez



Değişmez



S noktasındaki sıvı yüksekliği daha fazla olmasına rağmen S ve T noktalarındaki basınçlar eşit ise Z gazının basıncı Y gazının basıncından büyüktür. M musluğu açılıp sistem dengeye gelince X gazının basıncı artar Z gazının basıncı azalır dolayısıyla, PS artar, PT azalır. (Cevap B)



1. Isıtılan bir sıvının, I. Kütle,







II. Hacim,







III. Özkütle







5. Şekildeki tabloda K, L ve M saf maddelerinin erime ve kaynama sıcaklıkları verilmiştir.















niceliklerinden hangileri değişmez? (Buharlaşma ve kaynama önemsenmeyecektir.) A) Yalnız I







01



BÖLÜM 04 Test



Isı - Sıcaklık ve Genleşme / Isı ve Sıcaklık - 1



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III







E) I, II ve III







Isıtılan bir sıvının hacmi ve özkütlesi değişir, ama buharlaşma önemsenmediği için kütle değişmez. (Cevap A)



Madde



Erime Noktası



Kaynama Noktası



K



–40°C



100°C



L



–60°C



10°C



M



45°C



148°C



N



40 °C



120 °C



Buna göre,







I. K'nın sıvı halde bulunduğu sıcaklık değerinde, L'de sıvı haldedir.







II. L'nin sıvı halde bulunduğu sıcaklık değerinde, M katı haldedir.



2. Aynı sıcaklık ve basınç altında, maddelere ait, I. Erime noktası,







II. Kaynama noktası,







III. Isı sığası







niceliklerinden hangileri ayırt edici özellik değildir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve III



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız II







C) Yalnız III



E) II ve III Çözüm Yayınları



3. Isı ve sıcaklık birbirinden farklı kavramlardır.







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



6. Deniz seviyesinde bulunan eşit kütleli saf K ve L sıvılarına ait sıcaklık-ısı grafiği şekildeki gibidir. Sıcaklık







K L



T



Buna göre, I. Odanın ısısı 40°C’dir.







II. Isıtılan bir maddenin sıcaklığı 5 kalori arttı.







III. Açık hava basıncı azaldıkça suyun kaynama ısısı azalır.







örneklerinden hangilerinde ısı ve sıcaklık kavramı yanlış kullanılmıştır?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Isı



0







C) I ve III



E) I, II ve III







Buna göre,







I. L sıvısı hâl değiştirmektedir.







II. K sıvısının kaynama sıcaklığı, L'ninkinden fazladır.







III. K sıvısının hal değişim ısısı, L'ninkinden fazladır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







Verilen öncüllerin üçünde de ısı ve sıcaklık kavramları birbirinin yerine yanlış kullanılmıştır. (Cevap E)



C) I ve III



K sıvısı –40°C ile 100 °C arasında sıvı haldedir. Bu sıcaklık aralığında L sıvı da olabilir, gaz da olabilir. L'nin sıvı olduğu sıcaklık aralığının tamamı M'nin donma noktasının altındadır. L'nin kaynama noktası 10 °C, N'nin donma noktası 40 °C olduğundan N'den L'ye ısı geçişi olur.  (Cevap D)



Erime ve kaynama noktası ayırt edici birer özellik iken, kütle ortak özelliktir. (Cevap C)







III. Kaynama sıcaklığındaki L ile, donma sıcaklığındaki N ısı alış verişi yaparsa, N'den L'ye ısı geçişi olur.















B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Isı almakta iken sıcaklığı sabit kaldığı için L sıvısı hal değiştirmektedir. K sıvısı T sıcaklığından itibaren ısı alarak sıcaklığını artırdığı için daha yüksek bir sıcaklık değerinde kaynamaya başlayacak. Ancak şekildeki grafik hal değişim ısısının yorumlayabilecek veri içermiyor. (Cevap B)



7. Hava sıcaklığının 20°C olduğu bir ortamda, ısıtılan buz ve 4.



I. Isıca yalıtılmış ortamda bir maddenin erirken aldığı ısı, donarken verdiği ısıya eşittir.







II. Saf bir maddenin kaynama süresince sıcaklığı artar.







III. Saf bir madenin, kaynama sıcaklığı dış basınç arttıkça azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Saf maddelerin kaynama süresince sıcaklıkları sabit olup, kaynama sıcaklıkları dış basınç arttıkça artar. Isıca yalıtılmış ortamda hâl değiştiren maddelerin aldıkları ısı verdikleri ısıya eşittir. (Cevap A)



bakır parçaları eritilip sıvılaştırılıyor. Buz ve bakıra ısı verilmesi kesildikten bir süre sonra, bakırın yeniden katılaştığı, suyun ise buz haline dönmediği gözleniyor.







Bu durum,







I. Suyun donma sıcaklığı 20°C’nin altındadır.







II. Bakırın donma sıcaklığı 20°C’nin üzerindedir.







III. Bakır ısıyı iletir, su ısıyı iletmez.







yargılarından hangileri ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Bu durumda suyun erime sıcaklığı 20°C’nin altında, bakırın erime sıcaklığı 20°C’nin üzerindedir. (Cevap B)



45



Test 01



1. A



8. Bir X katısına ait sıcaklığın alınan ısıya bağlı grafiği şekildeki



4. A



5. D



6. B



7. B



8. E



9. C 10. B 11. C 12. B



bırakıldıktan t süre sonra buz kütlesi artmaya başlıyor ve 2t anında sistem Şekil - 2'deki gibi ısıl dengeye ulaşıyor.



Sıcaklık (°C)



2T



3. E



11. Şekil - 1'deki sistemde t = 0 anında buz suyun içine



gibidir.







2. C



T Buz



0



Q1







Buna göre,







I. T



IV. Q2







II. m



V. Q3







III. Q1







Q3



Buz



Isı(cal)



Yer (Yatay)



Şekil - 2







I. 0 – t zaman aralığında suyun sıcaklığı azalmaktadır.



A) Yalnız II







II. t - 2t zaman aralığında buzu dengelemek için ipe uygulanan kuvvet artar.







III. t anında kap tabanındaki sıvı basıncı, 2t anındakinden büyüktür. t - 2t zaman aralığında kap tabanına etki eden sıvı basıncı azalır.



B) I, II ve III



D) II, IV ve V



C) I, II ve IV



(Cevap E)



9. Aynı ortamda bulunan ısıl denge durumundaki X ve Y maddelerine eşit miktarda ısı enerjisi verildiğinde X maddesinin son sıcaklığı Y maddesinin son sıcaklığından büyük oluyor. Buna göre







I. Öz ısı







II. Isı sığası







III. İç enerji



Buna göre;



E) II, III ve IV



Q2 – Q1 = m . L erime olduğundan







Yer (Yatay)



Şekil - 1



niceliklerinden hangileri bilinirse X'in erime ısısı bulunabilir?











Su



Su



Çözüm Yayınları







Q2







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I ve III



t = 0 anında t anına kadar buz kütlesinde değişim yaşanmadığından suyun ilk sıcaklğı 0°C'nin üstünddir ve t anında 0°C olmuştur. t - 2t aralığında kaptaki suyun sıcaklığı sabittir ancak su kütlesi azalmaktadır buz kütlesi artmaktadır. Su buza dönüşürken hacmi artar dolayısıyla kaptaki sıvı seviyesi artar. (Cevap C)



niceliklerinden hangileri X ve Y maddeleri için aynı olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Q = m X cX T X T > T ise mXcX < mYcY olur. Q = m Y cY T Y X Y Yani X ve Y maddelerinin ısı sığaları farklıdır. Fakat öz ısı ve iç enerji için kesin birşey söylenemez. (Cevap C)



12. Deniz seviyesinde ısıca yalıtılmış K ve L kapları içinde 46



bulunan 50 °C sıcaklığındaki, eşit kütleli suların içine sıcaklıkları sırasıyla –10°C ve –20°C olan eşit kütleli buz kalıpları atılıyor.



10. "Kar erirken hava soğur, kar yağarken hava ısınır."







Bu bilgiye göre,



Sistemler ısıl dengeye geldiğinde,







I. Erime sırasında eriyen madde ortama ısı verir.







I. K ve L kaplarındaki su kütleleri eşittir.







II. Donma sırasında donan madde ortama ısı verir.







II. K kabındaki suyun kütlesi, L dekinden fazladır.







III. Erime ve donma olaylarında madde ortamdan ısı alır.







III. L kabındaki suyun kütlesi, K dakinden fazladır.







yargılarından hangilerine ulaşılabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







E) II ve III



Eriyen madde ortamdan ısı alırken, donan madde ortama ısı verir.







(Cevap B)



B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Her iki buz kalıbı da tamamen erimiş olabilir, bu durumda kaplardaki su kütleleri eşit olabilir. K kabında daha fazla buz erimiş olabilir, bu durumda K daki su miktarı daha fazla olur.  (Cevap B)



1. Saf bir sıvı, basıncın sabit olduğu bir ortamda kaynarken



5. Isıl denge durumundaki K, L ve M kaplarında bulunan saf



sıvıya ait,







I. Sıcaklık,







II. Özkütle,







III. Öz ısı







niceliklerinden hangileri değişmez?







A) Yalnız I







02



BÖLÜM 04 Test



Isı ve Sıcaklık - 2



B) I ve II



D) II ve III



su veya buzların sıcaklıkları ve bulundukları ortamın basınç değerleri aşağıda verilmiştir.



C) I ve III



E) I, II ve III



Kaynama sırasında sıcaklık, özkütle ve öz ısı değişmez. (Cevap E)







● K kabı, sıcaklığın 0°C, basıncın 1 Atm olduğu ortamda bulunmaktadır.







● L kabı, sıcaklığın 0°C, basıncın 2 Atm olduğu ortamda bulunmaktadır.







● M kabı, sıcaklığın 40 F basıncın 1 Atm olduğu ortamda bulunmaktadır.







Buna göre, K, L ve M kaplarının hangilerinde ısıl denge durumunda buz bulunamaz?







A) Yalnız L







B) Yalnız M



D) L ve M



C) K ve L



E) K ve M



1 Atm basınçta saf suyun donma noktası 0°C yani 32 F dir. Basınç arttıkça suyun donma noktası düşer. (Cevap D)



6. İlk sıcaklıkları eşit ve T olan K, L ile M katıları ısı aktarım hızı sabit olan X ısıtıcısıyla ∆t süre ısıtılıyor.



2. Isı ve sıcaklık kavramları ile ilgili,











I. Isı bir enerji çeşididir.







II. Sıcaklık termometre ile ölçülür.







III. Sıcaklığın birimi kaloridir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



D) II ve III



C) I ve III (Cevap B)



3. Isıl denge durumundaki buz ve suyun bulunduğu kabın



içine şekildeki gibi Celcius ve Fahrenheit termometreleri daldırılmıştır. t = 0 anından t anına kadar kaba ısı verildiğinde Fahrenheit termometresinin gösterdiği değer 45F artıyor.







Celcius termometresi



Fahrenheit termometresi Buz



Kütle



Son Sıcaklık



K



m



2T



L



3m



2T



M



2m



3T







Bu durumda, K, L ve M cisimlerinin kütleleri ve son sıcaklıkları tablodaki gibi olduğuna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?







(Hal değişimi ve buharlaşma gerçekleşmiyor.)







A) K ve L aynı cins olabilir. M kesinlikle farklı cinstir.







B) L ve M aynı cins olabilir. K kesinlikle farklı cinstir.







C) İlk sıcaklığı T olan m kütleli L cismi X ısıtıcısı ile ∆t süre ısıtılırsa son sıcaklığı 5T olur.







D) m kütleli K ve M'ye eşit miktar ısı verilirse sıcaklıkları eşit miktar artar.







E) İlk sıcaklığı T olan 4m kütleli M cismi X ısıtıcısı ile ∆t süre ısıtılırsa son sıcaklığı 2T olur.



E) I, II ve III



Isı bir enerji çeşidi olup, sıcaklık termometre ile ölçülür ve birimi Kelvindir.



Çözüm Yayınları







B) I ve II



Madde



Q = mcK. (2T - T) cK > cL > cM bulunur. Öz ısı ayırt edici bir özellik Q = 3mcL. (2T - T) olduğu için K, L ve M katıları farklı cinstir. Q = 2mcm. (3T - T) m kütleli L cismi at süre ısıtılırsa sıcaklığı 3T artarak 4T'ye ulaşır. Maddelerin özısıları farklı olduğundan D şıkkı yanlıştır.  (Cevap E)



7. t = 0 anında katı halde bulunan, eşit kütleli X, Y, Z maddeleri



ısı aktarım hızı sabit olan, özdeş ısıtıcılarla ısıtılırken sıcaklıkzaman grafiği şekildeki gibidir.



Su







Sıcaklık (°C)



X



50







Buna göre, t anında celcius termometresinin gösterdiği değer kaç °C dir?







A) 10



B) 20



C) 25



D) 45



40



E) 50



10 0







4. 27 °C sıcaklığın iki katı kaç °C dir?



A) 54



B) 327



C) 357



D) 373



E) 600



Sıcaklıkta çarpma ve bölme işlemi Kelvin cinsinden yapılır. Buna göre, 27 °C + 273 = 300 °K 300 x 2 = 600 °K 600 °K - 273 = 327 °C bulunur.



(Cevap B)



Z



20



t = 0 anında sistem ısıl denge durumunda olduğundan sıcaklık 0 °C'dir. t anında ortamın C C 45 sıcaklığı 45 atıyor. Bu durumda; = F – 32 ⇒ = ⇒ C = 25 °C 100 180 100 180 5 9 (Cevap C)



47



Y



30



t



2t



3t



4t



5t



Zaman



Buna göre, maddelerinin sıvı haldeki öz ısıları cX, cY ve cZ arasındaki ilişkisi nedir? B) cX = cY > cZ A) cX > cY > cZ C) cY > cX = cZ D) cZ > cY > cX



E) cX = cY = cZ 2Q = m.cX. (50 - 30) 2Q = m.cY. (30 - 20) cZ > cY > cX bulunur. Q = m.cZ. (20 - 10)



(Cevap C)



Test 02



1. E



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda saf su ve tuzlu su tuzlu su



Şekil - I







Şekil - II



Şekil-I’deki saf su 96 °C’de Şekil-II’deki tuzlu su 104 °C’de kaynadığına göre, I. Suya tuz katılması donma sıcaklığını düşürür.







II. Suya tuz katılması kaynama sıcaklığını artırır.







III. Suya katılan tuz miktarı arttıkça kaynama sıcaklığı artar.







yargılarından hangilerine ulaşılabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



4. B



B) 50











A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız III



C) Yalnız II



10. T sıcaklığındaki ortamda bulunan Şekil-I ve Şekil-



II’deki eşit kütleli X ve Y kaplarında eşit miktarda su bulunmaktadır.







S



X



3S



Y



Su



D2



48



Yatay



X sıvısı



Şekil - II



h2 Yatay



Buna göre,







I. h2 > h1 dir.







II. İlk durumda ısı akış yönü K cisminden X sıvısına doğrudur.







III. K cisminin genleşme katsayısı X sıvısının genleşme katsayısından büyüktür.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Kabın genleşmesi ve buharlaşma ihmal ediliyor.)







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) II ve III



C) Yalnız III



E) I, II ve III



Şekil - I'de K cisminin özkütlesi X sıvısından küçük iken Şekil - II’de K cisminin özkütlesi X sıvısından büyüktür. Buna göre K cismi X sıvısına ısı vermiştir. Sıcaklığı artan X sıvısının hacmi artar ama K cisminin hacminin nasıl değiştiği bilinmediği için h1 ve h2 için yorum yapılamaz. Biri ısı alıp, biri ısı verdiği için maddelerin genleşme katsayıları ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap B)



13. Kesik koni şeklindeki K ve silindir şeklindeki L kaplarında



Su



D1



K



Şekil - I







E) I ve III



Düdüklü tencere, kap içindeki basıncı, dolayısıyla kaynama noktasını yükseltir ve yemek daha çabuk pişer. (Cevap B)



(Cevap A)



K



X sıvısı



Çözüm Yayınları



yargılarından hangileri ile açıklanabilir?



E) 0,05







h1



pişirilen yemeğe göre daha çabuk pişmesinin nedeni;







D) 0,5



Şekil-I’deki konumda dengede kalırken, K cismi ve X sıvısı arasında ısıl denge oluştuğunda Şekil-II’deki gibi dengede kalıyor.



9. Düdüklü tencerede pişirilen yemeğin normal bir tencerede



III. Kaynama noktasının alçalması,



C) 5



12. K cismi, içinde X sıvısı bulunan kaba bırakıldığında











9. B 10. C 11. A 12. B 13. B



A) 500







II. Kaynama noktasının yükselmesi,



8. B







Suya tuz katılması kaynama sıcaklığını artırır ama tuz miktarının kaynama sıcaklığını nasıl etkilediği veya donma sıcaklığını nasıl etkilediği ile ilgili bilgi yoktur. (Cevap B)







7. C







E) II ve III



I. Tencere içindeki basıncın yükselmesi,



6. E



20°C’ye çıkarmak için gerekli ısı miktarı 4000J olduğuna göre, metalin öz ısısı kaç J/kg . °C’dir? (Cisim hâl değiştirmiyor.)



C) Yalnız III







5. D



Q=m . c . DT 4000=0,2 . c . (20 - ( -20) c = 500 j / kg °C bulunur.



yatay







3. C



11. Kütlesi 200 g olan metal bir cismin sıcaklığını -20°C’den



vardır.



saf su



2. B







Belirli bir süre sonra kapların altındaki dinamometrelere bakıldığında, D1 dinamometresinin gösterdiği değerin D2 ninkinden fazla olduğu görülüyor.



yükseklikleri h ve sıcaklıkları T olan sular bulunmaktadır. K ve L kaplarına tamamen doluncaya kadar TX sıcaklığında su ilave edilip ısıl denge sağlandığında K kabındaki suyun sıcaklığı 2T oluyor. K



L Su



h Su



h



Buna göre,







I. Buharlaşma hızı, sıcaklığın artışıyla artar.







II. Buharlaşma hızı, yüzey alanın artışıyla artar.







III. Buharlaşma hızı dış basıncın azalması sonucunda artar.







Buna göre, L kabındaki suyun son sıcaklığı için ne söylenebilir?







A) 1,5 T sıcaklığında







B) 1,5 T ile 2T sıcaklıkları arasında







yargılarından hangileri ile bu olay açıklanabilir?







C) 2T sıcaklığında







A) Yalnız I







D) 2T ile 2,5 T sıcaklıkları arasında







E) 2,5 T sıcaklığında







B) I ve II



D) I ve III



E) Yalnız III



C) Yalnız II



Sular aynı ortamda olduğuna göre sıcaklıkları eşit olup Y kabındaki suyun tamamının buharlaşma miktarının daha fazla olmasının nedeni buharlaşma hızının yüzey alanı arttıkça artmasıdır.  (Cevap C)



Yatay



Şekil - I deki kabın kalan kısmı TX °C'deki su ile doldurulunca K kabındaki denge sıcaklığı 2T oluyorsa ilave edilen suyun sıcaklığı 2T ile 3T arasındadır. L kabından denge sıcaklığı T sıcaklığı ile okların sıvının sıcaklıklarının aritmetik ortasında oluşacaktır. (Cevap B)



1. "Isı bir enerji türüdür ve başka bir enerji türüne



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda saf su ve tuzlu su



dönüştürülebilir."







vardır. Saf suyun bulunduğu büyük kap alttan ısıtılıyor.







Buna göre,







I. Ellerin birbirine sürtülmesi,







II. Arabanın fren yapması,







III. Kalemle yazı yazılması durumlarından hangilerinde hareket enerjisi ısı enerjisine dönüşür?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



Saf su



C) I ve III



E) I, II ve III



Verilen durumların üçünde de hareket enerjisi, sürtünme nedeniyle ısı enerjisine dönüşür. (Cevap E)







konulup, özdeş ısıtıcılarla ısıtılıyor. Eşit süre ısıtılan sıvıların son sıcaklıkları eşit oluyor.



I. Saf su kaynamaya başlayana kadar geçen sürede tuzlu suyun iç enerjisi artar.







II. Saf su kaynarken, tuzlu suyun sıcaklığı artar.



Buna göre sıvıların,







III. Saf su ve tuzlu su aynı anda kaynar.







I. Kütle,







II. Öz ısı,







III. Isı sığası büyüklüklerinden hangileri aynı olabilir?







A) Yalnız I











yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III







I. Aynı ortamda bulunan Celcius ve Kelvin termometreleri hiçbir zaman aynı değeri gösteremez.







II. 32 °C sıcaklık değeri, 32 F sıcaklık değerinden fazladır.







III. 10 °C sıcaklık değişim değeri, 10 F sıcaklık değişim değerinden fazladır.







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III







2S



X



Y



3V







2S Z



2V



V



Şekillerde verilen aynı cins sıvı ile dolu aynı cins camdan yapılmış X, Y ve Z termometrelerinin duyarlıkları arasında nasıl bir ilişki vardır? A) X > Y > Z







B) Z > Y > X



D) Z > X = Y



C) X = Y > Z



E) X = Y = Z



Haznesi geniş, metal borusu dar olan termometre daha duyarlıdır. Buna göre, X > Y > Z olur. (Cevap A)



Buz h 2



h1 Su







ip



Su



Şekil - I







4.



ip Buz



Celcius ve Kelvin termometreleri eşit duyarlılığa sahiptir. Donma ve kaynama durumunda gösterilen sıcaklık değerleri farklı olduğundan, aynı sıcaklık değerini aynı sayı ile hiçbir zaman göstermezler. 32F suyun donma noktası olup 0 °C'ye eşittir. 10 °C sıcaklık değişimi Fahrenheit termometresinde 18F'ye denktir.  (Cevap E)



S



E) I, II ve III



dengede iken iplerdeki gerilme kuvvetleri sıfırdan farklı olmaktadır.



Çözüm Yayınları



3. Celcius, Fahrenheit, Kelvin termometreleri ile ilgili,



yargılarından hangileri doğrudur?



D) II ve III



C) I ve III



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda suların içinde buzlar



E) I, II ve III







B) I ve II



Tuzlu su, saf suya göre daha geç kaynayacağı için saf su kaynarken tuzlu suyun sıcaklığı ve iç enerjisi artar. (Cevap B)



Q=m1c1DT1 m1c1 ≠ m2c2 m 1 = m2 sıvıların kütleleri ve öz ısıları aynı c1 = c 2 (Cevap B) Q=m2c2DT2 olabilir, fakat ısı sığaları farklıdır.







Buna göre,







2. İlk sıcaklıkları farklı olan iki sıvı ısıca yalıtılmış özdeş kaplara







Tuzlu su















03



BÖLÜM 04 Test



Isı ve Sıcaklık - 3



Şekil - II



Yatay



Kaplara sadece buzları eritecek kadar ısı verilirse h1 ve h2 sıvı yüksekliklerinin değişimi için ne söylenebilir? h1



h2



A)



Artar



Artar



B)



Artar



Azalır



C)



Azalır



Azalır



D)



Değişmez



Azalır



E)



Değişmez



Değişmez



Buz erirken hacmi azalır buna göre h2 sıvı yüksekliği azalır. Şekil-I’de ise buz hala aşağı inmek istemektedir yani eriyince oluşturacağı hacimden daha azı sıvı içine batmıştır. Buna (Cevap B) göre buz eriyince h1 sıvı seviyesi artar.



7.



I. Sürtünmeli bir yolda hareket eden cismin sıcaklığı artar ve bunun sonucunda da cismin moleküllerinin kinetik enerjisi artar.







II. 0 K sıcaklıktaki bir maddenin iç enerjisinde azalma olmaz.







III. Isı sığaları eşit olan maddeler arasında ısı alış-verişi olmaz.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



C) I ve II



E) II ve III



İki madde arasında ısı alış-verişi olması için maddelerin sıcaklıkları farklı olmalıdır. (III yanlış) Sürtünmeli yolda hareket eden cismin sıcaklığı ve kinetik enerjisi artar. 0 °K sıcaklıkta hareket duracağı için bir maddenin iç enerjisinde azalma olmaz (I ve II doğru) (Cevap C)



49



Test 03



1. E



8. “Hâl değiştiren maddeler çevrelerinden ısı alır veya



5. B



6. B



7. C



8. E



9. B 10. B 11. D 12. E 13. E











I. Toprak testilerde suyun uzun süre soğuk kalması,







II. Güneş’e konulan karpuzun soğuması,







III. Kolonya dökülen elin serinlemesi, yargılarından hangileri yukarıda verilen bilgiye uygun bir örnektir?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Verilen öncüllerin üçünde de hâl değişimi olacağı için üç durumda açıklamaya uygun birer örnek olur. (Cevap E)



9. Katı bir madde eşit zaman aralıklarında eşit ısı veren bir ısıtıcı



IV







I. K katısı erirken hacmi artar.







II. L katısı erirken hacmi artar.







III. Dış basıncın artışı K katısının erimesini kolaylaştırır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan özdeş K, L ve M bardaklarında



III



I



sırası ile 20°C, 40°C ve 60°C’de eşit kütleli sular bulunmaktadır.



Zaman







Katı maddenin sıcaklık-zaman grafiği şekildeki gibi olduğuna göre, hangi bölgelerde maddenin potansiyel enerjisi artmaktadır?







A) I ve II



B) II ve IV



D) IV ve V



C) III ve IV



E) I, II ve V



Isı alan maddelerin sıcaklığının sabit kaldığı yerlerde, potansiyel enerjileri artar.



(Cevap B)











kefelerine ağırlıklar yerleştirilmiş olan oldukça ince demir çubuk konulduğunda çubuğun aşağı doğru buzu eriterek indiği, çubuğun geçtiği yerlerin ise yeniden buz tuttuğu gözleniyor. Demir Dem D mir çubuk çu



Yatay







K



L



M



20 °C



40 °C



60 °C



Yer (Yatay)



Buna göre,







I. L bardağındaki su moleküllerinin ortalama kinetik enerjisi, K bardağındaki su moleküllerinin ortalama kinetik enerjisinden azdır.







II. İç enerjisi en büyük olan su M bardağındadır.







III. K bardağındaki suyun bir kısmı M bardağına dökülürse, M bardağının toplam iç enerjisi artar.



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan buz kütlesinin üst yüzeyine







Şekil - II



V



Çözüm Yayınları



0



Şekil - I



K katısı sıvısında yüzdüğü için erirken hacmi azalır ve basınç artışı erime noktasını düşürür. L katısı ise sıvısında battığı için erirken hacmi artar. (Cevap D)



Sıcaklık II



L katısı



Buna göre,







ile ısıtılıyor.







L sıvısı



K katısı K sıvısı











4. A



sıvısının ve L katısı ile L sıvısının denge durumları verilmiştir.



Buna göre,







3. E



11. Düşey kesitleri verilen Şekil-I ve Şekil-II’deki kaplarda K katısı ile K



çevrelerine ısı verir.”







2. B







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Kinetik enerji sıcaklık ile orantılı olup, eşit kütleli aynı cins maddelerde sıcaklığı fazla olanın kinetik enerjisi ve iç enerjisi fazla olur. Ayrıca M bardağına su ilave edilirse M bardağında toplam iç enerji eklenen suyun iç enerjisi kadar artar. (Cevap E)



Yatay Y t zemin in



13. “Hava kötü bir ısıl iletkendir.” 50







Buna göre,







I. Kefelerdeki ağırlıklar artırılırsa tel zemine daha çabuk ulaşır.







II. Basınç arttıkça buzun erime noktası düşer.







III. Telin kalınlığı artırılırsa tel zemine daha çabuk ulaşır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Buz üzerindeki basınç arttıkça erime noktası düşer. Basıncın artması için demir çubuğun uçlarına asılı cisimlerin ağırlığının artması, veya demir çubuğun kalınlığının azaltılması gerekir. (Cevap B)



Buna göre,







I. Çift camlı pencere sistemlerinde camların arasına hava doldurulması,







II. Üşüyen kuşların tüylerini kabartması,







III. Tuğlaların içinde hava boşluklarının bulunması







yargılarından hangileri yukarıdaki açıklamaya uygun bir örnektir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Verilen öncüllerden üçünde de içerdeki ısıyı korumak için dış ortamla temas noktaları arası kötü bir ısı iletkeni olan hava ile doldurulmuştur. (Cevap E)



1. Fizik biliminde ölçülmesi için kendinden başka büyüklüğün



4. Bir maddeden alınan mK, mL ve mM kütleli K, L, M parçaları



ölçülmesine gerek duyulmayan büyüklüklere temel büyüklük denir.







özdeş ısıtıcılar sırasıyla t, 2t ve 4t süre ısıtılıyor.







Buna göre,







I. Isı sığası,







II. Öz ısı,







III.Sıcaklık



40



büyüklüklerinden hangileri temel bir büyüklüktür?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



0



C) Yalnız III



K



L



t



2t



Zaman



4t



Parçaların sıcaklıklarının zamana bağlı sütun grafiği şekildeki gibi olduğuna göre, parçaların kütleleri arasındaki büyüklük ilişkisi aşağıdakilerden hangisidir?







A) mK > mL > mM



B) mL > mM > mK







C) mM > mL > mK



D) mK = mL > mM



(Cevap C)







2. Katı bir madde eşit zaman aralıklarında eşit ısı veren bir ısıtıcı



E) mK = mL = mM



t  Q = mK . c. 40 2t  2Q = mL . c. 40 Denklemlerinden mM > mL > mK bulunur. 4t  4Q = mM . c. 60 (Cevap C)



Sıcaklık







M







E) I ve III



Sıcaklık temel, Isı sığası ve öz ısı türetilmiş büyüklüklerdir.



ile ısıtılıyor.



Sıcaklık değşm (°C) 60











04



BÖLÜM 04 Test



Isı ve Sıcaklık - 4



2T T Q 2Q 3Q



5Q



Alınan ısı



-3T



Katı maddenin sıcaklık - aldığı ısı grafiği şekildeki gibi olduğuna göre, katı madde için,







I. Erime ısısı, buharlaşma ısısından küçüktür.







II. Kaynama sıcaklığı 2T’dir.







III. Katı haldeki öz ısısı, sıvı haldeki öz ısısından küçüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







5. Bir X termometresi deniz seviyesinde suyun donma sıcaklığını –15°X, kaynama sıcaklığını da 125°X olarak gösteriyor.







Buna göre, X termometresinin 13 °X gösterdiği sıcaklığı Celcius termometresi kaç °C gösterir?







A) 10 X



B) I ve II



D) II ve III



Çözüm Yayınları



0



C) I ve III



E) I, II ve III



(2Q-Q) =m. Lerime (5Q-3Q) =m. Lbuharlaşma’dan (I doğru) kaynama sıcaklığı 2T’dir. (II doğru) Q=mckatı (T-(-3T), Q=mcsıvı (2T-T)’den Csıvı> Ckatı bulunur. (III doğru)







(Cevap E)



13



B) 13



C) 15



C 125



100



-15



C 0



E) 25



125 - (-15) 100 = 13-(-15) C











D) 20



140 100 = 28 C C=20 °C bulunur.







(Cevap D)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın içinde 10°C’de 200 gram su vardır.







6. Yerçekimi ivmesinin sıfır olduğu uzay bölgesinde bulunan







bir uzay mekiğinde;



Su



Yatay zemin



I. Barometre ile gaz basınçları farklı iki tüpün, gaz basınçları arasındaki farkın bulunması







II. Dinamometre ile kütleleri farklı iki cismin, ağırlıkları arasındaki farkın bulunması







III. Termometre ile sıcaklıkları farklı iki cismin sıcaklıkları arasındaki farkın bulunması







Isı aktarım hızı sabit olan ısıtıcıyla 1 dakika ısıtıldığında suyun sıcaklığı 40 °C ye ulaşıyor.







Buna göre, ısıtıcının ısı aktarım hızı kaç cal/s'dir?







işlemlerinden hangileri gerçekleştirilebilir?







(csu = 1 cal/g°C, verilen ısı sadece su tarafından alınmaktadır.)







A) Yalnız I



A) 100











B) 150



C) 200



Q = m.c.DT Q = 200 .1.(20-10) Q = 6000 cal Isı aktarım hızı = 6000 = 100 cal/s 60



D) 250



E) 300



(Cevap A)



B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I ve III



Yerçekimi ivmesi sıfır olduğundan dinamometre her iki ölçümde de sıfır değerini gösterir bir fark ortaya koymaz.







51











(Cevap E)



Test 04



1. C



7. K ve L termometrelerinin bir ortamda gösterdiği sıcaklık











°L



10



4. C



5. D



6. E



7. C



8. E



9. A 10. D 11. E



3T sıcaklığında K, L ve M sıvıları vardır.



°K 0



3. A



10. Isıca yalıtılmış 1, 2 ve 3 numaralı kaplarda sırasıyla T, 2T ve



değerlerinin birbirine göre değişim grafiği şekildeki gibidir.







2. E



Kaplara sırasıyla T1, T2 ve T3 sıcaklığındaki sıvılar 2h yüksekliğine kadar eklenince sıvıların son sıcaklıkları eşit oluyor. 1



2



3 h



-20







Buna göre, K termometresinde 30°K değeri ölçüldüğünde, L termometresi kaç °L’yi gösterir?







A) 15 K



B) 20 L



30



D) 30



E) 35







X X 30 - (-20) = X-10 30



10 0



0 -20



C) 25



X=25 bulunur.



(Cevap C)



değişim grafikleri verilmiştir.



Isı Miktarı (Kalori)







Buna göre, X, Y ve Z grafiklerinden hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız X



B) Yalnız Y



D) X ve Y



C) Yalnız Z



ısıl denge sağlanana kadar sıcaklıklarının zamana göre değişim grafiği şekildeki gibidir.







II. T1 > T3







III. T1 < T3







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



2T



X



2t



3t



4t



Zaman



T











Y



cX X ve Y maddelerinin sıvı haldeki öz ısıları oranı c = 3 Y m olduğuna göre kütleleri oranı X kaçtır? mY 3 5 1 A) 2 B) C) D) 1 E) 2 2 2



M Q = mX.3.T/2 ⇒ X =2 MY Q = MY.1.3T



D) II ve III



C) Yalnız II



E) I, II ve III



11. Isıca yalıtılmış ortamda 0 °C sıcaklığındaki eşit kütleli



dikdörtgenler prizması şeklindeki buz kalıpları üzerine TX ve TY sıcaklığındaki 1 TL’lik metal paralar aynı anda bırakılıyor. X



TX



Y



TY











Buzları eriterek aşağı inen X ve Y metal paralarından X metal parası Y metal parasından daha önce zemine ulaşmaktadır.







Buna göre;



T



-2T



B) I ve II



Yatay zemin



Sıcaklık (°C)



t



Buna göre, I. T1 = T2



E) Y ve Z



9. Isıca yalıtılmış ortamda bulunan saf Y sıvısı ve saf X katısının



0



2S







Y hâl değiştirmekte olan, Z önce ısınan sonra hâl değiştiren bir maddedir. X grafiği ise ısı alıp, sıcaklığı azalan bir durumu anlattığı için olamaz. (Cevap E)



52



S



Çözüm Yayınları



Z







S



h



Y



0







M



I. kaba kaptaki sıvı ile eşit hacimde, II. kaba kaptaki sıvıdan daha fazla hacimde, III. kaba kaptaki sıvıdan daha az hacimde sıvı konulunca kaplardaki sıvıların son sıcaklıkları eşit oluyor. Buna göre, son sıcaklığın artıp, azaldığı ile de bir bilgi verilmediği için verilen öncüllerin II ve III doğru olabilir. (Cevap D)



Sıcaklık (°K) X



L







8. Şekildeki X, Y ve Z maddelerine ait ısı artışına bağlı sıcaklık







K



(Cevap A)







I. TX > TY







II. TY > TX







III. X metal parası zemine ulaştığı anda sıcaklığı 0 °C'dir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X ve Y buzlarının hacimleri eşit olmasına karşın yükseklikleri hakkında bilgimiz yoktur. Dolayısıyla metal paraların zemine temas edene kadar aldıkları yollar hakkında bilgimiz olmadığından sıcaklıklar hakkında kesin bir şey söyleyemeyiz. (Cevap E)



1. Sıcaklıkları farklı iki cisim birbirlerine dokundurulduğunda hal



4. K musluğundan akan su boş kabı tek başına 3t sürede L



değişimi gerçekleştirmeden denge sıcaklığına ulaşıyorlar.







musluğundan akan su boş kabı tek başına 2t sürede dolduruyor.



Denge sıcaklığının bulunabilmesi için,







I. Isı sığaları







II. Öz ısıları







III. İlk sıcaklıkları







80°C



40°C L



K







niceliklerinden hangilerinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir?







A) Yalnız I







05



BÖLÜM 04 Test



Isı ve Sıcaklık - 5



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



yatay



E) I, II ve III



QAI = QVer m1 . c1 .(TD ± T1) = m2 . c2. (TD ± T2) denklemlerine göre cisimlerin ısı sığaları ve cisimlerin ilk sıcaklıkları bilinmelidir ki denge sıcaklığı bulunabilsin.  (Cevap C)







Önce K, bir süre sonra L musluğu açılarak boş kap doldurulduğunda, kaptaki karışımın son sıcaklığı kaç °C olabilir? (Isı alış-verişi yalnızca sular arasındadır.)







A) 52



B) 54



C) 55



D) 56



E) 60



Kaplar aynı anda açılmış olsaydı denge sıcaklığı 56 °C olurdu. K musluğu daha önce açılmış olduğundan denge sıcaklığı 56 °C den büyük olur. (Cevap E)



5. Sıcaklıkları farklı K ve L cisimleri arasında ısıca yalıtılmış ortamda ok yönünde ısı akışı gerçekleşmektedir.







I. Havadaki nem oranı,







II. Havanın rüzgârlı olması,







III. Kullanılan elbisenin rengi







durumlarından hangileri ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Hissedilen sıcaklık, havadaki nem, rüzgâr ve elbise renginden etkilenir. 



(Cevap E)



ısıca yalıtılmış oda Çözüm Yayınları



2. Gerçek sıcaklık ile hissedilen sıcaklığın farklı olması,



K



L



Buna göre







I. K cisminin ilk sıcaklığı L ninkinden büyüktür.







II. K cisminin son iç enerjisi L ninkine eşittir.







III. Isıl denge sağlanırken L cisminin iç enerjisi artmıştır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Isı akış yönü, sıcaklığı fazla olan maddeden az olan maddeye doğrudur. K cismi ısı verir L cismi ısı alır ve L cisminin iç enerjisi artar. Isıl denge sağlandığında son sıcaklıklar eşit olur ancak son durumdaki iç enerjiler hakkında birşey söylenemez. (Cevap C)



6. “Bir çocuk annesine çorbayı karıştırırken neden demir kaşık değil de tahta kaşık kullandığını soruyor.”







3. Küresel ısınmayı azaltabilmek için,



I. Fabrika bacalarına filtre takmak.







II. Fosil yakıt kullanımının azaltmak.







III. Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak.







işlemlerinden hangileri yapılabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Verilen öncüllerin üçüde küresel ısınmayı azaltmak için alınabilecek önlemlerdendir. (Cevap E)



Buna göre,







I. Tahtanın ısı iletim hızının demirden küçük olması.







II. Demir kaşıkların ısı sığasının, tahta kaşıklarınkinden daha fazla olması.







III. Demir kaşıkların özısılarının, tahta kaşıklarınkinden fazla olması







yargılarından hangileri çocuğun sorusunun cevabı olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Tahtanın ısı iletim hızı, demirin ısı iletim hızından küçüktür o yüzden ısıyı geç iletir. A) (Cevap



53



Test 05



1. C



7. Düşey kesiti Şekil-I’deki gibi olan ısıca yalıtılmış kabın içindeki







Kütle



Buz 0







Şekil - II



I. Buzun ilk sıcaklığı 0°C’dir.







II. Suyun ilk sıcaklığı 0°C’nin üstündedir.







III. Buzun tamamı erimiştir. yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



I. Arabalarda cam suyunun içine kışın antifriz konulması.







II. Kışın buzlanan yollara tuz dökülmesi.







III. Kışın boru içindeki suyun donmaması için boruların etrafının sarılması.







durumlarından hangileri yukarıda verilen açıklamaya uygun bir örnektir?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) Yalnız III



E) I ve III



Buzun kütlesi hemen azalmadığı için buzun ilk sıcaklığı 0 °C’nin altındadır, sonrasında buz eridiği için suyun sıcaklığı 0 °C’nin üzerindedir. Grafiğe göre buzun tamamı erimemiştir. (Cevap B)



L



T



2T yatay







K kabındaki su L kabına boşaltılınca L kabındaki su için, Sıcaklık



İç enerj







I. Sıcak bir günde buzdolabından alınan gazoz şişesinin dışında su damlacıkları oluşması







II. Kolonya dökülen elin serinlemesi







III. Üzerinden araba geçen karın erimesi







durumlarından hangilerinin açıklanmasında kullanılır?







A) Yalnız I



B) I ve II



C) I ve III



E) I, II ve III



Verilen örnekte anlatılan olay yoğuşma olayıdır. I. öncülde yoğuşma II. öncülde buharlaşma olayı III. öncülde erime olayı anlatılmıştır. (Cevap A)



Çözüm Yayınları



Bu olayın açıklanmasında kullanılan ilke,



T 0



Zaman



I



54







K



Y



Mum



L



Z



Mum



M



Buna göre, çubukların ısı iletkenlikleri için,







I. X > Y







II. Y = Z







III. X > Z







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız III







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X in uzunluğu Y'den az, ayrıca X'e ısı aktaran ısıtıcının gücü Y ninkinden fazladır. Bu iki etkide X deki muma ısının daha ince taşınmasını sağlar. Bundan dolayı X ve Y nin ısı iletkenlikleri için kesin bir yargıda bulunulamaz. En kısa olan Z ye ısı aktarım hızı en fazla olmasına rağmen ısıyı Z en uzun sürede taşımıştır, bu yüzden Z nin ısıl iletkenliği en azdır.  (Cevap A)



0 II



Zaman



0 III



Zaman



grafiklerinden hangileri doğru olabilir?



A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İlk durumda kütle sıfır olmadığından III. grafik yanlıştır. L kabının iç enerjisi ilave edilen sıvının iç enerjisi kadar artar. Sıcaklık T değerine inemez. (Cevap A)



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplarda eşit yükseklikte ve T



sıcaklığında sular birim yüzeye ısı aktarım hızı eşit olan güneş ışığı altında bulunmaktadır. Güneş ışığı



9. Şekildeki kalınlıkları eşit X, Y ve Z çubukları, K, L ve M



ısıtıcılarıyla ısıtılırken ilk olarak X çubuğunun ucundaki mum, son olarak Z çubuğunun ucundaki mum erimeye başlıyor. K, L ve M ısıtıcılarının ısı aktarım hızları arasındaki ilişki ∆QM > ∆QK > ∆QL ve X, Y ve Z çubuklarının uzunlukları arasındaki ilişki lY > lX > lZ dir.







Kütle



2T



camlarının buğulandığını fark ediyor.



Mum



E) I, II ve III



K



8. Soğuk bir ortamdan sıcak bir ortama giren öğrenci gözlük



X



C) I ve III











9. A 10. B 11. A 12. B



ve 2T sıcaklığında sular vardır.



B) Yalnız II



D) II ve III



8. A



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan K ve L kaplarında sırasıyla T











7. B



I. ve II. öncül verilen açıklamaya uygun bir örnek iken III. öncülde ısı yalıtımı anlatılmıştır.  (Cevap B)











6. A



Buna göre,







D) I ve II



5. C







Zaman



Buna göre,







4. E



erime ve donma sıcaklığı değişir.







Şekil - I



3. E



10. Bir sıvının içine sıvıda çözünen bir madde atılırsa sıvının



buzun üzerine bir miktar su dökülünce buzun kütle-zaman grafiği Şekil-II deki gibi oluyor. su



2. E



Güneş ışığı



X



Y h







Su



Su



3S 4S Kaplar güneş ışığı altında eşit süre bekletilirse,



yatay







I. X kabındaki suyun son sıcaklığı, Y kabındaki suyun son sıcaklığından daha fazla olur.







II. X ve Y kabındaki suların iç enerjisi artar.







III. X ve Y kaplarındaki suların sıcaklıkları T iken iç enerjileri de eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur? (Hâl değişimi ve buharlaşma gerçekleşmiyor, ısıca yalıtılmış kaplar ısı alış verişi yapmıyor.)







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Isı alan maddelerin iç enerjileri artar. (II. doğru) Suların hem kütleleri hem de aldıkları ısı miktarları yüzey alanları ile orantılı olduğundan sıcaklık artışları eşittir. T sıcaklığındaki sulardan Y nin kütlesi daha fazla olduğundan iç enerjisi de daha fazladır. (Cevap B)



1. Özdeş K, L ve M termometreleri oda sıcaklığındaki ortamda



3. Isıca yatılmış Şekil - 1'deki kapta T sıcaklığında su bulunuyor.



bulunurken L nin hazne bölümüne alkollü pamuk sarılıyor, M nin hazne bölümüne ise alkollü pamuk sarıldıktan sonra üzerine sürekli olarak üfleniyor. K



06



BÖLÜM 04 Test



Isıl Denge ve Isı İletim Yolları - 1



L



Bu kaba 0 - t1 zaman aralığında T1, t1 - t2 zaman aralığında T2, t2 – t3 zaman aralığında T3 sıcaklıklarında su ilave edildiğinde kaptaki suyun sıcaklığının zamanla değişimi Şekil - 2'deki grafikteki gibi oluyor.



M



Sıcaklık



T



T Yatay Hava akımı







Buna göre, K, L ve M termometrelerinin gösterdiği sıcaklık değerleri tK, tL ve tM arasındaki büyüklük ilişkisi nedir?







A) tK = tL = tM



B) tK > tL > tM







C) tK > tL = tM



D) tM > tL > tK



0



t1 t2 Şekil - 2



Şekil - 1



t3







Buna göre, T1, T2 ve T3 sıcaklıklarından hangileri kesinlikle T den büyüktür?







A) Yalnız T1







B) T1 ve T2



D) T2 ve T3



Zaman



C) T1 ve T3



E) T1, T2 ve T3



Denge sıcaklığı 0 - t1 aralığında arttığından T1 > T tür. t2 - t3 aralığında eklenen sıvının sıcaklığı T'den büyük bir değerde bulunan kaptaki su sıcaklığına eşittir. T2 sıcaklığı için birşey söylenemez.  (Cevap C)



E) tL = tM > tK Alkol buharlaşırken termometreden ısı çekeceğinden ve hava akımıyla buharlaşma hızı artacağından (Cevap B)



4. İçinde m gram su bulunan ısıca yalıtılmış kaba m gram buz atılınca buzun kütle-zaman grafiği şekildeki gibi olmaktadır. Kütle







Çözüm Yayınları



2m



2. Isıca yalıtılmış bir ortamda şekildeki K ve L cisimleri birbirine dokundurulup yeterince bekleniyor.



K







m







Buna göre







I. I. aralıkta suyun sıcaklığı sabittir.







II. I. aralıkta suyun özkütlesi azalmıştır.







III. Denge sıcaklığı 0°C’dir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



L



5.



I. Cisimlerin sıcaklıkları farklı ise aralarında ısı alış-verişi olur.











II. Cisimlerin iç enerji büyüklükleri farklı ise ısı alış-verişi olur.











III. Cisimlerden birinin aldığı ısı diğerinin verdiği ısıya eşittir.











yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



Zaman



0



Buna göre,







II



Buz, kütlesi hemen arttığı için I. aralıkta su donmaktadır ve suyun sıcaklığı ile özkütlesi bu aralıkta sabittir. Son durumda kapta ne olduğu bilinmediği için denge sıcaklığı ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap A)



Isıca yalıtılmış ortam







I



C) I ve III



E) I, II ve III



İki cisim arasında ısı alış-verişi olabilmesi için tek ve yeter şart sıcaklıklarının farklı olmasıdır. (I doğru, II yanlış) Isıca yalıtılmış sistemlerde alınan ısı verilen ısıya eşittir. (III doğru) (Cevap C)



60 °C



40 °C



10 °C



X sıvısı



X sıvısı



X sıvısı



K



L



M



55 yatay



Isıca yalıtılmış bir kapta şekildeki X sıvıları karıştırıldığında denge sıcaklığı 24°C olduğuna göre, I. mK > mL



II. mM > mK



III. mL > mM







eşitliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) I ve III



C) Yalnız II



E) Yalnız III



Denge sıcaklığı ısı sığası büyük olana daha yakındır. Buna göre mM > mK, mM > mL bulunur. (Cevap C)



Test 06



1. B



2,



Mum



X



Mum



Y



Şekil-I



Şekil-II







Çubuklar bir ucundan özdeş ısıtıcılarla aynı anda ısıtılmaya başlıyor ve X çubuğundaki mum erimeye başladıktan bir süre sonra Y çubuğundaki mum erimeye başlıyor.







Buna göre, I. X ve Y metallerinin ısıl iletim katsayıları eşittir.







II. Y metalinin ısı iletkenliği X metalinin ısı iletkenliğinden büyüktür.







III. Mumların erimesi ısının iletim yoluyla iletilmesine örnektir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



5. C



6. C



7. C







I. 0 °C'de bir miktar su dökme







II. 0 °C'de bir miktar buz dökme







III. –10 °C'de bir miktar buz dökme



8. C



9. D 10. A 11. D







işlemlerinden hangileri yapılırsa kaptaki denge sıcaklığı 0 °C olabilir?







A) Yalnız II











4. A



suyun üstüne;



2,’dir.



,



3. C



9. Isıca yalıtılmış bir kapta bulunan 10 °C sıcaklığındaki



6. Eşit kalınlıktaki X ve Y çubuklarının uzunlukları sırasıyla , ve



2. C



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



0 °C'de su ilave edilmesi durumunda denge sıcaklığı 0 ile 10 °C arasında olacaktır.  (Cevap D)



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan I, II ve III numaralı özdeş



kaplardan özdeş debili aynı sıcaklıkta su akıtan metal borular geçirildiğinde kap içinde bulunan buz erimektedir.



C) Yalnız III



E) II ve III







Y metalinin boyu X inkinden uzun olduğu için I ve II. öncülleri için kesin bir yargı söylenemez. Katılarda ısı iletimi, iletim yoluyla olur, III öncül doğrudur. (Cevap C)



sıcak su



Buz



sıcak su



Buz



sıcak su Buz



7. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan K, L ve M kapları yarı



yüksekliğine kadar sırasıyla TK, TL ve TM sıcaklıklarındaki sularla doludur.







K



L



M



TK



TL



TM



h h



S











S



S



yatay



Kapların boş olan kısımları kaplardaki sulardan daha soğuk olan T sıcaklığındaki sular ile doldurulursa kaplardaki sıvıların son sıcaklıkları eşit oluyor. Buna göre, TK, TL ve TM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?







A) TK > TL > TM



B) TK > TM > TL







C) TM > TK > TL



D) TL > TK > TM







Çözüm Yayınları



I







II







D) II ve III



E) I, II ve III



Kap içinden geçen boru uzunluğu arttıkça sisteme verilen ısı miktarı artar (II yanlış) buna göre III. kaptaki buz en kısa sürede erir. (I doğru) Plastiğin ısı iletim katsayısı metalden küçük olduğu için III. öncül yanlıştır. (Cevap A)



11. Hava sıcaklığının –10°C olduğu bir günde yüzeyi buz tutmuş bir gölün düşey kesiti şekildeki gibidir. X



Buz



Sıvı karışımların sıcaklığı hacmi fazla olan sıvıya daha yakın olacağı için TM > TK > TL



Yatay



Kaplardaki buz kütleleri eşit olduğuna göre, I. III. kaptaki buz en kısa sürede erir. II. Aynı sürede buzlara verilen ısılar eşittir. III. Metal boru yerine plastik boru kullanılırsa buzlar daha çabuk erir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Isı kayıpları önemsizdir.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III



E) TL = TK = TM



olur.



III



(Cevap C)



Y



Su







Z



56 8. Bir maddenin sıcaklığının ölçümü sonucunda bulunan değer;







I. Kelvin







II. Kalori







III. °C











bilimlerinden hangileri ile ifade edilebilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Kalori ısı birimidir.



C) I ve III



E) I, II ve III 



Buna göre,







I. X noktasındaki sıcaklık –10°C dir.







II. Y noktasındaki sıcaklık 0°C dir.







III. Z noktasındaki sıcaklık +4°C dir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



(Cevap C)



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



X noktası hava ile dengede olup sıcaklığı -10 °C’dir. Y noktası su ile buz arasında olup sıcaklığı 0 °C dir. Z noktasının sıcaklığı ise (0 °C - +4 °C) arasında bir değer olabilir.  (Cevap D)



1. Maddelerin ısı iletim hızının birbirinden farklı olduğunu



5. Isının yayılması ile ilgili,



ispatlamak isteyen bir öğrenci,







I. Aynı ortamda bulunan aynı sıcaklıktaki tahta ve demirden yapılmış bankları,







II. Kaynamakta olan çorba içine bırakılan tahta ve demirden yapılmış kaşıkları,







III. Farklı sıcaklıktaki ortamlarda bulunan tahta ve demirden yapılmış bankları







örneklerinden hangilerini kullanılabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



2.



I. Kışın vücut sıcaklığının korunması için kalın kıyafetler giymek.







II. Kışın üst üste iki kazak giymek.







III. Kışın su borularının etrafının keçe ile kaplamak.







olaylarından hangileri ısı iletim hızını azaltmak ile ilgilidir?







A) Yalnız I



B) I ve II



C) I ve III



Isı iletim hızını azaltmak için temas eden yüzeyler arası kötü iletkenlerle doldurulur. Buna göre verilen öncüllerin üçüde ısı iletim hızını azaltmak için yapılabilir. (Cevap E)



3. Yerden ısıtılan bir evde ısının yerden tavana aktarımı



I. Öz ısısı büyük olan maddeden küçük olan maddeye doğrudur.







II. Sıcaklığı fazla olan maddeden az olan maddeye doğrudur.







III. Isı sığası büyük olan maddeden küçük olan maddeye doğrudur.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



I. İletim,







II. Konveksiyon,







III. Işıma



E) I ve III



hava kullanılır."







Buna göre,







I. Kışın üst üste iki kazak giyilmesi







II. Tuğlaların boşluklu yapılması







III. Soğuk havalarda kuşların tüylerini kabartması







durumlarından hangileri yukarıda verilen ilke ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Verilen öncüllerin üçünde de kötü ısı iletkeni havadan yararlanılır. (Cevap E)







yollarından hangileri ile ısı aktarımı gerçekleşir?







A) I, II, III







D) I ve II



C) Yalnız III



Isı iletimi daima sıcaklığı fazla olan maddeden az olan maddeye doğrudur. (I yanlış, II doğru, III yanlış) (Cevap B)



sırasında;







B) Yalnız II



6. "Isı transferini engellemek için bazen kötü bir ısı iletkeni olan



E) I, II ve III Çözüm Yayınları



D) II ve III











E) I, II ve III



Maddelerin ısı iletim hızının birbirinden farklı olduğunu ispatlamak isteyen öğrenci I. ve II. öncülde verilen aynı sıcaklıktaki farklı maddeleri kullanabilir. (Cevap B)







07



BÖLÜM 04 Test



Isıl Denge ve Isı İletim Yolları - 2



B) II, I, III



D) II, III, I



C) III, II, I



E) III, I, II



Yerden ısıtılan evlerde ısı iletimi, iletim, konveksiyon ve ışıma yoluyla ısı aktarımı gerçekleşir. (Cevap A)



4. Betonarme evlerde, aynı özellikte yapılan tahta evlere göre ısı



57



kaybı daha fazladır.



7. Kutup bölgelerinde yaşayan bir insanın,



Bu olayın nedeni,







I. Çok kalın tek elbise yerine aynı kalınlığı sağlayacak bir kaç elbiseyi üst üste giyme,







I. Tahtanın ısı iletim katsayısının, betonun ısı iletim katsayısından küçük olması.







II. Evini karın üzerine değil, karın altına yapması,







II. Betonarme evlerin daha büyük olması.







III. Tahtalar birleştirilirken arada boşluk kalması.







III. Daha çok koyu renkli elbiseler giymesi







yargılarından hangileri ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Betonerme yapılarda kullanılan malzemenin ısı iletim hızı daha yüksektir ve ahşap evlerde arada kalan havanın kötü bir iletken olması ahşap evlerin ısı kaybını azaltır. (Cevap C)







işlemlerinden hangilerini yapması vücut sıcaklığını korumasını kolaylaştırır?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Birden çok elbise giyerek veya karın altına ev yaparak ısı kaybını azaltır, koyu renkli elbiseler giyerek de üzerine düşen ışığı tutar ve ısınmasını kolaylaştırır. (Cevap E)



Test 07



1. B



2. E



3. A



4. C



5. B



6. E



7. E



8. A



9. E 10. C 11. B 12. A 13. B



8. Deniz seviyesinde ısıca yalıtılmış, ağzı açık bir kapta 0 °C



11. Bir mumun yandığı ortamda bulunan A, B ve C noktaları











sıcaklığında su bulunan kaba bir miktar buz atılıyor. Buna göre; Su kütles



Su kütles



şekildeki gibidir.



Su kütles



B



ip



A



Zaman



Zaman



I







Demir çubuk



Zaman



II



Mum



III C







Kaptaki su kütlesinin zamana göre değişim grafiği; I, II, III nolu grafiklerden hangileri olabilir?











A) Yalnız I







I. A noktası sadece iletim yoluyla ısı almaktadır.







II. B noktası sadece konveksiyon yoluyla ısı almaktadır.







III. C noktasına ısı taşınmasını sağlayan yollardan birisi de ışımadır.







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Atılan buzun sıcaklığı 0 °C ise su kütlesi değişmez. Atılan buzun sıcaklığı 0 °C nin altında ise su kütlesi anında azalmaya başlar.  (Cevap A)







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







9. Isı aktarımı ile ilgili,







II. Konveksiyon yoluyla ısı iletimi sıvı ve gazlarda etkilidir.







III. Işıma yoluyla ısı transferi için maddesel ortama gerek yoktur. yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İletim yoluyla ısı iletimi katılarda, konveksiyon yoluyla ısı iletimi sıvı ve gazlarda etkilidir. Işıma yoluyla ısı iletimi için maddesel ortama gerek yokken, iletim ve konveksiyon yoluyla ısı iletimi için maddesel ortama ihtiyaç vardır. (Cevap E)



12. Gerçek sıcaklık ile hissedilen sıcaklık için, Çözüm Yayınları



I. İletim yoluyla ısı aktarımını en iyi yapan maddeler katılardır.







B) Yalnız III



D) II ve III



A noktasına ısı taşınması için en baskın ısı aktarım çeşidi iletimdir ancak sadece iletim yoluyla ısı taşınır diyemeyiz. B noktasına ısı taşınması için en baskın aktarım çeşidi konveksiyondur ancak sadece bu yolla ısı taşınır diyemeyiz. (Cevap B)











Buna göre,







I. Soğuk havalarda esen soğuk rüzgâr hissedilen sıcaklığı azaltır.







II. Sıcak havalarda nem gerçek sıcaklığı artırır.







III. Kışın kalın kıyafetler giymek gerçek sıcaklık değerini artırır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Hissedilen sıcaklık, çevresel etkilerden etkilenir (I doğru), gerçek sıcaklık ise etkilenmez (II ve IIII yanlış). (Cevap A)



10. Eşit boy ve kalınlıktaki iletken K, L ve M metalleri farklı



şekillerde birleştirilerek I, II, III numaralı çubuklar elde ediliyor.







Çubukların üzerine eşit kütleli erime sıcaklığındaki mumlar şekildeki gibi konuluyor.







K



58



Isıtıcı



L



M K mum L K



M mum



I



L K



II L III



ve L silindirlerinin sıcaklıkları birbirinden farklı olup sırasıyla TK ve TL’dir.







ısıca yalıtılmış ortam







2r







mum







13. Isıca yalıtılmış ortamda bulunan aynı maddeden yapılmış K



Çubuklara ısıtıcıdan eşit zaman aralıklarında eşit ısılar verildiğinde I numaralı çubuktaki mum 6t süre sonra, II numaralı çubuktaki mum ise 2t süre sonra erimeye başlıyor.



, K



r



2, L



Buna göre;







I. L silindiri denge sıcaklığına daha çabuk ulaşır.







II. K ve L silindirlerinin iç enerji değişimleri eşittir.







III. K ve L silindirlerinin sıcaklık değişimleri eşittir.







Buna göre, III numaralı çubuktaki mum kaç t süre sonra erimeye başlar?







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







A) 5







K + L + M = 6t M = 2t K + L = 4t 2K + 2L = 8t



B) 6



C) 8



D) 9



E) 10



(Cevap C)



B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



L silindirinin kütlesi K nınkinden fazladır, aynı maddeden yapılmış olduklarından L nın ısı sığası da K nınkinden fazladır. Dolayısıyla denge sıcaklığı L nin ilk sıcaklığına daha yakındır. Isıca yalıtık ortamda bulunduklarından silindirlerden birinin verdiği ısı diğerinin aldığı ısıya eşittir. K ve L aynı anda denge sıcaklığına ulaşır. (Cevap B)



1. O merkezli dairesel levhadan, O merkezli dairesel kısım



4. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan K ve L metal çubuklarının



kesilerek oluşturulan cismin üzerinde seçilen X, Y ve Z uzunlukları şekildeki gibidir.



boyca genleşme katsayıları sırasıyla λK ve λL dir. Metal çubukların bulundukları ortamın sıcaklığı artırıldığında x uzunluğunun arttığı gözleniyor.



Y







X



O



L



K



Z Cismin sıcaklığı artırılırsa X, Y ve Z uzunluklarının



x Yatay



değişimi için ne söylenebilir?







A) Üçü de artar.







B) X ve Z artar, Y azalır.







C) X ve Y artar, Z değişmez.







D) X ve Z değişmez, Y artar.







E) Üçü de değişmez.







I. λK > λL III. λL > λM



Y r







Y cismi, X cismi içindeki boşluktan ancak geçebildiğine göre, I. X ve Y cisimlerini ısıtma







II. X cismini soğutma, Y cismini ısıtma







III. X ve Y cisimlerini soğutma







işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa Y cismi yine X cismi içindeki boşluktan geçebilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Cisimler farklı maddeden yapıldığı için genleşme katsayıları farklıdır ve genleşme katsayıları bilinmediği için, I. ve III. öncül yapılabilir. (Cevap C)



E) I, II ve III



Buna göre öğrenci,







I. cam kavanozu sıcak suyun altına tutma,







II. cam kavanozu buzluğa koyma,







III. cam kavanozu bir kâğıtla sarıp sallama,







işlemlerinden hangilerini yaparsa kavanozun kapağı açılabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan metal kapta bir miktar sıvı varken kap ısıtılıyor.



h yatay



3. K, L ve M metal çubukları Şekil-I’deki gibi birbirlerine yapıştırılmıştır.



K



L



M Şekil - I







M







Şekil - II







A) λK > λL > λM



B) λL > λM > λK







C) λM > λL > λK



D) λK > λM > λL



E) λK = λL = λM



Soğutulan aynı boydaki metal levhalardan içerde kalan metalin genleşme katsayısı daha büyüktür. Buna göre λL > λM > λK ‘dır.







59



Yatay zemin



L



Çubuklar daha soğuk bir ortama götürüldüğünde ŞekilII’deki görünümü aldığına göre çubukların boyca uzama katsayıları λK, λL ve λM arasındaki ilişki nedir?







C) I ve III



Kavanoz kapağının açılması için sistemin sıcaklığı artırılmalıdır. Çünkü metalin genleşme katsayısı camın genleşme katsayısından büyüktür. Buna göre I. ve III öncüllerde sistemin sıcaklığı artırılarak cam kavanozun kapağı açılabilir. (Cevap C)



Sıvı



K



C) I ve III



kapağını açamadığını görüyor.



r











5. Bir öğrenci, annesinin içinde salça bulunan cam kavanozun



Çözüm Yayınları



r



yargılarından hangileri doğru olabilir?



Isıtılan çubukların boylarında artış gözlenir. K çubuğunun boyu, L ninkinden büyük olduğeu için genleşme katsayıları hakkında kesin bir yargıda bulunamayız. (Cevap E)



yarıçaplı Y küresel cismi farklı maddelerden yapılmıştır. X











(Cevap A)



2. İçerisinde r yarıçaplı boşluk bulunan 2r yarıçaplı X cismi ile r







Buna göre,



II. λK = λL



Isıtılan maddenin boyutlarında artış olur. Buna göre, X ve Y uzunluğu artar.







08



BÖLÜM 04 Test



Genleşme - 1



(Cevap B)



Kap ısıtılırken kaptan sıvı taşmadığına göre, h sıvı yüksekliği için,







I. Önce azalır, sonra artar.







II. Artar.







III. Değişmez.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Sıvının ve kabın genleşme katsayıları bilinmediği için verilen durumların üçüde doğru olabilir. (Cevap E)



Test 08



1. A



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta X sıvısı ile K ve L











6. E



7. B



8. E



9. B 10. B 11. B



2r



X







Y



L K



L Şekil - I



Yer (Yatay)



Yatay



Şekil - II



X ve Y silindirleri ısıtıldıklarında son boyları eşit olmaktadır.







Buna göre, I. Y silindirine verilen ısı, X silindirine verilen ısının iki katıdır. II. X ve Y silindirlerinin sıcaklık değişimleri eşittir. III. X ve Y silindirlerinin hacimce genleşme miktarı eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III







I. L cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü azalır.







II. K cisminin genleşme katsayısı X sıvısının genleşme katsayısından küçüktür.







III. L cisminin genleşme katsayısı sıvının genleşme katsayısından küçüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) II ve III



Aynı maddeden yapılmış cisimlerin boyca uzama miktarlarının eşit olması için ilk boyları ve ilk kütleleri ile ters orantılı olacak şekilde sıcaklıkları değiştirilmelidir. (II doğru, I ve III yanlış) (Cevap B)



10. Birer uçlarından duvara sabitlenmiş X ve Y dişli metal çubukları



C) Yalnız III



arasındaki ısıca yalıtkan K dişli çarkı serbestçe dönebilmektedir.



E) I, II ve III







L cisminin hacmi sıvıya göre daha fazla artmış, K cisminin hacmi ise sıvıya göre daha az artmıştır. (II doğru, III yanlış) Yüzen ve askıda kalan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığına eşit olup, batan cisimlere etki eden kaldırma kuvveti cismin ağırlığından küçüktür. Buna göre, L cismine etki eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü artmıştır. (I yanlış) (Cevap B)



K



Çözüm Yayınları



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan Y dairesel levhası ile



ortasından bükülmüş Y metal çubuğundan oluşan sistem yayla tavana asılarak şekildeki gibi dengelenmiştir. Yatay



X α







2



X A



1



B



Y



Çubukların sıcaklıkları DT kadar artırıldığında çubukların son boyları eşit olduğuna göre, I. K dişli çarkı 1 yönünde döner. II. Sadece X çubuğuna sıcaklığı ∆T kadar artırılmış olsaydı K küresinin tur sayısı artar. III. K küresi A-B noktaları arasına konulup çubukların sıcaklıkları ∆T kadar artırılırsa K küresinin tur sayısı azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X çubuğunun boyunun Y çubuğunun boyuna eşit olması için daha fazla uzaması gerekir buna göre küre 1 yönünde döner. Sadece X küresi uzarsa K küresi daha fazla döner. K küresinin mevcut temas noktaları arasındaki uzama farkı A – B noktaları arasındaki uzama farkından azdır.  (Cevap B)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın içinde 0°C’de su vardır.



Yay







60



5. C



r



Buna göre,







4. E



silindirlerinin, taban yarıçapları sırasıyla r ve 2r’dir.







Yatay



3. B



9. Aynı maddeden yapılmış, aynı sıcaklıkta ve eşit boydaki X ve Y



cisimleri Şekil-I’deki gibi dengededir. Sistemin sıcaklığı DT kadar artırıldığında X sıvısı içindeki K ve L cisimlerinin denge durumları Şekil-II’deki gibi oluyor.



K



2. C



X







Y



Su Yatay







Sisteme bir miktar ısı verilip, yeniden denge sağlandığı durumda;



S



Yer (Yatay)







X cismi su yüzeyinden serbest bırakılınca kap tabanına t sürede ulaşıyor.



III. a açısı artar.







Buna göre, I. Suyun sıcaklığını +4°C’ye çıkarma II. Su miktarı sabitken kabın taban alanını artırma







yargılarından hangileri doğru olabilir?











A) Yalnız I







I. Yay kuvveti azalır.



II. a açısı değişmez.







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sistem genleşip yere değerse yay kuvveti azalabilir. (I doğru) X ve Y nin boyca genleşme katsayısı eşitse a değişmez. Y nin boyca genleşme katsayısı X inkinden büyükse a azalır. (Cevap E)







III. Suyun sıcaklığını +2°C’ye çıkarma işlemlerinden hangileri yapılırsa t süresi azalır?



A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I ve III



C) Yalnız III



Suyun sıcaklığı +4 °C’ye veya +2 °C'ye çıkarılırsa suyun özkütlesi artar ve cisme uyguladığı kaldırma kuvveti artar (I ve III yanlış), kabın taban alanı artırılırsa sıvı yüksekliği azalır. (II doğru) (Cevap B)



1. Isı verilen bir madde için,



I. Sıcaklığı artar.







II. İç enerjisi artar.







III. Hacmi artar.



4. X, Y ve Z metal çubuklarından oluşan şekildeki sistemin sıcaklığı ∆T kadar artırılıyor.



Y











yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







09



BÖLÜM 04 Test



Genleşme - 2



X



B) I ve II



D) II ve III



yatay



C) I ve III







E) I, II ve III



Isı alan bir maddenin, iç enerjisi artar, sıcaklığı ve hacmi artabilir.



Z



Buna göre sistemin son görünümü,



(Cevap E)







Z











T Yatay



I



Yatay



II



III



A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Çubuklar daha sıcak ortama götürüldüğünde genleşme katsayısı büyük olan çubuk daha çok uzar. Buna göre I. ve III. şekildeki çubuk boyları eşitlenebilir. (Cevap C)



3. O merkezli, r yarıçaplı türdeş Y metal küresi içine bir oyuk



açılıp oyuğun içi türdeş X ısvısı ile tamamen dolduruluyor. Y metal küresinin genleşme katsayısı, X sıvısınınkinden az olup, sistem sıcaklığı farklı bir ortama götürüldüğünde oyuktan dışarı X sıvısı taştığı gözleniyor.







B) I ve II



D) II ve III



Yatay



Buna göre, I, II ve III sistemlerindeki çubuklar daha sıcak bir ortama götürülürse hangi şekillerdeki çubukların boyları eşit olabilir?







A) Yalnız I



X sıvısı



E) I, II ve III



Boy K



L



M L



B



0



K M











r Artar



B)



Azalır



Azalır



C)



Değişmez



Artar



D)



Değişmez



Azalır



E)



Değişmez



Değişmez



C







Sıcaklık (°C) Şekil - II Şekil - I Buna göre, ortamın sıcaklığı artırıldığında;







I. A noktasının yerdeğiştirmesi, B ninkinden fazladır.







II. C noktasının yerdeğiştirmesi, B ninkinden fazladır.







III. C noktasının yerdeğiştirmesi, A nınkinden fazladır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız II







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



∆l = loλ ∆T formülüne göre ve genleşme katsayılar, sıralaması λK >λL > λM ye göre değerlendirilde ll ve lll. öncüller doğrudur. (Cevap D)



Y







Buna göre, dışarı X sıvısı taşarken α açısı ve r yarıçapının değişimi için ne söylenebilir?



Artar



L K



0



X



Y



A)



M



sonra boyları eşit olmaktadır.



O



α



A



6. Şekildeki gibi yan yana konulan X ve Y çubuklarının bir süre



α r







C) I ve III



eşit uzunluktaki K, L ve M metal telleri 0 °C sıcaklıktaki bir ortamda Şekil - 2'deki gibi birleştirilerek tam orta noktalarından sabitlenmiştir.



Çözüm Yayınları











5. Boylarının sıcaklıkla değişimi Şekil - 1'deki grafikteki gibi olan



X



Y



III



Y metal çubuğu da uzayacağı için III nolu görünüm elde edilemez. X, Y ve Z maddelerinin genleşme katsayıları bilinmediği için verilen öncüllerden I ve II doğru olabilir. (Cevap B)



T metal çubuklarının boyca uzama katsayıları arasında λT > λY = λZ > λX ilişkisi vardır. Y



II



I, II ve III numaralı şekillerden hangileri gibi olabilir?







2. Oda sıcaklığında boyları şekildeki gibi olan X, Y, Z ve



X



I







X sıvısının taşması için sistem daha sıcak ortama götürülmelidir. Genleşme sırasında oran bildiren açılar (a) değişmez, uzunluklar (r) artar.  (Cevap D)



61



Yatay







Buna göre,







I. Y çubuğu X çubuğuna ısı vermiştir.







II. X çubuğunun boyu uzarken, Y çubuğunun boyu kısalmıştır.







III. X çubuğunun uzama miktarı, Y çubuğunun kısalma miktarına eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Isı alış-verişi yalnızca çubuklar arasındadır.)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



X çubuğunun boyu uzayıp, Y çubuğunun boyu kısalacağı için X ısı almış Y ısı vermiştir. (I ve II doğru), Çubukların genleşme katsayıları bilinmediği için uzama, kısalma miktarları ile ilgili yorum yapılamaz (III yanlış) (Cevap B)



Test 09



1. E



7. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan kaplarda 2V, V ve 3V 2S



4. B



5. D



6. B



Yatay 2V X sıvısı



Y sıvısı



x



Kaplardaki sıvıların sıcaklığı eşit miktar artırıldığında, sıvılar kılcal borularda eşit miktarda yükseliyor.







Buna göre, X, Y ve Z sıvılarının genleşme katsayıları arasındaki ilişki nedir? A) X > Y > Z



X için 



B) Y > X > Z



D) Z > X > Y



K



Yatay



E) X = Y = Z (Cevap E)



y



M







Buna göre, X, Y uzunlukları ve a açısının değişimi için ne söylenebilir?







A) Üçü de artar.



B) α ve y azalır, x artar.







C) α ve y değişmez, x artar.



D) α ve x artar, y azalır.



C) Z > Y > X



V 2V 3V olduğuna göre X = Y = Z bulunur. 2S , Y için  S , Z için  3S



9. A 10. D 11. D 12. C



α



Z sıvısı











8. B



L







3V



V



7. E



ve tavan arasında bulunan tam ortasından bükülerek L noktasından tavana sabitlenmiş KLM metal telinin sıcaklığı artırılıyor.



3S



S



3. D



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz beton taban



hacminde X, Y ve Z sıvıları vardır.







2. C



E) x değişmez, α ve y artar.







Sürtünmesiz ortamda sıcaklık artışıyla uzuyan metal tel parçaları için yükseklik değişmeyeceğinden a artar, x artar, y azalır. (Cevap D)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta 0°C de su varken yay



8. Yarıçapı r olan, genleşmesi önemsiz X ve Y silindirleri aynı



sabiti k olan özdeş yaylar x kadar sıkışmaktadır.



sıcaklıktaki K ile L, L ile M metal çubukları arasına şekillerdeki gibi yerleştiriliyor. L r



X



r



Y M



L



Çubukların sıcaklığı DT kadar artırılınca X ve Y silindirleri ok yönünde dönmeye başlıyor.







Buna göre, çubukların boyca uzama katsayıları ile ilgili.



I. λK > λL II. λM > λL







k



0 °C’de su



k



Buna göre, x sıkışma miktarını artırmak için;







I. Suyun sıcaklığını +2°C’ye çıkarma







II. Suyun sıcaklığını +4°C’ye çıkarma







III. Suyun sıcaklığını +10°C’ye çıkarma







işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?







A) Yalnız I







III. λM > λK



B) I ve II



D) Yalnız III



C) I ve III



E) II ve III



Sıkışma miktarının artması için suyun hacmi artırılmalıdır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







Çözüm Yayınları



K







B) I ve II



D) II ve III



(Cevap D)



12. Aynı maddeden yapılmış X ve Y telleri şekildeki gibi bağlanmıştır.



C) I ve III



+y



E) I, II ve III



X küresi ok yönünde döndüğüne göre K çubuğu daha fazla uzamıştır ve λK >λL olur. Y küresinin ok yönünde dönmesi için M çubuğunun daha fazla uzaması gerekir ve λM > λL olur. (Cevap B)







X



Y T1



α



T2



T3



62



P



−y



9. Boyca uzama katsayısının birimi olarak,



I. 1 / °C







II. watt / joule



I. α açısı azalır.







III. cal / joule







II. İplerdeki gerilme kuvvetleri artar.







III. P yükü y doğrultusu boyunca yer değiştirir.



Tellerin sıcaklığı ∆T kadar artırıldığında







büyüklüklerinden hangileri kullanılabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Boyca uzama katsayısının birimi 1 / °C olduğuna göre I. öncül doğru olup II. ve III. öncül yanlıştır. (Cevap A)



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Tellerin boyu uzar ve a açısı azalır, ip gerilmeleri azalır, P yükü teller aynı maddeden yapılıp boyları eşit olduğu için y doğrultusu boyunca aşağı iner. (Cevap C)







BİRE BİR 1. Bir cismin sıcaklığı, değişik koşullarda Celcius (°C), Kelvin (K)



5. Isı, sıcaklık farkından dolayı transfer edilen enerjidir.



ve Fehrenheit (°F) ölçekli termometrelerle ölçülüyor.











Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi kesinlikle bu ölçüm sonuçlarından biri olamaz?







A) 10°C



B) 40°C



C) 30°F



D) –5 K



Kelvin termometresinde (-) değer yoktur.



E) 10 K







bulunan sıcaklığı 0°C’nin üzerinde olan suya sıcaklığı 0°C olan bir miktar buz atılıyor.



Isıl denge kurulduğunda kapta su-buz karışımı olduğuna göre,







I. Kaptaki suyun bir kısmı donmuştur.







II. Kaptaki buzun bir kısmı erimiştir.







III. Buzun sıcaklığı artmıştır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II







Kepçe



I. X çayının ısısı Y çayının ısısından fazladır.







II. Isıl denge sağlandığında X ve Y çaylarının son sıcaklıkları birbirine eşit olur.







III. Isıl denge sağlandığında, X çayı ortama Y çayından daha fazla ısı verir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



6. Isıca yalıtılmış kaptaki suyun içine bir buz parçası atılıyor. Isıl denge sağlanıncaya kadar geçen sürede, buzun kütlesinin önce sabit kaldığı daha sonra arttığı gözleniyor.







Buna göre başlangıçta,







I. Buzun sıcaklığı 0°C’dir.



İletim



Konveksiyon







II. Suyun sıcaklığı 0°C’nin üzerindedir.



B)



Konveksiyon



Işıma







III. Suyun sıcaklığı 0°C’dir.



C)



İletim



Işıma







yargılarından hangileri doğrudur?



D)



Konveksiyon



İletim



E)



Konveksiyon



Konveksiyon







A) Yalnız I











(Cevap D)



4. Tamamen yalıtılmış bir ortamda farklı maddelerden yapılan X



C) I ve III



E) I, II ve III



A)



Sıvılar konveksiyon, katılar iletim yolu ile ısınır.







Çözüm Yayınları



karıştırmak için kullanılan metal kepçenin ısınmasına neden olan ısının en etkili yayılma yolları, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?







Bir maddenin ısısı ölçülemez, aynı ortamdaki maddelelerin yeterince beklenince sıcaklıkları eşit olur. Isı sıcaklık farkından dolayı alınan ya da verilen enerjinin bir ölçüsüdür ve X çayının kütlesi daha fazla olduğu için ortama verdiği ısı enerjisi daha fazladır.  (Cevap D)



E) I ve III



3. Bir tencerede çorba yaparken çorbanın ve çorbayı



Buna göre







C) Yalnız III



Suyun sıcaklığı 0 °C’nin üzerinde olduğu için buza ısı verir ve buzun bir kısmı erir. Buzun tamamının eriyip erimediği bilinemez. 0°C'deki buz kendinden daha yüksek sıcaklıktaki suyu donduramaz. (Cevap B)



Çorba



Sıcaklığı 26°C olan bir odada, şekildeki gibi özdeş iki bardağa aynı anda 40°C sıcaklıkta 3m, 2m kütleli X, Y çayları konuluyor.



(Cevap D)



2. Deniz kenarında yapılan bir deneyde, ısıca yalıtılmış bir kapta







10



BÖLÜM 04 Test



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Buz kütlesi belirli bir zaman sonra arttığı için suyun sıcaklığı 0 °C’nin üzerinde, buzun sıcaklığı 0 °C’nin altındadır. (Cevap B)



ve Y katı cisimleri bulunmaktadır. Kütleleri, ilk sıcaklıkları farklı olan bu cisimler birbirine temas ettirilip yeterince bekleniyor.



7. Hava sıcaklığının 30 °C olduğu bir anda Kıvanç, su sıcaklığı



Buna göre,







26 °C olan havuzdan bir kova su alıyor.



Havuzdaki suyun homojen olduğu bilindiğine göre, havuzdaki su ve kovadaki su ile ilgili;







I. Isı akışı, sıcaklığı yüksek olan cisimden düşük olan cisme doğrudur.











II. Isıl denge sağlandığında, denge sıcaklığı ısı sığası büyük olan maddenin sıcaklığına yakın olur.



I. Kovadaki suyun, ısı sığası, havuzdaki suyun ısı sığasına eşittir.











III. Isıl denge sağlandığında, denge sıcaklığı kütlesi fazla olan maddenin sıcaklığına yakın olur.



II. Kısa bir süre sonra, kovadaki suyun sıcaklığı, havuzdaki suyun sıcaklığına göre daha fazla artacaktır.







III. Havuz ve kovadaki suların öz ısıları eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Isı akışı sıcaklığı fazla olan maddeden az olan maddeye doğru olup, denge sıcaklığı ısı sığası fazla olan maddeye yakın olur. (Cevap B)







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız III







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Havuzdaki suyun ısı sığası daha fazla olduğundan bir süre sonra kovadaki suyun sıcaklığı daha fazla artacaktır.  (Cevap D)



63



Test 10 8.











1. D



Cisimler



İlk sıcaklığı (°C)



Son sıcaklığı (°C)



X



–4



+4



Y



+4



–3



Z



+2



–5



T



–9



–2



P



–6



+3



3. D



4. B



5. D



6. B



7. D



8. D



9. C 10. B 11. C 12. E



11. Şekildeki gibi birer uçlarından duvara tutturulmuş, boyları eşit



X ve Y dişli çubuklarının arasındaki, ısıca yalıtkan K çarkı serbestçe dönebilmektedir. X çubuğunun uzama katsayısı λ, Y çubuğunun uzama katsayısı 2λ’dir. X



Duvar







Yukarıdaki çizelgede X, Y, Z, T ve P cisimlerinin ilk ve son sıcaklıkları verilmiştir.







Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?







A) X’in sıcaklığı 8°C azalmıştır.







B) Y’nin sıcaklığı 7°C artmıştır.







C) Z’nin sıcaklığı 3°C azalmıştır.







D) T’nin sıcaklığı 7°C artmıştır.







E) P’nin sıcaklığı 3°C artmıştır.



T maddesinin sıcaklığı (-2-(-9)=7 °C artmıştır.



2. B



λ



K 2λ



Y







(Cevap D)



Buna göre,







I. Çubukların sıcaklığını ∆T kadar artırma







II. Çubukların sıcaklığını ∆T kadar azaltma







III. X çubuğunun sıcaklığını ∆T kadar azaltıp Y çubuğunun sıcaklığını ∆T kadar artırma







işlemlerinden hangileri K çarkının ok yönünde dönmesini sağlar?







A) Yalnız I







B) I ve III



D) II ve III



C) Yalnız II



E) Yalnız III



9. T sıcaklığındaki K ve L metal küreleri aynı M metal



halkasından geçemiyor. K küresi halka ile beraber ısıtılınca, L küresi de halka ile beraber soğutulunca halkadan geçebiliyor.







K ve L küreleri ile M halkasının ısıl genleşme katsayıları sırasıyla λK , λL ve λM olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki nedir?







A) λK > λL > λM



B) λM = λL > λK



D) λM > λK > λL



Çözüm Yayınları



K çarkının ok yönünde dönebilmesi için X dişlisi Y dişli çubuğundan fazla uzamalıdır veya Y dişlisi X dişlisinden fazla kısalmalıdır. (Cevap C)



C) λL > λM > λK



E) λK = λL = λM



Isıtılınca genleşme katsayısı büyük olan metal küre fazla büyür, soğutulunca genleşme katsayısı büyük olan metal küre fazla küçülür. Buna göre λL > λM > λK







(Cevap C)



12. Isıca yalıtılmış kaptaki suyun içine bir parça buz atılıyor.



Isıl denge sağlandığında, kaptaki suyun kütlesinin azaldığı görülüyor.



64 10. Oda sıcaklığındaki boyları ,K, ,L ve ,M olan K, L ve M



metal çubuklarının uzama katsayıları sırasıyla λ, 2λ, 2λ’dır. Çubuklardan K ve L ∆T kadar ısıtılıp, M’de ∆T kadar soğutulduğunda boyları eşit oluyor.







Buna göre, K, L ve M çubuklarının oda sıcaklığındaki ,K, ,L ve ,M boyları arasındaki ilişki nedir?







A) ,K > ,L > ,M



B) ,M > ,K > ,L



D) ,M > ,K = ,L



C) ,K > ,M > ,L



E) ,K = ,L = ,M



Isıtılınca genleşme katsayısı büyük olan fazla büyür, soğutulunca genleşme katsayısı büyük olan fazla küçülür. Buna göre, çubukların ilk boyları arasında ,M > ,K > ,L ilişkisi vardır. (Cevap B)







Buna göre, ısıl denge anında,







I. Suyun hacmi buzun hacmine eşittir.







II. Buzun kütlesi suyun kütlesinden fazladır.







III. Suyun sıcaklığı buzun sıcaklığına eşittir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I, II ve III



Buzun ve suyun ilk sıcaklıkları, kütleleri bilinmediği için verilen öncüllerin üçüde doğru olabilir. (Cevap E)



BİRE BİR



11



BÖLÜM 04 Test



1. Sıcaklığı 30°C olan bir sınıfta, aynı anda tahta sıraya ve sıranın



5. Isıca yalıtılmış bir kaba konan –40°C sıcaklığındaki 4 g buz











Buna göre, sistemin sıcaklık - ısı grafiği aşağıdakilerden hangisidir?







(cbuz = 0,5 cal/g°C , Lbuz = 80 cal/g , csu = 1 cal/g°C)



kenarındaki metale dokunulduğunda tahta sıranın sıcaklığı daha düşük hissedilir.



1 atmosfer basınç altında, düzgün biçimde ısıtılarak 80°C sıcaklığındaki 4 g suya dönüştürülüyor.



Buna göre, dokunmadan önce







I. Sıranın sıcaklığı metalin sıcaklığına eşittir.







II. Sıranın sıcaklığı metalin sıcaklığından fazladır.







III. Sıranın sıcaklığı metalin sıcaklığından küçüktür.







IV. Sıranın ısısı, metalin ısısına eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) I ve IV



A)



80



C) I ve III



0



E) II ve IV



Aynı ortamda bulunan maddelerin sıcaklıkları eşittir.



Sıcaklık (°C)



80



C)



80



Sıcaklık (°C)



80



Sıcaklık (°C)



320



0



400 720ısı(cal)



-40



(Cevap A)



B)



-40 D)



80



480 400 ısı(cal)



Sıcaklık (°C)



2. Isıca yalıtılmış bir kaptaki sıcaklığı +5°C’nin üstünde olan







suya, sıcaklığı –5°C’nin altında olan bir buz parçası ekleniyor.







Sistem ısıl dengeye gelinceye kadar geçen sürede, aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğru olur?







A) Suyun tamamı donar.



B) Buzun tamamı erir.







C) Buzun sıcaklığı değişmez.



D) Buzun sıcaklığı artar.







480 400 ısı(cal)



0 80 -40



E)



80



E) Suyun ısısı artar.



Su, buza ısı vereceği için ve buz hâl değiştirmeyeceği için buzun sıcaklığı artar. (Cevap D)



birbirleriyle ısı alışverişi yapıyor.







Başlangıçta Y katısının sıcaklığı X sıvısının sıcaklığından büyük olduğuna göre, ısıl denge sağlanıncaya kadar geçen sürede X ve Y’nin sıcaklıkları için aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir?







A) X’in sıcaklığı azalır. Y’ninki değişmez.







B) X’in sıcaklığı değişmez, Y’nin ki artar.







C) Y’nin sıcaklığı azalır. X’in ki değişmez.







D) X ve Y’nin sıcaklığı sürekli artar.







E) X ve Y’nin sıcaklığı sürekli azalır.



Çözüm Yayınları



3. Isıca yalıtılmış bir kaba konan X sıvısı ile Y katısı yalnız



0 -40



0 -40



40



400



80



ısı(cal)



Sıcaklık (°C)



100



400



200



ısı(cal)



I  4 . 0,5 . (0- (-40)=80 cal değerleri bulunur. II  4 . 80 = 320 cal III  4 . 1 . 80 = 320 cal Grafiklere bakıldığında bu değerleri sağlayan A seçeneğindeki grafiktir.



(Cevap A)



Sıcaklığı fazla olan madde ısı vereceği için Y katısının sıcaklığı azalırken X sıvısının sıcaklığı artar veya değişmez. (Cevap C)



4.



Su X Y Z T P



Kütle (g) 100 150 100 125 200



6. Isıca yalıtılmış kapalı bir kaba, sıcaklıkları farklı katı haldeki



Sıcaklık (°C) 60 40 70 80 30



X, Y maddeleri birbirine dokunacak biçimde konuluyor. Başlangıçta erime sıcaklığında olan X katısının ısıl denge kurulduktan sonra tümüyle eridiği gözleniyor.











Isıca yalıtılmış 600 cm3 hacmindeki bir kapta ısıl dengede 200 g su ve 100 g buz vardır.







Bu kaba, yukarıdaki çizelgede kütlesi ve sıcaklığı verilen X, Y, Z, T ve P sularından hangisi konulursa buzun tamamı erir? (csu = 1 cal/g°C , Lbuz = 80 cal/g)







A) X



B) Y



C) Z



D) T



E) P



Buzun tamamını eritmek için, 100.80=8000 cal ısı gereklidir. Buna göre T maddesinin verebileceği ısı miktarı 10.000 cal olduğu için buzun tamamını eritir. (Cevap D)



Bu süreç sonunda,







I. X’in sıcaklığı değişmemiş, Y’nin ki artmıştır.







II. Y’nin sıcaklığı azalmış, X’in ki artmıştır.







III. X’in sıcaklığı değişmemiş, Y’nin ki azalmıştır.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



X ısı almış, Y ısı vermiştir ve hâl değiştiren X katısının hâl değişim süresince sıcaklığı değişmez. Fakat eridikten sonra X sıvısının sıcaklığı artmış olabilir. (Cevap E)



65



Test 11



1. A



7. Isıca yalıtılmış bir kaba, 80°C’taki K suyundan 60°C’taki L







L



M



A)



Artar



Değişmez



Azalır



B)



Azalır



Değişmez



Artar



C)



Artar



Azalır



Artar



D)



Azalır



Artar



Değişmez



E)



Değişmez



Değişmez



Değişmez











t K



2t



zaman



0



3t L



4t



I. K ve L kaplarındaki su-buz karışımlarının kütleleri eşittir.







II. t = 0 anında K ve L kaplarındaki buz kütleleri eşittir.







III. t = 0 anında K kabındaki su kütlesi L kabındaki su kütlesinden fazladır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II E) I, II ve III



9. Farklı metallerden yapılmış, iç yarıçapı r olan düzgün, türdeş X



r



X halkası



yatay



X ve Y cisimlerinin hacimce genleşme katsayıları αX ve αY, K sıvısınınki αK olduğuna göre, αX, αY, ve αK arasındaki ilişki nedir?







A) αX > αY > αK



B) αY > αX > αK







C) αK > αX > αY



D) αK > αY > αX



E) αX = αY = αK (Cevap D)



K L M







Buna göre,







I. M’nin sıcaklığını sabit tutup K ve L’yi soğutma







II. K, L ve M’yi soğutma







III. K, L ve M’yi ısıtma







işlemlerinden hangileri yapılırsa çubukların görünümü şekildeki gibi olabilir?







A) Yalnız I







D) II ve III



E) I, II ve III



çubukları uç uca eklenerek bir iple şekildeki gibi asıldığında yatay dengede kalıyor. Çubukların sıcaklıkları ∆T kadar artırıldığında yatay denge bozulmuyor.







ip



K







L 2,



,



X halkasının boyca uzama katsayısı, Y küresinin boyca uzama katsayısından büyük olduğuna göre,



C) I ve III



12. Uzunlukları sırasıyla , ve 2, olan düzgün, türdeş K, L metal



r Y küresi



B) I ve II



Çubukların genleşme katsayıları bilinmediği için üç çubuğu da ısıtma veya üç çubuğu da soğutma işlemi yapılabilir. Yalnız K ve L soğutulursa daha da küçülecekleri için boyları şekildeki gibi olabilir. (Cevap E)



halkası ile r yarıçaplı, türdeş Y küresi aynı sıcaklıktadır.



66



Şekil - II







C) I ve III



t’lik zaman diliminde iki kabın sıcaklığıda 0 °C’den 2T °C’ye çıktığına göre kaplardaki toplam buz - su karışımı kütleleri eşittir. İkinci kapta buzu eritmek için 3t zaman geçtiği için K kabındaki su kütlesi L kabında buz kütlesi fazladır. (Cevap C)







Y



K sıvısı







zaman







D) II ve III



Y



çubuklarının, T sıcaklığındaki boyları eşittir.



Isı kaybı olmadığına göre,







9. C 10. D 11. E 12. A



11. Uzama katsayıları birbirinden farklı olan K, L, M metal



Çözüm Yayınları



0



8. C



X ve Y maddeleri sıvıdan az, yalnız X, Y’den fazla genleşmiştir.



Sıcaklık (°C) T



X







ısıtıcılarla ısıtıldıklarında sıcaklık-zaman grafikleri şekildeki gibi oluyor.



T



7. B



Şekil - I



8. K ve L kaplarındaki su-buz karışımları deniz düzeyinde özdeş



2T



6. E



K sıvısı



Sıcaklığı fazla olan madde ısı verir, az olan madde ısı alır. Buna göre, TD = 60+80+40 = 60°C 3 bulunur ve K'nın sıcaklığı azalır, L'nin sıcaklığı değişmez, M'nin sıcaklığı artar. (Cevap B)



Sıcaklık (°C)



5. A



X



K



2T



4. D



içinde Şekil-I’deki gibi dengede kalıyor. K sıvısının sıcaklığı ∆T kadar artırılıp ısıl denge sağlandığında, sistemin denge durumu Şekil-II’deki gibi oluyor.



Isıl denge sağlandıktan sonra K, L, M’nin ilk sıcaklıklarının değişip değişmediği konusunda ne söylenebilir?







3. C



10. Eşit hacimli ve eşit hacim bölmeli X ve Y katı cisimleri K sıvısı



suyundan ve 40°C teki M suyundan eşit kütlelerde konuluyor.







2. D



Buna göre,







I. X ve Y’yi ∆T kadar ısıtma







I. K çubuğunun kütlesi, L çubuğunun kütlesinden fazladır.







II. X ve Y’yi ∆T kadar soğutma











III. X’i ∆T kadar ısıtma, Y’yi ∆T kadar soğutma



II. K çubuğunun genleşme katsayısı, L çubuğunun genleşme katsayısından büyüktür. III. K çubuğunun kütlesi, L çubuğunun kütlesinden küçüktür.







işlemlerinden hangileri yapılırsa Y küresi K halkasının içinden geçer?







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Genleşme katsayısı büyük olan cisim ısıtıldıkça fazla büyür, soğutuldukça fazla küçülür.  (Cevap C)







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Şekle göre, K çubuğunun kütlesi L çubuğunun kütlesinden büyük ve K çubuğunun ağırlık merkezi 1 br hareket ettiğinde L çubuğunun ağırlık merkezi 2 br hareket edeceği için, K çubuğunun genleşme katsayısı L çubuğunun genleşme katsayısına eşittir. (Cevap A)



TÜMEVARIM - I 1. Bilimsel bilgi ile ilgili,



4. Fizik bilimi ile ilgili,







I. Bilim her soruya cevap verir.







II. Bilimsel bilgi zamanla değişebilir.







I. Fizik bilimi uygulamalı bir bilimdir.







III. Bilimsel bilgiye ulaşmada kullanılan basamaklar belirlidir.







II. Fizik bilimi test edilebilir bir bilimdir.







III. Fizik bilimi sorgulanabilir bir bilimdir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







E) I, II ve III



B) I ve II



D) II ve III



01



Test



C) I ve III



E) I, II ve III



Fizik bilimi, uygulamalı, sorgulanabilir, yanlışlanabilir ve test edilebilir bir bilimdir. (Cevap E)



Bilim her soruya cevap vermez ve bilimsel bilgi zamanla değişebilir. Bilimsel bilgiye ulaşmada kullanılan basamaklar belirlidir. (Cevap D)



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmeli pistin K



noktasından kendisini serbest bırakan kaykaycı Kerem L noktasına doğru harekete geçiyor.



2. Şekil - 1'deki X katı cismi bulunduğu ortamda erimezken, X







F



K



F



X



X



Y



Y



Erimiyor



Eriyor



Eriyor



Erime duruyor



Şekil - 1



L



Şekil - 2



Buna göre,







I. Basınç erime noktasını düşürür.







II. Basınç erime noktasını yükseltir.







III. Basınç hâl değişimini etkiler.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



Çözüm Yayınları







Kerem







cismi aynı ortamda üzerine F kuvveti uygulandığında erimeye başlıyor. Şekil - 2'deki Y cismi bulunduğu ortamda erirken, aynı ortamda üzerine F kuvveti uygulandığında erime duruyor.



C) Yalnız III



E) II ve III



Basınç, erime noktasını X katısında düşürürken, Y katısında erime noktasını yükseltmektedir. Buna göre, basınç hâl değişimini etkiler. (Cevap C)



Yatay



Buna göre,







I. Kaykayın tekerleklerinin yüzeye yaptığı basınç zamanla azalır.







II. Kaykayın tekerleklerinin sıcaklığı zamanla artar.







III. Kaykaycı yatay düzleme ulaştığında bir tekerleğin yere uyguladığı basınç kuvveti kaykaycı ve kaykayın ağırlıkları toplamı kadardır.







yargılarından hangileri doğrudur? (Genleşme önemsizdir.)







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sürtünmeli pist üzerinde hareket eden tekerleklerin sıcaklığı artar. Eğim azaldığı için basınç artar ancak bir tekerin yere uyguladığı basınç kuvveti toplam ağırlık kadar olamaz. (Cevap B)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan ağzı kapalı kapta birbirine karışmayan X ve Y sıvıları vardır.



6. İnce bir metal plaka olan X cismi su yüzeyine bırakıldığında







şekildeki gibi dengede kalıyor.



Y sıvısı







K



Su



X sıvısı L







67 Yer (Yatay)







Yer (Yatay)







X ve Y sıvılarının karışması sağlanırsa,











I. K noktasındaki sıvı basıncı artar.







I. Suyun sıcaklığını artırma,







II. L noktasındaki sıvı basıncı artar.







III. L noktasındaki sıvı basıncı azalır.







II. Kaba bir miktar deterjan ilave etme,







III. Musluğu açarak bir miktar su boşaltma







işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız II



C) I ve III



E) Yalnız III



Yukarıya doğru daralan kaplardaki sıvıların karışması sağlanırsa kap içindeki tüm noktalardaki sıvı basıncı artar. (Cevap B)



Buna göre, X cisminin suyun içine girebilmesi için,







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



X cisminin suyun içine girebilmesi için suyun yüzey gerilim kuvveti azaltılmalıdır. Buna göre, suyun sıcaklığını artırmak ve deterjan ilave etmek suyun yüzey gerilim kuvvetini azaltır.  (Cevap B)



Test 01



1. D



3. B



4. E



5. B



6. B



7. C



8. D



9. D 10. B 11. D 12. A



7. Fizik dersinde termometre ve çeşitlerini işleyen Furkan, annesi



10. Silindir şeklindeki boş X kabı ve kesik koni şeklindeki











Hilal’e metal ve gazlı termometrelerin de olduğunu söyler ve bunların neden ayrıldığını sorar.



boş Y kabına eşit sıcaklıkta, eşit debide su akıtan X ve Y musluklarıyla eşit süre su akıtılıyor.



Buna göre, Furkan’a annesi Hilal,







I. Normal sıcaklıklar sıvılı termometreler ile ölçülür.







II. Metal termometreler ile çok düşük sıcaklıklar ölçülür.







III. Gazlı termometreler ile çok düşük sıcaklıklar ölçülür.







cevaplarından hangilerini verirse doğru bir açıklama yapmış olur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Buna göre,



E) I, II ve III



yalıtkan boş borunun girişindeki vana açılıp borudan bir miktar su geçmesi sağlandığında ilk sıcaklığı 40 °C olan K cisminin sıcaklığının arttığı, ilk sıcaklığı 60 °C olan L cisminin sıcaklığının azaldığı gözleniyor.







II. Y kabının tabanındaki sıvı basınç kuvveti X kabındakinden azdır.







III. Y kabının tabana yaptığı basınç X kabının tabanına yaptığı basınca eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







Çözüm Yayınları



60°C L



65°C



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III







II. Vanadan geçen suyun sıcaklığı 60 °C dir.







III. İlk sıcaklığı 65 °C olan M cisminin sıcaklığı değişmez.







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



T1



C) Yalnız III



E) II ve III



Vanadan 50°C sıcaklığından su geçerse, K nın sıcaklığı artar, L ninki ise azalır. Vanadan sıcaklığında su geçerse K nın sıcaklığı artar, su ısı kaybattiğinden L'nin oldğu 60°C bölüme ulaştığından sıcaklığı 60°C'den azdır. Bu durumda L nin sıcaklığı azalır.  (Cevap D)



K L



Sıvı



I. Vanadan geçen suyun sıcaklığı 50 °C dır.



yargılarından hangileri doğru olabilir?







T2



Su çıkışı







birbirlerine bağlanarak sıvı içinde şekildeki gibi dengelenmiştir.



M



Buna göre;







I. Y kabının tabanındaki sıvı basıncı X kabındakinden azdır.



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta içi dolu X, Y ve Z cisimleri



K











Kapların taban alanları ve ağırlıkları bilinmeden I. ve III. öncül için yorum yapılamaz. Yalnız Y kabındaki sıvı basınç kuvveti kabın şeklinden dolayı daha küçüktür. (Cevap B)



Vana



40°C







Y Yatay



C) I ve III



8. K, L ve M cisimleri ile temas eden kısımları dışında ısıca



Su girişi







L



K X



Sıvılı termometreler normal sıcaklıkları, metal termometreler çok yüksek sıcaklıkları, gazlı termometreler ise çok düşük sıcaklıkları ölçer. (Cevap C)



68



2. C







M yatay



İplerde oluşan gerilmeler arasında T1 > T2, L ve M cisimlerinin hacimleri arasında VL = VM ilişkisi olduğuna göre, cisimlerin özkütleleri ile ilgili,







I. dL = dK







II. dL = dM







III. dM > dL







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İp gerilmeleri arasında T1 > T2 ilişkisi varsa dL > dsıvı , dM > dsıvı ve dK < dsıvı ilişkisi vardır. dL = dM veya dL> dM veya dM > dL olabilir.



(Cevap D)



12. Bilim ile ilgili,



I. Bilimsel bilgiye deney yaparak ulaşılabilir.







II. Tüm bilimsel araştırmalarda kullanılan tek bir bilimsel yöntem vardır.



9. Aşağıda verilen büyüklüklerden hangisi basınç birimi







III. Bilimde tesadüfe yer yoktur.







yargılarından hangileri doğrudur?











A) Yalnız I



olarak kullanılamaz? A) Atmosfer







B) Pascal



D) Dyne



C) Torr







E) Bar



Atmosfer, bar, bari, pascal ve torr basınç birimi iken dyne kuvvet birimidir. 



(Cevap D)



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel araştırmalarda kullanılan tek bir bilimsel yöntem yoktur ve birçok bilimsel bilgiye tesadüfler sonucu ulaşır. Bilimsel bilgiye ulaşmanın yollarından biri de deneydir.  (Cevap A)



TÜMEVARIM - I 1. Isıca yalıtılmış odada bulunan sıcaklıkları farklı X ve Y metalleri



4. Yarıçapları eşit genleşmeleri önemsiz K, L ve M dişli çarkları ve dişli X metal çubuğu ile oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir. X metal çubuğunun sıcaklığı artırıldığında M dişlisi merkezinden geçen eksen etrafında serbestçe dönmekte, K ve L dişlileri ise yatay düzlemde dönerek ilerlemektedir.



arasındaki ısı akışı X metalinden Y metaline doğru oluyor.







ısıca yalıtılmış oda











X







yatay



Duvar



Y



M X



Buna göre,







I. X katısının sıcaklığı azalırken, Y katısının sıcaklığı artar.







II. X katısının sıcaklığı değişmezken, Y katısının sıcaklığı artar.







III. X katısının sıcaklığı azalırken, Y katısının sıcaklığı değişmez.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







02



Test



B) I ve II



D) II ve III



K



L yatay



C) I ve III



E) I, II ve III



Isı akışı sıcaklığı fazla olan X metalinden Y metaline doğrudur. Buna göre, katı hâldeki X metali hâl değiştiremeyeceği için sıcaklığı azdır. Y metalinin ise sıcaklığı, artar veya hâl değiştirip sabit kalabilir. (Cevap C)







Buna göre, K, L ve M dişlilerinin tur sayıları olan nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?







A) nK > nL > nM



B) nL > nM > nK







C) nL > nK > nM



D) nM > nL > nK







E) nM = nK > nL



L ve M nin X metal çubuğuna temas ettiği noktaların uzama miktarı K nınkinden fazladır. X in genleşmesi M yi döndürüp, L yi hem döndürüp hem ilerlettiği için M nin tur sayısı L ninkinden fazladır.  (Cevap D)



2. -10 °C’deki 10 gram buzun üzerine T °C’de 10 gram su dökülünce buzun tamamı eriyor. Buna göre suyun sıcaklığı,







I. 65 °C







II. 85 °C







III. 90 °C







büyüklüklerinden hangileri olabilir? (Isı alış-verişi su ile buz arasındadır. (csu= 1 cal / g°C, c buz: 0,5 cal / g °C, Le: 80 cal / g)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



Çözüm Yayınları







5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindirik kap 3r yüksekliğine







kadar su ile doludur. İçi dolu, r yarıçaplı demirden yapılmış K küresi L kabına atılıyor. K







E) I, II ve III



L



-10 °C 'deki 10 gram buzu eritmek için verilmesi gereken ısı enerjisi  Q = 10.0,5.10 + 10.80 = 850 cal'dir. Buna göre, suyun sıcaklığı 85 °C ve 90 °C olabilir. (Cevap D)



2r



3. Şekil - 1'deki K ve L metal çubukları birbirine dokundurulup



yeterince bekleniyor ve ısıl denge sağlandığında Şekil - 2'deki görünümü alıyorlar. L h K L K h Yatay



Şekl - I



Şekl - II



Buna göre,







I. K ve L metal çubuklarının ısı sığaları eşitse K metal çubuğunun genleşme kaysayısı L çubuğunun genleşme katsayısından büyüktür.







II. K ve L metal çubuklarının kütleleri eşit ise genleşme katsayılarıda eşittir.







III. K ve L metal çubuklarının sıcaklık değişimleri eşit ise genleşme katsayılarıda eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



K için  h=h.λK.DTK denklemlerine göre ısı sığaları eşit ise sıcaklık değişimleri eşit olacağı L için  h=3h.λL.DTL için I. öncül kesinlikle doğru olur. II. öncül ve III. öncül için sadece kütleleri veya sadece öz ısıları bilinerek sıcaklık değişimleri yorumlanamaz ve sıcaklık değişimleri eşit ise K metalinin genleşme katsayısı L metalinin genleşme katsayısından büyüktür. (Cevap A)



3r



Sıvı







Yer (Yatay) Buna göre, kaptakı sıvı yüksekliği kaç artar? (Kaptan sıvı taşmıyor.)



A) 3 2



B) 4 3



D) 2 E) 1 3 3



C) 1



3 VK = 4 πr3 , silindirin taban alanı 4πr2 ise, K küresi sıvıyı 4/3πr2 = r kadar yükseltir. 3 3 4πr  (Cevap E)



6. Düdüklü tencerede yemek pişirilirken ocak bir anda sönüyor ve düdüklü tencere soğumaya başlıyor.







Buna göre, düdüklü tencere,







I. iletim,







II. konveksiyon,







III. ışıma







yollarından hangileri ile ısı kaybeder?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Düdüklü tencere soğurken, ışıma, iletim ve konveksiyon yollarının herbiri ile ısı kaybeder. (Cevap E)



69



Test 02



1. C



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan metal çember tel sürtünmesiz Düşey



O



B x







I. cal / ºC







II. cal. ºC







III. g / ºC



4. D



5. E



6. E



7. C



8. E







niceliklerinden hangileri kullanılabilir?







A) Yalnız I







Yer







3. A



9. B 10. A 11. E 12. B



10. Isı sığasının birimi olarak,



duvarlar arasında sıkışmış durumdadır.



A α



2. D



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Isı sığası m.c ile bulunup birimi cal / ºC'dir.



(Cevap A)



Buna göre, telin sıcaklığı bir miktar artırılırsa,







I. x uzunluğu değişmez.



II. a açısı değişmez.



III. Çemberin yere göre potansiyel enerjisi artar.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



11. Isıca yalıtılmış bir kapta bulunan su içerisine bir parça buz



atılıyor ve zaman geçtikçe kaptaki su kütlesinin değişmediği gözleniyor.



C) Yalnız III



E) II ve III







Çembersel telin genleşmesi sonuunda yatay doğrultuda duvarlardan dolayı genişleme olmayacak. Düşey doğrultuda yukarı doğru genişleyen tel için a açısı azalacak, telin kalınlığı da artacağı için x azalacak. (Cevap C)



Buna göre,







I. Kaba atılan buzun sıcaklığı 0 °C’nin altındadır. II. Kaptaki suyun sıcaklığı 0 °C’nin üzerindedir.







III. Kaba atılan buzun sıcaklığı 0 °C’dir.







I. Gemilerin suda yüzmesi.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







II. Tankların attığı topların düşeceği yerlerin belirlenmesi.







A) Yalnız I







III. Virajlı yollardaki güvenli dönüş hız büyüklüklerinin belirlenmesi.











olaylarından hangileri bulunur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Çözüm Yayınları







8. Fizik biliminin uğraş alanı içinde,



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Kaptaki su kütlesi değişmediğine göre sistemin denge sıcaklığı 0ºC'dir. Ama kaba atılan buzun sıcaklığı veya kaptaki suyun sıcaklığı ile ilgili verilen öncüllerin üçüde doğru olabilir. (Cevap E)



Fizik bilimi sıvıların kaldırma kuvveti ile I. öncülü, atış hareketleri ile II. öncülü, çembersel hareket ile III. öncülü açıklar. (Cevap E)



9. Bir öğrenci aynı ağırlıkta, farklı hacimlere sahip, içi dolu X ve Y cisimlerini su içirisine atıyor ve denge anında cisimlerin batan hacimlerini ölçüyor.







12. Kapalı bir kapta karıştırılmış X, Y ve Z sıvılarının kaynama



sıcaklıkları sırasıyla 40 °C, 50 °C ve 80 °C’dir. L



Y



X



su



70











II. X ve Y cisimlerinin sıvı içerisine batan hacimleri eşittir.







III. X ve Y cisimlerinin sıvı dışında kalan hacimleri eşittir.



40°C de su



M



X ve Y cisimleri şekildeki gibi dengede kaldığına göre, I. Y cisminin sıvı içine batan hacmi, X cisminin sıvı içine batan hacminden büyüktür.







60°C de su



yatay











X, Y, Z sıvıları karışımı



K







N



Buna göre, K kabı 80 °C sıcaklığa kadar ısıtılırsa,







I. L çıkışından X gazı çıkar.



öğrenci sonuçlarından hangilerine ulaşırsa kaldırma kuvvetinin sıvı içine batan hacim ile orantılı olduğunu ispatlamış olur?







II. N kabında Y sıvısı toplanır.







yargılarından hangileri doğru olur?



A) Yalnız I







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Cisimler aynı ağırlıkta olduğuna göre, sıvının cisimlere uyguladığı kaldırma kuvveti, dolayısıyla cisimlerin sıvı içine batan hacimlerini eşit olmalıdır. (Cevap B)







III. M kabı boş kalır.







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



K kabından X, Y ve Z sıvılarının buharı M kabına geçer. M kabında Z gazı sıvılaşır X ve Y gazları ise N kabına geçer. N kabındada Y gazı sıvılaşır ve L çıkışından X gazı çıkar.  (Cevap B)



TÜMEVARIM - I



03



Test



1. Fizik bilimi ile ilgili,



4. Bilimsel bir çalışma ile ilgili,







I. Fizik bilimindeki gelişmeler teknolojiyi, teknolojideki gelişmeler fizik bilimini etkiler.







I. Bilimsel çalışmalar belirli bir plan dahilinde yapılır.







II. Matematik, fizik bilimindeki olayların formülle ifade edilmesini sağlar.







II. Tüm bilimsel çalışmalar laboratuvar ortamında yapılır.











III. Fizik bilimi birçok bilim ile iç içedir.



III. Bilimsel çalışmalar sonucu ulaşılan bilgiler mutlak doğrudur.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







E) I, II ve III



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Bilimsel çalışmalar belirli bir plan dahilinde yapılırken, bulunan bilgiler mutlak doğru değildir. Araştırılan konuya göre de çalışma ortamı değişir. (Cevap A)



Fizik bilimi birçok bilim ile iç içedir. Fizikteki gelişmeler teknolojiyi teknolojideki gelişmeler fiziği etkiler. Matematik, fizik bilimindeki olayları formüller ile ifade eder. (Cevap E)



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kap birbirine karışmayan X ve Y sıvıları ile taşma düzeyine kadar doludur.







Demr blye







X sıvısı



5. Bir öğrenci katı cisimlerin basıncının nelere bağlı olduğunu



K



araştırmak için Şekil - I deki sistemi tasarlıyor.



Y sıvısı



L



İçi dolu demir bilye yavaşça kaba bırakılıp dibe battığında,







I. K noktasındaki sıvı basıncı artar.







II. L noktasındaki sıvı basıncı artar.







III. Kabın zemine yaptığı basınç artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III







miktar su bulunmaktadır. Suyun genleşme katsayısı tencerenin yapıldığı maddenin genleşme katsayısından fazladır.







Buna göre,



yatay



F



G



G



Y



2G



X



2S I



S II



Z



yatay



S III







öğrenci katı basıncının nelere bağlı olduğunu bulabilmek için Şekil - I’deki sistem ile beraber I, II ve III numaralı sistemlerden hangilerini kullanılabilir? (G: Ağırlık, S: Taban alanı)







A) Yalnız I



Demir bilye kap tabanına inince Y sıvısını yükseltir ve L noktasındaki sıvı basıncı artar. Kap yukarı doğru daraldığı için K noktasının üzerindeki sıvı yüksekliğide artar ve K noktasındaki sıvı basıncı artar. Kap içine demir bilye atılınca toplam ağırlık artar ve kabın zemine yaptığı basınç artar. (Cevap E)



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan silindir şeklindeki tencere içinde bir



X



S Şekil - I Çözüm Yayınları







G



Yer (Yatay)







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Öğrenci Şekil-I deki sistemi seçerse basınç-taban alanı, Şekil-II deki sistemi seçerse basınçtepki kuvveti, Şekil-III deki sistemi seçerse basınç-ağırlık ilişkisini inceler. (Cevap E)







Su



71



Buna göre, tencere ısıtılmaya başlandıktan bir süre sonra,



I. Joule . kg K



6.







I. Sıvı kütlesi azalır.







II. Kap tabanındaki sıvı basıncı değişmez.



cal II. g . °C







III. Sıvı yüksekliği h artar.











yargılarından hangileri doğru olabilir? (Buharlaşma önemsizdir.)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



∆t süre sonra su dışarı taşmış olabilir. Ancak sıvı dışarı taşsa da taşmasa da kap genleştiği için taban alanı da artar, dolayısıyla kap tabanındaki sıvı basıncı azalır. Kap tabanındaki sıvı basınç kuvveti sıvının ağırlığı kadar olacağından sıvının taşıp taşmamasına bağlıdır.  (Cevap C)



III.



Joule K . kg







Yukarıda verilenlerden hangileri özısı birimidir?







A) Yalnız I



Q = m . c . ∆t ↓ ↓ ↓ ↓ cal °C cal g g.°C



B) Yalnız II



D) I ve II Q = m . c . ∆t ↓ ↓ ↓ ↓ joule joule kg K kg.K



C) Yalnız III



E) II ve III



(Cevap E)



Test 03



1. E



7. Karlı bir günde yol kenarında yürüyen bir öğrenci, arabaların







yargılarından hangilerine ulaşabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



7. A



8. B



9. C 10. D



1 2 3 4 5



III. Yol kenarı, yolun ortasına göre daha soğuktur.







6. E



FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK



3D 3D 3D 3D 3D



C) I ve III







E) I, II ve III



Arabaların kar üzerine yaptığı basınç daha büyük olduğu için erime noktasını düşürür ve kar erir. (Cevap A)



FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK



3D 3D 3D 3D 3D



FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK FiZiK



II. Ağırlık sabitken taban alanı küçüldükçe basıncı azalır.



5. E



D3 D3 D3 D3 D3 D3 D3 D3 D3 D3



I. Basınç arttıkça erime noktası düşer.







4. A



I’deki gibi, sonra Şekil-II deki gibi diziyor.



Buna göre, öğrenci sadece bu olaydan yola çıkarak,







3. C



9. Bir öğrenci 10 tane fizik kitabını X duvar rafına önce Şekil -



geçtiği yolda yağmakta olan karın tutmadığı, fakat yürüdüğü yol kenarında karın tuttuğunu gözlemliyor.







2. E



X rafı



X rafı



Şekil - I



Şekil - II



Buna göre,







I. Şekil - I’de kitapların duvar rafına uyguladığı basınç, Şekil - II'dekinden büyüktür.







II. Şekil - 1'de 5 nolu kitap ile duvar arasındaki basınç, 1 ve 2 nolu kitaplar arasındaki basıncın 5 katıdır.







III. Şekil-I ve Şekil-II’de duvar rafına etki eden basınç kuvvetleri eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



8. Özdeş X ve Y plastik kaplarından, X kabının içi boş, Y kabının içinde ise bir miktar su vardır.







T sıcaklığındaki X ve Y kapları şekildeki gibi özdeş ısıtıcılar ile aynı ortamda ısıtılmaya başladıktan bir süre sonra X kabının erimeye başladığı, Y kabında ise suyun kaynamasına rağmen kabın erimediği gözleniyor.







X



Çözüm Yayınları



Şekil - 1'de duvar rafı ile temas yüzeyi Şekil - 2'dekinden az olduğundan basınç fazla ancak ağırlıklar eşit olduğundan basınç kuvvetleri eşittir. 5 nolu kitap duvar rafına tamamen temas etmiş olsaydı II. nolu öncüldeki basınç oranı 5 olurdu.  (Cevap C)



Y



10. Bir öğrenci annesinin eve geç geldiği günlerde yemeği hep düdüklü tencerede pişirdiğini fark ediyor. Şekil - I



72







Şekil - II



Buna göre, bu olayın nedeni,







Bunun nedenini merak edip annesine soran öğrenciye annesi,







I. Düdüklü tencere, içindeki sıvının kaynama noktasını yükseltir ve yemek daha çabuk pişer.







I. Şekil - I’de ısıyı sadece X kabı, Şekil-II de ısıyı Y kabı ile su almaktadır.











II. Y kabının yapıldığı plastik malzemenin erime sıcaklığı, suyun kaynama sıcaklığından yüksektir.



II. Düdüklü tencere, içindeki basınç, normal bir kaptaki basınçtan daha büyüktür ve yemek daha çabuk pişer.











III. X kabı erime sıcaklığında, Y kabı ise erime sıcaklığından küçük bir sıcaklıktadır.



III. Düdüklü tencere, içindeki yemeğin kaynama noktasını düşürür ve yemek daha çabuk pişer.







cevaplarından hangisini verirse doğru bir açıklama yapmış olur?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri ile açıklanabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Özdeş ısıtıcıların verdiği ısı enerjiisini Şekil-I'de X kabı, Şekil-II'de ise Y kabı ile su alır ve bu yüzden Y kabında ani bir sıcaklık artışı meydana gelmez. Plastiğin erime sıcaklığı suyun kaynama sıcaklığından düşük olsaydı su kaynamadan plastik erirdi. (Cevap B)







B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



Düdüklü tencere iç basıncı dolayısıyla kaynama noktasını yükseltir ve yemek daha çabuk pişer. (Cevap D)



TÜMEVARIM - I



4. Şekildeki 600 cm3 hacimli bir kap 580 cm3 seviyesine kadar



1. Fizik biliminin çalışma alanında,



I. Binalardaki ısı yalıtımı,







II. Klimanın çalışma prensibi,







III. Termosların yapısı



su ile doludur.



konularından hangileri bulunur?







A) Yalnız I



600 cm3 580 cm3



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III yatay



E) I, II ve III



Fizik biliminin termodinamik alanı I. ve III. öncül ile, elektrik ve mekanik alanı II. öncül ile ilgilidir. (Cevap E)







Buna göre, X cisminin hacmi,







I. 30 cm3







II. 40 cm3







III. 50 cm3 C) I ve II



X cisminin 20 cm3 suyu yükseltmesi ve 20 cm3 suyu taşırması için hacmi en az 40 cm3 olmalıdır. (Cevap E)



Demir zemin üzerine konulan kap içindeki su daha çabuk soğuduğuna göre bu olaydan,



5. Ailesi ile birlikte kışın Uludağ’a tatile giden Almira, tatil







II. Demirin ısı iletim hızı, tahtanın ısı iletim hızından fazladır.







III. Demir yüzey ile kap arasındaki ısı farkı daha fazladır. yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Demirin ısı iletim hızı, tahtanın ısı iletim hızından fazladır ve ısı transferleri katılar arasında iletim yoluyla gerçekleşir. (Cevap B)



dönüşü masa üzerinde ağzına kadar su dolu olarak bıraktığı bardaktaki su miktarının azaldığını görüyor ve babası Halil’e bardaktaki suyun neden azaldığını soruyor.



Çözüm Yayınları



I. Isı kaybı iletim yoluyla gerçekleşmiştir.







Bu kaba bir X cismi bırakıldığında yandaki taşırma kabına 20 cm3 su taşıyor.



sırasıyla aynı ortamdaki tahta ve demir zeminler üzerine ayrı ayrı koyuluyor.















değerlerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) II ve III



2. İçerisinde kaynamakta olan su bulunan bir kap ocaktan alınıp







X















04



Test



Buna göre Halil,







I. Bardaktaki su kaynamıştır.







II. Bardaktaki su buharlaşmıştır.







III. Bardaktaki su yoğunlaşmıştır.







cevaplarından hangilerini verirse doğru bir cevap vermiş olur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız III



C) Yalnız II



E) II ve III



Oda koşullarında su miktarının azalması, suyun buharlaşması ile olur.



(Cevap C)



6. Kesik koni ve silindir şeklindeki genleşmesi önemsiz kaplardan K düzeyine kadar T sıcaklığında X ve Y sıvıları vardır. Celcius termometresi







3. Taban alanları eşit ve S kadar olan koni şeklindeki K ve silindir



şeklindeki L kaplarında bulunan türdeş X ve Y sıvılarının ağırlıkları eşittir. K











S Yer (Yatay)



Buna göre,



X ve Y sıvılarının sıcaklıkları 3T ye çıkarıldığında, sıvılar M düzeyine kadar yükseliyor.



Buna göre,







I. X ve Y aynı cins sıvılardır.



II. Sıvıların özkütleleri eşittir.







III. Kaplar ters çevrilirse L kabının tabanındaki sıvı basınç kuvveti K nınkinden fazla olur.



II. X sıvısının genleşme katsayısı Y sıvısının genleşme katsayısından küçüktür.







III. X ve Y sıvılarının sıcaklıkları eşit miktar artırılırken X ve Y sıvıları aynı anda L düzeyine ulaşır.







I. K ve L kaplarının tabanlarındaki sıvı basınçları eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







Su



Y sıvısı



S



Buz



L



X sıvısı



Fahrenheit termometresi



B) Yalnız III



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Taban alanları eşit olan kaplarda bulunan ve yükseklikleri eşit olan sıvıların ağırlıkları eşit ancak, hacimleri farklıdır. Dolayısıyla özkütleleri farklıdır. Kap tabanlarındaki basınç eşit olamaz. Kaplar ters çevrilirse L kabının tabanındaki basınç kuvveti ağırlık kadar, K kabının tabanındaki basınç kuvveti ağırlıktan az olur.  (Cevap B)







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



E) I, II ve III



C) Yalnız III



Sıvılar eşit sıcaklık artışıyla L düzeyine çıktığına göre, Y sıvısı ilk hacmine oranla daha fazla genleşmiştir. Dolayısıyla Y'nin genleşme katsayısı X'inkinden daha büyüktür. (Cevap B)



73



Test 04



1. E



7. Eşit kütleli, içi dolu K ve L cisimleri sırasıyla X, Y sıvıları içinde şekildeki gibi dengededir.











3. B



4. E



5. C



6. B



7. A



8. C



9. B 10. E 11. E



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eş küp bölmeli kap t = 0 anında açılan sabit debili musluktan akan sıvı ile dolduruluyor.



L







K X sıvısı



2. B



Y sıvısı



yatay



Buna göre,







I. K ve L cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklüktedir.







II. Cisimlerin özkütleleri arasında dK > dL ilişkisi vardır.







III. Cisimlerin hacimleri arasında VL > VK ilişkisi vardır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) Yalnız II



Yatay



X



C) I ve III



Kabın tamamı 10t sürede dolduğuna göre, X noktasındaki sıvı yüksekliğinin zamana bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A)



E) Yalnız III



Cisimlerin ağırlıkları eşit olduğu için, cisimlere etki eden kaldırma kuvvetlerinin büyüklükleri eşittir. Yalnız K ve L cisimlerinin özkütleleri ile X ve Y sıvılarının özkütleleri bilinmeden II. ve III. öncül ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap A)



Sıvı yükseklğ



4h



3h



3h



2h



2h



h



h



0



C)



8. İlk boyları birbirine eşit X ve Y metal çubukları çevreden



B)



Sıvı yükseklğ



4h



t 2t 3t 4t 5t 6t 7t 8t 9t 10t Zaman



0



D)



Sıvı yükseklğ



t 2t 3t 4t 5t 6t 7t 8t 9t 10t Zaman



Sıvı yükseklğ



ve birbirinden ısıca yalıtılmıştır. Çubuklara eşit miktarda ısı verildiğinde X çubuğu Y çubuğundan daha fazla uzamaktadır. X çubuğunun boyca uzama katsayısı Y çubuğunun boyca uzama katsayısından küçük olduğuna göre,







I. Kütle







II. Öz ısı







III. Isı sığası







büyüklüklerinden hangileri kesinlikle Y çubuğu için daha büyüktür?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Zaman



E)



Çözüm Yayınları







Zaman



Sıvı yükseklğ



Zaman



İlk 2t sürede soldaki bölme dolar. 3t'de X'deki yükseklik h olur. 4t'de h, 6t'de 2h, 9t'de 3h ve 16t'de 4h olur. (Cevap E)



X çubuğunun daha fazla uzaması için sıcaklığı daha fazla artmalı, yani Y çubuğunun ısı sığası daha büyük olmalıdır. (Cevap C)



9. Taşma düzeyine kadar su ile dolu özdeş K, L ve M cam



tüplerinin taban kısımlarına sıkıştırılmış eşit kütleli buzlar ısıl denge durumundadır. K, L ve M tüpleri özdeş ısıtıcılarla şekildeki gibi ısıtılıyor. K



Su



L Buz



74



2α Yatay



Buz



Şekil - I







α



Su



M Buz



Yatay



Şekil - II



α



Su



Yatay



Şekil - III



11. Isıtılan bir maddenin,



I. Isısı,



Buna göre, K, L ve M kaplarındaki buzların erime süreleri







II. Sıcaklığı,



tK, tL ve tM arasındaki ilişki nedir?







III. İç enerji







A) tL = tK > tM



B) tK > tM > tL







niceliklerinden hangileri kesinlikle artar?







C) tM > tK > tL



D) tK = tM > tL







A) Yalnız I







E) tL > tM > tK



Üstten ısıtılan su için konveksiyon ile ısı aktarımı olmayacağı ve m kabındaki su miktarının K'nınkinden az olacağı göz önüne alındığında önce L, sonra M, sonra da K tüpündeki buz erir.  (Cevap B)







B) I ve II



D) I ve III



C) Yalnız II



E) Yalnız III



Isıtılan bir madde, hâl değiştiriyor ise sıcaklığı değişmez, bir maddenin ısısı direkt ölçülemediği için yorum yapılamaz. Ancak ısıtılan bir maddenin iç enerjisi artar.  (Cevap E)



BÖLÜM 05 Test



Kuvvet ve Hareket / Hareket Kavramı ve Çeşitleri 1. Hareket ile ilgili,



4.







I. Hareket göreceli bir kavramdır.







II. Hareket belirli bir referans noktasına göre tanımlanır.







III. Hareket kişiden kişiye değişmez.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







01



B) I ve II



D) II ve III







Nisa Ahmet



Adem







C) I ve III



E) I, II ve III



Hareket belirli bir referans noktasına göre tanımlanır ve göreceli bir kavramdır. Bu yüzden hareket kişiden kişiye değişir. (Cevap B)







Adem ve Ahmet şekildeki gibi aynı yönde eşit büyüklükteki hızlarla yürüyorken, yolun kenarında durmakta olan Nisa onları izlemektedir.







I. Adem, Ahmet’e göre hareketsizdir.







II. Ahmet, Nisa’ya göre hareketlidir.



farklı şekillerde tanımlanmıştır.







III. Nisa, Adem ve Ahmet’e göre hareketlidir.



Buna göre,







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



2. Hareket kavramı, zaman içinde birçok bilim insanı tarafından







I. Bilim insanları, hareketi kendi bulundukları noktayı referans noktası seçerek tanımlamıştır.







II. Hareketi, bilim insanları nedenine bakarak yorumlamıştır.







III. Hareket, mutlak bir gerçek olduğu için fizik biliminin çalışma alanı içindedir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III







Çözüm Yayınları







Buna göre,







E) I, II ve III



Hareketi bilim insanları, bazen nedenine bakarak bazen de belirli bir noktayı referans seçerek tanımlamıştır. Fizik biliminde mutlak gerçek yoktur. (Cevap B)



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Adem ve Ahmet yan yana aynı hızla yürüdükleri için birbirlerini hareketsiz görürken, Nisa durgun olduğu için Nisa'ya göre Adem ve Ahmet hareketli, Adem ve Ahmet'e görede Nisa hareketlidir. (Cevap E)



5. Hareket çeşitleri ile ilgili,



I. Kaykay ile kayan çocuk,







II. Uçmakta olan uçak,







III. Durağa yaklaşan otobüs,







hareket çeşitlerinden hangileri öteleme hareketine örnektir?







A) Yalnız I







3.



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Kaykay ile kayan çocuk, uçan uçak ve durağa yaklaşan otobüs ötleme hareketi yapar. (Cevap E)







ϑ



75







Şekildeki gibi uçmakta olan arının kanatları;



6.



I. Saz telinin bir kuvvetle gerilip, bırakılması







I. Dönme,







II. Masa üzerindeki kitabın düşmesi







II. Öteleme,







III. Çekici ile bir aracın çekilmesi







III. Titreşim,











hareketlerinden hangilerini gerçekleştirmektedir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Titreşim hareketi yapan arının kanadı aynı zamanda ilerlediği için öteleme hareketi de yapar.  (Cevap E)



Yukarıda verilen hareket çeşitlerinden hangileri öteleme hareketidir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Saz telinin bir kuvvetle gerilip, bırakılması titreşim hareketi iken, masa üzerinden düşen kitap ve çekici ile çekilen araç öteleme hareketi yapar. (Cevap D)



Test 01 7.



1. B



2. B



3. E



4. E



5. E



6. D



7. E



8. B



9. E 10. C 11. A 12. A



I. Çalışan dönme dolaptaki koltukta oturan çocuk



10. Bir silahtan çıkan merminin daha uzağa gidebilmesi için,







II. Irmakta rafting yapan çocuk







I. Öteleme







III. Hamakta sallanan çocuk







II. Titreşim







III. Dönme







yukarıda verilen durumların hangilerinde yere göre hareket vardır? A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III







hareketlerinden hangilerini bir arada yapması gerekir?







A) Yalnız I







E) I, II ve III



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Merminin daha uzaklara gidebilmesi için daha büyük enerji ile hareket etmesi ve havayı delerek ilerlemesi gereklidir. Buna göre mermi dönme ve öteleme hareketini birlikte yapmalıdır. (Cevap C)



Yere göre hareket alabilmesi için, cisim yere göre yer değiştirilmelidir. Buna göre, üç durumda da yere göre bir hareket vardır. (Cevap E)



11. Şekildeki uydudan dünya üzerindeki K noktası



gözlenmektedir.



K



8. Sürtünmesiz ortamda yaya asılıp serbest bırakılan X cismi,



Buna göre,



sürtünmesiz eğik düzlem üzerinde serbest bırakılan Y cismi ve sürtünmeli yatay düzlemde serbest bırakılan Z cismi şekildeki gibidir.











I. Uydunun K noktasına göre konumu değişmiyorsa, uydu dünya ile aynı yönde dönmektedir.



Y







II. Dünya'da hareket eden bir otomobili izleyen uydu, Dünya'nın dönme hızını da hesaba katıp otomobilin evrendeki hızını bulabilir.



X



Şekil - I



Şekil - III



Şekil - II



Buna göre,







I. X cismi titreşim hareketi yapar.







II. Y cismi dönerek öteleme hareketi yapar.







Çözüm Yayınları



Z



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







III. Uydu K noktasına göre hareketsiz ise K noktasının ve uydunun çizgisel hızları eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I ve III



Evrende, dünyamız ve diğer gök cisimleri, güneş yıldız sistemleri galaksiler, galaksi kümeleri sürekli hareket halinde olduğundan mutlak bir hareket tanımlaması yapılamaz. Uydu K noktasına göre hareketsiz ise uydu dünya ile aynı yönde dönüyordur ancak uydu daha uzun bir yörüngede hareket edeceğinden çizgisel hızları eşit olamaz. (Cevap A)



III. Z cismi öteleme hareketi yapar.











C) I ve III



E) I, II ve III



Yaya asılan X cismi titreşim hareketi yaparken, ortam sürtünmesiz olduğundan Y cismi kayarak aşağı inebilir, Z cisminin harekete geçip geçmediği belli olmadığı için bir yorum yapılamaz. (Cevap B)



12. K cismi O merkezli dairesel yörüngede hızlı bir şekilde



dönerken, paralel ışın demeti ile aydınlatılan K cisminin gölgesi duvarda oluşmaktadır. Düşey



O



Duvar







ϑ K



76



9.



I. Dönme dolapta dönen çocuk,







II. Salıncakta sallanan çocuk,







K cismi



III. Gerilip bırakılan saz teli,







yukarıda verilen durumların hangilerinde yere göre hareket vardır?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Buna göre, K cismi ve gölgenin hareket çeşitleri için ne söylenebilir?







C) I ve III



E) I, II ve III



Yere göre hareket olabilmesi için, cisim yere göre yer değiştirilmelidir. Buna göre, dönme dolapta dönen çocuk, salıncakta sallanan çocuk, gerilip bırakılan saz teli yere göre hareketlidir. (Cevap E)







Gölgesi



A)



Dönme



Titreşim



B)



Dönme



Öteleme



C) Titreşim



Dönme



D)



Dönme



Dönme



E) Titreşim



Öteleme



Dairesel yörüngede tur atan cisim dönme cismin gölgesi ise titreşim hareketi yapmaktadır.  (Cevap A)



1. Sürat ve hız ile ilgili,



4. Eşit kare bölmeli düzlemler üzerinde bulunan hareketlilerden







I. Sürat skaler, hız vektörel büyüklüktür.







II. SI birim sisteminde sürat ve hızın birimi m/s’dir.







III. Hız ve sürat temel büyüklüklerdir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







02



BÖLÜM 05 Test



Konum, Alınan Yol, Yer Değiştirme, Sürat ve Hız - 1



B) I ve II



D) II ve III



I nolu hareketli Şekil - 1'deki yörüngeyi izleyerek K'dan L'ye, II nolu hareketli bir kısmı çembersel olan Şekil - 2'deki yörüngeyi izleyerek M'den N'ye, III nolu hareketli Şekil - 3'deki yörüngeyi izleyerek P'den R'ye ulaşıyor. a







C) I ve III



a



K



E) I, II ve III



Sürat skaler ve türetilmiş bir büyüklük iken hız vektörel ve türetilmiş bir büyüklük olup süratin ve hızın birimi m/s'dir. (Cevap B)



a



m



L



a



N



(I) Şekil - 1



a



(II) Şekil - 2 a



2. Şekildeki doğrusal yolun K noktasından harekete başlayan,



KL arasını J1 hızıyla, LM arasını J2 hızıyla KL yolunu aldığı sürenin 2 katından fazla sürede almaktadır.



P



Kıvanç R (III) Şekil - 3



K



L







x



3x



Çözüm Yayınları







Yatay



M



Buna göre, Kıvanç'ın K-M yolundaki ortalama hızı;







I. 4ϑ1 3







II. ϑ1



3ϑ1 III. 2



değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız I







ϑ1 = x t ϑort =



B) Yalnız II



D) I ve II



ϑ2 =







I, II ve III nolu hareketlilerin bu hareketleri için yerdeğiştirmelerinin aldıkları yollara oranları arasındaki ilişki nedir? (p = 3 alınız.)







A) I = II = III











B) I > II > III



D) I > II = III



C) I = II > III



E) II > I = III



Yerdeğiştirme 5a 1 I nolu hareketli için = = Alınan yol 15a 3 II nolu hareketli için



Yerdeğiştirme 5a 1 = = Alınan yol 10a 2



II nolu hareketli için



3§2a Yerdeğiştirme 1 = =  Alınan yol 3 9§2a



(Cevap E)



C) Yalnız III



E) II ve III



3x 2t'den fazla



4x ⇒ ϑort < 4ϑ1 3t'den fazla 3



(Cevap B)



3. Şekildeki doğrusal yolun X noktasından harekete geçen



5. Kağan doğrusal KLM yolunun KL arasını J, LM arasını 3J



Kerem Y noktasına varıp sonra ters yönde bir süre daha yürüyor.



hızıyla almaktadır. Kağan







77



Kerem



X







Y



−x



Yatay



3ϑ



ϑ



800 m



L



K



M



3x



+x



x



Kerem'in aldığı yol yerdeğiştirmesinin 3 katı olduğunda, Kerem ters yönde kaç metre yürümüştür?







Buna göre, Kağan'ın KM yolunda ortalama hızı kaç ϑ dir?



A) 100







A) 1,2



B) 200



C) 300



Kerem ters yönde X kadar yürümüş ise, 800 – x 1 Yerdeğiştirme = = 2400 – 3x = 800 + x 800 + x 3 1600 = 4x ⇒ x = 400 m



D) 400



E) 500



B) 1,3



4x 4x ϑort = = = 1,2 ϑ 3x/ϑ+x3ϑ 10x/3ϑ (Cevap D)



C) 1,4



D) 1,5 



E) 1,6 (Cevap A)



Test 02



1. B



6. Şekildeki koordinat düzlemi ile ölçeklendirilmiş yolun O



y(m)







R











2







3



4







II. Sürati 0,5 m/s dir.







III. Hareketlinin yer değiştirmesi 5 m olur.







yargılarından hangileri doğru olur?







A) Yalnız I







D) II ve III R



5m



4m



8. A



9. B



1



50 cm







E) I, II ve III



A



Buna göre, 1 ve 2 nolu yörüngelerde karıncaların ortalama hızları oranı ϑ1 / ϑ2 kaçtır?



A) 1 5



C) I ve III



40 cm



B) 1 4



C) 1 D) 1 E) 2 3 2 3



30 210 ϑ 1 7 1 = . = 50 7 5 5 ϑ2 = 70 ϑ 



ϑ1 =



Hareketlinin 122s'de aldığı yol 11 m olduğuna göre, sürati 11 m =0,5 m/s'dir. Hareketlinin yerdeğiştirmesi 5 metredir. 22 s  (Cevap E)



3m



(Cevap A)



Çözüm Yayınları



0



B) Yalnız II



1



1



B



I. Hareketlinin aldığı yol 11 m dir.



7. B



C



1



Buna göre,







6. E



1



x(m)



5



2



D



1 2



5. A



30 cm 2



1



4. E



bulunan karınca 1 nolu yörünge üzerinde J büyüklüğündeki süratle B noktasına, C noktasında bulunan karınca 2 nolu yörünge üzerinde J büyüklüğündeki süratle D noktasına ulaşıyor.



3



O



3. D



8. Dikdörtgenler prizması şeklindeki karton kutunun A noktasında



noktasından harekete başlayan hareketli R noktasına 22 s'de ulaşıyor.



4



2. B



7. Dikdörtgen biçiminde olan yürüyüş parkının A noktasında 78







bulunan hareketli 0,7 m/s sabit süratle şekildeki yörüngeyi izleyerek C noktasına ulaşıyor. A 30m







B



40m







C







Buna göre, hareketlinin ortalama hızı kaç m/s dir?







A) 0,4



B) 0,5



C) 0,6



D) 0,7



E) 0,8



70 Alınan Yol ⇒ 0,7 = ⇒ t = 100 S Sürat = t Zaman Vort =



∆x 50 = = 0,5 m/s t 100



(Cevap B)



9.



Hareket ile ilgili,







I. Doğrusal bir yolda hareket eden aracın aldığı yol, daima yerdeğiştirmesine eşittir.







II. Çembersel bir yörüngede hareket eden aracın aldığı yol, daima yer değiştirmesinden büyüktür.







III. Bir hareketlinin hızının büyüklüğü değişmiyorsa, aldığı yol yer değiştirmesine eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Doğrusal yolda hareket eden aracın ve hız büyüklüğü değişmeyen aracın yörüngesi bilinmediğinden aldığı yol ve yerdeğiştirmesi için yorum yapılamaz. Yalnız çembersel yörüngede aracın aldığı yol daima yer değiştirmesinden büyüktür. (Cevap B)



1. Konum, yerdeğiştirme ve alınan yol ile ilgili,



5. İki araç, zıt yönlerde hareket etmektedir.







I. Bir cismin, belirli bir referans noktasına göre yönlü uzaklığıdır.











II. Vektörel büyüklüktür.







III. Bir cismin aldığı yol yerdeğiştirmesinden küçük olamaz.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III







I. Alınan yol skaler, yer değiştirme vektörel bir büyüklüktür.







II. Alınan yol ve yer değiştirmenin birimi metredir.







III. Hız türetilmiş bir büyüklüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







II. Araçlar arasındaki uzaklık azalır.







III. Araçlar arasındaki uzaklık değişmez.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



yörüngeyi izleyerek K noktasından L noktasına geliyor. a







a



C) I ve III



K



E) I, II ve III



Alınan yol, skaler bir büyüklük iken yer değiştirme vektörel bir büyüklük olup alınan yolun ve yer değiştirmenin birimi metredir. Hız birim zamandaki yerdeğiştirme olduğundan türetilmiş bir kavramdır.  (Cevap E)



3. • Sürat



• Hız







• Yer değiştirme







• Konum







• Zaman







Yukarıda verilen niceliklerden kaç tanesi vektörel bir büyüklüktür?







A) 1



Çözüm Yayınları



D) II ve III



I. Araçlar arasındaki uzaklık artar.



6. Eşit kare bölmeli düzlem üzerinde bulunan hareketli şekildeki



2. Alınan yol, yer değiştirme ve hızla ile ilgili,











Zıt yönlü hareket eden araç aynı noktadan farklı yönlere harekete geçerse aralarındaki uzaklık artar, farklı noktalardan birbirine doğru hareket ederlerse aralarındaki uzaklık azalır. (Cevap D)



Konum, bir cismin belirli bir referans noktasına göre yönlü uzaklığı olup vektörel bir büyüklüktür. Bir cismin aldığı yol ya yerdeğiştirmesine eşittir ay da daha büyüktür.  (Cevap E)







Buna göre,







E) I, II ve III



B) I ve II



03



BÖLÜM 05 Test



Konum, Alınan Yol, Yer Değiştirme, Sürat ve Hız - 2



L







Buna göre, K'dan L'ye gelişte hareketlinin aldığı yolun yaptığı yerdeğiştirmeye oranı kaçtır?







A) 3



B) 4



C)



9 2



D) 5



Alınan Yol = 15§2 = 5 Yerdeğiştirme 3§2



E) 6







(Cevap D)



7. Bir öğrenci X noktasında bulunan evinden harekete geçip



B) 2



C) 3



D) 4



şekildeki yörüngeyi izleyerek Z noktasında bulunan okuluna ulaşıyor.



E) 5



Y



Hız, yer değiştirme ve konum vektörel büyüklük olup, sürat ve zaman skaler büyüklüktür. (Cevap C)



1000m Okul



4. Hareket halindeki bir aracın bir süre sonra yer değiştirmesi



X



53°



Ev



sıfır olmaktadır.







Buna göre, aracın yörüngesi,







I. Hızı 2 m/s dir.



Öğrenci okula 5 dakikada ulaştığına göre,







I. Dikdörtgen



II. Çember







II. Sürati 6 m/s dir.







III. Elips



IV. Parabol







III. Çocuğun aldığı yol 1600m ‘dir.







şekillerinden hangileri gibi olabilir?







A) I ve II











B) Yalnız II



D) I, II ve III



C) II ve III



E) I, II, III ve IV



Bir hareketlinin zaman içerisindeki yer değiştirmesinin sıfır olması için harekete başladığı noktaya geri gelmesi beklenir. Buna göre, aracın kullandığı yörünge, dikdörtgen çember veya elips olabilir. (Cevap D)







yargılarından hangileri doğrudur? (sin53° = 0,8 cos53° = 0,6)







A) Yalnız I







B) Yalnız III



D) I ve II 800 m







Z



Öğrencinin aldığı yol



10



00



C) I ve III



E) I, II ve III



m den, 1000 m + 800 m = 1800m iken yer değiştirmesi 600m'dir.



600 m 600m 1800m =6m/s hızı, =2m/s bulunur. (Cevap D) 5 dk=300 s olduğuna göre, öğrencinin sürati 300s 300s



79



Test 03



1. E



2. E



3. C



4. D



5. D



6. D



7. D



8. B



9. E 10. B 11. D 12. C



8. Bir koşucu 250 m doğrusal pist koşusunda 5/2 m/s hızla koşmaya başladığı anda, koşucu ile aynı anda harekete geçen bir araba 3 m/s hızla bitişe gidip geri dönüyor.



11. Doğrusal bir yolda birbirlerine doğru ϑK ve ϑL büyüklüğündeki







Buna göre, koşucu yarışı bitirdiği anda aracın ortalama hızı kaç m/s olur?











A) 0







B) 20



C) 40



D) 60



hızlarla hareket eden eşit boydaki K ve L araçlarının ön uçları 9 s, arka uçları ise 10 s sonra yanyana geliyor.



E) 100



Koşucu yarışı, 250 m = 100 s'de bitirir. Araba ise 100 s'de, 3 m/s.100 = 300 m yol alır. Yani 250m 2,5m/s 200m gider ve 150 m geri döner. Buna göre aracın yer değiştirmesi 200m ortalama hızıda, = 20 100 s m/s bulunur.  (Cevap B)



K



ϑK



L



ϑL







Buna göre, araçlar arasındaki uzaklığın araçlardan birinin uzunluğuna oranı kaçtır?







A) 9







B) 12



C) 16



D) 18



E) 20



Araçlar arası uzaklık= (VK +VL) . 9s (VK + VL) 1s 9(VK + VL) Buna göre, 2 1(VK + VL) 2



Araçlardan birinin uzunluğu =



= 18 bulunur. (Cevap D)



9. 20 m/s büyüklüğündeki sabit süratle hareket eden bisikletli



A düzeyinden geçtikten 5 s sonra B düzeyine varıyor. C düzeyinden durmadan geri dönen bisikletli, 12 saniye önce geçtiği A düzeyinden tekrar geçiyor.



A



B



C







Buna göre, |BC| uzunluğu kaç m'dir?







A) 40



B) 35



C) 30



D) 25



E) 20



|AB|= 20 m/s . 5 s=100m



|BC|= 20 m bulunur. |AB| + |2BC|= 20 m/s. 7s = 140m







Çözüm Yayınları







(Cevap E)



Karşılaşmaları için x = 3l x = 30 . t Birbirlerini tamamen geçmesi için; (2. öncül yanlıştır.) x + 3l = 30 . 2t X in önü ile Y nin ününün yanyana gelmesi için x = 3l x + 2l= 3V . t1 (3. öncül doğrudur.) Y nin önü il x in arkasının yanyana gelmesi için x +l= 3ϑ . t2



(Cevap C)



12. Uzunlukları sırasıyla l ve 2l olan X ve Y araçları doğrusal bir yolda birbirine doğru şekildeki gibi sabit ϑ ve 2ϑ hızları ile hareket etmektedir.



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan KL ve MN kısımları düzlemsel



X



L – M kısmı ise O merkezli dairesel şekle sahiptir. K



M



45°







O



L



37° N



K noktasında bulunan bir karınca K-L, L-M, M-N yollarını eşit sürelerde alarak N noktasına ulaştığında K, L, LM ve MN yollarında ortalama hızları sırasıyla ϑ1, ϑ2 ve ϑ3 oluyor.







Buna göre, ϑ1, ϑ2 ve ϑ3 arasındaki ilişki nedir? (π = 3)











B) ϑ3 > ϑ1 = ϑ2



C) ϑ3 > ϑ2 > ϑ1



D) ϑ2 > ϑ3 > ϑ1







E) ϑ3 > ϑ1 > ϑ2



K 3h



M 3 2h 45° 3h L



3 2h 3h



3h O



5h 37° 4h N



KL ve MN aralıklarındaki yerdeğiştirmeler eşit ve 3§2 h MN aralığındaki yerdeğiştirme 5h dır.  (Cevap B)



x







2



Buna göre,







I. Y aracının X aracını tamamen geçme süresi X aracının Y aracını tamamen geçme süresinden kısadır.







II. Araçların birbirini tamamen geçmesi için geçen süre, karşılaşmaları için geçen sürenin 2 katı ise X uzunluğu l ye eşittir.







III. X aracının önü ile Y nın arkasının yanyana gelmesi için geçen süre, Y aracının önü ile X in arkasının yanyana gelmesi için geçen süreden uzundur.



Yatay







A) ϑ1 = ϑ2 = ϑ3



Y



Yatay



80



2ϑ



ϑ







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



1. Hız ve sürat ile ilgili,



4. Konum - zaman grafikleri verilen K ve L hareketlileri doğrusal bir yolda aynı noktadan aynı anda harekete başlamıştır.



I. Sürat, bir hareketlinin birim zamandaki yer değiştirmesidir.







II. Hızın SI birim sistemindeki birimi, m/s’dir.







III. Hız, vektörel ve türetilmiş büyüklüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







04



BÖLÜM 05 Test



Düzgün Doğrusal Hareket - 1



B) I ve II



D) II ve III







Konum (m)







K



3



L



2 1



C) I ve III



0



E) I, II ve III







Hız, birim zamandaki yer değiştirme olup vektörel ve türetilmiş bir büyüklüktür. sürat ise birim zamanda alınan yoldur. Hızın ve süratin birimi m/s'dir.



(Cevap D)



1



2



3



Zaman (s)



4



Buna göre,







I. K hareketlisinin hızının büyüklüğü L'ninkinin 2 katıdır.







II. L ile aralarındaki uzaklık 2 metre olduğu anda K aracı, t = 0 anından itibaren 4 metre yerdeğiştirmiştir.







III. 6 saniye anında K ile L hareketlileri arasındaki uzaklık 3 m dir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I, II ve III



ϑK = 1 m/s ⇒ ϑL = 0,5 m/s'dir. 4s anında K ile L arasındaki uzaklık 2m dir, bu anda K cismi 4m yerdeğiştirmiş durumdadır. 0s anında araçlar arasındaki uzaklık 3m dir. (Cevap E)



2. Bir koşucu doğrusal KLM yolunun x uzunluğundaki KL



bölümünü sabit 1 m/s, 3x uzunluğundaki LM bölümünü 5 m/s hızla koşuyor.



K



M



L 3x



x







Çözüm Yayınları



5m/s



1m/s







Buna göre, koşucunun KLM yolu boyunca ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s dir?







A) 2



B) 5 2



E) 4



= 5 m/s 2



4x = 4x X 3X 8X + 1 5 5



ϑort =



D) 7 2



C) 3



(5)











(Cevap B)



5. Doğrusal yoldaki bir hareketliye ait konum-zaman grafiği



şekildeki gibidir.



Konum x 0



3. t = 0 anında aralarındaki uzaklık x olan, t anında ise yanyana olan K ve L araçlarına ait hız - zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız



K



+2ϑ 0



t



−ϑ



2t



3t



Zaman



L



Buna göre, 3t anında K ve L araçları arasındaki uzaklık kaç x dir?







A) 1



B) 2



ϑ



2x



2ϑ 0 -ϑ



C) 3



2x



2x



-x



t -x L



E) 5



t



-x



-x



2x 2x



2t



3t



Zaman



-x



Buna göre,



81







I. Hareketli (0-t) aralığında hızlanan hareket yapmıştır.







II. Hareketli (0-t) ve (t-2t) zaman aralığında zıt yönlerde hareket etmiştir.







III. Hareketlinin 3t süre sonunda aldığı yol, yer değiştirmesinin büyüklüğünün 3 katıdır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız III



D) I ve III



C) I ve II



E) II ve III



Konum-zaman grafiği düz çizgi şeklinde ise ( , ) hareketli sabit hızlıdır. Konum zaman



-x



grafiğinin ucu yukarı bakıyorsa hareket (t) yönde aşağı bakıyorsa (-) yöndedir. Aracın yer " değiştirmesi - x – 0 = x – 0 = x kadardır. Aldığı yol ise 3x dir. (Cevap E)



x



2x 2t -x 3t



D) 4



t



2x (Cevap B)



Test 04



1. D



6. Şekil - I'deki X, Şekil - II'deki Y, Şekil - III'deki Z hareketlileri K,



N



1 br



1 br X



K







1 br



L



1 br



R



Y



M



Şekil-I



Z



Şekil-II



Şekil-III



I. X in ortalama sürati, Y ninkinden büyüktür.







II. Z nin ortalama sürati, X inkinden büyüktür.







III. Y nin yerdeğiştirmesi Z ninkinde eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III







C) I ve II



E) II ve III



Zaman



L



Buna göre, 0 = t zaman aralığında;







I. K ile L birbirine yaklaşmaktadır.







II. K ile L birbirinden uzaklaşmaktadır.







III. K ile L nin yerdeğiştirmeleri eşittir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



I. Tünelin boyu, X treninin boyunun 3 katıdır.







II. y treninin boyu, tünelin boyuna eşittir.







III. t anında X ve Y trenleri tamamen tünüle girmiştir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











D) II veya III



V



2V



x



2x



E) I, II ve III



2V



O2



O1



K Buna göre, hareketlinin aldığı yolun uzunluğu, yerdeğiştirmesinin kaç katıdır? (π = 3 alınız.)



r O1



60°



r



2r



r



O2 2r



V



x



x



x



(Cevap C)



Hız







82



r 0° 6



2t anında görünüm



başlangıçta yan yanadır.



C) I ve II



noktasında bulunan hareketli şekildeki yörüngeyi izleyerek O1 noktasına ulaşıyor.



B) 5



C) I veya III



E) I, II veya III



t anında görünüm



C) 6



D) 7



Çevre = 2πr = 2.3.r = 6r Alınan yol = 7 r Yerdeğiştirme = r



E) 8







(Cevap D)



3ϑ



K



2ϑ



L



0



8. O1 ve O2 noktaları r yarıçaplı çemberlerin merkezleridir. K



A) 4



B) I veya II



10. Hız-zaman grafikleri şekildeki gibi olan araçlardan K ile L aracı



B) Yalnız II



D) II ve III



2r



Y treni



Buna göre,



K ve L hareketlilerinin yerdeğiştirmeleri eşit büyüklüktedir ancak vektörel bir kavram olduğundan yerdeğiştirmeleri eşit değildir. İlk konumları bilinmediğinden son konumları için bir şey söylenemez.  (Cevap C)







2ϑ



Çözüm Yayınları



t



−ϑ







9. C 10.E



K



0







8. D







ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.







7. C



P



7. Doğrusal bir yol üzerinde hareket eden K ve L hareketlerine Hız



6. C



ϑ



X treni



Hareketlilerin aldıkları yolların büyüklük sıralaması Z > X > Y şeklindedir. Başlangıç noktalarından bitiş noktalarına ulaşma süreleri eşit olduğundan süratleri aldıkları yollarla orantılıdır.  (Cevap C)



+ϑ



5. E



Tünel



Buna göre;







4. E



trenlerinin hızları ϑ ve 2ϑ dir. Trenlerin t anında ön uçları 2t anında da arka uçları karşılaşıyor.



1 br



1 br



3. B



9. t = 0 anında şekildeki gibi tünele aynı anda giren X ve Y



M ve P noktalarından aynı anda harekete geçip aynı anda L, N ve R noktalarına ulaşıyorlar.







2. B



-ϑ







Zaman



t



M



Buna göre, t anında araçlar arasındaki uzaklık ile ilgili,







I. K ile L araçları arasındaki uzaklık L ile M araçları arasındaki uzaklıktan büyüktür.







II. L ile M araçları arasındaki uzaklık K ile M araçları arasındaki uzaklıkan büyüktür.







III. K ile M araçları arasındaki uzaklık K ile L araçları arasındaki uzaklıktan büyüktür.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



K ve L araçları aynı yönde hareket edip, K aracı daha hızlı hareket ettiği için K ve L araçları arası uzaklık artar. M aracı K ve L aracına zıt yönde hareket edip, ilk konumu bilinmediği için I. ve III. öncül doğru olabilir. (Cevap E)



1. Bir araç doğrusal yolda sabit hızla hareket etmektedir.



4. Doğrusal yollarda bulunan K, L, M, N ve P hareketlilerine ait hareket grafikleri şekillerdeki gibidir.



Buna göre, Konum



Konum



Konum x



x 0



Zaman



t



t



0



Zaman 0



Konum



Hız



K



L



Zaman



t



Zaman



-x I







II



verilen grafiklerden hangileri bu araca ait olabilir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



Zaman



Zaman



Konum P







C) Yalnız III



E) I, II ve III







M



N







Konum zaman grafiğinin eğimi hızı verir, aracın hızı sabit ise, konum zaman grafiğinin eğimide sabit olur. I. araç pozitif yönde sabit hız ile II. araç negatif yönde sabit hız ile hareket ederken III. araç durmaktadır.



İvme



İvme



III











05



BÖLÜM 05 Test



Düzgün Doğrusal Hareket - 2



Zaman



Zaman



Buna göre, K, L, M, N ve P hareketlilerinden kaç tanesi kesinlikle düzgün doğrusal hareket yapmaktadır?



A) 1



B) 2



C) 3



D) 4



E) 5



K → sabit hızlı L → düzgün hızlanan M → düzgün hızlanım veya düzgün yavaşlayan N → sabit hızlı veya durgun P → durgun hareket özelliklerine sahiptir. 



(Cevap D)



(Cevap A)



2. A noktasından harekete başlayan hareketli şekildeki yörüngeyi takip edip C noktasına ulaşıyor.



+y 10m 10m



+x



B



C -y Buna göre, hareketlinin yerdeğiştirmesinin büyüklüğü;



I. 10 m







II. 14 m







III. 15 m







değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız I



10m 10 2m



B) Yalnız II



D) II ve III



Çözüm Yayınları



A



-x



C) I ve II



E) I ve III



5. Aynı doğrusal yolda hareket eden K ve L araçlarının hız-



Yerdeğiştirme yandaki şekildeki gibi olsaydı 10§2m uzunluğunda olurdu dolayısıyla soruda verilen yörüngede gerçekleşen 10m yerdeğiştirmenin uzunluğu 10§2m'den azdır.



zaman grafikler şekildeki gibidir.







x > 10§2



0



K t



-2ϑ



L



ϑ



x2 < 200 olmalıdır. Buna göre, uzunluğu 10 m ve 14 m olabilir.











Hız



(Cevap C)



Zaman



83



3. Şekildeki doğrusal yolda X noktasından harekete başlayan







araç X-Y arasını t sürede Y-Z arasını 2t sürede alıyor.



X



Y







Z







|XY| = 2|YZ| olduğuna göre, aracın X - Y arasındaki hızı ϑXY ϑXY’nin Y - Z arasındaki hızı ϑYZ ye oranı, kaçtır? ϑYZ 1 1 B) C) 1 D) 2 E) 4 A) 4 2



|XY| ϑXY.t ϑXY = = =2 |YZ| ϑYZ . 2t 2ϑYZ ϑ = XY = 4 bulunur. ϑYZ







(Cevap E)



Buna göre, K ve L araçları için,







I. Eşit zaman aralıklarında aldıkları yollar eşittir.







II. Birbirlerine yaklaşmaktadır.







III. Birbirlerinden uzaklaşmaktadır.







yargılarından hangileri kesinlikle yanlıştır?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



K ve L araçları zıt yönde hareket etmektedir. Yalnız birbirlerine doğru mu yoksa birbirlerinden ayrılarak mı hareket ettiklerini bilmediğimiz için II. ve III. öncül için yorum yapılamaz. Araçların hız büyüklükleri farklı olduğu için birim zamanda aldıkları yollar eşit değildir.  (Cevap A)



Test 05



1. D



6. Doğrusal yolda hareket etmekte olan aracın konum - zaman



2. C



3. E



4. A



6. C



7. B



8. B



gibidir.



Konum



Konum







2x



L



3x 2x



x α



α



0



3t



α



α 5t



0



Zaman











Zaman



M



Buna göre; 0 – 5t zaman aralığında;







K



t



-x



-x Buna göre,







I. Aracın aldığı yol, yerdeğiştirmesinin 5 katıdır.







I. K ve L araçlarının hızlarının büyüklükleri eşittir.







II. Araç -x konumundan geçtiği anda yön değiştirmiştir.







II. t anında K ve L araçları yan yanadır.







III. 0 - 3t aralığındaki hızı, 3t - 5t aralığındaki hızına eşittir.











yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







9. D



8. X, Y ve Z araçlarına ait konum-zaman grafikleri şekildeki



grafiği şekildeki gibidir.







5. A



B) Yalnız II



D) II ve II



C) I ve II



III. K, L ve M araçları hızlanan hareket yapmaktadır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







E) I, II ve III



B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I, II ve III



3x 3x-2x x 3x I. VK = = V = = t t t L t II. t anında K ve L aracı 3x konumunda yan yanadır.



3t anına kadar (–) yöndü hareket eden hareketli sonra (+) yönde hareket etmeye başlamıştır. 3t anına kadar 3X, (3t - 5t) aralığında 2X kadar yerdeğiştirmiş olup toplam yerdeğiştirmesi 5X'dir. Hızların büyüklükleri eşit, ancak yönleri aynı değildir.  (Cevap C)



III. Konum-zaman grafiğinin eğimi sabit ise araçlar sabit hızlıdır.



(Cevap B)



Çözüm Yayınları







7. Doğrusal bir yol üzerinde hareket eden X ve Y araçlarına ait konum-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



3x















x



t



-x



84



Konum







X



0 -3x



9. Bir araca ait konum - zaman grafiği şekildeki gibidir.







Konum



0



3t Zaman



Y



t



2t



3t



Zaman



-x Buna göre,



Buna göre,







I. (0-t) zaman aralığında araçların ortalama süratleri eşittir.











II. 3t anında araçlar arasındaki uzaklık x kadardır.







II. Araç (0-t) zaman aralığında yavaşlamaktadır.







III. (0-2t) zaman aralığında araçların yer değiştirmelerinin büyüklükleri eşittir.







III. Aracın (0-t) ile (t-2t) zaman aralıkllarında aldığı yollar eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Hareketlilerin 0 - t zaman aralığında süratleri eşit olup 3t anında aralarındaki uzaklık x kadardır.



(Cevap B)



I. Aracın (t-2t) ile (2t-3t) zaman aralığındaki yer değiştirmeleri eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) Yalnız III







C) I ve III



E) I, II ve III



Araç (0–t) anında sabit hız ile (0–x)=-x kadar. (2t–3t) zaman aralığında (0–(–x)) = x kadar yer değiştirir. (I yanlış, II yanlış) Araç (0–t) ve (t–2t) zaman aralığında x kadar yol alır. (III doğru)







(Cevap D)



1. Aynı doğrusal yolda hareket eden K ve L hareketlilerine ait



4. Birbirine paralel raylarda zıt yönlerde ϑK, ϑL hızları ile hareket



konum - zaman grafikleri şekildeki gibidir.



eden K ve L trenleri t = 0 anında şekildeki konumlardan geçmektedirler. Trenlerin önleri t anında B hizasında, arkaları ise 2t anında A hizasına yanyana geliyor.



Konum (m) 20



0 -10







20



40



I. 5 m







II. 25 m







III. 35 m







değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız I







ϑL



L



Buna göre, K ve L hareketlilerinin 0 - 50 s aralığındaki herhangi bir anda hareketlilerin arasındaki uzaklık;







C



K



Zaman (s)



50



B



ϑK



-20







A



K



10



B) Yalnız II



D) I ve III







A) 1



VL = 3ϑ L



(Cevap E)



L t







D) 3



E) 4



d



2d 2d



t anındaki görünüm şekildeki gibidir. 2t anında şekildeki konumlarından itibaren 2d ve 3d kadar daha yol alırlar. Bu durumda; K'nın boyu 4d L'nin boyu d dir.  (Cevap E)



3d



Zaman (s)



2t



M



C) 3 2



Çözüm Yayınları



K



0 −ϑ



C



A B



2. Aynı doğrusal yolda hareket eden K, L ve M araçlarına ait hız -



+ϑ



B) 2



3ϑ



Hız



l



Buna göre, trenlerin boyları oranı lK / ll kaçtır?



K



zaman grafikleri şekildeki gibidir. t anında K ve L, 2t anında L ve M araçları yanyanadır.



3d



VK = 3ϑ



C) I ve II



Hareketlilerin arasındaki uzaklıkların değişimi 0 – 20s aralığında 10m – 40m 20 – 40s aralığında 40m – 30m 40s – 50s aralığında 30m – 10m 



2d



K



L







E) II ve III



+2ϑ



06



BÖLÜM 05 Test



Düzgün Doğrusal Hareket - 3



Buna göre, K ve M araçlarının t = 0 anında aralarındaki uzaklığın, 2t anında aralarındaki uzaklığa oranı nedir?







A) 4



+2ϑ +ϑ 0 -ϑ



B) 5



C) 6



D) 7



E) 8



Hız X X X



X



K



L X t X 2t M



K



Zaman



2x L x



2x x



x M



x



(Cevap B)



5. Yarıçapı r olan O merkezli çembersel yolun A noktasından harekete geçen bir hareketli B noktasına varmaktadır.



3. Birbirine paralel yollarda hareket eden K ve L araçlarına ait



A



hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir. Hız (m/s)







K



10 0



4



6



O Zaman (s)



85



120° B







L











K ve L araçları 4.s’de yan yana olduklarına göre, 6.s’de aralarındaki uzaklık kaç m’dir?







AB yolunda arabanın ortalama hızının büyüklüğü ϑ1, ortalama sürati ϑ2 olduğuna göre, ϑ1 oranı kaçtır? ϑ2 (π = 3 alınız.)







A) 96







A) 2§3



-6



B) 64



C) 48



D) 32



E) 16



Araçlar 4.s 'de yan yana olduğuna göre (4-6) s aralığında aldıkları yolları bulursak araçların 6s'deki aralıklarında ki uzaklığı buluruz. (6 – 4) . 10 + (6 – 4) . 6 = 32 m bulunur. (Cevap D)



C) 1



D)



1 E) 1 3 §3



Alınan Yol = 2πr . 1 = 2r 3



r O



B) §3 2



120° ∆t r



Yerdeğiştirme = 2r§3 ϑ1 = 2r§3/∆t = §3  ϑ2 2r/∆t



(Cevap B)



Test 06



1. E



6. A noktasından yola çıkan koşucu bir bölümü O merkezli, 4 metre







10



C



-10







B



6. C



7. C



8. B



9. B 10. D



Zaman (s)



3t



Y



Buna göre,







I. (0-t) zaman aralığında araçlar aynı yönde hareket etmektedir.







I. Koşucunun sürati ϑ/2 olsaydı; A noktasından geçtikten t süre sonra C noktasında olurdu.











II. Koşucunun sürati ϑ/3 olsaydı, A noktasından geçtikten 2t süre sonra O noktasında olurdu.



II. (0-3t) zaman aralığında X aracının aldığı yol, Y aracının aldığı yoldan fazladır.











III. Koşucunun sürati ϑ/4 olsaydı, A noktasından geçtikten 3t süre sonra D noktasında olurdu.



III. (0-3t) zaman aralığında Y aracının yer değiştirme miktarı, X aracının yer değiştirme miktarından küçüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri doğrudur? (π = 3)







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



5m



O 4m



C



(Cevap C)



7. Paralel raylarda sabit hızlarla hareket eden X treninin lokomotifi tünelin L ucuna, Y treninin lokomotifi de tünelin K ucuna aynı anda varıyor. Bir süre sonra X ve Y trenlerinin son noktaları da tünelin K ucuna aynı anda varıyor.



9. Bir taksicinin şehir içinde A adresinden B adresine götürdüğü



bir yolcudan aldığı toplam ücret 21 TL dir. Taksicinin aldığı yol 7 km olup, 100 metre için aldığı ücret 30 kuruştur. Taksicinin ortalama sürati 70 m/s, ortalama hızı ise 50 m/s dir.







Buna göre, taksici yolcuyu A adresinden B adresine doğrusal bir yoldan götürebilseydi yolcudan kaç TL ücret alırdı?







A) 12



B) 15



C) 17



Tren



ϑ



2ϑ Tünel



ϑ Buna göre,







I. Y treninin boyu tünelin boyundan uzundur.







II. X treninin boyu tünelin boyuna eşittir.







III. X treninin boyu Y treninin boyundan uzundur.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve III











C) Yalnız III



E) II ve III



Buna göre X treninin boyu Y treninin boyundan uzun olup, tünelle ilgili yorum yapılamaz







Koşucu







Trenler sabit V büyüklüğündeki hızlarla hareket ettiklerine göre aldıkları yollar eşit olmalıdır.



(Cevap B)



koşucu uzunluğu , olan köprüye aynı anda giriyor.



ϑ











E) 19



5000 metre → 15 TL olur.



Tünel







D) 18



V = 7000 = 70 m/s A B ort 100s 5 km x = 50 m/s Vort = 100s 7000 metre → 21 TL x = 5000 m 7 km



10. 2ϑ ve ϑ hız büyüklükteki hızlarla ile hareket eden tren ile



X



Y



E) I, II ve III



L



K







C) I ve III



X aracının yer değiştirmesi sıfır olup Y aracının yer değiştirmesi 4m'dir. (III yanlış. (Cevap B)



ϑ . 3t = 18 m (0 – D arasında) 4







D) II ve III







zaman aralığında X aracı 20m, Y aracı 16m yol almıştır. (II doğru) (0-3t) zaman aralığında



ϑ . t = 24 m ϑ . t = 12 m (C noktasında) 2 ϑ . 2t = 16 m (O noktasında) 3



6m



B) I ve II



Konum-zaman grafiğinin ucu yukarı bakıyorsa hareket pozitif yöndedir. (I doğru). (0-3t)



Hareketli ϑ hızıyla t sürede 24 m yol almıştır.



B











E) I, II ve III



AB = 2πr 1 = 2 . 3 . 4 1 = 6m 4 4



D 3m



6m



C) I ve II



Çözüm Yayınları



A



86



2t



t



-6



4m Buna göre;



5. B



X



0 O



4. E



Konum (m)



D 5m



3. D



8. X ve Y araçlarına ait konum-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



yarıçaplı yarım çember olan şekildeki yörüngede sabit ϑ sürati ile ilerleyip t süre sonra tekrar A noktasına varmaktadır.



A



2. B



(Cevap C)



Trenin arka ucu köprüden çıktığı anda koşucu köprüyü ancak geçebildiğine göre, trenin uzunluğu nedir?



A) , den büyük







B) , den küçük











D) , kadar



C) , ile 2, arasında







E) 2, den büyük



Koşucunun aldığı yol = V. t =  ise Trenin aldığı yol = 2V.t =2 olur.







Trenin boyu , olur.







,



2,



(Cevap D)



07



BÖLÜM 05 Test



İvme 1. Doğrusal yolda hareket etmekte olan araç 36 km/h lik süratle



5. Doğrusal bir yolda ivmeli hareket eden bir aracın ivme







Buna göre, aracın hızındaki artış kaç m/s dir?







I. Hız vektörü ile aynı yönlüdür.







A) 18







II. Hız vektörü ile zıt yönlüdür.







III. Hız değişim vektörü ile ayrı yönlüdür.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



giderken süratini 54 km/h ye çıkarıyor.



B) 16



C) 15



D) 10



54 km/h  54 . 1000 = 15 m/s Vson - Vilk =15-10 3600 =5m/s'dir. 36 km/h  36 . 1000 = 10 m/s 3600



vektörü için,



E) 5







(Cevap E)







2. t = 0 anındaki hızı 40 m/s olan bir aracın ivme-zaman grafiği



B) Yalnız II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



Araç hızlanıyor ise ivme vektörü hız vektörü ile aynı yönlü, araç yavaşlıyor ise ivme vektörü



şekildeki gibidir.



ile hız vektörü zıt yönlü olur. Ama ivme vektörü her zaman hız değişim vektörü ile aynı







yönlüdür.



a (m/s2) 0



2











(Cevap C)



t (s)



3



-6







Buna göre, aracın ortalama hızı kaç m/s dir?







A) 16



B) 18



C) 22



D) 24



E) 32



İvme-zaman grafiğinin altında kalan alan hızdaki değişimi verir ve aracın hız-zaman grafiği şekildeki gibi olur.











40 28 2







6. Doğrusal bir yolda t = 0 anında yanyana olan K ve L







V



t



3



hareketlilerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.



Buradan da aracın ortalama hızı (68 + 28)m =32 m/s bulunur. 3s



Hız +2ϑ



28 m



68 m



(Cevap E)



3. Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan K ve L hareketlilerinin 8. saniyedeki hızları eşit büyüklüktedir.



24



Konum (m)



ϑ



Hız (m/s)



0







0



Zaman (s)



8



Buna göre, 0-8 saniye aralığında K ve L hareketlilerinin yerdeğiştirmeleri arasındaki fark kaç m dir?



3



Zaman (s)



8



A) 8



B) 12



C) 16



L’nin yerdeğişrmesi 3.8 = 12 m 2 t



8







K ile L arasındaki uzaklık t anında x ise, 2t anında kaç x dir? 7 9 D) 4 E) A) 2 B) 3 C) 2 2







ϑ +ϑ 0



t



L



K t anı



L



L K



7. Doğrusal yolda t = 0 anında, aynı noktadan harekete



başlayan X ve Y araçlarına ait hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



I



II t



+2ϑ



III



+ϑ



2t



3t



Zaman



D) II ve III







0



C) I ve III



E) I, II ve III



(Cevap E)



87



Hız



L



B) I ve II



K



(Cevap B)



t



X/2 2t







K



L aracından öndedir? A) Yalnız III







L



X t



-ϑ



Buna göre, I, II ve III nolu aralıklardan hangilerinde K aracı







uzaklık 3X dir.



X



(Cevap B)



Hız







X



−ϑ



araçlarına ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.



0



aralığında 2X artmıştır. 2t aralığında araçlar arasındaki



X/2



Yerdeğiştirmesi Farkları = 24 – 12 = 12 m



4. Doğrusal yolda hareket eden ve t anında yanyana olan K ve L



ϑL ϑK



Araçlar arasındaki uzaklık 0 – t aralığında X, t – 2t



K



+2ϑ



E) 24











Zaman



2t



L







8 saniye anında K hareketlisinin hızı 24 = 3 m/s 8 dir. L hareketlisininde hızı 3 m/s dir. K'nın yerdeğiştirmesi 24 m dir.



ϑ L



D) 18



t



0 −ϑ



L



K



K



+ϑ Çözüm Yayınları







Y 2t



3t



4t



5t



Zaman



-2ϑ







Buna göre, X ve Y araçları kaç t anında yan yana gelirler?



Hız



A) X1



B) 2 Hız



C) 3



D) 40 t 2t 3t 4tE)5t5



X için 



0 x 4x 6x 4x x Y x 2x 2x t x 2x 2x x 4t 5t 0 x 0 0 t 2t 3t 4t 5t t 2t 3t 2x 3x Zaman 2t 3t 4t Zaman Y için 



0 -x 0 2x 4x 5x



4t anında araçlar yan yanadır.



(Cevap D)



Test 07



1. E



8. K, L ve M hareketlilerine ait konum-zaman hız-zaman ve ivme



0



Zaman



0



t



II



III



• L hareketlisinin ortalama hızı değişmemektedir.







• K hareketlisi yön değiştirmektedir.







• M hareketlisinin hızı zamanla artmaktadır.







A) 1



9. A 10. C 11. A 12. E



m 10



bu hareketlilere ait olabilir?



8



Zaman (s)



12



4



C) 3



D)



1 2



E)



12 8 10m



(s)



(Cevap C)



-5



L



M



III



II



I



B)



I



III



II



C)



II



III



I



D)



II



I



III



E)



III



I



II



11. Birbirine paralel raylarda ϑ, 2ϑ hızlarıyla hareket eden K ve L trenleri şekildeki tünelin A ve B uçlarına aynı anda varıyorlar.







B Tünel



Verilen grafikler arasında hızları sabit olduğu tek grafik II nolu grafiktir. I ve II nolu grafiklerde hareketli yön değiştirmemiştir, III nolu grafikte hareketli yön değiştirmiş



A ϑ



K











(Cevap A)



2ϑ



Çözüm Yayınları



K A)



3 4



V1= 20m 8s = 3 bulunur. V2= 10m 12s Zaman



5 0



4



B) 2



Hız (m/s)



K, L ve M hareketlilerinin doğrusal yolda hareket ettiği



olabilir.



8. A



Hareketlinin (0-8) s zaman aralığındaki ortalama hızı ϑ1, (0 – 12) s zaman aralığındaki ortalama hızı ϑ2 olduğuna göre, ϑ1 oranı kaçtır? ϑ2







bilindiğine göre, I, II ve III numaralı grafiklerden hangileri







7. D



-5







0 - t zaman aralığında K, L ve M hareketlilerine ait bazı bilgiler aşağıda verilmiştir.











0



Zaman



m







I



6. B



5



t



t Zaman



5. C



Hız (m/s)



İvme



10







4. E



gibidir.



Konum



0



3. B



10. Doğrusal yoldaki bir hareketliye ait hız-zaman grafiği şekildeki



- zaman grafikleri şekildeki gibidir. Hız



2. E



Tünel



L







K treni bu andan itibaren hızını düzgün artırarak 2t sürede tünele tamamen giriyor ve 3t sürede hızını 2ϑ yapıyor.







L treni ise düzgün yavaşlıyor ve hızının sıfır olduğu anda K treni ile aynı sürede tünele tamamen giriyor.



Buna göre, trenlerin boyları oranı ,K kaçtır? ,L 4 1 2 B) 1 C) A) D) 3 3 3



E)



1 4



K treni 3t sürede hızını V kadar artırıyor ise 2t sürede 2V/3 kadar artırır. Buna göre,



5V/3



Hız



K



V 8Vt/3 2t



2V



Hız







L



2Vt



2t



,K = 8/3 = 4 bulunur. ,L 2 3



(Cevap A)



12. Doğrusal bir yörüngede hareket eden bir araca ait ivme-zaman grafiği şekildeki gibidir.



9. ϑ







Hız



K



a



İvme (m/s2)



0 0



88



t



2t



3t



4t



Zaman



L



-ϑ







t



Zaman (s)



Buna göre,







I. Aracın (0-t) zaman aralığında aldığı yol zamanla azalmaktadır. II. Aracın (0-t) zaman aralığında aldığı yol zamanla artmaktadır.







t = 0 anında yan yana bulunan K ve L araçlarının hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.











Araçlar birbirine paralel yollarda hareket ettiğine göre, hangi anlarda yeniden yan yana gelirler?







yargılarından hangileri doğru olabilir?



A) 2t ve 4t







A) Yalnız I











B) 2t ve 3t



D) 3t ve 4t



C) t ve 2t



E) t ve 4t



Araçların aldığı yollara bakıldığında 2t ve 4t anında araçlar yan yana gelir.



III. Araç t anında harekete başladığı noktadadır.



(Cevap A)



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Aracın ilk hızı ve hareket yönü bilinmediği için verilen öncüllerden üçüde doğru olabilir.







(Cevap E)



08



BÖLÜM 05 Test



Basit Makineler - 1 1. Basit makineler ile ilgili,



4. X, Y, Z ve T dişlileri ile oluşturulmuş düzenek şekildeki gibidir.







I. Kuvvetten kazanç varsa yoldan kayıp vardır.







II. İşten kazanç varsa yoldan kayıp vardır.











III. Kuvvetten kazanç varsa işten kayıp vardır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II







D) II ve III



X



Basit makinelerde kuvvetten kayıp, yoldan kazanç veya kuvvetten kazanç, yoldan kayıp sağlanır ama işten kazanç veya kayıp yoktur.







cisimle şekildeki gibi dengelenmiştir.



X, Y, Z ve T nin diş sayıları arasındaki ilişki nY > nX > nT > nZ olduğuna göre;







I. X dişlisine bağlı kolun döndürülme yönü ile T dişlisinin dönme yönü aynıdır.







II. X dişlisinin tur sayısı sabit kalmak şartı ile, X dişlisi Z'ye Y dişlisi T ye bağlanırsa T kasnağının tur sayısı artar.







III. X dişlisinin tur sayısı sabit kalmak şartı ile, Y ve Z dişlileri sistemden çıkarılıp X doğrudan T ye bağlanırsa T nin tur sayısı artar.



K



P







L yatay







II. G artırılırsa dengenin bozulmaması için K ve L halkaları eşit miktar ok yönünde kaydırılmalıdır.







III. G ve P ağırlıkları cisimler birbirinin yerine konularak yerleri değiştirilirse denge bozulur.







yargılarından hangileri doğrudur? (Sürtünmeler önemsizdir.)







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



d1



A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III G. d1 = P . d2 ⇒ G > P dir. II. öncülde;



P



sayısı artar. Y ve Z çıkarılmadan önce NX > NY = NZ > NT Y ve Z çıkarıldıktan sonra NT' > NX ⇒ N' > NT



(Cevap E)



Çözüm Yayınları



I. G > P



i



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







Sistemdeki tüm dişlilerin dönme yönleri aynıdır. X'in Z'ye, Y'nın T'ye bağlanması T'nin tur







d2











Buna göre,







T







(Cevap A)



2. G ağırlıklı cisim ve ağırlığı önemsenmeyen çubuk, P ağırlıklı



G



Z



C) I ve III



E) I, II ve III







Y



G . d1 = P d2 ⇒ Dengenin bozulmaması için d2 artırılmalı Sabit Sabit



G







(Cevap C)



3. Ağırlıkları eşit olan X, Y ve Z makaraları ile oluşturulmuş



sürtünmesi önemsiz düzenekte, P ağırlıklı yük şekildeki gibi dengelenmiştir. Yatay



Y



5. Şekildeki sürtünmesi önemsiz sistem, ağırlıksız makaralar ile kurulmuştur.



Z



X



P







Buna göre, I. Elin tuttuğu ipteki gerilme kuvveti P ye eşittir. II. Y makarasını tavana bağlı ipteki gerilme kuvveti 2P den fazladır. III. Y makarasını tavana bağlayan ipteki gerilme kuvveti, X makarasını tavana bağlayan ipteki gerilme kuvvetinin 3 katından fazladır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III T m P+m P+m P+m P+m 2 2 2 2 m P



m F



1. Öncül 2 ( P+m ) = F + m ⇒ F = P 2 2. Öncül T = 3( P+m ) + m ⇒ T = 3P + 5m 2 2 2 Makara ağırlığının değerini bilemediğimiz için kesin birşey söyleyemeyiz. 3. Öncül T = 3( P+m ) + m ⇒ 3 katından fazladır. (Cevap C) 2



F



89



P



Sistem dengede olduğuna göre, sistemin kuvvet kazancı kaçtır?







A) 6



B) 5



F



Kuvvet kazancı= Yük = P = 4F Kuvvet F F =4 bulunur.



F



F F P







C) 4



D) 3



E) 2



(Cevap C)



Test 08



1. A



6. Makara ağırlıklarının ve sürtünmelerin önemsiz olduğu



2. C



3. C



4. E



5. C



6. C



7. C



8. E



9. D



8. Şekildeki vida tahta zemin üzerinde F kuvveti ile t sürede n



düzenekte ağırlıkları GX, GY, GZ olan X, Y ve Z cisimleri şekildeki gibi dengededir. X ve Y cisimlerinin yerleri değiştirildiğinde düzenekte dengenin bozulmadığı gözleniyor.







kez döndürüldüğünde zeminde h kadar ilerlemektedir. F a= vida adımı



Tahta



Z



Y 30°







Yatay



X Buna göre; I. GX = GY







II. GX > GY



II. n sabit tutulup, F kuvvetinin büyüklüğü artırılırsa, vidanın zeminde ilerleme miktarı değişmez.







III. n ve t sabit iken vida adımı artırılırsa, vidanın zeminde ilerleme miktarı artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







III. GY = GZ



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III











 t sabit iken F artırılırsa n artar. (I doğru)







yargılarından hangileri doğrudur? (sin 30° = 1/2)







A) Yalnız I











h=n . a ise,



B) I ve II



D) II ve III







 n sabit iken F artırılırsa vidanın dönme hızı artar ama h değişmez. (II doğru)  n ve t sabit iken a artırılırsa h artar. (III doğru)



C) I ve III



(Cevap E)



E) I, II ve III



GX G + Y =Z 2 2 X ve Z'nın yerleri değiştirdiğinde denge bozulmuyorsa X = Z'dir. GX G + Y = GX ⇒ GX = GY 2 2 GX = GY = GZ 



(Cevap C)



Çözüm Yayınları







I. Süre sabit tutulup, F kuvvetinin büyüklüğü artırılırsa, n artar.



Dindirilme sonucunda Z dişlisi a kadar ilerliyorsa; a+2πrX











a+2πrY







Buna göre,



T



Tam dönme miktarı; a+2πrY – (a+garX) = 2π(rY–rX) 2 2 a'nın değeri bilinmeden P yükünün yükselme miktarı bilinemez. X ve Y kasnaklarının tur sayıları ve yarıçapları bilindiğinden ne kadar ipi çevrelerine sardıklarını hesaplayabiliriz. Ancak Z diplisinin yarıçapını bilmediğimizden ne kadar öteleyip ipleri çektiğini bilemeyiz.







(Cevap D)



9. Şekildeki sürtünmesi önemsiz yolda eş merkezli X ile Y



kasnakları ve Z dişlisi ok yönünde kaymadan n tur dönerek ilerliyor.



7. Şekildeki sürtünmesiz çıkrık düzeneğinde çıkrık koluna uygulanan F kuvveti ile P ağırlıklı kova dengelenmiştir.















Y



F



X



Z



2 1



T



90



P



Buna göre,







I. Yalnızca F in büyüklüğü artırılırsa kova 2 yönünde hareket eder.







II. Sistem kuvvetten kazanç sağlar.







III. Sistem işten kazanç sağlar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



Sistemin yandan görünümü; F



C) I ve II



E) I, II ve III



F artarsa sistem ok yönünde dönmeye başlar ve kova yükselir.



P



işten kazanç sağlanamaz. 







X, Y kasnaklarının ve T makarasının yarıçapları, n tur sayısı biliniyorsa;







I. T makarasının tur sayısı







II. T makarasının dönme yönü







III. P yükünün yükselme miktarı







niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?







A) Yalnız I







F . l = P . r ⇒ F < P olduğundan kuvvetten kazanç sağlanır. Hiçbir zaman r



Yatay



(Cevap C)



B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



1. Kağan şekildeki ağırlığı önemsiz el arabasında F



3. Şekildeki, K, L ve M cisimleri sürtünmesi önemsiz makara



büyüklüğünde kuvvetler uygulayarak el arabasındaki P yükü dengelemektedir.







sisteminde F kuvvetleri ile dengelenmiştir.







Kağan F



F



F K



P



K







I. F < P / 2







II. Sistemin destek noktası K dır.







III. Sistem işten kazanç sağlar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



M







C) GM > GL > GK



D) GK > GL > GM







Yer (Yatay)



Buna göre;



L



Buna göre K, L ve M cisimlerinin ağırlıkları arasındaki büyüklük ilişki nedir? B) GK > GM > GL A) GK = GL = GM











α



F F







09



BÖLÜM 05 Test



Basit Makineler - 2



E) GM > GK > GL



Aynı ip üzerinde gerilmeler eşit olduğu için F=GK=GL=GM'dir.







(Cevap A)



4. Sürtünmesiz özdeş makaralar ve P yükü ile oluşturulmuş



B) I ve II



D) II ve III



düzenek şekildeki gibi dengelenmiştir.











Yatay M



C) I ve III



E) I, II ve III







2F < P ⇒ F > P/2



L



Destek noktası K olup, kuvveten kazanç sağlanır, işten kazanç sağlanamaz.  (Cevap B)



2. Şekil - I'deki X ve Y kasnakları diş sayıları sırasıyla 3N ve



2N olan K ve L dişlilerine şekildeki gibi yapıştırılmış olup dişliler merkezlerinden geçen eksenler etrafında serbestçe dönebilmektedir.



Y



K







L



X







Şekil - I Şekil - I'deki düzenek bir miktar döndürüldüğünde X kasnağı Şekil - II'deki görünümü almaktadır.



Çözüm Yayınları



K



x İpin ucundan tutup sistemi dengeleyen el 1. konumdan 2. konuma getiriliyor. Buna göre; I. P yükü x/4 kadar yükselir. II. K ve L makaraları arasındaki düşey uzaklık azalır. III. L ve M makaraları zıt yönlerde döner. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III



L ve M makaraları zıt yönlerde döner, L makarası X/2, K makarası X/4 kadar yükseleceğinden aralarındaki uzaklık artar.  (Cevap C)



X M L



X



TX/2



K







X



X/4



Şekil - II







1. 2. konum konum



P



5. Şekil I, II ve III te sürtünmesiz basit makine sistemleri verilmiştir.



Buna göre, Y kasnağı;



F3



F2 P



I II III I, II ve III nolu görünümlerden hangilerini alabilir?



A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III







P



C) I ve III



E) I, II ve III



K dişlisinin Şekil - 2'deki görünümü alması için 1/2, 3/2, 5/2 ... tur atması gerekir. Bu durumda K 1/2 tur atıyor olsun; 3N . 1 = 2N . nL ⇒ nL = 3/4 2 Buna göre L'nın tur sayısı 3 , 3 . 3 , 5 . 3 , 7 . 3 ... 4 4 4 4 L'nın bu kurala uygun görünütmleri yukarıdaki gibi olur. (Cevap C)



P



α



yatay



Şekil - III Buna göre, hangi sistemlerde kesinlikle kuvvetten kazanç sağlanır?



Şekil - I







F1



Şekil - II



A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III



C) Yalnız III



F1 = P 2F2 = P + Pmakara ⇒ Buna göre, yalnız Şekil - III de kuvvetten kazanç vardır. F3 = Psinα



(Cevap C)



91



Test 09



1. B



2. C



3. A



4. C



5. C



6. C



7. B



8. B



9. B



6. Şekildeki sürtünmesi önemsiz eş merkezli r ve 3r yarıçaplı



8. X, Y ve Z cisimleri sürtünmesiz eğik düzlem üzerinde şekildeki











kasnaklara X ve Y cisimleri bağlanıp sistem F kuvvetiyle dengelenmiştir.



gibi dengelenmiştir.



X



Y r 2r



α Z



F Y X



yatay







Buna göre,



Buna göre, cisimlerin ağırlıkları ile ilgili,







I. GY > GX







I. F > GX







II. GX > GZ







II. GY > F







III. GX > GY + GZ







III. GX > GY







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II







D) II ve III



C) I ve III







C) I ve III



E) I, II ve III







F.3r = X . r + Y . 3r eşitliğinden, F > GY bulunur. X için ise kesin bir yorum yapılamaz. Buna



(Cevap B)



şekildeki gibi bağlanmıştır.



Çözüm Yayınları



 (Cevap C)



7. 4r yarıçaplı X, r yarıçaplı Y eş merkezli dişlileri ile Z dişlisi



3h 2r K



X



D) II ve III







GX=GZ + GY.sina ise GX > GZ olur. (I doğru, III yanlış) GY > GX ise olabilir (I doğru)



E) I, II ve III



göre F > GX veya GX > GY olabilir.



B) I ve II



3h



O



r



h 2r L



3h



Y



h r M



nK =



3h h h ,n = ,n = 4πr L 4πr M 2πr



nK > n M > n L 



(Cevap B)



h h



3r



9. Yarıçapları sırasıyla 2r, 2r, r olan K, L, M makaraları ile



oluşturulmuş düzenek şekildeki gibidir. Düzeneği dengeleyen eller iplerin uçlarını 3h ve h kadar aşağı çektiğinde K, L ve M makaralarının tur sayıları sırasıyla nK, nL ve nM olmaktadır.



Z 1



92











II. X çarkı n tur dönerse, Z çarkı 2 yönünde n tur döner.







III. Y çarkı n tur dönerse, Z çarkı 3π.r.n kadar aşağı iner.







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III 2πr







C) I ve III



E) I, II ve III



Sistem serbest bırakıldığında Z çarkı b yönünde dönerek aşağı iner.



3πr+2πr=5πr



2r



3h



I. Z çarkı aşağı inmeye başlar.



yargılarından hangileri doğrudur?



(8πr - 2πr) X çarkı n tur dönerse n . = nZ 2 3r 2π .  nZ = n tur döner.  2



r



L



Buna göre, sistem serbest bırakıldığında,







M



2r



2







8πr



K







(Cevap B)



h







Buna göre, nK, nL ve nM arasındaki ilişki nedir?







A) nK > nL > nM







B) nK > nM > nL







C) nK = nM > nL



D) nM > nK > nL







E) nM > nK = nL



BİRE BİR 1. Bir sporcu, çim sahada bulunduğu noktadan önce güneye 30 m,



4. Doğrusal bir yolda aynı yerden t = 0 anında harekete başlayan



sonra doğuya 80 m, daha sonra da kuzeye 90 m koşuyor.



X ve Y cisimlerine ait hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir.







Bu sporcu hareketini toplam 10 s’de tamamladığına göre, sporcunun süratinin ve hızının büyüklüğü kaç m/s’dir?







Sürat



Hız



A)



20



10



B)



20



15



C)



15



10



D)



10



20



E)



10



15



m



30 m



100



3ϑ







Yer değiştirme=100 m Hız = 100 = 10 m/s (Cevap A) 10



Buna göre,







I. X ve Y araçları aynı yönde hareket etmektedirler.







II. X ve Y araçlarının (0-2t) zaman aralığında ortalama hızları eşittir.







III. X aracının (0-t) zaman aralığında aldığı yol Y aracının (0-2t) zaman aralığında aldığı yola eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



t2



Zaman



Bu grafiklerden elde edilen bilgilere göre, aşağıdaki



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



(Cevap A)



5. X, Y, Z ve T noktasal cisimleri, sürtünmesiz yatay düzlemde



şekilde belirtilen noktalardan ϑX, ϑY, ϑZ ve ϑT sabit hızları ile aynı anda harekete başlıyorlar.







1 br







yargılardan hangisi yanlıştır?



T ϑT







A) X ve Y trenleri aynı anda harekete başlamıştır.







B) t1 ve t2 anlarında trenler yan yanadır.







C) (0-t1) zaman aralığının belirli bir kısmında X treni durmuştur.







D) (0-t1) zaman aralığında X treni, Y treninden daha hızlıdır.







E) (t1-t2) zaman aralığında Y treni hızlanmıştır.



X







ϑX



ϑZ ϑY Z



Y



Konum-zaman grafiğinin eğimi hızı verir. Buna göre (t1-t2) zaman aralığında Y treni sabit hızlı hareket etmektedir



B) Yalnız II



X



Çözüm Yayınları







t1



Zaman



4t 5t



Y aracının (0-2t) zaman aralığında aldığı yoldan fazla yol almıştır. (II ve III yanlış)



x1 0



2t 3t



X aracının (0-2t) zaman aralığında ortalama hızı daha büyük olup, X aracı (0-t) zaman aralığında



trenlerinin konum-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



Y



t



Hız-zaman grafiğinde zaman ekseninin üzerindeki hareketler pozitif yöndedir. (I doğru)



2. Birbirine paralel iki rayda aynı yönde hareket eden X, Y Konum



Y



0



90 m Alınan yol=30+90+80=200 m 60 m Sürat = 200 = 20 m/s 10



x2



X



ϑ











Hız



2ϑ



80 m







4ϑ



1 br







10



BÖLÜM 05 Test



(Cevap E)







Buna göre, ilk önce hangi araçlar çarpışır?







A) X ile Y











B) X ile T



D) Y ile Z



İlk önce T ve Z sonra X ve Y araçları çarpışır.



C) T ile Z



E) X ile Z



(Cevap C)



93



6. İki helikopter, aralarındaki uzaklık , iken, yere göre 3ϑ ve 3. Aynı yerden, aynı anda, aynı yöne doğru harekete başlayan X, Y araçlarının hızları sırasıyla 30 km/saat ve 50 km/saattir.







X aracı sürekli yol alırken, Y aracı 2 saat yol alıp 1 saat durduktan sonra, 1 saat yol alıp 1 saat durarak yoluna devam ediyor.







Buna göre, X ve Y araçları harekete başladıktan kaç saat sonra ilk kez yan yana gelirler?







A) 1



B) 2



C) 3



30 . 3 + 30 . t = 50 . 2 + 50 . t ⇒ t = 2 saat 2 Toplam = 3 + 2 = 5 saat bulunur.



D) 4



E) 5



ϑ büyüklüğünde sabit hızlarla, paralel doğrular boyunca birbirlerine doğru uçarak karşılaşıyorlar.







Karşılaşma süresi, helikopterlerin hareket doğrultusuna paralel ve yere göre ϑ büyüklüğünde sabit hızla rüzgar 2 esiyorken t1, hiç rüzgar esmiyorken de t2 oluyor. t1 Buna göre, oranı kaçtır? t2 1 1 B) C) 1 D) 3 E) 2 A) 2 2 3 (3V + V) . t1 = (3V +







(Cevap E)



V V + V – ) . t2 2 2



t1 = 1 bulunur. t2



(Cevap C)



Test 10



1. A



7. X, Y ve Z araçları doğrusal bir yolda sabit hızla ilerliyor. Bu



Hareket Yönü











X



C) ϑ



Şekil - II



A) ϑX > ϑY > ϑZ







B)



Hız ϑ



0



3t Zaman



t



D)



Hız



0



1,5t



2ϑ



3t Zaman



Hız 3t



t



Zaman



ϑ



3t



Zaman E)



D) ϑY > ϑX > ϑZ



E) ϑZ > ϑX > ϑY



Hız



ϑ



3t



0



X aracı en geriden gelip en öne geçiyor ve Y aracıda Z aracını yakalıyor. Buna göre VX > VY > VZ bulunur.



9. E 10. D 11. E



B) ϑX = ϑY > ϑZ



C) ϑX = ϑY = ϑZ







8. D



0



Buna göre, araçların hızlarının büyüklükleri ϑx, ϑY ve ϑZ arasındaki ilişki nasıldır?







7. A



ϑ



0



Z



Şekil - I



6. C



Hız



Y Z



5. C



Buna göre aracın hız-zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A)



Y



4. A



dönüyor.



Hareket Yönü



X



3. E



10. Bir araç t=0 anında bulunduğu yere 3t süre sonunda geri



araçların birbirlerine göre konumları t = 0 anında Şekil - I, t anında ise Şekil - II deki gibi olmaktadır.







2. E



t



Zaman



ϑ



(Cevap A)



Aracın (0-3t) zaman aralığındaki yer değiştirmesi sıfır olmalıdır. Buna göre, hız - zaman



8. Hız zaman grafiği şekildeki gibi olan bir aracın (0-3t) zaman aralığında aldığı yol 2x’tir. Hız















(Cevap D)



Çözüm Yayınları



grafiklerinin altında kalan alanlar toplamı sıfır olmalıdır.



2ϑ ϑ 0



t



2t



3t



Zaman







Buna göre, araç yolun ilk x’lik kısmını kaç t sürede alır? 1 3 5 A) B) 1 C) D) 2 E) 2 2 2 Grafiğe göre araç yolun yarısını 2t sürede almaktadır.



Hız 2V V



3x x 2x t 2t 3t



(Cevap D)







11. Düz bir yolda giden X ve Y araçlarının hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



Zaman



40



Hız (m/s) X



30



94



20



9. Doğrusal bir pistte aynı yerden; aynı anda aynı yönde



koşmaya başlayan K, L ve M atletlerinin hızlarının büyüklüğü sabit ve sırasıyla ϑK, ϑL, ϑM’dir. Bir süre sonra K ile L atletleri arası uzaklık, L ile M atletleri arası uzaklıktan daha büyük oluyor.















C) ϑK > ϑM > ϑL E) ϑL > ϑK > ϑM



I. durum M L K



II. durum L M K



III. durum K M L



IV. durum K L M







0



1



2



3



4



Zaman (s)



Y aracı durduğu anda, X ve Y araçları yan yana olduğuna göre, başlangıçta X aracının Y aracına göre konumu



Buna göre, atletlerin hızlarının büyüklükleri ϑK, ϑL, ϑM arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz?



A) ϑK > ϑL > ϑM



Y



10



nedir?



B) ϑM > ϑL > ϑK







A) 10 m geride







B) 40 m geride



D) ϑL > ϑM > ϑK







C) Tam yan yana







D) 10 m ilerde







E) 40 m ilerde



Y aracı durana kadar = 120 m yol alır. X aracı, Y aracı durana kadar 80 m yol alır. Buna göre,







(Cevap E)



başlangıçta X aracı, Y aracından 40 m ileridedir.











(Cevap E)



BİRE BİR



11



BÖLÜM 05 Test



1. Paralel raylarda ok yönünde ilerleyen X ve Y trenlerinin t1 ve



4. Durgun halden harekete geçen bir cismin ivme-zaman grafiği











t2 anındaki konumları şekildeki gibidir. X treni



şekildeki gibidir.



X treni



İvme a2



Y treni



a1



Y treni



0 t1 anındaki konumları



t2 anındaki konumları



Her bir rayda 20 bölme bulunduğuna göre trenlerin ϑX hızlarının büyüklükleri oranı kaçtır? ϑY (Raylardaki bölmeler eşit aralıklıdır.) 2 B) 9 C) 2 D) 6 E) A) 14 3 4 5 3



2t







A) Dx1 > Dx2 > Dx3



zaman



B) Dx2 > Dx1 > Dx3







C) Dx1 = Dx2 > Dx3







X treni 14 ray ilerlerken aynı sürede Y treni 7 ray ilerlemiştir. Buna göre, ϑX = 14 =2 7 ϑY bulunur. (Cevap C)



3t



Bu cisim (0 - t) zaman aralığında Dx1, (t-2t) zaman aralığında Dx2 ve (2t - 3t) zaman aralığında Dx3 kadar yer değiştiriyor. Buna göre, Δx1, Δx2 ve Δx3 arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur?











t



D) Dx3 > Dx2 > Dx1



E) Dx1 = Dx2 = Dx3







İvme - zaman grafiğinin altında kalan alan hızdaki değişimi hız- zaman grafiğinin altında kalan alanda yer değiştirmeyi verir. Hız



Buna göre, Dx3 > Dx2 > Dx1



2V







2. Paralel raylarda birbirine doğru sabit hızlarla hareket eden K ile L



trenlerinin t = 0 anındaki konumları şekildeki gibidir. X K







V



3x x 2x t 2t 3t











(Cevap D)



Zaman







5. Düz bir yolda ϑ=20 m/s’lik sabit hızla giden bir araç, şekildeki X



K, L trenlerinin ön uçları t anında, son uçları 2t anında XY çizgisine varıyor. , Buna göre, trenlerin boylarının oranı K kaçtır? ,L 3 A) 1 B) 3 C) 1 D) 4 E) 2 4 3 2



hizasına geldiği anda 60 m gerisindeki Z düzeyinde durmakta olan başka bir araç sabit ivmeyle aynı yönde harekete geçiyor.



Çözüm Yayınları



L



Y



Z



X 20m/s



ϑ=0



60m



VK=3V



, 3 dir. Buna göre K = bulunur. 4 , L VL= 4V







(Cevap B)



3. Şekildeki doğrusal yolda K, L ve M araçları sabit hızlarla ok



yönünde ilerlemektedir d1 doğrusu hizasından önce M, sonra da K ile L aynı anda geçiyor, d2 doğrusu hizasından ise önce K sonrada L ile M aynı anda geçiyor.











d1



d2







A) 10



B) 8



20 . t = 120 m t = 6s 1 at2 = 180 m 2



C) 6



D) 4



E) 2



1 . a . 62 = 180 m 2 a = 10 m/s2 bulunur.



(Cevap A)



6. Doğrusal bir yolda sabit ϑ hızıyla hareket eden X arabası a ivmesi ile yavaşlamaya başladığı anda, durmakta olan Y arabası da a ivmesi ile X arabasına doğru hızlanmaya başlıyor.



M X



Buna göre, K, L ve M otomobillerinin hızlarının büyüklükleri ϑK, ϑL, ϑM arasındaki ilişki nasıl olur?



A) ϑK = ϑL > ϑM



120m



İki aracın, Y hizasına aynı anda varabilmesi için arkadaki aracın ivmesi kaç m/s2 olmalıdır?



K L







Y











K aracı en geriden en öne geçerken L aracıda önde giden M aracına yetişmiştir. Buna göre, VK > VL > VM bulunur.  (Cevap B)



Arabalar karşılaştıklarında hızlarının büyüklükleri eşit olduğuna göre, karşılaşıncaya kadar araçların aldıkları DxX yolların oranı kaçtır? DxY



B) ϑK > ϑL > ϑM



C) ϑM > ϑK = ϑL D) ϑK > ϑL = ϑM E) ϑL > ϑM > ϑK



Y



ϑ







A) 3



Hız V X V X 2 X X Y 0



B)



5 2



C) 2



D) 3 2



E) 1



DXX 3 = = 3 bulunur. 1 DX Y (Cevap A) Zaman



95



Test 11



1. C



7. Bir hareketlinin konum-zaman grafiği şekildeki gibidir.



2. B



3. B



4. D



5. A



7. B



8. C



9. A 10. B 11. D 12. C



10. K ve L araçlarına ait hız-zaman grafikleri aşağıdaki gibidir.



Konum







6. A



Hız +2ϑ



K



+ϑ 0 0



I



II



III IV



Zaman



V











Buna göre, hangi zaman aralıklarında, bu hareketlinin hızı sıfırdır?







A) Yalnız I







zaman



t



+ϑ -2v



L



Buna göre, K ve L hareketlileri için,







I. 0-t zaman aralığında birbirlerinden uzaklaşmaktadır.







II. Yer değiştirmeleri eşittir.



Konum - zaman grafiğinin zaman eksenine paralel olduğu aralıklarda araç durmaktadır ve







III. Zıt yönlerde hareket etmektedirler.



hızı sıfır olur.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız III



D) I ve II



C) IV ve V



E) III ve IV







(Cevap B)







B) Yalnız III



D) I ve III



C) I ve II



E) I, II ve III



Araçlar zıt yönlerde hareket ettikleri için (III doğru) Araçların birbirine doğru mu, yoksa birbirinden uzaklaşarak mı hareket ettiği bilinmediği için I. öncül ile ilgili kesin bir yorum yapılamaz. (I doğruda olabilir yanlışta) Yer değiştirme vektörel bir büyüklük olduğu için, yer değiştirmeleri eşit değildir. (II yanlış) (Cevap B)



11. Doğrusal bir yolda hareket eden ve başlangıçta yanyana



8. Şekil - I deki doğrusal yolda O noktasından harekete başlayan



bulunan K ve L hareketlilerine ait hız - zaman grafikleri şekildeki gibidir.



K



-100



M



O



-50



N



L



0 50 Şekil - I



100



Çözüm Yayınları



cismin hız zaman grafiği Şekil - II deki gibidir.



x(metre)



Hız(m/s)







ϑ(m/s)







10 0



5



10







-10



Şekil - II



Buna göre, cisim harekete başladıktan 10 s sonra nerede bulunur?







A) K



C) O



10



X



10



20



t (s)



Buna göre, 20s sonunda iki hareketli arasındaki uzaklık kaç metre olur?







B) M



Y



0







Zaman (s)



20



D) N







A) 20



B) 30



C) 40



D) 50



E) 150



20s'de X aracı= 250 m Y aracı 200 m yol alır. Aralarındaki mesafe 50 m olur.







(Cevap D)



E) L



Cismin toplam yer değiştirmesi sıfır olduğu için 10 s sonra cisim harekete başladığı O noktasındadır.







(Cevap C)



12. Doğrusal yollardaki hareketlilerinden Şekil-I’deki hareketli ϑ sabit hızı ile x yolunu t1 sürede Şekil-II’deki hareketli 2ϑ sabit hızı ile 2x yolunu t2 sürede ve Şekil-III’deki hareketli ise 2ϑ hızı ile giderken düzgün olarak yavaşlayıp x yolunu t3 sürede alarak duruyor.



96



ϑ



ϑ



2ϑ



2ϑ



2ϑ



x



2x



x



Şekil-I



Şekil-II



Şekil-III



ϑ=0







Buna göre, t1, t2 ve t3 süreleri arasındaki ilişki nedir?



9. Aşağıdaki niceliklerden hangisi vektörel büyüklüktür?







A) t1 = t2 > t3











C) t1 = t2 = t3



A) Yer değiştirme D) Enerji



B) Zaman E) Kütle



C) Güç







B) t2 = t3 > t1 D) t1 > t2 > t3 E) t3 > t1 > t2



Yer değiştirme vektörel bir büyüklük iken zaman, güç, enerji ve kütle skaler büyüklüktür.



x = V.t1







x yolunu alacağı için t1 = t2 = t3 bulunur. 2x = 2V.t2











(Cevap A)



t1 = t2 bulunur. Şekil - III'deki düzgün yavaşlayarak (Cevap C)



1. Kuvvet ile ilgili,



4.







I. SI birim sisteminde birimi Newton’dur.







II. Cisimlerde şekil değişikliği oluşturur.







III. Dinamometre ile ölçülür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







01



BÖLÜM 06 Test



Newton'un Hareket Yasaları / Kuvvet ve İvme - 1



+ϑ



Hız



Zaman



0







C) I ve III



E) I, II ve III



Kuvvet cisimlerde şekil değişikliği oluşturabilen, dinamometre ile ölçülen ve birimi Newton olan bir büyüklüktür. (Cevap E)



-ϑ



I



II



III



Hız-zaman grafiği şekildeki gibi olan bir cisim için,







I. I. aralıkta ivmenin büyüklüğü sıfırdır.







II. II. aralıkta cisme sürekli olarak hareketine zıt yönde kuvvet etki etmektedir.







III. III. aralıkta cismin ivmesi sabittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Hız büyüklüğünün sabit olduğu yerde ivme sıfırdır. (I doğru) II. aralıkta cisim önce yavaşlayıp, sonra hızlandığı için hızlandığı aralıkta kuvvet hız ile aynı yöndedir. (II yanlış) Hız-zaman grafiğinin eğimi ivmeyi verir. (III doğru). (Cevap C)



2. Kuvvet, temas gerektiren ve temas gerektirmeyen kuvvet



5. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmeli yatay düzlemde



olarak ikiye ayrılır.



durmakta olan 2 kg kütleli X cismine F1, F2 ve F3 kuvvetleri etki ediyor.



Buna göre,







I. Sibirya kurtlarının kar kızağını çekmesi







II. Asansörün çelik halatlarla yukarı çekilmesi







III. Viraja giren arabanın savrulmaması







örneklerinden hangilerinde temas gerektiren kuvvetler etkilidir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



I. ve II. öncülde çekme kuvveti, III. öncülde ise sürtünme kuvveti temas gerektiren bir kuvvettir. (Cevap E)



F3 = 10N



Çözüm Yayınları







F2 = 10N







F1 = 20N



X



Yatay Buna göre, X cisminin ivmesinin büyüklüğü; I. 0 II. 4 m/s2







III. 5 m/s2 değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız I











B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I ve III



Ortam sürtünmesi olsaydı; Fnet = m.a ⇒ (20–10) = 2.a ⇒ a = 5m/s2 olurdu; ancak sürtünmeli sistemde ya ivme bu değerden daha az olacak ya da cisim hareket edemeyecektir. (Cevap C)



6. Bir öğrenci şekillerdeki yatay, sürtünmesi önemsiz düzlemlerde bulunan mıknatısın üzerine özdeş mıknatıslar koyarak F kuvvetinin oluşturduğu ivme büyüklüklerini ölçüyor.



3. Bir fizik öğretmeni atomun yapısını anlatırken şekildeki gibi bir modelleme kullanıyor.







S N S N



Çekirdek S N







S N S N S N



Elektron



Buna göre,







I. Modelde etkili olan kuvvet kütle çekim kuvvetidir.







II. Modelde etkili olan kuvvet alan kuvvetidir.







III. Modelde etkili olan kuvvetin kaynağı elektrik yükleridir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Atom çekirdeğinin modellemesinde etkili olan kuvvet elektriksel kuvvet olup, elektriksel kuvvet alan kuvvetidir. (Cevap D)







Şekil - 1







Buna göre,



F Yatay



Şekil - 2



F Yatay



Şekil - 3



F



Yatay







I. Deneyde F kuvveti kontrollü değişkendir.







II. Deneyde kütle bağımsız değişkendir.







III. Deneyde ivmenin büyüklüğü bağımlı değişkendir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Olayın nedeni bağımsız değişken olup kütledir. (II doğru) Olayın sonucu bağımlı değişken olup ivmedir. (III doğru) Sabit tutulan değişken, kontrol değişken olup kuvvettir. (I doğru) (Cevap E)



97



Test 01



1. E



7. Kütlesi 4 kg olan Şekil - 1'deki K aracı, yatay ve sürtünmesiz



0



3 Zaman (s)



Şekil - 1







Hız



F



α



Şekil - 2







Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç N olabilir?



A)



1 2



B) 2



C) 4



D) 8



4. C



5. C



6. E



7. E



8. E



9. E 10. C 11. B 12. B







I. Dengelenmiş kuvvetler etkisinde kalan cisimler hareket edemez.







II. Yatay bir yüzeyde durmakta olan bir cisme yola paralel bir kuvvet uygulanırsa cisim harekete geçer.







III. Bir cisim üzerine etki eden net bir kuvvet varsa, cisim ivme kazanır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



Dengelenmiş kuvvetler etkisindeki cisimler durur ya da sabit hızlı haraket eder. (I yanlış) Duran bir cisme etki eden, kuvvetin yönü ve ortamın sürtünmeli olup olmadığı bilinmeden cismin hareketi ile ilgili yorum yapılamaz. (II yanlış) Bir cisim üzerine etki eden net kuvvet varsa sistem ivme kazanır (III doğru) (Cevap C)



E) 16



Hız-zaman grafiğinin eğimi ivmeyi verir. a= Dv = 6 =2m/s2 Dt 3 F . cosa = m.a F . cosa = 4 . 2 F > 8 N dir.



3. D



10. Kuvvet ile ilgili,



yolda durmakta iken F kuvveti ile çekildiğinde hız - zaman grafiği Şekil - 2'deki gibi oluyor. 6



2. E







11. 6 km yükseklikte uçaktan atladığı anda paraşütçüye etki eden yerçekimi kuvveti G1 dir. Yerden 500 m yükseklikte paraşütü açıldığı anda paraşütçüye etki eden yerçekimi kuvveti G2, havanın direnç kuvveti ise Fd dir.



(Cevap E)







I. Vektörel büyüklüktür.







II. Türetilmiş büyüklüktür.







III. Uluslararası birim sisteminde birimi m/s2’dir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



İvme, vektörel ve türetilmiş bir büyüklük olup birimi m/s2'dir.



(Cevap E)



9. Bir öğrenci şekildeki sürtünmesi önemsiz düzeneği kuruyor ve her defasında X noktasından serbest bırakılan K cisminin O noktası etrafında döndürülebilen sürtünmesiz kalasın I, II, III nolu konumlarında çıkabileceği maksimum yüksekliği ölçüyor.



Çözüm Yayınları



8. İvme ile ilgili,







Şekil - 1



Şekil - 2



Buna göre,







I. G1 = G2







II. Fd = G2 ise paraşütçü havada askıda kalır.







III. Fd > G2 ise paraşütçü yavaşlamaya başlar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) Yalnız III



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Yeryüzeyinden uzaklaştıkça çekim ivmesi, dolayısıyla paraşütçüye etki eden yerçekimi kuvveti daha büyük olur. Fd = G2 olduğu durumda paraşütçünün ilk hızı olduğundan sabit (Cevap B) hızla hareket eder. Fd < G2 olduğundan ise yavaşlar.



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolda F kuvveti ile çekilen K A







98







K



I



O



cismi ok yönünde yavaşlayarak hareket etmektedir.



II III



Yatay



Buna göre,



F



K







yatay



Buna göre,







I. K cisminin kalasın I, II ve III nolu konumlarında çıkabileceği yükseklikler bağımlı değişkendir.







I. Cisme etki eden net kuvvetin büyüklüğü, F kuvvetinden fazladır.







II. Kalasın I, II ve III nolu konumları bağımsız değişkendir.











III. K cisminin serbest bırakıldığı konum kontrollü değişkendir.



II. K cisminin ivme vektörü ile K cismine etki eden F kuvveti zıt yönlüdür.







III. K cismi yavaşlar, durur ve zıt yönde hızlanır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Olayın nedeni olan yolların konumu bağımsız değişken, olayın sonucu olan K cisminin çıkabileceği yükseklikler bağımlı değişkendir.  (Cevap E)







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



Fnet=(F─Fsür) olduğundan sürtünme kuvvetinin değeri bilinmeden I. öncüle yorum yapılamaz. K cismi yavaşladığı için ivme vektörü ile F kuvveti zıt yönlüdür. (II doğru) K cismi yavaşlar, durur ama ters yönde harekete geçemez. Çünkü sürtünme kuvvetinin hareket ettirici özelliği yoktur. (III yanlış) (Cevap B)



1. Kuvvet ile ilgili,



5. Yatay yolda ok yönünde şekildeki gibi hareket eden X cismine bir kuvvet uygulanıyor.



I. Türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür.







II. Doğada dört farklı çeşit temel kuvvet bulunur. m III. SI birim sisteminde birimi kg 2 dir. s yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I















B) I ve II







D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Kuvvet, türetilmiş ve vektörel bir büyüklük olup birimi kg m 'dir. Doğada, güçlü nükleer, s2 zayıf nükleer, kütle çekim kuvveti ve elektromanyetik kuvvet olmak üzere dört temel kuvvet bulunur.



02



BÖLÜM 06 Test



Kuvvet ve İvme - 2











(Cevap D)



2. Şekildeki grafikte sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan,



yatay bir yolda hareket eden cisme etki eden kuvvet ile ivme arasındaki ilişki verilmiştir.







X



yatay







Buna göre, X cisminde,







I. Şekil değişikliği,







II. Hareket yönünün değişimi,







III. Hızının değişimi,







değişimlerinden hangileri gözlenebilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Kuvvet, cisimlerde, şekil değişimine, hareket yönünün değişimine ve hız değişimine neden olabilir. (Cevap E)



a (m/s2) 10 10



15



Buna göre, cisminin kütlesi kaç kg’dır?



A)



1 2



B) 2



C)



3 2



D) 8



E)



5 2



Cisminin harekete geçmevsi için 10N şiddeti sınır değer olduğundan sürtünme kuvvetinin olabileceği en büyük değer 10N'dir. Buna göre; (Cevap A) Fnet = m . a ⇒ 15 – 10 = m . 10 ⇒ m = 1/2 kg 



3.



I. Geminin denizde yüzmesi







II. Uçaktan atlayan bir kişinin yere düşmesi







III. Yan yana konulan mıknatısların birbirini çekmesi







Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin gerçekleşmesini sağlayan kuvvet temas gerektirmez?







A) Yalnız I











B) I ve II







D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Gemilerin suda yüzmesinde kaldırma kuvveti, paraşütçünün yere düşmesinde kütle çekim kuvveti, mıknatıslar arasında ise elektromanyetik kuvvet etkilidir. (Cevap A)



4. Yatay ve sürtünmesiz düzlemde durmakta olan m1 kütleli



cisme düzleme paralel F kuvveti uygulandığında ivmesi 2a, m2 kütleli cisme düzleme paralel 2F kuvveti uygulandığında ivmesi 6a oluyor. m1 m2 kütleli cisimler yıpıştırılıp, 5F büyüklüğündeki kuvvetle şekildeki gibi çekiliyor. m2







Yağmurlu bir havada şekildeki gibi buluttan düşen bir yağmur damlasına etki eden kuvvetler,



I. Sürtünme kuvveti,







II. Kütle - çekim kuvveti,







III. Zayıf nükleer kuvvet







belirtilen kuvvetlerden hangileridir?







A) Yalnız I











α



E) I, II ve III



7. Sürtünmeli yatay yolda durmakta olan m kütleli K cismi, F kuvveti ile harekete geçiriliyor.











X



yatay







değerlerinden hangileri olabilir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















E) I ve III



C) Yalnız III



5F kuvveti yatay doğrultuda uygulanmış olsaydı; 5F = (3m + 2m) . a1 5F = 5m.a1 6ma = m . a1 a1 = 6a . olurdu, ancak kuvvet şekildeki gibi uygulandığından ivme 6a'dan küçük olur.  (Cevap A)



C) I ve III



Yağmur damlasının yere düşmesine kütle çekim kuvveti ve süratinin sabit kalmasına sürtünme kuvveti neden olur. Nükleer kuvvetlerin bir etkisi yoktur. (Cevap B)



99



F yatay



Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü azaltılırsa K cismi;



I. Hızlanmaya devam eder.







II. Sabit hızla hareket eder.







F = m1 . 2a m1 = 3m 2F = m2 . 6a m2 = 2m olsun; F = 6ma



D) II ve III







S



III. 7a



D) I ve II



B) I ve II



m



Buna göre, sistemin ivmesi; I. 5a II. 6a















5F



m1







Çözüm Yayınları







6.



F(N)



III. Yavaşlar durur ve zıt yönde harekete başlar.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







F FS



B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Cisim harekete geçtiğine göre F > FS dir. F'in azaltıldığı durumda FS ile arasındaki büyüklük ilişkisi için kesin bir vurguda bulunamayız. Ancak FS > F olursa cisim yavaşlar, durur ama ters yönde gidemez.  (Cevap B)



Test 02



1. D



8. Sürtünme katsayıları eşit olan yatay düzlemlerde durmakta



α X m



F



Şekil - 1







F



Yatay











Buna göre, aX, aY ve aZ arasındaki ilişki nedir?











A) aX > aY > aZ







B) aY > aZ > aX







C) aZ > aX > aY



D) aY > aX > aZ











8. C



9. B 10. C 11. C 12. C



L



F/2



F



M



2F



yatay



x



Buna göre, L ve M arasındaki uzaklık 2x olduğu anda, K ile L arasındaki uzaklık kaç x dir? A) x/2



3ϑ



E) aZ > aY > aX



B) 3x/4



C) 3x/2



D) 2x



E) 3x



L cismi M'den 3/2 fazla yol almıştır. Buna göre, aralarındaki uzaklık 3x/2 dir. (Cevap C)



Hız K x L M x/2



ϑ



F = m . aX Fcosa = m . aY ⇒ F = m/2 . aZ olduğundan cisimlerin ivmeleri arasındaki ilişki aZ > aX > aY dir.



7. B



ϑ



x











6. B



ϑ



K



Yatay



Şekil - 3



5. E



ϑ



Şekil - 2



Z m/2



4. A



şekildeki konumlardan eşit büyüklükte hızlarla geçen özdeş K, L ve M cisimlerinden L sabit hızla hareket etmektedir.



F Y m



Yatay



3. A



11. Sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan yatay yolda t = 0 anında



olan, X, Y ve Z cisimleri şekillerdeki kuvvetlerin etkisi ile aX, aY ve aZ ivmeleri ile harekete geçmektedir.







2. A



Zaman



(Cevap C)



9. Durgun halden harekete geçen bir araca ait ivme-zaman grafiği şekildeki gibidir. İvme



0 a2







2t



t



3t



Zaman



K



Buna göre, aracın,







I. (0-t) ve (2t-3t) zaman aralığında aldığı yollar eşittir.







II. (t-2t) zaman aralığında araca etki eden net kuvvet sıfırdır.







III. Araç (2t-3t) zaman aralığında (0-t) zaman aralığı ile aynı yönde hareket etmektedir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



F



Demir zemin Şekil - II



Çözüm Yayınları



a1



C) Yalnız III



E) I ve III



İvme-zaman grafiğinin altında kalan hız değişimini hız-zaman grafiğinin altında kalan alan yer değiştirmeyi verir. a1 ve a2 değerleri bilinmeden alınan yollar ve hareket yönü için yorum yapılamaz. İvmenin sıfır olduğu (t-2t) zaman aralığında cisme etki eden net kuvvet sıfırdır. (Cevap B)



10. Doğrusal bir yörüngede hareket eden bir aracın hızı zamanla şekildeki gibi değişiyor.



ϑ



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmeli yolda K cismi sabit



Hız



hızla hareket etmektedir.



F1=40N 0



100







Buna göre,







Konum



0 I



t



Zaman



Konum



Zaman



0 II



İvme



Zaman



0 III



Zaman







I. 10 N







II. 40 N







III. 70 N







değerlerinden hangilerine eşit olabilir?



I, II ve III ile verilen grafiklerden hangileri bu araca ait olabilir?







A) Yalnız I







A) Yalnız I



B) Yalnız II























D) I ve II



E) I ve III



Hızı pozitif yönde düzgün artan bir aracın ivme-zaman grafiği zaman ekseninin üzerinde ve sabit büyüklükte olmalıdır. Konum-zaman grafiği ise ucu yukarı bakan parabol şeklinde olmalıdır. (Cevap C)



F2



yatay



Buna göre, F2 kuvvetinin büyüklüğü,







C) Yalnız III



K



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



F3 kuvvetinin büyüklüğü 40N olursa cisim sabit hızla ilerleyemez.



 (Cevap C)



1. Yatay düzlemde hızlanan K cismine etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü Fs dir.



K m



03



BÖLÜM 06 Test



Sürtünme Kuvveti - 1



F



yatay



S



Buna göre, K cisminin ivmesi,



4.



I. Tahtaya yazı yazmak







II. Arabayı harekete geçirmek







III. Buz pistinde buz pateni yapmak







Yukarıda verilen olaylardan hangilerinin gerçekleşmesi için yüzeyler arasında sürtünme kuvveti olmalıdır?







A) Yalnız I



B) I ve II







C) I ve III







I. Cismin kütlesi (m),







II. Cismin kesit alanı (S),







III. Yüzeyin sürtünme katsayısı (k),



Duran cisimlerin hareket etmesi, hareket halindeki cisimlerin durması için sürtünme kuvveti gereklidir. (Cevap E)







niceliklerinden hangilerinin artmasıyla azalır?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Fs = k . N = kmg ile bulunur. Buna göre, m ve k artarsa Fs artar ve bunun sonucunda K cisminin ivmesi azalır.  (Cevap C)



5. Bir öğrenci eşit kütleli K ve L cisimlerini F büyüklüğündeki



kuvvetlerle sürtünme katsayısı her yerinde aynı olan yatay yolda şekildeki gibi çekiyor.



2. Sürtünme kuvveti ile ilgili,



I. SI sisteminde birimi Newton’dur.







II. Temas gerektirmeyen bir kuvvettir.







III. Yüzeyin tepki kuvvetinin büyüklüğü arttıkça, azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







S







C) I ve III







E) I, II ve III



3. Yatay sürtünmeli X yüzeyinde bulunan K cismine yatay



doğrultuda uygulanan kuvvete bağlı olarak cisme etki eden sürtünme kuvvetinin değişimini gösteren grafik Şekil - 1'deki gibidir. Fs 10



Şekil - 1



Şekil - 2



Buna göre,







I. Öğrenci, sürtünme kuvvetinin taban alanına bağlı olup olmadığını araştırmaktadır.







II. Taban alanı deneyde bağımsız değişkendir.







III. Net kuvvet deneyde bağımsız değişkendir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III







Şekil-2’de X yüzeyinde F 1 kuvvetinin etkisinde durmakta olan  cisim Şekil-3’de X yüzeyinde F2 kuvvetinin etkisinde sabit hızlı hareket ediyor. ϑ



K







Yatay



2S



Şekil - 1







D2



L



Öğrenci deneyinde sürtünme kuvvetinin taban alanına bağlı olup olmadığını araştırmaktadır. Olayın nedeni olan taban alanı bağımsız, sabit tutulan kuvvet ise kontrol değişkendir. (Cevap B)



F



12



Çözüm Yayınları



Sürtünme kuvveti, temas gerektiren bir yüzey kuvveti olup birimi Newton'dur. Yüzeyin tepki kuvvetinin büyüklüğü arttıkça sürtünme kuvveti artar. (Cevap A)



D1



K



K



ÁF1



X yüzeyi



X yüzeyi



Şekil - 2



Şekil - 3



ivmeli hareket yapıyor. ÁF2



Yatay







I. Cismin kütlesi bir miktar azaltılırsa, cisim Şekil-2’de de harekete geçer.







II. Cismin taban alanı azaltılırsa cisim Şekil-3’de ivmeli hareket yapar. III. Cisme Şekil-3’de etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü F1 kuvvetinin büyüklüğüne eşittir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







F m



Buna göre,







6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan eğik düzlemde m kütleli cisim



C) I ve III



E) I, II ve III



Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü cisim durgun durumda iken (cisme uygulanan yatay kuvvete eşit olmak üzere) 12 N'a kadar değer alabilir, cismin hareketli durumunda sürtünme kuvvetinin büyüklüğü 10N olur. Cismin Şekil - 3'de sabit hızlı hareket yapması için F2 = 10N olmalıdır.  (Cevap C)



α







yatay



Buna göre,







I. Yüzeyin sürtünme katsayısını artırma,







II. Yüzeyin sürtünme katsayısını azaltma,







III. Cismin kütlesini artırma







işlemlerinden hangileri yapılırsa cismin ivmesi artabilir?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Cismin yavaşlayan mı hızlanan mı hareket yaptığını bilmediğimiz için, yüzeyin sürtünme katsayısını artırmak ya da azaltmak ivmeyi artırabilir. Eğik düzlemde ivme, kütleden bağımsızdır. (Cevap D)



101



Test 03



1. C







yatay







II. α açısı artırılırsa X cismi harekete geçer. III. F kuvvetinin büyüklüğü bir miktar artırılırsa X cismi harekete geçer.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



7. A



8. B



9. B 10. D



yatay



S



I. Yatay düzlem sürtünmelidir.







6. D



ÁF



K m







Buna göre,







5. B



etmektedir.



ÁF



X m



4. E



9. K cismi yatay düzlemde F kuvveti etkisiyle sabit hızla hareket



gibi çekildiğinde X cismi harekete geçmiyor. α



3. C →



7. Yatay düzlemde durmakta olan X cismi F kuvveti ile şekildeki



2. A



C) Yalnız III



E) II ve III



X cismi bir kuvvet ile çekilmesine rağmen harekete geçmiyor ise yatay düzlem sürtünmelidir. a açısının artması sürtünme kuvvetini ve X cismini yatayda çeken F kuvvetini azaltır ama cismin harekete geçip geçmeyeceği kesin olarak bilinmez. F artarsa X cismi harekete geçer diyemeyiz, çünkü sürtünme kuvvetinin maksimum değeri bilinmemektedir. (Cevap A)



Buna göre,







I. F artarsa, cisme etki eden sürtünme kuvveti artar.







II. K cisminin ağırlığı korunarak taban alanı S artarsa, cisme etki eden sürtünme kuvveti artar.







III. Cismin kütlesi artarsa, cisme etki eden sürtünme kuvveti artar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız III















D) I ve III



C) II ve III



E) I, II ve III



Çözüm Yayınları



Cisim hareketli olduğundan sürtünme kuvvetinin büyüklüğü FS nin artışından etkilenmez. Sürtünme kuvveti yüzey alanından bağımsızdır. Cismin kütlesi artarsa sürtünme kuvveti artar.  (Cevap B)



10. K yüzeyinin A hizasında durmakta olan X cismi düzleme



paralel, sabit F kuvvetiyle sürekli olarak çekiliyor. X cismi A hizasından sürtünme katsayıları farklı K ve L yüzeylerinin sınırı olan B hizasına t sürede varıyor. B hizasından da C hizasına t sürede varıyor.



8. Yatay düzlemde durmakta olan K cismine büyüklüğü düzgün







olarak artan F kuvveti uygulanıyor. Sürtünme kuvvetin uygulanan kuvvete bağlı değişimini gösteren grafik şekildeki gibi oluyor. Sürtünme kuvveti



5



102







10



Uygulanan kuvvet



20



Buna göre,







K yüzeyi X F



A







I. ϑ/2







II. K cismine 7 N’luk kuvvet uygulandığında sürtünme kuvvetinin büyüklüğü 7 N olur.



II. ϑ







III. K cismine 15 N değerinde kuvvet etki ederse sürtünme kuvveti 10 N olur. yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Grafikteki bilgilere göre K cismine etki eden maksimum statik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü 10 N olur. Buna göre 10 N 'dan büyük kuvvetler K cismini harekete geçirirken 10 N'dan küçük kuvvetlere büyüklüklerine eşit sürtünme kuvveti eki eder. Kinetik sürtünme kuvveti bilinmediği için III. öncüle yorum yapılamaz. (Cevap B)



B



C



X cismi B hizasından ϑ büyüklüğündeki hızla geçtiğine göre, C hizasından geçerken hızı;



I. K cismi yola paralel olarak uygulanan 10 N’dan büyük kuvvetlerin etkisinde harekete geçer.







L yüzeyi







III. 2ϑ







IV. 5ϑ/2







değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) I ve II















D) I, II ve IV



B) III ve IV



C) I, II ve III



E) I, II, III ve IV



K ve L yüzeylerindeki sürtünme katsayıları farklı olduğundan bu yüzeylerdeki ivme büyüklükleri de farklı olacaktır. K yüzeyinde; ∆ϑK = ϑK . t = ϑ (Cevap D) L yüzeyinde; ∆ϑL = ϑL . t ≠ ϑ 



04



BÖLÜM 06 Test



Sürtünme Kuvveti - 2 1. Sürtünme kuvveti ile ilgili,



4. Sürtünme kuvveti ile ilgili,







I. Yararlı ve zararlı etkileri vardır.







I. Temas gerektiren bir kuvvettir.







II. Statik ve kinetik sürtünme kuvveti olarak ikiye ayrılır.







II. En güçlü temel kuvvettir.







III. SI birim sisteminde birimi Newton’dur.







III. Cisimlere daima hareket yönünde etki eder.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



5.











II. Enerji kayıbına neden olur.







III. Çalışan sistemlerde sıcaklık artışına neden olur ve sistemin verimini azaltır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







Çözüm Yayınları



2. Sürtünme kuvvetinin zararları ile ilgili,



ip



K







I. Makinelerin ömrünü kısaltır.



E) II ve III



Sürtünme kuvveti temas gerektiren bir kuvvet olup, daima harekete zıt yönde bir kuvvettir. Sürtünme kuvveti, temel bir kuvvet olmayıp temas gerektiren bir kuvvettir. (Cevap A)



Sürtünme kuvvetinin, yararlı ve zararlı etkileri olup, kinetik ve statik sürtünme kuvveti olarak ikiye ayrılır. Sürtünme kuvvetinin birimi Newton'dur. (Cevap E)







C) Yalnız III



yatay



Şekildeki gibi çekildiğinde harekete geçemeyen K cismine etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü,







I. Cismi harekete zorlayan kuvvet







II. Cisim ile yüzeyin temas alanı







III. Cisme etki eden dik tepki kuvveti







niceliklerinden hangilerinin tek başına azaltılmasıyla azalır?







A) Yalnız I











C) I ve III



B)Yalnız II



D) I ve II



E) I ve III



I. aralıkta görüldüğü gibi sürtünme kuvvetinin büyüklüğü cismi harekete zorlayan kuvvetin büyüklüğü kadardır.  (Cevap A)



FS



E) I, II ve III



Sürtünme kuvveti yüzeyleri aşındırarak makakinelerin ömrünü kısaltır ve sıcaklık artışına neden olur. Aynı zamanda enerjinin bir kısmı ısıya dönüştüğü için enerji kaybına neden olur. (Cevap E)







C) Yalnız III



I



II



F



6. Bir öğrenci K cismini aynı sürtünmeli yüzey üzerine Şekil - I ve



Şekil -II’deki gibi koyup F kuvveti ile çekiyor. K S Şekil - I







3. Sürtünme kuvvetinin yararları ile ilgili,



I. Hareket halindeki bir otomobilin durmasını sağlar.







II. Duran bir otomobilin harekete geçebilmesini sağlar.







III. Araçların virajlı yollarda güvenle dönmesini sağlar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Sürtünme kuvveti duran cisimlerin harekete geçmesini, hareket halindeki cisimlerin durmasını ve cisimlerin belirli bir yörüngede hareket etmesini sağlar. Aynı zamanda sürtünme kuvveti sistemlerin çalışmasını da sağlar. (Cevap C)



K



F



F



yatay



2S Şekil - II



yatay



103



Buna göre,







I. Şekil - I ve Şekil -II’de K cismine etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklükleri eşittir.







II. Öğrenci, deneyde taban alanının değişiminin sürtünme kuvvetine etkisini araştırmaktadır.







III. F kuvvetinin büyüklüğü bağımsız değişkendir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) Yalnız III



Öğrenci deneyde taban alanı ile sürtünme kuvveti arasındaki etkiyi araştırmaktadır. Taban alanı sürtünme kuvvetini etkilemediği için K cismine her iki şekilde de etki eden sürtünme kuvvetlerinin büyüklükleri eşittir. Olayın nedeni olan taban alanı bağımsız, sabit olan F kuvveti kontrol değişkendir. (Cevap B)



Test 04



1. E



F







(g:10 m/s2, ks, statik sürtünme katsayısı, kk: kinetik sürtünme katsayısı)







F= 20 N



F= 45 N



A)



30



30



B)



30



20



C)



20



30



D)



20



20



E)



40



30







6. B



7. D



8. B



9. C 10. C 11. A



→



gibi uygulandığında X cismi harekete geçiyor.



F2



Buna göre, cisme uygulanan F kuvvetinin büyüklüğü 20 N ve 45 N olduğu durumlarda cisme etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklükleri kaç N dur?



5. A



2 kg kütleli X cismine F1 ve F2 kuvvetleri aynı anda şekildeki



yatay







4. A



→



F kuvveti ile şekildeki gibi çekiliyor. Cisimle yatay düzlem arasındaki statik sürtünme katsayısı 0,6, kinetik sürtünme katsayısı 0,4 tür. K



3. C



9. Sürtünme katsayısı 0,5 olan yatay düzlemde durmakta olan



7. Yatay, sürtünmeli yolda durmakta olan 5 kg kütleli K cismi







2. E







F1



X



yatay



Buna göre,







I. F1 > F2 > 10







II. 10 > F1 > F2







III. F1 > 10 > F2







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



FS = k . N = 0,5 . 20 = 10N Dolayısıyla cismin harekete gelebilmesi için cisme uygulanan F1 ve F2 kuvvetlerinin bileşkesinin 10N'dan büyük olması gerekir. Buna göre, 10N şiddetindeki bileşke 10 > F1 > F2 kuvvet ilişkisi ile sağlanamaz. (CevapC)



Fs(statik) = mg.ks = 50.0,6 = 30 N Fs(kinetik) = mg.kk = 50.0,4 = 20N Statik durumda cisme uygulanan kuvvetin şiddeti kadar sürtünme kuvveti oluşturur.  (Cevap D)



Çözüm Yayınları



10. Yatay düzlemde durmakta olan bir cismin ivmesinin,



8. 3 kg kütleli X cismi 20 N’luk bir kuvvetle şekildeki gibi



uygulanan kuvvete bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir. İvme (m/s2) 3



0



15



Kuvvet (N)



24







Buna göre, yüzeyin statik sürtünme katsayısı kaçtır?







(g=10 m/s2)







A) 0,8







B) 0,6















D) 0,4







E) 0,3



C) 0,5



Grafiğin eğimi, 1 = 3 ve m=3 kg bulunur. Grafiğe göre, cisim en az 15N'luk kuvvet m 24-15 uygulandığında harekete geçer. Buna göre, Fsstatik = ksmg 15 = ks.m.g 15 = ks.3.10 (Cevap C) ks = 0,5 bulunur.



çekildiğinde ipte 8 N bir gerilme oluşuyor.







Duvar



X



ip



11. Yatay doğrusal, sürtünmeli yolda hareket eden 2 kg kütleli cisme F=20N



S



104



yatay







ait hız-zaman grafiği şekildeki gibidir. Hız (m/s) 20



Zemin



Buna göre,







I. X cisminin kütlesi artırılırsa ip gerilmesi azalır.







II. Yüzeyin sürtünme katsayısı 0,4’tür.







III. X cisminin taban alanı (S) artırılırsa ip gerilmesi azalır.







yargılarından hangileri doğrudur? (g:10m/s2)







A) Yalnız I











Tip = F – Fsür



B) I ve II



D) Yalnız II







0



C) I ve III



E) II ve III



8N = 20 – k.3.10 denklemine göre, X cisminin kütlesi artırılırsa Tip azalır. X cisminin taban alanının artması ya da azalması ip Tip = F – kmg k = 0,4 bulunur. gerilmesini etkilemez. (Cevap B)



20



t Zaman (s)



Cisimle yol arasındaki sürtünme katsayısı 0,1 olduğuna göre, X cismi kaç m yol alarak durur? (g=10 m/s2) A) 200



B) 100



C) 50



D) 25



E) 10



Fnet = ma ve Fsür = ma ise kmg = ma olur. Buna göre, 0,1. 10 = a ⇒ a = 1 m/s2 20.20 Buna göre, cismin 20s sonra hızı sıfır olur ve 2 = 200 m bulunur. hız-zaman grafiğinin altında kalan alan yer Zaman (s) 20 değiştirmeyi verir. (Cevap A)



Hız (m/s)



05



BÖLÜM 06 Test



Etki - Tepki Kuvveti



4. Etki - tepki kuvvetleri ile ilgili



1. Yatay düzlemde durmakta olan K cismi ile düzlem arasındaki sürtünme katsayısı 0,25 dir. Düzleme paralel olarak uygulanan 6N büyüklüğünde kuvvet, K cisminin 1,5 m/s2 büyüklüğünde ivme ile hızlanmasına neden oluyor,







6N



X



yatay







Buna göre, düzlemin X cismine uyguladığı tepki kuvveti







A) 10



kaç N’dur? (g=10 m/s2) B) 15



C) 20



Fnet = m.a 6 – kmg = m . 1,5 6 – 2,5 m = 1,5 m a 4 m = 6 a m = 3/2 kg



D) 30



E) 60











I. Her etkiye karşı zıt yönde bir tepki vardır.







II. Etki ve tepki kuvvetleri daima farklı cisimler üzerine etki eder.







III. Dengelenmiş bir sistemde oluşan etki kuvveti tepki kuvveti eşit büyüklüktedir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



















E) I, II ve III



D) I ve III



C) II ve III



Etki-tepki kuvvet çifti daima farklı cisimler üzerine etki eder ve dengelenmiş sistemlerde etkitepki kuvvetleri eşit büyüklükte ve zıt yönlüdür. (Cevap E)



(Cevap B)



2. X, Y cisimleri ve elastik top ile oluşturulmuş düzenekte X cismi Şekil - I deki konumunda sabit tutulmaktadır. X cismi serbest bırakıldığında top Şekil - 2'deki gibi sıkışarak sistem dengeye gelmektedir.



bir zemin üzerine koyup, zeminlerin tepki kuvvetlerinin büyüklüğünü ölçülüyor.







ip Yer



Y Top



X



Yer



X







Buna göre,







I. Şekil - 1'deki ipte oluşan gerilme kuvveti, Y cisminin ağırlığına eşittir.







II. Şekil - 2 de ipte oluşan gerilme kuvveti, Şekil - 1 dekinden büyüktür.







III. Şekil - 2'de topun Y cismine uyguladığı tepki kuvveti, Y cisminin ağırlığı ile eşit büyüklüktedir. yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



yatay



S



3S



Şekil - 2







Y



Y Top



X



Şekil - 1







ip



Çözüm Yayınları







5. Bir öğrenci eşit kütleli X ve Y cisimlerini şekildeki gibi yatay



Buna göre, deneyde;







I. Bağımsız değişken taban alanıdır.







II. Kontrol değişkenlerinden biri kütledir.







III. Bağımlı değişken zeminin tepki kuvvetinin büyüklüğüdür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Tepki kuvvetinin cismin taban alanına bağlı olup olmadığını araştıran öğrencinin, deneyinin bağımsız değişkeni taban alanı, kontrol değişkeni kütle ve bağımlı değişkeni tepki kuvvetinin büyüklüğüdür. (Cevap E)



Şekil - 1'deki Y cismini yukarı çeken ip gerilme kuvveti, Y cisminin ağırlığına eşittir. Şekil - 2 de ipt oluşan gerilme kuvveti X isminin ağırlığına eşittir. Sistemin serbest kaldığında oluşan yeni denge durumu Y'nin X'den ağır olduğunu gösterir. Şekil - 2'de topa ip gerilmesinden dolayı Y'in ağırlığından daha az bir kuvvet etki eder.  (Cevap A)



6. Yatay düzlemde bulunan K cismi şekildeki eşit büyüklükteki →



→



F1 ve F2 kuvvetleri etkisinde dengededir.



3. Yatay düzlemde durmakta olan X ve Y cisimlerinin kesit alanları



F2



sırasıyla S ve 3S dir. Düzlemin X cismine uyguladığı tepki kuvveti, Y cismine uyguladığı tepki kuvvetinden büyüktür.







K



X



Y



S



3S



yatay







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve III



X cisminin ağırlığı G ise Y'nın ağırlığı G'den azdır. PX = G/S P ⇒ X >3  PY PY = G'den az 3S



105







I. K cismine etki eden sürtünme kuvveti F1 e eşittir.







II. Düzlemin K cismine uyguladığı tepki kuvvetinin →



büyüklüğü F2 kuvvetinin büyüklüğünden fazladır.



basınçlar oranı PX / PY; I. 2 II. 3 III. 4 değerlerinden hangilerine eşit olabilir?



yatay →



Buna göre, X ve Y cisimlerinin düzleme uyguladıkları







F1



→



F2 kuvveti kaldırıldığında K cismi harekete geçer. III. C) Yalnız III



E) II ve III







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



















E) Yalnız III



D) I ve III



C) Yalnız II →



(Cevap C)



K cismi denge halinde olduğundan sürtünme kuvvetinin büyüklüğü F1 in büyüklüğüne →



eşittir. (Sürtünme kuvveti yönleri zıt olduğundan F2 e eşit olamaz.) Düzlemin tepki kufvvetinin büyüklüğü F2 ile ağırlığın toplamı kadardır. Sürtünme kuvvetinin değerini ve F2 nin değerini bilmediğimizden, F2 kaldırıldığında oluşacak hareket durumunu bilemeyiz.  (Cevap C)



Test 05



1. B



2. A



3. C



4. E



5. E



6. C



7. B



8. C



9. Sürtünme kuvveti, yatay düzlemin cisme gösterdiği dik tepki



7. Kıvanç ve Kerem buz pateni pistinde şekildeki gibi dururken →



kuvveti ile doğru orantılıdır.



Kıvanç, Kerem’i F kuvveti ile itiyor.



F Kerem



Fİ



K



F



Zİ



L



d



3



3



ZİK



3D



FİZİK 3D



Buna göre,



Fİ ZİK 3D



Fİ Z İK



3D



Fİ



Zİ



K



→







I. Kerem'de Kıvanç’a F kuvveti uygular.







II. Kerem'in K noktasına ulaşma süresi, Kıvanç'ın L noktasına ulaşma süresinden kısa ise, Kıvanç’ın kütlesi Kerem'inkinden fazladır.







III. Kıvanç ve Kerem’in K ve L noktalarındaki hızlarının büyüklükleri eşittir.



A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



K X sıvısı



106



K



yatay



yatay



Şekil - 2



I. K cisminin ağırlığı ile kabın tabanının K cismine gösterdiği tepki kuvveti eşit büyüklüktedir. II. Sıvının K cismine uyguladığı kaldırma kuvveti ile kabın tabanının K cismine gösterdiği tepki kuvveti zıt yöndedir. III. K cismi kabın tabanına inerken dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde hareket etmektedir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II







FK











E) II ve III



D) I ve III



N FK + N = G ⇒ G > N



G







III. Yüzeyler özdeş ise, M cisminin birim zamandaki hız değişimi K nınkinden büyüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II







D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



arasındaki ilişki şekildeki gibidir. Kütle







Z



X







Cisim X, Y, Z cisimleri sırasıyla yüzeylere paralel FX, FY, FZ kuvvetleriyle itilip hareket ederken cisimlere etkiyen sürtünme kuvvetleri eşittir. Buna göre;







I. Z cismi, X cisminin hareket ettiği düzlemde FZ kuvvetiyle itilip hareket edemez.







II. Y cismi, Z cisminin hareket ettiği düzlemde FY kuvvetiyle itilirse, yavaşlar ve durur.







III. Yüzeylerin sürtünme katsayıları arasında kY > kX > kZ ilişkisi vardır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III















D) I ve II







E) I ve III



11. Sürtünmesi önemsiz yatay yüzeyler üzerindeki sistemler F F



C) Yalnız III



L



K 2m



m



F



N



M







2m



m II



I



yatay



Buna göre, I. K ve M cisimlerinin ivmeleri eşittir.



II. L cisminin K cismine uyguladığı tepki kuvveti, N cisminin M cismine uyguladığı tepki kuvvetine eşittir.







Tepki kuvveti ve kaldırma kuvveti aynı yöndedir. K cismi kap tabanına inerken dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir.  (Cevap C)



K



II. M cismine etki eden sürtünme kuvveti K cismine etki eden sürtünme kuvvetine eşit ise, yüzeyler özdeştir.



kuvvetleri ile itilmektedir.



Buna göre,











X, Y ve Z cisimlerine etki eden sürtünme kuvvetleri eşit ise yüzeylerin sürtünme katsayısı kütleler ile ters orantılı olmalıdır. Yani kY > kX > kZ 'dir. (III doğru) Buna göre, Z cisminin hareketi bilinmeden I. öncüle yorum yapılamaz. Y cisminin kütlesi Z cisminin kütlesinden küçük olduğu için II. öncül yanlış olur (Cevap C)



X sıvısı



Şekil - 1







I. Yüzeyler özdeş ise, K ve L cisimlerine etki eden sürtünme kuvvetleri eşittir.



Y



sonra Şekil - 2 deki gibi kap tabanına inmektedir.











E) II ve III



8. Şekil - 1 deki konumundan serbest bırakılan K cismi bir süre







Buna göre, ok yönünde hareket eden özdeş cisimler için,



C) Yalnız III



 Kıvanç, Kerem'e  F kuvveti uygular ise Kerem'de Kıvanç'a – F kuvveti uygular. (I yanlış) Kerem K noktasına daha çabuk ulaşıyorsa ivmesi daha büyük yani kütlesi daha küçüktür. (II doğru) Kıvanç ve Kerem'in kütlelerini bilmediğimizden K ve L noktalarındaki hızlarını karşılaştıramayız. (Cevap B)







ϑM



10. Farklı yatay yüzeylerde bulunan X, Y, Z cisimlerinin kütleleri



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Sürtünmeler önemsizdir.)







M



Yüzeyler özdeş ise K ve L cisimlerine etki eden sürtünme kuvvetleri eşit büyüklükte olup, M cismine etki eden sürtünme kuvvetinden küçüktür. (I doğru, II yanlış) M'ye eden sürtünme kuvveti daha büyük olacağından M'nin ivmesi K'nın kinden büyüktür. (Cevap C)



Çözüm Yayınları







ϑL



L



D



K



d



F



ϑK



K



Kıvanç



D



Fİ







9. C 10. C 11. A



III. L cisminin ivmesi K cisminin ivmesinden büyüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



E) I ve III



C) Yalnız III



Toplam kütle ve sisteme uygulanan kuvvetlerin büyüklükleri eşit olduğu için cisimlerin ivmeleri eşittir. (I doğru, III yanlış) L ve N cisimlerinin kütleleri farklı olduğu için tepki kuvvetleri farklı büyüklüktedir. Toplam kütle ve net kuvvet eşit büyüklükte olduğu için sistemlerin ivmeleri eşit büyüklüktedir. (Cevap A)



BÖLÜM 06 Test



Dengelenmiş Kuvvetler Etkisinde Hareket - 1



1. X cismi ile K yüzeyi arasındaki sürtünme kuvvetinin yatay olarak



4.



uygulanan kuvvete bağlı değişimi gösteren grafik aşağıdaki gibidir.



06







Sürtünme kuvveti



Uygulanan kuvvet







I II Sabit büyüklükteki Hızlanmaya başlayan hızla virajı dönen sürat patencisi sürat patencisi



Yatay K yüzeyinde bulunan X cismi Şekil - 1 de 6 N şiddetindeki kuvvetin etkisinde durmakta, Şekil - 2 de 10 N şiddetindeki kuvvetin etkisinde harekete geçmektedir. X cismi Şekil - 3 de 8 N şiddetindeki kuvvetin etkisinde iken yüzeyle arasındaki sürtünme kuvvetinin büyüklüğü Fs oluyor. F1= 6 N yatay



X K yüzeyi



X K yüzeyi



Şekil - 1



F2= 10 N yatay







Şekil - 2 X K yüzeyi



F3= 8 N yatay



Şekil - 3 Buna göre, FS'nin büyüklüğü;







I. 6 N







II. 7 N







III. 8 N değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız II











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Şekil - 1'de X cismine etki eden sürtünme kuvveti 6N, Şekil - 2'de ise 10N'den azdır. Buna göre cisme 8N şiddetinde kuvvet uygulandığından hareketsiz kalıyorsa FS = 8N, harekete geçiyorsa FS < 8N dir, ancak 6N olamaz çünkü 6N değerinde durgun olduğunu biliyoruz.  (Cevap D)



Çözüm Yayınları















III IV Hareketsiz şekilde Doğrusal yolda yarışın başlamasını sabit hızla ilerleyen bekleyen sürat patencisi sürat patencisi







I, II, III ve IV de verilen hareketlerden hangileri dengelenmiş kuvvetlerin etkisi ile gerçekleşir?







A) Yalnız III











B) I ve II



D) III ve IV







C) I ve III



E) I ve IV



Bir cisim dengelenmiş kuvvetler etkisinde ise ya durgundur ya da sabit doğrusal olarak hareket etmektedir.  (Cevap D)



5. Kütleleri mK, mL, mM, mN ve mX olan K, L, M, N, X cisimleri ile oluşturulmuş sürtünmesi önemsiz düzenek şekildeki gibi sabit tutulmaktadır. Düzenek serbest bırakıldıktan bir süre sonra M cismine bağlı ip kopuyor ve düzenek sabit hızla hareket etmeye başlıyor.







X



yatay







2.



I. Ağacın dalındaki elma.



K







II. Sabit hızla yükselen balon.







III. Dönmeye başlayan rüzgâr gülü.











Yukarıda verilen örneklerden hangileri dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Fnet = 0 ise cisim duruyorsa durmaya haraket halinde ise sabit hızla hareketine dengelenmiş kuvvetler etkisinde devam eder. Buna göre, I ve II. öncüller dengelenmiş kuvvetler etkisindedir.  (Cevap B)



3.



I. Kaydıraktan kaymaya başlayan çocuk







II. Dönme dolapta dönen çocuk







III. Koşmaya başlayan çocuk Yukarıda verilen örneklerden hangileri dengelenmiş kuvvetler etkisinde hareket etmemektedir?







A) Yalnız I











D) II ve III



N



Buna göre,







I. mM + mN > mK + mL







II. mN > mK







M



L



III. mM > mL







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III



C) I ve III E) I, II ve III



m'ye bağlı ip koptuğunda sabit hızlı hareket gerçekleştiğine göre ip kopmadan önce sistemde X cismi sağ tarafa doğru harekete geçmiştir. mM + mN > mK + mL ip koptuğunda sabit hızlı hareket gerçekleştiğine göre sistem dengededir. mN = mK + mL ⇒ mN > mK (Cevap B) mN > mL 



6. Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde bulunan bir cisim için;







B) I ve II











C) I ve III



E) I, II ve III



Sistem üzerine etki eden net kuvvet sıfır değil ise, yani cismin hızı değişiyor ise, cisim dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir. Buna göre, verilen öncüllerin üçüde dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir. (Cevap E)







I. Hareketsiz ise, olduğu yerde durur.







II. Hareketli ise, sabit hızlı hareket eder.







III. Yavaşlayarak hareket eder.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III



C) I ve III E) I, II ve III



Dengelenmiş kuvvetler etkisindeki cisim duruyorsa durmaya, hareketli ise sabit hızla hareketine devam eder. (Cevap B)



107



Test 06



1. D



7. Yatay, doğrusal bir yolda durmakta olan 2 kg kütleli X cismi, yola paralel 10 N’luk kuvvetle çekiliyor.







2 kg



10 N



2. B



3. E



4. D



5. B



6. B



7. E



8. B



9. E 10. C 11. E



10. Furkan, el arabasını şekildeki yörüngeyi izleyerek K,



noktasından L noktasına taşıyor.







yatay



K X cismi dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olduğuna göre,



I. Yol sürtünmelidir.







II. Yolun X cismine uyguladığı sürtünme kuvveti 10 N’dur.







III. Yolun sürtünme katsayısının değeri en az 0,5’tir.







yargılarından hangileri doğrudur? (g=10 m/s2)







A) Yalnız I











B) I ve II







D) II ve III



El arabasının yol boyunca hızının büyüklüğü sabit olduğuna göre,



C) I ve III



E) I, II ve III



8. Yatay, sürtünmeleri önemsiz düzenekte şekildeki gibi



dengedeki düzgün yük dağılımlı, yalıtkan K ve L cisimlerini duvarlara bağlayan iplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T1 ve T2 dir.



+



T2 ip







I. T1 ve T2 gerilme kuvvetleri eşit büyüklüktedir.







II. Cisimler dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.







III. T1 ve T2 gerilmeli ipler aynı anda kesildiğinde, K ve L eşit yol alıp çarpışırlar. Yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II







D) II ve III



I. El arabası düzgün doğrusal hareket yapmıştır.







II. El arabası dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde hareket etmiştir.







III. El arabasının ivmesi sıfırdan farklıdır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Kasanın hızının yönü değiştiği için ivmesi sıfırdan farklıdır ve dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir. Hızı değiştiği için Kasa ivmeli hareket yapar. (Cevap C)



yatay



Buna göre,











Çözüm Yayınları



L



K



T1 ip







K



Cisim dengelenmiş kuvvetler etkisinde ise Fnet = 0 olmalıdır. Buna göre yol sürtünmeli olup Fs = 10 N dur. Fs = kmg 10 = k.2.10 k = 0,5 bulunur. (Cevap E)







L







C) I ve III



E) I, II ve III



Cisimler dengelenmiş kuvvetler etkisinde olup ve T1=T2'dir. Cisimlerin birbirine uyguladığı elektriksel kuvvetler eşittir ancak kütlelerini bilmediğimizden ivmelerini değerlendiremeyiz.  (Cevap B)



9. K cismi şekildeki eğik düzlem üzerinde dengelenmiş kuvvetler etkisindedir.



11. X cismi yatay sürtünmeli yolda, yola paralel olarak uygulanan



nü



ü



ön



2Y



108



ö 1Y F







F1 ve F2 kuvvetlerinin etkisindedir.



K



X



Batı



α



yatay











I. K cisminin ağırlığı F kuvvetinin büyüklüğünden küçüktür.







I. Batı yönünde 20N







II. K cismi 1 yönünde hareket etmektedir.







II. Batı yönünde 10N







III. K cismi 2 yönünde hareket etmektedir.







III. Doğu yönünde 10N







Buna göre,







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



K cismi dengelenmiş kuvvetler etkisinde ise Fnet = 0 olmalıdır. Buna göre, eğer ortam sürtünmesi önemsiz ise F = mk . g . sina olur. Ortam sürtünmeli ise F > mkg veya F < mkg olabilir. Ayrıca cisim 1 veya 2 yönünde hareket edebilir. (Cevap E)



F1=20 N



Doğu



X cismi dengelenmiş kuvvetler etkisinde olduğuna göre, F2 kuvveti için;







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Ortamın sürtünmeli olduğundan verilen öncüllerin üçü de doğru olabilir.



 (Cevap E)



1. Şekildeki sürtünmesiz yatay düzlem üzerinde durmakta olan



4. Yatay doğrusal yolda durmakta olan X cismi şekildeki gibi



cisme etki eden F1, F2, F3, F4 ve F5 kuvvetlerinin bileşkesi (+) x yönünde 4F’dir.







F1 = 4F



-x



sürekli uygulanan F kuvveti ile harekete geçiyor.











+y



α



F2 = 3F F4 = 2F



F



X K



F3 = 2F



K



07



BÖLÜM 06 Test



Dengelenmiş Kuvvetler Etkisinde Hareket - 2



+x



Buna göre, düzleme paralel olan F5 kuvvetinin büyüklüğü;



L



d



M



d



d



N







X cismi KL arasında hızlanıyor LM arasında yavaşlıyor ve MN aralığında sabit hızla hareket ediyor.







Buna göre,



I. F







I. Yolun KL bölümü sürtünmesizdir.











II. X cismi LM yolunu KL yolundan daha kısa sürede alır.







II. 2F







III. 3F







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II



















değerlerinden hangilerine eşit olabilir?







A) Yalnız I











B) Yalnız II



D) II ve III F1 = 4F α



C) I ve II



D) I ve III



Hız



E) I, II ve III



F1'in yatay düzlemdeki bileşkeye katkısı 0 < F4x < 4F dir. F4x = 0 olamayacağından F5 = 3F olamaz. F4x = 2F olursa F5 = F olur. F4x = F olursa F5 = 2F olur. (Cevap C)



F



III. MN aralığında cisme etki eden net kuvvet sıfırdır.



KL



LM



Zaman



MN



C) Yalnız III



E) II ve III



Cisim KL aralığında hızlanan hareket yaptığından sürtünmenin olup olmadığı için kesin birşey söylenemez. LM ve MN aralıklarında ise kesinlikle sürtünme vardır. X cisminin LM aralığındaki ortalama hızı MN aralığındaki hızdan büyük olduğundan LM aralığı MN'ye göre daha kısa sürede alınır. MN aralığında cisim sabit hızla hareket ettiğinden dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.  (Cevap E)



2. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlem üzerinde durmakta olan



aynı maddeden yapılmış, türdeş, içinde boşluk bulunmayan K ve L silindirleri sırasıyla F ve 2F büyüklüğündeki kuvvetler ile şekildeki gibi çekiliyor.







hK r



hL F 2r



K



L



2F Yatay düzlem







K ve L cisimlerinin ivmelerinin büyüklükleri eşit olduğuna göre, silindirlerin yükseklikleri oranı hK / hL kaçtır? A) 3



B) 2



1 D) 2



C) 1



1 E) 3



m F = mK . a 1 ⇒ K = mL 2 2F = mL . a mK = πr2.hK . d h 1 = ⇒ K =2  mL = π4r2.hL.d hL 2



(Cevap B)



Çözüm Yayınları



5. Yatay, doğrusal bir yolda durmakta olan K cismi yatay



doğrultuda uygulanan kuvvet ile harekete geçirildiğinde hız-zaman grafiği şekildeki gibi oluyor. Yolun X, Y ve Z bölgelerinde K cismine etki eden sürtünme kuvvetlerinin büyüklükleri FX, FY ve FZ dir. Hız



0



X



Y



Z



Zaman







Buna göre FX, FY ve FZ arasında nasıl bir ilişki vardır?







A) FX > FY > FZ







B) FZ > FY > FX







C) FX = FY > FZ







D) FY > FZ > FX







E) FX > FZ = FY X bölgesinde cisim hızlandığına göre, Fnet > Fsür , Y bölgesinde cisim yavaşladığına göre, Fsür > Fnet ve Z bölgesinde cisim sabit hızla haraket ettiğine göre Fnet = Fsür dür. Buna göre Y > Z > X olur. (Cevap D)



6. Sürtünmeli yatay düzlemde sabit hızla hareket eden X ve Y



cisimlerini birbirine bağlayan ip bir süre sonra kopuyor. ip ip X Y yatay



3.



I. Otobüs durağında oturan çocuk







II. Otobüsü görünce hızlanarak harekete geçen çocuk







III. Durağa yavaşlayarak yaklaşan otobüs







Yukarıda verilen örneklerden hangileri dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde gerçekleşmiştir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Fnet ≠ 0 ise cisim dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir. Dengelenmemiş kuvvetler etkisindeki cisim ivmeli hareket yapar. Yani cisim hızlanır ya da yavaşlar. (Cevap D)



Buna göre,







I. X cismi yavaşlar ve durur.







II. Y cismi hızlanır.







III. X ile Y cisimleri arası uzaklık değişmez.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) Yalnız III



Cisimler, bir F kuvveti ile çekilmesine rağmen sabit bir hızla hareket ettiklerine göre ortam sürtünmelidir. Cisimler arasındaki ip koparsa Y cismi yavaşlar durur, X cismi hızlanır ve cisimler arası uzaklık artar. (Cevap B)



109



Test 07



1. C



7. Yatay yolda bulunan Şekil - 1 deki F kuvveti sürekli olarak



F







yatay



0



K



Şekil - 1 Buna göre,



L







I. K bölgesinde yüzey sürtünmesizdir. II. L bölgesinde yüzey sürtünmelidir.







III. M bölgesinde cisme etki eden net kuvvet hareket yönündedir.











yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız II















C) I ve III



8. B



9. E 10. C 11. D



I. Hız,







II. İvme,







III. Net kuvvet







niceliklerinden hangileri artar? (Tepenin zirvesi ile etekleri arasındaki yerçekim ivmesi farkı önemsizdir.)







A) Yalnız I











duruştan harekete geçirilen ve sabit ivme ile hızlanan X ile Y cisimleri yolun ortasındaki O noktasına aynı anda ulaşıyorlar. X



B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Çığ aşağı doğru inerken sürtünme olmadığı için hızı, kütlesi arttığı için kara etki eden net kuvvet artar. Yalnız dağ yüzeyinde eğim sabit olmadığı için ivme ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap C)



8. Yatay doğrusal bir yolda K ve L noktalarından aynı anda



Y O



d



L



d



Çözüm Yayınları



K



7. A



Çığ aşağı doğru inerken,







E) I, II ve III



K bölgesinde cisim hızlanmaktadır dolayısıyla K bölgesi ya sürtünmesizdir ya da F kuvveti K bölgesindeki sürtünme kuvvetinden büyüktür. L bölgesinde cisim F kuvveti ve FS kuvvetinin etkisinde sabit hızla hareket etmektedir. (F = FS) M bölgesinde cisim yavaşladığından cisme etki eden net kuvvet hareket yönünün tersindedir.  (Cevap A)







6. B



Zaman







D) II ve III



5. D



M



Şekil - 2



B) I ve II



4. E



kütlesini artırarak (çığ şeklinde) eğimi sabit olan yamaçtan aşağı inmektedir.



Hız Y



3. D



10. Sürtünmesi ihmal edilen tepenin zirvesinden kopan kar



uygulandığında cismin yolun K, L ve M bölgelerindeki hızzaman grafiği Şekil - 2 deki gibi oluyor.







2. B



Buna göre,







I. X ve Y cisimlerinin O noktasındaki hızları eşittir.







II. X ve Y cisimlerinin ivmelerinin büyüklükleri eşittir.







III. X ve Y cisimlerine etki eden net kuvvetlerin büyüklükleri eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



C) Yalnız III



E) I, II ve III



Cisimler aynı anda harekete geçip, aynı sürede eşit büyüklükte yol aldıkları için ivme büyüklükleri ve O noktasındaki hız büyüklükleri eşittir. Hızları eşit değildir. (I yanlış, II ydoğru) Cisimlerin kütleleri ve ortamın sürtünmeli olup olmadığı bilinmeden III. öncüle yorum yapılamaz. (Cevap B)



11. Yatay, yolda K noktasında durmakta olan X cismi 20 N



büyüklüğündeki F kuvvetinin etkisiyle harekete geçiriliyor. F=20 N X yatay K L M



9. X, Y cisimleri ve sürtünmesiz makara ile oluşturulmuş sistem sabit hızla hareket etmektedir.











X







Y



110



Buna göre,



I. Y cisminin kütlesini artırma,







II. X cisminin kütlesini artırma,







III. Yüzeyin sürtünme katsayısını artırma







işlemlerinden hangileri yapılırsa sistem ivmeli hareket yapar?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



L noktasında F kuvveti kaldırılıyor ve X cismi M noktasında duruyor.



C) I ve III



Sistem sabit hızlı hareket ederken Y cisminin kütlesini artırmak sistemi hızlandırır ve ivmeli harekete neden olur. X cisminin kütlesini artırmak veya yüzeyin sürtünme katsayısını artırmak sürtünme kuvvetinin büyüklüğünü artırarak sistemi yavaşlatır ve ivmeli harekete neden olur. (Cevap E)



Buna göre,







I. KL yolunda X cismine 20 N büyüklüğünde sürtünme kuvveti etki etmiştir.







II. LM yolunda X cismine 25 N büyüklüğünde sürtünme kuvveti etki etmiştir.







III. KL yolunda X cismine 16 N büyüklüğünde sürtünme kuvveti etki etmiştir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



XY yolunda K cisminin duruştan harekete geçebilmesi için, sürtünme kuvvetinin 20 N'luk F kuvvetinden küçük olması gerekir. (I yanlış, III doğru). YZ yolu için bir bilgi olmadığı için her değer doğru olabilir. (II doğru) (Cevap D)



BİRE BİR



08



BÖLÜM 06 Test



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan XYZT yolunun yalnız XY bölümü



3. Yatay ve sürtünmeli yüzeyde bulunan K cisminin ivmesinin



sürtünmesizdir. K



uygulanan kuvvete bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.







İvme



X α Y



Z



T



yatay



α



0



Uygulanan Kuvet



∆F







X noktasından ilk hızsız harekete başlayan K cismi X Y arasını ϑ1, YZ arasını ϑ2, ZT arasını da ϑ3 ortalama hızla geçerek T noktasında duruyor.







I. K cisminin kütlesi artırılırsa, DF artar.







Yolun YZT bölümü boyunca cisme etki eden sürtünme kuvveti sabit olduğuna göre ϑ1, ϑ2, ϑ3 arasındaki ilişki nedir?







II. Uygulanan kuvvet artırılırsa, DF değişmez.







III. Uygulanan kuvvet artırılırsa, a açısı artar.



A) ϑ1 > ϑ2 > ϑ3







B) ϑ2 > ϑ3 > ϑ1



C) ϑ3 > ϑ2 > ϑ1







E) ϑ1 = ϑ2 = ϑ3



Hız



0



(Cevap D)



Zaman







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



DF=Fsür=kmg, kütle artarsa DF artar. (I doğru) Cisme uygulanan kuvvet DF'i etkilemez. (II doğru) F - DF = m.a denklemine göre F artarsa a artar ve a açısı sabit kalır. Çünkü grafiğin eğimi = 1 'e eşittir. (III yanlış) (Cevap B) m



Cismin hız-zaman grafiğini çizersek, buradan , V2 > V1 > V3 bulunur.



V XY YZ ZT V 1 V2 V3



D) ϑ2 > ϑ1 > ϑ3



Buna göre,



4. Birbirine iple bağlı K ve L cisimleri şekildeki düzlemde hareket ederken ipte T büyüklüğünde gerilme kuvveti oluşuyor.



Çözüm Yayınları



Yatay



2. Sürtünmeli yatay düzlem üzerinde, eşit F kuvvetlerinin



etkisinde hareket eden K, L cisimlerinin hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir.







Yatay yüzey sürtünmeli olduğuna göre, ipteki gerilme kuvveti T,







I. K’nın kütlesi,







II. Yerçekim ivmesi,







III. Yüzeyin sürtünme katsayısı







büyüklüklerinden hangilerine bağlıdır?







A) Yalnız I











Zaman



0



K cisminin kütlesi mK, K cismine etki eden sürtünme kuvveti fK, L cisminin kütlesi mL, L cismine etki eden sürtünme kuvveti fL’dir.







Yatay düzlemde sürtünme katsayısı sabit olduğuna göre, fK, fL ve mK ile mL arasındaki ilişkiler nedir?







C) fK > fL, mK = mL















D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



denklemlerine göre ip gerilmesi T, K cisminin kütlesi, çekim ivmesi ve yüzeyin sürtünme katsayısına bağlı bir büyüklüktür. (Cevap E)











A) fK = fL, mK > mL



B) I ve II



kütleli cisme yol boyunca 6 N’luk bir kuvvet uygulanınca cismin, hız-zaman grafiği şekildeki gibi oluyor.



L



B) fK = fL, mK < mL D) fK < fL, mK > mL



E) fK < fL, mK < mL



K cismi için  F = Fsür  kmKg=F







5. Yatay, doğrusal, sürtünmeli bir yola 20 m/s lik hızla giren 4 kg



K







ip L



mLg – T = mL.a T – Fsür = mKa



Hız



T



K



L cismi için  Fsür > F  kmLg > F



Buna göre, mL > mK ve fL > fK bulunur.



(Cevap E)



111



Hız (m/s) 20 8 0



4



Zaman (s)







Buna göre, cisme uygulanan sürtünme kuvveti kaç N’dur?







A) 6



B) 12



C) 18



D) 24



E) 30



Cisme 6N'luk kuvvet uygulanmasına rağmen hızı 4s'de 20 m/s'den 8 m/s'ye ye düşmüştür. (Cevap C) Buna göre, Fnet=ma Fsür - 6N = 4. 8-20 eşitliğinden Fsür=18N bulunur. 4



Test 08



1. D



6. Birbirine iple bağlı cisim çiftleri sürtünmesi önemsiz T1 ip



4 kg



F



1 kg



T2 ip



1 kg



Şekil - I



4 kg



T3 ip



3 kg



F



X







F



İplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla T1, T2, T3 olduğuna göre, bunlar arasında nasıl bir ilişki vardır?







A) T1 > T2 > T3







C) T1 > T2 = T3















5. C



6.B



F



K



Şekil - III







4. E



7. B



8. D



9. B 10. C



gibi uygulanan F kuvveti ile harekete geçiriliyor ve X cismi M noktasında duruyor.



Şekil - II 2 kg



3. B



9. Yatay ve sürtünmeli düzlemde durmakta olan X cismi şekildeki



zeminlerde üç farklı şekilde eşit F kuvvetleriyle çekilmektedir.







2. E



B) T1 > T3 > T2 D) T3 > T1 = T2



E) T1 = T2 = T3



Sistemlerin toplam kütleleri ve sistemleri çeken F kuvvetleri eşit büyüklükte olduğu için büyük kütleyi çeken ipte daha büyük gerilme kuvveti oluşur. (Cevap B)



L



yatay



M



Buna göre,







I. Yolun tamamı sürtünmelidir.







II. X cismi yolun KL ve LM arasında ivmeli hareket yapmıştır.







III. Yolun tamamında sürtünme katsayısı sabittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



X cismi K noktasında duruştan harekete geçtiği için ivmeli hareket, M noktasında da durduğu için ivmeli hareket yapmıştır. (II doğru) Yalnız yolun tamamının sürtünmeli olup olmadığı ile ilgili yorum yapılamaz ve sürtünme katsayısı sabittir bilgisi yanlıştır. (Cevap B)



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan XYZTP yolunun X noktasından m, P noktasından 2m kütleli iki cisim, aynı anda şekildeki gibi bırakılıyor.







m



2m



X β



α Z



Y



yatay



T







Yol sürtünmesiz olup a > b olduğuna göre, cisimler hangi aralıkta çarpışabilir? (XY=YZ=ZT=TP)







A) Yalnız |ZT|







B) |ZT| ya da |TP|







C) |YZ| ya da |TP|







D) Yalnız |TP|







E) |XY| ya da |YZ|



Çözüm Yayınları



P



10. Furkan yaptığı bir deneyde bir yayın ucuna çeşitli değerlere sahip kütleler asarak ölçümler yapıyor ve ölçümlerden elde ettiği verileri kullanarak aşağıdaki grafiği çiziyor. Uzama (m) 0,4



Yol sürtünmesiz olduğuna göre eğim açısı büyük olan m kütleli cisim XY yolunu daha çabuk alır ve cisimler |ZT| ya da |TP| aralığında çarpışır. (Cevap B)



0,3 0,2



8. Statik sürtünme katsayısının 0,6, kinetik sürtünme



katsayısının 0,4 olduğu şekildeki düzlemde durmakta olan 5 kg’lık cisim 40 N’luk yatay kuvvetle şekildeki gibi çekiliyor.



112







F=40N



5 kg



Yatay



Buna göre,



0,1 0







2



4



6



Kuvvet (N)



8



Yalnızca bu grafikteki verilere göre,







I. Yaya uygulanan kuvvet ile yayın uzama miktarı arasında doğru orantı vardır.







I. Cisme 30 N’luk sürtünme kuvveti etki eder.







II. Yaya 24 N kuvvet uygulanırsa yay 1,2 m uzar.







II. Cisme 20 N’luk sürtünme kuvveti etki eder.







III. Uygulanan kuvvete bağlı olarak yayın uzama miktarı incelenmiştir.







III. Cismin ivmesi 4 m/s



2’dir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Fsürstatik = ksmg = 0,6. 5.10 = 30N Fsürkinetik = kkmg = 0,4. 5.10 = 20N 40 N'luk kuvvet cismi harekete geçirir ve cisme 20 N'luk kinetik sürtünme kuvveti etki eder. (I yanlış, II doğru). Fnet = ma ⇒ 40 N – 20 N = 5.a (Cevap D) a = 4 m/s2 bulunur. (III doğru)







yargılarından hangilerine ulaşılır?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Furkan, uygulanan kuvvete bağlı olarak yaydaki uzamayı incelemiş ve bu iki büyüklük arasında doğru bir orantı bulmuştur. Yayın kopma sınırı bilinmediği için ise 24N'luk kuvvet yayı 1,2 m uzatır diyemeyiz. (Cevap C)



BİRE BİR 1. X, Y ve Z cisimlerine uygulanan net kuvvet ile cisimlerin



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun XY, YZ, ZT, TP



kazandıkları ivmeler arasındaki kuvvet-ivme grafikleri şekildeki gibidir.



6



bölmelerinin uzunlukları eşittir. K



X



Kuvvet X



Y



Y Z



4



0



T



1



2



3



İvme



X, Y, Z cisilerinin kütleleri mX, mY, mZ olduğuna göre, bunlar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibidir?







A) mX > mY > mZ







C) mY > mX > mZ







B) mX > mZ > mY D) mZ > mY > mZ



E) mX = mY = mZ



2. Yatay tahta zeminler üzerinde duran m kütleli özdeş X, Y, Z



F



Şekil - I



Y m



3F



Şekil - II



Z m Şekil - III



Bu kutulardan hiçbiri hareket etmediğine göre, tahta zemin ile kutular arasındaki statik sürtünme kuvvetlerinin büyüklükleri fX, fY, fZ arasındaki ilişki nedir?







A) fX > fY > fZ







C) fY > fX > fZ D) fZ > fX > fY















B) fX > fZ > fY



E) fX = fY = fZ



Kutular harekete geçmediğine göre sürtünme kuvveti, uygulanan kuvvete eşittir. Buna göre, (Cevap D) fX = 2F, fY = F ve fZ = 3F ve fZ > fX > fY bulunur.



3. Şekildeki sürtünmeli, yatay XYZ yolunun XY ve YZ bölümlerinin uzunlukları eşittir.







K X



F Y



Z







X noktasında durmakta olan K cismine yola paralel F kuvveti yol boyunca uygulandığında cisim Z noktasında duruyor.







Buna göre, yolun cisme uyguladığı sürtünme kuvveti XY arasında fXY, YZ arasında fYZ ile F kuvveti arasındaki ilişki nedir?







A) F > fXY > fYZ







B) fXY > F > fYZ







C) fYZ > F > fXY







D) F = fXY > fYZ



E) F = fXY = fYZ Cisim duruştan harekete geçtiğine göre XY yolunda cisme etki eden sürtünme kuvveti F kuvvetinden küçüktür, cisim Z noktasında durduğuna göre YZ arasında cisme etki eden (Cevap C) sürtünme kuvveti F kuvvetinden büyüktür ve fYZ > F > fXY olur.







Buna göre, K cismi yolun hangi bölümünü en kısa sürede geçmiştir?







A) XY



B) YZ



C) ZT



D) TP



E) PR



X ve Y cisimleri düzleme paralel F kuvveti ile şekildeki gibi çekiliyor.



Çözüm Yayınları



X m



Yolun yalnızca TP arası sürtünmeli olup, X noktasından ilk hızsız harekete başlayan K cismi TP arasını sabit hızla geçtikten sonra R noktasına kadar çıkıp geri dönüyor.



5. Yatay, doğrusal, sürtünmeli düzlemde iple birbirine bağlanan



kutuları, Şekil -I, II ve III’teki gibi 2F, F ve 3F büyüklüğündeki yatay kuvvetlerle itilmektedir. 2F







X noktasından serbest bırakılan K cismi sürtünmesiz XT yolunda hızlanır ve en büyük hız değerine TP yolunda ulaştığı için TP yolunu en kısa sürede alır. (Cevap D)



F 6 6 2 m = a ise mX = = 6, mY = = 2, mZ = bulunur. Buna göre, mX > mY > mZ olur. 1 3 3 (Cevap A)







yatay



P











R



Z



2







09



BÖLÜM 06 Test







X



ip



Y



F



yatay



Bir süre sonra cisimleri bağlayan ip koptuğuna göre,







I. X cisminin hızı artar.







II. Y cisminin hızı artar.







III. X cisminin hızı azalır.







yargılarından hangileri doğru olur? (Hava sürtünmesi önemsizdir.)







A) Yalnız I



B) Yalnız II















D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



İp koptuktan sonra, X cismine sadece sürtünme kuvveti etki edeceği için X cismi yavaşlar ve durur. Y cismi ise hızlanarak hareketlerine devam eder. (Cevap E)



6. Yatay ve sürtünmeli yolda, durmakta olan bir cisim yola paralel F kuvveti ile 1 yolunu aldıktan sonra F kuvveti kaldırılıyor ve cisim 2 yolunu alarak duruyor.



Buna göre,







I. Cismin kütlesini azaltmak.



II. l1 yolunu uzatmak



III. F kuvvetinin büyüklüğünü artırmak







işlemlerinden hangileri yapılırsa l2 yolununun uzunluğu artar?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) II ve III







C) I ve III



E) I, II ve III



Cismin sürtünmeli yolda daha fazla yol alması için F kuvvetini artırmak ya da sürtünme kuvvetini azaltmak gerekir. Fsür=kmg olduğuna göre cismin kütlesini azaltmak, l1 yolunu uzatmak da cismin hızının büyüklüğünü artıracağı için yapılabilir. (Cevap E)



113



Test 09



1. A



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan XYZ yolunun X noktasından ilk



Y



yatay



Z



6. E



7. A



8. B



9. C 10. C 11. D



F



X



α



5. E



F kuvveti ile çekiliyor.







m



Yolun tamamı sürtünmesiz olduğuna göre, XY yolunun uzunluğunun YZ yolunun uzunluğuna oranı |XY| kaçtır? |YZ| 1 1 B) C) 1 D) 2 E) 4 A) 4 2 Hız



x 4x 3t t



4. D







X



V



3. C



10. Yatay doğrusal bir yolda şekildeki gibi durmakta olan X cismi,



hızsız bırakılan cisim yolun XY kısmını t, YZ kısmını 2t sürede alıyor.







2. D



Cismin hız-zaman grafiği çizilirse, hız-zaman grafiğinin altında |XY| 1 kalan alan yer değiştirmeyi verir. Buna göre, = bulunur. |YZ| 4 Zaman (Cevap A)



Yatay



Buna göre,







I. X cismi ivmeli hareket yapar.







II. X cismi sabit hızlı hareket yapar.







III. X cismi hareket etmez.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I











B) I ve II







D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Ortamın sürtünmeli olup olmadığı bilinmediği için X cisminin hareket edip edemeyeceği bilinemez X cismi net kuvvetin etkisiyle sabit hızlı hareket edebilir veya durgun kalabilir ancak başlangıçta durgun olduğundan sabit hızlı hareket edemez.



(Cevap C)



8. Bir ipin uçlarına bağlı X, Y cisimleri şekildeki gibi ok yönünde a ivmesi ile hareket ediyor.







X



Yatay



Y







X cismi ile yatay düzlem arasındaki sürtünme kuvveti Fs, ipteki gerilme kuvveti T, Y cisminin ağırlığı G olduğuna göre Fs, T ve G arasındaki ilişki nedir? (Makara sürtünmesizdir.)







A) G > FS > T B) G > T > FS C) G > T = FS D) T > G = FS E) G = T = FS



Çözüm Yayınları



ip



11. Yatay düzlemde durmakta olan 4 kg kütleli X cismi üzerine uygulanan şekildeki F kuvveti yavaş yavaş artırılıyor ve kuvvetin16 N olduğunda cisim harekete başlıyor. Cisim 16 N'luk kuvvet etkisinde 0,5 m/s2’lik sabit ivmeyle hareket ediyor.











X 4 kg



F



Yatay



Cisim ivmeli hareket ettiğine göre G – T = mY.a ve T – Fs = mX . a denklemlerinden G > T > Fs bulunur.







(Cevap B)







9. Özdeş K, L ve M cisimlerine ait hız-zaman grafikleri şekildeki gibidir.



Hız ϑ2 ϑ2



B)



Sürtünme Kuvveti (N)



16



Sürtünme Kuvveti (N) 16



Zaman



0



K L



C)



M



0



16



t



Zaman







Buna göre, K, L ve M cisimlerine (0-t) zaman aralığında etkiyen net kuvvetler FK, FL ve FM arasındaki ilişki nedir?







A) FK > FL > FM







C) FM > FL > FK







B) FK > FM > FL



0



D)



Sürtünme Kuvveti (N)



Zaman



0



16 14 Zaman



Sürtünme Kuvveti (N)



Zaman



0



Sürtünme Kuvveti (N)



E) 16 14



D) FK > FL = FM



E) FK = FL = FM DV F=m.a ve a= ile bulunur. Cisimler özdeş olduğuna göre ivmesi büyük olan cisme etki eden Dt V -V net kuvvet daha büyük olur. aK = 2 2 = 0, aL = V2 - V1 , aM = V2 - 0  FM > FL > FK t t t bulunur. (Cevap C)



A)



10







114



Buna göre, X cismine uygulanan sürtünme kuvvetinin zamana bağlı değişim grafiği aşağıdakilerden hangisidir?



0



Zaman



Cisim 16N'luk kuvvetle harekete geçebildiğine göre, cisme etki eden statik sürtünme kuvvetinin maksimum değeri 16N'dur. Cisim harekete geçtiğinde ivme büyüklüğü 0,5 m/s2 oluyor ise cisme etki eden kinetik sürtünme kuvveti, 16N–FSkinetik = 4.0,5 ⇒ 14 N bulunur. (Cevap D)



1. Yatay düzlemin sürtünmesi önemsiz KL bölümünde duran



4. Şekildeki eşit kare bölmeli yatay düzlem üzerinde bulunan



X cismi Kerem ve Kıvanç tarafından yatay düzleme paralel iplerle çekilirken D1 ve D2 dinamometrelerinin gösterdiği değerler sırasıyla 20 N ve 60 N oluyor.







01



BÖLÜM 07 Test



İş - Güç - Enerji / İş



5m



Kerem D1



M







Kıvanç D2



X



K



X cismi F büyüklüğündeki kuvvet etkisinde KLM yolunu izleyerek K noktasına geri getiriliyor.



L X Yer (Yatay)







X cismi iplerdeki gerilme kuvvetlerinin etkisinde 5 m yol aldığına göre yapılan net iş kaç jouledir?







A) 100



B) 200



C) 300



D) 400



E) 500



Yapılan net iş = Net kuvvet . yer değiştirme = (60 – 20)N . 5 m = 200 joule bulunur.



(Cevap B)



K



L



F







F kuvvetinin KL, LM ve MK yollarında yaptığı işler sırasıyla W1, W2, W3 olduğuna göre bu işler arasındaki büyüklük ilişkisi nedir?







A) W1 > W2 > W3



B) W2 > W1 > W3







C) W3 > W2 > W1



D) W3 > W1 = W2







E) W1 = W2 = W3



Kuvvetin büyüklüğü sabit olduğu için yapılan iş yer değiştirme ile orantılıdır. Buna göre, yapılan işler arasında W3 > W1 = W2 ilişkisi vardır.



5. Yatay, sürtünmesi önemsiz düzlemde durmakta olan m kütleli







Y



X



F



m



2F



3m



2x







Yatay



3x WX kaçtır? WY 1 2 C) D) 3 3



Buna göre, yapılan işlerin oranı



A)



1 6



B)



1 4



E) 1



WX F.2x = = 1 bulunur. WY 2F.3x 3



(Cevap C)



Çözüm Yayınları



2. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde durmakta olan m, 3m



kütleli X ve Y cisimlerine sırasıyla F ve 2F kuvvetleri şekildeki gibi 2x ve 3x yolları boyunca uygulanıyor.



(Cevap D)



X cismine F1 ve F2 kuvvetleri ∆t süre uygulanarak W kadar iş yapıyor. ÁF1







m



Buna göre,







I. F1



ÁF2



II. F2



yatay



III. m



IV. ∆t







büyüklüklerinden hangilerinin artması yapılan işi artırır?







A) I ve IV







B) II ve IV



D) I ve II



C) III ve IV



E) I ve III



Harekete dik kuvvetler iş yapmaz ve sürtünmesiz ortamda kütle arttıkça aynı sürede yapılan iş azalır. Buna göre F2 ve ∆X artarsa yapılan iş artar. (Cevap B)



6. 3. Sürtünmesi önemsiz yatay yolda durmakta olan X cismine



F1, F2 ve F3 kuvvetleri aynı anda uygulanıyor. Bu kuvvetlerin etkisinde X cismi K noktasından L noktasına getiriliyor.







115



F3 α F2



X



F1



yatay



L



K



Buna göre, hangi kuvvetler cisim üzerinde iş yapar?







A) Yalnız F1







B) F1 ve F2



D) F2 ve F3



Evin duvarını iten adam I



C) F1 ve F3



E) F1, F2 ve F3



Hareket doğrultusunda olan kuvvetler iş yapar. Buna göre, F1, F2 kuvvetleri ile F3 kuvvetinin yatay bileşeni cisim üzerinde iş yapar. (Cevap E)



Sırt çantası ile duran adam II



Yerden koliyi kaldıran adam III







Yukarıda verilen görsellerden hangilerinde fiziksel anlamda iş yapılır?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



E) I ve III



C) Yalnız III



Bir sistem üzerinde iş yapılabilmesi için, sisteme uygulanan kuvvetin doğrultusu ile cismin hareket doğrultusu aynı olmalıdır. Buna göre, koliyi kaldıran adam fiziksel anlamda iş yapar. (Cevap C)



Test 01



1. B



7. Özdeş X, Y ve Z cisimleri FX, FY ve FZ kuvvetleri ile şekildeki



3. E



4. D



5. B



6. C



7. E



8. E



9. A 10. A 11. B 12. C



10. Şekil-I, II ve III de verilen düzeneklerde P yüklerinin eşit



miktarda yer değiştirebilmesi için F kuvvetleri sırasıyla WI, WII, ve WIII kadar iş yapıyor.



gibi sabit hızla h kadar yükseğe çıkarılıyor.











yatay FX



h











2. C



FY



Y



X



FZ



Z



2α







A) WX > WY > WZ



B) WX > WY = WZ







C) WY > WZ > WX



D) WY = WZ > WX



30°



P Şekil - 1







P Şekil - 3



Şekil - 2



Makara ağırlıkları ve sürtünmeler önemsiz olduğuna göre, WI, WII, ve WIII arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur? (sin30° = 0,5)



E) WX = WY = WZ



Yapılan iş enerjideki değişime eşit olup, cisimlerin kütleleri ve yerdeğiştirmeleri eşit olduğu için yapılan işler eşittir.



F



P



yatay



α



Buna göre, X, Y ve Z cisimleri üzerinde yer çekim kuvvetine karşı yapılan işler WX, WY ve WZ arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur? (Sürtünmeler önemsizdir)







F



F







A) W1 = W3 > W2



B) W1 > W2 = W3







C) W2 > W1 > W3



D) W3 > W1 = W2







E) W1 = P yükleri x kadar yerdeğiştiriyor ise;



(Cevap E)



W2 = W3



W1 = P . x W2 = P . x/2 W1 = W3 > W2



8. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlem üzerinde durmakta olan



W3 = P . x 



K



ÁF1







Yapılan net iş W olduğuna göre,







I. F1’in büyüklüğünü artırma







II. F2’nin büyüklüğünü artırma







III. F2’nin büyüklüğünü azaltma



ÁF2



yatay



işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa, aynı sürede yapılan W işi artabilir?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Cismin hareket yönü bilinmediği için F1 ve F2 kuvvetinin büyüklüğünü artırmak ile F2 kuvvetinin büyüklüğünü azaltmak yapılan işi artabilir. (Cevap E)



11. Yatay sürtünmesi önemsiz bir yüzeyde durmakta olan K cismi



F kuvveti ile x kadar çekiliyor ve kuvvet cisim üzerinde W kadar iş yapıyor.







F



9. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlem üzerinde durmakta olan



α



K







m







yatay



Buna göre,







I. m (Kütle)



II. a (Açı)



III. F (Kuvvet)







niceliklerinden hangilerinin azalması ile kuvvetin aynı yolda yaptığı iş artar?







A) Yalnız I











(Cevap A)















Çözüm Yayınları



K cismi ÁF1 ve ÁF2 kuvvetlerinin etkisinde t sürede x kadar yer değiştirmektedir.



B) Yalnız II



D) II ve III



C) Yalnız III



E) I, II ve III



Yapılan iş = W = F.cosα.x ile bulunur. Buna göre F ve x artıp, α azalırsa yapılan iş artar.







(Cevap B)



cisme uygulanan kuvvetin yola bağlı değişimi grafikteki gibidir.



116



2F



Kuvvet



12. Yatay sürtünmesi önemsiz düzlemde durmakta olan bir cisme



F 0



düzleme paralel sabit bir kuvvet 3t süresince uygulanıyor.



x



4x



5x







Yol







Buna göre, (0 - x) aralığında yapılan iş W ise (0 - 5x) aralığında yapılan iş kaç W’dur?







A) 10



B) 8



C) 6



D) 4



Kuvvet yol grafiğinin altında kalan alan yapılan işi verir. Buna göre, F.x (0–x) aralığında yapılan iş = = W ise 2 (0–5x) aralığında yapılan iş = F.x + F.3x + (F+2F) . x = 5Fx = 10W bulunur. 2 2



E) 3



(Cevap A)



Kuvvetin (0-2t) zaman aralığında cisim üzerine yaptığı iş W olduğuna göre (2t-3t) zaman aralığında yapılan iş kaç W’dir?



A)



1 2



B) 1



C)



5 4



D)



3 2



E) 2



Kuvvet cisme sabit olarak uygulanırsa cismin hız - zaman grafiği ve aldığı yol şekildeki gibi olur. Hız Buna göre, (0–2t) ⇒ F.4x = W 3V (2t – 3t) ⇒ F.5x = W1 2V W1 = 5W bulunur. (Cevap C) V 4 x 3x 5x Zaman 0 t 2t 3t



02



BÖLÜM 07 Test



Güç 1.



I. Birim zamanda yapılan işe güç denir.







II. SI birim sisteminde gücün birimi watt’tır.







III. Güç türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







cismine F kuvveti ile x yolunu aldırmak için t , Y cismine 3F kuvveti ile 2x yolunu aldırmak için 3t süre geçmektedir. F



X



B) I ve II



D) II ve III



4. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde durmakta olan X



3F



Y



x



C) I ve III



E) I, II ve III







Birim zamanda yapılan iş güç denir. Güç türetilmiş ve skaler bir büyüklük olup gücün birimi watt'tır. (Cevap E)



yatay



2x



Buna göre, X ve Y cisimleri üzerinde harcanan güçlerin PX oranı kaçtır? PY



A)



1 2



B) 1



C)



3 2



D) 2



PX = F.x , PY = 3F.2x ve PX = 1 bulunur. PY 2 t 3t



E)



5 2 (Cevap A)



5. Gücü 100 watt olan bir elektrik süpürgesi günde ortalama



2. Güç ile ilgili,



4 saat çalıştırılıyor.







I. Gücü fazla olan ev araçları gücü az olan araçlara göre aynı sürede daha fazla elektrik enerjisi harcar.







Buna göre, elektrik süpürgesi 15 günde kaç kilojoule enerji harcar?







II. Aynı işi daha kısa sürede yapan araçların gücü daha fazladır.







A) 216.102







III. Aynı yükü gücü fazla olan asansör, gücü az olan asansöre göre aynı sürede daha fazla yükseltebilir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Gücü fazla olan ev araçları aynı işi daha kısa sürede yapar ve daha fazla enerji harcar.  (Cevap E)







E) 20.10



= 216.105 joule = 216.102 kilojoule bulunur.



C) 21,6 4







(Cevap A)



6. Güç birimi olarak,



I. Watt







II. Joule / saniye







III. kg m2 /s3







büyüklüklerinden hangileri kullanılabilir?







A) Yalnız I







3. Şekildeki P yükü F kuvveti ile sabit ϑ hızıyla t sürede h kadar



D)



W = P.t = 100 . 4 . 60 . 60 . 15



Çözüm Yayınları







B) 216 20.105



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Güç birimi olarak watt, joule/saniye ve kg m2/s3 kullanılabilir.



(Cevap E)



yukarı çekiliyor.



7. Yatay sürtünmesi önemsiz yüzeyde duran K cismi F



kuvvetinin etkisinde t sürede x yolunu alıyor ve kuvvetin gücü P oluyor.



ip



h



Buna göre, I. F kuvvetinin yaptığı iş P.h’tır.







II. Sistemin gücü F.ϑ’dir.







III. Yapılan iş F.ϑ.t’dir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



x



(Cevap E)



117



Buna göre, x yolu sabit kalmak şartı ile,







I. F kuvvetini artırmak







II. F kuvvetini azaltmak







III. m kütlesini azaltmak







işlemlerinden hangisinin tek başına yapılması F kuvvetinin gücünü artırır?







A) Yalnız I







Yapılan iş = P.h'tır. (I. öncül doğru), Sistemin gücü = F.V'dir. (II. öncül doğru) P = W = FV ise W = F.V.t bulunur. (III. öncül doğru) t



yatay











F



m



F



P







K



B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



F.x denklemine göre, yol sabit kalmak şartı ile gücü artırmak için F'i artırıp, t'yi P= t azaltmak gerekir. (Cevap C)



Test 02



1. E







Kuvvet (Newton)



17



Yol (metre)



15



Cisim 17 m yolu 10 s’de aldığına göre sistemin gücü kaç watt’dır?







A) 64



C) 56



D) 50



E) 48



A) 1



0



10



400



10



15



-20



17 -20



0



9. E 10. B 11. A 12. A 13. B



B) 2



C) 10



D) 20



E) 30 (Cevap A)



hızıyla t sürede h metre yukarı çıkarılıyor.



Wnet = 400 + 100 – 20 P=



8. E



12. Şekildeki sürtünmesi önemsiz çıkrık sisteminde G yükü sabit ϑ



Kuvvet - yol grafiğinin altında kalan alan yapılan işi verir. Buna göre, 40



7. C



Günde 10 dk'dan 30 günde 300 dk çalışır. 300 dk = 5 saat W = 5 saat . 1 kwatt = 5 kwatt-saat 5.0,2 = 1 TL bulunur.







B) 60



6. E



Elektriğin kilowatt.saat’i 0,2 TL olduğuna göre saç kurutma







-20







5. A



makinesi 30 gün çalıştırılırsa ödenecek para kaç TL’dir?



40



10



4. A



çalıştırılıyor.



kuvvetin yola bağlı grafiği şekildeki gibidir.



0



3. E



11. Gücü 1000 watt olan bir saç kurutma makinesi günde 10 dakika



8. Yatay sürtünmesi önemsiz bir yolda bulunan cisme etki eden



2. E



= 480 joule bulunur. W 480j = = 48 watt olur. t 10s











F



(Cevap E)



9. 200 N ağırlığındaki bir asansör 10 kg’lık yükü 60 m/s’lik sabit hızla yükseltiyor.



Çözüm Yayınları







10 kg



Buna göre, asansör motorunun gücü kaç watt’dır?



(g=10 m/s2, enerji kayıpları önemsizdir.)







A) 12600



B) 14000



C) 15000



D) 16000



E) 18000



P = F.V = (10.10 + 200)N.60 =18000 watt bulunur.







(Cevap E)



10. Sürtünmesi önemsiz kalasın A noktasında durmakta olan K



Çıkrığın gücünü bulmak için;







I. G







II. ϑ







III. t







IV. h







niceliklerinden hangilerinin bilinmesi gerekli ve







A) G ve ϑ



yeterlidir? (g=10 m/s2)







B) ϑ ve t



D) ϑ, t ve h



C) ϑ ve h



E) G, t ve h



ϑ W F. x G . x = = G . ϑ = P= t t t



 (Cevap A)



cismi kalasa paralel F kuvveti sürekli uygulanarak ∆t sürede B noktasına getirilirken kuvvetin yaptığı iş W kadardır.







Kalasa paralel olarak uygulanan F kuvvetinin büyüklüğü sabit kalmak koşuluyla kalasın eğimi şekildeki gibi azaltıldıktan sonra K cismi A noktasından B noktasına getiriliyor.



13.



Hız



ip 118



3ϑ 2ϑ







B F



ϑ 0







K







A







Buna göre, W ve ∆t nin değişimi için ne söylenebilir? A) W ve ∆t azalır.



B) W değişmez, ∆t azalır.







A) PI > PII > PIII







C) W artar, ∆t azalır.



D) W azalır, ∆t artar.







C) PI > PII = PIII



E) W ve ∆t değişmez.



Kuvvetin büyüklüğü ve yolun uzunluğu değişmediği için yapılan iş değişmez. K cismi, eğim açısı azaldığı için daha büyük bir hıza ulaşır ve daha çabuk Y noktasına çıkar. (Cevap B)



II t



III 2t



3t



Zaman



Hız - zaman grafiği şekildeki gibi olan sürtünmesiz yoldaki aracın I, II ve III bölgelerindeki güçleri PI, PII ve PIII arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl olur?











I







B) PIII > PII > PI D) PII > PI > PIII E) PI = PII = PIII



Aracın hızı düzgün arttığı için araca etki eden net kuvvet sabittir. Buna göre, hız-zaman grafiğinin altında kalan alan yer 2V değiştirmeyi vereceğinden V F.3x F.5x 5x x 3x , P3 = P3 > P2 > P1 bulunur. V ⇒ P1 = F.x , P2 = 0 t t 2t 3t zaman t t (Cevap B) 3V



Hız



BÖLÜM 07 Test



Enerji 1.



03



4. Özdeş ve türdeş tuğlalar ile Şekil-I ve Şekil II’deki düzenekler kurulmuştur.







K



h



h



3h



L







Şekildeki türdeş K ve L cisimlerinin yere göre potansiyel enerjileri oranı EK / EL = 4 tür.







Buna göre, K ve L cisimlerinin yerleri değiştirildiğinde EK kaç olur? potansiyel enerjileri oranı EL







A) 2



3 2



C) 1



D)



EK = mK . g . 2h m =4⇒ K =2 mL E L = mL . g . h



3h



Şekil - I



Yer



B)







h



yer



h



h



1 2



E)



EK' = mK . g . h = 1 EL' = mL . g . 2h







Şekil - II



Şekil-I’de tuğlaların yere göre potansiyel enerjisi E ise, Şekil-II’de tuğlaların yere göre potansiyel enerjisi kaç E’dir? 3 4 1 C) 1 D) E) A) 2 B) 5 5 2



3h 7h = 5 mgh + mg 2 2 3h E' = 2mg . = 3mgh 2 3E  E' = 5 E = mg



1 3



(Cevap B)



(Cevap C)



2. K ve L cisimleri ile oluşturulmuş sürtünmesi önemsiz düzenekte K cismi t =0 anında şekildeki konumundan ϑ hızıyla geçtikten t süre sonra hızı 2ϑ'ye çıkıyor. t = 0 anında K cisminin kinetik enerjisi, t anında L nin sahip olduğu kinetik enerjiye eşittir. K



2ϑ



ϑ ip



5. Hareket halindeki bir cismin hızı yarıya indiğinde kinetik



L











Çözüm Yayınları



ip



Buna göre, t = 0 anında L nin kinetik enerjisinin t anında K nın sahip olduğu kinetik enerjiye oranı kaçtır?



A)



1 16



B)



1 8



C)



1 4



D)



t = 0 anında hız ϑ t anında hız 2ϑ olduğundan; mK = 4m mL = m dir. 1/2 mV2 EL = 1 =  EK = 1/2 . 4m . 4V2 16



1 2



enerjisi yüzde kaç azalmış olur?



E1



A) 20



B) 25



C) 40



D) 50



E) 75



= 1/2 mV2 = E



V2 E = 4 4 % 75 azalmıştır. E2 = 1/2 m







(Cevap E)



E) 1



(Cevap A)



3. Sabit 10 m/s hızla yükseltmekte olan bir balonun kütle



merkezi yerden 10 m yüksekte iken toplam enerjisi 600 jouledür.



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan özdeş kaplar birbirine karışmayan K, L ve M sıvıları ile ağzına kadar doldurulmuştur.







10 m/s







Yatay



h



L



M



M



h



K



L



K



I



II



III



10 m



Yer (Yatay)







Buna göre, balonun kütlesi kaç kg’dır? (g=10 m/s2) A) 2



5 B) 2



C) 3



7 D) 2



Etoplam = Ekinetik + Epotansiyel 1 = m 102 + m . 10 . 10 = 600 ⇒ 150m = 600 ⇒m = 4 kg bulunur. 2



E) 4 (Cevap E)



119 Yatay







Kaplardaki sıvıların yere göre potansiyel enerjileri EI, EII ve EIII arasındaki büyüklük ilişkisi nedir?







A) EI > EII > EIII



B) EI > EIII > EII







C) EII > EI > EIII



D) EIII > EII > EI







E) EI = EII = EIII



Sıvıların kap içindeki durumlarına baktığımızda özkütlesi en büyük olan K sıvısı en küçük olan da M sıvısıdır. Sıvıların hacimleri eşit olduğu için potansiyel enerjileri arasında EI > EIII > EII ilişkisi vardır.







(Cevap B)



Test 03



1. C



7. Ağırlıkları önemsiz makaralarla oluşturulmuş şekildeki



2. A



3. E



Y



h



Z



Yatay







Buna göre, cisimlerin yere göre potansiyel enerjileri EX, EY ve EZ arasındaki büyüklük ilişkisi nedir?







A) EX > EY > EZ







C) EY > EX = EZ



D) EX = EY > EZ







X ve Y sıvılarının yere göre potansiyel enerjileri eşit dX oranı kaçtır? olduğuna göre, sıvıların özkütleleri dY







A) 3V



(Cevap C)



Yer



Yer



Şekil - II



Buna göre, kürenin yarısı kesilip Şekil-II’deki gibi yere konulursa potansiyel enerjisi için ne söylenebilir? A) E



B)



D)



E ’den fazla 2



E ’den az 2



C)



E 2



8 3



Kürenin yarısı kesildiğinde hem ağırlığı yarıya iner, hem de merkezinin yerden yüksekliği E (Cevap D) azalır. Buna göre, yeni potansiyel enerji 'den az olur. 2



a



Yatay











15 2



B) 6



Şekil - II



A) 3



B) Y



5 2



h h Y h h X h Şekil - II



D)



4m



X



C) 5



D) 4



E) 3







(Cevap E)



12. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın yarısı X sıvısı ile dolu



iken X sıvısının yere göre potansiyel enerjisi E’dir. Kabın kalan kısmı M musluğundan akan Y sıvısı ile dolduruluyor ve toplam enerji 8E oluyor. M



2 7







yer



mX oranı kaçtır? mY



C) 1



b



X sıvısı



Y







1 3



(Cevap D)



b a ∆E = a 2 + 4 − 2 k . 2 . 10 = 100 b – a = 2 b=5m ise a . b = 15 a = 3 m bulunur.



Y



Buna göre, küplerin kütleleri



E)



Buna göre, tuğlanın a kenarı kaç m’dir? (Tuğlanın şekilde verilmeyen kenarı 1 m'dir.)



Y







3 8



a



Şekil-I ve Şekil-II’deki gibi konulduklarında yere göre EI 1 = oluyor. potansiyel enerjileri oranı EII 4



Şekil - I



D)



b



9. Eşit hacimli küp şeklindeki mX ve mY kütleli X, Y cisimleri







C) 11



Y



A)



E) 2E



120



B)







Çözüm Yayınları



r



Şekil - I



yer



3S



konulunca yere göre potansiyel enerjileri arasındaki fark 100 joule oluyor. a



8. Şekil-I’deki türdeş kürenin yere göre potansiyel enerjisi E’dir.



r



2S



11. 15 m3 hacimli 2 kg kütleli özdeş X ve Y tuğlaları şekildeki gibi



E) EY = EZ > EX



EX = m . g . 3h EY = 2m . g . 2h EZ = 3m . g . h dolayısıyla EY > EX = EZ



h h h Şekil - I



h



X sıvısının = EX = mgh = dVgh = dX . 2h . 2S . g . h h Y sıvısı için = EY = mgh = dVgh = dY . h . 3S . g . 2 d 3 bulunur. EX = XY ise ⇒ X = dY 8



B) EX > EY = EZ







Y



9. E 10. D 11. E 12. D







h



X



8. D



X sıvısı







h







7. C



Y sıvısı



X







6. B



bulunmaktadır.



2h







5. E



10. Düşey kesitleri şekildeki gibi olan kaplarda X ve Y sıvıları



sürtünmesiz sistemde yerden yükseklikleri sırasıyla 3h, 2h, h olan X, Y ve Z cisimleri dengededir.







4. B



E)



4 11



Kürelerin hacimleri eşit olduğu için herbir kenarına 2a dersek 4(mX . 3h + mY . h) = mY . 6h + mY . 3h + mX . h 11mX = 4mY mX 4 bulunur. (Cevap E) = mY 11



Yer (Yatay)







X ve Y sıvıları birbirine karışmadığına göre, sıvıların







öz kütleleri



A)



3 2



dX oranı kaçtır? dY B) 1



C)



1 3



D)



1 5



E)



1 8



Kabın kalan kısmı Y sıvısı ile doldurulunca enerjideki değişim çok fazla olduğuna göre Y m sıvısı alta çöker. Buna göre, h . mX = E, 3h . mX + h mY = 8E, ise X = 1 hacimler eşit mY 2 2 2 5 d (Cevap D) olduğuna göre özkütleler oranı X = 1 bulunur. dY 5



1.



04



BÖLÜM 07 Test



Enerjinin Korunumu - 1



4. m kütleli X cismi 30 m/s lik düşey hızla yukarı doğru fırlatılıyor.



X K



30 m/s X α



L



yatay



Yer (Yatay)











Şekildeki sürtünmeli eğik düzlemin K noktasından serbest bırakılan X cismi bir süre sonra L noktasından geçiyor.







Buna göre, X cisminin hızı 10 m/s olduğu anda yerden yüksekliği kaç m’dir? (Sürtünmeler önemsizdir, g = 10/s2)







Buna göre, X cismi aşağıya kayarken X cisminin kinetik ve mekanik enerjisinin değişimi için ne söylenebilir?







A) 45







A) İkisi de azalır.







B) Kinetik enerji artar, mekanik enerji azalır.







C) Kinetik enerji azalır, mekanik enerji artar.







D) Kinetik enerji artar, mekanik enerji değişmez.







E) Kinetik enerji değişmez, potansiyel enerji azalır.



C) 35



D) 30



Eilk = Eson 1 . m.302 = 1 . m . 102 + m . 10 . h 2 2 h = 40 m bulunur.



mgsina enerji kaybedildiği için mekanik enerji azalır. 







5. Yatay sürtünmeli bir yolda 2 m/s’lik hız ile hareket eden







N



2 kg kütleli K cismine F kuvveti 20 m’lik yol boyunca uygulandığında K cisminin hızı 7 m/s oluyor. K



Yatay



M



Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun K noktasından ilk hızsız bırakılan X cismi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?



A) K’dan L’ye giderken kinetik enerji artar.







B) L’den M’ye giderken kinetik enerji değişmez.







C) M’den N’ye giderken potansiyel enerji artar.







D) M’den N’ye giderken mekanik enerji artar.







E) X cisminin L ve M’deki hız büyüklükleri eşittir.



X cisminin KL yolunda potansiyel enerjisi azalır, hızı ve kinetik enerjisi artar, LM yolunda hızı, kinetik enerjisi ve potansiyel enerjisi değişmez ancak MN yolunda hızı, kinetik enerjisi azalırken potansiyel enerjisi artar ve ortam sürtünmesiz olduğu için mekanik enerji korunur. (Cevap D)







20 m’lik yol boyunca sürtünme kuvvetinin yaptığı iş 195 joule olduğuna göre F kuvveti kaç N’dur? A) 20



B) 15



C) 12



D) 6



X



S



Y



T



III. X cisminin mekanik enerjisi azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve III



E) I, II ve III



C) I ve II



Şekildeki sistemde X cismi sabit hızlı hareket ettiğine göre, Y cismide sabit hızlı haraket eder ve kinetik enerjisi değişmez. X cisminin sabit hızlı hareket etmesi için ortamın sürtünmeli olması gerekir ve ortam sürtünmeli olduğu için sistemin mekanik enerjisi azalırken X cisminin mekanik enerjisi sabittir. (Cevap B)



h



121 Yatay







Buna göre, cismin kütlesi 2m yapılıp R’den serbest bırakılırsa nereye kadar çıkabilir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)







A) T







B) T - Z arası



D) Y - Z arası



Eilk = Eson mg3h = kmgh + 2mgh 2mg3h = k2mgh + 2mgh'



123



II. Sistemin mekanik enerjisi azalır.



h



h



Buna göre, I. Y cisminin kinetik enerjisi artar.



R



P



Z



Yatay







(Cevap C)



olup X noktasından serbest bırakılan m kütleli cisim R’ye kadar çıkıyor.



Y







E) 3



6. Düşey kesiti şekilde verilen yolun yalnız TP arası sürtünmeli







X



yatay



F.20 = 1 . 2 . (72 –22) + 195 ⇒ F = 12N bulunur. 2



sabit hızla hareket etmektedir.







F 20 m



W = ∆E



3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sistemde X cismi ok yönünde







(Cevap B)



(Cevap B)



Çözüm Yayınları



K X



L







E) 25



X cismi aşağıya hareketlendiği için mgsina > Fs dir. Dolayısıyla aşağıya inerken cismin kinetik enerjisi artar, sürtünmeye



Fs



2.



B) 40



C) Y



E) Z



h' = h bulunur. Buna göre Z'ye kadar çıkar.







(Cevap E)



Test 04



1. B



7. Sürtünmenin önemsenmediği yatay bir yolda durmakta olan



F x



3x



4. B



5. C



6. E



7. D



8. B



V noktasından serbest bırakılan bir cisim P noktasından 2E kinetik enerjiyle geçiyor. Aynı cisim L’den E kinetik enerji ile atılınca ST noktalarının tam ortasında duruyor.







Yol



K



V L



x yolu sonunda cismin kinetik enerjisi E olduğuna göre, 5x yolu sonunda cismin kinetik enerjisi kaç E’olur?







A) 1



B) 2



0



4E x



D) 4



N



E) 5



E 4x 5x 3x -2E



P



h



R







Buna göre, ST arasında ısıya dönüşen enerji kaç E’dir?







A) 5



B) 4



3mgh = Ws + 2E (I. durum)



Yapılan iş enerjideki değişime eşittir. Buna göre, E + 4E + E – 2E = 4E bulunur. (Cevap D)



Kuvvet F E



C) 3



h



S



-2F







W E + 2mgh = 1,5 mgh + S 2



C) 3



D) 2



E) 1



denklemler birlikte çözülürse WS = 4E bulunur. 



Yol



-2F



h



T M







9. A 10. B 11. A 12. B



olup, sürtünme kuvveti sabit büyüklüktedir.







Kuvvet 4x 5x



3. B



10. Düşey kesiti şekildeki verilen yolun yalnız ST arası sürtünmeli



cisme etki eden kuvvetin yola bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.



0



2. D



(Cevap B)



11. Boyutları özdeş, düzgün, türdeş X, Y, Z ve T cisimleri ile kurulan şekildeki sistemlerin yere göre potansiyel enerjileri eşittir. Y







8. Yatay bir yolda şekildeki gibi ϑ hızı ile fırlatılan m kütleli K cismi x kadar yol alarak duruyor. K



X



ϑ



yatay



x







Çözüm Yayınları







Buna göre,







I. Cismin kütlesi artırılırsa x yolu azalır.







II. Cismin mekanik enerjisi azalmıştır.







III. Cismin taban alanı S artırılırsa x yolu azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











Şekil - I



C) Yalnız III



E) II ve III



1 mV2 – kmgx = 0 olur. Buna 2 göre, x yolu cismin kütlesine ve taban alanı S'e bağlı değildir. Cismin mekanik enerjisi ise Yapılan iş enerjideki değişime eşittir. Buna göre, W – Wsür =



sürtünmeden dolayı azalmıştır.



T



h



X



X



h



Şekil - II



Şekil - III







I. T cisminin kütlesi Z cisminin kütlesinden büyüktür.







II. Y cisminin kütlesi Z cisminin kütlesinden büyüktür.







III. X cisminin kütlesi T cisminin kütlesinden büyüktür.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) Yalnız II



C) I ve III



E) Yalnız III



Yere göre potansiyel enerjiler yazılırsa, 2mX + 5mY = mX + 4mZ = mX + 3mT denklemlerine göre mT > mZ bulunur.



(Cevap A)



12. Düşey kesiti şekilde verilen yolun K noktasından ϑ hızı ile



atılan X cismi KLM yolunda hız büyüklüğünü değiştirmeyip P noktasında duruyor.



(Cevap B)







X



K



ϑ N



122



Yer



Buna göre,







B) Yalnız II



D) I ve II







h



Z



P



Yatay



9. Yatay düzlemin K noktasında duran X cismine şekildeki gibi F kuvveti P noktasına kadar uygulanıyor.







X



F



K











L



L



M



N



P



Yatay



Sürtünmenin sadece MP arasında olduğu yolda X cismi P noktasında durduğuna göre, sürtünme kuvvetinin büyüklüğü kaç F’dir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) 2



B)



3 2



C) 1



D)



2 3



E)



1 2



Cisim K noktasından harekete geçip P noktasında durduğuna göre F kuvvetinin yaptığı iş sürtünme kuvvetinin yaptığı işe eşittir. Buna göre, F.4X = FS . 2x'den Fs = 2F bulunur. (Cevap A)



M



Buna göre,







I. K - L arası sürtünmelidir.







II. L - M arası sürtünmesizdir.







III. N - P arasında ısıya dönüşen enerji K-L arasında ısıya dönüşen enerjiden fazladır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



X cisminin KL yolunda hız büyüklüğü artması gerekirken değişmediğine göre KL yolu sürtünmelidir. (I doğru) L – M arasında hız büyüklüğü değişmediği için L – M yolu sürtünmesizdir. (II doğru), Sürtünme katsayısı, yolların uzunlukları ve cismin N noktasındaki hızı bilinmeden III. öncüle yorum yapılamaz. (Cevap B)



1. Şekildeki eğik düzlemin X noktasından serbest bırakılan K



4. Şekildeki yolun K noktasından serbest bırakılan X cismi en



cismi Y noktasından ϑ, Z noktasından 2ϑ ve T noktasından 3ϑ büyüklüğündeki hızla geçiyor. X



K



K X ϑ



h



Z



2ϑ



h



T







3ϑ



Buna göre,







I. XY arası sürtünmelidir.







II. YZ arası sürtünmelidir.







III. ZT arası sürtünmelidir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) Yalnız III



C) I ve II



E) I ve III



K h L



Yatay



M



x



Buna göre, x yolunu artırmak için,







I. h yüksekliği,







II. m kütlesi,







III. k sürtünme katsayısı,







niceliklerinden hangileri azaltılmalıdır? A) Yalnız I



B) I ve II



D) Yalnız III



II. Cismin M noktasındaki hızı L'dekine eşittir.







III. Cismin L noktasındaki mekanik enerjisi, N noktasındakine eşittir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I



C) Yanız II



X K











E) I, II ve III



F = 20N



yatay K L X cisminin L noktasındaki sürati 20 m/s olduğuna göre,







I. |KL| yolu 20 m’dir.







II. X cisminin mekanik enerjisi korunmuştur.







III. X cisminin kütlesi azaltılırsa L’deki kinetik enerji azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



1 . . 2 2 20 2 x = 20 m bulunur. (I doğru), Cismin mekanik enerjisi artmıştır. (II yanlış), Enerji değişimi yapılan işe bağlı olup kütleye bağlı değildir. (III yanlış) (Cevap A)



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun yalnızca L-N arası



sürtünmelidir. N noktasından 2E kinetik enerji ile atılan cisim K noktasına kadar çıkıp dönüşte M noktasında duruyor.



K



Yatay







Buna göre, X cisminin L ve M noktasındaki hızları oranı ϑ1 kaçtır? ϑ2 9 9 3 2 B) C) D) 1 E) A) 4 5 2 3 denklemlerinden V1 3 = bulunur. V2 2



123







5h



h



Şekildeki sürtünmesiz yolun K noktasından serbest bırakılan X cismi L noktasından ϑ1, M noktasından ϑ2 hızıyla geçiyor.



123



2 kg



X



M



L



1 mV 12 2 1 mg9h = mg 5h + mV 22 2



D) II ve III



C) I ve III



(Cevap D)



ϑ2



ϑ1



mg9h =



B) I ve II



E) I ve III



9h







I. MN arası sürtünmelidir.



W = ∆E ⇒ 20 . x =



Eilk = Eson ⇒ mgh = kmgx olduğuna göre k azaltılıp h artırılırsa x yolu artar.



3.



















Buna göre,



cismine 20 N’luk kuvvet L’ye kadar uygulanıyor.



Çözüm Yayınları







Yatay



5. Sürtünmesiz yatay yolun K noktasında durmakta olan X



bırakılan m kütleli P cismi sürtünmesiz KL yolunu geçip, sürtünmeli LM yoluna giriyor ve x kadar yol alıp duruyor. m



h



M







2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun K noktasından serbest



P



N



h



Yolun bir kısmı veya tamamı sürtünmelidir ancak hangi noktalar arasında sürtünme olduğunu bilemeyiz. LM arasında sürtünme varsa L ve M noktasındaki hızlar eşit büyüklükte olabilir. Yolun sadece KL arası sürtünmeli ise L ve N noktalarındaki mekanik enerjileri eşit olabilir.  (Cevap E)



Enerji hızın karesi ile doğru orantılı olduğu için, EX = 0 EY = E EZ = 4E ET = 9E dersek yolun |XY| ve |YZ| kısımları kesinlikle sürtünmeli bulunur. (Cevap C)







P



L







Y



h







fazla N noktasına kadar çıkıyor.



L











M



K için ⇒ mgh = WS dersek



N için ⇒ 2E = 2WS + mgh olur.



(Cevap C)



2E X N



yatay



Buna göre, ayını cisim M noktasından 3E lik kinetik enerji ile atılırsa en fazla kaç h yüksekliğe çıkabilir? (KL=LM=MN) 7 5 3 D) 2 E) C) A) 3 B) 2 2 2 123







05



BÖLÜM 07 Test



Enerjinin Korunumu - 2



M için ⇒ 3E = WS + mgh' ⇒ h' =



⇒ İki denklemi bir arada çözersek E = 7h bulunur. 2



3mgh bulunur. 2 (Cevap B)



Test 05



1. C



7. Yerden eşit yükseklikteki cisimlerden K sıkışmış bir yayın



7. E



8. E



9. D 10. E



K



Yatay



X



Yatay



Y



L yi tavana bağlayan ip kesildiği anda K serbest bırakılıyor.







K ve L'nin yere çarptıkları anda kinetik enerjileri eşit olduğuna göre;







I. L cisminin kütlesi, K cisminin kütlesinden büyüktür.







II. K cisminin atıldığı andaki kinetik enerjisi, yere çarptığı andaki kinetik enerjisinin yarısı kadardır.







III. K ciminin yere çarpma hızı L cisminin yere çarpma hızından büyüktür.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Sürtünmeler önemsizdir.)







A) Yalnız I



B) Yalnız II







K cisminin kütlesi 2m yapılıp X noktasından yine E kinetik enerji ile atılırsa, EY ve EZ kinetik enerjilerinin değişimi için ne söylenebilir?







A) EY ve EZ artar



B) EY ve EZ azalır







C) EY azalır EZ artar



D) EY artar EZ azalır







E) EY ve EZ değişmez



EY = E + mgh dersek kütle 2m yapılınca EY artar EZ azalır. EZ = E – mgh 123







D) I ve II



6. B



Z



Yer (Yatay)







5. A



E











4. E



m kütleli K cismi E kinetik enerji ile atılıyor ve K cismi Y noktasından EY, Z noktasından EZ kinetik enerji ile geçiyor.



Makas L



K



3. C



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz yolun X noktasından



ucunda sabit tutulurken, L ağırlığı önemsiz iple tavana bağlanmıştır.



ip



2. D



(Cevap D)



C) Yalnız III



E) I ve III



E 9E



2h



K



3h



KL arasında sürtünme yoksa 2mgh = 8E'dir. MN arasında sürtünme yoksa 3mgh = 8E'dir. Dolayısıyla sürtünme olmasaydı MN arasında, KL arasına göre kıyasla daha fazla kinetik enerji kazanılması gerekirdi.  (Cevap E)



E



M



9E N



10. I ve II numaralı duvarlar arasında şekildeki gibi tutulan,



8. Düşey kesiti şekilde verilen yolun K noktasından 3ϑ hızı







kalınlığı önemsiz, m kütleli XY çubuğu serbest bırakılınca Y ucu sabit hızla ilerlemektedir. I X



ile fırlatılan m kütleli bir cisim L ve M noktalarından ϑ, N noktasından 3ϑ hızı ile geçiyor. ϑ







Çözüm Yayınları



K cismi ile L cismi yere eşit kinetik enerjiler ile çarptığına göre başlangıçtaki enerjileri eşit 1 olmalıdır. mLgh = mKgh + mKV2 buna göre mL >mK bulunur. Ayrıca yere eşit kinetik 2 1 1 enerjiler ile çarptıklarına göre mL V L2 = mKVK2 mL > mK ise VK > VKL olur. (Cevap E) 2 2



L 2h



3ϑ



ϑ



Yatay



K 3h



Y



II



, 3ϑ



124



45°



Yatay



M



N



Yatay



m kütleli XY çubuğunun, X ucu II numaralı duvara ulaştığı anda;







I. X ve Y noktalarının hızları eşittir.



Buna göre,







II. Isıya dönüşen enerji







I. KL











II. LM



III. X noktasının ortalama hızının büyüklüğü, Y noktasının hızının büyüklüğünden fazladır.







III. MN







aralıklarından hangileri kesinlikle sürtünmelidir?











A) Yalnız I











B) Yalnız II



D) I ve II



E) II ve III



C) Yalnız III



mg, kadardır. 2



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (g: Yerçekim ivmesi) A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



X ucu II numaralı duvara gelinceye kadar Y ucundan fazla yer değiştirir ve VX > VY olur. (I yanlış III doğru), ısıyla dönüşen enerji ise mg,/2 dir.  (Cevap E)



1. Aşağıda verilen enerji kaynaklarından hangisi yenilenebilir enerji kaynağı değildir?







A) Nükleer Enerji



B) Gel-git Enerjisi







C) Rüzgar Enerjisi



D) Su Enerjisi







06



BÖLÜM 07 Test



Enerji Kaynakları



E) Güneş Enerjisi



Nükleer enerji yenilemez enerji kaynağı iken, gel-git, rûzgar, su ve güneş enerjisi yenilenebilir enerji kaynağıdır. (Cevap A)



4.



I. Bir makinanın verimi 1’den büyük olamaz.







II. Enerji tasarrufu için B sınıfı elektrikli aletler kullanılmalıdır.







III. Fosil yakıtlar sera etkisi oluşturup küresel ısınmaya neden olurlar.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



2.



I. Taş kömürü







II. Biyokütle







III. Doğalgaz







IV. Nükleer enerji







V. Petrol







Yukarıda verilen enerji kaynaklarından kaç tanesi yenilenemez enerji kaynağıdır?







A) 1



B) 2



C) 3



D) 4



E) 5



Çözüm Yayınları



Verimi 1'den büyük olan makina olamaz çünkü her zaman bir miktar enerji ısıya dönüşür. (I doğru), Enerji tasarrufu için A++ enerji sınıfı araçlar kullanılmalıdır. (II. yanlış), Fosil yakıtlar sera etkisi oluşturup küresel ısınmaya neden olur. (Cevap C)



5.



I. Termik santrallerde fosil yakıtlar kullanılır ve çevre kirliliği oluşturur.







II. Nükleer enerji, atom çekirdeğindeki değişim sonucu elde edilir ve çok yüksek enerji açığa çıkar.







III. Rüzgar enerji santrallerini kurmak maliyetli, enerji üretmek ekonomiktir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Termik santrallerde fosil yakıtlar kullanılır ve çevre kirliliğine neden olur. Nükleer enerji, atom çekirdeğindeki değişimler sonucu elde edilir ve yüksek enerji açığa çıkar. Rüzgar enerji santrallerini kurmak maliyetli enerji üretmek ekonomiktir. (Cevap E)



Taş kömürü, doğalgaz, nükleer enerji ve petrol yenilenemez enerji kaynağıdır. (Cevap D)



6.



Elektrik santrali Baraj



Su







K



Şekildeki hidroelektrik santrali için,



3.



I. İnsanlar besinlerden aldıkları kimyasal enerjiyi hareket ve ısı enerjisine dönüştürür.







I. Barajda biriken suyun K konumuna göre potansiyel enerjisi vardır.







II. Rüzgar türbinlerinde, rüzgar enerjisi, kinetik enerji ve elektrik enerjisine dönüştürülür.







II. Barajda biriken suyun baraj kapaklarına göre potansiyel enerjisi vardır.







III. Dizel yakıt kullanılan araçlarda kimyasal enerji, ısı ve hareket enerjisine dönüştürülür.







III. Barajlarda kinetik enerji - potansiyel enerji - elektrik enerjisi sıralaması ile enerji dönüşümü gerçekleşir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Besin → Kimyasal enerji ⇒ Hareket enerjisi + Isı enerjisi (I doğru) Rüzgar türbinlerinde → Rüzgar enerjisi ⇒ Kinetik enerji ⇒ Elektrik enerjisi (II doğru) Dizel motor → Kimyasal enerji ⇒ Isı Enerjisi + Hareket enerjisi (III doğru) (Cevap E)







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Su barajda dururken hem baraj kapaklarına hem de K konumuna göre bir potansiyel enerjiye sahip olup, barajın kapakları açıldığında su bir kinetik enerji kazanır ve türbinlere çarpıp türbinleri döndürerek elektrik enerjisi üretir. (Cevap B)



125



Test 06



1. A



7.



I. Fosil yakıtlar doğada hazır oldukları için üretim gerekmez.







II. Piller kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.







III. Tost makinaları elektrik enerjisini ısı enerjisine çevirir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



2. D



3. E



4. C



5. E



6. B



7. E



8. E



9. D 10. A 11. C 12. A



10. Bir asansör motoru, asansör kabini ve içindeki öğrencilerle



birlikte kütlesi 200 kg olan yükü sabit hızla 10 s’de 4 m yükseğe çıkarıyor.



C) I ve III



E) I, II ve III



Fosil yakıtlar doğada hazır bulunur, piler kimsayal enerjiyi elektrik enerjisine, tost makinaları elektrik enerjisini ısı enerjisine çevirir. (Cevap E)







Asansör motoru bu iş için 10000 joule enerji harcadığına







A) 80



göre, asansörün verimi yüzde kaçtır? (g=10 m/s2) B) 75



tencerede pişirdiğimizde düdüklü tenceredeki yemeğin daha çabuk piştiğini görürüz. I. Düdüklü tencerenin verimi normal tencereninkinden daha fazladır.







II. Yapılan işler aynı olduğu için harcanan enerjiler eşittir.







III. Enerji tasarrufu için normal tencere yerine düdüklü tencere kullanılmalıdır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



F 10 kg



C) Yalnız III



X



E) I ve III



37°



Yatay



Buna göre sistemin verimi yüzde kaçtır? (g = 10 m/s2 , sin 37° = 0,6 , cos 37° = 0,8)







A) 90



kg 10



B) 75



15



9. Tabloda bazı besinler ve enerji değerleri verilmiştir.



Besin (100g)



Enerji değeri (kcal)



Makarna



250



Ekmek



150



Salça sosu



200



Yüzde Verim =



m



9m =



123



200 g makarna ⇒ 500 cal 200 g ekmek ⇒ 300 cal 200 g salça sosu ⇒ 400 cal



C) 16



D) 12



E) 8



⇒ 1200 cal



1200 = 12 saat yürümelidir. 100



Sistemden alınan enerji x 100 Sisteme verilen enerji 900 x 100 = % 60 bulunur. 1500



(Cevap C)



harcayıp bu enerjinin 20 j ünü ısıya led lambalar ise saatte 30 joule enerji harcayıp bu enerjinin 10 j ünü ısıya dönüştürüyor.







Elektriğin kwatt-h’nin 10¨ olduğu bir ilde aynı apartmanda oturan iki komşudan floresan lamba kullanan bir kişinin led lamba kullanan bir kişiye göre aylık kaç ¨ fazladan boşa para öder?







(1 gün 24 saat, 1 ay 30 gün, lambalar gün boyu açık kalmaktadır.)



eritmek için kaç saat yürümelidir? B) 18



D) 45 E) 30



12. Bir evde kullanılan floresan lamba saatte 40 joule enerji



Yürüyerek yarım saatte 50 kcal harcayan bir kişi bu besinlerden 200’er gram tükettiğinde, yediği besinleri A) 24



C) 60



W = ∆E = 10 . 10 . 9 = 900 joule



37°



t=



(Cevap A)



15 m hareket ettirebilmek için sistemin harcadığı enerji 1500 jouledür.



F







E) 50



11. Şekildeki 10 kg’lık X cismini eğik düzlem üzerinde sabit hızla Çözüm Yayınları











D) 60



Buna göre,



Düdüklü tencere, basıncı ve kaynama noktasını yükselterek yemeklerin daha çabuk pişmesini sağlar. Yemek daha çabuk piştiği için daha az enerji harcanır, verim daha fazladır ve enerji tasarrufu sağlar. (Cevap E)



126



C) 70



W = 200 . 10 . 4 = 8000 joule Sistemden alınan enerji 8000 Yüzde Verim = x 100 = x 100 = % 80 bulunur. Sisteme verilen enerji 10000



8. Aynı miktar ve aynı cins yemeği normal tencere ile düdüklü











(Cevap D)







A) 72



B) 90



C) 100



D) 120 E) 150



Floresan lamba = 40 . 24 . 30 . 10 = 288 ¨ = 20 . 24 . 30 . 10 = 144 ¨ Led lamba = 30 . 24 . 30 . 10 = 216 ¨ = 20 . 24 . 30 . 10 = 144 ¨ Floresan lamba kullanan = 288 – 144 = 144 ¨ boşa Led lamba kullanan = 216 – 144 = 72 ¨ boşa para verir. Buna göre floresan lamba kullanan (Cevap A) kişi 144 – 72 = 72 ¨ fazla harcar.



BİRE BİR



BÖLÜM 07 Test



1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun X noktasından serbest



4. Sabit ÁF kuvveti, kütlesi 3 kg olan durgun bir cismi, düşey



bırakılan K cismi Y ve Z noktalarından 2 m/s büyüklüğünde hızlarla geçmektedir.







K X



0,6 m



Y



doğrultuda 10 m yükseltiyor ve bu cisme 10 m/s hız kazandırıyor.



Yatay







Bu olayda F kuvvetinin yaptığı iş kaç J’dür? (g=10 m/s2 Hava direnci önemsiz.)







A) 600



B) 450



C) 300



D) 200 E) 100



W = ∆E



0,8 m Z







07



1 mV2 2 1 . 3 . 102 = 450 joule bulunur. = 3 . 10 . 10 + 2



= mgh +



Yatay



Yolun |XY| ve |YZ| bölümlerinin uzunlukları birbirine eşit olduğuna göre bu aralıklarda cisme etki eden sürtünme







(Cevap B)



f kuvvetleri oranı XY kaçtır? (g=10 m/s2) fYZ



A) 2



1 m.g.0,6 = m.22 + fXY .|XY| 2 mg.0,8 +



C) 1 2



B) 1 123







1 1 m.22 = m.22fYZ .|YZ| 2 2



D) 1 3



E) 1 4







5. Şekildeki sürtünmesiz makara düzeneğinde K cisminin ve makaraların her birinin kütlesi 2 m’dir.



f = |XY| 4m 1 = ⇒ XZ = bulunur. fYZ . |YZ| 8m 2







ip ip 2m



(Cevap C)



ÁF



2m



2. Aynı maddeden yapılmış, kalınlıkları eşit, türdeş K ve L metal silindirleri şekildeki gibi dengededir.



Bu metal silindirlerin sıcaklığı ∆T kadar artırıldığında, K’nın yere göre potansiyel enerjisi ∆EK, L'nin potansiyel enerjisi de ∆EL kadar artıyor.







h



L



2h



K



2m K Çözüm Yayınları











K cismini h kadar yükseltmek için, düşey doğrultuda ÁF kuvvetinin en az kaç mgh’lık iş yapması gerekir?







A) 10



2m



D) 4 5



2m







2m 2h



C) 6



W=F.∆ X = 2mg . 4h = 8 mgh bulunur.



D) 4 E) 2







(Cevap B)



h



E) 1



Cisimler aynı maddeden yapılıp, sıcaklıkları eşit miktar artırılacağı için boylarındaki artışlar ilk boyları ile orantılı olur. Buna göre, K silindiri 2h uzarsa L silindir h kadar uzar ve ∆EK = 2m.g.h ∆E 4 ∆EL = m.g 2h + h ve K = bulunur. (Cevap D) ∆EL 5 2



6. Dikdörtgen prizma biçimli özdeş ve türdeş dokuz tuğla, üçer üçer yerleştirilerek, düşey kesitleri şekildeki gibi olan bloklar elde ediliyor.



2a



3. Sürtünmesiz yatay düzlemde duran K cismini ok yönünde hareket ettiren şekildeki ÁF1 , ÁF2 kuvvetleri t sürede W işi yapıyor.



a



127



a











B) 8



F.2m 4h 2m



yer (yatay) ∆EK Buna göre, oranı kaçtır? ∆EL A) 5 B) 2 C) 3 2 2



h



X



ÁF2



ÁF1



Şekil - I



Şekil - II



Şekil - III



yatay



yatay







Buna göre, hareket yönü aynı kalmak koşuluyla,







Tuğlaların yatay düzleme göre, potansiyel enerjileri sırasıyla, EI, EII, EIII olduğuna göre, bu enerjiler arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?



I. ÁF1







II. ÁF2



III. K cisminin kütlesi







niceliklerinden hangilerinin azaltılması, aynı sürede yapılan W işini artırır?







A) EI > EII > EIII







A) Yalnız I







C) EII > EIII > EI



D) I ve III 123



W = (F1 – F2) . x Fnet = m.a 1 X = . at2 2



B) Yalnız II



C) Yalnız III



E) II ve III



denklemlerine göre F2 kuvvetinin büyüklüğü ve K cisminin kütlesinin azaltılması yapılan işi artırır. (Cevap E)



2x x x x x



6E 3E E



B) EII > EI > EIII



D) EII > EI = EIII



E) EI = EII = EIII x x 2x 2x



7E 5E 2E



x 2x 2x x x



7E 4E



EI = 10E EII = 14E EIII = 12E 



(Cevap C)



Test 07



1. C



7. Dikdörtgen prizma biçimli özdeş ve türdeş X, Y, Z tuğlalarının



2. D



3. E



4. B



5. B



6. C



7. B



8. B



9. D 10. E 11. C



10. Sürtünmeli eğik düzlem üzerindeki K cismi X noktasından ϑ



düşey kesitleri ve konumları Şekil-I’deki gibidir.



hızıyla geçerken F kuvveti ile de Y noktasına kadar çekiliyor.







X



4a



Y



Y



Z



K



Z



yatay



α



Şekil - II



Şekil - I







Tuğlalar Şekil-II’deki konuma getirilirse hangi tuğlaların yere göre potansiyel enerjisi artar?







A) Yalnız X



B) X ve Y



D) Y ve Z



Şekil I için EX = mX .g.5a EY = mY . g.2a EZ = mZ.g.2a







C) X ve Z



E) X, Y ve Z



Şekil II için EX = mX.g.6a EY = mY.g.3a EZ = mZ.g.a



123







F



Y ϑ



X



2a



X yatay



Buna göre,







I. K cisminin mekanik enerjisi azalır.







II. K cisminin potansiyel enerjisi artar.







III. K cisminin sıcaklığı artar.



Buna göre X ve Y'nin potansiyel enerjisi artar.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?











A) Yalnız I



(Cevap B)







B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



K cisminin yüksekliği arttığı için potansiyel enerjisi artar. (II doğru), Yüzey sürtünmeli olduğu için K cisminin sıcaklığı artar. (II Doğru), Sürtünme kuvveti enerjiden kaybettirip, F kuvveti enerjiyi artıracağı için mekanik enerji ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap E)



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun T-X arası sürtünmesiz, X-R bölümünde de sabit sürtünme vardır.



T noktasından ilk hızsız harekete başlayan K cismi R noktasına kadar çıkıyor ve R noktasında hızı sıfır oluyor.



T



X



R



P



4h



3h



Z



Y



Yatay



X







Buna göre, K cismi XR yoluna ikinci gelişinde, nereden geri döner? (XY = YZ = ZP = PR)







A) Z







B) Y - Z arası



D) X - Y arası



Çözüm Yayınları







11. Bir cisim, düşey kesiti Şekil-I’de verilen XYZTKLM yolunun X noktasından ilk hızsız harekete başlıyor.



C) Y



E) X



X



Düşey



M Z



İlk durum 4mgh = 3mgh + 4WS ise cisim R'den dönerken mgh daha kaybeder. Buna göre, 2mgh = XWS + Xmg'den K cismi Y – Z arası bir yerde durur.







9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sabit sürtünmeli yolun Y



noktasından E kinetik enerjisiyle geçen K cismi P noktasına kadar çıkıp geri dönüyor ve X noktasında duruyor.







Y



X



Y



V2



Yatay



Z



123



Y için E = 2mgh + 3WS P için 2mgh = 4WS



B) ⇒E=



7 4



C) 1



tY







E’dir? (XY = YZ = ZT = TP)



7 2



Hız



V1



Buna göre, cismin P noktasındaki potansiyel enerjisi kaç



A)



D)



yatay



T Şekil-I



XY arasının sürtünmesiz olduğu sistemde cismin hız-zaman grafiği Şekil-II’deki gibi oluyor.



T



K











P E



yatay



L



(Cevap B)







128



K



yatay



4 7



E)



2 7



tL



tM



Zaman



Buna göre yolun hangi bölümü kesinlikle sürtünmelidir? A) YZ



B) ZT



C) TK



D) KL



E) LM



Cisim aynı yükseklikteki YZ ve TK yollarını çıkarken TK yolunda daha fazla enerji kaybettiğine göre TK yolu sürtünmelidir. (Cevap C)



7 mgh bulunur. 2



4 E bulunur. P'deki cismin 2mgh enerjisi olduğuna göre EP = 7







tT tK



Şekil-II







tZ



(Cevap D)



BİRE BİR 1. Yerden h kadar yükseklikteki bir noktadan ilk hızsız serbest



4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun K noktasından bir hızla



düşmeye bırakılan m kütleli bir cisim yere çarptığında, mekanik enerjisinin bir kısmını kaybediyor.











atılan cisim şekildeki yörüngeyi izliyor.



h yüksekliğine çıktığına göre, mekanik 8 enerjisinin yüzde kaçını yere ilk çarpma anında kaybetmiştir? (Hava sürtünmesi önemsiz olup, topun çapı h yüksekliğine göre çok küçüktür.) Top yerden



A) 87,5



08



BÖLÜM 07 Test



B) 85



C) 80



D) 77,5 E) 75



L



mgh 7mgh = 'lik kısmı kaybolmuştur. 8 8 Buna göre, mgh 100 ise



mgh –







7mgh kaçtır? 8 = % 87,5 bulunur.



(Cevap A)



P



N



K



Yatay



M



Cismin K, N ve P noktalarındaki kinetik enerjileri eşit olduğuna göre,







I. Ortam sürtünmelidir.







II. M-N aralığında cismin hızı azalır.







III. N-P aralığı sürtünmesizdir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Cismin K ve N noktalarındaki kinetik enerjileri ve yükseklikleri eşit olduğuna göre ortam sürtünmesizdir. (I yanlış, III doğru) Cismin MN aralığında potansiyel enerjisi arttığı için kinetik enerjisi yani hızı azalır. (II doğru) (Cevap D)



2. Günde 10 saat çalıştırılan bir saç kurutma makinesi 30 günde



Elektrik enerjisinin 1 kilowatt-saati 0,25 ¨ olduğuna göre, saç kurutma makinesinin gücü kaç kilowatt’tır?







A) 15



30 günde → 600 ¨ Günde → 20 ¨



B) 12



C) 8



D) 6 E) 4



1 günde 10 saat çalışıyor ise, saatte 2 ¨ harcar.



1 kilowatt.saat = 0,25 ¨ ise 2¨ = 8 kilowatt bulunur. 0,25







Çözüm Yayınları



600 ¨'lik elektrik enerjisi tüketmektedir.



(Cevap C)



5. Şekildeki sürtünmesiz düzenekte eşit kütleli X ve Y cisimleri bir ip ile bağlanıp, serbest bırakılıyor.







ip







Y



X X



3. m kütleli bir araç, şekildeki ray üzerinde bulunan K



α



Yatay



noktasından serbest bırakılıyor ve d yolunu izleyerek M noktasına ulaşıyor.



2h



Yatay



K



Yatay



M 6h







d



Yatay



Sürtünme kuvvetinin yaptığı iş, aracın K noktasındayken sahip olduğu enerjinin en fazla yüzde (%) kaçı olabilir? A) 25



EK = EM + WS dersek 8mgh = 6mgh + WS



B) 40



WS = 2mgh bulunur. Buna göre



C) 54



D) 60



WS x 100 = % 25 buhunur. EK



E) 75







129



Cisimlerin hareketi sırasında,



(CevapA)







I. X ve Y cisimlerinin mekanik enerji değişimleri eşittir.







II. X ve Y cisimlerinin herhangi bir andaki kinetik enerjileri eşittir.







III. X ve Y cisimlerinin potansiyel enerjileri eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Cisimler aynı ipe bağlı oldukları için hız büyüklükleri yani kinetik enerjileri eşittir. (III Doğru), Cisimlerin yükseklikleri eşit olmadığı için potansiyel enerjileri eşit değildir. (II. yanlış) X cisminin potansiyel enerjisi azalırken, azalan enerji X ve Y cisimlerine kinetik enerji olarak eşit şekilde bölüşülür ve cisimlerin enerji değişimleri eşit olur. (Cevap B)



Test 08



1. A



6. Yarıçapları birbirine eşit, türdeş X, Y, Z dik silindirlerinin



7. A



8. C



9. A 10. B 11. A



yola paralel F kuvveti ile t süre çekiliyor.







2h Y







4h X X







I. t süresi artırılırsa F kuvvetinin yaptığı iş artar.







II. Cismin mekanik enerjisi korunur.







III. m kütlesi ve F kuvveti iki katına çıkarılırsa yapılan iş değişmez.



yatay



Şekil-II



Silindirler Şekil-I deki konumlarından Şekil-II deki konumlarına getirilirse, yere göre potansiyel enerji değişimleri için ne söylenebilir? Y



Z



A)



Azalır



Azalır



Azalır



B)



Azalır



Artar



Azalır



C)



Artar



Artar



Artar



D)



Azalır



Artar



Artar



E)



Değişmez



Değişmez



Değişmez



EX = mX.g.2h



EY = mY.g.4h 3h EZ = mZ.g. 2



EY = mY.g.5h 15h EZ = mZ.g. 2



F



yatay



Buna göre,







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



t artarsa yerdeğiştirme artar ve F kuvvetinin yaptığı iş artar. (I doğru), Yolun sürtünmeli olup olmadığı ve F kuvvetinin yaptığı iş bilinmeden mekanik enerji için yorum yapılamaz. (II yanlış), F kuvveti ve m kütlesi iki katına çıkarılırsa aynı yolda yapılan iş artar, ayrı sürede yapılan iş değişmez. (III yanlış) (Cevap A)



10. Bir öğrenci Şekil - I ve Şekil - II'deki kutuları t süre boyunca



yola paralel F kuvveti ile sürtünmesiz yatay zemin üzerinde itiyor.



Buna göre, EX azalırken EY ve EZ artar.



m







(Cevap D)



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesi önemsiz yolun K



noktasından ilk hızsız harekete başlayan X cismi L noktasından geçmektedir. X



F



Çözüm Yayınları



Şekil II için



123



X



EX = mX.g.7h







6. D



Y 2h Y



Şekil-I



Şekil I için



5. B



Z 3h Z



3h Z







4. D



X



4h







3. A



9. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yatay yolda m kütleli bir cisim



yükseklikleri sırasıyla 4h, 2h, 3h’dir.







2. C



m



2m



yatay



yatay







P Şekil - I 'de güç P1, Şekil - II'de P2 ise güçlerin oranı 1 P2 kaçtır?







(sin 53 = 0,8, cos 53 = 3,6)







A) 9



B) 3 →



F = m.a1 → a1 = 3a → ∆x1 = 3x →



L



m



F



F = 3m.a2 → a2 → a → ∆x2 = x



C) 1



D)



1 3



E)



F. 3 x t = 3 bulunur. F. x t



P1 = P2



1 9



(Cevap B)



r=5m



20 m



O



11. Şekildeki sürtünmesi önemsiz sistemde X noktasından ϑ hızı ile atılan demir bilye XYZT yolunu izliyor.







130







Buna göre, aracın L noktasındaki hızı kaç m/s’dir?







(g=10 m/s2)







A) 10ñ2



B) 10



1 mV2 mhg = mgh + 2 1 m.10.20 = m.10.10 + mV2 2 V = 10 2 m/s bulunur.



C) 54



D) 5



Y



E) 20 ϑ











(Cevap A)



X







Buna göre,







I. Y ve T noktalarındaki mekanik enerjiler eşittir.







II. X noktasındaki kinetik enerji, Y noktasındaki potansiyel enerjiye eşiitir.



8. Bir su pompasının 4 m derinlikteki kuyudan 6 kg su çıkarıp, 10 m/s hızla fırlatması isteniyor.







III. Z noktasındaki kinetik enerji en büyüktür.







Su pompası bu işi 10 s’de tamamladığına göre pompanın gücü kaç watt’tır? (g=10 m/s2 , enerji kayıpları önemsizdir.)







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



A) 24







B) 40



C) 54



D) 62



1 1 mV2 = 6.10.4 + . 6.102 = 540 joule W = ∆E = mgh + 2 2 W 540 = = 54 waat bulunur. P= t 10



E) 74







(Cevap C)



Yatay



Z











Yatay



T



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Ortamın sürtünmesi önemsiz olduğu için mekanik enerji korunur. (I doğru), Demir bilyenin Y noktasında bir hızı olup olmadığını bilmeden II. öncüle kesin doğru denilemez. EX = EZ olduğu için III. öncül yanlıştır. (Cevap A)



01



TÜMEVARIM - II Test 1.



I. Zemberekli saat sistemi







II. Yay ile atılan ok







III. Sıkıştırılmış yay







4. Düşey kesiti Şekil I deki gibi olan her tarafı kapalı ve içinde 2d yoğunluklu sıvı bulunan 11 eşit hacim bölmeli kabın tabanına uygulanan sıvı basıncı 2P’dir.







Yukarıda verilen öncüllerin hangilerinde esneklik potansiyel enerjisi söz konusudur? A) Yalnız I



B)Yalnız III



D) II ve III



5h



C) I ve III



3h



E) I, II ve III



Yatay



Zemberekli saat sistemi, yay ile atılan ok ve sıkıştırılmış yayda esneklik potansiyel enerjisi vardır. (Cevap E)



2. Şekil I ve II de X kristaline sırasıyla F1 ve F2 kuvvetleri



F1



F2



Voltmetre



V1







F2



Şekil - I



Şekil - II



I. F2 > F1 ise V2 > V1 olur.







II. Bu olaya piezoelektrik olay denir.







III. Bu düzenek hassas ölçüm yapan bir çok basınç ölçerde kullanılabilir. yargılarından hangileri doğru olur? B) I ve II



D) II ve III



A) P



B) 4P



C) I ve III



X sıvısı



Buna göre, K ve L cisimleri ile X sıvısının özkütleleri dK, dL, dX için,







I. dK = dL = dX







II. dL > dX > dK







III. dK > dX > dL







yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I



etkisinde sabit büyüklükte hızlarla Şekil - I ve Şekil - II deki yörüngeleri izleyerek h kadar yükseğe çıkarılıyor. α



F1



II. Metallerde bulunan serbest elektronların hareketliliği artar. III. Isı enerjisi sıcak uçtan soğuk uca doğru yayılır. yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I



B) Yalnız III



D) I ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



6. m kütleli bir cisim eşit büyüklükteki F1 ve F2 kuvvetlerinin



I. Sıcaklığı artan bölgede atom veya moleküllerin kinetik enerjisi artar.







B) I ve II



D) II ve III



Sistem dengede ise, K cisminin özkütlesi sıvıdan büyük, L cisminin özkütlesi sıvıdan küçük olamaz. (Cevap B)











yatay







Yatay







E) 10P



L











3. Metal bir çubuk K ucundan ısıtılıyor.







D) 8P



gibi dengededir.



E) I, II ve III



Katı cisimlerden basınç etkisi ile elektrik üretme işine piezoelektrik olay denir. (II doğru) Kuvvet arttıkça basınç dolayısıyla voltaj artar. (I doğru) Piezoelektrik olay hassas ölçüm yapan birçok basınç ölçerde kullanılır. (III doğru) (Cevap E)







C) 6P



K



Buna göre,











XX



F1



A) Yalnız I



Buna göre, kap Şekil - II’deki konuma getirilirse kabın tabanındaki sıvı basıncı kaç P olur?



5. Türdeş, içleri dolu K ve L cisimleri X sıvısının içinde şekildeki



Voltmetre















V2 Kristal



Kristal



X X



yatay



Şekil - II



Kap Şekil-II ‘deki konuma getirilirse sıvı yüksekliği 4h olur. Buna göre, 2h . 2dg = 2P ise 4h. 2d . g = 4P bulunur. (Cevap B)



Çözüm Yayınları







uygulanmıştır. Uygulanan bu kuvvetler sonucunda basınç etkisi ile voltmetrelerde potansiyel fark oluştuğu gözlemlenmiştir.



Şekil - I



C) II ve III



E) I, II ve III



Enerjisi artırılan katı bir maddenin ısınan bölgedeki atom ve moleküllerinin kinetik enerjisi, serbest elektronların hareketliliği artar ve bu sayede enerji sıcak uçtan soğuk uca doğru aktarılır. (Cevap E)



F2



m



a m



Şekil I



Buna göre,



Şekil II



131



h yatay



I. F1 ve F2 kuvvetlerinin yaptığı işler eşit büyüklüktedir.







II. F1 > F2







III. Şekil - I'de yük a açısı azaltılarak çekilirken F1 azalır.







yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



F1 = mg



B) I ve II



D) II ve III



F2 = mgsina



C) I ve III



E) I, II ve III F1 > F2 dir.



F1 θ açısına bağlı olmaksızın mg'ye eşittir. Yapılan iş enerjideki değişime eşit olup Şekil-I ve Şekil-II için mgh’tır. (I doğru)  (Cevap B)



Test 01



1. E



7. Bir araca ait konum - zaman grafiği şekildeki gibidir.



2.E



-x



-6



4



6



5.B



N



M



O



8.E



9.B



10.B



K



L



+x



Konum (m) x 0



Buna göre,







I. Araç (0-6) s zaman aralığında 26 m yol almıştır.







II. Aracın (2-4) s ve (4-6) s zaman aralığındaki hızları eşittir.







III. Araç 2.s ‘de yön değiştirmiştir.







yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



7.A



Şekil - I



Zaman (s)







6.B



konum - zaman grafiği Şekil - II deki gibidir.



10 2



4.B



9. t=0 anında Şekil - I deki yolun O noktasında bulunan aracın



Konum (metre)



0



3.E



D) II ve III



4



6



Zaman (s)



-x



Şekil - II







B) I ve II



2 3



C) I ve III



E) I, II ve III



Araç toplamda=6m+10m+6m=26m yol almıştır. Aracın (2-4)s ve (4-6)s zaman aralığındaki hızları değil hız büyüklükleri eşit olup, araç 4.s ‘de yön değiştirmiştir. (Cevap A)



Araç 2. s’de K noktasında olduğuna göre,







I. Araç 3. s’de L noktasındadır.







II. Aracın (2-3) s zaman aralığındaki hızı (3-4) s zaman aralığındaki hızına eşittir.







III. Araç 4. s’de (O-M) noktaları arasındadır.







yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklık eşittir.) A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) II ve III



Çözüm Yayınları



Araç 2.s'de K noktasında ise 3.s'de O noktasında 4.s'de M noktasındadır. (I ve II yanlış) (Cevap B) Aracın (2-3)s ve (3-4)s zaman aralığındaki hızı -x ‘ye eşittir. (II doğru) t



10. Düşey kesiti şekildeki gibi olan, ağzı açık, silindirik tencere ağzına kadar 10 °C sıcaklığında su ile doludur. Su



132



8. Yatay düzlemde durmakta olan X ve Y cisimleri sırasıyla F1 ve F2 kuvvetleri ile çekiliyor. X



F1



F2



Y







X cismi harekete geçerken, Y cismi durmaya devam ettiğine göre, I. F1 > F2







yatay



II. F1 = F2



III. F1 < F2



yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Cisimlerin kütleleri bilinmediği için F1 > F2, F1 = F2 ve F1 < F2 olabilir. (Cevap E)



Isıtıcı







Tencere ısıtılıp suyun sıcaklığı 80 °C'ye ulaştığında;







I. Tencere tabanındaki sıvı basıncı değişmez.







II. Kaptaki sıvı kütlesi azalır.







III. Kaptaki su yüksekliği azalır.







yargılarından hangileri doğrudur?







(Sıvının buharlaşması önemsizdir.) A) Yalnız I



B) Yalnız II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Tencerenin genleşmesi önemsiz olduğundan, genleşen su dışarı taşar, dolayısıyla kaptaki su kütlesi ve suyun öz kütlesi azalır. Dolmayısıyla kap tabanındaki sıvı basıncı azalır.  (Cevap B)



02



TÜMEVARIM - II Test 1. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yatay yolda durmakta olan X



3. Sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde durmakta olan bir cisme



cismi F kuvveti ile çekildiğinde harekete geçemiyor. X







F



yatay olarak uygulanan kuvvetin yola bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.



yatay



Kuvvet (F)







F kuvveti uygulanırken rüzgar esmeye başlıyor ve X cismi harekete geçiyor.







Buna göre,



F 0



x



Yol



2x







I. Rüzgar F kuvveti yönünde esmektedir.











II. Rüzgar yerden havaya doğru esmektedir.











III. Rüzgarın X cismine uyguladığı kuvvet F kuvvetinden küçüktür.







I. Cismin (0 - x) yolunda kinetik enerjisi artarken (x-2x) yolunda kinetik enerjisi azalmaktadır.







II. (0 - x) aralığında yapılan iş (x- 2x) aralığında yapılan işin 2 katıdır.







III. Cismin 2x yolu sonundaki hızı, x yolu sonundaki hızının 2 katıdır.







yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



F kuvveti etkisinde harekete geçmeyen X cismi rüzgar esince harekete geçtiğine göre, rüzgar ya F kuvveti yönünde, ya da sürtünme kuvvetini azaltıcı yönde olmalıdır. Fakat rüzgarın X cismine uyguladığı kuvvetin F kuvvetinden büyük ya da küçük olacağı hakkında kesin yorum yapılamaz. (Cevap E)







Buna göre,



yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) Yalnız II



(0-x) yolunda yapılan iş → F.x.



(II doğru) F.x 'dir. 2 Cisim üzerine sürekli pozitif yönde iş yapıldığı için enerjisi sürekli artar. (I yanlış) Hız enerjinin karekökü ile doğru orantılı bir büyüklüktür. (III yanlış) (Cevap E)



Çözüm Yayınları



(x-2x) yolunda yapılan iş →



4. Üst kısmında gaz sıkışmış olan bardak X sıvısı ile dolu kabın içinde F kuvveti uygulanarak dengelenmiştir.



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan bir ucu açık bir ucu kapalı kapta X, Y sıvıları ile K gazı dengededir.



F



D K gazı



A



A B C



X sıvısı



X sıvısı B



Y sıvısı



yatay







Buna göre,







Buna göre, I. A noktasındaki gaz basıncı, B noktasındaki toplam basınca eşittir.



II. C ve D noktalarındaki gaz basınçları eşit büyüklüktedir.







II. Bardak bir miktar daha aşağı itilirse h azalır.



III. C noktasındaki gaz basıncı açık hava basıncına eşittir.







III. Kabın A noktasından bir delik açılırsa h azalır.



I. A ve B noktalarındaki sıvı basınçları eşit büyüklüktedir.







yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



Yer (Yatay)



















h



B) Yalnız II



D) I ve II



C) Yalnız III



E) I ve III



Aynı sıvının aynı derinlikte noktalarında basınçlar eşittir ama sıvı basıncı dediği için PA > PB (I yanlış) Gazlar temas ettikleri tüm yüzeylere eşit büyüklükte basınç uygular. PC=PD (II doğru) Açık hava basıncı C noktasındaki gaz basıncından büyüktür. (III yanlış) (Cevap B)



yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



A noktasındaki gaz basıncı, B noktasındaki toplam basınçtan fazladır. Bardak bir miktar daha aşağı itilirse bardağın üstünde sıkışan havanın basıncı artar, hacmi azalır dolayısıyla h azalır. A noktasından delik açılırsa gazın bir kısmı dışarı çıkar ve h azalır. (Cevap D)



133



Test 02



1. E



5. Silindir şeklindeki gibi olan kapta h yüksekliğinde m kütleli X



2. B



3. E



4. D



5. B



6. B



7. B



8. C



7. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesi önemsiz düzenekte



sıvısı varken kaba M musluğundan X sıvısı ile karışmayan aynı sıcaklıkta ve X sıvısı ile eşit hacimde Y sıvısı akıtılıyor.



X, Y ve Z cisimleri X cismine uygulanan F kuvvetinin etkisinde sabit hızla şekildeki gösterilen yönde hareket halindedir. Y T1



h



Z



F Yatay



Yer (Yatay)















Kap Y sıvısı ile dolarken X sıvısının yere göre potansiyel enerjisi arttığına göre,







I. Sıvıların yere göre toplam potansiyel enerjisi X sıvısının ilk enerjisinin 4 katından fazladır.







II. Kaptaki toplam sıvı kütlesi X sıvısının kütlesinin 2 katından fazladır.











D) Yalnız II



I. T2 > F







II. T1 = T2







III. Z cisminin ağırlığı X'inkine eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



GX + F = T2 ⇒ T2 > F



C) I ve III



GZ = T1







yüzeyinden serbest bırakıldıktan bir süre sonra şekildeki gibi dengede kalmaktadır.



8. Düşey kesiti şekildeki gibi olan tahta bir blokta V1 ve V2 hacimli iki oyuk açılıyor.



V1



X Y



V2



Z



Tahta



yatay







Yer (Yatay



Buna göre,







I. Y ve Z cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklüktedir.







II. X cisminin sıvı içindeki hacmi, Y cisminin hacmine eşittir.







(Cevap B)



E) Yalnız III



6. Eşit kütleli, içleri dolu türdeş X, Y ve Z cisimleri, K sıvısının







E) I, II ve III



GZ = GX + F ⇒ GX ≠ GZ



X sıvısının yere göre potansiyel enerjisi arttığına göre Y sıvısının özkütlesi X sıvısının özkütlesinden büyüktür. Buna göre toplam kütle ilk kütlenin 2 katından fazla olup, toplam yere göre potansiyel enerji 4 katından fazladır. Yalnız son durumda X ve Y sıvılarının yere göre potansiyel enerjileri için kesin birşey söylenemez. (Cevap B)



134



III. Z cismine kap tabanının uyguladığı tepki kuvveti, X cisminin ağırlığına eşittir. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I



C) I ve III



Düzenek sabit hızla hareket ettiğinden



yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) I ve II











III. Y sıvısının yere göre potansiyel enerjisi X sıvısının son durumdaki yere göre potansiyel enerjisinden büyüktür.



A) Yalnız I



Buna göre,



Çözüm Yayınları







X



h



X sıvısı







T2



B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) Yalnız III



Cisimlerin kütleleri eşit ise X ve Y cismine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklükte olup, Z cismine etki eden kaldırma kuvvetinden büyüktür. (I yanlış) Buna göre, X ve Y cisimlerinin batan hacimleri eşittir. (II doğru) Kap tabanının Z cismine uyguladığı tepki kuvveti ağırlığından küçük olduğu için X cisminin ağırlığından da küçük olduğu için X cisminin ağırlığından da küçüktür. (III yanlış) (Cevap B)











Yalnız V1 hacimli boşluk açılıp su ile doldurulduğunda oluşan kütle artışı m, yalnız V2 hacimli boşluk açılıp su ile m doldurulduğunda oluşan kütle artışı kadar oluyor. 3 Su dolu V1 ve V2 oyukları boşaltıldıktan sonra 2,5 grcm3 özkütlesi sıvılarda tekrar dolduruluyor.







Buna göre, tahtanın kütlesi oyukların su dolu olduğu duruma göre kaç m artmıştır?







(dtahta = 0,5 g / cm3, / dsu g/cm3)







A) 2m



B) 3m



V1 - 0,5 V1 = m  V1 = 2m V2 - 0,5 V2 = m  V2 = 2m 3 3



⇒



C) 4m



D) 5m E)6m



1,5 V1 + 1,5 V2 1,5 . 2m , 5 2m 3 3m + 2m = 5m







(Cevap C)



TÜMEVARIM - II Test



3. Birbirine yayla bağlanmış X ve Y cisimleri K sıvısının



1. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan m kütleli K cismi, F1 ve F2 kuvvetlerinin etkisinde ok yönünde hareket ediyor.



içerisinde şekildeki gibi dengededir.



ϑ



"



F2



X



yatay



Yay



K cisminin hareket yönü değişmemek koşuluyla,







I. F1







II. F2







III. m







F1



K











"



m



03



K sıvısı



Y yatay







büyüklüklerinden hangilerinin artırılması K cisminin aynı sürede yaptığı işi artırır? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Aynı sürede yapılan işin artması için net kuvvetin ya da yer değiştirme miktarının artması gerekir. Buna göre, F1 kuvveti artırılmalı F2 kuvveti ve m kütlesi azaltılmalıdır. (Cevap A)



Buna göre,







I. Yayda oluşan gerilme kuvveti sıfır ise dX=dY=dK’dır.







II. X cisminin hacmi artırılıp sistem dengeye geldiğinde yaydaki gerilme kuvveti değişmez.







III. Y cisminin ağırlığı artırılıp sistem tekrar dengeye geldiğinde yaydaki gerilme kuvveti artar.







yargılarından hangileri doğrudur? (d:özkütle)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sistemmin bu şekilde dengede kalabilmesi için, 1 Fyay=0 ise dX = dY = dK olur.



Çözüm Yayınları



2 Fyay≠0 ise dX < dK < dY olur. X cisminin hacmini veya Y cisminin ağırlığını artırıp yeniden denge sağlandığında yay gerilme kuvveti değişmez. (Cevap B)



2. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesiz düzlemde K, L,



M cisimlerinden K cismine uygulanan F kuvveti ile sistem ok yönünde hareket ettiriliyor.



4. Ağzı açık kapta, deniz seviyesindeki suya ait hacim-sıcaklık grafiği şekildeki gibidir.







Hacim



L



K



M



F







Sistem sabit hızla hareket ettiğine göre,



I. K cisminin potansiyel enerjisi azalır.







II. L cisminin kinetik enerjisi artar.







III. Sistemin mekanik enerjisi değişmez.







0



Yatay



yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sistem sürtünmesiz olup, sabit hızla hareket ettiğine göre M cisminin kütlesi K cisminin kütlesinden büyüktür. Buna göre I. öncül doğru olup II. ve III. öncül yanlıştır. (Cevap A)



Sıcaklık (ºC)



+4 °C



135



Buna göre,







I. Grafik göllerin üst tabakasından itibaren donmasını açıklar.







II. Grafik buzlukta unutulan soda şişesinin parlamasını açıklar.







III. Suyun sıcaklığı artarken özkütlesi azalır.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



+4º C’de suyun özkütlesi maksimumdur. Bu durum + 4 °C'deki suyun su tabakasının altında bulunmasını sağlar. Dolayısıyla göller üstten donar. Soda şişesi buzlukta unutulup donarken hacmi artar ve cam şişeyi patlatır. Suyun sıcaklığı +4 °C'ye kadar artarken özkütlesi artar, +4 °C'den sonra azalır.  (Cevap B)



Test 03



1. A



5. Şekil - 1'deki sıcaklığı rüzgârsız dış ortamın sıcaklığı ile



K



L











L







Buna göre, I. r artar.



I. Odadaki pencerelerin yüzey alanları artırılırsa pencereler arasında bir hava akımı oluşur.







II. Yaydaki gerilme kuvveti azalır.







III. θ açısı değişmez.



II. L penceresinin dışında Şekil - 2'deki gibi pencerenin bulunduğu duvara paralel hava akımı oluştuğunda K penceresinden L penceresine doğru bir akım oluşur.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







III. Oda içindeki klima çalıştırılıp odanın sıcaklığı düşürüldüğünde pencelerde hava akımı gözlenir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



8. D



Yay



θ











7. E



r O



Buna göre,







6. E



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Sıcaklığı artan X metal levhasının r yarıçapı artar, θ açısı değişmez ve yay daha fazla genleşirse yaydaki gerilme kuvveti azalabilir. (Cevap E)



C) I ve III



E) I, II ve III



Hava akımı oluşması için iç ve dış ortamlar arasında basınç farklı oluşmalıdır. Bu durumda pencere büyüklüğünün değişmesi hava akımı oluşmasını sağlayamaz. Klimanın çalışması ile oluşayacak sıcaklık farklı basınç farkı oluşturacak hava akımı oluşmasını sağlar. L penceresinin dışında oluşacak hava akımı dış ortamdaki hava basıncını azaltır. Böylece K penceresinden L penceresine doğru hava akımı oluşur. (Cevap D)



Çözüm Yayınları







5. D



X







Şekil - 2



Şekil - 1



4.B



miktar değiştiriliyor.



K



3. B



7. Şekildeki O merkezli, dairesel X metal levhasının sıcaklığı bir



eşit olan odanın, açılan K ve L pencerelerinde hava akımı oluşmamaktadır.



2. A



6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmesi önemsiz bir eğik



düzlem üzerinden X, Y ve Z küplerini S, 2S, S yüzyelerini eğik düzleme koyarak serbest bırakan bir öğrenci, X, Y ve Z cisimlerinin ivmelerini ölçüyor.







X



m



S



Y



m



2S







2m



S 8. Sürtünmeli yatay düzlemde hareket eden bir araca ait



α



136



Z



yatay



hız - zaman grafiği şekildeki gibidir.



Hız







Buna göre,







I. X ile Y cisimlerinin hareketlerini kıyaslarsa taban alanı bağımsız değişken olur.







II. X ile Z cisimlerinin hareketlerini kıyaslarsa kütle bağımsız değişken olur.







III. Öğrenci X, Y ve Z cisimlerinin ivmelerinin büyüklüklerini eşit olarak bulursa doğru bir ölçüm yapmış olur.







yargılarından hangileri doğrudur? (m.kütle, S:taban alanı)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



X ve Y cisimlerinin hareketini kıyaslarsa taban alanı bağımsız değişken, X ve Y cisimlerinin hareketini kıyaslarsa kütle bağımsız değişken olur. Eğik düzlem üzerinde ivme g.sina ile (Cevap E) bulunur ve aX = aY = aZ olur.



0



III



II I



t2



t1



Zaman



t3







Buna göre, I, II ve III numaralı bölgelerin hangilerinde araca etki eden net kuvvet kesinlikle hareket yönündedir?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) Yalnız III



Bir araca etki eden net kuvvet hareket yönünde ise araç hızlanır ortam sürtünmeli ise sabit hızla gider veya yavaşlayabilir. Buna göre II. ve III bölgede aracın hareket yönü ile net kuvvet kesinlikle aynı yöndedir. (Cevap D)



04



TÜMEVARIM - II Test 1. Yatay doğrusal bir yolda durmakta olan cisme etki eden



3. Kıvanç şekildeki yatay düzlemin A noktasında Kerem ve



kuvvetin cisme kazandırdığı ivmenin değişimini gösteren grafik şekildeki gibidir.







3



Kağan ise B noktasında bulunmaktadır. Kıvanç ve Kağan evin duvarına dayalı K merdivenini, Kerem ise evin duvarına monte edilmiş L merdivenini kullanarak eşit sürelerde C noktasına çıkıyor.



İvme (m/s2)



x



C



x



K



6



0



15



L



Kuvvet (Newton)



Buna göre,







I. Cismin kütlesi 3 kg’dır.







II. Yatay yolun statik sürtünme katsayısı 0,5’dir.







III. Cismin taban alanı artırılırsa, ivmesi azalır.







yargılarından hangileri doğrudur? (g=10 m / s2)







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



Kıvanç



C) I ve III



Kerem



Kağan



A



B







E) I, II ve III



Buna göre,



Fnet = m.a.



Fsür = kmg



(15-6) = m.3



6 = k.3.10







I. Kerem ve Kağan'ın yerdeğiştirmeleri eşittir.



m = 3 kg bulunur.



k = 0,2 bulunur.







II. Ortalama sürati en fazla olan hareketli Kağan'dır.







III. Ortalama hızı en fazla olan hareketli Kıvanç'tır.



(I doğru) (II yanlış) Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü cismin taban alanına bağlı değildir.



Çözüm Yayınları



(Cevap A)



2. Şekil - I’deki gibi eğik düzlem üzerinde durmakta olan X cismi d doğrusu boyunca ikiye bölünüp Y parçası eğik düzleme, Z parçası yatay düzleme Şekil - II deki gibi konuluyor. F1



F2



X d



Y



α



Yatay



Şekil - I



Yatay



Şekil - II



Buna göre,







I. X'e etki eden tepki kuvvetinin büyüklüğü, Z ye etki eden tepki kuvvetinden küçüktür.







II. Y ve Z cisimlerine etki eden tepki kuvvetlerinin büyüklükleri eşittir.







III. X e etki eden tepki kuvvetinin büyüklüğü, Y ye etki eden tepki kuvvetlerine eşittir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







C) I ve III



E) I, II ve III



a açısı ve X cisminin ikiye bölündükten sonra oluşan cisimler olan Y ve Z nin ağırlıklarını bilmediğimizden I ve II. öncül doğru olabilir. X e uygulanan tepki kuvveti Y ye uygulanan tepki kuvvetinden büyüktür.  (Cevap B)



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Kerem ve Kağan B'den C noktasına gittiğinden yerdeğiştirmeleri eşittir. Eşit sürede en fazla yol alan Kağan olduğu için ortalama sürati diğerlerinden fazladır. Eşit sürede en fazla yerdeğiştiren Kıvanç olduğu için ortalama hızı diğerlerinden fazladır. (Cevap E)



4.



I. Sabit büyüklükteki süratle virajı dönmekte olan araç







II. Uzayda herhangi bir gök cisminin çekim alanının bulunmadığı bölgede ilerleyen meteor







III. Dünyadaki bir K konumuna göre hareketsiz olan haberleşme uydusu







Yukarıda verilen hareketlerden hangileri dengelenmiş kuvvetler etkisinde gerçekleşmektedir?







A) Yalnız I







Z



α







B) Yalnız II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) II ve III



Bir cisim dengelenmiş kuvvetler etkisi altında ise ya durgundur ya da sabit hızla hareket etmektedir. I. Virajda aracın hızının büyüklüğü değişmiyor olsa da yönünün değişmesi için bir kuvvete maruz kalmıştır. II. Meteor verilen şartlarda denge durumundadır. III. Uydu dünyadaki bir konuma göre sabit ise dünyanın dönme yönünde dünyanın açısal hızına eşit açısal hızla dönmektedir. (Cevap B)



137 5. Güç ile ilgili,



I. Aynı sürede daha fazla iş yapan makine daha güçlüdür.







II. Aynı işi daha kısa sürede yapan makine daha güçlüdür.







III. Farklı büyüklükteki işleri aynı sürede yapan makinelerin güçleri eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Aynı sürede daha fazla iş yapan veya aynı işi daha kısa sürede yapan makine daha güçlüdür. (Cevap B)



Test 04



1. A



6. Isı ve sıcaklık kavramları ile ilgili,



2. B



3. E



4. B



5. B



6. B



7. C



8. E



9. B 10. A 11. B



9. Sürtünme kuvveti;



I. Isıtılan bir maddenin sıcaklığı artar.







I. Sürtünmeye maruz kalan cismin ağırlığı arttıkça artar.







II. Isı sıcak maddeden soğuk maddeye aktarılan enerjidir.







II. Sürtünen yüzeyin alanına bağlı değildir.







III. Bir maddenin sahip olduğu ısı miktarı kalorimetre kabı ile ölçülür.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I











yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II







III. Cisme uygulanan net kuvvet ile zıt yöndedir.







C) Yalnız III



D) II ve III



ϑ



E) II ve III



B) Yalnız II



FS



Isı bir enerji iken, sıcaklık ısı enerjisinin ifade ediliş şeklidir. Isı alan madde hal değiştiriyor ise sıcaklığı değişmez, hâl değiştirmiyor ise sıcaklığı artar. Bir maddenin ısısı ölçülmez. (Cevap B)



E) I, II ve III



Sürtünme kuvveti, sürtünen yüzeylerin alanına bağlı değildir. Harekete zorlanan cisim için sürtünme kuvveti cisme etki eden net kuvvet kadardır. Cismin hareket yönünün tersine net kuvvet uygularsak sürtünmeyle aynı yönde kuvvet uygulamış oluruz.  (Cevap B)



ϑ



F



FS



C) I ve III



10. Yatay sürtünmesi önemsiz buz pisti üzerinde durmakta olan patencilerden, Kerem F büyüklüğündeki kuvvetle kendisinden daha ağır olan Kağan'ı itiyor.



7. Öz ısısı 0,8 cal / g°C olan katı bir maddeye ait sıcaklık - ısı grafiği şekildeki gibidir.



Kerem



Sıcaklık (°C)



-10



Buna göre, katı maddenin erime ısısı kaç cal/g dır?







A) 10



B) 15



Q=mcDT 80=m.0,8.20 m=5 gram



C) 20



D) 40 E) 60



Q=m.Le 100=5Le Le=20 cal / g bulunur.



P



Kağan



x



R



x



D



D



3



Isı (cal)



K



180 900







Zİ



80



Fİ



15 10 0



Çözüm Yayınları







Fİ



3D



FİZİ K 3 D



FİZİK 3D



FİZİK



3D



Fİ



Zİ



K



3



Buna göre,







I. Kağan, Kerem'e F büyüklüğünde tepki kuvveti uygular.







II. Kağan ve Kerem P ve R noktalarına aynı anda ulaşırlar.



(Cevap C)



Z İK



III. Patencilerin P ve R noktalarındaki hızları eşittir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) Yalnız III



E) I, II ve III



Ahmet'de Kerem'e F büyüklüğünde tepki kuvveti uygular Kağan daha ağır olduğundan F büyüklüğündeki kuvvetle sağlanan itme, Kerem'e daha büyük bir hız kazandırır.







(Cevap A)



11. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaplar ağzına kadar sıvı ile



doludur.



8. Açık hava temas ettiği tüm yüzeylere bir basınç uygular.



138



r



r



r



Buna göre,



2r







I. Tamamen su dolu bardağın ağzı kağıt ile kapatılıp ters çevrildiğinde suyun dökülmemesi







II. Tamamen yağ dolu bir bidonun tabanına da bir delik açıldığında yağın akmaması







X



Yer (Yatay) Buna göre, şekilde verilen kaplardan hangileri ok yönünde 30° döndürülünce kaptaki sıvının yarısı boşalabilir? A) Yalnız X







olaylarından hangilerinde açık hava basıncının etkisi vardır?











A) Yalnız I











D) II ve III



C) I ve III



B) X ve Y



D) Y ve Z 2r 3



E) I, II ve III



Verilen durumların üçünde de açık hava basıncının etkisi vardır.



Z







III. Meyve suyunun pipet ile içilmesi



B) I ve II



Y



(Cevap E)



π.r2. 2r . 1 3 2 1 π.r3 3



60° 30°



E) X, Y ve Z 2r



60°



r 30°



r



C) X ve Z



Şekilde görüldüğü gibi silindir şeklindeki Z kabı 30° döndürüldüğünde sıvının yarısı boşalmıyor. Ancak X ve Y kapları tabanlarına göre genişlediğinden bu kaplarda sıvının yarısı boşalabilir.



2r 60°



(Cevap B)



05



TÜMEVARIM - II Test



4. Eşit kütleli K ve L cisimlerinin X sıvısı içindeki denge durumları



1. Yatay düzlemde durmakta olan bir cisme etki eden sürtünme



kuvvetinin yatay doğrultuda uygulanan kuvvete bağlı değişim grafiği şekildeki gibidir.







şekildeki gibidir.



K







L



Sürtünmeli Kuvveti F2 F1



X sıvısı



0







Kuvvet



Buna göre,







I. Durmakta olan cismi F1 kuvveti harekete geçirir.







II. Durmakta olan cisme sürekli F2 kuvveti uygulanırsa cisim ivmeli hareket yapar.







III. Hareket halindeki cisme F1 kuvveti uygulanırsa cisim sabit hızlı hareket eder.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



I. Kamyonların damperlerini kaldıran hidrolik sistemler







II. Balya sıkıştıran makineler







III. Hidrolik fren sistemleri araçlarından hangilerinin çalışma prensibi pascal ilkesi ile açıklanır?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III







II. K ve L cisimlerinin sıvı içerisine batan hacimleri eşittir.







III. K ve L cisimlerinin özkütleleri eşittir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I



B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III







I. Hareket halindeki cisimlerin hareket yönünü değiştirir.







II. Cisimlerde şekil değişikliği oluşturur.







III. Cisimlerde hareket değişikliği oluşturur.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



Kuvvet cisimlerde yön, şekil ve hareket değişikliği oluşturabilir.











Çözüm Yayınları







I. K ve L cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşit büyüklüktedir.



5. Kuvvet ile ilgili,



2. Sıvılar üzerlerine uygulanan basıncı her yöne aynen iletir ve



Buna göre,







Cisimlerin kütleleri eşit olduğu için, sıvı içine batan hacimleri ve kaldırma kuvvetleri eşittir. Yalnız cisimlerin tüm hacimleri hakkında bilgi verilmediği için özkütle ile ilgili yorum yapılamaz. (Cevap B)



Durmakta olan cismi F2 kuvveti harekete geçirir. F1 kuvveti ise hareket halindeki cismin hareketini sabit hızla devam ettirmesini sağlar. (Cevap D)







Buna göre,







C) I ve III



buna Pascal prensibi denir. Pascal prensibinden faydalanarak birçok araç yapılmıştır.



yatay



C) I ve III



(Cevap E)



6. Bir işçi ağırlığı G olan koliyi sürtünmesi önemsiz el arabası ile



şekildeki konumda F kuvvetiyle dengelendiğinde el arabasının K ve L yüzeylerinin koliye gösterdiği tepki kuvvetleri NK ve NL dir.



E) I, II ve III



Verilen öncüllerden üçüde pascal prensibinden yararlanarak yapılmıştır. (Cevap E)







3. Düşey kesiti şekildeki gibi olan özdeş I ve II numaralı kaplarda X, Y ve Z sıvıları bulunmaktadır.



Y sıvısı h1



Z sıvısı



X sıvısı



Y sıvısı



I



K



h2



II



I. mı > mıı







II. mı = mıı







III. mı < mıı







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Sıvı yüksekliği özkütlesi küçük olan sıvıların olduğu kapta daha fazla olduğu için, sıvı (Cevap E) kütleleri arasında, mI > mII , mI = mII ve mI < mII olabilir.







L α



Yatay



Yer (Yatay)



A



Buna göre,



Sıvı yükseklikleri arasında h2 > h1 ilişkisi olduğuna göre sıvı kütleleri m1 ve m2 için,







F











I. NK = NL







II. A noktasında yerin el arabasına gösterdiği tepki kuvveti, el arabası ve kolinin ağırlıkları toplamı kadardır.







III. NK = G







yargılarından hangileri doğru olabilir?







A) Yalnız I







B) I ve II



D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



a = 45° ise NK = NL olabilir. A noktasında yerin tepki kuvvetine Nyer dersek; Nyer + F = G + Garaba Nyer ≠ G + Garaba G . sina = NK olacağından NK = 6 olamaz.



(Cevap A)



139



Test 05



1. D



7. Bir öğrenci yatay doğrusal yolda durmakta olan K cismine eşit



K



F



Şekil-I







Yatay



K



Yatay



Şekil-II



Buna göre,







I. Şekil-I’de K cisminin kazandığı ivme daha büyük olur.







II. Şekil-II’de yolun K cismine uyguladığı tepki kuvvetinin büyüklüğü daha küçüktür.







III. Şekil - I ve Şekil - II deki sistemler dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.







yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



4.B



5.E



6.A



7.B



8. D



9.B



10.B 11.B



şekildeki tabloda verilmiştir,



F α



3.E



10. X, Y ve Z maddelerine ait erime ve kaynama sıcaklıkları



büyüklükteki F kuvvetleri ile Şekil-I ve Şekil-II deki gibi çekiyor.







2.E



Madde



Erime Sıcaklığı (°C)



Kaynama Sıcaklığı (°C)



X



-15



80



Y



-5



60



Z



-40



40







X, Y ve Z maddelerinin sıcaklıkları 70°’den -20°’ye kadar azaltılırsa hangi maddeler sırası ile gaz, sıvı ve katı haline geçer?







A) Yalnız X







B) Yalnız Y



D) X ve Y



C) Yalnız Z



E) Y ve Z



X cismi → 70º C’de sıvı → –20º C’de katıdır. Y cismi → 70º C’de gaz → –20º C’de katıdır.



C) Yalnız III







Z cismi → 70º C’de gaz → –20º C’de sıvıdır. (Cevap B)



E) I ve III



8. Bir kaptaki 30 °C sıcaklıkta 40 gram su ısıl dengededir.



Kaba 1500 kalori ısı verildiğinde sistemin sıcaklığı 40 °C oluyor.







Buna göre, kabın ısı sığası kaç cal/g’dir?







(csu=1cal/ g°C)







A) 80



B) 90



C) 100



Q = m.cDT.



1500 – 400 = mkap . Ckap . DT



= 40.1.10



1100 = mkap . Ckap . 10



= 400 cal.



mkap . Ckap = 110 cal/g ‘dır.



Çözüm Yayınları



Cisimlerin harekete geçip geçmediği bilinmediği için I ve III öncüller için kesin yorum yapılamaz. Şekil-II ’de K cisminin yatay düzleme uyguladığı etki ve zeminin tepki kuvveti daha küçüktür. (Cevap B)



D) 110 E) 120 3P F



(su için)



P (Cevap D)



P



3P



P



P P



X



5P = P + PX PX = 4P



(Cevap B)



11. Makara ağırlıklarının P olduğu şekildeki sürtünmesiz sistemde PX ağırlıklı X cismi F kuvveti ile dengelenmiştir. Yatay



140 9.



I. Arabaların soğutma sistemleri







II. Nükleer reaktörlerin soğutma sistemleri







III. Hidrolik firen sistemleri











F



yukarıda verilen sistemlerin hangilerinde hava yerine su kullanılmasının nedeni suyun öz ısınının havanınkinden büyük olmasıdır?







A) Yalnız I







Buna göre; PX kaç P dir?







A) 3







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Arabaların soğutma sistemlerinde ve nükleer santrallerinde suyun kullanılmasının nedeni suyun öz ısısının küçük olmasındandır. (Cevap B)



P X



B) 4



C) 5



D) 6



E) 7



3. Nötr durumdaki, r ve 2r yarıçaplı iki yalıtkan küresel cisim



1. Şekil - 1'deki K nötr cam çubuğu, nötr L ipek kumaşına, Şekil 2'deki nötr M ebonit çubuğu, nötr N yün kumaşına sürtünerek elektriklenme gerçekleştiriliyor. ++ + Cam Ebonit + + çubuk K M çubuk



L







N



birbirine sürtülüp ayrılıyorlar.







Şekil - 2



Şekil - 3







B) L ve M



D) L ve N







I. Cisimler yarıçapları oranında yüklenirler.







II. Cisimler zıt işaretle yüklenirler. III. Cisimlerin yük miktarları eşit büyüklüktedir.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) II ve III



C) I ve II



E) I, II ve III



Sürtünmeyle elektriklenen cisimler (yarıçaptan bağımsız olarak) eşit miktarda ve zıt işaretle yüklenirler. 



Buna göre, K, L, M, N'den hangileri Şekil - 3'deki P elektroskobuna yaklaştırıldığında elektroskobun yaprakları tamamen kapanabilir? A) K ve N



Bu durumda;







+ + + + + +



Yün kumaş



Şekil - 1







İpek kumaş



01



BÖLÜM 08 Test



Elektrik / Elektrostatik - 1



(Cevap D)



4. Yalıtkan iplerle asılmış, X ve Y kürelerinin arasına, yüklü K



küresi yalıtkan sapından tutularak yaklaştırıldığında küreler şekildeki gibi dengeye gelmektedir.



C) K ve M



E) K ve L



Yaprakların tamamen kapanması için yaklaştırılan cismin yük fazlalığının işareti (–) olmalıdır. Sürtünme işlemleri sonucunda ipek kumaş ve ebonit çubuk (–) işaretle yüklenecektir. (Cevap B)



α İp



İp β X



K



Y Düşey



2. Başlangıçta nötr olan K, L, M iletken cisimleri yalıtkan ayaklar üzerinde şekildeki konumlarında bulunmaktadır. X ve Y anahtarları kapalı konumda iken (+) yüklü N cismi sisteme şekildeki gibi yaklaştırılıp yeterince bekleniyor. Daha sonra sırası ile aşağıdaki verilen işlemler gerçekleştiriliyor.



Çözüm Yayınları



Düşey



Buna göre X, Y, K kürelerinin yük işareti için aşağıdakilerden hangisi doğru olamaz?



X



K



Y



A)



Nötr



+



–



B)



–



+



Nötr



C)



+



–



Nötr



D)



Nötr



+



+



E)



Nötr



+



Nötr







I. X anahtarı açılıyor.











II. K ve L cisimleri birbirinden ayrılıyor.







III. N cismi sistemden uzaklaştırılıyor.



Yüklü cisimler, nötr iletken cisimleri ve zıt cins yükle yüklü cisimler birbirini çeker. Buna göre K küresi ile Y küresi aynı cins yükle yüklü olamaz. (Cevap D)







IV. Y anahtarı açılıyor.



5. (+) yüklü, iletken K küresi, (–) yüklü iletken L küresine







K







dokundurulduktan sonra, içi boş, iletken, nötr M cisminin içine dokunduruluyor.



L



M + N



X



Buna göre, son durumda K, L ve M cisimlerinin yük işaretleri için ne söylenebilir?











+ +



+ + + K



L



M



Y Toprak



Toprak



+



141







Buna göre, K, L, M'nin son yük işaretleri için,







I. K nötr, L (+), M (+)







II. K, L, M nötr



+







III. K nötr, L (+), M (–)



+







yargılarından hangileri doğru olabilir?



Nötr



Nötr







A) Yalnız I



–



Nötr



K



L



M



A)



+



Nötr



–



B)



Nötr



–



C)



+



Nötr



D)



+



E)



Nötr



Başlangıçta topraklama olduğundan topraklanan uçlar nötr, N cismine yakın uçlar (–) işaretlidir. X açılıp K ile L ayrıldığında K nötr, L (–) olur. N'yi uzaklaştırdıktan sonra Y ayrıldığından M cismi de nötrleşir.  (Cevap E)







B) Yalnız II



D) I ve III



E) I, II ve III



C) I ve II



K ve L dokundurulduğunda ya aynı cins yükle yüklenirler ya da nötrleşirler. K M'nın içine dokundurulduğunda kesinlikle nötr olur.  (Cevap C)



Test 01



1. B



6. Bir öğrenci (+) yüklü, r yarıçaplı iletken L küresi ile (+) yüklü,



L



M 2r



K r



r











X



K + ++ + + +++







Çözüm Yayınları



R







Nötr durumdaki cam çubuk ile ipek kumaş birbirine sürtülüp yüklendikten sonra cam çubuk sisteme şekildeki gibi yaklaştırılıyor.







Buna göre, K, L, M, N, P ve R bölgelerinden hangilerinin yük işareti (+) olur?







A) Yalnız K



D) N ve R



C) K ve P



X



Z







142 Buna göre,











I. Y küresi (+), Z küresi (–) yükle yüklenir.







II. Y küresi (+) q yükle yüklenir ise, Z küresi (–) 3q yükle yüklenir.







III. Y ve Z kürelerinin yük büyüklükleri eşit olur.







A) Yalnız I







B) Yalnız II



D) I ve II



E) I ve III



C) Yalnız III



Birbirine dokunmakta olan iletken cisimler tek cisim gibi düşünülebilir. şeklinde yüklenir ve yük büyüklükleri eşit olur. Buna göre, 3r +r  (Cevap E) Y X Z



K



Toprak



Toprak



Şekil - 1



Şekil - 2



Cam çubuk topuzuna yaklaştırılmış iken X elektroskobunun toprak bağlantısı kesilip cam çubuk uzaklaştırılıyor. Sonra yüklü K iletken cismi yalıtkan sapından tutularak elektroskoba Şekil 2'deki gibi dokundurulduğunda elektroskobun yaprakları biraz kapanıyor.







Buna göre, K cismi,







I. (+) yüklüdür.







X



Cam çubuk







3r



yargılarından hangileri doğrudur?



d



elektroskobunun topuzuna Şekil-1’deki gibi yaklaştırılıyor.



dokunmakta olan Y ve Z kürelerine yaklaştırılıyor.







d



+ + +L + + +



11. İpek kumaşa sürtülerek yüklenen cam çubuk, topraklanmış X



E) L ve M



Y



Z



K ve L küreleri d/2 kadar daha yaklaştırılırsa X ve Y cisimlerinin yaklaştırılan kürelere yakın uçlarına etki ile çekilen yük miktarları artar. Bu yükler Y cisminden çekileceğinden, Y'deki yük fazlalığı da artar. X ve Y deki yük fazlalığı artüışları eşittir. (Cevap B)



8. Şekildeki (–) yüklü iletken X küresi nötr, iletken ve birbirine



X



Y



Buna göre, K ve L küreleri cisimlere d/2 kadar daha yaklaştırılırsa; I. X cisminin yük fazlalığındaki artış, Y'ninkine eşittir. II. Z cisminin yük fazlalığındaki artış, X'inkine eşittir. III. Y cisminin yük işareti değişir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III



(+) yüklenmiş cam çubuk yaklaştırıldğında K ucu (–), L ve M nötr, N ucu (+), topuz (–) yapraklar topraklamadan dolayı nötr olur. (Cevap B)



r



X







Toprak







Y







P



B) Yalnız N



9. C 10. B 11. E



ayaklar üzerinde birbirine temas eden, nötr iletken, X, Y ve Z cisimlerine şekildeki gibi yaklaştırılıyor.



topraklanmış elektroskopla oluşturulmuş sistem şekildeki gibidir.







8. E



10. Yük miktarları +q olan, özdeş K ve L iletken küreleri, yalıtkan



7. Yalıtkan ayaklar üzerinde durmakta olan iletken cisimler ve



Cam



7. B



Dokunan yüklü ve iletken cisimler arasında yük alış - verişi olabilmesi için cisimlerin elektrik potansiyelleri farklı olmalıdır. (Cevap C)



Üç cisminde elektriksel potansiyelleri eşit olacağından yükleri değişmez.  (Cevap A)



N



6. A



Küreler arasında yük alış-verişi olabilmesi için, I. Kürelerin yükleri II. Kürelerin yarıçapları III. Kürelerin elektrik potansiyelleri niceliklerinden hangileri kesinlikle farklı olmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III



r



I. M'nin yükü değişmez. II. K'nın yükü artar. III. M'nin yükü artar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III



L M



5. C







K



M küresi, K küresine dokundurulduğunda;



K



4. D



dokunduruluyor.







Şekil - 2



Şekil - 1



3. D



9. Şekildeki yüklü ve iletken kürelerden X küresi Y küresine



2r yarıçaplı M küresini yalıtkan saplarından tutarak birbirine dokunduruyor. Sonra L küresini Şekil - 1'deki gibi 2r yarıçaplı iletken M küresine dokundurduğunda K ve L'nin yük miktarları değişmiyor. Sonrada Şekil - 2'deki gibi M küresini K küresine dokunduruyor.







2. E



II. (–) yüklüdür.



III. Nötr’dür.



yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II







D) II ve III



C) I ve III



E) I, II ve III



İqek kumaşa sürtünen cam çubuk (+) yüklenir ve X elektroskobunun topuzunda (–) yükleri tutar. (–) yüklü X elektroskobuna iletken K çubuğu dokundurulunca yapraklar kapandığına göre K cismi (+) yüklü ve nötr olabilir. Ama elektroskop ve K cisminin boyutları bilinmediği için K cismi (–) yüklüde olabilir. (Cevap E)



1.



K



4. Yalıtkan iplerle asılmış iletken L cismine K ve M küreleri



L + + + + + + ++







yaklaştırıldığında sistemlerde Şekil - 1 ve Şekil - 2'deki gibi denge oluşmaktadır. T1 α







–2q ve +8q yüklü iletken K ve L küreleri yalıtkan saplarından tutularak birbirine dokundurulup yeterince beklenince L'nin yükü + 4q oluyor.







Buna göre, K ve L kürelerinin yarıçapları oranı rK / rL kaçtır?







A) 1/3











B) 1/2



C) 2/3



D) 1



Düşey



E) 2



qK' = –2q + 4q = 2q qL' = +4q







iletken nötr X ve Y cisimlerinden X cismine şekildeki gibi dokunduruluyor.







X



K + ++ + + +++



Y



I. L cismi nötr olabilir.







II. K'nın L'ye uyguladığı elektriksel kuvvet, M'nin L'ye uyguladığı elektriksel kuvvetten büyüktür.







III. T1 = T2







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I T2



α







+ + + +



B)



+ + + +



D)



+ + + +



C)



+ + + +



E)



++ ++ ++



++ ++ ++



α







+ + + +



++ ++ ++



+ + + +



K +











(Cevap C)



3. Yalıtkan ayak üzerinde bulunan içi boş iletken X küresine şekildeki gibi bağlı iletken tellerde K, L ve M kuşları bulunmaktadır. X küresi elektrik şebekesine iletken telle bağlanmış iken; A anahtarı kapatılıyor.







X



L



Z



Buna göre, X, Y ve Z metallerinin yük işareti nasıl olur? X



Y



Z



A)



+



–



+



B)



+



–



Nötr



C)



–



+



–



D)



–



+



Nötr



E)



–



Nötr



Nötr



6. İletken, yüklü iki cisim birbirine dokundurulduğunda, A



Buna göre, K, L ve M kuşlarından hangileri elektrik akımından etkilenmez?







A) Yalnız L



B) Yalnız K



D) L ve M



Y



143











X



(+) yüklü K küresi (–) yükleri en yakınına çeker ve X cismi, (–), Y cismi (+) yüklü olur. Y ve Z cisimleri arasında yalıtkan madde olduğu için Z cismi nötr kalır. (Cevap D)



Toprak



İletken kürenin içinde bulunan L ve M zarar görmez.



tahta İletken tel



M



K



GL



E) I, II ve III



FKL = FLM T1 = T2 L cismi, M tarafından itildiğinden nötr olamaz.   (Cevap C)



şekildeki sisteme yaklaştırılıyor ve daha sonra tel kesilip tahta aradan alınarak aynı anda X, Y ve Z metalleri birbirinden ayrılıyor.



Dokunan cisimler aynı cins yükle yüklenirse aynı cins yükler birbirini iter, zıt cins yükler birbirini çeker.



FLM



C) Yalnız III



5. (+) yüklü K küresi, nötr X, Y ve Z iletken metalleri ile kurulan Çözüm Yayınları



A)



B) I ve II



D) II ve III T1



FKL



Buna göre, X ve Y cisimlerinin yük dağılımı nasıl olur?







Şekil - 2







GL







Düşey



Şekil - 1







Yalıtkan zemin



L



Buna göre;



(Cevap B)



2. (+) yüklü K cismi, aralarında yalıtkan ortam bulunan



α T2



M



L



K



Dokudurulduktan sonra;



rK 1 rL = 2



02



BÖLÜM 08 Test



Elektrostatik - 2



E) K ve L







I. İkisi de başlangıçtakine göre zıt işaretle yüklenir.







II. Yük alış-verişi olmaz.







III. İkisi de nötr hale gelir.







yargılarından hangileri doğru olabilir?



C) K ve M







A) Yalnız I







Yüklü iki cisim birbirine dokundurulduğunda elektriksel potansiyelleri eşit ise yük alış - verişi olmaz veya eşit büyüklükte zıt cins yükle yüklü iseler nötr hale gelebilirler. Dokundurulma sonucu nötrlenme gerçekleşmiyorsa, yük işaretleri aynıdır, zıt işaretle yüklenemezler. (Cevap D)



(Cevap D)







B) I ve II



D) II ve III



E) I, II ve III



C) I ve III



Test 02



1. B



7. (+) yüklü iletken K küresi yalıtkan sapından tutularak içi



+



+ + + K



7. D



8. D



9. A 10. C 11. D 12. D



X X Y



Y



X



B A



+



D E







Buna göre, K küresi, L küresinin içinden alınıp,







II. (–) yüklü bir elektroskoba dokundurulursa, yapraklar biraz kapanır.







III. (+) yüklü bir elektroskoba dokundurulursa, yapraklar biraz açılır.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







İletken X, yalıtkan Y malzemesinden yapılan içi oyuk kürenin içerisine (+) yüklü K küresi şekildeki gibi sarkıtılıyor.







Buna göre, sistem dengeye geldiğinde A, B, C, D, E







A) 1



B) 2



A (–), B (+), C (–), D (–), E (0) yüklüdür.



B) Yalnız II



D) I ve II







noktalarından kaç tanesinin yük işareti (–) olur?



X



Buna göre; I. L elektroskobunun yaprakları önce kapanıp sonra tekrar açılır. II. K ve L elektroskoplarının yük işaretleri aynıdır. III. Anahtar kapatılmadan önce K elektroskobunun yaprakları arasındaki açıklık L elektroskobununkinden azdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II







D) II ve III



E) I, II ve III



K elektroskobunun yaprakları anahtar kapatıldığında biraz daha açılıyorsa, dokundurulmadan önce K ve L nin yük işaretleri aynı, L nin yük miktarı K nınkinden fazladır. Dolayısıyla elektroskoplardan herhangi birinin yaprakları kapanıp sonra tekrar açılamaz.  (Cevap D)







Z + +q



Y



-q



Çözüm Yayınları



L



A



E) 5



 (Cevap C)







bağlayan A anahtarı kapatıldığında K elektroskobunun yapraklarının biraz daha açıldığı görülüyor. K



D) 4



yarım küresine dıştan, (+) q yüklü, iletken Z küresi ise Y'ye içten dokunduruluyor.



E) I ve III



8. Yüklü K ve L elektroskopları özdeştir. Elektroskopları birbirine







C) 3



11. Şekildeki (–q) yüklü, iletken X küresi içi boş, iletken nötr Y



C) Yalnız III



İçi oyuk küre, silindir gibi cisimlere içten dokundurulan yüklü cisimler nötr hale gelir. Buna göre, yüklü bir elektroskoba dokundurulursa yapraklar biraz kapanır. nötr bir cisim (+) veya (–) (Cevap D)







6. D



X



L



I. (+) yüklü bir elektroskoba dokundurulursa, yapraklar biraz kapanır.







5. D



C











4. C



+ +



A







3. D



10.



oyuk, L iletken küresinin içindeki A noktasına şekildeki gibi dokunduruluyor.







2. C







Buna göre, I. Önce X dokundurulup ayrılıp sonra Z dokundurulursa, X(–), Y(+), Z nötr olur. II. Önce Z dokundurulup ayrılıp, sonra X dokundurulursa, X(+), Y(+), Z nötr olur. III. X ve Z aynı anda dokundurulursa, X, Y ve Z nötr olur.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I











B) I ve II



D) I ve III



C) Yalnız III



E) I, II ve III



İçi oyuk küreye içten dokunan cisimler tüm yükünü verir. Dıştan dokunan cisimler ise yükleri bölüşürler. Aynı anda dokunan cisimler ise tek cisim gibi düşünülür ve toplam yüke bakılır. Buna göre verilen öncüllerden I. ve II. öncül yanlış olur. (Cevap D)



12. (+) yüklü X ve Y elektroskopları ve elektroskoplar arasındaki yüklü K küresi ile şekildeki sistem kurulmuştur.







X



K



Y











9. Yüklü, iletken K, L ve M kürelerinden K küresi önce L, sonra da M küresine dokundurulup ayrılıyor.



144



-6q



qK







2r



3r



K







4q r







M



L















K küresinin son yükü 4q olduğuna göre, ilk yükü kaç q dur?







A) 11



B) 9



C) 7



D) 5



K küresinin son yükü 4q ise M küresinin son yükü 2q dur. Yük korunduğuna göre, qK' + qM = qK'' + qM' ⇒ qK' + 4q = 4q + 2q



qK' = 2q bulunur. Aynı olay L küresi için yapılırsa, qK + qL = qK' + qL' ⇒ qK – 6q = 2q + 3q ⇒ qK = 11q bulunur.



E) 4







K cismi ok yönünde hareket ettirilirken, I. X ve Y elektroskoplarının yaprakları arasındaki açı artar. II. X elektroskobunun yaprakları önce kapanır sonra tekrar açılır, Y elektroskobunun yaprakları arasındaki açı artar. III. X elektroskobunun yaprakları arasındaki açı artarken, Y elektroskobunun yaprakları arasındaki açı azalır. yargılarından hangileri doğru olabilir?



(Elektroskopların birbiri ile etkileşimi önemsizdir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III Yaklaştırılan K cismi (–) yüklü ise III. öncül, (+) yüklü ise II. öncül doğru olabilir.



(Cevap A)



(Cevap D)



1.



4. Özdeş birim karelerden oluşan şekildeki sistemde O



L



K F2



noktasındaki sabit qM yüküne qK ve qL yüklerinin uyguladığı bileşke elektriksel kuvvet şekildeki gibi ÁF'tir.



F1



d







03



BÖLÜM 08 Test



Elektrostatik - 3



Şekildeki yüklü K ve L cisimleri arasında oluşan elektriksel kuvvet ile ilgili,



ÁF







I. d uzaklığı artarsa elektriksel kuvvetin büyüklüğü azalır.







II. ÁF1 = ÁF2 ‘dir.







III. K ve L cisimleri aynı cins yükle yüklüdür.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







B) I ve II



O qM



qK



C) I ve III



qL Buna göre,







I. qK yük büyüklüğü, qL yük büyüklüğünden fazladır.







II. qL yükünün işareti ile qM yükünün işareti aynıdır.



qq F = k . 122 denklemi ile bulunur. Elektriksel kuvvetler büyüklük olarak eşit olup vektörel d olarak eşit değildir. Kuvvetin büyüklüğü yükler arası uzaklık arttıkça azalır. K ve L cisimleri







III. qK yükünün qM yüküne uyguladığı kuvvetin büyüklüğü qL yükünün qM yüküne uyguladığı kuvvetten fazladır.



birbirini ittiğine göre aynı cins yükle yüklüdürler.







yargılarından hangileri doğrudur?







A) Yalnız I







D) II ve III



E) I, II ve III







(Cevap C)



2. P ağırlıklı yüklü ve iletken özdeş K ile L cisimleri şekildeki gibi dengede iken dinamometrenin gösterdiği değer P'den azdır.







p T



I. T > 2P II. T < 2P III. T = P yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III K L



P



F