Çelebi Mehmed NTV Tarih [PDF]

Citation preview

rFtaltrJ I -Dfrrr I I BLIGUNU I I



ANLAMAT igiN ARALIK2OO9-5TL KKTC Fiyatr 6.25 TL



vazryor



\



$elebi Mehmed'in iktidar yolu BoIu Daglarr'ndan gesmigti Yrldrnm Bayezid'in olumunden (1403) sonra Anadolu'daki Timur hakimiyeti perqinlenmiq; Fetret Devri'nin geiebileri,



Timur ve $elebi Sultan Mehmed Seben Ma$aralan Tarihi topografyanrn iinemi



taht mucadelesine dtiqmuqlerdi. Bunlardan Qelebi Mehmed; 1413'te tahta oturmastyla sonuqlanacak surecin



Klasik Divan giirinin kuruculanndan iskendern dme yazarr tinlti gair Ahmedi (61. 74t4),1 Stileyman Qelebi'nin katli iizerine (141L) Yrldrnm Bayezid'inobtir o$lu Qelebi Mehmed'in yanrna sr$rndr ve onun a$zrndan (soh-



baqrnda, yarundakilerle "da$ tarafin tuttu" ve Timur'un Anadolu'dan aynlmasrnr bekledi. Qelebi'nin Timur askerinden kaqrp sr$tndtg yer, bugun Bolu'ya bagh Seben ilqesi yakinianndaki sarp daglarda bulunan magaralardir.



Halil inalcrk bu arazide tarihin izini stirdii.



betinde) Qelebi'nin bagrndan gegenleri Ahvdl-i Sultan Mehemmed adr altrnda kaleme aldt.2 Amasya kuwetleri (R0m serverleri) ile Ankara Savagr'na katrlmrg olan Qelebi Mehmed bozgun baggosterince, bu kuwetlerle aynhp Amasya'ya gitti. O zam n 15 yagrnda idi. Timur, Osmanh gehzadeleri dahil Anadolu'da Bzyeztd'in ortadan kaldrrdr$r nim hanedanlan yathg



denilen beratlanyla kendine bairmh krldr. Osmanh gehzadelerinin en b,iy"gii Stileymarir Rumili'ne tayin eden bir yarhg verdi. Bursa'dan Isa Qelebi, Edirne'de Stileyman, Timur'un yaruna giderek ba$rmhhklannr sundular. Bu arada Bizans Imparatoru II. Manuel de Bayezid'e verdi$i haract Timur'a gonderip ba$rmhh$rnr gosterdi. Babasr Yrldrnm Bayezid'in sa$h$rnda



Timur'un Semerkand'daki heykellerinden biri. Onun Ankara Savagt'ndaki zaferi, Fetret Devri'nin baglangrct olmugtur.



/:K .,,ory'



t2



yagn-



da AmasyaiTokat-Sivas (Rumiye-i Sugra) valilifiine gonderilen Mehmed'in bolgesinde Ttirkmen beyleri, Sivas'ta Mezid Bey onun htikmti altrnda idiler. Anka-



ra



Savagr'nda bozgun baggosterince kagmayr bagaran



gehzade-gelebilerden go[u, Timur'dan yarhg almr9, kendi bolgelerinde bafirmsrubeyler gibi hareket etme-



ye baglamrglardr. Ancak Qelebi Mehmed, Timur'un *+.,



h*il':\



huzuruna gitmemig, Ahvdlde soylendifiine gore babaslnl esaretten kurtarmak igin girigimde bulunmugtu.3 Amasya'da, Qelebi Mehmed, koruyucusu Bayezid Paga ve obrir erkin ile nasrl hareket edeceklerini goriigttiler. 1 Onun hakkrnda bkz. T(irk Edebiyatr Tarihi,l, 221-282 (H. Inalcrk) 2 Ahmedi'nin bu eseri, Negri taraf rnda n CihAnnLima adlt derleme tarihine aynen aktanlmrgtrr, ibid., bu metni yeniden gerekli notlarla yayrmlayacagtz' Qelebi Mehmed tarihi irzerinde S. Faroqhi, H.inalcrk yonetiminde yaytmlanan The ottoman Empire and lts Heritage serisinde bir eser yayrmlanmtgttr. Fakatyazar, Negri'deki metinlerin Ahmedi'ye ait oldugunu fark etmemigtir. 3 Negri, l, 360, 368



48



Hrv rnRix



ARALTK 2oog



Timur'un takibinden kagmak igin "sarp dallara ilemin haline naz r" etmeyi