Filmlerle Sosyoloji 9789753427623 [PDF]

Citation preview

BüJent



D i k e n ,



F i l m l e r l e



C f t n t t n



S o s y o l o j i



filmler a ı l ı " ı ı d t c * film* M bizleri



fitlendirmedi



I . L l U l t l i n



l e n t



D i k e n



r i t e n



B .



ili



Y# ılulriyt



iıyla dlkfcallmiıı djLftılflMfc toplumsal aerçckHftlml^ln



m



blıı



l



e



İlgili



asıl sorunlardan u r mUtJitfelnJitP den hafif



uzaUaitırmayı



UMfltyill



kurgular" değildir.



PdmİtF



yaran söylerken hile t o p l u m u l yapımırın



can flvln a > M I j n r r n j uhhıfu: I\MJ 9A k a ^ m U n drtrt ufakları u t l r t r b i r i . I r f ü r i k l e r i n ht-ık- fi v u n ı n u d ı f ı t e l u \ j k h ı k i n l a . / i l i n ­ i n T h i t / r r \i* m : İ K L T I I J / L Î - I T kurtarılan mı MM V ı ^ k n j



. ^ k u ş u n u ımlaiıjcır. B ö y l e l i k l e , rirdlriVk? 4c t . •



• ı.-



Arımın lelakntn



k e m i m h r çetrt « f e r h a i n e =-.• • ı - - -P % . M U . » k e u n h*r i r i u m l r k a r y karjp>4 ntriuHarı h r duramda r r > i | * A L I . H I u m u y U k^linlıycır



flnlafın virdimi ı • ı



teMaMMMMnlufc



n



-



yüı-



.. km at *4J: Hpjter L f l i d ı m i j i



r ı l abından l ,.xi ..l.n nıııı hayal\\U k u l l u n u y u



Mi MI Uli-I- HPSY1 M I M



I_! ^alı>jllltP



£UNU$:



IVÎJCTI pislenrn bu ^ l l ı



>ı ı yere ımJırrnrk U/tPT plkıl kahinine hücum ediyıtflar \kw K u l e l e r i v u ™ iki uçaktan mm



13



m VıVk-r cWıüne s r n y i i f . l f i t r t ; i k ; I ^UııJflık ı.h,uıııl.ııı dünyayı le-



VPU i K u V n l i , us'jft h - ı * j kıprsaıllürmin belirlediği ÎWifcfl



vurnıad



KALIUNIJI:K| I I I M



TOPLUMSALIN



}



a^ı^uu ^PpruLİpın j e ı ; ı



s*nlp saldırılar unnval hır mı l.ıh. .



İlahen vark- " t k ı



:



hrf iki filme d f



T



ı.- r v r ı y r n i ) fih^



tuhal hır



h



LİuiM-l ^a£lı>ım yükliıyur. Peki burpurı j j ı b r ı ı ı ııeıiır JefTY l a.lwcll



b o y k b t r H i ^ ı ı ı ı n ^ k u ^ n û anlamak ı v y c y A U j M İ V-



M- ı. ... U M b r l i



s-c Paıl Rubertum in 11 Üvkul ekıkkr k ı i u n u y ı mümkUn klhycr. ise tunun .ILMMI- isyana ml.ıklartma-M. h ı / j .1 ıl



m



ki . k hiy



{veya bedelim vuran hnjka. bir irçafLk



-i -



w D7V | W U M



K U l İ J r hurıun lanı vr-.nn yarlıyiir * c



11 l-j lul ü feUkrt k d i p j ı n d a b ı r m m e i . h t / k n v/aiJhaipJaH h f ı l a k i ı ^



Kaya3 edelim; Diyelim Li U p j W - Amcrkarı A i d i n e * m 11 •



'



VjTün



alıkoyuyor. Aklımı/dun ho*H hır deney . ıp.-.İn: ve iki m .



fine" yöneltilen M a ; b m « u n . Musluırun İ r k ı nın yanı t ı r i U m da Amtrkkan la^rumm kalbinden f r l n ı e M c l h r i i e du ^ lAhırucu



lürerek hiçtir jty yıpnuj-



bh p | p ^ f M l H ımkiflftu Lihlıuı.



nefer sayılı



-



nın hal. ellilini huhlu^Urpn ı d d u rd*ıarlardı Amclkka run "lıher^llı



d ı m LIIIH-L I . M m r f c j k e r V A P « I > h * r A l m a r t ı n r r a ı p e * l n ı e i i » l i f t



ku imi



hedctnpM mairr-



t



*eyrmdiL • ! • Yahudi fcre yar­



S



AmcnLıJdaraı füruhkar >4SjenlarnLan uVda-



bu



kunluıhn k u n a n p ıı;ımırılckı iyilimi WTa>a sik.iPUL-tk imftul



hr



m u d ^ h k U I J T J L tıkum^ e f d İmi | f l m r t | r j f }*i U Luılrap tlısı kornişm.tkırla. Ikıy Kuleler felairti pibj k i r t u r u ^JtyUırın intaithuın n,m



y^kuİ4tfinöykÜMkıu anlatım: J l T M d e İkiz K u J e k i i n enka7L*Limdıi



deki fcnıülügu V E



- t r s u r r i ı . sİjyjMuvnjiVi.tunluluk p^în feda



u/un MJFC iükıra|> çekip Öten iki polis y u d a i t f a i y e mm LkykkksU nlu-



ki-ûrli-kta Imlunniuyı- ı rtafr k i k i n e ve ne anlama peldı£ine da¬



K İ N L NA-mlcysç lorjlum^l i f t y i i l l ^ n a mhunu - .11 l..-



ir v u l d j uıruUr t o r n ı ı y a nın/htıP kalınlık



hüyük hır ..h '.



n.ı.-ı nıe^ıujıylı



t n



yor. İHİfr



• • I- - • -k I--• 11 - hayal bik-eAk-mryevekltrİ pylc-rl pcr^eklcı fc



P e l l k e l liliPdiTİııv duydufumuv: h j y 1



tUaKtf* her iki filmde de h e l i s i n biçimsel aykırılıklar var: Bu. a ı ı b l . İlimlerin r u M r n « d e ve gcısierifhU ÜJlLfrınj. da



•- • hır .4.1 u d u m d a dua edip hi/ırianart h a * * k o r u e t l a n y l l jenenİtri h r n o ardından f c k n saJaK de bu u k n a m i ıL \.1 1 Jl 1.:.. t



•• • . . •• |- •



t-.. .. 1



pıuk U/ere d i k i y i y * « w w



u K h \ • ••



1 i m i k ıjrkün r>luhndr.



r .11 i.-.-ıııı Jujıları d u - ı u l u y ı * . L m a u ı b r ..



. ' u ^ l kaildir



hayPTİamyrrlar B ™ m f i i l d e r



• • ..nm



di>e\Tji/.



Hu da h t / İ srtl wş asıl Lan JJIL/I M M B | 1 >:rtıriytpr. Ikî fllllldo sa¬ dece - -1.- --1.11.1 tuur pcdıtık hır 1 n -ı -•



üj^



h ^ l ı y c n . S e n tfArtiniıyııriar. h r f ^ ı h n r c ü ü n t mcte£ın(



Mr-j.



UJM'Ae



_



t • __ • •



.-. r... Nr nya^i



I,, •



• L1. P-. k- -»I edayı daha



j l m a İ L ı n hfk ka^ini>W. Î^ITAT V 41ctı t



y o k u l j r m ve f J T V d r k i rjulolcrin •



. 1.



• ... L



.!



hır fikirle^



n y r * - birdenbire, i e n d i l e n r i h drh^ei * n m U r duruntuı H^U^mda hulu>ıw ve ellerınrkrı p e k m yapmak / i e u n r b kAİıymUr. h a T H I I I ^1 h j r ı r j İ j j n j " i k M l l rıh •



•



..



bnrnıbqiyrjr: P i h n l e r a A l i ^ d e T l



.m.-.l.ı p^urkrrheyen N e ı l r n . H P J M HLnunnıry (perıick ularak



dc k u l e k m ijarfkar u v ı k l a r m ^ r u d a r t bir piMfUnlüsü yer B B M Ş O T



LK ima^ı/uaı h a y ^ L u n r u dAİmavirkkın muMarıp ^IEILLUI ınunlam an-



erk H L i r J u t S u m u / ^ . k-Lkctltn !dn l yeler örtre pcJ P^k-rdcn b M U f r



laikytpr. Filmde yajlm^ea k lakeim k v ı MPnuvlarııik noniynruj. A n ­



h t l ı k h r uPkiktjykcn. k j l j k ı h i ı n U r c m n k n h o t a | l | M M p n hır



cak f e h k e n n sebebi öyle u ı y u l kı ÎJ/Afyİ 1/krken



K i ^ e - f l l u s ^ ı n ^ m j t n i . lÜ^ıüne u-ulılk. p o l ı ^ k a l ı i M M İ r a ^ ı ı



İ k i / K u l e l e r i n kuvvetli htrdtprem yÜ/Uıklen yıkık|hj}mi düşünebi­



HhliıntİHh kiikilken ŞAHINI, ksuneru llİK-hA:cH:kvari birh^rekeileuyAikLın



p g V T V l p ı k y ı i / ü m l e u hu-ıin New York un t M M n T



....



LubylıkLı



lir. H ^ M r a z d a f t ü i l e n gidip, aym l i l ı ı ü n 1^44 yılımla müıc^likWrİB her tarafı yakıp yıkanı b o m b ı l i a k u n i u H



ırduhlm Almiin^ı"



M Ml^ l i m . I



HLMLİM-EMHYriLitfl



M



tALİlKjlfUL H l M



lüAmıı-



k pfefınnek. i m a anlam kaşandıran t ı r m ı k e > h r o e l r u f l U n j ha.>-



d e kalanı h r t j n pokeri u ç a k l ı ı c h ı r l r n u v ü i u n ve hayana olan kimi



Uyur. uam . U " ı n m u r OİdukLın EicaklacUj " S O V U l ' l a f . Yışmu m u . a>



M a i l pilot İ m . Hm rejimryke l l l k - n a r ı olmadığım, nohut Jikın la



deleni *eren UPIMUI bireylerin uereeL\| an lalımı, y a l u / k a ıhıU! Iha.-



• •..LI



rı hır ^PsiL-rnk-n kac/ınnu d e f il. rJaıyın l a r ı r H İ hj|{İJ.rnmj ynk rlme



1



1



ıtın büyük ) c h ı ı l r f n l r T i hınnde e e ı ^ Î " düşünebilin/



%urmak jrplainırla



hrielevıiyon bcl^e^lmde.



m İ durduklarım, saaatte cesurca ülkelerim u t ü n d u t l a r v



'• • • •'-



m î d d î ı ediyorlardı 1 Vaı LIU Aynı filmin pdney B e y r u t ' u bomba I J I U I I ^ 4 kaili 1



n * h ıiiV ^"-



1



' "



111



'



1



" " '" "



h



1



k



" '' " '"'



1



J



* '**"



| i r a u a l



• '••



| ı h yanlın l>lr film £ıııi hnyıl > • •



- bej yıl sonra geldiğimi/



M ifiebu; I I Ey-



U M u n ı ^ - ı k ı r m ı L i ı c Jfciıîı hâli.



**^"



dîye b i r kenara içilirdi ( ı y m A l m ı b y l ı ' d ı g e ç i t



" / film gibi). Bu ı . iki İ l i m i n



v



n m ^ l a burada y ı ^



lül'ü genıı Nr iiılaiı idinde kcmumJarultrnLikı^ hu olayın 'hıli-pel



Hu k ı u kAHluen vıkari laeak dçnL Diken ve l.auMNen'İnUıkdİre



{VrîMfcV.. B f l y k hır l i l m "uttalıkln teriır p r t ^ u i ı d u M yunun I h / b u l 41



T " •• •



l-r I j l e b u İki filmin, auul



• ılnjil ve politik



t



pqm



kMuhmda derinlemesine e k .il



^ Bir Tdm BMIA "yıılnifL .ı



hij- Elim" yu d i h i i i cftlendirmjuyi ve d o l a y u ı y l a dikkati mi/i diigıtn-



r n e u j m ı n . aklımla politik bîr mesaj vemırkleiı kaçınmalarında j t ü -



rak h i / i I M I Hirunlardajı ve IL?|PIUMISJJ g c r ; e l ı l i r i n l i / ^pndpkimLka-



U olduğunu j b i t f r i y o r ; hu ka^ırlnlJ halı İ M insanın kelldl hUkume-



deJelerİmuden U^aklajjlırnuyı amaçlayan hallf bir k l l ^ u d r ^ ı l d i r



cıne kar>ı rçien n e duyduğu G O v H N l ü d e ^ e i k ı ı i y o r - " J ü j m ı n



Filmler y ı l ı n snylerken bile i n p l u m u l y ı p ı m u m tanevıoüekı y a i ı -



u l d ı n l ı ( ı n d a . ürerine düdeni yanmulımm ". I*le hu • :l | d v e n duy



ıtı a n l j l ı ı l j u



i v ü j 9f « D W y ı . S u n l e y K u h n c k ı n )oneun)ı / u / n İVPOV



pU,



t



n ' f u r t » ia/r;j>Pn ^ i b ı a c i



L- uluınk k



kaa>iyi çelen kiradan .:.



Mu ueuenk de hu kitabı y a l n ı z a f l m l e n n Inphmı^al



perteği na-u) -



^



t



rneirubeJJfdı^ıvla d ^ ı k n e n k r d e f d .



iHPplumlanmmn q » d olup da k e n d i l e r i m a K l k Tılmler J :



h



hpd..



^ J J I I J I I ( a m e r l e r i t ı n l a t ı n paslful fllmlenleıı l a n u n » i y mynr. İn­



a n i d e n (kuiıigi hakkında fikir sahibi olmak i^cycnlcr (k • *



a n l a r ı n duydukları K I . burada düfjedu/ b e l i m i ve martıpule edil­



U «



miş hır Neden ufjuna.



hemen hemen nerl^j o i u m a b .



ri -••



•.-.-=• •.-. - k e m i n i r • L. e i n v k o l n k



Suerlm K H o t m c ı ujı A n b u r O



H



ı•



D u y k ım • ( j ü m ü * $wn



- k k ı t ı h ı n d ı k i meşhur haLnrvevaplıgında o l d u j u |£iha:



l ı i » k i H i a . u m da bu H * e p * e n dolay ı fıtmttrlt



Malfflırtam/



Kf



ah ftp^l



m o urwtulma£ uhne>ıııdV- Nen k ı r m ı / t



"•-• I i k u l a n hap a r d ı n d a SICIMI yapmak JimjndHİydli V J ( k r^ı f t • ı. • •• ı. iravnulîk htr uyandı



dekanını (ekmek ıslpJifim' herhaııvj H tmm * * J r m r "Vaf. j n e l r y i n • t h •• ı - mhai lüpek ı. ı. . . "K Lipel pevr boyunca h^+ıir fey yapmadı ki. • "Ijlç iıılıııf hudısi buydu." dedi Shcrink Hnlme*.



• . / e alacak ya da MaJriVuı kıYllmıÜn



deki ) « r i W M J I ya^armıyu d e v j m edetekıi. N e n . HakJkMı Hıtıiii Lar>ıhL l ı l m k k ı e n a y i l i k karayer, isyjbmıhıruı



M A



H J M Ü J



il -.m - • M., i . , a j m Smnhlehırkonu>jTusı ^nihrrktu v a l i y i » bafLeginden lev./eih ^Un:1 hır n a r a y ı kaldırıp ı d y k d i y o r d u "Hıllyo-



Iımsıiı Î J / J M ile İlgili U B t k günlün Mjylcyehdir: "Ihını filimle luhui



nnıı hıı U U L - L C s a n a l b l r y a n ı l ^ n ı a , «ma itulı g f f f c k j i i b i nlduflu sU-



hır lerflrıtf « İ d i n n l ı y ı vardı y i ! " "Ama bir icrcsnM zaidin florine



reoc umurumda İMle dcgil," Bu kitabı ukuırıak yu da okumıımak.



dik k î . nur



H



u



l | l e l u h ı i o l a n olay d l oydu zalen." B u ıİ4 I - t\ r n l * d ı p ı



k m i u / l ve mnvı hap a r t a n d a k i lereıhın la. kendi»!



t



j e t e , 4 d e ve pnççkcj bir tavırla hıradan ıııvınlalı alatf ürelen hm k a v ı ı a ^ j >.!• ırhLt^l u ı u £. T. î - 6 k Dolay l u y l a L^üııunıu/üv W I K T R J ç,u£ıa / a m a n n ı y j ı a r l . ı kıynsian ı y u r H r t l y w n o d b i r "rtlyn lahrikiLM"na h e n r n i l ı y n r . ÜaKİifc rüya t



•İn^.unı-Li/ sırada l i / ı k s r l nlarak h J f r t r M / Kalırken, d u y g u u t l v e îiıılamdu y t t M K f l yıı dw akı i l oluruz.



fitil»



gckihfc sinemada



ila h r ı k ü e l " l a m k l u ı r e k e l u / , ancak duygusal ularak h , n e t e l h h>ir p s i k û l u j i k hL-LİL-ılsel r.Likııklahk" i^LlldeyİZıİLt ia.p.y. 9 7 ) . \fH dine1



ıııa>a ü / p ü c n ı/an JIHJI JeneyLTEL Je burada yalar: S i n e r t u . insanın kenJV- >> I •> a y r ı h p hu h • ^ • ı olmasını m ü m k ü n kılar CMdufu yerK



ı



\ . r v M di mu jjı if 11 ne " l a n a ! la^Lar. TnplurmaJ l a h a j y ü l u üV-



n n i c ^ t l n r . hatta k u m rJunırnlaniB I c f r i u m u l f e r ^ T İ h f m hır a d ı m • lensinde o l m a y L henur .minur-ns



unlartn u m u ^ l a n i M I A M V V V



III MLI



SirtYOLCUl



njtti^ s P M M ^ v t - r n n i H ü ^ ı



dlfhaftkı hmarliırkrp kin.arai hamal J ı y c h pecefımif majatfa mela



elmryi mumlun kılar. l A ( e r bir deyidir unerna u r u l ulanın* r c l c n:rl bir Kolumun p n l r f f e ' 1 utabilir. Bu netimle de *^>l j m - J İ f e r Vtklik l i m ı iaman Mnemanin HurjınlİLİLm-trı on ürünü gibi jjnrünebılir. Kİnemanm ••• • M M I. • • l. .• n^kligıu u nemayı y a n a ğ ı n a dair t e k i n i , biı izlenim ywıiır. k



Bu irJenim Eylül 2DD1 de. tüketim lopkumuııu» w » y ı l V " ^ dlVİ^mı" ^aJ^ ' f * m i n CrufkarU-Jllbınların. arkalann, , M



4



1



hı n ıl an 11 h a l a y ı m, l u | u k m N r yıkım ur|ı\İ ^r « n i k l ı el ele j u -



--..1,



M



-



h r f u u l fcatarenrk diWufa * L * H ı f ı 0 M |



fenü | F i f J b .



Kfr



-..i ünrrine N r m a k a f c y i lamarnlaJıkıarı K W i



•yare hiwe4hhruhJu M a k a k t ı lamamlay*p t*r d » F • > * JılOJHiÎfc bundan >alni7i4bırluv ""'ta ı c n n . M KylUlıV film l a N f İ caizse ı.ihnimi/de u n ı k t kol (ezmeye hakladı İ M t i AWflnw'ndeki srdüVt U n l a / i n . yutli gerçek bîr ulayw Uyanmayım siddel İmgesi ile Eamlar>ıLı ulan fcrçtfc lerör. J M İ hayal edilemeyen yüce bîr olav. imgesi olmayan N r jıddcl k e ^ n v nuklasıruı JtlmİsU KcHÜ lükd • - ' = •" r r r ı k d e n iChmştıMİeia. FUnun y a l f u A l h v p r r ç e k h f i n 1111 • h ^ l u m u l hır lopunun folfieu üaı ptftnın**sü ohnadl| L b«Bun U » peninin - n - . h a H i y k ha* h * l * kaldık: G c r VCkliğın kendisi bir pivüntıınun pcvunluvii. bu ^ ' I j i ı m n ^ % M İ ha­ line çelmiği. İman böyle hır pitfjir nyummundan naili bir unlum vık^abılır".' Belki üre Ut Htümndt ilk girip™, PlmonVn inwınlıgı bir magaracia j.inL-irknmis, kendi celiale-ti yn/iinden kupamı kUJİlHl| ve bunun ı.



u



m ı »



lanmu hır



.n ...



. • .ı



., . . . ı . . . . . ı . helki J e . "



Ûnüpkk-vmuPkİN M nema per\ekhj]m kenudsüıden « y * k >aJn 11 ca helli M M l b k Icmstili değil m ı d ı r M M I mesele, bu a v u n u r İkJ lür varhk edimsel fa^r^ekliJu ı--ı



ve u n a ) Lk^ya.sınenuılni



raiık ûngc> ınklufuııu varKjyrhahi VL- tUıne. yanı edimsel nMnaav li bir nıleJık İknal elmesidir ÎjneC eerveklıL ve aramdan da kopya M/terttulı. T t f 4 i m s a l ieı^n ^npu ^arnan hu hıyerar^vc kanıyor ve nilekam IM. m. M hmluDhaJın aynt%l f j h f ı v u y ı ı t Buru kargılık b ü bu ^aİifmadau Inplumsal icmyt u m u p ^ ı ^ n d a n baiarien 'popüler KnycHk^jik" drjchlece£



; l-n yaklaşım h e n ı r m m ı n ı / .



Hunil ^ • • • • M . M / p c ^ e k h k y# d i ı m a r / b e f k n jf.il>! ayrım lan hır yana hu\ık111- M/. [>iyaleklık m.kİJrl S a k a r s j l . sinenuj ha yalftr ve hayui du sinemadır, ikisi de Nrhîrmiıi hakikatim urjjşur. PİMnnun mcseJe-si » l ı n d a lernsılin kendisi Je^ıl de ^anjımlmı^ R



ve



11'



letTuükhr. D i j e l hiı dryı^bc huPadı sü/ kunusu ıJaJı



s a i l n e ı v * | ptlrtMü.



-.1 v# kupya u n u n d a hır karulltk degll



d i r h t m n e i c pjteiveklık Vf lenhil y a d a ^J.. .ı •• _u" ve « n e nursal ün*e vaMIhnki ayrımdın İ h v e l defıUrr. PlaiıM e u s e n ıkp u n ^ a r u ı n J a aytvn yaraan kopya ve s i m u U n . K o p y ı « I M||aa> hriin. IdealarpnIviuerlıklemeho !. hır temeliyken* -mulaiTJ Aill BivmıkTdeu h r aynlma yu du sapmaya işaret eden sahle yn Üa uyjîun LPI yun ^ ü a l e n l e n kışkji Nr »ey değildir i E V l r u / e



Ifcmç ..l.ı in . • I.iiu- üidJM hdMher d a n k uuirir ellıfcı



rmuEan afcponsiydk fttfffeU mapara. percekler i kemi ve ürnulakranın ardındaki H ^ ı m k r kanrıamra hır ı m e r i n dünyacını, mmulak nam ya d a ^ r k d ı ^ h k rjtfnnum IcTT^I eder M a * - * a f o ı e ûzraekf t u F i l m l e r i n h i l e n e k J hiçbir gıbfcmcyen Jlntirli ecirler pıhhdırkr. EMTİtirne, •ert^k nesneleri pnl^Cİer JeniiyLTiedemcdıJi İçin y a k ı n » yansımaları 0İ*meye « yankıla n duymaya ııiiJıkiltuLİur. Bıiansarl Baudry'mn klasik ndkft'. • .mı. ( 1 ^ 4 1 ul«dcn pnlcıek b e l ı m i f i fibı. H u l m ^uiıumürüe ya^asavdı. ı >eııne ^ ( e k t ö r i i , - I: • du>ara yan^jyan nesneIrnn gerine film sendim, u ı a ^ d ı n g a n o d l ı k ı • -I.-. k> m yen ne d e * i o f l m f c ı ı fi*mi. t i m J a M ve yankuıın yerme * perdenin »



Kne^a.hetuvilık ı#>r> an hır ım r. H H . I . I L ve hrtuıHi» uu^nayan bri-mmİH fki k a ı i n j N l y t t ^ u ü r P U ı ^ u ^ t u h ı k r o n ^ ^ ı ılnıtıaJ ta a r v h ^ y t ı **jflfl*a4ut T B H I *ı*m L ^ m ^ n l r i T knırfav bem^ yrcek |eküüV yafam. r*r varkiüuaA^phriı »k>errk b*ı InFeriarannulı rnmıPİHRı I J L J I w i ı ıynı kakJı. BL ıbn ^mukıLı a ı a k i Ed..r.y. B 7 J . F



4



k



P ^ M bir i l e , ı , | t . ajjj k a r ı d ı k lem&ıl (fcrru'eTİik ya daü/de>lik fik­ rine dayanan iyi iııijtuler] ile sîmuhkra (furklpiık fikrine duyarNinlar) aıa^jıidn. ficu \-aııd:i]] hi* hu kitapta ı l r m u y i icnısiljyr±içl nwyan biı hafa| «viuyla yakla^ıycmi/.; .Sinema s



^



. . . . . ı. .|.- - . . . ı r



yaruplmakla k a i n w i ) n i /amanda ı/ieyh^lrn mjLmrmsp İMıuclu t



••r». BBjanevi bir k..^ıhk vermeye sesk ederek ha)ılumulm Sanal a ^



ıi .. h



vjfhır. I d ı m v l ı k sandın d ı > j k k l ı ğ ı n ı elzem Lllafl dk



Fll Ml.tu.l_l- yrt^rpl iu1



22



C7İRIS: SİNEM A VE Ti JPJ I MS AL 11 ÎIR|



bLuluT /Jtün. O n f J alarak huyui ve ti/cl olarak da loplumMÎ hayal



ampınk alanı aşan



hiçbir /aınon tümüyle Berectfcımei. V a r o l a n , edimsel lophjniaal-



du hu. Bu bakımdan s]n^ma mpluıı^ul [ejlıinc dugerli bir kalkjcln Nılıi'iur. bulunabilir. Buna hajHı nljruk i ı ı p l u m ^ l leotî de -.t , de gerçek d j n k e n d i l i k l e r " h r arıda bulunur rmıduıı



karfl



edifiHcl de u n a b hem bınV^lunı hem de



I ş ı k l a n s o ı n her daim temsil timim.* M l e m u j de i M ^ k l . k ara



ayıran hu yü^ey. duyunun da. kaynacıdır, * n c a k duyu anlamla: l a -



undaki ıhfkımn mbrl L u r u l a c a i l meııeleıuyk mr>p«l u l m ı k dum



P



k



h



fıilırılnıum^ıdıı. O / n e vı. y a p ı l ı m dayanan, anlamın aküme, duyu • ••



munda kaimdi it. Ç u f u



ı. kendim wn=klı yeniden üırten m a k i n e m i sürevkrie dv



-j IMILI (tenrnael dununIarıtın k a y r u k l a n a n \



|aj rihesekyı miltr kabilıyei Be^aadH



eJr ıJmıpinTeırısd. ıeın |j ediberl j-eityektipfr Uçacağı h c > > ı ı k ı n lek



ısı i m i i h r « a y ­



kahdil •. :.. v ., amaç muınkürı u l d u f u m i laatl lem^plJer ırna rlmek



d ı r duyu ui.jr.y- IS7>. fr|er h r d e y i ı k f ü i i e r t n ı n yasaai dnjinda



11 İmalı. B u b i k i ) a r K i r u (i^rr sinema lü^rJrnsaJ yaoaJlll arkafe, d o



kahr ya d i " k a v r a m d a d ı r *



l a y k u n a t ı u l bir f i t i l d e yunsılır.



Vani gftslenrıez M p f t i i f ] ve JoLa-



ypjyla pcmH har dunıriUL heth ım(f> ve İlrançLatı ve j e n r l 1 ..ı M U .



Bir n / v ^ o f L o ı . -. ,, t.,ı. ... . h# i ,r- ., . • Mn-m«nlanıı . •. • .^.r 1 = r., ' j n r f n y ı a M y ^ H J dr LridrnıiJi jj*Frv uymalıyı/. I _•• • karaLirrkr kend 1 rure^ıel yavjnılanndmn ıbha aenı> J J I U ıkılu w Jatu Ldkkkü N-plunıU almkTi dahil nLluklarmı jmıonpI T * fek tide ıaaYr*ıı«Fardı_ 1 İn A- .L.h . .- -. • ı aaru. p a a U riurdu RVJW yapmak , m. yunetraenpn yannr|ı kng^uJ dunjanın U J W W I j-|iru ^ıkıiLımı; prekiyor (Dmvd IW9: .îJ^J. H



l a n ındırpenrme^. Duyu "oe



n r de eıtîmdir, ne l e z ı k n ne de



akılynluylakjLvriinan H r l m M f r " İ M #



, ö



>



Burada önerme de



duranı arısında. ihinderk B B B B M İ N arasında hu ayrımın i u • :-.kol bir a l a n * Ö i konulurdur



••••



,



ı Ji|-i¥iJmfWn\ yaaıi hem oner-



meye h e m d e l e m s i l eut|p »eye f w m d r ı u l hem de yakın ulan duyu. htr ikisinde n ^ l ı ı m r r t ı r * im* j - SK D u U y ı u y l a Hfc m a n a ve top­



} a d r e n a j indim ^ykg.,,|,



ı i n c m a j ı y*tM«ycPİcPjjnır>hıf alı dMına bîr h



y a d ı ngreimeyi ve tifmineyi 11 ••_ -., m | U K | ; b u n , * , 1



lejlkkyen bîr



Hn; ^ p h e v 4 ^ s i n e m i huğun h ^ l u m u l f a f t l d ı k l a n d a ı r bibile­ rin yıyıLmaM Ç ı n d a n epıdnenılı idanltrdan b i r i D r k u r e u n sciy ledifr^ihH



kuleknnejpjj vanj|j 5



ı4m\ t"W: H T - 6 2 ) N ^ n t in-



van 1 ararından ı/lrnen s e r u n r t l e I.L



h



L T u n e m a n u a / z ı m (Hr



ÎIİRİJ MN^M^ST-hrfl.LiMSAl



Mı MI u t L E • T T B l f f l I



2-1



ılc sjJTcmJİE^rjiık Impeler anm-ındj jrıdap pjeüyıinu- ttu ıkı Iaaılı>e1



ıfenklrflıriırL t i c n . r l i c n de filmler l o p l ü n ^ l k ı t t u l a n ( « p u k r t"> 8



ı-



1



e m * h a h * ( e U ^ ^ P ™ » * kınar l ^ ^ ? * ^ * ? ^ m p ^ r n l ı L t Y . K m " * * * İrcaı A sırttın* Ifc k 1.. bir ıllffcl fcüfn,.,kı.,, k a ^ n a n w S I K ™ r a f d a ; loptaansaí d n j t H w l A f c n me 1



L



L



1



ııneması u n y ^ ^ j ı k amaçlar ı^ın kullarunık ^ H



hokıiı...



•-, ••• .bırlUr hifrfunl^l b ı t ^ v M ^ ı



f h



*niP



.



; i»



Hır



T-ıjılumsal



|ik hır prıne. Humınla befaher



u c u m u n u y t i i i w Mi paruuMdır Oelge-clún ^inerna y a l n ı z a "ur « t r ^ k l l | l y a ı i M i m ^ / e g i p b * * O T z . a j m u m a n d ı rOptonMİ P



r a m a k t ı r evreni rfrer 11u h t i ı m d a n



ııiükla HI.I 111> İİLZU ı yıır, Misjokıjırıın hineıııayla yü¿Jr>erek IIJISII de^ı^ehiluec^P lOrttUI Üzerinde du cluruycınji



a



m



» F



ç , c r



V



f



1



IS* "**



ı^eriLk'n bu • ıkııııta ^.m.ıK.ıl hır urun iM.\n hlnıın buj İr İ m apa ımhr pénemeyeıeptı hkruıden \ anj > 4at .ıkın



rt,iuUmflt



H e t ı m ve i ^ h l e l * dfflcymarff ı^dr*ifcarf.nny^ ^TfmrfTWoíraTikui^ halme prlıyıff ( 2 * 0 5 :



huriun büytfc ûKüde impeler



*



& I Û j



"PP**>



yırparı



• ÍJ bu yfP^w l a j l a l ı f ı anlam varalım lapaMle^ıdır bu y ü / d r n . sın



ı'm.ınnı ^anal\al JrtpHIH hakkım veren u&talıklı ^ v u m l a r aelnrmedıklrn ¡mreee. aruhlık ••• — • I-• 11 kavramları da bu taalayı lam ı. • ki KI k \ :ık:Lİ.ıy:ıma/lar. İJkıİjyısLyla hİJ MIK'IIIIL ile sus yal I"- imler, sinemaya ı^enLİeıı ve dışyırıdiin yaktuşımIur • •



klireıkerek tl-nlumufl % | i ı r m a İ A ? - i £ ı p * ^ t f » « « ^ kHiH



n i r n . kendi hi|Muııı^l apım. ürelim ve alımlama kopillerini açan



>am umul esen ılc ıriz konu\u .r uras-ındakı htzbruıy aLndu. ya da



kelmtminam^



lluvia *



Ihı sanal esen ıılaraL her



frelLı hır lajlalıpja. %i^unlupj^É rahiptir, / a t e n XIPH •••• . •



keimek demek- ö n e m i n i n birindi E - J * * » * h u nt h a k i y i ,



r



|. ıbı M ısyı ıl ı hpık Jir.islmiia.lara knnu nlabık"L ^j ı s lenebılır. Ancak



birime



m i dallada ı l f i l ı i i " k É I • t l e n . p i l B * ^ ^ ^ Iwn İ M a y r s a y ı a p e l ^



T-ldünhillasmak



h



DiptriÛBul hir iikLiııİHiyhı. küllün:! bir ünJıl olun lîhnin bir belirle­ y i n inplumsjl elkmler "apı" içinde k^mumİBndııılabihvefı vç bu



ı.ıl. lı- > 1.. ıı Yaşadığım, « ! • » •



ı ı u ı IHI " h »



.nm ^ ^ y o l o n y e mlırfenebıle-



yaJmvea unycdnji arjırı11¿ivIJ arasıırıLahıletepj!ıne ma-



mynr dn de^Jİı/. Aynı /jjııanda ¡tjnemayi wjıeııLJSJ.1 n l j u k arastır-



sinema ^>fu P t f h m ı h * ' * ™ h>plurnsal h ^ m l e r l e yapılan bir defle*



umr



l.milMwm v e f i d b l a 1"««: PLV |_ Vem film eaJ ısnu Ları > a da ü -



Lejıne yjda



ter SÚarnVa y a l n ı z a ınpluril Ü«rinc b « fikir sunma/, KMlırllifti



y a ^ m i n imline H



k^



¡nn yapıy^ını^



ikeııu. trEHikh üıettibei jnLÉLinda Lbeiılı/. hâ/jm nrcHemiı ^wyoto-



irwckiiwnm i n c i m i yıınındir. lürelır ycnmlrn eder ve e f ı p h>



d*



• '. i,--- . 1 . in -IM ve birlikle aynrm muıı kun kıhjn jej yarUl



mk_ anlamı y af almak Ve hİ7 dc ^ v r J n j ı k hır 4Klııpla anlam y a n i -



ııiAk i ı l ı y m ı ^ Var» v n s n k i j i k hılpılerı ıınemava uypulamıytını/.



beraber mfcylenn en m*mem w y ı en a k m a r n a U m ı ve



k o k u l a r ı m selıllenihfme acısmdan b e l a l ı n bir - u . .



11'I Ih |



^ l ı u i r ı P K - ^ ulanın p f f l H P



-1 -



I- in



••



IÍLHIJ v y r e r u ı r k iulpycııızH n t



"



\\u lurullLiıı, l ı l n v ilaha kapsamlı bu • • • -•-1 • yaralan bir í v r edau k . ekınHmıık. EMpluııısal siyasi, vb. diski ı^ındr hnılunıın ^ınal al.ır



...l-llUllIlMIlr



jnjıvkilr%eıı NrmavtnJ s«kse S n e



S P W A J M



a s r î r



uyım ^ p n ^ n ı ı n ; » lava*, r b - e l e « e v ™ M I * ™ h-^npn-n le^fi-hü * f . n * « ı İ m b a t t a K Î - t * * . ***** « u ^ ü ^ ' - k » k « * I" yasar- b i ç - " - W i i u p y i | * ı 4 n u « w ı lehrh üewapheuib* p ^ c M ı * - hpaal p r » * t * j r - t « i i 1 V haklardan" kurla*



anvandakı 1 l i f i iye yimehk hıyerarpk yaklaşanlara fcarp kovmak da



rruJk ıfkrtjfdıeu I 9 B 2 : 56k Sinema dijjet U T M C dallarından t ı j ı l m .



hu netimle ferekh A^Imda ( ^ t i n u n u/un / a m a n onte



m ı i / ı k . liPCLipT^I ve dıjef ferinden udünc aJan hır M F U İ " ıl



1 i n p -



lunısjl yabamı rol yarmıa. kurmaca ve n^İLiı^.dlu-ı da « h n e Calü



İt. •!> •



ZlHW- K4]_ Kütı>ık" hır dal. Sinema de -loplumsjıl p e k l i k ' ı r a



ve arkalıyla nyundan hır hrilüm rHarak yırrumlaıh. SmynlnjLnın



smdiiki İlişkide, yani aınemasal a£ ile lophllllMlI alan arjMiiLİ.ı d:ı



"rol"



henrrr bir U l a k l ı k kendini gâtirriyor. " S i n e m i , ^ n a i îbc snnat ol-



jjLîjmjbmak gerek,



1



m j y ı n a j â H n d A i y n m y a p a m a d ı ğ ı m ı / k i r a l a t ı l Do£nj>U E y l e m e k • ı • ••



hiçbir Tdm haftan \ « u u n a i u l düşünceyle surviulmu



yw_ S a n a l a ] faaJıyel filmde ancak t\lm P



M



ve "akıör" ı-ıbi kum temel kavramlarım • ... • -Lnı alınuMmı



CSrlgepehm drunaturjık yaklaşım nyttmyla ve daha ^etra da si nemayla rneiaiutik bir dü/eyde "ikildim kurar": Tcı^iumsBİ ^-errekhk lıyarmvu andırır, filmi tfnaVît. w



m J e V r i i * dflfl



Bü hullı) k- krmı f ı l m l c n n a n -



Jpp?WJttfOT utarak tarih ediyor krmtpnı i Hailimi JClri: Mj_ S i n e m i



İJlı ıcenğme ve SJJUJ u l hı>>-uıİJfuU ilgm£ kalır, hu UınnLn kaçın­



eerrkİL-ama ayrıı /amanda, özerklik ve a f ı n r n a \ a t w ı w;ındr.



mak için d ı y a k k l ı k Nr >aklasımı l e r L i h e d ı y t n / ve Tdmı hemrop-



Nnekim -I .-•



e• .-• da sosyoloji^nhlrn ka^nmak



yani w i / knnuau upın sinemaya ıcnun Ldus.mmhdccı •



MjVHV, •



fle alıyoruz. Sosyal «OJİ vc film iira^ındakl Iti^ki, kurmau? ile kur-



-111.1



y ı n j z . Soaycıkıjl loplumsal yabamı ka1rnjıdjL)1ırma ve sfy İCJİ İrme eğilimindedir, l M . . nl ü k k - ı



tekrarlanan 1



L. 1. •.



lurmj*lm alepjîLiriM hcın de lnplumvq| Icnrıyı ^ e r e n bir ktıclu n t m k



usiemkı



•• 1 .



im ••



• lemsıl de |;erveilık iirıısprıdııkı ı l ı k ı kadar be\us\r: t



hrı iki laratı da ıkı Lalına Likarmak ^erekıyoı



s ••• n •. I yalm/ea UVfVCayarak,



p a n d a n ve tiplere mkıklanır. O y u " u n e t a l u l goz" e r i ı n w l tap-



hır melajnr olamk e k almama/. S u nedenk f ı l m k r i



lurrKallı£an sarama* Açık ••Lı-I.. ılıfk 1 lendırı!. - . h ı -



h^JuimaJ pef\ekİPk ı k kumua:a aracındaki A r l ı k a r a r l ı j a ı



vır-L- l ı m



ıdabihr. S a r u t M İ 'arınına



hu yönde hır adım



(«kumralın



o l a n a j ı , ya da en u i n d a n



&unu.su. Bir varul eseri -.Nehlegelin * ü z k m y



rte^m-



prt^rneye calı>an ve h o y l e h k k kneu^unu bir "vıvyn kurmaca/ o b rak (yenideni kavrum-aıl la^Oran Ü nem M İ hır loplornul m m uy­



le- kendine yelen bit parça, hır "kirpi" J a M t M İ f t Eğer b i r i k de



gulamak ı^llyoni7.



g l İ K . t n H olmak hm çıkıyor. Elbeite hiçbir m m eserinin. g e r e k t e n



K u m u l a ve funhı/t [laıma ^cr^eklpgın İ ç t n d H P Ç H Tania^i



de fi olmadıkı, yani O/crk olmadı?' sjıylervrrek Sehle^el e kamı çı­



g e r e k l i k t e n k a t m ı ı y j y ı n y a n Jıoyah h r y a n ı l m a değildir. iop-



kı la bilir. !•.',•. n-l n sanatın b e l i r k y k i oyellbğı m e r t l i k a r a y i l f



ı n n n U F l r U U n V . Aklında aynı j r y lupttfmuj fcsm pçîn dc



H



rtykrhr



ır



PLimıal yabamın asıl lemellılir l^l/ek 1*19* 4 ^ 1 I h f e r hır d c y i k f



fCTuekhk vekurmaea iki /PE aJao değildir. Is.ın d n f n i i u 'irrvan uya­



N h r lOf4uTTMİ veun de ampirik irfan laıalmdan. porJenriedıfiı lop-



n ı k k e n h ı k eırafı hır » 1



kim [aracından h e l n k n l r ve ona tujrhdır. A n a aynı zamanda ha,



i HU Kanıazıler / ı h ı n l e t m ı ı u k yer alır. ama aym ramanda bireyıel



j ı m u r h k ve özerklik ç a l » Rindedir ki hu da kendi konusuna kar



davranırlara fnd 1 rprnemeyevek (opium^al pfalıkkrde de k e n d i m i



•ji ele-.iı- • bir lutum (iclı>lırrnr>İm ^ a J U r S i n y a l V n



FMisirnr. 1x^1 aynıyla fantanı "nesnel n/nelm ' luhar j h m ı n j aitfır



• • -|



• •



-r huluruşla eevnİKhr' M - - - -



^fl(Î:



karji bir meydun okumndn-. Üyleyse lana/t en larnad hnlıyk- acealf? FiruUuluı Ontotojik paraıluk ^u. luııa ftkjialaJı. d^ikdan "hmel ve 'nesnel" kaataM İm M rimcMndi yatar: Uhene fantisi bamnı ılbhanylc • 1 ı/jvaın JJ^IIJP ırnlan ba^rmu L^arak • oiaaı harfey aadamrihipl V M İ delildir Nc varkı | O w a ı n hlıaçli r4arak • A -i . • * att. ha>aJknmn arunü M U n ı a J ı i ^ o e l de ^avıknaı F anla/P daha zıyadr uaaal « r ı * H "tarat evner kaiepınune • im burada V > k n n u / e hık-n_ ne>nelc-larak nıVundükkn rH^ıntlvTİ ^kr tnınır-iftkır. tınlan bu bı^ıiPhk füırmeneibiy hık- |/p/?k H



Süiyo-Kurmati S a n a l / v i n e n u l k fchplumul a r a m d a k i Ihştî nff L n 1 ,ık la^ma ve m JiTpçneme/lik .1. .t. .1 İn Sinemasal ile lopiumsal. birliktCİLkkrın de aynlan VE ayrılLkhmnd* b i r k e n i k i d e n hcn/er. Sosyal



tmâ



1



x



J



ı ıı Ml-Mrl G K B Y O L O n



Ulhl> \ İ N h M W h |[H H'MSAI I M ^ I



lîu iki akın, yum ttnıul ve PUTHUCI rJatmı hu tuniktir vc her cam i n



rriii (Hmad^tı, IJLTTI n r a h H kendini Mphjrnul Fvr 'r;klikTe nriaya ko-



p j l g M l i a y ı " edilebilecek hır eikile trn içindedir. B i z daima " a n -



yjLmn zihin y a d » hiünçdışı nldu^u snylı^ıır;hî|îr. Kıhmıh^ı jner^ıik-



n d nlarak o / n r l m " idinde yel a l i n / . U - .n • i l l a . bir lurltu/İ maki­



1en de >h



neci OİWl HİııeıııueKisıMI. Ic-^hıa koyan toplumsal analiz için bir kay­



na pore dlf-^aJllgMİtr {Laean 1466:4oV|. Murm h l İ n \ d l ı ı m ırL-auı



f



1 1



nak v - J . : l ------



- •- ••



v



-..LJ.. "Bîlinçdlfl kavramı lanı LIH 11ri-|Jc—C71 olanm iıiiu41



H



H



-- • ve \ ' | ' l ı ı ı ı ı v ı l kmılHnlu müıııku.11 kdajı



rıhJiNim lllljer ka|XiMEe>



lo^luın^ıl jrnvekJİ£PPI dışına Caynxs-ı



bir ayna oınarak funlumsal hdın*,dışını giVler önüne serer. D u l ı y ı -



nUrak def ellendirirken.



l o c a n a §f*n hıhn^dı^ ^ımpeseJ dü­



saıla ıdnJnpji ile unema arasında yakın •• • İlikli var. M ı h ı



zen Kinde yer alır. lauran a p i r e hdmvdtjl "dil p ı N yapılandın|ır



U°44»bat uVla^nlacnEHirmlı



LJ HujlÜn hu lıvteye anırmayı da ellemek peıek



meeep veyr^ımla^rnaOrvrrafrviant^hjıyla ı^lrf l_ac an daha. M W Î



l i f i n i utylcyehihrii. I A . - ' ıjnranamn ayrıcalıklı bir ara^irmap ko­



ımp/evl ve umpesele yem h r ka^napaan. ern,ek kavrammm eklen-



nusu ırfmaaımn Nr -. ı m daha s a r Uıifün fufdvrnval ycrçeklipjın



aacjd •efektipTim üne mrıihuviuı S m ı p ^ e l olan(dî| ya^a ya da



kendilinin ı ı n e r h H İ ı 4 d u | u . yani bir hurmar/aya. -vr



vohT|mın kurallar ve IHKH.I.U ı d a i a i adlandırdı K I | e y ) kendine ye­



:



LIII



ı ı-



LL



.K ye Lİa>alı nUhip-ı. ıhcr



liıbüV y j y g i n hu mi • ı var



l • ı• •



u; ve dü-



L •• no^ka lürlü otabİlir> f e k ' h^rur zaman "mldu£u .-ıhı



B



A



len N r öpie d c f i k l i r Ktrndimtzi y a n s m ^ ı m ı z kendilik, büyük Ö i e k i M a a k L h-ı



I



vv> ancak hır ayna yan^maM cdjrak varolarnlır.



meucul ^fcfflJdır. sadece h r hukı> araçd l£pyIJ earpıtıldıj*] •• k h -. I



yaamzca İ m g e U İ bir bütünlüce sah ip olabilir. "HÜEUPI O temel lendL-



"görülür", [>dayMy|a p-ercrilık ile k U r m A J arasındaki j y r t m ı i e f t



rlcl ^ucuno rağmen, iVznel hır onvanuyım ^lalUMine sahip olması



yiıj:e[ılıek



bilklrtnndun. büyük Dlekı kırılgan, / j y d . Hatla düpedüz • 1 H B B B P



I



I.



|F|ilnı sunul i eıı hlyilk h a ^ r m . ferrcklıf i kurmaca JCIIJH idinde venA-n yaratması. A h ı r ı m sTk-ırk kurtnuenya Rtrçck saçlammı rir£ıl: IİUMC. ferevklıfln kendmnın kumuu.-a yanım f ı r t nine­ min, cereeklıinı ı. • .lısını bıı kumul uflihı deneytmpcmrmızı *a£uuıum Ju ı j j j r i 700la: TT|.



P



COtBk 2lH>rwL İLLI it İçreklerimi* tir ) BiJLn^lujitirn bir film p.Phi yaptr



P



Ibuklı^ını onc s[Lnııemiz.i naUmkün kllalı du büytlk ötaAlftlİU ( l ü p h l • M f l hu k u r m a y nilellfSIdlr.



Sinemasal Adıllar .Sinema hem Kffllil eder hem * : jıöstenr. " O i Ç r ğ İ , perrçk dışı otanı. hupunu perçek S usarhı. hatırayı ve rüyayı aynı r



hımeJ Hİu/eydc" yerinen



N T I K ZJ-



M m n 2 l i t f : Sİ2). MorutVgP-



I - h a n m. M nema ara>lınnatarı alanıihla



dereıe elkıJıoLan avna



evte-vi çalıpnaları. sinema. ıL- onu ^ r e l e y m lonlum arj^ırvdakı



r=- w nema m -_• - ruhuna paraleldir. Ifepnoprjn k a l a u ı ı n i \ i m k İni



d takıyı corürnlemek



paJıa Mnemt sar \n e y S J I | Spnrmamn I I I M kaposimı. m i p i k r



b i r i m d e iJprımiaj pçfcıj-or U J Ü ne r\l ıhtı överden lavıjalanan film



m h ı \ . . I,-JII vanmatı acısından- hu rhaklada



LİreCımı İman . - n r



11E. . polamıyrluie paraleldir Sinema. HD>-



leuruı, /jhnın/ruhün qleyt|l de ıılhemaul ayırtlar *r.anıdaki brai



k a l a n ı » > ilamlar UU kalılmayı K onlarla ıizdtikryneyı mum kurt



^ertık len arartiırmaya ha^lafnııiır. L a c a n ^ O n e Ben in l^levan O I U Î -



kılar, hûylelikk- lutULU Nr ev kadım hlm a r a c ı l ı k l a hır tjheacvkt



luran A * n a E v r r s i ^ t o n i k t i eah>nu^ırhb ( l a x a n I * *



L-mpjJİ kurabilir ( f t j t f



- uf un ilk fı a>dan IH aya kadar kentlini. • -L ve kendine yelen hır



l M - J k D İ f e r bir deşikle cinema, insanla



ppndrı, ço-



\.ı-.ı.l •• luny:ı araurHİ*etkilenim kaptLsıle* iniafEıfif. "Sinema lam



• n İd ıilar.rk kTiırduvunu uvunur. Ayıudakı ims;r%ıyk kar^da^tığın-



J j • -• -•: fc - • ı. ı.ı-1



da >U varsayıma davunuruk tepki verir: Aynadaki ıınae Oplı benim



L



mi jcîfeteren hır



izleyiciyi filmin a k l ı y l a hu[üııle>[mne c#ıli-



ıemdir, h i n i n i akdini ızleyininin /ıhın ı l >n



•



lu MjiLUileılınıveefidııuiPH.Ic- hur Matemdir (ii.f.y, li>3|Ancak bu ilis.kî vym a r o n d » v^Hi yünde dc igkf. DiPİuyuıylu -zihnin anlının yeli&irw gtîrJcn muKleıem bir yol işlevi görenin, HÎHC



jııhi ıcıirünüyor. »zerk bir varlık. huhu*



daha M i t t i kcndûıî anne ve



ilcisinde, dil. Lıplum. vh. de f H f e



Hu rublenle "a>nj"



Liyıu zamanda Lopiumsulın meiai^ru ulamk d;ı kulhınıhıtritlr Liiean uyna imLieKİninevrilmesininH üzncııln olguılİJunuBi ivin hirünko^ul



FİLMLEU-E MHTTU



+ı



U



ı^.p v \ •



f î n ıfande de k e n d i m I - ' I . . v :



-.ı-s.fc upplu



s



jj) J J



ılıkr h a z ı m l ı dıartandadır. - =-1 = -• I . I - M ' U J I ,tm^ h i L i m ularak i ı j e n e l a n l a m d ı i d e t d »



ı.-p .nı -.ıi ^



A l IL m a y n l m a v hır p - u ^ i i l p r i .Ahlıu_H>er



1VK4: S3 ıd.>. Ç ü n k ü i d e o l o j i l e r



3pj



O / I K - .LMI ı d ^ . l . . L .,, r d-.-n alya-



Je ünenıa i j ö a t e f m n m v a r ı n e k m i î y l e rjflar^llk kurar, k a u d ^ v



A l l h u M v r hu ü m e k i m c m o d e l i n i i d e o l o j i y e h u f l a r . Ideolojifcr ı c n k -• _



r- P t U U İ A l T T < * |



bireylerin i e r y t k varolul kofulla-



c



p i



ı



re ( I W S ; M U > ı / k y ı c ı ^ a n e m a n l b a k s ı n ı ı m g c v l olarak k o n u m r a n d m l d ı g ı n j f a f t edemez. Yani f i l m ^ n k i ü r e t l c u i »Im-ıyan hır u r u n pıhı d e n c y ı m l e m r . I h d a y ı ^ y t a d e n e y ı m k n e n t e r t u k ı k a t a>ibı deney imlen tr. Hu mi



11



ı sinema hır "ideolııja vantrıNı^u vayılabı-



r ı y l i i kurduk h r ı i m g e c i i l l ş h i n i n tum|Lı^rdJIr" (AJ^JP. î f t l TLpkcço-



l ı r < D a y a n | T 7 * ! 431». Ndhd A l ı h u w r in g ö r ü n d e ide dojpnm d ı ı n ¬



LLIJUM umıenm bakımına hugımlıLıgım y u n l ı ı JİKilatıiLiMnda o k l u ­



da kalan b i r f e y y o k u . üinemamn d ^ m d a kalan bir .. • de y o k l u ı -



ğu p j h ı . l u ı d u ı n a y i ı n e l ı k hu i m p e r f l h a k ı d a ^ n e o i o p d i l e r i n ı t o n -



sinema, kendi kendine yelen bir bütün ularak isrlaya sj'lkir. " l - l l m



r



f



.1 lakhVflerm n y n a d ı j u yi.• 11• u d u ı . • role ı .u ı k-i lı



r. La¬



E



k e n d i m kendine - ı.-.l



., •



f



k e i x l i kendine konudan, kendi hakkın



c a n ın h/ınden piden A l l h u s b e ı . O/erklık f ı k n m r t d r n e m n i d e o l o j i k



d a k d e r i d i r e n e n hır i d r o l ı ı j ı d ı r ' oT n n w l h ^e NartNalı t f ü l



mesajlarla y ü k ü m l ü h ı v ^ t m e u r u up>la.> an j e r e k 11 hır yanılsama o l ­



Sinema. ı z l e y h i y ı anlamın a i l l f r n e r t e i ı \e un ı. ^ L



t%



4.alarak of­



d u ğ u n u one Mirer- D e m e k kî imgesel de ıım£C3el a r a c ı n d ı d a i m a



laya kffyar B ö y l e l i k l e n n e m a . « l imgeler ve kurmaca - - . i : . u -



hn d ı y a l e k l A



ı m f e s e l b i r u r a m l a t a h l hır m ı k l a d a n d^neytmlenır l l a p a k y r e



Lofiusudur:



Bütün pdeıdoplen t e ^ d e d e n M a c



k a t e g ı v ı v ı d ı r fakat derhal e k l e m e k Fvfcnın k ı d / n e k..ı.



• icktolojılenrı



...ı I ı-. müteşekkil olmadım



ı



b|ilün i d e o l o j i ­



lerin R a a M hire>leri özne/ler alarak le!p>ıl eime" i-jlevine sahip o l ­



%



W « ı l a k e 2lHaV ?V Ky h



ı .ı r



B



t a m da O t l a n ın



-ı . ı



K dikı;~



k a v r a m ı n ı n lyarel e t l ı j p pphı. l e l e y k i n i n katıks.ıy ı l ^ ı U m a e d ı m ı y l e ö i e t a f f e t m e ı ı n ı a a | | a m j k L i ^ r r ü r e t i l i r A ^ ı / k j r ^ ı ayı L .I-I i c k n i k l e r



mamdır" (w.Ji.V- 4 5 ) . A l l h u s s e r ' i ı l "eolhetllie" k u v r y n ı ı lnj i k i l i tevek­



ifleyİLİnin - ^



k ü l ü j \ d d n r Önceden l e ^ l l c d d e n " H e n " )*—1BBIHBBL ki^inîıı ken¬



nii±| clıııc^îni sflgJiu". B O y f e n o r t a m n dair iLlm miidde^sellJk i^urcite­



d i n i hır



ri s i l i n m i ş olur- FukuL a y n ı « m a r u l u , i Jey"k:inirıU7£İJrlıJillny * c k i h



s



¡4'rınm. n m e g i n b i r i n e h l l a p e d e n b i r M M f t H İ İ muhaLaoı



olarak p o n t t n l y k ortaya çıkar, ö / n e hu ç ı l n y * d « r t b i r varlpk oladak eevap v e r d i s i n i düs^ınUr o y u bu ö / n r I U k a t l ı n d ı ç a g n y o I



. . ...ı.h.



- i: m M m



I ı. • • .k



n ı n K h r b t de hudur • J



fXreklı



vedo^al



pnmıeii



?. 4 8 - 9 ) . C e r h i m e edamı ö z n e y i k o r ede­



rek h k ı J o j i k m e u n n m r j o K c k y e m c 4 d u | u n u eünnrsani e n d i l e r Bu d u j l l n c e . u n c m a n ı n burjuva ı d e o l o j ı u m yeniden üretmeye naııl '.ı.-



e l l i l i k o n c u n d a bir lı -



. ı ^ ı LHla>ak olmuştur. 1



1



h u b u t l u m d a f i l m l e r itle de egemen ıdruİH Hilen m e ^ m l a ^ " " " " £İ-LINI /iyudıî dznclcrp a i l e m e kafa lulfnaalnn ıılıkoyaıı hır h u v a d e l i ­ ğ i işlevi yurUrlcr. l l u d u r u m d a , i d e o l o j i k i u ı ^ e i ^ r i n usıl içerimi daha •jonemla^r



H a d i o u n u n l i f i n e güre Q M f c M - f t l ) H ü l l y ^ o o d



ıdeoLıijiMnm lemel unsurları erojenıçıplaklık, a m k j d e i ve »Lima T



t



M / | ı k o m l a L j ı . Fim vık ı m o ü l V ı V I k ü ç ü k burjuva komediyidir- D ı B



LVI t w dcyi HC ha^ai ı d e o k m m u h a k k a k C ^ m v n sınıfın ı-J^-i-um F



delildir. B i r d ı j e r karıaıklak da Lı.nl.



i r o k ı p k doğasının



rçcritiyfc



m.mı.iMrkl.uı kay n a l lanır. k j aynı M manda t i ı M R u t t l hı



mu h a k k ı y l a M ^ I ^ B a a M



^



kendine



l e n d i r e n d e ian>amen %tnern#Mİ kurcudur. Karartılan ıruVm ve uu-ıye mekınhu giht siyah bantLarla .• • • -. lenen pevde ttfcme nuanian elkuVyeil < v d koşullar u a u r - aa^-bti ali|vern.- rk> •ı ': • ı. htehar ı^ı vokmr. -T-w. vc yanuma kapalı har mekJnüqı Ee^ekhrvir *t uradj Uıhınanrar bıheler de bılntartcIrT ak rki bil merterl aeadıkruy ı r f e n m , . yaİJİannı^. ı . . .ı,ı- ,. ı ..Sîm ı n u l j m k , v k -ir puradcjluv hı^ kuakuuız *§n%wUmğT d c | d rmerre rryanxılm.uhltr İler hıhkİPda TXJ ^sef^ekluL i/leyivimn n a | m n aaBBaa* i n fcInuiıedirL İ/peyleri rfaiMhıfru Kuraya b a k u , Ü^EJ krteajnrmıı h r ı ^ ı k k ^ n a ^ ı n d a n v ı k u ı harekellı ı>pk tİemtU erin i r i hmska hu ^e> niHıne^ptek l i r i R a u d r y 1A14: M j y . v



h



r



11



B



I l g i n f i i r k i BaLidry hu zeminden harekeile MiiL n»yp M a k m un ı ı u ^araft] ve L a l a n ı n ayna eVreuyle karçıUsurarak d e v a m Hfcf. CîerVekten de L a ^ a o ' m ı r n a e v l olanın nlüşumuna dair LHtaya k o y d u ğ u i k i kft,4Jİ "tdftuıd ajmanM) l u e k e l p u t u ve für^l



d ü z e n l e m e n i n cr^



ken ıal e un I aşrııiM^. a y n ı / a m o n r l a sinema * , ın ele p \ e r f idpr i aaî-T4 5 k Y i n e d c u i e d ı i ı m ı r : ı n kıjrmaea o k d u j u n u . hır P



. ırada' i m -



FİL KilfM sade ofcdugum •



ı.



f MISİC3İ4JJI



ııh



h d ı e k h b fimi i / k m r f c f c n n r v k a i m z . D ı f c r l n r



I V K İ _K : ı hsk v v k i »İIÜasyLmı%[lerin :



Mi- m.-.u nmjesel hır k u r u n t u ve n n u n "simpesel" p r t i c n



n ü n d e n daha l a / İ H vardır Hertoluc... >



üVyHjiypc n l .



-I • - • • L varsay miladı h i / c



^prynltj j o r u n u y , T . ,Smjie>> n n n l t e r hurıuv A ^anal MİM y a da kıl k k u l -



yansıları



h i l i n ; l c n j sayrılar! h a y v a n i ! hır e d i m d i r (Davıv 21HH:



S A l - U A Y h HV-ı.LMSvVJ.Ti rVtt



aurünüp neık-ı buluyor ve onu salım olduj)u anlarmn yerini alacak



lApjrru-



Nr



V f e k k r m e y i kerahlennc



• r. \ v a y i y o r l a r d ı (>>layi!uyla İki



ılaTı d u y g u l a r ı n ı m , a r z u l a r ı n ı m c l k l k r Tanı da h n v k . y-HOMlM bi-



tmtftlujik kuiuuuı SBl k o n u l u y d u : i d e o l o j i k r e s i m vc o u u avangurd



I incin dCeısİPK- hak . ı h ı k n hır anLaın yaruima. makinem nlarak 1ojp yanmus-irui h m A y o f u



Srrıctni)A ' " j ı g ı l " olarak s a k la)rmpnm /ayır" noktanı da tsJe b u r a l ı ­



için de burjuva 4 n a j | k ^ 11



dır: S i n r i n a v a l m r c u i m g e l e r i n al ı m l u u b i l i r i ıpı m c n e k ı d ı i L k n . File *



sılUa^ynn^tler



SırUnayonoiikr yeni u n a i ı a J h ç i m l e r k deneyler yapmanın jey



> K i n i n ^ i n L i r t e r i m ı V ^ L a l a n ı ı ı ı v lulsak" ıdloaMiadan ıharet ifcrpjd-



k-şiFiı^ ı m f c n m pu^mıu k u c a ğ ı m umuyLkrlaldl $ e ş k m ı



dır S i n e m a , "madaranın" !•



vıvayniunırt yiPİlanrnlan l a n . UretK i v m n v a r i l i m i a l ı k ç a b e l l i eden



de



eni



T



ık duvarlanndun kurudan



sJiıaJ everierı y a r ı l m a k İl. O m e ^ i n I u n - k t l u n ı 'M'.-



Hu bakımdan ım£C**l. şuıalına ve r d r t l ı y U da ilgilidir.



Cellhrbncnin isleyebilmesi •SHHUII.IJFI.-I



ırtıpeyk



/^ı . - M I > .



LUİanrı .. I . . . . . . ı . arazuna karışmış h a k k ortaya y ı k m a l a r ı n ı t a s ­



için Öznenin unlumu, d t f e i !• nd



vb. hecen ve Relilere i a h i p ıdııurtı gerekir.



f



M



layarak i r J e y h l - p i k l e r i a y r ı m ı n ı h o r m a y i b e d e l l i y o n l u . Sunal^kyı



Kuskun



bu yetiler, ideolojik i m t d e n r n ^ n e y e d a y j l d m a M n ı m l m ı k l i n kılar­



İ l i m a n l a l m n a >enıden dahtl elmek amJAi>la^la Ekre^hlvan rekmk



ım*



i. ı epik kcMiu-U'i. vb. uy|fulanıyordu. I X U n d ise benrer



a \ m / a m a n d a özneye hu liiıpel. •



-1



sajfİJiyaii kay­



naklar da *u nar i 1 Jipnley ve We*llake 2fK»o; 15). K P U Î U M cclhetme



•



• • • ulumalar



-



••



l



n .ı. ı h-ı% la betVC rnıpekr aracında ayrılık yarala



r u s j ı ı ^ ı y l ı f i j u f r a v a h i l u Itrkit. M c t J o m m ve K l i n k l e 2ÜU4: t v i L D ı -



rak a ^ k y ı e i y ı "mAfafudaJl"



J e r h r deyişle, t i r e l i m vc JİımLama. I K - I I I a k i l T hem de yar al B vüreÇ



İ B H M ı r t y k i k r anık • • i m j ^ n



herdir: dcalaynıyLa. her r a m i n imgesel ve ü r n pe.se I d i y a k k l i f i n i n d ı



ykriyı " ( c r ç e k " Unrrmr. sinema n r i a n ı m ı n upaıNleselhf ı ü r e r i n e dU-



s m d l kalan N r f e y l e r Vardır. Simgesel ve mı j e s c i d ı } i k k h j i n e rja-



vUmne>e /orluyıvdu



dışarı c(krnajy# Ti^Tİuyordu. U/Ulı l a l ı n bir y e r d e n a n l a i t l m r y o r ve b u d a izle-



hil n l i k m c t - e o \ ı n r m a * a l "perçek"_ l e m m l i y d alanım -..u nl. M b i r



ld«>|ojik ve avanyard ınetınler aracındaki u y r ı m l u c n n c hır\ıvk



o k u m a y a ^ ar: y i f a l p c i Ü l m aualuJeıım m u m k U n k ı lan da ı v t l ı J o j i k



^ e^ıl t r m e me*calt. H r n e p ü ı halın u y ı l ı r hır t i n e i r U detsİM o l a n C n-



yapıdaki hu çal Üıkl ir.



rpfrTJ, yedi railurndeniPİuı-uı b i r Mhııı MiiıfliUhlırmu sıslecnı jieltîjJır d i : A kalerjnifpvpndc. egemen H İ n ^ v j l y ı "vaJ ve k a l ı k u r



biçmûyk*



yeniden Lireleıı f i l m l e r . H LUlepJOf FSIrtde ısr hem î a r / / h r ç i m h e m d r



Cifte Okumalar



unlaidarı^la egemen i d c n h ^ ı y e saldıran ı ı>> V ı yer abyor_ L kenarlarının htkrtmev Cıi^CTl *-*nal e*enr



-.ııı iye \ pırnalını safla tan lak Leblerden bindir B t / dV bu ktlanla



A k f o r k m. M.....J hakı>ımm ^kıllendırdıfİ £ıhı_ hırbırıoc haplı h i n i . / _ r 11 - ..t ..m., yuiüllııemım dr saflar i e d i m ^ l r ^ ı r m e / v ı r u l BİfUDut, nesjnınj/büyün, mplum/^memiij. Dolaymıyla Filmden balı^ederken ^p|T-lunnİ4in. toplumdan bahsederken de Harndcn fwlmtkri^ \ n klııenuL unİJiısı İ 9 M 1 >ı > >ı h\ı yedeklik iPİduflunu varsayarak Idmın kannasık, ^opu raman mutlak. ı'oklu ve depılkc-nanlamlurım kodlamaya, Tdm aracılığıyla cuplum^U anlama yaVBhımv. I V l ı neden anadoji dcpıl de titjftfl iVUrıkü daha oık-e de belmiıjıırmr fllhı anlam kadar algıya, uınytPkijİk i k i l yürüme k Jilar smyıJih|Lk hayal Kıhıilhr de tt^vurmak ı ı n. ı •„• M . hamlam daı ınmyfikifry* h^ekeh:. eylerür erdirmek talkım * d bedelimi/



hu r\\n ık pruavumlrı ı vınema Saf lamında e k almakla ıljfiftmıyonif;



Saayolojı kendi lıayj) em. unu ııaMİ harrAele • M - • TM



aynp •



• • • .ı. ıı Lptrvine naıil ^evehilir? B u e l h m r l l e k u r e v a n h« " kau u l ı r a \ y o n " n- ^ w ı



—h.ı kajdıarrtsaJ miriyi canlandırma kjvıamlazım keıkuı-



k>lınip: y a d a d e j ı ı l ı r m e arayıcı içindi . ÜE N.II I Ü . • .ı .h • ı.ııı vf ıclen yaklaşımlar aHMnda ftdıjı L--. hık-. 11 M M M



figürleri



b ı u bur bir, sinemasal aJılartdaJllKHUi ayn unvyulu-



jik anlamlar purinyof. Yaıli rdıldeıi uk-fczUİk nlatük Likuyorur.. "TopJ



liilllMlI . ^



v



ve



- ı - ı r ı - . n . i î boy­



ideolojik arka planı Ürerinde



MtktHptan



l.. . . -ı Hu



^îh-i diğer ^Eirk



•



d



ÎJrfcll tuLU¬



m a o n u y a ç ı k ı y o r : bîrinci&l F o u c a l k ^ ve y a p ı h u z u m m yonienı ve ı k ı n r t s ı de L a v ı n o pvıkanalir_ K i m l i k



;



-lum-*al clnalyd/eHiaa-



lamında g ö r e çarpan ıtüricel m e t e k k r . R l m l e n n ı k p n ı J a n k y v -



y e i l e i İ E i h ö n e m l i v>Ailann Eartujıklı^ı b o l d m a y n ı zamanda okuyu¬



mmlarkacaf ı ha f l a m da bu.



cuyu prHlyapıvjkı lopJurmal l e o n a l a m y U ı.ı..- •• • = • n J . KHûmlİMiry ıta&Ivrm TMnst



f a r k l ı şekilde okunabilip



v a l l e o r i yaparken i d i l d e n a n a İ L / c i m e ••• h d u m l e r açıkça . •



.



..



s



. . Savacı na da



ir lerv-UlnpyaLl hır y o r u m n i t e l i ğ i n d e k i nmiurtmdan uyarladığı Si



Kitabın İçeriği Hu k i l a p e h J / l o d J n



M ı w k u n . C .. ı ı •• • •• \v



. = . . rıyur_



H U U K İ V I . loplunı-



••- I- • . •" .ı ( d a r a i T ü m



H-i ı k burmaca, M nema ı k hf*lurrtsa] leori



ile b u t i f m a y ı gâriyor, ıiıt ^ ı v a j ı n ;rerçckliği O e l h



d i ı ı ^ a^aiı ıibL-demyeiin a y d ı n l a m ı n t l k r k ı n e % i n d e küfual



b i r ^



llkcan çok dana f a / l a ^ i y d l . D o l a y l ı y l a U ı JsEİıaıaî d u r u m ya da .VJflrl/enn



turtrut



niı



a e i m a i u bîr d u r u l u k l a İv ınnk ıv n ada yafa



ı t rdanafcta­



m]. inpJum o r n e ^ N ^ m i k r e hu g r h d o m q d e j ı l . kendi iı-pplumul



rım l a r t l ı açılardan [anr>afak v*ptyor_ I k ı n r n ı . h^4lim ıaJ teori k a p



s u c e m ı m u v k hep var o l a n bîr o l u d ı k . Atlanın sırasıyla P a l p h ve



vamındükı hu d ı r ı ctnemli alan ve kavramla hır y u / k v m c olarak



l a r k lanlmuam yAnelıkn iki " k b a n ^ U l k y c



aracındaki ı L i j k i ı i e l e alıyor ve bunu g u n ü m u / u n



11



:



a l k i l d i k yn-



2. B L I ; ::n •.• ı• "i •111• ı• LİtrayrL. k i m l i k ve ı a > k ı V H o l ü m d e I c m r



::_• • !_• k a n bir k a r a d ı k plu^turarjak !|ckilde aynı lopluniüjl bağın



k o r k u vc püveıdık. 4. fkdıımck k ^ i ı a l i / r n ve d l r e n i ı . S U ü l ü n n k



İki tarafım ^ i p / k r ö n ü ı n ; HeriytB-. " Y u k a r ı " l:ıral kLiralliuİjyiicfceEİlerL



ç e i d i kide b i ç i m l e r i , h I k m ı m d e k a m p h ı r v e y o k s u l l u k , ve * u n ola­



vekurumsalhL^ını^ bîr tuplunı ve kunıırdara bjığtı vaLanda^l^r hmjeı



rak T. Bttlihihk* elik ve lamk nlma. DçüneürUj de hu k ı l ı p



filmlerin



binden ıharel ^ i e l p e k h m İ > a f l ' l a r u l y L k k r ı ihlal f a n l a / İ l e r i . pnH



analız araçları olarak k u l l a n ı l d ı ğ ı bir s o ı y a l l e ı h l ^ f i r l y i m i olarak



Î.IL- vesupkınhkLakBr>PİafiyL>ru/: RalphtndenHikrTilık UTOp>aephJt



tAunahıhr.



n a k a r v ı J a i m f a f i t t vava^çı e i ı g ı Ralrıh M.-, L. I, olarak m a n i ı j a ı v e



1



t



T



2 fJö/aan i e r / a r t O / p e l e k » f i l m i " L i a a u m ın a m ı h / ı ul/erme l u ¬



h



h



n



düzene l a j k u ı r



; .İn T a p t u k ı v e p r m y i p t 4 İ c l c i k l k r b ü l u r t r j k f i r u r m e r H İ İ ^ i n -



Jj, t



i k r ı uVnJavk v r y k r ı n " ı l ı ^ ı v r l l i f i r h i " a f i r l ı k vermek arlık lopluTmJİ



. A i . .KJ



>afipprp aCıflarla v m N d ı r e e d i l i r i başvururken.



iı-n . K ısınılJN k u i t u m u m i "canavarca y a p t l j l l •.•mı.-.ı ırn k-ı I I K • Ralnrı'irL haLa^nve p ^ a j a n l a m d a ı k ı n o k r a -



ara^ırm^ı



ııını k : m ıi- H.ıUıIk'ın "fLeldnnferLtık" d e d ı j i ^eyi_ yani haruarcu



T > j j u y a b a k l > m Avrupa k i m l i s i n i n ın-.ı- nL.. U n - m hır m i uyrid-



nın. o y u n u n , HAVa>m ve d ü / e r v n / l i g i n O n t M u i l yjLb.ınıusı. ( I i t yan



d ı f ı n d a h e m f i k i r DİKaaUir. t k l a e l r l i r n b i ı . l a t a n nAikamrU/indeıl



dan I.ı t



leotl İLİmİL- ..11 -11-11k hır yaklaşım İ n i m . r



•. !••



" •>



p



a l d i f i m ı j . i a r i ı > m a l a r aravılI£pyla, ben ve ö t e k i n i n r. d



J



l • ^ark daha



e W X Jll i"-1r !.



J . . \ | nî



...



ı •



I • • ve lark eilemedı^ı aey ise d i i / e n ^ i / ka;ı>



ılai ırkın kulaylıkla >Kkletli «



kindar hır



. ı - -. • •



ha^h olmadı



b r k e e ^ ı . l l ^ u \ O r kı f i K l l k l a r k u n a r l l d ı k l a n vırada. k u n a n c ı l a r ı n m



m p m n & a l ve d ı h e l l a r i h l l k l a n n



adayı neden •• .ıkiık I. ı * o r u W I U " v x k \ r o y u n oynuyeHduk" d«ye



ö n c e h k k ı ı r o g e ı e l r*r UttiiKUı iarklılıkların m fm



..ııi. . - i . -



ı.



i.ır..k ı k * ••••



™



\ . ' .. haptljmrij.



M i r d i n har feiıbıirİHk vrnrılıyH*: Şark y j J o ı / L J o j r k i Jeeıl aıyol



cevap veruteri mttufl bunlar sadece n l ı u ı a d a n ı h a r c l t l ^ t .L lopLuanuraU ha>alı önem la>ıyan * o r u ,



J/



u n u n l ü l â pM^erli bir yaıııl



UlhL5 S ı K F M A - V I T < Î X J ? M S A L T > j * l



F - ı L M ı J K! I U 1 M ı " M Mil



4HILL|I ı ı l n W i v - ı



B u p u n k u ı ı l ı ı n a ı dıarunl u d n v e rnr ı ı t ı m ı m ı pjrr;ı-



b i ç i ı n k r l n i n e^lik e l l i l i n i İleri Mjrdynru?- B o l i ı m . ^KIOCL i o n u u u u



• I hır fcrajrncn m i . yrnusa.raten vürekh bir islivruı d u r u m u ıÇıftek m i



hu haf-larnda ekaJıytPT VE h u n u \ a f da} t o p l u m l a r ı lak l e r e k t i n , k a ç i j



t



ve



1



yttiynruE ? J Hirlurti hı?ı Ir-rnandıı ML-irelIrVin. R k u k Janeirn'nun mullrjk



I L m / e y l e m ^ ı r u ı ı s a l l a r ı y l a iİP kilendiriyor. M l k r o i a j i 7 m [ tesp7



luııual h a f a^'LktrhdaPi hır k.v •• h. - ı - olarak d e g e r k n d ı n d i f ı m ı i d ç n .



hır •.h^l.ırm I U I L m e k â n ı n ı y a da imayı a l ı k l a r ı n d ü k ü l d u £ u h U K • j -



ıH ı l ı m ı kendıvı j h ^ r h e h a k e e l d ı f ; m d r ya da i h l a l du^uoeeM " k a



lüptu andıran n a m - J ! m e f / ı i «c i f l ı ı



pılaJı/jnuı y e n i r u h u ı 11 d ı n j a n u ı e n ı r h a k



h a k k ı n d a k i İtffl . ( m i



hlmıne



-



Iı1u>ırhk duâenı y ı k ­



l l a r e k e l l ı \t durağan ara



pOturûy^r Hu b i J u m Eavela h a l k ı n ı n Ju.rurııunu n-ww^ U r r T ( k u t H İ



ma^ p o p l i n e ne olaLajiını sıvy^uluyıınıy



İMHA), yani hayalı k ü l t ü r e l ve s i y i B İ b î ç i m l e r c k n m a h r u m hır;ıkıl



Mrklakı a y r m ı ahlaki jtranberi l a r k h l u ı r r k e i h h k ve i h l a l h p ç ı m k n n e



• m * n i h a i hıynpnİttık ö - U V onu •.• olarak



• • 5 U a k nnklaMfi-



p>U/4;lor; u y d u r u l m u ş o l a n günümü*' hakellın kUHLIrLinde hir e k ^ c i r i



da. i m a n l a r ı n * u r e k h b i r ı - d ı ^ d u r u m u iç-1mir y a l a d ı k l a r ı lovekayi



aracı n l a b i l i r m i - İhlal dü^UlUevım ele a l u i e n . i h l a l i n paırndoksal



hareke



h r t r t i k k ^uniııhUrurı kanunu halııu- p r l m e o m e v l e ^ m l t a r t l f i y o



l



• kılanı ı un hımbıl m c k l n u l mekanizmalar var. Hu h a n



h



1



kel M f l e ^ l irmenin sısTerrtaEık hir açıklamadını u m m a k için ı M ı s n j ve



ruut. İ h l a l i k k a n u n



k a j n p k a v r a m l a r ı ı ı / c n n ı k d u r u y o r u m B u n u y a t ı r k e n de favela ya-



• I.: k a p ı l a l i / m kendı%im h a r e k e H ı l i k / ı h l a l / s n p f c m h k ^erçevevındc



.ııı-ı i m ı



ı r k y e r ı uç donem halinde ele almıyor. İ l k i . kanunun



b u h r a n içinde o l m a k l a herahrr U l a iskrr duivnuda b u l u n d u ğ u



mı



ı k k a h k i ara«Fklakı a y r n n y ı 4 o k k ^ u n



i k l l d M ^ f t haklıyor. Bu h i d ü ı u . analizini çsıgdi^ i n p h m ı u n ha^lıeu İki veçhesini e k alarak f e k l l k n d i n y o r : UnHİm j e k h l k a p i l a l ı / j n I v r nı



vıamiyeiçafji'. I k ı r c ı ı m d c *uç ve M Ş ^ I D J U L a n ı y ı * ama t o p l u l u k '• ı



"denetim toplumu ndaki di^ipliner dispoziıillrt ç u H i l m c i i . İkiyle



lan var o l m a y a d e ı a r i l ediyıY. h i v m e n duruııvdakı çele



hır |4h[Pİurnda direnimin nasd o l u p da l ı t u y y ü l e d d e b i k t e g i r v odak



d i r k k n b e k l e n d i ğ i ü r e r e •. pünde Tmn



ı... ı. kuruyor. I ı •



ker>-



IJÂCÎÎ



kurala dunUjtU-



AVıtf dçüncü evrenine BBBBBÎBJ uluyor. A r l ı k h ı h ı r JÖHx



1



derpzesi k a l m a y a n siddei \al_ çıplak hır »iddel halini aLıycM ; herkes ****** Uto*



I



ı Bu b o l u m u Ti w



lanan ı-H-l«ıiLi n - . ı



l e n i r e kar^j k n y m a vtralejılerı ve hu kar>ı



İ l l e r i n k e n d i l e r i n i n lerîlre ı



.. v



. ı- • >ı>L



m



. r l e aUnnkfı



o. BVlIüme b i r y o l açıytır_



A r ^ ı f i l m i n i n , lavelada



0. HJVPJJH Terry C ı i l l n m i n ^ •• : v ı h :



• .•• i r r ^ - u r o p y a d e m i



k anıp" oklumu ) l da nlahplevef I y a m k a ı ı ı a ^ ı n ı ve f a * elan İti dı>m



ne u f r u y o r . lvlibh«Jal Bakanlığı r u piren b i r b o e e f m . c f c f c l m m k



da h i r " f e h i r " OIÎILP^U vaMİSdllUl^ırlI na.ıj| >ajatli|îına dair hır I J r l I j -



d i i k ı d i K İ a d ü ^ ı n a ı i hir t c n î r i M i n . Tl ay T n t l l c ' ı n i h l ı m n yanhş y a k ı l m a



nıayta b î l m y u r u r



NPPII v h e p o l m a l ı y l a ha^lıyur her >ey. Bu hacıyla Hay T u i ı k Lduynr



Hu hamlamda k a m p i n a m ı fi m m nasıl aenellcndı-



f ı m . etrafı d u ı arlarla ç e v r i l i yerle»ITTl y e r k r ı ve h e ı u e ı k T I r k k rMMİ



M/e EUy B u t t l e . yanı l i r a d a n N r hayal y a l a y a n hır a i k hanası



Bir



• LJII-I o t u n d u ht^amleır N m - h - h k l l f m i af/lkliyvirw_ Ö y l e y a r parça



• .-ıı ıvlihharai raporu. dopruJtuvunda v a m j h e luluklariari hahlvır



tartmakla o l a n hu t o p l u m a nasıl kar>ı koyJLağlı t . ı pnu nam I eleliire.-



Hay B ı n r i ^ hıl^'ı -ılıu.ı . yani • * k m .



eCjli.7



:



5. ftöiüın büyük eckı yaralan f i ^ e filmi i • • •



••



• yula



in hakanlığa p^elinliyor. B i l



ı y a da a n l a l a h i W e ( i h i ç b i r f e y yok. k i hu ona daha da tehlikeli



hır hava veriyor. Iim:j!'(k



k a r o m u / a çıkan loplımiLİa her •• . • ••



çıkıyor. M a n g ı r ı m hır hap k u r m a / k o p a r m a hadimi olarak ele a l ı ­



Mm r e bdİbbaaiNan ı o a n r t _ T e i ^ lehdıdi her y r r e ö y k b i r m n n i L k ı



yor. B i n a d a :: J I r-«: .- .-ıı -. l o p t u m tarafından inkar e d i l m e k l e hc-



m^ıPlLır a m k saldırıların f a ı k ı ı u v a m ı ı y o r l a r h ı k



ı.ıK ı



d e f e r k i N r istisna d u n m u y la k a j s ı k a r > ı y a ^ l / ' r e h n e n hu durürruı



lı>pluınunda nasıl şurup g i t t i ğ i



ı-n



H u Toplumsal d i ı r e m n kendi [ i l a h i l i r l i g l n ı n ul



.ı o d a i l a m y o r u r . ulu hır k.-.uiu •• ı



r



Kısacası f(- . •'



meydan o k u y a n ye|tane k t ) İ İse Ulıhharal Bakanlığı mla yalıdan ve



allan



hu hatadan s o r u m l u rumlan U r g u r V r İ l , N e var kî »işlemi h e r ^ e y i ı ı



d L ^ Ü l l Ü n ı ^ l l ı j c e . ( v e n i d e n l o n a y a Çıkan. ^LIIIJÎLM^J u l m a y a n { < o n l e



hu hatadan kJV ıuklarıdı£ına i k n a elme çabaları h a f a n m J oluyor,



rak i Leyeıı •• t



•->•--•- ı-u . u- ı i ı-ı n l d u ^ u ı ı ı ı ; hup.ü rı- L I I U I L L



1



ç u n l u hala yapma l l k n y c t k ı h k r ı^ m akıl a i n u r hır ^ ^ Kn ardamda bir teröre hırmeJ eden, y a n ı



-.L



le"ıyı*



hu f > w e l l v a r i J ı .



•in m m d a n kurtarmaya, çal Lijan Bay T u l t l e var_ Dolayısıyla 6 V û f « btal terör kavram m ı eJejiire.] b i r güzle a n a l i z eunre.ye b>ujıu tek varoluş H



nedeni teröFizm haline gelmi? b i r l o p t u m f i k r î y l e i İ l g i l e n d i r m e y e . irOrluyOTr Son b ö l ü m olan 7. Bö/İüh\ ecik v e ö z e l l i k l e de kamptan sonra ctlk EIICHCICSİ üzerinde durarak kitabL noktalıyor- r\HÇfa*HQ bağlamın¬



2 H A M A M



da t u n i k l ı k "'muammasına" odukla.myur_ I l i r yundu " d e n e y i m e " da­ yanmanın dtesine geçme çabası d i ^ e r yanda Yahudi s o y k ı r ı m ı m



Şark'm Posta Ekonomileri



h



,,



örıef^s^îlt^^irIne



,,



[ d ı l i k e s i * ü z k o n u s u y k e n . Yahudi soykırımına,



hu i k i yaklaşım amsındn hintme;] kouu.cn g e l i n i r m e k ,



MuKehnami



m" Çıplak h e r t c m n d c n y o l a çıkan hır etik o l a n d ı m lurnsmak istiyo­ r ı



rum Hu ba^lüinda " i a r i f s i z o l a m a n l a l m a m n ImkânlsızLıkUannı g ö ­ rünür k ı l m a k amacıyla AuJcAH^tt'jU^ff ^



B m



seçici hafızadan* h e m ile islendi unutmadan gayrdan Yahudi *ûy k ı ­ rı m i n i n " g e r ç e k ç i " b i r belgelemeye d i r e n d i ğ i n i üne sürüyoruz. Ö y ­ leyse «Özler ite ç ı p l a k b i r y a ^ a m . iravma geçirmiş, b i r l a m k h k ile. se­ ç k i bir unutkanlık u T t t i n d İ k l g e r d i m i , ^LkmazL nasLİ canlı Lulat;a£ız? i i c ^ m i s ile gelecek arasında itasü " a f a c ı b k " « i c e e j İ z ? Dehşeti tas­ v i r ç i m e n i n i m k â n s ı z l ı ğ ı nasıl aıılalılabilir? Yahu di s o y k ı r ı m ı n ı bü­ t ü n deh^ctiyle anlatmanın i m k â n s ı a c d d u ^ u n u , ç ü n k ü b u n u n esasen Lam rjft t a n ı k l ı ğ ı imkuiısız kdmasıiHİan ibaret oldugu.nu üne s ü r ü y o ­ rum. K a m p ı n d e l i c i ancak d o l a y l ı olarak l a r i f « d i k e b i l i r " A u s e h H



w i t z R u h u g a z odalarında ölenlerde ya ila k u r t u l a n l a r a d e £ i l i k i -



Fantaîiden çıkış yoktur ba^ka b i r m t k â n yoktur, zi­ H



h



s-i arasıniüı vur filan ha£da c i s i m l e d i r H e p i m i z Auschwîc£ nesli rulcn g e l i y o r u / vc h e p i m i z t a n ı k l ı k einıc.klo yükümciiyllz_ t



ra lanlazinln. öle s inde ki her ; e y bir bokluktan iba­ rettir. Kimlik dediğimiz şey de aslında fantazi au-aıc ı I s ı y l a hu boşluğu ö r t m e k



r



gizlemektir; bu ne­



denle tantalinin çözülmesi. fantHİnlfl sürdürdüğü 5imKes£İ yapının (dolayısıyla kimliğin) çözülmesi' ni de beraberinde ^ehrir.



F



T PpİjıtiLikaiıi4»lajukd.ıiLriulanbrır>ık|un^ mıunn? lykT y a k t ı n U I J I J J I i^iıı kullanılan ^ ( e r i m . - f J t E



I&ianhıl tanı da arayıp durduğum çcymüj. fideli -sadceu biî hafisi okhı, ama ÎtındidüM- KieUfflk kesiyor, uytulürmu kaeınynr. Btırjya gftkflC kadar ne ç o l zaman kayaclmi^im! Ueıı yoraıru, buylıudu bir hayalın ı ^ i ı ı d r küı^ıfkırn, H4inki - Rıuad-ı |u-ı ^ y ^nk L L I U y j v ^ * e yumuşak hır ^ k d r i c akıyor, hu hafif esinti in-tanın sıkıntılarını do£ıtıynr • - -I ürpertiyor r



Y U K A R I D A K İ a l m b flamam



filmindeki



kurmaca kanık terlerden biri



olan M a d a m A l l i l a ' n m Şa.rk'Ciin y a n l ı ğ ı bir m e k t u b u n d a n . M a d a m , İ k i n c i D ü n y a S a v a ş l m ı ı l ı c m e n ardından K o m a ' d a n I s l a n b u l a d o g m y o l a ç ı k a r ve h i r daha f e n d ö n m e z . Huma % :•. y n / d ı f ı im kl • - I n ila İstanbul'daki yaşamım " u p u z u n b i r [aiü d i y e t a r i f eder: İş v e boş 11



zaman arasındaki sınırı i h l a l eden y a j a m ı t a s u u v e K f C doludur. İstanbul'daki birçok kahvehanenin sahibi o h m b i r üjadarmylii e v l t nir. ne var ki bu e v l i l i k ancak birkaç ay sürer. M a d a m , budanmadan sonra eline geeen nafakayla y ı k ı k d ö k ü k bir h a m a m Salan a l ı r H a ­ m a m ı tadilattan g e t i r i r v e . hamaııdaj İsLauhul\la u^kcdcıl düdene dek uzun y ı l l a r boyunca



rçle'ir.



/ip???/m; Tılmırtclt b l z ş d M & t o m İ a karşılanmayız. I H l m o n u n ö l ü ­ m ü y l e b a l l a r yaşamına d a i r b i l g i l e r i yalnızca P o m a ' d a r j k l 7 karde­ şine y a ^ l ı f ı ıneklup!ardan ü-jyenirîk. M a d a m vefat e l t i s i n d e mlıasL hayatla o l a n tek İtalyan akrabasına. y-^£urıi Francestro'ya k a l ı r F r a n uestiVrULnı Romariakan.sı M a r i a ve oılaklarL Paolo İle beiaber başa­ rıyla y ü r ü t t ü ğ ü b i r isi ( i ç m i m a r l ı k bürosu) vardtr, fiu insanların h i ç ­ 1



biri f i l m d e s e v i m l i , sıcakkanlı iılsaıılac olarak g i d i l m e m i ş t i r ; sireslt, i i ö r ü n ü j u n o n planda o l d u ğ u , k a r i y e r merkezli b i r yaşamları vardır.



HAMAM. ŞARKIN POSTAı-KOSOMILFffil



|-İLVLJLRLL SOSYOLOJİ



F i l m i n İtalyan k a r a k i e r l e r ı . Ş a r k i y a - v b i r soğuk ve **ymti



Bmd.



olarak, o k u m a m ı z ben ve ö t e k i n i n yan yana g e t i r i l m e b i l i m i n i nasıl aydınTaiabdir? Bu soruLsa eevap bulmak i ç i n i z e MoHes^uieu'nun



k a ğ ı t l ı k oluşturan I s i a n m ı L Ş i i r k ' m k a d i m . b ü ş i a n ^ ^ c r o L i k çe­



Avçnı rtf^Hpiflr? v e HdJTHUfl'l a r z u l a m a k l a başlıyoruz- Ardından



k i c i l i ğ i m t a m l e m b e l l i g i n i temsil i d e r F i l m İslanbul'urt eski, b i r la-



^ c n c l h a l f a n y l a Şarkiyatçılığın dokusunu ele aJLyoruz. Dalıa itfmra i k i farklı eleştirel Şarkiyatçılık okumasını - i k i l i ayrımların i n h a n a



h i r e î i t i a n d ı r a j K d a r a u k , mahrem s o k a k l a r ı n m ; süımeldu£UnLcnmn



P



T ı a m a m ı n j c h v a j ı i • » f e n n i n w a , ı n h h k l ı n U » r ™ d i | e r lense!



dayalı bir Söylem a n a l i / i Okuması ile Şark'ınhirfanta/_i mekânı çala­



z e v k l e r i n i n u r l a r ı n ı a c ^ a ç ı k a ı m a a r a y d ı içindedir H a m a m ı n ken­



rak inşasına h a k l a n a n pxi kanatıl i k bir okumayı— k a r j ı l ı k l ı değer­



d i l i b i r s e f ı v e s u k ü n c l y u v m olarak ç e n e d i İ m i d i r w a v ı k ^ A v *



lendirerek Ekincinin avantajları ürerinde durmak istiyoruz. A n l a t ı ­ lan {HOmtmm



ru|>a"mn"Ülckİ "sini e m b o l i z t : eder.



Acem Metmptan



içinde}, temayı { Ş a r k i y a t ç ı l ı k ) v&



h



Hamam elbette her şeyi t ç s m ç i ı g i l e r l e a y ı ı d ı j ı , i k i l i k l e r j c U m d t suriduğu ^ r c k ç e û y l e eleştirilebilir: D o ğ u ya kar*ı RatK İstan­ bul'a karşL R o m a . M a d a m A n h a ve mahallesindeki T ü r k l e r e karsL F r a n c c « : o v c M a r i a A n c a t ben ve üteViyi yan y a n ı geiırmeye odak larvan böyle b i r c i d i r . -



b i r unsuru es geç­



m e k anlamına g e l i y o r İki k u m p a s ı n d a a r a d ı k etken hır ^ y o l m a



m e t o d o l o j i y i {psikanalize kaı^ı söylem analizi ve y a p ı m ı n ı } ele akltktaiı soma, elesliri meselesiyle i l g i l i



de^ertecidinneleriınizle



b ö l ü m ü taiTiarııİjyonız.: Şark'ı okumaEim cLİk ya da hakîkaten eleşti­ rel bir y o l u var mı? Bu b a l a m d a Hamam'tn



Ünal sahnesi i ç i n . L a -



can'm imgesel» simgesel ve gerçek ayrımlarına §ore düzenlenmiş üç farklı o k u m a sunuyoruz.



lı - ikameleri ve b a g f c i U p n ı l m m ü m k ü n k ı l a n mektuplar, k i k l e r ve nesneler | i b i - Hm**



aynı p u t u



Haiı ile D o ğ u arasında k d p m



kuran a r a c ^ U ^ ^



ularak geçen ^ y l c Ll^ilî bir dolayımlanıa hakkında hır M * tımdan



Hamam



vce^Lk Bu ba­



H a n o r n ' d a hangi imue ve anlalLİara yer v e r i l m t ; ? Bunların Ş a r k i yalçdıjiı Eejıtsil ciciğini dÜHÜuebilir m i y i z ' i ( m u e l i k l o bu imae V& an­



M M ^ U Î ^ ^ ^



s i y o u u olarak g ö r ü l e b i l i r (bkz- MomesquieLj 1*731- M o n i e s o m e ı ı v



nün çan sımışında o l d u ğ u g i b i i f a * ™



* W



M



"



^



la Lı lan Ban ile D o ğ u . erkek ile kaıbn y a d a normal i l e s a p k m ITUGIJIda çoğunlukta da ilk i e r i m i ü&tun (utan b i r a y n ı n ı n unsurları o l â n k n



r



d e f l e r v a r ı l a c a k bir



fakı*



y o r u m l a y a l ı m . B ö y l e l i k l e ŞarklyaıçLİafiı KlJlcUr T e o r i i i n i n ç o j ü n -



a^«ylaka^



y o r Her i k i e^er de m c k m p l a r çevresinde ş e k i l l e n d i r i l m i ş . Fakal n i m d e k i mekıuplar, I ^ D ı ^ M



ımskrapterl pîbı ımu b i l g i ,



I H N i m i n ve akıl d ü n y â s i y l * tanıştırmak n i y e t i y l e Şark a hnap el m i y c ı r daha ziyade. sires d o l u y a ^ n l d a n n d a n k a m a y ı düşleyen Avıtıpalı^eyyahhtrabltapeliyor. Iligerbiruncoının guı • ı



h,ı verutonudıu. ^uurvr v e h a r u e i h Nr « v k



alemi. S u . buhar vr s a k l ı k , mhallarnı



"T fnftİril



huîtkel eT¬



bile Unrrrta/larL ^ u k ' l n l*e i l k i flkl hır n * * r t c dalmak için pentr.-



menin b u r r scnıh^lûdür. HuJı rllrmkriyle eikileyîeî bîr emik mü­



m i / i açmanı/ yelerhdjr. herken herVe>ı laftır, haberlerle*duyulur.



zik hu censel a r / u atmiPidcrtü / c m i n o İ L ^ m r u r



Uarfurm b M M t a M i ...n



N r aurnıru üttakhmır v r bu alanı keft yaV



ı B a h d a yok cüiıi» olduğu her şeye whip.mt>dtrnıtedcnna



Mhını •Jmamıı NtyUk bîr küy oüuak yı • ı. ModcrnılF tepeden inme



Sl-ırta I ^ a n h ı l dmı aynlOUıya karar ü n . Aynı tün nujlya F n n c n eııyu Oidurür, ınfaal >irkeli unu okİLİJlmek I f i l hir



•



.-u /amaıl f a r k t a l u h ı i M ^ l a r



ortaya (ikar. hal K i y k o l u m a da LtaJı'nm dahu M i



HrtCM -m. Marta ve K n i K r t c o U l a n m a fikrırble ii/iı>ırlar vtf



rnudahalesUK



• •-•flır 1 ua k mıryâsı N H



j



.ı



ayarla-



ı hamamm haıenıc aJıila l^-u I I I - --I I.I



M | i h i ] /HMIM e ı ı u m {tünceI hir versiyonu olanık bulunur, / u r l u ile



îhiıyar; duyulur Böylece Avrupalı kahraman hranrtscu. Ş a r t ı n d



m a l y m m - T : J1 n-4



kel vc peri öznelerini kendi berinden (hu örnekle vur|>u.m.udnnl kur­



yc kidir bir güve sahtp ırimuulır. | M İ



lara. Z a n l hır edayla ^ 11 J « t hır harabeye donen I »Jaııhu L d f c e M#



SuJian korkuMl M o d e l i Şauilı O J J K j l b l



ılam ardındın F n K f l D vç nihayet Marta pıh< Avrupalı pırısınvı



d W [ t f . ( j . b V 4 0 ) . / f i r t u n m irau«%inr k a r v k o y u l m u h u hıkımdan



ruhlar Liralından k w t a n l m i y i tvkler Birçok kullun. • ----- - =



ha



r%MBMM h a l i hır Avnınjdldir; oyle inadıdır ki. e e s v e l ve bireysel



manı. Ban saye* met | ü / c l ve . v ^ n ı k ftir mekan olarak varlıyım



iradeden liyade kortuyLı luuekcur fC^etl eieminc hır Ş a r t l ı üznc>



sürdürürikM>_ 2 ı f e k 1 W



mna^la y a p m a y a n ı p y l ympw, oyunun kumllanrıakur>ı t e h r Bu



r



î l i 21: ?Üflld:



Ne var kl Şark ı avdmlatmak H kuUUrel m ırayım kurtarmak bti



. . ı - • , M. H1,



m m hayılını hülUnuyle haee. t a y ı n , her j e muikık cicndı M a l y ı d ı r : --_



•- l - -1 .1 V . ı ı^nde



heJcI hayalın k e n d i d i r .



k ^ ı L a ^ o a o m ve^helei İ n d n y ı l m / t a b i n d i r VrarLeesıVnun kendi



rTacH^M-o nım nlUrmirkun ardından M a n ı Kianhu I H döner. K a n



M .l.-.iee.^ıı l u n b u l ıka U/utı uradıya kalmalının . h l - • •••• |. =• hi



M Lilınk İTanceıeo nurl rvldik yUrUfUnü İ n l i m *lır i k ı l l ı m ı n iha-



P



ri de ayin mahalleıle. hemhclli M a r n ı n en yak m komşularından hı-



• M. kefleltıklen ^Mtfa Lendımokmi fakır bir h JJIH.L S ,-rn..sr,. y h -



ri o b n ailcriyle y a l a y a n t*rTUrk ulan Mehmei ile ya^adıgı ejmlıud



nal sahnehmde M a n a hamamı kendi ıjleimcyc kırar verdisinden bu



ilişkidir. Jork ve hdha**ü H»mam hır nunah yuva*! ıJarak l a ^ ı f



anlımlı hır



ediLljpi ı^ m. eşcinsellik burada "nemli hir uıiMirdui (Hhohm



\Wt\



tarımıdır.



(Vk^elelpm h u i f i ı g ı yahnız^a F r a r K e H V d e -



p d . ı y m /amanda kendi kı^ilifinin rmstpnİmi» "doğululajmiı" yanı



Balı kalı kurallar m l e m ı k k y m i geirneklrl a n a m l a ukr>m kal



djr ttyie kı Marta Hnal vahneu raJe Madam'm a g ı / h ^ y la sigara ıçcr-



ım>ken. 5 * r k i a artu nu nibi d o j a l bit a k ı * R i n d e d i r ınsajiırt bede­



krn - . I M I M ,



H



nim ürperten r



hir & * r t î ptbi



L



Mehmet vç I t e M M İ



av



r-„ «iradı anhttKi (mun besbelli Madam Anrta n m k i k r



ri andıran mekluhunu okumakladır. Fruueeseo'nun ohJmuoün urdm-



MI ME l-hl I- H » V n i »]1



MAMAM S.\kK1^rlHlAI'K4JNCpMIIİ,KI •m • I



dan U l a ı ı h d u lerkeden M c h m c l i h a m a m ı n a n ı l :.



şuur.) I



ve M a r t ı n ı n a n a l ı l a r ı n d a yer alır. Öyleyse neden



hu hacım? Vt Ş a r k i hıvNihJrır n4_ıafl • -• • n i t e l i k l e belirnlernc yomm-



dışını j r a r . 1



Kanı taman ppınhaıımımL-n. ı. ı * " •' « I M ™ m w hır fkyffV Jİıp --"ıja >|»ifiı l>ahj ı 4 k ( hı^Af I H I - k m e hrs~ h l f f m e y e * , ayıp Nr nt/pJ* bu_ Hafif h» M İ h A . v r iyor boru.



d ı İ v hdrekli s abu neıkrn? B u - r... u ervaplarnak . , m l ^ - . ı . Sl*™:*



• • - . *.t .-..i ft, . T . . . K 1



CHesıne. lWJt



f V F W r T a r i f . Fnapj I.ıl \- ki ,1



r



t, •• I



,



, yt



adlı kılahına Lı-ıa^a dönmek yararlı ıda^ aknr I k r m -



"v I ı I • - - - Anita'mU »H-LtLipLarınm hedefine I J I . ^ I L Î U . m t kiuplar 1 n İ s l i



d-ı nirt kitabı, daha p e ı çolt ^ t y ı t l y a n ı sıra., JacutKa Lai.au ın h i i o i



m u h u i a h m ı u M a n a o l d ı ı / u , M s ı n u n m k o n u m u n u l i r u i t r u ve n i / l i



k a v r ı / n m ı n telntiojik



^urkiyju;ıhgLnjin



u



farkını • M a M N



1



S



/ e m i n i n e •••• . Ul ırunik b i r e l e ^ ı i r i u i i c l ı i m ^



sağladığı ıftjrlenebtltt. Vcnî



dudir. Llerrida.ne kadar m u a m m a d o l u LdursaoİKun. a n l i i ı u m L 4 C U



k a y b n l a n mraraLiya*inLiLjuT.



ayın dalma y a n ı m a açjk o J d u f u n u unc ^ U r c r L a c a n f l göre ber sey



h u haazhuııujı M İ İ I f İ B t 4 t M l ^ B B % H İ * ) M K a r a k l e r l r r r n hıa-



pMkaPialık s e m a v i n d e b i r y f f r y e r l e f t ı r ı I c N I İ r . Lacan v a k L ı y k > K d -



kaJaj.ım b i l i m ı..:' -i v e k.hk-ı İ u M.III' L^-IS • *• k -m Mm M f lır_ ' K J V t p - m c k t u p U r baslanf ı^la * c n g w ı i e r i h e l e r J e ^ « u m



p j r A l l a n h v nun ǧt§mm



o ı ı s l l j l k ılarııu u l a s t r l i r .



h a ^ « a o 7 h a « c f İ £ . b k 2 . Laraal |UWCl B d y k ü k h e ; T M. * m . m l h c s k l



M J L L H I I jLriık M a n a dır ve



faaHM



m e k l u b u n daima hedefine nl ı^n JMM inır sUrmU)tUr I hu konuya ila pşmmm m i ; ulur



Acem Mvlclupları Yazmak



W- (f«,»"ı- h a â i ı n d a k i b i r yLHvmurPila.



/JI jsıbıdir



Itrn/cr



şekildi- H u y u m d a . M a d a m A n ı l a nın pen dıtnen l u e k i u p l a r ı . daha



l i r



RBVAM



j h Jeı-eTİerıdıijlrhdır



-•• H .• . 1 ' m I h ı j u l u ' yaaa v c v a n d u f bh(im



H fıVtalfTTTk: ş a p l ı p ı d u i u n u l e h ı h r . B i t i l ^ n i r r t C e Z f i . r ı ı y i H l c I . d u / r m h v e 1. • .-l-.ı-k



D o ^ t ı ise u p k m l l k ffcrtteAİnde hıpernoJık 1.1



• i • •• k e n d i s i de Şark jııhı y ı k k ı Ve ^apkırnlır



FlLML-NKLt SOSYOLOJİ



HAMAM: SARK. İN |s jtftA tLKONniJ.ll.Fkl 4 0 M Mfttofttun



HuradsLaMİ sorulacak >om JVfrıcla"«lnı projesinin gerçekle ne ka­ tlar ı - i ı s ' ı ı . olduğudur Sürün ve hıpcrnnhan hftylc yan fm



k



F ulanabilecek hir a||m kuralı vaa/etmesi bakımmdan M^O ik-recç ı h



mam Şart İy alçılımın la kendisi d e l i l midir? A k ı l ve r i ı v o n j h l c r t m



lakvıdar. G e r ç i sözde D u f u y a mahsus olan • • * ı* 11:111



bu " ftcki \ ı dUnru. en azındın uuıderniieden bu yaau. "?-=-" • --•=-•



yadsırunaHi. (erek T l ™ * * Hohhes un l e l v f e ı i n a n onc4l« *4MI



faraa^ilenn



tarpMç»!



midir? D c m d a BaiıU l ü r m e r t e r r i l ^



Platon [kırı ben h a y a l ı n ı z d a o U u J u o u v c aynı îjryin bu jeleneiirt üteki'si. y * n i ^ a j k i y a c ç d ı k



•



•



.1



ı



••



. h i n u m / bu



.,ı • r



11r 111 !.,.hr



uııııaenıybı S*



Harerndekı



kadınlar ve hadunapaJar Lıp^llpklerim Oofal olmayan. londereCe



n,ın ö r geçerli oMufiunu s j v u n m u s -



kısırlanmıt bîr sekrtde ortaya kokarlar EhlorKesojuıcu \97A: 114



cur. Budlekı sesin varlığım vurjülamanm yıkıeı bir yırtı w * ı u r ; bu­



nıektupl. Baip'da uy^ulandıf;ı p k h y l e evlilik, erkek vc kadını hir



nu yapmak e s i l e n Haldi bu bakısı pekittirmek anlamına gel ir. Hu



Jinya frülnnenln ı; ık dabn iyi bir ynludur ütr? yandan Monlest|u



di£er w s ı n m e ^ ü d i y e h ulan Sark, B a h



ıru. miliasirr yaşamım ve hainlik Kilİseıdni çok



tfmieAejciliji



ıçîn iden



kıjik bir e k l e n i l e n başta bir ,ey d e j ı l d i r : hir fanlaridii- B u g ı r k l ı 1



boamı ses" öteki ", marjinal y t da h a s l ı n I m ^ d c ^ i k l i r O n u a^ığa çı­



L



U n r « i «ı kırına hayatın lıeı alamrhla dofiru d e n e y i yakalaiTinlarmi H



ıfcnerır iu g }



karmak ı^ın N ı vapihorumtu t * b * ? J girmek fierckrner {Mıllle^tfu leu nun p ü * i l aenhcumlh'U hır okuma*!



Hibllakla f l e ,



J I 6 . * r 117. nbrk-.:| l,



M f r U f e B u ift -.ı- •



eft-



V



k • . UtarıEAfuıcu'nun ele J k h p , | m m e s d c l c n k kendim bel U



-



lı eder Mektupları hem " A c e m " r m T*arİEyen dir



iTrvmprnet



iem bfcr- BenuplOfi 1HS4: W f t - W | B u nutlaya açıklık kapandırmak



IVK7: | R 0 ) . O d a k r- -L. , ••• •, f a r k ı n eleştirisi yer a l ı r O^hrk akıl



ujin Moolcw]uieu nün A c ™ M r i m / J ^ r / n a donelim.



ı # y e w n d e h ı l i r u y o n a h i e ve A/^ürlüjlüjı kıymetim hilrneyî ftfire p



MLinrtes^LlKU nün hü 1--.-1I- = kılabı bir yıl içinde M baskı yapmi(b iBetts 1973: Wl



Resmi alarak onaylanmama riski taııyan



rılr- ' • 1



B



• I :.. burada. Frarhaıkı t y n a f a k l n ı koiuve kullanımı



da LhiU kapalı bir hiçimde eledinImukiedtr. Frausıı'da E m p ı n D r u n



Hortonac sıklıkla ••. .-ıiıiı •• U M T C Hollanda da basılmun ( M J



yetkisini krtüyc kullanmasın m fljırk desptnİ7minı « H f l a A



K Hûhın Vatikan m yaiakh kllaplar h s l f t i n c M I



eddmcsi dc şaşır­



edilir (Hclîs 1973i 2ft-7; CJMhtkbard İ W H ; 26-7). Şıırkiya^ılık Saı-



I / M - çTvirment J . C .



H I m u k l l k l a s ö y l e d i ^ gibi u d e s e Şark ı basiınnak l;in hıı a r a b a n



tıcı iletildi Mtf-JL



İ D



"



L



MonıeM|UieunUn Iur



Ben k n a h c ı t e n dönem |H- yüayıhn l a n n J ı n biri . u-



İ M e n karı



• ..



k niielendınvoaıJV. A n t a * kılap huğun de Ş r t t i -



iddia



ılu-rl t l e f i U p r ali i i r a i ı tla k e t i m hır kılıçlar ve daima dyle nJım.. f u r l K j H r 20001 B u S a A ı y ı t c ı S ^ l e m û V imnc çıkan üç l e n u - d m . trutuyel v *



yMçı toyVrn-P k k a ı k ömeklennden b i n olarak anılmaktadır G e l



+



p l r l r m aaOM *rfiiu/WtKl mimletil h r = • • --• r 1 da s a y d l r w d ı :



yjael - İ s l a m ve H ı m l i y a n l ı ^ . vapkmhk ve neieTuseksucl hk, Jespo-



tCMiuıcunürt / a m ı n ı n d a y a / d a n kııapların. y a k t ı k



i ı J m ve eumhuhyct^ilik arasındaki ayrımı belirler



$ark 1 konu alıyordu (Kaıser



yuj.de otuju



mmm%



l*>,



A I T H * f r , l f i ^ ^ r p n d ı ı k i en bcllrnln s « daha da K n g m k s r n t k



lOr^khard



içsel inam; ekaiklîjl t H İ l K kumlu u h l e bir dmdir.



MLibamnıcd ünlamsı?. uy inlere dayalı birdin y * i * m ü j hiı salnekiir-



ı m Avrupa'ya E.iıkn rendin hır adama. Özbek'e a i " i r Haremini ha-



d ı r ( f j j f , v B V I I ^ Joubin ZIMBI) O f l l f Ü i m K i hadımaflasp. ha



dımı^mnsL emanet * d i p oradan a y n l ı r Kilapca ayrıta RJka adlı bir



• M i vr ]rırlı z e v * larHaJİleriylc ı l d İ d i ı ; l e j h i y c n dltkilet (Monle*



İranlı aerpınlede l a m p r u . Bu ıkı a d ı m *pfrı Tamatı M- .• mm kendi l ı s ı h i m i n İki yanı olarak >orumlırtıT Ö r h e k aydınlanma



üjuıeu



h



peşinde meraklı b 1 mA



1«



neknrfaelbakışaçılafiyltlmllaıimn



olan R ı U M Ş a i k h b j ı m ı im W



riK-klıjpEari u ^ r n r v d ı r Sutlara, yaaajdı-



f ı y « i h ı r »ehvel ve h u r u v u r u kadanlann | v * erkeklerin) S u l ­ una



w v k vermek için p e H n l d ı f ı bir peneteve çesverp bir sapıklır



a n l ı m ı birlikle ele a l ı ı x h j ı ™ i ı ( ü n c e ! meselelere dair çok yîmlu.



V e * n n olarak Ş a r t kuvvetler a y r ı h j ı olmayan bir rnekln olarak la



Moniesquieu mm Batıyla l > ı | u > u kar^lajtırmaiiina olanak sakla­



ni L.dılmı>lir. Her ^



yan hir e l e n in çıkar o r u y t ,



|mm



Sulum için vardır vc ona a m i n bıçhır p j ha-



bir hiıiimdc var otama/(CriMheburtl



I99«>.



Ml All .r!RI-nSiHYC)L.fljl



ı ı AMAM: ^ T i K ' I N TOSTA I İ K t ^ l M İ L Ü R İ flamam



Z j U y d i a f k m bir ^Üreden K m , hu aulaid.



ı«.jhı n i m



ILTUC lekrar m l d y u v ı k t ı j î ı ı u s a l ı i t o l u m / - M a f y g ' m n S u h a n ı n Hnsan h a y a n m H i ı ü n ü y l e h ı E * a y ı * ı k o r l u p o l i l I k i M i ve hamamın ila ha ¥



verdimi yasak ruup verirle pevlı : .nü - - ı ı \ l - ı



•.



, M



hif h ı k ı s ı n



•" •" h c h r l m ı sl ik. Humm



"



hu m f l f İ M V mekLup da i k i



sekdde t 4 u n a b ı h r . İ l k o k u n u daha i l * c i ı f r a l y a ve u ^ ı f ı / î k k ı h ı l unturlar ü ^ m n k b durur. Mnnir&ı|uteuı nun ı k l ı m k v m ^ m e f o r e Şark



t



şanı -Jia _ J İ - : J - biati



m e l a m o r f u n u ) la



ı s ı l ı d ı r d n l a y m y l a rm-kluplar ıhı m lal ıda da Onern kaVarlrT. Hu hap Lamda, Şarkı ı a4t'i I iptin h\



r



l a l ı l ü m pıa; ı n a a b n d a i m i hır sekikle >ıur|ar>mıslır ' F.



: • - • : = • •. •



n rnairryalı/JMi l ' ^ e h k MiimeMJU»CUnunanla



h-, ırala n h h ı f u e j h ı f h m n J ı RaEı VC l •• •• n ı



fc



u n kLCabının lamamı



ayılı



i ı j p l u r r u ı i u i ı hır r p c ^ m ^ n ı u r ^ m r Sahie ı » n l a r arlık



-



M--M-



J "J;- j - ı pLhı m ü p h e m hır a n l a l ı d ı r



H a M i L ı L j i ı ^ hır y n ı L a l n ı i ı [ f c ^ u •• 11 _ ı - :•



hırımdan mahrum bnataniyt İNikknl olduğunu nıu n f l U k l B ? Senin kaııunJjpınm .: ı • tahuil l L h ••• U'n. *u /ıİHiırn daınıa hafi un ad katdı (i/.fl.v. 161. mektup j .



h



r r m ı n l ^esı rlı I ıklen a l u u r t k e y i f , bedensel Teskltr.



- nim i -ı-



"i



VM!



yanı de^mnrlrrn aym^a insan o / ^ u r h ı ^ u n u hı^r 4 > n w s ı n -



daflds- .is



ı



:



-ıl ' - Öyleyse Şark sistemininıleı Jnılıiıpı I U -



M I ayıklanabilir? ^ M ^ u l u y u r l i ccvafAafnavi aur btr h i n bu. ama M^m1es4|u leu i k l i m i n insanları I e m ta; lies İndimi m ve lah ak k umu. ka­



dept^medıpım savunmanın



hır lanı f i vanhr- Adlımla Isaid m f d r l r v d ^ j ^ J t a



=



\ I



1



ıSaıd



bul etmeye m e y i l l i hake e e l ı r d ı f m i M i s k y e r e k hjJn f i n d e n ç ı k i y n r bırılseJ • J- >. .J ınsarı :• - . M I M y n / l a ^ l l f ı r



I h d a y t s ı y l a i V f u r l u k ve



IM7BP vardığı « m ı ^ da hu jclhı ıhküntıyur. KültUr ı r k ı m ı kapsamın



n/erLIlk ••• • H m i d n l k n m ^ ••• • ••



da hiı d i / i analı/ hu d ü U n t e d e n yola yıkarak balı'nın haiıh o l m a



C i f ren Idıp i takdirde elum^aj/ eıkılenr yed akabilir. O / h c l ' m . efendi­



y n dünyayı d» in^a eıme y e m e n i l e r i n i n b i r haritacım çıkardı. Itu



nin



a n a f ı / l r r h ı / e p i k ses katarhhrdıysa da b i r şey hep eksik k:ıklı



kdlILLSU rıhuTlJ/.



T



1



Araıjiırmafirar ^ınkıycı'v l i l y l e n ü f l müpİLemligirtedikkni gAstcrmiynrl.ıı-i' • I



flark



ne yakın ne LIC u/aklır, lakat aynı m i ­



••MIMI., ortaya



. Hurk dc m ı i m k u n d e l i l d i r .



-• d*ere ^ j r k l a Lam hır L ^ Ü I I Ü L KÛZ n



E-Lirkl ı b i r TemiıÛKi nkmımy^ı y ^ r e , kailinin key İl y u da seüi Zı>rh



l u ' m ı ı erîscEneyece^i hir mıkladil var nhllakllldir O n u n gİliTd asla



d i lıom yakırt h r n ı de uxnkbr. Muhakkak n l u j n l u y$ da üİmühaZ ufr



hdılln d e ğ i l d i r Dnlayuuyla . |.



ı' • y ü k l e n m i ş bir inplumsal l o p u l u j i deftik aynı anda hem hır u u ı p



la k*-rı.lı ı o l d u ğ u iddia edilir. Kadınlar i y i m Mnnlfsujmeu nun an­



ya hem de Icrs • ÜtupVadır



ki İ n ı^ındc Knsane I bütünüyle k n n l n ı l altımla ıle^ıldıp. hamallarım



Hu mıırphemlık M m n k ^ u ı e u nün At rm Mrituplun



nen meşhur



-m



-n.



ım• • ^arkhydc^ilipjin



k r r k h e İlen ne alma ve sallanan yön lend\ı ı t t >• m ıkl.ı-ı h^r d a m ı



b ü l j r n e k l u h u n d l H n l ) flsik^a pırupur. Özbek m sıkı d e n e l ı m i rd



cardır. İ l k u l u m a l a m N ı Lıhakkum ihOyavi ve MbFUp^ı n k h j ^ u n u .



m a y ı t k a haremi y a t a ) y ı v a s ancak k ı ç m l m a r hır sekıale d a r ı l ­



dcda^uifU O / h c k i n yuklufunda Harrrrîin ı ; ı i t n e t ı n i



maya



Matemdeki k a d ı n l a J « \ M * İ a l e j b t y e n ilişkiler yaşan­



ken. bu ı k ı n t ı nkuma efendi k n k d i y a l e k ı ı | ı u m ı n d e durur. Belkp



dığına dan ı s a ı e i k ı t * ı ı J u ve F # S h ı y e r a r ı j ı l l e p t u k l a k ••IMM.SE..-



d V f U h a n kendi Kdune lUUaLnr. a s l ı n d ı f i w l e n l e r kadınlardır. B e l ­



cfrüs, hadımlardan ^ıLaiLi harem kadınlarına tfeı, l i ^ r . ı ı D a h i l_V>_



k i de kadınların p£\\ k e y i f l e r i v e ^ î z l ı h ı r d ı h vardır.



L



taflar



Meklupta O / h e k ' ı n



• k a m ı tına ol art lan b i l d i r i r Hareme dehsel.



karanlık ve k u r k u h a l ı m



lesi hır lenaE sardı her yadı; het •



I a p l a m n D k ı > r t n J < J d f n a e > e n f a r a r ^ r u r n a n ı r l f l - f v.



hr



meklup



Itu hnhamde y a r 4 ı f ı m ı r s e i ı l d c Ş a r k ı I J U



. ı-



••



anUtmuı K . ı .-IL.



LHİaklanıklı^ında. Şarkıyalçı l e m a l a r m hem u j r r k l l h r m de mUphem ı d d u p i i sunucuna vanJaNlır Y u k a l ı d a k l laTllsmayi • J ^ l e m i m i



2 7 6 - 7 ) . IJaha m n m Ne u p k m l ı k . kanun MI drspo-



Kamın aracdlfiyüı. kallulluıı D I A J [ve kanun kar ıiiinda.l lantariM



cıv"ı iihİA ve Iv.lı-rı. A ı l v e a n u



karsıl farilaf mantıcı



mumkun hak- p e l i n i n harria/4 her peyden ka bir uzama aktarılır. "Şarkldaıjjr"; hiyyleueylitcllilmit. yani



dir- IVıidar ve bilicinin kesısıminde, l^-ul Hanlı klişeler içinde sabit



BTİ|i|rncı kalması taslanır. Aslırula. dıdu sonra ele alacaf O H



knır.



I T , l a n i a / i y i i e r ç e k k ş t ı r m e l çoğunlukla nna snn ı m n e k k birdir.



Ö y l e y e MıinleM|UiCU n|in vr flamam



in inekluplırmı ayni tUtf-



ruhuda aııeak bihnen bir Öykünün faklı versiyonları ıdarak m ı oku



Bununla • •= p-• • - ı



ÜM­



• -;>Juınsal hapın ıkı L/ejıhrsı vardır I^J>cV



?|lMh: 9 3 l . Kanuıılaım r U ı alanındaki • -IS.IM: yanı n ndann * ..



satafir'- B i r bu likrın basuul (kktrvilkpjina direnmek islisuruı.



i-!. •



kadın v e e r k e L v b - l a y n l n u s i y l a d u / e n l e T i e n yasam ih­ 4



197i yılında huMİmis idmanından dolay ı. S r t T t a Şarkiyatçılık ı hu



lal İ a m a ı / İ k r i v k sürdürülebilir B u gıhi ' a n l a / ı k r u.Kyj| b u j i n aşa



h a W M ilandan hır yaklaşım haline |Lehlll hf- Nc var ki burulan hır



j ı " iaralimolustumr ve usi taralın gücünü paramı altına alır. Bu açı



yıJ sonra hrın«u da Jjnrk li?crine bir n kadar i g i çekici, lafcnl



p |



darı Kah rasyüiiiililesi, aklı ve ahlakı m sı iaral ) ile O Ü D Ü karanlık.



Sararı. Avt FflUJ-



"Şijrklıla^ınt^" a^ajiı lar^ıiı aym r a ^ o r n l f l İ D pjuçatandır (Gniflrk-



7



r



• ı'ı ı a / b i l i n e n hır kitap ortaya çıkmiiflır: Sultanın



-



H



H w M p > t f W M t l I"** L • - >



sirıt sağlayan bîr kurumdur. Ayrımın yokluğuyla kemimi helb QdM



H M . . , U - : uh Levi-Slıauss'un



din : ı j ı İn. ı Yu^nlAMI****



MM.



.ın M U T kurum kavranıinı krlime anlamıy­



la almakla fayda Var. Nesnel hır muadili ıdmarrusı l-.d.ı -.ıihl.hn Sark d a sıiar sajyry [ 4 u ı f k r . A A . a k bîr eksıkbe. bir k a n delikle bir r



S-dk îemsıl e d l k h h r l u r v l



Ne var ki bu haliste, lum salılar m



^ı/r sınc odaklanalım. L e v i Strau-sj» huraJa VVınnehap^ kabilesinin



Clurn ayTirndıyıkrmın kaınna k a n ı erkek, hukrncfhknr k .• ı İtlik



davran ı;İHinnı anla m. Bu. kabile iki ah pruha (tohlft*) aynlmı^ltr



Mk-.l. n. vhr| icmelim E^lu>lunır. Sıfır, gerçeklen orada ıdınasa h ı k



J



Hır ammen o j kuma kasjhakannm mekansal hir k-msılini i l i n e k



lüm sayı dı^ikrinde yer alır ^ark Lİa uyası dU?mİn sıfır (krcershlir.



n m ısırdıgımk. iki ptup farklı r e s i m k r v u e r . Bir ^ n ı p kenti O r t a m ­



" İJespotı/m M



da hir ev bULuUfl birhalkjı ^ k l i m l e nlj-ılüjr. difer jytıp ise İki parça¬



işlevi fturür"(rkper 1 4 % : 47).



ya hi4ep_ / i s e k hu iki ^nıhu muhaf-Hvakû kıırpnraîısrJcr ve devpim-



ı-s^uıeu"



ı h ı ^ n l e m e sistemlmk sdır dereLcsi



Yine de hu ''kanunun d i n i n d e k i " , ayrımdan üııee ptelen iravpna-



L'İ k a i f l l l i r nlarak sınalhndjrbr Aslında hu ıkı laral hcıiser hinimde



lik "(jertek aneak simgesel olanla lemsil edilebilir. ı' ı ..



stil ve sa£. erkek ^e kadın diye dc sınıflandırılabilir. Murada karsı



sıfır-jEuruın haline pelir. M-



kuuulavak ef ıhın doprudan Balı ve f a r k ı n . Koma ve l*tanhulıan



lupiar 6*cyı. hîchlr ktMtlarnarun hısM.-dilmedıı:ı U ^Hekı u/amı tem



kabilenin iki aH pruhu gıtn. a j n ı ^ I H M - M - I uzamdaki kurumlar ı J du£unu iddia etmektir. Bilakis bu iki kıfflullk



dcrcVC - »ne mh hır



4 \ m a / ı e k almanın İki farklı yolunu iladr eder. Bunlar CnısrnjJti



ri



I



• •.



ı bir



M burada da 1 ayılajulu. Mti.



il nlel * ı ıiımıılahn korırttkuraır. Onl ıı !• . ı kurnuL J \ J LIJ nııpcsel Mmulahrajdır N a i e k m 'İa*fhP*\İn ıam.ısı mekânı a m | w ı k hır Iscan hul dcpŞİI daha Jüyade Madam A n i l a m n meklur^iarıyla uısaj e d l k n r



hır ç r i ı r d e f ı s c m M l f f etme y a k ı l a n . :ı •



hir -ı-



ı =• -M - lanpı^-



lan heri nlan trasmatı* hır e k ı i k l ı f ı nrlmenm iki farklı >oludur.



hır mekandır. I ık .ı mckluhun malremesı k e b m t m n n i m anlamıyla harfler, ••• ı



nl • • • meirup ayrımı po^lcrenkr a r a t i l ı f ı y l a yarn



Cır ve bu bakımdan sımıescldüsxne>inlr (Lacan IVT7: M ^ U J k B ^ U M SirauKnUn •.. r..-ı. durdu j]u nokla. IHI ıh ne jh a h / ı hiçbir sek ı k k , mjıhuiühal u/anı ıhlujısmın gö/krriLinın ^rııp uy^lppjim haizi ı nklupu hir kul lUni eıHveclıfic yilnellrflemiM ü=ervLlİfkJiı Ikı "jıiVreL-e" alpıya hnlilnmc, hir Siihıic- \ JCM b i n a l ı m nesnel, "edımsrr e i ılımı™. degıl dc Iruvmolik Nl ı knıie(e. koy Kokmfcnnın ^impckımriiH-dıfl. Kadayam-ıdıiı. "ieseilefniL-ıınliLi" I*-s^d asam jdıjtı Inik'I I H I karollı^A n |il ulucun ke nü ısını uyumlu hır hamın olarak lürLnrh hak |H-Lırmr%ını enprlkym ihfılümul ıJı^-ıkıdekı bil 4rppru/lıpk - ı. hır poıakııik-t< dadr eder. /emin planı tu -l.ı-1 ıkı algı. bu uavmalık L.T^.HI! .ı ••. cime. aeO£ı yavaşı dmarli hir *jmae*d yapıyı dayatarak i > « ^ n n w - afelaall kutahklı o u n i Nrcaraıı d l a ı ı ^ M Tinctac I I Î - Î A



dında keşledik-L^k hı^hir (Cy. hiehir hakikat şnLu-ı f a f j j f r j Yallııf-



\\ki



Andığında. Kkıpkıpk TanTa/ıkn yabalanın hakikal LSL-^II ı l c a r r u "I



nuvnlarjk larrta^inıiMkdı laylpjtıhi hir yapısı v a r d ı r < Î l i e k h



\ i H}. i â



1



1



%



k



n



Burada L a r a d m luıi^ı/.ı kavramı r k bildik ldeob>Jj a n l ı y i f i A H andaki farkı bclıdmek gerekir, n.ıha B n



lamamı aı/uııuıı sahibL-lerırm.-sı a hsmdan son dertı/e önemlidir. \* s



ea üavmatik hır dıp^ıs ku-yu^n puJer



1



sırır kurum" sayesinde. S ılır-kurum "ya İ m / t a httylc bir aıdaj kendi nKveudıyrlim j-rklerdifjine gdrı meşhur imlamı olmayım bos gnslerenm t-



Baiıb Ivıkjsjn



sakaljdu'ı



Şark "m pensinde p o \ e * . hır Şark yoklur. SakJJn } J r İ n ^ n ıMt



Av-



f u p j h haktim ^arpnEıfp |ier\Tk hir ŞaA .•Iduı'unu m u euV-ı



D)*a



I - a n t ı h r bakışa p i r e Şark hçr yrrde nbrhflk her şey *5arklila*a •



M kahpk M M İ bir araya £L t ı r ı l d ı I.evı ScraiLssıan deyimiyle



de huhheiıiıîimij jcihi



YaJnırea Vı:k •. . = M m a / i l e r i n f e r ç e k olup ıdmadiplı scpıfu



dupu unutulur. IAnlayışıyla ^1 lir-kurumun Tek işlevi judur:



.J MIM belirli hir



- - • bir muadilidir" ( J JÎ v



1 İÜ). S İ n a n e l o k u n u oluşfrru İmasını vc ayrımların lenısiledilrnu-



Hh]ikmut kjıunHin narn^vciHİncn ya da Upnluırual S M M l t k l H I kur|-ı ku¬ rumun varl ı£ına ve c^ııpisv 11 ijjinu İ^'TCt Utmckgİhİ nej^lif hir Içkvı: Salı in-



FILMLfcftLt SU5TCJLOJI



l ı r . T u H u b ı b ü y r k l u m ayn* katı ilenin u y e l m nfcjılüjnrıı >*•^ımjljnn. u j l ı ı a n H y k bu u r t f - L u J m rr^rrajTVMJır Ö > ^ > ^ N a u i ı r kuna» m u f halııle --jf J ...mr kendm dritL radıf. v w ^ ı / J r I H ^ I U H ^ E a ^ j y i u r - ı M4- L 1111 tüplümünbaıun u*-. • n- n ktntfumı ( a n t i ğ i u n f l ı r w kapsamlı hır a/Anı U ^ I J I I U aataamjaj ı I V . H H « ıp^lesın d a n a l a r ı isc c ı t u f p u m ı d ı r ? [ M I JOUDaı I M I



•'



.



.^.IJVI.I::.I'KI..Î



J.^.MÎ r



M e k i u p l a n n yertne -



» İ J ^ n ı a s ı m u£layari oduf | O b i r p o 4 K l d i r - F i l m i n has lan £ıe Irkla . M a d a m ı n k o n u y a r M k t r k ^ ı n V İ l ü p U n n gm aant. Ancak I J n ı d e k ı karaklerlerc



takılarak



dondufünu nfre-



meVlUpiarın u m u n d a



r m l r l e ula>n|>1 HranccV"n * e U a r l a n m nihayelınüV ı4iak k * O t f V k



p c n t c k k ı i ı r d ı k k n h o y l e n c h l l r . r V k ı n e d u hu kader? I ..... M. 1*11 JJ/I v r ı ı l c o l o j ı a t ı . . - . M I I. . J m sabil n l d u £ u sdyk-m nr.Llıkkrın-



" m e k l u p d a i m a yenne ulaşır" şeklindeki kldiasmdan yoLa çıkaiak



d e k ı ajhı t ı r . U m k ı ı m c l ı d n . YukarhdJ h a h s e d ı İ m i l k . I ı im .HJNLU ço-



ve •• • ı :..;ılanrı KrantCaCo v e M a r t a n ı n d ^ m j ^ u m d n u nispi sakladı



i U m l c m e L J I / I da b u d u r Fakat bu . • I =-î i s l e m k T ^ i i d c c e d a h n lemel bJr



f m ı anıklayarak hflslnyalmı.



v



d ü / e y c F t f b a u t l a m u m k undur. Fanları vc ıdenhıjıler a r ı u y o l u y l a



Vİcklıthıuı daima a l l a s ı n * u i ^ m a m ı ı ı n schehı i n l t e h k l e , H I I J K -



surdUrülUr. ^ i m d i huradun karçkctJe arzu w l u n l u m u d maflirKİir-



^ k [iirrL-rçıjmHİıib lwrkesîn k e n d i n i N r ah^L olarak deneyimk'meKİ-



•n • .-•>. ı- • I ı l r t ı m i n i tanımlamak HLİyurvLi. f W c l i k k Mimin Final



Jir < £ i f e k I W ? ) . S i s e ı k k l mesaj b u n u n paı;ulipiuwlık hır iWı^ -..ı.ı



Mlhrtfvındc-n >nla ç ı k ı y o r vc A l ı m af Ju. k i : M



L u u i s M i h u ^ s e r ' i ı ı telhçeme k a v r a n u bu aniie^el cazibeyi ı^-ıklur



L



İn •• vc bunların lı>p



lumsaJ n r t j m İ j r ı > U j | | l d i bit Lhlanlalı ( J a r a l c k a h y n r u / dchrt kadın t ıhı...- ..



Anımdan



. • M.ı i... A n t ı p n n c . R o y a n r Vc l e y d i M n n l a -



f u l t t i k lavrtndok duruca ulaman hır [anUJİ m ^ i r m c y o l u u r t a y a k o -



J



C lsiM>. I l e y sen" diye h a t ı r a n htr pntis ı. - •• >n-1 >•• t e l h c d d c n k i | i . r n d ı v Lİ^bnup kertelim hu çağrının alicisi nlarak tanımpadıjı ' s ' H ecl hedllmıstır. C) larala J I H K M hu



ISL-M" ç a ^ n y o l u y l a yaralPİmıshr.



t e l b e l f H d i r c c m ı n h r urunudur. O v k y ^ e dönUp hakan, polisi hır oUTrtr ıdarak k a h « l « k n herkes aİM.n sayılar. M a d a v n ı l l U K k l u p i a ı ı herarrınc nl



ladeJİ Taahhütlü



u: K IJ - Ü I - . Icsadüf ™ r i u k u y a t ı k l s i k f sVİhoddlf-



k r . I Mh.ısı f i l m i s c f n s d c n k r d e M a d a m m mekluplanmn a h c l M d u . M a n a n ı n / A t m a m m f i n a l u h n o m d c k ı t • mumunu yorumtamak



I V ı l n larajpmlan L e l h r d d e n k ı f i gihi. v?lc)



ç i / f ı s e l VC kronnlojık rJmayan hır ukurmayı m u m k u n k ı l m a M açı



dımcr. M r a d i n >aunV l a n t a / ı k n n i lasdik eder. F i l m h*rc " sinıpsrurr



s i n i l i n M t k ı n / e n n c m l i d ı ı . F i l m i u m d u n basa o k u r k e n , her kişisel



kastrasytriıumu/U M>mamı/a y a r d ı m u ulJupu i J ç l h l e kahül f d c t T -



tıyku-ytl a u l sonucuna ulaslnaıım U e g e k i h u i k i l numarası u l d u g u



jlunu



k e n d i l i n i n i m | yanJ



hır lantazl ya]>isi %unar.



urluyu ^ k u r . M i m hh antik Ynnan t r a g e d y a m ı n ç a f r l B I v c n ı y u n u



" M e k t u p d^irna yerine ulanır, çünkti rrereye ula^ırsjı yeri orası­



n l v î k O k u n u n ^ hu Nıglamdu anîi kavram k u d e r o l u r . M I I T Î H Vvm*



d ı r " (Jolııirtm i9Ş&y Un :Lçıdmi bakarsak, m e k t u b u n bj^ıtrı^ım. hl-



ccscn'uuiı d o l a y i m l a m a ü a h y r j l k r ı nrl Kesinde kendi k a ı k r m i



/ c ı .111.•.-11. • M I M /



oL-kkılIrîrr F H M H



aracılığıyla. M a d a m a dJinüımeıi m l ı m k ü n



gerekir. I I . - Aldfl l'ne nun hikâyesinde < l*JMH| fndıs M f h M M n w k -



M a n a n ı n i k i dela K l a n h u l a gelmesini s u f l j r



l u h u n u asla h u l a n u ı / . ç ü n k ü b i r suçlunun rnekluhunun n r y e h m ^ e -



hwk p f e M



M



n



1



-..



.-i K .• ••rnır hir perde sunmasıyla açıklü



k



••• M a d a m ı n m e k t u p l a n m ıikumusLm oJanaklı kılar. K n s i m u m i a hır



yeeejllne d a n y c r l r s A hir I I I I D



a l n ı d a n hır . • inek re K . :• •. =LL-M:



h c m c l l ıiLi/UEiım LmundedLr. a n u üJeîinde e m n i y e l a m i r i n i n m u l u U



1 h. • T I , r ündUtUnc dair imp^esıdir. Elenzer bfç imdc I d m ile >fnunı



c i l htr karakicr n l d u j u u n ay a çıkar. I r., .. . . . ı - - -. ı ,.,



l.ınma^a l ı a / ı l h-ır p ^ N c r t n k T r ı r m i n d i r , i l s e i n s e I k l İ l i m i eşcinsel



n



v



Janvaon



L



("İLMLflfiLE SOSYOLOJİ



HAMAM: $AKKİN KJüTA tKUNUMİMtkl



61



I r n n i u j c ü r l c f m e * ı hujHamıikla o k u r l a r | b u durumda filmin mc -.ı|i



lık-stırmedir l-ı.p_y.). Ruma'dakı yastım da hu i m k m s ı ; l ı £ ı n tam hu



hiçbir c i n ı e l p r a l ı j l m lı amalık ya d i sappkm I ık ol arak g i m j I r r T K y c i v



iıVahunulur Hm



_ -İn



h e r k o kendine uyjrun hır L / ı n ^ d l ı f e sajliplirj



ı hır a f k arayışımla. M arla LIB l ı a ı i ı ' r s v n da ay­



K"muilrierkr_



nı ihanet oyununa tutsak olur Y ı k e ^ k ar/usıı yalnızca m u m ı / k ı k



Halıda kültUrel v e Eııplunı^al lyrifcuşün hır anlaTısl olarak okurlar.



vaıaiır. ^ i i n k û ideal pantıer d a i m a hır huskastlır: a « u d a i m a ö i e k i



H J / J TurLkr. I ı



ııın arzusudur. Oysa I s l a n h u l d a a r / u nesnesine ı h ^ n k l a n yaklaşjr-



•



11 hiı£ıYU*UJklptUne dair Balı i m g e l e r i n i n ak



*İne_ TufkıVc n m l U H c l t r kullurel ^ l î l - l u



J. n . . 1



edilme



mis olsa d a - trssırLC kabul e l ı n o j n i n kulJam_LM ıharak p O m r k f .



P



1



l_H s? ionlıımsal ıkğkıkr laralmdan dnlayımianarl huyuk aşk lanla •ı- .mn rv>hudcn4ldu£u ve Hamın tüm ı ; k - y i t i k n n



rarlEa/ıIn-pnc oynadığı ı huni M I d o ^ r u l a y a h l e c e f i ) k a b u l . -Mı \ • - ı - - . hu ):ııılı> hır Mirinim



l a n l a / ı l r n m su­



lara uyma/.. Islanhul onun i^ın IfPnlum^al simllaıhdıımalardan kak­ m a n ı n b i r • İLİ 1: • • - p e k l i m bu o k u m a y ı y ı reuVtrtmck ya da daha ısısı ıdenlnjik



>ıniıh / f ü s u n d a k i n ı c k l u p l a n n yerine ulaşması sayesinde ana



k m i L ' l k n n ı a^nfa çıkarmak r c r r k ı r . H N k u m a y ı h k o k i | i k yanan



L



-



k a n k l e r l e r m dr£ışlıu-Kulı İ m c k - y c l i m . F i m i n ü f a y n o k u m a s m ı su



m m k ı m h k l c n n l i j r n n e k u r u l u o l d u ğ u boylumu V I / I I PIH ^aha^ulo



n u y o t u / . Jlk ıkı o k u m a , f a i k ın hır fanlar:! mekanı nlarnk Hail tara­



" O r n t - h c n ' m İşlevinin C Jluslurut usu Lllaıak Ayna l ı V r A ı l l d c l.a\ an



fından



ç o c u j u n , blMnl£L£Lİnü yanlış y o r u m l a d ı ğ ı m savunur ( L u O B 1977i



• • ıldıf m ı EİnenıluyorL Ut'UncUsÜ ise l a n l a r i y i yakından



i n c e l e m e y i hLlpUsümp V i û t t b e t m c gücünü bozmayı hedef] tyor_



1-71. Ç o c u k a y n j d a k î yaıisLmuHiyİJL karşıİH^EifıuıliL onu e h e v e y n i n d n b l ğ a i m Z OİÖTR^ v a r o l a n ö^erk bir ben olarak ul^ılar. Ç o c u ğ u n hHfl y^mliş n l f lluması n n e m h nlçıkk- a ı k s ı n e v r inlerim t o c u £ l gos-



S l m g f s i l d e n İmgesele



icrihjjı lirene hağhdır. Daha sıfıra Mıh- • •



Sigara ivmek l ı l n n k n n v m h N r k e y i l gonierenidir. Î J m f j ı n



İm ıl



n^erkhk vc •••• n i U ı k



k a v r a m l a n y l a Lınuııl^nan b u r j u v a öznenin N d ü l l l u k ve tm^UTIsw-



siihncsppHİc Marta a n ı k sah ıhı nkluuu l ı a ı ı u m ı n yatışımla sıyara hj'er.



k k U ı ı yiiksun olucunu yanlış .•' •!



Mm. kendini m ı n k rmklujru surecin dorupa ulanmayıdır



t ü n e l i n e loplumsal b i r hnyut k a / a n d ı n r LAllhusvrr N K 4 k Lan. an



hiplum\al



onc



•



u k . L.Jcallın dü L



der il M M l ' f 1; M i l Buradaki ie-



d ı s k ı k r (aralından ıkılayunlanan hır stiVUdan fKoTTU! k e y f e I Islan



da aym şekilde "kardan yoktur



huJ| Marta dan M a d a m a ı V b f m ı k r k r . Sahnenin sağduyulu hır .-kıı



mel dusunce AJlhusserm ı.kı'N'M k ı m n u r t b * ı



martı tnı y o m k LI| j * . ak En M a r U l i n k i kendinden önce h r a r t c c v n v e



hııdır: dışı cinse mensup k r u l e r e l u r t f r sardır, J Î H A e^a* m h v ı y k



M a d a m m da y •



kadın t i n s e l a y n m o v u n u n u n d i j m d j h a f u ı ı s ı ı btr 1 arlık



L



1 1 .'-İn aradığını rurrnusîur H- n- .1 :.ı vüYıckılcff



rnakaksjndekjyk



•ohlc v r hna arzu laı m aksıra? Şart ın yasam l a m arrukanuya. halla



lunrmuL U z i m raim kısası bu o k u m a , / - . V M



L e y l i m ^ k a r m a y a uVpter IsiaAtıdalasmınca M a n a u a F r a n c c v n d a



' B a o B u d i z r r v i ' obaş e ( o pp-ıkcdojısmın ı u r a f ı n a düşer-



•• • • bu-



- ıc ^ a f d a s t"^ ıııı



hû B a l d ı yasam l a r / m m sahur vr kıpuiiprmisl • ı l d . j u i m fark eder: k lı akik al t e manca dayalı [Jo£ulu h e n l ı k k karsı bafl ı n l d l f inda. A v r u ­ palı h e n h k y ı W y s c l n î r h c n l i k . N r m a s k r d i r . Bu okumaya pive masken



film



rdimia p ı r k n e n f r n l l f P hur-makla d^ilidır.



( i e l p c l c h m burada HUPII.I sun



.



olanla hur hakhmdan daha



• -.- liıl r | a c u n cinsel Jhskinm m i k a m ı / o l d u ğ u n u ve parlntTİerİll hirhirknmn . • • • i m



- m kısım



• •• ı> • r o l ü oynamaya zorlandık



lanın y a u r ( L u s n 1971 R ) , Bütünlük olarak aşk H W U r g l z H n -



1 .HU/M .1 da Hu •. . . ın-lıiK-L k j duiuHHİın kıHlulmak >• > ••• ıızrc eski e e k n c k k r r sifinmakıan ktujulıkk- ilaha ııc ymin hır y ^ Minar • kiı> lh>ı.k 11 M ıx- im 1 kı|ıkıiııs.ıl i k i l i n i M i* hı/İHian ı ' u u y k ru>a ^Amaya ıifraşmak > ••' • n - a B a M a a H İ l Ü J I • | ^ ^ H H Lerk dmek. onu rnodern lahakVam mantıCının hır ıfadc^p 4 ılarak jtonjp n'dılec ııiL-k ^ı-iL-kn LPUUIL yrır•• • ı- ı • ı• köylermelıdiı" ı n Mu . yııJan akıp Rimeli, hır yandan dn ha hızlanmakla cilan HÜteetn tfitm d a m m j karşı mcsafelni ve kayiE^ı/hfını konunalıdır. İlim Nı lopl sili vt- k-krıûln-



HSMSM U H C W f O t İ A I JUJhllMJlâAl



I I I MI I HU V K Y r j U l ı l p i k ı k î ı s i d ı k k o a H M l ^ o n u n d a . - a r l ı £ ı n u r ı n c * n + i r i a ı rk m k ^ i m asla* da pek de d p U ^ ı m w ? r n s a r e t l m n in »hini flfcnayan arikimdan ibaret vJ,Lİüjü anlatısına dayalı hu mesafeyi k a r a v a n ı akıp •• -Iı-iıı l A ı l f k



N e Vaı k ı hu o k u m a y a da c k > l i n : l hır y . ı v k b a k m a m ı ; gerekir Emcsln Latlau



u ^ d u ı n y u k i u T denuşiır i Z â l e k I W ü > . B u e l h r i i e



T n a i u h e i ' m " l u p l u m d i y e b i r sey y o k l u r " d e f k e n h a k İ L o l d u f u anla



J l H d : 12-3).



nıiM.1 İ'L-IIM-/ | H



Itıı ı ç i u l B l bakıld



uak k a r s i l h ğ ı o l m a y a n b i r k e n d i l i k , y ^ n i ilaha ıwice gcfrdügü h i r av



Itamatn



B a l ı B u d i z m ] ile h e n / e r h t . t ç M »
ı|aj | V * 1 ] KonriUuleT L n ı r i c l rneiankolik



!.. -ıJr



hır ınsaulır. y i t i n i m * } v e a r d ı n d a n yas m i u l a n b i r t a y d ı r r M u h a l I ^ T : 25 h>. f ' ^ h i n Halı da can v e r m i ş n|atl 0 H M L İ



İmgeselden Simgesei Olana



l u l u k ) ardından yas lutmakladır. Aınrk u ı . M.ılılı .ınlalı pçıntir. Iıhct"



K u m a d a k i aldatıcı yabamın aksine İstanbul'u h u i u r . ruhalLama.SÎJSyal ve BrifcSd y a k ı n l ı k n i t c l e n d i r m M o d e r n l i ğ i n v4 k i i n - i t m i a n i n e l de|Jmedl£İ devasa U f k o y seklinde ı.ı • •• e d i l e n hu yerde lıerkrs b i r b i r i n i l a m ı . K e y ı l K o m a d a k i pır* h ı ı r v r f l işleklere bafch d e ş i l dır. daha Çok I n p l u l u k ı%m- k' '-n • L re sahip oJma meselesidir B i r e y v e l o p t u m a r a s ı n d a v a t ı ^ m a > a s a n ma/-,



-ni'!



(lop



- T ' s - LiM- ı K-:..



y i iLtlı> e d i n ve kı Milas an h u kanun a n l a m ı n d a d e f d d e l o p l u l u ^ u n t ü m mensupları ı a r a l m d a n paylanılan hir nuuves-ıyaJ t d ı r a k s i m g e ­ sel d U / e n İçinde yer a h r ı r . İlk ukuıliada ndak n o t l a M k e n d i n i bul m i i k k e n . huradiı m p l u h ı k i d i n d e k i y e r i n i b u l m a k t ı r Thslay ı s ı y l a H Î J -



în ( H l H M ^ u a u d U l a n b u l ^ i h i ] nasd hır ı q k v i n l d u ^ u kfMusurtd»kİ ıartırması hu m e l a n k o l t y i aydmlaLmak t ç u u î d a n f a y d a l ı alacıktı) i m e l a n k o l i ve rania/l ü/erine bir |arE ı M 11 .L i^îıl b k z . Î ü e i 200 l e ) . Buna Laf p ü Avrupa mideni w I mı ı . . . . . . . da d i f U n k e r h nı l e h l i d i r - h n ı n MJCHÎJ u^uh y d b r (kwr phanrl etli f i m u Bılaelıfın nılu> d n e f ı . ETremk afabna manevi aVkuMk « p m * karyıp n e m ıvdrnaıııı. • > J=Jk ca^ıtık ulLedr ha> ala u u n d u r ü k b ı k i e ( ı d u y k v n t d k . Snm^nftkn. linue h. ^ i - . ram afi sadree Euuıh t k ^ c r k n n naavalılrrunından. Şarklı o u n m vc dı^er Lhı kık ridfc Avrupa'nın A>Taİj£Hia uydktnhYInından thırel ulma mifUr: aynı /amajuU K r ^ M medeniyetîrni/ia kayıp manevi nurlunıyelİ• nm ara -ı (*|.f y. CP7-K|. r



rrrrıttj'daki^ünrıei H h n H İ d n c m l i d l r : Uojju'da ina&nkır resmen " ' i i d l ç edilirler • I m:v •l.ı:'



ve sor k o n u t u m p l u l u ğ a k a n l ı n d a n l*ı ve güvence allına a h m r . B u



-. kıl.lı



resmen



I. Jdm Italı bireyci



B i r kç7 daha i d e o l o j i n i n U ^ r a k k u n d a k ı l u ı u / k e n d i m 17i JyarV. M n •



ıı. -ı



.(er I i bel Ldsun. "Eoplumun" ailtajtı s i s l i k k a r a t Ceruu p i / k



l i f i n i n ve ınater> Jİ1 t i n i n i n hır ele^tinsıdtr. [ j i ı ı ı n a bu



ven h i r fanca/j e v r e n i i s k v i görür. Fauiavi k a y ı p h ı r c e m c u n y a s ı m



ö v g ü n d c l t p i tasn.



lUTaJl melankıdıL hır l # ı n nJanaa. s a j l a r . Ben/eT ba ın.df MarTa s



F n t n e c K O v e M a n a n ı n d i l l i s i n d e de aya* yapı } raneeıco'nun • •l.nı ı



lekrarlanır.



• arduidaıi tbarifirlar v e b ı r h ı r l e n n m fania



•



l ^ a a ı c n c n ' n u n i l i ş k i s i de Pnneeseü- ölene kadar hır b u a a n s i / h k l a n ıbaretrir h d m . c ı l t ı n l a m s e v d i ğ i ö l m e k Ü/ereyken h a n s l ı f ı n eski



h i c r i n i k a b u l l e n m e k r ı y l e a r k l a r ı duruca ulaşır H u K ı r ı ş m a . Mana"



Mollyucıcıd k l i ş e s i n i tekrarlar ( İ d e k JBOllb; 2 2 3 ; 2 c m i e ] . M a n a nın



ıı m rranecticn'nun ^ k ı n u l t u k n sonra k e n d i l i ite 4 a k i l i m e d i l e n e v l i Lik



a r k l a r ı m 'u1i!]manırd^ın aldiiEniaİLjrd^n vesiL|>kıiLİama^ilerden u o t



y U t ü f ü m k kabul etmesiyle k e n d i n i h e l l i e d e r F r u n c e ı c o v e Marta



saf h a l i y l e



d e y i m vennd^yse i k i n c i k c / " e v l e n i r l e r " , aralarındaki sımpesel ba­ l ı yeniden kurar %e b ü y l c l ı k k farkı a f u k l a n m •• W



ı-k-



Bunda



kla e i m e cemaat huafından k ı n a n m a y ı Vc d i i l a n m a -



k e y i f alma huy r u f uylu kur>ı k a r j i y a y ı r .



b



ı.ui.uımr



y j k a l i u l k n n ı r n ı c v k s i d ı r . B u noktada \ n o r ı * n e i y i h i r ö m e k u r



h u k m u n u artırmakları ziyade a j a l h ı F a n U / m m h t - f i r u p c l r t u k t e k



\ : ı i ı . • - kelılın o\rsrrum t j a r a k Jı>lanan ve h u n e u V n k de g ö m ü l ­



cıı k o r k u n ; | c y p e r ç e k k ı l İ r i l m e s i d i r . B i r f a n l a r ı y ı c e r t c k k ı i ı r ı r -



mesine 17în v e r i l m e y e n a t a b e y i Pınlyneikcîı i . nımerek ; ı l ^ m hir ın



A n c a k n v - J ü V ^ y j l hır hivırnd



kcn.



t a r h u r u n ı-lr



O H ı ! d e n yüce etınınen ses l a m h i r suprünluv.



•



• /fpj-



• M



f a n t a / m j l ı L b i n , r r e r v e olarak ^ a r k • > htırmc ka>c.ı n 1 e k " k a v r a m ı n d a n yararlanarak h u Kssrmju e k a l a l ı m .



/ ı ^ a ı k - hir " y o k - y e r " ı yaıu g e r v : ğ m > c r i n ı ı pıal e d e r k t



1



h



:



H



r



1



D u f l Kadın Kahraman k o de "dış dünyayla m e k l u p l a v n a y a devam RHaİDaV. Ş a r t



ibartzi o l d u ğ u n u b e r t e b i l i r



j-ened^-herkes bundan -revk a l ı r IJigcr bir ( k y i ^ k Ş^rkiyaıçı nfalîkk n f c b i t s a n ı m - M kıınapsudur A k s * laUaTrjt S w f m



riaâatahaklt



n m m a l a m a h * | a m ı wmİ a t k l a J i a b ı M Jjark imgesi a r r i m u n |îü V



Hoer. I



- M



»->ı» TiııH\r



Wnrllcy U



Mriîuj*!rm'nı



11717-18) haremin f i n d e n b i r Ladin anlatısına i t m e k g o s h m LII k a l ı n l a r ı n peee takm .1.



1 • K a k a l a n tarafından • 1



maktan k o n u l u r u n u , k ı l ı k I



LcyIL..M



- O / p ü r l ü g ü vf h a r r k r l sctbeM



n a a r t ü bîr inek Anda çnftalrnaunı nlanaklı k ı l a n hir sıfır k u r u m i , k T I ^tirut D o l a y ı s ı y l a ben se o t e l i aoy l c m t , !>art h a y n n l ı p r u t k m h p U l m i f t ı r bondaıı k a l ı n m a n ı n tek y o l ü f a n l a / ı k r ı kalrtntarklır. Hen ile Üıdci. h a h ile U ı f u arasındaki a y r ı m ı y e m / y u n ^ ı / U ^ ı .



l l £ l s.ıi-l-ııJıı-Mi vurdular Cd.jf.y 5*1- ftaın n v k l u n l a n n d j ı ı U r i y l r



mayı «erekli k t l a n da budur A m a l bunu yanarken 1Ü7 korHnu a y ­



bu b ö l ü m ü kapamlım:



r ı m ı n a>m s i m ı t e H İ mekanda bulunan ıkı kutup aracında d e f ı l . hır



M.JtLP I n d i a n ulursa uhun hu/hır katim. run g m k n tıan\ bütün y u / u M . 1ı T : MC narrı hı> jfnıpı t v k j m di i pan;* Luoiaa o a m a l ı u a ı t t t a j a b i riikûnıjhj ilahı, hi iden d .ıhı ^nH hümyele ^ I m ı nMutlıın Inlayca ardandı j w . . . liLUfcun L4tLan ııaml da ÜIÎJkilidini. aol hır hanı ıih-knd i y k koksun a)Hl rtmrpun m u m l u n M I . iı n k ı t l m y Ltk-jun hıl- kanoyla Lana I H A B B B I I ™ u m m a m ı n ımkamo mdafıihıi *e ht^htf trke£ın tokla JSTd l ı f u bir kadına dokunmaya mjft cttU t a k i p t i n * ) * ytllrtarineycrrfıni tah ımn ruerthiıu hu huıckh tebdili L ı y a k l onlara, k ı m t c k r larlına ı; |an ı * * f c k n t a u yaftan* k l o ş u n d a *mw* bu o x f a r l u l laJJiyirf ı \ h W a Ha. aktaran}lalshand l"M:9G k



l - j t c k k r laaaiındaıı PSeaI « 1 1 I m t M nvamkün o l m a y a n vc k a d m U n n 1



Itatı ılûkırk (ore L I J I U P.L/Ja ayrıcalığın k e y f i m surdüeu k ı m ı kadW> mekânları



,K



.• • • ..11.1 ( B t ı c r l J f i : ST)- l l ı r n u " y a l m r c a Şarkiyatçı



b i r d i k i / L i n i n hayali kadın u n v r l l i g ı ü r e r i n e 1anla?isiiKkıı îharci 1



^k -'ikhr. aynı ramonda ıcindr hıchn e r l e r i n olrnadifci erotik h i r e * i r i l nlanaeı. sosyal ve cinsel p akiklerin İni tu* ya da merkcrı b i r erl e l o i m t c s i e i r a l m d a düvenknmeHİıpı hır alandır" Cİ-Jiue - I X 3. Boet. / . T ^



|W|:



nın hukc>ırb kar>ı k. N e var k l Ros.



öyküsünde o l d u p u pih



hu p r a l ı k k r :jym samanda



bîr ö l ü m f e r m a n ı taşır. Yalnı/ca ncpaiil h i r b i ç i m d e ılode cchlchilen h i r eleştiri ndüj^Ldır Hiy.im b a r l a m ı m ı / d a ifflcrnli o l a n . ^ a r k lanLa/İMllİlL. y a l m / c a d i k p c t ı n n e ı u n o l u m s a l l ı ğ ı n ı .m



-a k o ş a n ele>lırı y o l u y l a ^nnil



i n p l u m sol bagm İki cepheni « M â l ı «Iduftumı da unulmamaa nerekir- Simpcscl ıdan d a i m a oJumstu b#r tat alla. i h l a l ve u m r s i v k e y i f f a n i o v ı k r l y l e desteklenir. M c k m p f a n n c V ı r ^ ı m m d a n . a r / u l a n n ç i ^ c k l e n m t s i n d e n , keyHn [juıtazllerdt ^ a l ı n e l e ı i m ^ î n d ü i ı k ^ ı ^ y o k İUT. A n c a k eskileri kadar h



= 1 J ı l . ı r i n u y a t ı hır m r l l u n ckorKVtııu



HHİu;lunma>a ^absmok anlamhnda hır s o m m ı u l u k s*>£ kunu^udur.



3 SİNEKLERİN



TANRISI



Kin Sosyolojisi



Kûrku/terür ile ticari girişimlerin - t ı p k ı ayrı yumurta i k i l l e r i g i b i - a y m a bir s e n t t i yoluyla tek bir di&puzltJf oluşturmak üzere b l r l l t t e çalıştığı bîr toplumdur denetim t o p l u m u . Ootoy ısıyla günürnür t o p l u m u n ­ da t i n i n poslpoNtik bir strateji o l a r a t ortaya çıkma­ sı tesadüf d e ğ i l d i r . . Kütü oları aslında biziz. Kütülüge karşı savaş başka­ larına kala tutmak de£il. kendimizle VE kendi arzu­ muzla yüzleşmektir. BU bakımdan Sineklerin: Tanrısı hepimizin içinde örtük bir bibimde bulunan faşizmin Oy k ü s ü d ü r



5 i nemlerin Tanrısı ^cnisIcliyiH-RıJch'ınj liu fVEırtik^ tm Itiluf kiihiituym kudretini... Kahrolsun, kahrolsun Aklan *Lıphe djya.n üç t * » L i p ! -SutfaııGeorar/ IVÜ7



BİR GRUPEllKlLK ÇOCUKUN u s t z b i r adadaki yaşamını anlattın SJ« ^ ™ T o ı r n J i sava^ üzerine t t r û Utûpyacı b i r y o r u m m i e b ğ i c^-ıyOr A n c a k A d o r t ı o v * l l o r k h c l m e r gibi çağdaşları gibi G o t d i n g dc savaşj medeniyet t a r i h i m l e ksırn b i r leke, bir a n o r m a l l i k olarak grirjuüyordLi. A s l ı n a bakılırsa İ l i m d e b e d m l c n e n yaşam kendi sistemi­ m i z d e d a l m a niCTCUl b i r o l a s ı l ı k ; İ^psnui b i r d u r u m . Tin doğrultuda l>*ıkddı£mda adadaki i o t y j l ya^am s ü r e k l i i k i k u t u p arasında g i d i p t



g e l i y o r : B i r yanda kurallarla yorrel i l c ı u kanuni ara ltagh vaLaııdaşlan d a n hit Eoplusi iniğimi vur. d i ^ e r yandan "aşağı tarafta



ihlal (an-



JaziFerû potlan ve sapkınlıkla karşılaşıyoruz. D e m o k r a i i k iiLopyaLih£u kuı^ı t'aşı_sl şiddet, topluma kar^ı sürü. İki t o p o l o j i b i r arada var o l u y o r : toplumsal bağın d a i m a bu i k i efŞilim arasındaki k ı r d ı m b i r dengeye dayalı ö l m e s i n i n sebe-hi de hu zutcn_ Sintklmn



TımwfnĞa



dramali?c edilen şçy de



ı. •• ^ n i n hu k ı ­



rılgan lığı, hu b o l ü u m n ^ karakieri. R a l p b s ü r e k l i a k i l v e düzene baş­ v u r u r k e n Jack söylemsel k o n u m u n u b i r düşmana, tepedeki "cfiüaır



var 4 y a p i ı g ı g ö n d e r m e l e r l e g ü ç l e n d i r m e y e ç a b ^ y o r . K a l p l i n tH¬ * EıkLI i hır Alının ^ j u m b n Sıttım Ck*vuv ^ y i t t l l r ı ı uyak durmayı lerrilı clliyıc d e c « n > n N n i i k r r i H ı m v nnq. u ba lunrkı-ım mı^L-srl dilinin L anda­ F



cında ymuf lanı lan ıcmcl anlarlardan hin nlmusTıır. --ç.w.



E l l . M U i K U : SOSYOLOJİ



sjNELKL HKİN TAMRISJ- KIN ^ Y O L ü J İ S İ



ı»sı Vt gcn^l anlamda demokrasinin kuburu B a i a î H c m ' h e l e r o j c n I i k" dediği şeyj; yani barsamanın, o y u n u n , savasın v e d ü z e n s i z l i ğ i n loplum^al y a v r u d a k i önemini yadniTnuM. O t e yandan J a c k i n İ M İ * remedi^t



v e alptlayamadLgı s t y ise kendi düzen bozucu uçuş hatla¬



rının bir ıjiddet nrjijn'ne ve şortunda k o r k u n ç b i r cinayete dönüşme



dok ak cvkTİnrlcki fiunabkârlardtr bunlar, fiobiiisonlm hayal WTa£t Havva "k ^il. Uysal «ysal ^ıh^ajrkı bir k ü h o l ı n a k l ı n lEitarıuıi- yamyam lıkLau kolay­ lıkla vazgeçen fJuma'dıı. iler sağlıklı akar unu Jîohinson'u yerken germe­ yi düîjleyecckür elbette {Dckuzc 2ûfl4' l?>_ r



Bu a ı ı t t - l ^ r i t e n r ü y a İcatlar ve y a r a r c ı l ı k l a d o l u , "çabama ahlakı­ h



potansiyeline sahip o l d u ğ u .



nın" Lf&yaramadığaTanrının kullarım kolayca. ıerk eni£î ve köüilüğUn çocukların gitgide kabaran korkusunda b ü y ü y ü p scrpddlgi Sİjit'kfrrin



Oyun



r



TAHFIF rida bir bakıma gerçek olur. Böylece f i l m i n daha baş­



lan uda i j l i T d e g i î j i r t i K u k l a r d ü z e n r l ç n / m c d e n i y etten konmaya baş­ F i l m bir kazayla başlar. İ k i n c i D ü n y a Savacı sırasında askeriye Öğ­



larlar. F i l m i n sonuna d o ^ r u g n ı p nıcdcniycltcn iyice uzaklagu. de-



rencilerini İ t t g i h e r e d e n tahliye eden b i r uçak Pasifik Okyanusuma



n i ^ k a b u f u b i l c ç e k i c i l i ğ i n i y l d r i r ve denizkabu^unun " m u c i d i " olan



çakılır. Ka/udan y a l n ı z a yaslan beşle on ÜÇ alılHilda drpıscn bir



D o m u z c u k ' u da öldüren sadist çocuk Roger tarafındım paryalamr.



g n ı p erkek çoeıık sağ çıkar. Çocuklar t r o p i k b i r ıssı* adaya çtkar ve



Her şey çocukların y a l m z o l d u k l a r ı m fark enneleriyle huşlut.



burada hcnıç-n medeniyeti yeniden kurmaya kar:u verirler. A s l ı n d a



Adada h i r ç i z g i romandaki m'bi, h i ç b i r y e l i j k i u i n ıdmadı^ı bir ya-



ö y k i i bu bakımdan yabamın ıssız bir ad:Lda yeniden k u r u l d u ğ u Ro



j a m süreceklerini düjüııürfer: " B ü y ü k l e r hizt almaya gelene kadar



htfUfUi ( V u r u y u akla ^eıirir. NiLekim f i l m i n başlıca karakterleri



cplmrcc^iz



• • . • Ralph ve D o m u z c u k buıifir ^ ı j m u diğer pot ukları bulmaya



bolması ve eğlence ü m i d i k o r k u y u da c l s l m 1 c | t i r i r uzun süre bo­



Vabijirve toplumsal düzeni yeniden icsıs clmc-ye bağlarlar.



yunca adada kalma i h t i m a l i çocukları k o r k u l u r ve bu k o r k u daha



{Gcdding I ^ M :



rJç v a r k i o l o r i l c ü g ü r l c n n i n kay­



K u m s a l d a hufrluklan dcnizkahnğu hu bağlamda ö n e m l i b i r neH-



sonra "canavarla" iyice artacaktır. K o r k u y a kapılan çocuklar kurta.-



ııcdir. Binnedeniyec sembolü olan denizkabugu (zira coplanmaçag-



rılmayı ü m i l ederler: zeki b i r ç o c u k o l a n D o m u z c u k ' u n da yardı­



r l a için k u l l a n ı l ı r ) çocukları b i r arada tutar; kabuk k i m i n elindeyse



m ı y l a , geçen j e m i l e r i n d i k k a l i n i çekmek için hır işarül aleşi yak­



konuşma hakkı da ona aiMİr, Vs. D o l a y ı s ı y l a d e n i t k a b u g u b i r nevi



maya kar^r verirler.



demokraLık y r i n c l i m ve me^naiyel i n e n . agorayı k o r u m a k ve skide



J"ilindeki en anlamlı mctatbrlardan b i r i o l a n hu ates ın^deniyet-



t i u/.nk (utmak İçin g e ı t k l i b i r simgedir- Bu nokiatla f i l m d e anri-de­



Ic bir höLpm mçdçııivçL |vc- ona i l ö j ı ü î ) arzusunu n isarclidir: bu aleş



m o k r a t i k e k i l i m i temsil eden Javk b i l e seçimde liderlimi Ralpha'a



yandtkça k u r t u l m a umudart da canlı k a l a c a k t ı r N e var k l daha İyin



kanurdL^ı halde kemdi jirirühiânün, yffiu " a v c ı l a r ı n " lideri i ğ i n i sür-



başında, ateşin o l u m l u olduğu kadar olumsuz sarnıçlara da gebe bir



dürmekıen ınemn u n d u r ("iencie vurulduğumla çidd^L düsünteKİ



şey olduğu anlaıjılir Çocukların yaktığı ilk ate» konırolden çıkar ve



karşısında tedirgindir; hu nedenle de ormandaki sarmaşıklara takı­



b i r a c a ; luıugur. K u r t u l u ş vaat eden şey y r i a m d a g e ı i r e b i h r İlerle­



lıp kalmış b i r domu?, bu kluklarmda Eercddüı eder. d i g e r çocuklar g i ­



yen sah nelerde-ÇOCuk I ar ^ i l g i d e v a h ş i l c ^ i r l e r k e n isarel a l c ^ i n e o l a n



bi o d a d o m u / u öldüremez. Çocuklar domuzun kendini kurtarıp kaç­



i l c i l e r i n i hütünEiyle y i l i r i r l e r lin sesmmda ales 1 ama inen nönil ünün­



masını izler. N e v a r k l R o b i n s e n ' u n a d a l ı y l a elan benzerlikler bura­



de medeniyeden a y n i m » süreçleri de lanı»rnlanmi^tr_ Hu noktadan



da ••• - bulur. ÇUnkU Kı



^ynr3 ç o c u k l a r dcj^al d u r u m a geri döncrJcr.



h



h



h



r



•



Û n A ;



her *ey aemiden alınır. Hiçbir kaL yapılmaz. Ne vana hepsi adada Tanımıli hir çabayla ku Hamur. /aman, ealı^mınm çıkım rthîaV fayda ürelicek simlaye i t i n j ^ r e k l i olan zamandan ba^ka bii Jty tfcgi Idir. cimrinin ilahi işlevi bunun bir getİrilİ DİKa|au ÇVaaii ımnekür. Taun kullarımlamr; s U i i l i b i k l e r i n d e ya^yan çalışkan, dünüsi lîpler ve hakırıliıtf kalmış



İ l k ba^ta a l c j çocukların "eğlence" a r a y d ı yüzünden y a n l ı l ı k l a iüner. H e p b i r l i k t e hayatla kalmalarım saklamak için gruptaki fıerkes eab^mak zorundadır. Yapılacak ç o k i ; vardır: kulübeler inşa et­ mek, yiyecek meyva b u l m a k , arlık daha fa/.l» kâbus görme.Hİnler d i y e daha da k ü ç ü k o ^ l a n l u n n ıröıılünü b o j l u l m » k . vs. Üatph işbö-



MLSHJÎPIJîSOSVIHjtJJl



S I N E K L E R I N T A N R ı M ı K I N Si JS VJ H.OJINI



lümündeiı yanadır. Ancak J u t k vq gnrtM «vOİfğı asıl işlerden k ı ­



kez bu rahnede D o m u z c u k ' u n k o m f m ı b a k k m ı b a r i / hinimde H i n ­



rnak için haliaıiL- olarak k u l l a n ı r K a l p h ve Jack ^ i l g i d e birhırlerîm"



den alır VC g o / l u k k - n m kırdn\ı |g|n • ••



d u r m a n o l u r k e n . İ l l i n i n I r m a l i k \wIflllasI



Hır h n ı r a k ı sahnede Jack ın m a l a n (hümu/u kınanmak K;m bir ateş



(mçdeniyeie l •••• •



"



77



| M b d i l e m e y i reddeder.



kulübe LRŞJ elmeye karyı avlanma, alanını rurhrlemeye kaftji y e r s l /



yakarlar ve yılgın hır ayın i^ırnlr ılaJıs clmr>L- bahlaılaı. * v m vah^e-



yunsurlıpnjıj



lım i r k r a r canlandırırlar



.••••in



menfaatim - . U M U M I



b i ç i m i n d e aklatılır. Ralph k a m u



I '••



M I oldur. C i ı r l l a i m ı ke%. K a ı l m ı



J * L L I V ıklıdar saplarar-ı jr/indcdır- N i l e k i m



k a l p h in grubunu hır * ı > U l u l a n akıldır. J a c V a l k » r*C k a n / m a l ı L



K l l m ı n t a s U n ^ i L i n d a . yana ilaha



rhvma)



1



saclar allımla. laçk



hır liderle u J u r s I r y i K . F a t t l I V m i l a d a . Jack k ı u T H l d e r d ı a h ı..



kadar düzeni ı « m i l eden bir c t v u l daha yolctur. K ü ç ü k b i r c w u k



adlanma n K v k u ı l ı kattıu menlaalıne göre



korosunun l i d e r l i f i m yapar; k o r o « y e l e n iHlun komuExsında « v e



r ^ r u l a j l ı n r u a .İLMI.



mumladır ~s.Wu4.lar c l ı * l ı j ı * .



v ı r ş a r t ı söyleyip u y g u n j d ı i n >urUpkr Ne *ar U >em s r n ı belir­



ü t f K İ ouuak hayal m ı n n a l hır m\ı\ ı s U ¥ W i r ı



. ^



, . M .. • I. I



mekle-olan bu ısatsnaı ıhinırtkla. Jack karnasanan a«4İ kavılapı h a l i ­



bir rrtmtf ROT fa^arlar. u h ı t ı l a n n j l ı n V a â t l d i r tropik ö£te sıcaftuı



ne p r l ı r . M c d c n d d ı i e o y a v a ^ y a v a j >ah>diL



J j u y u j l a ı . aksamları hifhu-lrrıne V a n a n af " l a I g M k o r t u h l U y e l e



hir p «



t .Mil



f i t i n l e anlığına, kabada^ ılık se k ^ h ı l l f m Eırmandıfm.ı. t e m u l ı ğ m



lar. meyve



ı• h.ı >• yakalanırlar uc her şey b ö y l e şurup



gider. vLlklanu



hımu



dikerlerine kanatlaydık d -



sürüsüne



hı'hrpirt brr



•



• . ,hı * .. ut kuru-^u



N ı i e k m ı (utaafcaaı aracında v t p l a k l ı ğ m



••••• LM-ta lan k a l k l l g i n a ve ^ l l m l e l ı k Lİavranı^larmda L



yozlaşmanın diğer işaretler mı- ^ahn ulurum, hu ba^la.ımla "Valence



-



1 i t l e r i n i gOrUrUz. h i l e n ilk ballarda hu şiddet ıınrmallikle U g j t ^ k t -



belirleyici hır m i nynar. Tavırları y f l i ı f c ı r t l r r l andıran K a l p l i m ve



kteyl kanıtlayan bir i i ü i n i j;ılu" jr»rii ilmektedir.



I h ı m u j ^ c u k u n aksine, e u c u k l a r m v " j t u " ı M r a d a v r a n i n i i y ı " (isie-



B i r »un K a l p l i ve U Tam l.ı



•••



ı -l - ı>jıri



M Ü H



ufukla bir ' . m



ürlı ı



sorıdüğünu lark ederler! O g ü n isarel



a l t ı m ı n a.vcdafjjl smUmhdubutlda o|dupu nrlaya cıkınt.a Kalpb ve r



D o n w t u k J a t i e lena halde oFkrleııirlcr. Ne v a r l ı Jat-k v e l a k ı m ı



mcKİerj b u ı b r i a r . " E j l m »



7 1



bJlhuta n



rtvunraiiiı



kuramlara,



yana en k ü ^ ü k oğlanlara kvfk, sadisl^e hir ^ıırbjLhk v e j î d d c l i g i l g l de daha n k içeren, kuralları o l m a y a n hır m undur artık v



k u r t u l m a şansım kayırdıktan u m u Uulph



u k t ^ n uıplaulıva



k a l a y ı aı larınıakla h o - n ı u t l a n h r W gemiden h a h r r i e n bile > ı 4 i u r



ı^Jfinr ve h e r t e s * C h J d i y t l r daVrt euer:



K a l n h ve I k m u r c u k ormandın d c u k .-.- İ T - İ n .



(ar-jf-y.



cufc.j



Hu r v l l a t t * K a l p h *C I f c k ara.smdaki i l k CİuVh k a r ı l a ş m a y a ve v a h i m bir >ıdüelıh ndjpak v c r e v c j ı n m ilk i s a n t l e r i n e sahil ı d u n u : K..İI-I. ileri-I



... bir



••.m



" ı ve



1



• - I h m ı u / L u k U n . kalaMna bir



F



}7).



r..



ı -.ı i. -



r v



ırlı t a h ü a k l a r i Csfcenz. tVocuk



^ u i f i h ı davranıyortar! ' i D u m ı ı / -



adayı, p v u k laf m t e r a l a n d ı r ı l m j k o r ­



kusu ırJmaksı£ın b i r b i r l e n üzermdV a ı m r i u c a >ıddcl u y p ^ l a y a b i l e LtkleribiyopıditikbırmeUrva



u ç u r u r . Kılrrbdeanlaiılannıdipal



sonrası f i d d e i i n v e smın>ı/. k a m u v a k ^ k keylirk ı^ıemi h u d o n ü ı ü m -



tokai ptulaiiL. D o n u n c n t V n ıtü/lüklcrL batvayj fıriad] v e k a y a h k l u -



ıle yalar. O n a y a ^ ı k a n toplumsal d u r u m I . .ı .ı .



r m üzerinde N i ı ^ r d a d ı . D o n u V k deh^ei idinde hacınla: G ö z l ü k ­



ııı kurban c î m c . ya*id suç ve egemenliğin en saf haliyle n r r a y a ^ ı k -



lerim!'" .



V. M ) . Kana *usaılıl>li|l>m Coşkuluna kapılan Jack ve



l a k ı m ı , k a l p b v e I h ı m u ^ u k V ı ı icnkiLİerirve aldırmazlar. Jaı_k ilk



"şenlik ine. ya-



nğı ıtlıflnai hır duruma ^ok heıı/cr icıaimhY İ W Î : 12-4). İLepsindcn öte senlik b i r tür pçûifr



sjtplak o l m a fırsatı, yttü k i m l i k belinevle-



F=ıı.Mi.n.rtı.F s n s Y o ı . n j i



SlMliKl^klN TftNttJSI: A H KÖYOLİ JJİSİ



nndc-n ya da " m e d e n i " davram&lardan A y n i m i Iırsatı niteliği ta&tr.



dCHıkLen ilkilen genlik sırasında semeni hırakıyflrlaTsa hü itkilerin insan dünyası baflatnıahja bir anlamı ulınıdı: Sü&konabu ioziter sadece hu b a ­ lamda arı kimlidir. Ne uluma olsan hu alkilini hüytaFilarmkiyh k a n ş n m ı j mak eeretirCBaladle I " >-



Uedeıılef çıplak o l d u k l a r m d a . ' ^ i z l i kanallardan geçerek, bize mü-nctİKvcılik d u y g u » veren bîr ılir s ü r e k l i l i k dunınauna a ç d ı r l a r uü İle 2 0 0 1 :



•• v . . in-sanlur genlik k i i l « i içinde :



l h



H



(Ba-



mU^hceıUik



h



d u y g u s u n d a n " .sıyrılabilir ve d o k u n m a korkusu yaşam•Iraıgin û(ekileri k u c a k l a y a b i l i r h a l i gelirler (bkz_ C a n H I i 1962: 15).



79



Ö y l e y s e Sinrklrrin



r



7 â n i W D d i ç o c u k l a r ı n ortaya k o y d u ğ u hu



tuhaf a r z u y u nasıl y o r u m l a y a c a k ? İ m a n " k a n u n l a n " y la d o l a y t m 11



Biiraıllc'jn verdiği örneklerden b i r i n d e . H a w û ü adalarında kra­



lanıyorsa, h a y v a n l a ş m a " ) ı kavramak nasıl m ü m k ü n o l a b i l i r ? Ç o ­



lın ö l ü m ü y l e ı II m yasak Lir ortadan kalkar: " O l a y d u y u l u r d u y u l m a z



c u k l a r aynı anda i k i d u y g u n u n etkisi a l t ı n d a d ı r doğa kar^Limda



i k i l i b i r yandan çıdamlar orLalıya ujü^Cü: ^eylanı aİL ç i m e k i ç i n , k u ­



hem hayranlık hem de üVJlşel İçindedirler. *TUbu ve ilılaf çelişen hu



durmuş itibî karşılarına çıkan ber jjcyidlddrLİyor. gasp v e talan edi-



i k i i t k i y i y a n s ı t ı r Tabu i h l a l i yasaklayacak!Er, oysa hayranlık onu



yorkardı



Tl



(BalaiHc 1 9 9 3 : S 9 > . Şenlik bu s e k l i y l e , yerleşik iktidara



mecburi kdar' lBacaille M M : M i S i n t k i m ı t T n n m f m n



temef m u ­



y ö n e l i k bir lelldicien /.iyadü. gerici b i r iınisnııi d i m i m niceliği IflSfr



risi de arzu île i f r c n m e n i n nesne 11c z i l l e r i n (d/j/erı)". iblal i l ç o n a y -



l î i ^ e r b i r dey işle. o y ı m u n h ura || sarını değiş) irmek yeri ne o n u n dene*



l a m a n m bu l u b a i i k i l i e k o n o m i c i d i r . Çocuklar i k i kutup arasındaki



1 i m i ııi g ü ç l e n d i r m e ve meşrulaştırmaya y ö n e l i k b i r ^iris-iıudir şen­



s a l ı m m l a n y l a "hayvanlara" donüsürier K i t l e n i n o l u c u m u meselesi



lik* D o l a y ı s ı y l a " k r a l ı n ö l ü m ü jeallıjsi'iıe.düzenli olarak kendini as­



bu baklamda K M derete ö n e m l i d i r .



h



P



k ı y a alan kanunun kendisi müsaade-eder Iff.y.y..: 129). Benzer b i ç i m d e Sineklerin



Tatmsfnâû



da bu istisnai durum.



Rai pil [ararından. UlTiaD ve mekânla Sihirli b i r genlik nlanık bk$£Vv u r e d i l i y n r "clüyüLler b i z i almaya, jtekne. kadar C g k n c ı t t ğ İ Z . " Bu



U



tibi



İstisnai, geeiel b i r d u r u m olarak ş e n l i k , kaideyi ortadan kaldır­



kinden son d e m e f j c k l ı U e J İ l k l e r " sergilediğim y a z a r K i t l e i ç i m l e



m a y a n anip i î k i y a alan bîr ihlale i j a r e l eder (Baia.il Ic. ? 0 0 l ; 3 6 ) . İ h ­



tüm d u y ^ u ve d ü ş ü n c e l e r ' ' l e k ve aynı d o £ r u h u y a y ö n e l i r ' ^ b i l i n ç l i



lal, kaideyi aşarak unu l a m a m l a r



k i ş i l i k l e r kaybolur. K i t l e d e k i l ı t r özne sürekli b i r "beklenti içinde



._u 6 3 ) . N e var k i ısrarla k u r t u l ­



m a l a r ı n ı n pek m ü m k ü n o l m a d ı k ı n ı ifade eden l a c k i^in



H n n |2O02: 2 | , " b r g ü l l l l bir k i ı l e n i n " '-onu oLusiuıım b i r e y l e r i n -



-"Sekiz



d i k k a t k e s i l m i ş i ir", k i hu da m u iddiaların d k i s i alcında kalmaya



m i l y o n tane ada var, bizi asla n u l a ı n a y a c a k l a r " - senlik kalıcı h a k



BÇlfc h a l e ^ e l i r i r . B ı r ç y k i t l e y e k a l d ı r kalLİmaz'üperaLEirün". mesela



gelir, ihlftte. dayalı paradoksal bîr düzenin d o k u m u n u simgeler. Ve



lidcrİTİH Eüm İddialarım kabul elnieye. b a l l a r ve kendi karakterine



b e k l e n d i ğ i üzere, i l i m i n i l e r i bir safhasında Lsznz ada ( i s i j f f i a m e k a -



a y k ı r ı brçimde davranabilir İQ-g y. I 4 7 ( . & u bakrmdan



Pkı l ikiiİK L? b i r eve dıinüşür. " B u r a y ı s e v i y u n ı z . B a y ı l ı y o r u z bura­



Tatım? taçta var k o r k u s u n u n biu:la bir İddia Olarak Oılaya Likıp dalıa



ya. Sonunda b i r y u v a m ı ? o l d u . Evden çok uzakla bir e v i m i z . " Bu



sODra g i l ^ i d c ç o c u k l a r ı n esas endişeli haline g e l m e l i y l e , k i t l e n i n



paradoksal " y u v a " , A g a n ı b e n l n " k a m p " adım verdiği bu kalıcı is­



o l u ş u m u n u n m ü k e m m e l bir ö r n e ğ i m o n a y a koyar. A s l ı n d a



tisnai mekan" düzen ile kargaşa, içerisi Uç dışarı*;!, p o l i l i k a ile biyrj-



rfh TütiNSI k o r k u içinde bir C o p l u m u n g ü v a ı l i f t i v a r l ı k nedeni o l a ­



pulinka.



rak ptiren b i r l o p l u m u ı ı alesoriaidir.



fcmcul



İKiiaıa ile kaiilertin ayırt e d i l e m e z hale e r i d i ğ i b i r



y e r d i r ( A g a m b c n I 9 9 B ) . B i y o p o l i l i k a unsuru H l m d e ^ a y e ı b e l i r g i n ­ d i r : EJLmailan şiddetle b i r l i k l e ç u c u k l a r s o y u n m u ş çıplak bedenlere. " hayvanlara" d ö n ü ş ü r l e r N c var kî. tıuamıı doğaya dtinmil^ ftthîa^ninföinekaamarnalıyı,*. Bu kuskusuübüyk bi r dünüsuir. ancak sadecu hir bakuna... | l|ıuaıdar gündelik vasaınua red-



r



F



SiıtM^nn



Sinrtfr-



h



F i l m i n ni^peıen b a h a r ı n d a , ftc! e f l e n e c olsun d i y e k o r k u h i k i l y t l e r i artlalLrkeıı biL-zı çocuklar. Özellikle de ufak olanlar knrkgrljır.



* Asaiılfck. lirer^. i ı l k ı jnljmınu ^ k n cn^rtT k u r u m JuNa K r i « H t h ' u3di£i qeltNyli! Mrtı>LÇH!İ ıjrır^fiin dı^uKİ^ y-rr -n11T. nynı unda hbeııı ı iksiııci ^L-J h han de k^y.hnler —f.if.



H L M I İ R U Î SOSYOLOJI



S E V E H J ^ E I H T ^ N i i E S I : KisısnsYoı mtsı



l u b çocukların saflığından ?_cvk alır, K a l p h İse onları sakinleştir­



m u Ralph için k a r g ^ a , Jaek içirmc- canavardır. Ralph ve Jaek ara­



meye çalışır, g o c u k l a r t"eııcl olarak k o r k u y u haslarından savmayı



sındaki güç dengesi k û k l ü b i r b i ç i m d e ütağişince, Jaek Ralph ve D o -



denerler, onun y ı k ı c ı puian&i yelin in farkında g i b i d i r l e r



IllUZCUk'u d ıjlar ve uzn k laijl I rır_ g o c u k l a r ı n çoguuluğUs hatta - K a l p l i ,



"Burada



o l u m l u insanlara ihtiyacımız var. İnsanları k o r k u t m a y a yalıtanlara



D o m u z c u k v c S i m o n hariç— hemen Kemeri h i ç b i r i kuratlarla canım



clrjgil!" N e vğr k i canavar iddianı bula^ıcL h i r hal alır yfl y a r a n d ı



sıkmak istemez. Canavar ahlak, düzen ve medemyeii g i i p t t e çöker­



k o r k u b i r virüs g i b i ilerler, zaten k o r k u idindeki k i t l e y i dehşete d ü ­



i n k e n kuralsızlık (ek kural haline gelir. R a l p h bile manipülasyona



şürür ve en sonunda da kaosa s ü r ü k l e r



inanım k a l ı r v e simgesel k o n u m u n u k o r u m a k i ç i n manİLksızca hare-



13 u haklan ula, " c a j ı a v a r ' m var o l m a d ı k ı n ı bildiri halde, Jack'in b i r noktada #ger bireanas'ar varsa avcılarının onu ö l d ü r e c e ğ i n i söy¬



kel elmeye mecbur olur. av l o p h n l ı l a r m a katılmaya b a l a m a s ı n ı n nedeni de b u d u r



lemesi i l g i n ç t i r Yalnızca b i r iddiaya dayanarak t o p l u l u ğ u n güven-



l i ö y l c hir canavar avlama jrez.Esi sarasında ç r a u k l a r d o m u z piş­



Mvlifnni kendi koıııımıınu güçlendirmek için kullanmaya İ t a j l a r



tiklerine ra^llarlar ve canavarı ariimaklansa d o m u z avlamaya karar



B u n u n b i l i n c i n d e olan Ralph çaresizce onları canavarın var o l m a d ı ­



verirler. Domuz, kaçar, ama ç o c u k l a r çılgına dönmüştür. A y n ı ^ ü n



kına i k n a etmeye çalıdır: "Bu k o r k u hakkında k o n u l m a l ı y ı / ve b u ­



öğleden sonra "avcı sürüsü" k e n d i n i "daha fazlası o l m a ajv.usu" ile



nun lamamcn buş b i r j e y o l d u ğ u n u Uüaffialıyız:



11



iGo-lding 1954-



h c l l ı e d c n harmanı s sürüsüne" d ö m h j l ü r ü j (Caneui 19*2; I 0 7 | hay­



N e var k i Kalph'in akla fcLsvurma çağrısı gözardı e d i l i r Sonra­



vanla! d a h i l l o p l u l u ğ u n çevresindeki her seye y ö n l e n d i r i l e b i l e n b i r



ları canavar korkusunun ne kadar işe yarar b i r şey o l d u ğ u o d a y a



arzudur hu. Dolayısıyla ç o c u k l a r l a m hir ayin havası içinde, avı



Ç l k l l k ç a j ü t k açıkça h i r canavar n l d u ^ u n u iddia e d e r " K i l k e " ne ka­



kendi aralarında yeniden canlandırırlar; içlerinden hiri de ( H o b c r t İ



dar korkarsa Jack'in sözünü de o kadar d i n l e m e k l e d i r ve onu d i n l e ­



d o m u z rolüne soyunur. A v c ı sürüsünün anlıj sürüsüne ı f t i t t l i i ü m ü n -



dikçe daha da k o r k a k b i r hale g e l i r İddia de Jack'in buyruklarL ara­



de m r b n r h k ortaya çıkar IbİLz-ri-e y. 1141. Ç o c u k l a r dana edip şarkı



sında m ü k e m m e l b i r ittifak doğar. F i l m i n yeri kulanı liderler îara-



söylerken b i r yandan da domuz./o£lanı m ı z i a k l a r ı y l a dünenlcr. N e



tından İçtiklerken k o r k u n u n k i t l e y i nasıl bir dehşete s ü r ü k l e d i ğ i n i n



v a r k i b i r E i o k c a d a o y u n gerçek olur- Pobert'ı d ö v m e y e haşlarlar, ne­



hikâyesidir.



redeyse öldüreceklerdir- K o r k u d a n ödü kopan R n b c n h i r dahaki se­



h



h



1



ltfwrp. if nda. lınnanart bir k o r k u n u n kantçıladığı g ü ­



fer gerçek hir domuz, kutlannıalarmı önerir: " H â l â arkasını ovalar­



v e n l i k arayışı sadece daha ç o k şiddet ve d o l a y t s t y l a d a h a ç o k k o r k u



ken "Size gerçek b i r d o n u i i lıı^jm^ der R o l v r t . 'çünkü onu üldürme-



getİrİr Jjtck bu k o r k u y u rnaııipnlc. ederek ç o c u k l a r ı kolayca b i r .sü­



niz u e r c k i y o r V ' T a m d a hu unkLadaAhapta yer alan ancak Tılmc da­



Sineklerin



,



,,



1



P



rü gibi hareket eltırir. C anavar inancı kısa k ü r e d e d e m o k r a s i n i n knr-



hil e d i l m e y e n ttıieınli bir a y r ı n l t süz. k o n u s u d u r Jaek onun yerine



; i D İmline g e l i r Canavarın g e ı ^ k l i ^ i arttıkça denizkabuğu da anCa-



küçük çocuklardan b i r i n i k u l l a n m a y ı I c k l i f eder-



m m i y i t i r i r Canavarın varlığıyla: i l g i l i süpltcler azaldıkça Ralph ve



güldü" d i y e a n l a l ı h r k i t a b a ( G o l d i n g I1>54: 126). K i l l e hu b i r l i k



D o m u z c u k l a i l g i l i şüpheler artar. Jaek. Ralph'in lider o l m a l ı n ı flr>



duygusunu lerk etme f i k r i m neşeyle karcılar.



, r



\ t herkes buna



TUII yapar, k a l p l i o y l a m a sonucunda liderlimi kaptırmaz aslında,



Daha s o m a Jack'in kabilesini toplayıp k e n d i n i seE ilan e ı m t s i -



ama Jaek ö l k e içimle l o p l ı d u k l a n a y r ı l ı r ve isLeyenlerin kendine ka­



nii! a r d m d a n Jack'in a v c i l a r ı tlisi b i r domuz, ö l d ü r m e y i h a ^ a n r Ha-



F



h



h



tılabileceğini söyler. K a l p h hüsrana u ğ r a m ı ş t ı n l>omuzeuk la b i r l i k ­



r i ı cinsel ç a ^ r ^ u n l a r içeren b i r sahnede, çocuklardan biri i R o g e r )



le " k ü f e y i " isarei aiesini yenide-ıi y a k m a y a i k n a e ı m e y e ç a l i j i L N e



mızrabım d o m u z u n anüsüne saplar Ç o c u k l a r d i ş i d o m u z u n başım



var k i diğer çocuklar, d o m u z e l i n i n cazibesinin de clkpsiylc. Juek'e



canavara kurban olarak sunmak üzere m u r a ^ m üzerinde bLrakır.



katılmak üzere onun grubundan ayrılırlar.



» ö y l e l i k l e d o m u * ç o c u k l a r m l o i e m h a y v a m o l u r y a n i babanın ye­



fitlemek



gerekirse, "neden k o r k u l a t a y ı m l w l i r l e m e



,r



mücade­



rine l i e v c r l F r e u d İVûU: 141). Ç o k ^ e m v d e n ÇÜrılrnckle olan huşrn.



lesi Jack'in e g e m e n l i ğ i y l e , wiundilsnia.ii tanımıyla sonuçlanır: Dîüj-



T a n n l a r m m elrafma sinekler üşüşür, kî bu da yerle bir d a n m e d e n i -



|-| U1J.l-.fi I.U UJSAULOJİ



X2



S-İNI-K1.FRİNTANRI.Sİ; KIN sf



Vt>|.C5JİSİ



y e l i n hir aIc^nrisidir. İJLck sineklerin lan n s m ı . k i t l e de i ç o c u k l a r j s i ­



İ l i k l e n e c e ğ i ü t e r e , k e y i f vaadi - y e l i s k i n l e r i n e k s i k l i f i i - b u y r u l a n



nekle



bu keyfe düuüjpiujründe h a | a n p ı ; i a k i istisna d u r u m u normalledir ve



ı. • I---1 S m c t l e r jten,eklen Je E. "ancElinm u i y l c d ı j l i v ı l n



kitlenin m



N



:k-



-M N r i d i r ( i 9 S t 2 J > 4 1 , 4 b ) .



decnukıasi de y n d a j a n k hır l i n ç sUnu^Lmün htr^eyanırta dnııuıur.



Tutcrtl h a y r a n l a r ı m UldUrcn. j j ı u ypn< ile yasmı lulan ç n c u k l ı r ç e l i ş k i l i , n r v n n i k duy^üİAJ



ndcdil



f



I Anlayışıyla ç ı v u k l a r t K a l n h ve IhTmurcukLm da heyecana, kapıldıv



b i r yandan o r p u r l u l . £uç ve



| ı t - Lh 1 t v dansının coşkusuyla L \ ı m u / u ökkir. [ i t n l a ^ ı n ı kes.



cinsel a r r u l j n n ı engellediği ıejn e a n j vardan { i l k s e l bahalarından)



Kanını d n k ' d l > t >ürVı ^>>'lrrlerken. ınnııaikLuı ^e-YSi/ce • . k l . •:..



nefret ederler: « e a k d ı j e r zırhlan d i S n v k l c r m T a n n a na hayran­



:



•



belnia



(ırl



•!....



canavar .•.L. ıı.-.k ı l . ı



lık duyar, nna ıevcrlcr ı h m d l 4 H h 141-6). Bu şekilde t o v n n w t -



V A l l ^ J s a h y k e s a J d v ^ i j n u r u i j m n a j L a edrrleı. InrinL hır h»Çimdr



y v > t ı m f t e v l d u / e m n L a ^ r u y ı r u o-mu>ur C anav ar / T a n r ı a n l a m l ı bir



S ı r n u l M p e l i ) sebebi Lk nnlara eanjjtar d i y e bm fey E^iM4dlÇıru ea-



j e k ı ide keyif a l n u y ı b u y u r u r Bu adada



IS u adada e f l e n c c e p ü - \ n t j y - M ı mı?



..^ L e ı / ^ l U ı U m ( 1 « * : l 5 « i - A s l ı n a t n k d ı n a f i l m > • J a kanunun ItrV c J ı b i H ^ ı n ı n . imgesel Kfealler/knrkB-



l ı r l ı destL-Llcnm sunrt e ^ n fpfürkrnne dayalı çnfc i d .1 iv k-.. •••• -



oto-



-j ıl.ıra y o l aeiıpmı goııienr. Surıer e f o n u n filmde S i n e k l e r i n



Tanrısı ı]e 11



edilen U J C I I I Î I H a i t i yan k o ş m a n U ^ L bununla he-



L



r



• u ı a r sandıklan f e y ı p ri»u hır pjra^MsU o 4 d u | u n u s n ^ k m e k r ı r İHlyflklerâ dunyiAindv



. hır ı>Tfeı l^u" a .. .Nr, • | 4 M : \Wı G ü -



uah k e ç u i Ç i m e n i n Ö l u m ü y l r Jack lam ejcemrnh^e v i v tNİur v e hnnu k e y t 1 tur htçunde k u l l a n m a y a haılar. A^İMM b,ı kılıı^a S\tfri İrr t n fannu



nda ^ u ı u l ı Lee isi ve egemen



••ın. sunetrik I leurler olarak nrlaya çıkar. M a n l ı k d l f l b i r varUjde he



rahrr e ^ k r h e y ı husurnsasıdır. U ı j t r ı hır d e s i s e ihlali h r kanun. ı\



i k i ulaJı ^urıalı keçisi ncrrmların ve kuralların h m : • ı- • ı .



tısuayı " M n o r m h u l u v y e n m e k ısicr.



öldürenler ce/a\landırılma/. I.mç. ç^ı^uıdu^un icV U r hırey Unehn'



Sintklrnn



TtlM r u i k l a Inıjıln . . . düdenin kıskançlık ü/erıne ku



onu



dü egemenlik kurrruiKidır. G[ithali k u f i s i n i n iMieıni de hurinin yaiar_



rülu olması hu k ı ş l a m d a önemlidir- Ö r n e ğ i n f i l m i n başlangıcındaki



f i u n a h keçisi h i ç b i r a m ı nezlesinin yaınmuıdıjlı btr p j M mukLedir-



"seçim sahnesin t le". gruptaki en büyük çocuk Jack •• . I.. k a l p l i in



Lİir: Ona duyulan nelret bireysel d e ^ i l ortak h i r nefrccıir. B i r çeie



ka/anması hunuanlalır k a l u h k ı m m ha^ıa o l d u ğ u fark C l m e / ' Hİcr;



ıçıncle L , !•-, hırtı İT leriuul nelreEım laklİE eılehd i rler. Lı .nl.k-ıu- do



Kalrıh'ın i k t i d a r ı m . I J m i i u ^ c u k u n z e k i s m t v e [tepsinden öte onların



ru^a Ulasan da budur. Hır nelret mınK-sisî y L i l u s k ç a l t ^ m a ve l a r i l t



1J17L m m k i \ i . a ı u ı ı J J L L içinse kırımı hasla • I-111 -. n • nemi bir rrhe^e-



hk meselesi bir kenara aldır, h pluluk NılunİL'^ır ve dlu^tn lesıs edl-



k d ı r - ve bu ıkuruıu da uç çııcuk arasındaki hmn •••••• ı* üçgeni a>-



lir. ( j r r c e k t e _ un_.'-. keçisi ' l n n j u | u ^ u n l a m a m ı n ! J



dınlalır. D ü n u k m e r t e j a hıı :•• nynaf: Hem h ı r z d l e t n i t e l d i la



kurumak. kıcHİulufun darılmasına CTı^rl utmak »çın linç edilir | G i -



t



P



t c d n l a * m t L i d l h r l u n i y u k l u r . hem de k a d ı n l ı m ı n lmı> hir fi



h



1 • I"' '



M.kkTuklen"



Rt- Bu h t k u n d a n . h ı r m ı ^ n u h k c \ ı s ı ilan etmek U n l u ­



.•ur frıt aran rte^nVıuhr. Bu ıLİ kaİtfOTL y a n nesne ve b i l i r i nnda



mun l e m e l ı n ı o l u p u r u r I k + h e V u n r^hvcnıjtı 1. ^ L! durumda t d d u -



h u l u n u ş k n n u s u r . Jack in i hkaın, İlgi nefreti de bu I Î I U ^ V ^ I . açık



fu f i N . i i t ı a r ı f a ^ n r e küllünün k ı ü e m kıUaıisIhk ne J ü ^ n j n l ı ^ j da-



lan a h lir Tsılekım Jack kıskançhk ıçırMVdir yani "adakrl IHer":



sapır. H o b b b " d a . ^aCısma düaenlı hır deılelırL. K 1 ıa



an in kurul



m a s ı y l a a ^ l l u k e n . G u a r d d a bu j û r c v ı yçnnç p d t r e n h t r l m ç s u r u u j • d a k i 4 k h mhajyntftJt. A k ü d e n ı l n a n a t ı n keyfin ı/aJl ılnvranı ı r hoylehkk herkesin ^ - v f i u * r # {keyif) ensiminia cşiı eJaumu talep elıtkAıu Ru uİL-hm kazınılma/ hinucu ise elbelk çileciliktir £ın» h r l n r esri hır b ı ç ı n ^ r / ı w n ^ N f ı t n n e k mümLün de^ıJdir. Iıeriese esil "larak verıkbilecel. leh ^ey W H ^ . Anr*k uaıuinı. m. t •• v •• v hufan isirvk yaşadılumi. sim d e m e l-- I - - - -1-.... - iddin < d i k n (ııplumdt. hucifer cılık lam dıı ı•• • •• • » • • • •••^JÎPITJ "Keyıl a l ! " emri­ ne i - . . . . . . . . ı 2tHIU



düf. Dahası, günah k e ç ^ i n r a l ı f ı y l e (yanı Im^ h u k u k u , sunu karU>lluylaıl S c h m i i r i n Hlısna Lİurumu anıtında y ı k m h r h l ğ Vardır Bunlam ek .-ı. • ^ r/unumare kkdır kahıu^ uıamnn^L UUÎIM dLd hiı varü dabıı. 4rrı hukvlH tdı ahıihJj İ^JL-VL-H IMF ^ura •• .ı- hr SnAUk. i n kendi­ si kadar uuuımaj htrnilelik ı i | i r . ç U n i l v^pİMİpr «^lırHkı hk Jwk.uk an leddıdır. Kuıb«ıiıU husaka layık uldagu M ^ M K ı : insanlar orasuıdakı . h iiirrtu hamilerin hiçbirine aymaktı u n . hır h j y v t n y u i p j i lir/



F1IM9.EIÖ 1 VAVCU İMİ



M



K\\ y>M



SİM k| H İ S ^ M M



^



,



i Ptfck lırn hukuku c c ı c W I d ı u u i d u n u n , hukuk alanındaki } W *



yana mayan Jlonıu/cuk mahvolur Hava u ^ u k i u r a n u mc\ ya-



l a n a y k m hu hciffcık u l a n k ortaya çıkar Iktumde d r "yafam İ M



kamaurlan daha eü LLJÜMP artık işaret ateşi s ok I ur. >ani uınuNİakal-



•ni"



mamtslu Bu m i l a d a , aklayan I*ırnureuklAn. klenlo|ik f a n a*ır ha



ıall



• • l ,



* • rjM^ıprtılLkiMnj m- ! = • • • • ıı-. •' •• i h k A Apamhen



İkisinde de rsJr-JU W kaidenin ılıs>ısiim plandadır ve kjrar



IpUlUlh t - ^



ı -I



ı -ınınheltrkTiıııe^ıllı^plı



m



temelini nlujüırur.



Fyernen isi isruıiıın kanunun merkebi ruh- ver alması gibi. kültürü bir



san- bir yururtı pelır "Her sesi h u y u k k n n yapaı •••• J Î I I H



i)y-



p



İeyse neden. j se yaramad l Nedert?" Ç a r e s i kalan Kalp ve I)ûBluzcuk J a c k in grLibpuyla konulup on­



arada Lutaıı L1=I ^ünalı keçisidir iPalaver I W 2 l . Hu -• --• ı• ı • • I- işkence



ları tekrar akhı davel d i n e n i n le-k ser^nekoldLigıınnlıissederler. Ne



ınmnaklevr. Nitekim vahşi bir s



var kl Jack'm l>arel alesım arlık hiçbır s e l I M e umursamayan İLiplıı



ı



1



. 1 1 . -.ı



m



ç i H u k l a r d u n hınnin hapla



Bu durum hur • •



-.ı hap lamın evlaya ç r



onlara vahşiı-e sahhrtr. I X n n u / C u k [ekrar ahlamaya haslar ve



knjiVİan J a e V m kiHÜİÜpe savaş açıp Kalptim p u h u n u şeytan pihı



denİ7kabsi;una Mnaaf var j u t ı i y k -arşını duyurmaya ç a l d ı r



t-unılemıoıylc de uyumludur - bunlar y a l m / r a vnjhık tavaf panı-



EtM daha İyi - k u n l l a r koyup anlaşmak mı y o l s a a ı lanıp nhlunmek



noyauan d e f ıL piinümürini "Kiflır kartı



.*\ r mı LIJ andırır.



Ilanf-tsı daha i y i . y u i w kurluhı» mu y n k u avlanmak ve her



Toplumsal İ n *1 geleneksel olarak lordumu rfc*m sayar v c killey i bîr Lsiisna ya. da toplumdan hu- ^ p n ı a nlarak k a v r a m s a l l a r ı m . Ne Var k İ ç a £ d 4 > 1 o n l u m u l h k arlık MlrU ı Hippinde [ek'Heni



Han



pbî



fcyi yerle b v elmeâ m i r iGuMmt



I 4 M : 3 » ! Taan hu mutada,



h Imdek ı en sadığı karakter inan H • ı ecr in lepeıten a f a | ı yuvarl.KİıİT büyük N r kaya. blkâ>emn rn rafiynncl Mraklerim. [ * r t t ü / ı u t u M-



görünüyor. Ilır bakıma İslisru kaide olmuş, durumda. Toplum ve hı-



durür. D e n u k a b u f u n u d a paramparça eder. I M



rey Jtlbl a^irl Cdlt ı modern kah - - ' I .



ri de bcjyleoe yuk dlur ve kalpli urmana sığınır JîLek'lIl gruhLindaki-



: kay hulusuna ve bir kİLİe



krasının son



flin- "ayrımlaiı 0 kadar belli olmayan bir kalabalığın" onaya ç ı k t ı ­



ler onu Itpkı d u m u / l a n qvlwlıklan eihi avlarlar. A n ı k 'ormanda*.



na şalm o l u y o n u iMaffesoli



l i P f r 64). Birey ve loplum nıoderu



JiNrPFrp m r r r ' e uyı^uıı hır yenle saklanan/yasayan Halptı İHIIUll U1T1İ



i ı / n m i n iki farklı sersıvnnuydu; f i m d ı ist mıların yerini kille alıyor.



dini kaybeder. Jaek'm lakımı n n a l ı f ı dumana ho£arak ısnudt|ançı-



N c var kı kille nlmak UVua^lk Nr süreç, Bunun ıı/onıalık bir = ••• inen. bıı m l c r m e / m y a da ara varlık alarak kalınan mümkün- ( î e l pelelım



ttüMMl



ToHnvvd*



l a r V i n I ideni İdindeki >lkhTl çeteye



ı j d u p u yıbı peniden kaJmanJjnan parjnıısajk h*r tcsİ Hala da dünü lebihr. Matla kılke daha da - I T I çıderek bir ö ^ t m i ve km ararına M r f M a a a T # İ f t D e l e m e vettuatlari



tf?



279-30X



Kin J a t k ve avcıları InpluLllktan ayrılır a y r ı l m a / avlarım nisirettiImrk tçan alei) ıierrkhğım lark ederler. Ru> nedenle de ajes yakabilmek için hal|4ı m H^lulUpLMia a l ı l ı n p I* mıuvL/uk'm ö l ü k l e r i m çalar­ l a r I"



ı-'



' n ı



leknolojık dayanağını yilıren küçük loplulupu



ıçm ...un. hjpvatla kalrnanm hiçbir s . in y ü k l ü . O / e l h k k Û V p ö i l ü k * K*r- C h i f l t a Hh



ItmJr.



çnr f * * ^



Mjr*



lu-M



A^nfe.



1 «



kamıak içm ı



• Lmııam aie^e verir. Baslarımızla



• -İn-



.- \ dün



yayla lemasın ^ m h d u olan aries^ ümıEsi7İifin ve p^raTVıihl kapanı mm bir



•



ı - ı .n. .1



\-



ve kitle a n s ı n d ı hır - 11- -r- - sor



:



kutıuMidur: Bulun v * «.isi ı-n . ıLhk v. ı . J . L.r r^ok uaakuuı fonjlc Ihılır ve daha LLI m^jnı k e l l i n e eekef. iren d m ı ^ ı u * htr h^^mle ynk fc?der: aleslen mnrahşhır *tv LPİama/. Hır vejı ı. . tefen kukkendisını kar>ı •• - ı-- I aieı yayrUı|ı süree^ h r r t e* k ideye kalılavakLır ve una dalman ulun hff y t * edileeckLır. Herk* de .IHIJCE.L. _I fi u/çre. lifle »rınl^Jlerıuıneııı>üelasaa|L- m. V a \ hVUehlıklcn sonra, ale> dr kille ftıbi JıneeekLpı. ?



P m



tsıllesle nucadek i s k n hır m^an için. bıllerun. s anpın ma liklerini ne *kraJi püçla hır Nsinhk- E JMHJI/HH L^lnnkniH-i 4 mhallır. ^ > n n ' •p- . ı-iL-rek. hır hnv-pnı lamamen sanp sanaulaşana L P I ^ I ıh'ik ••» o ın k ı •• 1 • ' ' ııkılk-Şr- ^ hnSttf." E



V



I II MI I Eli l srWYf 'ı :ıM



. S I N I F I BRİN TANRIS-E: Kl^J S O S Y O L O J İ S İ



A n t a i hu sahnenin önemim anlamak m u o l a y ı Jackın tonlulupu-



di/İKİne.bireyJerlJHiü hir coplumsap ktıdekse indîrj-er. Höv|ç biretık



:



nun hairt * , randan da h a k m a m u gerekir. Aleşe



radikam



orman



onları besleyen o m u n -i- - • • m »dır? Ratphe . . . . l ı ı . n t aynı ramaı



H7



' o y u n u n ' kuralbnruj uymaLıan. kanuna h o y u n e f m e k k n ha>La bîr 1*7 d c j ı k h r i B a n m a n 1ln>j: R». DrAaynuyUı " l o p t a r ı - y . h



d a l e r ı d i l r r i r ^ d e u n ı r vermiş nlmadar mı? K i n , yani kendine a r i f



nıyrt



venmek nafıasına halkalarım n ı l • • " i " . •• - • ••



- d i k " ile hir aflda y o l oiur gider (>ie yandan Simon etlk knnusun-



11 • • olmak LiOenİn



e/oeuklar u/crındefci d k ı ı î n l



tfa'meuV



yitirdiğinde, sahip olduklan



LİatranLşruOınırti anlamak n;ın önemli hir ipueudur. Ic B u n u n arık



da farklı hıır yaklaşımı lemsil eder: | : t ı j i neyin iyi neyin kötü oldu­



ve k o » N c ı m u r ifade e m r i r,ıh< k ı p v l m e n l u t i n



ûuna daif hefer



klllekofc pjic-



lu hır harekele g e y i r k ı kuvvet olarak ışfcdıfi nadiren



(ütülür*



QlY)T. 2H|. Kiıte Isıer kahramanca isler korkakla hareket e i s m ' k e n ,



dini k> ••••••



kaygısı b u r u n a j ^ d i p g e l ^ w y ^ t e l t ı ^ • (tf u y



I l ı . Kule



kendim seve m a feda eder. kendi Ötekisinin olUmü uğrunu kendi ölümünü afnı\mr.Si*rtffrix



I İ H r i H her şeyden oflCT bir km alepon-



h



•• lanınUara dayalı hır kurallar dı/ısınr pasif bir



a k i l d e uymaya i n d i r t m e k yerine, kolulıı- ,n ••• •• ı r n -



H



r



ba­



l a r ve aktil ve «/erk hır ahlak akturu olarak seçim yapar. Sımon m e h j ı h l r itkiyi korur: Slrnon ç c v m ı n d e k ı



.!.••• ıkdayı de^ıF.



hu knpluma r a f men etütten yanadır. I>na pnrc "ahlak, bütünlük ve mum l e h h k e k n n e dair soyul bir Mftmt



ü«rindeki ıkımilhirkat-



sidir. Y-dni/CJ c e v ı e r f l felakeikr ve -lı • • ı ansan icadı v h . l T ' ı - dc-



n w i delildir, t a j m n s ı / ve baflanflc mielıpınde bu kapsamı ı aldır



£ıl. ayrtı /amanda *kntüyc karıı savas^ aTaı ı l ı ^ ı > U da kendim moh



İlk Mağt



velme^e Karır bir l o p u m u n akpL?MsıJıf



nuıı canavar sandığında



m \



Hakikati bulmak ıcin d a f ı n tepcMiı^lekı ma^araşa Eımıananm



Hu noktada filmde cari!



PUfi yolculuğu?) Siınnn nlmast gacırtıeı delildir. Hepsinden önetn-



edilen k^ülUyün asıl n i l e h j i üzerinde h î n u durmak gerekir tki çoLul (Sam ve I riL Ljılu



^Iı h n j u l m u s n e d e -



4itukIcnm anlaEmat afia hemen p ruhun



yanına k u ş » Herken korkman, ve dehşete V -i f-



e l i j i n kernJKidir'lLe^ıruu 1405; 7 7 ) .



bir at ıl -1



h n . RaJnh ile Jack aniMndaki iktidar -».. • k-ı, • ,m -



-n l nl-ın ile sanal olanın. mplum ıkeelıfrm lam orlaMna y er k j l i r i l mı>



r u m iıtplamiM yapılır Ç m * t a l canavarı aramak ü/en: silahlı hır



hıi



keşif gc/inı düzenlerler. O



kurabilen tek rıgLİnİLir.



m



ararken kü^ük madaraların bu-



luuduım hır leneye ulanan dar biı pahka krılrderler. Jask zirvede L-anavan •^ötür" ve Ralph ıl. h



r . . .i -



i i hılar da görmek isin



1kalma



yıTılmın hacından temuna kaılar he^ n e n lek karakieı de odur. Edim \.ı



ö r t I h k V de kitapla eanavarkı ı l e i i j i m



Simon rl^UrUyle birlikle, ada hlr bakıma İJeleuve'Un İki katil K ı r o k e v î n c h e n ^ f bit hal alır Burada nıhuın kivnmlaN ixanal> ka­ 4



VUkan tırmanırlar R u / g k etilkçc s e i çıkaran huVUk karanlık hır



ranlık ikinci k J U (fcahncdıu) >efle^ı.



şeydir h ı



IVh>el ıeımk-kı ue eLvüft « r u h i kahlmak < ı n Tepeden



ise diş dünyaya acılan kapılan TC pcnLcrelrriyle btnneı katta Va.saı



a^apı kOfar. Jack'İn VMUye harfi a S v t a j H m e y i l ve olmayan ı_ana-



Hu evin en ıl • oekıeiyanLelheiie merdivenleri, y a n l « H İ ile edim­



v a r u l a önemli kılan, onıın eanavarı "ke^eLmi-ı' idmandır.



sel arasındaki bagJanndır burası aym z K y u v i a , a n a İ H hıchır |a>



r



Sitırtlr*M



Tunrtu



[\ar olmayan I hir klUUyr karşı sürdürülen hir



savaşı anlatır, r l l m d c k l k-.r, masa LIJ



• r \,_ j_-1..k • -. , ı . -,J andıran, var o l ­



metinim • mendi h r disporılıımı leşkıl eden s.m.ı



bir



n,



-



rnakuJ madde CjrUrrıcmcsintn Kchehi Ijeıl nıcyiın-? H i r sey neden hüyle"^ i C m k l i n j - l 5 B



l ' ^ i y a s e i " ) , tepki gösterenler başarıyla s u s t u r u l u r ancak b u n l u k umuı^ama-iİLk b e l i r t i l e r i g ü s l e m e y e başladığında. J a t k ve Roger'm « I i m l e r i ahlaki açıdan değerlendirilmez olduğunda, k n l ü l ü k Jtdada



r



ır



iyiden i y i y e kok atlar. Jack'in liderliğinde ç o c u k l a r a n ı k canavar" Ru o l d u k l a i r o n i k t i r . ^unhP HSrHrrft^rrn' TİJYhfj^ndakî i ^ t t ı k I g r a l ı n ­



delışcttndcn k o r u n m a k l a d ı r _ ancak l>u nokiada başka bîr soru akla



da H it ler'in faşizminden k a ç m u j l İ k i n c j D ü n y a SavaşL sırasında talı-



gelir: Sessiz katan hu suç ortaklarını kendilerinden k i m



liyc e d i l m i ş ) :mıa kendi faşizmlerine yak alan mıhlardır, H İmdeki



lır? K ö t ü l ü ğ ü n gerçekleşnıost i ç i n ille de k ö t ü insanlara ^erek y o k -



"Landvaf" gocukları fctHü peyler" yapmayan "eklenmeye" kışkırtan bi-



l u r ne de olsa.



Imçdun h i r iktidar arzusundan başka b i r şey d e l i l d i r . Hu a r / u - S ı



fcoruy^Kak-



IkirM-isi, teknuhıjinirL m l ü m r n (i[ij/lük, m a r a k l a r , aCeş) vc avej-



nıon lıariç Kalph dadah.il ulmak ü z e r e - l ü m çocukları eikileı". "-Râlph



larLn ör^ulLenıncLsinin l o r d u ) İsimdeki yıkanım b o y u d a n açısından



da yaklaşmaya yabalıyor, k a h v e r e n g i , savunmasız e l l e n b i r parça da



b e l i r l e y i c i Oİdu^LLdlIşüılüluısL:. k d t ü l ü k rasyoneldir. F i l m d e i k i Lür



rj i s l i y o r d u . I - n- ve İ n e i l m c arruHu baskın



lklyurıkj" (Goldblg



nesne i^ başıUKİadır lekrıoİL)jik nesneler ve leLİş uesnelcri 1 bıçak ve



t



1 2 i ) . O da avın Ladıylü euşmus; ve kendi ikıidar arzusuna ya­



güzlük d e d e n i t a b & g a ) . İ3u nesneler o l m a d a n , o l a y l a r ı n ayın y ö n ­



kalanmıştır. Ancak bn yüzden sıkEnlı d u y a n N i t e k i m " b u yalnızca



1954:



de gelişeceklerini düşünmek pek m ü m k ü n değildir. 1 e k n o l o j i y i gfff,



bkpyıö^ck;*



ürtürule hulımdurar^k düşünmeye cıı yalkırt i v e •!...•••



I M > Demek ki k o t i l l ü L sa­



nal bir k e n d i l i k olarak J o p l u m s a t biliııçdışı olarak v a r l ı g m ı sdrdüfmekEedir D o l a y ı s ı y l a çocuklar canavarı ne kadar çuk 'gürUderîn-



1



linç e d i l i r i n d e n b i r kaza gibi s o z e d e r : " H a y ı r , o-kadar da kiMü d e ­



e y l e m l e r i ..



oyu yanlı;



l ' i p k r MerVarl A d a s ı j t b i " i t i o k l ı n g



\9M YOzyiLda R. M . f î a l h m y u e l i r a l ı n d a n k a k m e alman ont uk



ınLı heyhude h i r edim.İn Y i m - i l e hu tür e d i m o l a n a k l a r ı m dısamla



romanı



İm akmamak gerekir. (Milano da N r laaaaVa vaauW. I M e l i k hu e d i m ­



-• =-•-- ı



ler en - 'l d r j r r vc-rdıgımiz n r W > ı f o k etme e f ı l ı m ı acısından ra­



n y b ' m ü d a f a a eder ". I h y r r N r d e y i f l e hu c T i f Srm ıh •• - -



dikaldir. E j t r kötülük T j h i É l l h j ' n * . elik e d i m "kendini yek ç i ­



n m hdi h u v e r v y ^ n u d u r . İ l k varili " y r t e s k m " Hpur hu m A l a d a nrla-



mek "ur. N / ı iki"



y a f i k t ı j a i ^ i ı ı , h ı d i y a L o ^ z a i ^ n t i * o a İ K i d ı r Çarpıcı N r



h



yapan >c * I N d l j J a y a n h i r edimdir.



Hu '• • - • i m l i n . S c h f f l i l l i n İsJbria k . o r a m i m N ı l u p muLın hır ka-



n -JJJ flfAi>j"nda B n l a i i y a l l U '



u u p i k hır adada "jnc-



v



kıranlanr \ -



• ı.n.. ve vah^ı h a y v m t a r a karsı haşa-



t



1



J



M p ü r d e savacı hır o y u n olarak fwn.



Itmrııı' !,-. hsj



" M e t v a n A d a s ı ' rku benzeten



31ıı-lı yautlan ilk k i k i n i n Ü e n j a m m idmanı anlamlıdır. S e h m i l t ' t güre



ç o c u k l a ; m ı q h i r y e t i ş k i n çılcar Ü M i l n c Uialuk l i l n u l e k i eneuklar



i^ıihiıa. "ttcırmar" d u r u m u / e m i n ahm h i r a u w J ü l Y n f n d l E . İ K b n a i



yainızea baqka bir savaca, daim genel hir istisnai duruma ^Ocürül-



d u r u m k i n n r m a l l ı p i o l a p a u d i î i y ı d l a r d a n k ı > r u r n a s ı a ı ı ı j \ l a r . Diğer



inek üzere " k u r t a ı ı l ı r l a r " . Yam N r hakıma İ d i n d e nrsınedılen dünya



N r d r ş ı s k . S e h m l l l ' m M H M İ l * t ı « M U d u n u n u m e srula*! ırmak y a d a



dışarısı



ittjisnaı olanı n . ' n ı ı a l k s L İ n n e k l ı l . l í e n zer h i ç i m d e a d k l a k ı ı d i ^ n a i



vahjı



d u r u m u n f A f U o l d u ğ u n u , hasta bmt dryrşkf siddeltfı



• -\



n l r*Ju-



ı k n s ü r e N h n r . ( • r n r l k s u n l m r ) ı s i t s n ı , yanı «enlik Jat/k'in kendi iklidanm .



ı. ı :



y ı m i e m i d i r . Bu şekilde her



• - akış­



• • hir dünyadır. Z\\pB*t 1



da f K u k l a n n a d a v kadaı



mft&Mtşm§tıt



tiu n n c m h m a l a y ı arlandık M i m ı y l r . Tdm aslında adanın dl>in da her ı r y m " n m r u r • -• • s- • • • dı&arnla N r medeniyet oklumu y a n t l Hamasi t a r a t ı r f l a l N l k l h m j ^ l j İ M a l nlan t u t u k l a r ı n z a l r n hır %M-



kan hale ııclir i l l i n hiyerarşiler icpçcaklak olur. ancak i l e n m e y e n



v ş j H M ü



hır Lel sey Vardık ' . . İ n -



hainde huska hır savan g a r l a r . " Y e t l f k i n k r l i r bu "füSMİ* suva|l -da­



h



lerl .



h



•



1



almalarıdır. T a h i n eaız^c, daha



ha usEuıı lekn4>İ4ijisı_ dahil



•- hir



. • .



L ı l l r l r n ve daha kudretli .. -n



I.



r l y l e - adada ı d u p N l e n her şeyden eoh daha v a h a d ı r Mu i k ı d u o j a eder i D c k u i c 20(14; 13).



süreLhlik «



MaUfe



R l n u n erkek ^ u t l a r l a i l g i l i o l m a s ı m n anlam] da h u ı a ı U yat­



i u m o r m a n a l e v k r kemdedir. Avedar Kalptı in peşindedir



Ilutun



maktadır r i r d c n ı ^ l a n l a r



h



B e l k i de C i o l d i n g t göre > a n tamamlan



L i r ı m u n i s ı o r e n Halph hu skkk-ıien kas;atak hir yer bulamaz. D e h g i ­



n u f varlıklar olarak ıvğlanlar, medeniyet Ile Nırnarhk aracındaki aad



bi kenarken sahile v a m umu yere kanjıklamr. B i t k i n ve neles nefe­



e a l i i i i i u y a H i m dereı-e u y ^ u n hiı M n b o l ıddukları i^in. N i i e k ü ı ı r d m



se, hemen ardındaki yırtiLi hayranlara teslim o l m a k üreredir. Fakal



deki ^ u u k l j u h^ıiıiEiı i İL- Lîu.ja a c u n l a ayrmı y a p a m a d ı ğ ı m ı z h i r yer



1



mUi l / i t İ N r çekikle, lajıı da o anda p o / l e ı i ı u d ı k ı ü i } ima hakan de­



işgal ederler- I V k l t i İmdeki lek yel İ}k İn neden r/oeuk cjhı gJmUıınKk



niz t u h a y ı o ı f a r t eder. U d l l k l alus h u p e m i n i n d ı k k a l ı n ı ^ e k m i ş t i r



ledır. H u d u r u m StneU*rm



l a ı u f u kasteden >anpın savesmde k u n u l m u ^ m r



ıııasından kasnak tanır



1



ıH •



I t e i m m ardından



• v u s u l l a n . sı^rıllılmav mızrak larry la difcet ^ n U k l a J _• '



p



f u n n ı ı n m hır < i . u k k ı s - i u a k g o r i s l t d s



N c t K e d e «t '-j.il d u r u m U f ' l n m u n \ o t o l u k " r s r e s ı d ı r



' L-p



Suhası f o r d u k l e r ı ı n h : ı r k d i r k ı . vuruş ı V şa^urnıı gunamlr. B u sah­



lum^dan i M M j t t k n " d u f a" i s i ı s n a ı d u r u m . h c r " y u n i J ^ m " t u r u n u n



ne ile f i l m efe son;* erer. A m ; a k lıuııun l>a£L:jİLinaiuaz h u larati o k l u -



hir ü y m holıne g r I d i ğ l b i r durumdur. D o l a y ı s ı y l a ilk hakı^ia ^ııeuk-



IİL^lLÜHJ_tİÜSYQLO]l



."ilNRKE.BRrN TANRISI: KcN SOSYOI OJIO



-.-illi - 1 / k o n u m d u r COCllkÜÜl y r l i s l l f t e ÖC



11 - •" -••--!_ ICEMftT



j>d ı k R i s k i n d e n e n c u f a



ü u i h L u ı m AITTI u r u .



h^urndan



a f l v ı n d a k l a y r m ı ı n sona d e m e k t i r t f r i a y u eıkan h u " p u r u i a u i " t H y n g n f ı k alanda, ( o e u â t k yel ışkın ı n u ı n d a k ı a y r ı m ... . .=k larMa/j



i t i l a y a ( r w ) d A g r ı i . M i s n a i d u r u m , m a y m u n l a n n insanlardan lüre



d ü i e y i r t d e y a r a t ı l a b i l i r h u olurum İse kreşin dışının da. aslında, b i r



d ı j i h ı r dünyadır. Insanm m a y m u n Lasma-u, çağdaş bul türün bılha%



kreycn



sa t ü k e t i m v t



•vı ^



terin



karçı sava^ baSlamnıda gLigidc e;oeuk lasına* ı m



bu hak i m a a l ı k l a r ModCTTÜtC



••• • in



u|urı ^ u H ı - ı u



• dünyacından



ibaret



n



n ı' ı/lı-ı



A k s ı takdirde, bu lancav ç e r c e v c u n m d ı s m d a . ^>etık fı^Lısıia)



ıı-.-.- 1 zamanlarda \ U L I » V d i y r t u r



^



• I: LI.IN 11 _



y a n i | H H § H a>n bit v a r l ı k t e ş k i l e t m e d i ğ i g a j e ı i y i İMİinir. R e j i m ­ lerde



H



-11- . - - kUvük y e ü s l m k r . u ı i L ^ k - l n u n l a r olarak r c u n c d ı l -



4k y e t i ş k i n i Lkaidela_MH --



m • I r-.n .,•



.J



.j. ılaı ısıyla v e | i | k m > a -



y o n r r e n hu>mklaa i k k ı t v yönetenler a>ıudır. o y un. i m r e n ­



m e k o r u n m a . " K a p i t a l ı t m ı r ı yeni r u h u " c a l i o y u n o y n a m a k , y a n i



ıliesiıli b u ı ı a . f t r n e . k | i d s t e r e b i l l r i z [ A r i e s 1962). MLHkmÜenitt ortaya



o l m a k , d e n e y i m l e r e .Kik ve y a r a t ı n ohriak m e s h u r i y e i i e n



s i k l o n a kadar ' * u k l u k , h i r r y i n knwxılnjİsinde M l s i ı a i hır d o n e m



cayılıyor4Hollanskl veChiíipeJkí İ T O ) . Bizimkisi oyunun lüketim,



olarak ele al



l ü k e l i m i l l oyun o l d u ğ u b i r loppum. I d e j l d u l u n : . ' . : c ü k e t k ı duşun



t



umutlu, çocuk m v m a l ı e ^ î n k o e k n disipline c d ı k -



eek bar üzne tJaıak < * l * y a - k m: -ı •• Ç O L ^ - İ A »



H*yalkpnefnif



b i r varlık olarak Limmlaııır. Dolayiaiy-la m o d e n ı m • fMâŞtik'



k u r u m lan rulan



i.*--.



•.••I •



• en önemli



ve u k u l . gocukta m-



K-itrı nrasmdak] a y r ı m ı o r t a y ı k o yA r l î U / p ü n b i r "iıısmı



14



o l m a k H LII



ı



ıh • •• ••- yapan tur ç o m k l u r hu OLh.u^un arru^aj uyandınht_



hir yere ı r v k cdıtır v e n i J i ı . n l



edilir. U n .



im renmenin



e r m e d i ğ i h i l p i y e d a y a h hir l n p l u m d a yakıyoruz de|:erleııdim>e"yî e l z e m k ı l ı y o r | l ) c l c u / e



sona



B u da ' s U î r k l ı



179p. Son olarak,



T



n



tfbnvt J ü / g u n h f \ c x u k o l m a k , y u m kapatılmış hur m e k a n d a disıp



bizimkisi b u k n h-.Hluplumu. k o r k u ı k ^ r e t ı t .i'ii.ııı h ı r c o p l u m : hini



l u v e d i l m e k v e n o r T n a t k ^ m l r n e k gerekir. B u n u n a i d ı m l a n . kısı d ı



fcn hi^e U u r k h k L i r u n n u y a ıhnyaL imır o k l u | u n u söylüyor. C j u w n



• - - r 11. - _ı



rahrıkalara. Um v e r M i e k r e . e v M ipfce ve e h sonunda da



lik u^nıruı d e m o k r a s i y i h i k feda r l m c n ı ı / u l A v e n l i y o r Z a t e n M



yaa.li b a k ı m e v l c n n e d c r k y e b i l i r : hepsi bâr =• r. dışarı a y n n ı ı y l a



/uní ( ç o c u k ) s o r t U ^ U k o n u l m a y a n anlamana p c l t y u r Ç K u k t a r ı n hir



b e l i r l e n e n , "hep™ a y n kanunlara salı ip b i r kapalı a İ H i d o n d i ^ e r i n ü " '



aeoraya 1 1 1 1 - y n f c . zaten b i r agoraları o l s a y d ı Sfwklrriff



harekcl ederek bif yasam s û m i D c I r u u 1995: 177J. N e v a r k i p u



.v/ndakı deniz kabuğu gibi o n u da y o k b l ö f l e r d i .



surpOk sınırlanıl y ı k ı l m a s ı y l a k e n d i m h e l h e c k n '•:



fzwn



ir u " "deııelim



lııplumlarmda" b u d u n u n derişmek İ r d i r



Ffer hır e r t ^ yojflın hw LedVı. öfke veya ha^ka bu in-, TI:^ J L_.p.lıi _. n u B u ı e n k •'• .,, ii-.su-ik.in 4*f^ldıt. Oisj vurmaya mecburLalır. S m * lrıımi> hıı . R mL. lu>ı1^reM ı ahac^ızh -ı \ M, hmxrklen y a d a s o r h ı olarak -



Di^ıprmer he^umlarda fnfcuUdJl kt>bva k^l^dan FjfrfıLıta survkk nırieııj sürekli I" • •• k-nr en tu^Lut h ^ l ı i m r u ^ oy *n ılnwTım I• filunıLırm ı k hiçbir l*y snnaernıer - i> -rgilim Ve askerlik Irk hır nnuNılaîhyonnn. hır 1aı evrensel -ı ... . ..• hirlik.hr I••• I • yan-kararlı uuruariarıdır \Ü U \ L



r



ITVj



v



• >l ı •• ı . ••.• Kerkimi hu . . . ı ı h m ; ilııikbn hîı rüırtık- kur­ lum. meıeliL jiyafım yere vurarak .. Ahlamak, ıa£a sola uavumuıi. . ı jl H I..I jiıpu&k y i d a olke nohel leı iıyJe venkrı dif¡n l e p k ı k r eı (T un red • nk-dıicn hır ıUk¡\ yerine eelirlme ınllaruur. (Joruu ve KUm I f l T f t ] U r



I k l k i d c b u ^ ü n . kreşe " / e l u l a n d i s i p l i n de p a r a l ı k duvarların, üıeHİne g e ç i y o r b u n u n sunucu olarak da ın^iin-çcıcuk b i r k e / d a h a . ber yere, her alana yayılıytH".



1



••• uLlujJuıı "asla sonu e m ı c n k ^ ı " k r e ş i n



lUm l ı m l u m a y a y ı l d ı ğ ı , b i r h a k i m * ı*tj sihirlin kaide o l d u ğ u ardamı na :• m İ v :



l



^ .ıkl.ıx



-nn..-



v



V



U



k ile y e l d i n



B u p ü n s i y u i ^. MikL.^ı .ı.n :ı i y i ı k kötü arasındaki ("ya b i r d e n s i n >a da b i z e k •• ••



s e n bir k u t u p l a ş m a y ı yamihl.t g e t i r m e s i : b u n u n



da. j s r ç c k l i g j peıi müsidlarma, d i b a d r ^ ı u s u b i r " y a n I s l ı k l a r İlenler) kı^ııedyahma hı bîle " u



11



.



indırpenvesı - .I MI I I. I .h- - ı l . l r :



lı B i n l



[ -k b i r k i l l e mıha sıla L



•! • } a k ı t a r t ı m a d ı . M p a n ı s t a n her ZJ



rnankinden daha da ö r t e r hır halde d e m o k r a s i İrak'a u l a n m a d ı . vbH



llcr^cyır PJÉ BU nokudm M



H



. heı ^ry* ^ p u f «s.



ri



ama her.-¡ey b i l y l e d e v a m edip g i d i y o r . B u n u n ¡vinjde, î z l e y î e ] de



MI ML E R L İ . S. FSV O L O J İ



İ



em-ukla^muj hır \ ü r u m u a m ^ l ^ i yürüyor.. Bu jıiılnmda f o c u k t e f t m i |



H



eusetdık d j n r s ı ıkr k o r t u m * K-rtw I W J V M _ > J J U lehine araMndakı pa



hr



da h e l k e * d u y u n i r



siz ve kesinlikle de^ihOrılehılen hır hrdendır: • eri .1 •. • hırı. • • • • • •



MJVI.iı n ı n iurtotü



s e n l i k l i y n l i d r r a l a n d a f i k o r k u 1, in le bîr d i r t e . konıııın.ıı. j m u h hır encufc



ılanal t e m d e n Lanmılar Herhangi h i n .



rk



korunmalıdır. B u n u n sonucunda hem düşman hem d c d o s l 4>£iıelikI r n ı k . : r l ı ı : d u s m a n " y a u d ı t ı hır M V J I S ^ I ya da Fun I s



i.ıihn



d n n u j u r t e n . put e n l i k ı i / m o i m "(ton " d a H K ukkcfiı s



Bu hamlamda SinrUrrm



Tunnu



hiyupulilik. d a h i dojfusU pmf-



p u l i l i k b i r t o p l u m alegorisi nlarak k a r s ı m ı z ı ÇJ kar; " p ü v r n l ı p ı " - k a l m N r üujanaı İ



H



setlinde



örpıttlenenenın en k u l s j ) d k r s ı i J a



rak ym ellır ve rukel 1 ı_ı I ı k k N Hcştırınet e ça 1ıj ir 1 huriuri u m u e u n d a . lükelchilme-k iein güvenlipe ve ^dvıaıdc hi^selnıek ieîn dcUJketme>e ı N ı y a ^ d u y u ı / ı . N e l k L -1I >Sm



ifatn



Tt/HMundaki ( j J ı t t ı sadece



•^jııyHiı b i r d u ı v n d u r . n u t u k l a r "y a l n ı n ı u y u n • 't ruru.ıL ı.ı.iır noktada .-.ı



'in b u n u n



-



Bd



=• -- t o n l u m u m la geçerli hur cevap



o l u p olmadığıdır: İstisna yaJnuHJ hu ıdisna mıdır yoksa £eiielh>ıi H İ m 1 i. mıelır" O v l c s s c kım'inün. S i n e k l e n i l T a n r ı s ı n ı n yerine k i m i koyacağız? W k ö t ü l ü k l e nasıl savaadrr? D e n e l i m t o p l u m u . kurku/Lereır ile t i c a r i jjirisimleniL - H p k ı nypj yumurta î k i j i e n p ı h * - a y ı r ı c ı hır senle/ y o l u y l a ark h r Oısporjiıl ıJu>lıırm.ık ü / r r e hır İlk i e ^ a l ı ı i ı £ ı hu c^ıpluinduf l h * l a y i M } l a f u n u ıııiı/ İLiplunıuııda k i n i n poslpolicik hır straleji olarak o n a y a e ıkına, m lcxmluldefildıı



1



İltck n



I^-IMIIU.I.



faWbl



hanhynlcnude y a k m



' a ı n a n l a •_• r\ı klesell p M B M / l m f m l a r i ü l l | i ) l ülatfak



sonyu



sorar: Y a k t ı m kurallara (c*r uyiumjâ. \k I ^ M U I ı * ü e l a r ı n m l * keçini y ı r u h d n arsak i|Jj/l



p k ı / a r l ı l ı r . ı ı ı u a r / a m miktarlarda e-srai H



kukam



l u k d i l i r — S u n a an&ı/m m u p u n h ı r ı hu " n m i ı den k a ç m a y ı ha>anr. H k ı l un m Mel f ılgınlar jrıfn tava Ih kaçak uriru£wı pC-



Bunun



IK- d ü p ı ^ ••• l .



ı



h-alafruKMun L e i h l m t a p t ı n t m c f k u e c y c - ı •



rtu>ur. Acaha l a ı u k turpa/ IJJI inak lan kurl u-l at>ı ICLek m i d i r ? D a k i k a l a r ı t a y d ı bu b a h l s ı / t a v u k . K c r r u n J u M e ı r e l k V ı n - R i o dtr J J f t i ı f ıV h üı ı m u t l a k hir dışlama, ıı bekanı m andıran en jiaın U İ m i | ftıvclumm



mıtaltıfı



Tann Ketti



Mtıninde rermıedilen yabanı sava}!/



kaçıcının b i r ulejsorisidir_ İ f r j r j Kentin



"kaJtpedüulluTdia;! KkVyhı



alakam, y ı ı k l u r " t n t p ı d e artan uyu>luruvu H a l l i y l e K i l l e r d e f i l lan R ı o ' n u n eh t e h l i k e l i y e r l e r i n d e n h i n K i l i n e p e l m i } . oTClar l a r r ı h r inpLu Ltınui projesidir T a n n n m hemen h ı \ u p r a m a d ı p ı u



-



u l a k l m lerk n ı i f P . pnh-m. II.-UM-M



t m a l a m ı tayanı surecinin y i r m i l e r i / u r



h u l d u f u hır yerdir NıraM_ F ı / ı k ı k m u m u a \ i M i k k m RK> de Janem>~ ya yak ıh u y ılır. aralan bidece ?4 k ı l ı m l e l r r d ı r N e var k i Inplumsal j e ı d m ı ; n k ı ı / a k u r , neredeyse " h a f c ı m ı i f hır ukb da\ûklTbeklr nlaıı hir s i v i l [ n p l u m M .• • iı" • • I .!... [ı. 3



h



cKanen ! ( « U ) y ı



ı r "medenileşine nü



i • ıı i n i İ v i l i eden hır V ı k y K d f e ' d i r t h k z . Lash v e U r r y :



' I



L • - 1 \ ısıyla ı ılının kemlisi ile hııraılan firar eCınt^ ıdaıı



ı Tiintt J t r W l h r v n p + ü * ' ntarak l ı m h r :



n



IVIiEikavılann •



l e r i n i dükEükleıı yerdir b u r a s ı . " B u h a l i y l e liinnKsnl



r



ı-



lopdanıun ay



m / a m a n d a m u a / z a m mkkıarlarda m u n atık. y a n ı • •••••



. • urel



H l . M I J İ H I E=-SOSYOLOJİ



TANIU KFWT KflUJ'f. A">I'IKM^



meşine neden Du¥J] d b U O kurma sünelerinin v e iktisadi ksılkuıımı-



bulurlar}. Bu dtfnem Tünrt K e s r in masumiyet eagıdır: bu nedenle



nın kavımlma/ hir n t i k t e d i r i\Aı.. Hauman i t ı r H : J



l_ tiyle ki



rahai hir btfifK>; Mi^ak yuvalar ve murlu ^iK ukhırln dnlu sokaklar*



hurada irmaıı sabamın ıh İm de£eri Jflftttft ÎÜJJ/J A. ••• ı. pal m/* *



ahm tonlarında i n i k l e r ve h ı L a ışıkla rrvrncdıllr K a n u n ve di£er



gan-iMerleT ı^efiıl



rı;ıPıa figürleri EricırıLf Icnıu lam ü|arak imlaya kayama/lar. ancak ya-



L-OJ



ılmlcr d r v m ktırkusu olmadan cinayet i^ler. ttu-



ı- =1



L



r u ba^lı ularak kanun ite - . . . m -ı • i.-k ı r a ı ı n d a k i sınırlar definken



»arwı k r İ M rağmen



dur « y v ^ ı ub



ı w n r | i n yaslıca hnr polis i kemlinden bir hayli prnr ^dant hajka hır



d r metni olmakıan çıkmıştır | t * j _ raJdeira



I Î 7 l _ O J a y ı u y l a A i u Au^uMmu* unrthmuLsı. Tanıt 1



i v



mu.:*. *ı 1 • l 1 ^ 111 - IL



fl™



l. ıi.um tidmpdıjı bir keıll" uidlı£u K m İKflı



iöriirter A y m j c y ı^hlis ^ ı n ı k p p d M f e l



pplkün uygumuz bir leklıtmr redaVderIkirtL İ safhada renkler daha I. aranhklll O l u m Ü^lüui nüıı d ü / e n -



de hakıkalen. "kulvar hır W n m defı>



ı.ı.!.j h . [ - . ı l



linr. H r t şry i. - . ı kk-r ve i l e h d r 7 e adıyla k a f y m ı / a çıkacak olaaı



MMn-mHtHıvıvıı



h r I r r t edilmişlik halı. k i m i n t e



f f î k Hjnjfrduluk . . . ı . . . . .I.LI um . I lululma durumu" ani amıru. peldn? 1-



; a n ; ^ i c r TCCrtrsı " U l a t l ı k " j i d ı > a i ı kanlı hır ynla \t±m Mahal l a l e



:n ••



kı daha büyük çalanların kenJisini tlaha L hUl>e almacını ^lylamak



..i- >L 1 ı....\ı var | \



_•!• = =-=



ISNflİp. Dî^ci bir deyr^le h f l M



Ar m aynı / a m a n d a " y u n u s l a r ııddet



ho.Hrtu nın kıuiûcm^ ullımüı olduğu iUir\ yılda, Rln da Sa.rjiyhysna.ila-



amaelı ^ddurieh uMfclutu (pnlisler l a v t a y a geldiğinde hemen ftH-



k ı m k n daha çnk insan oldu" ı.I^kn Moreıra Sallr^. ak turan r.ı^uarı-



bol oynayan hır jjmpçocujiun arasımı dalıp neüje idinde pikeden kay-



be 2003: 2 3 )



n



H



r



P



Mİ M I I H I -il v hn



'



MJAYÜLJJJİ



"lANkL ram K A H r U S m t H A



• -1- u d i y i k o y d u ğ u pıbj k a n u n x m ı k



a r ı s n n İmanı vla anUşıLahılıı



ıMıvlınm



hu s a v a ş t ı . L A u n k l a n m d i j e r oeuryc k a r f i



.ı.=l



Ç M h i r h ı n m h u y u k ÖleUde y o i A k r ve



•= l i d e r t e r ı m y a k j -



s



h i ı s r u ı d u l u m d a kanunun i h l a l i ile



Hu .



M>|Ulamamı aracındaki a y ı m ı h l i r w k ş ı r ı A p a m h e n IsHH f}\ B4d-



k v . h k VAT k l Z e p u l u e r ü f v e f v e î ı p 1 urlulur A m a [h-lıMn. pahayı



na h q j |



k ı y ı l a n Z r \ U k uklardan k u r t u l m a y ı h.ı^.ır. = -••-• •• S o n u n d a / e k e n d i s i ­



ı.1 = L kanun



•



dısatBI l k v - ı m



arasımla hur h c l i r & u t l k alaru • .h •



ıkaı



\



ınkler ılc kanun



nin •• •ıl.l.ı - I . . I.



. .• k ı istimna kendini



kaLiledene.tkarnıa,^ k e n d i n i askıya alarak islisnuyn mahal veren fcSr



I.L ı . .-



.! ... vahşiiir ö l d ü r ü l ü r U ı p f c l M i



hiıu'yudarcjeyW deviren Zajre-dikîalörU K a h l l a ' n ı n keıuli ^oeuk as­



idenin kendisidir. KanUrj kendine has £ü*.üııû". h i r dıgsuIlıkla Uİ|r



kerlerinden h i r i laralında.n ü l d l l r i l h n c j i i ^ihi). Taun



kili



"haha" dioldurLiİLİükccn w^nra;iM-uklar h a g ı n r l a r " B u r a n ı n h a k i m i



M



- i . . .I



ı niı.- m s ü r d ü r m e kupamı trslndcı



miıı \ c i v ü / ü n ü n p M f ,



alır



IX]- S c h -



hıjk^



l o k a h r a s y m i k d m e n angındaki ha-



|İHI ı d u ş l u n l u ^ u n u üne «ınft Hu h l j a r a c ı l ı ğ ı y l a b ı v o l i i u l iznri



de



ik



1



i f f j j j ' l r k i son



4 ) n U r i r ı hu slddct d o l u i h l a l i çıplak hır siddelide heraherm in : - 3." ;• • sonrası hır esnklık ı m d e I f l I H U k l ı d r y e ddlIUsur %



h ^ l ı j i p ı s a l ' s ^ . ™ ( A Î E H J . d o £ ı ılc p o l i s b i r b i r i n d e n a y n h f ve*a.h ya­



ve Tanrı A > n r ılttfM d u n i r r » ; e n döner. F ı v e l a yaşamı s e l u m d ı ^ ı n



t a n ı ( h t y n k t j i k varlıca m-İn ••. m- ı % aşanı t pul ısm dışında h ı r a k d ı r



da mr y i i a m a m e d e m y e l e . nurmıllıp^c J o n u ^ U r ay İd e d k ı ı w l h k



Hu h a l t ı m d a i s l n n a k a v r a m ı hır m u £ l a k l ı c a İ ş d M n k r ; K l ı s r u o d u ­



k n kanun sur l o k . irrasyonel



r u m d a bu huğ k a p m a k t a d ı r DahuM. y e n ö t ^ d e m e y e n ^ c v l n ken­



yalımdır bu.



r



d i s i , yani İstimna. Irıküli/iniycmu k a l ı c ı b i r bieâmdc y e r e ç l l ç ^ ı i n l ı fimde



11



• l.l-ı



sapkınlık ve d n p u l L ^ ı n [dan hır



B u acıdan bakıldığında, İbArt K*tu



k a m p " o r t a y ı sıkar. K a m p k a n u n de k a u ı u n . »verisi i k d i f a -



^a.ıklıJastınlmi2jiır. P l V t l d



lahıreote hen^eyeıı A r a p i u ^ r u A larım ı ^ şehir\ ve 7 c d> l l M l k â l .



r m n m birbirinden a y ı n edık-mcv h a k £ t l d i p ı hır h e h r s ı r l ı k alanı­



kİLİeh-şıııı^ I r h a s ı m k e s i n l i k l e I I M H yel İ M k m m a y a n Ş j f k / n r h a s ı -



d ı r : n a ı k a l i / J a y o n j u n o l m a d ı * . ! h r d ü / c n r ikanurtıriı a 4 i y a a l ı n d ı ^



m andırır. Hır rahnede fx4ı% • •



• -riMi.ıı duruma.) k a n t t ı k a n ı k d u / e n d e n y o k u m hır l u k s l ı / a s y û n r d a ı m i l-ı-



d u r u m > -1... d kamp-l sert L • •.. •.. '...



| .



.. | 7 5 p



allarından h m "hırak h ı r h ı r k r m i



1



shkhjTMiııkı. der. hır d ı p e n n d e Z r m u t l a k ıklidaraı ^ıhıp ıJmaMna r



vardım elme^ı a m hiî h ü y u e u y e | ı d e r : N r h a n j k a satıneıle anal ı c i t x



Itfnrt ke



11



A>n|'ı hır kampa «1Ümucurun, u n u n affında. " h g p ı m s ı r hir ü l ­



olu|Mh|ııudijiı kLimiMuıda k a n ı k l ı k yaralan *ey mm da k a n u n k l i s r u kaide haline g e k l ı j ı n d c lanr* Ktm ü \ U n v u u l h a M n a g i ­



>HİüV4 vfli



-M ye dnner ve



•• -ı.ıriun K a m a s u l n i M İM o n a y a



kuyarlar. v h . A | ı r l ı k l ı olarak Myah karakterlerin yer a l d ı r ı hu Mih nelerin nrtnk i H k l U i B ı e z J I y ı fıvtlaaınııı A f r i k a l ı b o y m u n a yapı-



Mi/İLiftmı İm y e r i n d e n edici kıMltimudltr. rer. A r t ı k l ü m r e n k k f



ve m u / l a n k ı n Kıhseıfe-n kadınlar



göndeınesı k a l m a y a n



hır - . k l . h dnnuşur: herkes



!•



pe­



Un hır porulerme. lıı. Şırkıyals;ı hrdOnLajainaeılıjîyla favela Mhır^tr h i r k e y i f , i h l a l Vr sapkınlık mekânına laşlmlmiş "mdoaj



- 1



. r yani



hım Sinkh



P



1



halmc p e h r H i e / İ l ş a h a l k ı n ı n pü^uouV lasela



l i t - e p e ı r ı e n h j ı l e b a y i p o t ı * n u / a k l ı ş l u n ı a rrfali] ı . -L... ..k f S * c n



n m ^ r a d A o ^ a k i n k t i ; vuılla^l,ı:ı -k eıl "adlında ş c h ı n l m ı d r r u ı y i n ^ .



k l a s i k anlayışları



rEiaijLiul ııısaıdarı' h a n n d ı r a n htr " V j i k m e k i t l " ı^hlUsı şaşırlKi dbr-



- • "• hır k a v r a m d ı r hu. |-'*™ıenlık l e t n y ı



Jenl rpmr. o n l a r ı sull yabama mdırjfcrne e d i m ı y k ı ş k r



K M I # M W



ve egemen İki s i m e t r i k l î ^ u r d U r : "egemene pznre hıılun insanlar p n Lan si yel olarak bdınd .Yw er" d i r. hom& Aneer'c ( t i r e İM? hılıün insanlar egeıııen M



>'• davranır" { J ^ tül



It*wtt* W
aııdan.'|)ı^/lavTİafrigiuWluuaiT



li-i.



ı-li-WLJ7*ij: SÎ>SYC>I.ÎSJ1



ı ıM-l



Bu do£rulluda.ı TûrtTi A>flr İ k i l i k - n - n l ı k l . n . L h a ş t u r d u f t u ekşi irilebilir "erik" f ı s > d ı y ı kaifi



yrm



um



eeie şiddetine l * v



•



-.r



k-\Mi



: - V M I K M ••



u r rajLnvOı mekânsal dü?en k m l p a n k a l ı r Kalp t c m u l k n n dışında



me­



• H ••



a n o m a l i olarak g e r i *



m



Du/eflin arru eddjmeylen



d e n i y e t , / r y r L ı r } i K o e k c l Y T son olarak da u l u n ö l d ü r m e y e karşı



akışlafı d u / e i ı l e y e r e i . • - - • • _-• m ü p h e m h k kendi ı../l..lu ..hr



ı -:- - - -• ı ç e k m e k . A n c a k ı k ı l ı k a r ş ı l l ı k l a n y j p t w u m *



kargılık d a i m a k a n u n k o y u c u n u n h a k l a r ı n d a n kaçan h r arlık var­



uğratmaya



yönelik b ö y l e h i r Şarki y a k ı l ı k k a n j ı U e l e ş t i r i . 2 . l i n k i n . ı k : gu U U I V H i k i karşıt k u l ü p a ı ıııJa i r a t ılık e d e n



taykaUşım



ıııl-r. imkânı



dır.



M . ... ,



(,.ı.ıı.ıı



nJ



2 0 7 ) s ı k l ı k l a VtırfUİaür^lU/e¬



re. hh^Nr f üv i l i ş i m l a m u m o ı istikrarlı ı J a n u / . h e r / i m a n hundan



-jylayara ı t n c r o l i h ı r ü n m n t p V ardı eder. î i ı n n K r n f a y n ı / i m a n d a



sıyrılan, bir



şehir ile l a v r l a , m e d e m y e ı ı k doğa arasında k o p r u kuran, aracılar



ö n c e l i k k o n l a r d a n ı ı y r ı l a n şeyhnrt* l a m m l a m a k gerekir.



hakkuiLİsHİn



Dolayısıyla K o ç k a r ı n |ü|oprall.Lrı Jılu I I . U L I . L H I H



lar. laVela/İJark'ı rasyonuhce



•



a k i m dış dünyasına l a m l h ı ı l a r ı I .



k ı n ı m d a n h e l i r k y i e i h i r rol oynarlar.



huna



•



• vardır. DuLıyLsıyla Jı__ o d a k l a r ı m İ s e yenirleri)



İktidar h i r mekânı a ^ o k i s r i k r a r l t k t ^ i r r t l e r t l c ı i nlu?ııırı h i r k ü m e y e k l i n ı k hiHİpelestırmey^ ^alı^jr. buna kargılık heT I V n a a i BOK kcmu M I k e r i m l e r i ilılal eden v e istikrar^ı/Jaştıran ytml



yudsu/Jaştırıl­



itfJjrj K a a f h l r o m a n d a kaslen i l e r i çeri I . u . 111 e i m e u ve o l a y ­



mış a.kişlar vaıdır. T i p p l u ı m a l [ e c r i n i n ağırlıklı olarak bî^luje- sakinle­



ları ekranı i k i y e b i l e r e k anlatmak M M - ; : - . IÎ anlatıyL ı ı i ü r k e / ^ i / l c ^ -



r i n i n y a ş ı m h ^ ' m ı k m • o d a k l a n m ı ş nJma^ı hu hukuTMİaıı ılfLinriir.



hrrochL hu I v a k ı m d a u i n v m l ı d i r . K e n d i s i d e nîilüııınuy i r k bir anl-ıiı-



A s l ı n a bakılırsa |np|umsfll 1 e n r i n i n .ı



L I olmasına Faym*-n 1 * ı u n anlatacağı pekc.uk o y k ü Varılır, a n l a l ı m n



H u p l u m h ve i -. "^ ı/rnÎKi/r C t e m ı a n . yerleşik y ı ^ a m h i ^ ı ı n k r i n i ira­



• !•• • - i " ••• ı ı



keyifleılfilıduşUnvelcrc kıyar.ahlak h ı v ı



de eder-



frıliytuylapövchcı



. n •• i r-



n



ı;nfili[k/i



y a n i hareket h a l i n d e n l ı m n sıslemaJık 1



sim ı m n ı y k h u r k ş l i n r . vb- l an eladaki şîddeli c L r f U n r k ç n B n r i J l y ı • : .t



t .m-



I.:: •. !. ı.l- ' i . . A r a a i , p o l i ı *e>l i l - : ,



hır : I L - , : • x m sunail.



D î n i unsurlar MıkıınlarKc.ırı-eJ scmİHTJkr ( f f l p ) ve siyası nıreİvme­



hır h ^ ı r ı x k " n y l u m ' v r ' c e m a a t ' anlıcdafı dışımla h * f i k ı h n ı ^ n İma sı



ı.ın



ı dejıldtr



" T o p l u r n s a l " ı n k u r u l u ş u n u m l e k y c n hu t e m e l



k a r ^ ı d A safnl h A l a ^ k r e k ı r p pöçebr hareket, k a ı ı u ı u karşı ihl al sı



ler | s a p ı k / z o r b a a l a r a k / e ) f a v e l a y ı b i r i h l a l m e k â n ı o l a r a k resme



m r l a r a karşı akış rn^iııUndedir Başka h o deyimle ı- •[••*



der. u.ıhhisı. Tanrt



ai* "crmajıc



Kent



ş e h n n ve o r m a n ı n b a ş k a l a ş ı m ı m anlatır



1



Ş a r k / f a t c l a . ne g e r i d e ne dışarıdadır, hem f e r i d e hem dışarıdadır. a y r ı m m k a l m a d ı ğ ı hır alanda h ü k m i n



a y ı n anda h e m ütopya h e m



|. • 1 ••



y



I--.I



1



"iHekı-



T * * i k " l a n fey hır t l n ^ r h f h p h m ı h r



ll>eleuyrvr (manan I9K7:Z3)H u h u f l a ı n d a . H a u m a n ı n küreselleşmeyi " = - -. I- -- ı ı - îı



ika



de lent-Üinpyııdir. i ^ r c l k fa v e l i h a r r k c l l ı l i k vç aracılığın b e l i r l e y i c i



u n " şekliıadı Eaımıılaması l r



u ç a k l a r ı y l a nitelendirilir.



f B U B f l M I "2fM.>Î)L I2J. I t u g i l n m o d e r n i l e t l e yeni h i r ^ a t h a y ı , "akışkan



1



t



• Kftii



altımdan ıl/ellıkk



il^ln^Lir



nTrw'in esasen S t o i l h i r Lunıfi vardır: f h m -



m o t l e r ı ı i u ^ ' y i yaşıyom?:: y e n i d e n y^rieşrinnie nlrnaddri yerinden ç ı ­



larlıa. kıtdlama- v r d i s i p l i n e el meye y ö n e l i k OIIL a a l g ı y a n ı ^ m r n hır



k a r m a . hdlyt-ıelleqtımıe o l m a d a n y e r u E yun>4u;.LLşlırıııa m a n t o m a



-• t-1- ı ı i n . m'..m v e şey A ışı tuh hareket eder l l r t e r o p e n ve m ü p ­



:>'iı- i f k y e n h ı r m o d e m i l e y i r



H u h a k ı m d a i k f'tmn



3



s



h e m d i r - aynı anda h e m heyecan v e r i c i h e m dc endişe



•• m İn ı.



çil masının. İler şeyden v o k sınırlan i h l a l e d e n w t a i o l d u f t u t u irumılan şeyleri T , i r i d e n



J



pkı> ı. >4lıl d l M p I m / o r u n l u i-nnu . - r h-l • ıL k a k l ı n r M e d e n i t o p l u m u n k



u|.



ıh .luvarları > i



k l h r k c n ııeiH'Uİuk. akışkanlık, hu pıbt araçlar iklidara kısa L



lar; k e y ı l k r m ı n kaynacı t l h e l î e hi^im k r y I ırru/dır. h i r t k u Çalmaya • i K ı —Lı L n f n ^ i n ' i f t ı m i / d i r



h



«İma ta^Hıırır .. esasen ben m keşTam eaknr ı N. t. . Ujiuues Atam M d k r . ı k b v v ı ^iJek I W : 203)



.1



ı». ı^fret.



.•• I



l u n k e l t l n H O z ^ U r l U g U a a ^ l a r İ l i ş k i s i z l i k $\'\ i l i t k i l e r i n i n dış-Hmi­



Elyleysc favela labirî e a l z ı e i k i cephede s ı v a ş m a k l a d ı r , hır yanda



ri defti İd ir urtık. ve beürM/.Irk eatı^maya y o l a v m a / . İ k i s i de e t k i l i



^iVjehe elliler ve akışlara, kar^ı, d i ğ e r yjında. LIU yerleşik halka va



h i r ikliclar «Erjlejisi haline ^ c h n i j i i r . Ç a n ı n a i l i ş k i y i j t v r c k h r i r , J I I -



I n t l " sınırlara karşı savadır. Tavelaitiin katrmnyıı ^HLİijılarhir - ama



uik karşılıklı I n a n o p ö k l i l i ş k i n i n l a r a l l a r m d a u b i r i vuy.a;evmiş;iir.



bttfldın daha *or b i r şey yoktur.



Daha ila kolusu. varlıklar! ziyade y o k l u k U/enne ir) şi bir p i k e



•• •



•- -



.ı\.uı h o l g e d l



•.-" iJnlayraıyla hu yeni luhakfcllru o y u n u



Bir F a n i n i M e t i m Ü I J î A t Om



d J t t huşılk " l a n l a d a h i yavaş, o l a n arasında J e p d . ilaha h ı r l ı {ilanla



Kent



( > y k y s e im hamlamda ' r . ü e l V ve " ş e h i r " hakkında o e k r ^ ı y l e n e h



daha ya% aş o l a n ar ısındadır I f t J J L I HHk A k t ş k a n m o d e r n ılede. Bismlann itaat einhevHlı t ı £ l ı V j f l \ m



Jır? O a n a c v a s e d e h e l ı n ı k l i f i ünerr şehir tarihsel olarak k a p l a m a ı r



ka\*" m a n l ı ^ ı d ı r harekel h a l i n d e k i e l i l l e r i n g ü v e n l i ğ i n i , hareketsiz



hlışlanıa s ı n n l a r ı n ı h e l u k y e n



kalan y a da h a r e k e t ^ / hale p e k n k n n g u v e r u ı v h £ ı m a n ı r a n hır



olanak l a h a y y l l l eıhlmu}lar I h t a . V m I » l " W 7 ( , K a p a n ı m M ı s ı k



m a n t ı k i n h u . Örnek olarak iavelanın •. -• K * r dışNU yapılan |fcı|ıs



£a



hu ski 11 lanın e k alalım- t k t t u u j yaşayanlar l u r c k c l u r h a k p e l ı r d ı n i ş l ı r Fıvelanın dışına ejkamaz; t u n a karşdık



nl



1 .«-n hu vur-



I --ıl d u r u m > alan ırkla hir a>rıın ırila^a kenyar. \



• •• L •



"• • .LI b j l.ı' ^ n n N kanalı hır O K İ â n



M



potısc -



do



j



"



ki .



• lı pet;ış nci nV^ildır v-e şehir jcer^ekhgmi



ellıre-n l a n l a / ı l r r ı n i d e o l o j i den n n o r k i | | | ıtdVjÎ I m naTathl



kac hareketiyle müdahale edchilir. Kısacası iktidar ortadan k a y h u



M a a M M İ gerekir: "heyuJayr barıridiTiliayaıl hır rterıeklık a u r W .



lahılme p ı k ü ı l l ı r : ajinraıJan parlamentodan ••



^ r ^ e k l i k lıalkası ancak lıcyula lıeıu.eri Le-kinsiy. hir ekleııliyk" l a -



yelken l^ahl



HI



loLa; y u f l l t f l f i n ı l d e m o k r a l i k d e n e t i m i n i n çilesinde, e l e k t r n r ı i l ııgın



uluiHİaınıhilir



iveriaindc



değildir, daima ^im^escl nıckânazmalar üraeıhğıyİJL sükıllenlrL aıı-



kayıpln



karişahılen hır ıklkJardır



k w i



DaM



l ^ i i e k I W 4 : 2 1 ) . Şehir ^ u r e e k l i f . i h i r k e ı ı d i t h l e şey



t f f . f >'. 44th- N e m insanların hem de rıesJkdcJ İn pllptile 4tlan l i a r e l c l -



uak hu srm^eleşlınne enuxlu MHiuııda haşart^ı/ o h l a f undan, ^;er



I d l f i y l e n d e k m l i n k n k«ıVs\Hlcsjniş b i r d ü n y a d a , hareketlilik " l o p -



^ e k i l i n i hır kısmını sımpeleşiırmeılen



hmı^al k a l m a ı d a t m a r i ı n ve t a h a k k ü m hiyerarşisinin luşltCU f a k l İ K



m e y e n k r " h e y u l a k ı l t ^ ı n d a ^eri d ö n e r ' U j >. 211. f j r h n ^ r r ^ c l l ı ^



k i m d e n h i n . hal la e n i ı n e n l h u d i r ~ U j y



kendini • • .ır.



1^1-1».



B u h a l a m d a f a v d a y ı ılpuıc kılan. he p . .1. n s - * kUrrM-lkşrnc kOfujıundakl m •• IH



h _ H hı F a v e U d J yaşayanların d u ı u m u kunr-



s e I k ş ı l ı c n ı n hakış acısından-kan ve^ahff _ •



•••ırn- d r ulusal no



hl ikalar y a d j yeh 1 r wmt lEıkalan ac1 u n d a n ^ "6 un-rük ta CıKche olarak al^ılajmUr



h u h ı ^ l a r n d a . s r i / ü m u n a ıshkrarh U n l u m u "akışlarıy



\j" ısLıklaiM/laşlıran hareketli k ö l ü l u k l e r ı t e m s ı | d t r r k r i ini.11



•••



I



ı-=ıl



.• s i m ^ s e l l i ^ i y k ortaya k u y a i ve asla hıı H ü l u n oJa-



rrtaJ " Ş e h i r l i olanın ıcımk-kı bu tk JıL rhûllln tehir l a f U l İ İ T T I >s> l u y U e n f r l k n r r . M n a n r l r t i m l m c y e n kalınlılar da işle hu f a n i a / d c i arat ıh j i y la hır r ıllef |4irVrrrr}yada M tu nesnesi ıharak a n ı dnner



r



r m y k u r şehir " p r c r ^ e k h p ı i h k k ı ' Isinıeesel du^eibdekı) . L . • k l - - • = • ı.iı. ı. 11-11-1-: ı ve şehnn satm k o o r d i n a t l a r ı >ahıp hayalı hır tKdun L



1



hırakıifiihl.ıı.



• Pİarak dViH ytınleuehddı^i hır şema onaya Liıkar.



1ANR[ KENT- KAMrJ-AJ^'lKHA



in



Ru Ikıkmıdan iantazi m a n d a l d a i s t i r L 3 b 9 T i e z ü « U d j l t b i r m a i l "



r a t ı r h e m de bu g e r ç e k l i ğ i n inşasında e t k i n Wf f o l oynar. K n r ş n h k -



t ı t L i r w ş i i r i n b u l u n luğundeu ^ n e l l i k l e y i L i r î l m i ş y ı k d m ı ş ya da



l a n n olmsıdı£ı kaoslan uzak. ahenk içinde b i r şehir d ü ş l e m e m i z i



çalınmış h i r ^ c y y i b i s ö z e d i l i r ISununcn i y i ö r n e k l e r i " D r g l l i a l * şeh"



m ü m k ü n kıJar: B î r ianiazi evreni olanak favefa. şehre bir k i m l i k ka-



re odakhman s t l y k m l c r d i r . Ö r n e ğ i n N c o k l a s i s i z m vc " Y e n i 5 ^ h i r c i -



-/andflnr- Ru acıdan bakıldığında paradoksa] b i r i n ş a d u : lavelada



lik" " k a y ı p " bir getirin I s l i k r a n m n v c d ü z c t i i r d n peşindedir: Çağdaş



yaşayan biri. çalışsa "ı-s-imizı elimimden a l m a y a " j r t l l c n m i f l ü l u r . ç a -



n



h



şehir m o d c r n i z m i n y o k e n i ğ i b i r e y d e n y o k s u n d u r v c o y ü t e "şey



11



Itjmasa " t e t n b f t l " d e m e k l i n bagka ırklan b i r i y l e evlcnsc " k a d ı n l a r ı ­



de - y î l i r i l m e m i ş ü ! s a - !a±hre k i m l i ğ i » ! k a / a n d ı m c a f i ı düşUnULen



m ı z ı e l i m i z d e n a l m a y a " y e l l e n m i ş olur. e v k n m e s e "cnTcgr^syona"



şeydir. RlfrciLe burada K J J m e s e k m o d e r n l i k öneesi şehrin gerçek­



d i l e ı ı i y o r d e m e k t i r , vb. M e k â n c ı dışlamanın fantaziyle ilgiH bu ta_-



len de bu f a r / e d i k n düzene sahip o l u p idmanlıyıdır. G e l i n g ö r ü n k i



r í i f k lave lanın neredeyse sapkınlığa varan bir b i ç i m d e suçlu ve g ü ­



g e ç m i ş t'iinük mı m e k a n i z m a tarkla b i ç i m l e r d e o l m a k l a beraber



nah keLİüi i l a n e d i l m e l i n i a n ı k l a y a b i l i r b e l k i dc. " K a i l o l a n her !)C-



m o d e r n l i k öncesi şehirde de g e ç e r l i y d i . Ö r n e ğ i n Sermctrc güre. Ve­



y i n h u b a r L ı ^ ı ğ ı " b i r küreselleşme cadında ravela, düzenin talisin



n e d i k 11- yüzyılda: krize g i r d i ğ i n d e p u l k i k a c d a r b i r ^Unah k e d i s i



L'dildiği saf bir ^ e b i r / k i m l i k yanılsaması uğrunu sıavaşahiİneğimiz



y a r a t t ı ; bu f a n t a z m a l i k k i m l i k , yani Y a h u d i , süzüınona şehrin a h l a ­



^on eephclerdcn b i r i d i r



k ı m bozuyor. t o p l u m s a l v e e k o n o m i k krizlere sebep o l u y o r d u . Y a • _-_cil-.il lanlaziyc



••••



.m



• ı ı . . . " ı



n|arak C'c k e ­



F a v e l a l a n b i n a s ı n d a k i radikal T., mum lar. L. m b i r i de ' a v e k n ı n aslında var o l m a ğ ı n ı iddia e l m e k l i r r Her j e y d e n önce şehir d a l m a anLagonistJklir ¡»ehir aııeak i'antazi y o l u y l a birLeşlirilehilen bîr auia-



m i ğ e b ü r ü n e ^ bu d e l i k olmasa, Venedik bütün b i r şehir o l a c a k t ı .



b



Uellnnun ulahiaııu E n e d i k WÇM ndan hayat i bir anda gercekleşü. Şetın ı liderleri UOûri anlaında one ndı blravanlajı yitımıif ve birkaç ienc nnce ezici bir askeri yeniliye a&rannşlardı. Ru kayıpların kabahraini büyüt rkJVade şehrin ahlaki ı h r u m u r u yakledNer.. şehirde hir reform U m meyeyfrKİİk bn nhlak mücadelesiyle birlikle getto plamorÎHİ.yaçıktı. Fark­ lı olanları ayırdıklarında, hir diba nalaıla lemaı kurmak veya onlan gormek I H i- ı !iı.ı.:ıM. ı.ı şehnn yoneLk ileri humr ve '•1 • ^ tut se­



¡Tuni/jnadir. Şehrin k o y u t l ; m a n k i m l i ğ i n i n s e m p t o m u d u r faveıu. L ğ c r b u s e m p t n m o n a d a n kaybolursa, şehrin hflyali bLitütılu^ü sür[İLirülcmtz. Şehir TJücn her r a m u n a n t a g w ı i s d k l i r



r\ncak i'aniazi



K a p ^ y ı c ı Dışlama



n



billerine een dönmesini umuyûrlardr. (StnnCEE I W 1 : 2 L _)



P



y o l u y l a g ö r m u z d e n gelinebilecek b i r anta^emi^madEr ¡ebir.



rl



|r



L.ııhmann'a göre ( 1 9 9 4 : 4) b u lo|>lumun asıl morunu" kayd.s3^lık



l i a f k a b i r d e y i ş k s e m p t o m , yani gUnah kedisi YenedikJ b i r arada



yada ihmaldir": (İöriinü



l u t r m ı ş i u ; Y a h u d i l e r v e Y a h u d i gettosu sayesinde. VenedikIder şe­



sel sistemler i ç i n d e herhangi bir amaç d o ğ r u l tuşunda k u l l a n d ı ğ ı



h i r l e r i n i huüLtmcdn o l m a d ı ^ L h i r b i r l i k otuiak t a h a y y ü l edebilecek­



parçalar olarak bedenlerden z i y a d e tek başma h i r b i ç i m d e hayal ta



lerdi. A y n ı şekilde h i r fanlazi m e k a n ı o l a m k f & v c l a d a planlamanın



kalmaya çalışan bede-nlerden o l i v a n koca b i r k i t l e y l e kanjılaşaea-



ö t e r i n d e o l a n ı , sehir nnrmalli£inLu ö t e k i s i n i simgeler. N i l c k i m fa-



j^uZ." BLL KÜreein en ÇarpLCı s o n u l l a r ı n d a n b i r i n i n k a n ı l ı da ^ y U t H U -



Y d f i katıtik bir m e k a n i m g c s L "hizEm" zamsm ve m e k â n ı m ı z ı n Ase­



l:ırnı"' özerk işlevsel sislcmlerelcn dışlandığı v e ÍJt>mVJ xacú/ü



sinde, d o l a y ı s ı y l a s o r u r n l ü l u £ u m u z u n ötesinde arkaik b i r d o ğ a l d u ­



denlere" i n d i r g e n d i ğ i lavelada g ö r ü l ü r . Şüphesiz favehı ' ^ a p s a m á "



runa i ş l e v i gürtir: G i z l i b i r k e y i f m e k â n ı ipuLİaşLBrılmiş î l e ı i ş i m Î I £ -



\İIU:IUSUM)



l _ r ı einscl s a p k m l ı k b r . vb.} ya da k a n u n s u z l u k ıH|_J>I



. . . r|H. ,|,k h ı r l a a v t n y k »onurlanır.



u y l a l a ı h m a n f l ı n " k a y i L u t h k " m r i ı l i T i ı , ı ş k v v l * ı * 4 r m k r ı n lave L l ) i PC kadar dıkkmle aldığına ( y a n ı almadığına, ı t j ı r r l eder v l.fc-Hir I | M | W t ' a a t f l h 11PW > yafldag u y t m i ı d ı h ı r h n yle y r h ş e î l ıkı ı y ı ı



emıuı. akışlar u / a m ı " ve "mekânlar u / a ı ı ı ı " . Hu rilar



" h ı r t u r i y k yaşaı ancak b ı r o i n y k d i k i l i d e f i k h r



Kaditti*



Hu k a y ı p halkadan



• • •• wirrten, lahaftkum i l r ı k ı l e n n ı n ıhtkanıa



urrlımpndekı n d u n r ve d A r ?



I • v ı i j ı ' ı h j ^ t o n J u n w l l e o f i k r de h u h e p t t n dışlama eonnjunü



IWfi:



III



EAMnA^TIPcM\



hifdum^al u ı a m l e t ^ k r m e haşıur-



mak laydalı o l a b i l i r .Söz y e l i m i Etourdie-u nün yaklanımıiHİa da "lo|>lum



-



h ı r h ı n n d t n a ) r ı h m ş sana3arüan. her İM: ı kendi d e f e r l e n n ı l x



h ı l e y e n v e kendi du/eiıleme prensiplerine şahın \ı\ a n a l a n l a t ı n n



dan oluşur, tutm



K r n r h u anlamda \ adayanların b i r b i r i y l e >arts ha­



4?Aı. Y a n i l a v c l ı mekânlar uzam ma aiıcıt ve a k i f l a r u / a m i y l a " i l l | -



lım İr ı d d u £ u . m a / ı m l a n UL uı >uı salhaya kadar nel kuralları ["^cLIhi



fciftl y ı * l u r " . f i c l g e l c l l m favelayı eşi.siz. mıihadek-kT ya rla akışlarla



•



f n f l u m u j i peri kalanına haklayan k i m i araedttr ve "lema^ u l a u l u n "



hu sahaların K ^ r e u e d / e r k l i ^ i ı ı e rağmen, muhcelif alaııla.rdjı bir d i z i



meveultur (hkz- İ a ^ u aribe 2WÎ: 4 5, L l | . Ha vela Ilımı ı i v ı k g ı sjizßt



işlevse-l ve yaoiHal l ı n • •>



H



11



V İ / f t i bir eofiraü uzjıma ("mekanlar uzatumda ) d a h i l d i r , hem de "akışlar u / a ı m ' n a k a l d ı r " A k ı n j a r u / a r r ı m kal ılı mim ^aplayan, arat t i ş k v i •



M n e m e k r v e k r ı ı k r d i f : u y L n j l u r w u . * ı l a h ve h a h r r



ıPirtı^iT.ılljj ı ı-ıbı ılın-ı metala* ve R t ı r k e l pıhı L./nelrr B o y k a r a t ı I



mi



• Iii ' T a ı k l d ı k ıemdeki benzer­



l i k " olurak laınmlanan h u h o m o l n j i l e r n e - ı k m y k . b e l l i hır ıl. - ı . . ^ d r m e k l e o l a n m ü L a ı l e k l e n n daima ıklidar alanı îaraPmdan İ M t o l ı r k m n u " sitz konu-vudur i Bınırdıeu ve WaLt|uanl V**2 : 11 " ı • EJoka yı^yLa ıkttdaı alam ItınluıiLMİ ucamın penel yapısını n U e k ^ c n hır



yadı hareket edebi ben ama harekel ederken k ı m l ı f ı m k o r u y a b i ­ H



i'iıııl.hr ı' ı ni.ııı hır " o y o n " M U I . . . : I . ı | M saha teşkil e d e r N e v a r k ı ,



1



meta a l a n ıharak .iu L



L



•



. A ^ u u a n t 1992: I K L



1



len u m l haıekediker . favelayı şchckekcşniiş h ı r n ı t t l n o f c ı r a k k u n r l b k j . L -fcLLULr l ' M f 2 7 .



B u n u yaparken de farklı dıvacmlcrle



l a i k l i a f İlişkilerine girerler.



landınlır



!>nlayıuyla n hrdı^deki rnrha /



l d w / ı K r n r ' ı n dışını



Mmıpekjen ve ehşia-maya' ı M e y h k ^ e t l n m - . ıh t a c n l r n k a i ş u m



I l c p l r n dışlama düşüncesine dair N r dıyef L É I U Hiñan da e j e Tnenlıkk d n l i L i u



f u n r ı AVPU de ıklHİaf adanı olarak biyerarşik hrr rHcMkte k ı v l u m



Yakanda h c h n ı l d ı ^ u / e r e .



I*ıkiw



mdıiıreııir



m n İş V ı *e İMMeinlem. d ışında d e l i l d e idinde gerçekleşen h r *Ure\



.l.is,4hk HHi/dw I h j d u l u m f ı r t n Km ı daha pelvis bir l u ^ l a u u . yani kapıEahst Lİ>>:H 4



d a h d eder. A y n ı şey medya ıeın d r s i h k n e h ı



I H « i m e f m JÎJJH



ı. - ı . ı •



ı o l m a yanşı). Sorulması pereken



o l m a m bu ha |> lamda iknemlidir. Adlına hakihrsa en 1emel epernenlık



• ••• şudur: U y u ş n ı n k usu. Mi.ıin. m e d i a i m a j ı . v h . «vlmayan hır f a -



H'stı _k hudur. I k u d a r i n p l u m ^ a l h a f i n d e ğ i l , h i r e n / t ı l m e n i n ı f a d o ı



vela nedir? I l r p l c n d imlamı ya i l i ş k i n hır arpüman n r t a y ı kiiyrtta n i ­



HHİjiak ortaya çıkara l o p l u n i s a l bap İslisna h i ^ u m ndrdıl 1 A p a m l c ı ı



yetinin *k*l1ie latifi L



H



E



K r n l ' ı n m e | a b i e i m i n i n iyîee ie/ine i ı U - d ı f ı hır



l P>«: JIIJ_ h^erueıllik b a g i . t o p l u m » ! sistemleıe iLahiJ U D İ ya J:L



d ü n y a y ı , nisan kanıyla par-uım hlr »ayıldı^ı b i r d ü n y a y ı tasvir elti



bu HİKleuılerdeıı dışlamadan .lalıa. önceliklidir"- DolayiNiyhl l a v d a ne



p i n i i l e r i sürme I l k r i §00 derece çekicidir. T o p l u m u n " ^ T ^ k t c n "



n



UAUO dışlanmış b i r alan. bir "vab^l bíJlp-e¡ ' ukırıik (JLSV i r ud i lho bu¬ h



nun arkasından t e l e n . ~ b i / a y r ı l m a / hır par- ı



i k "onlar



kapsayıcı ı



11



aracındaki m p l ı m ı s j l hu£m " o / İ r m e k perckır. / İ r a eo-



,h



H T J U y f l idemde sı m İ l a n d ı n hlızmıylıı", ieerisi-r.hşan»ı d iyideki i d i ­ U



nin H H I I c n l ı j ı ı hır dünyadır hu { H a r d t v e P*egri 21 i m i : l « H - ) it



P



Tuti*



iı - ı IMIM b a k ı HpLurkri daj^ıklıkian i u n r ı c t k i n l ı j i ı n i .u-



jLiime -vAi yaşamı hem dışansı nlarak dtylar bem Lk * ^ j l ^ j plajım­



hlürnwye Lk>anı e ı k ı ı lek iriiHİle



da luiar, e g e m e n l i k rueı ise n/er ısı i l e dışarısı arasında a>rım y a p



n w v e u d i y x t i d i r v« d i j e r rıpıirkcnn f k ı ^ d m v ı n i i v h e p "J-m ı l ı a^lın



m a / I Ü e r. İV). FaVela kapsama > e dışlamanın h.rhmnıien ayırt edı



da budur ( M z . _fclJ*k



_-.nu sermayenin heyula h e r u e r i



IW9:JMl



k m r r -.alegorilere dimıiştUfU. yiafiiaxa k a f H a y K i d i b a m a ve dışla­ yıcı



fcanurnalann



i n / k n t ı u v o M v f u a y r ı m n ı / l ı k alanına, verilen h r



H L'P M bu kadar ua de_Şıl: Oyuncular serma>e lenm. oyun f Hjknrun



başkı I^IHILIII yk>se dışlamaya dair "yatay" yaklaşımların soru¬



ımm



nu d i k e y b n y u l u n 1 iktidar ı ortadan k a k ma-.khr. kı hu da f i t elanın



ı n u n ı k hahtUrrın ^maya çıkmam ı^m ^ r e k l ı (•nkıt^ıllaıa p v r oynatanı-



MI..- ,L ya d *



.ılı-LIeifttek JÎIU.KİJ



• -\ •• ı



• l n ı h *t P



M4



F I L M L E H L E SOSYÛLÜJİ



lANJtl EitNT-fcAM^LASlJiiMrt



l i r k n •ma uyunun içini kurallarını t u r n e n ya da r.amanwp deft^.rmck anıaeı yla da oyuna gircbLLi rler_ Ömrgırı rakiplerinin ^üeürıii n dayandığı ser­ maye biçimini güzdıîrt dusünlhiyi amaçlayan *EraleJİIcrUiKIIigıyl^-. farklı renklerdeki iletenin nispi nkiferinL. farklı sermaye Jürlcrüıin yunun; •:k-01>lirmrye... vc sahip ulınayı [ertih uUtkluri simlayc [ürünan liyatrılı belirle^ meyeiallîahİMrtcr.,- İktidar afarıtndaki nıücadc İçlerin büyük bir kısmı bu lürüendır... iLJoaruıeu ve VVacuuanl I W « )



Bu bakımdan f i l m i n belki de en ö n e m l i m e l a l i m : n l s ı m ile k f r ınfrrBmn yan yana getirilmesidir- r W k e t ç ç k l i ğ i t b l o ^ f l a r s a y es in­ de Yam-J /itvjr'ten kurtulur v e kadınlara erişir. Z e b ü y ü l ü HISLEH saye­ sinde Tufirt KMII'M



sahip ulur ama k a d m l a n j a j ı uzak durmak s o r u n ­



dadır F o t o ğ r a f m a k i n e s i n i n büyüsü sanatsal yaratıcılık v e t o p l u m a 1



Lİabil olmadıı . Tıksımm büyüsü ise: gettonun e-fe-ndilifo ve Faıısrvari bir d o l a n m a d ı r . Foloğrai makineci . 3 7 D ) .



m e d i f i n n k l a ı b , kcırkunç hır kötülüğe. ^oeu.klann oclcsî ve o u l a r m



1 lû



F İ L M L E R L E SOSYOLOJİ



İ A N K J K E N T : KJVM P L A Ş H B M A



anlamsın j i d d c i i y l c simgelenen Şcy'in ta kentlisine dönüşür. Ba^ka



konumda bulunduğumdan dolayı kate^orize e d i l i r ( k e l i m e n i n d t -



h i r d ç y İ H İ ç , simgesel nioritelcrin sonu (babanın düşüşü] ve yücelt­



n i o k ı j i k k e k e n i olan kuiFjfnmn Tûün



I



/



-



"alenen sıaçkırnak anlamına gelİTL



menin (ersine çevrilmesi paralel küleklerdir (bkz_ 2 i i e k 1999:122¬



İSnunlıeu 19911:



34). N i l e k i m d a h a ikine! saihasinda Tarm AV/ıAe b ö b a d i y e b ı r ' ş e j



simgesel iktidar açığı vardır, sîmşesel sermaye müeadetebinln ö z e l ­



fte«/leki



insanların kanatmaca zor bir



kalmaz, y a n l ı c a bir siınulakrum vardır: simgesel biyeranjîleri o l ­



likle lavela irendeki y m J yollardan geçmesi bu d u r u m u vurdular.



mayan pürüzsüz b i r mekan. Çıplak şiddetin kaynağı cin b u r a s ı d ı r



Öyleyse İ M n K e n l hakkındaki b i l g i l e r i yalnızca Roeket'tan, hir ka­



simgesel yasanın sunu "acLmas^z UKjbcn f i g ü r l e r i n i n tekrar ortaya



baklan ö ğ r e n m e m i z çjsırtıeı değildir. Cİthıcft* d? O i * Ü Î T i ü l l l K e n t . 1997) romanının yazarı Pauolo



tıkma-Hiy la lamımdanır" (?i&çk iyolayısıyla k a ^ ı ı u ı ^ d a İki otorite t i g ü r i i vardır: simgesel dürcıa



UılS eskiih'iı favelada yajıyonlcı ve iavidalar, şiddet ve- uyuslurueu



İ Yasa i olarak o l o r i l e ve îblal ya da gerçek (Şey) olarak oioriLe_ B i ­



lİLareli konusunda uzmanlaşmış cînemlı bir anEropolog olan A l b a



rinci o t o r i t e itaat etmeyi emredenken i k i n c i n i n buyruğu Yasa'nm îb­



/ a l u a r ' m asistanıydı. Bu a j ^ ş l ı r m a c i / i ç e n d e k i adam sıliılı o l d u k ç a



lal cdilmest dolayısıyla keyiftir. Tinin K e î î f K k l çjdrJeL ihlalin b i r



: üçlü b i r gerçeklik etkisi yaranı ve bu etki 2002 yıLmda t l l m l e be­



sonucu olaaak ortaya çıkar. Şey (datDiftg)



raber daha da



h



pniansiyel olarak Yasa



1



J,



• Bu nedenle noğu eleıjıirmen Tunrr ır



u m titol d e l i l d i r a n ı k : nihai dehşet, doğmıdan ^ 0 » k o y a n ' g e r ç e k



memnuniyetle kar$dadı



Şey'm dehşetidir' { A i i e k 2£)0ifc: I 3 Î ) , Şiddetin G c r ç c k i i h l a l i n ^



l i l m i " g e r ç e k ç r buldu i M o u r a o 2(H13)_ fin tlc olsa "anCılk g i n ^ t



1 i s n a n ı n / k a i d e o l d u ğ u nokrada ortaya çakar. JoaO M o r e i r a Salles'm



bir ö y k ü f/i/tfr/frjufcjfl / Pnip FİCtİOft kadar vah^i ühLmlinli^ { K a r t c n



h



^eı\ek



Mili. r



cıyrudığı



Cnfl n de



1



Sansybosna ile H i n arasında kurdumu paralellik d e a s d anlamım bu



i a ^ u a r i h e nin daha ireni» hır bağlamda, ortaya k o y ı l u ğ u Üze­



noktada b u l u r Miloseviç'iıı bakanlarından b i r i olan Aleksaudar T i -



re ( 2 ( 1 0 3 : I ) , Brezilya İ S O ' l a r d a "gcrec£in zv let televizyonuna çıkan biri Rlair'n. Clin-ımı a ya J ı difcer "dünya Nderlerine" hakanı 4,-ık+ıLIiyıtnia._. DIJ^LM M ı h ^ v ^ bıaî Aîlah umiFNi hakkı verdi. Tüm sonnıliirFiııııo silahla çiijmc hakkı Handı hiEÜ. ÇalınU uraba kullanma ttakkL da tanıdı... Mâlnşevie Sırnlnrın çünrlrlik yabanımı ınudjuam hir EÜIÜL: euvirdî. (i.iiek 200fte: IÜ3J



unkânsı/r olduğunun îşarcllerlnl veren bir d i z i gerçekçi favela î e m siliyle "gerçeğin doıiu^ü' ne »alırsa o l d u . Baudrillard'm [leyi^iyle. " ç a ^ t m ı z m karaklerislik lıi_sierisine, yani g e i ç c j l f l ürt:tilrncsc v e y e H



rtiden ünzLılmesine" l H a u d r i l l a r d l" J.J ?3tCîelpelclinl f i l m i n y a l n ı z a ĞOİÜ h i r gerçekliği yeniden S-undlI' •ıı



i l e r i sürmek sailık [dur. IkHA Kmfc



I- ..111- ı nal et-



m e t "nesnellik tcmsdlne sadık btr Eavela imgeci gerçeklen de ites , j M



Y ü c e l t m e ile ( f o t o ğ r a f makinesi araeılığıyla) göımc/gor(Inın& ara­



neldir'ıB^ıunMeu l



sındaki i l i j k î T i t a n A e u / î e b i r b a g k a açıdan da ttrtcmll bir rol oynar.



pckliH d o g n d a m a k t a n ibarclılr. Bu örnekle süz konusu perspekıiT.



- 77)seklindekilelolofıkbirkajuyla birperai-



Simgesel i k l i d a r mücadelesinde ortaya koyuJan [uplumsal g e r ç e k l i ­



ha$anlı ^siyalıi kaçağın Şarkiılaçtınm orta s m ı f per.spekıiluhr Favc-



ği "inşa eden" i m g e l e r d i r (Boıjrdieu 1990: 134). Ne var k i simgesel



layı h i r kurjau haline geiimıek k i m i gerçeklikleri (örneğin le-ma^



r



sermaye "yalnızca bankalarının gorücule v a r o l u r " ( C Joppkc, akia-



l ^ l f i e l e r i , akı^kLr, vb_) isler i s t e m e / bar kenara İEançyi ya da g i z l e m e ­



nstaÇaglBr 1*395: ? I I V Eu baklamda hrLografik uttŞt/tertip?,



y i de beraberinde ıre|irir_ P ç k i y a l a v d a temsilleri sadece bir ger-



gortı-



İLlyor-cduiakiLr ve o l u m l u ya da olumsuz simgesel sermaye işlevi L3oriir(Bourdieu 109>1: 191). F » e 1 a ikikE;u alanında hükmedilen hir



eçk l i g i ıleğil. aym maniamla da b i r yoklumu giztlyorsa^ Asılında 'üuırt A ^ u r ' l n s ı m m anlamak ancak odak noktası bir h



şeylerin gizlenmesinden i o m e f i i ı ı "favclanın b i r t u r § u haline gett" Afcjıbütttta. I •elit. .ri.



v



ı .



• çfcyijı v;if nlın k • J^lJ.uin.lkfc^ .Mil 4



IM



n l m c s i " yoJuylat b i r y o k l u ğ u n gi^lcaianesîne k a y d ı r ı l d ı ğ ı t a k d i r d i m ü m k ü n olabilir. Bamlrillaıd'ırk da orlaya k o y d u ğ u ü/.crc mıge île



rtLULÜKLt



^YOLOll



TANRI KENT KAMPLAŞTIJtMA



II*



g e r ç e k l i k arasındaki i l i ş k i y e diiar dört f a r k l ı sttylem vardır: B i r i m ­



ması ( ö r n e ğ i n " i a d e c e b i r f i l m " olamk k a m p } meselesine dc e ğ i l '



ge bîr g e r ç e k l i ğ i yansılahilir. bir



m a s k e l e y e b i l i r bu ger-



inek g e r e k i r Pu da bizi " g e n d o n e n " gerçeğin doğacına götürür. " G r -



ç e k l i g î n y o l l u ğ u n u g i z l e y e b i l i r ve j o n olarak da b i r sirrudakrumu



s\ dftnen gerçek başka b i r ( ö t e k i ) suret k o n u m u ndadır; T a m d a ger­



dönüşerek g e r ç e k l i k l e Ivutıitı i l i ş k i s i n i ke-Kehilir(Haudrillard 1944i



çek o l d u ğ u i ç i n . y a n ı t r a v m a t i k / a ^ ı r ı b i r n i l e l i k taşıdığı için, ngiu



n)_ TOtm ftV/JJ" favchıyı d o ğ a l b i r d u j u m seklinde sunarak " z o r b a l ı k



ke=ndi g e r ç e k l i ğ i m i / (olarak deneyi enlediği mi?, sey] ile birleştire­



m e s e l e s i n i " bu i'aıUazi mekântna y a n * m r : f a v e l a m n dışında b u n u n



nleyiz ve bu n e d e n k dc kabuslardan fırlamış bir h a v a l r t gibi îcurü-



a m k bîr sorun o l m a k t a n çıkttjiı, l'avdaum ( " k a r n p " m l dışında bir



!w etmeye i T K t b u r kal E n i " r £ i i e k 2 0 0 2 : I ^ . B i r b a k t m a r c m n



'Şehir



11



ı Mı



o l d u ğ u yanılsaması yaratır-



K&u'



ilip k u n n a c a m n gerçek gibi algılandığı b i r " g e r ç e k l i k e t k i s i ' n d e n z i ­



B u bağlamda l a v e l a m n aslında sırfçajŞdas î o p l m n u n . " g e r ç e k "



yade, gerçeğin k e n d i s i n i n ' k a p ı p , favela) bcrbal b i r hayafcL b i r l'an-



B r e z i l y a ' n ı n laciıamımn b i r faveta o l d u ğ u gerçeğini g i z l e m e k i ç i n



tazi m e k a n ı o l a r a k a l g ı l a n d ı ğ ı b i r tür "gerçckdEsdrk e t k i s i " y a r a t n g ı



b u l u n d u ğ u n u ileri sürme f i k r i s o n d e r e L - e ^ k i e i d i r Ikurş. tf.f.v. \ 2).



s ö y l e n e b i l i r Tirurr #>n/'Te i m g e l e r f a v c l a y ı sanal b i r k e n d i l i ğ e b i r



B i r bakıma. f#velft d l y e b i r şey y o k t u r artık; zira çağdaş şehir uza­



s imu lak m m a d ö n ü ş t ü r ü r b u r a d a k i paradoks. sÖ£ k o n u s u " f a n t a z i -



m ı n ı n Lamamı i'avcla mantığıyla düzeri tenmis durumdadır. H u d u ­



f a v e l a ' m n heyulsi benzeri varlığının temsil e d i l m e s i m ü m k ü n ol¬



r u m Tann



mayan yüce Şey olarak ı M



A W i n ne harika b i r l i l m o l d u ğ u n u açıklamaya yaraya­



b i l i r ; Z i r a en azından "hata dünyasında, i ç i n d e y a l a d ı ğ ı m ı z o r t a m l a ­ r ı n kıy m e l ini b i l m e m i z i sağlar



11



lacak ders- ise



gîinmrye başlamasıdır. Hundan ç ı k a r ı ­



İmdir;



i S h c i l a 21X13 i. En abından hâlâ se­



h i v l e yasadtğıımz lanta7_fcsim sürdEirme-mİTj sağlar Astına bakılırsu, " g e r ç e k ç i ' bir İ l i m olarak Tanrı K?ni"\n 1



tele­



v i z y o n d a k i Biri BiziGixiFSüyx?y pibî realite p r o g r a m l a r ı y l a paylaştı­ ğı en i j r u m ı l i y « H i k 2>. Biti



tuvma b i r fantazj mekan ma yansıtılan b i r l ı e y u l a o l a r a k algılan ma­



ft^iGri^^fy^r



p r o g r a m ı n ı n bu kadar p o ­



püler olması sortdereee anlamlıdır. 7 i r a ttiri Itizî Güzetfiyor'un



bu



ya başlar. B u noktada. Tunn



Krnf



.n ç n b d y ü k aldatmacası da y a l -



yenî versiyonu " B c n t h a m v e O r w e l f ı n herkesin (potansiyel o l a r a k ]



mzça k e n d i s i m u l a k n ı m u n d a n ibaret olmamdır. Y a l m ^ e a b i r ger­



"sürekli i z l e n d i ^ " p a n o p ı i k i m t o p l u m k a v r a m ı n ı n t r a j i k o m i k b i r şe­



ç e k l i ğ i göstermek y a da m ^ t l c i r L C k , veya t»ir y o k l ı ı l u g i z l e m e k l e



k i l d e lers-yü^ edilmesinden i b a ı t t l i r .:: [sürünüşe göre b u g ü n Ö l e -



kalmaz., g e r ç e k l i ğ i n (kamp? t»ir k u r m a c a i ç i n d t e r i t l i ^ i b i r ayrımsız­



k i ' n i n b a k ı l m a sürekli rrutniz hıhmunıu



lık alanı üretir v e bunu yeniden üretir | b k z . B n u d r i l l a r d 1994:



h



aJ



a i i e k ? 0 0 k - 2JÇJ-5I}. Biri



olasılığı kaygL yaratıyor"



Biıi GdMtiyttt,



k a m p ı n genel l e j i i g i b i r H



dünyada b ü y ü k ÖLeki'yi T o p l u m u " ya da ^ b r i ' ' ) salmcler_ " ( j e r ç e j l m Donumu "ne gelince, y a l n ı z c a kurmamanın gerçekle karı î t i n İman ı n u l ö r n e ^ i n Trmn



Kr*ır g e r ç e k l i ğ i kurgu haline getire­



rek ç d r p m r ] d e l i l , a y m zamanda g e r ç e k l i ğ i n kurmamayla k a r ^ t m U



5 D Ö V Ü Ş



K U L Ü B Ü



Ağ Toplumunda



Şiddet



Belki de adlında " b u g ü n ü n net>-Fa;liml giderek 'pûıtrrtödern", medeni, Oyuncu bir hal alıyor, ken­ dinle arana ironik bir mesafe koymam gerektiri­ yor.,. Ama bütün bunlar on-u daha Ai f af tat yapmı­ yor":.. Çağda? toplumun gelinimi, eleştirinin pu-rjreriye ait bir faaliyet olmadhgını daha ziyade eleş­ r



tiriyi t j l m l l t eden kapitalist yendiklere katkıda bu­ lunduğunu ve bu nedenle du sürakli olarak işlevini :



yilifme •• h a s i y l e karsı karşıya doğrulamaktadır.



bu^ndugunu



HueUıı kemlimi ı m î l l i m p Wwk hı \«ılehdıynr mu yum. £ ü r t } i m LÜ>+ ndakuuPY^nm C k r ^ r i I J M I tek >c\c



İ k i n keruor u n 7 f e f t a t i f h ı v ı f 5 / * ^ JNhnıkıde • • r İ PJ Hur ' .ı-M p r• | L



rjAVCD F I N C H K K I N



kıralai r t k y r l a n kıran f i l m i E U f v İ j rfirfltfiii.



iTLİkiufj^ı/mr



dan i N i r ı ı ı l ı M i r u l a n e U l k k l l V gelırır: M .



• ı İn



ve- k o p t u m u l i:-



m - k ü p l ü m t a r a l ı n d a n inkâr e d i l i r d e



einaıyel



'lıV ı ' . M ü k



.nılık



rn'ıVF,, f u n d m.. i r ,| .-,r. vc ( l C f i m İ " İ Ul -



k u l u h a k l ı l ı k l a r " h e / ı m ı n d c v a r l ı p i m sürdüren Fıclrmjeıı. t e ı ı l ı m d a ­ 1



k i "iMtkr -ı>U- i l g i l i Ebruları. F i l m i n a^ıJı> ^ ı h n o m u V / h > n î | AT H/Ühu nun h a ^ k a h r a n u n ı Javk'ı j ı i n i n u . ı p j m f l l htr t a h * n v a > l a ^ m d a l ycüV ^Hunnaktadır. K c n d ı ^ m k i n o k t a y a pelıreu u l a y l a n d u d u n u n p m t r r c J c t f c uleTtıekrc cıldupLi pE^drlcîıleTİri * ık I I H U M I I I n • mi.M-İM zaten. JhK'k'ıtı £ c \ m i ı c d ö n ü ; l e n N / ı



tfhcbidc



IM- birkaç aya g ö t ü ­



rür. Yaşadığı A m e r i k a n ş e h r i n i n adı Y-cnlmcz-, b i r sÎHurta ş i r k e t i m l e y H k » k m u f J ı bir r l ı k ı t z m o u olûnft r ^ i ^ r ^ d r e v k h â i n h



üretilmiş



a r a l ı l a r ı t e r i toplatma m a s r a f l a r ı ile d a v a y ı kay helm eleri halimle •: .-• .1 . ı k ı . .LL m a r a l l a r ı k a r ^ ı l a ^ t ı r m a k u r . Ha^lardukı h r rahnede. ka/a/alclcnn ^



c> l e n l c r m i n k o l t u k l a r a y a p ı ^ l ı f ı hır .•• ıh ı\ • m



c e l c ı t e n i z l e n / n n u I i l m i n ana IrmalaT ı m I an l>ır ly İr - k U n kine kar *-l.-şnuj n k p n ı / " K ı p H a h / m d e her şey m e u l a f r n ı j l ı r . h e r ^ >ın_ dal­ la m * a n > a z m i m i n h ı k h r Tıyalı vardır. B u h a f l a j u l j meta f e l i f i r m i kavzeuda se/eri/L kamera J a t t irt d a i m i ü / e r i m l e u p k ı h i r l K R A



124



FİLMLERLE SuSYOLOJI



Tvıvi i KL'LLı6t^AÜTr.)H_llMU^rJ^SirJrıFT



kataloguna £OZ gezdirir gibi [wıı yaparak dolaşır.



konukseverliğinin bazı şartları v a r d ı r Jaek'in Tyler'a tüm gücüyle



Herke* p ihi ben de btr CKLA evi k u m u ic e.adU'OjnUa k n k ı t almu^um. Yiıt-Viiaü. yek ILı*k kahve: >^hp;LM giWı giiA*E hir jcygrpAİilysHUiı. o hçnîm oJmfllıydk Menrlıı 41 Sırmne j v j ı l i t i / p d e n ••'.m • - -1 1-• koltuk. . Y a ± ı abartı111fc-i1111-1 ^, tevrc dortu kn^ıINıaı Hislaıııpa abajuılan. }la1la Klips}; rai u ailemi Lniurkk duran. jyih • 1 • Vild duvar-tuh. Kııalnjdara • •• • jie/dinp dLi}U'PÜY^urn. "Kifilifami Uw\fı yenU-k u k u l u vavMjr ifc'aba?" EakrJen prmcı nkardnk. Ama anık I lurrhmp Koleksiyonu vmLı... Mayalımı nevî* yurdani- Aparurtun dairemi seviyurdam. MobİEyalrmn hepimi lek tek seviynrdaın. Rulfuı luy^tmı 1 - I.1 itareııî. I amtulaı ihkenıkler, kilicrilur hcpıı herdim, labjkl.n hendim. b r t k ı k r herdim W n l q W I nendim



vurmadı geı"ekh"dir. B u t u m U/erine, anlatmayı yaptıkları bavın d ı j m d a dftvüçuiDyc b i j larlur. Jaek beklediğinin aksine bu i^lcıı horla­ nır, hatıa d ö v ü ş m e y e hazımlı hale gelir. Jaek ve Tyler üniversiteler-



L



dekî kardeşlik derneklerini andıran. ğtzJj, rizomalik" v c y a l m s c a erk e k k r i u k a t ı l a h i l d i ^ i h i r grup kurarlar: l-rkeklcrin c^Canlik- ^cr^ek bir deneyini y a l a m a k ailına n ı a h ^ t n l c n l e birbirlerini peMilleriın ç ı ­ karana kadar d ö v d ü k k n l i n v ü î K u l ü b ü d ü r hu.. JackEhJvUs ktdtlbil sayesinde b i r kez daha u y k u u ^ l u k i a n kurtu­ lur. İ^irıi. nıahnı m l i l k i ı n ü stalüsün il ^ hatla yerinden hrlanuı; d i k e r i h



11L yaralı kaklarını ve a^rıy art e k l e m l e r i n i bile den etmez artık, ftuııJaek h a r e k e t l i d i r B i r kariyeri vardır, a k ı l a r uzamında d o l a ^ r ve



lan ilaha ç o k varoluşunun birer kanur olarak görür. O sıralarda Mar­



lliketlei lifte l a m anlamıyla ama refleks olarak kanlar. SürekJi hare­



la l e k m r lcr"m t ü k e t i m t o p l u m u eleştirisine kûpUntujlir.



H



imlemez: A e ı m ı g ü l m e k iiliyor&unY Sah peeesi Meyer Liscsî'ne



Öncelikle. kLilllbün di£cr ü y e l e r i y l e beraber ç t ? i l l i protcsEo hacim­



h i r uğra da t o t l s kanseri ••l.m adamları gür." Jaek d o k l o n m dediği­



leri denerler: Z e n g i n l e r i n arabalarına pislesinler d i y e mahalledeki



ni yapar ve hasla olmasa da leslb. kanseri terapi grubuna kaııhr.



ırüverciıdere mü:dul ilacı yedirirler. arabaların hava yastıklaıım j i -



Bu Jaek'in f i l m d e k i ilk duygusal lecrüİKaidir. Onların " a c ı u m "



şirirler. reklauılarm ü^erleriııe sln^aıılal yazarlar^ Uçaklardaki g ü ­



paylanarak ülümLÜİ haslalar arasındaki İlacın hir parçası almaya



venlik h H ^ ü r l c r i n i n \ erine insaaların alevler îcirtde ıvsılıedihli^i



çalışır. Bu Jccrübeden duyduğu heyecanla amnezi ıınıhLtnu ziyarel



broşürler koyarlar, vs. FKJLH olarak çiîkcrlmek isledikleri s t y kapl­



eder, arkasından pruslat kanseri g r u h u derken Tekrar uyuyabilir ha­



ım l i z m i n olanak verdiği v c aynı Temanda beslendiği bîr cakınn. irı-



le-gelir. Aneak hir başka, "lurîîd", yaıai M a r l a SînjtcT o d a y a çıkınca



Mtnlarm k e n d i k n n d e n geçmiş hır şekilde sürdürdükleri kmnfiir 1a-



ı>|er Ltcfi-j.br- M m l u ' m n Icrapl gnuplartna k u t ı l n ^ H n ı n nedeni sine-



kmnsıdır. Bu ba^lamxla nispcien irteelikli "yıkn:ı c y l e m l e n l c n " b i ­



rniidan daha ucu t. olması v e ü s H I n e b i r t k bedava kahve i k r a m edil­



ri d e T y l e r ' n ı bir estelik c e n a h l kliniğinden: yUniltuğü insan yagla-



mesidir. Onun v ı r f i ğ ı , J a e k i n i r a p l a r a katılmak için söylediği >a



nnrlan sabun üretmelidir. Bu y a f l a r ı . pallayıeı bir madde olan g l i ­



1



lan l a r l a j uzleti nesine neden olur. Böylece Jaek tekrar uy uy amamaya haclar. Daha Mirini Jaı_k, /enginlere Çok ünrİ hir sabun satarak J f l ç k p j l



r



h



serin üreLciHik için k u l l a n ı r l a r Birdenbire her yerde duvü^ k u l ü p l e ı i patlak venueye bağlayın­ ca d u r u m Tanllı h i r anlam k a / a m r v e "Karjsaia PrcyesE" a d h y e n i bir



k a r i l i 11 alık Tyler Durden ile [am^ır. Ru karşılanma Jaek in duygusal ve bedensel durumunda d e ğ i ş l i k l e r e y y l acar. Jaçh'în a p a r m a n d a i r e l i g i z e m l i bir şek^de havaya u ç u r u l d u k l a sonra ( k i daba stınra bunu Jaek'in kendisinin yaptığına öğren i r i z l Tyler ona. harabe ha­ lindeki kendi mekanına tasınıııay,mı i c k l i f eder. A n c a k T y l c r l n bu



• G ü l » Uekuze ve Fclu • ••• m-T ^ • • 1 I T Jfjnimu ullı çjh^nulj rılHİH L^flflya ^oyıİV^U ' r r a a f >l dl L- • | ' • • h u . . : - . ıL}Lı ı^ınclr A I eük bir dil/en vr NlNhılu^U olrany^ii. hsllı hir yapıy^fc 1^11 Lilııayjn ^nkhıkUn ıfhk . H : r



1



126



DOVlFJ KULDUÜ-,^LJ KJPLUMUHUAİlütltrT



H L M I . K P L E SOSYOLOJİ



projenin ortaya çıkmasıyla planlar derişir: Dövüş Külünü bundan M



h



som a vandallığı siraiejj utarak kullanan devrimei' bir örgüt Jıaliııe



137



r



veGuatlari



321) f>i" MiKttÜ'M, çağdaş roplumdaeleştiri ola­ P



nağı üzerine bir Elimdir.



g e l i r AdLk p i r d e k i yedi yûkLİeleni, yani Lüm ikıisadi merkepleri havaya uçurmak Lçkıl ev yapım] pallayıeılar üzerinde ^alışLİnıakla-



Sermaye ve Yerallrndaki Öteklîî



d ı r Böylece tüm nıü^ieri hesap bilgileri silinecek, herkes yeni bir baslangıu yapabilceeklir. Grubun y a p ı m d a da değişiklikler olur:



" I K ^ V Ü Î KultiMTnLin birinci kuralı: Dövüş KuiBhH hakkında konuş-



T^lcr kayıiaı* saıi.-uz liderdir, l i s i s d ilimler yasaktır İlim grup üye­



uutyjıea.k^ımz. Dövüş Kulübü'nün ikinei kuralı: Dövüş Kulübü h:tk-



leri (yeni adlarıyfa "uzay maymunian") birörııck siyah savaş ün i



kında ko-nu^ma^ya-eak-.sı-m/.r



1



Ne var ki yanak koymak, kuralı



formaları giyerler. Bir sûre soıim üyelerdin biri olan ftoh'uu hır



ihlide davetiye çıkarır: Koşun, Dövü& Kuiübü'nü herkese. anİHlD;



Kargamı Projesi eylemi yüzünden ölmesiyle. Jack Dövüş Kulübü"



ama bu bilgiyi " b i z T , yani yeminli kardeşler cemaalini birleştiren



ııllıı ftzyürlesfirici poiansiyelînin yerini kör bir yok etme arzusuna



müstehcen bir sır gibi düşünün. Dövüş Kulûlriı gizlilik «damadan



buraknfiuıı kazınılmaz olarak fark eder. Binlerinin Tyler't durdurma



var olamayacağın m î'arkmUûdır, ihlal fazla ortada olduğunda çeki­



/jıııJci] geltln'slir. ancak Tyler udahirda yottUf.



ciliğini kaybedeceğini gayel iyi bilir. Daha tfeKC.de helinmiş yldu-



Tyter'tcı peşine düşen Jack ülkedeki bütün dftvüş- kulüplerim; yi-



jiumuz a.ibi. ciıüîiieuutTi hir eklentisi oJmayan hiçbir toplumsal dü­



dur. Ancak ne zaman Tyler'ı anıdığuiL 5oylesc Dövüş Kulübü üye­



zen ve karanlık, görünmez bir olumsuz [amit olmayan, hiçbir top­



leri şaşkınlık içinde kahrlar. Burada r: hu • en ^ k l ü kınlına nokta­



lumsal \ya£. yoklur. MeLçmjcn eklenti belli bir düzeni olumsuzla-



sıyla k a r s ı l a r ı n / ; Juck'in asimda. bîr şizofren olduğunu, j y i e r ' ı n y a l ­



maz., ancak —ÎJÖVJTJ AJI/JÎ^J7UÜU de ortaya koyduğu üzere- söz ko­



nızca Jack'in kendi Eanlazilerimn ve hilinçdtsı isteklerinin hir ürünü



nusu düzenin olabilirliğinin olumlu şarlı olarak iş görür. Dtwü.\ Ku-



olduğunu anhıny. Şizofrenisinin farkına varan Jaek yedi gökdelene



fûbü bağlamında iyier Durderı s ı / r ^ ı Jack olamadı K o r m a ! leştin U



yapdacuk lerörist saldırıları engellemeye çalışır. Kapams. sahnesin­



ITLEŞ, y a y l a m saygılı özneye onun hayalci ikizi musallal olmuijlur;



de yedi gökdelenden altısının yıkıldığım görürüz. Jack ve Marla'mn



sapkın keyifle yasayı ihlal eline istemi hu i k i * aracılığıyla maddıle^



e n ü s l kalında oldukları yedinci idigHI i..nım-..|l alanının müstehcen ek 1. - n U b a h l V c f liyof. IOJJ-J. 345)



KLilübü-'niln onraya çıktığı toplumsal uzamda baba yoktur, simgesel



K a p i t a l i z m i niteleyen şey a m k insanları b e l l i özne konumlarına



hiyerarşilerin o l m a d ı k ı püıüzsûz bir uzam d e n e y i m i söz k o n u s u d u r



ulaşmaya zorlayan cjarmpük, m e k l n l a sınırlı biı d i s i p l i u d e ^ i L ö z -



ya İn Fitil- İnsan, bir g e l e n d i LakîpeLıuek veya b i r babiltlSUll sağlam-



ıiLiıiu ntutuınacliycu oluş İçinde bulunduğu sürekli bir hareketr Vo-



lı^tna bel bağlamak y e r i n c toplumsal uzamdaki yerini sepnelt duh



:



. ı - -i; disipliner l o p l u m u . "O/neKİ cdmayun



11 1" " i - 1



yoluyla



nunuıidzLdır. D o l a y l ı y l a da çaresizce h a k i k i k i m l i ğ i n i arar durur,



iktidarın yeniden iireLilmtzsiylc i l g i l i y d i . B u g ü n bunun l a m CÜTSİ b i r



v a r l ı ğ ı y l a İlişkili hır armtç bulmaya Çabalar.



d u r u m l a , y a n i c l k i l c ş i m l c r i l l i düzenleyecek bir e t e m l m i u y o k l u ­



B u açLk. p ü r l l z s i ü alanda, k * y g m m kaynağı u^gürlEik ten yoksun



n u . I.. e y l e m l e r i r i m ^ î u t / l a n n a saplanıp kalan öznelerle kaı>ı kar-



o l m a k -k . ı aksiıte euk fazia ^aiııe ö ğ ü r l ü ğ e (örneğin tüketme rtz-



•jiyayız itr^.y.



34i)?_ KapiLa|i?j¥iin, evreni i ç k i n , sınırsız, ve SIHISUZ.



gür1tJ£Une> sahip olmaktır. "Risk t o p l u m u n u n yaraıtığı k ı y g ı , ü s l -



Düvuj Kuiütit



ni\r\ söylediği g i b i . burada yaşamak " l l î M Y ı l d u S i S '



bene dair b i r kaygıdır: Üstbcmn a y ı n e d i e i ö z e l l i ğ i Tanı da "tlı>£ru



temi'nde. T h i l i p M n n i ^ Calaksisi n d r . Srartıucks tle/e^teııi nde" ya­



dünüst b i r tflçü'süntm" olmayışıdır ^ insan onun e m i r l e r i n e gereğin­



l a m a k j^ihi bir^e-y. Uistpliıı i n p k ı m l a r ı n m y e r i n i denelicn loplurnla-



den a / veya çok ilaal eder. ancak ııe yaparsa yapsın sonucu yanlış­



n almış durumda. I H e u z e " d e n e ı i m " U B , " h m vadeli ve b ı z l a y e r



tır v e kişi suçludur. Ü s l b e m n s o r u m u asla o l u m l u bîr kurala i c r t ü -



değiştiriyor, ama a y m ramanda sürekü ve l i m i l s i z : oysa d i s i p l i n



m e edilemeyişidir" | ? â i e k I 9 W Î Wd]_ Pofitmodena bireyselliğin pa^



uzun v a d e l i , mna



radoksu da budur; K e n d i n o l , y ı r t t J H potansiyelini k e j i ' e l e m r i b u ­



s i p l î n i n ^ o ^ m l y a s L sabit n o k l a l a r ve k o n u m l a r l a işlerdi, d e n e l i m ise



nun tam lersiyle, mesela tüm e d i m l e r i n sahicilikten u/ak



h a r e k e t l i l i k , hız, esneklik, a m m i m l i k ve olum-^d k i m l i k l e r üzerin­



olduğu



v c f l ü ı r k s i z d i r d i y o f ( D e k u / e I99.V I N | ) , D i -



duygusuyla, sonuejamr. H i ç b i r e d i m , hiçbir rnela gerçekte o d e ğ i l ­



den, yani "ne olurca" u.Llır. O y k y v c /Vn'irj AiâİMhû'nûn püeerİL^ı



lu-yla k r r t J ı



lynı /amanda manevidir: I V v m ı et. ^afcın d u r m a , han: i d M 7 ı c j l * hat



. .ün



Haklar ..



.-i- .v •:



• m ,ık •• •



JI



.



m ı h k e m c y f iri Art Irku



h



Ctll]hnd( U / m ı r u ü n j e m c y ı k a ^ l k n r n e i nu fX



H : -.LL- k v l a f v a y ı p r i H



ekhj IraHk K .L - .ı



h-.ı.-h üretilmiş h r arabanın n u n f a i l ,



k u r t u n l J J I >a Ja yakınlarına o d e m - e k la^mınalın



ilhaktan. Rper i ş l e m i ek la/anınal hır araba r n ı x l r h m l.ı-pIsMnaH.m Ltabaıa/sa. hatalar hır v r n l a r a k k a l ı r ve h^chırfcy y a p ı l ™ ' •



n



l ı U ^ ı , Vırilio'nuıı teorisindekiiLeİHmzof b i r u m l c l e y o ] açar (2000).



" h u n . ^ r i n a y l a ıJjşıhdir • •-



l ı h n ı j aranauu InplaHİmah mıdır, y o k u h i ç b i r ^cy y ı p n u y ı p olay



154). • u ..



.ı ..- y e m e l a -



ıwla. bu hir n e v i m r u f i M h a r r i t l l d ı k .



n nık hır



Kiük -yaifanu EehUıl edrn hır 1 u k , mu^lPO pi ^ıııposandaki siyah lı^? fi hi gizlenen bir ri-^k— ayın zıımumla k b f t t f ] kaptUılızıııîn amansız. I v l k i ik nıhıaytHiodt LPİıkniLÜİ h r van urumı.l. ı w M- • -. ıı. • ı h r ^ılhaMnın h i f l n § H ı na ı^nvl eık'f. l:4idüsLnyel kanıl alı mide hıpluıuLin kır^ılastıiı £ueluk "iyiliklerin r u v L i | i m ı | U IIJHIILIJI. IHT^ ka[tıiah/tni ye Ldlendiren» pıdercl: t n t a h l k k r ı n ' pa> ı. . ıu mrvkcsı haline pelmrklr4İK. Hu - •- - de M / ı n i ı |P 4 u n . j o z l e .^ınruıırneyen, etkuı Sel Lı ı V ıl .aıl 1 — •• M*uk 1 • • *.I- • ln.-rıh jr^ııı ıırı k hrdenı « h d ı l ederek koea tur mela st!>temuu de lehdıl eder. Risk. i n u n l a n •• .1 :ı V r ^ 'iı 1: r in ı>> u j l ı l t f . 11 MiıUr ııân jaı; J i^riımLı "J'iu LÜI Ji.k çıhı Nı>uk ırT . • • ' . ^ - J 1 ı l u^manljnnın nıl.mlık hr^apOl n n u ı d ı s d m u ) t ı balın JIK. Hifck. • -IH- mı :.n . 1 " p m u n n v ı Nr |cy. n " • ı- i " • •• n-hır S A ı v J ı n r j - i [ M * ı h / ı «lı - «I ' .ı..".nı^ı ı ^ l miden i l i p M> ı*ım .1. i l a v e n ^ın I - M n 1 rm/ul ar L B n ^ t u m 1 "•• 1



r



baflınneddLtır. " I n c c l d n ı ı y e n l e n k o p s u n der /irMvj Jtu/ûAû. Jack'ın ^ u m u u , k a " b ı r h ^ ı m e k : hîduıuııut ea£uaui t o p l u m a bir fiKt a i a h n ı : Jack X rencrakyoııunun beyaz, erkek, orla samban bir



1



uyLMH.lir: " B i r JKÜA evi k u r m a ivyUdUMinilıı köleci "dır. Ç ı t l ı ğ ı mjft ve neııir: "Yaşanum fazlasıyla m n u u n l a i i ı i n ^ ^dıunuyor... İsveç mohjl y a l a n ı l d ı n kurtar heni. Güzel sjınilllnn kurlar... ASIJL m e m n u n o l ınuyjiyMn. Asla i m a m l a r ı m ı y o l m a y a y ı m . A s l a m ü k e m m e l o l m a y ; ı • • k.ı.l... henİ «l-.ll. hjm



.k | W I



I'.UJLJ. «k^.LI M M U K I •: -MI m



1



ü -•



' I • - • I-



ÜPİU* g u n I. .. . 1 11, ı



-1 • - ı



Bo



paradi.



Lriurıııanm/alaleEİn hareketlilik t i n ekinden ı n a i l e hareketli tık - ^-n H U l b ı r I m ı t n C T i o k K ı ^ a Î l«^unnındıLuTic;a\inı vurur ~W || ı l | • jmr^lakı yerleşiklik



B u arlık h a r e k e l i " h k k ı l f i l ı htr « u n ı u hali



!• - ı l hufiun ram iei> .: r • I - 1 ırtprT ve Vıtılvu



6Sj.



I ^ . k ı r ı u y k u s u z l u ğ u , harrkel elı:h s le suıeklı ıriıırmanın hv I U IIJT t



hır



\ :



U y k u k t y h u v l a insanın tam olarak



• • . « . . ! m ü m k ü n d e f i t d ı r J i m ^eryeklc hır \cy dc o l n u z i m a n . h



dünyayla " h u g l n m r k u r a m a / . I * k h i s l i n ^ N ı ı.-a.. • • j r u p l a n m n :



buna !.arc olacağım düstinür. A i K t f c , aşağıda r a f f l F f r ^ f i f r m r üzere.



K n k u»p'unıuııuiı " k ^ ü l u k l e r m ı u " n n e m i maliyecin b ı r e y v l l t ^ ı ı r



•'ilmesi VC lükeLİmi ejıllll L^ltmak - M- risklerin g i ± l i TuCıdrnusldir- Hir irafik kazası g e r i e k k v t r i e . h u n u n » h r h ı



k m u n araba muıiVlı-



ıv niair hır t h l e m halamı Lk]}d LIC tehlikeli arae k u l l a ı u n ı nhk'akLir. b e n / e r hu ınuk- f AH-NJ A M ^ ^ M PIJC k a r > ı l a ^ " g m u / lerapi g r u p l a " da aslında luplum>al kökenli ulan riskleri O^elkestınr.



KıWlehkle



h a d a l ı k . h t r c w l y i f a m lafzıyla dj-Lİı hir m e u l e y e ve k ı l ı n ı n k e m l i v ^ f | j ^ l > k U ; i ı H . h ı m k ı ^ l a ^ n r a N hır j ^ h i n . , . 1 ^ 1 :^ - 1 ı- . • J.Kk m u y t ı m ı z k ü f u k a p u a h " hu HM-ILMI- :.I



•



L :



•



I-M l u y a ı



va>amaundan k ı > r u k l a n 11. i m a l ı A ^arr> i lerapi ızrufitannda u a r . Ifu konuda hahama r olması ve M a ı l ı ' n ı n k o l a y l ı k l a "her f e y i rrudJt u t f H r f l " - . I I I I M .k - ı..iır :



-Lı -. 1 n i a / i ^ ı ü j Kvfvhri



lerapi ç r u p l *



ıını h.iMt bil numara olarak reuneüerL hu frupEar f e r \ e k knilcklıvi lelel d e ğ i l d i r , v^knra dayalı bir >mzle^meyk hirhınne hamlamın h -



Hı.Mı.ı-RE.E- S O S Y O L O J I



lKlVL'5 KL ı ı Bl AÎS MJR.I V L ' N ı I A >11-ı • l



r e y l e r d e n ı l u r e l h r : Sen benim j e ı m ı h a f i l k - u r ^ c ü hen de * e n i n k ı n i L



h-ilıllelif



I l r ı / l u m IWMp. Ru g ı h ı f n ı p p a r V J ) '



r r r k a n ı l ı ••: T d '* ılırlar



m



r



k u l l u r unum hı



= u ç e k l ı k l r n acılardan s ı k j ) e l eder



v< a r ı l a r ı n ı n d i n d i r i l m e u m laJep e d e r l e r ama h u n u t ı r f b ı r e y ı c l ı4a rak y a da eıup h a l i n d e b r l l i trriiyacLanm karşılamak ıc.ın t . n u r ' ır f h A ı i t t/jr/ıihu hu b a k ı m d a n , k o k i t ı ! e y l e m l e r i n ımk*rr%vlı*.ıruı hır L



IH



l.r .IT ^d-ih ı- ıkrn. nr kuyrL^ı girmek, ne vünermarkette İLılluk U l k r u m" ftjMtt L l ı l n i lk di- nırhınaı EJAIIII.I • .•• .ıı-Ejnn » U n u ı f l c t ı k vr ri1ııhj\ ı ' ımurv leııle | \ W M I di^kıye jırd;^ı vc - « ^ U Î aıdaı. M ı h k m •man akşamlan kaımakafitik ha « i n crian Larvanda hılkm Jü^müı h r h j k V • • IT • • h u r ancak »e h a d * e | k ı m h ya • H | | I . . .. ı'jpdra.! ya da u n u a ı h c v ı r u I J da • • > ı ^ - -1 - - • _• - • - • - \ • !-i ıı: . : . . L l • ' \.MI]tİHTı IW.Y • ' * • fc



r



n a p m l r l ı p ı l a p r ve I n p l u m s a l d ö n ü ş ü m v r r k > H n İ r m e l i n d e b i r



\are"



M I



nljıııa£ı Minar.



bedensel d e n e y i m l e r u / e n n d e k ı hu ^ u r ^ u n ü n w h e h ı ne? Nc^



Lİen y ı r a ı / l c n ? C^unku heden



F



o l a n ve hır k n | i ) .mm ktip) J \ I -



CŞK\?



ıım k n p y j i ü i " o b u y ı n lek v^ırLıkLiı ( P i b h a i u k 1997; 2 0 - 1 ) . Bu be­ n i m bedenirridir. G e l g e l e l i m bedenî b i r " h e y k e l " j : i M ele nhtn hu



Aedaım Elen di si



y a k h ı ^ ı m m arka plamiHİa k a p t m l i z m l n oldıı^un:ı ıhı d i k k a l ^-eknıek U y k u kayhı n e d e n i y l e .



h i ç b i r * c y m gerçek n l m . ı d ı p ı m h i n c ­



iler. İ l e r j c y " b i r k u p y a i ı m ı- -i teklikte



m



* m.iı



ı.



= k i m y a s ı " . i l m i n . Jack JÇLT-



H i r k a r i y e r i n pc>ındcıı ^ i l m e s i K i^c yana-



pervkîyıır. I ' . j f r r k a p i u l ı / m hir b i r i k i m m a n l ^ ı y l a v e d a l u ı l u l a u u l vr •••



•• m . m ı . . U vrCİliyurLa. e e^l irisi de p4Aİa^ y ı k ı m n



ama^



• I h ı r a < L b i l i m i n d e ^ m a l k l ı r . ^ K e n d i n i g e h j h r m e k ı-. ı - i m h . ı ^ . . ı -



ülayajl m e l a l ar ı ı ı pekinde kırsıuası. Hamın eersek" i k r T V m u l r r l y t * -



ılur. A H İ f O f U m k e n d i n i ynk cEmeklır" IÜ-.J V W\. V a l n ı n a laydaLi



v j n o l d u f u n u n p>arrtleTKİır. Ortada o l u p İnlen pek •



k a y g ı l a r l a y n o r t ı k n tek h o y u ı l u bir h f t l u m d a . ^ t / i ı m hudur.



r



ancak a s l ı gerçek b i r e d i m



j c y vardır,



kunu.su d c ^ i k l i r . h a y a t akıp ı u h .



" I l e i h i n ı / h a k ı r e ş u . H ^ h ı r ı m ı z b i r kere b i l e y u m r u k y e m e d i k ^ d e r 1



Jaçfc. M n MJ A ı r i ı ı n u niııı .=• L . =•. d a h u d u r ) u m n t y e m e k v c p t Vekhkl. " m



kurmak. .



,?



.J- kulttfru



y a l m r c a ' ı / ı k s c l a t ı y l a dtfı-



h hır j c > i l e n i d i r . E I Ü L M ı avıcUuı n l u m J a y K i b i r k e y ı l elde e d i l i r , l l u r j d a .ııııa^ a c ı y ı kaJ)ı bir d u y a f W . l ı k p c l i ^ l ı m ı c k de-Jil. a u v l ü '••i .1 _ • l



•• ı nııı. k i n Y u m n ı k y e m e k v e acı l ı ı v r f m r k hayalı



yeııalen f r t h r l rüeıl ı n, y ^ ü d ı j r j n ı hısscln ben i n hu y ı ı l u d m . F.kk l a m da bu nedenle "lek h i r y a n ı i z i bile u l m u d a t ı ü l l l | i y i l m e k " islemem. H u h a l ı m d a n . UÎJIJVJ Kutıîhü



ü y e l e r i n i n e y l e m l r / r i ^.ıklırpimlik v r



t ı / y ı k ı m a l i m l e r i d e g ı l . g e r ç e k l i ğ i n içinde CiJTiırueak ve b i r tür i k i n ı ı a l l i k le*is c i m e , a l . . I . ı-.lır (hfc/. Zltek



HÎ yer h u l m a 20Ü2: l,



l h > v u > m r k . tfrTLck hır dttheyitthe imkân U m m a s ı n b i r UıplUüı kar p v t f l h r l k b M v v t m a ı cdimkJir.



"Arv. ıL her -. • ı k a y b e i l A i e n i m



her p f | y ı l m a m ı / f ç r r t " (Q jç.y. TQ S 2 | . Oövüt m



hır l l c ı l e n ' e. ı ı m p e s e l a y n m m Î4Ü 1



vc ı



h e



ı kadjr



L



.



.



Kmt*tm



"i Jryanu/



yüzü. ımcıyazlkilan-



i. ı ı o l m a y a n a y n ı i a ^ m ı ^ bir beslene ulanmaya ^Jİı^ır



ILİÜI f a ı k l d ı k l a r ı . lUm ifadeleri a n a d a n kaklınırak katlar m u k e m



meİH « i ve t a m a m l a n rnıj b i r k a n s ı . h a r k l ı h k l a ı m tık. W



. ı- . K



k.ınMin k e n d i m ( C t l h r ı İ H K I W ; (15). BUtUııUylc k a t m a n ır



M



M / l a ^ t ı m . I k ı i u i l l e için b u n u n i l k e s i h a r e a m ü d i f : l>eleu/-C v e O u i b i a r i I^PEIM; m d b u J e l e ve ü r e i i m l e h ı r a r o d a var nJon evnenscl hır ç i l ­ ır



l i m , y a n ı a n l ı - ü r e t i m " . H a l a ı l l e 143h tarihli " P n ^ r a m ' Lrkla ve ta a n a l i z i n d e . Snl'ün l a ^ i / m i n örgütsel b ı v i n ı l e r ı i h b ı ^ b î t r e n e h ı l e L



L



Le^L v " k j e y i d d u i u sonucuna v a n r ( B s i a i l l e l ^ > 7 a : l l .î7b). " Y ı ­ ni... T u m • ; tulukların



1



herfliy^v



HirflÜ ıVW tn>an... H a y a l l a J ı n n / J a r ı daha i y i hir f e y e/ıkanruk h(ın



k ı m ve parçalama ı U



r/aıâu r m O r m •• - ••• urauuaı hır eunumk d r ne > ime i ^ t ^ ' t u k ^ e k h»cW vr) > * * • • j ^ a r t ı p y U u/aklan ) akından İmaya İm 4 r ¥ h j i n ik- ıkılu pa/e1e\Hi nâunuk. ne ek \ A [ ) j k Hafikir d ı t e k u y ™ lutııuLı d a k ı L a l a n ı b u r m a k S- mel m cebeme m 1 net k ı yıdruhnV ne \ anuVn ycıKınkayan I H T J Î I I ıürd>ıh/tf Hç ^hit m n l e r ı n d e k ı h •-• • r u.ı 4rti • \ a ^ J Lüı^ıbn j ' ^ w > ı n ] L i f±J buluca, ne .ı• İ-..ı .NL.K .ı IUEIJVJH k j y t u ı t ' "



m



121}.



1



•., ı P t k n . . . V a r o l a n d ü n y a n ı n y ı k ı m ı n a ka­ p a r ^ a l a n n a u ıcın H a f . . .



k i m f V n i t t KutufKi



B



•M



I W :



Je " ı j k i n K k n n K i " k ^ l j > i n b i r k a



iter IHIİH İ l k i ^C Jevkk ^ 1 h> r ı ^ ı U ı n ıi|.YİıU.*rı p-u^ lUkkıın • r>tnnn « T -I- hm u • ü m . • rı.^^f nrnuıUn r^^hık I Hkfu ^i_u**r.^ ^ İA - - - "i- .l-^.ıı ILI . • .ı.ı -Iı ııl ı I M K I.- I I ıı." I>|| uPl^urJu f #.



I I I ML I- WI |



SIıSV'L^U



M e d e n i y c n r t h u l u n u y Ic v e h c m r n yık e d i l m e s i ' m k u ı



rarılıksjj-



da h t f t n y u j ^ m r i c d i r ( P i l a h n m k



I W ? : 125J Baıadle



r •.



y i * . . . Sen *



• •••



. !-ı v r ^ Ll. ^rııJı-..: ı m n i k hır harekeni.



.-L-niti^m



F^kl L a n d y bize- . .. M . b i l d i r i m i z hır p y ı m ı atdalıyur^ Zalctl sim k u ı u l a r ı m ı / ı diızenlı o l a r a k çöpfc dokJnnnu>nr m u y u r ? \1eta-



ılı - . v n r . i o n a y l a m a k v r "sapkınlık vc m ç u kaldırır



•



"sıddeiın



121 k / M t j i } K a M M d e b u Lineti hır kes daha



1



w r surniutlur



Lunnak da l_amh mıı k a p i l a l i / m m a n l i f i n a k ı u d r v n r >a|Hırm.ık



oldünnrü prrrk«rL



. :l u m . k.



:



• •• k LI l.mmı -k - v r ı u z r r i n d e - d u r m a k daha radikal h r y i k l â j ı m n l -



F U h m c de yuları da h



h c r t t o f i h i v U r a y r n . o r g a r u i b t i m a d d e s i n ' il .ilahmuk



m a / m ı y d ı ? ı M .\



J kcHiHü L a n d y n m sanatL e k > h r d ı ^ ı u ı p h ı m M l a-



1 ^ 7 : 125. I M l . Dövüş: k u l n k i Ltim d ü n y a n ı n "dibe vunna>im "



d u / c n l a j j u LunrİL.! vc b i r e y c i d c f i l m i ? L a n d y pcnlasım z a i m



mta,& \\



h ı p ı d d u f u her peyden v a z f e v m e y e h a r ı r o l d u j u n u p M c n ı u - . ı - .



H



t



123).



x



HOVÜj K u l ü b ü a y n ı U m a n d a k a p i t a l i - * m u h a n r k nııı dnpndjı İÜ l e l i m i ı n i n n i y i m hır alan a r j r ve l a m bir anlL-drellriie. r



-s -ı J ^ i



M ul.ır.ık ucıklıyıpr l^eki



1



unu yaparak aynı / a m a n d a hır samıl eseri,



ııvdn^nnl hır MinUçi k i m l i ğ i üretmiş o l m u y o r m u / S j J ı i p n-ldu£u



m ilerice Jtvfc'iu m U k f l n m B ] lwr j j ç k i l d t düşenim;} jpuriıriaın daire­



peyleri k a y l ı c d i y u r inua külcüre-t ve= s i m g o t i n n u y 4 ku/ÎLnmijü-lU-



l i n i n y a m p k u l o l m a s ı T y l c r ' ı n b i r z e h i r l i atık e^prdU£üıılln k ı y a m ­



jrw, Y t k m ı herahurirule daha ^ o k b i r i k i m g e t i r i y o r . Sarım O K r i r f U -



h



d a k i harap kcwljjMhJ lusmEn.Lhi. f ıda e n d u ^ t m ı m U T L I N Î L " elmesı ve



İLİriik ksi/IUldl£ı [>|iruyla kayhi:Uırirul;^n e:nk dııhn I s i h ı ^ l m ;ıl.ıhitı-



kredi kartı t o p l u m u n u u b o t e etmek *;w İ m a m . i m a l a r ı m hasaya



t e k hale peliynr. Hu nedenle Pehbıe S ı N h n r p e l.diHİy'mn j t e n , e i -



u ç u n n . n ı . vh. H u eylemlerini mhai a m a u kapito.IL/mî ynfc etmeLlir.



h n .ıı



h



L



K a n ı i a h / m . m e t ı L m - . I M lı. . k ve birer a r / u nesnesine ılonu^ıure ı v l yaşamım .sürdürüp D/hû; KuIübiİnAç



ısç m c l a b i ç i m i n i n c a z i ­



b e l i n d e n k u r t u l m a a m ı u ı hır u p l a n t ı y a ıWiu>ur.



.



. ııl. ı : n ı .m



tek y o l u n u n . •• •



* I j n d y y i de \ ö p f



:• MM •



ı •



kU^dk . m , , ilam



v. •-•



ıkri



-m .-%HJ::



• . ı k t a i a n O l ^ n Î(BH ı R u d u r u m d a J a c i v r T y l e r rla myr» e k ] l j r l r t ı n •.. :r-..fc d u r m u ş o l m u y o r l a r N 0



P r k ı hu .mlı u r e l ı m arzusu t a m d a kapil»hs| I a n | a y m m dLfer yıi-



l a ı k v f T'yler'm sabun \ e paCİayh] ü n r l m c k içİA bir eslelık C i f -



r ü d e f d m ı d ı r ? M d a M sizrnınin cam ı e r * i a t ı k t ı r Fetrç d e l e r i n d e n .



r.ıhı k l m i F i m l c n s.fc,- . : . h L L . . ! i sahneye d o n e l i m . M e t m k r a r m refe­



meta ı\/c\İisimlen v e y ü ç e l i k l e n hiılünus I. y o k l u n n e w . Îacsjuc*-



ranslar hu rmfctadı son d e m e k u v v e î l ı d r



A l a m M d l c T y e fwr



Lin-ime f ı k ı n N a / ı Tnplama k a m p l a r ı n ı , ı k l m n / 4 j t r l i f n I i [ 4 ı i s l e r '



Knlühtı



^dğda» k a p i t a l i z m i n ha^liL/a urelımıdır



IMıü



• •• PUMIIILXICJJI k ı l a n ^ e y . l u m EUkctlm u m n V ı m j ı ı Lkılıa k u l



x



L



MI d r d ı p ı ^ j h i :



ı •• :-.ıil._'ıiı m i h e n k l o ^ ı -



İn n- yadımlan s a l u n >"*l"P ^ulLyt•^unı_•



lımılıp atık hallik: gelmeden e r i y e c e ğ i n i . d o l a y ı s ı y l a d ü n y u y ı dev



Y j g aynı / a m a m l a ikı.ı



b i r çc>]>lu£v e v i r e c e ğ i n i v e h u m m da kapitalist d ü r t ü n ü n k i j ı r i ı bdr



d i r " T ^ n p ı n koılmlara kendi y a f l a n m iiMCiyorur." I ak4ii Î M v i j Aw-



M.



o l d u ğ u n u Nırk etmesidir | b k z U



1



JKIIL S .•.lı-



h



•: Taıe M m l e m ı l a sergilenen İ n g i l i z



perfnTmzm surulçısı M i c h a e l l a n d y yc d e l i n e r e k P n i j d l l ı l ıVU. ı Mldy n m lıydı



eevnplayJİim.



>ln| • - I . . . her ^ c y ı ynk elrhcsirte daya.-



l_amry O ı l n r d L a d d r u nde hir d ü k k â n k i r a l a d ı ve d ü k k a n ı



ku^uk h r isleme EL- . I - I I K - v ^ s ı r d i . K e n d i s i ve e k i h



tanda



mavi i )



l u l u u ı l a r ı p ı y ı p 1 - a n d y n m sahip o l d u ğ u j c y l m ıtMemaJık n l ı r a k y o k e l h l r r : p ^ o e l e n k n . pasaportu, p l a k l a r ı , e s k i Saab m a r l a ar aha sı. v c u ı r r . I *ui\ nın dükkân t ilnninrje i m m k h i h ^ W i d e " H e r j e y p t d t n e i r y ı / ı y o r d ü K a p i l a l ı z m yalnızca nL



mımda



. ı.



.: • m



n



j,



liiht'i uym n n M n d U İ k i l e n i n l > i ç l m l e j ı d i r i l j n e ^ i y l e k e n d i n i bir sim^ıt



M 2(KKt: 4MI M ^ ŞjJ]|) P



ı lı -MI « U t S U Y O L O l l



1.17



r



jk. buru e pişirim u f l a m a y ı hedetkr Ditti hu deyijJe _ uur .ı/>h- I* n t.k r*, ilan " p m m m l e m " k a l p ı n i f l r v ı ^ m e r ^ r i hır ıpdrç edılmeır ryarcl AV TTUTL kk-^J h t U ^ u rtfeknin u » \ o ı A p v l Y a u y a hin un epneyı PrLhkdı • *1 - • •• tL ^m. TTIfc



Mikrula}irm İWf h ü k ı m d a n \ e her y m h r n p * n ; i l anıyı PTU/... Evde. dışarıda. UVJ-



s.d. ••• Un il



ı iMfii-n i l t s a r k e n . o y u n o y n a r i e n : > H # m ı n k.-n.l: ^ m- L m u J v c



yılıdır S a l n l ' ı n M W H . M I - b t f j y a / d ı g ı £ihi mızj.n.iti kendi y a s a u



iı^'luırısal ı d a r a i ııaı^alara aynlıııı> dutuJîfcda " (Delcu/e- V e < ı u a l l a n



r"Jfrvuj



N-V .i ı ık-*



IpcHtrrktıdrnı3 k e s i l m a n •



ıık



h



x



ııııı ııd j / ı r ı s ı d ı r . Hzidım L'dıhııe kewfııbc o / h ' i u d u j a n kışıdır Ynsa



lsW7. JtJJp. " T n p l u m m r a y m unl ı İki Turllı b i ç ı r n d r nur^-tlunıycır:



llll> hjTbkıstns h l ^ d m k ' v ı l^ler ve- hu nedenle de yusyyı kendi ft-sıs e-|-



IMTI ı i h d a r / ı u n . d i ğ e r i ise m n l n ı l l l r r f n ı n t



meye Ç l l t f - MaüffllİHİ İ ç i n ipdiij e d i l m e tfuııanıLunniE^ıkiyLir y u n i



I m uh^ytvji. yer.s i / yurtsurhı^ııut. hJifjhmlıhLrve IVEnelen: dayalı) ııiu>-



S i n i r s e l d ü / e n Eam o l m a k i>ler lıahlu d e l i l d i r . DiilayuuyhL r• a;LT-L?-



N^kuler hır |vır\ııJıLı^j sahip o|ma|aıı M^l^mdaa sert hır p-Lr^Jİılı^J



h



ı^k.



• •• ı.ı-ı.ü ııih.l



ı •ı



, l ı i m . - M ^ahncleyvrek * ı n i £ e * c l d ü -



K i l k l e r ya dn nkı>kır



s a h ı p i ı k d ı k ı r i L h £ ı d a y a l ı d d / r ı ı l c m e r e / ı m a i i ^ a^Lrı k n d l a t n j l ^ ı r



h



nıllaıdajı > J da laCılarckm larklıdırlar. Seri rttr > j p ı y a karsı n r ı m t a



/rytkr ı > l r m r y e r l y ı s a y ı ı m p s c l h r d u j e y d e isletmeyi: Çilidir. B u n u n b b u i i k l c . f i l m d e k i f i l m yaralar hûyle pratiklerle dpi lı rjr-



nk aknj. rhAtatara/konurnlara kar>ı .ı--¡MIJI.IT



nukrnpı^ıhta)akarv



mıkmr^ılılıka: Yaılı ^ U ı p t u m " i m a l r ı U ı l e btieş y^übıkiLle - : i .



...



v t ııslunr hır m i k t a r k u l s u v u ı k ı k r ı . k u l u i ) u i le su L ı m y a u l hır fu



1111 i k i o p arasımla ek-^ıl ile meri ar ve ın> >:• I



;ı m



z h ^ y u n a girer ve b u n u n u m u s u n d a madde i k i yüz d e n v e y r k a d ı n



i r h k v l İni a y r ı m so/ koiiu^udui M « I J I vc r m ^ k k ü l e r h e m " I n p l u m



ısıiur Hu [ur İm ı anık elhetic k u t t u r * ; N r aeıyayoJ a^ar ve hır ı / hı-



\ j h " İK'iu de "hıreysel i" kaledcr.



•ıiıiıı .:xiııı.'.ı



l . İL • b i r



un



•• L t a b u n yaparken J a e L i n e l i m Öper



l



riiklT- N L vur ki bıı hnrç kelin b n r İ K Jıluk'İEi yüzünde hızrlıan^i bir



- ı allkeıailer



h u ıku a y n parçulılık " h ı r h ı r ı r n k m u y r ı | j m w



.



B



t



hırtsınyk iirlkiy-



zevk iludcsj h d i r m e d i ğ i g ı b l * t V konusu n l a y ı m a y n a m yaıLu ka



ıiıUî rt knrı^nsı^ haldedir... D n l i i y ı ^ y h ı bor l o p l u m . her h l u ' y uym



Lİı/rııJr ılıjk i bendim ıryı



ü i d * ıkı p j r ^ J İ ı h k l a r j l ı ı n k n ı da uhkesiclere ayrılır ... her pnlilık.ı



h



dır- Hu



.. k



= !•



İMI .İm mı. da SLJZ



k^lt



bir k a t ı k lurUdUr. h l ı ı ı m devamında. Karp.pfa K u f c m '



iHk l ü m ü y e l e r i n M g elinde Jaek m e l i n d e k i g i b i b i r y a n ı k P/J ıpkhı-



-ıi. nı • ..L.. hem n u k r o p o h ı i k a h e m de m ı k n ı p ı l ı t ı k a d ı r " " i j f . y . •



£ unu i m r e n i r i z . İ l e r i n e n i n haTırladtpı hu y ara bir topluluğa nbeıısup



.LI- hfr şeyler v*Jihr



r



n h m n ı n .ıın-.'ı-Mihr ve y e n i tm d u n u n a T - M - n l K h n d V n pcs.HjH)t ı s a ı r l e d e l I m g e i e l d u Z c ı ı e k ı S ı ı ı n ı ı ı k e u k i e n k ^ l u m ^ a l hu ".ir .Muş lUian düzene. } anı h i m p ^ - 1 dureııe k j / ı n a n k-



•;•



p e y ^ [•••...



K u l ü b ü nün y a p ı m d a da b i r ı k £ ı ı n v r ı s j r e l eder; i l a h a iwx L



r



İÎM.



• !.. İm her / a ı n a n a k ı s halınıle ıdan. !• p l n r ı ı s j l pvırsJİ.mm*Lm



• • •



Mı hareket.



I- •



•.. ! - t. I.. . yaralıcı p t H a m ı y d w her



allkeıükr



- . I M M T ... da t e b ı



kık-nlen de^iL " k a ç u ' l a n k a y n a i l a n u ( u x > - 2 3 » ı. . .M ı y ı k ı p



nw-



" Ö n e m l i edanı



\ M;. 11 ır" lo.g v. 2 7 7 L



H a m i l l e " P r o n n m ı ' usdaf l*WJ: I J I > " H a y v a n dünyasındaki i m



ılULLİk hir yapı i ç i f t d e y k r ı ı HIIIHII kalılkLulla^muf ve piir\alara ayı ıllılış



m i l i n . . . fmfcnifl Var" d i y e d r v a ı n eLİL-r. l e r j p ı p n ı p l a r ı n d j ı ı h



hır y j p ı y n LkirLü^mü}iiir. İ J Î I M » , K u l ü h u Lane-nl'nin " k i l l i " I İVtill



k;ılılnns'ihırdan kertdilerini hir lıııyvLiu nJarak dü^ıLnm^lerJ islenir.



adını verdiği faıklıhL}iııaıiu> hir kalıfcıh£L andırır. K i i r g u j p Proje­



J.nk



si ı w l're-uüTuıı " k i l l e " sı g i t u i I ^ J t t j Ksel idurak k Jlmunlihinıslır.



dr



kunhip-u lu>Jİde hir ı ı ı j ^ a j a r m ı { t t ^ M dufiru y ü r ü r Ve maj^a H



ı . h a penguen ç ı k i v c r i r . K i y .



H



der ^-UİumseyerL-k. " H u , / n r l a ı ı



3 K ' . . I ' . I - icriHAİndc k ü l e IHr aile g ı h d u r i n t n m u i ı r l»*r b a h t ı * . >a-



•uaıLm l u n e l k r e l e k a y d ı k " ı l ^ h n ı u k 1447: *«n. J a d ı m / p e n ı t u e n m



m b d e t ı ya da e r e n d ı ü vardır ve u y e k r m m e v t ' u d i j Y f ı hu h a t a > l a



u ırki / "kaydımı" tnplum.sal luekâıım puru/.^uz bir m e k a n OLEIUSI le-



Li/ıkr^ke^nır yıdu>la p e r ç e i k f i ı Kurailar sır tu İma hu | ru f u n d a n Ha



SJHIUI •!.



al c u v m r kayUıplınckL J a v k / T y l e r l a ^ m h r lider . Y e n i k u r a l a r j o y l c d l r : "soru sormak y o k " T ^ l e r ' a g ü v t n m c l F



/ t ı n m d w ı n ı z \ vb. ia-$y.



125} Drtvüs K u l ü b ü bir çeieyken. Karjuı-



1



EÎSİdit* — yaraücı b i r k a f i j haltı, pürüzsüz b i r u z a m o l u ş t u r m a y ı he­ d e f alan hir loplarına olarak g e r m e l e r i ö n e m l i d i r . Savaş yalnızca " D e v l e i ' i k a r j ı k o y a n loplumaal hir d u r u m d u r " {a.gj.



4 1 7 ) i H u ha-



kımdan şiddet D ö v ü * K u l ü b ü ' m i n İlle dc amacı d e ğ i l , e k l e m i ş i d i r İ l e n i n d e n Ünemli.si. Dîivîhj K u l ü b ü " l e p l u m u " imleyen toplumsal hir d u n u n d u r . Riisüs: K u l ü b ü holfjcleri, m e r k e p l e r i , allkeHİLİert o l ­ mayan göçebe b i r t o p l u m s a l uzamda çoğalır, daha d o ğ r a n b ö y l e l>ir uj.am inşa eder: D U / l e ş l i r i l m i ş , inhanın bağlantılarda "kayahile^ cC^i"



bir alandır hu: " v t . . . v e . . . v c . . . " N n k l a h ı r yerine drtjjnılar. bir­



i c i m e yerine b a l l a n m a no? k o n u s u d u r D Ö V Ü * K u l ü b ü sabit b i r



Projesi daha çpfc bir unluyu! andırırı D o v ü s K u l ü b ü sertliğin d u y ^ u h ı n i i l a r ı m n bîr m i k r o k o z n i U ] ] U yaratır: y e f s i i y u m u ı d u j L ı n r k i t l ç l e j r j r l r , aneak bunu yalmzea yersiz ytırcsuiilaiirıanm önüne g e ­ v i p y e n i b ü l g e t i d l t ^ r n e l e r yamimnk amac ıyla yapar. K a c ı j yEdıınun kendini pek belli ö l m e y e n ancak daha i l g i n ç i k i n ­ c i icbhfce*i ise " a l ı k l ı k " t ı r " T o p l u m s a l " m m o l t k A k r dokusunu al­ g ı l a y a b i l i r hate g e l d i ğ i n i ^ t e , 1™ d ı A u d ^ k i b u n l u k l a r t n i a y a c^Lktı^nda " a l ı k l ı k " ortaya çıkar, ö n c e d e n k o m p a k ı vc b i r l>ülün halinde görünen ijey ijimdi sızıntı yapar g i b i d i r ; larkM7.l:ı^mn|ara. n d ü ^ m c lerc g ü l e r e , wmkAş/â/âmm F



• i . ••• -Mı. - b i r adrese aüıhip d e l i l d i r , b i r r i z o m g i b i büyür. Ve za­ m a n EDI olarak "yalm*c.a dövüş k u l ü b ü n ü n bajLadı£] ve hıllbŞi SfUHi Icramsında v a r o l u r " nü)en D n v u j KulubU « f hır şiddet, y ı k ı m



i JiHN-nrj Kniûhu başlan suna *ürekh >ı f i r e m i h r mantıkları Faydala­



ve tam hır katımıriM J t JatinTM W L . amacı sava) olan hır u v a ı m*-



nır. Î J m t f î n hlm h>yuiha lekrarlarlan " i y r i f l u n u " ılHMİfi EKısIvapı-



Lme-Li haline • ı • I '• ••



v l k ' ı RjfLMZ Fet*c irsine ve H



hır defimle. lark&L/ olana y a da lam hır ör-



L:uiMjjk>wy c gev ı dı^uııek de askııdıL ya da ufguüennK kadar leh likendir. •"



f*f ıhf



*#H>rtievı lan» pf>d ap^kalırıtık ılkeh ılipe



k a f U ı l t a f i L pefYa*U k i p t i m



Nr (îfre pmKkefine m k J ı f ı i-P^ır İ k m lıeafı a \ ı ı l w ram U T taşan hem de tufcetim h^pluınunun h ı r e l e > l « I M J P llem modefniıl leiauk-



Eunv>le L j I n u n v r l a T l ı r m a . yartı ı m d u f ^ J Î ^ J . i h î H t f A-.- . M hun-



ttf lorne^ırt peTiyr dönuf ler H, ımk- feıı>< oVmıt^fccr. -r- H K - JR dra­



lardan y a l l V L t ilkiyle u v a | i r . İ M a y ı u y l a r r u İ A ı l a ^ l e T ı n hu ko-



matik v am kamaları yi k ı r a t ı * nffudan ı / t e y h r l ^ e l ı i ı ı p e ı ı i t ı B m h c -



ııuda ıde hır k ı l ı ı ı a ı ı l a ^ n u ı ı . a>pı



VMİ epik I c v n c l e r . vh_i hem de p - p art hır yaklaşım ^cıjıler Aynı



1



P



nün f A U ,



Flanti



a



T a l e r d i Inplum kadar K h h k e l l d i r l-pt-r ıkı tehlike, k a l ı n a n l a r \ r hu-



rİ dÜ/^vdC



•• ^ •



I / V J ve 13 A f i n - m n :



f 'rhtnHi mi'



.



M":- " Ve : I



III.:



II.L



.-\ . K. J I.. 11 YC i • •.I l-l ;



ma_\ t i a g l ı y ı h ı k t e k minimal hır ft/ntyı korumantngereklholup o| -.. I - - -111



-



.



" •••



\\ • M I Mnjmamn yolu sahlc H / H I . I M İfrfd



LMrnek değil: kıılıııunİJU/JL. mm N r k ü l m a n u / l a p n a j . k * P f yoluna ûzjfl ortanı ay m eımektir - fimüf



••••



-



-MKI1 hem IVJ motillctiyk [irnc-fın maparalanla yarHİjn ilk HınMı \ anlık tcıplanlılan g ı h . kavpalar'la EHnparkUnİa. Lİepıılarıtı p l p l t L^ırS hetn dc Nkl^U-heyp aııifltnırt de^tal ıuı4incriyle doludur.



m ılr



I l n n I railkfun l a r / ı hir k a r a m s a r l ı k / ^ \ k m L III^L- | b l a memnun n|-



Kulübü bu i m i i k ı m



riiLiyayım kurtar he-ni-.f hem d e l i d e lıarekel ine (fai izine) al illa hur



lüftv.DâvBfKnlÜb&htoü



bir şiddet l ı l m i hı'in de hir komedidir hem



l>o|Hıler kühur hem avantan! larumır. aynı ^ ı / o l ı r m k paiei • •=. • TanVh ^jdueE h^knlenl V Î hurdamı onaya tıkma koşullan, jypul»jıMu hi^'imleri m vunu\lttrı .• - . - ı . h lyrHMf) umunun ve hunun yanı ura fidüelın ınunlanla y ^ a n ı / ı ıMifup kırp^ndu ahlakı jftuan fcayıMf kaim miM. Dovıtj JLufurunlI 4hİ4kı t • A U N U ^ ırak- H tiivuL anlamda . • Tur lılm-^ı^k knTihimlandıiır J" * tf A »Mm mle*. ^«kh-T. c r t i t hk ^ c iııplumu l rurtüjet temuhkn nçfm ^ ı K ^ ' f l d - " i ^ n u f m paramı lı her vc prutr»Î-^ııl JİlLukurlrn ^Okkresıkjmu > •>•• t b . ıi \ın rık.h: l nı.ııı/ J- J I M U veren h v r y v l pjLıkıpıı H Lufwtıul M :> tanuurruva Eaılau>la br• • *l • I • • IGVTHI i f W İ Î J . Muraya katlari Tıhtlın ^unJu^ı m, l a i k l i e l r j l ı n y ı turrjuladık.



i m k



Tılmın hir m e l a t d a r a i Hal uMiJir de£ll. yainir^a anlatıcına ndakJandık. Dolayısıyla (imdi rdmin aıilaiısıiu bir yana bırakıp Ureiddıfı hamlamı ^ r ^ u l a m a y a p g M İ u i y n n ı / _



1



"•: m 11 hem fel.Hctb hem ite |mniiler 11"KL t'fnlir. Ilir ynnuneuiiun n ^ l e d ı p i p ı h i . ''hütunodevrınKklıer >tyln I^UK- etleyim eengiaver •ı- rağmen./J^Ljrij ^ l i h r i nün asıl Mrrı rlAnemİnen hayırılı knı



11 »eddef tnden hin ulmaudır. k.mı



pal lamaları. N b e l / u h e v a n n / n



.Hı^malan. o luhal cinsiyet rnula-ıyımLinu hur kenur* UraJLir^anut... E



hu hjr>lm)a£il[nnıfc.yıkteı h r >rydıt" ( S a v k n l wMı. r.ı: ıhın MU



n%



L



'kurum k a ı ^ H lnr i a j a ı



İlk b a l a t a ,



ftiıi]



KuliHm



J



OİJMJL



l



lamnır ıhk^. S(Var - -1



. !



. • .• i p c i



olurmaj- H J I I J yayıncılar ktlahvt ilk v n M > ı 1 u n ü i a / l a karanlık. ;• m ve riskli oklumu v r . - ^ ı - M \ L -. ı. .1 Linnı^hr l a k a l İ l a h ;



nıuk h ı durum kar^ı^ında şıcktelı yumuvalnuA yerine daha da a ^ ı ya laşv: " D * ! d * karanlık. m k 11 ı c vıldjfvjan l u l r jtdınJım: ıMejnedıkleri oe v v u hennıiii y j p u m .



p



h



Sımu^ rx oldu . Tam hir hnmba.



Ik-pfri bayıldılar' ı A l a r a n Tomlınson



M i H İ N T Nr*n



1



dt-



1



ha LIJ a^ırı ulan dah^n p i k Kdliyor. iJ^h'Jij rVtiİrrMi'nim buyurduğu e^ciik kapitalizm eleştirisi. | f E M n r f a d U n y * m d ı gorçdctcnı de "ku­ J



rum kaf>ıll" ya da yıkıcı mıdır. ksıpİEah/ıiK H İ k l M n H H İ k CİC5Eifiyle en l^elirpin jekikk- karjı ç ı k t ı l a r [K^cyapısaleı Kntnsjz lilo-



FİLMLERLE SOSYOLOJİ



DOVUS K U L Ü B t t A Û Tfipı.ı.rMCJNüAlİDnırr-



Ztiflan Oİmufrlurî İktİdarm aLaletiue. paranoyaya vç yasaya karşı y a ­



reilco7gılrle5llrk:i ûlııiadığı £İb\ Dövtü



r m a l ı k , sapkınlık ve i h l a l Yerleşikliğe karsı ^ e r l i k , gösteri tnp-



talizme yüneirilrnrç " k u r a m k a r ş ı n " hir yanıt olarak g ö m i e k pek



lunıuna kiir^ı !si(mısynııi*rnı_ Ne var k i DÖTüsKalühü,



eleştiriden ç ı ­



t



mümkün değildir. İ k t i d a r Dâvü}



KüIiMnü



Kuiübifı^



de ça£da* k a p i ­



hücum d t ı ğ i k a l e y i



kan kaçL* ballarının açık rjçhl o l d u ğ u n u n ve b u g ü n kendisi de göçe­



ç o k u ı i tahliye e r m i ş t i r vt f i l m i n y e r l e ş i k l i ğ e s a h l ı m u n k o l a y l ı k l a



be lesen bir iktidara uygun o l a b i l e n i n i n alcım iroııik bir b i ç i m d e



d e n k l e y e b i l i r Palahniuk şunları söyler; " A s h n d a k e n d i k i m l i k l e ­



b i r kez daha çizer.



r i m i / ] y a n t m a dzgUrlüğüne sahip d e g i l i z ç ü n k ü nç i s l e y e c e ğ i m i z h



K e n d i n i İhlal c i m e JüsUneesiyİLMİyili b i r estetik y a r a l ı u l ı k , i n -



o g r c l i r d i . V:u"olujumuiun tamamını ofujşluran k ü l t ü r e l e ğ i l i m e r a ğ ­



d ü M r i y e l v e r i m l i l i k ve piyasanın ihligamj ve risk alma k o n u s u n d a k i



men isyan emıek ve b i r nebze oksun Ö ğ ü r l ü k sağlamak i ç i n daha ıK



i s t e k l i l i ğ i artık b i r h î r i n i dışlayan dünyalar d e ğ i l d i r . B o l t a n s k i v e



nlmasım b e k l i y o r u z ? B u n u n - !.. lamameil yasaklanmış şeyleri, b i ­



CHiapellu bu yeni uzlaşmaya "proje rejimi" adını verirler. A ğ hare­



ze y a p m a y ı İEdeEnememmn ö ğ r e t i l d i ğ i seyferi y a p m a k l a n g e ç i y o r "



ke! İtliğine u y u bu yeni h a k l ı gösterme VE; eİE^ıiri r e j i m i n i n Ilıtmamı



(aktaran



hağlantıedığından g e l i r ^ s ü r e k l i y e n i projelere, y ^ n i



hüzkijnu-Lu s i r a l e j i l e r i ı ı , . .



fikirlere



yelken



ferikine



F a l a i m i u k ' u n buracTa g ü r d ü ğ ü şey (um ita A İ k i l d i r sadece Özgülük ve d e ğ i n m e /



akmasından, a y m a n d a ve arka sırkava b i r ç o k projeye alıldıgı b i r h a ­



i k i l i a y n n ı l a r a r a c ı l ı ğ ı y l a bir hiyerarşi sağladığı slîrcce o z ^ ü r l e ^ ı i r i -



y a l sürmesinden gelir. Önceden k u r u l m u ş h i r halmusun tercih e d i l ­



ei o l a h î l e t t ğ i i t i r A m a l*alahııiuk un Dövüş KiJr'^rÎEiün r o m a n l i k J



m e d i ğ i bu bağlantıeı.ağ bİLÎm indeki dünyada, insan " f i z i k s e l v e d ü -



lejjiirdiği kavramlartrı ^ o y u b u g ü n aS k a p i t a l i z m i ve o n u n esfetik



juctHel aEilamda l ı a r e k c l l i o l m a l ı " ve "lıarefcel halinde h i r d ü n y j i m n "



merkezi H o l l y u i u u d da b i r k a r ^ ı h k b u l u y ü t



çağrısına cevap verebil mel LrJir: " B ü y ü k insan haıeketlldir. H i ç b i r çey o n u n yerdcğijtirmc-Hİni aksatmamalıdır" i B o l l a o s k i ve C h i a p e l lo l ¥ W : I6K, I83V



Deleu^e v c O u a ü a r j n i n tekrar n A n L r a l l ı m ç i z d i ğ i gibi. pünizsüz M I



ve güvenlik karsı kcmulma? devrlnk.1 b i r ç a g n n i l c h g i ta^ı-



maz



ama baklama g o r c a n l a m ı bütüıiüylc: Eİefi^iirir (bkz_ 19K7:



Çağda» t o p l u m u n e e l ^ i n ı i eleştirinin periferiye air b i r f a a l i y e l



H



N e harekeli ilik n e d e hare k e t s i t l i k kendi babına ü ^ u r i e s t i r i e i -



h



olmadLgınİH daîıa ziyade c l c j i i r i y i a^imile eden kapitalist y e n i l i k l e ­



d i r Y ı k ı m y a da ^zjsürlejmç ancak lıarekeılilik v^statis"



re kalkıda b u h m d u l u n ı ı ve bu nedenle- ile sürekli olarak işlevini y i -



kontrolünü ete ahnak la i l g i l i o l a b i l ir ( H a r d t v c N c g r i ZÜOO: l ^ f i ) . Bu



[irnıe tehlikesiyle kuı^ı k a r a y a o l d u ğ u n u EİuğnılamakcadLr. TÎHei"e



haklından U t t U f KirflrAi'nUn csCehk d c i t i r k s i kulağa alaycı d e j İ l de



kadar, k a p h a l i z m yalnızca



i k i eleştiri



biçimiyle



r



üretiminin



karçılasmrçrır:



safea g e l i r C N N tarafından gerdek lehtin ten h i r r i ^ m i a j d a l ^ l a h n i -



MarksİHl kampın Uıplumtal d e l i r i ş i ^sommü) ve yejıi l-'ransiz f e l ­



uk kendisine HEdlyvvooJ'un j u d y o n l a r c a dolar harcayarak t ü k c l i m



sefesinin estelik t l e ^ ı i r i s i ( y ü ç e r l i k K Tu lerdcn hu yana. L , , ı , ı , , , . .



kaı?j]ih^j h a k k m d a î i i l d e E İ i bir film yapmaya karar vermiş o l m a s ı ı u



sanal.sa-l c l c ^ i r i d e y e n i m e m l u k b i ç i m l e r i b u l d u ve bu da sol aadi-



gülüne bulup b u l m a d ı ğ ı snaıldnğuııda. " B u n d a n daha absürd bir şa­



r



k a t i / . m i n ytcürl i İ l k l e r i n i n İşletme a l a m n ^ u k i a n İ m a j ı y l a sonuçlandı



ka olamaz herhalde. Bu d u r u m h i r hakmıa t ı l m i n k e n d i l i n d e n bile



( t i o l t a n s k i ve C l ı i j ı p e l l o , ukıaran ü n i l h o t "20ÜO; W 0 | . B u n u n ^ o n u -



daha k o m i k / d i y e cevap verir [ÎTNEV I 9 f j y j E v c i bu d o ğ n ı , ancük



t u r t d a , eslelLk eleşliri p o s ( - h \ ı r d ^ t n n r m a t d b î r haklı göJdermç r t j i -



göstermeye ç a h ^ i L f i m ı z g i b i b u n u n birukLEH Etedenleri var.



m i ieindc k a y h o l d ü , yaratıcılık k a v r a m ı e s n e k l i k açısından yeniden kodlandı vc f a r k l ı l ı k Lie^reiedöküldü. D ü v ü j Kuhlbü"nün estelik bîr m d a olarak üretim süreci muhtemelen b u n u n en g ö r ü n ü r ö r n e k l e rindeıı b i r i d i r ; " D a v i d l ^ i n c h c r ] b a n a ^ o y l e d e d i , "Senin de b i l d i ğ i n l i i b i Chuek •H



• »



sadece üfiiii}



t



l alaJuıiuk ıhDtnrüi s



zer. " S İ M c m b i z i m



Ku/ühU'nûn Kmlumsal c l c i t i r l a i n i n allını ç i ­



uldel i mimlen ^ok t ü k e ı l m k a r , ı l ı mcuijimir.dJII



k o a k u y o r Şiddet bizi y ı k ı o a k i ç i n bir bahane sadece" ttf.ji-jO- 15u doğru. O r h ^



ffa^MlopJuımalelc^ıiri



Mraîejilerlne de alenen kar-



Kulübü Elimi değil



k u l ü p l e r i fikrini satıyoruz" ı P a l a l ı n i u k . a k l a r a n Sult 1999). TLpkı y a r a t ı c ı l ı k , sapkınlık y a da i h l a l i n g ü n ü m ü z d e m u t l a k s u -



h



r^«.T*hn LOJ ^ ı jdHIrnn epl oflm^MhLm L ^ ı u k b r v ı n hır lun4.tE^lık dHrunıa. -ç.tı.



51 ç ı k a r w ejtgdaş t o p l u m u n açıkça ifade e d i l m i ş bir e l e ş t i r i s i n i or-



•'allarım k a n j i l a y a m a d ı g ı i ç i n vazgeçmek zorunda k a l d ı ğ ı seklinde­



laya koyar. M a r s ' ı n kendisi huşhca a k a d e m i k çevrelerin ç o ğ u lara-



dir. T y l c r e f o r a k ı hafta içinde ejŞiLmLİm: l e k r a r başlamazsa Ray-



f ı o d a n y u k s a y ı l ı r k e n , lelsefcai h i r F f o U y w o o d markası olarak ick-



mmıd'ı ö l d ü r e c e ğ i n i -Köyler, Jaek e b u n u n r i a y m o n d ' m hayaiırtLİali



i a r ortaya ç ı k m ı ş g i b i y ü r ü n ü y o r . D i v ı İ j Kniiihfi



kimi değirmenler



t n m u l l u g u n o i a e a ğ ı n ı v e bu g ü n ü k e n d i kaderini EI s o r u m l u l u ğ u n u



OrafUtâffll ' y e n i bağlayanlar i ç i n n i h i l i z m " d i y e a d l a n d ı r d d ı y s a d a ,



iiİmayı ö ğ r e n d i ğ i gün olarak b a ğ l a y a c a ğ ı n ı a n l a h r N e var k i D5-



f i l m i '^yeni baslayım kır tçb) M a r k s i z m " ' ş e k l i n d e nitelemek dalıa u y -



rüj Kulübü divig* geçtiği şeyi kendi de lekrarlar:



= -•••• püriiıiüyor. Dö^i



Kulübününelemimi



i k i bamlc yapar: B i r i n c i s i , metn Îc-



Lişizmitıc b i r alternatifolanak şiddeti (estelik açıdan) yüeelicucvi de­ n e r ikinei olarak da dcği&im siscenıim y ı k m a y ı , meta m a n i a m ı n ç e k i c i l i ğ i n d e n kLu-tulmayı hedefleyen { t o p l u m s a l ) h i r pcnilaç çağrı­ sında b u l u t t u r Bu i k i y a k l a ş ı m ı n on ak noktası elbetle b i r dışarı, k u p i l a l i z m i u dışında o l a n bir ^ey arayışıdır- A n c a k dışarısı d i y e b i r şey yofcra. e l i k ve p o l i t i k b i r ehlini b a n i m ü m k ü n o l a b i l i r k i ? B u huğlamda CUnJ) Kulübünün



anlatıcımı J n t k / T y l c r ' ı n imkansız bîr ko­



h



Eylemlilik ve nulİEİLdfcun hu ö/^pk-ycin Imif vcnivnnu. Tykr'ın kuraLlirininlüılı Ü5i MJ^EU uordii^ü pivnafl güçlerinin hirfıınld^mi (îklmnjııu arı kı­ rnak jçuından son dVnttt Hekinlidir. 3>fcT için İnşan, imanın sürekli ken­ disiyle didişip durmayı hırukarat ileri dn£ıu yul alniayEdırL bireysel girişim ve irade glleB kurumsal engelleri büyülü hür hiçimde eîkuiz hak: g e O l t UHISHE uzrne ilini; ilerin in vatumcl ine dair t i c a r i l e r ise yaköLii niyeLli cdunILI ya ıb kabul f d i k ı m v ma£dun>el m . n k k - ı . EayıLİL^ırHİan ivtkkıldır. l ylcrlükerieilikren nefret eder. Aılia N ike fımıasının ve Reayan EI^ı^nıi iıiçOİojksinih pazarİHiına sEralcjicilcrirfcdcn Rcfcn hir "Sadect Y A I " iJualBo f7> lüeololi^inc defer v ç r i r lOknaun 2000: M ) ?



n u m d a n , ö l ü n ü n k o n u m u d i y e b i l e c e ğ i m i z b i r yerden s c s l e n n ^ s i ymmleEİır. F a ı i l a z m a l i k b i r d u a n d a n seslenerek k e n d i n i simgesel Sadâee Eir Şaka mı?



düzenin dışında k[mumlandırır. Dövüş Kuiühti bu a n l ı m d a k e n d i n i • O M M iarıhMil b a k l a m d a n a y m r v c ptdiıikayla Hilen • . - k i it;inc girm c k l e n kiiçımr_ P o l i ı i k bir edimden ziyade i n m s i ö ö i b i r öznel d&n e y i m i , umalıdık yabamın alu-jının yalnızca M M



olarak askıya



altndıfiı güya B a k l u i n c i b i r karnaval i a a l i y e i i n i savunur. "Öflce b i r y o l u n u bulup dışarı çıkar. D û v t l ; k u l ü b ü gibi rızaya d a y a k h i r dene­ t i m o r t a m ı , bu d i k e y e dışarı y ı k m a k için b i r y o l s a ğ l a y a b i l i r B e n b u n u b i r ilerleme olanık g ö r ü y o r u m " (Palabniıık. akiarart T o r n l i n son I 9 W )



I>aha bıiee de^indi|.İEiıiz lıayjdi sLJz^cleme p l a l l b ı m u n u daha o l u m ­ lu b i r ş e k i î d e de y o r u ı u l a y a b i l i r i z . E k o n o ı n i k ^ f i z i i m i e m c d e n toplucnsal d e ğ i ş i m e , d m e ^ i n tînans merkez lerinl bavaya u ç u n n a p l a m rta kaysiT^ak boyîc b i r o k ı m ı a y a p a b i l i r i z . Burada asılsEuuı hu e d i m i n l a c k / l y i e r ' L n intilıarma pantltzl olup i>lma.diiidEr"? B u noktada e d i m de e y l e m a r a m d a k i a y r ı m a g e r i d ü r t e b i l i r i z . E d i m , f a i l i ktikTü bîr b i ç i m d e değişi i rmü-SİlıakmurMİan e y l e m d e n a y n i ir. İ n t i h a r ı n cn m ü ­ kemmel e d i m oluuLHinrn sebebi ile budur. Jidimde "Lİ/ıie urt:ıdan



Komul b i r e k o n o m i k analiz i ı ^ r m e m e s L t o p ­



kEildınltr vc ardından yeniden do£ar ( y a d a d o f m a z > L y a n i e d i m öz­



lumsal ve sınıfsal e j i t s i z J i k l c r i bütünüyle ¿01 ardı e l m e s i bu bağ­



nenin b i r lür g e ç i c i cululma, b i r a f a n î i " yasamasım da ic^erir. B u is­



lamda d ı k k a i çekicidir. O r l a sınıflar v o ali sınıflar yalnızca e r i l ener­



me layık İrer e d i m in kökten anlaşılmazlık bakım ınclyn iEtlicc' o l m a ­



j i l e r i n i boşaltmanın b i r yolunu arayan k i k l e r o k u a k lasvir edibin'



l ı n ı n nedeni de builur: Bu e t l i m aniEiıtığıyla k e n d i m ve .simgesel



t i r (GirotEK 2(XH>: 341- E k o n o m i k sorunlar c i n s e l sorunlar haline ge­



k i m l i ğ i m dc ch\W\l o l m i i k üzere her şeyi tehlikeye atnus. olurum- d ı >



çiri İm iş ve k i ş i n i n a r z u l a r ı y l a na_Nil i l i ş k i kuraeağına d a i r b i r mesele



hıyısıyla eunu : u



H j



yanı i r Iı. ı



K m c ^ d ı o l m u j i u r ^ ı i c k ^ B ^ ı : 112-7».



•



ıı



-i



•. i K n r e d i m pek gondnte-j. T u t



ktrfüdür... o f a j n a n n e İ > h h r ^ ^ v u ^ u n j P a l a h n t u i un m i r . N r n ı u tm hakimdin du^undurutuduı



CC tfomylc c c v ı p v c r t + i l n I h



B u MVVyU geçmek



l:\--r ııı: ı ı.Lk-n. klC.lhinil UEm Jİ İril



h j l t a ı İ 4 İ u d ı p>ısı.. hana ÇuVılIn para y^nurrın. L ü l f e n hçni o y ı ^ .



BlJ vahne Jack İn T>leE l o l d u ı d ü f ü final labneııne hır hul/ıriLk o l j u k da yürütebilir. Tyler JavVîn o l m a y ı d i l e d i ğ i



K*tiu*'-



Iüıİrilil enlelekTOcl d o m u / l a hur daha ^UrefEmucTİO



(CNN; l W J ı



/^tı-jij KüHihü ile iİL-ilt sonul l i l m î n uorur^alınt. yani j i d d c i l k i n i k



a r / u neanc



ildir, S ö i kunusu e d i m de fıınLu/i alanımı. bu defa J ı c k ' i n f a r t i u K i l e -



bir m.



rine ycineİLİLmi) hır edimdir. M a r l a m n İ l i m d e k i • 'lu hu h ı k ı m d a n



MWI Lİenrce .• rl s ..



.M i l m i d i r - Jack m hu/ur b u l m - m m engelleyen



11



a



can­



. i . • . . %u.nma ı •.



m i n i oLdujiu hile



••



F i l m i n k e n d i l i elhelle



...L ı



ftoyknebilir.



HultU hu I d m m ' .



M u/erme hır



E h d i y ı ı ı y l a d u / anlamımla ele alın



lı kulan tek k t p n d u r terapi f n a p l m n d a > ı l a n l ı r ı m c41aya ı ı k ı f l E ;



mailUfrl ıtervktr. Zaien jDrTvnj KuİMhu krndı v ı H t p ı m hıie



Jaet ı J c T y l i " n = ı -ı- • M21 -1-.-



IK*# mî?



jildilıakılh



ve ı r a b u ı n d a k ı humoerulık ı h f i m ı n



: iklne>ınt e n j x l olur: H



-I !. ı



f i l m i n omunda. M ı r l ı ' y i



f ) > l c y * e f i m d i ı h ı gökdelenin unha e d i l e m e dönelHn. VedUKl



i d i n a>kı lack i Kaı y ^ a P r o t e i n i d u r d u m u y ı rotlar. J a-, k u n u n d a



M d r yıkılacak m ı d n ? l a c k bnmhiL^ çi\.nw h a k ş d i r m e ) y baaatnl



dı& eııpellenn ( H a r l a t kendi ar/U*uyla yüzleşmekten k a f u ı m a eft-



mıdır. y ı 4 « a%kın zaferiyle (J«Cİ vc M »ila el e k d u n i r k e f l l hilen



'•



klinik hır l l o l l y u u n d firujLİj m h l u bu , V ı * M y e d i n c i kule de yıkıla-



ilan hcupka hır M?J o l m a d ı ğ ı m . aT7U nesnelerim-



• • • M:



• ııı.-.I I- l. M



y ı n l ı / c a hır



Lak ve lıerkçün yem b i r tujjlan}(n; yapmadı m u n ı k d n hale mı • ı-



halı olduğunu kabullenir.



Jjtck l i l m i n hunmdii hıyEihıjik acıdan hayal La o h a da, bil" k i k i İli ik . M



p



LİlUdÜr vediflunnu>Hr [bir • ı ••• çalınanına, hır l ü k c l i c ı y e İ n d i r



j



permil> haJdcdjrl- " ^ I Ü I I K *.ık J-..UI i m a n l a r ne kadar da s a r ı l ı l a r /



t e k l i ı " B u b e l i n î z l i k . final Kdhne^ımk- hır un iein beliren bir LLIILLV ^L^UlHLİsUyk dabtt da anar. Tyier'ın rnkulen hir s i n e m a d i L J İ ^ h f ı III. H ^ | V I



^ıx-nk flImlcTimn aratma ponıı^rafik c - ı mml ı yer



deı. Bu du£n*duf. W / u l a r i ) l a y i u k c t i i g i H fcrcekficn y a j a d i f i i an



•• .ıır 111-1nt ve l u k e f ı m Inplurmiıiuıı ^ J V I U I / I I ^ H L J b ı i y k uV ^ i k l l t d ı



fııud u h n e ı i r h f e k a j > r m ı / ı ç ı k a r V m e de bu m h ı l ı r m d m fuphe d -



ETim



ıııeınır pereker. B i r e d i m h e m ' f f l \ c * l ı k ı l l e J n m "



t u * 1 i l i m i tur haclarıu



yani h e l l i hır



m ı y n - u m g e v I d u r e m n c4r%ındedir hem de K f d u n n a l d u / c f l u ı k u r



EirdınalLannı yenulen h e l ı r i r r n r u e n e k ir l î ı J t k 3 0 l t : Li^| K M M



|ft?|. İ M -



egemen a r / u cktanmıİMiu e l e d i m , ancak bulluu yerme



L



m



'.'H-



M.'.hf



î-.-k



.• ' T . EI rı. - T - - :



. .1



fahu



.1 IIMI.L-M: •. h t r a i ı h i ı ı i n c n i H İ ,ı>r.



t ı l l u t y ı d a f a l l u f l u ı y^bkluiu p * t 1^-*- enteNlece^Boı r ö M r n h $ tm



* U l * ı l ı r I b t a . M e i i ! 1974: 11) A n t i k i



• n k - bu şekilde fOrunrneM H t ? İ Autufruııfckı



^ -



|



J



. A -



ele^lırımndo



14R



F İ L M L E R L E SOS VOEX>Jl



f a s ı l l a cl-itii b i r d m soiu da uyandı nr. I . 11 _ !•_ — i - yalm/_c:a b i r ^Lka, [^t£i.d a j l o p l u m d u u-I-c^lirîniaı i m k a n s ı z l ı ğ ı n a d a i r i r o n i k b i r y o r u m m u dur? Fmc/her sjldcce eğlcndErcriLMliri dışında b i r ^ t y f ü r daha yaprılfty t nil islcr'. Yoksa " i r o n l k " b i r şekilde tfövüi K r n W w ' m i n t ü k e t i m ?



k a r g ı l ı s ı n ı b i r m e l a haline g e t i r d i ğ i n i , JELkel ikilere kends yadlarım £lİttjQ v0 kendi e l e ş l i r i l e r i n i de k u r u m s a l l a ş m ı ş b i r n o r m o l a r a k sal­



6 BRAZIL



l ı y ı m mı kitbulcimcktodir?



Hatadan Teröre Snnra bir rfcfji cdiloni. h.ı :•.. hır nerpi -Su- m hcn| ıepc*t atımç, car car konuşuyor, uunkü bulunduğu yerdeki ycmlLı dövü^. kutünüıte bir ya*£ar j"örıdenııek i l i y o r , "kahül ol diff EUBBB." diyor buna New YonVnıiB, " R A M I nerede nklujunu nnylcychilrmin. Verini i F | j ı t i n v y c e e g i 7 . Ö y k bir yer yok, diyuruErı. M i İlci isi birbirini yıuııruklayflpbo^ tıuyaluıdajı. anlam^tz kariyerinden, naıneveuC bîitmııınhiBB yakiBKİBij.ı kulü^cEdcn oluşan j"iili bir Inpluluk yok. llövüj ktıhıpk ri hayal nrünU. Umya ^idcme/.çirı. Hepsini ben uydumum. f Palatuıiuk H



1



l l c l k i de aslında '"bugünün nco-Ka^irjui giderek 'postmodern , me­ d e n i , o y u n c u b i r bal alıyor, kendinle arjuıa irem i k b i r Biıesafc k a y ­ m a m gerektiriyor... a m a b ü t ü n bunlar onu daha az Ftişisl y a p m ı y o r " (fcfrk W :



64).



Tüm tutuklular i l k e n e * i-çin bakanlığa götürülür. Eesml amat bilgi aJmakhr aneak İnsanları korku­ r



tarak kendi kabuğuna çekilmeye İtme va İslerliği kanıtlama " i h ü y a c ı " da bir o l a d ı r önemlidir... Peki birçok insan sorgulanıp ölümüne işkence g ö rütken nasıl olur da özgür bir toplumdan söz edile­ bilir? Belki de bu küçük kötülükler daha büyük bir kötülük haline gelmiştir. Belki de b a k a n k e n yön­ temleri t o p l u m için- teröristlerden daha büyük bir tehdit cıluşturmaktadflr.



MMVL K S A V A Ş I UVUlUMi ( I c t ı r j K m r U J l >ak[ı>le Ltı1ahtarİ£rn kavra­ m ı n ı n , y a n ı ıeha*ı u r m n r i c lı c i o n c a n j a r K 1 1 1 f ıvla



r m u / T a n ı h ı r hurnArjOk a>j;ti ve p l a n ­



l a m hır n V n r l ı m u ı p u l ı v a n hır \ \ I ı nıı ••••



HinJrL. dev EHr p u l u ıe>adatı - • _- ı-



.ı:.ı..-, rmıhbır arâı ı l ı s ı y l a d i s i p ­



line e d d c n hır l o p l m n i m g e l i m i n bîr f a n c ı / n u ı l a n . I - . L N I o l d u ğ u n u sine ^ r ı ı ı ı M u



l _ r v i - S l r a u u un İ n l e m e d i k k a v r a m ı pıhı huda.



fiilen,



hatla tarih&el ^ ı d a n vat o l m a y a n b i r t o p l u m s a l k u r u m u , i^arcı çiler; -.i-



l.- --i k e n d i ablak evrenlerine y a t a n ı ^ a y m a y ı lercıb



e n i k l e r i , dulayıuyLa i i r ı ı ş l ı r m a r d a n n hu evrertr I- _ 1111



i
a ^ \ i r e r e k ıier ek le^lır^ v



Vukainba aktardığımır 1 B f 7 e / f f l 4 l . lar»eiU A r r n d l ve Anan f ıhı



E.I-.-^I .. B u lervvtcinya en | | | ne) l andmyecoVi ÂfiLïyi rni vs4. H



M a \ M T I y î mi? I m-



n. • ksnunJij. 1~V p u l c m ùslernler ı. manipuL



.lu>unurlefden kaynaklanan] latVHtlın akdine. I f i a l d a n / m Cidlıam



rdılon kırlrk r \c EeknnrMİ imden gui, alau kapHah^mm / l r * e « un



H^UI Lİıı^dııy ken-dını M W J u l a y a m a \ a n hır Kınlımı.. ıvarrt etler



ynkva halkın s u r a t ı 1 hu*la . .. I. , - -11



jpklj>ı> dn^ü-nun e?.ki iHall'ei h^duillU dc



_



J



1. • - • •



mi ••. M M I 1 .-.r. m y a n u m n .



1 .11111 1 1 il ••• dı İlli - i • 1



cl ipi. prdrrirt en



dnııugu™ ıllatl SlJİılLE/ınmı'? ( O İ I U I W 6 : 22} Orwell t û p h f l l ï S U *



Mu



- : Hatl uınİLiııiLirıu



icküısı/ bir hinimde d^kileıhliıiı : Miyara ideal kumulları ivmde h n /LIMILIII hakhdır. eknnnminîn deılur kurallarına -uİLhlararriM Vtkt*



JİEi[i/mı i duaünervk ysımıiftır. yine de eıenni muar^am M m sey



bet, v h .



/arnandiM ofcmaildir



k-r ile larıhın drmir kmallarından hunu an|am4nili m i y d i * Cidliam



J



O r w c l h n re^TîPcUipïi Lers-filippya yainiilmu^



h r kafvUtht y a d a wvvaltM MşlUCrt ttuarflà algılanabilir.



ita^t etmek zorunda nlan ikddarp:trtilçrîdeöylc. Stıdinisi-



m



1 arada pek de lark • luı.ı.ln



Orwell • ,1 v.,pitini i v J i r J c y a z m ı ş hiperbolik htr h^irndc latariami



m



IVKJ yılında. p e \ m htr hduıuYunEu LPİarak *unniu}lur.



>• • - n 1:



.k- -HLILLII anlahnm Ut^H Nr halayla Jle^kmnv^ı sa^aHHüı Lk-^ıldır kendini MirpulJYima>



N r S r W n d e N r hala ki-lav lıklaj



K i l a p l ^ J * i \ ı l ı n d a _ h i r y ı l f n ı k m r v l e havdır. I ı p i ı Tenry ' M I h a n i l n



İ m TC üjbnuşehihr Filmde rdanlann '



OpJwHrui Uj-vak mmanına co*, jr-y honjlu « l * n Hlnu BrJZtt



f M Hakanlığı na giren hn hıLsı/ bireylerden l



terin altını



s



> f\* .•n.-



1



.m NLihle|aJi 2lHMk {ılindcllk fcen.ekh^e h l j a / j ı m ı a kadaı kılLık j-ilıthlıi 1151 k i r olan ^eylcn j C V e n v ^ hale p e l i n i , A^ikİir «ıtnmıı



"-d .uıln- .11



halaİMİa l l f l l l provdurlefini uydular, amak u m a n ce^lıker. una. ahlak fnaunu" i i i ı e f e n ' n ı ı a l a f ı n m k l / l * İ l l i m ı k C l k İ M y k . hudiu



_ • -il • • - K J da



umanların n e ı c d e ^ u h^- dikkate almjihpı e y l e r i n " K>dllalll. J I U -



' • Bu >af41ama}avlk halamn uf-



• Lpiiklukl^ıru üaherarnrıı htıyuk hır Ealıhvi/hklır. O m



i/lçyicpyi aoVia uyuru gelûrir: "Bîr cevap v c m u j m ı ;



Yahu A a /aten a? ıkaı ulan ^



kai>imi/a



Sikan niplurrhla. Fd^Cllcme ve KMhharal yabamın her alanını ıvlda |H dıı knrhunlarınarlık neredey%r Nu kırM Kik" vamiayail • k/vUc^lLril-



[khteli. ftozjÎ LU •m



ve/Tİr. Hunun ürerine Ol u mü nr E^kcıVe>e ufjaf. B^a^fÖC



àcBwitl



^ı^ıtn} W\r kill>üHU r e m n l Q ! ivîtı: 2 h y ü / y d ı n lutaîifcr devletinin



i m v u k M f i u v a ^ b dfihfatryı'pru



daha da ichhkelı hır hava



f i m i ) , her / a m a n her y e n k hııhmım (e-nir lehdkdı h a l l i hahhııkanu



.1.h i tliydi. IVki neık-Ei. Belki



:



" y^Liui. w var k ı İ v m



|Ee\mİ>lc kaldı, hfc Y i n e d e p



. 1.I1111



m a l H yanı ifkcnee a ; ı n l u k a n l ı f a püunılıir. Bddipı y a d a anİJlabı



h



Lİ1I.1L1 hu I I H I Î



n^arak pnnnrye havlar Sam hatayı d ü / r l i m e y e



a l ı ^ l l k a daha ^



^ l u l L " kar>ıla^ır. TerHİık3rr furhırım ı/k-r ve



s



J



Hiirmnda Sam de bu devlel du%mnni Ldup p İ E K Bir " c m hanısın ıhlll kaymıkbuıan BOHle/Tutlnl Itıesek-siıldeıl. Sina'm de IfEndt yer



B f t H A T A Ö A N Tl-ROR TL a l d ı r ı daha b ü y ü k b i r t c r o r k o m p l o s u n u n b i r par^Aüi cdiirak s n / e d i l ­



le b i r kaçış y p f t ü u c ifadesidir. Fakat f i l m d e k i bu tür sahneler Leni



meye baştaı. B u n u n fi zeritıe Sam t u t u k l a m r ve b i l g i vermedi i ç i n ba­



l i i c f c n s t a h i ' ı n çeki iği* Nazi sinemasının h a ^ a p u ı sayılan İradettİn



kanlığa getirilir. B u n d a n sıyrdınuyı b i r y-l^ümlc başarır, ancak ö d e d i ­



/.ftfrri/Triımph



ğ i bedel ağırdır: hayat dünyasına ç e k i l i r v e aklım kaçırır. HPJITHJ a d ı ­ nı veren rahatlatıcL b i r L a t i n parçası olan Utun!



m,



P



g e r ç e k l i k ve k u r g u i k i çekikte iç içe geç^r; f i l m (bar­



burada ütopya EkfjJİ:



ını} i l e g e r ç e k l i k {teröre kaı^ı savaşa y a n i h a ^ m ı z d a k î bela.] avasıu-



d i üzerine i r o m k b i r y o ı u m iîji Ei*TÜrr Hayaller kurarak halihazırda­



ılaki alegorik i l r s k i . ve l i l m i n anlatısı içinde tasvir edilen gerçeklik



k i u.erçekterden kaçmak b i r f i t l i n değildir. Kol ve Sağ fanıaziler



ve hayal alanları arasmdakl İlişki. B u b ö l ü m d e her Jki (aralı da ve



^rjsııidu. bîr seçim yapmak durumundu oları G i l l i a m Sol'dan yana



özellikte insanın birinden d i k e r i n e nasLİ k a y ı v e r d i s i n i ele a h y o n ı / . .



o l m a y ı tercih eder. D ü j (ve ütopya) çal i k n a s ı m k d c k l î f eylemle bir­



Bunu üç adımda Eierçeklestiriyoru?- Ö n c e l i k l e Brrtztfdckl



i k t i r m e k ister. G İ l l İ a m BtaziH



totalîler



p l i v c n l l k devletî vizyonunu ana hatlarıyla o n a y a k o y u y o r v e daha bir şüphecilik v ç i y i m s e r l i k paralak.Hi olarak g_ti»



.sonra bunu kendi ı t r f i r e kar^ı Sfev&şjrnllîa k * f j i I a ^ r t y o r t i Z . tfch>çi-



rOr. Sistemin iıer z a m a n kazanması bakımından ^üpheei bir f i l m d i r



sı. k u r g u / i d e o l o j i n i n k i i l f t ı l i b i r gerçekliği hangi y o l l a r l a örtebile­



b u : Sisteme karşı koymaya, k a l k ı l a n herkes acımasızca ezilir- Fakat



c e ğ i m i n c e l i y o r u z . İnsanlar ^Uvenhk ay^Ltı k a d ı s ı n d a kendilerim'



farklı direniş b i ç i m l e r i denemesi a b ı n d a n d i i y i m s e r d i r Polisin



nasıl konun d a n d i n i ? Ü ç ü n c ü s ü . direnisin nasıl tasvir e d i l d i ğ i n i ele



avLuBidaıi k u r l u ! m a y a çalıdan Sanı, şüpheci b i r tavır takınan ("Sam



alıyoruz- Sonuç kısmında ise meseleye daha geniş b i r perspektiften



sen hiç Icröriüt g ö r d ü n m ü ? " i ve terorisi _saUhrjlarııl kurbanları İçin



l>akıyor, Brazü'iik b i ç i m i v e gttsterimc g i r m e s i konusunda G i l l i a m



kaygılanan J i l i ve son olarak da B u ü l c m yerine t u l u k h m m ^ o l m a -



ile y a p ı m sirkeli anısında ortaya çLkan anlaşmazlığı b e l i r l i b i r bağ­



.11 gereken T u u l e . Tuıile ^erfeesı bir ı.nün ı olarak çalımı .



BfttiiFût



dex Wiitx*m ılcki b a * ı sahneleri de akla getirir



tallyapr



lama yerleştiriyoruz. Yapım ş i r k e t i n i n i l i m i y a y ı n l a m a konumunda­



ısmma. su. e l e k t r i k , vb.'den snrumLO M e r k e b i Servis'in bc'mlufiu



k i isEtksijdij^L k u ı ^ u n ı m G i l l i a m ' ı n düşündüğünden, daha büyük b i r



peyleri o n a r ı r H ü k ü m e t evraklarını ve bürokrılifc prosedürleri nlIlı­



potansiyele sahip Eilduf unu m u g^stenr?



yarak yıdaizcB buzuk şeyleri çalışır hale geürir_ Bu üç karakter, yanı kahramanlar a y m anda i k i u ^ m d a k o ü ı i m laıidınJnı ıştıra J l c m ( a m p i r i k ) g e r ç e k l i k alanında hem de b i r k u r g u /



1Anti]-larör



hayal alanında hıdunurhır. Sam, i y i n i n k ö t ü y e açtığı mua/zaen bir savaijta sisteme ö l ü m c ü l b i r darbe i n d i r m e Kayallen kurur. J i l l . l ı e m



BmH



BuLiles'm komşusu olan gerçek bir insandır { B a y Butlle'uı t u t u k l a n ­



V İ r e d e r açib^ sekansılldn-i I V saiılaıl b i r m a ^ a / a rKm-Lbalanhr. a r d ı n ­



masına ^ahit » l u r v e onun serlıesl bırakılması için u ğ r a s ı n , h t m de



dan aynı söy bîr restoranda gerçekleşir, dalıa sı>nra h i r alışveriş mer-



Sam'in "rüyalarının k ı z a d ı r . T u l t k ise o l u r d u ğ u daireyi t a m i r ede­



k e / i havaya uçurulur, İstthbaml Bakanlığı bakan yarcJımcısı b a y



rek S a m C y a r d u n eden. " a m p i r i k



11



b i r insandır - Sam'in dü^levindc-



kî k a h r a u ı a n o n u b a k a n h g ı n e t i n d e n kurtaracak k i g k f i i .



terttrtln gündelik gerçekli f i n parçası n l d u ğ u bir t o p l u m u ı •.



Hetpmann b i r terür saldırısında bacaklarım k a y n v t m i ^ i r . Sitm scın rDyfttmda T u i c l t ' ı n hakanlığı havaya uçurduğunu g ö ı i l r



h



Burada k a r a m ı z a g k a n 5OTU sondur: Fantnzi m u d u k i y e t ç i



h



sokakiakl



bir



ç o c u k l a r şüpheli teröristleri t u t u k l a m a o y u n u oynar. v b . N e var k i



devleLten kakmanın h i r y c ı l u mudur, ycıksa insanlar fariüıziler oTaCı-



bu g e r ç e k l i k en çıplak b i t i m i y l e restoran sahnesinde- o n a y a ç ı k a i ;



1



h ğ ı y l u m ı baskı altında ıutulur .' Fantazi e y l e m i n ön koşulu m u d u r



Sam. annesi Ida, annesinin arkada^L B a y a n Terrain v e B a y a n Terra-



-Lİaha i y i bir ?ey hayal edemiyorsak neden d i r e n e l i m - yoksa acıla-



in'in kızı S h l r l e y hep b i r l i k t e bîr restoranda yemek y e r k e n « « z u i



rınnva katlanmayı m ü m k ü n k ı l a n b i r jıeıçeklerdeıı kaçma h i n i m i



hir b o m b a paEİar. Yaralı nBüşieriler v t i g u r ^ o n l a r yerde inlerken söz



m i d i r ? Açılıp sahnesinde ve Sam in



konusu drjrt k o n u k bu durumdan pek e t k i l e n m e m i ş gibidir. G ü v e n ­



b i r kuş g i b i - K



ba- I rtl-



ya sckaıüflannda incelikle- sorulan bir s m u d u r h u . G ö k y ü z ü elbct-



lik k u v v e t l e r i n i n tuiuklanmadı^L birkaç g m c o



hu dtdıse-i v e r i c i



HU A / M



l-İLMlJ:RU.NnNV ı m k n i f v c k a y i L M / h k l a r l e a l ı m r AnıJ terör k u v v r i l e rı |fcıl lamadan ı ı l m z c a birkaç, nanıve • ••



reMuramla



posterin­



M " y a n L m . h u kuçUk şiddet ^ U . . I I M . I . I Ü b t K n i h â i I c l a k c t m t ^ r ç e k rnr behdlL iHİdn^uıiu M huni. n m k m c i için a£ır o r ı k m k r • •-



-ı •



jlmmiM



, . . 1 • h ü k ü m e t i n aklından p e \ m her f e y



de^ h u l n n hu kuçuk patlamaları m ^ n l a ı ı m l ı m h e t a n u a ) l a hızaCı



ı i b e y u t a ^ ı n k m i ) ı d n r ı . dipler yandan da hancın ancafc Ichdıl u / j k



hl .İH -sİLiırfc dÜlOTkdİ^ilhlerı -^uı/he r o V r ı / İMel Meme-! G i l l i a m b u



U ^ ı i I laLdıJık m ü m k ü n t i l a u f i n ı ı1 jiic i t m e yenrk'-Uıİmı ^ afdir



I • .Lh ' . 11111 - - - -



ı t u da hnaVürnel ^ m k ı n t n ı m n n r d e n Sınırlı ü n l e m l e r olaJak Minul



. I



• pufunu, neden K ı n l a r ı M U I I eııne huh mu ç ı l u % .1 • ,ıi sınırlamalar jre llu ı..ı-. ıı ıl. -.S.ı MftrrLh p u m i m r p r i m fljpj U I I I I .I .... :.. J. ı -ıı-ı ler jer-yek mi? (,"HÇU /aman h u n i oevap oiarık hdmedığımı ^ I c r d ı m . f a n t i hu t.tc\ le^kilalın her in- rnlkısuiu ıduih* I ikan lu> J I U kalın J M . dnlui I M y l a ^ (Fevkle I c n * diye hır |cy ycpt^ı h ı k .ILUL-HH krndını idame d tinııek için 1erüri\tter k u l etmedi ^ençkiyuiılıı •• le^klhakır humı yapar. M» •ıı /



L4IHİJPI



- •



••



LTVBP m I } yatın n v f t T y u a n



bir posJcre ra.Mlarlar: / u r l u k (' y ı u • düılyalaı Ln en 1 ••••



l'/rvk' l



y o l u n d a ^ e ç ı t i v e n ı c t h u r i b i r b n l s s h a ı r . K a y ı l D j i r o i ' r t d e k i b i r hey­ kelin Liderinde de " H a k i k i £"">/fiurk->tırır" y u d ı d r r :



O/^urluk'



hır MftT vihlrrm mıydı'. Yine tnlmedıjkmı E y l e d i m , her jjmotı 1 »Idupü phu y JlnLPLJi >uunllkn | b l b ı arı • ••: [ ı I ir-1111 l ı Ufcak hu k L n^h • İMİ m " ı k d ı f m ı ^ j f ^ ı jacJL Hilur^Jİ. taanijpHhlHaaj mimin m u rut a> | umurdu u anlamına . . !• Benim /• . .V- ımjaya k o j m a y * v * İ t h * Nrydu c H . i i . ' - ^ = :



uEukcj. b i z i beklemekledir, a i n j mıee " h a k i L ı r ı " kurtarmak f\ıM ne



Hu- tunhecı l a ı n hır u l u r daha ıleı ı pPturecek ı-iu-ı ^.LL *urL-. • li



İW İ y i l i k yolunda kUr.uk hır kcflulukl^n ıharctlır



1



L



l l



İJVIsJVİJ bukuilVEj



rtluıl



.ıl



- ı . ya>amayı n f r c ı m t n i n w d o acıtaühif polılıknl.-ıhnı meşru l a y i î m a -



m u bir y ı d u iPİdufU tltylenchıhr. t¡1 I h ı ı m ı ı ı Orn^i



f e r e k ı r i P7£ur1**kkpT j e t i n k e n k u a l j m a l j r c n d ı ^ c VCTKI bir Kvvrpla



m



1



dırıLaım. ••• m M .1 1. n -J Un



î? erek iyona, y a m ı u m u . yanı hakanlığın y rinlembennc r a / ı o l m a m ı z PTHaKİefcelrnekıvın p r r r k h |ie% PÎ. I T e d b i r k l ı b r M İ L İ b e l l ^ n a n e T m r



1 ?II>51



ler 1 m ha^ka luı lü 1 iaıle edecek i r i u r u k Su ledhırh-r h ı > uk r



Peki birçok ı t ^ n



ı..-.i|-. o t u m u n t i)kcm.e p v u t k m pu%d



"dur da öz^ür hir lopluıınlan m.v e d i l e b i l i r ? B e l k i de hu k ü \ ü k k ü i ü -



;ekerien karfi-



l ı ı k l e r d a h ı hüyük hır L n l ü l ü k halme g e l m i ş t i r B e l t l de h ü k ^ r ı l ı f m



la^Ei^ı L H hUyUk g ü ç l ü k . birçnk Ü7CI c l c k l kulüuıılırken o y u n c u l a r ı n



y o n l e m l e r i Loplmıı i 'în tenleriilkrdeıı daha büyük b i r tehdit oluşlıır-



hiçbir



ııı;LkLad]r. Da^ku bir d c y l ^ h : , belki du / c h i r l i oklrl hizalrhıi "devjHİir":



o l m a m ı ; g i b i diLvrsınnuthuım s-Lilam;Lk M İ r n f (lUKfi). B



v



1



Yalııı/cii hûriLTİi oyuncular hu CIL. JIIi "pfürfstyuUtfJrt " ıbvranahiHr. A y n ı yekıkle_ b u d u n karaklerin cS^m. Ida. Hayan Tcrrain v c Shir l c > l bcıylc d a v r a n m a l ı ancak çnfc f a ; l a dür



1



ıir.. -. 1 •• M m u m u m k u n -



n l a } l fcöyİt h f l p L a r r b d a r n ı m w b r r n arlık al 1 * l ı k l a r ı l e r n r * a l n



ı b n l a n n ı \ alnuL 1 ü n ı r b o r u c u hır r a h u ^ ı j l ı k £ıbt ı l ^ d amalarıdır. K a n ı u C j u t e n l ı k I e^k 1 lan nuı i k a / * f k * k m k a n f i n u m a n z j Larv



Bugün iviruk y ^ ^ i ^ ı m p / . d u ı u m . Vrnre k l l ^ l m f iDBriHaDlA* M¬ L1 > J rr. 1. s • ı. . . i n ıhurrl' I c tikelin 1 yem hır icnH u l d m u i h u ı i n ^ d H p l e t r f ı H 4 P J U | U ı ı u J ı u Lahüt H H y o r . a m f c ÎtlmKti m -Jâfâ dek eMrlerH>op H m l a n höylr h a | i m u ı ne peline ceKın. I I I • la -oUnuraktfi ^T4 L t i u nt h^ci vencı e4ıa bue. " A " htkltnen u b h ııhnayac A . Bu Mutada a f f c n l n r d r w > yafma> 1 n a | v n u m ı r • .r- .t •• • • yer. A u l İ ç t i k t e . ı - •• «uıekh hır I r l a L n k U i d n ı n p\Afm*±t \ i>adıj|ım u h» hayalın I ı kenduM. (Zlnck J i l ı * l t ö | h



-



1



n da a y n ı ı t i d u V . i m a r d a n btf M4nakı t i l d ı n y a r



• • .1 r



.• •



• 1.. • 11 ceIhelınen 1 n b u y ı l u [Mar.ık \ >*umkıruıhılır m ı . ' N ıh. • lelaket h^pKİü lilsa bile gündelik işlerin i ?c de v ı n ı e l m c l i ve



riskini h i j -



lıUmclc bırak m i l i s i n i z [ Î ı f c k MM% K - V ^ I t h d ı l b M M H M H İ | 4 l



ö.ık.uıliL^ı i l k * i y 4 r r l i M i i / L k \ h ı r ya/ıeıdsın luiırklum^t r d i i T k r ı n m



enlİKtlİknJci . h i ç b i r lelulidîıı HÜZ kumihu UIIIIIILII^I b ü d u r u m. i l e ( k i



ç i k r j £ ı m E o r ü r ü z : T n n s i ü d , Stuinıı; T b p | X t i M a t H a F.; T t o l l o p t , B e n -



:iKİıiLLİa hu haıtımeLretle htılunm^y^m b i r ksUe^tıridİrj Inplurt yikLm



jamlıı



1



" l i ı r h , VVillaın K.; 'lumer., John D.... ve ardından ıhı A u h a



HLM[ 1:KJ .lı WÖYUl_Üj] haJdTuttk



o l d u k ç a tamnmrs. t e h l i k e l i hır lerünhl. H d d j ( ı m u ç i b i



n



nnde v e ha^ka yerlerdeki ı ı r l ı lıapı t l ı ı n e k r d e



h u l u ı u n luEuklula



N r b n c c k y u n ı m k n arlık A r t h ı b d U H u t l l c o l m u ^ u r . M a l i n e d e v a m



mi ı ü f ı k >elmı^ ı l ı v i l s c n u ı m ı r j M i n o l d u f u HİdlJ e d i l i y o r 1 İ t a n



eder: Tulwınxl_ Tlhınlaa T." T u / c r l o * , Pelef... Ve l>



.l.n yalnızca. O



ner 2CHM. \\. B u " ^ a y r i m e y r u mueahirlerin" çop>u M d r c e yanlış j a -



• • .: T harfiyle h a j l a y a n l j ı n n l U t u k l ı -



nunda yaiıh) yerdeydi - n p k ı rr^inrandaJıi p ı n o t ı l a r y i dü iç ( M U »



j j ü n içinde . .1 •



yalnız



"IÎL enıirlcridir Sanı terfi e d i p h^kımlıkm y e n i bir göreve ı ı e t i r i l d i -



>ın brilUmUnde ç a l ı ^ n l n r ya da a b ^ v e n ^ yapanlar pjibi_ Bu lu|uLİ4l



i m d e o l a n hıieni daha yakından g n n i r ü / . S u n in >em I M L U H I Ü Bay



m.ıljkr i c n ı r ^ t h ü c r e k r hakkıihla b i l ^ î e d m ı i K j r n a ç l ı ü m i d i z v e



Vrınren. sonu p e l n x v korkborlarda \ a I L^JTL! J J I rı 111 soru K m ı h a r d ı ma -



iî/fnıı;



nı a l t ı n d ı d r r k - ı . hu Mprubardaıı h n h i l a



mnaı. inzaliaiı bır j e y h r r hilen N r ı çıkıp b i r feyler ı n b ı l a c a k l ı r



P



mujlljk.ı.ı



tdan o n b e j



>u>rjheh kımuMmtla ne yapı b e a £ ı > la dpjdıdtr. W a n r n " y a n u m lerö-



•..



olarak m i r l ı l r b i l i r : Yeterli * * > u l a insan l u l u k l a



Hbu G a n i d e k i t u l u k l u l a r d a n d U / e n l ı n l a n k



h^lgı a l ı n ı y o r d u "



usE y a n s ı m d ı k u ı l u n d i y e y a n n ' ı k ı F i l m d e t r o r d ü p u m u r l u l u k l ı -



liurada k u l l a n ı l a n ı r a ç l a r ftumt'Ac



uiiLİarda iiyııı şekilde rasgele g e r ç e k l e ş i r i lir: havaya uçurulan nj üm­



ynrdu: /irv^r^'deki f i z i k s e l aeıya sebep o l a n "khısik" işkenceye kar-



randa g a n o n l a n n neredeyse y a r ı n tutukİAmr, saldırıyu uğrayan îç



f d ı k Bbu Î14*rîb'de cinsel ^ i i j t ı l y n m ve Isl^un'a hükurelc dayalı psi-



n j o n j m b ö l ü m ü n d e k i müşteri ve ^uh^anl^ra da aynı şekilde m u ­



kıdcıjık bir i}krıp>



amele edilir.



^ıhı



T B m l u l v f c M a r l i k e n c e i ç i n hakanlığa g u t u n d u r . "



g ö r d ü k l e r i m i K pek b r l l / r t t l i



. . . . . . . . h . Ne • •• M ı k M m ı n d c a m a c ı ı y m



UAIPT: i n u n l a r ı / a v ı ! düşünmek ve k n n u ^ l u r m a k .



C.Vnevnt i Ü f l e y n c İ C T i y k n k e n c e y a u f c l a r u m } l ı : ı ^ i e n c c y i



""



m



I< u m



b d £ i almaktır, ı m t insan tan k o r t utarak kendi kahtıftuna ç e k i İme-



nallar, ilaha b ü y ü k bir l y d ı j t ı k * * u m a y o l u n d a küçUk btr k ^ d l U k u l



i l m e ve i.flcıh; ı k^mchıma "ilıliyuuj" ıl.ı hir o k:ıdaı ö n e m l i d i r .



dudunu nldıa ederek ^erek^elerbdiriycırdu i^keılLeyı. BıUfkan Yur



Hay H c l p m a n n l e l e v i z y o n d a yayınlanan hir r ü p o r u j d a " Ö E f O f h i r



dnueiHi Ü i e h Clıc-ney 11 lîylurUn ardından v c ı d i ğ i ilk nipe^rtajdü



t o p l u m d u m i mesele y ü l A n j U l K "



İstlhbar-di rkıknııtıjiTııduki



" L l i m h / ı n allındaki her yolu b u y u r m a k . aırukimiAp u h ^ m a m ı ı M I



pek çok labela t e puslerıle hu s r i r l e n n \ anki lan m ••• • . k m u m -



.ıııdjrı h a > ü i b i n m e m l a ; ı y K a k " diyotdu-. H ı n h 11 Ji> itil saldın



kUndur. BHjnlarxlan h ı n n d c ^ u v v l c r y a n l ı d ı r : " U l ı h h a r a l - RclaJun



l a n o m "kargılık v c r m r d r yem • • • r p a r a l ı r r n j \



A r u h u n . " Terocr k a r j ı u v i o j * iMihhaiacın m a h u r va>ılmaM a n ı k



dair yrr



r



l'iı .111-u=.. r- - ^ ıır



. . ı H M : f i l "Sadece ^unu s i ı y k m e k i a i y o r u m : A n ı k yalnızca I I I ^



u v n f t ı n lurkhdur: ı-.11 ö n e m l i fark. M M l N l f a a Vc g e r i l l a M Y I K I I t ­



lürden I k m J ve 0CWttl v a ^ ' - < 1 A Cernrk4iriHt ö n l e m l e r müdnrü



r i n i n d U j e n h hir urduyla j ç ı k h i r savumu g i r m e k t e n kıçınmuKidır.



lTKİan. d u l l t r [ i m i m a n l a r m n i f t u n i l * l a k h ı y l e . IsrıhKı u i h a k a n l ı k Tna y a r d ı m ı o l m a y a davet e d i l i r . l a i k v u n e m e ^ u L • •M..IMI



b i r m e i a y a İndirger. A g a m b e n e ^tVrc «M*



kapıializm i n M n ı . -v.O n



ç ü n k ü u j l r a ^ m a u [tereken b i r ı t u r ü muhteri h u l u n d u £ u n u



n ı l e l e y r n - ^ f l e n j e r t b i n de tmu oİLİLpremn cez J a ImamLM



aflyler. Sam hapsedildiğinde^ daha i y i b i z m e ı s o l u m a k amacaylü



• lir. Ayın >ekilde kapitalim bir e k n r n > m n k k l 1^1 d e h i \ vicdan a/ahı



yapılan hir ankete kalkıda bulunmam istenir: " M e m u r : S i z t e siste­



çekmeden istetnılatiileee^iııiz biridir. İler iki d u r u m d a da atdnk llaV-



m i n durumu n •••• ' a. c l k ı l ı , h. elklsJz. M e m u r : B i r v c r p i m ü k e l l e f i



leme y^baıtet N r çey |?lbi a l g ı l a n ı r Biejka b i r deyimle, ablak her i k i



HhUıuk a.



durumda da eleştirel d ü ^ ı H e y e yem veren hir j e y eJmakıan c ı k u



rikdfiv.l.-



; '• r l i i l e n m e d i n i z ? " Ve b ö y k v e tUriip ^ H I C ı



Burada can alıcı t o n n e ptduf



U m r l f m ve dıper l u l u k l a ı ı a n l J I I I I



ha^rru pelenleı. bir p ı y a u c k u n u r t l r t i n d e edimde h u l u n d u £ u n d a m



timıtide jıik7İe>j pxut



k a r > ı l a y ı ğ ı m ı z * K l k r de aym şekilde ber ne^nc m u (,'cı c^tple. uV4uıriulerle vc . a



ı- m ı i b ı l ^ a j u r l a •!• •



lu haıahe c\ lerde > a ^ u i a r . Sıradan ı ^ ı l c r Fakırdır ı e k a l ı n l a



1



wımn nalına ietenlerİE k a r t ı l a v m l a h i l i r mı?



La -



mm



Ktr



olarak kapnaliM



M I



.n h



an



• .¡11... .



( f l p İ M f e a V dev hır m a k i n e [danık •.• -- • - edilir. S o m ve J i l l arabuy M e t n i n Saltanatı



la t'ahrikaya pulenkcn. Minayı b n l f c t i n î k u l . . -



••



• ..-|- y ı -



( • i l h a m ı n f i l m i i k i tespitle b u l u n u r Saldırının hır k a m d ı besbelli



Finlan . ^u.^ı. N r d



• •" ılu • ç u v e n j i k devletidir. N e var k i d i ğ e r i de l ü k r t i m l o p l u m u -



L.L| arabayla ••. •. ıp _ ıden insanlar yalnızva y ı d u n U yanma v



J u ı B » r v a m a n l n k ı c k » t m h ı r ı ı bU i z l e y î c i l e f i . d r v l e i ve p i y a ı a -



r ı l m i ; r v k l a m l a r ] gürürlcrr



nın ö z n e l l i k üretme



i n i l e n a r v i n d a h i h e r u e r l ı k l c ı üzerine d u -



ıııı-nı M ydnelıir. İlk k.ıkı^ı.ı hu ıkı alan bırhmndVn ^ 4 f a r k l ı g i b i ­ dir. T r t a l n e r b i r devlette bUrufcrısi ^ p ü N u ^ ü m ! l ısıllar. sc\ıikr t v ^ ü ı ı



I



n rtdn •• . n >.ı



üz-



akımnı Ktnjrlandınr, b d ı n c i i e l -



EE ıih-ı -ı-rn H İrmeli m y e r i j k n r i ü ) U ^ ı= İr. > • B



• h I'



I devlet



harekeli ve davranırları k a n l a m a k için d i s i p l i n a r a c ı n * başvurur. K u r u karşılık, bir ( M t a u e k o t H I l ı l ı h i r c y v l 1 j r k l ı l ı k l.ırı teşvik ed cr. tafcp olduğu. a ı ı c i Y l a i k l i l a f t ı n I m ı ^ uTunkr u n u hr_ h e r l e r i n hır p i n t i m d e bulunma h a k k ı tardım vbHu düşünceler e l h r f t e . M a r İ M M jmerJA>ıfcn|arın da Evlaya k u y dujtu üzere, ö l ü n d e ı d e o l o j ı k u r yalnızca b u r u paraai y e l e l i l e r i n seçme -



I- j ' L v a r d ı r tn*unlar n « - r k a k i m l e r d c j l l d ı r , kapiıalist



lerîn hevesleri M meyillidir:, talepler k e n d i l i ğ i n d e n o n a y ı ç ı k m a k reklamlar aracılığıyla u r e i d ı r T ı j ı k ı O j e l i m t C i y k d i * ! PLİbi:



.--•--•=



• daha ırhar^s ıkjlıMı hu helkı anto daha ıntııdık dişiydi: zi-



r



- '



1



r^4ırkai4 dü^ÜKC hefı İ k i y e a)nlrtta>lır. B i r i daha ziyade ü r e i m i c mklklatar. d i k e r i tıc Tukelırne: y a m sipataj ı k l I M f taİH



k u l l u r kırramı.



y u k a r n l a a j u hal ları> I J urlaya t o y d l l j u r m j t. l ü r d c n bir e l e ) -



iırt i l k i n e a i l l i r : e m e c i n Llreiim sdrccıudekj r u h i vc k a p ı t a l ^ t mekâı ı l z n u n ı n a k ı l d i ) i l t f | ı . ftİBcU ise ne ü r e t i l d i ğ i n d e n ziyade Î U M I ta k-p yaral 1 klı£ 1 ruı nda k lamr. 1'Uket k'l ler p I yasal 1 m un lara ar / u l a n 1 ayı t ü r e t t i ğ i ı c y k l ı arzularlar. Bu bakımdan ı h t ı > n ile arzu OTîıMrhtJkı ayrım w n dereiT ünernlıdır. I r u a n L ı r m kıy alele. yemece. harınJL ak veıe •aciypclan vafdir v e c k m m i n a ^ l d u - r e n k n m ı ^ O I L U U nl^un Ujrdan hep U k p e ü r f k r . A n İ a r z u n u n , malların c < f c j c ı l ı f m m . bu lidepterin k a r n l a n m . u ı y l a p e k d e ı l g ı ^ y^riıtur. B i r e y i DfU H İ k n İh liyaç d u y d u ^ u u H i n l a d e ğ i k o r a dair h i r ibciyac o l d u ğ u n u k e ı f e n i g i ttüzâe salın u l ı r ı / . Hatta aJı^veris. a y i n l e r i bile vardır, heıhalde bu a y i n l e r i n en İ M H H



Bnylc htf kapıudızmde intanı tur ıltfkı>c y*r H 4 im -1 kar •••. i Jıırv inde h r kampı) ı l i ı * ı L nmljn • t j "u N r _- > ıl nnot ırtı > ı p m l a uk l i r pukbnkrdc w pamuk f*hfikalarında r m > m v r n l u ı m K . hupM bu .•^YMKiı^luîuniHfd^rt^ıl*^ hnu-m-



•• a ğ l ı . rte ı^lrtıert. bıchir sev ynklur. h'a-



de N ı v l ' d ı r . BekJeneec^i ü/ere ••• . •• !: NueJ u n u m ı l u



ve h e r i c ^ t a k f u. n e t m e k k m e ^ u l du 1 /-aien her i c y c ı a h i p bîr ar^ k a d a p ya da akrabaya ne hediye edıfchılrr U T B d m c d i k k n h r ıhlı vacLan -.11



l



.'• .



\ l c EV«I a l t | v e r r ı bahanesinden h a j k a h r



y y t k j i l lEltMdir. D i n i bir b e y a r u ı e ı ı c n k \ . ı k u ^ . - m u



1



411. j ( ^ v n > c



\n m i KL i-



İ M



mnle/ındc



S J n j r



HK-X/II



l u n m Y o l u n d a k i T ü k e t i c i l e r " y ı / ı l ı hır pankart t a y -



• ı ı bir -. i n i -



• -ı.:-.-.



r i l i r . 8ruzit\l\i



de d u r u m l e y l e d i r . A n c a k kirn^c bu h e d i y e a l ı m ı yaı



d j v e r m e • - • • • 5--•



.- andır. N o e l / a m a n ı hedıyelef a l m ı p v r -



k e y i f ı l ı y o r g i b i j r n r u n m r / . Hedı>c v e r m e k anla



m m ı > İ İ K T I I ^ b i r alışkanlık haline p r l m i f i ı r | W h e e k r 2 f l 0 ) ı



I0IL



Alınıp verilen bedr-yekrin hep*ı aynı mriavlnn i h a m ı i r yftnetıcikre nısj;cle 'Vvç-tler" v e T ı t y ı r t a f



1



s a r a y s ı n b i r oyonCOİ v e r i l i r . Hu



hediye bir m e i u olarak kimiyi a y n ı anda h e m k ı t l r l t ş i ı m h e m ıJt bı t e y l e y m r İ n a n l a r . ı. . • k e n d i l e r i M ı •



M - ı.iım - ^ • h e d i y e ı l ı r l a r ,



_•• • m ı . j > n ı hcdı>e y ı alan onlarca EUkelicidcn y a l m / c a b i r i n | H



HATAI>ANllHtıH|



rvyın fikaw >e manipule « f c r kendi ^ahıehf ırv d u v a n ı r h*r \ mit} N i ı m ı k'^ık eder. \ t bu kazanç IJ ünıııkr LLLIU larda h ^ ı l u m u l nnifLui daha E a/ U lıırey bcîneİLİt n U k h ı l ı r halı: |VkSbk^u. heyin yıkarken LLIIIııiiLİıkl.m me- i | aleıu ih|]]]akLaıı etkar. bir ya^am hinimi halin? gelir. (.Pti/^l bir yabanı hı ^umdır h u . r^4ıwMİew ( d i d ı h a j r u r c k l n vr pircî bir ya^am bt^Mu utarak n a r H ı v I dejr}lrtV«ı ak>hınc rakr. Wxj. 13) r



V i t i c i l e r e : ü / c l bu oyutiLagm (¿er^ek b i r i ş l e v i o l m a d ı ¿mi da söy­ l e m e m i / p f r e k i r . B u d a ü ı I l L u m ' u ı a k ; - . • • .m '• v u r p ulanan di u d u n hU u m u r a i^artf eder O y u m A



ó e r l m a l / t melerden u ı r h l m l ) l î r vc



z i r v e d e k i l e r ı v ı n k a r a r l a n v e r e n en ö n e m l i i n a n l a r ^ m m ü k e m m e l h



rjk belirdi/bir pnıhun ılyclifine, helh



l i p e iudı y e n m i ş k u r l a r



B u a l e g o r i k mcEa pek ç o k a ç ı d u ı icipluovLJİ yapıya dftîr b i r y ö *



hır h e d i y e olarak sunulur- B u h a l i y l e rnecsı k i m l i k i n j a s i l r c e ı n i n b i r (H-Lrc.ısı haline y e ü r . S a h i b i ™ a k l a n l a h i l e r ı s i h i r l i hır aurası vardır;



L



n ı m d u r . O y u m ak e m i r l i k l e tmalileT ıheVİCl ı-.



ı .



Iı, -lı-ı ı



|Zinı | i ı r n e £ ı n insanların f a \ l e c l c k u r b a n ya da- l e n t f i d k a i e g O T l t l n t • ^ m. ı.. -m



i. :ır I h d a y m y l a t ı ^ u l n c r d e v k t ay p ı l ı ı k k a p ı t A



tisi e k o n o m i n i n olası o r l a k y a c a r l ı ğ ı m ı ibaret eder. İ k i n c i u l a m k ILSLpılab-dekonomininahlakdı>ı



ı. .. •••• a n ı ^ m r . l:



-^ılenrJeNj



M a r s ' ı n k a v r a m ı m kullanacak u l u r s a k , biı f c i i ^ l i r . B t : } i m İKİ ı v k k ı n



m m j i k t û n i ottaya k o y a r h e d i j r t y i v e m k f L W İ hır u y u i k a k



bunun



yımciieıicfe



-•=.-•-• Mvyleyerek adlında ^ l o ^ a n ı y a y n i i ) o l u r ­



lar. Haıjka b i r deyimle m ü ^ l c r i l e r ifade ^alııı a l m a k Ladik M e l a m ı ı Í É V ^ e r p c ü e f e r i - k u l U m m d e ^ e n m n iwiuru" p r v e r .



"hayır* kadar İ K ^ n u l kalır. A k s * y o r a a l | k d o ğ a c ı n ı n ıvledı£i n / e l N f



CrOMcrse d e p e n n m onemı l ı l m d c kar>ıla>ıLan d i ğ e r i k i mela> l a .



^ey y o k l u r ve bu n e d e n l e ile \ a h i h i Car a t i m l a n lalep r d ı l c r t ney%e nnu



> an ı r e l i i r a n d ı serv i * ed i k n ye m e k k VE I d a ı k H a y a n l e n f i n ' i n e *



OretİT. Vii İILUIIL-Ü olarak dn m c i a n n ı ( l l a p udi I m o t i f t i m , y a l m / c a nr-



i ç t i k a m t l l y a l l a r ı y l a daba d i v u r y u l a m r . Restoran B a l l l l U İ l l d c



/ u l a n d ı ğ ı n ı a ç ı k ç a o n a y a koyar.



^ L u m y u m u / y e m . M . M r e n k l i f o t o ^ r a l l j u ı y l a v u s l i n m ı ^ ntenıiye



N e var k ı k a f m i a l M r k ^ m ı



konfiYnılM t w bîrimde



- i m '



eıV a t a r t r n . | H H



d



durl



da u y d u r m a b i r h r a i i M / ak^-aiin la m u f l e n k n n c



herkesin a y n ı n c A n c k r ı a r / u l a m a y ı m v i l l a m a / . Farklı metalar urei



ete M p a n j e d n e k k e n k ı m n u ı n d a ö z e l t a v ^ y e l e r d e b u l u n u r " M ı -



m c koıtnMIıH.IM b i r d e n l i y o k t u r , hatla esasen f a r k l ı l ı k l a r ı b e s l e n i r



d ı u n a r a m ı / t l a k a k ı n ama hu£Un i k i n u m a r a y ı d e n e m e I m n ı r .



h ı m c f i n hu ^ i l i n mndahiyİH peçen y i Linki arasındaki f a r k l ı l ı k : g e n ç .



lunıU^e p i r e bu s i H u k r r c c r i i / e l ve 0 4 s m ı l l a r a j ö r e b i r im-kandır. Ne



o n a y a j h v e >*>ll l ü k e l i c i •ı l ıvkı.ı.ı-r



1



aplaı



.nalındaki larklıhk; rUcetarılal.



züppeler f i h i k ü l t ü r e l p i u p l a i araMihlakı f a r k l ı l ı k k.



p



ni



, F



CiA-



bülürı \ Ernıckkr m l ı a y c l ırak" h ı r b ı n n ı n .ı v m u d ı r . her k o n u c a ,



u / m n e menUdekı ıkHl l a f k h



r -.raltan h r i il^nrılnu>



n



d û n lop



1



< o l l i a m m ç ı / L İ i £ i k a p i t a l i s t e k o n o m i porlreftî de a y ı n ş e k i l d e yanlııj



k a h v e r e n g i hulama^ v e r i l i r . Murada k a p ı l a l ı m L'kon^mnuin Minüla?,-



ve d e m o d e d i r . t ü l l i a m m a l l a r m lalep e d i l m e y i p a r z u l a n d ı ğ ı n ı o r t a



yım evresiyle karşılanırı/,



L



y a k o y m a k i\ in abartıya h ^ v u m ı a filmdeki



şerefi d u y m u ı nlahilir.



liğer



k a r a k t e r l e r l a i k l i m a l l a r a h a r l ı , a n l a t ı m ı daha / J V , I hıl 11



k l y a r a t a b i l i r d i . H e r k e * a y n i nesneye ı l u i j a ç d u y m a / , ( i e l p e l e l ı ı n y ö n e t i c i l i k l e uzaksan y a k ı u ı l m i i l g i s i o l m a y a n k a p ı c ı bile bu o y u n -



K.ıpıi.ıl K I ek^bmımı liL-ı t e y i m e t a y a . K ı l l ı n m e l a l a n d a gOgerpe ye i k m l i ş l ü m r . Evüelik aıateİLvai hıa n i h a i / a l c n n b i r k a n ı l ı d ı r H e m Ida hem d e H a y a n Tcfraırt her n e f e r i n l e d i ) pıinanülfleTirlİ haiyuk Öl­ ç ü d e L İ ^ i j l i r e n b i r i c i k e s M İ k a m e l i y a t g e t i r i r l e r , eler i k i s i de hır



ıaklardan I



ıe hahi|Hıı K ap Ha 11^ f L. n n n t n i



telefi liralından nianıpuk edılmrM tm»



r



- -1



Lininler.



1



in ^ ı.



H . ^



bakımından t o l a h k r d ı r rMar



y ü / r y e ve c u r t i r m ı h r ^ e n ı r . S ü r e k l i ıı.r-d EMtünddklcrınden • - • • • derler. Noel'de " I t h h ı h e d ı y r ^ e k l e r i " LIL I »



hedı>ekruVı> a l m a v e y a



v e n n e Tıkri u n l a n müchrJj b c y e e a n l a n d i n r . I d a da B a y a n I W r a i n ^ k ıMuquir b i r d o k l o n t f l k l i n i ğ i n d e l e d a v i g^rtlr. 1da k e n d i s i n i giderek



m ^ C E ^ L E SOSYOLOJİ



UNA/.II.: MATAEJANTbKÎJHS,



daha ^enc ^Mereti klasik bîr "keı-yapiıiır" |ı rjjvi%i giirur. Huyun



Sam ın ideolojik biı m/afia düşmüş oJabilricefiı de sdyknebiiir. D ü -



T e m i n İse "(rt/ kam&afmeı incelikle hir i ı ı i " y ı n i u l vc kendi



ıun«-l aç uları gerçeklikleu u/akla>maiibtr ıdenlnu hiçimi g ı r t 1 0 *



« n e "Tur •--



Hu fifcri Arendl ve H i V C l i k pL-lı pirrbilü



c ı k huasaf



•- •- •• fcdjtiunr



ı.ı-



• nd kı



/ * n f nüanslar" kazand ıra



pınrr N c y u j k kı hası ' m ı m m u n u x A fcnmp-



167



L o | n l * t c ı ı e m i m i n -^ij" Vdolf FJchrnanfıimlyofllarca Yahudıyı Innlama kampbanna e. • .L



İla d j yaşlanır, •



I.. da bu kLmıplı k a d ı n l a r d a n dnlayi bayalım



nın a>ıl clkisınm larkııu varuurfı^nıcineıurcT. K k h m a m ı şuadan­



kaybeder -Sam yanlışlıkla 'abutunu devirince. Bayan Tcrrziln'ilan



dır: Dav mm şiarım ablak ^vı\evesinde deperlcndintKinlljlir 1 ^reııdc ^



penye y a p ı d a n bir m « k k ve birkaç kemik « a r r u ı k ı l d ı ğ ı anlaııhr 1



Simüle « İ d e n bir ekonomiye yönelme filme 'Irtaliter' h ı r d d -



•



• \ı



• -!ı I \,



l ı k ı s y o n l ı r ' « l a y a çıkar: Ida İyice t « \ k i r k i t i Bayaaı Ten-am d *



L n .:.



1



l. ıhl- . =



• • S a m d r • •• bakımdan bayağıda. Ikiri ı k knlulUgiJu



ha>ka verde o l d u ^ n a , Aıâtjmfk



kenJlslıv b u l a m a d ı ğ ı n a inanır.



nü> k u M d ı n y o r vr leriire karşı favamın « M I k ı * randı^ı m ylinjiUl-



İL •• dc msinlara i Yahudiler. >urAeli leru*lslkr> EİKİ d f i y e



h ^ l u k ç - a i n a i K İ n r i a n l \99A: 2 2 | Tuh ve feruek lerör t a j M ı n l ı n da



v e y ı tevgrye h a f U t r . ! ı. hm..im A ı o c h ^ r t j e g e i ı n k n Y a h u d i k r



EHladanLalkiyiPt; bunJar rkvfel i v e dLilayıııyladad.ahanrke u i f u n ü



den SlurfcTe yardım ı [ ı r c ) e cJİlsir. LÜnkü unu kendi arkadaşı ve



rltiftlmiz alarm knd H i l e m i ) laralındaıı smıülc edilebilir h a k fteii-



Yahudi mrsekaıni çökmek ıcın tuk ugra^mtı b u i pıbı i ı u r i i r l u ^ v



yur.Diihb pek çok p a r a l H h k ı e n u l / edilebilir Piyasanın buyruğu ve



H M ) , Sam J i l l e yardım etmeye tfah}ir yunkll Jill rüyaLanmnkLKi'



h



aman vermeyen reklamlar lüketİL ileri



l p



W 0 r i H eirnez m T T i y e l i k



a m e l i y i ! bir i l e n c e mçlnıi olarak r o a j l c m e / mi? fiehn. k ı n l a n yorumlamak ycflne. o/nelerin kendikrllli kapitalim ekonomi ^e gü­ venlik û V v k t ı L i r a m d a naul konumlatMİırdıktannı B U k yelim



r



dır. Sineler ve Jill kaideyi, yani gen kılanların hak elliklerini bul duklannı k ı m L l ı y a m a y ı yarayan venıel istimnalardır. ü k h m a m ve Sam .ıl- : o M u L b n lüm ahklkı yaplıklan COTtVC. v e n k n e m u i c n belirli İ v m e u l e d e n k « i n h k k yerme f e i ı n n c ı e Tw£lamif pnjica>ünilkrdır. N ı i e k ı m Sam Bayan B u i ı k m t • . ı



ttnllı



\,-



••••• •" ^ aneak r



'Hayan hni'l



• ••



••••



hır ddle cevap verebilir:



ederim ki bilkaıdtk hiiMlıın Liranlırma V*



ortadan kaldırma konusunda her zaman n l derree litİJ. davranır.



Sam kimdir? ( W rlıLlc h r bünalnattafH B ı y K u r l z n u n n ı n en de£eı İ l i ılıktı -lıı



mn n l u m u y k i l f i h



vamanıla iyi ve saypın h r i n a n d ı r Malla M k İ d e



fazla iy bdır. J5... K u n / m a m a yardımcı • m.n a hevesi y u r u n J e n m h a i l i n d e huıun ı I M I ku/Kiklerin sorumlusu »hıp çıkar. B a v K u r u



Şikayetle bulunmayı i r r n l a r u m / . sı?r ^efrkli h m u b n pmdermeklen huyük bir mı-



«n^ ^ ı duyarım ^ 1 •-•!•-=-• bdiUn btmları dnnup



k a l m ı ş m / > a^Iacı h^inak. hı> de hükümet l ı v m l a n doldurniakla ui ı I L .ıL h ı h vafTTke) / ı i i . |i^nlruneym bir L a d i n * M*ykr B ö y V bir r



mann durup dünürken k-ılunun kırtk nldııguııu i ı k l i ı eniğinde unun



inkar, liiekırtden b n y k bu habersizlik naMİ m u m k ı m olabilir? F-İrfı



ırn/avım lak İM etler. S U L U I-. ••



UttUfK alma kımUMinda k u w



mann toplama kamplarına j o n ı f c r d i k k r l n i n k a r c ı d e p i l de Yahudi­



Kurt/man m eline \u dukemez. Sam İse lam akdine kürü llai a uy yun



ler oklusunu, Sum dt Ray Hullk'ınnldügtinü biliyortiıı elheitc. ü e l -



bir sakilde Laldır ve s i l l e m i i s k r lucan M M



jtL-lchm Otmttm



H



uygulamalara hiç hu



la?mar i H i r p r l ı m i ı> arkadaşları Hay k m ı m , • • •



leyken ek­



ranlarından K a r a b l a n k i y j ı z k f k r . ama u l ı ^ v n t ı k ı r ı n d a meşgul f u n a n u r k ı ı . Terliyle y ı da pteaai|k J j ı k n m e ^ s ı s i r m k mesafe koymak lalef. k e n d i ı p n e batar. -..



anuıru



mı aklardan hnvlzn



nıa^ ve koncr^l edemediği kofullara uyum sağlar. ^



penye



binden k u n u l n u k iMer. N e v ı r k ı hi . • daha yakrntian I . ı h : h -m.ı..



y p u k o n u ) diiı ariL'dı^ıyla rmdumutı



k. ı>nl>>



ılade e t m c i ve akıarmuk ^ r e l ı y k o l a y l a ahlakı hır diski kurmaklan kaç



ıa>ımd3 bil i yOf lârdı. Arendc ı ı ı l h i . laM~ıye v r o k k ı r m e i u n rubd oıh.ıı



ye" v t " f e e l m u j ı n e k " haline çeİdiline



mn". "ı.ıhh



d ı k U l v c k e r Sınırdın « İ l i ­



me "ikamet ı k ğ L s i k l ı j r oLmu^lur vb- f f t f J L ^



1



Kunzmann Art-



••.,ı.ı i. h a l ı / a lernpiM ı^m peresinden l u / l a laium edilen B u u k



I"ll MI l-lîl K tiOSYOLOJ] ailesinin /ÜP¡11 ıııı ı ı/ı-.ın •



HHAZİL I İ A T A Ü A N rfiRORB



- n - L . ı l ı ş ı ' l . m , Ray HullİL-m Nııhıs ku



yıllarında " r m a r , Urlak H u / I ne M e r k e / ı t n > ı t l . ı n n d a " M Ü m i n ı " , K ı l g ı A l ı r m kny Ularında, " e t k u ı / " ve ( j t i v e n l l k kayıtlarında ise marnlanmış" n-kln^k- F ^ ı ı i i m ı tfttfül Y e n i l



VUtİtr. Un ÜO/_ dağarcıkları, iadece Jrll cirae^iılckki y i b i i k i alan nst ıisie h i n d i m d e yansır.



la



> •••. savaa-



ı.ı da LiFumlı bir rol ı>yıur savacın e e r t e k l i k l e r i y l c a r a m ı z ı 1 1 1 1 1 r



L Vım lalın k i s j M . S a m a > d m l a n m ı > y a n l ı i j h d i n c i e n müstafini ir. İLİeokıjik k a v r a m t a n n yanlış o l d u ğ u n u , btr ^ e > k r •



a o y m a m m saflar N i t e k i m d u r m a n t a r a f » k J > i p l a n "tallhoAaf" ha­ line RCİlr. r_Litı>Llkn



\ . L Mİ ı v .r. h =•. ır



Oİa/ak



le f f l n ı r . s.ı*



• "inhanı r n u d a h a k ' ulur. düşmanlar tm



jeı ekseni*



H^u^lurur. saldırılar " n o k l ı a l ı s ı ' n a donüsar.



l



•



ı - T ıhı lır InL-.^nj



-Ic in.-xnii \ a p j l j ş j ı ı l a m ila k e n t i m kaf-



Eı. • Jıın-sMÎır. "Ideokhjj L a l k a n a j n a d ı f ı m ı j « e t \ c i l ı k l e n



.ı..:k



.x_ı - : l . ; ' n n ı / rikyapibi U F > a J ı ı l u m ı i k i l d i r , l e n r k k L



• ı. .nıhı h f u m ^ g e r ^ r t | ı £ ı n w ı ' d e s i e i k ^ r n hır lanta/j ı n > a ^ H İ ı r e ı



İ k i n c i başvuru k a y n a c ı da I l ı v e J - H a v e l Th* P ^ H T / " *rrff4j



••• bilir.



y r f k m e ^ ı m s j j L a y a n ı r y tam ila unun hu ılhhjiınvel mesafe^



>ılı jribı •



-• --1• •!



..- hunlar d ı ^ n ı ^ m ı ı s j ı b ı harekel etmekle i m r l l d t f . S n t e m m ••



-II • Hİ.rıl.rı .1



r



uvars M», halan i e n e * r e S n / k y n r - n j a v r l i n r u u y m a y a n hır m u m r -



I-.'!



fhr Pn>



. im < i ( k u j adlı kitabında bir cıJı ıfl m bahseder. Hu



k i l i . geneck t o n l u m s a l ilnjkİLenrmrJ hıçımlendırrn hır dır" ı /



> ınılunu



• 1989:4^1. P r a ^ m l ı k N r m H k d ı t hu H*ska. daha adıl



adalll l>ı bit k U n ü m M nldufUrıu p i s l e n i n I l e i n vıEnmnı p a m * l n -



hır t o p l u m u t e r c i h el s e l b ı k . per^Tklık h n / d m t ı ' u o r u i r u ı^ynanta-



yanları t e b a y r a k l a r ı y l a donalım ^lır \c \ ar kı n / e l ndJMnJ c e k l M ı



mıvMalep eder- Siyası H i n a m l a r ı seki i k i n i n en nesjıel ı ı ı t k â n i / r l l a l a



pindo i h t r m m a r r i o l l ı f l y l a d a l f u peçer ( Î ı > r i 2UGI



Wl(. S a m i n



u katılırı/, a m a e f ^ r ' ı U M d a h i l o l m ı ı y ı r f i n «m*LirruJ y n i l i l o p



k i m l i f i d c h e ı ı / c r bir h i ç i m d e H i l i ı u m l l ^ t ü r . Restorandaki saldırıdan



IUMIVJI ve siya>i dıizenin neden Eildu£u };ct\ek e t k i y i N ü n c s i / c e



sonra Hayaıl T e t l i m Sam i bu l e t f l l h l k ı k i l g i l i bir



devieii



kımUhuııJa y ü r v k k - n d i ı i r . H k



.



•



yapmıısı



.Sam yanıl nlurak n £ k m i l i m d e Dİ-



delildir. AdaleiM/



r



..



a c m n t l a n l a m b i r lelnkel



rjllrk hıiHkıeı bir sislemde d i d i n i r durımE/:; imla ılshndıı bLl kadar Llğ-



[İLL^LLitu siıylcr. HestLiraııduki olayla SnnVin mesleğini I ll^k i k i l d i ren



ıa>an h ı / i l e b i l i r d i r . m a s k e k r ı n t L / d ı r . h've ILC-UH-



Bayan T e m in ile Şam'ın terli i l m e y i toplumsal prestij ka/aıimanin



n U biı kenara k o y u p a l l e n ı l / l e beraber ö/el h a y a i ı n u / ı n i a d ı m LJ-



hlr y o l u olarak • • • • • • annesi ı v r l ve kamusal henlı^ı



k a n n ı : . N e var k i bu asıl benlimi ( i / k y e n uıaskı f i k r i y a n l ı k t ı r



r ı l m a / ••



-



-•-



ı•



r•• • • N e >ar ki Sanı t k i s l e bir baklanıı k u r m a / . Bu da 1ar



Eı>ma f. in n e ı k n o ı l a k N r / e m jn ulus turu lamad I £ ini a l ı k l a r . U-4elık hu h i U ü n m U t k . u l . - . v k n l d i l s e l hir - •• ••-



ı k SOÎkonuşulur, l/ıh



dHfUn: — atoamn ı l ı duylınortı ayru anda aklında m u h l i m e w i L ı m de Lahdi rimr futudur ilhama kasten i ıl.ıul.n a h k - ^ b b ü k ü • ıJn.kn iııaıınusı. n * t m ^ u / hak p v k n bw ecT^vfı unutması ve Lekrar gerekli hale ^r-klhptınoV h«r petçf£ı * a * u / ı J LKÜIS J , duşakau^u ı ü t r n. m nhlan * e L h p L i k a n u • n r ^ V İ • • , ^ l n n ..i l- .r- mkâr -p-« ve huhın hunlan * ajurken de r r d t k i n j t ı rcHcklufc ı betana L J ün abıdır. l O r m d l . atıaran ı S « /



B



/-k mavkelcri-



1



llıı ihia-ıkede. ardımda _ ı; • mündan daha ^A. h-ıkıkai vjıdır Elu nus Lcyt --ı«^ - L t v ın.L.kL i a K ' d c y t p • • ^ -K •• \/. i V B n / r t k r a r j ^ u m ^ - e l JLE ıçindr l î l k n taptad^anu ^ T I h r l ı r k r r^ukn ı ı f l U ı *t r ^ f l ı u e4an. ra­ zım ı.Lİ h;.' rıı.ı-1.- • H-.4L -• • |" n- ı rol" 1 ı k arMIMıLâıı * ı ç w l m r ^ a k " m a ^ m n a h n J a t ı ~aul h-ıheımı^Sıı Mur.hl ıl • ••• - ko­ vul maıkemn vunıesel ı-rt u n d e n ınarrnır Adlına h*l J u u nutLr Lıkıihjk r u ı H^lnto^ phm >*pı^HUıf K y yapaf I ^ U r k ISWZ: Ut t¿>.. • : ı k



hı^unmu^ k ı s ı l t i f ı k n l a r k ı^tne^mde ı + I u p u m l a n ' U h a



4 * t i e l i r p i n d i r l a c i . hdpı ı l m a denen pis ışı yaparken p n c c k l r t t de ı - maske takar. Sam A



d d a n l isine ^ ı m i ı i h i c , Jack m üsiüEide biı



l a k ı ı l l elbise vardır. c o \ U ^ u yelde wy UTk ak lafla nynafiuıkladır. udaSum " e l k i s i i " o l a n kişiılııl asLmda üldüırUEHkıı haberdardır aneak



njn SJCJIL hır p 3 r i l n ú f ü vardır. LKCama leklıfsı / ^ c d-M^'a N r hava b i -



sö/



konusu o r l m e ı c h d i l bu purevle ha>a ç ı k m a l ı n ı ko|a>la>linr.



kİmdir, İkinci v e ^orc k a r ş ı l a n m a l ı n ise Jjıek iıl barosunun yanında^



k u r t / m a ı ı ıı in kttfntiMİ>> ken H u i d e m nlUmti l o n u s u n d ı ae;ık a r ı k



kj odadaj r|ei h i r a m h a r O I B H i f k e m T ı n l i v i m l ı g e r ^ e k k s ı r . Elúdela



konuşur, a m a l Hayan Ü ı i H k ' ı n kar>iMndu b o y k kim-



Javk'in üsEündedoktor ü n l ü f t i j , y l l / t l ı ı d c d c N r o y u n e a k lıebek ma->-



Itırım



0/ef_ [ll^Ltİnİ de h a V V U İ ııhnlıln kııllaiHİıJrı ıkı farklı sör d a p a n ı ^ ı



h



ı



r



• vardır. Jack'in i k i benlimi, iki yU/U Vardır. SuiU İll " l l l U ^ t e n ı İ "



1 Tl



I II UL I m i . ^ S Y l U . Î J M



I U W U T İ A T A D A S DZROhl:



ular A k i r ş i i j n j ı ^ ı l l J i ı f Unc k * i i f h t T s c j en iner ayrmlt-ırı.. ka> l ıı



sona g i r d i ğ i n d e , l u l u k b m a e m i r l e r i n i isleyen h t m a k i n e d e n ha^ka



d ü z e n l e n m i ş i ir:



bit yty fi*TW?



Daha aonnL Bay H e l p m u m h ü p ı a l ı m ı n d a n unce



Sam ı hücresinde / i y a r e i r m j n n d e . o y u n u n k u r ı l L ı r ı n ı n b e l l i u l d u



.Sını: Jack? İ M Jack7.._ Jaçfc? )aet: Kes l e u n i



Sunu, k e n d i s i n i n h i k h i ç b i r »ey y anama yat « | m ı M y k r l l^ie B ü y ü k l Hckı Eam da budur; IllMin İradesinden bağımsı mLanak ı s k y c n . ano



1



1



17i



r



m m hır m a k i n e . B u da i >nweH m B ü y ü k B i l adcTıni y a d a K a f t a n ı n



1



S ı n lack. hcn ıiMLum w n Bana tardım eı laei A amfin



L i s k t i k r ı n d e K m n a r a ş ı p da hulafnadıpı o t o r ı i c y ı A l a g e l i n i .



Sam Korkun,, rnr h u yarh>erıtn. Jaek l u r k n s Aar s* m i s k e t i . Jaırk. ik'nı geri/ek ."i 11! Sam: Ne? laı^k: Buna hmıa naul FipııbddirL? Sam: Yardan el. J L U V Korkuyorum! J«L~k: heki hrn nant h is h ediyorum sem.*' î\±]t\t u-n Lı I



B ü y ü k Ö i e k ı ha>ah h o baha f i f ü n d u r . H e l p m a n ın Sanı t htıe-l



t



1



Haha k d h i i n d a / l y a r e l e l m e s ı u c buna cuk Hfmıır Noel Baba sar n| ruumğtnı b i l d ı p ı m ı / . ama g ü n d e l i k y a ş a m ı n ı z ı e i k i k m c s e mukre ılır hır bahadır. Yani b i / i m k i k i n i k bir 'avırdır. Yu da Jaek'ın t



1



L , : ı



1



i- - ıl ı T e s a d d I d i y e bir |e> • '' " " "" '" İMiluınle bael.mlıliLİJi Sel>ep ve semue. I f i n ^ U / e l yanı da hu j j l e n . I t ı / i m ejoresımı/ b a k l a n ı ı l a r ı n ü i n i u i n i p o n l a n av'. ' - ^-ınnafc "



Sam: J a c k ' ! . Yapanaaıafi_ Hayır y a f » * '



Bu OncidcO tesis edllmn) ıkevasa neden-umue cinanCusu sİMemdir. .



.ıık Övekı'dir. Şehrin d o n btr yanmdakL kanallar Eİa nır l l u ^ n k



0 « 1 b e n l i k i k kamusal b e n l i k a r a M n d A ı tnec a y n i n kısa devre y a



I h c k ı metaftıra ıdarak >1M



p ı r Fakaj J a l •.. • > • mı l a k a r A e d £ m u e û n c d i r e n i r Îack



dL i ı e l k m e d i j i veya kapsamını k e s i i r e m n U f ; ı meçhuıl b i r ^dc [ata



L



m t t o



sini ç ı k a n p kakma kutlusunda • • •• ı b H f l U y k val k i m i n h,jn •h-ıInı-.-.rnniı-ku-dıf' Huriun I J i i T K i cevabı



çelet listesi, bir k o m p k \ u . s b / d u . T ü m iMıFj|»|jr ı r n i / ı n s ü t u n u uruklardan M H U I I I



lu ıddupurıa i n a n d ı ğ ı m ı / şeydir. İ l e r l e k t e v a r o l m a y a n HUyuk Ûte h i r UrUnildilr. Ucne dc İte y ı n r ve



klıı^ınıı



i Mekanın yoklumu d / e r i n e yıprumu şöyledir:



BuylA



f M e k f d i r . B ü y ü k ö l c k ı ilahi bir crfohle. huyuk hır / ı h ı n . hır gerek­



k i -• • I



lebdir. Sistem görünürde



fından imîlmLisitiı- (ÖIUİIKV l9Siy: 130). BboM C j i l l l a m ' m BiLyük



T a m d a hu ıloklada k a ç ı n ı l m a / bir sum urluya vıkar; B u karna­



rme ı t l l f i m ı / . İtaateiiThrk i ş i t m e d i ğ i m i / lUm



:



. . ı. n-.ı • d ü n y a y ı



d U/enler. B w : j f * HUyUk Ü l e k ı r o l ü n ü o y n a y a n k i m d i r ? Ida orm-



H n ı n IWU*tk\ y a d a C r ^ ^ D ü y d t k ^ ı ı-ü» n a i l l e r bir u t t e m • •Inu^iPhi baemedun Bay I k ı n m a n n h ı k leprdrkı h b m de£ıl. srkLL. Hrf kes -i ılı: -ıı i-.-, im-k- J I : f u ' J p ö f t muhkemmekn Irpedr kimse yok. j ı h j nsL-suliyet hep htr U*llekı adama k a l ı > ^ ^'ı^ıınlnkU totaliter Kır üun VH oturak larifedilac Lk r^d ö y k cpldufunu düşünmüyorum, earıka par\ a I. I • I n^f-ıhiLİı^ınıydiL kıtali Içr hir sistemde ^ördü^ Lhı ılU* 1olaL urLayu v t k m ı ^ i ı I LT j .y. 1*4] a



f ı n d e bu Saın'in b i y o l o j i k hahamı nlan leremıatVdır ve Ida î j a m ı h * hanını parurlandırmaM



teşvik eder. Bay Helpcnanııın e h l i bir



Sam kendi cennetine g i r m e s i n * e n ^ H k y r n ktitü pü^krk.



-.



I.N-



Hilkadaa;! o l a n kr< uııaN tvnun da baha lıpurudUr. J c v c m n h her za­



Müyuk Ö i r t ı ike carpn*fkcf> des b i r samura> saı^ascrşı p n r ü ı ı u m u



man



alır. C a n a v a n y e n d i k t e n sonra m i ^ f e r m ı u£U O T U



, •••ı-simledir atleta. onunla konuşur plt»dır. hatla Bay



ya vıkar. Sistem Şam'dır! O n u n -eihı m a d a n ı n u ı n l a n l a n ihurctıir.



f İ e l p m a n n o n u *~ m a k i n e d e k i h a v a J c T d ı ^ e i a r ı f e d e r . Peki S u n u -



B ü y l l k ı nekısi k i n i d i r ? Hiç kimse, S a m ı n b ü t a n ı



I l u y ü k -tHeki d i y e tur sty yok - -. •



1



bı/ıı. ! ••••



o y u n u yapıhr. K e l i m e n i n o k u n u r u kul •



ile hır k e l i



h e l k i dc bir baha M gürünün y o k l u s u n d a n kaynaklanır. Tepedeki



ı



" S a m ve Elen" (Sam



adamJ arar durur u n a anla b u l a m a / , ( k r e c k babası lı ı



and h y a da S a m sen b e n s i n " i S a m . you mre |J pıhi de çelebi İn



n



ah d l m U ) -



lür. Tılm duyunca o n u n yer ine peçecek htr haha aray m d u r u r K u r t v ın.mn. H e l p m a r m . l u t l l b r * l de MJIkıfJY



Ha> J k l p n u n n ın b u m -



h



i ı i l h a m b i r uriıbel plof:ramında b u n u • ^ le a l ı k l a r :



I7J



173



HRA/II.: HATA I h\N "I Bsh-ÎVK 11



İ M M I HHI E U H ^ O C D J E



fi imindeki ine 4un samıeyi yaJMlir. ıkıl ay ısıyla SiTvyel devrimi­



fîr^;jJ ıW,Nl,Hiıiulırınfcı>™(ı. dunşjnın sinem yü/unden t n r t H İ M yıkmacından /iyide uslemın hıjıkn ih^r|HNPFIjNKİLr. ffru:ıf adında RMC inin Nlyuk lnkrk-Kkn. rk-r je j ı hunin A etlen hu>uk d u m ı h * ; Urdan uhi|ınhlı^iFH mljtıp hu v^ın •. •.! • L . uk frn . I , .I ırjfc pna-tmı yapan her hcMır i - i C MIII attı I Lı



ne bir r3vg(| nlarak okunabilir. MuhaliH.ırın yÜruyUşJeri ve lüfekkmii indirmekrî tıpkı Ptwmkw



Z ı r ^ / u ı ndaki



-"•



i.. n-. k l



hLiruluntj sıkKa kavradığı hehefc arahası elinden k a y ı p ^ K k n anne¬



m



N r u j j r d e k ı k a r ^ ı h ^ . aynı



kıl-l



vurulunca yer ^dalama nvakı L



i r s i ehnehen kas;an bir temırlıb^ı kadındır ( C o w n I ^IH|. Belki rae 111 ı.ı.ı ücufnk bir havai - • C*r«Hi



dr



•hüA



neyimleri hu ha> allcfde yoCLaılasın lamdtfi k i s j k l dtnYrudan y ü / L



l . Bunlar



dan erirümleyehıkıek hu



UAYJİ



" yapılırla arasındaki ı - - ^. > |. > • k B



- •



I . • I . .1 ila en azın­



KUCLİ muadili



11



sunar Htl.rf.V. M } .



G l ı s s burada hiiypl m k ü ık- lania^l arasımla i'aydalı hir iiymn. h ı y a l k r l ı ı h a ^ l m ve ümpık Islevkrini en a/ından icnrik



Madem



^ a n l i n ısyaneisımn yalmzea hayallermın hii wunu o U u p t da lam



I j ı m ıu e. ü r k e n i m - pmaflMYelı a m i l i d i r Ijundehk \Jsafflpndakı de­



ılışkıKrlass Isfflh: !î-



ık^ıl



L - e ı \ e İ ( i bir allemacif hayal edemiyorsun. O manian kes M M I » !



> a A ı ü r . hianu>a dontıatv



Sam w l r m c l ı n l a / ı dünyacına i,eki k ı r k direnir. Ne var kî fum ha y a l k n h,ınr ^ H T I U M V Î U I L K . L I I - ;



ı k ı î ı l d ı ı . edim Nf ve> •> -



Jİnyda



•



-H



=-111 Hurosundakı buruya kısa ıkvce yanUnnra hd-



sın\ anaı ve sunanda bora \rsienil btı v i s k i n pd*ı pallal. billun U ^ıdjrkiHİdoHara ve sokaklara da^llll



• - I L U k e i ı l ı ' m dUsU^ünu



ı.ı-i N r sahnedir bu. Sam ın hayallerinde N l r ümpyat:ı N r jnvjtı M M H l



Sam m



l ı l l ile birlikle bir buyat hayalî, buskı. kirlilik ve ^Onmarın ^Imarh0.1 lür kouıüıibsL toplumu andınr. Ilsyiilinck. S a n ve JiII k a m y o n l a



ayırmamı/ı s o l u y a n bir ayrını önerir



rmı nefis bir vadiye park elHLİşlir. I iv iri ünbtkdedÜ hah^eile hilkiler. rlayıt nikllhır |ryi LilduCundjn hujka Nr fey olanak yunsııma, hoylc cr imaryı preekhk (çındı- pp|rkkhhrmr beterisi olarak Laundanahlır. İMMILIIII^II liıtdıinın • •- • • -1 • - m hpr ler4.ı tuııul.uı hu Hillenulıriır N n | v ı e u d j r u /ayıl HJU* ık 1 nu sevene k yani Tanu/j ı.u hcıf u lan ruyal - hıpyııkndaf; lanlukk ruvırdıkn h»k L ytmıç-im l e h : « I h canrMJU baskının vekılkndınlıgı uıifı-ktdr aranır Td j r. y | n



1



G l a s * . Sami'm hayallerinin A M ! baklanımın annesi v c merhum hahası i k pratn..l * rulkslrmedlgı d ı a k ı n l d u p m a ikna e d k ı h i r bıeim ı m i r l a l e i m s t r hu paıılelhk MSI" kımusude-



>asrt pıhı pibrUncH anrte^İyk kal .1 •• 11 \ İm La ıkl karakter de aym



^ll midir? Hükümeti e k t l i n f U T t i n l e i A n 4 l e i | i | Laıalaıı luluyorsun



oyuneu Lal afindin ı anlardı rdmısJir Ha*ka bir deyişle hayallerinin



• * 1 I." 11 \* hı: y ı onlar! Fakal ••• • • ItlOn^mi Ar^ı d f onunla t i



ardındaki d u r e n l e y u ı ı j k e h ı r İ l 41 us ıNy,ı^jdır_



ıa>ffla hirrımımlzj ekirlinnek mümkün ıihııalı. Terflre karsı savaş



dalla iyimser bir bakımla okumak dü



lüm siyasi r e f o r m £i ritimlerin i yasadışı kılabilir. Hu İ c r ü r i f H n as-



mOitâUIiidUr. Hiıiik'i^i, Isiilıl^ii^u Uabuıh^ı'm havaya u^unııa iikri



I I I H I J kimler pıeki. Dedikleri ]tıhı. kıımmıı lertkristı difterinin n / b i r ­



vardjr. .Salondiikl sahne r N M ü r f l I 2 V M « I ' ftronsırtHteyns A M H f



ilik s a v c ı s ı cıla.hilir. /irrtr^'deki TUHlf buimn bir ksaııLıdn. İ h t a



Vıne ı k Şam'ın • m... ıi.



1



Fİ[_WUrRI_Ei H B YOÎ _i }JI



I3HAZIL: HATA DAN TB&Ûftf



yaslı, k a l o r i l e r CCKİKalcılıgc yapan, k i » hcıylıı, güçlü k u v v e t l i , k ü y u



eeeer g ü n d ü z l e r i ormauHt adır (p.g.y- 2 7 | . Y a d a ( i l m i n hajıılda tele­



renk k ı y a f r t l c r g i y e n , beresi ve silahı olan, "hırsı? 11c baskıncı gece



vizyonda y a y ı n l a n a n röportajda H c l p m a n n ' ı n s ö y l e d i ğ i g i b h



komandosu k ı r m a s ı " bîr karakterdir. Bakanlık onu l o p l u m a garezi u l a n " ba^cs 11\. / bîr bülüuü"' ol;; M k ;j örıır. T u l d e m açıklaması, bu. i^i m a t e n t a i t t i n d i y e ve devlet bürokrasisinden b ı k t ı ğ ı i ç i n yaptığa şeklindedir. SaEll'irL dairesindeki k a l o r i f e r Im/ıuldugunda servis merkezi ce­ vap vermc/_ ama neyHe ki TuClle y e t i ş i r ve sorunu halleder. Tuttlc'ın tek öuçü b u u t a İnisiyatif: Kulağa ç o k ö n e m l i j y b i g e l m e y e b i l i r aneak Lolaliıer b i r s i n e m d e bu i d a m l ı k bîr H i ç r w



h



NiLekîm M e r k e z i



Servis elemanları nihayet b u l u n u p ^ t l d i £ i n d n bu "sabotajı" hafife



t



Muhabir: Sayın vekilim- sizee bombalı icrfirs^l ^ıldınlamı son d Ü K l l krde hu kadar artmasının ardında yatan sey nedir? Hvlpnlaan: Sf* rt İn:. • n..\..=: i M- , :!• ı İr. .ınl. ı . Ainaa \ emıt • yen birkaç kendini bilmez eskiden kalma kimi delerleri unulrnusfl ben/jyor. Di^enarafırı kazandığını girmeye gfleml/oelsr. Bu insanlar taç çizgi­ sinde tezahürat yapacakları IILL Nade.ce- uyun oynamaya baksalarMııhahîr: Yani iıuanları dlttüreccklcrlnc nyana taksalar — Hclpınann: - E v e t . insantiidünseekleriırt buna yabalar • hayattan çok • I:LIÜ=L ra/Jasını alırlardı.



h



h



a l m a z : C e z * olarak Sam in dairesini iyice k ı n p dökerler. D e m e k k l



Sportmenliğe sığmayan hareketler, düzensiz savaş, terör' Partizan



burada Lki tür terör *i>z konusudur: partizan Faaliyetler ve devlet te­



ı^enLsi ile dışarısı, s a v a ; ile barıı^ muharipler ite g a y r i m u h a r i p l e ^



rörü,



LIuzmanlar ile :ıdi s u t l u l a r arasmdaki keskin ayrımlara, yani devleJi



yani i y i v e k i t i ü [erör. G i l l i a m besbelli T u t L İ e m 1 ara Kındadır,



Ona güre. Eernr karanlığı hir-atihi lerör haline gelebilir. Irak'taki A m e r i k a l ı bir danışmanın



General L e f e v r e ' i n k i l e r i ha



tıraatan- közleri ş ö y l e d i r : "Ortada partizanlar varsa p a r l l z a n g t t r i fl4-



ayakta tutan l u m ayrımlara meydan okur (a-g-y-



16). Partizan ö z ü



iEİbarıyla böyle b i r p o l i t i k figürdür. D ü ş m a n d a n ne kanun ne de nfccrhamet b e k l e r [â gy± h



17). Hayacnu riske atar, ama kendi için d e ­



v a r m a m / gerekir" (aklaran S c h m i l t 2ÎKM: Ih). Kazanmami7.ın tek



ğ i l . ' ' P a r t İ Z i n " sn>£ÜEÜ " î a ^ ı f (pnrty)



y o l u her zamankiııden farklt yollara başvurmak. O y u n u o n l a r g i b i



panizan b i r taraf i ç i n savasu;, taraflardan b i r i n i n y i î / i i e yü?. yanın­



o y n a m a m ı z iseaekeeek. G e r i l l a y a kaı^jı üeririzı. Teıüri^nıe kar^ı te-



dadır (Schıııltl ve S c b k k s l LÖftS: 6 3 1 ) . A y n ı d u r u m T u t t l e için de



riîriiEil.



Iraklıları knrkuEu]? onlara boyun e r d i r m e l i y i z " (MorOİas



yeleriidic": z e n g i n l i k t e gözü y o k [ u r .Hıradan bir suçlu d e l i l d i r . BÜK-



2 0 0 5 : i l » , GiLliam her g ö r d ü ğ ü m ü z ü terörist sanmamız konusunda



kret b i r sistemin s i n d i r d i ğ i sıradan insanlar inin savaşır. Sam'tn ak­



b i z i uyarır v e k i m l e r i Etrörisl olarak tanımladığımıza dikkac ermeye



sine, t a n d ı n aynı anda hem kar>ısmda (sdEİcrdc KC fantazilerde)



çağırır. Ihı E:ıııırsı ç o ğ u n l u k l a İjelirsiz ve son derece [ ö n e l d i r , y^mal



bcm.de yamudu fpratikteF o l m a arnLiindaki k i n i k b ü l ü m n e y e direnir,



hır canımdan



siyahidir. Teröristler • - I IJ zaman mevcut e k o ­



l î o l a y ı s ı y l a O i l l t a m ' t n eıkartlıf.ı o l u m l u sonue An lür bir e y l e m ve



n o m i k v e t o p l u m s a l düzeni sarsmayı lıedefleyenler şeklinde [ajıım-



im tür b i r varlık g i b i allernaEİtlerJn bala m ü m k ü n o l d u ğ u d u r . A y n e a



lamr. B u n u n sonuçlarından b i r i de protesto hareketlerin in .suç kap­



bu ^onuea. eOz k o n u l u a b e m a t i f l e r e dalıa öneç luç o l m a d ı k ı kadar



samında e l t al c n m a i ı d ı r ( P ^ ^



i h r i y s t d u y u h i u j ; u ı ı u da e k l e y e n d i n / .



H



--il



172-4),



,,



sozeü^üntleıı türelilmi^cîr -



r



H



Teröristler devlet tarafından bu şekilde laıumlanan kimilerdir. D ü z e n l i bir orduya mensup o l m a y a n silahlı k a d e r d i r . Duzecilî aske­



Şüphecilik ve lytmiçrlik Paralahsı



ri b i r l i k l e r i tanımlayan d ö r l koçul vardır- s o r u m l u suh-aylann 0 İ B H st, b e l i r l i ve açık sembol İer silahların gösterilmesi, kurallara riayet



Peki Brazil



vA savaı; kanunların tatbik edilmedi { S c h m l t ı 20111: 2 6 ] . Diğer pgr>



Sam a k l ı m k a ç m r v c kendi hayal dünyasına çekilir. Sistemden k u r -



h



i y i m s e r b i r l î l m m i d i r yoksa kötümser m i ? Sonunda



t i canlar £Îbi T u l d e da bu kriterlerin hiçbirine u y m a z , ciır ÜHtün y ö n ­



lulu.^ ancak numın badelini bir sebzeye dönüşerek Öder. Öyleyse



lendirmesi olmaksızın t e l basma cahsır. silahlarını göstermez, k a ­



ecvap b ç m evet hem de hayırdır: flVÖt ÇUllfcÜ direniş b i r olanaktır,



ranlıkta b i r kara kedi g i b i g i y i n i r , velhasıl d e v l e t i n k o y d u ğ u k u r a l ­



ilaha i y i s i n i d ü j l e y e b i l i r i z , direnip edimleri v a r d ı r v b . ; bayır



lara uymaz. B i r g e r i l l a s ı v f t f ç u ı olarak yalnızca geceleri harekele



l ü m l>u Llireıii^ ynUzu'i unufak olmuştur, hlaıta belki de yanlış o l a n



h



v



Unkü



I7f,



l?7



"îyImsjerllk" ile " k ö t ü m s e r l i k " arasındaki kaf^Hlıgın la kendisidir.



BonıDlan biç/imirule i c s e l l e j i i ç i l d i ğ i bambaşka, daha. kısa bir f i l m ­



K ö t ü m s e r düşünceler insanları baskıya k a r p hareketi; g e ç i r e b i l i r



d i r Ne var k i O i l l i a m b u d e ğ i ş i k l i k l e r i kabul etmez v e iş iyiec yılan



( K e l l n e r 2(KW>: 2 3 ) . B u n u n en İyi ü m e g i b e l k i de İsa'nın ç i l e s i n i n l ı i -



hikâyesine döner. Hu nlay G i l l i a r n ' ı n dnst hırının İ l i m i n cıri jiıı:d ver­



kayes-iÜ-tr. Burada nihai y e n i l g i nihai zafere dönüşür. İşkence sallne-



siyonunu kendi evlerinde k u r g u l a m a s ı y l a çözümfenir. üruzü



sinde- SanYln avuçlartnrfa b i r a n için g ö r d ü ğ ü m ü z yaralar s t i ^ m a i a



en i y i f i l m i .seçmelerinde üç. i k l ü l kaia.mr. Universal'in bUyUk Flhni



m ı d ı r ? Veya Jaek Şam'ı çilesinden k u d a n p başka, b i r d ü n y a y a , Bra-



tteuint AfriİMtrt / ONÎ afAfrica



/ i l e / c e n n e t e göndermek içm D M l o h M u m i u y g u l a y a n hır YaJıuda



Müdyn Tılmi göslermeye m e c b u r kalır



nudır (JficEüı elinde g ü n d e n a l c ı frofltaJ lofrolanu ameliyatlarında k u l l a n ı l a n b i r alettir, C o w e n l ^ y K l ? Y e n i l g i m i yoksa Z i f t i



1



mi?



Ö n e m l i elan ö y k ü n ü n kendisi d e ğ i l , najnl Lİevaftı e l l i l i d i r ? C î i l l i a m ' ın yaptığı je_y içjode b u l u n d u ğ u m u z zor ıhı m m u ç ö z ü m l e m e k t i r . Gerisi bize kalmıştır. r a m i l e r i n i n k i n i k llavafcıyla i l g i l i bir s ü r u y u cevaplarken söy hediği g i b i : Kinik demeni? İppınç.çUnkıJ tlahıı U f l t M hunu jnylcyenler nUu. K i ­ nik oldafuıııu düşünmüyorum. İlen süplıeciyiııl. ulaykıra kiılik yakluçlı* pmıkınuMndiLdeiilim I fin Ctl künl tarafı, gfUPİfc M l uııe. tkz retede iyim­ seri ın. firarü'lc ilpili bir tenrlm var: İlence külüınscr birinin çek itır, i y i m ­ ser H l M l H ralıadık la izleyebileceği bir filin bu. Çünkü kiüüıllwl birinin m hpyilk koctubinrH dnfrııluyotf. ama iyimser biri filmin sonunda hir şe­ kilde h-ir umut ısı^ı gönü yen*. Kinizmi kaygı verici bu luyeraıU çünkü kiıli^ıh bit .1 '. ıkabul ecnk-k demek, oysa ^ i p U c i l i l fayni ^aflıLLı hir şey ve d e b i m i n mümkün mdu^unn prisleriyor. (tiillianı V)üh\ B i r d e f isim olanağı vardır. E f e s l i n e l k i l i bile oİEibiFir



'm giis-



Eerime g i r m i ş nlmasr bLiıimı b i r k a m n d ı r . i i i l l m ı n ' ı n s ı ü d y o y l a mtl: Cnidelcsi. tülalher s i l e n i ile l a h a y y t i l ü n gücü aracında h i r başka s*Vftj olarak g ö r ü l e b i l i r . Rranuci en iînerıili iaraEı eFI>eıte bu üavaijL (Sill l a m ' m k a l ı n m ı ş olmasıdır, G i l l i a m ' d a n H â l i m aliİEğırıda. S l d n y Slteinherg filmi gibilerime sokmayı reddeder. I-iimin Ucari potansi­ y e l i o l m a d ı k ı kam »metadır. Bu nezlenle f i t m i yeniden kurgular- i i l m i n karanlık i m a l i n i , bürokrasinin inşam insanlıktan ç ı k a r m a güeünü yösteren sahneleri, keza u zekice ha/.ırlaıimıs karanlık p a n i s y o nun büyük h i r k ı s m ı m kesip çıkarır. (îeııçlert cezbetmek i ç i n bu .ı I.K I. • m y e r i n e m k



m ü / İ k k a m a y ı önerir, ö y k ü d e n geriye y a l -



Dtzça Şam'ın r ü y a l a r ı n ı n k m ı ı m i s i n d e k o r n a s ı v e esprili sahııelerin b ü y ü k b i r k ı s m ı k a i m i d i r - S ü t t t f . Handan Hollywood i d e o l o ­ jisine, u y g u n biçimıle tasarlanırı u}. duygusal g e r i l i m l e r i n m u l l u bir »ailla c.ÖZÜme k a v u ş t u ğ u , toplumsal e k i l i r i n i n uyurtuuııuıı ruhKzd



•



yılın



ise Eek b i r ödül bile a l m a z . N i t e k i m D o l a y ı s ı y l a i i r t f r t f ' i ıl



.:.ı gerçeklesen bir • -• -- -• n l d u j i u n u sivyleniek öyje b e y l i k bir l a f



e r m i j sayı İma. yâ*



7 H A Y A T



GÜZELDİR



Auschwitz'irı



Hayaldi



Kımppn detVKtl İftClk d & l j y l ı o ü j r ı k tiril edilebilir. "fluiehwpl7 RiJhu" gaz odalarında derilerde yJj da kurtulanlarda deftiI. IIci-s-i arasında v i r olan ba^d* clılmlflflr. Hepimiz AushwıtE neslinden p e l i y o r i " . v( hepimiz tanıklık etmekle yükümlüyüz.



^MJ^tu ymk n hhlın jw(Jk ı^Uıtu Utf p>4 ha* a gıran diye peı ^ı da hd 4İ1 J^lh J hu*_ün ılEmkuı | U İ 1 >4>ıl t i K * l ı ( ı - f '"' - • .i" .1 . • ı. ı IPI n ı .1 .•. t nlıl m*>N p J o i s f e ı i vc her >xrdckı j un ı p i u u H J U p u / f ı B i n i J hm pelee*k m i l l e r «mu hrtun fccHiKil h ı r i l m i m w vhHclK f l i F ı n d ı u ı > e 4 k ^ u > f y*t*kMi. { T m ç t i l-MO S u l m u n l m d a n nUurul •neden mı fwwr: u t l j r a ı Vıpmı l*PHz *7} h



t



"ASIir



TANIK! AHİ



HnİJtLjıınJj - ı ı



u-



pl*c



kim



.



•• u.



(iimklık edebilJr k i j L y m a r d I^HS: 3)?B^vizyuni^tJeı iıı en riddi k u ­ zu da ^alen burada



M ı kimsenin l



M JvldUjfünÜ I t H l t f l



l



timi* m ü m k ü n i l e f i l . A m a •• ı£j kalanlarımız, tanıklık h ı r ı m ı / . müze1



lerimîz vc Yahudi sı n kırımı ı l / e r i n e h m l a kaynağımız y n k :• 111 L I k y * c tımkltfc vc n m r y c m t / m m r ^ k l r n n ı r K i f c n a ı U i ) r «talim kı_ hı.-.un « f e r b i . Mh ı iı-



• ı ••



m r u ı u I J J R I «diyor ttlrruu



p



Yahudi



* o y k ı r u t ı ı m n r j u / v r m l ı bil m t n U r a k k a l m ı ş ı m ^af lamJk ^ ı n ne i jEirnah ' Lıı ıh k.11-• |• l



.: j ı



1.1; g i b i bir b o l u m ı d ı f ı k m



gc\i



n f t , j u i i a hıvhiılaya u ( m a y ı n musle-sna \c Iravmalık b ı r n l j y n l ı rak m ı yonımlanıcaİL? Yahudi soy kırını m m anısını eanb m i n i a içtene i i h ı e ı r h k l t tanık­ lıklara dayanır. Qü% olularınıı> " y a l n ı z c a " Iklnei cJdrtJ Lamkları ol¬ - -1--• d a . -.L-' kalanların k a m n l a ı l h



ı.m Ea^ır e l l l l t y o l u n d a k i



hafjJLMZ p i r i t i m l e rı l a m d a hm k a v r a ı u m a j l ı j i ı n kanılıdır. Ne Var k i h u ^ p ü r i t c n ' ^ l r a t e j i Yahudi H i y k ı n m ı jcnenüyejnurtun e n i u / u n *iürc h ı r k o b n a y a c a | L \ k >okındft L j n h h a f ı j j m n ^ n l l ı ı f u r h l * tarih t



t



k k ö r e e i r r r k / ı ^ l ı l h ^ L a L ı , .LjMinıi ırL r eiıiwJc n ıiiLi^Lırı^ı ı H u d u s



u m J j . Yahudi v n r k ı n m ı y U ıİRılı k ü l l u t t l urelımırt ptfpüde * n n i l \ l -



1İAYAT < rlİ/EU .I5İR: AUH I E W İ T / İ N 1E A VAI .EHİ



Rc.MLnm.F.-'îosvnı.oJi miı sebebi, Yahudi s o y k ı r ı m ı inkarının y e m d e n canlanması olabilir.



elik I — h t ^ U t O b i İ J İ V t d a i r C ı B t f C M r t



Y a h u d i soy kırını L b u g ü n tarihsel olarak İnkar e d i l İp b i r kenara atlît-



ken, hu y o r u m da kendi e l i k k u v v e l i n î sınayan bir imlihana d ü n ü î U -



yE^rsa, bunun sebebi nalında f i / l a I c j h i r e d î l m i j hır konu olmasıdır.



yor. A s l ı n a bakıhrsa /ÎÜ_WJÎ ^ J î . i W J j r hatırlama meselesini daha m-



Rumda ikisi dc hirtıîrintlen kifaye'siz. i k i i i l t e m a l i l l c k a n ^ karşt-



Lİikal b i r briçimde o n a y a k o y u y o r ; " y a l n l z t a " sa£ k a h m l a n n tanık­



yayız, b i r i n c i s i Yalıudi a y k ı r ı m u i n i , sa£ k a l a n l a n u d e n e y i m l e r i n e



lıklarına d e ğ i l . fiJLv^îj sonnısı jenerasyonun hatırlama sonrası p r a t i k '



bir y o r u m ulam açar­



ol­



•erine dc odaklanıyor. Ş i m d i İtlinin kısa b i r özetiyle baçhynr ve ar­



d u ğ u n u kiihul elmek anlamına g e l i y o r D o l a y l ı y l a g i z e m i n i aydın­



dından bîr bellek olarak Yahudi soy kırı mıımı nitelimi ü r e r i n e daha



latma y o l u n d a k i S l y H Z girimim dc Felaketin essiz, tarafının o l u ı u -



soyut bir düşünceye peLÎjthnu^.. B u n u y a p i a i e n ife. iavie? s Ç i i a i l je-.



ş Û l i i ı ı r ı ^ K i bieJminde algılanıyor ve bu da Yahudi s o y k ı r ı m ı n a eleç-



nerasyımlar olardık b i z i m , k a m p l a r ı n a n m y l a e t i k açıdan nasıl bir



dc\\-At o l m a s ı Dedeniyim asla. le-msil e d i l e m e y e n n i h a i bir gizem



Eİrvl bir p ö z l r bakmayı ırüelcşliriyEir ( î . ı i e k .' •



•



Wi-7)_ lîaluısı.



oljyhs:. . (ya da sag k a l a n l a r ı m kendini anlalmasma i z i n verme za­ rureti ile Ü ç ü n c ü Reich'ın gayriijahsilefrtırici susturma



i l i ş k i kuracağımız



• • • • u n u ele ı l ı y o r u z . U z u n lafın kısası- h a m l a ­



m a sOıimsı n:ısıl m ü m k ü n o l a b i l i r , rtiye soruynru^..



|>oll[ika!iı



tiTiiKnida sorunlu b i r l ^ n y e r l i k stfr konus.u i T r e z i s t 2 0 Ü I : 5 İJ_ l>iğer a l i c m a d l " i*e Yahudi s o y k ı r ı m ı n ı larihın ellerine bırakmak, pek < -ok L



s o y k ı r ı m vakarından b i r i gibi jtbnııek. We var k i Yahudi s o y k ı r ı m ı ­



r i l m i b i o j t t Henîgni'nin eanliindLr_ &u$chwitz. Tarihsel b i b i n i n . ^.-Lkmstfım



sırlanan eo^kun bir Nazi sekınııyla kar^Lİ^r. Bü^leeefıİEiıin k ı i r ı u u -



mLit|dile>tirir; yani o l g u l a r ile h a k i k a t i n , doğrulama ile anlamanın



EIil ortaya, k o y u l m u ş olur: Yahudi G u i d o InçınüDuız b i r felakete-



asla



-----• •=• m.



Iti-iiy



l i k " Ç ı k m a z " • ••-•• U£ü e l i k . huRza v e



dEigru sliFuktenir. Kuîjknsu^ O u i d o t'inundeki engelleri a t l a t a b i l i r



p o l i t i ğ i n v a r l ı s ı n ı n OİElıazsiı UIIIILI/.E b i r g e r i l i m i ihıde eder; Yahudi



ancak Iniha) çözüme doğruJ g ı d i i a l ı d c ğ ı j t l n n e k m ü m k ü n d e l i l d i r .



strykırıınımıı Likıııa/ı. Czıı 11 k nİmarını m ü m k ü n o l m a d ı k ı bîr şeye tu­



Naziler o n u n kaderi olacaktır.



nik olmakhııı ibarcitir. Hatırlamak hem imkansız hem de z a r u r i d i r te gy-



"3) Artiı-



o l d u k ç a boş bir b i ç i m d e kapanır, ü u i d o hu andan itil-utiL onun k a l ­



Y:üıudi FLoyktrımı konusundaki t d s e l i lartasm^ya enlere^



b i n i kazanmayı takıntı baline getirir. K o m i k numaralara b f t p u n t r .



Afuıııheıı'iıı Ause!ıwit/. ürerine ^alışmas-ı Atisrhn'ifz'dpn littantur,



A ı ; ı l c j salmesi kaH^tuLutrı dışında. I h n a adk dilr>erin Hanki t t f r nellen j ^ j n d c ı ilmis^esine G u i d o ' n u n kollarına dîL^tlIğlI b i r ç i t l l i k t e



san b i r müdahaledir. A y ıu ülçüde i l g i n ç o l a n bir lxrçka ççy de B e n l g -



O y u n l a r ı n ı n inanlımı Sehtmcnhıaıier'in işlemi üzerine



ni ve C e r a m i ' n i n ^ u v ^ G r ' i ^ M û " ! 19991 adİE f i l m i n d e k i daha popü¬



Selıopcnhaucr'dcn i l k o l a r a k CJuido ve Kcıucio kasabaya vardıktEin



ler Yahudi a y k ı r ı m ı tams-masıdır B i z burada sös k o n u s u iki t a d ı l ­



ve amcaları onlara ikt k i ş i l i k b i r yalak veivlikLrn s o m a . Lam sakin­



ma arasında her i k i taraf i ç i n de v e r i m l i olacağım u m d u ğ u m u z bîr



leşmeye b t ^ l Ş İ İ T k c n t ö l edilir. B u kîLdar Lübuk u y k u y a d î i l m a m n



diyaloj? kuııııaya ç a l k ı y o r u z . Bu d u r u m , i k i ^rtylem i ç i n d e onaya,



mvLil bir )ey n l d u f u sorulduğunda. O u l d o cevabın Sehopcnhauer



sürüle-n söyleri arLırıynr. I^Edayısıyla A fm:iwîi7*drn



olduğLinu söyler: " B e n olmak islediğim



h



ArUdvl(Wtoı w\ J



ktındlldur.



h



h



flîyim/'



H i p n o t i z e eder g i -



FİLMLERLE SÛSVOLOJf lıi. Femcio'yu tıyucıaı^yj



H AYAT OIJÎELLil k: AÇJ^CHVVİ TZİN HAYALETİ



lüjir: "uyu n-yn,. uyu ..." diye fısıldarken,



veGuisue"ye neyden horlanmadığım sorar. "Örümcekler/' z eden Z i ­



nunlarına gOre koeaSMillodaoğİLEtiLio da Yahudi olduğu söylenir. Of*



hinsel engelli bir insanın günlük ortalama m a l i y d i dört marktır, sa*



1 iiLİa hir yanlışlık yıtklur. Serbesl kalmalarım tağlayamaymca, yet­



kal bir msaılm maliyeti dürt buçuk ve bir sara hiaiftSınırAi nV üç bu­



kililere oniarla beraber irene binip bine mey ecelini .sorar; kısa bir ie-



çuk m a r k t ı r O n alama günlük maliyel dürt buçuk m a r t l a ve 300 bin



TeddüiLcn sonra t/.in verilir. F i l m i n kalanı ismi belirtilmemiş bir top­



hasta, varsa, devlet bu intanları yok ederek ne k l d v lasartuietlebi-



lama kampında geçer. Yahudiler vardıktan sonra smıtlandınhrlar.



lir? Yedi yalınçtaki potuklara hu kadur / u r bir soru sonılamas^ der



G u l d o n u n amea.Sl ya^Lı olduğu için dognıd:ıngaz oılas-ma, Dtıra ka­



başöğretmen! N e efe o b a bunlar Alman çocukları delildir. Dora'mn



dınlar kışlasına. Guido veGkvsue de erkekler kalasına gönderilir.



«•••••l-



müstakbel kocası b o t t a n 3Çf olmadığı katusmdzLdır ve hızla 30)1 hini dertle çarpar, D e r a ise Jıem müstakbel koçanının hem de diğer konuklanıl durumun vahameti karşısındaki kay tıkızlığın ı gflrUftM UFBlhi; Böylece bir fırsalmı yakaladağıruta Güidö ile lemas kurma­ y a çalıdır ve ondan kendilini alıp götürmelini ister, UukJo oau at­



P



G u i d o yine oklunu Nazi gerçekliğinden korumaya çabalar. Bu UB&çJn. bir hikâye uydurup Giosııcye kanın yujjanaım diğer çotuk­ larla bember katıldığı, kadananın bin puan ve tank kazanacağı bir yarışma olarak lamlır. G u i d o upkı kendisi allı yajına girdiğinde kendi babasının onun için yaplıgı gibi her şeyi ayarlamıyor Giosue



1



m a y a LiılLcaMiııaı l>ey:Le atı üzerimle e.clir :ııııa L> beyaz al arlık yeşile boyalidırv-e üzeri kurakafalar, küiürler ve bir Yahudi "ye ah olduğu­ nu grisieren çeşidi l^areılerle kapltdır. Aneak Guido çoğu zaman ya|>Lığı gibi faşistlerin tacizini kentli lehine çevirir ve iki Işık anıca^ mu atı Hicrinde uzaklaşırlar. G u i d o ve Dora muıludur. Oğullan G i osue dünyaya eelir.



bu duruma şüpheyle yaklaştıkça, Guido da bu y a n ı l t m a y ı »üriLurmek için elinden geleni yapjtr ve hüyük risk fer a Ur. Örneğin Guido, bîr askerin kışlada tutulanlara okuduğu kamp kurallarım lercüme etmeye gönüllü olur. KbiıııpuL eti önemli üç kuralına [jrire kimse küLinaya yeItenmeyeLc-k. ıüm emirlere sorgusuz sualsiz ilaat edeeek ve isyan ederse idamla cczalandırdaeaktır. Guido nun çeviricin­



Gioüuenin büyüme sürcei, bir yanda ailesinin sağladı|.L koruma vc diğer yanda da faşizmle resmedilir. G u i d o onu faşizmden koru­ mak için pek çok ^cy y a p M ö r n e f i h Glniflua hir dükkanda üzerinde 1-



de i.se bu üç kurala giVe ağlayanlar, ^nne-m ncroüc diye soranlar ve­ ya abur eubur isteyenler bütün puanlarını kaybederler. û u i d o durumun ciddi yetinin larkmdadır ve kamıma tutulan LÜEH



""köpekler ve Yahudiler giremez yazan bir labela yürür ve babasına



di^er insanlar gibi o dü kaçmayı arzular K a m p kumandanmın ye­



s o r a r "Baba neden köpekleri ve Yahudileri dükkâna almıyorlar?"



mek davederinde Jıizmetkârolarak çalınması istendiğinde, fırsal bu



,J



G u i d o j ü y l e e e v a p verir; Çllokü Yahudileri ve köpekleri sevmiyor­



iırsat diye dü^ünüe. Rutaıla eski hir taıınUklu. Ur. I ^ s ^ i n ^ le karşıla­



lar. Mesela lurdayalçı da İspanyolları ve atlan dükkanında istemi­



şır. D r r^s^ing'lc filmde ilk kez altı y ı l o n e e , Ouido'nun amca&mın



yor, eczacı Çinlileri ve kanguruları .sevmiyor" "Ama haba.. bizim



otelinde lam^ınz. tjuido'nun çalı^n^t bu otele düzeni i olarak yçrrak



dükkânda herkese giriş şerbeti.'" Babası "Haklısın," diye cevap verir



yemeye gelen L e ^ i n ^ , bir iLrkjHtajıyla beraber bilmecelere kafa yo-



İ M MI FUl.FRnSYOE.rVl



1



HAYATGUZH] llitt



L İSİ J | Vı1 r/'IN M^YALbîTl



117



İST- Ç o ğ u KIIIHHII Guıdo'darı y a r d m ı isEcr. Z e k i v e esprili o l a n OufdD



rinde i r m e ğ i n i e.ftrür ve l î l m #r-



I - dnnu|i kalmısdı. ü u ı d u l i n



ılıt e k.-



>a>aımnı yanLı^ t a n ı t t ı ^ ı ; i n c l t ^ ı r ı l ı r



d ö n e r k e n üisfe k j y M u p N r re*€( y ı p m ı r u çarptığında. ıkı ya^Jjn



H



îkmcı%i iLbu. yanı k e n e d i



- -1 ^ ıi_- b u l u n u r . •. ıJ' u sü de nla> JHyüsÜhUu ^erceke ili klen ve



dunyavi arnMml.ıkı k j t > n l ı k I V H T l u r p u l a m r . Buruda u n u n e^pri n



ırundtTKihktın urık. baiu rni.ni



b y c f i m n ve S ı h o n e n h j u e r v i ı n m e n i m i n u n ı r l a n n ı f h r i ı n ı / . ^ ı n ı I;



v a > a ı m m ol abı kJıı-ınce p e n . c k ç i Ve ek u l u t bt^ırrale i j ı - ı kiFiı ı n u e d i l i r ( S i p n n n 002:



£ c f c c k l ı k kum uVh>rti w ç ı p l j i ı l ı £ n l a u m l a d ı r F i l m i n hııal sahnesi kurtulup â n ı m £Ûslerir_ K a m p >a^ JV yavaş hrrpItılrruVijdır



K a r n L . .



Güzel*



ı e l e j l i r i l e r de uc aııa ıiırkcula UiEdaııabılir. { h ı e e l ı k l e k.ımp



oklumu s - ı j l n m . >am k a m p s



elmes-t



M6\ Ş j f n d ı bu üv n i t ı u / e r m r



de d u r a l ı m .



- | T m k -1 pdtUnır v c b o ş döner,



K i m i y o r u m c u l a r a p w e B e n i ^ n ı n ı n 1ılmı çakırı N r k a m p las^ı



k a m p l a Eulu t ı n l a r ı n k o n u l m a l a r ı n d a n . M m a n l a n n orada kakırı h e r



n w u f . Ö r n e ğ i n A n Sptegelman f i l m » Y u h u d i v i y k ı n m ı m ttra-



teıiyıA



ılaııkı^nrLİı^ını LIEÎ^ÜrıL:r K eJli ' I N i ı l>.^üplıeM-i l i J r n d e ş i d d e t e f a x -



iı-ı ı.ı. • . . i ı .



m. a n L t n / . I t ı ^ U umunca G u K t o r j j i un&uc



y i s i k l a r %e k a d ı n k ı h f ı r t ı t i r t r r k L h r f a y ı aıajnak ı c i n kadınlar t u -



la yer v c r l l m e r n l t v c k a l l u r n l a r



!• n ı ı . ı . n ı ankalılnuınıı^or 4Talara



ntkoMnı EKİer. Ne v ı r kı lJnra orada d e b i d i r - G e r i d ö o e r k e n N a / i "



l W H p . PrkçnkelesIinTwnc^H.ukE4inn A u h . h i f r i i r e varır narma/ j*AJ.



kere yakalanır vc o k l u r u h ı r . K i u * ü r t nonra. bütün k a m p ı n



ta LiMurukluğUnü ve bu L a d e n i m k u r l u lanlar m ila sürekli aşağılan



fr^jaltıl-



d ı £ m ı g ö r ü r ü / . K a l a n birkaç k i ş i y l e beraber Giosuc de saklarKİıgı



Lİığım



y e r J e n ^ ı k a r > -n



mayla m l e l c n d i r i l i r ( F l a n / h a u m



-k- k u v v e l k ı ı e n bir



. m ı h ı m ü duyarız v c Konun­



vurdular. K a m p l a r sistem.ılık a^a^ıl.ıırıa, ışkrıiLT vc -ıe bırak••"



2H2)



r



Nitekim / / u w f



Gv:rl-



da b i r A m e r i k a n tankı t t m p « b ^ ( t a İ H . O I « t H nuiJdra l a m m ı ^



difi



t ı r B i r l i k l e k^ımpı terk ederler. Giosue çıkt^ta, b i r k a m y o n u n tize-



eck hayatla ecreyan em^es-înin m l l n ^ k d n o l u ı n d ı £ m ı v c i'ilmin b i r b i -



inceleyen Teaehoul'a görc^ " f i l i n d e ^ r ç e k l e ş e n h i ç b i r



in ger¬



F1LMLEU l «AVı



IM



lUM



1



n ardını i ,ıi ıhı çırprinıalırdan ıhârui n l d a ^ u m soylemet aharlı y ı l m a / (0 im



• "• ^ " • ı •' I • • Al ısı 11*1 r j M M ı BALETİ



»



hertı^nı kendini hinimin perçekp ıddu^ünü SÜyleytTek savunma/.



2 t r p. Aynı şekilde Mut kelde Ekenifninin kımpJarın



Ifunun >enrıc_ kampın deftırllmn ı. t kimsenin o haliyle un^ır cufc-



l l k ' l rlPİCİıjiı Olan dehşet konuıundjkı a n l a ş ı r ı ;



1 .ıKıd



mcveeeğl kadar k ı n r a n a m a / oklusunu tüyler. D o l a y l ı y l a eti M$



soyhırıltımın ı n k i n solundaki ilk adım olduğundan >lkiy*t (iler



duyulu ı,iVUın



lıîli.v



ortaya knymahEıf ( V i ı n o L HU: • • •



ü t k . ı t n IK-İ.I ^.•ııl.n Beilıjtm nin L,.



kamp yaşamım utlmda olduğu _ıi- ia*vır



..,



, kampının



Mîrîni i düşüneceklerdir



J akp^Th y a d l komedi araLilı^ıvladola>lı >Li^|.m L



:



J n. = l>•• >> w k u hnçılk vial



sdre.ii belgesel nıaleryul vı- rft{Kkrta|lanJan - • • - - • = • l . ı n / m . ı n n . belVı



(Celli 2(KK))- HatEa Sehickel Renlpııt'yi l a s i / m l e mçlayaadı; kadar



dc gerçekçi hiryaklas-ım scrpileyen en. radikal kişidir. F^Vr bLt Mra^



i k r i jtider



lüji Yalıudi soykırımı inkârına malzeme saylama Eelılıkcsine dnya-



Y l h h h u ı y k n m ı ^JııLk-nnın tmun >-a>4i y uıı kurrunlmrun- j y j t ı k ı tinılaıjj> aaaal rrt yık ı / a U ı - Snykinrnm /#4m pinekletmediğin ıddu L-inlcr. r r i d M / edici s n k n n t Kıl a j ak*em ym H4şl^ h# ıklınvfc. ha yiüjr 1• 1 h- -ıkatarak W tt^em h k M Nr f u a r ı n - ^ m u ^ u m l l^rmSİlf A I I 1 JtJh -uvhMıl daha nt*l İ J . I r'klıi < jkUrpn | | .- ı-1 n ı •' ai] 1



T



ıııkırak KaVunuhl) o t u . buna kar^ı kuymak - r t n iyi •ıl.ıiııın.r-- da Yahudi soykırımına diskin b t l g ı y ı d l h l k ^ p u m l ı e l e ılrrudiiilupıd madiğim d i u v m . ı k gerekir N e n e n l e B e n ı f m n m k ı gıhf hır :K film L^ıiıjiiı.miiiljii s.ı d.1 k • • 1 •. • : = ırkemek tslemcdıf 1 lılıııleı d e n d ı h a iyi d e | ı l rp..



Bil lahmırt edı lehi lir r i c a l i n lere hışırlık olarak. İ l e n i m M l U f l d a k l Y ı l ı n d ı ılokllmanla^yon m c r k c r i m k l l MunLellu PerrcCli'yi larih d ı nism^m ulıırak ise almıslr.; ayrıea Mim profillyerden « ı c e Yahudi soykırım imlan



kurtulmuş, bir grup llalymı Ynlmdi.sine gnsicrü-



m ı ı l l { H c n Mim 2001:



J67>7 Şüpheci/ Ljmrmann ın ne e e k m e ı . Ütfelpk



Kerh+U 2 0 0 h



riiyutıkHCelli



-M" "u. .••



iddia



Z000|. İ l k i n s i n yapn^ı pribi 42001). İlimin v d ı n



da k ı m r ı h J Ş J Î I I I I I I I ^ T n - L . . fm la^Mil ıJduftufPU iddin elmek de mümkündü. Beııiımi niıı Jileni bu dehseli yaıiM|ama/d| huna ^unJlC L



p



yoklu, / j l e ı ı hunu kim yaptihdıi-dı k< i i c l j r r l r l i m Beniprlr kamp y4->40nmn bil başka eephe/sinı_ yartı kamp gerçekliğine i ı y u m hır kalkan •• ıi- i



-fc ı ı. ııııı- -1. kı h ı y a h a k a h i n



ı koru­ Bkn



..



i ı n ı d a Yahudi soykırımını ( a p r e d e n ÜJJ JOOh



*I7). Yc-ierîıieü canıkhfa ve kalınlL'yasaJıibi/î aalIyHUttt] olan ^y. ,r



Yalıudi soykırımım ukiiT bîr baiırlama cılarak biçimJeiLilîrceek pcda^eıjik vc d e n e d i Kİ rate jiler tHartnıan 1996: Havut



İtti.



GüzrtdU v yönelik difer eleslirilerden N n de



e-.lel alır. Y ı h u d ı uıykınttıı hir hajedîdır. dolayısıyla lelali e d i n



hd/J ^ • •• 11M .n • 'i hulundu^unu; kimileri e.ıjla OİdurUlmtt ÜKTC. k. dc l i f t i deneylerde kül lan ılın .d u/ene



Fİbî İlimler kuleleri kendi­



nator kemimde -jcy d e j d d i r [ H a n j b a u m 3001: 275, ttttM



bujiler orçürluklerınt ba^u^uktan sonra kamplardı pereekieıı de



ıml



1



t



kıhkıhaİJjnyla b P M a \ hır h e ı m o l a n k hem uy^un-uı/ hem de M i d i d i r . S o y k ı r ı m I c l ı r ı e d i l e m e / (C'clh : *** 3 h Burada İ V r r d t ı nıru C k H u e nm o l ü m u r n k u n u l m u u Fikrine karfi ı 4 d u ( u n u : j r v a k Benipni'rtıft tunurt lılme ir.ıpık h r h i v j . v r m f g m ı dufündüfunu l u h r l a f n ı k ferekar m j y >. Helhi rfc



= :¡1 nm ıor v \ K n ı n e yönel­



tilecek en cKEdı e l e d i n , bl^im olarak komediyi icrcih eimc^î dejid L U r a h O ı n / ı J e k 2ÜÜ|ç: 7?]_ İ V r / e l l ı ye pore İtAiizit HuzMir



Yahudi t o y k ı n m ı n a ^ u l n ı e / . kahkahanın gUcünü



A s l ı n a '• I L : I M



ı ı •



•



hayalı dünyacının partal



.ı.lıeı



dıp^ru dcıtddır Subayların yemek daveıinden barakasına .L... . r i . u



f e l a k e t i n y ı k ı c ı etkisine yiMvrHir ( V u m n l ^ ) : 6.1 r. K o m e d i ve k ı h -



«isin ivindc m ı r ı k l ı m r : " Y a hermi hır n l y a y s a ' ^ H e n h n arkasından



kiLİın kampın: d ü y t n a i i l a n d n . U-urncLı me&ele k a m p y ı k ı m ı m ı n lıangi



c e l i l e r l e kaı^ıLa^ır. Şİ5 ^ i b l ^^rUııen | c y i n kremaloryLimdun yUkftt-



L / e p n o i m lasvir e l m e k isledi ¿ i m / d i r : N a z i l e r i n külhanları insanlık



Ien d u m a n oklumu calava. eıkaı i Vkamı i y W : i 7 i . H ü l y a l a r bile unum



• ı- • ıt ırm • . ıh •



kampın e c r ^ T k l i j i n d e n



h



..: da k u r t u n l a ı m insanlıklarım k o r u m a v e y a y ı J -



-



.. : - ı-.. • \ ı



hu l ^ f lamda



n ı / ı a h ı y a l t ı kalma earuuu H u n d a n han: t d le n w a h m m a h k û m l a ­



( j u i o V n u n k u r m a e a e v r e n i n i n m i e l ı ^ m i e k almak yerinde e*Ufr t>a



r ı n ce Hallar rru kar>ı silahı . -a. İLI tu v i y l e n e h ı l ır. B B H B I ı k l a n m k o r u ­



ha önce de MVunu e m ^ n n ı ; g t h ı < i u r d o "ben o h n a k m e d ı j ı m s t r



malarına yardımcı uhrıupuripranfcl l ° * 4



Apfırlrcld i w H r l t t X .



y i m " düMurunu hellerni^lir. N e var l i a y n i \cy N « ı | e r İ ç i n t*C *0y-



A y n ı / a k o m e d i . S o y k ı r ı m ı n ardından insanı b i r evreni y e m d e n m i s



lenehlbî. Benl|£llı nirl ı l ^ / ı y e t ı . hayal jıueumın hem ıyih}5r h e m de



erme yolunda b i r l a b a olarak do g i d e b i l i r ( h / r u h i 201)1: 2H7>. Bu



krHUlUfte n ı / ı m ' i etmeye kadir o l d u f l u ı ı u ^ ^ l e r m e ^ i d ı r ^ B e r ı ^ i h ı a l



-•Vı-1.111 bakıldığında B e n l i n i bati yalnızca k a h k a h a n ı n k u ı l a r a b l l c ee0ı d ü s ü n e r ^ m ı l a d e e l m ı j c ı r i V î a n n



Uy



2(H)|; •-. i\ ( j u i d o ' n u n S^hopenhaucTİ Ler^y-UJeomi l g i ç e k i c i d i r Sehnpenhauer. N ı e i r ^ h e



Ü ç ü n c ü ularak da J t a i u i O B B B A B M I izJeyicıyi < ı i o * u e n i n bakış M



r



ı - l . i V ü V ^ r c f r n t Y e tc>vık eltimi iddia edil ir. 1'ıpLı t ¡u d o n u n ( l i



bu ı - ı . ı



> E İ ^ ü V l ı k ı / o l L a ı m d a n h r i y d ı l i ı n d o n u n SchKipcrılULjel ıclbccie ba : K- lu lıms ve naıMİL ama. h a k ı k a l i e n ne kadar u / a i . o l d u ğ u



ı m e ' y ı kamraari k u r u m a y a alıyıııa.vh p i b ı . f i l m de a y n ı f e y l v e y * ı



Vurva, h u y u k n | u d e J e j i H



rçm y j p u r i M r



numlan a s t g ı kalır y a n ı y o k l u - bir t a r p t t m a y a kar^ı h u d ı j e r ı l



v



( . e l l i 2^í^t^ \ ) Ki nal - a h n o i n d e bir tankla kurtarıl



dL^ırkla. Criınuc n i n Kayalı •!• ••.



«ı/uhılaıllış. ulur.



• «



ile b i r l i k t e . N a z i l e r i n « ı •ı



M t v y a ^ ı l a v l ı n k m ı s , N a / ı ver^ıyo-



v



( i u k l o n u r t SL-hnpenhauef'ı kuHan-ması. k a m p ı n dehşetim inkâr



Mffpu rrit-ríilft sakinlerimi, i w le^k • edk'idır umul Lİnlu bir kurluluıj rtıahilıdır. Aynı íafflanúada hmıunr kadar yapılımı blrnlrr idimle inanduıı-ıIıkuní m y o l c u n uLaMjrdjn. kendim en çok tebrik ede nL-nk-n hin­ dir .. Sruıundı Berupıı ı/Je> k ıvnı. I apa. ı üualo'nun oklunu kuruduğu eıhı k n u ı . ırJry Kiler olarak ç « ak m u a n e k u p w r ñ / 'futu t¿ftzrt*hr Yahu dh * m kırımı inkârının iyi huyla ha hükmidir, İzleyici U K T T U vakınundan friharijınn ta muOu h r ve k ıkar aynin I T bOytc hu fırulı. k j \ rruş ı mimik un kıldıflı u ıı M -1. :ı. ndfcillc™|mr 11 fcnry. »kl*OW =1. y n ! 0| 175>,



enıgi a n l ı m ma yetme?. •• r. •• k i m ıvlınnk islerce öylece o insan, ulam a y a c a g ı m n j ^ ı y e l larkırtdadır. Üstelik G u M ö kertdi içiıvle k



k



b i r insan d e l i l d i r , mizahı ve hayal g ü ı U n ü Mralejık o l a r ı k kullanan ' mi. i M İ i



• ••



l.n^ulu e i J d i ş e l ^e bu



. ı ^ k duygusudur



Vihipenhauefvar N r nomarayı



hm.



Sılekım



dela haıvuıdu^



i u ı ı d l . N a z i l e r i n k ö p e k l e r i n i n ( İ H P U c n ı n k i l u s u r k u aJdıklan l U u m L U I .k-iL sH-.iL- . j-.lMı hır d u r u m teindedir. Burada dünyasını M e k l c n ne ^Üre bl\ınılrndırebıleee/jimı du^unen hır adamla Lİe£ıl. hır mueı •



Burada Bnano B e t l e l l ı e i m i n . İ V * P r e s i n larTiTiuah çalınması Thr .Van-jYor-at ^. .• K a l a n . 1



1, K



" • i.-¡ -t



ı • hatırlamak yerinde olur. ''Ha­



yalı ç e k i n m e d e n kueak Layjcak kadar — g ü ^ l ü . ule un. 1 ark inda" o l d u k l . u ı m d u y m a k , l a j k a t i n ct^uJ k i m * * rem endişe v e r i c i bir haber olaLakUrL vıkı A l m a n kamplarına girenlerden vtdeee hır avuç insan



Sbdon mıttlcE unvan çaresiz hir adnmla k U f U a f u ı z . rielki de bu k u r ­ maca haline eellrme k a b i l i y e l ı J c f t i l Lİe inanma k a b ı l i y e l i uy.'iıikhırlılmTIH



B j j b b k * baslık



Kişisel r^ıkar anJayifimn laı çarpık h t f l -



f a d a l l m v m a f ı h i d ı ^ ü ş ü m e k l e r d e n farklı k ı u u ı ı e y . çarpık ol Mjn olmasın bireysel c ı k a r r l » w



• h!



>:ıesiydı < ı i ( i - 3 1 - J ) .



U har uVıvrme^inrk asıl u r u b u n a sadık k a l m a k islediğim vurdular se



k a J ı k a l > -Î.n



imııun rıasİKaıkı a n l a m ı 0 d d u f u n u « v ı k l a r : KırLrkiM.^ıpl.ık -jiüclclin



nucu Ldatak \*\ ıklaııamayısı. kL^EÜ bir irade Ldarak n k u k l ı k ^ıiK^hlu



her KJFmEtujl l e m s i l ı . bununla yu.zkşmc arzusunu k-ıhul t l ı u e olana



K t Ü p İ H dair l u m



^ l l l l dil İdinde İKinndirir. İ k i n c i l i , ber l O r t ü , anlamı cılm ayıma -ıııkıııı



mıiHinınnedem de hnrada yatar. Rasy önel alarak jsOnnek. unları tkuuj-



y i l k k y c c e k ı i r . RmayLsıyla k o r k u n u n hafifletici l ^ m i r k s i i ı i e i



ka b i r ijey-in araui olaruk ıı^ıklamak anlamme gelenekli. O y H a k a m j ı -



muft



bir



Y i r d i r { t f £ j . 4 4 ) . " A c ı ilkesinden rol t a k ı n arzu i l k e s i " ( t z -



rahi 2 0 0 1 : 2 7 7 1 . Hu nedenle I p r i z m a n n . k u v v e t l i d u y f u l a n ı t m a l i c p k i l e m i imehe la jfülmtmiıı ve af lamanın p k n U r u s • • • hır etkisi o k l u £ u n u f l n c * U R r - Bunlardan kaçınmak Ve Yalıudl



>^ k u m u y l a " k u r u



j r i v k ı f e " y u r k | m e k :• r-1 :• cFuuızhaurü 3 0 0 1 : 337». B i r i m bakış ac.ıımra p w e burada ü r t e m l İ O İ i n mesafe nu-M-k-Mıhr İ d e a l , m e r c u d ı y d O r helaket her daam v a r i l i m i sürdüren ve akı klan v i k r r u > a n İ m ı r a v m a u l a f a k rıatırlanniaiıdır K a n u n i bir j e t l e r e k k - d ı t ı n u e i l e n ­ m e y e n h r mesafe u m y * ( U U T ( T r « J s t 21 • ' l



is



•



lar ba)lı bdiyııu



ı.



ıshkal k ı l a n l a m d a hır kusur >a da eksiklimin ı d ---I anıklamaların M e r istemez balalı ul



acO. t.ırıİNir hur kı>|kkhık olarak m a t l ı b l e ^ H Set % -



k i n I t t U : 1101. Yabudı s u y l i r i m i A ^ a m b e n i^in de b o y u l l a n vr; nılelljb l O h i n y le h e n / r r M / d ı r ı tanfsı^ o l a m n i k i n c i anlamı ı. Ben^L • h i n i m d e . Ya­ hudi u ı y k ı n m ı d i l i n v e d i k feıınlefjHlemn • İMI MM ı anla



in • • •• n-



• o4anm



i İmcf m A p a m h e n Yahudi u ı s k ı n m ı l e r ı m m m . a n -



I j m ı o l m a y a n bur j e y r n a j p k yere a n l ı m verme \ a b a n dü. M



• 1 m t i cinli knle



LİiynlelMjîirKkn i l e h i l i n d i f i î t i / t r e , i k t ı d a r m sınırı ü l ü ı ı u l l l ı ; K ^ k 0 1 IILI^LUNIC cFendının o n u n u / .



• . ı- 1



iktidarı du M U



im



N> var k i



k a r i l e r k a m p l a r d a ıuLUIJJI Y a h u d i k n birer Muselrtıaım a m d r r / e y e rek y a f a m ve. M i r k i m M u v l m a o n ' p n 1.1. '



. hır j r r u L i \ ardı: hayaLEj. kalmak. I M 1 da ketumu. L: JP ılı > onın



.1 .



-M I M h l k ..I



m



.- i ve k e n d i n i nadiren kuruyordu.



M u s ı - l m a n n ı n b i r benlik -ıııl.ı v ı ı v k l u . ırtisl İk bi r ^üe uk . ı l ı k r r h l i



dirili v 4^



.



K a s ı l l a n l eddirıC e d ı l ı r > m . Mu^cbnann'ın k e m i n k araMna bir mr mesafe k c y m u ı o\arkıksı/d 1 r hi inlıttt ^öttürmek ı^ııı k e ı i n l l k k hır benhiL g e r e k l i d i r , k i M u s e l m a n n ' ı n y o k s u n oklumu s e j ^k /acen bu­



;



hezeyanına v c I . H I I J / J ılünyjuiina v ^ i l ı y n r d u itf-tf.y- 4fi)_ M U K V J -



dur Ü / e r k l i k , kendi k a d e r i n i l ı ı y m hakkı ve r ı / g ü r l ü k k i ( l d ı r l ken­ tliyle; araşma dn^üııümsel W\r mecale koyıııasmı s e r e ^ i r i r . A y n ı



HAYAT i i L1/1 l .f>l R: M l?in IWSlVİ N HAVAİ .ETİ :



jMl.MI.Kfil.l-.SrKYCJMUl



k i l d e vıedan da insanın k e n d i m e hpr h u t k j s ı v m i J g i b i yaklffijabıl-



rnaiik " h e r r lüm v a r l ı k l a r ı n ku&ulu o l a n bir n a m e v c u d i y c l e iijaret



met-irte b a l l ı d ı r . A g a m h c n hu i l i ş k i y i ^ ı k l a m a k i e j n ular*; kavra¬



eder- MuKcImann'm 11|>lakuf ırnian yıua r;ık]p j i m d i de l>u Ll|>laklı-



m t m kullanır. Burada ö n e m l i ıdaıl u l ı T u ı n ^ r n e s ı deftik nesnesidir.



! •



t IJJIV duşdujrurnur sev nedir? h ı m . . • ı/evahı sudur: ., ı p r a l l ı p A r a m ı z a hiç mç^aıc L o ) a r n a d ı f m u /



J



Lalını l e n f i n ı ı l . ı m : ı / .



her k r m U f * n



lemeü -l "ur



lumueunaı v a n y n n ı / . T a m t



lık d ı l u z m k o n u f a n nu-neye hır a c ı v e r d ^ l rmklada haclar ve k n n u ^ a n a n e d e knunm k m d ı vraykeruvıu>maMmnrjaruVsı/bfırup^an



I m a m n m a n d a l se> şahap c ı k d ı m a y a n hır şeydir * c bu j e y de



•anlamayan: ve l e m s i I edilemeyene> lanık u l u r \o-R.y. L2Ü>. M u i d ­



n / h e n m s ^ 4 a k l ı ğ d ı r L l a n \ m ı a n ı n k e n d m m u/ak l u t n u y a çal r i n ­



in .mn .ı L ı m k l ı k edebiInbeun/in lek nedeni iKiun çıplaklığını paylaş­



gi, hiı tkMjmi b i l i n c i n d e o l m a k s ı n k a s n a k h ı n m a / . İnsan kendinden



mamız, insan yaşarmmn i s n k r a r M / ve savunmajiL/ mlıııa^nliE hısaıı-



| a a p a j | l - . ı n n . u - ,ı • H J J H uLanır Ifeha t e k n i k b i r deyimle ulan^.



hklan ı^kamn ' t n m k



" / n e k e n d i s i m n/rıehklen L I - . L



alarak hay alla kalnia-Mnm bu i ı l e v n l i r . S ı w s u z a d c k y n k e ^ l l k N l e n .



• mu S^imi



•••••il. lireti Ur. h m .L.I.L S



•



. i l - edimde b u l u n d u -



t St^ît's



Chm^^ü



So-



snnsu/a dek hayada k a l a b i l e n d i r " IO.JF .V- 151).



phıc .ıll.ı g e l e b i l i r K Î m;p muhal W l ı m S n p h k ' y i iki gocuğu arasında * e \ i m yapmaya



. b i r ç n e u k h a y a m k a k e a k , difteri de y a / uda



ıriarak hayatla karması. ı n u u n Mu^eİEiuum



l.evi İ3J>':LULI k j L ı ı l k ı IIL jieı^ek 1 anıklar o l m a d ı k l a r ı m tükrai Mkrıır vur^ıılaiTiıjLıı. MLIM'IIILUHIL ^er^ck h i r lanık o l a b i l i r d i . Ancak



l a r u u f i m d e n lecekli r. Sonhie se^ım yııpm.ıyjı /cırlanır. Bu se^im



iıongon u p c i r e n k r g e n



/1M1Jı1IU o k a d a , Sophie eLkin hiı şekilde edimde hıılundup.u j^iıı



nemden yoksundular artık. S a f kalan kaideyi bastıran hu ı^ıi^nadıı



ulanv uıelenı hır i e v i m d i r Dolay t u yta u t a n ı r m Juvrıu d e ^ ı l hır var­



(fl .rf_j. 33>. D ı i l a y ı u y l a a n l a m l ı hahrlama



lık LırruİLhlur ur n v. | I U n ı . İnsan utaih, u ndı



pîıyla has kurmahdır ve m l e k ı m salahiyet a f X ı I ı s ı y l a f e r \ e 4 k s i r



lir. v e şüp­



h e s i / kamptaki herkes b ö y l e y ı s a n u ş h r . D i h c vurmayanlar bu kat k r d e n kampla l u l u l a n diğer insanlardan Çalarak.



Sor\drriomfrwn-



J î ' d a " p r r e v alarak sa da k a m p l a r ı ! * asavtp saptama rçmi üstlene­ rek ka^ıruniflı > .J .; . 7 4 1 İnsanın haysıyehnı kuruması olanaksızdı •..



D a r u önce k i m s e n i n k e ı t l ı adına ölnhedığınden hab^el-



m i ^ l i k . Buna k m



kendi • im • k u n u t m a d ı ğ ı m da eklemek ge­



rekir. O n l . u d i k e r l e r i kendilerinin yerirve nlı!ü£ü Içâi hayana k a l ­ mışlardı yk har rverifi soitur.



>ırîıdi Hlmde karvmtıra \ıkmn rhul akpjonk hılmeeeyı lambalını



Hunu l a m d a Dİdupu pıbı. masum bırv^cuk fiıurtunun |^aT^ a-ı - l.ıraV



\ . -.



..- M-:.ı • .•



• :111 • m. •



BmnLj h u m t p ^ L c d ı r : " V



L



kadar h U y v n c . nkadar f ö r U n m r /



h a k f r i f c * Î V v a p ' k a i j i ı l ı k ' u i Kaıaühk t v a l i faşırının ve N i Ü / >



almak pferekır. Yasama sevuıcı ve ıs ımserlı^ \n tur ıfaıksıdı r 4 _Sıp4>rin Jİlffl: ?3f)9- Henıpm H^sn kanıp uertfelının ortasımlı umuda, mi­



min. k e / a k ı n ı / m ve nefretin bu meiafurudur i S i p u n n 20li?:



zaha s c kurtuluşa yer u l m a v önemlidir L>aha da Linemhs.ı. e ı ^ u k



İnsin ne kadar rtelfrt r t k r s c . artık müstesna ve savunması/ hir var



oranlarıyla srmr^kfam bu yeiılrre l ahiHİı



lık f i h i r/orunmcyerı mekıypn kMİar ıteneyim peyeme? h a k gel İT. fa­



anılmayıdır t \ Ü n c Ü htlmeceyı l^^sınp. reüloranda kendiline wrvıs yapar­



ş ı / m ve N a / ı / m ^ M.İnim ı k ^rkleycnlcr m ruhlarına karan lık getir • •'



ve onları k^h etmiştir, { i u ı d n y a h i Imeeey isofan Les*. i n i d i r . Kü­



kumundan n " i r j > e r



ken Uuidu'ya sorar:



\ iınu 0 j r l c n c n . ynk olurum brrden. Hurau/ olmuşun I essınpın htlmeeeher yüjjınrlen ayarı ö r t ­



trtndo nun muayenesi neredef sc daİU



mesi . ' ı I k ' - ı ı u m d a l e r f ı ellememeklen ve (alışma fevkim t a y



hılmıştır. I n s v t g her muayenenin anlından kararını hır hemşireye



haşladtCıllı h ı k anhiPludan



belmeiten yakınır. Tıpkı E pvhrrıarın ptıhı I c^sıng nie kendim rtursya.-



lıMklar. hemşire de söz konusu kişinin f a z l a oldııniliıp ciklurülnbe-



dan ^nuıljıiuş. ve ı h ) l * ) h ı y l a da kendisim ırtsanlıklan yıkanmıştır



>t\ e j i m ı*A eder. L^vsmr/f^pdn yss im



İkbU Haa de Üzel alail i k kaanusal alan aaasmda k r o k i n bir a y n m



bilnh'ıesini bu itedenk leirafljr. ikuışırc hu. N I = •1.1LU ernhedrn



vardrr. ı v e l alanrn dışında eııırulı kuramazlar. O / e l alanda ık>\t ulan.



^ s e u î / | i k r d i y e batırır aaj bt>yk-vv Tark ıibda olnuılan hılmeveyi « -



kamusal .damla helırdıgınde •'• •



• ^r



uk • I



ım



in



uk hır sicrertinc ırhhrpemn lnr



vapliir. Burada hilnıeee yok edilmeyle a^ık^a baflantılıdır. l.es^m»'



Vahudıye. /ı>ria kampla lululan hır inhana ya da insandan aşağı hıf



in hükmü muayene ettı£ i kişinin lehine olma^iıgmduölümeczaii an­



Vürh_i}a. Dr. Leşsin^ npkı İ M I hmann |?ıhı sıradandır, tkısi de düşün­



lamına prlir. Nihai (.M/üm'ıkn pen kulan k m a h r sevtıı:liktır.



mez, yani eyleırıkrim ahlaki acıdan değerlendirmez. İnsanın kümILLÎ'L- hizmet eimek ı^m ille de p*ıknpul olrnaM gerekme/. I •"



İm



Dürdüncü h i İmece heUJ de eıl ıljcııı^ nlarLtihr: "^Ijgman mı ^LSmail. eirkin ini çirkin. Aslında siipMafl. biJenin. NeıeLksin diye- st>-



rnemek ve v u r d u m d u y ı ı u ı / h k ycleilidır. B i r i n c i bilmece bu k o r k u n ;



rarsan/ku



mesajı r v e t k r .



ruv hen kimim.



vak vak rtfcT derim. VUrUrken altıma e t k n ı n . Söyle ha11



Önceki hdmeeelcrın aksiıv bunun Isclli bîr cevabı



F İ L M L E R l ü 3CJ5VOL-OJL



HAYAT GÜZELDİK: AUSCHVj-firfN H-VttLFTl



2CH



y o k ı u r . Dalıa dcığnısu L « 5 j Q £ cevabm ördek olmadığını açıklar.



B u yapı İ l i m i n anlatısına da y u n u r . T ı p k ı ^ i n [ e m n i y e t i n & l ı -



B i l m e c e n i n btr cevabı yoktur. Lessing hu bil mey eceyi O u î d û V a Su¬



ııakKizhğmı Bfflsfl etmesi gibi l i n a l sahnesi de f i l m i n anlalıeisınm



bayların kanspiakiyernek daveli s ı n d ı n d a sorar v e e j e r bu b i l m e c e ­



t i i u s u e o l d u ğ u n u ve GLosue'nin anlatmmıu da onun ıçır kendini fr>



y i çftzerse LcsHİng'iu G u i d o ' y a y a r d ı m edeeegi sezdirilir- B w ü g r r f



da eden babasını halLrlama girimimi o l d u ğ u n u cıriaya ç ı k a n r ( B e n *



ye göre bu bilmece Lam bir ^ j ç m a l ı k i L ^ G u i d r j ' n u n U ^ i n g ' d c n man­



ü h i a t 2 0 0 h 2 i 5). B O r i g n l filmin b i r ölçüde o i o b i y o g r a l î k o l d u ğ u ­



t ı k l ı VÜ g ü ç l ü bîr e d i m beklediği şuada ortaya çıkan b i r saçmalık



nu tüyler.. B c n i g n i ' n i n babusL L u i g i B e m ^ n i . A t m a n y a - k a l y a ittifa­



( C e l i i 200Ü) B i l m e c e Guido'nun. k a ç ı m ı n ö n ü n ü kcRcr. l x s 5 İ n g i n



k ı sona çı-dikEcn sonra i k i y ı l ı n ı b i r A l m a n ç a l a m a k a m p ı m l a &4ÇÜ>



G u i d o ' y u o l d u ğ u g i h i . y a n i yardıma muhlaç b i r insan olarak g ö r m e -



miscir. S a v a d a n aotttt ciKuklarma kampı anlatırken, bor zaman o n ­



.nine "engel olur™. Cevabı ö l ü m k a l ı m meselesi olan bir " b ü k ü m bU>



l u n k a m | m i gerçek dehşetinden k o r u m a y a çalısınuşiu. B ı b u n u n



m e c e s i d î r b u . B e l k i de en i y i örnekleri K u l ü a l K i t a p t a k i Sirn^on v e



anlatlıkları ü z l ı t ü kamp lıikayelerî d e ğ i l de k e m i k , fıkra g i b i h i k â ­



T o l k i e n ' m / / r j â b r / i n d u k i bilmece dövüşüdür. G u t d o L c s s i n g i n b i l ­



y e l e r d i r Id-jf.y. 2551. Hayat G ö ; r ^ z r de o c u n bü j e t i m i tekrarlar



l



P



mecesini



-• v e vurularak o l u r (Sipcırm 2ÜB2: İH . • Falas&i v e



D ı b a s l bu film, B e ı ı i g n f n l n babasınm k a m p h î k a y e l e r i n d e szz-



B e ı ı - A n i o s u n k u l l a n d ı ğ ı bir k a v r a m * başvuracak olursak b i r " a n t i -



d i f i b o k l u k l a r ı d o l d u r m a g i r i ş i m i d i r . Nasıl B e n i g n i b a l a m ı n kade­



bÜmece", nesnel b i r d o ğ r u cevap olanağı b a n n d ı r m a y a u b i r b i l m e ­



ri üzerine düş[IrlUyor^a. tiiosue de kendi babasının yaşamı üzerine



cedir b u . Va b i l m e c e l e r i n tek bir d ö ^ t i e v t i n " İ m a s ı gerekliği ku^



düşUmln T a n t k l ı g m sahici o l d u ğ u n u iddia elnıeyen b ö y l e b i r h a i ı r -



ralı ç i ğ n e n m i ş y a. d ^ d o ğ n u ecvap onaylanmamıştır ( i l m e ğ i n y u k a r ı ­



lama e l e j l i r i y e acıktır. A n c a k K c r t i s z . " F i l m i n yaratıcısı oJan Be



da belirtilen " ö r d e k ' ) , S l p o r i n h u n u m e t l e n i y e ı i n y o k o l d u ğ u bir d u ­



n i g u i 1 ^ 2 ' d * d o ğ m u ş . Yani Autchmizyu



r u m u n mecazi ifadesii alarak tEijnjr. N a z i l e r ( ü m normlara ilılal et-



nerasyonun b i r • i l ' I ! M I ve hu hazin mirasa sahip ç ı k m a cesareti­



m t ş l i r O y u n u kurutlara u y g u n o y n a m a m ı^tır. Y a h u d i s o j k ı r r m ı arı-



ne (VG ^ücü]ie> sahip b i r i n s a n " d i y e y a t ı r k e n son derece h a k h d ı r



lamanjn ve kavrayışın ütesmde bîr b i l m e c e d i r 3 5 7 ) . Levi'ncn



( 2 0 0 1 i 2 7 2 . i i a l i k l e r h i i t a u l . B e n i g n i ile Auschv-'iiz ufuSuida mis*



Y a h u d i suykınnıı h a k k ı n d ı söylediği g i b i : " B i l m e c e y e b i r cevap



lik ve görünmez bir bağ vardır adetsL. A k a m b e r i AuüChvviLz'dejı ar-



1



buliimtyorum_ A r ı y o r u m ama bulan ııyorurn ' (.aklanın zr.ç.y, 3 4 5 ) .



hfiyalcit



ile cebelleşea Je­



n,



akilanli/



1



derken l a m da b ö y l e bîr bağan pcjındedir, "AnULkahm"



y o k e d i l e m e y e n i , geçmişin yok o l m a y ı reddeden b i r k a h n t t s m ı îta4.1c c^leEi nıesiriui bir kavramdır- Kenrisz'in d e y i ş i y l e "Ausc-hvF'îjz'iai Hatırlama ^ U M M



hayaleti "d ir. Kal m u süzdüğü K u t s a l K i t a p l a da g e ^ r V c j a y a slıcar



B c n i g n i n i n filmine yöneltilebilecek çeşitli eleştirilere d e ğ i n d i k y * bunların hepsinin esasen ana tenıantn ç e v i r t m e l e r i o l d u ğ u n d a n ya­ h



ni Yahudi » y b f U U l D l yanlış sunma etrafında topJand Lamdan hahsenik. G e l g e l d i m zaten v a ^ a y u n l a r m d ü yandan btr d e m i r i n i n DO¬



v ^ r i i r i . I I E y l ü l ç a k ı m ı z ı n Yahudi soy k]rı m ı haline itti g e l d i ö y l e y s e , düşünme v c d e m i r i n i n ötesinde kutsal ve 1



• 1 • b i r olay mertebesine m i yükseldi? Eğer üyleyse. üineıım d ü ­ şünme u z a m ı n ı n yeniden t ç i Ü n U i n d u b i r rol o y n a y a b i l i r m i ? H i r o ş i m a ve A m e r i k a n nuhu d e r k e n , çıkış noktasını suç ve^Eirtahh kabul e l m t k olardık alam k e s i n l i k ve muLİakLardan ziyade — K İ e r kegaard'ın l e r i m l c r i y l c - k o r k u v e litreme o l a r a k alan bir nevi d i n ­ darlığa iıjareı e d i y o r u z . Neden b ö y l e b i r tavır g e l i ş m e d i , bu kiipam m ve etik düşünce e k s i k l i ğ i neden? H i r o ş i m a söz konusu o l d u ­ ğunda şunlar s ö y l e n e b i l i r İKT zamanki yihi bu seferde papağan gibi tekrarladığımız, arlık milli bir dugma haline ^clen şey: HLrr^inıa ve Nagiizaki hombardimaılları DBğfU, İKillîi ııeTeıJuyte idealist edimlerdi; böyle nlmasuıı I: i m islerdi |rj i k i l e n e l ­ l i nbıa "krriünıin i y a l y d l " : ama nencede m g ı ^ula erdirmenin lek yolu buydu, büyJcLiî belki de ınttyonlarea k a i n i n hayalı kunuliiçakll. Bu açıkla­ ma ilk olarak y u d ı m c i f l McGeorae Bündy laralindun D e v k l Hakanı Heary Slimsefi adına y a s l i r hir makalede rtile g d irildi. f!SL?el bir hikayeydi, lek sOnJrt Bundy'uiıı ütunıündeıı Sıeıııen ünce yayınlanan bir kilapLa her |Qh



ytn h r . ı ^ - l u r i n ^ j borata >ı j ı n u n ı z j n j-.ıl rh-.kchim p t f b m E İ K f t fürrtlc U T | 4 n l d r m ı c l u n c ı ^ t u ^ n m itiraf rtmesı>dı. Asd .ınuç O l Peırl l l ı m u r ' ı n 4ı me^ralasEınmak. ( i j bilimsel. Uhhı *e jskeri perMmelunuhn humhımn e t k ı k r m l ari^ıırahıkeek f ı lAhıraluvurlnı ktarmak. * C lM Sn 1



| n k S i ^ i ş l ı Huhlın vf. ıl ariyanın ... J ı. [DtriftjMfe



• • > >l



hu n,



htl M*\.-n. k . . İ . I U ^ L I duşuniılııı^- uzaktan l ı a j l ı h k ^ ı 4 dltsuk bir ıhi m u k h r ı h k z . ır.^.y. M>1 Y i n e de pi!eı\eklejıru:. kmtılık genellikle | u iki biçimde l .



ra ^ıkar



kınama h ı r n e g m dehsetm i a i l l e r ı n i



HU^Ia^arak Ü l k e l c n m e l ya da d u y g u s a l l ı k {a U f



132)- A m a bir de



innanuı kaıama v e duygusalıijtıu avantajlarına h c l ^ ı ^ l ı m i M İ a n . it*



•• halvuauvla f l i t l e



lıhsır m u ı n l a r a ve k ^ u l ü p e dLifrudan bakına c a ı n e t i m .-. ı-n-r.ı-.-• L^ürkrü hır h a k l i l i k h*(imi v ı r d t r . K n n u > m ı n ı n f i j L UJıe duyulan pU-



B u hık J I r m ü k e m m e l hiı h ı ıl I Ç ü n k ü u f l ı k . m a \ u m ı y e l t e \



ni



yeti u f t a l i m N j * m tan-hmız-a ycrle^iır-en. ftarantıy* alınrnıt



tü



r



t r n l r ı h | k d ı o U n ba haklılık h i ç i m i ahlaktan u



ı.-u.



hv



^ J M cy-



k i m n tek « r f f k ^ ı j r m i m d i r A r ı m ı v ı c ı k t u h h u i j j h i h - - ı %



• ı



y i k u l u j N r ı m n r ı ı - j \ a k n d u n ı ) ı ı f ı h ı l *rh.uluk TıLfi vc h e r i n e ;••



) i M h r rriL^-leı'labı-ır I-J v L Lsdı B u n c d e n k . lundamenlAİızmle-



ıe k ı y ı m l ı hır iyilik uğruna b u v u t hır h c d c l ö d e m e c e g ö n ü l l ü L H I I U



rın £i>\resindeki



fikri de h u r j d j . e l ı m t u n a l t ı n d a lı ^.



m i l y c m l i ı v a insanın hayan ile



.1 • .nklııJppııla. iki l a p ı n ! sehrmdekı



- • masum - m i



•'ı



fı n u olur? u ı t e l l k de bu radikal e d i m i n ııe yazık k i son çare o l d u ğ u ­ nu dü&UııUytH^ak. Bu kadar k o r k u m biı e d i m i jjercekje^ıirriıeye pıiinütlü o l m a m ı z hile îrianeınuzın j} ucu nün bir kanım zaien. ilenmek idealistler. u f r u i i ı u ı v ı ^ ı k i n n d a v ı h^m h a y s i y e t l e r i m ^e a h l a k i d e p e r k r m t i k i m i p U r u alabilenlerdir



\



L hunin h j ^ n u v ^ .



kutlusu J u s i ı m c l c n a k s i lakdırde ahlakı _. x e d i m l e r i desteklemek



l^re. I Iprfrjinu'nın asıl anlamı budur. SıEır nukl4M huıulon ^ıtvljluk tt/mCuınuz i-,in ı k g i k duyttlndıflimı/ ı^m ha^nnııj m u u l l a t Liluyur. Ne y.nih.nı hu Havına j x \ U M ' k , 1W IVH I ' J 4 ^ I• I h . ı ı neler - M •. I I Eımvvı rcudcIEıf ı m ı ; den d^Lİymx- LııhıharkLL f H M İ l Lükiıjlımır •L-ı 1LT1ILX ı bu kendini rf> le|tume \ ı n d e . IhmşjrrMd» huHjnu/IA^lırdıfı H S p • njıl •• ı.ı • • ı. n . . ı i ı v E t * i . ı t J » v i i . 3 l 0 3 : 1 .*0|



Af



i aıiı.ıkır.t heelet ırijrfule



H u h j | l i m d a Titm v u l i z i n e dmunek Myın b i r i l i k M * q ı >m. W r b c r



ı k m ı k htr s i r ü e j ı alarak d.ı



T d m l e r u / r r i n e d u ) u n r n e k M / m ' bu türden b ı r d e h ı e h d u i t ü u n f e - n ı n



I I"•• I• • 11 E y l ü l sünrast Artıeıık.ın ıhs p »İnikasının t e n a r s m u



"neredeyle ımkansEz" o l d u ğ u n u üne sürer (2006: 3>. I I E^ylULin hc-



da bu mlabılır m ı a v a b ı l \ !



ku



p | d a ş ALima k ı i / i :



mihiaıı ve Irak'a a c ı l a n v a v i ) l ı r d a İ l i



I I I Ü I I ardından H o l l y ^ y i i d ve P u n l a g n n a r a ^ m d a k u r u l a ı ı s l r a t e j i k İL-



mşıma v e ^ ı i ı u z a k i ' y e d ü ' ı ı c n h o m h ı l u ı m a ı d m d a k i l e ı kadai )ü|4ie-



d f u k bu bakiEiıdan aıilamhdır. l i n y i t e l l o l l y ^ n n d y a p m K ' i l i i r ı ge-



ll U l k l e n (Lı/liyor O İ H M M ? Ş I I kaklarını v urgn layahi I i r i / k i - inin



Iceeklekİ tertir R n ı r y L d a ı ı kıaıusurubı kala pıaEİalınaya



m ü s ü n hır ı. ..i



ver f i l m l e r yapmaya le^vık e d ı l r n i f l l r



• u h / ı n k - ı ^ j t ı y i n ^ ı y L ı u i t e l e n d m l e n u y ast ık



v.Marlper



.'ı • • ? U I ? : l b ] _ . • •



ı



•



I m u n d c [^Kk- bit şüphe ytJUEllhıljıünı u l u l a m a k p ı l p i d r daha



b u I I E y l ü l e ya da n n u n l a d f i l i l i l m k t e udur kılanlara bn yeniMnı



'••N I.L-hi % - -r hit i . n t L büktendıiHihk. dipjer yVHb> da H u U ı u n kert-



eklemek M e m r d ı k



dinden



n r n r j ı m u ş T ı l m l t n k u l l a n m a m ı z u y n ı m k I m ^ m ı b u l d u , hu ı d m



m m r e t o r i ğ i . İki h ı n d a n K n l a h s m de k e n d i n d e n >üphr e i m c



A ı j ı n d ı n u l ı z l e n m i z 11 E y l ü l d e n M M - e ı ^ e



ve ı v e l e s t i n kuburunu savunan lan t u t t u r u y o r i h t s - B c ı m t e ı n ' M I •.



k f i n TH'I-U? tılmanusı



Peki b i z i m Innlumurnuz neden k u ı d ı m M n^'iı im



m u / ü n s i y u ı l i k l i m i n d e a l e p m . e k ^ n r e l u n s o h ^ ı yapmak n,ın en



baJıibe



..



hır M f f c M



M ı



KiHİtanskı'nİn İhuunl



ı L rnr nkurTıa olanağı -.fc^U.h



fiunü



d kılı i r a p l a r d a n b i r i . I lisan m ı^mdc b u l u n d u ğ u kirin d u n ı m l ı nrasıSrif/rriii^\



| U v a k H k i A c ı . !•'•'•'. ahlak ile



JCL maMiuhıLı i l i ş k i n i n styasi bir mesele, b i r ö y l e m meselemi ıddu p u n u v u n f u l ı r . B a l d ı l a r A f g a n i s t a n ^ e I m k l a k i ı c ı y ı i z i n k e n dmııup kalır, ama h. • m. hır



.



-M ı-lrıij-^ı p^efefcrner. İ r l e y İ i İ n r n - k- h j j :



h h ^ ı reddedendir I n u f i l a n n hır ı h e l > t l K M ı



L



• ı . - I . ••). . 1 . h -ı - . . L .



lehildıkkefl 1f u ^ j k l l i ı Ötekilere k a i ) i k a y ı C u / l ı ^ m



L



_s_ı i m a s



1141 llKsule k n y m . i ı i ı ı a Ve httylcve bu d u r u m Uzeiitıe dl^LlIliFlL^mLohmak sa^hyor. Ü s l e h k sanat ve ı ı y l M İ o l ı r t . her f e y i n •



Ubt lululdugu



J i ı u ele>OnmPı artık hır uhnuı j j u l akmadıŞı rm"uın |xixij- >lu ıl



ı



t a m a k i i l v hjJVkete^Cs i r i l e b i l i r H u k ı l ı r r i a . eJeMırı k j ı v n m ı m n oda • d i . VL s u b u I v K B a u n ı j ı ı ın U v m u t ı s y u n u y l a . ^ J î - i v İ "^Vvam



20*



PU-MI £ftLE SOSYOLOJİ J



eden h r f e r \ e t l i k e k > ı u W ' d i r • rlaurnarl 2fiF2: V ı r S ı y n f l ıı>Avaı-



tay a knydup^unıj stıy lesebıJeccpımız A



laflırTnadtf. n k V ( f İ l l i y m i n f i l p v l r



fte.ı-'ınr hu fftı



>rLqlı •



r



-.r ..-İmi ı-,, , ., :



L



atalım. ki*rtuii*j



.v



. O'PÎM+Î I huİrf^fiUru



Gwm her ^-^ •• n



- s



l



r



Eylül



M u f I J L hır kavram o l a n ^ nj ı - .• U , L J u y * * f t l n «1,11li



..-. ı . i h - hu Tılmdır D U n y a u z a y d a n ^ e l e n d ü ş m a n ^ ü s l e r m \ * k l ı r u ı



h o f a l l m a n m M J I M h i r yoluna i ş a r a eder ve bu bakımdan iİRİnv b i r



alımdadır: Dunya>a y a k l a ^ n u l u ü U n d e v j - 4 U J j y | j f f r n u j k l } u k -



U v ı m u r A J l h u s v l ' m 4drokıji k a v r a m ı m andırır



Ljnını MHTHinnek için fcırpen



d« yaaıycmu



P



PoaJ pnlılıka l o p -



h



p e z e j m dolabın u r a y h lalırt t p \ e h e fen.ekler"



Imndakı k-mel aıı:.ij.MUJZ.rnalan pızlcyen depn|)tı/e nlınu> hır * ı y a -



k f i n > a s « d l j l htr k u m l u k ı m n n l n r l n ^ u d u r A m a \ l a n m



HTMir. Ksascn ıkıhiı^tmde t a n ı m ı z a Ç l k i T Y a z n r l i m a bpr l e n ı h ı , n*>



ı irmek için ı n u n l a n yok etmeye hasırdır l u . S a k l ı n h r d ı u b U y ü i



•M • i- imi lan



.1 / m ile g ü v e n l i k ı-- inhaları i t i M n d i İm l e r r i h ı



fehııde l u ş l a l ı l ı l . hunuıl Üzrrine Annenkaıı ıvdusu da. hlx.b ve karar­



dayalım Hİmhı|ık bir (anla] b i ç i m i n d e d i r {ayriLa b k z . ?_Jek 2(KJ7:



lı bîr blVimde uzay gemisine kar^ı u d d m y ı pe^er. Ne var k ı e l e k l -



M ya da " c l c s i i r i y k - a l ı k l ı k " ite yakından i l i ş k i l i d i r . B l e ^ l m kabul



nmuıı--



ı ı. bir kalkanla k n n ı n a n n/.ı> t e m i ü i n i n hu ı r k i l d e yok



e d i l i r aııeak sonueu t d u ı a y a n yalnızca p r a g m a l i k müzakerelere ve



^ ı



•••



stralejık uzla^nuılura varan b i r e y e İndirgenir. I f e r i k i dtırumda ila



sındc-ıı l u h a l bir sinyal . ı> i l d i ğ i n i keyfeden bir



I n p l u m s a l m r:ıdikal h i ç i m d e u l u l a n m a m anlamında -nyau-E orta-



nun bir Aen^ayım ınckİntznuiHi o l d u ğ u anlamdır. Saldı it vakti jielir.



r b n kaybolur



ı. -1. ı \s. .i ı



-111 Hey az Saray sakinleri askeri bir s L ^ m a j a n a i -



pedibr. Hu



• • bir uzay af aktırma merkezi oklumu ortaya ^ t ı r



t



l" - • ı —



•- • MIMI ı.ı. e b e l i k nlan I k Uy a*i olanın ortak



ı r N n l a t m dünyayı naiıl j l u k ı d ı k l a ı n n cikilemc



• -1-



ih-.-. clcaiiri



y o l u y l a m ü m k ü n u l a n donüslüriiuü hır kapasiteye sahip olmalarıdır. Bu



takımdın



dır. H



M n e m a ı a l l > p H ö n e m l i ftr - -1- -



m u a d e l e ilamı­



•••• avangafOl sanat ek>1rfel ruCLİıı-.- ı v e p i k elme . . ^ • l l ı ı - ı n .



h u j ü k oteüde y i l i r m ı f l i r ( o d u n l u k laralından l i l k e f ı L m a ı u a k ı m I i l m i n ıvr y ıdeıck hır d e f t i n alanına d ö n ü j n v k k s h r • ... ifadeler ve edebi drykmkf ^ • •• etkiler y H U - K n nusıUıt veyfl ryleuı nUKHIcıiıliPii" yanı ^ıra ıniuk ul y^ıınlırk ıc i imletin i mnınılaıku. (H^rlanı'nııı. ^nnınen ile snylcııcbilnn iirnsuıdiili yırlİJiın vq vjır ıılrna. ^lylernf « n .ı • n.-ı m -ı.< ın A .l.-ı .. ı - ı .. u..l tize Her Makul ynpıufclıık. Jilj-iNıınıı ve bedensel yeli çe^ilkınHeıinı Nınınılıırlar. HeiylelıLlehcImıı. i n u n : -ı• 111.k I. • >• . *. n.- .• .• • hrtjhıkları { e m i k t i r . ı ı -I ıi h, m yrr • .u pj I• •.-1. • • • • I .ı ı Vf insan MıplıdukLanaın h r duru ma •>• - •• k a i m i , râmanlara lepkı verme, ırh^rlnirnı l.uk d u r hainden mı def q.mıffcr ı H * v * * r c J»l



M



ı nrtayD ( i k a r . P i l m d c k ı kurtarıcı i D n v ı d l , uzay pemı1.1



Bu­



A m e r ı k a ' d ı b i r ^öle y a k ı l m ı ş bir U K I d a v ı n h r . U T i y l ı -



l.ı- pjekfpe K**l*r HulUtl



tafll*r



hulun bunlar d o f a l n l ı r a k f n k JTLZII tululmu^lur



ı J u p h ı ı r r k e n . kayınpeuVn D l v K T l yenle otururken



f i v u i K f . u^ıHe^ekun d i y e u y a r m a k ulur. T a h ı k ı hu ıkı k u t l U İ U ^ • • . i l . . iu mı. t- \ l e l ı k l e ı : virüs. D j v i d u u y rjcmı I r ı ı n n ı koru - >• k a l k a n ı i \ t n c MZ-ihılccek hır virüs p e l u l m r K f e r bu ive yararsa, ya­ nı k m y u t u k a l k a n ynk eılıi



•• • • 'H



^sıyıinel Mİahlar-



b d ı saldırmak m u m k u ı ı hale p r l c t r k l ı r . P l ı d uzaylıların H^ma VİlUs hllhl>Eu'Jiıaktjr. lEaskzı j^e^eneği n l m a y a n bakkalı pLımı kabal ed­ er v e d î f e r Ülkelerle L c n m a j ş e ^ r . düşmana karşı b i



M



lereıktlllHüz-



"hiık-slrler". F i l m . Amerikulılarj]i 11 E y l ü l e vereceği tepkiyi d n e o d e n r « z m i ^ fihıdpr. KACÜ uzay S K ^ " T a n n n ı n c v m e sjNlınrl.ıı



hu >.ıoltklan



1



m u hpvhtt a^LkiaınHtyohtur- K d m u j a y b l a r a ı^ptLiru.. y e n . ^ a j k y a d a d u y p u riL ıiE»aiLk- htr d e r i n l i k i s i u i etmez. Dahası u j ı y h l a r yenil S



Sinema hır p e r v e k r m n *ansımalarınd_uı LOA daha f u l a r ı d ı r . Hu



mezdır. jfi labaııb sj b l ı l a r ı düny adaki r m e u r . stlahlardaJI k ı l kal Us



dünyada v v EtJmanm. lupluın>ab d e f i v m e akmanın. üVvanıiımleri



11 - - -lı.: Tek htr K ^ e n e k sfiz k o n u s u d u r y ı rmlıır ya b ı / ^ y n İ y i l i k y n



u m kiTfulİJrim l e h l / m ı d e f ısJirmemıl a l i e t n a l d y o l l a f ı n ı vanuaT. S i ­



K n u t u k . A B D i R u n l ı f m e ı e k e m l e r b u m n m u f en yuee halı nUr-ık



nema h r I H a y d ı r . D j h a d o r u s u ele^lmrl yx4ansııehm vrnSesl N r a -



du^maıla k a r t ı MVasU Currt d u n > a v k j | h a ) M I bit ı l M a k ı d ı ı \ i u r u j



Van r l e s t ı r r l hır n L u r r u y l ı hu hale ^ N - h ı l ı ı



N e var k ı hıVylr (ur ok uma biraz sıkıcıdır, daha da f-enaıı >e> le>lın-



ı -ı.



• : hu ı-



h m n r k e n ı n u A ı m biı " i m - r- ı.. •• İ m



m e ı i e h ' l n desteklemekle i d d u ^ u n i u z eitk ve ele^ıirel î a v n a^ıkç a o r -



I H I U . I Pİmm lemeL V J I -..



yani o l a y l a r ı n A m e n k ı l ı l a r i n b A ı ^



avısıiıdıdı iinlaidıiıaM meselesini k u r u l a m a k \\*k d u h ı i l f i v c k ı t î



F İ L M L E R L E SOSYOLOJİ



macaknr.. Peki y a bu üü^Jii-un uzay gemisini, yerel y&Jufn biçim Icrini tUke! içiliri; ve kayicsLzh£a bo^an küresel bir Amerikan impara-



KAVNAKÇA



ıorl uğunun mctafnrik birlsumri oJanık d u ^ n O r K k ? Neyin İyi neyin Kütü olduğuna karar vermek yine bu katlar knlay olae&k mı? O l a y ESP" - •



= anlamken. himokıayL kaslen akladık. Uzay gemi­



cinin koruyucu kalkanı ajıIriıkLan sonra Amerikan savaş uçakları t



İte pzaytdtr arasında şiddetli bir savag yajamr. Filmin üonlann:ı dogm ne kuEİar Amerikan s a v a ; uçağı varsa hepsi vurulur, biri h a ­ riç. T a m son savaş ıjçapı da füzelerini aieslımiek üzereyken. Hızelerin infilak ehııeyecc£ i ortaya çıkar. Bunun üjcrincpiİErt savaş uça­ l ı m hedefe yönelcîr, böylece uçak bir füzeye ve pilot da bîr intihar saldırısı pilotuna titinüsmüs nlur Peki ya II Eylül pilotları yaplıklarım külülilk İmparatorlusunu yokelcneyi hedefleyen kahraruanra bîr j t s t olarak fiftrtltiyse? Film bu bakımdan leröLÎstlcrin kendilerini nasıl gördüklerini üzctlcr_ ISî^Le bir diyalcklîk dorumun amam şüphesiz, lerörizmi ma^ur IjüKCeTiTiek delildir. Terörizm sadece şiddet değildir, ay m camsında utanokffljinln düşmanıdır. DolnyKtyta B a n geleneğinin bir demok­ rasi ve elemlin jzclenejfi olduğunda ^ « O K k



*Cfl derece fttvcEnli-



dir_Teriire karşı savaşta, allın t oymak yerine demokrasiyi destekle­ memiz, Fmsh'un vaianperverlik se ulucun birlimi adı altındaki ulus­ lararası politikalarım eleştirmekten imiirta etmek yerine buıdan a u m a s i z t a elüiclnııemîz gerekir (bkz Kellner 2002: J5J-51- " E a r



ğ ı m ü ı z l ı k " u a t t s klasik Kamçı ancamıyla "ie/taft/efliftf'e, yani ba­ ğımsız düşünce anlamına da gelebilir-



AJurrw TTıtûdVW._jVej™n e Diakctu-iu New Y*rt: Cnııinuım. v§7}. A f a t t ı m . tİHvyHJ. Infatnt A thıltrrv MUDV.I t>M ikt flr^n JHTIÎ^I ^£'.UVrfe«~e. Londra: \fcrsn, 1993. — tftuntiSpi-rr: W r m f j r Pmrrund İtiri t L\\)'f. ^EJnfrfU: S4anf-nnJ University Pres*. LWkTlrk^eii; Jfufmjİ*\*ri* figrmm Atffcp vr frM ittrmt. çev_ lır H Ü T l r b n M veDffllfd Keller. İKLaııbal: Aynntı_ 2001. — ft^wwiw.ir^jf.Tc-^iHt.T^e H/rrırr.vn-iiıJr^HnAjvj- rtew Virttıime Uooki. IW4; TflrH»t: Arm ArtüLtiüukır Tunik iv rirjfr. çcv. Ali 0I*ÎW n • z.»ı ı- • iki-.iiı B f e 9 W . — .HrdinT W\if\twit Fmi Hiür.ı \HT FMMtift Mınnenpoliv Unrvcniry r i MinnçKi la Press. 2000. — T h e Slim- rri t-.^LiHiorr, Lfün frtprqtohwb (I): 31-3, 2003; Tilrkç^i; rWcJ;fiwrt-ijii lint. fcv. Kemıl AUJLJ>_ htunhuk: ( M M ' H " AlıhjEBfT. LIHHN. f-ui/h.ı rm Uı ••. • Londra; I • |4[U AppelfeM. Aharon."After Ihe Hcıkraıfl \ I I N ^ « l Î fcBe• • 11 .UM . ı . . . • N Î # Yuri: Holrnei A Meier, ft 113-9?, I WW Axeridl. Han nalı. f i e Orf^pw r ^ r i * ™ * ™ r**- Yurk: M.n butt A CnmpMpTurkfui: 'firialriaitzmm Kitkwikiri. 2 o N L f K Biradır Siru Şi*tr, JslLuıtmlr u ^ r l t L » 7 "rf l » * — J V U f r i^iAf İİirtJ. -^.ı ı I M in' Mı... • — fîı'hflUM jfl Jerusalem - A Frrwt -HT ihf HnNohfy stf t.vri. Ljindu FVfiguir* ULK»^ I W l ; TutLeciL Kütiftoftlfi SiroAınlifr: Eiı-fmanu KMM^UT. ÇTV. ö i *e Çelik. Lrinbul; Men^ 20nv. 'Ah**. Pfiihpfic. CfParıtfJr.ı if CkHrihrX J : A JrJTMİ ffiwnry ifl"i¥F>" i-tfe. Nrw ,



r



t



p



1



l



M B



J.'



-••



Mıhlımı Alnın. Jv/ttirh- { • • L • -• • =• n I • -ri-.-. --ı: ü/\wzİ^ jirtii .^ew. Tunny Birtan v l^iL ı .mhoL. Wccii. 20On. UahÜKN. M M i i •• • New Ynft" Hill iind MHt TLkriitmi: CiTmrfl J.wwlrf- fnfrpjfrflf f i r m w ^JıijıİJir^rJ-. ^ t>V. Re ha Aktaki Vfl_ Itiftflbul: Allil.irt^ « m . bujünllr-. t = r w * . A n a p a t A t a f n • ^ K Ne* Vurfc: Zone Booki. Lffl* flkhpH* L n j r f f r i J . [fT MukadderYafcunn£la. h^ihul; M « . i m — "PrognwnrK AL^oJıakp". /Ar tiitnuM* Rftidtt içinde. Fred EliHiLrvnScoiE Wil .... .ı.i . i -i. n.. m vi....-\\. I9VT.P. I 2 I - J — T h e P^^ hijlnji.iL iil MnuciuiE i f FWnrti". Tf\r ttufıuttr Rtridti ieinöe, Red SoniafiveScflli Witson flwz.), Londra Black^tB. ]W7. ]?2-lft1



F



312



Ml ••• M.- I SÜÜYOl.nil



KAYNAKÎ.A



— ftrth'MM.LMklrh rViıKUiıı. 2LKH: Tlırke*n: £mirzm. ççv. Mct»r4 M^ufcfcf Ynhupuftlu. İMjphup; [}fiur. t f t t • T -I i i • ¡yut.fl tmmglmi M l SfmiLneMiekFhjco. I W > ToA^*\i Çıretıı Slrmtrikf. Ofhj- Adatın. Mjnhul hipu^-i Ünivcnıbnı Yayine R



— jjJHWd-PVHuJ .smWdrjrm. A M Arftw Tbr Unit end? *J hipm PVTM IW: TUvW M M b V H V " ***** A d » l u u M Do­ ğu îiiiı. 2WW. — Ttr n i ^ l h K i . • • r . i Q, . W f l Etjodrv 1 « L D W . IrinirtcuH t rlixh n iK- h ™ ( ' p n H i k ApfWjnn" Mfa f ^ h n r r t , » ? ! . 1*74. t. VMT. E i * ™ Arr—x. JMmfcpV £ M H J I O i f a * BbtveJL l * M , ı ^ v • ft— ¿11*. ÇIT Al -i t • utul. * . . I « d . 1



r



— L i f ^ J i J t f . C i p r i ı r ı i t r : M a y P m . i l l . T * * ^ : Aitffcja A | L o n . I h l rxpidni.lMMiM



WYMI.MB.



h x t Lr1rk*.#u4 J^TM-TT, Londn Jiifr, I W J . Ekn-tihuC. Murk. 1hr Srnrt lliikvie-k of R.rfvflD rVfHpFTİ t i y i di flnwij/N/ . T V IWr.WrtrjJ -H r, v I li I i . IH• I "• • i•: hcrniETii. RnhrrM. J.(fr Jı HfAdMttfuS. IİUCIU V|p, lion* EimcflBinmrnl. 1444 — » Virunflit enrol, itfr-j ffrflp^{/«i Imdra: Hiber ft Fnbtf. I W*. Benjirniii. WirtLep. ^fir-wunrJinwi. P-mlli.nn I > > i. • ..• I '• • - 149J; Tartçeıı: fuulu iW^fPfi Yılnus ( W ı , KuınhuJ- rklpe, I W O . Benai^iLrfi, Ck-Lrflfri-. ij-puJu^rn.- fAe P^Uir* ttfflnuuir/m rpıur. ı •••> •. Wtr n 19«. Hrth. i~hrpjuphrp f._ "IrrinNJucthnr. ( I w l e i oV VLimdai Mswiieu^i* u. Fenian LrUrrj. I -nil ı h f l f V * . I'J ' - I I Î - J İ HhtNtH. H . iHi .'. cllDd'. r e » ?4{fap. IflTJ * IB-W. MHICT. Infr I . Inr^Piqiun Inm t'mbi OV Wil MtttuJinr n l h t m t i w R » 1



1



U



t



h



uWfi ı h IM99 R U M I . MfheUr. " S C U P ^ r t r / f M p l ı S » . * - VTJ CT.



b ı H H , C . EiKuy. "SomoHip « J İhr Feotar ' • ••



liull^ı JuJıth. Lı/Jfdv ı Î y m Jtpu%ı rlfr«im i V r ^ frw* f4r* Yflrt: C * l r t « d L h w n f > Preıı 2000 I Mrtortı • . n i / ı , ^ ı U.-Aıi-fr A I A frWeP*W i"----' ı ^ • ^1 " ' ı I Î: ı . Kl*nl*ul k j M a . Î Ö U . C/dJlid. \ - ı ---:-ıı ıs. " ııi • ııı RnliTi %Î*IM\ P L. IM% HIM SirMeVie* İİH Sotlr



h



t'üJeırı. T-ere-u P. R._ Cwv H-J/IJ f n h v . SrynviVM. « V C H M % k f t i •r-ıiiJrT. Imdm- H™tl«Jp. 2«TKl ı nl ı • h TVnr ıJ F\tfl\ir/"i Mili . • ı - ı ı TİK H û nhilljfi (^TÜ. I9Ü2Cflrellı, tili*ikt"rflH- p"T,^nJ| rMVfr. I^PfffcTi: ITlıKfMi. I4h2 '[UrloeMi KtrtfTfttİMLU. m " . .ı .Î •• .• I ı .. IM.I A> rımru i---rdri^rifhJu^rin. "Proohrl Dm™". T^e f i w i t a , I MrA.uk ^ İ f t . ' . ı. M H H İ T** tafttfrmııtjM AtT. I H f i f l f l t a ri« H 4UI*I,' i" I hi h Sevil. İ V " ! 1 Urt^TiP fciiruNiiM MHUl flih^fliM I T fa^ir. çr4.Mrtwıhn K J O I I ST^ I 1.1 hurimi YkV. IVWJ. M H rjuir^pifi .imr Jpd J~*rW+ı" MLV*TÜ"I, • -• • - Lıdılum^ uu Scjfl. 1VW. TLrtOrtl- Fr*Ut h'rikttter- iiylrm KMWW R f H İ K çev. HÜlyt T M Î » . UILM bul: K - %ıi I W . Hnınlieu. PırTTT w L t f t J 1^ WjtLjimnl. I h PurputtL" M Ü H -"î™:k>lç>fiy".



f m d ı . I a - U w «T J T M K a h w . "C i i r i M Pdn A fttH FM»'. ^ W Jflf• • I I I i dPvnrİ4^f4^eı ^-AfM T ^HkJr. JCJBI t H ı ı l h v I. IrOfvdn 5 f w « r M|,fh^.n-nl.!it.^1 I'^> ^ i f T - P L O H H ^ W*ı»np../'JıırJiJw. M u â I W M Ihke llhr^eruly Preu. 2 W f b F i r i . D » nl 5 . P • -..u-r il. Aided (JhfMhim". rrilfi ft+ww lrn»J nHnOijjJ/ r>_lkqO0.hlmt. E99LI. Iiımnei. hfafh. Tprtımr Hrf M İ • ^rJ"jr#. N | | 'itotuk anJrhr Hdr-w İ H R - .i O M U B t M ^ 20tM M t t , Wiifcr A_. "Detlh t Orcırn Kırnttfr^o: î h r AnmtTiH R Ş M Aihw 9-IS", JtHriTnjI t\*r SIK n * e * l M ^ « # ( H | Ü * M * N p ı • O k M 3 t 131-32.



FIL.MJ.İ-PIJ- SOSYOLOJİ



-I-.



KAYPfAKÇA 1



1



K^rJi] 5HJTB DCKOVHI, "Ahir Smh K n - ^ k d p . Wnn UiFfjhtcr ", TV nıhJrap™rfijftrjircfjrtr L4f 11. 2Û0l i_ Î İ T J l l H H k K DavKtFienfCftın. ^luiCcnruiy FA* Hnmç Liiprrtflimnçu. I9W_ F W l u u i n l l i k n . "Bui Wjjp'c ri TtfTifk?: A L U r n v o f l.ikinpl.flfr M flı-ciMn^ , 7 * 4 ? rifJf Jutirnat tsfCritn-TMT L4< I ) ÎÖÛI. i- 2T1-S6. KnuCHlt. Michel. "••••=•--- •.. ifc Dckujc vc U l u ( h M P İ * * * O ş ^ R K Co pttuium tstnf Srhızfiph*T>t\Mt MiırKipcHİb: U n w r M l j oF MinncH^n P I T H . r



r



I •.. • idi 'rtlfcüiın- liriTATCH OmmMniLlmı ıund D u k c ü e ı " . 0.\fimS An Jtm W Î 2 ( l ) I9W>*. 103-18. Dıpnı* CtanieL. " T V Tuiûr-Ciult uf C t/memET. ÜHİHk tfı*J M W A M Ü J içinde, b i l i • • ı. ,J ] 1910. h J3S-5P. I ^ "• ı ı.'jr^kJ - FJir- ı".-1. J-• ı. .. : . ı^n.ı I U \llıkırk PIT.II. Iflfltf. — T"A* ftrtf.' LrtAAJ: fpW ihr ArjTjgnir. Mınncıınltt I • MirvKtnu l rens. iy*li; T 4 n ^ ı r fl>vWjLplHl I i Sünni, ( t * lıaLnrt Y i r r h r . ]dun> h*E: 11^ İpin. — O f l p İ t t v d rTrpftfJJuPi. Lufıtbra: t l l c AltihTK PlTU. I9W. — H i r ^ r ı a r ™ . Ne» Y"rk; k u n t t u n (J™'vemt> PICÜ, IW5. — Jhİ İI...I . - / ^ . W ı d r ı ^ ^ ^ ^ ^ ı ^ / K f J - Í V y W | A l » A ^ 1 ^ c l H ; Scm i o i r t ( t i 2004. t, » - M t l M ^ H f e km Ada ve p f r - ' l U f a r , çev. Hükmi VOCÖPCÎ w l^rtnnTa^iun. hennbul: BBgEnm. 2ÖÜ9. — I V İTİ İı. G l M H i V İ . Afttİ-OtdriHrM CujHnıHjar um7 Schızophı ı J. v, Mı *e Lundrı: Uniwrmy ıtf MınneKJiia Prew( |fl|Jj-TıÜifMi: Af«ıfmufr=M ™ İpztıfrrm f \ CıL^TJV^Triffr Jift T krflffl - StfVdj MaAimısr. |PL Alı Akny. hunbul; Jhıglsm, 1990. ^ t l V M p r f FİLrttnu.\. L'fiprsairjm mj fcüwMpfir{*toi if. M irı&iüpolkı ve LiHidrı: I n . ı MıiHKirill PrCK, lyS7; TUrTtetTi. KniHtuİAzm V j  f l ' î HHİ M ' tfi^iffltf nfevA | M Ali Ak;ıj. Itlnnhul. Kııfjl I I I rv l l r r - v ı . h . . UMUI-.I, ı ,ı Eyc: Sdcıokify und ıhc M u t i F



h



1



T



1



3



l



r



fc



Deohj. [Xl*İd_ 'İn rht l-yc Lif ihc hVhıılücr. AnıHİH-r iı H ıl. nL Hnfrrhf fleni^IH !HüİLUUlİaıllmy' . r A r J V n r r ı v J t f r l S . I9W E. 9*-9_ Lfcnurv NufTTHIPI K._ The i WitfiHlı • Stfitrtv. J'r*r luyrifl-J fpflie. J_cmJru: \ı.pe 1995. Demdi. JJLÜUÜ. i JLVI. Lım-ııln. Nh: Unı^eruly uf NcbrMkı Prev._ lUftft. Sfurfjımt fi/fiS^r^h^ ifrij ı -r.n umıuLuı^ ill hn d y d L K p u h IJ.III.L \ ' hi :p. .nhi ihftrrA ^KvIn/nim^ıKhl-'J-^ı-ıUKU M. hnHil.hlm. I^fflfi. — i^wwr^fn' LMI ^ ScmfH Sank Show. 199L — |9V4 hOftmch bnu il. ıdh Ihe JKJ rd dUUh üfıd Lit Niru. Ufld whui hupptned Wmfi iiiWiflPPi«ni;ıJ^Lf*Tjçınde Ion ChrtMPtfhW-] Ljmdrt: hubef. İ9V4. r



:



;



H



B



H



E. 1 1 1 - 5 1 .



CJimnJ.Kcr^, V j ^ m - r W r A r W Ljtfidn: ConCLHIUIIl, I^77; TU/keeEİ: J'kiıfri ı"e KuiMt. ÇT.V NcnUPJT Alp*v. İMmjıNı]: Kanri. SM]^. GıruuiL, I k r i y A._ "Bnjuli^ed BÎPJİL-I und Enuwuraled F^Ulio; FijJil Cluh, C m M u n m HTI, jrhl M irthLuh* Vulenee". Third D M , 4. M M J M L :



GleUiiH. N - . I ; |.-i.,: .:. n. I9B4", • - ffhUJMI BiMpiV^COp tVJU. t I4Î-59. I 77w f P T V P P M ™ tflff eTver^iH /.ifr. r i e * Yfiri: Ajichrr BtxA^ 1959: TdikcesL: Günlük YiipuMkr fîwıfrflj« Î H i ı i r t ^ çtV- B t ^ C C Ü t ; liUnbul: Hçlıı. ^KH. GriHirBJ-Willijra.^iH^f-rref.l^ T i t a n ™ ! PMK, I W ^ n i r t s p u i . V j nnUn/N l ) W H I » f H M i n i i Lfcantul.Tlirtiye I- Bunhirti KulbUr Yi>mr



JiA.ZQQI-



Urr^rkhard. Aüin. 7PW i"wr^üni'j O n r i * I - u-• ^ r « i . IWKL IHflfeliflfe -"iiifVan'r/T Jidrtm. A*i\if**tilwit\ A i j u Famuit^r^ ecv. Ah Çıkı ruflu. l^imhyl; A ^ i n . 3»4.



Fll.MI.F>RI.E3ttâYOLÛJÎ



2]6



KAYNAKLA



Guilhuı Nkd3:t4. "Rtviçw Luu Ruhairiîi A Eve Ctnapcltü'* Lc N o ı m l Li^pni ün • -ı. •• ıJ ' ••••^furi JAAtfrhrtA*tS\XMt Tbrnry 3(3), r f t l f t ı . J*55-fiJ_ M M A t Bcmen ıhskz.i. T " I Î Cofl^irtr L r f l r r T * i i - * r f * J ^ y l * W f Y tf wrq(u t. t. LüTidra: Ü^roid Unıvçrsiiy ft***. L9*V5H«FlJL Mmrınel "Ttıc Yvıchcl Hh£. O v İ l Socİely"'. U f f i l i : / aMİÜLUrttarr: H b i r M p fırnu/j ta firf¥rjW. P A ı T r i M ^ Efeirur ve Kcvm JofiHHkf 4hiz.l. M i n r t H ^ h i : U n ı m u ı y of M ... • • L- P î r « . I99tf *. ÎÎ^İff. — A n i n n i n S p ^ n . f c ı ^ n * . L o o d r ı Cajırtrıdpe. 2ÜüT.h T ü r t r ^ H : / ı ^ J « r f f « t a i , Abdullah Yılmaz, İHaııbul: AyrıMı. tftt I . KorUnm Utuffrcy t i - İ f l r JjurflKif .İhdıJf ur. frl l/h Af h"i *"rJ^ı rtj HftH'fhuıtMj hİLh• •••VI-.; •• ••• l'ı iı.m.ı Lnivcniıy Prcn. 1996. HHUffU C'uûiy-'ArU MmLity. nrkl ıh? HEPILMULU-C: I h t AtMhrık Raddk m* Bc



Liac". hflp:tfwuıw.|i|a.n^Jlıur]a/ılliMiıir^İLm>g\ilin.N İMh. K i r t i l lınre "WhüCpwnı A L r i d w t l ı r , Tat RNh J-fcw*ıJ CMUn U f U 2 ö Q l ı . 267-72. I r M N . ^nfiHTV ftrj'ii. h n * : Seuil. 1"*** — r^H-. •• Pirit: Seuil. L97S. — U J M H t r NiiTTXJf Erıcon: 1972 "?' l'..p.. L975.



r



E



r



B



r



1



h



t



t



—



1



-• • -1 l . n i c T . f t a ^ r l i  m / i i ^ I^İIHİC. Jnhıı MIIJILI



1



F



1



ıı-srıii* !' •••• FJ A-ÛHÎr/4fT. f n * /ımırriElt r ^ A f J N V f f l I d ı u M n C > P n V f ™ HEtth



H * « l V*d*M FdM^rfl/üV/'HTUfrfH-Ji.fJrrf O B H AjfdİHfJ riV ilflfV İN CfflJTffJ r



111



. •• .: .1 . 1. The



w "^ıin u.. J. Ri hurJ 11 • 1 . 1 Bjltimofr. MU: —ı.ı. Kef?kins Unncniiy h t ı l . ISKPJ. p. : - • L — Tfuf HeMTMMT. BlHll IH: TİN* F-\(fT TİT f V f u T l Tf\u*T*f V .t' . Jri " " ^ • ^ j _ n ^ u u / » ı Y M M Ü D . Hcw York: Nenini, 1993. [jiffflky. Hiibrrt Mirhucl H h r r k l a , ^"jta n — y An Jırj™rfn.-jj«fj. M?rn-tı ıwr: MiiHJÎıoAior UnivenJıy PTCÎÎ, 2_ b i s i ı , 20O6L Erii^h. ScıHI vc Jrtın Un>. Üi 4*ffrvw*f rfSijiMimtSpu't. LrvıJnı: ^iipjc. I ^ J . t_*Hmjr Hnjıuh. "C5ı;ı^inp: Mım^\ TnjjrClwr". tii'prrI^ÎTÎÜÎN VT JH Hıtmirfir Prarlirr • ntk. M u h i l Lyrh-h VL Sirtc V^hılji j r i h u . L Canbbndıiı:. Mıia^ M I T P T L ^ I . I990 ı. 19-68 P K hal» ^- n t r O m d A H r r ^ J^r Ptf+r Mintî. f f l n Ymrk l > j w r . 20(12' T ü ı t ç i i j : KuJAUr Psik^^f. ^ev. ScluluMin Dcmirtajt. Lt.ınhtıl: Y i i -



R



n



&jJrJ-JF pJıırnpf Ncw Ynrt: M Stuurpe. L98V



l



fc



h



H u t * . Harf



İ.ÎPP J ^ T F W I * P H K MUM H e m I



' İ H İ , 1^1-



b



L E U I K I I Mkharl. TkrLrmr fcW f W M c d EıAiri dri JA njff ^ S n i A Isdını IL Umvcraty n i Ldırthunj:h l ^ r m 2003. Jr^ıunhr. k k ı i r i ı , " F ı v e l ı ı And ıhr Arsttırtlcf Î>1 H H I H I H : JteprtrfiıiüiJûrui in Film Hfld U m f , yHVimNiri[iı;ıım^ •• .-• I JOÜJ. jHnetcn. P/nMıı -. İ V f'- v/ı t ft\ I •• nHri. Namıtivr AT d İCITPÖÎ/T S^rMu Ac1 1 • • • " •• n- • i- : = • 1981. — f J.Î-. • tfTmmry tpppT»Î97/-tJtkK3jm1*Wa/tfMg7 r. J . M i m e



c



[«YiruiV tarrrArrBt, f-.iArrs ff^ iflinrrv. ^ I l ı h v ı ^ h : l3LH|m->ibr Llrtivçraal^ IVptt. ı^rti. CjUrirairr. SyK'H Paul Vjrilk". Fur? U-'ur. S r * Ynrk Oıiumbia Unricnily



1



F



-



+



j|»lh



h



MN: İ M H A )



M I F I I ^ U U PJCSÎ. I Î K Î .



Jay. Muflıfr. PlHlHİPİ 7"Nf DiNPJFH^fln f j / VÎITJMI rır 7^lTfll^Jíl-CíJ^rtJr^• FwrfrA HM|pftL Bertik?; URrarfily ıJCiılifoıiMfl Preu, I W 3 . Jrnkiıu, Hmily, "lîMrvnue 5 p w t An hficr^îaw Wilh ThriH-5wkînı= N0UCİİ4 ( V L puJ*hnluL", VJILJJr*oi« i n n / ı y « ı j W 4 I flmi im. phrt. I W . JıArhoa Barbara, ""Hiç FrarrK ur RrfJkrJrrHE Hıw. L_ILM_ uml Dcmdii", f4fj-ÎHJl'ih'fJ J r^' lAKfUL Urmchi J f J i ı AduNdn-flL İÎitJü'lNi İfliuk. JL*H K M U I İL I H l h l I. RİL^urtKmı |hn_k Eı3tlnKiiT. MA; l l ı c Jııhns MHIAIIL-. UnittfSity P r t v . Jcnnii. ünvri vç I h m KJtin. Mtın-CtnUI: A Sunfs r j fnftAritrSizatuur ffSitın. Hçw YtPtk vı . -..1İHMih, M f H , "l^lınn *r*ii Anfchı ıhriKiplı I\K EÎ^ÎM ÛÎ rhc Encydopidıc; The Olhrr ns n C B C of Rçnfh Culıunl 5di-Crüici«n _ Jsir^TirfiNPi»:^ Ji?\uıw! MiMtr Ü J I Î Î * / . . 3242}- HCR E. İ97-2I7. KJİ^CC. H ı o m u , The Lvıl 1 ^ 0 " ? 1"hc Üchue m TurtL^lı DfijKHısm ITI Lifhie emh-CcıtfuF} rırm:h M M al CuIlliPC". Thf JıHVinn' of Afrjrfr™ İts.ıttıry T2



1



tjlhrt, Lufl, CVMHJ T ^ U J U . f-rrin'k at\ti rti-Urth th rrrliU^r.ıinı. I l t u c ı . HY: Corrwllllflivcrait> Prtvk 1991. I.ulım^nn. 'Tlıc . ..- ^Iırüy ı. .. I Hll. rrnlıalrJ ^in•irty , KMİ- OUrtJü SrMyalüjı Küiı^rcu "C'H^LIL^IÎJ BıHifulırıcı r..| SuJjdjnıh. i"tk sunjLmu^ mxikalc. EHdcKLİd. Gcmujny. 1994. — U t t u m ? | c U b c I r t ı ' . lîijtinifin* 4 , a n » t O M i , LtHt, K i c b VL- PifiniiiLİP M r i f d k » , Tjf> d*f. Bucru M^LJ Homt Eıunaır m n l 2003. ^yııLJ^ıJJ^JJB•h^ii^ç^ıi^íVí^^fJlJ7 ı^ırTJ^^^JW^Jr MınLİıcılrr MarKİuv HrLIııivmiry Prtkk. I9BR. Mj^muMcT. H U , Tıırtjrr-: İhım Alcn-ı h? xı-. \ •! ı .ıh", ff.j.v i Crrm J A Î J L J J M . r . 1-21. M I- M - ı \ l 7Ar I ^ r / f l k > h 9 w 7 h fh-. f / M./. .i.„rJ#jwı IklİPrH ^ n r r > . Lominı; Sflfc. a-^ I^Jmac. >4trtwrt. ttor ftrmtuuiimit Man. H ı ı ı L ı n : P*JL^ın 1 T H ^ H İ J f r f ÜfrfjjJrj İ/ılıttı, r j n ArÜ£ Yıirdtrnlj.' .ıI •ı i "' MrAlpiı. M ı ı:-1- ı n M. •• for Ali ı • • r ı-n-n-ı - ı ™ m Mimlenkeu'ı L^Jrr\ J eTunrı . Hi^rrnth { VHI.'I/- • • : |. 200D. x. : • McGov/an. TL>dd vfl ShtiJa KıınkL , "[ntmduLlinn: Lj^arıiân RsyutnurnİyKİi in l'ilrn ThKiry". Lümn nml t'ıinffn^tfûrv Fünt i^ımk. N t * Ynıt: CNherPmv h



L



F



h



3



M



,r



#



L



r



t



-



Kancii. H a m y



h



"City cf O x T . hltpîff^-ii^.iLI-rL^iewi.cofi^iılct*-5yctlj-Hir-



]



KCIIIHT IXUIUIJ%. "SepienıbiTf 11 Sotial TTıenry aml ÜcmtPLiıujh: PoliticV". 7FM-h



T



L



1



— "Frorn I WUICHCJIW Uırık-rtiKUkJ Slıun. (.Yılkıl nfllcclnm^ un Ün*c-lI Jiıd M.ıc -



•.



KAYNAKÇA



3-[LMJJ:Kl-L S03YÖUDJİ Meiı^ f l ı m i k u , "Hıe Cincnulk A J T " " •' •••••• n ••••• • • An Initrview wJihi Chnıüan Met/". O i n - n * ™ 1 0 ) . M f c f c f - J I . Mık-.t. M.. "9f0fe|fJ m che M U J İ K Mate!-. Dwarfc and f ] r t w r * J ihr O h R t İ Court I S f f l M T O T ^ P ü u ^ I i i C).20t»i_ 113-14. M... ı |. . . • ı.-.ıhc-h ü t ScLıMkLar. /VrUNH (MlKfc l . l ™ IVnfiım. 1 M7_TÎ TUıtçcıi: ^ f f l MdrJqiJfln. ^rv. Ahnıri Tanrın M Ufur YDUPCFL Uunhul: Ark 2UW, — T l j ^njj t mf^g imi ftmUl^ii r f r E M a h " L ' p u T r a i y Pr***. r M f e l t o Ç*Kİ; • >!•.• VtiM], I W H . Sivlov. H._ "light n u b " . Fighl f l u b uicrwt b ı r d t p t r k f l d i n r h : . w * . LULtctiPm. L ^ r i i n i | r i l i l > l ^ ^ i i v k ^ 2 l ] 7 . h l r T i IVW. Sfhbcgcl. Frinliich- Kfhiirhe AitfRtxSto' nfimt Wcrk\t ZbmunN ÛÜWJ FM^rbürti" VCTIJIK ^rJinand ^hAninfih, 1947. İSİMii[. C M "Thftwy or"IJK Pnnıuiı. Intcrtı^dLıCr C b t H H M I HMI ıh* O H M f l o l d K Fol i l k a H I S W J r W i w 127,2004, s 11-76. Vf Jüâıittİni SLIIKL-L, "Cirtntilch ufcu.* di.il r j r t i Mfcrt". SliKiS. OrfATJAJwm. IYU WTU I g M h t^jrHhcr Mn^hk^- 0kMtJp Berin: D u n c k ^ A Murnboh, l ^ l i . s. filflnij_ M v t R Rtmtrtn. -City of God". Nr» Lrfi Rmtw 12.2001.1103-13_ Siwskcil. KcnnCCh. "Gcntat Co Ttima Wiih IVHIUTC: A fliiJ^ophwul Lîilemmii". IVj jWrf^ f W rjV-t- Wi^jftrii.w i^lnık, lîcıtl L^ng • II.L^. > New Ycut: HcJruts ^ Mckr. i - ^ - • 110-21. Sermen. Kıehofd. Flf^mtS**?* L«hira: Faberand Faher. E ; 1 U#i^-eü: f™ •r 7öj: Ruh JV^ jı^r fjjijrniı^ J î ^ k ı M . i " rrv. r 8irkrun. 1 Maohri' M r r



p



r



b



1



taununn, Jver B_ Useı ntf rte ürrter. U p I r r / I i £mn-j™t Jthwin- F^murj • dür. M MfrHpff] i*. MN llmve^iiy " f Miniie^m P T M . IW4. — w Jennifer M. v ^ i h . TTw Olhcr İJi f l u T i p u i _Srfi-l>HuiliiJi: An Addendum tc Ihr Lrirnriur? m İni - -• •• I Society". Rtwtw irf Ijtfrrmrtüuw* 5fi-tJiv\ 17(4), 39*31.5.32?-«. Hüblfjaiı. Jıuıı J. O . "(Vnimal Ukrıcnj UBJ fîyvHhijun Film Wnrkk"\ VmwiJ MÜirn^hh I ;•• • Li m !.• ı .™ lu.u makak. Syratu *. I ^ n Mayı* i)hea_ N i K "All ükıl v k " . ftiWd™ I M . I i Bolum. 2001, l L . J H H I i - t k U H and SatureV b f f H I M 1 . 1 ^ , J M 1 •._ Fefzun. Ji*f«ftfffl. r Ä i - r ^ J E * A n n , f * u r W N f l M M l Rdtatina Lid., 1977. 1 il .il • f f "fjrff- LıiffHİn- Vinupc. JWT. — "] M n k VJnsrt »f iL 17p. IIbUMfil". LA Tijrtfi MriWriÄT. hNp:fl» * l ı ı * kpıtıhnı uL.ruı/CMJiyVİJHİnK^.hlm VW. PJIBVÎÎ. Wiilfpinpc.' A t i i m n L ™ heacJirtif Lrtf SLIHHİELV Pi^tLkaiTrfcrotopjr'.rrf^ r



ShoiİEk, "Revkvj of Cky of God", http:/^ • • . M M • >^m^re^ie^iv^novkFj c i c y . ^ f j n d JUUL ^OJr SİKihiri- Elli. Tknder ıod CuNure uf Fjnpire: T-u^ard ^ Feminisı Eihru ^ri|4iy mf [/iiv™"". nf thw f.'wi- fJrT-mrVfj w i J I ^'rNr P^imk. Mmrhew Bermleın .: • - . . ı . . . MU H .I..I.- • NewMniM-«iLk:RütbemUniveniiyPreih. 1947.A. -



1



B



1



L



n



Pnyt. Jcaii-Gaucfc. "Arriic*mirisi inftixurv*, \L rtmsLiiucrt Art". TiJtw 327(2). Pİeu, WUlilTTI, TTlC Ti«|-Cnlun|LjLiıın uf Culd War DHfOUrK", J t f W RHT f t a . Fdj^ar A l l ı n . T h e Purksiiwd Lrilcr _ f/rr F ^ r / m ı ı ^ ft*. J^drt. D w l a W ^ / " j y n e r w ^ T f i r RrüMitn^ v;imk. JH^UI P Malier William J Rkh;ınlwwı f h ü F . Bulctmorc M A : TYK Jotai ILni^ir-i IWafratrj Fnt^. 1flSS, i. 3-17. icincicreJacqtKi.. m M b A Î . I Î B Î V n , Lcndni: CocilimLian. 2006. ftuiktf]r. TfnH, "HLarT". WfJh frwA ffaÜJ Î"jfff Dmt^AMrd -Spj'rrJ^ uLIrilmiinLİCfL. Isr



1



H



H



IÂJÎI! Rucürdt, 1994. ^ i- J- Ii • I J- M i " •' L. M i I'tl* ATJkW



£Vİİ: TTlf CnirriCf^F^ri f^"Falülc j ulrd ttr/jjf ri^t i r w i P / J i , Londra; l\ıJity P t t ^ f f i m . SykJ. t i d w j f i l . ^ a K l r K J I t Adfr'rfMI f d f t AN^WJAN-J. v. r k ü M fllncT. hlflnhul



Siporifi. Sceve. "Lıf'tıs AE-..I> • n.. n d d k ı . ıhree a i H W E F i Jrıııriuf ıYAfüJrfıt rtofjtm imtfiw 7|Jl. 2ÜU2.». W - W . S" hlı IIML. TLKİd, UltHrtvttinjt. RrtLcrU i n r i n iil in Yukxi. 200]. 5oFihjg_ Susan. On Phrti^xrtipnv. Limdra: Penpuin. 1^77: T a r i ç « i : Fnfmfr^ (?;c™r. Çiv. thmnn Akinhjiy. | t l M A p n i , H H , — "Repanling ihe impure of oıhen". iV^vi' Kwi rfm^i. mailer ^j.edu/| j l i n K ^ . l r W l u r r L H - « i i m l i i i j * a h l i L - . . 'i l.-n-.n ^jrhirrf-ZtlfUhf ru |HET. P(KU Spear, k v a n . ' C ı u e t PıJınfijulı: Dm Adlındı Tacil KiEaht i _• - •_ • tu ıVLPÎEJ-JETÎ". u



n



-



i



i



İ H h M Jl L \ ~Hkr I ..... i Abu Ghraib" t • ..ti iirtİrr J f oj?rF, LKRyLoJ 2ÛCk1. Nip: ^ • r •. • T. . ..' •• 11 ,L i • I. M l K. To-Gei I M... i. r..n. |. Sivnebudy: Fijhc ( liıh Raiiki Unwn nn i'fautk F^lahniuk". 111^1*72.245.1 ?.?7f I W - l 0 - 2 1 . b r n t g a i L k . ^ rriml. W T u n , Paul. T J j ı b d k ^ * ^ upcimisn în "Ljfc îs fcamılni' . t r v r v . i W .ıto™.-n



B



11



I b V l M , K l j u y W-^r P a H i t a a W-^r fliJiiVj- f j y r ^ j f l ^ T r r ^ //PT M i l l JW. H iraieaiwl M: Univeniıy irf Mimic ho La Prew, EQBM. lomJin^in. | | i j h v? Hnihcn r j i h i L "Tnnffkunra" lrtmrnK-liiw". Gilk^ [Jckuie. C Ü * ™ r 2 : The Tım-J:* . • I --• lı.i T \IlıI h r i i . 1'^ ' ^ i^-itfai. E



THHIJ.IM.II. SııraJı



t



T



lon^oniVcnc/nrhnvii^Eiii/lW/10/13/puJaJindukyiiirlLrx .hem L ] Y9y. Treuse. TİMmu, "Unapukibk", T ^ f YÜÎV Jrwimf nrf O Ü M U L İ M *



H|



,,



,



U It FiKrrı^THirıp. HT JJFI Hulti-Ti^liing?'. htrpA * ™ -H-



200J i. N



! • ! ' . . ! . : Mi I MttYULUJİ



/.:lı



KAYNAKÇA



TrumcKrKr. K ulk: ' R\Ï^ ril iiif Rnxiinu : Original isni and IntcitcK-Lual ily m MIHIEÏSuuÈvit's IdlIr^l'çcsîLifc'tlfid DcfOtïTltt fijïlUniHe Mi¥lTW3í Stoußuv* Frrnçtt H



fc



Vmnfi. MÜJTİTİÖ. " I j f r H Brauir/uf11 r



RrcepHnrk Allíínrv. and H ni P L I • ir Ljueh-



í|- il i e L^wiui .'IÍ.I'IH • "il • i I h



. 4?-AA.



ViıiİPD, P u l . T h e Overexposed Cıtj A^JA/NÜNÎ /Ift'ùrwi 'iwe. A Rttnicr mCulriirfl-f f a > w î Hp-ınoV. Neil Lcwti f h u . l , I u ..«••• k-.n- i,-. |997 ı 3*1-9. — 7>r ¡nftwrfhitriMrñi/fHff. L_HklfıL îflÛft Tllrk^cıi: Fnftw nKiMytur ÜnmİMi•*r, ÇÎV, Kaya Şahit, İdanbul; HcLis. 2ü£tf. h



W J L U I Í J H , l-Ltk J. Ù.. TLrwjıd\ j SULUI KTJACIPIL^V . TIK: Slim-Lure jnd LHPUILHII 1



Ehıtrdiru'ı SoLilngy"- Pieıre Bounliru t r Uîh J.D. Vfrcnuam. Air Jn^wumj ^fff^fjiırS^^^7.C«rrtbrid^ P. ^ i ı - 1 • • •" •• • ••v.içifljrij; AMci-iı-aili Wtn: Mtwattn. PBIÎÜLÎ. Frfm. Ltifldnu küjlfedgc. 2 0 » Whudttf, bûıl, "kuüEi ly i$ SVhüE ÏOU COD Cjirt Ato/;iy Wirk: FflWriSiFt hiMipnni^h. H- i -1 • •! inTrrr> UiIlion 1 8 n i 2 i i C r i x i i t i i S u r v * v I 7 0 ) - 2 0 l t t . s! 1*3-10«. ttMÚ0**l>Sl f l i i t t lY*7. ?ikk_ Slamj, f ü r .tuMmr rJfcJ* , . ^ U ^ y , Lonkx: Veno, Ff^TMfMİ Icîrttttytmır n p # M H f f c f ) P f t I un. •>> Elitijn. liUnliul: U r 1 - ÎIHIÎ. — "EWyond P i w t u r « • Amılyüt A Ï N - Rtflft rttw tw rm. rtíinmumí ^ f>ui Fr­ a u i^irhJr. Jrm i - I -.L I .» p a t * I .... h . Vçrv?. 1990. E. 24^-W. — /¡Njüy Au dt SïirirrtftM: JflCpW rrj HOtfyWOttl u/hi fArí, LOMİCT W ledge. 1992. — M j J f l f Uto* ÍAÍ- n f f l i t e í ™ . ^ r f f i 4MrfJftr tnriflw-VífW-PíH-. I Í lum: Duke LlriviZfiiiy Press, IW3, — "IniFPdiKljnfi. The BtprtP) nf Fdri+i^y". Wáff^'iJí Jdfı tfjfv rçindr. Sla*nj £ i fel irui.r. Lttatnl \ t a m , 1444. t, l - U T l n ^ : I d n A i j i M>yalr1î . J t W . j d n 7"f WNJ i^-iipJr. T. Birlan vrB.Sumay L



H I /



:/ r. . Ù-.M./.T A l c



' . - i . -L. rl.í.H.-. •



Londra; I n ' ı >i •• n : 21AJL: BJft Sıbn û ü h H l 3 i .i lin • I r-.. n



• KirsUwitt I W



• ^.mJftpJJ-'rtpvu



J.J i f ^ J e -



— "The hemnirie E u e » : f u i Womrn Who lleır Lübrıne Vbicei hind a N e w 5 o 11 W.



: "I



Smdmk)! Sff.f r.iM/íMnifrTJiriT^ f j'fc-f Imn-fniums in íHiíJNif a/ a MHtaif, Lmrim.: ÍOÜt; Türfc\w: W^f Tr*rfjMrj™ mi flwA* ^ tíaJil N í ^ ^ f l u . líiaahitl: Epof. 2 D » . íJ* fleJjrf ÜMirin: P H M k ^ r ÏOOL. Oíd



" EUilEwíniiIrtrt as IdeoJo^ i" Cincırm". rniiu*tvıtirie -Síiu/ri-r s. 17-ÎSnVWciym'jrHYAeíífVFríí i ç i r t i r Lüadra: W E M . 2002. "lin- Ambigıiiıyüf ikE MaMchhl Smrul L u * " , f t n * ÍJÍÍ SUTMT fJti J/EVI i . J i^'Ñmh- MrJIy A •••••••• • i A. F^^ierve $\wvw\ / i ? r k i h 3 i _ i . Purlcnih: Dukèh üOCJi * IL2-2S. Ihr Pufi/vs and FAÍ Dw*vf T V f b r W M r m f j f r f r f Ù F W f t J h ' , CimhnJEw: n i e M i l PrcH, JO " ""Sn™ namuıdly İ M H H H Refkcl km^ LHI VkılrtL-r aifc^rarkeA Relaled M*iK f i * . h n p ^ v r w w . k K i i . P ^ f l í J i ^ í . h t m . 200?. JJFW fehaatjjl un. Londra: UrantJi Prett. ^[HTVK J L - ^ u m j i V W M a n t | n « t r • .. . • - u. L>Í MLnnewO P r o . 2(ntiLThri ç M : ^cmıirrttj_çrT. S*hn CJÎMTIÎÂ. LMnnhul: EZJKOI?, 2UH, 1



b



D İ Z İ N



İr ^.111 b b c t Cofcr I » Boff_ İ P f E f - 4 ? f p*ı



m-H) !



^ • ı v . h t f , . 73> I V . 1*4 Aranman. W . I » I b l , 20b A^r™xn.(pkn|Ki.7ft. OM, Jfcl, l û l . I I I . 1*2-6. 201-2 A h h ı ı H . İjmM.



R » l . 5 Q , «1,214



h



» L i J i u h l ı . t ı k . r4J,



KTh



H ^ r d ^ ı ı . Ptarrr JV İ M r M t



1



ÎIM.. "



n-ı ı



n n - ^ h n IrLmkkr. 3J Briıns, P u l , 20 l



Hnfhara. L.«hid I l A**dı. " — "



l « - l



m



Budizm .6-1 2. M H H t > . M. 1 . .



A L » d ı * K L f , « L 167, m



* M



1 . H t 1*4* V 2DI-2 Anvı ^-tf^'ftf^rf 4r-nntırJnnv^ıu- # 3 . W2_



Jlfl



B^.GcgwW..«V Hyber, J i A n . I W



I?*.20L2IP



4



20J



ıvnı c^n-M. 24,31 - 61 Alil . ı ıs ı ıriL| L !• "_" | | l



| itilAKlV U t , I W



O M U h M İ ı» ( W I K MMwd, M2,I2J HılL r- .....ı



H M.." • f İ f t u t t O ? . 74,77-«. I2A,



nlİElntJUuHunf. » ft. tSft • . II.-.K V - , L . .ı.,-.. I V J tAO. İ M



137 hiLhlfIIILITEL. I.. - 24. 117



Jrıın J .şans. H*. J l



IİJLüLry.



BMIPV B«L



L - l i K h . 12ü



E M



tferJNh Afilktırtr. 177 1



IViLpımn. ^ . I I N Î ı •• DtndılLt't, EtrnurdLi \2 ürtJi-lhf ün. IlıufUh. 190 B r f t . C . J^SI r



Hm ı



l



U M



Btnrfih t - * t L 2 Ü t Htn *ı4*m>. I E I H



htlı^l



kcpı i t b r t l r te tfmrm tnmpTtj bip tıMp projeıı iHrcnnde çılrirruktıdK