Kafa Tamircisi [1 ed.] [PDF]

Citation preview

'p i



KAFA TAMIRC «



PARS II TABLO^



YAZAN: ISMAlL HAKKI BALTACIO6LU



Kafa Tamircisl MatbuatUmum MQdQrlQQQ tarafindan tetkik edlierek umumT sahneterde oynanmasina 13-2-1940 tarih ve 568-29-1 numarali ka/arla mOsaade edllml9 ve Halkevleri Umum Merkezince de Halkevlerl repertuarina kabul edllml^tir.



Kultur Basimevi — Istanbul 19 4 0



Ismail Hakki Baltaciogronim Piyeslen dlffler (Dram).



25 Kr.



/Indaval Palas (Pars).



50



«



Haxvanlar (Pars).



Yent Atfam’tfi tefrika Bdilmfjtir.



Sait Qelebi (Dram),



Yen! Adata’da MrlKa edllmisJtir.



thanmak' (Drarn).



lO Kr.



I^a Tamircisi (Pars).



50



,



Akil Taciri (Pars).



50



,



TopluUik (Okul piyesi>



Q^ocuk HikS^elert No. 4



Aslant! ile insan



,



Ayi-



»



,10



Tilki ile Horoz.



„



, 11



insanlik.



«



Kulyabani.



,



23 Nisan-



,



n ft



, 12 ,13 9



16



0NS0Z Kafa TamircisVum senaryosunu 1937’de hazirladim. Sana bu farsm mevzuunu ilham eden, tl? mefhmndur: normal, anormai ve tlstnormai mefhumlan. Normal adam herhangi sosyetenin zaruretlerine: Orf, adet ve hatta ananelerine uymayi bilen, ko.nkre adamin kendisidir. Normal fikri fl? realiteye dayanir: sosyai bir hayat realitesi, bu sosyai hayatta ya§iyan Orfler, adetler ve ananeler realitesi, ferdin bunlara uygunlugu. Normal fikri nevi, ummntlik ve uygunluk fikirlerinden hi? a3nnlmaz. Anormai, bu intibak kabiliyetinden mabrum olan insandir. Anormai, i?inde ya§adigi sosyetenin Orf, adet ve ananelerine uymak, umumi hayat gekline ah§mak kudretini kendisinde bulamiyan adam demektir. Fer­ din, akli durumu her ne olursa olsun, bu fiili beceriksizligi onun anormai bir insan oldugunu gestermiye yeter. Dstnormaie gelince; bu, gQzellik, iyilik ve dogruluk 5



degerleriuin mutlak olarak belirdigi Ostbe§er bir §ahsiyettir. Peygamberler, kahramanlar, yenilikciler, bQtiln bQytlk adamlar gibi. Ustnormai insanlar da gQntln sos^te^uhitine intibak edememek noktasmda ger^i an&ni^lere benzerler. Ancak, bunlan anormailerden i^FSn^emelli bir fark vardir ki o da ta§idiklan degerleian ideal gibi insant ve gQniin birinde ger^eklegebilir tabiatte olmalaridir. tfstnormailer anormailer gibi marazt tipler degil, istisnai ve dehai tiplerdir, Sosyete ipinde ya§iyan ve gitgide nufuz ve tesir alanmi geni§leterek yeni bir iimmet yaratan llstnormailerin anormailerden farki §udur: anormSIler halkta tiksinti ve korku heyecanlari uyandinrlar. Halbuki flstnormailer halkta hep sempati ve saygi yaratirlar. Gerek normailer gerekse anormSller, sosySl hayatin zarnri mahsulleri olduklan gibi, UstnormaUer de bu hayatin zarureti igindedirler. Sogyai evrim icin ikisi de lazimdir. Sade §eytanla meskfln bir sosyete nasil ya§iyamazsa, sade evliyalardan te§ekkUl eden bir sosyetede mutlaka soysuzla§ir. - Mfa Tamircisi'n^e gerpek bir sosyete tasavvur ediyorum. Bu sosyetede pazarlik, ah§ veri§te 5eki§me, ihtikar bir drf haiinde ya§iyor. Halbuki Halici Ahmet adini ta§iyan insan bu sosyetenin ticaret OrQerine hi? intibak edememi§‘bir insandir. Hahci Ahmet bir ahiak* siz, bir densiz degil, saf, ideal ve halk?i bir sosyetenin mttmessilidir. Yalan sOyliyemiyor ve m'e§ru bir 6



i p



tcazangla geginmek istiyor. Halici Ahmet bir fistnormaidir. Fakat Hahci Ahmet sosyetesihin zaruretlerini yenemiyor ve zorlarma da tahammtll edemiyor. Ozaman bir gare ariyor, biraz uymak istiyor, yine bagaramiyor, sonunda kafasim degi§tirtiyor, sosyetenin bfltfln (iteki fertleri gibi garpik kafab oluyor, ve kurtuluyor... Eserimi bir fars gergevesi igine koydum ve karagbz ve ortaoyunu kadar sade olmasmi istedim. QQnkil Kafa Tamircisrnl dar bir sosyete gurubu, aydinlar igin degil, bfltfln balk igin yazdim, Bu halkgi temayfllle -eserimin tabiatinden higbir gey kaybetmiyeceginl hfllfl dflgflnflyomm. Ben tiyatronun her bakimdan kollektif bir sanat olabilecegine inananlardanim. Tiyatro kollektif mevzulardan dogar, kollektivitenin yardimiyla oynanir, yine kollektiviteye sflyler. Piyeslerin yagamasi, bflyflmesi, kollektif bir mevzu hfllini almasi da yine kollektif dflzenler sayesinde olur. Kafa Tamircisfni yazarken onu tulflat olarak oynamig olan bfltfln aktflr arkadaglanmm gahst zeka ve irticflllerinden yararlandim. Diyebilirim* ki: Kafa Tamircisi yalniz benim degil, onlann da. eseridir, kollektif bir eserdir, §aheserleri bile gaheserler. yapan da bu toplu galigmalar degil midir? 1908’den beri bir tiyatro tezi gfldflyorum: Oz tiyatro^ Toplu Tedris adli kitabimdaki yazilar ve Yeni AdanCd«id negriyabm bu tez hakkinda temelli bir fikir verebilir.. 1937’de gambca’da Altunizade’de Albnyurf 7



Spor KlUbU’nde yaptigim yirmi otuz Oz Tiyatro. denemeleri arasmda Eafa Tamircisi de ehemmiyetli Jbir yer almi§tir. Kafa Tamircisfm ilk defa olarak orada Oz Tiyatro prensiplerine uygun, ve tultlat olarak oynatmi§tim. Ondan sonra 1939’da Balikesir Halkevi’nde Abidin Dino tarafindan iki tablo olarak monte edilerek Balikesir Halkevi GDsterit Kolu tarafindan bflyflk bir mnvaffakiyetle oynandi. Aym yil ipinde Eskigehir Halkevi Gbsterit Kolu tarafindan da Eskigehir Halkevi salonunda oynandi. Kafa TamircisL Babkesir’de temsil edildigi gece edip ve muharrir Regat Nuri Gtlltekinde tesadOfen orada bulunuyordu. Piyeslerimle yakmdan ilgilendi ve ' bana “ Igte memleketin muhtap oldugu piyesler; Istanbul’a gelince eserlerinizle alfikadar olacagim ure Halkevleri repertuarma girmelerine paligaragim' dedi. Regat Nuri GQltekin’in bu mUnasebetle bana yazdigi mektupta gu satirlar vardir : • G gece hakikaten ibende ipok iyi bir hatira birakmigtir. Eserleriniz yalniz bizim sahnelerimizin pok nadir gbrdtigtt derecede mttkemmel tiyatro leserlerl olmakla kalmamiglardir; enlar ayni zamanda - mazahf edalarma ragmen - yflksek fikri erginliklerinizin pok temiz ifadeleridir". ‘ Bence eizinkiler tip hattS prototiptir. gekilleri kadinsiz nlmak itibariyle kolayca oynanacak ve berainif



halki ayn ayn enterese edecek mtikemmel sahne eserleri, fazla olarak kuvvetli bir /onds’lan var".... Bu satirlah okudugum zaman Istanbul §ehir Tiyatrosu idaresinin belliba§li iki piyesim olan OlUler lie Andaval Palas’a kar§i gbsterdigi menfi alfika ve mnkavemeti bQsbtttftn izah edemez oldum. Bu yil Halkevleri Umum Merkezi temsil repertuannda bir tasfiye yapmi§ ve sayisi seksene varan eserleri otuza indirnxi§tir. Bu sirada Kafa Tamircisi ile Anda­ val Pfilas'i repertuanna almi§tir. Matbuat Umum MtldflrlUgli de bu iki piyesin umumi sahnelerde oynamasma mttsaade etmi§ oldugundan iki piyesim gerek umumt sahnelerde gerekse Halkevleri sahnelerinde oynanmasi imkfln hfiline gelmi§ bulunuyor. Dbmek ki iyi niyetle sahnesi i?iri yerli eserler hazirladigimiz §ehir Tiyateosu bize ytiz §evirmi§, sonuna kadar kar§i durmu§, halbuki tarafimizdan hipbir mtiracaat olmadigi halde Halkevleri eserlerimize kar§i samimt ve ciddi bir alftka g5stermi§tir. Bu hMise ve bu tecrtlbe de gbsteriyor ki Halkevlerimiz milll tiyatromuzun gelipmesinde pok hayirli hizmetler gbrebilecek bz ktUtbr kurumlaridir. /. H. B.



9



§



A



H



1



S



L



A



R



Hahci Ahmet.



40



ya§tnda



I’inci adam.



60



V



U’nci adam.



30



I’inci mu^teri.



50



Il’nci mu§teri.



25



Kafa tamircisi.



80



Bir hasta .



25



' Ba? a'sistah.



25



i’inci asistan.



20



U'nci asistan.



20



V 9



*



9 V «



V



Kahve mQ§terisi.' Kata Tamircisi ilk dela I. H. BattacioSlu’nun Oz Tiyatro pranalplarine gore 1937'de Qamlica’da Altunizade’de Altunyurt Spor KlObu genpleri tarafindan tulfiat olarak lamsil adildi.



10



SAHNE: Biiytlk bir §ehrin i§lek bir sokagi gOrtUQr. Alaturka bir kahve. Oniinde mO§teriler oturmug, kahve, nargile, cigara igiyorlar, kendi aralarmda konufuyorlar, oyun oynuyorlar, Kar§ida bir bina var. Bu binanm kapisi llzerinde bir tabeltl asili. Bu tabel&da §u yazi okunur: “Kafa Tamircisi. Burada kafalar tamir olunur*. Kapmin bir tarafmda bir pencere var. Biu pencerede i§ik yaniyor. Kapmm Oblir tarafmda da bir vitrin var. Bu vitrinin ipinde bir?ok resimler ve kafa muldjlan, afi§ler gbrantlyor. Perde a?ilmca Halici Ahmet’in kolundaki seccadeleri satmak igin ortada gezindigi gOrlUOr.



B



I R i N CI TA B LO BiRiNCi BOLOM



HALICI AHMET’LE VAKIT GEgtRMEK IglN HALILARI YOKLIYAN iKl KAHVE MO§TERiS!



ARASINDA



I’iNCi ADAM. — Neler



GEgENLER.



satiyorsun



bakalim



Halici



Ahmet ? AHMET* — Ne satarim ben amca ? Hah, halL.. lyi halilarim var. Ahmet Vinci Adani’a gaklagir, halilarim gdsterirU rlNCl ADAM. — gok gQzel! Ne mah bunlar? AHMET. -- Halis U§§ak bunlar amcal 11



tinci Adam dikkatle goklar, evirir gevirir. Ahmet haligi gere serer. ObUr adamlar da gelip hakarlar. AHMET. — Mai iyi, parasi da ucuz, I I’lNCl ADAM. — Ya!... Ka?a verdin bunu, Halict Ahmet? AHMET. — Elli liraya verdik. rlNCl ADAM. — (Tekrar maagene ederek.) Vallahi iyi... Has mal... Elli lira da 50k degil buna. Halim olmasaydi durmaz alirdim dogrusu... Hind Adam bu sSzler Uzerine gerdeki haltyi dacha dikkatli evirip gevirmige baglar. I-



AHMET. — Korkma, ?ik Uzerine gigne, tepin bak I Ba* na mi demez! Has maldir bu! Halis Us?ak. Avrupa boyasi yok ipinde hi?! KOk boya, yerli mall. 2’NCl ADAM. — Son fiati ne olur bunun ? AHMET. — Son fiati, mon fiati, elli lira i§tel Bizde yalan yok; anladin mi arkada§ ? 2’NCI ADAM. — lyi ya, Allah hayirli mh^teri «yersin. AHMET. — Eyvalla {Hemen haligi gerden alir, sirtma hor, g&rumege baglar.) Halilarim var... Hall... Halici... l!NCl ADAM. — Fena mal degil... Qok da Istemiyor haul... 2nd ADAM. — Elli lira eder mi sanki o hah ?



12



i



I’tNd' AIMM. — (DQ^unSr.) Eh... etmez de degil sauld* Sahnenin dibinde bir adam gorUnUr.



f K i N C i B e L 0 M HALICI AHMET iLE BlR M0§TERI ARASINDA DONYANIN EN TEMiZ EN NAMUSLUCA ALI§ VERl§I OLUR. Birinci Mu§teri Ahmefin kolandak'ileri gdrUnce al&kalahir. Hemen Ahmefe gakla§ir. Halilart tutap goklamiya baglar. I’lNCl Mtt§TERl. — Nedir bunlar bOyle? AHMET. — Halilar, kilimler seccadeler, ne isterseniz var. I’lNCl M0§TER1. — lyi ama ne hahsi bu bbyle % AHMET. — Halis U§§ak. 1. MC^TBRI. — U§§ak mi dedin ? AHMET: — Evet U§§ak... halis U§§ak. 1. M0§TER1. — (Halidan anlar bir adam tavrigla tekrar goklamiya ba§lar, yutUnii feurufftira/’.) U§§ak, U§§ak, diyorsun ama, hip de U§§ak’a. benzemiyor ! AHMET. — (§a§irir, hahgi boglu boyunca-yere sever; sa^ eliyle uzerine vurarak ok§ar. ButUn sa-



u I



I



1' 'I



,



Benzemiyor mu U§§ak’a? Ah!, Siz §aka ediyorsunuz kaliba? Eger bunlar U§§ak degilse, ben de e§ek gibi anmnm §urapikta! Gel istedigin adama gOsterelim. Gel, gel, ayagina ti§enme 1 Kim bunlara U§§ak degil derse, ben de sana maliini bedava verecegim, heiai olsun, var gtlle gtlle kuUan... G5- receksin, agiz yapmiyorum ben!...



ijf is, I



'I I" i|« jl! P ij' I



Ahmet ^haliyi yerden alir shrUkligerek Adam’a yakla§ir.



ttnci



AHMET. — Amca, dinin hakki i?in sen sSyle, bu hall U§§ak mi, degil mi ? Efendi U§§ak degil



I't,



diyor, ben de U§§akdir diyorum., 0 mu dogru sbylQyor, ben mi? SOyle allah a§kinal...



ll® J



rlNCl ADAM. — {Ualigi yeni goriiyormu§ gibl tekrar inceden inceye yoklamiya ba§lar. Halidan



li '■



anlar adam gibi kafasini salUyarak.) Yok... U§§akligina U§§ak ya... Mai kendini gOsteri* yor... Dogru sOylUyor bu adam... U§§ak i§te! U§5ak halisi nasil olur ba§ka ? Hem halls tJ§§ak, allah i^in iyi mal...



I!



2’NCl ADAM. — (O da aldkadar olur, haligi muayene



1 ] „j,



ederek.) U§§ak... U§§ak... Efendi amca halidan anlar. Ben de biraz anlarim. U§§ak. mah bu hall...



1 1«



14 II



Ahmet. — il-md Mu§terVge) Demedim mi sana ben, kardegim ? U§§ak halisidir bu ! Bizde yalan yokl Eger U§§ak degilse bu hah, bileklerimi keserim ben be I... 1. M0§TER1. — {Ahmefin bu kkttligi ve samimtli^i kar§isinda bozulmu§ bir hdlde).— Dur canim,



teia§ etme okadarl Anladik' U§§ak, U§§ak ama, ne istiyorsun bunlara bakalim ? Bir de fiatini s6yl6f AHMET. — Kolay iki gbztlm, sen bir kere mail begen ' helel Ahmet biitun malini yere serer. Mu$teri her biriiii ayriba gorur, eller, adimlar, kan§lar. Sonra bir tanesinin iizerinde durur. 1. Mt)§TERl. — Ey, n'e istiyorsun bakahm buna ? AHMET. — Kolay... Kolay... 1. M0§TERI. — Kolay diyorsun ,ama ne ? Kap lira? AHMET. — Elli lira, elli. I’lNCl MO§TERt



Ne?... Elli Ura mi ? •



AHMET. — Evet... elli lira. rlNCl M0§TER1. — Amma da yaptin ha I Elli



lira



olur mu bu hali hie?;.. r



AHMpr. — (Hayretle) Ay, fazla mi istedim? % M0§TER1. — Elbet fazla istedin ya ! (5



AHMET?. — Ha§a! Ben fazla istemiyornin. t. MtJ§TERl. — SOyle, sOyle, kaga ? AHMET. — {Ayni sadelikle). — EUi lira, elli. 1. M0§TER1. — Bak, yine dedigini diyorl Olur mu elli liraya canim ? Beni halidan anlamaz mi saniyorsun ? AHMET. — (Ciddi) Ha§a! Size halidan anlamiyorsunuz dedim mi ben ? Anliyorsunuz elbet. Anla­ maz misiniz big ? Mademki anliyorsunuz, degerini de vereceksiniz bu habnin. 1, MO§TERb — Veriyorum i§te, yirmi be§ lira. AHMET; — Yirmi be§ lira mi ? Yirmi beg lira ha ? Yirmi beg lirabk seccadtf degil ki bu 1 (Kahvedeki adamlara.) Siz sOyleyin yahu, yirmi beg lirabk hab mi bu ? I’lNCl ADAM. — Yok... Anlagin... Anlagin... Beyoglumuz maldan anbybr magallab. Degerini verir alir, olur biter. 1. M0§TER1. — (Bir in tereddut eder gttfi.) Haydi otuz lira olsun, artik. diyecegin kalmadi ya ? AHMET. — Elbet kaldi diyecegim, otuz liraya olmaz, eUi liraya olur bu mal, daha agagi olmaz. 1. M0§TERI. — (Kizar.) Ammada inatgi adam bu da be! Otuz beg liraya da diyecegin yok ya ? AHMET. — (Sikin.) Bdguna nefes tUketiyorsunuz... Ben bu seccadeyi tarn kirk beg Uraya aldim. 16



Halici Ahmet



1. MtJ§TERt. — Kirk be§ liraya mi ? AHMET. — Evet, tarn kirk be§ liraya! Sonra tam tig gtindtir.de sirtiiflda *ta§iyorum. Eger heItilinden bef§ lira' fazlaSirilan, elli lira verirsen, mal senin ollir; yok, vermezsen, bana kalir. Elli lirayk' 'Verdikten sonra, bunun elbet alicisi bulunur. 1. MtJ§TERl. — Amma da agzin kalabalikmig senin ha! AHMET. ^ (Miitevekkil.j Eh... Ne yapalim, kusura bakma, esnaf kismi biraz gok sbylerl Bende gevezeyimdir i§te. Ama ne var ki adam aldatmasmi bilmem... 1. MtJ§TERl. — Uzatmiyalim



arkada§... Bitsin ?u i?.



Benim de, acele i§im var... AHMET. — Peki... Bitsin! 1. Mt)§TERl. — Sana tam kirk ktigit veriyorum. Seccadeyi veriyor musun ? AHMET. — (Hiddetlice.) Vermiyorum; kirk dokux lira doksan dokuz kuzu§ otuz be§ para da versen, yine vermem ! 1. m0§TER1. — (Hiddetli.) ya!... kaga verirsin ? AHMET. — Elli liraya, elli I 1. M()§TERI. — Haydi sende allahini seversen... Birinci Ma§teri kizar, halicidan agrilir, yUramige



FT bs§l&r, birsz ilcriledihien sonrs bir§6ye /i&rkr v^rmif gibi durar. 1. lfO§TERl. — Kirk be§ lira verdim, yerdin mi? 1. ADAM. — Ver Ahmet ver artik.



Uzatmasana i?i



sen de ya!... AHMET. — (Ba^i oniinde so^uk kanlilikIa.)Bo§unanetes tllketme! Kirk dokuz lira doksan dokuz kuru§ otuz be§ para versen, yine vermem; tarn elli lira olacak. 1. MtJ§TERl. — Eh babacigira senin hah satmiya gOnlOn yok; o ba§ka mesele ! AHMET. — Var, var, vallShi var efendi. 1. M0§TERI. — (Sinirli haykirir.) Kirk dokuz lira doksan dokuz kuru§ otuz be§ para veriyorum, veriyor mu sun seccadeyi arkada§? AHMET. — {Gayet tabit.),Bayir... vermiyorum. Elli lira isterim. 1. M0§TERJ. — {Doner, hizla Ahmed’in yamn^ gelir.) Ey ayol, ben senin gibi esnaf gOrmedim hi? I Bu ne inat be? Ta$ ?atlasa dedigini diyorsun! AHMET. — (Qok yiimufak.) Inat degil efendim, inat degil... Huy! Bizde yalan yok I Bana Halici Ahmet derler. Benim babam da bOyleydi. Ben de tipki ona gekmi§im. Bizim dogrulugumuzu bQtiin aiem bilir bu memlekette. 19



1. Mt)§TERj. — Allah dcgruluktan ayirmasin. AHMET. — Amin... Amin!... 1. M(J§TERl. — Ben de senin gibiyimdir, dogrulugu severim... AHMET. — Allah dogruluktan ayirmasin. 1. MD^TERI. — Ben tarn



elli ya§indayim;



§imaiye



kadar kursagima haram lokma girmedi. Bir kere de yalan sOylemi§ degilim. AHMET. — Eh... temiz silt emmi§sindir... Mayan bozuk degilmi§ demek. Sen ona bak yoksa... i. Mii§teri cebinden ciizdani gikarir, para sayar. 1. Mt)§TERl. — A1 eili lirani, ver seccademi. AHMET. — Bilyrun. Bereket versin, gtlle gtile kuUanin, aldigmiz malm hayrini gbrtln. Eksik olmayin, var olun... 1. Ml)§TERl. — Sen de aldigin paranin hayrini gor. Ey, allahismarladik. AHMET. -- Gidin gtile gtile. Allah seltimet versip.. Birinci Miigteri savugur.



tigONco



bolom



ELLi LiRALIK BIR AL1§ VERl§ i§!NDE HELAlINDEN BE§ LIRA KAZANAN HALICl AHMET’iN SAADET HAlI. 1. ADAM. — Ey...



lyi



i§ yaptin.



Halici



Turnayi goztinden vurdun ha ? 20



Ahmet!



AHMET. — (Ciddi) Yok... Allah bin bereket versin. Bak sbyleyivereyim ben sana... Bu haliyi tarn kirk be§ liraya aldim tUccarimdan. Benim bunda be§ lira kfinm var. Be§ para fazlaysa kursagima yapi§sin kalsin! 1. ADAM. — Yok... Orasi byle



ya. Hani



ali§ veri§



oldu diyorum sanki... AHMET, — (Ba§ini sallar.) Orasi Oyle, orasi byie... Adamcagiz begenip de almasaydi ne olacakti sanki ? E§ek gibi sirtimda dola§tinp duracak degil miydim baliyi ? 2. ADAM. — Eh... Eh... tyi oldu iyi... AHMET. — (Kendi kendine soglenir.) Allah Ahmet kulunu dogruluktan ayirraasm, Allah haram parayi nasip etmesin... Qok §Qk11r Yarabbi... Qok §ttkhr, 50k §tiktlr... Seccadeler, kilimler... \. ADAM. — (Kahvedekile're.) Tahaf adamin biridir bu Ahmet. Yalan dolan nedir bilmez. Ke9eler sirtinda, ak§amlara kadar buralarda dola§ir. Ufak bir kSr buldu mu, hemert verir. Kafasini kes, yalan sbylemez. 2. ADAM. — Tahaf...



Bak



hele!



Biraz



aptalca



galiba? Yoksa bbylemi yapar ba§kasi olSa?.. 1. ADAM. — Yok...



AkiUidir



hani. Ama ne var ki



bbyle g6rmu§... AHMET, — Halis U§§ak hahlanm var... Halici..'. Ey... Hahci Ahmet geldi i§te... Hahci... Halici... 21



p.Orddncd BOLDM HALICI AHMET ILE BIrINCI M0§TERI ARASINDA OLAN DONYANIN EN TEMIZ, EN NAMUSLUCA ALI§ VER1§I BOZULUR.■ Bu aralik Birinci Mii§teri elinde seccdde, mStereddit bir hdlde tekrar sahnege gelir. AHMET.



(Birinci Mu§teri’gigdriir, §a§alar.) Hayirdir ingaliah?



1. MO5TERI. — Dnuttqm sormiya: bu seccade halis ytindendir, degil mi ? AHMET. — Evet, halis ytinden. 1. M0§TER1.



'



Sen yalan sbyleniezsin, dogru adam-



sin. Onun ipin sOyle bakayim i?inde‘hiQ pamuk ipligi yok mudur?



bana:



AHMET. — {Bu sual kar§isinda duralar, bir an du§unur.) Var, tabit var. 1. MtJ§TERl. — Var, ha ? AHMET. — Evet, var. 1. MU§TERL — (Fena halde bozulur, ne§esi Mapar.) , Haibuki ben bunu halis ytinden diye 22



§imdi de iginde pamuk ipligi var diyorsun! Oldu mu ya ? AHMET. — Oldu elbet. l^inde hiQ pamuk ipligi olmadan da ylln ball olur mu ya ? 1. Mt)§TERl. — Bilmem valiahi !... AHMET. — (Kahvedekilere.) Siz sbyleyin yahu... Olur mu, olmaz mi ? 1. ADAM. — Olm^z, olmaz... Biraz pampk ipligi bulunur elbet! Maldm ya dokuma icabidir. Biraz pamuk ipli^i de katarlar beyim. 1. Mt)§TERl. — Oyleyse bu bah yttnden degil, kan§ik demektir! AHMET. — Hayir, hayir, yiin hall ba§ka, kan§ik, hileli hall ba§kadir acanim. 1. m0§TER1. — Ey bunun i^inde de pamuk kan§ik ya i§te! Sen kendi agzmla sbylhyorsun bak ! AHMET. — Of !... Nasil sOyleyim a efendicigim? Siz anlamiyorsunuz. Bu seccade halis yiin ama, ne var ki ustasi arada bir pamuk ipligi de koymu§. Efendi amcanin dedigi gibi bu da zanaat icabi. Senin aradigin gibi safi yiin seccade pek bulunmaz. Seccade ipek de olsa bu bbyledir; 1. m€§TER1. — Banane?Ben elli lirayi halis yiin diye verdim. 23



AHMET. — Peki, aldigmiz hali yiindiir dij'oruz ya size i§te ? 1. Mtl§TERl. — Ama iginde tektQk de olsa, mademki pamuk ipligi de var, kabuIQm degil! •AHMET. — (Hayretler iginde.) O ba§ka byleyse. o ba§ka mesele can'cagizun!... §imdi anladim ne dediginizi... 1. M0§TER1. — Madem anladin, artik-al seccadeni. /



AHMET. — (Tereddutsiiz ve ho§nut.) Hay hay efendicigim, hay hay! Ver malimi. 1. Mt)§TERl. — Ver parami. AHMET. — Hay, Hay. (Cebinden elli .lirayi gikanr verir.) Buyrun gbzilm. Saym bir kere. §imdi sen ho§nut, ben ho§nut. 1. Mt)§TERt. — (Haltcmm bu diiriist muamelesinden pok memnan.) Ne yapayim, kusura bakma. Bana darilma sakm. AHMET. — Ha§a! Darilmak mi ? 0 ne s5z byle ? Demek ki kismet degilmi§. Anladin ya efendi, kismet , degilmi§ I Kismet de olmayinca, ne edeceksin kuzum ? 1. Mt)§TERl. — Eh, Allahismarladik. AHMET. — GtUe gtile, eksik olmayiniz. Var beyim... 24



olun



BE$iNCi



BOlOM



HALICI AHMET’iN AHLAkI INANgLARi TA KOkONDEN SARSILMIYA BA§LAR 1. ADAM. — Ayol Ahmet! AHMET. — Buyur agabey. 1. ADAM. — Ben senin yerinde olsaydim, valiahi geri vermezdim herifin parasini. AHMET. — {D&§unur.) yok... olmaz, olmaz... 1. ADAM. — Olm^z mi



diyorsun ? Oyle bir joIut ki



alimallah 1 AHMET. — {Sarsilmi§ bir hilde.) Dogru degilkiama.. 1. ADAM. — Dogru degil mi ? Oyle dogru ki... Satilmi§ mal geriye alinir mi hi? ? Aptal mism sen oglum ? AHMET. — (Kuvvetsiz.) Ehalmirda sanki... 2. ADAM. — Gbzti kOr miydi, almiyaydi ? Zorla vermedin ya ? AHMET. — .(Meyus.) Efendim mll§teri bu... tnce eleyip sik



dokuyacak degil ya ? G5zil kapali ahr,



alir i§tel... 25



1. ADAM. — Sonra da tutar geri getirir, degil mi? Sen de alirsin degil mi? Budala misin, nesin sen de ayol ? AHMET. — {Ozgiin.) Getirir ya, getirir i§te!... 2. ADAM. — Ey almasana sen de, be adam ? n



AHMET. — Hakkm var... Ben de onu yapamiyorum i§te. Kimsenin gdnlUntl kirmak istemem, alinm geri, ne ?ikar bundan diyorum. O almazsa ba§kasi alir, ba§kasi da almazsa bir ba§kasi, alir diyorum...



1"



iilw III



1. ADAM. — iyi ama Halici Ahmet, bueziyetde pekiItr mi ya? Yazik degil mi sana a oglum ?



•I



AHMET. — (Muteoekkiline.) Ziyam yok. AUah insanm



I!, il



kisnietini verir. Adamin gbnlft ho§ dldu ya, sen ona bak! Sen gene tatlihktan aynlma, sonu iyi gelir arkada§.



III



,#11""



Halici Ahmet sirtindakileri gere kor: istifler, tekrar omiizuna alir, dola§miga baglar. 15 %



It




2. MtJ§TERl. — Eyvallah arkada§. AHMET. —Gllle gule... te§ekktir ederim. Allah bin bereket versin. ^nci Mu§teri haliyi alir m savu§ur. 34



SEKiZiNCi BOLOM D1§I IglNE UYMIYAN ADAMIN TEK YALAN yOzOnden gEKTiCi OzOntO BUKADAR BOYOK VE EZiCl OLABILiR i§TE. 1. ADAM. — Ey Ahmet!... Tumayi t& ghztinden vurduh ha? 2. ADAM. — Vurdu, vurdu... Tam gdztinden vurdu ! 1. ADAM. — SOylesene Ahmet ? AHMET. — {Dalgin.) Ne sOyleyim yahu? 2. ADAM. —-Tumayi gOzilnden vurdun diyorlar sana? AHMET. — (Dalgin.) Ben mi?... Hal... Oyle... Oyle! Halici Ahmet-gok artik