MAKALAH BAHASA BALI Hanitadocx [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

BAB I PENDAHULUAN 1.1 Latar Belakang Cerpen inggih punika manut arti pekaryan sane madaging sarwa urip lan peplajahan. Cerpen punika dados ngranayang pejalan idup manusa, parilaksana manusa dados dados ngranayang metangi ulian cerpen punika. Sane dados nwacen cerpen akeh ipun maduwe inspeirasi ulian sifat tur pemargi tokoh sane kawacen. Akeh ring manusa nuutin pemargin parilaksana tokoh sane kasenengin ring cerpen. Nyurat cerpen inggih punika pekaryan sane dados ngelimurin manah. Nanging kaperluan kabisan antuk paribasa. Paribasa punika kaperluan anggen ngrereh nilai estetis cerpen punika. Kekaryanmg nyurat cerpen punika ngemerluang kebisan, ngwacen pengamatan lan pengalaman. Yening makepatpat unsur punika sampun mresideyang wawu kekaryan nyurat cerpen punika dados kekaryan sane aluh tur nglimurang manah. 1.2 Rumusan Masalah 1.Napi dading cerpen sane mamurda “Mataluh Nyuh”? 2. Punapi manten parilaksana tokoh ring cerpen puniki? 3. Napi piteket sane terkandung ring cerpen “Mataluh Nyuh” 1.3 Tujuan Mmasalah 1. Mangda iraga uning daging cerpen “Mataluh Nyuh” 2. Mangda iraga uning parilaksana tokoh cerpen “Mataluh Nyuh” 3. Mangda iraga uning piteket ring cerpen “Mataluh Nyuh” 1.4 Manfaat



6



1. Mangda iraga uning alur lan daging cerpen sane wenten ring “Mataluh Nyuh” 2. mangda iraga uning antuk piteket ring cerpen puniki 3. mangda raga stata uning antuk parilaksana ring cerpen puniki



BAB II PEMBAHASAN Unsur Intrinsik dan Ekstrinsik 2.1 Sinopsis ring cerpen “Mataluh Nyuh” I Gede Bayu inggih punika anak ring kaluwarga sane sederhana. Selanturnyane ipun seneng teken pangukudan anak istri sane mawasta Gek Ela. Nanging Gek Ela punika nenten seneng teken anak sane ten madue punapi. Ulah kesombongane kaluwarga Gek Ela bangkrut lan ipun tiwas. Ring ditunyane ipun maselselan krana ipun ipidan maparilaksana ngagu. 2.2 Unsur Intrinsik a. Judul / Murda Mataluh Nyuh b. Tema perjuangan anak desa c. Penokohan I Gede Bayu: Tidak putus asa dan tidak menyerah Gek Ela: Sombong dan angkuh Ibu Gek Ela: Sombong dan suka menghina orang lain d. Amanat amanat dari cerpen ini adalah  Tidak menyerah dan tidak putus asa dalam menjalani hidup  Jangan menilai orang lain dengan cepat  Sabar menghadapi tantangan dalam hidup e. Alur Maju: cerita METALUH NYUH dikatakan alur maju karena ceritanya berurutan dari tahap perkenalan, sampai terjadinya konfik, hingga penyelesaian masalah



6



f. Latar



Latar waktu: sore hari, pagi hari Latar tempat: Desa Giri Jagat,peken Payuk, umah Gek Ela, Latar suasana: sedih, tidak mudah putus asa, menyesal. 2.3 Unsur Ekstrinsik a. Biografi penulis Kakaryaning saking: Ni Putu Hanita Noviliani 2.4 CERPEN MATALUH NYUH Sedek dina anu, ring Desa Giri Jagat kawentenan anak sane mawasta I Gede Bayu, timpal – timpalne biasenyane ngaukin De Bayu. Ipun kawentenan madue kaluwarga sane bercukupan lan sederhana. De bayu punika anak sane jemet, dueg, lan bagus. Jemet nulungin rerama sane makarya ring peken. De bayu seneng tur angob teken kejegegan anak sane mawasta Gek Ela. Anak sane sugih, ajum, jegeg, lan solahnyane kaon, angob teken kejegegan ipune. Sedek dina anu De Bayu libur ngambil kekaryan santukan ipun matetulung teken rerama meadolan ring peken sane ngadol sarwa pala bungkah, pala gantung, lan sembako. Ring peken, lantas rauh Gek Ela sane lakar matumbasan ring warung rerama De Bayu, daweg nika ten nyelapang ngadolang Gek Ela. De Bayu angob nyingakin kejegegan paras Gek Ela, manis kenyemane. Lantas De Bayu lanjut ngadol mangda mresidayang ngenepin sane mawasta isin paon kaluwarganyane. Berjalannya waktu galahe sagetang sampun wengi, De Bayu madabdaban mareresik warungnyane sane lakar metutup. Buin benjangne De Bayu ngajakin Gek Ela makunyit dialas ring tongos biasane De Bayu mapupul sareng sawitrannyane. Sedurung ketemuan De Bayu nglaksanayang ring jaba seperti mareresik ring natah umahne, ngepel, mebanten saiban, lan lianan jantos puput. Sesampunnyane De Bayu puput mareresik ring umahne ia lantas madabdaban katemu sareng Gek Ela. Neked ring tongos tujuan De Bayu ngantosang Gek Ela kanti teka. Kantos duang jam Gek Ela wawu rauh sareng cayan mua sane ngagu. “ngudiang bli ngajakin tiang katemu?” petaken Gek Ela sareng ati sane sombong “tiang ngajakin adi matemu, sawireh titiang demen ajak dewek adine” pesaut De Bayu sane alus.



6



“sing nyak tiang, tiang ten seneng teken bli” kenten pesaut Gek Ela, lan langsung melaib mulih.



Gek Ela sane egois punika terus melaib nanging di duri De Bayu terus nguberin Gek Ela. Sesampunnyane neked ring umahne, Gek Ela langsung mesadu teken memene. “nak engken pianak ibukne?” “Ela sing demen teken De Bayu buk!” “Ije anakne, De Bayu!!!”. Lantas memene Gek Ela sane mesebeng tegeh pesu nyagjagin De Bayu di mukak angkul – angkul umahne Gek Ela. “Om Swastyasru buk” “nak engken pianak ibuk to?”. Lantas De Bayu mesaut “ kenten buk, tiang seneng teken Gek Ela nika” “seneng ngajak panak buk e?!!” napi kar baang De pianak ibuk e, sadar diri deweke ” Keto pesaut memene pateh ngagune teken pianaknyane. “icenin tiang kesempatan malih siki buk” “sing ade kesempatan buin mulih awak”. Kenten ngagune memene Gek Ela, nanging I Gede Bayu tetep sabar yadiastun kanistayang teken memene Gek Ela. I Gede Bayu nenten putus asa lan tetep ngejalanang idupnyane. Kirang langkung telung bulan disampune I Gede Bayu ngemargiang pejalan idup sane ten becik lantas ipun madue manah ngaryanang usaha ngaryanin mebel utawi siosan jagi kaanggen pangupajiwa, rikala ngmargiang idup lan kariwekasang. Alaon – alon De Bayu ngamolihang kekaryan ngaryanin mebel seluir ipun: meja, lemari, ,muah prabot ring paon sane siosan. De Bayu ngenemuang hasil sane kaaptiang sampun mamargi antar. Mangkin De Bayu sampun madue tenaga sane ngyarengin ipun makarya ring ngejalanang usahanyane. Galah ngancan memargi, usaha De Bayu lancer lan sukses. Sedek dina anu, ipun makta orderan meja sane nampek ring peken Payuk, ten nyelapang I Gede Bayu matemu sareng Gek Ela anak istri sane katresnain dugas i pidan, tur mangkin meadolan es kuud ring peken Payuk. I Gede Bayu nyambat sara teken Gek Ela sareng memene, sambilange numbas es kuud. “Yih Gek Ela dini, punapi gatrane mangkin?, suwe dadosne iraga ten ketemu, minab Gek Ela lali teken paukudan bli mangkin”. Masaut Gek Ela kasarengin kenyem elek sambilanga nyabat tangan I Gede Bayu. “Yih Bli De Bayu nembe Bli cingakin tiang mangkin, inggih Bli mangkin tiang kenak kemanten, yen Bli De punapi gatrane mangkin? Dados cingakin tiang mangkin sios ring paukudan Bli sane mangkin sekadi bagus, aleb, tur mawibawa. Masaut I Gede Bayu sambilange makenyem. “ngih Gek, puniki kawentenan Bli mangkin magarapang usaha sane anggen



6



pangupajiwa lan idup kariwekesang. Mesaut Gek Ela “inggih Bli, mangkin tiang angob teken



paukudan Bli sane sampun dados mandiri kariwekesang dumogi Bli stata ngenemuang karahayuan, ten sekadi dewek titiang mangkin sane ten mrasidayang ngrereh pangupajiwa sane pasti sekadi idup tiang sane dumun sane serba mewah tur nyelekang paukudan Beli sane pidan. Kadi rasa mangkin tiang nyesel teken ucapang tiang sane i pidan, dadosne tiang mangkin nunas iwang teken paukudan Bli santukan tiang maparisolah ring Bli kaaptiang tiang mangkin”. “ten punapi Gek Bli sampun lali teken kaiwangan Gek i pidan. Sane mangkin jemetang iraga ngrereh pangupajiwa sane dados bekelan idup ngantos kariwekesan. Bli wantah prasida ngaptiang dumogi pemargi adine ngenemuang karahayuan, sane mangkin santukan sampun nyaluk sanje Bli jagi nglunsur mepamit. “ngih alon – alon Bli” pesaut Gek Ela sane nyesel. 2.5 Biodata 



Nama: NI PUTU HANITA NOVILIANI







No absen: 32







Kelas: IX I







Tanggal, tempat lahir: Denpasar, 25 November 2004







Jenjang pendidikan: TK Samuscaya Kumara Werdhi, SDN 4 Ketewel, SMPN 3



6



Sukawati.



BAB III PENUTUP 3.1 kesimpulan Berdasarkan uraian pembahasan di atas maka penulis menyimpulkan bahwa cerpen merupakan jenis karya sastra modern yang dihasilkan dan berkembang dalam kehidupan masyarakat modern. Cerpen (cerita pendek) ialah karangan pendek yang berbentuk naratif. Cerpen mengisahkan sepenggal kehidupan manusia, yang penuh pertikaian, mengharukan atau menyenangkan, dan mengandung kesan yang tidak mudah dilupakan. Selain itu cerpen memiliki unsur intrinsik dan juga unsur ekstrinsik. 3.2 saran Saran-saran yang ingin disampaikan penulis dalam makalah ini adalah sebagai berikut: 1.    Dalam mencari unsur-unsur cerpen kita harus membaca cerpen dengan sekasama dari awal hingga akhir cerita. 2.    Dalam penulisan cerpen kita harus menentukan langkah-langkah seperti menentukan



6



tema terlebih dahulu, menentukan tujuan, dan menyusun kerangka cerpen.



DAFTAR PUSTAKA http://rajegangbasabaline.blogspot.com/2013/10/prosa-bali-anyar.html?m=1



6



http://sule-epol,blogspot.com/2016/02,makalah-cerpen.html?m=1