Daftar Istilah Anatomi 103 [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

DAFTAR ISTILAH ANA TOM I ASING - INDONESIA INDONESIA - ASING



I •



r' &. '



..



H I . \:



BAnAS,'



DAFTAR ISTILAH ANATOMI ASING - INDONESIA INDONESIA - ASING



Rachmat Santoso Soeparmo, Bambang Rahino Setokoesoemo, Santoso, Soepratikjo Bambang Sepoetro, Soesahto Prij osepoetro, Mas Loegito.



PERPUST AKA A N



PUSAT PEMBINAAN DAN



$



PE NGEMBANGAN BAHASA



DEPART EMEN PENDID I KA N



DAN KEB UDAYAAN



~



Pusat Pembinaan dan ·Pengembangan Bahasa Departemen Pendidil BA WAH L1DAH ' nian granulations hipo-: hypo­ grasilis _ GR AC ILI S hipofaring: hypopharynx gubernakulum: gubernaculum hipofisis; embelan otak: hypo­ gumun; filtrum: philtrum physis gunduk; kolikulus: colliculus hipogastrik: hypogastricus



gusi; gingiva: gingiva hipogastriun: hypogastrium



hypoglosus - + BAWA H-L1 DA H



hipokampus -+ T ANGK R habenula: habenula hipokondrium: hypochondri­ habitus; perawakan: habitus um haid; menstruasi: menstruatio hipotalamus: hypothalamus hal us: tenuis



H



55



hipotenar



inskripsi



potentia hipotenar: hypothenar hipotimpani: hypotympanum impregnasi: impregnatio histokimia: histochemistry impresi -+ JEJAK histologi -+ ILMU JA RI NGAN inaktivitas; tidak aktif: inacti­ hitam: melania; niger vitas homolateral: homolateralis indiferens: indifferens homolog: homologia individu; perseorangan: indivi­ horisontal ~ MEN D ATA R dum hormon: hormon indria: sensus; lactus hulu ~ GAGANG indria pengecap: gustus hulu hati; epigastrium: epigas­ induk: mater trium indung telur: oophoron hulu kembar;, bisep: biceps indung telur; uritan: ovariuril hulu lambang; kardia: cardia inekual; tidak sarna: inaequalis humor -+ CA I RAN inervasi; persarafan: innervatio infantil: infantilis infeksi; terjangkit: infectio inferior -+ B AWAH ibu jari: pol/ex inflamasi ~ RADANG iga; rusuk: costa infFa-: infra­ ikal: glomerulus: glomerulus infundibulum -+ CORONG ikatan: conexus inion: inion ikat; Iigamen: ligamentum inklinasi:Jnclinatio inkomplit; tidak lengkap: in­ ileum ~ UJUNG us S HALUS completus ilium -+ T UI.ANG usus ilmu jaringan; histologi: histo­ inominata; tanpa nama: irmo­ logia minatus ilm'u penyakitkulit; dermatolo­ insang; brankium: branchium gi: dermatologia



insersi: insertio ilmu urai; anatomi: anatomia



insipiens: incipiens i1mu urai perbandingan -+ insisi; menoreh; mengiris: inci­ sio ANATOM I PERBAND INGAN imbibisi: imbibitio insisur -+ TA KIK imbuhan: succenturiatus; affixus insisur Lanterman; takik Lan­ terman: Lanterman's incisures imperforasi: imperforatio inskripsi: inscriptio impoten; lemah syahwat: im­



I



56



insufisiensi



tze



: janiD~ fetUs: fetus; foetus insnfisiensi: insuffic ientiu jantan ---* M .\SKLlL1N insula Reil; pulau-,JUta Reil: jan ng: cor Reii's insula integumentum; kulit: integu­ jar ak: distantia mentum jari: dactylus; digitus inter-: interjaringj retinakulum: impressio interior: interior jaringan awab kulit: subcutis intermedius: intermedius j aringan dasar _ 1. PERENKIM, 2. STROM internus ~ DJ\ L\~1 jaringan epitel: epithelial tissue interstisium ---+- SELA G jaringan epitel berder et: pseu­ intestin ~ usus doslratified epithelium inti; nukleus: nucleus jaringan epitel ber)apis: strati­ intima ---+- TERDA I M fied epithelium intra-: intra jaringan epitel peraliban: tran­ introitus; gerbang: introitus sitional epithelium intumesensi ~ INTUMESC E'mA jaringan epitel selapis: simple inversi; terbalik: inversus epithelium iskemi: ischemia jaringan glia: glia-tissue iskium ~ TU L ANG DUDUK jejak; impresi: impressio ism us ---* G ENTIN G jelai Wharton: Wharton's jelly izis ~ SEL APUT PELANGI jeluk j ekskavasi: excavatio jembatan : pons jendela -4 rI NG KA P jago; ayam jantan: gallus jendol; eminens: eminentia jala; rete: rete jengger ~ BALU· G jala buah zakar: rete testis jala Malpighi: Malpighi's rate; jeroan _ l. SPL ANKNIK . 2 VISERA, 3. ViSKUS



rete Malpighi jimak -+ KOHABITA SI



jalan: via jiwa: mens



jalinan; retikulum: reticulum jonjot: villus



jalur; trak: tractus jumbai: fimbria



jalur Gowers ---+ T RAK GOWERS jungtur -+ SAMBUN GAN



jalur Gudden ~ TRAK GOODEN jurai; berkas; fasikulus: fasci­ jalur Lissauner; TRAK L1SSAUNER culus Jarnak; plural: pluralis jurai Schultze; berkas Schul­ jangat: corium tze: Schutze's fascicle



J



57



karunkula



jaring



juring



~ RLJ AS



kanal Reissner: Reissner's ca­ nal kanal Schlemm: Schlemm's ca­ nal kaca: vitrum kanal Stenon: ' Stellon's (sten­ kacukan: hybrida sen's) canal kadaver: cadaver kanal Vidius: Vidius canal kait: uncus kanal Volkmann: Volkmann's kait; hamulus: hamulus canals kandung - 4 I. B U RSA. 2. VES IK" kait ~ H A M LIS kandung air mata: dacryocysta kaki; pes: pes kandung buah zakar-+ S K O I~'I M kaku -+ TE( ;"R kanta - '+ L ENS,\ kalang; areola: areola kantung l'-+ I. ~) I.IK E L. 2. KAUSTR lJ 1 kaliks -* CAIVA N kantung Graaf -+ FO LlK f' l. G R..\A F kalikulus ~ PI ,\ LA kapi; troklea: trochlea



kalks --+ TlING K"K kapiler: capillaris



kalosus --r BA LO K kapitalis ---7 I TA M A



kalvaria -* K U ijA H TENG K O RAK kapitulum --?- PENDUL. kamar: camera kapsul --?- SIW'A I. kampuh balok-otak: raphe cor­ kapsul Bowman: bowman's cap poris callosi suI kampuh langit-Iangit: raphe kapsul Glisson: Glisson's cap­ palati sule kampuh sisi pelupuk mata: ra­ kapsul Malpighi: Malpighi's phe palpebralis lateralis capsule kampuh; rafe: raphe kapsul Tenon: Tenon 's capsule kanal Alcock: alcock's canal kaput --r K E PALA kanal Cloquet: Cloquet's canal karang: petra kanalikulus --r Sli MPIT kardia --* H UL U LA\IIL\ , G kanan; dekster: dexter kardiografl: cardiographia kaiina --?- W NAS kanal FaUopius: Fallopian ca­ kario-: karyo nal karotis: carotis kana! Haver: haversian canals _karpus; pergelangan tangan: kanal Hensen: Hensen's canal kanaI Hunter: Hunter's canal carpus kanal Nuck: Nuck's canal L~arltnkula: caruncula



K



I.'



58



kasar



kelenjar Rivinus



kelangkang; sakrum: sacrum kasar: asper



kelenjar: glandula kaseosa: caseosus



kastrasi; pengebirian: castratio kelenjar anak ginjal .....:+ ADRENAL kelenjar Bartholin: Bartholin's katup: valvula



gland katup Bauhin: Bauhin's valve



kelenjar Bowman: Bowmanis katup Eustachius: Eustachian



valve



gland kelenjar Brunner's: Brunner's , katup Fallopius: Fallopian val­



glands ve



-kelenjar Cowper: Cowper's katup Heister: Heister's valve



gland katup pangkaJ tenggorok -r



EPIGLOT IS kelenjar Ebner: Ebner's gland katup RosenmuUer: Rosemnul­



kelenjar gondok -+ TIR EOlD ler's valve



kelenjar Henle: Henle's glands katup ·s emilunar: valvulae se­



keJenjar kacangan .....:+ TIMUS milunaris



kelenjar Krause: Krause's katup SyJvius: sylvian valve



glands katup Thebesius: Thebesius's kelenjar - Lieberlmhn; Kripta valve Lieberkuhn: Lieberkuhn kauda -+ E KOR - glands or crypts kelenjar Littre: Littre's glands



-kandal: caudalis . . kelenjar liur: glandula salivares



kavema: rongga: caverna kelenjar Judah; .p ankreas: pan­ ·kavum; rongga: cavum creas ~.kavus -+ CEI\.UNG kelenjar Meibom: Meibom's -keangsaan: ~nser (anserinus) glands keaslian; kemurnian: virginitas lkelenjar Moll: Moll's glands kebiruan: ceruleus kelenjar Monro: Monro's kecil: parvus gland .. ­ keempat: quartus .kelenjar Montgomery: Mont­ kehamilan: graviditas gomery's glands kejadian; genesis: genesis kelenjar Naboth: Naboth 's kekang; frenulum: frenulum glands kelabu: 'cinereus kelenjar Nubn: Nuhn's glands kelabu; griseus: griseus kelenjar prostat: prostata kelahiran; natus: natus kelenJir Rivinus: Rivin~s's ]\elana; vllgus: vagus



59



kelenjar Rosenmuller .



kolateral



phagus esophagus !?land kelenjar Rosenmuller: Rosen­ kerucut; kon: conus muller's gland kerucut Haller: Haller's cone kelenjar Skene: Skene's gland kerudung; tunika: tunica kelenjar Suzanne: Suzanne's kerut; ruga: ruga gland



kerut iris: rugae iridis kelenjar Zeis: Zeis' gland



kerut lambung: rugae gastricae kelentit; klitoris: clitoris



ketiak; aksila: axilla keliling:' circumferentia



(ke) topong; galea: galea kclopak ~ Di\ll N KATUP



ketuban -~ AMNION kelopak mata ~ PI'LUPUK



khatulistiwa ~ F.KUATOR kiasma ___ PALANG keluk: reflexus



kelumpuhan Klumpke: Klump­



kifoskoliosis: kyphoscoliosis I.., ke's paralysis kilus: chylus kemah: tentorium kiri: laevus kemaluan: pudcndus: plldendus kiri; sinister: sinister kIaslnatosit: klasmatocyta kernbar: gemellus kernih;' kencing: urina klaustrum ~ TUDUNG kemunduran: retrogres: retro­ klavikel ~ SELANGKA gressus kleido : cleido . kernunduran -+ OEGEI' ER ,\ SI klirnakteriurn: climacterium klinoid ___ SEMLI RANJANG kemurnian ~ I( EASLIAN kencing --+ KFMIH klitoris ~ KELENTIT klivus -+ L EREN(; kendi: aritena kendur ~ L EMB EK kloaka: cloaca kenyal -+ ELASTIS koana -+ LUBA NG HI()UNG DALAM kepala; kaput: caput koce.k; utrikulus: utriculus keping: cotyla kohabitasi; sanggama; koitus; kerarnpang; perineum: perine­ persetubuhan; jirnak: cohabi­ um tatlo; coitus kerang; konka: .concha koitus --- KOHABITUS keras: durus koklea -+ RUMAH SIPUT keratin: keratin koksa -+ TULANG PANGGUL kerat; krena: crena koksiks -+ TIL GG ING keringat; peluh: sudor kolagen: collagen kerongkongan: esofagus: oeso kolateral: collateralis



.



60



.



(



~orpuskel



Ruffini



kutub



kromosom~X:' X-chromosome



puscles kromosom-Y: Y-chromosome



korpuskel Ruffini: Ruffini's krus --1- TUNGKAI



corpuscles korpuskel Schwalbe: Schwal­ kuala: conJluens be"s corpuscle kubabj rorniks; kupula: Jornix; korpuskel Vater-Pacini: Vater­ cupula Pacini's corpUscles kuadrisep -+ CATUR HULU korpuskel Virchow-Hassall: kubah tengkorak; kah'aria: Virchow-Hassall's corpus­ calvaria



. cles kuboid: cuboideus



korpuskeJ Wagner: Wagner's kuduk --1- TENGKUK



corpuscles kuk: jugum



korteks; kulit: cortex korugator --1- PENGERUT .I pipa Rivinus; duktus f .ivinus: pleksus Meissner: Meissner's Rivinus' ducts plexus pipa Ruysch; duktus RU:/sch: pleksus Remak: Remak's ple­ Ruysch's duct xus pipa Santorini; duktus santa-i­ pleura -+ SELAPUT PARLI ni: Santorini's duct plural ~ JAMAK pipa Stenon; duktus Stenon: pohon; arbor: arbor Stenon's (StenselJ's) duct poli-: polypipa Wharton; duktus Wbar" pons Varolius: Varolius' pons ton: Wharton's duct pontikulus: ponticulus pipa Wirsung; duktus Wir­ pori: porus sung: Wirsung's duct poros -4 SUMBl! ·p ipa Wolff; duktus Wolff: wolf porta; gerbang: porta . fian duct pos __ SETELAH



pipi: bucca; mala posisi: positio



piramid -- LIMAS poster ior - BELAK ANG



piramid Ferrein -+ LIMAS FE RREN potong: incisus piramid Malpighi: Malpighi's poyang: otavus pre-; ebelum; pro-: Iprae-; pro­ pyramids prekuneus: precuneus piriform: piriformis pisiform: pisiformis I premolar; geraham depan: pita; tenia; lemnJskus: taenia; praemolaris preparasi --y P - SIA PAN



tenia;' lemniscus pita Rei): Reil's ribbon preparat -+ SEDl,\ AN



pitUita; lendir: pituita pr~sor ---,. PENE KAN



plasenta; uri; tembuni: pla­ primata: primalo



centa .primer -+ PE RT AMA



plasma: plasma primitif; sederhana; simplex: plasma otot -+ SARKOPLASMA primitivus; simplex ·



p)atisma: platysma primordium: primordium



73



rangk a



prisma



pulau Reil: Reil's insula prisma: prisma pro - PRE pundi Morgagni: Morgagni's profundus ~ ~-H' I'I Il ALA M pouch proksimal: proximus pundi Rathke: Rathke's pouch proksimal ~ M r: ~ I.·\ NG KAL punggung; dorsum: dorsum pronasi: pronatia puntllk; kumulus: · cumulus pronator: pronator puntuk; montikulus: monticu­ pronefros: pronephros lus



prosensefalon _ OTA K OE PA N pupil: pupilla



protoplasma: protoplasma pusar: omphalos; umbilicus



protuberansia: protuberantia pusaran: vortex



pseudo; semu; palsu: pseudo­ pusat: centrum psoas ~ PINGGA NG pusat semioval: centrum semio­ pterigoid: pterygoideus valis pterigoma _ SA YAP TULANG BMI putamen: putamen pucat; paUdus: pa/lidus putih: albus . pucuk motor Ranvier: Ranvi­ puting: mamilla; umbo er's motor point putingan; mastoid: mastoideus pudendus -* K EMALU A N puting; papila: papilla pudunan; dekJif: declive pu(ing susu: papilla mammae pukal; pejal: compactus pukas; vulva; ferji: cunnus; , radang; inflamasl: inflammatio vulva radial: radialis pulau; insula: insula radiasi ~. PAN A R pulau ~ I. PU L AU REIL. 2. INSU LA RElL rafe ~ KAMPU H



pulau Langerhans: Langer­ rahang atas: maxilla .



hans' isiands rahang bawah; mandibula:



pulau Rei!: Reil's insula mandibula puJmo ~ PARU rahim; uterus: uterus pulpa -+ . EMPULU R rambut: pilus pulposus - BERSEMPULUR rambut kepala: capillus rambut pembantu: hirci pulsasi - UEN YUT pulvinar: pulvinar ramping; grasilis: procerus; grticiiiS '



pundi - Douglas: Douglas' cul­ rangka: sceletum



de-sac



R



74



ranting



reunien



respirasi; pernapasan: respira­ ranting: ramulus ti~; respiration is ranting tenggorok; bronkiol: restiform: restiformis bronchiolus rete - + JALA rapat - + PA DAT retikular: reticularis rasemosus - 7 SfP L RTl MALAI rawan: cartilage retikulum -+ J A LIN A N retina: retina rawan Meckel: Meskel's carti­ retinakula kulit: retinacula cu­ lage rawan Reichert: Reichert's car­ tis retinakulum kapsul sendi ping­ tilage gang: retinaculum capsulae ar­ rawan sabut; rawan serat: fi­ ticularis coxae brocartilage rawan Santorini: Santorini's retro-: retTO­ cartilage retrobukal: retrobuccalis rawan serat -+ Ri\WAN SABUT retroesofageal: retrooesophage­ rawan Wrisberg: Wrisberg's alis cartilage retrofaringeal: retropharyngea­ regenerasi: regeneratio lis rektal: rectalis retrotleks - + BALIK BELA KAN G



rektum: rectum retrotleksi: retroflexio



rektus :.-. LUR 4S . retrogres -+ K EM U~DU RAN rekuren --+ ME MBALIK retrolingual: retrolingualis relung; resesus: recessus re~romamal: retromammalis relung Reichert --+ RESESUS RE I­ retromaIidibular: retromandi­ CHERT bularis renal is: renalis retromastoid: retromastoidalis ren; ginjal: ren; renis



reseptor: receptor retronasal: retronasalis resesus -+ RELUNG retrookuJar: retroocularis resesus epitimpani; cekung epi­ retroperitoneal: retroperitonea­ timpani: recessus epitympani­ lis cus retrosekal: retrocaecalis resesus optik; cekung optik: re­ retroservikal: retrocen?ii:alis cessus opticus retrostemal: retrostemalis resesus Reichert; relung Rei­ retroversi: retroversio chert: Reichert's recess~ re~en; penghubung: reunient



75



sabuk



rigi



rigi; ager: agger rinensefalon: rhinencephalon roma; lanugo: vel/us; lanugo I t.lmbensefaJon: rhombencep­ halon romboid -+ , BEL A H K ETlJPAT rona; warna: chroma rongga: cavitas rongga - ... \, KAVE RNA , 2. KAVUM rongga abdomen -... RONGGA PER UT



rongga dada: cavum thoracis rongga hidung: vestibulum ,na­ si rongga Meckel: Meckel's cavity rongga mulut: cavum oris rongga perut; rongga abdo­ men: cavum abdominis rongga telinga tengah; timpa­ num: tympanum rongga Tenon: Tenon's space rongga timpani: cavum tympa­ m rongga timpani -... RONGGA rongga VaJsava; rongga timpani: Valsava 's antrum rostom -+ PARUH rostral: rostralis rotator: rotator ruang: spatium ruang antar iridokorneal: spa­ tia anguli iridocomealis ruang antar-rusuk: spatium in­ tercostalia ruang blastula: blastocoele



76



ruang epidural: spatia epidura­ Ie ruang episkleral: spatium epis­ clerae ruang Fontana: Fontana's spa­ ce ruang Kiernan: Kiernan's spa­ ce ruang retrobuibar: retrobulbar space ruang retrokardiak: retrocardi­ ac space ruang Retzius: spatium Retzius ruang Robin: Robin's space ruang Schwalbe: Schwalbe's sapce ruas jari; falang: phalanx ruas; juring; segmen: segmen­ tum ruas tulang belakang; spondi­ Ius; vertebra: spondylus; ver­ tebra ruas tulang punggung palsu: vertebrae spuriae rudimen -.. SISA ruga -* K ERUT rumah siput; koklea: cochlea mngu; pendengaran: auditus runjung; pinea: pinea rusuk ~ I G A rusuk palsu: costa spuriac



s sabit; falks: falx sabuk; zona: zona



sabuk Giacomini



segitiga Scarpa



sabuk Giacomini: Giacomini's­ perichondrium band salut tolang; periosteum: peri­ osteum sabuk Rei!: Reil's band samar: occultus sabuk Remak: Remak's band sambungan; jungtur: junctura sabuk Retzius: Retzius' band sanggama -c> KOliABITIJS sabuk Vicq d' Azyr: Vicq d'­ saraf: nervus Azyr's band saraf Sappey: Sappey's nerve sabut; serat: fibra . saraf Scarpa: Scarpa's nerve sabut Purkinje: Purkinje's fib­ saraf Vidius: Vidius' nerve res sarang: nidus sabut Remak: Remak's fibres saringan; penapis: crib rum sabut-sabut Tomes: Tomes' fi­ sarkoplasma; plasma otot: sar­ bres coplasma safena: saphena sarkolema; selubung otot: sar­ sagita; panah: sagitta colemma , sagital: sagitta lis satu -c> M ONO sakroiliak: sacroiliacus satuan ginjal -c> NEFRON



sakrokoksigeal: sacrococcygeus sayap: pteryon



sakrolumbal: sacrolumbalis



sayap; ala: ala



saku: saccus sayap tulang baji; pterigoma:



saku air mata: saccus lacrima­ pterygoma lis sebelum -c> PRE saku endolimfatik: saccus endolymphaticus sebum -+ P,~L1T sederhana -c> PRIMlTIF saleh: sacer sediaan; preparat: praeparu salping: salpinx tum saluran; akuaduk: aquaeductus sefalik -c> (MENG ENA I) KEPAl. A saluran empedu: choledochus segi empat: quadratus saluran telur -7 I'AB UNG FALLO?I US se~tiga; trigonum: trigonum . salut; liang sanggama; vagina: segitiga Lieautaud: Lieutaud's vagina triangle salut perut; peritoneum: peri­ segitiga Reil: Reil's triangle toneum segitiga Scarpa: Scarpa's tri­ salut rawan; perikondrium: angle



77



segmen



0 .



sel horizon tal Cajal



selangka; klavikel: clavicula segmen - IWAS selaput; membran: membrana segmen Ranvier: Ranvier's seg­ selaput bening; sclaput tanduk; ment kornea: cornea segmen spinal: segmentum spi­ selaput Bowman - ~ MEMBRAN nale BOWMAN segmenlasi: segmentatio selaput Bruch --4­ M EMBRA N BR UCH



sejati: verus selaput Cloguet ­ M EM ll RAN CLO·



sekarat: agonia GUET sekatan; labirin: labyrinth us selaput Corti -+ MEMDRA N CORTI sekat buah zakar: septula testis selaput dara; himen: hymen sekat cekung mala: septum or­ selaput Descement -+ MEMBRAN bitale DESCEMENT selaput keras; sklera: sclera sekat dada; mediastinum: me­ selaput otak -~ PA KIMENlNG diastinum selaput otak; mening: meninx sekat mediastinal: septum me­ selaput otot; fasla: fascia diastinalis selaput paru; pleura: ·pleura sekat paha: septum femorale sekat rongga badan; diafrag- · selaputpelangi; Iris: iris selaput tanduk -~ SELA PUT BE· rna: diaphragma . NING sekat; septula; septum: septula; selaput timpani: membrana septum tympani sekin; stilus: stylus sel Betz: Betz's cells sekitar: circum sel Cajal: (Ramany) Caja/'s cells sekoci; skafa: scapha sekresi: secretio sel Claudius: Claudius cells sekresi: secretio se' Corti: Corli's cells sekret: secretum sel darah -~ HEMOSIT sekrum -~ K ELANGKANG sel darah merah - ERITROSIT seks: sexus sel darah putih _ LEUKOSIT seksual: sexualis sel Deiter: Deiter:s cells sel eosinonI: eosinophil cells sekum: caecum sel eukariotik: eucariotic 'cells sekunder: secundus sel Golgi: Golgl's cells sel: cella sel Hensen: Hensen's cells sela; diastema: diastema sel horizontal CajaI: Cajal's selang; interstisium: intersti­ horizonwl cells tium



78



sel Bortega sel Hortega: Hortega's cells seJiak -r (M EN GEN;\ I ) PER UT selirang; azigos: azygos; impar sel KupfTer: Kupffer's cells sella - .... PEL ANA sel Langerhans: Langerhans' cells sel Langhans: Langhans' cells sel Leydig: Leydig's cells. selokan Sibson: Sibson's groo­ ve selom: coeloma sel Paneth: Paneth's cells sel Purkinje: Purkinje's cells sel Rindfleisch: Rindfleisch's cells sel Rouget: Rouget's cells sel saraf; neuron: neuron sel Schultze: Schultzse's cells sel; selula: cellula sel Sertoli: Sertoli's cells sel telur; ovum: ovum selubung; diplo: diploe; diploid selubung Henle: Henle's sh~ath selubung otot -+ SARKOLEMA selubung Schwann: Scwann's sheath . selubung telur: oolemma seluJa -+ SEL semen -4 MAN I semilunar: semilunaris semioval:· semiovalis semisirkuJar: semicircularis semispinal: semispinalis semitendinosus:.semitendinosus semu -+ PSEUDO



serat semu jorong; elipsoid: e/lipsoi­ deus semu putih; albugineus: albu­ gineus semu ranjang; klinoid: clinoi­ deus sendi: articulus sendi ceruk; gomfosis: gom­ phosis sendi Chopart: Chopart's arti­ culation sendi engsel: ginglymus sendi Lisfranc: Lis/ranc's joint sendiri: proprius; solitarius sendi-sendi rawan; sinkondro­ sis: synchondrosis sendi senyawa: synarthrosis sendi tulang: synostosis sengkelit; ansa: ansa sensasi:· sensatio sensitif: sensitivus .s ensorium: sensorium sentral: centralis I senyum: risorius seperti kertas: papyraceus seperti malai; rasemosus: race­ mosus seperti selaj: gelatinosus sepit: lacertus septula -+ S(; K i\ I septum -+ SEKAT septum pelusidum: septum pel­ lucidum serabut: fibrilla serambi; l,ltri~m: atrium · serat -. SABLIT 79



seratus seratus -+ BE IHd I{I G I serebelum - + O T AK KECIL serebrospinal: cerebrospinal serebrum -+ OTAK IlESAR serong: obliquus serosus: serossus serum: serum serumen: cerumen serviks; Ieher: cervic sesamoid -+B I."I LI K IlIM U setelah; pos: post sfenoidal -+ (MI .'(; I;.N AI) TULA NG IlAJI



sfera -* IlULA lAN sferoid: sphaeroideus sfingter: sphincter sfingter Oddi: Oddi's sphincter sifoid -+ PED.·\(, .\ '«' sigma: sigma sigmoid: sigmoides siku:lancon; cubitus; olec;ranon silang: semidecussatio silang - r DEK U S\SI silang; dekusasi: decussatio silang Meynert: Meynert's de­ cussation silang piramidal: semidecussa­ tio pyramidalis silang Ranvier: Ranvier's cres­ ses silang saraf mata: semidecus­ satio nervi optici silinder; tabung; torak: cylin­ der silinder sumbu -+ AKSON silium -+ BU LU ,\lATA



80



sinus kavernosus simetris: symmetria simfisis -+ TAUTAN simpai; kapsu\; zonula: capsu­ la; zonula simpai Zinn; LOnula Zinn: Zinn's zonula simpatikus: sympathicus simpleks -~ SI~ I)I~RHANA simpul Aschoff-Tawara: As­ choff-Tawara's node simpul Keith dan Flack: Keith and Flack's node simpul; nodus: nodus simpul Ranvier: Ranvier's no­ des simpul saraf; ganglion: gangli­ on simpul Tawara: Tawara's node sin-: syn­ sinapsls: synapsis singular -+ TlIN (;(; ,\L singulum -+ GFl.ANG sindesmologi: syndesmologia sinergis: synergist I. singkatan sakral atau sakFa­ lis; 2. singkatan sinister: S. singkatan venna: V sinkron: synchronos sinkondrosis -+ SENDI-SENDI RA­ WAN



sinsiput: sinciput sinsitium: syncythium sinus: sinus sinus aorta: sinus aortae sinus kavernosus: sinus caver­ nasus



sinus koroner sinus koroner: sinus coronarius sinus Morgagni: Morgagni's si­ nuses sinus Ridley: Ridley's sinus sinus sirkular: sinus circularis sinus VaJsava: Valsava's sinus sirkumduksi: circumductio sirkumfleks - + MELlNGKAR BALIK sisa: vestigium sisa; rudimen: rudimentum sisik: squama sisik tulang pellpis: squama temporalis sisik tulang dahl: squama fron­ talis sisipan: intercalatus sistem: systema sistem retikuIum endotelial: re­ ticulondothelial system sisterna - 7 TANDON sistol: systole sito-: cyto­ situs -+ LETAK sitologi: cytology skafa -~ SEKOC[ skaJa -+ TANGGA skaJa timpani: scala tympani skala vestibuli: scala vestibuli skalenus -+ TIM PANG sklera -+ SELAPUT KERAS Jikleromening: scleromeninx skoliosis: scoliosis skriptor: scriptor skrobikulus: scrobiculus skrotum; kandung buah zakar: scrotum



stigma sobek -+ LASERASI solaris: solaris soma --+ TUBUH somatik: somaticus somit: somita songkok; mitra: mitra sosok; batang badan: truncus spermatik -+ (MENGENAI) MANI spermatid: spermatid spermatogenesis: spermatoge­ nesis spermatogonium: spermatogo­ nium spermatosit: spermatocyte sphenoid: sphenoid spina -+ DURI spiral: spiralis splanknik; jeroan: splanchni­ cus splanknokranium: splanchno­ cranium splanknologi: splanchnologia splenium -+ BEBA T spondilus -+ RUAS TULANG BELA­ KANG



spongiosus -+ MAMPUNG spontan: spontaneus stafilin: staphylinus statik: staticus statokonia: statoconia status: status stenosis: stenosis steril: sterilis; stilling's column sterlity: sterlitas sternum -+ TULANG DADA stigma: stigma



81



stiloid stilo.!fl: styloides stils - SI 1-. 1' stoma - Ml i l l r r stomadeum: stomadeufn stratum; lapisan: stratum stratum kornea: stratum corne­ um stratum; silindris: stratum cy­ lindricum stria - -l- C A RI S stria Lancisi: Lancisi's striae stroma; jaringan dasar: stroma struktur: structura suara: vox sub-: sub­ subaraknoid: su/Jarachnoidalis subarkuatus: subarcuatus subdeltoid: subdeltoideus subdural: subduralis submaksila: submaxillaris submikroskopik: submicrosco­ picus submukosa: sub/llucosus subrakromial: subacromialis subskleral: subscleralis substansi: substantia substansi bentuk sepon: sub­ stantia spongiosa substansi email: substantia ada­ mantia substansi-kompak tulang: sub­ stantia compacta osseum substansi putih: substantia alba substansi Reichert: Reichert's substance substansi Rolando: Rolando's 82



tabung substance substansi Schwalm: Schwann 's substance substansi Soemmering: Soem­ mering's substance substitusi: substilUtio subur; fertil: f ertilis sudut: angulus sudut mata: canthus; epican­ thus; plica palpebronasa/is sudut metafasial Serres: Ser­ res' metafadal angle suku baga; lobul: lobulus sulkus - -> AL UR sulkus Reil: Reil's sulcus sumbat; embolll ... : embolus sumbu; poros: axis sumpit; kanaliklllus: canalicu­ lus sumsum; medula: medulla super: super superfisial -+ DA NC KAL superior --> ATAS supinasi: supinatio supra: supra supremasi: sup remus suspensor; penggantung: sus­ pensorius susu: lac sutura: sutura sutura bergerigi: sutura serrata



T tabir; omentum: omentum tabula: tabula tabung -+ SlUN DE R



tabung



tembuni



tanjung; lingula: lingula tabung; tuba: tuba tanpa:a-; sine tabung Eustacbius: Eustachian tanpa jantung: acardius tube tanpa kepala: acephalus tabung Fallopius; saluran te­ tanpa nama; anonim: anony­ lur: Fallopian tube mis tabung Pfluger: Pfluger tubes tanpa nama --'> INO MI N,\TA tabung Scbacbowa: Schacho­ I tanpa otak: anencephal



wa's tubes tanpa tengkorak: acranius



tahi gagak -+ M L KO NIU M tapetum: tapetum



tahi lalat: naevus tapisan; kribrosus: cribrosus



taji: calcar taring: caninus



taju: processus tarsus: tarsus



tajuk; mahkota; korona: coro­ tautan; simfisis: symphysis



na tebal; hesar: crassus



taju Rau: Rau's process tegak lurus: perpendicularis



taju Steda: Steda's process taju stiloid: processus styloide­ tegak; vertikal: verticalis



tegangan otot -+ TONUS



us tegar; kaku: rigidus



taju Tomes: Tomes 's processes tegmen ~ AT A P



takik; insisur: incisura tegmentum --'> A rAP



takik Lanterman -+ INSISU R LA N­ T ER MAN teka -+ BUNGK US



talamus: thalamicus; thalamus tekak; faring: pharynx



tall -+ I. FU NIK U l. liS, 2, KO RDA tektosus - -? ( MEN GE NAI) ATA P tambahan; aksesori: accessori­ ·tektum --'> ATAP



us tekukan; neksur: flexura



tampuk: hilus tela -+ TEN UNAN



tandon; sisterna: cisterna telapak kaki: planta



tanduk; kornu: cornu telapak (tangan): vola



tangan: manus telapak tangan:' palma



tangensial: tangentialis telensefalon ~ () rAK BES AR



tangga; skala: scala telentang: supinus



tanggul; valum: valium telinga: auris



tangkai: pedunculus telofasis: telophasis



tangkur; bipokampus: hippo­ telunjuk: index



campus tembuni -+ PI.ASI,.NTA



83



tembus tembus: perforatus tembusan; hiatus: hiatus tempat: locus tenar: thenar tendo ~~ UR A T tendon Achilles: Achilles ten­ don tengah kaki; metatarsus: meta­ tarsus tengkuk; kuduk: nucha tengah; median; medius: medi­ anus; medius tengah tangan; metakarpus: metacarpus tenggorok; trakea: trachea tengkorak; kranlum: cranium tensor: tensor tenunan; tela: tela tepi; pinggir; perifer: Labrum; margo; peripheria tepi lateral (radial) lengan ba­ wah: margo lateral (radialis) antebrachii terbalik --;. IN VE RSI terbawah: imus terbesar: maximus terdalaJll; intima: intima terjangkit -+ INFEKSI terkecil; minimus: minimus terlebar; latisimus: latissimus terminal: terminus terminal -~ (MENGENAl) UJU NG terpanjang: longissimus terusan: canalis terusan semisirkular: canalis semicircularis 84



torus terusan tulang belakang: cana­ lis vertebralis testis; buah zakar: testiculus; testis tetap; permanen: permanens tetes: gutta toraks; dada: thorax tibia; tulang kerlng: tibia tibial: tibialis tidak aktif --;. INA KTIVITAS tidak lengkap --;. I N KO M PU T tidak sarna -+ INE K UA L tika; glomus: glomus timpang; skalenus: scalenus timpanum -~ RON GGA TELING A TE ­ NG AH



timus; kelenjar kacangan: thymus tingkap; jendela: fenestra tinja; feses: faeces tireoid; 'k elenjar goodok: thy­ reo idea tirus: oculus titik: punctum titik Lanz: Lanz's point titik McBurney: McBurney's point tonjolao: projectio tonsil; amandel: tonsilla tonus; tegangan otot: tonus torak -~ SlUNDER torehan; fisur: fissura torehan Rollando; fisUl Rollan­ do: Rolando's fissure torsi: torsio torus -~ BUTANG



trabekula



tubul Bellini: Bellinis tubules trabekula -+ HALUK tudung; klaustrum: claustmm trabekule Rathke: Rathke's tra­ tukul -+ MARTIL beculae tulang belakang: columna ver­ tragi: tragi tebralis tragus: tragus tulang belikat: scapula trak -+ JALUR tulang betis: fibula trakea -+ TENGGOROK trak Flechsig: Flechsig's tract tulang dada; sternum: sternum 1rak Gowers; jalur Go~ers: tulang duduk; iskium: ischium tulang gigi; dentln: dentinum Gowers-tract trak Gudden; Jalur Gudden: tulang hasta -+ ULNA Gudden's tract tulang kering ~ TIBIA tunika -+ KERUIJ UNG trak l -issauner --* JALlJR L1SSAU ­ NER tulang landasan: incus trausparan: transparens tulang lengan atas: humerus transversal -+ MELlNTANG tulang mata kakl: talus transversus -+ L1NTANG tulang; (mengenai) tulang: os; tri-: tri­ ossis trigeminus: trigeminus tulang paha: femur trigonum -+ SEGITIGA tulang panggul; koksa:· coxa trikuspidal: tricuspidalis .tulang Riolan: Riolan's bone trisep ~ BERKE PALA-TiGA tulang sanggurdi: stapes trofoblas: trophoblast tulang sesamoid: os sesamoid trokanter: trochanter tulang tempunmg lutut: patella



troklea -+ WI tulang tumit: calcaneus



troldea femoris: trochlea femo­ tulang usus; ilium: ilium



ris tumpul: obtusus



tuba -+ TABUNG tunas: germinatio



tuber ~ BONGGOL tundun: mons pubis



tuberkel Carabelli: Carabel/i's tunggal; singular: simple; tubercle singularis tuberkulum ~ BUNGKUL tungging; koksiks: coccyx. -tuberkulum Wrlsberg --* BUNG­ tungkai; krus: crus KUL WRISBERG tuberositas -+ 1l0NGKOL .tungkak; kalks: calx tubuh; soma: soma turki: turcicus turon: descensus tubul -+ Pll'A



velum



tUTun



turon; desenden: descendens tutup; operkulum: operculum



u



ureter: ureter uretra: urethra uri -'+ PLACENTA uritan _ INDUNG TELUR urogenital: urogenitalis USUS; intestin: intestinum USUS besar; kolon: colon USUS dna belas jarl; duOdenum: duodenum , uta~a: 'princeps utama; kapitalis: capitalis , uterUs ~ RAHIM



ubun-ubun: fontlculus ujung: terminatlo ujung bahu: acromion ujung dendrit: telodendron ujung Rolando: Rolando's points ujung, usus halus; ileum: ileum ulir; heliks: helix uUr rumah-siput; modiolus: rrwdiolus



ulnar: ulnaris



vagina _ KOLPO ulna; tulang hasta: ' ulna



vagina -+ SAUJT



umbai; apendiks: appendix



vagus -+ KEI 4NA



umbi; bola; bulbus: bulbus



vakum; kosong: vacuus ,



umbai Morgagnl; apendiks



vakuoia: vacuola



Morgagni: Morgagni's ap­ valekula ~ LEMBAH



pendix



valnm ~ TANGGUL



unguikulus: unguiculus



variabel: variabJlis



unilateral: unilateralis



variasi: variatio



unilokular: unilocularis



unipenatus: un;pennatus



Vas --+ PEMBULUH vas aberan Roth: Roth's vas uniselular: unicellular



aberrans uragenital: uragenitalis.



vaskuJarisasi: vascularisatio urakus: urachus



vasodilator: vasodilator urap: smegma



vasokonstriktor: ' vasoconstric~ urap -+ PALIT



tor



urap kulup: smegma preputii



vasomotor: vasorrwtor



urap sendi; pelurnas sendi:



vastus ~ LUAS



synovia vegetasi: 'vegetatio urat lembar; aponeurosis: apo­ ve amentum: velamentum neurosis velum -+ CADAR urat; tendo: tendo



v



86



zonula Zinu



vena



viskus; jeroan: viscus; visceris vena -+ PEMBULUH BALrK visus: visus vena bentuk bintang: vena stel­ vitelus -4- KUNIR latae vena Galen: great vein Galen of vitreus: --+ BENlNG volikel; kantuug: foll~ulus vena Marshall: Marshall's vein vomer : vomer vena Meckel: Meckel's vein vena Retzius: Retzius' venis vena Rosenthal: Rosenthal's vein wajah; 2. pennukaan: facies vena Rouget: Rouget's vein wanita: mulier vena Ruysch: Ruysch's veins warna '--+ RONA venQ Santorini: Santorini's veins vena Sappey: Sappey's veins yeyunum ~ PANGKAL USUS HAbUS vena Sylvius: sylvian vein vena Thebesius: Thebesius'



Veins



zaitun; olif: oliva venter'-; PERUT zakar: penis; phallus ventral: ventralis zat' warna; pigmen:, pigmentum ve~u1: venula zona --+ SABUK vermis --+- CACING zona Lissauer: Lissauer's zone versi: versio zona pelusida: zona pel(ucida vertebra -+ RUAS TULANG BELA­ zona radiata: zona radiata KANG zonula --+ ·S/MPAI vertebrata: vertebratus zonula Zinu -~ SIMPAJ ZINU verteks; puucak: Vertex vertikal -+ TEGAK v~ka; kanduug: ves~a vesikula --+ GELI!MBUNG . vesikula seminalis: vesicula seminalis vestibulum ~ BERANDA vinkulum --+~ CARIK



w f



y



z



virgo



--+



PERAWAN



ViriIis -r BERSIFAT JANrAN visera; jeroan: viscera 87