Kamus Kawi [PDF]

Citation preview

1



KAWI – BAHASA INDONESIA DICTIONARY



KOSA KATA BAHASA KAWI SERING KALI DIPAKAI SEBAGAI NAMA ANAK OLEH ORANG-ORANG JAWA. MEMBERIKAN NAMA YANG BAIK BUKAN HANYA INDAH UNTUK DIDENGAR ATAU DISEBUTKAN SAJA, NAMUN MAKSUD DAN ARTI YANG BAIK DARI KOSA KATA YANG DIPERGUNAKAN ITU, BISA SAJA MENJADI DOA YANG BAIK DARI ORANG TUA BAGI SANG ANAK DAN BISA JUGA MEMBERIKAN RASA BANGGA SANG ANAK MEMPUNYAI NAMA SEPERTI ITU KELAK.



2 (A) ANDAKA ANDHIKA ANDI ANINDYA ARDI ARDIMAN ARGA ARI AMURTI ANDANI ANDINI ANIK ANILA ARGANI ARUNDARI ARUNDATI ARUNDAYA ASANCAYA ASANGGATA ASANKA ASTAGINA ASTAKA ASTAMA ASTAMI ASTAMURTI ASTANGGA ASTASENI ASTATANU ASTATIK ASWANDA ASWANGGA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



CAYAPATA CAYARINI



: :



DANU DARMA DARLIAH



: : :



GANDON GANDRING



: :



Banteng Berpangkat tinggi Hamba Sempurna; tidak bersalah Gunung Laki-laki yang tegas seperti gunung Gunung yang tinggi Yang muda Bayangan Bayangan Penurut Cantik dan mungil Angin Berani menghadapi bahaya Berganti arah Bintang di angkasa Terbitnya matahari Kumpulan bunga Tidak seimbang Ide; gagasan Senantiasa berbuat kebaikan Tempat raja Sungguh-sungguh Purnama indah Berbentuk Anggota tubuh Pelukis hebat Bermanifestasi Tidak berpengaruh Lebih bersemangat Bertubuh cekatan (C) Gugusan bintang Bayangan yang tajam (D) Busur; gendewa Kebajikan; kewajiban Gembira serta damai (G) Selendang Pertemuan; rapat



3 GANJIRAN GANJUR GAS GENTALA GIRAH GIYANTO GIYANTI GRAHA GUPI GUPITA GURNA GURNITA



: : : : : : : : : : : :



HADYAN HALA HALAB HALABI HALADARA HALAYUDA HALI HALIB HALIBAB HALIMAN HALIN HALIWAR HALU HAMUN HANA HANDARU HANTEB HARAS HARDI HARDIYANI HARDIYANTI HARINA HARIS HARITA HARITALA HARJA HARU HASTA HASTHA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Kuat serta tajam Tombak Pengganti Naga Cemburu Bersemangat Pendiam Rumah Menyentuh secara diam-diam Menangkap; memegang Berkumandang Bergema (H) Berpangkat tinggi Alat bajak; membajak Tampak sejenak Yang tampak sejenak Pembawa bajak Bersenjata bajak Bersembunyi Secara sembunyi-sembunyi; rahasia Berusaha keras untuk maju Gajah Prihatin Angin ribut Tinggi jabatannya Jatuh cinta Berada Meteor Berat Ciuman Gunung Tajam dan tinggi Berhati indah dan terang Kijang Tindak tanduk yang tenang Kuning muda Garis kuning di langit Ramai Belangga Lengan Delapan



4 HASTU HASTUNGKORO HASTUTI HATALA HAWAN HEMAS HENGKARA HER HUNTARA



: : : : : : : : :



ICUK IDI IDIN IKA IKANA IKANAH IKARI IKATI IKAWATI IKURASU ILIR ILU INA INDRA INDUN IRA



: : : : : : : : : : : : : : : :



JAJAR JALADA JALADARA JALU JAMUS JANA JANADI JANIMAH JANIRAH JARIH JARIYA JARUMAH JASMA JASWI JATMIKA



: : : : : : : : : : : : : : :



Kesungguhan Kesungguhan menghadapi masalah Dipuji Madu Cara untuk mencapai Kekayaan; logam Kebanggaan Menanti Berasal dari utara (I) Bujukan Menggoda Memperhatikan Penunjuk Menunjukkan Berhati penunjuk Penunjuk muda Penunjuk hati Penunjuk kepandaian Sejenis tumbuh-tumbuhan Berlayar Ikut serta Berubah dengan cepat Berkelana Ibu Kamu (J) Dalam satu garis Awan; mega Aliran air Laki-laki Benda berkasiat Manusia Manusia yang baik Benar-benar obat Tidak pernah sakit Mumi Yang akan terjadi Orang yang dipercaya Yang terlengkap Melengkapi Berbudi luhur



5 JAYANTI JENAR JINAH JINEM JULINAH JUMANTARA JUMI JUMINAH JUMLAH



: : : : : : : : :



Bunga yang indah Berkulit kuning Masa depan yang baik Tempat tidur Tertumpuk Angkasa; dirgantara Tengah Adil; tidak berpihak Berada di tengah (K)



KACAYA KADALI KADAWI KADI KAGENDRA KAJAR KALANTARA KALASA KALPANA KAMAL KAMALI KAMANDAKA KAMANI KAMBALA KAMIRAH KANA KANI KARA KARKASA KARMI KARUN KASAPI KASUB KAWADI KAWISTA KAYI KENAR KERAMA KESARA KESARJA KIJAN KIKI



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Dinaungi Pohon pisang Sejenis minyak adas manis Seperti Garuda (raja burung) Alat tanda bahaya Jarak waktu; penundaan Tikar Tercipta Pohon asam Sejenis tumbuh-tumbuhan khas Yang memerintah Sejenis tumbuh-tumbuhan Selimut Berdarah penyayang Perhiasan tangan; gelang Luka Telapak tangan Kokoh dan kuat Cacing Menjadi sasaran Sejenis bunga-bungaan Termasyur dan terkenal Yang menutupi rahasia Kediaman kera-kera Anggota tubuh Sinar rembulan Aturan Teratai Rambut Berlari-lari; berloncat-loncat Mempunyai rasa malu



6 KIKIS KIRNA KOSALI KOSTUBA KUMALA KUMARA KUMUDA KUNDALI KUPITA KURANTA KUSALA KUSARA KUSUMA KUSUMASTUTI KUWAKA KUWALAYA KUYAKA



: : : : : : : : : : : : : : : : :



LAKU LALA LALI LAKSMI LARIS LAS LASMADI LASMANI LASMANTO LASMINAH LASMINI LASMIRAH LAWANA LAWAR LAWAT LAYA LAYANA LEJAR LEMET LEPAMAYA LEPANA LEPEKA LEWIH LIGAR



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Terselinap di dalam pagar Terpancar di sekitarnya Orang Suci Permata dari samudra Batu permata Anak laki-laki Bunga tanjung putih Pengekangan; pengendalian Mudah marah Tidak dalam kekurangan Mumi Rumput alang-alang Bunga Dipuji bagai bunga Kuat sekali Bunga tanjung berwarna biru Sejenis burung yang indah (L) Cara Ranum Lupa memperhatikan Cantik dan molek Kelembutan Secepat kilat Bergerak baik serta cepat Terselubung gerakan cepat Di dalamnya bergerak cepat Berhati cantik Semerbak harum Berkilau-kilau Samudra Belum dimasak Rindang Bertempat tinggal Mengalir terus menerus Bahagia serta tentram Berkumis tipis Olesan yang bercahaya Olesan yang lembut Tidak bernoda Unggul; memiliki kelebihan Tidak terputus



7 LIKAH LIPUR LIRIH LOLITA LOPA LURUH LURUN LURUS LUWAR LITUHAYU LOCITA LYAN LYUS



: : : : : : : : : : : : :



MACIKA MADA MADAHARSA MADE MADHURYA MADYANA MAGA MAGANI MAHADANA MAHADRI MAHARDIKA MAHASURA MAHAWIRA MAHAWIRYA MAHESWARA MAJA MAJAYA MALINI MANDALA MANDATEJA MANGGALI MANGKIN MANGURI MANIS MANTRI MANYARI MANYURA MARIANA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Tiang penyangga Terhibur Memandang sejenak (sekilas) Bergerak ke sana ke mari Peniadaan bunyi; tenang Meneliti Memberi jalan Ramping Berpisah Cantik rupawan Pemikiran yang dalam Berbeda; tidak sama Langsing (M) Rambut terurai Kegembiraan Nafsu cinta Bale kecil; tengah Kecantikan Berada di tengah; tidak memihak Musim ke tujuh Menyenangkan Sangat kaya Gunung yang besar Bebas; berbudi luhur Pejuang besar Pahlawan besar Sangat kuasa Raja besar Sumsum Pelaut Perangkai bunga Wilayah; daerah; negara Sinar redup Pejabat terkemuka Semakin; kian lama Ahli baca tulis Cantik; ramah dan manis Penasehat raja Serangkaian bunga Burung merak Memiliki kesehatan yang baik



8 MARICI MARMA MARMARA MARTANI MARTINI MAYANG MEGAWATI MERU MITA



: : : : : : : : :



NABDA NABHA NADINDRA NAGARA NAGATA NILA NIPAH NIRMALA NISMARA NISTANA NITA NITISARA NIWADA NOHAN NURMALA



: : : : : : : : : : : : : : :



OGYA OJWALA OLAH OMA ONGOMANI OPAYA ORAGASTRA OSWADA OSWASA



: : : : : : : : :



PACAR PACARA PACIKUR PACIRA PACUH PACUNDANG



: : : : : :



Sinar cahaya; khayalan Sangat meresap Sangat terharu Merata Hatinya menyebar Bunga pohon pinang Kelincahan awan; pelindung panas Gunung Alasan (N) Suara yang dalam Bergerak Sungai besar dan dalam Negara; pemerintah Bermasa depan Pewarna biru tua Pohon palem Tanpa cacat Penuh ketenangan Buah dada Permainan; pertaruhan Bijaksana Tambahan Merasa bahagia Bebas dari penyakit (O) Lebih baik Menjulang ke angkasa Tingkah laku Sungguh-sungguh Meresmikan Usaha Anak panah; ular Berdada bidang Panjang nafasnya (P) Calon pengantin Pelaksanaan upacara Penangkap Dikelilingi pagar Gembira; suka cita Mengalahkan



9 PACUPI PACIMA PADA PADAKA PADAM PADAN PADARTA PADALI PADMASANA PADU PADMASARI PAHAT PAKSI PALAR PALASARA PALASTRI PALIBAYA PALINDA PALISIR PALUPI PALWA PAMA PANAKARDI PANCA PANCAKA PANDI PANGI PANITA PANJI PANULI PARGATA PARISYA PARTAYA PARWA PARWAKA PATAH PAWANA PERMANA PETI PIHARSA PINADA PINTA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Memancar Rembulan Surga Perhiasan Kehilangan nafsu dan kekuatan Menyamai Mempunyai arti Bunga cempaka Duduknya bagaikan bunga teratai Cekcok; perang mulut Batu permata indah Terhiasi Burung Menjadi harapan Berbau harum Mempunyai tiga pesona Teman sekerja Siap menghidangkan Perhiasannya lengkap Teladan; petunjuk; dikenang Pesisir Umpama; missal Mempersiapkan diri Lima Api pembakaran Lembing; tombak Nama pohon Tangannya berguna Bendera; tanda kebesaran Kuas lukisan Pelindung Perisai Yang dipercaya Sebagian Bulan separuh Pancuran air hujan Suci Mengetahui secara jelas Hitam Mendengarkan Menyamai Selalu memohon



10 PINI PINTEN PIPIT PIRATA PITALOKA PRADAYA PRAGATA PRAHASANA PRAKAWI PRAKOSA PRANAJAYA PRAPTAMA PRASADA PRASAYA PRASISTA PRASTYA PRATAMA PRATISARA PRATISTA PRAWALA PRAYAGATI PRISADI PRIYAKA PUSPA PUNAGI PURASANI PURWAKA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



RADIN RADINKA RAGI RAHAGI RAJASWA RAJENDRA RAKSAKA RAMBANG RAME RANANTA RANCAP RANDI RANGIN RANGKUNG



: : : : : : : : : : : : : :



Diketahui Jelas dan nyata Berhimpitan Jiwa Yang telah berlalu Bertujuan Cepat Menggairahkan Benar-benar mengetahui Hebat; garang Bernafas panjang Pencapaian utama Bangunan megah serta mewah Memohon karunia Kenyataan; telah terbukti Berjanji; bersumpah Paling ulung Pejuang di garis depan Berdiri secara mantap Petunjuk; lambing Bersiaga dalam tindakan Bangunan yang menjulang tinggi Sejenis tanaman Kembang; bunga Ketetapan hati yang diikrarkan Jenis logam besi Lebih dahulu (R) Dibersihkan dari noda Telah menyelesaikan Kain tenun Bersinar Milik raja Sangat tampan Penjagaan yang ketat Meliputi banyak hal Menyenangkan Merantai Menyerbu lawan Kain sutera merah Perisai Bungkuk



11 RANGGA RANGSANG RANJANA RANJING RANTA RANTI RANU RAPI RARA RARAS RASAGAMA RASAMALA RASI RASMI RASMINI RAWAT RAYI RAYUNG REMBYA REMBYUNG RENA RENIK RENANTA REPI RINDI RINI RIRIS RUCI RUHUR RUJITA RUKMA RUKMAMAYA RUKMASARA RUKMAWATI RUKMI RUM RUPADA RUPAKARA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



SABALA SADAMA SADINA



: : :



Bunga Menyerang Bergembira Menguasai Rantai Rangkaian bunga Danau; kolam Kain Gadis; perawan Emosi cinta Lebih baik Sejenis tumbuhan khas Kuantitas Bersinar Yang bersinar Permulaan Adi Dayung; sirip Terbentang Subur Ibu Halus dan berbentuk Istri Tertulis Bola Tajam Gerimis Cerdik Berada di atas Yang terkoyak Yang cemerlang Bayangan yang berkilau Seperti emas Terbuat dari emas Emas Daya tarik; keindahan; kecantikan Berbentuk Mengubah (S) Kuasa Merendahkan Pemilik kebaikan



12 SADUBUDI SAGALA SAGILA SAGUNA SAHASIKA SAJI SAKA SAKARA SAKTIKA SAKURA SAKUTA SALAGA SALWA SALWAKA SALJA SAMADI SAMANI SAMANTA SAMARA SAMAS SAMBARANA SAMBITI SAMBITA SAMIRI SAMITA SAMPAR SANA SANDANG SANDUNG SANTANA SAPTAPADI SAPURATI SARABA SARAH SARIP SARIBAN SARIRA SARINAH SARITA SARJA SARJIWA SARU



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Sangat luhur budinya Lengkap Mendekati; sangat dekat Mempunyai sifat baik Pemberani Keperluan upacara Tonggak; tiang Mengerjakan dengan mudah Kekuasaan spiritual Lintah Pertolongan Kuncup bunga Seperti Seperti perak Landak Penenangan pikiran Berharga seperti permata Pemimpin daerah Pertemuan Empat ratus; penolong orang miskin Rendah hati Yang tinggi Nama bunga Yang tertutup tirai Berukuran sama Pukulan Tempat; kediaman Pakaian Menggoyang Keturunan Mempunyai tujuh sarana Siap untuk kawin Keadaan siap Dalam segala hal Menggali Dididik; diasuh Tubuh; diri pribadi Riang dan bersemangat Tindakan Menarik; disusun secara baik Tulus hati Bersuara keras



13 SARWARSA SARWI SASMARA SATMIKA SATYAWATI SEMI SEMU SENDANG SENENG SENG SESTAWA SETRA SEWALA SIDIK SIGRA SILADRI SILIH SINGGIH SIPI SIPTA SODAMA SUBANI SUBAL SUBALA SUCITA SUDAKARA SUDANA SUDANTA SUDIPTA SUGANDA SUJATI SUKAT SUKI SULASIH SULI SULUH SUMA SUMANTRI SUMARGA SUMBI SUMILAH SUMINA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Keseluruhan Sambil; supaya Bermain asmara Menyatukan budi dan jiwa Kepandaiannya setulus hati Tunas; tumbuh Nampak sebagian Kolam; sumber air Yang dicintai Kilauan cahaya Mengecam Padang; hamparan Lumut Waspada Bertindak cepat Gunung batu; halilintar Bergantian Kesungguhan Sangat tinggi derajatnya Tanda yang penuh arti Kunang-kunang Nama bunga Bertingkah kasar Sangat kuat Berbudi utama Bersinar putih Harta benda Sangat pandai Cemerlang Berbau harum Sehat Berisi; daya tampung As; pusat roda Tumbuh-tumbuhan semak Sulaman yang indah Penerangan Kesal Penasehat Jalan yang baik Saling membantu Berseri-seri Bercahaya



14 SUNGKAWA SUPADI SUPATA SUPATNI SUPITA SURAGA SURASA SURAT SURENDRA SUSARA SUSENA SUTALA SUTAPA



: : : : : : : : : : : : :



Patah hati Keperluan Kutukan Istri Kuning sekali Permadani Enak; sedap Garis yang tertulis Sangat tampan Sangat kuat Tentara yang tangguh Surga di bawah bumi Pertapa



TADAKARA TADASIH TAHA TAKI TAKSA TAKWAN TAMI TAMPING TANDES TANTA TARAKA TARANG TAWIN TAWUNG TAYA TAYANA TAYUNG TAYURA TIKAH TIKTA TILAS TILEM TILING TINGKAH TITAH TOTOK TOWOK TULAKSAYA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



(T) Jatah Merindukan bulan Keprihatinan Mempraktekkan Sayap Pertanyaan Tamu; jamu Perbatasan Akhir tujuan Benang Bintang; bermata bintang Tembus pandang; sarang unggas Melindungi Membatasi Ketiadaan Tidak ada sama sekali Berdiri condong Gelang tangan Prilaku Hati yang dalam Yang ditinggalkan Malam yang gelap Condong Merencanakan Mempunyai rencana Ketukan Tombak; lembing Di luar keseimbangan



15 TULUS TULYA TUMUWUH TUNDA TUNGGAL TUNTUN TURAH TURANGGA TURIDA TURNA TUSTA TUSTI TUTUH TUTUK TUTUR TUTUD TUWUH TUWUK TYAGA



: : : : : : : : : : : : : : : : : : :



UBHAYA UBHAYAHITA UDAYANA UDDHARA UDIYANI UGRAHA ULUNG UMAH UMBAR UMBARA UMBUL UNI UNTARA UPADA UPAKARI UPARENGGA UPIH URA



: : : : : : : : : : : : : : : : : :



WACAKA WACANA WACIKA



: : :



Sempurna Sebading Tumbuh Bertumpuk Satu Bimbingan Yang masih tersisa Kuda Cinta; dilanda cinta Dengan cepat Bahagia kepuasan Gerak irama Mulut; lubang Lubuk jiwa yang paling dalam Hati Hidup Puas Pemberian (U) Memiliki dua cara Menjadikan merah berpijar Pola Mengadakan seleksi Kebun raja; taman permaisuri Dihormati Burung elang Tempat tinggal Membebaskan Memperhatikan Muncul Suara Naik Penyamaran Pelayanan Perhiasan Kelopak bunga Tersebar (W) Dibicarakan Pelajaran Tanpa keraguan



16 WADAH WADAKA WADANA WADYA WAGMI WAGINDRA WAGISWARI WAGUS WAHIL WAHIRI WAHYAKA WAJA WAJENDRA WAJU WAKYA WALANTAGA WALAYA WALIKRAMA WANGKAWA WANGSI WANGSUL WANGUN WANI WARA WARABRATA WARANGGANI WARJI WARJITA WARJITAH WARSAJANA WARSIH WASTHA WATARA WATSI WAWANG WAYA WEDYAWATI WEKA WELAS WELING WENANG WENI



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Tempat penyimpanan Menekan Wajah; air muka Bala pengiring Baik tutur katanya Baik bahasanya Ahli bicara Tampan Keras kepala Persaingan Yang bersifat lahiriah Gigi Raja Pakaian Mengajarkan Bendera; umbul-umbul Gelang; cincin Upacara sesaji Berkilauan di angkasa Seruling Kembali Bentuk Kegagahan Obyek pilihan; harapan Ibadah yang unggul Berwajah elok Bermesraan Cacing Ditinggalkan Doa restu Merasa telah cukup Memiliki gelar Kurang lebih Banteng Angkasa Berada Ahli obat-obatan Anak laki-laki Simpan Pesan Memiliki kekuasaan Pasir



17 WICITRA WIDA WIDARA WIDASARI WIDU WIDURI WIDYATIH WIGA WIGAR WIJAH WIJANG WIJIL WIKALPA WIKARA WIKASITA WIKSA WIKSITA WILAYA WILALUNG WILANTI WILIS WINATRA WIRA WIRAGA WIRAPATNI WIRASENA WIRASMI WIRASTUTI WIRYAMANTA WIRYATEJA WIRYAWAN WISATAGATI WISATA WITADYA WIYATI WRISADI WRUHANA WULUNG WURSITA WUSMAYA WUNI



: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :



Bermacam-macam Bedak; pupur Nama tumbuh-tumbuhan Tumbuh-tumbuhan yang menjalar Pemain; penari Permata; batu mulia Halilintar Kejam Bersemangat Sangat gembira Dada Tampil Berselang-seling Penyimpangan Mekar Pengetahuan Menyedihkan Genit Tinggi besar Perangkap Keluar dengan segar Membagi secara rata Laki-laki pemberani Bunga melati Istri pahlawan Kumpulan para pemberani Tidak bersinar Sangat terpuji Penuh semangat Mempunyai keberanian & kecemerlangan Berderajat dan berkedudukan tinggi Bergerak dengan cepat Bergerak dengan bebas Melakukan apa yang ada di depannya Langit Paviliun Mengerti; dimengerti Hitam; burung elang Terhormat Bingung Rahasia (Y)



18 YADI YAN YANA YATALANA YATAYUKTI YODHA YOJYA YONI YOWATI YUDANTA YUGALA YUKTI



: : : : : : : : : : : :



Meskipun Karena Bergerak Bersenang hati secara bebas Serasi; cocok sekali Pejuang; prajurit Disatukan Sempurna Remaja Dalam peperangan Pasangan yang serasi Kecocokan