6 0 607 KB
WORKSHEET PRAKTIKUM TEKNOLOGI PENGUKURAN WARNA PERCOBAAN B : KOMPOSISI KOMPONEN ZAT WARNA DALAM LARUTAN CAMPURAN ZAT WARNA
Nama
: Wahyu Robi’ah N.
(16020009)
Ahmad Fikriawan
(16020020)
Fauziah Hally M.
(16020028)
Monika Pebriani
(16020029)
Grup /Kelompok : 2K1 / 2 Dosen
: Ika Natalia M., S.ST., MT.
Asisten
: Hj. Hanny H. K., S.Teks. Anna S.
POLITEKNIK STTT BANDUNG 2018
I.
ALAT DAN BAHAN Alat : -
Gelas kimia
-
Batang pengaduk
-
Gelas ukur
-
Pipet ukur
-
Labu ukur
-
Neraca analitik
-
Spektrofotometer
Bahan : -
Zat Warna “Sinarcion Yellow C-4G”
-
Zat Warna “Sinarcion Blue HERD”
-
Air Suling
II. DIAGRAM ALIR Membuat larutan zat warna tunggal B dengan konsentrasi sama dengan salah satu konsentrasi larutan zat warna A (dipilih 0,030 g/L )
Mengukur % T dari zat warna tunggal B
Menghitung % T larutan tunggal B
Menghitung absorbansi zat warna tunggal B
Membuat larutan campuran zw A dan B dengan berbagai perbandingan ( zw A : zw B ; 1:2 ; 1:1 ; 2:1)
Mengukur % T dari masing – masing larutan campuran
Menghitung % T dari masing – masing larutan campuran
Menghitung absorbansi masing – masing larutan campuran
Menghitung komposisi komponen zat warna dalam larutan
III. DATA HASIL PRAKTIKUM 3.1 Perhitungan pengenceran larutan induk (biru) Konsentrasi larutan induk : 1 g/L Konsentras larutan B : 0,03 g/L 𝑁1 𝑉1 = 𝑁2 𝑉2 1 𝑥 𝑉1 = 0,03 𝑥 100 𝑉1 = 3 𝑚𝑙 3.2 Nilai % Transmitansi dan Absorbansi %T 400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660
Absorbansi
670
90,978 93,408 93,365 93,004 92,214 92,202 91,04 89,766 88,35 86,748 84,165 80,92 77,463 74,029 69,73 64,676 59,692 55,394 52,166 50,163 48,64 48,16 50,308 55,588 63,879 72,673 80,504 86,833
0,041064 0,029616 0,029816 0,031498 0,035203 0,03526 0,040768 0,046888 0,053793 0,061741 0,074868 0,091944 0,110906 0,130598 0,15658 0,189257 0,224084 0,256537 0,282612 0,299616 0,313006 0,317314 0,298363 0,255019 0,194642 0,138627 0,094183 0,061315
680 690 700
91,538 94,228 96,625
0,038399 0,02582 0,01491
3.3 Grafik %Transmitansi, Absorbansi dan Panjang Gelombang pada Larutan B
Grafik Hubungan %T dengan Panjang Gelombang pada Larutan B 120
%Transmitansi
100 80 60 40 20
400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660 670 680 690 700
0
Panjang Gelombang
Grafik Hubungan Absorbansi dengan Panjang Gelombang pada Larutan B 0.35 0.3
0.2 0.15 0.1 0.05
0 400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660 670 680 690 700
Absorbansi
0.25
Panjang Gelombang
3.4 Nilai %Transmitansi Larutan A-E
Larutan Larutan Larutan Larutan Larutan A B C D E 400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660 670 680 690 700
29,448 28,831 29,798 32,518 37,163 44,616 54,21 64,728 77,059 87,159 94,489 98,23 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999 99,999
90,978 93,408 93,365 93,004 92,214 92,202 91,04 89,766 88,35 86,748 84,165 80,92 77,463 74,029 69,73 64,676 59,692 55,394 52,166 50,163 48,64 48,16 50,308 55,588 63,879 72,673 80,504 86,833 91,538 94,228 96,625
62,154 62,38 63,426 65,311 67,893 72,311 76,83 80,743 84,778 87,053 87,62 86,449 84,346 81,821 76,691 74,489 70,278 66,746 64,165 62,159 60,931 60,362 62,337 66,83 73,507 80,656 86,827 91,292 94,545 96,912 98,582
51,81 51,931 53,105 55,61 58,916 64,361 70,52 76,231 82,328 86,533 88,879 88,161 86,695 84,779 82,192 78,364 74,672 71,617 69,312 67,576 66,37 65,989 67,417 71,508 77,544 83,338 88,842 92,594 95,26 96,86 98,842
41,893 42,148 42,939 45,535 49,772 56,122 63,889 71,448 79,702 86,116 89,856 91,012 90,7 89,473 87,907 85,325 82,885 80,654 78,976 77,629 76,843 76,67 77,777 80,853 85,06 89,247 92,974 95,361 97,321 98,546 99,491
Keterangan Larutan A : Larutan Zat Warna Sinarcion Yellow C-4G (0,03 g/L) Larutan B : Larutan Zat Warna Sinarcion Blue HERD (0,03 g/L) Larutan C : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 1 : 2 Larutan D : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 1 : 1 Larutan E : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 2 : 1
3.5 Nilai Absorbansi Larutan A-E
Larutan A
Larutan B
Larutan C
Larutan D
Larutan E
670
0,530944 0,54014 0,525813 0,487876 0,429889 0,350509 0,265921 0,188908 0,113177 0,059688 0,024619 0,007756 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06 4,34E-06
0,041064 0,029616 0,029816 0,031498 0,035203 0,03526 0,040768 0,046888 0,053793 0,061741 0,074868 0,091944 0,110906 0,130598 0,15658 0,189257 0,224084 0,256537 0,282612 0,299616 0,313006 0,317314 0,298363 0,255019 0,194642 0,138627 0,094183 0,061315
0,206531 0,204955 0,197733 0,185014 0,168175 0,140796 0,114469 0,092895 0,071717 0,060216 0,057397 0,06324 0,073936 0,087135 0,115256 0,127908 0,153181 0,175575 0,192702 0,206496 0,215162 0,219236 0,205254 0,175029 0,133671 0,093363 0,061345 0,039567
0,285586 0,284573 0,274865 0,254847 0,229767 0,191377 0,151688 0,117868 0,084452 0,062818 0,051201 0,054723 0,062006 0,071712 0,08517 0,105883 0,126842 0,144984 0,159192 0,170208 0,178028 0,180528 0,171231 0,145645 0,110452 0,079157 0,051382 0,033417
0,377859 0,375223 0,367148 0,341655 0,303015 0,250867 0,194574 0,14601 0,098531 0,064916 0,046453 0,040901 0,042393 0,048308 0,055977 0,068924 0,081524 0,093374 0,102505 0,109976 0,114396 0,115375 0,109149 0,092304 0,070275 0,049406 0,031638 0,020629
680 690 700
4,34E-06 0,038399 0,024361 0,021089 0,011793 4,34E-06 0,02582 0,013622 0,013856 0,006361 4,34E-06 0,01491 0,006202 0,005058 0,002216
400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660
Keterangan Larutan A : Larutan Zat Warna Sinarcion Yellow C-4G (0,03 g/L) Larutan B : Larutan Zat Warna Sinarcion Blue HERD (0,03 g/L) Larutan C : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 1 : 2 Larutan D : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 1 : 1 Larutan E : Larutan Zat Warna Campuran A : B = 2 : 1
3.6 Grafik %Transmitansi, Absorbansi dan Panjang Gelombang pada Larutan A-E
Grafik Hubungan %T dengan Panjang Gelombang pada Larutan A-E 120
%Transmtansi
100 80 60 40 20
400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660 670 680 690 700
0
Panjang Gelombang Larutan A
Larutan B
Larutan C
Larutan D
Larutan E
Grafik Hubungan Absorbansi dengan Panjang Gelombang Larutan A-E 0.6
0.4 0.3 0.2 0.1 0
400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600 610 620 630 640 650 660 670 680 690 700
Absorbansi
0.5
Panjang Gelombang Larutan A
Larutan B
Larutan C
Larutan D
Larutan E
3.7 Perhitungan Komposisi Komponen Zat Warna dalam Campuran Diketahui : 𝜆1 = 410 𝐶1 = 0,204955 𝜆2 = 610
𝐶2 = 0,219236
𝐴1 = 0,54014
𝐷1 = 0,284573
𝐴2 = 0,00000434
𝐷2 = 0,180528
𝐵1 = 0,029616
𝐸1 = 0,375223
𝐵2 = 0,317314
𝐸2 = 0,115375
Komposisi Larutan C (A:B = 1:2) 𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆1 𝑥 𝑦 𝐶1 = . 𝐴1 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 1 𝑥 𝑦 0,204955 = . 0,54014 + . 0,029616 1 1 0,204955 = 0,54014𝑥 + 0,029616𝑦 ..................... (1)
𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆2 𝑥 𝑦 𝐶2 = . 𝐴2 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 2 𝑥 𝑦 0,219236 = . 0,00000434 + .0,317314 1 1 0,219236 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 ................(2) 𝐵𝑢𝑎𝑡 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑎𝑟𝑖 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 1 𝑥=
0,204955 − 0,029616𝑦 . . . . . . . . . . . . (3) 0,54014
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 2 0,219236 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 0,219236 = 0,00000434 (
0,204955 − 0,029616𝑦 ) + 0,317314𝑦 0,54014
8,895047 . 10−7 − 1,2853344𝑦 . 10−7 0,17393984𝑦 0,219236 = ( )+ 0,54014 0,54014 0,219236 =
0,0000008895047 + 0,173939755𝑦 0,54014
0,118418133 = 0,0000008895047 + 0,173939755𝑦 0,173939755𝑦 = 0,118418133 − 0,0000008895047
0,173939755𝑦 = 0,118417243 𝑦 = 0,680794586 𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑦 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 𝑥 0,204955 − 0,029616𝑦 0,54014 0,204955 − 0,029616(0,680794586) = 0,54014 0,204955 − 0,020162412 = 0,54014 0,184792587 = 0,54014 = 0,342119797
𝑥= 𝑥 𝑥 𝑥 𝑥
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 1 ∶ 2 𝑥 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 𝑦 0,342119797 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 0,680794586 1 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 1,9899304 1 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐶 = 2
Komposisi Larutan D (A:B = 1:1) 𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆1 𝑥 𝑦 𝐷1 = . 𝐴1 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 1 𝑥 𝑦 0,284573 = . 0,54014 + . 0,029616 1 1 0,284573 = 0,54014𝑥 + 0,029616𝑦 ................. (1)
𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆2 𝑥 𝑦 𝐷2 = . 𝐴2 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 2 𝑥 𝑦 0,180528 = . 0,00000434 + .0,317314 1 1 0,180528 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 ................(2)
𝐵𝑢𝑎𝑡 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑎𝑟𝑖 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 1 𝑥=
0,284573 − 0,029616𝑦 . . . . . . . . . . . . . (3) 0,54014
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 2 0,180528 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 0,180528 = 0,00000434 (
0,284573 − 0,029616𝑦 ) + 0,317314𝑦 0,54014
0,00000123504682 − 1,2853344𝑦 . 10−7 0,17393984𝑦 0,180528 = ( )+ 0,54014 0,54014 0,180528 =
0,00000123504682 + 0,173939755𝑦 0,54014
0,097510393 = 0,00000123504682 + 0,173939755𝑦 0,173939755𝑦 = 0,097509157 𝑦 = 0,56059155 𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑦 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3 𝑥=
0,284573 − 0,029616𝑦 0,54014
𝑥=
0,284573 − 0,029616 (0,56059155) 0,54014
𝑥=
0,284573 − 0,016602479 0,54014
0,26797052 0,54014 𝑥 = 0,496113081 𝑥=
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑖𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = 1 ∶ 1 𝑥 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = 𝑦 0,496113081 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = 0,56059155 1 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 = 1,12996728 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐷 =
1 1
Komposisi Larutan E (A:B = 2:1) 𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆1 𝑥 𝑦 𝐸1 = . 𝐴1 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 1 𝑥 𝑦 0,375223 = . 0,54014 + . 0,029616 1 1 0,375223 = 0,54014𝑥 + 0,029616𝑦 ................. (1) 𝑃𝑎𝑑𝑎 𝜆2 𝑥 𝑦 𝐸2 = . 𝐴2 + .𝐵 𝑚1 𝑛1 2 𝑥 𝑦 0,115375 = . 0,00000434 + .0,317314 1 1 0,115375 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 ................(2)
𝐵𝑢𝑎𝑡 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑎𝑟𝑖 𝑝𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 1 𝑥=
0,375223 − 0,029616𝑦 . . . . . . . . . . (3) 0,54014
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 2 0,115375 = 0,00000434𝑥 + 0,317314𝑦 0,115375 = 0,00000434 (
0,375223 − 0,029616𝑦 ) + 0,317314𝑦 0,54014
0,00000162846782 − 1,2853344𝑦 . 10−7 0,171393984𝑦 0,115375 = ( )+ 0,54014 0,54014 0,115375 =
0,00000162846782 + 0,1713939755𝑦 0,54014
0,0623186525 = 0,00000162846782 + 0,1713939755𝑦 0,1713939755𝑦 = 0,062317024 𝑦 = 0,363589349
𝑆𝑢𝑏𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑠𝑖 𝑦 𝑘𝑒 𝑃𝑒𝑟𝑠𝑎𝑚𝑎𝑎𝑛 3 0,375223 − 0,029616𝑦 0,54014 0,375223 − 0,029616(0,363589349) 𝑥= 0,54014 0,375223 − 0,0107680622 𝑥= 0,54014 𝑥=
0,364454938 0,54014 𝑥 = 0,674741619 𝑥=
𝐾𝑜𝑚𝑝𝑜𝑠𝑖𝑠𝑖 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 2 ∶ 1 𝑥 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 𝑦 0,674741619 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 0,363589349 1,85577939 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 1 2 𝐿𝑎𝑟𝑢𝑡𝑎𝑛 𝐸 = 1