Bilangan Kompleks1 [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

(11)



Selesaikan



dy = ( y − 4 x) 2 dx



Jawab : Ditulis dy = (y – 4x)2 dx. Transformasi y – 4x = v, dy = 4dx + dv. Menyusutkan persamaan menjadi 4 dx + dv = v2 dx 1 4



Maka x + In



v +2 = c1 v −2



→ In



atau dx −



dv = 0, v −4 2



v +2 In C − 4 x v −2



v +2 y − 4x + 2 = ce −4 x dan = Ce −4 x v −2 y − 4x − 2



(12)



Selesaikan tan2 (x + y) dx – dy = Jawab : Transformasi x + y = v







menjadi (tan2 v) dx − (dv – dx) = 0







dy = dv – dx menyusutkan persamaan dx −



dv =0 1 + tan 2 v



atau dx – cos2 v dv = 0. Integrasi memberikan x−



(13)



1 1 v − sin 2v = c1 2 v



dan 2( x − y ) = c + sin 2( x + y )



Selesaikan (2 + 2 x 2 y ) y dx + ( x 2 2 + 2 ) x dy = 0 1



Jawab : Transformasi v = x 2 y 2 , y =



v2 2v 4v 2 , dy dv − dx memberikan x4 x4 x5



( 2 + 2v ) v 2 dx + x( v + 2) 2v dv − 4v 2 dx  = 0



atau x5  dx 2 dv 1 dv v( 3 + v ) dx − x( v + 2 ) dv = 0. Maka − − =0 x 3 v 3 v +3 3 In x − 2 In v − In ( v + 3) = In c1 , x 3 = c1v 2 ( v + 3) dan x4



 x4



1 1 1 = c1 xy  x 2 y 2 + 3  atau xy x 2 y 2 + 3  = C    



(14)



Selesaikan ( 2 x 2 + 3 y 2 − 7 ) x dx − ( 3 x 2 + 2 y 2 − 8) y dy = 0 Jawab : Transformasi x 2 + u, y 2 = v, du = 2 x dx, dv = 2 y dy



( 2u + 3v − 7 ) du − ( 3u + 2v − 8) dv = 0. Transfomasi u = s + 2, v = t +1 memberikan persamaan homogen ( 2 s + 3t ) ds − ( 3s + 2t ) dt = 0 dan transformasis = rt , ds = r dt + t dr memberikan



PUSAT PENGEMBANGAN BAHAN AJAR-UMB



Ir. Bambang Hutomo, Bc. TT.



MATEMATIKA IV



1



2( r 2 − 1)dt + ( 2r + 3)t dr = 0 Dengan memisahkan variabel. Kita peroleh' dt 2r + 3 dt dr 5 dr 2 +| 2 dr = 2 − + =0 t t r + 1 2 r −1 r −1 maka 4 In t − In ( r + 1) + 5I n ( r −1) = In C



( s − t ) =  u − v −1  = ( x 2 − y 2 −1) = C t 4 ( r − 1) =   2 2 r +1 s +t u + v −3  x + y −3 5



dan ( x 2 − y 2 −1)5 = C ( x 2 + y 2 − 3)



(15)



Selesaikan x 2 ( x dx + y dy ) + y ( x dy − y dx ) = 0 Jawab : x dx + y dy =



(



)



1 d x 2 + y 2 dan x dy − y dx = x 2 d  y   x 2



y



Substitusi x2 + y2 = ρ 2 ,



x



= tan θ atau x = ρ cos θ



y = ρ sin θ ; dx = −ρ sin θ + cos θ dρ, dy = ρ cos θ dθ + sin θ dρ



(



Persamaan yang diberikan berbentuk ρ 2 cos 2 θ ( ρ dρ ) + ρ sin θ ρ 2 dθ atau dρ + tan θ sec θ dθ = 0. Maka ρ + sec θ = c1  x +1  x2 + y2   = c1  x 



(16)



(x



dan



2



)



)



+ y 2 ( x + 1) 2 = Cx 2



Selesaikan 2x3 + 3y) dx + (3x + y – 1) dy = 0 ∂M







∂N







3 Jawab : ∂y = ∂y ( 2 x + 3 y ) = 3, ∂x = ∂x ( 3 x + y −1) = 3



Jadi



∂M ∂N = , berarti persamaan di atas adalah eksak ∂y ∂y



3 Misalkan µ ( x, y ) = ∫x ( 2 x + 3 y )dx =



1 4 x + 3 xy + φ ( y ) 2



∂µ = 3 x + φ ' ( y ) = N ( x, y ) = 3 x + y − 1, φ ' ( y ) = y − 1 ∂y 1 φ ( y ) = y 2 − 1. Persamaan memberikan : 2 1 4 1 x + 3 xy + y 2 − y = c1 atau x 4 + 6 xy + y 2 − 2 y = C 2 2



(17)



(



)



2



(



)



Selesaikan x 2 e xy + 4 x 3 dx + 2 xy e xy 2 − 3 y 2 dy = 0 Jawab :



∂M ∂ 2 xy 2 = y e + 4 x 3 = 2 y e xy 2 + 2 xy 3 e xy 2 ∂y ∂y ∂N ∂ = 2 xy e xy 2 − 3 y 2 = 2 y e xy 2 + 2 xy 3 e xy 2 ∂y ∂x



(



∂M



)



∂N



Jelas ∂y = ∂x dan persamaan di atas adalah eksak. 2 xy 2 3 xy 2 4 Misalkan µ ( x, y ) = ∫x ( y e + 4 x )dx = e + x + φ ( y )



PUSAT PENGEMBANGAN BAHAN AJAR-UMB



Ir. Bambang Hutomo, Bc. TT.



MATEMATIKA IV



2



∂µ = 2 xy e xy 2 +φ' ( y ) = 2 xy e xy 2 − 3 y 2 → φ' ( y ) = −3 y 2 ∂y



φ ( y ) = − y 3 dan penyelesaiannya e xy 2 + x 4 − y 3 = C



BILANGAN KOMPLEKS z = x + j y x disebut bagian riil dan j y disebut bagian imajinasi (khayal). Dimana disebut bilangan imajiner. = =jx4=4j



Garis bilangan rill



Garis bilangan khayal z = x + jy



,



z = bilangan kompleks x = bilangan rill y = bilangan rill



z1 = a + j b dan z2 = C + jd jika dan hanya jika a = c dan b = d j 2 z5 z2



z1 1 -3 -2



r



-1



z3



1 2 -1 -2



x6



3



x



z4



z 1= + 3 + j2 z2 = – 3 + j2 z3 = –3 – j2 z4 = 3 – j2 z5 = 2j z6 = – 2j



PUSAT PENGEMBANGAN BAHAN AJAR-UMB



Ir. Bambang Hutomo, Bc. TT.



MATEMATIKA IV



3



Bilangan kompleks dalam bentuk trigonometri z = x + j y y



x = cos θ y = r sin θ



z r θ



z = r cos θ + j sin θ x



disebut modulus dari z disebut argumen dari z. Rumus ever : z = r cos θ + j r sin θ = r ejθ Bilangan kompleks dalam bentuk eksponesial diubah menjadi bentuk polar : z = re jθ = r Biasanya θ = dalam derajat. Jadi 4 bentuk bilangan kompleks. 1. Rectangular



: z=x+jy



2. Polar



: z=r