Materi Jenising Tembung [PDF]

  • 0 0 0
  • Suka dengan makalah ini dan mengunduhnya? Anda bisa menerbitkan file PDF Anda sendiri secara online secara gratis dalam beberapa menit saja! Sign Up
File loading please wait...
Citation preview

Jenising Tembung 1. Tembung Lingga Tembung lingga yakuwe tembung sing urung owah saka asale (kata asal/kata dasar). Tuladha : Ciwit, kursi, meja, deleng, dolan, laku, turu, tandur, cekel Tembung lingga sing mung sekecap diarani tembung wod. Tuladha : dom, seng, sak, pring, bak, rak. 2. Tembung Andhahan Tembung andhahan yakuwe tembung kang wis owag saking linggane. Tuladha : Lingga



Andhahan



Umah



Umahe, umahmu



Latar



Latare



Tuku



Tetuku



Ciwit



Nyiwit, nyiwiti, diciwit



Tandur



Nandur, nanduri, ditandur, daktandur



a. Ater-ater (awalan)    Yakuwe wuwuhan/imbuhan kang mapan ana ing sangarepe tembung lingga.    1. Ater-ater hanuswara (am, an, any, ang) Am + laku » mlaku Am + baling » mbalang Am + Pandeng » mandeng An + tangis » nagis An + tuku » nuku An + tandur » nandur Any + ciwit » nyiwit



Any + sandhing » nyandhing Ang + gawa » nggawa Ang + gendhong » nggendhong    2.Ater-ater tripurusha (dak, kok, di) Tuladha : Dakgawa, kokgawa, digawa                   Dakcekel, kokcekel, dicekel    3. Ater-ater liyane (ma, ka, ke, sa, pa, pi, pra, kami, kapi, tar) Ma + lumpat » malumpat Ka + limpe » kalimpe Ke + sandhung » kesandhung Sa + gegem » sagegem Pa + lilah » palilah    b. Seselan/sisipan    Yakuwe wuwuhan ana tengah-tengahe tembung lingga (um, in, el, er) Gantung + um » gumantung Guyu + um » gumuyu Tangis + in » tinangis Serat + in » sinerat Kuban + el » keluban Beber + el » bleber Cuwi + er » cruwil Titis + er » Teritis    c. Panambang (akhiran)    Yakuwe wuwuhan kang mapan ana samburine tembung lingga. Teka + i » Tekani Jupuk + en » Jupuken Gawa + a » Gawaa Jaluk + ake » Jalukake Bapak + e » Bapake Baca juga :







Kalimat Purwakanthi, Parikan, lan Wangsalan







Teks Eksposisi Bahasa Jawa



3. Tembung Rangkep (Kata Ulang) Tembung rangkep yakuwe sakabehing tembung kang diwaca kaping pindho, bisa sakabehing tembung, bisa mung sewanda. Tembung rangkep dibagi ana telu. a. Tembung dwilingga      » Dwilingga padha swara :







Abang-abang







Kewan-kewan







Ibu-ibu







Bapak-bapak







Lumba-lumba



» Dwilingga salin swara :







Bola bali







Wira-wiri







Molak-malik







Selang-seling







Golang-goling







Kolang-kaling



» Dwilingga semu :







Athi-athi







Undur-undur







Ondhe-ondhe







Awug-awug



b. Tembung dwipurwa Lalayu, geguyu, teteku c. Tembung dwiwasana Bebisik, cengingis, cekiki, cekakak, cewiwi, celili   Google  Facebook  Twitter