104 18 3 MB
Sindhi Pages 0 [411]
ي ﮔ ا ت – ﭘات ﺎ ﺎن
:
ار و ﭗ ! :
ا ا اج 'ا& "# $%ﺎ: و رام و& %ا #$ه !
1
ي ﮔ ا
1 $ و1 2ا
ي ﺌ ﮕﺌ* ا)ﺎر
* آف2 4 آف52ﺎر ﭘ زرو$
،!رآﺑﺎد
ع2011 166 166
ي ﺌﮕﺌ اﺎر ﺎب ﺒ ظ+, ﺎ- وا/0 )ي ! ﺎ
ﮔا2 )ي 'و ﭗ4 ا ار6
:
7 اج9 ا ا6
: ! 0 ا >= ه6 ? و رام و:"ﺎ# :ُا
Catalogue Reference Trumpp, Dr. Ernest Sindhi Boli-a- Jo Grammer Sindhi Language Sindhi Language Authority ISBN: 978-969-9098-47-5
ن%=ﭘ
:ﺎﭘA
ارD E
:ادC!
ع2011
:ﺎل
ﭼﺎر ﺆ روﭘ ﺎ
:K=& ُ
Sindhi Boli-a- Jo Grammer By: Translation: Transliteration & Revision: Edition: Quantity: Price: Composed by: Title:
Dr. Ernest Trumpp Dr. Amjad Siraj Memon Valiram Valabh & Dr. Fahmida Hussain First, 2011 1000 Rs:400/Syeda Parsa Rizvi Asadullah Bhutto Published by: Taj Joyo, Secretary, Sindhi Language Authority, National Highway, Hyderabad, Sindh, 71000, Pakistan.
Tel: Fax: E-mail: Website:
092-22-9240050-53
ي ﮔ ا
092-22-9240051
[email protected] www.sindhila.org
2
Peacock Printers, Karachi, Sindh.
Printed by:
$%ﺎب" ،ﺎج ،ي ي ﺌﮕﺌ اﺎر ،رآﺑﺎد ،ا 0و' . / 0. /ﺎر ﭘزرو *) آف آف 'ﺎ & ﺎر ﺎن ' *س ﭘ ﺎכ ﭘ 8س%،اﭼ' 5ﺎن 4ﭙاﺋ ،اداري آ ;* 8 ،< .ﺎ :وي ،رآﺑﺎد' ،ﺎن ﭘرو . %
3
ي ﮔ ا
ﺎ 9ﭘﺎران ي א ”א!و"
!
و “ ) ' و & %
" () *+,وא و ( אن ي ' 2ي 5 6/0 7د ) . /0 1 ' 2 3 @'Aوא ي ?>< = 6א) א ;5
و" 3) ' :ب ”ي ' ?א"“ ) @'Aא .
) B Cو . ) 3ب ي ' ?א" AאGH5ي 6/0 7אF32א? .א"ن " ن % . Eن אI ) ' /ج א? ' EPא" " 1' ، /0 O2ن Mد ~ و 7 () وO2 1) OA 0 .1H t U و دRT z
وb| وYL/0 ' ، Ydو ' () {نi 7 H3 ' دTk ' 0 )ي1A ، نL ن5 5 {}5 @C 2 b د. pאz ن א% YR % {i t " i\ OA ?א ش ) ن% نFR . א ) ن3fא .Z)ي و
:" و.אي
ي ﮔ ا
Hi 1872 ، 'ن4
8
> = ﭘﺎران
ن% b@ ' א1' ?א"ن " ن.אF32 ' ~ ?א" ي ' א:"
;5 و3 T. ’א% L1 ' A ’و‘ >' א% }.hf وא يA د ' א2 FK . ‘ > وi’ % L1 ' א,v ' b K 7 אن، 15) )iv א+v ، L. 1 z 7 ¶ T' ،L1 ' J En3' 7
\ ' J . وF )ي 'ب ) وTi م حf O2 L وdو ) و³5 % bif
ي ﮔ ا
12 1
.) ' > آ8@ ا? زﺑﺎAB C اD" 4 ) ) ﮐ ا رﮐ اF يG دراوHﮐI ي اﺎن% D&ﺎJ ) F "ﺎرK ِ C GV 2 . MﺋNO نY' ٰ@' ِوZ ر5J ﺎ./ وارو ﭘ5V / MﺋNO ' ن زP &) '@ٰ آ،ﺎم آO S اC ﭘ،D8 ﺎصU Sا .( 0 ’اﺋ ‘ ﮑ )اZBﺎﺑ) ` ان و$% )a& ﮔ ﺌ) ﭘc &) ﮐ و'ﭗ،اﺎ درا\; ا"ادي ﺎ ” ^“ آ
3
' 15 א3 ( rJ Y . 7 6TC 6v אL1 . A FK ) L1 T.אدي אAא אFt ) 1 يy) אA ،يA2 אنA يJ ' ( i) T. א. i" 7 iTC iv אO2 kא . z· ' A א6R ' J U .“z· ' ي،R ' J” . . ?>' وq1? ن ?> " وאي نYP 6 ( و א1H ) L1 '
) ' L1 אن7 لM L1" ن. 1 z L1 ن אAאV دو ( ن نG") ³· ، يTC .i" O5 O2 JאK 2אد Eu אن ' وY. SL@ zJ ت א)ت نT; ' يFm}" ' UA يF. q2 U V % A)א ' "' אF% ن1" אFf | ن5 | O1L) ( א نrJ () אد אכ
U V אنOA L) F" א. 3T5 ¯ 3C ' Lت " ن ي ' ن وT;
F5 5 ' 6;5 . אن ن א ن.يFi" دF" 7 Y. \ نSL אن ' و% ي 1A .ي ونT5 ن6" C 7 نb|ن وC نRS) אن " نOA אF1H SL@ )ي א ) " نiv` אF| 1) T' אنFSH 1z | ت2 ' نkن אR אO1L) א نr;א5 % يA A (Tatar) . E א، i" 5 O2 ن5 5 ' )iv א1' ، ن6" C 7 kא O2 ن% & |م ' א. A ¼f ن ' ل و3وF @ يT' P ' " ن6;5 1' . i" | ت2 ' [+ . -( א7 ' A אOA ( ) 0 ، P . وLi1¯ 1 . 5t “ )د; ( |א. }.hf” n) وA) אn א% .א1? Eu ' وFF' ' ن3وF P' OA . وP) XC) א7 ب3) א אنF F" ) z O5 7 سt ل אنvه אF. @5 OA } ]5" L1H )يF0 ن . P) XC) "نrJ ' 1' ،אF b2 & O א6U" rJ () אEuع ' وa"
1 - x@5
I. THE SINDHI VOWEL SYSTEM 1
>9 ABC ي ! وف
i3_" ' ن نR0 (single vowels) bif وK د+" ' يOA k א1 ن% .نt % Y (elision) K (contraction) Y; ،(YL") لF2 אدل،YLF2 ' 15 א.i1
1) ķ and its permutations ان ن رن2
، L. \ يF) `3M % ت وא يT; وא ن " نL1 ` א)ت ' ن يF|
d وJF2 7 א א² % אن7 تv 1' ،و אF5 3) )يbif K % אنOA OA ( ) 0 ي ﮔ ا
13
. )يe "א7 تv ' مf YLو
d و6FxA 7 אA אOA 62 @אدوn تT; >T' 7 تfوC ' Æ+ ® ² تT; ،È ( )ي:hy" ّ א)ت- È .X% . وF 7 A) אP' ( /) . 6 `"A ' تT; 7 }" UA rJ ' يG. ' i2 }A ت א)ت نT; ' ي
1
L " وF @ لU3 אA r ' b .אنFt 7 . يi 3z א6m+A ' 1' ، . وP) @ لU3א . % b}2 {" ن0 P (standard alphabets) “ . يU"” ' P;/ ) و ; و
P' : d` وa 7 م ح אf ()א د] ؛7 يF ) د7 א)ت%ت دT; -Yt .0 و7 א)ت- ن0و ؛F) - א)ت،ت )تT; -P) ؛E±C) تT; ،.0و ? Ë تT; -Yאz .O1q? א)ت،Y
P' . d وL2 אA אOA L) " ن/k k ' א1' ، i" نLي وR)ب( '> א א)ت- و³ تT; ( . وK د3') . P" وF" א)ت- P" ؛Ì ت وT; ،·و
P' 7 A v O1L) ."ت Ë 7
% (تT;) C دي2 )iv א،Y א)ت،7 Yq . و% `. |
. L >? YL وO2 وR1) אن نq% i\ ، d و6FxA 7 א² ، ت وא يT; אA ' ) ()پ تT;
א)ت
ي
Ë "
"
("
Ë \
² (\
Ë u
\ ² u ²
² ( u
Ë
²
²² (
% b}2 {" ن3C A) אO2 يH5 وא6;5 ` 7 A v Rא
A 1' . ) }" د2 ' Fm" % ` אiU ' تT; FF' 7 1' א7 A v . q1? R32 אن ' אEi2 . ) O5 % ي אدي ن3ي א)ت ' ن א ² P' . . ¯א7 تv . א אن% تT; ،H5 א)ت "د- ( ) 5u" 5"د
Ë Ë ؛EH5"د ' א)ت،`ت دT; ،P א)ت-1وu ت و ش؛T; - (O?) (Taurus) Î و . i" 6 @ لU3 א7 يO2 وא و ن6TC n א ي ﮔ ا
14
< نp 5u " % وאن ت دF5t % ( ،H5 دي وאL1 7 A v O1L) K م7 تv אن.O)A " ' تT; ،. א)ت ' " א- ( o) 2 وo P' . % `. | .JF2 6 نz אA א، xF2 7 k א5u " kאن א/k 3' وF O5 م حf T' ، و " ،(L ") L " نA v ح " و )" ( אن 'نz . وL) ح6@T" כ 7 א)تe ' "א1' )" ( وه .כA " 7 تT; P. "
2) The diphthongs ‘ai’ and ‘au’ َاؤ% َا: ُ !ﺎ
و يÑ אr - َאA مf r ® א)ت ' ن אx}A . 5 "'دO2 ) 7 ي6vد א
' א)تÒ 3," @ مA b2 2 k אL1 ي. אF @ لU3 אH5 وאÑ - א² .אFi" O2 3z ل אy" ' 1' ، i" نL وPz )ي אy) אT' ، P אF "'د ن7 يÐ k ' אO 7 u
% 15 ي אÆ+ אR وא א אp ن% 1' ، A د وF" ن% 1n " 1) F. 1 z L1 אديA אrJ ب3) :" OA
1 2
(`'3") وF ] وp % 15 א3z ن אن )ي אL] نp نA v P 7 {_A v "'دهOA P' ، ]
H5 وאiv א% Ñא² rא² OA A F. 1 z F kא אF" ن ' دא وk א،Tf2 `if rJ ' Y] OA 0 6T" (' r@ א3K ) b2 2 אن. يkא אF' אF' % ن1 يkא t 5 b@ א% يOA L1H Pk ل אK12 . و يa b 15 YL ( o ' L . kא אF' אF' % 15 א a) The diphthong ‘ai’
rא² : تv 6 k א6] )يq1? 7 15 א، 6A " ن و2f T' Æ+ א ² Ë ² - אFP ، Ë ² 2f - ² P' ، `. | 7 5 3وF ` אT' حz ،אF
(i)
² ²
U ' k אL] 7 A v P Æ+ P' אن ح6Ti2 .; ² لy" ، " ن P ² @ نi;" ] k ~ )ي א- אr - } ن אA) א% م אنf وF ،P ® ) k ?>ي ] אH5 وא2f % אن (~א² ،rא² :hy"
O5 % Tf2 ' א)تd وS?< אيÓ 7 يLF2 r אA مf Ë Ë ² א)ت- و Ó لy" . א)ت- Ôو ن؛.و تT; ،( . ت אv ' ون ;P) .و Ë ؛ وOF.ت وT; ،و ² يU" وP تT; 3T5 T' (( U" ) ( Õ Õ ² Ë ( א)ت ² ²² مf .( P @ لU3( אai) r א7 يT') (ay) Oא² ² b z ،( " ن
(ii)
² تT; ،Yn א)ت- Y5 ّ ، L א)ت- L ؛5 P' dو و³5 7 אيÓ A ² تT; . C ي ﮔ ا
15
® ² Ë تT; - جu א)ت،O.u .u hy" . SH k אO2 אي7 @ لU3 אrא² iv( אiii) ²Ë " نO.u ^} جu OA ( ) 0 .t تx& ' YL b ' د3C A) ل אy" א ي Ë 7 يF P' ، نSL" u ) O5 1H يT5 . .جu b) The diphthong ‘au’
Ñא² : OA ؛ א. وP) rJ rא² T' ، L1H )يO1 z z . אO2 rJ Ñא² . 1H ' k אO2 א نF' אF' م ح نf ، L1H ' k אH5وא ® :hy" . " ن2f T' ، P 7 [+ 15 אA 'א وא Ë ² 2f - Ñد ² ² ² Ë ² 2f - × تf O2 b bif K אO2 7 [+ ) يiv אO1L) ت؛f دو ؛ ® ² Ë ² ² 7 تT; - 5× ² ² ² تT; - 5×\ ) يiv אO1L) .5 \@؛ ،%Ñ אhy" : L] ' kא ® hy"
(.و . @ لU3 אO2 Ñ - א² א )يF' ن אbx;5 ' א)ت7 [+ ² تT; ² ² @ لU3 ' אÑ )אn eiUA ت نT; ' א)تÑאي א² bif K .(6 H5אو وא .אنF) ن א\ س.א1? Eu ( א ن ي ن ' وr ن% YS'[ و5 אيA
2 - x@5 3) The vowels a; ā, i; ī; u; ū; ē; ō ُاو؛ اي او، ِا؛ ِاي؛ ُا، َُ
.אFZو وG. ' ' م ي نf n r/5 % Yt א نK ' ت א)تT; Ñא² rא² a) The vowels a, ā
א² א؛:bif K
)يy) ي א% ي³5 نH3_ Eu و% א² ي7 \ ' א)ت ّ 7 א)ت،E ّ تT; -T ² P' ، % ن1" لy" ' تT; 7 سt אن - 5א ؛E ّ تT; -ول² ؛Y/ 7 א)ت، Ë تT; - / ² ؛H5 א7 א)تH? א7 تT;
و ® ّ 7 א)ت - @% :hy" . i" لy" . qS? O2 ' אن6) 6FxA 7 א% א² )iv א3' -6و ² @ ؛% تT; ، @% א)ت . LL" 7 تT; - Ø" " ' () א)ت و. 7 I אO1 z يR אLt 6) و³5 7 א% א² אن } ن ² ² ,+v א)تOPH p;5 א،; t rJ \) . Tk )يrJ L1 X5 אF") ² Ë ² -g3' ² :X5 )אbA Ë ² -3 Ë ² (1g3A 3A -b' (؛A '² r L2 A ' - X5 אOPA OP' . لy" ' ( אن454 تv تT; مf r L2 و ي،g3) ² )iv א:X5 )א-b) 3) " ن ¯يÙ) ؛63T5 " ن ي ﮔ ا
16
Ë OPAא ّ ' ² Ë ي ح يR א. d و3) 6v K אن " نk אT1Z نOP5 א)ت ' אOP5א ( אTk ] يt EC Pz ; אA 1' ،O5 ن1L" ` " ن ) אتPAت אT; . P ² - O.א² ) . P U V ' +5 ' O 6@f @ مA א، LF2 7 א7 A v ) א² و³5 (ia = iha) (O1 ® ² ² ² تT; -و. א hy" (173،3 O5 "'د7 y" 65t ' ; ) אT' א . وF 1? L א )") و7 א)تOA >' ، 7 تv iv א7 وא و يk אS?< ® - Î " ؛O?אP2 تT; ،گ2 א)ت- zאP2 hy" . dو و³5 (x Y ) Y; ' ّ ت " گ؛ ' א )' ( – א)تT; ،" ّ ،O1H?و א)ت- O1?وא א؛A تT; ، 3' : א)ت ² ² تT;) Lt 6 و³5 7 t) Ë تT; (אلF) وא وk אS?< א.1? و ® Ë hy" ->' . d א وq وא وk א1?< 7 65t = يF% bi& @" א)ت ن Ë ² ،אFA² -אF² P' .Lt 6 نSL" تT; 7 6v אT' >) .אF) ،>A 6FxA 7 אيÓ אيA ' ) 7 يS?< "'د7 يÐ Ü5" ' @ א)ت א تT; ،~ א)ت وא- . ل وאy" . وF Æ+ )" 1) . u تT; אu א)ت- u ؛Ìوא ( 'ت אT; ،. ) א)ت א7 r א. i" لy" FK ' وאY 6FxA 7 א% (O) يÐ " ن ² P' ،7 تv 6 (ت ' אT; T' 7 [+ O1L) 7 ( A FK وאb K if ) A ® hy" )تP א)ت-OP . k[ א5 يF ( אH5 ) א)ت وא7 تv 6F2 7 ي ' يÐ '" يFf | Pz ® x}A Aت \אT; א؛² \ א)ت- ~ \ ؛3 FK وאif تT; ،(( ن³) Ë ،(r ؛ א~ ) אA " تT; ، " " ~ )א\ ~( – א)ت. لy" E . تT; - م ح يf OA eiUA ' YLF2 ' bif K 7 Ì ' وÆ+ 1) F| ي3' ® Ë ² ² hy" ّ T' 3; يF ، 3 א)ت- .א ي )ي. ' لv אA) א تT; ،33 ² تT; - " (؛3 ّ تT; -3 א)ت، Lt 6T@ ' Æ+ ivא ² ² ² -يF) 3
" ّ ² א)ت- ( ي א نÐ Ü5" 7 " (؛ دل )يz 7 يF) 7 يF) Oت دאT; ،6Pد .( دل-z ِا = ا يl@ اﭼk) ﮐﺎن اa وF ت ` ا ي%ﭘا
ي ﮔ ا
17
1
b) The vowels i, ī
א אيbif K
' Æ+ وF אيÓ k אن ' אOA وF5 6 ن نz ' אO O2 >' 7 א ي0 ® ، k אT1Z א א)ت ' אي ن0 يT1A - لz ،وR1 אhy" . O2 7 يÐ ،b1" وF5 S?< O@ אي7 يOA >' d و0 OA k אI ن א% L '> ") وT' ® א؛F5 تT; ،Ùn Ùn א)ت-!5 (؛Yאz) Oאz ي- O א)ت ? אhy" ( ن5) O1k . ² Ë א)ت .ن1k تT; ،k k ' אنOA Ln 7 Ì ' وF % אk >' i" >A 5@5 Lf E 7 ي وF `3M A نE kو '> אF >A ص )يM א. %t 7 ( k אÜ5" Ü5" אن.( L kم א5 ص )ي '> אM) L "'دL وE ن ' نL ( وאnasalized) א5 א אOA P אF' نYk א7 Ì א ' و، '> نOA يT5 אL35 ' kא ® ² ² Ë ; ؛ Ë hy" ² ² Ë ² ) 6L" r L2 6LP" Ë r L2 ;P ّ ن؛SL" H -ّ r L2 ( T' (لG" . d و
² ² ² : ] % אنT' ،7 5 @i;" ص )يM ، k א7 ( و ² ² ،لGP" .; وهP Ë Æ+ ² تT; ) Ë )` " ن 7 א)ت. 7 I אT' P S?< א7 ( 0) ) ² ² t و ي ² Æ+ א و يO1 T' ، Lt 5 7 lo تT; O1 א)ت- 1C .א1' تT; 1' 7 א)ت אd א ; א و7 א)تOA >' ، `. | אيS?< A ' qS? 7 ي א)ت- ÝA .ÝA تT; g3A لy" . P )يY (assimilation) ' אد مL و6@f
® א)ت- 5 hy" ،7 يÐ ' ` ص )ي אM . P א0 >) אي وS?<
LF2 אيS?< ) OA P 5t אCא אR א. z " ن אn) א)ت ' وn א. ي5 7 تT; ® Ë ،) س א)تhy" . dאي وÓ تT; .س وهPא ، سF) تT; ،אس وه Ë Ë ² ² لy" ؛Æ+ ي6 zJ ' 15 א. وهXÐ א،X@) ) r L2 ( U V " ' O) و1) Ë r L2 (( ن³) O) ) Ë Æ+ )يK +v و ي. P א7 L1 O5\ אT' ،) ' ؛
Ë Ë @يa ، SH O5 6M دא7 ي.( 1א 6TC A) א. و1Z 1) :O5 אس )א ² يRS' א و، א،A ،' ، ) hy" . א نF نA v ) نA (pronominal bases) دن2 ® .وRو אR א،وR1A ،وR1' ،وR1) :hy" . نR' Æ+ ( '( نdiminutive affix) ³z يmA c) The Vowels u, ū
א؛ אو:bif K
T' ، ل )نx| نiFxA l ] א1i ي، ' 3 K صM ) rא ي ﮔ ا
18
7 تv iv אEu ن و% ي א)ت. نk[ א5 نF 7 א ن א)تK ' ن0 ® تT; 6P" א)ت- يR]" hy" تT; ، .6T" . ش؛ س )"د( א)ت تT; ، ? ² א)ت- وz . لy" ' אنLF2 7 א² bif K א א)ت- 6t ?؛
² ² Ë تT; ،62د ّ א. ت אT; 2א ² א)ت- ( ") ² P' ، d وK 6Ti2 OA ) -62 د ® ²
א)ت- A" hy" . LF2 7 Ñ א7 A v O1L) v (؛bT") E3" تT; "ت ² تT; - t) ².אلF) ² Ë :تT; PA א)ت- (وR2 3)) ؛E3; ( ) و5 لy" . `. | " نF| b2 & Eu ن و% א)ت7 אو يS?< Ë LS? אوiv א7 א)ت7 A v ' .² 5 א)ت تT; Pn iv אOA ، P אو ² ² ² تT; ،6% א)ت אو- ي%א ،Þ د א)ت- (b| ) = ؛6]א P' ، P و ي7 ي
' 1' '1? YSL@ ° א% (mK ' ) = k אFi" ' אنEn3' . تT; Ë Ë تv تT; . = 7 يF C d) The vowels ē and ō
אي א:bif K
d وSL@ )يk( אsimple sounds) k( ( دא אH5 ) א)ت وאP א7 ي ) O5 א)ت ' אي. 2 k אS?< .אF אي אوÓ 7 يH5 א)ت وא.(guna vowels) qS? Ë ® hy" b z .E א)ت א- E . وF @ لU3 دل אx3" א0 7 يA r ' ' Ë ' א)ت .( )ن7 I) אV ' 1') LF2 7 א0 אو L وA r ' O2 1' 7 א)ت³5 % ( L1 " نF| b2 & ن1 15א
א7 يO2 7 A v يR א،d و0 . 7 I ' )ي אY (assimilation) ي² ' Ë ّ ® ّ ² א)ت-` Ë ² :hy" ² ،I' א)ت- I' 'و(؛ א)ت- \' `؛ . نAאA ² Ë تT; .O? ® Ë A U|" S? @ مA ² r L2 1 ² ² :تT;) T ّ hy" ( T . LF2 7 א0 אو
: لy" . d אي وLF2 ؛ אيdא و² 0 3' ² تT; - (وR1)) Ô - ( .h\) % ؛O Ë Ë א)ت- O1" ² ؛O1 تT; -O1 ،n א)ت- O15 `؛% تT; .O1H" تT; ،1" Ë אيÓ 7 يf C ص )يM 7 يÐ ' `א نiFxA אي אو אÓ LF2 אو .אنF) אu r ن% ) א نV ' 15ي אT1A dن ن وZt صM 7 يOA ( ) 0 ² ؛ אنLt يF5 يA 15 ي א، نn o 7 L1 X5 ن א3vmM T' F") . d وZt يF @ لU3 א7 تv ' (locative singular) FK وא5 T" دلx3" ' אيÓ % א7 Ë Ë يÐ A) ح אz O2 يH5 وאX5 א. وه1? ² ،O1t . A FK ) 7 א% אو ² ² لy" ي ﮔ ا
19
² لy" . )ي6FxA ّ א)ت-`) دو. ي אÐ FK( وאablative) א دאنb K O1 z z א.)@ وه Ë ، 7 1') ، L1H Pk O2 rJ 0 م حf 7 X5 אT' ( )يK % ي دF אو
² )ي b K يn א אO1iTo א.(אنS?) ~אS? P' . d ن א و% 7 و ي يP אد Ë Ë ² 'RT م حf (ablative termination) يÐ א دאن 0 7 א² b z ) LF2 7 1P5א
مf 7 يf C O2 نd ~ א-א² ' و'د אن2 .d( ) وnasal) א5 אP rJ () `3M وdو .dو
) @ لU3 א
3 - x@5
The elision, contraction and insertion of vowels ) اروDﺎ وا2 فE! ،F ABC ! ف
אK ' ' ي15 א، 6" K ' b@ א. 135 א7 L1 א)تT' 3T5 P א Ë O2 7 J . ن Ë 7 L1 يU" T' 5t P5א ² يÐ ' א دאنb K 3 :" و1 (! )אP @ لU3ن א
® . LSH Zو وG. ' ي نmxA 65t = אm3_" ن
L وOA ( ) 0 . وF
S? @ مA ® 3x;5 Y K ' 7 ي7
\ ' )א( א)ت
Yt يF) يF2 ' @ لU3 ي א)ت אA ' ) bx א. `. | A O1' L1 ® Ë تT; - تv i3_" ' ( )د وא و. د،( F") و.د Ë Ë hy" ² ² Ë تT; دوא ؛ Oدא . k א7 ل؛T3C تT; ، وP א)ت- ( و ) وP א ؛6) K אيÓ ن3 :تT; - )
² ² ،O ² Ë ؛6% Ë ² 7 تT; - ( ² ي ) א)تu ،n א ² ² تT; - ( ؛ ] ل ) _ لT) t – Pu
. پnت אT; ،O2 א)ت-O2 .(Lassen P:172) . A FK 1) ي ' א)ت ن7 سt אنOA ' אلY 0 ' F| ي3' ()ب ن% يF نbx " ' א)ت% אنA ' ) "نO2 يF5 1A ، H ` Ë א)ت- نk P' . Zt i3_" Ë א)ت- " ؛Ý3k تT; ،g3Pk تT; ، "
Ë ² א)ت- ( " ؛ Ë ² تT; - ن ² تT; ،( ² .( (؛ . b@1 א ن ي א)ت ن ي حK ' א يu( ن ' وאß)
) a ' א7 Ì ' و15 אrJ Y. 2 ن% k ' אL) ") وiv א1) (i) אR1) 6 7 I אOA m," A O1 z אنaص ' אm_" 1) . وFو n) אF' ن% à,v K 6 I ن א% אن% 1' ، وR1) (varga) ' و گL و
aא א² 7 [+ ' . Lt 5 A r ' يF2 ن3_ ' يFf | אنbx א.
² ² א)ت- O א: لy" א، L. ² א؛uC تT; ، h א)ت- כi ي ﮔ ا
20
.כiC تT; ،ri
² ي؛3 تT; ، Aא تT; ، و א)ت،ي3 א: لy" ' א א)ت- O و ² א)ت،/ : لy" ' a א ' א.6P"² Aאu تT; ،(h" א)ت- Yi" ² و ش؛ Ë ² تT; ،Yx ² ؛ Ë Ë ² :Aאu) @ ² א)ت- (() @( ) د ² Ë تT; ،@ .(@ يM يFn 3) a אn 7 Ì ' وL ") و% نAאu يA ' ) (ii) ® Ë تT; ،O1q² . א)ت-Y @" حf ؛ و يO1 hy" .>ي0 )يK Lو :P' d وK Lن و ") وP ² تT; ،O א א)ت- (15) 5 ّ ² ² ؛ .مTC تT; ،مqT א)ت- YSH
4 - x@5
Sandhi, Hiatus and Euphony (B2@ﺎ@ @ﺒN) اﭼﺎرL % ) و،(ﺎمI ي )اد َ
/ي² يT1A F2 ' نFf | ' (¯ ' نk אH5 א)ت وאO2 ي F @ لU3 ?> אO1L) . '>? 7 ( )2 ' vאد م ' א 7 يrJ () אF' % ن 7 ( T' ، '>? 7 k وא אqS? صM E b,A 1' ، P @ لU3( ' אAnasvara) א5א ² ((؛ א א5 א. א.ن وهPz ) YP5 % (؛B@' ' ]) نP5 ] ن )
(؛P5 لy" . 5 Fnو و3א
P' . k )` אO2 7 () S?< % k ' א >A ص )يM ؛ אO1H" تT; - O1" ® Ë ، ² Ë hy" .\ن وه . P `3M A S?< ` '> ) א، P
. k[ א5 يF K 7 وא يqS? א3' i" O2 لy" אR אA ' و ي ،" س ² Ë تT; -O " : لy" .5 "
5 - x@5
II- THE SINDHI CONSONANT SYSTEM ﺎمO ن2 ي و O1L) يOA P نY\ ن ن% א)ت א% ( . يt) ن%ي א
Pz א7 א)تT' ، % Ò+," H5ن وא%د א+" v % نâ ،á ،وכ شRS' ن%א . "'د7 ? א وxAA L1 I ن א% L א و3' A ' R אr א، و. Tf2 ' (palatal sibilant) א وא نFTS? ون وא نA ' تT; k א א7 ي:ش
® x}A ' AאL? r א، 5 . "'د7 ت א)تT; T' ، kوאن אF5t E q1? א ش. k אT1Z وא ن.אF5t ' م شf ' א نT' "وج و7 ي ﮔ ا
21
. 6 6v K " نAאu .
Ë ² لy" - نSL" ون وא ي شA b_ تT; ()א Ë تT; -ãC ² ) C ² ؛FxC تT; – ( ² تT; - TC ؛C .TC ® ؛O1 ² تT; - 1C
% م ح אنf @ نi;") C hy" ن شSL" س.אF5t ' تT; ()ب ®:hy" . d وF2 7 شO2 % [ ' س+ A ' ) ؛u تT; -( R . ² . - - C
® ² يF ،)ش ² ² hy" ² ² ); ؛ - Y) -( ش " نcerebral) 5u " تT; ()پ تT; - YC) ² ؛YC) ) وش
. شO@ O2 وא و ش2f .OCو تT; تT; - (وس ® ؛1C ² ² - 1C ² hy" .O C - O C . d و% OA >) d س وLF2 ش% א3' ، א,5 אàa وאE ن% نFf | ' א א)ت . d وO و ي 1) Æ+ T') ودF," . A (vocables) نk@ ل }^ "} " אU3 ش ' א7 ي ' YL @U" ' אن( אنF) O5) )V b ' 15 'ب אk " ن א5و2 b| يO2 7 و يFf | ' (O = ش = سU) دلx3" 7 א)تOA i" " نb}}K ت אنx& تT; - ¯ ¯ " ؛n تT; ، مq א)ت- Yq P' . k א7 Yt ن "'د
² ؛Xت دT; - د س؛ ² .دس² تT; ،O – א)ت دOt
. d وO א ¯ي ش3' Lt وF) يF2 ' يFf | 15 אO2 ( شcerebral) 5u " ® hy" ² تT; ،O15 ؛Oت وT; - وس ؛ ..ت وT; - و ® ² ش تT; ،يR±% يF - يR±% hy" . ن6FxA O2 7 O0² )يy) א7 س ي ² ² È ؛P;C OA و3 א7 دل يx3" א. C تT; 0 א)ت- O10 א؛C) ² تT; - Ð0 ® ² ) ل0 hy"
2f - ( لC . P 6FxA A ) ن7 È O2 [ ' ش+ 2f ' "وج
يF )> )> ] و7 ش ي5u " .O C د- O 0 2
ش؛2 C - 2 C ؛ä אC² يF5 ( o O1L) ® 3x;5 ' تT; % ' אO2 ، אF] . Y@2 v O2 א، 6@T" k א6v אن ' אOA 0 ن% " نL א ن ي و% شOA وF . א312 يT1A . 65t Æ+ O1L) ' ش5u " 7 ' ي ( T % تf ن% "د1) نzא ® א ي ) אhy" . ( "'دinterjection, adverb) אF5 K 7 تT; نA v P (Comparative Grammar of
. وF5 7 )V O2 6! ) ) يA A א ن% 1' . ( > و2scythian)
. d '> א،LP5 \ 6% " نn ) אk א5u " OA تx& 3_ . 135 אE א
T' ، א)تbx א. P @ ل وU3 ' אk א5u " 7 تT; . O5) . ' و'د XC) ' (R% א% نkאون אF5t O2 7 I אT' 6 ن نG' . }.hf A " 5 Pzא . يF) Æ+ 1) دEn3' وF 6FxA 7 t 5u " 6 zJ L1 y) ت אtenuis3 ' ( د אن4
LF2 7 t ص يm_" א7 3 K y) אO2 >A ، 5 אF) "u b_ 7 تfوC ' ® ؛Jت دوT; ،Jوt א)ت- وt hy" - (YT) !5t (7 . يt rJ k ' אt) ² א)ت- Yt ² ، دאAאu تT; ،`د !؛nد ² Ë تT; ،!n< ² ² א)ت ،)د א)ت- Y.t () @ لU3 د א5u " ديOA L q.h" ل نF2 5u " % >T' ،OC ت دT; تT; - (Î )' '" يFf | مf E ' א)ت 6% . . אLSH )ي5 0 OA אOA L د "'د+" h) א7 Ì ' وÆ+ 1) نLt 6 "@نA و يa O1L) ، k[ א5 يF @ لU3 א7 ي% ن א ن5 | א. k אÜ5" ' وאOA אx ' אن، 7 تv . אنL )ي א وqS? e2 {" אن OA وZt אن )ي. bv M ' א)تT' ، SH O5 n " . A FK ي אن% ن و ي% |א2 نA v نn{ 'ن א+ L1 يF `. | A وشnي אن א : لy" ' 5 0 K (Elision) . ) א3M )( א5 0 0 % 15 } ن אL1 ، . א)ت א- ~ )ت؛ א،تT; ،وF) א)ت- P א)ت- P) ؛± تT; ، .
د؛C تT; ، א)ت دو- ~² " س؛3k تT; - @Pk ² ت א' ؛T; P א)ت- OP
. 3 تT; .אFM 5 - نP% 5 لy" . P אF5 א& אO2 A [+ 6 אن6@f ' א5 0 ² hy" ® ² ² א)ت-? ² ² ² تT; ،و. ?؛ . `. | A O1' L1 L \ وqS? ² ² Ë Ë ² א)ت- kو ² ² ؛H5 ² ² ² تT; ، وPn א)ت- H5 .kو تT; ،nو ن,' àa א وא7 )ي אن5 5 0 ' نk א5u " אOA bvmM ' א)ت ن% 5 0 k א אP' OA F2 7 نk א5u " % نkאون אF5t A אL T@" O2 3' OA مf 3T5 ¯ א)ت " نT' ، نt 7 L1 15 א } א ن אd و±2
O1L) 5 3وF مf >' وF àa א وא%t ( k א% 1n " kوאن אF5t ي ﮔ ا
25
O1 z אنT' ،>0 " 7 نk א5u " O2 % نkאون אF5t 7 15 אOA ] k א% [+ . Lt . C Eu ن و% אونF5t ن نk א5u " % OA تx& ' . ) " نn) ) א)ت ' وV ' ' نS'[ و5 A aא3f א15 אOA k ( א `. | OA 5 5 0 O2 >' جÌ ، گ، ( כ65t 7 ³" ' אT') '" يFf |
(1
byK ' אن )ي אنk א5 [5 7 א ي,5ي ' אFf | א)ت אن אن. 7 FF' F. A ' 1' ، P 5 . א3' تv FK א وא. P ;س," Eu"} " و
' n ² تv iv ' א1' ، qH\ ² تT; - q12 ² : تv א א)ت، i"
U V iFxA ' I و12 يF ؛3T5 ¯ q12 ² " ن1' ، و يa bK aو
ي . 7 و'دY\
® Ë ² تT; ،b\ ،(O1H) b ،bT\ :hy" . SH L" 7 گ% א6 zJ כ אن ن ® !? א)ت- >% hy" (& אA Î ' ) P گ ¯ي כTf2 ' ؛ אنbTC ² تT; .ت ?تT;
® ² hy" - ( ) . LF2 7 media 6 zJ ' )ي אنy) אÞ I אن ' وp 5u " ² ) ي³) ² E T' ص )ي يM . k[ א5 وF5 وA L1 FF' وFf | א.Oq) تT; ® ² hy" R2 . Lt يF) 6FxA 7 O % · .JF2 7 % < 1 = .אu و3z אÎو
(2
² تT; - YR ² ² ت ودن؛T; - (( ) (؛ وpت وT; تT; - R ؛ ² تT; - YR ؛ . ن ' وي )ي5 | دلx3" . אنO2 < AT; )iv א.
؛R تT; - YR b z .!' تT; - ( ' ن2) Ro ت '! ؛T; - (R' لy" ® .·" تT; - (( o ( )אO" hy" . SH LF2 7 O ،· ' تT;
² u و7 u وb}}K د . ' 6v א. ( א אi" O 7 ' Æ+ ®
' تT; .b5 % تT; - F5 % :hy" . LF2 7 دSL وL1 )يy)ت א ® ) ت.وF) ،وFi :hy" . يF 6FxA 7 وF5 .אF 7 אت( ي²) b5א² يÐ 35)د
(3
' x ' '> وگ7 تv אنv ، LF2 O2 7 وא5u " I و7 3 K ® ² :hy"
א7 א)تOT5ì K . O2 `. | 7 3 K qS? و ت؛ ت تT; ،Þو . L 5 0 ® تT; ،. א)ت אد- ت " ن2f .A hy" . LF2 7 وאSL وL1 ® ² ² ² 2f - g. é 2f -g@ .bf ؛b@ :hy"
Lz )> ت وO2 7 [+ 6A و
- (ت/'ت ) אx' ؛:.ت אT; - O2 P' ، xF2 S? @ مA 7 بSL وL1 پ . d و ² 7 ي.( ") 2א² א)ت،A/'ت אT; . LF2 7 Tenuis LF2 Media 7 وهY ² ، ،د ' پL" (Abstract Affix) r ن א% אن ي ﮔ ا
(4
26
² ² ،ت و " نT; - 2 يF .7 :אt P' پ- ب- و، ن ² يF ، پA تT; - ~ A P' ( )پ = ب = و = אLF2 7 אy)ي پ אM . وA Ë אگ2A تT; .hA א)ت- ~hA² P' . وZt يF% `. | % אن لF2 ' < (5 )A P5 E يF) ن% אن، 6) 3M א)ت ' א3 T' 7 y" O1L) ® لA r ' ' A ، "'دO2 אFf | A) )( ' א5 0 En3' . אF `. | r L2 Y 5 0 \ q1? אن. dي وT5 ' وאO وz نF ' SH 5 0 b يR אO2 ç u ،Ý ،O1? ،Î %)א( א z و7 אنOA i" وC א7 א)تOA LSH . א و אن " نF5 ' אb@ي ' אFf | )يK % د2 7 تv ' وهè ،OS? P' . d وSL@ )يL ") و% אن نOA Yo P ;س," . אYL" ' z و7 א)ت. `. | (Spiritus) O ^} ي ﮔ ا
27
' א)ت. O5 . ' و'دz و7 ' د אويY%t OA 0 ، & ي אA A 6T ) 15ي אF ]t 6@f دb_ @ مA FF' Tf2 ' يJ ' () K % zو . % ي³5 Eu ن و% " د يRS' L1 % نk ' אzو OA >' " تT; ؛1" Ë Ë א)ت- 1" : لy" ' (Elision) 5 0 7 O2 " ي א)ت- O1" ² . وF @ لU3א . وF @ لU3 אO2 7 يOSH" Æ+ ؛OSH" تT; ،O1" ² ² ؛g) ² ² تT; ،O1) ² ² ؛x تT; ، 1 א)ت- 1² ² ² א)ت- Y1) ² ² تT; - Y1 .l ~ P' . )يK ن% د2 ' אن% O يF5u و3z ن א% ي א)ت7 A v ) تT; ،O א)ت.u
² Ë ² א)ت- P' ، אF و% `. | I وÜ,2 م حf ()ب א)ت- وuא ]؛ ² ² تT; - RSH ² و؛uא . ² H ® ّ تT; - 0` ؛ א. | PA ' P' è · ،Þ ،OS' ،È hy" - 0א² ؛0א I وO1L) ()پ ² ² ² Ë ² ؛Oq) تT; - ) .6í تT; - 6í ن؛³5ت ·وT; - (³5·و ² ؛Èت אT; ® يF q :تT; - ³ hy" . SH LF2 O2 7 وאSL و6 zJ L1 Þ I)ت( و ² ² YLF2 7 (Tenuis) 6 zJ ' Media .g² :تT; ،=q? ² א)ت- ³z ) ؛ Ë ي³) ؛Þ ® . يF ،C تT; - hy" . i" ) و ® Ë تT; - Ë hy" - . LF2 7 u وא6 zJ سF 7 A v O1L) Ý אونF5t I( وÞ)
® hy" א)ت-و³ . SH LF2 O2 7 نk א5u " 6 zJ نF kن وא א.אF5t 6zو ² א)ت- (Î ") O" ؛u و Ë تT; ،·و .H" تT; ،·" ® ² :hy" -F" . xF2 ) S? @ مA 7 I א( و6 zJ L1 % א/ kن א.אF5t 6z) و
² تT; .( "وF" يF) ،"
9 - x@5
4) Singular nasals V ا اﺎQF
® ² hy" ² Ë ² تT; - Ø ي ؛ نF ،3א : LF2 7 њ ون وא يA b_ >) ن ن.אF5t -u تT; - ( z· Ft %) Yu لy" . LF2 7 ( 5u " OA ) و ي ن7 Æ+ ' (`5) ` `5 ² يF ،@5 تT; . @ لU3 دل ل אx3" .` ®
' אنOT5J K Ø" hy" . P 6FxA 7 (â ّج )= ي7 A v O1L) њ ون وא يA b_ تv ( L" њ b z ( L" تv تT;) . 7 @ لU3 אO2 Lq2 (" ' )>يÔ" ® تT; ،( א)ت א- ؛Oت אT; ،( א)ت א- (E5) :hy" . SH Lq2 ي ﮔ ا
28
® لU+" ` ' אY¶ T' hy"
LF2 7 وאنF5t ن5u " ) OA وF
S? @ مA .؛ אOאC ² تT; ، .(
- . - لy" .وF وL5 0 OA L 7 Ì ' وÆ+ >T' (`") و مR0 7 A v ) ي و يFi 3z م )"`( א. `. | O2 " 7 تv 1) bxت א" )= א"( אT; ² ² ، 3T5 T' ( 0א ² ² =) - "² 7 [+ 6³z . P 5 0 Eu و- ن. ن؛SL" Èא ؛O" ("א
3z אn SL@ Eu ' وA v 15 א، نSL" \ي ، 63T5 T' ،b\ P' ،' وא وb" t .אنF) O1 z ' E'' ' fa" >' ، xSH .t i
10 - x@5
5) The semi –vowels: y and v و% ي: = 7 א אOA . >0 . d و'د وL1 7 تv ' Yk א7 Ì ' وÆ+ ي7 א)ت
(1
7 يTf2 ' אن. d وO2 K 6@T" P جLF2 P لi," P' ، dو وu وrJ () و ي% يA ' ) Ei2 ` ؛. | 7 Ì ' وÆ+ ي F E ) T' ، ' k אL] O2 7 تv ' .\ % [+ 15 אbx א،\ ، P. 7 ي7 ' نA v نR ح אf@L" . وF ) وy) א7 يf C rJ () 6v K ® تT; ،~ وאO2 7 א)ت- ~ وאhy" ،Oوא . S? @ مA א، وZt وF K % ي
لy" . يF O2 0 y)ي א Ë ² تT; ،YPn א)ت،Y5 ' ي7 يÐ ' Æ+ ،5 ® ) ي يF) א)ت ' وي- OCت وT; - ( 5 وش )دhy" . مf Eu وY 5 0 ؛C ّ ² تT; ، L ّ א)تP' ، LF2 7 ج7 A v تT; - (وR1)) G Ë . وه 6FxA 7 جO@ OA P @ لU3 א5 5 ' 6U ل1L" يO2 >' H5 א)ت وא
OA >' . LP5 \ P) 6v K تv 1L" هFf | 2 E يU V ' } אن. P (وU") ،YLt ² لy" . F2 ' YZ و و1 ' [+ )" rJ Y Z ل1L" L1 6A o l - Yt . وه5 ' ]ي دF
' ش وא يM >T' ، d א وLF2 و و يF `. | OA ن وbx " ' ي
(2
و. وF אO2 وאA O1' L1 7 Ì א ن ' وOA و ت يa '" يFf | ² ( אنF2 ') ' 5@5 iTA ' ~ ' : لy" . وF S? @ مA Y K 6@T" ' Ë ² ² د؛ Ë ² تv iTA - د 7 تv ت '؛ دي؛T; ،P' א)ت- ن ، א)ت ؛YP' : لy" . P O2 5 0 ح6@T" אOA >) ن؛ ² ² ² تT; ،1. א)ت د- O1t ي ﮔ ا
29
نz א ن אT' k ن ") אL و1) P >' ص )يM ت دوسT; ² ² ² A r ' ' Y.k ² ² r L2 ( :P' . LSH )يO2 0 % אن.אFt يz א.(k (؛ ® ² ² % ² AÑא ² Ñ א:hy" . Aאو ((؛O5 1") אو . LSH )يO2 Ñא² אو " ن . dא ) وF' % א² U نU V @ لU3پ אh" ي% و ' א7 5 0 Æ+ ،(Comp Varar II, 18) 0 P' ، ) و6" C % O . I א7 )ي א)تx z . 0 تT;
11 - x@5
6) The liquidate r and l; the sibilant s and the spiritus h ‘`4’ ^ ﺑ ﺎﺋU و% ‘ ﮔ\[ار آواز ’س،‘ ’ل% ‘ ’ر9 ز אنF2 ' )يy) ل א. אF `. | A O1' L1 אF O5 5 0 7 ل ي (؛5 ' 6?) )و- i) لy" . وF @ لU3א (؛6 " ن6xi2) - 622 - (F?) P ² ² تT; ، "وجO2 i2و دt ? ل؛C ² تT; ، لP يF ، h א)ت- O؛ א6 د אLF2 7 â ج، 3' لy" FK א وא. S?אC تT; ،( ' O2 يF) Y¶ .@ نn تT;
(1
` و ي. | OA A O1' L1 ( L 63T5 ش " نL )iv א אk) א سFTS? " س F @ لU3 م אf Euد و لy" . LF2 7 O ؛Xت دT; - O1t تT; - O " Ë Ë 7 يF) . k ج ش א7 F2 ' سiv א7 O1L ² Æ+ .5 " تT; (5
(2
² b z . Ë א)ت،Cא ² تT; - O1L אن.( 6R' 7 يO وא ي³") 5א وt وC@ אa S' א63T5 א " نX א = אS' و אC@ אa ح ي.
. ' س2א2 T' = 6 6v K . ( " نRemote Demonstrative Base) ® ² ² hy" . P K אrJ () " % k א/Æ+ A ' O1L) ، 5 LF2 7 يO - 6Ti2 ~ ، =1 =1 =) س1 تT; .(H5و وאu u
(3
L) O5 )V qS? ' A v i3_" ' 15ن אiFxA 'نLو ' وF 312 :وmxA
k א7 ن و'دT'' ن5 وi 3. ) ن% א)تPz אL1 5 3وF FF' OA 0 7 L و7 تv 6@T" . P ;س," و يa
\ im+A ' ( א)ت ن، ون
.אنFS'[ و5 7 mK " ونA 15 א،ن ن5 0 نiFxA صm_" T'
12 - x@5
7) Compound consonant ي ﮔ ا
30
2 ﺐ و b2 2 iFxA 15 אOA و يa rJ YZو وG. ' ن.א1? ' L1 5 3وF Aא تT; '" ' Lt אFf | א ن אF 7 تT; FL. 1 z مf T' ، LZ ( وo
' ( א، و وG@) א3 "وج א7 6 zJ אب א)تM ' وא J n ن א1' ، k[ א5 6@f . א
S? يV % א ن7 אن.k א5 O2 7 :n
. z' تK bi& @" 7 ( ' 15א ن אF ( نRomantic) ي5 " وFF' " ن ' H2 ' نL وFK وאT' ، k[ א5 يF) `) لv א. א% א نO2 b يT1A @ )يu % ي وא1% bM) b_ T' "5 ' k א. q2 ( )
T') 7
\ ' L و، Fnn و א7 אن7 A v ) En3' k אT1Z ن
אن. k א3) 7 Y% `. | `." دא5 א% L ") و،( LSH O2 L5 0 7 تv T@"
() kم א5 وכRS') . @ لU3 } אl אrJ b1 ' نF. 1 z )ي א)ت نFf | ' ي² א)ت ' אد مL(' ") وVargas) ? وi3_" OA ( ) 0 (ي² /אد م 5 . ' אلY'³z پh" ' ن% א7 يR אOA d وSL@ ي אT5 א. 5 F5 bA ،क E) P' P u و7 u و% אz OA SH و )ي3 אu و7 u א)ت وP אF . LSH )ي5 % O OA >' .وه ) אu % אنS' وE 7 Ì ' و15` )( ' } א3M % L") و
אR و'د א2 ' אن. k[ א5 لF5 3) 7 L1 FF' )ي א)تy) א } א. dو
k[ א5 7 o ' و א)ت אنJ وR אE אن )ي،d وSL@ b_ ) Lو אF}" ' F )يS?< F אI ن א% אنrJ () `3M % (Double Consonant) L و3' . ي،b\ يF ي گ؛F ،? تT; ،आग ? א)ت- (O 2) I لy" . d و% `. | .िभ b\ ّ تT; ،b\
13 - x@5
A) Assimilation of the first four consonants of the five vargas ( ي َ ﺎ2) ﺎمI اد2 ﭼﺌ و2 #ﭘ ورﮔ ﭘ
: b א
ي ﮔ ا
घ O1?
،ग گ
؛ख Î
،क כ
झ OS'
،ज ج
؛छ È
،च Ì 31
ढ ·
،ड
) OA אF] % א2f >' @ نi;" يT1A . P ;س," ]in ® אx}A
2א2 S? يV ' مG' T' ، אF³z (Kasr) ;) O@ . אFt O5 مG' " نà,v K
א² وF5 (Kasr) م ح אf) Yn 7 Æ+ ' r/5 % ي אنF אO5 7 ( ،7 ( k א، ي ﮔ ا
32
² ² ² لy" . وF) m," A AA ' نk " א،( SH O2 א b ² ؛bT\ تT; ،b\ .(bT يF) bT تT;
14 - x@5
B) Assimilation of nasals ﺎمI ( آوازن ادb\ﮔ ُ ) V اﺎ
® Ë ² hy" .b5Ë ت אT; ،b5א . وF A O1' L1 )يq1? E 55 אF אI ن א% L)א( و :P' . SH O2 K A 6@T" E 55 אF אI אOA S?< وא و³" >T' Ë تT; - وt ? ;؛5 " Ë S?< % 7 تv يM (ي ? يF) ي35 ? تT; - " س . dي وT5 L و6 )( ن
® Ë ² تT; - `' ² ² hy" .`' . پ يh" ن אYS' و7 L") و F אr 7 L ") و1) ()ب -I لy" . وF ن אد مL وF אI وא ' אqS? ّ ² تT; ،אگ ّ א)ت ّ تT; ،° א)ت- ² אگ؛ bx א.H\² تT; -\² ?؛،° 1 'ﺎل ُ َان.a D8 w% ق ~ﺎ. ` )o G a >ن ﮑC )F ) ﺎﺋ$u ، ﺌY8 ~ﺎx \ فF ` ﺎم ي ﮑﺎوO D" وري آy Hﺎﺋw ا }ﺎZ .' ي ﮔا: و'ﭗ.ّ ُا َنc
אF' نYS' ' وSH `. | ' iFxA 1) ن2 L ") و7 A v ) ® ؛A ² تT; ، א)ت- ( ¶ ( ¶ ² ² A -/ ؛OL hy" . SH O2 אF'
Ë . تT; א)ت-H5 P' . LSH .אu و3z א،rJ Y. ±2 ن% אد م% k אE 55 אqS? ّ . SH )يO2 ي² % L وF אI אE E 55 אF ن אR32 אن ' א.H5 تT; ،H5 ² ² تT; - n ؛ אL تT; -P ` )يF" O2 % L وF אI אE 55 א. ' א ² : لy"
q% 7 (vargas) و گL1 ' אن% Æ+ Pz L1 ' ي } نR אO2 אSH @a . i" ( LSH . SL@ O2 O5 } نP >T') لy" FKي אد م ' وאR א. k א
i" تv ' پp א ن و7 يF @ ؛A تT; ،( א² א)ت- ( (reflexive pronoun) כ3" .(Lassen PP: 67) t rJ
ّ r L2 :אپ " ن ّ ² : 63T5 T' ، \ ' @ (؛ אنA =) - ' אت
-(E5) لy" . SH ` )يF" O2 % `5 F א7 يÐ ³" E 55 אE (ß) Ë تT; -() אن é ،OאC تT; ،( א)ت א- ؛Oت אT; ،( א)ت א א (؛ ² تT; ، @Pk ." س3k ² تT; - k ت (؛T; - وOA t A
% E 55` א5 3' ( k ي ﮔ ا
33
7 א" ي² لy" ' تT; . 3| Eu ن و% ن، OA 0 ، >0 ي )ي² .h" ،" A تT; - (" ) " אÆ+ ي م(؛ يF) 5 א)ت א- (5 א" )א. d " وLF2
A O1' L1 ، d وp ي تu و3z` א5 3 7 ( " A x5 A يF) 5 A א)ت . SH `. | 7 A v 1 ، 5u " وאنF5t P' . وF ` ّمF" " لy" . dא وF' H5 א)ت وא-6" @؛5 تT; ،`5 ² . i" 7 يF 6P" تT; ،(h" א)ت- Yi"
15 - x@5
C) Assimilation of semi-vowels ﺎمI= ن اد a) The semi-vowel- y
ي- `5 لy" . وF` وF" אن نA אOA '³z نL وF אI` ي א5 7 A v ' ² ّ ²Ë تT; -.؛ وS? ت وT; -O1?وא 'گ؛ يF ،O? تT; ،'گ א)ت-I' تT; ،O)وא لy" . SH O2 `. | A O1' L1 א يbx א..ي وF ،O.و
(i)
² ² . Lt وF ) و. אEn3' O)وא
® -( و³5) يA hy" . يF 5 0 ( OA i" )" نF אI( ي '> אii) Ë ² א)ت-u Ë א)ت ² تT; - (؛ )" نO.u تT; ،نu ² ² ؛O A يF ،O تT; ،نA ® - ج ؛H5 وאu 6Ti2 ،جu hy" ، نY جLF2 ، SH O2 |א2 ج؛ ي ؛O ² Ë تT; ،L א)ت و .O±C تT; ،אk א)ت א-جkא لy" ، d ج وM 6Ti2 OA OA i" نk א.אF5t F אI( ي '> אiii) ّ א)ت-b5 ،5 Ë تT; ؛O35 -( 5@5 ^i) ل " نy" . SH O2 |א2 >) OAت دT; -تt ن אد م )ي و ي אنk א.אF5t F אI ي אA مf " :تT; . Ð" א)ت ّ LF2 OA ي حR אZ )ي و6. " 15אt k ون وא ي אA b_ L1 % ، P Ì
% L وOA )V z אP' ) . LF2 7 O1' אOu 7 ّج-O د، LF2 7 Èّ - O
® ² ت ود ؛T; ، Lو ّ ،âא א)ت،( = ّجâ ) ، o وhy" ( وF دن ن ] و2 دن7 ي ² ² ؛O" تT; ،1LL" א)ت،OSL" `؛u % تT; -â % ² -YSL ي ج(؛F) ،Ouא . 3 ² تT; - ±² ؛O u ت אT; -(3 " وF)S'؛ وאO تT; . כ1? تT; ،Ñ SL? א)ت،1Lz لy" LF2 7 O1' OA i" نO F אI( ي '> אiv) -O1i) لy" . d و5 0 ' Y q r L2 ي لM ، P ل ن אد مF אIي ' א ي ﮔ ا
(v)
34
Ë ّ (؛6) يF) Oi) تT; ،6) ي وF א7 Ì ' وÆ+ ؛O" تT; -O1i" א)ت ² ² لy" ( وF O5 7 يY q )אd` ل وF" نP تT; -i
ّ א)ت-(h ² ؛P @ لU3 دل אx3" ' ل3') .( تT; ،(h b) The semi-vowel- ‘r’
‘ ’ - `5
لy" . P `F" نYL وF אr I)א( א E) ت א?؛ ?'يT; ،. ? א)ت א-Iא ² Ë ² تT; -YL? ² ?' (؛ ّ تT; -( 5 ' qz א ّ ² يF) ،'? ،@) א)ت-`) ?'ي؛
Ë ² Ë تT; -: ² ؛± " تT; -ي³" -SH پ؛ تT; ي ) م(؛F) ") ² ² (؛SHC يF) O1?C تT; .\ گ5 تT; -I 5 ؛Tk تT; - Tk O2 `. | ( L1 ' |;` ' אد مO2 1) ن2 نL وF אr I אA ن
Ë ² ू ؛य O تT; -ूीं ؛kk تT; -kk لy" . 1H ² Ë تT; -((t) ç و Ë ² ² تT; -(_ ) ?ب -تT; -(U@') TC ?و؛ . Lz )و = ب( ' א& ن ب وपव ؛TC Ë تT; -I ² تT; ،مu ² گ؛ ّ א)ت- مu . مu لy" . d و7 mK אF' אF' L1 ' )يa ' א،)" אR )ي אy)א Ë " ن Ë Ë Ë ؛ 6FxA O1' L1 M k[ ' " א+ ت \ ت؛ و يT; - \ ت ® ،OSH? א)ت د-(S?' 7 א)ت7 A v qS? ()ب `. | OA k אr/5 % kوאن אF5t O2 >' 7 يOA >' . dي و² ن `. | )" iv א7 L1 ' ي وא يA אOA >' . P 7 L1 يJ ^} `F" ّ א)ت- لy" .( P 6FxA 7 5u " I ) و ي ' א& = و ،प b (؛H5 وאÆ+ Fi" ' א)ت، ï 7 J) पऽ 3 تT; تT; ،म b" א)ت-" Ë ؛3% تT; -( %) % ؛Fk تT; ، Fk א)ت-(!k) !k " (؛7 J) मऽ 3" ي ﮔ ا
35
·t ؛A تT; -( ) ؛ يF" تT; - F" Ë -·t ( دل نx3" ' media ) و ي3" ) Y · א ² تT; د د؛ 7 ' א.( ¯( ن7 Media ' Tenuis) Y A تT; -(Y ·א ® hy" . LF2 7 Ý 7 ي يF) א ي. ' א)ت. 1Z )" نY A ' '
. وهA ، ' ، )
² ² لy" . P ي² حz OA L ن "'دkوאن אF5t >' تT; -Y3) ²² ² ² (؛A) ّ ² א)ت->% )" A ' .ت ?تT; ،وF? ؛T3A و ² -pو ² ي؛A) تT; -3) تT; -ÝA ؛Ý א تT; -Ý א ،ðאu ت אT; -5u א لy" . `. | PA ' P' ² ² ² -)ت " ت؛ تT; -" ت لy" . P אF' ' )يa و ي ") ' אÝA ² )ت؛ .ÝA א)ت،ت )تT; ² لy" P `F" OA व و ² ² تT; -l ²
' YLz ب ' و7 ي )يF ،و (ß) ² b و لy" . O2 |א2 PA ' P' )" (؛ و يP = & ' אY 5 0 Ë تT; - ب ² لy" . ' )يa و(؛ ") ' אSH ن% l) . و
تT; ،(3 =) وF א)ت-( )وP لy" . P `F" OA `5 7 ौ C )" (ç) ² ت؛C نa م ' אf يC لy" . |א2 )" ش؛C تT; - لy" . )" Ë ² تT; ؛ÌuאC ² 5 א)ت א،Cא يF ،ÌuאC يF تT; -uא 7 OS' ج% س3' ( 6) م5 نz אO b) O1L 7 ؛ يd; و5 7 يF ² O2 7 2 L . Lt يFLF2 .O1L5א ّ .`;1 تT; ،1 א)ت-( אG) 1 لy" . b א دK אO2 b2 2 )"
² لy" . وF אد م7 ' ي א)تष ش é श ") ش ت و ش؛T; -Yو |א2 7 A v ) ي (؛ و يF) شC تT; - ; ي س(؛F) C تT; - ® ² ² تT; - د ² ² Ë تT; -YA ؛C د ² )" ؛YCA hy" .( U V YLF2 7 )ش ' س. O2 ® .(t 11 x@5 rJ \) ش1 تT; - hy" . SH 'بO2 7 ش س c) The semi-vowel- l
‘ ’ل- `5 نA ' )ي אa ' א، ل7 تv ' Y1Z )" نL وF א7 ³" ' Æ+ تT; -(E) i) = ل(؛7 )يS?JC تT; ، h א)ت-O ل אy" . d و ² ² ² تT; -כi ² ² يF) X) ² (؛i) .כC ® ² ² hy" -T2 . SH ي² نL وO2 1) ' وr ن א% ل7 Ì ' وÆ+ ي ﮔ ا
36
® ² ² Ë تT; ،6)و ² hy" ّ א)ت -E . d ن و% )" ' )يa ' אO2 3 ؛6Tو Ë . وF @ لU3 אA O1' ' a א1) ن אz א3' ، Tت אT; ، ) )אت א
d) The semi-vowel- v
‘ ’و- `5
Ë لy" d 'ب א وOA OA i" نL وF אI> و אT' 7 ³" ' Æ+ -I Ë ² ² تT; ² Ë ² تT; -( ~ )אدP ت دوא ؛T; ، و. א)ت د- .د ؛I 5 0 6@T" אد؛ Ë ² ² ²Ë Ë ) I ² لy" ( U V ن אد مL وF אI אU) dو ت '؛T; -Yi' تT; -(r;א5 % I ² تT; -و1 ² א"؛ Ë ² و؛CC تT; - א)ت- " . گ؛ ² تT; ، م ² لy" (א א² ) SH O2 ' )ي ") " نa و ' א-CC ² تT; -(~ P ) אد Ë ² ² تT; -O² لy" . .h" % L وF אI (؛ و و ) א.د ) دوא ² אد؛ (ß = دو )= و = ب
ّ א)ت-T ² لy" . P ي ² אن نOA يR' نL وF אI א7 Ì ' وÆ+ >' ( وÝ) ،E ّ ² تT; ؛E ّ ² א)ت-b ² Ë ² تT; ،b .3 ² A ² ' دL" ß אن/k 1 ( و يT' ، P `F" ` و ن5 kوאن אF5t 7 نA
² ، ،پ ² א7 يpي א ن وT1A ، LF2 7 پTenuis 6 zJ L1 1 LF2 7
Y ² " ن15 ² لy" . i" 7 تv ' q ² ² ،:15 . وه/15
Ë ² ؛i" 7 y" Fk z ، 7 @ لU3 אO2 تv هFf | 2 ' אد مEn3' b אنA ّ 2א2) P ت ّ ي² لy" . dכ وA L )ي وY S?< 7 F אI ' ( אp .p)א0 ) " ن0 ² ² Ë ²
" 7 تT; ،;" O2 7 א)ت-;" لy" . SH 'ب7 אO2 `5 Ë ² Ë لy" . LSH % `. | א .(;ي5دא ) ي5دא
16 - x@5
D) Assimiliation of the sibiliants ﺎمIﮔ\[ار آوازن اد a) The palatal sibiliant- sh
श ‘ ’ش- אFTS? وאن1"
² لy" . P `F" ن15 אOA يF ن אz ' אÈ Ì >' ش ،O.Ðkא א)ت-جkא ² ² Ë تT; F אr rJ Y% `. | אF}" ' F P و³5 S?< 7 )ي א)تO.±C ي ﮔ ا
(i)
37
² ² ² يF) ±PC .(± تT; -±C (؛P Lو T' ( i" 7 تv دي2 ديL1 7 يH5 وאL وT' k )" Ë ² y)ي אF) א ي. ' [+ Fi" 7 )ي א)تy) א. אF ' אد م )يO±C
(ii)
لy" (O = )س. وF5 وJ {يE ' YL? و7 א وאFTS? OA 0 L?)ي و Ë ² ² ² ي وא ي پÐ 3' ، پ3± تT; -~ 3Ð ² ؛E±C و א)ت-ن0و تT; ،PÐkو .( U V )ب = و. LF2 7 א7 ي تT; ، אس א)ت- ² لy" . P `F" אن نOA k> م אT' ش ' ن ² Ë ² لy" ، 5 و يa . אbx א،`C .@) b) The cerebral sibilant- sh
ष ش- א وאFTS? 5u " ² ² ) ंक EC )") क ` כF" 7 ( يi" O5 . A نd] א5" لy" ' C
(i)
لy" . وF 7 א)تP' ख ) ² ّ ) O5 (क כ ّ =) dو تT; -( )t) ) لt ² ² ² -T ،مT5 تT; - @T5 .( ) א)ت ' ن7 يF) EC ² ل؛TCد
Ë ² Ë Ë ² Ë ² تT; ،Þدد -Þz ؛Ë د א)ت-Zt لy" `F" 7 Þ 7 ي3 =C 2 C )" ² א)ت-5 ² تT; ،5 ² ؛C? . " تT; -" ؛5 تT; ، ? א)ت
(ii)
Y@2 v . א.(و2) =Ct لy" . SH O2 `. | ' iFxA 1) ن2 )"
. ) אF5[ א5 6@T" % אن1n " مf אF% ( o ' تT; T' ، ) ² Ë T' Þ 5u " O2 7 · media 6 zJ L1 א، 3T5 ¯ ' אد م " ن² C =C تT; -O) ² F אI א7 )= )ي لy" . P 6FxA 7 O و يT' ، SH LF2
ّ Lي وF אوS?< א .>ي0 ج )يM % ·ّ Þ ² لy" . `F" 7 è 7 يñC ² Ë :C ² Ë تT; ،í א)ت و-è ² Ë )" (iii) يF) :Cوא .(è \ ' )يYLz ب ' وè 2 ² 7 [+ )" لy" . وF `F" 7 ن پP و:C .3/5 تT; -(/5) و/5 ² Ë `C )" (iv) ؛ يL% r/5 % ( م، LF2 نO ش7 א)تOA نt % YC א)ت-YC ل وy" . 1H `. | )" iv א7 ² ² ² تT; O1nو
% C )وOqCو Ë ² ² Ë Cو b z 5 3وF ] Cو ّ v % @ ن אنi;" ،(Fo ، ] Cو . ) אF5[ א5 % ش5u " 1n " مf OA ( ) 0 ² ) OC )" 7 א)ت ّ `F" (C لy" . LF2 7 (kkh=) Î 7 ي، dس و ي ﮔ ا
(v)
38
² تT; -(ik) .OC c) The dental-sibilant- s
س- אFTS? وאنF5t Ë ² لy" ، P 6FxA 7 כ7 ي. P `F" 7 Î ःक E ² ² )" 7 א)ت -) ² يF) FTË تT; ،(وF%) و% א)ت .() ² Ë )" ² لy" . d وÈ A Ý `F" ःथ g ² ² Ë تT; -Ø -P ؛3 َ Ë ःत b ² ؛bو ² ،l@3 Ë ² تT; -Ýو ² ² Ë bx א7 ) א)تl ² Ë Ë :تT; (@% Ë ؛bא -g تT; Ë א)ت ² يF) b; ² Ë ² تT; ،3 تT; ،gAא² א)ت-Ýא² ن؛Ë تT; -n (؛Ý
(i)
(ii)
² ² .Aو تT; ،Ðkو² א)ت-Èو ؛bא ² Ë )" bxא >' SH O2 7 mK L1 U V a ' אr L2 Y `F" b
² ® Ë تT; P א)ت-(Oت ) א3א :ت . يz אOA L 7 ³" )" 3 Ë :hy" Ë تT; -ي3א .ي3 ² لy" . LF2 אxAA 7 پ7 è - ःफ ñ ، P (pp=) ` پF" ःप :Ë (iii) -Y¯ ² ² bx ؛ אT;/ Ë تT; -(وu % ' ' אEq)) / Ë ؛² íË تT; ت؛Aí تT; - AR¯ ² Ë . ;/ Ë لy" . P O5 `F" A ' )
Ë ² Ë )" 7 [+ )" ² Ë لy" . SH `. | : )" ؛b/; و تT; -b/و ( سO2 7 يF) س لy" 7 تfوC ' Æ+ ص )يM . SH O2 7 mK L1 .ش/ تT; وF و7 mK L1 )يa ' אOA OA L 7 ³" ' Æ+ >' ःन Ë )" (iv) ² لy" .
K سF אI و ي אن ' אO1 تT; -1² ن؛Ë تT; - ن
يF) O1² تT; -O15 لy" . يFو ؛1n 7 ( א)تO15 ² ،O אn א)ت-(15) O15 ² تT; .
² ² ² تT; - . ل وy" . d` س وF" ःम `Ë )"
' a و ي ' א،O@و ® Ë تT; -Y" و ² ² ² ² hy" ² Ë א)ت،O@و Ë ² Ë تT; -(@ ² ² Ë `و س،P1"و . )ي @؛ Ë ² Ë 2א2 O1 7 א)تOA ( ) 0 ،(H5` وאC ² ) P r/5 % مO LF2 صM ، ' ` ² ² Ë )" 7 ي.(Lassen p. 331, 4; 329, 5) @א ² Ë لy" :7 A v @يa )ي ' 6ह O1" Ë ، 1@A Ë لy" . xF2 7 وO2 م . A r ' ' 1@A -A ي ﮔ ا
(v)
39
،1" لy" . P `F" 7 O r س1 ःय O ² Ë )" (vi) 1) ® } T' وه1A ® Ë ،O;" ² ،O1" ² ² Pz א7 א)ت،O² ;A ² Ë :hy" ) אن 'ن نO1A . 63T5 ت " نv ivא ® Ë ؛O;A ² Ë ² hy" ² Ë ،OSLA ،OSLL" ،O;" ² Ë ² =O1A ( . אO2 نA v ( FK وאif ' 1') 1A ² ² 7 تT; A ّ 7 א)ت . P O;A
d) The Compound kš (ksh)
Ë ² 8 X) )"
: P `F" b 7 ") ي ² Ë ؛X)א² تT; -Îא ² تT; -b% )؛ تT; - و% ت )؛T; -% لy" :7 Î Ë ² ² )`؛ Ë ؛Y) تT; -Y% تT; -( .h\) % ت )@ ؛T; -(xv) @% ؛3)
(i)
..b5 ) تT; -(xv) F5 % Y `F" 7 È % X) '" 1' . hM ' يFf | ن א)تA v P א
يOA تx& 3_ ' b}}K אنO1 z אSH @ لU3 א7 א)تÎ ، 'S? . k[ א5 يFZ و3 ° אE L1 àaא } ن وאF' 6Ti2 ن% א)ت ؛X) تT; -È لy" . وF `F" O2 7 È يF) א ي. ' א)تX) )" (ii) ² 7 )يYT ² ² ² ؛Y) ² ² تT; - Y0 ² ت )ي؛T; -ي0 O2 Y] تT; -YÐ . وF @ لU3א نA א، L وFi" نX) T' L ن( ' وE 55 אrي "' )אFf | ' א)ت )يa ' א7 אنOA 0 ، )يO5 א ي. ' يFf | ي אن. وF ) وK ² Ë ² ل א)تy" . d ) و° א% Lو Ë ² 7 ي- б ، @Ð Ë b z O2 7 يF) @Ð Ë ² 7 تT; ² ² 7 يA P @ ؛T = Î) . P Î `F" k ن ' אE 55 ' אY)
² Ë تT; ،O1qA א)ت-]A لy" . F2 7 O1n % אن7 א)تOA >' (X) .YTA
r L2 دא لy" . LF2 7 O Iس وF % Î ،يF) א ي. ' א)ت7 يF F אI אrJ () כA % ن% א7 1' ، P 5 . א7 يbx א. q]) م "وج دf Euو .q%אt لy" d )ي وS?< %
17 - x@5 1
F) The spiritus- h
`4 -^ ﺋd ﺑR و گ 1) % O ' يT1A ، SH O5 `F" نL وO2 1) O F. 2 وگ ي ﮔ ا
40
: P אF' אF' } ن65t = 7 mK F' L1 )" F1Z OA L n³z نLو Ë 9 Ë )" ()א ، L. دلx3" ' kم א5 r/5 % k ن وא ي א. T5 O 7 : ` وא؛ تT; ، و א O1k ² א)ت-(r L2 ' O15 2 ) O 2 لy" . مf O2 7 א)تT' ² Ë k אb_ ' א)تOA >' ،1k تT; -( ن5) . אF O5 @ لU3 א7 يk k 6FxA 7 l" . z ' )ي א. qS? ' kאن א/k ( אنF2 `Ë ) 6ह O1"Ë )" 7 ي ² Ë ² ² Ë ² א)ت-Y5 .Y@א2 تT; ،Y1"و لy" . P
² Ë تT; ،. SL? א)ت-SLz P' ( U V وא يO1' = O) P `F" 7 OS' ; و يO ()ب .E1? ² ² ) P `F" 7 ç 7 ي ² ² ()پ 5 0 `5 F אr 7 א)تOA >' (ç = وه² = ² يF) ' .(l' تT; ، 1' א)ت-lo لy" . dو
18 - x@5
E) Assimilation of three conjunct consonants ﺎمI اد2 وg2h ﮔ >' 7 تv }^ אن:1 rJ ' )" ' L ) و7 يY א)ت Ë ² ) !k ² لy" . L E 55ن א. T5 Lن و1 .3" ،(!k ) >T' . P zJ ن5 | 65t I אO2 A אOA eiUA ' ' אد مL و6>? . 3;' ° ن א% ' )يa ' אOA d وL 7 تv 6>? L وO E P 5 אد مO2 Ë تT; -ي3 C .يF5 n) يF2 ' نFf | 65t = א نK ' ن؛ אد مSL" 3 C Ë لy" .dو يFf | مf ' אد مL و6 وF وK OA وF5 `5 L وE ) >T' ()א ، א)ت س- ؛O?ت אT; -نzي؛ אC א1" تT; - Z"א² لy" .وF '" 1
و% PA ' P' % AA אن3 . 65t r (E) אي1 (F) אx {i ' وF C 7 ب3) 6vא .(`'3")
Ë .C تT;
y3;" ن% يFf | ) OA L kن א.אF5t ) نz ' א1' ` ي5 z >T' Õ Ë ² لy" (15 x@5 t) . d ون وא و وA b_ 6 zJ ي( א ") ¯يF א)ت-SL Ë ² ² تT; ،SLL .
% אد مÒxô" OA ،L אF `F" L وO يM O ن1 " نL و6>? O2 >' ()ب ² א)ت-Ù" ² Ë 3 .O;3" ² لy" .يF و5t à'A ² Ë Ë تT; ،б" אP O10 `F" A ي ﮔ ا
41
. 3_ Eu ن و% ن אد م% ن وא ي% O אد م
19 - x@5
G) Elision of a double consonant ﺎF 2 و P כA O2 S?< F אI ن א% )ي ' אنÒxô" OA و3 א% אنY ' Lو
1H k א7 تv دي1 L و، وZt z אP' bx א. Zو و³5 r ' ' אن א)ت- אت لy" . و يa () S?< % F אI אrJ Y% `. | % F 7 تv ؛ אن ّ ² ؛A א ّ א)ت-`) . ) م7 يF @) تT; ، A O1L) אR אbx ؛ אhM2 ' E12 ' Yd و5 0 6@T" ' L و ،(@ ي2) .t لy" . i" 7 ل يy" ² ² تT; ،6د ّ א)ت، ي.t T') (b )دوP" ؛6 د ّ تv )iv אL1 T' ، و5t . I אO2 7 א)ت אن אن، % |א2 O2 % 3"
S?< ' F אI א א1 ، O5 5 0 3k אوL وOA LP5 \ 7 A v RS' ّ O5 3" لy" . )ي3M ت אv ي³5 x Y
¯ '" يFf | ' 5 0 د " ن2 אن3"
' P" Z ت وv ' א0 S?< אيhM2 ' يFf | مf 7 1' تv ' P" .3T5 . 7 تv يF5 F2 7 ب وx 5 0 يR א7 A v ' ي.t .t x 5 0 يRא E ECh2 א. LP5 \ 6 ' )ي5 0 א ( אF5 אRSLT ب و7 א)تOA ( ) 0) . 6 S?< F אr Tf2 ' F אI א3' ، 6@f @U" LSH )ي5 0 ن5 OA L ' نS?< >' L ") وE >' . L `5 E ) " نL ص )ي '> ") وM . T@" 5 אد م7 تv אنOA ( ) 0 - لy" . SH . `5 O b ت א? אنT; - n؛ א1? ت وT; -O1?وא لy" ² .C تT;
20 - x@5
H) A double consonant at the beginning of a word 2 ^ و2 اR i :; يÐ Ì ' وÆ+ T' ، لv א. אد م ' אO2 rJ L ") و7 ³" ' Æ+ E) يT1A ،LSH 5 يk אL و7 تfوC ' Æ+ ' ( ) 0 ، k א3) rJ ي ﮔ ا
42
d د و2 ' دوL ' وP כA 5@5 يRن و אP L وU . d` وF" Ë ّ r L2 ) Ë ² ( ' ؛OS? ) O1?وא ّ r L2 Yi' ² لy" . ±2 ّ r L2 O1?وא ) ) '؛ تT; - ' ( ) جYi' . k א3) لv م אf ' אد مA ( ن وא يP) OA L q Z )" Æ+ O2 3' - ' (כ ² لy" é א)ت-6t .(ß ) 6د 7 mK iv אL1 U V a א ' א، P 5 قh אد م ' אA ' )" א Ë ² ؛Xi) כ ،@ א)ت-(() @( ) د تT; ،i) א)ت-(p وT) õ لy" . Ë تT; ص )ي '> אنM ، dכ ) وA %ن א1 ' )" 7 A v ) .(@²) @
' א وאFTS? >T' ؛O1 تT; ؛O1q א)تO15 لy" . L אFT1? k' א ، وאس؛C تT; -O لy" . d وK x YP وG@) אOA L `5 ن
. لC تT; ، א)ت
א، אFLF2 7 نk א5u " 6 zJ L1 A مf 7 يT' ि دऽ A 7 يF -(Î ) وEi" 6SL5 ن وא% q@2 AאV” n % ' אن، Tk . ." ن א XC) ' () @ لU3 א% )iv אL1 rJ Fm}" 2 '> אد5 @i;" '
LP ' )ي " نYkم ' אh אT' ،[ م5 ' 2f OA ) ;س," OA P) ن% א2f rJ () . وא ن ' א15ي אT1A 6% 7 وא ن. ن3) א، و ، 15) X_2 ) و א א@ ن7 5@5 1' א.) و% @) אن.t {}5 a" ن א . ونL) 7 uن אC) ي אT1A ، O5 ي نFf | 1) אOA P' ، گ،Î ، כ% ( כ )כ2f يF) @ لU3 אr;א5 % AA 1) % ( وא نgutteral) ) و% O5 نu ' O1? Î I وOA >' @ ل ) و؛U3 אrJ 1 ' وא ن ' אI O1? . ن ) و5 )" % á k ) و ) אO5 1" O2 گrJ گmedia و ي
5t 6TC }{ وא ي5 Pk % È I وU V {}5 Eu وE 7 نk ون وא ن אA b_ ونA . و5t ن5 њ rJ ي אنF وO5 % â ص ي وאM . ] وâ % OS' حz . .و 'ن:n vmM % אن ح ' وא نOA i{" . ] و5 )" و ي% њ F' k ن א .1ن ون5t ن5 5 ي حR א3T5 و% `. | د2 وאنF5t ، F 5 7 / 2f T' ، ' نk א5u " 2 ڎ،· ،< ،p ،Þ P' .1H Ln ° ن א% نkوאن אF5t 6 zJ L1 אP' OA و5t
L1 אU) א ) وF5[ א5 % ( 5u " b ، )iv א } אEn3' . ] يk אP) % אنOA > و0 A FR وאن ن ] و ( אF5t 6 zJ ن ن אqt אن% نk אI }^ و، P O5 . %t صM ) 7 نkوאن אF5t .dh = u ،th = Ý - ) وb
5t :n U V 5 5 صM ) % ? و3' ، P b K . אO2 ن نkאن א/k
% 2f rJ Y] ' è . وA وO5 `) ن% ت1" 7 () . אOA P ;س," . א.و %t O2 % ß 5 ] و.t {}5 a א. . אO2 % ç ، ڤ ) و.t {}5 وu وאO " ن .)ي ] و وאE % I وb' ،% 7 [5 % / تT; rJ () l ي ح א ، 5t 3T5وu وאA אنrJ () % ن ' אد م% אb و אنF وR ] . . א ' \" وA دن2 2f x 1' {}5 ' zوאن وF5t OA ) xL" % و تa ' Yt ن5 5 % نk א5u " ي ﮔ ا
44
}{ ' )ي5 7 (Ý) Ý =th ،(Þ) ö =Ńh ،( )تp =t ،(p) Þ =Ń 7 L35 ، 't AA P5 % .3(>ي0 . SL" % نFR T') P אF وSL5" } T' ، :;± ) دXC) ' Yt 5 2f % א)ت ' وא ن } ن1' bx א. LP5 \ 5 F zJ A ^ ' وא نi ) و א3Mא 1) % ن% א2f Lt à,v Eu א و، و وF5 3) 7 5 3وF א אF5 O5 k אI و7 2f OA P' . } 312 () . . אrJ @ لU3 א7 L1 5 3وF
2f >' ص )يM ،و ي يa a ' אO rJ 1 ' אI وO2 1) يT1A .
% 1' يF[ א5 تv Lf يR ) אOA O5 L q% `. | ح1) % % אiv ' א/ (! ' )אI ن א% تv }" ) ي حi3_" ن% "'ده א ب% א/ن5 5 א
1
( = ڎď = · و يñh ،< = ñ ،p = Ńh ،Þ = Ń
2
(! ' )א/ "'ده% א65t 7 H5t
3
وعC Yt نu A ن ي5 '> دא.xPk O5 G? 2f ، LSH Pt 5 O2 ) Px@2 L35 . SH )يO5 و% A وa ;. Æ+ م يf OA مiU" OA ) r;א5 % حhv ' 5 دאn o ' 1) ن3@;|F2 T' ، ] %אن א5 ) E ' O5 א دوSL5" ن3C P5 אن. )א وU3" 7 لT אFi = [ م35 ' אb"TK . P O5 ) O2 bx " وא ي3C n א7 אن )ي אن. "ن دو نM ) . O5 : b ن א א ) و אiFxA T'
rJ نk ) |;` ' אOA نt אن )ي א ن، وא وp% 3C n אOA P' 21? . אY ( . نb@1 و א ن אن نA ح وG. ' O1? I و5 3وF گ%א نÎ ديz % O1% يF. دא% {i n א، k[ א5 zJ نO1? ' O1% )" OA O1' ي כ ن ] و אH2 % אن7 تv 6] OA . ) و אن ن א
P @ لU3 א7 ³" ' Æ+ O2 >' כOA b}}K O2 אOA >' . @ ل ) وU3 כ אA % אF ن א° ن א% % وא ي אI כ א7 Ì ' وÆ+ . و يa YL 6³z % ن ) אOA يM ' Æ+ تv כ ' א، وא وÎ 2f . z k אن ' אbx א،وF5 6³z ن . . وZt O5 O2 >) %א א7 3C P5 ، ن ] و5 7 3C n א% á 7 @;| (gutteral) ) T' نEi2 5 ( گbase) د2 ' אنOA 0 " ونb 15 T' ) وX á
. LSH ] ( )يng 5) )" ^} א7 يFf | ' L و2f ' kي " ن אR5
'S? Y O5 {}5 O 65t ' نI OA و يa (k אb ، ' I % ت ي אv ي ﮔ ا
45
.אF אF אF אSL5" y) אن " ن אi 3z אOA P' " ن3C n אO2 È I و: k[ א5 . א% א نO2 7 @;| ون وא نA b_
% {}5 ^} 7 ن% אن |;` ' א. . وP% " ن5 3وF OS' OA >' ، . وA و ) â .JF2 ( T' ، њ 7 {_A v n ' وא אâ . و وF5 3) } نi3_" Eu و7 b}}K Ø5 ، " ون
S? O2 ن% Ø5 تv n אT' ،њ % ون وא ي وאA א
. % אFt k" ون א ® ،(Þ 7 3C n ) אp hy" ، و5t } نi3_" % {}5 z 7 @;| 5u " 5u " ڎ(؛7 } n ) אt (؛z 7 n (؛ · ) אz 7 3C n(؛ < ) אp 7 3C n ) אÞ `F| % ( 5u " . وP% א يu " ن א5 3وF אP O5 . "'د7 3C n אT'
ي אT1' ، 6T" U{| O2 7 Y] T' وZ ( Pt Ò " ن%} "' א . P אF ] وb z % א5u " I א7 1' ، . وP) جM " ن5 3وF . و% `. | ' iFxA 1) ن2 3C n אrJ نkوאن |;` ' אF5t
3C n אç OA >' . وZ è .t {}5 وu وא% `. | % د وא ي2 7 ن%אن א/k . . و% |א2 '" 7 b] n אr L2 ن نn ) אو7 3C n ' אY] OA يF) `i;A % O1 z אن
5 3وF @ وOA وF א312 ، ' () aن ' א% א5 3وF O1L) b }{ ' و5 ² ² O1L) d "وج ) و3C ' Lو
T' ، d ] و% ن وא نR אU V {}5 . % byK صm_" 7 ي
k א5 [5 x O2 ) وRي אT1A ، ودF," . A 2v ي³5 ' ^} ي [ م5 Ò2" E دM T' ، 't à'A A E'' 6SL" E % א ب5 3وF O5 0 OA . d وA o 7 ¼f ' ل وEi" Bي وRS' ن3وF
L)
S? % אنL T@" b' Ei2 . '1? Y O5 a א7 אدFUA ' א ب5 3وF
2 אد3C n> אT' .xq2 x ' p ) و7 {2 א7 Ì ' وaو אR ) ( ' א0
¶ T' ، Ln 3C وR אA r ' ' אنOA وF . . א312 OA ، 5 e.J ' @ لU3 א7 אK 7 6x}3;" ' 1' ،وF O5 b "` )( دA 7 )ي "} " א ب1A ، L 6A 6A o 7 5د . 15) نT" ' ) אY'R] ن% }.hf אن ن )يJ x" L1 ،mK وF ' @ جOA 5 . א7 3 K "'دهOA P' 7 3C 65t ' EP א/) b rJ 15ي א ن אT1A وF) "وج% א ب5 3وF
Pk . אO2 rJ . يF OA אF[ א5 O2 3z אP' ، % %ي אF "@ نA و يa O1L) ي ﮔ ا
46
(`'3") LP5 \ 6 @ لU3 אrJ ‘ א دو5 3F’ Æ+ "
1
F T' LSHو 5 3א بk rJ 1نF ¶ T' ،و 3ن SL@ 7وF dو @ ج אن L1 %אدa 2و 7 Aא @U3ل )Fو .א nوא Tnא%ن ' `"Aن א @U3ل אوAو " .ون 3' Lو ";" 7 5 @iوج " 3C 2fون .
47
ي ﮔ ا
2 - x@5
I. The Sindhi consonant system1 >9 2 ي و
ي ﮔ ا
48
. 6] e2 {" ' 0 P (Standard Alphabet) ي א بU" ' P;/ ; وL " و ي ﮔ ا
49
1
50
ي ﮔ ا
51
ي ﮔ ا
2f ´ MאFf ،%دي | _ A O2 Fوא| rJ Uא @U3ل ) 7 1') xא%ن ' Ffد ' وFא (. א–1
ح–8
س – 60
ت – 400
ب–2
9 –Ò
ع – 70
500 – ö
ج–3
ي – 10
– 80
خ – 600
د–4
כ – 20
ص – 90
700 – V
ه–5
ل – 30
ق – 100
¼ – 800
و–6
م – 40
– 200
* – 900
–7
ن – 50
ش – 300
غ – 1000
;Kب ' אن } %א k 1 ) FL2א%ن " ن( > وFو א ' TT . b Ë ² Ë ² ،@i% &_² ² ، ² ² ،bC| ،´+U א² ² ،FL2 ² ² ، {K .ù[a ² ، 2fא @ و xf 3Cא " 5ن %אن ) .ي אxf AA ' 15א . 5 % 5ن ² ² ، ) t r ² ² (1-9) 5 5א % E %ن ² ² ' .א ي )ي؛ 1ن ² ² Mي غ G Eא )F5 `) rJ (1000ل . xfא % AA ' . ' 5ت ) . A (400א @U3ل ) و אن 2f r/5 % % } L1א @U3ل )Fي א אF5 3) %א M 7 ' T' ،ص . % byK
1) The gutterals 2آواز /اﭼﺎر
) כ گ fم 5@5א ' k؛ '> OAא ' 15وT; OS? Î Iت | Ffي ' وي )Fي و zوא>? H5ي Eوא א ' kאن 2 rJدي א % kو א O 3.ن אm_" . ' kص ي وא O@ T' ،áא+5אدي وא א P') ' kאGH5ي Æ+ (ng 5 ' Singא )> ' (varga) `;| L1 O2א%ن %ن א O5 IאFو ،אR 7 A vא5א دي ن F .(5 x@5 UA t) xn 3) %ي OA 7א OA 0 x] ङ א M Eص ;Tت وא F5t . E ^} 7 2f OA ( ) 0 ،وאن ن OA .אن )ي אن 7 ) ن . %t O2ن نF OA ( ) 0 .و 7 / 5 3אد ) áوא "'د . O5אن )ي " xLאن 5 )" %ن ]ن אF) .ي ،א א nي . ' /א ي )ي L 6T" TTA E O2 >A .و ، dא OAدي ) % áאRي ) گ %ن 52
ي ﮔ ا
® ² hy" 5א . ي%t () قL @ لU3 אI ن א% %( ' אVarga) و گ. L1 T' ˲ `3M . %t א7 אن، 7 @ لU3 ( א/ T' אb دEu وO2 dو( אôf) ( )א5א X_2 א@ نiP;" אOA LSH ` )يi;A 5 א،(ň = á) א. وP) XC) ' () אbx א. ! و5k د2 ^i E rJ k אE 55 ) אOA 0 ، و6K } ن 7 OA ( ) 0 1H . 2 ن% 6T" אنFR אFSL@ O2 ) 7 b}}K OA وa . i" á ) دي7 ' ، אR) א` א
S? @ مA
وא. T5 ( ) وא وא ي6³z ( دي )א7 ' ، نt b1 ' [+ 15 א ن א3 : LSH t % \ ، Z ،Z ،Y א، ،i.) - א،`M ' - א،@ ي2 ' وאت- א ي، א و،áא iHS' - ' و،> ' ·ن- q¯ ،> ' Þ א-q¯ ، \ و،3. \ Æ+ 63T5 אن " ن - ' ي، ،Yq T¯ -( אt 6U - ،F Z وC @i| - . u ،Æ+ 63T5 אن " نb+v k ،( ' وH1'
O ، وא·ي ' אو א- ،Y ،á ، 5 ' Ð" E -q· ، ' Y אR/) -يt ، وSH -t ،ð ،Y دאxM -Y 6U دאxM -3 b+v P' Æ+ 63T5 ل אن " ن-O ، )!ي ' و( ' وא ي ¯ي- ، ي5 ' Ð" - ي،Æ+ 63T5 ول אن " نo -ð ،Grewin Betuloeflla) 6¯ ' אنE - ? ? ، )@ ن-ð ،() وC א-Y 6U -H ² ² ،ð" ،ð" ، \و،U د- ، Lq% O1L) ن1' E -ð ،وôf -ð ، '>و- b+v -ð 5 ' " -" b+v ،Æ+ 63T5 ( אن " ن1? -Y" 6U ،ويt ' وÞ ) % -"و .16¯ ' ' n E - و،ð ،Y وא، ح6@T" -q5 b+v - ، A 5 "'د7 5 3وF يF T' ، 7 يO2 I ग॒ ،2 گ% ص אM E . وRא . 5t ن5 E L1 % אنxL" אن )ي א ن. i" 7 L1 6 zJ ن15 א. O5 P' OA 5t k אÒxô" % % אPt ن5 ?لE نT ي א ن يFZ ل وy" ' 3 ) نi? F2 b| ( وk א% گOA אbvmM ' k ' אI אن وא.( d وO5 L م12 אO2 ) يk א א. ' k א7 ³" ' Æ+ U دO % گYo . א6Ti2 ، ' kي אF) S?< و ن لy" . d وSL@ % אiv دא אl ( א، H5ص وא ن وאm_" ' -ağu I
: UA t) ° تT; ،°² א)ت-² ،( ب:15 x@5 : UA t) O?ت אT; ،? א)ت א Ë ² ² تT; ،H\² א)ت-\² bhağō (؛14 x@5 `F| ( k אq % گ3' A 1' -H\
= &ن ' א% אF ن אk אb_ ' I A א، L1H )ي5 b2 & (etymologically) } ق3Cא ® ' Þ q 7 y" R=؛ אن אC? تT; ،= z א)ت،Þz hy" . L1H SL@ ص )يM & א א. P אF5 א& אA و گ³5 ' )يY 1?< ' F אI א7 و ن ي ي ﮔ ا
53
® "z² hyو ،א)ت ?T; ،.ت ?. rא 7 Fو [5 Euא. k א 15א%ن گ 7 Iא ' kق ' Mل a Y%و ي OA 0א ' 15א @U3ل 7 ® "?² hyو )"و( z²و )و .( 5 " 7 Uوtو ق א. SH k Õ
2) The palatals 5ﺎرون وارا آواز
_ A bون وא א א %ج F Ìن و f È OS' Iم وא' Fو 7 5 3دن وא ن א ' kو )( ' ;Kب ن O2א ، . .د א'" L1 6vده א 7 kא ") وא P' .א א O1iToא ' kא | `Fو| ' (Panini) n OA O5 O5 T@" 7 bو )( ' 1
7 [+و" rJ t ،O1 rJ è ،O12 rJ ç – :ڎ5 5 5 rJ á Þ rJ ( ،Ý rJ p ،ن א @U3ل )ن .
2
T' %دא @ SLو r OA dאôf 5 ;5ن U Vא ' 15 و Iא % OSL@ Y' kن .א 15א%ن ' א nא3) 7 1 kن iFxA .ن ن F5نF FF' OA P' .و 7 2 5 3א ") وא )ي ) 3א . kאن )ي و" 7 L אن F5t Aوאن אي ) 5 z A r ' ' ( Ëن A T' 'tون وא ي ?FTSא ش ) 't % (= š ' Tאن ' ' FFא) % kي . ي Aون وא ي % 3њ ń ञאد وא | L1 O2 >) T' ، % `. و گ ' א%ن %ن א O5 IאFي א 7 A v Rא5א א @U3ل F ) Pو 7 5 3دي ن ن(F OA P' .و A 7 L1 5 3ون وא و א E 55אF O5) kو T1A ،ي א ن E % P5ن א . qt %א nي bx " ' /ن ،א ن אن ' Ô5 )" rJא _35ب )T' ، ' و SLא OA ( ) 0 ، kي Aون وא ي )" E ञوא א ' (ny) ‘O5’ O2 ' k )ي .אن ) 5 %ي ] " Yون F5ي O2אن )ي A OA 0 5 à,vون وא ي % њي 7دو وא @ SLوT; dت L] њ 7؛ T1Aي א a () )Vو ي OA ") 5 312 (њ) Ô5ن " SL5א Fא . X. L? ' Yو" 7 Lאن P %ن و Aون وא ي אي ) ń .tي ] و. d "'ده א2 +
7אن وא 6) _3" % њ rJ؛ א a (kو ي OAאن ' 2د ج O5
א E 55ن ' 1' ،ن ي ' وא ?>. 6 ?FTSא ش ' 7 b1 65t % 1א ن Aون وא ن א%ن ، ) @C 7א Aون وא ي א F2 ' kאن ( F5tوאن אF5t ´ M LF2 7 kوאن ش L2و . .ش ' א 6vא( k 54
ي ﮔ ا
يT1A وL H5 وאsh ي ديGH5 אk אن ' א7 و "'ده دوLP 7 EC
א. . ش/ श O2 7 تT; وא ي ش2f . 'S? Yqz . 7 نkوאن אF5t % אن ® hy" .(5 x@5 UA t rJ \) وهO1C . i" O2 7 [+ ´ يM אن، d وSL@ k ( دو א% אن. O2 ज॒ - J - â ص وאm_" E ' ي k אن ' א63T5 ( " نज - jj - O'ّ ) אOA 6 b2 & ( ن אetymology) د2 _ A ' ® ² hy" ّ ) ' א)ت אâא rJ אK ' )אد مOאد² تT; ،(אج P' ،(O )دdy U )" O2 âא
Ó ت ود ؛T; ، L' א)ت و،(`if) o(؛ و15 x@5 : UA t -OF.ت وT; ،L א)ت و-Ôو ® ' يF - o² hy" . i" 5 (etymologically) 6v} | א3C ' ) אY )iv ' אâ 7 @ א .يA تT; - ي ' يo P' . LF2 7 ج7 A v R )ي אy) אâ
1
Standard Alphabet P: 93 ي א بU" t 2 & א د אوي אOA ( ) 0 ، وF) O5 אن ' وي،ts ،dz k ج ' אÌ Z "א1 ن% אو ن² אي، אو، א، ،א² . وF zJ A [+ . ()ي }^ א . و5t % אFF' '` אن3"
3
3) The cerebrals آواز67ر
مf 7 L1 5 3وF -A( אñh) · (Ńh) Ý Iس وF (ď) < 1(Ń) p وא5u " يF) " % 1k ' ن2 b|( و³) وאن وא ن ت د ' وאF5t دنrJ ( k א% 15 א. . ' k א% א א.h" ون نA
. يF% |א2 % ( ] Þ :" ) وण (Ħ) ( 5u " אدE يb z ® ² (؛5و ² hy" Ë ² -يF -Y Ë ² ःतन 3 تT;) (و . 5 6R' ن ن% و گ ' אL1 T' ، 7 3 ) אن )ي% b12 " نnr ' 3 b_ ) k אن ' א،ँन تT; .( P @ لU3 ن אnr ن1n " لy" . يF @ لU3 א5u " دلx3" ' ( A ' ) אن )ي7 ي
وא ن5u " 7 و ( يFZ وr ' ' وאن دF5t y) א7 א)تT') < 5u " ،" ن
. P O Lz א و ي وड़ ड॒ t T' ، 5t `' % ' ي وאتFt وb| ( وk א% t 5u " ؛H5 وאI O2 } ' ( k א% t ي ﮔ ا
55
. L n k אU دO % < OA Yo . ' k )ي אF2 7 تv 6i% u ن אxô"
A ' ) (etymology) U V } ق3C _ אA T' ، < q O2 t H5 وאI 7 bivא Ë ² Ë F) S?< Fي fم " 1nאن ³5 %و ) y" .ل ² ² ² '@ Bא) @' ' kي ?) qSي
دfي ) ،א 2fوאH5 ] O2 Lא ^} . . .א " ' ( o ' 2f T' 1n " x Õ R5ي " ن ) א . ) kאن )ي ;Tت 7ع אن ن ?> א ' Fא) kي )1 Mص אي {}5ن P) 5و1? ' 2f . dي ح ن O2א v .ت دي O وא H5א y" . ' kل ² Kل 2f .وא ي خ f O2م ح ) Mص )ي Fو خ O5א kي F1Hא ( .دي وא Îא y" . ' kل ) -Cي א( - ) ' k 2fغ ي 7دي گ وא H5א ' kא)) yي O2 L] OAگ ' " x3دل 2غ -א 7 ( k y" .ل ² ` -א ² 7 k 2گ ² ، ?` وهR) ) . b 15 ' 2f .ي وא و ) ق |م ّ ² ، ي 7כ ن א y" . ' kل ² |لF -و fم ح א 15א%ن [5 %אF5א )Fي Fن وSL وא ;Tت " ن )³ي " x3دل א @U3ل )Fא . m_" ' 2fص "_' א %ي F5t 6 zJ 7وאن وא ن ن ) 5و' Ò .d وא ت ،ص ' س ' ¼ * ،وא H5وא ) . '³אن ' F Tf2و א( @i;" 6Rن ¼ * %ج )ي אF kא .א 2fאF5t T' %وאن وא ي |{ V) V ،ö U 65t 7 '" O2 7د ( .א ' 15א % ö 7 (F ) kس % Vن אO2 b . ' k Fو ) @i;" O1Lن % Vج ن . O2 ] R @i;" % ' 2fن . OAאF kو fم ح èن א. ] k
4 - x@5
II. The Sindhi vowel system ي ! ف >9 ABC 3ي ن ' F' 3Cول ' vت : 't 7 1) Simple vowels
دא אو
א
u ū
אي
א
i (e) ī Ë אو Óאي
،א ā
a,
ē ō 58
ي ﮔ ا
2) Diphthongs
Ë ² אي
˲ אو
ai
au
3) Nasalized Vowels
א5א
Ë ² אن
Ë ن
Ë אن
Ë א
Ë אن
Ë אون
ã
ẵ
ĩ
ũ
ǖ
Ë Ó א
ī ² Ë אون
ễ ² ˲ א
ỗ Ë Ë² אون
aĩ
aũ
1
Simple vowels
ُ ﺎدا
א7 ي، "'دO2 7 تT; א)تT' ، n 3) P ي א x@5 UA t) P و³5 k אن ' אOA يF5 7 M ' Æ+ يF5 ن نz ' אO O2 >'
S?< O@ يT1A (2 d x@5 UA t) (O5 qS? ) א אو دאH5 א)ت وא.(2 b .( אF O5 Ancep אH5 ) א)ت وא. ' kא Ë אيÓ وא7 2f OA P' يt وE 7 5 3وF ي يT1A ، O5 אو "'د Ë אي אوÓ אيOA P אF ل,A v 6T" () و5 3وF אن )ي. L) P) ق7 אو Ë ي6A ¶n אrJ ' אيÓ ل1L" . T' ، ) دLح אh{v אE ' " ن ² وאوrJ ' אو .ل1L" Ë אيÓ z 5t >ي0 A نFR א. و% O5 5 5 ص אيM ) rJ ' :n ' אو Ë אي אوÓ אيrJ 1) ص )يM pאR] 1) OA P' و و يa YSL@ אو ' ق
' Yt نE يE rJ ( ]t אي אي ' قÓ אن )ي א ن، %t O1L) O2 يF5 Ë אوb z - % % لy" . A و و1 لy" . ن و5 ' (Ë ) و " نrJ אو ' ق
Ë
א، L O5 و تa ي3 אF C ' 5 5 15 א7 "אدFL] rJ YR ' 1n " " }" .نA نA .يF 5 qS? @ مA ECh2 ن5 5 15 א7 15 אL] rJ نFR T' نq]
' نL وr L2 ' () 7 Ì ' وL و1 א א ' א،א² دא7 q] 2f ي ﮔ ا
59 1
)ىV ،;f لy" . يF5 b| ' א7 1' يF א3) ' {}5 ن2 ي ' يÐ 7 @ א2f O1L) ² ² '" q] n א ² אهiv . '> b A ^ } نi 7 ن3F T' (Thorah) אهA
אOA L I وL> وT' . يT5 k אb אن ' د. ' אن " نt ن5 ) " ن ² ² ( ² ) ن5 rJ ' א² . 2t ' " نO ن5 ² ² 7 ) . 2> à3
( ) ن5 rJ ' (؛ א2
² Ë ² é ( ) ن5 rJ (؛ אÓ 7 ن3وF 7 ) . 2> );ه 7 ) 2> @a 7 5 3وF X ، ² ² لy" (X ³" A אOA P وعC ن0 `> ) אT' ، ، Ó ² ،אن ² لy" . ن5 5 ونU" rJ ' L א وP' ،وF5 q. א7 R א7 2f ،אن ،אن כ ) وA % אن7 5 3وF .ن² أ، إ ن، ل أ نy" . x. وG@ א ن7 A v .אF) . . א ن אO2 rJ ي 15 אr אF ي و ن ) و، אmK ' L אو و، אي، U S?<
L1 אOA ( ) 0 . 2> ) ي و، א7 تv ي ؛ אنF و5t 5 5 ' " ن Ë אيÓ -p Tk ² 7 Y] ن% אو ،"ي لy" . A r ' L1 ' )ي6 zJ ، " و، ي Ë (و0 لy" . O5 i3_" . 2t 5 5 ' (~) ي אن " نF) א نOA k א7 ³" ' Æ+ S?< O2 >' é ² % ~ אن א אS?< . . א65t وt 7 b}}K () S?< i{" ' 1' ، 2> هF"
. א، א، ل אy" . "شM P ( אOA ( ) 0 אF5 >? א نOA אF5 7 ³" >' Ë Ë ،א>وÓ لy" . zJ O2 אو ن Ë אيÓ تv .وtאو
P P' OA و يa Yt 5 5 ' (Ë ) مG' " ن15 אOA L ) O2 >' ي و Ë ،א Ë لy" . O5) ' )يL1 % א אOA Ë ،א O1 z אن7 5 3وF م حf .
אOA يF5 5 5 ' 1) ن " ن% > ي وT' . dא ) وF5[ א5 % ² ،( 5 ² ، ² ² ، .א5 ² لy" . d وLq2 L אن وא' وF2 YP ) .( نSL" ~وאو )وא ،(و 2) The Diphthongs ai & au َاي َاو ُ !ﺎ
Ë ² אي ² ² ) 2 Ë ² ² ² 65t 7 ³" 7 2f אو مG' ' " ن، ي و ن65t ( نà3 Ë ² ،Zאو ˲ ˲ Ë ² ، zא2 يFf | 7 ي.א يuk ² ، ل אy" . O5 X. L? ' {i P' OA و يa Yt . LSH . 5 ) 7 يÐ ' `"' א 3) The Nasalized Vowels
ُ ) ار6ا ُ (ﮔ= א5 א% 1' ، P ن5 5 אنF2 ' () ) وאن نF5t 7 تT; אd) و ² لy" . Ë Ë ² ( 'S? kańgalu YL ،kańgalu) कंगालु لH) Ë ،गंजो L? Ë ،नंढो و³5 ² Ë ،रं द ु F5 .बां॒भ l5 b 1' ، "'دO2 @ لU3א ' א5 א7 يr;א5 % وא نE 55 א6@T" 15א ي ﮔ ا
60
² 6 zJ 1 ' א15 א، L ' نL ' ن6@T" אk ، i" א وא5 א% ن% يSL5" يT1A ،وאن ن نF5t 7 5 3وF P U V 5 5 א5 א7 تT; . و يa () 6@f A نGLA ) 65t = rJ Y±2 ' F >' ، '1? () E 55 א6@T" kא ن ' א5 אF אI ن א% L وP 1) ()א
. . אO2 k אن ' אOA k אI ن א% O 7 F ي³5 א ن5 '> א،पंधु ُ ² لy" . L و³5 O2 Ë Ë ،जंMह O1' 7 [+ O1L) -मुंहु O1" ² لy" . ' kא وא ن א5@ אU" % U ،وF .x] )يन - אن نF2 א5 א7 b] تT; א، L وF אI ن א% O ، ن6@T" 3' ² ي،चNह ،O1k ² ² لy" .(Y. دU" ) थNहणु Y1 Õ ، ن "'د6@T" E ^} 7 אنOA 0 LSH % 5 א ق7 5 3وF و يa rJ ' نFR يT1A . ' kא א5 ' אk אE 55 א6@T" OA T'
% ن% א2f OA و يa Y. ' وO1 z 65t I א3 .>0 د )يÆ+ אR ) אOA ي . אF אSL5" نYn 3) 7 L1 ن ' א)ت3وF ،=5 2 बांMठ لy" . '1? k אE 55 א6@T" % א5 אF אI ن א% L و7 F S?< ()ب Ë ² ² Ë ،وFو L س و "'د،O ' نS?< 6 א ن5 אO2 3' ،Rx5 ،5) ،O1H Ë ،O1" Ë ، 5 Ë ،15 لy" . 'S? Yt 5 א5 א7 k אن ' אOA ² Ë ،5 " 7 F S?< . وهO1" Eu ن و% אن7 5 3وF) . 'S? () ن ن% אنOA k אI ن א% O ن6@T" >' Ë ² و يबां॒NहO 15 لy" ،( 5 T@" ق .बां॒ह َ نه لy" . `. | O@ kא א5 א7 M ' Æ+ ، L S?< و³5 k ي وא وÐ ()پ Ë لy" ،O2 7 [+ )" (؛FK` وאiT3" @a) मुMं ह 1" Ë ،ूीं Ë \ن ،भूं \ن א.भूंभूं \ن א5 אT') ، وF `3M A 1) Æ+ 7 يOA ' )يb}}K و אنFf | .( SH O2 `. | kא א5 א7 אنOA ( L S?< و³5 i\) L 7 Ì ن ' وO2 >' א5)ت( א ² ² ،() P5א ،YP5 " .(6 x@5 UA t rJ \) (ن. )) نP5 P) لy" . وF ،نP5 لy" .(1-2 x@5 UA t) P zJ O2 A و نFf | . א ن אK ' א5א Ë Ë ² ² Ë ² ،5 و .g" ن6@T" P' OA 2t ي } نR א% א ' وא ن5 א7 " ¶ ?א7 L " و Ë ² لy" .אFq )~( אن ' " ن5 5 rJ kא א5' אt نrJ k' א .(āǖ) نP5 (antu) b5א ، hP;" ) 7 وא6vא ' א5 א7 5 3وF OA ) )ي نV Pzא ن א אא5 א3' 7 ن ?>و?> ي5 3وF .(وאن نF5t O2 ن ) אE v 7 ) ( ' אن0 ي ﮔ ا
61
ن ' אل% א5 3وF . 3;' . ن "'د. %t . אO2 7 אن، "'دq1? @ مA kא .אF.אT0 15אt 3T5 ) 65t = نu ' نFR \و و يE א نOA
5 O2 ) 7 אنrJ FR و א אن )يF5 א5 א.אF k ن ' אF א7 يÐ ² ،ن1n " لy" .يF O5 ² ، ن.א² ، אن . نPA
' Æ+ L1 % אنx) ن ن% א5 אF) ° א% نS?< ن³5
5 5 ' يG@ % P א نrJ Y±2 ن% يSL5" אن )يLSH n " نE12
P `3M k אF A نqR 5 ?>ي% وא ن نr I אOA d وk אP' OA אFt د2 rJ P' OA x. Iي ن ?> אG@ يOA L S?< >' .نPz ،PA ،. ل אy" . Ë Ë ،P5 .نP5 Pk لy" . "'د ،P E 55 א6@T" 7 1' ، 15) } وR אO2) 7 5 3وF 7 A v RS' 15א ² ² 15 ” لy" . P 6v K . ن2LA ي אxM ق7 א5 א / يn א-O15 . i" 5 bK a ) وb2 2 T 2 15 אO2 7 15 א، "وجO1iTo אT'
5 - x@5
On the other Orthographic Signs Aﺎ ﺑﺎﺑ5 Aﮑ ّ² -( ) - لy" . d وS?< אP' OA يF و5t א " نF א7 ³" 5 5 ' هF"
(1
אOA وF5 ن2 Lن وz> אT' . 2t O5 ه א " نF" 7 يÐ Ì ' وÆ+ ² ² ،(rā-jā) ' א ² ² لy" ،2> ) % ) אL مG' " نL وPz> אT' ،(mā-lā) J " . L 7 تfوC ' F OA Yo ، و يa Yt هF" א " نOA >ي0 O5 r ' L1 ' )ي لy" .|ن >ي0 O5 O1' ' )يL אن وOA U"
' אنOA L " نL وO2 >' ( ) مG' 5 5 Õ ² ،دR" Ë Ë لy" . Ë ² ،1iو 1) >A OA ( ) 0 ، i" ) م وG' 7 q] يn א،I Ó Ë ² r L2 دR" دR" ² لy" . وF אO5 7 ( k ' א1' ، P يF و5t ( ) );ه% % ) א
(2
אن " نOA 0 ،ن1H )يO5 لx| 3C א ن א. وF وA م ' )` وG' ' אن " ن . F5 ' אY אF {نi אSL5" Ë FFA 7 يn א. d وk א% א אOA i{" ' YL " نL و5 5 ' ( ) FFA ² ® hy" . 2 k د ن א2 ديO2 % % אiv א7 5 " אنOA 0 وFi" ) @ ل وU3' א
(3
² ï ² r L2 - `)
' L و3' ، L) 7 A v R@ ل }^ אU3 אن ' אb| و. ' `) ي ﮔ ا
62
® ² hy" é אن .אن . SH :n 7 [+ FL] نRSLT نY @ لU3( אvicarious base) د2 M ' א7 M Ì ' وÆ+ 5 5 ' ( ) يG@
(4
و يa Yt و1 ' ي% F אr OA . % 6" 7 Æ+ S?< א³5 O2 >' ي؛F ² Ë ،~ ' ،. \ ² ،~ ' ،~ لy" . 'S? Yt O2 وG@ >? ،OP' ² ،`. | . .א ،~ S? ،P) ،P ²Ë אو، I ن א% 1' ' يÐ O2 ) ®hy" . x) وSH .t وG@ % 15 אL אو
. x. ن אن ' " ن6 zJ وG@ אن " نOA L b_ و7 Æ+ O2 >' .r ،r ،~ \ ² ² ،×نz ² ؛5 5 ² لy" ² ² تv iTA -×5 5 ." ن " ن 63T5 ،× " ) כA وG@ rJ 5 7 15 א، `3M אي نT' FK وאiTA ' @ אO1L) ® Ë ² Ë ² iTA - ل !يy" . dو ن% {i % يG@ 7 P5 hy" @ אO1L) אن(؛F2 !ي ² ) !ي . و يa Y% |א2 ±2 Ë ² :p5 وF.h" % [+ نR אT' ، يF5 7 Kh{v א2f ^} (Ov) 5 5 ' 6vو
) K F ?> אn 7 تv يR אL وF وعC א نÆ+ F ن א7 ' ، Ë ² ) Ei@ Ë ² لy" . وF>? نF ن א% يM ' Æ+ Pzو אFو Ei@ ² ﺃFxf ² ﭐFxf ² ² אنF2 B@ ² ² b z ،( אنF2 Ë ² Ë | ل ﺇ Ë ² Ë | ل ﭐ .ä;` א Ë 2 ؛B@ Ë אن Ë ² ،אن Ë 7 2f T' ( ) õ ن% @ لU3 א7 ' ( يkאن א א،( ) א،( ) ®אU) A ei_A Lf E ' و )( ' " ن2f A OA ( ) 0 אFt )( ' " وG? . O5 " ونrJ 1( אrJ S?< يA) ' א وא5 א0 ' ي
ي ﮔ ا
63
ن2 # ﭘq! THE FORMATION OF THEMES IN SINDHI
V ^ @ ﺑ ﺎوR ي
@نAﺑﺎب ﭘ 6 - x@5
The termination of Sindhi nouns ن2^ﺎr ي ا ن ﭘ P א)ت ن-تT; E 3C T' ي7 E'' ' A و2 . àa وא. b 15 אk א% \ نFF' ن% 6 zJ % T' Y אO1 z F@F. bv M E ' ي 1) Fm" b5 )د،@a ،b+v ،Æ+ א،` א7 אنOA א، يt byK صm_" |א2 b)K E± صM E 7 ( يU V ' يÐ אن وא ي. אF `3M A Lو . l ( א7 (vernaculars) ; دFF' T' ، % b@ ص אM O1 z ( א1 x@5 UA t) א نK ' نOA وZt O2 I אP' Ë ² ، אو، אي، ، א، א،א² ` ي אx אن. SH 5 `3M A
A אو ` ي אO2 ) OA % O5 if אOA O2 Lt يF . אT' P 5 `3M A אيÓ ` אO2 ) . אF `3M . א،نk ،(1n ") ل " نy" . SH O2 א5ي אM . אF5 7 تv 5?دא و'د2 YP א وא5 א אP `3M A S?< 1) Æ+ >' ، وF >A ص )يM ي ﮔ ا
64
| Ffي %ن . P 5 ي 2 L1و 7 E'' ' Aא)ت ' } ' وي ) ، Pאن ن ?>و?> )5 O1Lن 2وAن F O2א )ن א T' ،א)ت ' א& %ن 6Ti2אد FF' . ' ' k Jאن 'ن Ðن א)ت ' ، % E 3א ي ? . E l 7وپ Lt 6% 7ن. ي " ن . ( ' 2و T' ،ي ' و. " SL
Uא)ت '
א " L1 X5ن O2א M Pzج . Tkא OA .א א ' nא& %ن אد Yאâ ' 'RSLT 7 FFאF| .1 rJ () 6v K .م ) و . ' OA Pي 7א` M E %ص وא ي Ðي Fي T1A ،ي ' 7 ( o b2 2 . %tא3ي 3' ، 5ي 7 Yt 7 L1א . kא Ðن ' Tא)ت 6 }" 7 ن ،א ي |2 O2 7א . 6%א Ð )" \ qS? % ' ' (Neuter) ' 2 r
ن ). L
Ð -Iي א
(iא 'ن ") 2وAن:
ي P \ qS? 7א` א Ðي F `3M Aא א ، ' O1L) rא P ") F5א .א Mي א א)ت אو ن Y T' ، 6 zJא)ت ' " ن ' }2ل א X5
7 L1א ³5 7ي .1 6ي 7אن |;` ' = . 6" C Æ+ 65t )א( אRא א` ' Tא)ت Ë 7 אو F `3M Aא T; ) Lت ² 7א ن( " yل ² ،5א)ت 5و، ? -Sא)ت ?SوT; ،ت ?O؛ ² )@T; ،ت ² ² 5؛ ² ;Tت ² ² ّ )" .אن )` -א)ت
® " hy ،6A |;` 3+v ) 7ن En3') . 6" C O2א Ð qS? 7 15ي אو |2א ( % ² ² אbk؛ '3+v Tن " 2fن ، 6א " 15ن qS? O2א Ðي )F5 3ي א' ، @Aم ² ، y" .ل ² ² . "T; -Fت ² وא؛ ² )ب( ) O1Lא` ' Tא )ivא F `3M Aא y" .ل وא~T; -ت ". )پ( אRא ² א` 'T; Tت ) A 7אن ' ) v ±ت ( F `3M Aא ،Lא)ت p) 7 ' 5 0ن( ' Tא)ت ' Ðي و ( F) 6" C 7א y" .Lل ~T; -ت OP؛ \ ~T; -ت \א ، Aא)ت \ - 3א)ت ّ ، 3א)ت \ د )ي 7د ' 5 0ن(؛ ² ² \ 3و، ;Tت ّ \. A
(iiא 'ن " 2 Ü5وAن: ") ' \ 65
7אRא S? O12 Æ+
.אن |;` 7אRא ² א` T; T' ،ت 7א A ي ﮔ ا
،3و² تT; -Ýو ² لy" . Ü5" `3M ' Æ+ אR א،u تT; -( z· Ft %) Yu ² لy" . و )ي א ) و³5 % אو7 و؛C تT; - ّ ) ' א)ت و-âو تT; ،(وج . वधत ् تuو
، d ) و. . א7 و )ي א ) و ي³5 % )iv א7 [+ O1L)
-~ " لy" . d و% 5 لM ' ' A ن אt 7 1 x@5 ت א نv ' ي2א2 يRא ² ² تT; ، . " تT; ، Pu אFu א)ت-~يu ، A " ² ² א)ت (Lassan) ; (؛33, IV Varar t) 3د ي אM 3' 7 A v ) r אP . . אO2 7 H2 . 6 "شM \ qS? ( א7 א )ي² يM 7 Z "א1
. وP) כA ي אM 7 5 3وF يF ، 2 L . ' א ي7 تv 1' ، L وF אL و1 ن% . نA v صm_" نR " ~ وه א،~ لy" ،@ אO1L) 7 2 L .
Ë تT;) O15 تv ي5 ( Ë ² 5 3وF) q12 א)ت-Y\ Ë (؛p5 172 ,+v אR ) א.(12 b|א وK ' ' ' @ א ن אn z ' 15 א، `3M A يÐ אÜ5" T' `א . 5 xM ' 6v ' אqS? " ن15אن؛ אF)
Ë يÐ :אو -II
Ë T' ` א. qS? אR אr;א5 % @ وא ن אY `3M A א 1) ن2 ` א3M A אو Ë يÐ א)تn א. )" P ' y3א אRא אRT ، 6 و7 @;| 7 אو ي . d و% `. | PA ' P' % אن7 ' kو )ي א )ي א³5 % אن3' OA )يm," d وA @ لU3 א אk א5 [5 وFf | b_ ) rJ Ð 1 15א
3 . ) و5@5 ^i @ لU3 ' א15 א7 A v qS? .يF يÐ يR1) A r ' يR1) Ë يÐ ' @ ' א7 يOA و يa Y% نu ' O1 z אن ،يF 7 @ א15 א، אو (rJ )") ) `. | % يÐ 6 zJ ' אن2 L H2 ، Z \ "אqS? 5 3وF ² אR אb z כA % يÐ يkא ' א² 7 15 א א. k א3) ( א7 )ي7 ' `א . ) Ë : لy" Ë ² تT; - وA .(तलं) iA - (गRल) 6? ² A r ' OA >' . (गल) 6? ² ² 7 تT; -i?² ّ ² تT; -6z Ë
)R Ë ² Ë ،:כR ² تT; - و5 ² - (सुवण कार) Tn .(लोहकार) T تT; - 1 د2 Pz Æ+ وא א. U" i3_" يFn 3) % Ð 1 15 א7 3 K ) Ë لy" . P) )A ' Y Z " ن وk ( ") g" () -" ( نSL" ( k تT;) k ( نSL" (मःत) b;" تT;) ي ﮔ ا
66
) א)تivي ي אF) ' ' وي. نSH ن )ي2 אFf | O1L) ( א ن Ë يÐ . % `. | % אو
Ë يÐ 7 15 א. 6 ت " نT; -ن א)تP وT' ن3+v ( א1 م ح אf % אو Ë (؛k تT;) k Ë ² لy" . Lt يF 6FxA 7 % و% (؛िम2 " تT;) " ² O1L) . 3T5 " ن8ार ) ' تT; P ()·א 3) نÐ P 7 ' אRא` א Ë ² ² ،(6%t) 5 Ë وس(؛2) uא Ë ² ² لy" . نkא و5 ² ² وuא ² ² א\و .() \א
Ë م حf א، א نF U V ن³z @a نSL" A v T' ن3+v א אو Ë ² (؛6 zJ نnوא Ë Ë ² (؛63T5 " نo² ) To Ë ² لy" . ن% `. | يÐ Ë ² ) i ) Tnوא ( نSL" س ² Ë ² نSL" F5 % ² ² لy" (ت وتT; ،35وאن ) א)ت و P' y3 ن א% ( אن2 v) و5 % د وאن؛ ² ² P' ل ² ² ) د ل ² ² لy" . Ln 3) 7 Y Z نA v @ א% 1' ، ' (؛H5د وאن وא OA >' 5u Ë Ë ' ² لy" . k )` א7 Y Z ن3+v ) و ² ² ) وSH .( ن1L" OSH Ë O2 א، אF1Z )( نS?< % א² Aאu نF نSL" Aאu ' 6U T' ،` אiU (2 אو Ë نSL" 1? Ë ² نSL" k
: لy" . n 3) يÐ ² YS?
² ² YRk 5 S?< Aאu 7 ' 7 A و2 R ص )ي אM P @ لU3 אO2 ي אÐ b| وPz ² نSL" Y)" ² "כ ² ² لy" . d) و ² نSL" YS' . S' >T') )( نS?< % א² Aאu " نAאu iU T' 6f `ل وא א א1L" يFU3" אR( א3 Ë O2 א. אF1Z ( L و³5 א . n 3) يÐ אو Ë Ë " نYã Ë ² ، ² ،“و·( " ن وא·و ² ² لy" .وk ( " نk Ë 7 يO2 % Oي אM 7 [+ 6 אنO1L) (4 . d ) و6FxA 7 אو Ë لy" Ë ² Ë ² د وא ه " ن ² ² Ë ² ،63T5 " ن2 2 (^+ )A) 2 2 .د وא و Ë b5 )دP ' a " لK (5 . אF `3M A אو ² Ë Ë Ë ² ،وFi Ë Ë ² ² لy" .“ " ،وF " ،i
Ë (Ü5") يÐ )iv אOA P - وA لy" ، d ") وLF2 7 אو
S? @ مA .( א6
Ü5" )" א7 Z ")( "א: . 3 7 3 ) ()") אA O2 7 يF ،(Ü5") אA تT; . وF @ لU3 ح א1 א نK אنAאL? OA P مiU" OA LZو وG. ' ' L1 مiU" >T' :p5 Ë 7 يT' `א ²
P ® אx}A OA ( ) 0 SLي ' و ، `3M A אو א ي ﮔ ا
67
אË 7 15 אو % `. | %وL? OA P' ، dאT1A . % `. | % (Neuter) ' 2 2ي אن 7 Ë אو ' vت y" .L 7ل ") 2و ' 2 7 M ' Aאون Ë T' ، % )3ون ) fم ح( " U ") ) .(3א Ð ' 2 15ي %ي 7א ن وא ي Ðي א ن 6Ti2 )3و ) Õ
"SL@ Fiن .א rאن ق ' OAאن 7א5א 5 5 ' ' 2 %و . "אF ، Zي 7 2 Lي ?Lא 7 Aא @U3ل Ë F אو ' Ðي ) 6FxA 7 % و F 2 L .ي )FوA ' 2 7 ( 5 3כ و " OA >' .א Zאن |2 %א F%ي ") Ðي " ن Ff | 2 Eه Ð ' 2ي א u ' 1' ، Zא Ð )" E Aي ، ' 7 M ' 1א5א وL? P' ، dא ) 7 AوFو ،; t rJ \) . )F ،iي )² ،()") h Ë Ë )T') n א PH p;5א)ت y" (14 x@5 ،429 ,+vل ² ;Tت وא iU ' 2 7 b}}K H5א` ( ،ي ² )") `nאO2 7 Z )( Fي )L? ، 5א A
א Ð 7 H2 .( .ي )2א 2ي Ë אو ' ( }^ ) O1Lא@ y" . i" 7ل ? uא )?>S? ،(Oא
وه A) ، 3 ) .وه 'RSא א` אن "ي 5 7א OA ( ) 0 .kא ;Tت A v ifن (. Ð )" ' b+v 7 H2ي F5 O5ي .
-IIIאو Ðي )") "(Ü5
אو ن Y `3Mوא א א` fم ح ;Tت -א)ت Ðي א ' 2א . 2א)ت 7אن if b K %وא) S?< 7 FKي אو ) وFو .אRא ² א` 'T; Tت 7אو ، `3M Aي O2 7א 7 15א Ð .ي %وFي Ü5" O1L) .א` ' Tאو F `3M Aא ،א 7 15אو
³5 %و )ي א ) Pz Lو| bא ²א " ن ) " Ð Ü5ي .و y" . dل ² ) -.א)ت AلF ،ي ² AونT; -ت uو ² T; ،.ت if ،~ ²وאË ² FK F ،uي ² (u؛ ² A؛ \ن \ن-r 2و ;Tت \؛ 'ن 'نT; -rت ) Eي M 7ي כ 5 0و( d؛ 2و.( ) r אن "ي 7אË ، ) ن P) F `3Mא` fم 3+vن א kنT; T' ،ت و
Aوכ(؛ ² ² Aو )= ² 'ن אכ .؛ ² ² ) ² ² כ ' 2א y" . 2ل (F@F. ) . %؛ ) F. ) ² %²و( " SLن(. ) O1Lא` ' Tאو ، `3M AאF± E 7 15ه ; Zt 6@f ' Yو y" .ل
" T; ،;nت ² ² " ن -א)ت ² " ) X5א)ت ' ( 6FxAو LF2 O dس و d ( y" .ل ² )ÐنT; -ت )(p = b = v = ū) :Ð؛ دאم؛ ² و0ن- دאمF ،و ² 5 3 tאنT; -ت ² א)ت Ë و .EC وT; ،.Ðkت
Ð -IVي
ن F `3Mא` ;Tت א)ت Ðي ن 2א2ي F%א F5 Ü5" Pא . 68
ي ﮔ ا
² Ë لy" ² ² ؛3k تT; - 3k ² ² א)ت- @% ² א؛A ² تT; -אA ' ² ² ؛3 . @) تT; ، @% ² تT; - ± ن% @ אÜ5" 6 n o I א% 15 א، `3M A ( T' אR ") א` אO1L) A و2 تT; نR א6v א א` د א. i3_" 6Ti2 Aאu ' 15 אOA ( ) 0 '1? YSL@ °א ² ² لy" . `3M A 7 FK وאif b K ، `3M A (ķ) א² يÐ T' ، 6 " ن ، ' א ² ² ، @A ² لy" . `3M A O2 Æ+ 6 אنO1L) .(b K if 7 () )وA) ² .( C ) C ² ،( _) Aאt ² ² لy" .` ن3M A نO2 ن3+v O1L) b z .( وه6T) نJ A
א² يÐ -V
אوP' . א6Ti2 . 1Z و )( ن³5 % يÐ Ü5" 6 I א7 6vא א² يÐ وא ي
: k אÆ+ 65t = 7 ي7 `;| אن. 1Z " ن א
² Ë ؛.1' تT; ، 1' ² – א)تlo ² لy" . `3M A 7 ت א)تT; T' `א אR( א1 O15 ² א)ت-(يu ) يu ؛ Ë ) ² تT; – (O15 ّ ² ² ؛Pu אFu -Ø" L تT; -( 5 5) P ّ ) LL" تT;
אbv M ' وت ي2 ' ' ، אR ) א` אr ن א% אن.( L"
% .אRSLT ت ' نT; 12 وت2 א. LSH Z " نAאu iU ' `;| .א وهF\ " نF\ تT; لy" . k )` א7 Y Z ` אÜ5" ي³z 7 Aאu iU T' ، ² iU % م אن نf Y Z `א ² " نiU 7 ي . i" b1 يt و7 Y Z `א ² (؛Îk Ë لy" ² Fm" ،>? ² Ë ( Fm") ،( سTk) Îk
T' 7 @ن אR א.(>? :Aאu) (>? Aאu) Y%k Lي وM ' א)تOA OA . א אZ و و1 ' ي א)تOA i" 5 ت نT; ² لy" .ي³z يÐ وא يP5 ) )يK .XC تT; ، א)ت- " نl) P' .يFא א² 7 Ü5" ' 15 אOA L ") وא ي א7 يÐ ' 3+v ' (2 l) ²
دFf ،' 7 ' ،` ن3M א ن² )ivن א3+v @ م نA .( ¶ (؛ ¶ ( " نz 5) ² ² لy" . L يF אO5 iFxA 7 b K ² ² ' ؛ ² ² ' ل .(qS?) ' م ² ) (3
P אOA P' . אF אF) @ لU3 دل אx3" % א א² يÐ T' ، אRא` א ² ² لy" . k א3) )يy) א7 Ð Ü5" 7 א ي³5 (؛K) ² ت(؛f) 5 ² 5 ² ~(؛hA) 0 ² ² rJ Y Z Ü5" ' 15 א،L نF `3M A ن א3+v T' .(وRS') R ² 0 R ² Ë ² )" -bk ² ² Ë ² ؛Aא ² )" - Aא ² Ë لy" . LSH .t א א² 7 M .(k) bk ² Ë ² bk Ë A ² T' OA 5 %t YSL@ א7 אن א² 7 15 א7 ` ي3M A אي7 א` א)ت ) Y\ ² :P' ( يÐ Ü5" אنF2 يÐ Ü5" E) . ي وÐ ' ، q12 ² א)ت-(Y\
نÐ Ü5" 6 zJ En3' u تT; ، אu א)ت-(6v )אu ؛भिगनी H\ ² تT;
و. אL% |א2 ن3_ ' iv א7 ي، نk א3) دلx3" y)א ي ﮔ ا
69
² ² لy" . L Ü5" LF2 `) ") אiv ) אOA وF5 وF ) تT; (Ü5") è ² ² .( Ü5" א7 يF -()") वाषप :Cوא يF³5 O@ % يÐ Ü5" )iv אن אH2 ، eiUA ' L1 مiU" . 3;' :p5 7 א² 7 A v O1L) % 7 אن، . يF) ويO@ ' א)تOA P5 Z "א. . Ë لy" (7 kא -p وא،l'
S? 7
S?) >0 כ )يA 6Ti2 7 M ، ) و6FxA . כ ) وA 6Ti2 r/5 % () 6FxA 7 א² 1 و و ي% |א2 OA % 7 L1
²
T' `א Ü5" אRي אT1A ، وF `3M A 1) ` ي אE OA P' Æ+ 5 3وF لy" . يF و. א² يÐ Ü5" 7 ي7 15 א، 6% א אu " ن א5 3وF Ë ² Ë ي-Ei" ² ² ي-(Ü5") "
LF2 O2 ' 7 @ אO1L) -(bTi") Ei" Æ+ 5 3وF "؛ ² 7 ( يÜ5") ب3) Æ+ 5 3وF لy" . .()") ب3)
(Ü5" )") ي אيÐ -VI
.Ü5" )" U نSH '; 'ن1 نA و2 F `3M A אي7 ي
:نA و2 )" F `3M A ( אيi : 2א2 يÐ אي7 @") א ² " ؛u FK وאif b K ،" u تT; - " u Ë لy" -:( نin = אن2א2) ت ' אيT; ()א ² .3; تT; - "א ² ² تT; - ² א"؛ . وF )ي אي ) وS?< % ي אF) 5 0 % כ3' ،ت ' כ אכ نT; ² ) Zאو .( " نTZ " ن(؛Þא ؛E ) يTZ تT; - ي ² لy" ² ت `؛T; - لy" )ي6FxA 7 אي% ' ي ن يA +v تT; - z \א ² ² تT; .O? \א ² يÐ تT; 2f אن |;` ن.ي ،يF لy" . d وP) 5 0 ي3' ، نOא Ë ² Ë r T' ،ن ?>' ن3+v l 'ن . ن1Z نeiUA ' ( وא ي يeiUA) bx;5 Ë . @M ² ، 2f Ë لy" ² ² ،
P אيS?< ي אM א7 ي، `3M A אT' [ ن+ )" تT; 15א ² ² ² ؛क व )
iv א7 @ אO1L) (5 " ) وא وU" ) لTi) Õ تT; -)ي لy" .
()ب (ß) (ç)
()ت
² ² ² .(पित b =) P ي(؛ يF) ، لy" . |א2 ي א³5 . 5 ( o ' Aאu ' 15` ") א3M A אيT' ، אR אÆ+ O1L) . SL5 " لy" ² ، i ² ،ي³5 . وه
H2 لy" . b@1 ي ن7 سt אنZ "אH2 :p5 Z "א، "א ي ﮔ ا
70
² Z "א،b ،7 2 L .) ² H2 لy" . `. | ي אÐ )" 7 1 A ن כA )يqS? ، `. | A ' ) ي אM ' A و2 )" ' يF ( 5 3وF) ² = ) . ) ل،) ل ² لy" (H5 )ي وאP S?< 7 )` = )@ אي، ل = يy" . dو
:نA و2 Ü5" F `3M A ( אيii
² Ü5" אR)א( א . . אO2 7 א ي. `3M A אي7 ت א)تT; T' `א . (राSी) ? א تT; - n א ² ؛3 ² تT; - 3 ² ي؛F5 ² تT; -يF5 ² لy" . ،O א)ت وא- .وא ² لy" . يFLF2 7 אي7 ( )> )> يÜ5") يÐ א)ت א)ت-Þt لy" . dو ) و³5 7 א% ( אي ) א)ت7 @ אO1L) (؛Ü5") Ìت وאT;
Ü5" 7 ي. אF `3M A א7 تT; T' ` ' א2 אR א- C د تT; ، < ² 7 تT; - % " ² تT; ،O1د لy" . dل ) وx| ي אيÐ ² ؛uد א)ت- t ( ن5 0 ' ` )כT) " " نA و2 )" U V 1' ، k אT1Z א)ت ' אي ن-تT; ي אيÐ Ü5" ()ب Ü5" دن " ن2 )" F `3M אو א نU V يÐ אن7 ي. אF وZ Ü5" Ë ² Ë ² ? ؛ Ë Ë Ë ؛i\ Ë ² د2 )" لy" . אF وZ . q5 ² Ü5" " نi\ Ë ? " ن ² ² " نY5 ² لy" . x) @ لU3 אrJ . +v YP ي³5 ' r C 1) )يy) ي אي אÐ Ü5" (ß) ) ت Ë ² ؛A ) . " ² " " ن ² " ن
` א א` " ن אb+v ، % eiUA ` نË ' دL" ' تT; T' אي³z Ü5" (ç) Ë ² ، يk Ë ، i\ Ë لy" . k )` א7 Y Z אتV . 3دو ² " نi\ Ë " نbدو Ë " نk
(Ü5") ي אÐ -VII
ت א)تT; يF) F5 5 ' @ אÜ5" ، ' A v ) r ي א אÐ F א7 M P' . א6Ti2 . يFي و³5 א و يA ' ؛% eiUA ي אي نÐ ² . ي5 تT; -2 لy" . وF " ن א ² تT; -b" ² ؛ ² تT; - 5 ² ؛b" 3) م حf ي אÐ O2 rJ Y Z Ü5" " ن15` א3M A אT' `ن א א3+v نRא ² ² ² ² )" - ² ") " ن-bkא ² ² )" -O>? ² لy" يFא . ² " ن² O>? ؛ ² ² . .؛ אbkא
² ،()") Iא א)ت-(Ü5") I لy" . وP) 6FxA O2 ' 6v א7 @ אO1L) . Æ+ Ü5" אO2 7 L1 مiU" OA >' (Ü5" )") O1د Ó Ó تT; -ÓO1دÓ ? )")(؛ تT; ² يF يF 6FxA )ي א نy) א אF א7 M 7 يOA و يa Yn o א ² Ë (؛K ² ) 15 א،(HL?) ? ? ² لy" . @ لU3 אÐ Ü5" ? نFf | 2 P ² . אu א)ت- u لy" . P אLF2 א0 يM 3' 'S? Yn O2 Æ+ אR א7 ي ﮔ ا
71
% `. | % ي אÐ تT; )iv א7 @ ") אO1L) 7 L1 مiU" ي ² و )ي א³5 % אي7 [+ (؛पित ِb ² =) OP ،(ي3" O?) b/ و ² Ë ² ،(C )و لy" . و ² ² ي؛1) 1) يF ،केशUरन ت כنT; -(1C) 1) ²
. 1 لy" . ) و .( ?دF") . 1
يF) = א(؛FM ) rאFM لy" . ) وa א ' א7 @ אO1L) ' Aאu
.ôM =(؛ )") . n 3) يÐ אY א، " نT' Æ+ A +v O1L) Ë ² 3k ² تT;) سk (चतुःन ² Ë د(؛C² ) دC ² ش(؛M ) XM لy" (Ü5"
D ﺑﺎب Primary Themes ﺑ ﺎدي ﺑ ﺎو@ن 7 - x@5 ، ' وي )ي3C ' ® א)تx}A א ن يK ' E'' ' A و2 r;א5 % אن. ن6M دא7 "@ نA صm_" ' ن يA و2 ' א)ت 'نF}3א O2 نA و2 ن5 O1L) يFn 3) % يMV & ل " وA Aאu . ( א. L1 ي
' ب3) OA و يa rJ אن، ' אلS? 6 א)ت " ن. 3;' . ن5t 6TA 6 7 א)ت% " ن א ن1' ، LS'[ و5 E A [ م5 / 3C ' ي وא ن7 UA [5 A A و2 R א ن }^ א7 6m+A 6) )V = .يFSH LP xM ' Aאu ' S? '" يFf | P5 ن و يU V @"A ي " نMV & " وn אT' ،אFS'و
% @ א2f ' " ن% א ن. 5 {'ن ون ' ' א)ت ن ) وא
' ' و3 אz O5 ؛O5 bi& @" O2 ) نiTC يiv ' א15 אOA 0 אF% جM E'' ' A و2 م حf א.يF `. | 5@5 يO2 7 تv ' ? "'د6@T" OA i" يÐ ) وא ي% 15 אe2 {" ' ' ' 15ن ' وي ) ن אFf | "@f ' ي ﮔ ا
72
.LSH . א ¯אP' .אF. و7 @;| % E'' ' } ' يA و2 א نH5ت وאT;
U V 'نT' א א63T5 نP " ن وAאu iU T' نA و2 نR אU .L 61Z א` " ن
8 -x@5
I- Formation of abstract nouns ا = ذات ﺑ ﺎوت Ë ، א، א،א² (1 :نA 2 ( وא نÜ5" :אو )אي
² ' ( iU ) ' Fm" " نAאu دي2 ' 6U نA و2 א وא ن² ()א ن1Z )( نK % (א " ن15 אrن אF5 mono-syllabical نF E O@ 7 تT; Y א ي
Z אتV `א E " نFm" ' U V אن. ' iU (Derivative) e3" 6 6v K
. P YP دL" ' 6U " ن1' ، LSH P') x Z אتV `א . نAאu ' 6U % 1' 2א2 ' ' تT; א² ' Ë تT; : لy" (V-6 x@5 t) . 6 @ لU3א ن א² ي )ي³5 يM א7 ج " ن ' (؛ ي ² ² ² ² Fm" -I ' Yz ' ² Ë ² Fm" -O" ² ˲ (() U") Y" ² ² (R -R Fm" YSH ² ² Fm" -OSH ² ² Ë 1?< אS?< א² 7 Aאu O1L) : لy" . אو ² ² Fm" -p S' ،YS' ² Ë\ ² Fm" -ل .Yi\
OA ق אb ( k دل אx3" ' א }^ א² ) ن1Z b z O2 نA و2 )ب( א وא ن Ë = א، = א² ) وF وk )ي אS?< O@ % -Aאu : لy" ( א = אي،אو
²² Fm" -p S? YS? Ë ² Y@S? Fm" -مS? ² Yو Fm" -ORو אF1Z (אتV `د א` )אL" " نAאu iU 7 1' . 6 zJ א ن² ' تT; يÐ ( אß) } . א. L% PA ' P' A ' ) L) S?< % Aאu 3' ، ي ﮔ ا
73
. لy" . d ) وS?< ` و ي. | OA -Aאu 3' ، zJ O2 7 ي ² ² Ë ² Fm" -"כ Y)" ² ² Fm" ² Y1 -OJ
² Fm" (\ ² Fm" (` אiU ) (¯
PãT y) ن אÐ P א6 א7 ' ، نRS' 15א
Ë - \
-¯
Ë (ç) 6Ti2 نA و2 אو وא ن
: لy" (I, II, 6 x@5 t) نk א3) دلx3" ' Ë ² ² S? ² Y Fm" - S? Ë ² ² ² Fm" - k YRk ² Ë ² (RS' Fm" -وRS' ² ( ]t Ë ² Fm" -] وt
Ë يÐ )"
iFxA يO2 7 U" ن1' ، يFLF2 ي אي نÐ Ü5" y)אو א Õ ² ² Fm" - k .YRk ²
: لy" . kא
.] ( وهt Fm" -] يt
² Ë ² ،(א ² (2 :نA و2 א ( وא ن² nא ،nא
² ² 7 L1 X5 אT' نk אT1Z ت نv ' אنFm" نA و2 א( وא ن ² 7 )א( ي `nא \) . P . אO2 7 L1 X5 אe2 {" ' " نn) ` א)ت وF| .` ن3M A (5،469 ,+v אכ: ، ;5 א،; :t rJ
AאL?) . ج وM " نFF' (Supinum J) `A وא وFm" تT; n א Ë T' Fm" Fm" H2 ، (gerundive) Fm" ` ' א2 7 b}}K ، وF `3M A ون ² Ë ² A r ' ' و ( אنF א3) ` אiU . لU+" `5א ` א، P `3M A A T'
Ë ) ' 2 7 Z "אT' ، P @ لU3 א` אiU وא و 7 L1 ي، (א ² ' . وF وA يÐ )"
Z אتV `ي אF. نP و7 Aאu iU 7 א( ي : لy" . % b}2 {" ( نGerunds) Fm" ` אL5 אT' ، dو ² Ë سt Aאu -Yt Ë ²² 6² Aאu -Yi ˲ "
Aאu
²² -("
وF `3M A " אO@ وFi" O5 Aאu iU O2 ) 7 يOA وZt I אP' ي ﮔ ا
74
وF5 7 (iU يFU3") ( א7 iU " J) א. k[ א5 تv ´ M ' אن7 1) . א
P i3_" 7 ( L1 ي )وא يF' ' ` אiU Fm" ،e2 {" ' يM ' " א. ² ² لy" . אF `3M A (א Fm" P وF و% O5 لM ) ' b K אن7 J ،Y ،( " .(L " J L يFU3" Fm" א0) Ë ² ()ب ² 6v د אT')nא ي5u ، )ت/`) @. دא1) 7 ن يA و2 ( وא ن6TC i3_" . ' (א Ë ² : لy" . نF א3) rJ 1 ' אb K Ë ² ؛n\ Ë ² ؛YZو Ë ² ² q.t ² ² Y.t ² 7 U" .q"
z אنqZو Õ
rJ Fm" L1 P ، ' AאL? H2 r אOA و يa Y% نu ' O1 z אن:p5 Ë Ë 7 6v )אي אY5) ،(2 ،144 x@5 ; t . Fi" אو ن
Z ل "אy" . % |א2 % يÐ אن Ë ² 2 L 5 3وF ،يF . 5)
² Ë ² 7 ( يß)
`) 1) b| وPz T' ، يF @ لU3 אnא يÐ Ü5" Eu ن و% nא : لy" . k )` אO2 rJ 1 ' אYL +5 ي³5 ' b K ² ² Fm" - nk (k ˲ ² ² ² Fm" - qi Yi ² ² ² Fm" n\ (\ ²
² ² Fm" - n·و (·و ² ² ² ² : لy" . k )` אO2 (א يÐ A ' ) ي )ي³5 nא ² Fm" ( q1z ² ) Y1z ² ؛Y1z ² 1 ' אSH a وU" rJ `) 1) . ' ن6U O{ א2 % ( nא ) nא ² Fm" - n q% Y. q% ² ² ² ² Fm" - n אk ( k ²
: لy" . xn `) rJ
² Fm" - n .u ( .u
:نA و2 ت وא ن (3 אتV ` " ن אAאu iU U V 1' ، % eiUA ت ن ' تT; ت ' ي
6" C ت " ن אن אT; T' ، وهhf ن% 15א א אF وZ (Abstract Nouns) : لy" . א² F.h" 7 ي. ² ² Fm" -b/% Y/% ²² ² ² ² Fm" -bnو Ynو ²
. i" 7 يF O5 7 ' وت ي ² وت ² F @ لU3 אFm" ي ﮔ ا
75
² ² ² Fm" ->ت0 (>0 ² ² ² ² Fm" -bi Yi ²
،pא ² (4 :(Ü5") ( ) – אوp
(Bopp) پ2 % ' ، % {אت ن وא² ( ' تUnadi) ديnت אT; ' א ' يFm" ² ت نFm" א ي7 E12 OA ( ) 0 b دO1 z ` )ي > אA ² (1? ² Ë Y T@0 ² Ë YTq\ ² (¯
² -p1? Ë Fm" -p T@0 Ë ² Fm" -~ Tq\ p Tq\
: لy" . אRSLT
Fm"
Fm"
- ¯א
. SH 1Z Ü5" دن " ن2 )" ® x}A :p5
:نA و2 א ( ) א ( وא ن² ) (5
) ( אpא ² ) א² ' ي
' `) 1) 7 1' ، نAت ' ' אT; eiUA ' (pא ² ³z א7 J . يT5 U" ï ² =) pא 7 يOA >' . P `F" 7 (pא
' U V ' )( אن Õ ) S?< % -Aאu 7 A و2 O1L) ن(؛iFxA 7 p ' ) }^ ت. L% `. | )" ivא ² ² Fm" Yoو ² ² Fm" Yو
: لy" . dو
² ² ) oوא -( oوא -( و² ) و²
Ë (6 :نA و2 א) وא ن
א " ن ¯ي א² 7 يF.h" 7 1') % {אכ ن وא² ' تT; ' א
` א7 ي، وF Z (Noun of Agency) 6f `ل ' א1L" 7 تT; T' ( d و Ë ² ² ² Fm" -)t (Yو ) (t Ë ² Fm" -T Y
: لy" . 1Z O2 אتV
9 - x@5
II-Formation of appellatives and attributives V ^ >;N ;N@ % ﺎمC = ا
ي ﮔ ا
Ë (7 :نA و2 אو وא ن 76
² ² ³z تT; eiUA ' ' אن Aאu iU ( d و5 0 ي כM 7 )ي. אכ ن -Aאu .يT5 i{" ' bTi" `) A دf 1) " ن1' ، وF Z Æ+ +vA " ن א : لy" . x) 7 تT; P' ، و يa () S?< % אنOA L و³5 >T' ² ² Fm" (·و
Ë -وא·و ² Ë (k Fm" -وk Ë Ë ² ² Fm" - Yã Ë Ë ²Ë ( S? Fm" - وS? : لy" . d و% |א2 ' تT; )iv אA ' O1L) Y. z
Fm" -E. ?
:نA و2 ( אو وא ن8
אوS?< אd و5 0 ي כM 7 )ي% eiUA ت אכ نT; ' א
.يT5 ' b K `) صm_" A دf 1) i{" 7 1' Æ+ +vA b+v iU ( P : لy" . وF ) وS?< I ن א% Y. ' م ح אنf % אنOA L و³5 -Aאu >T' Fm" -وuوא (uو ² ² Fm" - وA ² (A ² Yو Fm" -Rو ² Fm" -¯ و Ë (¯ ² Ë Y@S? Fm" -"S? . لy" 7 تv ' Y O5 S?< ' -Aאu ² ² Fm" Y ² ² Fm" Y1
² - ² -1
² ،אכ ² (9 :نA و2 אو وא ن² )א
eiUA ' ي אنT5 i{" ' b K `) 6}3;" 1) H5 وאPz אO2 אن ' " ن ' تT; S?< % ي אM d و7 تv . אن7 Aאu iU T' ، כ ن Ë -) ن5 0 ' ي و ي כF) : لy" . d ) وS?< % Aאu 7 A v O1L) (אو ² ² ² ² Fm" -. ² ² ) Y ² YP - כP Fm" Yk و ² ² -. k و Fm"
ي ﮔ ا
77
Y)و Yk و ² ² Y)و ² .Y
Fm" Fm" Fm" Fm"
² -. Tو Ó -.
² -. Tو -.
Ë ² (10 :نA و2 و وא نF5و אF5א
² ² ' ' تT; ' א 7 media ' tenuis 7 ( ي3 ) א)ت אO3;2אت ن وא
يM ' " א. אF1Z O K ` א7 يH5ت א)ت وאT; אن " نP iFxA Ë (و )א" אF5א² O2 b5"' )د . 1Z O2 يFf | 1) ن2 b5 )دO1L) . אF `3M A (و )א" אFא
² Y
² ² Y ² Yt ² Yi\
Fm"
Fm"
-~
Fm" Fm"
² -° -سt
"א
-6\ "א
"א
"א
Ë Ë² ² -وF Ë Ë ² -وFt
: لy"
Ë -i\ Ë Ë -(وFf | 2) وF
E 55 " ن א35 א)ت ' אOA و يa Y% نu ' O1 z אنb :p5 هFf | 2 א وهF5 ' ،אF5 لy" . % `. | % אن7 A v O1L) 2 L . >0 ي³) kא 7 AאL? . P media L" Tenuis H5 ي وא7 1' ، אF5 دא.אF ' 7 O K `א Ë ، 3] Ë ² ² لy" . وF `3M A A Ë O K `א . وهA لy" . وF `3M A A 7 يF OA >' 3] ² لy" ت7 .F نA E ، يF Z ' ' O K ` אO Zت ' אت " ن "אT; -b]
'>? نÐ 'ن6U ن א³z אن31 لy" . k א1Z ت نv 5 3وF T'
`3M @ لU3 ' אO K ` א7 H2 . ن1Z b وه אت א5A نA لy" نA v نRא 6U אO2 @ لU3` ( אن ' א3M A אتT' ' 35ت )دT; O1L) r )א. و ² O5 " אb O2 1) % 3]د ‘ نt
’ U"
±3]د لy" . dي ) و³z " نkא Õ تv F. אO1' ' b]د 6v א د א، وk y) א7 () وH2 P' '1? YSL@ 7 يF يÆ+ وא א5 T" b K ' O K ` )א.‘ ن7 Yt
’ i{" ' 1' .( אF @ لU3 אb z
Ë و، (11 :نA و2 و وא ن ' ، k )` א7 Y Z ` אiU 7 ي% eiUA 2א2 ن³z تT; ' א : لy" . O5 qS? Æ+ אR א. L )` وه6}3;" ) i{" ' ي ﮔ ا
78
²Ë Fm" ( S? ² Fm" Yo ² Y Fm" ² Y Fm"
Ë Ë ² Ë א وS? - א و1? Ë ² - وo Ë ² - و
-
Ë (12 :نA و2 وא ن2א
² 7 ي. تv يRS' تK אEn3' i" نOA ² ² ' تT; ' א ت ² Ë d و5 0 ' אنEn3' . d وZ O K ` א1L" ( אن " ن. d ب وb_ Oو
: لy" . kو אF `. | . A نd א7 (Future Passive) ل1L" 6x}3;" Fm}" @ لU3) אivא Ë ² ² ² Fm" Y -x ² Ë (Y ) אnא 6 zJ אن ن ² ² ' 7 א ؛ يF1Z (Attributes) ` א6 zJ (Appelative) مf ` ' " ن א،
LF2 אن Ë : لy" . وnא
² 6 Ë "כ
Ë כ0 \
Ë ² -qi Ë " א-q)" Ë Ë " א-q)0 Ë " א-n\ Ë " א-q "א
Ð Ü5" א7 تv @ ل אنU3 אO2 א` א6 zJ O1L) " ن15א ² Ë ؛qTq0 Ë .(وu ² ؛n¯ لy" . = &' א ² Ë ² nא Ë ' ()ب ² ' تT; n b5ل )د1L" 7 تT; " ن1' ، 6 zJ نO5א يFU3" U V ' אن7 ي يT1A . وF1Z (Future Passive Participle) لx}3א` א : لy" . SH 1Z Fm" ` " ن א6U ² ² ( " ² Yt ي ﮔ ا
Ë ² Fm" -n " Ë ² Fm" -qt 79
² Y.u
Fm"
Y و
Fm"
˲ -q.u Ë ² ² -q و
: لy" . SH 1Z O2 ( " نCasual Verbs) iU { א2 (Gerundive) Fm" ` אb z Ë ² ² ² Fm" -q.و א Y.و א Ë ² ² ² Fm" -n .u ( .u ` אOA ق نE وF5 e ن "אFm" ، Fm" ` א7 5 3وF يF :p5 à,v Fm"
وFm" ( ؛Gerund) Fm" ` א }^ אA ") א` אن )ي א7 U" Õ ' ' ` אL1 ( لx}3ل א1L") ` אU وF @ لU3 אFm" ` ص אM >)
% Fm" H5 ي وא7 i" U" אن2 L bx א. وZt 7 يP' ، وF e2 {" '
k אT1Z H5 وאb+v د ن2 5 א،' ' ` א7 אنn 3) )يFm" `ي אFf | 2 ² ² ' تT; T' ، אF1Z Fm" `وي و` ن א ّ ² א)تOA A ، ' وא7 Z "א. ² لy" . وF ) وS?< % א² A r ' ي אنF 5 0 ت7 Z "א. 2א2 ' ،)אوא
² ² لy" . אF1Z Fm" `( ن אA ² ² =) אوو² ' 7 AאL? b z ،"אوא ` א7 H2 -]و
' Fm" ` א% (7 \ ' ` אiU ) Fm" 7 אن5 } "'دàa ' ) وאY1Z Fm" ² ² ² لy" . وF 7 يF P' ، אFn 3) rJ () i{" O1" ، P 3. ' ،bم אFא ² ، ) "א ² ' ؛OA) ² ² ² ² لy" ت " نT; א אنFm" ` אiv ) א . وF א7 @ لU3 אO2 O5א
Ë אو Ë (14 :نA و2 وא ن
تT; א ؛F )` א7 Y Z (Perfect Participles) b5 وא א )د5 " 6@T" ' P א يT1A d و5 0 ح6@T" )يy) ) ( ' א א0 د% א2א2 ' אن7 א)ت . يF و. ي א7 يrJ Y±2 ن% و >' ، يF 1L" .אF U"
' (Perfect Participle) b5 )د6@T" ' 6U يFU3" Õ
' تT; -) א)تiv ي א. @ لU3 אrJ ' Praeterite1 א7 6U " J OA
' نFf | ' אد م5 0 ' "'ده ي7 15 א% |א2 \ q1? b5 )د6@T" : لy" . 6 "@نA O1L) 7 وي Ë ² ² ² Fm" -(P; Y; ² ) ; Ë ² ) i1' Ë ² ² ² Fm" -(Pi1' Yi1'
²Ë Ë Ë Fm" -(P " Y " Ë ) " Ë ² Fm" ( א` אr )אx) a א ' אF³z وF כA و وא يEu وE ' A r;א5 % אن. وF א7 `) Pz O2 T' ، 2א2 ' A 7 تT; : لy" . يF א3) O2 אي( א- A) 2>? O2 אي7 تv ²
. 31? ² 3S? ² " نS? Ë Ë " نI'
3z'
:نA و2 Ü5" وא نA ت (4 7 A و2 ي5 & א7 ي. وF )` א7 A v .אF32 אz م حf T' ت ' 6TC i3_" . ' ت אi" A ' ) O2 A ' .( A '
S? @ مA En3') i"
: لy" .( ) وS?< 7 אي% א7 1') Ë ² ت Ë ² ن " نP ²
3S? ² " نS?
Ë ² لy" . وF @ لU3 א7 5 3وF A ' :p5 . 3@) Ë ² )` " ن
:نA و2 وא نY. ( (5 1) يR א5 1) ' " ن، אF1Z אتV ` אPqS? " ن3+v U V 'ن15א ² ² ' تT; א. L وC א15אt 2M "'د אتV ` " ن ") א1' ، 2א2 ' इमन "א ² ² يÐ 7 א)ت. אF1Z .(Var V, 47) t) . وF )ي ( ) وS?< % अन אن
ي ?>يÐ Ü5" אنF2 )" ( وF O5 م حf T') 5 0 ' م7 ي ² ² . يFو Euא و² P' OA . و. אr/5 % 7 Y. OA >' ( = P K א" " ن א : لy" d و
ي ﮔ ا
83
² " ن0א Ë ² ( 0א Ë (אTو Ó و " نTو Ó Ë (אtو ² و " نtو² ^i ' P א7 @( ) א2 t) k א3) אنF2 . A ' q1? (Y. ) ( : لy" . d} ن و ² ²
.) א ² ² (א ) ² ² =) " ' 7 5 3وF يF :p5 O5 )" O2 אP @ لU3א"( و ) א ² H2 -(!א5( " ن א15!و )אو5 ل אy" . P @ لU3 ' א2 ( ' 7 AאL? - @? لy" . P @ لU3 ' ن ( אAאL? 7 2 L . % `. | ( )") ي " نÐ تT; iv אZ"א .( k " ن אk א:P' P
Ë ، . ، ، Ë ،( Ë (6 ،n ² ،( A :نA و2 وא ن،pא
نSH t א نb . אF1Z אتV ` אE5 אU V 'ن15 " ن א3+v [+ א [5 אي7 ' ، وZ ' دL" OA א3) 7 ت ' " ن يT; Pz P) OA Ë ' . i" 5 .אRSLT O2 ) A YS'و ² ، ² (Abstract Affix) ' دL" ' تT; ، . A ،پ ² ² 7 (؛ אن " ن يb, D, 15) x@5 UA t) وF `F" 7 پ ² ، ّ א63T5 " نXव
. ² ،پ
² ² ² 7 א)تT' ، " نA ² T' ' Pz . אن. )ن6v K نÐ نRS' 6v( )אA ² ّ U V אد م7 X5 ن " ن( و אA ² ²² אن " ن،(9, 459 ,+v Lassen :t) وL2 Y Ë ² ( ² ي . ) 6v K ' n " نAאu Pz . אن F אI` و א5 7 1' ، i" 7 تv E ' אد مO2 ( A
.(b, D, 15 x@5) P `F" نkوאن אF5t ² =p تv يRT ' אد م é =ت é =A ² Ë ) p )( نS?< % F אI א3' p . k א7 @ لU3א
S? @ مA T' ( d وK
ن؛kن אiFxA P) 7 ي نM I ن א% Y ' 'ن6 n o " ،L אF `3M A אT' 7 @ אÜ5" 15 אr א، P 6FxA 7 א א² م حf ي אM Ë LF2 א² وG@) אو Ë يM . % `. | % אI ن א% 'نT' . P אو
)يy) א א، L Z אي ² . א² 7 אنL) )ي א0 % ي אيM نRS' (
. אF I ن א% 'نz ي ﮔ ا
84
Ë ( 'نz O2 אو( א ² =) وF aא ' א² 7 ي אنF א0 ي אوM n Ë ،پ ² . يF O2 `. | A r ' L1 7 A v ) אوS?< . אF I ن א% نRS' . ، S?< א² و³5 يM .(rJ b +5 :for euphony sake) وF O2 و א³5 ي אوM I ن א% 'نTi
' א אن، LSH )ي:n ' A و2 Ü5" F `3M A אP' OA LSH )ي )ي . )يm," A @ لU3א Ë ²² ˲ Ë ² ()") q/A! !ت " ن ² Ë ² Ë ()") p)א0 ) " ن0
:ي אM ()א
² (Ü5") (Y. Z وg) :Zو ² ² " نÞو Ë Ë ² ()") Y ³5 Ë Ë ² ()") /³5 ² ² Ë ² ،(Ü5") . ³5 و " ن³5 ² ²Ë
Ë يM ()ب :אو :ي אيM (ß)
Ë ² ،(Ü5") :وא ² ² א ( )")( " نF)k) وא ² - ()") /وא Ë ² Ë ² ،(Ü5") :.5 ) ² ² Ë ² ي " ن5 ) ² - ()") Y/.5 ) ² "] " ن -Y3]"
Ë Ë ² ² -q/1n " ² ² ،/1n " ن " ن1n " Ë ² -q/5@و5 "و " ن
:ي אوM (ç)
:א² يM ()ت
² ² ² ² ² - Y 5 ن " ن ² ² - Y/ א ²² ² אل " ن
² ، 7 5 3وF يF . i" 7 L1 6A o (Abstract Affixes) ³z دL" אR א:p5 Ë ² Y ² AאL? . 2א2 ' Ë q Ë ² ،Y ² 7 يT' ، @ لU3א ' אRS' ²
2 P) q ² 7 2 L ()") q ² (' ² ² ³z دL" iv אH5ت وאT; H2 7 سt אن. q ن2 % A . % `. | ' iFxA 1) ي ﮔ ا
85
Ë ² ، ) ² ² (7 :نA و2 ) وא ن ،) و ² ، ) ' )ي ) وb@ ' א15 אO5 ' )يE'' ' 15) אV ' A و2 15 א3 r C 1) i{" " ن1' ، qk ' % b+v 1) O5 ' 1) % א نb OA ( ) 0 ،
³z E ( א.` و3M Pz אb@ ) ' א7 ي. ( ]t & אن ' אY1Z ' : لy" . k א3) 7 Y Z אتV ` אi3_" ' Ë ² ² -Ù ² وTÐ ² ² ² ² ² -(و Tnو ² ² Tnو ² ² ² - ) ²
Ë (8 Ë ) :نA و2 אو وא ن
Ë ' 7 ي. 2א2 ' ت ' אכT; وF )` א7 Y Z b+v 6v) د א Ë אو Ë ' . وF )` א7 Y Z אتV `) ( א ²
% b12 " ) ن ' F אI )אA ' ) : لy" . وF ) و5 0 כ Ë ² Ë TÐ - وTÐ Ë -وu وu
10 -x@5
II. Formation of appellatives, attributives and possessives V ^ O; >$ﺎu ا% @;ﺎN ،ﺎمC = ا :نA و2 ( אي وא ن9 i3_" אP @ لU3 אqS? @ مA 7 \ سF يT' ' א . 63T5 دن " ن2 : 2א2 ت ' אכT; T' )א( ' אي
' ' )ي אنq1? . אF1Z مf ` אÆ+ A +v وא א3@ אi3_" אن ' " ن אF אو وهLF2 א، אيLF2 א، LF2 א² U وF ) وS?< % Aאu I ن א% aא
Zאو Ë -Þא ² ² )ي2 ² -( o \) T2
: لy" .
يTZ -(5 ' TZ) TZ ي ﮔ ا
86
)ب( ' אي 'T; Tت ' ²אË ،O א2 Oא: 2 ' 7 FFאن ' " ن ) eiUAوא{Fא ي Fي 1) ،א` 7אن ' ' א % aن אM Iي ³5ي ) K %وFو S?< ،אو ³5ي א Ë 7 אو ) . xF2 7 אو " ن ³5و ) LF2 (6وFو )= Ë ' ³5 Aو א ) Ë אو( T1Aي | F `.و y" .ل: Ë Ë ي - Ë .F Fو Ë - ² -J
² ² Jא . Jي ²
Ë א. . و ² -
)پ( ' אي 'T; Tت ' ² אن ن 2א if b K) - 2وא:(FK א ' ;Tت وא ي אن ' ن א `) ' Y Z Æ+ 3 aאFو y" .ل: Ë ²Ë دא 15 ²دא " O15ن ² Ë و " Iن Ë و z ² ² " " T;) -ت( ² )A v O1Lن ' Tي m_" 7ص % byKن ،א 7 15אي %ن אM Iي 0 y" . SH O2 `. | A O1' L1ل: ² "M) P3ي א א5 % kم rJ Y%א ( 6) 6FxA 7 " " (b2 2 " Ei;") bن ² ² ²
. (10وא ن 2وAن:
' .א ' 7 6vאي ' RTي vت ) -9א( .אRن " ' faא Ë אو وא א '
' 7 M >TאFא OA Lא . LF2 7 1א " 15ن F1Zא@ ' "1+م )5u 1ي، fدت Jي ' F) F5 5و y" .ل: ² . 2 2غ " ن ² ²
(11אو وא ن 2وAن:
Ë 5 . ±5 " ±ن Ë ² 'RSא . 'R1و " ن ²
' אو 'T; Tت ² אכ ' 2א ، 2א " 1' ، '³z 7 [+ن 2دي 2وA
b+vא` fم )F5T5 (Appellativesא " ' ،ن )F" 1א" )` 1+" ' b Kم F5T5و . Lאن ' ' % Y.ن אM Iي @A Oכ ) وFو O1L) .א@ Pz 7و|b 87
ي ﮔ ا
1ن
![سنڌي بوليءَ جو گرامر (Sindhi bolia jo grammer [grammar]) [PDF]](https://pdfs.asia/img/200x200/sindhi-bolia-jo-grammer-grammar.jpg)
